«ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΕΣ - ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ»

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ «ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΕΣ - ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ» ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΤΥΜΤΣΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: Κ α ΚΑΚΑΡΟΥΔΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΣΕΡΡΕΣ 2009

2 «Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους γονείς μου για την εμπιστοσύνη και την στήριξή τους όλα αυτά τα χρόνια» Σέρρες Νοέμβριος

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 1.Πρόσληψη Μισθωτών Είδη συμβάσεων Εργασίας Κανονισμός Εργασίας Πίνακας Εργασίας Προσωπικού Διαδικασία Πρόσληψης Μισθωτών Μεταφορά Έδρας ή Παραρτήματος του εργοδότη Μετακίνηση προσωπικού μεταξύ παραρτημάτων της ίδιας επιχείρησης Περιπτώσεις απώλειας του Ειδικού Βιβλίου Κυρώσεις Πρόσληψη αλλοδαπού Πρόσληψη ανηλίκου Επιχορήγηση επιχειρήσεων για νέες θέσεις εργασίας μισθωτών Διαδικασία υπαγωγής Έναρξη και όροι επιχορήγησης Χρόνος υποχρεωτικής απασχόλησης δεσμεύσεις Βιβλιάριο υγείας Ατομικό Οικογενειακό Δικαιολογητικά για την έκδοση βιβλιαρίου ασθενείας Βιβλίο ημερήσιων δελτίων σε οικοδομικά και τεχνικά έργα Γιατρός εργασίας Τεχνικός ασφαλείας 20 ΑΜΟΙΒΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΜΕΝΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ 2. Μισθός Ημερομίσθιο Νυχτερινή απασχόληση 21 3

4 2.2 Ωράριο εργασίας υπερεργασία Μερική απασχόληση Απασχόληση την Κυριακή ή σε εξαιρέσιμη εορτή Υπερωριακή απασχόληση μισθωτών 27 ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ 3. Γενικά περί μισθοδοσίας Ημέρες εργασίας που αναγνωρίζονται για την ασφάλιση στο ΙΚΑ και για την συνταξιοδότηση Πενθήμερη εβδομαδιαία απασχόληση- Ημέρες ασφάλισης Παρακράτηση και πληρωμή ασφαλιστικών εισφορών Αυτοτελή πρόστιμα Αναλυτική Περιοδική Δήλωση Υπόχρεοι υποβολής ΑΠΔ Συχνότητα υποβολής ΑΠΔ Τρόπος ( Μέσο) υποβολής ΑΠΔ Χρόνος Υποβολής ΑΠΔ Κυρώσεις εκπρόθεσμης ΑΠΔ Διορθωτική Συμπληρωματική ΑΠΔ Τρόπος υπολογισμού του παρακρατημένου φόρου από μισθωτές υπηρεσίες (ΦΜΥ) εργαζομένων (υπαλλήλων και εργατών) χρήσης Λογιστικές εγγραφές της μισθοδοσίας με λογαριασμούς του Γενικού Λογιστικού Σχεδίου Συμπλήρωση βεβαίωσης αποδοχών μισθωτών Υπόχρεοι χορήγησης βεβαίωσης εργοδότη Διαδικασία έκδοσης και υποβολής Εργοδότες οικοδομοτεχνικών έργων Απόσπασμα Ατομικού Λογαριασμού Ασφάλισης Ετικέτα Ασφαλιστικής Ικανότητας Άδεια Σχολική άδεια Άδεια γάμου Επίδομα τέκνων από τον ΟΑΕΔ 47 4

5 3.16 Επίδομα ισολογισμού Επίδομα αδείας Δώρο Χριστουγέννων Δώρο Πάσχα Επίδομα ασθένειας Επίδομα κυοφορίας λοχείας Ειδική παροχή προστασίας μητρότητας Επίδομα ατυχήματος 52 Βιβλιογραφία 53 5

6 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Κάθε νομικής μορφής εταιρεία ή επιχείρηση χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο σύνολο από φορολογικές και λογιστικές λύσεις με υπευθυνότητα και αξιοπιστία έτσι ώστε να υπάρχει μία πορεία εξέλιξης και ανάπτυξης. Γι αυτό και ο λογιστής της θα πρέπει να είναι ενήμερος και για οτιδήποτε έχει σχέση με την εργατική νομοθεσία, ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ζητήματα σχετικά με το ωράριο και τις άδειες των εργαζομένων, τις αργίες, τα επιδόματα, τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, την προστασία της μητρότητας, τις ασφαλιστικές εισφορές, τις παραβάσεις, τις Α.Π.Δ. και πολλά ακόμη απαραίτητα γνωστικά αντικείμενα. Παρακάτω θα δούμε συνοπτικά, στην αρχή γενικά κάποια εργατικές έννοιες χρήσιμες έτσι ώστε να μπορέσουμε στη συνέχεια να αναπτύξουμε την ασφαλιστική νομοθεσία και να κατανοήσουμε τον τρόπο υπολογισμού της μισθοδοσίας του προσωπικού. 6

7 ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 1.ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΜΙΣΘΩΤΩΝ Μισθωτός νοείται το φυσικό πρόσωπο το οποίο παρέχει σε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο κάθε είδους εξαρτημένη εργασία έναντι αμοιβής..εξαρτημένη εργασία παρέχουν όσοι βρίσκονται σε σχέση υπηρεσιακής εξάρτησης με τον εργοδότη, εργαζόμενοι υπό την επιτήρησή του και την καθοδήγησή του.τους μισθωτούς τους χωρίζουμε στους υπαλλήλους και στους εργάτες. Υπάλληλοι αποκαλούνται οι μισθωτοί στην εργασία των οποίων προέχει το πνευματικό στοιχείο, εκείνοι δηλαδή που παρέχουν κατά κύριο λόγο πνευματική εργασία., καθώς και οι μισθωτοί με εξειδικευμένη εμπειρία με θεωρητική μόρφωση και ιδίως με ανάπτυξη πρωτοβουλίας και ανάληψης ευθύνης κατά την εκτέλεση της εργασίας. Γενικά, η διάκριση ενός μισθωτού σαν υπαλλήλου ή εργάτη εξαρτάται από το είδος της παρεχόμενης εργασίας. Εργάτες θεωρούνται οι μισθωτοί που παρέχουν αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο σωματική εργασία. Αν ένας μισθωτός δεν μπορεί να ενταχθεί στην κατηγορία των υπαλλήλων εντάσσεται υποχρεωτικά στην κατηγορία των εργατών. Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας είναι η συμφωνία μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου, βάσει της οποίας ο εργαζόμενος αναλαμβάνει την κύρια υποχρέωση να παρέχει την εργασία του στον εργοδότη, υπό την εποπτεία και τον έλεγχό του και ο εργοδότης την κύρια υποχρέωση καταβολής του μισθού, δηλαδή ο μισθωτός βρίσκεται σε νομική και οικονομική εξάρτηση από τον εργοδότη του για αυτό είναι υποχρεωμένος να συμμορφώνεται στις εντολές και τις οδηγίες του εργοδότη του σε ό,τι αφορά τον τόπο, τον χρόνο και τον τρόπο παροχής των εργασιών του για την εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης σύμφωνα με τα νομικά πλαίσια. Οι κύριες υποχρεώσεις των μερών συνοδεύονται βέβαια και από αρκετές παρεπόμενες. Γι αυτό ο εργοδότης υποχρεούται να γνωστοποιήσει αναλυτικά στον εργαζόμενο τους όρους εργασίας, δίνοντάς του έγγραφο που περιγράφει τη μορφή της εργασιακής σχέσης και τους όρους της, ανεξαρτήτως αν η σύμβαση εργασίας καταρτίστηκε προφορικά ή γραπτά. 7

8 1.1. Είδη συμβάσεων εξαρτημένης εργασίας Α) Η σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου Η σύμβαση αυτή γίνεται όταν δεν προκαθορίζεται ο χρόνος διάρκειάς της και λήγει μόνο με καταγγελία που γίνεται είτε από τον εργοδότη είτε από τον μισθωτό. Β) Η σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου (ή έργου) Η σύμβαση αυτή γίνεται όταν προκαθορίζεται ο χρόνος διάρκειάς της και λήγει αμέσως με τη λήξη του προσυμφωνημένου χρόνου ή με την εκτέλεση ορισμένου έργου στο οποίο αναφέρεται η σύμβαση εργασίας χωρίς να καταβάλλεται αποζημίωση. Η κύρια διαφορά μεταξύ της σύμβασης εργασίας αορίστου και ορισμένου χρόνου είναι ότι η μεν πρώτη λήγει μόνο με καταγγελία από τον εργοδότη ή το μισθωτό και αφού βέβαια καταβληθεί η νόμιμη αποζημίωση ενώ η δεύτερη παύει αυτοδικαίως όταν λήξει ο χρόνος ή τελειώσει η εκτέλεση του έργου για το οποίο συμφωνήθηκε χωρίς να απαιτείται καταγγελία της και καταβολή αποζημίωσης. Όταν λήξει η σύμβαση ορισμένου χρόνου ή τελειώσει το ορισμένο έργο τότε ο εργοδότης παρόλο που δεν καταβάλει αποζημίωση έχει υποχρέωση μέσα σε 8 ημερολογιακές ημέρες να γνωστοποιήσει τον ΟΑΕΔ με βάση το έντυπο της καταγγελίας σύμβασης εργασίας. Σαν σύμβαση ορισμένου χρόνου χαρακτηρίζεται και η σύμβαση με την οποία ο μισθωτός προσλαμβάνεται προσωρινά για να αναπληρώσει απουσιάζοντα λόγω ασθενείας μισθωτό ή για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών του εργοδότη. Παρόλα αυτά, σε περίπτωση που η χρονική διάρκεια των διαδοχικών συμβάσεων ή σχέσεων εργασίας χρόνου υπερβαίνει συνολικά τα δύο έτη τεκμαίρεται ότι με αυτές επιδιώκεται η κάλυψη πάγιων και διαρκών αναγκών της επιχείρησης με συνέπεια την μετατροπή αυτών σε συμβάσεις ή σχέσεις εργασίας αορίστου χρόνου. Αν στο χρονικό διάστημα των δύο ετών ο αριθμός των ανανεώσεων των διαδοχικών συμβάσεων ή σχέσεων εργασίας υπερβαίνει τις τρεις τεκμαίρεται ότι με αυτές επιδιώκεται η κάλυψη πάγιων και διαρκών αναγκών της επιχείρησης με συνέπεια τη μετατροπή των συμβάσεων αυτών σε συμβάσεις αορίστου χρόνου. Γ) Σύμβαση μαθητείας: Ο εργοδότης αναλαμβάνει την υποχρέωση να παρέχει στον μαθητή για την εκμάθηση μιας τέχνης (τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση ). Όταν πρόκειται για γνήσια σύμβαση μαθητείας και ο χρόνος εκμάθησης είναι σύντομος δεν οφείλεται μισθός αφού υπάρχει σχέση διδασκαλίας και όχι εργασίας. Η περίπτωση αυτή αμφισβητείται από την ασφαλιστική νομοθεσία η οποία θέλει 8

9 από την πρώτη κιόλας ημέρα να καταβάλλεται στους μαθητευόμενους μισθός. Γι αυτό και δεν αποκλείεται συμφωνία για λήψη αμοιβής από τον μαθητευόμενο. Παράλληλα η γνήσια σύμβαση μαθητείας διαφέρει από την σχέση μαθητείας του απλού μαθητή σχολής διότι ο τελευταίος διδάσκεται σε σχολή ενώ ο μαθητευόμενος διδάσκεται σε επιχείρηση. Όταν όμως οι μαθητευόμενοι προσλαμβάνονται από τους εργοδότες τους για αόριστο χρόνο με σκοπό την παροχή εργασίας εκ μέρους του πρώτου έναντι αμοιβής και παρεπόμενος σκοπός αυτής η εκμάθηση τέχνης ή επαγγέλματος που θέλουν να ασκήσουν και εργάζονται με κανονικό ωράριο εργασίας όπως και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι τότε πρόκειται για σύμβαση εξαρτημένης εργασίας μαθητευομένων. Στην παραπάνω σύμβαση ισχύουν οι διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας περί μισθού, άδειας κ.λ.π. Η σύναψη της σύμβασης μαθητείας επιβάλλεται για να υπάρχει δυνατότητα απόδειξης της να καταρτίζεται γραπτώς και να αναφέρονται στο έγγραφο όλοι οι όροι αυτής. Δ) Σύμβαση εργασίας μέλους Διοικητικού Συμβουλίου ΑΕ Για να εργαστεί κάποιος που είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου ως μισθωτός στην ίδια επιχείρηση πρέπει πρώτα να γίνει σχετική σύμβαση εργασίας. Για τη σύμβαση εργασίας μεταξύ του μέλους του ΔΣ και της ΑΕ δεν απαιτείται έγκριση κάθε χρόνο από τη γενική συνέλευση αλλά μόνο μία φορά. Αν κάποιος μισθωτός μιας ΑΕ διοριστεί στη συνέχεια και ως μέλος του ΔΣ της ίδιας ΑΕ χωρίς όμως να σταματήσει να εργάζεται ως μισθωτός τότε η σύμβαση αυτή της εξαρτημένης εργασίας του δεν χρειάζεται έγκριση από τη γενική συνέλευση των μετόχων. Τα ίδια ισχύουν και για τις συμβάσεις εταίρων ΕΠΕ που γίνονται διαχειριστές. Ε) Ομαδικές συμβάσεις εργασίας : Πολλές φορές ο εργοδότης κάνει σύμβαση εξαρτημένης εργασίας με ένα άτομο μιας ομάδας το οποίο ενεργεί για λογαριασμό όλων των άλλων ατόμων της ομάδας αυτής. Η σύμβαση αυτού του είδους θεωρείται έγκυρη και συμβαίνει συνήθως στα μέλη ενός θιάσου ή μιας ορχήστρας. ΣΤ) Συμβάσεις πολλαπλής απασχόλησης Πολλοί εργαζόμενοι απασχολούνται μέσα στην ίδια ημέρα σε περισσότερους από έναν εργοδότες με καθέναν από τους οποίους γίνεται ιδιαίτερη σύμβαση εργασίας. Ζ) Σύμβαση εργασίας με διευθυντικά πρόσωπα. Πολλές φορές προσλαμβάνεται ένας μισθωτός σαν πρόσωπο διεύθυνσης που συχνά ασκεί τα δικαιώματα του εργοδότη και συνήθως αμείβεται με μεγαλύτερο μισθό από ότι οι υπόλοιποι υπάλληλοι, δεν ακολουθεί αυστηρά το νόμιμο ωράριο, δεν του καταβάλλονται αποζημιώσεις σε περίπτωση υπερωριακής απασχόλησης, δεν 9

10 δικαιούται ετήσια άδεια, δικαιούται όμως δώρα εορτών και τη νόμιμη αποζημίωση σε περίπτωση απόλυσής του. Η) Σύμβαση εργασίας με μειωμένη χρονική απασχόληση. Η σύμβαση αυτή είναι έγκυρη μεταξύ εργοδότη και μισθωτού για παροχή μειωμένης ημερήσιας εργασίας είτε για μερικές μόνο ημέρες την εβδομάδα ή τον μήνα από τον δεύτερο έναντι μικρότερης αμοιβής. Η σύμβαση εργασίας για μερική απασχόληση θα πρέπει μέσα σε 15 ημέρες από την κατάρτισή της να γνωστοποιείται στην Επιθεώρηση Εργασίας Κανονισμός εργασίας Οι επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερα από 70 άτομα είναι υποχρεωμένες να συντάξουν κανονισμό εργασίας όπου θα ρυθμίζονται οι σχέσεις ανάμεσα στην επιχείρηση και το προσωπικό. Ο κανονισμός επικυρώνεται στην επιθεώρηση εργασίας και επικολλάται σε εμφανές σημείο του τόπου εργασίας. Στον κανονισμό συμπεριλαμβάνονται : ο τρόπος χορήγησης των αδειών στους μισθωτούς, οι ποινές των παραβάσεων, ο τρόπος πρόσληψης των υπαλλήλων και εργατών, ο τρόπος και ο τόπος πληρωμής των αμοιβών εργασίας, ο τρόπος και ο τόπος εργασίας, ο τρόπος λύσης της σχέσης εργασίας, ο τρόπος αύξησης των αποδοχών κ.λ.π Πίνακας εργασίας προσωπικού Κάθε εργοδότης υποχρεώνεται μία φορά το χρόνο και κατά το χρονικό διάστημα από 15 Σεπτεμβρίου έως 15 Νοεμβρίου να καταθέτει στην αρμόδια υπηρεσία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.Ε.Π.Ε.)-Τμήμα Κοινωνικής Επιθεώρησης, πίνακα με την επωνυμία, το είδος, τον τρόπο λειτουργίας και το Α.Φ.Μ. της επιχείρησης, εις διπλούν. Ο πίνακας αυτός θα περιλαμβάνει: α) Ονοματεπώνυμο, ονοματεπώνυμο πατέρα και μητέρας, ηλικία και οικογενειακή κατάσταση (τέκνα). β) Ειδικότητα, ημερομηνία πρόσληψης και τυχόν προϋπηρεσία στην ειδικότητα γ) Τον αριθμό κάρτας πρόσληψης (Ο.Α.Ε.Δ.), τον αριθμό μητρώου του Ι.Κ.Α., τον αριθμό βιβλιαρίου ανηλίκων (σε περίπτωση απασχόλησης ανηλίκων) και (σε περίπτωση απασχόλησης αλλοδαπού), τον αριθμό αδείας εργασίας αλλοδαπού 10

11 δ) τα στοιχεία του τεχνικού ασφαλείας και του γιατρού εργασίας, καθώς και το ωράριο απασχόλησής τους στην επιχείρησης ε) τη διάρκεια εργασίας (ώρα έναρξης και λήξης ημερήσιας εργασίας), το διάλειμμα και τις διακοπές εργασίας στ) τις πάσης φύσεως καταβαλλόμενες εισφορές Ο εργοδότης υποχρεούται να αναρτά σφραγισμένο και σε καλή κατάσταση το ένα αντίγραφο σε εμφανές σημείο του τόπου εργασίας. Συμπληρωματικός πίνακας υποβάλλεται σε περίπτωση μεταβολών, δηλ., περίπτωση πρόσληψης νέων εργαζομένων, αλλαγή ωραρίου εργασίας, αλλαγή οργάνωσης χρόνου εργασίας, αλλαγή νομικής εκπροσώπησης της επιχείρησης, εντός δεκαπενθημέρου Διαδικασία πρόσληψης μισθωτών Ο εργοδότης κοινής επιχείρησης είναι υποχρεωμένος να εγγραφεί στο Μητρώο εργοδοτών του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ αμέσως μετά την έναρξη της απασχόλησης για πρώτη φορά προσώπου ή προσώπων που υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ.Επίσης, έχει υποχρέωση να συμπληρώσει διπλά το έντυπο αναγγελίας πρόσληψης και να το προσκομίσει στον ΟΑΕΔ της περιοχής μέσα σε 8 ημερολογιακές ημέρες μετρούμενες από την επομένη της ημέρας πρόσληψης. Αν δεν γίνει η αναγγελία της πρόσληψης μέσα σε 8 ημέρες τότε για κάθε μισθωτό επιβάλλεται και ένα πρόστιμο ίσο με 10 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη τα οποία μετά από συμβιβασμό μπορούν να μειωθούν στα 2,5 ημερομίσθια. Επίσης, ο εργοδότης που δεν καταχωρεί στα μισθολόγια του ΙΚΑ τους εργαζόμενους της επιχείρησης του μέχρι τέλους του επόμενου μήνα επιβαρύνεται και με ειδικό πρόσθετο τέλος που κυμαίνεται με ποσοστό 30%-50% πάνω στις εισφορές στο ΙΚΑ. Σε περίπτωση που ο προσληφθείς δεν είναι ασφαλισμένος στο ΙΚΑ οφείλει ο εργοδότης να προβεί σε αναγγελία και απογραφή στο μητρώο ασφαλισμένων του οικείου υποκαταστήματος ΙΚΑ. Παράλληλα υποχρεούται να τον αναγράψει στις ΑΠΔ και στο Ειδικό Βιβλίο Καταχώρησης Νεοπροσλαμβανόμενου Προσωπικού που το παραλαμβάνει θεωρημένο δωρεάν από το ΙΚΑ. Η καταχώρηση του μισθωτού στο βιβλίο αυτό 11

12 γίνεται αμέσως μετά την πρόσληψή του και πριν ακόμη αναλάβει εργασία. Όμως, ο εργοδότης μπορεί να καταχωρήσει τον μισθωτό στο βιβλίο νεοπροσλαμβανομένων μέχρι να εκπνεύσει η ημέρα της πρόσληψής του χωρίς να θεωρηθεί η καθυστέρηση αυτή ως παράβαση. Δεν έχουν υποχρέωση οι εργοδότες να καταχωρούν τους νεοπροσλαμβανόμενους μισθωτούς στο παραπάνω βιβλίο όταν πρόκειται για οικοδομοτεχνικές εργασίες ή για συγγενικά πρόσωπα.. Επίσης, απαλλάσσονται της υποχρέωσης καταχώρησης στο Ειδικό Βιβλίο για τις εξής κατηγορίες απασχολουμένων: α) Εκπαιδευόμενοι σπουδαστές και απόφοιτοι των Ι.Ε.Κ. β) Φοιτητές Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. που κάνουν την πρακτική τους άσκηση. γ) Άνεργοι επαγγελματικά καταρτιζόμενοι στα ΚΕΚ και τα επιδοτούμενα προγράμματα από το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο (Ε.Κ.Τ.) και απόφοιτοι τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Α.Ε.Ι., Τ.Ε.Ι.) συμμετέχοντες σε προγράμματα του ΟΑΕΔ για απόκτηση εργασιακής εμπειρίας. δ) Ανήλικοι τρόφιμοι του Κρατικού Αναμορφωτικού Καταστήματος στον Κορυδαλλό.. ε) Τρόφιμοι Ιδρυμάτων Προστασίας Απροσάρμοστων Παιδιών, κατά το χρόνο πρακτικής άσκησης σε εργοδότες του Ιδιωτικού ή Δημόσιου Τομέα. στ) - Κρατούμενοι εργαζόμενοι στο αρτοποιείο της Κεντρικής Αποθήκης Υλικού Φυλακών. - Κρατούμενοι εργαζόμενοι στις Αγροτικές Φυλακές Αγιάς -Χανίων, Κασσάνδράς - Χαλκιδικής, Τίρυνθας - Ναυπλίου και Κασσαβέτειας - Αλμυρού, καθώς και στα εργαστήρια της Κεντρικής Φυλακής Γυναικών Κορυδαλλού. - Κρατούμενοι εργαζόμενοι στο βιβλιοδετείο της Δικαστικής Φυλακής Κορυδαλλού. -Κρατούμενοι στις Φυλακές της χώρας, που εργάζονται στο τυπογραφείο, ξυλουργείο, σιδηρουργείο και οικοδομικό συνεργείο των φυλακών Μεταφορά έδρας ή παραρτήματος του εργοδότη Σε περιπτώσεις μεταφοράς έδρας ή παραρτήματος του εργοδότη σε ασφαλιστική περιοχή αρμοδιότητας άλλου Υποκ/τος -Παρ/τος Ι.Κ.Α.- ΕΤΑΜ, δεν θα εκδίδεται νέο Ειδικό Βιβλίο Καταχώρησης Νεοπροσλαμβανόμενου Προσωπικού., αλλά θα 12

13 μεταφέρεται στη νέα έδρα ή παράρτημα του εργοδότη, αυτό που είχε ήδη εκδοθεί από την αρμόδια Υπηρεσία του Ιδρύματος (έδρας ή παρ/τος του εργοδότη ). Με την συμπλήρωση της «Δήλωσης Μεταβολής Στοιχείων Εργοδότη» η επιχείρηση θα προσκομίζει το Ειδικό Βιβλίο, όπου θα γίνονται από τον Προϊστάμενο Εσόδων, ενυπόγραφα, οι απαραίτητες διορθώσεις Μετακίνηση προσωπικού μεταξύ παραρτημάτων της ίδιας επιχείρησης. Εργαζόμενος που μετακινείται, έστω και πρόσκαιρα, μεταξύ παραρτημάτων της ίδιας επιχείρησης καταχωρίζεται, εφόσον προσελήφθη από 1/4/98 και μετά, και στο Ειδικό Βιβλίο του Παραρτήματος που μεταφέρθηκε. Ως ημερομηνία πρόσληψης αναγράφεται η ημερομηνία αρχικής πρόσληψης στην επιχείρηση και όχι αυτή της μετακίνησης, ωστόσο, δεν μπορεί να θεωρηθεί λανθασμένη καταχώριση εκείνη που αναγράφει ως ημερομηνία πρόσληψης την ημερομηνία μετακίνησης του εργαζόμενου. Πάντως και στις δύο περιπτώσεις είναι αναγκαία η εγγραφή σχετικής παρατήρησης στην αμέσως επόμενη γραμμή καταχώρισης «αρχική πρόσληψη και εγγραφή στο. Ειδικό Βιβλίο Καταχώρησης Νεοπροσλαμβανόμενου Προσωπικού της ίδιας επιχείρησης αρμοδιότητας Υποκ/τος Περιπτώσεις απώλειας του Ειδικού Βιβλίου - κυρώσεις. Οι κοινοποιούμενες διατάξεις θεσπίζουν ρητά κυρώσεις, σε ορισμένες περιπτώσεις, σε βάρος των εργοδοτών που δηλώνουν απώλεια του Ειδικού Βιβλίου ή απώλεια μέρους αυτού ( σελίδες), υπό την προϋπόθεση ότι η απώλεια δεν οφείλεται σε λόγους ανωτέρας βίας. Κατά την πάγια νομολογία των δικαστηρίων ανωτέρα βία συνιστά κάθε γεγονός τυχαίο και απρόβλεπτο, που δεν μπορεί να αποτραπεί ακόμη και με την λήψη μέτρων άκρας επιμέλειας και συνέσεως. Σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, ανωτέρα βία συνιστά μία φυσική καταστροφή (σεισμός, πυρκαγιά, πλημμύρα ), μία ληστεία ή κλοπή, κατά την διάρκεια των οποίων καταστράφηκε η επιχείρηση ή αφαιρέθηκαν τα περιουσιακά της στοιχεία και τα λοιπά έγγραφα που τηρεί και συνακόλουθα καταστράφηκε ή χάθηκε και το Ειδικό Βιβλίο. Το γεγονός αποδεικνύεται με σχετική έκθεση της αρμόδιας κατά περίπτωση υπηρεσίας (Νομαρχία, Πυροσβεστική, Αστυνομία κ.λ.π.). Διευκρινίζεται ότι δεν 13

14 συνιστάται λόγος ανωτέρας βίας στις περιπτώσεις που από την επικαλούμενη αιτία καταστράφηκε ή χάθηκε μόνο το Ειδικό Βιβλίο δεδομένου ότι σ' αυτές τις περιπτώσεις δεν είχαν ληφθεί μέτρα άκρας επιμέλειας και συνέσεως για την φύλαξή του. Εάν κατά τη διενέργεια ελέγχου δηλωθεί απώλεια του Ειδικού Βιβλίου, ως μη καταχωρισμένοι εργαζόμενοι θεωρούνται, εκτός όσων βρίσκονται παρόντες στην επιχείρηση κατά τον έλεγχο και όσοι περιλαμβάνονται στην τελευταία Α.Π.Δ. που έχει υποβληθεί, ακόμη κι αν αυτοί έχουν καταχωρισθεί σε σελίδα του Ειδικού Βιβλίου που βρίσκεται στην υπηρεσία μας από προηγούμενο έλεγχο. Στην περίπτωση που κατά τον επιτόπιο έλεγχο διαπιστωθεί απώλεια ή καταστροφή φύλλου ή φύλλων του Ειδικού Βιβλίου ως μη καταχωρισμένοι θεωρούνται όσοι βρίσκονται κατά τον έλεγχο στην επιχείρηση και δεν έχουν καταχωρισθεί σε προηγούμενη ή επόμενη σελίδα αυτού. Εάν κατά τη διενέργεια επιτόπιο ελέγχου, δεν τεθεί το Ειδικό Βιβλίο στη διάθεση των αρμοδίων οργάνων (ΕΥΠΕΑ, Σ.ΕΠ.Ε., εξωτερικός υπάλληλος υποκαταστήματος) προς έλεγχο, τότε ως μη καταχωρημένοι στο Ειδικό Βιβλίο θεωρούνται όλοι οι εργαζόμενοι που βρέθηκαν απασχολούμενοι κατά έλεγχο. Σε περίπτωση ελέγχου σε επιχείρηση που κατά τη διενέργειά του δεν βρέθηκαν απασχολούμενοι (είχαν αποχωρήσει, απουσίαζαν για οποιοδήποτε λόγο κ.λ.π.) και δεν επιδεικνύεται το Ειδικό Βιβλίο δεν προβλέπονται κυρώσεις από τις κοινοποιούμενες διατάξεις Πρόσληψη αλλοδαπού Σε περίπτωση που προσλαμβάνεται αλλοδαπός (εκτός από χώρες τη Ε.Ε) θα πρέπει να υπάρχει σχετική άδεια εργασίας που χορηγείται μέχρι ένα χρόνο περίπου από το Υπουργείο Εργασίας όταν πρόκειται να απασχοληθεί ο αλλοδαπός σε περισσότερους από έναν νομούς ή από τον Νομάρχη όταν πρόκειται να απασχοληθεί μόνο σε έναν νομό. Επίσης, χορηγείται στον αλλοδαπό και σχετική άδεια παραμονής στην Ελλάδα. Αν δεν υπάρχει άδεια εργασίας ειδικά για ορισμένο εργοδότη η οποιαδήποτε σύμβαση εργασίας είναι άκυρη. Σε περίπτωση που προσλαμβάνεται υπήκοος άλλου κράτους μέλους της Ε.Ε ως μισθωτός, απαιτείται μόνο άδεια διαμονής μέσα στην οποία περιλαμβάνεται και το 14

15 δικαίωμα της εργασίας. Η άδεια διαμονής χορηγείται από την υπηρεσία Αλλοδαπών της Αστυνομίας μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου η οποία υποβάλλεται μέσα σε 3 μήνες από την είσοδο του αλλοδαπού υπηκόου άλλου κράτους μέλους της Ε.Ε. στην Ελλάδα. Ο εργοδότης που πρόκειται να προσλάβει τον αλλοδαπό (υπήκοο της Ε.Ε.) υποβάλλει δήλωση αίτηση σε 4 αντίγραφα στην Επιθεώρηση Εργασίας με συμπληρωμένα όλα τα στοιχεία του αλλοδαπού που αναφέρονται στη δήλωση Πρόσληψη ανηλίκου Σε περίπτωση που προσλαμβάνεται ανήλικος (μέχρι 18 ετών) απαιτείται ειδικό βιβλιάριο εργασίας που χορηγείται από την αρμόδια επιθεώρηση εργασίας και ισχύει περίπου για έναν χρόνο. Για την έκδοση του βιβλιαρίου εργασίας απαιτείται ιατρική πιστοποίηση ότι δεν διατρέχει κίνδυνο η υγεία του από την εργασία αυτή που πρόκειται να αναλάβει ο ανήλικος. Η πιστοποίηση αυτή γίνεται από το ΕΣΥ και το ΙΚΑ που λειτουργούν στην περιοχή της Επιθεώρησης Εργασίας της αρμόδιας για την έκδοση του βιβλιαρίου εργασίας. Οι ανήλικοι πριν απασχοληθούν σε οποιαδήποτε εργασία θα πρέπει να έχουν παρακολουθήσει και πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού του ΟΑΕΔ. Οι ανήλικοι που δεν έχουν συμπληρώσει το 16 ο έτος της ηλικίας τους καθώς και οι ανήλικοι (μέχρι 18 ετών) που φοιτούν σε γυμνάσια, λύκεια ή αναγνωρισμένες επαγγελματικές σχολές επιτρέπεται να απασχολούνται το ανώτερο μέχρι 6 ώρες την ημέρα και μέχρι 30 ώρες την εβδομάδα. Επίσης, δικαιούνται 12 τουλάχιστον ώρες ημερήσιας συνεχούς ανάπαυσης μέσα στις οποίες θα πρέπει να περιλαμβάνονται οπωσδήποτε οι ώρες από τις 10 το βράδυ μέχρι τις 6 το πρωί. Επίσης, γι αυτούς που φοιτούν σε γυμνάσια, λύκεια, τεχνικές σχολές κ.λ.π. η ημερήσια απασχόληση μπορεί να αρχίζει ή να λήγει τουλάχιστον 2 ώρες μετά από τη λήξη ή πριν από την έναρξη των μαθημάτων αντίστοιχα. Οι ανήλικοι που δεν έχουν συμπληρώσει το 15 ο έτος της ηλικίας τους, απαγορεύεται να απασχοληθούν σε οποιαδήποτε εργασία εκτός από τα θέατρα και άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Στους ανήλικους η ελάχιστη αμοιβή που τους καταβάλλεται υπολογίζεται μα βάση το κατώτατο ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη της εθνικής συλλογικής σύμβασης, το οποίο αναλογεί στις ώρες εργασίας τους. 15

16 1.10 ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΝΕΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ Σε περίπτωση που η επιχείρηση προσλαμβάνει μισθωτούς από τον ΟΑΕΔ επιχορηγείται από τον ΟΑΕΔ. Σκοπός του προγράμματος είναι η προώθηση της απασχόλησης των νέων και η υποστήριξη των νεοεισερχομένων στην αγορά εργασίας. Για την υπαγωγή μίας επιχείρησης στο πρόγραμμα θα πρέπει η δημιουργούμενη θέση εργασίας να αντιπροσωπεύει καθαρή αύξηση του αριθμού των εργαζομένων της σε σχέση με το μέσο όρο των δώδεκα (12) τελευταίων μηνών που προηγούνται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησής της. Τα άτομα που θα προσληφθούν από τις επιχειρήσεις που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα πρέπει: Να είναι άνεργοι, επιδοτούμενοι ή μη, και το δελτίο ανεργίας τους να είναι σε ισχύ μέχρι την υπόδειξή τους από τις Υπηρεσίες. Να έχουν την Ελληνική υπηκοότητα ή την υπηκοότητα κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή να είναι Έλληνες ομογενείς που απασχολούνται νόμιμα στην Ελλάδα. Οι άνδρες υποψήφιοι πρέπει να έχουν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις ή να έχουν απαλλαγεί νόμιμα ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΠΑΓΩΓΗΣ Οι επιχειρήσεις που επιθυμούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα, εφόσον υπάρχουν κενές θέσεις, υποβάλλουν αίτηση στον ΟΑΕΔ που βρίσκεται κοντά στην περιοχή της έδρας της επιχείρησης ή μέσω των ΚΕΠ, επιλέγοντας από τη σχετική λίστα. Εάν η επιχείρηση διατηρεί υποκαταστήματα, τότε η αίτηση θα υποβάλλεται στην Υπηρεσία, στην αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται η έδρα ή το υποκατάστημα που θα απασχοληθεί το επιχορηγούμενο προσωπικό ΕΝΑΡΞΗ ΚΑΙ ΟΡΟΙ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗΣ Κάθε άτομο που υπάγεται στο πρόγραμμα επιχορηγείται από την ημερομηνία πρόσληψής του. Η επιχορήγηση θα υπολογίζεται για κάθε εργάσιμη ημέρα πλήρους απασχόλησης και μέχρι 25 ημέρες κατ ανώτατο όριο για κάθε μήνα εφόσον όμως υπάρχουν 20 τουλάχιστον ημερομίσθια το μήνα για κάθε επιχορηγούμενο εργαζόμενο. 16

17 Εφόσον προηγούμενο προσωπικό της επιχείρησης εργαζόταν λιγότερο από (20) ημέρες το μήνα και εξακολουθήσει να εφαρμόζεται το ίδιο καθεστώς απασχόλησής του και μετά την υπαγωγή της επιχείρησης στο πρόγραμμα, τότε θα συνεχίζεται κανονικά η επιχορήγηση. Σε αντίθετη όμως περίπτωση (πλήρης απασχόληση του μη επιχορηγούμενου προσωπικού) η επιχείρηση υποχρεούται να το απασχολεί τουλάχιστον για (20) ημερομίσθια κατά μήνα. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος είναι δυνατόν επιχορηγούμενος ή μη μισθωτός να πραγματοποιήσει μόνο για έξι (6) μήνες κάτω των είκοσι (20) ημερομισθίων. Η επιχείρηση υποχρεούται να ενημερώνει την Υπηρεσία εγκαίρως και γραπτώς για οποιαδήποτε αλλαγή στα στοιχεία που έχει δηλώσει με την αίτηση για υπαγωγή στο πρόγραμμα ΧΡΟΝΟΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ - ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ α) Οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας (παλαιές και νέες) καθ όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Σε περίπτωση που η επιχείρηση μειώσει το προσωπικό της (προϋπάρχον και επιδοτούμενο) λόγω καταγγελίας σύμβασης ή λήξης σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου ή οικειοθελούς αποχώρησης και εφόσον δεν το αντικαταστήσει μέσα σε τριάντα (30) ημέρες, το πρόγραμμα θα διακόπτεται κατά τόσες θέσεις εργασίας όσες μειώθηκε το προσωπικό και θα επιστρέφεται το αναλογούν ποσό επιχορήγησης, σύμφωνα με τους όρους της παρούσας απόφασης. Σε περίπτωση μη αντικατάστασης λόγω έλλειψης ειδικότητας (που θα διαπιστώνεται από την Υπηρεσία) σε επιχορηγούμενη θέση θα διακόπτεται η επιχορήγηση μόνο για τη θέση αυτή, χωρίς άλλες επιπτώσεις για τον εργοδότη. Ως ειδικότητα νοείται η ειδικότητα του επιχορηγούμενου ατόμου που αποχώρησε (οικειοθελώς ή λόγω λήξης ή καταγγελίας της εργασιακής σχέσης). Δεν είναι δυνατή η αντικατάσταση του επιχορηγούμενου ατόμου με άνεργο διαφορετικής ειδικότητας. - Σε περίπτωση που επιχορηγούμενος μισθωτός αποχωρήσει, είναι δυνατή η αντικατάστασή του από άνεργο οποιασδήποτε κατηγορίας. 17

18 Μακροχρόνια άνεργος ή άνεργη γυναικά μητέρα ανήλικου τέκνου μπορεί να αντικατασταθεί μόνο με άτομο ίδιας κατηγορίας εφόσον η θέση που καλύφθηκε οφείλετο σε: Οικειοθελή αποχώρηση, συνταξιοδότηση λόγω ηλικίας, οικειοθελή μείωση του χρόνου εργασίας, καταγγελία της σύμβασης εργασίας μετά από μήνυση για αξιόποινη πράξη. Εάν επιθυμεί την αντικατάστασή του με κοινό άνεργο θα είναι δυνατή η συνέχιση της επιχορήγησης μόνο αν συμπληρωθούν οι Ε.Μ.Ε (με άτομο χωρίς επιχορήγηση). β) Επιχειρήσεις δεν δεσμεύονται για τα άτομα που τυχόν προσλάβουν στο χρονικό διάστημα από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησής τους και μετά. γ)σε περίπτωση στράτευσης ή ασθένειας (όσο χρονικό διάστημα διαρκεί), δεν απαιτείται αντικατάσταση, αφού η σχέση εργασίας δεν διακόπτεται. Η επιχείρηση πρέπει να προσκομίσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά από τα οποία θα αποδεικνύονται τα ανωτέρω. Σε περίπτωση προσωρινής αντικατάστασης των ως άνω μισθωτών είναι δυνατή η επιχορήγηση της επιχείρησης εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του προγράμματος. Η κενή θέση που οφείλεται σε θάνατο, φυλάκιση ή συνταξιοδότηση μισθωτού επιχείρησης θεωρείται μείωση και είναι απαραίτητη η κάλυψή της. δ) Οι επιχειρήσεις δεν δεσμεύονται από την παραπάνω διάταξη για άτομα που έχουν προσλάβει σύμφωνα με προγράμματα Ειδικών Κοινωνικών Ομάδων σε περίπτωση που αυτά αποχώρησαν οικειοθελώς ή απολύθηκαν ΒΙΒΛΙΑΡΙΟ ΥΓΕΙΑΣ Το ατομικό βιβλιάριο υγείας είναι η ασφαλιστική ταυτότητα για παροχές σε είδος και σε χρήμα του άμεσα ασφαλισμένου. Το οικογενειακό βιβλιάριο εκδίδεται για τα μέλη της οικογένειάς του Ατομικό: Για την έκδοση του ατομικού βιβλιαρίου υγείας απαιτείται από 01/03/09 η πραγματοποίηση 60 τουλάχιστον ημερών ασφάλισης στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ μέσα στον προηγούμενο χρόνο ή στο τελευταίο 15μηνο. Οι προϋποθέσεις αυτές θα αυξάνονται ανά δέκα (10) κατ' έτος και μέχρι 100 ημέρες εργασίας το Όταν ο υπολογισμός γίνεται με το 15μηνο δεν λογαριάζονται οι τρεις τελευταίοι μήνες. Οι ίδιες προυποθέσεις απαιτούνται και για την παράταση της ισχύος του ατομικού βιβλιαρίου 18

19 υγείας. Δικαιούνται ατομικό βιβλιάριο οι άμεσα ασφαλισμένοι, οι συνταξιούχοι γήρατος, αναπηρίας και θανάτου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και οι ασφαλισμένοι άλλων ασφαλιστικών ταμείων που καλύπτονται από το Ι.Κ.Α. - ΕΤΑΜ για παροχές σε είδος Οικογενειακό: Για τους άμεσα ασφαλισμένους παρατείνονται κάθε φορά για ένα χρόνο, από 1/3 μέχρι 28/2 του επομένου έτους. Για τους συνταξιούχους γήρατος, αναπηρίας αόριστης διάρκειας και τις / τους συζύγους αυτών άνω των (65) ετών, τα βιβλιάρια υγείας θεωρούνται για αόριστο χρόνο, ενώ στα λοιπά μέλη, καθώς και στις / στους συζύγους κάτω των (65) χρόνων, η θεώρηση γίνεται κάθε χρόνο. Για τους συνταξιούχους αναπηρίας ορισμένου χρόνου, η θεώρηση γίνεται για ορισμένο χρόνο, ενώ στα μέλη οικογένειάς τους κάθε χρόνο. Για τους συνταξιούχους θανάτου μέχρι (65) χρόνων η θεώρηση γίνεται κάθε χρόνο, για τους άνω των 65 ετών για αόριστο χρόνο. Για στρατευθέντες ασφαλισμένους και μέλη οικογενείας ισχύει καθ' όλο το χρόνο της στράτευσης και μέχρι έξι μήνες μετά την απόλυσή τους από τις Ένοπλες Δυνάμεις. Τον Σεπτέμβρη κάθε έτους για τους ασφαλισμένους που έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις για την ανανέωση του Βιβλιαρίου Υγείας τους με βάση τις εγγραφές της ασφαλιστικής τους ιστορίας ως τη δεδομένη χρονική στιγμή, εκδίδεται ετικέτα ασφαλιστικής ικανότητας η οποία τους αποστέλλεται τον Οκτώβριο όπως ακριβώς και το Απόσπασμα Ατομικού Λογαριασμού Ασφάλισης, προκειμένου να επικολληθεί στο Βιβλιάριο Υγείας. Η ίδια διαδικασία επαναλαμβάνεται τον Δεκέμβριο προκειμένου να καλυφθούν και οι ασφαλισμένοι που συμπλήρωσαν τις προϋποθέσεις εντός του διαστήματος Σεπτεμβρίου - Δεκεμβρίου. Σε περίπτωση που κάποιος ασφαλισμένος δεν παραλάβει την αυτοκόλλητη ετικέτα θα πρέπει να απευθυνθεί στο Υποκατάστημα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ του τόπου κατοικίας του. 19

20 Δικαιολογητικά για την έκδοση βιβλιαρίου ασθενείας Άμεσα ασφαλισμένοι 1. Απόσπασμα Ατομικού Λογαριασμού Ασφάλισης ή Βεβαίωση Εργοδότη επικυρωμένη από το Υποκ/μα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ που ελέγχει την έδρα ή απογεγραμμένο στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ παράρτημα του εργοδότη, όπου θα εμφαίνονται εξήντα (60) τουλάχιστον ημέρες ασφάλισης (ή όπως θα διαμορφώνονται δέκα (10) κατ' έτος μέχρι 100 ημέρες το 2013) το προηγούμενο έτος ή 15μηνο. Το έντυπο αυτό, μπορεί να το προμηθευτεί ο ασφ/νος από τον εργοδότη του. 2. Μία φωτογραφία ταυτότητας 3. Αστυνομική ταυτότητα ή άλλο ισοδύναμο έγγραφο (Διαβατήριο κλπ). 4. Έγγραφο που να αποδεικνύει με ασφάλεια την διεύθυνση κατοικίας του ασφ/νου (Λογαριασμός ΔΕΗ, ΟΤΕ, Εκκαθαριστικό Εφορίας κλπ). 5. Υπεύθυνη δήλωση του N. 1599/86. Έμμεσα ασφ/νοι (Προστατευόμενα μέλη) 1. Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης από Δημοτική Αρχή ή Ληξιαρχική Πράξη Γάμου για σύζυγο ή ταυτότητα και Ληξιαρχική Πράξη Γέννησης όσον αφορά τα τέκνα. 2. Φωτογραφία (πρόσφατη). 3. Για τέκνα άνω των 18 ετών που είναι άνεργα, Υ.Δ., με δυνατότητα κάλυψης μέχρι την ηλικία των 24 ετών. Για τέκνα άνω των 24 ετών που είναι άνεργα και σπουδάζουν, βεβαίωση της οικείας σχολής, με δυνατότητα κάλυψης μέχρι της ηλικίας των 26 ετών. Για τέκνα που είναι άνεργα και έληξαν οι σπουδές τους, το πτυχίο, με δυνατότητα κάλυψης για δύο χρόνια μετά τη λήξη των σπουδών και όχι πέραν του 26ου έτους της ηλικίας τους. 4. Για την απόδειξη των προϋποθέσεων της συγκατοίκησης και συντήρησης, εκκαθαριστικές φορολογικές δηλώσεις του άμεσα ασφαλισμένου και του μέλους οικογένειας ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο αποδεικνύει αυτές τις προϋποθέσεις. 20