Ο ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΣ ΙΑΤΡΟΣ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΕΛΛΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010

Transcript

1 Ο ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΣ ΙΑΤΡΟΣ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΕΛΛΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

2 Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΛΛΑΣ Ετος ίδρυσης: 1950 ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Πρόεδρος: Στυλιανός Καλούδης Αντιπρόεδρος: Δημήτριος Κάλφας Γεν. Γραμματέας: Θωμάς Μουμτζιδέλλης Ταμίας: Γεώργιος Θεοδοσίου Μέλη: Παύλος Μελισσανίδης Αντώνιος Μακρίδης Στέργιος Τατσιώκας Μιχαήλ Σδρέγας Αθανάσιος Κιόσης Ευαγγελία Κυρμάνογλου Χουρμούζιος Λούσπας ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Πρόεδρος: Χρήστος Αζάς Αντιπρόεδρος: Παντελής Μακρίδης Τακτικά μέλη: Τσιτλακίδης Κοσμάς Ταμβίσκου Ευτυχία Χατζηκώστα Ιωάννα Φιλιππίδης Κωνσταντίνος Χρυσίδης Θωμάς Λαμπρόπουλος Αθανάσιος Αναπληρωματικά μέλη: Δόλγυρας Στυλιανός Λαγονίδης Δημήτριος Μπάρμπας Αλέξανδρος Μουρατίδης Χρυσόστομος Ούτας Κωνσταντίνος Γεραντζάκη - Στόικου Ελένη ΕΞΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Τακτικά μέλη: Ρωσσικόπουλος Βασίλειος Γεωργιάδης Γεώργιος Γούνη Δήμητρα Αναπληρωματικά μέλη: Χατζηηλιάδης Πέτρος Γεωργιάδου Θεοδώρα Αρκαδιανού - Παπαγιάννη Αικατερίνη ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΣΤΟΝ ΠΙΣ Ανδρεάδης Ευστάθιος Τσιτλακίδης Δαμιανός Γουνίδης Βασίλειος Πραγκαλάκης Γεώργιος ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ποιός θα ήθελα να ήμουν.... σελ. 4 Επιστημονική Ημερίδα... σελ. 6 Εγκύκλιος για τις επιστημονικές εκδηλώσεις... σελ. 8 Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας... σελ. 11 Ψευδείς ιατρικές πιστοποιήσεις... σελ. 18 Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας & πρόληψης... σελ. 21 Ισοτιμία ιατρικών πιστοποιητικών, γνωματεύσεων και συνταγών... σελ. 22 Διαδικασία και τρόπος πρόσληψης ειδικευμένων ιατρών για εξειδίκευση στην Κλινική Μικροβιολογία... σελ. 23 Φορολογική ενημέρωση.... σελ. 24 Ασφαλιστικό - ΤΣΑΥ (ΕΤΑΑ)... σελ. 28 Οι νέες συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις για τους ασφαλισμένους του Ε.Τ.Α.Α... σελ. 31 Προβληματισμοί & Συμπεράσματα από την Ημερίδα Ιατρών-Οδοντιάτρων. σελ. 36 Δεοντολογικά θέματα... σελ. 37 Συνεργατική Οδοντιατρική... σελ. 39 Ιατροτεχνολογικά προϊόντα... σελ. 44 Διαχείριση ασθενών κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης... σελ. 46 Η συμβολή της οικονομικής κρίσης στην εμφάνιση ψυχικών διαταραχών... σελ. 49 Η αμυντική άσκηση της ιατρικής και το νομικό σύστημα του ιατρικού σφάλματος... σελ. 51 Ηλεκτρονικό σύστημα καταγραφής παρακλινικών εξετάσεων και συνταγογράφησης φαρμάκων... σελ «Ο ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΣ ΙΑΤΡΟΣ» Τριμηνιαίο Περιοδικό του Ιατρικού Συλλόγου Πέλλας ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: IATΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΛΛΑΣ Ετος κυκλοφορίας: 2009 ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Στυλιανός Καλούδης, Δημήτρης Κάλφας Eκδότες: Στυλιανός Καλούδης, Θωμάς Μουμτζιδέλλης, Δημήτρης Κάλφας Συντακτική ομάδα Στυλιανός Καλούδης Δημήτριος Κάλφας Θεόδωρος Καρράς Θωμάς Μουμτζιδέλλης Μαρία Πάργα Ειδικοί συνεργάτες Τάσος Κλημεντίδης Λίντα Αναστασίου DTP-Print: Σ. Βαγουρδής ΑΒΕΕ Τηλ.: , Προάστειο Έδεσσας Ιατρικός Σύλλογος Πέλλας Φιλίππου 26, Τ.Κ Εδεσσα Τηλέφωνo: Τηλεομοιότυπος (Fax):

3 3

4 Η σελίδα του σκεπτόμενου ιατρού Ποιός θα ήθελα να ήμουν Από την παιδική ψυχή μας σταλάζουν χίλια κρυφά όνειρα, χίλιες μυστικές ελπίδες. Ο νους μας παρακινημένοι από την έπαρση και τον ενθουσιασμό των πρώτων χρόνων της ζωής μας πλάθος σύμβολα, πλάθος ιδανικές μορφές και ανεξίτηλες ιδέες. Συχνά ενθουσιαζόμαστε με κάποιο διάσημο ή άσημο πρόσωπο, το όνειρό μας είναι να του μοιάσουμε και όχι σπάνια η φαντασία μας φτεροκοπάει κοντά του, το αντικαθιστά για λίγο, του κλέβει την προσωπική υπόσταση. Είναι οι στιγμές που απαρνιόμαστε τον εαυτό μας και θέλουμε να είμαστε κάποιος άλλος (...ο άλλος μου ο εαυτός...). Συχνά λοιπόν στριφογυρίζει στο μυαλό μου το ερώτημα: ποιός θα ήθελα να ήμουν; Γιατί, άλλοτε η προτίμησή μου στρέφεται στα ένδοξα πρόσωπα της ιστορίας, άλλοτε στους ανθρώπους του πνεύματος, άλλοτε πάλι σε κάποιους, κοινούς θνητούς, που συμβαίνει να θαυμάζω και να εκτιμώ. Τις περισσότερες όμως φορές νιώθω πώς θα ήθελα να ήμουν ένας άνθρωπος των γραμμάτων και των τεχνών ένας λογοτέχνης ή ένας καλλιτέχνης. Νομίζω ό,τι ένα τέτοιο πρόσωπο απολαμβάνει όλα εκείνα τα απαραίτητα που προϋποθέτουν τη διάκριση και την επιτυχία. Εκτιμάται βαθύτατα από τους συνανθρώπους του για το κοινωνικό, εκπολιτιστικό ή διδακτικό έργο που προσφέρει. Η φήμη και η δόξα δεν αργούν να χτυπήσουν την πόρτα του. Θεωρείται και πράγματι είναι ένας πολυσήμαντος άνθρωπος, που κατέχει μια περίοπτη θέση στην κοινωνία μας. Αλλωστε σε κάθε εποχή οι άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών θεωρούνται ισάξιοι ή και «ανώτεροι» από τους ανθρώπους της δράσης. Πέρα από τις κοινω- ν ι - κ έ ς δ ι α - κρίσεις, τη φήμη, τη δόξα, την εκτίμηση, το θαυμασμό και το σεβασμό των συνανθρώπων τους, οι άνθρωποι αυτοί συχνά κερδίζουν την αθανασία. Τα έργα τους είναι άφθαρτα κι αιώνια, οι άνθρωποι όλων των εποχών τα μνημονεύουν και τα θαυμάζουν. Και συνάμα με την αθανασία του έργου, μένει αθάνατο και το όνομα του δημιουργού του. Ετσι οι λογοτέχνες και οι καλλιτέχνες κατορθώνουν να δημιουργήσουν μια «τρύπα» στο χρόνο (τον υπερνικούν απλά). Βέβαια, θα μπορούσαμε να πούμε και να γράψουμε ακόμη περισσότερα για τους λογοτέχνες και τους καλλιτέχνες, πρέπον είναι να μην ξεχνούμε, όπως άλλωστε έχουμε γράψει και στο παρελθόν, τους επιστήμονες και τις επιστήμες. 4

5

6 Ιατρικός Σύλλογος Πέλλας - Οδοντιατρικός Σύλλογος Πέλλας ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ HMEΡΙΔΑ με θέμα: Σύγχρονη προσέγγιση των εργασιακών - επαγγελματικών θεμάτων, που απασχολούν ιατρούς - οδοντιάτρους στην καθημερινή πράξη (ασφαλιστικό, φορολογικό, EΣΥ, ΠΦΥ, οικονομική κρίση κοστολόγηση) Πνευματικό Κέντρο Γιαννιτσών (Aίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου) Σάββατο 11 Δεκεμβρίου 2010 Ώρα Μήνυμα Οργανωτικής Επιτροπής Αγαπητοί συνάδελφοι, Βιώνουμε όλοι μας μια περίοδο αβεβαιότητας και ανασφάλειας τον τελευταίο καιρό, λόγω των ραγδαίων εξελίξεων και αλλαγών που έχουν περιέλθει στον χώρο μας, στον χώρο της υγείας. Τόσο οι μαχόμενοι ελεύθεροι εκφραστές του κλάδου μας, όσο και οι διορισμένοι νοσοκομειακοί, επηρεάζονται άμεσα από τις νέες φορολογικές, συνταξιοδοτικές και ασφαλιστικές μεταρρυθμίσεις, που κυριολεκτικά μεταλλάσσονται ποικιλοτρόπως και συνεχώς. Θεωρήσαμε λοιπόν, χρέος μας οι δύο σύλλογοι, ιατρικός και οδοντιατρικός, να διοργανώσουμε μια κοινή ενημερωτική ημερίδα, καθότι κι οι νομοθετικές ρυθμίσεις και επιδράσεις που μας διέπουν είναι κοινές. Πιστεύουμε ακράδαντα πως άμεση υποχρέωσή μας, είναι η έγκυρη και υπεύθυνη ενημέρωση των μελών μας από τους πλέον αρμοδίους του κλάδου μας και από καταξιωμένους επιστήμονες, οι οποίοι με μεγάλη χαρά ανταποκρίνονται στην πρόσκλησή μας και αυτό αποτελεί τιμή για μας. Πιστεύουμε πως με τις εμπεριστατωμένες εισηγήσεις τους, αλλά και με την ανταλλαγή απόψεων που θα ακολουθήσει υπό τη μορφή ανοιχτού διαλόγου, θα έχουμε μια ξεκάθαρη και πλήρη άποψη σχετικά με τα θέματα που μας απασχολούν και μας ενδιαφέρουν. Είναι σαφές πως η προστασία της υγείας αποτελεί σήμερα μια από τις βασικές φροντίδες του σύγχρονου κόσμου και η διαφύλαξη και προαγωγή της είναι το θεμέλιο της προόδου και ευημερίας του λαού μας. Κατά συνέπεια κι η λύση των παραπάνω επί μέρους θεμάτων της ημερίδας μας, αποτελεί απαραίτητο στοιχείο στην εξέλιξη και επιτυχία του επιστημονικού μας έργου. Η παρουσία σας και συμμετοχή σας στο διάλογο που θα ακολουθήσει, θα συμβάλλει στο μέγιστο στην επίτευξη των στόχων της ημερίδας μας. Με συναδελφικούς χαιρετισμούς Οργανωτική Επιτροπή ΔΣ Ιατρικού Συλλόγου Πέλλας, Πρόεδρος Στέλιος Καλούδης ΔΣ Οδοντιατρικού Συλλόγου Πέλλας, Πρόεδρος Αικατερίνη Φυσικούδη Πρόεδρος Οργανωτικής Επιτροπής: Δημήτριος Κάλφας Συντονίστρια Οργανωτικής Επιτροπής: Σοφία Σαββίδου ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Προσέλευση, Εγγραφές - Καφές 6

7 Χαιρετισμοί Στρογγυλό Τραπέζι: Ισχύον καθεστώς στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Νέα δεδομένα. Συντονιστής: Στέλιος Καλούδης Εισηγητές: Μιχάλης Βλασταράκος, Αθανάσιος Νικολαΐδης Στρογγυλό Τραπέζι: Ισχύον καθεστώς στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Νέα δεδομένα. Συντονιστής: Θωμάς Μουμτζιδέλης Εισηγητές: Βασίλειος Λαοπόδης, Μαρίλη Πασακιώτου Διάλειμμα - Καφές Εισηγήσεις: Ασφαλιστικές-Συνταξιοδοτικές Μεταρρυθμίσεις. ΤΣΑΥ. Σημερινά δεδομένα. Συντονίστρια: Σοφία Σαββίδου Εισηγητές: Αθανάσιος Κατσίκης, Άγγελος Στεργίου Φορολογική Ενημέρωση Εισηγητής: Ηλίας Παπάς (Ακολουθεί συζήτηση) Ελαφρύ γεύμα Στρογγυλό Τραπέζι: Συντονιστές: Αθανάσιος Κατσίκης, Αικατερίνη Φυσικούδη Δεοντολογία (Συναίνεση Ασθενούς)- Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση, Πρόγραμμα Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης (Πιστοποιητικό Κλινικής Επάρκειας Point System) Εισηγητής: Αθανάσιος Κατσίκης Iατροτεχνολογικά Προϊόντα Εισηγητής: Στράτος Χασάπης Κοστολόγηση Οδοντιατρικών Πράξεων Εισηγητής: Γεώργιος Τσιόγκας Συνεργατική Οδοντιατρική Εισηγητής: Γεώργιος Τσιόγκας (Ακολουθεί συζήτηση) Διάλειμμα - Καφές Στρογγυλό Τραπέζι: Οικονομική Κρίση Προεδρία: Ιωάννης Γκιουζέπας Οικονομική κρίση και ψυχική νοσηρότητα. Απειλή ή ευκαιρία; Εισηγητής: Ιωάννης Γκιουζέπας Διαχείριση ασθενών κατά τη διάρκεια σοβαρής οικονομικής κρίσης Εισηγητής: Δημήτρης Κάλφας Επιδημιολογικά δεδομένα που αφορούν την οικονομική κρίση Εισηγητής: Κων/νος Κυζιρίδης ΟΜΙΛΗΤΕΣ Βλασταράκος Μιχάλης: ΩΡΛ, Πρόεδρος ΠΟΣΕΥΠΙ- ΚΑ Γκιουζέπας Ιωάννης: Τακτικός Καθηγητής Ψυχιατρικής Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Καλούδης Στυλιανός: Πνευμονολόγος, Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Πέλλας Κάλφας Δημήτριος: Ψυχίατρος, Επιμελητής Β' Νοσοκομείου Γιαννιτσών, Αντιπρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Πέλλας Κατσίκης Αθανάσιος: Οδοντίατρος, Πρόεδρος Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας Κυζιρίδης Κων/νος: Ειδικ. Β' Πανεπιστημιακής Ψυχιατρικής Κλινικής Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, Δημοτικός Σύμβουλος Νεάπολης - Συκεών Λαοπόδης Βασίλειος: Χειρουργός Διευθυντής ΕΣΥ, Μέλος ΕΓ της ΟΕΝΓΕ Μουμτζιδέλης Θωμάς: Ορθοπαιδικός, Γραμματέας Ιατρικού Συλλόγου Πέλλας Νικολαΐδης Αθανάσιος: Παιδίατρος,Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης Παπάς Ηλίας: Φοροτεχνικός εξειδικευμένος σε ιατρικά και οδοντιατρικά θέματα. Συνεργάτης ΙΣΘ και ΟΣΘ Πασακιώτου Μαρίλη: Διευθύντρια Μονάδας Εντατικής Θεραπείας, Ιπποκρατείου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, Μέλος ΔΣ ΠΙΣ Σαββίδου Σοφία: Οδοντίατρος, Αντιπρόεδρος Οδοντιατρικού Συλλόγου Πέλλας Στεργίου Αγγελος: Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Δικηγόρος Τσιόγκας Γεώργιος: Οδοντίατρος, Μέλος ΔΣ ΕΟΟ Φυσικούδη Αικατερίνη: Οδοντίατρος, Πρόεδρος Οδοντιατρικού Συλλόγου Πέλλας Χασάπης Στράτος: Οδοντίατρος, Μέλος ΔΣ ΕΟΟ 7

8 Εγκύκλιος για τις επιστημονικές εκδηλώσεις Στυλιανός Καλούδης Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Πέλλας I. Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η Σύµφωνα µε το άρθρο 31 παρ. 3 του ν. 1316/83 «οργάνωση ή χρηµατοδότηση συνεδρίων ή σεµιναρίων και οποιουδήποτε αντιστοίχου µέσου ενηµέρωσης πάνω σε θέµατα αρµοδιότητας του ΕΟΦ από φαρµακευτικές βιοµηχανίες ή επιχειρήσεις ή µέσω οποιασδήποτε διαφηµιστικής ή άλλης επιχείρησης παροχής υπηρεσιών, µπορεί να επιτρέπεται µετά από προηγούµενη έγκριση του ΕΟΦ». Για την άσκηση της αρµοδιότητας αυτής, ο ΕΟΦ αποφάσισε την εφαρµογή νέας εγκυκλίου που διαµορφώθηκε µετά από δηµόσια διαβούλευση. Η νέα εγκύκλιος αποσκοπεί: α) Στην άσκηση της αρµοδιότητας του ΕΟΦ σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία. β) Στην τήρηση των κανόνων δεοντολογίας µεταξύ των επαγγελµατιών υγείας και των εταιρειών προϊόντων αρµοδιότητας του ΕΟΦ. γ) Στη συγκράτηση της φαρµακευτικής δαπάνης και της λοιπής δαπάνης προϊόντων αρµοδιότητας του ΕΟΦ. δ) Στη διαπίστωση του επιστηµονικού χαρακτήρα των εγκρινόµενων εκδηλώσεων και στον έλεγχο της χρηστής κατάρτισης και εκτέλεσης του προϋπολογισµού τους. Θέτοντας αυτούς τους στόχους, η νέα εγκύκλιος επιδιώκει την εξυγίανση και όχι τον περιορισµό των επιστηµονικών εκδηλώσεων. Η εξυγίανση καθίσταται αναγκαία γιατί λόγω του υπερδιπλασιασµού των αιτήσεων για επιστηµονικές εκδηλώσεις τον τελευταίο χρόνο, υπήρξε και µία αύξηση των εκδηλώσεων χωρίς τεκµηριωµένο επιστηµονικό περιεχόµενο και µε προϋπολογισµούς εξόδων που δεν ανταποκρίνονταν στα συναλλακτικά ήθη. Η εγκύκλιος αυτή αφορά στην κατηγορία τύπου Α των ορισµών που ακολουθούν. Η χρηµατοδότηση εκδηλώσεων ενηµέρωσης ασθενών και γενικότερα των πολιτών σε θέµατα που σχετίζονται µε την πρόληψη, θεραπεία και αποκατάσταση επιµέρους νόσων ή νοσολογικών κατηγοριών που διοργανώνονται από τις ενώσεις των ασθενών, δεν υπόκειται στις διατάξεις περί συνεδρίων και άρα δεν απαιτείται η έγκριση του ΕΟΦ. Εκδηλώσεις ενηµέρωσης ασθενών από φαρµακευτικές εταιρείες δεν επιτρέπονται σύµφωνα µε τη νοµοθεσία. II. ΟΡΙΣΜΟΙ Α. Συνέδρια επιστηµονικού περιεχοµένου Ως επιστηµονικού περιεχοµένου νοούνται τα συνέδρια, σεµινάρια και παρόµοιες εκδηλώσεις συνεχιζόµενης εκπαίδευσης, οι οποίες οργανώνονται από κρατικούς φορείς, στους οποίους συµπεριλαµβάνονται τα πανεπιστήµια και τα κρατικά νοσοκοµεία (κλινικές, εργαστήρια, Κ.Υ, φορείς και µονάδες υγείας της Κοινωνικής Ασφάλισης ), επιστηµονικά σωµατεία µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς και από µη κερδοσκοπικά επιστηµονικά ιδρύµατα, ΝΠ ή ΝΠΙ, από συλλόγους υγειονοµικών επιστηµόνων και από επιστηµονικές ενώσεις, κάθε νοµικής µορφής, συµπεριλαµβανοµένων και των ιδιωτικών θεραπευτηρίων. ιεξάγονται στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό και κατά το σύνολο του προγράµµατός τους έχουν αποκλειστικά επιστηµονικό περιεχόµενο (ιατρικό /οδοντιατρικό /φαρµακευτικό /νοσηλευτικό/δηµόσιας υγείας υπηρεσιών υγείας). Στην ίδια κατηγορία περιλαµβάνονται και όλες οι αντίστοιχες εκδηλώσεις που οργανώνονται στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό από φορείς της αλλοδαπής και επιχορηγούνται από εταιρείες προϊόντων αρµοδιότητας του ΕΟΦ. Β. Εκδηλώσεις επιστηµονικής ενηµέρωσης Ως συνέδρια, σεµινάρια και παρόµοιες εκδηλώσεις µε σκοπό την επιστηµονική ενηµέρωση νοούνται όσα οργανώνονται από φαρµακευτικές επιχειρήσεις ή άλλες επιχειρήσεις προϊόντων αρµοδιότητας του ΕΟΦ, σε συνεργασία µε τους δικαιούχους της κατηγορίας τύπου Α, ώστε να διασφαλίζεται η δυνατότητα συµµετοχής κάθε ενδιαφερόµενου επιστήµονα, διεξάγονται στην Ελλάδα και κατά το σύνολο του προγράµµατός τους έχουν αποκλειστικά επιστηµονικό περιεχόµενο θεµάτων αρµοδιότητας ΕΟΦ. Γ. Εκδηλώσεις επιστηµονικής ενηµέρωσης φαρµακευτικών ή άλλων προϊόντων Ως ηµερίδες, σεµινάρια και παρόµοιες εκδηλώσεις µε σκοπό την ενηµέρωση επί φαρµακευτικών προϊόντων ή άλλων προϊόντων αρµοδιότητας του ΕΟΦ στο πλαίσιο της προώθησης τους, νοούνται όσες εκδηλώσεις οργανώνονται από επιχειρήσεις προϊόντων αρµοδιότητας του ΕΟΦ, διεξάγονται στην Ελλάδα και κατά το κύριο µέρος του προγράµµατός τους σκοπό έχουν την ενηµέρωση επαγγελµατιών υγείας για προϊόντα αρµοδιότητας ΕΟΦ. Για τις εκδηλώσεις τύπου Β και Γ ο ΕΟΦ θα εκδώσει ξεχωριστή εγκύκλιο.. Προϊόντα αρµοδιότητας του ΕΟΦ Οι επιστηµονικές εκδηλώσεις τύπου Α που απαιτούν έγκριση του ΕΟΦ σύµφωνα µε τον νόµο 1316/83 είναι όσες ο επιστηµονικός φορέας οργάνωσης, ή/και το αντικείµενο τους, ή /και η πλειοψηφία των συµµετεχόντων σε αυτές, σχετίζονται 8

9 µε τα εξής προϊόντα αρµοδιότητας του ΕΟΦ. φαρµακευτικών προϊόντων ανθρώπινης και κτηνιατρικής χρήσης φαρµακούχων ζωοτροφών και προσθετικών ζωοτροφών τροφίµων ειδικής διατροφής και συµπληρωµάτων διατροφής βιοκτόνων ιατροτεχνολογικών προϊόντων καλλυντικών Ε. Έξοδα προώθησης φαρµακευτικών προϊόντων Σύµφωνα µε το Κοινοτικό ίκαιο (άρθρο 86 επί της οδηγίας 2001/83/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε από την Οδηγία 2004/27/ΕΚ) αποδέκτες προωθητικών ενεργειών που χρηµατοδοτούνται από τα έξοδα προώθησης των φαρµακευτικών εταιριών είναι µόνο «τα πρόσωπα που είναι εξουσιοδοτηµένα να χορηγούν τις σχετικές συνταγές ή να προµηθεύουν φάρµακα» (άρθρο 94, παρ. 1). Βάση της ισχύουσας νοµοθεσίας στα έξοδα προώθησης των φαρµακευτικών εταιρειών και των λοιπών εταιρειών αρµοδιότητας ΕΟΦ περιλαµβάνονται οι χορηγίες για την οργάνωση εκδηλώσεων από επιστηµονικούς φορείς που το αντικείµενό τους σχετίζεται αποκλειστικά ή κατά το µεγαλύτερο βαθµό µε τη χορήγηση ή προώθηση φαρµάκων και λοιπών προϊόντων αρµοδιότητας ΕΟΦ (σύµφωνα µε το των ορισµών του παρόντος). Τα έξοδα αυτά πρέπει να αφορούν την προβολή συγκεκριµένων προϊόντων µέσω εκθέσεων, επιδείξεων, εντύπων, stands, κ.λ.π. Στα έξοδα προώθησης περιλαµβάνονται επίσης τα έξοδα οργάνωσης των εκδηλώσεων (ενοικίαση χώρου, συνεδριακό υλικό, οπτικοακουστικός εξοπλισµός, φιλοξενία οργανωτών και προσκεκληµένων, εστίαση συµµετεχόντων). εν θεωρούνται έξοδα προώθησης η κάλυψη των εξόδων µετάβασης και συµµετοχής των επαγγελµατιών υγείας στις επιστηµονικές εκδηλώσεις τύπου Α στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, καθώς και οι χορηγίες για εκδηλώσεις που οργανώνουν φορείς που το αντικείµενο τους δεν σχετίζεται µε τη χορήγηση ή προώθηση φαρµάκων και λοιπών προϊόντων αρµοδιότητας ΕΟΦ (π.χ. Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Προαγωγής και Αγωγής Υγείας). ΙΙΙ. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 1) Συγκροτείται στον ΕΟΦ 9µελής Ειδική Επιστηµονική Επιτροπή µε τη συµµετοχή εκπροσώπου του ΚΕΣΥ (από την Επιτροπή Εκπαίδευσης του ΚΕΣΥ) και του ΠΙΣ (που έχει την ευθύνη χορήγησης µορίων Σ.Ι.Ε.), καθώς και επτά γιατρών και άλλων επαγγελµατιών υγείας που ορίζει ο ΕΟΦ, η οποία θα αξιολογεί τα αιτήµατα για τη διοργάνωση επιστηµονικών εκδηλώσεων τύπου Α ως προς το επιστηµονικό τους περιεχόµενο, συνεκτιµώντας τις τρέχουσες επιστηµονικές εξελίξεις, τη δυναµική και το ενδιαφέρον των προτεινόµενων γνωστικών αντικειµένων, το εύρος, την πρωτοτυπία και γενικά την ποιότητα των κατατεθειµένων προγραµµάτων, την εγκυρότητα και την υπευθυνότητα του φορέα διοργάνωσης, καθώς και την επιστηµονική οµάδα που απευθύνεται και τον αριθµό των ειδικευµένων ιατρών αυτής. Σε συνεργασία µε την αρµόδια διεύθυνση του ΕΟΦ, η οποία θα ελέγχει το οργανωτικό και οικονοµικό τους περιεχόµενο, θα εισηγείται προς τη ιοίκηση του ΕΟΦ την έγκριση ή την απόρριψη των σχετικών αιτήσεων. 2) Όλοι οι δικαιούχοι φορείς που ενδιαφέρονται να οργανώσουν συνέδρια τύπου Α θα πρέπει να υποβάλλουν το αίτηµά τους στον ΕΟΦ, τους µήνες Σεπτέµβριο, Ιανουάριο και Μάιο, καταθέτοντας: α) όνοµα επιστηµονικού φορέα β) όνοµα επιστηµονικού υπεύθυνου γ) τίτλο και βασική θεµατολογία δ) χρόνο και τόπο διεξαγωγής ε) αρχικό προϋπολογισµό (έσοδα-έξοδα, πηγές εσόδων-εξόδων) Εάν πρόκειται για κύκλο εκδηλώσεων εντός 12µηνου, υποβάλλεται µία αίτηση για το σύνολο τους. 3) Ο ΕΟΦ κάθε Οκτώβριο, Φεβρουάριο και Ιούνιο, θα ανακοινώνει και θα δηµοσιοποιεί τις εγκρίσεις εκδηλώσεων για τους προσεχείς 12 µήνες για ελληνικές και µέχρι την προσεχή 5ετία για διεθνείς εκδηλώσεις. 4) Μετά το πέρας της επιστηµονικής εκδήλωσης τύπου Α και εντός 4 µηνών, ο φορέας διοργάνωσης υποβάλλει στον ΕΟΦ το τελικό πρόγραµµα της εκδήλωσης, τον οικονοµικό απολογισµό της εκδήλωσης, τα έντυπα δήλωσης συµφερόντων των οµιλητών, ελλήνων ή ξένων και των οµιλητών που αµείβονται, την ονοµαστική κατάσταση χορηγών και το ύψος χορηγιών, τον αριθµό των συµµετεχόντων, όπως προκύπτει από τις εγγραφές που έγιναν, καθώς και αντίγραφα των παραστατικών των δαπανών. Στο τέλος κάθε έτους ο ΕΟΦ θα δηµοσιοποιεί στην ιστοσελίδα του τον τίτλο της εκδήλωσης, τον επιστηµονικό φορέα οργάνωσης και το ύψος µε την πηγή των χορηγιών. 5) Για την οργάνωση στο εξωτερικό εκδηλώσεων τύπου Α ελληνικών επιστηµονικών φορέων ή διεθνών φορέων µε έδρα την Ελλάδα, θα παρέχεται από τον ΕΟΦ έγκριση µόνο εφόσον συντρέχουν σοβαροί επιστηµονικοί λόγοι (π.χ. διεθνείς υποχρεώσεις) και εφόσον υπάρχει συνδιοργανωτής /τες της αλλοδαπής οι οποίοι συµµετέχουν, σε ποσοστό τουλάχιστον 50% στα έξοδα, εξαιρουµένων των εξόδων µετάβασης και διαµονής των ελλήνων επιστηµόνων. 6) Οι χορηγίες κατατίθενται σε λογαριασµό που διατηρεί ο δικαιούχος επιστηµονικός φορέας που αναφέρεται στο Α των ορισµών ή στον Ειδικό Λογαριασµό Κονδυλίων Έρευνας και Ανάπτυξης (ΕΛΚΕΑ) των οικείων Υ.ΠΕ., εάν πρόκειται για κλινικές ή εργαστήρια κρατικών νοσοκοµείων, ή στον Ειδικό Λογαριασµό Κονδυλίων Έρευνας των Πανεπιστηµίων (ΕΛΚΕ), εάν πρόκειται για Πανεπιστήµια και ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύµατα, µε την έκδοση των σχετικών παραστατικών προς τον χορηγό. Σε περίπτωση που ο επιστηµονικός φορέας διοργά- 9

10 νωσης δεν διαθέτει επάρκεια ή από τη φύση του νοµικού του προσώπου δεν µπορεί να προβεί σε έκδοση σχετικού παραστατικού, αυτός δύναται στο πλαίσιο της σύµβασης που υπογράφει µε τον ανάδοχο PCO (Εταιρεία Οργάνωσης Συνεδρίων), ο οποίος πρέπει να αναφέρεται ρητά στην έγκριση του ΕΟΦ, να αναθέτει στον PCO την είσπραξη των χορηγιών, την τιµολόγηση προς τους χορηγούς και την εν γένει οικονοµική διαχείριση του συνεδρίου, καθώς και την έκδοση των σχετικών φορολογικών παραστατικών προς τις εταιρείες χορηγούς. Ο ανάδοχος PCO υποχρεούται µετά το πέρας της εκδήλωσης να προβεί σε εκκαθάριση και απολογισµό και να αποδώσει το τυχόν πλεόνασµα στους υπεύθυνους επιστηµονικούς φορείς. 7) Επιτρέπεται η κάλυψη από φαρµακευτικές και λοιπές εταιρείες προϊόντων αρµοδιότητας ΕΟΦ, των εξόδων φιλοξενίας ιατρών ή άλλων επαγγελµατιών υγείας που συµµετέχουν σε επιστηµονικές εκδηλώσεις τύπου Α, ύστερα από έγκριση του ΕΟΦ. Για την έγκριση συµµετοχής γιατρών στις επιστηµονικές αυτές εκδηλώσεις στο εξωτερικό, οι εταιρείες χορηγοί καταθέτουν στον ΕΟΦ τον αριθµό των συµµετεχόντων στο συνέδριο, αναφέροντας το κόστος συµµετοχής τους ανά σύνεδρο και την ειδικότητά τους, και απολογιστικά καταθέτουν κατάσταση µε τα ονόµατα όσων συµµετείχαν, αναφέροντας το τελικό κόστος συµµετοχής τους ανά σύνεδρο και την ειδικότητα τους. Για τη συµµετοχή σε επιστηµονικές εκδηλώσεις στην Ελλάδα, οι εταιρείες χορηγοί καταθέτουν στον ΕΟΦ, απολογιστικά και εντός 2 µηνών από την πραγµατοποίηση της εκδήλωσης, κατάσταση µε τα ονόµατα και την ειδικότητα των φιλοξενούµενων και το τελικό κόστος συµµετοχής τους ανά σύνεδρο. Τα έξοδα φιλοξενίας περιλαµβάνουν αποκλειστικά τα έξοδα για την εγγραφή συµµετοχής στην αντίστοιχη εκδήλωση, για τη διαµονή και διατροφή κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης και για τη µετακίνηση από τον τόπο άσκησης του επαγγέλµατος µέχρι τον τόπο διεξαγωγής της εκδήλωσης και πρέπει να είναι εύλογα τόσο ως προς το επίπεδο, όσο και ως προς το κόστος τους, σε σχέση µε τις τιµές αγοράς και σε σχέση µε τον κύριο επιστηµονικό στόχο της εκδήλωσης. Ο ΕΟΦ θα θέτει τα όρια, σε συνεργασία µε τους εκπροσώπους των εταιρειών-χορηγών, στα έξοδα συµµετοχής και στον αριθµό εκδηλώσεων τύπου Α στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, που θα µπορεί να χορηγεί κάθε εταιρεία για κάθε επαγγελµατία υγείας ανά έτος. 8) Επιτρέπεται η καταβολή τιµητικής αµοιβής (honorarium) από φαρµακευτικές και λοιπές ως άνω εταιρείες, στους προσκεκληµένους οµιλητές ή προεδρεύοντες συνεδριάσεων των επιστηµονικών εκδηλώσεων τύπου Α, µε την υποχρέωση ενηµέρωσης του ΕΟΦ από τους οργανωτές της εκδήλωσης του ονοµατεπώνυµου, της ειδικότητας, του επαγγελµατικού φορέα και του ύψους τιµητικής αµοιβής για κάθε οµιλητή. Σε περίπτωση που δεν καταβάλλεται τιµητική αµοιβή στους οµιλητές, αυτό πρέπει να αναφέρεται ρητά στον οικονοµικό απολογισµό. Εάν ο οµιλητής είναι Ιατρός του ΕΣΥ ή Πανεπιστηµιακός, η τυχόν τιµητική αµοιβή κατατίθεται στον ΕΛΚΕΑ ή τον ΕΛΚΕ αντίστοιχα, οι οποίοι την αποδίδουν στον δικαιούχο µετά τις κατά περίπτωση παρακρατήσεις, και στο τέλος τους έτους εκδίδουν σχετική βεβαίωση αποδοχών για φορολογική χρήση του αµειβόµενου. Οι ιατροί και οι άλλοι επαγγελµατίες υγείας που λαµβάνουν τιµητικές αµοιβές για οµιλία οφείλουν να το αναφέρουν σε σχετική δήλωση σύγκρουσης συµφερόντων(conflict of interest) στην Οργανωτική Επιτροπή της κάθε εκδήλωσης, καθώς και για διάστηµα δύο ετών α) στην αρχή της οµιλίας τους και β) σε κάθε επόµενη δηµοσίευση τους, που ενδεχοµένως σχετίζεται µε τα προϊόντα της εταιρείας, σε ελληνικά ή διεθνή επιστηµονικά περιοδικά. 9) Ο ΕΟΦ δύναται να πραγµατοποιεί ελέγχους κατά τη διάρκεια των συνεδρίων ή των εκδηλώσεων δια των οργάνων του ή σε συνεργασία µε τις αρµόδιες φορολογικές αρχές και στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται µη τήρηση των εγκεκριµένων, δεν θα δίνεται έγκριση στον υπεύθυνο φορέα για µελλοντικές εκδηλώσεις για διάστηµα 2 ετών. Το ίδιο ισχύει και στις περιπτώσεις διαπίστωσης σοβαρής υπέρβασης (άνω του 25%) του απολογισµού από τα κατατεθέντα δικαιολογητικά. Στις περιπτώσεις αυτές µπορούν να υποβάλλονται ενστάσεις σύµφωνα µε τις ισχύουσες διαδικασίες. 10) Ηµερίδες ή επιστηµονικές εκδηλώσεις (όχι συνέδρια) που οργανώνονται από τµήµατα του ΕΣΥ ή Πανεπιστηµιακών Σχολών θα πρέπει να έχουν υποχρεωτικά ελεύθερη συµµετοχή και να πραγµατοποιούνται εντός των νοµαρχιακών ορίων της έδρας τους. 11) Για κάθε αίτηση που κατατίθεται στον ΕΟΦ θα καταβάλλεται παράβολο, το ύψος του οποίου θα καθορισθεί ανάλογα µε τον τύπο της εκδήλωσης και σύµφωνα µε υπό θέσπιση νοµοθετική ρύθµιση. εν χρειάζεται να κατατίθεται παράβολο για αίτηση που αφορά µόνο σε έξοδα φιλοξενίας. 12) Μια σειρά θεµάτων, όπως στο άρθρο 7 της παρούσης, καθώς και για οποιοδήποτε άλλο θέµα που δεν διευκρινίζεται στην παρούσα εγκύκλιο, θα αποφασίζει η διοίκηση του ΕΟΦ ύστερα από αιτιολογηµένη εισήγηση της Ειδικής Επιστηµονικής Επιτροπής του άρθρου 1 της παρούσης και της αρµόδιας διεύθυνσης του Οργανισµού. Η παρούσα εγκύκλιος τίθεται σε εφαρµογή από της 1ης Οκτωβρίου Αιτήσεις που είχαν υποβληθεί προ της 1ης Οκτωβρίου για εκδηλώσεις Τύπου Α, θα αξιολογηθούν µε βάση την υπ αρ. 6434/ εγκύκλιο, η οποία καταργείται από Σε ότι αφορά τη διάταξη της παρ. 2, νέες αιτήσεις για εκδηλώσεις τύπου Α µπορούν να υποβληθούν µέχρι 31/10/2010. Για τις εκδηλώσεις τύπου Β και Γ παραµένει η ισχύουσα εγκύκλιος µέχρι έκδοσης νεότερης. Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ.Σ. ΤΟΥ ΕΟΦ Ι. ΤΟΥΝΤΑΣ 10

11 Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας ΙΣΧΥΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Μ. ΒΛΑΣΤΑΡΑΚΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΠΟΣΕΥΠΙΚΑ Η πρωτοβάθμια φροντίδα Υγείας αποτελεί, αναμφίβολα, την βάση του συστήματος υγείας κάθε χώρας και βασικό πυλώνα για την προαγωγή της Υγείας, την πρόληψη της αρρώστιας, την περίθαλψη, την παρακολούθηση, καθώς και την αποκατάσταση και επανεξέταση των ασθενών. Η πρωτοβάθμια φροντίδα Υγείας παρέχεται σημεία από τους εξής φορείς : - Κέντρα Υγείας και περιφερειακά Ιατρεία με κύρια πηγή χρηματοδότησης τους τον κρατικό προϋπολογισμό - Εξωτερικά Ιατρεία Νοσοκομείων - τους ασφαλιστικούς οργανισμούς μέσω των πολυιατρείων κυρίως του ΙΚΑ, αλλά και με συμβεβλημένα ιδιωτικά ιατρεία και εργαστήρια για τα υπόλοιπα ταμεία. η χρηματοδότηση εδώ προέρχεται κυρίως από τις εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών. - Την τοπική αυτοδιοίκηση μέσα από πολύ μικρό αριθμό δημοτικών ιατρείων και των ΚΑΠΗ, τα οποία χρηματοδοτούνται από δημοτικούς φορείς και από τον κρατικό προϋπολογισμό μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών - Τον Ιδιωτικό τομέα, που αποτελεί σημαντικό τμήμα του ευρύτερου τομέα Υγείας στην χώρα και χρηματοδοτείται κυρίως από το οικογενειακό εισόδημα των νοικοκυριών και τα ασφαλιστικά ταμεία. ΠΑΡΟΧΗ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΑΠΟ ΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΥΓΕΙΑΣ Τα κέντρα Υγείας λειτουργούν σε 8ωρη βάση πέντε ημέρες την εβδομάδα και εφημερεύουν τις υπόλοιπες ώρες, τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες, ενώ οι γιατροί υπόχρεοι υπηρεσίας υπαίθρου, που υπηρετούν στα περιφερειακά τους ιατρεία, είναι σε 24ωρη ετοιμότητα. Κάθε κέντρο Υγείας έχει σχεδιαστεί ώστε να διαθέτει όλους εκείνους τους χώρους και τον εξοπλισμό που θα του επιτρέπει να καλύπτει όλο το φάσμα της Πρωτοβάθμιας φροντίδας δηλαδή διάγνωση, θεραπεία κοινών νοσημάτων και τραυματισμών, βραχεία νοσηλεία, παιδιατρική και οδοντιατρική φροντίδα καθώς και ανάπτυξη προγραμμάτων πρόληψης και προαγωγή της Υγείας. Παρά την υλοποίηση της κτιριακής υποδομής, ανέγερσης των κέντρων Υγείας και τον εξοπλισμό τους με τον αναγκαίο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό υπήρξαν από την έναρξη της λειτουργίας τους και εξακολουθούν να υπάρχουν και σήμερα, σοβαρά προβλήματα στελέχωσης τους με το απαιτούμενο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Η μέση κάλυψη των κέντρων Υγείας ανέρχεται στο 60% των συστημένων θέσεων και ειδικότερα 62% για το νοσηλευτικό προσωπικό, 55% για το «παραιατρικό» προσωπικό και 62% για το διοικητικό και λοιπό προσωπικό. Ανεξάρτητα όμως από τα μεγάλα και σοβαρά προβλήματα, τα κέντρα Υγείας πέτυχαν να αυξήσουν την διαθεσιμότητα και προσπελασιμότητα των Υπηρεσιών προσφέροντας στον αγροτικό πληθυσμό ένα μεγάλο όγκο Υγειονομικών Υπηρεσιών, μειώνοντας έτσι τις έντονες διαπεριφερειακές υγειονομικές ανισότητες. ΠΑΡΟΧΗ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΑΠΟ ΙΚΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ Το ΙΚΑ ΕΤΑΜ καλύπτει το 50% του πληθυσμού. Ο ΟΓΑ καλύπτει το 25% του πληθυσμού (κυρίως αγροτικού) το ΟΑΕΕ καλύπτει το 13% του πληθυσμού (έμποροι, κατασκευαστές μικροεπιχειρηματίες κλπ), ο ΟΠΑΔ (δημόσιο) καλύπτει το 9% του πληθυσμού (Δημόσιοι Υπάλληλοι). Ένα μικρό ποσοστό καλύπτεται από τα πολλά μικρά ταμεία. Ο αριθμός των μελών του ΙΚΑ αυξάνεται συνεχώς. Το φάσμα των βασικών υπηρεσιών που καλύπτονται καθώς και τα ποσοστά συμμετοχής είναι έντονα ρυθμιζόμενα από την κεντρική κυβέρνηση. Το φάσμα των παρεχόμενων υπηρεσιών ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των ταμείων, με το ΙΚΑ προσφέροντας το πιο ολοκληρωμένο πακέτο συμπεριλαμβανομένων των οδοντιατρικών υπηρεσιών και την κάλυψη των οπτικών βοηθημάτων. Το IKA διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στην παροχή της πρωτοβάθμιας περίθαλψης στις αστικές περιοχές. Λειτουργεί περίπου με 200 αστικές μονάδες, πολυϊατρεία και κλινικές Το υπόλοιπο της πρωτοβάθμιας περίθαλψης υπηρεσία παρέχεται από ιδιώτες ιατρούς και ιδιωτικά νοσοκομεία, εξωτερικά ιατρεία νοσοκομείων του ΕΣΥ, με βάση συμφωνίες με τα ταμεία υγείας, Ο ρόλος των τοπικών αρχών στην επίτευξη υπηρεσιών πρωτοβάθμιας περίθαλψης είναι πολύ περιορισμένος Η εξάπλωση των διαγνωστικών κέντρων από το 1985 είναι σημαντική επειδή Το περίπου 200 διαγνωστικά κέντρα είναι ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ελληνικού συστήματος υγείας σήμερα. Είναι καλά εξοπλισμένα, ειδικά με ένταση κεφαλαίου τεχνολογίας. Παρ όλα αυτά, το συνολικό εθνικό επίπεδο είναι χαμηλό σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 11

12 Το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ αποτελεί τον κύριο φορέα παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για το ήμισυ και πλέον του πληθυσμού της χώρας και στα 70 χρόνια λειτουργίας του έχει αναπτύξει, προοδευτικά, ένα πανελλαδικό δίκτυο Κέντρων πρωτοβάθμιας φροντίδας, που αποτελείται από τις μονάδες του και τα συμβεβλημένα διαγνωστικά κέντρα, και το οποίο εξασφαλίζει τόσο την εύκολη πρόσβαση και κάλυψη των αναγκών των ασφαλισμένων, με ποιότητα και εύρος υπηρεσιών, όσο και την αποσυμφόρηση, λειτουργική και οικονομική, των νοσοκομείων. Συγκεκριμένα, το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ παρέχει πλήρεις υπηρεσίες ιατρικής και οδοντιατρικής φροντίδας, που καλύπτουν πρόληψη - διάγνωση - θεραπεία - αποκατάσταση, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και υπηρεσίες εργαστηριακής εξυπηρέτησης και πρόνοιας. Για την καλύτερη εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων του, η ζήτηση των υπηρεσιών υγείας (επίσκεψη σε γιατρό του ΙΚΑ, εκτέλεση διαγνωστικών εξετάσεων) υποστηρίζεται από σύστημα τηλεφωνικής εξυπηρέτησης για ραντεβού με κλήση του τριψήφιου αριθμού 184. Υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας παρέχονται σε 317 οργανωμένους υγειονομικούς σχηματισμούς του Ιδρύματος, ενώ σε 112 περιοχές οι γιατροί ειδικοτήτων του Ιδρύματος εξυπηρετούν τους ασφαλισμένους στα ιδιωτικά τους ιατρεία. Αναλυτικά: Σε ορισμένες Μονάδες Υγείας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ εφαρμόζεται ο θεσμός του οικογενειακού - προσωπικού γιατρού, ενώ προγραμματίζεται η επέκταση εφαρμογής του και σε άλλες Μονάδες Υγείας. Σύμφωνα με το θεσμό αυτό: Ο γιατρός παθολόγος ή γενικής ιατρικής δέχεται τους ασφαλισμένους στο ιδιωτικό ιατρείο-σεπρωινόαπογευματινό-ωράριο. Υπάρχει συγκεκριμένη λίστα ασθενών - ασφαλισμένων για κάθε οικογενειακό γιατρό. Οι οικογενειακοί γιατροί πραγματοποιούν και κατ οίκον επισκέψεις. Τα Εξειδικευμένα κέντρα του Ιδρύματος περιλαμβάνουν: Τα Κέντρα Παιδοψυχικής Υγιεινής, όπου αντιμετωπίζονται ψυχοπαθολογικά προβλήματα ανηλίκων (υπηρεσίες πρόληψης, διάγνωσης, κοινωνικής φροντίδας και θεραπευτικής-παιδαγωγικής). Το Κέντρο Προληπτικής Ιατρικής, στο οποίο εφαρμόζονται προγράμματα που αφορούν ελέγχους για AIDS, ηπατίτιδα, μεσογειακή αναιμία κ.λ.π. Το Κέντρο Διαγνωστικής και Ιατρικής της Εργασίας, αρμόδιο για την αντιμετώπιση θεμάτων επαγγελματικών παθήσεων και ιατρικής της εργασίας. Οι Υπηρεσίες άμεσης βοήθειας και επείγουσας ιατρικής φροντίδας παρέχονται από τους Σταθμούς Άμεσης Βοήθειας του Ιδρύματος. Όσον αφορά στις Υπηρεσίες Πρόληψης, όλοι οι εμβολιασμοί πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμού σε ασφαλισμένους -βρέφη, παιδιά, εφήβους και ενήλικες. Παράλληλα, λειτουργούν 58 Σταθμοί Προστασίας Μάνας Παιδιού και Εφήβου πανελλαδικά, στους οποίους παρέχονται υπηρεσίες πρόληψης σε εγκύους, βρέφη, παιδιά και εφήβους. Επίσης προσφέρουν τις υπηρεσίες τους 10 Κέντρα Οικογενειακού Προγραμματισμού με σκοπό: α) την παροχή ενημέρωσης και συμβουλών σε θέματα αντισύλληψης και προγραμματισμού εγκυμοσύνης και β) την ενημέρωση για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση προβλημάτων στειρότητας και σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων, καθώς και για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και του μαστού. Το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ συμμετέχει σε προγράμματα του Υπουργείου Υγείας για την προαγωγή της υγείας. Στις Μονάδες του Ιδρύματος λειτουργούν προληπτικά γυναικολογικά ιατρεία για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας (test - pap), ενώ από τον Σεπτέμβριο του 2009, λειτούργησε πιλοτικό προληπτικό πρόγραμμα ενηλίκων σε 8 Μονάδες Υγείας του Ιδρύματος και μετά τη μελέτη των αποτελεσμάτων του, θα αποφασιστεί η επέκτασή του και σε άλλες Μονάδες. Οι περισσότεροι Έλληνες πολίτες βιώνουν μία απαράδεκτη κατάσταση στον χώρο της πρωτοβάθμιας περίθαλψης. ταλαιπωρία μεγάλες λίστες αναμονής, σειρές, έλλειψη βασικών ειδικοτήτων τόσο στα πολυιατρεία όσο και στα κέντρα Υγείας. Οι Υπηρεσίες Υγείας του ΙΚΑ - και δευτερευόντως άλλων ταμείων -αδυνατούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των ασφαλισμένων με αποτέλεσμα την μεγάλη διαρροή του οικογενειακού εισοδήματος προς την ιδιωτική αγορά Υγείας. Οι πολίτες στερούνται του δικαιώματος της ελεύθερης επιλογής γιατρού. Η ταλαιπωρία γίνεται μεγαλύτερη όταν υπάρχουν επείγοντα περιστατικά και τελικά η έλλειψη οργανωμένου συστήματος επείγουσας πρωτοβάθμιας περίθαλψης δυστυχώς στοιχίζει ακόμα και ανθρώπινες ζωές. Ο κάθε ασφαλιστικός οργανισμός αποφασίζει το δικό του σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης που θα εφαρμόσει, στα πλαίσια ενός καθαρά ασφαλιστικοκεντρικού συστήματος πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Έτσι με την πάροδο του χρόνου αναπτύχθηκε στην χώρα μας ένα φαινόμενο μοναδικό στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα ασφαλιστικά ταμεία να παράγουν μόνα τους Υπηρεσίες Υγείας. Σε όλες αυτές τις χώρες η αρχή που εφαρμόζεται είναι τα ασφαλιστικά ταμεία να αγοράζουν Υπηρεσίες Υγείας από ένα σύστημα που οργανώνεται από την πολιτεία και εποπτεύεται από αυτή. Η πολιτεία υπεύθυνη για την χάραξη της πολιτικής Υγείας, ενώ θα έπρεπε να καθορίσει ένα θεσμικό πλαίσιο υποχρεώσεων των ασφαλιστικών φορέων, περιορίζεται μόνο στο να καλύπτει τα ελλείμματα που οι αποφάσεις των ασφαλιστικών ταμείων δημιουργούν. Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι τα προβλήματα, οι στρε- 12

13 βλώσεις και οι ελλείψεις στην πρωτοβάθμια περίθαλψη επιδρούν έντονα και αρνητικά στην δευτεροβάθμια περίθαλψη. Το αποτέλεσμα είναι χαμηλή ποιότητα υπηρεσιών υγείας με ιδιαίτερα υψηλό κόστος, τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στην δευτεροβάθμια περίθαλψη. ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ Τοποθετώντας την υγεία σε άμεση προτεραιότητα και αντιμετωπίζοντας πολλές απειλές όπως τη γήρανση του πληθυσμού, τις ανισότητες στην περίθαλψη, τη μετανάστευση, τις διασυνοριακές απειλές, τη κινητικότητα του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού αλλά και των ασθενών, τις πανδημίες, τη βιοτρομοκρατία, τη παγκοσμιοποίηση άλλα και τις κλιματικές αλλαγές, η Ε.Ε προτείνει ένα πλαίσιο δράσης μέχρι το 2013 με σκοπό να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις ανάγκες αυτές του πληθυσμού της. Η Λευκή Βίβλος καθορίζει μια νέα στρατηγική για την υγεία προκειμένου να αντιμετωπιστούν όλα τα καίρια προβλήματα τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η στρατηγική στοχεύει στην ενίσχυση της κοινοτικής συνεργασίας όπου τα κράτη μέλη δεν μπορούν να δράσουν από μόνα τους και στην επίτευξη καλλίτερης κατανόησης των θεμάτων υγείας. Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι η παρούσα στρατηγική πρόκειται να χρηματοδοτηθεί από τα μέσα του τρέχοντος δημοσιονομικού προγράμματος που εκπνέει το Με την καθιέρωση του ΕΣΥ το σύστημα υγείας στην Ελλάδα, σε αντίθεση με την Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία συστήματα που ανήκουν στο μοντέλο Bismark, ανήκει στην κατηγορία του μοντέλου Beveridge μαζί με την Ιταλία, Ισπανία, Σουηδία. Ωστόσο, ο ιδιωτικός τομέας από τα τέλη της δεκαετίας του 90 και μέχρι τις μέρες διαρκώς αναπτύσσεται, πραγματοποιώντας επενδύσεις και εξαγορές, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Παρατηρώντας την πορεία του κλάδου, αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια διαπιστώνεται μια σταδιακή εγκατάλειψη των παραδοσιακών μοντέλων που αναφέρθησαν, υιοθετώντας ένα μοντέλο μικτής περιφερειακής διοίκησης σε συνδυασμό με την αύξηση των ιδιωτικών δαπανών υγείας, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στις άλλες χώρες κυρίως της Ανατολικής Ευρώπης. Σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία του ΟΟΣΑ στην Ελλάδα οι δαπάνες για την υγεία μεταξύ το 2000 και 2006 αυξήθηκαν κατά 7,2%, ξεπερνώντας το μέσο όρο αύξησης των χωρών του ΟΟΣΑ κατά 2,8%. Αξίζει να σημειωθεί ότι το δημόσιο φαίνεται να είναι ο κύριος χρηματοδότης των υπηρεσιών υγείας για όλα τα κράτη του ΟΟΣΑ και στην Ελλάδα κατά 62% κατά το έτος 2006 με το μέσο όρο να φτάνει στο 73% για τα κράτη του ΟΟΣΑ. Σύμφωνα και πάλι με τα επίσημα στοιχεία του ΟΟΣΑ, οι δαπάνες για την υγεία στην Ελλάδα κατά το 2006 έφθασαν στο 9,1% του ΑΕΠ, κατά 0,2% περισσότερο από το μέσο όρο του συνόλου των χωρών του ΟΟΣΑ. Θα πρέπει να τονισθεί επίσης ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται πρώτες στην κατάταξη δαπανών υγείας κατά το έτος 2005 με ποσοστό 15,3% του ΑΕΠ και ακολουθεί η Ελβετία με ποσοστό 11,3%, η Γαλλία (11,1%) και η Γερμανία (10,6%) και να σημειωθεί ότι σε σχέση με τα υπέρογκα ποσά που δαπανώνται για την υγεία στις ΗΠΑ, τα μέχρι τώρα αποτελέσματα του κλάδου βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα σε σχέση με τις άλλες χώρες. Η έκθεση που ακολουθεί παρέχει βασικά γεγονότα σχετικά με την υγεία και την περίθαλψη της υγείας στα 15 κράτη μέλη της Ε.Ε Συνθήκη του Μάαστριχτ, έδωσε στην Ένωση νέες αρμοδιότητες της δημόσιας υγείας και περισσότερες δυνατότητες διεθνούς συνεργασίας Συνθήκη του Άμστερνταμ, προβλέπει ένα νέο προσανατολισμό της κοινοτικής δράσης για την ασθένεια και ασθενειών, και την άμβλυνση των πηγών κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία. Η ενιαία ευρωπαϊκή αγορά σε συνδυασμό με την αύξηση της μετανάστευσης, από κράτη μέλη και από οικονομικούς μετανάστες χωρών με χαμηλό δείκτη ανάπτυξης, στο εσωτερικό της Ένωσης διαφοροποιούν την κρατούσα αντίληψη πρωτοβάθμιας παροχής υπηρεσιών υγείας, επιβάλλοντας ανταλλαγή της ιατρικής τεχνολογίας, αρχών υπηρεσιών υγείας, ανθρώπινο δυναμικό κ.ά. Ωστόσο, σήμερα είναι επιτακτικό οι πολιτικές για την υγεία να διέπονται από την αρχή της επικουρικότητας. Η εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών εξαιρείται ρητά από το άρθρο 129 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η υγειονομική περίθαλψη των συστημάτων απορρέει από ειδικές πολιτικές, ιστορικές, πολιτιστικές και κοινωνικοοικονομικές παραδόσεις. Ως αποτέλεσμα, οι οργανωτικές ρυθμίσεις για την πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών-μελών, όπως και η κατανομή του κεφαλαίου και του ανθρώπινου δυναμικού. Τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις όσον αφορά την παροχή ίσων, αποτελεσματικών και υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγείας σε προσιτό κόστος σε μια εποχή όταν το ποσό της φροντίδας που πρέπει να παραδοθεί έχει αρχίσει να υπερβεί τον πόρο βάσης. Η ζήτηση για υγειονομική περίθαλψη στην Ευρώπη - όπως και αλλού μεταξύ των βιομηχανικών χωρών αυξάνεται ως αποτέλεσμα της γήρανσης του πληθυσμού και της αύξησης των προσδοκιών του κοινού. Ο συνδυασμός της δημογραφικής μεταβολής και της τεχνολογικής εξέλιξης αυξάνει το κόστος της παροχής Πρωτοβάθμιας ιατρικής περίθαλψης, στις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Οι πολίτες των χωρών της νότιας Ευρώπης εν γένει, παρουσιάζουν χαμηλότερη ικανοποίηση από την υγειονομική περίθαλψη παροχής υπηρεσιών από τις βόρειες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τρέχοντα θέματα στον τομέα ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ Προτεραιότητα για την κοινωνική σταθερότητα θα εί- 13

14 ναι να εξασφαλίζεται επαρκής φροντίδα των ηλικιωμένων, στο οποίο θα εξασφαλίζει ισορροπία του σπιτιού Προληπτικές δράσεις προσφέρουν μια δυνητικά οικονομικά αποδοτική εναλλακτική λύση προς το κόστος τεχνολογία και υψηλή ιατρική περίθαλψη. Ισότητα της πρόσβασης παραμένει ένα μόνιμο μέλημα για τα περισσότερα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, επειδή βασίζεται σε πολλούς παράγοντες που δεν συνδέονται άμεσα με την υγειονομική περίθαλψη Συγκράτηση του κόστους λόγω της γήρανσης του πληθυσμού Μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα του κόστους θεωρείται ως μια διαδρομή για την παροχή περισσότερης φροντίδας υγείας ανά ευρώ που δαπανάται. Η αναζήτηση αύξησης της αποτελεσματικότητας συνεπάγεται η έρευνα για τη βελτίωση ή την παροχή υπηρεσιών σταθερής ποιότητας, εντός του δεδομένου πλαισίου δημοσιονομικών ορίων για την επίτευξη της υγείας και της ικανοποίησης του πληθυσμού που εξυπηρετείται. ΑΥΣΤΡΙΑ 1956 Με Γενικό Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμο αναγνωρίστηκε το νόμιμο δικαίωμα στο οποίο βασίζεται η αρχή της υποχρεωτικής δημόσιας ασφάλισης, με το 99% του πληθυσμού να καλύπτεται από τέσσερις μεγάλες κατηγορίες παροχών: ασφάλιση υγείας, ασφάλιση ατυχημάτων, ασφάλιση σύνταξης και ασφάλιση κατά της ανεργίας. Το Αυστριακό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης είναι από πολλές απόψεις παρόμοια με το γερμανικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης Κύριες διαφορές είναι απευθείας παροχή υπηρεσιών από τα ταμεία υγείας και διαπραγμάτευση των υπηρεσιών με το κράτος και όχι μέσω των ενώσεων ιατρών. Η συνολική κατάσταση της υγείας είναι ένα σε ένα από τα υψηλότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το φάσμα της παροχής υπηρεσιών στο πλαίσιο ασφάλισης υγείας είναι ολοκληρωμένο και η πλειοψηφία του πληθυσμού, 63,3%, είναι είτε πολύ ή αρκετά ικανοποιημένοι με το σύστημα (50,3%). Ιδιαίτερες προκλήσεις για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης είναι η σταδιακή γήρανση του αυστριακού του πληθυσμού και τη στροφή προς χρόνιες παθήσεις Οι ασθενείς έχουν δικαίωμα να επιλέγουν το γιατρό δική τους. Ορισμένα κονδύλια απαιτούν συν-πληρωμές ανάλογα με το ποια είναι η γνώμη γιατρού. ΒΕΛΓΙΟ Το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης στο Βέλγιο, βασίζεται στην κοινωνική ασφάλιση υγείας που καλύπτει το σύνολο του πληθυσμού για κύριες και δευτερεύουσες παθήσεις. Γίνεται διαχωρισμός μεταξύ ενός δημοσίου ταμείου και πέντε μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (mutualités), τα οποία ακολουθούν κυρίως θρησκευτικούς / πολιτικούς σχηματισμούς. Ο ασθενής είναι ελεύθερος να επιλέξει τον ιατρό του, Ελευθερία επιλογής και πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών που μεταφράζεται σε υψηλή ικανοποίηση του Βελγικού πληθυσμού με το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης τους σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Προβλήματα του συστήματος αφορούν τη συγκράτηση των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης. ΔΑΝΙΑ Από το 1973, οι κάτοικοι της Δανίας καλύπτονται από την Εθνική Υπηρεσία Υγείας. Είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου υπό κρατική χρηματοδότηση, προγραμματισμένη και διοικείται από τις δημόσιες αρχές. Υπάρχει ισότιμη και σχεδόν δωρεάν πρόσβαση στις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης. Το σύστημα χρηματοδοτείται κυρίως μέσω της γενικής φορολογίας. Η οργάνωση της υγειονομικής περίθαλψης έχει ανατεθεί στα 14 κομητείες, μέσα σε ένα πλαίσιο πολιτικής που καθορίζεται από την κεντρική κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο. Το σύστημα μοιάζει με τη βρετανικό διότι και τα δύο συστήματα λειτουργούν σε ένα «ρυθμιστή» αρχήν, ιατρό (GP), Η Δανία διατηρεί αποτελεσματικό έλεγχο του κόστους. Πληθυσμός έρευνες δείχνουν σημαντικές ικανοποίηση με το σύστημα, το 90% είναι πολύ (54,2%) ή αρκετά (35,8%) ικανοποιημένοι από το σύστημα. Πρωτοβάθμια ιατρική φροντίδα παρέχεται, κυρίως, από τους αυτοαπασχολούμενους γενικούς ιατρούς οι οποίοι ενεργούν ως πρώτη γραμμή ελέγχου, πριν παραπέμψουν στα νοσοκομεία. Οι ασθενείς έχουν ελεύθερη επιλογή του ιατρού γενικής ιατρικής και των ειδικευμένων και η πρόσβαση σε νοσοκομείο χωρίς παραπομπή γίνεται σε ειδικές περιπτώσεις. Το GP λειτουργεί ως ανεξάρτητος ανάδοχος σε ατομική ή ομαδική βάση ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ Το τρέχον Φινλανδικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης είναι ένα δημόσιο προγραμματισμένη το οποίο χρηματοδοτείται κυρίως από τη φορολογία. Το σύστημα παρέχει καθολική κάλυψη για ένα ευρύ φάσμα της υγειονομικής περίθαλψης. Υπάρχει μια ισχυρή κεντρική συμβολή στην υγεία με σχεδιασμό περίθαλψης, ιδίως, από το Υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων Υγείας, και ασκείται με τη χρήση των κρατικών επιδοτήσεων, ως κίνητρο. μείωση της κρατικής ρυθμίσεως. Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας -πράξη του και ένα Εθνικό Σχέδιο που έχει συσταθεί κατά το ίδιο χρονικό διάστημα δίνει έμφαση στις υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και την εφαρμογή τους σε δημοτικό επίπεδο. Το 1982 η Φινλανδία υπέβαλε σχέδιο - συμφωνία με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας προκειμένου να ενεργήσει ως πρωτοπόρος χώρα όσον αφορά την υγεία και την περίθαλψη μετά την επιτυχία της στη δημιουργία πρωτοβάθμιας φροντίδας και πρόληψης μέσα από ένα σύστημα των δημόσιων κέντρων υγείας, και τη δημοσίευση εκτεταμένης αναφοράς της πολιτικής της για την υγεία των εξελίξεων σε διεθνές επίπεδο. Η κατάσταση της υγείας αποτελεί ζήτημα προτεραιότητας στη διαμόρφωση της πολιτικής στη Φινλανδία. 14

15 αλλά υπάρχει κάποια ανησυχία σχετικά με σχετικά χαμηλό προσδόκιμο ζωής, που εν μέρει οφείλεται στις υψηλά ποσοστά πρόωρης θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα καθώς και στο σημαντικό ποσοστό αυτοκτονιών. ΓΑΛΛΙΑ Η Γαλλία έχει ένα σύνθετο σύστημα μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα τόσο για την παροχή υπηρεσιών και χρηματοδότηση της υγειονομικής περίθαλψης. Το σύστημα βασίζεται σε υποχρεωτική δημόσια ασφάλιση υγείας, το οποίο είναι συμπληρώνεται σε μεγάλο βαθμό από προαιρετική ασφάλιση. Το σύστημα έχει κατορθώσει να επιτύχει σχεδόν καθολική κάλυψη του πληθυσμού. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το διευρυνόμενο χάσμα στη θνησιμότητα μεταξύ των διαφόρων κοινωνικοοικονομικών τάξεων Η αύξηση των δαπανών και κατά συνέπεια τα ελλείμματα στη νόμιμη ασφάλιση ασθενείας, σε συνδυασμό με μια επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης, αύξηση της ανεργίας και η προοδευτική γήρανση του πληθυσμού αποτελεί πρωταρχικό ζήτημα. Το σύστημα είναι μεταξύ των πιο ακριβών στην Ευρώπη. ΓΕΡΜΑΝΙΑ Το Γερμανικό σύστημα υγείας είναι ένα πρότυπο σύστημα υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης. Το σύστημα έχει παρελθόν, τα θεμέλια του τέθηκαν από τον Βίσμαρκ το Το σύστημα έχει κατορθώσει να επιτύχει πλήρη κάλυψη της υγειονομικής περίθαλψης και προβλέπει την ίση πρόσβαση σε μεγάλο όγκο των προηγμένων ιατρικών υπηρεσιών. Η πλειοψηφία του πληθυσμού της Γερμανίας φαίνεται να αξιολογεί τη φροντίδα της υγείας του συστήματος, είτε ως πολύ ή αρκετά ικανοποιητική Ο λόγος για την επιτυχία αυτή έχει αποδοθεί στις εξαιρετικά αποκεντρωμένες υπηρεσίες υψηλής ποιότητος. Το σύστημα πάσχει όμως από κάποια σημαντικά προβλήματα. Η γήρανση του πληθυσμού θέτει σε κίνδυνο την σταθερότητα των αμοιβών και την ανταπόδοση, που αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία η κοινωνική ασφάλιση στηρίζεται. ΙΡΛΑΝΔΙΑ Η υγειονομική περίθαλψη για το ιρλανδικό πληθυσμό κυρίως παρέχεται από δημόσια χρηματοδότηση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης από τον κεντρικό δημόσιο έλεγχο μέσω της οποίας οι κάτοικοι όλοι δικαιούνται παροχές υγειονομικής περίθαλψης. Σε αντίθεση με το Ηνωμένο Βασίλειο, το δικαίωμα για δωρεάν ή μερικώς δωρεάν υπηρεσιών βασίζεται στην ικανότητα πληρωμής και ο πληθυσμός χωρίζεται σε δύο κατηγορίες. Του ιρλανδικού πληθυσμού, το 35% ανήκουν στην κατηγορία Ι και το οποίο καλύπτει τις χαμηλότερες εισοδηματικές ομάδες. Πολίτες της κατηγορίας Ι είναι επιλέξιμες για το πλήρες φάσμα των υπηρεσιών δωρεάν. Η πλειοψηφία 65% των πολιτών εμπίπτει στην κατηγορία ΙΙ και έχει είτε να καταβάλει άμεσα είτε με προαιρετική ασφάλιση για γενική ιατρική και τις ιατρικές υπηρεσίες Οι περισσότεροι δείκτες υγείας του ιρλανδικού πληθυσμού είναι ακόμη χαμηλότερο από τα ευρωπαϊκά μέσες τιμές, αλλά έχουν βελτιωθεί σημαντικά κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας παρέχεται από τους γενικούς ιατρούς. Η Ιρλανδία χορηγεί ελεύθερη επιλογή των ασθενών του ιατρού γενικής ιατρικής. Παθολόγοι παίζουν ένα ρόλο για τις προληπτικές ειδικευμένες υπηρεσίες οι οποίες παρέχονται κυρίως από εξωτερικά ιατρεία νοσοκομείων Πηγές: 1) ΟΟΣΑ έκθεση για την Υγεία στην Ε.Ε ) δημοσιεύσεις στον ελληνικό και διεθνή τύπο 3) ΙΚΑ- ΕΤΑΜ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΦΥ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ Αποτελεί κοινό τόπο ότι τα τελευταία 20 χρόνια έγιναν σοβαρές προσπάθειες και σημειώθηκαν σημαντικά βήματα που βελτίωσαν τα πράγματα στον χώρο της Υγείας. Αλλά απέχουν πολύ από τα Ευρωπαϊκά SΤANDARDS. Ο Υγειονομικός χάρτης της χώρας είναι ανύπαρκτος. τα προβλήματα του συστήματος Υγείας χρονίζουν, είναι γνωστά και οι επιπτώσεις τους απεικονίζονται σε αλλεπάλληλες δημοσκοπήσεις όπου καταγράφεται η δυσαρέσκεια των Ελλήνων πολιτών για την ποιότητα των παρεχόμενων Υπηρεσιών. - Η ιατρική ανεργία και υποαπασχόληση καλπάζουν, με το ταμείο ανεργίας να έχει καταστεί μονόδρομος για τους νέους γιατρούς και καμία πρόνοια δεν λαμβάνεται για το φλέγον αυτό πρόβλημα. Παρόλη την αύξηση της επίσκεψης στα 20 (Δημόσιο) που προσμετρείται θετικά, οι ελεύθεροι επαγγελματίες γιατροί και γενικότερα ο κόσμος της υγείας, συνεχίζουν να βιώνουν την απαξίωση της εργασίας τους - Δεδουλευμένα χρήματα γιατρών αποδίδονται μετά από 1 και 2 χρόνια από διάφορα ασφαλιστικά ταμεία. - Ουδεμία αναφορά στην Εθνική Συλλογική Σύμβαση γίνεται, που όφειλε να αποτελεί την καρδιά της πρωτοβάθμιας φροντίδας. Σε επίπεδο Ασφαλιστικών Ταμείων και στους κλάδους Υγείας υφίσταται ευρεία διαφοροποίηση ως προς τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας και κάθε ένα λειτουργεί αυτόνομα, με ότι αυτό σημαίνει. Οι Διοικήσεις των Ασφαλιστικών Οργανισμών σε ένα κλίμα ασυδοσίας και στο όνομα της διαφύλαξης των συμφερόντων των ασφαλισμένων τους : Αγνοούν του φορείς των Υγειονομικών θέτοντας σε κίνδυνο την Δημόσια Υγεία. Στρατολογούν γιατρούς με ατομικές συμβάσεις αποικιοκρατικού τύπου, κάτω από αδιαφανή κριτήρια και κλίμα εκβιασμού. Μοιράζουν την πίττα των παρακλινικών εξετάσεων κατά το δοκούν, χωρίς να δίνουν λογαριασμό σε κανέναν. Αποφεύγουν με προσχήματα τον ουσιαστικό διάλογο 15

16 για την σύναψη συλλογικών συμβάσεων, που αποτελούν την μόνη ενδεδειγμένη και διαφανή λύση. - Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελεύθερων Επαγγελματιών Γιατρών εξακολουθεί να παραμένει αναξιόπιστη και να βρίσκεται εκτός σύνδεσης με Σύστημα Υγείας. - Παρά τις διαχρονικές δεσμεύσεις για την ισχύ των νέων τιμών των ιατρικών πράξεων, εξακολουθούν να ισχύουν οι από 20ετίας εξευτελιστικές τιμές. - Συνεχίζεται η εμπλοκή των γιατρών στις γνωστές διαδικασίες συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, χωρίς ο κρατικός φορέας να λαμβάνει μέριμνα για την διαφανή χρηματοδότηση της και την ισότιμη πρόσβαση όλων των γιατρών. - Η ιδιωτική δαπάνη για την υγεία στην Ελλάδα συνεχίζει να είναι από τις μεγαλύτερες μεταξύ των χωρών του Ο.Ο.Σ.Α - Παρ όλες τις συνεχείς προσπάθειες περιστολής της σπατάλης και της κακοδιαχείρισης που χαρακτηρίζει το δημόσιο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, οι πληγές παραμένουν ανοιχτές και τα χρέη πνίγουν τα νοσοκομεία. - Οι υπηρεσίες φροντίδας υγείας που αναφέρονται στην πρόληψη και την αποκατάσταση, απέχουν πολύ του Ευρωπαϊκού μέσου όρου. - Η πρωτοβάθμια Φροντίδα και η Πρόληψη στη χώρα μας λειτουργεί υποτυπωδώς και ασυντόνιστα. - Τα Κέντρα Υγείας στην Περιφέρεια είναι ελλιπώς στελεχωμένα και υπολειτουργούν, με πολλές ελλείψεις σε υποδομές. - Κάθε Ασφαλιστικός Οργανισμός εφαρμόζει το δικό του σύστημα Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης, αντί να αγοράζει υπηρεσίες υγείας από ένα Εθνικό Σύστημα Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης, όπως γίνεται στις προηγμένες χώρες. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ Πρωτοβάθμια περίθαλψη υψηλή και αποκεντρωμένη για όλους τους Έλληνες, ανεξάρτητα από ασφαλιστικό φορέα. Κάλυψη των εξόδων του πολίτη από τους ασφαλιστικούς φορείς Θεσμοθέτηση Ενιαίου φορέα πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας, υπό την ευθύνη του Υπουργείου Υγείας. Οι Υπηρεσίες ΠΦΥ παρέχονται τόσο από Δημόσιους όσο και από ιδιωτικούς φορείς σε ισότιμη βάση και με τους ίδιους κανόνες ελέγχου ποιότητας. Σον φορέα εντάσσονται όλες οι Δημόσιες δομές παροχής υπηρεσιών ΠΦΥ του Υπουργείου Υγείας, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των ασφαλιστικών ταμείων. Την θεσμοθέτηση ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑ- ΣΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ επιλογή γιατρού και θεραπευτηρίου από τους χρήστες των υπηρεσιών. Συμμετοχή στο σύστημα, σε εθελοντική βάση, του συνόλου των ελευθεροεπαγγελματιών, ιατρικών και των ιδιωτικών μονάδων παροχής ΠΦΥ, με αμοιβή κατά πράξη και περίπτωση. ΚΑΤΑΡΤΗΣΗ του ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΧΑΡΤΗ της χώρας. Χωροταξική και ελεγχόμενη κατανομή ιατρείων και εργαστηρίων, ανάλογα με τις ανάγκες του πληθυσμού και τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες της χώρας μας. Θεσμοθέτηση πρωτοκόλλων Ιατρικών Πράξεων και Φαρμάκων ΠΦΥ. Θεσμοθέτηση της ηλεκτρονικής κάρτας Υγείας και του Ηλεκτρονικού φακέλου ασφαλισμένου. Εφαρμογή διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων Χορήγηση φαρμάκων μόνο με Ιατρική Συνταγή Πλήρης διαχωρισμός Πρωτοβάθμιας από Δευτεροβάθμια Φροντίδα Υγείας και διασύνδεση τους με οργανωμένο τρόπο και κατάργηση των απογευματινών ιατρείων νοσοκομείων. με την διατήρηση των εξωτερικών ιατρείων των Νοσοκομείων και την λειτουργία απογευματινών δεν επιτυγχάνεται η αποσυμφόρηση τους από περιστατικά πρωτοβάθμιας περίθαλψης και δεν επιτυγχάνεται ο στόχος της αποκλειστικής λειτουργίας τους ως Κέντρων Δευτεροβάθμιας Περίθαλψης. Οι δομές της ΠΦΥ θα αποτελούν το απαραίτητο φίλτρο για την πρόσβαση στα Δημόσια Νοσοκομεία. Εισαγωγή στα Νοσοκομεία μόνο μετά από την χορήγηση παραπεμπτικού από γιατρό Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας εκτός βεβαίως των εξαιρετικά επειγόντων περιστατικών. Στόχος των Δημόσιων Φορέων ΠΦΥ και των κέντρων Υγείας αστικού τύπου οφείλει να είναι η κάλυψη των κενών στην επείγουσα περίθαλψη και η αποσυμφόρηση των Νοσοκομείων. Οι ιατρικές εταιρίας που θα συμμετέχουν στο σύστημα ΠΦΥ θα πρέπει να έχουν την μορφή αστικών εταιριών με το σύνολο του μετοχικού τους κεφαλαίου να ανήκει σε επαγγελματίες του χώρου της Υγείας στα πρότυπα των δικηγορικών εταιριών. Επανακωδικοποίηση και επανακοστολόγηση των ιατρικών πράξεων, δεδομένου ότι αποτελούν απαραίτητα βήματα για την πλήρη εφαρμογή του προτεινόμενου Συστήματος Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Τρία βασικά ερωτήματα τίθενται όταν επιχειρείται αναπροσανατολισμός των Υπηρεσιών Υγείας με έμφαση στην Πρωτοβάθμια φροντίδα. 1. Είναι απαραίτητος ο αναπροσανατολισμός ; 2. Θα έχει ως συνέπεια την αποσυμφόρηση των νοσοκομείων και την μείωση του κόστους της κλειστής περίθαλψης. 3. Θα μπορέσει να αλλάξει το πρόσωπο της σύγχρονης Ιατρικής αμβλύνοντας την τεχνολογική της έκφανση και αναθερμαίνοντας τον ηθικοκοινωνικό πυρήνα. Μια απάντηση στα ερωτήματα υπάρχει. Η Πρωτοβάθμια φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) επιβάλλεται Ιατρικά, δικαιώνεται Κοινωνικά και καταξιώνεται ηθικά. 16

17 17

18 Ψευδείς ιατρικές πιστοποιήσεις Άρθρο 221γ Π.Κ.: 1. «Γιατροί, οδοντίατροι, κτηνίατροι, φαρμακοποιοί, χημικοί και μαίες που εν γνώσει εκδίδουν ψευδείς πιστοποιήσεις, οι οποίες προορίζονται να παρέχουν πίστη σε δημόσια, δημοτική ή κοινοτική αρχή ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου ή σε μία ασφαλιστική επιχείρηση ή που μπορούν να ζημιώσουν έννομα και ουσιώδη συμφέροντα άλλου προσώπου τιμωρούνται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών και με χρηματική ποινή. Αν οι ψευδείς αυτές πιστοποιήσεις προορίζονται για δικαστική χρήση, αυτοί που τις εκδίδουν τιμωρούνται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών και με χρηματική ποινή, με στέρηση των αξιωμάτων και θέσεων που αναφέρονται στο άρθρο 63 αριθμ. 1, ως και με απαγόρευση ασκήσεως του επαγγέλματός τους για χρονικό διάστημα από ένα μήνα μέχρι έξι μήνες». 2. «Με φυλάκιση μέχρι ενός έτους τιμωρείται όποιος χρησιμοποιεί τέτοια ψευδή πιστοποίηση για να εξαπατήσει δημόσια, δημοτική ή κοινοτική αρχή ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου ή ασφαλιστική επιχείρηση. Αν έγινε δικαστική χρήση της ανωτέρω ψευδούς πιστοποίησης, ο διάδικος που έκαμε τη χρήση τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών». Άρθρο 22 Αν.ν. 1565/39 (Περί Κώδικος ασκήσεως του ιατρικού επαγγέλματος) «Απαγορεύεται η έκδοσις ιατρικών πιστοποιητικών και πάσης φύσεως ιατρικών γνωματεύσεων άνευ μνείας του σκοπού δια τον οποίον προορίζονται ως και του ονόματος του λήπτου του πιστοποιητικού...». Ιατρικό πιστοποιητικό είναι «η έγγραφη διαπίστωση καταστάσεως ή γεγονότος τινός αναγομένου στην ιατρική αρμοδιότητα, χορηγούμενον υπό του ιατρού άνευ επίσημου τινός παραγγελίας και άνευ όρκου, αλλά απλώς με την αίτηση του ενδιαφερομένου» (Ποινικός Κώδικας, Τόμος Α, Αθαν. Κονταξής, Έκδοση Γ, Αθήνα 2000, σελ. 1900). Η σημαντικότερη διαφορά του ιατρικού πιστοποιητικού του άρθρου 221γ Π.Κ. με την ιατρική βεβαίωση του άρθρου 242 Π.Κ. είναι ότι το πρώτο είναι ιδιωτικό έγγραφο, ενώ το δεύτερο είναι δημόσιο έγγραφο. Απαιτείται δηλαδή η χορήγηση της ιατρικής πιστοποίησης να γίνεται από ιδιώτη γιατρό, οδοντίατρο, φαρμακοποιό, χημικό ή μαία. Αν ο γιατρός κ.λπ. δεν είναι ιδιώτης, αλλά δημόσιος υπάλληλος (π.χ. υπηρετεί στο ΙΚΑ, σε δημοτικά ιατρεία κ.λπ.) και μέσα στα καθήκοντά του περιλαμβάνεται και η έκδοση ιατρικής πιστοποίησης, τότε εφαρμογή έχει το άρθρο 242 Π.Κ. Μέσω της διάταξης αυτής του Π.Κ. επιδιώκεται η προστασία της αλήθειας του περιεχομένου εγγράφων, τα οποία προϋποτίθεται ότι είναι ήδη γνήσια. Είναι δηλαδή ένα είδος διανοητικής πλαστογραφίας επί ιδιωτικών εγγράφων (ΑΠ 34/74 ΠΧ ΚΔ 348, ΑΠ 1405/82, ΑΠ 195/90, ΑΠ 1320/99). Το ιατρικό πιστοποιητικό χορηγείται από τον ιδιώτη γιατρό, υπό αυτή την επαγγελματική ιδιότητά του, είναι όμως αδιάφορο αν ο γιατρός είχε την απαιτούμενη ειδικότητα για την ασθένεια που πιστοποιεί (Μπουρόπουλος, ΠΧ ΙΑ, σελ. 506 σημ. 6), όπως επίσης αδιάφορο είναι αν ο γιατρός χορηγεί το πιστοποιητικό, προκειμένου να λάβει κάποιο χρηματικό αντάλλαγμα ή όχι. Το ιατρικό πιστοποιητικό χορηγείται σε ιδιώτη, άσχετα από το γεγονός ότι αυτός φέρει την υπαλληλική ιδιότητα, διότι αν χορηγηθεί απευθείας στην εκάστοτε αρχή που προκάλεσε την πιστοποίηση, τότε εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 225 παρ. 2 εδ. α Π.Κ. Στοιχείο της αντικειμενικής υπόστασης του εν λόγω εγκλήματος είναι η βεβαίωση πραγματικών περιστατικών ψευδώς (ΑΠ 1405/82 ΠΧ 33,530, ΑΠ 1132/78 ΠΧ 29,249) και όχι οι επιστημονικές κρίσεις ή γνώμες του γιατρού. Τα πραγματικά αυτά περιστατικά μπορεί να αφορούν την τωρινή κατάσταση υγείας του ενδιαφερόμενου, την μέχρι τώρα πορεία της υγείας του, ακόμα και την πρόγνωση της μελλοντικής πορείας της υγείας του με βάση κάποια ασθένεια που τον ταλαιπωρεί (Ποινικός Κώδικας, Αθ. Κονταξής, σελ. 1902). Επίσης είναι ψευδής η ιατρική πιστοποίηση, όταν ο γιατρός βεβαιώνει κάτι χωρίς να έχει κάνει καμία διάγνωση (ΑΠ 1513/98). Η ιατρική πιστοποίηση πρέπει α) να προορίζεται στο να παρέχει πίστη σε δημόσια, δημοτική ή κοινοτική αρχή ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου ή σε μία ασφαλιστική επιχείρηση ή β) να μπορεί να ζημιώσει έννομα και ουσιώδη συμφέροντα άλλου προσώπου. Αυτό δηλαδή που μας ενδιαφέρει για το αξιόποινο είναι α) ο σκοπός, ο προορισμός και όχι το αποτέλεσμα και β) η δυνατότητα ζημίας και όχι η επέλευσή της. Για να θεωρηθεί δε το έγκλημα τετελεσμένο πρέπει όχι μόνο να συνταχθεί η ιατρική πιστοποίηση, αλλά και να χορηγηθεί στον ενδιαφερόμενο ιδιώτη, ασχέτως αν ο τελευταίος κάνει χρήση αυτής (Μπουρόπουλος, ΠΧ ΙΑ 508). Στοιχείο της υποκειμενικής υπόστασης του εν λόγω εγκλήματος είναι ο δόλος, μη αρκούντος του ενδεχόμενου δόλου. Συγκεκριμένα ο γιατρός κ.λπ. πρέπει να γνωρίζει ότι το βεβαιούμενο από τον ίδιο πραγματικό γεγονός είναι ψευδές και να θέλει εν τούτοις να προχωρήσει στη σύνταξη και τη χορήγηση της ψευδούς πιστοποίησης. Η αμέλεια του γιατρού δεν αρκεί, για να στοιχειοθετηθεί το έγκλημα της ψευδούς ιατρικής πιστοποίησης, όταν π.χ. το ψέμα προκύπτει από την απειρία ή την αμέλεια του γιατρού, που τον οδήγησε σε διαγνωστικό σφάλμα. Σχετικά δε με τον προορισμό της ιατρικής πιστοποίησης (π.χ. δικαστική χρήση) αρκεί και ο ενδεχόμενος δόλος (Ποινικός Κώδικας, Αθαν. Κονταξής, σελ. 1904). Παραδείγματα Νομολογίας: 1) Δεν θεωρείται ιατρικό πιστοποιητικό η έγγραφη εντολή του θεράποντος ιατρού προς το νοσηλευτικό προσωπικό σχετικά με τη θεραπευτική αγωγή ασθενούς ή της χορήγησης σ αυτόν της τροφής, γι αυτό και η αλλοίωσή του περιεχομένου της μετά την εκτέλεσή της από το νοσηλευτικό προσωπικό δεν συνιστά ψευδή ιατρική πιστοποίηση, αλλά νόθευση εγγράφου κατά το άρθρο 242 παρ. 2 Π.Κ. (ΑΠ 195/90 Νο Β 38, 494). 2) Ορθή και αιτιολογημένη παραπομπή για ψευδείς ιατρικές πιστοποιήσεις, πλαστογραφίες μετά χρήσεως με σκοπό οφέλους, για απλή συνεργεία σε απάτες, χρήση πλαστών εγγράφων με σκοπό οφέλους και ψευδών ιατρικών πιστοποιητικών και για απάτη ιατρού ελεγκτού ΟΤΕ εκδίδοντος ψευδείς βεβαιώσεις θεραπείας ασθενών, τις οποίες θεωρούσε και εκτελούσε με τη βοήθεια των συγκατηγορουμένων του 18

19 φαρμακοποιών, θέτοντας όπισθεν αυτών την υπογραφή των δήθεν ασθενών (Α.Π. 1132/1978 (εν Συμβούλιω) ΠΧ 29, 249). Υπόκειται δε ο εν λόγω ιατρός στη διάταξη του 221γ Π.Κ. και όχι σε αυτή του 242 Π.Κ., γιατί ήταν μεν έμμισθος ιατρός του ΟΤΕ και είχε ορισθεί από το Ταμείο Ασφαλίσεως Προσωπικού ΟΤΕ (Τ.Α.Π.Ο.Τ.Ε.) ως ελεγκτής ιατρός για τους ασφαλισμένους νοσηλευόμενους στις κλινικές και νοσοκομεία των Πατρών, όχι όμως και για τους λοιπούς ασφαλισμένους του Ταμείου αυτού, για τους οποίους ο έλεγχος διενεργείται, βάσει του εγκριθέντος Κανονισμού του Ταμείου εγκριθέν με το Β.Δ. 244/1966, από τον προϊστάμενο ιατρό ή τον εντεταλμένο ιατρό του Ταμείου ή τον Προϊστάμενο της τοπικής υπηρεσίας του ΟΤΕ, τις οποίες όμως ιδιότητες δεν είχε ο κατηγορούμενος και εν τούτοις προέβαινε στην κατάρτιση ψευδών ιατρικών πιστοποιήσεων (συνταγών για χορήγηση φαρμάκων) κατόπιν δήθεν ελέγχων που έκανε στο ιατρείο του ασφαλισμένων του Ταμείου. Τις συνταγές αυτές στη συνέχεια θεωρούσε στο Ταμείο ως ελεγκτής ιατρός, χωρίς να έχει τέτοιο δικαίωμα, αφού οι εν λόγω ασθενείς δεν νοσηλεύονταν σε νοσοκομεία των Πατρών. 3) Ορθά καταδικάστηκε γιατρός, ο οποίος βεβαίωσε ψευδώς περί της κυήσεως της συγκατηγορουμένης, για να λάβει αυτή άδεια κυήσεως. Η εν προκειμένω μαία που υπηρετούσε στο ΠΙΚΠΑ Μεσολογγίου, κατά το μήνα Ιούνιο ή Ιούλιο 1964, έπεισε κάποια γυναίκα, η οποία ήταν έγκυος, να αποκρύψει από το συγγενικό της περιβάλλον την εγκυμοσύνη της, ούτως ώστε να δώσει στη μαία το τέκνο της,για να το παρουσιάσει η τελευταία σαν δικό της. Επιπλέον έπεισε έναν φίλο της γιατρό μαιευτήρα να τη βοηθήσει δίνοντάς της βεβαίωση τον Σεπτέμβριο 1964 ότι ήδη κυοφορούσε η ίδια τέκνο και βρισκόταν στον όγδοο μήνα της εγκυμοσύνης της. Στη σχετική αγόρευση του ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, απαντώντας σε σχετικό λόγο αναίρεσης του κατηγορούμενου γιατρού προς δικαιολόγηση της πράξης του, είπε ότι αναληθής είναι η πιστοποίηση «όχι μόνο όταν ο γιατρός κακή τη πίστη διατυπώνει μία ψευδή διάγνωση, αλλά και όταν βεβαιώνει ότι βρήκε κάτι χωρίς να κάνει καμία ιδιαίτερη εξέταση». 4) Σωστά καταδικάστηκε γιατρός για ψευδή ιατρική πιστοποίηση που χορήγησε σε ιδιώτη, ότι δήθεν νοσηλευόταν στην κλινική του την ίδια ημέρα της Γενικής Συνέλευσης του Οικοδομικού Συνεταιρισμού Γεωργικών Υπαλλήλων (ΑΠ 757/1987 ΠΧ 37,635), ενώ ο ιδιώτης φίλος του είχε όντως παραβρεθεί στη Γενική Συνέλευση και ήθελε την ιατρική βεβαίωση, προκειμένου να υποστηρίξει μήνυσή του κατά των μελών του ΔΣ του ως άνω συνεταιρισμού, του νομικού του συμβούλου και άλλων μαρτύρων για απάτη, ψευδορκία μάρτυρα και συκοφαντική δυσφήμιση και να αποδείξει ότι δεν είχε παραβρεθεί στη συνέλευση και δεν έγιναν οι σχετικές συνεννοήσεις. 5) Θεωρείται ψευδής ιατρική πιστοποίηση η βεβαίωση από ιδιώτη χειρούργο - οφθαλμίατρο ότι η εμβολή της κεντρικής αρτηρίας αμφιβληστροειδούς του αριστερού οφθαλμού, από την οποία βρέθηκε να πάσχει ναυτικός, υπήρξε απότοκος προηγούμενου τραυματισμού της δεξιάς άκρας χειρός αυτού από εργατικό ατύχημα και η οποία χρησιμοποιήθηκε σε δίκη ασφαλιστικών μέτρων από τον ναυτικό, ο οποίος ζήτησε την προσωρινή επιδίκαση αποζημίωσης λόγω αναπηρίας από το ατύχημα, ενώ στην πραγματικότητα δεν συνέβαινε κάτι τέτοιο. Έτσι όμως παραπλανήθηκε το δικαστήριο, το οποίο πράγματι επέτρεψε βάσει της ιατρικής αυτής πιστοποίησης τη συντηρητική κατάσχεση της περιουσίας των αντιδίκων μέχρι του ποσού των δρχ. και την καταβολή στον ίδιο προσωρινώς του ποσού των δρχ., βλάπτοντας έτσι ή έστω δίνοντας τη δυνατότητα στο ναυτικό να βλάψει την περιουσία των καθ ων (ΑΠ 1432/2001). Ψευδής βεβαίωση, νόθευση κ.λπ. Άρθρο 242 Ποινικού Kώδικα. 1. Yπάλληλος που στα καθήκοντά του ανάγεται η έκδοση ή η σύνταξη δημοσίων εγγράφων, αν σε τέτοια έγγραφα βεβαιώνει με πρόθεση ψευδώς περιστατικό που μπορεί να έχει έννομες συνέπειες,τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους. 2. Mε την ίδια ποινή τιμωρείται ο υπάλληλος ο οποίος με πρόθεση νοθεύει, καταστρέφει, βλάπετι ή υπεξάγει έγγραφο που του εμπιστεύθηκαν ή του είναι προσιτό λόγω της υπηρεσίας του. 3. Aν όμως ο υπαίτιος κάποιας από τις πράξεις των παραγράφων 1 και 2 είχε σκοπό να προσπορίσει στον εαυτό του ή σε άλλον αθέμιτο όφελος ή να βλάψει παράνομα άλλον, επιβάλλεται κάθειρξη «εάν το όφελος ή η βλάβη υπερβαίνουν το ποσό των 25 εκατ. δραχμών. 4. Mε την ποινή της παρ. 1 τιμωρείται όποιος εν γνώσει του χρησιμοποιεί το έγγραφο που είναι πλαστό ή νοθευμένο ή έχει υπεξαχθεί. Το έγκλημα της ψευδούς βεβαίωσης είναι πιο ευρύ από το έγκλημα της ψευδούς ιατρικής πιστοποίησης, γιατί το τελευταίο αναφέρεται μόνο σε γιατρούς, ενώ στο πρώτο δράστης μπορεί να είναι κάθε δημόσιος υπάλληλος - με τις κάτωθι αναφερόμενες προϋποθέσεις - και συνεπώς και οι γιατροί, που συμβάλλονται με το δημόσιο ή με νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Στην προκειμένη περίπτωση το έγγραφο εκδίδεται από καθ ύλην και κατά τόπο αρμόδιο δημόσιο υπάλληλο γι αυτό, ο οποίος όμως βεβαιώνει σ αυτό με πρόθεση ψευδώς περιστατικό, το οποίο μπορεί να έχει έννομες συνέπειες. Πρόκειται δηλαδή για το έγκλημα της διανοητικής πλαστογραφίας, δια του οποίου τιμωρείται η προσβολή του ιδιαίτερου καθήκοντος εμπιστοσύνης και αληθείας που οφείλει να τηρεί ο δημόσιος υπάλληλος (ΑΠ 544/98). Αντίθετα, στο έγκλημα της πλαστογραφίας του άρθρου 216 Π.Κ., το έγγραφο ή καταρτίζεται από πρόσωπο άλλο του φερόμενου ως εκδότη αυτού, που ενίοτε θέτει στο έγγραφο και υπογραφή του δεύτερου ή καταρτίζεται μεν απ τον αρμόδιο γι αυτό, στην πορεία όμως κάποιος νοθεύει το περιεχόμενό του. Για τη στοιχειοθέτηση της αντικειμενικής υπόστασης του εγκλήματος της ψευδούς βεβαίωσης (242 παρ. 1 ΠΚ) απαιτούνται οι εξής προϋποθέσεις: α) το υποκείμενο να είναι υπάλληλος κατά την έννοια των άρθρων 13α και 263Α ΠΚ, καθ ύλην και κατά τόπο αρμόδιος για τη σύνταξη ή έκδοση του εγγράφου, β) έγγραφο, που να πληροί τους όρους του 483 Κ.Πολ.Δ. και γ) βεβαίωση στο έγγραφο αυτό από τον υπάλληλο ψευδών περιστατικών που μπορεί να έχουν έννομες συνέπειες. Ως τέτοιο θεωρείται εκείνο που είναι σημαντικό για την παραγωγή, διατήρηση, μεταβολή ή απόσβεση δικαιώματος ή έννομης σχέσης δημόσιας ή ιδιωτικής φύσεως (ΑΠ 1376/89 ΠΧ 40, 651, ΑΠ Συμβ 1353/82 ΠΧ 33, 516, ΑΠ Συμβ 1559/82 ΠΧ 33, 589). Σχετικά με το δράστη του εγκλήματος το άρθρο 13α ΠΚ προβλέπει τα εξής: «Υπάλληλος είναι εκείνος στον οποίο νόμιμα έχει ανατεθεί, έστω και προσωρινά, η άσκηση υπηρεσίας δημόσιας, δημοτικής ή κοινοτικής ή άλλου νομικού προσώπου δημόσιου δικαίου», ενώ το άρθρο 263Α ΠΚ προβλέ- 19

20 πειξ ότι για την εφαρμογή κάποιων άρθρων του ΠΚ, ανάμεσα στα οποία και το εξεταζόμενο «...υπάλληλοι θεωρούνται, εκτός από αυτούς που αναφέρονται στο άρθρο 13, οι δήμαρχοι, οι πρόεδροι κοινοτήτων και όσοι υπηρετούν μόνιμα ή πρόσκαιρα και με οποιαδήποτε ιδιότητα: α) σε επιχειρήσεις ή οργανισμούς που ανήκουν στο Κράτος, σε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης ή σε νομικά πρόσωπα δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου... β) σε τράπεζες... γ) σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που ιδρύθηκαν από το Δημόσιο, από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου... δ) σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου...». Ο υπάλληλος των παραπάνω άρθρων πρέπει να προβαίνει στην έκδοση ή σύνταξη του εγγράφου, όντας υλικά και τοπικά αρμόδιος για τούτο και επιπλέον να μην κάνει υπέρβαση των καθηκόντων του, αλλά να κινείται μέσα στα όρια αυτών (ΑΠ 1308/92). Αρκεί και η προσωρινή ή αναπληρωματική κάλυψη της θέσης με τις πιο πάνω φυσικά προϋποθέσεις (ΑΠ 947/97 ΝοΒ 1998, 391, ΑΠ 408/95 ΠΧ ΜΕ 447, ΑΠ 187/86 ΠΧ 36,499). Ετσι σχετικά με τους γιατρούς έχει κριθεί ότι πληροί την έννοια του υποκειμένου διευθυντής ΙΚΑ (ΑΠ 290/69 ΠΧ ΙΘ 476), οφθαλμίατρος ως μέλος της επιτροπής υποψήφιων οδηγών (ΑΠ 1181/74 ΠΧ ΚΕ 392), ιατρός ελεγκτής (ΑΠφ 109/77 ΠΧ ΚΖ 554), ιατρός συμβεβλημένος με ΙΚΑ (ΑΠ 1699/85 ΠΧ ΛΣΤ 335), ιατρός του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου (ΑΠ 408/95 ΠΧ ΜΕ 748) κ.λπ. Εγγραφα συνταγμένα απο δημόσιο υπάλληλο σύμφωνα με το άρθρο 438/Κ.Πολ.Δ. είναι όσα «... έχουν συνταχθεί κατά τους νόμιμους τύπους από δημόσιο υπάλληλο ή λειτουργό ή πρόσωπο που ασκεί δημόσια υπηρεσία ή λειτουργία (και) αποτελούν πλήρη απόδειξη για όλους ως προς όσα βεβαιώνονται στο έγγραφο ότι έγιναν από το πρόσωπο που συνέταξε το έγγραφο ή ότι έγιναν ενώπιόν του, αν το πρόσωπο αυτό είναι καθ ύλην και κατά τόπο αρμόδιο να κάνει αυτή τη βεβαίωση. Ανταπόδειξη επιτρέπεται μόνο με προσβολή του εγγράφου ως πλαστού». Κύριο στοιχείο δηλαδή του δημόσιου εγγράφου είναι η αυξημένη αποδεικτική ισχύς αυτού έναντι πάντων σχετικά με τα βεβαιούμενα σ αυτό γεγονότα, που καταρτίστηκε από τον αρμόδιο δημόσιο υπάλληλο. Η εγκυρότητα του εγγράφου δεν αποτελεί προϋπόθεση, λαμβάνει όμως αυτό εξωτερική υπόσταση με την υπογραφή του υπαλλήλου, που προέβη στην κατάρτισή του (ΑΠ 107/64 ΠΧ ΙΔ 349). Επίσης είναι αδιάφορο το αν τελικά αυτό χρησιμοποιήθηκε ή όχι (ΑΠ 912/77). Στο έγγραφο πρέπει να βεβαιώνονται / πιστοποιούνται ψευδή περιστατικά, ήτοι ψευδή πραγματικά γεγονότα ως αληθινά και όχι επιστημονικές ή πραγματικές απόψεις ή αξιολογήσεις, πληροφορίες ή κρίσεις, οι οποίες μένουν ατιμώρητες (ΑΠ 1308/92, ΑΠ 582/76 ΠΧ ΚΖ 62, ΑΠ 120/75 ΚΕ 495). Ψευδής είναι η βεβαίωση όταν δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια είτε γιατί το βεβαιούμενο περιστατικό δεν έγινε είτε γιατί έγινε με διαφορετικό τρόπο από εκείνον που αναγράφεται (ΑΠ 850/87 ΠΧ 37,668). Απαραίτητο στοιχείο για τη στοιχειοθέτηση της υποκειμενικής υπόστασης του εγκλήματος είναι ο δόλος, που εμπεριέχει γνώση ότι τα βεβαιούμενα περιστατικά είναι ψευδή και θέληση εν τούτοις να προβεί στη βεβαίωση ψευδών γεγονότων, τα οποία μπορούν ή τουλάχιστον είναι ενδεχόμενο να παράγουν έννομες συνέπειες (ΑΠ 820/98, ΑΠ 1524/94, ΑΠ 1559/82). Παραδείγματα Νομολογίας: 1) Η συνηθέστερη μορφή που παίρνει το υπό εξέταση έγκλημα είναι η εξής: κάποιος γιατρός, υπάλληλος νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, γράφει σε συνταγολόγια ασθενών ασφαλισμένων στο ίδιο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, τους οποίους δεν έχει εξετάσει, φάρμακα τα οποία οι εν λόγω ασθενείς δεν έχουν ανάγκη, τα οποία στη συνέχεια παραδίδει σε φίλους του φαρμακοποιούς, οι οποίοι αφού υπογράφουν στη θέση των παραλαβόντων υποτιθέμενων ασθενών, κατόπιν υποβάλλουν στο ειρημένο ταμείο τις δήθεν συνταγές, ως υπ αυτών τάχα εκτελεσθείσες και εισπράττουν το αντίτιμο για τα φάρμακα αυτά. Το ποσό αυτό παρανόμως το ιδιοποιούνται ο γιατρός με τον φαρμακοποιό, για τους οποίους ελλοχεύει ο κίνδυνος να κατηγορηθούν για απάτη, ψευδή βεβαίωση και πλαστογραφία (κατ εξακολούθηση), εγκλήματα τα οποία συρρέουν πραγματικά (ΑΠ Συμβ 112/1981, ΠΧ ΛΑ 477, ΑΠ Συμβ 1329/1981, ΠΧ ΛΒ 530, ΑΠ Συμβ 9/1986, ΠΧ ΛΣΤ 443, 1882/1993 ΠΧ ΜΔ 197). 2) Υπάλληλος θεωρήθηκε και ο συμβεβλημένος με το ΙΚΑ γιατρός, ενώ οι συνταγές του αποτελούν δημόσια έγγραφ. Αρκεί δε να έχει ανατεθεί σ αυτόν έστω και προσωρινά με σύμβαση δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου υπηρεσία η οποία εμπίπτει σε σκοπούς γενικότερου ενδιαφέροντος που επιδιώκονται από το κράτος, τους δήμους, τις κοινότητες, ή άλλα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΑΠ Συμβ 1699/1985, ΠΧ ΛΣΤ 335, ΑΠ Συμβ 1787/1985, ΠΧ ΛΣΤ 348). 3) Ορθά παραπέμφθηκε για ψευδή βεβαίωση με σκοπό το όφελος και απόπειρα απάτης γιατρός στο Κρατικό Θεραπευτήριο Ψυχικών Παθήσεων Αθηνών, με την ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου, ο οποίος βεβαίωσε ψευδώς στα βιβλιάρια νοσηλείας υπαλλήλων ότι τους εξέτασε, στη συνέχεια υπέβαλλε τις σχετικές εντολές υγειονομικής περίθαλψης για να εισπράξει αμοιβές από το Δημόσιο (ΑΠ 674/1989, ΠΧ Μ 83). 4) Α. Ορθά παραπέμφθηκε για ψευδή βεβαίωση σε βαθμό κακουργήματος ο γιατρός κρατικού νοσοκομείου (Ιπποκράτειο) ο οποίος χορήγησε στη συγκατηγορούμενή του βεβαίωση ότι πάσχει από βαρύ σακχαρώδη διαβήτη από ετών, προκειμένου αυτή να αποκτήσει δικαίωμα μετεγγραφής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΑΠ Συμβ 408/1995, ΠΧ ΜΕ 747). Β. Σωστά παραπέμφθηκε για ψευδή βεβαίωση γιατρός - ειδικός παθολόγος και Διευθυντής Γενικού Νομαρχιακού Νοσοκομείου (ΝΠΔΔ), ο οποίος συνέταξε ιατρική γνωμάτευση βεβαιώνοντας ότι εξετασθείς από εκείνον φοιτητής Πανεπιστημίου της ημεδαπής έπασχε από νεανικό σακχαρώδη διαβήτη, ήτοι γεγονός ψευδές, δυνάμενο να έχει εν προκειμένω και επιφέρον έννομες συνέπειες, δηλαδή τη μεταγραφή του ως άνω φοιτητή σε άλλο Πανεπιστήμιο της ημεδαπής, μετ επίκληση και χρήση εκ μέρους του αυτής της ψευδούς ιατρικής βεβαίωσης. Δεν έγινε δεκτός ισχυρισμός του γιατρού ότι δεν βεβαίωσε ψευδώς γεγονός, αλλά απλώς διετύπωσε τη «γνώμη» του ότι ο εξετασθείς φοιτητής διαπιστώθηκε πάσχων από την προαναφερόμενη ασθένεια (ΑΠ /1998 Νομολογία Αρείου Πάγου 1998, 271). ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΡΘΡΟΥ 20

21 Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας & πρόληψης ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΚΟΠΟΣ: - Παροχή υπηρεσιών υγείας σε πρωτοβάθμιο επίπεδο α) διαγνωστικό β) θεραπευτικό - Η καθιέρωση, οργάνωση και ανάπτυξη της πρόληψης ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ: - Διαχωρισμός και ανεξαρτητοποίηση του Υγειονομικού Τομέα - Επαρκής χρηματοδότηση ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ: - ΚΕ- ΝΤΡΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ - ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ - ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΑ ΙΑΤΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Είναι ο πυρήνας, ένα σύγχρονο πολυδύναμο διαγνωστικό και θεραπευτικό Δυνατότητα εκτέλεσης οποιασδήποτε διαγνωστικής εξέτασης Φυσικοθεραπεία μικροεπεμβάσεις Διαθέτει: - τις απαραίτητες κλινικές και εργαστηριακές ειδικότητες - αναγκαίο επιστημονικό εξοπλισμό - παραϊατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό - ελάχιστο αριθμό νοσηλευτικών κλινών - ασθενοφόρα οχήματα ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ Π.Φ.Π. Με το σύστημα του ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Ή ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΙΑΤΡΟΥ Με προσυνεννόηση (ραντεβού) Τα έκτακτα περιστατικά από εφημερεύοντα ιατρεία που λειτουργούν όλο το 24ωρο Ο «προσωπικός» ιατρός επιλέγεται ελεύθερα, (η επιλογή ισχύει για ορισμένο χρονικό διάστημα). Κατευθύνει τις ειδικότητες Αυτονόητηη λύση της σχέσης (αν διαταραχθεί) εκατέρωθεν Ο «ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΣ» ΙΑΤΡΟΣ είναι τεράστιο βήμα προόδου διότι: Εξασφαλίζει «το αναγκαίο κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ θεραπευτικού και περιθαλπτομένου» Σταθερή γνώση του ιστορικού του ασθενούς με όλα τα θετικά επακόλουθα Εξοικονομεί «χρόνο και χρήμα» Αποτρέπει ταλαιπωρίας και την επανάληψη περιττών παρακλινικών εξετάσεων Είναι το πρώτοι βήμα στην «ελεύθερη επιλογή» ιατρού από τον ασθενή που είναι η απαίτηση των καιρών Στεγάζεται στο ιδιωτικό του ιατρείο με ανάλογα οικονομικά ανταλλάγματα Ορισμένο αριθμό ασφαλισμένων Η «ΠΡΟΣΥΝΕΝΝΟΗΣΗ» (ραντεβού) είναι επίσης παραδεκτό ότι αποτελεί γνώρισμα της σύγχρονης περίθαλψης Για να ανταποκρίνεται στην αποστολή του πρέπει να πραγματοποιείται αυθημερόν έως 3 μέρες Για να αποτραπεί η άσκοπη και η αλόγιστη χρήση του πρέπει να υπάρχει κύρωση όταν επαναλαμβάνεται από τον ασφαλισμένο η αδικαιολόγητη ακύρωσή του. ΓΙΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΕΤΑΚΙΝΟΥΝΤΑΙ. ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ Π.Φ. λειτουργεί τμήμα κατ οίκον ΕΠΙΣΚΕ- ΨΗΣ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ. ΤΑ ΚΕΝΤΡΑ είναι χωροταξικά κατανεμημένα σ όλες τις αστικές και ημιαστικές περιοχές της χώρας. Είναι αυτονόητο ότι η πλήρης ανάπτυξή τους θα αποτρέψει την αλληλοεπικάλυψη της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης. Θα αποσυμφορήσουν αποτελεσματικά τα ΝΟΣΟΚΟ- ΜΕΙΑ. ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΑ ΙΑΤΡΕΙΑ Ορισμένες ειδικότητες π.χ. Νευροχειρουργού - Ενδοκρινολόγου Οι ασφαλισμένοι προσέρχονται με παραπεμπτικό ραντεβού Καλύπτουν ελλείπουσες ειδικότητες σ επαρχιακές κυρίως περιοχές Κάλυψη των ιδιωτικών ιατρείων οικονομικά ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Διακρίνεται σε: Α) Ιατρικό Οδοντιατρικό Β) Νοσηλευτικό Παραϊατρικό Γ) Λοιπό επιστημονικό - τεχνικό ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Πρέπει 21

22 να διακριθούν σε 2 κατηγορίες: 1) Μέχρι της ανταποδοτικής Λειτουργίας (εξίσωση εισφορών παροχών) των φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου πρέπει να υπάρχει ενιαία, μόνιμη εργασιακή σχέση. Κάθε άλλη εργασιακή σχέση με τις παρούσες συνθήκες προβληματικής λειτουργίας των φορέων κοινωνικής Ασφάλισης είναι αδύνατος. Παραμένει φυσικά η ελεύθερη άσκηση της Ιατρικής για να υπάρξει η δυνατότητα μετεξέλιξης στην επόμενη κατηγορία. 2) ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Θα υπάρχουν οι προϋποθέσεις για ελεύθερη επιλογή γιατρού και ασφαλώς η προσήκουσα εργασιακή σχέση θα είναι η ελεύθερη σύμβαση του γιατρού με τον φορέα με αμοιβή κατά πράξη και περίπτωση σύμφωνα με την απαραίτητη ισχύουσα συλλογική εργασίας του Π.Ι.Σ. Η ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ είναι απαραίτητη μέσα στα πλαίσια ενός καλού υγειονομικού συστήματος. Την Συλλογική σύμβαση μπορούν να υπογράψουν όσοι γιατροί το θελήσουν καθώς και οι γιατροί που δεν έχουν πλήρη και αποκλειστική απασχόληση και υπηρετούν στα κέντρα Π.Φ. (π.χ. γιατροί ΙΚΑ και άλλων ταμείων). Οι γιατροί αυτοί θα βρίσκονται σε προσωπαγείς θέσεις και όταν εκλείψουν από το Σύστημα τότε οι Συλλογικές Συμβάσεις θα υπογράφονται μόνο από ελεύθερους επαγγελματίες γιατρούς που δεν υπηρετούν στα κέντρα Π.Φ. ΛΟΙΠΟ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Οι εργασιακές σχέσεις θα είναι οι ισχύουσες με όλες τις παροχές που θα απολαμβάνουν οι αντίστοιχοι συνάδελφοί τους των Κρατικών Νοσοκομείων. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΛΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Άμεσος και κάθετος διαχωρισμός του Υγειονομικού κλάδου από τους άλλους κλάδους Ασφάλισης. Πρέπει να λειτουργήσουν στην αρχή, όχι ευχάριστα ίσως, αποτρεπτικά μέτρα και προδιαγραφές για να τροχοπέδη στην τεχνητή ζήτηση των υπηρεσιών υγείας που είναι μέγας κίνδυνος. Θ απαιτηθεί εκπαιδευμένο εποπτικό και συντονιστικό ιατρικό προσωπικό (MANAGER υγείας) ενώ παράλληλα θ απαιτηθούν «τσουχτερές» συμμετοχές ασφαλισμένων σε ήσσονος σημασίας φάρμακα και περιττές ιατρικές εξετάσεις. Συνεχής ηλεκτρονικός έλεγχος (COMPUTER) θ αποτρέψει την καταχρηστική ζήτηση υπηρεσιών υγείας για να μη στερούνται την αναγκαία περίθαλψη οι πολλοί δικαιούχοι. «Ισοτιμία ιατρικών πιστοποιητικών, γνωματεύσεων και συνταγών, ανεξάρτητα από το αν εκδίδονται από ιατρούς που υπηρετούν σε ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ ή ιδιώτες γιατρούς» ΣΧΕΤ: 1. Ο Νόμος 3418 (τ. Α ΦΕΚ 287/ ), «Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας» 2. Ο Νόμος 3627 (τ. Α ΦΕΚ 292/ ), «Κύρωση α) Σύμβασης Δωρεάς του Σωματείου «ΕΛΠΙΔΑ - Σύλλογος Φίλων Παιδιών με Καρκίνο» υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου και του ΝΠΔΔ «Νοσοκομείο Παίδων - Η Αγία Σοφία» β) Σύμβασης μεταξύ του Σωματείου «Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός» και του υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και άλλες διατάξεις» 3. Το με αρ. πρωτ. Υ1γ/Γ.Π./οικ / έγγραφο της Υπηρεσίας μας με θέμα «Διεξαγωγή παρακλινικών εξετάσεων για την έκδοση ατομικών βιβλιαρίων υγείας εργαζομένων σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος» 4. Το με αρ. πρωτ. Υ1/Γ.Π / έγγραφο της Υπηρεσίας μας με θέμα «Χορήγηση πιστοποιητικού υγείας σε υπηκόους τρίτων χωρών». Κατόπιν επανειλημμένων ερωτημάτων που τίθενται τηλεφωνικά στην Υπηρεσία από άλλα Υπουργεία καθώς και από Δ/ νσεις Δημόσιας Υγείας Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, αναφορικά με την ισοτιμία ιατρικών πιστοποιητικών, γνωματεύσεων και συνταγών, ανεξάρτητα από το αν εκδίδονται από ιατρούς που υπηρετούν σε Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ. ή ιδιώτες ιατρούς, σας ενημερώνουμε για τα κάτωθι: Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2. του άρθρου 6 του Ν. 3627/2007 και τις διατάξεις της παρ. 1, του άρθρου 5 του Ν. 3418/2005 «τα ιατρικά πιστοποιητικά και οι ιατρικές γνωματεύσεις, καθώς και οι ιατρικές συνταγές που εκδίδονται κατά τους νόμιμους τύπους, έχουν το ίδιο κύρος και την ίδια νομική ισχύ ως προς τις νόμιμες χρήσεις και ενώπιον όλων των αρχών και υπηρεσιών, ανεξάρτητα από το αν εκδίδονται από ιατρούς που υπηρετούν σε Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ. 13. Οι επόπτες δημόσιας υγείας που υπηρετούν σε Δήμους ασκούν και τον έλεγχο της εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου απαγόρευσης του καπνίσματος (Ν. 3868/2010, ΚΥΑ /2010). 14. Τα εντεταλμένα αρμόδια ελεγκτικά όργανα φέρουν και επιδεικνύουν κατά τη διάρκεια των ελέγχων την ταυτότητα της υπηρεσίας τους. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει σχετική ταυτότητα και μέχρι την έκδοσή της, η αρμόδια Υπηρεσία χορηγεί βεβαίωση στα ελεγκτικά όργανα, προκειμένου να διεξαχθούν οι έλεγχοι σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία του άρθρου 2 της σχετικής ΚΥΑ. 15. Αρμόδια κέντρο ενημέρωσης, επικοινωνίας και αναφοράς του κοινού είναι η τηλ. γραμμή Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜ. ΥΓΕΙΑΣ Α. ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ 22

23 Διαδικασία και τρόπος πρόσληψης ειδικευμένων ιατρών για εξειδίκευση στην Κλινική Μικροβιολογία Στυλιανός Καλούδης Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Πέλλας Καθορίζουμε εφεξής τη διαδικασία και τον τρόπο πρόσληψης ειδικευμένων ιατρών σε Νοσοκομεία για εξειδίκευση στην Κλινική Μικροβιολογία. 1. Για το διορισμό ειδικευμένων ιατρών προς εξειδίκευση επί διετή συνεχή υπηρεσία και εκπαίδευση σε κρατικά νοσοκομειακά ή Πανεπιστημιακά Εργαστήρια και τα οποία έχουν αναγνωρισθεί ως κατάλληλα για εξειδίκευση, οι ενδιαφερόμενοι ιατροί μπορούν να απευθύνονται μετά από σχετική πρόσκληση ενδιαφέροντος στη Δ/νση Προσωπικού Ν.Π. του Υπουργείου προκειμένου να κριθούν, αφού υποβάλλουν τα εξής δικαιολογητικά: α) Αίτηση β) Αντίγραφο πτυχίου ή φωτοτυπία αυτού επικυρωμένη (για τους ιατρούς που έχουν λάβει πτυχίο ιατρικής σε χώρα μέλος της Ε.Ε. άδεια άσκησης ιατρικού επαγγέλματος, για τους ιατρούς που έχουν πτυχίο ιατρικής σε χώρα εκτός Ε.Ε. σχετική βεβαίωση ΔΟΑΤΑΠ) γ) Τίτλο ιατρικής ειδικότητας δ) Βεβαίωση εκπλήρωσης υπηρεσίας υπαίθρου ή νόμιμης απαλλαγής, ή αναστολής. ε) Φωτοαντίγραφο του δελτίου ταυτότητας ή άλλου εγγράφου δημόσιας αρχής από το οποίο να προκύπτει η ιθαγένεια. στ) Οι αιτήσεις των ενδιαφερόμενων όταν πρόκειται για ιατρούς του ΕΣΥ, θα πρέπει να συνοδεύονται από τη γνώμη του ΔΣ του νοσοκομείου, ύστερα από εισήγηση του Δ/ντού του τμήματος ή του Εργαστηρίου που υπηρετεί ο ιατρός. 2. Στην αίτηση οι ενδιαφερόμενοι ιατροί πρέπει να μνημονεύουν τη Μονάδα και το συγκεκριμένο Νοσοκομείο που επιθυμούν να εξειδικευθούν. 3. Αιτήσεις συμμετοχής μπορούν να υποβάλλουν ειδικευμένοι ιατροί κάτοχοι τίτλου ειδικότητας Ιατρικής Βιοπαθολογίας (πρώην Μικροβιολογίας). 4. Τα Νοσηλευτικά Ιδρύματα υποχρεούνται να ενημερώνουν εγγράφως τη Δ/ νση Προσωπικού Ν.Π. του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τις εκάστοτε κενές ή κενούμενες θέσεις με τα στοιχεία των αποχωρούντων ιατρών και τις ημερομηνίες αποχώρησής τους. 5.Οι αιτήσεις με τα δικαιολογητικά αποστέλλονται από τη Δ/νση Προσωπικού Ν.Π. του Υπουργείου, στην αρμόδια για την επιλογή των ιατρών Επιτροπή. 6. Η επιλογή των υποψηφίων για την εξειδίκευση αυτή γίνεται μετά και από προφορική συνέντευξη ενώπιον της Επιτροπής αποτελούμενης από τον οικείο Διευθυντή Κλινικό Μικροβιολόγο του Εργαστηρίου που έχει αναγνωρισθεί ως κατάλληλο για εξειδίκευση, ο οποίος Προεδρεύει της Επιτροπής και δύο (2) Διευθυντές Βιοπαθολόγους-Κλινικούς Μικροβιολόγους άλλων εργαστηρίων της ίδιας Υγειονομικής περιφέρειας, ή αν αυτό δεν είναι εφικτό της πλησιέστερης με αυτήν. 7. Οι Επιτροπές αυτές συγκροτούνται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Χρέη Γραμματέως της Επιτροπής εκτελεί υπάλληλος του Υπουργείου, ο οποίος ορίζεται με την ίδια απόφαση. Έδρα της Επιτροπής ορίζεται η Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου. 8. Σε κάθε αναγνωρισμένο κέντρο για την χορήγηση εξειδίκευσης στην Κλινική Μικροβιολογία τοποθετούνται μέχρι δύο (2) εξειδικευόμενοι, εκ των οποίων ο ένας είναι ιατρός του ΕΣΥ και ο δεύτερος ιατρός εκτός ΕΣΥ. 9. Η ακριβής ημερομηνία της προφορικής συνέντευξης γνωστοποιείται εγγράφως στα μέλη των Επιτροπών και στους ενδιαφερόμενους, με ευθύνη των γραμματέων των Επιτροπών. 10. Η επιτροπή συντάσσει πρακτικό επιλογής των υποψηφίων επαρκώς αιτιολογημένο το οποίο υποβάλλει στη Δ/νση Προσωπικού Νομικών Προσώπων του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης μέσα σε δέκα (10) ημέρες από την ημερομηνία συνεδρίασης αυτής. 11. Οι ιατροί μετά το τέλος της εξειδίκευσης και πριν τη χορήγηση του πιστοποιητικού εξειδίκευσης προσέρχονται σε επιτυχείς εξετάσεις ενώπιον Επιτροπής, η οποία αποτελείται από Πρόεδρο Καθηγητή Μικροβιολογίας Α βαθμίδας με εξειδίκευση στην Κλινική Μικροβιολογία και δύο (2) Διευθυντές ΕΣΥ Βιοπαθολόγους με εξειδίκευση στην Κλινική Μικροβιολογία καθώς και ισάριθμους αναπληρωτές τους. Η Επιτροπή αυτή συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Με την ίδια απόφαση ορίζεται ένας υπάλληλος του αυτού Υπουργείου, ως Γραμματέας αυτής. Έδρα της Επιτροπής ορίζεται η Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Στην ανωτέρω Επιτροπή υποβάλλονται όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά (όπως βεβαίωση του Διευθυντού του Εργαστηρίου, που εξειδικεύθηκε ο ιατρός, δημοσιεύσεις, βεβαιώσεις και πιστοποιητικά μετακπαίδευσης στο εξωτερικό ή το εσωτερικό στο αντικείμενο της Κλινικής Μικροβιολογίας κ.λ.π.). Οι εξετάσεις διενεργούνται σε ημερομηνία που καθορίζεται από την εξεταστική Επιτροπή και γνωστοποιείται με ανακοίνωση, που αναρτάται στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και στα Νοσηλευτικά Ιδρύματα που παρέχουν εξειδίκευση την Κλινική Μικροβιολογία. 12. Σε περίπτωση αποτυχίας στις εξετάσεις για την απόκτηση της εξειδίκευσης, ο υποψήφιος έχει δυνατότητα να προσέλθει εκ νέου για εξέταση σύμφωνα με τα οριζόμενα για την απόκτηση της ιατρικής ειδικότητας (άρθρο 10 του Ν.Δ. 3366/1955 ΦΕΚ 258/1955 και άρθρο 10 του Ν ΦΕΚ Α 271/1988). Η παρούσα να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ 23

24 Ο φοροτεχνικός κ.ηλίας Παππάς αναφέρθηκε στον κώδικα βιβλίων και στοιχείων του ΠΟΛ 1091/2010 του Υπουργείου Οικονομικών, όπως αυτός αναφέρεται για τους ελεύθερους ιδιώτες οδοντιάτρους και ιατρούς. Επίσης έδωσε χρήσιμες συμβουλές για τον τρόπο συμπλήρωσης του βιβλίου ασθενών, τον τρόπο κοπής των αποδείξεων αλλά και τους νέους Νόμους φορολόγησης που διέπουν τους Οδοντιάτρους και Ιατρούς. Επίσης έλυσε αρκετές απορίες των παραβρισκόμενων, ενώ προσφέρθηκε να απαντήσει και με περισσότερες λεπτομέρειες σε κάθε είδους απορίες όλων των μελών του συλλόγου εγγράφως μέσω mail ή φαξ. Τα στοιχεία του βρίσκονται στη διάθεση του οδοντιατρικό και ιατρικού συλλόγου για κάθε χρήση και λύση των επιμέρους αποριών σας. Παρακάτω σας παραθέτουμε την Νομοθεσία σε ότι αφορά στα φορολογικά θέματα. ΚΩΔΙΚΑΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 1. Η παράδοση του χρόνου ενημέρωσης των βιβλίων (μια φορά μέσα στο έτος) μέχρι 50 ημέρες καθίσταται πια δυνατή με απλή γνωστοποίηση στον Προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. χωρίς να απαιτείται η έγκριση του όπως ίσχυε μέχρι σήμερα. Ισχύει από Φορολογικά στοιχεία άνω των ευρώ τα οποία εκδίδονται με συναλλαγές μεταξύ επιτηδευματιών εξοφλούνται υποχρεωτικά μέσω επαγγελματικού τραπεζικού λογαριασμού ή επιταγών (όχι δίγραμμες) που εξοφλούνται μέσω των ίδιων λογαριασμών. Ισχύει από Αλλάζει η προθεσμία υποβολής των συγκεντρωτικών καταστάσεων πελατών / προμηθευτών και ορίζεται την 25η Ιουνίου αντί της 30ης Σεπτεμβρίου που ίσχυε με το παλιότερο σύστημα. Στις ανωτέρω καταστάσεις δεν θα συμπεριλαμβάνονται συναλλαγές μέχρι 300 ευρώ ανά εκδιδόμενο στοιχείο. 4. Όλοι οι επιτηδευματίες θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να φυλάσσουν τα φορολογικά στοιχεία σε cd. 5. Καθιερώνεται η εξόφληση των φορολογικών στοιχείων αξίας ευρώ και άνω που εκδίδονται για πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών σε ιδιώτες αποκλειστικά μέσω τράπεζας, με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες και με επιταγές για την εξασφάλιση της γνησιότητας των σχετικών συναλλαγών και παραστατικών (θα εκδοθεί ανάλογη ερμηνευτική που θα καθορίζει την ημερομηνία έναρξης). 6. Καθιερώνεται η ηλεκτρονική διαβίβαση των φορολογικών στοιχείων που αφορούν σε συναλλαγές άνω των ευρώ επιτηδευματιών με το Δημόσιο και Ν.Π.Δ.Δ. μέσω ηλεκτρονικού συστήματος σε υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών. 7. Χρήση του Δελτίου Αποστολής για τους οδοντίατρους. Συγκεκριμένα για κάθε επαγγελματική διακίνηση θα πρέπει να κόβεται δελτίο αποστολής.(διευκρινιστικά αναφέρθηκε ότι βασικά ισχύει για διακίνηση μετάλλων). 8. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες μπορούν να εκδίδουν ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ του Ηλία Παππά Φοροτεχνικός, εξειδικευμένος σε Ιατρικά και Οδοντριατικά Θέματα, συνεργάτης Ι.Σ.Θ. και Ο.Σ.Θ. 24 απόδειξη παροχής υπηρεσίας με την ολοκλήρωση της παροχής της υπηρεσίας και όχι κατά την είσπραξη της αμοιβής. (Εξαιρούνται οι περιπτώσεις παροχής υπηρεσιών προς το Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., και υπηρεσίες θεαμάτων, μεταφοράς). Θα ισχύσει από , θα ακολουθήσει ανάλογη ερμηνευτική. 9. Όταν η θεραπεία περνά στην επόμενη διαχειριστική χρήση το ποσό που θα πρέπει να κόβεται στην απόδειξη παροχής υπηρεσιών θα πρέπει να είναι ίση με την θεραπεία του προηγούμενου χρόνου. -Παραθέτουμε παραδείγματα συναλλαγών ελευθέρων επαγγελματιών. α)ορθοδοντικός συμφωνεί τον Οκτώβριο θεραπεία με ιδιώτη πελάτη του διάρκειας έξι μηνών αντί ποσού ευρώ. Στο τέλος του έτους ( λήξη διαχειριστικής περιόδου) πρέπει να εκδώσει α.π.υ. ( απόδειξη παροχής υπηρεσίας) με ποσό ευρώ ανεξάρτητα εάν θα εισπράξει ή όχι το αντάλλαγμα. β) Οδοντίατρος αναλαμβάνει την απονεύρωση δύο δοντιών σε ασθενή του. Ο πελάτης πραγματοποιεί τρεις επισκέψεις και στην τελευταία επίσκεψη ολοκληρώνεται η απονεύρωση άρα και οι προσφερόμενες υπηρεσίες. Η α.π.υ. εκδίδεται στη τελευταία (Τρίτη) επίσκεψη. Εάν η τελευταία αυτή επίσκεψη είναι στο επόμενο έτος (διαχειριστική περίοδος) η α.π.υ. θα εκδοθεί τότε, δεδομένου ότι στις 31 Δεκεμβρίου δεν έχει ολοκληρωθεί η προσφερόμενη μεμονωμένη υπηρεσία αλλά ούτε και μέρος αυτής. γ) Γιατρός παρέχει υπηρεσίες σε ασφαλισμένους Δημοσίου Ταμείου κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους και εισπράττει την αμοιβή του στις 23 Μαρτίου του επόμενου έτους οπότε και εκδίδει την α.π.υ. -ΠΟΙΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΙΜΑ Αυστηρότερα πρόστιμα και κυρώσεις για φορολογικές παραβάσεις. Για όσους τηρούν βιβλία Β κατηγορίας η βάση υπολογισμού ορίζονται τα 600 ευρώ για τη έκδοση στοιχείων και τη μη καταχώριση στα πρόσθετα βιβλία 800 ευρώ. Χάνουν το αφορολόγητο οι επιτηδευματίες που θα πιαστούν να φοροδιαφεύγουν. Επίσης θα κλείνουν τα ιατρεία σε περίπτωση υποτροπής. Η φοροδιαφυγή αποτελεί πλέον ποινικό αδίκημα και θα μπορούν να υπάρξουν ποινές φυλάκισης τουλάχιστον 2 μηνών σε όσους δεν εκδίδουν αποδείξεις. Το ανωτέρω έχει εφαρμογή για αδικήματα που διαπράττονται από Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3842/2010 εφ όσον κατά τη διενέργεια ελέγχου στην επαγγελματική εγκατάσταση του επιτηδευματία τα ελεγκτικά όργανα μπορούν να συντάσσουν επί τόπου έκθεση ελέγχου και να εκδίδουν απόφαση επιβολής προστίμου τις οποίες θα επιδίδουν άμεσα στον υπόχρεο.αν ο τελευταίος αρνηθεί να παρα-

25 λάβει τις πράξεις διενεργείται θυροκόλληση στο κατάστημα. Οι παραβάσεις για τις οποίες μπορεί να εκδοθεί άμεσα έκθεση ελέγχου και απόφαση επιβολής προστίμου αφορούν κατά κύριο λόγο σε μη επίδειξη των πρόσθετων βιβλίων, μη καταχώρηση στα πρόσθετα βιβλία, μη έκδοση απόδειξης λιανικής πώλησης ή παροχής υπηρεσιών, μη έκδοση τιμολογίου ή δελτίου αποστολής ή δελτίου ποσοτικής παραλαβής, μη έκδοση φορτωτικής ή δελτίου κίνησης. Η διοικητική επίλυση της διαφοράς στις περιπτώσεις αυτές διενεργείται αν καταβληθεί εφάπαξ το 50% του επιβαλλόμενου προστίμου. Υπενθυμίζεται πως από τις 23 Απριλίου ισχύει ότι σε περίπτωση άσκησης προσφυγής, βεβαιώνεται το 25% του οφειλόμενου ποσού προστίμου και όχι το 10%, που βεβαιωνόταν με το καθεστώς πριν από το νόμο 3842/2010. Ακόμα, επισημαίνεται ότι από την 1η Ιουνίου 2010 η μη έκδοση ή η ανακριβής έκδοση παραστατικών στοιχείων πώλησης ή διακίνησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών συνιστά ποινικό αδίκημα και τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο μηνών. ΒΙΒΛΟ ΑΣΘΕΝΩΝ 1. ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ η αναγραφή της ημερομηνίας, του αριθμού Α.Π.Υ. του ποσού, του ονοματεπωνύμου και της διεύθυνσης του ασθενούς. Επειδή τα βιβλία του εμπορίου δεν αναγράφουν το ποσόν,τραβούμε με στιλό μια γραμμή εμείς και συμπληρώνουμε το ποσόν κάθε φορά. Απαγορεύονται μουτζούρες ή μπλάνκο στα μπλοκ των αποδείξεων ή στα βιβλία ασθενών. Τραβούμε μια γραμμή με στιλό επάνω από το λάθος και διορθώνουμε.η αναγραφή «Οδοντοθεραπείας» ή «Οδοντοπροσθετική» στο βιβλίο ασθενών και στο μπλόκ των αποδείξεων είναι αρκετή. 2. Στη στήλη διεύθυνση πρέπει να αναγράφεται ΟΔΟΣ, ΑΡΙΘΜΟΣ, ΠΟΛΗ. 3. Επί συνεχιζόμενης θεραπείας πρέπει να αναγράφεται στη στήλη παρατηρήσεις και όταν περατωθεί η εργασία η ημερομηνία περάτωσης. Δεν απαιτείται να αναγράφονται οι ενδιάμεσες επισκέψεις. 4. Επί δωρεάν παροχής υπηρεσιών στη στήλη ποσό αναγράφεται δωρεάν και ο Α.Π.Υ. Επί ελέγχου η λέξη έλεγχος αναγράφεται στις παρατηρήσεις και οι στήλες Αρ. Α.Π.Υ. και ΠΟΣΟΝ μένουν κενές. 5. Επί τμηματικής καταβολής της αμοιβής μας εφ όσον πρόκειται να κόψετε Α.Π.Υ. μπορεί να αναγράφεται και η δεύτερη καταχώρηση καταβολής στον ίδιο στοίχο. Σε τμηματικές καταβολές πέραν των δύο κάνετε νέα εγγραφή. 6. Η θεώρηση του νέου Βιβλίου Επίσκεψης Ασθενών μπορεί να γίνει με προσκόμιση του παλαιού και ακύρωση του στην οικεία εφορία σας. Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται είναι : Πιστοποιητικό Συλλόγου, Ασφαλιστική Ενημερότητα από ΤΣΑΥ και Υπεύθυνη Δήλωση του Ν. 1599/1986 ότι δεν απασχολείτε υπάλληλο. 25 Τήρηση του «Βιβλίου Επίσκεψης Ασθενών» Με την νέα περίπτωση ια` της παραγράφου 5 ορίζεται η τήρηση του βιβλίου επίσκεψης ασθενών από τους γιατρούς φυσικά πρόσωπα όλων των ειδικοτήτων και τις εταιρείες που παρέχουν ιατρικές υπηρεσίες, το οποίο τηρείτο με τις διατάξεις του άρθρου 64 παρ. 11 του ν. 2065/92, και εντάσσεται έτσι η τήρηση του βιβλίου αυτού στις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 10 του Κ.Β.Σ. Επίσης θεσπίζεται για πρώτη φορά υποχρέωση τήρησης του βιβλίου αυτού από και από τους οδοντογιατρούς όλων των ειδικοτήτων και τις εταιρείες που παρέχουν οδοντιατρικές υπηρεσίες. Με την θέσπιση της τήρησης του βιβλίου επίσκεψης ασθενών ως βιβλίο της παραγράφου 5, τα πιο πάνω πρόσωπα εκδίδουν από αθεώρητες Α.Π.Υ. σύμφωνα με την Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1166/2002 για τους ασθενείς που καταχωρούνται σ` αυτό. Τόπος τήρησης του βιβλίου επίσκεψης ασθενών Το βιβλίο επίσκεψης ασθενών τηρείται στο χώρο εξέτασης του ασθενή ή στο χώρο παροχής σ` αυτόν των ιατρικών συμβουλών (ιατρείο, οδοντιατρείο, εργαστήριο κ.λπ.). Για τις επισκέψεις ασθενών στο σπίτι ή σε άλλους χώρους, όπως σε σχολεία, αθλητικούς συλλόγους δεν προκύπτει υποχρέωση τήρησης του βιβλίου αυτού Χρόνος ενημέρωσης - τρόπος τήρησης Το βιβλίο επίσκεψης ασθενών ενημερώνεται με την είσοδο κάθε ασθενή στο χώρο εξέτασης ή παροχής των ιατρικών υπηρεσιών. Μπορεί να τηρηθεί χειρόγραφα αλλά και μηχανογραφικά με την προϋπόθεση, στη δεύτερη περίπτωση, ότι η εκτύπωση θα γίνεται άμεσα για κάθε εξεταζόμενο ασθενή. Οι γιατροί και οι οδοντίατροι, κατ` αρχήν υποχρεούνται να καταχωρούν όλους τους ασθενείς που δέχονται με αμοιβή ή χωρίς αμοιβή. Ειδικά, οι γιατροί που έχουν συμβληθεί με το Δημόσιο ή έχουν σύμβαση μίσθωσης εργασίας (μισθωτοί) ή μίσθωσης έργου με ασφαλιστικά ταμεία (ΙΚΑ, ΤΕΒΕ κ.λπ.) και έχουν τη υποχρέωση να δέχονται τους ασφαλισμένους αυτούς στο ιατρείο τους, χωρίς να λαμβάνεται ιδιαίτερη αμοιβή κατά επίσκεψη από τους ασθενείς δεν υποχρεούνται να καταχωρούν τα στοιχεία των ασθενών αυτών στο τηρούμενο βιβλίο. Η ιδιότητα των ασθενών αυτών ως ασφαλισμένων στο Δημόσιο ή σε κάποιο ταμείο θα αποδεικνύεται από το ατομικό βιβλιάριο υγείας, από το οποίο θα έχει αποκοπεί η σχετική απόδειξη ή από την αναγραφή στο ασφαλιστικό βιβλιάριο του ονόματος του οικογενειακού γιατρού. Στο βιβλίο επίσκεψης ασθενών πρέπει να καταχωρούνται για κάθε ασθενή α) Το ονοματεπώνυμο, β) η χρονολογία επίσκεψης γ) η διεύθυνσή του. Επίσης στο βιβλίο καταγράφεται σύμφωνα με την Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1166/2002 και ο α/α της Α.Π.Υ. εντός της επομένης από την έκδοσή της. Όταν εκδίδεται μία απόδειξη για περισσότερες από μία επισκέψεις του ίδιου ασθενή ή όταν η αμοιβή καταβάλλεται κατόπιν συμφωνίας, αφού ολοκληρωθεί η παροχή των ιατρικών ή οδοντιατρικών υπηρεσιών, χωρίς δηλαδή να λαμβάνεται αμοιβή από το γιατρό ή τον οδοντίατρο για τις υπηρεσίες που παρέχονται ενδιάμεσα (π.χ. παρακολούθηση εγκύου μέχρι τον τοκετό από γυναικολόγο γιατρό, θεραπεία από οδοντιάτρους

26 κ.λπ.) εκδίδεται μια ή περισσότερες αποδείξεις παροχής υπηρεσιών ανάλογα αν η αμοιβή καταβάλλεται εφάπαξ ή τμηματικά. Οι αριθμοί των αποδείξεων αυτών καταχωρούνται στο βιβλίο επίσκεψης ασθενών σ` όλες τις επισκέψεις που καλύπτονται από αυτές. Σε εξέταση από εργαστηριακούς γιατρούς (μικροβιολόγοι, ακτινολόγοι κ.λπ.) τα στοιχεία του ασθενή αναγράφονται μόνο κατά την ημέρα που έγινε η εξέταση, όχι και όταν παραδίδονται οι εξετάσεις. Το ίδιο ισχύει και όταν οι εργαστηριακές αυτές εξετάσεις εντός ολίγων ημερών από τη σύνταξή τους προσκομίζονται για να επιδειχθούν στον γιατρό που έδωσε την εντολή να γίνουν και εφόσον φυσικά δεν καταβάλλεται αμοιβή κατά την επίσκεψη αυτή. Σημειώνεται ότι ειδικά για τους οδοντιάτρους επειδή η υποχρέωση τήρησης του πρόσθετου βιβλίου επίσκεψης ασθενών καθιερώνεται για πρώτη φορά, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι οι υπηρεσίες που παρέχονται από αυτούς σε αρκετές περιπτώσεις ολοκληρώνονται ύστερα από πολλές επισκέψεις (π.χ. απονευρώσεις), παρέχεται η δυνατότητα, για τις περιπτώσεις αυτές, το πρόσθετο βιβλίο να ενημερώνεται με την έναρξη της παροχής της υπηρεσίας (πρώτη επίσκεψη του ασθενή), με σχετική ένδειξη - σημείωση «συνεχίζονται οι επισκέψεις» και με την ολοκλήρωση των υπηρεσιών να αναγράφεται και η ημερομηνία αυτή. Επίσης την επόμενη ημέρα από την έκδοση της απόδειξης παροχής υπηρεσιών ή των αποδείξεων επί τμηματικής καταβολής, αναγράφεται ο αριθμός τους στο πρόσθετο βιβλίο. Για τις εξετάσεις ασθενών και την παροχή ιατρικών ή οδοντιατρικών συμβουλών χωρίς αμοιβή (δωρεάν) θα γίνεται σχετική καταχώρηση στο βιβλίο ασθενών και θα εκδίδονται αποδείξεις παροχής υπηρεσιών με την ένδειξη «δωρεάν», σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 13 του Κ.Β.Σ.. Δυνατότητα συνένωσης του «Βιβλίου Επίσκεψης Ασθενών» με το βιβλίο «Εσόδων - Εξόδων». Με τις διατάξεις του άρθρου 19 παρ. 4 παρέχεται η δυνατότητα οι γιατροί και οδοντίατροι να συνενώνουν το βιβλίο Επίσκεψης Ασθενών με το «Βιβλίο Εσόδων - Εξόδων» με την προϋπόθεση ότι από το τηρούμενο συνενωμένο «Βιβλίο Επίσκεψης Ασθενών - Βιβλίο Εσόδων - Εξόδων» θα προκύπτουν τα δεδομένα και των δύο βιβλίων, ότι αυτό θα παραμένει στο χώρο εξέτασης των ασθενών καθ` όλη την διάρκεια της επαγγελματικής απασχόλησης του γιατρού και ότι θα τηρείται χειρόγραφα. Το συνενωμένο βιβλίο «Βιβλίο Επίσκεψης Ασθενών - Εσόδων - Εξόδων» θεωρείται στη Δ.Ο.Υ. με Κωδικό ΤΑΧΙS 288. Διευκρινίζεται ότι το ανωτέρω συνενωμένο βιβλίο τηρείται με όμοιο τρόπο όπως και το βιβλίο εσόδων - εξόδων στο οποίο καταχωρούντο και τα δεδομένα (στο σκέλος των εσόδων ή σε ιδιαίτερο χώρο) του βιβλίου επίσκεψης ασθενών σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις του άρθρου 64 παρ. 11 του ν. 2065/92. Οι γιατροί οι οποίοι μέχρι σήμερα χρησιμοποιούσαν το Βιβλίο εσόδων - εξόδων και ως βιβλίο επίσκεψης ασθενών (Άρθρο 64 παρ. 11 ν. 2065/92) χωρίς να είναι θεωρημένο με το πιο άνω κωδικό (288), μπορούν να συνεχίσουν να το τηρούν και ως βιβλίο επίσκεψης ασθενών και μετά την μέχρι την εξάντλησή του, χωρίς να απαιτείται γνωστοποίηση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Επίσης 26 οι οδοντίατροι, που για πρώτη φορά υποχρεώνονται να τηρούν το βιβλίο επίσκεψης ασθενών από , έχουν την δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν το ήδη θεωρημένο χειρόγραφο τηρούμενο βιβλίο εσόδων - εξόδων και για την τήρηση του βιβλίου επίσκεψης ασθενών μέχρι την εξάντλησή του, χωρίς να απαιτείται γνωστοποίηση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Γενικά στοιχεία για το βιβλίο εσόδων και εξόδων: Οι οδοντίατροι ανήκουν στους επιτηδευματίες της δεύτερης κατηγορίας και για την άσκηση του επαγγέλματός τους, τηρούν το βιβλίο εσόδων - εξόδων. Σύμφωνα με τη παράγραφο 1 περίπτωση Α υποπερίπτωση β του άρθρου 19 του Π.Δ. 186/1992 ο επιτηδευματίας έχει υποχρέωση να θεωρεί στον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ., πριν από κάθε χρησιμοποίησή του, το βιβλίο εσόδων - εξόδων, επί χειρόγραφης τήρησης, και τη μηνιαία κατάσταση του βιβλίου εσόδων - εξόδων, επί μηχανογραφικής τήρησης. Σε περίπτωση μη θεώρησης λογίζονται ως μη τηρηθέντα. Στο βιβλίο εσόδων - εξόδων των οδοντιάτρων οι οποίοι απαλλάσσονται του Φ.Π.Α. καταχωρούνται τα κάτωθι στοιχεία σε ξεχωριστές στήλες (Άρθρο 6 παρ. 1 Π.Δ. 186/92): α) Το είδος του δικαιολογητικού, τον αύξοντα αριθμό και τη χρονολογία έκδοσης ή λήψης του, καθώς και το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία του εκδότη των στοιχείων αγορών και εξόδων, β) Τα ακαθάριστα έσοδα από την παροχή υπηρεσιών και από λοιπές πράξεις, γ) Τις δαπάνες για αγορά αγαθών, τις δαπάνες λήψης υπηρεσιών, τα γενικά έξοδα και λοιπές πράξεις, δ) Τις επιστροφές και τις εκπτώσεις που γίνονται με ιδιαίτερο στοιχείο επί των πιο πάνω πράξεων, οι οποίες μπορεί να καταχωρούνται αφαιρετικά από τις αντίστοιχες στήλες. Σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 6 του Π.Δ. 186/92 τα ποσά των ακαθάριστων εσόδων μπορεί να καταχωρούνται καθημερινά στις στήλες που αφορούν, με ένα ποσό, για κάθε ένα είδος και σειρά στοιχείων που εκδόθηκαν την ίδια ημέρα με αναγραφή του πρώτου και τελευταίου αριθμού. Ο επιτηδευματίας της δεύτερης κατηγορίας δύναται τα ποσά των εξόδων μέχρι εκατόν πενήντα (150) ευρώ έκαστο και το Φ.Π.Α. που αντιστοιχεί σε αυτά να τα καταχωρεί καθημερινά στις στήλες που αφορούν συγκεντρωτικά με ένα ποσό, με αναγραφή και του πλήθους των αντίστοιχων δικαιολογητικών. Τι πρέπει να αναγράφεται σε ιδιαίτερο χώρο του βιβλίου εσόδων και εξόδων: Σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 6 του Π.Δ. 186/92 σε ιδιαίτερο χώρο του βιβλίου καταχωρούνται διακεκριμένα: α) Τα έσοδα και έξοδα που πραγματοποιούνται για λογαριασμό τρίτου, β) Οι αυτοπαραδόσεις αγαθών ή η ιδιοχρησιμοποίηση υπηρεσιών,

27 γ) Η αξία αγοράς και πώλησης των πάγιων στοιχείων, καθώς και οι αποσβέσεις τους. Η ανάλυση αυτή επιτρέπεται να γίνει και σε αθεώρητες καταστάσεις βάσει της ΠΟΛ-1209/ δ) Οι καταθέσεις και οι αναλήψεις κεφαλαίων, τα δάνεια που χορηγούνται και λαμβάνονται, καθώς και οι εισπράξεις ή οι καταβολές που γίνονται για μερική ή ολική εξόφλησή τους. Επίσης βάσει της παραγράφου 5 του άρθρου 6 του Π.Δ. 186/92 μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του οικείου οικονομικού έτους στο βιβλίο εσόδων - εξόδων καταχωρείται ανάλυση των ακαθάριστων εσόδων από πωλήσεις αγαθών και παροχή υπηρεσιών, με διάκριση λιανικών - χονδρικών πωλήσεων, καθώς και των εξόδων για αμοιβές προσωπικού και τρίτων, για ενοίκια, για τόκους και για λοιπά έξοδα. Η ανάλυση αυτή δεν απαιτείται εάν προκύπτει από τον τρόπο τήρησης του βιβλίου εσόδων - εξόδων. Χρόνος Ενημέρωσης του Βιβλίου Εσόδων - Εξόδων: Σύμφωνα με το άρθρο 17 του Π.Δ. 186/1992 η ενημέρωση των βιβλίων γίνεται μέχρι τη δέκατη πέμπτη (15η) ημέρα του επόμενου μήνα, από την έκδοση ή λήψη του κατά περίπτωση δικαιολογητικού, υπάρχει όμως η δυνατότητα με γνωστοποίηση στον προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. της έδρας να παρατείνεται για μια φορά εντός της διαχειριστικής περιόδου η προθεσμία ενημέρωσης των βιβλίων που ορίζεται από τις παραγράφους 1, 2 περιπτώσεις α, β, και γ και 5 του άρθρου 17 μέχρι πενήντα ημέρες και όχι πέραν από την προθεσμία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ή το χρόνο κλεισίματος του ισολογισμού όταν τηρούνται βιβλία Γ κατηγορίας. Με έγκριση του προϊσταμένου Δ.Ο.Υ. και με τις ίδιες προϋποθέσεις η ανωτέρω προθεσμία ενημέρωσης των βιβλίων μπορεί να παραταθεί και πέραν των πενήντα ημερών ή και για κάθε επόμενη, πέραν της πρώτης φοράς, εντός της ίδιας διαχειριστικής περιόδου (τα παραπάνω ισχύουν από 01/06/2010). Αν κάποιος τηρεί μηχανογραφικά το βιβλίο υπάρχει και η προθεσμία εκτύπωσης που είναι σύμφωνα με τη παράγραφο 3 του άρθρου 24 του Π.Δ. 186/1992 στο τέλος του επόμενου μήνα εκείνου που αφορούν οι οικονομικές πράξεις. Επί μηχανογραφικής τήρησης του βιβλίου εσόδων - εξόδων: Α) Τα στοιχεία της προηγούμενης χρήσης τα οποία λαμβάνονται μέχρι την εκτύπωση του μήνα Δεκεμβρίου (31/1) μπορούν να καταχωρηθούν με ημερομηνία 31/12 και να εκτυπωθούν κανονικά με τις συναλλαγές του μήνα Δεκεμβρίου. Β) Τα στοιχεία που λαμβάνονται μετά την εκτύπωση του μήνα Δεκεμβρίου, δηλαδή μετά την 31/1 μπορούν να καταχωρηθούν χειρόγραφα στο τέλος της εκτύπωσης του μηνός Δεκεμβρίου (Σχετ. Εγγ /883/ , /1275/ ). Επί χειρόγραφης τήρησης του βιβλίου εσόδων - εξόδων: 27 Στην περίπτωση της χειρόγραφης τήρησης του βιβλίου εσόδων - εξόδων τα στοιχεία που λαμβάνονται με ημερομηνία μεταγενέστερη από τον μήνα ενημέρωσης, θα καταχωρηθούν με την ημερομηνία λήψης του στοιχείου και όχι την ημερομηνία έκδοσης με την προϋπόθεση όμως ότι η καταχώρηση αυτού θα γίνει εμπρόθεσμα και τουλάχιστον μέχρι την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Ο χρόνος λήψης των στοιχείων αυτών θα πρέπει να μπορεί να αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο μέσο. Ενδεικτικά αναφέρονται η επισύναψη του ταχυδρομικού φακέλου ή η αναγραφή επί του στοιχείου της ημερομηνίας παραλαβής (Εγκ 3/1992 παρ. 17.2). Διόρθωση - Ακύρωση στοιχείων: Πηγές αυτού του θέματος βρίσκουμε στο άρθρο 23 παρ. 2 ε του Π.Δ. 186/92 καθώς και στο άρθρο 18 του Π.Δ. 186/92. Συγκεκριμένα σε περίπτωση που εκδοθεί λανθασμένο στοιχείο (Α.Π.Υ.) δεν επιτρέπεται το σβήσιμο ή η χρήση διορθωτικού αλλά πρέπει το κείμενο που διορθώνεται ή διαγράφεται να διαβάζεται με ευχέρεια, για αυτό πρέπει να διαγραμμίζεται το λανθασμένο και να αναγράφεται στην πάνω ή στην κάτω σειρά το ορθό (Παρ. 1 άρθρου 18 του Π.Δ. 186/92). Εφόσον ο επιτηδευματίας αποφασίσει να ακυρώσει το στοιχείο και εφόσον δεν έχουν ενημερωθεί τα βιβλία, το λανθασμένο στοιχείο ακυρώνεται με την αναγραφή της λέξης ΑΚΥΡΟ σε όλα τα αντίτυπα και διαφυλάσσεται όπως και τα άλλα φορολογικά στοιχεία. Πρέπει να σημειωθεί πως οι λανθασμένες εκδόσεις στοιχείων πρέπει να περιορίζονται στο ελάχιστο γιατί οι πολλές ακυρώσεις στοιχείων γεννούν υποψίες, ιδιαίτερα αν πρόκειται για λανθασμένες εκδόσεις δελτίων αποστολής με σοβαρές ποσότητες αγαθών. Τρόπος ενημέρωσης του Βιβλίου Εσόδων - Εξόδων. Διόρθωση - Ακύρωση Εγγραφών: Το θέμα αυτό ρυθμίζεται από το άρθρο 18 του Π.Δ. 186/92. Συγκεκριμένα προβλέπονται τα εξής: Η καταχώρηση στα βιβλία και στοιχεία γίνεται χειρόγραφα με μελάνι ή με χρήση Η/Υ ή με άλλη μηχανή χωρίς κενά διαστήματα, επεγγραφές, παραπομπές στο περιθώριο ή ξέσματα. Δεν επιτρέπεται η καταχώρηση με κοινό μολύβι, γιατί είναι ευχερής η αλλοίωση των δεδομένων και το ΣτΕ με την 256/71 απόφασή του το θεώρησε λόγο ανεπάρκειας των βιβλίων. Εφόσον στα βιβλία μένουν κενά διαστήματα για οποιοδήποτε λόγο αυτά πρέπει να διαγραμμίζονται με το κλασικό σχήμα Ζ για να μη θεωρούνται ότι έμειναν για εκ των υστέρων καταχωρήσεις. Σε περίπτωση λανθασμένης εγγραφής στα βιβλία δεν επιτρέπεται το σβήσιμο ή η χρήση διορθωτικού αλλά πρέπει το κείμενο που διορθώνεται ή διαγράφεται να διαβάζεται με ευχέρεια, για αυτό πρέπει να διαγραμμίζεται το λανθασμένο και να αναγράφεται στην πάνω ή στην κάτω σειρά το ορθό (Παρ. 1 άρθρου 18 του Π.Δ. 186/92). Επεγγραφή σημαίνει αναγραφή πάνω σε μια λέξη ή έναν αριθμό μιας άλλης λέξης ή αριθμού με τρόπο ώστε να καθίσταται δυσχερής η ανάγνωσή τους.

28 Ασφαλιστικό - ΤΣΑΥ (ΕΤΑΑ) Τα νέα δεδομένα στο ασφαλιστικό - συνταξιοδοτικό αναπτύχθηκαν λεπτομερώς κατά την διάρκεια της ημερίδας από τον πρόεδρος της Ε.Ο.Ο. κ. Αθ. Κατσίκη και από τον καθηγητή Νομικής ΑΠΘ κ. Αγγ. Στεργίου. Σας παραθέτουμε αποσπάσματα των δύο παρουσιάσεων. του Αθανάσιος Κατσίκης Οδοντίατρος, Πρόεδρος Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας 28

29 29

30 ΚΥΡΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ : ΤΣΑΥ ΕΥΟΙΩΝΕΣ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 75% ΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΑΠΟ ΥΓΙΕΙΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΑΘΕΤΗΣΗ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΟ σελ 79 Τα ασφαλιστικά ταμεία θα συγχωνευθούν σε τρία Σύνταξη κοινωνικού χαρακτήρα «Δύχτι Ασφαλείας» Νέο σύστημα σύνδεσης μεταξύ εισφορών και παροχών Στα 65 η ηλικία συνταξιοδότησης Αυστηρότερα κριτήρια συνταξιοδότησης ΕΝΙΑΙΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ (ΕΤΑΑ) Κριτήρια ένταξης Ομοειδείς επαγγελματικές κατηγορίες: αυτοαπασχολούμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες ή μισθωτοί που έχουν την ιδιότητα του μηχανικού, του ιατρού, του φαρμακοποιού ή του νομικού. Όλα τα ταμεία έχουν αποθεματικά και δεν αντιμετωπίζουν άμεσα οικονομικά προβλήματα. Οι ασφαλισμένοι έχουν κύρια ασφάλιση στοτσαυ, ΤΣΜΕΔΕ και Ταμείο Νομικών Εντασσόμενοι Ταμείο Νομικών, ΤΣΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ, Ταμείο Ασφάλισης Συμβολαιογράφων (ΤΑΣ) Ταμεία Ασθένειας και Πρόνοιας: Δικηγόρων Αθηνών, Πειραιώς και Θεσσαλονίκης Δικαστικών Επιμελητών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Ταμείο Υγείας Δικηγόρων Επαρχιών (ΤΥΔΕ) Η Οικονομική και Κοινωνική πραγματικότητα κινείται ταχύτερα από τις πολιτικές αποφάσεις Ατζέντα για τη Λισαβόνα

31 Οι νέες συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις για τους ασφαλισμένους του Ε.Τ.Α.Α. (Τομέα Σύνταξης και Ασφάλισης Υγειονομικών) του Άγγελου Στεργίου Καθηγητή Νομικής Α.Π.Θ. Με το νέο ασφαλιστικό νόμο 3863/10 οι συντάξεις γίνονται πιο ανταποδοτικές και λιγότερο κοινωνικές. Από τη νέα αρχιτεκτονική του συνταξιοδοτικού συστήματος διαφαίνεται μια σαφής επικράτηση της «ανταποδοτικής» λογικής, δηλαδή μια ενίσχυση της σχέσης ανάμεσα στις εισφορές και τις παροχές. Όπως θα δούμε, ένας μετριασμός του ανταποδοτικού χαρακτήρα επέρχεται με τη διεύρυνση των περιπτώσεων αναγνώρισης πλασματικών χρόνων. Προστασία θεμελιωμένων δικαιωμάτων και μεταβατικές διατάξεις για την προστασία των ώριμων προσδοκιών Τα θεμελιωμένα δικαιώματα δεν θίγονται από τις δυσμενείς αλλαγές. Τι σημαίνει θεμελιωμένο δικαίωμα ; Το δικαίωμα θεωρείται θεμελιωμένο (για τον Τομέα Σύνταξης και Ασφάλισης Υγειονομικών) όταν ο ασφαλισμένος πληροί σωρευτικά τις προϋποθέσεις του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης και του ορίου ηλικίας. Παρενθετικά, ας σημειώσουμε ότι στο Δημόσιο αρκεί η συμπλήρωση του χρόνου ασφάλισης για τη θεμελίωση του δικαιώματος στη σύνταξη, ενώ η συμπλήρωση του ορίου ηλικίας απαιτείται για την καταβολή της σύνταξης. Δηλαδή στο Δημόσιο είναι δυνατή η μη ταυτόχρονη συνδρομή ορίου ηλικίας και συντάξιμης υπηρεσίας. Ποιες είναι οι συνέπειες για τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα που έχουν ήδη θεμελιωθεί ; Η συνέχιση της εργασίας μετά τη θεμελίωση του δικαιώματος δεν καθιστά τη θέση του ασφαλισμένου χείρονα σε περίπτωση δυσμενούς μεταβολής της νομοθεσίας. Η θεμελίωση δικαιώματος αφήνει τον ασφαλισμένο ανεπηρέαστο τόσο ως προς τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης όσο και ως προς τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης. Η νομοθετική επιβεβαίωση των ανωτέρω επήλθε με τη διάταξη του άρθρου 10 παρ. 9 ν. 3863/10. Ειδικότερα, όσοι ασφαλισμένοι των τομέων του ΕΤΑΑ έχουν συμπληρώσει μέχρι έτη και ηλικία 58 ετών οι γυναίκες και 60 ετών οι άνδρες, θα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν οποτεδήποτε ανεξαρτήτως από τις αλλαγές που επέρχονται με το νέο καθεστώς. Όσοι έχουν θεμελιώσει δικαίωμα σε σύνταξη, δεν χρειάζεται να προβούν σε κάποια ενέργεια προς τον Τομέα. Τα θεμελιωμένα δικαιώματα διαφέρουν από τις ασφαλιστικές προσδοκίες. Κατά το στάδιο της προσδοκίας, ο ασφαλισμένος καταβάλλει τις οφειλόμενες στον ασφαλιστικό φορέα εισφορές. Η αφετηρία της προσδοκίας βρίσκεται στη στιγμή έναρξης της απασχόλησης. Όσο προχωρά το στάδιο της προσδοκίας, τόσο ωριμάζουν τα ασφαλιστικά δικαιώματα. Όσο πιο ώριμα είναι τα δικαιώματα, τόσο προστατεύονται από μεταβατικές διατάξεις. Οι ώριμες προσδοκίες προστατεύονται με την εφαρμογή του προϊσχύσαντος καθεστώτος σε όσους βρίσκονται πλησίον της συνταξιοδότησης (λ.χ. αφού συμπλήρωσαν τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης, όχι όμως το όριο ηλικίας). Σε υλοποίηση της ανωτέρω δικαιοκρατικής απαίτησης για σεβασμό της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, προβλέπεται σταδιακή αύξηση του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης και ορίου ηλικίας μέχρι το 2015, οπότε και ισχύει ο κανόνας των 40 ετών ασφάλισης και της συμπλήρωσης 60 ου έτους της ηλικίας. Πιο συγκεκριμένα, για τους άνδρες, η 35ετία και το 58 ο της ηλικίας ανακαθορίζονται (αυξάνονται σταδιακά) ως εξής : Για το 2011 σε 36 έτη και ηλικία 58 ετών Για το 2012 σε 37 έτη και ηλικία 59 ετών Για το 2013 σε 38 έτη και ηλικία 60 ετών Για το 2014 σε 39 έτη και ηλικία 60 ετών Για το 2015 σε 40 έτη και ηλικία 60 ετών Για τις γυναίκες ασφαλισμένες του Τομέα η 35ετία και το 58 ο έτος της ηλικίας ανακαθορίζονται ως εξής : έτη και 58 ο έτη και 59 ο έτη και 60 ο έτη και 60 ο έτη και 60 ο Για τις γυναίκες ασφαλισμένες του Τομέα τα 20 1/2 έτη και 60 ετών (2010) ανακαθορίζονται ως εξής : έτη και 61 ο ½ έτη και 62 ο έτη και 63 ο ½ έτη και 64 ο 24 έτη και 65 ο ½ έτη και 65 ο έτη και 65 ο Περαιτέρω, οι ώριμες προσδοκίες προστατεύονται και ως εξής (άρθρο 10 παρ. 17) : οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη με το όριο ηλικίας και το χρόνο ασφάλισης που ισχύουν κατά το έτος συμπλήρωσης των 35 ετών ασφάλισής τους. Παράδειγμα : άνδρας ασφαλισμένος συμπληρώνει τα 35 έτη ασφάλισης το 2012 και έχει ηλικία 58 ετών. Το 2012 απαιτούνται πλέον για τη συνταξιοδότηση 37 έτη ασφάλισης και ηλικία 60 ετών, οπότε ο ασφαλισμένος θα συνταξιοδοτηθεί το Η συμπλήρωση του απαιτούμενου χρόνου των 35 ετών είναι δυνατή και με προσμέτρηση των πλασματικών χρό- 31

32 νων του προηγούμενου καθεστώτος του άρθρου 40 ν. 2084/92, εφόσον η σχετική αίτηση αναγνώρισης υποβληθεί μέχρι Ποιοι είναι αυτοί οι πλασματικοί χρόνοι ; Είναι ο χρόνος στρατιωτικής θητείας, ο χρόνος γονικής άδειας ανατροφής παιδιών, ο χρόνος επιδότησης λόγω ασθένειας και τακτικής ανεργίας, ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών και μέχρι 2 έτη, ο χρόνος κατά τον οποίο ο ασφαλισμένος έλαβε σύνταξη αναπηρίας (άρθρο 40 και 47 παρ. 12 ν. 2084/94, όπως τροποποιήθηκαν μεταγενέστερα) Η δυνατότητα συνταξιοδότησης με 37 έτη πραγματικής ασφάλισης σε φορείς αυτοαπασχολουμένων -με διαδοχική ασφάλιση, όχι όμως και με την προσμέτρηση πλασματικών χρόνων-, ανεξαρτήτως ηλικίας, διατηρείται μέχρι Η δυνατότητα αυτή καταργείται από (άρθρ.10,παρ.10ν.3863/10). Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι για την 37ετία προβλέφθηκε από το νέο νόμο μια πολύ σύντομη μεταβατική περίοδος, σε βάρος όσων είχαν συμπληρώσει πολλά χρόνια στην ασφάλιση του Τομέα. Οι νέες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος Οι ασφαλισμένοι μέχρι (παλαιοί ασφαλισμένοι), άνδρες και γυναίκες, θα συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης και του 60ου έτους της ηλικίας. Ακόμη, διατηρείται η συνταξιοδότηση με 15 έτη ασφάλισης και το 65 ο έτος της ηλικίας. Δεν προβλέπεται μειωμένη σύνταξη, δηλαδή η πρόωρη συνταξιοδότηση. Το σύστημα συνταξιοδότησης καθίσταται ανελαστικό. Για τους νεοασφαλισμένους, δηλαδή του ασφαλισμένους από , ισχύουν οι εξής περιπτώσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος : α) με 40 έτη ασφάλισης και ηλικία 60 ετών (άρθρο 10 παρ. 10 ν. 3863/10), και β) με 15 έτη ασφάλισης και ηλικία 65 ετών. Η συνταξιοδότηση μητέρων (νεοασφαλισμένων) με ανήλικα τέκνα (άρθρο 24 παρ. 6 ν. 2084/92) αλλάζει ως εξής : από απαιτείται η συμπλήρωση του 65 ου έτους της ηλικίας (και 20 έτη) μεταβατικά, το 2011 οι μητέρες συνταξιοδοτούνται στο 52 ο έτος και το 2012 στο 55 ο έτος (άρθρο 10 παρ. 17 ζ ) -, ενώ για τη χορήγηση μειωμένης (πρόωρης) σύνταξης απαιτείται η συμπλήρωση του 60 ου έτους της ηλικίας (άρθρο 10 παρ. 17 ε ν. 3863/10). Με τις ίδιες προϋποθέσεις με τις μητέρες ανήλικων τέκνων συνταξιοδοτούνται και οι χήροι πατέρες ανήλικων τέκνων (άρθρο 10, παρ. 17). Η διάταξη του άρθρου 24 παρ. 7 ν. 2084/92 που προβλέπει την ευνοϊκή συνταξιοδότηση μητέρων με τρία τουλάχιστον τέκνα (20 έτη ασφάλισης και το 55 ο έτος της ηλικίας) (άρθρο 10 παρ. 17 στ ). Να παρατηρήσουμε ότι η κατάργηση ουσιαστικά της πρόωρης συνταξιοδότησης των μητέρων, χωρίς την πρόβλεψη άλλων αντισταθμιστικών μέτρων προστασίας της μητρότητας, εμφανίζεται ως αντισυνταγματική (αντίθετη στο άρθρο 21 Συντ/τος, βλ. Αγγ. Στεργίου, ΕΔΚΑ 208, σελ. 551). Διατηρούνται και μετά το ν. 3863/10 οι εξής κοινές (τόσο για τους ασφαλισμένους πριν την όσο και για τους ασφαλισμένους μετά την ) περιπτώσεις συνταξιοδότησης : α) μητέρων με ανίκανα τέκνα με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω (με 25 έτη ασφάλισης ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας). Το δικαίωμα συνταξιοδότησης μπορεί να ασκηθεί κι από τον πατέρα (άρθρο 140 ν. 3655/08), και β) συζύγων αναπήρων με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω (με 25 έτη ασφάλισης ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας). Η συνταξιοδότηση των διπλοσυνταξιούχων Διπλοσυνταξιούχοι λογίζονται οι ασφαλισμένοι του Τομέα που λαμβάνουν σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας από άλλον ασφαλιστικό φορέα κύριας ασφάλισης, πλην ΟΓΑ, ή το Δημόσιο (με εξαίρεση τους ανάπηρους και τα θύματα πολέμου, καθώς και τις πολύτεκνες μητέρες). Για την συνταξιοδότηση λόγω γήρατος των διπλοσυνταξιούχων απαιτούνται αυξημένες προϋποθέσεις και ειδικότερα η συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας και 20 ετών ασφάλισης. Προβλέπεται δε μειωμένη κατά 50% σύνταξη με τη συμπλήρωση 16 ετών ασφάλισης. Η διάταξη του άρθρου 10 παρ. 14 ν. 3863/10 για τους διπλοσυνταξιούχους δεν τυγχάνει εφαρμογής, όταν έχουμε θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος σε περισσότερους του ενός φορείς κύριας ασφάλισης, ταυτόχρονα ή μέσα σε διάστημα έξι (6) μηνών από την έναρξη της συνταξιοδότησης από τον πρώτο φορέα (από την έκδοση συνταξιοδοτικής απόφασης από τον πρώτο φορέα). Η εξαίρεση αυτή αφορά μόνο το όριο ηλικίας (βλ. Εγγρ. Φ.80000/οικ.20854/1202/ ). Η διάταξη του άρθρου 18 παρ. 6 του ν. 3232/04 διατηρείται σε ισχύ. Δηλαδή εξακολουθεί να ισχύει η περίπτωση μειωμένης σύνταξης κατά 3% για κάθε έτος που λείπει από το επόμενο της αίτησης και μέχρι τη συμπλήρωση του 65 ου έτους της ηλικίας, από τους έμμισθους ασφαλισμένους του ΤΣΑΥ, μετά τη συνταξιοδότησή τους από το Δημόσιο, ΝΠΔΔ ή ΔΕΚΟ (βλ. Εγγρ. Φ.80000/ οικ.20854/1202/ ). Προσαύξηση σύνταξης μονοσυνταξιούχων Για όσους ασφαλισμένους του Τομέα δεν υπάγονται σε άλλο φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο (Ν. 982/79, Ν. 1539/85, Ν. 1976/91, Ν. 3232/04), προβλέπεται μια προσαύξηση της κύριας σύνταξης. Η προσαύξηση χορηγείται, εφόσον οι εν λόγω ασφαλισμένοι είχαν υποβάλει πριν τη συνταξιοδότησή τους σχετική αίτηση και είχαν καταβάλει τις προβλεπόμενες εισφορές. Η προσαύξηση αυτή έχει παρακολουθηματικό χαρακτήρα της κύριας σύνταξης και δεν συνιστά επικουρική σύνταξη. Οι επικουρικές συντάξεις έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά που δεν απαντώνται στην προσαύξηση της σύνταξης των μονοσυνταξιούχων. Οι ασφαλισμένοι που επιθυμούν να ενταχθούν στην κατηγορία των μονοσυνταξιούχων και ανήκουν στην κατηγορία των παλαιών ασφαλισμένων καταβάλουν επιπλέον ασφάλιστρο ισόποσο με το 50% του εκάστοτε ασφαλίστρου του κλάδου σύνταξης του ασφαλισμένου μέχρι 31/12/92 (ΠΑ). Ποια είναι η επίπτωση του άρθρου 18 παρ. 3 ν. 3863/10 στους μονοσυνταξιούχους ; Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, οι παλαιοί ασφαλισμένοι (μέχρι 31/12/1992) του ΕΤΑΑ 32

33 υπάγονται υποχρεωτικά στον ΟΑΕΕ, εφόσον ασκούν δραστηριότητα υπακτέα στην ασφάλιση του Οργανισμού και δεν είναι συναφής με την επαγγελματική τους ιδιότητα. Από την ισχύ της νέας ρύθμισης θα διαγραφούν υποχρεωτικά από τον Κλάδο Μονοσυνταξιούχων. Όσον αφορά δε το ύψος παροχής που θα λάβουν για το χρόνο ασφάλισης που έχουν διανύσει σε αυτόν, θα αντιμετωπιστεί νομοθετικά μετά από σχετική αναλογιστική μελέτη (Εγγρ. Φ.80000/οικ.21466/1211). Η νέα αρχιτεκτονική του συνταξιοδοτικού συστήματος : βασική και αναλογική σύνταξη Η νέα αρχιτεκτονική στηρίζεται στο διαχωρισμό της σύνταξης σε βασική και αναλογική. Στο δίδυμο βασικήαναλογική δεν θα πρέπει να αναγνωρίσουμε την ύπαρξη δύο συντάξεων. Ο νέος ασφαλιστικός νόμος χωρίζει κατά βάση τα δύο τμήματα της σύνταξης λογιστικά κι όχι οργανικά. Δηλαδή, δεν δημιουργείται ένας χωριστός λογαριασμός ή ένα αυτόνομο Ταμείο που θα χορηγεί τη βασική σύνταξη. Με άλλα λόγια, τα δύο διακριτά τμήματα δεν είναι ξεκομμένα, αλλά σε μια λειτουργική ενότητα. Η καταβολή τους θα γίνεται ενιαία από τον ασφαλιστικό φορέα. Έτσι, η βασική σύνταξη συνοδεύει χρονικά την αναλογική, αφού καταβάλλεται από την ημερομηνία συνταξιοδότησης από τον οικείο ασφαλιστικό φορέα ή το Δημόσιο (άρθρο 2 παρ. 2 ν. 3863/10). Η βασική είναι το κατεξοχήν κοινωνικό τμήμα της σύνταξης. Είναι κοινωνικό γιατί χρηματοδοτείται από την εθνική αλληλεγγύη και αποβλέπει, κατ αρχήν, στην κάλυψη των στοιχειωδών αναγκών των ηλικιωμένων. Η βασική σύνταξη συνίσταται σ ένα ομοιόμορφο ποσό που καθορίστηκε σε απόλυτο ποσό ύψους 360 ευρώ μηνιαίως για το έτος Το εν λόγω ποσό της βασικής σύνταξης συνιστά απλώς ένα ποσό αναφοράς, αφού θα αναπροσαρμοστεί από το με κοινή Υπουργική Απόφαση Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης στη βάση συντελεστή που διαμορφώνεται κατά 50% από τη μεταβολή του ΑΕΠ και κατά 50% από τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους και δεν υπερβαίνει την ετήσια μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (άρθρο 11 παρ. 1 ν. 3863/10). Η αναλογική σύνταξη (ή ορθότερα το αναλογικό ποσό της σύνταξης) είναι εκείνο το ποσό που συναρτάται άμεσα από το χρόνο ασφάλισης (άρθρο 3 παρ. 1 ν. 3863/10). Το ποσό αυτό μπορεί να προκύψει από πραγματική απασχόληση, αλλά εξίσου κι από τις προβλεπόμενες περιπτώσεις πλασματικού χρόνου. Για τον υπολογισμό της αναλογικής σύνταξης των αυτοαπασχολουμένων λαμβάνονται υπόψη οι προβλεπόμενες από την ισχύουσα νομοθεσία ασφαλιστικές κατηγορίες (14), βάσει των οποίων καταβλήθηκαν εισφορές καθ όλο το χρόνο ασφάλισης του ασφαλισμένου, όπως έχουν διαμορφωθεί την 31 η Δεκεμβρίου, του προηγούμενου της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης έτους (άρθρο 3 παρ. 2). Σε κάθε μια από τις ασφαλιστικές κατηγορίες αντιστοιχεί κι ένα ποσοστό ανά έτος ασφάλισης. Η σταδιακή μετάβαση στο νέο συνταξιοδοτικό σύστημα Για όσους έχουν υπαχθεί σε φορέα κοινωνικής ασφάλισης μέχρι και θα θεμελιώσουν δικαίωμα σε σύνταξη μετά την , η σύνταξη θα υπολογισθεί μ ένα μικτό τρόπο, δηλαδή το τμήμα μέχρι θα υπολογιστεί με βάση τις διατάξεις που διατηρούνται σε ισχύ, ενώ το τμήμα από έως την ημερομηνία της συνταξιοδότησής του μετά την θα υπολογιστεί με το νέο ασφαλιστικό νόμο. Έτσι, ο νέος τρόπος υπολογισμού της σύνταξη αναπτύσσεται μέσα στο χρόνο κατά τρόπο προοδευτικό, επηρεάζοντας λιγότερο όσους βρίσκονται πλησίον της στιγμής της συνταξιοδότησης. Η διεύρυνση των πλασματικών χρόνων Η κοινωνική πλευρά των αναλογικών συντάξεων, δηλαδή η αναδιανομή μέσα στο ίδιο το συνταξιοδοτικό σύστημα, ενισχύεται από την πρόβλεψη μιας σειράς πλασματικών χρόνων. Οι πλασματικοί χρόνοι μπορεί να αποδειχθούν ευεργετικοί τόσο για τη θεμελίωση όσο και για το ποσό της σύνταξης. Η διεύρυνση των πλασματικών χρόνων και μάλιστα με περιπτώσεις χωρίς επιβάρυνση του ασφαλισμένου (πλασματικός χρόνος μητέρων ή πατέρων) λειτουργεί αντίρροπα προς την κυρίαρχη τάση της ενίσχυσης της σχέσης παροχών-εισφορών. Ακόμη, και η αναγνώριση με εξαγορά είναι επωφελής για τον ασφαλισμένο. Από το άρθρο 10 παρ. 18 του ν. 3863/10 προβλέπονται οι εξής πλασματικοί χρόνοι ασφάλισης (βλ. Εγγρ. Φ 8000/ οικ / 1664/ ) : Ο χρόνος στρατιωτικής θητείας. Η αναγνώριση της στρατιωτικής υπηρεσίας προβλέπεται για ένα μόνο οργανισμό κύριας ασφάλισης και ένα μόνο επικουρικής (ν. 1358/83) (για κάθε μήνα στρατιωτικής υπηρεσίας καταβάλλεται εισφορά ίση με το ασφάλιστρο της ασφαλιστικής κατηγορίας του κλάδου σύνταξης). Ειδικά, με το νέο νόμο προβλέπονται οι εξής εκπτώσεις (μειώσεις του ποσού εξαγοράς) : κατά 30% γι όσους θεμελιώνουν δικαίωμα στη σύνταξη από μέχρι , ενώ γι όσους θεμελιώνουν δικαίωμα στη από και μετά κατά 50%, ανεξάρτητα από τρόπο καταβολής του σχετικού ποσού (εφάπαξ ή σε δόσεις ή με παρακράτηση του 1/3 της σύνταξης). Σε καμιά περίπτωση όμως, το τελικά καταβαλλόμενο ποσό δεν μπορεί να είναι κατώτερο αυτού που προκύπτει, με βάση υπολογισμού του 25πλάσιου του ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη όπως ισχύει κάθε φορά. Ο χρόνος γονικής άδειας ανατροφής παιδιών Ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών και μέχρι δύο έτη Ο χρόνος επιδότησης λόγω ασθένειας (μέχρι 300 ημέρες) και τακτικής ανεργίας (μέχρι 300 ημέρες) Ο χρόνος σπουδών, χρόνος μαθητείας. Ο αναγνωριζόμενος χρόνος ισούται με τον αριθμό των ετών που απαιτούνται για το πέρας των σπουδών. Η αναγνώριση εξαγοράζεται με το εξής ποσό υπολογιζόμενο για κάθε μήνα : 20% για την κύρια ασφάλιση και 6% για την επικουρική επί του 25πλασίου του ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη, όπως ισχύει κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης 33

34 (σήμερα ΗΑΕ 33,04 Χ 25 Χ 20% ή 6%). Ο χρόνος ανεργίας. Η γενικότητα της διατύπωσης της συγκεκριμένης διάταξης προσφέρει μια ευρεία βάση για αποκατάσταση της συνέχειας του ασφαλιστικού βίου. Αφορά εξίσου μισθωτούς και αυτοαπασχολουμένους. Επεκτείνεται σε κάθε κενό χρονικό διάστημα για το οποίο δεν υπάρχει ασφάλιση, κατά το οποίο δεν απασχολήθηκε ο αιτών (Εγγρ. Φ /οικ /1664/ ), Ο χρόνος απουσίας από την εργασία λόγω κύησης και λοχείας Ο χρόνος του άρθρου 141 του ν 3655/08 ανεξάρτητα του χρόνου γέννησης των παιδιών. Με το άρθρο αυτό προβλέφθηκε η πριμοδότηση των μητέρων με ένα έτος ή 300 ΗΕ για το πρώτο παιδί και με δύο έτη ασφάλισης ή 600 ΗΕ για κάθε επόμενο μέχρι το τρίτο. Η αναγνώριση γίνεται χωρίς εξαγορά. Το δικαίωμα της αναγνώρισης παρέχεται και στον ασφαλισμένο πατέρα αν το αποποιηθεί η ασφαλισμένη μητέρα. Ο χρόνος απεργίας Ο χρόνος αποδεδειγμένης άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας πριν την εγγραφή στα μητρώα του ΟΑΕΕ και μέχρι 5 έτη Οι ανωτέρω πλασματικοί χρόνοι αφορούν όσους θα θεμελιώσουν δικαίωμα στη σύνταξη από και εφεξής (η ισχύς της παρ. 18 άρθρου 10 αρχίζει από ). Οι πλασματικοί χρόνοι ορίζονται κατ ανώτατο όριο ως εξής: Σε 4 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του έτους 2011 Σε 5 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του έτους 2012 Σε 6 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του έτους 2013 Σε 7 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του έτους 2014 Συντάξεις επιζώντων συζύγων (άρθρα 12 και 13 ν. 3863/10) Για να δικαιωθεί σύνταξης ο επιζών σύζυγος απαιτείται μια ελάχιστη διάρκεια του έγγαμου βίου. Ειδικότερα, απαιτείται τριετία στην περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου και πενταετία σε περίπτωση που ο θανών λάμβανε σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας κατά την τέλεση του γάμου (με κάποιες εξαιρέσεις, άρθρο 12 ν. 3863/10). Η σύνταξη επιζώντος συζύγου καταβάλλεται για μια τριετία από την πρώτη του επομένου του θανάτου μήνα. Μετά την πάροδο της τριετίας, αν ο επιζών σύζυγος εργάζεται ή αυτοαπασχολείται ή λαμβάνει σύνταξη, η σύνταξη περιορίζεται στο 50% μέχρι τη συμπλήρωση του 65 ου έτους της ηλικίας του. Μετά τη συμπλήρωση του ορίου αυτού ο επιζών λαμβάνει το 70% της σύνταξης. Αν ο επιζών σύζυγος είναι ανάπηρος σε ποσοστό 67% και άνω, λαμβάνει ολόκληρη τη σύνταξη. Να προσθέσουμε ότι όταν η σύνταξη καταβάλλεται μειωμένη στον επιζώντα σύζυγο, το υπόλοιπο ποσό της σύνταξης επιμερίζεται, σε ίσα μέρη, στα τέκνα που κατέλειπε ο θανών (βλ. Εγγρ. Φ / οικ.19780/1129). Μια σύντομη κριτική ματιά Ο νέος ασφαλιστικός νόμος 3863/10 θέλησε να προσδώσει μια επίφαση καινοτομίας και εκσυγχρονισμού με την εισαγωγή της διάκρισης βασικής και αναλογικής σύνταξης. Κατά βάθος, ωστόσο, ακολούθησε την πεπατημένη. Προχώρησε σε μια μείωση των συντάξεων, χωρίς κανένα ορθολογισμό, πέρα από το ίδιο το δημοσιονομικό όφελος που αυτή συνεπάγεται. Έτσι, δεν αποτελεί παρά τη συνέχεια, σε μια πιο ακραία εκδοχή, της λογικής της ΟΝΕ για μειούμενο δημόσιο έλλειμμα. Μάλιστα, στην προσπάθειά του να εξαλείψει κάθε αντικίνητρο ασφάλισης ο νέος νόμος ισοπέδωσε τα κάποια στοιχεία αλληλεγγύης που εμπεριέχει το σύστημα. Η μεταρρύθμιση ενός συνταξιοδοτικού συστήματος δεν είναι ένα απλό ζήτημα χρηματοδότησης. Το πραγματικό διακύβευμα είναι το συλλογικό συμφέρον, ο δημόσιος χώρος, μια συγκεκριμένη θεώρηση της κοινωνίας με βάση την αξία της αλληλεγγύης. Ιδιαίτερα σε μια περίοδο κρίσης πρωτεύον είναι να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα του θεσμού χωρίς να αλλοιώσουμε τις κοινωνικές αξίες στις οποίες οικοδομήθηκε και τις οποίες αντιπροσωπεύει. Αν συνεχίσουμε την οδό της περικοπής των συνταξιοδοτικών δαπανών, της επιβίωσης των ειδικού (των προνομιακών ρυθμίσεων), της πολιτικής συναλλαγής, της μεταφοράς των βαρών στους νέους, των μεντιακών τεχνασμάτων, δεν έχουμε να περιμένουμε ως κοινωνία τίποτα άλλο από τη διάλυση του θεσμού της κοινωνικής ασφάλισης. Αν οι συντάξεις επικεντρωθούν στην εισοδηματική ασφάλεια των ηλικιωμένων, αν ενισχυθούν οι μηχανισμοί αλληλεγγύης, τότε θα αποκατασταθεί και η κοινωνική συνοχή. Πρόκειται για μια θεμελιακή επιλογή που έγινε ακόμη πιο κρίσιμη, εξαιτίας της οικονομικής περιδίνησης στην οποία έχουμε περιέλθει. Ας υπενθυμίσουμε ότι το κοινωνικό κράτος αναπήδησε μετά από κρίσεις που αποτέλεσαν ιστορική ευκαιρία για την αναδιατύπωση του κοινωνικού συμβολαίου. Η σύνταξη αποτελεί σήμερα μια ανθρωπολογική κατάκτηση, ένα δικαίωμα στη ζωή μετά την εργασία. Η κοινωνία με τους συνταξιοδοτικούς μηχανισμούς προσφέρει στα μέλη της το ένα τρίτο της ζωής τους με ανάπαυση και ελεύθερο χρόνο. Η σύνταξη αποδεσμεύτηκε βαθμηδόν από την έννοια του «κινδύνου» και μετατράπηκε για μεγάλο τμήμα του πληθυσμού μια βεβαιότητα : αρκετά μέχρι πολλά χρόνια ζωής, σε καλή κατάσταση υγείας, με (ή με σχεδόν) επαρκείς πόρους και το κυριότερο χωρίς την πίεση του εργοδότη ή το φόβο της ανεργίας. Με όλες τις επελθούσες και επερχόμενες νομοθετικές αλλαγές η σύνταξη γήρατος τείνει να αλλάξει μορφή. Οι πολιτικές περικοπών δεν θα πρέπει να οδηγήσουν τελικά σε μια επιστροφή στην αρχική αφετηρία, το γήρας ως παραγωγική (εργασιακή) ανικανότητα. Η διανεμητική δικαιοσύνη επιτάσσει να αναλάβει η ίδια η κοινωνία την ευθύνη όλων των μετασχηματισμών της και να μη μεταφέρει το βάρος τους στο ίδιο το άτομο. 34

35 35

36 Προβληματισμοί και Συμπεράσματα από την Ημερίδα Ιατρών-Οδοντιάτρων της Αικατερίνης Φυσικούδη Οδοντίατρος, Πρόεδρος Οδοντιατρικού Συλλόγου Πέλλας Η Ημερίδα Ιατρών και Οδοντιάτρων που πραγματοποιήθηκε στα Γιαννιτσά στις 11/12/2010, σημείωσε αναμφίβολα εξαιρετική επιτυχία και αυτό οφείλεται κυρίως στους συναδέλφους Ιατρούς και Οδοντιάτρους που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μας, στους καταξιωμένους ομιλητές-επιστήμονες καθώς επίσης και στην Οργανωτική Επιτροπή με τον Πρόεδρο της κ.δ.κάλφα,τον Πρόεδρο του ΙΣ. κ.σ.καλούδη και την Συντονίστρια κ.σ.σαββίδου. Η προετοιμασία πραγματοποιήθηκε σε πνεύμα υπεύθυνης διάθεσης και μεθοδικότητας,γιατί τα θέματα που συζητήθηκαν ήσαν φλέγοντα και τον τελευταίο καιρό μας ταλάνισαν και εξακολουθούν ακόμη να μας προβληματίζουν, τόσο στον μαχόμενο ιδιωτικό, όσο και στον νοσοκομειακό τομέα, λόγω των ραγδαίων εξελίξεων και αλλαγών, που πραγματοποιούνται στο χώρο μας, στο χώρο της υγείας. Η προσπάθειά μας αυτή δεν θα σταματήσει, θα έχει συνέχεια. Με καθαρό μυαλό και χωρίς προδιαθέσεις οποιοιδήποτε είδους,χωρίς υποκρισία, χωρίς εκδούλευση κομματική θα μελετούμε και θα υποστηρίζουμε θέσεις και λύσεις εφικτές, πραγματοποιήσιμες, όπως ταιριάζει στον ρόλο μας ως επιστήμονες. Είναι γνωστό, ότι οι αλλαγές που συμβαίνουν στον κλάδο μας το τελευταίο καιρό είναι και αποτέλεσμα μιας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η οποία μας υποχρεώνει να πάρουμε θέσεις μάχης για να την αντιμετωπίσουμε επιθετικά, όχι αμυντικά, όχι παθητικά. Μέσα από την ημερίδα μας αυτή, προέκυψαν και κάποια μηνύματα που απευθύνονται εκτός από εμάς και σε πολλούς άλλους αποδέκτες, ιδιαίτερα πολιτικούς και κυβερνητικούς παράγοντες, στα οποία φαίνεται ξεκάθαρα οτι: Ο τομέας της υγείας είναι ενιαίος και αδιαίρετος, και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται-παρόλες τις μικρές ιδιαιτερότητες των διαφόρων ειδικοτήτων. Τα οικονομικά, ασφαλιστικά, συνταξιοδοτικά και φορολογικά άλυτα και δυσοίωνα για τον κλάδο μας θέματα, μας αποπροσανατολίζουν συχνά άθελά μας από το κύριο λειτούργημά μας, το λειτούργημα της ανακούφισης του ανθρώπινου πόνου. Γιαυτό και πρέπει χωρίς χρονοτριβή να επιλυθούν από τη πολιτεία σύμφωνα με τις θέσεις μας που έχουμε προτείνει. Η αξιοπρεπής διαβίωσή μας, μας εξασφαλίζει μια ιδιαίτερη σιγουριά και αισιοδοξία, που γίνεται κίνητρο και παρώθηση για καθαρή διαγνωστική σκέψη με μοναδικό επίκεντρο τον ασθενή. Ελπίζουμε πως οι εμπεριστατωμένες θέσεις και αναλύσεις των θεμάτων που ανέπτυξαν οι αξιόλογοι και έμπειροι καθόλα ομιλητές, καθώς και οι συζητήσεις που επακολούθησαν απάνω σε αυτά, θα αποτελέσουν για εμάς την πυξίδα προσανατολισμού στη βελτίωση του λειτουργήματός μας. Προϋπόθεση της επίτευξης βέβαια των προαναφερθέντων στόχων μας είναι η συμμετοχή όλων ανεξαιρέτως των μελών μας, σε κάθε μας εκδήλωση και προσπάθεια. Ευχαριστήριο του Ιατρικού & Οδοντιατρικού Συλλόγου Πέλλας Ο Ιατρικός και Οδοντιατρικός Σύλλογος Πέλλας ευχαριστούν θερμά τον Πρόεδρο και τα μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής της ημερίδας, τον Δήμαρχο Γιαννιτσών κ.ν.παπανικολάου για την ευγενή παραχώρηση της αίθουσας και την τεχνική υποστήριξη της, τον Νομάρχη Πέλλας κ.μ.καραμάνη για τα συλλεκτικά αναμνηστικά λευκώματα που εδόθησαν στους ομιλητές, τους χορηγούς οι οποίοι συνέβαλλαν στη διοργάνωση του συνεδρίου, όλους τους ομιλητές για την άμεση ανταπόκρισή τους στη πρόσκλησή μας και για τη συμβολή τους στην οργάνωση των ομιλιών που αφορούν στα ιατρικά και οδοντιατρικά θέματα, τα ΔΣ και τους Προέδρους των Ιατρικών και Οδοντιατρικών Συλλόγων των Όμορων Νομών και τα μέλη των ΕΟΟ που πάντα μας τιμούν με την παρουσία τους σε όλες μας τις εκδηλώσεις, καθώς επίσης και τα μέλη του Ιατρικού και Οδοντιατρικού Συλλόγου Πέλλας, τους συνέδρους τους αγαπητούς συναδέλφους που μας στηρίζουν πάντα με την παρουσία τους. 36

37 Δεοντολογικά θέματα του Αθανάσιος Κατσίκης Οδοντίατρος, Πρόεδρος Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας Η άσκηση του οδοντιατρικού επαγγέλματος διέπεται ως είναι φυσικό από κανόνες ηθικής και δεοντολογίας. Η ηθική του οδοντιατρικού επαγγέλματος βασίζεται σε μια σειρά αρχών που έχουν γίνει αποδεκτές από τους συναδέλφους με στόχο την κάλυψη των αναγκών του ασθενή και τη μεγαλύτερη δυνατή ωφέλεια γι αυτόν. Αυτές οι αρχές βοηθούν τον οδοντίατρο να πάρει τις σωστές αποφάσεις και να συνεργάζεται υπεύθυνα με τους ασθενείς του και με το κοινωνικό περιβάλλον γενικότερα. Η οδοντιατρική ηθική επηρεάζεται έντονα από οικονομικές παραμέτρους και αριθμούς. Οι αποφάσεις βασίζονται συνήθως στον συσχετισμό ωφέλειας κινδύνου για μία συγκεκριμένη οδοντιατρική θεραπεία. Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΩΝ ΓΙΑ ΠΡΑΞΕΙΣ Η ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛ- ΜΑΤΟΣ Η ευθύνη του Οδοντιάτρου απορρέει σε κάθε περίπτωση από την παράβαση των υποχρεώσεων επιμέλειας που λόγω του λειτουργήματος που ασκεί τον βαρύνουν. Αντικειμενικό κριτήριο και μέτρο για την ευθύνη του οδοντιάτρου είναι η συμπεριφορά του συνετού και επιμελούς οδοντιάτρου της αυτής ειδικότητας που ενεργεί υπό τις ίδιες συνθήκες για το συγκεκριμένο περιστατικό. Η ευθύνη μπορεί να είναι: ΠΟΙΝΙΚΗ, ΑΣΤΙΚΗ, ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΗ. ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΑ ΠΑΡΑΠΤΩΜΑΤΑ Πειθαρχικό παράπτωμα συνιστούν οι παραβάσεις των καθηκόντων και υποχρεώσεων των επιβαλλομένων εις τον οδοντίατρο εκ των διατάξεων του παρόντος νόμου, του Κανονισμού Οδοντιατρικής Δεοντολογίας, του Κανονισμού του οικείου Οδοντιατρικού Συλλόγου, ως επίσης και η μη τήρηση των αποφάσεων των Διοικητικών Συμβουλίων και των Γενικών Συνελεύσεων των κατά τόπους Οδοντιατρικών Συλλόγων. Το πειθαρχικό παράπτωμα κρίνεται και τιμωρείται υπό του Πειθαρχικού Συμβουλίου του Συλλόγου δια πειθαρχικής ποινής ανεξαρτήτως πάσης ποινικής ευθύνης ή άλλης κυρώσεως, κατά τους κείμενους νόμους. ΠΟΙΝΑΙ Οι επιβαλλόμενες υπό το Π.Σ. ποινές είναι: Επίπληξη Πρόστιμο Προσωρινή παύση εξασκήσεως του οδοντιατρικού επαγγέλματος από 15 ημερών έως 6 μηνών Οριστική παύση άσκησης του οδοντιατρικού επαγγέλματος Το πρόστιμο περιέρχεται στους οικείους Οδοντιατρικούς Συλλόγους Οριστική παύση άσκησης του οδοντιατρικού επαγγέλματος Η ποινή μπορεί να επιβληθεί εάν ο οδοντίατρος : α) τιμωρηθεί, εντός τριετίας, από το Πειθαρχικό Συμβούλιο με δύο τουλάχιστον πειθαρχικές ποινές προσωρινής παύσης οδοντιατρικού επαγγέλματος β) καταδικάστηκε με αμετάκλητη απόφαση του ποινικού δικαστηρίου γ) καταδικάστηκε με δύο τουλάχιστον αποφάσεις του οινικού δικαστηρίου για πλημμέλημα κατά την άσκηση ή με αφορμή την άσκηση του επαγγέλματος του (όπως προστέθηκε με την παρ.11 άρθρου 38 Ν.3418/2005 ΦΕΚ Α 287). Συνοπτική περιγραφή πειθαρχικής διαδικασίας (άρθρο 61,62,63,64,66) Ν.1026/80 Διαβίβαση φακέλου στο Π.Σ. Ορισμός εισηγητού Πόρισμα Εκτίμηση στοιχείων φακέλου Γνωστοποίηση, με ποινή ακυρότητας δίωξης και τυχόν επιβληθησομένης ποινής Απολογία διωκομένου εγγράφως Συνεδρίαση Π.Σ., συζήτηση, έκδοση απόφασης Δικαίωμα εφέσεως ενώπιον ΑΠΣΟ Ορισμός εισηγητή και δικάσιμος Προσβολή απόφασης ΑΠΣΟ 37

38 Εκτέλεση της απόφασης ΑΠΣΟ και του ΠΣ 8 ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑ- ΤΡΩΝ Κυριότερα άρθρα - Άρθρο 1. Κάθε Οδοντίατρος ασκών το έργο αυτού σύμφωνα με τους κείμενους νόμους και το πνεύμα των ηθών και εθίμων της σύγχρονης Ελληνικής Κοινωνίας πρέπει κατά την άσκηση του επαγγέλματός του να αποφεύγει κάθε πράξη ή παράλειψη, δυναμένη να παραβλάψει την τιμή και την αξιοπρέπεια του οδοντιατρικού επαγγέλματος και να κλονίσει την πίστη του κοινού προς αυτό. - Άρθρο 2. Ο Οδοντίατρος πρέπει να αποφεύγει τα απατηλά μέσα για να προσελκύει πελατεία. Επίσης, πρέπει να αποφεύγει διάφορες επιδεικτικές διαφημίσεις που σκοπό έχουν να προκαλέσουν την προσοχή του κοινού επί ειδικών δήθεν εφευρέσεων ή μεθόδων, με τις οποίες επιδιώκεται να καταδειχθεί η υπεροχή του έναντι των άλλων συναδέλφων του. Κάθε τυχόν νεότερη προσθετική μέθοδος ή ανακάλυψη φαρμάκων πρέπει να δημοσιεύεται σε επιστημονικά συγγράμματα και περιοδικά για να υφίσταται την βάσανο της επιστημονικής κριτικής Άρθρο 10. Απαγορεύεται στον Οδοντίατρο να χρησιμοποιεί οδοντοτεχνίτη για οποιαδήποτε επέμβαση στο στόμα. (εννοεί να μην επεμβαίνει σ τ ο στόμα ο οδοντοτεχνίτης). - Άρθρο 13. Απαγορεύεται στον Οδοντίατρο να ασκεί την οδοντιατρική πλανοδιακώς. - Άρθρο 16. Ο Οδοντίατρος δεν επιτρέπεται να αναλάβει και να συνεχίσει διακοπείσα ασθενή θεραπεία ή προσθετική επέμβαση, που εκτελείται από άλλο Οδοντίατρο εάν προηγουμένως δεν συνεννοηθεί με τον πρώτο για το είδος της θεραπείας ή εργασίας, το οποίο εφάρμοσε. ΔΙΑΦΗΜΗΣΗ ΑΡΘΡΟ 15 Π.Δ. 84/2001 ΑΡΘΡΟ 6 Ν. 2194/94 - Απαγορεύεται η οδοντιατρική διαφήμιση. - Η παράβαση τιμωρείται με χρηματική ποινή και ανάκληση της άδειας ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΣΕ ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ Στη χώρα μας κάθε έμμεση ή άμεση διαφήμιση ή απόπειρα διαφήμισης ιατρικών/οδοντιατρικών υπηρεσιών απαγορεύεται και η απαγόρευση αυτή αποτυπώνεται στο σύνολο των διατάξεων που διέπουν την άσκηση του ιατρικού και οδοντιατρικού επαγγέλματος και στους εν ισχύ αντίστοιχους δεοντολογικούς κανονισμούς (Ν. 2194/94, Ν. 2256/94, 2519/97, ΠΔ 84/01, Ν. 3418/05, ΠΔ 39/09). - Η απαγόρευση τίθεται με κύριο γνώμονα την προστασία του καταναλωτή αυτών των υπηρεσιών. - Δίνεται πλέον βάρος στο γεγονός ότι οι ασθενείς χρειάζονται μεγαλύτερη προστασία από ότι ο μέσος καταναλωτής, αφού η υγεία δεν αποτελεί μόνο ένα εμπορικό προϊόν. - Η αγορά της υγείας δεν βασίζεται μόνο στη σχέση μεταξύ αγοραστών και προμηθευτών, αλλά υπάρχει ένα τρίτο μέρος που πληρώνεται για την υπηρεσία (οργανισμοί κοινωνικής και ιδιωτικής ασφάλισης). - Στις υπηρεσίες υγείας υπάρχει ασυμμετρία πληροφόρησης. - Το οδοντιατρικό λειτούργημα έχει μία ακόμη ιδιομορφία έναντι ακόμα και του ιατρικού: τη στενή σχέση εμπιστοσύνης οδοντιάτρου/ασθενούς και τη σημασία και την έμφαση που πρέπει να δίνεται στη συνέχιση της περίθαλψης (continuity of care). - Η προβολή και διαφήμιση ιατρικών υπηρεσιών που παρέχονται εκτός των συνόρων μας, σε μια χώρα που δεν ανήκει στην Ε.Ε. ώστε να εξασφαλίζεται έστω η ισοτιμία των επαγγελματικών οδοντιατρικών προϊόντων η προβολή αμοιβών κάτω του κόστους των παρεχομένων υπηρεσιών, δεν βοηθά εν μέσω οικονομικής κρίσης ούτε τον Έλληνα οδοντίατρο που καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια να μειώσει τις τιμές κρατώντας πάντα σε υψηλό επίπεδο την ποιότητα της οδοντιατρικής περίθαλψης, ούτε φυσικά τον έλληνα πολίτη. - Περιφρούρηση από Οδοντιατρικούς συλλόγους ζητώντας τη συνδρομή κάθε αρμόδιου οργάνου ή αρχής (ΕΣΡ, Υπουργείο, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, αρχή προστασίας του καταναλωτή, συνήγορο Υγείας). ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΚΩΔΙΚΑ ΟΔΟ- ΝΤΙΑΤΡΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ - Κώδικας συμπεριφοράς για τους οδοντιάτρους σχετικά με το Ηλεκτρονικό Εμπόριο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όροι και απαιτήσειs για την επαγγελματική πληροφόρηση (εμπορική επικοινωνία). Υποχρεωτικέs πληροφορίες που πρέπει να υπάρχουν σε μια ιστοσελίδα, από τον πάροχο του τόπου / της ιστοσελίδας. - Το όνομα και τη γεωγραφική διεύθυνση, στην οποία ο παραπάνω πάροχος του τόπου/της ιστοσελίδας είναι εγκατεστημένο - Τις λεπτομέρειες/ τα στοιχεία του παρόχου των υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής του διεύθυνσης και του αριθμού του τηλεφώνου του (μπορεί επίσης να δείχνει και έναν αριθμό fax). - Τον επαγγελματικό του τίτλο και τη χώρα, όπου χορηγήθηκε ο τίτλος αυτός, - Την άδεια και πληροφορίες για την εγγραφή του σε μητρώο, με τη διεύθυνση και άλλα στοιχεία επικοινωνίας με τις αρμόδιες αρχές, ή έναν σύνδεσμο (link) με τις ιστοσελίδες αυτών των αρχών, όπου χρειάζεται. 38

39 Συνεργατική Οδοντιατρική Ομιλητής: Γεώργιος Τσιόγκας Οδοντίατρος, Μέλος Δ.Σ. Ε.Ο.Ο. Ο κ. Γεώργιος Τσιόγκας αναφέρθηκε στην κοστολογιση οδοντιατρικών πράξεων και στη Συνεργατική Οδοντιατρική. Η κοστολόγηση οδοντιατρικώ ν πράξεων είναι διαθέσιμη σε CD από τον Οδοντιατρικό Σύλλογο Πέλλας και αναρτημένη στην ιστοσελίδα του Ο.Σ.Πέλλας και της Ε.Ο.Ο. ώστε ο καθένας να μπορεί να κάνει τις κοστολογίσεις των εργασιών του Συγκριτικός πίνακας τιμών βασισμένο στον απόλυτο αριθμό 100 για τη Ζυρίχη 39

40 Απαγορεύεται η διαφήμιση Βέλγιο Γαλλία Ελλάς Ιρλανδία Ισλανδία Λουξεμβούργο Μάλτα Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβακία Μη οδοντίατροι μπορούν να κατέχουν τμήμα ή το σύνολο της εταιρείας Βέλγιο Δανία Ελλάς Ενωμένο Βασίλειο Εσθονία Ισπανία Ιταλία Κύπρος Λετονία Λιθουανία Νορβηγία Ολλανδία Ουγγαρία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβακία Σλοβενία Σουηδία Τσεχία Φιλανδία 40

41 Η συμμετοχή στο ΔιοικητικόΣυμβούλιο της εταιρείαςπεριορίζεται ΕΛΕΥΘΕΡΑ μόνο σε οδοντιάτρους Αυστρία Αυστρία - Βουλγαρία Γαλλία - Ελβετία - Ισλανδία Γερμανία Ελβετία Ισλανδία Κύπρος Αυστρία Λιθουανία Ολλανδία Γερμανία Πορτογαλία Ελβετία Σλοβενία Ισλανδία Σουηδία Κύπρος Τσεχία Λιθουανία Φιλανδία Ολλανδία Πορτογαλία Σλοβενία Σουηδία Τσεχία Φιλανδία ΕΛΕΥΘΕΡΑ Φορολογία Υψηλότερες τιμές Φιλανδία 60% ( ) Σουηδία 58% οι υψηλότερες τιμές 45% - 55% στις περισσότερες χώρες Με κρατική και οδοντιατρική παρέμβαση (κλινική) Με πλειοψηφία οδοντιάτρων σε κάποια περιφερειακά επιμελητήρια Με κρατική και οδοντιατρική παρέμβαση (κλινική) Με πλειοψηφία οδοντιάτρων σε κάποια περιφερειακά επιμελητήρια Χαμηλότερες τιμές Βουλγαρία 10% σε όλα τα εισοδήματα Σλοβακία 19% Κοστολόγηση οδοντιατρικών πράξεων Κατάθεση μελέτης στην Πολιτεία (Ασφαλιστικά Ταμεία Συμβάσεις) Έκδοση CD ατομικού προγράμματος κοστολόγησης Γνώση της διαδικασίας κοστολόγησης και της σπουδαιότητας κάθε κοστολογικού παράγοντα Προσδιορισμό τιμών οδοντιατρικών υπηρεσιών Τροποποίηση των συνθηκών λειτουργίας 41 Ανώνυμες εταιρείες (συνεργατικά σχήματα) απαγορεύονται πλήρως Δανία Ισπανία Ελλάδα Δανία Ισπανία Ελλάδα Γερμανία - Ιρλανδία Κροατία - Λουξεμβούργο Μάλτα Ενωμένο Βασίλειο Ενωμένο Βασίλειο ΜΕ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ 51% οδοντίατροι 51% οδοντιατρικοί επαγγελματίες 75% οδοντίατροι ΜΕ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ 51% οδοντιατρικοί επαγγελματίες 51% οδοντίατροι 51% οδοντιατρικοί επαγγελματίες 75% οδοντίατροι 51% οδοντιατρικοί επαγγελματίες ΦΠΑ Οι οδοντίατροι δεν προσθέτουν ΦΠΑ στους λογαριασμούς των ασθενών. Οι οδοντίατροι δεν πληρώνουν ΦΠΑ στους τιμολόγια των οδοντοτεχνιτών. Η υψηλότερη τιμή χρέωσης είναι 25% (Νορβηγία και Σουηδία και Ουγγαρία για οδοντιατρικό εξοπλισμό). Ο μέσος όρος είναι γύρω στο 20 με 22%. Η χαμηλότερη γενική τιμή είναι στη Λετονία 5%. Σε αρκετές χώρες μερικά οδοντιατρικά υλικά χρεώνονται στη χαμηλότερη τιμή γύρω στο 5 με 7%. Προεδρικό Διάταγμα 84/2001 Επιτροπή Ανταγωνισμού Προτεινόμενες λύσεις Κοστολόγηση οδοντιατρικών πράξεων Συνεργατική οδοντιατρική

42 Συνεργατική Οδοντιατρική Συνεργατική (group practice) χαρακτηρίζεται η οδοντιατρική όπου οι υπηρεσίες προς τον ασθενή παρέχονται από ομάδα επαγγελματιών Κατανομή οδοντιάτρων ανά οδοντιατρείο στις ΗΠΑ Αριθμός % οδοντιάτρων % οδοντιατρείων Ένας 70,6 85,4 Δύο 19,2 11,6 Τρεις + 10,2 3,0 Ποσοστιαία συμβολή στο ακαθάριστο εισόδημα οδοντιατρείου Οδοντιάτρου...34,7% Προσωπικού...54,5% Εξοπλισμού % Κατανομή προσωπικού ανά οδοντιατρείο στις ΗΠΑ Αριθμός υπαλλήλων Ποσοστό παρουσίας σε οδοντιατρεία Μηδέν 10,5 Ένας 18,2 Δύο 25,7 Τρεις 17,8 Τέσσερις 11,3 Πέντε 5,1 Έξη + 11,4 Κατανομή βοηθητικού προσωπικού στις ΗΠΑ Κατηγορία Ποσοστό παρουσίας Μέσος όρος προσωπικού σε οδοντιατρεία προσωπικού Υγειονολόγοι 64,7 0,8 Βοηθοί οδοντιατρείου 91,3 1,3 Γραμματείς 83,7 0,9 Οδοντοτεχνίτες 5,7 0,1 Λογιστές 30,2 0,1 Οδοντιατρικό Δυναμικό στην Ελλάδα Οδοντίατροι...1/794 Υγειονολόγοι Βοηθοί οδοντιατρείου...20% - 15% Γραμματείς... -8,3% Οδοντοτεχνίτες Λογιστές 42