Ανθοκομία (Εργαστήριο) Α. Λιόπα-Τσακαλίδη ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ανθοκομία (Εργαστήριο) Α. Λιόπα-Τσακαλίδη ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ"

Transcript

1 Ανθοκομία (Εργαστήριο) Α. Λιόπα-Τσακαλίδη ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 1

2 ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 9 2

3 Ανάλογα με τον χρόνο εφαρμογής της, η λίπανση των καλλιεργούμενων φυτών διακρίνεται σε δύο επεμβάσεις, την βασική λίπανση και την επιφανειακή λίπανση. Η βασική λίπανση γίνεται κατά το στάδιο της προετοιμασίας του εδάφους και πριν την εγκατάσταση των φυτών σε αυτό, ενώ η επιφανειακή λίπανση αφορά την παροχή θρεπτικών στοιχείων στα φυτά μετά την εγκατάστασή τους στον χώρο καλλιέργειας. 3

4 Βασική λίπανση Οι ποσότητες των θρεπτικών στοιχείων που προστίθενται στο έδαφος κατά την βασικη λίπανση θα πρέπει να καθορίζονται με βάση τις ιδιαίτερες ανάγκες των φυτών σε θρεπτικά στοιχεία, αποτελέσματα εδαφολογικής ανάλυσης (αν υπάρχουν) καθώς και άλλες πληροφορίες και δεδομένα που αφορούν την καλλιέργεια. Σ' αυτά τα τελευταία κατατάσσονται κυρίως η καλλιεργούμενη ποικιλία, η διάρκεια της καλλιέργειας και τέλος ο τρόπος και η συχνότητα εφαρμογής της επιφανειακής λίπανσης). Σημαντική είναι επίσης η εξάρτηση της βασικής λίπανσης και από την επιφανειακή λίπανση που σχεδιάζεται να εφαρμοσθεί. Όταν πρόκειται να διενεργείται σε τακτικά χρονικά διαστήματα επιφανειακή λίπανση μέσω του νερού του ποτίσματος 4

5 (υδρολίπανση) η σημασία της βασικής λίπανσης μειώνεται, ιδιαίτερα όσον αφορά το άζωτο, το κάλιο και το μαγνήσιο. Στην περίπτωση μάλιστα που από ανάλυση εδάφους είναι γνωστό ότι το έδαφος περιέχει από προηγούμενες καλλιέργειες σημαντικά αποθέματα θρεπτικών στοιχείων η βασική λίπανση είναι δυνατόν και να παραλειφθεί τελείως ή να περιορισθεί μόνο στην προσθήκη φωσφόρου. Σ αυτή την περίπτωση όμως η υδρολίπανση θα πρέπει να αρχίζει αμέσως μετά την μεταφύτευση και να διενεργείται τακτικά μαζί με κάθε πότισμα. Αντίθετα, αν δεν υπάρχουν δεδομένα εδαφολογικής ανάλυσης ή από αυτά προκύπτουν πολύ χαμηλά επίπεδα συγκεντρώσεων θρεπτικών στοιχείων, είναι σκόπιμο να εφαρμόζεται βασική λίπανση, έστω και άν πρόκειται να διενεργείται τακτικά υδρολίπανση. 5

6 Τα θρεπτικά στοιχεία που προστίθενται στο έδαφος κατά την εφαρμογή βασικής λίπανσης είναι κατά κανόνα το άζωτο, ο φώσφορος και το κάλιο. Η προσθήκη ασβεστίου ή ιχνοστοιχείων είναι αναγκαία μόνο σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις. 6

7 Άζωτο Κατά την βασική λίπανση των ανθοκομικών φυτών ή δεν προστίθενται καθόλου ανόργανα λιπάσματα αζώτου η προστίθεται ένα μικρό μόνο μέρος από την συνολική ποσότητα που υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν τα φυτά σε όλη την καλλιεργητική περίοδο. Αιτία γι αυτό είναι το γεγονός ότι η κυριότερη μορφή του αφομοιώσιμου αζώτου στο έδαφος (νιτρικό άζωτο) παραμένει σχεδόν κατά 100% διαλυμένη στο νερό, χωρίς να δεσμεύεται από τη στερεά φάση του εδάφους. Έτσι, αν όλη η ποσότητα Ν που χρειάζονται τα φυτά χορηγηθεί από την αρχή υπό μορφή νιτρικού αζώτου, η συγκέντρωσή του στο εδαφικό διάλυμα κατά τα πρώτα στάδια της ανάπτυξης των φυτών θα είναι υπερβολικά υψηλή ενώ παράλληλα θα υπάρχει σοβαρός κίνδυνος βαθμιαίας έκπλυσής του 7

8 μέσω της περίσσειας του νερού ποτίσματος με συνέπεια αργότερα να εμφανισθεί τροφοπενία αζώτου. Η χρήση αμμωνιακού αζώτου ή ουρίας δεν λύνει το πρόβλημα δεδομένου ότι και οι δύο αυτές μορφές αζώτου μετατρέπονται ταχύτατα σε νιτρικό άζωτο μέσω νιτροποίησης. Εκτός αυτού, τα ιόντα αμμωνίου μπορούν να προκαλέσουν και προβλήματα τοξικότητος στα φυτά λόγω ανταγωνισμού με το Mg, το Ca και το K αλλά και λόγω μείωσης του ph του εδάφους και κατανάλωσης του O 2 του εδαφικού νερού κατά την νιτροποίηση. Σε περίπτωση που κατά την προετοιμασία του εδάφους έχει γίνει χρήση κοπριάς δεν πρέπει να γίνεται καμμία προσθήκη ανοργάνων λιπασμάτων αζώτου κατά την βασική λίπανση, δεδομένου ότι η κοπριά διαθέτει από μόνη της σημαντικές ποσό- 8

9 τητες αζώτου που απελευθερώνονται βαθμιαία στο έδαφος μέσω της ανοργανοποίησης της οργανικής ουσίας. 9

10 Φώσφορος Είναι το πλέον δυσκίνητο από τα μακροστοιχεία στο έδαφος, δεδομένου ότι η μετακίνησή του προς τις ρίζες γίνεται αποκλειστικά και μόνο μέσω διάχυσης. Οι συγκεντρώσεις του στο εδαφικό διάλυμα δεν ξεπερνούν τα 1-2 ppm ενώ η ποσότητα φωσφόρου που περιέχεται σε δυσδιάλυτες φωσφορικές ενώσεις στη στερεά φάση ενός καλά τροφοδοτημένου με το στοιχείο αυτό εδάφους είναι περίπου χιλιαπλάσια. Η ποσότητα αυτή του φωσφόρου που βρίσκεται χαλαρά δεσμευμένη στις δυσδιάλυτες φωσφορικές ενώσεις λειτουργεί για το εδαφικό υδατικό διάλυμα ως μία δεξαμενή συνεχούς αναπλήρωσης των ποσοτήτων P που απορροφώνται από τα φυτά. Επομένως η χορήγηση του φωσφόρου στην καλλιέργεια μπορεί γίνεται στο σύνολό της κατά 10

11 την βασική λίπανση, χωρίς να υπάρχει κίνδυνος έκπλυσής του ή τοξικότητας για τα φυτά αφού δεν δημιουργούνται υπερβολικά υψηλές συγκεντρώσεις κατά τα πρώτα στάδια της καλλιέργειας. Η χορήγηση του φωσφόρου μέσω υδρολίπανσης υπό μορφή ευδιάλυτων φωσφορικών λιπασμάτων (φωσφορικό μονοκάλιο, φωσφορικό μονοαμμώνιο, φωσφορικό οξύ) είναι επίσης δυνατή. Τα φωσφορικά ιόντα όμως, όταν εισέρχονται στο έδαφος αδρανοποιούνται ταχύτατα σχηματίζοντας αδιάλυτα άλατα με το ασβέστιο με συνέπεια να μην μπορούν να διεισδύσουν βαθύτερα από τα πρώτα λίγα εκατοστά του ριζοστρώματος. Γι' αυτό είναι προτιμότερο, το μεγαλύτερο μέρος ή και το σύνολο της απαιτούμενης ποσότητας φωσφόρου να χορηγείται στην καλλιέργεια με την βασική λίπανση. 11

12 Κάλιο Το κάλιο βρίσκεται σε μικρές σχετικά συγκεντρώσεις στο εδαφικό διάλυμα (αρκετά μεγαλύτερες όμως από αυτές του φωσφόρου). Το υπόλοιπο μέρος του καλίου του εδάφους που είναι άμεσα διαθέσιμο στα φυτά δεσμεύεται χαλαρά στα αρνητικά φορτία των ορυκτών της αργίλλου και γενικά των εδαφικών κολλοειδών. Επομένως, η χορήγησή του καλίου στην καλλιέργεια μπορεί να γίνεται στο σύνολό του κατά την βασική λίπανση, όπως και στην περίπτωση του φωσφόρου, χωρίς να υπάρχει σοβαρός κίνδυνος έκπλυσής του ή τοξικότητας για τα φυτά, αφού έτσι δεν σχηματίζονται υπερβολικά υψηλές συγκεντρώσεις κατά τα πρώτα στάδια της καλλιέργειας. Αντίθετα με τον φώσφορο όμως, η 12

13 χορήγηση καλίου μέσω υδρολίπανσης μαζί με το άζωτο υπό μορφή ευδιάλυτων καλιούχων λιπασμάτων (κυρίως νιτρικό κάλιο και δευτερευόντως θεικό κάλιο και φωσφορικό μονοκάλιο) είναι ιδιαίτερα συχνή όταν υπάρχει η δυνατότητα εφαρμογής υγρής λίπανσης. Γι' αυτό, εάν πρόκειται να διενεργείται τακτικά υδρολίπανση, η ποσότητα καλίου που χορηγείται στην καλλιέργεια κατά την βασική λίπανση είναι ανάλογα μειωμένη, ή μπορεί και να παραλείπεται τελείως σε περίπτωση που το έδαφος έχει αρκετά αποθέματα καλίου από προηγούμενες καλλιέργειες (περιεκτικότητα σε εναλλακτικό κάλιο πάνω από 250 mg/l). 13

14 Μαγνήσιο Συνήθως το έδαφος περιέχει από μόνο του αρκετά αποθέματα ανταλλάξιμου μαγνησίου. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η προσθήκη μαγνησίου στο έδαφος κατά την βασική λίπανση δεν είναι χρήσιμη. Συχνή είναι επίσης η παρουσία μαγνησίου και στο νερό άρδευσης. Όταν η συγκέντρωση μαγνησίου στο νερό άρδευσης ξεπερνά τα 30 mg/l, τα φυτά εφοδιάζονται πλήρως με μαγνήσιο μέσω αυτού (σημειώνεται ότι οι συγκεντρώσεις Mg που επιδιώκονται συνήθως κατά την υδρολίπανση κυμαίνονται μεταξύ mg). Παρ' όλα αυτά, όχι σπάνια, η λίπανση με μαγνήσιο κρίνεται σκόπιμη, ιδιαίτερα στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες ανθοκομικών φυτών. Στις περισσότερες περιπτώσεις βέβαια, η χορήγηση μαγνησίου στις ανθοκομικές καλλιέργειες γίνεται μέσω 14

15 της υδρολίπανσης. Σε περίπτωση όμως που προκριθεί η επιλογή της χορήγησης μαγνησίου στην καλλιέργεια κατά την βασική λίπανση, συνιστάται η προσθήκη κοκκώδους θειικού μαγνησίου (MgSO 4. H 2 O) σε ποσότητες που ποικίλλουν, ανάλογα με το είδος του ανθοκομικού φυτού που καλλιεργείται κάθε φορά. 15

16 Ασβέστιο Συνήθως τα εδάφη περιέχουν από μόνα τους αρκετό ασβέστιο. Το διαλυτό αυτό ασβέστιο προέρχεται από την βαθμιαία διαλυτοποίηση του ασβεστολίθου (CaCO 3 ) υπό την επίδραση του διοξειδίου του άνθρακα που είναι διαλυμένο στο νερό του εδάφους και το οποίο στην πραγματικότητα αντιστοιχεί σε ανθρακικό οξύ. Ιδιαίτερα σε κλίματα που χαρακτηρίζονται από σχετικά σχετικά υψηλή θερμοκρασία και χαμηλό ύψος βροχής όπως το μεσογειακό κλίμα η διαδικασία της διαλυτοποίησης του ασβεστίου είναι ταχύτατη λόγω της αυξημένης διαλυτότητας του διοξειδίου του άνθρακα στο νερό ενώ η απόπλυσή του μέσω των βροχοπτώσεων μικρή. Έτσι οι συγκεντρώσεις Ca στο εδαφικό διάλυμα είναι πολύ υψηλές (συνήθως υψηλότερες από τις 16

17 ελάχιστες απαιτούμενες για καλή θρεψη των φυτών με ασβέστιο. Σε ορισμένες περιπτώσεις όμως, όταν το έδαφος είναι φτωχό σε ασβεστολίθους και επιπλέον λόγω υψηλού ύψους βροχόπτωσης υφίσταται έντονη έκπλυση (π.χ. δυτική Ελλάδα) η συγκέντρωση διαλυτού ασβεστίου στο έδαφος ενδέχεται να είναι υπερβολικά χαμηλή. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, λόγω της έλλειψης ασβεστίου τα κολλοειδή του εδάφους είναι κορεσμένα κυρίως με ιόντα υδρογόνου με συνέπεια να παρουσιάζουν υπερβολικά όξινη αντίδραση (κάτω από 5.5 ή και 5 ακόμη). Στις περιπτώσεις αυτές η προσθήκη ασβεστίου είναι επιβεβλημένη με στόχο αφενός μεν τον εμπλουτισμό του εδάφους με ασβέστιο και αφετέρου την ανύψωση του ph σε τιμές πάνω από (ανάλογα και με το είδος του καλλιεργούμενου φυτού). Το ασβέστιο που προστίθεται 17

18 στις περιπτώσεις αυτές είναι συνήθως ασβεστόλιθος, ο οποίος διαλυτοποιείται και απελευθερώνει ασβέστιο μέσω της επίδρασης του CO 2 βαθμιαία. Εκτός από την περίπτωση των ξεπλυμένων, όξινων εδαφών, έλλειψη ασβεστίου μπορεί επίσης να παρατηρηθεί και σε ορισμένα υπερβολικά αμμώδη εδάφη (πολύ χαμηλή ανταλλακτική ικανότητα και επομένως χαμηλή γονιμότητα) ή σε υπερβολικά αλκαλικά εδάφη στα οποία το κατιόν που κυριαρχεί είναι το νάτριο. Τέτοια εδάφη έχουν επίσης ανάγκη από προσθήκη ασβεστίου. Αυτά τα εδάφη όμως, επειδή έχουν γενικότερο πρόβλημα θα πρέπει να εξυγιαίνονται και με άλλες επεμβάσεις. Οι επεμβάσεις αυτές είναι κυρίως η προσθήκη αργιλλοχώματος ή 18

19 οργανικής ουσίας στα αμμώδη εδάφη και το ξέπλυμα με νερό χαμηλής περιεκτικότητας στα αλκαλιωμένα εδάφη. Ιχνοστοιχεία Τα περισσότερα εδάφη περιέχουν επαρκείς ποσότητες ιχνοστοιχείων και επομένως κατά την βασική λίπανση η προσθήκη ιχνοστοιχείων δεν συνηθίζεται. Ιδιαίτερα όταν το ph του εδάφους είναι κανονικό η έλλειψη ιχνοστοιχείων στην καλλιέργεια είναι σπάνια. Εφόσον όμως διενεργηθεί εδαφολογική ανάλυση και τα αποτελέσματα δείξουν ανεπάρκεια σε κάποιο ιχνοστοιχείο, τότε αυτό θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στην βασική λίπανση ώστε να ενσωματωθεί και να κατανεμηθεί ομοιόμορφα σε όλον τον όγκο του ριζοστρώματος. 19

20 Επιφανειακή λίπανση Η επιφανειακή λίπανση αρχίζει λίγο μετά την εγκατάσταση των φυτών στο έδαφος και αποσκοπεί στην εξασφάλιση της παρουσίας θρεπτικών συστατικών σε επαρκείς ποσότητες στο χώρο ανάπτυξης των ριζών σε όλη την διάρκεια ανάπτυξής των φυτών. Η τακτική χορήγηση λιπασμάτων στα φυτά κατά την διάρκεια της ζωής τους είναι αναγκαία για την εξασφάλιση επάρκειας θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος γιατί θα πρέπει να αναπληρώνονται συνεχώς οι ποσότητες που απομακρύνονται μέσω της πρόσληψής τους από τα φυτά και της έκπλυσης τους στα βαθύτερα στρώματα του εδάφους. Όπως αναφέρθηκε και στην σχετική με την βασική λίπανση παράγραφο, από όλα τα θρεπτικά στοιχεία μόνο το άζωτο είναι εκείνο που δεν μπορεί να προστεθεί 20

21 στο σύνολό του κατά την βασική λίπανση στο έδαφος αλλά θα πρέπει να παρέχεται τμηματικά σε όλη την διάρκεια της καλλιέργειας και επομένως χορηγείται υποχρεωτικά κατά την επιφανειακή λίπανση. Τα υπόλοιπα θρεπτικά στοιχεία που χορηγούνται συνήθως στα φυτά με την λίπανση (κυρίως P και K, λιγότερο συχνά Mg και ιχνοστοιχεία και σπανιώτερα Ca) μπορούν να χορηγηθούν εφάπαξ κατά την βασική λίπανση. Παρ' όλα αυτά όμως, η χορήγηση και άλλων θρεπτικών στοιχείων εκτός του N κατά την επιφανειακή λίπανση (συνήθως K και λιγώτερο συχνά Mg, ιχνοστοιχεία και P) έχει γίνει συνηθισμένη πρακτική στην σύγχρονη ανθοκομία, χάρις στην δυνατότητα παροχής των θρεπτικών στοιχείων μέσω του νερού της άρδευσης (υδρολίπανση). Αυτό οφείλεται στό γεγονός ότι η υδρολίπανση 21

22 μπορεί να γίνει γρήγορα και με ελάχιστα εργατικά, ενώ παράλληλα είναι και πιό αποτελεσματική, αφού μέσω αυτής τα θρεπτικά στοιχεία χορηγούνται σε μορφές άμεσα αφομοιώσιμες από τα φυτά και μάλιστα ακριβώς στον χώρο ανάπτυξης των ριζών τους, οπότε αξιοποιούνται πλήρως από την καλλιέργεια. Η εφαρμογή υδρολίπανσης προϋποθέτει την χρήση πλήρως υδατοδιαλυτών λιπασμάτων. Τα απλά υδατοδιαλυτά λιπάσματα που χρησιμοποιούνται συνήθως για υδρολίπανση στην ανθοκομία είναι η ουρία (N=46%), η νιτρική αμμωνία (NH 4 NO 3, N=35%), το νιτρικό κάλιο (KNO 3, K=38%, N=13%), το θειικό κάλιο (K 2 SO 4, Κ=45%), το θειικό μαγνήσιο (MgSO 4. 7H 2 O, Mg=9,7%), διάφορες μορφές χηλικού σιδήρου, ο βόρακας και υδατοδιαλυτά θειικά άλατα του μαγγανίου, του ψευδαργύρου και του χαλκού. Στον 22

23 Πίνακα 1 παρατίθενται τα κυριότερα απλά υδατοδιαλυτά λιπάσματα που χρησιμοποιούνται για υδρολίπανση. Εκτός από τα απλά, στο εμπόριο διατίθενται και πολλά σύνθετα υδατοδιαλυτά λιπάσματα κατάλληλα για υδρολίπανση, τα οποία θα πρέπει να χρησιμοποιούνται στις αναλογίες και τις ποσότητες που συνιστώνται από τις εταιρείες που τα διακινούν. Βασικής σημασίας για την εφαρμογή υδρολίπανσης είναι επίσης η ύπαρξη κατάλληλου εξοπλισμού για την ανάμειξη των λιπασμάτων με το νερό της άρδευσης. Στις περισσότερες ανθοκομικές καλλιέργειες, ιδιαίτερα στο θερμοκήπιο, για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται είτε απλοί υδρολιπαντήρες είτε δοσομετρικές αντλίες. Το θρεπτικό διάλυμα που προκύπτει από την διάλυση των λιπασμάτων στο νερό παρέχεται στα φυτά μέσω 23

24 κάποιου από τα συνήθη συστήματα άρδευσης. Γενικά, η μέθοδος παροχής του νερού στην καλλιέργεια, η οποία συνδυάζεται καλύτερα απ' όλες με υδρολίπανση είναι η μέθοδος της άρδευσης με σταγόνα, η οποία και εφαρμόζεται πολύ συχνά στην πράξη, ιδιαίτερα στις καλλιέργειες για παραγωγή κομμένου λουλουδιού. Οι συγκεντρώσεις των θρεπτικών στοιχείων στα θρεπτικά διαλύματα, με τα οποία τροφοδοτούνται τα ανθοκομικά φυτά κατά την υδρολίπανση εξαρτώνται κυρίως από την βασική λίπανση που εφαρμόσθηκε στο έδαφος κατά την προετοιμασία του καθώς και από δεδομένα ανάλυσης του εδάφους (αν υπάρχουν). Στην πράξη συνήθως δεν εφαρμόζεται το ίδιο σχήμα λίπανσης σε όλη την περίοδο καλλιέργειας των φυτών αλλά καταρτίζονται επιμέρους προγράμματα για συγκεκριμένες περιόδους ανάπτυξης (π.χ. στην 24

25 τριανταφυλλιά από το κλάδεμα μέχρι την έναρξη της συγκομιδής λουλουδιών) Στον Πίνακα 2 παρατίθενται ενδεικτικά όρια, εντός των οποίων κυμαίνονται συνήθως οι συγκεντρώσεις των παρεχομένων θρεπτικών στοιχείων κατά την υδρολίπανση των καλλωπιστικών φυτών. Η διαδικασία κατάρτισης σχήματος υδρολίπανσης για υδρολιπαντήρα διαφέρει από την αντίστοιχη διαδικασία που ακολουθείται κατά την κατάρτιση σχήματος υδρολίπανσης με δοσομετρική αντλία. Το ζητούμενο και στις δύο περιπτώσεις είναι ο υπολογισμός του βάρους των λιπασμάτων που πρέπει να προστίθενται κατά την υδρολίπανση, ώστε να προκύπτουν οι επιθυμητές συγκεντρώσεις θρεπτικών στοιχείων στο νερό άρδευσης. 25

26 Στις εντατικές καλιέργειες ανθοκομικών φυτών μαζί με κάθε πότισμα διενεργείται σχεδόν πάντοτε και υδρολίπανση. Η πρακτική αυτή, η οποία είναι γνωστή ως συνεχής τροφοδότηση, θεωρείται ως η πλέον αποτελεσματική μέθοδος εφαρμογής επιφανειακής λίπανσης στις παραγωγικές ανθοκομικές καλλιέργειες και ιδιαίτερα στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Το κύριο πλεονέκτημα της συνεχους τροφοδότησης συνίσταται στο γεγονός ότι η παροχή των θρεπτικών στοιχείων στα φυτά είναι χρονικά ομοιόμορφη σε όλη την καλλιεργητική περίοδο. Έτσι δεν δημιουργούνται προβλήματα έκθεσης των φυτών σε υπερβολικά υψηλές συγκεντρώσεις θρεπτικών στοιχείων για κάποιο χρονικό διάστημα μετά την εφαρμογή των λιπασμάτων οι οποίες βαθμιαία θα έφθιναν και ενδεχομένως θα καθίσταντο ανεπαρκείς (ιδιαίτερα 26

27 ως προς το Ν) μέχρι να ακολουθήσει η επόμενη χορήγηση λιπασμάτων. Μέσω της τακτικής υδρολίπανσης με χρονικά σταθερές συγκεντρώσεις θρεπτικών στοιχείων και μεταβαλλόμενες ποσότητες νερού για άρδευση, οι απόλυτες ποσότητες λιπασμάτων που χορηγούνται κάθε φορά, εξαρτώνται από τον όγκο του παρεχομένου νερού άρδευσης. Η κατανάλωση νερού όμως συσχετίζεται στενά με τον ρυθμό απορρόφησης θρεπτικών στοιχείων. Συγκεκριμένα, όταν αυξάνονται οι ποσότητες του απαιτουμένου νερού κατά την άρδευση λόγω αλλαγών στο μέγεθος των φυτών (στάδιο ανάπτυξης) και στις καιρικές συνθήκες (ένταση ηλιακής ακτινοβολίας και θερμοκρασία), αυξάνονται όπως είναι γνωστό και οι ανάγκες των φυτών σε 27

28 θρεπτικά στοιχεία. Έτσι, μέσω της εφαρμογής υδρολίπανσης με σταθερές συγκεντρώσεις θρεπτικών στοιχείων σε κάθε στάδιο καλλιέργειας και με κατάλληλη κάθε φορά ρύθμιση της αρδευτικής δόσης ανάλογα με τις ανάγκες των φυτών, επιτυγχάνεται σε ικανοποιητικό βαθμό εναρμόνιση του ρυθμού προσφοράς θρεπτικών στοιχείων στην καλλιέργεια με τον ρυθμό πρόσληψής τους από αυτή. Στον παραπάνω κανόνα, εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις έκθεσης των φυτών σε υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες (πάνω από ο C) ή σε πολύ χαμηλά επίπεδα φωτισμού. Στην περίπτωση που τα φυτά είναι εκτεθειμένα σε θερμοκρασίες πάνω από 28 ο C, η πρόσληψη νερού αυξάνεται σημαντικά λόγω της έντονης διαπνοής, χωρίς όμως να αυξάνονται και οι ανάγκες σε 28

29 θρεπτικά στοιχεία, αφού κάτω από τέτοιες συνθήκες ο ρυθμός καθαρής φωτοσύνθεσης όχι μόνο δεν αυξάνεται αλλά αρχίζει και να μειώνεται. Γι αυτό, κάτω από τέτοιες συνθήκες η συγκέντρωση θρεπτικών στοιχείων στο νερό θα πρέπει να μειώνεται στα κατώτατα συνιστώμενα για κάθε φυτό επίπεδα. Αντίθετα, κάτω από συνθήκες χαμηλής ηλιοφάνειας η κατανάλωση νερού μειώνεται σημαντικά, επειδή η μειωμένη ηλιακή ακτινοβολία συνοδεύεται σχεδόν πάντοτε από αύξηση της υγρασίας της ατμόσφαιρας. Είναι γνωστό από πολλά πειράματα ότι ο ρυθμός απορρόφησης θρεπτικών στοιχείων εξαρτάται κυρίως από την ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας με την οποία συσχετίζεται θετικά στον ίδιο περίπου βαθμό όπως και η πρόσληψη νερού. Αυτό σημαίνει ότι όταν η σύσταση του 29

30 θρεπτικού διαλύματος σε ανόργανα άλατα δεν μεταβάλλεται, η αναλογία απορρόφησης νερού και θρεπτικών στοιχείων είναι σχεδόν ανεξάρτητη από τις καιρικές συνθήκες. Επειδή λοιπόν κάτω από συνθήκες χαμηλής ηλιοφάνειας η κατανάλωση νερού είναι μειωμένη, ανάλογα χαμηλοί είναι και οι ρυθμοί απορρόφησης θρεπτικών στοιχείων. Συνήθως όμως, όταν ελαττώνεται η ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας, ο ρυθμός καθαρής φωτοσύνθεσης (και επομένως και οι ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία) δεν μειώνεται στον ίδιο βαθμό όπως ο ρυθμός πρόσληψης νερού. Επομένως, για να αυξηθεί ο ρυθμός απορρόφησής των θρεπτικών στοιχείων κατά την διάρκεια εποχών που ο φωτισμός είναι χαμηλός για μεγάλες χρονικές περιόδους, οι συγκεντρώσεις τους στο νερό κατά την υδρολίπανση θα πρέπει να 30

31 είναι αυξημένες. Με τον τρόπο αυτό, η πρόσληψη των θρεπτικών στοιχείων από τα φυτά διευκολύνεται, ενώ λόγω της μειωμένης πρόσληψης νερού οι αυξημένες συγκεντρώσεις λιπασμάτων σε αυτό δεν προκαλούν προβλήματα αλατούχου καταπόνησης. Η ποσότητα θρεπτικών στοιχείων που προσλαμβάνουν τα φυτά ανά μονάδα όγκου νερού που καταναλώνουν είναι σημαντικά υψηλότερη στα αρχικά στάδια ανάπτυξής τους και βαθμιαία μειώνεται με την πάροδο της ηλικίας της καλλιέργειας. Όσο αυξάνεται η ηλικία των φυτών επεκτείνεται και η συνολική φυλλική τους επιφάνεια, με συνέπεια να γίνονται ανάλογα υψηλότερες και οι ανάγκες τους σε νερό. Η φωτοσυνθετικά ενεργή φυλλική επιφάνεια όμως (δηλαδή τα μεσαία και τα ανώτερα φύλλα), λόγω γήρανσης των παλαιοτέρων φύλλων 31

32 αυξάνει με χαμηλότερους ρυθμούς σε σύγκριση με την συνολική φυλλική επιφάνεια και από ένα χρονικό σημείο και πέρα ουσιαστικά παραμένει σταθερή, αφού ο ρυθμός παραγωγής νέων φύλλων βαθμιαία τείνει να εξισωθεί με τον ρυθμό γήρανσης των παλιών. Είναι γνωστό ότι ο ρυθμός ενεργού απορρόφησης θρεπτικών στοιχείων από μία καλλιέργεια καθορίζονται κατά κύριο λόγο από την ζήτηση στα κέντρα κατανάλωσης και συνεπώς από την ένταση της φωτοσυνθετικής δραστηριότητος. Είναι επομένως φανερό ότι η αύξηση των αναγκών των φυτών σε θρεπτικά στοιχεία με την πάροδο του χρόνου δεν είναι ανάλογη με την αύξηση των αναγκών τους σε νερό αλλά υπολείπεται σημαντικά από αυτή. Γι αυτό το λόγο οι συγκεντρώσεις θρεπτικών στοιχείων στο νερό της άρδευσης κατά την 32

33 υδρολίπανση θα πρέπει να είναι υψηλότερες στα αρχικά στάδια ανάπτυξης των φυτών και να μειώνονται βαθμιαία με την πάροδο της ηλικίας τους. Υδρολίπανση με υδρολιπαντήρα Ο υδρολιπαντήρας συνίσταται κατά βάση από ένα κλειστό και ανθεκτικό στην πίεση και την διάβρωση δοχείο (κάδος). Μέσα στο δοχείο αυτό τοποθετούνται και διαλύονται με νερό τα λιπάσματα που προορίζονται να χορηγηθούν στην καλλιέργεια κάθε φορά που μαζί με την άρδευση πρόκειται να γίνει και υδρολίπανση. Δεδομένου ότι η χωρητικότητα του κάδου συνήθως είναι της τάξεως των lt, είναι προφανές ότι οι συγκεντρώσεις των θρεπτικών στοιχείων που προκύπτουν μέσα στον υδρολιπαντήρα μετά την ανάμειξη των λιπασμάτων με νερό 33

34 είναι υψηλές. Γι' αυτό, το προκύπτον διάλυμα ονομάζεται πυκνό ή μητρικό διάλυμα. Ο υδρολιπαντήρας είναι συνδεδεμένος κατά τέτοιον τρόπο με το δίκτυο άρδευσης, ώστε όταν αυτό τίθεται σε λειτουργία, το πυκνό διάλυμα να αναμειγνύεται με το νερό του ποτίσματος και να φθάνει αραιωμένο στα φυτά. Όπως φαίνεται στο, ο κάδος του υδρολιπαντήρα συνδέεται παράλληλα με τον κεντρικό αγωγό του δικτύου άρδευσης μέσω δύο σωλήνων. Ο ένας σωλήνας εισάγει μέσα στον κάδο του υδρολιπαντήρα μέρος του νερού που παρέχεται στα φυτά κατά την άρδευση, ενώ ο άλλος το απάγει και το οδηγεί πάλι στον κεντρικό αγωγό, αφού πρώτα έχει αναμειχθεί με το εντός του υδρολιπαντήρα ευρισκόμενο πυκνό διάλυμα των λιπασμάτων. Η δίοδος μέρους του νερού της άρδευσης μέσω του 34

35 υδρολιπαντήρα επιτυγχάνεται μέσω στραγγαλισμού της ροής του νερού στον κεντρικό αγωγό με την βοήθεια μιάς βαλβίδας διαφορικής πίεσης. Η βαλβίδα αυτή είναι τοποθετημένη στον κεντρικό αγωγό άρδευσης, στο τμήμα που βρίσκεται μεταξύ των δύο σωλήνων (είσοδος - έξοδος) που συνδέουν παράλληλα τον υδρολιπαντήρα με το δίκτυο. Εκατέρωθεν του σημείου στο οποίο είναι τοποθετημένη η βαλβίδα στραγγαλισμού της ροής (βαλβίδα διαφορικής πίεσης) δημιουργείται διαφορά πίεσης και γι αυτό το λόγο αυτή η μέθοδος παροχής των λιπασμάτων στην καλλιέργεια ονομάζεται και υδρολίπανση με διαφορική πίεση. Η διαφορά πίεσης που δημιουργεί η βαλβίδα στο σημείο τοποθέτησής της, εξαναγκάζει μέρος του νερού της άρδευσης να διέρχεται μέσω του υδρολιπαντήρα και επομένως να τροφοδοτεί τον κεντρικό αγωγό 35

36 και μέσω αυτού την καλλιέργεια με θρεπτικά στοιχεία μέχρι να εξαντληθεί όλο το πυκνό διάλυμα των λιπασμάτων στον κάδο. Από την προηγηθείσα περιγραφή του τρόπου λειτουργίας ενός υδρολιπαντήρα είναι προφανές, ότι η ποσότητα των θρεπτικών στοιχείων που παρέχεται στα φυτά δεν είναι χρονικά σταθερή σε όλη την διάρκεια της άρδευσης. Αρχικά, όταν ο υδρολιπαντήρας είναι γεμάτος με το πυκνό διάλυμα των λιπασμάτων, το νερό που διέρχεται από μέσα του εξέρχεται εμπλουτισμένο με λιπάσματα σε μεγάλες σχετικά συγκεντρώσεις. Βαθμιαία όμως ένα μέρος του πυκνού διαλύματος που βρίσκεται μέσα στον λιπαντήρα καταναλώνεται και αντικαθίσταται με νερό. Έτσι οι συγκεντρώσεις των θρεπτικών στοιχείων στην έξοδο του κάδου και επομένως στο θρεπτικό διάλυμα που φθάνει στα φυτά 36

37 μειώνονται συνεχώς. Συχνά μάλιστα οι συγκεντρώσεις μπορεί και να μηδενίζονται στα τελευταία στάδια της άρδευσης αν η διάρκειά της είναι μεγάλη. Η κατάσταση αυτή εμπερικλείει τον κίνδυνο της έκπλυσης του μεγαλύτερου μέρους των θρεπτικών στοιχείων από το ενεργό στρώμα της ριζόσφαιρας μέσω του φτωχού σε θρεπτικά στοιχεία νερού των τελευταίων σταδίων της άρδευσης, αφού, όπως προαναφέρθηκε, αυτά φθάνουν στο έδαφος σε μεγάλες ποσότητες κυρίως κατά τα αρχικά στάδια της άρδευσης. Ο κίνδυνος αυτός είναι σημαντικά αυξημένος στα ελαφρά εδάφη, ιδιαίτερα μάλιστα όταν η διάρκεια της άρδευσης είναι σχετικά μεγάλη. Από την άλλη πλευρά βέβαια, όταν η άρδευση είναι βραχείας διάρκειας, είναι πιθανόν μέρος του πυκνού διαλύματος να παραμένει ακόμη και μετά το πέρας της μέσα στον κάδο του 37

38 λιπαντήρα, οπότε τα φυτά δεν έχουν τροφοδοτηθεί επαρκώς με θρεπτικά στοιχεία. Σε κάθε περίπτωση, όταν για την υδρολίπανση χρησιμοποιείται υδρολιπαντήρας, η τροφοδότηση των φυτών με θρεπτικά στοιχεία γίνεται ανομοιόμορφα, τόσο χρονικά όσο και τοπικά. Υδρολίπανση με δοσομετρητές 1. Δοσομετρική αντλία Οι δοσομετρικές αντλίες αραιώνουν πυκνά διαλύματα λιπασμάτων με το νερό της άρδευσης σε μία συγκεκριμένη, σταθερή χρονικά, αναλογία. Η αναλογία αραίωσης ποικίλλει και συνήθως κυμαίνεται από 1:50 έως 1:1000. Στις περισσότερες δοσομετρικές αντλίες η αναλογία αραίωσης είναι ρυθμιζόμενη 38

39 μέσα σε ένα ευρύ φάσμα αναλογιών. Έτσι ο χρήστης της μπορεί να επιλέξει μόνος του την αναλογία αραίωσης που επιθυμεί, ανάλογα με την πυκνότητα του μητρικού διαλύματος των λιπασμάτων και το σχήμα λίπανσης που εφαρμόζει. Με τον τρόπο αυτό τα φυτά τροφοδοτούνται σε όλη την διάρκεια της άρδευσης με θρεπτικό διάλυμα της ίδιας σύστασης, σε αντίθεση με τον υδρολιπαντήρα. Έτσι, η τροφοδότηση των φυτών με θρεπτικά στοιχεία γίνεται ακριβέστερα και πιο ομοιόμορφα, γεγονός που έχει ευεργετικές συνέπειες στην ανάπτυξη και την παραγωγή τους. Οι δοσομετρικές αντλίες μπορεί να είναι είτε μηχανικές, είτε υδραυλικές. Οι πρώτες εργάζονται με κινητήρα, είτε ηλεκτρικό είτε εσωτερικής καύσεως, ενώ οι δεύτερες με την πίεση του δικτύου παροχής του νερού. Επομένως, για να λειτουργήσει μία 39

40 υδραυλική δοσομετρική αντλία δεν χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί ηλεκτρικό ρεύμα ή καύσιμο. Οι υδραυλικές δοσομετρικές αντλίες, ανάλογα με την αρχή λειτουργίας τους, διακρίνονται σε διαφραγματικές, εμβολοφόρες ή τύπου venturi (εγχύσεως). Όταν γίνεται χρήση δοσομετρικής αντλίας, το πυκνό διάλυμα τοποθετείται σε ένα ανοιχτό δοχείο, το λεγόμενο δοχείο πυκνού διαλύματος. Η χωρητικότητα του δοχείου που περιέχει το πυκνό διάλυμα των λιπασμάτων επιλέγεται με βάση τον διαθέσιμο χώρο στο σημείο που εγκαθίσταται η δοσομετρική αντλία και ο λοιπός εξοπλισμός, καθώς και με την έκταση της καλλιέργειας. Το δοχείο πυκνού διαλύματος θα πρέπει να έχει μεγάλη χωρητικότητα, έτσι ώστε να είναι δυνατή η παρασκευή πυκνού διαλύματος για αρκετές (περισσότερες από μία) υδρολιπάνσεις. 40

41 Η δοσομετρική αντλία συνδέεται με το δίκτυο άρδευσης είτε πάνω στον κεντρικό αγωγό είτε παράλληλα με αυτόν (by pass). Στην τελευταία αυτή περίπτωση που είναι πιο σπάνια, θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί βαλβίδα στραγγαλισμού της ροής στον κεντρικό αγωγό, ώστε ένα μέρος του νερού να διοχετεύεται προς την δοσομετρική αντλία. Αυτόματος δοσομετρητής υγρών λιπασμάτων Σχεδόν όλοι οι αυτόματοι δοσομετρητές υγρών λιπασμάτων βασίζουν την λειτουργία τους στην μέτρηση της ηλεκτρικής αγωγιμότητας του υγρού διαλύματος των λιπασμάτων (θρεπτικό διάλυμα) που παρασκευάζουν. Σε γενικές γραμμές, ένας τυπικός 41

42 αυτόματος δοσομετρητής υγρών λιπασμάτων συνίσταται από τα εξής επιμέρους τμήματα: α) δοχεία πυκνών διαλυμάτων (συνήθως 2 ή 3 τουλάχιστον), β) ένα δοχείο στο οποίο γίνεται η ανάμειξη του νερού με τα πυκνά διαλύματα (κάδος ανάμειξης), γ) έναν πλωτήρα για τον έλεγχο της στάθμης του νερού στο δοχείο αυτό, δ) έναν σωλήνα εισαγωγής του νερού του δικτύου στον κάδο ανάμειξης, ε) έναν σωλήνα επιστροφής στον κάδο ανάμειξης του χρησιμοποιημένου θρεπτικού διαλύματος που επανασυλλέγεται σε περίπτωση που έχουμε ανακύκλωση του θρεπτικού διαλύματος, 42

43 στ) σωλήνες εισαγωγής των πυκνών διαλυμάτων στον κάδο ανάμειξης σε αριθμό ίσο με τον αριθμό των δοχείων μητρικών διαλυμάτων, ζ) ηλεκτροβάνες για τον έλεγχο εισαγωγής του νερού του δικτύου και των πυκνων διαλυμάτων στον κάδο ανάμειξης, από μία για κάθε σωλήνα εισαγωγής, η) σωλήνα εξαγωγής του έτοιμου διαλύματος από τον κάδο ανάμειξης προς τα φυτά και θ) αισθητήρες (sensors) για την μέτρηση του ph και της ηλεκτρικής αγωγιμότητας του διαλύματος μέσα στον κάδο ανάμειξης ή κατά την έξοδό του από αυτόν μέσω του σωλήνα εξαγωγής του έτοιμου διαλύματος. 43

44 Η έγχυση πυκνών διαλυμάτων και οξέως στον κάδο ανάμειξης ελέγχεται όπως προαναφέρθηκε από ηλεκτροβάνες, οι οποίες με τη σειρά τους είναι συνδεδεμένες με το σύστημα αυτομάτου ελέγχου του δοσομετρητή. Το σύστημα αυτομάτου ελέγχου το οποίο συχνά αποκαλείται και προγραμματιστής ρυθμίζει την ανάμειξη νερού και πυκνού διαλύματος και την παροχή του προκύπτοντος από την ανάμειξη αραιού διαλύματος στα φυτά. Στην απλούστερη μορφή του είναι ένας ηλεκτρονικός πίνακας εφοδιασμένος με πλήκτρα ή κοχλίες μέσω των οποίων γίνεται η ρύθμιση του ph και της αγωγιμότητας και έναν ή περισσότερους χρονοδιακόπτες για τον καθορισμό της συχνότητας και του χρόνου παροχής θρεπτικού διαλύματος στα φυτά. Συνήθως δίνεται και η δυνατότητα επιλογής διαφόρων 44

45 συνδυασμών δοχείων πυκνών διαλυμάτων, από τα οποία θα γίνεται έγχυση στον κάδο ανάμειξης. Κατ αυτόν τον τρόπο μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει περισσότερα από ένα δοχεία και να παρασκευάζει μητρικά διαλύματα για περισσότερα από ένα καλλιεργούμενα φυτά (π.χ. τριαντάφυλλο και χρυσάνθεμο) αν καλλιεργεί και τα δύο ταυτόχρονα στο θερμοκήπιό. Μπορεί δηλαδή, κάθε φορά να επιλέγει τον κατάλληλο συνδυασμό δοχείων μητρικών διαλυμάτων ανά δύο για κάθε φυτό (π.χ. δοχεία Α, Β για την τριανταφυλλιά και Α, Γ γιά το χρυσάνθεμο και δεξαμενή Δ με οξύ, κοινή και για τις δύο καλλιέργειες). Επιπλέον, ακόμη και η ίδια καλλιέργεια στην (συνήθη) περίπτωση που καταλαμβάνει έκταση μεγαλύτερη από 1-2 στρέμματα μπορεί να χωρίζεται σε τομείς. Οι τομείς ποτίζονται διαδοχικά, οπότε η 45

46 παροχή της αντλίας δεν απαιτείται να είναι ανάλογη με την επιφάνεια που καταλαμβάνει ολόκληρη η καλλιέργεια αλλά ανάλογη με την έκταση του μεγαλύτερου τομέα. Η ενεργοποίηση ή η διακοπή της έγχυσης πυκνών διαλυμάτων και οξέως στον κάδο ανάμειξης γίνεται όπως προαναφέρθηκε, μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος αυτομάτου ελέγχου. Με το σύστημα αυτομάτου ελέγχου είναι συνδεδεμένα επίσης και τα όργανα μέτρησης του ph και της αγωγιμότητας, τα οποία είναι διαρκώς σε λειτουργία. Όταν λοιπόν η τιμή του ph ανεβαίνει ή της αγωγιμότητας ελαττώνεται πέρα από ένα προκαθορισμένο όριο, ο ηλεκτρονικός πίνακας που λαμβάνει αυτή την πληροφορία από τα όργανα μέτρησης δίνει εντολή να ενεργοποιηθεί η έγχυση οξέως ή πυκνών διαλυμάτων αντίστοιχα. Η έγχυσή τερματίζεται 46

47 μόλις οι τιμές του ph και της ηλεκτρικής αγωγιμότητας ξεπεράσουν ένα κατώτατο (ph) ή ανώτατο (αγωγιμότητα) όριο. Με τον τρόπο αυτό οι τιμές του ph και της αγωγιμότητας διατηρούνται συνεχώς μέσα σε συγκεκριμένα σταθερά όρια που καθορίζονται από τον χρήστη του μηχανήματος. 47

48 Πίνακας 2 Ενδεικτικά όρια συγκεντρώσεων θρεπτικών στοιχείων στο θρεπτικό διάλυμα κατά την υδρολίπανση των ανθοκομικών φυτών. Θρεπτικό N P K Mg Ca στοιχείο Συγκέντρωση (mg/l) Κατάρτιση σχήματος υδρολίπανσης με υδρολιπαντήρα Όταν καταρτίζεται ένα πρόγραμμα υδρολίπανσης το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να καθορίζεται είναι η συχνότητα εφαρμογής υδρολίπανσης. Υπενθυμίζεται ότι η καλύτερη πρακτική είναι η εφαρμογή υδρολίπανσης όλες τις φορές που 48

Λίπανση Κηπευτικών Καλλιεργειών

Λίπανση Κηπευτικών Καλλιεργειών Λίπανση Κηπευτικών Καλλιεργειών Βασική λίπανση Η βασική λίπανση διενεργείται κατά το στάδιο της προετοιµασίας του εδάφους και πριν την εγκατάσταση των φυτών σε αυτό. Οι ποσότητες των λιπασµάτων καθορίζονται

Διαβάστε περισσότερα

Υδρολίπανση λαχανικών

Υδρολίπανση λαχανικών Υδρολίπανση λαχανικών Σκοπιμότητα υδρολίπανσης Αφορά την παροχή θρεπτικών στοιχείων στα φυτά σε δόσεις μετά την εγκατάστασή τους στον χώρο καλλιέργειας. Αποσκοπεί στην αναπλήρωση των θρεπτικών στοιχείων

Διαβάστε περισσότερα

Η λίπανση των φυτών στα θερμοκήπια

Η λίπανση των φυτών στα θερμοκήπια Η λίπανση των φυτών στα θερμοκήπια Χημικές ιδιότητες εδάφους Περιεκτικότητα σε θρεπτικά στοιχεία Ικανότητα ανταλλαγής κατιόντων Οξύτητα εδάφους (ph) Περιεκτικότητα σε θρεπτικά στοιχεία Ολική περιεκτικότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΕΚΤΟΣ ΕΔΑΦΟΥΣ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ

ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΕΚΤΟΣ ΕΔΑΦΟΥΣ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΕΚΤΟΣ ΕΔΑΦΟΥΣ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Θρεπτικό διάλυμα Είναι ένα αραιό υδατικό διάλυμα όλων των θρεπτικών στοιχείων που είναι απαραίτητα για τα φυτά, τα οποία βρίσκονται διαλυμένα

Διαβάστε περισσότερα

Καλλιέργειες Εκτός Εδάφους

Καλλιέργειες Εκτός Εδάφους Θρεπτικά Διαλύματα Για Διδάσκοντες: Καλλιέργειες Εκτός Εδάφους Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΠΑΣΣΑΜ Είναι ένα αραιό υδατικό διάλυμα όλων των θρεπτικών στοιχείων που είναι απαραίτητα για τα φυτά, τα οποία βρίσκονται διαλυμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Εργαστήριο. Ενότητα 10 η : Θρεπτικά Διαλύματα Για Καλλιέργειες Εκτός Εδάφους ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ.

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Εργαστήριο. Ενότητα 10 η : Θρεπτικά Διαλύματα Για Καλλιέργειες Εκτός Εδάφους ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ Εργαστήριο Τμήμα: Διδάσκοντες: Ενότητα 10 η : Θρεπτικά Διαλύματα Για Καλλιέργειες Εκτός Εδάφους ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΠΑΣΣΑΜ Θρεπτικό διάλυμα Είναι ένα αραιό υδατικό

Διαβάστε περισσότερα

Τα οφέλη χρήσης του Νιτρικού Καλίου έναντι του Χλωριούχου Καλίου και του Θειικού Καλίου

Τα οφέλη χρήσης του Νιτρικού Καλίου έναντι του Χλωριούχου Καλίου και του Θειικού Καλίου Τα οφέλη χρήσης του Νιτρικού Καλίου έναντι του Χλωριούχου Καλίου και του Θειικού Καλίου Τα οφέλη του καλίου, γενικά Προάγει την φωτοσύνθεση Επιταχύνει την μεταφορά των προϊόντων μεταβολισμού Ενισχύει την

Διαβάστε περισσότερα

Γονιμότητα εδάφους. Ένα γόνιμο έδαφος χαρακτηρίζεται από:

Γονιμότητα εδάφους. Ένα γόνιμο έδαφος χαρακτηρίζεται από: Λίπανση λαχανικών Γονιμότητα εδάφους Ένα γόνιμο έδαφος χαρακτηρίζεται από: Υψηλή διαθεσιμότητα νερού Ικανοποιητική αεροπερατότητα Υψηλή ανταλλακτική ικανότητα Κατάλληλο ph Υψηλή βιολογική δραστηριότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΕΚΤΟΣ ΕΔΑΦΟΥΣ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ

ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΕΚΤΟΣ ΕΔΑΦΟΥΣ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΕΚΤΟΣ ΕΔΑΦΟΥΣ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Θρεπτικό διάλυμα Είναι ένα αραιό υδατικό διάλυμα όλων των θρεπτικών στοιχείων που είναι απαραίτητα για τα φυτά, τα οποία βρίσκονται διαλυμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ ΑΜΠΕΛΩΝΑ

ΑΡΧΕΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ ΑΜΠΕΛΩΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΚΡΗΤΗΣ Ταχ. /νση: T.Θ: 2222 Τηλέφωνο: 2810.331290 Καστοριάς και Θερµοπυλών

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 10 η : Λίπανση Λαχανικών. ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Τμήμα: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΠΑΣΣΑΜ

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 10 η : Λίπανση Λαχανικών. ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Τμήμα: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΠΑΣΣΑΜ ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ Ενότητα 10 η : Λίπανση Λαχανικών Τμήμα: ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΠΑΣΣΑΜ Γονιμότητα εδάφους Ένα γόνιμο έδαφος χαρακτηρίζεται από: Υψηλή διαθεσιμότητα νερού

Διαβάστε περισσότερα

Η προσθήκη των θρεπτικών στοιχείων στο διάλυµα, επιβάλει την εφαρµογή απλών υδατοδιαλυτών λιπασµάτων και οξέων, ενώ για την κάλυψη των αναγκών σε

Η προσθήκη των θρεπτικών στοιχείων στο διάλυµα, επιβάλει την εφαρµογή απλών υδατοδιαλυτών λιπασµάτων και οξέων, ενώ για την κάλυψη των αναγκών σε ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Υ ΡΟΠΟΝΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ Χρησιµοποιούµενα λιπάσµατα Η προσθήκη των θρεπτικών στοιχείων στο διάλυµα, επιβάλει την εφαρµογή απλών υδατοδιαλυτών λιπασµάτων και οξέων, ενώ για την κάλυψη των αναγκών

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 10 η Λίπανση Κηπευτικών Καλλιεργειών

Ενότητα 10 η Λίπανση Κηπευτικών Καλλιεργειών Ενότητα 10 η Λίπανση Κηπευτικών Καλλιεργειών Τμήμα: ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκων: Δ. ΣΑΒΒΑΣ Γονιμότητα εδάφους Ένα γόνιμο έδαφος χαρακτηρίζεται από: Υψηλή διαθεσιμότητα νερού Ικανοποιητική αεροπερατότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ

ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Δημήτρης

Διαβάστε περισσότερα

Η θρέψη και η λίπανση της βιομηχανικής τομάτας

Η θρέψη και η λίπανση της βιομηχανικής τομάτας Η θρέψη και η λίπανση της βιομηχανικής τομάτας Αθανάσιος Κουκουνάρας Λέκτορας Εργαστήριο Λαχανοκομίας Τμήμα Γεωπονίας ΑΠΘ thankou@agro.auth.gr 9 Μαρτίου 2015, Λάρισα Κύρια σημεία Η ανάγκη για λίπανση Οργανική

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ - ΝΡ. Humus Vita Stallatico Super

ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ - ΝΡ. Humus Vita Stallatico Super ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ - ΝΡ Humus Vita Stallatico Super ΟΡΓΑΝΙΚΟ ΛΙΠΑΣΜΑ ΝΡ O χούμος προέρχεται αποκλειστικά από την ανάμειξη εκλεκτής κοπριάς (βοοειδών και πουλερικών) αφού υποστεί μία διαδικασία ζύμωσης

Διαβάστε περισσότερα

Η δυναμική της κίνησης του Καλίου στο έδαφος

Η δυναμική της κίνησης του Καλίου στο έδαφος Η δυναμική της του στο κίνησης Καλίου έδαφος 1. Δείκτες διαθέσιμου καλίου στο έδαφος Πρόσληψη Κ από τα φυτά (kg/ha) Πρόσληψη Κ από τα φυτά (kg/ha) Εναλλάξιμο Κ (mg/100g εδάφους) Συγκέντρωση Κ (me/l εδαφ.

Διαβάστε περισσότερα

Σύνθεση θρεπτικού διαλύματος. Υπολογισμός μακροστοιχείων

Σύνθεση θρεπτικού διαλύματος. Υπολογισμός μακροστοιχείων Σύνθεση θρεπτικού διαλύματος Υπολογισμός μακροστοιχείων Βασική σύνθεση μακροστοιχείων για διάφορες καλλιέργειες Είδος ΝΟ 3 Η 2 PO 4 SO 4 NH 4 K + Ca ++ Mg ++ EC mmol/l mmol/l mmol/l mmol/l mmol/l mmol/l

Διαβάστε περισσότερα

All from a Single Source

All from a Single Source All from a Single Source Το PeKacid TM είναι μια νέα, καινοτόμος λύση για τον φώσφορο σε ασβεστούχα εδάφη και νερά με μεγάλη σκληρότητα. Στερεό φωσφορικό οξύ σε σάκους Μονοκρυσταλλικό, με χαμηλό ph (2.2)

Διαβάστε περισσότερα

Για Ροδάκινα- Δαμάσκηνα - Βερίκοκα

Για Ροδάκινα- Δαμάσκηνα - Βερίκοκα Οι γενικές αρχές λίπανσης...... αξιοποιούνται μαζί με τις Εδαφολογικές και Φυλλοδιαγνωστικές Αναλύσεις και τα στοιχεία από τα Ερωτηματολόγια Λίπανσης για την έκδοση των Οδηγιών Λίπανσης στο κάθε αγροτεμάχιο.

Διαβάστε περισσότερα

Θρεπτικά συστατικά. Κατηγορίες θρεπτικών συστατικών

Θρεπτικά συστατικά. Κατηγορίες θρεπτικών συστατικών ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ Από: Κατερινόπουλο, Α. & Σταματάκη, Μ. 1995. Εφαρμοσμένη Ορυκτολογία Πετρολογία. Τα Βιομηχανικά Ορυκτά και Πετρώματα και οι Χρήσεις τους. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Γεωλογίας,

Διαβάστε περισσότερα

H ολοκληρωμένη σειρά υδατοδιαλυτών λιπασμάτων από την SQM

H ολοκληρωμένη σειρά υδατοδιαλυτών λιπασμάτων από την SQM H ολοκληρωμένη σειρά υδατοδιαλυτών λιπασμάτων από την SQM ΣΥΜΒΑΤΟ- ΤΗΤΕΣ ΛΙΠΑ- ΣΜΑΤΩΝ Nιτρικό Κάλιο Ουρία Νιτρική Αμμωνία Θειϊκή Αμμωνία Θειϊκό Κάλιο Νιτρικό Μαγνήσιο Θειϊκό Μαγνήσιο Νιτρικό Ασβέστιο Φωσφορική

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ ΑΣΚΗΣΗ 4 Η ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ Κύριος σκοπός: Εξοικείωση των σπουδαστών με έννοιες και υπολογισμούς σχετικά με τα λιπάσματα που εφαρμόζονται τόσο στη συμβατική όσο και στη βιολογική γεωργία.

Διαβάστε περισσότερα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Μάθημα 6 6.1. SOS: Τι ονομάζεται διάλυμα, Διάλυμα είναι ένα ομογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων καθαρών ουσιών. Παράδειγμα: Ο ατμοσφαιρικός αέρας

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Διάλεξης: Ο ρόλος του ανταγωνισμού των θρεπτικών στοιχείωνστηνανάπτυξηκαιτην. Χ. Λύκας

Τίτλος Διάλεξης: Ο ρόλος του ανταγωνισμού των θρεπτικών στοιχείωνστηνανάπτυξηκαιτην. Χ. Λύκας ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ» Μάθημα: «Επίδραση του αβιοτικού και βιοτικού περιβάλλοντος στην παραγωγή των φυτών» Τίτλος

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΜΑΤΑΣ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΜΑΤΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΤΟΜΑΤΑΣ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΣΟΛΑΝΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος

Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος Δολαπτσόγλου Χριστίνα ΤΕΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΤΩΝ ΔΡΑΜΑ 2019 Chr. Dolaptsoglou Οργανική ουσία είναι όλα τα οργανικά υπολείμματα

Διαβάστε περισσότερα

Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος

Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος Δολαπτσόγλου Χριστίνα ΤΕΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΤΩΝ ΔΡΑΜΑ 2019 Chr. Dolaptsoglou Γονιμότητα Εδάφους Γονιµότητα εδάφους ονοµάζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗΣ

ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗΣ Εργ. Περιβαλλοντικών Αναλύσεων, Σίνδος Σελ. 1/5 ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗΣ Πελάτης: ΗΜΗΤΡΙΑ ΗΣ ΣΥΜΕΩΝ ιεύθυνση Πελάτη: ΠΑΡΝΗΘΟΣ 22,ΑΘΗΝΑ Περιγραφή ειγµάτων: έδαφος ειγµατοληψία: από πελάτη Ηµεροµηνία

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΛΙΠΑΝΣΕΩΝ

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΛΙΠΑΝΣΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΚΡΗΤΗΣ Ταχ. /νση: T.Θ: 2222 Τηλέφωνο: 2810.331290 Καστοριάς και Θερµοπυλών

Διαβάστε περισσότερα

Η λίπανση της ελιάς μπορεί να εφαρμοστεί είτε με ανόργανα λιπάσματα, είτε με οργανικά υλικά (ζωική κοπριά, κομπόστα ή χλωρή λίπανση).

Η λίπανση της ελιάς μπορεί να εφαρμοστεί είτε με ανόργανα λιπάσματα, είτε με οργανικά υλικά (ζωική κοπριά, κομπόστα ή χλωρή λίπανση). Λίπανση της Ελιάς Η ελιά γενικά δεν θεωρείται απαιτητικό είδος και μπορεί να αναπτυχθεί σε μεγάλη ποικιλία εδαφικών τύπων. Η λίπανση αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της διαχείρισης του ελαιώνα και στοχεύει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ 4 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ 4 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012 ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ 4 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: 1. Οι εδαφικές ιδιότητες μεταβάλλονται: Α. Κατά μήκος των τριών αξόνων (x, y, z) Β. Με το πέρασμα του

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΔΑΦΩΝ

ΧΗΜΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΔΑΦΩΝ Εδαφικά κολλοειδή Ανόργανα ορυκτά (άργιλος) ή οργανική ουσία (χούμος) με διάμετρο μικρότερη από 0,001 mm ή 1μ ανήκουν στα κολλοειδή. Ηάργιλος(

Διαβάστε περισσότερα

Α = Ζ + Ν ΑΤΟΜΟ. ΙΣΟΤΟΠΑ είναι. ΝΕΤΡΟΝΙΑ (n) ΠΥΡΗΝΑΣ

Α = Ζ + Ν ΑΤΟΜΟ. ΙΣΟΤΟΠΑ είναι. ΝΕΤΡΟΝΙΑ (n) ΠΥΡΗΝΑΣ ΚΕΦ.1: 3. ΔΟΜΗ ΑΤΟΜΟΥ ΑΤΟΜΟ ΠΥΡΗΝΑΣ ΠΡΩΤΟΝΙΑ (p + ) ΝΕΤΡΟΝΙΑ (n) 1.3.1 Να βρείτε τον αριθμό πρωτονίων νετρονίων και ηλεκτρονίων που υπάρχουν στα παρακάτω άτομα ή ιόντα: ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑ (e - ) ΠΡΟΣΟΧΗ 1) Στα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΡΓΙΑ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ ΛΙΠΑΝΣΗ ΚΑΛΛΕΙΕΡΓΕΙΩΝ

ΓΕΩΡΓΙΑ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ ΛΙΠΑΝΣΗ ΚΑΛΛΕΙΕΡΓΕΙΩΝ ΓΕΩΡΓΙΑ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ ΛΙΠΑΝΣΗ ΚΑΛΛΕΙΕΡΓΕΙΩΝ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ ΣΕ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΣΑΝΤΗΛΑΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΕΔΑΦΩΝ Web: http://www.ismc.gr/ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα

Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα 23-1. Τι εκφράζουν οι συντελεστές μιας χημικής αντίδρασης; Οι συντελεστές σε μία χημική εξίσωση καθορίζουν την αναλογία mol των αντιδρώντων και προϊόντων στην αντίδραση.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΡΈΨΗ - ΛΊΠΑΝΣΗ ΤΗΣ ΠΑΤΑΤΑΣ

ΘΡΈΨΗ - ΛΊΠΑΝΣΗ ΤΗΣ ΠΑΤΑΤΑΣ ΘΡΈΨΗ - ΛΊΠΑΝΣΗ ΤΗΣ ΠΑΤΑΤΑΣ ΘΡΈΨΗ - ΛΊΠΑΝΣΗ ΤΗΣ ΠΑΤΑΤΑΣ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Η πατάτα είναι καλλιέργεια πολύ απαιτητική ως προς τις εδαφικές συνθήκες ανάπτυξης. Ευδοκιμεί σε εδάφη βαθιά,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΔΕΥΣΗ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ

ΑΡΔΕΥΣΗ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΑΡΔΕΥΣΗ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ Σκοπιμότητα άρδευσης Η άρδευση αποσκοπεί κυρίως στην τροφοδότηση της κόμης του φυτού με νερό. Μόνο το 1% του νερού που φτάνει στην κόμη των φυτών παραμένει στους φυτικούς

Διαβάστε περισσότερα

ΘΡΈΨΗ - ΛΊΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΑΜΠΟΚΙΟΥ

ΘΡΈΨΗ - ΛΊΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΑΜΠΟΚΙΟΥ ΘΡΈΨΗ - ΛΊΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΑΜΠΟΚΙΟΥ ΘΡΈΨΗ - ΛΊΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΑΜΠΟKIOY ΓΕΝΙΚΆ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΈΡΓΕΙΑ To καλαμπόκι ευδοκιμεί σε εδάφη μέσης σύστασης, βαθιά, καλώς αποστραγγιζόμενα, με υψηλ περιεκτικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα 2ο 2.1. Α) Β) α) 2.2. Α) Θέμα 4ο

Θέμα 2ο 2.1. Α) Β) α) 2.2. Α) Θέμα 4ο 2.1. Α) Το στοιχείο X έχει 17 ηλεκτρόνια. Αν στον πυρήνα του περιέχει 3 νετρόνια περισσότερα από τα πρωτόνια, να υπολογισθούν ο ατομικός και ο μαζικός αριθμός του στοιχείου Χ. (μονάδες 6) Β) α) Να γίνει

Διαβάστε περισσότερα

Περιεκτικότητα διαλύματος ονομάζουμε την ποσότητα της διαλυμένης ουσίας που περιέχεται σε ορισμένη μάζα ή όγκο διαλύματος.

Περιεκτικότητα διαλύματος ονομάζουμε την ποσότητα της διαλυμένης ουσίας που περιέχεται σε ορισμένη μάζα ή όγκο διαλύματος. Διαλύματα Περιεκτικότητες 11 Αν ο καθηγητής Χημείας έδινε στους μαθητές του τη δυνατότητα να παρασκευάσουν στο Εργαστήριο Χημείας, ο καθένας χωριστά, ένα υδατικό διάλυμα ζάχαρης, είναι προφανές ότι το

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2

ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2 ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2 Η ύλη συναντάται σε τρεις φυσικές καταστάσεις: Στερεή: έχει καθορισμένη μάζα, σχήμα και όγκο. Υγρή: έχει καθορισμένη μάζα και όγκο, ενώ σχήμα κάθε φορά παίρνει το σχήμα του δοχείου που το

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Εργαστήριο Εδαφολογίας. Υπεύθυνη Εργαστηρίου: Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Εργαστήριο Εδαφολογίας. Υπεύθυνη Εργαστηρίου: Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου Για την κανονική ανάπτυξη των φυτών είναι απαραίτητα ορισμένα θρεπτικά στοιχεία, τα οποία προσλαμβάνονται είτε από το έδαφος είτε από την ατμόσφαιρα. Τα μακροστοιχεία είναι: C,H, O,N, P, K, Ca, Mg, S Ιχνοστοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ 2013-14

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ 2013-14 ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ Μπορεί να λειτουργήσει ένα οικοσύστημα α) με παραγωγούς και καταναλωτές; β) με παραγωγούς και αποικοδομητές; γ)με καταναλωτές και αποικοδομητές; Η διατήρηση των οικοσυστημάτων προϋποθέτει

Διαβάστε περισσότερα

ΑΖΩΤΟΥΧΟΣ ΛΙΠΑΝΣΗ ΚΑΙ ΟΡΘΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ. Δρ. Γιάννης Ασημακόπουλος Πρώην Καθηγητής Γεωπονικού Παν/μίου Αθηνών

ΑΖΩΤΟΥΧΟΣ ΛΙΠΑΝΣΗ ΚΑΙ ΟΡΘΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ. Δρ. Γιάννης Ασημακόπουλος Πρώην Καθηγητής Γεωπονικού Παν/μίου Αθηνών ΑΖΩΤΟΥΧΟΣ ΛΙΠΑΝΣΗ ΚΑΙ ΟΡΘΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ Δρ. Γιάννης Ασημακόπουλος Πρώην Καθηγητής Γεωπονικού Παν/μίου Αθηνών ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΟΥ ΛΙΠΑΣΜΑΤΟΣ. Με την κλασσική έννοια, ως λίπασμα ορίζεται κάθε ουσία

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 6 η : ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 6 η : ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ Ενότητα 6 η : ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ Τμήμα: ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκων: Δ. ΣΑΒΒΑΣ ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ (ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΚΤΟΣ ΕΔΑΦΟΥΣ Το ριζικό σύστημα αναπτύσσεται

Διαβάστε περισσότερα

Πιο ενεργά συστατικά κολλοειδή κλασματα Διάμετρο μικρότερη από 0,001 mm ή 1μ ανήκουν στα κολλοειδή.

Πιο ενεργά συστατικά κολλοειδή κλασματα Διάμετρο μικρότερη από 0,001 mm ή 1μ ανήκουν στα κολλοειδή. Δρ. Γεώργιος Ζαΐμης Πιο ενεργά συστατικά κολλοειδή κλασματα Διάμετρο μικρότερη από 0,001 mm ή 1μ ανήκουν στα κολλοειδή. Ανόργανα ορυκτά (άργιλος) οργανική ουσία (χούμος) Η άργιλος (< 2μ) των εδαφών, διαμέτρου

Διαβάστε περισσότερα

1 Η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ

1 Η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ 1 Η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΗΛΙΑΣ ΝΟΛΗΣ-ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ 2012 Διαλύματα Διάλυμα ονομάζεται κάθε ομογενές μείγμα δύο ή περισσοτέρων συστατικών. Κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Ανακύκλωση θρεπτικών διαλυμάτων σε κλειστά υδροπονικά συστήματα

Ανακύκλωση θρεπτικών διαλυμάτων σε κλειστά υδροπονικά συστήματα Ανακύκλωση θρεπτικών διαλυμάτων σε κλειστά υδροπονικά συστήματα Κλειστά υδροπονικά συστήματα Πλεονεκτήματα Εξοικονόμηση λιπασμάτων και νερού Μείωση απορροής υπολειμμάτων λιπασμάτων (νιτρικά, φωσφορικά)

Διαβάστε περισσότερα

Έλεγχος θρέψης σε κλειστά υδροπονικά συστήματα

Έλεγχος θρέψης σε κλειστά υδροπονικά συστήματα Έλεγχος θρέψης σε κλειστά υδροπονικά συστήματα Κλειστά υδροπονικά συστήματα Πλεονεκτήματα Εξοικονόμηση λιπασμάτων και νερού Μείωση απορροής υπολειμμάτων λιπασμάτων (νιτρικά, φωσφορικά) στα επιφανειακά

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ I (Ar, Mr, mol, N A, V m, νόμοι αερίων)

ΧΗΜΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ I (Ar, Mr, mol, N A, V m, νόμοι αερίων) ΧΗΜΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ I (Ar, Mr, mol, N A, V m, νόμοι αερίων) 1. Να εξηγήσετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές. i. H σχετική ατομική μάζα μετριέται σε γραμμάρια. ii. H σχετική ατομική μάζα είναι

Διαβάστε περισσότερα

Διαφυλλική εφαρμογή. για σιτηρά. Διαφυλλική λίπανση για τα σιτηρά

Διαφυλλική εφαρμογή. για σιτηρά. Διαφυλλική λίπανση για τα σιτηρά Διαφυλλική εφαρμογή για σιτηρά. Διαφυλλική λίπανση για τα σιτηρά Μαγνήσιο & θείο Δύο σημαντικά θρεπτικά στοιχεία 2 Έλλειψη μαγνησίου στο σιτάρι Έλλειψη Θείου στο σιτάρι. Μαγνήσιο: Είναι βασικό συστατικό

Διαβάστε περισσότερα

1η Διάλεξη ΚΟΛΛΟΕΙΔΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΟ ΕΔΑΦΟΥΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣ ΚΑΤΙΟΝΤΩΝ ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

1η Διάλεξη ΚΟΛΛΟΕΙΔΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΟ ΕΔΑΦΟΥΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣ ΚΑΤΙΟΝΤΩΝ ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 1η Διάλεξη ΚΟΛΛΟΕΙΔΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΟ ΕΔΑΦΟΥΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣ ΚΑΤΙΟΝΤΩΝ Τροφοδότηση του εδαφικού διαλύματος Απορρόφηση Ρίζας Οργανική ουσία Ανταλλαγή κατιόντων Εδαφικό διάλυμα Μικροοργανισμοί εδάφους Προσρόφηση

Διαβάστε περισσότερα

Διαλυτότητα. Μάθημα 7

Διαλυτότητα. Μάθημα 7 Διαλυτότητα 7.1. SOS: Τι ονομάζουμε διαλυτότητα μιας χημικής ουσίας σε ορισμένο διαλύτη; Διαλυτότητα είναι η μέγιστη ποσότητα της χημικής ουσίας που μπορεί να διαλυθεί σε ορισμένη ποσότητα του διαλύτη,

Διαβάστε περισσότερα

ΛΑΒΑ A.E. Υπόστρωμα ελαφρόπετρας OΔΗΓΟΣ ΧΡΗΣΗΣ. σε υδροπονικές καλλιέργειες ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΛΑΒΑ A.E. Υπόστρωμα ελαφρόπετρας OΔΗΓΟΣ ΧΡΗΣΗΣ. σε υδροπονικές καλλιέργειες ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΛΑΒΑ A.E. Υπόστρωμα ελαφρόπετρας OΔΗΓΟΣ ΧΡΗΣΗΣ σε υδροπονικές καλλιέργειες ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Τι είναι η ελαφρόπετρα σελ. 03 2. Υπόστρωμα ελαφρόπετρας για υδροπονικές καλλιέργειες

Διαβάστε περισσότερα

Newsletter THE CONDENSE MANAGING SYSTEM: PRODUCTION OF NOVEL FERTILIZERS FROM MANURE AND OLIVE MILL WASTEWATER ΑΓΡΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΕΣ

Newsletter THE CONDENSE MANAGING SYSTEM: PRODUCTION OF NOVEL FERTILIZERS FROM MANURE AND OLIVE MILL WASTEWATER ΑΓΡΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΕΣ 1 Newsletter 6 η Έκδοση THE CONDENSE MANAGING SYSTEM: PRODUCTION OF NOVEL FERTILIZERS FROM MANURE AND OLIVE MILL WASTEWATER ΑΓΡΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΕΣ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΠΙΔΕΙΞΗΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ Το ολοκληρωμένο διαχειριστικό

Διαβάστε περισσότερα

(Μη νομοθετικές πράξεις) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ

(Μη νομοθετικές πράξεις) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ EL 17.2.2011 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 43/1 II (Μη νομοθετικές πράξεις) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) αριθ. 137/2011 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 16ης Φεβρουαρίου 2011 για τροποποίηση του κανονισμού

Διαβάστε περισσότερα

2.1.Ο παρακάτω πίνακας δίνει μερικές πληροφορίες για τα άτομα των στοιχείων Mg και Cl: Αριθμός ηλεκτρονίων. Αριθμός νετρονίων Mg 12 12 Cl 35 17

2.1.Ο παρακάτω πίνακας δίνει μερικές πληροφορίες για τα άτομα των στοιχείων Mg και Cl: Αριθμός ηλεκτρονίων. Αριθμός νετρονίων Mg 12 12 Cl 35 17 2.1.Ο παρακάτω πίνακας δίνει μερικές πληροφορίες για τα άτομα των στοιχείων Mg και Cl: Στοιχείο Ατομικός αριθμός Μαζικός αριθμός Αριθμός ηλεκτρονίων Αριθμός πρωτονίων Αριθμός νετρονίων Mg 12 12 Cl 35 17

Διαβάστε περισσότερα

Ανθοκομία (Εργαστήριο)

Ανθοκομία (Εργαστήριο) Ανθοκομία (Εργαστήριο) Α. Λιόπα-Τσακαλίδη ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ 1 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 4 2 Υπάρχουν διάφορα συστήματα άρδευσης των

Διαβάστε περισσότερα

Ατομική μονάδα μάζας (amu) ορίζεται ως το 1/12 της μάζας του ατόμου του άνθρακα 12 6 C.

Ατομική μονάδα μάζας (amu) ορίζεται ως το 1/12 της μάζας του ατόμου του άνθρακα 12 6 C. 4.1 Βασικές έννοιες Ατομική μονάδα μάζας (amu) ορίζεται ως το 1/12 της μάζας του ατόμου του άνθρακα 12 6 C. Σχετική ατομική μάζα ή ατομικό βάρος λέγεται ο αριθμός που δείχνει πόσες φορές είναι μεγαλύτερη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΛΗΨΗ - ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΤΟ ΥΠΕΡΓΕΙΟ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥ

ΠΡΟΣΛΗΨΗ - ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΤΟ ΥΠΕΡΓΕΙΟ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥ ΠΡΟΣΛΗΨΗ - ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΤΟ ΥΠΕΡΓΕΙΟ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥ Κίνηση στα αγγεία του ξύλου Κίνηση μέσω του φλοιού Τρόποι μετακίνησης των θρεπτικών στοιχείων στο εσωτερικό της ρίζας: Κίνηση με διάχυση

Διαβάστε περισσότερα

Προϊόντα από την φύση

Προϊόντα από την φύση Βιολογική Γεωργία Προϊόντα από την φύση Προϊόντα από την Φύση H Αυθεντία στο Κάλιο και στο Μαγνήσιο Λίπανση σε Συστήματα Βιολογικής Γεωργίας Η Βιολογική Γεωργία στοχεύει, στην όσο είναι δυνατό ανακύκλωση

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ενός στοιχείου είναι, η επαναλαμβανόμενη κυκλική πορεία του στοιχείου στο οικοσύστημα. Οι βιογεωχημικοί κύκλοι, πραγματοποιούνται με την βοήθεια, βιολογικών, γεωλογικών

Διαβάστε περισσότερα

Προϊόντα από την φύση

Προϊόντα από την φύση Βιολογική Γεωργία Προϊόντα από την φύση Προϊόντα από την Φύση H Αυθεντία στο Κάλιο και στο Μαγνήσιο Λίπανση σε Συστήματα Βιολογικής Γεωργίας Τα Λιπάσματα του Καλίου και του Μαγνησίου από την K+S KALI GmbH

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ

ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ Η συγκέντρωση συμβολίζεται γενικά με το σύμβολο C ή γράφοντας τον μοριακό τύπο της διαλυμένης ουσίας ανάμεσα σε αγκύλες, π.χ. [ΝΗ 3 ] ή [Η 2 SO 4 ]. Σε κάθε περίπτωση,

Διαβάστε περισσότερα

ENOTHTA 1 η ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΑΛΑΤΑ

ENOTHTA 1 η ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΑΛΑΤΑ ENOTHTA 1 η ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΑΛΑΤΑ 1. Να συμπληρώσετε την επόμενη πρόταση με μία από τις επιλογές i, ii, iii που προτείνονται. Η λεμονάδα είναι όξινη γιατί περιέχει : i. γαλακτικό οξύ, ii. Κιτρικό οξύ, iii.

Διαβάστε περισσότερα

Εδαφολογικές και καλλιεργητικές ανάγκες της Κάνναβης (L. Cannabis Sativa, Cannabaceae)

Εδαφολογικές και καλλιεργητικές ανάγκες της Κάνναβης (L. Cannabis Sativa, Cannabaceae) Εδαφολογικές και καλλιεργητικές ανάγκες της Κάνναβης (L. Cannabis Sativa, Cannabaceae) Σταυρινός Ελευθέριος Δρ Γεωπόνος - Εδαφολόγος Μέλος του ΔΣ Εδαφολογικής Εταιρείας www.edafologiki.gr Περιεχόμενα Παρουσίασης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ. Θεματική Ενότητα: Διαχείριση λίπανσης Εφαρμογή τεχνικών ορθολογικής λίπανσης ελαιοκαλλιέργειας

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ. Θεματική Ενότητα: Διαχείριση λίπανσης Εφαρμογή τεχνικών ορθολογικής λίπανσης ελαιοκαλλιέργειας Ο.Ε.Φ. ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΣ «Η Ε Ν Ω Σ Η» ΟΜΑΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΕΛΙΑΣ ΚΑΙ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ Θεματική Ενότητα: Εφαρμογή τεχνικών ορθολογικής λίπανσης ελαιοκαλλιέργειας Πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΔΕΥΣΗ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ

ΑΡΔΕΥΣΗ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΑΡΔΕΥΣΗ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ Σκοπιμότητα άρδευσης Η άρδευση αποσκοπεί κυρίως στην τροφοδότηση της κόμης του φυτού με νερό. Μόνο το 1% του νερού που φτάνει στην κόμη των φυτών παραμένει στους φυτικούς

Διαβάστε περισσότερα

Ε ΑΦΟΣ. Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά

Ε ΑΦΟΣ. Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά Ε ΑΦΟΣ Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Έδαφος Το έδαφος σχηµατίζεται από τα προϊόντα της αποσάθρωσης των πετρωµάτων του υποβάθρου (µητρικό πέτρωµα) ή των πετρωµάτων τω γειτονικών

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΩΝ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΩΝ Το «φαινόμενο του θερμοκηπίου» αποτελεί τεράστιο θέμα, γιατί το αναμενόμενο αποτέλεσμα είναι η αλλαγή των κλιματικών συνθηκών, που

Διαβάστε περισσότερα

Χαρακτηρισμός των στερεών ιζημάτων ανάκτησης φωσφόρου Μελέτη βιοδιαθεσιμότητας του παραγόμενου προϊόντος

Χαρακτηρισμός των στερεών ιζημάτων ανάκτησης φωσφόρου Μελέτη βιοδιαθεσιμότητας του παραγόμενου προϊόντος ΠΡΑΞΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΜΒΕΛΕΙΑΣ «Πρόγραμμα Ανάπτυξης Βιομηχανικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΠΑΒΕΤ) 2013» Δευτέρα 25 Μαΐου, 2015 Ημερίδα - Κ.Ε.Δ.Ε.Α. Θεσσαλονίκη Χαρακτηρισμός των στερεών ιζημάτων ανάκτησης φωσφόρου

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώσεις Χημείας Α Λυκείου - Κεφάλαιο 1 ο

Σημειώσεις Χημείας Α Λυκείου - Κεφάλαιο 1 ο ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΕΣ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Γενικά για τα διαλύματα Διάλυμα είναι ένα ομογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων ουσιών, οι οποίες αποτελούν τα συστατικά του διαλύματος.

Διαβάστε περισσότερα

Αρωματικά Φυτά στην Κουζίνα

Αρωματικά Φυτά στην Κουζίνα Αρωματικά Φυτά Αρωματικά Φυτά στην Κουζίνα Η προσθήκη του κατάλληλου βοτάνου μπορεί να κάνει πιο γευστικό και πιο ελκυστικό κάποιο φαγητό. Η γεύση, όμως, είναι ζήτημα προσωπικής προτίμησης και υπάρχει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΔΑΦΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΑΜΠΕΛΟΣ

ΕΔΑΦΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΑΜΠΕΛΟΣ Page 1 ΕΔΑΦΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΑΜΠΕΛΟΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Δρ. Γεωπόνος Εγγείων Βελτιώσεων, Εδαφολογίας και Γεωργικής Μηχανικής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ΤΕΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΡΔΕΥΣΗΣ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΡΔΕΥΣΗΣ Εσπερίδα: Ορθολογική Διαχείριση του Νερού Άρδευσης στις Καλλιέργειες Κολυμπάρι, 24 Απριλίου 2013 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΡΔΕΥΣΗΣ Μ. Μπερτάκη, Κ. Χαρτζουλάκης ΕΛ.Γ.Ο. ΔΗΜΗΤΡΑ Ινστιτούτο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΕΔΑΦΩΝ/ΘΡΕΨΗ ΦΥΤΩΝ ΘΕΩΡΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑΣ ΥΛΗΣ

ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΕΔΑΦΩΝ/ΘΡΕΨΗ ΦΥΤΩΝ ΘΕΩΡΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑΣ ΥΛΗΣ ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΕΔΑΦΩΝ/ΘΡΕΨΗ ΦΥΤΩΝ ΘΕΩΡΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑΣ ΥΛΗΣ 1. Ποιές πληροφορίες σχετικά µε τη θρέψη των φυτών βρίσκουµε στους

Διαβάστε περισσότερα

Provides Flexibility

Provides Flexibility Provides Flexibility Το Άζωτο είναι το σημαντικότερο θρεπτικό στοιχείο στη γεωργία, και αποτελεί τη βασική κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη και την καρποφορία των φυτών. Η άριστη εναρμόνιση της αζωτούχου

Διαβάστε περισσότερα

Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος

Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος Δολαπτσόγλου Χριστίνα ΤΕΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΤΩΝ ΔΡΑΜΑ 2019 Chr. Dolaptsoglou Γονιμότητα Εδάφους Θρεπτικά στοιχεία για

Διαβάστε περισσότερα

H ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ ΚΑΙ Η ΦΥΛΛΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΤΟΜΑΤΑΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΣΑΝΤΗΛΑΣ

H ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ ΚΑΙ Η ΦΥΛΛΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΤΟΜΑΤΑΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΣΑΝΤΗΛΑΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΕΔΑΦΩΝ H ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ ΚΑΙ Η ΦΥΛΛΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΤΟΜΑΤΑΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΣΑΝΤΗΛΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ-ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΕΔΑΦΙΚΩΝ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΜΦΙ ΓΙΑ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ-ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΕΔΑΦΙΚΩΝ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΜΦΙ ΓΙΑ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ-ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΕΔΑΦΙΚΩΝ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΜΦΙ ΓΙΑ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Η φυσικοχημική ανάλυση του εδάφους παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την ποιοτική και θρεπτική κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

Για την επίλυση αυτής της άσκησης, αλλά και όλων των παρόμοιων χρησιμοποιούμε ιδιότητες των αναλογιών (χιαστί)

Για την επίλυση αυτής της άσκησης, αλλά και όλων των παρόμοιων χρησιμοποιούμε ιδιότητες των αναλογιών (χιαστί) ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΥΣΗ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Οι ασκήσεις διαλυμάτων που αφορούν τις περιεκτικότητες % w/w, % w/v και % v/v χωρίζονται σε 3 κατηγορίες: α) Ασκήσεις όπου πρέπει να βρούμε ή

Διαβάστε περισσότερα

3. Όταν χλωριούχο νάτριο πυρωθεί στο λύχνο Bunsen, η φλόγα θα πάρει χρώμα: Α. Κόκκινο Β. Κίτρινο Γ. Μπλε Δ. Πράσινο Ε. Ιώδες

3. Όταν χλωριούχο νάτριο πυρωθεί στο λύχνο Bunsen, η φλόγα θα πάρει χρώμα: Α. Κόκκινο Β. Κίτρινο Γ. Μπλε Δ. Πράσινο Ε. Ιώδες Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από οκτώ (8) σελίδες Ερωτήσεις 1-22: Για κάθε μια από τις ερωτήσεις που ακολουθούν δίνονται πέντε πιθανές απαντήσεις. Να επιλέξετε την ορθή απάντηση. Για κάθε ερώτηση

Διαβάστε περισσότερα

19ο Μάθημα ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ

19ο Μάθημα ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ 19ο Μάθημα ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Μια σπουδαία ικανότητα του νερού, η διαλυτική Ξέρουμε ότι το νερό κάνει έναν κύκλο στη φύση. Εξατμίζεται, γίνεται σύννεφο και πέφτει στη γη ως βροχή. Ένα μεγάλο μέρος από το βρόχινο

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΤΩΝ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΤΩΝ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΤΩΝ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 ο Στις επόµενες ερωτήσεις να επιλέξετε την σωστή απάντηση : 1. Το µικρότερο σωµατίδιο ενός στοιχείου που µπορεί να πάρει µέρος στον σχηµατισµό χηµικών

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΞΕΡΟΥ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΞΕΡΟΥ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΞΕΡΟΥ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΒΟΛΒΩΔΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΙΔΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ

ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΙΔΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΙΔΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ Δημήτρης Σάββας ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΜΑΤΑΣ Καλλιέργεια σε πλάκες υποστρώματος σταθερού σχήματος (π.χ. πετροβάμβακας)

Διαβάστε περισσότερα

Φροντιστήριο ΕΠΙΓΝΩΣΗ Αγ. Δημητρίου Προτεινόμενα θέματα τελικών εξετάσεων Χημεία Α Λυκείου. ΘΕΜΑ 1 ο

Φροντιστήριο ΕΠΙΓΝΩΣΗ Αγ. Δημητρίου Προτεινόμενα θέματα τελικών εξετάσεων Χημεία Α Λυκείου. ΘΕΜΑ 1 ο Προτεινόμενα θέματα τελικών εξετάσεων Χημεία Α Λυκείου ΘΕΜΑ 1 ο Για τις ερωτήσεις 1.1 έως 1.4 να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: 1.1 Δίνεται το χημικό στοιχείο 15 Χ. Για το στοιχείο αυτό ισχύει: α. όταν ενώνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ. Αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ. Αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ Αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί Η ζωή στον πλανήτη μας στηρίζεται στην ενέργεια του ήλιου. Η ενέργεια αυτή εκπέμπεται με τη μορφή ακτινοβολίας. Ένα πολύ μικρό μέρος αυτής της ακτινοβολίας

Διαβάστε περισσότερα

1.1 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Στις παρακάτω ερωτήσεις (1-24) να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

1.1 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Στις παρακάτω ερωτήσεις (1-24) να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1o ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1.1 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Στις παρακάτω ερωτήσεις (1-24) να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 6. Τα ιόντα είναι: α. ηλεκτρικά φορτισμένα

Διαβάστε περισσότερα

1 o ΓΕΛ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1- ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ-ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ - Τι πρέπει να γνωρίζουμε

1 o ΓΕΛ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1- ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ-ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ - Τι πρέπει να γνωρίζουμε 1 o ΓΕΛ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1- ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ-ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ - Τι πρέπει να γνωρίζουμε 1. Βασικά μεγέθη και μονάδες αυτών που θα χρησιμοποιηθούν

Διαβάστε περισσότερα

Έδαφος. Οι ιδιότητες και η σημασία του

Έδαφος. Οι ιδιότητες και η σημασία του Έδαφος Οι ιδιότητες και η σημασία του ΕΔΑΦΟΣ : Είναι το χαλαρό επιφανειακό στρώμα του στερεού φλοιού της γης. ΕΔΑΦΟΓΕΝΕΣΗ: Το έδαφος σχηματίζεται από την αποσάθρωση των μητρικών πετρωμάτων με την επίδραση

Διαβάστε περισσότερα

Ανθοκομία (Εργαστήριο)

Ανθοκομία (Εργαστήριο) Ανθοκομία (Εργαστήριο) Α. Λιόπα-Τσακαλίδη ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ 1 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 4 Πολλαπλασιασμός ανθοκομικών φυτών 2 Στα θερμοκήπια

Διαβάστε περισσότερα

Δασική Εδαφολογία. Χημικές ιδιότητες του εδάφους

Δασική Εδαφολογία. Χημικές ιδιότητες του εδάφους Δασική Εδαφολογία Χημικές ιδιότητες του εδάφους Χημικές ιδιότητες εδάφους Εδαφικά κολλοειδή Ηλεκτρικά φορτία των ανόργανων κολλοειδών Εναλλακτική ικανότητα του εδάφους Βαθμός κορεσμού με βάσεις Ανταλλαγή

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 4η: Καλλιέργεια λαχανικών εκτός εδάφους. ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Τμήμα: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ.

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 4η: Καλλιέργεια λαχανικών εκτός εδάφους. ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Τμήμα: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ Ενότητα 4η: Καλλιέργεια λαχανικών εκτός εδάφους Τμήμα: ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ. ΠΑΣΣΑΜ Καλλιέργεια εκτός εδάφους ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Το ριζικό σύστημα

Διαβάστε περισσότερα

) η οποία απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα και ένα ποσοστό σε αμμωνιακά ιόντα (NH + ). Αυτή η διαδικασία

) η οποία απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα και ένα ποσοστό σε αμμωνιακά ιόντα (NH + ). Αυτή η διαδικασία Ιδιότητες και αποτελέσματα UTEC 46 = Ο ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΣ ΤΥΠΟΣ ΓΙΑ ΥΨΗΛΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ Η Ουρία είναι ένα από τα πιο ευρέως διαδεδομένα αζωτούχα λιπάσματα, συνδυάζοντας τις υψηλές λιπαντικές μονάδες και την ευκολία

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΑΤΟΔΙΑΛΥΤΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ. Μέγιστη απόδοση στην Υδρολίπανση, Για διαφυλλικούς ψεκασμούς και Υδροπονικές καλλιέργειες

ΥΔΑΤΟΔΙΑΛΥΤΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ. Μέγιστη απόδοση στην Υδρολίπανση, Για διαφυλλικούς ψεκασμούς και Υδροπονικές καλλιέργειες ΥΔΑΤΟΔΙΑΛΥΤΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ Μέγιστη απόδοση στην Υδρολίπανση, Για διαφυλλικούς ψεκασμούς και Υδροπονικές καλλιέργειες ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ EuroChem Ποιοι είμαστε 3 Για μέγιστη απόδοση στην Υδρολίπανση 4 Ο πιο αποτελεσματικός

Διαβάστε περισσότερα

Διάλυμα καλείται κάθε ομογενές σύστημα, το οποίο αποτελείται από δύο ή περισσότερες χημικές ουσίες, και έχει την ίδια σύσταση σε όλη του τη μάζα.

Διάλυμα καλείται κάθε ομογενές σύστημα, το οποίο αποτελείται από δύο ή περισσότερες χημικές ουσίες, και έχει την ίδια σύσταση σε όλη του τη μάζα. 1. ΔΙΑΛΥΜΑ Διάλυμα καλείται κάθε ομογενές σύστημα, το οποίο αποτελείται από δύο ή περισσότερες χημικές ουσίες, και έχει την ίδια σύσταση σε όλη του τη μάζα. Ετερογενές σύστημα καλείται αυτό, το οποίο αποτελείται

Διαβάστε περισσότερα

Πόσο λίπασμα θα ρίξουμε;

Πόσο λίπασμα θα ρίξουμε; Θρέψη φυτού Θρέψη αζώτου: τον Χειμώνα όχι πρόσληψη Ν, Άνοιξη έως και άνθιση έδαφος ψυχρό και απαιτήσεις μηδαμινές άρα ελάχιστη πρόσληψη Ν, με εκβλάστηση μεγάλες απαιτήσεις από αποθηκευμένο Ν και από το

Διαβάστε περισσότερα

Για την κανονική ανάπτυξη των φυτών είναι απαραίτητα ορισμένα θρεπτικά στοιχεία, τα οποία προσλαμβάνονται είτε από το έδαφος είτε από την ατμόσφαιρα.

Για την κανονική ανάπτυξη των φυτών είναι απαραίτητα ορισμένα θρεπτικά στοιχεία, τα οποία προσλαμβάνονται είτε από το έδαφος είτε από την ατμόσφαιρα. Δρ. Γεώργιος Ζαΐμης Για την κανονική ανάπτυξη των φυτών είναι απαραίτητα ορισμένα θρεπτικά στοιχεία, τα οποία προσλαμβάνονται είτε από το έδαφος είτε από την ατμόσφαιρα. Φαινόμενο θρέψης πολύπλοκο και

Διαβάστε περισσότερα