για το ξεπούλημα της «Δωδώνη» Στα κάγκελα κτηνοτρόφοι-συνεταιρισμοί Ούτε το 1% των δημοσίων επενδύσεων για τον πρωτογενή τομέα! Σελ.

Transcript

1 ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 31 n ΣΑΒΒΑΤΟ 13 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012 Στα κάγκελα κτηνοτρόφοι-συνεταιρισμοί για το ξεπούλημα Ούτε το 1% των δημοσίων επενδύσεων για τον πρωτογενή τομέα! Σελ. 11 της «Δωδώνη» Σελ. 3 Τουλάχιστον εξάγουμε ωφέλιμα έντομα Σελ ΚΟΥΚΙΑ: Ένα προϊόν για δυναμική καλλιέργεια Σελ. 8-9 Η χρυσή 11άδα των μικρών Σελ. 6-7 ΕΠΙΣΗΣ: uη νέα τεχνολογία στην υπηρεσία της ελαιοσυλλογής uειδήσεις uαυτοκίνητο uπροορισμός

2 2 ε π ι κ α ι ρ ό τ η τ α Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 3 Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Υ Μπήκαμε στην εποχή όπου τα αγαπημένα κηπευτικά, όπως για παράδειγμα τα μαρούλια, έχουν την τιμητική τους. Βεβαίως υπάρχουν και οι ελιές, η συλλογή των οποίων έχει μπει στο τελικό στάδιο και χρειάζεται η αντιμετώπιση της καρκίνωσης με το κόψιμο των προσβεβλημένων κλαδιών. Όσο για τις πατάτες, απαιτείται η καταπολέμηση του περονόσπορου. Γράφουν οι Γεωπόνοι: ΑΓΓ. ΚΟΥΤΡΟΥ-ΑΥΓΟΥΛΑ ΗΛΙΑΣ ΤΡΑΥΛΟΣ 13/10 19/10/2012 λ ΗΜΕΡΟ ΟΓΙΟ KAΛ ΙΕΡΓΗΤΗ Ειδικό ένθετο της εφημερίδας «ΧΡΗΜΑ plus» για την αγορά και την οικονομία της υπαίθρου Λ. ΣΥΓΓΡΟΥ 35, Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: , FAX: info@xrimaonline.gr ΠΑΤΑΤΑ Συνιστάται συνδυασμένη καταπολέμηση του περονόσπορου, της φθοριμαίας και της κάμπιας με εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα και ιδιαίτερα στις περιοχές που σημειώνονται συχνές βροχοπτώσεις. ΚΗΠΕΥΤΙΚΑ Κατάλληλη εποχή για τη σπορά του μαρουλιού, του πατζαριού και της ρόκας. Για την προστασία τους από τους εχθρούς, όπως τα σαλιγκάρια, συνιστάται η εφαρμογή του κατάλληλου εγκεκριμένου σκευάσματος, ενώ πρέπει να χρησιμοποιούνται και παγίδες που υπάρχουν στην αγορά. ΕΛΙΑ Για την αντιμετώπιση της καρκίνωσης (φυματίωσης) που προκαλεί τους χαρακτηριστικούς όγκους στα κλαδιά των δένδρων, συνιστάται η αφαίρεση και η καύση των προσβεβλημένων τμημάτων των δένδρων μετά τη συγκομιδή, αλλά και η αποφυγή του κλαδέματος με βροχερό και υγρό καιρό. Ενδείκνυται η αποφυγή της συλλογής του ελαιοκάρπου με ραβδισμό, ενώ αντίθετα προτείνεται να γίνεται ο ψεκασμός των δένδρων με χαλκούχα μυκητοκτόνα μετά από το κλάδεμα, παγετό ή χαλάζι, επειδή δρα προστατευτικά για τα ελαιόδεντρα. ΡΟΔΑΚΙΝΙΑ-ΝΕΚΤΑΡΙΝΙΑ- ΒΕΡΙΚΟΚΙΑ-ΚΕΡΑΣΙΑ Για την αντιμετώπιση των μυκητολογικών προσβολών (κορύνεο, εξώασκος κ.ά.) και των βακτηριώσεων, συνιστώνται δύο ψεκασμοί στην αρχή και στο τέλος της φυλλόπτωσης, με διάφορα χαλκούχα σκευάσματα (ή ένας ψεκασμός στο 50% της φυλλόπτωσης). Η αφαίρεση και η καύση των προσβεβλημένων κλάδων κρίνεται επιβεβλημένη για όλες τις βακτηριακές προσβολές. Σε οπωρώνες που εντοπίζεται το έντομο ανθονόμος, πρέπει να γίνει συνδυασμένη καταπολέμηση κατά την φυλλόπτωση μαζί με τον ψεκασμό που θα γίνει για το κορύνεο, τον εξώασκο και το βακτηριακό έλκος. ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΗ Απαιτούνται ψεκασμοί κάλυψης για τη συνδυασμένη καταπολέμηση της μύγας της Μεσογείου, της κόκκινης ψώρας και του ψευδόκοκκου, εφόσον οι συλλήψεις στις παγίδες είναι αρκετές. Οι ψεκασμοί γίνονται με τα κατάλληλα εγκεκριμένα εντομοκτόνα όταν οι καρποί εξαιτίας των προσβολών αρχίζουν να αλλάζουν χρώμα. Οι ψεκασμοί πρέπει να επαναλαμβάνονται κάθε ημέρες, ανάλογα με τη διάρκεια της δράσης του εντομοκτόνου που χρησιμοποιήθηκε καθώς και την ημερομηνία συγκομιδής. Ιδιοκτησία: MEDIHOLD A.E. Εκδότης: Γιώργος Τασσιόπουλος Διευθυντής: Γιάννης Λιάρος Αρχισυντάκτης: Πάνος Μπαΐλης Επιστημονικός σύμβουλος: Χρήστος Αυγουλάς Επιμέλεια ύλης: Χριστίνα Χρήστου Συντακτική ομάδα: Άννα Αραμπατζή, Κώστας Αδαμόπουλος Creative director:καίτη Αυγουστάκη Ατελιέ:Μαρία Παπαδέα Εμπορική διεύθυνση: Γιώργος Τασσιόπουλος Εκτύπωση: NEWSPRESS HOLD Οι αρχάγγελοι Η λογική, η απλή λογική λέει, ότι αν υπάρχουν στοιχεία, τα συγκεντρώνεις, τα στέλνεις στον εισαγγελέα και στη συνέχεια κάθεσαι πάνω στις δάφνες της κάθαρσης της κάθαρσης ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΜΠΑΪΛΗ pbailis@yahoo.gr Oταν κάποιος διαλαλεί της προθέσεις του για διενέργεια «αυστηρών ελέγχων» με στόχο την ενεργοποίηση του φορτισμένου θυμικού του λαού, τρία πράγματα μπορεί να συμβαίνουν: n Να είναι σίγουρος ότι υπάρχουν σοβαρά στοιχεία κακοδιαχείρισης. n Να υπάρχουν στοιχεία και να φοβάται ότι κάποιο αόρατο χέρι θα σταματήσει τον έλεγχο. n Ή να επιδιώκει προσωπικά οφέλη που απορρέουν από τη δημοσιοποίηση των ενεργειών του. Στην περίπτωση της ανακοίνωσης της διενέργειας ελέγχων στις στην ΠΑΣΕΓΕΣ, ΣΥΔΑΣΕ και ΓΕΣΑΣΕ είναι δύσκολο κανείς να διακρίνει τις προθέσεις του αναπληρωτή υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Μάξιμου Χαρακόπουλου, ο οποίος έσπευσε να διαλαλήσει την απόφασή του, δημιουργώντας την εικόνα του φωτεινού πολιτικού που μάχεται τις σκιές. Η λογική, η απλή λογική λέει, ότι αν υπάρχουν στοιχεία, τα συγκεντρώνεις, τα στέλνεις στον εισαγγελέα και στη συνέχεια κάθεσαι πάνω στις δάφνες της κάθαρσης. Είναι όμως έτσι; Αν κρίνουμε από τις ανακοινώσεις των υπό έλεγχο φορέων, όλοι είχαν ζητήσει τη διενέργεια ελέγχων και είχαν ενημερώσει σχετικά. Άρα, αυτό που απέμενε ήταν να αρχίσει η έρευνα απλά και ήρεμα, και να μην ακολουθούσε την κλασική φραστική πολιτική θέση του τύπου «όλα στο φως» ή το κλασικό και συνάμα εμετικό (λόγω της πολλής χρήσης) «το μαχαίρι θα φτάσει στο κόκκαλο». Όλα αυτά τα χρόνια της μεγάλης ρεμούλας ακούσαμε πολλές φορές αυτές τις θέσεις, μόνο που στην πορεία αποδεικνύονταν κενό γράμμα με τραγικές συνέπειες για την αξιοπιστία του πολιτικού κόσμου της χώρας. Παλιότερα ακούγαμε εν χορώ «να καεί, να καεί, το μπουρδέλο η Βουλή» και δεν ήταν γιατί ξαφνικά οι Έλληνες ανακάλυψαν τις σόκιν μαντινάδες, αλλά γιατί επί δεκαετίες οι πολιτικοί μας ανακοίνωναν ελέγχους που ποτέ δεν κατέληγαν, ή κατέφευγαν σε μεγαλοστομίες, οι οποίες στην πορεία δεν ήταν παρά εκρήξεις φθηνού λαϊκισμού. Η περίπτωση των αναδρομικών ελέγχων στους συνεταιρισμούς αποδεικνύει δύο πράγματα: πρώτον ότι οι εντολές δόθηκαν στο πλαίσιο της γενικότερης λογικής του τύπου «θα τους δείξω εγώ» και δεύτερον ότι όλα αυτά τα χρόνια κανείς πολιτικός δεν ασχολήθηκε με το ζήτημα, την ώρα που ήταν υποχρεωμένος να προστατεύει το λαϊκό συμφέρον. Όμως όποια και να είναι τα κίνητρα της απόφασης Χαρακόπουλου δεν πρέπει να χαθεί η ουσία, που είναι η ανάγκη για διενέργεια ελέγχων σε όλους τους φορείς και να δημοσιοποιούνται τα αποτελέσματά τους ώστε να μην υπάρχουν ούτε σκιές, ούτε υποψίες. Η λογική να δημοσιοποιούμε προθέσεις και να καθίστανται όμηροι αυτών δημόσια πρόσωπα, δεν έχει ηθική βάση. Δημιουργεί ωστόσο την ψευδαίσθηση στο λαό ότι κάτι πάει να γίνει επιτέλους σε αυτή τη χώρα. Και οι ψευδαισθήσεις είναι αυτές που τόσα χρόνια κρατούσαν το λαό πότε στη γωνία και πότε σε ένα σύννεφο ευφορίας με τα γνωστά αποτελέσματα. Άλλωστε η λίστα Λαγκάρντ κατέδειξε ότι το σύνολο του πολιτικού κόσμου είναι επικίνδυνα κατώτερο των περιστάσεων και των αναγκών του λαού. Ο τραγέλαφος που ακολούθησε της λιστολογίας ήταν όλα όσα κρύβουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους οι πολιτικοί, οι οποίοι θέλουν να είναι και με τον «αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ». Και με την κάθαρση, αλλά και με την συγκάλυψη. Και με τον Χριστό και με τον μαμωνά. Οι καθαροί πολιτικοί δεν κραυγάζουν, δεν δίνουν παραγγέλματα, δεν φτιάχνουν τα μαλλιά τους πριν βγουν να κάνουν «αυθόρμητες δηλώσεις στα κανάλια». Ακολουθούν απλώς το νόμο και την κοινή λογική

3 Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 3 Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Υ τ ο θ έ μ α 3 Η ταυτότητα της «ΔΩΔΩΝΗΣ» Η Αγροτική Βιομηχανία Γάλακτος Ηπείρου ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. ιδρύθηκε στις από την ΑΤΕ και τις 6 Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών της Ηπείρου. Το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας είναι ευρώ και το σύνολο ιδίων κεφαλαίων την ανέρχεται σε ευρώ. Οι εγκαταστάσεις της εταιρείας συμπεριλαμβανόμενων και των σταθμών συγκέντρωσης και πρόψυξης γάλακτος καλύπτουν εκτάσεις τ.μ., η δε κτιριακή εγκατάσταση καλύπτει περίπου τ.μ. σε ιδιόκτητα ακίνητα. Στα χαρακώματα κτηνοτρόφοι-συνεταιριστές για τη «Δωδώνη» Aγριεύει η κόντρα κτηνοτρόφωνκυβέρνησης με αφορμή την απόφαση για πώληση της γαλακτοβιομηχανίας «Δωδώνη». Ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ Τζανέτος Καραμίχας κάνει λόγο για «ξεπούλημα για ένα κομμάτι ψωμί», ενώ οι συνεταιριστές για «έγκλημα κατά του κτηνοτροφικού κόσμου και των παραγωγών της Ηπείρου». Tην ίδια στιγμή πληθαίνουν οι αντιδράσεις σε όλη την Ήπειρο με καταλήψεις στις εγκαταστάσεις της γαλακτοβιομηχανίας αλλά και συλλαλητήρια, με στόχο να σταματήσουν έστω και τώρα οι διαδικασίες πώλησης. Στο πλαίσιο αυτό αποφασίστηκε η κατάληψη του λιμανιού της Ηγουμενίτσας την Τρίτη. Αφορμή για τον νέο κύκλο των κινητοποιήσεων στάθηκε αυτή τη φορά η απόφαση της ΑΤΕ να πουλήσει τη «Δωδώνη» αντί του ποσού των 21 εκατομμυρίων ευρώ σε κοινοπρακτικό σχήμα το οποίο στηρίζεται κατά 90% σε ρωσικά κεφάλαια, ενώ το υπόλοιπο 10% ανήκει στην εταιρεία SIMOS Food, η οποία ήταν και ο βασικός διακινητής των προϊόντων της «Δωδώνης». Μάλιστα, οι συνεταιριστές στην Ήπειρο υποστηρίζουν ότι η συγκεκριμένη εταιρεία έχει οφειλές προς την γαλακτοβιομηχανία άνω των 10 εκατομμυρίων ευρώ από την εμπορία της φέτας, γεγονός που προκαλεί πολλά ερωτηματικά για το μέλλον της εταιρείας. Στις αρχές της εβδομάδας η υπό ειδική εκκαθάριση ATE bank ανακοίνωσε την πώληση της «Δωδώνης» έναντι του ποσού των 21 εκατομμυρίων ευρώ, τονίζοντας μάλιστα ότι «με τη συμφωνία επιδιώκεται η ανάπτυξη της γαλακτοβιομηχανίας στην εγχώρια και διεθνή αγορά με διατήρηση της έδρας στα Γιάννενα, η αξιοποίηση του προσωπικού και η ενδυνάμωση των σχέσεων της εταιρείας με τους κτηνοτρόφους. Στην ανακοίνωση για την πώληση απάντησε άμεσα ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ Τζανέτος Καραμίχας, ο οποίος τόνισε ότι «δεν πρόκειται για πώληση, αλλά για ξεπούλημα και Αποφασισμένοι να αντιδράσουν «δυναμικά και σε βάθος χρόνου αν χρειαστεί» δηλώνουν οι συνεταιριστές, οι οποίοι σχεδιάζουν καθημερινά τις κινήσεις τους με βάση τις εξελίξεις μάλιστα εθνικών σημάτων για ένα κομμάτι ψωμί. Εάν είναι αληθές το γεγονός ότι ο αγοραστής οφείλει μεγάλο χρηματικό ποσό στην εταιρεία που αγοράζει, τότε οι ευθύνες αυτών που έλαβαν την απόφαση δεν θα είναι μόνον ηθικές και πολιτικές, αλλά θα έχουν και νομικές διαστάσεις». Ενώ, κάλεσε για μια ακόμη φορά την κυβέρνηση «να μην προκαλεί με τις αποφάσεις της την λαϊκή οργή». Ο Σύνδεσμος Ελληνικής Κτηνοτροφίας κάνει λόγο για νέο έγκλημα κατά του κτηνοτροφικού κόσμου και των παραγωγών της Ηπείρου. «Η απόφαση έρχεται να συμπληρώσει και να επισφραγίσει την τραγική κατάσταση της ελληνικής κτηνοτροφίας», αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο πρόεδρος του ΣΕΚ Παναγιώτης Πεβερέτος, ο οποίος με δηλώσεις του καταδίκασε την απόφαση της ΑΤΕ: «Ξεπουλάνε μια επιτυχημένη συνεταιριστική επιχείρηση με κέρδη και ισχυρά σήματα, σ αυτούς που χρωστάνε. Να ανακληθεί έστω την ύστατη στιγμή η απόφαση-χάρισμα». Όπως είπε «πάγια θέση του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας παραμένει η τήρηση του υπάρχοντος καταστατικού της Δωδώνης και η απόδοση στους συνεταιρισμούς και στους παραγωγούς οι μετοχές της ΑΤΕ έναντι της ονομαστικής τους αξίας». Εξηγήσεις για την πώληση της γαλακτοβιομηχανίας «Δωδώνης» ζητά η Περιφέρεια Ηπείρου και το Περιφερειακό Συμβούλιο, τονίζοντας πως κατ επανάληψη έχουν αναλάβει πρωτοβουλίες και έχουν εκφράσει τη θέση τους για το θέμα. Όπως τονίζουν σε σχετική ανακοίνωση, η απόφαση που πάρθηκε κινείται σε διαφορετική κατεύθυνση. «Η υπό εκκαθάριση ATE bank και οι σύμβουλοι αποκρατικοποίησης οφείλουν να δώσουν άμεσα προς τους Ηπειρώτες, σαφείς εξηγήσεις για το σκεπτικό βάσει του οποίου κατέληξαν στη συγκεκριμένη επιλογή και τους λόγους για τους οποίους απέρριψαν τις άλλες προσφορές». Επίσης, υποστηρίζουν ότι οι εκκαθαριστές της ΑΤΕ έχουν υποχρέωση να ανακοινώσουν το δεσμευτικό πλαίσιο βάσει του οποίου θα διασφαλιστούν: n Η διατήρηση της σημερινής δομής της γαλακτοβιομηχανίας, με έδρα τα Ιωάννινα και την Ήπειρο. nο εκσυγχρονισμός και η ανάπτυξή της. nη προστασία της ποιότητας των παραγομένων προϊόντων της. nοι θέσεις εργασίας. nη αδιατάρακτη συνεργασία με τους Ηπειρώτες κτηνοτρόφους - παραγωγούς. Στις παραπάνω αντιδράσεις έρχονται να προστεθούν και όλοι οι αγροτικοί σύλλογοι της περιοχής, αλλά και μεμονωμένοι κτηνοτρόφοι οι οποίοι δηλώνουν αποφασισμένοι να μην επιτρέψουν την πώληση της γαλακτοβιομηχανίας και να μη δεχτούν να λειτουργήσει κάτω από το νέο σχήμα ακόμη και στην περίπτωση που η κυβέρνηση επιμείνει στην πώληση. Αποφασισμένοι να αντιδράσουν «δυναμικά και σε βάθος χρόνου αν χρειαστεί» δηλώνουν και οι συνεταιριστές, οι οποίοι σχεδιάζουν καθημερινά τις κινήσεις τους με βάση τις εξελίξεις. Τον τελευταίο καιρό μεμονωμένοι κτηνοτρόφοι έχουν προχωρήσει σε συζητήσεις για να οργανωθούν σε νέα βάση οι «εισκομιστές γάλακτος», με σκοπό να έχουν ρόλο και λόγο στις εξελίξεις.

4 4 σ υ ν ε τ α ι ρ ι σ τ ι κ ά ν έ α Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 3 Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Υ Απειλούνται τα ψάρια της Κορώνης Eντονες αντιδράσεις έχει προκαλέσει στους αλιείς της Κορώνης, η αφαίρεση βράχων γύρω από τη νήσο Βενέτικο. Όπως καταγγέλλουν οι ψαράδες, εξ αιτίας των εργασιών καταστρέφονται οι φωλιές των ψαριών, με αποτέλεσμα στο μέλλον να μην είναι δυνατή η αναπαραγωγή τους και κατά συνέπεια θα δημιουργηθεί μεγάλο πρόβλημα στους πληθυσμούς του Μεσσηνιακού Κόλπου. Οι βράχοι μεταφέρονται στο ακρογιάλι της Αβίας, όπου κατασκευάζεται έργο για την αντιδιαβρωτική προστασία της ακτής. Ο κρόκος ταξιδεύει στις ΗΠΑ Σε συμφωνία με μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες μπαχαρικών των ΗΠΑ, τη McCormick, για τη διάθεση σημαντικής ποσότητας κρόκου, προχώρησε ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του συνεταιρισμού, Νίκο Πατσιούρα, σε πρώτη φάση η συμφωνία αφορά την αγορά 600 κιλών κρόκου που καλλιεργείται στη χώρα μας αποκλειστικά στην Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης, ενώ ανάλογα και με την παραγωγή θα εξαρτηθεί και η ποσότητα την οποία θα αγοράζει κάθε χρόνο η αμερικανική αυτή εταιρεία μπαχαρικών. Στόχος του συνεταιρισμού είναι η προσέλκυση και άλλων καλλιεργητών, καθώς δεν επαρκούν πλέον οι ποσότητες που παράγονται, λόγω και της μεγάλης ζήτησης του προϊόντος, τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και διεθνώς. Πανευρωπαϊκή διάκριση σε διαγωνισμό δασών Δύο μαθήτριες, η Αναστασία Ζεντέλη και η Δήμητρα Φιλιππή από το 2ο Επαγγελματικό Λύκειο Χαλανδρίου, μετά τη διάκριση που πέτυχαν στο ελληνικό σκέλος του διαγωνισμού "Νέοι Άνθρωποι στα Ευρωπαϊκά Δάση" (Young People in European Forests) κλήθηκαν να εκπροσωπήσουν την Ελλάδα στο πανευρωπαϊκό σκέλος του διαγωνισμού, που έλαβε χώρα στο Sagadi της Εσθονίας στις 26 και 27 Σεπτεμβρίου Σε αυτό το σκέλος, οι μαθήτριες απέσπασαν τη δεύτερη πανευρωπαϊκή θέση, με πρώτη την Αυστρία και 3η την Ουγγαρία. Ήταν η πρώτη φορά που η Ελλάδα συμμετείχε σε αυτόν το διαγωνισμό, που τελεί υπό την αιγίδα του Επιτρόπου Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και συνεπώς θεωρείται πολύ μεγάλη η διάκριση των μαθητριών. Οδηγίες για την προστασία των μελισσών Με αφορμή προφορικές και γραπτές καταγγελίες που έγιναν από μελισσοκομικούς συνεταιρισμούς (που δραστηριοποιούνται κυρίως στην Ανατολική Αττική) για ζημιές που παρατηρήθηκαν σε μελισσοσμήνη, που οφείλονται σε εσφαλμένη χρήση εντομοκτόνων σκευασμάτων για την αντιμετώπιση των εντόμων Rhynchophorus ferrugineus (Olivier) και Paysandisia archon σε φοινικοειδή, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ανακοινώνει τα εξής: 1. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με βάση τις δυνατότητες που του παρέχει η ισχύουσα νομοθεσία και μέσα στο πλαίσιο αυτής, εξασφαλίζει την προστασία του φυτικού κεφαλαίου της χώρας μας. Ταυτόχρονα, όμως, λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία του χρήστη, του καταναλωτή και του περιβάλλοντος. 2. Τα τελευταία χρόνια, έχουν εμφανιστεί στη χώρα μας δύο έντομα (το Rhynchophorus ferrugineus (Olivier) και το Paysandisia archon), που προκαλούν σημαντικές ζημιές στα φοινικοειδή. Για την προστασία των φοινικοειδών από τους επικίνδυνους αυτούς εχθρούς έχουν χορηγηθεί, από το Σεπτέμβριο του 2009 και μετά, κατ εξαίρεση εγκρίσεις σε εντομοκτόνα σκευάσματα, για την αντιμετώπιση των εντόμων αυτών. 3.Επειδή ορισμένα από τα εντομοκτόνα αυτά σκευάσματα περιέχουν δραστικές ουσίες που ενδέχεται να προκαλέσουν ζημιές στα μελισσοσμήνη (αν χρησιμοποιηθούν ανεξέλεγκτα), στις σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις χορήγησης των εγκρίσεων προβλέπονται όλα τα κατάλληλα μέτρα προστασίας που πρέπει να λάβουν οι χρήστες, προκειμένου να εξαλειφθεί ο κίνδυνος (κοπή ταξιανθιών, όταν αυτές υφίστανται, κ.λπ.). Είναι βέβαιο ότι, αν τηρηθούν τα προβλεπόμενα μέτρα προστασίας δεν θα υπάρξει κανένας κίνδυνος για τις μέλισσες. 4. Εφιστούμε λοιπόν την προσοχή προς όλους τους χρήστες-εφαρμοστές (Δήμοι, ιδιώτες) σκευασμάτων για την καταπολέμηση των εν λόγω εντόμων στα φοινικοειδή να τηρούν σχολαστικά όλα τα προβλεπόμενα μέτρα προστασίας που αναγράφονται στις σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις. Επισημαίνουμε ότι, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, προβλέπονται ποινικές και διοικητικές κυρώσεις για τους χρήστες φυτοπροστατευτικών προϊόντων που δεν εφαρμόζουν τις οδηγίες χρήσεις που αναγράφονται στις εγκρίσεις τους. Καθαρές ζωοτροφές από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Σε καλό δρόμο βρίσκεται η πιλοτική καλλιέργεια κτηνοτροφικών φυτών που γίνεται από το Εργαστήριο Γενετικής και Βελτίωσης Φυτών του Τμήματος Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κτηνοτροφικών Φυτών του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «ΔΗΜΗΤΡΑ» (ΕΘΙΑΓΕ), για λογαριασμό της εταιρείας ΟΛΥΜΠΟΣ. Οι σπόροι, μη γενετικά τροποποιημένης πρωτεϊνούχας σόγιας (η οποία μέχρι τώρα εισαγόταν κυρίως από Σερβία) φύτρωσαν και άνθισαν λουλούδια στους δοκιμαστικούς αγρούς 65 στρεμμάτων, σε Θεσσαλία και Μακεδονία. Παράλληλα με την καλλιέργεια σόγιας, εγκαταστάθηκε πειραματικός αγρός αξιολόγησης, έκτασης 10 στρεμμάτων, στο αγρόκτημα του Ινστιτούτου Κτηνοτροφικών Φυτών για δοκιμές ποικιλιών σόγιας και ακολούθως ρεβιθιών, κουκιών και λούπινων. Συνολικά, το πρόγραμμα αναμένεται να διαρκέσει 3 χρόνια, όπως τονίζει ο επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος από το Εργαστήριο του Πανεπιστημίου. Στη νέα χειμερινή καλλιεργητική περίοδο που ξεκινάει θα γίνει προσπάθεια αξιοποίησης όξινων και ξερικών εδαφών σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές της χώρας με την καλλιέργεια λούπινων και κτηνοτροφικών ρεβιθιών. Στη συνέχεια θα εγκατασταθούν σημαντικά μεγαλύτερης έκτασης πιλοτικοί αγροί σόγιας ως κύρια ανοιξιάτικη καλλιέργεια, στοχεύοντας στην επέκταση των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Νέα μητρώα εκμετάλλευσης αιγοπροβάτων Κ αταργούνται τα μητρώα εκμετάλλευσης αιγοπροβάτων που διατηρούν στην εκμετάλλευσή τους οι αιγοπροβατοτρόφοι και αντικαθίσταται με νέου τύπου, σύμφωνα με τη Διεύθυνση Κτηνιατρικής Περιφέρειας Ηπείρου. Εντός των προσεχών ημερών θα κληθούν να παραλάβουν τα νέα μητρώα από τις κατά τόπους Κτηνιατρικές Υπηρεσίες των Περιφερειακών Ενοτήτων που ανήκουν και από τις οποίες θα ενημερωθούν για την συμπλήρωσή τους. 8Συμφωνία για μετακινήσεις κοπαδιών στη Χίο: Στο τελικό στάδιο συμφωνίας για τα βοσκοτόπια βρίσκεται ο Δήμος Χίου μετά τις συναντήσεις που έχουν γίνει με τους κτηνοτρόφους που είχαν τα κοπάδια τους στις περιοχές που κάηκαν κατά την πυρκαγιά του Αυγούστου. Αυτό τόνισε ο δήμαρχος Χίου Πολύδωρος Λαμπρινούδης, ο οποίος εξέφρασε την ανησυχία του γιατί καθυστερούν, προς το παρόν, η καταβολή ενίσχυσης για τις ζωοτροφές. Σε ό,τι αφορά τον τραπεζικό λογαριασμό που έχει ανοίξει ο δήμος, μέχρι στιγμής έχουν συγκεντρωθεί ευρώ εκ των οποίων οι προέρχονται από την ΚΕΔΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας), το συνδικαλιστικό όργανο των δήμων. Σχετικά με τους κτηνοτρόφους, δώδεκα είναι τα κοπάδια τα οποία θα μοιραστούν βοσκοτόπια με τους βοσκούς που βρίσκονται σε περιοχές που δεν έχουν καεί, ενώ ένα κοπάδι θα πρέπει να μεταφερθεί σε περιοχή κοντά στο χωριό Τρύπες της Αμανής. 8 Ολοκληρώθηκε ο διαγωνισμός για τη δωρεάν διανομή τροφίμων: Ολοκληρώθηκε ο διαγωνισμός για τη δωρεάν διανομή τροφίμων για το έτος 2012, ύψους 23,3 εκατομμυρίων ευρώ, που θα δοθούν σε περισσότερους από δικαιούχους. Ήδη έχουν υπογραφεί όλες οι συμβάσεις με τους πέντε διαφορετικούς αναδόχους, ένας ανά προϊόν, οι οποίοι επιλέχτηκαν μετά από διαγωνισμό. Οι ποσότητες που θα διανεμηθούν ξεπερνούν τους τόνους, ενώ πρέπει να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά θα γίνει διανομή ελαιόλαδου. Το σύνολο των δικαιούχων ανέρχεται σε και στη διαδικασία εμπλέκονται περίπου 730 φορείς. Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί σε ολόκληρη τη χώρα. Ο αριθμός των δικαιούχων αναμένεται να αυξηθεί, δεδομένης της δύσκολης οικονομικής κατάστασης. Ο κατάλογος των δικαιούχων θα οριστικοποιηθεί μέσα στο Νοέμβριο του 2012, ώστε η

5 Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 3 Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Υ σ υ ν ε τ α ι ρ ι σ τ ι κ ά ν έ α 5 Αγελάδα παράγει αντιαλλεργικό γάλα Νεοζηλανδοί επιστήμονες δημιούργησαν την πρώτη γενετικά τροποποιημένη αγελάδα που παράγει γάλα απαλλαγμένο από την πρωτεΐνη β-λακτοσφαιρίνη, η οποία προκαλεί αλλεργίες στα μικρά παιδιά. Εργαστηριακές εξετάσεις έδειξαν ότι το γάλα της μεταλλαγμένης αγελάδας περιείχε κατά 96% λιγότερη β-λακτοσφαιρίνη, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι είχε χάσει τις θρεπτικές του αξίες, αφού τα επίπεδα των άλλων πρωτεϊνών παρέμεναν υψηλά. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η δημιουργία γενετικά τροποποιημένων αγελάδων για την παραγωγή υποαλλεργικού γάλακτος θα μπορούσε να ωφελήσει το 2% με 3% των νεογέννητων, που εμφανίζουν αλλεργία στο αγελαδινό γάλα. Οι αλλεργικές αντιδράσεις στις πρωτεΐνες του αγελαδινού γάλακτος προκαλούν ποικίλα συμπτώματα, μεταξύ των οποίων έκζεμα, τάση για εμετό, διάρροια, κράμπες στο στομάχι κ.λπ. Τα παιδιά συνήθως σταματούν να εμφανίζουν αλλεργίες στο γάλα λίγο πριν πάνε στο σχολείο, ωστόσο σε σπάνιες περιπτώσεις το πρόβλημα συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή. Στο πλαίσιο της μελέτης τους, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Waikato παρενέβησαν στο RNA της αγελάδας για να αδρανοποιήσουν τα γονίδια που ευθύνονται για την παραγωγή της αλλεργιογόνου πρωτεΐνης β-λακτοσφαιρίνης. Πριν τροποποιήσουν γενετικά την αγελάδα, στην οποία χορηγήθηκαν και ορμόνες για να επιταχυνθεί η παραγωγή γάλακτος, οι επιστήμονες εφάρμοσαν την τεχνική τους σε ποντίκια. «Η παραγωγή υποαλλεργικού γάλακτος είναι αξιοσημείωτη, καθώς αντιπροσωπεύει μία από τις ελάχιστες παρεμβάσεις στο RNA θηλαστικών που στέφθηκαν με επιτυχία και παρέχει ένα καλό παράδειγμα για το πώς αυτές οι τεχνολογίες μπορούν να δώσουν εναλλακτικές λύσεις στην σημερινή παραγωγική διαδικασία», τόνισε σε δηλώσεις του ο Δρ. Bruce Whitelaw, καθηγητής ζωικής βιοτεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα. Έως 15 Οκτωβρίου οι προσφορές για την ΕΒΖ ΟΕιδικός Εκκαθαριστής της υπό εκκαθάριση Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος A.E. αποφάσισε να εκκινήσει εκ νέου τη διαδικασία διάθεσης του συνολικού ποσοστού μετοχών (82,33%) που κατέχει η υπό εκκαθάριση Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος A.E. στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας «Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης Α.Ε.». Για την ανωτέρω διαδικασία έχει ορίσει την εταιρεία Eurobank EFG Equities A.E.Π.Ε.Υ. (εφεξής ο «Σύμβουλος» ή «Eurobank Equities») ως αποκλειστικό σύμβουλο. Οι υποψήφιοι αγοραστές που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν, καλούνται να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους μέχρι την Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012 στις 15:00. Κτηνοτρόφοι κατά τσακαλιών M ε περιπολίες και τα όπλα ανά χείρας προσπαθούν οι κτηνοτρόφοι της Ηλείας να αντιμετωπίσουν τα κοπάδια των τσακαλιών που επανεμφανίστηκαν, προκαλώντας μεγάλες καταστροφές. Τα πεινασμένα τσακάλια έκαναν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους στην περιοχή των Πετραλώνων και στη συνέχεια στην περιοχή της Αρήνης, όπου επιτέθηκαν σε κοπάδια και κατασπάραξαν δεκάδες αιγοπρόβατα. Χωρίς μεσάζοντες στη Θέρμη Διάθεση προϊόντων χωρίς μεσάζοντες διοργανώνει σήμερα, Σάββατο, η «Πρωτοβουλία Κατοίκων Θέρμης», στο χώρο πλησίον της διασταύρωσης Θέρμης Πανοράματος Θεσσαλονίκης, απέναντι από το εξωκλήσι του Αγ. Τρύφωνα. Στον ίδιο χώρο, παράλληλα με τη διάθεση προϊόντων, θα συγκεντρωθούν φάρμακα και υγειονομικό υλικό για το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης. Τα φάρμακα, με περιθώριο λήξης τουλάχιστον 2 μήνες, θα μεταφερθούν αυθημερόν στο Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης. Τα προϊόντα, κατευθείαν από τους παραγωγούς, που θα διατεθούν είναι: Πατάτες, φακές, αλεύρι, μέλι και κηπευτικά. Ειδικότερα: Πατάτες ανώτερης ποικιλίας Agria, 0,40 ευρώ το κιλό (από παραγωγό της περιοχής Δράμας). Συσκευασία 10 κιλών. Πώληση κατόπιν παραγγελιών. Φακές 1,60 ευρώ το κιλό (από παραγωγό της περιοχής Λάρισας). Συσκευασία 2 κιλών. Πώληση κατόπιν παραγγελιών. Αλεύρι 0,65 ευρώ το κιλό (από την περιοχή Κατερίνης). Συσκευασία 10 κιλών. Πώληση κατόπιν παραγγελιών. Μέλι 6 ευρώ το κιλό (από το Συνεταιρισμό Παραγωγών Νικήτης). Συσκευασία 3 κιλών. Πώληση κατόπιν παραγγελιών. Παραγγελίες για Πευκόμελο ή Ανθόμελο. Κηπευτικά σε τιμές λαχαναγοράς (από τον Συνεταιρισμό Παραγωγών των Βασιλικών). Η πώληση θα γίνει ανάλογα με τη διαθεσιμότητα επί τόπου, χωρίς παραγγελίες. Θα διατεθούν αγγούρια, κολοκύθια, μελιτζάνες, σαλάτες, μαρούλια. Κρασί με ταυτότητα Να αναγράφεται η προέλευση του κρασιού ακόμη και στην περίπτωση που αυτό διατίθεται χύμα προτείνει η ΚΕΟΣΟΕ, ώστε ο καθένας να γνωρίζει τί πίνει και πόσο κοστίζει. Σύμφωνα με τις προτάσεις της Ένωσης για την αντιμετώπιση θεμάτων τήρησης της αμπελοοινικής νομοθεσίας, παραπλάνησης ή ενημέρωσης του καταναλωτή, είναι αναγκαίο στους τιμοκαταλόγους των σημείων εστίασης, υποχρεωτικά να αναγράφεται η προέλευση (συμπεριλαμβανομένης της χώρας προέλευσης εάν δηλαδή είναι ελληνικό προϊόν, όπως επίσης της χώρας εάν είναι ενδοκοινοτικά αποκτούμενο ή εισαγόμενο), η ποικιλία και ο παραγωγός του προϊόντος, ανάλογα με τις υποχρεώσεις επισήμανσης ανά κατηγορία οίνου που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται οι προϋποθέσεις ιχνηλασιμότητας και ελέγχου, που αφορούν την πληροφόρηση, την ασφάλεια του καταναλωτή και την ανάπτυξη θεμιτού ανταγωνισμού στην αγορά. Όσον αφορά τις τιμές που καταβάλλονται από τον καταναλωτή στα σημεία εστίασης για τους χύμα οίνους διαπιστώνεται η ίδια, αν όχι δυσμενέστερη, πρακτική που εφαρμόζεται στους εμφιαλωμένους οίνους και έχει σαν αποτέλεσμα την απώλεια κάθε έννοιας επιχειρηματικής δραστηριότητας στην κατεύθυνση του νόμιμου κέρδους. διανομή των τροφίμων από τους αναδόχους να ολοκληρωθεί εντός των τριών μηνών, δηλαδή έως το τέλος Φεβρουαρίου του Επιπλέον, αμέσως μετά την οριστικοποίηση της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα ποσά δωρεάν διανομής τροφίμων για το 2013 (φθινόπωρο 2013), θα αρχίσουν οι απλοποιημένες διαδικασίες προκήρυξης των διαγωνισμών, που θα ενισχύουν τη διαφάνεια και τον ανταγωνισμό των δικαιούχων. Διευκρινίζεται ότι σύμφωνα με το σχεδιασμό, που ανακοινώθηκε ήδη, η χώρα θα χωριστεί σε τρεις ισοδύναμες περιοχές, για τη διευκόλυνση της μικρότερης οικονομικής επιφάνειας υποψήφιων αναδόχων, ώστε να αποφευχθούν προβλήματα της τρέχουσας περιόδου. 8 Συνέδριο για τις ΑΠΕ το Νοέμβριο στην Κρήτη: Διήμερο συνέδριο με αντικείμενο τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) συνδιοργανώνουν η Περιφέρεια Κρήτης και το Τμήμα Ανατολικής Κρήτης του Τεχνικού Επιμελητηρίου, στις 29 και 30 Νοεμβρίου Στο συνέδριο θα συμμετάσχουν περιβαλλοντικές οργανώσεις, επενδυτές, η τοπική αυτοδιοίκηση, η ΔΕΗ, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), το ΥΠΕΚΑ, αλλά και εκπρόσωποι Πανεπιστημίων. Αντικείμενο της συζήτησης θα είναι το παρόν και το μέλλον των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στη χώρα μας. Σημειώνεται πως στην Κρήτη δρομολογούνται μεγάλα έργα ΑΠΕ με ταχείες διαδικασίες fast track, τα οποία συναντούν αντιδράσεις της τοπικής κοινότητας. Το συνέδριο θα είναι αφιερωμένο σε τέσσερις θεματικές κατηγορίες: n Ενεργειακό ζήτημα και το θεσμικό πλαίσιο. n ΑΠΕ: υφιστάμενη κατάσταση, αναπτυξιακές επιτροπές. n Χωροταξικό σχέδιο ΑΠΕ υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο. n Η στάση της τοπικής αυτοδιοίκησης και των περιβαλλοντικών οργανώσεων και φορέων για την εγκατάσταση των ΑΠΕ.

6 6 ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ι ς Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 3 Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Υ Mια εντεκάδα που αποδεικνύεται χρυσή για την ελληνική οικονομία δίνει το στίγμα της επόμενης μέρας, ανοίγοντας το δικό της δρόμο στον κλάδο των μικρών επιχειρήσεων. Οι έντεκα επιχειρήσεις, οι οποίες ασχολούνται με τον κλάδο των τροφίμων, ξεχώρισαν από επιχειρήσεις (8.000 προϊόντα) οι οποίες τιμήθηκαν με τα βραβεία Great Taste Awards αποδεικνύοντας ότι η επιτυχία δεν χρειάζεται μόνο χρήματα, αλλά μεράκι και φαντασία. Το βασικό χαρακτηριστικό και των έντεκα επιχειρήσεων είναι ότι έχουν σχεδιαστεί να προσφέρουν ποιοτικά προϊόντα που εξάγουν σε προηγμένες χώρες, ακολουθώντας την παράδοση η οποία τους έχει βοηθήσει στην παρασκευή τροφών που ξεχωρίζουν για τις μοναδικές τους γεύσεις. Αν και δεν στηρίχτηκαν στο βαθμό που θα έπρεπε από το κράτος, δημιούργησαν έναν ισχυρό κλάδο παραγωγής με απόλυτη επιτυχία και μάλιστα εν μέσω κρίσης. Οι τέσσερις από αυτές είναι οικογενειακές επιχειρήσεις των δύο ή τριών ατόμων (Ελαιώνες Σακελλαρόπουλου, Simply Delicious, Μελισσουργείον, Candias Oil), ενώ τρεις (Odysea, The Greek Deli, Karpos Company) εδρεύουν στο εξωτερικό (Μεγάλη Βρετανία και Ιαπωνία). Αλλά και οι υπόλοιπες τέσσερις (Τυροκομείο Αρβανίτη, Γαία, Blauel και Esti) είναι επιχειρήσεις που απασχολούν μικρό αριθμό εργαζομένων. Η χρυσή Τυροκομείο Αρβανίτη Πριν από τη διάκρισή του στο Great Taste Awards, το Τυροκομείο Αρβανίτη τιμήθηκε και με το Χρυσό Μετάλλιο Τυριού από τις ΗΠΑ για τη φέτα του. Στο Great Taste Awards η φέτα Αρβανίτη ήταν η μόνη στην κατηγορία που κέρδισε 3 αστέρια (άριστα δηλαδή!), ενώ και το Τυρί Τσαντίλας που βγάζει η ίδια εταιρεία τιμήθηκε με 2! Το Τυροκομείο Αρβανίτη έχει μια ιστορία 32 ετών και πρόκειται για ένα από τα πιο πρωτοποριακά στην χώρα μας. Η μονάδα παραγωγής του βρίσκεται στην καρδιά της ελληνικής γαλακτοκομίας, στη Νεοχωρούδα της Μακεδονίας και έχει έκταση τ.μ. Οι εξαγωγές του ξεκίνησαν το 1999 και σήμερα καλύπτουν το μεγαλύτερο κομμάτι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αποτελούν το 25% του συνολικού τζίρου της επιχείρησης. Μερικά από τα προϊόντα του: Αγελαδινό Τυρί, Ανθότυρο, Ντόπιο Τυρί, Φέτα ΠΟΠ, τα Ποντιακά τυριά Γαής και Πλεξούδα, Κατσικίσιο Τυρί Χαλκιδικής, Κασέρι Π.Ο.Π., Κεφαλοτύρι Αγελαδινό ρόδα, Κεφαλοτύρι Πρόβειο, Μανούρι Π.Ο.Π., Μυζήθρα, Ορεινό Ημίσκληρο, Σαγανάκι, Καπνιστό Τυρί Θεσσαλονίκης, Σουλουγούνι, Φρέσκο Τυρί Τσαντίλας και Κατσικίσιο Τυρί Τσαντίλας Παραδοσιακό. Γαία Με εργοστάσιο τ.μ. κοντά στο Αγρίνιο και τρεις πλήρως αυτοματοποιημένες γραμμές παραγωγής (συσκευασίας ελαιόλαδου, ελιών και προϊόντων όπως πατέ ελιάς), η Γαία ξεκίνησε το 1995 με ένα όραμα: Να κάνει τις ελληνικές γεύσεις γνωστές σε όλο τον κόσμο και να τις καθιερώσει στα πιο σημαντικά delicatessen του εξωτερικού. Οι ελιές της Γαίας είναι οι πιο πολυβραβευμένες στον κόσμο. Κάθε χρόνο συγκεντρώνει δεκάδες μετάλλια σε διεθνείς διαγωνισμούς και βεβαίως τα φετινά Great Taste Awards. Τα προϊόντα της αυτή τη στιγμή εξάγονται σε όλες τις Ηπείρους του κόσμου, πλην της Αφρικής, κάνοντάς την τον πιο δυνατό πρέσβη της ελληνικής ελιάς και των παραγώγων της στον κόσμο! Blauel Τη δεκαετία του '70 ο Φριτς Μπλάουελ, λάτρης της Ελλάδας, μετακομίζει μόνιμα στη Μάνη. Το 1980 ιδρύει την επιχείρηση «Φρίντριχ Μπλάουελ» στην Καλαμάτα και ξεκινάει πρώτος, κάτι που σήμερα αποτελεί τη μεγαλύτερη μόδα στο ελαιόλαδο: την βιολογική καλλιέργεια! Αυτή τη στιγμή περίπου 500 αγρότες και πάνω από ελαιόδεντρα περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα βιολογικής γεωργίας Μπλάουελ. Η επιχείρηση έχει μετατραπεί στον μεγαλύτερο εργοδότη της περιοχής και δεκάδες νέοι επιστρέφουν στη Μάνη για να αναλάβουν τους ελαιώνες της οικογένειάς τους. Η ίδια η επιχείρηση απασχολεί 35 άτομα και κάνει ένα τζίρο κοντά στα 5 εκατ. ευρώ το χρόνο, έσοδα που κατά 99% προέρχονται από τις εξαγωγές της σε πολλές χώρες, αλλά κυρίως προς τις Γερμανία, Ελβετία, Αυστρία, Κίνα, ΗΠΑ, Δανία, Σουηδία, Ολλανδία, Αγγλία, Ιαπωνία. Esti Η επιχείρηση είναι η πιο ιστορική από τις έντεκα που σας παρουσιάζουμε σήμερα. Μετράει μάλιστα ακριβώς 100 χρόνια ζωής, αφού ιδρύθηκε το 1912 από τους αδελφούς Πλεμμένου στην Καλαμάτα. Από τότε συνεχίζει την οικογενειακή παράδοση στην παραγωγή ενός από τα πιο ποιοτικά ελληνικά φυσικά προϊόντα, του ελαιόλαδου το οποίο εξάγει σε 22 χώρες, ανάμεσά τους: ΗΠΑ, Βραζιλία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και φυσικά στην Ευρώπη). Εδώ και τρία χρόνια, βέβαια, ανήκει στον όμιλο επιχειρήσεων Υφαντής. Εκτός από το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, η Esti εξάγει και ελιές και όλα τα υπόλοιπα προϊόντα που σχετίζονται με αυτές. Ελαιώνες Σακελλαρόπουλου Οι ελαιώνες «Αρμονία» βρίσκονται στους πρόποδες του Ταΰγετου και του Πάρνωνα, κοντά στην Σπάρτη. Ελιές Καλαμών και Κορωνέικες καλλιεργούνται με βιολογικό (ή βιολειτουργικό, όπως τον ονομάζει η οικογένεια Σακελλαρόπουλου) τρόπο, δίνοντας εξαιρετικά προϊόντα που ήδη έχουν γίνει διάσημα σε όλον τον κόσμο, μέσα στα 14 χρόνια από τότε που ιδρύθηκε η εταιρεία. Η φιλοσοφία του Γιώργου Σακελλαρόπουλου που επιμένει στη βιολογική καλλιέργεια και επεξεργασία επιβραβεύεται κάθε χρόνο με δεκάδες διακρίσεις. Στα Great Taste Awards τα λάδια του και οι ελιές του τιμήθηκαν με δύο βραβεία - το «Φυλλικόν Πρωτέλαιο», μάλιστα, κατέκτησε 2 αστέρια. Candias Oil Candia Soil σημαίνει το χώμα της Κρήτης. Το λάδι της Κρήτης, το Candias Oil, είναι από τα πιο ποιοτικά του κόσμου. Η εν λόγω επιχείρηση είναι επίσης μία από τις κορυφαίες στο κρητικό λάδι γιατί έχει επιλέξει να συνεργάζεται με τους καλύτερους ελαιοπαραγωγούς του νησιού, κυρίως μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις με μικροσκοπικούς ελαιώνες, τους οποίους φροντίζουν με μανία! Η εταιρεία επέλεξε να μην ασχοληθεί με άλλο προϊόν, πέραν του ελαιόλαδου. Το εξάγει στις σημαντικότερες αγορές του κόσμου μέσα σε πανέμορφα σχεδιασμένες συσκευασίες, ενώ έχει περιοριστεί σε πέντε συγκεκριμένα προϊόντα, όλα τους παρθένα ελαιόλαδα. Μελισσουργείον Η επιχείρηση ασχολείται αποκλειστικά με το μέλι. Στο Great Taste Awards σάρωσαν τα βραβεία, κερδίζοντας 3 αστέρια για το θυμαρίσιο της μέλι και ένα αστέρι για το μέλι από πεύκο. Ξεκίνησε πριν τέσσερα χρόνια στις Κονίστρες Ευβοίας, με μελίσσια που συντηρούνται με βιολογικό τρόπο και σε περιοχές όπου το θυμάρι και τα κωνοφόρα παραμένουν εντελώς ανέγγιχτα από φάρμακα, με αποτέλεσμα η ποιότητα των άδα

7 Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 3 Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Υ ε π ι χ ε ι ρ ή σ ε ι ς 7 των μικρών επιχειρήσεων προϊόντων της να φτάσει πολύ γρήγορα σε πολύ υψηλό επίπεδο. Η εταιρεία ανήκει σε δύο άτομα, τον Κώστα Αργύρη και τη Νατάσσα Κεφαλά, δύο νέους ανθρώπους που έμαθαν την τέχνη της μελισσοκομίας και έφυγαν από την Αθήνα, τη ζωή και τις συνήθειές τους εκεί, για να στήσουν το Μελισσουργείον στην Εύβοια. Simply Delicious Η σειρά Simply Greek αποτελείται από έξι απλές έτοιμες σάλτσες: Τομάτα & Θυμάρι, Τομάτα & Φέτα, Τομάτα & Ελιές, Τομάτα & Σκόρδο, Τομάτα & Βασιλικός, Τομάτα & Τσίλι. Πρόκειται για μια μικρή επιχείρηση των δύο ατόμων. Σαν να λέμε ότι το μεράκι που βάζουν στην κουζίνα τους, το έβαλαν και σε μικρά βαζάκια και το εξάγουν. Κι όμως, αυτό το ελληνικό μεράκι φέρνει αποτελέσματα. Η σάλτσα «Τομάτα & Σκόρδο» τιμήθηκε στα πρόσφατα Great Taste Awards, αποδεικνύοντας ότι όταν διαλέγεις τις καλύτερες πρώτες ύλες που προσφέρει η ελληνική γη, μπορείς να κάνεις θαύματα ακόμη και από το τίποτε! Odysea Λάδι, ελιές, τυρί, κρόκος και μέλι, ό,τι καλύτερο μπορεί να προσφέρει η ελληνική γη, είναι τα προϊόντα που η Odysea εισάγει από την Ελλάδα και εμπορεύεται στη Μεγάλη Βρετανία. Μπορεί στην Ελλάδα να μην τη γνωρίζουμε οι περισσότεροι, αλλά στο Λονδίνο την ξέρουν καλά εδώ και 20 χρόνια περίπου. Τα προϊόντα της τα χρησιμοποιούν όλοι οι βραβευμένοι σεφ που έχουν εντάξει ελληνικά πιάτα στο μενού τους (και εννοείται όλοι οι Έλληνες σεφ της βρετανικής πρωτεύουσας). Αλλά και μέσα από τα διάφορα events που διοργανώνει κατά καιρούς, με «γευσιγνωσίες Ελλάδας», αποτελεί κορυφαίο πρεσβευτή της χώρας μας στη Μεγάλη Βρετανία. Στα Great Taste Awards τιμήθηκαν με αστέρια 10 προϊόντα της! The Greek Deli Μία επιχείρηση που κάνει την Ελλάδα διάσημη για τις γεύσεις της στον κόσμο, αλλά δεν δραστηριοποιείται στη χώρα μας. Λειτουργεί κυρίως ως κατάστημα για διάφορα ποιοτικά ελληνικά γκουρμέ προϊόντα (από ξύδια και πίτες, ελιές, λάδι, γιαούρτια, μέχρι γλυκά), αλλά διαθέτει και διάφορα δικά του, που παράγουν αποκλειστικά για την εταιρεία ντόπιοι παραγωγοί. Στη Μεγάλη Βρετανία θεωρείται από τις κορυφαίες επιλογές για ελληνικές γεύσεις και γενικά μεσογειακή διατροφή. Karpos Company H πιο «νεαρή» από τις επιχειρήσεις που σας παρουσιάζουμε σήμερα, ιδρύθηκε μόλις το 2010, εν μέσω κρίσης και εξάγει προϊόντα που οι εμπνευστές της έχουν επιλέξει οι ίδιοι στα ταξίδια τους ανά την Ελλάδα. Ο λόγος για γκουρμέ τροφές, υψηλής ποιότητας. Πρόκειται, στην ουσία, για ένα online delicatessen, όπου μπορεί ο λάτρης της μεσογειακής διατροφής από οποιαδήποτε γωνιά του πλανήτη να αγοράσει λάδια, μέλια, παξιμάδια, σάλτσες και γλυκά - κάποια εκ των οποίων παράγονται αποκλειστικά για την Karpos. εσείς ρωτάτε εμείς απαντάμε H «Παραγωγή» ανοίγει διάλογο με τους παραγωγούς Η «Παραγωγή» σε μια προσπάθεια να φέρει πιο κοντά αγρότες και επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον πρωτογενή τομέα αλλά και ειδικούς επιστήμονες, ανοίγει μέσα από τις στήλες της ένα πρωτοποριακό διάλογο: Αναλαμβάνει να συγκεντρώνει τις απορίεςερωτήσεις των παραγωγών για θέματα που έχουν σχέση με το σύνολο των δραστηριοτήτων των αγροτών και στις οποίες θα απαντούν πανεπιστημιακοί, γεωπόνοι, κτηνοτρόφοι οικονομολόγοι, φοροτεχνικοί και συνεταιριστές με εξειδικευμένες γνώσεις. Στο pbailis@yahoo.gr, στα τηλέφωνα: και , ή με επιστολές στη διεύθυνση Λ.Συγγρού 35, , Αθήνα, κάθε παραγωγός μπορεί να στέλνει ερωτήματα που έχουν σχέση με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, την μελισσοκομία, τους συνεταιρισμούς, τις ομάδες παραγωγών... Μια ισχυρή ομάδα ειδικών θα δίνουν άμεσες απαντήσεις για όλα τα προβλήματα που σας απασχολούν.

8 8 κ α λ λ ι έ ρ γ ε ι ε ς Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 3 Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Υ Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 3 Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Υ κ α λ λ ι έ ρ γ ε ι ε ς 9 ουκιά Ένα όσπριο που αρέσει & στον άνθρωπο & στα ζώα Σε παγκόσμια κλίμακα, τα κουκιά συμπεριλαμβάνονται μεταξύ των τεσσάρων σημαντικότερων οσπρίων. Τα άλλα τρία είναι τα ξερά φασόλια, τα ξερά μπιζέλια και τα ρεβύθια. Καλλιεργούνται συνολικά στον κόσμο σε έκταση περίπου 50 εκατομμυρίων στρεμμάτων (5 εκατομμύρια εκτάρια), με ετήσια παραγωγή 6 εκατομμύρια τόνους και μέση στρεμματική απόδοση 120 χιλιόγραμμα. Σπουδαιότερη χώρα παραγωγής είναι η Κίνα και ακολουθούν η Ιταλία, η Αίγυπτος, η Αγγλία, το Μαρόκο, η Αιθιοπία, η Ισπανία και η Βραζιλία. Γράφει ο ΧΡΗΣΤΟΣ Ε. ΑΥΓΟΥΛΑΣ Καθηγητής Γεωργίας στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Στην Ελλάδα, όπως και στις άλλες χώρες του κόσμου, η καλλιέργεια των κουκιών περιλαμβάνει μεγαλόσπερμες ποικιλίες, κατάλληλες για τη διατροφή του ανθρώπου και μικρόσπερμες ποικιλίες που προορίζονται για κτηνοτροφική χρήση. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΩΓΗ Δεν είναι από τα πρώτα φυτά που καλλιέργησε ο άνθρωπος, όπως το σιτάρι και η φακή, αν και η καλλιέργειά τους είναι παλιά και χρονολογείται, σύμφωνα με τα πρώτα ευρήματα, γύρω στο π.χ. Κέντρο καταγωγής τους θεωρείται η Εγγύς Ανατολή, από την οποία διαδόθηκαν προς την Ευρώπη, κατά μήκος της βόρειας Αφρικής μέχρι την Ισπανία, κατά μήκος του Νείλου μέχρι την Ινδία και από την Μεσοποταμία στην Ινδία. Δευτερεύοντα κέντρα διασποράς τους είναι η Αιθιοπία και το Αφγανιστάν. Ο Όμηρος αναφέρει τα κουκιά με το όνομα κύαμοι, ονομασία που χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα. Τα κουκιά κατά την αρχαιότητα χρησιμοποιούνταν για τη διατροφή του ανθρώπου, όπως ακριβώς και σήμερα, δηλαδή ξερά και χλωρά, ωμά και μαγειρευτά. Στην Αρχαία Ελλάδα τα κουκιά έκαναν και χρήση ψηφοδελτίων κατά τις εκλογές, όπως μας πληροφορεί ο Θουκυδίδης «Βουλή και από κυάμου συνελέγετο». ΒΡΩΣΙΜΑ ΚΑΙ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΑ Ανάλογα με το μέγεθος των σπερμάτων, τα κουκιά (επιστημονικό όνομα: Vicia faba) διακρίνονται σε τρία υποείδη: το Vicia faba major στο οποίο ανήκουν οι μεγαλόσπερμες ποικιλίες, που χρησιμοποιούνται κυρίως για τη διατροφή του ανθρώπου, το Vicia faba minor και το Vicia faba equina στα οποία ανήκουν οι μικρόσπερμες ποικιλίες που χρησιμοποιούνται κυρίως ως κτηνοτροφή. Οι μικρόσπερμες ποικιλίες είναι γνωστές ως κτηνοτροφικά κουκιά ή φούλια. ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Για τα κλιματολογικά δεδομένα της χώρας μας (ήπιος χειμώνας) τα κουκιά είναι μια κλασσική φθινοπωρινή ή χειμωνιάτικη καλλιέργεια, ενώ σε περιοχές που οι θερμοκρασίες του χειμώνα πέφτουν πολύ χαμηλά τα κουκιά σπέρνονται την άνοιξη. Η φθινοπωρινή καλλιέργεια των κουκιών έχει το πλεονέκτημα ότι διεξάγεται ως ξηρική. Χαμηλές θερμοκρασίες την άνοιξη, όταν το φυτό βρίσκεται στην άνθηση (στη φθινοπωρινή καλλιέργεια) καταστρέφουν τα άνθη, τα οποία είναι ιδιαίτερα ευπαθή στο ψύχος και έτσι εκμηδενίζονται οι αποδόσεις. Τα κουκιά είναι αρκετά ευαίσθητα στην ξηρασία (ιδιαίτερα τα κτηνοτροφικά) και χρειάζονται επαρκή υγρασία σε όλη τη διάρκεια της ανάπτυξής τους, κυρίως όμως στην έναρξη της άνθησης. Η καλλιέργεια των κουκιών επιτυγχάνεται ακόμη και σε φτωχά εδάφη αρκεί να υπάρχει υγρασία, τα πιο κατάλληλα όμως χωράφια είναι τα βαριά πηλώδη και αργιλώδη, που είναι πλούσια σε χούμο και ασβέστιο, και συγκρατούν αρκετή υγρασία, χωρίς όμως να νεροκρατούν. Στην οξύτητα του εδάφους τα κουκιά είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά και αναπτύσσονται σε εδάφη ελαφρά όξινα (ph=5) μέχρι και αλκαλικά (ph=8). Στα ουδέτερα ή αλκαλικά εδάφη τα κουκιά ωφελούνται περισσότερο από το άζωτο που δεσμεύουν τα αζωτοβακτήρια σε σύγκριση με τα όξινα εδάφη όπου η δραστηριότητα των αζωτοβακτηρίων είναι μειωμένη. ΑΜΕΙΨΙΣΠΟΡΑ Τα κουκιά περισσότερο από άλλα ψυχανθή, βελτιώνουν την παραγωγικότητα του εδάφους, λόγω των άφθονων φυματίων που αναπτύσσονται στο ιδιαίτερα ισχυρό ριζικό τους σύστημα. Γι αυτό και σε ένα σύστημα αμειψισποράς αποτελούν άριστο προηγούμενο για φυτά εξαντλητικά (αραβόσιτος - βαμβάκι - ζαχαρότευτλα) ή φυτά που δεν αντιδρούν ικανοποιητικά στην ανόργανη λίπανση (βαμβάκι). Επίσης συνιστώνται ως κεφαλή της αμειψισποράς σε χωράφια που πλήττονται από χειμερινά και θερινά ζιζάνια, εξαιτίας των σκαλισμάτων που δέχονται τα κουκιά (χειμερινά ζιζάνια) και των βαθιών αρόσεων που μπορεί να γίνουν μετά τη συγκομιδή τους (θερινά ζιζάνια). ΛΙΠΑΝΣΗ Τα κουκιά δεν έχουν συνήθως ανάγκη από αζωτούχο λίπανση, γιατί στα φυμάτια των ριζών τους απαντώνται σε αφθονία ενεργά συνήθως αζωτοβακτήρια, με ευεργετική επίδραση και για την ίδια, αλλά και για την επόμενη καλλιέργεια. Η ευεργετική αυτή επίδραση είναι γνωστή στους καλλιεργητές και εκφράζεται με το γνωστό «ή φούσκισέ με ή κούκισέ με». Οι μέγιστοι ρυθμοί δέσμευσης αζώτου παρατηρούνται λίγο μετά την άνθηση. Σε αντίθεση με το άζωτο, τα κουκιά έχουν ανάγκη από λίπανση με φωσφόρο και κάλι, που σε ποσότητα 5 περίπου χιλιογράμμων το καθένα ανά στρέμμα προστίθενται και ενσωματώνονται στο έδαφος κατά την εποχή του οργώματος. ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΚΑΙ ΣΠΟΡΑ Τα κουκιά δεν έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις στην προετοιμασία του εδάφους για σπορά. Μια κοινή άροση βάθους εκατ. με υνιοφόρο αλέτρι είναι αρκετή. Στις θερμές περιοχές, όπως είναι οι περισσότερες περιοχές της χώρας μας, τα κουκιά σπέρνονται το φθινόπωρο. Στις βόρειες περιοχές και σε τοποθεσίες όπου η θερμοκρασία το χειμώνα πέφτει κάτω από τους 8οC υπό το μηδέν, η σπορά γίνεται την άνοιξη. Οι αποστάσεις μεταξύ των γραμμών σποράς κυμαίνονται από εκατ. και επί της γραμμής 5 εκατ. Το βάθος σποράς είναι 5-6 εκατ. Για μικρές εκτάσεις η σπορά γίνεται με το χέρι, για μεγαλύτερες με σπαρτική μηχανή. Για τις μεγαλόσπερμες ποικιλίες χρησιμοποιούνται οι σπαρτικές του αραβοσίτου, αφού γίνει κατάλληλη αλλαγή των διανεμητικών εξαρτημάτων και για τις μικρόσπερμες ποικιλίες οι σπαρτικές του σιταριού. Για την παραγωγή καρπού η απαιτούμενη ποσότητα σπόρου στο στρέμμα κυμαίνεται μεταξύ 8 (μικρόσπερμες-κτηνοτροφικές ποικιλίες) και 18 (μεγαλόσπερμες-βρώσιμες ποικιλίες) χιλιογράμμων. Όταν η καλλιέργεια προορίζεται για την παραγωγή χλωρής μάζας η σπορά γίνεται χύδην με το χέρι ή με τον λιπασματοδιανομέα ή με την σπαρτική μηχανή (σιταριού ή αραβοσίτου) αφού αφαιρεθούν τα διανεμητικά εξαρτήματα. Πολλές φορές για την παραγωγή χλωρής μάζας τα κουκιά συγκαλλιεργούνται με σίκαλη (βρίζα) κριθάρι ή βρώμη. Η σπορά κάθε είδους γίνεται χωριστά και για τα κουκιά οι καλύτερες στην περίπτωση αυτή είναι οι μικρόσπερμες ποικιλίες. Πριν τη σπορά, είναι απαραίτητη η απολύμανση του σπόρου για να προστατευθεί από τα έντομα εδάφους. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΖΙΖΑΝΙΩΝ - ΟΡΟΒΑΓΧΗ Τα νεαρά κουκιά δεν ανταγωνίζονται με επιτυχία τα ζιζάνια. Η αντιμετώπιση των ζιζανίων γίνεται με καλλιεργητικά και χημικά μέσα και πρέπει οπωσδήποτε να δίνεται το προβάδισμα στην ανάπτυξη των κουκιών. Σε αγρούς ζιζανιοβριθείς ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης των ζιζανίων είναι με μηχανικά σκαλίσματα. Σημαντικές ζημιές στα κουκιά (και στα άλλα ψυχανθή) μπορεί να προκαλέσει η οροβάγχη (κοινώς ΛΥΚΟΣ) που είναι ένα φανερόγαμο παράσιτο. Η σχέση της οροβάγχης με τα κουκιά είναι εξ ολοκλήρου παρασιτική, γιατί η ίδια στερείται χλωροφύλλης, δεν φωτοσυνθέτει και δεν μπορεί να παράξει θρεπτικές ουσίες. Η παρασιτική αυτή δράση προκαλεί το βαθμιαίο μαρασμό και τον τελικό θάνατο του φυτού πάνω στο οποίο προσκολλάται, εν προκειμένω στα κουκιά (φυτό ξενιστής). Για την καταπολέμηση της οροβάγχης που είναι αρκετά δύσκολη, γιατί οι σπόροι της διατηρούν τη βλαστικότητά τους στο έδαφος για 12 τουλάχιστον χρόνια, χρησιμοποιούνται διάφορα χημικά παρασκευάσματα. ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ Η συγκομιδή των κουκιών που προορίζονται για την παραγωγή χλωρών λοβών γίνεται με το χέρι και σε πολλά «χέρια» (πολλές φάσεις) ανάλογα με την ωριμότητα των λοβών. Σε καλλιέργειες σημαντικής έκτασης, που προορίζονται για την παραγωγή ξερών σπερμάτων η συγκομιδή γίνεται με θεριστικές ή θεριζαλωνιστικές μηχανές. Το πιο κατάλληλο στάδιο για τη συγκομιδή είναι όταν έχει μαυρίσει το 10-20% των λοβών (ώριμοι λοβοί) και έχουν αρχίσει να μαυρίζουν και να πέφτουν τα κατώτερα φύλλα. Η ωρίμανση των λοβών είναι κλιμακωτή, αρχίζει από τη βάση και προχωρεί προοδευτικά προς την κορυφή του φυτού. Η συγκομιδή δεν πρέπει να καθυστερεί γιατί όταν τα κουκιά υπερωριμάσουν ανοίγουν οι λοβοί και «τινάζουν», σκορπίζονται δηλαδή τα σπέρματά τους, με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής. Για να μειωθούν οι απώλειες από το τίναγμα των σπερμάτων, η συγκομιδή πρέπει να γίνεται το πρωί ή τις απογευματινές ώρες. Προσοχή χρειάζεται στη ρύθμιση των μηχανών συγκομιδής για να περιορίζεται το σπάσιμο των σπερμάτων. Σε περίπτωση, που η καλλιέργεια προορίζεται για ενσίρωση (συγκομίζεται ολόκληρη η φυτική μάζα και προορίζεται για κτηνοτροφή) η συγκομιδή γίνεται μόλις αρχίσουν να μαυρίζουν οι λοβοί και η ενσίρωση συνιστάται να γίνεται μαζί με βίκο ή βρώμη. Η στρεμματική απόδοση και η ενεργειακή αξία των ενσιρωμένων κουκιών είναι διπλάσιες από ότι στα κουκιά για καρπό. ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Τα σπέρματα των κουκιών περιέχουν, ανάλογα και με την ποικιλία, από 22-36% πρωτεΐνες. Είναι πλουσιότερα σε πρωτεΐνη από τα κτηνοτροφικά μπιζέλια και φτωχότερα από τα λούπινα. Οι πρωτεΐνες των κτηνοτροφικών κουκιών παρουσιάζουν έλλειψη, όπως και τα άλλα κτηνοτροφικά ψυχανθή, στα θειούχα αμινοξέα μεθειονίνη και κυστίνη, είναι όμως πλούσια σε λυσίνη και μπορούν να συμπληρώνουν τις πρωτεΐνες των σιτηρών, δημιουργώντας έτσι ένα σημαντικό διατροφικό πλεονέκτημα. Σε αντίθεση με πολλά άλλα φυτά, η περιεκτικότητα των σπόρων των κουκιών σε πρωτεΐνη δεν παρουσιάζει αρνητική σχέση με τις αποδόσεις. ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ Τα μεγαλόσπερμα κουκιά (τα σπέρματα ζυγίζουν από 1,0-2,5 κιλά) καλλιεργούνται κυρίως για τα ξερά σπέρματά τους που χρησιμεύουν ως τροφή των ανθρώπων και σπανίως των ζώων. Τα ξερά σπέρματα τρώγονται ολόκληρα, βραστά και μαγειρευτά, με διάφορους τρόπους και συνταγές. Από ξερά σπέρματα κουκιών, αφού χονδροαλεσθούν παράγεται φάβα. Φάβα επίσης παράγεται από τα λαθούρια (κυρίως) και τα μπιζέλια. Σε μικρότερη κλίμακα τα μεγαλόσπερμα κουκιά καταναλίσκονται και ως ολόκληροι χλωροί λοβοί ή χλωρά σπέρματα. Η κατανάλωση κουκιών προκαλεί σε ορισμένα άτομα μια ασθένεια που είναι γνωστή ως «κυάμωση» ή «κυαμισμός». Είναι μια αιμολυτική αναιμία, που προσβάλλει κυρίως τα παιδιά και ιδίως τα αγόρια και προκαλείται πιο συχνά από την κατανάλωση φρέσκων κουκιών, αλλά και από τα ξερά και τα ψημένα (σπανιότερα). Τα άτομα που παθαίνουν κυάμωση φαίνεται ότι έχουν κάποια κληρονομική προδιάθεση στην ασθένεια κατά την οποία αυξάνεται αισθητά η ουρία. Τα μικρόσπερμα κουκιά (τα σπέρματα ζυγίζουν από 200 γραμμάρια μέχρι λιγότερο από ένα κιλό) αποτελούν εξαιρετική τροφή για όλα τα παραγωγικά ζώα (πάχυνσης, γαλακτοπαραγωγής ή εργασίας). Έχουν υψηλή θρεπτική αξία, καλή γευστικότητα και ευκολία παρασκευής του σιτηρεσίου. Τα κτηνοτροφικά κουκιά χρησιμοποιούνται επίσης για ενσίρωση και σπανιότερα για χλωρή τροφή των ζώων. Τα ενσιρωμένα κουκιά αποτελούν άριστη τροφή για αγελάδες γαλακτοπαραγωγής, πρόβατα και μόσχους πάχυνσης. Τέλος, πολύ σημαντική και ενδιαφέρουσα είναι η χρησιμοποίηση των κουκιών ως φυτού χλωρής λίπανσης. Προοπτική της καλλιέργειας Στη χώρα μας η καλλιέργεια των κουκιών, τόσο για την κατανάλωσή τους από τον άνθρωπο όσο και για τη διατροφή των ζώων, έχει μεγάλα περιθώρια επέκτασης για τους παρακάτω λόγους: α) Τα μεγαλόσπερμα κουκιά αποτελούν μια πρώτης τάξεως πρωτεϊνούχο τροφή για τον άνθρωπο, όπως όλα τα όσπρια. Είναι ιδιαίτερα εύγεστα είτε τρώγονται ολόκληρα βραστά και μαγειρευτά, είτε ως ολόκληροι χλωροί λοβοί ή σπέρματα, είτε ως φάβα. β) Στην κτηνοτροφία, μπορούν να μειώσουν αποφασιστικά το έλλειμμα σε πρωτεϊνούχες ζωοτροφές και να υποκαταστήσουν εν μέρει τις εισαγωγές σόγιας. γ) Βελτιώνουν την παραγωγικότητα του εδάφους, λόγω της υψηλής αζωτοδεσμευτικής τους ικανότητας, με τους κατάλληλους καλλιεργητικούς χειρισμούς. Συμβάλλουν επίσης στην οικονομία αζώτου στη φύση, ευνοούν το φυτό το οποίο θα τα διαδεχθεί στο χωράφι και αποτελούν σημαντικό φυτό αμειψισποράς. δ) Συγκαταλέγονται μεταξύ των σπουδαιότερων φυτών χλωρής λίπανσης, με αποτέλεσμα με την καλλιέργειά τους να αυξάνεται η οργανική ουσία του εδάφους, να εμπλουτίζονται τα φτωχά εδάφη, να βελτιώνεται η εδαφική δομή κ.ά. ε) Είναι κατάλληλα και για την παραγωγή χλωρής μάζας, καλλιεργούμενα μόνα τους ή σε συγκαλλιέργεια. στ) Αυξάνουν την ενεργειακή τους αξία εάν ενσιρωθούν.

9 10 τ ε χ ν ο λ ο γ ί α Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 3 Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Υ Από την παράδοση στο μηχανικό μάζεμα και τα οικιακά ελαιοτριβεία Πλησιάζει ο καιρός που στις περιοχές με ελαιοκαλλιέργειες οι παραγωγοί ολοκληρώνουν τις εργασίες για την ελαιοκομική χρονιά: καθάρισμα κτημάτων, έλεγχος στα πανιά και για όσους χρησιμοποιούν τις παραδοσιακές τεχνικές στο μάζεμα του καρπού τις ντέμπλες, αν και όλο και περισσότεροι επιστρατεύουν την τεχνολογία για γρηγορότερη και οικονομικότερη συγκομιδή. Σήμερα η «Παραγωγή» παρουσιάζει τις νέες τεχνικές, από το μάζεμα της ελιάς μέχρι και τα ερασιτεχνικά φορητά ελαιοτριβεία ψυχρής έκθλιψης. Στην ελληνική παραγωγική κοινότητα είναι ήδη γνωστές οι βενζινοκίνητες «παλμικές βέργες», που παρουσίασε πριν από μερικά χρόνια κρητική εταιρεία, εξελίσσοντας το προϊόν για την ευκολία του αγρότη. Τα πρωτεία, βέβαια, σε ό,τι αφορά την τεχνολογία για τον αγροτικό τομέα και ειδικά για ελιές και λάδι, μέχρι τώρα κατέχει η Ιταλία. Αρκετές ελληνικές εταιρείες, αλλά και ιδιώτες, εδώ και χρόνια επενδύουν σε νέες τεχνολογίες, τις οποίες και εμπιστεύονται όλο και για τα πιο χαμηλά κλαριά και το ντεμπλί, με μήκος εκ., για το ράβδισμα στο πάνω μέρος της ελιάς και στις ποδιές. Στη συνέχεια ο παραγωγός ελέγχει τα ελαιόπανα και τα δοχεία όπου θα αποθηκεύσει το ελαιόλαδο. Μηχανικός εργάτης από ελληνικά χέρια Σήμερα υπάρχουν αρκετοί Έλληνες που με μεράκι για τη συγκομιδή του καρπού έχουν κάνει ένα βήμα παραπάνω με τη δημι- νατότητα να επιμηκυνθεί και να φτάσει τα 4 μέτρα ύψος, ώστε να καλύψει ακόμα και την ψηλότερη ελιά. Με το νέο μηχάνημα, ο χρόνος μειώνεται σημαντικά, αφού είναι τελειοποιημένο και επιπλέον λαμβάνει εντολές κίνησης από ασύρματο τηλεχειριστήριο. Το γεγονός ότι εί- γή οικογενειακή υπόθεση. Κάθε οικιακό ελαιοτριβείο είναι μια μικρογραφία των επαγγελματικών διφασικών ελαιοτριβείων. Τα μικρά ελαιοτριβεία μεταφέρονται εύκολα, αφού το βάρος τους κυμαίνεται από κιλά, λειτουργούν με μονοφασικό ρεύμα, έχουν μικρές διαστάσεις, καταλαμβάνουν χώρο μικρότερο από δύο τετραγωνικά μέτρα, δεν δημιουργούν υγρά απόβλητα και δεν απαιτείται άδεια για την λειτουργία τους. Επίσης, ο καλαίσθητος, συμπαγής και λειτουργικός σχεδιασμός τους, επιτρέπει την παρουσία και λειτουργία τους σε οποιοδήποτε χώρο, είτε πρόκειται να φτιάξετε λάδι στον κήπο σας είτε στο... σαλόνι του σπιτιού σας! Όλη η διαδικασία παραγωγής του ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ adamopoulos@xrimaonline.gr περισσότεροι παραγωγοί καλλιεργητές. Παράδοση Ο παραγωγός που κρατά ακόμα την παράδοση, μετά από το καθαρισμό του κτήματος και συγκεκριμένα από τα κλαδιά που υπάρχουν στο κάτω μέρος του κορμού της ελιάς, κάνει το καθιερωμένο έλεγχο σε ντέμπλες (ξύλινα ραβδιά). Η μεγάλη ντέμπλα, με μήκος εκ., χρησιμοποιείται για τα μεγάλα κλαριά, η μεσαία, με μήκος εκ., ουργία μηχανών, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα για πιο ξεκούραστη συλλογή το κτημάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο κ. Πάνος Γκολφίνος, από το Χελιδόνι Αρχαίας Ολυμπίας, ο οποίος κατασκεύασε έναν εργάτη-ρομπότ, που μπορεί να γλιτώσει χρόνο από το μάζεμα των καρπών και χωρίς να "τραυματίσει" το δέντρο! Πρόκειται για ένα μηχανοκίνητο σύστημα με μορφή ανθρώπινου χεριού, που έχει τη δυ- ναι ρυμουλκούμενο, το κάνει ακόμα πιο ευέλικτο, αφού μπορεί να μεταφερθεί εύκολα και να τοποθετηθεί ακόμα και σε ανώμαλο έδαφος ή πλαγιές. Ελαιοτριβείο στο σπίτι! Διφασικά μίνι ελαιοτριβεία ψυχρής έκθλιψης, χωρίς υγρά απόβλητα, για παραγωγή άθερμου ελαιολάδου υψηλής ποιότητας, αντιπροσωπεύει στην Ελλάδα η εταιρεία Αφοί Γαβριηλίδη, που κάνει την παραγω- ελαιολάδου γίνεται εν ψυχρώ και δεν απαιτείται η παρουσία νερού στο ντεκάντερ, δηλαδή στο παραγόμενο ελαιόλαδο, το οποίο είναι πλούσιο σε αρώματα, πολυφαινόλες και με άριστα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά. Τα διφασικά ελαιοτριβεία ψυχρής έκθλιψης καλύπτουν μια ευρεία κλίμακα αναγκών, με δυνατότητα επεξεργασίας ελαιοκάρπου που κυμαίνεται από 20 κιλά ελιάς ανά ώρα με μονοφασικό ρεύμα 220V, για ερασιτέχνες/χομπίστες παραγωγούς ελαιολάδου, μέχρι κιλά ελιάς την ώρα!

10 Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 3 Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Υ θ έ μ α11 Με αφανισμό απειλείται η γεωργία στην Ευρώπη Παρά τις εξαγγελίες και τις καλές προθέσεις με ακόμη περαιτέρω συρρίκνωση απειλείται ο γεωργικός τομέας στην Ε.Ε., η οποία διαθέτει λιγότερο από το 1% του προϋπολογισμού δημοσίων δαπανών για τον πρωτογενή τομέα. Αν λάβει κανείς υπόψη του ότι το ποσοστό αυτό έρχεται να καλύψει 40 εκατομμύρια αγρότες της Ε.Ε. γίνεται κατανοητό ότι το μέλλον των Ευρωπαίων αγροτών και κυρίως των Ελλήνων, λόγω της παρατεταμένες κρίσης, διαγράφεται ζοφερό. Οι επισημάνσεις αυτές έρχονται πλέον και από το επίσημο όργανο των συνεταιρισμών της Ευρώπης, Copa-Cogeca, στο Συνέδριο των Ευρωπαίων αγροτών που έγινε στη Βουδαπέστη. Κατά τη διάρκεια των εργασιών του Συνεδρίου, πριν τις επίσημες αποφάσεις για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) για το 2013 και μετά, εξετάστηκε η ανάγκη για τη διαμόρφωση στο μέλλον ενός ισχυρού, καινοτόμου και προσοδοφόρου γεωργικού τομέα για την Ε.Ε. Οι Ευρωπαίοι συνεταιριστές, πέραν της ενίσχυσης του αγροτικού τομέα, εξέφρασαν τις αντιρρήσεις τους για την πρόθεση της Επιτροπής να καταστεί πιο «πράσινη» η κοινή γεωργική πολιτική, η οποία όπως τονίστηκε «δεν θα έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα, ιδιαιτέρως δε η πρόταση να δημιουργηθούν Περιοχές Οικολογικής Προτεραιότητας ((Ecological Focus Areas - EFA), η οποία θα επέφερε μείωση των γεωργικών Tο μέλλον των Eυρωπαίων αγροτών και κυρίως των Ελλήνων, λόγω της παρατεταμένες κρίσης, διαγράφεται ζοφερό γαιών που είναι διαθέσιμες για παραγωγή». Η μείωση των καλλιεργούμενων γαιών σημαίνει αυτόματα λιγότερες πρώτες ύλες για τη βιομηχανία τροφίμων και λιγότερες ζωοτροφές, με σοβαρές επιπτώσεις στους τομείς γαλακτοκομικών προϊόντων και βοοειδών που έχουν ήδη πληγεί βαρύτατα από το υψηλό κόστος των πρώτων υλών. Η μείωση αυτών των προϊόντων θα έχει τραγικές συνέπειες για τις χώρες του Νότου, οι οποίες θα υποχρεωθούν να εισάγουν ζωοτροφές αλλά και άλλες πρώτες ύλες με συνέπεια το μέλλον τους να εξαρτάται από τις διεθνείς οικονομικές, αλλά και τις καιρικές συνθήκες. Φέτος οι κτηνοτρόφοι της χώρας μας έχουν περιέλθει σε απόγνωση εξ αιτίας των υψηλών τιμών των ζωοτροφών που είναι υποχρεωμένοι να προμηθεύονται, αφού η παρατεταμένη ξηρασία στην Αμερική έχει μειώσει σημαντικά την παραγωγή. Η «πράσινη γεωργία» και η οριζόντια εφαρμογή των σχετικών αποφάσεων όπως τονίστηκε «δεν αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για να επιτευχθούν περιβαλλοντικά οφέλη ενώ, παράλληλα, θα αυξήσει το κόστος των καλλιεργειών, θα μειώσει την παραγωγή και θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στα ήδη χαμηλά εισοδήματα των γεωργών». Ως απάντηση στην ανάγκη για την προστασία του περιβάλλοντος, οι συνεταιριστές ζήτησαν να ενταθεί η έρευνα και η καινοτομία με συντονισμένες δράσεις μεταξύ γεωργών, συμβούλων και ερευνητών, κατά τέτοιο τρόπο ώστε οι νέες τεχνικές να φθάνουν στους καλλιεργητές. Εκτός των μεμονωμένων αγροτών, ο νέος πρόεδρος της Copa-Cogeca, Christian Pees, μιλώντας κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου αναφέρθηκε και στην ανάγκη στήριξης των συνεταιρισμών: «Μια άλλη από τις μεγαλύτερες προτεραιότητές μας είναι να ενισχύσουμε τη θέση των γεωργών και των αγροτικών συνεταιρισμών στην τροφική αλυσίδα, έτσι ώστε να διασφαλίσουμε ότι θα έχουν καλύτερα έσοδα από την αγορά». Παράλληλα αναφέρθηκε στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μελλοντική ΚΓΠ, οι οποίες όπως είπε, δεν είναι αρκετά ισχυρές για να αντιμετωπίσουν την αστάθεια της αγοράς ή για να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα του αγρο-διατροφικού τομέα στην Ε.Ε.». Όλοι οι συμμετέχοντες επισήμαναν την ανάγκη για πιο αποτελεσματικά εργαλεία για τη ρύθμιση της αγοράς, όπως, παραδείγματος χάριν, ένα βελτιωμένο σύστημα παρέμβασης της Ε.Ε. Η Copa-Cogeca ζητά να επεκταθεί καθ όλη τη διάρκεια του έτους η περίοδος παρέμβασης για το γάλα και να επεκταθεί η ενίσχυση για ιδιωτική αποθήκευση σε προϊόντα όπως το τυρί, η κάνναβις, ο λυκίσκος και οι ξηρές χορτονομές. Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Αγροτών Σε ένα κόσμο που χαρακτηρίζεται από την ολοένα και μεγαλύτερη αβεβαιότητα και αστάθεια στις παγκόσμιες αγορές, είναι μεγαλύτερη από ποτέ η ανάγκη της Ευρώπης να έχει ένα ισχυρό αγροτικό τομέα. Οι γεωργοί της Ευρώπης, άνδρες και γυναίκες, και οι συνεταιρισμοί τους, έχουν την δυνατότητα όχι μόνον να προσφέρουν ασφάλεια επάρκειας τροφίμων και σταθερές τιμές στα 500 εκατομμύρια καταναλωτών, αλλά και να συνεισφέρουν στην οικονομική ανάπτυξη και στην απασχόληση, καθώς και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, συνεχίζοντας να προσφέρουν ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών στις περιοχές της υπαίθρου. Σε αυτήν την τροχιά πρέπει να μας θέσει μια ισχυρή ΚΓΠ, στηριζόμενη σε ένα ισχυρό προϋπολογισμό. Η μελλοντική ΚΓΠ θα πρέπει: n Να βοηθά τους γεωργούς να αποκομίζουν το δίκαιο, υπό κάθε έννοια, μερίδιο που τους αναλογεί από την αλυσίδα αξίας των τροφίμων, σε αντάλλαγμα της προστιθέμενης αξίας που παράγουν στις εκμεταλλεύσεις τους, καθώς βελτιώνουν τη διαφάνεια, καταδικάζουν άδικες εμπορικές πρακτικές και ενθαρρύνουν τις οργανώσεις παραγωγών, και τους συνεταιρισμούς. n Να περιορίζει τα μέτρα που καθιστούν τη γεωργία «πιο πράσινη» σε εκείνα, τα οποία δεν έχουν αρνητικό αντίκτυπο στο δυναμικό ή στο κόστος παραγωγής. n Να αναδείξει εκ νέου την σημασία της επίτευξης της πράσινης ανάπτυξης στις εκμεταλλεύσεις, εφαρμόζοντας λύσεις επωφελείς για το παραγωγικό δυναμικό, την παραγωγικότητα και για την αποδοτικότητα των γεωργών, αλλά και για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή. n Να αναπτύξει έρευνα και καινοτομία διασφαλίζοντας μια προσέγγιση καλύτερης διασύνδεσης μεταξύ γεωργών, συμβούλων και ερευνητών. n Να αναπτύξει τις νέες ευκαιρίες που παρουσιάζει ο κλάδος που βασίζεται στα βιολογικά προϊόντα και να αντιμετωπίσει τις στενωπούς που παρουσιάστηκαν στην αλυσίδα αξίας της προσφοράς. n Να προάγει μια ισορροπημένη και σταθερή πολιτική βιοκαυσίμων στην οποία θα έχουν ληφθεί υπ όψιν τα οφέλη όχι μόνον σε σχέση με την κλιματική αλλαγή, αλλά και εκείνα που απορρέουν από τη μείωση της εξάρτησης της Ε.Ε. από τις εισαγωγές πρωτεϊνούχων ζωοτροφών, αλλά και καυσίμων πρώτων υλών. n Να προσφέρει καλύτερη διαχείριση των αγορών και των κινδύνων, καθώς και περισσότερες πληροφορίες για τις αγορές, αλλά και μέτρα συνεκτικότητας αυτών, έτσι ώστε να βοηθήσει τους γεωργούς να αντιμετωπίσουν την ολοένα αυξανόμενη αστάθεια και τις κρίσεις που διαπιστώνουμε στις παγκόσμιες αγορές. n Να ενθαρρύνει νέες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες στις περιοχές της υπαίθρου και να διασφαλίσει ότι οι γυναίκες θα ενσωματωθούν καλύτερα στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων. n Να προσφέρει ένα σταθερό πλαίσιο πολιτικής, χωρίς αναστροφές πορείας, το οποίο θα επιτρέψει στους γεωργούς, και ιδιαίτερα τους νέους γεωργούς, να κάνουν μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς και επενδύσεις.

11 12 ρ ε π ο ρ τ ά ζ Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 3 Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Υ Πολλοί είναι εκείνοι που λένε ότι ένας κόσμος χωρίς έντομα θα ήταν καλύτερος, αλλά μάλλον θα ήταν ένας κόσμος που θα χρειαζόταν περισσότερα χημικά. Ωφελιμα έντομα ΤΗΣ AΝΝΑΣ ΑΡΑΜΠΑΤΖH arampatzi@xrimaonline.gr Ηφύση κάνει τη δουλειά της καλύτερα από τον καθένα, όπως λένε και όντως είναι αληθινό, γι αυτό και ο εντομολόγος, Παύλος Σκεντερίδης, αποφάσισε να βασίσει επάνω της την επιχειρηματική του δράση. Η εταιρεία του, η Bio-insecta, είναι από τις πρώτες στην Ελλάδα που ασχολείται με την παραγωγή ωφελίμων εντόμων και τη βιολογική αντιμετώπιση εντομολογικών προσβολών στις γεωργικές καλλιέργειες, στο περιαστικό και αστικό πράσινο. Πρόκειται για μια εναλλακτική μέθοδο φυτοπροστασίας όπου αντί χημικών σκευασμάτων χρησιμοποιούνται ωφέλιμοι οργανισμοί που «τρέφονται» με ζημιογόνα έντομα και ακάρεα, χωρίς να βλάπτουν τον άνθρωπο, ούτε και άλλο μέρος του οικοσυστήματος. Η ιστορία επαναλαμβάνεται, καθώς η βιολογική καταπολέμηση έχει «παρελθόν» ετών, με αναφορές που εντοπίζονται στον Αριστοτέλη και τον Θεόφραστο. Γυρνώντας στην Ελλάδα από την Αγγλία με διδακτορικό εντομολογίας και ειδίκευση στη βιολογική καταπολέμηση στις βαλίτσες του, ο κ. Σκεντερίδης αποφάσισε να μεταφέρει την τεχνογνωσία και την εμπειρία που απέκτησε στην πατρίδα του. «Επί τέσσερα χρόνια μελέτησα ένα έντομο και δεν κάλυψα ούτε το 10% του βιολογικού του κύκλου», σημειώνει ο κ. Σκεντερίδης, για να μας δείξει το μέγεθος της πολυπλοκότητας ενός μόνο εντόμου, αλλά μάλλον έμαθε πολλά. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2005 με βάση ένα ερευνητικό πρόγραμμα, συγχρηματοδοτούμενο από την Ε.Ε. Το 50% καλύφθηκε από ίδια κεφάλαια, ενώ η επιδότηση αντιστοιχούσε μόνο στους μισθούς των ερευνητών και στα αναλώσιμα. Το 2007 ξεκίνησε η εμπορική δραστηριότητα της εταιρείας, ενώ από το 2008 η Bio-insecta εφοδιάζει με έντομα τις σημαντικότερες γεωργικές περιοχές όπως Κρήτη, Πελοπόννησο, Κεντρική Ελλάδα, Αττική και Μακεδονία, συνεργάζεται με δήμους της χώρας για προγράμματα φυτοπροστασίας στο αστικό πράσινο και εξάγει ωφέλιμα έντομα σε χώρες της Ευρώπης όπως Ισπανία, Ιταλία, Αγγλία, Βουλγαρία, Σκόπια και αλλού. Στα εργαστήρια της Bio-insecta αναπαράγονται μαζικά και διατίθενται εμπορικά ωφέλιμα έντομα και ακάρεα, όπως οι γνωστές σε όλους μας εντομοφάγες πασχαλίτσες. Στόχος είναι να περιοριστεί η χρήση χημικών σκευασμάτων και να πραγματοποιηθεί η φυτοπροστασία με τον πλέον φυσικό και οικολογικό τρόπο. Τα έντομα Οι πασχαλίτσες και τα ακάρεα είναι δύο από τα πιο γνωστά είδη που παράγονται στο εργαστήριο της Bio Insecta, η οποία συνολικά εκτρέφει εποχικά ή μόνιμα 10 είδη. Επειδή όμως συνεργάζεται και με άλλα εντομοτροφεία του εξωτερικού ανταλλάσοντας προϊόντα, διαθέτει συνολικά 32 είδη αρπακτικών εντόμων. Στη Bio-insecta -και μόνο από αυτή- διατίθεται εμπορικά το ωφέλιμο είδος Nephus includes (αρπακτικό της βαμβακάδας-ψευδόκοκκου της αμπέλου και των εσπεριδοειδών) με μεγάλη οικονομική σημασία για τη Μεσογειακή λεκάνη και το επιτραπέζιο σταφύλι. Πωλείται στην Ελλάδα και έχει αρχίσει να εξάγεται στη γειτονική Ιταλία και την Ισπανία. Το 80% του τζίρου γίνεται από 10 έντομα, σημειώνει ο κ. Σκεντερίδης. Όσο για τις χρήσεις τους, πέρα από τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και το αστικό πράσινο στα γκαζόν και τους λαχανόκηπους, υπάρχουν έντομα που εκτρέφονται για να σιτίζονται πτηνά, άλλα που τρώνε ψείρες φιδιών και άλλα που κάνουν απολύμανση στο έδαφος των στάβλων. Η αναπαραγωγή των εντόμων Για την αναπαραγωγή των εντόμων γίνεται ό,τι ακριβώς συμβαίνει και στη φύση. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση της γνωστής πασχαλίτσας, υπάρχει ένας χώρος όπου μεγαλώνουν καθαρά φυτά. Στη συνέχεια μεταφέρονται σε δεύτερο χώρο, όπου τα επιμολύνονται με κάποιο φυτοφάγο. Όταν η επιμόλυνση ολοκληρωθεί, τα φυτά μεταφέρονται σε τρίτο χώρο, όπου αφήνουν μερικές πασχαλίτσες πάνω τους. Μόλις τραφούν, οι πασχαλίτσες γεννάνε προς εξαγωγή χιλιάδες αυγά. Οι απόγονοι τρέφονται από φυτά και μεγαλώνουν, και στη συνέχεια τους συλλέγουν, τους συσκευάζουν και τους αποστέλλουν στον τελικό καταναλωτή. Αναλόγως το έντομο γίνεται και το μάζεμα. Άλλα τα μαζεύουν με ειδικές σκουπίτσες, άλλα με το χέρι και άλλα με δοσομετρητή. «Κάθε εντομοτροφείο έχει τον δικό του αυτοσχέδιο εξοπλισμό και τον κρατά ως επτασφράγιστο μυστικό», τονίζει ο κ. Σκεντερίδης. Από το 2008 η Bio-insecta εφοδιάζει με έντομα τις σημαντικότερες γεωργικές περιοχές όπως Κρήτη, Πελοπόννησο, Κεντρική Ελλάδα, Αττική και Μακεδονία, συνεργάζεται με δήμους της χώρας για προγράμματα φυτοπροστασίας στο αστικό πράσινο και εξάγει ωφέλιμα έντομα σε χώρες της Ευρώπης όπως Ισπανία, Ιταλία, Αγγλία, Βουλγαρία και Σκόπια Το δίκτυο Με πολύ προσπάθεια έχει στηθεί το δίκτυο συνεργατών της Bio Ιnsecta. Τα εντομοτροφεία στην Ευρώπη παράγουν έντομα και πολλές φορές στέλνουν ο ένας στον άλλο. Στην Αγγλία, την Ισπανία και την Ιταλία γίνονται εισαγωγές και εξαγωγές, ενώ η Δανία αγοράζει μόνο από τον κ. Σκεντερίδη. Από αυτό το πλέγμα δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι βαλκανικές χώρες. Ήδη υπάρχει συνεργασία σε Σκόπια και Βουλγαρία, ενώ πολύ σύντομα θα ολοκληρωθεί και η «επέλαση» στη Σερβία. Με τους συνεργάτες της εταιρείας συναντήθηκαν ως επί το πλείστον σε εκθέσεις. Ξεκίνησαν με το να τους δίνουν έντομα, να παρέχουν τεχνολογική υποστήριξη, ενώ κάνουν και επιτόπιες επισκέψεις και δίνουν συμβουλές. Η κρίση έφερε κάμψη του τζίρου περίπου στο 30%-40%, αλλά οι επιλογές που έγιναν από την εταιρεία -το να μην δίνουν προϊόντα σε επισφαλείς αγορές- περιόρισαν τις ζημίες. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν και στόχος είναι πλέον, από το 25% του τζίρου στο οποίο αντιστοιχούν, να φτάσουν το 75%. Οι δυσκολίες δεν λείπουν όσον αφορά τις εξαγωγές. Μπορεί στην Ε.Ε. να μην υπάρχει τελωνείο, ενώ σε μερικές χώρες να υπάρχουν λίστες με έντομα που περνούν ελεύθερα, αλλά δεν ισχύει το ίδιο παντού. Π.χ. στα Σκόπια είναι εξαιρετικά δύσκολη η αποστολή εντόμων. Η ίδρυση του εντομοτροφείου Προσπαθώντας να στήσουν το πρώτο εντομοτροφείο στη χώρα έπεσαν πάνω στο ασαφές νομικό πλαίσιο. Η άδεια λειτουργίας που τους έβγαλαν ήταν μονάδας χαμηλής όχλησης. Για να πάρουν έναν αποχαρακτηρισμό γης από το δασαρχείο για το χωράφι όπου στήθηκε το εντομοτροφείο περίμεναν έξι μήνες. Και φυσικά μετά, χρονοβόρα διαδικασία ήταν να περάσει ο φάκελος από την πολεοδομία και στη συνέχεια να πάει στη ΔΕΗ. Δεν αρκεί, λοιπόν, κατά τον κ. Σκεντερίδη, η σύσταση εταιρείας σε δύο ημέρες. Ακολούθως, η μετεγκατάσταση της επιχείρησης στα Σύλλατα Χαλκιδι-

12 Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 3 Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Υ ρ ε π ο ρ τ ά ζ13 Συνολικά 32 είδη αρπακτικών εντόμων διαθέτει στην αγορά η Bio Ιnsecta εκ των οποίων τα 10 παράγονται από την ίδια κής σε περίπου 7,5 στρέμματα γης, δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Ο ανταγωνισμός ανά τον κόσμο Στον κλάδο υπάρχουν δύο μεγάλες εταιρείες, οι οποίες έχουν ως βάση την Ευρώπη. Η πρώτη είναι ολλανδική, έχει αντιπροσωπείες παντού και φυσικά και στην Ελλάδα. Η δεύτερη είναι στο Βέλγιο. Οι μεσαίες επιχειρήσεις είναι περίπου δέκα, ενώ στον κόσμο δεν υπάρχουν πάνω από πενήντα. Άραβες και Ασιάτες δεν έχουν ασχοληθεί με το αντικείμενο. Στην Bio Ιnsecta θεωρούν τους εαυτούς τους μικρό εντομοτροφείο, αλλά με τις συνεργασίες που αναπτύσσουν, προσβλέπουν σε μεγαλύτερη ανάπτυξη. Όσο για τις τιμές, η βιολογική καταπολέμηση των εχθρών των φυτών είναι λίγο πιο ακριβή από τη χημική. Κατά περιπτώσεις, βέβαια, μπορεί να αποδειχθεί και πιο φθηνή και το μακροπρόθεσμο όφελος για τον παραγωγό και το περιβάλλον ασύγκριτα μεγαλύτερο. Το «κλειδί» είναι η αποδοχή. Όσο πιο ευρεία είναι η υποδοχή της βιολογικής καταπολέμησης, τόσο πιο φθηνή θα γίνει. Οι πελάτες τους είναι ιδιώτες, αλλά και όσοι ασχολούνται με τη γεωργική παραγωγή. Οι ιδιώτες χρησιμοποιούν τα έντομα στους κήπους, στα γκαζόν και στα φυτά τους και πρόκειται για ένα αγοραστικό κοινό που διαρκώς αυξάνεται. Πάρκα, σχολεία, παιδικές χαρές, νοσοκομεία, ξενοδοχεία και άλλοι κοινόχρηστοι χώροι πρέπει να προστατεύουν τα καλλωπιστικά είδη τους με μεθόδους βιολογικούς, ενώ σε χώρους όπως τα γήπεδα, όπου η σωματική επαφή με τον χλοοτάπητα είναι συνεχής, και εκεί πρέπει να υπάρχει βιολογική προστασία. Όσοι ασχολούνται με τη γεωργία, αγρότες μεμονωμένα ή γεωπόνοι, αγοράζουν κι αυτοί. Η εταιρεία έχει κατά τόπους εξωτερικούς συνεργάτες, ενώ στην παραγωγή έχει τέσσερεις μόνιμους συνεργάτες. Δεξιά ο κ. Παύλος Σκεντερίδης, εντομολόγος και ιδρυτής της Bio Ιnsecta του πρώτου εντομοτροφείου στην Ελλάδα Αριστερά τα εργαστήρια όπου παρακολουθούνται και συλλέγονται τα έντομα Η βιολογική καταπολέμηση, η χρήση ωφέλιμων εντόμων αντί χημικών σκευασμάτων, επανέρχεται στο προσκήνιο και κατακτά ολοένα μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς

13 14 α υ τ ο κ ί ν η τ ο Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 3 Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Υ Οι πρωτότυπες εκδόσεις του Cabstar με ηλεκτροκινητήρα και μπαταρίες ιόντων λιθίου στα πρότυπα των Leaf και e-nv200 παρουσίασε η Nissan, κατά τη διάρκεια της 64ης Διεθνής Έκθεσης ΙΑΑ του Ανοβέρου. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΩΣΤΑΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ adamopoulos@xrimaonline.gr Nissan Cabstar Τα φωτοβολταϊκά πάνελ και στην αυτοκίνηση Mέχρι το 2014, σύμφωνα με την ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία, αναμένεται να έχει παρουσιάσει τέσσερα - πλήρως ηλεκτροκίνητα- οχήματα. Η αρχή έγινε με το επιβατικό Leaf, ενώ μέσα στο 2013 αναμένεται να ξεκινήσει η παραγωγή της ηλεκτροκίνητης έκδοσης του NV200 (e-nv200) που θα κατασκευάζεται στη Βαρκελώνη. Βάσει όλων των παραπάνω, δεν θα πρέπει να μας ξαφνιάζει το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της πρόσφατης ΙΑΑ (20-27/9), η Nissan παρουσίασε στο περίπτερό της, δύο πρωτότυπες εκδόσεις του Cabstar με σύστημα ηλεκτροκινητήρα και μπαταριών ιόντων λιθίου. Η πρώτη περίπτωση φέρει την ονομασία e-nt400 Cabstar Concept και ο ηλεκτροκινητήρας που έχει την ίδια λειτουργία με αυτή των Leaf και e-nv200. Αναλαμβάνει δηλαδή την κίνηση του οχήματος χωρίς να εκλύεται θόρυβος. Η αυτονομία του οχήματος ανέρχεται στα 140 χλμ. και για την φόρτιση του 80% της χωρητικότητας των μπαταριών απαιτούνται μόλις 60 λεπτά. Η δεύτερη πρωτότυπη έκδοση του Cabstar φέρει την ονομασία Cabstar e-refrigerator και διαφέρει από το e-nt400, καθώς σε αυτό ο ηλεκτροκινητήρας και οι μπαταρίες ιόντων λιθίου του χρησιμοποιούνται για την ενεργοποίηση του ψυκτικού θαλάμου με τον οποίο εφοδιάζεται. Χάρη σε αυτό το κύκλωμα, η ενέργεια που απαιτείται για την λειτουργία του ψυκτικού θαλάμου δεν επιβαρύνει την λειτουργία του πετρελαιοκινητήρα, διατηρώντας με αυτόν τον τρόπο τόσο τη μέση κατανάλωση όσο και τις εκπομπές ρύπων του, στο ελάχιστο δυνατό επίπεδο. Παράλληλα η Nissan αναφέρει πως η πλήρωση των μπαταριών μπορεί να γίνει και από ειδικά φωτοβολταϊκά πάνελ στην οροφή του οχήματος. Ευέλικτα και οικονομικά Οι βέλτιστες μεταφορικές δυνατότητες σε συνδυασμό με το ελάχιστο δυνατό κόστος αγοράς αποτελούν ένα από τα κυριότερα «προσόντα» ενός Vanette. Οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν ένα ελαφρύ επαγγελματικό της κατηγορίας των Vanette, κύριο μέλημά τους έχουν ως επί το πλείστον, την μεταφορά προϊόντων εντός της πόλης ή στα πέριξ αυτής. Οι περιορισμένες διαστάσεις του αμαξώματος των Vanette ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν έχουν σαφή αρνητικό αντίκτυπο στις μεταφορικές δυνατότητές τους, καθώς το ωφέλιμο φορτίο που είναι σε θέση να μεταφέρουν, σε αρκετές περιπτώσεις, υπερβαίνει τον έναν τόνο. Αν όμως συνδυάσουμε το ωφέλιμο φορτίο που οι εκπρόσωποι της κατηγορίας των Vanette μπορούν να υποστηρίξουν, με το κόστος αγοράς τους, καταλήγουμε σε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα αναλογία. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να βρούμε το πόσο κοστίζει το κάθε κιλό ωφέλιμου φορτίου ενός Vanette. Ποιά είναι όμως τα 3 κορυφαία Vanette της αγοράς σε αυτή την περίπτωση; Σας τα παρουσιάζουμε παρακάτω SΟΚΟΝ ΜΙΝΙ VAN Καλύτερη αναλογία τιμής/κιλό ωφέλιμου φορτίου Με κόστος αγοράς από ευρώ (χωρίς τυχόν εκπτώσεις για τον πελάτη λόγω προγραμμάτων χρηματοδότησης ή του μέτρου της απόσυρσης), το Sokon Mini Van καταφέρνει να προσφέρει την καλύτερη αναλογία (10,97 ευρώ για κάθε κιλό ωφέλιμου φορτίου), καθώς το ωφέλιμο φορτίο των εκδόσεων με αυτό το κόστος ορίζεται στα 720 κιλά. DACIA LOGAN VAN 2η καλύτερη αναλογία τιμής/κιλό ωφέλιμου φορτίου Αν και η αρχική- βασική τιμή αγοράς του ξεκινά από τα ευρώ, το Dacia Logan Van βρίσκεται πολύ κοντά στον εκπρόσωπο της Sokon με 13,86 ευρώ/κιλό ωφέλιμου φορτίου. Σε αυτό σημαντικό ρόλο διαδραματίζει το υψηλότερο ωφέλιμό του που ανέρχεται στα 800 κιλά. PIAGGIO PORTER VAN 3η καλύτερη αναλογία τιμής/κιλό ωφέλιμου φορτίου Χωρίς εκπτώσεις και λοιπές προσφορές, η βασική τιμή αγοράς του Piaggio Porter Van ξεκινά από τα ευρώ. Σε συνδυασμό με το υψηλό ωφέλιμο φορτίο του που ανέρχεται στα 750 κιλά, το ιταλικό ελαφρύ επαγγελματικό επιτυγχάνει την 3η καλύτερη επίδοση της κατηγορίας με 17,95 ευρώ ανά κιλό ωφέλιμου φορτίου.

14 Δ Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 3 O K T Ω Β Ρ Ι Ο Υ A ΗΜΗΤΣΑΝΑ ΡΚΑΔΙΑΣ π ρ ο ο ρ ι σ μ ό ς15 Η «Μπαρουταποθήκη» της Ελλάδας Η Δημητσάνα βρίσκεται στις νοτιοδυτικές πλαγιές του Μαινάλου, σε υψόμετρο 960 μέτρων. Οι κάτοικοι την ονομάζουν και «Μπαρουταποθήκη» γιατί στα χρόνια της Τουρκοκρατίας λειτουργούσαν εκεί εργαστήρια παρασκευής πυρίτιδας. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΩΣΤΑΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ adamopoulos@xrimaonline.gr Πρωτεύουσα του Νομού είναι η Τρίπολη, χτισμένη στο κέντρο του οροπεδίου της Αρκαδίας, θέση η οποία τη βοήθησε ν' αναπτυχθεί και να κυριαρχήσει στα γύρω χωριά. Σήμερα αποτελεί σημαντικό αγροτικό, εμπορικό και συγκοινωνιακό κέντρο της Πελοποννήσου, με σύγχρονα οικοδομήματα, νεοκλασικά κτίρια, παραδοσιακά σπίτια και μεγάλες πλατείες. Θέρετρα με σημαντική τουριστική κίνηση είναι η Βυτίνα, η Στεμνίτσα, ο Κοσμάς, το Παράλιο Άστρος, το Τυρό και το Λεωνίδιο. Η Βυτίνα είναι ένα ορεινό χωριό, κατάφυτο, με όμορφες εξοχές και πάρκα για περιπάτους, τρεχούμενα νερά και θαυμάσιο κλίμα. Φημίζεται για τα ξυλόγλυπτα αριστουργήματα που φιλοτεχνούν χρόνια τώρα, οι κάτοικοί της. Το Παράλιο Άστρος αντίθετα, είναι χτισμένο αμφιθεατρικά σε πλαγιά λόφου και κατά μήκος της παραλίας έχει έντονο νησιώτικο χρώμα, γραφικά σοκάκια και παραδοσιακά σπίτια με κεραμιδένιες στέγες. Ο Κοσμάς, πάλι, είναι ένα από τα ωραιότερα χωριά της Πελοποννήσου, σκαρφαλωμένο στις κορυφές του Πάρνωνα, σε καταπράσινο περιβάλλον, με έλατα και καστανιές. Η Στεμνίτσα, ορεινή κωμόπολη είναι, επίσης, ένα από τα ωραιότερα Με σπάνιες ομορφιές τόσο στα ορεινά όσο και στα παράλια, ο Νομός Αρκαδίας προσφέρεται για θερινές, αλλά και χειμερινές διακοπές παραθεριστικά κέντρα της περιοχής. Βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν της Γορτυνίας, αμφιθεατρικά χτισμένη στον ελατοσκέπαστο Μαίναλο και περιβάλλεται από καταπράσινους λόφους. Το καλοκαίρι οι δρόμοι του χωριού και οι κήποι των σπιτιών αποκτούν ένα ακόμη ξεχωριστό στολίδι- ανθίζουν χιλιάδες ορτανσίες. Άλλες πόλεις της περιοχής με μακρά ιστορία είναι η Δημητσάνα, το Δυρράχιο, η Καρίταινα, η Μαντίνεια, ο Ορχομενός και η Μεγαλόπολη. Στην Αρκαδία υπάρχουν αρκετά ορειβατικά και χιονοδρομικά κέντρα. Αν την επισκεφθείτε μην ξεχάσετε να δοκιμάσετε το τοπικό λικέρ "Τίποτα", κρασί Μαντινείας, γλυκά ταψιού, τσακώνικες μελιτζάνες και ν' αγοράσετε υφαντά, πήλινα και ξυλόγλυπτα αντικείμενα για τα οποία φημίζεται η περιοχή. Δημητσάνα Η Δημητσάνα βρίσκεται 63 χλμ. βορειοδυτικά της Τρίπολης, στις νοτιοδυτικές πλαγιές του Μαινάλου, σε υψόμετρο 960 μέτρων. Οι κάτοικοι την ονομάζουν και "Μπαρουταποθήκη" γιατί στα χρόνια της Τουρκοκρατίας λειτουργούσαν εκεί εργαστήρια παρασκευής πυρίτιδας. Η προσέλευση των επισκεπτών κάθε χρόνο είναι πολύ μεγάλη και όχι τυχαία, γιατί πρόκειται για μια άκρως εντυπωσιακή πόλη με πανέμορφη αρχιτεκτονική και εντυπωσιακά μέρη. Περιπλανόμενοι στα στενά δρομάκια της θα ταξιδέψετε στην ιστορία της θαυμάζοντας το πατρικό σπίτι του Παλαιών Πατρών Γερμανού, το σπίτι όπου γεννήθηκε ο πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε', το οποίο είναι διατηρητέο και λειτουργεί ως εκκλησιαστικό μουσείο. Μεγάλης σημασίας είναι και οι εκκλησίες που κουβαλούν ιστορία πολλών χρόνων όπως η Αγία Κυριακή, κάποιες χρονολογούνται από τον 17ο αιώνα. Η επίσκεψη στο Φαράγγι του Λούσιου ποταμού θα εντάξει στις διακοπές σας άλλη μία ανεπανάληπτη εμπειρία. Κατά τη μυθολογία ονομάστηκε έτσι γιατί οι νύμφες έλουσαν το νεογέννητο Δία στα νερά του. Στην αρχαιότητα έχτιζαν γύρω του οικισμούς ολόκληρους, των οποίων τα σημάδια έχουν μείνει ανεξίτηλα στο χρόνο. Περπατήστε στις όχθες του, γνωρίστε το φυσικό του πλούτο και ακούστε το νερό να αναβλύζει από κάθε σημείο. Είναι πραγματικά μία τοποθεσία που μπορεί κάποιος να απομονωθεί από το θόρυβο και τη βαβούρα και να "αδειάσει" όλες τις σκέψεις του, ενώ ενδείκνυται η πεζοπορία και το κολύμπι. Αν αποφασίσετε να διανυκτερεύσετε στην περιοχή αυτή, θα μείνετε με τις καλύτερες εντυπώσεις. Στο δυτικό μέρος του φαραγγιού, πάνω σε απότομο βράχο, βρίσκεται η Μονή Φιλοσόφου που ιδρύθηκε το 963 και είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Εκεί στεγαζόταν την περίοδο της Τουρκοκρατίας και το Κρυφό Σχολειό. Σε απόσταση 4 χλμ. βρίσκεται η Μονή της Παναγίας των Αιμυαλών, ενώ στην απέναντι πλευρά βρίσκεται η Μονή του Τιμίου Προδρόμου. Ένας άλλος χώρος που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το Μουσείο Υδροκίνησης. Γνωρίστε πόση μεγάλη δύναμη είχε το νερό στην προβιομηχανική περίοδο και πώς διευκολύνονταν τότε οι άνθρωποι με τη βοήθειά του. Επίσης θα δείτε μια νεροτριβή όπου έπλεναν τα ρούχα, έναν αλευρόμυλο που άλεθαν τα σιτηρά, ένα βυρσοδεψείο και έναν μπαρουτόμυλο. Βρίσκεται μόλις 2 χλμ. από τη Δημητσάνα και αξίζει τον κόπο να το επισκεφτείτε.

15