Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α Μέρος Α Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «Ταξιδεύοντας με τη Νανόχηνα στους ελληνικούς υγρότοπους» Μέρος Β Φύλλα Πληροφοριών

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α Μέρος Α Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «Ταξιδεύοντας με τη Νανόχηνα στους ελληνικούς υγρότοπους» Μέρος Β Φύλλα Πληροφοριών"

Transcript

1

2 Περιεχόμενα Μέρος Α Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «Ταξιδεύοντας με τη Νανόχηνα στους ελληνικούς υγρότοπους» 3 1. Εισαγωγή 4 2. Σκοπός και στόχοι του Εκπαιδευτικού Προγράμματος 5 3. Δομή του Εκπαιδευτικού Υλικού Τρόποι χρήσης του Εκπαιδευτικού Υλικού H Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία Συνεργασία για την προστασία της Νανόχηνας 18 Μέρος Β Φύλλα Πληροφοριών 19 Α. Τα άγρια πουλιά 20 Α1. Βασικά χαρακτηριστικά των πουλιών 20 Α2. Ταξινόμηση των πουλιών 22 Α3. Γιατί μεταναστεύουν τα πουλιά; 24 Α4. Παρατηρώντας τα πουλιά 26 Α5. Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα άγρια πουλιά; 28 Β. Νανόχηνα Β1. Οι χήνες 29 Β2. Το πέταγμα των χηνών 30 Β3. Γνωριμία με τη Νανόχηνα 31 Β4. Το ταξίδι της Νανόχηνας 33 Β5. Απειλές και προστασία της Νανόχηνας 34 Γ. Σημαντικές περιοχές για τη Νανόχηνα στην Ελλάδα 36 Δ. Πουλιά στο εκπαιδευτικό υλικό 39 Λεξικό εννοιών 43 Βιβλιογραφία 49 1

3 Ταξιδεύοντας με τη Νανόχηνα στους ελληνικούς υγρότοπους ΥΛΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ για παιδιά ηλικίας 9-16 ετών Επιμέλεια έκδοσης Ευγενία Πανώριου & Ρούλα Τρίγκου Παιδαγωγικές Δραστηριότητες Συγγραφή: Ιωάννα Κοντοζήση, Ευγενία Πανώριου Παιδαγωγική επιμέλεια: Γιώργος Υφαντής Επιστημονική επιμέλεια: Μαρία Παναγιωτοπούλου, Μανόλια Βουγιούκαλου Οδηγός για τον/την Εκπαιδευτικό Συγγραφή: Γιώργος Υφαντής, Ευγενία Πανώριου CD με Υποστηρικτικό Υλικό Συλλογή υλικού, επιμέλεια παρουσιάσεων: Ιωάννα Κοντοζήση, Ευγενία Πανώριου, Ρούλα Τρίγκου Εικονογράφηση Βασίλης Χατζηρβασάνης Γραφιστική επιμέλεια Sandipo Όλγα Βλάχου Εκτύπωση Colorprint - Τσεκούρας Ε.Π.Ε. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία 2013 Θεμιστοκλέους 80, Αθήνα, Tηλ. Fax: , Κομνηνών 23, Θεσσαλονίκη, Τηλ. Fax: Προτεινόμενη βιβλιογραφική αναφορά: Κοντοζήση Ιωάννα & Πανώριου Ευγενία (συγγρ.) (2013). Ταξιδεύοντας με τη Νανόχηνα στους ελληνικούς υγρότοπους: Υλικό Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για παιδιά ηλικίας 9-16 ετών. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα. ISBN Το Υλικό Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης «Ταξιδεύοντας με τη Νανόχηνα στους ελληνικούς υγρότοπους» έχει δημιουργηθεί στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE+ «Διαφύλαξη του φιννοσκανδικού πληθυσμού της Νανόχηνας σε σημαντικές περιοχές διαχείμασης και στάθμευσης κατά μήκος της Ευρωπαϊκής μεταναστευτικής διαδρομής» που υλοποιείται από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία κατά την περίοδο με τη συνεισφορά του χρηματοδοτικού μέσου LIFE+ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη συγχρηματοδότηση της Διεύθυνσης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων της Νορβηγίας. 2

4 Μέρος Α ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚO ΠΡOΓΡΑΜΜΑ «Ταξιδεύοντας με τη Νανόχηνα στους ελληνικούς υγρότοπους» 3

5 1. Εισαγωγή Η μείωση της βιοποικιλότητας αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά ζητήματα που καλείται να αντιμετωπίσει ο σύγχρονος άνθρωπος. Μία από τις μεγαλύτερες δυσκολίες που υπάρχει στην ευαισθητοποίηση των πολιτών και κυρίως των παιδιών, είναι το ότι η μείωση της βιοποικιλότητας δεν έχει αρχικά ορατές επιπτώσεις όπως έχουν άλλα περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως π.χ. η ρύπανση. Έτσι, για να επιτευχθεί ουσιαστική αλλαγή στη στάση των παιδιών απέναντι σ αυτό το σημαντικό πρόβλημα που αποκτά συνεχώς μεγαλύτερες διαστάσεις, δεν αρκούν εκπαιδευτικές δραστηριότητες που υλοποιούνται αποσπασματικά. Χρειάζεται να υλοποιηθούν εκπαιδευτικές δράσεις σε ετήσια βάση, ώστε τα αποτελέσματα να επηρεάσουν πέρα από το γνωστικό επίπεδο, τη στάση, τη συμπεριφορά αλλά και τον τρόπο αντίληψης των παιδιών. Το Τμήμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE+ «Διαφύλαξη του φιννοσκανδικού πληθυσμού της Νανόχηνας σε σημαντικές περιοχές διαχείμασης και στάθμευσης κατά μήκος της Ευρωπαϊκής μεταναστευτικής διαδρομής», σχεδίασε ένα ετήσιο Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης επιχειρώντας να ικανοποιήσει τον παραπάνω στόχο. Το εκπαιδευτικό υλικό που διαμορφώθηκε, αφορά σ ένα σύνολο εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που μπορούν να υλοποιηθούν σε ετήσια βάση, κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Η βασική θεματολογία αναλύεται σε τρεις κεντρικούς άξονες: 1) τη βιοποικιλότητα, 2) τα άγρια πουλιά και 3) τη Νανόχηνα (Anser erythropus), που αποτελεί τον στόχο του Προγράμματος. Η Νανόχηνα γίνεται το μέσο προκειμένου να προσεγγιστεί εκπαιδευτικά η αξία της διατήρησης της βιοποικιλότητας. Είναι ένα από τα πιο απειλούμενα είδη πουλιών στην Ευρώπη, του οποίου ο ευρωπαϊκός πληθυσμός βρίσκεται στο χείλος της εξαφάνισης, αριθμώντας πλέον λιγότερα από 30 ζευγάρια. Δεδομένου ότι το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα υλοποιείται από τους εκπαιδευτικούς, κρίθηκε απαραίτητη η συμμετοχή τους στην τελική διαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Για τον λόγο αυτό, οι δραστηριότητες υλοποιήθηκαν πιλοτικά από εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, σε σχολεία του Ν. Έβρου και του Ν. Σερρών, με στόχο την αξιολόγηση των δραστηριοτήτων και τον επανασχεδιασμό τους, όπου αυτός χρειαζόταν. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης συνέβαλαν στη διαμόρφωση του τελικού εκπαιδευτικού υλικού. 4

6 2. Σκοπός και στόχοι του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Σκοπός του Προγράμματος είναι να υποστηρίξει τους εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης να διαμορφώσουν μια ατμόσφαιρα τέτοια που να καλλιεργεί το οικολογικό πνεύμα και να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες για την ενασχόληση και ευαισθητοποίηση των μαθητών σχετικά με την προστασία ενός απειλούμενου είδους, της Νανόχηνας, με την προστασία γενικά των ειδών αλλά και εν γένει με θέματα προστασίας του περιβάλλοντος. Αυτό επιχειρείται μέσα από τη συμβολή στην ανάπτυξη δεξιοτήτων στους εξής τομείς: Γνωστικός Αισθητικός και Ψυχοκινητικός Κοινωνικοσυναισθηματικός Οι δραστηριότητες που προτείνονται αφορούν στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τη συμπεριφορά των άγριων πουλιών, εστιάζοντας στο παράδειγμα της Νανόχηνας ως απειλούμενο είδος, ενώ ταυτόχρονα δίνουν την ευκαιρία για την ανάπτυξη ποικίλων περιβαλλοντικών θεμάτων. Μέσα από την υλοποίηση των δραστηριοτήτων τα παιδιά συνεργάζονται, αναπτύσσουν και μοιράζονται τις ιδέες τους, προβληματίζονται σε θέματα περιβαλλοντικής προστασίας και προτείνουν λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα άγρια πουλιά και το συγκεκριμένο είδος. Σε ένα πλαίσιο παιγνιώδες και ασφαλές καλούμε τα παιδιά να ευαισθητοποιηθούν, να ενημερωθούν, να εκφραστούν, να δημιουργήσουν, να ενεργοποιηθούν και να διαμορφώσουν θέση σε σχέση με την προστασία των άγριων πουλιών και της Νανόχηνας ειδικότερα. Οι αναλυτικοί παιδαγωγικοί στόχοι του Προγράμματος μπορούν να αναζητηθούν στο τέλος της τρέχουσας ενότητας. Σε μια πρόθεσή μας να αφήσουμε δημιουργικό χώρο για εξατομικευμένη διδασκαλία και προσαρμογή του υλικού, στην περιγραφή των δραστηριοτήτων επιλέξαμε να χρησιμοποιούμε τον όρο του εμψυχωτή. Σας ευχόμαστε ο παράγοντας αυτός να σας εμπνεύσει κατά την παιδαγωγική διαδικασία και να αποτελέσει αναπόσπαστο κομμάτι στην εφαρμογή του υλικού. Είμαστε στη διάθεσή σας σε περίπτωση που χρειαστεί να επικοινωνήσετε με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία για υποστήριξη κατά τη διάρκεια του Προγράμματος. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟI ΣΤOΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡAΜΜΑΤΟΣ Για παιδιά ηλικίας 4-8 ετών Γνωστικοί Στόχοι Να κατανοήσουν τη σύνδεση μεταξύ είδους και βιότοπου, τη σύνδεση μεταξύ των ειδών, την έννοια της προσαρμογής των ειδών Να γνωρίσουν και να έρθουν σε επαφή με τα άγρια πουλιά και τις ανάγκες τους 5

7 Να κατανοήσουν τη σημασία των στάσεων που κάνουν τα πουλιά κατά τη μεταναστευτική διαδρομή, να έρθουν σε επαφή με τις δυσκολίες που συναντούν τα αποδημητικά είδη Να προβληματιστούν για τη σημασία της συνεργασίας των ανθρώπων που ζουν σε διαφορετικά οικοσυστήματα και πολιτισμούς και πώς αυτό επιδρά στη διατήρηση των ειδών Να γνωρίσουν τη Νανόχηνα, την κατάσταση που βρίσκεται σήμερα, να κατανοήσουν την ιδιαιτερότητα του βιοτόπου της Να γνωρίσουν τις απειλές που αντιμετωπίζει η Νανόχηνα και να αποκτήσουν περισσότερες πληροφορίες για τα ταξίδια της Να κατανοήσουν την επίδραση που έχουν οι αλλαγές στις χρήσεις γης στον πληθυσμό του είδους (αποξήρανση υγροτόπων, υποβάθμιση ή απώλεια των υγρολίβαδων), να συνδέσουν τις αλλαγές αυτές με την ανθρώπινη δραστηριότητα Κοινωνικοσυναισθηματικοί Στόχοι Να αναπτύξουν αίσθημα προστασίας για το φυσικό περιβάλλον Να ευαισθητοποιηθούν σε σχέση με τη Nανόχηνα και τους παράγοντες που τη θέτουν σε κίνδυνο μέσα από δραστηριότητες και παιχνίδια βιωματικά Να αναπτύξουν θετικά συναισθήματα για την προστασία των ειδών, να δεθούν συναισθηματικά με το είδος της Νανόχηνας Να συνειδητοποιήσουν την επίδραση της λαθροθηρίας και της ανθρώπινης δραστηριότητας στον πληθυσμό της Νανόχηνας Να έρθουν σε επαφή με την ομάδα σε ένα ασφαλές περιβάλλον παιχνιδιού και αποδοχής με κοινό στόχο την προστασία της Νανόχηνας Να νιώσουν αλληλεγγύη για ένα είδος με ελάχιστες διαθέσιμες επιλογές για να καλύψει τις ανάγκες του σε τροφή και ξεκούραση Να συμμετάσχουν σε συζητήσεις και να προβληματιστούν σχετικά με την απειλή των ειδών Να βελτιώσουν και να εμπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο αξιοποιώντας στοιχεία και πληροφορίες που περιλαμβάνει το υλικό Ψυχοκινητικοί και Αισθητικοί Στόχοι Να αναπτύξουν καλλιτεχνικές δεξιότητες αξιοποιώντας και εξελίσσοντας ήδη υπάρχουσες γνώσεις και αναπτύσσοντας νέες γνώσεις με ποικίλα εκφραστικά μέσα Να αναπτύξουν δεξιότητες παρατήρησης των πουλιών, να συνδεθούν με το περιβάλλον και τις πληροφορίες που μπορούν να αντλήσουν από αυτό Να καλλιεργήσουν την παρατηρητικότητά τους και να είναι σε θέση να διακρίνουν τα κοινά από τα απειλούμενα είδη με τρόπο βιωματικό Να ενεργοποιήσουν τη σκέψη τους έτσι ώστε να μπορούν να πάρουν μέρος σε καταιγισμό ιδεών και να αξιολογούν τις ιδέες αυτές Να συμμετάσχουν σε αισθησιοκινητικά παιχνίδια, να εξοικειωθούν με παιχνίδια ρόλων, να εκφραστούν μέσω δραστηριοτήτων που περιλαμβάνουν δρώμενα Θεατρικού Παιχνιδιού, Εικαστικά, Λογοτεχνία κ.ά. Να έρθουν σε επαφή με αισθητικά ερεθίσματα που αναπλαισιώνουν τις πληροφορίες που συναντούν τα παιδιά κατά τη διάρκεια του Προγράμματος 6

8 Για παιδιά ηλικίας 9-12 ετών Γνωστικοί Στόχοι Να κατανοήσουν την έννοια της βιολογικής και της συσχετιζόμενης με αυτή πολιτισμικής ποικιλίας του τόπου τους και κατά επέκταση του πλανήτη, να γνωρίσουν τη βιοποικιλότητα της περιοχής τους Να γνωρίσουν τις γενικές απειλές της βιοποικιλότητας, τις παραμέτρους που συνδέονται με αυτές, να κατανοήσουν ότι η μείωση της βιοποικιλότητας είναι ένα από τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα Να διακρίνουν τη σημασία και την ανάγκη αναγνώρισης προστατευόμενων περιοχών, να γνωρίσουν τις περιοχές Natura 2000 του τόπου τους, να μάθουν για τις κυριότερες απειλές τους Να διακρίνουν τους φορείς και τις ομάδες που εμπλέκονται στη διαχείριση των προστατευομένων περιοχών και του φυσικού περιβάλλοντος Να γνωρίσουν και να έρθουν σε επαφή με τα πουλιά και τις ανάγκες τους Να κατανοήσουν τη σύνδεση μεταξύ είδους και βιότοπου, τη σύνδεση μεταξύ των ειδών, να κατανοήσουν την έννοια της προσαρμογής των ειδών Να κατανοήσουν τη μετανάστευση ως αποτέλεσμα προσαρμογής των ειδών, να γνωρίσουν βασικές μεταναστευτικές διαδρομές στην Ελλάδα Να κατανοήσουν τη σημασία των στάσεων που κάνουν τα πουλιά κατά τη μεταναστευτική διαδρομή, να έρθουν σε επαφή με τις δυσκολίες που συναντούν τα αποδημητικά είδη Να διακρίνουν τη σημασία ύπαρξης νομοθετικού πλαισίου ως μέσο επίτευξης προστασίας των άγριων πουλιών Να προβληματιστούν για τη σημασία της συνεργασίας των ανθρώπων που ζουν σε διαφορετικά οικοσυστήματα και πολιτισμούς και πώς αυτό επιδρά στη διατήρηση των ειδών Να γνωρίσουν τη Νανόχηνα, την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα, να κατανοήσουν την ιδιαιτερότητα του βιοτόπου της Να γνωρίσουν τα ταξίδια της Νανόχηνας και να κατανοήσουν τη σημασία της περιοχής τους και του ελλαδικού χώρου για το είδος Να γνωρίσουν τις απειλές που αντιμετωπίζει η Νανόχηνα Να έρθουν σε επαφή με δράσεις διατήρησης στο πεδίο, να κατανοήσουν τη συμβολή τους στην προστασία του είδους Να κατανοήσουν την επίδραση που έχουν οι αλλαγές στις χρήσεις γης στον πληθυσμό του είδους (αποξήρανση υγροτόπων, υποβάθμιση ή απώλεια των υγρολίβαδων), να συνδέσουν τις αλλαγές αυτές με την ανθρώπινη δραστηριότητα Κοινωνικοσυναισθηματικοί Στόχοι Να αναπτύξουν αίσθημα προστασίας για το φυσικό περιβάλλον Να αναπτύξουν ενδιαφέρον για τις απειλές της βιοποικιλότητας Να αναπτύξουν διάθεση για συμμετοχή και σχεδιασμό δράσεων προστασίας της βιοποικιλότητας Να συμμετάσχουν σε συζητήσεις και να προβληματιστούν σχετικά με την απειλή των ειδών Να ενθουσιαστούν με την ικανότητα των πουλιών να μετακινούνται διανύοντας μεγάλες αποστάσεις 7

9 Να αναπτύξουν θετικά συναισθήματα για την προστασία των ειδών, να δεθούν συναισθηματικά με το είδος της Νανόχηνας Να ευαισθητοποιηθούν σε σχέση με τη Νανόχηνα και τους παράγοντες που τη θέτουν σε κίνδυνο μέσα από δραστηριότητες και παιχνίδια βιωματικά Να αισθανθούν την επίδραση της λαθροθηρίας και της ανθρώπινης δραστηριότητας στον πληθυσμό του είδους Να προβληματιστούν για την επιλογή προστασίας του είδους Να νιώσουν αλληλεγγύη για ένα είδος με ελάχιστες διαθέσιμες επιλογές για να καλύψει τις ανάγκες του σε τροφή και ξεκούραση Να έρθουν σε επαφή με την ομάδα σε ένα ασφαλές περιβάλλον παιχνιδιού και αποδοχής με κοινό στόχο την προστασία της Νανόχηνας Να βελτιώσουν και να εμπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο αξιοποιώντας στοιχεία και πληροφορίες που περιλαμβάνει το Πρόγραμμα Ψυχοκινητικοί και Αισθητικοί Στόχοι Να μάθουν να κινούνται σε μία προστατευόμενη περιοχή με βάση τον «Δεκάλογο του καλού επισκέπτη» Να μπορούν να αναπτύξουν προβληματισμούς και επιχειρήματα σχετικά με την εγγενή, τη χρηστική αξία και άλλες πολιτισμικές αξίες των ειδών Να αναπτύξουν δεξιότητες παρατήρησης πουλιών, να συνδεθούν με το περιβάλλον και τις πληροφορίες που μπορούν να αντλήσουν από αυτό Να μπορούν να εφαρμόσουν ερευνητικές μεθόδους σχετικά με τη σύνδεση των χηνών με τον τόπο τους Να αναπτύξουν καλλιτεχνικές δεξιότητες αξιοποιώντας και εξελίσσοντας ήδη υπάρχουσες γνώσεις και αναπτύσσοντας νέες γνώσεις με ποικίλα εκφραστικά μέσα Να μπορούν να προτείνουν δράσεις και λύσεις για την προστασία των άγριων πουλιών και ειδικότερα της Νανόχηνας Να μπορούν να σχεδιάζουν δράσεις προβολής με σκοπό την προστασία της Νανόχηνας Να είναι σε θέση να διακρίνουν τη Νανόχηνα από την Ασπρομέτωπη Χήνα με τρόπο βιωματικό Να διακρίνουν τα φυσικά υγρολίβαδα από τους υπόλοιπους υγρότοπους Να διακρίνουν τη διαφοροποίηση των προβλημάτων της Νανόχηνας από περιοχή σε περιοχή Να μπορούν να εμβαθύνουν στις αιτίες εξαφάνισης ενός είδους Να μπορούν να πραγματοποιούν ορισμένες απλές δράσεις προστασίας του είδους στο πεδίο Να ενεργοποιήσουν τη σκέψη τους με τέτοιο τρόπο που να μπορούν να πάρουν μέρος σε καταιγισμό ιδεών και να αξιολογούν τις ιδέες αυτές Να συμμετάσχουν σε αισθησιοκινητικά παιχνίδια και να εξοικειωθούν με παιχνίδια ρόλων με κεντρικό άξονα τις συνήθειες, τις ανάγκες και τα προβλήματα των άγριων πουλιών και της Νανόχηνας Να έρθουν σε επαφή με αισθητικά ερεθίσματα που αναπλαισιώνουν τις πληροφορίες που συναντούν κατά τη διάρκεια του Προγράμματος 8

10 Για παιδιά ηλικίας ετών Γνωστικοί Στόχοι Να κατανοήσουν την έννοια της βιολογικής και της συσχετιζόμενης με αυτή πολιτισμικής ποικιλίας του τόπου τους και κατά επέκταση του πλανήτη, να γνωρίσουν τη βιοποικιλότητα της περιοχής τους Να γνωρίσουν τις γενικές απειλές της βιοποικιλότητας, τις παραμέτρους που συνδέονται με αυτές, να κατανοήσουν ότι η μείωση της βιοποικιλότητας είναι ένα από σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα Να διακρίνουν τη σημασία και την ανάγκη αναγνώρισης προστατευόμενων περιοχών, να γνωρίσουν τις περιοχές Natura 2000 του τόπου τους, να μάθουν για τις κυριότερες απειλές τους Να διακρίνουν τους φορείς και τις ομάδες που εμπλέκονται στη διαχείριση των προστατευομένων περιοχών και του φυσικού περιβάλλοντος Να γνωρίσουν και να έρθουν σε επαφή με τα πουλιά και τις ανάγκες τους Να κατανοήσουν τη σύνδεση μεταξύ είδους και βιότοπου, τη σύνδεση μεταξύ των ειδών, να κατανοήσουν την έννοια της προσαρμογής των ειδών Να κατανοήσουν τη μετανάστευση ως αποτέλεσμα προσαρμογής των ειδών και να γνωρίσουν βασικές μεταναστευτικές διαδρομές στην Ελλάδα Να κατανοήσουν τη σημασία των στάσεων που κάνουν τα πουλιά κατά τη μεταναστευτική διαδρομή, να έρθουν σε επαφή με τις δυσκολίες που συναντούν τα αποδημητικά είδη Να διακρίνουν τη σημασία ύπαρξης νομοθετικού πλαισίου ως μέσο επίτευξης προστασίας των άγριων πουλιών Να γνωρίσουν τη Νανόχηνα, την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα, να κατανοήσουν την ιδιαιτερότητα του βιοτόπου της Να γνωρίσουν τα ταξίδια της Νανόχηνας και να κατανοήσουν τη σημασία του ελλαδικού χώρου για το είδος Να γνωρίσουν τις απειλές που αντιμετωπίζει η Νανόχηνα Να έρθουν σε επαφή με δράσεις διατήρησης στο πεδίο, να κατανοήσουν τη συμβολή τους στην προστασία του είδους Να κατανοήσουν την επίδραση που έχουν οι αλλαγές στις χρήσεις γης στον πληθυσμό του είδους (αποξήρανση υγροτόπων, υποβάθμιση ή απώλεια των υγρολίβαδων), να συνδέσουν τις αλλαγές αυτές με την ανθρώπινη δραστηριότητα Κοινωνικοσυναισθηματικοί Στόχοι Να αναπτύξουν αίσθημα προστασίας για το φυσικό περιβάλλον Να αναπτύξουν ενδιαφέρον για τις απειλές της βιοποικιλότητας Να αναπτύξουν διάθεση για συμμετοχή και σχεδιασμό δράσεων προστασίας της βιοποικιλότητας Να συμμετάσχουν σε συζητήσεις και να προβληματιστούν σχετικά με την απειλή των ειδών Να αισθανθούν την επίδραση της λαθροθηρίας και της ανθρώπινης δραστηριότητας στον πληθυσμό του είδους Να προβληματιστούν για την επιλογή προστασίας του είδους Να νιώσουν αλληλεγγύη για ένα είδος με ελάχιστες διαθέσιμες επιλογές για να καλύψει τις ανάγκες του σε τροφή και ξεκούραση 9

11 Ψυχοκινητικοί και Αισθητικοί Στόχοι Να μάθουν να κινούνται σε μία προστατευόμενη περιοχή με βάση τον «Δεκάλογο του καλού επισκέπτη» Να μπορούν να αναπτύξουν προβληματισμούς και επιχειρήματα σχετικά με την εγγενή, τη χρηστική αξία και άλλες πολιτισμικές αξίες των ειδών Να αναπτύξουν δεξιότητες παρατήρησης πουλιών, να συνδεθούν με το περιβάλλον και τις πληροφορίες που μπορούν να αντλήσουν από αυτό Να μπορούν να εφαρμόσουν ερευνητικές μεθόδους σχετικά με τη σύνδεση των χηνών με τον τόπο τους Να μπορούν να προτείνουν δράσεις και λύσεις για την προστασία των άγριων πουλιών και ειδικότερα της Νανόχηνας Να μπορούν να σχεδιάζουν δράσεις προβολής με σκοπό την προστασία της Νανόχηνας Να διακρίνουν τα φυσικά υγρολίβαδα από τους υπόλοιπους υγρότοπους Να μπορούν να εμβαθύνουν στις αιτίες εξαφάνισης ενός είδους Να μπορούν να πραγματοποιούν ορισμένες απλές δράσεις προστασίας του είδους στο πεδίο Να ενεργοποιήσουν τη σκέψη τους με τέτοιο τρόπο που να μπορούν να πάρουν μέρος σε καταιγισμό ιδεών και να αξιολογούν τις ιδέες αυτές 10

12 3. Δομή του Εκπαιδευτικού Υλικού Το εκπαιδευτικό υλικό έχει δομηθεί βάσει των διαφορετικών επιπέδων αντίληψης και οικοδόμησης της γνώσης που υπάρχει σε κάθε ηλικία. Οι δραστηριότητες απευθύνονται σε παιδιά ηλικίας 4-8, 9-12 και ετών. Συνολικά διαμορφώθηκαν 22 εκπαιδευτικές δραστηριότητες που απευθύνονται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας και των πρώτων τάξεων του Δημοτικού (Α, Β, Γ ) και 28 εκπαιδευτικές δραστηριότητες που απευθύνονται στις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού και την Α τάξη του Γυμνασίου. Από αυτές, οι 20 εκπαιδευτικές δραστηριότητες απευθύνονται και σε παιδιά των Β και Γ τάξεων του Γυμνασίου, καθώς και της Α τάξης του Λυκείου. Οι ως άνω διαφοροποιήσεις οδήγησαν στη δημιουργία δύο εκδόσεων: 1) «Ταξιδεύοντας με τη Νανόχηνα στους ελληνικούς υγρότοπους: Υλικό Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για παιδιά ηλικίας 4-8 ετών» και 2) «Ταξιδεύοντας με τη Νανόχηνα στους ελληνικούς υγρότοπους: Υλικό Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για παιδιά ηλικίας 9-16 ετών». Στο υλικό για παιδιά ηλικίας 9-16 ετών, οι δραστηριότητες που είναι κατάλληλες για κάθε ομάδα ηλικίας, φέρουν την αντίστοιχη επισήμανση (κατάλληλη για παιδιά ηλικίας 9-12 ή 9-16 ετών). Το υλικό αφορά κυρίως τις περιοχές που έχει ή είχε στο παρελθόν παρουσία η Νανόχηνα, προκειμένου τα παιδιά να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο και να λειτουργήσουν θετικά στην επίλυση του προβλήματος σε τοπικό επίπεδο. Δεδομένου ότι η Νανόχηνα απ όλη την Ελλάδα περνά τον χειμώνα σε συγκεκριμένες πια περιοχές στη Β. Ελλάδα, το υλικό αφορά κυρίως τους Νομούς Σερρών, Έβρου, Ξάνθης και Ροδόπης. Φύλλα Δραστηριότητας για τον εμψυχωτή Η κάθε δραστηριότητα περιλαμβάνει την περιγραφή της, όπου ο εμψυχωτής παρακολουθεί τη ροή της δραστηριότητας, μαζί με συνοδευτικές πληροφορίες (με λίγα λόγια, στόχοι, υλικά, αριθμός ατόμων, διάρκεια) που απευθύνονται στον εμψυχωτή. Τα συνοδευτικά κείμενα βοηθούν τον εμψυχωτή να κατατοπιστεί γρήγορα και να επιλέξει εκείνες τις δραστηριότητες που ταιριάζουν στους στόχους που έχει θέσει ο ίδιος. 11

13 Συγκεκριμένα, περιγράφονται τα εξής: Με λίγα λόγια: δίνεται σύντομη περιγραφή της δραστηριότητας προκειμένου να κατατοπιστεί γρήγορα ο εμψυχωτής για το περιεχόμενο της δραστηριότητας. Βασικοί στόχοι: διατυπώνονται οι βασικοί στόχοι της δραστηριότητας. Ο εμψυχωτής θα εντοπίσει, εφαρμόζοντας τη δραστηριότητα, συμπληρωματικούς στόχους σε ψυχοκινητικό και κοινωνικοσυναισθηματικό επίπεδο ενώ μπορεί να θέσει και δικούς του στόχους προσαρμόζοντας τη δραστηριότητα. Υλικά: αναφέρονται τα βασικά υλικά που θα χρειαστεί να έχει στη διάθεσή του ο εμψυχωτής για την υλοποίηση της δραστηριότητας. Αφορούν κυρίως σε υλικά που χρησιμοποιούνται συνήθως σε μία τάξη, στα απαιτούμενα φύλλα δραστηριότητας, καθώς και σε συμπληρωματικές πληροφορίες που θα βρει στο Υποστηρικτικό Υλικό (όπου απαιτείται). Αριθμός ατόμων: επεξηγεί αν η δραστηριότητα είναι κατά κύριο λόγο ατομική, αν απαιτείται η δημιουργία ομάδων ή αν αναφέρεται σε όλη την τάξη. Διάρκεια: αναφέρονται οι απαιτούμενες διδακτικές ώρες για την υλοποίηση της δραστηριότητας. Η διάρκεια είναι ενδεικτική και εξαρτάται κάθε φορά από τον αριθμό των παιδιών, την ηλικία τους και την έμφαση που θέλει να δώσει ο εμψυχωτής σε κάθε σκέλος τους. Ο εμψυχωτής καλό είναι να συνυπολογίσει και την απαιτούμενη ώρα προετοιμασίας πριν από κάθε δραστηριότητα. Η Νανόχηνα σε πτήση (α) 8 Τέλος, στην ενότητα «Ένα βήμα παραπέρα» περιγράφονται εν συντομία συμπληρωματικές δραστηριότητες και ιδέες που μπορεί να εφαρμόσει ο εμψυχωτής με την ομάδα του, εφόσον υπάρχει ο διαθέσιμος χρόνος και επιθυμία από την ομάδα. Φύλλα Δραστηριότητας για τα παιδιά 32 Τα φύλλα δραστηριότητας για τα παιδιά ακολουθούν τα φύλλα δραστηριότητας για τον εμψυχωτή. Στα φύλλα αυτά, τα παιδιά θα βρουν συμπληρωματικές πληροφορίες για τη δραστηριότητα, κατασκευές με θέμα τα άγρια πουλιά, τη Νανόχηνα και τους βιοτόπους τους ενώ σε κάποια άλλα το ίδιο το περιβαλλοντικό σκίτσο αποτελεί αφόρμηση για τη δραστηριότητα και τη δημιουργία ερωτημάτων στα παιδιά. Ο εμψυχωτής μπορεί να παράγει ασπρόμαυρα αντίγραφα, συνήθως ανά ομάδα παιδιών και σπανιότερα ανά παιδί, ενώ σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις που απαιτούνται έγχρωμα αντίγραφα, ο εμψυχωτής παραπέμπεται στο Υποστηρικτικό Υλικό. 12

14 CD με Υποστηρικτικό Υλικό Το CD «Ταξιδεύοντας με τη Νανόχηνα στους ελληνικούς υγρότοπους» περιλαμβάνει: Το σύνολο του υλικού (φύλλα δραστηριοτήτων για τον εμψυχωτή και τα παιδιά, φύλλα πληροφοριών για τους εκπαιδευτικούς) Έγχρωμα φύλλα δραστηριότητας για τα παιδιά για επιλεγμένες δραστηριότητες Παρουσιάσεις (σε μορφή Power Point) που συνδέονται με επιλεγμένες δραστηριότητες Παρουσίαση (σε μορφή Power Point) με γενικές πληροφορίες για τη Νανόχηνα και τις σημαντικές γι αυτή περιοχές Ήχοι πουλιών για τη δραστηριότητα «Πουλιά παντού!» για το υλικό που απευθύνεται στα παιδιά ηλικίας 4-8 ετών Συμπληρωματικό υλικό για ελεύθερη χρήση από τον εμψυχωτή (συμπληρωματικές δραστηριότητες, σκίτσα με θέμα τη Νανόχηνα) Φύλλα Πληροφοριών Στην αντίστοιχη ενότητα της τρέχουσας έκδοσης, ο εμψυχωτής θα βρει ενημερωτικά κείμενα προκειμένου να εμπλουτίσει τις γνώσεις του σχετικά με τις θεματικές του τρέχοντος υλικού. Σε αυτά θα μπορεί να ανατρέχει ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε δραστηριότητας σε γνωστικό επίπεδο. Για τις ανάγκες του υλικού διαμορφώθηκαν 4 ενότητες Φύλλων Πληροφοριών και ένα Λεξικό Εννοιών. Ο εμψυχωτής μπορεί να ανατρέχει στους πίνακες «Ευρετήριο Φύλλων Πληροφοριών ανά Δραστηριότητα» του Παραρτήματος, όπου προτείνονται τα φύλλα πληροφοριών τα οποία μπορεί να συμβουλεύεται ανά δραστηριότητα. Ο εμψυχωτής μπορεί να επιλέξει ελεύθερα λιγότερα ή περισσότερα φύλλα ανάλογα με τις ανάγκες του και τους στόχους που θέτει κάθε φορά. Θεματικές ενότητες Φύλλων Πληροφοριών: Α. Τα άγρια πουλιά Β. Η Νανόχηνα Γ. Σημαντικές περιοχές για τη Νανόχηνα στην Ελλάδα Δ. Πουλιά στο εκπαιδευτικό υλικό 13

15 4. Τρόποι χρήσης του Εκπαιδευτικού Υλικού Υλοποίηση ετήσιου Προγράμματος Το υλικό έχει σχεδιασθεί έτσι ώστε να λειτουργεί στο πλαίσιο ενός ετήσιου Προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, προκειμένου να επηρεάσει πέρα από το γνωστικό επίπεδο, τη στάση, τη συμπεριφορά αλλά και τον τρόπο αντίληψης των παιδιών, όπως προαναφέρθηκε. Τα παιδιά έρχονται σε επαφή με τους τρεις θεματικούς άξονες του Προγράμματος: 1) Βιοποικιλότητα, 2) Άγρια πουλιά και 3) Νανόχηνα. Κάθε θεματικός άξονας πραγματεύεται έννοιες που έχουν άμεση σχέση με το συγκεκριμένο είδος (Νανόχηνα) και την προστασία του. Οι δραστηριότητες είναι πλούσιες σε αριθμό και υλικό, ώστε να υλοποιηθούν κατά τη διάρκεια μίας σχολικής χρονιάς. Παράλληλα, έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να γίνεται μετάβαση από έννοιες γενικού περιεχομένου (π.χ. βιοποικιλότητα) σε έννοιες ειδικού περιεχομένου (π.χ. Νανόχηνα), αναπτύσσοντας βάσεις στα παιδιά για ενασχόληση και ευαισθητοποίηση σχετικά με τα είδη γενικά αλλά και με περιβαλλοντικά θέματα, πέρα από την ενασχόλησή τους με το είδος στόχο του Προγράμματος. Εφαρμογή μέρους του Εκπαιδευτικού Υλικού με οδηγό τις Κύριες Δραστηριότητες για τη Νανόχηνα Αν για οποιοδήποτε λόγο ο εμψυχωτής ή η ομάδα επιθυμεί να υλοποιήσει λιγότερες δραστηριότητες, τότε από το σύνολο του υλικού έχουν επιλεχθεί ορισμένες κύριες δραστηριότητες που εστιάζουν στο απειλούμενο είδος και φέρουν την επισήμανση ΤΟΠ 10 για τις ηλικίες 4-8 ετών και ΤΟΠ 12 για τις ηλικίες 9-12 ετών. Για τις ηλικίες ετών, ο εμψυχωτής μπορεί να απευθυνθεί στον αντίστοιχο πίνακα του Παραρτήματος (Πίνακας: Κύριες Δραστηριότητες για τις ηλικίες ετών). Οι κύριες δραστηριότητες έχουν επιλεγεί έτσι ώστε να δίνουν μια συνολική εικόνα για τη Νανόχηνα. Τα κριτήρια επιλογής των συγκεκριμένων δραστηριοτήτων αφορούν: στη γνωριμία των παιδιών με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Νανόχηνας (μορφολογία, τρόπος ζωής, κίνδυνοι), στην κατανόηση του πώς ο άνθρωπος επεμβαίνει στην επιβίωσή της, πώς προσπαθεί να την προστατέψει και πώς θα μπορούσαν τα ίδια τα παιδιά να δράσουν προς όφελος της Νανόχηνας. Οι δραστηριότητες αυτές προτείνονται ως κύριες, μπορούν όμως να εμπλουτιστούν ή να αντικατασταθούν με άλλες δραστηριότητες από το υλικό που κρίνονται από τον εμψυχωτή ότι είναι κατάλληλες για την ομάδα του. Εφαρμογή μέρους του Εκπαιδευτικού Υλικού Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει η δυνατότητα για ελεύθερη επιλογή από το σύνολο των δραστηριοτήτων με βάση τις ανάγκες και τις επιθυμίες της κάθε ομάδας και το παιδαγωγικό πλαίσιο στο οποίο γίνεται η εφαρμογή του υλικού. 14

16 Διακρατική Συνεργασία Για την προστασία του συγκεκριμένου είδους απαιτείται η διακρατική συνεργασία μεταξύ των χωρών που επισκέπτεται η Νανόχηνα. Το πλαίσιο συνεργασίας που υπάρχει μεταξύ των χωρών του Προγράμματος LIFE+ για την προστασία της Νανόχηνας (Ελλάδα, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Νορβηγία, Φινλανδία) μπορεί να επεκταθεί εμπλέκοντας την εκπαιδευτική και μαθητική κοινότητα. Η θεματολογία του υλικού, αλλά και το ίδιο το υλικό, μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για τη δημιουργία σχολικών συμπράξεων μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων διαφορετικών χωρών. Μπορούν να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες του τομεακού Προγράμματος Comenius (το οποίο από τον Ιανουάριο του 2014 εντάσσεται στο Πρόγραμμα Erasmus+) που δίνει σε μαθητές και εκπαιδευτικούς από διαφορετικές χώρες την ευκαιρία να συνεργαστούν σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος (διάρκεια 2 έτη). Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών: 15

17 5. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία είναι περιβαλλοντική, μη κερδοσκοπική οργάνωση με σκοπό τη μελέτη και προστασία των άγριων πουλιών και των βιοτόπων τους στην Ελλάδα. Από το 1982 εργάζεται με σκοπό να διασφαλίσει ένα βιώσιμο περιβάλλον τόσο για τα πουλιά, όσο και για τον άνθρωπο. Το έργο της περιλαμβάνει ευρύ φάσμα δράσεων: από την προστασία και τη μελέτη, ως την ενημέρωση, την εκπαίδευση, αλλά και τις παρεμβάσεις για κρίσιμα θέματα του φυσικού περιβάλλοντος. Η Ορνιθολογική είναι εταίρος της BirdLife International, της μεγαλύτερης παγκόσμιας ομοσπονδίας για την προστασία των πουλιών και των βιοτόπων τους. Άλλωστε, τα προβλήματα των πουλιών δεν γνωρίζουν σύνορα... Υποστηρικτές της Ορνιθολογικής μπορούν να γίνουν όλοι όσοι ενδιαφέρονται για τα πουλιά και τους βιοτόπους τους, χωρίς να είναι απαραίτητη η ειδική γνώση στα θέματα αυτά. Δραστηριοποίηση της Ορνιθολογικής στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία έκανε τα πρώτα της βήματα στον χώρο της Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης και Εκπαίδευσης, μόλις τέσσερα χρόνια μετά την ίδρυσή της το 1982, με την υποστήριξη της τότε Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ε.Ο.Κ. Έπειτα από πολλές δράσεις για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την ενημέρωση δεκάδων χιλιάδων παιδιών, συνεχίζουμε την προσπάθειά μας με αμείωτη όρεξη, θέτοντας υψηλότερους στόχους και ελπίζοντας ότι συμβάλλουμε έστω και λίγο στη διαμόρφωση ενός καλύτερου κόσμου. Δραστηριότητες Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Σκοπός των δραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Ορνιθολογικής είναι να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για την ενασχόληση και ευαισθητοποίηση των παιδιών σχετικά με την προστασία των άγριων πουλιών αλλά και γενικότερα με θέματα προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Οι δραστηριότητες Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης έχουν δημιουργηθεί έτσι ώστε να προάγουν συνειδητοποίηση, γνώσεις, στάσεις, δεξιότητες, ικανότητες και συμμετοχή. 16

18 Προγράμματα και Υλικό Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης α) Δραστηριότητες σε αστική περιοχή για τη γνωριμία και εξοικείωση των παιδιών με το φυσικό περιβάλλον (Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης» - Ίλιον Αττικής, Δίκτυο Αδόμητων Χώρων - Αθήνα & Θεσσαλονίκη). β) Ετήσια προγράμματα για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων από τους εκπαιδευτικούς («Ταξιδεύοντας με τη Νανόχηνα στους ελληνικούς υγρότοπους»). γ) Δραστηριότητες σε περιοχές που προστατεύονται για το φυσικό τους πλούτο, όπου εφαρμόζεται Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σε καθημερινή βάση (Υγρότοπος Βραυρώνας - Μαρκόπουλο Αττικής). δ) Φορητά εκπαιδευτικά πακέτα για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων από τους εκπαιδευτικούς: «Πουλιά των κήπων και πάρκων», «Ταξιδεύοντας με τον Αιγαιόγλαρο και τον Θαλασσοκόρακα στις ελληνικές θάλασσες», «Ο Μαυροπετρίτης μας ταξιδεύει στο Αιγαίο», «Γνωριμία με το Φυσικό Περιβάλλον του Πάρνωνα», «Εξόρμηση στη φύση του Ταΰγετου», σειρά πακέτων «Γνωριμία με τη φύση των προστατευόμενων περιοχών» (Λίμνες Κορώνεια - Βόλβη, Υγρότοποι Κοτυχίου - Στροφυλιάς, Εθνικός Δρυμός Ολύμπου, Χελμός - Βουραϊκός, Λίμνη Κερκίνη, Υγρότοπος Άγρα - Βρυτών - Νησίου, Κάρπαθος - Σαρία, Εθνικός Δρυμός Αίνου, Σκύρος). Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τα Προγράμματα και το Υλικό Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Ορνιθολογικής στην ιστοσελίδα μας: 17

19 6. Συνεργασία για την προστασία της Νανόχηνας Με κοινό στόχο την ανάσχεση της μείωσης του φιννοσκανδικού πληθυσμού της Νανόχηνας, οκτώ φορείς από την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, τη Φινλανδία και τη Νορβηγία ενώνουν τις δυνάμεις τους στο Πρόγραμμα LIFE+ για την προστασία της Νανόχηνας. Οι δράσεις του Προγράμματος επικεντρώνονται τόσο στις περιοχές διαχείμασης της Νανόχηνας (Δέλτα του Έβρου, λίμνη Κερκίνη, λίμνη Ισμαρίδα), όσο και κατά μήκος της Ευρωπαϊκής μεταναστευτικής της διαδρομής. Βασικοί στόχοι του Προγράμματος είναι: Η μείωση της θνησιμότητας της Νανόχηνας λόγω ακούσιας θανάτωσης ή/και λαθροθηρίας (κυριότερη απειλή για τη Νανόχηνα) Η παροχή κατάλληλου ενδιαιτήματος τροφοληψίας και κουρνιάσματος Η ενίσχυση της γνώσης και ενημέρωσης του κοινού για τη Νανόχηνα Η μεγιστοποίηση της διεθνούς συνεργασίας και δικτύωσης μεταξύ των χωρών στις οποίες διαχειμάζει και ξεκουράζεται η Νανόχηνα. Η διεθνής συνεργασία, η κρατική αλλά και ατομική ευθύνη είναι πρόκληση, καθώς και καθήκον μας, για τη διασφάλιση του πληθυσμού ενός είδους στα πρόθυρα της εξαφάνισης. Επενδύοντας στο μέλλον της Νανόχηνας, επενδύουμε και στο δικό μας. Το Πρόγραμμα LIFE+ Φύση «Διαφύλαξη του φιννοσκανδικού πληθυσμού της Νανόχηνας σε σημαντικές περιοχές διαχείμασης και στάθμευσης κατά μήκος της Ευρωπαϊκής μεταναστευτικής διαδρομής» υλοποιείται από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία κατά την περίοδο με τη συνεισφορά του χρηματοδοτικού μέσου LIFE+ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη συγχρηματοδότηση της Διεύθυνσης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων της Νορβηγίας. Στο Πρόγραμμα συμμετέχει το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών - ΕΛΓΟ «ΔΗΜΗΤΡΑ», το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, η Βουλγαρική Ορνιθολογική Εταιρεία (BSPB), ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Hortoba gy Ουγγαρίας, η Γραμματεία της Συμφωνίας για τη διατήρηση των Αφρo-Ευρασιατικών αποδημητικών υδρόβιων πουλιών (UNEP/AEWA), το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF) Φινλανδίας και το Metsähallitus - Υπηρεσία Φυσικής Κληρονομιάς Φινλανδίας

20 Μέρος B ΦYΛΛΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ 19

Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α Μέρος Α Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «Ταξιδεύοντας με τη Νανόχηνα στους ελληνικούς υγρότοπους» Μέρος Β Φύλλα Πληροφοριών

Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α Μέρος Α Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «Ταξιδεύοντας με τη Νανόχηνα στους ελληνικούς υγρότοπους» Μέρος Β Φύλλα Πληροφοριών Περιεχόμενα Μέρος Α Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «Ταξιδεύοντας με τη Νανόχηνα στους ελληνικούς υγρότοπους» 3 1. Εισαγωγή 4 2. Σκοπός και στόχοι του Εκπαιδευτικού Προγράμματος 5 3. Δομή του Εκπαιδευτικού Υλικού

Διαβάστε περισσότερα

www.ornithologiki.gr Θεμιστοκλέους 80, 10681 Αθήνα, Tηλ. Fax: 210 8228704, 210 8227937 Κομνηνών 23, 54624 Θεσσαλονίκη, Τηλ.

www.ornithologiki.gr Θεμιστοκλέους 80, 10681 Αθήνα, Tηλ. Fax: 210 8228704, 210 8227937 Κομνηνών 23, 54624 Θεσσαλονίκη, Τηλ. Επιμέλεια έκδοσης: Ευγενία Πανώριου Εικονογράφηση: Βασίλης Χατζηρβασάνης Γραφιστική επιμέλεια: Sandipo Όλγα Βλάχου Εκτύπωση: COLORPRINT - Τσεκούρας Ε.Π.Ε. ISBN: 978-960 - 6861-29 -1 Ελληνική Ορνιθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Το μαγικό ταξίδι της νανόχηνας

Το μαγικό ταξίδι της νανόχηνας Το μαγικό ταξίδι της νανόχηνας ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΟΥ Γ1 ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΣΕΡΡΩΝ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΒΔΕΛΑ Η Φαίδρα και ο Περσέας Μια φορά και

Διαβάστε περισσότερα

Αποδημητικά πουλιά της Κύπρου. Όνομα: Κωνσταντίνος Χριστοφή Τμήμα: Γ 4 Μάθημα: Βιολογία

Αποδημητικά πουλιά της Κύπρου. Όνομα: Κωνσταντίνος Χριστοφή Τμήμα: Γ 4 Μάθημα: Βιολογία Αποδημητικά πουλιά της Κύπρου Όνομα: Κωνσταντίνος Χριστοφή Τμήμα: Γ 4 Μάθημα: Βιολογία Εισαγωγή Αποδημητικά πουλιά είναι τα πουλιά που κάθε χρόνο μεταναστεύουν, από το Νότο προς το Βορρά την άνοιξη και

Διαβάστε περισσότερα

Ανακαλύπτοντας τα μυστικά της Κερκίνης

Ανακαλύπτοντας τα μυστικά της Κερκίνης 18 Νοεμβρίου 2016 Ανακαλύπτοντας τα μυστικά της Κερκίνης Επιστήμες / Περιβάλλον - Οικολογία Φωτογραφίες: Νίκος Λουπάκης Τριήμερη εκδρομή στη λίμνη Κερκίνη διοργανώνει από την Αθήνα η Ελληνική Ορνιθολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΠΑΡΚΟ «Α.ΤΡΙΤΣΗΣ» ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΠΑΡΚΟ «Α.ΤΡΙΤΣΗΣ» ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΠΑΡΚΟ «Α.ΤΡΙΤΣΗΣ» ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 2017 1 Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Α. Τρίτσης» Καθώς οι περισσότεροι υγρότοποι της Αττικής έχουν συρρικνωθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΔΗΜΗΤΙΚΑ ΠΟΥΛΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΜΑΘΗΤΗΣ: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΙΤΤΟΣ ΤΜΗΜΑ Γ 3 ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΖΑΧΑΡΟΥΛΑ ΚΙΡΓΙΑ

ΑΠΟΔΗΜΗΤΙΚΑ ΠΟΥΛΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΜΑΘΗΤΗΣ: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΙΤΤΟΣ ΤΜΗΜΑ Γ 3 ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΖΑΧΑΡΟΥΛΑ ΚΙΡΓΙΑ ΑΠΟΔΗΜΗΤΙΚΑ ΠΟΥΛΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΜΑΘΗΤΗΣ: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΙΤΤΟΣ ΤΜΗΜΑ Γ 3 ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2017-18 ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΖΑΧΑΡΟΥΛΑ ΚΙΡΓΙΑ ΤΑΞΙΔΙΑΡΙΚΑ ΠΟΥΛΙΑ Τι είναι η μετανάστευση ή αποδημία; Είναι η τακτική των

Διαβάστε περισσότερα

epanoriou@ornithologiki.gr Σερρών, serreschools@gmail.com Σερρών sofiaeft@gmail.com ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Δίκτυα ΠΕ και Σχολικά Προγράμματα ΠΕ

epanoriou@ornithologiki.gr Σερρών, serreschools@gmail.com Σερρών sofiaeft@gmail.com ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Δίκτυα ΠΕ και Σχολικά Προγράμματα ΠΕ Ο σχεδιασμός Προγράμματος ΠΕ για την προστασία ενός απειλούμενου είδους και η συμβολή του θεσμού των Δικτύων. Το Τοπικό Θεματικό Δίκτυο ΠΕ «Η Νανόχηνα στην Κερκίνη» Ευγενία Πανώριου 1, Ιωάννης Πούλιος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΠΑΡΚΟ «Α.ΤΡΙΤΣΗΣ» ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΠΑΡΚΟ «Α.ΤΡΙΤΣΗΣ» ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΠΑΡΚΟ «Α.ΤΡΙΤΣΗΣ» ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2015 2016 1 Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Α. Τρίτσης» Καθώς οι περισσότεροι υγρότοποι της Αττικής έχουν συρρικνωθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ

ΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ Υδατικά οικοσυστήματα Στη βιόσφαιρα υπάρχουν δύο είδη οικοσυστημάτων: τα υδάτινα και τα χερσαία. Tα υδάτινα οικοσυστήματα διαχωρίζονται ανάλογα με την αλατότητα του νερού

Διαβάστε περισσότερα

Καφέ αρκούδα (Ursus arctos), ο εκτοπισμένος συγκάτοικός μας

Καφέ αρκούδα (Ursus arctos), ο εκτοπισμένος συγκάτοικός μας 19 Αυγούστου 2018 Καφέ αρκούδα (Ursus arctos), ο εκτοπισμένος συγκάτοικός μας Επιστήμες / Περιβάλλον - Οικολογία Μέσα από μία πορεία εξέλιξης 35 εκατομμυρίων χρόνων η καφέ αρκούδα, ζώο ιδιαίτερα προσαρμοστικό,

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικοί Βιότοποι. Τάξη Οδηγίες Μάθημα Ε Δημοτικού Πώς συμπληρώνουμε τα φύλλα εργασίας Γεωγραφία

Ελληνικοί Βιότοποι. Τάξη Οδηγίες Μάθημα Ε Δημοτικού Πώς συμπληρώνουμε τα φύλλα εργασίας Γεωγραφία Τάξη Οδηγίες Μάθημα Ε Δημοτικού Πώς συμπληρώνουμε τα φύλλα εργασίας Γεωγραφία Στόχος της δραστηριότητας αυτής είναι να γνωρίσουμε και να καταγράψουμε τους ελληνικούς βιότοπους και να εντοπίσουμε τα ζώα

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΜΝΗ ΚΕΡΚΙΝΗ ΟΜΙΛΗΤΗΣ: κος ΠΑΥΛΟΣ ΚΟΡΩΝΙΔΗΣ

ΛΙΜΝΗ ΚΕΡΚΙΝΗ ΟΜΙΛΗΤΗΣ: κος ΠΑΥΛΟΣ ΚΟΡΩΝΙΔΗΣ ΛΙΜΝΗ ΚΕΡΚΙΝΗ ΟΜΙΛΗΤΗΣ: κος ΠΑΥΛΟΣ ΚΟΡΩΝΙΔΗΣ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΕΡΚΙΝΗΣ Δημιουργήθηκε το 1932, όταν έγινε φράγμα στην περιοχή Λιθότοπου, με ώστε να συγκρατεί τα νερά του Στρυμόνα Το 1982 κατασκευάστηκε

Διαβάστε περισσότερα

Ειδική διαχείριση προστατευόμενων περιοχών για τη διατήρηση της Νανόχηνας

Ειδική διαχείριση προστατευόμενων περιοχών για τη διατήρηση της Νανόχηνας Ειδική διαχείριση προστατευόμενων περιοχών για τη διατήρηση της Νανόχηνας Tomas Aarvak/Birdlife Norway Μανόλια Βουγιούκαλου Συντονίστρια Δράσεων για τη Νανόχηνα Προστατευόμενες Περιοχές «Μια χερσαία ή/και

Διαβάστε περισσότερα

Το Μεταναστευτικό Ταξίδι των Πουλιών στα Ιόνια Νησιά

Το Μεταναστευτικό Ταξίδι των Πουλιών στα Ιόνια Νησιά Το Μεταναστευτικό Ταξίδι των Πουλιών στα Ιόνια Νησιά ΥΛΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΠΑΙ ΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ 4-16 ΕΤΩΝ Ο ΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΥΣ Οδηγός για τους Εκπαιδευτικούς Επιμέλεια έκδοσης Ευγενία

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ. ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά

Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ. ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΕΠΙΛΕΞΑΜΕ: Η χλωρίδα και η πανίδα στην χώρα μας είναι ένα πολύ σημαντικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ στο

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ στο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ στο ΠΑΡΚΟ «Α. ΤΡΙΤΣΗΣ» ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2019 2020 Περιεχόμενα 1. Αναλυτικός Πίνακας Δραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για το Σχολικό Έτος 2019-20

Διαβάστε περισσότερα

WWW.KINDYKIDS.GR. Όταν η ζωή στο νηπιαγωγείο γίνεται παιχνίδι! Το Site για γονείς και νηπιαγωγούς

WWW.KINDYKIDS.GR. Όταν η ζωή στο νηπιαγωγείο γίνεται παιχνίδι! Το Site για γονείς και νηπιαγωγούς WWW.KINDYKIDS.GR Όταν η ζωή στο νηπιαγωγείο γίνεται παιχνίδι! Το Site για γονείς και νηπιαγωγούς Το υλικό αυτό αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του KindyKids.gr και διανέμεται δωρεάν. ΖΩΑ ΠΟΥ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ

Διαβάστε περισσότερα

Διαχειριστικές δράσεις για τη διευκόλυνση της προσαρμογής του είδους Falco eleonorae* στην κλιματική αλλαγή - LIFE13 NAT/GR/000909

Διαχειριστικές δράσεις για τη διευκόλυνση της προσαρμογής του είδους Falco eleonorae* στην κλιματική αλλαγή - LIFE13 NAT/GR/000909 Διαχειριστικές δράσεις για τη διευκόλυνση της προσαρμογής του είδους Falco eleonorae* στην κλιματική αλλαγή - G.Katsadorakis/ HOS Στοιχεία προγράμματος Τίτλος: «Διαχειριστικές δράσεις για τη διευκόλυνση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΦΩΚΙΑ. (Monachus monachus)

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΦΩΚΙΑ. (Monachus monachus) ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ ΕΙ Η ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΦΩΚΙΑ (Monachus monachus) Η Μεσογειακή Φώκια είναι το µόνο είδος φώκιας που συναντάται στη Μεσόγειο και αποτελεί ένα από τα πλέον απειλούµενα είδη θαλάσσιων θηλαστικών στον

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙΔΑΣ 6. ΧΗΝΕΣ ΠΑΠΙΕΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙΔΑΣ 6. ΧΗΝΕΣ ΠΑΠΙΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙΔΑΣ 6. ΧΗΝΕΣ ΠΑΠΙΕΣ 1. Χωραφόχηνα Anser fabalis Περιγραφή μοιάζει με τη σταχτόχηνα αλλά σκουρότερη, πάνω μέρος φτερούγων γκριζογάλαζο σε αντίθεση με τα πολύ σκούρα κεφάλι και λαιμό,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΙΑΣΠΟΡΑ ΤΩΝ ΕΝΤΟΜΩΝ ΣΕ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΙΑΣΠΟΡΑ ΤΩΝ ΕΝΤΟΜΩΝ ΣΕ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΙΑΣΠΟΡΑ ΤΩΝ ΕΝΤΟΜΩΝ ΣΕ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Α. Λεγάκις* & Π.Β. Πετράκης** * Ζωολογικό Μουσείο Πανεπιστημίου Αθηνών ** ΕΘΙΑΓΕ, Ινστιτούτο Μεσογειακών Οικοσυστημάτων 11 ο Πανελλήνιο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟ: Δημοτικό Σχολείο Παλώδιας ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2011-2012 Αρ. Μαθητών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα: 38 Αρ. Εκπαιδευτικών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα: 7 Εκπαιδευτικοί:

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Το έργο υλοποιείται με δωρεά από το ΕΠΜ_2014 Εκπαιδευτικό Έργο «Το Κινητό Μουσείο»

Διαβάστε περισσότερα

Διαφήμιση λαθροθηρίας προστατευόμενων ειδών διά χειρός Προέδρου Κυνηγετικού Συλλόγου!

Διαφήμιση λαθροθηρίας προστατευόμενων ειδών διά χειρός Προέδρου Κυνηγετικού Συλλόγου! ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 6 Μαΐου 2016 Διαφήμιση λαθροθηρίας προστατευόμενων ειδών διά χειρός Συλλόγου! Πρόεδρος Κυνηγετικού Συλλόγου παρανομεί υποδειγματικά, με ανάρτηση σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης νεκρών προστατευόμενων

Διαβάστε περισσότερα

Η δράση μας μέσα από το Πρόγραμμα LIFE: Καλές πρακτικές & επιτυχημένα παραδείγματα Γιώργος Σγούρος Διευθυντής

Η δράση μας μέσα από το Πρόγραμμα LIFE: Καλές πρακτικές & επιτυχημένα παραδείγματα Γιώργος Σγούρος Διευθυντής Μέρος 1 Η δράση μας μέσα από το Πρόγραμμα LIFE: Καλές πρακτικές & επιτυχημένα παραδείγματα Γιώργος Σγούρος Διευθυντής Ποιοι είμαστε Η Ορνιθολογική ιδρύθηκε το 1982. Είναι από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές

Διαβάστε περισσότερα

ΥΛΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο

ΥΛΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο ΥΛΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο Επιμέλεια έκδοσης Ευγενία Πανώριου & Ρούλα Τρίγκου Δραστηριότητες Ευγενία Πανώριου Οδηγός για τον Εκπαιδευτικό Ευγενία Πανώριου & Νίκος

Διαβάστε περισσότερα

Πτηνά ΙΙ: Μηχανική πτήσης, βιολογικός κύκλος, συμπεριφορά, μετανάστευση

Πτηνά ΙΙ: Μηχανική πτήσης, βιολογικός κύκλος, συμπεριφορά, μετανάστευση Πτηνά ΙΙ: Μηχανική πτήσης, βιολογικός κύκλος, συμπεριφορά, μετανάστευση Χείλος προσφυγής κατώρευμα Χείλος εκφυγής Νόμος του Bernoulli: Καθώς αυξάνεται η ταχύτητα ενός ρευστού, η πίεση που ασκεί πάνω στις

Διαβάστε περισσότερα

Προστατευόμενα Ζώα της Κύπρου!

Προστατευόμενα Ζώα της Κύπρου! Προστατευόμενα Ζώα της Κύπρου! Ψάξαμε και βρήκαμε. Ομαδικές εργασίες στα πλαίσια της ενότητας «Οι ακροβάτες της θάλασσας». Οι μαθητές έφτιαξαν δελτία ταυτότητας για κάθε προστατευόμενο ζώο. Έψαξαν και

Διαβάστε περισσότερα

«ΕΛΛΗΝΟΠΥΓΟΣΤΕΟΣ: Ο ΠΑΝΑΡΧΑΙΟΣ ΚΑΤΟΙΚΟΣ ΤΟΥ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥ ΜΑΣ»

«ΕΛΛΗΝΟΠΥΓΟΣΤΕΟΣ: Ο ΠΑΝΑΡΧΑΙΟΣ ΚΑΤΟΙΚΟΣ ΤΟΥ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥ ΜΑΣ» ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΖΟΥΝΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ 24 Ο ΟΛΟΗΜΕΡΟ Δ.Σ. ΛΑΜΙΑΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΛΑΜΙΑ 35100 EZOUNI@TEILAM.GR «ΕΛΛΗΝΟΠΥΓΟΣΤΕΟΣ: Ο ΠΑΝΑΡΧΑΙΟΣ ΚΑΤΟΙΚΟΣ ΤΟΥ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥ ΜΑΣ» ΠΕΡΙΛΗΨΗ Τα δύο σχολεία (23 ο

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Το έργο υλοποιείται με δωρεά από το Σύντομη περιγραφή Το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο

Διαβάστε περισσότερα

Ο λύκος των παραμυθιών και ο λύκος της φύσης

Ο λύκος των παραμυθιών και ο λύκος της φύσης 250579 Natural Europe CIP-ICT PSP-2009-3 Δρ Βορεάδου Κατερίνα Υπεύθυνη Εκπαίδευσης ΜΦΙΚ Ο λύκος των παραμυθιών και ο λύκος της φύσης Το όνομά του εικάζεται πως προέρχεται από τη λέξη 'λύκη που σημαίνει

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΙΔΑ Η πανίδα του νοµού Σερρών Η πανίδα του δήµου Νέας Ζίχνης Στα ορεινά του νοµού συναντά κανείς µεγάλα θηλαστικά όπως αγριογούρουνα, ζαρκάδια, λαγούς, αρκούδες, λύκους, ασβούς, αλεπούδες, βίδρες και

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΡΚΟ Α.ΤΡΙΤΣΗΣ ΥΓΡΟΤΟΠΟΣ ΒΡΑΥΡΩΝΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΡΚΟ Α.ΤΡΙΤΣΗΣ ΥΓΡΟΤΟΠΟΣ ΒΡΑΥΡΩΝΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΡΚΟ Α.ΤΡΙΤΣΗΣ ΥΓΡΟΤΟΠΟΣ ΒΡΑΥΡΩΝΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2017 2018 Περιεχόμενα 1. Αναλυτικός Πίνακας Δραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για το Σχολικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014 2015

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014 2015 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014 2015 Περιεχόμενα 1. Αναλυτικός Πίνακας Δραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για το Σχολικό Έτος 2014-15... 3 2. Εισαγωγή...

Διαβάστε περισσότερα

Η Στέγη ταξιδεύει στη Θεσσαλονίκη

Η Στέγη ταξιδεύει στη Θεσσαλονίκη Εκπαίδευση Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΓΑΠΑΕΙ ΤΟΝ ΑΥΤΙΣΜΟ Η Στέγη ταξιδεύει στη Θεσσαλονίκη 18, 19 & 20 Δεκεμβρίου 2015 Μουσικό εργαστήριο για παιδιά που βρίσκονται στο αυτιστικό φάσμα. Το εργαστήριο πραγματοποιείται για

Διαβάστε περισσότερα

Τα πουλιά της Άνδρου και οι δράσεις για τη μελέτη και προστασία τους

Τα πουλιά της Άνδρου και οι δράσεις για τη μελέτη και προστασία τους Τα πουλιά της Άνδρου και οι δράσεις για τη μελέτη και προστασία τους Ρούλα Τρίγκου ασολόγος MSc Συντονίστρια Ενημέρωσης ράσεων ιατήρησης ΘΕΡΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ- 1 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013, ΑΝ ΡΟΣ ιαχρονική παρουσία

Διαβάστε περισσότερα

Ταξιδεύοντας στην ηπειρωτική Ελλάδα. Τάξη Φύλλο Εργασίας 1 Μάθημα Ε Δημοτικού Διαιρώντας την Ελλάδα σε διαμερίσματα και περιφέρειες Γεωγραφία

Ταξιδεύοντας στην ηπειρωτική Ελλάδα. Τάξη Φύλλο Εργασίας 1 Μάθημα Ε Δημοτικού Διαιρώντας την Ελλάδα σε διαμερίσματα και περιφέρειες Γεωγραφία Ταξιδεύοντας στην ηπειρωτική Ελλάδα Τάξη Φύλλο Εργασίας 1 Μάθημα Ε Δημοτικού Διαιρώντας την Ελλάδα σε διαμερίσματα και περιφέρειες Γεωγραφία Ταξιδεύουμε στην ηπειρωτική Ελλάδα, χρησιμοποιώντας διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα

Προγραμματισμός 2015

Προγραμματισμός 2015 Προγραμματισμός 2015 Το 2015 προβλέπεται να παραμείνει μια χρονιά εξαιρετικά δύσκολη και με ιδιαίτερα αυξημένες απαιτήσεις για την Ορνιθολογική. Το συνολικό οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον στο οποίο

Διαβάστε περισσότερα

Υλικό περιβαλλοντικής ενημέρωσης για σχολικές ομάδες: Ανακαλύπτοντας τη φύση της λίμνης Κάρλας και του Μαυροβουνίου

Υλικό περιβαλλοντικής ενημέρωσης για σχολικές ομάδες: Ανακαλύπτοντας τη φύση της λίμνης Κάρλας και του Μαυροβουνίου Υλικό περιβαλλοντικής ενημέρωσης για σχολικές ομάδες: Ανακαλύπτοντας τη φύση της λίμνης Κάρλας και του Μαυροβουνίου Ευγενία Πανώριου Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία

Διαβάστε περισσότερα

Ένας Γυπαετός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000

Ένας Γυπαετός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000 Ένας Γυπαετός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000 Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία 2018 Κάποτε Στις αρχές της δεκαετίας του 90, η βιοποικιλότητα στην Ευρώπη βρισκόταν σε κρίσιμο

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση του Προγράμματος LIFE Nature (ElClimA) για την προστασία του Μαυροπετρίτη από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής

Παρουσίαση του Προγράμματος LIFE Nature (ElClimA) για την προστασία του Μαυροπετρίτη από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής Newsletter No1 Ιούνιος 2015 Παρουσίαση του Προγράμματος LIFE Nature (ElClimA) για την προστασία του Μαυροπετρίτη από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής Γενική περιγραφή Το πρόγραμμα «Διαχειριστικές

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Μαρία Κιτριλάκη ΠΕ04.04

ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Μαρία Κιτριλάκη ΠΕ04.04 ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Μαρία Κιτριλάκη Διαχείριση φυσικών περιοχών Η σύγχρονη αντίληψη για τη διαχείριση των φυσικών περιοχών δεν κυριαρχείται από την παλαιότερη τακτική της εξάντλησης αλλά από

Διαβάστε περισσότερα

Το νερό στα καινοτόμα Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Το νερό στα καινοτόμα Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Το νερό στα καινοτόμα Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΙΠΠΕΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, M.ed. TEΠΑΕ Α.Π.Θ. Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δ/νσης ΠΕ Δυτικής Θεσσαλονίκης Τα περιβαλλοντικά προβλήματα μεγεθύνονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ «Η θάλασσα κοινό μας σπίτι»

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ «Η θάλασσα κοινό μας σπίτι» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ LIFE «Μεσογειακή φώκια και Αλιεία: Αντιμετωπίζοντας τη σχέση ανταγωνισμού και αλληλεπίδρασης στις ελληνικές θάλασσες» ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ «Η θάλασσα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΟΝΤΟΣ. «Ζώα του τόπου μας». Ελένη Μοσχοβάκου Βασιλεία Χαρίτου Στέλιος Κάνο

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΟΝΤΟΣ. «Ζώα του τόπου μας». Ελένη Μοσχοβάκου Βασιλεία Χαρίτου Στέλιος Κάνο ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΟΝΤΟΣ. «Ζώα του τόπου μας». Ελένη Μοσχοβάκου Βασιλεία Χαρίτου Στέλιος Κάνο 1 2 Από τα πολύ παλιά χρόνια ο άνθρωπος κατάλαβε, ότι τα ζώα μπορούν να του φανούν χρήσιμα, για να τον βοηθούν στις

Διαβάστε περισσότερα

Αναδεικνύω τον τόπο μου μέσα από την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Αναδεικνύω τον τόπο μου μέσα από την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Αναδεικνύω τον τόπο μου μέσα από την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Σοφία Τσιροπούλου Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Έβρου softsi@sch.gr ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην παρούσα εργασία

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρίες της Εξέλιξης

Θεωρίες της Εξέλιξης 1 ο ΘΕΜΑ Θεωρίες της Εξέλιξης Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Στις παρακάτω ερωτήσεις, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές Αρχές Οικολογίας

Γενικές Αρχές Οικολογίας Γενικές Αρχές Οικολογίας Γιώργος Αμπατζίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ακαδημαϊκό έτος 2016-17 Στο προηγούμενο μάθημα Αντικείμενο της επιστήμης της οικολογίας Ιστορία της

Διαβάστε περισσότερα

Τάξη: Ciconiiformes (Πελαργόµορφα) Οικογένεια: Ardeidae (Ερωδιοί) Είδος: Ardea cinerea (Σταχτοτσικνιάς)

Τάξη: Ciconiiformes (Πελαργόµορφα) Οικογένεια: Ardeidae (Ερωδιοί) Είδος: Ardea cinerea (Σταχτοτσικνιάς) Τάξη: Ciconiiformes (Πελαργόµορφα) Οικογένεια: Ardeidae (Ερωδιοί) Είδος: Ardea cinerea (Σταχτοτσικνιάς) Γνωρίσµατα: Είναι ο µεγαλύτερος σε µέγεθος ερωδιός (91εκ.). Αναγνωρίζεται εύκολα από το σταχτί πάνω

Διαβάστε περισσότερα

Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ως μέσο προστασίας

Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ως μέσο προστασίας Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ως μέσο προστασίας Ρούλα Τρίγκου Συντονίστρια Ενημέρωσης ράσεων ιατήρησης Μέλος Εκπαιδευτικής Ομάδας Ορνιθολογικής ΘΕΡΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ -1 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013, ΑΝ ΡΟΣ Γιατί Περιβαλλοντική

Διαβάστε περισσότερα

AND014 - Εκβολή όρμου Λεύκα

AND014 - Εκβολή όρμου Λεύκα AND014 - Εκβολή όρμου Λεύκα Περιγραφή Η εκβολή του όρμου Λεύκα βρίσκεται περίπου 5 χιλιόμετρα βόρεια του οικισμού Αρνάς (ή Άρνη) στην Άνδρο. Πρόκειται για εκβολή ρύακα σχεδόν μόνιμης ροής, που τροφοδοτεί

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ. 1.4 Αλληλεπιδράσεις και προσαρμογές

ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ. 1.4 Αλληλεπιδράσεις και προσαρμογές ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ 1.4 Αλληλεπιδράσεις και προσαρμογές Οι οργανισμοί διαφέρουν στην εμφάνιση, στον τρόπο με τον οποίο ζουν, στον τόπο όπου κατοικούν Ποιο είναι το μυστικό της τεράστιας ποικιλομορφίας;

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Βιότοπος Η φύση στην αυλή μας

Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Βιότοπος Η φύση στην αυλή μας Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βιότοπος ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ Περιβαλλοντική οργάνωση για τη διατήρηση της άγριας ζωής και την ορθή διαχείριση των ορεινών οικοσυστημάτων& του φυσικού περιβάλλοντος ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Γιώργος Μάρλης, Γεωργία Κοντονή, Κωνσταντίνα Παλαιοθοδώρου

Γιώργος Μάρλης, Γεωργία Κοντονή, Κωνσταντίνα Παλαιοθοδώρου H Γ τάξη του 6 ου Δημοτικού Σχολείου Ζακύνθου Στα πλαίσια της ευέλικτης ζώνης μελέτησε το θέμα: «Χλωρίδα και πανίδα της Ζακύνθου» Εκπαιδευτικοί: Γιώργος Μάρλης, Γεωργία Κοντονή, Κωνσταντίνα Παλαιοθοδώρου

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα: Θεσσαλονίκη: ΠΡΟΣ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ Αρ. Πρωτ. 16/115 Θέμα :

Αθήνα: Θεσσαλονίκη: ΠΡΟΣ  ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ Αρ. Πρωτ. 16/115 Θέμα : ΠΡΟΣ Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γενική Δ/νση Ανάπτυξης & Προστασίας Δασών & Α.Π. Δ/νση Διαχείρισης Δασών και Δασικού Περ/ντος Τμήμα Γ Τηλ.: 2102124712, Fax:2105242596 Email: diaxeirisi.dason@gmail.com

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Περιβαλλοντικής Ομάδας Γυμνασίου Αγριάς. Το Φράγμα του Παναγιώτικου - Τεχνητή Λίμνη

Εργασία Περιβαλλοντικής Ομάδας Γυμνασίου Αγριάς. Το Φράγμα του Παναγιώτικου - Τεχνητή Λίμνη Εργασία Περιβαλλοντικής Ομάδας Γυμνασίου Αγριάς Το Φράγμα του Παναγιώτικου - Τεχνητή Λίμνη Σκοποί Στόχοι Γνωριμία με την τεχνητή λίμνη του φράγματος «Παναγιώτικο». Να αναγνωρίσουν τη χλωρίδα και την πανίδα

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο Δράσης After-LIFE

Σχέδιο Δράσης After-LIFE Πρόγραμμα LIFE+10 NAT/GR/000638 «Διαφύλαξη του Φιννοσκανδικού πληθυσμού της Νανόχηνας σε σημαντικές περιοχές διαχείμασης και στάθμευσης κατά μήκος της Ευρωπαϊκής μεταναστευτικής διαδρομής» Σχέδιο Δράσης

Διαβάστε περισσότερα

Eκπαίδευση για τη βιώσιμη ανάπτυξη και αναλυτικό πρόγραμμα

Eκπαίδευση για τη βιώσιμη ανάπτυξη και αναλυτικό πρόγραμμα Eκπαίδευση για τη βιώσιμη ανάπτυξη και αναλυτικό πρόγραμμα Οι παρακάτω διαφάνειες αποτελούν προϊόν μελέτης και αποδελτίωσης του Προγράμματος Σπουδών Περιβάλλον και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη Υποχρεωτικής

Διαβάστε περισσότερα

Οι μόνιμοι κάτοικοι των ελληνικών θαλασσών

Οι μόνιμοι κάτοικοι των ελληνικών θαλασσών Οι μόνιμοι κάτοικοι των ελληνικών θαλασσών Στις ελληνικές θάλασσες ζουν μόνιμα 9 είδη θηλαστικών, ενώ άλλα 5 έχουν μόνο περιστασιακή παρουσία: Μόνιμοι κάτοικοι είναι η πτεροφάλαινα, ο φυσητήρας, ο ζιφιός,

Διαβάστε περισσότερα

«Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΚΑΛΛΟΝΗΣ»

«Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΚΑΛΛΟΝΗΣ» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΚΑΛΛΟΝΗΣ» Δημοτικό Σχολείο Δαφίων Λέσβου Στ τάξη Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί: Σκοπελίτου Αντωνία Κούβα Ελένη Σχολ. Έτος: 2013-2014 2014 Υποθέματα Διαστάσεις

Διαβάστε περισσότερα

"ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΑΓΑΠΩ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΩ ΤΟ ΔΑΣΟΣ"

ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΑΓΑΠΩ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΩ ΤΟ ΔΑΣΟΣ "ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΑΓΑΠΩ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΩ ΤΟ ΔΑΣΟΣ" Με αφορμή το προτεινόμενο πρόγραμμα της Σχολικής Συμβούλου 19ης Περιφέρειας Π. Α. Ηρακλείου Κρήτης και Νίκης Δεληκανάκη για τον λύκο, την προσφορά παιδαγωγικού

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS Μαμάη 3, 104 40 Αθήνα. Τηλ- Fax. 210 8228795 E-mail:schools@medsos.gr www.medsos.gr www.climateactions.gr

Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS Μαμάη 3, 104 40 Αθήνα. Τηλ- Fax. 210 8228795 E-mail:schools@medsos.gr www.medsos.gr www.climateactions.gr Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS Μαμάη 3, 104 40 Αθήνα. Τηλ- Fax. 210 8228795 E-mail:schools@medsos.gr www.medsos.gr www.climateactions.gr Εισαγωγή Η αλλαγή του κλίματος αποτελεί στις μέρες μας ένα αδιαμφισβήτητο

Διαβάστε περισσότερα

«Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού: 12 χρόνια δράσεις για τη φύση και τον άνθρωπο»

«Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού: 12 χρόνια δράσεις για τη φύση και τον άνθρωπο» «Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού: 12 χρόνια δράσεις για τη φύση και τον άνθρωπο» 10 Οκτωβρίου 2015 Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης «Τα πουλιά: οι πρωταγωνιστές του Εθνικού Πάρκου» Εύα Κατράνα Βιολόγος Msc Εθνικό

Διαβάστε περισσότερα

Bάτραχοι στη λίμνη. Παιχνίδια Συνεργασίας 2014. Επίπεδο 1,2

Bάτραχοι στη λίμνη. Παιχνίδια Συνεργασίας 2014. Επίπεδο 1,2 Bάτραχοι στη λίμνη 1,2 Οργάνωση: Εργασία με όλη την τάξη. Τα παιδιά είναι γύρω από το αλεξίπτωτο, τη λίμνη και το κρατούν στο ύψος της μέσης. Τα σακουλάκια πάνω στο αλεξίπτωτο είναι οι βάτραχοι. Σκοπός

Διαβάστε περισσότερα

Θεσμοθέτηση και διαχείριση Προστατευόμενων Περιοχών Είμαστε σε καλό δρόμο;

Θεσμοθέτηση και διαχείριση Προστατευόμενων Περιοχών Είμαστε σε καλό δρόμο; Χανιά, 12 Οκτωβρίου 2018 Θεσμοθέτηση και διαχείριση Προστατευόμενων Περιοχών Είμαστε σε καλό δρόμο; ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΔΑΛΑΚΑ Στέλεχος ΜΟΔ, Μονάδα Τεχνικής Υποστήριξης για το περιβάλλον Δ/νση Διαχείρισης Φυσικού

Διαβάστε περισσότερα

AND008 - Εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος)

AND008 - Εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος) AND008 - Εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος) Περιγραφή Η εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος) βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια - βορειοδυτικά του οικισμού Βιτάλι στην Άνδρο. Ο υγρότοπος περιλαμβάνεται στην

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΟΝΤΑΡΙ. O βασιλιάς των ζώων. Η οικογένεια των λιονταριών. Λιοντάρια

ΛΙΟΝΤΑΡΙ. O βασιλιάς των ζώων. Η οικογένεια των λιονταριών. Λιοντάρια Λιοντάρια Μέγεθος Βάρος Τροφή Περιοχή ως 1,90 μέτρα μήκος ως 1,10 μέτρα ύψος μέχρι 250 κιλά τρώνε ζώα μεγάλα, όπως καμηλοπαρδάλεις, αντιλόπες, ζέβρες Αφρική και Ινδία ΛΙΟΝΤΑΡΙ Τα λιοντάρια είναι τα μεγαλύτερα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΕΚΦΡΑΣΕΤΕ: ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ -> ΚΟΚΚΙΝΟ ΧΡΥΣΑΝΘΕΜΟ

ΑΝ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΕΚΦΡΑΣΕΤΕ: ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ -> ΚΟΚΚΙΝΟ ΧΡΥΣΑΝΘΕΜΟ ΧΡΥΣΑΕΤΟΙ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Είμαστε μέλη της ερευνητικής ομάδας που ασχολείται με το περιβάλλον και με το τι μας κάνει να χαμογελάμε στη φύση. Επιλέξαμε αυτό το θέμα επειδή πιστεύουμε πως ακόμα υπάρχουν πράγματα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΜΕΛΙ. Αναστασία Κεραμιτσή Εύχαρις Κουγιάμη Ουρανία Γεροντοπούλου Μαρία Βασδραγιάννη

ΤΟ ΜΕΛΙ. Αναστασία Κεραμιτσή Εύχαρις Κουγιάμη Ουρανία Γεροντοπούλου Μαρία Βασδραγιάννη ΤΟ ΜΕΛΙ Αναστασία Κεραμιτσή Εύχαρις Κουγιάμη Ουρανία Γεροντοπούλου Μαρία Βασδραγιάννη ΜΕΛΙΣΣΑ Η μέλισσα είναι έντομο από την τάξη υμενόπτερα και θεωρείται το πιο σπουδαίο, από οικονομικής άποψης, έντομο

Διαβάστε περισσότερα

Οι υγρότοποι της Αττικής και η σημασία τους για την ορνιθοπανίδα Μαργαρίτα Τζάλη

Οι υγρότοποι της Αττικής και η σημασία τους για την ορνιθοπανίδα Μαργαρίτα Τζάλη Οι υγρότοποι της Αττικής και η σημασία τους για την ορνιθοπανίδα Μαργαρίτα Τζάλη Διαχείριση και αξιοποίηση ρεμάτων στο αστικό περιβάλλον. Προκλήσεις και προοπτικές, 2012 Περιεχόμενο παρουσίασης Η Ορνιθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών

Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών Γιατί ακόμα και όταν η αγάπη είναι δεδομένη, η επικοινωνία είναι κάτι που μαθαίνεται* *Προγράμματα βασισμένα στην «Επικοινωνία

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Περιβαλλοντικήςεκπαίδευσης στοπάρκοα. Τρίτσης: Μία λίμνηστην πόλη μας

Πρόγραμμα Περιβαλλοντικήςεκπαίδευσης στοπάρκοα. Τρίτσης: Μία λίμνηστην πόλη μας Πρόγραμμα Περιβαλλοντικήςεκπαίδευσης στοπάρκοα. Τρίτσης: Μία λίμνηστην πόλη μας Ψύχας Σπύρος & Κοντοζήση Ιωάννα Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία Δομή παρουσίασης 1. Λίγα λόγια για την ΕΟΕ και το Πάρκο 2.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 5-12 ετών Υποστήριξη: Σας καλωσορίζουμε στο περιβαλλοντικό πρόγραμμα «Στο βάθος ΚΗΠΟΣ!» που λαμβάνει χώρα κάθε εβδομάδα από το 2010 στον υπέροχο χώρο του Πάρκου Περιβαλλοντικής

Διαβάστε περισσότερα

Το πρόγραμμα LIFE Φύση «Αποκατάσταση και διαχείριση της λιμνοθάλασσας ράνας στο έλτα Έβρου»

Το πρόγραμμα LIFE Φύση «Αποκατάσταση και διαχείριση της λιμνοθάλασσας ράνας στο έλτα Έβρου» LIFE 00 NAT/ GR/ 7198 «RESTORATION AND CONSERVATION MANAGEMENT OF DRANA LAGOON IN EVROS DELTA» Το πρόγραμμα LIFE Φύση «Αποκατάσταση και διαχείριση της λιμνοθάλασσας ράνας στο έλτα Έβρου» Ευρωπαϊκή Ένωση/

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ- ΜΑΘΗΜΑ 1. Σχολείο: Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείου Καλού Χωριού Λεμεσού

ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ- ΜΑΘΗΜΑ 1. Σχολείο: Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείου Καλού Χωριού Λεμεσού ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ- ΜΑΘΗΜΑ 1 Όνομα Εκπαιδευτικού: Θεοδοσία Βασιλείου Σχολείο: Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείου Καλού Χωριού Λεμεσού Ζήτημα της Αειφόρου Περιβαλλοντικής Εκπαιδευτικής Πολιτικής: Ανάληψη

Διαβάστε περισσότερα

Γυμνάσιο Αγίου Θεοδώρου Σχολική χρονιά ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ

Γυμνάσιο Αγίου Θεοδώρου Σχολική χρονιά ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ Γυμνάσιο Αγίου Θεοδώρου Σχολική χρονιά 2018-2019 ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ Έχουμε αναμμένα τα φώτα, μόνο, όταν χρειάζεται Κλείνουμε τις ηλεκτρικές συσκευές, όταν δεν τις χρησιμοποιούμε Κλείνουμε πόρτες και παράθυρα,

Διαβάστε περισσότερα

Υλικό Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για το Γυμνάσιο και το Λύκειο

Υλικό Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για το Γυμνάσιο και το Λύκειο Ταξιδεύοντας με τη Νανόχηνα στους ελληνικούς υγρότοπους Υλικό Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για το Γυμνάσιο και το Λύκειο Περιεχόμενα Λίγα λόγια για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα...2 Δραστηριότητα 1: Η ποικιλία

Διαβάστε περισσότερα

AND016 - Εκβολή Πλούσκα (Γίδες)

AND016 - Εκβολή Πλούσκα (Γίδες) AND016 - Εκβολή Πλούσκα (Γίδες) Περιγραφή Η εκβολή του ποταμού Πλούσκα βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του οικισμού Βιτάλι και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Άνδρου. Πρόκειται για εκβολή ποταμού

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΣ Γεωγραφίας στα πλαίσια του Νέου Σχολείου

ΑΠΣ Γεωγραφίας στα πλαίσια του Νέου Σχολείου ΕΣΠΑ 2007-13\Ε.Π. Ε&ΔΒΜ\Α.Π. 1-2-3 «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21 ου αιώνα) Νέο Πρόγραμμα Σπουδών, Οριζόντια Πράξη» MIS: 295450 Με συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε. Κ. Τ.) ΑΠΣ Γεωγραφίας

Διαβάστε περισσότερα

AND018 - Εκβολή ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα)

AND018 - Εκβολή ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα) AND018 - Εκβολή ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα) Περιγραφή Η εκβολή του ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα) βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια του οικισμού Μακρομάνταλο στην Άνδρο. Πρόκειται για

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ TEACHERS4EUROPE 1o 12/Θ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.ΣΧ. Π.Α. (ΜΑΡΑΣΛΕΙΟ) Υπεύθυνη εκπ/κος: Σοφία Σιμιτζόγλου Αθήνα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Τίτλος εργασίας 3 2. Τάξη, Σχολείο

Διαβάστε περισσότερα

Μικρά ζώα, μικρές δράσεις

Μικρά ζώα, μικρές δράσεις Με τη συνεισφορά του χρηματοδοτικού μέσου LIFE της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Μικρά ζώα, μικρές δράσεις Η Κύπρος είναι νησί και η θάλασσα τη χωρίζει από Ασία Ευρώπη Αφρική Χάρη στην απομόνωση εξελίχτηκαν μοναδικά

Διαβάστε περισσότερα

Το Πρόγραμμα LIFE+ για τον Ασπροπάρη. Victoria Saravia Συντονίστρια Προγράμματος LIFE για τον Ασπροπάρη

Το Πρόγραμμα LIFE+ για τον Ασπροπάρη. Victoria Saravia Συντονίστρια Προγράμματος LIFE για τον Ασπροπάρη Το Πρόγραμμα LIFE+ για τον Ασπροπάρη Victoria Saravia Συντονίστρια Προγράμματος LIFE για τον Ασπροπάρη Πρόγραμμα LIFE+ LIFE10 NAT/BG/000152 Η επιστροφή του Ασπροπάρη 4 οργανώσεις από 3 χώρες (Ελλάδα, Βουλγαρία

Διαβάστε περισσότερα

Πώς Βλέπουμε; ΟΜΑΔΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ. Βασιλική Κανελλοπούλου, ΠΕ 70

Πώς Βλέπουμε; ΟΜΑΔΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ. Βασιλική Κανελλοπούλου, ΠΕ 70 Πώς Βλέπουμε; ΟΜΑΔΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Βασιλική Κανελλοπούλου, ΠΕ 70 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2019 1. Συνοπτική περιγραφή της ανοιχτής εκπαιδευτικής πρακτικής Το θέματα της πρακτικής αφορούσε την ενότητα «Φως» από το βιβλίο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 2017 Περιεχόμενα 1. Αναλυτικός Πίνακας Δραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για το Σχολικό Έτος 2016-17... 3 2. Εισαγωγή...

Διαβάστε περισσότερα

41o Γυμνάσιο Αθήνας Σχ. Έτος 2013-2014 Τμήμα Β1

41o Γυμνάσιο Αθήνας Σχ. Έτος 2013-2014 Τμήμα Β1 41o Γυμνάσιο Αθήνας Σχ. Έτος 2013-2014 Τμήμα Β1 Φώκια Μονάχους- Μονάχους Η μεσογειακή φώκια Monachus monachus πήρε το όνομά της είτε εξαιτίας του σχήματος του πάνω μέρους του κεφαλιού της που μοιάζει σαν

Διαβάστε περισσότερα

Ας προσπαθήσουμε όλοι να μη χαθεί κανένα είδος ζώου από την Κύπρο

Ας προσπαθήσουμε όλοι να μη χαθεί κανένα είδος ζώου από την Κύπρο ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Ας προσπαθήσουμε όλοι να μη χαθεί κανένα είδος ζώου από την Κύπρο Ξέρεις ότι: Πανίδα ονομάζουμε όλα τα ζώα μιας περιοχής. Αυτά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΗΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ Φυσικός, M.Ed. Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας

ΑΡΗΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ Φυσικός, M.Ed. Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας ΑΡΗΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ Φυσικός, M.Ed. Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας Ομιλία με θέμα: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ & ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ Εκδήλωση αριστούχων μαθητών: Οι μαθητές συναντούν τη Φυσική και η Φυσική

Διαβάστε περισσότερα

Τάξη: Anseriformes (Χηνόµορφα) Οικογένεια : Anatidae (Ανατίδες) Είδος: Anas clypeata (Χουλιαρόπαπια)

Τάξη: Anseriformes (Χηνόµορφα) Οικογένεια : Anatidae (Ανατίδες) Είδος: Anas clypeata (Χουλιαρόπαπια) Τάξη: Anseriformes (Χηνόµορφα) Οικογένεια : Anatidae (Ανατίδες) Είδος: Anas clypeata (Χουλιαρόπαπια) Γνωρίσµατα: Μετρίου µεγέθους πάπια (51εκ.) µε χαρακτηριστικό µεγάλο ράµφος που µοιάζει µε σπάτουλα.

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχεία από το ερευνητικό έργο «Υγρότοποι Αττικής» ΕΛΚΕΘΕ / ΕΟΕ 2010

Στοιχεία από το ερευνητικό έργο «Υγρότοποι Αττικής» ΕΛΚΕΘΕ / ΕΟΕ 2010 Η ανάγκη διατήρησης-παρακολούθησης-ανάδειξης των υγροτόπων της Αττικής Στοιχεία από το ερευνητικό έργο «Υγρότοποι Αττικής» ΕΛΚΕΘΕ / ΕΟΕ 2010 Υπεύθυνος έργου από πλευράς ΕΛΚΕΘΕ: Δρ. Σταμάτης Ζόγκαρης zogaris@ath.hcmr.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΘΕΜΑΤΟΣ

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΘΕΜΑΤΟΣ Πρασινίζω το σχολείο µου, πρασινίζω την πόλη µου! Το Εργαστήριο το σχολικό έτος 2004-2005, συνεργάστηκε µε το Πειραµατικό Νηπιαγωγείο Ν. Χηλής στο σχεδιασµό και την ανάπτυξη Προγράµµατος Περιβαλλοντικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΤΑ ΕΝΤΟΜΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ Δράσεις που υλοποιήθηκαν με τη Γ Τάξη του 1 ου Δημοτικού Σχολείου Κυμίνων Σχολικό έτος 2012-2013 Συντονιστής Σ.Ελευθερίου

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής

Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Θα αξιολογηθείτε δίκαια όλοι στην ίδια άσκηση: το σκαρφάλωμα στο δένδρο Ο όρος διαφοροποίηση περιλαμβάνει κάθε οργανωτική και διδακτική προσπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής

Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Δρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Σε ισχύ το ΑΠΣ του 1990 (ΥΠΕΠΘ Δ/νση Φυσικής Αγωγής, Αθήνα 1990) Οι μαθητές επιλέγουν ένα άθλημα ή μια κινητική δραστηριότητα της αρεσκείας τους,

Διαβάστε περισσότερα

Υλικό Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για το Δημοτικό

Υλικό Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για το Δημοτικό Ταξιδεύοντας με τη Νανόχηνα στους ελληνικούς υγρότοπους Υλικό Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για το Δημοτικό Περιεχόμενα Λίγα λόγια για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα...3 Δραστηριότητα 1: Η ποικιλία της ζωής...8

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΤΟ GOOGLE EARTH: Η ΕΥΡΩΠΗ

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΤΟ GOOGLE EARTH: Η ΕΥΡΩΠΗ 1 ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΤΟ GOOGLE EARTH: Η ΕΥΡΩΠΗ ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ Κώστας Κύρος ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 1. Ανοίξτε το λογισμικό Google Earth και προσπαθήστε να εντοπίσετε τη θέση της Ευρώπης στη Γη. Κατόπιν για να

Διαβάστε περισσότερα

a. Οι βαθιές θάλασσες της Ευρώπης δημιουργήθηκαν όταν έλιωσαν οι παγετώνες. β. Η Νορβηγική Θάλασσα βρέχει τις βορειοανατολικές ακτές

a. Οι βαθιές θάλασσες της Ευρώπης δημιουργήθηκαν όταν έλιωσαν οι παγετώνες. β. Η Νορβηγική Θάλασσα βρέχει τις βορειοανατολικές ακτές EΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Επαναληπτικό διαγώνισμα στα μαθήματα 12-18 1. Χαρακτήρισε τις παρακάτω προτάσεις με το γράμμα (Σ), αν είναι σωστές, και a. Οι βαθιές θάλασσες της Ευρώπης δημιουργήθηκαν όταν έλιωσαν

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΖΩΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΖΩΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΖΩΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Αναστάσιος Λεγάκις Ζωολογικό Μουσείο, Τμ. Βιολογίας, Πανεπ. Αθηνών 5 ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΠΕΒ: Το περιβάλλον της υγείας μας, Αθήνα,

Διαβάστε περισσότερα