ΠΡΟΛΟΓΟ. Θεζζαινλίθε, Οθηψβξηνο Κσλζηαληία Μπξνπδηψηε

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΡΟΛΟΓΟ. Θεζζαινλίθε, Οθηψβξηνο 2009. Κσλζηαληία Μπξνπδηψηε"

Transcript

1 ΠΡΟΛΟΓΟ Ζ Γηπισκαηηθή Δξγαζία κε ηίηιν «Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα.», εθπνλήζεθε ζην πιαίζην ηνπ πξνγξάκκαηνο κεηαπηπρηαθψλ ζπνπδψλ ησλ ηκεκάησλ Πνιηηηθψλ Μεραληθψλ θαη Αγξνλφκσλ θαη Σνπνγξάθσλ Μεραληθψλ ηνπ Αξηζηνηειείνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο, θαηά ην αθαδεκατθφ έηνο , απφ ηελ Κσλζηαληία Μπξνπδηψηε, κε επηβιέπνληα ηελ Λέθηνξα ηνπ ηκήκαηνο Πνιηηηθψλ Μεραληθψλ θ. Φσηεηλή Κεραγηά. Ο ζηφρνο ηεο δηπισκαηηθήο απηήο εξγαζίαο είλαη λα κειεηήζεη ηε ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Ο εμνπιηζκφο ηεο νδνχ απνηειεί έλα απαξαίηεην θαη ζεκαληηθφ θνκκάηη ηνπ ζπζηήκαηνο ηεο νδνχ θαζψο ζε ζπλδπαζκφ κε ηνλ άλζξσπν θαη ην φρεκα απνηεινχλ ηνπο ηξεηο παξάγνληεο ηεο νδηθήο αζθάιεηαο. Έηζη είλαη απαξαίηεηε ε κειέηε ηεο ζπκβνιήο ηνπ ζηα νδηθά ηξνραία αηπρήκαηα θαη πψο κπνξεί λα αμηνπνηεζεί γηα ηε κείσζή ηνπο. ην ζεκείν απηφ ζεσξψ απαξαίηεην λα εθθξάζσ ηηο επραξηζηίεο κνπ ζε φινπο φζνπο βνήζεζαλ ζηελ εθπφλεζε ηεο Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο. Ξεθηλψληαο, επραξηζηίεο νθείινληαη ζηνλ θπξία Φσηεηλή Κεραγηά, Λέθηνξα ηνπ Σκήκαηνο Πνιηηηθψλ Μεραληθψλ Α.Π.Θ., επηβιέπνπζα ηεο Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο γηα ηε ζπκβνιή ηεο ζηελ νινθιήξσζε ηεο εξγαζίαο, ε νπνία επεηεχρζε κέζσ ησλ ζπκβνπιψλ θαη ππνδείμεσλ ηεο. Δπηπιένλ, επραξηζηίεο νθείινληαη ζηελ νηθνγέλεηά κνπ αιιά θαη ζηνπο θίινπο κνπ γηα ηελ ππνκνλή θαη ζπκπαξάζηαζε πνπ επέδεημαλ θαηά ηελ πεξίνδν ζπγγξαθήο ηεο Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο. Θεζζαινλίθε, Οθηψβξηνο 2009 Κσλζηαληία Μπξνπδηψηε i

2 ΠΔΡΗΛΖΦΖ Ζ νδηθή αζθάιεηα απαζρνιεί εδψ θαη ρξφληα ηελ παγθφζκηα θνηλσλία θαζψο ν αξηζκφο ησλ αηφκσλ πνπ πεζαίλνπλ ζηνπο δξφκνπο ζπλερψο απμάλεηαη. Πνιχ έξεπλα γίλεηαη απφ παγθφζκηνπο νξγαληζκνχο ψζηε λα κπνξέζεη λα πξνζδηνξηζηεί ν παξάγνληαο πνπ νθείιεηαη γηα ηνλ κεγάιν αξηζκφ αηπρεκάησλ ζηνπο δξφκνπο. εκαληηθή έξεπλα έρεη γίλεη ζην θνκκάηη ηνπ εμνπιηζκνχ θαη ηεο ζπκβνιήο ηνπ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Χο εμνπιηζκφο ηεο νδνχ λνείηαη έλα ζχλνιν βνεζεηηθψλ δηαηάμεσλ πνπ ηνπνζεηνχληαη επάλσ ή δίπια ζηελ νδφ θαη ζπκβάιινπλ ζηελ βειηίσζε ηεο νδηθήο αζθάιεηαο. Σν θάζε είδνο εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ (ζηεζαία αζθαιείαο, νξηδφληηα θαη θάζεηε δηαγξάκκηζε, θσηηζκφο ηεο νδνχ θιπ.) έρεη δηαθνξεηηθή επίδξαζε ζηελ νδηθή αζθάιεηα αλάινγα θαη κε ην αλά πεξίπησζε αηχρεκα (αηπρήκαηα ζε δηαζηαπξψζεηο, ζε απηνθηλεηφδξνκνπο, αηπρήκαηα ζην ζθνηάδη θ.α.). Σα ηειεπηαία ρξφληα ζε θάπνηεο ρψξεο πξνσζείηαη κηα λέα έλλνηα ε νπνία ζηεξίδεηαη ζηνλ εμνπιηζκφ ηεο νδνχ. (self-explaining road) ζηνρεχεη ζην λα δίλεη ζηνπο νδεγνχο ηελ θαηάιιειε πιεξνθνξία κέζσ ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ψζηε λα αληηιακβάλνληαη ζε πην είδνο νδνχ θηλνχληαη θαη λα αληηδξάζνπλ αλαιφγσο. Δπίζεο ε έλλνηα ηεο νδνχ πνπ ζπγρσξεί (forgiving road) είλαη επίζεο κία λέα πξνζέγγηζε ζηελ θαηεχζπλζε ηεο κείσζεο ησλ αηπρεκάησλ, δίλνληαο ζηνλ νδεγφ ηε δπλαηφηεηα λα δηνξζψζεη εγθαίξσο έλα πηζαλφ ιάζνο πξηλ πξνθιεζεί αηχρεκα. ii

3 ABSTRACT Road safety concerns for many years the global society as the number of people die on the roads worldwide is constantly rising. Much research is done by worldwide organizations to identify the factor that causes the high number of accidents on the roads. Important research has been done about the influence of road equipment on road safety. The road equipment is a set of ancillary equipment installed on the road that helps to road safety improvement. Each type of road equipment (guard rails, horizontal and vertical markings, road lighting, etc.) has a different effect on road safety, depending on the type of the accident (accidents on intersections, on motorways, accidents in the dark, etc.) In recent years some countries promoted a new concept based on road equipment. The concept of self-explaining road aims to give drivers the information needed through the road equipment to understand in which type of road move and react as should. The concept of forgiving road is also a new approach towards reducing accidents, giving the driver the opportunity to correct a possible error before an accident is caused. iii

4 ΠΗΝΑΚΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΧΝ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1: ΔΗΑΓΧΓΖ 1.1 ηφρνο, αληηθείκελν θαη κεζνδνινγία ηεο Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο Γνκή ηεχρνπο Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο... 1 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2: ΟΓΗΚΖ ΑΦΑΛΔΗΑ 2.1 Ζ Έλλνηα ηεο νδηθήο αζθάιεηαο Παξάγνληεο ηεο νδηθήο αζθάιεηαο Ο παξάγνληαο άλζξσπνο Ο παξάγνληαο φρεκα Ο παξάγνληαο νδφο θαη πεξηβάιινλ Γεληθά ζηνηρεία νδηθήο αζθάιεηαο δηεζλψο Γεληθά ζηνηρεία νδηθήο αζθάιεηαο ζηελ Διιάδα ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3: ΔΞΟΠΛΗΜΟ ΣΖ ΟΓΟΤ 3.1 Γεληθά πζηήκαηα αλαραίηηζεο νρεκάησλ ζηεζαία αζθαιείαο Γεληθά Σχπνη ζπζηεκάησλ αλαραίηηζεο Οξηδφληηα ζήκαλζε νδψλ δηαγξακκίζεηο νδνζηξσκάησλ Γεληθά Μνξθέο δηαγξακκίζεσλ Τιηθά θαη κέζνδνη εθαξκνγήο δηαγξακκίζεσλ Αλάγιπθεο δηαγξακκίζεηο Αλαθιαζηήξεο νδνζηξψκαηνο Καζεηε ζήκαλζε νδψλ πηλαθίδεο ζήκαλζεο Γεληθά Δίδε πηλαθίδσλ ζήκαλζεο iv

5 3.4.3 Οξαηφηεηα θαη αληαλαθιαζηηθφηεηα ησλ πηλαθίδσλ ζήκαλζεο θαηά ηηο λπρηεξηλέο ψξεο Ζ απνηειεζκαηηθή ζήκαλζε Κάζεηε ζήκαλζε νδψλ-πηλαθίδεο κεηαβιεηψλ κελπκάησλ (vms) Γεληθά Πεδίν εθαξκνγήο Ζιεθηξνθσηηζκφο νδψλ πζηήκαηα παξαθνινχζεζεο θπθινθνξίαο Δηζαγσγή Σχπνη ζπζηεκάησλ παξαθνινχζεζεο ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4: Ζ ΤΜΒΟΛΖ ΣΟΤ ΔΞΟΠΛΗΜΟΤ ΣΖΝ ΟΓΗΚΖ ΑΦΑΛΔΗΑ 4.1 Δηζαγσγή Απηνθηλεηφδξνκνη Γηαρσξηζκφο θηλήζεσλ ζε δηαζηαπξψζεηο Βειηηψζεηο ζηελ δηαηνκή ηνπ δξφκνπ Απνκάθξπλζε εκπνδίσλ παξά ηελ νδφ Αλαθαηαζθεπή, απνθαηάζηαζε θαη επαλεπίζηξσζε ησλ νδψλ ηεζαία αζθαιείαο θαη ζπζηήκαηα παξακφξθσζεο Μέηξα γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ αηπρεκάησλ κε ζεξάκαηα Δθαξκνγή δηαθφξσλ κέηξσλ εμνπιηζκνχ ζηηο νξηδφληηεο θακπχιεο Φσηηζκφο ηεο νδνχ Γηφξζσζε εζθαικέλσλ θπθινθνξηαθψλ πηλαθίδσλ Πηλαθίδεο παξαρψξεζεο πξνηεξαηφηεηαο ζηηο δηαζηαπξψζεηο Πηλαθίδεο ηχπνπ stop ζηνπο θφκβνπο Οξηδφληηα ζήκαλζε Πηλαθίδεο κεηαβιεηψλ κελπκάησλ Μέηξα γηα πεδνχο θαη πνδειάηεο Δθαξκνγέο Ννξβεγία Δθαξκνγή 1 ε : Γηαρείξηζε κειαλψλ ζεκείσλ ζηελ Οπγγαξία v

6 Δθαξκνγή 2 ε : Βέιγην - Brussels Ring (Vorst / Forest) Δθαξκνγή 3 ε : Γηαρείξηζε κειαλψλ ζεκείσλ ζηελ Οιιαλδία Δθαξκνγή 4 ε : Γηαζηαπξψζεηο ζηελ Ηξιαλδία Δθαξκνγή 5 ε : Γηαρείξηζε κειαλψλ ζεκείσλ ζηελ Απζηξαιία ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5: Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ ΑΤΣΟ-ΔΞΖΓΟΤΜΔΝΖ ΟΓΟΤ 5.1 Δηζαγσγή Ζ νδεγηθή ζπκπεξηθνξά ηνπ ρξήζηε Ζ ηδέα ηεο απηφ-εμεγνχκελεο νδνχ ηνηρεηά απηφ-εμεγνχκελσλ δξφκσλ Δθαξκνγέο απηφ-εμεγνχκελσλ νδψλ Δθαξκνγή 1 ε : Οιιαλδία Δθαξκνγή 2 ε : Γεξκαλία Γξφκνη πνπ ζπγρσξνχλ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6: ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ 6.1 πκπεξάζκαηα ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ vi

7 ΠΗΝΑΚΑ ΠΗΝΑΚΧΝ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1: ΔΗΑΓΧΓΖ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2: ΟΓΗΚΖ ΑΦΑΛΔΗΑ Πίλαθαο 2.1: Αηηίεο ζαλάηνπ 2004 θαη Πίλαθαο 2.2: Αλάπηπμε νδηθήο αζθάιεηαο παγθνζκίσο Πίλαθαο 2.3: χγθξηζε αξηζκνχ λεθξψλ απφ ηξνραία αηπρήκαηα παγθνζκίσο ην πξψην ηεηξάκελν 2009-πξψην ηεηξάκελν Πίλαθαο 2.4: Θάλαηνη αλά 1 εθαηνκκχξην επηβαηηθψλ νρεκάησλ ην 2004: νη 20 πην επηθίλδπλεο πεξηνρέο ζηελ Δπξψπε ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3: ΔΞΟΠΛΗΜΟ ΣΖ ΟΓΟΤ Πίλαθαο 3.1: χγθξηζε εθαξκνδφκελσλ ηερλνινγηψλ απεηθφληζεο ζε Πηλαθίδεο Μεηαβιεηψλ Μελπκάησλ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4: Ζ ΤΜΒΟΛΖ ΣΟΤ ΔΞΟΠΛΗΜΟΤ ΣΖΝ ΟΓΗΚΖ ΑΦΑΛΔΗΑ Πίλαθαο 4.1: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή δηαθφξσλ κέηξσλ ζε απηνθηλεηφδξνκνπο Πίλαθαο 4.2: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) ιφγσ ηνπ δηαρσξηζκνχ ζε ζεηξέο ζηνπο θφκβνπο Πίλαθαο 4.3: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) απφ ηελ θαηαζθεπή θεληξηθψλ δηαρσξηζηηθψλ Πίλαθαο 4.4: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ αχμεζε ηεο απφζηαζεο απφ ηα εκπφδηα παξά ηελ νδφ Πίλαθαο 4.5: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ αλαθαηαζθεπή, απνθαηάζηαζε θαη επαλεπίζηξσζε ησλ νδψλ Πίλαθαο 4.6: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή ζηεζαίσλ αζθαιείαο ζηα φξηα ηεο νδνχ Πίλαθαο 4.7: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή ζηεζαίσλ αζθαιείαο ζηνλ άμνλα απηνθηλεηφδξνκνπ Πίλαθαο 4.8: Απνηέιεζκα (%) ησλ αηπρεκάησλ κε πξφζθξνπζε ζην θεληξηθφ ζηεζαίν ζηνπο γαιιηθνχο απηνθηλεηφδξνκνπο vii

8 Πίλαθαο 4.9: Αξηζκφο κεησπηθψλ ζπγθξνχζεσλ κε θαη ρσξίο ζηεζαίν ζε κε δηαρσξηζκέλνπο απηνθηλεηφδξνκνπο ζηε νπεδία Πίλαθαο 4.10: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή ζπζηεκάησλ παξακφξθσζεο Πίλαθαο 4.11: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή κέηξσλ γηα ηελ απνηξνπή αηπρεκάησλ κε άγξηα δψα Πίλαθαο 4.12: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή δηαθφξσλ κέηξσλ ζε ζηξνθέο Πίλαθαο 4.13: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή νδηθνχ θσηηζκνχ Πίλαθαο 4.14: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηηο βειηηψζεηο ζηνλ νδηθφ θσηηζκφ Πίλαθαο 4.15: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηε κείσζε ηνπ νδηθνχ θσηηζκνχ Πίλαθαο 4.16: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή πηλαθίδσλ πξνηεξαηφηεηαο ζηηο δηαζηαπξψζεηο Πίλαθαο 4.17: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή πηλαθίδσλ ζηνπ ζηνπο θφκβνπο Πίλαθαο 4.18: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή δηάθνξσλ κέηξσλ δηαγξάκκηζεο Πίλαθαο 4.19: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή πηλαθίδσλ κεηαβιεηψλ κελπκάησλ Πίλαθαο 4.20: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή δηαθφξσλ κέηξσλ γηα πεδνχο θαη πνδειάηεο Πίλαθαο 4.21: Μεξηθά παξαδείγκαηα ρακεινχ θφζηνπο βειηίσζεο νδηθήο αζθάιεηαο ζηε Ννξβεγία ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5: Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ ΑΤΣΟ-ΔΞΖΓΟΤΜΔΝΖ ΟΓΟΤ Πίλαθαο 5.1: Υαξαθηεξηζηηθά ηεο νδνχ ψζηε γίλεηαη ε θαηεγνξηνπνίεζή ηεο απφ ηνπο νδεγνχο ζηελ Γεξκαλία ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6: ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ viii

9 ΠΗΝΑΚΑ ΓΗΑΓΡΑΜΜΑΣΧΝ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1: ΔΗΑΓΧΓΖ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2: ΟΓΗΚΖ ΑΦΑΛΔΗΑ Γηάγξακκα 2.1: χγθξηζε αηπρεκάησλ παγθνζκίσο Γηάγξακκα 2.2: Νεθξνί ζηελ Διιάδα ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3: ΔΞΟΠΛΗΜΟ ΣΖ ΟΓΟΤ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4: Ζ ΤΜΒΟΛΖ ΣΟΤ ΔΞΟΠΛΗΜΟΤ ΣΖΝ ΟΓΗΚΖ ΑΦΑΛΔΗΑ Γηάγξακκα 4.1: Γηάγξακκα αιιαγήο ηαρχηεηαο κε ηελ πηλαθίδα αλάδξαζεο ζηελ Οιιαλδία ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5: Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ ΑΤΣΟ-ΔΞΖΓΟΤΜΔΝΖ ΟΓΟΤ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6: ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ix

10 ΠΗΝΑΚΑ ΥΖΜΑΣΧΝ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1: ΔΗΑΓΧΓΖ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2: ΟΓΗΚΖ ΑΦΑΛΔΗΑ ρήκα 2.1: Ζ ππξακίδα ησλ αηπρεκάησλ...4 ρήκα 2.2: Ο θχβνο ηεο νδηθήο αζθάιεηαο...5 ρήκα 2.3: Σκεκαηηθή αλάιπζε ηεο νδηθήο αζθάιεηαο...6 ρήκα 2.4: Σκεκαηηθή αλάιπζε ηεο ελεξγεηηθήο θαη παζεηηθήο αζθάιεηαο...6 ρήκα 2.5: Αλάιπζε παξαγφλησλ νδηθήο αζθάιεηαο...7 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3: ΔΞΟΠΛΗΜΟ ΣΖ ΟΓΟΤ ρήκα 3.1: Σχπνη κεηαιιηθψλ ζηεζαίσλ αζθαιείαο νδψλ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4: Ζ ΤΜΒΟΛΖ ΣΟΤ ΔΞΟΠΛΗΜΟΤ ΣΖΝ ΟΓΗΚΖ ΑΦΑΛΔΗΑ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5: Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ ΑΤΣΟ-ΔΞΖΓΟΤΜΔΝΖ ΟΓΟΤ ρήκα 5.1: Αιπζίδα γεγνλφησλ φζνλ αθνξά ηελ αλαγλσξίζηκε δηάηαμε θαη ηελ πξνβιέςηκε ζπκπεξηθνξά ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6: ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ x

11 ΠΗΝΑΚΑ ΦΧΣΟΓΡΑΦΗΧΝ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1: ΔΗΑΓΧΓΖ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2: ΟΓΗΚΖ ΑΦΑΛΔΗΑ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3: ΔΞΟΠΛΗΜΟ ΣΖ ΟΓΟΤ Φσηνγξαθία 3.1: ηεζαίν αζθαιείαο κε ζπξκαηφζρνηλν ζηνλ ελδηάκεζν ρψξν ηεο νδνχ23 Φσηνγξαθία 3.2: Μεηαιιηθφ ζηεζαίν αζθαιείαο Φσηνγξαθία 3.3: Γηαγξάκκηζε απηνθηλεηφδξνκνπ Φσηνγξαθία 3.4: Γηαγξακκίζεηο δηαβάζεσλ πεδψλ Φσηνγξαθία 3.5: Δηδηθέο δηαγξακκίζεηο Φσηνγξαθία 3.6: Θεξκνπιαζηηθά Φσηνγξαθία 3.7: Αλαθιαζηήξεο νδνζηξψκαηνο Φσηνγξαθία 3.8: Οη ηξεηο ηχπνη αληαλαθιαζηηθψλ κεκβξαλψλ, ππφ ην θσο πξνβνιέσλ νρήκαηνο Φσηνγξαθία 3.9: Πηλαθίδα vms πνπ πξνεηδνπνηεί γηα ηελ είζνδν ηεο νδνχ ζε βηφηνπν.. 40 Φσηνγξαθία 3.10: ηχινη ειεθηξνθσηηζκνχ νδψλ Φσηνγξαθία 3.11: Μαγλεηηθφο αληρλεπηήο θαη αληρλεπηήο ππεξχζξσλ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4: Ζ ΤΜΒΟΛΖ ΣΟΤ ΔΞΟΠΛΗΜΟΤ ΣΖΝ ΟΓΗΚΖ ΑΦΑΛΔΗΑ Φσηνγξαθία 4.1: Αληηζακβσηηθέο δηαηάμεηο ζε θεληξηθή λεζίδα απηνθηλεηφδξνκνπ Φσηνγξαθία 4.2: Πιήξεο δηαρσξηζκφο θηλήζεσλ ζε δηαζηαχξσζε ηχπνπ ζηαπξνχ κε νξηδφληηα ζήκαλζε Φσηνγξαθία 4.3: ηεζαία αζθαιείαο απφ κέηαιιν θαη απφ ζχξκα Φσηνγξαθία 4.4: χζηεκα παξακφξθσζεο Φσηνγξαθία 4.5: χζηεκα παξακφξθσζεο ζε κφληκν εκπφδην Φσηνγξαθία 4.6: Πηλαθίδα πξνεηδνπνίεζεο γηα άγξηα δψα Φσηνγξαθία 4.7: Εσγξαθηζκέλν ζηεζαίν αζθαιείαο Φσηνγξαθία 4.8: ηνπ ζε 4 θαηεπζχλζεηο xi

12 Φσηνγξαθία 4.9: Rumble strip ζην φξην ηεο νδνχ Φσηνγξαθία 4.10: Μεηαβιεηή πηλαθίδα πξνεηδνπνίεζεο γηα νκίριε Φσηνγξαθία 4.11: Μεηαβιεηή πηλαθίδα πνπ παξνπζηάδεη ηελ ηαρχηεηα ησλ δηεξρφκελσλ νρεκάησλ Φσηνγξαθία 4.12: ηεζαίν αζθαιείαο γηα πεδνχο Φσηνγξαθία 4.13: Πξίλ (αξηζηεξά) θαη κεηά (δεμηά) ηελ εθαξκνγή ησλ κέηξσλ ζηελ Route Φσηνγξαθία 4.14: Αλαβάζκηζε Brussels Ring Βέιγην Φσηνγξαθία 4.15: Πηλαθίδα αλάδξαζεο νδεγνχ ζηελ Οιιαλδία Φσηνγξαθία 4.16: Κνισλάθηα δηεπθξίλεζεο δηαζηαχξσζεο ζηελ Ηξιαλδία Φσηνγξαθία 4.17: Πχιε εηζφδνπ ζε πεξηνρή κε ήπηαο θπθινθνξίαο Φσηνγξαθία 4.18: ηεζαία αζθαιείαο απφ ζχξκαηφζρνηλν ζηελ Απζηξαιία ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5: Ζ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ ΑΤΣΟ-ΔΞΖΓΟΤΜΔΝΖ ΟΓΟΤ Φσηνγξαθία 5.1: πιιεθηήξηα νδφο (αξηζηεξά) θαη αζηηθή νδφο (δεμηά) Φσηνγξαθία 5.2: Γηαθεθνκκέλε γξακκή ζηελ άθξε ηνπ δξφκνπ Φσηνγξαθία 5.3: Υαξαθηεξηζηηθή θεληξηθή δηαγξάκκηζε κε πξάζηλεο ισξίδεο Φσηνγξαθία 5.4: Υαξαθηεξηζηηθή θεληξηθή δηαγξάκκηζε κε θφθθηλν γέκηζκα Φσηνγξαθία 5.5: Οη ηχπνη ησλ νδψλ ζχκθσλα κε ηηο πξνδηαγξαθέο ηεο Οιιαλδίαο ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6: ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ xii

13 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 1 Δηζαγσγή ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1: ΔΗΑΓΧΓΖ 1.1 ηόρνο, αληηθείκελν θαη κεζνδνινγία ηεο Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο Σν αληηθείκελν ηεο Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο είλαη ε δηεξεχλεζε ηεο επίδξαζεο ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα θαζψο θαη ε κειέηε ηεο έλλνηαο ηεο απηνεμεγνχκελεο νδνχ. Ο ζηφρνο ηεο Δξγαζίαο είλαη ε εμέηαζε ησλ δηαθφξσλ κειεηψλ θαζψο θαη εθαξκνγψλ ζε θάπνηεο ρψξεο παγθνζκίσο πνπ παξνπζηάδνπλ ηελ επίδξαζε ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Παξνπζηάδνπλ δειαδή κε ζπγθξηηηθά απνηειέζκαηα ηελ επίδξαζε πνπ έρεη θάζε είδνο εμνπιηζκνχ ζηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ αλά πεξίπησζε. Δπίζεο κέζα απφ αλάινγεο κειέηεο θαη εθαξκνγέο παξνπζηάδεηαη θαη ε έλλνηα ηεο «απην-εμεγνχκελεο νδνχ»(self-explaining road), φπσο επίζεο θαη ε έλλνηα ηεο «νδνχ πνπ ζπγρσξεί»(forgiving road). Γηα ηελ εθπφλεζε ηεο παξνχζαο Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο δηεμήρζε βηβιηνγξαθηθή έξεπλα κέζσ βηβιίσλ, δηπισκαηηθψλ εξγαζηψλ θαη πεξηνδηθψλ. Δπίζεο ζπιιέρηεθαλ ζηνηρεία απφ ηζηνζειίδεο νξγαληζκψλ πνπ αζρνινχληαη κε ηνλ εμνπιηζκφ ηεο νδνχ θαη ηελ νδηθή αζθάιεηα κέζσ δηαδηθηχνπ. 1.2 Γνκή ηεύρνπο Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο Ζ Γηπισκαηηθή Δξγαζία απνηειείηαη απφ έμη θεθάιαηα. Σν πξψην θεθάιαην πεξηιακβάλεη ηνλ ζηφρν, ην αληηθείκελν ηεο Γηπισκαηηθήο Δξγαζίαο θαζψο θαη ηε δνκή ηνπ ηεχρνπο, φπνπ παξνπζηάδεηαη ε ζπλνπηηθή πεξηγξαθή ησλ επηκέξνπο θεθαιαίσλ. ην δεχηεξν θεθάιαην αξρηθά πεξηιακβάλεη ηελ έλλνηα ηεο νδηθήο αζθάιεηαο θαη ηνπο παξάγνληεο απφ ηνπο νπνίνπο εμαξηάηαη. ηε ζπλέρεηα παξνπζηάδεηαη ε θαηάζηαζε ζηελ Διιάδα αιιά θαη παγθνζκίσο φζνλ αθνξά ηα ηξνραία αηπρήκαηα ηα ηειεπηαία ρξφληα. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 1

14 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 1 Δηζαγσγή ην ηξίην θεθάιαην παξνπζηάδνληαη ηα δηάθνξα είδε ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ. Αλαιχνληαη νη κνξθέο ηνπο, ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο θαη ε ρξεζηκφηεηά ηνπο. ην ηέηαξην θεθάιαην παξνπζηάδνληαη θαη αλαιχνληαη ηα απνηειέζκαηα απφ δηάθνξεο έξεπλεο πνπ έρνπλ γίλεη ζρεηηθά κε ηνλ εμνπιηζκφ ηεο νδνχ θαη ηελ ζπκβνιή ηνπο ζηε κείσζε ησλ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ. Δπίζεο παξνπζηάδνληαη ζπγθεθξηκέλεο εθαξκνγέο θάπνησλ ρσξψλ πνπ ζπλέβαιαλ ζηελ κείσζε ησλ αηπρεκάησλ ηνπο. ην πέκπην θεθάιαην παξνπζηάδεηαη ε έλλνηα ηεο «απην-εμεγνχκελεο νδνχ», ν ζθνπφο πνπ απηή εμππεξεηεί θαη θάπνηα παξαδείγκαηα απφ ρψξεο πνπ εθαξκφδνπλ απηή ηελ ηδέα ζηνπο δξφκνπο ηνπο. Δπίζεο, ζηε ζπλέρεηα παξνπζηάδεηαη θαη ε έλλνηα ηεο νδνχ πνπ ζπγρσξεί θαη ε ζχγθξηζή ηεο κε ηελ απην-εμεγνχκελε νδφ. ην έθην θεθάιαην παξαηίζεληαη ηα ζπκπεξάζκαηα ηεο βηβιηνγξαθηθήο έξεπλαο ζχκθσλα κε ηελ άπνςε ηνπ ζπγγξαθέα. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 2

15 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2: ΟΓΗΚΖ ΑΦΑΛΔΗΑ 2.1 Ζ έλλνηα ηεο νδηθήο αζθάιεηαο Ο φξνο «νδηθή αζθάιεηα» ραξαθηεξίδεηαη απφ ηνλ αξηζκφ ησλ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ θαη ηα απνηειέζκαηά ηνπο. Παξφια απηά, ε νδηθή αζθάιεηα θαη ηα αηπρήκαηα δελ κπνξνχλ λα ραξαθηεξηζηνχλ σο έλλνηεο ηαπηφζεκεο. Ο φξνο νδηθή αζθάιεηα έρεη λα θάλεη πεξηζζφηεξν κε ην αίζζεκα αζθάιεηαο πνπ ληψζεη ν ρξήζηεο ηεο νδνχ φηαλ θηλείηαη ζε απηή θαη ην νπνίν δελ αληαπνθξίλεηαη πάληνηε κε ηηο επηθξαηνχζεο θπθινθνξηαθέο θαη ιεηηνπξγηθέο ζπλζήθεο ηεο νδνχ. Έηζη γίλεηαη δηαρσξηζκφο ζηηο παξαθάησ έλλνηεο: ηελ ππνθεηκεληθή αίζζεζε ηνπ ρξήζηε ηεο νδνχ γηα ην πφζν αζθαιήο είλαη φηαλ θηλείηαη ζε απηήλ, θαη ηελ αληηθεηκεληθή απεηθφληζε ηεο πξαγκαηηθφηεηαο, ε νπνία εθθξάδεηαη κε ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ θαη ην απνηέιεζκά ηνπο [1]. Έηζη, ε νδηθή αζθάιεηα σο έλλνηα ζα πξέπεη λα ζρεηηζηεί πεξηζζφηεξν κε ηελ αμηνιφγεζε ηεο επηθίλδπλεο θαηάζηαζεο ε νπνία πξνεγείηαη ελφο αηπρήκαηνο. ηελ πξαγκαηηθφηεηα, ππάξρεη κηα θιηκαθνχκελε θαηάζηαζε, ε νπνία μεθηλάεη απφ ηηο ζπλζήθεο ηεο θαλνληθήο θπθινθνξίαο θαη θηάλεη έσο ηελ πξφθιεζε ηνπ αηπρήκαηνο. Ζ αιπζίδα κηαο ζεηξάο γεγνλφησλ δεκηνπξγεί ηελ επηθίλδπλε θαηάζηαζε θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ δελ ππάξμεη δηαθνπή ηεο αθνινπζίαο απηήο θαη επαλαθνξά ζηηο ζπλζήθεο ηεο θαλνληθήο θπθινθνξίαο, ε θαηάζηαζε απηή νδεγεί ζε αηχρεκα. Σηο πεξηζζφηεξεο φκσο θνξέο, ην αηχρεκα απνθεχγεηαη ηελ ηειεπηαία ζηηγκή θαη ηφηε έρνπκε ηα ιεγφκελα «παξ νιίγνλ» αηπρήκαηα. Μηα εηθφλα ηεο θιηκαθνχκελεο θαηάζηαζεο θαίλεηαη ζην ρήκα 2.1 [1]. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 3

16 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα ρήκα 2.1: Ζ ππξακίδα ησλ αηπρεκάησλ Ο φγθνο ηνπ θάζε επηπέδνπ ηεο ππξακίδαο ραξαθηεξίδεη ηε ζπρλφηεηα κε ηελ νπνία εκθαλίδνληαη ηα γεγνλφηα. Όπσο είλαη θπζηθφ, ηα αηπρήκαηα πνπ ζπκβαίλνπλ ζε θάπνην ζπγθεθξηκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα είλαη πνιχ ιηγφηεξα απφ ηηο επηθίλδπλεο θαηαζηάζεηο θαη ηα παξ νιίγνλ αηπρήκαηα ηα νπνία δηακνξθψλνπλ ζπλνιηθά ην επίπεδν ηεο νδηθήο αζθάιεηαο. ην γεγνλφο απηφ ζηεξίδεηαη θαη ε ζεσξία ησλ θπθινθνξηαθψλ εκπινθψλ, βάζεη ηεο νπνίαο ε παξαηήξεζε θαη θαηαγξαθή ηεο ζπρλφηεηαο ησλ «παξ νιίγνλ» αηπρεκάησλ είλαη δπλαηφλ λα πξνζδηνξίζεη ηηο αιιαγέο ζην επίπεδν ηεο νδηθήο αζθάιεηαο [1]. Πεξηγξαθηθά, ε έλλνηα ηεο νδηθήο αζθάιεηαο, κπνξεί λα αλαιπζεί ζε ηξεηο βαζηθέο ζπληζηψζεο. Ζ πξψηε ζρεηίδεηαη κε ηελ έθηαζε ηεο δξαζηεξηφηεηαο, δειαδή ην κέγεζνο ηεο ελέξγεηαο ηνπ ρξήζηε ηεο νδνχ, ε νπνία είλαη πηζαλφ λα νδεγήζεη ζε αηχρεκα, ηνλ «βαζκό έθζεζεο». Ο βαζκφο έθζεζεο κπνξεί λα πνζνηηθνπνηεζεί κε αξθεηά κεγέζε ή δείθηεο, φπσο νρεκαηνρηιηφκεηξα, αξηζκφο κεηαθηλνχκελσλ ζε κηα πεξηνρή θ.ιπ. Ζ δεχηεξε ζρεηίδεηαη κε ηελ πηζαλφηεηα λα ζπκβεί θάηη αλεπηζχκεην θαη ιακβάλεηαη ππ φςε απφ ην ρξήζηε φηαλ πξαγκαηνπνηεί θάπνηα ξηςνθίλδπλε ελέξγεηα, ην επίπεδν επηθηλδπλφηεηαο ή αιιηψο ην «ξίζθν». Σέινο, ε ηξίηε δηάζηαζε ζρεηίδεηαη κε ην απνηέιεζκα πνπ έρεη ε ελέξγεηα ηνπ ρξήζηε, ηηο ζπλέπεηεο. Απηέο νη ηξεηο δηαζηάζεηο πινπνηνχλ ηελ έλλνηα ηεο νδηθήο αζθάιεηαο, ελψ ηπρφλ αιιαγέο ζε κία απφ απηέο κεηαβάιιεη, πξνο ην θαιχηεξν ή ην ρεηξφηεξν, νιφθιεξε ηελ θαηάζηαζή ηεο [1]. Οδηθή αζθάιεηα = έθζεζε * ξίζθν * ζπλέπεηεο Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 4

17 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα Ζ δηαγξακκαηηθή έθθξαζε ηεο παξαπάλσ εμίζσζεο δίλεηαη ζην ρήκα 2.2. Παξαηεξείηαη πσο ν ζπλδπαζκφο ηνπ ξίζθνπ κε ηηο ζπλέπεηεο πεξηγξάθεη ην βαζκφ ηξαπκαηηζκνχ(λεθξνί ή ηξαπκαηίεο αλά έθζεζε), ελψ ν ζπλδπαζκφο ηεο έθζεζεο κε ην ξίζθν πεξηγξάθεη ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ πνπ ζπλέβεζαλ [1]. ρήκα 2.2: Ο θχβνο ηεο νδηθήο αζθάιεηαο 2.2 Παξάγνληεο ηεο νδηθήο αζθάιεηαο Γηα ηε βειηίσζε ηνπ επηπέδνπ νδηθήο αζθάιεηαο πξέπεη λα κειεηεζνχλ θαη λα αμηνινγεζνχλ νη βαζηθνί παξάγνληεο πνπ ην επεξεάδνπλ. Απηνί νη παξάγνληεο θαηά ζεηξά ζπνπδαηφηεηαο είλαη ν ρξήζηεο ηεο νδνχ, ην φρεκα, ε νδφο θαη ην πεξηβάιινλ θαη ηέινο ν έιεγρνο ηνπ ζπζηήκαηνο. Απφ απηνχο νη ηξεηο πξψηνη είλαη βαζηθνί θαη δξνπλ απηφλνκα, ελψ ν ηέηαξηνο είλαη ζπλεπίθνπξνο ησλ άιισλ ηξηψλ. Κάζε έλαο απφ ηνπο παξάγνληεο απηνχο ζπλεηζθέξεη ην κεξίδηφ ηνπ ζηελ δηακφξθσζε ηεο απνθαινχκελεο ζπκπεξηθνξάο ηνπ νδεγνχ σο πξνο ηελ νδηθή αζθάιεηα. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 5

18 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα εκαληηθφ ζην ζεκείν απηφ είλαη λα αλαθεξζνχλ θαη νη έλλνηεο ηεο ελεξγεηηθήο θαη παζεηηθήο αζθάιεηαο, θαζψο γηα θάζε παξάγνληα ππάξρνπλ δηαθνξεηηθά κέηξα γηα ην θάζε είδνο νδηθήο αζθάιεηαο (ρήκα 2.3 θαη ρήκα 2.4). Ζ ελεξγεηηθή αζθάιεηα ζρεηίδεηαη κε ηε ιήςε κέηξσλ γηα ηελ απνθπγή ησλ αηπρεκάησλ θαζψο θαη κε ηε κείσζε ηεο ζπρλφηεηάο ηνπο, ελψ ε παζεηηθή αζθάιεηα ζρεηίδεηαη κε ηε ιήςε κέηξσλ γηα ηε κείσζε ησλ ζπλεπεηψλ ηνπ αηπρήκαηνο. ρήκα 2.3: Σκεκαηηθή αλάιπζε ηεο νδηθήο αζθάιεηαο [2] ρήκα 2.4: Σκεκαηηθή αλάιπζε ηεο ελεξγεηηθήο θαη παζεηηθήο αζθάιεηαο [2] Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 6

19 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα Μηα εθηελέζηεξε αλάιπζε ησλ παξαγφλησλ ηεο νδηθήο αζθάιεηαο, ε νπνία απνδίδεηαη ζην ρήκα 2.5 ππφ κνξθή δηαγξάκκαηνο ξνήο γηα ηελ νδηθή αζθάιεηα, αληηθαηνπηξίδεη ηηο ζρέζεηο ησλ παξαγφλησλ κεηαμχ ηνπο θαη ζπληειεί ζηελ αθξηβή ιήςε ησλ θαηάιιεισλ κέηξσλ γηα ηελ άλνδν ηνπ επηπέδνπ απηήο. ρήκα 2.5: Αλάιπζε παξαγφλησλ νδηθήο αζθάιεηαο [2] Ο παξάγνληαο άλζξσπνο Ο άλζξσπνο σο ρξήζηεο ηεο νδνχ ππφ κνξθή νδεγνχ ή επηβάηε ελφο νρήκαηνο είηε σο πεδφο είλαη απηφο πνπ δέρεηαη ηηο ζπλέπεηεο ελφο αηπρήκαηνο ζην κεγαιχηεξν βαζκφ. Ο νδεγφο ζα πξέπεη αθελφο κελ λα έρεη ζαθή γλψζε ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ νρήκαηνο, αθεηέξνπ δε λα έρεη πιήξε αληίιεςε ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο νδνχ. ηελ πξαγκαηηθφηεηα, ν νδεγφο αληηιακβάλεηαη ηελ νδφ ζαλ κηα ηερληθή θαηαζθεπή, ε νπνία πξέπεη λα ραξαθηεξίδεηαη απφ νκνηνγέλεηα ραξαθηεξηζηηθψλ, πξάγκα πνπ δελ ζπκβαίλεη πάληνηε ζηελ πξαγκαηηθφηεηα. Αληίζεηα, κηα νδφο είλαη έλα ηερληθφ έξγν θαη απνηειείηαη ζπρλά απφ ηκήκαηα, δηαθνξεηηθήο ζχιιεςεο θαη εθηέιεζεο, πνπ δηαζρίδνπλ έλα θπζηθφ αλάγιπθν κε πνιιαπιέο ηδηαηηεξφηεηεο [2]. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 7

20 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα Γηα ηε δηεξεχλεζε θαη ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο πνζνηηθήο ζπκβνιήο ηνπ ρξήζηε ηεο νδνχ ζην νδηθφ αηχρεκα είλαη απαξαίηεηε ε επί κέξνπο αλάιπζε θαη ν πξνζδηνξηζκφο ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ : Σνλ ηξφπν θαη ρξφλν αληίιεςεο ηνπ νδεγνχ ζηελ πξάμε (επηξξνή απφ άιινπο παξάγνληεο φπσο θνχξαζε, κνλνηνλία, ππλειία, γεληθφηεξα απφ ζσκαηηθή θαη ςπρηθή θνχξαζε ηνπ αηφκνπ θιπ.) Σνλ ρξφλν αληίιεςεο ηνπ νδεγνχ ππφ ή ρσξίο ηελ επήξεηα αιθνφι. Ο ρξφλνο αληίδξαζεο ηνπ νδεγνχ απνηειεί έλα ζεκαληηθφ παξάγνληα ηφζν γηα ηε δεκηνπξγία φζν θαη ηελ απνθπγή ηνπ νδηθνχ αηπρήκαηνο θαη εμαξηάηαη απφ ηνλ ρξφλν αμηνιφγεζεο κίαο ζεηξάο γεγνλφησλ ζε έλα πνιχπινθν πεξηβάιινλ θαηά ηελ εκθάληζε ηνπ θηλδχλνπ γηα ηνλ νδεγφ ηνπ νρήκαηνο, απφ ηε ςπρνινγηθή θαη ζσκαηηθή ηνπ θαηάζηαζε θαζψο θαη ηηο ππάξρνπζεο ζπλζήθεο νξαηφηεηαο. Σελ νδεγηθή ζπκπεξηθνξά ηνπ νδεγνχ σο πξνο ηνλ Κ.Ο.Κ., ε νπνία ζρεηίδεηαη κε ηελ ζσζηή εθπαίδεπζε ησλ νδεγψλ. Σελ αλάπηπμε ηαρχηεηαο θαη ηήξεζε απνζηάζεσλ αζθαιείαο [2]. ηηο παξαπάλσ θαηεγνξίεο ν παξάγνληαο ειηθία δηαδξακαηίδεη ζεκαληηθφ ξφιν. Ο ρξφλνο αληίιεςεο δελ είλαη ν ίδηνο γηα θάζε νδεγφ νρήκαηνο θαη εμαξηάηαη απφ ην είδνο ησλ αληαλαθιαζηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ απηνχ, απφ ηε ζπγθέληξσζή ηνπ ζηελ θπθινθνξία, ηε ςπρηθή ηνπ ηδηνζπγθξαζία, ηε ζσκαηηθή ηνπ θαηάζηαζε γεληθά (θνχξαζε, επήξεηα αιθνφι) θαζψο θαη απφ ηελ εθάζηνηε θπθινθνξηαθή θαηάζηαζε πνπ έρεη λα αληηκεησπίζεη. Ζ φξαζε είλαη έλα απφ ηα πξσηαξρηθά κέζα πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη νδεγνί γηα λα απνθηήζνπλ πιεξνθνξίεο απφ ην νδηθφ πεξηβάιινλ ψζηε λα κπνξνχλ λα νδεγνχλ κε αζθάιεηα. Ζ νδηθή ζπκπεξηθνξά έρεη θαηεγνξηνπνηεζεί ηεξαξρηθά ζε ηξία επίπεδα: κηθξν-ζπκπεξηθνξά (έιεγρνο), ζπκπεξηθνξά θαηάζηαζεο (ρεηξηζκφο) θαη καθξν-ζπκπεξηθνξά (πινήγεζε). Ζ πινήγεζε ζπλίζηαηαη απφ ζπκπεξηθνξέο πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηελ πξνεηνηκαζία θαη ηνλ ζρεδηαζκφ ελφο ηαμηδηνχ θαη ηε ράξαμε δηαδξνκήο. Ο ρεηξηζκφο έρεη ζρέζε κε ζπκπεξηθνξέο πνπ αληαπνθξίλνληαη ζε νδηθέο θαη θπθινθνξηαθέο ζπλζήθεο θαη ν έιεγρνο πεξηιακβάλεη ηνλ έιεγρν ηνπ απηνθηλήηνπ φπσο ε θαηεχζπλζε θαη ν έιεγρνο ηεο. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 8

21 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα Μηα ζαθήο ηεξάξρεζε ησλ νδψλ φπνπ νη νδεγνί είλαη γεληθά ηθαλνί λα ηελ αλαγλσξίζνπλ, ζα βνεζήζεη ηνπο νδεγνχο λα ιακβάλνπλ ηα θαηάιιεια δεδνκέλα πνπ απαηηνχληαη γηα αζθαιή νδήγεζε. Μηα κέζε πνιππινθφηεηα ηνπ νδηθνχ πεξηβάιινληνο βνεζά ηε δηαηήξεζε ελφο θαηάιιεινπ επηπέδνπ ελεξγνπνίεζεο ηνπ νδεγνχ πνπ κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη σο αληίβαξν ζηελ πιήμε θαη ζηελ θνχξαζε [2] Ο παξάγνληαο φρεκα Ζ ζπκβνιή ηνπ νρήκαηνο ζην νδηθφ αηχρεκα επηθεληξψλεηαη ζηηο ηδηφηεηεο πνπ αλαθέξνληαη ζηελ ελεξγεηηθή θαη παζεηηθή αζθάιεηα. Σν φρεκα απνηειεί ηνλ δεχηεξν βαζηθφ παξάγνληα ζηελ πξφθιεζε νδηθνχ αηπρήκαηνο. Σν είδνο ηνπ νρήκαηνο, αιιά θαη ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ, παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηελ αλαπηπζζφκελε ηαρχηεηα θαη ηελ ηνπνζέηεζή ηνπ πάλσ ζην νδφζηξσκα. Έλαο βαζηθφο παξάγνληαο ηεο ζπκβνιήο ηνπ νρήκαηνο ζην νδηθφ αηχρεκα είλαη θαη ε ειηθία ηνπ. Ορήκαηα παιαηνχ ηχπνπ δελ δηαζέηνπλ ηελ θαηάιιειε ελεξγεηηθή θαη παζεηηθή αζθάιεηα κε ζπλέπεηα ε ζπκπεξηθνξά ηνπο ζε νξηαθέο θαηαζηάζεηο νδήγεζεο λα πζηεξεί ζεκαληηθά ζε ζρέζε κε νρήκαηα εμειηγκέλεο ηερλνινγίαο. Έλα βαζηθφ κεηνλέθηεκα ησλ νρεκάησλ κεγάιεο ειηθίαο είλαη ε κείσζε ηεο αληνρήο ησλ πιηθψλ ηνπ ακαμψκαηνο κε ζπλέπεηα θαηά ηε ζχγθξνπζε ε κεηαβνιή ηεο θηλεηηθήο ελέξγεηαο ζε παξακνξθσηηθή ελέξγεηα λα κελ πξαγκαηνπνηείηαη ηδαληθά. Μηα άιιε ζεκαληηθή παξάκεηξνο πνπ πξέπεη λα ιακβάλεηαη ππ φςε πξηλ ηελ ζηαηηζηηθή αμηνιφγεζε είλαη ε ηαρχηεηα ησλ νρεκάησλ ζε ζπλάξηεζε κε ην βάξνο ηνπο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ζχγθξνπζεο. Απφ ζηαηηζηηθέο έξεπλεο πξνθχπηεη φηη ε πηζαλφηεηα ζαλάηνπ ελφο νδεγνχ πνπ ζπγθξνχεηαη κε άιιν φρεκα απμάλεηαη φζν ην βάξνο ηνπ άιινπ νρήκαηνο κεγαιψλεη. Έλαο ζεκαληηθφο παξάγνληαο έξεπλαο ηεο ζπκβνιήο ηνπ νρήκαηνο ζην νδηθφ αηχρεκα είλαη ν ηερληθφο έιεγρνο. Μηθξφο είλαη ζπγθξηηηθά ν αξηζκφο ησλ αηπρεκάησλ πνπ έρεη σο θχξηα αηηία ηηο κεραληθέο ή άιιεο βιάβεο πνπ νθείινληαη ζηελ αλεπαξθή ζπληήξεζε θαη ηελ παιαηφηεηα ησλ νρεκάησλ. Παξφια απηά ε ζπληήξεζε ηνπ νρήκαηνο παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ κείσζε ηεο πηζαλφηεηαο πξφθιεζεο αηπρήκαηνο. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 9

22 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα Ο παξάγνληαο νδφο θαη πεξηβάιινλ Ζ νδφο θαη ην πεξηβάιινλ απνηεινχλ έλα πνιχπινθν ζχζηεκα κε έλα ζχλνιν παξακέηξσλ, νη νπνίεο είηε απφ κφλεο ηνπο είηε ζε ζπλδπαζκφ κπνξνχλ λα νδεγήζνπλ ζε αηπρήκαηα. Πην ζπγθεθξηκέλα, νη παξάκεηξνη απηέο είλαη δπλαηφλ λα ρσξηζηνχλ ζε δπν θαηεγνξίεο. Πξψηνλ, ζηηο εμσγελείο παξακέηξνπο, νη νπνίεο δελ ζρεηίδνληαη κε ηνλ νδηθφ ζρεδηαζκφ, αιιά κε ηηο δπζκελείο γηα ηελ θπθινθνξία θαηξηθέο ζπλζήθεο, φπσο ηα θπζηθά θαηξηθά θαηλφκελα (βξνρή, ρηφλη, νκίριε, θιπ.), ηηο θαζηδήζεηο ηνπ εδάθνπο, ηηο θαηνιηζζήζεηο θαη γεληθά νηηδήπνηε απξφβιεπην γεγνλφο πνπ είλαη δπλαηφ λα πξνθαιέζεη ηελ απψιεηα ηνπ ειέγρνπ ηνπ νρήκαηνο, θαη δεχηεξνλ, ζηηο παξακέηξνπο πνπ ζρεηίδνληαη άκεζα κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο νδνχ (γεσκεηξηθά θαη ιεηηνπξγηθά) θαζψο θαη κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο θπθινθνξίαο (ηαρχηεηεο, θφξηνη, θιπ.) [2]. Ζ νδηθή ππνδνκή φπσο πξνθχπηεη απφ ηε θαηαζθεπή θαη ηε κειέηε ηεο νδνχ, αιιά θαη ε δηαηήξεζή ηεο ζε έλα επίπεδν αζθαινχο ιεηηνπξγίαο κε ηε ζπληήξεζε, ηνλ εμνπιηζκφ θαη ηνλ έιεγρν, θαζίζηαηαη κία απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο παξακέηξνπο πνπ επηδξνχλ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Ο έιεγρνο ηεο επηθαλεηαθήο θαηάζηαζεο ηνπ νδνζηξψκαηνο ζε ηαθηά δηαζηήκαηα θαζψο θαη ε αλάινγε ζπληήξεζε ζπληεινχλ ζηελ αλχςσζε ηεο νδηθήο αζθάιεηαο. Σα επηθαλεηαθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ νδνζηξσκάησλ (νιηζζεξφηεηα, επηπεδφηεηα, επηθαλεηαθέο θζνξέο, αληίζηαζε θχιηζεο, ζφξπβνο επαθήο, ραξαθηεξηζηηθά θσηναλάθιαζεο) θαη γεληθφηεξα ηα γεσκεηξηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο νδνχ (ζηνηρεία δηαηνκήο, νξηδφληηαο θαη θαηαθφξπθεο ράξαμεο ηεο νδνχ) επεξεάδνπλ ζεκαληηθά ηελ νδηθή αζθάιεηα. Σν είδνο ηεο γεσκεηξίαο ηεο νδνχ (νξηδνληηνγξαθία, κεθνηνκή, δηαηνκή) ζπκβάιιεη ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Ζ δεκηνπξγία επίθιηζεο, ε νπνία λνείηαη σο εγθάξζηα θιίζε πνπ δίδεηαη ζηελ επηθάλεηα ηνπ νδνζηξψκαηνο ζηνρεχεη ζηε βνήζεηα ηεο θίλεζεο ησλ νρεκάησλ ζηηο θακπχιεο θαη δεκηνπξγία απνξξνήο ησλ πδάησλ απφ ηελ επηθάλεηα ηνπ νδνζηξψκαηνο. Μεγάιεο επηθιίζεηο δηαζθαιίδνπλ ηελ επζηάζεηα ηεο θίλεζεο ηνπ νρήκαηνο ζηηο ζηξνθέο κέζσ ηεο ηζνξξνπίαο ηεο θπγφθεληξνπ δχλακεο κε ηελ εγθάξζηα ηξηβή ησλ ηξνρψλ. Ζ ηηκή ηεο επίθιηζεο πξνζδηνξίδεηαη ζε ζρέζε κε ηελ ηαρχηεηα ηνπ νρήκαηνο θαη ηεο αθηίλαο Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 10

23 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα ζπλαξκνγήο. Όζν κηθξφηεξε είλαη ε επίθιηζε ηφζν απμάλεηαη ε πηζαλφηεηα ζπγθέληξσζεο πδάησλ ζην νδφζηξσκα θαη επνκέλσο αηπρήκαηνο ιφγσ πδξνιίζζεζεο. Ο εμνπιηζκφο ηεο νδνχ (ζήκαλζε, ζεκαηνδφηεζε, ζηεζαία αζθαιείαο, ειεθηξνθσηηζκφο, εγθάξζηα δηάηαμε ισξίδσλ, δηαγξάκκηζε) έρεη άκεζε επίπησζε ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Ζ ζήκαλζε ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ απνηειεί έλα ζχζηεκα κεηάδνζεο κελπκάησλ θαη πιεξνθνξηψλ πξνο ηνπο νδεγνχο κε θχξην ζθνπφ ηε ξχζκηζε ηεο θπθινθνξίαο θαη ηελ νδηθή αζθάιεηα. Ζ ζεκαηνδφηεζε ζπλδέεηαη κε ηελ ξχζκηζε ηεο θπθινθνξίαο ζην θχξην αξηεξηαθφ νδηθφ δίθηπν ησλ πφιεσλ, θαζψο θαη ζε νξηζκέλεο ππεξαζηηθέο νδνχο. Μηα θαηάιιεια κειεηεκέλε θαη εγθαηεζηεκέλε ζεκαηνδφηεζε παξνπζηάδεη, εθηφο ησλ θπθινθνξηαθψλ ξπζκίζεσλ θαη ηα παξαθάησ πιενλεθηήκαηα, πνπ αθνξνχλ ηελ νδηθή αζθάιεηα : ηείλεη λα κεηψζεη νξηζκέλεο θαηεγνξίεο αηπρεκάησλ θαη ηδηαίηεξα ηηο πιαγηνκεησπηθέο ζπγθξνχζεηο, ζε πεξηπηψζεηο φπνπ ππάξρεη έιιεηςε νξαηφηεηαο. δηαθφπηεη κηα θπθινθνξηαθή ξνή, γηα λα επηηξέςεη ηελ αζθαιή δηαζηαχξσζε ή ζπκβνιή ζε κηα θχξηα αξηεξία ελφο δεπηεξεχνληνο θπθινθνξηαθνχ ξεχκαηνο ή κηαο δηάβαζεο πεδψλ. Σα ζηεζαία αζθαιείαο ηνπνζεηνχληαη γηα ηελ αζθάιεηα ησλ νρεκάησλ ζε ζέζεηο φπνπ ε έμνδνο απφ ηελ νδφ ζα πξνθαινχζε ζνβαξφηεξν αηχρεκα. Σα ζηεζαία αζθαιείαο πξέπεη λα πξνζθέξνπλ ηέηνηα αληίζηαζε ψζηε κέζσ ηεο παξακφξθσζήο ηνπο λα παξαιακβάλνπλ ηελ ελέξγεηα πξφζθξνπζεο ρσξίο λα ζξαχνληαη, αιιά θαη ρσξίο λα επαλαθέξνπλ ην φρεκα ζηε ισξίδα θπθινθνξίαο. Ο θσηηζκφο ηεο νδνχ, θπζηθφο ή ηερλεηφο, παίδεη αζθαιψο ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ άλεηε θαη αζθαιή νδήγεζε. Άζρεκεο ζπλζήθεο θσηηζκνχ απαηηνχλ ηδηαίηεξε πξνζνρή απφ κέξνπο ηνπ νδεγνχ, αιιά θαη ζπληζηνχλ θαηαζηάζεηο απμεκέλεο επηθηλδπλφηεηαο. ε νδνχο δχν ισξίδσλ (κηαο αλά θαηεχζπλζε), ν ζπλδπαζκφο ησλ δηαζηαπξνχκελσλ θψησλ κε δπζκελείο θαηξηθέο ζπλζήθεο, παξνπζηάδεη πνιχ κεγάιε επηθηλδπλφηεηα. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 11

24 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα Ζ εγθάξζηα δηάηαμε ισξίδσλ, λεζίδσλ θαη δηαδεπγκάησλ είλαη ζεκαληηθή γηα ηελ νδηθή αζθάιεηα. Οη νδνί ηεζζάξσλ ή έμη ισξίδσλ κε ελδηάκεζε λεζίδα, παξνπζηάδνπλ ηδηαίηεξα κηθξή επηθηλδπλφηεηα. Σέινο, ε δηαγξάκκηζε ηνπ νδνζηξψκαηνο απνηειείηαη απφ γξακκέο, ζχκβνια ή ιέμεηο πνπ ζρεδηάδνληαη ζηελ επηθάλεηα ηεο νδνχ κε ζθνπφ λα θαζνδεγήζνπλ, λα πιεξνθνξήζνπλ ή λα ξπζκίζνπλ ηελ θπθινθνξία. 2.3 Γεληθά ζηνηρεία νδηθήο αζθάιεηαο Γηεζλώο. Με εθαηνκκχξηα αλζξψπνπο λεθξνχο παγθνζκίσο θαη εθαηνκκχξηα αθφκε ηξαπκαηίεο ή αλάπεξνπο θάζε ρξφλν ζαλ απνηέιεζκα νδηθψλ αηπρεκάησλ, ε νδηθή αζθάιεηα έρεη εμειηρζεί ζε κία κεγάιε παγθφζκηα θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή αλεζπρία. ε παγθφζκην επίπεδν ν εηήζηνο απνινγηζκφο είλαη ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηνπ Παγθφζκηνπ Οξγαληζκνχ Τγείαο(2009), 1,2 εθαηνκκχξηα ζάλαηνη ιφγσ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ θαη πεξίπνπ 20 κε 50 εθαηνκκχξηα ηξαπκαηηζκνί. Σν 90% ησλ ζαλάησλ ιφγσ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ ζπκβαίλνπλ ζηηο αλαπηπζζφκελεο ρψξεο, πνπ απνηεινχλ ηα δχν ηξίηα ηνπ ζπλνιηθνχ πιεζπζκνχ ηεο γεο. Σν αληξηθφ θχιν παξνπζηάδεηαη ζε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα σο ζχκα ηξνραίνπ αηπρήκαηνο ζε ζρέζε κε ην γπλαηθείν θχιν. Αθφκε, νη ζάλαηνη πνπ ζεκεηψλνληαη ζηνλ νηθνλνκηθά ελεξγφ πιεζπζκφ, ειηθία εηψλ, απνηειεί πεξηζζφηεξν απφ ην 50% ησλ ζαλάησλ ιφγσ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ [3]. ηελ Δπξσπατθή Έλσζε, πεξίπνπ άλζξσπνη πεζαίλνπλ θάζε ρξφλν θαη 1,7 εθαηνκκχξηα αθφκε ηξαπκαηίδνληαη ή κέλνπλ αλάπεξνη, πξνθαιψληαο, εθηφο ηνλ αλζξψπηλν πφλν, δπζζεψξεηα θφζηε χςνπο εθαηνληάδσλ εθαηνκκπξίσλ δνιαξίσλ, απνηειψληαο ην 1,5 έσο 2,5% ηνπ επξσπατθνχ Α.Δ.Π. Ο αξηζκφο ησλ λεθξψλ απφ ηα νδηθά αηπρήκαηα θαηά ηελ εηθνζαεηία παξνπζίαζε ζεακαηηθή πηψζε ηεο ηάμεο ηνπ 30% (1980: λεθξνί, 2000: λεθξνί) σο απνηέιεζκα ζπληνληζκέλσλ πνιπεηψλ πξνζπαζεηψλ. Ζ κνλαδηθή ρψξα απφ ηα θξάηε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο πνπ απνηέιεζε εμαίξεζε ήηαλ ε Διιάδα, φπνπ ν αξηζκφο ησλ λεθξψλ γηα ηελ ίδηα πεξίνδν απμήζεθε ηνπνζεηψληαο ηελ ζηαζεξά ζηελ ηειεπηαία ζέζε [4]. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 12

25 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα Παξά ηελ ζρεηηθή πξφνδν πνπ θαηαγξάθεθε ηα ηειεπηαία ρξφληα, νη ρψξεο ηεο Νφηην- Αλαηνιηθήο Δπξψπεο ππνθέξνπλ αθφκε απφ πςειφ αξηζκφ ζπκάησλ νδηθψλ αηπρεκάησλ πνπ ζπλερψο ζπκβαίλνπλ ζηελ πεξηνρή. Οη αηηίεο ησλ νδηθψλ αηπρεκάησλ είλαη γλσζηέο θαη κπνξνχλ λα απνθεπρζνχλ. Απηέο πεξηιακβάλνπλ ππεξβνιηθή ηαρχηεηα, νδήγεζε ππφ ηελ επήξεηα αιθνφι, κε ρξήζε δσλψλ αζθαιείαο, παηδηθψλ ζπζηεκάησλ πξφζδεζεο θαη θξάλνπο, θαζψο θαη ην κε ζεβαζκφ πξνο ηνπο επάισηνπο ρξήζηεο ησλ νδψλ, φπσο πεδνχο θαη πνδειάηεο θαη κε αζθαιή νδηθή ππνδνκή. Μηα ζπληνληζκέλε αληίδξαζε ζην πξφβιεκα πεξηιακβάλεη ηελ αλάπηπμε θαη εθαξκνγή κηαο πνιπηνκεαθήο ζηξαηεγηθήο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ ηξαπκαηηζκνχ απφ ηξνραίν αηχρεκα. Αλ θαη αξθεηέο ρψξεο έρνπλ θάλεη θάπνηα ζεηηθά βήκαηα γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο πξνζπάζεηαο γηα νδηθή αζθάιεηα πνιιέο πξνθιήζεηο παξακέλνπλ. Μφλν ην έλα ηξίην ησλ ρσξψλ παγθνζκίσο έρνπλ κηα εζληθή ζηξαηεγηθή νδηθήο αζθάιεηαο. Γπζηπρψο ζχκθσλα κε ηηο πξνβιέςεηο ηνπ Παγθφζκηνπ Οξγαληζκνχ Τγείαο (2009) ηα νδηθά ηξνραία αηπρήκαηα ζα απμεζνχλ θαη ζα γίλνπλ ε πέκπηε θαηά ζεηξά αηηία ζαλάηνπ ην 2030 απφ έλαηε πνπ ήηαλ ην 2004 (Πίλαθαο 2.1). Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 13

26 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 2.1: Αηηίεο ζαλάηνπ 2004 θαη 2030, [3] α/α Κύξηα Αηηία % α/α Κύξηα Αηηία % 1 Ηζραηκηθά θαξδηαθά επεηζφδηα 12,2 1 Ηζραηκηθά θαξδηαθά επεηζφδηα 12, Αγγεηαθά εγθεθαιηθά επεηζφδηα Λνηκψμεηο θαηψηεξνπ αλαπλεπζηηθνχ Υξφληα απνθξαθηηθή πλεπκνλνπάζεηα 9,7 2 Αγγεηαθά εγθεθαιηθά επεηζφδηα 9,7 7,0 3 5,1 4 Υξφληα απνθξαθηηθή πλεπκνλνπάζεηα Λνηκψμεηο θαηψηεξνπ αλαπλεπζηηθνχ 5 Γηαξξντθέο Αζζέλεηεο 3,6 5 Σξνραία αηπρήκαηα 3,6 6 HIV/AIDS 3,5 6 Καξθίλνο ηξαρείαο, βξφγρσλ, πλεχκνλα 7 Φπκαηίσζε 2,5 7 αθραξψδεο δηαβήηεο 2,5 8 Καξθίλνο ηξαρείαο, βξφγρσλ, πλεχκνλα 2,3 8 Αξηεξηαθή ππέξηαζε 2,3 9 Σξνραία αηπρήκαηα 2,2 9 Καξθίλνο ηνκάρνπ 2,2 10 Πξνσξφηεηα & ρακειφ βάξνο γέλλεζεο 2,0 10 HIV/AIDS 2,0 11 Νενγληθέο ινηκψμεηο θ.α. 1,9 11 Νεθξίηηδα & λέθξσζε 1,9 12 αθραξψδεο δηαβήηεο 1,9 12 Απηνηξαπκαηηζκνί 1,9 13 Δινλνζία 1,7 13 Καξθίλνο ηνπ ήπαηνο 1,7 14 Αξηεξηαθή ππέξηαζε 1,7 14 Καξθίλνο παρένο εληέξνπ 1,7 15 Αζθπμία & ηξαπκαηηζκφο θαηά ηνλ ηνθεηφ 1,5 15 Καξθίλνο ηνπ νηζνθάγνπ 1,5 16 Απηνηξαπκαηηζκνί 1,4 16 Βία 1,4 17 Καξθίλνο ηνκάρνπ 1,4 17 Αιηδράτκεξ & άιιεο άλνηεο 1,4 18 Κίξξσζε ήπαηνο 1,3 18 Κίξξσζε ήπαηνο 1,3 19 Νεθξίηηδα & λέθξσζε 1,3 19 Καξθίλνο ηνπ καζηνχ 1,3 20 Καξθίλνο παρένο εληέξνπ 1,1 20 Φπκαηίσζε 1,1 7,0 5,1 3,5 ηελ Δπξψπε κεηά απφ κηα επηβξάδπλζε ηνπ ξπζκνχ βειηίσζεο ηεο νδηθήο αζθάιεηαο, ην 2007, ηα ζαλαηεθφξα νδηθά αηπρήκαηα ζηηο πην πνιιέο ρψξεο γηα ηηο νπνίεο ππάξρνπλ δηαζέζηκα ζηνηρεία δείρλνπλ κηα ζρεηηθά κεγάιε κείσζε ην 2008 ζε ζχγθξηζε κε ην πξνεγνχκελν έηνο (Πίλαθαο 2.2). Δπίζεο παξαηεξψληαο ηηο ηάζεηο ησλ νδηθψλ αηπρεκάησλ παγθνζκίσο αλά δεθαεηία, απφ ην 1970 έσο ην 2008 είλαη θαλεξφ φηη ππάξρεη βειηίσζε ζηελ νδηθή αζθάιεηα ζηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο θαζψο ηα πνζνζηά κείσζεο ησλ νδηθψλ αηπρεκάησλ ηα ηειεπηαία ρξφληα είλαη κεγαιχηεξα. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 14

27 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 2.2: Αλάπηπμε νδηθήο αζθάιεηαο παγθνζκίσο , [5] Πρόςφατα δεδομζνα Χώρα Τροχαία Ατυχήματα Διαφορά μακροπρόθεςμεσ τάςεισ-μζςη ετήςια μεταβολή Αυςτραλία % -2.60% -2.50% -3.30% -1.50% Αυςτρία % -4.40% -4.60% -2.50% -2.50% Βζλγιο % -5.70% -2.90% -1.90% -2.40% Καναδάσ % -3.00% -3.20% 0.70% Τςεχία % -4.00% 1.40% 0.20% -4.40% Δανία % -2.90% -2.40% -0.80% -5.40% Φινλανδία % -1.70% -4.80% 1.70% -6.30% Γαλλία % -7.60% -3.20% -1.80% -2.00% Γερμανία % -6.30% -3.80% -3.00% -3.60% Ελλάδα % -3.30% -0.10% 3.60% 2.80% Ουγγαρία % -2.30% -6.80% 4.10% 0.00% Ιςλανδία % % 2.90% -0.40% 2.30% Ιρλανδία % -4.80% -1.40% -1.60% 0.40% Ιςραήλ % -1.60% 0.80% -0.20% -2.00% Ιταλία % -0.10% -2.50% -1.80% Ιαπωνία % -6.60% -3.30% 2.50% -6.30% Κορζα % -3.20% 8.20% 6.20% Λουξεμβοφργο % 0.70% -3.20% -2.90% Ολλανδία % -5.70% -2.40% -3.70% -4.60% Νζα Ζηλανδία % -2.90% -4.50% 2.00% -0.90% Νορβηγία % -3.60% 0.30% -0.90% -4.30% Πολωνία % -1.80% -1.50% 2.00% 5.70% Πορτογαλία % -8.80% -3.50% 0.30% 4.80% Σλοβενία % -4.70% -4.90% -0.80% -1.00% Ιςπανία % -7.50% -4.40% 3.30% 1.80% Σουηδία % -4.90% -2.60% -0.90% -0.30% Ελβετία % -6.10% -4.40% -2.60% -3.00% Ηνωμζνο Βαςίλειο % -3.70% -4.00% -1.30% -2.30% Ηνωμζνεσ Πολιτείεσ % -1.50% -0.60% -1.30% 0.30% Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 15

28 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα ην Γηάγξακκα 2.1 παξνπζηάδεηαη ε δηαθνξά ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ παγθνζκίσο κεηαμχ 2007 θαη 2008 φπνπ παξνπζηάδεηαη, φπσο αλαθέξζεθε θαη πξνεγνπκέλσο κηα ζρεηηθά κεγάιε δηαθνξά ζηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ κεηαμχ ησλ δχν εηψλ. Δμαίξεζε απνηεινχλ ην Ηζξαήι θαη ε Ννξβεγία πνπ παξνπζίαζαλ αχμεζε ζηα αηπρήκαηα ην Γηάγξακκα 2.1: χγθξηζε αηπρεκάησλ παγθνζκίσο , [5] ε νξηζκέλεο ρψξεο θαηαγξάθεηαη πεξαηηέξσ κείσζε ζηα ζαλαηεθφξα ηξνραία αηπρήκαηα ζην πξψην ηξίκελν ηνπ 2009 (Πίλαθαο 2.3). Σν γεγνλφο απηφ δείρλεη ηφζν ηε βειηίσζε ησλ παξεκβάζεσλ πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ νδηθή αζθάιεηα ζε πνιιέο ρψξεο θαζψο θαη ηελ νηθνλνκηθή χθεζε ή ίζσο ηελ εθαξκνγή κηαο πνιηηηθήο, νη νπνίεο έρνπλ κεηψζεη ηνλ φγθν ησλ κεηαθηλήζεσλ ζε νξηζκέλεο ρψξεο. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 16

29 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 2.3: χγθξηζε αξηζκνχ λεθξψλ απφ ηξνραία αηπρήκαηα παγθνζκίσο ην πξψην ηεηξάκελν 2009-πξψην ηεηξάκελν 2008, [5] 1 ν Σξίκελν ν Σξίκελν 2008 Μεηαβνιή νπεδία ,9% Ηζξαήι ,9% Πνισλία ,9% Γαλία ,5% Ηξιαλδία ,7% Φηλιαλδία ,2% Γεξκαλία ,0% Σζερία ,7% Οπγγαξία ,6% Ζλσκέλεο Πνιηηείεο ,0% Απζηξία ,8% Ηαπσλία ,4% Νέα Εειαλδία ,9% Ηζιαλδία 4 4 0,0% Διιάδα ,3% Απζηξαιία ,0% 2.4 Γεληθά ζηνηρεία νδηθήο αζθάιεηαο ζηελ Διιάδα Σα ηειεπηαία ρξφληα ε νδηθή αζθάιεηα απνηειεί γηα ηελ Διιάδα έλα ζέκα κείδνλνο ζεκαζίαο κε ηδηαίηεξεο επηπηψζεηο ηφζν ζηελ νηθνλνκηθή φζν θαη ζηελ θνηλσληθή δσή ηνπ ηφπνπ. Ζ δηαξθψο απμαλφκελε δήηεζε γηα κεηαθηλήζεηο ηελ νπνία επηβάιιεη πιένλ ν ζχγρξνλνο ηξφπνο δσήο θαη νη αλάγθεο πνπ δηακνξθψλεη ε θνηλή επξσπατθή θαη παγθφζκηα αγνξά, ζπλνδεχεηαη δπζηπρψο θαη απφ βαξχηαηεο θνηλσληθέο ζπλέπεηεο νη νπνίεο εθθξάδνληαη κε ηελ απψιεηα πνιιψλ ζπλαλζξψπσλ θαη ην βαξχηαην ηξαπκαηηζκφ άιισλ. Δίλαη ηδηαίηεξν ζεκαληηθφ γηα ηελ Διιάδα ην γεγνλφο φηη ελψ ζηηο πεξηζζφηεξεο επξσπατθέο ρψξεο νη δείθηεο ηεο νδηθήο αζθάιεηαο ηα ηειεπηαία είθνζη ρξφληα κεηψλνληαη, ζηελ Διιάδα παξαηεξείηαη ζηαζηκφηεηα, παξ' φια ηα θαηά πεξηφδνπο κέηξα πνπ νη αξκφδηεο ππεξεζίεο ιακβάλνπλ ηα νπνία ραξαθηεξίδνληαη πεξηζζφηεξν απφ θαηαζηαιηηθφ θαη φρη πξνιεπηηθφ ραξαθηήξα. Ζ δηεζλήο εκπεηξία ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ θαηαδεηθλχεη φηη ε άζθεζε ζπγθξνηεκέλεο θαη νξζνινγηθήο πνιηηηθήο γηα ηελ πξφιεςε ησλ νδηθψλ αηπρεκάησλ, ε Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 17

30 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα νπνία ππνζηεξίδεηαη απφ ηελ απαξαίηεηε θαη δηαξθή έξεπλα θαη ηελ εθαξκνγή ζπγθξνηεκέλσλ θαη ζπλεθηηθψλ πξαθηηθψλ, απνηειεί ηνλ θαιχηεξν ηξφπν γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ κεγάινπ θνηλσληθνχ δεηήκαηνο ηεο αζθάιεηαο ζηηο κεηαθνξέο θαη ζπγθεθξηκέλα ζηηο νδηθέο κεηαθνξέο. Ο αξηζκφο ησλ αηπρεκάησλ, ησλ λεθξψλ θαη ησλ ηξαπκαηηψλ θαηά ηελ ηεηξαεηία ζεκείσζε αμηνζεκείσηε κείσζε, ε νπνία νθείινληαλ αθελφο ζε νξηζκέλεο λέεο δξάζεηο (θπξίσο ζηελ εληαηηθνπνίεζε ηεο αζηπλφκεπζεο) θαη αθεηέξνπ ζηελ θαηαζθεπή λέσλ απηνθηλεηφδξνκσλ ζηε ρψξα. Δπηζεκαίλεηαη πάλησο φηη απφ ην 2004 παξαηεξήζεθε κηα ζηαζεξφηεηα ζηνλ εηήζην αξηζκφ ησλ λεθξψλ κέρξη ην 2007 πνπ ππήξμε κηα αχμεζε (Γηάγξακκα 2.2). Γηάγξακκα 2.2: Νεθξνί ζηελ Διιάδα , [4] εκαληηθφ είλαη λα αλαθεξζεί φηη ε Διιάδα ρσξίδεηαη ζε 13 πεξηνρέο απφ ηηο νπνίεο 8 βξίζθνληαη ζηελ ιίζηα ησλ 20 πην επηθίλδπλσλ πεξηνρψλ ζηελ Δπξψπε φζνλ αθνξά ηα νδηθά αηπρήκαηα, φπσο παξνπζηάδεηαη θαη ζηνλ Πίλαθα 2.4. Δπίζεο νη 7 απφ ηηο 10 πην επηθίλδπλεο πεξηνρέο ηεο Δπξψπεο βξίζθνληαη ζηελ Διιάδα. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 18

31 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 2 Οδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 2.4: Θάλαηνη αλά 1 εθαηνκκχξην επηβαηηθψλ νρεκάησλ ην 2004: νη 20 πην επηθίλδπλεο πεξηνρέο ζηελ Δπξψπε, [4] Όλνκα ηεο Πεξηθέξεηαο Υώξα Θάλαηνη αλά εθαηνκκύξην νρεκάησλ 1 ηεξεά Διιάδα Διιάδα Πεινπφλλεζνο Διιάδα Γπηηθή Διιάδα Διιάδα Warmińsko-Mazurskie Πνισλία Λεηνλία Λεηνλία Ήπεηξνο Διιάδα Νφηην Αηγαίν Διιάδα Észak-Alföld Οπγγαξία Αλαηνιηθή Μαθεδνλία, Θξάθε Διιάδα Θεζζαιία Διιάδα Stredné Slovensko ινβελία Świętokrzyskie Πνισλία La Rioja Ηζπαλία Prov. Luxembourg (B) Βέιγην Podlaskie Πνισλία Lubelskie Πνισλία Közép-Dunántúl Οπγγαξία Ληζνπαλία Ληζνπαλία Γπηηθή Μαθεδνλία Διιάδα Dél-Alföld Οπγγαξία 553 Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 19

32 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3: ΔΞΟΠΛΗΜΟ ΣΖ ΟΓΟΤ 3.1 Γεληθά πλήζσο σο βαζηθέο δξαζηεξηφηεηεο ζηα πιαίζηα ηεο νδνπνηίαο λννχληαη ν ζρεδηαζκφο ηεο ράξαμεο ηεο νδνχ, ε δηαζηαζηνιφγεζε ηεο ππνδνκήο θαη ηνπ νδνζηξψκαηνο θαη ε εθαξκνγή ηνπο ζηελ πξάμε, θαηά ηελ θαηαζθεπή. Πέξα, φκσο, απφ ηε βαζηθή δηακφξθσζε ηνπ ζψκαηνο ηεο νδνχ θαη ηεο επηθάλεηαο θπθινθνξίαο, γηα ηελ εχξπζκε θαη αζθαιή ιεηηνπξγία ηεο θπθινθνξίαο είλαη απαξαίηεηε ε εθαξκνγή θαη ιεηηνπξγία θαη κίαο ζεηξάο ινηπψλ ηερληθψλ δηαηάμεσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ. Μία ζεηξά απφ ηηο δηαηάμεηο απηέο είλαη θαη ηα δηάθνξα ζηνηρεία εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ. Χο εμνπιηζκφο κίαο νδνχ λνείηαη έλα ζχλνιν βνεζεηηθψλ ηερληθψλ δηαηάμεσλ πνπ ηνπνζεηνχληαη επάλσ ζηελ νδφ ή δίπια απφ απηήλ, θαη ρσξίο λα αλήθνπλ κνξθνινγηθά ζην ζψκα ηεο, ζπληεινχλ κε νπζηαζηηθφ ηξφπν ζηελ αλαβάζκηζε ηεο ιεηηνπξγηθφηεηαο θαη αζθάιεηαο πνπ παξέρεη ην πεξηβάιινλ ηεο νδνχ. Δηδηθφηεξα, ηα επηκέξνπο ζηνηρεία εμνπιηζκνχ ησλ νδψλ είλαη ηα εμήο: Οη δηαηάμεηο ζήκαλζεο: Ζ ζήκαλζε κίαο νδνχ ρξεζηκεχεη ζηε ζπλερή θαηαηφπηζε ηνπ νδεγνχ, είηε σο πξνο ηε ζέζε ηνπ επάλσ ζην νδφζηξσκα, είηε σο πξνο ηελ πνξεία πνπ αθνινπζεί, θαη δηαθξίλεηαη ζε νξηδφληηα θαη θάζεηε. ηελ νξηδφληηα ζήκαλζε αλήθνπλ νη δηαγξακκίζεηο θαη νη αλαθιαζηήξεο νδνζηξψκαηνο, ελψ ζηελ θάζεηε νη πάζεο θχζεσο πηλαθίδεο ζήκαλζεο. Οη δηαηάμεηο αζθάιηζεο: Δίλαη δηαηάμεηο πνπ ρξεζηκεχνπλ ζηελ αλαβάζκηζε ηνπ επηπέδνπ ηεο ελεξγεηηθήο θαη παζεηηθήο αζθάιεηαο ηεο νδνχ. ηελ θαηεγνξία απηή αλήθνπλ ηα ζπζηήκαηα αλαραίηηζεο νρεκάησλ, νη νξηνδείθηεο ηεο νδνχ, θαζψο θαη νη πηλαθίδεο πξνεηδνπνίεζεο απφηνκσλ ζηξνθψλ (ςαξνθφθαια). Οη δηαηάμεηο ζεκαηνδφηεζεο: Δίλαη νη δηαηάμεηο πνπ ξπζκίδνπλ ηελ θίλεζε ζε κία νδφ ή ζε θάπνην ζεκείν εκπινθήο, φπσο νη ζπλήζεηο θσηεηλνί ζεκαηνδφηεο. Οη δηαηάμεηο θσηηζκνχ: Δίλαη νη δηαηάμεηο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνλ ηερλεηφ θσηηζκφ ηεο νδνχ. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 20

33 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ Γηάθνξεο άιιεο δηαηάμεηο, κε δηάθνξνπο ζθνπνχο, φπσο ηα ερνπεηάζκαηα, ηα αληηζακβσηηθά πεηάζκαηα, ηα ηειέθσλα αλάγθεο θιπ. [6] ηελ παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία ζα αλαιπζνχλ ηα πεξηζζφηεξα απφ ηα πξναλαθεξφκελα είδε εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ. Γελ ζα δνζεί έκθαζε ζηελ θσηεηλή ζεκαηνδφηεζε θαζψο επίζεο δελ ζα αλαθεξζεί ν πξνζσξηλφο εμνπιηζκφο πνπ αθνξά πεξηνρέο φπνπ εθηεινχληαη έξγα. Σα ζπζηήκαηα αλαραίηηζεο νρεκάησλ έρνπλ ζθνπφ ηε ζπγθξάηεζε παξεθθιηλφλησλ απφ ην νδφζηξσκα νρεκάησλ. Υξεζηκνπνηνχληαη ζε ζέζεηο φπνπ ε έμνδνο απφ ηελ νδφ ζα πξνθαινχζε ζνβαξφηεξν αηχρεκα. ηφρνο θαηά ηε ιεηηνπξγία ησλ ελ ιφγσ ζπζηεκάησλ είλαη ε απνξξφθεζε ηεο θηλεηηθήο ελέξγεηαο ησλ νρεκάησλ κέζσ ηεο παξακφξθσζήο ηνπο, ρσξίο λα ζξαχνληαη, αιιά θαη ρσξίο λα επαλαθέξνπλ ην φρεκα ζηε ισξίδα θπθινθνξίαο Οη δηαγξακκίζεηο ησλ νδνζηξσκάησλ έρνπλ ζαλ ζθνπφ ηελ θαζνδήγεζε θαη ξχζκηζε ηεο θπθινθνξίαο. ηελ Διιάδα νη ηξέρνληεο θαλνληζκνί δελ είλαη ζαθείο σο πξνο ηε δηακφξθσζε ησλ δηαγξακκίζεσλ, κε απνηέιεζκα ηελ χπαξμε πνιππνίθηισλ κνξθψλ ζε παξφκνηεο νδνχο. Σα πιηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζήκεξα είλαη νη βαθέο, ηα ζεξκνπιαζηηθά θαη ςπρξνπιαζηηθά, θαζψο θαη νη πξνθαηαζθεπαζκέλεο ηαηλίεο. ηελ Διιάδα ρξεζηκνπνηνχληαη απνθιεηζηηθά νη βαθέο, πνπ είλαη θζελέο θαη εχρξεζηεο, αιιά αλεπαξθείο ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο. Οη πηλαθίδεο θάζεηεο ζήκαλζεο ηνπνζεηνχληαη κε ζθνπφ ηελ πξνεηδνπνίεζε ησλ νδεγψλ γηα θηλδχλνπο, ηε ξχζκηζε ηεο θπθινθνξίαο θαη ηελ πιεξνθφξεζε ζρεηηθά κε πξννξηζκνχο θαη εγθαηαζηάζεηο. εκαληηθφηεξε ηδηφηεηά ηνπο είλαη ε νπηζζαλάθιαζε, γηα ηελ επαξθή νξαηφηεηα θαηά ηε λχρηα. Βαζηθή πξνυπφζεζε ζηε ζήκαλζε κίαο νδνχ είλαη ε νξζή ηνπνζέηεζε ησλ ζεκάησλ, θαηά ηελ εγθάξζηα θαη ηε δηακήθε έλλνηα, ελψ ζα πξέπεη λα αθνινπζνχληαη θαη νξηζκέλεο βαζηθέο αξρέο γηα ηελ απνηειεζκαηηθή ζήκαλζε. Ηδηαίηεξε θαηεγνξία απνηεινχλ νη πιεξνθνξηαθέο πηλαθίδεο απηνθηλεηνδξφκσλ. Σα ηειεπηαία ρξφληα, νη πηλαθίδεο κεηαβιεηψλ κελπκάησλ (VMS), ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο θαζψο παξέρνπλ ηε δπλαηφηεηα πξνβνιήο νπνηνπδήπνηε επηζπκεηνχ κελχκαηνο, ξπζκηδφκελνπ απφ θάπνην θέληξν ειέγρνπ. Μπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ελ γέλεη γηα ηελ πξνεηδνπνίεζε απξφζκελσλ θαη πξνζσξηλψλ θαηαζηάζεσλ, ρσξίο λα αληηθαζηζηνχλ ηε Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 21

34 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ ζπκβαηηθή ζήκαλζε. Οη νζφλεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη αμηνπνηνχλ δηάθνξεο ηερλνινγίεο θαη δηαζέηνπλ δηάθνξεο δπλαηφηεηεο. Καίξηαο ζεκαζίαο είλαη ε ζσζηή ηνπνζέηεζε ησλ πηλαθίδσλ θαη ν εχζηνρνο ζρεδηαζκφο ησλ κελπκάησλ. Γηα ην λπρηεξηλφ ειεθηξνθσηηζκφ ησλ νδψλ ππάξρνπλ θξηηήξηα εθαξκνγήο, θαζψο θαη πξνδηαγξαθέο ζρεηηθά κε απαηηήζεηο ζε θσηνκεηξηθέο ηδηφηεηεο. ήκεξα ρξεζηκνπνηνχληαη δηάθνξνη ηχπνη ιακπηήξσλ, κε ζπρλφηεξνπο ηνπο αληίζηνηρνπο κε λάηξην πςειήο πίεζεο, θαζψο θαη δηάθνξνη ηχπνη θσηηζηηθψλ ζσκάησλ. Ηδηαίηεξεο απαηηήζεηο θσηηζκνχ πξνβάιινπλ πεξηνρέο φπσο νη ηζφπεδνη θαη αληζφπεδνη θφκβνη, νη γέθπξεο, νη ζήξαγγεο θαη νη ζηαζκνί δηνδίσλ, ελψ γηα ηε βειηηζηνπνίεζε ηεο ζπληήξεζεο θαη ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο έρνπλ αλαπηπρζεί ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο θαη ειέγρνπ ηνπ θσηηζκνχ. Σα ηειεπηαία ρξφληα παξαηεξείηαη κεγάιε αλάπηπμε ζηα ζπζηήκαηα παξαθνινχζεζεο ηεο θπθινθνξίαο, ηα νπνία απνηεινχλ δηαηάμεηο απφθηεζεο θπθινθνξηαθψλ δεδνκέλσλ θαζψο θαη επηηήξεζεο ηεο νδνχ. Σέηνηεο δηαηάμεηο είλαη νη καγλεηηθνί αληρλεπηέο βξφρνπ, ζπζθεπέο αλίρλεπζεο έμσ απφ ην νδφζηξσκα, θιεηζηά θπθιψκαηα ηειεφξαζεο, θαζψο θαη ζπζηήκαηα ςεθηαθήο επεμεξγαζίαο εηθφλαο. Σέινο, δηάθνξεο άιιεο δηαηάμεηο εμνπιηζκνχ νδψλ είλαη ηα αληηζακβσηηθά πεηάζκαηα, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο ζάκβσζεο απφ αληηζέησο θηλνχκελα νρήκαηα, δηακνξθνχκελα ζπλήζσο κε θαηαθφξπθνπο ζηχινπο ζηνλ ελδηάκεζν ρψξν ή δίπια απφ ηε νδφ, νη νξηνδείθηεο, πνπ ρξεζηκεχνπλ ζηελ ππφδεημε ησλ νξίσλ θαη ηεο ράξαμεο ηεο νδνχ, ηα ηειέθσλα αλάγθεο, ηνπνζεηνχκελα ην πνιχ αλά 1000 m, θαζψο θαη δηάθνξα ζπζηήκαηα ζέξκαλζεο θαηαζηξσκάησλ γεθπξψλ, γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ επηθίλδπλνπ θαηλνκέλνπ ηνπ επηιεθηηθνχ ζρεκαηηζκνχ πάγνπ επάλσ ζε απηά. 3.2 πζηήκαηα αλαραίηηζεο νρεκάησλ-ζηεζαία αζθαιείαο Γεληθά Σα ζπζηήκαηα αλαραίηηζεο νρεκάησλ, ή ζπζηήκαηα παζεηηθήο αζθάιεηαο νδψλ, έρνπλ ζθνπφ ηε ζπγθξάηεζε θάζε νρήκαηνο πνπ παξεθθιίλεη απφ ηελ θαλνληθή ηνπ πνξεία θαη Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 22

35 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ θηλδπλεχεη είηε λα πεξάζεη έμσ απφ ην θαηάζηξσκα ηεο νδνχ, είηε λα βξεζεί ζην αληίζεην ξεχκα θπθινθνξίαο, ζε δηαρσξηζκέλεο νδνχο. Σν πην γλσζηφ απφ ηα ζπζηήκαηα αλαραίηηζεο είλαη ηα ζηεζαία. Σα ζηεζαία είλαη επηκήθεηο δηαηάμεηο πνπ ηνπνζεηνχληαη ζηηο νξηνγξακκέο ηνπ νδνζηξψκαηνο ή ηνπ ελδηάκεζνπ ρψξνπ, θαη ζθνπφ έρνπλ λα απνηξέςνπλ ηελ έμνδν ηνπ νρήκαηνο, ππνρξεψλνληάο ην λα θηλεζεί θαηά κήθνο ηνπ κεηά απφ ηε ζχγθξνπζε. Φσηνγξαθία 3.1: ηεζαίν αζθαιείαο κε ζπξκαηφζρνηλν ζηνλ ελδηάκεζν ρψξν ηεο νδνχ Σα ζπγθεθξηκέλα ζπζηήκαηα ρξεζηκεχνπλ ζε πεξηπηψζεηο φπνπ ε ελδερφκελε έμνδνο ελφο νρήκαηνο γίλεηαη ζε θάπνην επηθίλδπλν ζεκείν. Σέηνηα ζεκεία είλαη, γεληθά, ζηαζεξά αληηθείκελα θνληά ζηελ νξηνγξακκή ηνπ νδνζηξψκαηνο, φπσο ζηχινη ειεθηξνθσηηζκνχ, πηλαθίδεο θαη γέθπξεο ζήκαλζεο, ζηχινη δηθηχσλ θνηλήο σθέιεηαο ή θξάθηεο (φπνπ κία ζχγθξνπζε ηνπ νρήκαηνο κε απηά ζα είρε δπζάξεζηεο ζπλέπεηεο), επηρψκαηα κε απφηνκεο θιίζεηο (φπνπ ππάξρεη θίλδπλνο αλαηξνπήο ή απφηνκεο πηψζεο ηνπ νρήκαηνο), ζεκεία παξαπιεχξσο πδάηηλσλ νδψλ ή ραξαδξψλ, πςειά επηρψκαηα θαη γέθπξεο. Δπίζεο, ηνπνζεηνχληαη ζε πεξηπηψζεηο φπνπ επηδηψθεηαη ε πξνζηαζία πεδψλ, ηδίσο ζε ζεκεία κε απμεκέλν αξηζκφ αηπρεκάησλ πνπ εκπιέθνληαη πεδνί. Σέινο, δεδνκέλσλ ησλ δπζκελψλ ζπλζεθψλ ζχγθξνπζεο αληηζέησο θηλνχκελσλ νρεκάησλ, είλαη θαλεξφ φηη ε ηνπνζέηεζε ζηεζαίσλ ζε απηνθηλεηνδξφκνπο κε ζρεηηθά κηθξφ πιάηνο λεζίδαο, είλαη απαξαίηεηε. Χζηφζν, πξέπεη λα ηνληζηεί ηδηαίηεξα φηη ε εθαξκνγή ησλ ζηεζαίσλ πξέπεη λα γίλεηαη κε ζχλεζε. Σν ίδην ην ζηεζαίν απνηειεί θη απηφ έλα αληηθείκελν ην νπνίν πξνθαιεί δεκία ζην Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 23

36 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ πξνζθξνχνλ φρεκα. Βαζηθφ θξηηήξην γηα ηελ ηνπνζέηεζή ηνπ είλαη ην φηη ε δεκία πνπ αλακέλεηαη λα πξνθιεζεί ζην φρεκα θαηά ηελ έμνδφ ηνπ ζα πξέπεη λα είλαη ζνβαξφηεξε απφ ηελ αληίζηνηρε θαηά ηελ πξφζθξνπζε ζην ζηεζαίν. Έηζη, πξνζηαζία κε ζηεζαία δελ ελδείθλπηαη ζηηο ήπηεο θιίζεηο επηρσκάησλ, θαζψο ν νδεγφο είλαη ζε ζέζε λα αλαθηήζεη ηνλ έιεγρν ηνπ νρήκαηνο επάλσ ηνπο, θαη κε ηελ πξνυπφζεζε πσο δελ ππάξρεη πεξαηηέξσ θίλδπλνο απφ αληηθείκελα ή ιφγσ έληνλεο ηξαρχηεηαο ηνπ εδάθνπο. ήκεξα έρνπλ επηλνεζεί δηάθνξνη ηχπνη ζπζηεκάησλ αλαραίηηζεο, πνπ πεξηιακβάλνπλ εχθακπηεο, εκηάθακπηεο θαη άθακπηεο δηαηάμεηο. Σα εχθακπηα ζπζηήκαηα έρνπλ βαζηθφ ζθνπφ λα απνξξνθήζνπλ ηελ ελέξγεηα ηεο ζχγθξνπζεο κέζσ ηεο παξακφξθσζήο ηνπο, επηηξέπνληαο ζην φρεκα λα επηβξαδχλεη επηφηεξα θαη λα κελ εθηηλαρζεί βίαηα πίζσ ζην ρψξν θπθινθνξίαο. Σα άθακπηα ζπζηήκαηα εθαξκφδνληαη ζε πεξηπηψζεηο φπνπ ην θχξην δεηνχκελν είλαη ην φρεκα, πνπ κπνξεί λα είλαη νπνηνπδήπνηε κεγέζνπο, λα κελ πεξάζεη κε ηίπνηα πίζσ απφ ην ζηεζαίν, φπσο ζε γέθπξεο ή παξαπιεχξσο ραξαδξψλ, φκσο νη ζπλέπεηεο ηεο ζχγθξνπζεο κε ην ζηεζαίν κπνξεί λα είλαη δπζκελείο. Φσηνγξαθία 3.2: Μεηαιιηθφ ζηεζαίν αζθαιείαο ηελ Διιάδα νη πην ζπλήζεηο λένη ηχπνη ζπζηεκάησλ είλαη ηα ραιχβδηλα, θαζψο θαη ηα απφ ζθπξφδεκα (New Jersey), ζηεζαία. Άιια είδε είλαη ηα κεηαιιηθά ζσξάθηα, ηα πιαζηηθά ζηεζαία, θαζψο θαη ζπζηήκαηα απνξξφθεζεο ελέξγεηαο. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 24

37 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ Σχπνη ζπζηεκάησλ αλαραίηηζεο ήκεξα έρνπλ αλαπηπρζεί θαη εθαξκφδνληαη δηάθνξνη ηχπνη ζπζηεκάησλ αλαραίηηζεο νρεκάησλ ζε νδνχο, κε ζθνπφ λα ζπγθξαηνχληαη θαη λα επαλαθέξνληαη ζην νδφζηξσκα νρήκαηα δηαθφξσλ κεγεζψλ θαη βάξνπο, θαζψο επίζεο γηα δηάθνξεο ζπλζήθεο πξφζθξνπζεο, δειαδή γσλία θαη ηαρχηεηα πξφζπησζεο. Οη πεξηζζφηεξν δηαδεδνκέλνη ηχπνη ζπζηεκάησλ αλαραίηηζεο είλαη νη εμήο: Μεηαιιηθά ηεζαία Αζθαιείαο -Απιά κνλφπιεπξα, απιά ακθίπιεπξα -Δληζρπκέλα κνλφπιεπξα, εληζρπκέλα ακθίπιεπξα -Δηδηθά ζηεζαία γεθπξψλ ηεζαία Αζθαιείαο θπξνδέκαηνο -Μνλφπιεπξε δηαηνκή New Jersey -Ακθίπιεπξε δηαηνκή New Jersey Μεηαιιηθά Θσξάθηα Αζθαιείαο -Οιφζσκα ζσξάθηα -Κηλεηά ζηεζαία κε βάζε-ζσξάθην Πιαζηηθά ηεζαία Απνξξνθεηέο Κηλεηηθήο Δλέξγεηαο -πζηήκαηα αδξάλεηαο -πζηήκαηα παξακφξθσζεο Οη πην ζπρλά ρξεζηκνπνηνχκελνη ηχπνη ζηεζαίσλ, είηε γηα ην άθξν ηνπ νδνζηξψκαηνο, είηε γηα ηηο δηαρσξηζηηθέο λεζίδεο, είλαη ηα κεηαιιηθά ζηεζαία θαη ηα ζηεζαία απφ ζθπξφδεκα. Οη ππφινηπνη ηχπνη ζπζηεκάησλ αλαραίηηζεο ρξεζηκνπνηνχληαη ζε ζπγθεθξηκέλεο πεξηπηψζεηο. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 25

38 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ ρήκα 3.1: Σχπνη κεηαιιηθψλ ζηεζαίσλ αζθαιείαο νδψλ [6] 3.3 Οξηδόληηα ζήκαλζε νδώλ-δηαγξακκίζεηο νδνζηξσκάησλ Γεληθά Ζ νξηδφληηα ζήκαλζε ησλ νδψλ είλαη ην ηκήκα ηεο ζήκαλζεο πνπ απνηειείηαη απφ ελδείμεηο επάλσ ζην νδφζηξσκα. θνπφο ηεο είλαη, είηε απφ κφλε ηεο, είηε ζε ζπλδπαζκφ κε άιιεο δηαηάμεηο ειέγρνπ ηεο θπθινθνξίαο, λα θαζνδεγήζεη ηνλ νδεγφ, λα ξπζκίζεη ηελ θπθινθνξία, λα θαζνξίζεη εηδηθέο πεξηνρέο ηνπ νδνζηξψκαηνο θαη λα θαηαζηήζεη εκθαλή νξηζκέλα επηθίλδπλα ζεκεία ηεο νδνχ. Οη βαζηθέο δηαηάμεηο πνπ απνηεινχλ ηελ νξηδφληηα ζήκαλζε είλαη νη δηαγξακκίζεηο θαη νη αλαθιαζηήξεο νδνζηξψκαηνο. Οη δηαγξακκίζεηο ζπλαληψληαη ζρεδφλ ζε νπνηνδήπνηε νδηθφ πεξηβάιινλ, ζε αζηηθέο ή ππεξαζηηθέο νδνχο, θαη δηαδξακαηίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηε ιεηηνπξγηθφηεηα θαη αζθάιεηα ηεο θίλεζεο. Γηαγξακκίζεηο πνπ ππνδεηθλχνπλ ηα άθξα ηεο νδνχ θαη δηαρσξίδνπλ ηηο ισξίδεο θίλεζεο πξνζθέξνπλ ζεκαληηθή βνήζεηα ζηνλ νδεγφ, φζνλ αθνξά ζην έξγν ηνπ ειέγρνπ ηεο Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 26

39 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ ζέζεο επάλσ ζην νδφζηξσκα, ηφζν ζε ζρέζε κε ηα άθξα ηνπ νδνζηξψκαηνο θαη ησλ ισξίδσλ θπθινθνξίαο, φζν θαη πξνο ηα άιια απηνθίλεηα πνπ βξίζθνληαη γχξσ ηνπ. Σα πιενλεθηήκαηα ηεο δηαγξάκκηζεο γηα ηελ νπηηθή θαζνδήγεζε γίλνληαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθά φηαλ νη θαηξηθέο ζπλζήθεο δελ είλαη θαιέο, ή ηε λχρηα, φηαλ ην κάηη δελ κπνξεί λα δηαθξίλεη ηα ζηνηρεία πνπ πεξηβάιινπλ ηελ νδφ. Δπίζεο, αλ ν νδεγφο ζακπσζεί απφ ηνπο θαλνχο απηνθηλήηνπ πνπ έξρεηαη απφ ηε αληίζεηε θαηεχζπλζε, κπνξεί λα ειέγρεη ηε ζέζε ηνπ κε βάζε ηε δηαγξάκκηζε ζηελ άθξε ηεο νδνχ, απνθεχγνληαο έηζη λα θνηηά εκπξφο. Φσηνγξαθία 3.3: Γηαγξάκκηζε απηνθηλεηφδξνκνπ Οη δηαγξακκίζεηο ηνπνζεηνχληαη, επίζεο, γηα λα ξπζκίδνπλ ηελ θπθινθνξία ζηελ νδφ, ππνδεηθλχνληαο, γηα παξάδεηγκα, ηηο ισξίδεο επηηάρπλζεο, επηβξάδπλζεο ή ζηάζκεπζεο, ή ζαλ απαγνξεπηηθά ζήκαηα, φπσο ζπλερήο γξακκή πνπ απαγνξεχεη ηε δηάβαζή ηεο. Ηδηαίηεξα ζεκαληηθφο είλαη ν ξφινο ηνπο θαη γηα ηε δηεπζέηεζε ηεο θπθινθνξίαο ζε δηαζηαπξψζεηο, φπνπ ζπλαληψληαη βέιε, επηθάλεηεο απνθιεηζκνχ θαη γξακκέο ζηάζεο. Όιεο απηέο νη δηαγξακκίζεηο θαζνδεγνχλ ηελ θπθινθνξία, δηεπθνιχλνπλ ή επηβάιινπλ ηε ιήςε απνθάζεσλ γηα ηελ πνξεία ηνπ απηνθηλήηνπ θαη πξνεηδνπνηνχλ ηνλ νδεγφ γηα ηνλ θίλδπλν πνπ αληηκεησπίδεη αθήλνληαο κηα ζπγθεθξηκέλε ισξίδα. Έηζη είλαη θαλεξή ε ζεκαζία ηφζν ηνπ νξζνχ ζρεδηαζκνχ ησλ δηαγξακκίζεσλ θαη ησλ επηζπκεηψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπο ψζηε λα δηαηεξνχλ ηε ρξεζηηθφηεηά ηνπο ζε πςειά επίπεδα. Γεδνκέλνπ φηη νη δηαγξακκίζεηο θαινχληαη λα ιεηηνπξγήζνπλ ηθαλνπνηεηηθά ζε έλα επξχ θάζκα θαηξηθψλ ζπλζεθψλ θαη νξαηφηεηαο ε ζεκαζία ηνπ κεγαιψλεη. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 27

40 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ Μνξθέο δηαγξακκίζεσλ Απφ ηελ θαζεκεξηλή εκπεηξία, εχθνια δηαπηζηψλεηαη φηη ππάξρεη έλα επξχ θάζκα εηδψλ θαη ρξσκάησλ δηαγξακκίζεσλ ζηα νδνζηξψκαηα θπθινθνξίαο. Χο πξνο ηηο κνξθέο ηνπο, νη δηαγξακκίζεηο δηαθξίλνληαη ζε δηακήθεηο, εγθάξζηεο θαη εηδηθέο δηαγξακκίζεηο. Οη δηακήθεηο δηαγξακκίζεηο ζπληζηψληαη απφ γξακκέο πνπ ζρεδηάδνληαη θαηά κήθνο ηεο νδνχ, ζπλήζσο ζηνλ άμνλα ή ζηηο νξηνγξακκέο ηεο: πλερήο γξακκή ζην άθξν ηνπ νδνζηξψκαηνο, πνπ ιεηηνπξγεί σο νξηνγξακκή. πλερήο κνλή ή δηπιή γξακκή ζηνλ άμνλα ηεο νδνχ, πνπ δηαρσξίδεη ηηο αληίζεηεο θαηεπζχλζεηο θπθινθνξίαο θαη απαγνξεχεη ηελ ππέξβαζή ηεο. Γηαθεθνκκέλε γξακκή ζηνλ άμνλα ηεο νδνχ, πνπ δηαρσξίδεη ηηο αληίζεηεο θαηεπζχλζεηο θαη επηηξέπεη ην πξνζπέξαζκα. Μηθηή γξακκή ζηνλ άμνλα ηεο νδνχ, απνηεινχκελε απφ κία ζπλερή θαη κία δηαθεθνκκέλε γξακκή, πνπ δηαρσξίδεη ηηο αληίζεηεο θαηεπζχλζεηο θαη ξπζκίδεη αλάινγα ην πξνζπέξαζκα. Γηαθεθνκκέλεο γξακκέο δηαρσξηζκνχ ισξίδσλ ίδηαο θαηεχζπλζεο, πνπ ραξάζζνληαη ζε νδνχο κε πνιιαπιέο ισξίδεο θπθινθνξίαο αλά θαηεχζπλζε. Γηαθεθνκκέλε γξακκή δηαρσξηζκνχ ισξίδαο επηηάρπλζεο ή επηβξάδπλζεο, πνπ δηαρσξίδεη ηηο ελ ιφγσ ισξίδεο απφ ηελ θπξίσο νδφ, θαη έρεη ππθλφηεξε δηάηαμε απφ ηηο ζπλήζεηο δηαθεθνκκέλεο γξακκέο ησλ πξνεγνχκελσλ πεξηπηψζεσλ. Γηαθεθνκκέλε γξακκή πξνεηδνπνίεζεο, ζε πξνζέγγηζε δηπιήο ή ζπλερνχο γξακκήο, ή ζε άιιν ηκήκα ηεο νδνχ κε ηδηαίηεξν θίλδπλν, θαη έρεη αθφκα πην ππθλή δηάηαμε. Γηπιέο δηαθεθνκκέλεο γξακκέο δηαρσξηζκνχ ισξίδσλ, φηαλ ε θαηεχζπλζε ζε απηέο δχλαηαη λα αληηζηξαθεί. Οη εγθάξζηεο δηαγξακκίζεηο είλαη δηαγξακκίζεηο ηηο νπνίεο ν νδεγφο ζπλαληάεη εγθάξζηα πξνο ηελ πνξεία ηνπ: πλερήο γξακκή θάζεηε ζηε ισξίδα θπθινθνξίαο, πνπ ιεηηνπξγεί σο γξακκή ζηάζεο. Γηαθεθνκκέλε γξακκή θάζεηα ζηε ισξίδα θπθινθνξίαο, πνπ επηβάιιεη παξαρψξεζε πξνηεξαηφηεηαο (π.ρ. ζε ηζφπεδνπο θφκβνπο). Γηαγξακκίζεηο δηαβάζεσλ πεδψλ Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 28

41 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ Γξακκή απνηεινχκελε απφ ηεηξάγσλα ή παξαιιειφγξακκα ζχκβνια, ζε δηαβάζεηο πνδειαηηζηψλ. Φσηνγξαθία 3.4: Γηαγξακκίζεηο δηαβάζεσλ πεδψλ Σέινο, ππάξρνπλ θαη νη ινηπέο εηδηθέο δηαγξακκίζεηο, νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ είηε γξακκέο, είηε επηγξαθέο, είηε δηάθνξα ζχκβνια επάλσ ζην νδφζηξσκα: Παξάιιειεο ινμέο ζπλερείο γξακκέο, πνπ ππνδειψλνπλ επηθάλεηα απνθιεηζκνχ επάλσ ζην νδφζηξσκα,. Σεζιαζκέλε γξακκή ζην άθξν ηνπ νδνζηξψκαηνο, πνπ απαγνξεχεη ηε ζηάζκεπζε, πλερήο ή δηαθεθνκκέλε γξακκή, είηε γηα δηαρσξηζκφ ισξίδαο απνθιεηζηηθήο θίλεζεο νρεκάησλ, είηε θίηξηλνπ ρξψκαηνο ζην άθξν ηνπ νδνζηξψκαηνο γηα πεξηνξηζκφ ζηάζεο θαη ζηάζκεπζεο. Βέιε εθηξνπήο ή επηινγήο ισξίδαο, φπσο ζηελ Αλαγξαθέο ιέμεσλ ζην νδφζηξσκα, φπσο STOP, BUS, TAXI θιπ. Γηάθνξα ζχκβνια ή ζρήκαηα, φπσο πνδήιαην, ιεσθνξείν, ζχκβνιν γηα ΑΜΔΑ, ή ηξίγσλα, ξφκβνη θιπ., αληίζηνηρα. Γηαγξακκίζεηο ρψξσλ ζηάζκεπζεο Πιέγκα δηαγψλησλ γξακκψλ ζε ηζφπεδνπο θφκβνπο χκβνια πηλαθίδσλ θπθινθνξίαο επάλσ ζην νδφζηξσκα, απφ εηδηθέο κεκβξάλεο, ηα νπνία επαλαιακβάλνπλ αληίζηνηρα ζήκαηα πηλαθίδσλ. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 29

42 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ Φσηνγξαθία 3.5: Δηδηθέο δηαγξακκίζεηο Τιηθά θαη κέζνδνη εθαξκνγήο δηαγξακκίζεσλ Σα πιηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζήκεξα είλαη ηα εμήο: Θεξκνπιαζηηθά: Τιηθά ησλ νπνίσλ ην ζπλδεηηθφ πιηθφ είλαη πιαζηηθφ, εθαξκνδφκελν ελ ζεξκψ. Φπρξνπιαζηηθά: Παξφκνηαο κνξθήο πιηθά, ηα νπνία κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ ρσξίο ζέξκαλζε. Βαθέο: Γηάθνξα είδε ρξσκαηηθψλ βαθψλ, βαζηζκέλα ζε νξγαληθέο ελψζεηο. Πξνθαηαζθεπαζκέλα θνιιεηά θχιια: Έηνηκα γηα πξνζθφιιεζε ή ελζσκάησζε ζην νδφζηξσκα θχιια, ζε κνξθή ισξίδσλ, ζπκβφισλ, γξακκάησλ θιπ. Φσηνγξαθία 3.6: Θεξκνπιαζηηθά Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 30

43 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ Αλάγιπθεο δηαγξακκίζεηο Ζ επθξίλεηα ηεο δηαγξάκκηζεο θάησ απφ δπζκελείο θαηξηθέο ζπλζήθεο βειηηψλεηαη ζεκαληηθά κε ηελ εθαξκνγή θαηαιιήισλ πιηθψλ, ηα νπνία δελ παξνπζηάδνπλ επίπεδε επηθάλεηα, αιιά εκθαλίδνπλ αλσκαιίεο, νη νπνίεο ζε πεξίπησζε βξνρήο εμέρνπλ απφ ην ζηξψκα ηνπ λεξνχ θαη έηζη είλαη επδηάθξηηεο απφ ηνπο νδεγνχο. Γηα ηελ θαηαζθεπή ησλ αλάγιπθσλ δηαγξακκίζεσλ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ φια ηα ζπλεζηζκέλα πιηθά, δειαδή ρξψκαηα, ςπρξνπιαζηηθά θαη ζεξκνπιαζηηθά πιηθά, θνιιεηά θχιια. Παξά ηα πνιιά πιενλεθηήκαηα ησλ αλάγιπθσλ δηαγξακκίζεσλ ζε ζρέζε κε ηηο ζπκβαηηθέο επίπεδεο, δελ είλαη δπλαηή ε εθαξκνγή ηνπο, γηα νηθνλνκηθνχο θαη ηερληθνχο ιφγνπο. Καηά ζπλέπεηα θξίλεηαη ζθφπηκν ε θαηαζθεπή ηνπο λα πεξηνξίδεηαη ζε ηκήκαηα ή ζέζεηο φπνπ θξίλεηαη επηηαθηηθή ε αλάγθε επαξθνχο νπηηθήο θαζνδήγεζεο ππφ δπζκελείο θαηξηθέο ζπλζήθεο. ε δηαρσξηζκέλεο νδνχο ηέηνηεο πεξηπηψζεηο απνηεινχλ ε δεμηά νξηνγξακκή ζε ζέζεηο κεηαβνιήο ηεο επίθιηζεο θαη ε δηαθεθνκκέλε γξακκή δηαρσξηζκνχ ισξίδσλ επηηάρπλζεο θαη επηβξάδπλζεο, ελψ ζε νδνχο δηπιήο θαηεχζπλζεο κε πςεινχο θπθινθνξηαθνχο θφξηνπο νη ελ ιφγσ δηαγξακκίζεηο κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ ζε ζπλερείο αμνληθέο γξακκέο, ζε νξηνγξακκέο νξηδφληησλ θακπχισλ, ζε νξηνγξακκέο δηαρσξηζκνχ ηεο νδνχ απφ γεηηνληθνχο πεδνδξφκνπο ή πνδειαηνδξφκνπο, ζε δηαγξακκίζεηο πεξηνρψλ ζηέλσζεο ή εθηξνπήο, θαζψο θαη ζηηο πεξηκεηξηθέο γξακκέο πεξηνρψλ απνθιεηζκνχ ηνπ νδνζηξψκαηνο Αλαθιαζηήξεο νδνζηξψκαηνο Οη αλαθιαζηήξεο νδνζηξψκαηνο, γλσζηνί θαη σο «κάηηα γάηαο», είλαη αληαλαθιαζηηθέο ζπζθεπέο ρακεινχ χςνπο πνπ ηνπνζεηνχληαη επάλσ ζην νδφζηξσκα, είηε σο ππνθαηάζηαην ησλ δηαγξακκίζεσλ, είηε, ζπλήζσο, σο ζπλνδεπηηθή επηζήκαλζή ηνπο. Οη ελ ιφγσ ζπζθεπέο ιεηηνπξγνχλ κε δηπιφ ηξφπν, αθελφο φληαο νξαηέο ζηνλ νδεγφ, αθεηέξνπ παξάγνληαο ήρν θαη θξαδαζκφ θαηά ηε δηέιεπζε ηνπ νρήκαηνο απφ επάλσ ηνπο. Έηζη, νη ζπζθεπέο απηέο έρνπλ δσεξφ ρξψκα, ψζηε λα γίλνληαη εχθνια νξαηέο ηελ εκέξα, θαη θέξνπλ έλα ή δχν αληαλαθιαζηηθά ζηνηρεία ζηξακκέλα πξνο ηηο πιεπξέο ηεο θπθινθνξίαο, ψζηε λα γίλνληαη νξαηά ηε λχρηα, ππφ ην θσο ησλ θαλψλ ηνπ απηνθίλεηνπ. Σν ρξψκα ηνπ Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 31

44 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ αλαθιαζηήξα θαη ησλ αληαλαθιαζηηθψλ ηνπ ζηνηρείσλ κπνξεί λα είλαη ιεπθφ, θφθθηλν, πνξηνθαιί, πξάζηλν ή θίηξηλν. Φσηνγξαθία 3.7: Αλαθιαζηήξεο νδνζηξψκαηνο Σα κεηνλεθηήκαηα ησλ αλαθιαζηήξσλ είλαη ε ηαρχηαηε απψιεηα ησλ, αξρηθά εμαηξεηηθψλ, θσηνηερληθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπο, ε ζπρλή ηνπο βχζηζε ζην νδφζηξσκα ιφγσ ηεο θαηαπφλεζεο απφ ηελ θπθινθνξία, ε δπζρέξεηα ηεο δηαδηθαζίαο εληνπηζκνχ θαη αληηθαηάζηαζεο ησλ θζαξκέλσλ ή θαηεζηξακκέλσλ απφ απηνχο, θαζψο θαη ε κεησκέλε αληνρή ζηε δηέιεπζε απνρηνληζηηθψλ ιεπίδσλ. 3.4 Κάζεηε ζήκαλζε νδώλ-πηλαθίδεο ζήκαλζεο Γεληθά Ζ νδηθή θάζεηε ζήκαλζε παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ αζθάιεηα ησλ νδηθψλ κεηαθνξψλ, ζηνλ ηνκέα ηεο απνηξνπήο ηξνραίνπ αηπρήκαηνο, θαη ζηε ζσζηή ελεκέξσζε ηνπ νδεγνχ ζρεηηθά κε ηνλ ζθνπφ ηεο θαηεχζπλζήο ηνπ. ηελ θάζεηε ζήκαλζε νθείιεηαη θαηά έλα κεγάιν πνζνζηφ θαη ε ζσζηή ξχζκηζή ηεο θπθινθνξίαο, φπσο θαη ε ηήξεζε ησλ θαλφλσλ ηεο. Ζ θάζεηε ζήκαλζε ελφο νδηθνχ δηθηχνπ απνηειείηαη απφ ηηο πηλαθίδεο ζήκαλζεο, δειαδή θσδηθνπνηεκέλα κελχκαηα-ζχκβνια ηα νπνία είλαη γξακκέλα ζε εηδηθέο πηλαθίδεο ζε ζπγθεθξηκέλα ζεκεία ηεο νδνχ. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 32

45 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ Οη πξνζπάζεηεο γηα ηελ θαζηέξσζε δηεζλψλ θαλφλσλ ζήκαλζεο ρξνλνινγνχληαη απφ ηα πξψηα ρξφληα πνπ άξρηζε λα θπθινθνξεί ην απηνθίλεην (χκβαζε Παξηζίσλ, 1909). ηελ Διιάδα, ε πξψηε ζήκαλζε ησλ Διιεληθψλ δξφκσλ έγηλε απφ ηελ ΔΛΠΑ ην 1924, θαη κφιηο ην 1974 εθπνλήζεθαλ νη πξψηεο ζνβαξέο πξνδηαγξαθέο ζήκαλζεο. Με ηελ έλαξμε ηεο θαηαζθεπήο ησλ απηνθηλεηνδξφκσλ, πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπηζζνχλ κεηαμχ άιισλ θαη ηα πξνβιήκαηα ζήκαλζεο πνπ δελ πξνβιέπνληαλ απφ ηηο κέρξη ηφηε ηζρχνπζεο πξνδηαγξαθέο, ζπληάρζεθε ν πξψηνο Καλνληζκφο Μειεηψλ Έξγσλ (ΚΜΔ). Μεηά απφ θνηλή δηαπίζησζε απφ ην ΤΠΔΥΧΓΔ θαη ηνπο κειεηεηέο φηη δελ θάιππηε πιήξσο ηηο αλάγθεο γηα νινθιεξσκέλε ζήκαλζε θαη αζθάιηζε ηνπ έξγνπ, εθπνλήζεθαλ θαηφπηλ αλάζεζεο απφ ην ΤΠΔΥΧΓΔ λέεο πξνδηαγξαθέο θάζεηεο ζήκαλζεο, πνπ αθνξνχλ ηνπο απηνθηλεηνδξφκνπο, θαη εθαξκφζηεθαλ ζε ηκήκαηα ησλ απηνθηλεηνδξφκσλ Κνξίλζνπ- Σξηπφιεσο, Αζελψλ Λακίαο θαη Αζελψλ-Κνξίλζνπ. Σα ηειεπηαία ρξφληα, κε ηελ αλαβάζκηζε ζην πεδίν δηαρείξηζεο ηεο θαηαζθεπήο ησλ λέσλ απηνθηλεηνδξφκσλ, φπσο ε Δγλαηία Οδφο, ε Αηηηθή Οδφο θαη ν απηνθηλεηφδξνκνο ΠΑΘΔ, νη αληίζηνηρεο δηαρεηξίζηξηεο εηαηξίεο έρνπλ ζπληάμεη ηηο δηθέο ηνπο πξνδηαγξαθέο θαη νδεγίεο ζρεηηθά κε ηε ζήκαλζε ησλ απηνθηλεηνδξφκσλ Δίδε πηλαθίδσλ ζήκαλζεο Αλάινγα κε ην πεξηερφκελν ηνπ κελχκαηφο ηνπο, νη πηλαθίδεο δηαθξίλνληαη απφ ηνπο ειιεληθνχο θαλνληζκνχο ζε ηέζζεξηο θαηεγνξίεο, ηηο Πηλαθίδεο Αλαγγειίαο Κηλδχλνπ, ηηο Ρπζκηζηηθέο Πηλαθίδεο Κπθινθνξίαο, ηηο Πιεξνθνξηαθέο Πηλαθίδεο θαη ηηο Πξφζζεηεο: Πηλαθίδεο Αλαγγειίαο Κηλδχλνπ: Γειψλνπλ επηθίλδπλεο ζέζεηο, πξνζβάζεηο νδηθψλ θφκβσλ θαη πξνζβάζεηο ηζφπεδσλ ζηδεξνδξνκηθψλ δηαβάζεσλ. Σνπνζεηνχληαη γηα λα πξνεηδνπνηνχλ εθείλνπο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ην νδηθφ δίθηπν φηη ζηελ θαηεχζπλζε ηεο θίλεζήο ηνπο ππάξρεη θίλδπλνο. Ρπζκηζηηθέο Πηλαθίδεο Κπθινθνξίαο: Γειψλνπλ ηελ πξνηεξαηφηεηα, ηελ απαγφξεπζε ή ηνπο πεξηνξηζκνχο, θαη ηηο ππνρξεψζεηο ησλ νδεγψλ. Σνπνζεηνχληαη ζε ζπγθεθξηκέλα ζεκεία ηεο νδνχ, γηα ηελ απνηειεζκαηηθή ελεκέξσζε ησλ νδεγψλ γηα ηηο ππνρξεψζεηο θαη ηνπο πεξηνξηζκνχο πνπ πξέπεη λα αθνινπζνχλ πηζηά. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 33

46 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ Πιεξνθνξηαθέο Πηλαθίδεο: Σνπνζεηνχληαη γηα ηελ παξνρή πιεξνθνξηψλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ νδφ, θπξίσο γηα ζέκαηα θαηεχζπλζεο, ρηιηνκέηξεζεο, ηνπσλπκίσλ θαη εγθαηαζηάζεσλ. Δηδηθφηεξα, απηέο νη πηλαθίδεο δειψλνπλ πξνεηδνπνίεζε θαηεχζπλζεο, θαηεχζπλζε, αξίζκεζε νδψλ θαη ρηιηνκέηξεζε, ηνπσλχκηα, επηβεβαηψζεηο, ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο γηα ηνπο νδεγνχο, δηάθνξεο εγθαηαζηάζεηο. Πξφζζεηεο Πηλαθίδεο: Δίλαη κηθξέο πηλαθίδεο πνπ ηνπνζεηνχληαη πάληνηε ζε ζπλδπαζκφ κε άιιεο πηλαθίδεο ζήκαλζεο απφ ηηο παξαπάλσ, γηα λα ζπκπιεξψζνπλ ην κήλπκά ηνπο. ηελ Διιάδα, ην είδνο, ε κνξθή, νη δηαζηάζεηο, ηα ζρέδηα θαη ηα πιηθά θαηαζθεπήο ησλ πηλαθίδσλ ζήκαλζεο ησλ νδψλ έρνπλ θαζνξηζηεί κε ζρεηηθή Τπνπξγηθή Απφθαζε θαη κεηαγελέζηεξεο πξφηππεο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο, πεξηιακβάλνληαη δε ελ κέξεη θαη ζηνλ Κψδηθα Οδηθήο Κπθινθνξίαο Οξαηφηεηα θαη αληαλαθιαζηηθφηεηα ησλ πηλαθίδσλ ζήκαλζεο θαηά ηηο λπρηεξηλέο ψξεο Έλα ζνβαξφ πξφβιεκα πνπ αθνξά ηελ θάζεηε ζήκαλζε είλαη ε νξαηφηεηα ησλ πηλαθίδσλ θαηά ηηο λπρηεξηλέο ψξεο. πλήζσο νη πηλαθίδεο βξίζθνληαη κέζα ζην πεδίν ηεο δέζκεο ησλ θαλψλ ησλ νρεκάησλ, σζηφζν απηφ δελ είλαη αξθεηφ γηα ηελ επαξθή ηνπο νξαηφηεηα. Γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ πξνβιήκαηνο αθνινπζνχληαη νη παξαθάησ ηερληθέο: Δζσηεξηθά θσηηδφκελεο πηλαθίδεο: Δίλαη πηλαθίδεο απφ θαηάιιεια εκηδηαθαλή πιηθά, νη νπνίεο θσηίδνληαη απφ εζσηεξηθά θσηηζηηθά ζψκαηα, Δμσηεξηθά θσηηδφκελεο πηλαθίδεο: Πηλαθίδεο πνπ θσηίδνληαη απφ πξνβνιείο ζηξακκέλνπο επάλσ ηνπο. Πηλαθίδεο κε αληαλαθιαζηηθά πιηθά: Πηλαθίδεο ησλ νπνίσλ κέξνο ή φιν ην ηκήκα είλαη απφ θαηάιιειε αληαλαθιαζηηθή κεκβξάλε. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 34

47 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ Φσηνγξαθία 3.8: Οη ηξεηο ηχπνη αληαλαθιαζηηθψλ κεκβξαλψλ, ππφ ην θσο πξνβνιέσλ νρήκαηνο. Οη εζσηεξηθά θσηηδφκελεο πηλαθίδεο είλαη νη απνηειεζκαηηθφηεξεο πηλαθίδεο θαηά ηε λχρηα. Χζηφζν, ην βαζηθφ ηνπο κεηνλέθηεκα είλαη φηη απαηηνχλ ειεθηξηθή ελέξγεηα, άξα έρνπλ επηπιένλ θφζηνο ιεηηνπξγίαο θαη ζπληήξεζεο. Δπηπιένλ, ζε πεξίπησζε δηαθνπήο ηνπ ξεχκαηνο ή βιάβεο ησλ θσηηζηηθψλ ηνπο ζσκάησλ, ε ιεηηνπξγία ηνπο παχεη ηειείσο, ρσξίο λα είλαη πιένλ νξαηέο, θαζψο ην πιηθφ επηθάιπςήο ηνπο δελ είλαη αληαλαθιαζηηθφ. Έηζη, ε εθαξκνγή απηψλ ησλ πηλαθίδσλ πεξηνξίδεηαη θπξίσο ζε αζηηθέο πεξηνρέο, φπνπ ππάξρεη έηνηκν ειεθηξηθφ δίθηπν, θαη ζε ζπγθεθξηκέλα ζεκεία ππεξαζηηθψλ δηθηχσλ πςειήο επηθηλδπλφηεηαο, θαζψο νη ελ ιφγσ πηλαθίδεο είλαη νξαηέο απφ κεγάιε απφζηαζε. Παξφκνηα πξνβιήκαηα ζρεηηθά κε ηε ιεηηνπξγία κε ειεθηξηθή ελέξγεηα παξνπζηάδνπλ θαη νη εμσηεξηθά θσηηδφκελεο πηλαθίδεο. Ζ εθαξκνγή ησλ πηλαθίδσλ απηψλ γίλεηαη ζε ζεκεία φπνπ δχζθνια πξνζεγγίδεη ε θσηεηλή δέζκε ησλ απηνθηλήησλ, φπσο νη ππεξάλσ ηνπ νδνζηξψκαηνο γέθπξεο ζήκαλζεο, ή φπνπ απαηηείηαη ην ζήκα λα γίλεηαη νξαηφ απφ κεγάιε απφζηαζε. Έηζη, γηα ηελ επίιπζε ηνπ πξνβιήκαηνο ηεο λπρηεξηλήο νξαηφηεηαο, θαηά ηε ζπληξηπηηθή ηνπο πιεηνςεθία νη πηλαθίδεο ζήκαλζεο είλαη εθνδηαζκέλεο κε αληαλαθιαζηηθέο κεκβξάλεο. Οη πηλαθίδεο απηέο γηα λα ιεηηνπξγήζνπλ απιψο αμηνπνηνχλ ην θσο ησλ θαλψλ ησλ νρεκάησλ. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 35

48 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ Ζ απνηειεζκαηηθή ζήκαλζε Οη πηλαθίδεο ζήκαλζεο ησλ δξφκσλ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη κφλν εθεί φπνπ ππάξρνπλ νη αλάγθεο θαη νη πξνυπνζέζεηο απφ πξαγκαηηθά δεδνκέλα θαη θαηφπηλ επηηφπηαο απηνςίαο. Οξηζκέλεο ζέζεηο απαηηνχλ νπσζδήπνηε ηελ χπαξμε ζήκαλζεο: Όπνπ ππάξρνπλ θίλδπλνη αηπρεκάησλ ζην δξφκν, πνπ δελ είλαη θαλεξνί απφ κφλνη ηνπο. Όπνπ εθαξκφδνληαη εηδηθέο ξπζκίζεηο, πεξηνξηζκνί ή απαγνξεχζεηο (γηα ηαρχηεηα, δηέιεπζε, ζηξνθέο, πξνζπεξάζκαηα, ζηαζκεχζεηο, κνλνδξνκήζεηο θιπ.), κφληκεο ή πξνζσξηλέο, φπσο, γηα παξάδεηγκα, εθηέιεζε έξγσλ ή χπαξμε εηδηθψλ ζπλζεθψλ. Όπνπ απαηηνχληαη πιεξνθνξίεο γηα ηηο πεξηνρέο πνπ δηαζρίδνπλ νη δξφκνη, γηα ηηο δηαδξνκέο ηνπο, ηηο θαηεπζχλζεηο ηνπο, ηνπο πξννξηζκνχο ηνπο, γηα ζέζεηο πνπ παξνπζηάδνπλ ελδηαθέξνλ, ζε ζέζεηο πνπ πξέπεη λα ιεθζνχλ απνθάζεηο γηα ηελ θαηεχζπλζε ηεο πνξείαο, θιπ. Σνλίδεηαη φηη γεληθά νη πηλαθίδεο δελ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα λα ππελζπκίδνπλ ή επηζεκαίλνπλ θαλφλεο θπθινθνξίαο ηνπ Κ.Ο.Κ. Γηα λα είλαη απνηειεζκαηηθή ε ηνπνζέηεζε θάζε πηλαθίδαο ζήκαλζεο ησλ δξφκσλ ζηελ αζθάιεηα ή ζηε ξχζκηζε ηεο θπθινθνξίαο, ή θαη ζηελ πιεξνθφξεζε ησλ νδεγψλ, πξέπεη λα πιεξνχληαη νξηζκέλεο βαζηθέο απαηηήζεηο: -λα εθπιεξψλεηαη κία αλάγθε -λα πξνθαιείηαη ε πξνζνρή ησλ νδεγψλ ησλ νρεκάησλ -λα εκπλέεηαη ζεβαζκφο ζηνπο ρξήζηεο ηεο νδνχ -λα δίλεηαη αξθεηφο ρξφλνο ζηνπο νδεγνχο γηα αληαπφθξηζε, κε έγθαηξε θαη ζηαδηαθή ελεκέξσζε θαη πξνεηδνπνίεζή ηνπο Γηα λα εμαζθαιηζηεί φηη πιεξνχληαη νη παξαπάλσ απαηηήζεηο απνηειεζκαηηθήο ζήκαλζεο, αμηνινγνχληαη πέληε βαζηθά θξηηήξηα: ε γεσκεηξία ηνπ ζρεδίνπ ηεο πηλαθίδαο, ε ηνπνζέηεζε, ε ιεηηνπξγηθφηεηα, ε ζπληήξεζε θαη ε νκνηνκνξθία: Ζ γεσκεηξία ηνπ ζρεδίνπ θάζε πηλαθίδαο (ζρήκα, κέγεζνο, ρξψκαηα κε ηηο αληηζέζεηο ηνπο, ζχλζεζε, θσηηζκφο θαη αληαλαθιαζηηθφηεηα) πξέπεη λα είλαη ε θαηάιιειε ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη ε πξφθιεζε ηεο πξνζνρήο ηνπ νδεγνχ. Σν ζρήκα, ην κέγεζνο, ηα ρξψκαηα θαη ε απιφηεηα ζην ζπκβνιηζκφ, έρνπλ ζπλδπαζηεί ψζηε λα παξάγνπλ έλα Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 36

49 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ ζαθέο κήλπκα. Ζ επθνιία αλάγλσζεο θαη ην κέγεζνο πξέπεη λα ζπλδπάδνληαη κε ηε ζέζε ηνπνζέηεζεο θαη κε ηελ ηαρχηεηα θπθινθνξίαο, ψζηε λα παξέρεηαη αξθεηφο ρξφλνο γηα αληαπφθξηζε, ε δε νκνηνκνξθία, ην κέγεζνο, ε επρέξεηα αλάγλσζεο θαη ην ζσζηφ γηα ηελ θάζε πεξίπησζε κήλπκα, ζπλδπάδνληαη γηα λα εκπλένπλ ζεβαζκφ ζηε ζήκαλζε. Ζ ηνπνζέηεζε ηεο πηλαθίδαο πξέπεη λα εμαζθαιίδεη φηη απηή βξίζθεηαη κέζα ζηνλ θψλν νξαηφηεηαο ηνπ παξαηεξεηή, ψζηε λα πξνθαιεί ηελ πξνζνρή ηνπ, θαη ζε ζέζε ζρεηηθή κε ην ζεκείν, ην αληηθείκελν ή ηελ θαηάζηαζε γηα ηελ νπνία ρξεζηκνπνηείηαη, ψζηε λα βνεζήζεη ζην ζσζηφ κήλπκα. Δπίζεο, πξέπεη λα εμαζθαιίδεη φηη ε ζέζε ηεο, ζπλδπαζκέλε κε επθνιία αλάγλσζεο, είλαη ηέηνηα, ψζηε έλαο νδεγφο πνπ θηλείηαη κε θαλνληθή ηαρχηεηα λα έρεη αξθεηφ ρξφλν γηα λα θάλεη ηε ζσζηή ελέξγεηα πνπ επηβάιιεη ην κήλπκα ηεο πηλαθίδαο. Ζ ιεηηνπξγηθφηεηα θάζε πηλαθίδαο εμαζθαιίδεηαη κε ηε ρξεζηκνπνίεζε ηεο πάληα γηα λα αληαπνθξίλεηαη ζε ίδηεο θπθινθνξηαθέο ζπλζήθεο ζε κία δεδνκέλε ζέζε. Γηα λα εμαζθαιηζηεί ζην κέγηζην δπλαηφ φηη νη νδεγνί ησλ νρεκάησλ αλακέλεηαη πσο ζα αληαπνθξηζνχλ ζσζηά ζε κία πηλαθίδα, πξέπεη λα βαζίδνληαη ζε πξνεγνχκελε φκνηα εκπεηξία ηνπο απφ ηνπνζέηεζε ηεο ζε φκνηεο θπθινθνξηαθέο θαηαζηάζεηο Ζ ζπληήξεζε θάζε πηλαθίδαο πξέπεη λα γίλεηαη κε απζηεξά πξφηππα, ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη φηη παξακέλεη εχθνιε ε αλάγλσζε ηεο, φηη ε πηλαθίδα παξακέλεη νξαηή, θαη φηη έρεη αθαηξεζεί εάλ δελ ρξεηάδεηαη πιένλ. Καζαξή, επαλάγλσζηε, ζσζηά κειεηεκέλε πηλαθίδα, θαη ζε θαιή θαηάζηαζε ζπληήξεζεο, επηβάιιεη ηνλ ζεβαζκφ ησλ νδεγψλ, θαζψο θαη ησλ πεδψλ. Δπηπιένλ, ακειήο ζπληήξεζε κπνξεί λα θαηαζηξέςεη ηελ αμία κηαο νκάδαο πηλαθίδσλ, κε ην λα ηηο αθήζεη εθηφο ηζνξξνπίαο. Ζ αληηθαηάζηαζε κίαο πηλαθίδαο ζε κηα ζεηξά πηλαθίδσλ, θαηά ηε ζπληήξεζε, απφ κία πνπ είλαη δπζαλάινγα κεγαιχηεξε, κπνξεί λα πξνθαιέζεη ηελ ππνβάζκηζε άιισλ πηλαθίδσλ πνπ βξίζθνληαη θνληά ηεο. Ζ νκνηνκνξθία ησλ πηλαθίδσλ ζήκαλζεο απινπνηεί ην έξγν εθείλσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ην δξφκν, δηφηη βνεζάεη ζηελ αλαγλψξηζε θαη ηελ θαηαλφεζή ηνπο. Βνεζάεη ηνπο νδεγνχο, ηελ ηξνραία θαη ηα δηθαζηήξηα, κε ην λα δίλνπλ ζε φινπο ηελ ίδηα κεηάθξαζε ζην κήλπκα. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 37

50 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ 3.5 Κάζεηε ζήκαλζε νδώλ-πηλαθίδεο κεηαβιεηώλ κελπκάησλ (vms) Γεληθά Σα ηειεπηαία ρξφληα ε εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο θαη ηεο ηειεκαηηθήο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ πηνζέηεζε ηεο θηινζνθίαο δηαρείξηζεο ησλ νδηθψλ δηθηχσλ, επέηξεςαλ ηελ αλάπηπμε λέσλ ζπζηεκάησλ θάζεηεο ζήκαλζεο, πνπ έξρνληαη λα ιεηηνπξγήζνπλ ζπκπιεξσκαηηθά ζην πεδίν ησλ ζπκβαηηθψλ πηλαθίδσλ, ηθαλνπνηψληαο ηελ αλάγθε γηα, θαηά πεξίπησζε, πην επέιηθηε θαη θαίξηα ζήκαλζε. Σα ζπζηήκαηα απηά είλαη γλσζηά σο πζηήκαηα Μεηαβιεηήο ήκαλζεο, νη δε πηλαθίδεο σο Πηλαθίδεο Μεηαβιεηψλ Μελπκάησλ (VMS-Variable Message Signs). Υαξαθηεξηζηηθφ ηεο κεηαβιεηήο ζήκαλζεο είλαη φηη δελ δεζκεχεηαη ζε θάπνην ζηαζεξφ κήλπκα, αιιά κπνξεί λα ζεκάλεη νπνηνδήπνηε κήλπκα είλαη επηζπκεηφ, αξθεί λα πιεξνχληαη θάπνηεο βαζηθέο αξρέο, θαη βέβαηα φζν επηηξέπεη ε δηακφξθσζε ηεο θαηά πεξίπησζε ρξεζηκνπνηνχκελεο πηλαθίδαο. Έηζη, κπνξεί, γηα παξάδεηγκα, λα εθαξκνζηεί κεηαβιεηή ζήκαλζε ζε εηζφδνπο ζεξάγγσλ γηα ελεκέξσζε ζρεηηθά κε ηελ θαηάζηαζε πνπ επηθξαηεί ζην εζσηεξηθφ ηνπο, ζε ππεξαζηηθέο νδνχο γηα ελεκέξσζε ζρεηηθά κε θπθινθνξηαθέο ζπλζήθεο, εξγαζίεο θαη αηπρήκαηα πνπ έπνληαη, ζε αζηηθέο αξηεξίεο γηα πιεξνθφξεζε ζρεηηθά κε ηε ζπκθφξεζε ηνπ δηθηχνπ θαη ηηο πξνηεηλφκελεο δηαδξνκέο, θαη, ελ γέλεη, φπνπ επηζπκείηαη ελεκέξσζε θαη εηδνπνίεζε ηνπ νδεγνχ ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Οη πηλαθίδεο κεηαβιεηψλ κελπκάησλ (VMS), είλαη θαη νπζία νζφλεο πνπ κπνξνχλ λα απεηθνλίδνπλ γξάκκαηα, αξηζκνχο θαη ζχκβνια, ζπλζέηνληαο ηα πξνθαζνξηζκέλα κελχκαηα, θαη ηνπνζεηνχληαη ζπλήζσο επάλσ απφ ηελ νδφ. Οη πηλαθίδεο κεηαβιεηψλ κελπκάησλ ζπλαληψληαη ζηε βηβιηνγξαθία θαη σο CMS (Changeable Message Signs) ή DMS (Dynamic Message Signs), ιφγσ, αθξηβψο, ηεο παξερφκελεο δπλαηφηεηαο λα απεηθνλίδνπλ κελχκαηα πνπ κπνξνχλ λα κεηαβάιινληαη κε δπλακηθφ θαη άκεζν ηξφπν, θαζνξηδφκελα απφ θάπνην θέληξν ειέγρνπ. Ζ κεηαβιεηή ζήκαλζε είλαη κία λέα ηερληθή ζηα πιαίζηα ηεο δηαρείξηζεο ηεο θπθινθνξίαο, ε νπνία ελ γέλεη βξίζθεηαη αθφκε ζηα πξψηα ηεο βήκαηα, ζε φινλ ηνλ θφζκν. Καηά ζπλέπεηα, Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 38

51 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ δελ ππάξρεη αθφκε εληαία ζηξαηεγηθή αληηκεηψπηζεο ηνπ πξνβιήκαηνο ηεο εθαξκνγήο, ηνπνζέηεζεο θαη επηβνιήο ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ ζηνλ ελ ιφγσ ρψξν Πεδίν εθαξκνγήο Παξαδείγκαηα πεξηπηψζεσλ πνπ ε κεηαβιεηή ζήκαλζε κπνξεί λα απνβεί απνηειεζκαηηθή είλαη: Πεξηνξηζκνί θαη κεηαβνιέο ζηε ράξαμε θαη ηα γεσκεηξηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο νδνχ, θαζψο θαη ζηηο επηθαλεηαθέο ζπλζήθεο ηνπ νδνζηξψκαηνο. Γπζκελείο ζπλζήθεο θπθινθνξηαθήο ζπκθφξεζεο θαη θαζπζηεξήζεσλ. Αλαγγειίεο ηξερνπζψλ ή πξνγξακκαηηζκέλσλ γηα ην εγγχο κέιινλ εξγαζηψλ θαηαζθεπήο ή ζπληήξεζεο. Πιεξνθφξεζε γηα παξαθάκςεηο θαη ελαιιαθηηθέο δηαδξνκέο. Πξνεηδνπνηήζεηο γηα δπζηπρήκαηα θαη πάζεο θχζεσο ζπκβάληα πνπ επεξεάδνπλ ηελ θπθινθνξία θαη ηελ αζθάιεηα ζηελ νδφ. Πξνεηδνπνηήζεηο γηα εμαηξεηηθά δπζκελή θαηξηθά θαηλφκελα. Πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ρξφλνπο δηαδξνκήο. Πιεξνθφξεζε ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ζρεηηθά κε ηηο θπθινθνξηαθέο ζπλζήθεο. Αληίζεηα, ε εθαξκνγή κεηαβιεηήο ζήκαλζεο αληελδείθλπηαη θαη ζα πξέπεη λα απνθεχγεηαη ζηηο εμήο πεξηπηψζεηο: Γηα αληηθαηάζηαζε πάζεο θχζεσο ζπκβαηηθνχ ζπζηήκαηνο νξηδφληηαο ή θαηαθφξπθεο ζήκαλζεο, φπσο ζπκβαηηθέο πηλαθίδεο ή δηαγξακκίζεηο. Γηα δηαθεκίζεηο. Γηα κεηάδνζε γεληθήο θχζεσο, απηνλφεησλ ή αρξείαζησλ γηα ηνλ νδεγφ κελπκάησλ (φπσο, γηα παξάδεηγκα, κελχκαηα θαισζνξίζκαηνο ζε πφιεηο ή γηα πξνεηδνπνίεζε βξνρήο). Γηα απεηθφληζε εκεξνκελίαο, ψξαο θαη ζεξκνθξαζίαο. Γηα κεηάδνζε δνθηκαζηηθψλ κελπκάησλ. Σνλίδεηαη ε εμαηξεηηθή ζεκαζία ηεο πξψηεο απφ ηηο πξναλαθεξζείζεο αληελδείμεηο, πνπ αθνξά ζηελ απνθπγή αληηθαηάζηαζεο ζπκβαηηθήο ζήκαλζεο, θαζψο απφ ηα φζα εθηέζεθαλ Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 39

52 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ παξαπάλσ είλαη θαλεξφ φηη ν πξνζαλαηνιηζκφο ηεο κεηαβιεηήο ζήκαλζεο είλαη δηαθνξεηηθφο απφ ην πεδίν ηεο αληίζηνηρεο ζπκβαηηθήο. Φσηνγξαθία 3.9: Πηλαθίδα vms πνπ πξνεηδνπνηεί γηα ηελ είζνδν ηεο νδνχ ζε βηφηνπν. Μία νδφο ζα πξέπεη πξσηίζησο λα ζεκαίλεηαη νξζά κε ζηαζεξή θαηαθφξπθε θαη νξηδφληηα ζήκαλζε, ε δε κεηαβιεηή ζήκαλζε λα έξρεηαη λα ιεηηνπξγήζεη εληειψο ζπκπιεξσκαηηθά, θαη θαηά ηξφπν ψζηε ε νδφο λα είλαη πεξηζζφηεξν αζθαιήο θαη ιεηηνπξγηθή. Ζ ηερλνινγία πνπ εθαξκφδεηαη ζηηο πηλαθίδεο κεηαβιεηψλ κελπκάησλ παξνπζηάδεηαη ζε ζπληνκία ζηνλ Πίλαθα 3.1. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 40

53 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ Πίλαθαο 3.1: χγθξηζε εθαξκνδφκελσλ ηερλνινγηψλ απεηθφληζεο ζε Πηλαθίδεο Μεηαβιεηψλ Μελπκάησλ 3.6 Ζιεθηξνθσηηζκόο νδώλ Ζ λπρηεξηλή νδήγεζε είλαη κία απφ ηηο δπζθνιφηεξεο ζπλζήθεο ζηηο νπνίεο θαιείηαη λα αληαπεμέιζεη έλαο νδεγφο. Σν πεξηνξηζκέλν βάζνο νξαηφηεηαο, ε αληθαλφηεηα δηάθξηζεο ηνπ πεξηβάιινληνο ρψξνπ, ε θησρή αληίζεζε ηνπ θσηηδφκελνπ ηκήκαηνο, ε δπζθνιία δηάθξηζεο ηεο νξηδφληηαο θαη θαηαθφξπθεο ζήκαλζεο, ε ζάκβσζε θαη ε ζπλερήο ελαιιαγή ησλ θαλψλ ηνπ νρήκαηνο, είλαη κεξηθέο κφλν απφ ηηο θαηαζηάζεηο πνπ θαζνξίδνπλ ην πξφβιεκα ηεο λπρηεξηλήο νδήγεζεο. Γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ ελ ιφγσ πξνβιήκαηνο επηζηξαηεχεηαη ν ηερλεηφο ειεθηξνθσηηζκφο, ε ζπκβνιή ηνπ νπνίνπ ζηελ αλαβάζκηζε ηεο νδηθήο αζθάιεηαο είλαη δεδνκέλε θαη απνδεδεηγκέλε απφ ζπλερείο ζηαηηζηηθέο. Έηζη, ν ζσζηφο θσηηζκφο εμαζθαιίδεη έλα επηζπκεηφ επίπεδν νξαηφηεηαο πνπ επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο ηεο νδνχ λα Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 41

54 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ δηαθξίλνπλ έγθαηξα, κε θαζαξφηεηα θαη ζαθήλεηα φιεο ηηο απαξαίηεηεο ιεπηνκέξεηεο γηα ηελ αζθαιή ηνπο θίλεζε, θαη θπξίσο ηελ ηξνρηά θαη ην πεξηβάιινλ ηεο νδνχ, ηα εκπφδηα ζην δξφκν θαη ηελ θίλεζε πνπ βξίζθεηαη επάλσ ζηελ νδφ, ή πνπ πξνηίζεηαη λα εηζέιζεη ζε απηήλ. Δπίζεο, ν θσηηζκφο βξίζθεη εθαξκνγή θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εκέξαο, ζηελ πεξίπησζε ησλ ζεξάγγσλ, ελψ, ηέινο, δεπηεξεπφλησο δηεπθνιχλεη ηελ θίλεζε ησλ πεδψλ θαη ηελ αλάπηπμε εκπνξηθψλ δξαζηεξηνηήησλ παξά ηελ νδφ, ζε αζηηθφ πεξηβάιινλ. Μία εγθαηάζηαζε θσηηζκνχ πξέπεη λα παξέρεη ζηνλ νδεγφ ηε δπλαηφηεηα λα θαζνξίδεη: -ηελ θαηάζηαζε ηεο νδνχ ζην ηκήκα πνπ πξφθεηηαη λα δηαλχζεη ζηα επφκελα 5 έσο 10 sec -ηε ζέζε ηνπ νρήκαηφο ηνπ θαη ηελ θίλεζή ηνπ ζην ελ ιφγσ ηκήκα -ηελ αληίζηνηρε ζέζε θαη θίλεζε ησλ ινηπψλ νρεκάησλ -ηελ χπαξμε ηπρφλ εκπνδίσλ επάλσ ζην νδφζηξσκα -ηε ζήκαλζε ηεο νδνχ, θάζεηε θαη νξηδφληηα Πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη αλ θαη ζε θάζε πεξίπησζε ν θσηηζκφο είλαη επηζπκεηφο, ζπαλίσο δηθαηνινγείηαη νηθνλνκηθά ζε ηκήκαηα ππεξαζηηθψλ νδψλ, πιελ απηψλ κε κεγάινπο θπθινθνξηαθνχο θφξηνπο. Έηζη, πεξηνξίδεηαη ζε ζπγθεθξηκέλα θξίζηκα ζεκεία, γηα ηα νπνία νη έξεπλεο δείρλνπλ ζαθή βειηίσζε ηεο νδηθήο αζθάιεηαο κε ηελ εθαξκνγή ηνπ, ή ζε δηάθνξεο άιιεο πεξηπηψζεηο πνπ είλαη επλφεηα απαξαίηεηνο. Σα ζεκεία απηά είλαη: Οδνί κε πςειφ θπθινθνξηαθφ θφξην (ΔΜΖΚ> ΜΔΑ/εκ.) εκεία νδψλ κε έληνλεο αιιαγέο ράξαμεο ή κε θησρά γεσκεηξηθά ραξαθηεξηζηηθά Κφκβνη κε αμηφινγε θίλεζε ή κε δηαξξχζκηζε, θαζψο θαη θπθιηθνί θφκβνη Αληζφπεδνη θφκβνη απηνθηλεηνδξφκσλ Μαθξέο γέθπξεο ήξαγγεο θαη ππφγεηα ηκήκαηα Πεξηνρέο ζηάζκεπζεο θαη εμππεξέηεζεο απηνθηλεηηζηψλ ηαζκνί δηνδίσλ Αζηηθέο νδνί κε αμηφινγε θίλεζε ή παξάπιεπξε εκπνξηθή δξαζηεξηφηεηα Δπηθίλδπλεο θαηαζθεπέο, φπσο κεζφβαζξα θαη ζηελέο γέθπξεο Πηλαθίδεο ζήκαλζεο Σκήκαηα κε αμηφινγε θπθινθνξία πεδψλ Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 42

55 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ Γεληθψο, ζεκεία ζηα νπνία απαηηείηαη ε ηεηακέλε πξνζνρή ηνπ νδεγνχ, φπσο ζέζεηο κεηαηξνπήο νδψλ ηαρείαο θπθινθνξίαο ζε ζπκβαηηθέο νδνχο ή ζεκεία ζπρλήο δηάζρηζεο πεδψλ έμσ απφ πφιεηο. Φσηνγξαθία 3.10: ηχινη ειεθηξνθσηηζκνχ νδψλ Ο ζσζηφο ζρεδηαζκφο θαη ηνπνζέηεζε θσηηζηηθψλ ζσκάησλ απνηειεί έλα απφ ηα βαζηθά θξηηήξηα γηα λα ιεηηνπξγεί ζσζηά κηα νδφο. Βειηηψλνπλ ηελ νξαηφηεηα ηνπ νδεγνχ θαη κεηψλνπλ ηελ πηζαλφηεηα ζάκβσζήο ηνπ. 3.7 πζηήκαηα παξαθνινύζεζεο θπθινθνξίαο Δηζαγσγή Ζ θαηαθφξπθε αχμεζε ησλ θπθινθνξηαθψλ θφξησλ πνπ ιακβάλεη ρψξα ηα ηειεπηαία ρξφληα ζε φια ηα νδηθά δίθηπα παγθνζκίσο έρεη επηβάιιεη λέεο απαηηήζεηο ζην ρψξν ηεο δηαρείξηζεο ησλ ελ ιεηηνπξγία νδηθψλ έξγσλ. Ζ θηινζνθία ηεο δηεχξπλζεο ηεο νδηθήο ππνδνκήο σο ιχζε ζην πξφβιεκα έδεημε γξήγνξα ην πξφβιεκά ηεο, νπφηε σο γφληκε ζηξαηεγηθή αληηκεηψπηζεο έρεη ρξηζηεί πιένλ ε θηινζνθία ηεο δηαρείξηζεο ηεο θπθινθνξίαο. Γηα λα πξαγκαηνπνηεζεί, φκσο, ε δηαρείξηζε απηή, αζθαιψο απαηηείηαη πξψηα ε απφθηεζε ησλ ζρεηηθψλ δεδνκέλσλ ηεο θπθινθνξίαο, κέζα απφ ηελ ίδηα ηελ νδηθή ππνδνκή. Παξάιιεια, νη απαηηήζεηο αζθάιεηαο πνπ πξνβάιινπλ νη ζχγρξνλνη απηνθηλεηφδξνκνη επηβάιινπλ ηαρχηεξε αλίρλεπζε Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 43

56 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ θαη αληηκεηψπηζε ησλ πάζεο θχζεσο πξνβιεκαηηθψλ θαηαζηάζεσλ ζηελ θπθινθνξία, πνπ θηάλνπλ σο ηελ άκεζε επηηήξεζε ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Οη ζπλζήθεο απηέο έρνπλ νδεγήζεη ζηελ αλάπηπμε ελφο αθφκε πεδίνπ εμνπιηζκνχ ησλ νδψλ, απηφ ηνπ εμνπιηζκνχ παξαθνινχζεζεο ηεο θπθινθνξίαο. Μέρξη ηψξα ζην πεδίν απηφ πεξηιακβάλνληαλ κφλν νη αληρλεπηέο γηα ηνπο ζθνπνχο ηεο θσηεηλήο ζεκαηνδφηεζεο, θαζψο θαη θάκεξεο θιεηζηνχ ηειενπηηθνχ θπθιψκαηνο ζε επηθίλδπλα ζεκεία, φπσο ζήξαγγεο ή γέθπξεο. Ζ ζχγρξνλε παξαθνινχζεζε αμηνπνηεί ηφζν ηηο ππάξρνπζεο, φζν θαη λέεο ηερλνινγίεο γηα ηνπο ζθνπνχο ηεο, δειαδή ηε κέηξεζε πάζεο θχζεσο θπθινθνξηαθψλ δεδνκέλσλ θαη ηελ επηηήξεζε ηεο θπθινθνξίαο Σχπνη ζπζηεκάησλ παξαθνινχζεζεο Ο εμνπιηζκφο ησλ ζπζηεκάησλ παξαθνινχζεζεο ηεο θπθινθνξίαο κπνξεί λα θαηεγνξηνπνηεζεί ζηνπο παξαθάησ ηχπνπο: Μαγλεηηθνί αληρλεπηέο: Δίλαη παγθνζκίσο ν επξχηεξα ρξεζηκνπνηνχκελνο ηχπνο, κε θχξηα εθαξκνγή ηνπο ζεκαηνδνηνχκελνπο θφκβνπο. Υξεζηκνπνηνχληαη γηα κέηξεζε θπθινθνξηαθψλ δεδνκέλσλ. Αηζζεηήξεο αλίρλεπζεο έμσ απφ ην νδφζηξσκα: Δίλαη ζπζθεπέο πνπ ηνπνζεηνχληαη επάλσ απφ ην νδφζηξσκα, εθαξκφδνληαο δηάθνξεο ηερλνινγίεο φπσο κηθξνθχκαηα, ιέηδεξ ή ππέξπζξεο αθηηλνβνιίεο. Υξεζηκνπνηνχληαη θαη απηνί γηα κέηξεζε θπθινθνξηαθψλ δεδνκέλσλ. Κιεηζηά αλαινγηθά θπθιψκαηα ηειεφξαζεο: Ζ γλσζηή πξαθηηθή φπνπ αλαινγηθέο θάκεξεο απνζηέιινπλ ηελ εηθφλα ζε νζφλεο ηνπ θέληξνπ δηαρείξηζεο, γηα άκεζε παξαθνινχζεζε απφ ην πξνζσπηθφ. Φεθηαθή επεμεξγαζία εηθφλαο: Ζ πην ζχγρξνλε ηερληθή, φπνπ ςεθηαθέο θάκεξεο απνζηέιινπλ ηελ εηθφλα ζε ππνινγηζηηθά ζπζηήκαηα ηφζν γηα εμαγσγή θπθινθνξηαθψλ δεδνκέλσλ, φζν θαη γηα δηαπίζησζε εηδηθψλ ζπκβάλησλ, ζε θάζε πεξίπησζε κεηά απφ ειεθηξνληθή επεμεξγαζία ηεο εηθφλαο. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 44

57 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Κεθάιαην 3 Δμνπιηζκφο ηεο νδνχ Φσηνγξαθία 3.11: Μαγλεηηθφο αληρλεπηήο θαη αληρλεπηήο ππεξχζξσλ Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 45

58 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4: Ζ ΤΜΒΟΛΖ ΣΟΤ ΔΞΟΠΛΗΜΟΤ ΣΖΝ ΟΓΗΚΖ ΑΦΑΛΔΗΑ 4.1 Δηζαγσγή Δίλαη θνηλά απνδεθηφ φηη ην ζέκα ηεο νδηθήο αζθάιεηαο είλαη κηα κάζηηγα πνπ πξέπεη λα αληηκεησπηζηεί κε φιεο ηηο δηαζέζηκεο δπλάκεηο θαη ζην πςειφηεξν δπλαηφ επίπεδν. Γπζηπρψο απηφ ην ηξνκεξφ πξφβιεκα ησλ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ ζε πνιιέο πεξηνρέο ηνπ θφζκνπ αθφκα απμάλεηαη. Γηεζλείο νξγαληζκνί (International Road Federation, World Health Organization, International Transport Forum, World Bank Global Road Safety Facility θ.α.) πξαγκαηνπνηνχλ ζπλερψο κειέηεο ψζηε λα κπνξέζεη λα επηηεπρζεί ν επηζπκεηφο ζηφρνο παγθνζκίσο, ηεο κείσζεο ησλ αηπρεκάησλ. Ζ Δπξσπατθή Έλσζε κέζσ ηεο Λεπθήο Βίβινπ ιακβάλεη ζνβαξά ππφςε ηελ νδηθή αζθάιεηα θαη ζέηεη θάπνηνπο ζηφρνπο γηα ηε κείσζε ησλ αηπρεκάησλ. Σν επξσπατθφ πξφγξακκα δξάζεο νδηθήο αζθάιεηαο πεξηγξάθεη ηα θξηηήξηα εληνπηζκνχ ησλ κειαλψλ ζεκείσλ θαη απαηηεί ζπληνληζκέλε πξνζπάζεηα γηα ηε κείσζε ησλ αηπρεκάησλ απφ φινπο ηνπο ρξήζηεο ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ (εθπαίδεπζε γηα αιιαγή ζπκπεξηθνξάο νδήγεζεο, εθαξκνγή ηνπ λφκνπ), ηα νρήκαηα (αζθάιεηα ησλ νρεκάησλ, e-safety) θαη ηηο επελδχζεηο ζε ππνδνκέο (εμαθάληζε ησλ κειαλψλ ζεκείσλ, έιεγρνη ηεο νδηθήο αζθάιεηαο, δηεπξσπατθά δίθηπα, ελαξκφληζε ζήκαλζεο, ηνχλει θαη ζηδεξνδξνκηθέο δηαζηαπξψζεηο). Ο αξηζκφο ησλ εξεπλψλ πνπ αμηνινγνχλ ηελ επίδξαζε ηνπ ζρεδηαζκνχ θαη εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηα αηπρήκαηα είλαη κεγάινο. Ζ πνηφηεηά ηνπο αμηνινγείηαη κε βάζε ην κέγεζνο ηνπ δείγκαηνο θαζψο θαη κε ηελ έθηαζε πνπ θαιχπηνπλ. Δθηεηακέλε έξεπλα έρεη γίλεη γηα ηηο νδνχο γηα πεδνχο θαη πνδειάηεο, γηα ηελ αληηκεηψπηζε κειαλψλ ζεκείσλ, γηα ηελ βειηίσζε δηαζηαπξψζεσλ, γηα ηελ ηνπνζέηεζε ζηεζαίσλ αζθαιείαο θαη γηα ηελ ζπκβνιή ηνπ θσηηζκνχ ηεο νδνχ. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 46

59 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Ζ επηξξνή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ πνηθίιεη αλάινγα κε ην κέηξν κείσζεο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη. Γηα παξάδεηγκα, κέηξα φπσο ε δηαγξάκκηζε θαη ν θσηηζκφο ηεο νδνχ ζπκβάιινπλ ζηελ κείσζε ησλ αηπρεκάησλ, ελψ κέηξα φπσο ηα ζηεζαία αζθαιείαο θαη ηα ζπζηήκαηα παξακφξθσζεο ζπκβάιινπλ θπξίσο ζηελ κείσζε ησλ ζπλεπεηψλ ελφο αηπρήκαηνο. Σα αηπρήκαηα ζε κειαλά ζεκεία κπνξνχλ λα βειηησζνχλ ζεκαληηθά κε επεκβάζεηο ρακεινχ θφζηνπο, αλαβαζκίδνληαο ηε ζήκαλζε θαη ηε δηαγξάκκηζε ηνπ νδνζηξψκαηνο. Με ηε ρξήζε ηεο πςειήο απνδνηηθφηεηαο νπηζζναλαθιαζηηθήο ηερλνινγίαο ζε ζπλδπαζκφ κε ηνπο πνιχρξσκνπο ιακπηήξεο βειηηψλεηαη ε νξαηφηεηα ησλ ζεκάησλ θαη δηαγξακκίζεσλ θαη έρνπλ απνηέιεζκα ρακειφηεξα πνζνζηά αηπρεκάησλ. Απηή ε βειηησκέλε νξαηφηεηα είλαη αλαγθαία φιν ην εηθνζηηεηξάσξν, γηα φιεο ηηο θαηξηθέο ζπλζήθεο, γηα θάζε ειηθία ηνπ αηφκνπ πνπ νδεγάεη θαη θάζε ηχπν νρήκαηνο. ε κεξηθά κέηξα ε επίδξαζε δηαθέξεη νπζηαζηηθά αλάινγα κε ην ζρεδηαζκφ ηνπ κέηξνπ θαη ηελ θαηάζηαζε ηεο νδνχ. Γηα παξάδεηγκα, θάπνηα είδε δηαρσξηζκνχ ησλ θηλήζεσλ ζε δηαζηαπξψζεηο κεηψλνπλ ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ αιιά φρη φια ηα είδε. ε κεξηθέο πεξηπηψζεηο ππάξρνπλ ελδείμεηο φηη ε εθαξκνγή ζπγθεθξηκέλσλ κέηξσλ κε ζηφρν ηε κείσζε ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ είραλ απνηέιεζκα ζηα ζεκεία πνπ εθαξκφζηεθαλ, ελψ νδήγεζαλ ζηελ αχμεζε ησλ αηπρεκάησλ ζε θάπνην άιιν ζεκείν ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ. Απηή ε κεηαηφπηζε ησλ αηπρεκάησλ απφ ηηο πεξηνρέο εθαξκνγήο ζε άιιεο δηπιαλέο ηνπνζεζίεο νλνκάδεηαη «κεηαλάζηεπζε» ησλ αηπρεκάησλ. Σάζεηο γηα κεηαλάζηεπζε έρνπλ βξεζεί ζηα κέηξα αληηκεηψπηζεο κειαλψλ ζεκείσλ θαη ζηα κέηξα δηαγξάκκηζεο θακππιψλ. Δμήγεζε γηα απηέο ηηο ηάζεηο κεηαλάζηεπζεο δελ κπνξνχλ λα δνζνχλ. 4.2 Απηνθηλεηόδξνκνη Οη απαηηήζεηο ηεο ζχγρξνλεο θνηλσλίαο γηα κηθξφηεξνπο ρξφλνπο ηαμηδηνχ, έρεη νδεγήζεη ζηελ αλάγθε θαηαζθεπήο απηνθηλεηφδξνκσλ κεγάιεο ηαρχηεηαο. Οη απηνθηλεηφδξνκνη ζρεδηάδνληαη θαη ιεηηνπξγνχλ κε ηηο πιένλ ζχγρξνλεο πξνδηαγξαθέο ιεηηνπξγηθφηεηαο θαη Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 47

60 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα αζθάιεηαο, ψζηε λα δέρνληαη πςειφ επίπεδν θπθινθνξίαο παξέρνληαο ηαπηφρξνλα πςειέο ηαρχηεηεο θαη κηθξφ αξηζκφ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ. Σν επίπεδν αζθάιεηαο νθείιεηαη εθηφο απφ ηνλ ηδηαίηεξν ζρεδηαζκφ ηνπο (π.ρ. αληζφπεδεο δηαβάζεηο), ζην φηη είλαη εθνδηαζκέλνη κε κεγάιν αξηζκφ εμνπιηζκνχ, θεληξηθή δηαρσξηζηηθή λεζίδα, πιήξε νξηδφληηα θαη θαηαθφξπθε ζήκαλζε, πιήξεο δίθηπν ειεθηξνθσηηζκνχ, πεξίθξαμε, νινθιεξσκέλα ζπζηήκαηα ηειεκαηηθήο γηα ηε δηαρείξηζε ηεο θπθινθνξίαο θαη ινηπφ ζχγρξνλν νδηθφ εμνπιηζκφ. ηνλ Πίλαθα 4.1 πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα κειεηψλ πνπ έρνπλ γίλεη ζε απηνθηλεηφδξνκνπο. Παξαηεξείηαη φηη νη απηνθηλεηφδξνκνη κε ηξεηο ισξίδεο θπθινθνξίαο έρνπλ ην ίδην πνζνζηφ αηπρεκάησλ κε ηνπο αληίζηνηρνπο απηνθηλεηφδξνκνπο κε δπν ισξίδεο. Οη πξνεηδνπνηήζεηο γηα θπθινθνξηαθή ζπκθφξεζε κέζσ πηλαθίδσλ κεηαβιεηψλ κελπκάησλ θαίλεηαη πσο κεηψλνπλ ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ κε ηξαπκαηηζκνχο, αιιά ζρεηίδνληαη κε κηα αχμεζε ζηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ κε πιηθέο δεκηέο. Μηα πηζαλή εμήγεζε γηα απηφ είλαη φηη νη πηλαθίδεο απηέο νδεγνχλ ζε ρακειφηεξεο ηαρχηεηεο, έηζη νη ηξαπκαηηζκνί απνθεχγνληαη, αιιά κπνξνχλ λα νδεγήζνπλ επίζεο ζε κεγάιε ζπρλφηεηα αιιαγήο ισξίδαο θπθινθνξίαο, θαζψο πνιινί νδεγνί επηιέγνπλ ηελ γξεγνξφηεξα θηλνχκελε ισξίδα, θαη έηζη πξνθαινχληαη αηπρήκαηα θπξίσο κε πιηθέο δεκηέο κφλν. Έλα αθφκε κέηξν πνπ έρεη κειεηεζεί είλαη ε ηνπνζέηεζε αληηζακβσηηθψλ δηαηάμεσλ (Φσηνγξαθία 4.1) ζηελ θεληξηθή λεζίδα ησλ απηνθηλεηφδξνκσλ, νη νπνίεο βνεζάλε ζηελ νδήγεζε κε κεγάια θψηα πνξείαο ρσξίο ηελ πξφθιεζε ζάκπσζεο ζηελ επεξρφκελε θπθινθνξία. Τπάξρεη κηα ηάζε νη αληηζακβσηηθέο δηαηάμεηο λα κεηψλνπλ ηα αηπρήκαηα κε ηξαπκαηηζκνχο ζην ζθνηάδη, αιιά ε κείσζε δελ είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή. Φσηνγξαθία 4.1: Αληηζακβσηηθέο δηαηάμεηο ζε θεληξηθή λεζίδα απηνθηλεηφδξνκνπ Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 48

61 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 4.1: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή δηαθφξσλ κέηξσλ ζε απηνθηλεηφδξνκνπο. [7] Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ζηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) Απμάλνληαο από 2 ζε 3 ισξίδεο θπθινθνξίαο ζε απηνθηλεηόδξνκν Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα +3 Απηόκαηεο πξνεηδνπνηήζεηο γηα θπθινθνξηαθή ζπκθόξεζε κε κεηαβιεηέο πηλαθίδεο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα -14 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα +16 Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα πνπ πεξηιακβάλνπλ θαξακπφιεο -22 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηπρήκαηα πνπ πεξηιακβάλνπλ θαξακπφιεο +65 Αληηζακβσηηθέο δηαηάμεηο ζηελ θεληξηθή λεζίδα ηνπ απηνθηλεηνδξόκνπ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα ζην ζθνηάδη -11 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηπρήκαηα ζην ζθνηάδη Γηαρσξηζκόο θηλήζεσλ ζε δηαζηαπξώζεηο Έλα κεγάιν πνζνζηφ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ θαηαγξάθνληαη ζηηο δηαζηαπξψζεηο. χκθσλα κε ην Δπξσπατθφ παξαηεξεηήξην νδηθήο αζθάιεηαο, ζηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο ην 40-60% ηνπ ζπλνιηθνχ αξηζκνχ αηπρεκάησλ πνπ θαηαγξάθνληαη γίλνληαη ζε δηαζηαπξψζεηο. Δπίζεο, ηα αηπρήκαηα ζε δηαζηαπξψζεηο είλαη κεγαιχηεξα ζε αζηηθέο πεξηνρέο (58%) απφ φηη ζε επαξρηαθέο πεξηνρέο (20%). Έλα απφ ηα κέηξα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε βειηίσζε ηεο νδηθήο αζθάιεηαο ζηηο δηαζηαπξψζεηο είλαη ν δηαρσξηζκφο θηλήζεσλ (channelization). Ο δηαρσξηζκφο ησλ θηλήζεσλ ζηηο δηαζηαπξψζεηο κπνξεί λα επηηεπρζεί κε ηελ θαηαζθεπή λεζίδσλ (physical channelization) ή κε νξηδφληηα δηαγξάκκηζε ηεο νδνχ (painted channelization). Ο Πίλαθαο 4.2 παξνπζηάδεη ηα απνηειέζκαηα εξεπλψλ γηα θάπνηα είδε δηαρσξηζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη. Βέβαηα θαίλεηαη φηη ε πιεηνςεθία ησλ κέηξσλ δηαρσξηζκνχ θηλήζεσλ ζε δηαζηαπξψζεηο έρεη κεγαιχηεξν απνηέιεζκα ηηο δηαζηαπξψζεηο ηχπνπ ζηαπξνχ απφ φηη ζηηο Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 49

62 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα ηχπνπ Σ. Δπίζεο παξνπζηάδεηαη φηη ζηηο δηαζηαπξψζεηο φπνπ ππάξρεη θαη δηαγξάκκηζε γηα ηνλ δηαρσξηζκφ ησλ θηλήζεσλ ππάξρεη κεγάιε κείσζε ησλ αηπρεκάησλ κε ηξαπκαηηζκνχο (57%). Φσηνγξαθία 4.2: Πιήξεο δηαρσξηζκφο θηλήζεσλ ζε δηαζηαχξσζε ηχπνπ ζηαπξνχ κε νξηδφληηα ζήκαλζε Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 50

63 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 4.2: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) ιφγσ ηνπ δηαρσξηζκνχ ζε ζεηξέο ζηνπο θφκβνπο. [7] νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ζηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) Γηαρσξηζκόο θηλήζεσλ κε λεζίδεο ζε δηαζηαπξώζεηο ηύπνπ Σ ζε κηθξό δξόκν Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο +18 Γηαρσξηζκόο θηλήζεσλ κε λεζίδεο ζε δηαζηαπξώζεηο ηύπνπ ζηαπξνύ ζε κηθξό δξόκν Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο -17 Αηπρήκαηα κε Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο -34 Γηαρσξηζκόο αξηζηεξήο ισξίδαο κε λεζίδα ζε δηαζηαπξώζεηο ηύπνπ Σ θαηαζηξνθή Αηπρήκαηα πεξηνπζίαο κε ηξαπκαηίεο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο -27 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο +20 Γηαρσξηζκόο αξηζηεξήο ισξίδαο κε δηαγξάκκηζε ζε δηαζηαπξώζεηο ηύπνπ Σ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο -22 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο -20 Γηαρσξηζκόο αξηζηεξήο ισξίδαο κε λεζίδα ζε δηαζηαπξώζεηο ηύπνπ ζηαπξνύ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο -4 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο -16 Γηαρσξηζκόο αξηζηεξήο ισξίδαο κε δηαγξάκκηζε ζε δηαζηαπξώζεηο ηύπνπ ζηαπξνύ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο +28 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο -26 Γηαρσξηζκόο δεμηάο ισξίδαο κε λεζίδα ζε δηαζηαπξώζεηο ηύπνπ Σ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο -2 Γηαρσξηζκόο δεμηάο ισξίδαο κε λεζίδα ζε δηαζηαπξώζεηο ηύπνπ ζηαπξνύ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο -13 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο -19 Γηαβάζεηο ζε δηαζηαπξώζεηο ηύπνπ Σ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο -22 Πιήξεο δηαρσξηζκόο θηλήζεσλ κε λεζίδεο ζε δηαζηαπξώζεηο ηύπνπ Σ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο +16 Πιήξεο δηαρσξηζκόο θηλήζεσλ κε λεζίδεο ζε δηαζηαπξώζεηο ηύπνπ ζηαπξνύ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο -27 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο -13 Πιήξεο δηαρσξηζκόο θηλήζεσλ κε δηαγξάκκηζε ζε δηαζηαπξώζεηο ηύπνπ ζηαπξνύ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο -57 Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 51

64 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα 4.4 Βειηηώζεηο ζηελ δηαηνκή ηνπ δξόκνπ ε νδηθά ηκήκαηα, φπνπ ην πιάηνο είλαη αξθεηά πεξηνξηζκέλν, κπνξνχλ λα ζπκβνχλ επηθίλδπλεο θαηαζηάζεηο φηαλ ε θίλεζε απμάλεηαη. Έλαο ζηελφο δξφκνο αθήλεη ειάρηζην ρψξν ζηνπο νδεγνχο γηα ειηγκνχο θαη έηζη ππάξρεη κηθξφηεξν πεξηζψξην αλνρήο ιαζψλ απφ φηη ζε έλαλ θαξδχηεξν δξφκν. Δπίζεο νη πεδνί θαη νη πνδειάηεο έρνπλ κηθξφ δηαζέζηκν ρψξν γηα ηελ θίλεζή ηνπο. Ζ βειηίσζε ησλ δηαηνκψλ ησλ δξφκσλ πξνζθέξεη κεγαιχηεξε αζθάιεηα ζε φινπο ηνπο ρξήζηεο ηεο νδνχ. Μεξηθά απφ ηα θαηαζθεπαζηηθά κέηξα πνπ νδεγνχλ ζηελ βειηίσζε είλαη ε δηαπιάηπλζε ηνπ δξφκνπ, ε θαηαζθεπή εξείζκαηνο θαη ε θαηαζθεπή θεληξηθψλ λεζίδσλ. ηε ζπλέρεηα (Πίλαθαο 4.3) παξνπζηάδεηαη ε επίδξαζε θαηαζθεπήο θεληξηθήο λεζίδαο, ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Απφ δηάθνξεο κεηξήζεηο πνπ έγηλαλ ζε επαξρηαθέο πεξηνρέο, ζε δξφκνπο δχν ισξίδσλ, ηα δηαρσξηζηηθά ζρεηίδνληαη κε κηα αχμεζε ζηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ. ε απηνχο ηνπο δξφκνπο έλα θεληξηθφ δηαρσξηζηηθφ παξεκπνδίδεη ην πξνζπέξαζκα θαη αλ είλαη θαηαζθεπαζκέλν απφ νπιηζκέλν ζθπξφδεκα απνηειεί έλαλ πξφζζεην θίλδπλν. ε επαξρηαθνχο δξφκνπο ηεζζάξσλ ισξίδσλ ηα δηαρσξηζηηθά κεηψλνπλ ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ πεξίπνπ θαηά 10%. ε αζηηθέο πεξηνρέο, ζε δξφκνπο δπν ή ηεζζάξσλ ισξίδσλ ηα δηαρσξηζηηθά κεηψλνπλ ηα αηπρήκαηα κε ηξαπκαηηζκνχο θαηά 20-40%. Απηφ ίζσο λα ζπκβαίλεη γηαηί ηα δηαρσξηζηηθά εκπνδίδνπλ θάπνηνπο ειηγκνχο ζηηο δηαζηαπξψζεηο. Όζνλ αθνξά ηα αηπρήκαηα πνπ πεξηιακβάλνπλ πιηθέο δεκηέο ε επίδξαζε πνηθίιεη, ζηηο επαξρηαθέο πεξηνρέο παξνπζηάδεηαη κείσζε (-18%) ελψ ζηηο αζηηθέο πεξηνρέο αχμεζε (+9%). Ζ δηαθνξά απηή νθείιεηαη πηζαλψο ζην γεγνλφο φηη ηα θεληξηθά δηαρσξηζηηθά ζηηο αζηηθέο πεξηνρέο είλαη ζπλήζσο θαηαζθεπαζκέλα απφ ζθπξφδεκα, δεκηνπξγψληαο έλα ζηαζεξφ εκπφδην ην νπνίν κπνξεί επίζεο λα κεηψζεη ηελ νξαηφηεηα ηνπ νδεγνχ ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 52

65 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 4.3: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) απφ ηελ θαηαζθεπή θεληξηθψλ δηαρσξηζηηθψλ. [7] νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) Γηαρσξηζηηθό ζε δξόκν 2 ισξίδσλ Δπαξρηαθέο πεξηνρέο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα +94 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα +128 Γηαρσξηζηηθό ζε δξόκν 2 ισξίδσλ Αζηηθέο πεξηνρέο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα -39 Γηαρσξηζηηθό ζε δξόκν κε πνιιέο ισξίδεο Δπαξρηαθέο πεξηνρέο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα -12 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα -18 Γηαρσξηζηηθό ζε δξόκν κε πνιιέο ισξίδεο Αζηηθέο πεξηνρέο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα -22 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα Απνκάθξπλζε εκπνδίσλ παξά ηελ νδό Σν πεξηβάιινλ παξά ηελ νδφ κπνξεί λα επεξεάζεη ησλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ αιιά θαη ηελ ζνβαξφηεηα ησλ ηξαπκαηηζκψλ. Μφληκα εκπφδηα παξά ηελ νδφ (δέληξα, πηλαθίδεο θ.α.) απμάλνπλ ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ θαη αθήλνπλ κηθξφ πεξηζψξην ζηα απηνθίλεηα λα απνθηήζνπλ ηνλ έιεγρν ζε πεξίπησζε εθηξνρηαζκνχ. Οη ζπγθξνχζεηο ζε κφληκα εκπφδηα κε κεγάιε ηαρχηεηα πξνθαιεί ζνβαξνχο ηξαπκαηηζκνχο ζε ζχγθξηζε κε κηθξφηεξεο ηαρχηεηεο. Ζ απφζηαζε κεηαμχ ηνπ νξίνπ ηνπ δξφκνπ θαη ηνπ εκπνδίνπ επεξεάδεη ηελ πηζαλφηεηα ζχγθξνπζεο κε ην αληηθείκελν, έηζη αλ ην εκπφδην είλαη θνληά ζην φξην ηνπ δξφκνπ ή ζε θάπνηα λεζίδα ε πηζαλφηεηα απμάλεηαη. Βέβαηα, δελ είλαη νχηε πηζαλφ νχηε επηζπκεηφ λα πξνζηαηεπηνχλ φια ηα εκπφδηα ζηα φξηα ηνπ δξφκνπ κε ζηεζαία αζθαιείαο. Σν ζηεζαίν απφ κφλν ηνπ είλαη έλα εκπφδην ην νπνίν ζε κεξηθέο πεξηπηψζεηο κπνξεί λα κεηψζεη θαη ηελ νξαηφηεηα. χκθσλα κε κειέηεο, ε αχμεζε ηεο απφζηαζεο ησλ παξάπιεπξσλ εκπνδίσλ ζε πεξίπνπ 5 κέηξα κεηψλεη ηελ πηζαλφηεηα αηπρήκαηνο θαηά 22%. Απηφ ηζρχεη γηα φινπο ηνπο ηχπνπο Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 53

66 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα αηπρεκάησλ, θαη απηνχο κε πιηθέο δεκηέο. Αλ ε απφζηαζε απμεζεί απφ 5 ζε 9 κέηξα ν αξηζκφο ησλ αηπρεκάησλ κεηψλεηαη θαηά 40% (Πίλαθαο 4.4). Πίλαθαο 4.4: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ αχμεζε ηεο απφζηαζεο απφ ηα εκπφδηα παξά ηελ νδφ. [7] Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) Με αύμεζε ηεο απόζηαζεο από πεξίπνπ 1m ζε πεξίπνπ 5m Απξνζδηφξηζηε ζνβαξφηεηα Όια ηα αηπρήκαηα -22 Με αύμεζε ηεο απόζηαζεο από πεξίπνπ 5m ζε πεξίπνπ 9m Απξνζδηφξηζηε ζνβαξφηεηα Όια ηα αηπρήκαηα -44 χκθσλα κε κηα κειέηε πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζηελ Απζηξαιία, παξνπζηάδεη ελδηαθέξνλ φηη ε αθαίξεζε ησλ παξάπιεπξσλ εκπνδίσλ ηεο νδνχ κείσζε ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ θαηά κφλν έλα 2%. Αληηζέησο, ε δηαγξάκκηζε ησλ εκπνδίσλ ψζηε λα γίλνπλ πην νξαηά απφ ηνπο νδεγνχο κείσζε ηα αηπρήκαηα κε ηξαπκαηηζκνχο θαηά 23%, [7]. 4.6 Αλαθαηαζθεπή, απνθαηάζηαζε θαη επαλεπίζηξσζε ησλ νδώλ Ζ αλαθαηαζθεπή, απνθαηάζηαζε θαη επαλεπίζηξσζε πθηζηάκελσλ δξφκσλ έρεη ζθνπφ λα επαλαθέξεη ζηνπο δξφκνπο έλα πςειφ επίπεδν εμππεξέηεζεο πνπ αληαπνθξίλεηαη ζηηο ηξέρνπζεο ζρεδηαζηηθέο πξνδηαγξαθέο. Οη αιιαγέο αλαθέξνληαη ζε δξφκνπο ζηνπο νπνίνπο έρεη ππνζηεί θζνξά ή είλαη πνιχ παιηφ ην νδφζηξσκα αιιά θαη ν εμνπιηζκφο ηεο νδνχ, φπσο ζηεζαία αζθαιείαο θαη θπθινθνξηαθέο πηλαθίδεο. Σν απνηέιεζκα ηεο αλαθαηαζθεπήο, απνθαηάζηαζεο θαη επαλεπίζηξσζεο ησλ δξφκσλ (Πίλαθαο 4.5) έρεη κειεηεζεί θαηά θχξην ιφγν ζε επαξρηαθέο πεξηνρέο. Δθεί παξαηεξείηαη φηη νη βειηηψζεηο κεηψλνπλ ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ κε ηξαπκαηηζκφ γχξσ ζην 20%, ελψ ν αξηζκφο ησλ αηπρεκάησλ κε πιηθέο δεκηέο κεηψζεθε κφλν θαηά 5%. ηηο αζηηθέο πεξηνρέο ε επίδξαζε ησλ βειηηψζεσλ είλαη κηθξφηεξε, κεηαμχ 5-10%. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 54

67 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 4.5: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ αλαθαηαζθεπή, απνθαηάζηαζε θαη επαλεπίζηξσζε ησλ νδψλ. [7] νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) Αλαθαηαζθεπή, απνθαηάζηαζε θαη επαλεπίζηξσζε ησλ νδώλ ζε επαξρηαθέο πεξηνρέο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα -20 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα -5 Αλαθαηαζθεπή, απνθαηάζηαζε θαη επαλεπίζηξσζε ησλ νδώλ ζε αζηηθέο πεξηνρέο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα -7 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα ηεζαία αζθαιείαο θαη ζπζηήκαηα παξακόξθσζεο ην πεξηβάιινλ ηεο νδνχ κπνξεί λα ππάξρνπλ επηρψκαηα κε απφηνκεο θιίζεηο, δέληξα θαη άιια ζηαζεξά εκπφδηα ηα νπνία κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ ζνβαξνχο ηξαπκαηηζκνχο ζε πεξίπησζε εμφδνπ ελφο νρήκαηνο απφ ην θαηάζηξσκα ηεο νδνχ. Σα αηπρήκαηα κε εθηξνρηαζκφ ηνπ νρήκαηνο εθηφο ηεο νδνχ απνηεινχλ πεξίπνπ ην 25% ησλ αηπρεκάησλ κε ηξαπκαηηζκφ. ηνπο απηνθηλεηφδξνκνπο ηα κεησπηθά αηπρήκαηα κε αληηζέησο θηλνχκελα νρήκαηα είλαη έλα ζνβαξφ πξφβιεκα. ε απηή ηελ θαηεγνξία δξφκσλ ηα κεησπηθά αηπρήκαηα αληηπξνζσπεχνπλ ην 36% ησλ αηπρεκάησλ κε ηξαπκαηηζκφ, ελψ ζηνπο επαξρηαθνχο δξφκνπο είλαη 14%. Γηα ηε κείσζε απηνχ ηνπ πξνβιήκαηνο έρνπλ γίλεη δνθηκέο ζηελ Ννξβεγία θαη ηε νπεδία κε ηε ηνπνζέηεζε ζηεζαίσλ γηα ην δηαρσξηζκφ ησλ αληίζεηα θηλνχκελσλ θαηεπζχλζεσλ. Σα ζηεζαία αζθαιείαο θαη ηα ζπζηήκαηα παξακφξθσζεο είλαη ζρεδηαζκέλα γηα λα κεηψλνπλ ηελ δεκηά θαη ηνλ ηξαπκαηηζκφ ζε έλα αηχρεκα. Σνπνζεηνχληαη κφλν εθεί πνπ ζα ήηαλ πην επηθίλδπλν λα πέζεη θάπνηνο ζην εκπφδην απφ ην νπνίν πξνζηαηεχεηαη απφ ην λα πέζεη πάλσ ζηα ζηεζαία. Σα ζηεζαία ζην θέληξν ηνπ δξφκνπ απνηξέπνπλ ηα αηπρήκαηα πνπ πεξηιακβάλνπλ ηε δηάζρηζε ηεο δηαρσξηζηηθήο λεζίδαο ησλ δπν θαηεπζχλζεσλ. Σα ζηεζαία αζθαιείαο θαη ηα ζπζηήκαηα παξακφξθσζεο ηδαληθά πξέπεη λα ζπγθξαηνχλ έλα φρεκα θαη Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 55

68 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα λα ην θαηεπζχλνπλ ζε έλα ειεγρφκελν ζηακάηεκα. Δπίζεο, ηα ζηεζαία θαη ηα ζπζηήκαηα παξακφξθσζεο πξέπεη λα ηνπνζεηνχληαη έηζη ψζηε λα κελ κεηψλνπλ ην νπηηθφ πεδίν ηνπ νδεγνχ. Όπσο παξνπζηάδεηαη θαη ζηνλ Πίλαθα 4.6, ηα ζηεζαία αζθαιείαο θαηά κήθνο επηρψκαηνο κεηψλνπλ θαηά πνιχ ηνλ αξηζκφ ησλ ζαλαηεθφξσλ αηπρεκάησλ θαη ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ κε ηξαπκαηηζκφ ζε πεξίπησζε πνπ ην φρεκα μεθχγεη εθηφο δξφκνπ. Μεηψλνπλ γεληθά ηνλ ζπλνιηθφ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ, πεξηιακβάλνληαο θαη ηα αηπρήκαηα κε πιηθέο δεκηέο, αιιά κε κηθξφηεξε επίδξαζε. Δπίζεο, ε αιιαγή ζε πην εχθακπηα ζηεζαία κεηψλεη ηα αηπρήκαηα κε πιηθέο δεκηέο. Πίλαθαο 4.6: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή ζηεζαίσλ αζθαιείαο ζηα φξηα ηεο νδνχ. [7] νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) Νέα ζηεζαία θαηά κήθνο επηρώκαηνο Θαλαηεθφξνο ηξαπκαηηζκφο Δθηξνρηαζκνί -44 Οπνηνζδήπνηε ηξαπκαηηζκφο Δθηξνρηαζκνί -47 πρλφηεηα αηπρεκάησλ Δθηξνρηαζκνί -7 Αιιάδνληαο ζε εύθακπηα ζηεζαία αζθαιείαο Θαλαηεθφξνο ηξαπκαηηζκφο Δθηξνρηαζκνί -41 Οπνηνζδήπνηε ηξαπκαηηζκφο Δθηξνρηαζκνί -32 χκθσλα κε έξεπλεο, ηα θεληξηθά ζηεζαία ζε δηαρσξηζκέλνπο απηνθηλεηφδξνκνπο κεηψλνπλ ηνλ αξηζκφ ησλ ζαλαηεθφξσλ αηπρεκάησλ γχξσ ζην 40%, θαη ησλ αηπρεκάησλ κε ηξαπκαηηζκφ γχξσ ζην 25%. Βέβαηα γηα θάπνην ιφγν απμάλεηαη ε ζπρλφηεηα ησλ αηπρεκάησλ. Δπίζεο αλάινγα κε ην πιηθφ ηνπ ζηεζαίνπ ππάξρεη δηαθνξεηηθφ απνηέιεζκα. Παξαηεξείηαη φηη ηα ζηεζαία απφ ζθπξφδεκα απμάλνπλ ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ κε ηξαπκαηηζκνχο, ελψ ηα ζηεζαία απφ κέηαιιν ή ζχξκα ηνλ κεηψλνπλ ζεκαληηθά (Πίλαθαο 4.7). Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 56

69 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Φσηνγξαθία 4.3: ηεζαία αζθαιείαο απφ κέηαιιν θαη απφ ζχξκα Πίλαθαο 4.7: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή ζηεζαίσλ αζθαιείαο ζηνλ άμνλα απηνθηλεηφδξνκνπ. [7] νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) Κεληξηθά ζηεζαία ζε απηνθηλεηόδξνκνπο κε δηαρσξηζκέλεο θηλήζεηο Θαλαηεθφξνο ηξαπκαηηζκφο Όια ηα αηπρήκαηα -43 Οπνηνζδήπνηε ηξαπκαηηζκφο Όια ηα αηπρήκαηα -30 πρλφηεηα αηπρήκαηνο Όια ηα αηπρήκαηα +24 Σύπνο ζηεζαίνπ ζην θέληξν ηεο νδνύ Οπνηνζδήπνηε ηξαπκαηηζκφο Μπεηφ +15 Οπνηνζδήπνηε ηξαπκαηηζκφο Μέηαιιν -35 Οπνηνζδήπνηε ηξαπκαηηζκφο χξκα -29 ηνλ Πίλαθα 4.8 παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα απφ κηα έξεπλα πνπ έγηλε ζηε Γαιιία ζηε νπνία θαίλεηαη φηη ηα θεληξηθά ζηεζαία κεηψλνπλ θαηά πνιχ φια ηα αηπρήκαηα ζηα νπνία ην φρεκα πξνζθξνχεη ζην δηαρσξηζηηθφ, θαη επίζεο κεηψλεηαη θαη ε ζνβαξφηεηα ησλ αηπρεκάησλ. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 57

70 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 4.8: Απνηέιεζκα (%) ησλ αηπρεκάησλ κε πξφζθξνπζε ζην θεληξηθφ ζηεζαίν ζηνπο γαιιηθνχο απηνθηλεηφδξνκνπο. [7] Πξφζθξνπζε ζην Σχπνο αηπρεκάησλ ελδηάκεζν Όρεκα νβαξφο Διαθξφο Τιηθέο Θαλαηεθφξν δηαρσξηζηηθφ ηξαπκαηηζκφο ηξαπκαηηζκφο δεκηέο πλνιηθά Όρη Μηθξφ απηνθίλεην (1%) (3%) (8,8%) (87,2%) (100%) Ναη Μηθξφ απηνθίλεην (17,5%) (17,5%) (12,5%) (52,5%) (100%) Όρη Λεσθνξείν ή θνξηεγφ (3,3%) (7%) (13,5%) (76,2%) (100%) Ναη Λεσθνξείν ή θνξηεγφ (15,1%) (9,5%) (15,9%) (59,5%) (100%) ε δνθηκέο ζηε Ννξβεγία θαη ηε νπεδία ηνπνζεηήζεθαλ ζηεζαία απφ ζχξκα αλάκεζα ζηηο ισξίδεο ζε κε δηαρσξηζκέλεο νδνχο γηα ηελ απνηξνπή ή κείσζε ησλ κεησπηθψλ ζπγθξνχζεσλ. Παξαηεξήζεθε φηη ν ζπλνιηθφο αξηζκφο ησλ αηπρεκάησλ απμήζεθε, αιιά ππήξμε κηα ζεκαληηθή κείσζε ηε ζνβαξφηεηα ησλ αηπρεκάησλ (Πίλαθαο 4.9). Πίλαθαο 4.9: Αξηζκφο κεησπηθψλ ζπγθξνχζεσλ κε θαη ρσξίο ζηεζαίν ζε κε δηαρσξηζκέλνπο απηνθηλεηφδξνκνπο ζηε νπεδία. [7] Αξηζκφο αηπρεκάησλ ή ηξαπκαηηζκέλσλ Αξηζκφο ρσξίο ζηεζαίν Αξηζκφο κε ζηεζαίν Όια ηα αηπρήκαηα (θαη πιηθέο δεκηέο) Διαθξά ηξαπκαηηζκέλνη 47,3 39 νβαξά ηξαπκαηηζκέλνη 15 7 Θάλαηνη 5,2 0 Σα ζπζηήκαηα παξακφξθσζεο είλαη θαηαζθεπέο πνπ απνξξνθνχλ ηελ θηλεηηθή ελέξγεηα ησλ νρεκάησλ πνπ πξνζθξνχνπλ ζε απηά θαη ηελ κεηαηξέπνπλ ζε πιαζηηθή παξακφξθσζε. Σνπνζεηνχληαη ζε λεζίδεο εμφδνπ αληζφπεδσλ θφκβσλ, ζε εηζφδνπο ηνχλει, κπξνζηά ζε ππιψλεο γεθπξψλ ή ζε ζηαζεξά εκπφδηα. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 58

71 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Φσηνγξαθία 4.4: χζηεκα παξακφξθσζεο Σα ζπζηήκαηα παξακφξθσζεο κεηψλνπλ ζεκαληηθά ηνλ αξηζκφ ησλ ζαλαηεθφξσλ αηπρεκάησλ θαη ησλ αηπρεκάησλ κε ηξαπκαηηζκνχο (Πίλαθαο 4.10). ε αληίζεζε κε απηά ηα απνηειέζκαηα ππάξρεη κία κειέηε πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζε απηνθηλεηφδξνκνπο ζην Ζλσκέλν Βαζίιεην φπνπ παξαηεξήζεθε κηα αχμεζε ζηα αηπρήκαηα. Φσηνγξαθία 4.5: χζηεκα παξακφξθσζεο ζε κφληκν εκπφδην Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 59

72 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 4.10: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή ζπζηεκάησλ παξακφξθσζεο [7] νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) Νέα καμηιαξάθηα ζε κόληκα εκπόδηα Θαλαηεθφξνο ηξαπκαηηζκφο χγθξνπζε κε ζηαζεξφ εκπφδην -69 Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο χγθξνπζε κε ζηαζεξφ εκπφδην -69 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν χγθξνπζε κε ζηαζεξφ εκπφδην Μέηξα γηα ηελ αληηκεηώπηζε ησλ αηπρεκάησλ κε ζεξάκαηα Σα κέηξα γηα ηελ απνηξνπή ησλ αηπρεκάησλ πνπ εκπιέθνπλ άγξηα δψα έρνπλ σο ζθνπφ λα κεηψζνπλ ησλ αξηζκφ ηέηνησλ αηπρεκάησλ αιιά θαη λα κεηψζνπλ ην κέγεζνο ηεο δεκηάο πνπ πξνθαιείηαη απφ έλα ηέηνην αηχρεκα. Γηα παξάδεηγκα, ζηελ Ννξβεγία αηπρήκαηα πνπ πεξηιακβάλνπλ άιθεο θαη ειάθηα είλαη πνιχ θνηλά. Δλδηαθέξνλ παξνπζηάδεη κηα κειέηε πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζηε νπεδία ζηελ νπνία ηνπνζεηήζεθε κηα θηγνχξα ειαθηνχ θπζηθνχ κεγέζνπο ζηελ άθξε ηνπ δξφκνπ. ηε ζπλέρεηα ζηακάηεζαλ ηνπο νδεγνχο νη νπνίνη είραλ κφιηο πξνζπεξάζεη ηε θηγνχξα θαη ηνπο ξψηεζαλ αλ ηελ πξφζεμαλ. Όηαλ δελ ππήξρε πξνεηδνπνηεηηθή πηλαθίδα γηα ηνλ θίλδπλν απφ ειάθηα, 21% ησλ νδεγψλ είραλ πξνζέμεη ηελ θηγνχξα. Όηαλ ηνπνζεηήζεθαλ πηλαθίδεο, ηελ θηγνχξα ηελ πξφζεμε έλα 27% ησλ νδεγψλ. Δπίζεο, ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη φηη κφλν ην 39% ησλ νδεγψλ πξφζεμε ηελ πξνεηδνπνηεηηθή πηλαθίδα. Βέβαηα, ηα απνηειέζκαηα ηεο κειέηεο απηήο δελ κπνξνχλ λα γεληθεπηνχλ θαζψο ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ε χπαξμε πξνεηδνπνηεηηθψλ πηλαθίδσλ απηνχ ηνπ ηχπνπ κεηψλνπλ ηα αηπρήκαηα. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 60

73 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Φσηνγξαθία 4.6: Πηλαθίδα πξνεηδνπνίεζεο γηα άγξηα δψα χκθσλα κε κειέηεο πνπ έρνπλ γίλεη, ε ηνπνζέηεζε θαζξεθηψλ γηα ηα δψα, δειαδή ρξσκαηηζηά πξίζκαηα ηα νπνία αληαλαθινχλ ην θσο απφ ηνπο πξνβνιείο ησλ νρεκάησλ γηα λα ηξνκάμνπλ ηα δψα, δελ έρνπλ θαλέλα απνηέιεζκα ζηα αηπρήκαηα (Πίλαθαο 4.11). Έλα άιιν κέηξν πνπ έρεη κειεηεζεί είλαη νη θξάρηεο γηα δψα, νη νπνίνη είλαη ηνπιάρηζηνλ 2 κέηξα ςεινί θαη ηνπνζεηνχληαη ζην φξην ηνπ δξφκνπ ζε ζεκεία φπνπ άγξηα δψα δηαζρίδνπλ ζπρλά ην δξφκν. Οη θξάρηεο απηνί έρεη βξεζεί φηη κεηψλνπλ ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ ζεκαληηθά (-25%). Βέβαηα έρεη παξνπζηαζηεί κία άλνδνο ζηηο πεξηνρέο φπνπ ηειεηψλνπλ νη θξάρηεο θαζψο ηα δψα ηείλνπλ λα δηαζρίδνπ απφ εθεί πιένλ ην δξφκν. Σα ηειεπηαία ρξφληα ζηε Ννξβεγία δνθηκάδεηαη θαη κηα κέζνδνο κε αξσκαηηθά ζήκαηα γηα ην ηξφκαγκα ησλ δψσλ. Οη θνξκνί δέληξσλ θαη νη θξάρηεο ςεθάδνληαη κε κηα νπζία πνπ κπξίδεη φπσο έλαο ιχθνο. Παξαηεξήζεθε κηα ζεκαληηθή κείσζε θαηά 70% ζηα αηπρήκαηα ρσξίο παξάιιειε αχμεζε ζηηο παξαθείκελεο πεξηνρέο. Έλα αθφκε κέηξν ην νπνίν δνθηκάζηεθε ζηε νπεδία θαη είρε κείσζε ζηα αηπρήκαηα θαηά 20% είλαη ν θαζαξηζκφο απφ ηα δέληξα κηαο πεξηνρήο 20 κέηξσλ απφ ην φξην ηνπ δξφκνπ. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 61

74 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 4.11: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή κέηξσλ γηα ηελ απνηξνπή αηπρεκάησλ κε άγξηα δψα. [7] νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) Καζξέθηεο γηα ηα δώα Απξνζδηφξηζηνο Όια ηα αηπρήκαηα κε δψα +5 Φξάρηεο γηα ηα δώα Απξνζδηφξηζηνο Όια ηα αηπρήκαηα κε δψα -25 Αξσκαηηθά ζήκαηα γηα ην ηξόκαγκα ησλ δώσλ Απξνζδηφξηζηνο Όια ηα αηπρήκαηα κε δψα -70 Καζαξηζκόο νξαηόηεηαο από ηα δέληξα Απξνζδηφξηζηνο Όια ηα αηπρήκαηα κε δψα -20 Μείσζε ηνπ αξηζκνύ ησλ δώσλ Απξνζδηφξηζηνο Όια ηα αηπρήκαηα κε δψα Δθαξκνγή δηαθόξσλ κέηξσλ εμνπιηζκνύ ζηηο νξηδόληηεο θακπύιεο Ζ ηνπνζέηεζε πξνεηδνπνηεηηθψλ πηλαθίδσλ κεηαμχ ησλ αιιαγψλ απφ επζπγξακκία ζε ζηξνθή ή ην αληίζεην έρεη ζεηηθά απνηειέζκαηα ζηε κείσζε ησλ αηπρεκάησλ. Όπσο παξνπζηάδεηαη ζηνλ Πίλαθα 4.12 ε ρξεζηκνπνίεζε πξνεηδνπνηεηηθψλ πηλαθίδσλ ζηηο ζηξνθέο κεηψλεη ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ θαηά 10-30%. Δπίζεο, νη πηλαθίδεο πνπ ππνδεηθλχνπλ ηελ πξνηεηλφκελε ηαρχηεηα ζηηο ζηξνθέο κεηψλνπλ ηα αηπρήκαηα θαηά 15-30%. Δίλαη εληππσζηαθφ πσο παξνπζηάδεηαη κεγαιχηεξε πηψζε ζηα αηπρήκαηα κε κφλν πιηθέο δεκηέο. Δπίζεο ε δηαγξάκκηζε ζηηο ζηξνθέο φπσο θαη ηα δσγξαθηζκέλα ζηεζαία κεηψλνπλ ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ θαηά 20-40%. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 62

75 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Φσηνγξαθία 4.7: Εσγξαθηζκέλν ζηεζαίν αζθαιείαο Πίλαθαο 4.12: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή δηαθφξσλ κέηξσλ ζε ζηξνθέο. [7] νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) Πξνεηδνπνηεηηθέο πηλαθίδεο ζηηο ζηξνθέο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα ζηηο ζηξνθέο -30 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηπρήκαηα ζηηο ζηξνθέο -8 Πξνηεηλόκελε ηαρύηεηα ζηηο ζηξνθέο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα ζηηο ζηξνθέο -13 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηπρήκαηα ζηηο ζηξνθέο -29 Καηεπζπληήξηα δηαγξάκκηζε ζηηο ζηξνθέο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα ζηηο ζηξνθέο -39 Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όιν ην επεξεαδφκελν θνκκάηη +8 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηπρήκαηα ζηηο ζηξνθέο -18 Εσγξαθηζκέλα ζηεζαία ζηηο ζηξνθέο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα ζηηο ζηξνθέο -38 Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όιν ην επεξεαδφκελν θνκκάηη +42 Γηαπιάηπλζε ηνπ δξόκνπ ζηηο ζηξνθέο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα ζηηο ζηξνθέο +15 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηπρήκαηα ζηηο ζηξνθέο +54 Πξνζαξκνγή πξνθίι ζηηο ζηξνθέο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα ζηηο ζηξνθέο -67 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηπρήκαηα ζηηο ζηξνθέο +112 Καηαζθεπή θακππιώλ κεηάβαζεο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα ζηηο ζηξνθέο +21 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηπρήκαηα ζηηο ζηξνθέο -18 Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 63

76 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα 4.10 Φσηηζκόο ηεο νδνύ Οη πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη νδεγνί πξνέξρνληαη απφ ηελ νπηηθή αληίιεςε. ην ζθνηάδη ην κάηη βιέπεη θαη αληηιακβάλεηαη θηλήζεηο ζε πνιχ κηθξφηεξε απφζηαζε απφ φηη ηελ εκέξα. Γηα ηα νρήκαηα ν θίλδπλνο ελφο αηπρήκαηνο ζην ζθνηάδη είλαη θνξέο κεγαιχηεξνο απφ φηη ηελ εκέξα. Πεξίπνπ ην 35% ησλ αηπρεκάησλ ζπκβαίλνπλ ζην ιπθφθσο ή ζην ζθνηάδη. Δπίζεο, ζην ζθνηάδη ν θίλδπλνο αηπρήκαηνο απμάλεηαη γηα ηνπο λεφηεξνπο νδεγνχο θαζψο επίζεο θαη γηα ηνπο πεδνχο. χκθσλα κε κειέηεο πνπ έρνπλ γίλεη, ν θσηηζκφο ηεο νδνχ κεηψλεη ηνλ αξηζκφ ησλ ζαλαηεθφξσλ αηπρεκάησλ ζην ζθνηάδη ζρεδφλ θαηά 65%, ηα αηπρήκαηα κε ηξαπκαηηζκφ ζρεδφλ θαηά 30% θαη ηα αηπρήκαηα κε πιηθέο δεκηέο θνληά ζην 15% (Πίλαθαο 4.13). Δπίζεο, ν θσηηζκφο ηεο νδνχ έρεη κεγαιχηεξε επηξξνή ζε αηπρήκαηα πνπ πεξηιακβάλνπλ πεδνχο ζην ζθνηάδη (50% κείσζε). Ζ επηξξνή ηνπ θσηηζκνχ ηεο νδνχ είλαη αλεμάξηεηε απφ ηνλ ηχπν ηεο νδνχ (απηνθηλεηφδξνκνπο, επαξρηαθέο θαη αζηηθέο πεξηνρέο). Πίλαθαο 4.13: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή νδηθνχ θσηηζκνχ. [7] νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) Θαλαηεθφξνο ηξαπκαηηζκφο Αηχρεκα ζην ζθνηάδη -64 Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηχρεκα ζην ζθνηάδη -28 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηχρεκα ζην ζθνηάδη -17 ε νδηθά ηκήκαηα, ε αχμεζε ηνπ θσηηζκνχ ηεο νδνχ θαηά ην δηπιάζην απφ ην πξνεγνχκελν επίπεδν θσηηζκνχ έρεη πεξηνξηζκέλε επίδξαζε ζηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ (Πίλαθαο 4.14). Όηαλ ην επίπεδν ηνπ θσηηζκνχ απμεζεί δχν κε πέληε θνξέο πεξηζζφηεξν απφ ην αξρηθφ, ν αξηζκφο ησλ αηπρεκάησλ πνπ ζπκβαίλνπλ ζην ζθνηάδη κεηψλεηαη πεξίπνπ 10%. Όηαλ ην επίπεδν κεγαιψζεη πεξηζζφηεξν απφ πέληε θνξέο απφ ην αξρηθφ, ε επίδξαζε ζηα αηπρήκαηα είλαη ηφζν κεγάιε ζαλ λα θσηίδεηαη έλαο πξνεγνπκέλσο ηειείσο ζθνηεηλφο δξφκνο. Σν ζπκπέξαζκα είλαη φηη ην κέγεζνο ηεο επίδξαζεο ηεο βειηίσζεο ηνπ νδηθνχ θσηηζκνχ εμαξηάηαη απφ ην κέγεζνο ηεο βειηίσζεο. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 64

77 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 4.14: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηηο βειηηψζεηο ζηνλ νδηθφ θσηηζκφ. [7] νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) Απμάλνληαο ζην δηπιάζην ηνλ νδηθό θσηηζκό Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηχρεκα ζην ζθνηάδη -8 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηχρεκα ζην ζθνηάδη -1 Απμάλνληαο ηνλ νδηθό θσηηζκό θαηά 2-5 θνξέο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηχρεκα ζην ζθνηάδη -13 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηχρεκα ζην ζθνηάδη -9 Απμάλνληαο ηνλ νδηθό θσηηζκό θαηά 5 θνξέο ή πεξηζζόηεξν Θαλαηεθφξνο ηξαπκαηηζκφο Αηχρεκα ζην ζθνηάδη -50 Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηχρεκα ζην ζθνηάδη -32 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηχρεκα ζην ζθνηάδη -47 ε κεξηθέο ρψξεο ν θσηηζκφο ηεο νδνχ κεηψλεηαη θαηά πεξηφδνπο γηα εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο. Σν απνηέιεζκα απφ ηε κείσζε ζην κηζφ ηνπ νδηθνχ θσηηζκνχ δεκηνπξγεί κηα αχμεζε ησλ αηπρεκάησλ ηε λχρηα θαηά 15-25% (Πίλαθαο 4.15). Πίλαθαο 4.15: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηε κείσζε ηνπ νδηθνχ θσηηζκνχ. [7] νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηχρεκα ζην ζθνηάδη +17 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηχρεκα ζην ζθνηάδη +27 Ο θσηηζκφο ηεο νδνχ κπνξεί λα απμήζεη ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ ζε ζεκεία φπνπ ζπκβαίλνπλ ζπγθξνχζεηο κε ηηο θνιψλεο θσηηζκνχ. Ζ ζνβαξφηεηα ηεο ζχγθξνπζε κε ηνπο ζηχινπο θσηηζκνχ κπνξεί λα κεησζεί κε ηελ ηνπνζέηεζε παξακνξθψζηκσλ ζηχισλ, νη νπνίνη ζε πεξίπησζε ζχγθξνπζεο ζπάλε ρακειά ζηα ζεκέιηά ηνπο, θαζψο θαη κε ηελ ηνπνζέηεζε ζηεζαίσλ. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 65

78 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα 4.11 Γηόξζσζε εζθαικέλσλ θπθινθνξηαθώλ πηλαθίδσλ Οη θπθινθνξηαθέο πηλαθίδεο γηα λα ιεηηνπξγνχλ ζσζηά πξέπεη λα ηεξνχλ θάπνηεο πξνυπνζέζεηο: Να είλαη ηνπνζεηεκέλεο ζε ζεκείν πνπ λα θαίλνληαη Να είλαη επαλάγλσζηεο ηελ εκέξα θαη ηε λχρηα Να ρξεζηκνπνηνχληαη κε ηέηνην ηξφπν πνπ λα ηηο παίξλνπλ ζηα ζνβαξά νη νδεγνί Να επηβάιινληαη γηα λα απνηξέπνπλ ηηο παξαβάζεηο Να είλαη θαηαλνεηέο Ζ θπβέξλεζε ηεο Ννξβεγίαο γηα λα δηαζθαιίζεη φηη ηεξνχληαη νη πξνυπνζέζεηο απηέο έζεζε θάπνηεο πξνδηαγξαθέο γηα ην ζρεδηαζκφ, ηελ ηνπνζεζία θαη ηε ρξήζε πνπ πξέπεη λα έρνπλ νη θπθινθνξηαθέο πηλαθίδεο. Έηζη, ζε κηα κειέηε πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζηε Ννξβεγία θαη βξέζεθε φηη ην 60% ησλ πηλαθίδσλ είρε ζθάικαηα, δηαρσξίζηεθαλ ηα είδε ησλ ιαζψλ ησλ θπθινθνξηαθψλ πηλαθίδσλ ζηα παξαθάησ: Λαλζαζκέλε ηνπνζεζία: ην ζήκα είλαη ηνπνζεηεκέλν ζε ζεκείν πνπ δελ είλαη νξαηφ ή ζε ιαλζαζκέλν χςνο ή πνιχ θνληά ζε άιιε πηλαθίδα (30%) ρεδηαζηηθφ ιάζνο: ε πηλαθίδα έρεη κε ζσζηφ ζχκθσλα κε ηηο πξνδηαγξαθέο κέγεζνο, πεξηερφκελν ή ρξψκα (27%) Λαλζαζκέλε ζπζρέηηζε κε άιιεο πηλαθίδεο: ε πηλαθίδα είλαη ιάζνο ηνπνζεηεκέλε ζε ζρέζε κε άιιεο πηλαθίδεο (4%) Πξφβιεκα αληηζηνίρεζεο κε ηελ νξηδφληηα δηαγξάκκηζε: δελ ππάξρεη αληηζηνηρία κεηαμχ ηεο πηλαθίδαο θαη ηεο νξηδφληηαο δηαγξάκκηζεο (2%) Λαλζαζκέλε ρξήζε ηεο πηλαθίδαο: ιαλζαζκέλε ρξήζε κηαο πηλαθίδαο ή ειιηπήο ζπλδπαζκφο κε άιιεο πηλαθίδεο (9%) Τπεξβνιηθφο αξηζκφο πηλαθίδσλ: ππεξβνιηθφο αξηζκφο πηλαθίδσλ κε βάζε ηηο νδεγίεο ζήκαλζεο (19%) Έιιεηςε πηλαθίδσλ: δελ ππάξρεη πηλαθίδα ελψ έπξεπε κε βάζε ηηο νδεγίεο ζήκαλζεο (9%) Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 66

79 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Δπίζεο απφ παξφκνηεο κειέηεο παξαηεξήζεθε φηη ππάξρνπλ πξνβιήκαηα θαη αδπλακίεο ζην 45% ησλ πηλαθίδσλ ζηε Φηλιαλδία, ζην 15% ησλ πηλαθίδσλ ζηελ Γαλία θαη ζην 14% ησλ πηλαθίδσλ ζηελ νπεδία. Σα πξνβιήκαηα θαη νη θαηαζθεπαζηηθέο αδπλακίεο ησλ πηλαθίδσλ κπνξεί λα είλαη νη αηηίεο ψζηε λα νδεγήζνπλ ζε επηθίλδπλε ζπκπεξηθνξά ησλ νδεγψλ φπσο ππεξβνιηθή ηαρχηεηα, αγλφεζε πξνηεξαηφηεηαο θιπ. ε κηα κειέηε πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζηελ Ακεξηθή γηα ηελ επίδξαζε πνπ έρεη ζηα αηπρήκαηα ε βειηίσζε ησλ ιαλζαζκέλσλ πηλαθίδσλ θάλεθε φηη ππάξρεη κηα κείσζε ζηα αηπρήκαηα κε ηξαπκαηηζκνχ θαηά 15%, ελψ ηα αηπρήκαηα κε κφλν πιηθέο δεκηέο κεηψζεθαλ θαηά 7%. Δπίζεο είλαη πνιχ ζεκαληηθφ νη πηλαθίδεο λα νξαηέο ηε λχρηα αθφκε θαη ζε άζρεκεο θαηξηθέο ζπλζήθεο. Μηα πξφζθαηα αλαπηπγκέλε κηθξνπξηζκαηηθή ηερλνινγία παξέρεη βειηησκέλε νξαηφηεηα γηα φινπο ηνπο νδεγνχο, πεξηιακβάλνληαο θαη νδεγνχο θνξηεγψλ, βαλ θαη SUV, φπνπ κηα ςειφηεξε γσλία παξαηήξεζεο απαηηείηαη, θαη ειηθησκέλνπο νδεγνχο, νη νπνίνη ρξεηάδνληαη πεξηζζφηεξν θσο γηα λα δηαβάζνπλ ηα ζεκάδηα. Ζ γήξαλζε ηνπ πιεζπζκνχ θαη ε αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ θνξηεγψλ ζηνπο δξφκνπο δίλνπλ κεγαιχηεξε ψζεζε γηα ηελ αλαβάζκηζε ησλ ζεκάησλ θπθινθνξίαο Πηλαθίδεο παξαρώξεζεο πξνηεξαηόηεηαο ζηηο δηαζηαπξώζεηο Ζ πξνηεξαηφηεηα ζηηο δηαζηαπξψζεηο ηνπ εξρφκελνπ απφ ηα δεμηά νρήκαηνο δελ ιεηηνπξγεί πάληα φπσο ζα έπξεπε. Αξθεηνί νδεγνί ηελ παξαβιέπνπλ θαη δεκηνπξγνχληαη επηθίλδπλεο θαηαζηάζεηο πνπ κπνξνχλ λα νδεγήζνπλ ζε αηχρεκα. Όπσο παξνπζηάδεηαη ζηνλ Πίλαθα 4.16, ε ηνπνζέηεζε πηλαθίδσλ πξνηεξαηφηεηαο ζηηο δηαζηαπξψζεηο δελ θαίλεηαη λα έρεη θάπνηα ζεκαληηθή επίδξαζε ζηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ. Απηφ ηζρχεη θαη γηα ηα αηπρήκαηα κε ηξαπκαηηζκνχο θαη γηα ηα αηπρήκαηα κε πιηθέο δεκηέο. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 67

80 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 4.16: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή πηλαθίδσλ πξνηεξαηφηεηαο ζηηο δηαζηαπξψζεηο. [7] νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηχρεκα ζηηο δηαζηαπξψζεηο -3 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηχρεκα ζηηο δηαζηαπξψζεηο Πηλαθίδεο ηύπνπ stop ζηνπο θόκβνπο Έλαο απφ ηνπο πην θνηλνχο παξάγνληεο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηα ηξνραία αηπρήκαηα είλαη ε απνηπρία ησλ ρξεζηψλ ηεο νδνχ λα δεη ν έλαο ηνλ άιιν έγθαηξα, ή λα κελ ηνλ δεη θαζφινπ. Οη πηλαθίδεο ηχπνπ stop ζηηο δηαζηαπξψζεηο έρνπλ σο ζθνπφ λα κεηψζνπλ ηα αηπρήκαηα δίλνληαο ζηνπο ρξήζηεο ην ρξφλν λα παξαηεξήζνπλ ηελ θπθινθνξία πξηλ εηζέιζνπλ ζε έλαλ θφκβν. χκθσλα κε κειέηεο πνπ έρνπλ γίλεη ζε δηαζηαπξψζεηο, ε ηνπνζέηεζε πηλαθίδσλ ηχπνπ stop κεηψλεη ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ θαηά 20% ζηνπο θφκβνπο 3 θαηεπζχλζεσλ θαη θαηά 35% ζηνπο θφκβνπο 4 θαηεπζχλζεσλ. Ζ αληηθαηάζηαζε πηλαθίδσλ ηχπνπ stop κε πηλαθίδεο παξαρψξεζεο πξνηεξαηφηεηαο απμάλεη ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ θαηά 40% γηα αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο θαη θαηά 15% γηα αηπρήκαηα κε πιηθέο δεκηέο (Πίλαθαο 4.17). Απηφ ίζσο ζπκβαίλεη ιφγσ ηνπ φηη κε ηελ πηλαθίδα ηχπνπ stop ν νδεγφο αλαγθάδεηαη λα ζηακαηήζεη θαη λα ειέγμεη ηηο άιιεο θαηεπζχλζεηο, ψζηε λα πξνιάβεη λα αληηδξάζεη ζε θάπνηα πηζαλή παξάβαζε ελφο άιινπ νδεγνχ. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 68

81 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 4.17: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή πηλαθίδσλ ζηνπ ζηνπο θφκβνπο. [7] νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) ηνπ ζε κηα θαηεύζπλζε ζε έλαλ θόκβν 3 θαηεπζύλζεσλ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηχρεκα ζε θφκβνπο -19 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηχρεκα ζε θφκβνπο -60 ηνπ ζε 2 θαηεπζύλζεηο ζε έλαλ θόκβν 4 θαηεπζύλζεσλ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηχρεκα ζε θφκβνπο -35 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηχρεκα ζε θφκβνπο -16 Αληηθαηάζηαζε πηλαθίδσλ ζηνπ κε πηλαθίδεο πξνηεξαηόηεηαο (νπνηνζδήπνηε ηύπνο θόκβνπ) Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηχρεκα ζε θφκβνπο +39 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Αηχρεκα ζε θφκβνπο +14 ηνπ ζε 4 θαηεπζύλζεηο Απξνζδηφξηζηε ζνβαξφηεηα Αηχρεκα ζε θφκβνπο -45 Φσηνγξαθία 4.8: ηνπ ζε 4 θαηεπζχλζεηο 4.14 Οξηδόληηα ζήκαλζε Ζ νξηδφληηα ζήκαλζε παξέρεη πιεξνθνξία ζηνλ νδεγφ ψζηε λα θηλείηαη κε κεγαιχηεξε αζθάιεηα. Κπξίσο ζην ζθνηάδη ή ζε θαηαζηάζεηο κε πεξηνξηζκέλε νξαηφηεηα (π.ρ. νκίριε), ε Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 69

82 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα νξηδφληηα ζήκαλζε είλαη απαξαίηεηε θαζψο θαζνδεγεί ηνλ νδεγφ γηα λα κελ βξεζεί εθηφο δξφκνπ. Όπσο θαίλεηαη θαη απφ ηνλ Πίλαθα 4.18, ηα πεξηζζφηεξα κέηξα νξηδφληηαο ζήκαλζεο έρνπλ ζρεηηθά κηθξή επίδξαζε ζηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ. Δμαίξεζε απνηεινχλ νη ισξίδεο ζηα φξηα ηνπ δξφκνπ κε αλάγιπθε πθή πνπ δεκηνπξγεί ζφξπβν φηαλ ηηο παηάεη ην φρεκα (rumble strips), νη νπνίεο κεηψλνπλ ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ θαηά 31%, θαη νη δείθηεο απφζηαζεο (distance markers), νη νπνίνη είλαη γσληαθά ζχκβνια ζην νδφζηξσκα πνπ βνεζάλε ηνπο νδεγνχο λα δηαηεξήζνπλ κηα επαξθή απφζηαζε απφ ην πξνπνξεπφκελν φρεκα, νη νπνίνη κεηψλνπλ ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ θαηά 56%. Δπίζεο, ν ζπλδπαζκφο κέηξσλ νξηδφληηαο ζήκαλζεο παξνπζηάδεη θάπνην ζεηηθφ απνηέιεζκα ζηε κείσζε ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ ζε ζρέζε κε θάζε κέηξν ρσξηζηά. Απηφ θαίλεηαη πεξηζζφηεξν ζην ζπλδπαζκφ δηαγξάκκηζεο ηεο θεληξηθήο γξακκήο θαη ηεο νξηνγξακκήο ηνπ δξφκνπ. Φσηνγξαθία 4.9: Rumble strip ζην φξην ηεο νδνχ Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 70

83 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 4.18: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή δηάθνξσλ κέηξσλ δηαγξάκκηζεο. [7] νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) Καλνληθή γξακκή ζην όξην ηεο oδνύ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα -3 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα -3 Φαξδηά γξακκή ζην όξην ηεο νδνύ (20cm αληί γηα 10cm) Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα +5 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα -1 Rumble strip ζην όξην ηεο νδνύ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηχρεκα ζε θφκβνπο +2 Απξνζδηφξηζηνο βαζκφο ηξαπκαηηζκνχ Αηπρήκαηα κε εθηξνρηαζκφ -31 Κεληξηθέο γξακκέο (δηαρσξηζκόο αληίζεησλ θαηεπζύλζεσλ) Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα -1 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα +1 Αιιαγή από άζπξε ζε θίηξηλε θεληξηθή γξακκή Απξνζδηφξηζηνο βαζκφο ηξαπκαηηζκνχ Όια ηα αηπρήκαηα -6 Γξακκή ισξίδαο θπθινθνξίαο (κεηαμύ ισξίδσλ ηεο ίδηαο θαηεύζπλζεο) Απξνζδηφξηζηνο βαζκφο ηξαπκαηηζκνχ Όια ηα αηπρήκαηα -18 Λσξίδα αξηζηεξήο ζηξνθήο δύν θαηεπζύλζεσλ (ζηε κέζε ηνπ δξόκνπ) Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηχρεκα ζε θφκβνπο -5 Απξνζδηφξηζηνο βαζκφο ηξαπκαηηζκνχ Αηπρήκαηα κε εθηξνρηαζκφ +7 Αλαθιαζηήξεο νδνζηξώκαηνο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα (ζην ζθνηάδη) -8 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα (ζην ζθνηάδη) +3 Κνισλάθηα κε αλαθιαζηήξεο ζην όξην ηεο νδνύ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα +4 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Όια ηα αηπρήκαηα +5 Γείθηεο απόζηαζεο (distance markers) ζηνπο απηνθηλεηόδξνκνπο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα ζηνπο απηνθηλεηφδξνκνπο -56 πλδπαζκόο γξακκήο ζην όξην ηεο νδνύ θαη θαηεπζπληήξηαο δηαγξάκκηζεο ζηηο ζηξνθέο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα κε δηαγξακκίζεηο -19 πλδπαζκόο αλαθιαζηήξσλ νδνζηξώκαηνο κε θαηεπζπληήξηα δηαγξάκκηζεο ζηηο ζηξνθέο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα -6 πλδπαζκόο γξακκώλ ζην όξην ηεο νδνύ θαη θεληξηθώλ γξακκώλ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα -24 πλδπαζκόο γξακκώλ ζην όξην ηεο νδνύ, θεληξηθώλ γξακκώλ θαη θνινλάθηα Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα -45 Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 71

84 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα ε θαθφ θσηηζκφ ή θαθέο θαηξηθέο ζπλζήθεο ην κφλν ζηνηρείν γηα ηελ θαζνδήγεζε ησλ νδεγψλ κε αζθάιεηα είλαη νη πξνβνιείο ησλ απηνθηλήησλ. Έηζη ηα πιηθά ησλ δηαγξακκίζεσλ πξέπεη λα είλαη ηέηνηα πνπ λα παξέρνπλ κεγάιε αλαθιαζηηθφηεηα ψζηε λα είλαη νξαηέο ηε λχρηα. Οη πεξηζζφηεξεο νδηθέο αξρέο παξαδέρνληαη φηη ε επέλδπζε ζε επαξθή ζήκαλζε θαη νδηθή δηαγξάκκηζε είλαη κηα απφ ηηο θαιχηεξεο επελδχζεηο ρακεινχ θφζηνπο ζηελ νδηθή αζθάιεηα Πηλαθίδεο κεηαβιεηώλ κελπκάησλ Οη πηλαθίδεο κεηαβιεηψλ κελπκάησλ ηνπνζεηνχληαη ζπλήζσο ζε εηζφδνπο ζεξάγγσλ γηα ελεκέξσζε ζρεηηθά κε ηελ θαηάζηαζε πνπ επηθξαηεί ζην εζσηεξηθφ ηνπο, ζε ππεξαζηηθέο νδνχο γηα ελεκέξσζε ζρεηηθά κε θπθινθνξηαθέο ζπλζήθεο, εξγαζίεο θαη αηπρήκαηα πνπ έπνληαη, ζε αζηηθέο αξηεξίεο γηα πιεξνθφξεζε ζρεηηθά κε ηε ζπκθφξεζε ηνπ δηθηχνπ θαη ηηο πξνηεηλφκελεο δηαδξνκέο, θαη γεληθά φπνπ επηζπκείηαη ελεκέξσζε θαη εηδνπνίεζε ηνπ νδεγνχ ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Σν βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηνπο είλαη φηη δελ δεζκεχνληαη ζε θάπνην ζηαζεξφ κήλπκα, αιιά κπνξνχλ λα ζεκάλνπλ νπνηνδήπνηε κήλπκα είλαη θαηά πεξίπησζε επηζπκεηφ. Όπσο παξνπζηάδεηαη ζηνλ Πίλαθα 4.19, θαίλεηαη φηη ππάξρεη κεγάιε κείσζε (-44%) ζηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ κε ηελ ηνπνζέηεζε πηλαθίδσλ κεηαβιεηψλ κελπκάησλ. Δλδηαθέξνλ παξνπζηάδνπλ νη πηλαθίδεο πνπ πξνεηδνπνηνχλ γηα ηελ χπαξμε θπθινθνξηαθήο ζπκθφξεζεο ζε απηνθηλεηφδξνκνπο, φπνπ ελψ ππάξρεη κείσζε ζηα αηπρήκαηα κε ηξαπκαηηζκφ (-16%), ππάξρεη αχμεζε ζηα αηπρήκαηα κε πιηθέο δεκηέο (+16%). Απηφ ζπκβαίλεη επεηδή κε απηέο ηηο πηλαθίδεο νη νδεγνί θάλνπλ πην πνιινχο ειηγκνχο γηα αιιαγή ισξίδαο, θαζψο ςάρλνπλ λα βξνπλ θάπνηα έμνδν θαη έηζη δεκηνπξγνχληαη πην εχθνια αηπρήκαηα κε πιηθέο δεκηέο. Μεγάιν πνζνζηφ κείσζεο (-84%) ησλ αηπρεκάησλ παξαηεξείηαη θαη κε ηελ ηνπνζέηεζε πηλαθίδσλ πνπ πξνεηδνπνηνχλ γηα ηελ χπαξμε νκίριεο. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 72

85 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Φσηνγξαθία 4.10: Μεηαβιεηή πηλαθίδα πξνεηδνπνίεζεο γηα νκίριε Δθηφο απφ ηηο ζπλεζηζκέλεο πηλαθίδεο κεηαβιεηψλ κελπκάησλ, έρνπλ γίλεη θαη έξεπλεο πνπ κειεηνχλ πηλαθίδεο πνπ δίλνπλ πιεξνθνξίεο ζηνλ νδεγφ ζρεηηθά κε ηελ ζπκπεξηθνξά ηνπ. Τπάξρνπλ πηλαθίδεο πνπ παξνπζηάδνπλ ηελ αλαινγία ησλ νδεγψλ πνπ ζεβάζηεθαλ θάπνην θαλφλα, γηα παξάδεηγκα πφζνη νδεγνί ζεβάζηεθαλ ηελ πξνηεξαηφηεηα ησλ πεδψλ ζε δηαζηαπξψζεηο θαηά ηε δηάξθεηα κηαο εβδνκάδαο. Δπίζεο ππάξρνπλ πηλαθίδεο πνπ παξνπζηάδνπλ πιεξνθνξία ζηνλ νδεγφ γηα ηελ πξνζσπηθή ηνπ ζπκπεξηθνξά, γηα παξάδεηγκα κε ηη ηαρχηεηα δηέζρηζε έλα ζπγθεθξηκέλν ζεκείν ηεο νδνχ. Όπσο παξνπζηάδεηαη ζηνλ Πίλαθα 4.19 θαη απηνχ ηνπ ηχπνπ νη κεηαβιεηέο πηλαθίδεο κεηψλνπλ ηα ηξνραία αηπρήκαηα θαηά ζεκαληηθφ βαζκφ. Φσηνγξαθία 4.11: Μεηαβιεηή πηλαθίδα πνπ παξνπζηάδεη ηελ ηαρχηεηα ησλ δηεξρφκελσλ νρεκάησλ Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 73

86 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 4.19: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή πηλαθίδσλ κεηαβιεηψλ κελπκάησλ. [7] νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) Πηλαθίδεο πξνεηδνπνίεζεο αηπρήκαηνο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα ζε απηνθηλεηφδξνκνπο -44 Πηλαθίδεο πξνεηδνπνίεζεο νκίριεο Απξνζδηφξηζηε ζνβαξφηεηα Αηπρήκαηα ζηελ νκίριε -84 Πηλαθίδεο πξνεηδνπνίεζεο θπθινθνξηαθήο ζπκθόξεζεο ζε απηνθηλεηόδξνκνπο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Καξακπφιεο -16 Αηπρήκαηα κε θαηαζηξνθή πεξηνπζίαο κφλν Καξακπφιεο +16 Πηλαθίδεο κέζνπ όξνπ ηαρύηεηαο δηεξρόκελσλ νρεκάησλ Απξνζδηφξηζηε ζνβαξφηεηα Όια ηα αηπρήκαηα -46 Πηλαθίδεο ηνπ πνζνζηνύ παξαρώξεζεο πξνηεξαηόηεηαο ζηνπο πεδνύο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα κε πεδνχο -65 Πηλαθίδεο αηνκηθήο ηαρύηεηαο νρήκαηνο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα -41 Πηλαθίδεο αηνκηθήο νδήγεζεο ππεξβνιηθά θνληά ζηνλ πξνπνξεπόκελν Απξνζδηφξηζηε ζνβαξφηεηα Καξακπφιεο Μέηξα γηα πεδνύο θαη πνδειάηεο Οη πεδνί θαη νη πνδειάηεο έρνπλ πάξα πνιιέο πηζαλφηεηεο λα εκπιαθνχλ ζε έλα αηχρεκα. Έλαο πεδφο έρεη πεξίπνπ ηέζζεξηο θνξέο ηελ πηζαλφηεηα λα ηξαπκαηηζηεί ή ζθνησζεί ζε έλα αηχρεκα ζε ζρέζε κε έλαλ νδεγφ. Έηζη, γηα ηε κείσζε ησλ αηπρεκάησλ πνπ πεξηιακβάλνπλ πεδνχο θαη πνδειάηεο, ζηφρνο είλαη λα δηαρσξηζηεί ε θίλεζή ηνπο απφ ηελ ππφινηπε θπθινθνξία θαη λα δηαζρίδνπλ ην δξφκν απφ ζπγθεθξηκέλα ειεγρφκελα ζεκεία. Σα κέηξα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζπλήζσο γηα ηε κείσζε ησλ αηπρεκάησλ κε πεδνχο θαη πνδειάηεο είλαη: Σνπνζέηεζε δηαβάζεσλ πεδψλ, κεξηθέο θνξέο ζε ζπλδπαζκφ κε ζήκαλζε. εκαηνδφηεζε ζηηο δηαβάζεηο πεδψλ Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 74

87 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Τπεξπςσκέλεο δηαβάζεηο Νεζίδεο ζηηο δηαβάζεηο πεδψλ γηα ζηαδηαθή δηάζρηζε ηεο νδνχ ηεζαία αζθαιείαο γηα πεδνχο Γηαγξάκκηζε ηνπ πνδειαηφδξνκνπ Γξακκέο ηνπ ζηνπ ζηηο δηαζηαπξψζεηο γηα ηνπο πνδειάηεο. ηνλ Πίλαθα 4.20 παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα θάπνηνλ εξεπλψλ πνπ έρνπλ γίλεη γηα πεδνχο θαη πνδήιαηα. Παξαηεξείηαη φηη ε απιή δηάβαζε πεδψλ δελ κεηψλεη ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ κε πεδνχο, αληηζέησο ηα απμάλεη θαζψο νη νδεγνί δελ είλαη εμνηθεησκέλνη λα δίλνπλ πξνηεξαηφηεηα ζηνπο πεδνχο. Οη ππεξπςσκέλεο δηαβάζεηο έρνπλ ζεηηθά απνηειέζκαηα ζηε κείσζε ησλ αηπρεκάησλ κε πεδνχο, θαζψο νη νδεγνί αλαγθάδνληαη λα κεηψζνπλ ηαρχηεηα γηα λα ηηο δηαζρίζνπλ. Δπίζεο, ε ηνπνζέηεζε ζηεζαίσλ αζθαιείαο γηα πεδνχο κεηαμχ ηνπ δξφκνπ θαη ηνπ πεδνδξνκίνπ, θαη θπξίσο απηά πνπ επηηξέπνπλ ηελ νξαηφηεηα κεηαμχ νδεγνχ θαη πεδνχ, κεηψλνπλ αξθεηά ηνλ αξηζκφ ησλ αηπρεκάησλ κε πεδνχο. Φσηνγξαθία 4.12: ηεζαίν αζθαιείαο γηα πεδνχο Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 75

88 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 4.20: Πνζνζηφ κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ (%) θαηά ηελ εθαξκνγή δηαθφξσλ κέηξσλ γηα πεδνχο θαη πνδειάηεο. [7] νβαξφηεηα ηνπ αηπρήκαηνο Δθαηνζηηαία κεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ αηπρεκάησλ Σχπνη αηπρεκάησλ πνπ επεξεάδνληαη Απνηέιεζκα (%) πλεζηζκέλεο δηαβάζεηο πεδώλ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα κε πεδνχο +28 Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα κε νρήκαηα +20 Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα +26 Τπεξπςσκέλεο δηαβάζεηο πεδώλ Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα κε πεδνχο -49 Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα κε νρήκαηα -33 Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα -39 ηεζαία αζθαιείαο γηα πεδνύο Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα κε πεδνχο -24 Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα κε νρήκαηα -8 Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα -21 ηεζαία αζθαιείαο γηα πεδνύο κε θελά γηα νξαηόηεηα Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα κε πεδνχο -33 Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Αηπρήκαηα κε νρήκαηα -50 Αηπρήκαηα κε ηξαπκαηίεο Όια ηα αηπρήκαηα Δθαξκνγέο ην ππνθεθάιαην απηφ ζα παξνπζηαζηνχλ θάπνηα κέηξα πνπ έρνπλ εθαξκνζηεί θαηά θαηξνχο ζε θάπνηεο ρψξεο θπξίσο ηεο Δπξψπεο Ννξβεγία ηε Ννξβεγία έρνπλ γίλεη πάξα πνιιέο κειέηεο γηα ηελ νδηθή αζθάιεηα. ηνλ Πίλαθα 4.21 παξνπζηάδεηαη ε ζρέζε θφζηνπο / νθέινπο θάπνησλ κέηξσλ γηα ηε βειηίσζε ηεο νδηθήο αζθάιεηαο, απφ ην Ννξβεγηθφ Οηθνλνκηθφ Ηλζηηηνχην ησλ Μεηαθνξψλ. Απφ ηα απνηειέζκαηα ηνπ πίλαθα, θαίλεηαη φηη ε νδηθή ζήκαλζε θαη δηαγξάκκηζε είλαη πνιχ ρακεινχ θφζηνπο επελδχζεηο Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ε θαηάζηαζε θφζηνπο / νθέινπο πνηθίιιεη απφ ρψξα ζε ρψξα. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 76

89 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Πίλαθαο 4.21: Μεξηθά παξαδείγκαηα ρακεινχ θφζηνπο βειηίσζεο νδηθήο αζθάιεηαο ζηε Ννξβεγία, [8] Θεξαπεία Μέζν θόζηνο Μέζε εηήζηα ρέζε θόζηνπο θαζεκεξηλή θίλεζε /νθέινπο Γέθπξα ή ππφγεηα δηάβαζε πεδψλ 5,990,000 8,765 1:2.5 Μεηαηξνπή δηαζηαχξσζεο 3 θιάδσλ ζε θπθιηθή 5,790,000 9,094 1:1.6 Μεηαηξνπή δηαζηαχξσζεο 4 θιάδσλ ζε θπθιηθή 4,160,000 10,432 1:2.2 Αθαίξεζε πιεπξηθψλ εκπνδίσλ 310,000 20,133 1:19.3 Μηθξέο βειηηψζεηο(πνηθίιεο) 5,640,000 3,269 1:1.5 ηεζαίν αζθαιείαο θαηά κήθνο ηεο άθξεο ηνπ δξφκνπ 860,000 10,947 1:10.4 ηεζαίν αζθαιείαο ζηε κέζε ηνπ δξφκνπ 1,880,000 42,753 1:10.3 ήκαλζε επηθίλδπλσλ θακππιψλ 60,000 1,169 1:3.5 Οδηθφο θσηηζκφο 650,000 8,179 1:10.7 Αλαβάζκηζε ησλ δηαβάζεσλ πεδψλ 390,000 10,484 1: Δθαξκνγή 1 ε : Γηαρείξηζε κειαλψλ ζεκείσλ ζηελ Οπγγαξία ηελ Οπγγαξία κεγάιε ζεκαζία δφζεθε ζηελ κείσζε ησλ αηπρεκάησλ ζε κειαλά ζεκεία θαζψο ζχκθσλα κε ηηο αξρέο ην 2001 πξνζδηνξίζηεθαλ 200 κειαλά ζεκεία ζην δίθηπφ ηεο. Με ηε ζπλεξγαζία ηνπ KTI (Οπγγξηθφ Ηλζηηηνχην Μεηαθνξψλ), ε GRSP (global road safety partnership, Παγθφζκηα ζπλεξγαζία γηα ηελ Οδηθή Αζθάιεηα) Οπγγαξίαο ρνξήγεζε ηελ επαλαζήκαλζε ζε 3 κειαλά ζεκεία απφ ηα 200. Σν KTI εμέηαζε ηελ θαηάζηαζε ηεο θπθινθνξίαο θαη έιαβε ηα απαξαίηεηα κέηξα. Έλα θαιφ παξάδεηγκα απφ ηα 3 κειαλά ζεκεία, απνηειεί ε Route 6219, έλα ηκήκα νδνχ κεηαμχ ηεο Mezöfalva θαη ηνπ Sanszentmiklos. Σν ηκήκα αλεθνξίδεη, αθνινπζνχκελν ακέζσο κεηά απφ κηα απφηνκε θακπχιε πξνο ηα αξηζηεξά. Σνπνζεηήζεθαλ λέα ζήκαηα θπθινθνξίαο θαη ηαηλία νδνζηξψκαηνο ην Μάξηην ηνπ 2001, θαη επίζεο ηέζεθε ζε εθαξκνγή κηα πξφζζεηε κείσζε ηαρχηεηαο γηα ηελ απφηνκε θακπχιε. Μεηά απφ ηελ εθαξκνγή ησλ λέσλ κέηξσλ θαη κέρξη ην 2004, κφλν έλα αηχρεκα ζπλέβε ζην ζεκείν. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 77

90 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Φσηνγξαθία 4.13: Πξίλ (αξηζηεξά) θαη κεηά (δεμηά) ηελ εθαξκνγή ησλ κέηξσλ ζηελ Route 6219, [8] Δθαξκνγή 2 ε : Βέιγην - Brussels Ring (Vorst / Forest) Σνλ επηέκβξην ηνπ 2000 πξαγκαηνπνηήζεθαλ θάπνηεο εξγαζίεο βειηίσζεο ζην Brussels Ring ζην Βέιγην φπνπ είρε ζεκεησζεί κεγάινο αξηζκφο αηπρεκάησλ. Πξαγκαηνπνηήζεθε κηα αλαλέσζε ηνπ πεδνδξνκίνπ, θαζψο θαη δηαγξάκκηζε ηνπ νδνζηξψκαηνο, ηνπνζεηήζεθαλ ζηεζαία αζθαιείαο θαη θάζεηε θζνξίδνπζα ζήκαλζε. Φσηνγξαθία 4.14: Αλαβάζκηζε Brussels Ring Βέιγην, [8] Σν πνζνζηφ ησλ αηπρεκάησλ κεηαμχ Αχγνπζην-Γεθέκβξην ηνπ 2000 κεηψζεθε θαηά 90%, ζε ζχγθξηζε κε ηελ ίδηα πεξίνδν ηνπ Δπίζεο ζεκεηψζεθαλ πνιχ ιηγφηεξεο δεκίεο ζηελ ππνδνκή ηνπ δξφκνπ. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 78

91 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Δθαξκνγή 3 ε : Γηαρείξηζε κειαλψλ ζεκείσλ ζηελ Οιιαλδία Έλα άιιν θαιφ παξάδεηγκα απνηειεί ε εγθαηάζηαζε ελφο ζπζηήκαηνο αλάδξαζεο νδεγνχ (driver feedback system) ζην Heersch ηεο Οιιαλδίαο. Σν πξφβιεκα ήηαλ φηη πάξα πνιιά νρήκαηα εηζέξρνληαλ ζην ρσξηφ κε πνιχ πςειή ηαρχηεηα, 80 ρικ / ψξα. Μεηά απφ κειέηεο θαη αθνχ βξέζεθε ην θαηάιιειν ζεκείν γηα ηελ ηνπνζέηεζε ηνπ ζπζηήκαηνο, νη εξγαζίεο πξαγκαηνπνηήζεθαλ ην Μάξηην κε Ηνχιην ηνπ Φσηνγξαθία 4.15: Πηλαθίδα αλάδξαζεο νδεγνχ ζηελ Οιιαλδία, [8] Ζ απφθαζε ήηαλ λα εγθαηαζηαζεί ε πηλαθίδα αλάδξαζεο ηνπ νδεγνχ 100 κέηξα πξηλ ηελ έλαξμε ηνπ νξίνπ ηαρχηεηαο ησλ 50 ρηιηνκέηξσλ / ψξα θαη ζηε ζπλέρεηα λα παξαθνινπζείηαη ε ζπκπεξηθνξά ηνπ νδεγνχ. Αξρηθά ε ηαρχηεηα θαηαγξάθνληαλ απφ έλα ξαληάξ πνπ ήηαλ ελζσκαησκέλν ζηελ πηλαθίδα θαη ε πηλαθίδα ήηαλ θαιπκκέλε. Όηαλ ε πηλαθίδα απνθαιχθζεθε, ακέζσο κεηά απφ θάπνηεο εκέξεο εθαξκνγήο (δεχηεξε θνξπθή ηαρχηεηαο ζην Γηάγξακκα 4.1), θάλεθε κηα άκεζε, επεξγεηηθή, επίδξαζε ζηε ζπκπεξηθνξά ησλ νδεγψλ. Ζ κέζε ηαρχηεηα κεηψζεθε απφ 64 ρικ / ψξα ζε 58 ρικ / ψξα, θαη αξγφηεξα αθφκε θαη ζε 55 ρικ / ψξα. Δπίζεο, ν αξηζκφο ησλ πεξηπηψζεσλ κε ηαρχηεηα άλσ ησλ 80km/hr κεηψζεθε απφ 7% ζε 2,8%. Απηνί νη ηχπνη ζεκάησλ έρνπλ γίλεη δεκνθηιείο, γηα λα αλαθνηλψλνπλ δψλεο εξγαζηψλ, επηθίλδπλεο θακπχιεο, ή δηαζηαπξψζεηο. Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 79

92 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο νδνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα. Κεθάιαην 4 Ζ ζπκβνιή ηνπ εμνπιηζκνχ ζηελ νδηθή αζθάιεηα Γηάγξακκα 4.1: Γηάγξακκα αιιαγήο ηαρχηεηαο κε ηελ πηλαθίδα αλάδξαζεο ζηελ Οιιαλδία, [8] Δθαξκνγή 4 ε : Γηαζηαπξψζεηο ζηελ Ηξιαλδία Ζ Ηξιαλδία ζήκεξα, γηα πξψηε θνξά απφ ην 1986 θηλείηαη πιένλ ζε πνζνζηφ ζαλάησλ θάησ απφ ην κέζν φξν ηεο επξσπατθήο έλσζεο. Έλα απφ ηα κέηξα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηελ πξνζπάζεηα απηή είλαη ηα θνισλάθηα δηεπθξίλεζεο δηαζηαχξσζεο. Πξφθεηηαη γηα θνισλάθηα κε πξάζηλν θαη άζπξν ρξψκα, ηα νπνία ηνπνζεηνχληαη αθξηβψο ζηε αξρή κηαο δηαζηαχξσζεο. Σνπνζεηνχληαη ζηα φξηα ηεο νδνχ ζηελ αξρή ηεο δηαζηαχξσζεο, ψζηε ν νδεγφο λα κπνξεί απφ απφζηαζε λα ππνινγίζεη αθξηβψο ηε ζέζε ηεο ζηξνθήο. Φσηνγξαθία 4.16: Κνισλάθηα δηεπθξίλεζεο δηαζηαχξσζεο ζηελ Ηξιαλδία, [9] Κσλζηαληία Μπξνπδηώηε 80

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Θέματα. Έζησ όηη ζε δείγκα 35 θαηνηθηώλ πνπ ελνηθηάδνληαη ζε θνηηεηέο ζηελ Κνδάλε βξέζεθε ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζηα 5 επξώ, ελώ ζην Ζξάθιεην ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ηότοι εργαζηηρίοσ ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηνύλ βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ησλ Windows XP πνπ ζρεηίδνληαη

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger Κεθάλαιο 1 Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΠΛΑΝΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Κεθάιαην 1: Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Σπγγξαθείο: Δξ. Andrea Grimm, Δξ.

Διαβάστε περισσότερα

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress.

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress. Αιγόξηζκνη 2.2.7.3 Γνκή επηινγήο Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ 1 Πνιιαπιή Δληνιή Δπηινγήο Αν ζπλζήθε_1 ηόηε εληνιέο_1 αλλιώς_αν ζπλζήθε_2 ηόηε εληνιέο_2...

Διαβάστε περισσότερα

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots)

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) 1.1 Σςνοπτική Πεπιγπαυή Hot Spots Σα ζεκεία αζύξκαηεο πξόζβαζεο πνπ επηιέρζεθαλ αλαθέξνληαη ζηνλ επόκελν πίλαθα θαη παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ζηηο επόκελεο παξαγξάθνπο.

Διαβάστε περισσότερα

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12 Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 11-12 Project 6: Ταμίδη κε ηε Μεραλή ηνπ Φξόλνπ Υπεύζπλνη Καζεγεηέο: Ε. Μπηιαλάθε Φ. Αλησλάηνο Δρώηηζη 3: Πνηα από ηα παξαθάησ ΜΜΕ ηεξαξρείηε από πιεπξάο ζεκαζίαο;

Διαβάστε περισσότερα

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2 ΣΡΙΓΩΝΟΜΔΣΡΙΚΔ EΞΙΩΔΙ Πνηα παξαδείγκαηα εμηζώζεσλ ή θαη πξνβιεκάησλ πηζηεύεηαη όηη είλαη θαηάιιεια γηα ηελ επίιπζε ηνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο κέζα ζηελ ηάμε; 1 ε ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ Α.

Διαβάστε περισσότερα

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 ε : ΜΗΥΑΝΙΚΗ ΜΔΡΟ Β ΠΙΔΗ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Καξέθια θαθίξε Όξγαλα Τιηθά Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ.

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ. ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΟΑIΤΜΘΔΘ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ 11V11 ΗΚΘΙΘΑ 6-10 ΤΠΞΜΩΜ ΛΕΘΞΜΕΙΗΛΑΑ ΞΣ ΟΑΘΤΜΘΔΘΞΣ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ ΓΘΑ ΟΑΘΙΕΡ ΗΚΘΙΘΑΡ 6-10 ΕΩΜ Η ΔΘΑΔΠΞΛΗ ΑΟΞ Η ΛΘΑ ΕΡΘΑ ΡΗΜ ΑΚΚΗ ΕΘΜΑΘ ΛΕΓΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο 1 ε Δξαζηεξηόηεηα Αλνίμηε ην αξρείν «Μεηαηόπηζε παξαβνιήο.ggb». Με ηε καύξε γξακκή παξηζηάλεηαη ε γξαθηθή παξάζηαζε ηεο f(x)=αx 2 πνπ ζα ηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο :

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο : ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ Ον/μο:.. Γ Λσκείοσ Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη. 11-1-11 Εήηημα 1 ο : Α. Γηα ηελ ζπλάξηεζε f, λα βξείηε ην δηάζηεκα ζην νπνίν είλαη παξαγσγίζηκε θαζώο θαη

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 Βάσεις Δεδομέμωμ Εξγαζηήξην V Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 2 Σκοπός του 5 ου εργαστηρίου Σθνπόο απηνύ ηνπ εξγαζηεξίνπ είλαη: ε κειέηε ζύλζεησλ εξσηεκάησλ ζύλδεζεο ζε δύν ή πεξηζζόηεξεο ζρέζεηο ε κειέηε

Διαβάστε περισσότερα

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 .1.10 ζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 Ερωηήζεις Καηανόηζης 1. ύν δηαθνξεηηθέο επζείεο κπνξεί λα έρνπλ θαλέλα θνηλό ζεκείν Έλα θνηλό ζεκείν i ύν θνηλά ζεκεία iλ) Άπεηξα θνηλά ζεκεία ηηηνινγήζηε ηελ απάληεζε

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ηαηηθή ηωλ ξεπζηώλ (Τδξνζηαηηθή) Ση είλαη ηα ξεπζηά - Γεληθά Ππθλόηεηα Πίεζε Μεηαβνιή ηεο πίεζεο ζπλαξηήζεη ηνπ βάζνπο Αξρή ηνπ Pascal Τδξνζηαηηθή πίεζε Αηκνζθαηξηθή πίεζε Απόιπηε &

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03 Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Ζιίαο Χαηδεζενδσξίδεο Οθηώβξηνο / Ννέκβξηνο 2004 Τη είλαη ην δίθηπν Wulf Δπίπεδν ζην νπνίν κπνξνύκε λα αλαπαξαζηήζνπκε ηξηζδηάζηαηα ζρήκαηα,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ (Θεοδώρα Γιώηη, Νικόλας Καραηάζιος- Τπεύθσνη εκ/κος Λ. Παπαηζίμπα) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ:.., ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:.// Σε ακαμίδην πνπ κπνξεί λα θηλείηαη ρσξίο ηξηβέο πάλσ

Διαβάστε περισσότερα

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο Έξγν ελέξγεηα 3 (Λύζε) Σώκα κάδαο m = 4Kg εξεκεί ζηε βάζε θεθιηκέλνπ επηπέδνπ γσλίαο θιίζεο ζ κε εκζ = 0,6 θαη ζπλζ = 0,8. Τν ζώκα αξρίδεη λα δέρεηαη νξηδόληηα δύλακε θαη μεθηλά λα αλεβαίλεη ζην θεθιηκέλν

Διαβάστε περισσότερα

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί.

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Απλό ηλεκτπικό κύκλυμα Η δηδαζθαιία ηνπ απινύ ειεθηξηθνύ θπθιώκαηνο ππάξρεη ζην κάζεκα «Φπζηθά» ηεο Ε ηάμεο ηνπ δεκνηηθνύ θαη επαλαιακβάλεηαη ζην κάζεκα ηεο Φπζηθήο ζηε Γ ηάμε ηνπ Γπκλαζίνπ.

Διαβάστε περισσότερα

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Επιμέλεια: Αγκανάκηρ Α. Παναγιώηηρ Επωηήζειρ Σωζηό- Λάθορ Να χαπακηηπίζεηε ηιρ παπακάηω πποηάζειρ ωρ ζωζηέρ ή λάθορ: 1. Η ηαιάλησζε είλαη

Διαβάστε περισσότερα

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12 ΑΚΖΔΗ ΤΜΝΑΗΟΤ - ΚΤΚΛΟ ΠΡΩΣΟ - - ηα πνηεο ηηκέο ηνπ ηα παξαθάησ θιάζκαηα δελ νξίδνληαη ; (Τπόδεημε : έλα θιάζκα νξίδεηαη αλ ν παξνλνκαζηήο είλαη δηάθνξνο ηνπ κεδελόο) - (-) - (-) - Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα

Διαβάστε περισσότερα

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ.

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Μονοψϊνιο Ολιγοψώνιο Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Οπιακή αξία Δπηπξόζζεηα νθέιε από ηελ ρξήζε/θαηαλάισζε κηαο επηπξόζζεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ ΚΕΦ..3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ Οπιζμόρ απόλςηηρ ηιμήρ: Σηνλ άμνλα ησλ πξαγκαηηθώλ αξηζκώλ ζεσξνύκε έλαλ αξηζκό α πνπ ζπκβνιίδεηαη κε ην ζεκείν Α. Η απόζηαζε ηνπ ζεκείνπ Α από ηελ αξρή Ο, δειαδή

Διαβάστε περισσότερα

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Μάθημα 11 Τμήμα Μάπκεηινγκ και Διοίκηζηρ Λειηοςπγιών Τα δηαγξάκκαηα θαηάζηαζεο (state diagrams) ρξεζηκνπνηνύληαη γηα λα βνεζήζνπλ ηνλ πξνγξακκαηηζηή λα θαηαιάβεη

Διαβάστε περισσότερα

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο:

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Σύνθεζη ηαλανηώζεων Α. Σύλζεζε δύν α.α.η ηεο ίδιας ζστνόηηηας Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Η απνκάθξπλζε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Είμαζηε ηυχεροί που είμαζηε δάζκαλοι Ον/μο:.. A Λσκείοσ Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη 8-11-2015 Θέμα 1 ο : 1. Η εμίζωζε θίλεζεο ελόο θηλεηνύ πνπ θηλείηαη επζύγξακκα είλαη ε x = 5t. Πνηα

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα.

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα. Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα Γηαθξάγκαηα Δξγαιεία Καηαζθεπέο 2 Η θαηαζθεπή πεξηγξάθεηαη ζηελ αληίζηνηρε ελόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

x x x x tan(2 x) x 2 2x x 1

x x x x tan(2 x) x 2 2x x 1 ΘΕΡΙΝΟ ΣΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ι ΕΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΕ ΑΚΗΕΙ ΜΕΡΟ Ι 1. Να γίλνπλ νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο ησλ παξαθάησ ζπλαξηήζεσλ. t ( i) e ( ii) ln( ) ( iii). Να βξεζεί ην Π.Ο., ν ηύπνο ηεο αλίζηξνθεο θαη ην Π.Τ. ησλ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ζμεπομηνία: 18/12/10 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤ ΕΙ 1. Δίλεηαη ην πνιπώλπκν Αλ θαη., λα βξείηε ην ηειεπηαίν ςεθίν ηνπ αξηζκνύ έρνπκε:

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10 ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,1,1 ΓΙΑΓΩΝΙΜΑ 1 ου ΜΔΡΟΤ ΣΗ ΑΝΑΛΤΗ Α Γώζηε ηνλ νξηζκό ηεο αληίζηξνθεο ζπλάξηεζεο Β Γείμηε όηη αλ κηα ζπλάξηεζε είλαη αληηζηξέςηκε ηόηε νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΚΤΠΡΟΤ ΥΟΛΗ ΓΔΩΣΔΥΝΙΚΩΝ ΔΠΙΣΗΜΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΠΔΡΙΒΑΛΟΝΣΟ. Πτυχιακή διατριβή ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΔΝΗ ΑΠΟΡΡΤΠΑΝΗ ΚΑΤΑΔΡΙΩΝ ΠΛΟΙΩΝ

ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΚΤΠΡΟΤ ΥΟΛΗ ΓΔΩΣΔΥΝΙΚΩΝ ΔΠΙΣΗΜΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΠΔΡΙΒΑΛΟΝΣΟ. Πτυχιακή διατριβή ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΔΝΗ ΑΠΟΡΡΤΠΑΝΗ ΚΑΤΑΔΡΙΩΝ ΠΛΟΙΩΝ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΚΤΠΡΟΤ ΥΟΛΗ ΓΔΩΣΔΥΝΙΚΩΝ ΔΠΙΣΗΜΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΠΔΡΙΒΑΛΟΝΣΟ Πτυχιακή διατριβή ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΔΝΗ ΑΠΟΡΡΤΠΑΝΗ ΚΑΤΑΔΡΙΩΝ ΠΛΟΙΩΝ Αργσρώ Ιωάννοσ Λεμεσός 2012 ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΚΤΠΡΟΤ

Διαβάστε περισσότερα

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό.

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό. ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ ΠΑΙΓΔΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ ΛΔΤΚΩΙΑ ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ Μειέηε ηωλ παξαγόληωλ από ηνπο νπνίνπο εμαξηάηαη ε ειεθηξνκαγλεηηθή δύλακε. Τιηθά - πζθεπέο: Ηιεθηξνληθή δπγαξηά, ηξνθνδνηηθό ηάζεο, ξννζηάηεο, ακπεξόκεηξν,

Διαβάστε περισσότερα

Γηαηάμεηο Αλίρλεπζεο Γηαξξνώλ (λεξνύ θαπζίκωλ ρεκηθώλ )

Γηαηάμεηο Αλίρλεπζεο Γηαξξνώλ (λεξνύ θαπζίκωλ ρεκηθώλ ) Γηαηάμεηο Αλίρλεπζεο Γηαξξνώλ (λεξνύ θαπζίκωλ ρεκηθώλ ) Τν πξόβιεκα - Γηαξξνή λεξνύ Αθόκε θαη κηα κηθξή δηαξξνή λεξνύ κπνξεί λα πξνθαιέζεη θαηαζηξνθή αλ δελ αληρλεπζεί εγθαίξσο Δηαξξνή κπνξεί λα πξνέιζεη

Διαβάστε περισσότερα

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ (ΟΜΑΓΑ Β ) ΣΔΣΑΡΣΖ 18 ΜΑΪΟΤ 16 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ (ΝΔΟ ΤΣΖΜΑ) ΚΑΣΔΤΘΤΝΖ (ΠΑΛΑΗΟ ΤΣΖΜΑ) (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ Εδώ ζα ππνινγίζνπκε ην κεηαζρεκαηηζκό Fourier κεξηθώλ αθόκα ζεκάησλ, πξνζπαζώληαο λα μεθηλήζνπκε από ην κεηαζρεκαηηζκό Fourier γλσζηώλ ζεκάησλ

Διαβάστε περισσότερα

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Φξεζηκόηεηα καζεκαηηθώλ Αξρή θαηακέηξεζεο Όζα έδσζαλ νη Έιιελεο... Τξίγσλνη αξηζκνί Τεηξάγσλνη αξηζκνί Δπηκήθεηο αξηζκνί Πξώηνη αξηζκνί Αξηζκνί κε μερσξηζηέο ηδηόηεηεο Γίδπκνη πξώηνη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ 1. ρεδίαζε πλδπαζηηθνύ Κπθιώκαηνο Έλα ζπλδπαζηηθό θύθισκα (Κ) έρεη ηξεηο εηζόδνπο A, B θαη C θαη κία έμνδν Y Y=A B+AC Να θαηαζθεπάζεηε ην ράξηε Karnaugh. B 0

Διαβάστε περισσότερα

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη ΔΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΑ ΘΔΜΑΣΑ ΣΟ ΓΙΑΦΟΡΙΚΟ ΛΟΓΙΜΟ Μάρτιος 0 ΘΔΜΑ Να ππνινγίζεηε ηα όξηα: i ii lim 0 0 lim iii iv lim e 0 lim e 0 ΘΔΜΑ Γίλεηαη ε άξηηα ζπλάξηεζε '( ) ( ) γηα θάζε 0 * : R R γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ:

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ 1.Απηόο πνπ ζα αλαγλσξηζηεί απνπζηάδεη γηα πνιύ θαηξό. 2.Δπηζηξέθεη κε πιαζηή ηαπηόηεηα ή κεηακνξθσκέλνο. 3.Απνκνλώλνληαη ηα δύν πξόζσπα 4.Άξζε κεηακόξθσζεο 5.Απνθάιπςε 6.Ακθηβνιίεο-απνδεηθηηθά

Διαβάστε περισσότερα

Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING

Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING Ναηαιία Σπαλνύ, spanou@igme.gr & natspanou@gmail.com Τερληθόο Γεσιόγνο (M.Sc.) Πεξηγξαθή Χάξηεο ρσξηθήο θαηαλνκήο

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ.

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ. Απαντήσεις θέματος 2 Απηά πνπ έπξεπε λα γξάςεηε (δελ ρξεηαδόηαλ δηθαηνιόγεζε εθηόο από ην Γ) Α return a*b; Β 0:acegf2, 1: acegf23, 2: acegf234, 3:acegf2345, 4:acegf23456, 5:acegf234567, 6:acegf2345678,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ (Δλδεηθηηθέο Απαληήζεηο) ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σωζηό β. Λάζνο

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Καηαζθεπάδνπκε έλα νγθνκεηξηθό δνρείν από πιαζηηθό κπνπθάιη λεξνύ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ. Μία αθηίλα θωηόο πξνζπίπηεη κε κία γωλία ζ ζηε επάλω επηθάλεηα ελόο θύβνπ από πνιπεζηέξα ν νπνίνο έρεη δείθηε δηάζιαζεο ε =,49 (ζρήκα ). Βξείηε πνηα ζα είλαη ε κέγηζηε γωλία

Διαβάστε περισσότερα

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H )

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H ) Ξ G O O G L E S C H O L A R Α Ο Ξ Ε Κ Ε Θ Λ Θ Α Λ Η Τ Α Μ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η Ρ Οξαγκαηνπνηώληαο αλαδήηεζε ζην GoogleScholar (http://scholar.google.com/) ν ρξήζηεο κπνξεί λα εληνπίζεη πιηθό αθαδεκαϊθνύ θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά:

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά: ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ Η Μηκή θαη ν Νηίλνο αλαξσηήζεθαλ πνην αληειηαθό πξντόλ παξέρεη ηελ θαιύηεξε πξνζηαζία ζην δέξκα ηνπο. Τα αληειηαθά πξντόληα έρνπλ έλα δείθηε αληειηαθήο πξνζηαζίαο (SPF), ν νπνίνο δείρλεη πόζν

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ 1 Σ. Δ. Ι. ΓΤ Σ Ι Κ Η Μ Α Κ Δ Γ Ο Ν Ι Α ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΩΝ Σ Μ Η Μ Α Μ Η Υ Α Ν ΟΛΟ Γ Ι Α Δξγαζηήξην Μεραλνπξγηθώλ Καηεξγαζηώλ & CAD ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ ΜΑΘΗΜΑ 2: Πνηόηεηα Δπηθάλεηαο Γξ. Βαξύηεο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ Σν ζύγρξνλν πξόηππν αληηκεηώπηζεο ηεο ηεξεδόλαο ελειίθσλ δελ εζηηάδεηαη κόλν ζηελ απνθαηάζηαζε ησλ ηεξεδνληθώλ βιαβώλ πνπ έρνπλ εθδεισζεί, αιιά έρεη

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Εθνικό Συνέδριο «Γεωθερμική Ηλεκτροπαραγωγή» Ξενοδοχείο Divani Caravel Αθήνα 20 Νοεμβρίου 2013 Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Α.Μπένου, Ι. Χωροπανίτης Τμήμα Γεωθερμικής Ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 204-205 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/204 A ΟΜΑΓΑ Οδηγία: Να γράυεηε ζηο ηεηράδιο ζας ηον αριθμό κάθε μιας από ηις παρακάηφ ερφηήζεις Α.-Α.8 και

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οη παξνπζηάζεηο κε βνήζεηα ηνπ ππνινγηζηή γίλνληαη κε πξνγξάκκαηα παξνπζηάζεσλ, όπσο ην OpenOffice.org Impress [1] θαη ην Microsoft Office PowerPoint [2]. Απηά ηα πξνγξάκκαηα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β )

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: /0/03 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΔΜΑ Α ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΘΕΜΑΣΩΝ Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ. ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ.. ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ..

ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ. ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ.. ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ.. ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ. ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ.. ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ.. ΘΔΜΑ Α Σηηο εκηηειείο πξνηάζεηο Α.1 Α.4 λα γξάςεηε ζην ηεηξάδην ζαο ηνλ αξηζκό ηεο πξόηαζεο θαη, δίπια, ην γξάκκα πνπ αληηζηνηρεί ζηε θξάζε ε νπνία ηε ζπκπιεξώλεη

Διαβάστε περισσότερα

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Οη Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα εθαξκόδνληαη γηα ηελ απνξξνθνύκελε ελέξγεηα από Αηνιηθά Πάξθα πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα ζην

Διαβάστε περισσότερα

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ Σήκαηα 1 Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) Σήκαηα Οξηζκόο ζήκαηνο Ταμηλόκεζε ζεκάησλ Σεηξέο Fourier Μεηαζρεκαηηζκόο Fourier Σπλέιημε Σπζρέηηζε θαη Φαζκαηηθή Ππθλόηεηα 2 Οξηζκόο Σήκαηνο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η

Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ 1. Τερληθή Έθζεζε 2. Δλδεηθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο 3. Έληππν νηθνλνκηθήο πξνζθνξάο ΘΔΜΑ : Πξνκήζεηα

Διαβάστε περισσότερα

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ηότοι εργαζηηρίοσ ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηεί ε δηαδηθαζία ηωλ ξπζκίζεωλ δηθηύνπ ζε ιεηηνπξγηθό ζύζηεκα Windows XP. Η δηαδηθαζία ζε γεληθέο γξακκέο

Διαβάστε περισσότερα

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Πώς πρέπει να τιμολογεί ένα μονοπώλιο; Μέρξη ζηηγκήο ην κνλνπώιην έρεη ζεσξεζεί ζαλ κηα επηρείξεζε ε νπνία πσιεί ην πξντόλ ηεο ζε θάζε πειάηε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

10). ΣΤΠΟΠΟΙΗΜΕΝΕ ΠΑΡΟΥΕ ΜΣ ΚΑΙ ΥΣ

10). ΣΤΠΟΠΟΙΗΜΕΝΕ ΠΑΡΟΥΕ ΜΣ ΚΑΙ ΥΣ 10). ΣΤΠΟΠΟΙΗΜΕΝΕ ΠΑΡΟΥΕ ΜΣ ΚΑΙ ΥΣ Σσποποιημένες παροτές ΥΣ Γηα ηελ ειεθηξνδόηεζε θάζε εζωηεξηθήο εγθαηάζηαζεο θαηαζθεπάδεηαη κία από ηηο «ηππνπνηεκέλεο» παξνρέο πνπ αλαθέξνληαη παξαθάηω. Γηα θάζε ηππνπνηεκέλε

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ Κεθάλαιο 7 Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ 1 Προζθορά ανηαγωνιζηικού κλάδοσ Πώο πξέπεη λα ζπλδπαζηνύλ νη απνθάζεηο πξνζθνξάο ησλ πνιιώλ επηκέξνπο επηρεηξήζεσλ ελόο αληαγσληζηηθνύ θιάδνπ γηα λα βξνύκε ηελ θακπύιε πξνζθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Σηηο παξαθάησ γξακκέο εθαξκόζηε ηε κνξθνπνίεζε πνπ πεξηγξάθνπλ Γξακκή κε έληνλε γξαθή Γξακκή κε πιάγηα γξαθή Γξακκή κε ππνγξακκηζκέλε γξαθή Γξακκή κε Arial Font κεγέζνπο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ 24 ο ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΠΑΙΓΙΑΣΡΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΧΓΗ ΣΗ ΤΓΔΙΑ ΠΙΝΟΤΛΑ ΔΤΡΤΓΙΚΗ ΒΑΡΚΑΡΗ ΠΟΛΤΚΡΙΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1379/50 1. Όηαλ ινηπόλ ήξζαλ [νη πξέζβεηο ζηελ Αζήλα], αθνύ ζπλέιαβαλ νη Αζελαίνη θαη ηνπο πξέζβεηο σο ππνθηλεηέο ζηάζεο θαη όζνπο έπεηζαλ [νη πξέζβεηο], ηνπο ζπγθέληξσζαλ γηα αζθάιεηα ζηελ Αίγηλα.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. 1. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 1 0,3x 0,1y x 3 3x 4y 2 4x 2y ( x 1) 6( y 1) (i) (ii)

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. 1. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 1 0,3x 0,1y x 3 3x 4y 2 4x 2y ( x 1) 6( y 1) (i) (ii) . Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα.,, 6 4 4 4 5( ) 6( ). Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα.,,,6 7. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 5 ( )( ) ( ) 4. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 5 4 6 7 4. 5. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 59 ( )( ) ()( 5) 7 6.

Διαβάστε περισσότερα

Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com Ώρες διδασκαλίας: 16:00 19:15 μμ

Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com Ώρες διδασκαλίας: 16:00 19:15 μμ ΠΑΙΓΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΙΣΟΤΣΟ ΚΤΠΡΟΤ Πξόγξακκα Δπηκόξθσζεο Τπνςεθίσλ Καζεγεηώλ Σερλνινγίαο Γελάξεο 2011 ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΑ Ι (Ύιε Γπκλαζίνπ) Διδάσκων: Σαββίδης Σάββας Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ Κιηληθή ηαμηλόκεζε ηνπ βαζκνύ ηεξεδνληθήο βιάβεο ηωλ νπώλ θαη ζρηζκώλ καζεηηθώλ επηθαλεηώλ θαηά ICDAS 1 νο Βαζκόο

Διαβάστε περισσότερα

ΙNCOFRUIT - (HELLAS).

ΙNCOFRUIT - (HELLAS). Πξνο ΟΛΑ ΤΑ ΜΔΛΗ Κε Σπλάδειθε Θέκα: Ιζπαλία & Γεξκαλία 5 ε ΔΒΓΟΜΑΓΑ 2011 (31 Ιαλ έσο 30 Φεβξ.2011) Παξαζέηνπκε θαησηέξσ: Αλαζθόπεζε ηεο 4 εο εβδνκάδνο 2011 κε ηηο ηηκέο ησλ εζπεξηδνεηδώλ πνπ δηακνξθώζεθαλ

Διαβάστε περισσότερα

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Δηαθνκηζηήο (Server) Πξνζθέξεη ππεξεζίεο ζηνπο Πειάηεο (Client) Μεγάινη ππνινγηζηέο γηα ηηο ππεξεζίεο Internet (π.ρ. WWW, FTP) Λακβάλεη εξσηήζεηο θαη δίδεη απαληήζεηο Πειάηεο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 Γενικά Η έθδνζε 8.0.0 ηνπ ελόηεηεο: Business ERP, πεξηιακβάλεη λέεο ιεηηνπξγίεο πνπ αλαιύνληαη ζηηο παξαθάησ Γεληθόηεξε ιεηηνπξγία ηεο εθαξκνγήο Εκπνξηθή Δηαρείξηζε 7/2/2013 SingularLogic

Διαβάστε περισσότερα

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2 TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 Δημιουργία σελίδων και βιβλίων Έλα θαηλνύξην βηβιίν πεξηέρεη κία άδεηα ζειίδα κε έλα άδεην background. Δελ κπνξνύκε λα μερσξίζνπκε

Διαβάστε περισσότερα

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Stylianos Kalaitzis Μνλνϋβξηδηζκνο 1 Γπν γνλείο, εηεξόδπγνη γηα ηνλ αιθηζκό θάλνπλ παηδηά. Πνία ε πηζαλόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία 8.3.2016 A8-0046/319 319 Άρθρο 34 παράγραθος 1 ζηοιχείο δ (δ) 14 έηε γηα θηεληαηξηθά θάξκαθα πνπ πξννξίδνληαη γηα άιια είδε δώωλ από απηά πνπ αλαθέξνληαη ζηελ παξάγξαθν 1 ζηνηρεία α) θαη γ). (δ) 10 έηε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Αιγόξηζκνη 2.2.7.4 Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Εηζαγσγή ζηηο Αξρέο ηεο Επηζηήκεο ησλ Η/Υ 1 Άζθεζε 34 ζει 53 Έλα ςεθηαθό θσηνγξαθηθό άικπνπκ έρεη απνζεθεπηηθό ρώξν N Mbytes. Να αλαπηύμεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1382/153 1. Καη όηαλ έγηλε ε ππνρώξεζε αξγά ην απόγεπκα, επεηδή θνβήζεθαλ νη νιηγαξρηθνί κήπσο νη δεκνθξαηηθνί, αθνύ θάλνπλ επίζεζε, θαηαιάβνπλ

Διαβάστε περισσότερα

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών Παλαιοσλαβική Γλώσσα Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες Αλεξάνδρα Ιωαννίδου Τμήμα Σλαβικών Σπουδών Γ1.2. ΟΗ ΑΝΣΧΝΤΜΗΔ ηελ παιαηά εθθιεζηαζηηθή ζιαβηθή, νη αλησλπκίεο δηαθξίλνληαλ ζε δπν κεγάιεο

Διαβάστε περισσότερα

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x)

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x) ΓΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 54 Υλη: Παράγωγοι Γ Λσκείοσ Ον/μο:.. 6--4 Θεη-Τετν. ΘΔΜΑ Α.. Αλ f, g, h ηξεηο παξαγωγίζηκεο ζπλαξηήζεηο ζην λα απνδείμεηε όηη : f () g() h() ' f '()g()h() g'()f ()h() h'() f ()g()

Διαβάστε περισσότερα

ΔΠΙΣΡΟΠΗ ΓΙΑΓΩΝΙΜΩΝ 74 ος ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΜΑΘΗΣΙΚΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ ΣΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ο ΘΑΛΗ 19 Οκηωβρίοσ Δνδεικηικές λύζεις

ΔΠΙΣΡΟΠΗ ΓΙΑΓΩΝΙΜΩΝ 74 ος ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΜΑΘΗΣΙΚΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ ΣΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ο ΘΑΛΗ 19 Οκηωβρίοσ Δνδεικηικές λύζεις ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ Παλεπηζηεκίνπ (Διεπζεξίνπ Βεληδέινπ) 34 06 79 ΑΘΖΝΑ Τει. 36653-367784 - Fax: 36405 e-mail : info@hms.gr www.hms.gr GREEK MATHEMATICAL SOCIETY 34, Panepistimiou (Δleftheriou

Διαβάστε περισσότερα

Γιπθόδε + Ομπγόλν Δηνμείδην ηνπ άλζξαθα + Νεξό + Ελέξγεηα

Γιπθόδε + Ομπγόλν Δηνμείδην ηνπ άλζξαθα + Νεξό + Ελέξγεηα 4. ΑΝΑΠΝΟΗ Η δηάζπαζε ηεο γιπθόδεο γίλεηαη κέζα ζηα θύηηαξα, νλνκάδεηαη θπηηαξηθή αλαπλνή θαη εμαζθαιίδεη ηελ ελέξγεηα πνπ είλαη απαξαίηεηε ζην θύηηαξν. Η δηάζπαζε γίλεηαη κε ηελ παξνπζία νμπγόλνπ θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σ β. Σ γ. Λ δ. Λ ε. Λ ζη. Σ Α2. Γ Α3. 1. γ 2. ε 3. δ 4. α Β1. ΘΔΜΑ Β Οη ηειηθνί ππνινγηζηέο παίξλνπλ απνθάζεηο δξνκνιόγεζεο κόλν γηα ηα δηθά ηνπο απηνδύλακα

Διαβάστε περισσότερα

Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πανελλαδικών εξεηάζεων Σςναπηήζειρ

Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πανελλαδικών εξεηάζεων Σςναπηήζειρ Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πνελλδικών εξεηάζεων 2-27 Σςνπηήζειρ Η γξθηθή πξάζηζε ηεο ζπλάξηεζεο f είλη ζπκκεηξηθή, σο πξνο ηνλ άμνλ, ηεο γξθηθήο πξάζηζεο ηεο f 2 Αλ f, g είλη δύν ζπλξηήζεηο κε πεδί νξηζκνύ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΦΑΡΜΟΜΔΝΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ ΣΗ ΧΗΜΔΙΑ Ι ΘΔΜΑΣΑ Α επηέκβξηνο 2009. 1. Να ππνινγηζηνύλ νη κεξηθέο παξάγσγνη πξώηεο ηάμεο ηεο ζπλάξηεζεο f(x,y) =

ΔΦΑΡΜΟΜΔΝΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ ΣΗ ΧΗΜΔΙΑ Ι ΘΔΜΑΣΑ Α επηέκβξηνο 2009. 1. Να ππνινγηζηνύλ νη κεξηθέο παξάγσγνη πξώηεο ηάμεο ηεο ζπλάξηεζεο f(x,y) = ΘΔΜΑΣΑ Α επηέκβξηνο 9. Να ππνινγηζηνύλ νη κεξηθέο παξάγσγνη πξώηεο ηάμεο ηεο ζπλάξηεζεο f(,y) = y.. Να ππνινγηζηνύλ ηα νινθιεξώκαηα: a) ln b) a) 3cos b) e sin 4. Να ππνινγηζηεί ην νινθιήξσκα: S ( y) 3

Διαβάστε περισσότερα

ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1

ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1 ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1 ΒΟΤΣΑΗΟ 7,5Υ40m ΑΓΔΛΑΓΩΝ ΓΑΛΑΚΣΟΠΑΡΑΓΩΓΖ ΔΛΔΤΘΔΡΟΤ ΣΑΒΛΗΜΟΤ ΜΔ 48 ΑΣΟΜΗΚΔ ΘΔΔΗ Τν άξκεγκα ελδείθλπηαη λα γίλεηαη ζε αξκεθηήξην ηύπνπ ςαξνθόθθαιν 2Χ4 ζέζεσλ. Οη

Διαβάστε περισσότερα

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report.

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Case Study Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Βήκα 1 ο : Login ζηο Turnitin. Κάλεηε είζνδν ζην Turnitin κε

Διαβάστε περισσότερα

Βιομησανικόρ ζσεδιαζμόρ πποϊόνηων από ανακςκλωμένερ ζςζκεςαζίερ

Βιομησανικόρ ζσεδιαζμόρ πποϊόνηων από ανακςκλωμένερ ζςζκεςαζίερ Βιομησανικόρ ζσεδιαζμόρ πποϊόνηων από ανακςκλωμένερ ζςζκεςαζίερ ΤΕΙ Δσηικής Μακεδονίας Τμήμα Βιομητανικού Στεδιαζμού Εργαζηήριο C 3 www.c3.teiwm.gr C 3 LAB www.c3.teiwm.gr 1 Εηζαγσγή Πεπιεσόμενα ύκβνια

Διαβάστε περισσότερα

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε.

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε. ΑΝΟΙΓΜΑ ΝΔΑ ΥΡΗΗ 1. Γεκηνπξγείηε ηε λέα ρξήζε από ηελ επηινγή «Παξάκεηξνη/Παξάκεηξνη Δηαηξίαο/Γηαρείξηζε Δηαηξηώλ». Πιεθηξνινγείηε ηνλ θσδηθό ηεο εηαηξίαο ζαο θαη παηάηε Enter. Σηελ έλδεημε «Υξήζεηο» παηάηε

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/92. Τροπολογία. Sylvie Goddyn εμ νλόκαηνο ηεο νκάδαο ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/92. Τροπολογία. Sylvie Goddyn εμ νλόκαηνο ηεο νκάδαο ENF 21.10.2015 A8-0046/92 92 Σημείο 8 (8) Οη βηηακίλεο, ηα αλόξγαλα ζπζηαηηθά θαη άιιεο νπζίεο πνπ πξννξίδνληαη γηα ρξήζε ζε ζπκπιεξώκαηα δηαηξνθήο ή γηα πξνζζήθε ζε ηξόθηκα φπσο ηα παξαζθεπάζκαηα γηα βξέθε

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Σχολικό έτος: 2011-2012 Καθηγήτριες: Κεφαλληνού Λουκία- Καλλία Αθηνά ΙΙ. ΟΙ ΑΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΣΟΤ ΠΡΟΙΣΟΡΙΚΟΤ ΥΡΟΝΟΤ ΕΩ ΚΑΙ ΣΟ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ 1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ β. ΣΟ ΠΝΕΤΜΑΣΙΚΟ ΜΑ ΚΕΝΣΡΟ γ. Η ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΘΕΗ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ. Η Εθθιεζία ηνπ ρσξηνύ καο, ε Αγία Άλλα, είλαη θηηζκέλε πξηλ πνιιά

Διαβάστε περισσότερα

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα!

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Cpyright 2013 Λόγος & Επικοινωνία // All rights Reserved Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Αυηό ηο παιχνίδι έχει ζηόχους: 1. ηελ εθγύκλαζε ηεο αθνπζηηθήο κλήκεο ησλ παηδηώλ 2. ηελ εμάζθεζε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΟ ΤΣΖΜΑ ΔΛΑΣΖΡΗΟ - ΩΜΑ

ΣΟ ΤΣΖΜΑ ΔΛΑΣΖΡΗΟ - ΩΜΑ ΣΟ ΤΣΖΜΑ ΔΛΑΣΖΡΗΟ - ΩΜΑ Σε όια ηα πξνβιήκαηα πνπ ζα αληηκεηωπίζνπκε, ην ειαηήξην ζα είλαη αβαξέο θαη ζα ηθαλνπνηεί ην λόκν ηνπ Hooke (ηδαληθό ειαηήξην), δειαδή ε δύλακε πνπ αζθεί έλα ηδαληθό ειαηήξην έρεη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014

ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014 ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014 Σν ΚΔ.ΔΛ.Π.ΝΟ., Γξαθείν Θεζζαινλίθεο θαη ε Γηεύζπλζε Γεκόζηαο Τγείαο ηεο

Διαβάστε περισσότερα

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική Δίζηε μησανικόρ διοίκηζηρ μεγάληρ καηαζκεςαζηικήρ εηαιπείαρ και καλείζηε να ςλοποιήζεηε ηο έπγο πος πεπιγπάθεηαι από ηον Πίνακα 1. Κωδ.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΔΗΛΑΣΙΑ. Ισάλλεο Παπαληθνιάνπ

ΠΟΔΗΛΑΣΙΑ. Ισάλλεο Παπαληθνιάνπ ΠΟΔΗΛΑΣΙΑ Ισάλλεο Παπαληθνιάνπ Η πνδειαζία είλαη κηα επράξηζηε δξαζηεξηόηεηα κε πνιιά πιενλεθηήκαηα, δηαδεδνκέλε παγθνζκίσο. Ωζηόζν, ππάξρνπλ παξάγνληεο πνπ ζέηνπλ ηελ ζσκαηηθή καο αθεξαηόηεηα ζε θίλδπλν

Διαβάστε περισσότερα

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ»

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη Ανθρώπινου Δυναμικοφ «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» Εταιρεία Ένταςησ Γνώςησ Αριςτοτελείου Πανεπιςτημίου Θεςςαλονίκησ Δια Βίου Μάθηςη Νόκνο:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΟΡΤΞΗ & ΚΑΣΑΚΕΤΕ ΣΗΝ ΕΤΡΩΠΗ ΜΑΘΗΜΑ 43

ΕΞΟΡΤΞΗ & ΚΑΣΑΚΕΤΕ ΣΗΝ ΕΤΡΩΠΗ ΜΑΘΗΜΑ 43 ΕΞΟΡΤΞΗ & ΚΑΣΑΚΕΤΕ ΣΗΝ ΕΤΡΩΠΗ ΜΑΘΗΜΑ 43 Κα ακαθένεηε 5 εονςπασθέξ πώνεξ θαη κα βνείηε ημ είδμξ ημο μνοθημύ ημοξ πιμύημο. Πμημη πανάγμκηεξ επηηνέπμοκ ηεκ θαηαζθεοή μεγάιςκ ηεπκηθώκ ένγςκ; Ε ελόνολε (ελαγςγή

Διαβάστε περισσότερα

7. ΚΑΤΑΧΩΡΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. 3. Έλαο θαηαρσξεηήο SISO ησλ 4 bits έρεη: α) Μία είζνδν, β) Δύν εηζόδνπο, γ) Σέζζεξεηο εηζόδνπο.

7. ΚΑΤΑΧΩΡΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. 3. Έλαο θαηαρσξεηήο SISO ησλ 4 bits έρεη: α) Μία είζνδν, β) Δύν εηζόδνπο, γ) Σέζζεξεηο εηζόδνπο. 7. ΚΑΤΑΧΩΡΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Ση είλαη έλαο θαηαρσξεηήο; O θαηαρσξεηήο είλαη κηα νκάδα από flip-flop πνπ κπνξεί λα απνζεθεύζεη πξνζσξηλά ςεθηαθή πιεξνθνξία. Μπνξεί λα δηαηεξήζεη ηα δεδνκέλα ηνπ

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοηικός έλεγτος καρεκλών γραθείοσ - διαζηαζιακές μεηρήζεις ΔΗΖΓΖΣΖ : ΝΣΑΛΟ ΓΔΧΡΓΗΟ

Ποιοηικός έλεγτος καρεκλών γραθείοσ - διαζηαζιακές μεηρήζεις ΔΗΖΓΖΣΖ : ΝΣΑΛΟ ΓΔΧΡΓΗΟ Ποιοηικός έλεγτος καρεκλών γραθείοσ - διαζηαζιακές μεηρήζεις ΔΗΖΓΖΣΖ : ΝΣΑΛΟ ΓΔΧΡΓΗΟ ΖΜΔΗΟ Α Τν νκνίσκα πξέπεη λα ηνπνζεηείηαη ζηελ επηθάλεηα ηνπ θαζίζκαηνο ζπκκεηξηθά ζην ελδηάκεζν επίπεδν κε ηέηνην ηξόπν

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΠΡΟΒΛΗΜΑ Σε έλα ηνπξλνπά βόιετ δήισζαλ ζπκκεηνρή νκάδεο Γπκλαζίσλ ηεο Κύπξνπ.

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους Κεθάιαην 0 Ελαχιστοποίηση του κόστους Ειαρηζηνπνίεζε ηνπ θόζηνπο Μηα επηρείξεζε ειαρηζηνπνηεί ην θόζηνο ηεο αλ παξάγεη νπνηνδήπνηε δεδνκέλν επίπεδν πξντόληνο y 0 ζην κηθξόηεξν δπλαηό ζπλνιηθό θόζηνο. Τν

Διαβάστε περισσότερα