ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ - Α.Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΡΑΜΑΣ -ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΟΠΙΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Transcript

1 ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ - Α.Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΡΑΜΑΣ -ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΟΠΙΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΑΣΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ :ΔΗΜΟΣ ΜΕΝΕΜΕΝΗΣ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: Μαρία Παπαδοπούλου ΔΡΑΜΑ 2008 ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Νικόλαος Σπιτάλας Δέσποινα Ζαβράκα 1

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 5 ΟΡΙΣΜΟΙ... 6 Την μελέτη διέπουν οι αρχές σχεδιασμού του αστικού τοπίου που αναφέρονται παρακάτω:... 8 Βιώσιμη ανάπτυξη (sustainable development):... 8 Ευημερία του κοινωνικού συνόλου... 8 Οικολογική ισορροπία και προστασία του αστικού τοπίου... 9 Αρχές οργάνωσης του Χώρου Μεθοδολογία εκπόνησης του σχεδιασμού ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΕΝΕΜΕΝΗΣ Θέση της πόλης Γεωγραφική και Πολιτική θέση της πόλης Προάστια, οικισμοί και περιαστική ζώνη Έκταση της πόλης και χρήσεις γης Η ιστορία της πόλης (ήθη και έθιμα, παραδόσεις κ.ά.) Ιστορικό ιδιοκτησίας των δημόσιων και κοινωφελών χώρων Διεκδικήσεις από τρίτους και κλασματικά δίκαια Κλίμα (θερμοκρασία, ύψος κατακρημνισμάτων κ.ά.) Τοπογραφία Ανάγλυφο Έδαφος (βάθος, τύπος, μηχανική σύσταση) Χρήσεις εδάφους Παραγωγή οξυγόνου Ρύθμιση κλίματος Ύδρευση - Άρδευση- Αποχέτευση- Φωτισμός της πόλης Βιοποικιλότητα στο αστικό οικοσύστημα Οδοποιία και εγκαταστάσεις ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ

3 Ιστορική εξέλιξη της διαχείρισης του αστικού τοπίου Περιβαλλοντικοί, οικονομικοί, θεσμικοί περιορισμοί Κίνδυνοι των αστικών οικοσυστημάτων Κίνδυνοι από αβιοτικούς παράγοντες (πυρκαγιές κ.ά.) Κίνδυνοι από βιοτικούς παράγοντες (έντομα, μύκητες κ.ά.) Κίνδυνοι από τον άνθρωπο (καταλήψεις, βανδαλισμοί κ.ά.) Η αισθητική της πόλης (παραδοσιακή - τοπική αρχιτεκτονική κ.ά.) Η ποικιλότητα του τοπίου (χρώμα, μορφές, γραμμές, υφή) Ανταγωνισμός και συμβατότητα των χρήσεων Υπαίθρια αναψυχή (πεζοπορία, απόλαυση του τοπίου κ.ά.) ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ Παραδείγματα από παγκόσμιες εφαρμογές υπόγειων χώρων στάθμευσης με αρχιτεκτονική διαμόρφωση τοπίου στην επιφάνεια τους BARNEY ALLIS PLAZA UNION SQUARE ΣΤΟ SAN FRANCISCO MELLON SQUARE ΣΤΟ PITTSBURGH,PENNSYLVANIA ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ Ο ΧΩΡΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΟΡΙΖΕΤΑΙ ΓΙΑ ΥΠΟΓΕΙΟ ΧΩΡΟ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ ΜΕ ΠΑΡΚΟ Η ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΦΥΤΙΚΩΝ ΕΙΔΩΝ Mentha x piperita Salvia officinalis Origanum vulgare Thymus serphyllum Origanum majoran Rosmarinus officinalis "Prostratus" Santolina chamaecyparissus Lavandula angustifolia

4 \ Laurus nobilis ΔΑΦΝΗ Αρχές σχεδιασμού και κατασκευής φύτευσης σε οροφές υπόγειων κτιρίων στάθμευσης ΚΤΙΡΙΑ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ ΘΕΣΕΙΣ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Θεσσαλονίκη είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας. Συνεπώς έχει τα χαρακτηριστικά εκείνα, που διακατέχει μια μεγάλη πόλη. Αποτελεί κέντρο δραστηριοτήτων, διαφόρων εκδηλώσεων και ευκαιριών για κάθε κάτοικο και επισκέπτη της. Αυτό σημαίνει ότι κινήσεις, πράξεις των χρηστών της έχουν την έχουν διαμορφώσει ανάλογα. Παρότι οι κάτοικοι αναζητούν μια πνοή δροσιάς, καθαρής ατμόσφαιρας, οξυγόνου, ένα πράσινο τοπίο για να ξεκουραστούν και να ψυχαγωγηθούν, αυτό πολλές φορές απουσιάζει. Το γρήγορο κέρδος και μια ανάπτυξη χωρίς βάσεις και αξίες υποβάθμισαν το τοπίο, σε αρκετές περιοχές. Παρόλα αυτά, με την εφαρμογή των αρχών αρχιτεκτονικής τοπίου θα μπορούσαν να διορθωθούν, βελτιωθούν πολλά τμήματα της Θεσσαλονίκης. Μια τέτοια περιοχή είναι και ο Δήμος Μενεμένης, ο οποίος ανήκει στην δυτική Θεσσαλονίκη. Ο οικισμός Μενεμένης είναι πυκνοκατοικημένος και χρήζει ανάγκη εφαρμογής αρχιτεκτονικής τοπίου. Υπάρχει ανάγκη για λόγους αισθητικής αλλά και για οικολογικούς λόγους. Ο οικισμός αυτός θα μπορούσε να διαμορφωθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε οι χρήστες του να νοιώθουν άνετα και ήρεμα με την δημιουργία και την επαναδημιουργία χώρων πρασίνου. Είναι γεγονός ότι ο Αρχιτέκτονας τοπίου θα έχει να αντιμετωπίσει μια αρκετά μεγάλη πρόκληση ως προς την εφαρμογή, λόγω του περιορισμένου χώρου και κινήσεων για αυτό απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις και μελέτη ειδικού, προκειμένου να σχεδιαστεί και διαμορφωθεί ορθά ο οικισμός. ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΟΠΙΟΥ 5

6 ΟΡΙΣΜΟΙ Αρχιτεκτονική Τοπίου 6

7 Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία αρχιτεκτόνων Τοπίου με τη διακήρυξη των Βρυξελών, τον Απρίλιο του 1989, ορίζει την Αρχιτεκτονική Τοπίου ως την επιστήμη και τη τέχνη που ασχολείται με τον σχεδιασμό των αστικών και αγροτικών τοπίων στο χώρο και στο χρόνο,βασιζόμενη σε φυσικά στοιχεία αλλά και σε ιστορικές και πολιτισμικές αξίες χρησιμοποιώντας αισθητικές, λειτουργικές, διαχειριστικές και επιστημονικές αρχές και κάνοντας χρήση φυσικών και τεχνολογικών υλικών. Αστικό τοπίο Ο όρος αστικό τοπίο, προσδιορίζει την εικόνα που εμφανίζει κάθε πόλη, με τα κτίρια, τους δρόμους, τα πάρκα, τους ελεύθερους χώρους καθώς και τις περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν σε αυτή ως απόρροια του μικροκλίματος, της κυκλοφορίας, της εμπορικής και βιομηχανικής ανάπτυξής της. Ο σχεδιασμός και η δημιουργία πρασίνου μέσα στις πόλεις παρουσιάζει πολλές ιδιαιτερότητες λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του αστικού τοπίου όπως : α) Χρήση γης : Το πιο κοινό χαρακτηριστικό των πόλεων είναι η πυκνή και εντατική χρήση της, η μεγάλη αξία αυτής στις εμπορικές βιομηχανικές και οικιστικές ιδιότητές της. Αποτέλεσμα αυτής της ιδιαιτερότητας είναι ο περιορισμένος χώρος που διατίθεται σε πράσινο και χώρους πρασίνου. β) Η διαθεσιμότητα του χώρου : Από τους κυριότερους παράγοντες στην τοποθέτηση φυτών μέσα στην πόλη (ανεπάρκεια στο ριζικό σύστημα, ανάπτυξη δένδρου κτλ) γ) Κλιματικές συνθήκες : Το κλίμα των πόλεων επηρεάζεται από την πυκνότητα δόμησης, τη ρύπανση του αέρος και του εδάφους, τη συγκράτηση θερμότητας των κατασκευών και των κτιρίων κτλ. Στις δυσμενείς αυτές συνθήκες η σχεδίαση και η δημιουργία πρασίνου είναι μια πρόκληση για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης του ανθρώπου. 7

8 Την μελέτη διέπουν οι αρχές σχεδιασμού του αστικού τοπίου που αναφέρονται παρακάτω: ΑΕΙΦΟΡΙΑ : Όταν αναφέρεται στην δασική διαχείριση τότε πρόκειται για το σύνολο των δασοπονικών δραστηριοτήτων οι οποίες πραγματοποιούνται έτσι ώστε να διατηρούνται η δασική βιοποικιλότητα, η παραγωγικότητα, η ζωτικότητα, η ανανέωση του δάσους και γενικά οι οικολογικές, οικονομικές και κοινωφελείς λειτουργίες. Ευημερία του κοινωνικού συνόλου Η προτεινόμενη διαχείριση του αστικού τοπίου μέσα από την εφαρμογή των αρχών της Διαχείρισης, την αειφορία και βιώσιμη ανάπτυξη δημιουργεί μια πολιτική χειρισμών αστικού τοπίου οι οποίοι, συμβάλουν στην σταθερότητα και βελτίωση της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Συνεπώς, βελτίωση της ποιότητας ζωής σε βάθος χρόνου, άρα του κοινωνικού συνόλου. Βιώσιμη ανάπτυξη (sustainable development): Ο όρος «βιώσιμη ανάπτυξη» (sustainable development), επεκράτησε διεθνώς μετά την Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον που έγινε στο Ρίο ντε Τζανείρο της Βραζιλίας (1992). Βιώσιμη ανάπτυξη είναι ουσιαστικά η οικονομική ανάπτυξη με ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων μιας περιοχής, με σεβασμό στην κοινωνία, στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Το περιεχόμενο του όρου, όπως το όρισε η Παγκόσμια Επιτροπή για το περιβάλλον και την Ανάπτυξη των Ηνωμένων Εθνών είναι : «Βιώσιμη ανάπτυξη είναι η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος χωρίς, όμως να μειώνει την δυνατότητα των επόμενων γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες». 8

9 Οικολογική ισορροπία και προστασία του αστικού τοπίου Οικολογική ισορροπία : η σχετικά σταθερή σχέση που διαμορφώνεται με την πάροδο του χρόνου ανάμεσα στους παράγοντες και τα στοιχεία του περιβάλλοντος ενός οικοσυστήματος. Προστασία του αστικού τοπίου : το σύνολο των ενεργειών, μέτρων και έργων του ανθρώπου που έχουν στόχο την πρόληψη της υποβάθμισης του περιβάλλοντος (αβιοτικού και ανθρωπογενούς), ή την αποκατάσταση, διατήρηση, ή βελτίωσή του. 9

10 Αρχές οργάνωσης του Χώρου Συμφωνία Ενότητα Πολλά διαφορετικά στοιχεία σε ένα χώρο, δημιουργούν έντονη αντίθεση το οποίο οδηγεί σε έλλειψη συμφωνίας και ενότητας. Αρμονία Όταν ο αριθμός των στοιχείων που συνθέτουν ένα τοπίο είναι μικρός, το τοπίο καταντά μονότονο, το ίδιο συμβαίνει και με την έντονη επανάληψη των ίδιων στοιχείων. Αν ο αριθμός των στοιχείων είναι μεγάλος καταντά πολύπλοκο, πράγμα επίσης δυσάρεστο. Απαιτείται συγκεκριμένος αριθμός. Ενδιαφέρον Έκπληξη και μυστικισμός στο τοπίο προσθέτουν ενδιαφέρον και διαφορετικές εμπειρίες στο χρήστη. Απλότητα Η εικόνα του τοπίου πρέπει να ηρεμεί και όχι να διαταράσσει την ψυχολογική διάθεση του χρήστη. Έμφαση Υπεροχή Υπάρχουν κάποια στοιχεία που χρήζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον όπως κάποια γλυπτά, ένα σιντριβάνι, μια είσοδος κτλ. Και η τοποθέτησή τους απαιτεί ιδιαίτερες τεχνικές ώστε να προβάλλονται. Ισορροπία Η ισορροπία μπορεί να είναι συμμετρική και ασύμμετρη. Υπάρχουν στοιχεία τα οποία κυριαρχούν στο τοπίο και διακρίνονται περισσότερο στο χώρο. Είναι αναπόφευκτο. Κλίμακα και αναλογία μεγεθών Σχήματα και μεγέθη που επαναλαμβάνονται σε μεγέθυνση ή σε σμίκρυνση επιδρούν δυναμικά στο τοπίο. Συχνότητα Τα τοπία είναι χώροι με κίνηση. Απαραίτητο λοιπόν καθώς κινείται ο χρήστης σε έναν χώρο είναι τα τοπία και οι εμπειρίες που ζει να εναλλάσσονται. 10

11 Μεθοδολογία εκπόνησης του σχεδιασμού Η εκπόνηση του σχεδιασμού μελέτης έγινε κατόπιν έρευνας, σκέψης και προσωπικής εργασίας. Αρχικά συλλέχθηκαν οι απαραίτητες πληροφορίες, όπως, όρια του Δήμου, Υπάρχουσες χρήσεις, διοικητική διαίρεση, υποδομές του Δήμου, ιστορικό διαχείρισης και όλων των στοιχείων που είναι απαραίτητα για την ανάλυση και γνώση της παρελθοντικής και παρούσας κατάστασης. Τα στοιχεία αυτά συλλέχθηκαν από την Τεχνική υπηρεσία και το γραφείο κήπων του δήμου, από το ηλεκτρονικό διαδίκτυο και από δεδομένα τα οποία συλλέχθηκαν από το χώρο μελέτης. Στη συνέχεια αφού έγιναν τα παραπάνω ακολούθησε το παραγωγικό κομμάτι που αφορά τον σχεδιασμό. Έγινα η δημιουργία του τρόπου διαχείρισης του συγκεκριμένου τοπίου. Δηλαδή βάση των παρόντων δεδομένων και των αρχών διαχείρισης, μέσα από διάφορες εναλλακτικές λύσης, έγινε η εκλογή οργάνωση του καλύτερου δυνατού τρόπου διαχείρισης. 11

12 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΕΝΕΜΕΝΗΣ 12

13 Θέση της πόλης Γεωγραφική και Πολιτική θέση της πόλης Η περιοχή του δήμου Μενεμένης ανήκει στη Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, στο Νομό Θεσσαλονίκης και ειδικότερα στον δυτικό άξονα του Πολεοδομικού Συγκροτήματος αποτελώντας ουσιαστικά την βασική πύλη εισόδου των επισκεπτών και των κατοίκων της πόλης. Χαρακτηρίζεται ως μία από τις πλέον πυκνοκατοικημένες περιοχές, με συνεχώς αυξανόμενο πληθυσμό που σήμερα ξεπερνά τους πραγματικούς κατοίκους, ενώ συγκεντρώνει στην έκτασή της αστικές αλλά και περιαστικές λειτουργίες. Η συνολική της επιφάνεια της περιοχής είναι 424,73 Ha ενώ καθοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη του Δήμου αποτέλεσε και αποτελεί η διέλευση από την περιοχή των κύριων οδικών και σιδηροδρομικών αξόνων εισόδου στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Έτσι, περιορισμένο μόνο τμήμα έχει αναπτυχθεί οικιστικά, ενώ πολλές βιομηχανικές και εμπορικές εξυπηρετήσεις βρίσκονται χωροθετημένες σε εγγύτητα με τους μεταφορικούς άξονες και με τη θάλασσα. Η κύρια οικιστική συγκέντρωση έχει συνολικό εμβαδόν 116 Ηα και αποτελείται από 6 πολεοδομικές ενότητες. Η 1η ΠΕ αφορά το ιστορικό κέντρο του συνοικισμού Μενεμένης και προσδιορίζεται στο ανατολικό άκρο του Δήμου μεταξύ της οδού Αγίας Παρασκευής και ορίων Αμπελοκήπων. Η 2η ΠΕ προσδιορίζεται στο δυτικό άκρο του ιστορικού κέντρου του συνοικισμού της Μενεμένης και οριοθετείται μεταξύ της οδού Αγίας Παρασκευής και ορίων με τον Δήμο Ευόσμου. Η 3η ΠΕ προσδιορίζεται στο νότιο τμήμα του ιστορικού κέντρου και οριοθετείται μεταξύ της οδού Θ. Χατζίκου και γραμμών του ΟΣΕ, ενώ η 4η ΠΕ αφορά την περιοχή εκατέρωθεν της οδού Μοναστηρίου (γραμμές ΟΣΕ και δυτική είσοδο) και περιλαμβάνει τις οικιστικές ενότητες του Βοσπόρου και της Καζαντζάκη. 13

14 Τέλος, η 5η ΠΕ αφορά την οικιστική ενότητα του κέντρου του Αγίου Νεκταρίου, ενώ η 6η ΠΕ αφορά την ευρύτερη περιοχή του Αγ. Νεκταρίου που εσωκλείει το στάδιο της Μενεμένης, της Λαχαναγοράς και της Κρεαταγοράς. Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί, ότι ο Δήμος είναι διαρθρωμένος σε δύο συνοικισμούς που διαχωρίζονται (στο τμήμα στο οποίο βρίσκονται σε επαφή) από μια κεντρική αρτηρία, την λεωφόρο Δενδροποτάμου η οποία αποτελεί και το δυτικό όριο του ενός συνοικισμού. Ο συνοικισμός της Μενεμένης διατρέχεται από μια κεντρική αρτηρία την οδό Μοναστηρίου και από τον κύριο σιδηροδρομικό άξονα. Οι δύο αυτοί κύριοι άξονες ορίζουν τα δύο τμήματα του συνοικισμού, το βόρειο της σιδηροδρομικής γραμμής, τμήμα που αποτελεί το κύριο και παλαιότερο κομμάτι του, και το νότιο τμήμα της σιδηροδρομικής γραμμής, τμήμα που αποτελεί την περιοχή που εδώ και λίγα χρόνια προσελκύει νέους κατοίκους. 14

15 Προάστια, οικισμοί και περιαστική ζώνη Όπως φαίνεται και από τον σχετικό χάρτη ο Δήμος Μενεμένης είναι περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης που αναπτύσσεται ενδιάμεσα, από πέντε δήμους του νομού Θεσσαλονίκης και του Θερμαϊκού Κόλπου. Οι πέντε αυτοί δήμοι με τους οποίους συνορεύει είναι ο δήμος Εύοσμου, ο δήμος Ελευθέριου- Κορδελιού, ο δήμος Αμπελοκήπων, ο δήμος Εχεδώρου και ο δήμος Θεσσαλονίκης 15

16 Έκταση της πόλης και χρήσεις γης Η περιοχή του Δήμου Μενεμένης βρίσκεται στη δυτική πλευρά του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, συγκεντρώνοντας στην έκτασή της αστικές αλλά και περιαστικές λειτουργίες του Π.Σ.Θ. Η συνολική επιφάνεια είναι 424,73 Ha. Στη περιοχή δεν παρουσιάζεται καμία σημαντική δραστηριότητα του πρωτογενή τομέα. Ενδεικτικό είναι ότι μόνο το 1% του ενεργού οικονομικά πληθυσμού του Δήμου Μενεμένης απασχολείται στον πρωτογενή τομέα. Όσον αφορά τον δευτερογενή και τον τριτογενή τομέα, υπάρχει μεγάλη εγκατάσταση από βιομηχανίες βιοτεχνίες καθώς και χώρους χονδρεμπορίου, συνεργείων ή και μάντρες υλικών και οχημάτων σε όλη την ευρύτερη περιοχή του Δήμου. Η ανάπτυξη του τριτογενή τομέα είναι σημαντική και καταλαμβάνει μεγάλα τμήματα εκατέρωθεν των κύριων οδικών αξόνων. Πιο συγκεκριμένα: Έχει κατασκευαστεί και λειτουργεί ο νέος επιβατικός σταθμός των υπεραστικών λεωφορείων (ΚΤΕΛ). Στον ίδιο χώρο υπάρχουν και εγκαταστάσεις των αστικών λεωφορείων. Λειτουργεί η κεντρική λαχαναγορά Θεσσαλονίκης, η οποία βρίσκεται στη διασταύρωση της εσωτερικής περιφερειακής και της εθνικής οδού Αθηνών Θεσσαλονίκης (ΠΑΘΕ). Η λειτουργία της σε συνδυασμό με την μετεγκατάσταση της κρεαταγοράς δημιουργεί κυκλοφοριακά και όχι μόνο προβλήματα στην περιοχή. Είναι εγκατεστημένο το Κέντρο Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων (ΚΤΕΟ) και η Διεύθυνση Μεταφορών και συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης με δραστηριότητες που προκαλούν έντονο κυκλοφοριακό φόρτο. Στο τμήμα της ευρύτερης περιοχής του Δήμου που ορίζεται νότια της Εθνικής οδού λειτουργούν κοντά στη θάλασσα εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών, όπου βρίσκονται και οι εγκαταστάσεις των τσιμέντων Ηρακλής, ενώ δυτικότερα υπάρχει μεγάλη έκταση των εγκαταστάσεων της ΕΚΟ. Το υπόλοιπό τμήμα νοτίως της Εθνικής οδού καταλαμβάνεται από βιομηχανίες βιοτεχνίες, χονδρεμπόριο εμπορικές αποθήκες, εμπορικά καταστήματα, και μικρός αριθμός κατοικιών (συνοικισμός Αγ. Βαρβάρας). Τέλος, στο σύνολο της ευρύτερης περιοχής εκτός από τις εγκατεστημένες βιομηχανικές βιοτεχνικές χρήσεις, λειτουργεί και πλήθος μεταφορικών εταιρειών γραφείων, τα οποία επιδεινώνουν κυκλοφοριακά την περιοχή με τη συνεχή κίνηση των φορτηγών αυτοκινήτων. 16

17 Ο Δήμος σε συνεργασία με την ένωση πρακτορείων εμπορευματικών μεταφορών έχει κατασκευάσει ένα οργανωμένο σταθμό εμπορευματικών μεταφορών νοτίως της Εθνικής οδού σε καίριο σημείο σε σχέση με το λιμάνι και τους κύριους οδικούς άξονες. Σύμφωνα με όσα έχουν προαναφερθεί, τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή της Μενεμένης σε θέματα που άπτονται της χωροθέτησής της και των χρήσεων γης αφορούν: ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΙΣ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΥ ΜΕΝΕΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΥ ΜΕΝΕΜΕΝΗΣ ΧΩΡΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΧΩΡΟΣ Ε (τ.μ.) ΠΟΣΟΣΤΟ Σύνολο 18362,22 100,00 ΧΩΡΟΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΧΩΡΟΣ Ε (τ.μ.) ΠΟΣΟΣΤΟ Σύνολο ,00 ΧΩΡΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΧΩΡΟΣ Ε (τ.μ.) ΠΟΣΟΣΤΟ Συνολο 4545,3 100,00 ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΧΩΡΟΣ Ε (τ.μ.) ΠΟΣΟΣΤΟ Αθλητικό Κέντρο ΕΚΟ (Α φάση αναχώματος) ,70 Γήπεδο Μπάσκετ (Β φάση αναχώματος) 830 2,04 Αθλητικό Κέντρο Θερμαϊκού (στην οδό Κυρίμη) ,78 Κλειστό Γυμναστήριο στην Κυρίμη ,83 Γήπεδο Μπάσκετ στο Βόσπορο 245 0,60 Αθλητικός Χώρος στην Ελ. Αλεξίου ,39 Επέκταση Διαδημοτικού Αθλητ.Κεντρου 814 2,00 17

18 Αθλητικός χώρος κάτω από την αερογέφυρα Δεν/μου(οδόσ Γληνού) 651 1,60 Δημοτικό Γήπεδο Μενεμένης ,07 Συνολο ,00 ΧΩΡΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΧΩΡΟΣ Ε (τ.μ.) ΠΟΣΟΣΤΟ Χώρος πρασίνου στην οδό Κυρίμη 725 2,16 Πάρκο Α φάση ,42 Πάρκο Β φάση ,36 Κεντρική Πλατεία ,73 Πλατεία ΚΑΠΗ ,35 Χώρος πρασίνου-πλατείας κάτω από την αερογέφυρα Δεν/μου ,39 Χώρος πρασίνου κάτω από την αερογέφυρα Δεν/μου ,36 Χώρος πρασίνου Ελ.Αλεξίου ,11 Πάρκο Ελ.Βενιζέλου (δίπλα στο Δημαρχείο) 300 0,89 Χώρος πρασίνου κατά μήκος Ελ.Βενιζέλου 350 1,04 Χώρος πρασίνου δίπλα στις κατοικίες Κοιν.Πρόνοιας 225 0,67 Χώρος πρασίνου στις γραμμές του ΟΣΕ 550 1,64 Χώρος πρασίνου (ΜΣΔ) ,43 Πάρκο 25ης Μαρτίου ,46 Συνολο ,00 ΧΩΡΟΙ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΧΑΡΩΝ ΧΩΡΟΣ Ε (τ.μ.) ΠΟΣΟΣΤΟ Παιδική χαρά (πίσω από εργατικές κατοικίες) ,73 Παιδική χαρα 26ης Οκτωβρίου ,27 Συνολο ,00 ΧΩΡΟΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 18

19 ΧΩΡΟΣ Ε (τ.μ.) ΠΟΣΟΣΤΟ Συνολο ,00 ΧΩΡΟΙ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ ΧΩΡΟΣ Ε (τ.μ.) ΠΟΣΟΣΤΟ Υπαίθριος χώρος κάτω από την αερογέφυρα Δεν/μου στο διαδ.αθλ. Κεντρο 560 3,09 Υπέργειος χώρος κάτω από την αερογέφυρα (Γληνού) 681,5 3,76 Χώρος στάθμευσης στη οδό Γληνού ,69 Υπόγειος χώρος στην Ελ. Αλεξίου ,80 Υπαίθριος χώρος (Κουμαρα) 470 2,60 Υπαίθριος χώρος στο στρ. Μ.Αλεξάνδρου ,15 Υπαίθριος χώρος στο κλειστό Γυμναστήριο Κυρίμη 595 3,29 Υπόγειος χώρος στο κλειστό Γυμναστήριο Κυρίμη ,62 Συνολο 18101,5 100,00 ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΧΩΡΟΣ Ε (τ.μ.) ΠΟΣΟΣΤΟ Εμπορικό Κέντρο Μενεμάνης 507, ,00 ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΧΩΡΟΣ Ε (τ.μ.) ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΤΕΛ ,00 19

20 Η ιστορία της πόλης (ήθη και έθιμα, παραδόσεις κ.ά.) Μετά την απελευθέρωση του 1912 και την ενσωμάτωση στον εθνικό κορμό των ελληνικών εδαφών της Μακεδονίας ορίστηκαν μέσα σ ένα μεταβατικό πλαίσιο τα όρια και οι αρμοδιότητες του Δήμου Θεσσαλονίκης, που αναγνωρίστηκε με το Β. Δ/γμα της 3ης Μαΐου 1918 (ΦΕΚ 98/ ). Οι ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούσαν εκείνη την περιοχή, οι τοπικές ιδιομορφίες και η δυναμική των εξελίξεων καθόρισαν εν πολλοίς τόσο την εξέλιξη του Δήμου Θεσσαλονίκης, όσο και των κοινοτήτων που σιγά - σιγά άρχισαν να δημιουργούνται. Στην ευρύτερη αγροτική περιοχή των αγροκτημάτων πολλές συγκεντρώσεις πληθυσμών μορφοποίησαν νέους συνοικισμούς. Μεταξύ αυτών ήταν και η Νέα Μενεμένη, οικισμός που δημιουργήθηκε από οικογένειες προσφύγων μετά τη μικρασιατική καταστροφήν του Το 1926 αποσπάστηκαν από το δήμο Θεσσαλονίκης οι συνοικισμοί Χαρμάνκιοϊ, Λεμπέτ, Ευκαρπίας και Καρά-Ισίν και αποτέλεσαν την Κοινότητα Χαρμάνκιοϊ, στην οποία προστέθηκαν οι συνοικισμοί Νέου Κουκλουτζά, Αμπελοκήπων, Νέας Μενεμένης και Νέου Κορδελιού. Η κοινότητα αυτή εντάχθηκε και πάλι στο Δήμο Θεσσαλονίκης το Ως το 1934 ο Δήμος Θεσσαλονίκης περιλάμβανε σχεδόν ολόκληρο το οικιστικό - πολεοδομικό συγκρότημα της πόλης. Με το Δ/γμα της 19ης Ιανουαρίου 1934 (ΦΕΚ 23/34) έγιναν σημαντικές ανακατατάξεις στα διοικητικά όρια του Δήμου Θεσσαλονίκης και δημιουργήθηκαν νέες κοινότητες. Έτσι, οι συνοικισμοί Μενεμένης, Νέου Χαρμάνκιοϊ, Νέου Βοσπόρου, Νέας Μενεμένης αποτέλεσαν την Κοινότητα Μενεμένης. Οι Κοινότητες Ελευθερίου, Μενεμένης, Πυλαίας και Τριανδρίας αναγνωρίσθηκαν ως δήμοι μετά την απογραφή του έτους 1981, οπότε προέκυψε πληθυσμός μεγαλύτερος του ορίου των δέκα χιλιάδων κατοίκων. Η αναγνώριση αυτή έγινε με το ΠΔ 554/1982 (ΦΕΚ 98 Α / ). Σε ότι αφορά τον πληθυσμό, ο οικισμός της Μενεμένης δημιουργήθηκε στα1922, όταν εκατόν εξήντα περίπου προσφυγικές οικογένειες ήρθαν και εγκαταστάθηκαν από τον τόπο προέλευσής τους, τη Μενεμένη της Μικράς Ασίας. Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν αποκλειστικά αγρότες, αλλά με την πάροδο του χρόνου ασχολήθηκαν ταυτόχρονα με την αμπελουργία και την κτηνοτροφία. Ιδιαίτερη παράδοση δημιούργησαν ορισμένοι στο επάγγελμα της τουβλοποιϊας. Όπως προαναφέρθηκε, οι περιοχές εγκατάστασης και εργασίας (Μενεμένη, Νέα Μενεμένη, κλπ) μορφοποιήθηκαν ως νέα κοινότητα το 1935, όταν η Μενεμένη αποσχίστηκε από το Δήμο Θεσσαλονίκης. Ο κεντρικός οικιστικός πυρήνας και το αγρόκτημα της κοινότητας του 1935 δεν μεταβλήθηκαν και στα επόμενα χρόνια. Η εσωτερική μετανάστευση - μετά το και η μαζική εισροή πληθυσμών από την ύπαιθρο αλλοίωσε σημαντικά ην οικιστική φυσιογνωμία της ευρύτερης περιοχής, που σιγά - σιγά άρχισε να γκετοποιείται. Στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1950 δημιουργήθηκε ο συνοικισμός Δενδροποτάμου σε μια έκταση παλιών αμπελώνων. Μέσα στη δεκαετία αυτή εγκαταστάθηκαν στην περιοχή και οι πρώτοι Τσιγγάνοι. Παρά τη γειτνίαση της περιοχής με βιομηχανικές - λιμενικές εγκαταστάσεις η συνοικία απέκτησε οικιστικό χαρακτήρα και διαμορφώθηκε ο σημερινός συνοικισμός Αγίου Νεκταρίου 20

21 Ιστορικό ιδιοκτησίας των δημόσιων και κοινωφελών χώρων Οι περισσότεροι δημόσιοι και κοινωφελείς χώροι είναι ιδιοκτησία του Δήμου. Ως προς τα θέματα του πρασίνου αυτών των χώρων τα ρυθμίζει η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου σε συνεργασία με το γραφείου κήπων του Δήμου. Ο χώρος των Κτελ Θεσσαλονίκης και ο χώρος ΟΣΕ διαχειρίζεται αντίστοιχα από αυτούς. Επίσης, τα μεγάλα τμήματα των κεντρικών δρόμων διαχειρίζονται και είναι ιδιοκτησία άλλου δημόσιου φορέα Μετά την απελευθέρωση του 1912 και την ενσωμάτωση στον εθνικό κορμό των ελληνικών εδαφών της Μακεδονίας ορίστηκαν μέσα σ ένα μεταβατικό πλαίσιο τα όρια και οι αρμοδιότητες του Δήμου Θεσσαλονίκης, που αναγνωρίστηκε με το Β. Δ/γμα της 3ης Μαΐου 1918 (ΦΕΚ 98/ ). Οι ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούσαν εκείνη την περιοχή, οι τοπικές ιδιομορφίες και η δυναμική των εξελίξεων καθόρισαν εν πολλοίς τόσο την εξέλιξη του Δήμου Θεσσαλονίκης, όσο και των κοινοτήτων που σιγά - σιγά άρχισαν να δημιουργούνται. Στην ευρύτερη αγροτική περιοχή των αγροκτημάτων πολλές συγκεντρώσεις πληθυσμών μορφοποίησαν νέους συνοικισμούς. Μεταξύ αυτών ήταν και η Νέα Μενεμένη, οικισμός που δημιουργήθηκε από οικογένειες προσφύγων μετά τη μικρασιατική καταστροφή του Το 1926 αποσπάστηκαν από το δήμο Θεσσαλονίκης οι συνοικισμοί Χαρμάνκιοϊ, Λεμπέτ, Ευκαρπίας και Καρά-Ισίν και αποτέλεσαν την Κοινότητα Χαρμάνκιοϊ, στην οποία προστέθηκαν οι συνοικισμοί Νέου Κουκλουτζά, Αμπελοκήπων, Νέας Μενεμένης και Νέου Κορδελιού. Η κοινότητα αυτή εντάχθηκε και πάλι στο Δήμο Θεσσαλονίκης το Ως το 1934 ο Δήμος Θεσσαλονίκης περιλάμβανε σχεδόν ολόκληρο το οικιστικό - πολεοδομικό συγκρότημα της πόλης. Με το Δ/γμα της 19ης Ιανουαρίου 1934 (ΦΕΚ 23/34) έγιναν σημαντικές ανακατατάξεις στα διοικητικά όρια του Δήμου Θεσσαλονίκης και δημιουργήθηκαν νέες κοινότητες. Έτσι, οι συνοικισμοί Μενεμένης, Νέου Χαρμάνκιοϊ, Νέου Βοσπόρου, Νέας Μενεμένης αποτέλεσαν την Κοινότητα Μενεμένης. Οι Κοινότητες Ελευθερίου, Μενεμένης, Πυλαίας και Τριανδρίας αναγνωρίσθηκαν ως δήμοι μετά την απογραφή του έτους 1981, οπότε προέκυψε πληθυσμός μεγαλύτερος του ορίου των δέκα χιλιάδων κατοίκων. Η αναγνώριση αυτή έγινε με το ΠΔ 554/1982 (ΦΕΚ 98 Α / ). Σε ότι αφορά τον πληθυσμό, ο οικισμός της Μενεμένης δημιουργήθηκε στα 1922, όταν εκατόν εξήντα περίπου προσφυγικές οικογένειες ήρθαν και εγκαταστάθηκαν από τον τόπο προέλευσής τους, τη Μενεμένη της Μικράς Ασίας. Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν αποκλειστικά αγρότες, αλλά με την πάροδο του χρόνου ασχολήθηκαν ταυτόχρονα με την αμπελουργία και την κτηνοτροφία. Ιδιαίτερη παράδοση δημιούργησαν ορισμένοι στο επάγγελμα της τουβλοποιϊας. Όπως προαναφέρθηκε, οι περιοχές εγκατάστασης και εργασίας (Μενεμένη, Νέα Μενεμένη, κλπ) μορφοποιήθηκαν ως νέα κοινότητα το 1935, όταν η Μενεμένη αποσχίστηκε από το Δήμο Θεσσαλονίκης. Ο κεντρικός οικιστικός πυρήνας και το αγρόκτημα της κοινότητας του 1935 δεν μεταβλήθηκαν και στα επόμενα χρόνια. Η εσωτερική μετανάστευση - μετά το και η μαζική εισροή πληθυσμών από την ύπαιθρο αλλοίωσε σημαντικά την οικιστική φυσιογνωμία της ευρύτερης περιοχής, που σιγά - σιγά άρχισε να γκετοποιείται. Στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του

22 δημιουργήθηκε ο συνοικισμός Δενδροποτάμου σε μια έκταση παλιών αμπελώνων. Μέσα στη δεκαετία αυτή εγκαταστάθηκαν στην περιοχή και οι πρώτοι Τσιγγάνοι. Παρά τη γειτνίαση της περιοχής με βιομηχανικές - λιμενικές εγκαταστάσεις η συνοικία απέκτησε οικιστικό χαρακτήρα και διαμορφώθηκε ο σημερινός συνοικισμός Αγίου Νεκταρίου Διεκδικήσεις από τρίτους και κλασματικά δίκαια Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι οι εκτάσεις του Στρατοπέδου ΖΙΑΚΑ έχουν πλέον περιέλθει στην ιδιοκτησία του Δήμου Ελευθερίου Κορδελιού τα τελευταία χρόνια, καθώς επίσης και ο χώρος του Στρατοπέδου του Μεγ. Αλεξάνδρου όπου ο δήμος Μενεμένης διεκδικεί την απόδοση συνολικής επιφάνειας 7,5 στρεμμάτων για την ανάπτυξη δράσεων πρασίνου. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί, ότι οι τεχνικές παρεμβάσεις που σχεδιάζει ο Δήμος εντός του Στρατοπέδου Μεγ. Αλεξάνδρου αφορούν δενδροφυτεύσεις, πάρκα, αθλοπαιδιές, χώροι αναψυχής - περιπάτουξεκούρασης. Η απόδοση των χώρων στην κοινωνία της Μενεμένης κρίνεται στρατηγικής σημασίας για την περιοχή, δεδομένου ότι η Μενεμένη παρουσιάζει όλα εκείνα τα στοιχεία - προβλήματα που χαρακτηρίζουν περιοχές υψηλής αστικοποίησης. Θα πρέπει τέλος να σημειωθεί, ότι ο συγκεκριμένος χώρος είναι εφαπτόμενος με το ιστορικό κέντρο του Δήμου Μενεμένης (200 μέτρα) ο οποίος χαρακτηρίζεται από πυκνή δόμηση, ενώ το ιστορικό κέντρο των Αμπελοκήπων απέχει τουλάχιστον 2 χιλιόμετρα. Το συγκεκριμένο γεγονός καταδεικνύει την αμεσότητα των ωφελειών που θα προκύψουν από την παραχώρηση του συγκεκριμένου τμήματος στον Δήμο Μενεμένης. Βέβαια υπάρχουν σημαντικές αντιδράσεις από την πλευρά του δήμου Αμπελοκήπων, οι οποίες όμως με καλή πρόθεση και με την ανάπτυξη ενός διαδημοτικού σχεδίου ανάπλασης μπορεί τα προβλήματα να αμβλυνθούν. Άλλωστε, όλοι οι χώροι των στρατοπέδων απαιτούν έναν συνολικό σχεδιασμό και μία χάραξη προς όφελος του συνόλου των πολιτών της δυτικής Θεσσαλονίκης. 22

23 Κλίμα (θερμοκρασία, ύψος κατακρημνισμάτων κ.ά.) Το κλίμα της Ελλάδας είναι τυπικά μεσογειακό: ήπιοι και υγροί χειμώνες, σχετικά θερμά και ξηρά καλοκαίρια και, γενικά, μακρές περίοδοι ηλιοφάνειας κατά την μεγαλύτερη διάρκεια του έτους. Η πόλη της Θεσσαλονίκης παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Αν και τα σημερινά δεδομένα δεν δείχνουν έντονες υπερβάσεις των θεσμοθετημένων ή προτεινόμενων οριακών τιμών, διαπιστώνεται ότι η ποιότητα του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος υποβαθμίζεται συνεχώς. Το μέγεθος της πόλης, οι στενοί δρόμοι, οι ελάχιστοι ανοικτοί χώροι, ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός οχημάτων, η εγκατάσταση βιομηχανικών μονάδων σε επαφή σχεδόν με τον πολεοδομικό ιστό, σε συνδυασμό με τις κλιματολογικές συνθήκες άπνοιας ή ασθενών ανέμων και μειωμένων βροχοπτώσεων, συμβάλλουν στη συσσώρευση ρύπων στην ατμόσφαιρα και, ειδικότερα, στο συνεχώς εξελισσόμενο φωτοχημικό νέφος και στη ρύπανση από στερεά σωματίδια και διάφορους ρύπους. Απόλυτη μεγ. θερμ.: 42 o c / απόλυτη ελαχ. θερμ.: -14 o c Τοπογραφία Ανάγλυφο Το ανάγλυφο του δήμου, είναι ομαλό, χωρίς έντονες κλίσεις ή μεγάλα υψόμετρα. Ολόκληρος ο Δήμος έχει το ίδιο υψόμετρο, δηλαδή εκτυλίσσεται στο ίδιο επίπεδο. Είναι χαρακτηριστικό, ότι πριν αστικοποιηθεί η περιοχή, υπήρχαν πεδιάδες με γεωργικές καλλιέργειες. 23

24 Έδαφος (βάθος, τύπος, μηχανική σύσταση) Οι ανθρώπινες δραστηριότητες και κυρίως οι βιομηχανικές οδηγούν σε μορφές εδαφικής ρύπανσης που εξαιτίας των πολλών εστιών έχει πάρει διάχυτη μορφή. Τα εδάφη που έχουν υποστεί μόλυνση λειτουργούν σαν δεξαμενές ρύπων οι οποίοι μεταφέρονται σταδιακά επιβαρύνοντας τα νερά επιφανειακής απορροής καθώς και το υπέδαφος. Για προφανείς λόγους, τα φαινόμενα αυτά απαντώνται κυρίως στις περιοχές περιμετρικά του εντός σχεδίου τμήματος του δήμου, καθώς και στην ΒΔ εκτός σχεδίου περιοχή. Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί, ότι το πρόβλημα της ρύπανσης του εδάφους και των αποβλήτων εμφανίζεται τόσο εξωγενώς όσο και ενδογενώς. Οι εξωγενείς πηγές ρύπανσης περιγράφηκαν παραπάνω, ενώ οι ενδογενείς προέρχονται μέσα από την καθημερινή λειτουργία του τμήματος καθαριότητας. Το πρόβλημα εντοπίζεται στον τρόπο διαχείρισης των καμένων λαδιών που παράγουν τα οχήματα του δήμου, καθώς επίσης και στην διαχείριση των απόνερων από τις συντηρήσεις πλύσεις των απορριμματοφόρων. Στο πλαίσιο αυτό, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη της καταγραφής ανά μήνα και ανά όχημα των ποσοτήτων των καμένων λαδιών που συλλέγει ο Δήμος, καθώς επίσης και της σύνταξης μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τις εργασίες συντήρησης πλύσεως των απορριμματοφόρων (επεξεργασία των απόνερων). Χρήσεις εδάφους Το έδαφος στο Δήμο Μενεμένης διαχωρίζεται σε φυτεμένο έδαφος το οποίο διαιρείται σε πάρκα,πλατείες,δεντροστοιχίες, σε έδαφος γυμνό από βλάστηση σε άγονο έδαφος και σε δομημένο έδαφος. Το δομημένο έδαφος υπερτερεί του υπολοίπου με σημαντική διαφορά. Προκειμένου να επιτευχθεί ο σκοπός της διαχείρισης το έδαφος θα πρέπει να οργανωθεί κατά τον ακόλουθο τρόπο. Το φυτεμένο έδαφος θα πρέπει να διατηρηθεί και να μην αλλάξει την χρήση του. Επίσης, ο φυτεμένο έδαφος για να γίνει πιο παραγωγικό θα πρέπει να γίνουν σε αυτό βελτιωτικές εργασίες. Το γυμνό έδαφος θα πρέπει να αξιοποιηθεί με φυτεύσεις και κατάλληλη διαμόρφωση και σε καμία περίπτωση να μη δομηθεί. Δυστυχώς για το δομημένο έδαφος δεν μπορεί να γίνει κάποιος διαφορετικός χειρισμός. 24

25 Παραγωγή οξυγόνου Τα πάρκα και τα δένδρα της Μενεμένης είναι τόσο λιγοστά που δεν τίθεται θέμα παραγωγής οξυγόνου. Ρύθμιση κλίματος Τα πάρκα και τα δένδρα της Μενεμένης είναι τόσο λιγοστά που η ρύθμιση κλίματος δεν υφίσταται. Το μόνο που δημιουργείται είναι λίγο διαφορετικό μικροκλίμα στα πάρκα του τόπου. 25

26 Ύδρευση - Άρδευση- Αποχέτευση- Φωτισμός της πόλης Η ύδρευση του δήμου καθώς και η αποχέτευση των αστικών του αποβλήτων, γίνεται μέσα από τα αντίστοιχα δίκτυα και εγκαταστάσεις της ΕΥΑΘ. Τόσο το δίκτυο ύδρευσης, όσο και εκείνο της αποχέτευσης, αποτελούν αυτόνομα μητροπολιτικά έργα, ο έλεγχος και λειτουργία των οποίων ασκείται κεντρικά χωρίς περιθώρια παρέμβασης από τον πολεοδομικό σχεδιασμό κάθε επί μέρους ΟΤΑ. Σε ότι αφορά το δίκτυο ηλεκτροδότησης η περιοχή τροφοδοτείται αποκλειστικά από τον υποσταθμό υψηλής τάσης Ευόσμου με εγκατεστημένη ισχύ 3x50 MVA. O Εύοσμος σαν υποσταθμός από άποψη φορτίου θεωρείται κορεσμένος σε αντίθεση με τα δίκτυα διανομής μέσης τάσης που δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Ο Δήμος τροφοδοτείται με δύο γραμμές μέσης τάσης, εκ των οποίων η μία αποκλειστικά μεταφερόμενου φορτίου 1,9 MW και νυχτερινού 6.8 MW, και η άλλη που τροφοδοτεί το Δήμο κατά 2/15 περίπου του ημερήσιου φορτίου των 2,8 MW και του νυχτερινού 6,2 MW. Πρόβλημα ηλεκτροδότησης ημερήσιου και νυκτερινού φορτίου δεν θα υπάρξουν στο Δήμο, διότι ολοκληρώνεται η κατασκευή του υποσταθμού των Μετεώρων, ο οποίος θα παραλάβει μεγάλο μέρος των φορτίων του δυτικού τομέα. Βασικό είναι το ζήτημα της υπογειοποίησης των δικτύων των ΔΕΗ. Τέλος, και σε ότι αφορά το φυσικό αέριο σχεδόν το σύνολο της περιοχής διαθέτει δίκτυο φυσικού αερίου εκτός από την περιοχή του Αγ. Νεκταρίου. 26

27 Βιοποικιλότητα στο αστικό οικοσύστημα Η άγρια πανίδα αποτελεί ένα επιπλέον συστατικό στοιχείο των αστικών τοπίων και βρίσκεται σε στενή σχέση αλληλεξάρτησης με τα άλλα στοιχεία που συνθέτουν αυτά τα οικοσυστήματα και κατά συνέπεια αλληλοεπηρεάζονται, όσο δε μεγαλύτερο βαθμό οργάνωσης και πιο πολυσύνθετα είναι τα αστικά τοπία, τόσο πιο μεγάλη είναι και η ποικιλότητα της πανίδας, αλλά και τόσο μεγαλύτερη είναι η σταθερότητα του συμπλέγματος πόλη και οικοσύστημα. Γίνεται λοιπόν κατανοητό ότι τόσο η ποικιλία των ειδών της πανίδας, όσο και ο αριθμός τους έχει στενή σχέση με την εφαρμοζόμενη διαχείριση της βλάστησης των αστικών τοπίων, καθώς επηρεάζονται οι βιότοποι τους, οι τροφικές αλυσίδες, οι οικοφωλεές κλπ. Επίσης όσο περισσότερη η βιοποικιλότητα της άγριας πανίδας σε μια πόλη τόσο αυτή περισσότερο προσεγγίζει το φυσικό περιβάλλον έχει λιγότερη μόλυνση και ανώτερο επίπεδο ζωής. Η βιοποικιλότητα της Μενεμένης θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί μέτρια έως και περιορισμένη. Το αποτέλεσμα αυτό, προέκυψε από την αξιολόγηση του οικοσυστήματος ως προς την ποικιλία ειδών και γενετικών πόρων, ποικιλία σχηματισμών και δομών βλάστησης και την ποικιλία πληθυσμών πανίδας. Από τα παραπάνω αποτελέσματα συμπεραίνεται ότι η λήψη μέτρων προστασίας και προαγωγής της βιοποικιλότητας, είναι αναγκαία. 27

28 Η άγρια πανίδα στο Δήμο Μενεμένης είναι αρκετά περιορισμένη σε σχέση με τις δυνατότητες που θα μπορούσε να έχει. Λόγω της έντονης αστικής δραστηριότητας της περιοχής, πολλά από τα είδη πανίδας της περιοχής εξαφανίστηκαν ή περιορίστηκαν σε μικρούς αριθμούς. Επίσης, η αλλαγή των φυσικών βιοτόπων της περιοχής, οδήγησε στην ανάπτυξη ειδών τα οποία δεν είναι τόσο επιθυμητά για τον ανθρώπινο οργανισμό, αφού είναι πιθανή η μεταφορά μολύνσεων μέσω αυτών προς τον άνθρωπο. Παρακάτω αναφέρονται κάποια είδη άγριας πανίδας κατά προσέγγιση Columba palumpus - Φάσσα Columba oenas Φασσοπερίστερο 28

29 Columba livia Αγριοπερίστερο Streptopelia turtur Τρυγόνι Streptopelia decaocto Δεκαοχτούρα Erithacus rubecula Κοκκινολαίμης 29

30 Turdus merula Κότσυφας Pica pica Καρακάξα Corvus corone Σταχτοκουρούνα Corvus corax Κόρακας 30

31 Passer domesticus Σπουργίτης Passer montanus Δενδροσπουργίτης Σταχτάρα. Apus - Apus Είναι ίσως το πιό κοινό πουλί πόλεων, και από τα πιό προσαρμοσμένα σε αυτό, ακόμα και στα πιο πυκνοδομημένα μέρη, μαζί με το σπουργίτι, την κουρούνα, την κάργα, το περιστέρι και την δεκαοχτούρα. Δεν είναι όμως τόσο γνωστό γιατί ποτέ δεν κάθεται, παρά μόνο για να ζευγαρώσει ή ταϊσει τα μικρά που τα γεννάει σε κοιλότητες σε σωλήνες απορροής των πολυκατοικιών. Αν κάποια τραυματιστεί και πέσει, τότε όσοι την δουν νομίζουν ότι είναι είδος γερακιού: πολύ κοντά πόδια με μυτερά νύχια, αετίσιο βλέμμα, γυρτό ράμφος. Όμως άνοιξη και καλοκαίρι στους ουρανούς πετάνε κατά δεκάδες ή εκατοντάδες. Βαλκανοτσικλιτάρα, ένας τρυποκάρυδος που ζει και μέσα στις πόλεις όπου έχει πάρκα. Η φωνή του είναι ενα πολύ υψίφωνο κρα και είναι το μόνο πουλί της πολης που κάθεται κάθετα σε δέντρα ή ξύλινους στύλους της ΔΕΗ και την περίοδο του 31

32 ζευγαρώματος τς χτυπαει μετά μανίας με το ράμφος του Εκτός από τον Γκιώνη, που είναι αποδημητικό, σε κατοικημένες περιοχές, ακόμα και μέσα στην πόλη συναντάμε και το παρακάτω νυχτόβιο: Αθηνά. Η πιό κοινή κουκουβάγια των πόλεων και το σύμβολο της αρχαίας Αθήνας Μερικά θηλαστικά που ζουν γύρω από τη Θεσσαλονίκη ή και μέσα στην πόλη: Μυγαλή Crocidura zimermani μπερδεύεται επίσης με ποντίκι (τρωκτικό), αλλά είναι εντομοφάγο. Κάποια είδη της είναι τα μικρότερα θηλαστικά του κόσμου. 32

33 Το σημείο όπου μπορεί κανείς να έρθει σε άμεση επαφή με τα περιστέρια, είναι στο χώρο στάθμευσης αυτοκίνητων κάτω από τη γέφυρα Δεδροποτάμου, όπου τα περιστέρια έχουν φωλιάσει. 33

34 δυτικά του οικισμού υπάρχει η λεωφόρος Δενδροποτάμου (κύρια οδική αρτηρία) που συνδέει τον οικισμό με τα ΚΤΕΛ και η οποία αποτελεί και το δυτικό όριο του Δήμου. Μεγάλο κυκλοφοριακό πρόβλημα του Δήμου δημιουργεί ο διαχωρισμός του οικισμού από την σιδηροδρομική γραμμή Οδοποιία και εγκαταστάσεις Το οδικό δίκτυο του οικισμού έχει ιεραρχηθεί οργανωθεί από την κυκλοφοριακή μελέτη που έχει εκπονήσει ο Δήμος το 1994 και υλοποιείται τμηματικά στο σύνολό του, ενώ παράλληλα έχει εκπονήσει και νέα μελέτη για την ρύθμιση θεμάτων στον συνοικισμό του Αγ. Νεκταρίου. Ο οικισμός της Μενεμένης διασχίζεται από την κύρια οδική αρτηρία του Π.Σ.Θ την οδό Μοναστηρίου καθώς και από τις δευτερεύουσες οδικές αρτηρίες, την οδό Αγ. Παρασκευής, Χατζίκου και Ελ.Βενιζέλου. Επιπλέον, Εγκαταστάσεις στάθμευσης Η Μενεμένη είναι από τους ελάχιστους δήμους του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης που διαθέτει δύο οργανωμένους χώρος στάθμευσης συνολικής δυναμικότητας περίπου 250 θέσεων. Εντούτοις, οι ανάγκες δεν καλύπτονται από την συγκεκριμένη υποδομή και απαιτείται άμεσα, είτε η εξεύρεση νέων χώρων, είτε η δημιουργία παρεμβάσεων αύξησης της ισχύουσας δυναμικότητας, είτε συνδυασμός των δύο παραπάνω εναλλακτικών 34

35 Ιστορική εξέλιξη της διαχείρισης του αστικού τοπίου Είναι γεγονός ότι δεν υπάρχει κάποια εξειδικευμένη μελέτη του αστικού τοπίου του Δήμου Μενεμένης, οι χειρισμοί που έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται είναι σύμφωνα με τρόπους που αφορούν το γενικότερο αστικό τοπίο της Θεσσαλονίκης. Το 1997 η Θεσσαλονίκη είχε ορισθεί ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Ο τίτλος αυτός, έδωσε ώθηση για ενέργειες διαχείρισης και βελτίωσης του αστικού τοπίου. Βάση αυτού του πλαισίου την ίδια χρονιά κηρύσσεται διαγωνισμός με στόχο να αναπτύξει τον προβληματισμό για την εξέλιξη της Θεσσαλονίκης, προκαλώντας νέους Ευρωπαίους αρχιτέκτονες να μελετήσουν τη δημιουργία κοινόχρηστων πράσινων χώρων και την ένταξη τους στη Δυτική περιφέρεια της πόλης. Ο διαγωνισμός που βραβεύτηκε επέφερε έναν συνολικό διαγωνισμό του Δυτικού Τόξου. Ο τελευταίος αξιόλογος στόχος είναι διαχείρισης του αστικού τοπίου είναι το πρόγραμμα <<πράσινη στέγη>>, το οποίο προβλέπει τη διαμόρφωση μικρών πάρκων στις ταράτσες και προωθείται σε όλα τα δημόσια κτίρια. Η κίνηση αυτή ξεκίνησε στην Ελλάδα κυρίως ύστερα από το Διεθνές Συνέδριο Πράσινων Στεγών 2004 που έγινε στη Γερμανία συγκεντρώνοντας 200 συμμετέχοντες από 25 χώρες. Σύμφωνα με αυτό το πρόγραμμα προβλέπεται ότι κατόπιν της υλοποίησης του θα υπάρξει αύξηση αστικού πρασίνου ως και 20%. Επίσης, το 2005 ξεκίνησε σχέδιο επιχειρησιακό του οργανισμού ρυθμιστικού για πρώτη φορά αποτυπώθηκε δορυφορικά το πράσινο του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης. Εφόσον πραγματοποιηθεί αυτό το σχέδιο η αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο για το Δήμο Μενεμένης θα είναι 11,35 μ2. 35

36 Περιβαλλοντικοί, οικονομικοί, θεσμικοί περιορισμοί Είναι γεγονός ότι λόγω της έντονης αστικοποίησης της περιοχής προκύπτουν αρκετοί περιβαλλοντικοί περιορισμοί ως προς την εκλογή των κατάλληλων φυτικών ειδών. Συγκεκριμένα, τα φυτικά είδη θα πρέπει να έχουν αντοχή στην ατμοσφαιρική ρύπανση, δηλαδή στα σωματίδια σκόνης, στην όξινη βροχή και στο καυσαέριο των αυτοκινήτων. Ως προς τους οικονομικούς περιορισμούς εξαρτάται από το απόθεμα του Δήμου αλλά και από τις χρηματοδοτήσεις έργων πρασίνου. Οι θεσμικοί περιορισμοί αφορούν κυρίως την απαγόρευση της μείωσης φυτικών ατόμων, από τους δημόσιους χώρους, χωρίς άδεια από τον Δήμο 36

37 Κίνδυνοι των αστικών οικοσυστημάτων Κίνδυνοι από αβιοτικούς παράγοντες (πυρκαγιές κ.ά.) Τα τελευταία χρόνια τα δένδρα στην Θεσσαλονίκη ως προς τους αβιοτικούς κινδύνους αντιμετωπίζει μια κυρίως αδυναμία, το θέμα με τις Λεύκες. Το πρόβλημα είναι ότι όταν υπάρχουν έντονα καιρικά φαινόμενα όπως οι άνεμοι, οι γερασμένες Λεύκες πέφτουν. Συγκεκριμένα, το πιο πρόσφατο έντονο παράδειγμα έγινε το έτος 2002, όπου κατά τη διάρκεια δυνατών ανέμων ξεριζώθηκαν περισσότερες από σαράντα Λεύκες προκαλώντας σοβαρές ζημιές σε παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Στο Δήμο Μενεμένης υπάρχουν Λεύκες κυρίως κατά μήκος της Λεωφόρου Δενδροποτάμου. Ακόμη ένας αβιοτικός παράγοντας, που επηρεάζει τα φυτικά είδη, είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση, η οποία στην περιοχή είναι σε υψηλά επίπεδα και λειτουργεί καταστροφικά στα ποιο ευαίσθητα είδη Κίνδυνοι από βιοτικούς παράγοντες (έντομα, μύκητες κ.ά.) Ο κυριότερος βιοτικός επικίνδυνος παράγοντας ο οποίος δύσκολα αντιμετωπίζεται είναι ότι οι Ακακίες προσβάλλονται από κάποια σημαντική ασθένεια (βερτιτσιλιο) με αποτέλεσμα να προσβάλλονται η μια μετά την άλλη έτσι μειώνεται ο αριθμός τους με το πέρασμα του χρόνου. Αυτό επηρεάζει σημαντικά το γενικότερο πράσινο της Μενεμένης. Στο Δήμο Μενεμένης υπάρχουν αρκετές Ακακίες Κωνσταντινουπόλεως σε δημόσια πάρκα και δενδροστοιχίες οι οποίες έχουν το πρόβλημα αυτό. Κίνδυνοι από τον άνθρωπο (καταλήψεις, βανδαλισμοί κ.ά.) Στο αστικό τοπίο όπως είναι ο Δήμος Μενεμένης διάφοροι κίνδυνοι για το οικοσύστημα παρουσιάζονται λόγω ενεργειών του ανθρώπινου παράγοντα. Οι άνθρωποι στην προσπάθεια τους να αναπτυχθούν ή ακόμη να εξυπηρετηθούν κάποιες ανάγκες καταπατούν οικοσυστήματα το 37

38 ίδιο συμβαίνει και στον συνοικισμό Μενεμένης, για τον οποίο πραγματοποιείται η μελέτη.συγκεκριμένα, η έντονη χρήση αυτοκινήτων, λεωφορείων ρυπαίνει καθημερινά την ατμόσφαιρα της περιοχής.. Εκτός όμως από τους παραπάνω παράγοντες, λόγο του ότι η ατμόσφαιρα δεν γνωρίζει γεωγραφικά όρια, η ατμόσφαιρα του Δήμου Μενεμένης είναι επιβαρημένη και από τις βιομηχανικές δραστηριότητες της γενικότερης Δυτικής Θεσσαλονίκης, Συνεπώς, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ότι η μεγάλη ρύπανση της ατμόσφαιρας καθιστά την νέα εγκατάσταση της βλάστησης προβληματική και την υπάρχουσα ευάλωτη.επιπλέον συχνά προβλήματα δημιουργούν οι κάτοικοι και οι καταστηματάρχες της περιοχής οι οποίοι πολλές φορές παίρνουν την πρωτοβουλία και ενεργούν αυθαίρετα. Αυτό σημαίνει, ότι το πράσινο, κυρίως οι δενδροστοιχίες, παρουσιάζουν βανδαλισμούς και καταλήψεις. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΠΡΟΚΛΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ 38

39 39

40 Η αισθητική της πόλης (παραδοσιακή - τοπική αρχιτεκτονική κ.ά.) Η περιοχή της Μενεμένης βρίσκεται στις δυτικές πύλες της Θεσσαλονίκης. Επίσης, είναι μια περιοχή η οποία ουσιαστικά άλλαξε χρήσεις γης και από αγροτικές καλλιέργειες, έγινε κατοικήσιμο μέρος. Όλα αυτά σημαίνουν ότι από πλευράς αρχιτεκτονικής ποτέ δεν δόθηκε βαρύτητα. Για αυτό δεν υπάρχουν στη περιοχή αρχοντικά ή αρχαία μνημεία που με την αρχιτεκτονική και αισθητική τους να δίνουν ιδιαίτερη αξία στο τόπο. Τα δημόσια κτίρια όπως το Δημαρχείο, τα ιατρεία του Ι.Κ.Α., το Κ.Α.Π.Η. και άλλα βασίζονται στο ύφος της αρχιτεκτονικής της εποχής του Τα κτίρια που υπάρχουν στην Μενεμένη είναι πυκνοδομημένες πολυκατοικίες που στο ισόγειο τους συνήθως λειτουργούν μαγαζιά με βιτρίνες. Συνεπώς, η αισθητική είναι και αυτή περιορισμένη όπως οι χώροι πρασίνου. Η ποικιλότητα του τοπίου (χρώμα, μορφές, γραμμές, υφή) ΜΟΡΦΗ 40

41 Ως προς τις μορφές βλάστησης, όπως είναι σύνηθες στο αστικό πράσινο της Θεσσαλονίκης, έτσι και στη Μενεμένη είναι περιορισμένες. Οι μορφές βλάστησης διακρίνονται στα πάρκα, στις πλατείες, σε ενδιάμεσες νησίδες πρασίνου, στους χώρους στάθμευσης και στο πράσινο των πεζοδρόμων. Οι υδάτινες μορφές που υπάρχουν στην περιοχή είναι πλέον τεχνητές και μικρής έκτασης όπως σιντριβάνια στη πλατεία και σε πάρκα. Είναι γεγονός ότι οι υδάτινες μορφές της περιοχής είναι παραμελημένες και πολλές δεν χρησιμοποιούνται ορθά με αποτέλεσμα την έντονη αισθητική υποβάθμιση. ΓΡΑΜΜΕΣ ΣΤΟ ΤΟΠΙΟ Οι γραμμές που επικρατούν είναι περισσότερο γεωμετρικές παρά οργανικές, αυτό συμβαίνει λόγω της έντονης δομικής παρέμβασης του ανθρώπου. Δηλαδή τις γραμμές του τοπίο της Μενεμένης ορίζουν κυρίως οι δρόμοι και τα τετραγωνισμένα κτίρια της, συνεπώς είναι έντονες, μη φυσικές άκαμπτες γραμμές. ΧΡΩΜΑ Η ατμοσφαιρική ρύπανση αλλά και η έλλειψη βλάστησης σε συνδυασμό με την έντονη αστικοποίηση του τόπου οδήγησαν στην κυριαρχία του γκρι χρώματος. Παρόλα αυτά όμως, όπου υπάρχει βλάστηση κυριαρχούν οι πράσινοι χρωματισμοί με εναλλαγές ανάλογες της κάθε εποχής. Δηλαδή οι αποχρώσεις των δένδρων την άνοιξη έχουν το ελαφρό φρέσκο πράσινο του νέου φύλλου, το καλοκαίρι το σκούρο πράσινο και το φθινόπωρο το κιτρινοπράσινο. ΥΦΗ Οι υφές της Μενεμένης χαρακτηρίζονται από αυτές που δημιουργούν τα διάφορα δομικά υλικά των κτιρίων, δρόμων και του λιγοστού αστικού πρασίνου. 41

42 Ανταγωνισμός και συμβατότητα των χρήσεων Αρκετές φορές ένας χώρος έχει περισσότερο από μια χρήση δηλαδή για παράδειγμα ένας χώρος για κοινωφελή χρήση μπορεί ταυτόχρονα να έχει και τη χρήση πρασίνου. Είναι δυνατόν οι χώροι αυτοί να είναι συμβατοί μεταξύ τους χωρίς να παρουσιάζεται ανταγωνισμός. Όμως, στις περισσότερες περιπτώσεις, όπου μπορεί να υπάρχουν περισσότερο των μία χρήσεων υπάρχει ανταγωνισμός αυτών. Στο Δήμο Μενεμένης έντονο είναι το φαινόμενο ανταγωνισμού ανάμεσα στο δομημένο περιβάλλον και στους χώρους πρασίνου, έχοντας το δομημένο περιβάλλον να υπερνικά. Εκτός από αυτό ανταγωνισμός υπάρχει ανάμεσα στις πλατείες και τους χώρους στάθμευσης, αφού οι πλατείες μετατρέπονται σε χώρους στάθμευσης. 42

43 Υπαίθρια αναψυχή (πεζοπορία, απόλαυση του τοπίου κ.ά.). Όπως έχει αναφερθεί, ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Δήμου Μενεμένης είναι η έντονη προβληματικότητα που παρουσιάζουν οι κοινόχρηστοι χώροι. Ειδικότερα, στην περιοχή οι μη δομημένες εκτάσεις είναι ελάχιστες με αποτέλεσμα οι διαθέσιμοι χώροι για ξεκούραση, περίπατο και αναψυχή να εκλείπουν ή αν υπάρχουν δεν πληρούν τις απαιτούμενες προδιαγραφές αστικής εξυπηρέτησης. Στο πλαίσιο αυτό κρίνεται επιτακτική η ανάγκη του ανασχεδιασμού της πόλης και της δημιουργίας κανόνων συμπεριφοράς με έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος, στην καλαισθησία, και στην ικανοποίηση των αναγκών των πολιτών. 43

44 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ Ο δήμος Μενεμένης όπως έχει προαναφερθεί αντιμετωπίζει σημαντικό πρόβλημα χωρητικότητας. Τα κτίρια έχουν καταλάβει περισσότερο χώρο από ότι θα έπρεπε. Όμως πέρα από τα κτίρια, σημαντικό πρόβλημα παρουσιάζεται και από την κάλυψη των χώρων,από τα παράνομα ή νόμιμα, σταθμευμένα αυτοκίνητα. Το αυτοκίνητο στις μέρες μας θεωρείται απαραίτητο μεταφορικό μέσο για τον σύγχρονο άνθρωπο, κάθε οικογένεια έχει τουλάχιστον ένα. Το πρόβλημα ου παρουσιάζουν τα αυτοκίνητα στο περιβάλλον, πέρα από την ρύπανση της ατμόσφαιρας, είναι στη στάθμευση του. Συχνό είναι το φαινόμενο στο Δήμο Μενεμένης τα οχήματα να σταθμεύουν σε πεζοδρόμια, σε πλατείες, σε πεζόδρομους, σε διαβάσεις πεζών, μπροστά από στάσεις λεωφορείων, πάνω σε ράμπες και γενικότερα σε χώρους που η στάθμευση δεν επιτρέπεται. Το πρόβλημα αυτό σε συνδυασμό με το πρόβλημα έλλειψης χώρων πρασίνου οδηγούν στην εξής λύση : στη δημιουργία υπόγειων χώρων στάθμευσης με δημιουργία χώρου πρασίνου στην επιφάνεια τους. 44

45 Παραδείγματα από παγκόσμιες εφαρμογές υπόγειων χώρων στάθμευσης με αρχιτεκτονική διαμόρφωση τοπίου στην επιφάνεια τους 45

46 BARNEY ALLIS PLAZA Το πάρκο στο Kansas City Missouri αποτελεί αξιοσημείωτο παράδειγμα πάρκου πάνω από υπόγειο χώρο στάθμευσης. Χαρακτηριστικό του πάρκου αποτελέι το αντίγραφο γλυπτό του Federic Remington. καθώς και το βαθμιδωτό σιντριβάνι 46

47 η πέργκολα του πάρκου χειμερινή άποψη του πάρκου 47

48 48

49 UNION SQUARE ΣΤΟ SAN FRANCISCO Παράδειγμα αποτελεί επίσης, το Union Square στο San Francisco. 49

50 Union Square 50

51 MELLON SQUARE ΣΤΟ PITTSBURGH,PENNSYLVANIA Ένα ακόμη παράδειγμα είναι η πλατεία Mellon Square στο Pittsburgh,Pennsylvania. Η δημιουργία του έγινε μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Αρχιτέκτων τοπίου ήταν Simonds and Simonds και αρχιτέκτων Mitchell and Ritchey. Το έργο ήταν έτοιμο το Άποψη της πλατειάς 51

52 τα σιντριβάνια του πάρκου 52

53 παλαιότερες φωτογραφίες του Mellon Square 53

54 54

55 55

56 ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ 56

57 ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ Ο ΧΩΡΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΟΡΙΖΕΤΑΙ ΓΙΑ ΥΠΟΓΕΙΟ ΧΩΡΟ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ ΜΕ ΠΑΡΚΟ Ο χώρος βρίσκεται στον δήμο Μενεμένης επί της οδού Έλλης Αλεξίου ανάμεσα από το πολιτιστικό κτίριο και από το κτίριο του Κ.Α.Π.Η. Μενεμένης. 57

58 Η ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ 58

59 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΟΡΟΦΗΣ ΧΩΡΟΥ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ 59

60 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΚΟΥ ΜΕ ΞΥΛΙΝΑ ΔΑΠΕΔΑ ΓΙΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΟΠΩΣ ΧΩΡΟΣ 60

61 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΚΟΥ ΜΕ ΚΑΘΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΔΕΝΔΡΑ ΚΑΙ ΠΛΑΤΕΙΑ 61

62 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΚΟΥ ΜΕ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΚΑΙ ΚΑΘΙΣΤΙΚΑ 62

63 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΚΟΥ ΜΕ ΧΩΡΟΥΣ ΓΙΑ ΠΙΚΝΙΚ 63

64 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΚΟΥ ΜΕ ΕΝΤΟΝΑ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΚΑΙ ΚΑΘΙΣΤΙΚΑ 64