Ομήρου Ιλιάδα Υποστηρικτικό Υλικό

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ομήρου Ιλιάδα Υποστηρικτικό Υλικό"

Transcript

1 Ομήρου Ιλιάδα Υποστηρικτικό Υλικό Ραψωδία Σ Ὁπλοποιία Πόπη Χριστοφόρου Πούγιουρου, Φιλόλογος Λειτουργός Γραφείου Αναλυτικών Προγραμμάτων Λευκωσία, 2012

2 Ραψωδία Σ Ὁπλοποιία Με τη ραψωδία Σ βρισκόμαστε στην 3η μέρα της ολέθριας για τους Αχαιούς αποχής του Αχιλλέα από τη μάχη. Η 1η μέρα καλύφθηκε από τις ραψωδίες Γ 1- Η 380, η 2η από το Θ , ενώ η 3η ατελείωτη μέρα ξεκίνησε από το Λ και θα ολοκληρωθεί στο Σ 242. Κατά τον αρχαίο σχολιαστή μία ἡμέρα Ἀχιλλεῖ πολὺ ἦν ἀφεστῶτι. Η ραψωδία Σ σηματοδοτεί την αλλαγή της κατεύθυνσης του θυμού του Αχιλλέα (από τον Αγαμέμνονα στους Τρώες και τον Έκτορα) αλλά και τη ριζική αλλαγή του στη θεώρηση του κόσμου μετά τον θάνατο του Πάτροκλου. Από την κατάσταση της συντριβής θα εξέλθει ένας Αχιλλέας που επαναπροσδιορίζει τις αξίες της ζωής του, ένας Αχιλλέας που συνειδητά πορεύεται στον θάνατο χάριν της φιλίας. Ο θάνατος του Πάτροκλου, τελικά, σηματοδοτεί - και νοηματοδοτεί- τον θάνατο αλλά και τη ζωή του ίδιου του Αχιλλέα. Βρισκόμαστε στην 26η μέρα της αφήγησης του έπους, η οποία έχει ξεκινήσει από τη ραψωδία Λ. Η είδηση του θανάτου του Πάτροκλου είναι αρκετή για να οδηγήσει τον Αχιλλέα στη μάχη. Αυτό όμως δε συμβαίνει αμέσως, γιατί ο ήρωας πρέπει να πάρει τα καινούρια όπλα (αφού είχε δώσει τα δικά του στον Πάτροκλο) που θα του κατασκευάσει ο Ήφαιστος. Εξ ου και ο τίτλος της ραψωδίας Ὁπλοποιία. Από τη ραψωδία Σ επιλέγεται να διδαχθεί το απόσπασμα: Σ Περιλαμβάνει την ανάδυση της Θέτιδας από τη θάλασσα, τη συνομιλία της με τον Αχιλλέα και την απόφασή της να ζητήσει από τον Ήφαιστο νέα όπλα για τον γιο της. Διδακτικοί στόχοι Στην ενότητα αυτή οι μαθητές αναμένεται: 1. Να αντιληφθούν την αλλαγή της κατεύθυνσης του θυμού του Αχιλλέα και τη νέα διάσταση στην έννοια της τιμής. Να κατανοήσουν την αιτιακή σχέση μεταξύ αυτών των στοιχείων και του θανάτου του Πάτροκλου 2. Να κατανοήσουν τη σπουδαιότητα του δεύτερου μεγάλου θέματος της Ιλιάδας, της φιλίας 3. Να συνειδητοποιήσουν τη σημασία της συνειδητής απόφασης του πρόωρου θανάτου που παίρνει ο Αχιλλέας και αποδέχεται η Θέτιδα σε συνδυασμό με το κλέος του ήρωα 4. Να βιώσουν τον μητρικό πόνο μέσα από τη μορφή της Θέτιδας και να ολοκληρώσουν την εικόνα για τη μορφή της (που ξεκίνησε στη ραψωδία Α) 5. Να κατανοήσουν ομοιότητες και διαφορές μεταξύ Ιλιάδας και Οδύσσειας μέσα από συγκρίσεις, συνδέσεις, αντιπαραβολές Ενδεικτικός διδακτικός χρόνος που απαιτείται: Μία (1) διδακτική περίοδος Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 2

3 Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ Ραψωδία Σ Υπόθεση Ο Αχιλλέας πληροφορείται από τον Αντίλοχο τον θάνατο του Πάτροκλου. Πέφτει στη γη και ξεσπά σε σπαρακτικό θρήνο. Η Θέτιδα που βρίσκεται στα βάθη της θάλασσας, τον ακούει, θρηνεί κι αυτή με τη σειρά της και σπεύδει να τον συναντήσει με τις αδελφές της, τις Νηρηίδες 1. Ο Αχιλλέας ομολογεί ότι ο θυμός επέφερε τον θάνατο του φίλου του και δηλώνει αποφασισμένος να δοξαστεί παίρνοντας εκδίκηση. Η Θέτιδα δέχεται την απόφασή του, τον προειδοποιεί ότι ο θάνατος του Έκτορα θα σημάνει και τον δικό του θάνατο και του ζητά να μην μπει στη μάχη μέχρι να πάρει καινούρια όπλα από τον Ήφαιστο. Στο μεταξύ, Αχαιοί και Τρώες μάχονται γύρω από το σώμα του Πάτροκλου. Ο Αχιλλέας, με θεϊκή παρότρυνση, σκορπίζει με τη φωνή του τρόμο στους Τρώες και δίνει την ευκαιρία στους Αχαιούς να πάρουν τον νεκρό ήρωα. Η Θέτιδα μεταβαίνει στο εργαστήρι του Ήφαιστου και του ζητά να κατασκευάσει καινούρια όπλα για τον γιο της. Ακολουθεί η εξαιρετική περιγραφή της κατασκευής των όπλων με κεντρική αναφορά στην ασπίδα του Αχιλλέα. Πάνω σε αυτήν ο θεός σχεδιάζει όλες τις πτυχές της ανθρώπινης ζωής θυμίζοντας πως ο Αχιλλέας θα πεθάνει, η Τροία θα πέσει αλλά η ζωή θα συνεχιστεί 2. Εικ. 1 Peter Paul Rubens ( ) Η Θέτιδα παραλαμβάνει τα όπλα του Αχιλλέα Από τον Ήφαιστο (μεταξύ 1630 και 1635) Μουσείο Boijmans Van Beuningen 1 Οι Νηρηίδες θα ξαναβγούν από τη θάλασσα όταν θα πεθάνει ο Αχιλλέας. Βλ. Οδύσσεια ω 47 και Με εκπληκτικό τρόπο ο ποιητής βάζει την εκτός πολέμου ζωή πάνω στην ασπίδα του Αχιλλέα, στο επίκεντρο, δηλαδή, της ιστορίας του (Owen, 1989, 189). Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 3

4 Η θέση και η λειτουργία της ραψωδίας Σ στην Ιλιάδα Στη ραψωδία Σ ο Αχιλλέας πληροφορείται τον θάνατο του Πάτροκλου (τον οποίο έχει προαισθανθεί). Ακολουθεί μια από τις πιο τρυφερές και συγχρόνως γεμάτες πόνο στιγμές της λογοτεχνίας: ο θρήνος του ήρωα, ο θρήνος της μητέρας και η συνάντηση μητέρας-γιου. Η Θέτιδα, επιτομή του μητρικού πόνου, θρηνεί με τον Αχιλλέα αλλά και τον Αχιλλέα. Η σκηνή παραπέμπει στην εξίσου συγκινητική συνάντηση Οδυσσέα-Αντίκλειας 3 στον Κάτω Κόσμο (λ ). Η ραψωδία Σ αποτελεί σημείο καμπής στην εξέλιξη της Ιλιάδας. Η αναγγελία του θανάτου του Πάτροκλου επιδρά καταλυτικά στον Αχιλλέα, που στο εξής βρίσκεται στο επίκεντρο της δράσης. Στην είδηση του θανάτου του Πάτροκλου ο Αχιλλέας συντρίβεται 4. Ο πόνος του είναι τόσο οξύς όσο και ο θυμός του στη ραψωδία Α. Αναμένουμε ότι και η αντίδρασή του θα είναι εξίσου ακραία και η συνέχεια του έπους θα καταστεί τραγική. Με τον πλέον απλό και λιτό τρόπο ο ποιητής δίνει τον αβάστακτο πόνο του Αχιλλέα. Καθώς ο Αχιλλέας πέφτει στο έδαφος η ποίηση εξυψώνεται, παρατηρεί ο Owen (1989, 176). Εικ. 2 Η Θέτιδα δίνει στον Αχιλλέα τα νέα του όπλα Λεπτομέρεια από αττική μελανόμορφη υδρία, περ π.χ. Μουσείο του Λούβρου 3 Οι δύο σκηνές είναι ιδιαίτερα συγκινητικές, παρόλο που η περίπτωση της μητέρας που χάνει το παιδί Current της είναι location ασύγκριτα πιο οδυνηρή. 4 (Inventory)Louvre Museum Η εικόνα της συντριβής δεν αποδίδεται με την παρουσίαση μόνο της ψυχικής κατάπτωσης του Αχιλλέα αλλά και της φυσικής: ο ήρωας πέφτει στη γη (αὐτὸς δ ἐν κονίῃσι μέγας μεγαλωστὶ τανυσθεὶς/ κεῖτο, Σ 26), θρηνεί και οδύρεται. Ας θυμηθούμε ότι και ο Οδυσσέας πριν αρχίσει την πορεία αποκατάστασής του στον κόσμο των ανθρώπων, φτάνει στο σημείο ναδίρ όταν, εντελώς εξαντλημένος, γυμνός και μόνος, βγαίνει στο νησί των Φαιάκων. Τον συναντούμε, κι αυτόν επίσης, να ξαπλώνει στη γη. Η πορεία που ακολουθεί είναι ανοδική. Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 4

5 Μῆνις και φιλότης Αν ανατρέξει κανείς και πάλι στο προοίμιο θα δει καθαρά ότι το θέμα της Ιλιάδας είναι η μῆνις του Αχιλλέα. Ένα κεντρικό επεισόδιο του Τρωικού πολέμου γύρω από το οποίο πλέκονται μια σειρά από άλλα θέματα όπως ο πόλεμος, οι ήρωες, ο θάνατος, η τιμή, η δικαιοσύνη των θεών κ.ά. Στη ραψωδία Σ κεντρική θέση κατέχει το δεύτερο μεγάλο θέμα της Ιλιάδας, η φιλία. Τόσο ο θυμός όσο και η φιλία είναι τα δύο βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον Αχιλλέα, κατευθύνουν τη σκέψη και τις αποφάσεις του, υπαγορεύουν τις πράξεις του. Δεν μπορούμε να διανοηθούμε τον Αχιλλέα ούτε χωρίς τον θυμό αλλά ούτε και χωρίς τη φιλία. Ο θυμός οδήγησε στην αποχή από τον πόλεμο, η φιλία θα οδηγήσει στην επιστροφή στον πόλεμο και στην πορεία προς τον θάνατο. Μῆνις και φιλότης 5 αποτελούν το βασικό δίπτυχο της ιδιοσυγκρασίας του Αχιλλέα. Η μῆνις είναι το κυρίαρχο συναίσθημα στην Ιλιάδα, το έπος του θυμού (βλ. ραψωδία Α). Ενώ η πρώτη ενέργεια του Αχιλλέα έχει ως κίνητρο την ανακούφιση και σωτηρία του στρατού απ' τον λοιμό, πηγάζει δηλαδή από την αγάπη και το ενδιαφέρον του για το στράτευμα (φιλότης), στη συνέχεια κυριαρχεί η μῆνις, η οποία αποκόπτει τον Αχιλλέα από την κοινότητα και επισκιάζει κάθε αίσθημα συμπόνιας. Με την είδηση του θανάτου του Πάτροκλου, ο Αχιλλέας οδηγείται στην πιο ακραία του συμπεριφορά. Θρηνεί τον φίλο που έχασε και αυτός ο θρήνος φέρνει ξανά στην επιφάνεια τη χαμένη κοινωνική πλευρά, τη φιλότητα του Αχιλλέα. Στο εξής διακατέχεται συγχρόνως από μῆνιν και φιλότητα, οργή που στρέφεται εναντίον των Τρώων και του Έκτορα, πόνο για τον χαμό του φίλου. Το τίμημα της τιμῆς Σε αυτή τη ραψωδία κυριαρχεί ο θρήνος: ο Αχιλλέας, ο Αντίλοχος (Σ 32), οι σκλάβες (Σ 28-30), η Θέτιδα, όλοι θρηνούν. Θρηνούν τον Πάτροκλο, αλλά στην πραγματικότητα θρηνούν τον Αχιλλέα. Από την αρχή του έπους έχουμε προετοιμαστεί για τον θάνατο του Αχιλλέα (Α 352, 505, Ι , ακόμα και από τα άλογά του Τ 409). Ζούμε τον θάνατο του Αχιλλέα, παρόλο που ως συμβάν δε λαμβάνει χώρα στην Ιλιάδα. Η εικόνα της Θέτιδας που κρατά στα χέρια της το κεφάλι του (Σ 71) αποδίδει νεκρική σκηνή (πρβλ. Ψ 136, Ω 712 και 724). Γιατί ακριβώς θρηνεί ο Αχιλλέας; Αυτό ζητά να μάθει και η Θέτιδα με την γεμάτη πόνο ερώτησή Εικ. 3 Ο Αχιλλέας (αριστερά) θρηνεί, ενώ μία Νηρηίδα φέρνει τα νέα του όπλα. Αττικός ερυθρόμορφος κρατήρας, περ. 460 π.χ. από το Corneto, Latium. Μουσείο του Λούβρου 5 Φιλότης, ητος: φιλία, αγάπη, στοργή (Liddel-Scott) Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 5

6 της τέκνον, τί κλαίεις; (Σ 73) και συνεχίζει τὰ μὲν δή τοι τετέλεσται/ ἐκ Διός, ὡς ἄρα δὴ πρίν γ εὔχεο χεῖρας ἀνασχὼν (74-5). Η απάντηση του Αχιλλέα εκφράζει την πλήρη μεταστροφή του: ἀλλὰ τί μοι τῶν ἦδος ἐπεὶ φίλος ὤλεθ ἑταῖρος/ Πάτροκλος, τὸν ἐγὼ περὶ πάντων τῖον ἑταίρων/ ἶσον ἐμῇ κεφαλῇ; τὸν ἀπώλεσα (Σ 80-2). Ποιο το όφελος; Χάθηκε ο Πάτροκλος. Εύχεται να μην είχε γίνει ποτέ ο γάμος της Θέτιδας με τον Πηλέα 6, δηλαδή να μην είχε γεννηθεί ποτέ (Σ 86-7). Ξέρει το τέλος του (Σ 88) και συνεχίζει: εδώ και τώρα ας πεθάνω, αφού δεν μπόρεσα τον φίλο μου/ μπροστά στον θάνατο να τον γλιτώσω (Σ 98-99). Ο Αχιλλέας έχει συνειδητοποιήσει το αληθινό νόημα της τιμής, που δε συνδέεται πια με τα υλικά αγαθά και την κοινωνική καταξίωση. Η πληγωμένη του τιμή τον έβγαλε από τη μάχη, η επιδίωξη του κλέους θα τον επαναφέρει. Το τίμημα θα είναι η ίδια του η ζωή. Εικ. 4 Peter Paul Rubens ( ) Ο θάνατος του Αχιλλέα ( ) Μουσείο Boijmans Van Beuningen Ενώ το άκουσμα του θανάτου του Πάτροκλου το ακολουθεί ο βουβός, όλο πόνο θρήνος του Αχιλλέα (ο πόνος του δεν περιγράφεται, βιώνεται) τώρα ο ποιητής δίνει στον ήρωα έναν εκτενή λόγο (Σ ). "Τώρα", σημειώνει ο Schadewaldt (1989, 68) "ο Αχιλλέας σπάζει τα δεσμά της «ανελέητης» σκληρότητάς του". Από την αρχή του λόγου του μεταφερόμαστε στον κόσμο των νεκρών. Τρεις φορές μέσα σε πέντε στίχους (98, 100, 102) επαναλαμβάνει ότι δε συμπαραστάθηκε -ενώ θα μπορούσε- στον φίλο και τους συντρόφους του. Ο Αχιλλέας βλέπει ότι η ζωή του δεν έχει πλέον νόημα, εφόσον δε βοήθησε τον φίλο του, και συνειδητοποιεί τον όλεθρο που έφερε ο θυμός (Σ ). Η μνήμη ανατρέχει στην πρώτη ραψωδία της Ιλιάδας, στην αρχή του κακού, και ο Αχιλλέας αναφέρει το όνομα του πρωταίτιου (Σ 111). Αποκηρύσσει (Σ 113) τον θυμό 7 και επιλέγει συνειδητά τον θάνατο 8, 6 Στη σκηνή αυτή κυριαρχεί η παρουσία της Θέτιδας. Ο Αχιλλέας όμως υπενθυμίζει τον θνητό πατέρα του και, συνεπώς, τη θνητή του φύση. Βλ. σχόλια στη ραψωδία Α. 7 Τι θα συνέβαινε αν το έπος τελείωνε εκεί που λήγει και ο θυμός του Αχιλλέα, δηλ. στη ραψωδία Τ; Θα ήταν μια ιστορία για τη διαφωνία μεταξύ Αγαμέμνονα και Αχιλλέα, θα βλέπαμε τις συνέπειες αυτής της διαφωνίας (την καταστροφή και τον θάνατο που προκάλεσε) και τη λήξη της. Δε Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 6

7 που ταυτίζεται με τη μοίρα του (Σ 116). Συμφιλιώνεται πλήρως με τον θάνατο, τον οποίο δεν απέφυγε ούτε ο Ηρακλής 9 (ο μόνος με τον οποίο μπορεί να συγκριθεί ο Αχιλλέας). Ο θάνατός του όμως θα συνδεθεί με λαμπρή και άφθαρτη δόξα (κλέος ἐσθλόν, Σ 126 και κλέος ἄφθιτον Ι 413). Θα πάρει εκδίκηση. Ο μεγάλος λόγος του Αχιλλέα εκτόνωσε τον πόνο και επιτρέπει τώρα στον ήρωα να προβάλει την απειλητική του αγριότητα. Δεν παρουσιάζει την καταστροφή που θα προκαλέσει στους Τρώες μέσα από τους νεκρούς άνδρες, αλλά μέσα από τον πόνο των γυναικών γι' αυτούς. Ο Αχιλλέας γίνεται διπλά άπονος. Ο μεγάλος πόνος του Αχιλλέα τον οδηγεί μέσα από τη θλίψη, την αυτοκριτική και τον αναστοχασμό στην εκδικητική μανία. Όπως παρατηρεί ο Schein (1984, 136) στους στίχους Σ σημειώνεται η πλήρης αλλαγή του Αχιλλέα. Βλέπει τον εαυτό του ως πολιορκητή της πόλης της Τροίας και έχει πλήρη συναίσθηση του πόνου που θα προκαλέσει. Εκεί λειτουργεί μια αντεστραμμένη φιλότητα: βλέπει και κατανοεί την κατάσταση των άλλων, τον πόνο που τους προκαλεί λόγω της μήνιος, αλλά γίνεται ακόμα πιο σκληρός, ακόμα πιο απάνθρωπος. Σε ό,τι ακολουθεί γίνεται δαιμονικός. Εικ. 5 Sir Richard Westmacott Άγαλμα του Αχιλλέα στο Hyde Park θα βλέπαμε όμως τον Αχιλλέα να επιστρέφει στη μάχη και να σκοτώνει τον Έκτορα, να απορρίπτει την ικεσία και να θυσιάζει δώδεκα Τρώες στην πυρά του Πάτροκλου, να νικά στους αγώνες προς τιμήν του νεκρού, να συναντά τον Πρίαμο και να του αποδίδει το νεκρό σώμα του γιου του. Με τη στροφή από τον θυμό του Αχιλλέα στη συνάντηση με τον Πρίαμο, ο θυμός και η έχθρα αντικαθίστανται από την συμπάθεια προς τον άλλο, αυτόν που πριν δεν μπορούσε να δει κάτω από αυτό το πρίσμα. Σε αυτήν τη στροφή στον άνθρωπο πολλοί μελετητές βλέπουν την καινοτομία της Ιλιάδας. 8 Το ίδιο έκανε και ο Οδυσσέας. Οι δύο κορυφαίοι ήρωες των δύο κορυφαίων επών, στις πιο κρίσιμες στιγμές κάνουν την ίδια επιλογή, τη συνειδητή επιλογή του θανάτου. Στην περίπτωση του Οδυσσέα η επιλογή της θνητότητας είναι σαφώς δυσκολότερη αφού η άλλη του επιλογή είναι η αθανασία. Η επιλογή αυτή είναι τόσο κρίσιμης σημασίας που προβάλλεται με τον πλέον εμφατικό τρόπο: λαμβάνει χώρα την πρώτη φορά που συναντούμε τον ήρωα (ραψωδία ε). Όταν ο Οδυσσέας κάνει αυτήν την επιλογή, είναι πλέον έτοιμος να επιστρέψει στο σπίτι του. Ο Αχιλλέας πάλι πορεύεται συνειδητά προς τον θάνατο προκρίνοντας τη σύντομη αλλά δοξασμένη ζωή, αντί της μακροχρόνιας αλλά άσημης. 9 Κοινός παραμυθικός τόπος. Στη συγκεκριμένη περίπτωση παρηγορεί και αυτόν που το λέει και αυτόν που το ακούει. Για το αναπόφευκτο του θανάτου σε διάφορες παραλλαγές βλ. Β , Ε 22, Ο , Ω 551. Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 7

8 Γιατί η Ιλιάδα δεν τελειώνει όταν ο Αχιλλέας πετυχαίνει αυτό που θέλει, τον θάνατο του Έκτορα; Σε τέτοια περίπτωση ο ποιητής θα άφηνε τον ήρωα στη δαιμονική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει. Όμως ο Αχιλλέας πρέπει να επιστρέψει στην ανθρωπιά και στη φιλότητα. Πρέπει ακόμα να θάψει τον Πάτροκλο για να ησυχάσει η ψυχή του (βλ. Προοίμιο) και να δεχθεί τον Πρίαμο, ώστε να ανακτήσει την κοινωνικότητά του. Ο Όμηρος αξιοποίησε την παράδοση που κληρονόμησε αναφορικά με την τιμή, την εκδίκηση, τα ιδεώδη και αξίες της πατριαρχικής και αριστοκρατικής εποχής, αλλά δεν τη συνέχισε: μίλησε για την ιστορία ενός ήρωα μετατοπίζοντας έτσι το θέμα του στον άνθρωπο. Ενώ η Αιθιοπίδα εξυμνεί τον ήρωα με μια ανοδική πορεία που φτάνει στην αθανασία, η Ιλιάδα σε μια κυκλική πορεία καταλήγει στη συμφιλίωση. Ψάλλει τα κλέα ἀνδρῶν, αλλά δεν περιορίζεται μόνο σε αυτά. Βλέπει και παρουσιάζει τα πράγματα όπως είναι, αποφεύγοντας -σε σύγκριση με την Αιθιοπίδα- την ηρωική έμφαση. Όπως παρατηρεί ο Karl Reinhardt 10 ο Όμηρος με την Ιλιάδα έκανε "το βήμα από το ηρωικό-υπεράνθρωπο στο ανθρώπινο-προβληματικό". Κάθε απόφαση που παίρνει ο Αχιλλέας έχει ιδιαίτερη σημασία για το έπος: η απόφαση να αποσυρθεί από τη μάχη, η απόρριψη της πρεσβείας, η συγκατάθεση στην αποστολή του Πάτροκλου, η επιστροφή στη μάχη και η εκδίκηση του Έκτορα, η απόδοση τιμής στον Πρίαμο. Όλες οι αποφάσεις θα οδηγήσουν τον ήρωα στην αναγνώριση της ταυτότητάς του. Ο Αχιλλέας θα αναγνωρίσει στο τέλος ότι ακόμα και ο εχθρός αξίζει συμπόνια και σεβασμό. Θα φτάσει στο σημείο να χαρακτηρίζεται ταυτόχρονα από ηρωισμό και ανθρωπιά (Rutherford, 1996, 52). Από τον "πολιτισμό της ντροπής" στον " πολιτισμό της ενοχής" Ο Dodds (1996) θεωρεί ότι ο ομηρικός κόσμος είναι ένας "πολιτισμός της εντροπής". Την πρώτιστη σημασία για τον άνθρωπο έχει η εικόνα που σχηματίζουν οι άλλοι για το πρόσωπό του. Οτιδήποτε καταστρέφει αυτήν την εικόνα προκαλεί την οργή και την αντίδραση του ανθρώπου. "Το υψηλότερο αγαθό για τον ομηρικό άνθρωπο δεν είναι η απόλαυση μιας ήσυχης συνείδησης αλλά η απόλαυση της τιμής, της δημόσιας εκτίμησης" (ό.π. 35). Ακόμα και "οι θεοί της Ιλιάδας ενδιαφέρονται πρωταρχικά για την ίδια τους την τιμή" (ό.π. 40). Οι θεοί εξοργίζονται αν οι άνθρωποι παραμελήσουν τη λατρεία τους ή προσβάλουν τον ιερέα τους. Σε έναν "πολιτισμό εντροπής" τόσο οι θεοί όσο και οι άνθρωποι είναι εύκολοι σε προσβολές. Πρόκειται για μια ηθική που βασίζεται στην εικόνα των άλλων και όχι στη συναίσθηση του ανθρώπου για το σωστό και το λάθος. Οι ομηρικοί ήρωες έχουν ως κίνητρο της δράσης τους το όνομα, τη φήμη τους. Αυτό δηλώνουν σαφέστατα ο Αχιλλέας, όταν λογομαχεί με τον Αγαμέμνονα: Αλήθεια, θα 'μουνα δειλός και τιποτένιος,/ αν με σκυμμένο το κεφάλι έλεγα πάντα ναι στους ορισμούς σου (Α 293-4) και ο Έκτορας όταν παραμένει στη μάχη και αντιμετωπίζει τον Αχιλλέα: αἰδέομαι Τρῶας καὶ Τρῳάδας ἑλκεσιπέπλους (Χ 105). Για τους 10 Schadewaldt, 1983, 244 Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 8

9 ήρωες αυτούς τη μεγαλύτερη σημασία έχει το αποτέλεσμα, η επιτυχία. Ο πολιτισμός τους είναι ο "πολιτισμός του αποτελέσματος" (Rutherford, 1996, 42). Ο Arieti (1985, 194) χωρίς να απορρίπτει τις απόψεις του Doods (που γενικά έχουν ευρεία αποδοχή) προχωρά ένα βήμα πιο πέρα και παρατηρεί ότι στον Όμηρο σημειώνεται η μετάβαση από τον "πολιτισμό της ντροπής" στον "πολιτισμό της ενοχής" και αυτό συντελείται στο πρόσωπο του Αχιλλέα. Η διανοητική και ηθική ταραχή που δοκιμάζει ο Αχιλλέας αποτελεί τον ηθικό πυρήνα της Ιλιάδας. Ο Αχιλλέας ανακαλύπτει για τον δυτικό κόσμο την ενοχή και φτάνει στον ηθικό ηρωισμό, που τον εξυψώνει πάνω από όλους τους άλλους Έλληνες πολεμιστές 11. Εικ. 6 Tommaso Piroli ( ) βασισμένο σε σχέδιο του John Flaxman ( ) Η πρεσβεία των Αχαιών στον Αχιλλέα Όταν ο Αχιλλέας απορρίπτει την πρεσβεία του Φοίνικα, του Οδυσσέα και του Αίαντα, στην πραγματικότητα απορρίπτει την κοινωνία της ντροπής, απορρίπτει όλο το σύστημα αξιών της (τιμή, ἔλεος, φιλία). Το λάθος (ἁμαρτία) του Αχιλλέα έγκειται στο γεγονός ότι ενώ γκρεμίζει ένα σύστημα αξιών δεν είναι σε θέση να το αναπληρώσει με ένα άλλο. Ο ίδιος, παρατηρεί ο Arieti, συναισθάνεται το λάθος του και στο πλαίσιο αυτό στέλνει τον Πάτροκλο στη μάχη. Όταν ο Αντίλοχος του φέρνει τη δυσάρεστη είδηση, ο Αχιλλέας πέφτει στη γη και ομολογεί την ενοχή που αισθάνεται: ποιο όμως τ' όφελος; Χάθηκε ο Πάτροκλος, ο πιο ακριβός μου φίλος... (Σ 80κ.ε.), παραδέχεται ότι θα μπορούσε να σώσει τη ζωή του Πάτροκλου και άλλων (Σ : κάθε λέξη έχει μεγάλη βαρύτητα), απέναντι στους οποίους έπρεπε να σταθεί βοηθός και προστάτης. Οι δύο λόγοι του Αχιλλέα στο συγκεκριμένο σημείο (Σ και ) παρουσιάζουν εξαιρετική ομοιότητα στη δομή και το περιεχόμενο και αποκαλύπτουν την πτυχή του Αχιλλέα ἀγορητή (που είδαμε και στη ραψωδία Α). 11 Ταυτόχρονα όμως προβληματίζει για τα όρια μεταξύ ηρωικού και καταστροφικού. Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 9

10 Σ Σ Ο Αχιλλέας εκφράζει τη λύπη του για τον θάνατο του Πάτροκλου Ευχή του αδυνάτου: να μην είχε γίνει ο γάμος Πηλέα-Θέτιδας και να μην είχε γεννηθεί ο ίδιος Μετάβαση στο παρόν 12 : τώρα απομένει η εκδίκηση Ο Αχιλλέας εκφράζει τη λύπη του για τον θάνατο του Πάτροκλου και των άλλων συντρόφων. Δε θα επιστρέψει στην πατρίδα του Ευχή του αδυνάτου: να μην υπήρχε διχόνοια και οργή σε ανθρώπους και θεούς Μετάβαση στο παρόν: τώρα απομένει η εκδίκηση Η αδυναμία της Θέτιδας 13 Η δύναμη της Θέτιδας ήταν αυτή που την οδήγησε στα πόδια του Δία με το αίτημα να τιμήσει τον γιο της πλήττοντας τους Αχαιούς. Αν και αυτό σήμαινε αλλαγή στα πραγματικά σχέδια του Δία, ο πατέρας των θεών υποχώρησε μπροστά στη Θέτιδα και έκανε δεκτό το αίτημά της. Παρόλα αυτά όμως, η Θέτιδα αδυνατεί να σώσει τον γιο της από τον θάνατο. Εκτός από τον Δία, η Θέτιδα παρουσιάζεται να έχει βοηθήσει και άλλους θεούς. Ο Ήφαιστος στη ραψωδία Σ αναφέρει ότι η Θέτιδα τον έσωσε, όταν η μητέρα του Ήρα, θέλοντας να τον κρύψει γιατί ήταν κουτσός, τον πέταξε από τον Όλυμπο. Στο Ζ ο Διομήδης εξιστορεί την περιπέτεια του Διόνυσου που, για να γλιτώσει από τον Λυκούργο, έπεσε στη θάλασσα. Σώθηκε χάρη στην επέμβαση της Θέτιδας. Η Θέτιδα είναι προστάτιδα θεών, αλλά όχι ηρώων. Έσωσε θεούς αλλά δεν μπορεί να σώσει τον γιο της. Στο πρόσωπό της σμίγουν δύναμη και αδυναμία Η μετάβαση στο παρόν με το νῦν δέ αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο του λόγου του Αχιλλέα. Το χρησιμοποιεί 26 φορές στον λόγο του, τέσσερις από τις οποίες βρίσκονται στους προαναφερθέντες στίχους, και αποτελεί ένδειξη του συνδυασμού φαντασίας και ρεαλισμού του Αχιλλέα: το μυαλό του πάει στον κόσμο της πιθανότητας και ξαφνικά επιστρέφει στο παρόν (Kirk 1991, 157). 13 Σχολιάζοντας τη ραψωδία Α έγινε αναφορά στη δύναμη της Θέτιδας (βλ. σχετικό κεφάλαιο). Το παρόν κεφάλαιο έρχεται να συμπληρώσει και να ολοκληρώσει την εικόνα της θεάς. 14 Αυτή η αντιφατική παρουσίαση αποδεικνύει την ερμηνευτική στάση των επών απέναντι στο μυθολογικό υλικό από το οποίο αντλούν. Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 10

11 Εικ. 7 Jean Auguste Dominique Ingres ( ) Δίας και Θέτιδα Καθώς η Θέτιδα ακούει τον θρήνο του Αχιλλέα βγαίνει από τη θάλασσα με τη συνοδεία των άλλων Νηρηίδων και σπεύδει κοντά του. Η άφιξή της παραπέμπει ευθέως στην πρώτη παρουσία της κοντά στον Αχιλλέα στη ραψωδία Α (για παράδειγμα πρβλ. Σ 73 με Α 362-3). Η τραγική κατάσταση στην οποία βρίσκεται τώρα ο γιος της είναι συνέπεια εκείνης της πρώτης άφιξης. Ζήτησε από τον Δία να τιμήσει τον γιο της και η υλοποίηση εκείνης της επιθυμίας είχε τραγικές συνέπειες. Αυτή τη φορά ο Αχιλλέας δεν ζητά τίποτε από τη μητέρα του (καμιά υπόσχεση, καμιά βοήθεια), παίρνει την κατάσταση στα χέρια του. Είναι η Θέτιδα που ζητά από τον Ήφαιστο να του κατασκευάσει καινούργια όπλα, παρόλο που γνωρίζει ότι αυτό θα οδηγήσει στον θάνατο του Αχιλλέα. Για μια ακόμα φορά (όπως και στη ραψωδία Α) η παρουσία της Θέτιδας λειτουργεί ως υπόμνηση του θανάτου 15 του Αχιλλέα! Η Θέτιδα φωτίζει τη θνητότητα του Αχιλλέα, αν και η ίδια είναι αθάνατη. Εικ. 8 Θέτιδα και Νηρηίδες. Ψηφιδωτό από τον οίκο του Αιώνα στην Πάφο. 4ος αιώνας μ.χ. 15 Η Θέτιδα κρατά στα χέρια της το κεφάλι του Αχιλλέα (Σ 71-2) όπως εκείνος το κεφάλι του νεκρού Πάτροκλου (Ψ 136) και η Ανδρομάχη του νεκρού Έκτορα (Ω 712, 724). Είναι επίσης η μόνη στην Ιλιάδα που χρησιμοποιεί μόνο για τον Αχιλλέα τη λέξη ὠκύμορος (Σ 95 και 458, Α 417). Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 11

12 Η Θέτιδα δεν αποτρέπει τον Αχιλλέα από τη μάχη, έχει αποδεχθεί τη θνητή του φύση και δεν κάνει καμιά προσπάθεια να του εξασφαλίσει την αθανασία. Είναι η μητέρα που συμπαραστέκεται, προειδοποιεί και καταλαβαίνει τον γιο της. Κατανοεί πολύ καλά τη θέση και τον ρόλο του Αχιλλέα απέναντι στους συντρόφους του και συμφωνεί με την απόφασή του να επιστρέψει στη μάχη (Σ 128-9), θέλει ο θάνατός του να είναι ένδοξος. Η Αφροδίτη στο Γ αρπάζει τον Πάρη από τη μάχη και τον σώζει μεταφέροντάς τον κοντά στην Ελένη, ενώ στο Ε επεμβαίνει και σώζει τον Αινεία από τον Διομήδη 16. Όπως εύστοχα παρατηρεί η L. M. Slatkin (1986, 7), το να αποσπάσει κανείς έναν ήρωα από τον κίνδυνο, να τον προστατεύσει από τον θάνατο, προκαλεί, τόσο στην Ιλιάδα όσο και στην Οδύσσεια, ένα παράδοξο: σημαίνει να του στερήσει την ηρωική ζωή. Και η Καλυψώ στην Οδύσσεια καλύπτει τον Οδυσσέα και του προσφέρει τη δυνατότητα να γλιτώσει από τα πάθη και τους κινδύνους και να κερδίσει την αθανασία. Κάτι τέτοιο όμως στην πραγματικότητα θα σήμαινε για τον Οδυσσέα να απαρνηθεί την ηρωική του φύση 17. Η Θέτιδα σε καμιά περίπτωση δε βάζει αυτό το δίλημμα στον Αχιλλέα, ούτε επεμβαίνει να τον απομακρύνει την ώρα του κινδύνου 18. Αντίθετα, του επισημαίνει τα ανθρώπινα όριά του. Εικ. 9 Peter_Paul_Rubens ( ) Η Θέτιδα βυθίζει τον Αχιλλέα στα νερά της Στύγας Βρυξέλλες, Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis 16 Πρόκειται για το τυπικό στοιχείο της παροχής προστασίας από μια θεά σε θνητό (εραστή, γιο, προστατευόμενο). Το μοτίβο εμφανίζεται τόσο στην Οδύσσεια (Αθηνά-Οδυσσέας, Καλυψώ-Οδυσσέας) όσο και στην Ιλιάδα (Αφροδίτη-Αινείας, Αφροδίτη-Πάρης, Θέτιδα-Αχιλλέας). 17 Όπως σημειώνει ο B. Lounden (στο Foley 2005, 96) ο ρόλος της Θέτιδας στην Ιλιάδα είναι παράλληλος με αυτόν της Καλυψώς και της Κίρκης στην Οδύσσεια. Και οι τρεις είναι θεές εκτός του ολυμπιακού πάνθεου, βρίσκονται σε άμεση σχέση με τον ήρωα, εκτός όμως από τις δράσεις του ως πολεμιστή (όπως είναι για παράδειγμα η Αθηνά και ο Απόλλωνας). 18 Η μεσολάβησή της βέβαια στη ραψωδία Α οδηγεί στην απομάκρυνση του Αχιλλέα από το προσκήνιο μέχρι την ραψωδία Ι. Η ενέργεια της Θέτιδας, υπό μία έννοια, καλύπτει τον Αχιλλέα. Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 12

13 Συνοψίζοντας Με τον Όμηρο γίνεται το πέρασμα από τον θηριομορφικό στον ανθρωπομορφικό κόσμο. Βλέπουμε την προσπάθεια του ανθρώπου να κατανοήσει και να αποδεχθεί τη θνητή του φύση, βλέπουμε τη στήριξή του πλέον στη δύναμη της λογικής καθώς και την ανάγκη του για ταυτότητα και αναγνώριση (Myrsiades, 2012, 1-2). Στη συνειδητοποίηση της αληθινής του ταυτότητας, του αληθινού νοήματος της ζωής φτάνει ο Αχιλλέας. Στην αρχή του έπους ο ἄριστος τῶν Ἀχαιῶν, ο μοναδικός και ξεχωριστός Αχιλλέας υφίσταται μια μεγάλη ταπείνωση, χάνει το γέρας, την όμορφη Βρισηίδα που του είχαν δώσει οι Αχαιοί για να τον τιμήσουν. Η στέρηση της τιμής τον οδηγεί στην απομάκρυνση από τις μάχες 19 μέχρι να επανορθώσει ο Αγαμέμνονας. Απορρίπτει την πρεσβεία των Αχαιών (ραψωδία Ι) γιατί αυτή δε συνοδεύεται από τη μεταμέλεια του Αγαμέμνονα. Ο Αχιλλέας θεωρεί ότι η χαμένη του τιμή δεν εξαγοράζεται με τα δώρα που του προσφέρουν. Όταν πληροφορείται τον θάνατο του Πάτροκλου, συνειδητοποιεί πλήρως ότι η μεγαλύτερη αξία για τον άνθρωπο είναι η φιλία. Κερδίζει τη χαμένη του τιμή πεθαίνοντας για τον φίλο του. Ο Αχιλλέας συνειδητοποιεί ότι η αληθινή αξία της τιμής βρίσκεται μέσα στον καθένα. Δεν είναι τα τιμητικά δώρα (γέρας) που προσδίδουν τιμή και κλέος στον ήρωα. Η συναίσθηση αυτή θα ολοκληρωθεί και θα κορυφωθεί, όταν ο ήρωας θα δεχθεί στη σκηνή του τον Πρίαμο και θα του αποδώσει το σώμα του νεκρού Έκτορα. Εκείνη τη στιγμή θα νιώσει τα κοινά στοιχεία που συνδέουν όλους τους θνητούς: τον πόνο και τον θάνατο. Επιστρέφοντας το σώμα του Έκτορα ουσιαστικά αποδέχεται τον θάνατο εκείνου αλλά και τον δικό του! Για ήρωες όπως ο Αχιλλέας (και ο Οδυσσέας) η εμπειρία της ζωής αποκτά νόημα μόνο μέσα από τον θάνατο. Ο Αχιλλέας βλέπει τον γερο-βασιλιά να ταπεινώνεται μπροστά του, ο Οδυσσέας στέκεται μπροστά στη θεά που του προσφέρει αθανασία. Και οι δύο κατανοούν ότι η αδυναμία του ανθρώπου είναι αυτή ακριβώς που καθιστά τη ζωή το πιο σημαντικό αγαθό. Η αθανασία στερεί τη δυνατότητα να βιώσει κανείς την ουσία και μοναδική αξία της ζωής. Στην Ιλιάδα κανένας ήρωας δεν κερδίζει την αθανασία. Αυτή η πιθανότητα απουσιάζει εντελώς. Στην Αιθιοπίδα 20 η Ηώς ζητά και παίρνει την αθανασία του γιου της Μέμνονα. Στην Ιλιάδα η Θέτιδα δε σκέφτεται ποτέ να κάνει αθάνατο τον γιο της. Αυτό που ζητά είναι η ευκαιρία να γίνει ο Αχιλλέας ο ήρωας της Ιλιάδας. Ο ποιητής δεν τονίζει την αθανασία της Θέτιδας αλλά τη σύντομη ζωή του Αχιλλέα. Προβάλλει τα όρια της ανθρώπινης ζωής από τα οποία δε διαχωρίζεται το ηρωικό ιδεώδες. Εικ. 10 Ο Αχιλλέας "θνήσκων". Από το Αχίλλειο στην Κέρκυρα 19 Η αποχή του Αχιλλέα από τον πόλεμο δε φέρνει ατιμία, όπως σε άλλους συνηθισμένους ήρωες, αλλά τον οδηγεί σε μεγαλύτερη δόξα. 20 Βλ. ραψωδία Α Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 13

14 Βιβλιογραφία 1. Arieti, J.A Achilles Guilt, The Classical Journal 80: Basset, S.E The ἁμαρτία of Achilles. Transactions and Proceedings of the American Philological Association 65: Dodds, E.R., Οι Έλληνες και το παράλογο. Αθήνα: Ινστιτούτο του Βιβλίου-Α. Καρδαμίτσα, Foley, J.M A Companion to Ancient Epic, London 5. Kirk, G. S (ed.) The Iliad: A Commentary. Vol. V, pp Cambridge: CUP 6. Louden, B ''The Gods in Epic, or the Divine Economy". Στο: Foley, J.M., A Companion to Ancient Epic, London, Owen, E.T The Story of the Iliad, London: Paperbacks, Rutherford, R.B Homer, Greece and Rome New Surveys in the Classics 26, Oxford, Satterfield, Β The Beginning of the Iliad: The Contradictions of the Proem and the Burial of Hektor, Mnemosyne 64: Schadewaldt, W Από τον κόσμο και το έργο του Ομήρου. Α τόμος Το ομηρικό ζήτημα. Αθήνα: ΜΙΕΤ, Schadewaldt, W Από τον κόσμο και το έργο του Ομήρου. Β τόμος Ομηρικές σκηνές. Αθήνα: ΜΙΕΤ, Schein, S.S The Mortal Hero. An Introduction to Homer's Iliad, California: University of California Press 13. Silk, M Homer: The Iliad. Cambridge: CUP, Slatkin, L.M The wrath of Thetis. Transactions and Proceedings of the American Philological Association 116: Slatkin, L.M The Power of Thetis. Allusion and Interpretation in the Iliad, California: University of California Press 16. Murnaghan, S (October). Maternity and Mortality in Homeric Poetry, Classical Antiquity 11/2: Willcock, M.M A Companion to the Iliad. Book eighteen. Chicago: University of Chicago Press 18. Myrsiades, K (ed.) Why Teach Homer? Στο Approaches to Homer s Iliad and Odyssey. American university studies xix: general literature; v. 38, New York, Μαυρόπουλος, Θ.Γ Ομήρου Ιλιάδα, Ραψωδία Σ. Αθήνα: Ζήτρος Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 14

15 Β. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Πορεία, ενδεικτικές ερωτήσεις 1. Εντοπίστε λέξεις, φράσεις εικόνες που χρησιμοποιεί ο ποιητής για να παρουσιάσει τον πόνο της Θέτιδας για τον Αχιλλέα; 2. Εντοπίστε πράξεις και λόγια της Θέτιδας που την παρουσιάζουν να συμπεριφέρεται ως μητέρα και όχι ως θεά. 3. Αφού η Θέτιδα είναι θεά, γιατί δε σώζει τον Αχιλλέα από τον θάνατο; 4. Τι θα συνέβαινε αν η Θέτιδα έσωζε τον Αχιλλέα από τον θάνατο; 5. Εντοπίστε λέξεις, φράσεις εικόνες που χρησιμοποιεί ο ποιητής για να παρουσιάσει τον πόνο του Αχιλλέα για τον θάνατο του Πάτροκλου; 6. Ποια αλλαγή παρατηρείτε στον θυμό του Αχιλλέα; 7. Γιατί ο Αχιλλέας θέλει να σκοτώσει τον Έκτορα, αφού αυτό θα σημάνει και τον δικό του θάνατο; 8. Τι θεωρεί ο Αχιλλέας ότι του προσδίδει τιμήν στη ραψωδία Α και τι στη Σ; 9. Τι έχει μεσολαβήσει από τη ραψωδία Α μέχρι τη Σ που κάνει τον Αχιλλέα να αναθεωρήσει τις αξίες του; 10. Γιατί ο Αχιλλέας νιώθει ενοχή; Πώς το εκφράζει; 11. Σε ποιο βαθμό ο Αχιλλέας και η Θέτιδα έχουν αποδεχθεί την ιδέα του θανάτου; 12. Γιατί η Θέτιδα θα ζητήσει από τον Ήφαιστο νέα όπλα για τον Αχιλλέα, αφού αυτό θα τον οδηγήσει στον θάνατο; 13. Πόσο σημαντική είναι για τον Αχιλλέα η φιλία; 14. Ο Αχιλλέας χαρακτηρίζεται από τον θυμό και τη φιλία. Πόσο σημαντικά είναι αυτά για την εξέλιξη του έπους; 15. Σε ποιο βαθμό η Θέτιδα ως μητέρα κατανοεί τα συναισθήματα και τις επιθυμίες του γιου της; 16. Πώς επηρεάζει τον Αχιλλέα ο θάνατος του Πάτροκλου; 17. Οι πρωταγωνιστές της Ιλιάδας και της Οδύσσειας Αχιλλέας και Οδυσσέας επιλέγουν συνειδητά να πεθάνουν. Γιατί; Τι κερδίζουν με αυτή την επιλογή; 18. Γιατί είναι σημαντική η παρουσία της Θέτιδας στην Ιλιάδα; 19. Συγκρίνετε τις δύο σκηνές συνάντησης μητέρας-γιου στην Ιλιάδα (Θέτιδα-Αχιλλέας, ραψωδία Σ ) και την Οδύσσεια (Αντίκλεια-Οδυσσέας, ραψωδία λ ). Πώς παρουσιάζει ο Όμηρος τις δύο μητέρες; Πόσο σημαντικές είναι αυτές οι συναντήσεις για τους δύο γιους; Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 15

16 Δραστηριότητες Σ Δραματοποιήστε τη σκηνή της συνάντησης Αχιλλέα-Θέτιδας. 2. Εμπνευστείτε από τη σκηνή της συνάντησης Αχιλλέα-Θέτιδας για να την αποδώσετε καλλιτεχνικά (ζωγραφική, κολλάζ, κατασκευή). 3. Η φιλία του Αχιλλέα με τον Πάτροκλο είναι παραδειγματική. Αναζητήστε και άλλα παραδείγματα φιλίας μέσα από τη μυθολογία, την ιστορία και τη σύγχρονη πραγματικότητα. 4. Αξιοποιήστε το Ανθολόγιο Αρχαίας Κυπριακής γραμματείας, 2011, Λευκωσία: ΥΑΠ, σ. 202, όπου προτείνονται δραστηριότητες για το θέμα της φιλίας. 5. Αξιοποιήστε το Ανθολόγιο Αρχαίας Κυπριακής γραμματείας, 2011, Λευκωσία: ΥΑΠ, σ. 71, όπου προτείνονται δραστηριότητες για το θέμα του πόνου των γονέων μπροστά στον πρόωρο θάνατο των παιδιών τους. Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 16

17 Κατάλογος εικόνων Εξώφυλλο Giulio Romano ( ) Η Θέτιδα δίνει τα όπλα στον Αχιλλέα 1 Peter Paul Rubens ( ) Η Θέτιδα παραλαμβάνει τα όπλα του Αχιλλέα Από τον Ήφαιστο (μεταξύ 1630 και 1635) Museum Boijmans Van Beuningen s_giving_achilles_his_arms.jpg _Paul_Rubens_177.jpg 2 Η Θέτιδα δίνει στον Αχιλλέα τα νέα του όπλα Λεπτομέρεια από αττική μελανόμορφη υδρία, περ π.χ. Μουσείο του Λούβρου a_achilles_weapons_louvre_e869.jpg 3 Ο Αχιλλέας (αριστερά) θρηνεί, ενώ μία Νηρηίδα φέρνει τα νέα του όπλα. Αττικός ερυθρόμορφος κρατήρας, περ. 460 π.χ. από το Corneto, Latium. Μουσείο του Λούβρου eus_nereides_louvre_g482_n1.jpg 4 Peter Paul Rubens ( ) Ο θάνατος του Αχιλλέα ( ) Μουσείο Boijmans Van Beuningen _Paul_Rubens_179.jpg 5 Sir Richard Westmacott Άγαλμα του Αχιλλέα στο Hyde Park προς τιμήν του Δούκα του Wellington 6 Tommaso Piroli ( ) βασισμένο σε σχέδιο του John Flaxman ( ) Η πρεσβεία των Αχαιών στον Αχιλλέα 7 Jean Auguste Dominique Ingres ( ) Δίας και Θέτιδα e_of_achilles_-_geograph.org.uk_-_14783.jpg ons/d/d0/%2814%29_flaxman_ilias_1795%2c _Zeichnung_1793%2C_185_x_296_mm.jpg 8 Θέτιδα και Νηρηίδες. Ψηφιδωτό από τον οίκο του Αιώνα στην Πάφο. 4ος αιώνας μ.χ. /Arch/GR/Psifidota71.html Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 17

18 9 Peter_Paul_Rubens ( ) Η Θέτιδα βυθίζει τον Αχιλλέα στα νερά της Στύγας Brussels, Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis. Date es_series_after_peter_paul_rubens_01.jpg 10 Ο Αχιλλέας "θνήσκων". Από το Αχίλλειο στην Κέρκυρα Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος 18

Χαρακτηριστικές εικόνες από την Ιλιάδα του Ομήρου

Χαρακτηριστικές εικόνες από την Ιλιάδα του Ομήρου Χαρακτηριστικές εικόνες από την Ιλιάδα του Ομήρου Η γυναίκα ως σύζυγος και μητέρα Η γυναίκα ως πολεμικό λάφυρο Γυναίκα και επιτάφιες τιμές ηρώων Η τύχη του γυναικείου πληθυσμού μετά την άλωση μιας πόλης

Διαβάστε περισσότερα

Διαθεματική Εργασία στην Ιλιάδα. Η γυναίκα στην Ιλιάδα ως μητέρα

Διαθεματική Εργασία στην Ιλιάδα. Η γυναίκα στην Ιλιάδα ως μητέρα Διαθεματική Εργασία στην Ιλιάδα Θέμα : Η θέση και ο ρόλος της γυναίκας στην Ιλιάδα (με βάση τις ραψωδίες που διδαχτήκαμε). Η γυναίκα μέσα στην Ιλιάδα εμφανίζεται ως μητέρα, σύντροφος, σύζυγος, ως πρότυπο

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ, ΒΑΣΙΛΙΑ ΤΩΝ ΜΥΡΜΙΔΟΝΩΝ

Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ, ΒΑΣΙΛΙΑ ΤΩΝ ΜΥΡΜΙΔΟΝΩΝ 1ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΛΑΤΥΚΑΜΠΟΥ ΛΑΡΙΣΑΣ Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ, ΒΑΣΙΛΙΑ ΤΩΝ ΜΥΡΜΙΔΟΝΩΝ σε βιβλίο με εικόνες. LET S SHARE OUR CULTURE (ΑΣ ΜΟΙΡΑΣΤΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΜΑΣ) Αυτό το πρόγραμμα πραγματοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙΑ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙΑ Έχοντας μελετήσει τις ραψωδίες της Οδύσσειας μέσα από τα μαθήματά μας ποια σκηνή σάς άρεσε περισσότερο και γιατί; Περιγράψτε τις σκέψεις και τα συναισθήματα που σας γεννήθηκαν. Αν ήσαστε εσείς ο Όμηρος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡXAIA ΕΛΛΗΝΙΚH ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ- ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

ΑΡXAIA ΕΛΛΗΝΙΚH ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ- ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Πράξη «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ, στους Άξονες Προτεραιότητας 1,2,3, -Οριζόντια Πράξη», ΑΡXAIA ΕΛΛΗΝΙΚH ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ- ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Δρ. Χαρά Κοσεγιάν Οκτώβρης 2011 Βασική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ: 1 η σκηνή: στίχοι 1-82

ΠΡΟΛΟΓΟΣ: 1 η σκηνή: στίχοι 1-82 ΠΡΟΛΟΓΟΣ: 1 η σκηνή: στίχοι 1-82 1.Α. Ο ρόλος και η λειτουργία του Προλόγου ως δομικό στοιχείο της τραγωδίας: Ο πρόλογος μιας τραγωδίας αποτελεί τα πρώτο από τα απαγγελλόμενα μέρη και εκτελείται από τους

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΣΙΑ, ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ

ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΣΙΑ, ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΣΙΑ, ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ ΤΑΞΗ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ Δειγματικές Δραστηριότητες ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΔΕΙΚΤΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΩΑΔΙΤΙΣΣΕΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΞΗΣ: ΜΑΝΤΥ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΗ ΘΟΔΩΡΗ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΕΛΛΑΡΗΣ

ΤΡΩΑΔΙΤΙΣΣΕΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΞΗΣ: ΜΑΝΤΥ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΗ ΘΟΔΩΡΗ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΕΛΛΑΡΗΣ ΤΡΩΑΔΙΤΙΣΣΕΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΞΗΣ: ΜΑΝΤΥ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΗ ΘΟΔΩΡΗ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΕΛΛΑΡΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Το έργο ξεκινά με το διάλογο Αθηνάς και Ποσειδώνα όπου

Διαβάστε περισσότερα

Ομήρου Οδύσσεια Ραψωδία α 1-426. Διδακτικό σενάριο

Ομήρου Οδύσσεια Ραψωδία α 1-426. Διδακτικό σενάριο Ομήρου Οδύσσεια Ραψωδία α 1-426 Διδακτικό σενάριο Πόπη Χριστοφόρου-Πούγιουρου, Φιλόλογος Λειτουργός Γραφείου Αναλυτικών Προγραμμάτων Λευκωσία 2012 Δυο λόγια για το διδακτικό σενάριο Η ακόλουθη διδακτική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΑΚΗ ΒΙΚΥ Β 2 ΣΧ. ΕΤΟΣ

ΠΕΤΡΑΚΗ ΒΙΚΥ Β 2 ΣΧ. ΕΤΟΣ ΠΕΤΡΑΚΗ ΒΙΚΥ Β 2 ΣΧ. ΕΤΟΣ 2011-12 Η Ανδρομάχη στη Ραψωδία Ζ παρουσιάζεται στις Σκαιές Πύλες με το γιο της να ψάχνουν για τον Έκτορα. Η Ανδρομάχη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί καλή μητέρα μιας και αγωνιά

Διαβάστε περισσότερα

Έπος σημαίνει: λόγος, διήγηση και ειδικότερα αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο μυθολογικό, διδακτικό, ηρωικό.

Έπος σημαίνει: λόγος, διήγηση και ειδικότερα αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο μυθολογικό, διδακτικό, ηρωικό. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ Κας ΦΑΝΟΥΡΑΚΗ ΕΥΑΝΘΙΑΣ 1 Τι ονομάζουμε έπος και ποιο είναι το περιεχόμενο του; Έπος σημαίνει: λόγος, διήγηση και ειδικότερα αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο μυθολογικό, διδακτικό,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ :ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΧΡΟΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΟΜΗΡΙΚΩΝ ΕΠΩΝ

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ :ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΧΡΟΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΟΜΗΡΙΚΩΝ ΕΠΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ :ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΧΡΟΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΟΜΗΡΙΚΩΝ ΕΠΩΝ Η Ιλιάδα μαζί με την Οδύσσεια αποτελούν τα αρχαιότερα έπη, όχι μόνο της ελληνικής, αλλά και της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, που μας

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1 α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις. Α ομάδα ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις ( ΣΤΙΧΟΙ 1-13) 1.Να χαρακτηρίσετε τον Οδυσσέα με βάση τους στίχους 1-13, αιτιολογώντας σύντομα κάθε χαρακτηρισμό σας

Ερωτήσεις ( ΣΤΙΧΟΙ 1-13) 1.Να χαρακτηρίσετε τον Οδυσσέα με βάση τους στίχους 1-13, αιτιολογώντας σύντομα κάθε χαρακτηρισμό σας ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΤΗΛΕΜΑΧΕΙΑ Ραψωδία α Προοίμιο(στίχοι 1-25) ΔΟΜΗ Στην Οδύσσεια διακρίνουμε δύο προοίμια: α προοίμιο ( κυρίως προοίμιο ή προοίμιο του ποιητή) στίχοι 1-13 β προοίμιο( το προοίμιο της Μούσας )

Διαβάστε περισσότερα

Το κορίτσι με τα πορτοκάλια. Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας. [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου]

Το κορίτσι με τα πορτοκάλια. Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας. [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου] Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου] Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας: Σεμίραμις Αμπατζόγλου Τάξη: Γ'1 Γυμνασίου

Διαβάστε περισσότερα

Θεμελιώδης αντίθεση που διατρέχει ολόκληρο το έργο και αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονές του. Απαντάται με ποικίλες μορφές και συνδέεται με

Θεμελιώδης αντίθεση που διατρέχει ολόκληρο το έργο και αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονές του. Απαντάται με ποικίλες μορφές και συνδέεται με Θεμελιώδης αντίθεση που διατρέχει ολόκληρο το έργο και αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονές του. Απαντάται με ποικίλες μορφές και συνδέεται με προβληματισμούς για την αλήθεια και τη γνώση. Απηχεί τις

Διαβάστε περισσότερα

Παρακάτω, έχετε μια λίστα με ερωτήσεις για κάθε θέμα, οι οποίες θα σας βοηθήσουν.

Παρακάτω, έχετε μια λίστα με ερωτήσεις για κάθε θέμα, οι οποίες θα σας βοηθήσουν. ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ Οδηγός για τον δάσκαλο / εκπαιδευτικό / μέντορα Πριν ξεκινήσετε με τα αναφερόμενα θέματα, πρέπει να ζητήσετε από τους συμμετέχοντες να συμπληρώσουν τα Ερωτηματολόγια για τους εκπαιδευτικούς

Διαβάστε περισσότερα

Θουκυδίδου Περικλέους Ἐπιτάφιος

Θουκυδίδου Περικλέους Ἐπιτάφιος Κεφ. 44 (από μετάφραση) Θουκυδίδου Περικλέους Ἐπιτάφιος Θέμα: Παραμυθία προς τους γονείς των νεκρών Τα επιχειρήματα με τα οποία ο Περικλής προσπαθεί να μετριάσει τον πόνο των γονιών Τα επιχειρήματα είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΘEΜΑ: Μονογραφία μίας αντρικής και μίας γυναικείας προσωπικότητας που ξεχωρίσατε στην Ιλιάδα.

ΘEΜΑ: Μονογραφία μίας αντρικής και μίας γυναικείας προσωπικότητας που ξεχωρίσατε στην Ιλιάδα. EΡΓΑΣIΑ ΙΛΙAΔΑΣ ΘEΜΑ: Μονογραφία μίας αντρικής και μίας γυναικείας προσωπικότητας που ξεχωρίσατε στην Ιλιάδα. ΑΝΔΡΟΜAΧΗ Η Ανδρομάχη ήταν κόρη του Ηετίωνα, βασιλιά της «Υποπλακίης Θήβης», όπως την ονομάζει

Διαβάστε περισσότερα

Η Ιφιγένεια στην Αυλίδα

Η Ιφιγένεια στην Αυλίδα Η Ιφιγένεια στην Αυλίδα Περιεχόμενο τραγωδίας Η τραγωδία διαδραματίζεται στην Αυλίδα, τόπος διαμονής των Ελλήνων μέχρι να βρουν τρόπο για να πάνε στην Τροία. Τη λύση την δίνει ο μάντης Κάλχας στον Βασιλιά

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το όνειρο Ένα ζευγάρι περιμένει παιδί. Τότε αρχίζει να ονειρεύεται αυτό το παιδί. Κτίζει την εικόνα ενός παιδιού μέσα στο μυαλό του. Βάσει αυτής της εικόνας, κάνει

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας 29.05.2015 Ερωτήματα που μας απασχολούν Τι κάνουμε όταν αμφιβάλλουμε για το αν θα τα καταφέρουμε να κρατήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης

Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Το ημερολόγιο: «ημέρα της αποχώρησης Αγαπημένο μου

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΑΝΤΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ: «Ο ΚΗΠΟΣ ΜΕ ΤΑ ΡΟΔΑ» ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΔΑΜ

ΣΑΑΝΤΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ: «Ο ΚΗΠΟΣ ΜΕ ΤΑ ΡΟΔΑ» ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΔΑΜ ΣΑΑΝΤΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ: «Ο ΚΗΠΟΣ ΜΕ ΤΑ ΡΟΔΑ» ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΔΑΜ Τα παιδιά του Αδάμ είναι τα άκρα ενός σώματος, Μοιράζονται όλα την ίδια ρίζα. Όταν ένα άκρο περνάει τις μέρες του

Διαβάστε περισσότερα

Τ ρ ί τ η, 5 Ι ο υ ν ί ο υ Το τελευταίο φως, Ιφιγένεια Τέκου

Τ ρ ί τ η, 5 Ι ο υ ν ί ο υ Το τελευταίο φως, Ιφιγένεια Τέκου Τ ρ ί τ η, 5 Ι ο υ ν ί ο υ 2 0 1 8 Το τελευταίο φως, Ιφιγένεια Τέκου "Υπήρχε μαγεία πίσω από τη συγγραφή, που ξεπερνούσε κατά πολύ τα οφέλη της κάθαρσης. Κυριαρχία πάνω στα αισθήματα και στις κινήσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΥΣΣΕΙΑ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

ΟΔΥΣΣΕΙΑ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ Â Αφηγηματική τεχνική είναι η προοικονομία. Με όσα αναφέρει ο ποιητής σε κάποιους στίχ ους, μας προϊδεάζει (μας δίνει μια ιδέα) τα γεγονότα που θα ακολουθήσουν, ώστε να είμαστε λίγο πολύ προετοιμασμένοι

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΗΝΙΚΑ. Η ιστορία διαδραματίζεται έξω από το σπίτι της Μήδειας στην Κόρινθο. Άρα σκηνικό θα είναι η πρόσοψη του σπιτιού.

ΣΚΗΝΙΚΑ. Η ιστορία διαδραματίζεται έξω από το σπίτι της Μήδειας στην Κόρινθο. Άρα σκηνικό θα είναι η πρόσοψη του σπιτιού. ΜΗΔΕΙΑ -ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Η τραγωδία ξεκινάει με την παραμάνα να εξιστορεί τα βάσανα της Μήδειας το πως απαρνήθηκε σπίτι και οικογένεια για να ακολουθήσει τον Ιάσονα που τώρα τους παράτησε για την

Διαβάστε περισσότερα

Η Γκουέρνικα του Πικάσο Η απανθρωπιά, η βιαιότητα και η απόγνωση του πολέµου

Η Γκουέρνικα του Πικάσο Η απανθρωπιά, η βιαιότητα και η απόγνωση του πολέµου Η Γκουέρνικα του Πικάσο Η απανθρωπιά, η βιαιότητα και η απόγνωση του πολέµου Η Γκουέρνικα είναι µια έντονη διαµαρτυρία εναντίον του πολέµου και της καταστροφής που αυτός σπέρνει. Τα µήνυµα που θέλει να

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. Aν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

«Έκτορος και Ανδρομάχης ομιλία: μια συζυγική σκηνή εν μέσω πολέμου»

«Έκτορος και Ανδρομάχης ομιλία: μια συζυγική σκηνή εν μέσω πολέμου» «Έκτορος και Ανδρομάχης ομιλία: μια συζυγική σκηνή εν μέσω πολέμου» Β' Γυμνασίου, Αρχαία Ελληνική Γραμματεία (Ιλιάδα) Ζ 369-529: "Ἕκτορος και Ἀνδρομάχης ὁμιλία" Διάρκεια: 2 διδακτικές ώρες (συνεχόμενο

Διαβάστε περισσότερα

The best of A2 A3 A4. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ, α Από το Α συμβούλιο των θεών με την Αθηνά στην Ιθάκη. ως τη μεταστροφή του Τηλέμαχου.

The best of A2 A3 A4. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ, α Από το Α συμβούλιο των θεών με την Αθηνά στην Ιθάκη. ως τη μεταστροφή του Τηλέμαχου. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ, α 26-497 Από το Α συμβούλιο των θεών με την Αθηνά στην Ιθάκη ως τη μεταστροφή του Τηλέμαχου The best of A2 A3 A4 2015-2016 Σοφία Χαντζή Τι εγωιστές που είναι αυτοί οι άνθρωποι! Φορτώνουν

Διαβάστε περισσότερα

Ν ε ο ε λ λ η ν ι κ ή ς Λ ο γ ο τ ε χ ν ί α ς. Θεματική ενότητα: «Οικουμενικές αξίες και Λογοτεχνία» ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ν ε ο ε λ λ η ν ι κ ή ς Λ ο γ ο τ ε χ ν ί α ς. Θεματική ενότητα: «Οικουμενικές αξίες και Λογοτεχνία» ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 Σχολική Χρονιά 2012-2013 Κ ε ί μ ε ν α Ν ε ο ε λ λ η ν ι κ ή ς Λ ο γ ο τ ε χ ν ί α ς Θεματική ενότητα: «Οικουμενικές αξίες και Λογοτεχνία» ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Κείμενα προς συνανάγνωση συνεξέταση Έριχ Μαρία

Διαβάστε περισσότερα

ÈÅÌÁÔÁ 2007 ÏÅÖÅ. Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ιονύσιο Σολωµό «Ο Κρητικό» Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 2007

ÈÅÌÁÔÁ 2007 ÏÅÖÅ. Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ιονύσιο Σολωµό «Ο Κρητικό» Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 2007 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ιονύσιο Σολωµό «Ο Κρητικό» 3 3 4 σαν πέτρες µε βυθίζουν! 4 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Θέµατα της Επτανησιακής Σχολής που απαντούν στα δοθέντα αποσπάσµατα

Διαβάστε περισσότερα

«Το αγόρι στο θεωρείο»

«Το αγόρι στο θεωρείο» Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα «Το αγόρι στο θεωρείο» Μανώλης Λεγάκης Στο βιβλίο της Α. Δαρλάση τα ιστορικά στοιχεία συνυφαίνονται με τα μυθιστορηματικά: πρόσωπα φανταστικά υφίστανται σε ατομικό και

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ: ΟΔΥΣΣΕΙΑ

ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ: ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ: ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΕΠΟΣ Η λέξη σημαίνει: λόγος, διήγηση Αφηγηματικό ποίημα Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Είναι ένα ποίημα που αφηγείται μια ιστορία Είδη: 1. Μυθολογικό 2. Διδακτικό 3. Ηρωικό Η Ιλιάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΕΣ ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ. Εισάγονται με τους συνδέσμους: ότι, πως, που

ΕΙΔΙΚΕΣ ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ. Εισάγονται με τους συνδέσμους: ότι, πως, που ΕΙΔΙΚΕΣ ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Εισάγονται με τους συνδέσμους: ότι, πως, που Χρησιμοποιούνται ως 1. αντικείμενο σε ρήματα: λεκτικά: λέω, υπόσχομαι, ισχυρίζομαι, διδάσκω, ομολογώ,

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενα - Εικονογράφηση. Διονύσης Καραβίας ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΘΗΝΑ

Κείμενα - Εικονογράφηση. Διονύσης Καραβίας ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΘΗΝΑ Κείμενα - Εικονογράφηση Διονύσης Καραβίας ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΘΗΝΑ 6 Τα πολύ παλιά χρόνια, η πανέμορφη θαλασσονεράιδα Θέτιδα αγάπησε το βασιλιά της Φθίας Πηλέα. Ο λαμπρός γάμος τους έγινε στο

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΨΩΔΙΑ Ε ( ) -1- ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΚΑΛΥΨΩΣ-ΟΔΥΣΣΕΑ. Στόχοι

ΡΑΨΩΔΙΑ Ε ( ) -1- ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΚΑΛΥΨΩΣ-ΟΔΥΣΣΕΑ. Στόχοι ΡΑΨΩΔΙΑ Ε (165-251) -1- ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΚΑΛΥΨΩΣ-ΟΔΥΣΣΕΑ Στόχοι Να ηθογραφήσουμε τον Οδυσσέα Να διερευνήσουμε πώς η Καλυψώ εκτελεί την εντολή του Δία. Να αξιολογήσουμε την όλη συμπεριφορά της νεράιδας προς τον

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΩΑΔΕΣ ΕΚΑΒΗ-ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ. 306 κεξ. Εκ. Όχι. Δεν είναι πυρκαγιά. Είναι η κόρη μου η Κασσάνδρα.

ΤΡΩΑΔΕΣ ΕΚΑΒΗ-ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ. 306 κεξ. Εκ. Όχι. Δεν είναι πυρκαγιά. Είναι η κόρη μου η Κασσάνδρα. ΤΡΩΑΔΕΣ ΕΚΑΒΗ-ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ 306 κεξ. Εκ. Όχι. Δεν είναι πυρκαγιά. Είναι η κόρη μου η Κασσάνδρα. Δως μου, παιδί μου, το φως, παιδί μου. Δεν λαμπαδηφορείς σωστά. Μαίνεσαι και παραδέρνεις. Ούτε οι συμφορές σου

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος. Καλή τύχη! Carl-Johan Forssén Ehrlin

Πρόλογος. Καλή τύχη! Carl-Johan Forssén Ehrlin Πρόλογος Νιώθουμε πολύ άσχημα όταν βλέπουμε ένα παιδί να κλαίει ή να πονάει χωρίς να μπορούμε να κάνουμε κάτι, ιδιαίτερα αν είμαστε γονείς. Ανάλογα με τις περιστάσεις τα παιδιά είναι άλλοτε χαρούμενα,

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση προφορικού λόγου

Κατανόηση προφορικού λόγου Κατανόηση προφορικού λόγου Επίπεδο Γ Δεύτερη διδακτική πρόταση Μυθολογία Ενδεικτική διάρκεια: Ομάδα-στόχος: Διδακτικός στόχος: Στρατηγικές: Υλικό: Ενσωμάτωση δραστηριοτήτων: 1 διδακτική ώρα έφηβοι και

Διαβάστε περισσότερα

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους.

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί» Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους Η αυτοεικόνα μας «σχηματίζεται» ως ένα σχετικά σταθερό

Διαβάστε περισσότερα

Naoki HigasHida. Γιατί χοροπηδώ. Ένα αγόρι σπάει τη σιωπή του αυτισμού. david MiTCHELL. Εισαγωγή:

Naoki HigasHida. Γιατί χοροπηδώ. Ένα αγόρι σπάει τη σιωπή του αυτισμού. david MiTCHELL. Εισαγωγή: Naoki HigasHida Γιατί χοροπηδώ Ένα αγόρι σπάει τη σιωπή του αυτισμού Εισαγωγή: david MiTCHELL 41 Ε13 Προτιμάς να είσαι μόνος σου; «Α, μην ανησυχείτε γι αυτόν προτιμά να είναι μόνος του». Πόσες φορές το

Διαβάστε περισσότερα

Για να μπορέσουν να κατανοήσουν πλήρως τη νέα κατάσταση και να αποδεχτούν πως είναι οριστική, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετοί μήνες.

Για να μπορέσουν να κατανοήσουν πλήρως τη νέα κατάσταση και να αποδεχτούν πως είναι οριστική, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετοί μήνες. Όταν οι γονείς χωρίζουν-οι συνέπειες ενός διαζυγίου στα παιδιά. Ο χωρισμός των δύο γονέων, θεωρείται ένα από τα πιο στρεσσογόνα συμβάντα για όλα τα μέλη που αποτελούν μια οικογένεια. Τα παιδιά βιώνουν

Διαβάστε περισσότερα

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Επιμέλεια εργασίας: Παναγιώτης Γιαννόπουλος Περιεχόμενα Ερώτηση 1 η : σελ. 3-6 Ερώτηση 2 η : σελ. 7-9 Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 2 Ερώτηση 1 η Η συγγραφέας

Διαβάστε περισσότερα

Εμείς τα παιδιά θέλουμε να γνωρίζουμε την τέχνη και τον πολιτισμό του τόπου μας και όλου του κόσμου.

Εμείς τα παιδιά θέλουμε να γνωρίζουμε την τέχνη και τον πολιτισμό του τόπου μας και όλου του κόσμου. Εισαγωγή Το Παγκύπριο Κίνημα ΕΔΟΝόπουλων δημιουργήθηκε το 1960. Πρωταρχικός του στόχος είναι η προσφορά και η στήριξη του παιδιού στην Κυπριακή κοινωνία. Το Κίνημα ΕΔΟΝόπουλων, μέσα από τις εβδομαδιαίες

Διαβάστε περισσότερα

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου Δύο Σε μια σπουδαία αρχαία πόλη που την έλεγαν Ουρούκ, ζούσε ένας νεαρός βασιλιάς, ο Γκιλγκαμές. Πατέρας του Γκιλγκαμές ήταν ο βασιλιάς Λουγκαλμπάντα και μητέρα του η

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαϊκό έπος: Όμηρος. Ενότητα 12: Η ραψωδία ζ (Ὀδυσσέως ἄφιξις εἰς Φαίακας) Ευφημία Καρακάντζα Τμήμα Φιλολογίας

Αρχαϊκό έπος: Όμηρος. Ενότητα 12: Η ραψωδία ζ (Ὀδυσσέως ἄφιξις εἰς Φαίακας) Ευφημία Καρακάντζα Τμήμα Φιλολογίας Αρχαϊκό έπος: Όμηρος Ενότητα 12: Η ραψωδία ζ (Ὀδυσσέως ἄφιξις εἰς Φαίακας) Ευφημία Καρακάντζα Τμήμα Φιλολογίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για

Διαβάστε περισσότερα

Πρώτα διάβασε και κατανόησε τις δηλώσεις και μετά κύκλωσε την απάντηση που πιστεύεις ότι ταιριάζει καλύτερα σε εσένα

Πρώτα διάβασε και κατανόησε τις δηλώσεις και μετά κύκλωσε την απάντηση που πιστεύεις ότι ταιριάζει καλύτερα σε εσένα ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ Για μαθητές Παράρτημα 1: συναισθήματα που βιώνεις στο σχολείο Στον παρακάτω πίνακα υπάρχουν μερικές δηλώσεις με αρίθμηση από το 1 μέχρι το 5. Πρώτα διάβασε και κατανόησε τις δηλώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Ελένη Γαληνού: Τους ήρωες μου ποτέ δεν τους ξεχνώ

Ελένη Γαληνού: Τους ήρωες μου ποτέ δεν τους ξεχνώ Ημερομηνία 22/11/2016 Μέσο Συντάκτης Link lionnews.gr Τίνα Πανωρίου https://lionnews.gr/%ce%b5%ce%bb%ce%ad%ce%bd%ce%b7- %ce%b3%ce%b1%ce%bb%ce%b7%ce%bd%ce%bf%cf%8d- %cf%84%ce%bf%cf%85%cf%82-%ce%ae%cf%81%cf%89%ce%b5%cf%82-

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER 1 Α Ομάδα «Κάθεσαι καλά, Γκέοργκ; Καλύτερα να καθίσεις, γιατί σκοπεύω να σου διηγηθώ μια ιστορία για γερά νεύρα». Με αυτόν τον τρόπο ο συγγραφέας του βιβλίου

Διαβάστε περισσότερα

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES.

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1. α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

Γ) Ο Πλάτωνας 7) Ο Όµηρος ίσως έγραψε τα έπη ή ίσως τα συνέθεσε προφορικά; Α) ίσως τα έγραψε Β) ίσως τα συνέθεσε προφορικά 8) Τι κάνουν οι ραψωδοί; Α)

Γ) Ο Πλάτωνας 7) Ο Όµηρος ίσως έγραψε τα έπη ή ίσως τα συνέθεσε προφορικά; Α) ίσως τα έγραψε Β) ίσως τα συνέθεσε προφορικά 8) Τι κάνουν οι ραψωδοί; Α) Οι παρακάτω ερωτήσεις-δραστηριότητες είναι ένας ευχάριστος και διαφορετικός τρόπος επανάληψης της Οδύσσειας του Οµήρου! Ευχαριστώ πολύ τους µαθητές του Α4 του Γυµνασίου µας, Σιµακάι Χριστιάνα και Σκούρτη

Διαβάστε περισσότερα

ιονύσιος Σολωµός ( )

ιονύσιος Σολωµός ( ) ιονύσιος Σολωµός (1798 1857) Ένας από τους σηµαντικότερους νεοέλληνες ποιητές. Είναι ο εθνικός µας ποιητής Ήταν ο πρώτος που καλλιέργησε συστηµατικά τη δηµοτική γλώσσα Αξιοποίησε την προγενέστερη ποιητική

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 1

Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 1 1 a) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

«Η κρυφή ομορφιά είναι η ευγένεια της ψυχής, η καλοσύνη και η ανρθωπιά, που δεν τις μολύνει τίποτα, ούτε και τα χρήματα»

«Η κρυφή ομορφιά είναι η ευγένεια της ψυχής, η καλοσύνη και η ανρθωπιά, που δεν τις μολύνει τίποτα, ούτε και τα χρήματα» «Όλα όσα αξίζουν έχουν ένα τίμημα» Μία από τις μεγαλύτερες αξίες της ζωής είναι η τόλμη να λέμε την αλήθεια και γι αυτό η αξία ενός ανθρώπου μετριέται και από το πόσο ειλικρινής είναι. Αυτό όμως δεν είναι

Διαβάστε περισσότερα

Λένα Μαντά: «Την πιο σκληρή κριτική στην μητέρα μου, την άσκησα όταν έγινα εγώ μάνα»

Λένα Μαντά: «Την πιο σκληρή κριτική στην μητέρα μου, την άσκησα όταν έγινα εγώ μάνα» Δημοσιεύθηκε στις 14.05.18 Λένα Μαντά: «Την πιο σκληρή κριτική στην μητέρα μου, την άσκησα όταν έγινα εγώ μάνα» Χωρίς να θέτει ως στόχο την επιτυχία, αλλά την προσωπική της λύτρωση, κάθε βιβλίο της αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΑΘΛΗ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ Η ΖΩΝΗ ΤΗΣ ΙΠΠΟΛΥΤΗΣ

ΟΙ ΑΘΛΗ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ Η ΖΩΝΗ ΤΗΣ ΙΠΠΟΛΥΤΗΣ ΟΙ ΑΘΛΗ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ Η ΖΩΝΗ ΤΗΣ ΙΠΠΟΛΥΤΗΣ Στον ένατο άθλο, ο βασιλιάς Ευρυσθέας διέταξε τον Ηρακλή να του φέρει την ζώνη της Ιππολύτης, της βασίλισσας των Αµαζόνων, για να την κάνει δώρο στην κόρη του Αδµήτη.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ (ΘΥΜΟΣ) ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗΣ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ (ΘΥΜΟΣ) ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ (ΘΥΜΟΣ) ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1. Ανάπτυξη και Ενδυνάμωση του Εαυτού 3. Δημιουργία και Βελτίωση Κοινωνικού Εαυτού ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2 Συναισθηματική Εκπαίδευση

Διαβάστε περισσότερα

Πώς γράφεις αυτές τις φράσεις;

Πώς γράφεις αυτές τις φράσεις; Πρόλογος Όταν ήμουν μικρός, ούτε που γνώριζα πως ήμουν παιδί με ειδικές ανάγκες. Πώς το ανακάλυψα; Από τους άλλους ανθρώπους που μου έλεγαν ότι ήμουν διαφορετικός, και ότι αυτό ήταν πρόβλημα. Δεν είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΑΡΞΗ ΚΑΙ ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ

ΥΠΑΡΞΗ ΚΑΙ ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ ΥΠΑΡΞΗ ΚΑΙ ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ Την έρευνα για τη φύση του την αρχίζει ο άνθρωπος θέτοντας στον εαυτό του την ερώτηση: «Ποιός είμαι; Τι είμαι;» Στην πορεία της αναζήτησης για την απάντηση, η ερώτηση διαφοροποιείται

Διαβάστε περισσότερα

Από τις «Άγριες θάλασσες» στην αθανασία, χάρη στο νέο βιβλίο της Τέσυ Μπάιλα

Από τις «Άγριες θάλασσες» στην αθανασία, χάρη στο νέο βιβλίο της Τέσυ Μπάιλα Από τις «Άγριες θάλασσες» στην αθανασία, χάρη στο νέο βιβλίο της Τέσυ Μπάιλα Απόψεις &Σχόλια Γράφει η Κώστια Κοντολέων 08/05/2017 11:06 Ελλάδα, μια χώρα που διεκδικεί την πρώτη θέση στο Πάνθεον των ηρώων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΗΘΙΚΗ. Ενότητα 5: Βιοτικές καταστάσεις και ειδήσεις. Παρούσης Μιχαήλ. Τμήμα Φιλοσοφίας

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΗΘΙΚΗ. Ενότητα 5: Βιοτικές καταστάσεις και ειδήσεις. Παρούσης Μιχαήλ. Τμήμα Φιλοσοφίας ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΗΘΙΚΗ Ενότητα 5: Βιοτικές καταστάσεις και ειδήσεις Παρούσης Μιχαήλ Τμήμα Φιλοσοφίας Σκοποί ενότητας 1.Ηθική αρχών 2.Ηθική ωφέλειας 3.Οικείοι και προτεραιότητα 4.Διαφορά ηθικών αρχών και συνεπειοκρατική

Διαβάστε περισσότερα

Η Σοφία Κομηνέα και ο Ανδρέας Γιοβάνος συνομιλούν με την Ιουλία Ιωάννου για το vivlio-life.gr

Η Σοφία Κομηνέα και ο Ανδρέας Γιοβάνος συνομιλούν με την Ιουλία Ιωάννου για το vivlio-life.gr Η Σοφία Κομηνέα και ο Ανδρέας Γιοβάνος συνομιλούν με την Ιουλία Ιωάννου για το vivlio-life.gr Συγγραφέας και εικονογράφος αντίστοιχα της παιδικής σειράς «Μυθικοί ήρωες» που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις

Διαβάστε περισσότερα

Αγγελική Βαρελλά, Η νίκη του Σπύρου Λούη

Αγγελική Βαρελλά, Η νίκη του Σπύρου Λούη Αγγελική Βαρελλά, Η νίκη του Σπύρου Λούη Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α Γυμνασίου Απαντήσεις ερωτήσεων σχολικού βιβλίου σχ. βιβλίο (σελ. 157) Γυμνάσιο: 9.000 μαθήματα με βίντεο-διδασκαλία για όλο το

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ»

«ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ» «ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ» ΤΑΞΗ Γ1 2 ο Δ Σ ΓΕΡΑΚΑ ΔΑΣΚ:Αθ.Κέλλη ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Κατά τη διάρκεια της περσινής σχολικής χρονιάς η τάξη μας ασχολήθηκε με την ανάγνωση και επεξεργασία λογοτεχνικών βιβλίων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΔΟΜΕΝΗ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ Ή ΟΧΙ. ΑΝ Ο ΑΛΛΟΣ ΕΧΕΙ ΔΙΚΟ ΕΚΤΟΝΩΝΕΤΑΙ ΠΑΝΩ ΠΟΝΑΕΙ Ή ΦΟΒΑΤΑΙ. ΛΑΘΟΣ & ΚΑΚΟΣ. ΚΙΝΔΥΝΕΥΩ ΝΑ ΜΕΙΝΩ ΜΟΝΟΣ. ΔΕΝ ΑΞΙΖΩ ΑΓΑΠΗ.

ΔΕΔΟΜΕΝΗ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ Ή ΟΧΙ. ΑΝ Ο ΑΛΛΟΣ ΕΧΕΙ ΔΙΚΟ ΕΚΤΟΝΩΝΕΤΑΙ ΠΑΝΩ ΠΟΝΑΕΙ Ή ΦΟΒΑΤΑΙ. ΛΑΘΟΣ & ΚΑΚΟΣ. ΚΙΝΔΥΝΕΥΩ ΝΑ ΜΕΙΝΩ ΜΟΝΟΣ. ΔΕΝ ΑΞΙΖΩ ΑΓΑΠΗ. 73 ΔΕΙΓΜΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΝΟΣ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΟΣ ΜΙΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΕΝΟΣ ΓΕΓΟΝΟΤΟΣ ΚΑΠΟΙΟΣ ΜΑΣ ΚΡΙΤΙΚΑΡΕΙ, ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ, ΛΕΕΙ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΩΣΤΟΙ Ή ΕΝΤΑΞΕΙ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ ΑΚΟΥΩ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΝΑ ΔΩ

Διαβάστε περισσότερα

Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης

Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης 1. Εισαγωγή στη διαμεσολάβηση (30 ) Στόχοι Να εντοπίσουν παρακολουθήσουν τη διαδικασία διαμεσολάβησης. Διαδικασία Έχουμε από πριν καλέσει δυο μέλη (ένα αγόρι Α και ένα κορίτσι

Διαβάστε περισσότερα

e- EΚΦΡΑΣΗ- ΕΚΘΕΣΗ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ για ΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ εξετάσεις Γ λυκείου ΕΠΑ.Λ.

e- EΚΦΡΑΣΗ- ΕΚΘΕΣΗ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ για ΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ εξετάσεις Γ λυκείου ΕΠΑ.Λ. ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ για ΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ εξετάσεις Γ λυκείου ΕΠΑ.Λ. ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Ποτέ, πια, πόλεμος! Μετά τις οδυνηρές εμπειρίες του τελευταίου Παγκοσμίου Πολέμου, θα περίμενε κανείς

Διαβάστε περισσότερα

SAFER INTERNET DAY 2018

SAFER INTERNET DAY 2018 SAFER INTERNET DAY 2018 Τι θα άλλαζε στην αρχαία Ελλάδα αν υπήρχε το διαδίκτυο; Δημοτικό σχολείο Athener Schule Τάξεις Γ, Δ, Ε, ΣΤ' Οι άθλοι του Ηρακλή και η επικοινωνία με τον Ευρυσθέα γίνονται εντελώς

Διαβάστε περισσότερα

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Τίτλος βιβλίου: «Μέχρι το άπειρο κι ακόμα παραπέρα» Συγγραφέας: Άννα Κοντολέων Εκδόσεις: Πατάκη ΕΡΓΑΣΙΕΣ: 1. Ένας έφηβος, όπως είσαι εσύ, προσπαθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΤΖΑΛΑΛΑΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ. Επιλεγμένα ποιήματα. Μέσα από την Αγάπη. γλυκαίνει καθετί πικρό. το χάλκινο γίνεται χρυσό

ΤΖΑΛΑΛΑΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ. Επιλεγμένα ποιήματα. Μέσα από την Αγάπη.   γλυκαίνει καθετί πικρό. το χάλκινο γίνεται χρυσό http://hallofpeople.com/gr/bio/roumi.php ΤΖΑΛΑΛΑΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ Επιλεγμένα ποιήματα γλυκαίνει καθετί πικρό το χάλκινο γίνεται χρυσό το θολό κρασί γίνεται εκλεκτό ο κάθε πόνος γίνεται γιατρικό οι νεκροί θα αναστηθούν

Διαβάστε περισσότερα

Στην ζωή πρέπει να ξέρεις θα σε κάνουν να υποφέρεις. Μην λυγίσεις να σταθείς ψηλά! Εκεί που δεν θα μπορούν να σε φτάσουν.

Στην ζωή πρέπει να ξέρεις θα σε κάνουν να υποφέρεις. Μην λυγίσεις να σταθείς ψηλά! Εκεί που δεν θα μπορούν να σε φτάσουν. Αποστόλη Λαμπρινή (brines39@ymail.com) ΔΥΝΑΜΗ ΨΥΧΗΣ Στην ζωή πρέπει να ξέρεις θα σε κάνουν να υποφέρεις Μην λυγίσεις να σταθείς ψηλά! Εκεί που δεν θα μπορούν να σε φτάσουν. Θα σε χτυπάνε, θα σε πονάνε,

Διαβάστε περισσότερα

Παπαϊωάννου Βασίλειος 3 ο Γυμνάσιο Ιωαννίνων. πίνακες ζωγραφικής

Παπαϊωάννου Βασίλειος 3 ο Γυμνάσιο Ιωαννίνων. πίνακες ζωγραφικής Παπαϊωάννου Βασίλειος 3 ο Γυμνάσιο Ιωαννίνων Η Ιλιάδα του Ομήρου μέσα από εικόνες, αγγεία, γλυπτά και πίνακες ζωγραφικής Ο θρίαμβος του Αχιλλέα. Ελαιογραφία. Franz Matsch (1892) Κέρκυρα, Αχίλλειο ούρειος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΧΕΙΡΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΧΕΙΡΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 07 /06 /2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΧΕΙΡΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ Α. ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Κατερίνα Δημόκα ΟΜΗΡΟΣ ΣΤΟ ΠΕΛΑΓΟΣ. Εικόνες: Ράνια Βαρβάκη

Κατερίνα Δημόκα ΟΜΗΡΟΣ ΣΤΟ ΠΕΛΑΓΟΣ. Εικόνες: Ράνια Βαρβάκη Ιστορίες που ζεις δυνατά Κατερίνα Δημόκα ΟΜΗΡΟΣ ΣΤΟ ΠΕΛΑΓΟΣ Εικόνες: Ράνια Βαρβάκη A MEΡΟΣ ΤΟ AKAΡΠΟ ΠΕΛΑΓΟΣ Τις μέρες όμως τις περνούσε κρεμασμένος σε βράχια και ακρωτήρια, τα σωθικά του τρώγοντας με

Διαβάστε περισσότερα

πανέτοιμος για να έλθει είναι πολύ πρόθυμος και έτοιμος κάθε στιγμή με ευχαρίστηση, με χαρά, με καλή διάθεση, να έλθει να επισκιάσει και να βοηθήσει

πανέτοιμος για να έλθει είναι πολύ πρόθυμος και έτοιμος κάθε στιγμή με ευχαρίστηση, με χαρά, με καλή διάθεση, να έλθει να επισκιάσει και να βοηθήσει Κύριε των Δυνάμεων «Κύριε των δυνάμεων μεθ ημών γενού». Πώς ο Κύριος θα είναι μαζί μας. Ο Χριστός είναι δύναμη. «Κύριε των δυνάμεων μεθ ημών γενού». Άραγε τί θέλουν να πουν αυτά τα λόγια; Κάτι καλό όμως

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονο Λαϊκό Πανεπιστήμιο Δήμου Νέας Σμύρνης

Σύγχρονο Λαϊκό Πανεπιστήμιο Δήμου Νέας Σμύρνης Σύγχρονο Λαϊκό Πανεπιστήμιο Δήμου Νέας Σμύρνης Δρ. Δέσποινα Μωραΐτου Τμήμα Ψυχολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο Ο πολιτισμός ως καθρέφτης αλλά και φάρμακο της λύπης στην αρχαία Ελλάδα ΟΜΗΡΟΣ Οι θεοί όρισαν

Διαβάστε περισσότερα

Το προοίμιο Η ικεσία του Χρύση ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Το προοίμιο Η ικεσία του Χρύση ΕΝΟΤΗΤΕΣ Το προοίμιο Η ικεσία του Χρύση ΕΝΟΤΗΤΕΣ 1 η ενότητα: στ. 1-7 Προοίμιο Επίκληση της Μούσας 2 η ενότητα: στ. 8-11 Ο Απόλλωνας υπεύθυνος για την έχθρα Αγαμέμνονα - Αχιλλέα 3 η ενότητα: στ. 12-24 Ο Χρύσης

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΟΨΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΦΥΣΗ

Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΟΨΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΦΥΣΗ Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΟΨΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΦΥΣΗ Τα τραγούδια των ανθρώπων μιλούσαν και μιλούν πάντα για τη μαγεία της γυναίκας. Μιλούν και τραγουδούν, άλλοτε με χαρά κι άλλοτε με θλίψη και με καημό, για τον ρόλο που η γυναίκα

Διαβάστε περισσότερα

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα -www.manolisischakis.gr για περισσότερη εκπαίδευση

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα -www.manolisischakis.gr για περισσότερη εκπαίδευση 1 Τέταρτο Μάθημα Οδηγός Δραστηριότητας Επισκόπηση... 3 Περίληψη... 3-5 Ώρα για δράση... 6-14 Σημειώσεις... 15 2 Μάθημα Πέμπτο- Επισκόπηση Σε αυτό το μάθημα θα μάθεις πώς να διαχειριστείς την λεπτή γραμμή

Διαβάστε περισσότερα

Όταν φεύγουν τα σύννεφα μένει το καθαρό

Όταν φεύγουν τα σύννεφα μένει το καθαρό Ημερομηνία 9/6/2016 Μέσο Συντάκτης Link http://plusmag.gr/ Αλεξάνδρα Παναγοπούλου http://plusmag.gr/article/%cf%84%ce%b1%ce%bd_%cf%86%ce%b5%ce%b3%ce%bf%cf %85%CE%BD_%CF%84%CE%B1_%CF%83%CE%BD%CE%BD%CE%B5%CF%86%CE%B1_%CE%B

Διαβάστε περισσότερα

Μύθοι. Τοπικοί μύθοι Η ανάγκη των ανθρώπων οδήγησε στη δημιουργία μύθων

Μύθοι. Τοπικοί μύθοι Η ανάγκη των ανθρώπων οδήγησε στη δημιουργία μύθων Μύθοι Τοπικοί μύθοι Η ανάγκη των ανθρώπων οδήγησε στη δημιουργία μύθων Ορισμός : Προσπαθώντας να δώσουμε έναν ορισμό στο µζύθο µπορθούμε να πούμε ότι είναι µια φανταστική, πλαστή διήγηση µε στοιχεία συχνά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΔΡΟΓΥΝΟ: Η ΘΕΣΗ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΑΝΔΡΟΓΥΝΟ: Η ΘΕΣΗ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Το ερωτικό παιχνίδι του άντρα και της γυναίκας είναι μια μικρή εκδήλωση του παιχνιδιού όλης της ζωής. Το ζευγάρι γνωρίζει και ζει τους κραδασμούς που το διαπερνούν, συμμετέχοντας έτσι στις δονήσεις του

Διαβάστε περισσότερα

Η απομάκρυνση της «τοξικότητας» από τη ζωή μας είναι ίσως το καλύτερο δώρο που μπορούμε να προφέρουμε στον εαυτό μας!

Η απομάκρυνση της «τοξικότητας» από τη ζωή μας είναι ίσως το καλύτερο δώρο που μπορούμε να προφέρουμε στον εαυτό μας! Η απομάκρυνση της «τοξικότητας» από τη ζωή μας είναι ίσως το καλύτερο δώρο που μπορούμε να προφέρουμε στον εαυτό μας! Προσπαθεί να ελέγξει τη ζωή σου τόσο υπερβολικά που φτάνει στη χειραγώγηση; Αυτός είναι

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Του Γιοστέιν Γκάαρντερ Λογοτεχνικό ανάγνωσμα Χριστουγέννων 2014-2015

Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Του Γιοστέιν Γκάαρντερ Λογοτεχνικό ανάγνωσμα Χριστουγέννων 2014-2015 Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Του Γιοστέιν Γκάαρντερ Λογοτεχνικό ανάγνωσμα Χριστουγέννων 2014-2015 Δημητριάννα Σκουρτσή Γ2 Σχολικό έτος 2014-15 Τάξη Γ Γυμνασίου Λογοτεχνικό Εξωσχολικό

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτικοί Στόχοι. Να διαµορφώσουµε µια πρώτη εικόνα για τον Μενέλαο, τον άλλο βασικό ήρωα του δράµατος.

Διδακτικοί Στόχοι. Να διαµορφώσουµε µια πρώτη εικόνα για τον Μενέλαο, τον άλλο βασικό ήρωα του δράµατος. Eυριπίδη «Ελένη» Α επεισόδιο Α σκηνή στιχ.437-494494 καθηγήτρια:τσούτσα Σταυρούλα Διδακτικοί Στόχοι Να διαµορφώσουµε µια πρώτη εικόνα για τον Μενέλαο, τον άλλο βασικό ήρωα του δράµατος. Να εµβαθύνουµε

Διαβάστε περισσότερα

Μάχη Νικολάρα: Δεν ακούγεται και πολύ δημιουργικό αυτό, έτσι όπως το περιγράφετε.

Μάχη Νικολάρα: Δεν ακούγεται και πολύ δημιουργικό αυτό, έτσι όπως το περιγράφετε. Μάχη Νικολάρα: Θα μιλήσουμε για τον τομέα της εκπαίδευσης από μια άλλη σκοπιά. Οι ανακοινώσεις του Υπουργείου Παιδείας εχθές ανέτρεψαν κατά κάποιο τρόπο τον προγραμματισμό αυτής της εκπομπής, όμως όλα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 11 Ο Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ 11 Ο Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑ 11 Ο Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις αντίστοιχες φράσεις α, β,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ Τι είναι το έπος; Αρχικά η λέξη έπος σήμαινε «λόγος». Από τον 5ο αι. π.χ. όμως χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει το μεγάλο αφηγηματικό ποίημα σε δακτυλικό

Διαβάστε περισσότερα

Ξεκλειδώνοντας «Το τελευταίο αίνιγμα»

Ξεκλειδώνοντας «Το τελευταίο αίνιγμα» Ημερομηνία 1/11/2015 Μέσο Συντάκτης Link http://koukidaki.blogspot.gr/ Θεόφιλος Γιαννόπουλος http://koukidaki.blogspot.gr/2015/11/kseklidonontas-to-teleftaio-ainigma-theofilosgiannopoulos.html Ξεκλειδώνοντας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ Στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ Γυμνασίου οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με ένα δείγμα ερωτικής ποίησης. Συγκεκριμένα διδάχτηκαν το ποίημα

Διαβάστε περισσότερα

Γιώργος Δ. Λεμπέσης: «Σαν να μεταφέρω νιτρογλυκερίνη σε βαγονέτο του 19ου αιώνα» Τα βιβλία του δεν διαβάζονται από επιβολή αλλά από αγάπη

Γιώργος Δ. Λεμπέσης: «Σαν να μεταφέρω νιτρογλυκερίνη σε βαγονέτο του 19ου αιώνα» Τα βιβλία του δεν διαβάζονται από επιβολή αλλά από αγάπη Γιώργος Δ. Λεμπέσης: «Σαν να μεταφέρω νιτρογλυκερίνη σε βαγονέτο του 19ου αιώνα» Τα βιβλία του δεν διαβάζονται από επιβολή αλλά από αγάπη ΝΑΤΑΣΑ ΚΑΡΥΣΤΙΝΟΥ 21.06.2017-12:28 Η «Ψαρόσουπα», «Το χρυσό μολύβι»,

Διαβάστε περισσότερα

Νάιμ. Μόνο η αγάπη. Λίγα λόγια για την ιστορία

Νάιμ. Μόνο η αγάπη. Λίγα λόγια για την ιστορία Νάιμ Μόνο η αγάπη ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑΣ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Συγγραφέας: Γιώργος Κατσέλης Εικονογράφηση: Κατερίνα Χαδουλού Σειρά: Φραουλίτσα Έτος έκδοσης: 2018 Λίγα λόγια για την ιστορία Μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη...

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη... Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη... τον Δάσκαλο μου, Γιώργο Καραθάνο την Μητέρα μου Καλλιόπη και τον γιο μου Ηλία-Μάριο... Ευχαριστώ! 6 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς A...Τα αισθήματα και η ενεργεία που δημιουργήθηκαν μέσα μου ήταν μοναδικά. Μέσα στο γαλάζιο αυτό αυγό, ένιωσα άτρωτος, γεμάτος χαρά και αυτοπεποίθηση.

Διαβάστε περισσότερα

Έχετε δει ή έχετε ακούσει κάτι για τον πίνακα αυτό του Πικάσο;

Έχετε δει ή έχετε ακούσει κάτι για τον πίνακα αυτό του Πικάσο; Έχετε δει ή έχετε ακούσει κάτι για τον πίνακα αυτό του Πικάσο; Πάμπλο Πικάσο (25 Οκτωβρίου, 1881-8 Απριλίου, 1973) ήταν και είναι ένας από τους κυριότερους Ισπανούς εκπροσώπους της τέχνης του 20ου αιώνα,

Διαβάστε περισσότερα

Η Πένυ Παπαδάκη μας μιλά με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της "Φως στις σκιές"

Η Πένυ Παπαδάκη μας μιλά με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της Φως στις σκιές Η Πένυ Παπαδάκη μας μιλά με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου της "Φως στις σκιές" Κυρία Παπαδάκη, το βιβλίο σας Φως στις Σκιές που επανεκδίδεται από τις εκδόσεις Ψυχογιός, πραγματεύεται δύσκολα κοινωνικά

Διαβάστε περισσότερα