1"1ΑθΗΙ 1 ΊΑ: ΟΔΟΠΟ Ι ΙΑ. ΚΛΘΡ.ΤFΙΤΗΣ: Δρ. Ι. Δ. κο ~'?ΙΤΣΑΣ - ΤΙΤΛΟΣ: ΔΕΝΤΡΟΦΥΤΕΥΣΗ Ο Δ ΙΚΩΗ Α:?ΤΗΡΙΩΝ ΔΙΠΛΩ11ΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 'ΓQΚ ΣΠΟΥΔ.

Transcript

1 φ r.> Τ - ο ;... ΑθΗΙ ΊΑ: ΟΔΟΠΟ Ι ΙΑ ΚΛΘΡ.ΤFΙΤΗΣ: Δρ. Ι. Δ. κο ~'?ΙΤΣΑΣ - -f r _, - ΤΙΤΛΟΣ: ΔΕΝΤΡΟΦΥΤΕΥΣΗ Ο Δ ΙΚΩΗ Α:?ΤΗΡΙΩΝ ΔΙΠΛΩΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 'ΓQΚ ΣΠΟΥΔ.ΑΣΤΡΙ : ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΔΗ Ι ΊΗΤΡΑΣ ΣΈΠ Ξ 'ΓΗΣ' ΠΑΝΑΓ ΙΩΤΑΣ ΑθΗΝΑ 994

2

3 --.-:: -. ΠολιτιJ.<.ή για το πράσινο σε σχέση με τη ρύπανση J.<.αι την ποιότητ α πε ρ ι βάλλ οντος σ την Α~~να (rρηγοοάκου, ΛάμΑα, ~~ρ. Θ αν~ σ ούλι~, 3 ~τα., ΛευJ.<.~.Ι) ίτ ο υ-π ο:πα ν των ίον,ρ εν,. Ι' Όυμουρ'η, Α..Παπα ϊ ωάνο υ, Α. 'Γούντ α, ' ( Η ) 2. REG IC ~'T D!L3 DE FRAi'T,:;E (LARBRE 3IRA Ί.i IL~E). 3,,,. ε λ ετ ' η αναπτυtεως '.,.. π :.. ασιν ' ; υ με ι ',., ονος πε<' ι χ ης ' _:~_. ::' ηνων. ' Τ ομος '.\... h ' 4. ~ισαγωγ~ σ τ ην τε χν ικ~ τη ς κυj.<.λο φ ορί ας. (Ευάγγ ελου - rεράσ ι uου κ Μ,, a., λ, λ', α τ σ ο υ κ η.. α v απ λ η ρ ω τη κ α v η γ η τη π ο υ τ ε ~~ ν ι κ η ς σ χ ο η ς παν ε π ι σ τ ι μ ι - ου Πατρών. 5. Υnουργείο ΜΕΧΩΔΕ Γ~ΝΙΚF: ΓΡΛ i'γ:νατs ΙΑ ΔΗ Μ.ΕΡΓ Ω'' (ΕΡΓΟ ΕΠ3/89) Ε γj.<. ~ τάσταση - Συντ~ρη~η Πρ α σcνου στη Λ.Σαλ α μίvας στον πε ιρ α ι ά, 25ης Μαρτίου και στη Λεωφ. Θ ηβών. 6. Υπουργείο Π:ΖΧ Ω ΔΕ! ΕΙ'ΤΙΚΉ ', ), ~γ κατασραση - _υντηρnση και στην οδ6 Λνατολι~~ς Γ ΡΑ fι' ΑΤΕ ΙΑ Δ ΗfΙΙ. ~:?ΤΏΝ (Ε ΡΓΌ :ΚΠ2 /89) Πρ α σίνου σε νη σ ίδες στο ν Κη~ισσό ποτπμ6 Ρωμυλίας στην Πετρούπολη. /

4 -3- ΙΙΕΡΙΕΧΟΙV ίενα ΕΙΣΑΓΩΓΉ σελ. 5 ΚΕΦΆΛΑΙΟ Υπεύ~υνοι φορείς πρασίνου Ρ6λος πρασίνου ΚΕΦΆΛΑΙΟ 2 ΕΙΔΗ ΦΥΊΈΥΣΗΣ - ΤΡΟΠΟΣ ΣΥ :--Τ ΤΗΡΗΣΗΣ 2. ΟΡΑ. Τ ΟΤΗΤΑ 2.2. Φύτευ ση σαν μέσο προστασίας του οδηγού Επιλογή φυτών ή δέντρων για φύτευση ΣΥΝΤΉΡΗΣΗ Εργασίες συντήρησης χλοοτ~πητα Εγκατ~σταση μπουζcου Εργασίες συντήρησης διαφόρων φυτών 3 ΚΕΦΆΛΑΙΟ 3 ΡΥΠΑΝΣΗ - ΔΕ ΝΤ ΡΟΦΥΤΕΥΣΗ ΚΕΦ.ΑΛΑ ΙΟ 4 ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ - ΠΛΕΟΝΕΚΤΗJV!Α_ΤΑ - ΜΕΙΟΝΕΚΤΗ~ΑΤΑ ΚΕΦΑ \.Α Ι Ο 5 ΠΙΝl\ ΚΕΣ ΦΥΤΩΝ, ΔΕΝ ΤΡΩΝ... 69

5 ι - ι... -

6 -5- ΕΙΣΑΓΩΓΉ Η χάραξη ενός δρόμου είναι. ένα τρισδιάστατο πρόβλη - μα, και γί.' αυτό πρέπει να αντιμετωπίζεται.. πάντοτε σαν μια μελέτη στο χώρο. Στα παρακάτω κέφάλαι..α ~α προσπα~ήσουμε να αναπτύξου με, όσο το δυνατόν καλύτερα και. πληρέστερα, τη μια διάσταση του προβλήματος, τη δεντροφύτευση στις οδικές αρτηρίες. Η δεντροφύτευση στις οδικές αρτηρίες είναι. ένα πολυπλοκότατο πρόβλημα, που περιέχει.. επιμέρους κεφάλαια προς εξέταση, όπως: το πράσινο, η φύτευση και. συντήρηση. Σαν δημόσιο έργο η δεντροφύτευση, ανεξάρτητα από ποιο φορέα εκτελείται και ενώ διέπεται από το νόμο περί εκτέλεσης δημοσίων έργων, στις διατά ξ εις του ο νόμος δεν αναφέρεται κα~ηγορηματικά για τη δεντροφύτευση, με αποτέλεσμα οι μέχρι σήμερα εργασίες να γίνονται κατά πα ρ έ κλιση των κείμενων διατάξεων. Έτσι συνεχίζονται οι σοβαρότατες αδυναμίες γύρω από, δ, 'λ ί το αντικειμενο της εντροφυτευσης σε ο ους τους φορε ξ και ιδιαίτερα στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων, που είναι αρμόδιο για τη νομο~ετική ρύ~μιση. Οι εργασίες φύτευσης ανατί~ονται συνή~ως με διαγωνισμό σε γεωπόνους και δασολόγους, που πρέπει vα π λ ηρούν τις προϋπο~έσεις της σωστής και έντεχνης εκτέ λ εσης των,, εργασιων αυτων. Οι. δαrδvες της φύτευσης και συντήρησης βαρύνουν το

7 -6- δημόσιο τομέα, που εκτελεί το έργο της δεντροφύτευσης. Έτσι πολλές φορές το δημ6σιο λειτουργεί σαν τροχοπέ~η για τη δημιουργία εν6ς τέτοιου έργου. Γι' αυτ6 και βλέπουμε συχνά άσχημους, γυμνούς δρ6μους. Ο δρόμος με τον εξοπλισμό του, αλλά και με το φυσικό περιβάλλον παίζουν πρωτεύοντα ρόλο στην καλαισ~ησία, με άμεση συνέπεια στην ψυχολογική ξεκούραση του οδηγού, άρα και στη συμπεριφορά του στην οδήγηση. Και εδώ τί~εται το ερώτημα προς την πολιτεία. Τι αξίζει περισσότερο γι' αυτή; Το κέρδος ή οι πολίτες; Αν ~ελήσουμε να συνοψίζουμε τα παραπάνω ~α διαπιστώσουμε ότι η δεντροφύτευση των οδικών αρτηριών, είναι μια δύσκολη επιστήμη, που στόχος της είναι η καλαισ~ησία και η λειτουργικότητα ενός δρόμου. Ο επιστήμονας που ~α ασχολη~εί πρέπει να έχει γνώσεις, αλλά και να καταβάλλει προσπά~εια με το δύσκολο αυτό έργο.

8 -7- ΚΕΦΆΛΑΙΟ Είναι οι φορείς, που βρίσκουν την ελεύ~ερη περιοχή, που ~α δεντροφυτευ~εί, αυτοί που ~α προστατεύσ ο υν, αλλά και ~α συντηρcσουν το πράσινο. Όλοι αυτοί οι φορείς είναι υπεύ~υνοι και για τη δεντροφύτευση των οδικών αρτηριών. Οι υπεύ~υνοι φορείς είναι: Είναι υπεύ~υνο για τις αναδασώσεις αλλά και τη διαχείρηση και προστασία του πρασίνου. Είναι υπεύ~υνο για την κατοχύρωση ελεύ~ερων χώρων, αλλά και την εγκατάσταση δεντροστοιχειών. Είναι υπεύ~υνο για τη φύλαξη δασών δήμων και κοινοτήτων, αλλά και για τη διαμόρφωση και συντήρηση αστικών ελεύ~ερων χώρων. Ιδρυμένο πρόσφατα έχει στη δικαιοδοσία του την προστασ ία ' του περιβάλλοντος. Δια της αρχαιολογικής υπηρεσίας είναι υπεύ~υνο για τους περιβάλλοντες χώρους των μνημείων και για τον Ελλη νικό Οργανισμό Τουρισμού για τη διαμόρφωση του περιβάλλο-

9 -8-,,, ντος τουριστικων περιοχων και εγκαταστασεων. Ο ρόλος του πρασίνου σε σχέση με τις λειτ ο υργίε ς της πόλης ~εωρείται όχι μόνο δευτερεύων ως προς μια βασική λειτουργία αλλά και σαν κα~οριστικός για τις λειτουργίες αυτές κα~' αυτές. Το πράσινο στους δρόμους έχει πολ λ απλές ωφέλειες. Αυτές είναι η καλαισ~ησία, η ψυχολογική αλλά και η οπτική ξεκούραση των οδηγών, η οδική συμπεριφορά των οδηγών. Η καλαισ~ησία δικαιολογείται, γιατί τίποτα δεν είναι πιο όμορφο από το φυσικό περιβάλλον. Οι συστοιχίες πάλι των δέντρων γεμίζουν το χώρο και ξεκουράζουν τον οδηγό. Η σωστή τοπο~έτηση των δέντρωv και των ~άμνωv δείχνουν στον οδηγό την πορεία του δρόμου. Τα παραπάνω φαίνοvται και με τις παρακάτω φωτογραφίες. Σχ. 47 χαl' 48 Tci 5ρια τοο δciσοuς τονl'ζ οuν t ν τ6vwς τ6ν χ~ρο τrς 6 δοσ χαl' χαθοδηyοον σ~ μεyciλες &ποστciσεις.

10 -9- ' -ι~ -- - ;_ Σχ. 49 χαί 50 Ή φύτευση δένδρων άnό τή μία η χαί άnό τί ς δύο πλευρ ές της όδοϋ δημι.,ουρyοϋν μία καλή έντύnωση μέσα στό χwρο. : '.:;; - ~~ - -:ι. Σχ. 5 χαί 52 OL συστάδες δένδρων χαί ~άμνω ν χα~ώς χαι., τά μεμονωμένα δένδρα, δημιουpγοϋν χαλά 6nτιχά ~α~οδηy η τιχά στοιχεcα σέ έnιχίνδυνα, χαχά χαί άφανα σημεcα τnς όδοϋ. (Ή άnόσταση τwν δένδρων άnό τήν όριοyραμμή τοϋ όδοστρώματος ε~ναι χαί στίς δύο φωτογραφίες μεγαλύτερη άnό 6 μ,).

11 -0- Σχ. 6 3 Μία LδLαLτέρως καλή έντύπωση στό χwρο έπlτυγχά νc ταl μ έ τ ή βα~μ L α ί α μcτατόπlση συστάδων δένδρων η μcμονωμένω ν δένδρων, άπό τά άκρα τοϋ δάσους πρός τήν όρlογραμμή της όδοϋ. Σχ. 54 Μcμ ονωuένα δένδρα, φpάχτc; χαί &άμνοl όημlο υ pγοqν τή ν έ ντvπωση μcταβατlκnς καταστάσεως'άπό τό (rιίrιcδο στό χwρο.

12 -- ΚΕΦΑ Λ..Δ. Ι Ο ΕΙΔΗ Φ ΥΤΕΥΣΗΣ - ΤΡΟΠΟΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ 2.. ΟΡΑΤΟΤΗΤΑ Η ορατότητα για έναν οδηγό είναι πολύ βασική. Η οδ n ς με τον εξοπλισμό της και με το φυσικό της περιβάλλον, τα δέντρα και γενικά τη φύτευση κα&ώς και τις τε χ νιτές κατασκευές, διαμορφώνουν το χώρο της οδού. Η μορφή κ αι οι διαστάσεις του χcj ρου της οδού είναι παράγοντες αποφασιστικοί για τη συμπεριφορά οδηγήσεως. Για το λόγο αυτό &α πρέπει να δίδενται ιδιαίτερη προσοχή στις απο - στάσεις τωv στοιχείων που διαμορφώνουν τον χώρο της οδού, από την οριογραμμή της. Η οπτική κα&οδήγηση έχει μεγάλη σημασία ιδίω ς τη νύχτα, επειδή τότε ο ορατός χώρος της οδού f ) εξαρτάτ α ι και περιορίζεται κατά τ ~ πλείστον από την ικανότητα των προ β ολέων του αυτοκινήτου. Για βελτίωση των συν&ηκών οδη γήσεως πρέ π ει να ερευνώνται κά&ε φορά οι δυνατότητες φυτεύσεως, κατασκευής ανοιχτόχρωμων οδοστρωμάτων, διατάξεων κα&οδηγήσεως και τοποθετήσεις πινακίδων. Οι διατάξεις φωτισμού επάνω ή παρά το οδόστρωμα πρέπει να ε λέγχονται ιδιαιτέρως για την οπτική τ ο υς επί δ ραση. Όλα τα εμπόδια που παρεμποδίζουν την ορατότητα στη διατηρητέα ελεύ&ερη εμποδίων περιο χ ή ορατότητας, πρέπει να απομακρύνονται. Σειρές δέντρων αραιά διατε ταγμένων, κα&ώς και μεμονωμένα δέντρα και &άμνοι μπορούν να παραμένουν στη διατηρητέα ελεύ&ερη εμποδίω ν

13 -2- περιοχή ορατότητας, εφ ό σον είναι ασήμαντη η παρεμπόδιση της ορατότητας και συμβάλλουν στην οπτική κα~οδήγηση και τη διαμόρφωση του χώρου της οδού. Όπως μπορούμε να καταλάβουμε η ορατότητα σε συνάρτηση με τη δεντροφύτευση είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που ~α πρέπει ~α μελετη~εί προσεκτικά από τον επιστήμονα που ανέλαβε την εκτέλεση του δημοσίου έργου. Πρέπει : ο ίδιος να μπει στο αυτοκίνητο και έτσι να μελετήσει, από πρώτο χέρι το που πρέπει να μπουν τα εκά.στοτε δέντρα και ~άμνοι. Η δεντροφύτευση των αστικών αρτηριών πέρα από καλαισ~ησία αν είναι σωστά διατεταγμένη μπορεί να βοη~ήσει στην προστασία του οδηγού από τις κακοτοπιές του δρόμου. Αυτό γίνεται με την όχι αυ~αίρετη φύτευση για τη φύτευση, αλλά με τη φύτευση για το συμπλήρωμα των οριογραμμών του δρόμου σε συνάρτηση με το φυσικό περιβάλλον. Αυτό φαίνεται και με τις παρακάτω φωτ ο γραφίες. Σχ. 55 : ο ~ φοiχτ ες ~ξασwα λ ~ζοuν ~να αcσtημα ψuχολογιχrς &οφαλε~ας, Ήα~ ταuτοχρ6νως π ροφuλciσσοuν,~δ~ως σέ περιπτώσεις ~ψηλώ ν & ν α-,,, tι, 6 - ' χωματων,δεν π pε πε ι ομως να ημ ιοu ργοuν ο- πτι...χή σι[νωj r, σ τό χwp o τfjς όδοϋ.

14 - 3- ~ : Τά πρανη τwν όρυγμάτων προσδcδουν στίς Ήαμπύλες ένα αcσ~ημα άσφο.λείας. Τά ~ρα ν~ στό έξωτερι,ήό τi)ς χαμπύλης παcζοw ~δlαlτερ ο ρόλο στήν όπτι,χή χα ~οδήγηση, ενω στό έσωτεριχό τη ς χαμπ ύλης ή διαμόρφωσή των έξαρτaται, χαc άπό τό έλάχιστο Πεδίο όρατότητας Σχ. 57 : Τά προ.νfi τwν έ:πιχωμάτων μποροϋν.,. συμβάλλουν στήν χαλή όπτιχη' χα~οδ' ~ ' δ - v ηyηση ο ου. Τά πρανη μιχροϋ ϋψους (περίπου 3 ) δ -, ' μ. ε r. ρουν χατα ιδιαι,τ(ρως έπιχίνδυνο τρόπο όταν έχουν στα~ερό μfϊχος. Ακ6μα λ6γοι οικονομικοί για τη συντήρηση του πράσινου επ~βάλλουν την εκλογή ειδών ντόπιων και ξ ένων, ανάμεσα σε κείνα τα είδη που οικολογικά τσιριάζουν στην,, ευρuτερη περιοχη. Για το σχεδιασμ6 λοιπόν και τη ό ημιουργία του πρά- ' ζ, σινου εξετα ονται τα παρακατω: ο, χωρος. Κα~ορισμός των χρήσεων για τις οποίες προορίζεται Επιλογή της β λάστησης για τους χώcους πρασίνου. Σ' αυτή τη φάση χρειάζονται τα παρακάτω στοιχεία:. Ανάλυση εδάφους και βά~ος εδάφους. 2. Ο ικο λογική διερεύνηση του χώρου. 3. Διατήρηση ή ενίσχυση τυχ6ν υπάρχουσας βλάστησης. 4. Επιλογή νέων ειδών φυτών (δένδρα, 8άμνοι, αναρριχώμενα, ποώδη πολυετή, ετήσια, φυτά κάλυψης εδάφους).

15 -4- Κριτήρια καταλληλότητας φυτών: α) Κλιματολογικά. Δυνατότητα επιβίωσης (αντοχή) και ανάπτυξης του συγκεκριμένου φυτού στις ειδικές κ λ ιματολογικές συν~ήκες της περιοχής. 2. Δυνατότητα χρήσης του φυτού για βε λ τίωση των μικροκλιματολογικών συν~ηκών {π.χ. ~ερμο-υγρομετρική ρύ~μιση, λειτουργία συστάδας σαν ανεμο ~ραύστη κλπ.). β) Τοπογραφικά. Επιβίωση και ανάπτυξη στο συγκεκριμένο υψόμετρο. 2. Ανάπτυξη του φυτού στο συγκεκριμένο ανάγλυφο. γ) Εδαφολογικά. Καταλληλότητα χημικομηχανικής σύστασης εδάφους. 2. Επαρκές βά~ος για ανάπτυξη ριζοστρώματος φυτού. 3. Χρήση του φυτού για μείωση της διάβρωσης του εδάφους. δ) Βιολογικά - οικολογικά. Εξασφάλιση οικολογικής ισορροπίας. 2. Εξασφάλιση βιολογικής λειτουργίας. 3. Συμβολή στη δημιουργία βιοκοινοτήτων στα~ερής δομής. 4. Αναβίωση τοπικής χλωρίδας και αναβά~μισή της. 5. ο ενδεχόμενος εμπλουτισμός με νέα είδη γίνεται μόνο μετά από μελέτη και πραγματοποιείται σταδιακά.

16 -5-6. ΠροστασCα σπάνιων ή απειλουμέvωv οικοσ υ στημάτων και ειδ~ν χλ ω ρcδας - πανcδας. 7. Αντοχή στις εντομολογικές και μυκητολογικές προσβολές. ε) Αντιρρυπαντικά. Επιλογή αv~εκτικών ειδών για περιοχές γειτονικές σε πηγές ρύπανσης. 2. Επιλογή ειδών με μεγαλύτερη απορροφητικότητα ή δέσμευση του ρύπου της συγκεκριμένης πηγής. 3. Προσδιορισμός κατάλληλης πυκνότητας φύτευσης και πλάτους ζώνης, ανά περίπτωση. στ) Αισ~ητικά.'Ενταξη στην κλίμακα και στη μορφολογία του χώρου. 2. Συνδυασμός των φυτών μεταξύ ~ ~ους και με τα γύρω στοιχεία του χώρου ως προς τον όγκο, την υφή, και το σχημα. 3. Επιλογή της κατάλληλης αναλογcας φυλλοβόλων και αει~αλών ειδών, για τη δημιουργία του επι~υμητού βα~μού φωτεινότητας και σκίασης. 4. Παροχή οπτικής και ηχητικής απομόνωσης, με παράλληλη αcσ~ηση κατά το δυνατόν - φυσικού. 5. Αποφυγή υπερφόρτωσης και διάσπασης του χώρου που προξενέίται από χρήση υπερβολικής ποικιλίας ειδών με έντονο ενδιαφέρον. 6. Δημιουργία έντονων εικόνων και ψυχικών καταστάσεων 7. Συνδυασμός αν~οφόρων φυτών μεταξύ τους ώστε να επιτυγχάνεται χρώμα σε όλη σχεδόν την διάρκεια του χρόνου.

17 -6- r.) Οικονομικά. Κόστος εγκατάστασης. 2. Κόστος συντήρησης. Εγκατάσταση πρασίνου Οι εργασίες για την εγκατάσταση του πρασίνου αρχίζουν πάντοτε με την ολοκλήρωση των τεχνικών έργων και των έργων υποδομής (δίκτυα νερού, φωτισμού, αποχέτευσης).

18 -7- Δέντρα αν~εκτικά στην ατμόσφαιρα των πόλεων: ' ι ΙF ι γκc Γλεδ ίτσια Κελτίς 5. ΡοΒ ι v ι'c 6. Σεvτρέλα 7. ΣοΦόρα /,.:. - -: ι: ;=.. ': ,. j _ :.ϊ r.: ~ ~ -: :.::. (fiobi~ia pseuόacacia ) (Ceάrella sinensis ) (Sophora japjnica) (Taxus baccata) 8. Τάξος 9. Βραχυχι'τωvας (Brachychiton acerifolium) 0.Ελπά Χαρουπιά 2. Πεύκο 3. Κυπαρίσσι 4. Κυπαρ ίσσι 5. Κουτσουπ ιά 76. ΚΟΙΜ (olea europea) (ceratonia siliqua) (Pinus halepensis) ορθόκ λαδο ( ( Cυpressus seπiperνir-ξπs var stricta) πλαγι όκλαδο ( Cupressus s~mperv-i~ va.r rorizonta~is ) (cercis si~iquast7um ).. ευτε.pια!voeί \\. ~...,..e ic νi.v~...!...c:.. +~r ;-Jcu.;.,--'\...L..LClUC. ~-=-r, ;.-,~ '~ \/ 7~. Κυπαοίσσι γλαυκό (Cupressus arizon.ic:.': 7c. Ακακία λοφαvθής (Albizzie. lopnarthc:. ) 9. Ψευδοπιπεοιό (Sc!Λnus molle ; 2C. Λεuκc r;. J γ υοόr:::ι υλλr; (?cp~u s alόa (?opulus nigra Italice.. ; 2ί. ΚαΒ άκι 22. Μουριά 23. Φοίνικας 24. Μοσχο!τιά 25. Γιακαράvτα 26. Κατάλπσ 2 7. Κσζουαοίvα (Morus albe. ) (Phoenix cc:.nariensis ) (Jacarande. acutifolia) (Catalp.s. bignorωoiάes ) (Casu.a.rina eouisetifclic:. :,., ι: Cu. Παυλώvιc 2c ΣΦένδαμvος (Acer negundo ) Θάμ νοι αv~εκτικοί στην ατμόσφαιρα των πόλεων:

19 ,...,,.. Γ ' ι::. v,,ι.. ~ ι.. ;... :Ξ., j8/οκος- οuοιακός.:~.l~2ξ~-... ~ s:\ίj'i. s. :.;'...is \ 5. Ιiι γούοτρο 6. Δενδpολι'Βσvο ίfισsmari rωπ. officina=.is ) 7. Πupάκσνθα; (?,Yracanthe. coccinea ) 8. Γιασεμ/ κ/τpιvο ( Jasminuπ: humile var rev o l utuπ Δέντρα αν~εκτικά σε παρα~αλάσσιες περιοχές 2.,...;. Αλμup ι'κη Κuπσp/σσι / Α::;ωκσοισ ( m -. \ Jam.κc.~ix sp. ;, IJGlXJOKGρΠO (Cυ preξsu~ {. ι::. Μοσχοίτιό ~ ', cι-ησ c_._e::: europea 6. ΕuκάΛuπτος 7. Κοζοuαr:;ι'νσ Ι,,... ' ' '.-, -. ' i. ι.as-<les: ne. equi sε:τ o.lc., '-. \ Ε. Κοuκουναοι σ! t'lγjuξ p:u:.se.! ~. Mouo ι c ΠΛGίσνόΦuΛλη i)jcr--ίls :r:i_c. ~::..Γc. 2-::..c. 70. ' ι' Τ. \ Πεuκο :~us ha._;_epeπsls : 77. Α'ίλανθος (Ailanthus al~issime. ) ί 2. Ακακι'c \ /_.~rr>i:::..~ _.σ_.._._._... C''«ncD-ι l-! r ιiι.a.. _.J..:.'-\ G,. \, ί 3. Αρια 7 4. Λεύκα ( Fopulus al ba. ) ι::. :...ι. Αου.ο t ά Θάμ νοι αν~εκτικοί σε παρα~αλάσσιες περιοχές. 7. Αλιμιά (Atriplex halimus : 2. Λιμονιάστpο ( Limoniasτ,ru;r~ 3. Αγγελική (Pittosporum tobira ) 4. Βάκκχαp ι ς (&.ccharie h&lirr;if'c2ie. ) 5. Γι ούκ σ (ϊucce. glori osa)

20 - ~- 7. /. ~.,.(: i' 0 {; 0 c. L λ f voς ι, -_c -~ ~ ~. ~... j ::-., ' ', _,_ ,..λj.._. 70. Λuvαοιά (Vitex agnus ) 77. Μπδική (Medicagc artorea ) 72. ΠικοοδάΦνn (Ne:riuπι oleander) 73. Σπάοτο (Spartium junceum ) Ποώδη πολυετή αv~εκτικά σε παρα~αλάσσιες περιοχές 7. Καζάνια (Qazania splendens) 2. Μεσημβριάνθεμα (Mesemb:ri-a.nthemum sp) 3. Σινεοάρια παοαθαλάσσια (Cineraria maritima) 4. Στατική (Statice sinuata) 5. Αλθαία (Althaea r osea) 6. Βαλεριάνα (Centranthus ruber ) 7. Γuνέοιο (Cor t adet ia sε: T oana ; 8. Καλάμι (Arundo donax ) Δέντρα αv~εκτικά σε χαμηλές ~ερμοκρασcες και σε μεγάλες περιεκτικότητες ασβεστίου στο έδα φ ος Λεύκα καναδέζικη (Fopulus χ canaάensis ) (pr,τ-,ϊς -j..jι...ι Ι..Α.~ nigra Itali ca ) ΚαΒάκι Λεύκα αργuοόφuλλn (Fopclus albc.. var nivea) 4. Αλμυρί κη 5. Κυπαρίσσι (Tarnarix sp. ) ορ ι ζοντ ι 6κλαδο ( Cυpressus sernόe rvi r e ns var hο ::: iz.οntε: 6. Κυπαρίσσι ορθόκλαδο (Cupressus sernpervirens var- stricta ) 7. Κυπαοίσσι γλαυκό ( Cυpre s sus arizonicc.. ) 8. Ευκάλυπτος (Eycalyptus sp), 9. Κόυτσουπια (Cercis siliquastrum), 70. Χαρουπια (Cerotonia siliqua). Πεύκο (διάφορα είδπ) (Pinus sp. ) 2. Μουριά (Murus aloo) 73. Μουριά κρεμοκλαδής (Morus alba var pendula )

21 -20 - j._ I / :- λ f ό -:,: : :. =-: t.. --; ~!... :::; _' :. 7 ; '. - ~- - ~ ~ ',.. ί--ξι :εc :.. _, : ~-:;...: -,., - ' -.- cι ι. νη, _- : :; r_;ε.;.. ~ = -~ -=-? ;.._ \ :.:~?-.. ~ 79. Ιπποκαστανιό (Ass~ulus hippo~c.sί,,aiwr.' 20. Φοίνικας (Froenu sp. 27. Πλάτανος (Piata.nus sp. ) 22. ΣόΦορα η κρεμοκλαδής (Sophora japonica var pendula) 23. ΣΦένδαμνος (Acer negundo) 24. ΑλΒιζία ροδομέτσξη (Alvizzia Jullibrissin) 25. Ακακία κuανόφuλλη (Acacia cyanophylla ) 26. Ιτιά Κλαίουσα (Salu ba.bilonica) (με ιδιαι'τεr;ες φr;οντι'δες ) 27. Κελτι'ς (Celtis australis ) 28. Εληό ( Olec. europea) 25. Ψεuδακακι'σ (EobirJ.e. pseό.j.:acacia :: Θάμνοι αν~εκτικοc σε χαμηλές ~ερμοκρασcες και μεγάλες περιεκτικότητες ασβεστίου στο έδα φος 7. Ευώνυμο κοtνό ι - ; r.;ι.jvonγmus... J a por.ιi cus 2. Ξυώνυμο χ~uσ6φ u λλc Ευώνυμο αr;γuοόφuλλο. (Eυvony'mus japoγlicus var alto marg-ine:.:.us 4. Ευώνυμο μι κr;όφuλλο ( Euvonymus ja]x>:-j.cus νar u:icrop!:~rllus), -, λ ι~,.. - ' 5. Κuόων ιαστρο οr;ι~ο;,πιοκ αοο υot.oneaster horizon L.a...:.is _; f:. Κυόων ί ασ τr;ο or; ι ζ c ν τι όκ λαδο μι κοάχvμο ( J.Jϊ.CnΞ:eS:e' :U:;' _z:y:τ;:;-.; Ε ν:=.:-- πi:::r:~:::r.::- 7. Κυόωνι'αστρο ιτεόφuλλο (Cotoneasl.er salicifolio) Ε.. Βι Βούρνο καινό (Viburnum tinus) 9. ΒιΒούονο εύοσμο ('vtdi.l'lluil oάorat2.ss:..:;;;.;~. 70. ΒιΒούρνο χιονόσφαιρα (\Tiburnwr cpί.:.~::ls, 77. Β ιβούρνο r;υτιδόφυλλο (Viburnurr rγ..γιidopr_yllαι 2.Λιrούστρο κοινό (r.,:~~strun: japonicurn ) 3.Λι γουστρο πανσσέ (LigustΓWL japonicum var variegaτ;wn) 7 4. Πυράκανθος κοινός ( Pyracantha coccinea) (με επιπλέον όr;ο ντ ι' δα ) 75.ΒεοΒερι'δα (Beroeris sp. )

22 -2-.-: '.. -. Ι, ι : : ι ~ ( \. ' f C ; ~. c:.:.,;::-. c 27. 5εvι<έλια 22. Χει μώvσ:θος ( Cr,i!T, onartr; ϊls proe:-')x : 23. Γuvέο ιο ( Cortaό.sria selloane. ) 24. Δεvδοολ ί Βανο (Fίosπarinurn officinalis ) 25. Μηδική δενδοώδης (Medicaσo arborea) c. 26. Υπεpικό (Hypericum calycinum) 27. Τεύκpιο (Teucrium fruticans) 28. Λιμονίαστpο (Limoniastrum monopetalum ) 29. Κάσσια (Cassia corymbora) 30. Τούγια (Thuj a orierλzlis ) ~. - Ι Αγγελική (?i tί.osporu.π tob:'..re:. ) 32. Πικpοδάmνη (Neriuπ oleanό.er ) -- π r-' /τ-. ' J.;. ιυςος \.t5:..ί.xίls Se wόstv:,.::e::ίs. - 4 Σ ' (S '.. '..J παοτο parϊ:,iur:, 2ι..ωceιl!Ώ ) 35. Ράυνος 35. Μuοτ ιό ':(... ' 'ο Ι C -... p-. \.., /. LΠΕΙΡΟΙ \ u})::..γc..se: Χ!DW.t.l_,_..!.O!'E:., 36. Σ υμφοο / καοπος ( Sχmpr0rice.::poε 5.. ::::..:ϊ 3~. Πασχαλιά!..lώΒ (Syτin~<: \Γ~ &ris :' 40. Ανθοpοδ ιά ( Puticσ. gta.jle:tlill ) 47. Γιασεμί Ι κιτpιvο 42. Λουlζσ (Lippiε citriooora) 43. ΔάΦvπ του Απόλλωνα ( l.g.uruε nobilis ; rω:.ie reι'σ..υτ. c.::-. 4 '' ' Βεοο ν ι'κ 'ι ( -:.;~ Dc ':)F; S~., \ ll:= - ~-~-~c. v C::. 46. ΔιάΦοοα είδη τοισνταφuλλιάς (9σuνώδης-δειιδοώδης-σvσοοιyώμενπJ ( i=, c; sa ε : Αvο:ρριχώμεvα αν-&εκτικά σε χαμηλές -i7ερμοκρασcες και μεγάλες περιεκτικότητες ασβεστίου στο έδαφος. Αιγόκλημα το καινό (Lor;icera c.a.prifoliuil )

23 ι-: ~._) /-.::.. - -,.. -,,.. - ~ :_. : ' ~.- ' ; C,ι ~, ,:- - - : _-. - ϊ. Γιαοεμι' vυμvονθές ( τ, ι. ι a sr: :::ϊιlγ:'. 8. Κ ι σσός ( δ ι άωοpα ει' όη) (Ήeάere. sp. ) 9. Κλ ι μα τις (Clematis Vi talba) 70. Πε/Jι πλοκάδο (Periploca graece. ; 77. ΠασσιΦλό/Jα (Passiflora coerulea) 7 2. Ποkί γονο (Polygonum Όaldschuanicum) Θάμνοι με προβλήματα ελα φ ρών ζημιών στο υπέρ γε ιο τμήμα σε συνεχείς χαμηλές -&ερμσκρασίες 7. Πλουuπά yκο 2. ίιοuστι τσια. \ νas l cc..; < Μαοyαμ ι' τσ π θουvώδπς 4. 5ουδ5 λ είc ( 5υάcL..eia d.e.vid.ii ) 5. Αf;οuτ ι' λο κοινά (Abu:.iJ..or, s:,::--ie:. :,:..ir: /. ΣΦο ι pάλ τσεο 9. Ντατούοσ δεvδοώδης (De.τ.υ.:'a Θά μνοι ο ξ εόφιλοι 7. Ροδόδενδf)σ ( Hnodoόe~ό.ror: sτ.;. ; 4. Οοτενσι'α ( Hyάra.nρec. ma crodny lla Ά ι '

24 -23- Μερικές από τις αρχές σ χ εδιασμού των φυτεύσεων:. Ομαδοποιούνται τα φυτά και φυτεύονται στις κατ ά λ ληλες αποστάσεις μεταξύ τους. 2. Ομαδοποιούνται φυτά με τις ίδιες περίπου α παιτή σεις σε έδαφος, νερό και φως. 3. Είδη φυτών με εντυπωσιακό φύλλωμα ή άν~η φυτεύονται συνή~ως μεμονωμένα ώστε να αποτε λ ούν σημεία, προσοχης. 4. Συνδυάζονται τα αv~οφόρα φυτά έτσι ώστε να έχ ο υ με αv~οφορία για όλο το χρόνο. 5. Τα άκρα των ελεύ~ερων χώρων φυτεύονται έτσι ώστε να δημι ο υργούν ισχυρό μανδύα ηχομόνωσης. 6. Συνδυάζονται είδη φυτών αει~αλή και φυλλοβόλα έτσι,, ~, 'λ ωστε ο χωρος να προσ φ t-ρε ι στους χρηστες η, ιο το χειμώνα και σκιά το καλοκαίρι. 7. Η επιλογή των ειδών είναι ανάλογη με τη χρήση του χώρου, τη ~έση και τη κλίμακά του. 8. Η φύτευση αξιολογείται σε σχέση και με τα φυσικά χαρακτηριστικά του τοπίου ( α νάγλυφο, μορφολογία κ.λ.π.). 9. Οι αναλογίες μεταξύ τω ν δι α φορων μ ο ρφών βλάστησης είναι τέτοιες ώστε να δημιουργούνται πέ ρ α από τις qυστάδες συμ ~αγούς βλάστησης, ξέφωτα, που να ικανο ποιούν λειτουργικές ανά γ κες, να επιτρέπουν τον, ~ λ''ι,, ηλιασμό του χωρου, να ε ~ ασφα ι~ουv την ενοτ η τα του. ί,, έ ό 0. Η χρησιμοπο ηση των φυτωv γινεται με τ τ οιο τρ πο που να μην καταλήγει σε υπερβολική ποικιλία ειδών γιατί έτσι προκαλείται υπερφόρτωση, ανταγωνισ μ ός και διάσπαση της ενότητας του χ ώρου.

25 -24-. Η βλάστηση να απομονώνει αν είναι δυνατ6ν τους χρήστες απ6 το αστικό περιβάλλον και να δημιουργεί εντυπώσεις φυσικού. 2. Η βλάστηση κρίνεται και σε σχέση με την ανάδει ξ η ή όχι κάποιου έργου που βρίσκεται στο χώρο, ή κάποιων,, ιστορικων στοιχειων. Μερικές προδιαγραφές για την εγκατάσταση Δενδροστοιχιών σε δρόμους ψηλής και μεσαίας κυκλοφορίας Η ασφάλεια κίνησης πεζών και οχημάτων έχει πρωταρχική σημασία στους δρόμους ψηλής και μέσης κυκλοφορίας. Η φύτευση δενδροστοιχιών έχει συμπληρωματικό ρόλο να διαδραματίσει και αυτό πρέπει να παίρνεται υπόψη. Έτσι οι δενδροστοιχίες δεν πρέπει να γίνονται αυτοσκοπός αλχά να συμπληρώνουν το ρόλο των αξόνων που φυτεύονται. Τα δέντρα και οι ~άμνοι των δενδροστοιχιών πρέπει έ,, 'δ, vα επιλ γονται αναμεσα σε κεινα τα ει η που παρουσιαζουν μεγάλη αvτοχή σε ποικίλα περιβαλλοντικά STRESSES. Πρέπει να είναι:. Είδη με μικρές απαιτήσεις σε εδαφικές συν~ήκες και νερό. 2. Αν~εκτικά σε πλευρικούς ανέμους και στα ειδικά ρεύματα που δημιουργούvται απ6 την κίνηση των οχημάτων. 3. Αν~εκτικά σε μεγάλες συγκεντρώσεις σκ6νης, so 2, μολύβδου κλπ. 4. Είδη που δεν αποκτούν πολύ μεγάλο ύψος ώστε να δημιουργούν πρόβλημα στα εναέρια δίκτυα.

26 Είδη που δεν παράγουν φ ρούτα και λο υλο ύδ ια με ενοχλητικά παράγωγα (πολλή γύρη, χ νούδι, βαμβάκι κλπ.) 6. Είδ η αν~εκτικά στις εντομολογικές και μυκητο λογ ικές προσβολές ώστε να αποφεύγονται σπασ ίματα κ λάδω ν και, ατυχηματα. 7. Είδη με φυλ λ οβόλα σε δρόμους με ολισ~ηρότητα ή παγετόπληκτους ώστε εύκολα να μπαίνει ήλιος και να κινείται ο αέρας. 8. Είδη χωρίς ισχυρό επιφανειακό ριζικ ό σύστημα που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σε υπόγεια δίκτυα και στα καταστρώματα δρόμων και πεζοδρ ομ ίων. 9. Είδη μεσόκομα ~ με κόμη πυραμυδοειδή. Μερικές τεχνικές οδηγίες για εγκατάσταση πρασίνου σε δρόμους ψηλής και μέσης κυκλοφορίας σε πόλεις Δρόμοι χωpίς μεσαίο διάζωμα - Πεζόδρομοι 7. Αποστάσε ι ς Φύτευσης δένδ(jων L,0Cμ. τσ λ ι vcτεοο 2. Διόuετρος λόκκωνω:ιτευσπς0,8c Χ 0,8C Χ ί,00 ι.:. ~ Ε(δn δένδοων υεο6κομο L ΤοποSέτπ.(]Γι πf)οστσ;ευτικοu π Λ έvματοc επι0άvε ι cς λό;:;.:ωι.. 5. Π6τ ι συσ t. Λ f πcνσn υε λ (na ouc Βοαδεfας σπ6πλuσπr.. f.ισ:.ιcοσχυσπ κ6υnς crτσ ;. oc u. ~: σι πάνι:.,. c. Στ6οι ξr;

27 -26- ΕνδΕLΗ7ικά είδn δ~νδ~ω ν ί., Μοσχοίτιά 2. ΣΦένδα u ν ος ΡοΒι vι'c 4. Μουριά 5. Βραχuχ ί τωνσς 6. Κοιλρευτερία ( Koelreutαιiσ. panicciata J 7. /ιείικα (Fopulus sp. ) 8. Γι σκάρσντσ (Jace.randc. a:. ~ ιtifolia ) Δρ6μοι διπλής κυκλοφορίας με μεσαίο διάζωμα Διάζωμα πλάτους μικρότερου από 4 μ. ι... r: ~c.: rl u t ι ~ (, i \. (, [JC._i\' ~. O(JL 2. Διάuετρος λά~κωv ~~τευσης δένδρων 0,80 Χ 0,80 Χ 7.00 ~. 3. Είδη δένδρων πυραυιδοειδή 4. Αποστάσεις Φύτευσης θάμνων 0,80-7,50 μ. 5. Διάuετρος λάκκων Φύτευσης θάuνων 0,50 Χ 0,50 Χ 0,50 μ. 6. Ε/δη αειθαλών θάuνων για παοεuπόδιση του Φωτισuού που ποοέρχετ α ι απο τα αντίθετα κινούυενα οχήματα. Φύτευση συνήθως σε σειοά uεταξύ των δένδρων. Ενδεικτικά είδη δένδρων 7. Κυπαρίσσι ορθόκλcδο 2. Κυπαμ/ϋσι - ',!. ' r /.,... : ~ -.r;::...=~ :::: c:::.r;---::...,..,. -~.,...:;.rc- '.Qf Ι u;, λ QOO ' ~ u_._. _ --- ~ - ~- - -~ ' ~ - ' Κuπασι'σσι 4 Κσf3ά., ι ' /, γλα uκο, ''u: :r:::εsι: E ~ :..z. o!'.:.2ce.. Ενόεικτικά είόr ; 6ό.uνων 7. Αγvελικ!; 2. ΔάΦνn του Απόλλωvc 4. Λι γούστρο (l igυst~uπ japarλc: :..ίπ:,,... '.' -,.....;, -('.Γ'..: r. -=. r r -.; -:::: 7. Δε νοοολ ι Βανο i,'ι.c;srr c.2liu.π. 0.J..:. -'-'-- ''--'- ~~.

28 -27- Διάζωμα πλάτους μεγαλύτεοου αnc 4 ~. 7. Αποστάσεις Φύτευσης δένδρων υ. 2. Ε(δη δένδρων υεσόκουα 3. Ε(δη αειθαλών Θάυνων κατά ουάδες 4. Κατά τα ά λλα όπως στη παράγραφο που αφορά το δ ιά ζωμα πλάτους υικρότερ ο. απο 4.00 μ. Εvδεικτικ& ε[δη δένδρων: - ~... γ,.:--;_. 3. Καζουαοι'να (?ooul ίlε al be: 5. ΡοΒ ι νι' α ( Robir,ia pseuoacacia ) Ι, \ 6. ΣΦένδαυνος Acer negunao ; 7. Κuπαρ(σσ ι (διάφορα ε(δη) (Cυpressus sp.).ενδεικτικά είδη θάμνων ' ' αντι'στοιχη παράγρα φο. Οπως στη προηγο υμενη

29 -28- Με ανάλογο τρόπο ~α μπορούσαμε να αναλύσ ο υμε τα κριτήρια επιλογής ωυτών και τους τρόπους δημιουργίας Αστικού πρασίνου και σε χώρους με άλλες χρήσεις όπως είναι: οι οι πλατείες, κηποι οι πα ιδ6τοπο ι οι α~λοπαιδειές κλπ. Θα πρέπει όμως να σημειώσουμε εδώ 6τι πέρα απ6 τα γενικά κριτήρια επιλογής φυτών, όπου ήδη έχουμε αναφερ ~εί και που ισχύουν και γι' αυτούς τους χώρους κά~ε περίπτωσn σχεδιασμού πλατείας, κήπου κλπ. λόγω των ιδιαίτερων παραμέτρων που επηρεάζουν, είτε τηv αισ~ητική είτε τη λειτουργική αντιμετώπιση του χώρου, αποτελούν αντικείμενο ιδιαίτερης μελέτης.

30 ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ Μερικές εργασcες συvτήρησης πρασcνου:. Πότισμα 2. Κλάδεμα 3. Λ Cπανση 4. Περ ιλακώματα 5. Καταπολέμηση ζιζανίων 6. Καταπολέμηση μυκητολογικών και εντομολογικών προσβολών. 7. Φροντίδα τραυματισμένων φυτών από μηχανικές αιτίες. Για να μελετήσουμε σε μεγαλύτερο βά&ος τη συντήρηση της δεντροφύτευσης των οδικών αρτηριών &α προσπα~ήσουμε να ανα λ ύσουμε για κά&ε είδος πρασίνου ξεχωριστά. Το κύκλωμα των εργασιών συντήρησης χλοοτάπητα περιλαμβάνει.:. Το πότισμα του χλοοτάπητα με ποσότητα νερού 3;,, έ 0 Μ στρ., με βυτια η παροχ ς.

31 -30-?. Τη λίπαvση του χλοοτάπητα με 5 Κγρ./στρ. λίπασμα της απ6λυτης έγκρισης της Υπηρεσίας. 3. Την κουρά του χλοοτάπητα με χλοοκοπτικές μηχανές. 4. Την καταπολέμηση ασ~ενειών του χλοοτάπητα με Κγρ./στρ. ψεκαστικ6 σκεύασμα. 5. Το βοτάνισμα του χλοοτάπητα, δηλαδή τον κα~αρισμό απ6 τα ακαλαίσ~ητα αυτοφυή ζιζάνια. 6. Τη ριζοτομή του χλοοτάπητα, δηλαδή τη διάνοιξη, 'λ, περιφερειακου αυ ακος και την απομακρυνση του ά- χρηστου υλικού. Οι παραπάνω εργασίες συντήρησης ~α γίνονται σύμφωνα με το εγκεκριμένο πρ6γραμμα εργασιών. Μερικές από τις εργασίες αυτές μπορούν να αυξομειω ~ούν (άδρευση κουρά) ή να παραλειφ~ούν (καταπολέμηση α σ~ενε ιών) μετά από εκτίμηση της επιβλέπουσας Υπηρεσίας και οπωσδήποτε με γραπτή εντολή. Η εργασία αυτή περιλαμβάνει τηv κατεργασία του εδάφους με μονοαξονικό ελκτήρα (σταυροειδώς) με βά~ος Ο,20 μ. τη διασπορά 30 Rγρ./στρ. λιπάσματος, τη μόρφωση της επιφάνειας και τη φύτευση 30 στρ. μοσχευμάτων/ στρ. μπουζίου. Το κvκλωμα των εργασιών συντήρησης μπουζίου περιλαμβάνει:. Την άρδευση του μπουζίου με βυτίο ή παροχές, με ποσότητα 0 Μ 3 /στρ. νερού.

32 -3-2. Τη λίπανση του μπουζίου με 5 Κγρ. /στρ. λίπ α σμα της απόλυτης έγκρισης της υπηρεσίας. 3. Το βοτάνισμα του μπουζίου, δηλα δ ή τον κ α&αρισμό από τα ακαλαίσ3ητα αυτοφυή ζιζάνια. Οι παραπά νω εργασίες συντήρησης ~ γίνονταν σύμφωνα με το εγκεκριμένο πρόγραμμα εργασιών. Μερικές από τις εργ α σίες αυτές μπορούν να αυ ξ ομε ι ω- 3ούν (άρδευση) ή να παραλειφ&6ύν (βοτάνισμα) μετά από εκτίμηση της επιβλέπουσας Υπηρεσίας και ο π ωσδήποτε με γραπτή εντολή. Η εργασία αυτή περιλαμβάνει τη συγκέντρωση και απομάκρυνση των διαφ6ρων σκουπιδιών και ξένων αντικειμένων από το χώρο του έργου. Ο κα&αρισμός του γκαζόν γίνεται και αυτός όπως παραπάνω.,,,, Το κυκλωμα των εργασιων συντηρησης των φυτων περι - λαμβάνει:. Το π6τ ισμα με βυτίο ή παροχές των φυτώ ν, με ~ιλά νερού, ανάλογα με το είδος και τη λεκάνη άρδευσης του φυτού. 2. Το σχηματισμό της λεκάνης ά ρ δ ευσης τω ν φυτών, δηλαδή την εκσκαφή του εδάφους γύρω από τον κορμό του φυτού, σε βά3ος 0 εκ. τουλάχιστον και την κατασκευή λεκάνης γ t α το πότισμα του φ υτού με διά μετρο ανάλογα με την κόμη του. Συγκεκριμένα για τα δέντρα &α είναι διαμέτρ ου

33 -32- μ. τουλάχιστοv, εvώ για τους.{~μvους αvάλογη με τηv ηλικία κα ι τηv ανάπτυξη του φυτού. Στις μ πορντούρες ~α γίνεται εvιαcα λεκάνη ανά 3-4 φυτά. 3. Τη λίπανση των φυτώv με 50 γρ. μικτού λιπάσματος, τύπ ο υ, 5, 5 ή άλλο κατάλληλο, της απ6λυτης έγκρισης της Υπηρεσίας. 4. Το σχηματισμό κ6μης (κλάδευση) των φυτών. Ανάλογα με το είδος (~άμνος, δέντρο), τη ~έση (διάσπαρτα, μπορντούρα), την ηλικία (παλαιά, νέα) και την ανάπτ υ ξη (βραδυαυξή, ταχυαυξή), -θα γίνεται ο σχηματισμός της κ6μης του φυτού και η απομάκρυν ση των κλαδιών μετά απ6 γραπτές οδηγίες στο ημερολ6γιο του έργου, απ6 τον επιβλέποντα γεω π όνο. 5. Την καταπολέμηση ασ.{ενειών των φυτών με εντομοκτόνα ή μυκητοκτ6να σκευάσματα και μετά απ6 γραπτή εντολή της επι β λέπουσας Υπηρεσίας. 6. Το βοτάνισμα του χώρου μεταξύ τωv φυτώv, δηλα δ ή το κα~άρισμα από τα αυτοφυή ζιζάνια και την απ ο μάκρυ νση αυτών από το χώρο του έργου., ί, Q,, Οι παραπανω εργασ ε ς συvτηρησης, vα γινονται συμφ ω - να με το εγκεκριμένο πρόγραμμα εργασιών. Μ ερικές από τις εργασίες αυτές μπορ ο ύν να αυξομειω ~ούν (ά-,οδευση, σχηματισμός λεκάνης) ή να παραλε ιφ.{ούv ( καταπολέμηση ασ~ενειώ ν ) μετά από εκτίμηση της επιβλέπουσας Υπηρεσίας και οπ ωσδήποτε με γραπτή εντολή. Πέρα από την ε π ιστημονική μελέτη βασικός παράγοντας για τη συντήρηση είναι και η οικον ομ ική μελέτη. Η συντήρηση χωv έργωv πρασίνου γίvεται είτε με ει-

34 -33- δικά συνεργεία που δια~έτει ο φορέας που εκτελεί το έργο, εcτε με εργολάβους. Στη δεύτερη περίπτωση οι δαπάνες βα-,, ' ρυνουν τις πιστωσεις των αντ~στοιχων. τεχνικών έργων, ή τις πιστώσεις ή τις πιστώσεις στοιχειώδους συντήρησης των έργων πρασίνου, ή ακόμα από τις πιστώσεις του ταμείου Ε ~νικής οδοποιίας όταν πρόκειται για συντήρηση πρασίνου στους ε~νικούς δρόμους...,. ; -.~;;;7:.:.:.;!) Από το 983 υπ.άρχει στη συλλογική απόφαση έρ γων (ΣΑΕ) ανεξάρτητο έργο πρασίνου 460 εκατ. δρχ. σε 5ετή βάση. Από τα προγράμματα δημοσcων επενδύσεων διατέ~ηκαν 7 δις για δημόσια έργα και από αυτά διατέ~ηκαν για πράσινο μόνο 500 εκατ. Από τα 500 εκατ. δό~ηκαν μόνο 00 εκατ. για εγκατάσταση νέου πρασίνου και 400 εκατ. για συντήρηση πρασίνου δηλαδή ποσοστό 7% για εγκατάσταση και συντήρηση πρασίνου μα ζ c. Από τα στοιχεία αυτά βλέπουμε ότι μόνο το /5 του συνολικού ποσού που δό~ηκε για το πράσινο διατέ~ηκε για εγκατάσταση νέου πρασίνου (από 500 εκ. τα 00 εκ.) δηλαδή το ποσοστό των επενδύσεων που διατέ~ηκε για αύ ξ ηση του πρασίνου είναι μόλις,4 %. Το ποσοστό αυτό μικραίνει ακόμη περισσότερο αν ~ελ ήσουμε να προχωρήσουμε σε πάρα πέρα ανάλυση., 'Ετσι το κόστος για ετήσια εγκατάσταση αστικού πρασίνου σε στρέμμα ανέρχεται σε δρχ. και αναλυτικότερα μόνο το 24% αυτής της δαπάνης διατί~εται για προμή~εια φυτικού υλικού ενώ το υπόλοιπο ποσό κατανέμεται ως εξής: 0 % για κηπευτικό χώμα, 50 % για άλλα υλικά