Ο άγνωστος ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ο άγνωστος ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ"

Transcript

1 B4.2011_ANAGNOSTOPOYLOS:B7.2010_FLOROU 4/28/11 12:23 PM Page 5 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ Ο άγνωστος

2 B4.2011_ANAGNOSTOPOYLOS:B7.2010_FLOROU 4/28/11 12:23 PM Page 4 Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγής έργου λόγου ή τέχνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης Παρισιού, που κυρώθηκε με τον ν.100/1975. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειοθεσίας, σελιδοποίησης, εξωφύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν.2121/1993. ΘEΣΣAΛONIKH Aριστοτέλους 7, TK Tηλ: Fax: ekdosisthermaikos@gmail.com AΘHNA Σταδίου 24, TK Τηλ: Fax: ekdosisthermaikos@gmail.com ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ, ΘΕΣΣΑΛΟNIKH, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΜΑΪΟΣ 2011 ISBN:

3 B4.2011_ANAGNOSTOPOYLOS:B7.2010_FLOROU 4/28/11 12:23 PM Page 5 ΙωΑΝΝΗΣ ΝΟβΑΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ο άγνωστος

4

5 5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ.. 9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΝΝΟΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΣΑΦΗΝΙΣΗ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ 1.1. Ο ορισμός της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και του Συμβουλίου των Υπουργών της Ε.Ο.Κ Η σχολική ένταξη ως μια νέα και δυναμική εξελισσόμενη έννοια στο χώρο της Ειδικής Αγωγής 21 Σχέση και διαφορές μεταξύ των όρων Ενσωμάτωση. Ένταξη και Συνεκπαίδευση. 37 Το πέρασμα από τη σχολική ένταξη στη συνεκπαίδευση ατόμων με και χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες Κριτικές και περιορισμοί που άπτονται της θεωρίας της πλήρους ένταξης (inclusion) συνεκπαίδευσης 54 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ 2.1. Ευρώπη Ελλάδα. 72 Η θέση και η εκπαίδευση των ατόμων με ιδιαίτερες δυσκολίες στην ελληνική κοινωνία κατά διάρκεια του 20 ού αιώνα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ-ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ ΔΡΩΝΤΩΝ 3.1. Συνεκπαίδευση και αυτοπροσδιορισμός των ατόμων με ιδιαίτερες δυσκολίες Η κοινωνική συγκρότηση της αναπηρίας-ανεπάρκειας-υστέρησης βάσει των κοινωνικοπολιτιστικών παραγόντων

6 6 ΕΝΝΟΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΣΑΦΗΝΙΣΗ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΩΝ 3.3. Θεωρητικο-επιστημονικές προσεγγίσεις και τάσεις στην ειδική αγωγή Ο ρόλος της κοινωνικοποίησης στη συνεκπαίδευση των ατόμων με ιδιαίτερες δυσκολίες στο σχολείο Η οικογένεια ως οικοσύστημα των ατόμων με ιδιαίτερες δυσκολίες και ο ρόλος των γονέων Ο νέος και αναθεωρημένος ρόλος του εκπαιδευτικού σε σχέση με την πολιτική και εκπαιδευτική πρακτική της συνεκπαίδευσης Ο ρόλος του ειδικού εκπαιδευτικού-παιδαγωγού στην Αντιμετώπιση της ετερότητας και πολυμορφίας των ιδιαιτεροτήτων στο συμπεριληπτικό σχολείο. 150 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ-ΑΝΑΓΚΕΣ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΕΝΙΑΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Νόμος 1143/ Νόμος 1566/ Νόμος 2817/ Νόμος 3699/ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

7 7 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η επαφή και τριβή με αφορμή την καθημερινή συνεργασία που έχουμε με τα παιδιά που χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερες δυσκολίες ή ανάγκες, καθώς και με τους γονείς τους, μας κατέδειξαν ότι η συνεκπαίδευση, δηλαδή η από κοινού συνύπαρξη, συνεργασία, διδασκαλία και μάθηση των ατόμων με και χωρίς ειδικά προβλήματα ή ανάγκες, τουτέστιν ατόμων με (σωματικά, ψυχοδιανοητικά, συμπεριφορικά, συναισθηματικά ή κοινωνικά προβλήματα), μπορεί να συντείνει προς την κατεύθυνση άμβλυνσης και μακροπρόθεσμα εξάλειψης των στερεοτύπων (taboo) και προκαταλήψεων απέναντι σ αυτά τα παιδιά, και να αυξήσει τα κίνητρα ώστε να αποκατασταθούν οι δυσκολίες και οι ανάγκες που αντιμετωπίζει η ομάδα αυτών των παιδιών. Στο παρόν πόνημα επιχειρείται μία εις βάθος και διεξοδική προσπάθεια μελέτης και ανάλυσης των θεμάτων που σχετίζονται με τη θέση αυτών των ατόμων στην ελληνική κοινωνία, συμβάλλοντας μ αυτόν τον τρόπο στην ανάδειξη των προβλημάτων και στην ανάπτυξη του διαλόγου για τη βελτίωση της θέσης τους, λαμβάνοντας πάντα υπόψη το ισχύον δομικό και νομοθετικό ελληνικό πλαίσιο. Γνωρίζουμε ότι τα παιδιά αυτής της ιδιαίτερης κατηγορίας, εκτός από δυσκολίες ή ανάγκες, έχουν και απόψεις αλλά και δικαιώματα όπως όλα τα άλλα παιδιά. Προφανώς εκτός από τη στήριξη και βοήθεια που χρειάζονται, πιο πολύ δικαιούνται και χρειάζονται την αξιοπρέπεια, το σεβασμό και την πίστη μας, ότι μπορούν να καταφέρουν και να κατακτήσουν πολύ περισσότερα πράγματα απ αυτά που πιθανόν μπορούμε να φανταστούμε. Όπως κάθε εφαρμοσμένη επιστήμη, έτσι και η ειδική αγωγή και εκπαίδευση, κινείται μέσα στα πλαίσια του χωροχρόνου, γι αυτό και δεν πρέπει ούτε μπορεί να ναι ανεξάρτητη απ αυτόν. Η αποδοχή και εκτίμηση της διαφορετικότητας, και η υποστήριξη και παροχή βοήθειας σ αυτή την ιδιαίτερη κατηγορία παιδιών, συνιστά κύριο μέλημα όλων μας. Διακαής μας πόθος και ελπίδα είναι το εγχείρημα αυτό να αποβεί χρήσιμο και ουσιαστικό στα άτομα που αντιμετωπίζουν τις προαναφερόμενες δυσκολίες και προβλήματα, καθώς και στις οικογένειές τους που είναι οι τελικοί αποδέκτες αυτών των δυσκολιών και αναγκών.

8

9 9 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ένταξη των ανάπηρων παιδιών στο γενικό σχολείο, συνιστούσε και συνιστά ένα απ τα σημαντικότερα ζητήματα στο πλαίσιο των ανθρώπινων δικαιωμάτων και ατομικών ελευθεριών. Αν και η εκπαίδευση των ανάπηρων παιδιών, καθώς και η εξάλειψη της περιθωριοποίησής τους, συνιστά αναμφισβήτητα ή τουλάχιστον θα έπρεπε να συνιστά βασικό θέμα των ανθρώπινων δικαιωμάτων και να προσεγγίζεται κοινωνικά και πολιτικά ως τέτοιο, παρά ταύτα δεν αντιμετωπίζεται έτσι καθότι οι διακηρύξεις δεν αρκούν από μόνες τους, ούτως ώστε να αμβλύνουν τις πολιτικές πρακτικές του αποκλεισμού. Συγχρόνως, απαιτείται απ την άλλη πλευρά και η ενδελεχής αναδίφηση της παιδαγωγικής διάστασης της ένταξης, συμπεριλαμβανομένης και της κοινωνικής ένταξης των παιδιών με ιδιαίτερες δυσκολίες στο γενικό σχολείο. Πέρα από κάθε αμφισβήτηση, είναι ευρύτατα αποδεκτό ότι η κοινωνική ένταξη των παιδιών με ιδιαίτερες ανάγκες, προϋποθέτει κάθε φορά, μια κατάλληλη εκπαίδευση, κοινωνικά προσανατολισμένη και πολιτισμικά προσαρμοσμένη. Ως παιδαγωγική της ένταξης, ορίζεται το σύνολο των μορφωτικών και διαπαιδαγωγητικών πρακτικών και θεωρήσεων, που αποσκοπούν στην άρση των προκαταλήψεων και στερεοτύπων απέναντι στο διαφορετικό, στο σεβασμό και την αναγνώριση του δικαιώματος της ετερότητας και στην παροχή δυνατοτήτων και ευκαιριών σε όλα τα παιδιά για ισάξια και ισότιμη συμμετοχή τους στο εκπαιδευτικό, κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι. Επομένως, η ένταξη βρίσκεται αντιμέτωπη πλέον με μία νέα πρόκληση, όπου καλείται να παρέχει λύσεις, αντιμετωπίζοντας ζητήματα όπως η κατάργηση των διακρίσεων, ισότητας, κοινωνικής δικαιοσύνης, ανθρώπινων δικαιωμάτων. Άλλωστε, για τη διαδικασία της ένταξης είναι πολύ σημαντικό το ζήτημα της διαφορετικότητας. Τα τελευταία χρόνια προκειμένου να καταστεί δυνατή σε διεθνές επίπεδο η εκπαιδευτική φιλοσοφία της ένταξης, 1 προωθείται η αρχή της συνεκπαίδευσης, σύμφωνα με την οποία οι μαθητές με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (δηλαδή άτομα με σωματικές, ψυχοδιανοητικές, συμπεριφορικές, συναισθηματικές ή κοινωνικές διαταραχές, δυσλειτουργίες, ανεπάρκειες ή δυσκολίες), θα μπορούν να συνεκπαιδεύονται με τους υπόλοιπους μαθητές του 1 Ο όρος «ένταξη» αναφέρεται στη συνεχόμενη και πολύπλοκη διεργασία δημιουργίας εκπαιδευτικών πολιτικών και παιδαγωγικών πρακτικών (άδηλων και έκδηλων), που κατατείνουν στην αναδιάρθρωση των κοινωνικο-εκπαιδευτικών σχέσεων και σχολικών δομών, έτσι ώστε να είναι σε θέση να ανταποκρίνονται στις δυνατότητες όλων των μαθητών, καθώς και στις διάφορες και διαφορετικές ανάγκες τους στο σύγχρονο σχολείο. Ως εκ τούτου, απ αυτή την άποψη δεν συνιστά αυτοσκοπό η ένταξη, αλλά ουσιαστικά είναι το μέσο προκειμένου να δημιουργηθούν καλύτερα και αποτελεσματικότερα σχολεία.

10 10 ΕΝΝΟΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΣΑΦΗΝΙΣΗ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΩΝ σχολείου για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα (Evans & Richardson, 1989 Salisbury et al., 1995). Συνεπώς, το αποκορύφωμα μιας μακράς ιστορίας, η οποία σχετίζεται με τρόπους αντιμετώπισης της διαφορετικότητας από την κοινωνία σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, ανάλογα με τις κοινωνικές στάσεις, με τις αξίες και εν γένει τη φιλοσοφία της κάθε εποχής, συνιστά η συνεκπαίδευση των παιδιών με και χωρίς ιδιαίτερες ανάγκες. Η ενσωμάτωση και ένταξη των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο κανονικό σχολείο, τις τελευταίες δεκαετίες αναδείχθηκε ως ένα από τα κυρίαρχα προβλήματα της εκπαιδευτικής πολιτικής στις οικονομικά αναπτυγμένες χώρες, καθώς και της παιδαγωγικής έρευνας στο χώρο της Ειδικής Αγωγής. Οι προτεραιότητες στην εκπαιδευτική πολιτική της κάθε χώρας, τα ιδιαίτερα κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά της, οι διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε εκπαιδευτικού συστήματος, διαμόρφωσαν μία πλειομορφικότητα και ποικιλία εκπαιδευτικών μοντέλων, βάσει των οποίων επιχειρήθηκε η εφαρμογή και υλοποίηση του στόχου της ενσωμάτωσης των παιδιών αυτών στο γενικό σύνολο. Η έμφαση όμως δόθηκε στις οικονομικές και διοικητικές ρυθμίσεις, έτσι ώστε να διαμορφωθούν νέες οργανωτικές δομές για να μπορέσει να καταστεί δυνατή η ένταξη της ειδικής και κανονικής εκπαίδευσης σε ένα ενιαίο εκπαιδευτικό σύστημα (Τζουριάδου, 1995). Πλέον, ο νέος ρόλος της Ειδικής Αγωγής ενισχύεται από κοινωνικοπολιτικούς παράγοντες και νομοθετικές αλλαγές, όπως είναι η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Ανάπηρων Ατόμων των Ηνωμένων Εθνών (1975), η Διακήρυξη Sundberg για τα Ανάπηρα Άτομα (1981) και η Διακήρυξη της Σαλαμάνκα (1994) μεταξύ πολλών άλλων. Η ενσωμάτωση θεωρείται ότι μπορεί να οδηγήσει στην αποδοχή και ένταξη όλων των ατόμων, ως μία διαδικασία άμβλυνσης των διαφορών χωρίς διακρίσεις και προκαταλήψεις, σε μία πολιτεία ίσων ευκαιριών και δικαιωμάτων. Ως εκ τούτου, η διαδικασία της ενσωμάτωσης ή ένταξης αποτελεί τη συνισταμένη πολλών και ποικίλων διεργασιών που επιτελούνται σε διάφορα επίπεδα, όπως το κοινωνικό, εκπαιδευτικό, οικονομικοπολιτικό, πολιτισμικό, ατομικό, συλλογικό και συναρτάται με την οριοθέτηση των εννοιών της αναπηρίας και του ατόμου με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες άμεσα, και τούτο επειδή οι συγκεκριμένες έννοιες απαιτούν πολυδιάστατη προσέγγιση, ειδάλλως μπορεί να μας οδηγήσουν συνάμα σε αφελή ιδεολογήματα και πρακτικές (OECD, 1995). Σήμερα, η ίδια η κοινωνία πολλές φορές με τον τρόπο που λειτουργεί, δημιουργεί περισσότερες δυσκολίες στα άτομα με ειδικές

11 11 ανάγκες ή αναπηρίες, κάτι που συνιστά κοινό τόπο και είναι αποδεκτό απ όλους. Οι απαιτήσεις της πλουραλιστικής και διαπολιτισμικής σημερινής κοινωνίας, καθιστούν και επιτάσσουν ως αναγκαία την επανεξέταση και αναοροθέτηση των στόχων της εκπαίδευσης και την επίτευξη τούτων με νέους τρόπους. Κατά συνέπεια, μία νέα παιδαγωγική αντίληψη σ αυτό το πλαίσιο πρέπει να διέπει την εκπαίδευση των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και να ανταποκρίνεται στη νέα αναδυόμενη κοινωνική πραγματικότητα. Απαιτείται επομένως, η αλλαγή τόσο της εκπαιδευτικής πολιτικής όσο και των μεθόδων που εφαρμόζονται, έτσι ώστε να μπορούν να ανακαλύπτουν και να βιώνουν τα παιδιά τη μάθηση σε ένα περιβάλλον όπου αφενός θα τους δίνεται η δυνατότητα να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους αφετέρου θα νιώθουν αποδοχή και σεβασμό για τους άλλους. Στο χώρο της Παιδαγωγικής Επιστήμης, οι σύγχρονες αντιλήψεις θεωρούν την Ειδική Αγωγή ως αναπόσπαστο τμήμα ολόκληρης της εκπαίδευσης και όχι ξεχωριστό κλάδο. Επίσης, τόσο σε διεθνές όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον βιβλιογραφικά και ερευνητικά τα τελευταία χρόνια για τη δυνατότητα ένταξης των παιδιών με αναπηρίες στη δημόσια εκπαίδευση. Ωστόσο, είναι αυτονόητο το δικαίωμα του κάθε παιδιού σε κοινωνίες ίσων ευκαιριών, να συμμετέχει στη σχολική διαδικασία ανεξάρτητα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Εξάλλου, έχει δείξει η ίδια η πράξη ότι η ένταξη των παιδιών με αναπηρίες ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε συνηθισμένα ή κανονικά σχολεία, έχει πολλαπλά οφέλη και για όλους τους άλλους που συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία («υγιή» παιδιά, γονείς, εκπαιδευτικοί) και όχι μόνο για τα ίδια τα παιδιά με ιδιαίτερες δυσκολίες ή ανάγκες. Φυσικά για την τελευταία κατηγορία παιδιών, είναι σαφές πόσο σημαντικό είναι να εντάσσονται στο σχολείο με όρους ισότητας, αποδοχής και σεβασμού, ενισχύοντας την κοινωνικοποίησή τους που εδράζεται σε αισθήματα αλληλοσεβασμού, αλληλοϋποστήριξης και αλληλεγγύης. Εντούτοις από την άλλη πλευρά και οι γονείς των παιδιών με αναπηρίες νιώθουν και αισθάνονται δικαιωμένοι, εφόσον έχουν και οι ίδιοι ενεργό ρόλο βιώνοντας την εκπαίδευση ως μία συμμετοχική διαδικασία. Βέβαια, είναι αλήθεια ότι οι κοινωνίες στις οποίες έχουμε μεγαλώσει, η αναπηρία δεν ήταν και δεν έχει καταστεί ακόμα και σήμερα φαινόμενο του βίου μας (βλ. Uditsky, 1993). Απεναντίας, τα ανάπηρα παιδιά που δεν ήταν παιδιά του σχολείου μας ή της γειτονιάς μας, θεωρούνταν ως το «κοινωνικό στίγμα» της οικογένειάς τους και ως εκ τούτου συνιστούσαν αντικείμενα φόβου, ενοχής και σε ορισμένες περιπτώσεις που ήταν οι καλύτερες οίκτο. Ως

12 12 ΕΝΝΟΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΣΑΦΗΝΙΣΗ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΩΝ άμεση συνέπεια μιας τέτοιας κοινωνικής αντιμετώπισης που χαρακτηριζόταν από τα φαινόμενα της περιθωριοποίησης και της απομόνωσης ήταν η κατασκευή και ανάπτυξη μιας σειράς «μύθων» και προκαταλήψεων, που ακόμα και σήμερα δυσκολεύουν τόσο την εκπαιδευτική διαδικασία όσο και την κοινωνική ένταξη των παιδιών με αναπηρία ή ιδιαίτερες δυσκολίες. Η αποφυγή της επαφής με τους ανάπηρους και οι αντιδράσεις που δείχνουμε, εδράζονται σε αρνητικά στερεότυπα της κοινωνίας μας, σε πανάρχαιες προκαταλήψεις και σε ιδεολογίες που ιστορικά χρησιμοποιούνται προκειμένου να υποστηριχθεί η κοινωνική καταπίεση (βλ. Tomlinson, 1982). Όταν οι υποκειμενικές υποθέσεις θεωρούνται ή καθίστανται ως φυσικές και αντικειμενικές αλήθειες, τότε η αντιμετώπιση των προκαταλήψεων καθίσταται ως ένα από τα πιο πολύπλοκα και δύσκολα κοινωνικά φαινόμενα. Ως εκ τούτου, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που προσάπτονται στα μέλη μιας κοινωνικής ομάδας που έχει γίνει υποκείμενο προκαταλήψεων είναι στερεοτυπικά και ιδωμένα ως «φυσικά» και «αντικειμενικά». Ο Giroux (1984) αναφέρει ότι οι ιδεολογίες μέσα από την ιστορική τους πορεία και ως δεύτερη φύση του ανθρώπου, διαμορφώνονται και παγιώνονται ως σταθερές συνήθειες. Επίσης, ο Παπαϊωάννου (1984: 22) στην αναφορά και τοποθέτησή του σχετικά με την αναπηρία, υστέρηση, ανεπάρκεια, λέει ότι οι «προκαταλήψεις» είναι εκτιμήσεις, βάσει των οποίων ένα άτομο ή μια ομάδα αξιολογούνται εκ των προτέρων αρνητικά ως προς το ότι και γιατί υπάγονται σε μια ορισμένη κατηγορία ή ομάδα ατόμων, όπου η όλη διάταξη καθίσταται με βάση τα στερεότυπα ή κλισέ, δηλαδή άκριτων αξιολογήσεων που έχει εσωτερικεύσει κάποιο υποκείμενο και που πάλι με τη σειρά του μετέρχεται αυθόρμητα, άκριτα και άκρατα χωρίς να τις έχει εξετάσει και ελέγξει συστηματικά, στο μέτρο βέβαια που οι συγκεκριμένες «προκαταλήψεις» συνιστούν στοιχεία της υποκειμενικής συνείδησης και αντανάκλαση της αντικειμενικής πραγματικότητας. Όταν η ένταξη των παιδιών με ιδιαίτερες δυσκολίες στο κανονικό ή γενικό σχολείο χρησιμοποιείται ως αυτοσκοπός, η διαδικασία κοινωνικοποίησης των παιδιών εξισώνεται και ταυτίζεται με την ομαλοποιητική διαδικασία. Γι αυτό και τούτη η ταύτιση συνιστά ουσιαστικά ένα από τα πιο σημαντικά εμπόδια της ένταξης, συντηρώντας, πολλαπλασιάζοντας, αναπαράγοντας και διαιωνίζοντας όλες εκείνες τις συνθήκες αποκλεισμού και απομόνωσης των ατόμων. Στα πλαίσια της εφαρμοσμένης πρακτικής, η ομαλοποίηση εκτιμά τον ανάπηρο μαθητή μόνο στο βαθμό που προσπαθεί να ανταποκριθεί στο μοντέλο του φυσιολογικού, αρνείται τη διαφορετικότητά του, ωθεί τους μαθητές με ιδιαίτερες δυσκολίες να εσωτερικοποιήσουν

13 13 τις καταπιεστικές πρακτικές και σταθερές της πλειοψηφίας αρνούμενοι τη δική τους ταυτότητα, διαιωνίζει την αναπηρία ως μοντέλο της «προσωπικής τραγωδίας» και τέλος εμποδίζει αντί να ομαλοποιεί τις περιορισμένες και περιοριστικές υπηρεσίες ως προς τη βελτίωση των μαθησιακών διαδικασιών, εξυμνώντας μ αυτό τον τρόπο τη μετριότητα και ομοιογένεια και διευρύνοντας από την άλλη πλευρά την έννοια της «ομαλότητας». Μέσα στην κοινωνία αναπτύσσεται και ζει το άτομο ως οντότητα. Μαθαίνει νόρμες συμπεριφοράς που κατευθύνουν τις σχέσεις του με τους συνανθρώπους του, υφιστάμενος διάφορες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις μέσα στην ίδια την κοινωνία. Στην κοινωνία επίσης, ο κάθε άνθρωπος έχει το αναφαίρετο δικαίωμα της ελεύθερης πρόσβασης. Ο στιγματισμός και η περιθωριοποίηση του ατόμου, επέρχεται μακριά από την κοινωνία (Φεντ, 1989). Η διαδικασία ένταξης των ατόμων στην κοινωνία δεν είναι ουδόλως εύκολη και απλή και δη στις περιπτώσεις των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, όπου καθίσταται ακόμη δυσκολότερη η διαδικασία ένταξής τους, καθότι τα συγκεκριμένα άτομα αποκλίνουν απ αυτό που η κοινωνία θεωρεί ως φυσιολογική έκβαση της ανάπτυξής τους, βάσει των κοινωνικών προσδοκιών και νορμών (Mash & Terdal, 1997). Πέραν τούτου όμως, δεν μπορούμε και να αρνηθούμε σε πολλές περιπτώσεις ότι οι αναπηρίες, διαταραχές, δυσλειτουργίες, ανεπάρκειες, υστερήσεις, εμπόδια που παρουσιάζουν και έχουν τα άτομα με ιδιαίτερες δυσκολίες, συνιστούν για αυτά τα άτομα ένα πρόβλημα. Το πρόβλημα οξύνεται βέβαια, όταν έρχεται να προστεθεί και να προσκολληθεί σ αυτό η προκατάληψη της ίδιας της κοινωνίας. Φυσικά, αναφερόμαστε στην κοινωνική διάσταση της αναπηρίας, ανεπάρκειας, που έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία δυσάρεστων συναισθημάτων, αφού στιγματίζουν τα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (Hass, 1984). Ως αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι τα άτομα αυτά να βιώνουν την εμπειρία μιας αποτυχίας, επιζητώντας την έλλειψη σχέσεων και την απομόνωση στη ζωή τους, όταν η ίδια η κοινωνία διάκειται απέναντί τους με μία αρνητική στάση που τηρείται συνεχώς και αδιαλείπτως. Μάλιστα, η σημαντικότερη αιτία τις περισσότερες φορές για την περιθωριοποίηση και τον αποκλεισμό των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, είναι, η στάση της κοινωνίας απέναντι σ αυτά τα άτομα και όχι οι αναπηρίες ή οι περιορισμοί που τυχόν βιώνουν και αντιμετωπίζουν τούτα τα άτομα (Bassett & Smith, 1996). Ο Μπέρτολτ Μπρέχτ στο έργο του ο «Βίος του Γαλιλαίου», θέτει ως μοναδικό σκοπό της επιστήμης την ελάφρυνση του μόχθου της

14 14 ΕΝΝΟΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΣΑΦΗΝΙΣΗ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΩΝ ανθρώπινης οντότητας. Αν η αρχή αυτή έχει μία φορά αξία για τους περισσότερους από εμάς, για τα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες έχει πολλαπλάσια, διότι σ αυτούς τους συνανθρώπους μας διάφορες φυσικές αδυναμίες επιτείνουν αυτό το «μόχθο». Συνεπώς, θα πρέπει να παρεμβαίνει η επιστήμη με τη γενικότερη έννοιά της, προκειμένου να βελτιώσει, να θεραπεύσει όπου και όσο μπορεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό και να αποδώσει «κοινωνική δικαιοσύνη», εγείροντας προϋποθέσεις ισότιμης συμμετοχής στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Με βάση όλα τα παραπάνω, η εκπαίδευση των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες υποστηριζόμενη από διάφορες και διαφορετικές επιστήμες, θα πρέπει να απευθύνεται στο σύνολο αυτών των ατόμων με τον ιδιαίτερο τρόπο που απαιτείται ανάλογα με τη φυσική ή νοητική τους αδυναμία, διαπαιδαγωγώντας το παιδί να έχει αγάπη για τη ζωή, γνώση των δικαιωμάτων του και πίστη στις δυνάμεις του. Ως απώτερος σκοπός επίσης, θα πρέπει να είναι η επίτευξη της ένταξης στις κοινωνικές και πολιτιστικές διαδικασίες μέσω της σχολικής ένταξης. Σύμφωνα με την άποψη του Kress (1999), το σχολείο πρέπει να ανταποκριθεί στην πρόκληση της διαρκούς προσαρμογής σ ένα ασταθή κόσμο, κάτι που μας βρίσκει απολύτως σύμφωνους, αλλά με την προϋπόθεση ότι θα ενισχυθεί ο κοινωνικός και παιδαγωγικός του ρόλος, καθώς και η διασύνδεσή του με την κοινωνία. Προτεραιότητα αποτελεί ένα σχολείο με όραμα για μια καλύτερη συμμετοχική εκπαίδευση που δεν θα αποκλείει κανένα μαθητή/τρια από τις δράσεις του, που δεν θα φοβάται να αναλάβει πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση, που θα έχει ως στόχο τη συμμετοχή όλων των μαθητών, που δεν θα φοβάται να αντιμετωπίζει τη διαφορετικότητα και που θα παράγει γνώση μέσα από την ανακάλυψη και τη δημιουργική φαντασία και έκφραση όλων των απόψεων και ιδεών, στο χώρο της τάξης, του σχολείου και της ευρύτερης κοινωνίας. Συγκεκριμένα, ένα σχολείο που θα αναλαμβάνει δράσεις με στοχοθετικό πλαίσιο για όλα τα παιδιά και που θα προσφέρει διέξοδο στην πρωτοβουλία και δημιουργικότητα των μαθητών μέσα απ αυτές τις δράσεις. Φυσικά, προϋπόθεση για όλα αυτά είναι η οικοδόμηση ενός πλαισίου συνεργατικής μάθησης, όπου οι σχέσεις συνεργασίας μεταξύ των εκπαιδευτικών του σχολείου, των εκπαιδευτικών με τους μαθητές και την κοινωνία θα είναι καθημερινή πρακτική και δεν θα αποβλέπουν στον εντυπωσιασμό και το εφήμερο. Στόχος μας είναι το πέρασμα από τη διδασκαλία στη μάθηση, στη διερεύνηση, από την παθητική μάθηση στην καθοδηγούμενη πρακτική και τη διάδραση με τους άλλους, από τον ατομικισμό στη συμμετοχή και τη συνυπευθυνότητα. Πλέον, είναι προφανές ότι η ανεπάρκεια, ανα-

15 πηρία, διαταραχή, δυσλειτουργία είναι εν πολλοίς μια μορφή παθογένειας, ένα φαινόμενο κοινωνικό που έχει την αφετηρία, τις απαρχές στο προγεννητικό, το περιγεννητικό και μεταγεννητικό στάδιο και επεκτείνεται σταδιακά στην οικογένεια, στην κοινότητα, το σχολείο, τα κοινωνικά δίκτυα, στο κεφάλαιο μιας περιοχής και τέλος στην κουλτούρα, διαμορφώνοντας αξίες, πεποιθήσεις, αρχές, αντιλήψεις, ιδέες, στάσεις, πρακτικές και προκαταλήψεις. Σήμερα, η αφομοίωση από την Ειδική Αγωγή δημιουργικών ευρημάτων πολλών και διαφορετικών μεταξύ τους επιστημών είναι πλέον μια πραγματικότητα: Επιστήμες όπως η Κοινωνιολογία, η Ψυχολογία, η Παιδαγωγική, η Ιατρική και η συστημική προσέγγιση εν γένει, έρχονται να προσφέρουν τα φώτα τους στην επιστήμη και το σύστημα της Ειδικής Αγωγής. 15

16

17 17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΝΟΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΣΑΦΗΝΙΣΗ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

18

19 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ο ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ Ε.Ο.Κ. Η διεθνής ταξινόμηση Δυσλειτουργιών, Ανικανοτήτων και Αναπηριών (International Classification of Impairments, Disabilities and Handicaps-ICIDH) συντάχθηκε και πρωτοδημοσιεύθηκε το (1980) από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO). Άτομα με Αναπηρία ή Ειδικές Ανάγκες σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (1981), θεωρούνται όλα τα άτομα που εμφανίζουν σοβαρή μειονεξία ή απώλεια που προκύπτει από φυσική ή διανοητική βλάβη και κατά τούτο τον τρόπο συνιστά τροχοπέδη στην ικανότητα άσκησης μιας δραστηριότητας ή της λειτουργικής ικανότητας λόγω κάποιας βλάβης. Συνεπώς, η αναπηρία συνιστά έκφανση αδυναμίας του ατόμου να επιτελεί δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, όπως είναι η ατομική φροντίδα, η μετακίνηση, η απασχόληση και οι κοινωνικές συναναστροφές. Βάσει και αναφορικά μ αυτή τη θεώρηση, υιοθετήθηκε η παρακάτω ταξινόμηση: Ως μειονέκτημα (deficiency), ορίζεται η «απώλεια ή η αλλοίωση μιας δομής ή μιας ανατομικής ή ψυχολογικής λειτουργίας». Ως εκ τούτου, ο όρος μειονεξία (handicap) υποδηλώνει το αποτέλεσμα της αναπηρίας ή της βλάβης. Η αδυναμία του ατόμου να εκπληρώσει μια δραστηριότητα που θεωρείται φυσιολογική και άρα συνδέεται με τις αντιλήψεις και τις απαιτήσεις της κοινωνίας για την αναπηρία, εκφράζεται με την μειονεξία. Η ανικανότητα (incapacity), συνιστά το αποτέλεσμα του μειονεκτήματος και αντιστοιχεί σε κάθε ολική ή μερική ελάττωση ή μείωση της ικανότητας, στο να επιτελούμε μια δραστηριότητα μ ένα συγκεκριμένο τρόπο, σε σχέση μ αυτό που θεωρείται ως φυσιολογικό για ένα ανθρώπινο ον. Το ελάττωμα (disadvantage), συνιστά το αποτέλεσμα μιας ανικανότητας ή ανεπάρκειας που απαγορεύει ή αναστέλλει την εκπλήρωση ενός φυσιολογικού ρόλου που χαρακτηρίζεται ως ομαλός (συναρτήσει της ηλικίας, του φύλου, των κοινωνικών και πολιτισμικών παραγόντων) που ισχύουν για το άτομο (Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, Αρ. 230/38/ , άρθρο 1.5.). Η ανάπτυξη του συγκεκριμένου μοντέλου ταξινόμησης από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) και η παγκόσμια και καθολική αποδοχή του με επιμέρους μικρές διαφοροποιήσεις, είναι αναμφίβολα η μεγαλύτερη πρόοδος στον τομέα της αποκατάστασης και ισοδύναμη κατά την άποψή μας με την αναγνώριση του ρόλου κοινω-

20 20 ΕΝΝΟΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΣΑΦΗΝΙΣΗ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ νιολογικών παραμέτρων, στη λαϊκή υγεία που αναπόφευκτα οδήγησε στον επαναπροσδιορισμό του όρου «Υγεία», ως την κατάσταση της πλήρους φυσικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας ατομικο-συλλογικά, και σε αρμονική ισορροπία με το περιβάλλον θα προσθέταμε εμείς. Αυτή η διεθνής ταξινόμηση, υπό το φως νέων δεδομένων της τελευταίας δεκαετίας τα οποία αποδεικνύουν τον καταλυτικό ρόλο της προσωπικής και κοινωνικής υπόστασης του πάσχοντος στη δομή, το περιεχόμενο και τη διαδικασία της αποκατάστασης, αναθεωρήθηκε τον Ιούλιο του 1999 (ICIDH 2) και εξεδόθη ως τελικό σχέδιο το Δεκέμβριο του Έτσι για παράδειγμα ο όρος «ανικανότητα» (disability), κατέστη «δραστηριότητα» (activity) και η «αναπηρία» (handicap), μετετράπη σε «συμμετοχή» (participation). Ίσως τούτοι οι όροι να ακούγονται στον αναγνώστη ως ταυτόσημα θεωρητικά εφευρήματα και να αναφαίνονται σαν να παίζουμε με τις λέξεις που εκφράζουν το ίδιο αντικείμενο, τουτέστιν την αναπηρία. Δεν είναι όμως έτσι. Η ανικανότητα (disability) αυτή, αφορά στις διαταραχές, τις μεταβολές, τους περιορισμούς και στην αλληλεπίδραση μεταξύ του ασθενούς και του περιβάλλοντός του, υπό τη φυσική και σωματική τους υπόσταση. Στον αντίποδα η αναπηρία (handicap), αφορά διαταραχές, μεταβολές και περιορισμούς, αλλά στους κοινωνικούς ρόλους που το άτομο καλείται, αναμένεται και προσδοκάται να διαδραματίσει με την όποια βαθμού κινητική δυσλειτουργία ή ψυχοδιανοητική διαταραχή αντιμετωπίζει. Η ανικανότητα είναι μια σωματική ή και ψυχική κατάσταση, ενώ η αναπηρία είναι μια κοινωνική νόσος. Η αναπηρία είναι αυτή που προσβάλλει την ποιότητα ζωής, δηλαδή την ικανοποίηση και την απόλαυση που δημιουργεί στον άνθρωπο η συμμετοχή του σε όλες τις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής και στην υποκειμενική αίσθηση ασφάλειας και πληρότητας. Το συμπέρασμα που συνάγεται αβίαστα από τις παραπάνω επισημάνσεις είναι ότι η «ανικανότητα» όπως και η νόσος είναι διαταξική, όμως οι συνέπειες και επιπτώσεις της «αναπηρίας» έχουν βαθιά κοινωνικό και οικονομικό χαρακτήρα, τουτέστιν ταξικό. Σύμφωνα με τον πιο πρόσφατο ορισμό του Συμβουλίου των Υπουργών της Ε.Ο.Κ. αναφέρεται ότι: Ο όρος «άτομα με ειδικές ανάγκες», περιλαμβάνει τα άτομα με σοβαρές μειονεξίες και ανεπάρκειες που οφείλονται σε σωματικές βλάβες, συμπεριλαμβανομένων των βλαβών των αισθήσεων, των διανοητικών και των ψυχικών βλαβών που αναστέλλουν ή αποκλείουν την επιτέλεση λειτουργίας ή δραστηριότητας, η οποία θεωρείται

ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Κων/νος Καλέμης, Άννα Κωσταρέλου, Μαρία Αγγελική Καλέμη Εισαγωγή H σύγχρονη τάση που επικρατεί

Διαβάστε περισσότερα

Αναπηρία: όροι και ορισμοί. Η έννοια της διαφορετικότητας

Αναπηρία: όροι και ορισμοί. Η έννοια της διαφορετικότητας Αναπηρία: όροι και ορισμοί Η έννοια της διαφορετικότητας Η Αναπηρία στην Αρχαία Ελλάδα Ο Όμηρος στην Οδύσσεια αναφέρει τον τυφλό ποιητή, ο οποίος συχνά ήταν προσκεκλημένος στο παλάτι και είχε την εύνοια

Διαβάστε περισσότερα

Ειδική Αγωγή αναπόσπαστο τµήµα ολόκληρης της Εκπαίδευσης. µάθηση Απορρίπτοντας στερεότυπες αντιλήψεις και κατηγοριοποιήσεις

Ειδική Αγωγή αναπόσπαστο τµήµα ολόκληρης της Εκπαίδευσης. µάθηση Απορρίπτοντας στερεότυπες αντιλήψεις και κατηγοριοποιήσεις Σύγχρονες αντιλήψεις στο χώρο της παιδαγωγικής Επιστήµης θεωρούν την Ειδική Αγωγή αναπόσπαστο τµήµα ολόκληρης της Εκπαίδευσης Σε µια κοινωνία ίσων ευκαιριών όλοι έχουν δικαίωµα στην εκπαίδευση και τη µάθηση

Διαβάστε περισσότερα

Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ανθρώπων με αναπηρίες

Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ανθρώπων με αναπηρίες Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ανθρώπων με αναπηρίες Του Θωμά Κατσιώνη ΜΑ Διευθυντή του Ιδρύματος «Θεοτόκος» Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των ανθρώπων με αναπηρίες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΙΑΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΚΟΠΟΣ Το διδακτορικό πρόγραμμα στην Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση αποσκοπεί στην εμβάθυνση και κριτική

Διαβάστε περισσότερα

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις ΠΡΟΛΟΓΟΣ Οι δυσκολίες μάθησης των παιδιών συνεχίζουν να απασχολούν όλους όσοι ασχολούνται με την ανάπτυξη των παιδιών και με την εκπαίδευση. Τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι, μέσα στην τάξη τους, βρίσκονται

Διαβάστε περισσότερα

Το δικαίωμα του παιδιού με αναπηρία στην πρόσβαση στην πληροφορία και Εκπαιδευτική Πολιτική

Το δικαίωμα του παιδιού με αναπηρία στην πρόσβαση στην πληροφορία και Εκπαιδευτική Πολιτική Το δικαίωμα του παιδιού με αναπηρία στην πρόσβαση στην πληροφορία και Εκπαιδευτική Πολιτική Αγγελική Τοτόλου Διευθύντρια Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Κεφαλληνίας 2 «Από την πορεία προς το φως, να μην αφήσετε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ICF. Σοβαρή Αναπηρία: ορισμός μέσω του ICF Θέμα 1

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ICF. Σοβαρή Αναπηρία: ορισμός μέσω του ICF Θέμα 1 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ICF Σοβαρή Αναπηρία: ορισμός μέσω του ICF Θέμα 1 Τα τελευταία χρόνια, η αντίληψη για τα άτομα με αναπηρία έχει αλλάξει και αυτό έχει οδηγήσει στην ανάγκη αναγνώρισης των ίσων δικαιωμάτων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΦΡΑΣΗ-ΕΚΘΕΣΗ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΦΡΑΣΗ-ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΦΡΑΣΗ-ΕΚΘΕΣΗ Ον/μο.. B Λυκείου 25/11/2012 A.ΚΕΙΜΕΝΟ : Τα τελευταία τριάντα χρόνια, και κυρίως μετά το 1981, που είχε ανακηρυχθεί Διεθνές Έτος των Μειονεκτικών Ατόμων, η ενσωμάτωση των

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 1η Εισαγωγή Στην Ειδική Φυσική Αγωγή: Ορισμοί, Έννοιες

Διάλεξη 1η Εισαγωγή Στην Ειδική Φυσική Αγωγή: Ορισμοί, Έννοιες ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Διάλεξη 1η Εισαγωγή Στην Ειδική Φυσική Αγωγή: Ορισμοί, Έννοιες Κοκαρίδας Δημήτριος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα Ορισμός Υγείας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛ.Ε.ΑΝ.Α. «Άτομα με αναπηρία και εργασία: εμπόδια και δικαιώματα» Εισηγητής: Γιάννης Λυμβαίος. Γεν. Γραμματέας ΕΣΑμεΑ

ΕΛ.Ε.ΑΝ.Α. «Άτομα με αναπηρία και εργασία: εμπόδια και δικαιώματα» Εισηγητής: Γιάννης Λυμβαίος. Γεν. Γραμματέας ΕΣΑμεΑ ΕΛ.Ε.ΑΝ.Α. «Άτομα με αναπηρία και εργασία: εμπόδια και δικαιώματα» Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων «Αντώνης Τρίτσης», Σάββατο 13/1/2018 Εισηγητής: Γιάννης Λυμβαίος Γεν. Γραμματέας ΕΣΑμεΑ Διάρθρωση Εισήγησης

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ειδική Εκπαίδευση

Εισαγωγή στην Ειδική Εκπαίδευση Εισαγωγή στην Ειδική Εκπαίδευση Παιδιά με ειδικές ανάγκες Κατηγορίες διαφορετικών δυνατοτήτων Διανοητικές αναπηρίες (νοητική καθυστέρηση) Μαθησιακές δυσκολίες Συναισθηματικές ή συμπεριφορικές διαταραχές

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS

Στυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS Εκπαιδευτικό υλικό βιωματικών δραστηριοτήτων και Θεατρικού Παιχνιδιού για την ευαισθητοποίηση μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων καθώς και για την καλλιέργεια ενταξιακής κουλτούρας στα σχολικά πλαίσια Στυλιανός

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Οι τρεις διαστάσεις της μάθησης Αλέξης Κόκκος Ο Knud Illeris, ο σημαντικότερος ίσως θεωρητικός της μάθησης σήμερα, στο κείμενό του «Μια

Διαβάστε περισσότερα

Πηλείδου Κωνσταντίνα Σχολική Σύμβουλος ΕΑΕ https://pileidou.wordpress.com/

Πηλείδου Κωνσταντίνα Σχολική Σύμβουλος ΕΑΕ https://pileidou.wordpress.com/ Εκπαίδευση Νηπίων με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες ή και Αναπηρία στο νηπιαγωγείο Πηλείδου Κωνσταντίνα Σχολική Σύμβουλος ΕΑΕ https://pileidou.wordpress.com/ Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται μία αύξηση

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

«Η ειδική αγωγή στην Ελλάδα»

«Η ειδική αγωγή στην Ελλάδα» ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ Σεμινάριο Επιμόρφωσης και Εξειδίκευσης στην Ειδική Αγωγή «Η ειδική αγωγή στην Ελλάδα» Ονοματεπώνυμο: ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΑ Τμήμα: ΞΑΝΘΗΣ 2 ΜΑΙΟΣ 2010 1 Περιεχόμενα: Περίληψη..σελ. 3 Εισαγωγή:...

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Ν. Καρδαράς Αναπληρωτής καθηγητής Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Παιδιατρικής

Παναγιώτης Ν. Καρδαράς Αναπληρωτής καθηγητής Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Παιδιατρικής ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Παναγιώτης Ν. Καρδαράς Αναπληρωτής καθηγητής Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Παιδιατρικής ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Χαρακτηρίζεται η κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

(γλώσσα και σχολική αποτυχία γλώσσα και. συµπεριφοράς) ρ. Πολιτικής Επιστήµης και Ιστορίας Σχολικός Σύµβουλος Π.Ε. 70

(γλώσσα και σχολική αποτυχία γλώσσα και. συµπεριφοράς) ρ. Πολιτικής Επιστήµης και Ιστορίας Σχολικός Σύµβουλος Π.Ε. 70 Προβλήµατα διγλωσσίας ίγλωσση εκπαίδευση (γλώσσα και σχολική αποτυχία γλώσσα και µαθησιακές δυσκολίες προβλήµατα συµπεριφοράς) Σαλτερής Νίκος ρ. Πολιτικής Επιστήµης και Ιστορίας Σχολικός Σύµβουλος Π.Ε.

Διαβάστε περισσότερα

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Διαπολιτισμική Εκπαίδευση E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος Οικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

Αειφόρα σχολεία και προαγωγή της Υγείας

Αειφόρα σχολεία και προαγωγή της Υγείας Αειφόρα σχολεία και προαγωγή της Υγείας Μαρία Δημοπούλου Υπεύθυνη Π.Ε Α Δ/νσης Π.Ε Αθηνών Συντονίστρια Τοπικού Δικτύου «Αειφόρα σχολεία Α Δ/νσης Π.Ε Αθηνών» ΤΟΠΙΚΟΥΔΙΚΤΥΟ ςχολειων AEΙΦΟΡΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΤΗΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Νάκου Αλεξάνδρα Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Ο όρος ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ δημιουργεί μία αίσθηση ασάφειας αφού επιδέχεται πολλές εξηγήσεις. Υπάρχει συνεχής διάλογος και προβληματισμός ακόμα

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Ενότητα 6: Η μάθηση στην προσχολική ηλικία Διδάσκων: Μανωλίτσης Γεώργιος ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας και η προώθηση του σεβασμού και της ισότητας»

ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας και η προώθηση του σεβασμού και της ισότητας» «Η ευαισθητοποίηση κατά του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας και η προώθηση του σεβασμού και της ισότητας» Στόχος υπό έμφαση για τη σχολική χρονιά 2016 2017 Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου ΕΔΕ 1 H ετερότητα στις

Διαβάστε περισσότερα

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προσδοκίες, που καλλιεργούμε για τα παιδιά, εμείς οι εκπαιδευτικοί, αναφέρονται σε γενικά κοινωνικά χαρακτηριστικά και παράλληλα σε ατομικά ιδιοσυγκρασιακά. Τέτοια γενικά κοινωνικο-συναισθηματικά

Διαβάστε περισσότερα

Άτομα με αναπηρία: συνεκπαίδευση

Άτομα με αναπηρία: συνεκπαίδευση Άτομα με αναπηρία: συνεκπαίδευση 1. Ενσωμάτωση: ο όρος ενσωμάτωση (mainstreaming) εμφανίστηκε ως εφαρμογή της αρχής της ομαλοποίησης, αρχικά στις Σκανδιναβικές χώρες και στη συνέχεια και στις Η.Π.Α. Στόχευε

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία The project Εισαγωγή ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και διδασκαλία Στόχοι Να κατανοήσετε τις έννοιες της κοινωνικοπολιτισμικής ετερότητας και ένταξης στο χώρο της

Διαβάστε περισσότερα

Θέση της Φυσικής Αγωγής στο ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα

Θέση της Φυσικής Αγωγής στο ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα Θέση της Φυσικής Αγωγής στο ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα 27 Σεπτεμβρίου 2010 Δ. Χατζηχαριστός - Θέση της Φυσικής Αγωγής στο εκπαιδευτικό σύστημα Διαφάνεια: 1 Ισχύον σύστημα Φυσικής Αγωγής 27 Σεπτεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons Διδάσκων: Δρ. Βασίλης Ντακούμης 1 Διάγραμμα της παρουσίασης Μάθημα 3ο (σελ. 67-79) 2 Talcott

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια»

«ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια» «ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ: Προσθέτει χρόνια στη ζωή αλλά και ζωή στα χρόνια» 1 ο Γενικό Λύκειο Πάτρας Ερευνητική Εργασία Β Τάξης Σχολικού έτους 2012-2013 Ομάδα Ε Ας φανταστούμε μία στιγμή το σχολείο των ονείρων μας.

Διαβάστε περισσότερα

Δομές Ειδικής Αγωγής στην Δευτεροβάθμια. Εκπαίδευση και Εκπαιδευτική Ηγεσία: ο ρόλος. του Διευθυντή μέσα από το υπάρχον θεσμικό.

Δομές Ειδικής Αγωγής στην Δευτεροβάθμια. Εκπαίδευση και Εκπαιδευτική Ηγεσία: ο ρόλος. του Διευθυντή μέσα από το υπάρχον θεσμικό. Δομές Ειδικής Αγωγής στην Δευτεροβάθμια 1 Εκπαίδευση και Εκπαιδευτική Ηγεσία: ο ρόλος του Διευθυντή μέσα από το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο Δρ. Αργύριος Θ. Αργυρίου Διευθυντής Εκπαίδευσης Περιφερειακής ενότητας

Διαβάστε περισσότερα

Στόχος υπό έμφαση για τη σχολική χρονιά 2015-2016

Στόχος υπό έμφαση για τη σχολική χρονιά 2015-2016 Στόχος υπό έμφαση για τη σχολική χρονιά 2015-2016 «Ευαισθητοποίηση των μαθητών κατά του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας και προώθηση της ισότητας και του σεβασμού, στο πλαίσιο της εκστρατείας κατά της

Διαβάστε περισσότερα

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Ενότητα 5: Χρήστος Παρθένης Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ: Το παράδειγμα του Προγράμματος «Εκπαίδευση των παιδιών

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Κύπρου Τμήμα Επιστημών της Αγωγής. MA Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση

Πανεπιστήμιο Κύπρου Τμήμα Επιστημών της Αγωγής. MA Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση Πανεπιστήμιο Κύπρου Τμήμα Επιστημών της Αγωγής Φιλοσοφία του προγράμματος MA Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση Η Κυπριακή κοινωνία, πολυπολιτισμική εκ παραδόσεως και λόγω ιστορικών και γεωγραφικών συνθηκών

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Τμήμα Ιατρικών εργαστηρίων & Προσχολικής Αγωγής Συντονίστρια: Επίκουρη Καθηγήτρια, Ελένη Μουσένα [Σύγχρονες Τάσεις στην Παιδαγωγική Επιστήμη] «Παιδαγωγικά μέσω Καινοτόμων

Διαβάστε περισσότερα

[Πώς παρουσιάζουν τα ΜΜΕ τα άτομα με αναπηρία]

[Πώς παρουσιάζουν τα ΜΜΕ τα άτομα με αναπηρία] ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: 16536 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/12/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΒΙΤΣΟΥ ΛΙΛΙΑΝΝΑ [Πώς παρουσιάζουν τα ΜΜΕ τα άτομα με αναπηρία] Α. Η συγγραφέας αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ. Νιάκα Ευγενία Σχολική Σύμβουλος

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ. Νιάκα Ευγενία Σχολική Σύμβουλος Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Νιάκα Ευγενία Σχολική Σύμβουλος ΤΙ ΡΟΛΟ ΠΑΙΖΕΙ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Η ανατροφή των παιδιών, οι αξίες, τα κίνητρα που δίνει

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕ 800 Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης (κοινωνικοποίηση διαπολιτισμικότητα)

ΚΕ 800 Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης (κοινωνικοποίηση διαπολιτισμικότητα) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΕ 800 Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης (κοινωνικοποίηση διαπολιτισμικότητα) Ενότητα 10: Μοντέλα εκπαίδευσης μειονοτήτων Αναστασία Κεσίδου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ Ο ρόλος της Δια βίου Μάθησης στην καταπολέμηση των εκπαιδευτικών και κοινωνικών ανισοτήτων. Τοζήτηματωνκοινωνικώνανισοτήτωνστηνεκπαίδευσηαποτελείένα

Διαβάστε περισσότερα

Διαπολιτισμική συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία με μετανάστες

Διαπολιτισμική συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία με μετανάστες Διαπολιτισμική συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία με μετανάστες Πολιτισμική επίγνωση Διαπολιτισμική ενσυναίσθηση Πολιτισμική επάρκεια Πολιτισμική ενδυνάμωση Διαπολιτισμική διαμεσολάβηση Παράγοντες κινδύνου

Διαβάστε περισσότερα

Ηφιλοσοφίατων ΕΠΠΣκαιτωνΑΠΣ. Γιώργος Αλβανόπουλος Σχολικός Σύµβουλος Ειδικής Αγωγής http://amaked-thrak.pde.sch.gr/symdim-kav4/ ΑλβανόπουλοςΓ. Σχ. Σύµβουλος 1 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η εποχή µας χαρακτηρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί

Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας Σκοποί Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός http://users.uoa.gr/~dhatziha/ Διαφάνεια:

Διαβάστε περισσότερα

Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας

Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Η παιδαγωγική διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ειδική Φυσική Αγωγή Ενότητα 1η: Εισαγωγή, Έννοιες, Ορισμοί Κοκαρίδας Δημήτρης Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα

Κύριε εκπρόσωπε του Συμβουλίου της Ευρώπης, Κύριε Πρόεδρε του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Μελετών Ασφάλειας,

Κύριε εκπρόσωπε του Συμβουλίου της Ευρώπης, Κύριε Πρόεδρε του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Μελετών Ασφάλειας, ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΑΡΧΗΓΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΕΛΕΤΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ (Κ.Ε.Μ.Ε.Α) ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΨΗΣ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ (Παρασκευή 2 Ιουνίου 2017, Τεχνόπολη Δήμου

Διαβάστε περισσότερα

«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)»

«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)» «Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)» Εισαγωγικά Στη σημερινή πρώτη μας συνάντηση θα επιχειρήσουμε να παρουσιάσουμε με απλό και ευσύνοπτο τρόπο

Διαβάστε περισσότερα

Eπιμορφωτικό σεμινάριο

Eπιμορφωτικό σεμινάριο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Δράση: Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας Επιστ. υπεύθυνη: Ζωή Παπαναούμ Υποδράση: Εξ αποστάσεως επιμόρφωση Eπιμορφωτικό σεμινάριο 3

Διαβάστε περισσότερα

ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ - ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ - ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ - ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μανώλης Κουτούζης Αναπληρωτής Καθηγητής Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Αναγνώσεις σε επίπεδα

Μανώλης Κουτούζης Αναπληρωτής Καθηγητής Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Αναγνώσεις σε επίπεδα Μανώλης Κουτούζης Αναπληρωτής Καθηγητής Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Αναγνώσεις σε επίπεδα η έννοια της κουλτούρας στις κοινωνικές επιστήμες αποτελεί μια από τις βασικές εννοιολογικές κατηγορίες για την

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Φύλο (sex) Σεξουαλικότητα (sexuality) Σεξουαλική υγεία (sexual health) Κοινωνική ταυτότητα (γένος) (gender) Κοινωνική ταυτότητα φύλου (gender identity) Σεξουαλικός προσανατολισµός

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαίδευση, κοινωνικός σχεδιασμός. Ρέμος Αρμάος MSc PhD, Υπεύθυνος εκπαίδευσης στελεχών ΚΕΘΕΑ

Εκπαίδευση, κοινωνικός σχεδιασμός. Ρέμος Αρμάος MSc PhD, Υπεύθυνος εκπαίδευσης στελεχών ΚΕΘΕΑ Εκπαίδευση, κοινωνικός σχεδιασμός Ρέμος Αρμάος MSc PhD, Υπεύθυνος εκπαίδευσης στελεχών ΚΕΘΕΑ armaos@kethea.gr Προτεραιότητες & βασικά μεγέθη εκπαίδευσης 2 Η ΔΒΜ αποτελεί προτεραιότητα σε διεθνές επίπεδο

Διαβάστε περισσότερα

Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α.

Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α. Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α. Τι θα Δούμε. Γιατί αλλάζει το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών. Παιδαγωγικό πλαίσιο του νέου Α.Π.Σ. Αρχές του νέου Α.Π.Σ. Μαθησιακές περιοχές του νέου

Διαβάστε περισσότερα

Ε.202-2: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Ε.202-2: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΩΔΙΚΟΣ: Ε.202-2 ΕΝΤΥΠΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΝΤΥΠΟ: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΚΔΟΤΗΣ: ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΥ Ε.202-2: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ A ΜΕΡΟΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Υ ΕΞΑΜΗΝΟ: Β ΜΑΘΗΜΑ:

Διαβάστε περισσότερα

Μετανάστευση, πολυπολιτισμικότητα και εκπαιδευτικές προκλήσεις: Πολιτική - Έρευνα - Πράξη

Μετανάστευση, πολυπολιτισμικότητα και εκπαιδευτικές προκλήσεις: Πολιτική - Έρευνα - Πράξη ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Μετανάστευση, πολυπολιτισμικότητα και εκπαιδευτικές προκλήσεις: Πολιτική - Έρευνα - Πράξη Αθήνα, 14-15 Μαΐου 2010 ηρητήριο _2010 1 Τα πολυτροπικά κείμενα ως εργαλείο προώθησης της

Διαβάστε περισσότερα

Διγλωσσία και Εκπαίδευση

Διγλωσσία και Εκπαίδευση ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 5: Διγλωσσία και Ζητήματα Εκπαίδευσης Διδάσκουσα: Ρούλα Τσοκαλίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Σχολικό πλαίσιο Οικογένεια με αυτιστικό παιδί Δώρα Παπαγεωργίου Κλινική Ψυχολόγος

Σχολικό πλαίσιο Οικογένεια με αυτιστικό παιδί Δώρα Παπαγεωργίου Κλινική Ψυχολόγος Σχολικό πλαίσιο Οικογένεια με αυτιστικό παιδί Δώρα Παπαγεωργίου Κλινική Ψυχολόγος Η απώλεια του «ονειρεμένου παιδιού» Οι γονείς βιώνουν μιαν απώλεια. Βιώνουν την απώλεια του παιδιού που έκτισαν μέσα στο

Διαβάστε περισσότερα

Τσικολάτας Α. (2011) Οι ΤΠΕ ως Εκπαιδευτικό Εργαλείο στην Ειδική Αγωγή. Αθήνα

Τσικολάτας Α. (2011) Οι ΤΠΕ ως Εκπαιδευτικό Εργαλείο στην Ειδική Αγωγή. Αθήνα Οι ΤΠΕ ως Εκπαιδευτικό Εργαλείο στην Ειδική Αγωγή Τσικολάτας Αλέξανδρος Αναπληρωτής Καθηγητής, ΕΕΕΕΚ Παμμακαρίστου, tsikoman@hotmail.com Περίληψη Στην παρούσα εργασία γίνεται διαπραγμάτευση του ρόλου των

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνη Επιστημονικού Πεδίου Χρυσή Χατζηχρήστου

Υπεύθυνη Επιστημονικού Πεδίου Χρυσή Χατζηχρήστου «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21 ου αιώνα) Νέο Πρόγραμμα Σπουδών, Οριζόντια Πράξη» MIS: 295450 Υποέργο 1: «Εκπόνηση Προγραμμάτων Σπουδών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και οδηγών για τον εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Θεματική Εβδομάδα «Σώμα και Ταυτότητα»

Θεματική Εβδομάδα «Σώμα και Ταυτότητα» Θεματική Εβδομάδα 2016-17 «Σώμα και Ταυτότητα» Υλοποίηση στο Γυμνάσιο Θεματικής Εβδομάδας Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης σε ζητήματα Διατροφής, Εθισμού-Εξαρτήσεων και Έμφυλων Ταυτοτήτων 1 Ενίσχυση της

Διαβάστε περισσότερα

800 ΟΛΟΗΜΕΡΑ NEA ΣΧΟΛΕΙΑ: ΕΝΙΑΙΟ ΑΝΑΜΟΡΦΩΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

800 ΟΛΟΗΜΕΡΑ NEA ΣΧΟΛΕΙΑ: ΕΝΙΑΙΟ ΑΝΑΜΟΡΦΩΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 800 ΟΛΟΗΜΕΡΑ NEA ΣΧΟΛΕΙΑ: ΕΝΙΑΙΟ ΑΝΑΜΟΡΦΩΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2 ΣΥΝΟΨΗ Σε 800 ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία της χώρας, 12/θεσια και με τον μεγαλύτερο μαθητικό πληθυσμό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ Τόμος Γ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ Σύνοψη Το τετράτομο έργο "Εισαγωγή στην ειδική παιδαγωγική" αποτελεί συμβολή στην προσπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

Π 1901 Παιδαγωγικοί προβληματισμοί από την εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση. Ενότητα 10: Φύλο και στάσεις απέναντι στις ΤΠΕ.

Π 1901 Παιδαγωγικοί προβληματισμοί από την εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση. Ενότητα 10: Φύλο και στάσεις απέναντι στις ΤΠΕ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Π 1901 Παιδαγωγικοί προβληματισμοί από την εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση Ενότητα 10: Φύλο και στάσεις απέναντι στις ΤΠΕ. Κωνσταντίνος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ EΠEAEK Αναμόρφωση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών του ΤΕΦΑΑ - Αυτεπιστασία Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ειρήνη Δερμιτζάκη -Μάριος Γούδας Διάλεξη 9: To παιχνίδι ως αναπτυξιακή διαδικασία ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργία Καζάκου, ΠΕ09. Οικονομολόγος. Πολιτική Παιδεία. Β Τάξη Γενικού Λυκείου

Γεωργία Καζάκου, ΠΕ09. Οικονομολόγος. Πολιτική Παιδεία. Β Τάξη Γενικού Λυκείου Πολιτική Παιδεία Β Τάξη Γενικού Λυκείου 1 Α. Η ένταξη του ατόμου στην Κοινωνία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 2 1.1 Η κοινωνικοποίηση του ατόμου 1/8 Αξίες Προσδοκίες Αντιλήψεις Κουλτούρα κοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

Πολυπολιτισμικότητα και Εκπαίδευση

Πολυπολιτισμικότητα και Εκπαίδευση Πολυπολιτισμικότητα και Εκπαίδευση Κωδικός μαθήματος: ΚΕΠ 302 Διδάσκων: Δημήτρης Θ. Ζάχος Πιστωτικές μονάδες: 10 Χρόνος και τόπος διεξαγωγής: Τετάρτη 6-9 αίθουσα 907 Εισαγωγικά Η επιτυχής συμμετοχή σ ένα

Διαβάστε περισσότερα

Διαπολιτισμικές σχέσεις στις πλουραλιστικές κοινωνίες

Διαπολιτισμικές σχέσεις στις πλουραλιστικές κοινωνίες Διαπολιτισμικές σχέσεις στις πλουραλιστικές κοινωνίες Βασίλης Παυλόπουλος Τμήμα Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών vpavlop@psych.uoa.gr http://usrs.uoa.gr/~vpavlop Δύο μύθοι + ένας κίνδυνος Η ηθικολογία (καλοί

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το όνειρο Ένα ζευγάρι περιμένει παιδί. Τότε αρχίζει να ονειρεύεται αυτό το παιδί. Κτίζει την εικόνα ενός παιδιού μέσα στο μυαλό του. Βάσει αυτής της εικόνας, κάνει

Διαβάστε περισσότερα

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου)

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Ομιλία-συζήτηση με βασικό άξονα προσέγγισης το Φάσμα του Αυτισμού και με αφορμή το βιβλίο της Εύας Βακιρτζή «Το Αυγό» στο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ. Χαράλαμπος Μπαμπαρούτσης Δρ. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ. Χαράλαμπος Μπαμπαρούτσης Δρ. Πανεπιστημίου Αθηνών ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ Χαράλαμπος Μπαμπαρούτσης Δρ. Πανεπιστημίου Αθηνών Σκοποί της αξιολόγησης του έργου του εκπαιδευτικού (N. 2986/02, Άρθρο. 5, παρ. 1) α. Η ενίσχυση της αυτογνωσίας

Διαβάστε περισσότερα

Ορισμός της μετάβασης

Ορισμός της μετάβασης Ορισμός της μετάβασης Ορίζεται ως το από έναν σε έναν που εμπεριέχει σύνθετες και διαδοχικές διαδικασίες αλλαγών που επηρεάζουν το συνολικό φάσμα της ατομικής και

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory

Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory Κοινωνιογνωστική θεωρία Social Cognitive Theory Πακλατζόγλου Σοφία Μουράτογλου Νικόλαος Καρολίδου Σωτηρία Παζάρσκη Γεωργία Γιολάντα ΠΕΣΥΠ 3 Απριλίου 2017 Θεσσαλονίκη Η μάθηση είναι διαδικασία πρόσκτησης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 3. ΙΣΤΟΡΙΚΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Πρωτόγονη και αρχαία περίοδος. Ελληνική και Ρωμαϊκή περίοδος.. Μεσαίωνας..

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 3. ΙΣΤΟΡΙΚΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Πρωτόγονη και αρχαία περίοδος. Ελληνική και Ρωμαϊκή περίοδος.. Μεσαίωνας.. 8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Α 1. ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ Φύση και έννοια της αναπηρίας Η συνειδητοποίηση της αναπηρίας.. Η στάση της οικογένειας απέναντι στο παιδί με αναπηρία Στάσεις της

Διαβάστε περισσότερα

Το νέο κοινωνιολογικό πλαίσιο του πολυπολιτισμικού σχολείου

Το νέο κοινωνιολογικό πλαίσιο του πολυπολιτισμικού σχολείου Έργο: «Ένταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο- για τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση (Γυμνάσιο)» Σε συνεργασία με την Περιφερειακή Διεύθυνση Π.Ε. & Δ.Ε. Νοτίου Αιγαίου ΗΜΕΡΙΔΑ Το νέο κοινωνιολογικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Κατερίνα Κασιμάτη, Επίκ. Καθηγήτρια Παιδαγωγικoύ Τμήματος, Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Κατερίνα Κασιμάτη, Επίκ. Καθηγήτρια Παιδαγωγικoύ Τμήματος, Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Κατερίνα Κασιμάτη, Επίκ. Καθηγήτρια Παιδαγωγικoύ Τμήματος, Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΠΙΠΕΔΟ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ -ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ -ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΑΚΡΟΕΠΙΠΕΔΟ Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Θέσεις της Γ.Σ.Ε.Ε προς το ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ

Θέσεις της Γ.Σ.Ε.Ε προς το ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Θέσεις της Γ.Σ.Ε.Ε προς το ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ H Γ.Σ.Ε.Ε υλοποιώντας την κοινωνική της δέσµευση για διαρκή διάλογο για τα θέµατα της εκπαίδευσης, συµµετέχει ενεργά στον εθνικό διάλογο για την παιδεία

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΙΑΚΟΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 2 ΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΦΕΡΕΙΑΣ ΣΑΜΟΥ

ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΙΑΚΟΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 2 ΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΦΕΡΕΙΑΣ ΣΑΜΟΥ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΙΑΚΟΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 2 ΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΦΕΡΕΙΑΣ ΣΑΜΟΥ Το σχολείο, ως ένας κατεξοχήν κοινωνικός θεσμός, δεν μπορεί να παραμείνει αναλλοίωτο μπροστά στις ραγδαίες

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ κ. ΦΑΝΗΣ ΠΑΛΛΗ ΠΕΤΡΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗΣ

ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ κ. ΦΑΝΗΣ ΠΑΛΛΗ ΠΕΤΡΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ κ. ΦΑΝΗΣ ΠΑΛΛΗ ΠΕΤΡΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗΣ «e-πιμενω» Θέµα ηµερίδας:

Διαβάστε περισσότερα

Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ΠΑΙΔΕΙΑ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΝΕΟΛΑΙΑ 2 Το όραμά μας: Συμβολή στη διαμόρφωση εγγράμματων πολιτών με δεξιότητες, υπευθυνότητα, δημοκρατικό ήθος, ιστορική ταυτότητα αλλά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ 6.1 Κοινωνικοποίηση και πολιτικοποίηση 6.1 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ 1/13 Ένταξη και ενσωμάτωση στο κοινωνικό σύνολο Οριοθέτηση ορθών συμπεριφορών

Διαβάστε περισσότερα

Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Κάππας Σπυρίδων

Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Κάππας Σπυρίδων Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Κάππας Σπυρίδων ΟΜΑΔΑ είναι μια συνάθροιση ατόμων στην οποία το καθένα έχει συνείδηση της παρουσίας των άλλων, ενώ ταυτόχρονα βιώνει κάποια μορφή εξάρτησης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ! Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ. το ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΣΤΑΣΕΙΣ, ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ, ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ. @ Επιστήμες της αγωγής Διευθυντής Μιχάλης Κασσωτάκης.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ! Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ. το ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΣΤΑΣΕΙΣ, ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ, ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ. @ Επιστήμες της αγωγής Διευθυντής Μιχάλης Κασσωτάκης. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ! Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ το ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΣΤΑΣΕΙΣ, ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ, ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ @ Επιστήμες της αγωγής Διευθυντής Μιχάλης Κασσωτάκης ί>ηγο^η 26 Επιστήμες της Αγωγής 26 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ ΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων (ΟΜΑΔΑ Α )

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων (ΟΜΑΔΑ Α ) 29 Μαΐου 2014 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων (ΟΜΑΔΑ Α ) Α1. Ο συγγραφέας του κειμένου αναφέρεται στη σημασία του δημιουργικού σχολείου στη

Διαβάστε περισσότερα

Π 1901 Παιδαγωγικοί προβληματισμοί από την εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση

Π 1901 Παιδαγωγικοί προβληματισμοί από την εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Π 1901 Παιδαγωγικοί προβληματισμοί από την εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση Ενότητα 8: Οι Τ.Π.Ε. και οι νέες απαιτήσεις από το ρόλο του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΙ ΙΚΗ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΕΙ ΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΕΣ. Πίνακας περιεχοµένων

ΠΡΟΛΟΓΟΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΙ ΙΚΗ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΕΙ ΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΕΣ. Πίνακας περιεχοµένων ΠΡΟΛΟΓΟΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΙ ΙΚΗ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΗ Τόµος Α ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΕΙ ΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΕΣ Πίνακας περιεχοµένων ΠΡΟΛΟΓΟΣ... ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ... ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ... ΜΕΡΟΣ Α ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Η αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και

Η αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και Η αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση Μένη Τσιτουρίδου Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδαγωγική Σχολή Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ. Τόμος Β ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ. Τόμος Β ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ Τόμος Β ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ Σύνοψη Το τετράτομο έργο "Εισαγωγή στην ειδική παιδαγωγική" αποτελεί συμβολή στην προσπάθεια προσέγγισης

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ-ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε: ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Η ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ-ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε: ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Η ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ-ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε: ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Ενότητα Α: Η ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ: ΤΑΣΕΙΣ,

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. Επιμορφωτικό Πρόγραμμα. Ακαδημαϊκά Υπεύθυνος/η. Υπεύθυνος/η Επικοινωνίας

Α. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. Επιμορφωτικό Πρόγραμμα. Ακαδημαϊκά Υπεύθυνος/η. Υπεύθυνος/η Επικοινωνίας Α. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Επιμορφωτικό Πρόγραμμα Σχολική Ψυχολογία Title School Psychology Έναρξη - Λήξη 2 Σεπτεμβρίου 2019 έως 2 Απριλίου 2020 (Μήνας/Έτος) Διάρκεια σε Μήνες 7 μήνες Ώρες 420 Επιμόρφωσης Ονοματεπώνυμο

Διαβάστε περισσότερα

Η παιδαγωγική σχέση: αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή

Η παιδαγωγική σχέση: αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή Ενότητα 8 η : Η σημασία της ποιότητας της σχέσης εκπαιδευτικού-μαθητή Κωνσταντίνος

Διαβάστε περισσότερα

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Διαπολιτισμική Εκπαίδευση E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του

Διαβάστε περισσότερα

Επιμέλεια Διονυσία Πομώνη Κοινωνική Λειτουργός Προϊσταμένη τμήματος Κ.Α.Π.Η.

Επιμέλεια Διονυσία Πομώνη Κοινωνική Λειτουργός Προϊσταμένη τμήματος Κ.Α.Π.Η. ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΚΑΠΗ Επιμέλεια Διονυσία Πομώνη Κοινωνική Λειτουργός Προϊσταμένη τμήματος Κ.Α.Π.Η. ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η αύξηση του πληθυσμού των μεγαλύτερων

Διαβάστε περισσότερα

e-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων

e-seminars Αναπτύσσομαι 1 Προσωπική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων e-seminars Πρωτοποριακή Συνεχής Επαγγελματική και Προσωπική Εκπαίδευση Προσωπική Βελτίωση Αναπτύσσομαι 1 e Seminars Copyright Seminars & Consulting Page 1 Περιεχόμενα 1. Γιατί είναι απαραίτητη η ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

Εφηβεία. Πώς επιδρά η σημερινή κοινωνία την ανάπτυξη του εφήβου; 21 ΓΕΛ ΑΘΗΝΑΣ ΤΜΗΜΑ Α1, ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ν. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ

Εφηβεία. Πώς επιδρά η σημερινή κοινωνία την ανάπτυξη του εφήβου; 21 ΓΕΛ ΑΘΗΝΑΣ ΤΜΗΜΑ Α1, ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ν. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ Εφηβεία Πώς επιδρά η σημερινή κοινωνία την ανάπτυξη του εφήβου; ΤΜΗΜΑ Α1, ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ν. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ 21 ΓΕΛ ΑΘΗΝΑΣ 1.Χαρακτηριστικά Εφηβεία 2.Δραστηριότητες 3.Κοινωνικοποίηση 1.Χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Η Θεωρία του Piaget για την εξέλιξη της νοημοσύνης

Η Θεωρία του Piaget για την εξέλιξη της νοημοσύνης Η Θεωρία του Piaget για την εξέλιξη της νοημοσύνης Σύμφωνα με τον Piaget, η νοημοσύνη είναι ένας δυναμικός παράγοντας ο οποίος οικοδομείται προοδευτικά, έχοντας σαν βάση την κληρονομικότητα, αλλά συγχρόνως

Διαβάστε περισσότερα

Κατηγορίες υποψηφίων που γίνονται δεκτοί στο Πρόγραμμα: Εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

Κατηγορίες υποψηφίων που γίνονται δεκτοί στο Πρόγραμμα: Εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «Αξιολόγηση Εκπαιδευτικής Επάρκειας Ανάπτυξη παιδαγωγικών και διδακτικών δεξιοτήτων στη Γενική, Ειδική και Διαπολιτισμική Αγωγή, με έμφαση στην Καινοτομία και

Διαβάστε περισσότερα

Σαλτερής Νικόλαος Σχολικός Σύμβουλος Δημοτικής Εκπαίδευσης Νομαρχίας Πειραιά Δρ. Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας

Σαλτερής Νικόλαος Σχολικός Σύμβουλος Δημοτικής Εκπαίδευσης Νομαρχίας Πειραιά Δρ. Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας Σαλτερής Νικόλαος Σχολικός Σύμβουλος Δημοτικής Εκπαίδευσης Νομαρχίας Πειραιά Δρ. Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας 34ο Δ.Σ. Πειραιά Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων Σχολείο και Γονείς Διάρθρωση παρουσίασης

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων]

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] 1. Είστε ικανοποιημένος/η από το Πρόγραμμα; Μ. Ο. απαντήσεων: 4,7 Ικανοποιήθηκαν σε απόλυτο

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Η πολιτική του σχολείου για βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης: Δύο περιπτώσεις προγραμμάτων σχολικής αποτελεσματικότητας και σχολικής βελτίωσης

Η πολιτική του σχολείου για βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης: Δύο περιπτώσεις προγραμμάτων σχολικής αποτελεσματικότητας και σχολικής βελτίωσης Η πολιτική του σχολείου για βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης: Δύο περιπτώσεις προγραμμάτων σχολικής αποτελεσματικότητας και σχολικής βελτίωσης Δρ Ανδρέας Κυθραιώτης, ΕΔΕ Εργαστήριο 1: «Βελτίωση

Διαβάστε περισσότερα