6 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΜΑ ΚΕΡΚΥΡΑ ΜΝΗΜΕΙΟ UNESCO ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΠΟΛΗ

Transcript

1 6 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΜΑ ΚΕΡΚΥΡΑ ΜΝΗΜΕΙΟ UNESCO ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΠΟΛΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ 1. ΚΟΥΤΑΓΙΑΡ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ 2. ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗ ΙΩΑΝΝΑ ΚΕΡΚΥΡΑ ΙΟΥΝΙΟΣ

2 ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η γνώση και η καλλιέργεια της πολλαπλής νοημοσύνης του μαθητή μέσα από βιωματικές και ομαδοσυγκεντρωτικές δραστηριότητες Στόχοι και οφέλη Α. δημιουργία ισχυρών πνευματικών και φιλικών δεσμών μέσα από την ομαδοποίηση και την κοινή δράση Β. στήριξη της προσωπικής ανάπτυξης του ατόμου Γ. συμβολή στην ομαλή ένταξη μαθητών κάθε προέλευσης μέσα από την ανάληψη και περάτωση σχεδίων εργασίας με πλατύ οικουμενικό χαρακτήρα Δ. εδραίωση στενών δεσμών διαμαθητικών σχέσεων Ε. αναβάθμιση της θέσης του μαθητή στην επικοινωνία δασκάλου-μαθητή (χαρακτήρας εργασίας μαθητοκεντρικός) Ζ. σύνδεση της εσωτερικής με την εξωσχολική ζωή και την επιστημονική και βιωματική γνώση ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΤΥΠΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Α. Συνειδητοποίηση και καθορισμός του προβλήματος Β. Σχεδιασμός για το πώς θα εργαστούν στην επίλυσή του Γ. Πραγμάτωση των ενεργειών Δ. Συμπεράσματα ΣΤΑΔΙΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ευαισθητοποίηση στην επιλογή του θέματος α. Προσδιορισμός στόχων και χωρισμός σε υποθέματα Προγραμματισμός α. διατύπωση ερωτημάτων β. καθορισμός πλαισίου δράσης γ. επιλογή δραστηριοτήτων δ. χωρισμός σε ομάδες ε. καταμερισμός καθηκόντων Εφαρμογή α. διεξαγωγή έρευνας β. συγκέντρωση, επεξεργασία και ταξινόμηση ύλης Αξιολόγηση Παρουσίαση 2

3 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Η ΚΕΡΚΥΡΑ ΣΤΟ ΔΙΑΒΑ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΚΕΡΚΥΡΑ είναι ένα ιστορικό περιβάλλον, ένα νησί-σημείο συνάντησης πολιτισμών και λαών, με το πολιτισμικό στίγμα ενός δυτικού δικτύου που δεν έπαψε στιγμή να το επηρεάζει, ένα λίκνο που δουλεύει αιώνες αναδεικνύοντας πρωτοπόρους στοχαστές, καλλιτεχνικά ρεύματα, πρωτιές και επιδόσεις. Αυτή είναι η Κέρκυρα. Με τις ομορφιές και το μάγεμα της φύσης και με τα μνημεία τα λουσμένα από την αύρα του Ιονίου που αποτελούν πόλους έλξης όλου του πολιτισμένου κόσμου. Είναι ναοί που κρατούν τα κειμήλια του πολιτισμού και της σοφίας των Κερκυραίων. Η πνευματική προσφορά είναι ανάγκη να συνεχιστεί και σήμερα. Όλο και περισσότεροι Κερκυραίοι έχουν χρέος ν αποτυπώνουν τη δική τους σφραγίδα στα πνευματικά αγωνίσματα, στη διατήρηση και αξιοποίηση της μυριάκριβης κληρονομιάς και αυτό μέσα από τη σωστή ενημέρωση, την προβολή, τη σωστή και αντικειμενική κατάρτιση κυρίως των νέων ανθρώπων που θα είναι συνεχιστές της πολιτιστικής κληρονομιάς του κάθε τόπου. 3

4 Μιλάμε πολλοί και σε έντονους τόνους για την ανάγκη να πάει ο τόπος μπροστά, όμως η αλήθεια είναι ότι ούτε οι επενδύσεις, ούτε οι πλουτοπαραγωγικοί πόροι, ούτε τα μεγάλα αναπτυξιακά έργα αρκούν να προχωρήσουμε προς τα εμπρός αν ο τόπος μας δε διαθέτει ανθρώπους συγκροτημένους ηθικά και παιδευτικά, εφοδιασμένους όχι μόνο με τυποποιημένες γνώσεις αλλά με την επίγνωση της αποστολής τους, αν ο τόπος μας δεν έχει προετοιμάσει μέσω της παιδευτικής διαδικασίας προσωπικότητες δημιουργικές, άξιες να ορθώσουν το ανάστημά τους, χωρίς δεκανίκια, στην απειλή της επιβολής του ισχυρότερου και ικανές να εξασφαλίσουν μια θετική και υπολογίσιμη συμμετοχή της χώρας μας στο διεθνή καταμερισμό των αγαθών του πολιτισμού αλλά και στη διεθνή αλληλεξάρτηση ως ισότιμος και ανταγωνιστικός εταίρος. «Τα παιδιά που είναι σήμερα στα σχολεία καλούνται να ζήσουν στην αυριανή Ενωμένη Ευρώπη και να μάθουν να κινούνται στο ευρύτερο πολυπολιτισμικό Ευρωπαϊκό περιβάλλον» Ο μαθητής είναι βέβαιο ότι θα προστατεύσει ό,τι αγαπήσει, θ αγαπήσει ό,τι κατανοήσει και θα κατανοήσει ό,τι τον βοηθήσουμε εμείς ν ανακαλύψει. «μαθαίνω πώς να μαθαίνω μαθαίνω πώς να ενεργώ μαθαίνω πώς να υπάρχω μαθαίνω πώς να ζω με τους άλλους» UNESCO 4

5 ΚΕΡΚΥΡΑ ΜΝΗΜΕΙΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Η Κέρκυρα ταυτίζεται από τους περισσότερους αρχαιολόγους με το μυθικό των Φαιάκων. Εδώ ο Όμηρος τοποθέτησε, σύμφωνα με αυτούς που δέχονται την ταύτιση της Σχερίας με την Κέρκυρα, τον προτελευταίο σταθμό που ναυαγός έφθασε ο πολυμήχανος Οδυσσέας. Στους Φαίακες αναφέρεται και ο Απολλώνιος ο Ρόδιος στα Αργοναυτικά, όπου ο Ιάσονας και οι Αργοναύτες βρήκαν καταφύγιο στο νησί του Αλκινόου και της Αρήτης. Εκεί, στη σπηλιά της Μάκριδας, έγιναν οι γάμοι του Ιάσονα και της Μήδειας. Η μυθολογία παρέδωσε στους νεότερους Κερκυραίους το σημερινό έμβλημα της πόλης. Η "Απήδαλος Ναυς" εξακολουθεί να παραμένει σύμβολο της ναυτικής δεξιοτεχνίας των Φαιάκων. Εκτός από το Ομηρικό όνομα Σχερία στις φιλολογικές πηγές συναντάμε και διάφορες άλλες ονομασίες, όπως Δρεπάνη ή Άρπη, Μάκρη, Κασσωπαία, Άργος, Κεραυνία, Φαιακία, Κόρκυρα ή Κέρκυρα (Δωρικά), Γοργώ ή Γοργύρα και πολύ αργότερα τα μεσαιωνικά ονόματα Κορυφώ ή Κορφοί, εξ αιτίας των δύο χαρακτηριστικών κορυφαίων βράχων του Παλαιού Φρουρίου της Κέρκυρας. 5

6 Το νησί της Κέρκυρας κατοικήθηκε ήδη από την Παλαιολιθική Εποχή. Τότε η Κέρκυρα αποτελούσε συνέχεια της οροσειράς της Πίνδου και ήταν ενωμένη με την απέναντι Ηπειρωτική ακτή. Εξακριβωμένη είναι η ανθρώπινη παρουσία στο νησί και κατά την Νεολιθική Περίοδο και την Εποχή του Χαλκού. Η ιδιαίτερα σημαντική γεωγραφική θέση της Κέρκυρας (καλώς παράπλου κείται, Θουκυδ. Ι, 36) στο δρόμο για τις ακτές της Αδριατικής και της Ιταλίας προκάλεσε το ενδιαφέρον των Ερετριέων γύρω στο 750 π.χ., όπως μας πληροφορούν οι Διόδωρος ο Σικελιώτης, Στράβων και Πλούταρχος. Την Ευβοϊκή αποικία κατέλυσε το 734 π.χ. ομάδα Κορινθίων με αρχηγό τον Χερσικράτη από το αριστοκρατικό γένος των Βακχιδών, απογόνων του Ηρακλή. Το νησί ονομάζεται, δωρικά, Κόρκυρα και επικρατεί η Δωρική γραφή. Η νέα Κορινθιακή αποικία, που ονομάστηκε Χερσούπολη, θα αναπτυχθεί λίγο νοτιότερα από την σημερινή πόλη, στην χερσόνησο της Παλαιόπολης, μεταφέροντας συνήθειες, λατρεία και πολίτευμα από την μητρόπολη. 6

7 Οι ευνοϊκές προϋποθέσεις για αυτόνομη ανάπτυξη της αποικίας ανέδειξαν την Κέρκυρα σε μεγάλη εμπορική και ναυτική δύναμη του Ελληνικού κόσμου. Απέκτησε ισχυρό πολεμικό στόλο και δική της αποικία: την Επίδαμνο (σημερινό Δυρράχιο) και έφτασε ν ανταγωνίζεται στο εμπόριο την Κόρινθο που γρήγορα οδήγησε της δύο πόλεις σε σύγκρουση. Η αρχαιότερη ναυμαχία μεταξύ Ελλήνων, όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης, συνέβη το 664 π.χ. μεταξύ Κορίνθου και Κερκύρας, στην οποία υπερίσχυσε η Κέρκυρα. Μετά από διάφορες επιδρομές και επικυριαρχίες η Κέρκυρα το 229 π.χ. εξαναγκάζεται να ζητήσει την προστασία των Ρωμαίων, στους οποίους και υποτάσσεται με την θέλησή της, προκειμένου να προστατευθεί από τους Ιλλυριούς πειρατές. Στη Ρωμαϊκή κυριαρχία μένει για πέντε αιώνες (337 μ.χ.) Το νησί χρησιμοποιήθηκε από τους Ρωμαίους ως ναυτική βάση και ορμητήριο για εκστρατείες στην υπόλοιπη Ελλάδα και Ανατολή. Παρόλα αυτά, το 31 π.χ. παραμονές της ναυμαχίας στο Άκτιο, ο Αγρίππας, σύμμαχος του Οκταβιανού, θα καταστρέψει την πόλη ολόκληρη, επειδή οι Κερκυραίοι είχαν συμμαχήσει με τον Αντώνιο. Οι Ρωμαίοι παραχώρησαν αργότερα ορισμένα προνόμια στην Κέρκυρα σε αναγνώριση των υπηρεσιών που παρείχε στο ρωμαϊκό στόλο. Διατήρησε σχετική αυτονομία με δικούς της νόμους και δικό της νόμισμα. Την εποχή αυτή πολλοί πλούσιοι Ρωμαίοι αγοράζουν κτήματα και κτίζουν πολυτελείς επαύλεις σε διάφορα σημεία του νησιού. Μεταξύ των Ρωμαίων που θα επισκεφτούν την Κέρκυρα είναι ο ρήτορας και πολιτικός Κικέρων, οι αυτοκράτορες Βεσπασιανός, Αντωνίνος Πίος, Σεπτίμιος Σεβήρος και ο Νέρων, που τραγούδησε μάλιστα μπροστά στο βωμό του Κασσίου Διός στην Κασσιώπη (πόλη με μεγάλη ακμή αυτήν την εποχή). Κατά τις αρχές του Μεσαίωνα στην αρχαία πόλη πλάι στα αρχαία τεμένη χτίζονται τα πρώτα ιερά της νέας 7

8 θρησκείας. Οι ήρεμοι ρυθμοί της αρχαίας ζωής διακόπτονται το 455 μ.χ. από τις Βανδαλικές επιδρομές. Μέχρι τον 11ο αιώνα Ούννοι, Βάνδαλοι, Γότθοι και Άραβες απειλούν και λεηλατούν την Κέρκυρα. Η αντίδραση της Κωνσταντινούπολης για το δυτικό αυτό όριο της αυτοκρατορίας δεν ήταν πάντα άμεση. Επί αυτοκράτορα Ιουστινιανού το 534 μ.χ. ο στρατηγός του Βυζαντίου Βελισσάριος ναυλοχεί στην Κέρκυρα πηγαίνοντας εκστρατεία στην Ιταλία. Καθοριστικής σημασίας όμως για την μετέπειτα ζωή της πόλης υπήρξε η κατάληψη και λεηλασία του νησιού από τον βασιλιά των Ερούλων Γότθων Τοτίλα το 551 μ.χ. Τότε ερειπώθηκε η Χερσούπολη και οι κάτοικοί της άρχισαν σταδιακά να την εγκαταλείπουν και δημιούργησαν μια άλλη, βορειότερα σε θέση εκ φύσεως πιο οχυρή, ανάμεσα στους βράχους της κοντινής δίκορφης χερσονήσου, η οποία σταδιακά οχυρώνεται και απ όπου προέρχεται το μεσαιωνικό όνομα Κορυφώ ή Κορφοί. Κατά το μοίρασμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας σε 'θέματα', αρχικά η Κέρκυρα συμπεριλήφθηκε στο 'θέμα' της Νικοπόλεως, αλλά από τον 8ο αιώνα αποτελεί επαρχία του ναυτικού 'θέματος' Κεφαλληνίας. 8

9 Το Βυζαντινό όνομα Κορυφώ παρουσιάζεται για πρώτη φορά το 968 μ.χ., όταν ο επίσκοπος Κρεμώνας Λιουτπράνδος έγραψε στην έκθεσή του: ' ad Coryphus parvenimus' (φθάσαμε στην Κορυφώ). Κατά την εποχή αυτή, που στην Κωνσταντινούπολη βασιλεύει η Μακεδονική Δυναστεία, η Κέρκυρα απολαμβάνει συνθήκες σχετικής ασφάλειας. Αυτό προκύπτει από την κατασκευή εκτός των οχυρώσεων, στην Παλαιόπολη, του μνημειακού ναού των Αγίων Ιάσονος και Σωσιπάτρου κατά τα τέλη του 10 ου αιώνα Με την κατάλυση του Βυζαντινού κράτους από τους Σταυροφόρους της Δ Σταυροφορίας και σύμφωνα με την συνθήκη του Οκτωβρίου του 1204 γνωστή ως 9

10 Partitio Terrarum Imperii Romaniae, η Κέρκυρα περιέρχεται στο μερίδιο των Βενετών. Ο Βενετός ναύαρχος F. Morosini εξεδίωξε τον γενουάτη πειρατή Λέοντα Βετράνο που είχε για λίγο καταλάβει το νησί Οι Βενετοί στην πρώτη αυτή βραχυπρόθεσμη παρουσία τους στην Κέρκυρα ( ), διαίρεσαν τη γη σε δέκα φέουδα και την μοίρασαν σε ισάριθμους συμπατριώτες τους ευγενείς. Το 1214 το νησί περνά στην κυριαρχία του Μιχαήλ Α Άγγελου Κομνηνού, Δεσπότη της Ηπείρου. Ο νέος ομόφυλος και ομόθρησκος Αυθέντης και οι διάδοχοί του, ανανεώνουν τα παλαιότερα προνόμια και ενισχύουν την άμυνα του νησιού, βελτιώνοντας τις οχυρώσεις της μεσαιωνικής πόλης. Στα δυτικά του νησιού, σύμφωνα με την παράδοση, κατασκευάζονται τα κάστρα Γαρδίκι και Αγγελόκαστρο. Η κυριαρχία των Δεσποτών της Ηπείρου έληξε το 1258, όταν ο Δεσπότης Μιχαήλ Β Δούκας παραχώρησε την Κέρκυρα ως προίκα στον γαμπρό του Μανφρέδο, Βασιλέα των Δύο Σικελιών. Μετά την μάχη του Μπενεβέντο και σύμφωνα με την συνθήκη του Viterbo, η Κέρκυρα πέρασε στο νικητή αυτής της μάχης, τον Κάρολο Α τον Ανδηγαυό και για τα επόμενα 120 περίπου χρόνια ( ), βίωσε την ανδηγαυϊκή κυριαρχία. Στο β μισό του 14 ου αιώνα το πολιτικοστρατιωτικό τοπίο στην ανατολική Μεσόγειο μοιάζει ζοφερό. Οι Ανδηγαυοί της Νότιας Ιταλίας, ευρισκόμενοι σε βαθιά δυναστική κρίση, δεν ενδιαφέρονται πλέον για την ανακατάληψη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και έτσι η κατοχή της Κέρκυρας, που θα χρησίμευε ως βάση, δεν έχει πια ιδιαίτερο νόημα. Από τον παλιό Βαλκανικό και Βυζαντινό κόσμο η Κέρκυρα δεν μπορούσε πια να ελπίζει σε τίποτα. Στα Βαλκάνια έχει αρχίσει να απλώνεται η Οθωμανική καταιγίδα. Η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία καταρρέει και αναζητά στηρίγματα στον Πάπα και τους Δυτικούς ηγεμόνες, που όμως έχουν εμπλακεί στον Εκατονταετή Πόλεμο. Σε μια απέλπιδα προσπάθεια να σωθεί η Πόλη συνέρχεται το 1438 πρώτα στη Φερράρα και μετά στη Φλωρεντία η Σύνοδος που αποφασίζει την Ένωση των Εκκλησιών. Ο Αυτοκράτορας Ιωάννης Η Παλαιολόγος πηγαίνοντας για τη Σύνοδο αυτή μαζί με την εκλεκτή ακολουθία του (Μητροπολίτης Νικαίας Βησσαρίων, Γεώργιος Γεμιστός Πλήθων, Γεώργιος Σχολάριος, Μητροπολίτης Εφέσου Μάρκος Ευγενικός), θα περάσει από την Κέρκυρα και θα εκκλησιαστεί στον Άγιο Αντώνιο, όπου θα χοροστατήσει ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ιωσήφ Β. Οι Κερκυραίοι αντιλαμβανόμενοι ότι δεν είχαν τίποτε πλέον να περιμένουν από το Βυζάντιο, αναζητώντας έναν ισχυρό προστάτη, στράφηκαν στη Βενετία. Τόπος που εκτιμήθηκε όσο κανένας άλλος από την Σύγκλητο και το Μεγάλο Συμβούλιο της Βενετίας, η Κέρκυρα θεωρήθηκε από πολύ νωρίς κλειδί για τα θαλάσσια συμφέροντα της Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου, που είχε κάθε λόγο αλλά και τις δυνάμεις να ελέγχει τις διαδρομές Βενετία - Κωνσταντινούπολη. Στα τέλη του 14ου αιώνα το αναθερμασμένο ενδιαφέρον της Βενετίας για το νησί επιδιώκει και πετυχαίνει να δημιουργηθεί μια φιλοβενετική κίνηση στις τάξεις των αρχόντων, με αποτέλεσμα να αποσταλούν τον Μάϊο του 1386 πέντε εκλεγμένοι πληρεξούσιοι του Κερκυραϊκού Συμβουλίου στη Βενετία για να ζητήσουν την έγκριση της Συγκλήτου στην οικειοθελή υποταγή της Κέρκυρας και να δώσουν τον όρκο πίστης, υπό τον όρο να υπερασπίζεται αιωνίως την πόλη και το νησί. Οι Βενετικές δυνάμεις με επικεφαλής τον Ιωάννη Μιάνι, Καπιτάνο του Κόλπου, καταλαμβάνουν το νησί και η παραχώρηση του χρυσόβουλου τον Ιανουάριο του 1387 επιβεβαιώνει όλα τα προγενέστερα προνόμια που είχαν παραχωρηθεί και 10

11 ρυθμίζει τις σχέσεις του νησιού με την Γαληνοτάτη Δημοκρατία διασφαλίζοντας ως αντάλλαγμα την πιστότητα και την αφοσίωση των νέων υπηκόων στη μόνη δημοκρατία του καιρού της, όπως ήθελε να αυτοαποκαλείται η βενετική ολιγαρχία. Τους πρώτους χρόνους της Βενετικής παρουσίας η δημόσια εκπαίδευση ήταν σχεδόν ανύπαρκτη όχι μόνο στο νησί, αλλά και σε όλο τον κόσμο. Σχολεία, τυπογραφία και βιβλιοθήκες δεν υπήρχαν και μόνο σε κάποια Καθολικά μοναστήρια (όπως της Αγίας Ιουστίνης στη Γαρίτσα) Καθολικοί ιερείς δίδασκαν τη Λατινική γλώσσα σε Ιταλούς και Έλληνες ευγενείς, ενώ το επίπεδο της εκπαίδευσης για τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα υπήρξε υποτυπώδες. Στα μέσα του 16ου αιώνα οι Κερκυραίοι ζήτησαν από τους ενετούς να διορίσουν δάσκαλο για τη διδασκαλία της Ελληνικής και Λατινικής γλώσσας σε ελληνόπουλα. Αργότερα η οικονομική ανάπτυξη επέτρεψε μια πιο εύκολη πρόσβαση στην εκπαίδευση με αποτέλεσμα να ιδρυθούν στο νησί εκπαιδευτικές εστίες και Ακαδημίες (Ευκάρπων, Εξασφαλισμένων, Περιπλανωμένων) και να αναδειχθούν σημαντικές μορφές του Ελληνικού Διαφωτισμού όπως οι λόγιοι Ευγένιος Βούλγαρης και Νικηφόρος Θεοτόκης. Η Βενετία δεν απαγόρευσε τη δημιουργία Φροντιστηρίων στη μητρόπολη, όπως του κερκυραίου Θωμά Φλαγγίνη, που σπούδαζαν άποροι Κερκυραίοι και Κύπριοι. Απόφοιτοι του Φλαγγίνιου είχαν το δικαίωμα να εγγραφούν στο πανεπιστήμιο της Πάδοβας και άλλων Ιταλικών πόλεων. Η επαφή αυτή με τα μεγάλα πνευματικά κινήματα της εποχής δημιούργησε τους πρώτους πυρήνες που οδήγησαν σταδιακά στη διαμόρφωση του Επτανησιακού πολιτισμού. Το τέλος του 18ου αιώνα βρίσκει την Ευρώπη στα όπλα και η ιστορία της Κέρκυρας δεν μπορεί να απομονωθεί από το διεθνές πλαίσιο και τις ισορροπίες που επιδιώκουν οι ξένες δυνάμεις στην περιοχή του Ιονίου. Η Βενετική Δημοκρατία καταλύεται το 1797 από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη και με την συνθήκη του Campo Formio τα Επτάνησα και οι Ενετικές κτήσεις στην 11

12 Ήπειρο προσαρτώνται στη Γαλλία. Ο τελευταίος βενετός διοικητής του νησιού Αυρήλιος Widmann παραδίδει το νησί στους Γάλλους στρατιώτες του Ανσέλμο Ζεντιλί, που γίνεται δεκτός με ενθουσιασμό από τον Κερκυραϊκό λαό. Σύμφωνα με τις ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης, που ήταν ήδη γνωστές στην Κέρκυρα, πρώτο μέλημα υπήρξε η κατάργηση του αριστοκρατικού πολιτεύματος, ο σχηματισμός δημοτικού συμβουλίου με πρόεδρο τον Σπυρίδωνα Θεοτόκη και η εφαρμογή του Γαλλικού Συντάγματος του Στην Κέρκυρα μέσα σε πανηγυρισμούς φυτεύτηκε το "δένδρο της Ελευθερίας", κάηκε το "Libro d' Oro" και αναρτήθηκε η Γαλλική σημαία. Σύντομα όμως οι πανηγυρισμοί αντικαταστήθηκαν από την αμφιβολία και τη δυσφορία. Η επιβολή νέων φόρων, η εισφορά υπό τύπον "δανείου", οι λεηλασίες και οι βεβηλώσεις εκκλησιών και θρησκευτικών συμβόλων και η διάψευση των ελπίδων για απελευθέρωση της υπόλοιπης Ελλάδος από τους Τούρκους, συντέλεσαν ώστε να υποχωρήσει ο αρχικός ενθουσιασμός των Κερκυραίων και να αντικατασταθεί από απροκάλυπτη έχθρα. Στα θετικά αυτής της περιόδου καταλογίζεται η ίδρυση δημόσιας βιβλιοθήκης, η οργάνωση δημόσιας εκπαίδευσης, η εγκατάσταση του πρώτου σε "Ελληνικό" έδαφος τυπογραφείου, η φροντίδα για καλύτερη λειτουργία των δικαστηρίων και αστυνόμευσης, η προστασία της δημόσιας υγείας καθώς επίσης και η ευρεία χρήση της Ελληνικής γλώσσας στα δημόσια έγγραφα. Εναντίων των επεκτατικών βλέψεων του Ναπολέοντα στην Ανατολή συστήθηκε η Ρωσοτουρκική συμμαχία η οποία, εκμεταλλευόμενη τη δυσαρέσκεια των κατοίκων των Ιονίων Νήσων για τους Γάλλους, κατέλαβε τα νησιά ( ). Το Μάρτιο του 1799 ο Ρώσος ναύαρχος Ουσακώφ, μετά από τετράμηνη πολιορκία, κατέλαβε την Κέρκυρα και ανέθεσε προσωρινά τη διακυβέρνηση του νησιού σε ομάδα ευγενών και μερικών αστών. Ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός θεωρείται η σύσταση το 1800 της Επτανήσου Πολιτείας, του πρώτου Ελληνικού Κράτους μετά το 1453, και η αναγνώρισή του ως κράτος φόρου υποτελές στο Σουλτάνο. Οι αντιπρόσωποι της Επτανήσου στην Κωνσταντινούπολη συνέταξαν Σύνταγμα, που ονομάστηκε "Βυζαντινό" και αναγνωρίστηκε από την "Πύλη". Το Σεπτέμβριο του 1807 ο Ναπολέων, προ πολλού εστεμμένος αυτοκράτορας της Γαλλίας, απέστειλε τον στρατηγό Cesar Berthier ως διοικητή στην Κέρκυρα, ο οποίος κατέλυσε την Επτάνησο Πολιτεία διακηρύσσοντας ότι η περιοχή αυτή αποτελούσε τμήμα της Γαλλικής Αυτοκρατορίας. Ο Ναπολέων, λόγω της στρατηγικής θέσης της Κέρκυρας στην Αδριατική, διέταξε τον εκσυγχρονισμό των οχυρώσεών της, αναθέτοντας τη διοίκηση του νησιού στον Donzelot, με εντολή να κρατήσει την Κέρκυρα πάση θυσία. Η αμυντική διάταξη ενισχύθηκε με κατασκευές νέων οχυρών (Λαμποβίτισσα και Βίδο) και έξη περιμετρικών πυροβολείων. Το 1814 το άστρο του Ναπολέοντα βρισκόταν στη δύση του. Μετά τις πολιτικές εξελίξεις ο στρατηγός Francois-Xavier Donzelot έλαβε εντολή να παραδώσει την Κέρκυρα την οποίαν παρέλαβε ο Άγγλος στρατηγός Campell στις 26 Ιουνίου Το Συνέδριο της Βιέννης το 1815 υιοθέτησε την πρόταση του εκπροσώπου της Ρωσίας Ιωάννη Καποδίστρια, που πρότεινε να αναγνωριστούν τα Επτάνησα ελεύθερα και ανεξάρτητα υπό Βρετανική προστασία. 12

13 Το ιδιότυπο καθεστώς που επέβαλε η Συνθήκη των Παρισίων το 1815 στις "Ηνωμένες Πολιτείες των Ιονίων Νήσων", κράτος ανεξάρτητο και ελεύθερο αλλά υπό ξένη προστασία, κλήθηκε να επιβάλει εκ μέρους της Μεγάλης Βρετανίας ο πρώτος Ύπατος Αρμοστής Sir Thomas Maitland κόμης του Lauderdale ( ). Το πρώτο Σύνταγμα που ο ίδιος συνέταξε και εφαρμόστηκε στα νησιά ήταν ανελεύθερο και σύντομα δημιούργησε αντιδράσεις. Αντίθετα με τη Συνθήκη των Παρισίων, η Αγγλία θεώρησε τα νησιά ως αποικία και ο Ιωάννης Καποδίστριας ζήτησε την αντικατάσταση του "King Tom", όπως σκωπτικά αποκαλούσαν τον Maitland. Το 1818 ιδρύθηκε το Τάγμα των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου, το οποίο στεγάστηκε στο νεόδμητο παλάτι, που επίσης χρησιμοποιήθηκε ως έδρα της Ιονίου Γερουσίας. Την 21η Μαΐου 1864 και μετά από έντονες διπλωματικές διαβουλεύσεις η Κέρκυρα και τα υπόλοιπα Επτάνησα ενώνονται με την Ελλάδα. Είχε προηγηθεί απόφαση του ΙΓ Ιόνιου Κοινοβουλίου και επικύρωση της απόφασης από την προστάτιδα δύναμη. 13

14 Την Ένωση διευκόλυνε η εκλογή στον θρόνο της Ελλάδος του φιλοβρετανού Δανού πρίγκιπα Γεωργίου Α και από τότε τα Ιόνια Νησιά συμμερίζονται την τύχη της υπόλοιπης Ελλάδος. Παρότι η συνθήκη παραχώρησης προέβλεπε για την Κέρκυρα καθεστώς "διηνεκούς ουδετερότητος" το νησί ενεπλάκη στις πολεμικές συγκρούσεις του 20 ου αιώνα 14

15 ΚΕΡΚΥΡΑ ΝΥΜΦΗ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ ΜΝΗΜΕΙΟ ΑΙΩΝΙΟ ΛΟΥΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΡΑ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ ΚΑΙ ΛΥΚΝΙΣΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΑΓΚΑΛΗ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΙΟΥ ΣΤΕΡΕΩΜΑΤΟΣ Ζούμε σ' ένα πανέμορφο νησί, που με τις παραδόσεις του, τον πολιτισμό του και την τρισχιλιετή ιστορία του, είναι για μας, για την Ελλάδα, ένα κομμάτι του χαμένου παραδείσου. "Απιδιαίς είναι και ροδιαίς, λαμπρόκαρπες μηλέαις και με γλυκόκαρπαις συκιαίς εληαίς θυμό γεμάταις. Είναι ο καρπός τους άφθαρτος και ολοχρονής δεν λείπει... Γερά το απίδι και άλλο ανθεί, το μήλο και άλλο μήλο, και το σταφύλι και άλλο ανθεί το σύκο και άλλο σύκο" Οδύσσεια μεταφ. Ι. Πολυλά Στο μεταίχμιο δύο εποχών θα γνωρίσεις συ επισκέπτη, ένα κομμάτι της ελληνικής γης, που έμεινε αναλλοίωτο σε πείσμα των δύσκολων καιρών. Η Κέρκυρα προέκταση του ελληνικού χώρου προς τη Δύση, αποτελούσε πάντα το σημείο συνάντησης δύο κόσμων του δυτικού και του ανατολικού. Είναι σπάνιο να συναντήσει κανείς άλλο χώρο που να συνδυάζει τη συνύπαρξη τόσων πολιτισμών, χωνευτήρι ξένων επιρροών, ποικίλων μορφών συμβίωσης, επιδράσεων, που της προσθέτουν ένα διαφορετικό χρώμα και την καθιστούν μια διαφορετική σύνθεση, που ξεφεύγει από τα κλασσικά ελληνικά πρότυπα Ο αρχειακός της πλούτος, οι αξιόλογες ανασκαφές, τα πολύτιμα ιστορικά της τεκμήρια, την έχουν αναδείξει ως το σημαντικότερο μνημείο του ευρωπαϊκού πολιτισμού. 15

16 Η Κέρκυρα είναι εκκεντρική, γιατί είναι υπερβολικά ωραία. Τα κοινά άγχη και οι αγωνίες των ανθρώπων, ακόμη κι όταν καταλήγουν σε βάρβαρες επεμβάσεις στο σώμα της, αφήνουν μυστηριωδώς τη γοητεία της ανέπαφη. Μια γαλήνη ανεπιτήδευτη αναβλύζει από τις εικόνες της συλλογής, απόδειξη πως τίποτα και κανένας δε βιάζεται σ αυτόν τον τόπο, μια διάθεση στη ψυχή του κερκυραίου, συχνά αξιοκατάκριτη, αλλά και μια καλλιέργεια που έγινε πια μύθος ακριβός. Μουδιασμένοι από την ζεστή υγρασία του νησιού, μέσα από τις φωτογραφίες που παρουσιάζουμε, θα κάνουμε μια βόλτα λίγο πιο πάνω απ τη Γαρίτσα, 16

17 λίγο στην πλατεία, λίγο στο φρούριο, λίγο στο Λιστόν. ΤΟ ΛΙΣΤΟΝ Δεν υπάρχει Κερκυραίος και μη που σε κάποια στιγμή της ζωής του δε στάθηκε να καμαρώσει τα πανέμορφα βόλτα (καμάρες) και να απολαύσει κάτω από τις σκιερές τοξοστοιχίες την αρχοντιά αυτού εδώ του δρόμου. 17

18 Είναι γνωστό ότι και στη Βενετία υπάρχει Λιστόν που βρίσκεται στην πλατεία του Αγίου Μάρκου Το Λιστόν άρχισε να οικοδομείται μετά το 1807 από τους Αυτοκρατορικούς Γάλλους και αποπερατώθηκε στα χρόνια της Αγγλικής Προστασίας. Τα σχέδια του Λιστόν οφείλονται στο Γάλλο Κόμη Mathieu de Lesseps, 18

19 πατέρα του δημιουργού της διώρυγας του Σουέζ Φερδινάνδου Λεσέψ, τα οποία, όπως λέγεται, σχεδίασε κατ απομίμηση των οδών Rue de Rivoli και Rue de Castiglione του Παρισιού. 19

20 Μια σειρά από μεγάλα οικοδομήματα με ωραία τοξοτά και παλιά βενετσιάνικα φανάρια δεσπόζει στο «ΛΙΣΤΟΝ» το μέρος δηλαδή όπου οι ευγενείς της παλιάς εποχής, τότε που η ευγένεια σήμαινε και πολιτική εξουσία, έκαναν τον περίπατό τους και δεν άφηναν σε κανέναν άλλο να περάσει από κει, αν το όνομα του δεν ήταν γραμμένο στο «Libro d oro» Χρυσόβιβλος( Libro d' oro) του 1781 (πηγή: Αναγνωστική Ε. Κ.) 20

21 στη λίστα δηλαδή των Ευγενών. Υπάρχει και άλλη εκδοχή για την ονομασία ΛΙΣΤΟΝ. Ο όρος αυτός προήλθε από τη Lista, που είναι ταυτόσημη με οτιδήποτε είναι περισσότερο μακρύ παρά πλατύ. ο "Ζησιμος" το πιο γνωστό καφενείο χτες-σήμερα και αύριο 21

22 Το Καφενείο του "Ζήσιμου" στο Λιστόν στο μεσοπόλεμο. Πολλά από τα καφενεία της Κέρκυρας ήταν κάτι σαν λέσχες ή prive club, που διοργάνωναν εκδηλώσεις και εξέδιδαν φυλλάδια όντας τόποι δημιουργικής συνάντησης των μελών τους. 22

23 Άλλες εκδοχές για τη σημασία της λέξης Λιστόν: η αρχαία ελληνική λέξη «λιστός» που σημαίνει ο «εξ ικεσίας συγκινούμενος» και κατ επέκταση ο τόπος που αναπέμπονταν οι παρακλήσεις και οι ικεσίες προς τον Αγιο Σπυρίδωνα, αφού από εκεί λιτανεύονταν το Ιερό Σκήνωμά Του. 23

24 Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Βενετία, Lista ή Liston της πλατείας, ονομάζεται ο φαρδύς δρόμος που διασχίζει την πλατεία του Αγίου Μάρκου και είναι δημοφιλής ως χώρος περιπάτου. (Giuseppe Boerio, "Dizionario del Dialetto Veneziano", Venezia 1829) Ο Λεωνίδας Στανέλλος, στο βιβλίο του «Το Λιστόν της Κέρκυρας», αναφέρει τα εξής ενδιαφέροντα: «Στην βενετσιάνικη διάλεκτο η λέξη "liston", όπως και η λέξη "lista" και "lizza" έχουν την ίδια έννοια με τις λέξεις "striscia, stricca". Οι λέξεις αυτές σημαίνουν ένα κομμάτι από οποιοδήποτε υλικό του οποίου το μήκος είναι μεγαλύτερο από το πλάτος». Ακόμη, «Στην Κέρκυρα, η ονομασία liston υφίσταται ήδη από τον 18ο αι., αναφορικά με την ξύλινη κατασκευή -liston- που φτιάχνονταν 24

25 για τις ανάγκες της τελετής του ingresso (τελετή άφιξης νέου Προβλεπτή). H κατασκευή αυτή στήνονταν στον δρόμο που ενώνει το Παλαιό Φρούριο με την πόλη, κατά μήκος δηλαδή της σημερινής οδού Β. Δούσμανη.[...] Αν λοιπόν συνδυάστηκε η συγκεκριμένη οδός με το όνομα liston, αυτό θα έγινε μέσω της αναφοράς στην ξύλινη κατασκευή του ingresso. ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ Ας μεταφερθούμε για λίγο στην Ιταλία, στο Βένετο για την ακρίβεια. Σύμφωνα με τον Giovanni Rapelli, συγγραφέα του Εγχειρίδιο τοπωνυμιών του Δήμου της Verona, στην βενετική διάλεκτο lista ήταν ένα τμήμα δρόμου μπροστά από την κατοικία ενός πρεσβευτή, οριοθετημένο από άσπρες πλάκες. Όποιος βρίσκονταν εντός του οριοθετημένου χώρου έχαιρε διπλωματικής ασυλίας. Αναφορά τέτοιου τοπωνυμίου είναι η Lista di Spagna στην Βενετία, η οποία παίρνει το όνομα της από την ισπανική πρεσβεία που υπήρχε άλλοτε στον δρόμο αυτό. Με την πάροδο του χρόνου η λέξη liston-listone- ταυτίστηκε με την έννοια της κατά μήκος οριοθέτησης με άσπρες πλάκες και έτσι συναντάμε το πρώτο liston της Βενετίας στην πλατεία του Αγίου Στεφάνου (campo San Stefano), τόπος συνάντησης ήδη από τον 16ο αι., ο οποίος την εποχή εκείνη ήταν σκεπασμένος με χλόη και μόνο μια πλακόστρωτη λωρίδα στο κέντρο της πλατείας επέτρεπε τον περίπατο. Επίσης, στις αρχές του 18ου αιώνα, αναναιώθηκε η πλακόστρωση της κεντρικότατης πλατείας του Αγίου Μάρκου, τοποθετώντας γκρίζες πλάκες από τραχείτη και liste από άσπρη πέτρα από την Ίστρια: Oι Βενετσιάνοι δεν άργησαν να υιοθετήσουν την λέξη liston, ταυτίζοντας αυτό τον χώρο περιπατου και συναναστροφής με τις χαρακτηριστικές άσπρες πλάκες. Με την πάροδο των χρόνων ο όρος liston πήρε την σημασία του «κεντρικός χώρος για περίπατο». Το παράδειγμα της Βενετίας ακολούθησε όλη η ευρύτερη περιοχή του Veneto και σε ορισμένες περιπτώσεις βγήκε και από τα σύνορα του, όπως στην περίπτωση της Ferrara. Στο Βένετο υπάρχουν αρκετά liston, όπως αυτά της Padova, Verona, Rovigo, Belluno, Portogruaro. Επίσης, στο Βένετο συναντάμε και σε άλλες πόλεις την "via Liston" (οδός Λιστόν). 25

26 ΤΟ ΛΙΣΤΟΝ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ Liston του Belluno 26

27 Liston της Ferrara Liston της Padova Liston του Rovigo 27

28 Πάμε για περίπατο Κάπως έτσι θα μπορούσαμε να μεταφράσουμε την βενετική έκφραση/ιδιωματισμό "fare el liston", δηλαδή πάμε βόλτα στο κεντρικό/κυριότερο χώρο της πόλης, γνωστό για τον καθιερωμένο περίπατο. Όλα τα λιστόν του Βένετο δεν έχουν κάποιο αρχιτεκτονικό στοιχείο κοινό μεταξύ τους, το μόνο που τα ενώνει είναι ότι όλα ταυτίζονται με τον κυριότερο χώρο «κοινωνικού» περίπατου της κάθε πόλης. Ίσως και για αυτό τον λόγο το Λιστόν της Κέρκυρας δεν πήρε αμέσως αυτή την ονομασία, έπρεπε να περάσουν ορισμένα χρόνια πριν αυτή η τοξοστοιχία «αφομοιωθεί» από την τοπική κοινωνία και να καθιερωθεί πλέον σαν κύριος χώρος περίπατου, ώστε να κερδίσει δίκαια το όνομα liston και να τοποθετηθεί δίπλα στα υπόλοιπα LISTON του «μητροπολιτικού» Βένετο, ακολουθώντας για ακόμη μια φορά την βενετσιάνικη παράδοση Και στη συνέχεια ας πιούμε και μια φρέσκια ΤΣΙΤΣΙΜΠΥΡΑ φλυαρώντας ακατάσχετα, δίπλα σ ανθρώπους μοναχικούς, απολαμβάνοντας τη γλύκα μιας καλοκαιρινής βραδιάς ή τα πρωτοβρόχια του φθινοπώρου, και τότε τα λόγια του ποιητή του Έθνους θα ρθούν στ αυτιά μας, σαν από κάποιο ανοιχτό παράθυρο, σαν μουσική από παλιό γραμμόφωνο 28

29 που παίζει στην Κοφινέτα «Έστησ ο Έρωτας χορό με τον ξανθόν Απρίλη, κ η φύσις ηύρε την καλή και τη γλυκειά την ώρα, και μέσ στη σκιά, που φούντωσε δροσιές και μόσχους, ανήκουστος κιλαηδισμός και λιποθυμισμένος Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη». 29

30 ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟ Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Κ Ο Κ Ε Ν Τ Ρ Ο Οι δύο βασικοί δρόμοι διαμορφωμένοι στα χαμηλότερα σημεία, τις μισγάγγειες των τριών λόφων, έχουν διεύθυνση στον άξονα Ανατολής - Δύσης (Παλαιό Φρούριο προς Πόρτα Ρεάλε = κύρια πύλη της περιτείχισης προς το εσωτερικό του νησιού και Παλαιό Φρούριο προς Πύλη Σπηλιάς = λιμάνι) 30

31 ΟΙ ΠΥΛΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΑΣ Τέσσερις ήταν οι Πύλες της πόλης για την επικοινωνία προς τη θάλασσα, τους ευρύτερους περαστικούς οικισμούς και την ύπαιθρο γενικότερα.: Η Βασιλική πύλη (Porta Reale), το πιο αξιόλογο έργο της Δυτικής περιτείχισης μεταξύ πλατφόρμας του Αγ. Αθανασίου και προμαχώνα Σαραντάρη, κατασκευασμένη μεταξύ , αποτελούσε την κύρια είσοδο στην πόλη από το εσωτερικό του νησιού. Κατεδαφίστηκε το 1894 για τη διάνοιξη της οδού Γ. Θεοτόκη. Πύλη Ραϊμόνδου (Porta Raimonda) στο νότιο άκρο της Σπιανάδας. Κατεδαφίστηκε στις άκρες του ομώνυμου προμαχώνα το 1837 από τους Αγγλους και διανοίχτηκε παραλιακός δρόμος προς τη Γαρίτσα. 31

32 Πύλη της Σπηλιάς (Porta di Spilea) ενσωματωμένη στον ομώνυμο στρατώνα για την επικοινωνία της πόλης με το νέο λιμάνι, που διαμορφώθηκε τον 16ο αιώνα για τις αυξημένες ανάγκες της πόλης, αποτελούσε την κύρια είσοδο από τη θάλασσα. Πύλη του Αγ. Νικολάου (Porta S. Nicolo) στα βόρεια της Σπιανάδας, χαμηλά στο θαλάσσιο περιτείχισμα, κρυμμένη από το επίπεδο του δρόμου, ήταν ενσωματωμένη στο βενετικό κτίριο του στρατιωτικού Νοσοκομείου.. Η κατεδαφισμένη σήμερα Porta Reala 32

33 ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝ Τέσσερις κύριες πύλες κατασκευάστηκαν για να εξυπηρετούν τους κάτοικους της πόλης - Porta Reala, Porta Raymonda, Πύλη Σπηλιάς, Πύλη Αγίου Νικολάου - και κάποιες άλλες για στρατιωτική χρήση - Porta Otturata - Porta stopa al Tenedo ΠΟΡΤΑΡΙΑΛΑ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΙΟ ΔΟΞΑΣΜΕΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΟΡΤΑ ΡΙΑΛΑ Η ΠΟΡΤΑ ΡΙΑΛΑ ΣΗΜΕΡΑ «Ηταν ανάμεσα στ απόρθητα τα κάστρα των Κορφών, μεγάλη, βαριά, πέτρινος γίγαντας, κάστρο κι αυτή. Οι αιώνες περνούσαν κι εκείνη αγέραστη, έμενε εκεί ορθή, η μεγάλη πόρτα. 33

34 Μα σαν πνοή θανάτου φυσάει η Βαρβαρότης, κι ακούστηκε βαριά η φωνή της: «να ρίξουνε, να ρίξουνε την Πόρτα» ΚΩΝ/ΝΟΣ ΘΕΟΤΟΚΗΣ Η ονομασία αυτή καθιερώθηκε από τα χρόνια της Ενετοκρατίας λόγω της μεγαλύτερης και ωραιότερης πύλης της περιτειχισμένης πόλης που οδηγούσε στην εξοχή και η οποία γα τη μεγαλοπρέπεια και αρχιτεκτονική ονομάστηκε Porta Reale (Βασιλική Πύλη) και με παραφθορά οι κερκυραίοι καθιέρωσαν το τοπωνύμιο ΠΟΡΤΑ ΡΙΑΛΑ 1. ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ Η λέξη REALE στα λατινοβενετσιάνικα σημαίνει βασιλική, μεγαλόπρεπη αλλά και πολυτελέστατη. Και η Πόρτα Ρεάλε ήταν παρόμοια με τις κεντρικές πύλες των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων της εποχής εκείνης. Ο Κερκυραϊκός κόσμος που μιλούσε ελληνικά, πήρε την ξενική ονομασία, την αλλοίωσε, όπως συμβαίνει και την προσάρμοσε στη δική του ομιλία και την πολιτογράφησε στη γλώσσα του «Πόρταριαλα» Η σημερινή οδός Ευγενίου Βουλγάρεως έχει και σήμερα την ονομασία Πόρταριαλα. Ηταν η κύρια Πύλη της τειχισμένης πόλης για την επικοινωνία με την εξοχή και η μοναδική από την οποία περνούσαν τροχοφόρα 2. ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΠΥΛΗΣ Από το Γυμναστήριο τα τείχη προχωρούσαν λοξά με γωνία προς τη σκάλα Σαββανή και λίγο πιο πίσω πάνω από το σημερινό κατάστημα HONDOS CENTER, δημιουργώντας εκεί τη μεγαλόπρεπη Βασιλική Πύλη «Πόρταριαλα». Το ένα της σκέλος ήταν στο κατάστημα HONDOS CENTER και το άλλο στην πλατεία ΓΕΩΡΓΑΚΗ. 3. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΥΛΗΣ (ΠΟΡΤΑΡΙΑΛΑ PORTA REALE) 34