Το Κουρδικό Πρόβλημα, :

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Το Κουρδικό Πρόβλημα, 1984 2013:"

Transcript

1 Κείμενο Εργασίας No 33/2013 Το Κουρδικό Πρόβλημα, : Κρυφές Πτυχές και Νέες Προκλήσεις Παντελής Τουλουμάκος Πρόγραμμα Μεσανατολικών Σπουδών Απρίλιος 2013

2 Το Κουρδικό Πρόβλημα, Κρυφές Πτυχές και Νέες Προκλήσεις Παντελής Τουλουμάκος Copyright 2013 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (ΕΛΙΑΜΕΠ) Βασ. Σοφίας 49, Αθήνα Τηλ.: (+30) , Fax: (+30) , url: Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος Κείμενο Εργασίας Νο 33/2013 Το Κουρδικό Πρόβλημα, Κρυφές Πτυχές και Νέες Προκλήσεις Παντελής Τουλουμάκος Το ΕΛΙΑΜΕΠ δεν υιοθετεί ως ίδρυμα πολιτικές θέσεις. Καταβάλλει μάλιστα προσπάθεια να παρουσιάζονται στα πλαίσια των εκδηλώσεων του και στο μέτρο του δυνατού όλες οι υπάρχουσες απόψεις. Υπό το πρίσμα αυτό, οι αναλύσεις και οι γνώμες που δημοσιεύονται στις σειρές του θα πρέπει να αποδίδονται αποκλειστικά στους συγγραφείς και να μην θεωρούνται ότι αντιπροσωπεύουν απαραίτητα τις απόψεις του ιδρύματος, του διοικητικού συμβουλίου του, της διεύθυνσης ή των κατά περίπτωση και καθ οιονδήποτε τρόπο συνεργαζομένων φορέων. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΛΩΝ ΕΛΙΑΜΕΠ Ζητήστε μας να σας ενημερώσουμε! Τηλ Εδώ θα βρείτε το Δελτίο Εγγραφής 2

3 Κείμενο Εργασίας 33/2013 Σύντομο Βιογραφικό O Παντελής Τουλουμάκος είναι ιστορικός, υποψήφιος διδάκτωρ του Τμήματος Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ασχολείται με θέματα της σύγχρονης πολιτικής και κοινωνικής Ιστορίας της Τουρκίας, ενώ έχει επίσης μεταφράσει από τα Τουρκικά το βιβλίο του Şükrü Sına Gürel, Oι Τουρκο Ελληνικές σχέσεις , (εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 2008).). Περίληψη Το Κείμενο Εργασίας του κ. Παντελή Τουλουμάκου, Βοηθού Ερευνητή του ΕΛΙΑΜΕΠ, αναλύει τις διαστάσεις του Κουρδικού προβλήματος και τις συνέπειές του για την εσωτερική και εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. Πέραν της απώλειας χιλιάδων ανθρώπινων ζωών, ως συνέπεια των συγκρούσεων ανάμεσα στις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας και τους μαχητές του ΡΚΚ, το Κουρδικό πρόβλημα έχει ευρύτερες πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες. Στην παρούσα μελέτη, το Κουρδικό εξετάζεται, εξάλλου, και ως πρόβλημα στις διεθνείς σχέσεις της Τουρκίας στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην επιρροή που ασκεί το Κουρδικό στη διαμόρφωση των πολιτικών και διπλωματικών σχέσεων της Τουρκίας με το Ιράκ, το Ιράν και τη Συρία. Λέξεις Κλειδιά Τουρκία,Turkey, ΡΚΚ, Κουρδικό πρόβλημα, Kurdish Issue,Ιράκ, Iraq, Ιράν, Iran, Συρία, Syria, Μέση Ανατολή, Middle East 3

4 Το Κουρδικό Πρόβλημα, Κρυφές Πτυχές και Νέες Προκλήσεις Παντελής Τουλουμάκος Το Κουρδικό Πρόβλημα, Κρυφές Πτυχές και Νέες Προκλήσεις Το Κουρδικό αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της Τουρκίας, και όχι μόνο για τους προφανείς λόγους. Εκτός από τις χιλιάδες ανθρώπινες απώλειες και από τις δύο πλευρές, πρόκειται για ένα ζήτημα με ευρύτερες πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις υπάρχουν, εξάλλου, προεκτάσεις του που επηρεάζουν άμεσα ακόμα και τις διεθνείς σχέσεις της Τουρκίας. Στην παρούσα μελέτη καταβάλλεται προσπάθεια να σκιαγραφηθούν οι πτυχές αυτές και να καταδειχθεί ο τρόπος με τον οποίον αλληλεπιδρούν, δημιουργώντας σημαντικούς προβληματισμούς στην Άγκυρα. Στο πλαίσιο αυτό, επιχειρείται μία σύντομη επισκόπηση της περιόδου , από την έναρξη του ένοπλου αγώνα του ΡΚΚ, δηλαδή, μέχρι την άνοδο στην εξουσία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (Adalet ve Kalkınma Partisi AKP στο εξής). Κατά την περίοδο αυτήν κυοφορήθηκαν κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που επρόκειτο να εξελιχθούν σε μείζονος σημασίας πτυχές του Κουρδικού. Η δεύτερη ενότητα εξετάζει την εξέλιξη του Κουρδικού υπό τις κυβερνήσεις του ΑΚΡ (2002 σήμερα). Έμφαση δίνεται στις επιμέρους όψεις του Κουρδικού, και κυρίως στην πολιτική και κοινωνική κατάσταση των κουρδικών πληθυσμών. Το Κουρδικό εξετάζεται επίσης ως εσωτερικό πρόβλημα, αλλά και ως πρόβλημα της Τουρκίας στις διεθνείς της σχέσεις. Στην πρώτη περίπτωση, η εστίαση γίνεται σε επιμέρους συνέπειες της μακροχρόνιας σύγκρουσης των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας εναντίον του ΡΚΚ οι συνέπειες αυτές, αν και όχι πάντοτε πολύ γνωστές, επηρεάζουν ως κάποιο ποσοστό τις εξελίξεις αναφορικά με το Κουρδικό, περιπλέκοντας περαιτέρω το πρόβλημα. Στη δεύτερη περίπτωση, εξετάζονται τα προβλήματα που δημιουργεί το Κουρδικό στις σχέσεις της Τουρκίας με το Ιράκ, το Ιράν και τη Συρία. Όπως γίνεται εύκολα κατανοητό, το εν λόγω ζήτημα είναι πολύ μεγάλο και πολυσύνθετο, για να καλυφθεί πλήρως από τον περιορισμένο αριθμό των σελίδων της παρούσας μελέτης εδώ θα γίνουν μερικές βασικές επισημάνσεις. Για τον ίδιο λόγο, εξάλλου, δεν πρόκειται να γίνει αναφορά σε θέματα περιφερειακής ασφάλειας σχετικά με το Κουρδικό λόγω της ιδιαίτερης φύσης τους, η ανάλυση των θεμάτων αυτών κρίνεται σκόπιμο να αποτελέσει αντικείμενο ξεχωριστής μελέτης, στο μέλλον. Ι. Η περίοδος : Από την έναρξη του ένοπλου αγώνα του ΡΚΚ, μέχρι την άνοδο στην εξουσία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης Το 1984, ως αντίδραση στην καταπίεση των τουρκικών αρχών εις βάρος των κουρδικών πληθυσμών, ξεκίνησε η ένοπλη δράση του ΡΚΚ. Το τουρκικό κράτος απάντησε επίσης με την ανάληψη ένοπλων δραστηριοτήτων αυτές, ωστόσο, δεν περιορίζονταν μόνο στο επίπεδο των επίσημων σωμάτων ασφαλείας. Τουναντίον, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις πλαισιώθηκαν από φορείς των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, όπως η JİTEM (Jandarma İstihbarat ve Terörle Mücadele Υπηρεσία Πληροφοριών και Καταπολέμησης της Τρομοκρατίας, της Χωροφυλακής) και η Özel Tim (Ειδική Ομάδα). Και οι δύο αυτές ομάδες είχαν ιδρυθεί με σκοπό την καταπολέμηση του PKK και των υποστηρικτών της, χρησιμοποιώντας τόσο νόμιμα, όσο και παράνομα μέσα. Σύντομα, στον συνασπισμό αυτών των δυνάμεων κατά του ΡΚΚ προστέθηκε και η κουρδική Χεσμπολάχ. Χωρίς να έχει καμμία σχέση με την ομώνυμη αραβική οργάνωση και με την υπόγεια οικονομική και υλική υποστήριξη από φορείς του τουρκικού κράτους η Χεσμπολάχ 4

5 Κείμενο Εργασίας 33/2013 δολοφονούσε ακτιβιστές του ΡΚΚ αλλά και κούρδους διανοουμένους 1. Για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του ΡΚΚ, εξάλλου, οι περιοχές της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Μικράς Ασίας τέθηκαν, από το 1987, υπό Καθεστώς Περιφερειακής Διακυβέρνησης Έκτακτης Ανάγκης (Olağanüstü Hal Bölge Valiliği). Με τον τρόπο αυτόν, οι περιοχές αυτές θα αποκόπτονταν από το διοικητικό καθεστώς της υπόλοιπης Τουρκίας μέχρι και το 2002, οπότε και άρθηκε οριστικά το καθεστώς αυτό. Στο πλαίσιο αυτό εισήχθη και ο θεσμός των Φρουρών των Χωριών (Köy Koruyucuları). Οι Φρουροί ήταν παραστρατιωτικές ομάδες, που μάχονταν εναντίον του ΡΚΚ υπό τις διαταγές της Χωροφυλακής 2. Καθ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, οι επιθέσεις του ΡΚΚ προκαλούσαν αντίποινα, σε βαθμό, μάλιστα, που καθίστατο δύσκολο να διακριθεί ποιος ήταν υπεύθυνος για κάθε φρικαλεότητα 3. Τα περιστατικά βίας κλιμακώθηκαν ιδιαίτερα κατά την περίοδο της κυβέρνησης συνασπισμού του Κόμματος του Ορθού Δρόμου (Doğru Yol Partisi) της Tansu Çiller, με το Κόμμα των Σοσιαλδημοκρατών (Sosyaldemokrat Halkçı Parti) του Erdal İnönü. Την περίοδο αυτήν, περισσότερα από χωριά στη νοτιοανατολική Τουρκία καταστράφηκαν, και οι κάτοικοί τους εκδιώχθηκαν είτε από τις δυνάμεις ασφαλείας, είτε σε μικρότερο βαθμό από τους Κούρδους αντάρτες. Περίπου Κούρδοι εγκατέλειψαν τις εστίες τους, ενώ πολλές αγροτικές οικονομίες καταστράφηκαν. Στο τέλος της δεκαετίας του 1990, τουλάχιστον άντρες και γυναίκες είχαν σκοτωθεί. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν κούρδοι μαχητές πολλές χιλιάδες ήταν μέλη των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων συχνά κουρδικής καταγωγής και αρκετές χιλιάδες άμαχου πληθυσμού 4. Το Φεβρουάριο του 1999, ο ηγέτης του ΡΚΚ, Abdullah Öcalan, συνελήφθη στην Κένυα από πράκτορες της ΜİΤ πιθανότατα με τη συνεργασία των αμερικανικών και ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών και μεταφέρθηκε στην Τουρκία. Η σύλληψη αυτή υπήρξε βασικός παράγων για την αύξηση της δημοτικότητας, τόσο του κυβερνώντος Κόμματος της Δημοκρατικής Αριστεράς (Demokratik Sol Parti ΚΔΑ στο εξής) υπό τον Πρωθυπουργό Ecevit, όσο και του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (Milliyetçi Hareket Partisi ΚΕΔ στο εξής), του Alparslan Türkeş, που ανέκαθεν τασσόταν υπέρ μιας σκληρής αντικουρδικής γραμμής. Στις εκλογές του Απριλίου του 1999, το ΚΔΑ θα αναδεικνυόταν πρώτο, και το ΚΕΔ δεύτερο από κοινού με το Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας (Anavatan Partisi), σχημάτισαν κυβέρνηση συνασπισμού. Η κατάσταση στις κουρδόφωνες περιοχές βελτιώθηκε ως κάποιο βαθμό, ως συνέπεια της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας. Το 1999, η Τουρκία έγινε δεκτή ως υποψήφια προς ένταξη χώρα στην ΕΕ την ίδια περίοδο, η τουρκική κυβέρνηση προχώρησε σε σειρά μεταρρυθμίσεων, προκειμένου να εκπληρώσει τα κριτήρια της Κοπεγχάγης. Μεταξύ αυτών, ήταν και η άρση κάποιων απαγορεύσεων που αφορούσαν στην εκπαίδευση και στη μετάδοση κουρδόφωνων ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών, καθώς και η απόφαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, να άρει το Καθεστώς Περιφερειακής Διακυβέρνησης Έκτακτης Ανάγκης 5. 1 Kerem Öktem, Angry Nation. Turkey Since 1989, Zed Books, London New York, 2011, σελ ό.π., σελ Regular Report on Turkey s Progress Towards Accession, σελ Öktem, Angry Nation, σελ ό.π., σελ Γι αυτό, βλ. Commission of the European Communities, 2002 Regular Report on Turkey s Progress Towards Accession, Brussels, 9/10/2002 5

6 Το Κουρδικό Πρόβλημα, Κρυφές Πτυχές και Νέες Προκλήσεις Παντελής Τουλουμάκος ΙΙ. Η περίοδος : Το Κουρδικό υπό τις κυβερνήσεις του ΑΚΡ Οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες που ξεκίνησαν πριν το 2002, εξακολούθησαν και από τις διάδοχες κυβερνήσεις του AKP. Μέχρι τον Ιούλιο του 2003, η κυβέρνηση Erdoğan πέρασε 4 μείζονα μεταρρυθμιστικά πακέτα επιπρόσθετα προς τα δύο, που είχε περάσει η προηγούμενη κυβέρνηση στα οποία περιλαμβάνονταν ευρείες μεταρρυθμίσεις. Μεταξύ των νέων μέτρων, ήταν και η άρση κάποιων απαγορεύσεων που αφορούσαν στην εκπαίδευση, αλλά και στη μετάδοση κουρδόφωνων ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών 6. Ακόμα και μετά την άρση του Καθεστώτος Περιφερειακής Διακυβέρνησης Έκτακτης Ανάγκης, ωστόσο, η βία στις κουρδόφωνες περιοχές δεν σταμάτησε εντελώς ένοπλες συγκρούσεις εξακολούθησαν να λαμβάνουν χώρα, μολονότι περιορίζονταν σε μεγάλο βαθμό στις αγροτικές περιοχές. Η κατάσταση αυτή επρόκειτο να αλλάξει, με αφορμή το επεισόδιο που συνέβη στο Şemdinli, το Νοέμβριο του Μία ομάδα τριών ατόμων επιχείρησε βομβιστική επίθεση εις βάρος βιβλιοπωλείου, που ανήκε σε πρώην στέλεχος του ΡΚΚ. Η επίθεση είχε σχεδιασθεί για να μοιάζει με χτύπημα του ΡΚΚ παρ όλ αυτά, οι δράστες συνελήφθησαν από το πλήθος και παραδόθηκαν στην αστυνομία. Οι δύο εξ αυτών ήταν αξιωματικοί του στρατού, και ο ένας, πληροφοριοδότης του ΡΚΚ. Η υπόθεση παραπέμφθηκε σε στρατιωτικό δικαστήριο, όπου οι κατηγορίες αποσύρθηκαν. Αξίζει να σημειωθεί, εξάλλου, ότι στην υπόθεση είχε αναμειχθεί υπέρ ενός εκ των δύο κατηγορουμένων, ο μετέπειτα Α/ΓΕΕΘΑ, Στρατηγός Yaşar Büyükanıt. Λίγους μήνες αργότερα, το Μάρτιο του 2006, ο θάνατος, σε μάχη, 14 μαχητών του ΡΚΚ, αναζωπύρωσε την ένταση, προκαλώντας έναν νέο, πολύ ισχυρό κύκλο βίας. Οι διαδηλώσεις εξαπλώθηκαν σε ολόκληρη τη χώρα τις επόμενες ημέρες, οι δυνάμεις ασφαλείας σκότωσαν τουλάχιστον 14 διαδηλωτές, κυρίως στο Diyarbakır. Τουλάχιστον 400 άτομα τραυματίσθηκαν στο Diyarbakır και 500 συνελήφθησαν και ανακρίθηκαν. Ως συνέπεια των γεγονότων αυτών, η κυβέρνηση Erdoğan άλλαξε γραμμή στο Κουρδικό, υιοθετώντας πολύ πιο σκληρή γραμμή. Ενδεικτική της αλλαγής στάσης της κυβέρνησης, είναι η τροποποίηση που εισήγαγε στον αντιτρομοκρατικό νόμο, η οποία πρακτικά ακύρωνε πολλές από τις φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις του Ποινικού Κώδικα. Μεταξύ άλλων, η τροπολογία επέτρεπε κατά παράβαση των διεθνών κανόνων αλλά και του τουρκικού Συντάγματος την άσκηση δίωξης σε παιδιά ηλικίας χρόνων ως ενήλικες, αν οι κατηγορίες περιελάμβαναν αδικήματα τρομοκρατίας π.χ. να πετούν πέτρες. Στα επόμενα δύο χρόνια, σχεδόν παιδιά διώχθηκαν βάσει του Αντιτρομοκρατικού Νόμου, και γύρω στο 10% από αυτά καταδικάσθηκε. Σε όλες, σχεδόν, τις περιπτώσεις, το αδίκημά τους ήταν ότι πετούσαν πέτρες και σε μικρότερο βαθμό, βόμβες μολότοφ εναντίον των σωμάτων ασφαλείας. Μόνο μετά την αναθεώρηση του Νόμου, το 2010, τα περισσότερα παιδιά αποφυλακίσθηκαν. Συγχρόνως, ασκήθηκαν διώξεις σε δεκάδες αξιωματούχους και μέλη του φιλοκουρδικού Κόμματος της Δημοκρατικής Κοινωνίας (Demokratik Toplum Partisi DTP στο εξής), με κατηγορίες περί τρομοκρατίας 7. 6 Öktem, Angry Nation, σελ ό.π., σελ

7 Κείμενο Εργασίας 33/2013 ΙΙΙ. Όψεις του Κουρδικού προβλήματος Ο προβληματικές σχέσεις ανάμεσα στους κουρδικούς πληθυσμούς και το τουρκικό κράτος αντανακλώνται και σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Παρά τις εξαγγελίες, αλλά και τις κατά καιρούς προσπάθειες των κυβερνήσεων του ΑΚΡ για βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα στους κουρδόφωνους πληθυσμούς και το τουρκικό κράτος, σημαντικά προβλήματα παρατηρούνται ακόμα και σήμερα αυτά σχετίζονται κυρίως με την ελευθερία του λόγου, τις δραστηριότητες των φιλοκουρδικών πολιτικών κομμάτων, και τις εκπαιδευτικές δομές των κουρδικών πληθυσμών. Αντιθέτως, βαθμιαία βελτίωση παρατηρείται στον τομέα των κουρδόφωνων ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών. Α. Προβλήματα στην ελευθερία του λόγου Οι δημόσιες αναφορές στο Κουρδικό ζήτημα συχνά επιφέρουν ποινικές διώξεις και ποινές φυλάκισης. Κατά την περίοδο από τον Οκτώβριο του 2003 μέχρι τον Αύγουστο του 2004, 98 δικαστικές υποθέσεις και ανακρίσεις ξεκίνησαν εις βάρος του τουρκικού Συνδέσμου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων 58 ήταν εκκρεμείς στα τέλη του έτους αυτού. Πολλές διώξεις ασκήθηκαν, εξάλλου, βάσει του Άρθρου 301 του τουρκικού Ποινικού Κώδικα περί προσβολής της Τουρκίας, της τουρκικής εθνικότητας, ή των τουρκικών κυβερνητικών θεσμών. Με βάση το εν λόγω άρθρο, ασκήθηκε δίωξη τον Αύγουστο του 2005 στο γνωστό τούρκο συγγραφέα, και κάτοχο του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας, Orhan Pamuk, για δηλώσεις που είχε κάνει σε ελβετική εφημερίδα αναφορικά με το Κουρδικό 8 διώξεις ασκήθηκαν, επίσης, εις βάρος των Hrant Dink, Emin Karaca, και Ragip Zarakolu 9. Πολλές διώξεις εις βάρος ατόμων που είχαν εκφράσει τις απόψεις τους για το Κουρδικό ζήτημα ασκήθηκαν και το 2007 και σε αυτήν την περίπτωση, το Άρθρο 301 υπήρξε η κύρια βάση για την άσκηση των διώξεων αυτών 10. Εκτός αυτού, και τα Άρθρα 215, 216 και 217 του τουρκικού Ποινικού Κώδικα που θεωρούν ως αδίκημα τις επιθέσεις ενάντια στη δημόσια τάξη καθώς και ο Αντιτρομοκρατικός Νόμος, χρησιμοποιήθηκαν για την άσκηση διώξεων εις βάρος όσων εξέφραζαν μη βίαιες απόψεις για το Κουρδικό ζήτημα 11. Πιθανότατα στο πλαίσιο του Κουρδικού ανοίγματος της κυβέρνησης Erdoğan, οι διατάξεις του Αντιτρομοκρατικού Νόμου ακυρώθηκαν από το Συνταγματικό Δικαστήριο ωστόσο, διώξεις βάσει του Άρθρου 301 εξακολούθησαν να ασκούνται 12. Πιέσεις εις βάρος εφημερίδων που ασχολούνταν με το Κουρδικό ζήτημα, ή εκδίδονταν στα Κουρδικά, επίσης έχουν επισημανθεί. Κατά τη διάρκεια του 2010, η έκδοση της εφημερίδας Azadiya Welat, στο Diyarbakır, απαγορεύθηκε επανειλημμένα, ενώ οι δημοσιογράφοι της καταδικάσθηκαν σε φυλάκιση, με κατηγορίες περί προπαγάνδισης της τρομοκρατίας 13. Ποινές φυλάκισης εις βάρος δημοσιογράφων που ασχολούνταν με το Κουρδικό με αντίστοιχες κατηγορίες περί προπαγάνδισης της τρομοκρατίας επιβλήθηκαν το και το 2012 σε 8 O Pamuk είχε αναφέρει στη συνέντευξη αυτήν ότι Κούρδοι και ένα εκατομμύριο Αρμένιοι έχουν σκοτωθεί σε αυτά τα εδάφη (ενν.: στην Τουρκία) και κανείς δεν τολμά να μιλήσει γι αυτό Cengiz Günay, Flags Against Fears and Uncertainties, Turkish Policy Quarterly, Winter 2006, σελ Commission of the European Communities, Turkey 2005 Progress Report, σελ Commission of the European Communities, Turkey 2007 Progress Report, σελ Commission of the European Communities, Turkey 2008 Progress Report, σελ Commission of the European Communities, Turkey 2009 Progress Report, σελ European Commission, Turkey 2010 Progress Report, σελ European Commission, Turkey 2011Progress Report, σελ. 25 7

8 Το Κουρδικό Πρόβλημα, Κρυφές Πτυχές και Νέες Προκλήσεις Παντελής Τουλουμάκος αυτούς πρέπει να προστεθούν, επίσης, ακαδημαϊκοί αλλά και συγγραφείς. Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι το 2012 περισσότεροι από φοιτητές βρίσκονταν υπό κράτηση, αντιμετωπίζοντας κατηγορίες περί τρομοκρατίας 15. Ως συνέπεια κυρίως του Αντιτρομοκρατικού Νόμου, τα δικαιώματα του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι των κουρδικών πληθυσμών επίσης υπέστησαν σοβαρές καταπατήσεις. Το 2005, ανεστάλη η λειτουργία του κουρδικού Συνδέσμου Δημοκρατίας, Πολιτισμού και Αλληλεγγύης στο Diyarbakır αρκετά κουρδικά ιδρύματα, εξάλλου, δεν μπόρεσαν να κάνουν χρήση ευρωπαϊκών επιχορηγήσεων, με το αιτιολογικό ότι η ερευνητική πρόταση που είχαν υποβάλει, ήταν πέραν του καταστατικού τους 16. Τον Απρίλιο του 2006, επίσης, ανεστάλη η λειτουργία ενός κουρδικού συνδέσμου από το Δικαστήριο του Diyarbakır, επειδή στο καταστατικό του προβλεπόταν η ίδρυση κουρδικού αρχείου, μουσείου, και βιβλιοθήκης, καθώς επίσης, και επειδή οι δραστηριότητες του επρόκειτο να διεξάγονται στα Κουρδικά 17. Ανάλογες κρατικές παρεμβάσεις σε κουρδικούς και όχι μόνο συνδέσμους και ιδρύματα καταγράφονται και στην έκθεση προόδου της ΕΕ για την Τουρκία, του Β. Διώξεις σε βάρος φιλοκουρδικών πολιτικών κομμάτων και κούρδων πολιτικών Καθ όλη τη διάρκεια των κυβερνήσεων του ΑΚΡ, διαπιστώνονται διώξεις σε βάρος κούρδων πολιτικών αξιωματούχων, αλλά και φιλοκουρδικών πολιτικών κομμάτων. Το 2003, το τουρκικό κράτος απαγόρευσε τη λειτουργία του φιλοκουρδικού Κόμματος HADEP (Halkın Demokrasi Partisi Κόμμα της Δημοκρατίας του Λαού), γεγονός για το οποίο καταδικάσθηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το Παράλληλα, το 2009 ξεκίνησε η εκδίκαση της υπόθεσης για το κλείσιμο του DTP η κύρια κατηγορία εις βάρος του Κόμματος, είναι ότι είχε αναμειχθεί σε δραστηριότητες ενάντια στην ενότητα και την ακεραιότητα της Τουρκίας. Τελικά, το δικαστήριο αποφάσισε την αναστολή της λειτουργίας του DTP, το 2010 οι πρώην βουλευτές του Κόμματος ενσωματώθηκαν στο BDP (Barış ve Demokrasi Partisi Κόμμα Ειρήνης και Δημοκρατίας), συγκροτώντας νέα κοινοβουλευτική ομάδα 20. Οι συλλήψεις κούρδων πολιτικών με την κατηγορία της συνεργασίας με τρομοκρατικές ομάδες, επισημαίνονται και σε άλλες περιπτώσεις. Το 2009, μερικές εκατοντάδες κούρδοι πολιτικοί μέλη του DTP, συνελήφθησαν κατηγορούμενοι για συνεργασία με το KCK (Koma Civakên Kurdistan Ένωση Κοινοτήτων του Κουρδιστάν) 21. Ένα χρόνο αργότερα, κούρδοι πολιτικοί συμπεριλαμβανομένων και εκλεγμένων δημάρχων του BDP επίσης συνελήφθησαν, στο πλαίσιο επιχειρήσεων ενάντια στο KCK PKK 22. Οι διώξεις εις βάρος κούρδων αξιωματούχων της τοπικής αυτοδιοίκησης, εξακολούθησαν και το 2012 σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία, 31 δήμαρχοι και 226 αξιωματούχοι της τοπικής αυτοδιοίκησης βρίσκονταν υπό κράτηση, κατηγορούμενοι για συνεργασία με το KCK 23. Παράλληλα, μία άλλη βασική αιτία των ασκούμενων διώξεων εις βάρος κούρδων πολιτικών και κομματικών αξιωματούχων, ήταν η απαγόρευση της χρήσης άλλης γλώσσας, πέραν των 15 European Commission, Turkey 2012 Progress Report, σελ Turkey 2005 Progress Report, σελ Commission of the European Communities, Turkey 2006 Progress Report, σελ Turkey 2012 Progress Report, σελ Turkey 2011Progress Report, σελ Turkey 2010 Progress Report, σελ Turkey 2009 Progress Report, σελ Turkey 2010 Progress Report, σελ Turkey 2012 Progress Report, σελ. 34 8

9 Κείμενο Εργασίας 33/2013 Τουρκικών, στην πολιτική ζωή της Τουρκίας. Το 2005, για παράδειγμα, ο Αντιπρόεδρος του DEHAP (Demokratik Halk Partisi Δημοκρατικό Λαϊκό Κόμμα), Reşit Yardımcı, καταδικάσθηκε σε 6 μήνες φυλάκιση, γιατί απηύθυνε χαιρετισμό στα Κουρδικά, σε συνέδριο του DEHAP. Παράλληλα, το Μάιο του ίδιου χρόνου, ξεκίνησε η δίκη εις βάρος του Προέδρου του HAK PAR (Hak ve Özgürlük Partisi Κόμμα των Δικαιωμάτων και της Ελευθερίας), Abdülmelik Fırat, που κατηγορούνταν ότι διάβασε αποσπάσματα στα Κουρδικά, κατά τη διάρκεια μιας κομματικής συνέλευσης, τον Ιανουάριο του Για ανάλογη αιτία, άλλωστε, αρκετά στελέχη του HAK PAR καταδικάσθηκαν το 2007, από τουρκικά δικαστήρια 25, ενώ συγχρόνως έλαβαν χώρα ανακρίσεις και δικαστικές έρευνες εις βάρος στελεχών του BDP. Αξίζει, σε κάθε περίπτωση, πάντως, να σημειωθεί η καταδίκη εις βάρος 53 Δημάρχων του DTP, τον Απρίλιο του Οι Δήμαρχοι είχαν στείλει επιστολή στο Δανό Πρωθυπουργό, ζητώντας να μην κλείσει το κουρδικό κανάλι Roj, που εκπέμπει από τη Δανία. Το Δικαστήριο επιδίκασε ποινή 2 μηνών και 15 ημερών στους Δημάρχους, μη εφέσιμη, που ωστόσο, μετατράπηκε σε πρόστιμο 26. Γ. Ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές στα Κουρδικά Τον Ιούνιο του 2004, για πρώτη φορά άρχισαν να μεταδίδονται εκπομπές και σε άλλες γλώσσες εκτός της τουρκικής από το κρατικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο TRT παράλληλα, ένας νέος νόμος, που ψηφίσθηκε τον Ιανουάριο του 2004, επέτρεπε σε ιδιωτικούς ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς να έχουν εκπομπές και σε άλλες γλώσσες, πέραν των Τουρκικών. Ο χρόνος εκπομπής στις γλώσσες αυτές δεν μπορούσε να ξεπερνά τα 45 λεπτά την ημέρα στις τηλεοράσεις και τις 5 ώρες την εβδομάδα στα ραδιόφωνα παρ όλ αυτά, ήταν ένα σημαντικό βήμα προόδου 27. Οι μεταρρυθμίσεις στο ραδιοτηλεοπτικό πεδίο σημείωσαν περαιτέρω πρόοδο. Τον Ιανουάριο του 2009, ξεκίνησε τη λειτουργία του το κρατικό Κανάλι TRT 6, που εξέπεμπε στα Κουρδικά σε 24ωρη βάση αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι κατά τα εγκαίνια του σταθμού, ο Πρωθυπουργός είπε μερικές λέξεις στα Κουρδικά 28. Το Νοέμβριο του 2010, ο Κανονισμός του τουρκικού Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου τροποποιήθηκε, ώστε να αρθούν όλοι οι περιορισμοί που προηγουμένως ίσχυαν για τις ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές δημόσιων και ιδιωτικών σταθμών εντός της Τουρκίας. Παράλληλα, δόθηκε άδεια σε 14 ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς να εκπέμψουν στα Κουρδικά και στα Αραβικά 29. Δ. Εκπαίδευση Η ίδια πρόοδος, ωστόσο, δεν παρατηρήθηκε σε άλλους τομείς με ιδιαίτερη σημασία για τους κουρδικούς πληθυσμούς όπως αυτός της εκπαίδευσης. Το Δεκέμβριο του 2003, για πρώτη φορά επιτράπηκε η διδασκαλία της κουρδικής γλώσσας στην ιδιωτική εκπαίδευση παράλληλα, ιδρύθηκαν 6 ιδιωτικά σχολεία στο Van, στο Batman και στη Şanlıurfa τον Απρίλιο του 2004, στο Diyarbakır και στα Άδανα τον Αύγουστο του 2004, και στην Κωνσταντινούπολη, τον Οκτώβριο του Παρ όλ αυτά, μέχρι τον Αύγουστο του 2005 όλα τα προαναφερθέντα σχολεία είχαν 24 Turkey 2005 Progress Report, σελ Turkey 2007 Progress Report, σελ Turkey 2008 Progress Report, σελ Regular Report on Turkey s Progress Towards Accession, σελ Turkey 2009 Progress Report, σελ Turkey 2010 Progress Report, σελ Regular Report on Turkey s Progress Towards Accession, σελ. 49 9

10 Το Κουρδικό Πρόβλημα, Κρυφές Πτυχές και Νέες Προκλήσεις Παντελής Τουλουμάκος κλείσει οι βασικοί λόγοι για την εξέλιξη αυτήν ήταν η έλλειψη οικονομικών πόρων αλλά και οι περιορισμοί που έθετε το τουρκικό κράτος σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα διδασκαλίας, το διορισμό δασκάλων, το ωρολόγιο πρόγραμμα και τους μαθητές 31. Ως εκ τούτου, σχεδόν όλες οι εκθέσεις προόδου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, της περιόδου , επισημαίνουν ότι δεν υφίσταται η δυνατότητα εκμάθησης της κουρδικής γλώσσας σε δημόσιο ή ιδιωτικό σχολείο 32. Ωστόσο, τον Ιούνιο του 2012, το τουρκικό Υπουργείο Παιδείας εισήγαγε ένα νέο νόμο για τα σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης μεταξύ άλλων, ο νόμος προβλέπει την προσθήκη μιας τάξης ζωντανών γλωσσών, όπως τα Κουρδικά, αν τουλάχιστον 10 μαθητές υποβάλουν σχετικό αίτημα 33. Μικρή πρόοδος παρατηρήθηκε στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τον Απρίλιο του 2010, στο Πανεπιστήμιο του Mardin ιδρύθηκε ένα Τμήμα Κουρδικής Γλώσσας και Πολιτισμού 34 ένα χρόνο αργότερα, ένα Τμήμα Κουρδικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας ιδρύθηκε στο Πανεπιστήμιο Alparslan, στο Muş 35. Εξάλλου, το 2012, το Ανώτατο Εκπαιδευτικό Συμβούλιο ενέκρινε την πρόταση του Πανεπιστημίου του Tunceli για ίδρυση Τμήματος κουρδικής γλώσσας, διάρκειας 4 χρόνων 36. IV. To Κουρδικό ως εσωτερικό πρόβλημα της Τουρκίας Το Κουρδικό αποτελεί αναμφισβήτητα ένα από τα σημαντικότερα εσωτερικά προβλήματα της Τουρκίας οι συγκρούσεις ανάμεσα στους αντάρτες του ΡΚΚ και τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας έχουν κοστίσει χιλιάδες ανθρώπινες ζωές και σημαντικές απώλειες και για τις δύο πλευρές. Ο Öktem υπολόγιζε όπως έχει ήδη αναφερθεί ότι στα τέλη της δεκαετίας του 1990, άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους εξαιτίας των συγκρούσεων αυτών. Άλλοι αναλυτές εκτιμούν τον αριθμό των ανθρώπινων απωλειών, από το 1984 ως τους τελευταίους μήνες του 2012, σε άτομα. Η οικονομική διάσταση του Κουρδικού είναι επίσης ενδεικτική για τα προβλήματα που αυτό δημιουργεί στις τουρκικές πολιτικές και κοινωνικές δομές. Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών, μέχρι το Σεπτέμβριο του 2012, το Κουρδικό έχει κοστίσει δισεκατομμύρια δολλάρια στην τουρκική οικονομία 37. Κατά τη διάρκεια της κλιμάκωσης των συγκρούσεων, την περίοδο , περισσότερα από χωριά στις κουρδόφωνες περιοχές καταστράφηκαν, και οι κάτοικοί τους εκδιώχθηκαν είτε από τις δυνάμεις ασφαλείας, είτε σε μικρότερο βαθμό από τους κούρδους αντάρτες. Περίπου Κούρδοι εγκατέλειψαν τις εστίες τους, ενώ οι αγροτικές οικονομίες που βασίζονταν στην αγροτική παραγωγή, καταστράφηκαν. Οι πρόσφυγες χωρικοί ενίοτε εγκαθίσταντο σε ασφαλή χωριά ή στρατόπεδα, ή, συνηθέστερα, κατέληγαν σε μεγάλες πόλεις 38. Όπως γίνεται εύκολα κατανοητό, εκτός του αυξημένου οικονομικού κόστους 31 Turkey 2005 Progress Report, σελ Turkey 2006 Progress Report, σελ. 21 Turkey 2007 Progress Report, σελ. 22 Turkey 2008 Progress Report, σελ. 26 Turkey 2009 Progress Report, σελ. 29 Turkey 2010 Progress Report, σελ Turkey 2012 Progress Report, σελ Turkey 2010 Progress Report, σελ Turkey 2011 Progress Report, σελ Turkey 2012 Progress Report, σελ Για τις εκτιμήσεις αυτές, καθώς και για τις εκτιμήσεις σχετικά με τον αριθμό των θυμάτων από τις συγκρούσεις ανάμεσα στο ΡΚΚ και τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας, βλ. Öktem, Angry Nation, σελ. 91, καθώς και Turkey: The PKK and a Kurdish Settlement, International Crisis Group, Europe Report, No 219 (11/9/2012), σελ Öktem, ό.π. Erik J. Ζürcher, Σύγχρονη Ιστορία της Τουρκίας, (μτφ. Βαγγέλης Κεχριώτης), εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2004, σελ

11 Κείμενο Εργασίας 33/2013 τους, οι μακροχρόνιες και παρατεταμένες συγκρούσεις υπονομεύουν πολλές υγιείς οικονομικές δραστηριότητες ή επενδύσεις στην περιοχή αυτήν. Αυτό δε σημαίνει, ωστόσο, ότι στις κουρδόφωνες περιοχές δεν έχουν αναπτυχθεί σημαντικές οικονομικές δραστηριότητες αν και παρασιτικής μορφής. Πιθανόν εδώ να εντοπίζεται ένας από τους βασικούς αν και όχι ιδιαιτέρως εμφανείς παράγοντες που αντιτίθενται σε μία οριστική επίλυση του Κουρδικού προβλήματος. Η μακροχρόνια συμπλοκή του ΡΚΚ με τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας δημιούργησε ένα ιδιότυπο καθεστώς στις περιοχές αυτές, με ιδιαίτερες πολιτικές και οικονομικές ισορροπίες. Οι εξοπλισμοί και των δύο πλευρών αποτελούν ένα ενδεικτικό παράδειγμα ως προς αυτό. Εκτός των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας οι επιχειρησιακές ανάγκες των οποίων κοστίζουν ούτως ή άλλως αρκετά εκατομμύρια δολλάρια και οι επιχειρησιακές ανάγκες των ανταρτών του ΡΚΚ τροφοδοτούν με πολλά χρήματα τις βιομηχανίες όπλων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο ετήσιος προϋπολογισμός του ΡΚΚ, μόνο από την κουρδική διασπορά σε χώρες εκτός της Τουρκίας, ανέρχεται σε εκατομμύρια δολλάρια 39. Το εμπόριο ναρκωτικών και η λαθρομετανάστευση επίσης αποτελούν δύο δραστηριότητες με παρουσία στις κουρδόφωνες περιοχές, καθώς και σημαντική πηγή παράνομου πλουτισμού. Η Τουρκία αποτελεί μείζον διαμετακομιστικό κέντρο για το διεθνές εμπόριο ναρκωτικών σύμφωνα με αμερικανούς αναλυτές, η Τουρκία βρίσκεται στη διαδρομή τριών σημαντικών δρομολογίων, τα οποία ακολουθεί το εμπόριο ηρωίνης: στο δρομολόγιο μέσω Βαλκανίων, στο δρομολόγιο μέσω Μαύρης Θάλασσας, και στο δρομολόγιο μέσω της Ανατολικής Μεσογείου. Η ηρωίνη εισάγεται, εξάλλου, από το Αφγανιστάν ενίοτε μέσω του Πακιστάν στο Ιράν, και από εκεί στην Τουρκία. Σύμφωνα με τους ίδιους αναλυτές, πολλά μείζονος σημασίας στελέχη του εμπορίου ηρωίνης εντός της Τουρκίας είναι κουρδικής ή ιρακινής καταγωγής οι άνθρωποι αυτοί, καθώς και οι οικογένειές τους, εμπλέκονται στις δραστηριότητες αυτές επί χρόνια. Οι αναλυτές επισημαίνουν, επίσης, ότι οι κουρδικοί πληθυσμοί εντός της Τουρκίας ζουν γενικά στις περιοχές, απ όπου τα ναρκωτικά εισέρχονται εντός του τουρκικού εδάφους, από τα ανατολικά σύνορα. Τα τελευταία χρόνια, πολλοί Κούρδοι έχουν μετακινηθεί σε μεγαλύτερες πόλεις εντός της Τουρκίας, ή ακόμα και σε άλλες πόλεις της Ευρώπης κάποιοι από αυτούς σύμφωνα πάντοτε με την προαναφερθείσα ανάλυση εξακολουθούν να εμπλέκονται στο εμπόριο ναρκωτικών, από το νέο τόπο κατοικίας τους 40. Η ιδιόρρυθμη κατάσταση που επικρατεί στις κουρδόφωνες περιοχές της Τουρκίας καθιστά δύσκολο τον αποτελεσματικό έλεγχο και την εξάρθρωση του εμπορίου ναρκωτικών, παρά τη στενή συνεργασία των τουρκικών υπηρεσιών δίωξης ναρκωτικών με τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς και αμερικανικούς φορείς. Η διαπίστωση αυτή περιπλέκεται ακόμα περισσότερο, αν σκεφθούμε ότι, εκτός από Κούρδους, στο εμπόριο ναρκωτικών είναι αναμεμειγμένοι και Τούρκοι. Πρόκειται, κατ ουσία, για ένα πολυπληθές και πολύ καλά οργανωμένο δίκτυο, με υψηλά οικονομικά συμφέροντα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ενδεχόμενη επίλυση του Κουρδικού ζητήματος στο βαθμό που αυτό είναι δυνατόν θα αποτελέσει ισχυρό πλήγμα για τις δραστηριότητες αυτές. Από την άλλη πλευρά, πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η διευθέτηση του ακανθώδους αυτού ζητήματος συνδέεται με την πλήρη αποκατάσταση της τάξης στις κουρδόφωνες περιοχές επομένως, και με την καταπολέμηση του εμπορίου ναρκωτικών. Η λαθρομετανάστευση παρουσιάζει αρκετά κοινά στοιχεία με το εμπόριο ναρκωτικών, τουλάχιστον ως προς την επιρροή που ασκεί στο Κουρδικό πρόβλημα. Σύμφωνα με μελέτη δανικού ινστιτούτου του 2006, η Τουρκία αποτελεί κύριο διαμετακομιστικό σταθμό των δρομολογίων της λαθρομετανάστευσης ένα μεγάλο μέρος των λαθρομεταναστών εισέρχονται οδικά στην Τουρκία από το Ιράν, το Ιράκ και τη Συρία 41, περνώντας αναγκαστικά από τις 39 Europe Report, No 219, σελ United States Department of State, Bureau for International Narcotics and Law Enforcement Affairs, International Narcotics Control Strategy Report, Vol. I (Drug and Chemical Control), March 2012, σελ Mediterranean Transit Migration, Danish Institute for International Studies, 2006, σελ

12 Το Κουρδικό Πρόβλημα, Κρυφές Πτυχές και Νέες Προκλήσεις Παντελής Τουλουμάκος κουρδόφωνες περιοχές. Σύμφωνα με εκτίμηση τούρκου αναλυτή το 2005, το χρηματικό ποσό που καταβάλλεται στους διακινητές των λαθρομεταναστών εκτιμάται στα δολλάρια, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εκάστοτε λαθρομεταναστευτικής δραστηριότητας στα κυκλώματα παράνομης μετανάστευσης σύμφωνα πάντοτε με τον ίδιο αναλυτή συμμετέχουν και τούρκοι πολίτες, κυρίως τούρκοι πολίτες κουρδικής καταγωγής 42. Η λαθρομετανάστευση συνιστά αναμφισβήτητα μία προσοδοφόρα επιχείρηση. Ενδεικτικό της διαπίστωσης αυτής, είναι ότι μόνο την περίοδο , στην Τουρκία συνελήφθησαν συνολικά παράνομοι μετανάστες 43 σε αυτούς πρέπει να συνυπολογισθούν όσοι κατάφεραν τελικά να διαφύγουν στις χώρες προορισμού, όσοι συνελήφθησαν σε άλλες χώρες, ή και όσοι παραμένουν ασύλληπτοι στην Τουρκία. Όπως και στην περίπτωση του εμπορίου ναρκωτικών, η ιδιόρρυθμη κατάσταση που επικρατεί στις ανατολικές επαρχίες της Τουρκίας λόγω του Κουρδικού προβλήματος, έχει επιτρέψει την ανάπτυξη παράνομων οικονομικών συμφερόντων, που επωφελούνται από την κατάσταση αυτήν. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες έχουν κάθε συμφέρον από τη διαιώνιση της εν λόγω κατάστασης, περιπλέκοντας τις προσπάθειες επίλυσης του Κουρδικού. Η λαθρομετανάστευση και το εμπόριο ναρκωτικών δεν είναι, ωστόσο, οι μοναδικές περιπτώσεις, όπου το Κουρδικό σχετίζεται με παράνομες δραστηριότητες. Ενδεικτικό ως προς αυτό, είναι το δυστύχημα που συνέβη στις 5/ 11/ 1996, στην πόλη Susurluk της βορειοδυτικής Τουρκίας τρεις από τους επιβάτες του αυτοκινήτου σκοτώθηκαν και ένας τραυματίσθηκε. Ο ένας από τους νεκρούς επιβάτες ήταν ο Abdullah Çatlı, ακροδεξιός και μέλος των Γκρίζων Λύκων ο ίδιος ήταν, επίσης, στέλεχος της μαφίας εργαζόμενος και ως πληρωμένος δολοφόνος κατά τις δεκαετίες του 1970 και 1990 καθώς και έμπορος ναρκωτικών. Ο δεύτερος νεκρός επιβάτης ήταν ο Hüseyin Kocadağ, ανώτερος αξιωματικός της αστυνομίας και διευθυντής του κέντρου εκπαίδευσης της αστυνομίας στην Κωνσταντινούπολη, ενώ το τρίτο θύμα ήταν η φίλη του Çatlı, το μοντέλο Gonca Us. Ο επιζών ήταν ο Sedat Bucak, κούρδος ηγέτης της φυλής Bucak, διοικητής μιας μονάδας Φρουρών των Χωριών, και βουλευτής του Κόμματος του Ορθού Δρόμου 44. Η ενδιαφέρουσα αυτή συνύπαρξη που ως κοινό της παρονομαστή είχε την καταπολέμηση του ΡΚΚ αποδείκνυε de facto την εμπλοκή κάποιων κύκλων των τουρκικών υπηρεσιών ασφαλείας, τόσο με δραστηριότητες της τουρκικής μαφίας, όσο και με το εμπόριο ναρκωτικών. Λίγα χρόνια αργότερα, η βομβιστική επίθεση που πραγματοποιήθηκε το 2005 στο Şemdinli για την οποία έχει ήδη γίνει λόγος παραπάνω αποδείχθηκε ότι ήταν προβοκάτσια εκ μέρους κύκλων των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων. Οι ενέργειες αυτές αποδεικνύουν ότι το βαθύ κράτος στην Τουρκία ήταν διατεθειμένο να καταφύγει σε αθέμιτες και παράνομες τακτικές, προκειμένου να εξυπηρετήσει τις σκοπιμότητές του. Οι αποκαλύψεις σχετικά με το σκάνδαλο Balyoz (Βαριοπούλα) είχαν ως συνέπεια, μεταξύ άλλων, την εκκαθάριση των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων από στελέχη, ύποπτα για εμπλοκή σε αυτό. Οι συλλήψεις αυτές είναι βέβαιον ότι έδωσαν ένα αποφασιστικής σημασίας χτύπημα στο τουρκικό βαθύ κράτος δεν είναι βέβαιο, ωστόσο, ότι εξάλειψαν πλήρως τα φαινόμενα διαπλοκής αναφορικά με το Κουρδικό. Μία ακόμα επισήμανση αφορά στο ίδιο το παραστρατιωτικό σώμα των Φρουρών των Χωριών. Η σύσταση του σώματος αυτού σε μία περίοδο και σε μία περιοχή όπου οι οικονομικές συνθήκες ήταν ιδιαιτέρως δύσκολες συνιστούσε μία σημαντική ευκαιρία για αρκετούς ανθρώπους, προκειμένου να εξασφαλίσουν τα προς το ζην. Ακόμα και αν αργότερα οι οικονομικές τους απολαβές δεν ήταν τόσο ικανοποιητικές, δεν έπαυε να είναι μία επαγγελματική διέξοδος. Το 2008, ο αριθμός των Φρουρών ανήλθε σε , σύμφωνα με μελέτη του 42 Ahmet İçduygu, Transit Migration in Turkey: Trends, Patterns, and Issues, Euro Mediterranean Consortium for Applied Research on International Migration, European Policy Institute, 2005, σελ Mediterranean Transit Migration, σελ Öktem, Angry Nation, σελ

13 Κείμενο Εργασίας 33/2013 τουρκικού ιδρύματος TESEV 45, ενώ σύμφωνα με τον Öktem, ο αριθμός αυτός ανήλθε σε άτομα 46. Οι άνθρωποι αυτοί αποτελούν πιθανότατα και αυτοί μέρος του προβλήματος: σε πολλές περιπτώσεις, έχουν κατασχέσει κτηματικές εκτάσεις από πολλές εκατοντάδες χιλιάδες κούρδους υποστηρικτές του ΡΚΚ 47, γεγονός που αποτελεί σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα για την επιστροφή των κουρδικών πληθυσμών στις εστίες τους. Παράλληλα, ανακύπτει ένα άλλο ερώτημα: τι θα γίνει με τον (πολύ μεγάλο) αριθμό των παραστρατιωτικών μονάδων, εφόσον εξευρεθεί λύση στο Κουρδικό πρόβλημα; V. Το Κουρδικό ως πρόβλημα στις διεθνείς σχέσεις της Τουρκίας Για να γίνουν ευρύτερα κατανοητές οι διαστάσεις του Κουρδικού, ως προβλήματος στις διεθνείς σχέσεις της Τουρκίας, θα πρέπει να γίνει μία σύντομη αναφορά στους πολυάριθμους κουρδικούς πληθυσμούς, που διαβιούν στα εδάφη των όμορων με την Τουρκία κρατών του Ιράκ, του Ιράν και της Συρίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που είναι δημοσιευμένα στην ιστοσελίδα του World Factbook της CIA, στο Ιράκ, επί του συνολικού πληθυσμού των ατόμων, οι Κούρδοι αποτελούν το 15 20% 48 αυτό σημαίνει ότι ο συνολικός πληθυσμός των Κούρδων στο Ιράκ ανέρχεται χονδρικά μεταξύ ατόμων. Αντιστοίχως, σύμφωνα με την ίδια πηγή, στο Ιράν οι Κούρδοι υπολογίζονται στο 10% του συνολικού πληθυσμού με δεδομένο ότι ο συνολικός πληθυσμός του Ιράν ανέρχεται σε άτομα 49, οι κουρδικοί πληθυσμοί πρέπει να εκτιμηθούν περίπου στα άτομα. Όσον αφορά την περίπτωση της Συρίας, οι πληθυσμιακές εκτιμήσεις για τους Κούρδους ποικίλουν. Σύμφωνα με τα στοιχεία της CIA, οι Κούρδοι, μαζί με αρμενόφωνα και άλλα πληθυσμιακά στοιχεία αποτελούν από κοινού το 9,7% του συνολικού πληθυσμού 50 τουρκικές εκτιμήσεις, ωστόσο, ανεβάζουν το ποσοστό των κουρδικών πληθυσμών και μόνο, ακόμα και στο 10% επί του συνολικού πληθυσμού 51. Αν δεχθούμε την τουρκική εκτίμηση και με δεδομένο ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του World Factbook, ο συνολικός πληθυσμός της Συρίας ανέρχεται σε άτομα οι Κούρδοι της Συρίας πρέπει να υπολογισθούν σε άτομα, περίπου. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι τα τουρκικά αντιπολιτευτικά κινήματα εντός της Συρίας ανεβάζουν τον αριθμό των κουρδικών πληθυσμών σε άτομα. Η παρουσία πολυάριθμων κουρδικών πληθυσμών σε γειτονικές χώρες της Τουρκίας, δε σημαίνει απαραιτήτως ότι οι πληθυσμοί αυτοί διαπνέονται από μία κοινή κουρδική εθνική ταυτότητα, ούτε, πολύ περισσότερο, ότι συνεργάζονται με απώτερο σκοπό τη δημιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους, από τα εδάφη των χωρών στα οποία διαβιούν. Η γεωγραφική κατανομή των πληθυσμών αυτών, ωστόσο, δημιουργούσε ανέκαθεν ένα διπλό πρόβλημα για την Άγκυρα: αφενός το ΡΚΚ λάμβανε στήριξη από ένα μέρος των πληθυσμών αυτών ενδεχομένως, και από κάποιους από ηγετικούς κύκλους των κρατών αυτών αφετέρου, όσο παρέμενε ανεπίλυτο το Κουρδικό πρόβλημα στο εσωτερικό της Τουρκίας, η Άγκυρα ήταν και είναι εκτεθειμένη στις συνέπειες των αλλαγών, που λαμβάνουν χωρά στο διεθνές της περιβάλλον, και επηρεάζουν κατά το μάλλον ή ήττον και τους κουρδικούς πληθυσμούς εκτός της Τουρκίας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μία ενδεχόμενη ριζοσπαστική αλλαγή στο status των κουρδικών πληθυσμών εκτός 45 The first village guards, Hürriyet Daily News, 15/ 9/ Öktem, Angry Nation, σελ Europe Report, No 219, σελ Serhat Erkmen, Kurdish Movements in Syria, ORSAM Report, No 127 (August 2012), σελ. 9 13

14 Το Κουρδικό Πρόβλημα, Κρυφές Πτυχές και Νέες Προκλήσεις Παντελής Τουλουμάκος της Τουρκίας, πιθανόν να έχει απρόβλεπτες συνέπειες και για το εσωτερικό της Τουρκίας. Για να αντιμετωπίσει την κατάσταση αυτήν, ιδίως μετά τη σύλληψη και φυλάκιση του Abdullah Öcalan το 1999, η Τουρκία επεδίωξε να βελτιώσει τις σχέσεις της με τη Συρία, το Ιράν και το Ιράκ τις χώρες, δηλαδή, που κατά το παρελθόν είχαν παράσχει καταφύγιο στο ΡΚΚ. Προκειμένου να αντισταθμίσει τις ενέργειες αυτές, το ΡΚΚ ίδρυσε αδελφές οργανώσεις στα κράτη αυτά: το 2002 ίδρυσε στο Ιράκ το Κόμμα της Δημοκρατικής Λύσης του Κουρδιστάν, ενώ το 2003 ίδρυσε στη Συρία το Κόμμα της Δημοκρατικής Ένωσης (Partiya Yekîtiya Demokrat PYD) ένα χρόνο αργότερα, ίδρυσε στο Ιράν, το Κόμμα της Ελεύθερης Ζωής για το Κουρδιστάν (Partiya Jiyana Azad a Kurdistanê PJAK) 52. Οι συνέπειες του δεύτερου Πολέμου του Κόλπου στο Ιράκ, αλλά και λίγα χρόνια αργότερα οι πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις στη Συρία ως συνέπεια της Αραβικής Άνοιξης, όχι μόνο ανέτρεψαν τις τουρκικές προσπάθειες προσέγγισης με το Ιράκ και τη Συρία, αλλά έθεσαν και υπό αμφισβήτηση ακόμα και την υφιστάμενη δομή των κρατών αυτών. Η τουρκική διπλωματία ανταποκρίθηκε με αρκετά καλά αντανακλαστικά έναντι των νέων δεδομένων δεν είναι βέβαιον, ωστόσο, ότι μπορεί να επηρεάσει αποφασιστικά το σύνολο των εξελίξεων στην περιοχή. Παράλληλα, η επιδείνωση των σχέσεων Τουρκίας Ιράν δημιουργεί επιπλέον προβληματισμούς στην Άγκυρα, κυρίως λόγω της αντανάκλασης που μπορεί να έχει στο Κουρδικό ζήτημα. Ως συνέπεια της αμερικανικής στρατιωτικής επέμβασης στο Ιράκ το 2003 και της επακόλουθης ανατροπής του καθεστώτος του Saddam Hussein το 2005 συγκροτήθηκε η Περιφερειακή Διοίκηση του Κουρδιστάν, στο πλαίσιο του ομόσπονδου, πλέον, Ιράκ. Ενώπιον της νέας κατάστασης, η Τουρκία επιχείρησε την ενδυνάμωση των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων με το Ιράκ, και κυρίως με την Περιφερειακή Διοίκηση του Κουρδιστάν. Η ενέργεια αυτή θεωρήθηκε σκόπιμη, εκτός των άλλων, και για την άσκηση πίεσης εις βάρος του ΡΚΚ, που δραστηριοποιείται στην περιοχή αυτήν. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το τουρκικό άνοιγμα στο Ιράκ υπήρξε πολύπλευρο εκτός από τις επίσημες διπλωματικές και οικονομικές επαφές μεταξύ των δύο πλευρών, τουρκικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις επίσης ανέλαβαν δραστηριότητες στο Ιράκ. Ενώ όμως οι σχέσεις ανάμεσα στην Τουρκία και την Περιφερειακή Διοίκηση του Κουρδιστάν άρχισαν να αναπτύσσονται, οι σχέσεις της Τουρκίας με την κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ επιδεινώθηκαν σε σημαντικό βαθμό. Βασικές αιτίες για την εξέλιξη αυτήν υπήρξαν η στήριξη που παρείχε η Άγκυρα στον Σιίτη πρώην Πρωθυπουργό, Ilyad Allawi, κατά τις ιρακινές εκλογές του 2010, αλλά και οι στενοί δεσμοί της Άγκυρας με τον Αντιπρόεδρο του Ιράκ, Tariq al Hashemi. Η ισχύς των δεσμών αυτών φάνηκες όταν ο al - Hashemi που καταζητούνταν από την Interpol ως υπεύθυνος ταγμάτων θανάτου κατέφυγε στην Τουρκία. Παρά την ύπαρξη εντάλματος σύλληψης, η Άγκυρα μέχρι στιγμής αρνείται να εκδώσει τον al Hashemi. Και οι σχέσεις της Τουρκίας με την Περιφερειακή Διοίκηση του Κουρδιστάν, ωστόσο, έχουν κάποια όρια ως προς τις δυνατότητες εξέλιξης τους. Η Άγκυρα δεν επιθυμεί την ιδιαίτερη πολιτική και οικονομική ενδυνάμωση του κουρδικού αυτού κρατικού μορφώματος για το λόγο αυτόν, άλλωστε, αντιτίθεται στην προσάρτηση του Kirkuk από την Περιφερειακή Διοίκηση του Κουρδιστάν. Σε μία τέτοια περίπτωση, δεν πρέπει να θεωρείται απίθανο το ενδεχόμενο οι Κούρδοι του Ιράκ να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν ανεξάρτητο κράτος με όποιες συνέπειες μπορεί να έχει κάτι τέτοιο για την Τουρκία 53. Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία επίσης δημιουργεί προβληματισμούς στην Τουρκία. Αν και η Άγκυρα είχε αρχικά ταχθεί υπέρ του Assad, αργότερα συντάχθηκε στο πλευρό των επαναστατών, αναμένοντας ότι η πτώση του καθεστώτος Assad ήταν θέμα χρόνου. Ο 52 Europe Report, No 219, σελ Παντελής Τουλουμάκος, A Puzzle with not Matching Pieces: Iraqi Turkish Relations after 2003, Middle East Research Project, 3/ 1, May June 2012, σελ

15 Κείμενο Εργασίας 33/2013 επαναπροσανατολισμός της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής έναντι της Συρίας πιθανόν να είναι ως κάποιο βαθμό απόρροια και των τουρκικών ανησυχιών για την συμπεριφορά των κουρδικών πληθυσμών της Συρίας. Όσο η κυβέρνηση του Assad ήταν ισχυρή, οι καλές σχέσεις της Άγκυρας με αυτήν εξασφάλιζαν κάποιον έλεγχο επί των δραστηριοτήτων του ΡΚΚ εντός του συριακού εδάφους. Ενδεχόμενη νίκη των επαναστατών που, κατά την πρώτη περίοδο του εμφυλίου φαινόταν ως η πιθανότερη εξέλιξη θα άφηνε την τουρκική διπλωματία εκτεθειμένη έναντι της νέας ηγεσίας παράλληλα, οι δυνατότητες της Τουρκία να πιέσει τη νέα συριακή κυβέρνηση στο θέμα του ΡΚΚ θα ήταν πολύ περιορισμένες. Παρ όλ αυτά, το καθεστώς Assad αποδείχθηκε ανθεκτικότερο απ ό,τι αναμενόταν. Αντιθέτως, ως συνέπεια του εμφυλίου πολέμου, οι δυνάμεις του Assad εκκένωσαν αρκετές περιοχές της βόρειας Συρίας, όπου κατοικούν σε μεγάλο ποσοστό κουρδικοί πληθυσμοί 54. Η εξέλιξη αυτή θεωρήθηκε ως ενδυνάμωση των κουρδικών ομάδων που συνεργάζονται με το ΡΚΚ, αυξάνοντας τις τουρκικές ανησυχίες για έναν ακόμα λόγο: εξαιτίας της προοπτικής ίδρυσης ενός νέου κουρδικού κρατικού μορφώματος, στις κουρδόφωνες περιοχές της Συρίας. Το PYD έχει ακολουθήσει μέχρι στιγμής ανεξάρτητη γραμμή από το ΡΚΚ τον Αύγουστο του 2012, εξάλλου, με επίσημη δήλωσή του διαβεβαίωνε την Άγκυρα ότι επιδιώκει αυτονομία, στο πλαίσιο μιας Συριακής Δημοκρατίας 55. Ακόμα και έτσι, ωστόσο, οι εξελίξεις στη Συρία δεν παύουν να εμπνέουν ανησυχία στην Τουρκία: με την Περιφερειακή Διοίκηση του Κουρδιστάν να υφίσταται ήδη έστω και εντός των πλαισίων του ιρακινού κράτους ένα δεύτερο αυτόνομο κουρδικό κράτος, αυτήν τη φορά εντός των συριακών συνόρων, θα ενδυνάμωνε αισθητά το ρόλο των κουρδικών πληθυσμών στα γεωστρατηγικά, πολιτικά και οικονομικά δεδομένα της ευρύτερης Μέσης Ανατολής. Μία τέτοια εξέλιξη θα είχε αναμφισβήτητη αντανάκλαση και στο Κουρδικό πρόβλημα της Τουρκίας. Η περίπτωση των κουρδικών πληθυσμών του Ιράν είναι κάπως διαφορετική ως εκ τούτου, προκαλεί διαφορετικού είδους ανησυχίες στην Άγκυρα. Παρά τις διπλωματικές προσπάθειες προσέγγισης του Ιράν εκ μέρους της Τουρκίας, οι σχέσεις των δύο κρατών βαθμιαία επιδεινώθηκαν. Καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη αυτήν έπαιξε, μεταξύ άλλων, η έκρηξη της Αραβικής Άνοιξης στη Συρία: ενώ η Τουρκία παρείχε τελικά την στήριξή της στους επαναστάτες, το Ιράν συντάχθηκε με το καθεστώς Assad. Η κατάσταση αυτή οξύνθηκε περαιτέρω, μετά την απόφαση της Τουρκίας, το Σεπτέμβριο του 2011, να συμφωνήσει με την εγκατάσταση αντιβαλλιστικού πυραυλικού συστήματος του ΝΑΤΟ εντός του τουρκικού εδάφους, έναντι ενδεχόμενης επίθεσης από το Ιράν. Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών, στο Ιράν το PJAK που αριθμεί πάνω από μέλη φαίνεται ότι χρησιμοποιεί σε μεγάλο βαθμό τις πηγές, την ιδεολογία και το προσωπικό του ΡΚΚ. Το Σεπτέμβριο του 2011, η σκληρή μάχη ανάμεσα σε μέλη του PJAK με τον ιρανικό στρατό, τελείωσε με μία συμφωνία, η οποία τερμάτισε τις περισσότερες επιθέσεις του PJAK εντός του Ιράν. Ωστόσο, σύμφωνα με τις προαναφερθείσες εκτιμήσεις, η Τουρκία υποπτεύεται ότι πιθανόν η Τεχεράνη να έχει έρθει σε συμφωνία με το PJAK και το ΡΚΚ, η οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εναντίον της Τουρκίας Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης, Learning from the Arab Spring : Turkish Foreign Policy in Flux, Working Paper No 32/ 2013, Middle Eastern Studies Programme, February 2013, σελ Παντελής Τουλουμάκος, The Devil You know: The Kurdistan Issue and Syrian Turkish Relations, Middle East Research Project, 5/1, September October 2012, σελ Europe Report, No 219, σελ Europe Report, No 219, σελ

16 Το Κουρδικό Πρόβλημα, Κρυφές Πτυχές και Νέες Προκλήσεις Παντελής Τουλουμάκος VI. Συμπεράσματα Παρά την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι το Κουρδικό αποτελεί αποκλειστικά εσωτερικό πρόβλημα της Τουρκίας, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι συνιστά παράλληλα και μείζον διεθνές πρόβλημα για την Άγκυρα. Εξάλλου, ζητήματα μείζονος σημασίας, όπως το εμπόριο ναρκωτικών ή η λαθρομετανάστευση, αποτελούν συνδετικό κρίκο των δύο προαναφερθεισών διαστάσεων του Κουρδικού. Δεν πρέπει να λησμονείται, εξάλλου, ότι οι εξελίξεις που αφορούν στους κουρδικούς πληθυσμούς οι οποίοι ζουν στα γειτονικά με την Τουρκία κράτη επηρεάζουν ως κάποιο ποσοστό και τους κουρδικούς πληθυσμούς εντός της Τουρκίας η επιρροή αυτή πρέπει να νοηθεί και ως αμφίδρομη, στο βαθμό που το ΡΚΚ δραστηριοποιείται στις περιοχές αυτές. Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή αναμφισβήτητα δημιουργούν νέα δεδομένα στη διαμόρφωση του Κουρδικού προβλήματος. Η δημιουργία της Περιφερειακής Διοίκησης του Κουρδιστάν στο Ιράκ, αλλά και η διακηρυγμένη θέληση μιας μεγάλης μερίδας των κουρδικών πληθυσμών της Συρίας να συγκροτήσουν αυτόνομο κρατικό μόρφωμα, ενδυναμώνουν σημαντικά την κουρδική παρουσία στην περιοχή. Το ενδεχόμενο δημιουργίας ενιαίου κουρδικού κράτους, ωστόσο, είναι ένα πολύ δύσκολο ενδεχόμενο τουλάχιστον για το άμεσο μέλλον. Η προοπτική αυτή αναστέλλεται από τρεις βασικούς παράγοντες: κατά πρώτον, ένα τέτοιο ενδεχόμενο απαιτεί πλήρη αναδιάρθρωση του γεωστρατηγικού και πολιτικού χάρτη της Μέσης Ανατολής, και μία σειρά αλλαγών, πολύ μεγαλύτερων από τις υπάρχουσες. Επιπλέον, οι διάφοροι κουρδικοί πληθυσμοί έχουν συχνά εχθρικές μεταξύ τους σχέσεις και τοποθετήσεις, γεγονός που καθιστά πολύ δύσκολη τη μεταξύ τους συνεργασία, που είναι απαραίτητη για τη δημιουργία ενιαίου κουρδικού κράτους. Ο τρίτος παράγων είναι η τοποθέτηση των ΗΠΑ έναντι του ενδεχομένου αυτού. Η Ουάσιγκτον, μέχρι στιγμής, δε φαίνεται διατεθειμένη να ακολουθήσει ένα τέτοιο σενάριο που ούτως ή άλλως, δεν κρίνεται πολύ πιθανό υπό τις παρούσες συνθήκες. Αντ αυτού, είναι πιθανότερο να τεθεί υπέρ της δημιουργίας μικρότερων, αυτόνομων κουρδικών κρατικών μορφωμάτων, οδηγώντας σε πολυδιάσπαση το χώρο της Μέσης Ανατολής και επομένως, στην καλύτερη επίβλεψη του. Κάτι τέτοιο, βέβαια, σε κάθε περίπτωση δεν είναι καθησυχαστικό για την Άγκυρα: η εμφάνιση δύο αυτόνομων κουρδικών κρατιδίων καθένα από τα οποία διαθέτει τη δική του ατζέντα και τους δικούς του στόχους ενδέχεται να έχει συνέπειες και στους κουρδικούς πληθυσμούς που διαβιούν στα δικά της εδάφη. Υπ αυτήν την έννοια, η επίλυση του Κουρδικού προβλήματος είναι μία αναγκαιότητα για την Τουρκία, που υπαγορεύεται εκτός των άλλων, και από τις πιέσεις του διεθνούς της περιβάλλοντος. Η επίλυση του Κουρδικού προβλήματος δεν μπορεί να γίνει με στρατιωτικά ή αστυνομικά μέσα αυτό, άλλωστε, έχει αποδειχθεί, και μάλιστα με ιδιαιτέρως επώδυνο τρόπο και για τις δύο πλευρές. Στην πραγματικότητα, πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η παροχή πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων στους τούρκους πολίτες κουρδικής καταγωγής, και ο πόλεμος ενάντια στο ΡΚΚ είναι δύο διαφορετικά μεταξύ τους πράγματα ωστόσο, η άρνηση του κράτους μέχρι πρότινος να τα παράσχει, και οι εχθροπραξίες ανάμεσα στο ΡΚΚ και τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας σχηματίζουν συχνά ένα φαύλο κύκλο: η υποβαθμισμένη κατάσταση των κουρδικών πληθυσμών οδηγεί ένα μέρος από αυτούς να επανδρώσουν τις τάξεις του ΡΚΚ και το κράτος, ωστόσο, αρνείται να παραχωρήσει τα προαναφερθέντα δικαιώματα, φοβούμενο την ενδυνάμωση πιθανών αποσχιστικών τάσεων. Το δεύτερο βασικό στοιχείο είναι ένα καίριο ερώτημα, προϊόν μιας κατ εξοχήν ρεαλιστικής προσέγγισης: σε ποιο βαθμό είναι εφικτή η επίλυση του Κουρδικού προβλήματος; Σύμφωνα με τον Ümit Fırat, έγκριτο τούρκο διανοούμενο κουρδικής καταγωγής, το Κουρδικό πρόβλημα 16

17 Κείμενο Εργασίας 33/2013 μπορεί μεν να ελαχιστοποιηθεί, όχι όμως και να επιλυθεί πλήρως. Κατά τη γνώμη του, πάντως, τα πρώτα, απαραίτητα βήματα για τον σκοπό αυτόν είναι η παροχή εκπαίδευσης στα Κουρδικά και η εξάλειψη των εθνοτικών διακρίσεων από το τουρκικό Σύνταγμα μόνο υπό αυτές τις προϋποθέσεις, μπορεί να γίνει μία ουσιαστική συζήτηση για την επίλυση του Κουρδικού 57. Η άποψη αυτή αποδεικνύει, εξάλλου, την πολυπλοκότητα του εν λόγω ζητήματος, και την υπέρβαση που καλείται να κάνει η τουρκική πολιτική ηγεσία. VII. Το Κουρδικό σε νέα φάση; Oι διαπραγματεύσεις με τον Öcalan Η πρόσφατη δήλωση του φυλακισμένου πρώην ηγέτη του ΡΚΚ, Abdullah Öcalan, στις 21/ 3/ 2013 με την οποία καλούσε τα στελέχη του ΡΚΚ να αναστείλουν τις ένοπλες δραστηριότητές τους, επιδιώκοντας παράλληλα την ειρηνική επίλυση των διαφορών τους με τις τουρκικές αρχές έθεσε το Κουρδικό πρόβλημα σε νέα τροχιά. Η δήλωση αυτή είναι προφανώς απότοκη των μυστικών διαπραγματεύσεων ανάμεσα στον Öcalan και στελέχη των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, που είχαν ξεκινήσει ήδη από τον Οκτώβριο του Οι διαπραγματεύσεις αυτές μάλλον υπαγορεύθηκαν από τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις τόσο εντός της Τουρκίας, όσο και από αυτές που λαμβάνουν χώρα στο γειτονικό της διεθνές περιβάλλον. Η Άγκυρα πιθανότατα θέλησε να αναπτύξει ένα δίαυλο επικοινωνίας με ηγετικά στελέχη του ΡΚΚ με απώτερο στόχο τη διευθέτηση του Κουρδικού προβλήματος προτού οι εξωτερικές εξελίξεις αρχίζουν να επηρεάζουν με αποφασιστικό τρόπο και το εσωτερικό της Τουρκίας. Παράλληλα, όμως, η πρόοδος των μυστικών συνομιλιών αποδεικνύει ότι και η κουρδική πλευρά είναι σε σημαντικό βαθμό επίσης διατεθειμένη να αναζητήσει μία ειρηνική επίλυση του εν λόγω ζητήματος. Αναλυτές εκτιμούν, ωστόσο, ότι η προσέγγιση της Άγκυρας με τον Öcalan υπαγορεύεται και από την προσωπική ατζέντα του τούρκου Πρωθυπουργού. Σύμφωνα με την άποψη αυτήν, με την επικείμενη συνταγματική μεταρρύθμιση, ο Erdoğan επιδιώκει εκτός των άλλων την ενδυνάμωση των εξουσιών του Προέδρου της Δημοκρατίας, αξίωμα το οποίο κατά πάσα πιθανότητα θα διεκδικήσει στις προσεχείς προεδρικές εκλογές του Η εξομάλυνση των σχέσεων ανάμεσα στο τουρκικό κράτος και τους κουρδόφωνους πληθυσμούς της Τουρκίας, πιθανότατα θα παράσχει στον Erdoğan την στήριξη των κουρδόφωνων βουλευτών, εν όψει των προαναφερθεισών εκλογών παράλληλά, θα ενδυναμώσει αισθητά το πολιτικό του κύρος. Αν οι διαπραγματευτικές συνομιλίες στεφθούν με επιτυχία, ο Erdoğan θα μείνει στην ιστορία ως ο τούρκος ηγέτης που τερμάτισε ένα από τα σημαντικότερα εσωτερικά προβλήματα της σύγχρονης Τουρκίας. Αυτή, ωστόσο, είναι η μία πλευρά του ζητήματος. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι, αν και οι πρόσφατες εξελίξεις είναι αναμφισβήτητα προς τη σωστή κατεύθυνση, η επίλυση του Κουρδικού προβλήματος προβλέπεται να είναι μία μακροχρόνια διαδικασία, που με τη σειρά της απαιτεί επιμονή και αμοιβαίο σεβασμό από τα εμπλεκόμενα μέρη. Το βασικό ερώτημα που ανακύπτει, είναι το εξής: μέχρι ποιου σημείου είναι διατεθειμένη η τουρκική κυβέρνηση να προβεί σε πολιτικές και κοινωνικές παραχωρήσεις έναντι των κουρδόφωνων πληθυσμών την στιγμή, μάλιστα, που εμφανίζεται σαφώς πιο συντηρητική στο μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα, σε σχέση με την πρώτη περίοδο διακυβέρνησής της; Ένα άλλο ερώτημα, αφορά στις αντιδράσεις 57 Europe Report, No 219, σελ Halil M. Karaveli, The Challenge Ahead for Turks and Kurds: to Form a New National Partnership, Turkey Analyst, Vol. 6 No. 6, 7 March 2013 ( 17

18 Το Κουρδικό Πρόβλημα, Κρυφές Πτυχές και Νέες Προκλήσεις Παντελής Τουλουμάκος από τους εθνικιστικούς κύκλους: με ποιον τρόπο προτίθεται να αντιδράσει η Άγκυρα έναντι των αντιδράσεων αυτών, και σε ποιο βαθμό είναι ενδεχόμενο ότι θα επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα; Με δεδομένο ότι βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή της διαδικασίας αυτής, κάθε πρόβλεψη μάλλον στερείται αξιοπιστίας. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οποιαδήποτε προσπάθεια επίλυσης του Κουρδικού οφείλει να δώσει τη δέουσα σημασία και στις αθέατες πλευρές του, οι οποίες, ωστόσο, επηρεάζουν σημαντικά τις εξελίξεις. Παράνομες δραστηριότητες με ισχυρά οικονομικά οφέλη, που έχουν ανθήσει στις κουρδόφωνες περιοχές ως έμμεση συνέπεια του Κουρδικού όπως το εμπόριο ναρκωτικών και η λαθρομετανάστευση αλλά και η ιδιόρρυθμη πολιτική και κοινωνική κατάσταση που επικρατεί στις περιοχές αυτές, λειτουργούν ανασταλτικά στη διευθέτηση του εν λόγω προβλήματος. Η επίλυση του Κουρδικού θέτει ως προϋπόθεση την αντιμετώπιση αυτών των επιμέρους ζητημάτων και αυτή είναι μία πραγματικότητα, με την οποία θα έρθει αντιμέτωπη σε κάθε περίπτωση η τουρκική κυβέρνηση. 18

19 Κείμενο Εργασίας 33/2013 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ CIA The World Factbook ( Commission of the European Communities, 2002 Regular Report on Turkey s Progress Towards Accession, Brussels, 9/10/2002 Commission of the European Communities, 2004 Regular Report on Turkey s Progress Towards Accession, Brussels, 6/10/2004 Commission of the European Communities, Turkey 2005 Progress Report, Brussels, 9/11/2005 Commission of the European Communities, Turkey 2006 Progress Report, Brussels, 8/11/2006 Commission of the European Communities, Turkey 2007 Progress Report, Brussels, 6/11/2007 Commission of the European Communities, Turkey 2008 Progress Report, Brussels, 5/11/2008 Commission of the European Communities, Turkey 2009 Progress Report, Brussels, 14/10/2009 European Commission, Turkey 2010 Progress Report, Brussels, 9/11/2010 European Commission, Turkey 2011 Progress Report, Brussels, 12/10/2011 European Commission, Turkey 2012 Progress Report, Brussels, 10/10/2012 Erkmen, Serhat, Kurdish Movements in Syria, ORSAM Report, No 127 (August 2012) Günay, Cengiz, Flags Against Fears and Uncertainties, Turkish Policy Quarterly, Winter 2006, σελ Γρηγοριάδης, Ιωάννης Ν., Learning from the Arab Spring : Turkish Foreign Policy in Flux, Working Paper No 32/ 2013, Middle Eastern Studies Programme, February 2013 İçduygu, Ahmet, Transit Migration in Turkey: Trends, Patterns, and Issues, Euro Mediterranean Consortium for Applied Research on International Migration, European Policy Institute, 2005 Karaveli, Halil M., The Challenge Ahead for Turks and Kurds: to Form a New National Partnership, Turkey Analyst, Vol. 6 No. 6, 7 March 2013 ( Mediterranean Transit Migration, Danish Institute for International Studies, 2006 The first village guards, Hürriyet Daily News, 15/ 9/ 2009 Τουλουμάκος, Παντελής, A Puzzle with not Matching Pieces: Iraqi Turkish Relations after 2003, Middle East Research Project, 3/ 1, May June 2012, σελ The Devil You know: The Kurdistan Issue and Syrian Turkish Relations, Middle East Research Project, 5/1, September October 2012, σελ Turkey: The PKK and a Kurdish Settlement, International Crisis Group, Europe Report, No 219 (11/9/2012) United States Department of State, Bureau for International Narcotics and Law Enforcement Affairs, International Narcotics Control Strategy Report, Vol. I (Drug and Chemical Control), March 2012 Öktem, Kerem, Angry Nation. Turkey Since 1989, Zed Books, London New York, 2011 Ζürcher, Erik J., Σύγχρονη Ιστορία της Τουρκίας, (μτφ. Βαγγέλης Κεχριώτης), εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα,

20 20 Το Κουρδικό Πρόβλημα, Κρυφές Πτυχές και Νέες Προκλήσεις Παντελής Τουλουμάκος

Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ. Παρουσίαση του προβλήματος της λαθρομετανάστευσης στην Κύπρο:

Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ. Παρουσίαση του προβλήματος της λαθρομετανάστευσης στην Κύπρο: Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ Ο όρος μετανάστευση (migration), τόσο στις κοινωνικές επιστήμες όσο και στο Διεθνές Δίκαιο αναφέρεται στην, για διάφορους λόγους, γεωγραφική μετακίνηση ανθρώπων είτε μεμονωμένα είτε κατά

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0234/26. Τροπολογία. Mario Borghezio, Edouard Ferrand, Marcel de Graaff εξ ονόματος της Ομάδας ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0234/26. Τροπολογία. Mario Borghezio, Edouard Ferrand, Marcel de Graaff εξ ονόματος της Ομάδας ENF 28.6.2017 A8-0234/26 26 του 2016 για την Τουρκία Παράγραφος 8 8. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, σύμφωνα με το διαπραγματευτικό πλαίσιο, να προχωρήσουν χωρίς καθυστέρηση σε επίσημη αναστολή των ενταξιακών

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. για την παράταση ισχύος της απόφασης 2011/492/ΕΕ και την αναστολή της εφαρμογής των κατάλληλων μέτρων της

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. για την παράταση ισχύος της απόφασης 2011/492/ΕΕ και την αναστολή της εφαρμογής των κατάλληλων μέτρων της ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 17.6.2014 COM(2014) 369 final 2014/0186 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την παράταση ισχύος της απόφασης 2011/492/ΕΕ και την αναστολή της εφαρμογής των κατάλληλων

Διαβάστε περισσότερα

Θα αποτελέσει η Κροατία το 28 ο μέλος της Ε.Ε.;

Θα αποτελέσει η Κροατία το 28 ο μέλος της Ε.Ε.; 1 Ενημερωτικό Σημείωμα # 04 / Απρίλιος 2011 Θα αποτελέσει η Κροατία το 28 ο μέλος της Ε.Ε.; της Σύλβιας Ράντου M.Sc. στις Ευρωπαϊκές Σπουδές Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Δόκιμης Ερευνήτριας Κ.Ε.ΔΙΑ.

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0055/15. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0055/15. Τροπολογία 7.6.2017 A8-0055/15 15 Οριζόντια τροπολογία Να αντικατασταθούν οι λέξεις «Μακεδονία», «μακεδονικός/ή» με τις λέξεις «η χώρα», «της χώρας», σε ολόκληρο το κείμενο 7.6.2017 A8-0055/16 16 Αιτιολογική αναφορά

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΟΛΥΞΕΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΟΛΥΞΕΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΟΛΥΞΕΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗ 1. Παπαδάκη Πολυξένη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, γνωστικό αντικείμενο «Γενική Πολιτειολογία», Φ.Ε.Κ. διορισμού: 1/ 11-1-2016. 2. Διοικητική θέση στο Πανεπιστήμιο: Πρόεδρος του

Διαβάστε περισσότερα

*** ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΑΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2012/0122(NLE)

*** ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΑΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2012/0122(NLE) ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων 19.4.2013 2012/0122(NLE) *** ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΑΣΗΣ σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0234/6. Τροπολογία. Bodil Valero εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0234/6. Τροπολογία. Bodil Valero εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE 28.6.2017 A8-0234/6 6 του 2016 για την Τουρκία Αιτιολογική αναφορά 11 α (νέα) έχοντας υπόψη πληροφορίες της ΕΕ και των υπηρεσιών πληροφοριών των κρατών μελών σύμφωνα με τις οποίες δεν υπάρχουν πειστικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥΡΚΙΑ. Αξιολογώντας το παρελθόν και το παρόν, προβλέποντας το μέλλον

ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥΡΚΙΑ. Αξιολογώντας το παρελθόν και το παρόν, προβλέποντας το μέλλον ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥΡΚΙΑ Αξιολογώντας το παρελθόν και το παρόν, προβλέποντας το μέλλον ΣΥΣΤΗΜΙΚΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΛΟΓΟΙ ΑΝΟΙΓΟΥΝ ΕΝΑ «ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ» ΓΙΑ ΑΛΛΑΓΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «Το ευρωπαϊκό big-bang, η απόφαση

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0026/2. Τροπολογία. Igor Šoltes εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0026/2. Τροπολογία. Igor Šoltes εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE 8.2.2017 A8-0026/2 2 του 2016 για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη Παράγραφος 4 4. ζητεί να διατηρηθεί η μεταρρυθμιστική ορμή, προκειμένου να μετασχηματιστεί η Βοσνία-Ερζεγοβίνη σε ένα πλήρως αποτελεσματικό, χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΠΡΟΣ. ακόμα υπό κατοχή ακόμα διαιρεμένη

ΚΥΠΡΟΣ. ακόμα υπό κατοχή ακόμα διαιρεμένη ΚΥΠΡΟΣ ακόμα υπό κατοχή ακόμα διαιρεμένη 1974-2016 1974-2016 ΚΥΠΡΟΣ ΑΚΟΜΑ ΥΠΟ ΚΑΤΟΧΗ, ΑΚΟΜΑ ΔΙΑΙΡΕΜΕΝΗ Τον Ιούλιο του 1974 η Τουρκία εισέβαλε στην Κυπριακή Δημοκρατία, παραβιάζοντας τον Καταστατικό Χάρτη

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0234/1. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0234/1. Τροπολογία 28.6.2017 A8-0234/1 1 του 2016 για την Τουρκία Παράγραφος 3 3. υπογραμμίζει τη στρατηγική σημασία που έχουν οι καλές σχέσεις ΕΕ- Τουρκίας και την υψηλή προστιθέμενη αξία της συνεργασίας στο θέμα της αντιμετώπισης

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0320/5. Τροπολογία. Helmut Scholz εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0320/5. Τροπολογία. Helmut Scholz εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL 7.11.2018 A8-0320/5 5 Αιτιολογική σκέψη B α (νέα) Β α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η φτώχεια παραμένει η σημαντικότερη πρόκληση για τη Γεωργία και ο κύριος λόγος για τον οποίο οι γεωργιανοί εγκαταλείπουν τη

Διαβάστε περισσότερα

Το ISIS καταρρέει. Λύση του δράματος ή εξάπλωση. της κρίση ;

Το ISIS καταρρέει. Λύση του δράματος ή εξάπλωση. της κρίση ; Το ISIS καταρρέει. Λύση του δράματος ή εξάπλωση Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015 της κρίση ; Του Γεωργίου Κ. Φίλη Ph.D.* Τη στιγμή αυτή οι τύχες του πολέμου τόσο στο Ιράκ όσο και στη Συρία φαίνεται να έχουν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2016

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2016 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2016 ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Περίοδος: 13 15 Σεπτεμβρίου 2016 Περιοχή έρευνας: Πανελλαδική Δείγμα: Μέθοδος: Σταθμίσεις: Ψηφοφόροι, άνδρες & γυναίκες, άνω των 17 ετών, 1.004 ψηφοφόροι

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικές απαντήσεις στα θέματα της Ιστορίας. κατεύθυνσης των Πανελλαδικών εξετάσεων 2014

Ενδεικτικές απαντήσεις στα θέματα της Ιστορίας. κατεύθυνσης των Πανελλαδικών εξετάσεων 2014 Θέμα Α1 Ενδεικτικές απαντήσεις στα θέματα της Ιστορίας κατεύθυνσης των Πανελλαδικών εξετάσεων 2014 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ Α) Με τη βιομηχανική επανάσταση καθώς η κατοχή γης έπαυε προοδευτικά να είναι πηγή εξουσίας

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλαδική πολιτική έρευνα γνώμης ΠΕΙΡΑΙΑΣ Μάρτιος 200 Μάρτιος 2008 Έρευνα 11-13/3

Πανελλαδική πολιτική έρευνα γνώμης ΠΕΙΡΑΙΑΣ Μάρτιος 200 Μάρτιος 2008 Έρευνα 11-13/3 Πανελλαδική πολιτική έρευνα γνώμης ΠΕΙΡΑΙΑΣ Μάρτιος 2008 1 Ανάθεση : Εφημερίδα ΤΟ ΠΑΡΟΝ. Ταυτότητα της έρευνας Περίοδος έρευνας: Η έρευνα διεξήχθη από 11 έως και 13 Μαρτίου 2008. Τύπος έρευνας: Tηλεφωνική

Διαβάστε περισσότερα

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΑΤΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΟΙΝΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Βρυξέλλες, 21.9.2016 JOIN(2016) 42 final 2016/0297 (NLE) Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΑΤΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΟΙΝΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Βρυξέλλες, 21.9.2016 JOIN(2016) 43 final 2016/0298 (NLE) Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία του Αραβοϊσλαμικού Πολιτισμού

Ιστορία του Αραβοϊσλαμικού Πολιτισμού Ιστορία του Αραβοϊσλαμικού Πολιτισμού Ενότητα 7: Άκρα δεξιά στην Τουρκία: η περίπτωση του Alparşlan Turkeş Δημήτριος Σταματόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωµένη στην πολυµορφία EL B8-0214/1. Τροπολογία. Ulrike Lunacek εξ ονόµατος της Οµάδας Verts/ALE

EL Eνωµένη στην πολυµορφία EL B8-0214/1. Τροπολογία. Ulrike Lunacek εξ ονόµατος της Οµάδας Verts/ALE 9.3.2015 B8-0214/1 1 Παράγραφος 19 α (νέα) 19 α. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Jean- Claude Juncker, έχει προωθήσει την ιδέα να µην διευρυνθεί περαιτέρω η ΕΕ κατά τα

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνής Οργανισμός είναι ένα σύνολο κρατών, που δημιουργείται με διεθνή συνθήκη, διαθέτει μόνιμα όργανα νομική προσωπικότητα διαφορετική από τα κράτη

Διεθνής Οργανισμός είναι ένα σύνολο κρατών, που δημιουργείται με διεθνή συνθήκη, διαθέτει μόνιμα όργανα νομική προσωπικότητα διαφορετική από τα κράτη Διεθνείς Οργανισμοί Περιεχόμενα Σελ.3 Τι είναι διεθνής οργανισμός; Σελ.4 Κατηγορίες διεθνών οργανισμών Σελ.5-6 Σημαντικότεροι Διεθνείς Οργανισμοί Σελ.7 Τι είναι Μη Κυβερνητικός Οργανισμός Σελ.8-11 Μ.Κ.Ο

Διαβάστε περισσότερα

25η Έκθεση της ΔΟΔ για τους βίαιους θανάτους δημοσιογράφων και εργαζομένων στα ΜΜΕ

25η Έκθεση της ΔΟΔ για τους βίαιους θανάτους δημοσιογράφων και εργαζομένων στα ΜΜΕ Ημερομηνία Ανάρτησης: 16/02/2016 25η Έκθεση της ΔΟΔ για τους βίαιους θανάτους δημοσιογράφων και εργαζομένων στα ΜΜΕ Η Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (ΔΟΔ) δημοσιοποίησε την 25 η έκθεση για τους βίαιους

Διαβάστε περισσότερα

Το κοινό ανακοινωθέν των «28» και της Τουρκίας μετά τη Σύνοδο Κορυφής έχει ως εξής:

Το κοινό ανακοινωθέν των «28» και της Τουρκίας μετά τη Σύνοδο Κορυφής έχει ως εξής: Το κοινό ανακοινωθέν των «28» και της Τουρκίας μετά τη Σύνοδο Κορυφής έχει ως εξής: 1.Μετά τη συνάντησή τους με τον πρωθυπουργό Νταβούτογλου, οι αρχηγοί των κρατών της ΕΕ και των κυβερνήσεων αναφέρθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση τακτικού προσωπικού Δημόσιας Διοίκησης για το έτος 2015

Ανάλυση τακτικού προσωπικού Δημόσιας Διοίκησης για το έτος 2015 Ανάλυση τακτικού προσωπικού Δημόσιας Διοίκησης για το έτος 2015 Μητρώο Ανθρωπίνου Δυναμικού Ελληνικού Δημοσίου 16/3/2016 Σύνταξη/Επιμέλεια έκθεσης: Αγγελική Φαϊτάκη Νίκος Ιωάννου Τμήμα Διαχείρισης και

Διαβάστε περισσότερα

Διακήρυξη της Μάλτας, από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, για τις εξωτερικές πτυχές της μετανάστευσης: το ζήτημα της διαδρομής της κεντρικής

Διακήρυξη της Μάλτας, από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, για τις εξωτερικές πτυχές της μετανάστευσης: το ζήτημα της διαδρομής της κεντρικής Βαλέτα, 3 Φεβρουαρίου 2017 (OR. en) Διακήρυξη της Μάλτας, από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, για τις εξωτερικές πτυχές της μετανάστευσης: το ζήτημα της διαδρομής της κεντρικής Μεσογείου 1. Χαιρετίζουμε

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση τακτικού προσωπικού Δημόσιας Διοίκησης για το έτος 2015

Ανάλυση τακτικού προσωπικού Δημόσιας Διοίκησης για το έτος 2015 Ανάλυση τακτικού προσωπικού Δημόσιας Διοίκησης για το έτος 2015 Μητρώο Ανθρωπίνου Δυναμικού Ελληνικού Δημοσίου 16/3/2016 Σύνταξη/Επιμέλεια έκθεσης: Στην μελέτη αυτή παρουσιάζονται οι μεταβολές που πραγματοποιήθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

10139/17 ΜΑΠ/μκ 1 DG D 2B

10139/17 ΜΑΠ/μκ 1 DG D 2B Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 8 Ιουνίου 2017 (OR. en) 10139/17 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Με ημερομηνία: 8 Ιουνίου 2017 Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες

Διαβάστε περισσότερα

Το μέλλον της Eurojust

Το μέλλον της Eurojust ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ: ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ, ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ Το μέλλον της Eurojust ΜΕΛΕΤΗ Σύνοψη

Διαβάστε περισσότερα

ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ

ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ DR ALI OTHMAN BADRI SINDI MINISTER OF PLANNING, KURDISTAN REGION, IRAQ TO THE SECOND GREEK EU PRESIDENCY CONFERENCE «Europe and the Arab World: Strengthening political, business

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 204-209 Επιτροπή Αναφορών 2.5.209 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά 083/203 του Wolfdietrich Burde, γερμανικής ιθαγένειας, σχετικά με την ανεπαρκή παρακολούθηση εκ μέρους της

Διαβάστε περισσότερα

Η Eurojust υπέβαλε την ετήσια έκθεση για το 2016 (έγγρ. 7971/17) στις 31 Μαρτίου 2017.

Η Eurojust υπέβαλε την ετήσια έκθεση για το 2016 (έγγρ. 7971/17) στις 31 Μαρτίου 2017. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 30 Μαΐου 2017 (OR. en) 9602/17 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «Ι/A» Αποστολέας: Αποδέκτης: αριθ. προηγ. εγγρ.: 9451/1/17 REV 1 Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου COPEN

Διαβάστε περισσότερα

11246/16 ΔΙ/γομ 1 DGC 1

11246/16 ΔΙ/γομ 1 DGC 1 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 18 Ιουλίου 2016 (OR. en) 11246/16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Με ημερομηνία: 18 Ιουλίου 2016 Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ. Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ. Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 10.12.2004 COM(2004) 806 τελικό Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ που τροποποιεί την απόφαση 2003/631/ΕΚ του Συµβουλίου, της 25ης Αυγούστου 2003, για την έγκριση

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία στο συνέδριο "Νοτιοανατολική Ευρώπη :Κρίση και Προοπτικές" (13/11/2009) Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΔΥΤΙΚΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΣΤΗΝ Ε.Ε.

Ομιλία στο συνέδριο Νοτιοανατολική Ευρώπη :Κρίση και Προοπτικές (13/11/2009) Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΔΥΤΙΚΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΣΤΗΝ Ε.Ε. Ομιλία στο συνέδριο "Νοτιοανατολική Ευρώπη :Κρίση και Προοπτικές" (13/11/2009) Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΔΥΤΙΚΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΣΤΗΝ Ε.Ε. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΔΟΧΗ ΑΛΛΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΚΡΑΤΩΝ Κύριοι Υπουργοί, Κύριοι Πρέσβεις,

Διαβάστε περισσότερα

18475/11 ΔΠ/νκ 1 DG H 2A

18475/11 ΔΠ/νκ 1 DG H 2A ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 12 Δεκεμβρίου 2011 (13.12) (OR. en) 18475/11 Διοργανικός φάκελος : 2009/0157 (COD) JUSTCIV 356 CODEC 2397 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της : Προεδρίας προς : το Συμβούλιο αριθ. προηγ.

Διαβάστε περισσότερα

μεταναστευτικό ζήτημα θετικό βήμα το εγχείρημα της συγκέντρωσης της σχετικής νομοθεσίας σε ενιαίο κείμενο νόμου.

μεταναστευτικό ζήτημα θετικό βήμα το εγχείρημα της συγκέντρωσης της σχετικής νομοθεσίας σε ενιαίο κείμενο νόμου. Ομιλία της Συνηγόρου του Πολίτη Καλλιόπης Σπανού στη Διεθνή Συνδιάσκεψη της ΟΚΕ στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με θέμα: «Μια ολοκληρωμένη και κοινή μεταναστευτική

Διαβάστε περισσότερα

-Να καταργεί διατάξεις που δεν ανταποκρίνονται στη σημερινή πραγματικότητα

-Να καταργεί διατάξεις που δεν ανταποκρίνονται στη σημερινή πραγματικότητα ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΑΙΝΕΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ Είναι ανάγκη για μια γενναία συνταγματική αναθεώρηση, που θα σηματοδοτεί τη νέα εποχή στην οποία πρέπει να προχωρήσει η χώρα. Χρειαζόμαστε ένα Σύνταγμα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ * στην πρόταση της Επιτροπής για

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ * στην πρόταση της Επιτροπής για 6.3.2019 A8-0435/6 Τροπολογία 6 Danuta Maria Hübner εξ ονόματος της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων Έκθεση A8-0435/2018 Mercedes Bresso, Rainer Wieland Προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4383,

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4383, Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4383, 18.4.2013 Ν. 21(Ι)/2013 21(Ι)/2013 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΠΛΗΡΩΣΗΣ ΚΕΝΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 17.9.2012 COM(2012) 525 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σύμφωνα με το άρθρο 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 552/97 του Συμβουλίου όσον αφορά την καταναγκαστική εργασία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΚΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΦΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΟΥΣ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΚΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΦΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΟΥΣ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΚΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΦΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΤΟΥΣ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ 2009 2012 Σύνοψη Αιτιολογία της Έκθεσης Η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου ετοίμασε την παρούσα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΕΣΤ ΓΝΩΣΕΩΝ

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΕΣΤ ΓΝΩΣΕΩΝ ΝΕΟΡΑΜΑ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΕΣΤ ΓΝΩΣΕΩΝ 1. Υπογραμμίστε τα λάθη: ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ: -Διατήρηση του νόμου, της τάξης και της ειρήνης εν καιρό πολέμου -Πρόληψη και εξιχνίαση εγκλημάτων

Διαβάστε περισσότερα

6052/16 ΔΑ/γπ 1 DG C 2A

6052/16 ΔΑ/γπ 1 DG C 2A Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 15 Φεβρουαρίου 2016 (OR. en) 6052/16 COEST 30 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου με ημερομηνία: 15 Φεβρουαρίου 2016 Αποδέκτης:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/0126(NLE) της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/0126(NLE) της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 2016/0126(NLE) 17.10.2016 ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων προς την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων

Διαβάστε περισσότερα

5744/19 ΘΛ/ριτ 1 RELEX.2.B

5744/19 ΘΛ/ριτ 1 RELEX.2.B Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 4 Φεβρουαρίου 2019 (OR. en) 5744/19 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες Συμπεράσματα του Συμβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

Δικαιώματα των Θυμάτων. Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων

Δικαιώματα των Θυμάτων. Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων Δικαιώματα των Θυμάτων Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων Η εμπορία ανθρώπων παραβιάζει τα δικαιώματα και επηρεάζει τις ζωές αμέτρητων ανθρώπων τόσο στην Ευρώπη

Διαβάστε περισσότερα

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΑΤΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΟΙΝΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Βρυξέλλες, 3.4.2017 JOIN(2017) 12 final 2017/0071 (NLE) Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Η Συρία και οι τουρκο-ιρανικές σχέσεις

Η Συρία και οι τουρκο-ιρανικές σχέσεις Του Χρήστου Μηνάγια 11 Νοεμβρίου 2012 www.geostrategy.gr Η Συρία και οι τουρκο-ιρανικές σχέσεις Όταν ξεκίνησε η Αραβική Άνοιξη, το Ιράν υποστήριξε τους εξεγερμένους των χωρών αυτών και επιδίωξε να προσδώσει

Διαβάστε περισσότερα

Βραβείο Πρωτοποριακής Δημιουργίας Γιάννος Κρανιδιώτης,

Βραβείο Πρωτοποριακής Δημιουργίας Γιάννος Κρανιδιώτης, Βραβείο Πρωτοποριακής Δημιουργίας Γιάννος Κρανιδιώτης, Εκδήλωση απονομής του Βραβείου για το 2014 στην Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και στο Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο Ομιλία:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΑΣΜΟΥ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΑΣΜΟΥ ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΑΣΜΟΥ EIGE Νοέμβριος 2017 Δείκτης 1 Ετήσιος αριθμός γυναικών (ηλικίας 18 ετών και άνω) θυμάτων συντροφικής βίας από

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Αντί Προλεγομένων.. Εισαγωγή...

Περιεχόμενα. Αντί Προλεγομένων.. Εισαγωγή... Περιεχόμενα Αντί Προλεγομένων.. Εισαγωγή...... ΙΧ ΧΙ 1. Πρόλογος.. 1 2. Τι είναι Δημοψήφισμα;.... 2 3. Το Δημοψήφισμα στην Σκωτία.. 7 Α. Ιστορική αναδρομή.... 7 Β. Το Δημοψήφισμα του 2014... 15 Γ. Νομικές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Κυριακή 6 Απριλίου 2014 ΟΜΑΔΑ Α

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Κυριακή 6 Απριλίου 2014 ΟΜΑΔΑ Α ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Κυριακή 6 Απριλίου 2014 ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1. Ν αποδώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω όρων : α. Πατριαρχική Επιτροπή β. «Υπηρεσία Παλιννοστήσεως

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΟΜΙΛΙΑ ΜΑΚΗ ΒΟΡΙΔΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΟΥ ΛΑ.Ο.Σ.

ΕΝΩΣΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΟΜΙΛΙΑ ΜΑΚΗ ΒΟΡΙΔΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΟΥ ΛΑ.Ο.Σ. ΕΝΩΣΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΟΜΙΛΙΑ ΜΑΚΗ ΒΟΡΙΔΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΟΥ ΛΑ.Ο.Σ. ΣΤΟ 14 ο ΤΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ «Ισχυρή Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση με αρμοδιότητες και πόρους» ΑΘΗΝΑ, 4 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2010 1 2

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4289, 29/7/2011 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΝΟΜΟ

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4289, 29/7/2011 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΝΟΜΟ ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΝΟΜΟ Η Bουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως: Συνοπτικός τίτλος. 125(Ι) του 2007 54(Ι) του 2009. 1. Ο παρών Νόμος θα αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0341/7. Τροπολογία. Σοφία Σακοράφα, Νικόλαος Χουντής εξ ονόματος Ομάδας GUE/NGL

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0341/7. Τροπολογία. Σοφία Σακοράφα, Νικόλαος Χουντής εξ ονόματος Ομάδας GUE/NGL 21.11.2018 A8-0341/7 7 Σοφία Σακοράφα, Νικόλαος Χουντής του 2018 για την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας Οριζόντια τροπολογία - Να αντικατασταθούν οι λέξεις «Μακεδονία», «μακεδονικός/ή»

Διαβάστε περισσότερα

Politico TEYΧΟΣ 5ο. 5 ο ΤΕΥΧΟΣ [ΤΙΤΛΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ] [Υπότιτλος εγγράφου] ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Politico TEYΧΟΣ 5ο. 5 ο ΤΕΥΧΟΣ [ΤΙΤΛΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ] [Υπότιτλος εγγράφου] ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 5 ο ΤΕΥΧΟΣ [ΤΙΤΛΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ] [Υπότιτλος εγγράφου] 1 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΟΙ ΝΕΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΕΣ ΡΟΕΣ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤ Σ ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΣΥΛΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Ν. 3126/2003 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ»

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Ν. 3126/2003 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ» ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Ν. 3126/2003 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ» Όπως αναφέρεται στην από 19 Οκτωβρίου 2010, προς την Βουλή των Ελλήνων, Έκθεση της Ειδικής Μόνιμης

Διαβάστε περισσότερα

11/ Οι Πολίτες απέναντι στη Διακυβέρνηση. Δείκτες αξιολόγησης κατά τομέα άσκησης πολιτικής,

11/ Οι Πολίτες απέναντι στη Διακυβέρνηση. Δείκτες αξιολόγησης κατά τομέα άσκησης πολιτικής, 11/2012 6-2013 Οι Πολίτες απέναντι στη Διακυβέρνηση Δείκτες αξιολόγησης κατά τομέα άσκησης πολιτικής, 200-2013 I. Κοινωνικό κράτος ΙΙ. Νόμος και Τάξη 2013 Ημερομηνία δημοσίευσης 3/6/2013 www.publicissue.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ

ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Στο Τρίτο Μέρος του συνταγματικού κειμένου της 12 ης συντακτικός νομοθέτης αναφέρεται στα όργανα του Κράτους. Οκτωβρίου 1992, ο Α) Η Βουλή Το άρθρο 77 κατοχυρώνει

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορίες παιδιών που μετακινούνται

Ιστορίες παιδιών που μετακινούνται Ιστορίες παιδιών που μετακινούνται Ενδεικτικές ιστορίες παιδιών προσφύγων, βασισμένες σε πραγματικά περιστατικά που τέθηκαν υπόψη του Συνηγόρου στο πλαίσιο του μηχανισμού παρακολούθησης των παιδιών που

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0247/6. Τροπολογία. Marco Zanni, André Elissen, Stanisław Żółtek εξ ονόματος της Ομάδας ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0247/6. Τροπολογία. Marco Zanni, André Elissen, Stanisław Żółtek εξ ονόματος της Ομάδας ENF 2.7.2018 A8-0247/6 6 Παράγραφος 2 2. υπενθυμίζει ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ για το 2019 θα είναι ο τελευταίος της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου και ότι η διαπραγμάτευσή του θα συμπέσει χρονικά με

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0058/1. Τροπολογία. Sabine Lösing, Tania González Peñas εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0058/1. Τροπολογία. Sabine Lösing, Tania González Peñas εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL 6.3.2019 A8-0058/1 1 Παράγραφος 17 17. τονίζει ότι η ΕΕ εξακολουθεί να υποστηρίζει τη διαδικασία ειρήνευσης και συμφιλίωσης υπό αφγανική ηγεσία και ευθύνη και χωρίς αποκλεισμούς, συμπεριλαμβανομένης της

Διαβάστε περισσότερα

(Ψηφίσματα, συστάσεις και γνωμοδοτήσεις) ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

(Ψηφίσματα, συστάσεις και γνωμοδοτήσεις) ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ 28.6.2011 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης C 187/1 Ι (Ψηφίσματα, συστάσεις και γνωμοδοτήσεις) ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 10ης Ιουνίου 2011 σχετικά με Οδικό χάρτη για την

Διαβάστε περισσότερα

Επιδιώξεις και στοχεύσεις της Άγκυρας

Επιδιώξεις και στοχεύσεις της Άγκυρας 1 27 Μαρτίου 2011 www.geostrategy.gr Επιδιώξεις και στοχεύσεις της Άγκυρας Η Τουρκία του Ερντογάν δεν διαφέρει από την Τουρκία των στρατηγών Του Χρήστου Μηνάγια Στις 15-3-2011 ο Τούρκος δηµοσιογράφος Ali

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή Μεταναστευτική Πολιτική: Η προσπάθεια να επιτευχθεί η ισορροπία μεταξύ ασφάλειας και ανθρωπισμού

Ευρωπαϊκή Μεταναστευτική Πολιτική: Η προσπάθεια να επιτευχθεί η ισορροπία μεταξύ ασφάλειας και ανθρωπισμού Ευρωπαϊκή Μεταναστευτική Πολιτική: Η προσπάθεια να επιτευχθεί η ισορροπία μεταξύ ασφάλειας και ανθρωπισμού Δημήτριος Β. Σκιαδάς, LLB, MJur, PhD Αναπληρωτής Καθηγητής Ευρωπαϊκής Διακυβέρνησης Τμήμα Διεθνών

Διαβάστε περισσότερα

Μικρασιατική καταστροφή

Μικρασιατική καταστροφή Μικρασιατική καταστροφή Η εκστρατεία στη Μ. Ασία Μετά τη λήξη του Α Παγκοσμίου πολέμου οι νικήτριες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, ξεκίνησαν εργασίες με σκοπό τη διανομή των εδαφών. Η απόφαση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (διαγώνισμα 1)

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (διαγώνισμα 1) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (διαγώνισμα 1) ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1.α Το Νοέμβριο του 1919 υπογράφηκε η συνθήκη του Νεϊγύ.πριν από την υπογραφή της συνθήκης) σελ 140 σχ.βιβλ. Β. Κατά

Διαβάστε περισσότερα

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΑΤΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΟΙΝΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Βρυξέλλες, 21.4.2017 JOIN(2017) 14 final 2017/0084 (NLE) Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Για μία Ευρώπη που προστατεύει

Για μία Ευρώπη που προστατεύει To Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωσης μιας Ευρωπαϊκής πολιτικής που προσφέρει προστασία μέσω ασφαλών και νόμιμων οδών. Έχεις #ThePowerofVote www.thepowerofvote.eu

Διαβάστε περισσότερα

Εγώ έχω δικαιώματα, εσύ έχεις δικαιώματα, αυτός/αυτή έχει δικαιώματα... Εισαγωγή στα Δικαιώματα του Παιδιoύ

Εγώ έχω δικαιώματα, εσύ έχεις δικαιώματα, αυτός/αυτή έχει δικαιώματα... Εισαγωγή στα Δικαιώματα του Παιδιoύ Εγώ έχω δικαιώματα, εσύ έχεις δικαιώματα, αυτός/αυτή έχει δικαιώματα... Εισαγωγή στα Δικαιώματα του Παιδιoύ Όλοι έχουν δικαιώματα. Επιπλέον, σαν αγόρι ή κορίτσι ηλικίας κάτω των 18 ετών, έχεις ορισμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΟΡΕΙΟ ΙΡΑΚ. Ιούλιος 2009. www.geostrategy.gr. Γιαννακόπουλος Βασίλειος

ΒΟΡΕΙΟ ΙΡΑΚ. Ιούλιος 2009. www.geostrategy.gr. Γιαννακόπουλος Βασίλειος 1 ΒΟΡΕΙΟ ΙΡΑΚ Ιούλιος 2009 www.geostrategy.gr Γιαννακόπουλος Βασίλειος 2 Εισαγωγή Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το Ιράκ είναι ένα «τεχνητό κοσμικό κράτος». Η ενότητά του ουσιαστικά δεν υφίσταται ούτε εθνικά

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 10.3.2014 COM(2014) 149 final 2014/0086 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για τη σύναψη της Συμφωνίας Σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας

Διαβάστε περισσότερα

χρόνια. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

χρόνια. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 1837-2017 180 χρόνια Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΕΚΠΑ: 1837-2017 / 180 χρόνια Βασικοί άξονες Θεματολογία Σκοπός Βασικοί άξονες (1) Η συμβολή του ΕΚΠΑ στην επιστήμη και στην έρευνα. Η

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικό Φροντιστήριο Στην Ελληνική Γλώσσα Απαντήσεις

Ειδικό Φροντιστήριο Στην Ελληνική Γλώσσα Απαντήσεις Απαντήσεις Α1. α. Κόμμα του Γ. Θεοτόκη: το κόμμα του Γ. θεοτόκη Αντιβενιζελικών. Σελ. 92-93 και Από τα Αντιβενιζελικά κόμματα..το πιο διαλλακτικό.σελ92 β. Προσωρινή Κυβέρνηση της Κρήτης(1905): Στο μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: ΤΟ ΟΛΛΑΝΔΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ (Συνοπτική παρουσίαση) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:ΦΩΤΗΣ ΜΟΡΦΟΠΟΥΛΟΣ

ΘΕΜΑ: ΤΟ ΟΛΛΑΝΔΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ (Συνοπτική παρουσίαση) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:ΦΩΤΗΣ ΜΟΡΦΟΠΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ:ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΜΑ: ΤΟ ΟΛΛΑΝΔΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ (Συνοπτική παρουσίαση)

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛ Δ ΕΞ2017/

ΔΕΛ Δ ΕΞ2017/ ΔΕΛ Δ 1115824 ΕΞ2017/26.07.2017 ΔΕΛ Δ 1115824 ΕΞ2017/26.07.2017 Δημόσια Ανακοίνωση της FATF σχετικά με χώρες που εμφανίζουν στρατηγικές αδυναμίες στην αντιμετώπιση του Ξεπλύματος Χρήματος και της Χρηματοδότησης

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0055/30. Τροπολογία. Louis Aliot εξ ονόματος της Ομάδας ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0055/30. Τροπολογία. Louis Aliot εξ ονόματος της Ομάδας ENF 7.6.2017 A8-0055/30 30 Αιτιολογική σκέψη B B. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μεταρρυθμίσεις και οι προετοιμασίες για την προσχώρηση παρεμποδίζονται από την πολιτική πόλωση, τη βαθιά αμοιβαία καχυποψία και την

Διαβάστε περισσότερα

ΒαρόµετρογιατονΣΚΑΪ. 8-10 Οκτωβρίου2007

ΒαρόµετρογιατονΣΚΑΪ. 8-10 Οκτωβρίου2007 ΒαρόµετρογιατονΣΚΑΪ καιτηνκαθημερινη 8-10 Οκτωβρίου2007 TΑΥΤΟΤΗΤΑΤΗΣΕΡΕΥΝΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ: PUBLIC ISSUE(Α.Μ. ΕΣΡ: 8). ΑΝΑΘΕΣΗ: Τηλεοπτικός- Ραδιοφωνικός Σταθµός«ΣΚΑΪ»& εφηµερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. ΣΚΟΠΟΣ: Η διερεύνηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΙΔΗ η απαγόρευση αυτή κρίνεται αναγκαίο να ισχύσει για όσο χρόνο διαρκούν οι έκτακτες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί λόγω της οικονομικής κρίσης

ΕΠΕΙΔΗ η απαγόρευση αυτή κρίνεται αναγκαίο να ισχύσει για όσο χρόνο διαρκούν οι έκτακτες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί λόγω της οικονομικής κρίσης ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ ΠΟΥ ΤΙΤΛΟΦΟΡΕΙΤΑΙ ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΠΛΗΡΩΣΗΣ ΚΕΝΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΙ ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Προοίμιο. ΕΠΕΙΔΗ λόγω της συνεχιζόμενης

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΥΡΙΝΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΑΞΗ Β

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΥΡΙΝΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΑΞΗ Β ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΥΡΙΝΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΑΞΗ Β ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ:2013-2014 A TETΡΑΜΗΝΟ ΟΝΟΜΑΤΑ ΜΕΛΩΝ: 1)ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗΣ 2)ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΗΜΟΣ 3)ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΟΥΡΔΟΣ 4)ΝΙΚΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΜΑ:ΠΕΡΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εισηγητές- Ομιλητές: Αθανασόπουλος Αθανάσιος Ειδικός Συνεργάτης Π.Ο.ΑΣ.Υ Ρήγας Νικόλαος Μέλος Δ.Σ. Π.Ο.ΑΣ.Υ

Εισηγητές- Ομιλητές: Αθανασόπουλος Αθανάσιος Ειδικός Συνεργάτης Π.Ο.ΑΣ.Υ Ρήγας Νικόλαος Μέλος Δ.Σ. Π.Ο.ΑΣ.Υ Προς: Τη Βουλή των Ελλήνων Εισηγητές- Ομιλητές: Αθανασόπουλος Αθανάσιος Ειδικός Συνεργάτης Π.Ο.ΑΣ.Υ Ρήγας Νικόλαος Μέλος Δ.Σ. Π.Ο.ΑΣ.Υ Υποεπιτροπή για την Καταπολέμηση της Εμπορίας και της Εκμετάλλευσης

Διαβάστε περισσότερα

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΑΤΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΟΙΝΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Βρυξέλλες, 21.5.2015 JOIN(2015) 24 final 2015/0110 (NLE) Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΗΓΗΣΗ του Δ.Σ. ΕΝΩΣΗΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΟΑΕΕ ΑΘΗΝΩΝ & ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018

ΕΙΣΗΓΗΣΗ του Δ.Σ. ΕΝΩΣΗΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΟΑΕΕ ΑΘΗΝΩΝ & ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΕΙΣΗΓΗΣΗ του Δ.Σ. ΕΝΩΣΗΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΟΑΕΕ ΑΘΗΝΩΝ & ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 Συνάδελφοι -σες Η εκδήλωσή μας, αυτή σκοπό έχει το δυνάμωμα της αλληλεγγύης στον Παλαιστινιακό

Διαβάστε περισσότερα

Η Ψήφος στους Έλληνες της Διασποράς

Η Ψήφος στους Έλληνες της Διασποράς Ανάλυση Συμμετοχή Ανεξάρτησία Η Ψήφος στους Έλληνες της Διασποράς synpraxis Ψηφοφορία Κατοίκων Εξωτερικού Το Ελληνικό Σύνταγμα προβλέπει το δικαίωμα ψήφου όλων των Ελλήνων πολιτών ηλικίας άνω των 17 ετών,

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0062/9. Τροπολογία. Louis Aliot εξ ονόματος της Ομάδας ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0062/9. Τροπολογία. Louis Aliot εξ ονόματος της Ομάδας ENF 7.6.2017 A8-0062/9 9 Αιτιολογική σκέψη B Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι (εν δυνάμει) υποψήφιες χώρες κρίνονται βάσει των επιδόσεών τους, και ότι η ταχύτητα και η ποιότητα των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων καθορίζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων 31.3.2014 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά με τις δικονομικές εγγυήσεις για τα παιδιά που είναι ύποπτοι ή κατηγορούμενοι

Διαβάστε περισσότερα

2. Η Επιτροπή του άρθρου 36 κατά τη συνεδρίασή της στις Μαΐου 2009 έλαβε υπό σημείωση το παρόν έγγραφο.

2. Η Επιτροπή του άρθρου 36 κατά τη συνεδρίασή της στις Μαΐου 2009 έλαβε υπό σημείωση το παρόν έγγραφο. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 28 Μαΐου 2009 (02.06) (OR. en) 10232/1/09 REV 1 ENFOPOL 148 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «Ι/Α» της : Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου προς : την ΕΜΑ / το Συμβούλιο αριθ.

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 17. Ο Ιωάννης Καποδίστριας και το έργο του (σελ )

Κεφάλαιο 17. Ο Ιωάννης Καποδίστριας και το έργο του (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης Γ Ενότητα «Η Μεγάλη Επανάσταση (1821-1830)» 1 Κεφάλαιο 17 Ο Ιωάννης Καποδίστριας και το έργο του (σελ. 138 141) Ο Ιωάννης Καποδίστριας καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια της Κέρκυρας.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΥΠΑΤΗΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

ΚΟΙΝΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΥΠΑΤΗΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΑΤΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΟΙΝΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Βρυξέλλες, 27.8.2015 JOIN(2015) 32 final ΚΟΙΝΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΥΠΑΤΗΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Επισυνάπτονται για τις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα της ανωτέρω συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Επισυνάπτονται για τις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα της ανωτέρω συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Βρυξέλλες, 18 Μαρτίου 2016 (OR. en) EUCO 12/1/16 REV 1 CO EUR 3 CONCL 2 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αποδέκτης: Αντιπροσωπίες Θέμα: Σύνοδος του

Διαβάστε περισσότερα

Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ - I ΡΥΣΗ ΚΑΙ ΕΞEΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚHΣ EΝΩΣΗΣ

Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ - I ΡΥΣΗ ΚΑΙ ΕΞEΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚHΣ EΝΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΓ Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ - I ΡΥΣΗ ΚΑΙ ΕΞEΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚHΣ EΝΩΣΗΣ ΩΣ ΤΟ 1941 100 Α. ΚΛΕΙΣΤΕΣ Ή ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (ενδεικτικά παραδείγµατα) Ερωτήσεις διαζευκτικής απάντησης ή του τύπου

Διαβάστε περισσότερα

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΑΤΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΟΙΝΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Βρυξέλλες, 8.3.2017 JOIN(2017) 8 final 2017/0050 (NLE) Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΠΡΟΣ. ακόμα υπό κατοχή ακόμα διαιρεμένη 1974-2014

ΚΥΠΡΟΣ. ακόμα υπό κατοχή ακόμα διαιρεμένη 1974-2014 ΚΥΠΡΟΣ ακόμα υπό κατοχή ακόμα διαιρεμένη 1974-2014 ΦΩΤΟ: Κάτια Χριστοδούλου 1974-2014 ΚΥΠΡΟΣ ΑΚΟΜΑ ΥΠΟ ΚΑΤΟΧΗ, ΑΚΟΜΑ ΔΙΑΙΡΕΜΕΝΗ Τα αποτελέσματα της στρατιωτικής εισβολής της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ. Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ. Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Α. Ερωτήσεις σύντομης απάντησης 1. Το αγροτικό ζήτημα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΟΜΑ: ΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ:

ΟΝΟΜΑ: ΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΟΝΟΜΑ: ΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΓΩΝ ΟΜΑ Α Α ΘΕΜΑ Α1 Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθµούς της Στήλης Α και δίπλα σε κάθε αριθµό ένα από τα γράµµατα της Στήλης Β, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση ΣΤΗΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Παπαντωνίου, τον Πρόεδρο του Κέντρου Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής για την πρόσκληση την οποία μου απηύθυνε να έρθω

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Παπαντωνίου, τον Πρόεδρο του Κέντρου Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής για την πρόσκληση την οποία μου απηύθυνε να έρθω Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Παπαντωνίου, τον Πρόεδρο του Κέντρου Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής για την πρόσκληση την οποία μου απηύθυνε να έρθω στο σημερινό Συνέδριο. Να ευχαριστήσω τους πρέσβεις της

Διαβάστε περισσότερα

«Αθηνά» Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Όπλων www.armscontrol.info

«Αθηνά» Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Όπλων www.armscontrol.info http://, Τηλ:2105226884, 6944165341, FAX: 2105226884, 2310904794 Η πραγματική εικόνα του πολέμου στο Λίβανο με απλά λόγια. Θεόδωρος Λιόλιος Διευθυντής του Ε.Κ.Ε.Ο. Σαλαμίνος 10, Θεσσαλονίκη 54625, email:

Διαβάστε περισσότερα

Συνήγορος του Πολίτη/Ημερίδα Μικτές μεταναστευτικές ροές και προκλήσεις για την προστασία των προσφύγων

Συνήγορος του Πολίτη/Ημερίδα Μικτές μεταναστευτικές ροές και προκλήσεις για την προστασία των προσφύγων Συνήγορος του Πολίτη/Ημερίδα Μικτές μεταναστευτικές ροές και προκλήσεις για την προστασία των προσφύγων Καλλιόπη Στεφανάκη/Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες Σύνοψη της παρουσίασης Βασικά χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Co-funded by the European Union

Co-funded by the European Union 1 Συμμετοχή Η συμμετοχή είναι δικαίωμα σου! Τα παιδιά, οι νέοι όπως και οι ενήλικες, έχουν το δικαίωμα της παροχής συμβουλών και το δικαίωμα του να εισακούονται σε διαδικασίες που τους αφορούν. Πρώτα όμως

Διαβάστε περισσότερα