ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι.) ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι.) ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τίτλος : Ανάπτυξη ιστοσελίδας εμπορικής επιχείρησης. Φοιτητές: Ξανθόπουλος Παναγιώτης ΑΕΜ 1947 Τερζίδης Κων/νος ΑΕΜ 1192 Επιβλέπων Καθηγητής: Δρ. Μωυσιάδης Ελευθέριος

2 Ευχαριστίες- Τερζίδης Κων/νος Με την ολοκλήρωση αυτής της πτυχιακής εργασίας και γενικότερα της φοιτητικής μου πορείας, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους ανθρώπους που με βοήθησαν και με στήριξαν σε όλο αυτό το διάστημα. Καταρχάς θέλω να ευχαριστήσω τον επιβλέποντα καθηγητή Δρ. Μωυσιάδη Ελευθέριο για την εμπιστοσύνη που μας έδειξε και μας ανέθεσε αυτό το θέμα και την πολύτιμη βοήθεια του σε οτιδήποτε χρειαστήκαμε και τον συνάδελφο και φίλο Ξανθόπουλο Παναγιώτη για την άψογη συνεργασία που είχα μαζί του για αυτή την εργασία. Όλους τους καθηγητές του τμήματος Βιομηχανικής Πληροφορικής και τώρα Μηχανικών Πληροφορικής, που συνεργάστηκα όλα αυτά τα χρόνια και μου δώσανε τις γνώσεις τους. Αλλά πάνω από όλα θέλω να ευχαριστήσω την οικογένεια μου. Ευχαριστίες- Ξανθόπουλος Παναγιώτης Φτάνοντας στο τέλος της φοιτητικής μου πορείας θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους καθηγητές του Τμήματος Βιομηχανικής Πληροφορικής για τις γνώσεις που μου έδωσαν και ειδικότερα τον Δρ. Μωυσιάδη Ελευθέριο που μας ανέθεσε αυτή την εργασία και ήταν αρωγός στην προσπάθεια μας για την ολοκλήρωση της από την αρχή ως το τέλος. Να ευχαριστήσω τον συνάδελφο και φίλο Τερζίδη Κων/νο για τις ώρες συνεργασίας που είχα μαζί του, την κοινή αγωνία μας για το αποτέλεσμα και τη χαρά για την ολοκλήρωση της. Θα ήθελα τέλος να ευχαριστήσω την οικογένεια μου. 1

3 Πίνακας περιεχομένων Περίληψη Εισαγωγή Περιεχόμενο Τεχνολογίες Σχεδιασμός Σελίδων Ιστού (Web Design) Προσβασιμότητα Ιστοσελίδων Ιστορικά Στοιχεία Σχεδιασμός Ιστοσελίδων Περιεχόμενο Τα τέσσερα στάδια δημιουργίας ενός website Φάση ανάλυσης Φάση υλοποίησης Δοκιμή και έναρξη παραγωγής Συντήρηση και ενημέρωση Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS) Επιχειρησιακά συστήματα διαχείρισης περιεχομένου Συστήματα διαχείρισης περιεχομένου ιστού Σύστημα διαχείρισης περιεχομένου εξαρτημάτων λογισμικού (Component) Ανοιχτού κώδικα CMS Κλειστού κώδικα CMS Custom CMS Ιστοσελίδα Header Top Menu Slideshow Vertical menu Footer Περιοχή Διαχείρισης (Administrator) Συμπεράσματα - βελτιώσεις Βελτιστοποίηση για τις μηχανές αναζήτησης (SEO & SEF) Οφέλη κοινωνικών δικτύων Στις επιχειρήσεις Μειονεκτήματα κοινωνικών δικτύων για την επιχείρηση Ευκαιρίες που προσφέρουν στις επιχειρήσεις τα κοινωνικά δίκτυα Social Media και Μάρκετινγκ Η αυξημένη χρήση εργαλείων κοινωνικής δικτύωσης για καταναλωτές Συμπεράσματα Google AdWords Επίλογος Βιβλιογραφία

4 Περίληψη Το αντικείμενο της παρούσας πτυχιακής εργασίας είναι η μελέτη των Συστημάτων Διαχείρισης Περιεχομένου (Content Management Systems CMS), με στόχο την ανάπτυξη και διαχείριση δυναμικής ιστοσελίδας εμπορικής εταιρίας εξειδικευμένη στο εμπόριο και τη διανομή ανοξείδωτου χάλυβα με σκοπό την προώθηση και διαφήμιση των εμπορευμάτων της. Επίσης ασχολείται με μερικά βασικά θεωρητικά στοιχεία τα οποία είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη δυναμικών ιστοσελίδων και δίνει συμβουλές όσον αφορά την καλύτερη προώθηση των ιστοσελίδων. 1. Εισαγωγή Κατασκευή ιστοσελίδων (αγγλικά: Web development) είναι η διαδικασία δημιουργίας παρουσιάσεων περιεχομένου (συνήθως υπερκειμένου, ή πολυμέσων), οι οποίες προβάλλονται στον τελικό χρήστη του διαδικτύου, μέσω ενός προγράμματος περιήγησης (browser) ή άλλων υπηρεσιών όπως διαδικτυακή τηλεόραση, ιστολόγια (blogs) και RSS Feeds. Η παρούσα πτυχιακή εργασία βασίζεται σε open source γλώσσες προγραμματισμού, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν χωρίς άδειες. Οι βασικές γλώσσες που χρησιμοποιήθηκαν είναι η PHP, η HTML, η JAVASCRIPT και για βάση δεδομένων χρησιμοποιήθηκε η MYSQL. Βασικός στόχος της εργασίας είναι η καλύτερη και ευκολότερη προβολή της Ελληνικής εταιρίας METALINOX στο διαδίκτυο. Η δημιουργία συστήματος διαχείρισης δίνει την δυνατότητα άμεσης πρόσβασης της εταιρίας στα δεδομένα της σελίδας τους με δικαιώματα εισαγωγής, αλλαγής και διαγραφής δεδομένων όπως του κύριου μενού, του υπομενού, των άρθρων/κειμένων/προϊόντων, των φωτογραφιών, των αρχείων pdf, word, excel, zip, flash όπως και των flipbook. Οι αλλαγές των δεδομένων πραγματοποιούνται άμεσα στην σελίδα με αποτέλεσμα να γίνονται ορατές στον πελάτη. Οι απαιτήσεις του πελάτη είναι οι ακόλουθες: 1) Το «εταιρία» να μπει πιο δεξιά της στήλης «αρχική». 2) Το «προσφορές νέα» να διαγραφεί. Επομένως, οι εντολές της πάνω μπάρας θα είναι οι εξής : Αρχική / εταιρία / προϊόντα / επικοινωνία. 3) Κάτω από την εικόνα με το εκκρεμές, να μπει slideshow (ίδιων διαστάσεων με την εικόνα) που να περιέχει τους τίτλους και τις εικόνες των κατηγοριών που υπάρχουν στην υπάρχουσα αρχική. Στο κάτω μέρος των κυλιόμενων εικόνων, να υπάρχουν οι εικόνες ξεχωριστά σε θολές μικρογραφίες που όταν 3

5 περνάει ο δείκτης από πάνω τους να φωτίζονται.με οποιοδήποτε κλικάρισμα είτε πάνω στο slide show είτε στις μικρογραφίες, να υπάρχει εντολή που να οδηγεί στον αντίστοιχο τομέα προϊόντων. 4) Στο κάτω μέρος των σελίδων να φαίνονται τα στοιχεία επικοινωνίας, διεύθυνση, τηλέφωνο, fax, e mail. 5) Στην σελίδα που θα οδηγεί η εντολή «προϊόντα» στην πάνω μπάρα, να είναι η αρχική υπάρχουσα σελίδα της metalinox χωρίς την εικόνα με το εκκρεμές. 6) Κάθε κατηγορία να περιέχει κείμενο σχετικό με το προϊόν και δίπλα, τους καταλόγους που να μπορούν και να ανοίγουν σαν βιβλίο στην ίδια σελίδα αλλά και να γίνεται να κατεβαστούν σαν αρχείο. 7) Οι κατάλογοι της Adler δεν θα υπάρχουν, αλλά θα αντικατασταθούν με άλλους. 8) Στην επικοινωνία, να μπουν και οι ώρες λειτουργίας και η νέα διεύθυνση. 9) Στην εμφάνιση στην αναζήτηση στο google, να υπάρχουν κάτω από την διεύθυνση, ξεχωριστά οι εντολές που θα οδηγούν απευθείας στις κατηγορίες προϊόντων και στην «επικοινωνία». 10) Google Analytics. 11) Δυνατότητα παρέμβασης στο site. 1.1 Περιεχόμενο Μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφορες τεχνικές προβολής του περιεχομένου μιας σελίδας, μεταξύ αυτών: κινούμενα σχέδια, γραφιστική, αλληλεπίδραση ανθρώπου-υπολογιστή, μάρκετινγκ, φωτογραφία, βελτιστοποίηση μηχανών αναζήτησης και τυπογραφία. 1.2 Τεχνολογίες Τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στην ανάπτυξη ιστοσελίδων: γλώσσες σελίδας: HTML και XHTML φύλλα στυλ CSS γλώσσες περιγραφής δεδομένων: XML, JSON γλώσσες προγραμματισμού σεναρίων: Perl, PHP, Python, Ruby πλατφόρμες: ASP και ASP.NET της Microsoft, Java Enterprise της Sun, agile frameworks όπως το Django και το Ruby on Rails συγγραφή κώδικα στην πλευρά του πελάτη: Javascript 4

6 1.3 Σχεδιασμός Σελίδων Ιστού (Web Design) (Βιβλιογραφία [1], [2]) Ο σχεδιασμός στο Διαδίκτυο αφορά την ικανότητα δημιουργίας παρουσιάσεων περιεχομένου (συνήθως κειμένου ή πολυμέσων) οι οποίες φτάνουν στον τελικό-χρήστη μέσω του Παγκόσμιου Ιστού, με τη χρήση λογισμικού όπως ένας φυλλομετρητής (web browser) ή άλλου λογισμικού σχεδιασμένου για το διαδίκτυο όπως η τηλεόραση μέσω διαδικτύου, κινητών τηλεφώνων κλπ. Η ιστοσελίδα είναι ένα ηλεκτρονικό αρχείο ή ένα σύνολο από ηλεκτρονικά αρχεία που υπάρχουν σε έναν ή και περισσότερους εξυπηρετητές (server/servers) και παρουσιάζει κείμενα και εφαρμογές πολυμέσων στον τελικό-χρήστη. Τέτοια στοιχεία όπως κείμενο, εικόνες (σύμφωνα με τα πρότυπα SVG, BMP, GIF, JPEG ή PNG) και φόρμες μπορούν να τοποθετηθούν στη σελίδα με τη χρήση γλωσσών σήμανσης υπερκειμένου όπως HTML/XHTML/XML. Η αναπαραγωγή πιο σύνθετων πολυμέσων (ανυσματικών γραφικών, βίντεο, ήχων, γραφικών με ενσωματωμένο ήχο και εικόνα) μπορεί να γίνει με πρόσθετα (plug-ins) όπως το Flash, το QuickTime, το περιβάλλον χρόνου εκτέλεσης Java, κ.α. ή με τεχνολογίες όπως οι γλώσσες σήμανσης (X) HTML5, XML και MathML, και το πρότυπο φύλλων στυλ CSS 3. Γενικότερα οι ιστοσελίδες διαχωρίζονται σε στατικές και δυναμικές: Οι στατικές δεν αλλάζουν περιεχόμενο και διάταξη (layout) με οποιοδήποτε αίτημα εκτός και αν ο προγραμματιστής αναβαθμίσει (update) τη σελίδα. Μια απλή HTML σελίδα είναι παράδειγμα στατικού περιεχομένου. Οι δυναμικές προσαρμόζουν το περιεχόμενο και/ή την εμφάνισή τους σύμφωνα με την καταχώρηση/αλληλεπίδραση ή τις αλλαγές του τελικού χρήστη στο περιβάλλον προγραμματισμού (χρήστης, ώρα, τροποποιήσεις στη βάση δεδομένων, κτλ.) Το περιεχόμενο μπορεί να αλλάζει στον υπολογιστή του τελικού-χρήστη με τη χρήση των γλωσσών προγραμματισμού που εκτελούνται στον υπολογιστή του χρήστη (JavaScript, VBScript, Actionscript, etc.). Το περιεχόμενο στις δυναμικές σελίδες συχνά μεταφράζεται στον εξυπηρετητή (server) μέσω γλωσσών προγραμματισμού που εκτελούνται στον εξυπηρετητή (Perl,PHP, ASP, JSP, ColdFusion,.NET κτλ.). Με την συνεχόμενη ειδίκευση στην τεχνολογίας της Πληροφορικής δημιουργείται η ανάγκη διαχωρισμού της Σχεδιασμού Ιστοσελίδων από τον Προγραμματιστή Ιστοσελίδων. Για τη διαδικασία σχεδιασμού μιας ιστοσελίδας, μιας εφαρμογής ή ενός πολυμέσου για το διαδίκτυο μπορεί να συνδυάζονται πολλοί κλάδοι όπως animation, συγγραφή, επικοινωνιακός σχεδιασμός, εταιρική ταυτότητα, σχεδιασμός γραφικών, αλληλεπίδραση ανθρώπου-υπολογιστή, αρχιτεκτονική υπολογιστών, σχεδιασμός αλληλεπίδρασης, marketing, φωτογραφία, βελτιστοποίηση μηχανών αναζήτησης και τυπογραφία. Τα εργαλεία και οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: Γλώσσες σήμανσης: HTML, XHTML, XML Γλώσσες φύλλων στυλ: CSS, XML 5

7 Σενάρια στον πελάτη (Client-side scripting): JavaScript Σενάρια στον εξυπηρετητή (Server-side scripting): PHP, ASP, Perl, Ruby/Ruby on Rails Τεχνολογίες βάσεων δεδομένων: MySQL, PostgreSQL, Microsoft SQL Server Τεχνολογίες πολυμέσων: Flash, Silverlight Οι ιστοσελίδες μπορούν να είναι στατικές ή δυναμικές που αναπροσαρμόζουν αυτόματα το περιεχόμενό τους ή την εμφάνισή τους βασιζόμενες σε μια ποικιλία παραγόντων, όπως μια καταχώρηση από τον τελικό-χρήστη, μια καταχώρηση ή αλλαγή στο περιβάλλον προγραμματισμού από τον χειριστή της ιστοσελίδας ( όπως εν παραδείγματι μια μορφοποίηση της βάσης δεδομένων). Εξαιτίας της συνεχούς εξειδίκευσης στους τομείς της επικοινωνιακής Πληροφορικής, δημιουργείται μια σαφής τάση διαχωρισμού του σχεδιασμού στο Διαδίκτυο από την ανάπτυξη του διαδικτύου ως μέσου ροής της πληροφορίας και των αγαθών προς όλες τις διαδικτυακές υπηρεσίες. Στις δυναμικές ιστοσελίδες, το περιεχόμενο της ιστοσελίδας, αποθηκεύεται και αντλείται δυναμικά από μία ή περισσότερες βάσεις δεδομένων (π.χ. MySQL), ενώ διαθέτουν εκτός από το frontend (user interface) και το backend (administration area) μέσω του οποίου γίνεται εύκολα η διαχείριση του περιεχομένου της ιστοσελίδας. Έτσι συνολικά η web εφαρμογή συναντάται συνήθως ως CMS (content management system), δηλαδή σύστημα διαχείρισης περιεχομένου. 1.4 Προσβασιμότητα Ιστοσελίδων Για να είναι προσβάσιμη μια ιστοσελίδα θα πρέπει να ακολουθεί κάποιες αρχές προσβασιμότητας. Αυτές οι αρχές είναι γνωστές ως WCAG όταν μιλάμε για το περιεχόμενο και μπορούν να ομαδοποιηθούν στις ακόλουθες κατηγορίες. Χρήση σημασιολογικής σήμανσης (semantic markup), η οποία προσφέρει μια ενιαία δομή στο αρχείο. Το semantic markup επίσης αναφέρεται στην οργάνωση της δομής της ιστοσελίδας αλλά και στην ανακοίνωση/έκδοση/δημιουργία ορισμών των διαδικτυακών υπηρεσιών με τρόπο ώστε να είναι αναγνωρίσιμες από άλλες διαδικτυακές υπηρεσίες σε διαφορετικές ιστοσελίδες. Τα πρότυπα για το semantic web θέτονται βάσει IEEE. Χρήση έγκυρων γλωσσών σήμανσης που να ανταποκρίνονται σε ένα δημοσιευμένο DTD ή Schema. Να παρέχει το ισοδύναμο της πληροφορίας σε κείμενο για κάθε πληροφορία που παρέχεται με γραφικά ή πολυμέσα. Να χρησιμοποιεί συνδέσμους ενσωματωμένους στο κείμενο. Να μην χρησιμοποιεί πλαίσια. Χρήση CSS αντί για HTML για την κατασκευή πινάκων. Συγγραφή της σελίδας με τρόπο τέτοιο ώστε όταν ο κώδικας διαβαστεί γραμμή προς γραμμή από user agents (όπως είναι τα screen readers) να παραμένει ευανάγνωστος. 6

8 Παρόλα αυτά η W3C επιτρέπει ως εξαίρεση στους πίνακες που προορίζονται για εμφάνιση στην ιστοσελίδα να παραμένουν κατανοητοί όταν γραμμικοποιούνται ή σε περίπτωση που κάτι αντίστοιχο μπορεί να εφαρμοστεί. Η προσβασιμότητα των ιστοσελίδων αλλάζει επίσης εξαιτίας των Συστημάτων Διαχείρισης Περιεχομένου (Content Management Systems), τα οποία επιτρέπουν να γίνονται αλλαγές στις ιστοσελίδες χωρίς να απαιτείται ιδιαίτερη γνώση από προγραμματισμό. Η Ανάπτυξή ιστοσελίδων απαιτεί τη συνεργασία πολλών διαφορετικών στοιχείων ώστε το διαδίκτυο να είναι προσβάσιμο σε ανθρώπους με αναπηρίες. Αυτά τα στοιχεία περιλαμβάνουν: 1. Περιεχόμενο η πληροφορία που υπάρχει σε μια ιστοσελίδα ή σε κάποια εφαρμογή του διαδικτύου περιλαμβάνει: 2. Τη φυσική πληροφορία όπως κείμενο, εικόνες και ήχους 3. Κώδικα ή επισήμανση που διευκρινίζει τη δομή, παρουσίαση κλπ. 4. Προγράμματα πλοήγησης, προγράμματα αναπαραγωγής πολυμέσων κλπ. 5. Υποβοηθητική τεχνολογία, για ορισμένες περιπτώσεις screen readers, εναλλακτικό πληκτρολόγιο, διακόπτες, προγράμματα σάρωσης κλπ. 6. Γνώση του επιπέδου των χρηστών, των εμπειριών τους και σε ορισμένες περιπτώσεις προσαρμοσμένες στρατηγικές με χρήση του διαδικτύου 7. Προγραμματιστές-Σχεδιαστές, συγγραφείς κτλ., συμπεριλαμβανομένου Προγραμματιστών με αναπηρίες και χρηστών που συνεισφέρουν στη διαμόρφωση του περιεχομένου 8. Συντακτικών εργαλείων προγραμμάτων που κατασκευάζουν ιστοσελίδες 9. Εργαλεία Αξιολόγησης Εργαλείων αξιολόγησης της Διαδικτυακή Προσβασιμότητας, HTML εγγυητών (HTML validators), CSS εγγυητών (CSS validators), κλπ. 1.5 Ιστορικά Στοιχεία Ο Τιμ Μπέρνερς-Λι δημοσίευσε αυτό που σήμερα θεωρούμε ότι ήταν η πρώτη ιστοσελίδα των Αύγουστο του Ο Τιμ Μπέρνερς-Λι ήταν ο πρώτος που συνδύασε τη Διαδικτυακή επικοινωνία (μέσω της οποίας μετέφερε την ηλεκτρονική αλληλογραφία και το Usenet επί δεκαετίες) με υπερκείμενο (Hypertext) (το οποίο επίσης υπήρχε για δεκαετίες με περιορισμένες δυνατότητες στην αναζήτηση πληροφοριών οι οποίες ήταν αποθηκευμένες σε έναν μόνο υπολογιστή). Οι ιστοσελίδες γράφονται σε γλώσσες σήμανσης κειμένου (markup languages) που ονομάζονται HTML. Οι προγενέστερες εκδόσεις της HTML ήταν περιορισμένων δυνατοτήτων, μόνο για να δίνουν στην ιστοσελίδα τη βασική της δομή (Επικεφαλίδες και παραγράφους), και τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν υπερκείμενο. Αυτή ήταν μια νέα μορφή επικοινωνίας διαφορετική από τις ήδη υπάρχουσες-οι χρήστες μπορούν να οδηγηθούν σε άλλες σελίδες με συνεχόμενα συνδέσμων (hyperlinks). Από το πρώτο website που κατασκευάσθηκε μέχρι την ενσωμάτωση της HTML, από το FLASH μέχρι το Responsive Design του σήμερα. 1991: η χρονιά που κατασκευάσθηκε και βγήκε on-air το πρώτο website, μια απλή σελίδα κειμένου (μαύρα γράμματα σε λευκό φόντο και σύνδεσμοι σε έντονο μπλε). 1993: τότε ουσιαστικά εμφανίστηκε το Web design, καθώς το 1993 ήταν χρονιά- σταθμός με την εμφάνιση browsers που υποστήριζαν εικόνες. 7

9 1994: Μας συστήνεται η γλώσσα προγραμματισμού HTML. Μέχρι το 1996: Γνωρίσαμε επιπλέον γραμματοσειρές και χρωματιστά backgrounds (πέρα από το λευκό φόντο) και τα Layouts με πολλαπλά επίπεδα κολώνες και σειρές (Tablebased Layouts). Μέχρι το 2000: Εμφανίστηκε το CSS (Cascading Style Sheets), πολύτιμο εργαλείο για τους designers, που μπορούσαν να δημιουργήσουν παρόμοιες σελίδες χωρίς να χρειαστεί να τις κατασκευάσουν εξ αρχής. Χάρη στο CSS, επετεύχθη η βελτιστοποίηση της τεχνικής δόμησης της σελίδας και ο περισσότερος δημιουργικός έλεγχος από τους designers. Στα τέλη του 1990 επίσης γνωρίζουμε το FLASH ενώ στις αρχές του 2000 εμφανίζονται browsers ικανοί να υποστηρίξουν CSS-based animations : Η εμφάνιση του.com (dot-com) δημιούργησε σκληρότερο ανταγωνισμό και έφερε στο προσκήνιο νέες ανάγκες που θα εξυπηρετούσαν σκοπούς όπως: λειτουργικότητα, φιλικό εικαστικό, εύκολη πλοήγηση, ελαχιστοποίηση χρόνου απόκρισης σελίδας. Απαιτήσεις που έφεραν τα πάνω- κάτω στο web design και ηγήθηκαν της μεταφοράς από τα βαριά και fancy flash sites στα minimal & καθαρά sites του σήμερα. 1.6 Σχεδιασμός Ιστοσελίδων (Βιβλιογραφία [5]) Ο σκοπός του σχεδιασμού στο Διαδίκτυο είναι πολυσύνθετος αλλά βασικός κατά την εφαρμογή του. Πριν τη δημιουργία και το «ανέβασμα» μιας ιστοσελίδας είναι σημαντικό να σχεδιαστεί ακριβώς ότι είναι αναγκαίο για την ιστοσελίδα. Είναι πολύ σημαντικό να αποφασιστούν, το κοινό στο οποίο θα απευθύνεται, ο σκοπός της δημιουργίας της και το περιεχόμενο της. 1.7 Περιεχόμενο Ο σχεδιασμός που αφορά το διαδίκτυο είναι κατά μία έννοια παρόμοιος με την κλασσική τυπογραφία. Κάθε ιστοσελίδα είναι ένα σύνολο αναπαραγόμενων πληροφοριών, όπως ένα βιβλίο και κάθε σελίδα της ιστοσελίδας είναι το αντίστοιχο της σελίδας ενός βιβλίου. Ωστόσο στο web design χρησιμοποιείται ένα πλαίσιο εργασίας (framework) βασισμένο σε ένα ψηφιακό κώδικα και σε μια τεχνολογία απεικονίσεων για να δημιουργήσει και να διατηρήσει ένα περιβάλλον που θα διανέμει την πληροφορία σε πολλαπλές μορφές αρχείων (formats) όπως pdf, html, doc, κλπ. Οι δυνατότητες του web design το καθιστούν αδιαμφισβήτητα ως τον πλέον κομψό και σύνθετα αναπτυσσόμενο τρόπο επικοινωνίας στο σημερινό κόσμο. 8

10 2. Τα τέσσερα στάδια δημιουργίας ενός website 2.1 Φάση ανάλυσης Ανάλυση και κατανόηση των αναγκών: ποιοι είναι οι στόχοι του website; Λειτουργική ανάλυση: ποια είναι η μορφή και η λειτουργία των εφαρμογών στο website και ανάλογα με το ρόλο του χρήστη (διαχειριστής, επισκέπτης, αγοραστής ); Ανάλυση της αρχιτεκτονικής των πληροφοριών και της εργονομίας: πώς είναι οργανωμένο το περιεχόμενο στο website; Πώς ανταποκρίνεται αυτή η ιεράρχηση στις ανάγκες του επισκέπτη; Τεχνολογική ανάλυση: ποιες τεχνολογίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή του website; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε τεχνολογίας που ενδεχομένως να χρησιμοποιηθεί; Δημιουργική Ανάλυση: ποιος είναι ο καταλληλότερος σχεδιασμός (design); 2.2 Φάση υλοποίησης Η φάση αυτή περιλαμβάνει τον προγραμματισμό και την ανάπτυξη των σελίδων (pages) του website, την ανάπτυξη του εικαστικού θέματος και άλλων, κατά περίπτωση, δημιουργικών στοιχείων (ήχος, video κτλ.) τη «μετάφραση» του περιεχομένου σε γλώσσα προγραμματισμού (π.χ. κώδικα HTML) και την ενσωμάτωση των στοιχείων στο εργαλείο διαχείρισης περιεχομένου, αν είναι απαραίτητο. 2.3 Δοκιμή και έναρξη παραγωγής Η φάση αυτή διασφαλίζει την καλή λειτουργία της τοποθεσίας, τόσο στο ορατό τμήμα της (παράδειγμα: σελίδες και εφαρμογές που χρησιμοποιεί ο χρήστης) όσο και στο αόρατο τμήμα της (παράδειγμα: εργαλείο διαχείρισης περιεχομένου). Παράλληλα με την εργασία του τεχνικού που θα κάνει τις δοκιμές, η τελική δοκιμή μπορεί να γίνει με τη βοήθεια ενός πάνελ χρηστών, που θα είναι αντιπροσωπευτικό της ομάδας-στόχος στην οποία απευθύνεται η διαδικτυακή τοποθεσία. Ανάλογα με τα δικά τους σχόλια, μπορούν να γίνουν οι τελευταίες προσαρμογές πριν βγει στον «αέρα» το website, δηλαδή τα επίσημα «εγκαίνιά» του στο Internet. 2.4 Συντήρηση και ενημέρωση Αφού η τοποθεσία «ανέβει» στο Internet, θα πρέπει να ενημερώνεται, να προστίθενται νέες λειτουργίες αν είναι απαραίτητο, καθώς και να διορθώνονται τα ενδεχόμενα σφάλματα που δεν 9

11 εντοπίστηκαν στη φάση των δοκιμών. Με λίγα λόγια: μια διαδικτυακή τοποθεσία πρέπει να παραμένει «ζωντανή» μετά τη δημοσίευσή της. Είναι προφανές, ότι η παραγωγή ενός website δεν μπορεί να αποτελεί πλέον έργο ενός τεχνικού υπολογιστών. Χρειάζεται τις υπηρεσίες διαφόρων ειδικών: γραφίστες, σχεδιαστές εργονομίας, προγραμματιστές, τεχνικούς δοκιμών, ειδικούς πνευματικών δικαιωμάτων κ.λπ. Ένας από τους βασικότερους παράγοντες για τη δημιουργία ενός website είναι η καλή συνεργασία αυτών των ειδικών στο πλαίσιο της ίδιας ομάδας. Παραγωγή ενός website: τα σωστά ερωτήματα Αυτό το εγχειρίδιο δυστυχώς δεν μπορεί να αποτελέσει εξαντλητικό οδηγό αναφορικά με τη διαχείριση της παραγωγής ενός website. Εδώ σας προτείνουμε ορισμένες ιδέες για σκέψη όταν πρόκειται να δημιουργήσετε ένα καινούριο website ή να ανανεώσετε ένα ήδη υπάρχον website. Ποιος είναι ο στόχος του website; Ένα website έχει πάντοτε ένα σωστά καθορισμένο στόχο. Οι στόχοι μπορούν να είναι πολλαπλοί, για παράδειγμα: Να δημιουργηθεί μια σχέση με τον επισκέπτη, ζητώντας του, για παράδειγμα, τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για να του αποσταλεί, στη συνέχεια, ένα ενημερωτικό δελτίο. Να περιοριστούν ορισμένα κόστη (παράδειγμα: κλήσεις στο τηλεφωνικό κέντρο) διευκολύνοντας την προσπέλαση ορισμένων τύπων πληροφοριών. Να γίνει μια συναλλαγή με τον καταναλωτή, καθώς θα έχει τη δυνατότητα να αγοράσει μέσω Διαδικτύου ένα αγαθό ή μια υπηρεσία. Να δημιουργηθεί μια προθήκη αξιολόγησης της εταιρείας, των προϊόντων σας ή των υπηρεσιών σας. Αφού προσδιοριστεί ο στόχος, στη συνέχεια θα πρέπει να προσδιορίσετε τις παραμέτρους εκείνες που θα σας διασφαλίσουν την επιτυχία του website σας: αριθμό επισκεπτών, αριθμό τακτικών επισκεπτών, ενημέρωση των μηχανών αναζήτησης, μετατροπή (conversion) του επισκέπτη σε πελάτη ή σε συνδρομητή του ενημερωτικού δελτίου, όγκος πωλήσεων, επανάληψη αγορών από τον ίδιο πελάτη... Με άλλα λόγια, πρέπει να προσδιοριστούν οι δείκτες που θα καθορίσουν την απόδοση της επένδυσης στο έργο (ROI Return on Investment). Η διαδικασία αυτή προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη χρήση ενός εργαλείου μέτρησης επισκεψιμότητας (Web Analytics). 10

12 Ποιο εργαλείο διαχείρισης περιεχομένου; Tο εργαλείο διαχείρισης περιεχομένου (CMS - Content Management System) επιτρέπει την ενημέρωση των πληροφοριών από τον ίδιο το διαχειριστή, χωρίς την παρέμβαση τεχνικού. Στο στάδιο της επιλογής ενός εργαλείου CMS, θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι αυτό που θα επιλέξετε θα καλύψει συνολικά τις ανάγκες σας. Παραδείγματα: Πόσες γλώσσες υποστηρίζονται στην τοποθεσία; Το εργαλείο CMS επιτρέπει την εύκολη διαχείριση όλων αυτών; Ποιους τύπους περιεχομένου θα πρέπει να μπορεί να διαχειρίζεται το εργαλείο CMS: κείμενο, βίντεο, φωτογραφίες ; Το εργαλείο CMS επιτρέπει την εύκολη αλλαγή των «meta-tag» μιας σελίδας, προκειμένου να είναι εύκολη η καταχώρησή της (indexing) από τις μηχανές αναζήτησης (search engines); Είναι δυνατή η προσθήκη νέων ενοτήτων στο εργαλείο CMS: ενημερωτικό δελτίο, φόρουμ, ενότητα ηλεκτρονικού εμπορίου κτλ. Το εργαλείο CMS απαιτεί γνώσεις κώδικα HTML ή μπορείτε να εργαστείτε σε βάση «WYSIWTG» (What you see is what you get - αυτό που βλέπετε αυτό παίρνετε), όπως σε λογισμικό επεξεργασίας κειμένου; Ποια είναι η διαδικασία δημοσίευσης μιας νέας σελίδας στην τοποθεσία; Ποια είναι τα διάφορα στάδια έγκρισης του περιεχομένου («content workflow») από τους υπευθύνους; Η διαδικτυακή τοποθεσία επικεντρώνεται αποκλειστικά στη διαχείριση περιεχομένου ή μπορεί να ενσωματωθεί σε μια σειρά άλλων εργαλείων (CRM, ERP ); Ποιο πρέπει να είναι το επίπεδο ασφαλείας των πληροφοριών; Ποιο είναι το επίπεδο υπηρεσιών που θα πρέπει να διασφαλιστεί; To website αποτελεί πλέον business critical εφαρμογή, η κακή λειτουργία της οποίας μπορεί να κοστίσει χιλιάδες ή και εκατομμύρια ευρώ στον κάτοχό της. Για τον λόγο αυτό, χρήσιμο θα είναι να συνάψετε μια «σύμβαση επιπέδου παρεχόμενων υπηρεσιών» με τον συνεργάτη που θα αναλάβει την υλοποίηση. Αυτός ο τελευταίος θα πρέπει λοιπόν να σεβαστεί ορισμένα κριτήρια απόδοσης, τα οποία θα προσδιορίσετε από κοινού. Παράδειγμα: σε περίπτωση που η τοποθεσία θα βρεθεί εκτός λειτουργίας, εντός ποιου χρονικού διαστήματος θα πρέπει ο συνεργάτης να εντοπίσει και να λύσει το πρόβλημα; Ποιο θα πρέπει να είναι το επίπεδο διαθεσιμότητας και ο χρόνος απόκρισης της τοποθεσίας σας, ειδικότερα κατά τις ώρες αιχμής της επισκεψιμότητας; Ποια θα είναι η χρέωση για τις επεμβάσεις αυτές; Αυτά τα ερωτήματα θα πρέπει να τεθούν στις πρώτες φάσεις εκπόνησης ενός έργου, προκειμένου να αποφευχθούν οι δυσάρεστες εκπλήξεις αργότερα. 11

13 3. Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS) Ο όρος Content Management Systems (CMS) αρχικά χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει τα συστήματα δημοσίευσης ιστοσελίδων στο Διαδίκτυο γενικότερα, καθώς επίσης και για τα προγράμματα διαχείρισης περιεχομένου ευρύτερα. Τα πρώτα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου αναπτύσσονταν εσωτερικά στους οργανισμούς από το τεχνικό τους τμήμα, καθώς ήταν απαραίτητα για την δημοσιοποίηση ενός μεγάλου όγκου υλικού, από ηλεκτρονικά περιοδικά και εφημερίδες των επιχειρήσεων μέχρι την δημοσίευση και αποστολή των εταιρικών newsletters. Το 1995, η εταιρία CNET αποφάσισε να επεκτείνει το εσωτερικό σύστημα διαχείρισης περιεχομένου, που χρησιμοποιούσε, για την δημοσίευση ηλεκτρονικού υλικού και να δημιουργήσει την ξεχωριστή εταιρία Vignette. Στόχος της ήταν να εκμεταλλευτεί εμπορικά τα CMS. Στην διάρκεια της δεκαετίας που ακολούθησε η αγορά εξελίχτηκε και σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν περί τις 500 εφαρμογές CMS κάθε είδους. Η αγορά εξελίσσεται συνεχώς αναγκάζοντας τους οργανισμούς να ενημερώνονται συνεχώς για τις εξελίξεις και να μετακινούνται στα συστήματα, που πλέον καλύπτουν ακόμη περισσότερο τις ανάγκες τους. Τα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (ΣΔΠ, Content Management Systems, CMS) είναι διαδικτυακές εφαρμογές που επιτρέπουν την online τροποποίηση του περιεχομένου ενός δικτυακού τόπου. Οι διαχειριστές μέσω του διαδικτύου ενημερώνουν το περιεχόμενο στο ΣΔΠ, το οποίο είναι εγκατεστημένο σ ένα διακομιστή. Οι αλλαγές αυτές γίνονται αυτόματα διαθέσιμες πάλι μέσω του διαδικτύου, σε όλους τους επισκέπτες και χρήστες του δικτυακού τόπου. 3.1 Επιχειρησιακά συστήματα διαχείρισης περιεχομένου Ένα επιχειρησιακό σύστημα διαχείρισης περιεχομένου (ECMS - Enterprise Content Management System), ασχολείται με το περιεχόμενο, τα έγγραφα, τα στοιχεία και τα παραστατικά που σχετίζονται με τις οργανωτικές διαδικασίες μιας επιχείρησης. Ο σκοπός και το αποτέλεσμα είναι να διαχειρίζεται το περιεχόμενο και τις αδόμητες πληροφορίες του οργανισμού, με όλες τους τις ποικιλίες μορφής και τοποθεσίας. 3.2 Συστήματα διαχείρισης περιεχομένου ιστού Η διαχείριση περιεχομένου ιστοσελίδων (WCM) είναι ένα σύστημα CMS σχεδιασμένο για να απλοποιήσει τη δημοσίευση του δικτυακού περιεχομένου των web sites και των κινητών συσκευών, μεταξύ άλλων, επιτρέπει στους δημιουργούς περιεχομένου να υποβάλουν περιεχόμενο χωρίς να απαιτεί τεχνική γνώση HTML ή μεταφόρτωση των αρχείων. Πολλά web-based συστήματα διαχείρισης περιεχομένου υφίστανται τόσο Ανοιχτού Κώδικα όσο και με εμπορικά κατοχυρωμένα πνευματικά δικαιώματα. Ωστόσο, αυτός είναι ένας τομέας στον 12

14 οποίο το OSS (Open Source Software) έχει αποκτήσει δεσπόζουσα θέση έναντι των ιδιοκτησιακής μορφής ομολόγων του. 3.3 Σύστημα διαχείρισης περιεχομένου εξαρτημάτων λογισμικού (Component) Χρησιμοποιώντας ένα στοιχείο του συστήματος διαχείρισης περιεχομένου, το περιεχόμενο αποθηκεύεται και αποτελεί αντικείμενο διαχείρισης σε επίπεδο υπό-εγγράφου (ή εξαρτήματος), για μεγαλύτερη επαναχρησιμοποίηση του περιεχομένου. Ανοικτού ή Κλειστού κώδικα CMS: Τα Συστήματα διαχείρισης περιεχομένου χωρίζονται σε αυτά του ανοιχτού κώδικα (open source) και αυτά του κλειστού κώδικα (closed source ή custom). Διαφορές ανάμεσα σε κλειστού και ανοιχτού κώδικα CMS: Ανοιχτού κώδικα CMS SEO friendly Ευχρηστία Χαμηλό κόστος, καθώς δεν απαιτείται ιδιαίτερη δουλειά από πλευράς development Γρήγορο στην υλοποίηση Πολλά λειτουργικά λάθη, τα λεγόμενα στην ορολογία των developers bugs, έχουν διορθωθεί καθώς ο κώδικας είναι προσβάσιμος από τον καθένα και η εκτεταμένη χρήση τους έχει φέρει πολλές φορές τους developers αντιμέτωπους με προβλήματα τα οποία καλούνται να επιλύσουν Ένα σφάλμα ασφαλείας θα παρατηρηθεί άμεσα και θα προσπαθήσουν εκατομμύρια προγραμματιστές εντός λίγων ωρών να το λύσουν. Μερικά από τα ποιο δημοφιλή CMS ανοιχτού κώδικα. Joomla Το Joomla είναι ένα ελεύθερο και ανοικτού κώδικα σύστημα διαχείρισης περιεχομένου. Χρησιμοποιείται για τη δημοσίευση περιεχομένου στον παγκόσμιο ιστό (World Wide Web) και σε τοπικά δίκτυα - intranets. Είναι γραμμένο σε PHP και αποθηκεύει τα δεδομένα του στη βάση MySQL. Το βασικό χαρακτηριστικό του είναι ότι οι σελίδες που εμφανίζει είναι δυναμικές, δηλαδή δημιουργούνται την στιγμή που ζητούνται. Ένα σύστημα διακομιστή(server) όπως είναι ο Apache λαμβάνει τις αιτήσεις των χρηστών και τις εξυπηρετεί. Το Joomla μπορεί να χρησιμοποιηθεί κυρίως για: Προσωπικές ιστοσελίδες Ιστοσελίδες για εταιρείες με μικρές ή μέτριες ανάγκες Directories Μικρά φόρουμ συζητήσεων Έχει αξιοπρεπές shopping cart (virtuemart), το οποίο είναι δωρεάν. 13

15 Wordpress Το WordPress είναι ελεύθερο και ανοικτού κώδικα λογισμικό ιστολογίου και πλατφόρμα δημοσιεύσεων, γραμμένο σε PHP και MySQL. Συχνά τροποποιείται για χρήση ως Σύστημα διαχείρισης περιεχομένου (ΣΠΔ ή CMS). Έχει πολλές δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένων μιας αρχιτεκτονικής για πρόσθετες λειτουργίες, και ενός συστήματος προτύπων. Το WordPress χρησιμοποιείται σε περισσότερα από το 14% των μεγαλύτερων ιστότοπων. Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στις 27 Μαΐου 2003, από τον Matt Mullenweg ως παραλλαγή του b2/cafelog. Από τον Φεβρουάριο του 2011, η έκδοση 3.0 έχει ληφθεί περισσότερες από 32,5 εκατομμύρια φορές. Το WordPress μπορεί να χρησιμοποιηθεί κυρίως για: Προσωπικά μικρά blogs ενώ με τα κατάλληλα plugins αποτελεί καλή λύση για μέτριου μεγέθους portals ή blogs. Μικρά φόρουμ συζητήσεων Ιστοσελίδες εταιρικές με μικρές ανάγκες. Drupal Το Drupal είναι ένα αρθρωτό σύστημα διαχείρισης περιεχομένου (Content Management System, CMS) ανοικτού/ελεύθερου λογισμικού, γραμμένο στη γλώσσα προγραμματισμού PHP. Το Drupal, όπως πολλά σύγχρονα CMS, επιτρέπει στο διαχειριστή συστήματος να οργανώνει το περιεχόμενο, να προσαρμόζει την παρουσίαση, να αυτοματοποιεί διαχειριστικές εργασίες και να διαχειρίζεται τους επισκέπτες του ιστότοπου και αυτούς που συνεισφέρουν. Παρόλο που υπάρχει μια πολύπλοκη προγραμματιστική διεπαφή, οι περισσότερες εργασίες μπορούν να γίνουν με λίγο ή και καθόλου προγραμματισμό. Το Drupal ορισμένες φορές περιγράφεται ως «υποδομή για εφαρμογές ιστού», καθώς οι δυνατότητές του προχωρούν παραπέρα από τη διαχείριση περιεχομένου, επιτρέποντας ένα μεγάλο εύρος υπηρεσιών και συναλλαγών. Το Drupal μπορεί να εκτελεστεί σε διάφορες πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένων των λειτουργικών συστημάτων Windows, Mac OS X, Linux, FreeBSD, ή οποιασδήποτε πλατφόρμας που υποστηρίζει είτε το διακομιστή ιστοσελίδων Apache HTTP Server (έκδοση 1.3+), είτε το Internet Information Services (έκδοση IIS5+), καθώς επίσης και τη γλώσσα προγραμματισμού PHP (έκδοση ). Το Drupal απαιτεί μια βάση δεδομένων όπως η MySQL και η PostgreSQL για την αποθήκευση του περιεχομένου και των ρυθμίσεών του. Το Drupal μπορεί να χρησιμοποιηθεί κυρίως για: Μεγάλα portals Φόρουμ συζητήσεων Ιστοσελίδες για εταιρείες με αυξημένες ανάγκες Intranet applications Προσωπικές ιστοσελίδες ή blogs Βιβλιοθήκες Έχει αξιοπρεπές shopping cart (ubercart), αλλά πρέπει να το αγοράσετε. 14

16 Magento Το Magento είναι μία open source e-commerce web εφαρμογή που ξεκίνησε στις 31 Μαρτίου 2008, με το όνομα Bento. Αναπτύχθηκε από την Varien (τώρα το Magento είναι ένα τμήμα του ebay) με τη βοήθεια προγραμματιστών της κοινότητας ανοιχτού κώδικα, αλλά τώρα ανήκει αποκλειστικά και μόνο από στην ebay Inc Το Magento δημιουργήθηκε χρησιμοποιώντας τμήματα του Zend-Framework. Χρησιμοποιεί την οντότητα-χαρακτηριστικό-αξία (EAV) μοντέλο δεδομένων για την αποθήκευση δεδομένων. Η πλατφόρμα του Magento παρέχει την επεκτασιμότητα, ευελιξία και δυνατότητα για την επιχειρηματική ανάπτυξη. Με αυτή έχετε πλήρη ευελιξία και έλεγχο της παρουσίασης, του περιεχομένου και της λειτουργικότητας των e-shops. Τον Νοέμβριο του 2013, η W3Techs εκτιμά ότι το Magento χρησιμοποιήθηκε από 0,9% του συνόλου των ιστοχώρων. DotNetNuke Είναι το πιο διάσημο cms στην πλατφόρμα της.net. Προσωπικά το επιλέγω ως εναλλακτική περίπτωση που χρειάζεται ένα site να τρέχει σε windows server. Έχει αρκετά μεγάλη κοινότητα υποστήριξης και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αντίστοιχα μεγάλα projects όπως το Drupal. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα εκτός από τη δωρεάν έκδοση να αγοράσετε κάποια από τα άλλα πακέτα. Οι διαφορές στο ίδιο το σύστημα είναι ουσιαστικά ανύπαρκτες όποιο πακέτο και να διαλέξετε, η μόνη διαφορά είναι στην υποστήριξη που υπάρχει για το κάθε πακέτο. Moodle Το Moodle (Modular Object Oriented Developmental Learning Environment) είναι ελεύθερο λογισμικό διαχείρισης μαθημάτων (Course Management System), ένα σύστημα διαχείρισης μάθησης Learning Management System (LMS) ή ένα σύστημα εικονικής μάθησης (Virtual Learning Environment VLE), ή πιο απλά ένα πακέτο λογισμικού για τη διεξαγωγή ηλεκτρονικών μαθημάτων μέσω Διαδικτύου, που προσφέρει ολοκληρωμένες υπηρεσίες Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης. Δημιουργήθηκε το 1999 από τον Αυστραλό Martin Dougiamas ως τμήμα του PhD του και σύμφωνα με αυτόν, έχει δημιουργηθεί πάνω στη φιλοσοφία του κοινωνικού δομητισμού. Το Moodle παρέχεται δωρεάν ως ελεύθερο λογισμικό-λογισμικό ανοικτού κώδικα (κάτω από την GNU Public License) και μπορεί να τρέξει σε οποιοδήποτε σύστημα που υποστηρίζει PHP, ενώ έχει τη δυνατότητα να συνδυάζεται με πολλούς τύπους βάσεων δεδομένων (ιδιαίτερα MySQL). Χρησιμοποιείται κυρίως για τις ανάγκες της ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης. Μέχρι στιγμής έχει περισσότερους από εγγεγραμμένους χρήστες και διατίθεται μεταφρασμένο σε περισσότερες από 75 γλώσσες. ez publish Το παραπάνω cms αποτελεί την ιδανική λύση για ευέλικτα projects μεγάλης έκτασης. Το χρησιμοποιούν οι MySQL ( Zend ( ακόμη και η NASA, το National Geographic. Δεν χρειάστηκε ποτέ να το χρησιμοποιήσω, το Drupal με κάλυψε πλήρως. 15

17 Typo3 Το TYPO3 είναι ένα Επαγγελματικό Σύστημα Διαχείρισης Δικτυακού Περιεχομένου ΣΔΠ - (Content Management System CMS) ανοικτού κώδικα για εταιρικούς σκοπούς στο διαδίκτυο ή σε ενδοδίκτυο (intranet). Προσφέρει πλήρη ευελιξία και επεκτασιμότητα υιοθετώντας πολλά προχωρημένα χαρακτηριστικά. Είναι κατάλληλο για την ανάπτυξη μεγάλων δικτυακών τόπων με υψηλή επισκεψιμότητα. Plone Το Plone είναι ένα σύστημα διαχείρισης περιεχομένου (CMS), ανοιχτού κώδικα, το οποίο στηρίζεται στον application server Zope. Και τα δύο συστήματα είναι γραμμένα σε Python.Η ανάπτυξη του Plone ξεκίνησε το 2001 από περίπου 200 προγραμματιστές ανά τον κόσμο. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σταθερό σύστημα, ενώ στα πλεονεκτήματα του περιλαμβάνεται η ασφάλεια, το ισχυρό workflow engine που διαθέτει, οι διευκολύνσεις που δίνει στους διαχειριστές για να προσθέτουν περιεχόμενο, η εξαιρετική μηχανή αναζήτησης που ενσωματώνει, καθώς επίσης και η ίδια η αρχιτεκτονική του, που επιτρέπει στους προγραμματιστές να υλοποιούν συστήματα καλύτερα προσαρμοσμένα στις ανάγκες των χρηστών Κλειστού κώδικα CMS Προσφέρει στο χρήστη μια διαχείριση που ανταποκρίνεται ακριβώς στις ανάγκες του είναι μοναδικό καθώς έχει σχεδιαστεί και υλοποιηθεί αποκλειστικά με βάση τις προδιαγραφές της ιστοσελίδας. Υπάρχουν λιγότερες πιθανότητες να συμβεί μια κακόβουλη επίθεση σε αυτό καθώς ο κώδικας του δεν είναι προσβάσιμος, όμως μπορεί να μην παρατηρηθεί μέχρι να κάνει καταστροφή και όταν αυτή γίνει είσαι εξαρτημένος από τους προγραμματιστές που το κατασκεύασαν. Μερικά από τα ποιο δημοφιλή CMS κλειστού κώδικα: vignette content management Η Vignette είναι μια εταιρεία που έχει ως κύριο στόχο τη μείωση του κόστους των επιχειρήσεων, την αύξηση της παραγωγικότητας και στη βελτίωση της εμπειρίας του χρήστη. Σήμερα πολλές εταιρείες ευελπιστούν να δώσουν καινοτόμες λύσεις σε τέτοιους τομείς. Η λύσεις που παρέχονται από την εταιρεία αυτή στον τομέα της διαχείρισης περιεχομένου web συμπεριλαμβάνουν Portal integration, higher level content management που αποδίδει σημαντικά πλεονεκτήματα. IBM workplace web content management Το IBM Workplace Web Content Management: Αυτό το προϊόν παρέχει μια ευρεία γκάμα λειτουργιών όπως: personalization, το web content management, η διαχείριση εγγράφων και οι λειτουργίες συνεργασίας και παραγωγικότητας στα πλαίσια της επεκτάσιμης υποδομής του WebShere Portal. 16

18 Dynamicweb Είναι προϊόν της Dynamicweb Software Ltd η οποία εξειδικεύεται στην παροχή web-based λύσεις λογισμικού για την επαγγελματική αγορά. Όλα τα προϊόντα είναι modular και έχουν επεκταθεί εύκολα για να ταιριάζουν στις ανάγκες των πελατών. Η Dynamicweb Software Ltd αναπτύσσει τρία κύρια προϊόντα Synkron Via, Dynamicweb ηλεκτρονικού εμπορίου και Dynamicweb CMS. Το Dynamicweb CMS είναι ένα πολυγλωσσικό και φιλικό Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS), το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διαχείριση του περιεχομένου στους δικτυακούς τόπους, extranets και Intranets. Βασίζεται στην τεχνολογία Microsoft.NET και έχει επιλεχθεί σε περισσότερες από εταιρίες και Οργανισμούς σε διάφορες χώρες. (Iterating, 2009). Jalios JCMS Η γαλλική εταιρεία Jalios που εξειδικεύεται σε web based λύσεις προϊόντων ανέπτυξε το JCMS που περιλαμβάνει αρκετά γνωστά χαρακτηριστικά των CMS όπως διαχείριση περιεχομένου, εγγράφων, διασύνδεση, πύλες και πολλά άλλα. Αποτελεί μια αξιοπρεπή λύση για CMS επί πληρωμή από μια εταιρεία εξειδικευμένη σε αυτό. powerfront cms Το PowerFront παρέχει μια ολοκληρωμένη λύση διαχείρισης περιεχομένου που μπορεί να περιλαμβάνει: τη διαχείριση περιεχομένου, τον σχεδιασμό ιστοσελίδων, θέματα ασφάλειας, το ηλεκτρονικό εμπόριο, procurement, reporting options και υποστήριξη. Στόχος της είναι η υποστήριξη ιστοσελίδων των επιχειρήσεων, intranets, extranets ή procurement websites. Κατηγορίες CMS Enterprise content management systems Διαχειρίζεται περιεχόμενο, έγγραφα, και εγγραφές σχετικές με τις οργανωτικές δομές μιας επιχείρησης. Document management systems Διαχείριση και οργάνωση εγγράφων. Learning content management system Διαχείριση προγραμμάτων εκπαίδευσης, τάξεων, online events, προγραμμάτων ηλεκτρονικής μάθησης, εκπαιδευτικού περιεχομένου. Web content management systems Διευκολύνει την οργάνωση, την δημιουργία και την διαχείριση των εγγράφων και άλλων περιεχομένων σε μια ιστοσελίδα. 17

19 3.4 CUSTOM CMS Περιγραφή Είναι ένα διαδικτυακό σύστημα διαχείρισης περιεχομένου. Χρησιμοποιείται για τη δημοσίευση περιεχομένου στον παγκόσμιο ιστό ή σε τοπικά δίκτυα. Ο κώδικας του λογισμικού είναι σε γλώσσα PHP και για την αποθήκευση των δεδομένων χρησιμοποιεί βάση MySQL. Χαρακτηριστική λειτουργία του είναι η εμφάνιση δυναμικών ιστοσελίδων. Για τη λειτουργία του απαιτείται ένα σύστημα εξυπηρετητή όπως είναι ο Apache, ο οποίος εξυπηρετεί τις αιτήσεις που λαμβάνει από τους χρήστες. Η λήψη των δεδομένων γίνεται με αποστολή ερωτημάτων προς τη βάση, ακολουθεί η μορφοποίηση τους και τέλος η αποστολή στον εκάστοτε φυλλομετρητή του χρήστη. Το custom σύστημα διαχείρισης μπορεί να παρέχει ότι επιθυμεί ο πελάτης γιατί κατασκευάζεται εξολοκλήρου από την αρχή και βασίζεται στις ανάγκες κάθε πελάτη. Επίσης μπορεί να κατασκευαστεί σε όσες γλώσσες ο πελάτης επιθυμεί. Συνοπτικά, αναφέρονται ορισμένες δυνατότητες: Το περιεχόμενο στον ιστότοπο μπορεί να ενημερωθεί ή να αλλάξει από οποιονδήποτε υπολογιστή που διαθέτει σύνδεση στο διαδίκτυο. Όσοι μπορούν να συμβάλλουν στην επεξεργασία του περιεχομένου μπορούν να συνεργαστούν χωρίς να χρειάζεται να έχουν ιδιαίτερες γνώσεις. Οι συνεργάτες μπορούν να δημοσιεύσουν περιεχόμενο, σε πλαίσιο συγκεκριμένο που δεν ξεπερνά τις αρμοδιότητες τους. Δεν υπάρχουν περιορισμοί στη δημοσίευση των ιστοσελίδων, ενώ η αναζήτηση συγκεκριμένου περιεχομένου και η αρχειοθέτηση είναι πολύ απλές διαδικασίες. Μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά είναι: Πλήρης μηχανισμός διαχείρισης της βάσης δεδομένων του site, άρθρα, προϊόντα ή υπηρεσίες και ενότητες πλήρως επεξεργάσιμα και εύχρηστα. Οι θεματικές ενότητες μπορούν να προστεθούν από τους συντάκτες. Πλήρως παραμετροποιημένο περιεχόμενο. Χρησιμοποιείστε τον browser για να ανεβάσετε εικόνες για χρήση στο site. Εκτεταμένη Διαχείριση Λειτουργία ταξινόμησης της προβολής των κατηγοριών. Δημοσίευση απεριόριστων σελίδων. Δημόσιο τμήμα (Front-end). Το δημόσιο τμήμα είναι ουσιαστικά αυτό που εμφανίζεται στον φυλλομετρητή του τελικού χρήστη. Τα άρθρα, τα μενού και γενικά όλα τα στοιχεία της ιστοσελίδας που θέλουμε να εμφανίζονται στον χρήστη βρίσκονται στο δημόσιο τμήμα. Περιοχή διαχείρισης (Backend). Η περιοχή διαχείρισης ο πίνακας ελέγχου. Μέσα από εκεί ο διαχειριστής (administrator) κάνει όλες τις τροποποιήσεις που αφορούν στον ιστότοπο. Μπορεί να χειριστεί λειτουργίες όπως πρόσθεση περιεχόμενου, εμφάνιση ή απόκρυψη στοιχείων. 18

20 Μενού. Η πλοήγηση του χρήστη στην ιστοσελίδα γίνεται με την χρήση των μενού. Η δημιουργία τους γίνεται δυναμικά και συνδέονται με ενότητες, κατηγορίες, άρθρα κλπ. Δεν υπάρχει περιορισμός στον αριθμό των μενού στην ιστοσελίδα. Εξατομικευμένο Vs προκατασκευασμένο CMS (Joomla,Drupal, WordPress) Υπάρχουν πολλά που πρέπει να λάβει κανείς υπόψιν του όταν πρόκεται να αποφασίσει σχετικά με ένα CMS. Το πρώτο και σημαντικότερο είναι αν χρησιμοποιήσει ένα ήδη υπάρχον προκατασκευασμένο CMS (WordPress, Drupal, Expression Engine κλπ) ή αν φτιάξει ένα δικό του εξατομικευμένο. Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα και στα 2 και ο μόνος τρόπος για να διαλέξει κανείς την καταλληλότερη λύση, είναι να ξέρει τις ανάγκες του site και με ποιο θα τις εξυπηρετούσε καλύτερα. Τόσο το εξατομικευμένο, όσο και το προκατασκευασμένο CMS προσφέρουν παρόμοια οφέλη χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς και επομένως ο προϋπολογισμός είναι ο καθοριστικός παράγοντας για την απόφαση που παίρνει κανείς ανάμεσα στα δύο. Καθώς λοιπόν μελετούμε τις επιλογές, προσπαθούμε να αποφασίσουμε, με ποιο από τα δυο θα πραγματοποιηθεί ο σκοπός μας και θα ικανοποιηθούν καλύτερα οι ανάγκες μας, σε συνδυασμό με το χαμηλότερο κόστος. Εφαρμογή Το πρώτο που μας απασχολεί είναι αν και κατά ποσο θα χρειαστούμε μια εξατομικευμένη εφαρμογή στο website.αν αυτό χρειάζεται ιδαίτερη λειτουργικότητα, τότε ένα εξατομικευμένο CMS είναι η σωστότερη επιλογή. Με ένα προκατασκευασμένο CMS το προϊόν εμφάνισης θα ακολουθεί τα ήδη υπάρχοντα πρωτόκολλα και αρχιτεκτονική όταν φτιάχνεται το site και η δική σας εφαρμογή και φυσικά θα διαρκέσει πολύ περισσότερο από ο,τι αν φτιάχνατε κάτι χωρίς αρχιτεκτονικούς περιορισμούς. Το εξατομικευμένο CMS δεν περιορίζεται από κανόνες του προκατασκευασμένου και επιτρέπει να αναπτυχθεί το περιεχόμενο του website όπως επιθυμούμε. Τα προκατασκευασμένα CMS έχουν πολλά plug-ins τα οποια επεκτείνουν τι λειτουργικότητα, αλλα αν αυτό για το οποιο ενδιαφέρεσαι είναι κάτι καινούριο στο internet, τότε το εξατομικευμένο CMS μάλλον είναι μια καλύτερη λύση μακροπρόθεσμα. Χρήστες Χρηστες ονομάζουμε αυτούς που θα διαχειρίζονται το CMS και οι δύο παράμετροι που μας ενδιαφέρουν είναι, ο αριθμός χρηστών και το επίπεδο των δεξιοτήτων/ γνώσεων τους.κάθε CMS χειρίζεται χρηστες και ρόλους διαφορετικά, αν έχετε έναν οργανισμό με πολλές βαθμίδες και με πολύ περιγραφική διαδικασία ροής εργασιών, το εξατομικευμένο CMS είναι ίσως καλύτερη επιλογή. Το προκατασκευασμένο CMS έχει συγκεκριμένους ρόλους για τους χρηστες και μερικά ποικίλλουν όσο αφορά το πόση εξατομίκευση επιδέχονται,.έτσι αναγκάζεστε να προσαρμόσετε την δικη σας ροή εργασιών σύμφωνα με το λογισμικό και όχι το αντίθετο. Ένα εξατομικευμένο CMS επιτρέπει στους χρήστες και στο ρόλο τους, να κινηθούν γύρω από τι δικη σας ροή εργασιών, παρέχει σαφήνεια και κατανοητικότητα και επιταχύνει την αποδοχή και τον ενστερνισμό του νέου website. 19

21 Το δεύτερο μέρος αυτού του παράγοντα είναι το κατά ποσο προχωρημένοι είναι οι χρηστες. Εάν δεν πρόκειται για προχωρημένους τότε το κάθε ένα από τα δύο έχει τα πλεονεκτήματα του, ενώ εκπαίδευση θα χρειαστεί και στις δύο περιπτώσεις CMS. Το πλεονέκτημα ενός εξατομικευμένου CMS θα είναι η προσαρμογή τις ταξονομίας ή των ετικετών που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους χρήστες να αναγνωρίσουν ενέργειες και δεδομένα,χρησιμοποιώντας ένα οικείο λεξιλόγιο σε αυτούς.για παράδειγμα, αν δημοσιεύεται ανακοινώσεις τύπου θα επιθυμούσατε το κουμπί μέσα στο CMS να λέει ανακοινωθέντα τύπου αντί για posts ( δημοσιεύσεις). Ένα προκατασκευασμένο CMS έχει ήδη εκ ορισμού προκαθορισμένες ονομασίες για όλες τις λειτουργίες και τα κουμπιά. Επίσης περιλαμβάνει στάνταρ λέξεις όπως themes, modules, ή plug-ins, που μπορεί η αποπροσανατολίζουν ως προς τη χρήση δεδομένων σας ή να φαίνονται παράξενα σε σχέση m αυτήν. Το να χρησιμοποιείς τίτλους διεπαφής οικείους προς τους χρηστες, μπορεί να αποτελέσει μέγιστο παράγοντα για την επιτυχία του site. Ενημερώσεις/ updates Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις δύο επιλογές ως προς την αναβάθμιση του κώδικα. Το να χρησιμοποιείς ένα εξατομικευμένο CMS, σημαίνει ότι φτιάχτηκε μια φορα και συγκεκριμένα για τις δικές σου απαιτήσεις. Σπανια και σίγουρα όχι δωρεάν θα γίνει αναβάθμιση του κώδικα του CMS. Αν επιθυμεί κάποιος να προστεθούν νέες επιλογές και λειτουργίες θα πρέπει η πληρώσει τον σχεδιαστή του λογισμικού. Τα προκατασκευασμένα CMS διαρκώς αναβαθμίζονται, προσφέροντας νέα χαρακτηριστικά, plug-ins, θέματα και επιλογές. Κάτι τέτοιο βοηθάει το CMS να γίνει μια πιο ραφινάτη( εκλεπτυσμένη, λεπτομερής) δουλειά και επίσης η πλειοψηφία των αναβαθμίσεων είναι εντελώς δωρεάν. 20

22 4. Ιστοσελίδα Εικόνα 1.1 Αρχική ιστοσελίδα Metalinox.gr 21

23 Η Ιστοσελίδα έχει υλοποιηθεί με εξατομικευμένο σύστημα διαχείρησης (Custom CMS) και όπως βλέπουμε και στην παραπάνω εικόνα, η αρχική μας σελίδα, αποτελείτε από: 1. Header 2. Top Menu 3. Slideshow 4. Vertical menu 5. Footer 4.1 Header Το Header περιέχει το λογότυπο της ιστοσελίδας μαζί με την κεντρική εικόνα της επιχείρησης. Μέσα σ αυτό βρίσκονται τα κουμπιά που παραπέμπουν στην ελληνική και αγγλική έκδοση των σελίδων της επιχείρησης. 4.2 Top Menu Το top menu αποτελείτε από τα εξής κουμπιά που παραπέμπουν στις αντίστοιχες υποσελίδες: Αρχική, Εταιρία, Προϊόντα, Επικοινωνία. Αρχική: μας πηγαίνει στην κεντρική μας σελίδα. 22

24 Εταιρία: μας πηγαίνει στο προφίλ της εταιρίας. (εικόνα 1.2) Εικόνα 1.2 Προφίλ Εταιρίας 23

25 Προϊόντα: είναι ένα menu που μας επιτρέπει να διαλέξουμε βάση ποιας κατηγορίας θέλουμε να δούμε τα προϊόντα της επιχείρησης και να μας μεταφέρει στις περιγραφές των αντίστοιχων προϊόντων καθώς και στο να δούμε τους καταλόγους των προϊόντων σε μορφή Flip-book ή να τους κάνουμε download σε μορφή pdf. (Εικόνα 1.3) Εικόνα 1.3 Επιλογή Κατηγορίας Προΐόντων 24

26 Εικόνα 1.4 Κατάλογος σε μορφή Flip-Book Εικόνα 1.5 Κατάλογος σε μορφή Flip-Book 25

27 Επικοινωνία: εδώ έχουμε μία φόρμα επικοινωνίας για να μπορεί ο πελάτης, είτε να δώσει κάποια παραγγελία, είτε να ρωτήσει οποιαδήποτε απορία στον υπεύθυνο της επιχείρησης. Έχουμε κάποια στοιχεία για την επιχείρηση (τηλέφωνα επικοινωνίας, φαξ, διεύθυνση επιχείρησης και ώρες λειτουργίας) και τέλος ένα χάρτη για το που βρίσκετε η επιχείρηση, με δυνατότητα επιλογής εφόσον δοθεί η διεύθυνση που βρίσκετε ο πελάτης να του εμφανίσει στο χάρτη τη διαδρομή που πρέπει να ακολουθήσει, ώστε να πάει εκεί που εδρεύει η επιχείρηση. (Εικόνα 1.6) Εικόνα 1.6 Κατηγορία Επικοινωνίας 26