The impact of statin therapy on arterial stiffness. Επίδραση των στατινών στην αρτηριακή σκληρία Α Ν Α Σ Κ Ο Π Η Σ Η

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "The impact of statin therapy on arterial stiffness. Επίδραση των στατινών στην αρτηριακή σκληρία Α Ν Α Σ Κ Ο Π Η Σ Η"

Transcript

1 Α Ν Α Σ Κ Ο Π Η Σ Η Ελληνική Επιθεώρηση Αθηροσκλήρωσης 4(3): Επίδραση των στατινών στην αρτηριακή σκληρία Ευ. Μήτσιου, 1 Β. Κώτσης, 2 Α. Καραγιάννης, 1 Β.Γ. Άθυρος 1 1 Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης 2 Γ Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» Θεσσαλονίκης, Ιατρική Σχολή, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη R E V I E W Hellenic Journal of Atherosclerosis 4(3): The impact of statin therapy on arterial stiffness Εv. Mitsiou, 1 V. Kotsis, 2 A. Karagiannis, 2 V.G. Athyros 1 1 2nd Propedeutic Department of Internal Medicine, Hippokration Hospital of Thessaloniki 2 3rd Department of Internal Medicine, Papageorgiou Hospital of Thessaloniki, Medical School, Aristotle University of Thessaloniki, Thessaloniki, Greece ΠΕΡIΛΗΨΗ: Η αρτηριακή σκληρία (arterial stiffness) αποτελεί πρώιμο δείκτη λειτουργικών και μορφολογικών αλλοιώσεων του τοιχώματος των αρτηριών και θεωρείται σήμερα προγνωστικός δείκτης καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Η μείωση της ελαστικότητας των αγγείων συνεπάγεται αύξηση στην ταχύτητα διάδοσης του σφυγμικού κύματος (Pulse Wave Velocity, PWV). Οι ελαστικές ιδιότητες των αγγείων φαίνεται ότι επηρεάζονται από διάφορες παθολογικές καταστάσεις μεταξύ των οποίων και η δυσλιπιδαιμία, στην οποία η αρτηριακή σκληρία είναι αυξημένη. Η θεραπεία με στατίνες φαίνεται ότι εκτός από την ελάττωση των τιμών των λιπιδίων την οποία επιφέρει, προκαλεί και ελάττωση της αρτηριακής σκληρίας, πιθανόν μέσω των πλειοτροπικών τους ιδιοτήτων. ABSTRACT: Arterial stiffness is an early detectable marker of functional and structural changes within the vessel wall. It is also believed to play a major role in the pathogenesis of cardiovascular events. A reduction of vessel elasticity results in an increase of Pulse Wave Velocity (PWV). The elastic properties of the vessels are affected by many pathological conditions, such as dyslipidemia, in which arterial stiffness is increased. Statin therapy apart from reducing lipid levels, leads to a decrease in arterial stiffness as well. This could may be result of the multifactorial action these drugs. Λέξεις ευρετηρίου: Αρτηριακή σκληρία, δυσλιπιδαιμία, στατίνες, pulse wave velocity (PWV), καρδιαγγειακά συμβάματα. 1. Εισαγωγή Τα τελευταία χρόνια σημαντική έρευνα έχει αρχίσει να γίνεται για τη συμβολή του ρόλου της αρτηριακής σκληρίας (arterial stiffness) στην παθογένεση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Η αρτηριακή σκληρία αποτελεί πρώιμο δείκτη λειτουργικών και μορφολογικών αλλοιώσεων του τοιχώματος του αγγείου. Η προοδευτική σκληρία του αρτηριακού τοιχώματος προκαλεί αρτηριοσκλήρυνση, ενώ η φλεγμονώδης διαδικασία που περιλαμβάνει την εναπόθεση λίπους μετα- Key words: Varterial stiffness, dyslipidemia, statin, pulse wave velocity (PWV), cardiovascular events. ξύ έσω-μέσου χιτώνα, προκαλεί αθηροσκλήρωση. Οι δύο αυτές οντότητες πολλές φορές συνυπάρχουν και επιτείνονται με την πάροδο του χρόνου. 1 Τόσο η αρτηριακή σκληρία όσο και το σύνολο των αιμοδυναμικών μεταβολών που αυτή προκαλεί, θεω ρούνται σήμερα προγνωστικοί παράγοντες καρδιαγγειακών συμβαμάτων. 2,3 Οι στατίνες (αναστολείς της HMG-CoA ρεδουκτάσης) θεωρούνται πρώτης γραμμής υπολιπιδαιμικά φάρμακα. Μεγάλες τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες έχουν καταδείξει το κλινικό όφελος από τη χρήση τους στην πρωτοπαθή και δευτεροπαθή πρόληψη των καρδιαγγειακών Eυδοξία Μήτσιου Κωνσταντινουπόλεως 49, Θεσσαλονίκη Τηλ: , Fax: mitsevi@gmail.com Evdoxia Mitsiou 49 Konstantinoupoleos street, GR Τhessaloniki, Greece Tel: (+30) , Fax: (+30) mitsevi@gmail.com

2 ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΣΤΑΤΙΝΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΣΚΛΗΡΙΑ 159 συμβαμάτων. 4 Αρκετές κλινικές μελέτες έχουν δείξει όφελος από τη χρήση των στατινών που όμως δεν σχετίζεται μόνο με την ελάττωση των λιπιδίων, αλλά και με τη βελτίωση της ενδοθηλιακής λειτουργίας, την αναστολή πολλαπλασιασμού των λείων μυϊκών κυττάρων των αγγείων και την αντιθρομβωτική και αντιφλεγμονώδη δράση τους. 5 Τα παραπάνω αποτελούν τις πλειοτροπικές δράσεις των στατινών, οι οποίες πιθανόν να επιφέρουν ευνοϊκή επίδραση και στην αρτηριακή σκληρία. 2. Παθοφυσιολογία Η ελαστική ιδιότητα των αρτηριών ποικίλλει μεταξύ τους, με τις εγγύς αρτηρίες να είναι φυσιολογικά περισσότερο ελαστικές σε σχέση με τις περιφερικές. Η ετερογένεια αυτή οφείλεται σε μοριακές, κυτταρικές και ιστολογικές διαφορές μεταξύ τους και έχει ως αποτέλεσμα παθοφυσιολογικές μεταβολές, που οδηγούν σε ενίσχυση της πίεσης σφυγμού (pulse pressure amplification) στις περιφερικές αρτηρίες. 6 9 Αυτή η φυσιολογική «κλίση σκληρίας» (stiffness gradient) συνήθως αναστρέφεται με την πρόοδο της ηλικίας. 10,11 Η μείωση της ελαστικότητας της αορτής προκαλεί αύξηση της ταχύτητας διάδοσης του σφυγμικού κύματος (Pulse Wave Velocity, PWV), δηλαδή του κύματος πίεσης που δημιουργείται από την εξώθηση του αίματος από την αριστερή κοιλία και αποτελεί τον αρτηριακό σφυγμό. 12 Οι φυσιολογικές τιμές της ταχύτητας διάδοσης του σφυγμικού κύματος κυμαίνονται από 4 5 m/s στην ανιούσα αορτή, 5 6 m/s στην κατιούσα αορτή και 8 9 m/s στις λαγόνιες και μηριαίες αρτηρίες. 13 Η σκλήρυνση των κεντρικών αρτηριών και η αύξηση της ταχύτητας διάδοσης του σφυγμικού κύματος έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της συστολικής αρτηριακής πίεσης και του μεταφορτίου της αριστερής κοιλίας, την υπερτροφία αυτής, τη μείωση της διαστολικής αρτηρια κής πίεσης και τη μείωση της αιματικής ροής στα στεφανιαία αγγεία κατά τη διαστολή. 14 Ο συνδυασμός αυξημένης συστολικής και ελαττωμένης διαστολικής πίεσης μπορεί να προκαλέσει άμεσα υπενδοκαρδιακή ισχαιμία. Επίσης, η αυξημένη αρτηριακή σκληρία σχετίζεται άμεσα με αυξημένο κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου μέσω πολλαπλών μηχανισμών (αυξημένη πίεση σφυγμού, αυξημένο πάχος τοιχώματος καρωτίδων, ανάπτυξη στενωτικών πλακών) Φαίνεται ότι οι ελαστικές ιδιότητες των αρτηριών επηρεάζονται από διάφορες παθολογικές καταστάσεις, όπως η αρτηριακή υπέρταση, 18 ο σακχαρώδης διαβήτης, 19,20 η δυσλιπιδαιμία, 21,22 η χρονία νεφρική νόσος, 23 η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, 24 το κάπνισμα και η παχυσαρκία. 25,26 Μια άλλη έννοια που πρέπει να αναλυθεί είναι αυτή του δείκτη υποβοήθησης (Augmentation Index, AIx). Γενικά, η κυματομορφή της αρτηριακής πίεσης αποτελεί ένα σύνθετο φαινόμενο που αποτελείται από την προς τα εμπρός ώθηση του αίματος από την αριστερή κοιλία κατά τη συστολή και από την ποσότητα του αίματος που ανακλάται στη ρίζα της αορτής κατά τη διαστολή (κυρίως στα σημεία διακλάδωσης του αρτηριακού δένδρου ή σε σημεία όπου παρατηρείται αυξημένη αντίσταση στη ροή αυτού). Όπως προαναφέρθηκε, σε περίπτωση ελάττωσης της ελαστικότητας των αγγείων, η ταχύτητα μετάδοσης του σφυγμικού κύματος (PWV) αυξάνει με αποτέλεσμα το ανακλώμενο αίμα να φθάνει νωρίτερα στη ρίζα της αορτής και να προστίθεται στο προς τα εμπρός συστολικό κύμα. Το φαινόμενο αυτό οδηγεί σε ενίσχυση της συστολικής πίεσης και μετριέται μέσω του δείκτη υποβοήθησης (Augmentation Index, AIx ), ο οποίος εκφράζει τον επί της εκατό λόγο της διαφοράς μεταξύ της δεύτερης και της πρώτης συστολικής κορυφής (P2 P1) προς την πίεση σφυγμού 27,28 (σχήμα 1). Ο δείκτης υποβοήθησης (Aix) επηρεάζεται από παράγοντες όπως το ύψος, η ηλικία, το φύλο, η διαστολική αρτηριακή πίεση, ο καρδιακός ρυθμός, η υψηλή ταχύτητα διάδοσης του σφυγμικού κύματος (PWV). 28,29 Τέλος, η κεντρική πίεση σφυγμού και η κεντρική συστολική πίεση αποτελούν δύο ακόμη παραμέτρους που συνθέτουν την ανάλυση του κύματος σφυγμού, οι οποίες μετρούνται στην καρωτίδα και δεν πρέπει να συγχέονται με τις αντίστοιχες περιφερικές μετρούμενες στη βραχιόνιο αρτηρία. 13 Στο παρόν κείμενο θα γίνει αναφορά στη συσχέτιση αρτηριακής σκληρίας και δυσλιπιδαιμίας και πώς αυτή επηρεάζεται από τη θεραπεία με στατίνες. 3. Αρτηριακή σκληρία και καρδιαγγειακά συμβάματα Η ταχύτητα διάδοσης του σφυγμικού κύματος (PWV) αποτελεί αξιόπιστο μέτρο εκτίμησης της αρτηριακής σκληρίας και προγνωστικό δείκτη καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Όπως προαναφέρθηκε, αυξάνει σε κάθε περίπτωση μείωσης της ελαστικότητας της αορτής και σκλή- Pulse pressure Systolic pressure (P1) Diastolic pressure (P3) Augmentation pressure (P2) Time Σχήμα 1. Ο δείκτης υποβοήθησης (Augmentation Index, AIx) αποτελεί τον επί της εκατό λόγο της διαφοράς μεταξύ της δεύτερης και της πρώτης συστολικής κορυφής (P2 P1) προς την πίεση σφυγμού.

3 160 Ευ. Μήτσιου και συν ρυνσης των κεντρικών αρτηριών, οδηγώντας σε αύξηση της συστολικής πίεσης καθώς και σε δομικές και λειτουργικές μεταβολές της αριστερής κοιλίας. 12,14 Η τιμή 10 m/s έχει οριστεί ως το όριο πάνω από το οποίο ξεκινούν δομικές μεταβολές της αορτής και βλάβες σε όργανα στόχους σε υπερτασικούς μέσης ηλικίας. 30 Μια αύξηση της αρτηριακής σκληρίας προκαλεί πρώιμη επιστροφή του αντανακλώμενου κύματος στην όψιμη συστολή, επομένως αύξηση της κεντρικής πίεσης σφυγμού και της συστολικής πίεσης. Η αυξημένη συστολική πίεση προκαλεί με τη σειρά της αύξηση του φορτίου της αριστερής κοιλίας και των απαιτήσεων του μυοκαρδίου σε οξυγόνο, οδηγώντας έτσι σε προοδευτική υπερτροφία της αριστερής κοιλίας. 14 Ενώ η δια στολική αρτηριακή πίεση και η μέση αρτηριακή πίεση παραμένουν σταθερές σε όλο το μήκος του αρτηριακού δένδρου, η συστολική αρτηριακή πίεση και η πίεση σφυγμού διαφέρουν σημαντικά. Σημαντική ενίσχυση στην πίεση σφυγμού συνήθως παρατηρείται μεταξύ της αορτής και της βραχιονίου αρτηρίας και καθορίζεται από πολλούς παράγοντες μεταξύ των οποίων η ηλικία. 31 Για αυτόν τον λόγο η περιφερική πίεση σφυγμού δεν αποτελεί αξιόπιστο μέτρο της κεντρικής πίεσης σφυγμού. Οι διαφορές αυτές μπορεί να αποκτήσουν κλινική σημασία, δεδομένου ότι η κεντρική πίεση σφυγμού είναι αυτή που καθορίζει το έργο της αριστερής κοιλίας. Οι κεντρικές πιέσεις είναι αυτές που οδηγούν σε βλάβη των οργάνων στόχος, όπως η καρδιά, ο εγκέφαλος και οι νεφροί. 32 Έμμεσοι δείκτες αυτής της βλάβης αποτελούν η υπερτροφία και σκλήρυνση της αριστερής κοιλίας και του αριστερού κόλπου (atrio-ventricular coupling), η συστολική και κυρίως η διαστολική δυσλειτουργία (heart failure with preserved ejection fraction), η πάχυνση του τοιχώματος των καρωτίδων η ελάττωση του e-gfr (estimated Glomerular Filtration Rate) και εγκατάσταση τελικού σταδίου νεφρικής ανεπάρκειας. 33,34 Μετά τα έτη, η αύξηση της συστολικής αρτηριακής πίεσης σε συνδυασμό με αμετάβλητη ή ελαττωμένη διαστολική αρτηριακή πίεση επιφέρει αύξηση της πίεσης σφυγμού. 35,36 Αυτή η αύξηση, που θεωρούνταν φυσιολογική στους ηλικιωμένους, αποτελεί πλέον δείκτη ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας και καλύτερο προγνωστικό παράγοντα καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε σχέση με τη συστολική αρτηριακή πίεση. 35,36 Οι Darne et al ήταν οι πρώτοι που κατέδειξαν τη συσχέτιση της αυξημένης πίεσης σφυγμού και των καρδιαγγειακών συμβαμάτων. 37 Ωστόσο τα αποτελέσματα εκείνης της μελέτης μειονεκτούσαν ως προς την κλινική ερμηνεία και την εφαρμογή στην καθημερινή πράξη. 37 Μεταξύ του αρκετοί ερευνητές στηριζόμενοι σε μακροχρόνιες επιδημιολογικές μελέτες και σε δεδομένα κλινικών μελετών επί της υπέρτασης, έθεσαν το ερώτημα του κατά πόσον η πίεση σφυγμού (Pulse Pressure, PP) ή η μέση αρτηριακή πίεση συνδέεται περισσότερο με τα καρδιαγγειακά συμβάματα. Οι Blacher et al σε μια μετα-ανάλυση τριών μεγάλων κλινικών μελετών (EWPHE, Syst-Eur και Syst-China) επί ηλικιωμένων υπερτασικών ασθενών κατέδειξε ότι η αύξηση της πίεσης σφυγμού και όχι η μέση αρτηριακή πίεση συνδέεται με τα καρδιαγγειακά συμβάματα. 38 Πίεση σφυγμού ευρύτερη από 10 mmhg σχετιζόταν με 15% υψηλότερο κίνδυνο ολικής θνητότητας (P<0,001), 22% υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής θνητότητας (P<0,001), 17% υψηλότερο κίνδυνο θανατηφόρου ή μη θανατηφόρου αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και 13% υψηλότερο κίνδυνο θανατηφόρων ή μη θανατηφόρων στεφανιαίων συμβαμάτων (P<0,05). 38 Oι Staessen et al ανέλυσαν στοιχεία ασθενών ηλικίας άνω των 60 ετών με αμιγή συστολική υπέρταση (ΣΑΠ>160 mmhg και ΔΑΠ<95 mmhg), που συνέλεξαν από οκτώ κλινικές μελέτες (SHEP, Syst-Eur, Syst-China, EWPHE, HEP, STOP1, MRC1, MRC2. 39 Σκοπός ήταν να συσχετισθεί η θεραπεία της μεμονωμένης συστολικής αρτηριακής πίεσης με την ελάττωση των καρδιαγγειακών επιπλοκών. Ο σχετικός κίνδυνος για τους ασθενείς με συστολική πίεση τουλάχιστον 10 mmhg υψηλότερη από την πίεση των 160 mmhg ανερχόταν στο 1,26 (P=0,0001) για την ολική θνητότητα, 1,22 (P=0,02) για το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και μόνο 1,07 (P=0,37) για τα στεφανιαία συμβάματα. Ανεξάρτητα από τη συστολική πίεση, η διαστολική αρτηριακή πίεση σχετιζόταν με αντίστροφο τρόπο με την ολική θνητότητα, καταδεικνύοντας την πίεση σφυγμού ως παράγοντα κινδύνου. 40 Οι Gasowski et al επέκτειναν τα αποτελέσματα της προηγούμενης ανάλυσης σε ασθενείς νεότερης ηλικίας (μέσος όρος 62,7 έτη). 39 Πίεση σφυγμού ευρύτερη από 10 mmhg σχετιζόταν με 6% (P=0,001) υψηλότερο κίνδυνο ολικής θνητότητας, με 7% (P=0,01) υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής θνητότητας, με 7% (P=0,03) υψηλότερο κίνδυνο στεφανιαίων συμβαμάτων. 41 Σε μια μετα-ανάλυση 11 μελετών, η οποία πραγματοποιήθηκε το 2010, έγινε προσπάθεια να δοθεί προγνωστική αξία στους αιμοδυναμικούς δείκτες που σχετίζονται με τις κεντρικές πιέσεις, προκειμένου για τα καρδιαγγειακά συμβάματα. 42 Παρατηρήθηκε ότι για μια αύξηση κατά 10 mmhg της κεντρικής συστολικής πίεσης, της κεντρικής πίεσης σφυγμού και του δείκτη υποβοήθησης (Aix) ο σχετικός κίνδυνος για τα ολικά καρδιαγγειακά συμβάματα ανερχόταν στο 1088 (95% CI ), 1137 (95% CI ) και 1318 (95% CI ) αντίστοιχα. 42 Επιπρόσθετα κατέδειξε ότι αύξηση του δείκτη υποβοήθησης κατά 10% σχετιζόταν σχετικός κίνδυνος ανερχόταν στο 1384 (95% CI ) για θνητότητα από κάθε αιτία. Ο δείκτης υποβοήθησης (Aix) θεωρείται ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας καρδιαγγειακών συμβαμάτων ανεξάρτητα από τις περιφερικές πιέσεις, ενώ η κεντρική πίεση σφυγμού κατέχει μια οριακή (P=0,057) προγνωστική αξία συγκριτικά με την περιφερική πίεση σφυγμού. 42 Τα παραπάνω καταδεικνύουν

4 ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΣΤΑΤΙΝΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΣΚΛΗΡΙΑ 161 την αξία των αιμοδυναμικών αυτών δεικτών ως ανεξάρτητων προγνωστικών παραγόντων για τα καρδιαγγειακά συμβάματα και τη θνητότητα από κάθε αιτία Aρτηριακή σκληρία και δυσλιπιδαιμία Δυσλιπιδαιμία θεωρείται η κατάσταση που χαρακτηρίζεται από αυξημένη ολική χοληστερόλη (>200 mg/dl), από ελαττωμένη τιμής HDL χοληστερόλης (<40 mg/dl για άνδρες ή <50 mg/dl για γυναίκες) και/ή υψηλής τιμής τριγλυκεριδίων (>150 mg/dl). Οι ασθενείς με υπερχοληστερολαιμία χαρακτηρίζονται από υψηλότερη κεντρική πίεση σφυγμού και πιο δύσκαμπτα αγγεία παρά το γεγονός ότι η περιφερική πίεση μπορεί να είναι φυσιολογική. 41,43 Παρατηρείται επίσης ότι η ταχύτητα διάδοσης του σφυγμικού κύματος (Pulse Wave Velocity, PWV) και επομένως η αρτηριακή σκληρία είναι αυξημένες σε ασθενείς, που φέρουν τη μετάλλαξη στο ένζυμο της ακετυλτρανφεράσης της λεκιθίνης-χοληστερόλης και οι οποίοι χαρακτηρίζονται από χαμηλά επίπεδα HDL χοληστερόλης. 44 Επιπλέον, ο λόγος τριγλυκεριδίων/hdl αποτελεί έναν ανεξάρτητο παράγοντα αρτηρια κής σκληρίας τόσο σε ενήλικες ανεξαρτήτου ηλικίας, όσο και σε εφήβους, ειδικά σε εκείνους που χαρακτηρίζονται από κεντρικού τύπου παχυσαρκία και ανεξάρτητα από την ύπαρξη αρτηριακής υπέρτασης ή υψηλής τιμής χοληστερόλης. 45,46 Ο λόγος αυτός αποτελεί έναν αδρό δείκτη εκτίμησης των μικρής πυκνότητας LDL σωματιδίων. 46 Η θεραπεία με στατίνες μπορεί να οδηγήσει σε ελάττωση της αρτηριακής σκληρίας, ενισχύοντας την υπόθεση ότι η αρτηριακή σκληρία αποτελεί έναν τροποποιήσιμο παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου Στατίνες και αρτηριακή σκληρία Η πρώτη μελέτη που έδειξε σχέση της αιμοδυναμικής της αορτής (κεντρικής αρτηριακής πίεσης και κύμα ανάκλασης) με τα καρδιαγγειακά συμβάματα ήταν η CAFÉ (Conduit Artery Function Evaluation), 47 υπομελέτη της ASCOT (Anglo-Scandinavian Cardiac Outcomes Trial). 48 Η CAFÉ εξέτασε την επίδραση 2 διαφορετικών συνδυασμών αντιυπερτασικών φαρμάκων (αμλοδιπίνη±περινδοπρίλη έναντι ατενολόλης±θειαζιδικά διουρητικά) στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και στην κεντρική αρτηριακή πίεση της αορτής και το κύμα ανάκλασης. 47 Η CAFE έδειξε ότι παρά την παρόμοια συστολική αρτηριακή πίεση (ΣΑΠ) στη βραχιόνιο αρτηρία μεταξύ των ομάδων θεραπείας, δεν υπήρχαν σημαντικές μειώσεις στην κεντρική αρτηριακή πίεση της αορτής με το σχήμα της ατενολόλης. 47 Ανάλυση παλινδρόμησης έδειξε ότι η κεντρική αρτηριακή πίεση και η κεντρική διαφορά πίεσης μεταξύ ΣΑΠ και ΔΑΠ (πίεση σφυγμού) συσχετίζονταν σημαντικά με το σύνολο των καρδιαγγειακών συμβαμάτων και την ανάπτυξη χρόνιας νεφρικής νόσου (ΧΝΝ) στον πληθυσμό της μελέτης CAFE. 47 Αυτές οι διαφορές στην κεντρική αρτηριακή πίεση (άρα και στην αιμοδυναμική της αορτής) μπορεί να είναι ένας πιθανός μηχανισμός που μπορεί να εξηγήσει τις διαφορές της κλινικής έκβασης μεταξύ των 2 ομάδων θεραπείας της υπέρτασης στη μελέτη ASCOT. 47,48 Η ASCOT-LLA, ένας από τους βραχίονες της βασικής μελέτης στην οποία συγκρίθηκε η χρήση 10 mg ατορβαστατίνης έναντι εικονικού φαρμάκου, έδειξε ελάττωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων κατά 36% (μη θανατηφόρο έμφραγμα του μυοκαρδίου, θανατηφόρος στεφανιαία νόσος) και 27% στα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. 48 Σε μια άλλη εκ των υστέρων ανάλυση της υπομελέτης CAFÉ, πρωταρχικός σκοπός ήταν ο έλεγχος της υπόθεσης ότι η χορήγηση 10 mg ατορβαστατίνης θα είχε θετική επίδραση στην αρτηριακή σκληρία και μακροπρόθεσμα στον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά και εγκεφαλικά συμβάματα, συγκρινόμενη με εικονικό φάρμακο. 47 Ωστόσο, ενώ η χορήγηση στατίνης κατάφερε να ελαττώσει τα ολικά επίπεδα χοληστερόλης, την LDL-Χ και τα τριγλυκερίδια, απέτυχε να καταδείξει όφελος στην κεντρική αορτική πίεση και σε άλλους αιμοδυναμικούς δείκτες. Επομένως, τα οφέλη από τη χρήση των στατινών στην ελάττωση του καρδιαγγειακού κινδύνου πιθανόν να προέρχονται από τη μείωση των επιπέδων των λιπιδίων και τις πλειοτροπικές τους ιδιότητες, μεταξύ των οποίων πιθανώς και της αρτηριακής σκληρίας, τουλάχιστον στην ομάδα της αμλοδιπίνης. 47 Στον ελληνικό χώρο, σε μια μελέτη του 2003, έγινε προσπάθεια συσχέτισης της υπολιπιδαιμικής αγωγής με την αορτική σκληρία. 49 Η μελέτη περιελάμβανε 36 άτομα (25 άνδρες 11 γυναίκες), τα μισά εκ των οποίων έπασχαν από καρδιαγγειακή νόσο. Όλοι οι ασθενείς έλαβαν 20 mg ατορβαστατίνης και η αορτική σκληρία ελέγχθηκε με διαθωρακικό υπέρηχο στο τέλος διαστήματος 2 ετών. Παρατηρήθηκε ελάττωση κατά 38% στα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης, 46% της LDL-C, 29% των τριγλυκεριδίων καθώς και αύξηση 6% της HDL-C. 45 Όλες οι μεταβολές ήταν σημαντικές (P=0,029 <0,0001). Επίσης η αορτική σκληρία ελαττώθηκε σημαντικά κατά 14% (P=0,019) και διαπιστώθηκε βελτίωση του κλάσματος εξώθησης της αριστερής κοιλίας κατά 13% (P=0,008). 49 Το 2012 σε μια διπλή τυφλή, τυχαιοποιημένη, διασταυρούμενη μελέτη 22 ατόμων με ισχαιμικής αιτιολογίας καρδιακή ανεπάρκεια έγινε προσπάθεια συσχέτισης της χρήσης στατινών και της βελτίωσης της ενδοθηλιακής λειτουργίας, της αρτηριακής σκληρίας και των δεικτών λειτουργίας της αριστερής κοιλίας. Συγκρίθηκαν δύο δόσεις ατορβαστατίνης 10 mg και 40 mg για χρονικό διάστημα 4 εβδομάδων, με την ομάδα της δόσης των 10 mg να αποτελεί την ομάδα ελέγχου. Η υψηλή δόση των 40 mg βελτίωσε με σημαντική διαφορά έναντι της ομάδας ελέγχου τις τιμές της ενδοθηλιοεξαρτώμενης αγγειοδιαστολής (Flow Mediated Dilation) (P=0,001) καθώς και του δείκτη υποβοήθησης (Augmentation Index) (P=0,046), ο οποίος αποτελεί δείκτη εκτίμησης της αρτηριακής σκλη-

5 162 Ευ. Μήτσιου και συν ρίας. 50 Επιπλέον, παρατηρήθηκε ελάττωση των επιπέδων της μεταλλοπρωτεϊνάσης 9 (MMP-9) και του διαλυτού ενδοκυττάριου μορίου προσκόλλησης 1 (intracellular adhesion molecule 1/ICAM-1), που αποτελούν έμμεσους δείκτες της λειτουργίας της αριστερής κοιλίας. Η διαφορά ήταν σημαντική και για τους δύο δείκτες (P=0,04 και P<0,001 αντίστοιχα). 50 Σε μια άλλη μελέτη του 2013 (διπλή τυφλή, τυχαιοποιημένη) συγκρίθηκαν τα αποτελέσματα της χρήσης ατορβαστατίνης 10 mg έναντι εικονικού φαρμάκου σε υπερτασικούς ασθενείς που είχαν και δυσλιπιδαιμία για διάστημα 26 εβδομάδων. 51 Η αρτηριακή σκληρία εκτιμήθηκε μέσω της ταχύτητας διάδοσης του σφυγμικού κύματος (pulse-wave velocity, PWV). Στο τέλος της μελέτης παρατηρήθηκε σημαντική ελάττωση του PWV (P<0,001) στην ομάδα που ελάμβανε τα 10 mg της ατορβαστατίνης. 51 Επιπλέον, παρατηρήθηκε ελάττωση στην κεντρική αορτική συστολική πίεση (P<0,001) καθώς και στην πίεση σφυγμού (P<0,05). 51 Το τελικό συμπέρασμα από την εν λόγω μελέτη ήταν ότι ακόμη και μικρή δόση στατίνης (10 mg) επιφέρει σημαντική βελτίωση στην αρτηριακή σκληρία συγκριτικά με τη μη χρήση στατινών. Επίσης η μελέτη Atorvastatin Therapy: Effects On Reduction οf Macrophage Activity (ATHEROMA), 52 που χρησιμοποίησε μικρή και μεγάλη δόση ατορβαστατίνης έδειξε ανάλογα αποτελέσματα. Οι στατίνες, επίσης, φαίνεται ότι μειώνουν την αρτηριακή σκληρία και σε ασθενείς με δυσλιπιδαιμία με ή χωρίς καρδιαγγειακή νόσο, με την εμμηνόπαυση, 57 με χρονία νεφρική νόσο (ΧΝΝ), 58 σε υπέρβαρους και παχύσαρκους, 59 με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, 60 ή τύπου 1, 61 σε υγιείς άνδρες, 62 σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα 63 και σε ηλικιωμένους ασθενείς με αρτηριακή υπέρταση. 64 Αυτή η επίδραση των στατινών στην αρτηριακή σκληρία είναι πιθανό να μην είναι αποτέλεσμα της κατηγορίας των φαρμάκων (στατίνες), όπως φαίνεται από το γεγονός ότι η συγκεκριμένη στατίνη σε συγκεκριμένη δόση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον βαθμό της μείωσης της αρτηριακής σκληρίας Ωστόσο υπάρχουν και μελέτες που αμφισβητούν τον ρόλο των άλλων παραγόντων κινδύνου στην εμφάνιση αρτηριακής σκληρίας και αξίζει να γίνει μια αναφορά και σε αυτές. Σε μια συστηματική ανασκόπηση του 2009, όπου εκτιμήθηκαν τα στοιχεία από 12 μελέτες που πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης σε αυτή, παρατηρήθηκε μια σταθερή και ανεξάρτητη συσχέτιση της ταχύτητας διάδοσης του σφυγμικού κύματος (PWV) με την ηλικία και την αρτηριακή υπέρταση (91% και 90% αντίστοιχα). Ο σακχαρώδης διαβήτης συσχετιζόταν με την PWV στο 52% των μελετών, αλλά με ασθενέστερο τρόπο. Η πλειοψηφία όμως των μελετών δεν κατέδειξε συσχέτιση της PWV με το φύλο, την ολική χοληστερόλη, την LDL-C, την HDL-C, τα τριγλυκερίδια, το κάπνισμα ή τον δείκτη μάζας σώματος. Επομένως η συνεισφορά των υπολοίπων παραγόντων εξαιρουμένων της υπέρτασης και της ηλικίας είναι μικρή ή μηδαμινή Συμπεράσματα Η αρτηριακή σκληρία οφείλεται σε πρώιμες αλλοιώσεις του τοιχώματος των αρτηριών και αποτελεί ανεξάρτητο προγνωστικό παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου. Έχει δειχθεί ότι μεταξύ άλλων, σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στην παθογένεσή της είναι και η δυσλιπιδαιμία. Υπάρχουν ενδείξεις από πρόσφατες μελέτες που δείχνουν οφέλη από τη θεραπεία με στατίνες, η οποία οδηγεί σε ελάττωση της αρτηριακής σκληρίας, ενισχύοντας την υπόθεση ότι η ελάττωση της αρτηριακής σκληρίας αποτελεί έναν από τους μηχανισμούς μέσα από τους οποίους οι στατίνες ελαττώνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Η ελάττωση της αρτηριακής σκληρίας θεωρείται ότι οφείλεται όχι μόνο στην άμεση επίδραση των στατινών επί των επιπέδων των λιπιδίων, αλλά κυρίως στις πλειοτροπικές και αντιφλεγμονώδεις δράσεις τους. Βιβλιογραφία 1. Lai CQ, Demissie S, Cupples LA et al. Ifluence of the APOA5 locus on plasma triglyceride, lipoprotein subclasses and CVD risk in the Framingham Heart Study. J Lipid Res 2004, 45: Ford ES. C-reactive protein concentration and cardiovascular disease risk factors in children: findings from the National Health and Nutrition Examination Survey Circulation 2003, 108: Cresanta JL, Burke GL, Downey AM et al. Berenson Prevention of atherosclerosis in childhood. Pediatr Clin North Am 1986, 33: Enos WF, Holmes RH. J. Beyer Landmark article, July 18, 1953: coronary disease among United States soldiers killed in action in Korea. Preliminary report. Ιn: William F. Enos, Robert H (eds) Holmes and James Beyer. JAMA 1986, 256: Holman RL, McGill Jr HC, Strong JP et al. The natural history of atherosclerosis: the early aortic lesions as seen in New Orleans in the middle of the 20th century. Am J Pathol 1958, 34: Tracy RE, Newman WP, Wattigney WA et al. Risk factors and atherosclerosis in youth autopsy findings of the Bogalusa Heart Study. Am J Med Sci 1995, 310(Suppl 1): Zilversmit DB. Atherogenesis: a postprandial phenomenon. Circulation 1979, 60: Karpe F, Hamsten A. Post-prandial lipoprotein metabolism and atherosclerosis. Curr Opin Lipidol 1995, 6: Βerenson GS, Srinivasan SR, Wattigney WA et al. Obesity and cardiovascular risk in children. Ann NY Acad Sci 1993, 699: Burdge GC, Calder PC. Plasma cytokine response during the postprandial period: a potential causal process in vascular disease. Br J Nutr 2005, 93: Karpe F. Postprandial lipemia-effect of lipid-lowering drugs. Atheroscler Suppl 2002, 3: Blackburn P, Lamarche B, Couillard C et al. Postprandial hyperlipidemia: another correlate of the hypertriglyceridemic waist phenotype in men. Atherosclerosis 2003, 171: Ooi TC, Cousins M, Ooi DS et al. Postprandial remnant-like lipoproteins in hypertriglyceridemia. J Clin Endocrinol Metab 2001, 86:

6 ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΣΤΑΤΙΝΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΣΚΛΗΡΙΑ Kolovou GD, Anagnostopulou KK, Daskalopoulou SS et al. Clinical relevance of postprandial lipaemia. Curr Med Chem 2005, 12: Kolovou GD, Mikhailidis DP, Kovar J et al. Assessment and clinical relevance of non-fasting and postprandial triglycerides: an expert panel statement. Curr Vasc Pharmacol 2011, 9: Marcoux C, Hopkins PN, Wang T et al. Remnant-like particle cholesterol and triglyceride levels of hypertriglyceridemic patients in the fed and fasted state. J Lipid Res 2000, 41: Langsted A, Freiberg JJ, Tybjaerg-Hansen A et al. Nonfasting cholesterol and triglycerides and association with risk of myocardial infarction and total mortality: the Copenhagen City Heart Study with 31 years of follow-up. J Intern Med 2011, 270: Bansal S, Buring JE, Rifai N et al. Fasting compared with non-fasting triglycerides and risk of cardiovascular events in women. JAMA 2007, 298: Κολοβού Γ, Βασιλειάδης Ι, Ooi TC. Μεταγευματική λιπαιμία και αγγειακή νόσος. Καρδιά Αγγεία 2013, 2: Burdge GC, Calder PC. Plasma cytokine response during the postprandial period: a potential causal process in vascular disease. Br J Nutr 2005, 93: Mjos OD, Rao SN, Bjoru L et al. A longitudinal study of the biological variability of plasma lipoproteins in healthy young adults. Atherosclerosis 1979, 34: Miller M. Triglyceride as a risk factor, epidemiology. Lipids 1999, 34(Suppl S): Anderson RA, Evans ML, Ellis GR et al. The relationships between post-prandial lipaemia, endothelial function and oxidative stress in healthy individuals and patients with type 2 diabetes. Atherosclerosis 2001, 154: Oostrom AJ, Alipour A, Plokker TW et al. The metabolic syndrome in relation to complement component 3 and postprandial lipemia in patients from an outpatient lipid clinic and healthy volunteers. Atherosclerosis 2007, 190: Laugerette F, Vors C, Geloen A et al. Emulsified lipids increase endotoxemia: possible role in early postprandial low-grade inflammation. J Nutr Biochem 2011, 22: Κolovou G, Anagnostopoulou K, Pavlidis A et al. Postprandial lipemia in men with metabolic syndrome, hypertensives and healthy subjects. Lip Health Dis 2005, 4: Arya F, Egger S, Colquhoun D et al. Differences in postprandial inflammatory responses to a "modern" v. traditional meat meal: a preliminary study. Br J Nutr 2010, 104: Suheyl EF, Hasanoglu A, Tumer L et al. Endothelial activation and inflammation in prepubertal obese Turkish children. Metabolism 2005, 54: Couch SC, Isasi CR, Karmally W et al. Predictors of postprandial triacylglycerol response in children: the Columbia University Biomarkers Study. Am J Clin Nutr 2000, 72: Moreno LA, Quintela I, Fleta J et al. Postprandial triglyceridemia in obese and non-obese adolescents. Importance of body composition and fat distribution. J Pediatr Endocrinol Metab 2001, 14: Umpaichitra V, Banerji MA, Castells S. Postprandial hyperlipidemia after a fat loading test in minority adolescents with type 2 diabetes mellitus and obesity. J Pediatr Endocrinol Metab 2004, 17: Reiber Ι, Mezo Ι, Kalina Α et al. Postprandial triglyceride levels in familial combined hyperlipidemia. The role of apolipoprotein E and lipoprotein lipase polymorphisms. J Nutr Biochem 2003, 14: Tiret L, Gerdes C, Murphy MJ et al. Postprandial response to a fat tolerance test in young adults with a paternal history of premature coronary heart disease-the EARS II study (European Atherosclerosis Research Study). Eur J Clin Invest 2000, 30: Berenson GS, Srinivasan SR, Wattigney WA et al. Obesity and cardiovascular risk in children. Ann N Y Acad Sci 1993, 699: Uiterwaal C, Grobbee D, Witteman J et al. Postprandial triglyceride response in young adult men and familial risk for coronary atherosclerosis. Ann Intern Med 1994, 121: Slyper AH, Zueruva S, Schectman G et al. Normal postprandial lipemia and chylomicron clearance in offspring of parents with early coronary artery disease. J Clin Endocrinol Metab 1998, 83: Moreno LA, Quintela I, Fleta J et al. Postprandial triglyceridemia in obese and non-obese adolescents. Importance of body composition and fat distribution. J Pediatr Endocrinol Metab 2001, 14: Kolovou GD, Mikhailidis DP, Nordestgaard BG et al. Definition of postprandial lipaemia. Curr Vasc Pharmacol 2011, 3: Eriksson JW, Buren J, Svensson M et al. Postprandial regulation of blood lipids and adipose tissue lipoprotein lipase in type 2 diabetes patients and healthy control subjects. Atherosclerosis 2003, 166: Weintraub MS, Eisenberg S, Breslow JL. Different patterns of postprandial lipoprotein metabolism in normal, type IIa, type III, and type IV hyperlipoproteinemic individuals. Effects of treatment with cholestyramine and gemfibrozil. J Clin Invest 1987, 79: Kolovou GD, Daskalova D, Iraklianou SA et al. Postprandial lipemia in hypertension. J Am Coll Nutr 2003, 22: Eliasson B, Mero N, Taskinen MR et al. The insulin resistance syndrome and postprandial lipid intolerance in smokers. Atherosclerosis 1997, 129: European Atherosclerosis Society Consensus Panel ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias: the Task Force for the management of dyslipidaemias of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Atherosclerosis Society (EAS). European Association for Cardiovascular Prevention and Rehabilitation. Eur Heart J 2011, 32: Gardner DS, Metcalf BS, Hosking J et al. Trends, associations and predictions of insulin resistance in prepubertal children (EarlyBird 29) Pediatr Diab 2008, 9: Eisenmann JC, Welk GJ, Wickel EE et al. Stability of variables associated with the metabolic syndrome from adolescence to adulthood: the Aerobics Center Longitudinal Study. Am J Hum Biol 2004, 16: Laskarzewski P, Morrison JA, degroot I et al. Lipid and lipoprotein tracking in children. Pediatr Res 1979, 13: Sarwar N, Danesh J, Eiriksdottir G et al. Triglycerides and the risk of coronary heart disease: 10,158 incident cases among 262,525 participants in 29 Western prospective studies. Circulation 2007, 115: Expert panel on integrated guidelines for cardiovascular health and risk reduction in children and adolescents; National Heart, Lung, and Blood Institute. Expert panel on integrated guidelines for cardiovascular health and risk reduction in children and adolescents: summary report. Pediatrics 2011, 128(Suppl 5): Tahvanainen E, Molin M, Vainio S et al. Intestinal fatty acid binding protein polymorphism at codon 54 is not associated with postprandial responses to fat and glucose tolerance tests in healthy young Europeans. Results from EARS II participants. Atherosclerosis 2000, 152: Kolovou G, Bilianou H, Mikhailidis P. Postprandial lipemia in children and adolescents. Curr Vasc Pharmacol 2011, 9: Chapman J, Ginberg H, Amarenco P et al. Triglyceride-rich lipoproteins and high-density cholesterol in patients at high risk of cardiovascular disease: evidence and guidance for a management. Eur Heart J 2011, 32: Ημερομηνία Υποβολής 25/7/2013 Ημερομηνία Έγκρισης 3/9/2013

Postprandial lipemia in children. Μεταγευματική λιπαιμία στα παιδιά Α Ν Α Σ Κ Ο Π Η Σ Η

Postprandial lipemia in children. Μεταγευματική λιπαιμία στα παιδιά Α Ν Α Σ Κ Ο Π Η Σ Η Α Ν Α Σ Κ Ο Π Η Σ Η Ελληνική Επιθεώρηση Αθηροσκλήρωσης 4(3):180 186 R E V I E W Hellenic Journal of Atherosclerosis 4(3):180 186 Μεταγευματική λιπαιμία στα παιδιά Σ. Σπύρου, 1 Μ. Κάππου, 2 Α. Δεστούνης,

Διαβάστε περισσότερα

Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ

Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ LDL-C : μείζων

Διαβάστε περισσότερα

Μονάδα Λιπιδίων Α Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Ιπποκράτειο Νοσοκομείο

Μονάδα Λιπιδίων Α Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Κωνσταντίνα Μασούρα, Κωνσταντίνος Αζναουρίδης, Χρήστος Πίτσαβος, Ιωάννης Σκούμας, Χαράλαμπος Βλαχόπουλος, Αικατερίνη Βελέντζα, Αικατερίνη Λιόντου, Κωνσταντίνος Ψαρρός, Χριστόδουλος Στεφανάδης, Δημήτρης

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες στην πρωτογενή πρόληψη Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων Πρωτογενής πρόληψη : το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες LDL-C HDL-C < 40 mg/dl Τριγλυκερίδια 150-199 mg/dl : οριακά

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη της οξείας επίδρασης της κατανάλωσης μπύρας στην ενδοθηλιακή λειτουργία και την αρτηριακή σκληρία

Μελέτη της οξείας επίδρασης της κατανάλωσης μπύρας στην ενδοθηλιακή λειτουργία και την αρτηριακή σκληρία Μελέτη της οξείας επίδρασης της κατανάλωσης μπύρας στην ενδοθηλιακή λειτουργία και την αρτηριακή σκληρία υγιών εθελοντών Κ. Καράτζη, PhD (Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο) Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενής που εμφανίζει μυαλγίες κατά τη χορήγηση στατινών

Ασθενής που εμφανίζει μυαλγίες κατά τη χορήγηση στατινών Ασθενής που εμφανίζει μυαλγίες κατά τη χορήγηση στατινών Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Τμήμα Ιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση δυσλιπιδαιμιών. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας

Αντιμετώπιση δυσλιπιδαιμιών. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας Αντιμετώπιση δυσλιπιδαιμιών Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας LDL-C : μείζων παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου Μετα-ανάλυση 61 προοπτικών μελετών παρατήρησης σε υγιείς ενήλικες (n=892.237) Lancet

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

Aρτηριακή σκληρία και μακροζωία:

Aρτηριακή σκληρία και μακροζωία: Aρτηριακή σκληρία και μακροζωία: Δεδομένα από την μελέτη ΙΚΑΡΙΑ. Π. Πιέτρη, Χ. Βλαχόπουλος, Δ. Τερεντές-Πρίντζιος, Ν. Ιωακειμίδης, Ν. Αλεξόπουλος, Π. Ξαπλαντέρης, Κ. Αζναουρίδης, Μ. Abdelrasoul, Ι. Γουργούλη,

Διαβάστε περισσότερα

Πηγή: Πρόγραμμα ΥΔΡΙΑ (MIS 346816) 6/10/2015. Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα

Πηγή: Πρόγραμμα ΥΔΡΙΑ (MIS 346816) 6/10/2015. Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα Υπέρταση Υπερχοληστερολαιμία Χρόνια Κατάθλιψη Φαρμακοληψία Ελένη-Μαρία Παπατέστα, Iατρός Επιστημονική Συνεργάτις Ελληνικού Ιδρύματος

Διαβάστε περισσότερα

Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο

Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Χρόνια νεφρική νόσος : ορισμός και

Διαβάστε περισσότερα

Η ΙΑΒΗΤΙΚΗ ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ ΤΟΥ ΑΥΤΟΝΟΜΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΚΙΝ ΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗΣ ΤΗΣ ΑΟΡΤΗΣ

Η ΙΑΒΗΤΙΚΗ ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ ΤΟΥ ΑΥΤΟΝΟΜΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΚΙΝ ΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗΣ ΤΗΣ ΑΟΡΤΗΣ Η ΙΑΒΗΤΙΚΗ ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ ΤΟΥ ΑΥΤΟΝΟΜΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΚΙΝ ΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗΣ ΤΗΣ ΑΟΡΤΗΣ Λεβισιανού Δ 1, Κουκούλη Μ.Π. 1, Φουφοπούλου Ε 1, Κωνσταντίνου

Διαβάστε περισσότερα

εξουδετερώσει πλήρως;

εξουδετερώσει πλήρως; Καρδιαγγειακός Κίνδυνος από την Υπέρταση Τον έχετε εξουδετερώσει πλήρως; «Aυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν

Διαβάστε περισσότερα

VASCULAR FUNCTION INDICES IN ACUTE HEART FAILURE PATIENTS Differences between HFREF and HFPEF

VASCULAR FUNCTION INDICES IN ACUTE HEART FAILURE PATIENTS Differences between HFREF and HFPEF VASCULAR FUNCTION INDICES IN ACUTE HEART FAILURE PATIENTS Differences between HFREF and HFPEF S. Giannitsi¹, M. Bougiakli¹, A. Bechlioulis², I. Gkirdis², A. Kotsia¹, L. Lakkas², S. Antoniou¹, K. Pappas²,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι MK1118 ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΤΣΑΤΟΥ, PHD ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000

Διαβάστε περισσότερα

Παραρτημα III Μεταβολες στις περιληψεις των χαρακτηριστικων του προϊοντος και στα φυλλα οδηγιων χρησης

Παραρτημα III Μεταβολες στις περιληψεις των χαρακτηριστικων του προϊοντος και στα φυλλα οδηγιων χρησης Παραρτημα III Μεταβολες στις περιληψεις των χαρακτηριστικων του προϊοντος και στα φυλλα οδηγιων χρησης Σημείωση: Οι εν λόγω τροποποιήσεις της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Περιφερική αγγειοπάθεια και σακχαρώδης διαβήτης Μια από τις κύριες

Διαβάστε περισσότερα

Αναθεωρημένες Ελληνικές κατευθυντήριες οδηγίες για τη θεραπευτική αντιμετώπιση της δυσλιπιδαιμίας

Αναθεωρημένες Ελληνικές κατευθυντήριες οδηγίες για τη θεραπευτική αντιμετώπιση της δυσλιπιδαιμίας Αναθεωρημένες Ελληνικές κατευθυντήριες οδηγίες για τη θεραπευτική αντιμετώπιση της δυσλιπιδαιμίας Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1]

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1] Ολόγοςλεπτίνης/αδιπονεκτίνης ως ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας 10ετούς καρδιαγγειακού κινδύνου σε ινσουλινοθεραπευόμενους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1],

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. Η αναγνώριση της σηµασίας της θρόµβωσης στα οξέα καρδιαγγειακά συµβάµατα, οδήγησε σε πολλές µεγάλες µελέτες, µε στόχο την εκτίµηση της αποτελεσµατικότητας

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Οι δυσλιπιδαιμίες είναι παθολογικές καταστάσεις με διαταραχές των λιπιδίων του αίματος ποσοτικές αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων?

Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων? Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων? Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Τμήμα Ιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Α Προπαιδευτική Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Υπολειπόμενος καρδιαγγειακός κίνδυνος. Πώς υπολογίζεται, πώς αντιμετωπίζεται

Υπολειπόμενος καρδιαγγειακός κίνδυνος. Πώς υπολογίζεται, πώς αντιμετωπίζεται Υπολειπόμενος καρδιαγγειακός κίνδυνος. Πώς υπολογίζεται, πώς αντιμετωπίζεται Μαρίνα Νούτσου Επιμελήτρια Α Διαβητολογικό Κέντρο Β Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών ΓΝΑ Ιπποκράτειο Θεραπευτική προσέγγιση

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ

ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΕΜΠΙΒΟΛΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΡΜΠΕΣΑΡΤΑΝΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΑΤΗΤΙΚΗ ΑΟΡΤΙΚΗ ΠΙΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΣΚΛΗΡΙΑΣ ΣΕ ΑΙΜΟΚΑΘΑΙΡΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ Χ. Λουτράδης,1

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτικός αλγόριθμος για την αντιμετώπιση των δυσλιπιδαιμιών Ελληνικές οδηγίες

Θεραπευτικός αλγόριθμος για την αντιμετώπιση των δυσλιπιδαιμιών Ελληνικές οδηγίες Θεραπευτικός αλγόριθμος για την αντιμετώπιση των δυσλιπιδαιμιών Ελληνικές οδηγίες Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Καρδιαγγειακά νοσήματα

Διαβάστε περισσότερα

Νέες κατευθυντήριες οδηγίες για την θεραπεία της χοληστερόλης: Οριοθετήσεις και επισημάνσεις

Νέες κατευθυντήριες οδηγίες για την θεραπεία της χοληστερόλης: Οριοθετήσεις και επισημάνσεις 267 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ Νέες κατευθυντήριες οδηγίες για την θεραπεία της χοληστερόλης: Οριοθετήσεις και επισημάνσεις Χ. Βέρρας 1, Α. Μελιδώνης 2 1 Τμήμα Γενικής Ιατρικής και 2 Α Παθολογική Κλινική &

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλιπιδαιμία και καρδιαγγειακός κίνδυνος

Δυσλιπιδαιμία και καρδιαγγειακός κίνδυνος Ομοιότητες και διαφορές στην αντιμετώπιση ασθενή υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου με πρωτοπαθή υπερχοληστερολαιμία έναντι ασθενή με μεικτή αθηρογόνο δυσλιπιδαιμία Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Κ. Παπαδοπούλου-Λεγμπέλου Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδιατρικής- Παιδοκαρδιολογίας ΑΠΘ Νοσ. «Παπαγεωργίου» Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων Η καρδιαγγειακή

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 3 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Περιεχόμενο Συνδεση με τα προηγουμενα Πριν

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr Σ τύπου ΙΙ και καρδιαγγειακή νόσος Οι διαβητικοί ασθενείς παρουσιάζουν τετραπλάσια αύξηση της συχνότητας καρδιαγγειακής νόσου απ ότι οι µη διαβητικοί ασθενείς Το 50% των νεοδιαγνωσµένων διαβητικών ασθενών

Διαβάστε περισσότερα

CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη;

CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη; CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη; Α.Μπουγας, Β.Τερπος, Δ.Γκολιδακης, Χ.Παπαδοπουλος, Χ.Κυρπιζιδης, ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΕΣΥ Γ.Ν.Α ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Wednesday, March 4, 15 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι ασθενείς με ΧΝΑ αποτελούν το 11% του

Διαβάστε περισσότερα

Aιμοδυναμικές διαταραχές καρδιάς και νεφρών σε ασθενείς με μη ρυθμισμένη αρτηριακή υπέρταση

Aιμοδυναμικές διαταραχές καρδιάς και νεφρών σε ασθενείς με μη ρυθμισμένη αρτηριακή υπέρταση Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία 36 ο Πανελλήνιο (Διεθνές) Καρδιολογικό Συνέδριο Θεσσαλονίκη Aιμοδυναμικές διαταραχές καρδιάς και νεφρών σε ασθενείς με μη ρυθμισμένη αρτηριακή υπέρταση Κ.Κιντής, Κ.Τσιούφης,

Διαβάστε περισσότερα

Θετική επίδραση της ιβαμπραδίνης στη συμπαθητική υπερδραστηριότητα και την αρτηριακή σκληρότητα σε υπερτασικούς ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο

Θετική επίδραση της ιβαμπραδίνης στη συμπαθητική υπερδραστηριότητα και την αρτηριακή σκληρότητα σε υπερτασικούς ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο 35ο Διεθνές Καρδιολογικό Συνέδριο Ξενοδοχείο Hilton Αθήνα Θετική επίδραση της ιβαμπραδίνης στη συμπαθητική υπερδραστηριότητα και την αρτηριακή σκληρότητα σε υπερτασικούς ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο

Διαβάστε περισσότερα

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Σ. Θ. Λιάτης Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό»

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτικές παρεμβάσεις για την επίτευξη του στόχου της LDL χοληστερόλης στο διαβητικό ασθενή

Θεραπευτικές παρεμβάσεις για την επίτευξη του στόχου της LDL χοληστερόλης στο διαβητικό ασθενή Θεραπευτικές παρεμβάσεις για την επίτευξη του στόχου της LDL χοληστερόλης στο διαβητικό ασθενή w Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ Νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ. Μεταβολικό Σύνδρομο. Νεδελκοπούλου Ναταλία Τριανταφύλλου Παναγιώτα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ. Μεταβολικό Σύνδρομο. Νεδελκοπούλου Ναταλία Τριανταφύλλου Παναγιώτα ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ 9 Μεταβολικό Σύνδρομο Νεδελκοπούλου Ναταλία Τριανταφύλλου Παναγιώτα Εισαγωγή Το Μεταβολικό Σύνδρομο (ΜΣ) αποτελεί ένα οργανικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από την

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ, Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Α.Π.Θ. Γ.Ν.Θ. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΜSc Εργαστήριο Ιατρικής της Άθλησης Α.Π.Θ. Πτυχιούχος

Διαβάστε περισσότερα

ΣΦΥΡΟΒΡΑΧΙΟΝΙΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ.

ΣΦΥΡΟΒΡΑΧΙΟΝΙΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ. ΣΦΥΡΟΒΡΑΧΙΟΝΙΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ. ΠΩΣ ΜΕΤΡΑΤΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΤΣΕΚΟΥΡΑ ΔΩΡΟΘΕΑ «ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ» ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΣΦΥΡΟΒΡΑΧΙΟΝΙΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ (ABI) Σφυροβραχιόνιος δείκτης=ankle-brachial Index (ABI) Ο λόγος της συστολικής

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικό Σύνδροµο και Σεξουαλική δραστηριότητα. ά ς ό ς.. ής ί ς ή ή ά ώ ά ής ί ς ά

Μεταβολικό Σύνδροµο και Σεξουαλική δραστηριότητα. ά ς ό ς.. ής ί ς ή ή ά ώ ά ής ί ς ά Μεταβολικό Σύνδροµο και Σεξουαλική δραστηριότητα ά ς ό ς. ής ί ς ή ή ά ώ ά ής ί ς ά Ιούνιος 2011 Μεταβολικό Σύνδροµο και Στυτική δυσλειτουργία έ ς ή ς έ. ό. ί ς ός ί ς ί ά Μεταβολικό Σύνδροµο και Στυτική

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικό Σύνδρομο και Καρδιά

Μεταβολικό Σύνδρομο και Καρδιά Μεταβολικό Σύνδρομο και Καρδιά Β. ΚΩΤΣΗΣ MD, Ph.D, FESH ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΠΑΘΟΓΙΑΣ ΑΠΘ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ-24ΩΡΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ Γ ΠΑΘOΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΠΘ ΓΝΘ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Διάγνωση του

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Στέφανος Γρ.Φούσας MD, FESC, FACC Πρόεδρος Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας ΑΓΡΙΝΙΟ 30/9/2016 Καρδιοπάθειες Στεφανιαία νόσος Βαλβιδοπάθειες Μυοκαρδιοπάθειες Περικαρδίτιδες

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός

Μεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός Μεταβολικό Σύνδροµο (NCEP) -2ος ορισµός Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults. JAMA. 21;285:2486-2497. 2497. Σ ή Σάκχαρο >11 >11 mg% Τριγλυκερίδια >15

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (ΠΑΝ): Ο Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης (ΣΒΔ) ως βασικό διαγνωστικό µέσο της ΠΑΝ

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (ΠΑΝ): Ο Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης (ΣΒΔ) ως βασικό διαγνωστικό µέσο της ΠΑΝ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (ΠΑΝ): Ο Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης (ΣΒΔ) ως βασικό διαγνωστικό µέσο της ΠΑΝ Dr. ΜΕΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, PhD ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ - ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΟΣ Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Στρατιωτικός Ιατρός

Διαβάστε περισσότερα

Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ, Αθήνα

Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ, Αθήνα Οι ανταγωνιστές του συστήματος ρενίνης-αγγειοτενσίνηςαλδοστερόνης βελτιώνουν τα επίπεδα του ενδοθηλιακού γλυκοκάλυκα και την αορτική σκληρία μετά από ένα έτος επιτυχούς αντιυπερτασικής αγωγής σε πρωτοδιαγνωσθέντες

Διαβάστε περισσότερα

Στρογγυλό τραπέζι: βαλβιδοπάθειες Παρουσίαση περιστατικού Πολυβαλβιδοπάθεια. 15 ο Συνέδριο New Trends in Cardiology Θεσσαλονίκη, Απριλίου 2015

Στρογγυλό τραπέζι: βαλβιδοπάθειες Παρουσίαση περιστατικού Πολυβαλβιδοπάθεια. 15 ο Συνέδριο New Trends in Cardiology Θεσσαλονίκη, Απριλίου 2015 Στρογγυλό τραπέζι: βαλβιδοπάθειες Παρουσίαση περιστατικού Πολυβαλβιδοπάθεια 15 ο Συνέδριο New Trends in Cardiology Θεσσαλονίκη, 17-18 Απριλίου 2015 Νικόλαος Β.Κωνσταντινίδης 1 η Καρδιολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ CONFLICT OF INTEREST ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Να καταγράψει τον επιπολασμό του καρδιαγγειακού κινδύνου σε υπερτασικούς ασθενείς υπό θεραπεία, που

Διαβάστε περισσότερα

Αθηροσκλήρωσησ. Ηellenic journal of Atherosclerosis

Αθηροσκλήρωσησ. Ηellenic journal of Atherosclerosis ISS 1792-4944 Τόμος 4 Τεύχος 3 ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Volume 4 o 3 JULY-SEPTEMBER 2013 ΕΛΛΗΝ ΚΗ ΕΠ ΘΕΩΡΗΣΗ Αθηροσκλήρωσησ Μοντέλα Εκτίμησης του Κινδύνου Εκδήλωσης Καρδιαγγειακής Νόσου Η επίδραση των

Διαβάστε περισσότερα

Μακροαγγειακές επιπλοκές και παράγοντες κινδύνου. Συνύπαρξη και ο ρόλος τους στην αιτιοπαθογένεια και στη βαρύτητα του Διαβητικού Ποδιού.

Μακροαγγειακές επιπλοκές και παράγοντες κινδύνου. Συνύπαρξη και ο ρόλος τους στην αιτιοπαθογένεια και στη βαρύτητα του Διαβητικού Ποδιού. Μακροαγγειακές επιπλοκές και παράγοντες κινδύνου. Συνύπαρξη και ο ρόλος τους στην αιτιοπαθογένεια και στη βαρύτητα του Διαβητικού Ποδιού. Σκούτας Δ, Καραγιάννη Δ, Σέκερη Ζ, Σιώμος Κ,Κοντόπουλος Μ, Λαζαρίδου

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμία και άνοια Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Επιδημιολογία άνοιας Υπολογίζεται ότι 24,3 εκατομμύρια άτομα στον

Διαβάστε περισσότερα

Ευάγγελος Π. Δημακάκος Παθολόγος Αγγειολόγος MD, PhD, EDA/VM, MLD/CDT

Ευάγγελος Π. Δημακάκος Παθολόγος Αγγειολόγος MD, PhD, EDA/VM, MLD/CDT Ευάγγελος Π. Δημακάκος Παθολόγος Αγγειολόγος MD, PhD, EDA/VM, MLD/CDT Υπεύθυνος του Αγγειολογικού Ιατρείου της Γ Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινική του Νοσοκομείου Η ΣΩΤΗΡΙΑ UEMS Angiology/ Vascular Medicine

Διαβάστε περισσότερα

Νέα θεραπευτική προσέγγιση: Από το the lower the better στο Lowest is best

Νέα θεραπευτική προσέγγιση: Από το the lower the better στο Lowest is best Νέα θεραπευτική προσέγγιση: Από το the lower the better στο Lowest is best Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Τμήμα Ιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Α Προπαιδευτική Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς στον έλεγχο βιωσιμότητας μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου: ενδιαφέρον περιστατικό

Ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς στον έλεγχο βιωσιμότητας μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου: ενδιαφέρον περιστατικό ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΚΑΡ ΙΟΛΟΓΙΑΣ Επιστημονική Ένωση Καρδιαγγειακής Απεικόνισης Ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς στον έλεγχο βιωσιμότητας μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου: ενδιαφέρον περιστατικό Ιωάννης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος»

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ Νικολούδη Μαρία Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» Ο όρος δυσλιπιδαιμία εκφράζει τις ποσοτικές και ποιοτικές διαταραχές των λιπιδίων του αίματος. Τα λιπίδια όπως η χοληστερόλη και

Διαβάστε περισσότερα

O ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΨΩΡΙΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ

O ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΨΩΡΙΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ O ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΨΩΡΙΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ Δελαπόρτα Στεφανία ΜSc, Μιχαλοπούλου Θεοδώρα ΜSc, Tριανταφύλλου Γεωργία MSc, PhD A Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Ιπποκράτειο

Διαβάστε περισσότερα

Αρτηριακή Υπέρταση Λειτουργικός έλεγχος βλαβών οργάνων στόχων. Σταμάτης Μακρυγιάννης, Καρδιολόγος Επιμελητής Α Καρδιολογικής Κλινικής ΔΘΚΑ «ΥΓΕΙΑ»

Αρτηριακή Υπέρταση Λειτουργικός έλεγχος βλαβών οργάνων στόχων. Σταμάτης Μακρυγιάννης, Καρδιολόγος Επιμελητής Α Καρδιολογικής Κλινικής ΔΘΚΑ «ΥΓΕΙΑ» Αρτηριακή Υπέρταση Λειτουργικός έλεγχος βλαβών οργάνων στόχων Σταμάτης Μακρυγιάννης, Καρδιολόγος Επιμελητής Α Καρδιολογικής Κλινικής ΔΘΚΑ «ΥΓΕΙΑ» Τίτλος της εφημαρίδας St. Louis Post-Dispatch, 13 Απριλίου

Διαβάστε περισσότερα

Διαβητική περιφερική αρτηριοπάθεια και νευροπάθεια Οφέλη από τη ρύθμιση των λιπιδίων. Σ. Λιάτης

Διαβητική περιφερική αρτηριοπάθεια και νευροπάθεια Οφέλη από τη ρύθμιση των λιπιδίων. Σ. Λιάτης Διαβητική περιφερική αρτηριοπάθεια και νευροπάθεια Οφέλη από τη ρύθμιση των λιπιδίων Σ. Λιάτης Δομή της παρουσίασης Διαβητική δυσλιπιδαιμία Περιφερική αρτηριοπάθεια και δυσλιπιδαιμία Περιφερική νευροπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

EΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ (NHANES ): Ο επιπολασμός της προϋπέρτασης ήταν 31% στο γενικό πληθυσμό των Αμερικανών ενηλίκων και ήταν συχνότερη στους άνδρες.

EΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ (NHANES ): Ο επιπολασμός της προϋπέρτασης ήταν 31% στο γενικό πληθυσμό των Αμερικανών ενηλίκων και ήταν συχνότερη στους άνδρες. Η JNC-7 εισήγαγε τον όρο «προϋπέρταση» προσδιορίζοντας άτομα των οποίων τα επίπεδα συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεσης (ΑΠ) κυμαίνονται μεταξύ 120 έως 139mmHg και 80 έως 89mmHg αντίστοιχα. Chobanian

Διαβάστε περισσότερα

Α. Κολυβήρας, Κ. Σταματελόπουλος, Ε. Μανιός, Φ. Μίχας, Γ. Γεωργιόπουλος, Ε. Κορομπόκη, Σ. Γεωργίου, Χ. Παπαμιχαήλ, Ν. Ζακόπουλος

Α. Κολυβήρας, Κ. Σταματελόπουλος, Ε. Μανιός, Φ. Μίχας, Γ. Γεωργιόπουλος, Ε. Κορομπόκη, Σ. Γεωργίου, Χ. Παπαμιχαήλ, Ν. Ζακόπουλος Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΡΩΜΑΤΙΚΗΣ ΠΛΑΚΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΤΗΡΙΑΚΟΥ ΤΟΙΧΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΑΡΩΤΙΔΑΣ. Α. Κολυβήρας, Κ. Σταματελόπουλος, Ε. Μανιός,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (Α.Π.)

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (Α.Π.) ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η καρδιά προωθεί το αίμα στον οργανισμό μέσω των αρτηριών, με αποτέλεσμα οι αρτηρίες να βρίσκονται υπό πίεση. Η πίεση αυξάνει όταν είμαστε αναστατωμένοι, όταν τρομάζουμε, όταν καταβάλουμε κάποια

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ. Γαργάνη Κωνσταντίνα: ΤΕ Νοσηλεύτρια Σ/Μ ΓΝΘ Παπανικολάου

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ. Γαργάνη Κωνσταντίνα: ΤΕ Νοσηλεύτρια Σ/Μ ΓΝΘ Παπανικολάου Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ Γαργάνη Κωνσταντίνα: ΤΕ Νοσηλεύτρια Σ/Μ ΓΝΘ Παπανικολάου Η στεφανιαία νόσος είναι µία πάθηση των αρτηριών της καρδιάς που οφείλεται

Διαβάστε περισσότερα

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο»

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο» Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ MESODA Αγγελική Αγγελίδη, Ευάγγελος Φουστέρης,

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2. ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΒΛΑΒΗ

ΝΕΟΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2. ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΒΛΑΒΗ ΝΕΟΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2. ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΓΓΕΙΑΚΗ ΒΛΑΒΗ Β. Νικολαΐδου 1, Ε. Γκαλιαγκούση 1, Ι. Ζωγράφου 2, Χ. Σαμπάνης 2, Ε. Γαβριηλάκη 1, Α. Λαζαρίδης

Διαβάστε περισσότερα

Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ

Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ SGOT 60 IU/l, SGPT 72 IU/l, γgt 92 IU/l, ALP κ.φ., CPK κ.φ., θυρεοειδική λειτουργία κ.φ. Παρουσίαση περιστατικού Άνδρας

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών IFG

Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών IFG Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων στον προ-διαβήτη. Έχει θέση; IFG Δρ Σταύρος Μπούσμπουλας Διευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής & Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά Προ-διαβήτης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. Τι ονοµάζουµε βλάβη οργάνων - στόχων: Σε ποια όργανα µπορούµε να την αξιολογήσουµε και πως:

ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. Τι ονοµάζουµε βλάβη οργάνων - στόχων: Σε ποια όργανα µπορούµε να την αξιολογήσουµε και πως: Τι ονοµάζουµε βλάβη οργάνων - στόχων: Σε ποια όργανα µπορούµε να την αξιολογήσουµε και πως: Πως επηρεάζει τη διάγνωση αξιολόγηση της υπέρτασης: Πως επηρεάζει την θεραπεία της υπέρτασης: Χρήση στην καθηµερινή

Διαβάστε περισσότερα

Διαφωνία στη «Συμφωνία Ειδικών» για τους PCSK9 αναστολείς σε υπερχοληστερολαιμία Τετάρτη, 06 Ιουλίου :08

Διαφωνία στη «Συμφωνία Ειδικών» για τους PCSK9 αναστολείς σε υπερχοληστερολαιμία Τετάρτη, 06 Ιουλίου :08 Η νέα κατηγορία φαρμάκων δραστικής μείωσης της χοληστερόλης του αίματος, οι PCSK9 αναστολείς, αποτελεί το κύριο θέμα τον τελευταίο χρόνο σε όλα τα καρδιολογικά και συναφή με τα λιπίδια συνέδρια, ημερίδες

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρονικό τσιγάρο και Αγγειακή λειτουργία

Ηλεκτρονικό τσιγάρο και Αγγειακή λειτουργία Ηλεκτρονικό τσιγάρο και Αγγειακή λειτουργία Νικόλαος Ιωακειμίδης Καρδιολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Ιπποκράτειο ΓΝΑ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ: ΔΗΛΩΝΩ ΥΠΕΥΘΥΝΑ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΧΩ

Διαβάστε περισσότερα

Διαχωριστικό ανεύρυσµα µε ρήξη κόλπου Valsalva στην περικαρδιακή κοιλότητα σε ασθενή µε ρευµατοειδή αρθρίτιδα

Διαχωριστικό ανεύρυσµα µε ρήξη κόλπου Valsalva στην περικαρδιακή κοιλότητα σε ασθενή µε ρευµατοειδή αρθρίτιδα Διαχωριστικό ανεύρυσµα µε ρήξη κόλπου Valsalva στην περικαρδιακή κοιλότητα σε ασθενή µε ρευµατοειδή αρθρίτιδα Π. Κυριάκου, Α. Καραµανώλης, Π. Ρούµελης, Μ. Σωτηριάδου, Χ. Λαζαρίδης, Β. Βασιλικός Γ Πανεπιστηµιακή

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΣΔ ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ. Κ. Καρατζίδου Α Παθ. Κλινική ΓΝΘ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ»

ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΣΔ ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ. Κ. Καρατζίδου Α Παθ. Κλινική ΓΝΘ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΣΔ ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ Κ. Καρατζίδου Α Παθ. Κλινική ΓΝΘ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΑΥ & ΣΔ: Κύριες αιτίες νοσηρότητας και θνητότητας παγκοσμίως ΑΥ & ΣΔ: Βασικοί παράγοντες ανάπτυξης καρδιαγγειακής

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟ. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ.

ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟ. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. 14 ο Βορειοελλαδικό Καρδιολογικό Συνέδριο ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟ. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. Κ. ΤΣΙΟΥΦΗΣ, Α. ΜΑΝΩΛΗΣ, Ι. ΖΑΡΙΦΗΣ, Ε. ΚΑΛΛΙΣΤΡΑΤΟΣ, Β. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ, Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ,

Διαβάστε περισσότερα

Ι. Παπαδόπουλος Παθολόγος Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας

Ι. Παπαδόπουλος Παθολόγος Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας Ι. Παπαδόπουλος Παθολόγος Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας 25.0 39.7 59% 10.4 19.7 88% 189 εκατομμύρια το 2003 324 εκατομ. Υπολογίζονται 2025 72% αύξηση 38.2 44.2

Διαβάστε περισσότερα

Proprotein convertase subtilisin / kexin type 9 interaction with plasma lipoproteins in subjects with high Lipoprotein (a) levels

Proprotein convertase subtilisin / kexin type 9 interaction with plasma lipoproteins in subjects with high Lipoprotein (a) levels Proprotein convertase subtilisin / kexin type 9 interaction with plasma lipoproteins in subjects with high Lipoprotein (a) levels C. Papacosta 1, C. Tellis 2, H. Milionis 1, A. D. Tselepis 2, M. Elisaf

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΛΗΤΟΤΗΤΑ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΕΩΣ 24-ΩΡΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΗ ΒΛΑΒΗ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΣΕ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ

ΜΕΤΑΒΛΗΤΟΤΗΤΑ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΕΩΣ 24-ΩΡΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΗ ΒΛΑΒΗ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΣΕ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΟΤΗΤΑ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΕΩΣ 24-ΩΡΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΗ ΒΛΑΒΗ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΣΕ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Δ. Μυτάς, Σ. Πατσιάνης, Β. Κακιούζη, Γ. Μουστάκας, Ν. Μούσα, Δ. Αραβαντινός, Μ.Β. Παπαβασιλείου ΓΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

MID-RANGE EJECTION FRACTION. Αικατερίνη Αυγεροπούλου Διευθύντρια Ε.Σ.Υ Καρδιολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α Ιπποκράτειο

MID-RANGE EJECTION FRACTION. Αικατερίνη Αυγεροπούλου Διευθύντρια Ε.Σ.Υ Καρδιολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α Ιπποκράτειο MID-RANGE EJECTION FRACTION Αικατερίνη Αυγεροπούλου Διευθύντρια Ε.Σ.Υ Καρδιολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α Ιπποκράτειο ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στις πρόσφατες οδηγίες της ESC διατυπώθηκε η άποψη ότι η διαφοροποίηση του κλάσματος

Διαβάστε περισσότερα

Διερεύνηση στεφανιαίας νόσου σε ασυµπτωµατικό διαβητικό ασθενή

Διερεύνηση στεφανιαίας νόσου σε ασυµπτωµατικό διαβητικό ασθενή Διερεύνηση στεφανιαίας νόσου σε ασυµπτωµατικό διαβητικό ασθενή Κωνσταντίνος Αζναουρίδης Επιµελητής Καρδιολογίας 1 η Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α. 37 ο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο

Διαβάστε περισσότερα

Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΣΕ ΕΙ ΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ: ΥΠΕΡΛΙΠΙ ΑΙΜΙΑ

Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΣΕ ΕΙ ΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ: ΥΠΕΡΛΙΠΙ ΑΙΜΙΑ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΣΕ ΕΙ ΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ: ΥΠΕΡΛΙΠΙ ΑΙΜΙΑ ΕΛΕΝΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙ Η ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α Β ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΚΑΡ ΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΤΙΚΟΝ Θέµατα προς συζήτηση Επιδηµιολογικά

Διαβάστε περισσότερα

Ivabradine. Σημείο δέσμευσης. DiFrancesco D. Curr Med Res Opin. 2005;7:

Ivabradine. Σημείο δέσμευσης. DiFrancesco D. Curr Med Res Opin. 2005;7: Ι.Ε.ΚΑΝΟΝΙΔΗΣ Ivabradine Σημείο δέσμευσης DiFrancesco D. Curr Med Res Opin. 2005;7:1115-1122. Φλεβοκομβικό κύτταρο Ο βηματοδότης της καρδιάς Ακετυλοχολίνη Νορεπινεφρίνη Μουσκαρινικός υποδοχέας Gi - AC

Διαβάστε περισσότερα

Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» 2

Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» 2 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΣΚΛΗΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΥΟΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΞΑΜΗΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗ ΚΑΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες οδηγίες και ενημέρωση για την αντιμετώπιση της υπέρτασης Γ. ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Γ.Ν.Α. <<ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ>> ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

Κατευθυντήριες οδηγίες και ενημέρωση για την αντιμετώπιση της υπέρτασης Γ. ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Γ.Ν.Α. <<ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ>> ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Κατευθυντήριες οδηγίες και ενημέρωση για την αντιμετώπιση της υπέρτασης Γ. ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Γ.Ν.Α. ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία (ESC) και η Ευρωπαϊκή Εταιρεία της Υπέρτασης

Διαβάστε περισσότερα

Αναστολείς της PCSK9. ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ ΡΑΛΛΙΔΗΣ, FESC Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Αναστολείς της PCSK9. ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ ΡΑΛΛΙΔΗΣ, FESC Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «ΑΤΤΙΚΟΝ» Αναστολείς της PCSK9 ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ ΡΑΛΛΙΔΗΣ, FESC Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «ΑΤΤΙΚΟΝ» Σύγκρουση συμφερόντων Συμμετοχή σε ομιλίες, honoraria,

Διαβάστε περισσότερα

Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας. Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ

Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας. Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ Από μόνη η παχυσαρκία αυξάνει την θνητότητα Calle EE, Thun MJ, Petrelli

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΙ ΚΑΡ ΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝ ΥΝΟΣ

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΙ ΚΑΡ ΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝ ΥΝΟΣ 1 ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΙ ΚΑΡ ΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝ ΥΝΟΣ Απόστολος. Αχείµαστος Αναπλ. Καθηγητής Παθολογίας ιευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής Πανεπιστηµίου Αθηνών Νοσοκοµείο Σωτηρία ΕΙΣΑΓΩΓΗ Επιδηµιολογικές µελέτες

Διαβάστε περισσότερα

Καινοτόμα Προγράμματα της Έδρας UNESCO Εφηβικής Υγείας και Ιατρικής για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Παιδικής και Εφηβικής Παχυσαρκίας

Καινοτόμα Προγράμματα της Έδρας UNESCO Εφηβικής Υγείας και Ιατρικής για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Παιδικής και Εφηβικής Παχυσαρκίας Καινοτόμα Προγράμματα της Έδρας UNESCO Εφηβικής Υγείας και Ιατρικής για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Παιδικής και Εφηβικής Παχυσαρκίας UNESCO Chair in Adolescent Medicine and Health Care Φλώρα Μπακοπούλου

Διαβάστε περισσότερα

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ;

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ; Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ; Δρ. Χρήστος Μανές Παθολόγος µε εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΉΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ Γ..Ν «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ Πρόεδρος

Διαβάστε περισσότερα

Β Πανεπιστηµιακή Παθολογική Κλινική

Β Πανεπιστηµιακή Παθολογική Κλινική Στεφανιαία νόσος Μαρίνα Νούτσου ιευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστηµιακή Παθολογική Κλινική Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο Αθήνας Περιεχόµενα Επιδηµιολογία Παράγοντες κινδύνου Αιτιοπαθογένεια Κλινική εικόνα Πρόληψη 2 Καρδιαγγειακά

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Σακχαρώδης Διαβήτης Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Number of people with diabetes by IDF Region, 2013 IDF Diabetes Atlas.

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΝΕΟΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2 ΣΥΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΑΥΞΗΜΕΝΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΩΝ ΜΙΚΡΟΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ

Ο ΝΕΟΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2 ΣΥΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΑΥΞΗΜΕΝΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΩΝ ΜΙΚΡΟΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ Ο ΝΕΟΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2 ΣΥΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΑΥΞΗΜΕΝΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΩΝ ΜΙΚΡΟΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ Β. Νικολαΐδου 1, Ε. Γκαλιαγκούση 1, Ε. Γιαννάκη 2, Ε. Γαβριηλάκη 1, Α. Λαζαρίδης 1, Ι. Ζωγράφου

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΠΛΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟ-ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ (DIABESITY) Α. Γαλλή-Τσινοπούλου

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΠΛΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟ-ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ (DIABESITY) Α. Γαλλή-Τσινοπούλου 23ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΕΒΕ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 2009 ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΠΛΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟ-ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ (DIABESITY) Α. Γαλλή-Τσινοπούλου Τσινοπούλου¹, Μ. Γραμματικοπούλου¹, Ε. Εμμανουηλίδου¹,

Διαβάστε περισσότερα

Κοιλιοαρτηριακή σύζευξη στην πνευμονική υπέρταση

Κοιλιοαρτηριακή σύζευξη στην πνευμονική υπέρταση Κοιλιοαρτηριακή σύζευξη στην πνευμονική υπέρταση Αικατερίνη Αυγεροπούλου, Διευθύντρια Ε.Σ.Υ Ιατρείο Πνευμονικής Υπέρτασης Καρδιολογικού Τμήματος, Γ.Ν.Α Ιπποκράτειο ΕΙΣΑΓΩΓΗ Υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές,

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα

Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα www.pegkaspanagiotis.gr Τι εννοούμε με τον όρο πρόληψη καρδιαγγειακής νόσου; Εννοούμε τη συντονισμένη δέσμη ενεργειών, τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο,

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενής 55 ετών με υπέρταση και τυχαία ανεύρεση μικροϊσχαιμικών αλλοιώσεων σε MRI εγκεφάλου

Ασθενής 55 ετών με υπέρταση και τυχαία ανεύρεση μικροϊσχαιμικών αλλοιώσεων σε MRI εγκεφάλου Ασθενής 55 ετών με υπέρταση και τυχαία ανεύρεση μικροϊσχαιμικών αλλοιώσεων σε MRI εγκεφάλου Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΛNΤΑΓΛΙΠΤΙΝΗΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΛNΤΑΓΛΙΠΤΙΝΗΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΛNΤΑΓΛΙΠΤΙΝΗΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 Ι. Ζωγράφου, Α. Ρέκλου, Ε. Γεωργιανού, Ε. Σπέντζου, Ε. Παπαδοπούλου, Α. Μπίνας, Χ. Σαμπάνης, Σ. Δούμα

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΧΑΜΗΛΗΣ HDL ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΜΩΥΣΗΣ ΕΛΙΣΑΦ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΧΑΜΗΛΗΣ HDL ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΜΩΥΣΗΣ ΕΛΙΣΑΦ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΧΑΜΗΛΗΣ HDL ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΜΩΥΣΗΣ ΕΛΙΣΑΦ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ CHD Risk Ratio Coronary Heart Disease Risk According

Διαβάστε περισσότερα

Αυξημένες τιμές Lp(a) ή ουρικού οξέος. Τι πρακτικά σημαίνουν για τον ασθενή και το γιατρό του

Αυξημένες τιμές Lp(a) ή ουρικού οξέος. Τι πρακτικά σημαίνουν για τον ασθενή και το γιατρό του Αυξημένες τιμές Lp(a) ή ουρικού οξέος. Τι πρακτικά σημαίνουν για τον ασθενή και το γιατρό του Λουκιανός Ραλλίδης, MD, FESC Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας Υπεύθυνος Υπολιπιδαιμικού Ιατρείου Β Καρδ.

Διαβάστε περισσότερα

Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων. Δεν έχω λάβει αμοιβή από οποιαδήποτε φαρμακευτική εταιρεία

Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων. Δεν έχω λάβει αμοιβή από οποιαδήποτε φαρμακευτική εταιρεία Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων Δεν έχω λάβει αμοιβή από οποιαδήποτε φαρμακευτική εταιρεία ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΥΝΟΔΕΥΟΥΝ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ Δρ. Γιαννάκης Στυλιανού ΘΕΜΑΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισμός λιπιδίων Δυσλιποπρωτειναιμίες. Μαρίνα Νούτσου Διευθύντρια Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Ιπποκράτειο

Μεταβολισμός λιπιδίων Δυσλιποπρωτειναιμίες. Μαρίνα Νούτσου Διευθύντρια Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Ιπποκράτειο Μεταβολισμός λιπιδίων Δυσλιποπρωτειναιμίες Μαρίνα Νούτσου Διευθύντρια Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Ιπποκράτειο Πολλοί παράγοντες κινδύνου έχουν συσχετισθεί με καρδιαγγειακά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. Τι ονοµάζουµε συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο: Γιατί χρειαζόµαστε ειδικά µοντέλα υπολογισµού:

ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. Τι ονοµάζουµε συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο: Γιατί χρειαζόµαστε ειδικά µοντέλα υπολογισµού: ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Τι ονοµάζουµε συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο: Γιατί χρειαζόµαστε ειδικά µοντέλα υπολογισµού: Μοντέλα µε κλασσικούς παράγοντες κινδύνου: Μοντέλα µε νέους βιοδείκτες: Πως µεταβάλουν

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια των αναστολέων της πρωτεΐνης PCSK9: πότε και σε ποιους ασθενείς

Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια των αναστολέων της πρωτεΐνης PCSK9: πότε και σε ποιους ασθενείς Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια των αναστολέων της πρωτεΐνης PCSK9: πότε και σε ποιους ασθενείς ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ ΡΑΛΛΙΔΗΣ, FESC Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα