ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ...4 ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ...5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ...7 ABSTRACT...8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...9 ΜΕΡΟΣ Α: ΟΙ ΟΤΑ...12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΟΤΑ...

Transcript

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ...4 ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΤΟΜΟΡΑΦΙΩΝ...5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ...7 ABSTRACT...8 ΕΙΣΑΩΗ...9 ΜΕΡΟΣ Α: ΟΙ ΟΤΑ...12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΟΤΑ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΙΟΙΚΗΣΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΡΟΜΗ ΣΥΝΤΑΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ ΟΤΑ Η ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΟΤΑ ΑΡΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΟΤΑ ΜΕΡΟΣ Β: ΟΤΑ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ...19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ο ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΙΝΗΤΡΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΤΑ «ΕΡΑΛΕΙΑ» ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ ΟΤΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΟΤΑ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η ΕΠΕΝΥΤΙΚΗ ΡΑΣΗ ΤΩΝ ΟΤΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΤΑ Η ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΑ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ : ΠΗΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΟΤΑ...31 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΟΙ ΠΗΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΟΤΑ ΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΠΗΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΤΗΣΗΣ ΟΙ ΚΕΝΤΡΙΚΟΙ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΠΟΡΟΙ ( ΚΑΠ) ΚΑΠ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΑΥΤΟΙΟΙΚΗΣΗΣ (Καλλιαντάσης, 2007) ΚΑΠ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΑΥΤΟΙΟΙΚΗΣΗΣ (Καλλιαντάσης, 2007) ΛΟΙΠΕΣ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΤΗΣΕΙΣ ΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΡΑΜΜΑ «ΘΗΣΕΑΣ» ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΠΣ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ (ΕΣΠΑ) ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΙΚΟ ΣΧΕΙΟ ΑΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ο ΑΝΕΙΣΜΟΣ ΩΣ ΠΗΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΤΗΣΗΣ ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΕΙΩΝ ΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΠΕΝΥΣΕΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΠΗΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΤΗΣΗΣ FACTORING ( LEASING ΟΙ ΣΥΜΠΡΑΞΕΙΣ ΗΜΟΣΙΟΥ-ΙΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ (ΣΙΤ) ΜΕΡΟΣ : Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΝΟΜΟΥ ΞΑΝΘΗΣ Α.Ε58 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΠΕΡΙΡΑΦΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ 59 1

2 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΞΑΝΘΗΣ Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ Ο ΝΟΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ Ο ΗΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Η ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Ν. ΞΑΝΘΗΣ Α.Ε...62 ΟΡΑΝΩΤΙΚΗ ΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΟ ΕΡΟ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ Ν. ΞΑΝΘΗΣ Α.Ε ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΡΑΜΜΑ LEADER ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΡΟΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (ΟΠΑΑΧ) ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ EQUAL ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΙΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΥΠΟΟΧΗΣ ΕΠΕΝΥΤΩΝ (ΚΥΕ) ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΞΑΝΘΗΣ ΟΜΗ ΕΚΠΑΙΕΥΣΗΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΠΑΙΩΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΣΥΝΕΡΙΟΥ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΚΑΙ ΛΕΥΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΆΛΛΑ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΕ Η ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΞΑΝΘΗΣ Α.Ε ΜΕΡΟΣ Ε : ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ...88 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΙΣΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΑΣ ΟΙ ΑΡΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΟΤΑ ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΥΤΕΡΟΕΝΗΣ ΥΠΟΤΟΜΕΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΝΕΡΕΙΑΣ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΤΡΙΤΟΕΝΗΣ ΥΠΟΤΟΜΕΑΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΤΟΜΕΑΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ - ΠΟΛΕΟΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΥΠΟΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΕΙΑΣ - ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΥΠΟΤΟΜΕΑΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΕΝΤΡΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ (Κ.Ε.Π.) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΟΤΑ ΑΝΑ ΚΑΤΗΟΡΙΑ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΟΜΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΩΝ ΗΜΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΡΑΜΜΑ ΕΠΤΑ ΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΤΕπ ΙΑ ΤΟ ΣΤΑΙΑ ΧΟΡΗΗΣΗΣ ΑΝΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΤΕπ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΣΙΤ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΣΙΤ

3 3.6 ΣΥΚΡΙΣΗ ΑΝΤΑΠΟΟΤΙΚΩΝ-ΜΗ ΑΝΤΑΠΟΟΤΙΚΩΝ ΕΡΩΝ ΣΙΤ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙV ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΞΑΝΘΗΣ ΚΑΙ SWOT ANALYSIS ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΤΟΠΙΚΟΥ LEADER ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΟΠΑΑΧ ΚΑΙ LEADER ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 1 Αριθµός ΟΤΑ πριν και µετά το ν. 2539/ Πίνακας 2 υλοποίηση κοινοτικών προγραµµάτων Πίνακας 3 υπόχρεοι δήµοι για κατάρτιση Ε.Π Πίνακας 4 Υπόχρεοι δήµοι για σύνταξη Ε.Π στην Αττική Πίνακας 5 Λοιπές χρηµατοδοτήσεις Πίνακας 6 Συνολικά στοιχεία Πίνακας 7 Επιχειρησιακά προγράµµατα ΕΣΠΑ Πίνακας 8 Ετήσια εισφορά ΕΤΑΑ (ΣΕ ΕΥΡΩ) Πίνακας 9 Χρηµατοδοτούµενα ελληνικά έργα Πίνακας 10 ιάρθρωση µετοχικού κεφαλαίου της ΑΝΞΑ Πίνακας 11 Προϋπολογισµός leader Πίνακας 12 προϋπολογισµός τοπικού leader Πίνακας 13 Έργα του µέτρου Πίνακας 14 Έργα στα πλαίσια των ΟΠΑΑΧ Πίνακας 15 Τα ΚΕΣΠΕΜ της Ξάνθης Πίνακας 16 πληθυσµιακά στοιχεία ανά Νοµό Πίνακας 17 Οι επιχειρήσεις των ΟΤΑ Πίνακας 18 Σύγκριση ανταποδοτικών µη ανταποδοτικών έργων Πίνακας 19 στοιχεία επιφάνειας Πίνακας 20 στοιχεία πληθυσµού Πίνακας 21διαχρονική εξέλιξη πληθυσµού Ξάνθης Πίνακας 22 στοιχεία νοµού Ξάνθης ως προς την περιφέρεια ΑΜΘ Πίνακας 23 χρηµατοδοτήσεις Ξάνθης Πίνακας 24 swot νοµού Ξάνθης ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΡΑΦΗΜΑΤΩΝ ράφηµα 1 ποσό ΚΑΠ ράφηµα 2 ετήσιος ρυθµός αύξησης ΚΑΠ ράφηµα 3 χρηµατοδότηση "ΘΗΣΕΑΣ" ράφηµα 4 κεφάλαιο ΕΤΕπ ράφηµα 5 ΟΤΑ και έργα ΣΙΤ ράφηµα 7 εργαζόµενοι/εκπαίδευση ράφηµα 8 απασχολούµενοι /ειδικότητα ράφηµα 9 κατανοµή δεσµεύσεων / κατηγορία πράξεων ράφηµα 10 Υλοποίηση τοπικού leader ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Σήµα 1 τυπική δοµή ΣΙΤ Σχήµα 2 ανταποδοτικά και µη ανταποδοτικά έργα ΣΙΤ Σχήµα 3 ιαδικασία λήψης δανείου από ΕΤΕπ

4 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Η παρούσα εργασία αποτελεί ένα σταθµό στο ταξίδι για την προσωπική µου Ιθάκη, τον οποίο δε θα µπορούσα να φτάσω και να ξεπεράσω, ώστε να συνεχίσω απρόσκοπτα το ταξίδι µου, χωρίς τη συµβολή κάποιων προσώπων. Έτσι, µε την πιο βαθιά ευγνωµοσύνη, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσους µε στήριξαν στη µέχρι εδώ πορεία µου και στην εκπόνηση της εργασίας µου. ια τη µεταλαµπάδευση των πολύτιµων γνώσεών τους θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους εισηγητές που συνάντησα κατά τη δεκαοκτάµηνη φοίτηση στην Εθνική Σχολή Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ιδιαίτερα, όµως, θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωµοσύνη µου στην κυρία εληθέου Βασιλική, για την υπέρµετρη στήριξη και βοήθεια που µου παρείχε κατά την εκπόνηση της παρούσας µελέτης, η οποία ήταν δίπλα µου όταν τη χρειαζόµουν. Επίσης, ευχαριστώ τον πρόεδρο της Αναπτυξιακής Ξάνθης Α.Ε κύριο Λύρατζη Πασχάλη, αλλά και όλους τους υπαλλήλους της εταιρείας για την παροχή των στοιχείων και την συνεργασία. Τέλος, θεωρώ ότι η λέξη «ευχαριστώ» είναι λίγη για να εκφράσω την απέραντη ευγνωµοσύνη προς τους γονείς µου και τον αδερφό µου για την ηθική και ψυχική στήριξη που µου παρείχαν τόσο κατά το στάδιο της προετοιµασίας µου για τον εισαγωγικό διαγωνισµό όσο και κατά τη µετέπειτα πορεία µου στη σχολή. Σας ευχαριστώ που υπάρχετε, µε στηρίζετε και είστε δίπλα µου στις εύκολες και δύσκολές στιγµές της ζωής µου! ΣΤΑΘΕΛΟΥ Ε. ΑΕΛΙΚΗ Αθήνα, Νοέµβριος

5 ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΤΟΜΟΡΑΦΙΩΝ Α.Ε Ανώνυµη Εταιρεία ΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ΑΜΘ Ανατολική Μακεδονία Θράκη ΑΝ.ΞΑ Αναπτυξιακή Ξάνθης Αρ. Άρθρο ΕΗ ηµόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισµού ΕΥΑ ηµοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης ΚΚ ηµοτικός και Κοινοτικός Κώδικας Ε.Ε Ευρωπαϊκή Ένωση ΕΑΣ Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισµών ΕΤΑΑ Ευρωπαϊκό εωργικό Ταµείο Αγροτικής Ανάπτυξης ΕΕΣ Εταιρεία Ειδικού Σκοπού ΕΚΑΧ Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα-Χάλυβα ΕΚΤ Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο ΕΟΚ Ευρωπαϊκή Οικονοµική Κοινότητα ΕΠΑΛ Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Αλιείας ΕΠΑΝ Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Ανάπτυξης ΕΠΕΑΕΚ Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελµατική Κατάρτιση ΕΣΠΑ Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς ΕΣΣΑΑ Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Αγροτικής Ανάπτυξης ΕΣΣΑΑΛ Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης της Αλιείας ΕΣΥΕ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος ΕΤΕπ Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ΕΤΠΑ Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ΙΤΑ Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης ΚΑΠ Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι 5

6 ΚΕΚ Κέντρο Επαγγελµατικής Κατάρτισης ΚΕΠ Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών ΚΕΣΠΕΜ Κέντρα Στήριξης Προγράµµατος Εκπαίδευσης Μουσουλµανοπαίδων ΚΝΑ Κώδικας Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης ΚΠΣ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης ΚΥΕ Κέντρο Υποδοχής Επενδυτών ΜΜΕ Μικροµεσαίες Επιχειρήσεις ΝΠ Νοµικά πρόσωπα ηµοσίου ικαίου ΝΠΙ Νοµικά Πρόσωπα Ιδιωτικού ικαίου Ο.Τ.Α Οργανισµός Τοπικής Αυτοδιοίκησης ΟΕΕΚ Οργανισµός Επαγγελµατικής Κατάρτισης και Εκπαίδευσης ΟΤ Οµάδα Τοπικής ράσης ΟΤΕ Οργανισµός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδας ΠΑΑ Πρόγραµµα Αγροτικής Ανάπτυξης ΠΕ Πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων ΠΕΠ Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραµµα ΣΑΕΠ Συλλογική Απόφαση ΣΑΤΑ Συλλογική Απόφαση Τοπικής Αυτοδιοίκησης ΣΙΤ Συµπράξεις ηµόσιου Ιδιωτικού Τοµέα Τ.Α Τοπική Αυτοδιοίκηση ΤΕΚ Τοπική Ένωση ήµων και Κοινοτήτων ΤΠ Ταµείο Παρακαταθηκών και ανείων ΥΠΕΘΟ Υπουργείο Εθνικής Οικονοµίας ΥΠΟΙΟ Υπουργείο Οικονοµίας Οικονοµικών ΦΕΦΝΠ Φόρος Εισοδήµατος Φυσικών Νοµικών Προσώπων ΦΠΑ Φόρος Προστιθέµενης Αξίας 6

7 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα εργασία διεξάγεται στα πλαίσια της δεκαοκτάµηνης φοίτησης στην Εθνική Σχολή Τοπικής Αυτοδιοίκησης και διαιρείται σε δύο κύρια µέρη: το θεωρητικό, που αναφέρεται στις αναπτυξιακές πρωτοβουλίες των ΟΤΑ και τις πηγές χρηµατοδότησής τους και το πρακτικό που επικεντρώνεται στην περιοχή της Ξάνθης και συγκεκριµένα πραγµατεύεται τις αναπτυξιακές δράσεις που σχεδιάζει η εταιρεία «Αναπτυξιακή Νοµού Ξάνθης Α.Ε» και τους τρόπους που τις χρηµατοδοτεί. Στο θεωρητικό µέρος περιγράφεται αναλυτικά ο αναπτυξιακός ρόλος των ΟΤΑ, ο τρόπος που συµβάλλουν στην τοπική οικονοµική ανάπτυξη και κοινωνική ευηµερία και τα εργαλεία που χρησιµοποιούν προκειµένου να επιτύχουν το σκοπό τους. Εκτενής είναι και η αναφορά που γίνεται στις πηγές χρηµατοδότησης των ΟΤΑ. Οι χρηµατοδοτικοί πόροι αποτελούν εκείνο το στοιχείο που δίνει τη δυνατότητα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση να ανταποκριθεί στο σύγχρονο, πολυσύνθετο ρόλο της. Στην παρούσα εργασία αναλύονται τόσο οι παραδοσιακές πηγές χρηµατοδότησης (ΚΑΠ, κρατικές επιχορηγήσεις, κ.α) όσο και σύγχρονα χρηµατοδοτικά εργαλεία, όπως είναι οι ΣΙΤ. Στο πρακτικό µέρος παρουσιάζεται η δοµή και κυρίως το έργο που πραγµατοποιεί η Αναπτυξιακή Ξάνθης Α.Ε, το οποίο αφορά κυρίως σε δράσεις που σχετίζονται µε το περιβάλλον, την απασχόληση, την επιχειρηµατικότητα, την οικιστική ανάπτυξη,κλπ. Μέσω του έργου της η Αναπτυξιακή συµβάλλει στην οικονοµική και κοινωνική ευηµερία του τόπου. Στην παρουσίαση της δράσης της περιλαµβάνονται και οι πηγές χρηµατοδότησης που χρησιµοποιεί. Η εργασία κλείνει µε τη παράθεση ορισµένων συµπερασµάτων και τη διατύπωση συγκεκριµένων προτάσεων. 7

8 ABSTRACT This work is conducted within the eighteen-month study at the National School of Local Government and is divided into two main parts: the theoretical, referred to the developmental initiatives of local authorities and sources of funding and the report focuses on the region of Xanthi and specifically deals with development Actions planned by the company «Anaptixiaki of Xanthi SA» and how to finance them. In theory described in detail the development role of local authorities, the way that contribute to local economic development and social prosperity and the tools used to achieve their purpose. The sources of funding for local authorities are also analysed. The financial resources enable the Local Government to respond to modern, complex role. In this work analyzed both the traditional sources of funding (CFP, government grants, etc.) and modern financial instruments, such as PPP. In practical part, the structure and especially the work carried out by the Anaptixiaki Xanthi SA, which focuses on actions related to the environment, employment, entrepreneurship, urban development, etc., is analysed. The Anaptixiaki contributes to local economic and social prosperity through its work. In presenting the action include the funding sources used. The work closes with the juxtaposition of certain conclusions and formulate concrete proposals. 8

9 ΕΙΣΑΩΗ Στις σύγχρονες κοινωνίες είναι κοινά αποδεκτό ότι οι Οργανισµοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) ως παραπληρωµατικοί µηχανισµοί άσκησης εξουσίας και διοίκησης αποτελούν θεµελιώδη θεσµό για την ποιότητα της ηµοκρατίας. Είναι το κύτταρο άµεσης δηµοκρατικής νοµιµοποίησης. εδοµένος θεωρείται και ο ρόλος τους ως εκφραστές της τοπικής βούλησης και µηχανισµών προώθησης των τοπικών συµφερόντων. Η αναγκαιότητα διαµόρφωσης ισχυρών ΟΤΑ, που θα προωθούν την τοπική ανάπτυξη έχει εµπεδωθεί πλέον τόσο στη συνείδηση των απλών πολιτών όσο και στα αποφασιστικά όργανα της ηµόσιας ιοίκησης. Η ανάγκη αυτή καθίσταται επιτακτική την παρούσα χρονική περίοδο όπου στο πλαίσιο της αρχής της επικουρικότητας παρατηρείται η σταδιακή υποχώρηση του κεντρικού κράτους προς όφελος της Περιφέρειας και των ΟΤΑ. Η τάση αυτή υποστηρίζεται και από την Ε.Ε, η οποία θέτοντας ως βασική της προτεραιότητα την επίτευξη κοινωνικής και οικονοµικής συνοχής µεταξύ των κρατών µελών της επικεντρώνεται στην καταπολέµηση των περιφερειακών ανισοτήτων. Η νέα αυτή πραγµατικότητα που διαµορφώνεται έχει αποτυπωθεί στο ΚΠΣ. Είναι εµφανές ότι η πρόκληση για την τοπική αυτοδιοίκηση είναι µεγάλη. Η επιτυχηµένη ανταπόκριση στις νέες εξελίξεις προϋποθέτει την απαλλαγή των ΟΤΑ από τις υπάρχουσες παθογένειες καθώς επίσης και την πραγµατική εφαρµογή της οικονοµικής αυτοτέλειας µε την εξασφάλιση επαρκών πόρων. Με τον τρόπο αυτό θα µπορέσει να λειτουργήσει η τοπική αυτοδιοίκηση ως µοχλός κοινωνικής και οικονοµικής τοπικής ανάπτυξης. Σκοπός της παρούσας µελέτης είναι να καταδείξει το ρόλο των ΟΤΑ στην τοπική ανάπτυξη, µέσα από τις αναπτυξιακές πρωτοβουλίες που αναπτύσσουν, και τον τρόπο που χρηµατοδοτούν τις εν λόγω δράσεις, παρουσιάζοντας τις παραδοσιακές αλλά και τις εναλλακτικές πηγές χρηµατοδότησης που έχουν στη διάθεσή τους. Στην καλύτερη κατανόηση του θέµατος συµβάλλει η µελέτη περίπτωσης της Αναπτυξιακής Ν. Ξάνθης Α.Ε. Μεθοδολογία της έρευνας Στόχος της έρευνας, η οποία πραγµατοποιήθηκε στα πλαίσια της παρούσας µελέτης, είναι η κατάδειξη των αναπτυξιακών πρωτοβουλιών που αναπτύσσουν οι ΟΤΑ στην περιοχή της Ξάνθης και οι χρηµατοοικονοµικοί πόροι που χρησιµοποιούν για την υλοποίησή τους. 9

10 Έτσι, επιλέξαµε να παρουσιάσουµε τη δράση της Αναπτυξιακής Εταιρείας Ν. Ξάνθης Α.Ε ως τη µόνη αναπτυξιακή εταιρεία του νοµού. Κριτήρια επιλογής πεδίου Τα στοιχεία συλλέχθηκαν µε τη µέθοδο της συνέντευξης. Βασικό κριτήριο της µεθόδου µε βάση την οποία αντλήσαµε τις πληροφορίες ήταν η συµβολή της ΑΝ.ΞΑ Α.Ε στην τοπική ανάπτυξη µέσω της αξιοποίησης των προσφερόµενων χρηµατοοικονοµικών πόρων για την ανάπτυξη αποδοτικών δράσεων, λαµβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες της τοπικής κοινωνίας. Επιλέχθηκε η περιοχή της Ξάνθης καθώς πρόκειται για ένα νοµό που αντιµετώπισε προβλήµατα στο παρελθόν και σήµερα γίνονται σηµαντικές προσπάθειες ανάπτυξής του. Στην επιλογή της ΑΝ.ΞΑ Α.Ε καταλήξαµε ύστερα από έρευνα που πραγµατοποιήσαµε σε επιχειρήσεις του ήµου Ξάνθης, οι οποίες όµως είτε είχαν πολύ περιορισµένο πεδίο δράσης είτε, λόγω των αλλαγών που εισήγαγε ο νέος ΚΚ, ήταν αβέβαιη η συνέχιση της λειτουργίας τους στο µέλλον. Έτσι κρίναµε καλύτερη την παρουσίαση της Αναπτυξιακής, στην οποία πέραν της Νοµαρχίας συµµετέχουν και οι δήµοι και επιπλέον αξιοποιεί και διαχειρίζεται κοινοτικούς πόρους. Θα πρέπει να τονίσουµε ότι τα συµπεράσµατα στα οποία οδηγηθήκαµε σχετικά µε το εµπειρικό µέρος της εργασίας αφορούν αποκλειστικά και µόνο τη συγκεκριµένη περίπτωση και δε θα µπορούσαν να γενικευθούν, καθώς κάθε ΟΤΑ ή επιχείρησή του αποτελεί µοναδική περίπτωση µε τα δικά της χαρακτηριστικά, δυνατότητες και αδυναµίες. Μέθοδος συλλογής στοιχείων. Η έρευνα πραγµατοποιήθηκε για την Αναπτυξιακή Ν. Ξάνθης Α.Ε. ια τη συλλογή των στοιχείων χρησιµοποιήθηκε η µέθοδος των δοµηµένων συνεντεύξεων. Η µετάβαση στην Ξάνθη κρίθηκε απαραίτητη και πραγµατοποιήθηκε το µήνα Οκτώβριο, διάστηµα κατά το οποίο διεξήχθησαν και οι συνεντεύξεις τόσο µε τον πρόεδρο και τους συντονιστές των κοινοτικών προγραµµάτων που αξιοποιεί η ΑΝ.ΞΑ Α.Ε όσο και µε τους υπαλλήλους της εταιρεία. οµή και περιεχόµενο των συνεντεύξεων Όπως αναφέρθηκε η συλλογή των στοιχείων έγινε µε τη µέθοδο των συνεντεύξεων. Απευθύναµε σαφώς διατυπωµένες ερωτήσεις προς τους εργαζόµενους στην Αναπτυξιακή Ξάνθης Α.Ε, οι οποίες οδήγησαν στη διεξαγωγή εποικοδοµητικών συζητήσεων. Τα ερωτήµατα που απευθύναµε στο προσωπικό της εταιρείας αφορούσαν σε εσωτερικά της 10

11 ζητήµατα ( τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας), σε συνεργασίες που πραγµατοποιεί, σε δράσεις που αναπτύσσει και πως τις χρηµατοδοτεί, στις προοπτικές της και τέλος στις αναπτυξιακές δυνατότητες του τόπου και τις πρωτοβουλίες που πρέπει να πραγµατοποιηθούν για την αξιοποίησή τους. Θεµατική διάρθρωση κεφαλαίων Η παρούσα µελέτη είναι διαρθρωµένη σε πέντε µέρη. Το πρώτο αναφέρεται στους ΟΤΑ και περιλαµβάνει ένα κεφάλαιο στο οποίο αναλύεται η έννοια της αυτοδιοίκησης και παρουσιάζονται γενικά στοιχεία των ΟΤΑ όπως: η ιστορική τους εξέλιξη, η συνταγµατική τους κατοχύρωση, ο τρόπος σύστασης και οι αρµοδιότητες που τους ανατίθενται. Το δεύτερο µέρος είναι αφιερωµένο στη συµβολή των ΟΤΑ στην τοπική ανάπτυξη και διαρθρώνεται σε δύο κεφάλαια εκ των οποίων το πρώτο πραγµατεύεται την έννοια της ανάπτυξης και το θεσµικό πλαίσιο που διέπει τον αναπτυξιακό προγραµµατισµό και τα κίνητρα που παρέχονται στην αυτοδιοίκηση για την υλοποίηση επενδύσεων. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται λόγος για τις αναπτυξιακές πρωτοβουλίες των ΟΤΑ και τα εργαλεία που χρησιµοποιεί : επενδύσεις, σύσταση επιχειρήσεων, επιχειρησιακά προγράµµατα κ.λπ. Στο τρίτο µέρος γίνεται αναφορά στις πηγές χρηµατοδότησης των ΟΤΑ. Παρουσιάζονται τόσο οι παραδοσιακές όσο και σύγχρονες εναλλακτικές πηγές χρηµατοδότησης. Το τέταρτο µέρος καλύπτει το εµπειρικό µέρος της παρούσας εργασίας. ίνεται εκτενής αναφορά στην Ξάνθη και συγκεκριµένα στην Αναπτυξιακή Εταιρεία Ν. Ξάνθης. Αναφέρονται τα οργανωτικά θέµατα της εταιρείας και αυτά που αφορούν στην εσωτερική της λειτουργία ενώ αναλύονται τα κοινοτικά προγράµµατα που χειρίζεται και οι δράσεις που αναπτύσσει στα πλαίσια αυτών. Στο τελευταίο µέρος περιγράφονται τα συµπεράσµατα στα οποία µας οδήγησε η έρευνα που διεξήχθη Λέξεις κλειδιά: αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, τοπική ανάπτυξη, πηγές χρηµατοδότησης OTA, OTA 11

12 ΜΕΡΟΣ Α: ΟΙ ΟΤΑ 12

13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΟΤΑ 1.1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΙΟΙΚΗΣΗΣ «αν η ελευθερία και η ισότητα, όπως θεωρείται από πολλούς, είναι θεµέλια της δηµοκρατίας, µπορούν να επιτευχθούν καλύτερα όταν όλοι συµµετέχουν όσο το δυνατόν περισσότερο στη διακυβέρνηση» Αριστοτέλης Η πολυµορφία των θεµάτων που καλείται να αντιµετωπίσει ένα κράτος αλλά και οι οικονοµικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες συγκεκριµένων κοινωνιών εξηγούν την ανάγκη προσφυγής της έννοµης τάξης στο θεσµό της αυτοδιοίκησης. Λόγω της αδυναµίας της κρατικής διοίκησης να γνωρίζει τις τοπικές υποθέσεις, οι διοικητικές αρµοδιότητες αλλά και η πολιτική ευθύνη διαχείρισης των τοπικών κοινωνιών µεταβιβάζεται στις ίδιες. Με τον όρο «αυτοδιοίκηση» εννοούµε τη σύσταση και άλλων νοµικών προσώπων, πέραν του νοµικού προσώπου του κράτους. εν πρέπει να συγχέεται µε τον όρο της «αποκεντρωµένης» δηµόσιας υπηρεσίας, καθώς η αυτοδιοίκηση οδηγεί στη σύσταση ενός νοµικού προσώπου ανεξάρτητου από το νοµικό πρόσωπο του κράτους, ενώ η αποκεντρωµένη δηµόσια υπηρεσία δεν αποκτά ξεχωριστή από το κράτος νοµική προσωπικότητα.(ηλ. Θεοδωράτος, Αθήνα 2007) Η αυτοδιοίκηση διακρίνεται σε «καθ ύλη» και «κατά τόπο». Καθ ύλη αυτοδιοίκηση είναι η σύσταση νοµικών προσώπων, πέραν του κράτους, που επιδιώκουν ειδικούς σκοπούς. Σε όλη την έκτασή της διέπεται από την αρχή της ειδικότητας, η οποία επιτρέπει την ανάπτυξη εκείνων και µόνο των δραστηριοτήτων που επιτρέπουν οι σκοποί τους. Σε αυτό το είδος αυτοδιοίκησης υπάγονται τα ΝΠ και τα ΝΠΙ. (Ηλ. Θεοδωράτος, Αθήνα 2007) Τοπική αυτοδιοίκηση 1 σηµαίνει άσκηση δηµόσιας διοικητικής εξουσίας εντός των ορίων ορισµένου χώρου από όργανα ξεχωριστών οργανισµών και υπό δική τους ευθύνη. Οι Οργανισµοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν αποτελούν πολιτειακά όργανα, αλλά το Σύνταγµα τους καθιστά ΝΠ, τους αναγνωρίζει δηλαδή ως υποκείµενα δικαιωµάτων και υποχρεώσεων και προσδίδει σε αυτούς δύο βασικά χαρακτηριστικά: τη διοικητική και οικονοµική αυτοτέλεια, για τα οποία θα γίνει λόγος σε επόµενη ενότητα. 1.2 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΡΟΜΗ 1 «Η τοπική αυτοδιοίκηση αναγνωρίζεται ως κοινωνικός, πολιτικός, διοικητικός και οικονοµικός θεσµός» Σιούσουρας Π., «οµή και λειτουργία της Τ.Α», σηµ. ΕΣΤΑ, Αθήνα

14 Η διοίκηση των τοπικών υποθέσεων από αιρετά τοπικά όργανα δεν είναι ένας πρόσφατος θεσµός αλλά ανάγει τις ρίζες του στην αρχαιότητα, καθώς εµπνευστής του θεωρείται ο µυθικός ήρωας Θησέας, ενώ είναι ιστορικά δεδοµένο ότι ο αθηναίος πολιτικός Κλεισθένης τον υλοποίηση διαιρώντας την Αθηναϊκή Πολιτεία και τους πολίτες της σε δήµους µε αυτοτελή διοικητικά όργανα και διακριτή επωνυµία.( Βήκα Μπέσιλα, 2004) Ο θεσµός της τοπικής αυτοδιοίκησης διατηρήθηκε στα χρόνια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας ωστόσο γνώρισε ιδιαίτερη ανάπτυξη την περίοδο της τουρκοκρατίας. ιαιρεµένη η χώρα σε κοινότητες, τη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων ασκούσαν περιφερειακοί αιρετοί προεστοί, γνωστοί ως δηµογέροντες. Βασικό χαρακτηριστικό τους αποτελεί η εξάρτησή τους από τις Οθωµανικές Αρχές και η εφαρµογή του εθιµικού δικαίου στην άσκηση στις δηµογεροντίες. Η επιτυχής έκβαση του απελευθερωτικού αγώνα απαιτούσε την ύπαρξη ενιαίων κατευθύνσεων και την επιβολή του έντονου τοπικιστικού πνεύµατος. Ως εκ τούτου, στο νέο ελληνικό κράτος ο θεσµός των κοινοτήτων υποβαθµίστηκε. Επιθυµώντας την ενοποίηση της διοίκησης, η Α Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου κατήργησε τις παλιές κοινότητες. Ο νόµος 12/1822 που ψηφίστηκε διαιρούσε το κράτος σε επαρχίες διοικούµενες από διορισµένα όργανα. Η Β Εθνοσυνέλευση ψήφισε τον Οργανισµό των Ελληνικών Επαρχιών µε τον οποίο οι επαρχίες υποδιαιρέθηκαν σε πόλεις, κωµοπόλεις και χωριά. Ιδιαίτερα σηµαντικές θεωρούνται οι µεταρρυθµιστικές προσπάθειες του Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος επιδίωξε την ταχεία διοικητική αναδιοργάνωση της χώρας που τελικά οδήγησε στην εναντίον του εξέγερση σηµαντικής µερίδας προκρίτων και στη δολοφονία του. Οι προσπάθειές του δικαιώθηκαν 170 χρόνια µετά το θάνατό του µε τη µεταρρύθµιση της τοπικής αυτοδιοίκησης «Ιωάννης Καποδίστριας». Τα χρόνια που ακολούθησαν µέχρι το 1912, οι δήµοι εµφανίζονταν ως προέκταση της ισχύος και επιβολής του κράτους στην περιφέρεια. Το 1912 ο Ελευθέριος Βενιζέλος κατακερµάτισε τους δήµους σε χιλιάδες κοινότητες πολύ µικρού µεγέθους, για λόγους πολιτικής σκοπιµότητας.(ευγενία Παπαδοπούλου, 2007). Το µικρό µέγεθος δεν επέτρεπε στις νεοσυσταθείσες κοινότητες να προβαίνουν στην ορθή διαχείριση των τοπικών υποθέσεων. Στη σύγχρονη εποχή, το Κράτος διαιρείται σε 53 νοµαρχίες, δήµους και κοινότητες, ο αριθµός, όµως, των τελευταίων θεωρείται δυσανάλογος του πληθυσµού του. Με βάση στοιχεία της απογραφής του 1991 προέκυψε ότι 4911 ΟΤΑ, ήτοι το 83% των ελληνικών ΟΤΑ έχει πληθυσµό κάτω των 1000 κατοίκων, γεγονός που συνεπαγόταν σειρά µη επιθυµητών καταστάσεων. Έτσι επιχειρήθηκε η αναγκαστική συνένωση δήµων µε το Ν. 2539/1997 «Ιωάννης Καποδίστριας»( Είχαν προηγηθεί ο ν. 1416/1984 βάσει του οποίου 123 ΟΤΑ συνενώθηκαν σε 49 ήµους και ο 1622/1986 µε τον οποίο άλλοι 246 ΟΤΑ συνέπηξαν 59 νέους δήµους. Η µερική επιτυχία της πρόσφατης µεταρρύθµισης της τοπικής αυτοδιοίκησης «Ιωάννης 14

15 Καποδίστριας» οδήγησε τη διοίκηση στην επεξεργασία ενός νέου µεταρρυθµιστικού σχεδίου µε τίτλο «Ιωάννης Καποδίστριας ΙΙ», ενώ παράλληλα µελετάται και η προοπτική συνένωσης των νοµαρχιών. Ο παρακάτω πίνακας είναι ενδεικτικός της υφιστάµενης κατάστασης των ΟΤΑ α βαθµού. Πίνακας 1 Αριθµός ΟΤΑ πριν και µετά το ν. 2539/97 Αριθµός Ο.Τ.Α. πριν τον Ν. 2539/97 Αριθµός Ο.Τ.Α. µετά τον Ν. 2539/97 ήµοι Κοινότητες Σύνολο Πηγή: Υπ. Εσωτερικών 1.3 ΣΥΝΤΑΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ ΟΤΑ Σταθµός στην πορεία της τοπικής αυτοδιοίκησης θεωρείται το Σύνταγµα του 75 όπως αυτό αναθεωρήθηκε το Στο άρθρο του Συντάγµατος «περί διοικητικής αποκέντρωσης» αναφέρεται ότι η διοίκηση του κράτους οργανώνεται σύµφωνα µε το αποκεντρωτικό σύστηµα, προβλέπονται δηλαδή εκτός από κεντρικά διοικητικά όργανα και περιφερειακά όργανα του κράτους µε αποφασιστικές και σηµαντικές αρµοδιότητες. Η σύσταση αποκεντρωµένων οργάνων αποβλέπει σε µια πιο προσιτή στους πολίτες ιοίκηση, στον καταµερισµό της εργασίας και συνεπώς στην ταχύτερη επίλυση των προβληµάτων που απασχολούν διοίκηση και πολίτες. Τονίζεται ότι µε την αναθεώρηση του 2001, τροποποιείται το Αρ το οποί καθορίζει τις αρµοδιότητες των κεντρικών και περιφερειακών οργάνων. Τα περιφερειακά όργανα επιφορτίζονται µε αποφασιστικές αρµοδιότητες για την περιφέρειά τους, ενώ τα κεντρικά όργανα έχουν το συντονισµό και τον έλεγχο νοµιµότητας των πράξεων των περιφερειακών οργάνων. Η συνταγµατική προστασία της αποκέντρωσης ολοκληρώνεται µε την πρόβλεψη του Αρ , το οποίο απαγορεύει τη µεταφορά αρµοδιοτήτων από τα περιφερειακά στα κεντρικά όργανα.( 2 Άρ. 101 «Η διοίκηση του Κράτους οργανώνεται συµφώνα µε το αποκεντρωτικό σύστηµα. Η διοικητική διαίρεση της χώρας διαµορφώνεται µε βάση τις γεωοικονοµικές, κοινωνικές και συγκοινωνιακές συνθήκες. Τα περιφερειακά όργανα του κράτους έχουν γενική αποφασιστική αρµοδιότητα για τις υποθέσεις της περιφέρειάς τους. Τα κεντρικά όργανα του Κράτους, εκτός από ειδικές αρµοδιότητες, έχουν τη γενική κατεύθυνση, το συντονισµό και τον έλεγχο νοµιµότητας των πράξεων των περιφερειακών οργάνων, όπως νόµος ορίζει.» 15

16 Το άρθρο 102 του Συντάγµατος ρυθµίζει τα θέµατα που αφορούν στην τοπική αυτοδιοίκηση. Με τη συνταγµατική αναθεώρηση κατοχυρώνεται τόσο ο πρώτος (δήµοι και κοινότητες) όσο και ο δεύτερος βαθµός αυτοδιοίκησης και αναγνωρίζεται το τεκµήριο αρµοδιότητας τους στις τοπικές υποθέσεις. Στο σηµείο αυτό θα πρέπει να αναφερθεί η άποψη ορισµένων συγγραφέων που θεωρούν τη διάκριση γενικών και τοπικών υποθέσεων ξεπερασµένη καθώς στη σύγχρονη εποχή µια τέτοια διάκριση δεν µπορεί να είναι απόλυτα στεγανή. Στο άρ. 102 του Συντάγµατος και συγκεκριµένα στις παραγράφους 4 και 5 δίνεται έµφαση στη διοικητική και κυρίως στην οικονοµική αυτοτέλεια των ΟΤΑ. Η πρώτη πρακτικά σηµαίνει ότι τα όργανα διοίκησης των ΟΤΑ είναι αρχές που εκλέγονται µε καθολική και µυστική ψηφοφορία και όχι όργανα του κράτους, ενώ η δεύτερη φανερώνει τη δυνατότητα των ΟΤΑ να έχουν και να διαχειρίζονται τους δικούς τους πόρους. Το κράτος οφείλει να διασφαλίζει την οικονοµική αυτοτέλεια, ενώ οποιαδήποτε µεταβίβαση αρµοδιοτήτων από κρατικά όργανα σε ΟΤΑ θα πρέπει να συνεπάγεται τη µεταφορά των αντίστοιχων πόρων. Αντίθετα, το Σύνταγµα δεν τους αναγνωρίζει αυτόνοµη κανονιστική αρµοδιότητα, παρόλο που τους νοµιµοποιεί ως δυνητικούς αποδέκτες ειδικής νοµοθετικής εξουσιοδότησης (Αρ. 43 2). Προβλέπεται έλεγχος εποπτείας των ΟΤΑ από το κράτος, το οποίο όµως µπορεί να ασκεί µόνο έλεγχο νοµιµότητας επί των πράξεών τους. Οι θεµελιώδεις αρχές της τοπικής αυτοδιοίκησης βρίσκονται κατοχυρωµένες και στον Ευρωπαϊκό Χάρτη Τοπικής Αυτονοµίας 3, ο οποίος εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Συµβουλίου της Ευρώπης το 1985 και επικυρώθηκε από τη χώρα µας το 1989 µε το Ν. 1850/89. Οι ανωτέρω διατάξεις εξειδικεύονται µε το Ν. 3463/2006 ΚΚ.(Κ. Νικολόπουλος, 2003) 1.4 Η ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΟΤΑ Οι προκλήσεις της σύγχρονης εποχής καθιστούν επιτακτική την ανάγκη διαµόρφωσης ισχυρών ΟΤΑ, απαλλαγµένων από χρόνιες παθογένειες. Ο ΚΚ,η ψήφιση του οποίου αποτελεί σηµαντικό βήµα προς την κατεύθυνση αυτή, ορίζει τους δήµους και τις κοινότητες ως το πρώτο επίπεδο αυτοδιοίκησης, ενώ σύµφωνα µε το άρθρο 1 του ΚΝΑ το β βαθµό ΟΤΑ συνιστούν οι νοµαρχιακές αυτοδιοικήσεις. Μεταξύ των δύο βαθµίδων δεν υφίσταται ιεραρχική σχέση. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η σύσταση των πρωτοβάθµιων ΟΤΑ όπως προέκυψε από τη µεταρρύθµιση της αυτοδιοίκησης. Κοινότητες θεωρούνται όσες έχουν συσταθεί ή διατηρηθεί µε νόµο, ενώ εκείνες που κατά την τελευταία απογραφή έχουν πληθυσµό άνω των 4000 κατοίκων αναγνωρίζονται, µε 3 Ο εν λόγω χάρτης, στον οποίο βρίσκονται οι ψηφίδες για το σχηµατισµό ενός ευρωπαϊκού συνταγµατικού πλαισίου για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, κατοχυρώνει την αρχή της επικουρικότητας (άρ. 4 3) και το τεκµήριο αρµοδιότητας των ΟΤΑ ( αρ.4 2) έτσι ώστε η αυτοδιοίκηση να αναλαµβάνει ένα σηµαντικό µέρος των δηµόσιων υποθέσεων. 16

17 διαπιστωτική πράξη απόφαση του ενικού ραµµατέα της οικείας περιφέρειας που δηµοσιεύεται στην εφηµερίδα της κυβερνήσεως, ως δήµοι. Οι ΟΤΑ που καταργήθηκαν ή οικισµοί που προσαρτήθηκαν σε εφαρµογή του ν. 2539/97 ονοµάζονται τοπικά διαµερίσµατα. Το ίδιο ισχύει για δήµους ή κοινότητες που προέβησαν σε εθελούσιες συνενώσεις. Προϋπόθεση για την ένωση όµορων δήµων ή κοινοτήτων σε έναν ΟΤΑ είναι η ύπαρξη απόφασης των συµβουλίων τους που λαµβάνεται µε πλειοψηφία των 3/5 του συνολικού αριθµού των µελών του κάθε συµβουλίου. Απλή πλειοψηφία απαιτείται όταν πρόκειται για ένωση δύο ή περισσότερων κοινοτήτων σε δήµο. Ενώσεις µπορούν να πραγµατοποιηθούν και κατόπιν διενέργειας τοπικού δηµοψηφίσµατος. Με τις αποφάσεις του συµβουλίου προτείνεται το όνοµα και η έδρα του νέου ΟΤΑ, το οποίο τελικά ορίζεται µε νόµο ή προεδρικό διάταγµα. Όπως αναφέρθηκε στην ενότητα 1.2 µε την εφαρµογή του προγράµµατος «Ιωάννης Καποδίστριας» προέκυψαν 900 δήµοι από τους οποίους 747 συστάθηκαν ύστερα από τη συνένωση άλλων ήµων και Κοινοτήτων, 2 από αναγνώριση Κοινοτήτων σε ήµο και 151 παρέµειναν ως είχαν. Από τις 133 νέες κοινότητες 22 προέρχονται από συνένωση άλλων κοινοτήτων και 111 παρέµειναν χωρίς καµία µεταβολή.( 1.5 ΑΡΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΟΤΑ 4 Στους ΟΤΑ έχει αναγνωριστεί από το Αρ. 102 του Συντάγµατος το τεκµήριο αρµοδιότητας υπέρ των τοπικών υποθέσεων. Η έννοια, όµως, «τοπική υπόθεση» δεν είναι τόσο απλή καθώς δεν είναι πάντοτε ευχερής η ανεύρεση εκείνου του κριτηρίου βάσει του οποίου θα γίνει η διάκριση µεταξύ κρατικής και τοπικής υπόθεσης µε άµεση συνέπεια την επικάλυψη αρµοδιοτήτων 5.(Φλογαΐτης Σ.,2000) Η κατάσταση αυτή γινόταν περισσότερο δυσχερής σε επίπεδο ΟΤΑ α βαθµού λόγω της µη συστηµατοποιηµένης καταγραφής των αρµοδιοτήτων τους. Στην αντιµετώπιση των ανωτέρω προβληµάτων συνέβαλλε καθοριστικά ο ν.3463/2006, µε τον οποίο πραγµατοποιήθηκε για πρώτη φορά θεµατική συστηµατοποίηση των αρµοδιοτήτων των ΟΤΑ Α βαθµού. Έτσι σήµερα οι δήµοι και οι κοινότητες αναπτύσσουν δράσεις στους εξής τοµείς: Ανάπτυξη Περιβάλλον Ποιότητα ζωής και εύρυθµης λειτουργίας των πόλεων και των οικισµών 4 Αναλυτικά οι αρµοδιότητες των ΟΤΑ παρατίθενται στο παράρτηµα Ι 5 Αν και ο ορισµός των τοπικών υποθέσεων είναι εύκολος και η συνταγµατική κατοχύρωσή τους υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκησης ρητή, το περιεχόµενο αυτής της έννοιας είναι ασαφές και µεταβλητό, ανάλογα µε τις επικρατούσες πολιτικές και οικονοµικές συνθήκες. Κατά συνέπεια ο προσδιορισµός του περιεχοµένου της έννοιας επαφίεται στο νοµοθέτη, τη διοίκηση και τη νοµολογία. 17

18 Απασχόληση Κοινωνική προστασία και αλληλεγγύη Παιδεία, Πολιτισµός και Αθλητισµός Πολιτική Προστασία Οι ΟΤΑ α βαθµού αναπτύσσουν και αρµοδιότητες που δε φέρουν το χαρακτήρα της τοπικής υπόθεσης. Πρόκειται για κρατικές αρµοδιότητες που ανατίθενται µε νόµο στους οργανισµούς της πρωτοβάθµιας αυτοδιοίκησης, όπως είναι η τέλεση του πολιτικού γάµου. Βασικές αρχές που πρέπει να λαµβάνονται υπόψη και να τηρούνται κατά την κατανοµή και την άσκηση των αρµοδιοτήτων είναι η αρχή της επικουρικότητας και η αρχή της εγγύτητας. Κατ αντίστοιχο τρόπο στις Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις περιήλθαν όλες οι σχετικές αρµοδιότητες των Νοµαρχών και των Νοµαρχιακών υπηρεσιών µε εξαίρεση τις αρµοδιότητες σε θέµατα δηµόσιας περιουσίας καθώς και εκείνες : των Υπουργείου οικονοµικών, Εθνικής άµυνας, Εξωτερικών και ικαιοσύνης της εποπτείας των ΟΤΑ α βαθµού της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδας και των Κέντρων Ελέγχου και Πιστοποίησης Πολλαπλασιαστικού Υλικού και Ελέγχου Λιπασµάτων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. 18

19 ΜΕΡΟΣ Β: ΟΤΑ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 19

20 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ «Το ζήτηµα της οικονοµικής ανάπτυξης δεν είναι καθόλου νέο.είναι η νέα διατύπωση ενός πανάρχαιου προβλήµατος το οποίο προκαλούσε πάντοτε αµηχανία και ενδιαφέρον στην οικονοµική: το παρόν έναντι του µέλλοντος» JAMES TOBIN 2.1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 6 Βασική επιδίωξη κάθε κοινωνίας ήταν και εξακολουθεί να είναι η ανάπτυξη. Πρόκειται για µια έννοια µε αξιολογικό χαρακτήρα και πολυδιάστατο περιεχόµενο. ια το λόγο αυτό υπόκειται σε διαφορετικές εννοιολογικές προσεγγίσεις. Έτσι, µε καθαρά οικονοµικά κριτήρια ανάπτυξη θεωρείται η ικανότητα µιας οικονοµίας να παράγει ένα διαρκώς αυξανόµενο όγκο αγαθών και υπηρεσιών.(λόης Λαµπριανίδης, 2000) Ταυτίζεται, ουσιαστικά, µε την οικονοµική µεγέθυνση και είναι µετρήσιµη µε ποσοτικούς δείκτες. Πιο ολοκληρωµένη θεωρείται η προσέγγιση που προσδίδει στην ανάπτυξη όχι µόνο οικονοµικό αλλά και ποιοτικό περιεχόµενο, ταυτίζοντάς τη µε τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου. Η τελευταία δε συνδέεται αποκλειστικά µε την επιδίωξη στενών χρηµατικών και υλικών απολαβών, αλλά ενσωµατώνει την ανάπτυξη ανώτερων πολιτιστικών αντιλήψεων και αξιών (Λόης Λαµπριανίδης,2000). Εκτός της εξασφάλισης ενός ικανοποιητικού επιπέδου διαβίωσης, στόχοι της οικονοµικής ανάπτυξης είναι η εξάλειψη της φτώχιας και η δηµιουργία συνθηκών απασχόλησης για το εργατικό δυναµικό της χώρας. Πρόκειται για µια έννοια που αναφέρεται στη δηµιουργία εκείνων των οικονοµικών, κοινωνικών, πολιτικών και θεσµικών συνθηκών που επιτρέπουν την ολοκλήρωση της ανθρώπινης προσωπικότητας. Ο όρος ανάπτυξη, όπως έχει προηγουµένως «οριοθετηθεί», εµπλουτίζεται κατά την τελευταία χρονική περίοδο µε νέες παραµέτρους, ενώ παρατηρείται και τάση αντικατάστασής του µε άλλους παρεµφερείς όρους, όπως οι όροι βιώσιµη ανάπτυξη, αειφόρος ανάπτυξη κ.α. Πρόκειται για πιο ολοκληρωµένες έννοιες που προωθούν την οικονοµική και κοινωνική ανάπτυξη µε σεβασµό στο περιβάλλον.(εληθέου Βασιλική, 2007) Αν και υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις ως προς το περιεχόµενο της ανάπτυξης, υπάρχει σύµπνοια απόψεων στο γεγονός ότι η ύπαρξη περιφερειακών ανισοτήτων αποτελεί 6 βλ. Β. εληθέου: Θεσµικό πλαίσιο περιφερειακής ανάπτυξης και οργάνωσης της ιοίκησης του Κράτους. Μέρος Α, Αθήνα 2007, σελ 7 επ. 20

21 τροχοπέδη στην πορεία προς την επίτευξή της. Την άποψη αυτή ενστερνίζεται και η Ε.Ε, η οποία θέτοντας ως στόχο την οικονοµική και κοινωνική σύγκλιση µεταξύ των κρατών µελών, αναπτύσσει πολιτικές που προωθούν την ισόρροπη ανάπτυξη του ευρωπαϊκού χώρου. 2.1 Ο ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Η εποχή που ζούµε συνδέεται µε την ανάδυση µιας παγκόσµιας ενιαίας αγοράς προϊόντων, παραγωγικών και καταναλωτικών προτύπων. Η ύπαρξη ενός µοντέλου ανάπτυξης που θα βοηθήσει τη χώρα µας να προσαρµοστεί στα καινούργια δεδοµένα της παγκοσµιοποιηµένης κοινωνίας καθίσταται πιο επιτακτική από ποτέ. Απαραίτητο εργαλείο στη χάραξη ενός τέτοιου µοντέλου που θα οδηγήσει στην πραγµατική οικονοµική και κοινωνική σύγκλιση µε τους ευρωπαίους εταίρους µας είναι ο αναπτυξιακός προγραµµατισµός και η ύπαρξη κατάλληλου θεσµικού πλαισίου. Με τον όρο αναπτυξιακός προγραµµατισµός προσδιορίζεται το σύνολο των τεχνικών και πολιτικών διαδικασιών οι οποίοι αφορούν: τον σχεδιασµό της περιφερειακής ανάπτυξης σε επίπεδο στρατηγικής και στόχων. τον προγραµµατισµό της περιφερειακής ανάπτυξης σε επίπεδο έργων και δράσεων. την διοίκηση, διαχείριση και υλοποίηση των έργων και δράσεων. την παρακολούθηση και αξιολόγηση των προγραµµάτων και των έργων και δράσεων που περιλαµβάνονται στον προγραµµατισµό και την αξιολόγηση τους σε σχέση µε τη στρατηγική και τους στόχους που έχουν τεθεί. Ο ν.1622/86 7 «Τοπική αυτοδιοίκηση, Περιφερειακή ανάπτυξη και ηµοκρατικός προγραµµατισµός» καθορίζει την περιφέρεια ως αποκεντρωµένη διοικητική µονάδα και προσδιορίζει τη διαδικασία, το περιεχόµενο και τα όργανα του δηµοκρατικού προγραµµατισµού σε εθνικό, περιφερειακό, νοµαρχιακό και τοπικό επίπεδο. Ακολουθεί ο ν. 2218/94,ο οποίος ενδυναµώνει τα όργανα του περιφερειακού αναπτυξιακού προγραµµατισµού µε τη θεσµοθέτηση του Περιφερειακού Ταµείου Ανάπτυξης και τη µετατροπή των Νοµαρχιακών Συµβουλίων του ν.1235/82 σε όργανα ευτεροβάθµιας αυτοδιοίκησης, που εκλέγονται µε άµεση και καθολική ψηφοφορία από το λαό. 7 Ο νόµος αυτός ψηφίστηκε προκειµένου να µεταβάλλει ριζικά το τοπίο της µέχρι τότε οργάνωσης του κράτους εισάγοντας την έννοια του δηµοκρατικού προγραµµατισµού. Αντιµετώπισε πολλά πρακτικά προβλήµατα κατά την εφαρµογή του, όπως αυτά της σύγχυσης αρµοδιοτήτων µεταξύ των ιδρυόµενων φορέων, προσωπικού και πόρων. Παράλληλα, η Νοµαρχία παρέµενε µαζί µε την Περιφέρεια Κεντρική ιοίκηση, γεγονός που εµπόδιζε την αυτοτέλεια των πρώτων. 21

22 Με το ν.2503/97 ενισχύεται η περιφερειακή κρατική διοίκηση µε την αποσυγκέντρωση αρµοδιοτήτων και λειτουργιών της κεντρικής διοίκησης. Μεταξύ άλλων συγκροτεί την περιφέρεια ως ενιαία αποκεντρωµένη διοικητική µονάδα, καθορίζει τις διαδικασίες µεταφοράς αρµοδιοτήτων, πόρων και µέσων στις Περιφέρειες, Νοµαρχίες και ήµους, καθιερώνει τις ΣΑΕΠ, θεσµοθετεί το Συµβούλιο των Περιφερειών. Η αναβάθµιση των οργάνων του τοπικού αναπτυξιακού σχεδιασµού συντελείται µε το ν. 2539/97,ο οποίος θεσπίζει το ΕΠΤΑ, αναπτυξιακό πρόγραµµα που αντικαταστάθηκε από το «ΘΗΣΕΑΣ» µε το ν.3274/2004. (. Καλλιαντάσης 2008) 2.2 ΚΙΝΗΤΡΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Το βασικό νοµοθέτηµα που αφορά στην παροχή κινήτρων περιφερειακής οικονοµικής ανάπτυξης στη χώρα µας είναι ο αναπτυξιακός νόµος 3299/ «κίνητρα ιδιωτικών επενδύσεων για την οικονοµική ανάπτυξη και την περιφερειακή σύγκλιση». Σκοπός του είναι η ενδυνάµωση της ισόρροπης ανάπτυξης, η αύξηση της απασχόλησης, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, η προώθηση της τεχνολογικής αλλαγής και της καινοτοµίας, η προστασία του περιβάλλοντος, η εξοικονόµηση ενέργειας και η επίτευξη της σύγκλισης των περιφερειών. Τα κίνητρα που παρέχονται είναι : επιχορηγήσεις, επιδοτήσεις χρηµατοδοτικής µίσθωσης, φορολογικές απαλλαγές ύψους µέχρι ενός ποσοστού ή του συνόλου της αξίας της ενισχυόµενης δαπάνης του επενδυτικού σχεδίου και επιδότηση του κόστους απασχόλησης. ια την εφαρµογή των διατάξεων του αναπτυξιακού νόµου η, η Επικράτεια έχει χωριστεί σε τέσσερις ζώνες και τα επενδυτικά σχέδια, που καλύπτουν τον πρωτογενή, δευτερογενή, τριτογενή τοµέα, τον τοµέα του τουρισµού και ειδικά επενδυτικά σχέδια, χωρίζονται σε πέντε κατηγορίες (Κόνσολας Ν,1997). Όπως οι ιδιωτικές έτσι και οι επιχειρήσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης έχουν τη δυνατότητα να συγχρηµατοδοτηθούν σύµφωνα µε τους όρους και τις προϋποθέσεις του αναπτυξιακού νόµου. Η αξιολόγηση των προτάσεων για την πραγµατοποίηση επενδύσεων γίνεται σε κεντρικό επίπεδο από το ΥΠΟΙΟ, τη ενική ραµµατεία Βιοµηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης, το Ελληνικό Κέντρο Επενδύσεων και σε περιφερειακό από τις Περιφέρειες. 8 Ο νόµος έχει τροποποιηθεί µε τον 3522/

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΤΑ «ΕΡΑΛΕΙΑ» ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ ΟΤΑ «Οι επιπτώσεις για τη βελτίωση της ανθρώπινης ζωής που εµπεριέχονται σε ερωτήµατα είναι ιδιαίτερα επίµονες: µόλις κάποιος αρχίσει να προβληµατίζεται πάνω σε αυτές είναι δύσκολο να σκεφτεί οτιδήποτε άλλο». ROBERT E. LUCAS, JR 3.1 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΟΤΑ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ύο τάσεις παρατηρούνται στο σύγχρονο παγκοσµιοποιηµένο περιβάλλον: αφ ενός η θεώρηση των περιφερειών ως γεωπολιτικών µονάδων, γεγονός που αντικατοπτρίζει την αµφισβήτηση του «κράτους- έθνους» και τη µείωση της δύναµης της κεντρικής διοίκησης και αφετέρου η ενίσχυση της αποκέντρωσης και των θεµάτων που αποτελούν τοπική υπόθεση. Η ενδογενής ανάπτυξη κυριαρχεί ως µοντέλο ανάπτυξης. Σε αυτό το περιβάλλον η τοπική αυτοδιοίκηση καλείται να διαδραµατίσει το ρόλο της ως µοχλός ανάπτυξης. Η τοπική αυτοδιοίκηση συµβάλλει στην ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας µε τις αναπτυξιακές της πρωτοβουλίες οι οποίες αφορούν πρώτα-πρώτα στην επενδυτική δραστηριότητα που αναπτύσσει. Η πολιτεία αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα αυτού του ρόλου των ΟΤΑ, µε τον αναπτυξιακό νόµο που θέσπισε τους παρέχει ποικίλα κίνητρα προκειµένου να πραγµατοποιούν επενδύσεις σε διάφορους τοµείς και σε δράσεις που η ιδιωτική πρωτοβουλία διστάζει. Με τον τρόπο αυτό δηµιουργούνται εξωτερικές οικονοµίες που µετασχηµατίζουν την αγορά.(εληθέου Βασιλική, 2007) Επιπλέον, µε την επιχειρηµατική της δραστηριότητα, η τοπική αυτοδιοίκηση αξιοποιεί τους τοπικούς πόρους, προσφέρει υπηρεσίες που ο ιδιωτικός τοµέας αρνείται και δηµιουργεί θέσεις απασχόλησης συµβάλλοντας κατ αυτό τον τρόπο στην µείωση της ανεργίας. Ο νέος ΚΚ 9 επιτρέπει στους ΟΤΑ να συστήνουν επιχειρήσεις µε µια από τις παρακάτω µορφές: κοινωφελείς, ανώνυµες εταιρείες (αναπτυξιακές, µονοµετοχικές, κοινές Α.Ε), αστικές µη κερδοσκοπικές και ειδικού σκοπού. Η επιχειρηµατική δραστηριότητα των ΟΤΑ θα µπορούσε να χαρακτηριστεί ως «προέκταση» της αντίστοιχης κρατικής. Σηµαντική θεωρείται και η προσπάθεια της τοπικής αυτοδιοίκησης να αναπτύξει µεγάλο αριθµό υποστηρικτικών και συµβουλευτικών δοµών, προκειµένου να δηµιουργήσει ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη της τοπικής επιχειρηµατικής δράσης και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, ενώ ίσης σπουδαιότητας είναι και οι δράσεις της που συµβάλλουν στην ανύψωση 9 Τα θέµατα σχετικά µε τις επιχειρήσεις των ΟΤΑ ρυθµίζονται στα άρθρα Οι αλλαγές που εισάγει γίνονται µε σκοπό την εξυγίανση των δηµοτικών επιχειρήσεων. 23

24 του κοινωνικού, πολιτισµικού και µορφωτικού επιπέδου των δηµοτών του.(εληθέου Βασιλική, 2007) Από τα παραπάνω είναι εµφανές ότι στα πλαίσια της παγκοσµιοποίησης, η τοπική αυτοδιοίκηση αποτελεί τον κύριο εκφραστή και διαχειριστή της τοπικής ανάπτυξης. Η ορθή αξιοποίηση των εργαλείων που διαθέτουν οι ΟΤΑ, ήτοι επενδύσεις, επιχειρήσεις, επιχειρησιακά προγράµµατα και η αξιοποίηση των ευκαιριών που παρέχει η 4 η Προγραµµατική Περίοδος, κρίνεται απαραίτητη. 3.2 Η ΕΠΕΝΥΤΙΚΗ ΡΑΣΗ ΤΩΝ ΟΤΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ Ο νοµοθέτης ορίζοντας την τοπική αυτοδιοίκηση ως τη διοίκηση που ασχολείται µε τις υποθέσεις εντός συγκεκριµένων χωρικών ορίων και φροντίζει για την προώθηση της κοινωνικής και οικονοµικής ανάπτυξης, της προσέδωσε τη δυνατότητα να αναπτύσσει δράσεις που συµβάλλουν στην υλοποίηση του σκοπού της. Η πραγµατοποίηση επενδύσεων,όπως ειπώθηκε, αποτελεί µια από τις κυριότερες δράσεις της αυτοδιοίκησης σε αυτή την κατεύθυνση. Η πραγµατοποίηση δηµόσιων επενδύσεων από τους ΟΤΑ διαδραµατίζει σηµαντικό ρόλο στην οικονοµική ανάπτυξη. Η τοπική αυτοδιοίκηση έχει χαρακτηριστεί ως ο µεγαλύτερος δηµόσιος επενδυτής της Ευρώπης, καθώς καλύπτει το 62% των συνολικών δηµόσιων επενδύσεων. Μάλιστα, το 2003 το συνολικό ύψος των τοπικών δηµόσιων επενδύσεων άγγιζε τα 140 δις, αντιπροσωπεύοντας το 1,5% του συνολικού Ευρωπαϊκού ΑΕΠ. ( µελέτη ΙΤΑ,2006) υστυχώς, σήµερα παρατηρείται επενδυτική απραξία, µε περίπου 900 δήµους να µην πραγµατοποιούν ικανοποιητικό αριθµό επενδύσεων. Το πρόβληµα είναι πιο έντονο στους µικρούς δήµους (µε πληθυσµό κάτω των κατοίκων), τις νησιωτικές και ορεινές περιοχές, οι οποίοι παρουσίασαν προβλήµατα στην απορρόφηση κονδυλίων από το ΚΠΣ, µε αποτέλεσµα να µην πραγµατοποιήσουν επενδύσεις, ενώ και οι προβλέψεις για την αξιοποίηση των πόρων της 4 ης Προγραµµατικής περιόδου δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικές.(επιθεώρηση Τ.Α τεύχος 116/ 2007) Ο παρακάτω πίνακας είναι ενδεικτικός της αδυναµίας των µικρών δήµων να απορροφήσουν κονδύλια από το ΚΠΣ, τις κοινοτικές πρωτοβουλίες και το Ταµείο Συνοχής. 24

25 Πίνακας 2 υλοποίηση κοινοτικών προγραµµάτων ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΩΝ και ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ, ΗΜΩΝ και ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ (ως χωρική ενότητα) σε όλα τα ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΑ, στις ΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ και το ΤΑΜΕΙΟ ΣΥΝΟΧΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ έως ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΠΛΗΘΟΣ ΟΤΑ ΠΡΟΥΠ/ΣΜΟΣ ΕΝΤΑΜΕΝΩΝ ΝΟΜΙΚΕΣ ΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΑΠΑΝΕΣ %στο πλήθος των ΟΤΑ µε ενταγµένο έργο Π/Υ που αντιστοιχεί ανά ΟΤΑ < % % 2000<x< % % 5000<x< % % 10000<x< % % < % % σύνολο ΟΤΑ %απανών επί Π/Υ Ενταγµένων έργων 3.3 ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΤΑ Η επιχειρηµατική δραστηριότητα των ΟΤΑ θα µπορούσε να χαρακτηριστεί ως «προέκταση» της αντίστοιχης κρατικής. Το κράτος, το οποίο είχε αρχίσει ήδη από τις αρχές του 20 ου αιώνα να αναµειγνύεται ενεργά σε τοµείς που µέχρι τότε θεωρούνταν αποκλειστική αρµοδιότητα των ιδιωτών, ήταν λογικό να επιτρέψει και στα νοµικά µορφώµατα που δηµιούργησε, µεταξύ των οποίων και οι ΟΤΑ, να ασχοληθούν µε επιχειρηµατικές δραστηριότητες σε τοµείς που η ιδιωτική πρωτοβουλία είτε αδυνατούσε είτε αρνούταν να εµπλακεί. Οι επιχειρήσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης 10, οι οποίες λειτουργούν ως θεσµός από το 1857, είναι µηχανισµοί ανάπτυξης και κινητοποίησης του παραγωγικού δυναµικού ενός τόπου, ενώ παράλληλα προωθούν την ενίσχυση της απασχόλησης και τη δραστηριοποίηση του εξειδικευµένου εργατικού δυναµικού. Έχουν τη δυνατότητα να οργανώσουν ορθολογικά τους κοινωνικούς φορείς και τις άτυπες κοινωνικές οµάδες και να προωθήσουν τη συνεργασία των φορέων της τοπικής κοινωνίας για την επίτευξη στόχων που θέτουν όχι µόνο µε οικονοµικά αλλά και µε κοινωνικά κριτήρια (Κόνσολας Ν., 1997 ). Σε µια προσπάθεια εξυγίανσης των δηµοτικών επιχειρήσεων, πολλών από των οποίων τα χρέη ήταν αρκετά υψηλά, ο νέος ΚΚ τις κατηγοριοποιεί σε τέσσερις οµάδες: τις 10 Ο θεσµός των επιχειρήσεων των ΟΤΑ και των δύο βαθµών, συµβάλλει στη αξιοποίηση των παραγωγικών πόρων και τη στήριξη της τοπικής ανάπτυξης, στη συµµετοχή εθνικών και κοινοτικών προγραµµάτων, στην κατασκευή τεχνικών έργων τοπικής εµβέλειας και την προώθηση κοινωνικών πολιτιστικών δραστηριοτήτων. 25

26 κοινωφελείς, τις ανώνυµες εταιρείες, τις αστικές µη κερδοσκοπικές και εκείνες που είναι ειδικού σκοπού. Κοινωφελείς είναι οι εταιρείες η δραστηριότητα των οποίων δεν είναι συνυφασµένη µε την επιδίωξη κέρδους αλλά µε την καλύτερη και αποτελεσµατικότερη άσκηση συγκεκριµένων αρµοδιοτήτων κοινωφελούς χαρακτήρα. Κοινωνικές υπηρεσίες, η παιδεία, ο αθλητισµός είναι ορισµένοι από τους τοµείς που θα µπορούσαν να αναπτύξουν δράση οι κοινωφελείς επιχειρήσεις. Στους σκοπούς τους θα µπορούσε να περιλαµβάνεται και η επισκευή, συντήρηση και αξιοποίηση ενός ιστορικού κτιρίου. Η χρηµατοδότηση αυτού του είδους των επιχειρήσεων µπορεί να γίνεται από τον οικείο δήµο, ύστερα από ειδική συµφωνία, και από φορέα του δηµόσιου τοµέα είτε µε επιχορήγηση είτε µέσω προγραµµατικής σύµβασης. Σε φορολογικό επίπεδο οι κοινωφελείς επιχειρήσεις απαλλάσσονται από φόρους, τέλη και εισφορές. Με ειδική διάταξη απαλλάσσονται και από Φ.Π.Α για τις περιπτώσεις συµβάσεων που αφορούν προσωπικό της επιχείρησης. Οι ανώνυµες εταιρείες των δήµων είναι, ουσιαστικά, εµπορικές εταιρείες που έχουν ως σκοπό τους το κέρδος και γι αυτό διέπονται από τους νόµους της ιδιωτικής οικονοµίας. Το γεγονός ότι την πλειοψηφία του µετοχικού κεφαλαίου κατέχει ο ήµος είναι αυτό που τις διακρίνει από τις ιδιωτικές ανώνυµες εταιρείες. ια την ίδρυσή τους απαιτείται οικονοµικοτεχνική µελέτη βιωσιµότητας, απόφαση του ηµοτικού Συµβουλίου, η σύνταξη καταστατικού και η αναγγελία στο επιµελητήριο. Οι εταιρείες αυτής της κατηγορίας µπορούν να δραστηριοποιούνται είτε ως κοινές ανώνυµες εταιρείες, τις οποίες µπορούν να συµµετέχουν και άλλα νοµικά πρόσωπα πέραν του δήµου και της κοινότητας, είτε ως αναπτυξιακές, στις οποίες συµµετέχουν φορείς της αυτοδιοίκησης και έχουν ως αντικείµενο την παροχή τεχνικής και επιστηµονικής βοήθειας στο δήµο, είτε ως µονοµετοχικές στις οποίες µπορεί να συµµετέχει ένας µόνο δήµος και ασχολούνται µε την αξιοποίηση της ακίνητης περιούσίας του ήµου και τη διαχείριση των κοινόχρηστων χώρων. Η αστική εταιρεία είναι µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και µπορεί να παρέχει κοινωνικές υπηρεσίες, οι οποίες µπορούν να συγχρηµατοδοτούνται από φορείς του δηµόσιου τοµέα, από εθνικούς πόρους και ευρωπαϊκά προγράµµατα. Στις επιχειρήσεις των δήµων ειδικού σκοπού ανήκουν κυρίως οι ΕΥΑ. Η λειτουργία τους εξακολουθεί να διέπεται από το σχετικό ιδρυτικό νοµοθετικό πλαίσιο του 1980 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Σε ότι αφορά τον έλεγχο νοµιµότητας των αποφάσεων των ΕΥΑ επί συγκεκριµένων πράξεων ασκείται από το ενικό ραµµατέα της Περιφέρειας. Επιχειρηµατική δραστηριότητα αναπτύσσουν και οι Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις. Σύµφωνα µε το άρθρο 75 του ΚΝΑ επιτρέπεται στις Νοµαρχίες να συνιστούν δικές τους 26

27 επιχειρήσεις ή να µετέχουν σε επιχειρήσεις που συγκροτούν µαζί µε άλλα νοµικά ή φυσικά πρόσωπα ή σε είδη υπάρχουσες µε σκοπό την εκτέλεση έργων, την παροχή αγαθών και υπηρεσιών που αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση των πολιτών και την ανάπτυξη δραστηριοτήτων για την πραγµατοποίηση εσόδων. Επίσης προβλέπεται και η δυνατότητα συνεργασίας των επιχειρήσεων µε αντίστοιχες διοικητικές µονάδες του εξωτερικού.(αν. Αναστασίου, 2007) Η ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Σύµφωνα µε έρευνες που έχει πραγµατοποιήσει η ΠΕΤΑ Α.Ε σήµερα στο ελλαδικό χώρο δραστηριοποιούνται 1800 δηµοτικές επιχειρήσεις που απασχολούν εργαζοµένους. Σε περιφερειακό επίπεδο, η Κεντρική Μακεδονία, η Θεσσαλία και η Αττική συγκεντρώνουν το 40% των επιχειρήσεων ενώ οι λιγότερες επιχειρήσεις έχουν ιδρυθεί στο Βόρειο Αιγαίο (3,3% επί του συνόλου) και ακολουθούν τα Ιόνια Νησιά (4,6%), η υτική Μακεδονία (5,4%) και η υτική Ελλάδα (5%). Επίσης, ο διαχωρισµός σε ενεργές και αδρανείς επιχειρήσεις είναι ιδιαίτερα σηµαντικός δεδοµένου ότι πολλές επιχειρήσεις ναι µεν έχουν ιδρυθεί αλλά για διαφόρους λόγους δεν βρίσκονται σε λειτουργία. Αδρανείς χαρακτηρίζονται όσες επιχειρήσεις δεν ασκούν οικονοµική δραστηριότητα και δεν απασχολούν προσωπικό. Συγκεκριµένα, αποτελούν το 22,4% των επιχειρήσεων ενώ το υπόλοιπο 77,6% είναι ενεργές. Η Ήπειρος εµφανίζει τη µεγαλύτερη ποσοστιαία αναλογία αδρανών επιχειρήσεων καθώς αποτελούν το 40% των υφιστάµενων επιχειρήσεων της συγκεκριµένης περιφέρειας. Σε νοµαρχιακό επίπεδο, ο νοµός Ιωαννίνων παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό επί του συνόλου των αδρανών επιχειρήσεων (9,4%) αλλά και επί του συνόλου των υφισταµένων επιχειρήσεων του νοµού (45%). ενικά, το φαινόµενο των αδρανών επιχειρήσεων αποτελεί ένα πρόβληµα το οποίο οφείλει να αντιµετωπίσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση ώστε να συµβάλλει στην οικονοµική ανάπτυξη.( 3.4 ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΑ 27

28 Τα επιχειρησιακά προγράµµατα 11 αποτελούν ένα ακόµη εργαλείο που χρησιµοποιούν οι ΟΤΑ για να δώσουν ώθηση στην τοπική οικονοµία. Θεσπίστηκαν µε τα άρθρα του ΚΚ και στοχεύουν στο να δηµιουργήσουν µόνιµες δοµές προγραµµατισµού, υλοποίησης και παρακολούθησης των αποτελεσµάτων της δράσης των ΟΤΑ. Η εκπόνησή τους είναι υποχρεωτική για τους ΟΤΑ µε πληθυσµό άνω των κατοίκων, καταρτίζονται το α εξάµηνο της θητείας της δηµοτικής αρχής και έχουν τετραετή διάρκεια. Αποστέλλονται στην Περιφέρεια, η οποία ελέγχει κατά πόσο τηρήθηκε η διαδικασία σύνταξής τους, και κατόπιν εξειδικεύονται σε ετήσια προγράµµατα δράσης. Το επιχειρησιακό πρόγραµµα καταγράφει τους στόχους που επιθυµεί να επιτύχει η δηµοτική αρχή σε βάθος τετραετίας. Το περιεχόµενό του καθορίζεται στο άρθρο 205 του ΚΚ, σύµφωνα µε το οποίο τα επιχειρησιακά προγράµµατα έχουν ευρύ πεδίο θεµατολογίας που καλύπτει δράσεις στους τοµείς του φυσικού και δοµηµένου περιβάλλοντος της περιοχής, της κοινωνικής και οικονοµικής ευηµερίας των πολιτών, της διοικητικής αναβάθµισης των ίδιων των οργανισµών και της συνεργασίας τους µε άλλους φορείς στο πλαίσιο προώθησης της τοπικής ανάπτυξης. Τα επιχειρησιακά προγράµµατα συµβάλλουν στην ανάδειξη του αναπτυξιακού ρόλου τω ΟΤΑ καθώς έχουν τα εξής χαρακτηριστικά: (Οδηγός κατάρτισης Ε.Π, ΕΕΤΑΑ) 1. Είναι ολοκληρωµένο πρόγραµµα τοπικής ανάπτυξης και βελτίωσης της διοικητικής ικανότητας του ΟΤΑ 2. Αποτελεί το τετραετές πρόγραµµα δράσης του ΟΤΑ και των Νοµικών προσώπων του 3. Είναι οργανικό στοιχείο της καθηµερινής λειτουργίας και διοίκησης του ήµου και µέρος του προγραµµατικού του κύκλου 4. Υλοποιείται µέσω του ετήσιου προγράµµατος δράσης του ΟΤΑ και των Νοµικών προσώπων του 5. Εκπονείται µε τη συµµετοχή όλων των εµπλεκόµενων (αιρετοί, υπηρεσιακά στελέχη, τοπικοί φορείς) 6. Αξιοποιεί δείκτες επίδοσης Σήµερα, οι ήµοι που υποχρεώνονται για την εκπόνηση επιχειρησιακών προγραµµάτων ανέρχονται σε 230 στο σύνολο της χώρας και περιλαµβάνονται οι ΟΤΑ µε 11 Η αναγκαιότητα των Επιχειρησιακών Προγραµµάτων έγινε περισσότερο έντονη, µετά την εφαρµογή των Τοπικών Αναπτυξιακών Προγραµµάτων (ν. 1622/ 86) πολλά από τα οποία δεν κατάφεραν να υλοποιηθούν επειδή δεν είχαν σηµείο αναφοράς κάποιο ευρύτερο χρηµατοδοτικό πλαίσιο και έτσι παρέµειναν στη φάση της σχεδίασης. Αντίθετα, τα Ε.Π έχουν χρηµατοδοτικούς πόρους και για το λόγο αυτό εντάσσονται σε ευρωπαϊκά προγράµµατα. 28

29 πληθυσµό άνω των κατοίκων και οι ήµοι Καρπενησίου και Άµφισσας. Η κατανοµή των υπόχρεων ήµων ανά Περιφέρεια είναι η ακόλουθη: ( ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Πίνακας 3 υπόχρεοι δήµοι για κατάρτιση Ε.Π ΣΥΝΟΛΟ ΝΟΜΩΝ ΑΝΑΤ. ΜΑΚ.- ΘΡΑΚΗ 5 16 ΑΤΤΙΚΗ 4 72 ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΑΙΟ 3 3 ΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΑ 3 17 ΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΟΝΙΑ 4 6 ΗΠΕΙΡΟΣ 4 4 ΘΕΣΣΑΛΙΑ 4 14 ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ 4 5 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΟΝΙΑ 6 23 Ν. ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ 23 ΚΡΗΤΗ 4 13 ΝΟΤΙΟ ΑΙΑΙΟ 2 10 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 5 13 ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΑ 5 11 ΣΥΝΟΛΟ ΣΥΝΟΛΟ ΥΠΟΧΡΕΩΝ ΗΜΩΝ Πηγή: ΥΠ.ΕΣ Αναλυτικά, στην Περιφέρεια Αττικής η κατανοµή των υπόχρεων O.T.A. ανά Νοµό είναι η ακόλουθη: Πίνακας 4 Υπόχρεοι δήµοι για σύνταξη Ε.Π στην Αττική Πηγή ΥΠΕΣ ιακρίνοντας τους υπόχρεους δήµους µε βάση το πληθυσµιακό µέγεθος, προκύπτουν τα εξής: ήµοι µε πληθυσµό έως κατοίκους: 13 ήµοι µε πληθυσµό από έως κατοίκους: 40 ήµοι µε πληθυσµό από έως κατοίκους: 49 ήµοι µε πληθυσµό από έως κατοίκους:

30 Τα επιχειρησιακά προγράµµατα 12 αποτελούν ισχυρό εργαλείο αναπτυξιακού προγραµµατισµού στα χέρια των αιρετών, καθώς είναι απαραίτητα για την ένταξη έργων σε ευρωπαϊκά προγράµµατα. Ωστόσο µόνο η ύπαρξή τους δεν µπορεί να εξασφαλίσει την οικονοµική ανάπτυξη του τόπου. Ένα επιχειρησιακό πρόγραµµα για να είναι επιτυχηµένο και να φέρει τα επιθυµητά αποτελέσµατα θα πρέπει να είναι προϊόν συλλογικής εργασίας στην οποία θα συµµετέχουν τόσο οι δηµοτικές αρχές όσο και η ίδια η τοπική κοινωνία. Μόνο έτσι θα συµβάλλουν στη δηµιουργία ισχυρών ΟΤΑ, στους οποίους οι πολίτες θα στηρίζουν το µέλλον τους. 3.5 ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ Οι προγραµµατικές συµβάσεις συγκαταλέγονται στις αναπτυξιακές πρωτοβουλίες των δύο βαθµίδων τοπικής αυτοδιοίκησης. Το άρθρο 225 του ΚΚ αναγνωρίζει τόσο στους δήµους όσο και στις νοµαρχίες και τα νοµικά τους πρόσωπα τη δυνατότητα σύναψης προγραµµατικών συµβάσεων για τη µελέτη και εκτέλεση έργων και προγραµµάτων ανάπτυξης µιας περιοχής. Στις προγραµµατικές συµβάσεις πρέπει να περιέχεται το αντικείµενο της σύµβασης, ο σκοπός και το περιεχόµενο των µελετών, έργων, ο προϋπολογισµός τους, τα δικαιώµατα και οι υποχρεώσεις των συµβαλλόµενων, ένα χρονοδιάγραµµα, η διάρκεια της σύµβασης και οι πόροι από τους οποίους θα καλυφθούν οι αναλαµβανόµενες οικονοµικές υποχρεώσεις.(άρ.225 1γ ΚΚ). 12 Σ το παράρτηµα υπάρχει αναλυτικά η δοµή των επιχειρησιακών προγραµµάτων 30

31 ΜΕΡΟΣ : ΠΗΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΟΤΑ 31

32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΟΙ ΠΗΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΟΤΑ 4.1 ΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΠΗΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΤΗΣΗΣ Την δύσκολη ζωή µου ασφαλή να κάνω εγώ στην Τράπεζα του Μέλλοντος επάνω πολύ ολίγα συναλλάγµατα θα βγάλω Κ.Π ΚΑΒΑΦΗΣ Η ανάγκη επιβίωσης σε ένα παγκοσµιοποιηµένο περιβάλλον, στο οποίο τα εθνικά σύνορα ατονούν, η κεντρική διοίκηση συρρικνώνεται προς όφελος της αποκέντρωσης και βασική επιδίωξη αποτελεί η οικονοµική και κοινωνική σύγκλιση, επιτάσσει από του ΟΤΑ να γίνουν ανταγωνιστικοί και να µετασχηµατιστούν σε ισχυρά όργανα προώθησης της οικονοµικής ανάπτυξης. Ο ρόλος τους, πλέον, είναι πολυσύνθετος και δεν περιορίζεται στην απλή αντιµετώπιση των τοπικών προβληµάτων, αλλά επεκτείνεται στην παροχή περισσότερων και ποιοτικότερων υπηρεσιών, αίτηµα των πολιτών στο οποίο οδήγησε η άνοδος του µορφωτικού επιπέδου, και στην ανάληψη δράσεων που προωθούν την ανάπτυξη του τόπου. ια να µπορέσει η τοπική αυτοδιοίκηση να επιτελέσει µε επιτυχία το έργο της έχει ανάγκη από πόρους. Σήµερα, οι αναπτυξιακές δραστηριότητες των ΟΤΑ αντλούν τους πόρους τους από τρεις, κυρίως, πηγές : το Πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων και τους θεσµοθετηµένους υπέρ αυτών πόρους τους πόρους της Ε.Ε το δανεισµό από πηγές του εσωτερικού και εξωτερικού. Τα δηµοσιονοµικά προβλήµατα που αντιµετωπίζει το κράτος έχουν ως αποτέλεσµα τις καθυστερήσεις στις αποδόσεις των πόρων που προορίζονται για την τοπική αυτοδιοίκηση µε αποτέλεσµα να µη µπορεί η τελευταία να επιτελέσει απρόσκοπτα το αναπτυξιακό της έργο. Επιπρόσθετα δε θα µπορούσαµε να τους χαρακτηρίσουµε ως επαρκείς. Η αναζήτηση και χρήση νέων χρηµατοδοτικών εργαλείων, όπως το leasing, το factoring, τα ΣΙΤ και η άντληση κεφαλαίων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, θα έδινε νέα δυναµική στους ΟΤΑ. ια τις εν λόγω πηγές θα γίνει λόγος σε αυτό το τµήµα της εργασίας. 32

33 4.2 ΟΙ ΚΕΝΤΡΙΚΟΙ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΠΟΡΟΙ 13 ( ΚΑΠ) Οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι, που αντικατέστησαν την τακτική οικονοµική ενίσχυση των ΟΤΑ από τον κρατικό προϋπολογισµό, αποτελούν µια από τις πηγές τακτικών εσόδων των δύο βαθµίδων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η ονοµασία τους παραπέµπει στο γεγονός ότι ναι µεν καταβάλλονται και εισπράττονται από την κεντρική διοίκηση, το ύψος τους, όµως, προσδιορίζεται βάσει αντικειµενικών κριτηρίων, ανεξάρτητων, δηλαδή, από τη βούληση και τις επιθυµίες της κεντρικής διοίκησης που υπαγορεύονται από τις εκάστοτε πολιτικές συγκυρίες ΚΑΠ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΑΥΤΟΙΟΙΚΗΣΗΣ (Καλλιαντάσης, 2007) Οι ΚΑΠ των ΟΤΑ α βαθµού θεσµοθετήθηκαν µε το άρθρο 25 του νόµου 1828/1989 και αποτελούνται από: το 19,5% του ΦΕΦΝΠ το 50% των τελών κυκλοφορίας αυτοκινήτων το 3% του φόρου µεταβίβασης ακινήτων και πλοίων και το 20% των συνολικών ετήσιων καθαρών εισπράξεων από το φόρο στους τόκους των τραπεζικών καταθέσεων ειδικές επιχορηγήσεις του Υπουργείου Υγείας για την κάλυψη δαπανών των ΚΑΠΗ ειδικές επιχορηγήσεις του ΥΠΕΘΟ για κάλυψη λειτουργικών αναγκών των σχολείων. Το ποσό που προκύπτει δεν αποδίδεται ολόκληρο στους ΟΤΑ, αλλά γίνονται ορισµένες παρακρατήσεις από το ΥΠΟΙΟ και επιπλέον ένα ποσοστό της τάξης του 80% του φόρου στους τόκους των καταθέσεων διατίθεται για χρηµατοδότηση του προγράµµατος «ΘΗΣΕΑΣ». Από το καθαρό ποσό που αποµένει, τµήµα του ίσο µε το 1/3 του 19,5% του ΦΕΦΝΠ, το 50% των τελών κυκλοφορίας και το 3% του φόρου µεταβίβασης ακινήτων προορίζεται για την κάλυψη λειτουργικών αναγκών και γενικών δαπανών. Ένα άλλο µέρος των ΚΑΠ, ήτοι το 1/3 του ΦΕΦΝΠ, διατίθεται για επενδυτικές δαπάνες. Πρόκειται για τη λεγοµένη ΣΑΤΑ. Από το 2005 το 25% αυτής χρηµατοδοτεί το «ΘΗΣΕΑΣ».Στα παρακάτω διαγράµµατα απεικονίζεται η εξέλιξη του ποσού των ΚΑΠ από το 2002 έως το 2007 και ο ετήσιος ρυθµός αύξησης τους. Παρατηρούµε ότι αν και το ποσό τους αυξάνεται, ο ρυθµός αύξησής του ακολουθεί πτωτική πορεία. 13 Με το αρ του ν. 2539/97,ορίζεται ότι από την 1/1/99 µε κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Οικονοµίας που εκδίδεται ύστερα από πρόταση της ΚΕΚΕ καθορίζονται για πρώτη φορά αντικειµενικά (και όχι µε βάση τον πληθυσµό) τα κριτήρια και η διαδικασία κατανοµής των εσόδων που εγγράφονται στον ΠΕ και στον τακτικό προϋπολογισµό. Το ύψος τους όµως δεν εξαρτάται από τη βούληση της κεντρικής διοίκησης αλλά από τη δυναµικότητά τους. 33

34 ράφηµα 1 ποσό ΚΑΠ Πηγή: κρατικός προϋπολογισµός 2007 ράφηµα 2 ετήσιος ρυθµός αύξησης ΚΑΠ Πηγή: κρατικός προϋπολογισµός ΚΑΠ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΑΥΤΟΙΟΙΚΗΣΗΣ (Καλλιαντάσης, 2007) Οι ΚΑΠ της Νοµαρχιακής αυτοδιοίκησης θεσµοθετήθηκαν µε το νόµο 2672/1998 όπως αυτός εκσυγχρονίστηκε µε το νόµο 3345/2005 και προέρχονται από τις ακόλουθες πηγές: 2% των εσόδων του κρατικού προϋπολογισµού από το Φ.Π.Α, το ½ των οποίων διατίθενται για λειτουργικές δαπάνες και το υπόλοιπο για επενδυτικές. 10% των εσόδων από τα τέλη κυκλοφορίας, τα οποία προορίζονται για τη βελτίωση, συντήρηση και αποκατάσταση του οδικού δικτύου. Με το νόµο 3345/2005 αποδεσµεύθηκαν οι ΚΑΠ από την καταβολή των βοηθηµάτων υγειονοµικής περίθαλψης και των επιδοµάτων κοινωνικής πρόνοιας, τα οποία απορροφούσαν 34

35 µεγάλο ποσοστό των εσόδων περιορίζοντας το ποσό που θα µπορούσε να διατεθεί σε αναπτυξιακές δραστηριότητες. 4.3 ΛΟΙΠΕΣ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΤΗΣΕΙΣ Εκτός των ΚΑΠ το κράτος χρηµατοδοτεί την τοπική αυτοδιοίκηση µε φόρους και τέλη που έχουν θεσπιστεί µε νόµο υπέρ αυτής, µε µεταβιβαστικές πληρωµές και έκτακτες χρηµατοδοτήσεις που προορίζονται για την κάλυψη έκτακτων αναγκών. Πίνακας 5 Λοιπές χρηµατοδοτήσεις ΧΡΗΜΑΤΟΟΤΗΣΗ ΟΤΑ Α ΒΑΘΜΟΥ φόρος ζύθου ΧΡΗΜΑΤΟΟΤΗΣΗ ΟΤΑ Β ΒΑΘΜΟΥ προνοιακά επιδόµατα επιχορήγηση για κάλυψη αποδοχών επιχορηγήσεις για µεταφορά µαθητών προσωπικού µερικής απασχόλησης επιχορήγηση για αµοιβή προσωπικού µε σύµβαση µίσθωσης έργου ΚΕΠ επιχορήγηση για κάλυψη αποδοχών προσωπικού µερικής απασχόλησης παράβολα αδειών διαµονής αλλοδαπών επιχορήγηση για αµοιβή προσωπικού µε σύµβαση µίσθωσης έργου των ΚΕΠ τέλος διαφήµισης κατηγορίας παράβολα αδειών διαµονής αλλοδαπών παραχώρηση εσόδων δηµόσιας περιουσίας επιχορηγήσεις Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης επιχορηγήσεις από Υπουργείο Παιδείας Ταµείο Εθνικής Οδοποιίας Κεντρικό Ταµείο εωργίας Κτηνοτροφίας και ασών επιχορηγήσεις από ΝΠ 35

36 4.4 ΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΡΑΜΜΑ «ΘΗΣΕΑΣ» Την αποτυχία και τις αδυναµίες του ΕΠΤΑ 14 ήρθε να καλύψει ένα νέο αναπτυξιακό πρόγραµµα γνωστό µε την ονοµασία «ΘΗΣΕΑΣ». Το νέο αυτό «εργαλείο» θεσµοθετήθηκε µε το νόµο 3274/2004 και φιλοδοξεί να συµβάλλει στην αρµονική, ισόρροπη και βιώσιµη ανάπτυξη των δήµων και κοινοτήτων κατά τέτοιο τρόπο που θα οδηγεί στην επίλυση των προβληµάτων των πολιτών. Έχει πενταετή διάρκεια, η εφαρµογή του άρχισε από το 2005, και υπάρχει δυνατότητα παράτασής του για δύο χρόνια, ήτοι µέχρι το Το πρόγραµµα στοχεύει στην: ( ενδυνάµωση των θεσµών της αποκέντρωσης και της αυτοδιοίκησης εξυπηρέτηση του πολίτη στον πληρέστερο δυνατό βαθµό ισόρροπη εθνική ανάπτυξη ορθολογική οργάνωση των περιφερειακών υπηρεσιών του κράτους. Οι πόροι του ανέρχονται στα 3,5 δις και προέρχονται από: 25% της ΣΑΤΑ 10% των ΚΑΠ 80% του φόρου των τόκων του άρθρου 9 5 α του ν.2503/1997 το ποσό των τόκων των χρηµατικών υπολοίπων του άρθρου του Π 410/1995, που διαχειρίζεται το Υπουργείο Εσωτερικών εθνικοί πόροι του ΠΕ Στη χρηµατοδότηση του προγράµµατος συµµετέχουν τόσο η κεντρική διοίκηση όσο και η τοπική αυτοδιοίκηση µε ποσοστά που απεικονίζονται στο παρακάτω γράφηµα. ΡΑΦΗΜΑ 3: ΧΡΗΜΑΤΟΟΤΗΣΗ «ΘΗΣΕΑΣ» 14 Το ΕΠΤΑ θεσµοθετήθηκε µε το αρ. 13 του νόµου 2539/1997 και αποτέλεσε την πρώτη προσπάθεια του κράτους να ενισχύσει τις αναπτυξιακές δυνατότητες των ΟΤΑ µετά την υλοποίηση της µεταρρύθµισης της τοπικής αυτοδιοίκησης «Ιωάννης Καποδίστριας». ια περισσότερες λεπτοµέρειες βλ. παράρτηµα ΙΙΙ. 36

37 ράφηµα 3 χρηµατοδότηση "ΘΗΣΕΑΣ" ΧΡΗΜΑΤΟΟΤΗΣΗ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΟΣ "ΘΗΣΕΑΣ" 65% 35% ΚΡΑΤΟΣ ΟΤΑ Πηγή: Υπουργείο Εσωτερικών Μέχρι σήµερα έχουν εγκριθεί έργα στο σύνολο της χώρας, ύψους δις, από τα οποία ( 305 αφορούν στην οργάνωση και ανάπτυξη των υπηρεσιών του δήµου αφορούν στην τοπική ανάπτυξη και περιβαλλοντική προστασία και κοινωνικές και πολιτιστικές υποδοµές και δραστηριότητες. Αν και η κεντρική διοίκηση µε το πρόγραµµα «ΘΗΣΕΑΣ» φιλοδοξούσε να δώσει λύση στα αναπτυξιακά προβλήµατα της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν τα κατάφερε πολύ καλά. Σύµφωνα µε άρθρο του Ηλία Μπενέκου το πρόγραµµα καρκινοβατεί, µε τις πληρωµές να αγγίζουν τα 880 εκ και την απορροφητικότητα να κυµαίνεται στο 34%. 4.5 ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΠΣ Το ΚΠΣ αποτέλεσε ένα αναπτυξιακό πρόγραµµα της χώρας µας, συγχρηµατοδοτούµενο από τα ιαρθρωτικά Ταµεία της Ε.Ε, το οποίο στόχευε στην ενίσχυση των πολιτικών για την πραγµατική σύγκλιση, την περιφερειακή ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Περιλάµβανε 11 τοµεακά επιχειρησιακά προγράµµατα και 13 περιφερειακά και οι πόροι του, περιλαµβανοµένου του Ταµείου Συνοχής, ανέρχονταν σε 51,4 δις, από τα οποία 39,56 δις 15 Η Ε.Ε διανέµει τους κοινοτικούς πόρους µέσω των διαρθρωτικών της ταµείων, τα οποία για την 4 η Προγραµµατική Περίοδο είναι: το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ και το Ταµείο Συνοχής. 37

38 ήταν η δηµόσια δαπάνη και 11,58 δις η ιδιωτική συµµετοχή. Επίσης για την περίοδο η χώρα µας ενισχύθηκε και µε πόρους ύψους 1,28 δις από τις κοινοτικές πρωτοβουλίες( Ως τελικοί δικαιούχοι σε πολλές ενέργειες ορίστηκαν οι ΟΤΑ και διάφοροι φορείς αυτών. Σύµφωνα µε έρευνα που διενήργησε η ΠΕΤΑ Α.Ε µέχρι τις σε σύνολο ενταγµένων έργων η Τοπική Αυτοδιοίκηση είχε εντάξει έργα, µερίδιο 48,21%. Το µεγαλύτερο πλήθος συνολικά ενταγµένων έργων είχαν τα Π.Ε.Π, στα οποία οι ΟΤΑ συµµετείχαν µε ποσοστό 58,61% ενώ στα τοµεακά µε 47,31%. Με κριτήριο τα οικονοµικά στοιχεία των προγραµµάτων, οι ΟΤΑ συµµετέχουν µε µερίδια 11,81% στον προϋπολογισµό των ενταγµένων έργων, 11,57% στην πραγµατοποίηση νοµικών δεσµεύσεων και 11,03% στις απορροφήσεις.( Στον πίνακα παρουσιάζονται συνολικά στοιχεία για τα ευρωπαϊκά προγράµµατα στο σύνολο της χώρας. Πίνακας 6 Συνολικά στοιχεία Συνολικά στοιχεία Επιχειρησιακών Προγραµµάτων : Κοινοτικές Πρωτοβουλίες, Ταµείο Συνοχής Στοιχεία στο σύνολο της χώρας Είδος έργων Πλήθος ενταγµένων Π/Υ ενταγµένων Νοµικές δεσµεύσεις απάνες έργων έργων ενταγµένων έργων ενταγµένων έργων Σύνολο έργων Έργα ΟΤΑ Μερίδια ΟΤΑ 48,42% 11,81% 11,57% 11,03% Πηγή ΠΕΤΑ ΑΕ Αν και το ΚΠΣ θεωρήθηκε σηµαντική ευκαιρία για την πραγµατοποίηση αναπτυξιακών επενδύσεων, οι ΟΤΑ δεν κατόρθωσαν να το αξιοποιήσουν πλήρως. Το µικρό µέγεθος πολλών δεν επέτρεψε την πλήρη απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων. Επιπλέον, η απουσία διαδικασιών δηµοκρατικού προγραµµατισµού και το γραφειοκρατικό διαχειριστικό πλαίσιο έθεσαν εµπόδια στην εκµετάλλευση των προσφερόµενων ευκαιριών της τρίτης περιόδου. Πλέον διανύουµε την 4 η Προγραµµατική Περίοδο ευελπιστώντας σε καλύτερη αξιοποίηση των πόρων της ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ (ΕΣΠΑ) Ήδη από την διανύουµε την 4 η Προγραµµατική Περίοδο, στην οποία η Ελλάδα συµµετέχει µέσω του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ), το οποίο εγκρίθηκε στις 30 Μαρτίου του 2007 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πρόκειται, ουσιαστικά, για το έγγραφο αναφοράς για τον προγραµµατισµό των Ταµείων της Ε.Ε σε εθνικό επίπεδο για την περίοδο 38

39 Λαµβάνοντας υπόψη τη θεµατολογία της Λισσαβόνας το ΕΣΠΑ έχει ως στρατηγικούς στόχους την ανταγωνιστικότητα και τη σύγκλιση και περιλαµβάνει τις εξής θεµατικές προτεραιότητες: 1. επένδυση στον παραγωγικό τοµέα της οικονοµίας 2. κοινωνία της γνώσης και καινοτοµία 3. απασχόληση και κοινωνική συνοχή 4. θεσµικό περιβάλλον 5. ελκυστικότητα της Ελλάδος και των περιφερειών, ως τόπο επενδύσεων, εργασίας και διαβίωσης. Το ΕΣΠΑ διαρθρώνεται σε 8 τοµεακά, 5 περιφερειακά επιχειρησιακά προγράµµατα και το πρόγραµµα «εδαφική συνεργασία». Στον ακόλουθο πίνακα φαίνονται τα τοµεακά και περιφερειακά επιχειρησιακά προγράµµατα: Πίνακας 7 Επιχειρησιακά προγράµµατα ΕΣΠΑ ΤΟΜΕΑΚΑ Περιβάλλον-αειφόρος ανάπτυξη Ενίσχυση της προσπελασιµότητας Ανταγωνιστικότητα και επιχειρηµατικότητα Ψηφιακή σύγκλιση ιοικητική µεταρρύθµιση Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναµικού Εκπαίδευση και δια βίου µάθηση Τεχνική υποστήριξη εφαρµογής ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ Μακεδονίας Θράκης. Ελλάδος-Πελοποννήσου-Ιονίων νήσων Κρήτης- νήσων Αιγαίου Θεσσαλίας Στ. Ελλάδος Ηπείρου Αττικής Το χρηµατοδοτικό πλαίσιο του ΕΣΠΑ Οι πόροι του ΕΣΠΑ ανέρχονται σε 20,3 δις. Το ποσό αυτό διοχετεύεται στη χώρα µας µέσω των ιαρθρωτικών Ταµείων ( ΕΤΠΑ και ΕΚΤ ) και του Ταµείου Συνοχής. Συγκεκριµένα, οι πόροι που χορηγούνται µέσω του Ταµείου Συνοχής ανέρχονται σε 3,7 δις, από τα οποία το 43% χρηµατοδοτεί έργα που σχετίζονται µε το περιβάλλον και το 57% έργα µεταφορών. Οι πόροι του διοχετεύονται σε όλη τη χώρα µε έµφαση στις περιοχές phasing in, δηλαδή το Νότιο Αιγαίο και η Στερεά Ελλάδα. Τα υπόλοιπα 16,7 δις διοχετεύονται µέσω του ΕΚΤ και του ΕΤΠΑ ως ακολούθως ( 9,4 δις στις 8 περιφέρειες που εντάσσονται στο στόχο Οι στόχοι που θέτει η ΕΕ είναι : στόχος 1 σύγκλιση στόχος 2 περιφερειακή ανταγωνιστικότητα και απασχόληση 39

40 6,5 δις στις περιφέρειες phasing out ( Κεντρική Μακεδονία, υτική Μακεδονία και Αττική ) 0,63 δις στις περιφέρειες του στόχου 2 ( Στερεά Ελλάδα, Νότιο Αιγαίο ) 0,21 δις στο στόχο 3 αποκλειστικά µέσω του ΕΤΠΑ Η συµµετοχή των ΟΤΑ στην 4 η Προγραµµατική Περίοδο Όπως είδαµε στην ενότητα «Η εµπειρία από το ΚΠΣ», οι ΟΤΑ για διάφορους λόγους, όπως του µικρού µεγέθους τους, δεν κατάφεραν να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που τους παρείχε το ΚΠΣ και οι κοινοτικές πρωτοβουλίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι η απορροφητικότητα στους µικρούς δήµους άγγιξε µόλις το 4% ενώ και στους µεγαλύτερους δεν ξεπέρασε το 43%. Οι εν λόγω αδυναµίες δεν πρέπει να υπάρξουν κατά την 4 η Προγραµµατική Περίοδο. Η αποτελεσµατικότερη αξιοποίηση των ευκαιριών της νέας περιόδου απαιτεί µια σειρά αλλαγών.(επιθεώρηση Τ.Α, τεύχος 117/2007 ) Οι µεταρρυθµίσεις που θα πρέπει να λάβουν χώρα, ώστε η τοπική αυτοδιοίκηση να συµβάλλει στην προώθηση των στόχων του ΕΣΠΑ, αφορούν στο νοµοθετικό πλαίσιο, τη δοµή και τις λειτουργίες των ΟΤΑ, το ανθρώπινο δυναµικό, την τεχνολογική υποδοµή, τους οικονοµικούς πόρους και τις σχέσεις της µε τη δηµόσια διοίκηση και τους πολίτες. Η θεσµοθέτηση περιφερειακής και µητροπολιτικής αυτοδιοίκησης, καθώς και η δηµιουργία λιγότερων και ισχυρότερων δήµων θα συµβάλλουν στην καλύτερη αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρονται από το εξωτερικό περιβάλλον, ενώ η αναβάθµιση του ανθρώπινου δυναµικού δύναται να συντελεστεί στα πλαίσια του προγράµµατος «διοικητική µεταρρύθµιση» (Επιθεώρηση Τ.Α, 118/2008). Η δηµιουργία ειδικού φορέα, µε τη µορφή ανώνυµης εταιρίας, ο οποίος θα αναλαµβάνει για λογαριασµό των ΟΤΑ την υλοποίηση των έργων που θα ενταχθούν στο ΕΣΠΑ, θεωρείται υψίστης σηµασίας. Συγκεκριµένα, έχει προταθεί από την ΚΕΚΕ και την ΕΝΑΕ η σύσταση της ΗΜΟΣ Α.Ε και της ΝΟΜΟΣ ΑΕ αντίστοιχα. Η αυτοδιοίκηση συµµετείχε στην προετοιµασία του ΚΠΣ και είναι ο κατάλληλος µηχανισµός για την προώθηση των στόχων του ΕΣΠΑ. Η αποτελεσµατική ανταπόκριση στο ρόλο τους, όµως, απαιτεί τη σειρά µεταρρυθµίσεων που προαναφέρθηκε ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΙΚΟ ΣΧΕΙΟ ΑΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Σ το ΕΣΣΑΑ καθορίζονται οι προτεραιότητες της Ελλάδας για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης για την περίοδο Στο πλαίσιο αυτού, εκπονήθηκε το Πρόγραµµα Αγροτική Ανάπτυξη της Ελλάδας Οι δράσεις που χρηµατοδοτούνται από το πρόγραµµα στόχος 3ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία 40

41 εξυπηρετούν τέσσερις γενικούς στρατηγικούς στόχους (έκθεση 1 ης επιτροπής παρακολούθησης του ΠΑΑ 2008) : 1. διατήρηση και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας, της δασοκοµίας και του αγροδιατροφικού τοµέα 2. προστασία του περιβάλλοντος και αειφόρος διαχείριση των φυσικών πόρων 3. βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αγροτικές περιοχές και ενθάρρυνση της διαφοροποίησης της αγροτικής οικονοµίας 4. δηµιουργία τοπικών ικανοτήτων για την απασχόληση και τη διαφοροποίηση στις αγροτικές περιοχές µέσω της προσέγγισης Leader. ια την υλοποίηση του προγράµµατος υπεύθυνη εθνική αρχή έχει οριστεί το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Το συνολικό του κόστος ανέρχεται σε από τα οποία είναι η κοινοτική συµµετοχή (Ταµείο ΕΤΑΑ ), η εθνική και η ιδιωτική. Πίνακας 8 Ετήσια εισφορά ΕΤΑΑ (ΣΕ ΕΥΡΩ) ΕΤΟΣ Σύνολο Περιοχές εκτός σύγκλισης Περιοχές σύγκλισης Νήσοι Αιγαίου Πρόσθετη συµµετοχή ΣΥΝΟΛΟ ΕΤΑΑ Πηγή: ΕΥ ΠΑΑ ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΙΚΟ ΣΧΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΛΙΕΙΑΣ (ΕΣΣΑΑΛ) Το ΕΣΣΑΑΛ της περιόδου καλύπτει τον τοµέα της αλιείας της χώρας µας και περιγράφει τις πτυχές της κοινής αλιευτικής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτού εκπονήθηκε το επιχειρησιακό πρόγραµµα αλιείας, το οποίο συγχρηµατοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταµείο Αλιείας. Η συνολική δηµόσια δαπάνη ανέρχεται σε 39,5 εκ. και η κοινοτική συµµετοχή ανέρχεται στο 50%.( Το ΕΠΑΛ συγκροτείται από τους εξής πέντε άξονες προτεραιότητας: 41

42 µέτρα για την προσαρµογή του Κοινοτικού Αλιευτικού Στόλου (συνολική δηµόσια δαπάνη 4,4 εκ. υδατοκαλλιέργεια, αλιεία εσωτερικών υδάτων, µεταποίηση και εµπορία προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας (συν. δ.δ 6,5 εκ ) µέτρα κοινού ενδιαφέροντος (συν. δ.δ 25,8 εκ. ) βιώσιµη ανάπτυξη αλιευτικών περιοχών ( συν. δ.δ 2 εκ ) τεχνική βοήθεια 4.6 Ο ΑΝΕΙΣΜΟΣ ΩΣ ΠΗΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΤΗΣΗΣ 17 Οι σύγχρονοι οργανισµοί τοπικής αυτοδιοίκησης έχουν διευρυµένο πεδίο δραστηριοτήτων. Στις αρµοδιότητές τους ανήκουν θέµατα που άπτονται της προστασίας του περιβάλλοντος, της τοπικής οικονοµικής ανάπτυξης και απασχόλησης, της πολιτικής προστασίας, της παιδείας, του πολιτισµού και του αθλητισµού. Μάλιστα, τελευταία, στα πλαίσια της αποκέντρωσης, παρατηρείται η µεταβίβαση αρµοδιοτήτων από το κεντρικό κράτος προς τους ΟΤΑ, η οποία δε συνοδεύεται πάντα, παρά τη συνταγµατική πρόβλεψη, από ανάλογη µεταφορά πόρων. Η ορθή διεκπεραίωση του ρόλου των ΟΤΑ απαιτεί την ύπαρξη πόρων. υστυχώς τα τακτικά και έκτακτα έσοδά τους κρίνονται ανεπαρκή και η ανάγκη αναζήτησης και χρήσης νέων χρηµατοδοτικών εργαλείων που προσφέρονται στη χρηµατοπιστωτική αγορά θεωρείται αναγκαία. Ο δανεισµός τόσο από πηγές του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού δίνει µια διέξοδο στο πρόβληµα ρευστότητας. υνατότητα δανεισµού έχουν και οι δύο βαθµίδες των ΟΤΑ σύµφωνα µε τους κώδικες που διέπουν τη λειτουργία τους (ΚΝΑ, ΚΚ). Μάλιστα για τους ΟΤΑ α βαθµού ο νόµος 2503/1997 προβλέπει τη δυνατότητα να συνοµολογούν δάνεια µε το κράτος, αναγνωρισµένα χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα της Ελλάδας ή του εξωτερικού και µε κάθε είδος δηµόσιούς οργανισµούς ή ΝΠ. Το κράτος µπορεί να παρέχει εγγυήσεις για τα δάνεια που συνοµολογούνται µε ιδρύµατα της αλλοδαπής. Οι κύριες πηγές δανειοδότησης των ΟΤΑ είναι το Ταµείο Παρακαταθηκών και ανείων (ΤΠ), οι εµπορικές τράπεζες και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΕΙΩΝ Το ΤΠ αποτελεί τον κύριο δανειοδότη των ΟΤΑ α και β βαθµού. Ιδρύθηκε το 1919 µε το νόµο 1608 και λειτουργεί ως αυτόνοµος ειδικός χρηµατοπιστωτικός οργανισµός υπό την 17 Ο δανεισµός αν και αποτελεί πολύ καλή λύση για τους ΟΤΑ, καθώς δεν είναι υπερχρεωµένοι, δεν έχει αξιοποιηθεί αποτελεσµατικά. 42

43 εποπτεία του Υπουργείου Οικονοµικών. ιαθέτει δική του περιουσία, κίνδυνο και πίστη και έχει ως σκοπό την ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης, την ταµειακή διαχείριση των κεφαλαίων των ΟΤΑ, των ΝΠ και άλλων ειδικών ταµείων, τη χορήγηση δανείων, τη φύλαξη και διαχείριση παρακαταθηκών και την εκτέλεση κάθε είδους τραπεζικών εργασιών.(εληθέου Βασιλική, 2007) άνεια µε το ΤΠ µπορούν να συνοµολογούν, όπως αναφέρθηκε οι ήµοι, Κοινότητες, Σύνδεσµοι και οι Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις. Στις αρχές του 2006 το ΤΠ είχε χορηγήσει 4542 δάνεια σε 738 ΟΤΑ, τα άληκτα κεφάλαια των οποίων φτάνουν το και η ετήσια δόση τα ,98.(Επιθεώρηση Τ.Α, τεύχος 116/2007 ) Αν και στο ΤΠ έχει αποδοθεί ο χαρακτηρισµός «οιονεί τράπεζα της τοπικής αυτοδιοίκησης», δε µπορούµε να πούµε ότι αποτελεί πλέον τον καταλληλότερο οργανισµό για τη χορήγηση δανείων προς τους ΟΤΑ. Αυτό αποδίδεται κυρίως στο γεγονός ότι έχει µείνει προσκολληµένο στο παρελθόν αδυνατώντας να παρακολουθήσει και να συµβαδίσει µε τις εξελίξεις που σηµειώνονται στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα. Το άνοιγµα των αγορών έχει οδηγήσει σε πτώση των επιτοκίων. Συγκεκριµένα τα επιτόκια των εµπορικών τραπεζών κυµαίνονται στο 5% και της ΕΤΕπ στο 3,5 %. Αντίθετα, το ΤΠ χορηγεί δάνεια για έργα, προµήθειες και συνεισφορά κεφαλαίου µε επιτόκιο 5,9% ενώ για λειτουργικές δαπάνες µε 6,5%( Επιθεώρηση Τ.Α,116/2007). ίνεται αντιληπτό ότι το ΤΠ αν και για µακρά χρονική περίοδο εξυπηρέτησε τις ανάγκες των ΟΤΑ δεν µπορεί πλέον να συνεχίσει να λειτουργεί υπό αυτές τις συνθήκες καθώς η διαφορά των επιτοκίων του µε τα λοιπά τραπεζικά ιδρύµατα είναι εµφανής ΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Οι ΟΤΑ έχουν τη δυνατότητα να συνάπτουν δάνεια µε εµπορικές τράπεζες τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού. Παρέχοντας χαµηλότερα επιτόκια σε σύγκριση µε το ΤΠ καθιστούν το δανεισµό ελκυστικότερο. Ωστόσο, οι ΟΤΑ δεν φάνηκαν πρόθυµοι να αξιοποιήσουν αυτή την ευκαιρία αλλά και οι ίδιες οι τράπεζες στάθηκαν διστακτικές στη χορήγηση δανείων προς την τοπική αυτοδιοίκηση, καθώς η τελευταία δεν παρείχε πάντα τις απαιτούµενες εγγυήσεις ( Β εληθέου, 2007) Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΠΕΝΥΣΕΩΝ Η ανάγκη ύπαρξης ενός οργανισµού ικανού να παρέχει τους απαραίτητους χρηµατοοικονοµικούς πόρους για την πραγµατοποίηση εκείνων των επενδύσεων που µπορούν να οδηγήσουν ένα µόρφωµα όπως η ΕΕ στην ολοκλήρωση ήταν ήδη ορατή από την περίοδο λειτουργίας της ΕΚΑΧ. Έτσι, µε τη συνθήκη της ΕΟΚ το 1958 ιδρύθηκε η ΕΤΕπ ως ένας 43

44 ευρωπαϊκός, δηµόσιος οργανισµός που όχι µόνο θα διευκολύνει την κινητικότητα των κεφαλαίων µεταξύ των κρατών µελών αλλά παράλληλα θα αναζητά και θα εξασφαλίζει την εισαγωγή κεφαλαίων µε ευνοϊκούς όρους από το εξωτερικό. Η ΕΤΕπ είναι το όργανο της ΕΕ που συνδράµει στην επίτευξη των στόχων χρηµατοδοτώντας ορισµένα είδη επενδυτικών σχεδίων. Μέλη της είναι τα 27 κράτη µέλη της Ένωσης και έχει την έδρα της στο Λουξεµβούργο, διατηρώντας παράλληλα γραφεία και σε άλλες πρωτεύουσες χωρών στην Ευρώπη. Η συνθήκη της αναγνωρίζει διοικητική και οικονοµική αυτονοµία και έχει ίδια νοµική προσωπικότητα. Τα κράτη µέλη έχουν αναλάβει από κοινού το κεφάλαιο της ΕΤΕπ κατά ποσοστά που αντικατοπτρίζουν το οικονοµικό βάρος κάθε χώρας στο εσωτερικό της Ένωσης. Από την πρώτη Ιανουαρίου του 2007, µε την προσχώρηση στους κόλπους της ΕΕ της Βουλγαρίας και της Ρουµανίας το κεφάλαιό της αυξήθηκε από 163,6 σε δις. Στο παρακάτω διάγραµµα φαίνεται η κατανοµή των εθνικών εισφορών στο κεφάλαιο της τράπεζας. ράφηµα 4 κεφάλαιο ΕΤΕπ Πηγή : Αποστόλη και Αρµοδιότητες Αποστολή της ΕΤΕπ είναι να συµβάλλει στην υλοποίηση των στόχων της Ένωσης χρηµατοδοτώντας εκείνα τα είδη των επενδυτικών σχεδίων που προωθούν την ευρωπαϊκή ενοποίηση, την ισόρροπη ανάπτυξη, την οικονοµική και κοινωνική συνοχή και µία καινοτόµο οικονοµία βασισµένη στη γνώση. 44

45 Η ΕΤΕπ Συνεργάζεται µε την ευρύτερη τραπεζική κοινότητα και η λειτουργία της διέπεται από τις αυστηρές τραπεζικές πρακτικές. Σε αντίθεση, όµως, µε τις κοινές εµπορικές τράπεζες, λειτουργεί σε µη κερδοσκοπική βάση και επιπλέον αντλεί τους πόρους της όχι από αποταµιευτικούς καταθετικούς λογαριασµούς αλλά µε δανεισµό από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές και τους µετόχους της. Όπως προαναφέρθηκε η τράπεζα λειτουργεί, ουσιαστικά, ως πηγή επενδυτικής χρηµατοδότησης για τα σχέδια που προάγουν τους στόχους της ΕΕ. Ωστόσο, για να τύχει ένα επενδυτικό έργο χρηµατοδότηση από την ΕΤΕπ θα πρέπει να πληροί τα ακόλουθα κριτήρια: 1. να προωθούν την οικονοµική και κοινωνική συνοχή συµβάλλοντας στην οικονοµική ανάπτυξη των λιγότερο εύπορων περιοχών της Ένωσης 2. να αποσκοπούν και να συµβάλλουν στον εκσυγχρονισµό και την ανταγωνιστικότητα της βιοµηχανίας της ΕΕ 3. να είναι κοινού ενδιαφέροντος για τα περισσότερα κράτη µέλη. Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερη προτεραιότητα δίνεται σε σηµαντικά έργα µεταφορών και τηλεπικοινωνιών. Επιπλέον, τα προς χρηµατοδότηση σχέδια ελέγχονται και ως προς τη βιωσιµότητα τους από τεχνική, οικονοµική, περιβαλλοντική και χρηµατοοικονοµική άποψη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι µπορεί η ΕΤΕπ να µη λειτουργεί σε κερδοσκοπική βάση δεν µπορεί να υφίσταται ζηµίες. Τα κριτήρια αυτά ισχύουν για δραστηριότητες τόσο εντός όσο και εκτός ΕΕ. Το 90% σχεδόν των δραστηριοτήτων της ΕΤΕπ πραγµατοποιούνται στο εσωτερικό της Ένωσης, αλλά σηµαντικό ποσοστό της χρηµατοδότησης κατευθύνεται προς τα µελλοντικά κράτη µέλη. Επίσης η ΕΤΕπ προσφέρει στήριξη για την αειφόρο ανάπτυξη των χωρών της Μεσογείου, της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού καθώς και για σχέδια στη Λατινική Αµερική και την Ασία. Χάρη στη στήριξη που παρέχουν τα κράτη µέλη η ΕΤΕπ αναδείχθηκε παγκοσµίως σε σηµαντικό δανειοληπτικό µηχανισµό, µε άριστη πιστοληπτική ικανότητα Η Στρατηγική της ΕΤΕπ και δραστηριότητες Η στρατηγική της ΕΤΕπ συνοψίζεται στην εξεύρεση των αναγκαίων πόρων, µέσω δανεισµού από τις διεθνείς αγορές κεφαλαίων, για τη χρηµατοδότηση βιώσιµων επενδυτικών σχεδίων που προάγουν τους στόχους της Ε.Ε. Στο σχέδιο δραστηριοτήτων που καταρτίζει καθορίζει τη µεσοπρόθεσµη στρατηγική της και ορίζει τις επιχειρησιακές της δραστηριότητες σύµφωνα µε τους στόχους που έχουν αποφασιστεί από τους διοικητές της. ια την περίοδο , η δανειοδοτική της δραστηριότητα προσανατολίζεται σύµφωνα µε τις εξής προτεραιότητες: οικονοµική και κοινωνική συνοχή 45

46 στήριξη των µικροµεσαίων επιχειρήσεων προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος εφαρµογή της πρωτοβουλίας «Καινοτοµία 2010» ανάπτυξη των διευρωπαϊκών δικτύων προαγωγή ασφαλούς, ανταγωνιστικής και βιώσιµης ενέργειας Τα δάνεια της ΕΤΕπ Οι ΕΤΕπ χορηγεί δύο τύπους δανείων: τα ατοµικά και τα συνολικά. Τα «ατοµικά» δάνεια χορηγούνται για επενδύσεις ύψους άνω των 25 εκ. και η διάρκειά τους ποικίλει, για το βιοµηχανικό τοµέα είναι 12 χρόνια ενώ για τα έργα υποδοµής 20 χρόνια ή περισσότερα. Η χρηµατοδότηση καλύπτει µέχρι το ήµισυ των πάγιων επενδύσεων και το επιτόκιο µπορεί να είναι σταθερό, κυµαινόµενο ή αναθεωρήσιµο. Τα «συνολικά» δάνεια είναι, στην ουσία, όρια πιστώσεων που χορηγούνται από την ΕΤΕπ σε τράπεζες ή άλλους χρηµατοπιστωτικούς οργανισµούς, οι οποίοι µε τη σειρά τους χρηµατοδοτούν παραγωγικές επενδύσεις µικροµεσαίων επιχειρήσεων και έργα υποδοµής. Και σε αυτή την περίπτωση το ύψος της χρηµατοδότησης µπορεί να είναι έως 50% του κόστους της επένδυσης και κατ ανώτατο όριο 12,5 εκ.. Η διάρκεια κυµαίνεται µεταξύ 5 και 12 ετών Οι πελάτες της ΕΤΕπ Οι δανειολήπτες της ΕΤΕπ µπορούν να προέρχονται είτε από το δηµόσιο είτε από τον ιδιωτικό τοµέα, να είναι εταιρείες κοινής ωφέλειας, αναπτυξιακές και τοπικές αρχές µε την προϋπόθεση τα επενδυτικά τους σχέδια να πληρούν τα κριτήρια επιλεξιµότητας. Κατά κανόνα η τράπεζα λειτουργεί ως συµπληρωµατική πηγή χρηµατοδότησης και χορηγεί µέχρι και το 50% του κεφαλαίου που απαιτείται για ένα έργο. Συνήθως όµως η χρηµατοδότηση καλύπτει το 1/3 του κόστους των επενδυτικών σχεδίων που χρηµατοδοτεί Οι χρηµατοδοτήσεις της ΕΤΕπ για το 2007 Το 2007, τα δάνεια που χορήγησε η ΕΤΕπ ξεπέρασαν τα 47 δις, µε τις χρηµατοδοτήσεις προς τα κράτη µέλη να αγγίζουν τα 41δις.. ια τη χρηµατοδότηση των δραστηριοτήτων της η ΕΤΕπ άντλησε 54 δις από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές. Στον παρακάτω πίνακα καταγράφονται τα βασικά µεγέθη του οµίλου ΕΤΕπ και στο διάγραµµα καταγράφεται η γεωγραφική διασπορά των χρηµατοδοτήσεων. Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων 46

47 ραστηριότητα κατά το 2007 εκατ. ευρώ Υπογραφείσες χρηµατοδοτήσεις Ευρωπαϊκή Ένωση Χώρες εταίροι Εγκριθείσες χρηµατοδοτήσεις Ευρωπαϊκή Ένωση Χώρες εταίροι Εκταµιεύσεις Από πόρους της Τράπεζας Από δηµοσιονοµικούς πόρους Αντληθέντες πόροι (πριν από τις πράξεις ανταλλαγής) * Σε κοινοτικά νοµίσµατα Σε µη κοινοτικά νοµίσµατα Χρηµατοδοτήσεις της ΕΤΕπ στην Ελλάδα Η ΕΤΕπ ήταν ανέκαθεν στο πλευρό της Ελλάδας κατά την πραγµατοποίηση σηµαντικών έργων. Μάλιστα, την πενταετία οι χρηµατοδοτήσεις της ανήλθαν συνολικά σχεδόν τα 8 δις. Οι τοµείς που επωφελήθηκαν και συνεχίζουν να επωφελούνται είναι οι υποδοµές, ο ενεργειακός τοµέας, το ανθρώπινο κεφάλαιο και οι ΜΜΕ. Στον τοµέα των µεταφορών ορισµένα από τα σηµαντικότερα έργα που χρηµατοδοτήθηκαν υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο των ΣΙΤ, τα πιο αντιπροσωπευτικά αυτών είναι η Αττική οδός, η γέφυρα Ρίου Αντιρρίου, ο ιεθνής αερολιµένας Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος», το Μετρό Αθηνών, κ.α Στον ενεργειακό τοµέα έχουν χορηγηθεί χρηµατοδοτήσεις για τον εκσυγχρονισµό του δικτύου της ΕΗ, τον τερµατικό σταθµό υγροποιηµένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα, την 47

48 κατασκευή αγωγού αερίου υψηλής πίεσης που συνδέει την Κοµοτηνή µε την Αλεξανδρούπολη και το εθνικό δίκτυο φυσικού αερίου της Τουρκίας κ.α Σχετικά µε το ανθρώπινο δυναµικό η Τράπεζα έχει παράσχει στήριξη για τον εκσυγχρονισµό κτιρίων και εγκαταστάσεων έρευνας στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών, ερευνητικά εργαστήρια και δίκτυα ανταλλαγής δεδοµένων στο Ίδρυµα Τεχνολογίας Υπολογιστών στην Πάτρα κ.α. Τέλος η ΕΤΕπ στηρίζει τις ΜΜΕ µε χρηµατοδοτήσεις που παρέχει µέσω των τραπεζών εταίρων της στην Ελλάδα. Στον πίνακα φαίνονται τα έργα που χρηµατοδοτούνται ή πρόκειται να χρηµατοδοτηθούν αυτή την περίοδο. Πίνακας 9 Χρηµατοδοτούµενα ελληνικά έργα Title Date entry of Country Status 1 ηµαρχιακές υποδοµές Ηράκλειο 16/10/ Αττικό µετρό C 23/09/ Φωτοβολταϊκό πάρκο Μεγαλόπολης 19/06/ Piraeus Bank GL I 08/04/ Pancretan Cooperative Global Loan 2 08/04/2008 Greece Under appraisal Greece Under appraisal Greece Approved Greece Signed Greece Signed 6 Ελευσίνα-Κόρινθος-Πάτρα-Πύργος- Τσακώνα αυτοκινητόδροµος 10/12/2007 Greece Signed 7 Ενεργειακό εργοστάσιο Αλιβέρι 11/10/ Ενεργειακό εργοστάσιο Θήβα 18/06/ ιασύνδεση νησιών 10/05/ ΤΕΡΝΑ Ανανεώσιµες πηγές ενέργειας 06/02/2007 Greece Signed Greece Approved Greece Under appraisal Greece Approved Πηγή Οι ελληνικοί ΟΤΑ και η ΕΤΕπ Θέτοντας η Ε.Ε ως στόχο την προαγωγή της αειφόρου αστικής ανάπτυξης παρέχει, µαζί µε την ΕΤΕπ, ενισχύσεις προς τους ΟΤΑ για δράσεις που σχετίζονται µε την 48

49 αναβάθµιση του αστικού περιβάλλοντος. ια την προαγωγή του εν λόγω στόχου θέσπισαν και το πρόγραµµα JESSICA, που αφορά στις αναπλάσεις. Αν και τα χρηµατοδοτικά µέσα που προσφέρει η ΕΤΕπ είναι αρκετά ελκυστικά, οι ελληνικοί ΟΤΑ δεν αξιοποιούν τις παρεχόµενες ευκαιρίες. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι το γεγονός ότι µόλις πέρυσι συνάφθηκε το πρώτο ατοµικό δάνειο µε το ήµο Κοζάνης ύψους είκοσι (20) εκ., µε το οποίο θα δοθεί στήριξη σε µικρής και µεσαίας κλίµακας επενδύσεις για την αντιµετώπιση των δηµογραφικών πιέσεων και την αναγκαία διαφοροποίηση της οικονοµικής βάσης της πόλης ώστε να προωθηθεί η οικονοµική ανάπτυξη και αναβάθµιση και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής. ενικότερα, η τοπική αυτοδιοίκηση δεν επένδυσε σε µεγάλα έργα, τα περισσότερα ήταν ιδιαίτερα µικρά και αφορούσαν σε έργα ύδρευσης, αποχέτευσης και βιολογικών καθαρισµών. Αιτίες της διαµορφωθείσας κατάστασης θα µπορούσαν να θεωρηθούν το µικρό µέγεθος αρκετών δήµων, η µικρή ακίνητη περιουσία αλλά και η άγνοια των εκπροσώπων τους για τις παρεχόµενες ευκαιρίες από την ΕΤΕπ. Στην αξιοποίηση των χρηµατοδοτικών εργαλείων της ΕΤΕπ µπορούν να συµβάλλουν οι Αναπτυξιακές εταιρείες παρέχοντας στους ήµους στήριξη για την κατάρτιση και ωρίµανση βιώσιµων επενδυτικών σχεδίων. Αυτό που πρέπει να ενστερνιστούν οι ΟΤΑ είναι η δυνατότητά τους να µετατραπούν σε µοχλό ανάπτυξης. 4.7 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΠΗΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΤΗΣΗΣ Η χρηµατοπιστωτική αγορά προσφέρει στους ΟΤΑ µια πληθώρα χρηµατοδοτικών εργαλείων, τα οποία µπορούν να λειτουργήσουν συµπληρωµατικά στις παραδοσιακές πηγές χρηµατοδότησης, εξασφαλίζοντας επαρκείς πόρους για τη διενέργεια επενδύσεων. Στα νέα εργαλεία περιλαµβάνονται το factoring, το leasing και οι συµπράξεις µεταξύ δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα, οι οποίες καταλαµβάνουν όλο και περισσότερο έδαφος FACTORING ( Το factoring είναι ένας νέος οικονοµικός και νοµικός θεσµός. Αποτελεί δέσµη χρηµατοοικονοµικών υπηρεσιών, οι οποίες καλύπτουν ανάγκες επιχειρήσεων που πωλούν προϊόντα ή παρέχουν υπηρεσίες µε πίστωση σε πελάτες µε επαναληπτική - αγοραστική συµπεριφορά. Η ελληνική µετάφραση της λέξης Factoring αποδίδεται ως «Ανάληψη απαιτήσεων τρίτων» ή «ιενέργεια πράξεων αναδόχου είσπραξης εµπορευµατικών απαιτήσεων» ή το γνωστότερο «Σύµβαση πρακτορείας επιχειρηµατικών απαιτήσεων». 49

50 Με την εφαρµογή του factoring, οι επιχειρήσεις εκχωρούν πωλούν την ευθύνη είσπραξης των επιχειρηµατικών απαιτήσεων (τιµολόγια-επιταγές συναλλαγµατικές απαιτήσεις από πιστωτικές κάρτες κ.λ.π ) στον προµηθευτή-factor, δηλαδή σε µια εταιρεία Factoring. Ο Factor αναλαµβάνει την υποχρέωση να αξιολογεί την φερεγγυότητα των οφειλετών, να προστατεύει κατά του πιστωτικού κινδύνου, να παρέχει εγγυήσεις, να παρακολουθεί την λογιστική διαχείριση και βραχυπρόθεσµη χρηµατοδότηση µέσω της προεξόφλησης των εκχωρουµένων απαιτήσεων. Ο αναπτυξιακού χαρακτήρας θεσµός του factoring, συµβάλει στην ενίσχυση των µικροµεσαίων και µεταποιητικών επιχειρήσεων και επιτρέπει την ορθολογικότερη διοίκηση τους, τη χρηµατοδότησή τους, την ασφάλιση των απαιτήσεων του προµηθευτή, την ενίσχυση της θέσης της επιχείρησης στην αγορά. Με τη εφαρµογή του Factoring ο βαθµός ρευστότητας της επιχείρησης αυξάνει µε αποτέλεσµα η επιχείρηση να είναι ακόµη πιο ανταγωνιστική. Στα πλεονεκτήµατά του συγκαταλέγονται τα παρακάτω: Αποτελεί µια εναλλακτική µορφή χρηµατοδότησης και διευρύνει την πιστοληπτική ικανότητα του εκχωρητή προµηθευτή. Σωστότερη χρηµατοοικονοµική διαχείριση στις επιχειρήσεις που διαθέτουν οργανωµένα λογιστήρια και νοµικά τµήµατα. Μείωση του κόστους διαχείρισης χαρτοφυλακίου των επιχειρήσεων µε το ρόλο των εκχωρητών. Συµβάλλει στην σωστότερη διοίκηση της επιχείρησης αφού αναλαµβάνει την λογιστική παρακολούθηση, τις εισπράξεις, τις δικαστικές διαδικασίες για τους επισφαλείς πελάτες, την παροχή πληροφοριών σχετικά µε τους πελάτες. Ενισχύει τις επιχειρήσεις και συµβάλει στην αύξηση των πωλήσεων τους, διευκολύνοντας την ρευστότητα αυτών. Όφελος για τον προµηθευτή από την πώληση των τιµολογίων στην διεθνή τραπεζική αγορά µε χαµηλότερα επιτόκια. Ασφαλιστική κάλυψη των εξαγωγών και των αντιστοίχων απαιτήσεων, προωθώντας τις εξαγωγές. ίνει την δυνατότητα στην επιχείρηση να επικεντρώσει τις δυνάµεις της στην παραγωγή και στα κανάλια διανοµής των προϊόντων, απαλλάσσοντας την από την χρηµατοδοτική µέριµνα. Απαλλάσσεται η επιχείρηση από την διατήρηση τµήµατος πίστεως. 50

51 Πλήρης ασφάλεια απέναντι σε αφερέγγυους οφειλέτες. Απαλλαγή του λογιστηρίου από τµήµα οφειλετών LEASING Η µέθοδος της χρηµατοδοτικής µίσθωσης ή διαφορετικά leasing αποτελεί µια ακόµη πηγή χρηµατοδότησης των ΟΤΑ. Αν και µέχρι τη δεκαετία του 50 αφορούσε σχεδόν αποκλειστικά στα ακίνητα ( γήπεδα και κτιριακές εγκαταστάσεις ), σήµερα µπορεί κανείς να µισθώσει οποιοδήποτε πάγιο στοιχείο. Οι µισθώσεις µπορούν να πάρουν διάφορες µορφές, οι πιο σηµαντικές εκ των οποίων είναι η πώληση και επαναµίσθωση, η µίσθωση εκµετάλλευσης και οι άµεσες χρηµατοοικονοµικές µισθώσεις. Σύµφωνα µε την πρώτη µορφή (sale and lease back), µια επιχείρηση που διαθέτει κτίρια, γήπεδα ή εξοπλισµό πουλάει την περιουσία της σε ένα χρηµατοπιστωτικό ίδρυµα και ταυτόχρονα κάνει µια συµφωνία επαναµίσθωσης της περιουσίας αυτής για ένα χρονικό διάστηµα και υπό ορισµένους όρους. Ο πωλητής-µισθωτής εισπράττει αµέσως το τίµηµα που καθορίζει ο εκµισθωτής-αγοραστής. Ταυτόχρονα ο πρώτος διατηρεί τη χρήση του περιουσιακού του στοιχείου. Οι καταβολές της µίσθωσης ρυθµίζονται µε τέτοιο τρόπο ώστε να καλύπτουν την ανάκτηση της πλήρους αξίας αγοράς του παγίου από το χρηµατοπιστωτικό ίδρυµα και να εξασφαλίζουν κάποια απόδοση για τα κεφάλαια που επένδυσε. ( Μπουφούνου Π, 2007) Οι µισθώσεις εκµετάλλευσης (operating leasing) περιλαµβάνουν τόσο τη χρηµατοδότηση όσο και την παροχή υπηρεσιών συντήρησης. Στην προκειµένη περίπτωση ο εκµισθωτής αναλαµβάνει την υποχρέωση συντήρησης και εξυπηρέτησης του µισθωµένου εξοπλισµού, ενώ οι δαπάνες συντήρησης είτε είναι ενσωµατωµένες στις καταβολές του µισθώµατος είτε συµφωνούνται χωριστά. Σηµαντικό πλεονέκτηµα αυτού του είδους µίσθωσης είναι ότι περιέχει ρήτρα ακύρωσης που δίνει στο µισθωτή το δικαίωµα διακοπής της σύµβασης και επιστροφής του εξοπλισµού πριν τη λήξη της βασικής συµφωνίας Τελευταία κατηγορία είναι οι χρηµατοοικονοµικές µισθώσεις (financial leasing). Στην εν λόγω περίπτωση, η επιχείρηση που θα χρησιµοποιήσει τον εξοπλισµό επιλέγει τα συγκεκριµένα µηχανήµατα που χρειάζεται και διαπραγµατεύεται την τιµή και τους όρους παράδοσης µε τον κατασκευαστή ή τον αντιπρόσωπο. Στη συνέχεια η επιχείρηση-χρήστης κλείνει µια συµφωνία µε κάποια τράπεζα ή εταιρεία µίσθωσης που προβλέπει την αγορά από αυτή του εξοπλισµού µε ταυτόχρονη εκτέλεση µιας συµφωνίας µίσθωσης του εξοπλισµού από το χρηµατοπιστωτικό ίδρυµα.(weston Brigham, 1986) 51

52 Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι τα προϊόντα leasing παρέχουν στους ΟΤΑ πολλές δυνατότητες, οι οποίες έως και σήµερα παραµένουν ανεκµετάλλευτες ΟΙ ΣΥΜΠΡΑΞΕΙΣ ΗΜΟΣΙΟΥ-ΙΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ (ΣΙΤ) Η υποχώρηση του κοινωνικού κράτους και η επικράτηση της φιλελεύθερης ιδεολογίας και της ιδεολογίας της αγοράς σε παγκόσµιο επίπεδο οδήγησαν στη συρρίκνωση του κρατικού τοµέα και τη σχετική αυτονόµηση της άσκησης των δηµόσιων πολιτικών από την κεντρική διοίκηση. Οι τάσεις αυτές δηµιούργησαν τις κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη των ΣΙΤ, η εφαρµογή των οποίων έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια στην ευρωπαϊκή αγορά συµπεριλαµβανοµένης της ελληνικής. Οι ΣΙΤ νοµοθετήθηκαν το 2005 ως ένας νέος τρόπος παραγωγής των δηµοσίων έργων και των έργων της αυτοδιοίκησης. Σύµφωνα µε τον ορισµό που δίνει ο συνοπτικός οδηγός ΣΙΤ που εξέδωσε το ΥΠΟΙΟ «Συµπράξεις ηµόσιου και Ιδιωτικού Τοµέα (ΣΙΤ) είναι συµβάσεις κατά κανόνα µακροχρόνιες -, οι οποίες συνάπτονται µεταξύ ενός δηµόσιου φορέα και ενός ιδιωτικού, µε σκοπό την εκτέλεση έργων ή την παροχή υπηρεσιών. Σε µία ΣΙΤ ο ιδιωτικός φορέας αναλαµβάνει το σύνολο ή µέρος του κόστους υλοποίησης του έργου και ένα σηµαντικό µέρος των κινδύνων που σχετίζονται µε την κατασκευή και λειτουργία του. Ο δηµόσιος τοµέας από την πλευρά του επικεντρώνεται στον καθορισµό των σχεδιαστικών, τεχνικών και λειτουργικών απαιτήσεων του έργου και αποπληρώνει τους Ιδιώτες είτε µε τµηµατικές καταβολές από την πλευρά του ηµοσίου συνδεδεµένες µε τη διαθεσιµότητα του έργου και την τήρηση των προδιαγραφών λειτουργίας του, είτε µε απευθείας καταβολές από τους τελικούς χρήστες». (Σνοπτικός Οδηγός ΣΙΤ, ΥΠΟΙΟ) Πρόκειται ουσιαστικά για µια µεταρρύθµιση που συµβάλλει στην ανάπτυξη της κοινωνίας και της οικονοµίας, καθώς προσφέρουν τη δυνατότητα στο δηµόσιο να αξιοποιήσει τα πλέον σύγχρονα µέσα για την παροχή δηµόσιων αγαθών και υπηρεσιών. Ο Χρήστος Παλαιολόγος χαρακτηρίζει τις ΣΙΤ ως συµπληρωµατικό τρόπο παραγωγής των δηµοσίων έργων. Αυτό που θα πρέπει να τονιστεί είναι ότι αφορούν τόσο την κεντρική διοίκηση όσο και τους ΟΤΑ, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να τις εφαρµόσουν όχι µόνο για την υλοποίηση µεγάλων έργων υποδοµής αλλά και για την ανάπτυξη συνεργιών στην παροχή υπηρεσιών σε κλάδους όπου είτε εκλείπει η τεχνογνωσία είτε οι αναγκαίοι πόροι Χαρακτηριστικά των ΣΙΤ ( Τα βασικά χαρακτηριστικά των ΣΙΤ είναι τα ακόλουθα: 52

53 πρόκειται για µακροπρόθεσµη συνεργασία δηµόσιου-ιδιωτικού τοµέα συµβάσεις για την παροχή υπηρεσιών και όχι για την παροχή παγίων χρηµατοδότηση όλου ή µέρους του κόστους του έργου από τον ιδιωτικό τοµέα οι πληρωµές αναδόχου είναι συνδεδεµένες µε την παροχή της υπηρεσίας κατά τη διάρκεια λειτουργίας γίνεται ενιαία προσέγγιση του έργου για όλη την οικονοµική ζωή του βέλτιστη κατανοµή των κινδύνων µεταξύ του δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα Μορφές ΣΙΤ Υπάρχουν επτά µέθοδοι υλοποίησης των ΣΙΤ : κατασκευής / λειτουργίας / µεταβίβασης (Β.Ο.Τ) πρωτοβουλίας ιδιωτικής χρηµατοδότησης (P.F.I) χρηµατοδότησης από τον κατασκευαστή (Developer Financing) µίσθωσης / διαµόρφωσης / λειτουργίας (L.D.O) µίσθωσης / αγοράς (Lease / Purchase) πώλησης / επαναµίσθωσης µε το κλειδί στο χέρι Σχήµατα ΣΙΤ 18 ια την επιλογή των ιδιωτών που θα αναλάβουν την υλοποίηση ενός έργου ΣΙΤ προκηρύσσεται διαγωνισµός. Ο ιδιωτικός φορέας που επιλέχθηκε συστήνει µια ανώνυµη εταιρεία ειδικού σκοπού, η οποία υπογράφει µε το δηµόσιο µια σύµβαση που ρυθµίζει τα θέµατα που αφορούν στο έργο. Η ΕΕΣ είναι υπεύθυνη τόσο για την υλοποίηση της υποδοµής του έργου όσο και για την παροχή των συµφωνηµένων υπηρεσιών καθ όλη τη διάρκεια της σύµπραξης. Κατά τη διάρκεια της σύµπραξης η ΕΕΣ εισπράττει τµηµατικές πληρωµές διαθεσιµότητας από το δηµόσιο ή / και τέλη από τους χρήστες, αποπληρώνει τα δάνεια των τραπεζών και εφόσον έχει κέρδη καταβάλει µέρισµα στους µετόχους της. 18 Περισσότερες πληροφορίες για τις ΣΙΤ µπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του ΥΠΟΙΟ 53

54 Σήµα 1 τυπική δοµή ΣΙΤ Εταιρεία λειτουργίας µετοχικό κεφάλαιο δικαιωµ. λειτουργ. Κατασκευα στική κατασκευή µετοχικό κεφάλαιο ΕΕΣ µερισµ., τόκοι, κεφ µ.κ, δάνεια Τράπεζα πληρωµές µεταβίβαση υποδοµής Αναθέτουσα Αρχή Στην πρακτική συναντούµε δύο δοµές ΣΙΤ: τα ανταποδοτικά και τα µη ανταποδοτικά έργα. Ως ανταποδοτικά έργα ΣΙΤ νοούνται εκείνα τα έργα ή οι υπηρεσίες στις οποίες πέρα από τη χρηµατοδότηση, το σχεδιασµό, την κατασκευή και τη συντήρησή τους, ιδιωτικοί φορείς αναλαµβάνουν και την εκµετάλλευσή τους. Από την εκµετάλλευση αυτή, µέσω της είσπραξης τελών από τους πολίτες για τη χρήση του έργου ή της υπηρεσίας, οι ιδιωτικοί φορείς αποπληρώνουν την αρχική χρηµατοδότηση και προσδοκούν στην εξασφάλιση εύλογου κέρδους. Στην περίπτωση αυτή, οι ιδιωτικοί φορείς αναλαµβάνουν, πέρα από τους κινδύνους της χρηµατοδότησης και της κατασκευής, και τον κίνδυνο της ζήτησης, το εάν δηλαδή οι πολίτες θα κάνουν την προβλεπόµενη χρήση του έργου ή της υπηρεσίας, ώστε κατ επέκταση οι ιδιώτες να µπορέσουν να εισπράξουν τα προσδοκώµενα από την σύµπραξη έσοδα. Ως µη ανταποδοτικά έργα ΣΙΤ νοούνται εκείνα τα έργα ή οι υπηρεσίες στις οποίες δεν υπάρχει το στοιχείο της εκµετάλλευσης για τους ιδιωτικούς φορείς. Πρόκειται ουσιαστικά για κοινωνικού χαρακτήρα υποδοµές ή υπηρεσίες, τις οποίες λειτουργεί το κράτος και απολαµβάνουν δωρεάν οι πολίτες. Σε τέτοια έργα, όπως για παράδειγµα τα σχολεία, οι ιδιώτες που αναλαµβάνουν την υλοποίησή τους αποπληρώνονται απ ευθείας από το κράτος, ενώ αναλαµβάνουν τους κινδύνους που σχετίζονται µε τη χρηµατοδότηση και την 54

55 κατασκευή, όχι όµως και τον κίνδυνο της ζήτησης. Άντ αυτού αναλαµβάνουν τον κίνδυνο της διαθεσιµότητας, δηλαδή τη διαχείριση και συντήρηση της υποδοµής ή της υπηρεσίας, ώστε να την καθιστούν διαθέσιµη, να διατηρούν δηλαδή τη λειτουργικότητά της σε σαφώς καθορισµένα από το δηµόσιο επίπεδα ποιότητας για όσο χρόνο ορίζει η σύµβαση σύµπραξης.(κουµής, 2007) Η επιλογή του σχήµατος ΣΙΤ που θα ακολουθηθεί εξαρτάται τόσο από τη φύση του υπό υλοποίηση έργου ή υπηρεσίας, όσο και από την απόφαση των ίδιων των φορέων του δηµοσίου για το µέγεθος της εµπλοκής των ιδιωτών σε αυτή. Σε κάθε περίπτωση όµως η απόφαση για την εµπλοκή αυτή θα πρέπει να σχετίζεται µε τη βέλτιστη κατανοµή σε δηµόσιο και ιδιώτες κάθε είδους κινδύνου που σχετίζεται µε την υλοποίηση της σύµπραξης. Η ανάληψή τους από το µέρος εκείνο που είναι σε θέση να τους διαχειριστεί καλύτερα αποτελεί το κοµβικό σηµείο επιτυχίας µίας σύµπραξης Σχήµα 2 ανταποδοτικά και µη ανταποδοτικά έργα ΣΙΤ αναθέτουσα αρχή δικαιώµατα λειτουργίας µεταβίβαση υποδοµής τράπεζες µερίσµ, κεφαλ, τόκοι ΕΕΣ τέλη χρήσης Χρήστες δάνεια, ίδια κεφάλαια Αναθέτουσα Αρχή µεταβίβαση υποδοµής πληρωµές διαθεσιµότητα δάνειο, κεφάλ. Τράπεζες ΕΕΣ Χρήστες τόκοι, κεφάλαια τέλη χρήσης αν προκύπτουν εµποτικές χρήσεις 55

56 Η ελληνική εµπειρία σε ΣΙΤ Η ΣΙΤ ως µέθοδος υλοποίησης και εκτέλεσης έργων εξαπλώθηκε στην Ελλάδα µετά τη θέσπιση του νόµου 3389 περί ΣΙΤ το Το υπάρχον νοµοθετικό πλαίσιο διασφαλίζει µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα συµφέροντα τόσο του δηµοσίου όσο και του ιδιωτικού τοµέα.. Αν και η εφαρµογή της µεθόδου ΣΙΤ δεν είναι τόσο ευρεία όπως στο Ηνωµένο Βασίλειο, ήδη έχουν εκτελεστεί µε αυτή σηµαντικά έργα, όπως ο διεθνής αερολιµένας Αθηνών «Ελ. Βενιζέλος», η αττική οδός, η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, κ.α Στο πρόγραµµα ΣΙΤ εντάσσονται έργα σε σηµαντικούς τοµείς της δηµόσιας ζωής, όπως υγεία, εκπαίδευση, εθνική άµυνα, διαχείριση απορριµµάτων, στέγαση δηµόσιων υπηρεσιών, κ.α.. Εκτός των κεντρικών δηµόσιων φορέων, ΣΙΤ µπορούν να χρησιµοποιούν και οι οργανισµοί τοπικής αυτοδιοίκησης α και β βαθµού. Οι τοµείς στους οποίους οι ΟΤΑ µπορούν να χρησιµοποιούν τις ΣΙΤ είναι: το περιβάλλον, ο τουρισµός-ψυχαγωγία, οι κτιριακές εγκαταστάσεις και οι µεταφορές. Σήµερα, σύµφωνα µε ρεπορτάζ του ηµήτρη Μάρη για το περιοδικό «Επιθεώρηση Τ.Α» ένας στους τέσσερις ήµους προχωρούν σε συµπράξεις. Συγκεκριµένα έχουν κατατεθεί περισσότερες από 240 προτάσεις από τις οποίες 148 έχουν εγκριθεί. Ο συνολικός προϋπολογισµός των έργων ανέρχεται σε 3 δις. Επίσης, 78 ΟΤΑ βρίσκονται σε φάση ολοκλήρωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάδειξη συµβούλου που θα προετοιµάσει το ήµο σε ότι αφορά τις προσυµβατικές και γενικότερα τις απαιτούµενες διαδικασίες ωρίµανσης του έργου.( ηµήτρης Μάρης, Επιθεώρηση Τ.Α, τεύχος 118/2008 ) Με στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών οι περισσότερες των προτάσεων που έχουν υποβληθεί από τους ΟΤΑ αφορούν στην κατασκευή χώρων στάθµευσης, τη δηµιουργία επιχειρηµατικών και εµπορευµατικών κέντρων, την ενίσχυση του εναλλακτικού και συµβατικού τουρισµού, την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των ΟΤΑ, την ανάπτυξη και δηµιουργία αθλητικών, πολιτιστικών, εκθεσιακών, συνεδριακών και εκπαιδευτικών χώρων, τη δηµιουργία ενεργειακών υποδοµών, έργα ύδρευσης και αποχέτευσης και τη δηµιουργία βιοτεχνικών και τεχνολογικών πάρκων. Στο διάγραµµα απεικονίζονται οι κατηγορίες έργων ΣΙΤ µε το µεγαλύτερο ενδιαφέρον για τους ΟΤΑ. Παρατηρούµε ότι η κατασκευή χώρων στάθµευσης καταλαµβάνει την πρώτη θέση µε ποσοστό 21%, έπεται ο εναλλακτικός τουρισµός και τα έργα αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας. 56

57 ράφηµα 5 ΟΤΑ και έργα ΣΙΤ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΟΤΑ ΣΕ ΕΡΑ ΣΙΤ ΧΩΡΟΙ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΑΚΙΝΗΤΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ια τους πρωτοβάθµιους ΟΤΑ η δράση που πρόκειται να υλοποιηθεί µέσω ΣΙΤ εντάσσεται στο αναπτυξιακό πρόγραµµα «ΘΗΣΕΑΣ». Μέσω αυτού χρηµατοδοτείται το κόστος της προσυµβατικής διαδικασίας, δηλαδή οι αµοιβή των υπηρεσιών συµβούλων, από Χάρτης 1 ΣΙΤ ανά την Ελλάδα Πηγή ΣΙΤ το στάδιο της διερεύνησης έως τη συµβασιοποίηση του έργου. Οι ΣΙΤ αποτελούν ένα σηµαντικό χρηµατοδοτικό εργαλείο για τους ΟΤΑ και όπως φαίνεται στο χάρτη η πλειονότητα των έργων εκτελείται στην περιφέρεια, γεγονός που τις αναδεικνύει σε βραχίονα οικονοµικής της ανάπτυξης. Ωστόσο δε θα πρέπει να αντιµετωπίζονται ως η µοναδική λύση του δηµόσιου φορέα που αντιµετωπίζει δηµοσιονοµικούς περιορισµούς. ια να είναι επιτυχηµένος ο θεσµός θα πρέπει η κάθε περίπτωση να εξετάζεται ξεχωριστά και να αποδεικνύεται η οικονοµική και ποιοτική αποτελεσµατικότητα της µεθόδου. 57

58 ΜΕΡΟΣ : Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΝΟΜΟΥ ΞΑΝΘΗΣ Α.Ε 58

59 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΠΕΡΙΡΑΦΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΞΑΝΘΗΣ «και ήταν ώρα µελιχρότατη και ήτανε χυµένο ολόγυρα κάτι πιο χαϊδευτικό κι από τ αεράκι όταν έρχεται γεµάτο από τα µπάλσαµα πρωινό των ολοπράσινων πευκώνων και ήταν πέρα κάπου σε µια γη σε πηγή λαών και χρόνων και ήτανε στη Θράκη» Κ.Π «Ο ωδεκάλογος του ύφτου» 5.1 Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ Χάρτης 2 Περιφέρεια ΑΜΘ Πηγή Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης καταλαµβάνει το βορειοανατολικό ακραίο τµήµα της χώρας και αποτελείται από τους νοµούς Καβάλας, ράµας, Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου. Συνορεύει ανατολικά µε Τουρκία, βόρεια µε Βουλγαρία, δυτικά µε την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και ειδικότερα µε το Νοµό Σερρών, νοτιοδυτικά βρέχεται από το Αιγαίο Πέλαγος και νοτιοανατολικά από το Θρακικό. Έχει συνολική έκταση στρέµµατα, καλύπτοντας το 10,7% της συνολικής έκτασης της χώρας. ιασχίζεται από τους ποταµούς Νέστο, Στρυµόνα και Έβρο και έχει πολλές λίµνες. Σύµφωνα µε εκτίµηση της ΕΣΥΕ για το 1998, ο πληθυσµός της Περιφέρειας ανέρχεται σε κατοίκους και καλύπτει το 5,3% του συνολικού πληθυσµού της χώρας. Σε σύγκριση µε την απογραφή του 2001 το πληθυσµιακό µέγεθος έχει µειωθεί κατά 1,5% που αποδίδεται στο µειωµένο αριθµό γεννήσεων. Ο αστικός πληθυσµός ανέρχεται στο 40% παρουσιάζοντας αυξητικές τάσεις, ο αγροτικός στο 43% και ο ηµιαστικός στο 17%. Το µουσουλµανικό στοιχείο αριθµεί περίπου , κατανεµηµένο στις πρωτεύουσες και ορεινές ζώνες των νοµών Ξάνθης και Ροδόπης. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης είναι χαµηλότερου του αντίστοιχου µέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας. Συγκεκριµένα καλύπτει το 79% του µέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας καταλαµβάνοντας την προτελευταία θέση στην κατάταξη των Περιφερειών. Εδώ παράγεται το 10% του προϊόντος του αγροτικού τοµέα 59

60 5.2 Ο ΝΟΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ 19 Ο νοµός Ξάνθης είναι ο δυτικός νοµός της της χώρας, το 4,4% της µεταποίησης και το 3,5% των υπηρεσιών. ιαχρονικά, παρατηρείται µικρή τάση στροφής της περιφερειακής οικονοµίας προς το τριτογενή τοµέα. Όσον αφορά την απασχόληση στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης, το εργατικό δυναµικό ανέρχεται σε άτοµα από τα οποία είναι απασχολούµενοι. Η ανεργία το 2003 παρουσίασε µείωση της τάξης του 0,1% αγγίζοντας το 9,9 % του εργατικού δυναµικού µε 9,3% για το σύνολο της Ελλάδας. Χάρτης 3 Νοµός Ξάνθης Πηγή Θράκης και έχει έκταση τετραγωνικά χιλιόµετρα. Το µεγαλύτερο µέρος του καλύπτεται από ορεινούς όγκους, κυρίως από την οροσειρά της Ροδόπης, ενώ οι πεδινές εκτάσεις καλύπτουν µόλις το 32% της συνολικής έκτασης και αποτελούν µαζί µε τις ηµιορεινές τις βασικές καλλιεργήσιµες αγροτικές εκτάσεις του Νοµού. Ο πληθυσµός του Νοµού, σύµφωνα µε την απογραφή του 2001, ανέρχεται σε κατοίκους, παρουσιάζοντας αύξηση 11% σε σχέση µε την απογραφή του Η πόλη της Ξάνθης συγκεντρώνει κατοίκους. Καλύπτει το 16,67% της Περιφέρειας και το 0,93% της χώρας. Το 2003 το συνολικό ετήσιο ΑΕΠ ανερχόταν σε εκ. και το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε Ο πρωτογενής τοµέας απασχολεί περίπου το 28,4% του ενεργού πληθυσµού και συµµετέχει στο συνολικό προϊόν του νοµού κατά 11,8%. Το 26,7% απασχολείται στο δευτερογενή και το 39,3% στο τριτογενή ενώ η συµβολή τους στο συνολικό προϊόν του Νοµού είναι 44,7% και 43,5% αντίστοιχα. Οι περισσότερες επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στις κατασκευές, ακολουθούν οι επιχειρήσεις τροφίµων και ποτών, παραγωγής µεταλλικών προϊόντων, επίπλων και ένδυσης. Αυτό που πρέπει να αναφερθεί είναι ότι οι επιχειρήσεις του δευτερογενούς τοµέα στο Νοµό δε συµµετέχουν σε δίκτυα επιχειρήσεων, κάτι που θα τις βοηθούσε να λειτουργούν ανταγωνιστικά. Στον τριτογενή τοµέα κυριαρχούν οι επιχειρήσεις 19 Ανήκει στην υπερνοµαρχία ράµα- Καβάλα- Ξάνθης, η οποία είναι µία από τις τρεις υπερνοµαρχίες της Ελλάδας. 60

61 χονδρικού και λιανικού εµπορίου, τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια και οι επιχειρήσεις αναψυχής. Μέχρι και το 1999 ο Νοµός αντιµετώπιζε σηµαντικά αναπτυξιακά προβλήµατα που σχετίζονταν µε την απασχόληση και συγκεκριµένα την ανορθολογική κατανοµή της στους παραγωγικούς τοµείς της οικονοµίας (το 41% απασχολούταν στον πρωτογενή τοµέα ). Επιπλέον δεν είχαν αξιοποιηθεί τα πλεονεκτήµατα του νοµού, όπως η γεωγραφική του θέση, τα πλούσια υδατικά αποθέµατα και γενικότερα οι άφθονοι φυσικοί του πόροι, η αξιοποίηση του τουριστικού προϊόντος. Σύντοµα, οι τοπικοί φορείς συνειδητοποίησαν τις δυνατότητες ανάπτυξης του Νόµου και προσπάθησαν να αξιοποιήσουν το συγκριτικό πλεονέκτηµα της περιοχής. Έτσι σήµερα η τοπική αυτοδιοίκηση φιλοδοξεί να καταστήσει την περιοχή ανταγωνιστική στο χώρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης και να συνδέσει την ανάπτυξή της µε τους τοπικούς πλουτοπαραγωγικούς πόρους. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται και η λειτουργία της εταιρίας «Αναπτυξιακή Ξάνθης Α.Ε». 5.3 Ο ΗΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Ο ήµος Ξάνθης βρίσκεται στην καρδιά του Νοµού Ξάνθης καταλαµβάνοντας έκταση στρέµµατα. Σύµφωνα µε την απογραφή του 2001 ( ο πληθυσµός του ανέρχεται σε κατοίκους και αποτελεί το 51,3%. Βασικοί οικισµοί του ήµου είναι η πόλη της Ξάνθης, τα Κιµµέρια και το Εύµοιρο. Το µεγαλύτερο µέρος του πληθυσµού Χάρτης 4 Νοµός Ξάνθης Πηγή συγκεντρώνεται στην πόλη της Ξάνθης ( άτοµα). Ο ήµος προκειµένου να ανταποκριθεί στις αυξηµένες απαιτήσεις των δηµοτών του έχει συστήσει δηµοτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε διάφορους τοµείς εκπαίδευσης, υγείας και περίθαλψης, πολιτισµού, αθλητισµού και τουρισµού. Τοµέας εκπαίδευσης: 11 βρεφονηπιακοί και παιδικοί σταθµοί Τοµέας υγείας και περίθαλψης: 1 ΚΑΠΗ µε τέσσερα παραρτήµατα σε Κιµµέρια, Καλλιθέα, Χρύσα και Κυψέλη, 2 ΚΑΠ, 1 ηροκοµείο, 1 ιατροκοινωνικό κέντρο Τοµέας πολιτισµού: Στέγη πολιτισµού ήµου Ξάνθης «Κων/νος Μπένης», Στέγη γραµµάτων και καλών τεχνών, θρακικές λαογραφικές γιορτές Τοµέας Αθλητισµού: Οργανισµός Άθλησης ήµου Ξάνθης, εθνικό αθλητικό κέντρο 61

62 Τοµέας τουρισµού: Εταιρεία εκµετάλλευσης νέου Ξενία Τουριστικές Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις ήµου Ξάνθης Α.Ε ΕΤΕΝΕ Επιπλέον στο ήµο λειτουργούν οι εξής επιχειρήσεις: ηµοτική Επιχείρηση Ανάπτυξης (.Ε.Α.Ξ) 20 Εταιρεία Αναβάθµισης Παλιάς Πόλης ( Ε.Α.ΠΑ.Ξ) ηµοτική επιχείρηση πληροφόρησης θεάµατος επικοινωνίας ηµοτική Επιχείρηση Ύδρευσης- Αποχέτευσης (ΕΥΑΞ) Όπως φαίνεται από τα προηγούµενα ο δήµος έχει ιδρύσει και λειτουργεί αρκετές επιχειρήσεις, οι οποίες µε τη δράση τους συµβάλλουν στην ανάπτυξη του τόπου. Ωστόσο στη φάση που εκπονείται η εργασία οι επιχειρήσεις του δήµου βρίσκονται στο στάδιο αναδιάρθρωσης, για το λόγο αυτό κρίθηκε προτιµότερο να παρουσιαστεί το έργο της αναπτυξιακής εταιρείας του νοµού, ως πιο αντιπροσωπευτικό των πρωτοβουλιών που αναπτύσσουν οι ΟΤΑ και των πηγών που χρηµατοδοτούνται, στην οποία µέτοχος είναι και ο ήµος Ξάνθης. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Η ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Ν. ΞΑΝΘΗΣ Α.Ε Η Αναπτυξιακή του Νοµού Ξάνθης, γνωστή και µε το διακριτικό τίτλο ΑΝ.ΞΑ ΑΕ, συστάθηκε στις 18 Νοεµβρίου του 1994 µε τη µορφή της ανώνυµης εταιρείας και άρχισε να λειτουργεί από το Φεβρουάριο του 1995, µε έδρα το ήµο Ξάνθης. Η λειτουργία της διέπεται από το νόµο 2190/1920 «Περί Ανωνύµων Εταιρειών»,όπως τροποποιήθηκε, συµπληρώθηκε και ισχύει, τις διατάξεις των άρθρων 260 επ. και 273 του Π. 323/1989, το ΚΚ, και το Π. 80/1986. Η διάρκειά της ορίστηκε σε 50 χρόνια από την ηµέρα καταχώρησης στο οικείο Μητρώο Α.Ε, λήγει δηλαδή την αντίστοιχη ηµεροµηνία του 2044, ωστόσο στο καταστατικό της προβλέπεται δυνατότητα παράτασης της λειτουργίας της. Το αρχικό µετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας ανερχόταν σε δρχ. και σε αυτό συµµετείχαν 2 ήµοι, 21 Κοινότητες, 3 Συµβούλια Περιοχής, η Τοπική Ένωση ήµων και Κοινοτήτων, 1 Συνεταιρισµός και η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισµών Ξάνθης. Μετά την υλοποίηση της µεταρρύθµισης της τοπικής αυτοδιοίκησης «Ιωάννης Καποδίστριας», και συγκεκριµένα στις 22 Μαρτίου του 1999, αυξήθηκε το µετοχικό της κεφάλαιο κατά δρχ και άλλαξε και η µετοχική της σύνθεση. Πλέον µέτοχοι της ΑΝ.ΞΑ ΑΕ ήταν η Νοµαρχία Ξάνθης, 6 ήµοι, 4 Κοινότητες, η Τοπική Ένωση ήµων και Κοινοτήτων του Ν. 20 Η ΕΑΞ αποτελεί την αναπτυξιακή εταιρεία του ήµου Ξάνθης, η οποία ασχολείται κατά βάση µε τη διοργάνωση του καρναβαλιού και για ο λόγο αυτό δεν επιλέχθηκε προς µελέτη. 62

63 Ξάνθης, ο Αλιευτικός Συνεταιρισµός Βιστωνίδας και Βιστωνικού Κόλπου και η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισµών Ν. Ξάνθης. Στη συνέχεια, στις 17 Μαρτίου του 2000 έλαβε νέα αύξηση του µετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας κατά δρχ. και έτσι το συνολικό της κεφάλαιο ανέρχεται σε δρχ, το οποίο στις 25 Ιουνίου του 2005 µεταφράστηκε σε Η µετοχική της σύνθεση διευρύνθηκε και έλαβε τη σηµερινή µορφή που είναι η εξής: η Νοµαρχία Ξάνθης και η ήµοι Ξάνθης, Σταυρούπολης, Βιστωνίδας, Τοπείρου, Αβδήρων, Μύκης και Σελέρου, η Κοινότητα Κοτύλης, ο Αλιευτικός Συνεταιρισµός Βιστωνίδας και Βιστωνικού Κόλπου «Άγιος Νικόλαος» ΣΠΕ, η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισµών Νοµού Ξάνθης, η Τοπική Ένωση ήµων και Κοινοτήτων Ν. Ξάνθης, το ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης, η ερµανός Α.Β.Ε.Ε, η Σ.Ε.Κ.Ε Α.Ε, η Κοινότητα Σατρών, η Κοινότητα Θερµών, το Κανάλι 6 Α.Ε, η Θρακική Ραδιοτηλεοπτική Παραγωγή Εκδοτική Α.Ε και το Επιµελητήριο Ξάνθης. Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η διάρθρωση των µετόχων και του µετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας. ΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ & ΜΕΤΟΧΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΤΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΝΟΜΟΥ ΞΑΝΘΗΣ Α.Ε.» της 8 ΗΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2008 Πίνακας 10 ιάρθρωση µετοχικού κεφαλαίου της ΑΝΞΑ Α/ Α ΜΕΤΟΧΟΣ ΕΡΑ ΑΡΙΘΜΟ Σ ΜΕΤΟΧΩ Ν ΟΝΟΜΑΣ ΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΜΕΤΟΧΗ Σ ΣΕ ΣΥΝΟΛ ΙΚΗ ΣΥΜΜ ΕΤΟΧΗ ΣΕ ΠΟΣΟΣ ΤΟ ΣΤΟ ΜΕΤΟΧΙ ΚΟ ΚΕΦΑΛ ΑΙΟ ΕΙΟΣ ΜΕΤΟΧ ΩΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙ Α ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΙΚΗΣ ΙΙΟΤΗΤΑΣ 1 ΗΜΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥΠΟ , ,9 19,54% ΟΝΟΜΑΣ ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΛΗ 5 ΤΙΚΕΣ 2 ΝΟΜΑΡΧΙΑ ΞΑΝΘΗΣ ΞΑΝΘΗ , ,8 13,66% ΟΝΟΜΑΣ ΤΙΚΕΣ 3 ΗΜΟΣ ΑΒΗΡΩΝ ΑΒΗΡΑ , ,2 11,70% ΟΝΟΜΑΣ ΤΙΚΕΣ 4 ΗΜΟΣ ΤΟΠΕΙΡΟΥ ΕΥΛΑΛΟ , ,7 11,43% ΟΝΟΜΑΣ ΤΙΚΕΣ 5 ΕΝΩΣΗ ΑΡΟΤΙΚΩΝ ΞΑΝΘΗ , ,0 9,062% ΟΝΟΜΑΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ (ΕΑΣ) 0 ΤΙΚΕΣ 6 ΗΜΟΣ ΕΝΙΣΕΑ , ,1 8,39% ΟΝΟΜΑΣ ΒΙΣΤΩΝΙΑΣ 0 ΤΙΚΕΣ 7 ΗΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ ΞΑΝΘΗ , ,1 8,38% ΟΝΟΜΑΣ ΤΙΚΕΣ 8 ΑΛΙΕΥΤΙΚΟΣ ΣΥΝ. ΠΟΡΤΟ , ,7 4,36% ΟΝΟΜΑΣ ΒΙΣΤΩΝΙΑΣ & ΛΑΟΣ 0 ΤΙΚΕΣ ΒΙΣΤΩΝΙΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ «ΑΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ» ΣΠΕ 9 ΗΜΟΣ ΣΕΛΕΡΟΥ ΣΕΛΕΡΟ , ,0 3,47% ΟΝΟΜΑΣ ΤΙΚΕΣ 10 ΗΜΟΣ ΜΥΚΗΣ ΣΜΙΝΘΗ , ,85 2,27% ΟΝΟΜΑΣ ΤΙΚΕΣ 11 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΙΟΣ , ,00 1,99% ΟΝΟΜΑΣ

64 SUNLIGHT ΑΒΕΕ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 12 ΣΕΚΕ Α.Ε. 2 Ο ΧΛΜ ΞΑΝΘΗΣ ΠΕΤΕΙΝΟΥ 13 ΤΟΠΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΗΜΩΝ & ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ 14 ΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΙΚΕΣ , ,00 1,99% ΟΝΟΜΑΣ ΤΙΚΕΣ ΞΑΝΘΗ , ,55 1,024% ΟΝΟΜΑΣ ΤΙΚΕΣ ΞΑΝΘΗ , ,20 1,01% ΟΝΟΜΑΣ ΤΙΚΕΣ 15 ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΞΑΝΘΗΣ ΞΑΝΘΗ , ,20 1,01% ΟΝΟΜΑΣ ΤΙΚΕΣ 16 ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΟΤΥΛΗ 25 29,35 733,75 0,22% ΟΝΟΜΑΣ ΚΟΤΥΛΗΣ ΤΙΚΕΣ 17 ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΣΑΤΡΕΣ 25 29,35 733,75 0,22% ΟΝΟΜΑΣ ΣΑΤΡΩΝ ΤΙΚΕΣ 18 ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΘΕΡΜΕΣ 20 29,35 587,00 0,18% ΟΝΟΜΑΣ ΘΕΡΜΩΝ ΤΙΚΕΣ ΣΥΝΟΛΟ % 7, Η εταιρεία διοικείται από το ιοικητικό Συµβούλιο, το οποίο αποτελείται από εννέα µέλη, και έχει τετραετή θητεία. Τα µέλη του ορίζονται ή εκλέγονται από τους εκπροσώπους των φορέων µετόχων στη ενική Συνέλευση ενώ όταν το ιοικητικό Συµβούλιο συγκροτηθεί σε σώµα εκλέγει τον Πρόεδρο, το ιευθύνοντα Σύµβουλο και το ενικό ιευθυντή της εταιρείας. Ανώτατο όργανο της εταιρείας είναι η ενική Συνέλευση των µετόχων, η οποία λαµβάνει δεσµευτικές αποφάσεις για όλα τα θέµατα που αφορούν την Αναπτυξιακή µε εξαίρεση εκείνα που κατά το νόµο αποφασίζονται από το ιοικητικό Συµβούλιο. Συγκαλείται υποχρεωτικά σε τακτική γενική συνέλευση µία φορά το χρόνο στην έδρα της εταιρείας αλλά µπορεί να συνεδριάζει και έκτακτα όταν το κρίνει σκόπιµο το ιοικητικό Συµβούλιο. Εκτός των δύο προαναφερθέντων οργάνων συνίσταται και τριµελές εποπτικό συµβούλιο της εταιρίας, το οποίο αποτελείται από ένα µέλος που ορίζεται από τη ΤΕΚ, ένα από την Ε.Α.Σ Ξάνθης και ένα από το Νοµάρχη Ξάνθης. Κύρια αρµοδιότητα του Συµβουλίου είναι ο έλεγχος και η εποπτεία των πράξεων του ιοικητικού Συµβουλίου, για τη διαπίστωση της τήρησης του νόµου, του καταστατικού και των αποφάσεων της ενικής Συνέλευσης. Η στελέχωση της εταιρείας 21 περιλαµβάνει 27 άτοµα διαφόρων ειδικοτήτων, µεταξύ των οποίων µηχανικοί, γεωπόνοι, οικονοµολόγοι, νοµικοί, κλπ. Το 65% είναι γυναίκες και το υπόλοιπο 35% άνδρες. Πανεπιστηµιακής εκπαίδευσης είναι το 69,3%, τεχνολογικής το 11,5% 21 Η εταιρεία απασχολεί ακριβώς τον αριθµό ατόµων που ορίζεται από τη διαχειριστική αρχή των κοινοτικών προγραµµάτων που υλοποιεί. Ο προγραµµατισµός των αναγκών σε ανθρώπινο δυναµικό εξασφαλίζει την απρόσκοπτη λειτουργία του οργανισµού. Περισσότερες λεπτοµέρειες για τη σηµασία των ανθρώπινων πόρων βλ. ιοίκηση ανθρωπίνων πόρων: θεωρία και τεχνικές διοίκησης ανθρώπινου δυναµικού,. Παπαγεωργίου, Μ. Ραµµατά, Χ. Φραγκούλης, Ν. Αλεξόπουλος, Μ. Κανδηλώρου,. Νάκος, Σηµ. ΕΣΤΑ, Αθήνα

65 και δευτεροβάθµιας το 19,2%. Οι περισσότεροι απασχολούνται µε σύµβαση ορισµένου χρόνου και είναι αρκετά καταρτισµένοι. ράφηµα 6 εργαζόµενοι /φύλο ΕΡΑΖΟΜΕΝΟΙ ΚΑΤΑ ΦΥΛΟ. ράφηµα 7 εργαζόµενοι/εκπαίδευση 35% ΑΝΡΕΣ ΕΡΑΖΟΜΕΝΟΙ ΑΝΑ ΕΠΙΠΕΟ ΕΚΠΑΙΕΥΣΗΣ 65% ΥΝΑΙΚΕΣ 19% ΠΕ 12% 69% ΤΕ Ε ράφηµα 8 απασχολούµενοι /ειδικότητα ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΑΝΑ ΕΙΙΚΟΤΗΤΑ Σειρά1 ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΝΟΜΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΟ ΤΕΧΝΟΛ ΗΜΟΣΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙ ΨΥΧΟΛΟ ΠΡΟΡΑ ΡΑΜΜΑ ΟΡΑΝΩΤΙΚΗ ΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ 22 Η οργανωτική διάρθρωση της Εταιρείας είναι η ακόλουθη : ραφείο : ΠΡΟΕΡΟΥ α) ραµµατεία υποστήριξης. β) ραµµατεία Προβολής και ηµοσίων Σχέσεων. 22 «Το οργανόγραµµα αποτελεί την τυπική, γραφική απεικόνιση της δοµής της επιχείρησης και σε αυτό αποτυπώνονται οι ρόλοι στους οποίους έχει κατατµηθεί η επιχειρηµατική λειτουργία.». Στρατηγική Ανάπτυξη των ΟΤΑ, Χ. Ακριβός, Ν. Μιχαλόπουλος, Κ. Παππάς, Σηµ. ΕΣΤΑ,

66 γ) Ειδικοί συνεργάτες. ΙΕΥΘΥΝΣΗ : ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Στη ιεύθυνση υπαγόµενα Τµήµατα και ραφεία: νοµικής υποστήριξης προγραµµατισµού σχεδιασµού - συντονισµού και ανάπτυξης οικονοµικό και διοικητικό ερευνών - µελετών κατασκευών - τεχνικής υποστήριξης και διαχείρισης υγείας - κοινωνικής πρόνοιας και ανθρώπινου δυναµικού επιχειρήσεων 66

67 6.1 Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Όπως αναφέρεται στο καταστατικό της, σκοπός της Αναπτυξιακής Ξάνθης Α.Ε είναι η προώθηση της οικονοµικής και κοινωνικής ανάπτυξης του νοµού Ξάνθης και της ευρύτερης περιοχής. Συγκεκριµένα οι στόχοι της εταιρείας είναι: Η βελτίωση της οικονοµίας της περιοχής και του εισοδήµατος του αγροτικού πληθυσµού µε την προώθηση νέων δραστηριοτήτων που θα εµπεριέχουν έντονα το στοιχείο της καινοτοµίας και θα είναι συµπληρωµατικές και εναλλακτικές προς τις συνήθεις δραστηριότητες των κατοίκων Η προστασία και ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής µέσα από τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και της αρχιτεκτονικής κληρονοµιάς Η συγκράτηση του νεανικού πληθυσµού στις αγροτικές περιοχές µε τη δηµιουργία καλύτερων όρων διαβίωσης και ευκαιριών για δηµιουργική απασχόληση Η ενηµέρωση του τοπικού πληθυσµού για τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο και η παροχή τεχνικής υποστήριξης στους τοπικούς φορείς για την υλοποίηση Εθνικών και Κοινοτικών Προγραµµάτων. ια την εκπλήρωση των στόχων της η εταιρεία αναπτύσσει µια σειρά δράσεων όπως: διαχειρίζεται,υλοποιεί και συντονίζει µιας σειράς πρωτοβουλιών, δράσεων, ενεργειών και προγραµµάτων της Ε.Ε ή αµιγώς εθνικού χαρακτήρα του ηµοσίου συµβάλλει στον προγραµµατισµό και την ανάπτυξη αναλαµβάνει παραγωγικές και επενδυτικές πρωτοβουλίες παρέχει τεχνική στήριξη για την προβολή και εφαρµογή των επενδυτικών προτάσεων των φορέων σχεδιάζει, υλοποιεί και αξιοποιεί προγράµµατα κατάρτισης και επιµόρφωσης οργανώνει συνέδρια ηµερίδες συναντήσεις για την ανταλλαγή εµπειριών και αναπτύσσει συνεργασία µε αντίστοιχους φορείς άλλων περιοχών για την επίτευξη των σκοπών της µπορεί να συστήνει νοµικά πρόσωπα ως φορείς, όπως και ίδρυσε στα πλαίσια της οργανωτικής της δοµής το Κέντρο Επαγγελµατικής Κατάρτισης µε το διακριτικό τίτλο ΚΕΚ ΘΡΑΚΙΚΗ ΠΡΟΟΟΣ Μ. Ε.Ε.Π.Ε Στην υλοποίηση του πολύπλευρου έργου της Αναπτυξιακής συµβάλλει τόσο το καταρτισµένο προσωπικό της όσο και η συνεργασία που αναπτύσσει µε όλους τους τοπικούς, περιφερειακούς, εθνικούς και ευρωπαϊκούς φορείς. Συγκεκριµένα συνεργάζεται µε 67

68 πανεπιστηµιακά ιδρύµατα, ερευνητικά κέντρα και ινστιτούτα, τοπικές και περιφερειακές αυτοδιοικήσεις, µη κυβερνητικούς και κοινωνικούς φορείς και πολιτιστικούς συλλόγους. Οι πόροι της Αναπτυξιακής προέρχονται ως επί το πλείστον από επιχορηγήσεις, στα πλαίσια της υλοποίησης τοπικών, εθνικών ή ευρωπαϊκών προγραµµάτων (LEADER, EQUAL, κ.α). 6.2 ΤΟ ΕΡΟ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ Ν. ΞΑΝΘΗΣ Α.Ε Η Αναπτυξιακή Ν. Ξάνθης θέτοντας ως στόχο την τοπική ανάπτυξη υλοποιεί δράσεις που σχετίζονται µε την οικιστική ανάπτυξη, την προστασία και ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος της περιοχής και την κατάρτιση και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναµικού. Στα πλαίσια της τρίτης προγραµµατικής περιόδου υλοποίησε και εξακολουθεί να υλοποιεί τα εξής προγράµµατα: κοινοτική πρωτοβουλία επιχειρησιακό πρόγραµµα LEADER ολοκληρωµένα προγράµµατα ανάπτυξης του αγροτικού χώρου (ΟΠΑΑΧ) κοινοτική πρωτοβουλία EQUAL κέντρο υποδοχής επενδυτών δοµή εκπαίδευσης µουσουλµανοπαίδων λειτουργία του κέντρου πληροφόρησης της λίµνης Βιστωνίδας πράσινες και λευκές τάξεις τεχνική υποστήριξη συνεδρίου εναλλακτικού τουρισµού ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΡΑΜΜΑ LEADER H κοινοτική πρωτοβουλία Leader + αποτελεί συνέχεια των προηγούµενων προγραµµάτων Leader I και ΙΙ και θεσπίστηκε προκειµένου να αντιµετωπιστούν τα προβλήµατα που αντιµετωπίζει ο αγροτικός χώρος. Βασικός της σκοπός είναι η εφαρµογή ολοκληρωµένων, πρωτότυπων στρατηγικών αειφόρου ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές προκειµένου να επιτευχθεί µια υψηλής ποιότητας ανάπτυξη της υπαίθρου και άρση της αποµόνωσής της σε όλα τα επίπεδα κοινωνικής και οικονοµικής ζωής. Το πρόγραµµα υποβλήθηκε στις , ηµεροµηνία που άρχισαν και οι επιλέξιµες δαπάνες. Οι πληρωµές τελειώνουν στα Υπεύθυνη εθνική αρχή για την υλοποίησή του ορίστηκε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, µε την Ειδική ραµµατεία του ΚΠΣ, η Υπηρεσία ιαχείρισης Ε.Π Κοινοτικής Πρωτοβουλίας Leader+ 68

69 και τη /νση Προγραµµατισµού και εωργικών ιαρθρώσεων. Το πρόγραµµα συγχρηµατοδοτείται από το ΕΤΠΕ-Π και το ΠΕ του Υπουργείου εωργίας ως ακολούθως: Πίνακας 11 Προϋπολογισµός leader+ Συνολικό Κόστος ηµόσια απάνη Κοινοτική Συµµετοχή Εθνική Συµµετοχή Ίδια Συµµετοχή Πηγή: Το τοπικό πρόγραµµα LEADER ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΦΥΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ εικόνα 1 Λογότυπο τοπικού leader+ Στα πλαίσια της κοινοτικής πρωτοβουλίας η Αναπτυξιακή Ξάνθης Α.Ε υλοποιεί το Τοπικό Πρόγραµµα Leader + «Άνθρωπος Φύση Πολιτισµός». Η αναπτυξιακή στρατηγική και οι στόχοι του προγράµµατος διαρθρώνονται και εξειδικεύονται γύρω από το θέµα της προστασίας, ανάδειξης και αξιοποίησης των πολιτιστικών και φυσικών πόρων, που αποτελεί και το συγκριτικό πλεονέκτηµα της περιοχής, και της δηµιουργίας οικονοµικής δραστηριότητας. Με βάση αυτό το θέµα η Οµάδα Τοπικής ράσης καταρτίζει τη στρατηγική της και αρθρώνει το σύνολο των αναπτυξιακών πρωτοβουλιών και δράσεων για την υλοποίηση του προγράµµατος. Το πρόγραµµα εγκρίθηκε την 1 η Αυγούστου του 2002 και στις 19 Ιουνίου του 2003 υπογράφηκε η σύµβαση µε το τότε Υπουργείο εωργίας. Στις 30 Μαρτίου του 2006 εγκρίθηκε η νέα κατανοµή ηµόσιας απάνης ύψους και ένα χρόνο αργότερα εγκρίθηκε η τροποποίηση του Τοπικού Προγράµµατος µετά την κατανοµή πιστώσεων ηµόσιας απάνης στο πλαίσιο της υπερδέσµευσης του Ε.Π Κ.Π LEADER +, βάσει της υπ αριθ. 8116/ Υπουργικής Απόφασης. Έτσι, τα οικονοµικά στοιχεία του προγράµµατος έχουν διαµορφωθεί ως ακολούθως: 69

70 Πίνακας 12 προϋπολογισµός τοπικού leader + ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ (Σ.Κ.) ,23 ΗΜΟΣΙΑ ΑΠΑΝΗ (.) ,54 ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (ΕΤΠΕ-Π) ,36 ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίµων) ,16 ΙΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ,69 Πηγή: ράφηµα 9 κατανοµή δεσµεύσεων / κατηγορία πράξεων Κατανοµή δεσµεύσεων. ανά κατηγορία πράξεων ΜΜΕ Τεχνική στήριξη ΟΤ Αγροτικός τουρισµός Ανάδειξη οικιστικού περιβάλλοντος Νέες τεχνολογίες Ανάδειξη φυσικού περιβάλλοντος Συνεργασίες Πολιτιστικές εκδηλώσεις Περιοχή παρέµβασης Το πρόγραµµα Leader + έχει ως περιοχή παρέµβασης την ορεινή περιοχή του Νοµού Ξάνθης, ένα τµήµα των µειονεκτικών περιοχών του νόµου και τις όµορες περιοχές του δικτύου Natura 2000, καλύπτοντας συνολική έκταση 1.552,21 km^2 και τις ανάγκες κατοίκων. Το βασικό χαρακτηριστικό της περιοχής είναι η ύπαρξη πολυπολιτισµικών στοιχείων (µουσουλµάνοι, Ποµάκοι, Ρωσοπόντιοι) και η έντονη πληθυσµιακή συρρίκνωση, η οποία όµως φαίνεται να ανακάµπτει. Πρέπει να τονιστεί ότι κάποια τµήµατα της περιοχής παρέµβασης περιλαµβάνονται και στις χρηµατοδοτήσεις των ΟΠΑΑΧ, µε αποτέλεσµα η 70

71 εφαρµογή του Leader + να περιορίζεται σε δράσεις που είτε δεν έχουν συµπεριληφθεί στο σχέδιο του ΟΠΑΑΧ είτε λειτουργούν συµπληρωµατικά. οµή και Στόχοι του προγράµµατος Βασικός στρατηγικός στόχος του προγράµµατος είναι η αξιοποίηση του πολιτιστικού και φυσικού περιβάλλοντος και η ενδυνάµωση του κοινωνικού ιστού. Στην κατεύθυνση αυτή συµβάλλει η ανάπτυξη δράσεων που σχετίζονται µε τη στήριξη των εταιρικών σχέσεων και την εδραίωση νέων δοµών τοπικής ανάπτυξης, την αξιοποίηση των τοπικών φυσικών πόρων και την αύξηση της επισκεψιµότητας, τη διαφοροποίηση της απασχόλησης και την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναµικού. Το πρόγραµµα αρθρώνεται σε δύο άξονες προτεραιότητας: τις ολοκληρωµένες και στρατηγικού χαρακτήρα στρατηγικές αγροτικής ανάπτυξης και τη στήριξη συνεργασίας µεταξύ αγροτικών περιοχών. Κάθε άξονας περιλαµβάνει µια σειρά µέτρων. Στον πρώτο εντάσσονται: η τεχνική στήριξη φορέα υλοποίησης, η οποία περιλαµβάνει δράσεις όπως είναι η στελέχωση και λειτουργία της ΟΤ, η ευαισθητοποίηση και ενηµέρωση του τοπικού πληθυσµού η στήριξη στην επιχειρηµατικότητα, µε δράσεις που σχετίζονται µε επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση του αγροτικού τουρισµού, κ.α υποστηρικτικές ενέργειες προστασία, ανάδειξη και αξιοποίηση φυσικής και πολιτιστικής κληρονοµιάς Στο δεύτερο άξονα προτεραιότητας περιλαµβάνονται δύο µέτρα: η διατοπική διαπεριφερειακή συνεργασία, µε συνεργασίες σε θέµατα αγροτικού τουρισµού, µικρών επιχειρήσεων αγροτικού και λοιπών τοµέων της οικονοµίας και περιβάλλοντος και πολιτιστικής κληρονοµιάς, και η διακρατική συνεργασία. Οι συνεργασίες που αναπτύσσονται στα πλαίσια του δεύτερου µέτρου αφορούν και πάλι σε θέµατα αγροτικού τουρισµού και περιβάλλοντος και πολιτιστικής κληρονοµιάς. Σηµαντικά έργα υλοποιήθηκαν από τους ΟΤΑ στα πλαίσια του µέτρου 1.4 του προγράµµατος, δίνοντας ώθηση στην τοπική ανάπτυξη. Ενδεικτικά αναφέρονται ορισµένα στον παρακάτω πίνακα. 71

72 Πίνακας 13 Έργα του µέτρου 4.1 ράσεις Τίτλος έργου Συνολικό Κόστος ηµόσια απάνη Αξιοποίηση, ανάδειξη και προστασία περιοχών φυσικού κάλους, τοπίων Ανάδειξη, αξιοποίηση και αποκατάσταση πεδινού άλσους Ευµοίρου , ,90 και περιοχών Natura Ανάδειξη µονοπατιού αναψυχής στην Οικιστική αναβάθµιση περιοχών µε αρχιτεκτονικό τοποθεσία «ΜΑΤΟΥΒΟ» οικ. Εχίνου Ανάπλαση πλατειών, οδών και παρόδων του οικισµού Σταυρούπολης ενδιαφέρον ιαµόρφωση κεντρικής πλατείας Αβδήρων , ,71 Πολιτιστικές Μουσικοχορευτικά εκδηλώσεις και θέσµια εκδηλώσεις ανάδειξης και διατήρησης της τοπικής κληρονοµιάς Η θρακική παραδοσιακή φορεσιά και τα µουσικά όργανα της Θράκης , ,02 Πηγή ΑΝΞΑ Α.Ε Το τοπικό πρόγραµµα Leader + του Νοµού Ξάνθης παρέχει κίνητρα για τους ΟΤΑ της περιοχής και άλλους τοπικούς φορείς να αναπτύξουν πρωτοβουλίες που συµβάλλουν στην κοινωνική και οικονοµική ανάπτυξη του τόπου. Η σηµαντικότητα του προγράµµατος για την περιοχή φαίνεται και από το γεγονός ότι το 52,7% της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης είναι αγροτική περιοχή. Στο διάγραµµα απεικονίζεται η πορεία υλοποίησης του προγράµµατος ΣΥΝΟΛΙΚΗ.... ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΕΙ ΠΡΟ ΚΗΡΥΞΗ.. ΕΠΕΝΥΤΙΚΏ Ν ΣΧΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΞΙΟΛΟ ΗΘΗΚΑΝ ΘΕΤΙΚΑ.. ΕΝΤΑΜ ΕΝΩΝ (31 ΥΠΟΕΡΑ).. ΣΥΜ ΒΑΣΕΩ Ν (23 ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ) ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΕΣ ΠΛΗΡΩΜ ΕΣ ράφηµα 10 Υλοποίηση τοπικού leader+ 72

73 6.2.2 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΡΟΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (ΟΠΑΑΧ) Ένα άλλο εργαλείο που χρηµατοδοτεί αναπτυξιακές πρωτοβουλίες των ΟΤΑ είναι τα ολοκληρωµένα προγράµµατα ανάπτυξης του αγροτικού χώρου. Πρόκειται για προγράµµατα που εφαρµόζονται σε ορεινές ή και µειονεκτικές περιοχές που εµφανίζουν προβλήµατα συγκράτησης του πληθυσµού, αποµόνωσης και ανισοτήτων. Εντάσσονται στον άξονα 7 του Προγράµµατος «Αγροτική ανάπτυξη-ανασυγκρότηση της υπαίθρου ». Θέτουν ως στόχους τη στήριξη της ανάπτυξης των περιοχών που δεν έχουν αναπτυχθεί σε ικανοποιητικό βαθµό, την ανάδειξη και αξιοποίηση του συγκριτικού τους πλεονεκτήµατος, την άρση της αποµόνωσης και τη µείωση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων. Η επίτευξη των παραπάνω οδηγεί στη δηµιουργία βιώσιµων συνθηκών για τον τοπικό πληθυσµό. Οι πόροι των ΟΠΑΑΧ προέρχονται από το Ευρωπαϊκό εωργικό Ταµείο Εγγυήσεων και Προσανατολισµού της εωργίας, το Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο και από Εθνική χρηµατοδότηση Ολοκληρωµένες Παρεµβάσεις Ανάπτυξης σε Ορεινές / Μειονεκτικές Περιοχές του Ν. Ξάνθης ια το Νοµό Ξάνθης τα Ολοκληρωµένα προγράµµατα Ανάπτυξης σε Ορεινές / Μειονεκτικές περιοχές αποτελούν επιχειρησιακό πρόγραµµα που εντάσσονται στον άξονα προτεραιότητας 1 «Ανάπτυξη της Υπαίθρου» του ΠΕΠ Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης. Το συνολικό τους κόστος ανέρχεται σε , από τα οποία η δηµόσια δαπάνη είναι 82,6% και η ιδιωτική συµµετοχή 17,39%. Όπως αναφέρθηκε στην προηγούµενη ενότητα στη χρηµατοδότηση των ΟΠΑΑΧ συµµετέχουν το ΕΤΠΕ, το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ. Στη συγκεκριµένη περίπτωση το ποσοστό συµµετοχής τους ανέρχεται σε 62%, ενώ το 20,65% πρόκειται για εθνική συµµετοχή. ικαιούχοι του προγράµµατος είναι η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης, Νοµαρχιακές αυτοδιοικήσεις, ΟΤΑ, φορείς, φυσικά και νοµικά πρόσωπα, εν δυνάµει τελικοί δικαιούχοι. Το πρόγραµµα εφαρµόζεται σε ειδικές περιοχές ανάπτυξης, που για το Νοµό Ξάνθης είναι ο ήµος Σταυρούπολης, ο ήµος Μύκης, οι Κοινότητες Θερµών, Σατρών και Κοτύλης, καθώς και το ηµοτικό ιαµέρισµα της αλάνης του ήµου Τοπείρου. Οι δράσεις του προγράµµατος αφορούν είτε ιδιωτικές επενδύσεις µε επιχορήγηση 60% και ίδια συµµετοχή 40% είτε σε αναπτυξιακές πρωτοβουλίες των ΟΤΑ. Στην πρώτη 73

74 περίπτωση µπορεί να είναι επενδύσεις που αφορούν στην τουριστική υποδοµή, στην ανάπτυξη εναλλακτικών µορφών τουρισµού, στη δηµιουργία µονάδων µεταποίησης και εµπορίας αγροτικών προϊόντων κ.λπ. Στις αναπτυξιακές πρωτοβουλίες των ΟΤΑ χρηµατοδοτούνται εξολοκλήρου επενδύσεις που πραγµατοποιούν και συµβάλλουν στην ανάπτυξη και την άρση της αποµόνωσης του τόπου, όπως έργα βελτίωσης της βατότητας των οδών, αγροτική οδοποιία αγροτικός εξηλεκτρισµός, βασικές υποδοµές, αναπλάσεις ολοκληρωµένου χαρακτήρα, ανάδειξη και αξιοποίηση κοινόχρηστων χώρων στους δήµους και τα δηµοτικά διαµερίσµατα κ.λπ. Από τα ΟΠΑΑΧ Ξάνθης χρηµατοδοτήθηκαν 19 ιδιωτικές επενδύσεις, προϋπολογισµού που επιχορηγήθηκαν µε Επίσης επιχορηγήθηκαν 16 δηµόσια έργα που υλοποιήθηκαν από τους δήµους Μύκης και Σταυρούπολης µε ενώ οι δράσεις του ΕΚΤ ανήλθαν σε (Ηµερίδα Αναπτυξιακής ν Ξάνθης Α.Ε, )Ενδεικτικά παραθέτουµε ορισµένες ιδιωτικές επενδύσεις που πραγµατοποιήθηκαν στα πλαίσια του ΟΠΑΑΧ. Πίνακας 14 Έργα στα πλαίσια των ΟΠΑΑΧ Α/Α ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΟΥ / ΕΠΕΝΥΣΗΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΙΣΜΟΣ ΧΩΡΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ 1 Παραδοσιακό καφενείο ,87 4 χλµ Ξάνθης- ράµας 2 Παραδοσιακή ταβέρνα ,59 οργόνα Ξάνθης 3 Παραδοσιακός χώρος εστίασης ,00 αφνώνας 4 «Μορφέας» αγροτουριστικά καταλύµατα ,90 ιάφορο. Μύκης 5 Τουριστικά καταλύµαταενοικιαζόµενα δωµάτια ,79 Σταυρούπολη 6 Βελτίωση εγκαταστάσεων σε υπάρχουσα ξενοδοχειακή µονάδα ,20 Κοµνηνά 7 Παραδοσιακή ταβέρνα ,72 Θέρµες Πηγή ΑΝΞΑ Α.Ε Τα ΟΠΑΑΧ συνέβαλαν αν όχι στην πλήρη άρση τουλάχιστον στο µετριασµό των ενδονοµαρχιακών ανισοτήτων. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του Νοµάρχη κ. Παυλίδη «Ο νοµός είναι διαφορετικός, έχουν γίνει σηµαντικά έργα και δράσεις και υπάρχει ένα σηµαντικό 74

75 αναπτυξιακό αποτέλεσµα που δηµιουργεί µια προστιθέµενη αξία, αυξάνει τα εισοδήµατα και αναβαθµίζει την ποιότητα ζωής των πολιτών» ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ EQUAL Η Ξάνθη είναι ναι περιοχή µε έντονο πολυπολιτισµικό χαρακτήρα και αρκετά προβλήµατα στον τοµέα της απασχόλησης. Επιθυµώντας η Αναπτυξιακή Ν. Ξάνθης Α.Ε να συµβάλλει στην καταπολέµηση της ανεργίας και των διακρίσεων στην αγορά εργασίας συµµετείχε µαζί µε τη θυγατρική της ΚΕΚ «ΘΡΑΚΙΚΗ ΠΡΟΟΟΣ» στο έργο που εντάσσεται στον Άξονα 1 Απασχολισηµότητα Μέτρο 1.2 «Καταπολέµηση του ρατσισµού και της ξενοφοβίας στην αγορά εργασίας» της κοινοτικής πρωτοβουλίας EQUAL. Σκοπός ήταν η δηµιουργία και λειτουργία κέντρου µεταπληροφόρησης και ψυχολογικής στήριξης για µετανάστες, παλιννοστούντες, πρόσφυγες και την ανάδειξη των τεχνικών τους δεξιοτήτων. Το πρόγραµµα εφαρµόστηκε στην περιοχή της Αττικής και στην Ξάνθη και είχε ως οµάδα στόχο τους πρόσφυγες, παλιννοστούντες και τους µετανάστες. Η χρονική διάρκεια του έργου ήταν 36 µήνες µε ηµεροµηνία έναρξης τις και ο συνολικός προϋπολογισµός του ανήλθε σε ,00. ιακρατικοί εταίροι του έργου ήταν η Ιταλία και η Πορτογαλία και ως συντονιστής ο ιεθνής Οργανισµός Μεταναστεύσεως- αποστολή Ελλάδος. Το έργο αποσκοπούσε πρωτίστως στην καταπολέµηση του ρατσισµού και της ξενοφοβίας σε σχέση πάντα µε την αγορά εργασίας. Επεδίωκε τη διευθέτηση των θεµάτων σχετικά µε την οµαλή ένταξη της οµάδας στόχου τόσο στην αγορά εργασίας όσο και στην κοινωνία γενικότερα. Μεριµνούσε για την ανάδειξη, πιστοποίηση και αναβάθµιση των τεχνικών επαγγελµατικών δεξιοτήτων της οµάδας στόχου αλλά και για την αναβάθµιση των υπηρεσιών που παρείχαν οι φορείς που ερχόντουσαν σε επαφή µαζί της. Στην υλοποίηση των συγκεκριµένων στόχων συνέβαλε η δηµιουργία του κέντρου µεταπληροφόρησης, η διεξαγωγή αντιρατσιστικής καµπάνιας ενώ για την ανάδειξη, αναβάθµιση και πιστοποίηση των τεχνικών δεξιοτήτων της οµάδας στόχου κεντρικό ρόλο κατείχε ο ΟΕΕΚ. Στα πλαίσια του προγράµµατος πραγµατοποιήθηκαν µελέτες της αγοράς εργασίας, ώστε να αποτυπωθούν οι ανάγκες της για τεχνικά επαγγέλµατα και νέες πιο εξειδικευµένες ειδικότητες. Τα συλλεχθέντα στοιχεία αποτέλεσαν τη βάση για την πιστοποίηση των δεξιοτήτων των επωφελούµενων και την κατεύθυνσή τους σε ειδικότητες µε ζήτηση. Επίσης, καταγράφηκαν και αξιολογήθηκαν οι τεχνικές επαγγελµατικές δεξιότητες των παλιννοστούντων, προσφύγων και µεταναστών. Η εν λόγω ενέργεια οδήγησε στην άρση της περιθωριοποίησης και κατά συνέπεια στην ανάκαµψη του ηθικού τους. 75

76 Η Αναπτυξιακή Ξάνθης δηµιούργησε εξειδικευµένες δοµές που παρείχαν στους επωφελούµενους εξατοµικευµένες υπηρεσίες προσανατολισµού, πληροφόρησης και ψυχολογικής στήριξης. Στη διάθεση της οµάδας στόχου ήταν, επίσης, κάθε είδους πληροφόρηση σχετική µε ζητήµατα απασχόλησης, τις δυνατότητες και τη διαδικασία αναγνώρισης και πιστοποίησης των επαγγελµατικών τους δεξιοτήτων και τα προγράµµατα επαγγελµατικής κατάρτισης και εκµάθησης της ελληνικής γλώσσας. Επιπλέον, παρέχονταν νοµικές συµβουλές, που αφορούσαν κυρίως στα εργασιακά τους δικαιώµατα, και υπηρεσίες εξατοµικευµένης ψυχολογικής στήριξης σε παλιννοστούντες και µετανάστες θύµατα ρατσιστικών επιθέσεων. Στα πλαίσια της διακρατικής συνεργασίας προβλέφθηκε ανταλλαγή εµπειριών πάνω στην οργάνωση και λειτουργία των δοµών στήριξης της οµάδας στόχου. Άλλες δράσεις που πραγµατοποιήθηκαν στα πλαίσια του έργου ήταν η ανάλυση των προβληµάτων που αντιµετώπιζε το στελεχιακό δυναµικό των δοµών υποστήριξης της οµάδας στόχου, η εκπαίδευση και αναβάθµιση των επαγγελµατικών δεξιοτήτων των παλιννοστούντων, προσφύγων και µεταναστών, εκστρατεία ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης και η δηµιουργία αντιρατσιστικού πακέτου. Βασικό χαρακτηριστικό του έργου αποτελεί το γεγονός ότι όλες οι δράσεις του διέπονταν από την αρχή των ίσων ευκαιριών. Όλα τα άτοµα είχαν ελεύθερη πρόσβαση στις δράσεις του προγράµµατος και σε όλους παρέχονταν υποστήριξη και ενθάρρυνση για τη συµµετοχή τους σε αυτές. Ιδιαίτερα για τις γυναίκες, που αντιµετωπίζουν και µεγαλύτερο πρόβληµα στην αγορά εργασίας, το πρόγραµµα βοήθησε στο να γνωρίσουν και να εκτιµήσουν σωστά τον εαυτό τους, να βελτιώσουν τα προσόντα τους και να ακολουθήσουν το επάγγελµα της επιλογής τους. Η καινοτοµία του προγράµµατος έγκειται στον τρόπο µε τον οποίο προσεγγίστηκαν τα προβλήµατα που αντιµετωπίζει η οµάδα στόχος κατά την ένταξή της στην κοινωνία και την αγορά εργασίας. Στο σηµείο αυτό θα πρέπει να γίνει µια µικρή αναφορά στο ΚΕΚ Θρακική Πρόοδος, καθώς µέσω αυτού η αναπτυξιακή πραγµατοποιεί και άλλες δράσεις ράσεις του ΚΕΚ Θρακική Πρόοδος Μ. ΕΠΕ Όπως προαναφέρθηκε το ΚΕΚ ΘΡΑΚΙΚΗ ΠΡΟΟΟΣ αποτελεί θυγατρική εταιρεία της ΑΝ.ΞΑ Α.Ε και αποτελεί ήδη από το 1998 ένα από τα 26 ΚΕΚ της Περιφέρειας ΑΜΘ που πιστοποιήθηκαν από το Εθνικό Κέντρο Πιστοποίησης ενώ έχει πιστοποιηθεί συµπληρωµατικά στον κοινωνικό αποκλεισµό. Αναλυτικότερα το ΚΕΚ διαθέτει πιστοποίηση 76

77 ως προς τα θέµατα του περιβάλλοντος, τουρισµού, αγροτικά, τεχνικά και µεταφορών και ως προς τις εξής οµάδες στόχου: Μετανάστες, Παλιννοστούντες, Πρόσφυγες Άτοµα αποµακρυσµένων ορεινών και νησιωτικών περιοχών Άτοµα µε γλωσσικές και Θρησκευτικές ιδιαιτερότητες Το ΚΕΚ υλοποιεί προγράµµατα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και της Περιφέρειας ΑΜΘ που στοχεύουν στην εκπαίδευση και επανεκπαίδευση του ανθρώπινου δυναµικού του Νοµού. Έτσι στα πλαίσια της κατάρτισης ανθρώπινου δυναµικού σε Κέντρα Επαγγελµατικής Κατάρτισης, του Μέτρου 5.6 µε τίτλο «Ανάπτυξη και Προσαρµοστικότητα Ανθρώπινου υναµικού» του ΠΕΠ , το ΚΕΚ ΘΡΑΚΙΚΗ ΠΡΟΟΟΣ Μ. ΕΠΕ υλοποίησε τα ακόλουθα σεµινάρια: 1. Στελέχη Ξενοδοχειακών και Τουριστικών Επιχειρήσεων ( 15 άτοµα Εργαζόµενοι και Άνεργοι) 300 ώρες 2. Βιολογική Καλλιέργεια (16 άτοµα Άνεργοι) 400 ώρες 3. Τυποποίηση Συσκευασία Αγροτικών Προϊόντων (16 άτοµα Άνεργοι) 400 ώρες 4. Επόπτες Φύλακες Ξεναγοί Φυσικού Περιβάλλοντος ( 19 άτοµα Άνεργοι) 400 ώρες 5. Στελέχη Εγκατάστασης & Λειτουργίας ΧΥΤΑ ( 18 άτοµα Άνεργοι) Στα πλαίσια των ενδοεπιχειρησιακών προγραµµάτων του Υπουργείου Εργασίας υλοποιήθηκαν τα εξής προγράµµατα που αφορούν σε εργαζόµενους: 1. Κατάρτιση Στελεχών Τουριστικών ραφείων ( 200 ώρες - 20 άτοµα) 2. Οροφοκόµοι (200 ώρες 20 άτοµα) 3. Σχεδιασµός & Προώθηση Τουριστικών Πακέτων ( 200 ώρες 20 άτοµα) 4. Επεξεργασία Τυποποίηση και Προώθηση εωργικών Προϊόντων ( 20 ώρες 20 άτοµα) 5. Εφαρµογές Σύγχρονων Μεθόδων Τεχνικού Ελέγχου ( 200 ώρες - 20 άτοµα) 6. Τεχνικές Κοπής, Συγκόλλησης, Συναρµολόγησης και κατεργασίας Μετάλλων (200 ώρες 19 άτοµα) Εκτός των ανωτέρω πραγµατοποιήθηκαν προγράµµατα κατάρτισης που αφορούν στην Κοινοτική Πρωτοβουλία Leader +, τις τοπικές πρωτοβουλίες απασχόλησης και τα ΟΠΑΑΧ ενώ και κατά την περίοδο είχε καταθέσει τα εξής προγράµµατα: 1. Οργάνωση Παραγωγή Επεξεργασία ιακίνηση Τυποποίηση και εν γένει προώθηση προϊόντων αγροτικής παραγωγής. 2. Τουριστικά Επαγγέλµατα 77

78 3. Κατασκευές Επισκευές Συντήρηση Εξοπλισµού 4. Επεξεργασία Υλικών 5. Εφαρµογές Νέων Τεχνολογιών στη λειτουργία και συντήρηση εξοπλισµού. 6. Πρόγραµµα Εκµάθησης Ελληνικής λώσσας 7. Ειδικοί στη Συγκοµιδή (Έλληνες Μουσουλµάνοι) 8. Ξυλουργοί Επιπλοποιοί Πατωµατζίδες (Έλληνες Μουσουλµάνοι) 9. Σχεδιασµός & Προώθηση Τουριστικών Πακέτων 10. Προστασία Βιοτόπων και Φυσικού Περιβάλλοντος 11. Μελισσοκοµία ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΙΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΥΠΟΟΧΗΣ ΕΠΕΝΥΤΩΝ (ΚΥΕ) ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΞΑΝΘΗΣ. Το Κέντρο Υποδοχής Επενδυτών του Νοµού Ξάνθης δηµιουργήθηκε στα πλαίσια του Μέτρου 1.3 του Επιχειρησιακού Προγράµµατος Ανταγωνιστικότητα (Ε.Π.ΑΝ), στο οποίο προβλέπεται η σύσταση και λειτουργία τέτοιων κέντρων σε κάθε νοµό της χώρας. Στη σύµβαση που υπογράφηκε για τη δηµιουργία του ορίστηκε ως έδρα του η πόλη της Ξάνθης (πλατεία Άστρων center). Φορείς του έργου ορίστηκαν: το Υπουργείο Ανάπτυξης ενική ραµµατεία Βιοµηχανίας ως Φορέας Προγραµµατισµού του έργου η Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ξάνθης ως Τελικός ικαιούχος η Αναπτυξιακή Νοµού Ξάνθης Α.Ε ως φορέας επίβλεψης. Η σύµβαση ισχύει από 27 Σεπτεµβρίου του 2002 και ο συνολικός προϋπολογισµός του έργου ανέρχεται στο ποσό των ,14 Οι διαδικασίες σύστασης µιας επιχείρησης στην Ελλάδα είναι αρκετά γραφειοκρατικές και χρονοβόρες, αποθαρρύνοντας πολλές φορές τους ιδιώτες από την ανάπτυξη επιχειρηµατικής δραστηριότητας. Ο θεσµός των ΚΥΕ αντιµετωπίζει εν µέρει την κατάσταση αυτή, καθώς λειτουργώντας ως γραφείο ενιαίας εξυπηρέτησης µε αντικείµενο το συντονισµό όλων των δηµόσιων υπηρεσιών που εµπλέκονται στις διαδικασίες σύστασης µιας νέας επιχείρησης και στις διαδικασίες αδειοδότησης, εγκατάστασης και λειτουργίας της διευκολύνουν κατά πολύ τον επενδυτή επιχειρηµατία. Η παροχή πληροφοριών προς τον επιχειρηµατία ή τον υποψήφιο επενδυτή και η υποστήριξη στην ορθή συµπλήρωση των απαιτούµενων δικαιολογητικών για την σύσταση, την έκδοση άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας µιας επιχείρησης είναι στις βασικές του 78

79 προτεραιότητες. Επιπλέον, παραλαµβάνει τις αιτήσεις µε τα πλήρη δικαιολογητικά και συντονίζει τις ενέργειες της δηµόσιας διοίκησης µε σκοπό την ίδρυση, επέκταση, συντονισµό, έγκρισης της εταιρικής µορφής, της διαδικασίες δηµοσίευσης µιας νεοϊδρυόµενης επιχείρησης ή τη διακοπή των δραστηριοτήτων µιας υπάρχουσας στο Νοµό Ξάνθης. Παράλληλα ενηµερώνει τους ενδιαφερόµενους για το στάδιο που βρίσκεται η αίτησή τους. Το ΚΥΕ του Νοµού Ξάνθης παρέχει προς όλους τους ενδιαφερόµενους επενδυτές της περιοχής πληροφορίες για τις επενδυτικές ευκαιρίες που υπάρχουν και τις χρηµατοδοτήσεις που µπορούν να λάβουν τόσο από την Ε.Ε µέσω των διαφόρων προγραµµάτων όσο και από το εθνικό πλαίσιο κινήτρων ενισχύσεων που παρέχονται µέσω του αναπτυξιακού νόµου. Επιπρόσθετα, παρακολουθεί τις φάσεις εξέλιξης των επενδύσεων και ενηµερώνει τους ενδιαφερόµενους φορείς για την πρόοδο των εργασιών ενώ παράλληλα εντοπίζει τυχόν δυστοκίες του συστήµατος αδειοδότησης και εισηγείται προς τους αρµόδιους λύσεις επί των προβληµάτων. Η λειτουργία του ΚΥΕ έχει συµβάλλει καθοριστικά στη µείωση του χρόνου έκδοσης αδειών, στην απλοποίηση του όλου συστήµατος για τη σύσταση µιας εταιρείας και στη διευκόλυνση του επιχειρηµατία στις συναλλαγές του µε τη δηµόσια διοίκηση, επιτυγχάνοντας την προσέλκυση νέων επιχειρησιακών και αναπτυξιακών πρωτοβουλιών ΟΜΗ ΕΚΠΑΙΕΥΣΗΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΠΑΙΩΝ Η Αναπτυξιακή Νοµού Ξάνθης Α.Ε, στις 24 Οκτωβρίου του 2006, υπέγραψε σύµβαση µε το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών, µε αντικείµενο την παροχή υπηρεσιών οργάνωσης για την υλοποίηση δραστηριοτήτων στα πλαίσια του υποέργου µε τίτλο: «Κέντρα Στήριξης Προγράµµατος Εκπαίδευσης Μουσουλµανοπαίδων (ΚΕΣΜΕΠ) Νοµού Ξάνθης». Πρόκειται για έργο που υλοποιείται στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράµµατος «Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελµατική Κατάρτιση ΙΙ» (ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ), του Άξονα 1 «Προώθηση της ισότητας ευκαιριών πρόσβασης στην αγορά εργασίας για όλους και ιδιαίτερα για εκείνους που απειλούνται µε κοινωνικό αποκλεισµό», του Μέτρου 1.1 «Βελτίωση των συνθηκών ένταξης στο εκπαιδευτικό σύστηµα ατόµων ειδικών κατηγοριών», της Ενέργειας «Προγράµµατα ένταξης των παιδιών µε πολιτισµικές και γλωσσικές ιδιαιτερότητες στο εκπαιδευτικό σύστηµα» και ειδικότερα του υποέργου 8 «Κέντρα Στήριξης Προγράµµατος Εκπαίδευσης Μουσουλµανοπαίδων (ΚΕΣΠΕΜ) Νοµού Ξάνθης» της πράξης µε τίτλο: «Εκπαίδευση µουσουλµανοπαίδων » που εντάσσεται στην κατηγορία πράξεων 79

80 «Ένταξη των παιδιών των οµάδων στόχων: µουσουλµάνων, τσιγγάνων, παλιννοστούντων, αλλοδαπών, οµογενών στο σχολείο» του ΚΠΣ. Η Πράξη συγχρηµατοδοτείται από το ΕΚΤ κατά 75% και εθνικούς πόρους κατά 25%, σε σχέση µε το συνολικό προϋπολογισµό του ύψους ,96. Πρόκειται για έργο µε ιδιαίτερη σηµασία για την περιοχή της Θράκης, λόγω της µουσουλµανικής µειονότητας (29% του πληθυσµού είναι Μουσουλµάνοι από τους οποίους 50% είναι τουρκικής καταγωγής, 35% Ποµάκοι και 15% Αθίγγανοι). Ειδικότερα, στο Νοµό Ξάνθης είναι εγκατεστηµένοι κυρίως στον ανατολικό ορεινό όγκο, αποτελώντας ζωντανή απόδειξη της πολυπολιτισµικότητας των Βαλκανίων. Σε αυτή την περιοχή η ζωή κυλάει ήρεµα. Οι κάτοικοι φροντίζουν να διατηρούν ζωντανή την παράδοσή τους και αυτό γίνεται εµφανές τόσο από την πολεοδοµία των οικισµών και την αρχιτεκτονική τους όσο και από το ρουχισµό τους, καθώς ντύνονται µε τις παραδοσιακές φορεσιές. Χαρακτηριστικό της περιοχής αποτελεί η συνύπαρξη σλαβικών, µουσουλµανικών και ελληνικών στοιχείων. Όλα τα παραπάνω και ιδίως η γλώσσα αυτού του πληθυσµού δυσχέραιναν την ένταξη των µουσουλµάνων µαθητών στο εκπαιδευτικό σύστηµα. Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν τη δηµιουργία ΚΕΣΜΕΠ 23 το 60% των παιδιών δεν τέλειωναν την υποχρεωτική εκπαίδευση. Βασικός στόχος των ΚΕΣΠΕΜ αποτελεί η άρση της αποµόνωσης του µειονοτικού πληθυσµού, η οποία οδηγεί στην περιθωριοποίησή του. Τα παιδιά πέραν του σχολείου δεν έρχονται σε επαφή µε την ελληνική γλώσσα ενώ απουσιάζει και η επικοινωνία µε το λοιπό τοπικό πληθυσµό, γεγονός που δυσχεραίνει την έντάξη τους στην κοινωνία. Η άρση της αποµόνωσης, την οποία επιδιώκουν τα Κέντρα θα έχει πολλαπλασιαστικά θετικά αποτελέσµατα. Τα Κέντρα, τα οποία στελεχώνονται τόσο από Έλληνες όσο και από µουσουλµάνους, αναπτύσσουν παράλληλες µε το σχολικό θεσµό εκπαιδευτικές δράσεις που απευθύνονται 23 στα πλαίσια των ΚΕΣΠΕΜ έχουν δηµιουργηθεί και ηµιουργικά Εργαστήρια Νέων, τα οποία φιλοξενούν δραστηριότητες που απευθύνονται κυρίως, αν και όχι αποκλειστικά, σε νέους της µειονότητας των γύρω περιοχών. 80

81 κυρίως σε µαθητές και γονείς της µειονότητας και αποσκοπούν στη προώθηση της συνεργασίας και επικοινωνίας µε τα µέλη της πλειονότητας. Μέσα από τις δραστηριότητες αξιοποιούνται οι νέες τεχνολογίες και εφαρµόζονται καινοτόµες παιδαγωγικές µέθοδοι. Τα ΚΕΣΠΕΜ παρέχουν τα εξής: - µαθήµατα ελληνικής γλώσσα, µαθηµατικών & ηλεκτρονικών υπολογιστών σε µαθητές - θερινά µαθήµατα ελληνικής γλώσσας σε µαθητές δηµοτικού, γυµνασίου και µαθήµατα µαθηµατικών σε µαθητές γυµνασίου - διανοµή βιβλίων και άλλου εκπαιδευτικού υλικού σε εκπαιδευτικούς πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης - δανεισµό βιβλίων στους µαθητές του ΚΕΣΠΕΜ - µαθήµατα ελληνικής γλώσσας σε ενήλικες - ενηµέρωση και συµβουλευτική προς γονείς - ψυχοκοινωνική συµβουλευτική στήριξη προς γονείς και εκπαιδευτικούς - µαθήµατα τουρκικής γλώσσας στους εκπαιδευτικούς πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης - σεµινάρια γνωριµίας µε την τουρκική γλώσσα σε εκπαιδευτικούς πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης - διοικητική και τεχνική στήριξη στις επιµορφώσεις πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης - διοικητική και τεχνική στήριξη στα κινητά ΚΕΣΠΕΜ Επιπλέον, τα ΚΕΣΠΕΜ οργανώνουν δραστηριότητες για παιδιά και νέους (ηµιουργικά Εργαστήρια Νέων) όλη την επαφή και τον διάλογο µε την ευρύτερη τοπική κοινωνία και τα τοπικά ΜΜΕ επαφή µε τους γονείς. Στο Νοµό Ξάνθης λειτουργούν τέσσερα ΚΕΣΠΕΜ 24. Πίνακας 15 Τα ΚΕΣΠΕΜ της Ξάνθης ΚΕΣΠΕΜ Έναρξη Τµήµατα Μάθητές Έκπαιδευτικοί Ξάνθης Οκτώβριος Σµίνθης Οκτώβριος Πλέον, έχουν δηµιουργηθεί και κινητά ΚΕΣΠΕΜ, τα οποία αποσκοπούν στη µεταφορά της εκπαιδευτικής δράσης του προγράµµατος και στις πιο αποµακρυσµένες περιοχές, όπου εντοπίζονται και οι µεγαλύτερες ανάγκες. 81

82 λαύκης Εχίνου Οκτώβριος Νοέµβριος Σύνολα Πήγή: Η Αναπτυξιακή Νοµού Ξάνθης Α.Ε φροντίζει για την εγκατάσταση εκείνου του εξοπλισµού που ορίζεται στη υπογραφείσα σύµβαση και είναι απαραίτητος τόσο για τη στήριξη των ΚΕΣΠΕΜ όσο και για την εκπλήρωση των στόχων τους. Συγκεκριµένα η ΑΝ.ΞΑ Α.Ε έχει προβεί στις ακόλουθες ενέργειες: ενοικίαση χώρου στη Ρήγα Φεραίου 2 στην Ξάνθη στη Σµίνθη σε χώρο που έχει παραχωρηθεί από το γυµνάσιο Σµίνθης στη λαύκη σε χώρο που έχει παραχωρηθεί από το ΤΕΕ λαύκης στον Εχίνο σε ενοικιαζόµενο χώρο Η ΑΝ.ΞΑ Α.Ε έχει αναλάβει, σε όλη τη διάρκεια του προγράµµατος, τη συντήρηση του µηχανολογικού και λοιπού εξοπλισµού καθώς επίσης και όλα τα λειτουργικά έξοδα του Κέντρου και όλων των περιφερειακών ΚΕΣΠΕΜ, όπως π.χ. µισθοδοσία προσωπικού, αµοιβή καθαρίστριας, λογαριασµοί ΕΗ, ΟΤΕ, δαπάνες Θέρµανσης, ενοίκιο χώρου, κ.λ.π. Το πρόγραµµα συνεχίστηκε το 2008 και ο προϋπολογισµός του για το έτος ανήλθε σε συµπεριλαµβανοµένου του Φ.Π.Α. Τα ΚΕΣΠΕΜ είναι ένα πολύ επιτυχηµένο πρόγραµµα που αξίζει να συνεχίσει να λειτουργεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι µετά τη λειτουργία τους η διαρροή από την υποχρεωτική εκπαίδευση έχει περιοριστεί κατά πολύ, σχεδόν στο 30%, ποσοστό βέβαια υψηλό σε σύγκριση µε τον εθνικό µέσο όρο διαρροής που είναι 7%. Η πρόσβαση στο γυµνάσιο έχει τετραπλασιαστεί και στο λύκειο έχει διπλασιαστεί.(φραγκουδάκη) ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΣΥΝΕΡΙΟΥ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Ο Νοµός Ξάνθης, µε το πλούσιο φυσικό και πολιτιστικό του περιβάλλον, πληροί όλες τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη εναλλακτικών µορφών τουρισµού, όπως αγροτουρισµός, ορεινός τουρισµός, πολιτιστικός και θρησκευτικός τουρισµός. Αναγνωρίζοντας τη συµβολή αυτού του τοµέα στην ανάπτυξη της τοπικής οικονοµίας και επιθυµώντας να συµβάλει στην ενίσχυση όλων των αγροτουριστικών επιχειρήσεων και εναλλακτικού τουρισµού, η ΑΝ.ΞΑ Α.Ε σε συνεργασία µε την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και το 82

83 Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων διοργάνωσε στις 27, 28 και 29 Ιουνίου 2008 εκθεσιακό τριήµερο και δηµοσιογραφικό συνέδριο στο νοµό Ξάνθης µε θέµα «Αγροτουρισµός: Η πολιτιστική κληρονοµιά της ελληνικής υπαίθρου». Βασικός στόχος του συνεδρίου ήταν η προβολή και προώθηση όλων των έργων, τα οποία χρηµατοδοτήθηκαν και ολοκληρώθηκαν µέσω της κοινοτικής πρωτοβουλίας Leader+ και των ΟΠΑΑΧ των πέντε νοµών της Περιφέρειας ΑΜΘ ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΚΑΙ ΛΕΥΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ Οι Πράσινες και Λευκές Τάξεις είναι µια εναλλακτική µορφή σχολικής εκδροµής. Ολόκληρες τάξεις σχολείων µεταφέρονται για µία εβδοµάδα από ευτέρα έως Παρασκευήσε οικισµούς της υπαίθρου µε ιδιαίτερο περιβαλλοντικό ενδιαφέρον, όπου το πρωί ασχολούνται µε περιηγήσεις και άλλες σχετικές µε το περιβάλλον δραστηριότητες, ενώ το απόγευµα συνεχίζουν κανονικά το σχολικό πρόγραµµά τους. Παράλληλα, παρακολουθούν διαλέξεις που αφορούν την πολιτιστική ιστορία της περιοχής και επισκέπτονται χώρους που παρουσιάζουν πολιτιστικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Το πρόγραµµα αυτό ξεκινά για πρώτη φορά µε την προοπτική να γίνεται κάθε χρόνο. Το 2004 προβλέπεται να µετακινηθούν συνολικά µαθητές σε 36 ορεινές και µειονεκτικές περιοχές διάσπαρτες σε όλη την Ελλάδα. Το πρόγραµµα διοργανώνεται µε πρωτοβουλία των Υπουργείων Παιδείας και Ανάπτυξης. Επιδοτείται εξ ολοκλήρου από τα Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Α.Ε., ενώ κεντρικός φορέας υπεύθυνος για την οργάνωση, διαχείριση και εποπτεία του προγράµµατος είναι η Αγροτουριστική Α.Ε. που συνεργάζεται για το σκοπό αυτό µε τις κατά τόπους Αναπτυξιακές Εταιρίες. Με το νέο αυτόν εκπαιδευτικό και τουριστικό θεσµό δεκάδες χιλιάδες παιδιών γνωρίζουν τον φυσικό πλούτο της χώρας, τους παραδοσιακούς αγροτικούς οικισµούς, τις γεωργικές και κτηνοτροφικές ασχολίες, τις παραδοσιακές γεύσεις, τα τοπικά ήθη και τη λαϊκή παράδοση. Αποκτούν εικόνες και εµπειρίες ενός εναλλακτικού τρόπου ζωής, πιο κοντινού, πιο αυθεντικού, πιο φυσικού, πιο φιλικού προς το περιβάλλον, προς τον πολιτισµό και τον άνθρωπο. Στα πλαίσια αυτού του προγράµµατος και στο διάστηµα από 15 Μαρτίου 2004 έως και 30 Απριλίου 2004, το νοµό Ξάνθης επισκέφθηκαν διακόσιοι ογδόντα ένας (281) µαθητές µαζί µε τους συνοδούς καθηγητές τους, οι οποίοι έµεναν είτε στην ορεινή Ξάνθη, είτε στην περιοχή των Αβδήρων και του Πόρτο Λάγος και πραγµατοποίησαν διανυκτερεύσεις. Μεταξύ άλλων πραγµατοποιήθηκαν επισκέψεις στο Εκκλησιαστικό Μουσείο στην Αρχαγγελιώτισσα, ξενάγηση στην Παλιά Πόλη της Ξάνθης, επίσκεψη στα Ποµακοχώρια, στο 83

84 ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο και στο Κέντρο Πληροφόρησης Λίµνης Βιστωνίδα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων, το Λαογραφικό Μουσείο Σταυρούπολης, ενώ οι µαθητές συµµετείχαν και στην πραγµατοποίηση υπαίθριων δραστηριοτήτων στα Στενά του Νέστου ΆΛΛΑ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΕ Η ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Το Πρόγραµµα PAGUS Στα πλαίσια της κοινοτικής πρωτοβουλίας INTERREG III C/ZONE SUD- Πρόγραµµα PAGUS η ΑΝ.ΞΑ Α.Ε συµµετείχε στην εκτέλεση του έργου «κατάρτιση ανθρώπινου δυναµικού στην αστική ανανέωση» που περιλάµβανε τα εξής έργα: έργο 1: εξειδίκευση δηµόσιων λειτουργών και τεχνικών έργο 2: στρατηγικές και διαχείριση αστικής ανανέωσης. Τα έργα αφορούν σε τεχνικές αναπαλαίωσης και ο συνολικός προϋπολογισµός ανέρχεται σε Σχέδια ιατοπικής ιαπεριφερειακής Συνεργασίας ΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΟΣ Η Αναπτυξιακή του Νοµού Ξάνθης Α.Ε και δεκαπέντε ακόµη Αναπτυξιακές Εταιρείες συνεργάζονται µε την Ένωση των Οινοπαραγωγών του Αµπελώνα της Βορείου Ελλάδος και τη ηµοσυνεταιριστική Εταιρεία Έβρου. Πρόκειται για ένα πρόγραµµα που εντάσσεται στο µέτρο 2.1 του Άξονα Προτεραιότητας 2 της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας LEADER +. Η διατοπική αυτή συνεργασία υλοποιείται στις περιφέρειες Θράκης, Ηπείρου, Ανατολικής, Κεντρικής και υτικής Μακεδονίας, στη Ραψάνη και την Κρανιά, οι οποίες είναι αµπελουργικές περιοχές. Το σχέδιο αποσκοπεί στη χάραξη νέων διαδροµών και την επέκταση των υφιστάµενων (των Θεών του Ολύµπου, της Χαλκιδικής, του ιονύσου, κ.λπ) ώστε να συνδεθεί ο βασικός κορµός των επισκέψιµων οινοποιείων µε τα σηµεία εξυπηρέτησης και αναψυχής των τουριστών. Με τον τρόπο αυτό οι περιοχές καθίστανται ελκυστικότερες στους επισκέπτες. Αυτό που επιχειρείται να γίνει είναι η σύνδεση αφενός των επιχειρηµατιών που δραστηριοποιούνται στους τοµείς φιλοξενίας, εστίασης και παραγωγής τοπικών προϊόντων και αφετέρου της Ένωσης Οινοπαραγωγών του Αµπελώνα της Βορείου Ελλάδος, οι οποίοι διαθέτουν επισκέψιµα οινοποιεία. Απώτερος στόχος του σχεδίου είναι η ανάπτυξη της τοπικής οικονοµίας και η σταδιακή µεταβολή των παραδοσιακά αγροτικών περιοχών σε αγροτουριστικούς προορισµούς. 84

85 Στις φάσεις υλοποίησης του έργου περιλαµβάνεται ο έλεγχος και επανέλεγχος χώρων, η δηµιουργία βάσης δεδοµένων στο διαδίκτυο (έχει δηµιουργηθεί ιστοσελίδα η συγκέντρωση φωτογραφικού υλικού και η δηµιουργία εντύπων. Επίσης, σηµαντική είναι η δηµιουργία εκδηλώσεων σε κεντρικές πόλεις της Ελλάδας, η συµµετοχή σε εκθέσεις του εσωτερικού και του εξωτερικού και γενικότερα η υποστήριξη του προγράµµατος. Η Αναπτυξιακή Ξάνθης έχει διοργανώσει έκθεση στην οποία συµµετείχαν και µέλη από τις διαδροµές που εντάσσονται στο δίκτυο δρόµοι του κρασιού της Βορείου Ελλάδος. Ήταν µια ευκαιρία προβολής του προγράµµατος και ανάδειξης των περιοχών που εντάσσονται σε αυτό. Το πρόγραµµα υλοποιείται στα πλαίσια του Leader +, συνολικού προϋπολογισµού ΚΟΙΝΟΣ ΙΑΙΚΤΥΑΚΟΣ ΤΟΠΟΣ ΙΑ ΤΟΝ ΠΟΙΟΤΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΣΤΙΣ ΑΡΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ agrotour.gr Η Αναπτυξιακή Ξάνθης Α.Ε συµµετέχει από κοινού µαζί µε άλλους είκοσι αντίστοιχους φορείς στην υλοποίηση του διαπεριφερειακού σχεδίου «κοινός διαδικτυακός τόπος για τον ποιοτικό τουρισµό στις αγροτικές περιοχές agrotour». Μέσα από αυτή τη συνεργασία η ΑΝΞΑ Α.Ε επιχειρεί να συγκεντρώσει την τεχνογνωσία, τους ανθρώπινους και χρηµατοδοτικούς πόρους γύρω από τη δηµιουργία και πιλοτική λειτουργία µιας δικτυακής πύλης που θα αφορά τη συντονισµένη προβολή και προώθηση του ποιοτικού τουρισµού στις αγροτικές περιοχές. Και αυτό το πρόγραµµα υλοποιείται στα πλαίσια του Leader+ και ο προϋπολογισµός του ανέρχεται σε , Σχέδια ιακρατικής Συνεργασίας TRANSINTERPRET II- ΙΕΘΝΗ ΠΡΟΤΥΠΑ ΙΑ ΤΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣΜΕ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΕΡΑΛΕΙΑ Πρόκειται για διακρατική συνεργασία µεταξύ του Πανεπιστηµίου του Freinburg της ερµανίας και εννέα Αναπτυξιακών Εταιρειών της Ελλάδας, η οποία υλοποιείται στα πλαίσια του Μέτρου 2.2 του Άξονα Προτεραιότητας 2 της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας Leader +. To TRANSINTERPRET II επιδιώκει να αναπτύξει µεθόδους ελέγχου ποιότητας των επαγγελµατικών εφαρµογών της τουριστικής ερµηνευτικής και διαχείρισης της πολιτιστικής 85

86 κληρονοµιάς ως ερµηνευτικό τουριστικό προϊόν. Οι επισκέπτες γίνονται κοινωνοί της φυσικής και πολιτιστικής κληρονοµιάς ενός τόπου. Στα πλαίσια του προγράµµατος υλοποιούνται κυρίως δράσεις που αφορούν σε εκθέσεις, όπως εκθέµατα, πινακίδες, προθήκες κ.λπ. Η δηµιουργία και τοποθέτηση επεξηγηµατικών πινάκων σε µνηµεία του πολιτισµού µας αποτελεί µια ακόµη ενέργεια, καθώς επίσης και η τοποθέτηση πινάκων πληροφόρησης σχετικά µε επισκέψιµα αξιοθέατα σε καίριες θέσεις, όπως σε θέσεις στάθµευσης αυτοκινήτων, κατά µήκος διαδροµών, κ.λπ. Τέλος δίνεται η δυνατότητα δηµιουργίας διαδροµών και µονοπατιών µε χρήση ενηµερωτικού υλικού και σηµάνσεις και η έκδοση αναλυτικών τουριστικών οδηγών. Η Αναπτυξιακή Ξάνθης Α.Ε, αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα του προγράµµατος για την τουριστική και γενικότερη ανάπτυξη του τόπου, έχει αναπτύξει σηµαντική δράση στα πλαίσια αυτού µε την τοποθέτηση πινακίδων σε εξερευνητικά µονοπάτια. Επίσης στις13 15 Μαρτίου 2008 διοργάνωσε τη 2 η Εθνική συνάντηση του έργου TRANSINTERPRET II, στην οποία συµµετείχαν 18 Οµάδες Τοπικής ράσης (ΟΤ). Η συνάντηση πραγµατοποιήθηκε στο χώρο του Λαογραφικού Μουσείου της Ξάνθης. Όπως αναφέρθηκε το πρόγραµµα υλοποιείται στα πλαίσια του Leader+ και χρηµατοδοτείται από πόρους του ύψους , ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΞΑΝΘΗΣ Α.Ε Η παρουσίαση του έργου της εταιρείας «Αναπτυξιακή Ξάνθης Α.Ε» αποδεικνύει τη συµβολή της στην τοπική ανάπτυξη, την αξιοποίηση του συγκριτικού πλεονεκτήµατος της περιοχής και την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού της περιβάλλοντος. Παράλληλα, σηµαντική θεωρείται η συµβολή της στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναµικού και στην ενδυνάµωση του κοινωνικού ιστού µε την οµαλή ένταξη των µουσουλµάνων, ενώ δεν είναι λίγες και οι διατοπικές και διακρατικές συνεργασίες που αναπτύσσει. Στο µέλλον η Αναπτυξιακή Ξάνθης Α.Ε φιλοδοξεί, πέραν της προώθησης σχεδίων που στρέφουν τον πληθυσµό σε νέες δραστηριότητες, να αναδειχθεί σε φορέα ανταλλαγής και διάδοσης πληροφοριών µε την υπόλοιπη Ελλάδα και τις χώρες κράτη-µέλη της Ε.Ε, 86

87 σε όφελος του τοπικού πληθυσµού και τέλος να διεκδικήσει ένα καθοριστικό ρόλο στο σχεδιασµό και την ολοκληρωµένη ανάπτυξη της περιοχής 25. Η πιστοποίηση της εταιρείας για την διαχειριστική επάρκεια ως τελικού δικαιούχου το Νοέµβρη αποτελεί ένα σηµαντικό βήµα στην υλοποίηση του οράµατός της. Με τον τρόπο αυτό της παρέχεται η δυνατότητα να υλοποιεί η ίδια έργα στα πλαίσια των προγραµµάτων της 4 ης Προγραµµατικής Περιόδου αλλά και να αναλαµβάνει έργα εκ µέρους των ΟΤΑ που δεν έχουν λάβει την πιστοποίηση του τελικού δικαιούχου. Ήδη η Αναπτυξιακή έχει υποβάλλει συµµετοχή στην προκήρυξη του leader της νέας περιόδου και σε άλλα προγράµµατα των Υπουργείων και της Ε.Ε φιλοδοξώντας να εντάξει και να χρηµατοδοτήσει µέσω αυτών αναπτυξιακά έργα µεγάλου προϋπολογισµού. Στην εξυγίανση και την µεγαλύτερη αποτελεσµατικότητα της Αναπτυξιακής θα συµβάλλει η επικείµενη αναδιάρθρωση του µετοχικού της κεφαλαίου (µέχρι τέλος εκεµβρίου) κατά τρόπο που να περιλαµβάνει µόνο δηµόσιους φορείς, σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις του ΚΚ. Και µε την τελευταία αυτή αλλαγή η ΑΝΞΑ Α.Ε ευελπιστεί να συνεχίσει το αναπτυξιακό της έργο. 25 Το όραµα της αναπτυξιακής αλλά και γενικότερα κάθε επιχείρησης-οργάνωσης διαµορφώνεται από την ηγετική οµάδα. Αποτελεί το πιστεύω του οργανισµού και γύρω από αυτό αναπτύσσονται οι στρατηγικές και πολιτικές του. 87

88 ΜΕΡΟΣ Ε : ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 88

89 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ «ιαπίστωσα ότι όσοι ασχολούνται µε κάτι επιπόλαια ζηµιώνονται, ενώ όσοι δίνουν όλο τους τον εαυτό, τη σκέψη και την προσοχή τους, βγαίνουν γρήγορα και εύκολα κερδισµένοι». Ξενοφώντος, «Οικονοµικός ΙΙ» 7.1 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΙΣΗ Η παρούσα εργασία αποτελεί µια προσπάθεια ανάδειξης του αναπτυξιακού ρόλου των ΟΤΑ α και β βαθµού και των µέσων που χρησιµοποιούν για τη χρηµατοδότηση των αναπτυξιακών τους πρωτοβουλιών. Η µελέτη της περίπτωσης της Ξάνθης και συγκεκριµένα των αναπτυξιακών δράσεων της Αναπτυξιακής Νοµού Ξάνθης Α.Ε συνέβαλε στην καλύτερη κατανόηση του θέµατος από πρακτική σκοπιά. Από τη θεωρητική προσέγγιση επιβεβαιώθηκε ότι οι ΟΤΑ έχουν ξεφύγει πλέον από την παραδοσιακή αντίληψη που τους ήθελε να περιορίζουν τη δράση τους στη διαχείριση της καθηµερινότητας των πολιτών και την επίλυση των προβληµάτων τους. Το φαινόµενο της παγκοσµιοποίησης µε την επακόλουθη αποδυνάµωση του έθνους-κράτους και την ισχυροποίηση των περιφερειών, η υποχώρηση της κεντρικής διοίκησης και η ανύψωση του µορφωτικού επιπέδου των πολιτών οδήγησαν στην αναβάθµιση του ρόλου τους τόσο θεσµικά όσο και λειτουργικά. Πλέον η ανάδειξή τους σε µοχλούς ανάπτυξης και µάλιστα βιώσιµης ανάπτυξης θεωρείται δεδοµένη. Η σηµασία της τοπικής αυτοδιοίκησης τόσο στη τοπική όσο και στην περιφερειακή ανάπτυξη αυξάνεται συνεχώς. ια να ανταποκριθεί στο νέο, διευρυµένο ρόλο της αναπτύσσει µια σειρά αναπτυξιακών πρωτοβουλιών µε σηµαντικότερες να θεωρούνται η σύσταση και λειτουργία επιχειρήσεων, η πραγµατοποίηση επενδύσεων, η σύναψη προγραµµατικών συµβάσεων ενώ σε ισχυρό αναπτυξιακό εργαλείο αναδείχθηκαν τα επιχειρησιακά προγράµµατα. Ώθηση στους ΟΤΑ για την ανάληψη πρωτοβουλιών δόθηκε µέσω των κοινοτικών προγραµµάτων. Αυτό που διαπιστώθηκε κατά την εκπόνηση της θεωρητικής µελέτης είναι ότι αν και οι ΟΤΑ συστήνουν επιχειρήσεις συµβάλλοντας στην τοπική ανάπτυξη, καθώς µέσω αυτών αυξάνεται η απασχόληση και κινητοποιούνται οι τοπικοί πόροι, ένα µεγάλο µέρος τους δεν είναι κερδοφόρο ή παραµένει ανενεργό. Αρνητικές τάσεις ακολουθεί και η επενδυτική τους 89

90 δραστηριότητα µε τα µεγαλύτερα προβλήµατα να παρουσιάζουν κυρίως ήµοι µικρού µεγέθους. Αρωγός στην προσπάθεια των ΟΤΑ να αναλάβουν αναπτυξιακές πρωτοβουλίες στέκεται τόσο το κράτος και η Ε.Ε όσο και ο ιδιωτικός τοµέας µε τη διοχέτευση των αναγκαίων πόρων. Το κράτος συνδράµει τους ΟΤΑ µε τη θεσµοθέτηση πόρων που προορίζονται για τις επενδυτικές τους δράσεις και την παροχή επιχορηγήσεων. Ωστόσο αυτό που διαπιστώθηκε είναι ότι η κεντρική διοίκηση δεν αποδίδει ολόκληρα τα ποσά αλλά προβαίνει σε κρατήσεις. Επιπλέον, µε τη δηµοσιονοµική στενότητα οι ΟΤΑ δεν µπορούν και δεν πρέπει να βασίζονται αποκλειστικά στην κρατική επιχορήγηση. Αξιόλογα ποσά διοχετεύονται στην τοπική αυτοδιοίκηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση µέσω του ΚΠΣ, των Κοινοτικών Πρωτοβουλιών και του ισχύοντος ΕΣΠΑ. Οι τελικοί δικαιούχοι, µεταξύ των οποίων και οι ΟΤΑ, χρησιµοποιούν τα κοινοτικά κονδύλια για την πραγµατοποίηση επενδύσεων στους τοµείς του περιβάλλοντος, της έρευνας και καινοτοµίας, του ανθρώπινου δυναµικού, της διοικητικής αναβάθµισης, κ.λπ., δίνοντας πνοή στην τοπική οικονοµία. Ωστόσο αυτό που διαπιστώθηκε είναι ότι και πάλι αρκετοί πρωτοβάθµιοι ΟΤΑ παρουσιάζουν προβλήµατα στην αξιοποίηση αυτών των ευκαιριών και επιπλέον, αν και εντάσσονται αρκετά έργα παρατηρείται δυστοκία στην απορρόφηση των χρηµάτων. Μια άλλη σηµαντική πηγή χρηµατοδότησης για τους ΟΤΑ είναι και ο δανεισµός τόσο από πηγές του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού. Η τοπική αυτοδιοίκηση µπορεί να δανείζεται από το ΤΠ και τις εµπορικές τράπεζες. Ωστόσο συµφερότερος θεωρείται ο δανεισµός από την ΕΤΕπ, η οποία λόγω της άριστης πιστοληπτικής ικανότητας προσφέρει δάνεια µε πολύ χαµηλό επιτόκιο, ενώ σε συνεργασία µε την Ε.Ε έχει δηµιουργήσει καινοτόµα προγράµµατα για την ενίσχυση των ΟΤΑ όπως, το JESSICA. Τέλος, οι ΟΤΑ µπορούν να αντλήσουν πόρους από τη χρήση νέων χρηµατοδοτικών µέσων όπως το leasing, factoring και οι ΣΙΤ. Μάλιστα οι τελευταίες αποτελούν πρόσφατο χρηµατοδοτικό µέσο και µπορούν να βελτιώσουν τις επιδόσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον τοµέα των υποδοµών. Αυτό που έχει ιδιαίτερη σηµασία είναι η επιλογή της συµφερότερης πηγής χρηµατοδότησης. Από τα παραπάνω γίνεται εµφανές ότι οι ΟΤΑ διαδραµατίζουν καθοριστικό αναπτυξιακό ρόλο. Στην ενίσχυση του ρόλου αυτού συµβάλλει τόσο ο ιδιωτικός τοµέας όσο και η Ε.Ε και το κράτος. Τα διαθέσιµα εργαλεία είναι αρκετά αυτό, όµως, που έχει σηµασία είναι η ορθή αξιοποίησή τους. Στην κατεύθυνση αυτή συµβάλλει η δηµιουργία µηχανισµών για την προετοιµασία υψηλής ποιότητας σχεδίων και την αξιολόγηση των πηγών 90

91 χρηµατοδότησης. Το συγκεκριµένο ρόλο θα µπορούσαν να διαδραµατίσουν επιτυχώς η «ΗΜΟΣ Α.Ε», η «ΝΟΜΟΣ Α.Ε» αλλά και οι αναπτυξιακές εταιρείες. 7.2 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Τα συµπεράσµατα που προέκυψαν από το θεωρητικό µέρος έρχεται να επιβεβαιώσει στην πράξη η εµπειρική έρευνα που επικεντρώθηκε στην Αναπτυξιακή Νοµού Ξάνθης Α.Ε, την οποία θεωρήσαµε αντιπροσωπευτική στην προκειµένη περίπτωση λόγω της εταιρικής της σύνθεσης ( µετέχουν η Νοµαρχία Ξάνθης, ήµοι και Κοινότητες ) και των αναπτυξιακών σχεδίων που εφαρµόζει, χρηµατοδοτούµενα κατά βάση από την Ε.Ε. Οι προβληµατικές στις οποίες επιδιώξαµε να εµβαθύνουµε αφορούσαν στο σκοπό λειτουργίας και το όραµα της Αναπτυξιακής, τον τρόπο οργάνωσης, διοίκησης και στελέχωσής της, το νοµοθετικό πλαίσιο που τη διέπει, τους φορείς που συνεργάζεται. Βασικό ζητούµενο, όµως, ήταν η διερεύνηση των αναπτυξιακών πρωτοβουλιών που αναλαµβάνει και των πόρων που χρησιµοποιεί για την χρηµατοδότησή τους. ια τη συλλογή των στοιχείων που θα βοηθούσαν στην εξακρίβωση της ισχύουσας κατάστασης και τελικά στη διεξαγωγή συµπερασµάτων πραγµατοποιήθηκε επίσκεψη στην Αναπτυξιακή όπου επιδιώχθηκε να αναπτυχθεί συζήτηση µε τους εργαζόµενους και κυρίως τους συντονιστές των προγραµµάτων. Βέβαια επειδή θεωρήθηκε σκόπιµο να έχουµε µια γενική εικόνα του Νοµού πραγµατοποιήθηκε επίσκεψη και στη Νοµαρχία, ενώ στοιχεία συλλέξαµε και από στατιστικές µελέτες της ΕΣΥΕ. Από την έρευνα διαπιστώσαµε ότι πρόκειται για ανώνυµη εταιρεία, µέτοχοι της οποίας είναι η Νοµαρχία, οι ήµοι και κάποιοι ιδιώτες. Η λειτουργία της διέπεται από τις διατάξεις των Π. 80/86, 323/89 και του ΚΚ. Σύµφωνα µε τις ρυθµίσεις του τελευταίου περί επιχειρήσεων των ΟΤΑ, αναµένεται µέχρι τέλος του έτους να αναδιαρθρωθεί η σύνθεση του µετοχικού της κεφαλαίου ώστε να µετέχουν σε αυτό µόνο δηµόσιοι φορείς. Η Αναπτυξιακή Νοµού Ξάνθης ΑΕ, η οποία αποτελεί παράδειγµα αναπτυξιακής πρωτοβουλίας των ΟΤΑ, θέτει ως βασικό της σκοπό την ανάπτυξη και ευηµερία του τόπου. Στο πλαίσιο αυτό αναπτύσσει δράσεις που αφορούν στη βελτίωση της τοπικής οικονοµίας και του εισοδήµατος του αγροτικού πληθυσµού, στην προστασία και ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, στη συγκράτηση του νεανικού πληθυσµού στις αγροτικές περιοχές και στην ενηµέρωση των πολιτών για τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι δράσεις που αναπτύσσει η Αναπτυξιακή υλοποιούνται στα πλαίσια ευρωπαϊκών προγραµµάτων µε σπουδαιότερο µέχρι τώρα το leader +. Επίσης την περίοδο αξιοποίησε τις δυνατότητες που προσέφεραν τα ΟΠΑΑΧ για την ανάπτυξη των αγροτικών 91

92 και ορεινών περιοχών. Είναι χαρακτηριστικό ότι βάσει των δύο προαναφερόµενων προγραµµάτων υλοποιήθηκαν έργα σχετικά µε την ανάδειξη και προστασία του περιβάλλοντος και τη στροφή του πληθυσµού σε νέες δραστηριότητες πέρα από τις συνήθεις γεωργικές όπως: δηµιουργία τουριστικών και αγροτουριστικών µονάδων, στήριξη παραδοσιακών βιοτεχνικών µονάδων, ανάδειξη και αξιοποίηση περιοχών µε ιδιαίτερη περιβαλλοντική αξία, οικιστική αναβάθµιση οικισµών κ.λπ. Επίσης, η Αναπτυξιακή ανέλαβε πρωτοβουλίες, µέσω κυρίως της θυγατρικής της εταιρείας «ΚΕΚ ΘΡΑΚΙΚΗ ΠΡΟΟΟΣ», σχετικές µε την κατάρτιση του ανθρώπινου δυναµικού και την καταπολέµηση των διακρίσεων στην αγορά εργασίας. Οι δράσεις υλοποιήθηκαν στα πλαίσια της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας equal, ενώ µε τη στήριξη που παρέχει, επίσης, στα ΚΕΣΠΕΜ προωθεί την οµαλή ένταξη των µουσουλµάνων και την καταπολέµηση των διακρίσεων. Ώθηση στην τοπική ανάπτυξη, η Αναπτυξιακή Νοµού Ξάνθης Α.Ε, δίνει και µε την υλοποίηση του Κέντρου Υποδοχής Επενδυτών. Η λειτουργία του έχει συµβάλλει στην άνοδο της επιχειρηµατικής δράσης. Ενδεικτικό της εν λόγω βελτίωσης είναι η αύξηση της συµµετοχής του τριτογενή τοµέα στο τοπικό Ακαθάριστο Προϊόν. Με το ΚΥΕ διευκολύνεται ο επενδυτής σε ότι αφορά τις συναλλαγές που οφείλει να κάνει µε το δηµόσιο για την αδειοδότηση, εγκατάσταση και λειτουργία µιας επιχείρησης. Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι η ΑΝ.ΞΑ Α.Ε υλοποιεί τους στόχους της και κάνει πραγµατικότητα το όραµά της, καθώς µε τις δράσεις της συµβάλλει στην αναδιάρθρωση και ανάπτυξη της τοπικής οικονοµίας. Έχοντας εντοπίσει τα δυνατά σηµεία του νοµού, αναλαµβάνει πρωτοβουλίες που οδηγούν στην πλήρη αξιοποίησή τους. Επίσης, είναι εµφανές ότι επιχειρεί να δηµιουργήσει περισσότερες και πιο ποιοτικές θέσεις εργασίας, υπακούοντας µε τον τρόπο αυτό στις γενικές κατευθυντήριες γραµµές που τέθηκαν µε τη Στρατηγική της Λισσαβόνας. Αναλύοντας τις δράσεις που αναπτύσσει η Αναπτυξιακή διαπιστώνουµε ότι το µεγαλύτερο µέρος των πόρων που χρησιµοποιεί για τη χρηµατοδότησή τους προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και συγκεκριµένα από το ΕΤΠΕ, έπεται το ΕΚΤ και το ΕΤΠΑ. Πρόκειται για δράσεις συγχρηµατοδοτούµενες, δηλαδή ένα µέρος τους καλύπτεται από εθνικούς πόρους. Από την ανάλυση που προηγήθηκε παρατηρήσαµε ότι η Αναπτυξιακή αν και αξιοποιεί τις Κοινοτικές Πρωτοβουλίες και γενικότερα τα κοινοτικά κονδύλια δε χρησιµοποιεί τα χρηµατοδοτικά µέσα που παρέχει η ΕΤΕπ και κυρίως τα προγράµµατα JESSICA. 92

93 Ολοκληρώνοντας, θα πρέπει να αναφερθεί και το γεγονός ότι δεν αξιοποιείται µια σηµαντική πηγή χρηµατοδότησης: οι ΣΙΤ. Ειδικότερα οι ΑΝΞΑ αν και αναπτύσσει αρκετές ενέργειες δεν παρέχει στους ΟΤΑ στήριξη ώστε να επωφεληθούν από τη χρήση του νέου αυτού εργαλείου για την υλοποίηση κυρίως έργων υποδοµής. 7.3 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Η Αναπτυξιακή Νοµού Ξάνθης Α.Ε, όπως είδαµε σε προηγούµενες ενότητες, µε τις αναπτυξιακές δράσεις που σχεδιάζει δίνει ώθηση στην τοπική ανάπτυξη. Την 4 η Προγραµµατική Περίοδο οι απαιτήσεις είναι πιο πολλές και µεγάλες, για το σκοπό αυτό παραθέτουµε ορισµένες προτάσεις που ευελπιστούµε να συµβάλλουν στην ορθή διεξαγωγή του ρόλου της Αναπτυξιακής ως φορέα τοπικής ευηµερίας. Κατά την 4 η Προγραµµατική Περίοδο κρίνεται καλό η Αναπτυξιακή Ξάνθης Α.Ε πέραν της ολοκληρωµένης ανάπτυξης της υπαίθρου που επιδιώκει µε τη διαχείριση του leader και των ΟΠΑΑΧ να συµµετάσχει και στη διαχείριση του Άξονα 4 (leader) του ΠΑΑ Αλιείας για δράσεις που αφορούν στην ανάπτυξη των παράκτιων περιοχών. Η Ξάνθη διαθέτει πλούσιο φυσικό περιβάλλον και είναι γνωστό ότι οι παράκτιες περιοχές κρύβουν άφθονους φυσικούς πόρους, η ορθή εκµετάλλευση των οποίων οδηγεί στην ευηµερία του τόπου. Επιπλέον, θα ήταν καλό να ενισχυθούν οι δράσεις που αναπτύσσει στον τοµέα της απασχόλησης µε την αξιοποίηση των ευκαιριών που παρέχονται µέσω της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας equal αλλά και τη συµµετοχή της σε τοπικές πρωτοβουλίες απασχόλησης. Στόχος της δεν πρέπει να είναι µόνο η δηµιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας αλλά και η ανάπτυξη των επαγγελµατικών δεξιοτήτων του αποκλεισµένου από την αγορά εργασίας πληθυσµού. Η Ενδυνάµωση των δράσεων που αναλαµβάνει για τη στήριξη της επιχειρηµατικότητας είναι απαραίτητη. Πέραν της συµµετοχής της στο ΚΥΕ, θα ήταν χρήσιµο να αναλάβει, µε τη µορφή δικαιούχου, την υλοποίηση καινοτόµων δράσεων στα πλαίσια του νέου προγράµµατος Αυτό που επιβάλλεται να επιδιώξει η Αναπτυξιακή είναι να αναπτύξει ενέργειες που προωθούν την επιχειρηµατική δραστηριότητα προηγµένης τεχνολογίας. Ένα τέτοιο εγχείρηµα απαιτεί τη συνεργασία του ηµοκρίτειου Πανεπιστηµίου. Επιπλέον, θα ήταν χρήσιµο να διευρυνθεί η συµµετοχή της τόσο σε διατοπικές όσο και σε διακρατικές συνεργασίες που αφορούν, πέραν των ήδη υπαρχόντων στον πολιτισµό και περιβάλλον, σε θέµατα επιχειρηµατικότητας, τεχνογνωσίας κ.α 93

94 Εκτός των ανωτέρω, είναι σηµαντικό να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες που παρέχει η πιστοποίηση της διαχειριστικής τους επάρκειας προς δύο κατευθύνσεις: α) να αναλάβει η ίδια την υλοποίηση αναπτυξιακών έργων στα πλαίσια της 4 ης Προγραµµατικής Περιόδου ως τελικός δικαιούχος β) να εκτελέσουν έργα για λογαριασµό των ΟΤΑ που δε θα έχουν πιστοποιηθεί και να τα παραδώσουν για χρήση στους πολίτες. Επίσης, θα πρέπει να παρέχει στήριξη στους ΟΤΑ κατά το σχεδιασµό των στρατηγικών για την τοπική κοινωνική και οικονοµική πολιτική καθώς και υπηρεσίες ωρίµανσης προγραµµάτων και έργων, ώστε να µπορούν να αξιοποιήσουν τους κοινοτικούς πόρους. Αρκετοί ήµοι, όπως διαπιστώσαµε στο θεωρητικό µέρος της µελέτης, λόγω του µικρού τους µεγέθους, της ελλιπούς στελέχωσής τους µε έµπειρο προσωπικό, της απουσίας µηχανοργάνωσης και τεχνικών υπηρεσιών, µένουν εκτός του «πάρτι» των κοινοτικών πόρων. Η τοπική ανάπτυξη δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί όσο δεν αξιοποιούνται όλοι οι χρηµατοδοτικοί πόροι. Υπάρχουν αρκετά χρηµατοδοτικά εργαλεία, όπως οι ΣΙΤ, τα οποία δεν αξιοποιούνται επαρκώς. Στην κατεύθυνση αυτή η Αναπτυξιακή µπορεί να συµβάλλει µε την ανάληψη διακριτού ρόλου για τη βελτίωση της ικανότητας της αυτοδιοίκησης και την αξιοποίηση των εργαλείων αυτών. Ειδικότερα, προτείνεται η έρευνα, αποτύπωση, αξιολόγηση και στήριξη των ΟΤΑ για την υποβολή προτάσεων για την ένταξη έργων ΣΙΤ στην προσυµβατική διαδικασία, στα πλαίσια του προγράµµατος «ΘΗΣΕΑΣ». Ένα άλλο στοιχείο που προέκυψε κατά την διεξαγωγή της παρούσας µελέτης είναι ότι δεν έχουν χρησιµοποιηθεί οι ευκαιρίες που παρέχει η ΕΤΕπ. Η Αναπτυξιακή µπορεί να συµβάλλει στην κατεύθυνση αυτή παρέχοντας στήριξη στους ΟΤΑ για την κατάρτιση ολοκληρωµένων και βιώσιµων επενδυτικών σχεδίων που θα µπορούν να χρηµατοδοτηθούν από την ΕΤΕπ και ενηµερώνοντας για τις δυνατότητες που τους παρέχει αλλά και για το πρόγραµµα JESSICA που αφορά στις αστικές αναπλάσεις. Χρήσιµη, επίσης θα ήταν η αξιοποίηση από την ίδια του εργαλείου της χρηµατοδοτικής µίσθωσης. Ιδίως στην περίπτωση των ΚΕΣΠΕΜ, όπου η Αναπτυξιακή προβαίνει στην ενοικίαση χώρων για τη στέγασή τους και φροντίζει για την προµήθεια του µηχανολογικού τους εξοπλισµού θα µπορούσε να χρησιµοποιήσει το εργαλείο της χρηµατοδοτικής µίσθωσης. Αυτό που πρέπει να επιδιώξει η Αναπτυξιακή Ξάνθης, αλλά και γενικότερα όλες οι Αναπτυξιακές τη νέα Προγραµµατική Περίοδο, είναι να εξασφαλίσουν τη συµµετοχή τους στα όργανα σχεδιασµού και προγραµµατισµού της αναπτυξιακής διαδικασίας, όπως είναι το Περιφερειακό Συµβούλιο, το Νοµαρχιακό Συµβούλιο και σε γνωµοδοτικές επιτροπές 94

95 Σηµαντικός παράγοντα για την επιτυχία της Αναπτυξιακής και ιδίως για την υλοποίηση όλων των προαναφερόµενων προτάσεων αποτελεί η ηγεσία της και το ανθρώπινο δυναµικό της. Ο Πρόεδρος της Αναπτυξιακής θα πρέπει να αξιολογήσει την υφιστάµενη κατάσταση και να καθορίσει την επιθυµητή, να διατυπώσει σαφείς, υλοποιήσιµους και µετρήσιµους στόχους και µε το όραµά του να εµπνεύσει τους εργαζόµενους. Από τη µεριά τους, οι τελευταίοι θα πρέπει να συµµετέχουν σε εκπαιδευτικά σεµινάρια, ώστε να µπορούν να αντεπεξέλθουν στις αυξηµένες απαιτήσεις της 4 ης Προγραµµατικής Περιόδου. Η εφαρµογή των παραπάνω προτάσεων θα οδηγήσει στην υλοποίηση του οράµατος της Αναπτυξιακής και θα οδηγήσει την Ξάνθη στη βιώσιµη ανάπτυξη και τη σύγκλιση µε τις πιο αναπτυγµένες περιφέρειες της Ελλάδας.. 95

96 ΒΙΒΛΙΟΡΑΦΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ Αθανασόπουλος Κ., (1982) Νοµοθεσία Περιφερειακής Ανάπτυξης, τόµοι Α,Β,., Αθήνα Ακριβός Χ., Μιχαλόπουλος Ν., Παπάς Κ., (2008) Στρατηγική ανάπτυξη των ΟΤΑ, Σηµειώσεις ΕΣΤΑ, Αθήνα. Αναστασίου Α., (2008) οµή και Λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Σηµειώσεις ΕΣΤΑ, Αθήνα Βλιάµος Σπ., (1984) «Ο χαρακτήρας του Ελληνικού Περιφερειακού Προβλήµατος: Παρουσίαση και Ανάλυση», Αθήνα εληθέου Β. (2004) «Τοπική Ανάπτυξη και Αυτοδιοίκηση- Θεσµικό Πλαίσιο- Αναπτυξιακά Προγράµµατα και Παγκοσµιοποίηση», Αθήνα εληθέου Β., (2007) «Θεσµικό Πλαίσιο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Οργάνωσης της ιοίκησης του Κράτους» τόµοι Α,, Αθήνα εληθέου Β., Μπουφούνου Π, Μιχαλοπούλου Σ., (2007) Έργα-Προµήθειες και Προσέλκυση Επενδύσεων των Οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Σηµειώσεις ΕΣΤΑ, Αθήνα ηµοτικός και Κοινοτικός Κώδικας, ΕΕΤΑΑ, Αθήνα (2006) Θεοδώρου Ι., (2007) Τα έσοδα των ήµων και Κοινοτήτων, Θεσ/νικη Καλλιαντάσης., (2008) Συστήµατα Κατανοµής Κρατικών Χρηµατοδοτήσεων-Ίδιοι Πόροι των Οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Σηµειώσεις ΕΣΤΑ, Αθήνα Καφατσάκη Στ., (2008) Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, Περιφερειακά και Τοµεακά Ε.Π- Κοινοτικές Πρωτοβουλίες, Σηµειώσεις ΕΣΤΑ, τόµος Α και Β, Αθήνα ΚΕΚΕ-ΙΤΑ: (2005) νωµοδότηση σχετικά µε το σχέδιο του νέου ηµοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, Αθήνα Κόνσολας Ν., (2006) Σύγχρονη Περιφερειακή Οικονοµική Πολιτική, Αθήνα 1997 Κώδικας Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης, ΕΕΤΑΑ, Αθήνα Λαµπριανίδης Λόης, Οικονοµική εωγραφία, Εκδόσεις Πατάκη Μπέσιλα-Βήκα Ευ. (1995) Το Συνταγµατικό Πλαίσιο του Θεσµού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Εκδόσεις Σάκκουλα Μπέσιλα-Βήκα Ευ. (2004) Τοπική Αυτοδιοίκηση, τόµος Ι, Αθήνα 96

97 Νικολόπουλος Κ. (2003) Βασικές Αρχές Οργάνωσης και ιοίκησης των ήµων, Αθήνα Παπαγεωργίου., Ραµµατά Μ., Φραγκούλης Χ., Αλεξόπουλος Ν-Α., Κανδηλώρου Μ., Νάκος., (2007) ιοίκηση ανθρωπίνων πόρων: θεωρία και τεχνικές διοίκησης ανθρώπινου δυναµικού, Σηµειώσεις ΕΣΤΑ, Αθήνα Παπαδοπούλου Ε., Η. Θεοδωράτος, ρόσος Σ, Τσαντίλας Π., (2007) Θεσµικό Πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Σηµειώσεις ΕΣΤΑ, Αθήνα Σπηλιωτόπουλος Επ., (2001) Εγχειρίδιο ιοικητικού ικαίου. 11 η έκδοση, εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα Τριανταφυλλόπουλος Αθ., (2004) Οι επιχειρήσεις των Οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ΕΕΤΑΑ, Αθήνα Χλέπας Ν., (1999) Η τοπική αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα, εκδόσεις Σάκκουλα, Χλέπας Ν., Τασοπούλου Κ., (2000) Οι αρµοδιότητες της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης και της Περιφερειακής ιοίκησης- Προς αναζήτηση της χρυσής τοµής, εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα Κοµοτηνή, Φλογαΐτης Σπ., (2004) Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, σελ 175 επ., Αθήνα ΞΕΝΗ ATHANASOPOULOS C., the late regulations in the decentralization, the Local Government and the Regional Development in Greece, Paris 1987 ΆΡΘΡΑ ιαννακοπούλου Μ., «Ιδιωτική χρηµατοοικονοµική πρωτοβουλία ή δηµόσια χρηµατοδότηση ιδιωτικού κέρδους;», Επιθεώρηση Τ.Α, 115/2007 ούπιος ιάννης (2008) «Επιβεβαίωση διαχειριστικής επάρκειας δικαιούχων έργων Τ.Α», Επιθεώρηση Τ.Α, 118/2008 Μαΐστρος Παναγιώτης (2008) «Η συµµετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης στο ΕΣΠΑ », Επιθεώρηση Τ.Α, 118/2008 Μάρης ηµήτρης (2008) «Συµπράξεις ηµόσιου Ιδιωτικού Τοµέα», Επιθεώρηση Τ.Α, 118/2008 Μπενάκος Ηλίας (2007) «Πρόγραµµα ΘΗΣΕΑΣ» Επιθεώρηση Τ.Α, 116/

98 Σούλτη Ο., (2007) «Η Οικονοµική κατάσταση των ΟΤΑ σε αριθµούς» Επιθεώρηση Τ.Α 116/2007 ΝΟΜΟΙ 3274/2004 «Περί καταρτίσεως νέου αναπτυξιακού προγράµµατος τοπικής αυτοδιοίκησης µε την ονοµασία «Πρόγραµµα ΘΗΣΕΑΣ»» 3463/2006 «Ο ηµοτικός και Κοινοτικός Κώδικας» 3389/2005 «Περί ΣΙΤ» ΙΑΥΚΤΙΑΚΕΣ ΠΗΕΣ : «Επίσηµη ιστοσελίδα ΚΕΚΕ», τελευταία επίσκεψη 30/10/ : «Επίσηµη ιστοσελίδα της ΕΕΤΑΑ», τελευταία επίσκεψη 25/10/ «Επίσηµη ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης», τελευταία επίσκεψη 1/11/ «Επίσηµη ιστοσελίδα της Ένωσης Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Ελλάδος», τελευταία επίσκεψη 1/11/ «Επίσηµη ιστοσελίδα της ΠΕΤΑ Α.Ε», τελευταία επίσκεψη 7/11/ «Επίσηµη ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών», τελευταία επίσκεψη 13/11/ «Επίσηµη ιστοσελίδα του Υπουργείου Οικονοµικών», τελευταία επίσκεψη 12/11/ «Επίσηµη ιστοσελίδα της ενικής ραµµατείας Επενδύσεων και Ανάπτυξης», τελευταία επίσκεψη 30/10/ «Επίσηµη ιστοσελίδα της ΕΣΥΕ», τελευταία επίσκεψη 12/11/ : «Επίσηµη ιστοσελίδα του ΕΣΠΑ», τελευταία επίσκεψη 10/11/ «Επίσηµη ιστοσελίδα του ΚΠΣ», τελευταία επίσκεψη 10/11/ «Επίσηµη ιστοσελίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης», τελευταία επίσκεψη 6/11/ «Επίσηµη ιστοσελίδα της ΕΥ ΠΑΑ», τελευταία επίσκεψη 6/11/

99 «Επίσηµη ιστοσελίδα της ιαχειριστικής Αρχής του LEADER+», τελευταία επίσκεψη 9/11/ «Επίσηµη ιστοσελίδα της Αναπτυξιακής Κοζάνης», τελευταία επίσκεψη 23/10/ «Επίσηµη ιστοσελίδα της Βουλής», τελευταία επίσκεψη 25/10/ «Επίσηµη ιστοσελίδα του Νοµού Ξάνθης», τελευταία επίσκεψης 14/10/ «Επίσηµη ιστοσελίδα του ήµου Ξάνθης», τελευταία επίσκεψη 14/10/ «Επίσηµη ιστοσελίδα της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης», τελευταία επίσκεψη 14/10/ «Επίσηµη ιστοσελίδα της ιαχειριστικής του ΠΕΠ ΑΜΘ», τελευταία επίσκεψη 14/10/ «Επίσηµη ιστοσελίδα της ΕΤΕπ», τελευταία επίσκεψη 5/11/ «Επίσηµη ιστοσελίδα του factoring», τελευταία επίσκεψη 25/10/2008 http/europa.eu: «Επίσηµη ιστοσελίδα της Ε.Ε», τελευταία επίσκεψη 2/11/ : «Επίσηµη ιστοσελίδα του διατοπικού προγράµµατος δρόµοι του κρασιού», τελευταία επίσκεψη 10/11/ : «Επίσηµη ιστοσελίδα ενικής ραµµατείας ΣΙΤ», τελευταία επίσκεψη 2/11/

100 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι 1.1 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΑΣ Πίνακας 16 πληθυσµιακά στοιχεία ανά Νοµό α/α Νοµός Έδρα Πληθυσµός ήµοι Κοινότητες 1 Αιτωλ/νίας Μεσολόγγι Αργολίδος Ναύπλιο Αρκαδίας Τρίπολη Άρτης Άρτα Αττικής Αθήνα Αχαΐας Πάτρα Βοιωτίας Λιβαδειά ρεβενών ρεβενά ράµας ράµα ωδεκανήσου Ρόδος Έβρου Αλεξανδρούπολη Ευβοίας Χαλκίδα Ευρυτανίας Καρπενήσι Ζακύνθου Ζάκυνθος Ηλείας Πύργος Ηµαθίας Βέροια Ηρακλείου Ηράκλειο Θεσπρωτίας Ηγουµενίτσα Θεσσαλονίκης Θεσσαλονίκη Ιωαννίνων Ιωάννινα Καβάλας Καβάλα Καρδίτσης Καρδίτσα Καστοριάς Καστοριά Κερκύρας Κέρκυρα Κεφαλληνίας Αργοστόλι Κιλκίς Κιλκίς Κοζάνης Κοζάνη Κορινθίας Κόρινθος Κυκλάδων Ερµούπολη Λακωνίας Σπάρτη Λαρίσης Λάρισα Λασιθίου Αγ. Νικόλαος

101 33 Λέσβου Μυτιλήνη Λευκάδος Λευκάδα Μαγνησίας Βόλος Μεσσηνίας Καλαµάτα Ξάνθης Ξάνθη Πέλλης Έδεσσα Πιερίας Κατερίνη Πρεβέζης Πρέβεζα Ρεθύµνης Ρέθυµνον Ροδόπης Κοµοτηνή Σάµου Σάµος Σερρών Σέρρες Τρικάλων Τρίκαλα Φθιώτιδος Λαµία Φλωρίνης Φλώρινα Φωκίδος Άµφισσα Χαλκιδικής Πολύγυρος Χανίων Χανιά Χίου Χίος Αγίου Όρους ΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ Πίνακας 16 Πληθυσµιακά στοιχεία κατά Νοµό Πηγή ΥΠΕΣ 1.2 ΟΙ ΑΡΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΟΤΑ ΟΤΑ Α βαθµού Άρθρο 75 Αρµοδιότητες Ι. Οι δηµοτικές και οι κοινοτικές αρχές διευθύνουν και ρυθµίζουν όλες τις τοπικές υποθέσεις, σύµφωνα µε τις αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας, µε στόχο την προστασία, την ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση των συµφερόντων και της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας. Οι αρµοδιότητες των ήµων και Κοινοτήτων αφορούν, κυρίως, τους τοµείς: α) Ανάπτυξης, στον οποίο περιλαµβάνεται, ιδίως: 1. Η προστασία, η αξιοποίηση και η εκµετάλλευση των τοπικών φυσικών πόρων και περιοχών, των ιαµατικών πηγών και των ήπιων ή ανανεώσιµων µορφών ενέργειας, 101

102 καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση των σχετικών έργων και εγκαταστάσεων, σύµφωνα µε την κείµενη νοµοθεσία. 2. Η µελέτη, κατασκευή, συντήρηση, εκµετάλλευση και διαχείριση των δικτύων φυσικού αερίου, σύµφωνα µε την κείµενη νοµοθεσία. 3. Ο εξηλεκτρισµός, η επέκταση ηλεκτρικών δικτύων και γενικότερα δικτύων ενέργειας, εντός των διοικητικών τους ορίων, για κοινωφελείς σκοπούς, καθώς και για την τόνωση της ανάπτυξης της τοπικής οικονοµίας. 4. Η µελέτη, κατασκευή και εκµετάλλευση βιοτεχνικών κέντρων και κτιρίων στις ειδικές βιοτεχνικές και βιοµηχανικές ζώνες που καθορίζονται στο πλαίσιο του πολεοδοµικού και του χωροταξικού σχεδιασµού. 5. Η εκπόνηση και εφαρµογή προγραµµάτων ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναµικού της περιοχής τους. 6. Η εκπόνηση και εφαρµογή προγραµµάτων έρευνας και τεχνολογίας για την ανάπτυξη της περιοχής τους. 7. Ο σχεδιασµός, η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση υποδοµών για τη στήριξη της τοπικής οικονοµίας, όπως έργων οδοποιίας, συστηµάτων άρδευσης, αντιπληµµυρικών και εγγειοβελτιωτικών έργων. 8. Η εκπόνηση, υλοποίηση και η συµµετοχή σε προγράµµατα για την τουριστική ανάπτυξη των περιοχών τους και την προώθηση εναλλακτικών µορφών τουρισµού, καθώς και η δηµιουργία θέρετρων και άλλων εγκαταστάσεων αναψυχής και διακοπών. 9. Η διοίκηση και εκµετάλλευση των χώρων της ζώνης λιµένα δικαιοδοσίας τους, καθώς και η κατασκευή και συντήρηση των αναγκαίων λιµενικών έργων. 10. Η ίδρυση, κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση δηµοτικών και κοινοτικών αγορών. 11. Η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση αποθηκευτικών χώρων υγρών καυσίµων. 12. Η διαχείριση, η αξιοποίηση και η εκµετάλλευση της δηµοτικής και κοινοτικής περιουσίας και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση δηµοτικών και κοινοτικών κτιρίων. 13. Η εκµετάλλευση δηµοτικών και κοινοτικών δασών. 14. Η διαχείριση και εκµετάλλευση δηµοτικών και κοινοτικών καλλιεργητικών εκτάσεων και βοσκοτόπων, καθώς και αποκαλυπτόµενων καλλιεργητικών εκτάσεων που τους παραχωρούνται από το ηµόσιο. β) Περιβάλλοντος, στον οποίο περιλαµβάνεται, ιδίως: 102

103 1. Η εκπόνηση τοπικών προγραµµάτων για την προστασία και αναβάθµιση του φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, στο πλαίσιο των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών. 2. Η προστασία και διαχείριση των υδάτινων πόρων, η προστασία του εδάφους και των εσωτερικών υδάτων από την αλιεία (λιµνοθάλασσες, λίµνες, ιχθυοτροφεία, ποταµοί) και η καταπολέµηση της ρύπανσης στην περιφέρειά τους. 3. Η ίδρυση και λειτουργία δηµοτικών και κοινοτικών εργαστηρίων. 4. Η καθαριότητα όλων των κοινόχρηστων χώρων της εδαφικής τους περιφέρειας, η αποκοµιδή και διαχείριση των αποβλήτων, καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση συστηµάτων αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισµού και η λήψη προληπτικών και κατασταλτικών µέτρων για την προστασία των κοινόχρηστων χώρων και ιδιαίτερα των χώρων διάθεσης απορριµµάτων από εκδήλωση πυρκαγιάς, σύµφωνα µε την κείµενη σχετική νοµοθεσία. 5. Η παροχή συνδροµής στην αρµόδια πυροσβεστική υπηρεσία, µε κάθε πρόσφορο µέσο που διαθέτουν, για την αντιµετώπιση πυρκαγιών, ιδίως σε περιοχές που έχουν δασικό χαρακτήρα. 6. Η ίδρυση και λειτουργία σφαγείων. 7. Η µελέτη, διαχείριση και εκτέλεση προγραµµάτων οικιστικής και πολεοδοµικής ανάπτυξης. 8. Η λήψη µέτρων για την αποκατάσταση και ανάπλαση των περιοχών της περιφέρειάς τους, κυρίως σε περιοχές όπου αναπτύσσεται εκµετάλλευση ορυκτού πλούτου και εγκαθίστανται µονάδες επεξεργασίας αποβλήτων. 9. Η συµµετοχή τους σε θέµατα πολεοδοµίας, χωροταξίας και χρήσεων γης, όπως αυτή προβλέπεται από την κείµενη νοµοθεσία. 10. Ο καθορισµός των χώρων για τη δηµιουργία κοιµητηρίων και η παροχή γνώµης για τον καθορισµό χώρων αποτέφρωσης νεκρών. γ) Ποιότητας Ζωής και Εύρυθµης Λειτουργίας των Πόλεων και των Οικισµών, στον οποίο περιλαµβάνεται, ιδίως: 1. Η εξασφάλιση και διαρκής βελτίωση των τεχνικών και κοινωνικών υποδοµών στις πόλεις και τα χωριά όπως η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση συστηµάτων ύδρευσης, αφαλάτωσης, τηλεθέρµανσης, έργων ηλεκτροφωτισµού των κοινόχρηστων χώρων, η δηµιουργία χώρων πρασίνου, χώρων αναψυχής, πλατειών και λοιπών υπαίθριων κοινόχρηστων χώρων. 103

104 2. Η συµµετοχή στο έργο της αστικής συγκοινωνίας και η διενέργεια µεταφοράς για τη µετακίνηση κατοίκων της περιοχής τους, καθώς και η µεταφορά για την εξυπηρέτηση και την αναψυχή αυτών, όπως ορίζεται στο άρθρο 83 και στη σχετική νοµοθεσία. 3. Ο καθορισµός, η κατασκευή, συντήρηση και εκµετάλλευση υπόγειων και υπέργειων χώρων στάθµευσης, καθώς και ο έλεγχος της στάθµευσης των αυτοκινήτων, σύµφωνα µε την κείµενη νοµοθεσία. 4. Η ρύθµιση της κυκλοφορίας, ο καθορισµός πεζοδρόµων, µονοδροµήσεων και κατευθύνσεων της κυκλοφορίας, η αποµάκρυνση εγκαταλελειµµένων οχηµάτων και γενικότερα η λήψη µέτρων για την αποφυγή δυσµενών επιδράσεων στην ασφάλεια της κυκλοφορίας, σύµφωνα µε την κείµενη νοµοθεσία. 5. Ο καθορισµός των χώρων και των όρων λειτουργίας των λαϊκών αγορών και των εµποροπανηγύρεων, για άσκηση υπαίθριων εµπορικών δραστηριοτήτων, που διενεργούνται στην περιφέρειά τους, κατά τη σχετική νοµοθεσία, καθώς και των χώρων για την προσωρινή διαµονή µετακινούµενων πληθυσµιακών οµάδων. 6. Ο καθορισµός χώρων για την τοποθέτηση πλαισίων προβολής υπαίθριας διαφήµισης, καθώς και ο προσδιορισµός ειδικότερων προδιαγραφών κατασκευής και προϋποθέσεων τοποθέτησης διαφηµιστικών πλαισίων, σύµφωνα µε τις τοπικές ιδιαιτερότητες στο πλαίσιο της κείµενης νοµοθεσίας. 7. Η προστασία του καταναλωτή µε τη δηµιουργία ραφείων Ενηµέρωσης του καταναλωτή σχετικά µε θέµατα που αφορούν τα δικαιώµατά του, την ποιότητα των προσφερόµενων αγαθών και υπηρεσιών και τις επιπτώσεις τους στην υγεία και το περιβάλλον, σε συνεργασία µε τις αρµόδιες αρχές. 8. Ο προσδιορισµός ειδικότερων όρων και προϋποθέσεων της ίδρυσης και εγκατάστασης καταστηµάτων, επιχειρήσεων και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων της δικαιοδοσίας τους που επηρεάζουν το φυσικό, πολιτιστικό και αρχιτεκτονικό περιβάλλον, καθώς και την αισθητική, φυσιογνωµία και τις εν γένει λειτουργίες της πόλης. 9. Ο προσδιορισµός των όρων και των ωρών λειτουργίας µουσικής σε καταστήµατα, τα οποία λειτουργούν στην πόλη, στο πλαίσιο των υγειονοµικών και κανονιστικών διατάξεων της διοίκησης. 10. Η µέριµνα και η λήψη µέτρων για την προστασία της δηµόσιας υγείας, όπως ο υγειονοµικός έλεγχος των δηµοτικών και κοινοτικών δεξαµενών νερού, ο υγειονοµικός έλεγχος των καταστηµάτων και επιχειρήσεων που λειτουργούν στην περιφέρειά τους, ο 104

105 έλεγχος της ηχορύπανσης, της κοινής ησυχίας και της εκποµπής ρύπων, θορύβων και άλλων επιβαρύνσεων του περιβάλλοντος από τροχοφόρα, η περισυλλογή και εν γένει η µέριµνα για τα αδέσποτα ζώα και η δηµιουργία καταφυγίων, σύµφωνα µε την κείµενη νοµοθεσία. 11. Η µέριµνα και η λήψη µέτρων για την προστασία της ζωής και της περιουσίας των κατοίκων, όπως ο έλεγχος σήµανσης των εργασιών που εκτελούνται στις οδούς και της τήρησης των υποχρεώσεων αυτών που εκτελούν έργα και εναποθέτουν υλικά και εργαλεία στις οδούς του δηµοτικού ή κοινοτικού δικτύου, η λήψη µέτρων και ο έλεγχος για την προστασία από επικίνδυνες οικοδοµές, από έλλειψη µέτρων ασφάλειας και υγιεινής σε εργασίες που εκτελούνται και γενικότερα από δραστηριότητες που εγκυµονούν κινδύνους για τη ζωή και την περιουσία των κατοίκων. 12. Η µέριµνα και η λήψη µέτρων για την προστασία και αναβάθµιση της αισθητικής των πόλεων και των οικισµών. 13. Η µέριµνα και η λήψη µέτρων για την απρόσκοπτη πρόσβαση στους κοινόχρηστους χώρους. 14. Η ονοµασία των οδών, πλατειών, η τοποθέτηση πινακίδων πληροφορίας και η αρίθµηση κτισµάτων. δ) Απασχόλησης, στον οποίο περιλαµβάνεται, ιδίως: 1. Η υλοποίηση ή η συµµετοχή σε ολοκληρωµένα τοπικά σχέδια και προγράµµατα δράσης και πρωτοβουλίες για την εφαρµογή και ανάπτυξη πολιτικών προώθησης της απασχόλησης και της κοινωνικής ενσωµάτωσης διαφόρων κατηγοριών ανέργων, στο πλαίσιο των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών. 2. Προώθηση και ενίσχυση της επιχειρηµατικότητας και υπηρεσιών επαγγελµατικής κατάρτισης, µε την ίδρυση και λειτουργία Κέντρων Επαγγελµατικού Προσανατολισµού και Κέντρων Επαγγελµατικής Κατάρτισης προσαρµοσµένα στις τοπικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες και κυρίως των πληθυσµών των ορεινών, αγροτικών και νησιωτικών περιοχών, στο πλαίσιο του εθνικού και ευρωπαϊκού σχεδιασµού. 3. Συµβολή στην απορρόφηση του εργατικού δυναµικού της περιοχής τους µε την ανάπτυξη συµβουλευτικών δράσεων που παρέχονται δωρεάν προς τους ανέργους, µε στόχο την υποστήριξη και την ενθάρρυνσή τους για την εξεύρεση απασχόλησης, καθώς και στην προώθηση ίσων ευκαιριών πρόσβασης στην αγορά εργασίας, µε τη δηµιουργία ηµοτικών και Κοινοτικών ραφείων Ενηµέρωσης για την Απασχόληση, σε συνεργασία µε τους αρµόδιους δηµόσιους φορείς και τις επιχειρήσεις της περιοχής τους. 105

106 ε) Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης, στον οποίο περιλαµβάνεται, ιδίως: 1. Η εφαρµογή πολιτικών ή η συµµετοχή σε δράσεις που αποσκοπούν στην υποστήριξη και κοινωνική φροντίδα της βρεφικής και παιδικής ηλικίας και της τρίτης ηλικίας, µε την ίδρυση και λειτουργία νοµικών προσώπων και ιδρυµάτων όπως παιδικών και βρεφονηπιακών σταθµών, βρεφοκοµείων, ορφανοτροφείων, κέντρων ανοικτής περίθαλψης και ηµερήσιας φροντίδας, ψυχαγωγίας και αναψυχής ηλικιωµένων, γηροκοµείων κ.λπ. και τη µελέτη και εφαρµογή σχετικών κοινωνικών προγραµµάτων. 2. Η εφαρµογή πολιτικών ή η συµµετοχή σε δράσεις και προγράµµατα, που στοχεύουν στη µέριµνα, υποστήριξη και φροντίδα ευπαθών κοινωνικών οµάδων µε την παροχή υπηρεσιών υγείας και την προαγωγή ψυχικής υγείας, όπως δηµιουργία δηµοτικών και κοινοτικών ιατρείων, κέντρων αγωγής υγείας, υποστήριξης και αποκατάστασης ατόµων µε αναπηρία, κέντρων ψυχικής υγείας, συµβουλευτικής στήριξης των θυµάτων ενδοοικογενειακής βίας και βίας κατά συνοικούντων προσώπων και κέντρων πρόληψης κατά εξαρτησιογόνων ουσιών. 3. Η µέριµνα για τη στήριξη αστέγων και οικονοµικά αδύνατων δηµοτών, µε την παραχώρηση δηµοτικών και κοινοτικών οικοπέδων σε αυτούς ή µε την παροχή χρηµατικών βοηθηµάτων, ειδών διαβίωσης και περίθαλψης σε κατοίκους που αντιµετωπίζουν σοβαρά προβλήµατα διαβίωσης κατά τις προβλέψεις αυτού του Κώδικα. 4. Η σχεδίαση, η οργάνωση, ο συντονισµός και η εφαρµογή προγραµµάτων και πρωτοβουλιών για την πρόληψη της παραβατικότητας στην περιφέρειά τους, µε τη δηµιουργία Τοπικών Συµβουλίων Πρόληψης Παραβατικότητας. 5. Ο σχεδιασµός και εφαρµογή προγραµµάτων ή συµµετοχή σε προγράµµατα και δράσεις για την ένταξη αθίγγανων, παλιννοστούντων οµογενών, µεταναστών και προσφύγων στην κοινωνική, οικονοµική και πολιτιστική ζωή της τοπικής κοινωνίας. 6. Η προώθηση και ανάπτυξη του εθελοντισµού και της κοινωνικής αλληλεγγύης µε τη δηµιουργία τοπικών δικτύων κοινωνικής αλληλεγγύης, εθελοντικών οργανώσεων και οµάδων εθελοντών που θα δραστηριοποιούνται για την επίτευξη των στόχων και την υποβοήθηση του έργου της κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης του ήµου και της Κοινότητας. στ) Παιδείας, πολιτισµού και αθλητισµού, στον οποίο περιλαµβάνεται, ιδίως: 1. Η κατασκευή, διαχείριση και βελτίωση των υλικοτεχνικών υποδοµών του εθνικού συστήµατος της πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας Παιδείας και ιδιαίτερα η συντήρηση, η καθαριότητα και η φύλαξη των σχολικών κτιρίων. 2. Η ίδρυση και λειτουργία βιβλιοθηκών. 106

107 3. Η ίδρυση και λειτουργία κέντρων δηµιουργικής απασχόλησης παιδιών. 4. Η ίδρυση και λειτουργία πάρκων κυκλοφοριακής αγωγής. 5. Η εφαρµογή πολιτικών για την ανάδειξη και προστασία του τοπικού πολιτισµού, η προβολή των πολιτιστικών αγαθών και των σύγχρονων πολιτιστικών έργων που παράγονται σε τοπικό επίπεδο, µε τη δηµιουργία πολιτιστικών και πνευµατικών κέντρων, µουσείων, πινακοθηκών, κινηµατογράφων και θεάτρων, φιλαρµονικών και σχολών διδασκαλίας µουσικής, σχολών χορού, ζωγραφικής, γλυπτικής κ.λπ., καθώς και η µελέτη και εφαρµογή πολιτιστικών προγραµµάτων. 6. Η προστασία µουσείων, µνηµείων, σπηλαίων, καθώς και αρχαιολογικών και ιστορικών χώρων της περιοχής και των εγκαταστάσεων αυτών. 7. Η επισκευή, συντήρηση και αξιοποίηση παραδοσιακών και ιστορικών σχολικών κτιρίων και κτιρίων που παραχωρούνται από δηµόσιους ή ιδιωτικούς φορείς. 8. Η διοργάνωση συναυλιών, θεατρικών παραστάσεων και άλλων πολιτιστικών εκδηλώσεων ή η συµµετοχή τους σε αυτά. 9. Η προώθηση πολιτιστικών ανταλλαγών, σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, σύµφωνα µε την κείµενη νοµοθεσία. 10. Η ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισµού. 11. Η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση αθλητικών εγκαταστάσεων, όπως δηµοτικών και κοινοτικών γυµναστηρίων, αθλητικών κέντρων και δηµοτικών και κοινοτικών χώρων άθλησης. 12. Η προώθηση και εφαρµογή προγραµµάτων ενίσχυσης µαζικού αθλητισµού και διοργάνωση αθλητικών εκδηλώσεων. ζ) Πολιτικής Προστασίας, στον οποίο περιλαµβάνεται, ιδίως: 1. Ο συντονισµός και η επίβλεψη του έργου της πολιτικής προστασίας για την πρόληψη, ετοιµότητα, αντιµετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών που συµβαίνουν στα διοικητικά τους όρια. 2. Η διατύπωση εισήγησης για το σχεδιασµό πολιτικής προστασίας της περιοχής τους, στο πλαίσιο του ετήσιου εθνικού σχεδιασµού και η εφαρµογή των προγραµµάτων, µέτρων και δράσεων που αφορούν την περιοχή τους στο πλαίσιο του εθνικού και περιφερειακού σχεδιασµού. 107

108 3. Η διάθεση και ο συντονισµός δράσης του απαραίτητου δυναµικού και µέσων για την πρόληψη, ετοιµότητα, αντιµετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών της περιφέρειάς τους. II. Οι ήµοι και οι Κοινότητες ασκούν, σε τοπικό επίπεδο, κρατικού χαρακτήρα αρµοδιότητες, οι οποίες τους έχουν ανατεθεί για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών, σύµφωνα µε τη σχετική νοµοθεσία. Οι αρµοδιότητες αυτές είναι, ειδικότερα, οι ακόλουθες: 1. Η τήρηση του δηµοτολογίου και του µητρώου αρρένων, η έκδοση των σχετικών πιστοποιητικών που απορρέουν από αυτό, καθώς και η τήρηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από την κείµενη νοµοθεσία για τη δηµιουργία και τήρηση του Εθνικού ηµοτολογίου. 2. Η τήρηση των ληξιαρχικών βιβλίων, στα οποία καταχωρούνται τα ληξιαρχικά γεγονότα που συµβαίνουν στην περιφέρειά τους και η έκδοση αποσπασµάτων των ληξιαρχικών πράξεων. 3. Η τήρηση αρχείων επίσηµων εγγράφων και η έκδοση αντιγράφων. 4. Η περιοδική ενηµέρωση των δηµοσίων υπηρεσιών για τις µεταβολές προσωπικής κατάστασης, που προκύπτουν από τα τηρούµενα στοιχεία. 5. Η τήρηση των υποχρεώσεων που προκύπτουν από την ισχύουσα εκλογική νοµοθεσία. 6. Η τήρηση των υποχρεώσεων που προκύπτουν από την ισχύουσα νοµοθεσία περί ιθαγένειας και αλλοδαπών και µετανάστευσης. 7. Η χορήγηση άδειας πολιτικού γάµου και η τέλεση των γάµων αυτών. 8. Η δηµιουργία, συντήρηση και λειτουργία κοιµητηρίων και κέντρων αποτέφρωσης νεκρών, καθώς και η χορήγηση άδειας ταφής και αποτέφρωσης νεκρών. 9. Η χορήγηση βεβαίωσης µόνιµης κατοικίας. 10. Ο έλεγχος της τήρησης των διατάξεων που αφορούν τους χώρους προσωρινής εγκατάστασης µετακινούµενων πληθυσµιακών οµάδων. 11. Ο έλεγχος της τήρησης των διατάξεων που αφορούν τα ζώα συντροφιάς. 12. Ο έλεγχος τήρησης των διατάξεων που αφορούν το ενικό Οικοδοµικό Κανονισµό και τις οικοδοµές που χαρακτηρίζονται επικίνδυνες. 13. Η χορήγηση, ανάκληση και αφαίρεση των αδειών ίδρυσης, λειτουργίας και εγκατάστασης των καταστηµάτων και επιχειρήσεων, οι όροι λειτουργίας και εγκατάστασης των οποίων 108

109 καθορίζονται από την κείµενη νοµοθεσία και τους αντίστοιχους υγειονοµικούς κανονισµούς και διατάξεις, καθώς και ο έλεγχος της τήρησης αυτών. 14. Η τήρηση των διατάξεων που αφορούν το ωράριο λειτουργίας των καταστηµάτων. 15. Η χορήγηση, ανάκληση και αφαίρεση αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας κινηµατογράφων, θεάτρων και παρεµφερών επιχειρήσεων και η διενέργεια των προβλεπόµενων επιθεωρήσεων. 16. Η χορήγηση, ανάκληση και αφαίρεση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας παιδότοπων και διάφορων ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων, όπως λούνα πάρκ, τσίρκο, πίστες αυτοκινητιδίων, µουσικών συναυλιών και άλλων καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, που προβλέπονται από την κείµενη νοµοθεσία, καθώς και ο έλεγχος τήρησης των σχετικών διατάξεών της. 17. Η χορήγηση, ανάκληση και αφαίρεση αδειών τεχνικών ψυχαγωγικών παιγνίων και παροχής υπηρεσιών διαδικτύου, καθώς και ο έλεγχος τήρησης των σχετικών διατάξεων. 18. Η χορήγηση και ανάκληση άδειας λειτουργίας µουσικών οργάνων, καθώς και ο έλεγχος τήρησης των σχετικών διατάξεων. 19. Η χορήγηση και ανάκληση αδειών για την άσκηση υπαίθριου στάσιµου εµπορίου, η χορήγηση αδειών εµποροπανηγύρεων και υπαίθριων χριστουγεννιάτικων αγορών, σύµφωνα µε το άρθρο 2 του ν. 3377/2005 (ΦΕΚ 202 Α ), καθώς και ο έλεγχος της τήρησης των διατάξεων που αφορούν το υπαίθριο εµπόριο και τις λαϊκές αγορές. 20. Η χορήγηση άδειας κυκλοφορίας ζωήλατου οχήµατος στην περιφέρειά τους. 21. Η αφαίρεση της άδειας από τις οικοδοµές για µη εξόφληση ασφαλιστικών εισφορών στο Ι.Κ.Α Η χορήγηση και ανάκληση άδειας εγκατάστασης και χρήσης του οικήµατος για την άσκηση δραστηριότητας από εκδιδόµενα πρόσωπα, καθώς και ο έλεγχος τήρησης των σχετικών διατάξεων. 23. Ο έλεγχος τήρησης της τουριστικής νοµοθεσίας από τις επιχειρήσεις τουριστικού ενδιαφέροντος, κατά τις ειδικότερες προβλέψεις του νόµου. 24. Η χορήγηση αδειών διενέργειας διαφήµισης, τοποθέτησης πλαισίων υπαίθριας διαφήµισης, τοποθέτησης 109

110 επιγραφών προσδιορισµού επαγγελµατικής δραστηριότητας σε φυσικά και νοµικά πρόσωπα, καθώς και η παραχώρηση χώρων για την προβολή δραστηριοτήτων σε νοµικά πρόσωπα, που επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς, όπως επίσης ο έλεγχος εφαρµογής των διατάξεων περί υπαίθριας διαφήµισης των προδιαγραφών των διαφηµιστικών πλαισίων και επιγραφών, η αφαίρεση των παράνοµων υπαίθριων διαφηµίσεων και επιγραφών και η επιβολή των προβλεπόµενων προστίµων, µε τις προϋποθέσεις και τους όρους που προβλέπονται από την κείµενη νοµοθεσία. 25. Η χορήγηση άδειας λειτουργίας καταστηµάτων εκµίσθωσης µοτοποδηλάτων. ΟΤΑ Β βαθµού 1. ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΡΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΕ ΕΝΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ 1. Η συγκέντρωση, επεξεργασία και τεκµηρίωση γεωγραφικών, δηµογραφικών, οικονοµικών, κοινωνικών και άλλων στοιχείων που αφορούν την ανάπτυξη του νοµού. 2. Η έρευνα και µελέτη για τη διάγνωση των αναγκών ανάπτυξης. 3. Η διαµόρφωση των πλαισίων για την κατάρτιση των µεσοχρόνιων τοπικών αναπτυξιακών προγραµµάτων του νοµού, εξειδικεύοντας το µεσοχρόνιο νοµαρχιακό αναπτυξιακό πρόγραµµα και η έγκριση του τοπικού µεσοχρόνιου αναπτυξιακού προγράµµατος. 4. Η διατύπωση στο Περιφερειακό Συµβούλιο προτάσεων για έργα και µέτρα περιφερειακής ή εθνικής σηµασίας που αφορούν το νοµό, αλλά εντάσσονται στο µεσοχρόνιο περιφερειακό ή εθνικό αναπτυξιακό πρόγραµµα. 5. Η παρακολούθηση της υλοποίησης των τοπικών αναπτυξιακών προγραµµάτων και των έργων τοπικής σηµασίας. 6. Η κατάρτιση, ύστερα από σχετικές προτάσεις των δηµοτικών συµβουλίων και των αναπτυξιακών συνδέσµων, του µεσοχρόνιου νοµαρχιακού αναπτυξιακού προγράµµατος στα πλαίσια του αντίστοιχου µεσοχρόνιου περιφερειακού αναπτυξιακού προγράµµατος. 7. Η κατάρτιση του ετήσιου νοµαρχιακού αναπτυξιακού προγράµµατος. -ν.1622/1986 άρθρο 22 -ν.2218/1994 άρθρο 3 ν.2240/1994 άρθρο13 -ν.1622/1986 άρθρο 22 -ν.2218/1994 άρθρο 3 ν.2240/1994 άρθρο13 -ν.1622/1986 άρθρο 22 -ν.2218/1994 άρθρο 3 ν.2240/1994 άρθρο13 -ν.1622/1986 άρθρο 22 -ν.2218/1994 άρθρο 3 ν.2240/1994 άρθρο13 -ν.1622/1986 άρθρο 22 -ν.2218/1994 άρθρο 3 ν.2240/1994 άρθρο13 -ν.1622/1986 άρθρο 22 -ν.2218/1994 άρθρο 3 ν.2240/1994 άρθρο13 -ν.1622/1986 άρθρα 22 και 73 παρ.3 E E Βα Α Βα Βα 110

111 8. Η χρηµατοδότηση από ίδιους πόρους, καθώς και από τις πιστώσεις του προγράµµατος δηµοσίων επενδύσεων, που του κατανέµει το περιφερειακό συµβούλιο, έργων νοµαρχιακής σηµασίας του ετήσιου νοµαρχιακού αναπτυξιακού προγράµµατος. 9. Η χρηµατοδότηση από κοινού µε φορείς του δηµόσιου τοµέα έργων του ετήσιου νοµαρχιακού αναπτυξιακού προγράµµατος στα πλαίσια προγραµµατικών συµβάσεων. 10. Η υποβοήθηση του έργου της Επιτροπής Ανταγωνισµού (ΕπΑντ), καθώς και η συλλογή και παροχή πληροφοριών και στοιχείων στην ΕπΑντ σχετικά µε την εξέλιξη της εγχώριας κατανάλωσης, διακλαδικές κοστολογικές σχέσεις, τον βαθµό συγκέντρωσης των επιχειρήσεων κατά κλάδο, την παρακολούθηση της εκτέλεσης αποφάσεων της ΕπΑντ. κ.ά. -ν.2218/1994 άρθρο 3 ν.2240/1994 άρθρο13 -ν.1622/1986 άρθρα 22 και 74 παρ.4 -ν.2218/1994 άρθρο 3 ν.2240/1994 άρθρο13 -ν.1622/1986 άρθρα 22 και 74 παρ.4 -ν.2218/1994 άρθρο 3 ν.2240/1994 άρθρο13 Άρθρ. 11 ν.3373/2005 E 1.1. ΠΡΩΤΟΕΝΗΣ (ΥΠΟ)ΤΟΜΕΑΣ ΕΩΡΙΑΣ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΣ ΑΛΙΕΙΑΣ 11. ιαδικασίες έγκρισης έλεγχος πληρωµή παραλαβή έργων και εργασιών νοµαρχιακού επιπέδου-τήρηση αρχείου και στατιστικά στοιχεία. καθώς και η διαχείριση των οικονοµικών ενισχύσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επιδοτήσεων που δίδονται στα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα στον πρωτογενή και δευτερογενή τοµέα. -ν.2218/1994 άρθρο 3 -Καν. ή οδηγίες της Ε.Ε. -Υπ. Αποφάσεις 12. Η εφαρµογή του προγράµµατος της εξισωτικής αποζηµίωσης. 13. Η διάθεση εποικιστικών εκτάσεων. -Αγροτικός Κώδικας όπως ισχύει 14. Η ανάκληση αποφάσεων της επιτροπής -ν.3147/2003 απαλλοτριώσεων για την παραχώρηση εποικιστικών εκτάσεων που δεν εφαρµόστηκαν επί δεκαετία από την έκδοσή τους. 15. Θέµατα αναδασµού -ν.674/ Η κύρωση της οριστικής διανοµής αγροκτηµάτων και συνοικισµών και η καταχώριση κάθε µεταβολής αυτής στα κυρωµένα στοιχεία της διανοµής 17. Η επιβολή προστίµου σε όποιον καταλαµβάνει αυθαιρέτως κοινόχρηστες ή διαθέσιµες εποικιστικές εκτάσεις 18. Ο καθορισµός τιµήµατος για κάθε παραχώρηση γεωργικού, κτηνοτροφικού ή οικοπεδικού κλήρου από κτήµατα του Αγροτικού Κώδικα, του Κώδικα -ν.3147/2003 άρθρο /1972 -ν.3147/2003 άρθρο 7 -ν.3147/2003 άρθρο 6 -ν.3147/2003 2, 3,5 άρθρα Ββ 111

112 Αποστραγγιζόµενων γαιών, του Κτηνοτροφικού Κώδικα και η παραχώρηση εκτάσεων από τις διαθέσιµες από αναµόρφωση διανοµών κατά τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν.δ.3958/1959 και ο καθορισµός του τιµήµατος (απόφαση επιτροπής απαλλοτριώσεων), καθώς και η παραχώρηση κατεχόµενων εποικιστικών εκτάσεων µε εξαγορά Η διατύπωση προς τον Υπουργό εωργίας αιτιολογηµένης πρότασης για τη διάθεση εκτάσεων που διέπονται από τις διατάξεις του Αγροτικού Κώδικα και του Κώδικα Αποστραγγιστικών αιών προς αποκατάσταση ακτηµόνων καλλιεργητών. 20. Η σύσταση των επιτροπών απαλλοτριώσεων διανοµών αναδασµού και εµπειρογνωµόνων. 21. Η διαχείριση των εκτάσεων που διέπονται από τις διατάξεις του Αγροτικού Κώδικα εκτός από εκείνες που προβλέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 123 όπως τροποποιήθηκε µε τις διατάξεις του άρθρου 6 του ν.994/1979 και των άρθρων 13 του ν.1734/1987 και 6 του ν.δ.221/ Η συγκρότηση των πρωτοβάθµιων επιτροπών και ο ορισµός των µελών τους αναγνώρισης ή ανάκλησης αναγνώρισης των οµάδων παραγωγών και η τήρηση ειδικού Βιβλίου Μητρώου οµάδων παραγωγών, καθώς και η εποπτεία, ο έλεγχος και η καθοδήγηση των Ο.Π.. Η τήρηση και παρακολούθηση του Μητρώου Αγροτών και Αγροτικών Εκµεταλλεύσεων (Μ.Α.Α.Ε.). 23. Η έγκριση (από το Νοµ.Συµβουλιο) του ετήσιου αναπτυξιακού προγράµµατος της δασοπονίας που καταρτίζουν οι οικείες δασικές υπηρεσίες -ν.3147/2003 -ν.1892/1990 άρθρο26 -ν.1898/1990 -ν/2503/1997 άρθρο 10 -ν.2503/1997 άρθρο 10 -π.δ.36/1986 -π.δ.614/1981 -ν.2637/1998 Άρθρ. 10 παρ. 7 ν. 2503/ Η εκτίµηση αποζηµίωση ζηµιών από θεοµηνίες 25. Η ονοµασία, η οριοθέτηση και ο προσδιορισµός -ν.2538/1997 άρθρο Ββ χρήσης και διαχείρισης των βοσκήσιµων εκτάσεων. 33 -ν.2647/1998 άρθρο Η έκδοση απόφασης για τη λειτουργία των -π.δ.333/1977 άρθρα θεριζοαλωνιστικών και βαµβακοσυλλεκτικών 5 και 6 µηχανών µε ευθύνη βοηθού µηχανοδηγού. -ν.2094/1992 άρθρο 112 -ν.2647/1998 άρθρο Ο καθορισµός ζωνών προστασίας και η -ν.1564/1985 άρθρο Ββ καταστροφή εντός αυτών των παράνοµων 12 καλλιεργειών. -ν.2325/1995 άρθρο 11 -ν.2647/1998 άρθρο Η εκτέλεση προγράµµατος παραγωγής ζωοτροφών σε ορεινές και µειονεκτικές περιοχές. -Καν.2328/1991 Ε.Ε. -ν.2647/1998 άρθρο 2 Α Α 29. Η έρευνα και η µελέτη κάθε θέµατος που σχετίζεται µε την υγιεινή κατάσταση του ζωικού κεφαλαίου, χερσαίου, υδρόβιου και αµφίβιου του νοµού και της προστασίας γενικά της υγείας των ζώων, -β.δ.30/11/ π.δ.410/1994 -π.δ.40/1977 -π.δ.420/1993 Ε 30. Η αυτεπάγγελτη επιθεώρηση της υγιεινής κατάστασης του ζωικού κεφαλαίου του νοµού και η -β.δ.30/11/ π.δ.410/

113 εκτέλεση κρεοσκοπικού ελέγχου και ελέγχου στις εγκαταστάσεις παραγωγής, µεταποίησης, διακίνησης και διάθεσης αυτών. -π.δ.40/1977 -π.δ.420/ Η χορήγηση άδειας σκοπιµότητας ίδρυσης σφαγείων, πτηνοσφαγείων. 32. Η χορήγηση αδειών λειτουργίας κέντρων τυποποίησης γάλακτος και προϊόντων µε βάση το γάλα, κονσερβοποίησης κρέατος κλπ. και η διενέργεια ελέγχου στις εγκαταστάσεις αυτών. 33. Ο συντονισµός, εφαρµογή προγράµµατος, λήψη υγειονοµικών µέτρων, σφαγή ή θανάτωση αιγοπροβάτων θετικών στη βρουκέλλωση και ο έλεγχος εισαγωγής βοοειδών, χοίρων και αιγοπροβάτων, καθώς και διακίνησης δερµάτων. 34. Η εφαρµογή προγράµµατος εχινοκοκκίασηςυδατίδωσης λύσσας. 35. Η χορήγηση αδειών λειτουργίας και η εποπτεία των ιδιωτικών κτηνιατρείων, κλινικών ιατρείων και λοιπών καταστηµάτων διατήρησης, εµπορίας και διακίνησης ζώων. Έλεγχος αποθηκών χονδρικής πώλησης κρέατος και προϊόντων κρέατος. 36. Η χορήγηση αδειών, ανανέωσης, ανάκλησης, µεταβίβασης λειτουργίας καταστηµάτων λιανικής πώλησης κτηνιατρικών φαρµακευτικών προϊόντων, ο έλεγχος της τήρησης των σχετικών διατάξεων και η επιβολή διοικητικών κυρώσεων στους παραβάτες. 37. Η επιβολή διοικητικών κυρώσεων κατά τις διατάξεις του άρθρου 23 του ν.2538/1997 (κτηνιατρική νοµοθεσία). 38. Η εκτίµηση και παρακολούθηση της γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής ως και των απολαµβανοµένων υπό των παραγωγών τιµών γεωργικών προϊόντων. 39. Ο συντονισµός και η µεθόδευση της εργασίας των εωπόνων που υπηρετούν στα Κέντρα εωργικής Ανάπτυξης (Κ..Α.) και στα ραφεία εωργικής Ανάπτυξης (..Α.). 40. Η ευρύτερη διάδοση στον αγροτικό κόσµο (µέσω εκπαιδευτικών προγραµµάτων) γνώσεων για την εφαρµογή βελτιωµένων µεθόδων εργασίας. 41. Η καλύτερη οργάνωση των γεωργικών εκµεταλλεύσεων µέσα από σχέδια βελτίωσης. -π.δ.410/1994 -π.δ.859/1981 -π.δ. 56/1995 -π.δ.412/1994 -π.δ.306/1980 -π.δ.133/1992 -π.δ.125/1986 -π.δ.420/1993 -π.δ.420/1993 -ν.604/1977 -ν.2538/1997 άρθρα Η αντιµετώπιση των τεχνικών, οικονοµικών και Βα διαρθρωτικών προβληµάτων των γεωργικών εκµεταλλεύσεων. 43. ιαχείρηση Απεντοµωτηρίων Βα 44. Ο καθορισµός της χωρικής αρµοδιότητας κάθε ιχθυόσκαλας, εξαίρεση της υποχρέωσης προσκόµισης αλιευµάτων στην ιχθυόσκαλα. 45. Η έγκριση για τη διενέργεια εµπλουτισµού λιµνών και ποταµών και ο καθορισµός της απαγορευτικής περιόδου αλιείας µε κάθε µέσο και εργαλείο στις λίµνες. 46. Αρµοδιότητες που αφορούν ιχθυοκαλλιέργειες και καλλιέργειες λοιπών υδρόβιων οργανισµών εκτός οστρακοειδών (η αρµοδιότητα για την αδειοδότηση ιχθυοκαλλιεργειών αφαιρέθηκε). -ν.δ.420/1970 -π.δ.332/1983 -β.δ.142/1971 -ν.1341/ /1983 -β.δ.142/1971 -π.δ.332/1983 Ββ Ββ 113

114 47. Η έγκριση διάθεσης πίστωσης και πληρωµών βελτιωτικών έργων στα εσωτερικά νερά από το ποσοστό 5% της αξίας της αλιευόµενης παραγωγής του µισθίου. 48. Η κατάρτιση µελετών και η εφαρµογή προγραµµάτων ανάπτυξης του ιχθυοπονικού πλούτου των ορεινών ρεόντων υδάτων, σε συνεργασία µε τις αρµόδιες δασικές υπηρεσίες. 49. Η µελέτη και κατασκευή των αναγκαίων έργων στις εκµεταλλεύσεις εσωτερικών ιχθυοτρόφων υδάτων και λιµνοθαλασσών και η πρόταση για κατά παρέκκλιση κατασκευή κτιρίων. 50. Η ιχθυοτροφική αξιοποίηση των µη εκµεταλλεύσιµων τελµάτων ή αγόνων εκτάσεων, και η απόφαση µίσθωσης εκτάσεων αλυκών που έχουν περιέλθει στο Υπουργείο εωργίας. 51. ιενέργεια ελέγχων για την ακρίβεια στοιχείων που δηλώνονται και την τήρηση δεσµεύσεων που αναλαµβάνουν οι γεωργοί που εκτρέφουν αιγοπρόβατα σύµφωνα µε κανονισµούς ΕΚ 52. Η χορήγηση βεβαιώσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ ποσοστώσεων παραγωγής καπνοπαραγωγών και η παραλαβή αιτήσεων σχετικά µε δικαιούµενη ποσόστωση 53. Η τήρηση Μητρώου εγγραφής παραγωγών, δικανητών, εξαγωγέων, εισαγωγέων φυτών, φυτικών προϊόντων και ενώσεων αυτών 54. Η διεξαγωγή ελέγχων, και σε συνεργασία µε τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου του Υπεωργίας, επί των εκµεταλλεύσεων, επιχειρήσεων και ενώσεων αυτών που εµπλέκονται σε οποιοδήποτε στάδιο παραγωγής και εµπορίας φυτών, φυτικών προϊόντων και άλλων αντικειµένων 55. Η εκµίσθωση εκτάσεων γης για βιοµηχανικούς ή βιοτεχνικούς σκοπούς, κτηνοτροφικές εκµεταλλεύσεις, εγκαταστάσεις θερµοκηπίων και µονάδες του τοµέα Αλιείας µε απόφαση Νοµάρχη 56. Η απευθείας µίσθωση διαθέσιµου (εποικιστικών εκτάσεων) ή κοινόχρηστου ακινήτου για διάφορους σκοπούς από το Νοµάρχη 57. Συγκρότηση επιτροπής δηµοπρασίας ακινήτου µε απόφαση Νοµάρχη (διαθέσιµου ή κοινόχρηστου ακινήτου) 58. Τήρηση µητρώου εµπόρων ζωικών προϊόντων και προϊόντων ζωικής προέλευσης από Νοµαρχιακού Επιπέδου κτηνιατρικές αρχές 59. Την παρακολούθηση του ενδοκοινοτικού εµπορίου των ζώων, µέσω του ηλεκτρονικού συστήµατος ΑΝΙΜΟ. 60. Η µέριµνα για την επιζωοτιολογική διερεύνηση των νοσηµάτων των αγρίων ζώων που µπορούν να µεταδοθούν και στον άνθρωπο ή τα λοιπά ζώα, καθώς και ο συντονισµός τω ενεργειών µε τους αρµόδιους φορείς (ασικές Υπηρεσίες, ΟΤΑ, Αστυνοµικές Αρχές, Κυνηγετικοί Σύλλογοι κ.λ.π.) για τη λήψη κάθε αναγκαίου µέτρου που να αποτρέπει αποτελεσµατικά την µετάδοσή τους. -ν.2040/1992 άρθρο 9 -ν.2647/1998 άρθρο 2 -άρθρ. 3 ΥΑ 267/2005 -άρθρ. 3-4 ΥΑ 409/2005 -άρθρ. 36 παρ. 1 Π 402/1988 και ΥΑ 122/2005 Π 402/1988 και άρθρ. 4 ΥΑ 122/2005 ΥΑ 73 ΑγρΑν της 10.5./ ΥΑ 2358/ / ΥΑ 2358/ / ΚΥΑ της 16? Ββ Ε Ε 114

115 61. Πάσης φύσεως ελέγχους που αφορούν την προστασία των ζώων (κακοµεταχείριση, βασανισµοί, συνθήκες µεταφοράς κ.λ.π.). 62. Η χορήγηση των σχετικών αδειών για την καταλληλότητα των αυτοκινήτων που µεταφέρουν ζώα. 63. Έλεγχος καταστηµάτων διάθεσης προϊόντων κρέατος στον τελικό καταναλωτή (κρεοπωλείαψησταριές κ.λ.π.). 64. Χορήγηση αδειών ίδρυσης συσκευαστηρίων νωπών αλιευµάτων και εργαστηρίων συσκευασίας και µεταποίησης κατεψυγµένων αλιευµάτων. 65. Η διενέργεια ελέγχων ζωοτροφών σχετικά µε την επισήµανση γενετικώς τροποποιηµένων οργανισµών 66. Έλεγχος καταστηµάτων λιανικής πώλησης αλιευµάτων, αυγών, µελιού κ.λ.π. ΥΑ της 21.6/ Έλεγχος εργαστηρίων µεταποίησης κατεψυγµένων αλιευµάτων καθώς και αποθηκών συντήρησης. 68. Η συνεργασία µε τα Αγροτικά Κτηνιατρεία, ο / έλεγχος και η εφαρµογή του συστήµατος αναγνώρισης και καταγραφής του ζωικού κεφαλαίου του Νοµού, που περιλαµβάνει τα ακόλουθα στοιχεία : Ενώτια για την ατοµική αναγνώριση των ζώων, Ηλεκτρονικές βάσεις δεδοµένων, ιαβατήρια ζώων, Τήρηση ατοµικών µητρώων. 69. Η άσκηση εποπτείας και ο έλεγχος επί όλων των / οργάνων και υπηρεσιών της αγροφυλακής και των υδρονοµικών οργάνων. Η έκδοση αγρονοµικών διατάξεων και η έγκριση αγρονοµικών διατάξεων του Αγρονοµικού Συµβουλίου. 70. Η συγκρότηση Αγρονοµικών Συµβουλίων 71. Η κατανοµή των οργανικών θέσεων των αγροφυλάκων στο Νοµό, η ρύθµιση όλων των θεµάτων υπηρεσιακής κατάστασης του προσωπικού της αγροφυλακής και η συγκρότηση επιτροπών επιθεώρησης, καταστροφής και εκποίησης υλικών των υπηρεσιών της Αγροφυλακής. / 115

116 1.2. ΕΥΤΕΡΟΕΝΗΣ ΥΠΟΤΟΜΕΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΝΕΡΕΙΑΣ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ 72. Η χορήγηση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας βιοµηχανιών και βιοτεχνιών και ο έλεγχος τήρησης των όρων λειτουργίας τους. Η χορήγηση αδειών εγκατάστασης, επέκτασης και λειτουργίας εγκαταστάσεων αποθήκευσης και διακίνησης υγρών καυσίµων, υγραερίων, λιπαντικών και ασφάλτου χωρητικότητας από κ.µ. µέχρι κ.µ., καθώς και µονάδων αναγέννησης ορυκτελαίων ανεξάρτητα ιπποδύναµης, εµφιάλωσης υγραερίων, συσκευασίας λιπαντικών, ερευνών και εκµετάλλευσης υγραγονανθράκων, αποθήκευσης, διακίνησης και διανοµής φυσικού αερίου. Η χορήγηση αδειών εγκατάστασης πάσης φύσεως µηχανικών εγκαταστάσεων και η έγκριση τεχνικών µελετών µηχανολογικών και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων Η επιβολή κυρώσεων σε όσους ιδρύουν, επεκτείνουν, εκσυγχρονίζουν και λειτουργούν βιοµηχανίες, βιοτεχνίες, επαγγελµατικά εργαστήρια και αποθήκες κατά παράβαση των κειµένων διατάξεων. 73. νωµοδότηση (του Νοµ.Συµβουλίου) για Βιοµηχανικές και Επιχειρηµατικές Περιοχές (ΒΕΠΕ) Προέγκριση 74. Η χορήγηση αδειών ίδρυσης εγκατάστασης και λειτουργίας αρτοποιείων, όχι όµως πλέον και πρατηρίων άρτου, αφού η σχετική αρµοδιότητα µεταφέρθηκε στους δήµους (µε το άρθρο 29 του ν. 3325/2005) 75. Η χορήγηση αδειών προέγκρισης και λειτουργίας ηλεκτροκίνητων και υδραυλικών ανελκυστήρων και ο έλεγχος της λειτουργίας τους. 76. Η χορήγηση αδειών άσκησης επαγγέλµατος πρακτικού µηχανικού, συντηρητή, θερµαστή αρχιθερµαστή, οξυγονοκολλητή, ηλεκτροσυγκολλητή, γοµωτή πυροδότη κλπ. 77. Η χορήγηση αδειών άσκησης επαγγέλµατος ηλεκτροτεχνίτη, βοηθού ηλεκτροτεχνίτη, αρχιτεχνίτη, εργοδηγού, εγκαταστάτη, συντηρητή καυστήρα υγρών καυστήρων, βοηθών και χειριστών µηχανηµάτων προβολής κινηµατογραφικών ταινιών, ηλεκτρολόγων. 78. Η χορήγηση αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας ηλεκτροµηχανολογικών εγκαταστάσεων λατοµείων αδρανών υλικών. -ν.3214/1955 -α.ν.207/1967 -ν.2516/1997 άρθρα ν.2647/1998 άρθρο 2 Α - ν. 3325/2005 Ν. 2545/1997 Α -ν.727/1977 -π.δ.369/1992 -ν. 3325/2005 -β.δ.37/1960 -ισχύουσα για κάθε περίπτωση νοµοθεσία -ν.6422/1934 -β.δ.311/1936 -β.δ.326/1965 -β.δ.407/1966 -β.δ.699/1971 -π.δ.511/1977 -ν.1566/1985 -π.δ.41/ /1984 άρθρο Η έγκριση παραγωγής εκρηκτικών υλών -π.δ.455/1995 άρθρο 10 -ν.2647/1998 άρθρο 80. Η επιβολή προστίµων σε βάρος οποιουδήποτε παράγει, κατέχει ή διαθέτει στην αγορά εκρηκτικά που δεν πληρούν τις νόµιµες προϋποθέσεις. 2 Α -π.δ.455/1995 άρθρο 11 -ν.2647/1998 άρθρο 2 Α Ββ/ 116

117 81. Η χορήγηση άδειας µεταπωλητή πετρελαιοειδών προϊόντων για θέρµανση. 82. Η χορήγηση αδειών εγκατάστασης για ίδια χρήση ενεργειακών συστηµάτων θέρµανσης ή ψύξης χώρων µέσω της εκµετάλλευσης της θερµότητας των γεωλογικών σχηµατισµών και των νερών επιφανειακών και υπόγειων, που δεν χαρακτηρίζονται σύµφωνα µε τις διατάξεις του ν.3175/2003, γεωθερµικό δυναµικό. 83. Η χορήγηση αδειών εκµετάλλευσης λατοµείων αργίλλων και µαργών πλινθοποιίας και κεραµοποιίας. 84. Η χορήγηση αδειών διενέργειας γοµώσεων και πυροδοτήσεων υπονόµων, καθώς και αποκολλήσεων επισφαλών όγκων από τα µέτωπα εξόρυξης σε µεταλλεία και λατοµεία. 85. Ο καθορισµός λατοµικών περιοχών και η χορήγηση ή απαγόρευση χορήγησης αδειών εκµετάλλευσης λατοµείων αδρανών υλικών κατεξαίρεση έξω από τις λατοµικές περιοχές. 86. Η χορήγηση αδειών εκµετάλλευσης των ιδιόκτητων λατοµείων αδρανών υλικών στους ιδιοκτήτες τους. 87. Η ανάκληση αδειών εκµετάλλευσης λατοµείων αδρανών υλικών. 88. Η παράταση αδειών λειτουργίας λατοµείων αδρανών υλικών που λειτουργούν εκτός λατοµικών περιοχών κατά τις διατάξεις του άρθρου 20 του ν.2115/ Η χορήγηση αδειών εκµετάλλευσης λατοµείων σχιστολιθικών πλακών 90. Σφράγιση των ηλεκτροµηχανολογικών εγκαταστάσεων του λατοµείου µε απόφαση νοµάρχη σε περίπτωση υποτροπής σε εκµετάλλευση ή εξόρυξης ή αποκόµισης αδρανών υλικών µαρµάρων ή βιοµηχανικών ορυκτών χωρίς σχετικό δικαίωµα 91. Ο καθορισµός των κατηγοριών κατάταξης ναυπηγικών επιχειρήσεων κλ.π. καθώς και η χορήγηση σχετικών αδειών λειτουργία από την αρµόδια υπηρεσία βιοµηχανίας της ΝΑ 92. Λειτουργία ιεύθυνσης Ανάπτυξης ως «υπηρεσίας µιας στάσης» που ασκεί αρµοδιότητες υφιστάµενων υπηρεσιών, παρέχει έγκριση περιβαλλοντικών όρων και εκδίδει οικοδοµικές άδειες που αφορούν εγκατάσταση και λειτουργία βιοµηχανικώνβιοτεχνικών εγκαταστάσεων, επαγγελµατικών εργαστηρίων, αποθηκών και µηχανολογικών εγκαταστάσεων, ενώ συνεργάζεται και µε τα -ν.2289/1995 άρθρο 15 -ν.2516/1997 άρθρο 22 -ν.2647/1998 άρθρο 2 Α -ν.3175/2003 άρθρο 11 -ν.669/1977 άρθρο 5 παρ.2 -ν.669/1977 άρθρο 47 -ν.1428/1988 άρθρα 3,4,8.10 -ν.2115/1993 άρθρα 3,4,8,10 -ν.1428/1988 άρθρο 9 ν.2115/1993 άρθρο 9 -ν.2837/2000 άρθρο 12 παρ.1 α -ν.1428/1988 άρθρο 11 -ν.2115/1993 άρθρο 11 ν.2115/1993 άρθρο20 -ν.669/1977 άρθρο 5 παρ.2 -ν.2115/1993 άρθρο 21 παρ.1 Άρθρ. 8 ν. 2702/1999 -άρθρ. 7 Π.. 4/ άρθρο 1 ν. 3325/2205 Ββ/ Ββ Βα 117

118 Κέντρα Υποδοχής Επενδυτών (ΚΥΕ) 93. Υποβολή προτάσεων για εγγραφή υπαλλήλων της Ν.Α. στο Μητρώο Ελεγκτών και συµµετοχή τους σε Κλιµάκια Ελέγχου ιακίνησης και Αποθήκευσης Καυσίµων (ΚΕΑΚ) και παροχή σχετικής υποστήριξης από τη Ν.Α., κατά τη διενέργεια ελέγχων από τα ΚΕΑΚ 94. Επιβολή (µε απόφαση Νοµάρχη) προστίµων για παράνοµη διακίνηση και εµπορία υγραερίου 95. Επιβολή (µε απόφαση Νοµάρχη) προστίµων για παράνοµη διακίνηση και εµπορία πετρελαιειδών προϊόντων καθώς και για παρβάσεις υποχρεώσεων αναρτήσεως ειδικού σήµατος Άθρο 3 ν. 3335/2005 -ν.3045/2002 -άρθρ. 21 ν. 3190/2003 -ΥΑ Α3/261/2004 -ν.3045/2002 -άρθρ. 21 ν. 3190/2003 -ΥΑ Α3/5263/ Καθορισµός του εκπροσώπου της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης στο Περιφερειακό Συµβούλιο Υδάτων 97. Η απαλλοτρίωση εκτάσεων ή παραχώρηση κοινοχρήστων, δηµοτικών ή κοινοτικών εκτάσεων και δηµοσίων κτηµάτων για ίδρυση, επέκταση, η µεταφορά βιοµηχανιών και η παραχώρηση δικαιώµατος χρήσης αιγιαλού και παραλίας για τις ανάγκες τους. 98. Η χορήγηση βεβαιώσεων στις βιοµηχανίες (ότι είναι επαρχιακές, ότι εκπλήρωσαν τις εξαγωγικές υποχρεώσεις τους) 99. Η επιβολή προστίµων για παραβάσεις της νοµοθεσίας περί λήψεως µέτρων πυροπροστασίας και περί εµφιαλωτηρίων πεπιεσµένων αερίων 100. Η χορήγηση αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας φωτοβόλων σωλήνων, φωτεινών επιγραφών και ηλεκτροκίνητων ανυψωτικών µηχανηµάτων Η παραχώρηση δασικών εκτάσεων (εκτός εθνικών δρυµών) σε µεταλλευτικές και λατοµευτικές εργασίες 102. Η πραγµατοποίηση δειγµατοληπτικών ελέγχων των παιχνιδιών που βρίσκονται στην αγορά Ο έλεγχος των µονάδων παραγωγής θερµότητας (λεβήτων) που διατίθενται στην αγορά Η χορήγηση αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας εφεδρικών σταθµών ηλεκτροπαραγωγής σε ιδιώτες. Άρθρο 6 ν. 3199/2003 Άρθρ. 57 ν. 998/ Η παραχώρηση ερευνητικών γεωτρήσεων του ΙΜΕ σε ΟΤΑ και ιδιώτες Εκτίµηση µηχανολογικού εξοπλισµού βιοµηχανικών µονάδων στους πλειστηριασµούς εργοστασίων Έλεγχος προϋποθέσεων εισαγωγής τσιµέντων Η καλλιέργεια των κρατικών αλυκών και η παραγωγή αλατιού. Η πραγµατοποίηση επενδύσεων, η συντήρηση των εγκαταστάσεων και η διαχείριση των αλυκών Αρµοδιότητα επί της εγχώριας προστιθέµενης αξίας βιοµηχανικών προϊόντων Συγκρότηση τετραµελούς Εξεταστικής Επιτροπής Ββ 118

119 Ασκήσεως Επαγγέλµατος µε διετή θητεία όπως ορίζεται από τον σχετικό νόµο Προστασία των υδροφόρων οριζόντων από την διείσδυση της θάλασσας (υφαλµήρωση) και γενικά από µολύνσεις Εµπλουτισµός υπογείων υδροφόρων οριζόντων Εγκατάσταση υδρολογικών σταθµών και αξιοποίηση των στοιχείων Επισήµανση - Σχεδιασµός - Προγραµµατισµός εγγειοβελτιωτικών αρδευτικών έργων. Μέριµνα για τη χρηµατοδότησή τους Σύνταξη γεωργοοικονοµικών και εδαφολογικών µελετών Προγραµµατισµός έργων για αντιµετώπιση λειψυδρίας και θεοµηνιών Προγραµµατισµός έργων αγροτικού εξηλεκτρισµού Μελέτη-Κατασκευή-Επίβλεψη εγγειοβελτιωτικών έργων 119. ηµοπράτηση και παραλαβή έργων. Βα Βα 120. Αξιοποίηση εγγ/κών έργων µε εφαρµογή σωστής άρδευσης και στράγγισης Εποπτεία Οργανισµών Εγγ.Βελτ. (Τ.Ο.Ε.Β.), τεχνική και διοικητική υποστήριξη Χορήγηση πτυχίων χειριστών γεωργικών µηχανηµάτων Απογραφή και έκδοση αδειών κυκλοφορίας γεωργικών µηχανηµάτων Αποζηµιώσεις ηρτηµένης εσοδείας από την κατασκευή εγγ/κών έργων. / 1.3. ΤΡΙΤΟΕΝΗΣ ΥΠΟΤΟΜΕΑΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ 125. Η επέκταση της δικαιοδοσίας των Επιτροπών Ρύθµισης Φορτοεκφορτώσεων Ξηράς (Ε.Ρ.Φ.Ξ.) µέχρι τα όρια της οικείας Επιθεώρησης Εργασίας, καθώς και η επέκταση των διατάξεων περί φορτοεκφορτωτικών εργασιών σε δήµους Ο καθορισµός των ωρών έναρξης και λήξης της εργασίας των ναυτεργατών και των αρτεργατών 127. Η επέκταση της τήρησης Ηµερολόγιου Μέτρων Ασφαλείας στις οικοδοµές και σε πόλεις µε πληθυσµό κάτω των κατοίκων. Η επιβολή προστίµου σε εργοδότη που δεν συµµορφώθηκε προς τις υποδείξεις που του έγιναν για την προστασία των εργαζόµενων από τη χρήση βενζολίου. Η χορήγηση άδειας παρασκευής, εισαγωγής και γενικά εµπορίας διαλυτικών, αραιωτικών, διαβρωτικών, βερνικιών, νιτρογλυκερίνης και οξικής κυτταρίνης, καθώς και των βοηθητικών υλών που -ν.δ.1254/1949 άρθρα 8, 9 -ν.4504/1966 άρθρο 3 -π.δ.95/1993 -ν.2639/1998 άρθρο 15 -π.δ.95/1993 -ν.2639/1998 άρθρο 15 -ν.1296/1983 άρθρο 8 -π.δ.5/ /1975 άρθρο 8 -ν.2855/1954 άρθρο 4 -ν.2639/1998 άρθρο 15 Ββ Ββ Ββ// 119

120 χρησιµοποιούνται στις βαφές Η επιβολή της ποινής του προστίµου σε εργοδότες βάσει εισήγησης της οικείας Συµβουλευτικής Επιτροπής Η συγκρότηση συµβουλίων και επιτροπών αρµοδιότητας Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Η µετάθεση της 24/ωρης ανάπαυσης των µισθωτών γενικά των επιχειρήσεων θεάτρου από τη ευτέρα, η εξαίρεση επιχειρήσεων, εκµεταλλεύσεων, υπηρεσιών ή εργασιών γενικά από τις διατάξεις περί ανάπαυσης κατά Κυριακή και κατά ηµέρες αργίας. Η εξαίρεση από την εκ περιτροπής Κυριακή αργία των εστιατορίων, ζαχαροπλαστείων, καφενείων κ.λ.π. που λειτουργούν ως εξοχικά. Η χορήγηση αναπληρωµατικής ανάπαυσης των µισθωτών σε άλλη ηµέρα εκτός από Κυριακή. Η επέκταση της ανάπαυσης σε ηµέρα Κυριακή και σε ηµέρες αργίας Ο καθορισµός των χρονικών ορίων λειτουργίας καταστηµάτων φαρµακείων και επιχειρήσεων Η έκδοση απόφασης, όταν λόγω ειδικών κλιµατολογικών συνθηκών καθυστερεί η έναρξη της τυροκοµικής περιόδου, που να καθορίζει την έναρξη ανάλογα µε τις τοπικές συνθήκες της περιφέρειας του νοµού, χωρίς να είναι δυνατό σε καµία περίπτωση να περάσει το 5µηνο. -ν.δ.2656/1953 άρθρο 5 -ν.δ.763/190 άρθρο 1 -ν.2639/1998 άρθρο 15 -π.δ.369/1989 -α.ν.539/1945 άρθρο 4 -ν.2639/1998 άρθρο 15 -β.δ.748/1966 άρθρο 11 -β.δ.179/1970 -β.δ.193/1972 -ν.549/1977 άρθρο 6 -ν.2639/1998 άρθρο 15 -ν.2224/1994 άρθρο 23 -ν.1483/1984 άρθρο 22 -ν.1963/1991 άρθρο 9 -π.δ.327/1992 άρθρο 3 -ν.δ.685/1948 -ν.δ.515/1970 -ν.2639/1998 άρθρο 15 -ν.2639/1998 άρθρο Η χορήγηση βιβλιαρίων υγείας στους εκδοροσφαγείς. -β.δ.575/1960 -ν.2639/1998 άρθρο Η έγκριση ή απόρριψη των οµαδικών απολύσεων που σχεδιάζονται από τους εργοδότες 135. Η χορήγηση των αδειών παραγωγών και η θεώρηση από τη νοµαρχιακή αυτοδιοίκηση που ο παραγωγός πρόκειται να διαθέσει τα προϊόντα του (ξηροί καρποί, λάδι, οπωροκηπευτικά κ.λ.π. αγροτικά προϊόντα σε λαϊκές αγορές δήµων µε πληθυσµό άνω των (η αρµοδιότητα αυτή ασκείται από το Νοµ. Συµβ. Και δεν αφορά έκδοση αδειών της περιφέρειας Ν.Α, Αθηνών Πειραιώς και Θεσσαλονίκης) 136. Η παρακολούθηση της τήρησης των περί σηµάνσεων διατυπώσεων και της νοµοθεσίας που αφορά το µετρικό σύστηµα. Η διενέργεια δειγµατοληψιών και τεχνικών ελέγχων για την εξακρίβωση της ποιότητας, γνησιότητα και νόµιµης κυκλοφορίας τροφίµων, ποτών, καυσίµων και γενικά ειδών κοινής χρήσης. -ν.2639/1998 άρθρο 15 άρθρ. 6 ν. 3190/2003 και άρθρ. 2 και 3 Π.. 58/2005, Ν. 3377/2005 Ββ Ββ Ββ 120

121 137. Η έκδοση αποφάσεων για την ίδρυση, διάλυση και καθορισµό τρόπου λειτουργίας καθώς και αριθµού αδειών Λαϊκών Αγορών. Η χορήγηση επαγγελµατικών και παραγωγικών αδειών, καθώς και κάθε άλλο αντικείµενο που αφορά τις Λαϊκές Αγορές (η αρµοδιότητα αυτή ασκείται από το Νοµ. Συµβ. και δεν αφορά έκδοση αδειών της περιφέρειας Ν.Α, Αθηνών Πειραιώς και Θεσσαλονίκης) 138. Η έκδοση αγορανοµικών διατάξεων, η έκδοση δελτίων τιµών και η θεώρηση τιµολογίων προµηθειών ως προς την ικανότητα των τιµών, καθώς και ο έλεγχος της εφαρµογής τους 139. Η έγκριση καταστατικών ανωνύµων εταιρειών και η τροποποίηση αυτών Η έγκριση συγχώνευσης ανωνύµων εταιρειών Η έγκριση διάσπασης Α. Ε..ή η µετατροπή τους σε Ε.Π.Ε. Η έγκριση σύστασης Α.Ε. µε µετατροπή ή συγχώνευση επιχειρήσεων άλλης µορφής (ατοµική, Ο.Ε., Ε.Π.Ε. κ.λ.π.). Η χορήγηση άδειας απόκτησης πάγιων περιουσιακών στοιχείων σύµφωνα µε το άρθρο 10 του κ.ν.2190/1920 Ο διορισµός µελών εκτιµητικών επιτροπών και ο έλεγχος των εκθέσεων εκτίµησης αυτών Η τήρηση του µητρώου ανωνύµων εταιρειών και η άσκηση εποπτείας επί των Α.Ε. και επί των υποκαταστηµάτων αλλοδαπών Α.Ε. και Ε.Π.Ε Η σύσταση επιτροπής φιλικού διακανονισµού για την εξώδικη επίλυση των διαφορών ανάµεσα σε προµηθευτές και σε καταναλωτές ή ενώσεις καταναλωτών και η τήρηση αρχείων των πορισµάτων της επιτροπής Η συνδροµή στο έργο του Ε.Φ.Ε.Τ. και η διενέργεια ελέγχων ή άλλων πράξεων που ζητούν τα εντεταλµένα όργανα του Ε.Φ.Ε.Τ. σύµφωνα µε τις οδηγίες του άρθρ. 6 ν. 3190/2003 και άρθρ. 2 και 3 Π.. 58/2005 άρθρ. 4 ν. 3377/2005 -Αγορανοµικός Κώδικας -κ.ν.2190/1920 όπως τροποποιηθεί, συµπληρωθεί ισχύει έχει και -2251/1994 άρθρο 11 -ν.2741/1999 άρθρα 4, Η τήρηση µητρώου ενώσεων καταναλωτών. -ν.2741/1999 άρθρο Ε Η συγκρότηση της νοµαρχιακής επιτροπής τουρισµού 144. Η νωµοδότηση (από το Νοµ. Συµβούλιο) για τις Άρθρ. 29 ν. Α Περιοχές Οργανωµένης Τουριστικής Ανάπτυξης (ΠΟΤΑ) 2545/ Η συγκρότηση επιτροπών για τον έλεγχο των πωλητών, παραγωγών και επαγγελµατιών των λαϊκών αγορών 146. ιατύπωση γνώµης (από το Νοµ. Συµβ.) για την ίδρυση Εµπορευµατικού Κέντρου 147. Ο προσδιορισµός, µε απόφαση του Νοµάρχη, του ανώτατου αριθµού των αδειών υπαίθριου πλανοδίου εµπορίου εντός του νοµού 148. Η χορήγηση, µε απόφαση του Νοµ. Συµβουλίου, άδειας άσκησης υπαίθριου πλανόδιου εµπορίου 149. Η χορήγηση, από το Νοµ.Συµβούλιο άδειας συµµετοχής σε εµποροπανηγύρεις και υπαίθριες χριστουγεννιάτικες αγορές σε νησιά εκτός από την Κρήτη και την Εύβοια, όπου έδρα ΝΑ ή σύµπτωση µε τα όρια της ΝΑ 150. Η συγκρότηση, µε απόφαση του Νοµάρχη, της Επιτροπής Υπαίθριου Πλανόδιου Εµπορίου 151. Καθορισµός, από το Νοµ.Συµβούλιο, όρων και προϋποθέσεων για τη λειτουργία Κυριακάτικης Αγοράς σε προκαθορισµένους χώρους 152. Η χορήγηση, µε απόφαση του Νοµ.Συµβουλίου, άδειας συµµετοχής σε Κυριακάτικη Αγορά 153. Η έγκριση, µε απόφαση του Νοµ.Συµβουλίου, της ν. 3190/2003 Π.. 58/2005 ν.3377/2005 Άρθρ. 1 παρ. 4 ν. 3377/2005 Άρθρο 1 παρ. 3 ν. 3377/2005 Άρθρο 2 παρ. 1 Ν. 3377/2005 Άρθρο 1 παρ. 4 ν. 3377/2005 Άρθρο 2 παρ. 2 ν. 3377/2005 Άρθρο 1 παρ. 4 ν. 3377/2005 Ββ/ Ββ Ββ//Ε Α Ββ 121

122 λειτουργίας Κυριακάτικων Αγορών σε πόλεις της ΝΑ Αθηνών-Πειραιώς µε πληθυσµό άνω των κατοίκων και στις άλλες ΝΑ στις πόλεις µε πληθυσµό άνω των κατοίκων 154. ιενέργεια ελέγχων και επιβολή (µε απόφαση Νοµάρχη) προστίµων για ανακριβείς ή παραπλανητικές εκπτώσεις ή προσφορές 155. Επιβολή απαγόρευσης λειτουργίας περιπτέρου, καφενείου, κυλικείου ή κουρείου σε περίπτωση αλλαγής θέσης ή κατάργησης ή ανάκλησης άδειας 156. Η χορήγηση, από το Νοµ.Συµβούλιο, αδειών λειτουργίας εκθέσεων βιβλίων 157. Η επικοινωνία και η ενηµέρωση των καταναλωτών για θέµατα αρµοδιότητας Υπουργείου Εµπορίου. Άρθρ. 13 ν. 3377/2005 Άρθρ. 17 ν. 3377/ Η κωδικοποίηση µηνυµάτων των καταναλωτών. Ε Ε 159. Η χορήγηση, από το Νοµ.Συµβούλιο, άδειας ιδρύσεως καταστήµατος λιανικού εµπορίου όταν η συνολική επιφάνεια του εµπορικού καταστήµατος υπερβαίνει ένα ορισµένο όριο τµ Η επιβολή προστίµων, από το Νοµάρχη, για παραβίαση όρων άδειας καταστήµατος λιανικού εµπορίου που χορηγήθηκε από τη ΝΑ 161. Η διοργάνωση ενηµερωτικών εκποµπών, µηνυµάτων, ανακοινώσεων από τα µέσα µαζικής ενηµέρωσης καθώς και η διοργάνωση και συµµετοχή σε εκδηλώσεις µε θέµα την προστασία και ενηµέρωση του καταναλωτή Η κατάταξη καφενείων, ζαχαροπλαστείων και λοιπών παροµοίων κέντρων και καταστηµάτων σε κατηγορίες Η παράταση, µε απόφαση του Νοµ.Συµβουλίου, του εθνικού ενιαίου πλαισίου λειτουργίας των καταστηµάτων κάθε είδους 164. Παρακολούθηση και εφαρµογή της νοµοθεσίας περί διδάκτρων φροντιστηρίων, ιδιωτικών σχολείων κ.λ.π Η διενέργεια διαγωνισµών για την ανάδειξη χορηγητών σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις για ιδρύµατα του ηµοσίου, Οργανισµούς και Νοµικά Πρόσωπα ηµοσίου ικαίου (Ν.Π...) Η χορήγηση αδειών για την οργάνωση Εκθέσεων (εκτός των ιεθνών), η ρύθµιση θεµάτων λειτουργίας και η εποπτεία αυτών Η άσκηση προσφυγής ενώπιον του Ανωτάτου Πειθαρχικού Συµβουλίου Εξαγωγικού Εµπορίου Άδειες ίδρυσης υπεραγορών λιανικού εµπορίου (από το Νοµ. Συµβούλιο) 169. Η έγκριση, σύµφωνα µε τις κείµενες διατάξεις, αποφάσεων, κανονισµών, οργανισµών, προγραµµάτων, σύστασης Επιτροπών και λοιπών πράξεων των Νοµικών Προσώπων, Οργανισµών και Επιχειρήσεων που εποπτεύονται από το Υπουργείο και η άσκηση εποπτείας σ' αυτά Η τήρηση Μητρώου Χονδρεµπόρων πρωτογενών προϊόντων γης (και ανθέων), αλιείας και ιχθυοκαλλιέργειας Η επιµέλεια για τον διορισµό των µελών του Πειθαρχικού Συµβουλίου Εξαγωγικού Εµπορίου και η παρακολούθηση του έργου του. Άρθρ. 10 ν. 3377/2005 Άρθρ. 10 παρ. 7 ν. 3377/2005 Άρθρ. 12 παρ. 2 ν. 3377/2005 Ε Ββ Ββ / Ν. 3377/2005 Άρθρ. 10 ν. 2323/1995 Άρθρ. 8 ν. 3377/2005 Ββ Ε 122

123 172. Χορήγηση αδειών (από τις αρµόδιες διευθύνσεις Εµπορίου) καταλληλότητας εκθεσιακών χώρων στεγασµένων µόνιµα ή προσωρινά ή υπαίθριων ή µικτών άρθρ. 92 ν. 2084/1992, ν. 2414/96, άρθρ. 10 ν. 2741/99 2. ΤΟΜΕΑΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 1. Η έκδοση, η αναθεώρηση και η ανάκληση αδειών οδήγησης οχηµάτων και ειδικής άδειας οδήγησης ΕΧ 2. Η έκδοση, ανάκληση και αναθεώρηση αδειών κυκλοφορίας και η χορήγηση πινακίδων επιβατικών αυτοκινήτων, µοτοσικλετών, λεωφορείων και φορτηγών κάθε κατηγορίας (ΕΧ, ΕΙΧ, ΛΧ, ΛΙΧ) 3. Ο περιοδικός τεχνικός έλεγχος των µηχανοκίνητων οχηµάτων κάθε είδους µε τα κέντρα τεχνικού ελέγχου (Κ.Τ.Ε.Ο.) του νοµού. 4. Ο καθορισµός οδικής γραµµής ως υπεραστικής ή αστικής, ο καθορισµός της αστικής περιοχής, της αφετηρίας, της διαδροµής, των στάσεων και του τέρµατος κάθε λεωφορειακής γραµµής ΚΤΕΛ. 5. Η χορήγηση αδειών άσκησης επαγγέλµατος οδικού µεταφορέα επιβατών και εµπορευµάτων. 6. Ο καθορισµός του αριθµού των νέων ΕΧ που είναι αναγκαία για τη αντιµετώπιση σχετικών µεταφορικών αναγκών κάθε περιοχής. 7. Ο καθορισµός του ανώτατου αριθµού πλωτών µέσων στα λιµάνια. 8. Η έκδοση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας συνεργείων επισκευής και συντήρησης αυτοκινήτων-µοτοσικλετών και µοτοποδηλάτων. (υπηρεσίες µεταφορών και επικοινωνιών της ΝΑ) 9. Η έκδοση και αφαίρεση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας πρατηρίων υγρών καυσίµων, σταθµών αυτοκινήτων και λοιπών συναφών επαγγελµάτων, καθώς και η σφράγισή τους. 10. Η χορήγηση αδειών άσκησης επαγγέλµατος τεχνιτών επισκευής αυτοκινήτων. 11. Η χορήγηση εξουσιοδότησης συνεργείων επισκευής αυτοκινήτων για χορήγηση κάρτας ελέγχου καυσαερίων. 12. Η χορήγηση, ανανέωση, ανάκληση και αφαίρεση αδειών εκγυµναστών, καθώς και ίδρυσης και λειτουργίας σχολών υποψήφιων οδηγών αυτοκινήτων και µοτοσικλετών. 13. Ο καθορισµός του αριθµού των νέων ΕΧ αυτοκινήτων µε ή χωρίς µετρητή που είναι -ν.1437/1984 -π.δ.458/1984 -ν.722/1077 -ν.3721/1057 -ν.3109/ ,17,18 -ν.δ.3721/1957 -ν.2078/1992 άρθρα -π.δ.49/1995 -ΥΑ 44800/123/1985 -ν.2963/2001 άρθρο 33 -ΥΑ ΟΝΣ/18470/1988 -π.δ.586/1988 -π.δ.57/1989 -ΥΑ Β2/25060/ 4295/1989 -ΥΑ 2483/191/90 -ν.1437/1984 άρθρο 2 -ν.δ.187/1973 -π.δ.78/1988 -π.δ.416/1991 Άρθρ. 18 ν. 3185/2003 Π.. 160/2005 -β.δ.465/1970 -π.δ.595/1984 -π.δ.455/1976 -ν.1575/1985 -ν.2052/1992 -ΥΑ /3712/ π.δ.105/1985 -ΥΑ 52200/50/92 -ν.1437/1984 άρθρο 2 Ββ Ββ Ββ / 123

124 αναγκαία για την αντιµετώπιση σχετικών µεταφορικών αναγκών κάθε διοικητικής µονάδας της χώρας. 14. Η παραλαβή των αποσυρόµενων δικύκλων, µοτοσυκλετών και µοτοποδηλάτων στους νοµούς όπου δεν υπάρχουν υποκαταστήµατα του ΟΥ (ειδικά για τα µοτοποδήλατα η αρµοδιότητα είναι συντρέχουσα µε την Ελληνική Αστυνοµία) 15. Ο καθορισµός δροµολογίων επιβατηγών γενικά πλοίων τοπικών γραµµών άνω των τριών µιλίων που περιλαµβάνουν λιµένες που κείνται εντός του ίδιου νοµού, µε την προϋπόθεση ότι δεν υφίσταται άλλη δροµολογιακή γραµµή που συνδέει δύο ή περισσότερους από τους πιο πάνω λιµένες µε άλλους που κείνται εντός των ορίων του νοµού αυτού. 16. Η υποβολή προτάσεων (µετά από γνωµοδότηση του Νοµαρχιακού Συµβουλίου ηµοσίων Έργων) για την κατάταξη του επαρχιακού δικτύου (µε απόφαση ΥΠΕΧΩΕ µετά από εισήγηση του.. Περιφέρειας) σε πρωτεύον και δευτερεύον. 17. Ο καθορισµός του εξωτερικού χρωµατισµού των ΤΑΧΙ. 18. Η έγκριση θέσης σε κυκλοφορία αυτοκινήτων επιβατικών δηµόσιας χρήσης από δήµους ή κοινότητες ή επιχειρήσεις των οργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης του άρθρου 46 του ν. 1416/1984, ο καθορισµός της χρονολογίας µέχρι την οποία επιτρέπεται η κυκλοφορία των αυτοκινήτων αυτών, που µπορεί να παρατείνεται. 19. Ο καθορισµός και άλλων χωρών της ίδιας έδρας, πέραν των προβλεπόµενων, στους οποίους οι διαπραττόµενες σοβαρές παραβάσεις επιβατικών δηµόσιας χρήσης αυτοκινήτων επισύρουν και πειθαρχικές διοικητικές κυρώσεις. 20. Η διάθεση νέων αδειών κυκλοφορίας φορτηγών δηµόσιας χρήσης αυτοκινήτων σε άλλους δικαιούχους, σε περιπτώσεις παρέλευσης άπρακτης της προθεσµίας άσκησης του παραχωρούµενου δικαιώµατος από τους αρχικούς δικαιούχους. 21. Η κατ εξαίρεση χορήγηση οριστικών αδειών κυκλοφορίας φορτηγών ιδιωτικής χρήσης αυτοκινήτων σε ηµεδαπά ή αλλοδαπά φυσικά ή νοµικά πρόσωπα, τα οποία πραγµατοποιούν στην Ελλάδα σηµαντικές επενδύσεις ή σε επιχειρήσεις οι οποίες υπάγονται σε αναδύσεις ή σε επιχειρήσεις οι οποίες υπάγονται σε αναπτυξιακούς νόµους 22. Η έκδοση απόφασης για προσωρινή και σε εξαιρετικές περιπτώσεις οριστική, εξακολούθηση της λειτουργίας µεταφορικής επιχείρησης σε περίπτωση θανάτου ή φυσικής ή Άρθρ. 2 παρ. 4 ν. 3245/2004 όπως αντικαταστάθηκε από άρθρ. 24 ν. 3333/2005 -α.ν.1091/38 άρθρο 2 -π.δ.209/1998 άρθρο 1 παρ. 3 -π.δ.243/1987 άρθρο 4 -π.δ.244/1987 άρθρο 4 -ν άρθρο 2 Ε -ν.1437/1984 άρθρο 5 -ν.2647/1998 άρθρο 2 -π.δ.243/ π.δ.244/ ν.2647/ Ε άρθρο άρθρο άρθρο -ν. 383/1976 άρθρο 4 -ν.2647/1998 άρθρο 2 Ε -ν.1959/1991άρθρο 2- ν.2647/1998άρθρο 2 Ε -π.δ.586/1988 άρθρο 3 -ν.2647/1998 άρθρο 2 Ε Ββ Α / 124

125 νοµικής ανικανότητας του µεταφορέα επιβατών ή εµπορευµάτων. 23. Η ανάκληση άδειας κυκλοφορίας αστικού ή υπεραστικού λεωφορείου από το κύκλωµα εργασίας µέσα στο ίδιο ηµερολογιακό έτος. -ν.2963/ άρθρο 24. Ο καθορισµός του ύψος του κοµίστρου στα όρια ευθύνης κάθε ΚΤΕΛ (άρθρο 10 παρ. 2) 25. Ο καθορισµός του ελάχιστου αριθµού των υποχρεωτικών δροµολογίων, κοινών, ταχέων και υπερταχέων του Κ.Τ.Ε.Λ. και η κατανοµή αυτών ανά 24ωρο µετά από εισήγηση του Κ.Τ.Ε.Λ. και γνώµη των οικείων ο.τ.α. α βαθµού για τις αστικές γραµµές ή της τοπικής ένωσης δήµων και κοινοτήτων για τις υπεραστικές γραµµές. 26. Ο καθορισµός των κοµίστρων αστικών και υπεραστικών γραµµών κάθε φορέα παροχής συγκοινωνιακού έργου. 27. Η αλλαγή έδρας επιβατηγών δηµόσιας χρήσης αυτοκινήτων (Ε..Χ.). 28. Η χορήγηση αδειών σε Ε..Χ, αυτοκίνητο να σταθµεύει για χρονικό διάστηµα έξι µηνών ανά έτος σε διοικητική µονάδα ή δηµοτικό διαµέρισµα νοµού διαφορετικού από αυτόν που αναγράφεται στην άδεια κυκλοφορίας ως έδρα. 29. Η τήρηση µητρώου αδειών Ε..Χ. αυτοκινήτων και µητρώο οδηγών Ε..Χ. 30. Η χορήγηση αδειών σύστασης ανωνύµων εταιριών και συνεταιρισµών από ιδιοκτήτες Ε..Χ. και η παραχώρηση σαυτές κατ εξαίρεση των κειµένων διατάξεων δικαίωµα θέσης σε κυκλοφορία νέων Ε..Χ. αυτοκινήτων µ χρι επτά θέσεων. 31. Η επιβολή διοικητικών προστίµων στους παραβάτες των κανονισµών λειτουργίας ερασιτεχνικών και πειραµατικών σταθµών ασυρµάτου, ειδικών ραδιοδικτύων και ραδιοσταθµών CB, καθώς και άλλων τηλεπικοινωνιακών συστηµάτων. 32. Η χορήγηση, ανανέωση και ανάκληση αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας ραδιοσταθµών CB, καθώς και η σφράγισή τους. 33. Η χορήγηση αδειών κατασκευής, κατοχής, εγκατάστασης και λειτουργίας ερασιτεχνικών και πειραµατικών σταθµών ασυρµάτου και ειδικών ραδιοδικτύων (στην τελευταία περίπτωση µετά έγκριση της κεντρικής υπηρεσίας του Υπουργείου Μεταφορών), καθώς και η ανάκληση των αδειών λειτουργίας αυτών. 34. Η χορήγηση πτυχίου ραδιοερασιτέχνη, χειριστή ασυρµάτου, άδειας άσκησης επαγγέλµατος ραδιο-ηλεκτρολόγου και ραδιοτεχνίτη και άδειας λειτουργίας ραδιοηλεκτρικού εργαστηρίου. 35. Η χορήγηση άδειας για εγκατάσταση κεραίας σταθµού στη ξηρά, η παροχή σύµφωνης γνώµης για κατασκευή οικίσκου στέγασης µηχανηµάτων σταθµών ραδιο-επικοινωνίας, καθώς και η έγκριση σχεδίων των οικίσκων -ν.2963/2001 άρθρο 10 παρ.3 -ν.2963/2001 άρθρο 8 -ν.2963/ άρθρο -ν.3109/2003 άρθρο 3 παρ.2 -ν.3109/2003 άρθρο 3 παρ.3 -ν.3109/2003 άρθρα 5 και 13 -ν.3109/2003 άρθρο 6 -ν.2801/2000 άρθρο 2 -ν. 1780/1988, όπως ισχύει -ν.δ.1244/1972, όπως ισχύει -ν.δ ν.δ.2625/53, ισχύουν -ν.2075/ ν.2145/ ν.2166/1993 όπως άρθρο άρθρο άρθρο Ββ Ββ Ββ Ε / / 125

126 στέγασης µηχανηµάτων σταθµών ραδιοεπικοινωνίας και µόνο για τις ακόλουθες κατηγορίες σταθµών: α) Σταθµοί βάσης της κινητής υπηρεσίας ξηράς για δηµόσια ανταπόκριση β) Σταθµοί βάσης της υπηρεσίας του ραδιοερασιτέχνη (ραδιοερασιτεχνικοί σταθµοί ασύρµατου) γ) Σταθµοί βάσης ειδικών ραδιοδικτύων δηµόσιων και ιδιωτικών δ) Σταθµοί βάσης ραδιοσταθµών ασύρµατου της ζώνης συχνότητας πολιτών (C.B.) ε) Επίγειοι σταθµοί µόνο λήψης (R.O.) δορυφορικού συστήµατος. 36. για την επιβολή διοικητικής ποινής προστίµου στους παραβάτες για εγκατάσταση χωρίς άδεια κεραίας στην ξηρά (του ΦΕΚ 129 Α όπως συµπληρώθηκε µε το παρ. 10 του ΦΕΚ 88 Α ). (ν. 2647/1998) 37. Η συγκρότηση (µε απόφαση Νοµάρχη) του Πειθαρχικού Συµβουλίου επιβολής κυρώσεων σε φορείς παροχής συγκοινωνιακού έργου και σε ιδιοκτήτες λεωφορείων 38. ιενέργεια (µε µέριµνα Νοµάρχη) επιθεωρήσεων και ηλεκτρολογικών ελέγχων σε εγκαταστάσεις συνεργείων σύµφωνα µε ΥΑ οικ 24841/1144/ Χορήγηση άδειας (από Νοµ.Συµβ) σε πλωτά µέσα που κινούνται σε φυσικές και τεχνητές λίµνες, καθώς και σε πλωτούς ποταµούς για την άσκηση τουριστικών και συγκοινωνιακών πλόων 40. Άσκηση και εποπτεία των διενεργουµένων διεθνών οδικών εµπορευµατικών και επιβατικών µεταφορών. 34 -ν.2181/1994 άρθρο 5 -ν.246/1994 άρθρα 5 και 6 -ν.2647/1998 άρθρο 2 -ν.2975/1992 άρθρο 26 -ν.2145/1993 άρθρο 41 -ν.2647/1998 άρθρο 2 Άρθρ. 1 Π 170/2003 Άρθρ. 23 ν. 3185/2003 Άρθρο 8 ν. 3190/ Χορήγηση αδειών διέλευσης και διευκόλυνση των Ελλήνων µεταφορέων στην αντιµετώπιση των προβληµάτων τους στο έργο των διεθνών µεταφορών. 42. Ο προγραµµατισµός της πρωτοβάθµιας πρακτικής εξέτασης για τις άδειες οδήγησης αυτοκινήτων, µοτοσικλετών και τετρακύκλων 43. Συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων και πληροφοριών, σχετικά µε τις διεθνείς οδικές εµπορευµατικές και επιβατικές µεταφορές. Ν. 2989/2001 και ΥΑ 41002/4504 της 6/ Ε 44. ιάνοιξη δηµόσιων οδών σε δασικές εκτάσεις για χώρους πικ-νικ 45. Εισήγηση επιβολής από τον Νοµάρχη κυρώσεων κατά των παραβατών διατάξεων διµερών ή πολυµερών συµφωνιών, της εσωτερικής Νοµοθεσίας και των διοικητικών πράξεων. Άρθρ. 48 ν. 998/ Απαγόρευση (µε απόφαση Νοµάρχη) της Π 92/

127 δηµιουργίας θέσεων στάθµευσης σε ορισµένους χώρους 127

128 3. ΤΟΜΕΑΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ - ΠΟΛΕΟΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 1. Ο καθορισµός όρων και περιορισµών δόµησης σε αγροτικούς οικισµούς 2. Καθορισµός και τροποποίηση όρων και περιορισµών δόµησης σε αυτά, καθώς και έγκριση πολεοδοµικής µελέτης ανάπλασης και αναµόρφωσης. 3. Η ρύθµιση κτιριολογικών θεµάτων (όπως ο καθορισµός υπέργειων ή εν µέρει υπόγειων στεγασµένων χώρων στάθµευσης αυτοκινήτων). 4. Απόφαση εξαίρεσης από κατεδάφιση εξαιτίας µικρών παραβάσεων -ν.δ. του ν.1337/ /1986 -ν.1650/1986 -ν.2218/ /1990 -ΚΥΑ 15393/2332/ 2002 Ν.3212/2003 και ΥΑ οικ. 8957/2004 Ββ Ββ Ββ 5. Όταν εκτάσεις γης που αποτελούν ή πρόκειται να συνενωθούν σε ενιαίο ακίνητο που τέµνεται από τα όρια δύο ή περισσότερων νοµών, η ΝΑ όπου το µεγαλύτερο µέρος του ακινήτου χορηγεί τι εγκρίσεις, άδειες, βεβαιώσεις και λοιπά έγγραφα που απαιτούνται για τη βιοµηχανική, τουριστική και πολεοδοµική ανάπτυξη των εν λόγω εκτάσεων γης 6. Έγκριση Πολεοδοµικής Μελέτης σε αγροτικούς οικισµούς (µε απόφαση Νοµάρχη) πλην οικισµών κοντά στην ακτή ή σε ευαίσθητες περιοχές ή στο νοµό Αττικής 7. Έλεγχος εφαρµογής ρυµοτοµικών σχεδίων στο έδαφος πριν την έγκριση των πινακίδων εφαρµογής. Άρθρο 21 ν. 3242/2004 Αρθ. 38 Ν.1337/83, Αρθ.111 ΚΒΠΝ, Π (ΦΕΚ 225), Αρθ.10 Ν.3044/02 (ΦΕΚ 197Α).Ο.Κ. κ.ά. / Ββ/ 8. Έλεγχος και έγκριση των υψοµετρικών µελετών..ο.κ. κ.ά. / 9. Σύνταξη διαγραµµάτων εφαρµογής (εγκ. 24/79 Υ..Ε.) και διαγραµµάτων διαµορφωµένης κατάστασης (αντί των τεχνικών εκθέσεων). 10. ιαπίστωση ασυµφωνίας µεταξύ εγκεκριµένου σχεδίου και υλοποιηµένου στο έδαφος και διόρθωσή της όταν είναι σε µικρό βαθµό, αλλιώς προώθηση για τροποποίηση. 11. Εξέταση αρτιότητας, οικοδοµησιµότητας οικοπέδων και γηπέδων για την έκδοση των σχετικών βεβαιώσεων. 12. Έλεγχος τοπογραφικών διαγραµµάτων που προορίζονται για σύνταξη πράξεων τακτοποιήσεως και αναλογισµού ή πράξεων εφαρµογής. 13. Τήρηση αρχείου : α)χαρτών και ρυµοτοµικών διαγραµµάτων. β)ιαταγµάτων. γ)πινακίδων εφαρµογής εγκεκριµένων ρυµοτ. Σχεδίων. δ)όρων όµησης. ε)τεχνικών εκθέσεων και διαγραµµάτων εφαρµογής. 14. Πολεοδοµικές Μελέτες Αναθεώρησης και τροποποιήσεις εγκεκριµένων σχεδίων (Απόφαση Νοµάρχη) πλην ευαίσθητων περιοχών, εκατέρωθεν βασικού οδικού δικτύου Αττικής και Θεσσαλονίκης και σε βάθος 2 οικοδοµικών τετραγώνων εφόσον αυτά βρίσκονται σε απόσταση 500 µ. από την ακτή.ο.κ.κ.ά..ο.κ. κ.ά. Άρθρ. 3,9,10, 11,12 Ν , άρθρ. 154,160, 161 ΚΒΠΝ, άρθρ. 10 ν. 3044/2002 Ε Ββ

129 15. Παροχή πληροφοριών για όρους δόµησης και χορήγηση αντιγράφων τεχνικών εκθέσεων, διαγραµµάτων εφαρµογής και λοιπών σχεδίων. 16. Παρακολούθηση Εφαρµογής (µε την Πράξη Εφαρµογής) της πολεοδόµησης σε οικισµούς µικρότερους των κατοίκων 17. Έγκριση πλάτους πεζοδροµίων και δαπάνης κατασκευής τους. 18. Χαρακτηρισµός κατοικηµένης περιοχής παρά οδό και οδού εκτός σχεδίου ως κύριας κοινοτικής. 19. Εισηγήσεις - όταν ζητούνται - για την προώθηση έγκρισης τροπ/σης Σ.Π. από το αρµόδιο όργανο. 20. Επίβλεψη Τοπογραφικών µελετών και µελετών Πράξεων Εφαρµογής Σ.Π. 21. ιάκριση και κατάταξη σε κατηγορίες οικισµών µικρότερων των κατοίκων 22. ιενέργεια αυτοψιών για τον έλεγχο και την υλοποίηση των παραπάνω (όπου χρειάζεται). Αρθ. 3, 4 Π ΦΕΚ181), Αρθρο 90, 91 ΚΒΠΝ, Αρθρο 19 Ν.2508/97, Αρθρο 10 ΦΕΚ 522// ΦΕΚ 538// /γµα 1923 κ.ά. Αρθρο 2 Π (ΦΕΚ181) ή Αρθρο 81 ΚΒΠΝ 23. Απαλλοτριώσεις, Τακτοποιήσεις, Αναλογισµοί, Προσκυρώσεις οικοπέδων. 24. νωµατεύσεις σχετικά µε την ανάγκη τακτοποιήσεως ΟΚ/85 Α οικοπέδων σε φάκελο δικαιολογητικών, εκδόσεως άδειας οικοδοµής. 25. Έγγραφα, προσκλήσεις, προπαρασκευαστικά για τη σύνταξη πράξεων τακτοποιήσεως, προσκυρώσεως και αναλογισµού αποζηµιώσεως λόγω ρυµοτοµίας και Πράξεων Εφαρµογής. Κοινοποίησή τους στους ενδιαφερόµενους. 26. Κοινοποιήσεις αποφάσεων Νοµάρχη, Π.. 910/77 Ε..Περιφέρειας, Υπουργού και Σ.Τ.Ε. στους ενδιαφερόµενους. 27. Αποστολή αποφάσεων για δηµοσίευση στην /γµα 1923 Εφηµερίδα της Κυβέρνησης αναγνωρίσεως οδού προ του Αποφάσεις αναγνώρισης οικοδοµησίµου αποκλεισµένων οικοπέδων. 28. Λειτουργία επιτροπής Π.. 5/1986. Π.. 5/1986 Α 29. Επίβλεψη Πολεοδοµικών Μελετών και λοιπών µελετών. Ν.2508/ ιατύπωση προτάσεων προγραµµατισµού και Α ανάθεσης µελετών Πολεοδοµικού Σχεδιασµού. 31. Έκδοση οικοδοµικών αδειών ν3010/2002 -ΚΥΑ 32. Προέλεγχος για έκδοση οικοδοµικών αδειών. 33. Έλεγχος µελετών για οικοδοµικές άδειες Ε Ββ Α 34. Έλεγχος αδειών περιτοιχίσεως, κατεδαφίσεως, επιχωµατώσεως και κοπής δένδρων. 35. Ο στατικός έλεγχος µελετών για έκδοση οικοδοµικών αδειών. 36. Έλεγχος ηλεκτροµηχανολογικών µελετών εκδιδοµένων οικοδοµικών αδειών Ν.1337/83 Π.. 910/77 ΟΚ άρθρο

130 37. Έλεγχος µελετών θερµοµόνωσης ανεγειροµένων οικοδοµών. 38. Έλεγχος φορολογικών για έκδοση οικοδοµικών αδειών. 39. Πράξεις έγκρισης εκτελεσθεισών οικοδοµικών εργασιών (Νοµιµοποιήσεις). 40. Τήρηση οδηγιών (7) για την έκδοση οικοδοµικών αδειών επισκευής, αποκατάστασης και επέκτασης διατηρητέων κτιρίων. 41. Έλεγχος των οικοδοµών για θεώρηση των οικοδοµικών αδειών, αυτοψίες (τρόπος έκδοσης αδειών). Π.χ Έλεγχος τοπογραφικών διαγραµµάτων για έκδοση οικοδοµικών αδειών ως προς το εγκεκριµένο σχέδιό τους όπως και περιορισµούς δόµησης και τις προδιαγραφές συντάξεώς τους και Έλεγχος οικοδοµών από άποψη ορθής εφαρµογής ρυµοτοµικών και οικοδοµικών γραµµών 42. Προτάσεις για χαρακτηρισµό ως διατηρητέων οικισµών, συνόλων ή µεµονωµένων κτιρίων και ειδ. όροι δόµησης. 43. νωµοδότηση για παραχωρήσεις όπου έχουν την αρµοδιότητα για την πολεοδοµική ρύθµιση. 44. Εισηγήσεις στην ΕΠΑΕ για επεµβάσεις σε κτίρια ή σύνολα. άρθρο 2 παρ.4 του Π.. της 4/7/79 "Περί εγκρίσεως κανονισµού για την θερµοµόνωση κτιρίων" άρθρα 70 και 80 ΟΚ Π..910/77 και.ο.κ. Άρθρ. 4 ν. 1577/1985, άρθρ. 3 ν. 2831/1997, άρθρ. 25 ν. 2508/1997, Π 358/1986 κ.ά. Ν. 1557/1985 και ν. 2831/ Αποφάσεις επικινδύνως ετοιµόρροπων. /γµα 13/4/1929 ΦΕΚ 153/Α 46. Επιβολή µέτρων ασφαλείας σε οικοδοµές. 13/4/1929, 10/3/83 Ν.1396, ΦΕΚ 126Α 47. Κάθε θέµα σχετικό µε στατική επάρκεια των οικοδοµών. 48. Συγκέντρωση γεωλογικών στοιχείων για κατολισθαίνοντες οικισµούς 49. Συγκέντρωση στοιχείων συµπεριφοράς κατασκευών απέναντι στους σεισµούς. 50. Αστυνόµευση κατασκευής αυθαιρέτων. Ήτοι αρµοδιότητες : Π..910/77 Π..910/77, άρθρο 36 Π.. 910/77 Ν 3010/2002-ΚΥΑ 51. Έλεγχος οικοδοµικών εργασιών. Α/ Α Α Ε 52. Σύνταξη έκθεσης αυτοψίας για κατεδάφιση αυθαιρέτων. 53. Κατεδάφιση αυθαιρέτων χωρίς (σε περίπτωση αυτοφώρου) ή µετά την διαδικασία. 54. ιαδικασία επιβολής προστίµων αυθαιρέτων και εισφοράς (απόφαση-εισήγηση σε συµβούλιοοριστική απόφαση-βεβαίωση στη ΟΥ). 55. Εξέταση ακρίβειας δηλωθέντων στοιχείων δηλώσεων. 56. Παραλαβή δηλώσεων και διαδικασίες (επιτροπέςαπόφαση Νοµάρχη) εξαιρέσεων από κατεδάφιση αυθαιρέτων. 57. ιαδικασία επιβολής κυρώσεων σε περιπτώσεις αλλοιώσεως αρχιτεκτονικών, καλλιτεχνικών και Ν.720/77 και Ν.1337/83 Ν.1337/83 Π..88 / 130

131 στατικών στοιχείων διατηρητέων κτιρίων. 58. Εξέταση επικινδύνων από απόψεων υγιεινής (θέµατα υγρασιών κ.λ.π.) και τήρηση σχετικής διαδικασίας 59. ιαδικασία για την απελευθέρωση των ακτών (αφαίρεση φρακτών για προσπέλαση στη θάλασσα). /γµα ΦΕΚ 153/Α Ν.1337/ Πράξεις Εφαρµογής (µε απόφαση Νοµάρχη) Άρθρ. 12 ν.1337/1983, άρθρ. 48 ΚΒΠΝ, ΥΑ 7988/3445/84 ΥΑ 61. Έλεγχος και εποπτεία προστατευτικών έργων και προσχώσεων σε Ζώνη Αιγιαλού Ν. 2971/2001, 62. Πράξεις τακτοποίησης και πράξεις αναλογισµού (από Νοµάρχη) 63. Έλεγχος καταστηµάτων υγειονοµικού ενδιαφέροντος από πλευράς ΟΚ. 64. Παρακολούθηση εφαρµογής ΠΜΕ Α και Β Κατοικίας (µε την Πράξη Εφαρµογής) 65. Η έγκριση περιβαλλοντικών όρων για έργα και δραστηριότητες δεύτερης (Β) και της κατηγορίας κατά τις διατάξεις της κείµενης νοµοθεσίας και η έγκριση των µελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων για µεταλλευτικές, λατοµικές κ.λ.π. δραστηριότητες και συνεργεία αυτοκινήτων 66. Υποβολή γνωµοδότησης (από το Νοµαρχιακό Συµβούλιο) για την έκδοση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΕΠΟ) σύµφωνα µε το άρθρο 2 της ΚΥΑ 1729 της 18.4/ «ιαδικασία προκαταρκτικής εκτίµησης και αξιολόγησης, έγκρισης περιβαλλοντικών όρων και έγκρισης ή παραχώρησης δάσους ή δασικής έκτασης στο πλαίσιο της έκδοσης άδειας εγκατάστασης σταθµών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ (ΦΕΚ Β 552) 67. Χορήγηση έγκρισης Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίµησης και Αξιολόγησης (ΠΠΕΑ) και έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΕΠΟ) για έργα ΑΠΕ που υπάγονται στην 4 η υποκατηγορία της Β Κατηγορίας του ν. 3010/2002 καθώς και για έργα ΑΠΕ της 3 ης Υπο- Κατηγορίας της εύτερης (Β) Κατηγορίας (για την τελευταία κατηγορία δεν απαιτείται ΠΠΕΑ. 68. Απόφαση του οικείου Νοµάρχη (ύστερα από γνώµη της ΕΠΑΕ, του ΣΧΟΠ και του δηµοτικού ή κοινοτικού συµβουλίου) για τον καθορισµό µεµονωµένων κτιρίων ή των περιοχών εντός των οποίων οι όψεις των κτιρίων πρέπει να αποπερατώνονται εντός έξι ετών (από έκδοση οικοδοµικής άδειας ή της εν λόγω απόφασης νοµάρχη 69. νωµοδότηση από το Νοµαρχιακό Συµβούλιο σχετικά µε τον χαρακτηρισµό και την οριοθέτηση εκτάσεων ως ΠΟΑΠ (περιοχές Άρθρ. 32,34, 46 Ν , άρθρ. 277, 279, 304 ΚΒΠΝ ΟΚ Άρθρ. 6,7 ν. 1337/1983, άρθρ. 4,5 Π , άρθρ. 43,44, 117, 118 Κώδικα Βασικής Πολεοδοµικής Νοµοθεσίας (ΚΒΠΝ), ν , άρθρ. 7 ν. 2508/1997, άρθρ. 10 ν. 3044/2002 Άρθρ. 2 ν. 3010/2002, ΚΥΑ 11014/703/Φ104 (ΦΕΚ Β 332) ΚΥΑ 1729 της 18. 4/ άρθρ. 2 ΚΥΑ 1729/2003 άρθρ. 22 παρ. 6 ν. 1577/1985, άρθρο 19 ν. 2831/2000 άρθρ. 10 ν. 2742/1999 Ββ Α Α 131

132 Οργανωµένης ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων) από τον ΥΠΕΧΩΕ 70. νωµοδότηση από το Νοµαρχιακό Συµβούλιο σχετικά µε τον χαρακτηρισµό Περιοχών Ειδικών Χωρικών Παρεµβάσεων µε ΚΥΑ των ΥπΕθνΟικ και ΠΕΧΩΕ 71. νωµοδότηση σχετικά µε Σχέδια Ολοκληρωµένων Αστικών Παρεµβάσεων (ΣΟΑΠ) όταν η διαδικασία κινείται από το ΥΠΕΧΩΕ 72. Η σύνταξη, παρακολούθηση της εφαρµογής και αξιολόγηση των κανονισµών διοίκησης και λειτουργίας και των σχεδίων διαχείρισης για προστατευόµενες περιοχές 73. Περιβαλλοντική ανειοδότηση ενός νέου έργου ή µιας νέας δραστηριότητας ή µιας επέκτασης υφιστάµενου έργου ή δραστηριότητας 74. Παροχή πληροφοριών και συντονισµός δράσεων σχετικών µε το περιβάλλον. 75. Παρακολούθηση εφαρµογής Ειδικών Χωροταξικών Μελετών και ΖΟΕ 76. Παρακολούθηση του προγράµµατος Καθαρές Ακτές - Καθαρές Θάλασσες του ΥΠΕΧΩΕ. 77. Συµµετοχή στο ΚΕΠΠΕ και σε άλλες Επιτροπές κοινές µε άλλες /νσεις του Νοµού. άρθρ. 11 ν. 2742/1999 άρθρ. 12 ν. 2742/1999 άρθρ. 15 ν. 2742/1999 Άρθρ. 29 Ν. 1337/1983 και άρθρ. 6 ν. 2508/ Αρχείο οικοδοµικών αδειών. Ε 79. Προκαταρκτική Πρόταση Ανάπλασης Άρθρ. 9 και 10 ν. Α 2508/ Πράξη Έγκρισης (από προϊστάµενο.πολεοδοµίας) της Μεταφοράς Συντελεστή σε ΕΖΥΣ (Ζώνη Ν. 3044/2002 Υποδοχής) 81. νωµοδότηση Νοµ.Συµβουλίου για µελέτη διαχείρισης στερεών αποβλήτων (για περιφερειακό σχεδιασµό 82. Χορήγηση Άδειας (Από Νοµάρχη) για συλλογή και µεταφορά στερεών αποβλήτων 83. Χορήγηση Άδειας (Από Νοµάρχη) για διάθεση, αξιοποίηση, προσωρινή αποθήκευση ή µεταφόρτωση στερεών αποβλήτων 84. Έλεγχος τήρησης (από υπηρεσίες ΝΑ) των όρων των αδειών για συλλογή και µεταφορά, διάθεση, αξιοποίηση, προσωρινή αποθήκευση ή µεταφόρτωση στερεών αποβλήτων άρθρ. 6 παρ. 4 ΚΥΑ 50910/2727/ 2004 άρθρ. 8 παρ. 1 ΚΥΑ 50910/2727/ 2004 άρθρ. 8 παρ. 1 ΚΥΑ 50910/2727/ 2004 άρθρ. 8 παρ. 1 και άρθρ. 14 παρ. 2 ΚΥΑ 50910/2727/ 2004 Α Α Ε Α Α 4. ΤΟΜΕΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 4.1. ΥΠΟΤΟΜΕΑΣ ΕΚΠΑΙΕΥΣΗΣ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 1. Η συγκρότηση επιτροπής καταλληλότητας, -π.δ.161/2000 άρθρα. 132

133 επιλογής και εκτίµησης της αξίας οικοπέδου για ανέγερση διδακτηρίου, καθώς και επιλογή οικοπέδου µετά κτιρίου κατάλληλου να χρησιµοποιηθεί ως διδακτήριο. 2. Η µίσθωση ακινήτων για τη στέγαση δηµόσιων σχολικών µονάδων, συστέγαση και συστέγαση αυτών και σε περίπτωση συστέγασης ο καθορισµός της αποκλειστικής χρήσης ορισµένων χώρων του διδακτηρίου από κάθε σχολική µονάδα, καθώς και της κοινής χρήσης των υπόλοιπων και των ωρών λειτουργίας της κάθε συστεγαζόµενης σχολικής µονάδας. 3. Η στέγαση των περιφερειακών υπηρεσιών του ΥΠΕΠΘ και µε µίσθωση, καθώς και αντιµετώπιση των λειτουργικών δαπανών των υπηρεσιών αυτών. 4. Η απαλλοτρίωση οικοπέδων για τις ανάγκες σχολικής στέγης, καθώς και ανέγερση κτιρίων. (Η αρµοδιότητα αυτή δεν ασκείται από τις νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις Αττικής). 5. Η διάθεση διδακτηρίου για άλλες χρήσεις κοινής ωφέλειας ή για την πραγµατοποίηση εκδηλώσεων κοινού ενδιαφέροντος.. 6. Η συγκρότηση Νοµαρχιακής Επιτροπής Παιδείας. 7. Η διακοπή µαθηµάτων λόγω εκτάκτων συνθηκών ή επιδηµικής νόσου. 8. Η µεταφορά µαθητών από τον τόπο διαµονής στο σχολείο φοίτησης, καθώς και η µεταφορά και σίτιση µαθητών µουσικών γυµνασίων. 9. Ο καθορισµός θεµάτων σχετικών µε τηλεφωνικές συνδέσεις και συνδιαλέξεις που επιτρέπονται κατά µήνα για κάθε τηλεφωνική σύνθεση στις σχολικές µονάδες, η έγκριση τηλετύπων στις υπηρεσίες εκπαίδευσης, καθώς και ο καθορισµός των σχολείων και των περιφερειακών υπηρεσιών του ΥΠΕΠΘ που δικαιούνται να πραγµατοποιούν υπεραστικές τηλεφωνικές συνδιαλέξεις µέσω ΟΤΕ. 10. Κυρώσεις στους γονείς και κηδεµόνες που δεν εγγράφουν τα παιδιά τους στο σχολείο και αµελούν για την τακτική φοίτησή τους(άρθρο 1 παρ. 13 π.δ. 161/2000 και άρθρο 2 παρ. 3 του Ν. 1566/1985). 11. Η οργάνωση συναυλιών ή άλλων πολιτιστικών εκδηλώσεων για µαθητές 12. Η έγκριση για οποιαδήποτε µίσθωση ιδιωτικού αυτοκινήτου δηµόσιας χρήσης για µεταφορά 1 παρ. 1,2 -α.ν.627/1968 άρθρο 16 -ν.513/1976 άρθρο 3 -π.δ.161/2000 άρθρα 1 παρ. 4,2 -ν.1566/1985 άρθρο 41 παρ.2 -π.δ.472/1983 άρθρο 10 -π.δ.161/2000 άρθρο 1 παρ. 3 -π.δ.161/2000 άρθρα 1 παρ. 2,2 -ν.2240/1994 άρθρο 6 παρ.24 -π.δ.161/2000 άρθρο 1 παρ. 5 -ν.1566/1985 άρθρο 41 παρ.3 -π.δ.161/2000 άρθρα 1 παρ. 6,2 -ν.1566/1985 άρθρο 49 παρ.6 -π.δ.161/2000 άρθρα 1 παρ. 9,2 -π.δ.483/1977 άρθρο 7 -π.δ.484/1977 άρθρο. 5 -π.δ.161/2000 άρθρο 1 παρ.10, 11 -ν.2621/1998 άρθρο 2 παρ. 24 -ν.1566/1985 άρθρο 2 παρ. 9 -π.δ.161/2000 άρθρα 1 παρ.14, 15, 16,17 και 2 -π.δ.161/2000 άρθρο 1 παρ. 13 -ν.1566/1985 άρθρο 2 παρ.3 -π.δ.161/2000 άρθρα 1 παρ. 18,2 -ν.1566/1985 άρθρο 47 παρ.3 -π.δ.161/2000 άρθρα 1 παρ. 21,2 Ββ Ββ 133

134 προσώπων, υλικών κλπ. -π.δ.173/1985 άρθρο 4β 13. Η αντικατάσταση των κινητήρων αυτοκινήτων των περιφερειακών υπηρεσιών του ΥΠΕΠΘ. -π.δ.161/2000 άρθρα 1 παρ. 22,2 14. Η έγκριση των εισηγήσεων της νοµαρχιακής επιτροπής παιδείας για των καθορισµό των λειτουργικών δαπανών των σχολικών µονάδων. 15. Η έκδοση απόφασης για τη µεταβίβαση περιουσίας των σχολικών µονάδων στους οργανισµούς τοπικής αυτοδιοίκησης. 16. Η συγκρότηση των Σχολικών Εφορειών που λειτουργούν στις σχολικές µονάδες της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης 17. Ο καθορισµός χρήσης των σχολείων σε περίπτωση παύσης της λειτουργίας τους. 18. Η έγκριση σχολικών εκδροµών στο εξωτερικό και εσωτερικό 19. Η εποπτεία και ο έλεγχος συλλόγων γονέων και κηδεµόνων. 20. Ο διορισµός και αντικατάσταση διοικητών των ιδρυµάτων και ο καθορισµός των λεπτοµερειών επωφελέστερης διάθεσης των εσόδων των κληροδοτηµάτων έµµεσης διαχείρισης που χορηγούν υποτροφίες. 21. Οι Εισηγήσεις της Νοµαρχιακής Επιτροπής Παιδείας στο νοµαρχιακό συµβούλιο και στο Νοµάρχη, σε θέµατα παιδείας, όπως : οργάνωση βιβλιοθηκών, σεµιναρίων γονέων, επιµορφωτικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων, θέµατα συνεχιζόµενης εκπαίδευσης και λαϊκής επιµόρφωσης Η χορήγηση άδειας ίδρυσης φροντιστηρίων που βρίσκονται εντός των τεσσάρων νοµαρχιακών αυτοδιοικήσεων Αττικής. 23. Η χορήγηση άδειας για τη χρήση προσωνυµίας, καθώς και η αλλαγή εγκριθείσας προσωνυµίας σε φροντιστήρια. 24. Η υποβολή αίτησης για έκπτωση µελών των διοικήσεων, η άσκηση εποπτείας και ελέγχου πρωτοβάθµιων σωµατείων, η δυνατότητα αναβολής οποιουδήποτε αγώνα για λόγους δηµοσίας τάξης, η έγκριση συµµετοχής σωµατείων σε αγώνες στο εξωτερικό και η έγκριση για διοργάνωση διεθνών αγώνων στο εσωτερικό µε εξαίρεση, για όλα αυτά, τα θέµατα σωµατείων που µετέχουν σε πρωταθλήµατα εθνικής κατηγορίας. 25. Η παροχή αδείας λειτουργίας Ιδιωτικών Σχολών υµναστικής και η εποπτεία τους, η άδεια λειτουργίας των πάσης φύσεως αγωνιστικών χώρων, η απόφαση για την καταλληλότητα -π.δ.173/1985 άρθρο 4 -π.δ.161/2000 άρθρο 1 παρ. 23 -ν.1566/1985 άρθρο 49 -π.δ.161/2000 άρθρα 1 παρ.24,2 -ν.2009/1992 άρθρο 31 --π.δ.161/2000 άρθρο. 2 -π.δ.1025/1977 άρθρο 16 παρ.1,2 -ν.1894/1990 άρθρο. 5 παρ. 16 -π.δ.161/2000 άρθρο. 1 παρ.7,8 -υ.α.2/4832/1990 -π.δ.161/2000 άρθρα. 1 παρ.12,2 -ν.1566/1985 άρθρο 53 -π.δ.161/2000 άρθρο 1 παρ.19 -π.δ.472/1983 άρθρο 10 -π.δ.173/1985 άρθρο 2 -ν.1583/1985 -ν.1566/ παρ.4 άρθρο -2545/1940 άρθρο 65 -ν.2647/1998 άρθρο 2 παρ.β1-2545/1940 άρθρο 65 -ν.2647/1998 άρθρα 7 και 73 Α 134

135 χώρου προς ίδρυση υµναστηρίων. 26. Ο διορισµός και αντικατάσταση µελών Επιτροπών ιοίκησης υµναστηρίων, η έγκριση για ανταλλαγή ακινήτων, η έγκριση δαπανών του υµναστηρίου πλην εκείνων που αφορούν τεχνικά έργα και κύριος του έργου είναι η ενική ραµµατεία Αθλητισµού και ο καθορισµός αποζηµίωσης µελών ιοίκησης γυµναστηρίων (µε την επιφύλαξη του άρθρου 4 παρ. 6 του Ν.2240/94). 27. Η έγκριση πράξης που διαπιστώνει την περιέλευση στη..α. χώρων οι οποίοι ανήκουν σε διαλυόµενα αθλητικά σωµατεία. 28. Σχεδιασµός και υλοποίηση πολιτικών εξωσχολικού αθλητισµού 29. Απόκτηση και αξιοποίηση εκτάσεων κατάλληλων για αθλητικές εγκαταστάσεις και την εκτέλεση έργων που θα συµβάλλουν στην ανάπτυξη όλων των κλάδων του αθλητισµού (κλασσικού, οµαδικού, θαλάσσιου, χειµερινού, µηχανοκίνητου, αεραθλητισµού κ.λ.π.). 30. Η συγκρότηση της Νοµαρχιακής Επιτροπής Λαϊκής Επιµόρφωσης (ΝΕΛΕ), η διαχείριση του λογαριασµού της που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος και η εκπροσώπησή της ενώπιον κάθε αρχής. 31. Ο συντονισµός των επιµορφωτικών φορέων που συµµετέχουν στη ΝΕΛΕ. 32. Η ίδρυση και λειτουργία Κέντρων Παροχής Πολιτιστικών Υπηρεσιών 33. Η έγκριση της ίδρυσης κέντρων επιµόρφωσης και νυκτερινών δηµοτικών σχολείων από ΝΠ και ΝΠΙ, η ίδρυση και διοίκηση οµοίων κέντρων και σχολείων, η έγκριση,η διοργάνωση επιµορφωτικών εκδηλώσεων και η µέριµνα εκπόνησης προγραµµάτων µετεκπαίδευσης του προσωπικού των Υπηρεσιών της Ν.Α. 34. Η χρηµατοδότηση φορέων για την εκτέλεση επιµορφωτικών προγραµµάτων. 35. Η µέριµνα και κάλυψη των επιµορφωτικών αναγκών του Νοµαρχιακού Κέντρου Επαγγελµατικής Κατάρτισης (ΚΕΚ). 36. Ίδρυση, λειτουργία και ανάπτυξη ιστορικών, φιλολογικών και λαογραφικών αρχείων. 37. Χορήγηση αδείας για ίδρυση ειδικής κατηγορίας κινηµατογράφων αυτοκινήτων (Drive-in cinema) και τον έλεγχο από τεχνική άποψη των κτιρίων ή χώρων για χρήση υπαίθριου κινηµατογράφου. 38. Ίδρυση και λειτουργία ερασιτεχνικών σχολών, καθώς και το κτιριολογικό έλεγχο των σχολών καλλιτεχνικής εκπαίδευσης και των µουσικών εκπαιδευτηρίων. Π 397/1990, Ν. 2240/1994 κ.ά. Άρθρ. 49 παρ. 1ιγ Π 30/1996 / Βα Βα / Ε / 135

136 4.2. ΥΠΟΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΕΙΑΣ - ΠΡΟΝΟΙΑΣ 39. Η άσκηση ελέγχου και εποπτείας στα ιδρύµατα παιδικής προστασίας ιδιωτικού δικαίου, των ιδιωτικών επιχειρήσεων (ιδιωτικοί παιδικοί σταθµοί) και των παιδικών εξοχών. 40. Η έκδοση πιστοποιητικών οικονοµικής αδυναµίας. 41. Η έκδοση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας Μονάδων φροντίδας ηλικιωµένων κερδοσκοπικού και µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και ιδιωτικών παιδικών σταθµών, καθώς και η επιβολή ποινών σε παραβάτες. 42. Η ειδική αναγνώριση σωµατείων εν γένει καθώς και φιλανθρωπικών και η ανάκληση αυτών 43. Η εποπτεία επί των φιλανθρωπικών σωµατείων και ιδρυµάτων του νοµού, καθώς και η έγκριση του προϋπολογισµού τους, η παρακολούθηση και ο έλεγχος των επιχορηγήσεων που δίδονται σε νοµικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου µε κοινωφελείς σκοπούς. 44. Η σύσταση επιτροπής εξακρίβωσης της ανικανότητας των τυφλών που είναι ανεπίδεκτοι επαγγελµατικής εκπαίδευσης και αποκατάστασης λόγω σωµατικής ή ψυχικής ανικανότητας και η έγκριση χορήγησης χρηµατικού βοηθήµατος σε τυφλούς. 45. Η αναγνώριση των δικαιούχων στεγαστικής συνδροµής 46. Η δωρεάν παραχώρηση της χρήσης οικηµάτων ένεκα απορίας ή για άλλους σοβαρούς λόγους και ανάκληση ή µετατροπή της σε παραχώρηση επί καταλογισµού τιµήµατος χρήσης. 47. Η πληρωµή επιδοµάτων σε τυφλούς, κωφάλαλους, ανασφάλιστους παραπληγικούς, τετραπληγικούς και ακρωτηριασµένους, διανοητικά καθυστερηµένους, ανίκανους προς εργασία, υποφέροντες από εγκεφαλική παράλυση (σπαστικούς), απροστάτευτους ανήλικους, υποφέροντες από αιµολυτική αναιµία και βαριά ανάπηρους. 48. Η αγορά ή απαλλοτρίωση εκτάσεων για την κατασκευή κατοικιών 49. Ο καθορισµός των όρων και της διαδικασίας παραχώρησης ακινήτων σε δικαιούχους, η έκδοση και ανάκληση παραχωρητηρίων, η ρύθµιση των δόσεων και η βεβαίωση των χρεών παλαιών και νέων προσφύγων, η νοµιµοποίηση ανωµάλων αγοραπωλησιών και τα σχετικά µε την ανταλλαγή και µεταβίβαση παραχωρηθέντων ακινήτων. -ν.749/48 -π.δ. 470/83 -ν.δ. 57/1973 -ν.δ.4525/66 άρθρο 11 -ΥΑ 16338/ άρθρο 1 -π.δ. 180/1974 -ν.δ.241/1973 άρθρο 26 ν.δ. και άρθρο 7 -ν.δ.1111/72-795/71 άρθρο 26 άρθρο 20 -ν.δ.1111/72 άρθρο 20 -ν.1262/1982 άρθρο 26 -π.δ.394 άρθρο 22 -ν.1904/1951 άρθρο 5 -ΥΑ 3/538/εγκ. 361/1964) -β.δ. 775/64 άρθρο 2 παρ.6 -β.δ. 330/60 άρθρο 16 -ν.δ.57/1973 -ΚΥΑ / 136

137 50. Η οικονοµική ενίσχυση αυτοστεγαζόµενων, η µίσθωση ακινήτων η ρύθµιση διαφόρων θεµάτων κοινωνικής κατοικίας και η επιβολή κυρώσεων για παραβάσεις της νοµοθεσίας. 51. Η ανάληψη χορηγουµένων οικονοµικών ενισχύσεων σε φορείς κοινωνικής αντίληψης από το προϊόν των Ειδικών Κρατικών Λαχείων. 52. Η χορήγηση αδειών διενέργειας εράνων, λαχειοφόρων και φιλανθρωπικών αγορών. 53. Ο διορισµός µελών ιοικητικών Συµβουλίων, η εποπτεία και η ρύθµιση θεµάτων λειτουργίας ιδρυµάτων προστασίας και αγωγής οικογένειας και παιδιού (όπως Κέντρων Παιδικής Μέριµνας, Παιδικών και Βρεφονηπιακών Σταθµών, Παιδικών Εξοχών, Παραρτηµάτων ΠΙΚΠΑ και ΚΕΠΕΠ). 54. Ο ορισµός µελών του ιοικητικού Συµβουλίου των Ταµείων Πρόνοιας και Προστασίας Πολυτέκνων. 55. Η εποπτεία και ο έλεγχος της νόµιµης λειτουργίας των Οικοδοµικών Συνεταιρισµών. 56. Η εποπτεία ιδρυµάτων κοινωνικής πρόνοιας (όπως γηροκοµείων, θεραπευτηρίων χρονίων παθήσεων). 57. Η δωρεάν διάθεση υλικών από ένα Ίδρυµα σε άλλο και η µεταφορά αδιάθετων κεφαλαίων από κρατική επιχορήγηση. 58. Η έκδοση απόφασης για την απαγόρευση χρήσης πόσιµου ύδατος. 59. Ο ορισµός ιατρών για εξέταση επαγγελµατιών, για τη χορήγηση σε αυτούς βιβλιαρίων υγείας. Ν. 3329/2005, Ν. 3106/2003 κ.α. -π.δ. 224/1989 -Υγ. ιάτ. άρθρο 14 -Υγ.ιατ. 8405/92 / / 60. Η έκδοση και θεώρηση βιβλιαρίων δωρεάν νοσηλείας ανασφάλιστων. 61. Η χορήγηση και ανάκληση αδειών άσκησης επαγγελµάτων υγείας-πρόνοιας για συγκεκριµένο δήµο ή κοινότητα ή δηµοτικό ή κοινοτικό διαµέρισµα (οδοντιάτρων, φαρµακοποιών, ακτινολογικών ή µικροβιολογικών εργαστηρίων, οπτικών, φυσιοθεραπευτών, αισθητικών, οδοντοτεχνιτών, νοσηλευτών, βοηθών νοσηλευτών, µαιών, ειδικών τεχνικών προσθετικών και διορθωτικών κατασκευών, κοινωνικού λειτουργού, εργοθεραπευτού κλπ). 62. Η χορήγηση άδειας λειτουργίας ακτινολογικών εργαστηρίων, µικροβιολογικών και οδοντιατρικών. 63. Η εποπτεία της λειτουργίας ιδιωτικών κλινικών, οδοντιατρείων, φαρµακείων, µικροβιολογικών και βιοχηµικών εργαστηρίων, καθώς και η επιβολή κυρώσεων για παράβαση της νοµοθεσίας. Ειδικά η εποπτεία και ο έλεγχος στον τρόπο παρεχόµενων υπηρεσιών υγείας από τις ιδιωτικές κλινικές ασκείται παράλληλα µε τον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας -π.δ. 224/1989 -ν. 1563/1979 -ν1963/1991 άρθρο 1 παρ 1 -ν.2716/1999 άρθρο 24 παρ. 1 -π.δ. 224/1989 -π.δ.470/1983 -π.δ.83/1989 -β.δ.707/1970 -π.δ.83/1989 -π.δ.40/1986 -ν. 2072/1992 -π.δ. 93/1993 -β.δ.451/1962 -π.δ. 224/1989 -ν. 5607/1957 -π.δ.470/1983 -π.δ.247/1991 -ν.2647/ Η λήψη απόφασης σχετικά µε τον καθορισµό -β.δ.39819/63 άρθρο 1 / 137

138 των ωρών ανοίγµατος, µεσηµβρινής διακοπής παρ. 3 και 2 και κλεισίµατος των φαρµακείων και φαρµακαποθηκών, καθώς και τον καθορισµό για κάθε έτος του αριθµού των φαρµακείων που διηµερεύουν και διανυκτερεύουν. 65. Η χορήγηση αδειών άσκησης επαγγέλµατος -π.δ.133/2005 / κουρέα, κοµµωτή, τεχνίτη περιποίησης χεριών ποδιών και η συγκρότηση σχετικής εξεταστικής επιτροπής µε απόφαση Νοµάρχη. 66. Συγκρότηση, µε απόφαση Νοµάρχη, του Άρθρ. 8 π.δ. 133/2005 Πειθαρχικού Συµβουλίου Κοµµωτών-Κουρέων- Τεχνιτών περιποίησης χεριών και ποδιών 67. Η οργάνωση αυτοτελώς ή σε συνεργασία µε τις -ν.3172/2003 άρθρο Βα αντίστοιχες περιφερειακές υπηρεσίες ειδικά προγράµµατα για την προστασία και προαγωγή της δηµόσιας υγιεινής στην περιοχή της αρµοδιότητάς τους Η υλοποίηση : -ν.3172/2003 άρθρο - προγραµµάτων δηµόσιας υγιεινής που 14 οργανώνονται από το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας ή από άλλα Υπουργεία, το κόστος των οποίων βαρύνει απευθείας τον προϋπολογισµό του αντίστοιχου Υπουργείου - εκτάκτων προγραµµάτων δηµόσιας υγείας, τα όποια εκτελούνται µε έκτακτη χρηµατοδότηση - προγραµµάτων δηµόσιας υγείας που χρηµατοδοτούνται από πόρους της Ευρρωπαϊκής Ένωσης. 69. Η χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας των -ν.3172/2003 άρθρο Ββ πάσης φύσεως δηµόσιων και ιδιωτικών 13 εργαστηρίων, µε εξαίρεση των εργαστηρίων του ενικού Χηµείου του Κράτους, τα οποία πραγµατοποιούν µικροβιολογικές εξετάσεις ελέγχου νερού, τροφίµων ή ποτών, το κλείσιµο όσων λειτουργούν χωρίς τη νόµιµη άδεια. και η επιβολή προστίµου σε βάρος αυτών. 70. Η συµµετοχή µε εκπροσώπους της στο -ν.3172/2003 άρθρο Α Περιφερειακό Συµβούλιο ηµόσιας Υγείας Η έκδοση τοπικών υγειονοµικών διατάξεων και -π.δ. 224/1989 Ββ η λήψη µέτρων σε θέµατα δηµόσιας υγιεινής. 72. Η διενέργεια διάφορων εµβολιασµών. -π.δ. 224/ Η έκδοση των βιβλιαρίων υγείας για όσους -π.δ. 224/1989 εργάζονται σε καταστήµατα υγειονοµικού ενδιαφέροντος. 74. Η εφαρµογή προγραµµάτων για την καταπολέµηση λοιµωδών και παρασιτικών νοσηµάτων ζώων. 75. Η επιβολή ή άρση υγειονοµικών µέτρων λόγω -β.δ. από Ββ εµφάνισης βαριάς επιζωοτίας για την έκδοση πιστοποιητικών για την µεταφορά ζώων άρθρο 10 παρ.1 -β.δ.733/ Η έκδοση αδειών εµπορίας κτηνιατρικών Ββ φαρµάκων 77. Η εφαρµογή, οργάνωση και εποπτεία της / τεχνητής σπερµατέγχυσης και του συγχρονισµού του οίστρου των ζώων. 78. Ο κερδοσκοπικός έλεγχος και η διενέργεια αστυκτηνιατρικών επιθεωρήσεων 79. Η επιθεώρηση εισαγοµένων και εξαγοµένων τροφίµων. 80. Ο έλεγχος καταστηµάτων, βιοτεχνιών, 138

139 βιοµηχανιών, παρασκευής και επεξεργασίας τροφίµων ζωικής προέλευσης. 81. Η χορήγηση αδειών κτηνιατρικού ενδιαφέροντος για την καταλληλότητα ζωικών τροφίµων. 82. Η χορήγηση άδειας άσκησης επαγγέλµατος Φυσικού Νοσοκοµείου. 83. Η χορήγηση άδειας λειτουργίας Μονάδων Αδυνατίσµατος µετά από εισήγηση της επιτροπής που συγκροτείται στην έδρα της οικείας Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης 84. Η χορήγηση ειδικής άδειας για λειτουργία ηλεκτρονικών ηλεκτρικών σε χώρους για τους οποίους οι συσκευές αυτές δεν έχουν επαρκή θωράκιση από πλευράς ηλεκτροµαγνητικής συµβατότητας. 85. Ο έλεγχος προς διαπίστωση κανονικής επίθεσης της σήµανσης CE και η επιβολή όρων προς τους παραβάτες για την παύση της παράβασης. 86. Ο έλεγχος εφαρµογής των διατάξεων της ΚΥΑ 94649/8682/1993 και ο καθορισµός των οργάνων ελέγχου τήρησης αυτών. 87. Η εκτέλεση των αποφάσεων που αφορούν στη διακοπή λειτουργίας µονάδων παροχής προστασίας από φορείς κοινωνικής πρόνοιας, η σφράγιση καταστηµάτων οπτικών ειδών και το κλείσιµο ιδιωτικών κλινικών, ιατρείων κ.λ.π. εργαστηρίων φυσιοθεραπείας και η επαναφορά πραγµάτων στην προτέρα κατάσταση σχετικά µε τη διάνοιξη φρεάτων κ.λ.π. 88. Η χορήγηση της Κάρτας Αναπηρίας µετά από σχετική γνωµοδότηση των Επιτροπών Πιστοποίησης Αναπηρίας. 89. Ο ορισµός (από το Νοµάρχη) εκπροσώπου της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης στο Συµβούλιο Υγειονοµικής Περιφέρειας (ΣΥΠΕ), στην έδρα της Υγειονοµικής Περιφέρειας 90. Ίδρυση ή βελτίωση εγκαταστάσεων καταφυγίων αδέσποτων σκύλων (σε περιπτώσεις διαδηµοτικής συνεργασίας) 91. Η επιχορήγηση αστικών εταιριών µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, τις οποίες έχει ιδρύσει η ΝΑ ή µετέχει σε αυτές, εφόσον ο σκοπός τους αναφέρεται στην αντιµετώπιση προβληµάτων που απορρέουν από τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών 92. Η παροχή γνωµάτευσης από κτηνίατρο της αρµόδιας οργανικής µονάδας Κτηνιατρικής της ΝΑ για υγειονοµική καταλληλότητα των ζώων όταν πρόκειται για πλανόδια έκθεση ζώων 93. Η παροχή άδειας (µε απόφαση Νοµάρχη) σε πρόσωπο που διατηρεί κατάστηµα πώλησης σκύλων ή γατών (µετά έκθεση Κτηνιατρικής -Υπ.Αποφ. Α2στ/2073/1983 -ν. 2647/1998 -Υ.Α οικ της 3/ ΚΥΑ 94649/8682/1993 άρθρο 3 παρ. 4 -ν. 2647/1998 -ΚΥΑ 94649/8682/1993 άρθρο 10 παρ. 6 α -ν. 2647/1998 -ΚΥΑ 94649/8682/1993 άρθρο 11 παρ ν. 2647/1998 -ν.2345/1995 άρθρο 1 -ν. 971/1979 άρθρο 16 παρ. 2 -α.ν. 1845/1939 άρθρο 2 -π.δ.247/1991 άρθρο 20 -ν.δ.3881/1958 άρθρο 39 παρ.9 -ν.δ.1277/1912 άρθρο 11 -ν. 2647/1998 -π.δ.210/ άρθρο 6 παρ. 4 ν. 3329/2005 -ν.3170/2003 και ΥΑ ΥΑ 259//2004 / Β-781 -άρθρ. 3 ν. 3345/2005 -άρθρ. 6 Π 12/2005 ΥΑ /2003 Α 139

140 Αρχής) καθώς και σχετικής άδειας λειτουργίας του καταστήµατος 94. Η χορήγηση πιστοποιητικών υγείας για άδειες παραµονής αλλοδαπών στην Ελλάδα. 95. Η έκδοση πιστοποιητικών για σπουδές στο εξωτερικό. 96. Υποβολή πληροφοριών, στοιχείων και παροχή συνδροµής στην Περιφερειακή ιεύθυνση ηµόσιας Υγείας της ΥΠΕ. Υποβολή στην τελευταία ετήσιας έκθεσης πεπραγµένων και αποτελεσµάτων. 97. Εµβολιασµός ατόµων που ταξιδεύουν στο εξωτερικό σύµφωνα µε τις οδηγίες της Π.Ο.Υ. (ναυτικοί προς ναυτολόγηση, τουρίστες κ.λ.π.). 98. Η τήρηση κανόνων υγιεινής των σχολείων, δηµοσίων και ιδιωτικών. 99. Έλεγχος τρόπου συλλογής - αποκοµιδής και διάθεσης των απορριµµάτων, καθώς και των χώρων διάθεσης τούτων 100. Έκδοση πιστοποιητικών µυοκτονιών πλοίων κ.λ.π. Άρθρ. 14 παρ. 8 και 9 ν. 3370/2005 ΚΥΑ 50910/2727/ Κολυµβητικές δεξαµενές,. Ε 102. Συµµετοχή των ιευθυντών των ΝοµΥπηρεσιών ηµ. Υγείας στο Περιφερειακό Συµβούλιο ηµόσιας Υγείας 103. Αποφάσεις χορήγησης ναρκωτικών ουσιών σε καρκινοπαθείς ασθενείς, εισηγήσεις για χορήγηση, προµήθεια ναρκωτικών σε Νοσοκοµεία, Ιδιωτικές Κλινικές, 104. Νοσήλεια ασφαλισµένων ΟΑ σε Ιδιωτικές Κλινικές Προκήρυξη, από το Νοµάρχη, των κενών θέσεων ιατρών ηµόσιας Υγείας ΕΣΥ 106. Εποπτεία Ιατρικών-Οδοντιατρικών- Φαρµακευτικών Συλλόγων Νοµού Εποπτεία και έλεγχος ιατρικών και οδοντιατρικών υπηρεσιών Πρωτοβάθµιας Φροντίδας Υγείας (Π.Φ.Υ.) και συγκρότηση σχετικής Επιτροπής (Π.. 4/ ) Έλεγχος κυκλοφορίας φαρµακευτικών ιδιοσκευασµάτων και προϊόντων αρµοδιότητας Ε.Ο.Φ. Άρθρ. 14 παρ. 6 ν. 3370/2005 Άρθρ. 24 ν. 3370/2005 Α 5. ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ 5.1. ΥΠΟΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 1. Ο συντονισµός και επίβλεψη του έργου της πολιτικής προστασίας για την πρόληψη, ετοιµότητα, αντιµετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών εντός των ορίων του νοµού. -ν.3013/2002 άρθρο 12 παρ.1 α Α 140

141 (αρµοδιότητα Νοµάρχη) 2. Η ευθύνη για την εφαρµογή του ετήσιου εθνικού σχεδιασµού πολιτικής προστασίας, κατά το σκέλος που τα οικεία περιφερειακά προγράµµατα, µέτρα και δράσεις έχουν τοπικό χαρακτήρα, σε επίπεδο νοµού. (αρµοδιότητα Νοµάρχη) 3. Η διατύπωση εισηγήσεων για το σχεδιασµό πολιτικής προστασίας του νοµού, η οποία υποβάλλονται στο ενικό ραµµατέα της Περιφέρειας για τη διαµόρφωση σχετικής πρότασης, προκειµένου να αποτελέσουν αντικείµενο της εισήγησης για τον ετήσιο εθνικό σχεδιασµό πολιτικής προστασίας από τη ιυπουργική Επιτροπή. (αρµοδιότητα Νοµάρχη) 4. Η διατύπωση εισήγησης στο ενικό ραµµατέα Πολιτικής Προστασίας για την έκδοση απόφασης κήρυξης κατάστασης έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας στις περιπτώσεις τοπικών καταστροφών. (αρµοδιότητα Νοµάρχη) 5. Η έκδοση αποφάσεων κήρυξης κατάστασης έκτακτης ανάγκης, προκειµένου για τοπικές καταστροφές µικρής έντασης, µετά προηγούµενη εξουσιοδότησή του από το ενικό ραµµατέα Πολιτικής Προστασίας. (αρµοδιότητα Νοµάρχη) 6. Ο Νοµάρχης έχει την ευθύνη διάθεσης και του συντονισµού δράσης του απαραίτητου δυναµικού και µέσων για την πρόληψη, ετοιµότητα, αντιµετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών του νοµού. 7. Ο Νοµάρχης προεδρεύει του Συντονιστικού Νοµαρχιακού Οργάνου. 8. Ο σχεδιασµός και η οργάνωση σε θέµατα πρόληψης, ενηµέρωσης και αντιµετώπισης των καταστροφών ή καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, 9. Ο συντονισµός όλων των υπηρεσιών της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης και των Νοµαρχιακών ιαµερισµάτων, καθώς και του δηµόσιου και ιδιωτικού δυναµικού και µέσων για την εξασφάλιση της ετοιµότητας, την αντιµετώπιση των καταστροφών και την αποκατάσταση των ζηµιών. 10. Η έκδοση απόφασης µε την οποία ρυθµίζεται κάθε αναγκαία λεπτοµέρεια, που αφορά την οργάνωση και λειτουργία του ραφείου Πολιτικής Προστασίας. 11. Η διενέργεια επιτάξεων σε περίπτωση κατεπείγοντος προς ικανοποίηση των αναγκών της Εθνικής Άµυνας και χρησιµοποίηση γενικώς των επιτασσοµένων για τη δηµόσια και κοινωνική ανάγκη. 12. Η διενέργεια, µετά την κήρυξη της πολιτικής κινητοποίησης και εξουσιοδότησης του Πρωθυπουργού, πολιτικής επιστράτευσης προσωπικού από µη καλούµενες κλάσεις και πέραν των αναστολών κατατάξεων που χορηγήθηκαν µε αποφάσεις του «Συµβουλίου Αναστολών Κατατάξεων» προς ικανοποίηση των αναγκών της πολιτικής σχεδίασης έκτακτων αναγκών σε έµψυχο δυναµικό. 13. Η έκδοση φύλλων ατοµικής πρόσκλησης πολιτικής επιστράτευσης προς τους υποκειµένους σε πολιτική επιστράτευση. -ν.3013/2002 άρθρο 12 παρ.1β -ν.3013/2002 άρθρο 12 παρ.1γ -ν.3013/2002 άρθρο 12 παρ.1δ -ν.3013/2002 άρθρο 12 παρ.1δ -ν.3013/2002 άρθρο 12 παρ.1ε -ν.3013/2002 άρθρο 12 παρ.1 στ -ν.3013/2002 άρθρο 12 παρ.2β -ν.3013/2002 άρθρο 12 παρ.2β -ν.3013/2002 άρθρο 16 παρ.2 -ν.2307/1995 άρθρο 10 παρ.6 -ν.δ.17/1974 άρθρο 22 -ν.2307/1995 άρθρο 10 παρ.7 -ν.δ.17/1974 άρθρο 23 -ν.2307/1995 άρθρο 10 παρ.7 Α Α Ββ Α Βα Α Ββ Ββ Ββ 141

142 5.2. ΥΠΟΤΟΜΕΑΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ 14. Η οριστικοποίηση των Μητρώων Αρρένων, η τήρηση αντιτύπου µητρώων αρρένων όλων τω δήµων και κοινοτήτων της περιοχής τους, η ενηµέρωσή τους, οι εγγραφές και µεταγραφές και οι µεταβολές (όπως εγγραφή αδήλωτων, καθορισµός ή διόρθωση ηλικίας κ.λ.π.). 15. Η συµµετοχή στις διαδικασίες προετοιµασίας, διενέργειας και µετάδοσης των αποτελεσµάτων των εκλογών για την ανάδειξη µελών του εθνικού και ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, των οργάνων της νοµαρχιακής αυτοδιοίκησης και των δήµων και κοινοτήτων, καθώς και των δηµοψηφισµάτων. 16. Ο ορισµός εκπροσώπου της ΝΑ στην Επιτροπή Ανεξάρτητης Οικονοµικής ραστηριότητας Αλλοδαπών της Περιφέρειας -ν.2119/1993 -ν.2307/1995 άρθρο9 -εκλογική νοµοθεσία Ε άρθρ. 24 παρ. 5 ν. 3386/2005 Α 6. ΤΟΜΕΑΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 6.1. ΚΕΝΤΡΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ (Κ.Ε.Π.) 1. Ενηµερώνει και πληροφορεί τους πολίτες για τις ενέργειες που απαιτούνται, για τη διεκπεραίωση διοικητικών υποθέσεων. 2. Παραλαµβάνει αιτήσεις πολιτών για τη διεκπεραίωση υποθέσεων τους από τις υπηρεσίες του ηµοσίου, τα στοιχεία των οποίων καταχωρεί σε ειδικό πρωτόκολλο. 3. ιαθέτει έντυπα αιτήσεων κατά το άρθρο 3 παρ.3 του Κώδικα ιοικητικής ιαδικασίας. 4. Ελέγχει την πληρότητα των αιτήσεων των πολιτών και σε περίπτωση που για τη διεκπεραίωσή τους απαιτούνται δικαιολογητικά που δεν υποβάλλονται µαζί µε την αίτηση, το Κ.Ε.Π. είναι αρµόδιο και για την αναζήτηση και παραλαβή τους από τις αρµόδιες υπηρεσίες, µε οποιοδήποτε πρόσφορο τρόπο, µετά από σχετική εξουσιοδότηση των πολιτών. 5. ιαβιβάζει τους φακέλους των υποθέσεων των πολιτών πλήρων στην αρµόδια για τη διεκπεραίωσή τους υπηρεσία. Το τελικό έγγραφο αποστέλλεται από την αρµόδια υπηρεσία και πάλι στο Κ.Ε.Π. υποβολής της αρχικής αίτησης από το οποίο το παραλαµβάνει ο πολίτης ή του αποστέλλεται από το Κ.Ε.Π. στη διεύθυνση που έχει δηλωθεί µε συστηµένη επιστολή και µε αντικαταβολή. 6. Χορηγεί παράβολα και θεωρεί το γνήσιο της υπογραφής -ν.3013/2002 άρθρο 31 -ν.3013/2002 άρθρο 31 -ν.3013/2002 άρθρο 31 -ν.3013/2002 άρθρο 31 ν.3013/2002 άρθρο 31 παρ.1 και 3 -ν.3013/2002 άρθρο 31 Ε Ε 6.2. ΕΝΙΚΕΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 142

143 7. Ο χειρισµός όλων των θεµάτων οργάνωσης των Υπηρεσιών της Ν.Α. 8. Η επεξεργασία στοιχείων για την εκτίµηση των αναγκών της Ν.Α. σε θέσεις προσωπικού και την κατανοµή τους σε κατηγορίες, κλάδους, βαθµούς ή ειδικότητες, καθώς και η περιγραφή, η ανάλυση των καθηκόντων και ο καθορισµός των προσόντων κάθε θέσης. 9. Η µελέτη, υπόδειξη και η παρακολούθηση εφαρµογής µέτρων για την απλούστευση γραφειοκρατικών τύπων και διαδικασιών και η κατάργηση περιττών διατυπώσεων σε συνεργασία µε τις κατ' αντικείµενο αρµόδιες Υπηρεσίες. 10. Ο καθορισµός, σε συνεργασία µε τις κατά αντικείµενο αρµόδιες Υπηρεσίες, των δικαιολογητικών που κατά περίπτωση απαιτούνται να υποβάλλουν οι συναλλασσόµενοι µε τη Ν.Α. πολίτες. 11. Η µελέτη των χρησιµοποιουµένων εντύπων και η εισήγηση για τη βελτίωση και τυποποίησή τους. Η σχεδίαση νέων απλουστευµένων εντύπων ιδιαίτερα των απαραίτητων στις συναλλαγές των πολιτών µε τις Υπηρεσίες. 12. Η µελέτη και εισήγηση µέτρων για την καθιέρωση προσφορότερων µεθόδων εργασίας για την ταχύτερη διεκπεραίωση των διοικητικών ενεργειών. 13. Η µέριµνα για την ανάπτυξη και εφαρµογή από τις κατά αντικείµενο αρµόδιες Υπηρεσίες σύγχρονων τεχνικών µεθόδων για την αύξηση της παραγωγικότητας. 14. Η µέριµνα για την διοικητική κωδικοποίηση των διατάξεων νόµων, διαταγµάτων και αποφάσεων που αναφέρονται στις αρµοδιότητες της Ν.Α. 15. Η συγκέντρωση και η αξιολόγηση στοιχείων για τη σύνταξη εκθέσεων πεπραγµένων των Υπηρεσιών της Ν.Α. 16. Η κατάρτιση, µετά από συνεργασία µε τις λοιπές Υπηρεσίες του ετησίου λειτουργικού προγράµµατος των Υπηρεσιών της Ν.Α. και η παρακολούθηση της εφαρµογής του. 17. Η εφαρµογή των µεθοδολογιών και συστηµάτων ποιότητας (ISO, Ευρωπαϊκό Μοντέλο Ολικής Ποιότητας) στον Οργανισµό. 18. Η οργάνωση και εκτέλεση προγραµµάτων εισαγωγικής εκπαίδευσης των υπαλλήλων, τόσο πριν την ανάληψη όσο και µε την ανάληψη υπηρεσίας, µε σκοπό τη γενική ενηµέρωση µέχρι τη λήξη της διετούς δοκιµαστικής υπηρεσίας. 19. Η οργάνωση και εκτέλεση προγραµµάτων επιµόρφωσης ειδικού ενδιαφέροντος και προγραµµάτων επαγγελµατικής εξειδίκευσης. 20. Η µέριµνα για τη µετεκπαίδευση των υπαλλήλων για τη διεύρυνση των επιστηµονικών ή τεχνικών τους γνώσεων, που είναι χρήσιµες για την καλύτερη αντιµετώπιση των αναγκών της υπηρεσίας ή την εξειδίκευσή τους σε σύγχρονες τεχνικές διοίκησης και τεχνολογίας. Π.. 30/1996 Π.. 30/1996 Ν. 3230/2004, Ν. 3242/2004 κ.ά. Ν. 3230/2004, Ν. 3242/2004 κ.ά. Ν. 3230/2004, Ν. 3242/2004 κ.ά. Ν. 3230/2004, Ν. 3242/2004 κ.ά. Ν. 3230/2004, Ν. 3242/2004 κ.ά. Βα Βα Βα Ε 143

144 21. Η µέριµνα για τη µεταπτυχιακή εκπαίδευση των υπαλλήλων σε ΑΕΙ της ηµεδαπής ή της αλλοδαπής για τη λήψη µεταπτυχιακού τίτλου σπουδών, συναφούς µε το αντικείµενο των Ν.Α. 22. Ο διορισµός, πρόσληψη, τοποθέτηση, µονιµοποίηση, µετάθεση, µετακίνηση, προαγωγή, τοποθέτηση προϊσταµένων οργανικών µονάδων, µετάταξη, αναγνώριση προϋπηρεσιών, λύση υπαλληλικής σχέσης και συνταξιοδότηση προσωπικού. 23. Η τήρηση των προσωπικών µητρώων, βιβλίων καθώς και η έκδοση πιστοποιητικών υπηρεσιακών µεταβολών όλων των υπαλλήλων. 24. Η µέριµνα για τη σύνταξη των εκθέσεων ουσιαστικών προσόντων των υπαλλήλων. 25. Τα θέµατα πειθαρχικού ελέγχου των υπαλλήλων καθώς και η σύνταξη υποµνηµάτων σε ένδικα µέσα αυτών ενώπιον του Συµβουλίου της Επικρατείας και των λοιπών διοικητικών δικαστηρίων. 26. Η µέριµνα για τη συγκρότηση και λειτουργία του υπηρεσιακού συµβουλίου και για την εκλογή των αιρετών µελών αυτού. 27. Η χορήγηση οποιασδήποτε άδειας στους υπαλλήλους. 28. Η κίνηση των αυτοκινήτων των Υπηρεσιών της Ν.Α. 29. Η µέριµνα για την απογραφή, αξιοποίηση, καλή λειτουργία και συντήρηση όλων των συσκευών και µηχανών γραφείου καθώς και η µέριµνα για την εκποίηση όσων χαρακτηρίζονται ως άχρηστες ή ακατάλληλες. 30. Η µέριµνα για τη στέγαση των Υπηρεσιών της Ν.Α., τον εξοπλισµό τους, την τηλεπικοινωνιακή εξυπηρέτησή τους, τη συντήρηση, καθαριότητα και επισκευή των κτιρίων και εγκαταστάσεων καθώς και την ασφάλειά τους. 31. Η µέριµνα για τη λειτουργία της βιβλιοθήκης της Ν.Α. και τον εµπλουτισµό της σε έντυπο υλικό. 32. Εκδίκαση εφέσεων κατά ποινών στα πλαίσια της Επιτροπής του άρθρου 8 του Π.. 369/ Πρατήρια υγρών καυσίµων. Ο καθορισµός µε απόφαση του Νοµάρχη των χρονικών ορίων λειτουργίας των πρατηρίων υγρών καυσίµων 34. Υποβολή αιτηµάτων από ήµους για εφαρµογή ωραρίου. 35. Χορήγηση βιβλιαρίων επαγγελµατικής ταυτότητας φορτ/τών για αχθοφορικές εργασίες. 36. Έγγραφες απαντήσεις επί αιτηµάτων φορέων, υπηρεσιών, πολιτών. 37. Η συµµετοχή στις διαδικασίες προετοιµασίας, διενέργειας και µεταβίβασης των αποτελεσµάτων των εκλογών στο Υπουργείο Εσωτερικών για την ανάδειξη µελών του Ελληνικού Κοινοβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των οργάνων της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης και των ήµων και Κοινοτήτων καθώς και των δηµοψηφισµάτων. Π.. 30/1996 κ.ά. Π.. 30/1996 κ.ά. Ε Ε 144

145 38. Η κατάρτιση και αναθεώρηση των εκλογικών καταλόγων. 39. Η υλοποίηση Αστυνοµικών και Πυροσβεστικών διατάξεων Η συγκρότηση πρωτοβάθµιων και δευτεροβάθµιων γνωµοδοτικών επιτροπών για θέµατα σταυλισµού και ίδρυσης και λειτουργίας κτηνοτροφικών επιχειρήσεων, η συγκρότηση επιτροπής κατάσχεσης και πώλησης ζώων σε περίπτωση κλεισίµατος κτηνοτροφικών επιχειρήσεων. 42. Η συγκρότηση Επιτροπών για θέατρα, κινηµατογράφους, εικαστικά έργα, πλανοδίων νοµάδων, πρωτοβάθµια και δευτεροβάθµια Εθνική Αντίσταση. 43. Χορήγηση αδειών περιπτέρου και λιανικής πώλησης σιγαρέτων. 44. Ε 45. ιακίνηση της αλληλογραφίας, δακτυλογράφηση και αναπαραγωγή εγγράφων και εντύπων. 46. Βεβαίωση από τον Προϊστάµενο της ραµµατείας ή το νόµιµο αναπληρωτή του, της ακρίβειας αντιγράφων, φωτοαντιγράφων ή φωτοτυπιών οποιωνδήποτε εγγράφων και γενικά δικαιολογητικών, ύστερα από αντιπαραβολή τους µε το επιδεικνυόµενο σχετικό πρωτότυπο ή ακριβές αντίγραφο. 47. Η µέριµνα για την βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής του προσωπικού και των πολιτών. 48. Τήρηση κοινού και εµπιστευτικού πρωτοκόλλου. Α Η επιµέλεια για τον διορισµό των µελών της Επιτροπής Μεταφορών Κρατικών Εφοδίων, της Επιτροπής Προµηθειών και η παρακολούθηση του έργου αυτών 6.3 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 51. Η συγκέντρωση και επεξεργασία των αναγκαίων στοιχείων για την κατάρτιση ή τροποποίηση του προϋπολογισµού της Ν.Α. 52. Ο έλεγχος των δικαιολογητικών κάθε δαπάνης και η έκδοση των χρηµατικών ενταλµάτων πληρωµών. 53. Η συγκέντρωση και καταχώρηση στα οικεία λογιστικά βιβλία όλων των εισπράξεων και πληρωµών της Ν.Α. Π.. 30/1996 Π.. 30/1996 Π.. 30/ Η διενέργεια των πληρωµών. Π.. 30/ Η επιµέλεια για την είσπραξη των εσόδων. Π.. 30/1996 Ε Ε 145

146 56. Η µελέτη και αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων Π.. 30/1996 Βα/ δηµιουργίας και απόκτησης εσόδων από τη Ν.Α. και η φροντίδα για τη βεβαίωση των εσόδων της Ν.Α. από φόρους, τέλη, δικαιώµατα, εισφορές και άλλες πηγές. 57. Η µελέτη της δανειοληπτικής δυνατότητας της Ν.Α. 58. Η προστασία και η διαχείριση της περιουσίας της Ν.Α. 59. Η κατάρτιση και παρακολούθηση εκτέλεσης του προγράµµατος προµηθειών, η προµήθεια υλικών, µηχανηµάτων, εφοδίων ή άλλου περιουσιακού στοιχείου για τη λειτουργία των υπηρεσιών της Ν.Α., ως και η προµήθεια αυτοκινήτων. 60. Η επιµέλεια διορισµού των µελών της Επιτροπής Προµηθειών και η παρακολούθηση του έργου της. Π.. 30/1996 Π.. 30/1996 Π.. 30/ Μισθώσεις κινητών και ακινήτων της Ν.Α. Π.. 30/ Εκµισθώσεις κινητών και ακινήτων της Ν.Α. Π.. 30/ ωρεές κινητών και ακινήτων της Ν.Α. Π.. 30/ Παραχώρηση της χρήσης κινητών και ακινήτων πραγµάτων της Ν.Α. 65. Εκποιήσεις κινητών και ακινήτων πραγµάτων της Ν.Α. Π.. 30/1996 Π.. 30/ Αγορές κινητών και ακινήτων πραγµάτων της Ν.Α. Π.. 30/1996 / 67. Οικονοµικά θέµατα Παιδείας. Ν.2817/2000 και Π..161/ Η εκκαθάριση των αποζηµιώσεων, εξόδων Π.. 30/1996 παράστασης και κίνησης των αιρετών οργάνων και των αποδοχών, λοιπών απολαβών και αποζηµιώσεων του προσωπικού της Ν.Α. 69. Η τήρηση αρχείου για την ισχύουσα κάθε φορά νοµοθεσία που διέπει το µισθολόγιο και τις πάσης φύσεως αποδοχές και απολαβές των υπαλλήλων. Ε 6.4 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ 70. Η εκπόνηση στρατηγικής και σχεδίων δράσης για την καθιέρωση, υποστήριξη και ενσωµάτωση των νέων Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) στη λειτουργία της Ν.Α. Η 71. Η δηµιουργία των κατάλληλων συνθηκών για τη µετάβαση της Ν.Α. στα δεδοµένα της ηλεκτρονικής διοίκησης (e-government). 72. Η επιλογή των δραστηριοτήτων της Ν.Α. που επιβάλλεται να µηχανογραφούνται. 73. Η ανάπτυξη και υποστήριξη του πληροφοριακού συστήµατος των Υπηρεσιών. 74. Η παρακολούθηση των τεχνολογικών εξελίξεων στις ΤΠΕ, η εκπόνηση ειδικών τεχνικών µελετών και µελετών σκοπιµότητας για την αξιολόγηση, επιλογή και ανανέωση Βα 146

147 του συστηµικού περιβάλλοντος (πληροφοριακά συστήµατα, τηλεµατικά δίκτυα, τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, συστήµατα αυτοµατισµού γραφείου κ.λ.π.) που χρησιµοποιεί η Ν.Α. 75. Η λειτουργία, η πλήρης εκµετάλλευση, η συντήρηση και ανανέωση του εξοπλισµού ηλεκτρονικής επεξεργασίας στοιχείων και λοιπών µηχανών και η ασφάλεια του εξοπλισµού αυτού. 147

148 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ 2.1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΟΤΑ ΑΝΑ ΚΑΤΗΟΡΙΑ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Σύµφωνα µε απογραφή της ΚΕΚΕ οι επιχειρήσεις των ΟΤΑ κατανέµονται ως εξής: Πίνακας 17 Οι επιχειρήσεις των ΟΤΑ ΣΤΑΚΟ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΙΑ ΠΛΗΘΟΣ % ΕΠΙΧΕΙΡ ΗΣΕΩΝ 01 εωργία, κτηνοτροφία, θήρα και συναφείς 9 0,64% δραστηριότητες 02 ασοκοµία, υλοτοµία και συναφείς 1 0,07% δραστηριότητες 05 Αλιεία, εκµετάλλευση ιχθυοτροφείων και 6 0,43% µονάδων παραγωγής γόνου 14 Άλλες εξορυκτικές και λατοµικές 16 1,15% δραστηριότητες 15 Βιοµηχανία τροφίµων και ποτών 25 1,79% 20 Βιοµηχανία ξύλου και κατασκευή 1 0,07% προϊόντων από ξύλο και φελλό 37 Ανακύκλωση 2 0,14% 40 Παροχή ηλεκτρικού ρεύµατος, φυσικού 8 0,57% αερίου, ατµού και ζεστού νερού 41 Συλλογή, καθαρισµός και διανοµή νερού ,46% 45 Κατασκευές 84 6,01% 50 Εµπόριο, συντήρηση και επισκευή 3 0,21% αυτοκίνητων οχηµάτων 51 Χονδρικό εµπόριο και εµπόριο µε 1 0,07% προµήθεια 52 Λιανικό εµπόριο 2 0,14% 55 Ξενοδοχεία και εστιατόρια 45 3,22% 60 Αστική δηµοτική συγκοινωνία 16 1,15% 61 Υδάτινες µεταφορές 1 0,07% 63 Βοηθητικές και συναφείς προς τις 16 1,15% µεταφορές δραστηριότητες 66 Ασφαλίσεις και συνταξιοδοτικά ταµεία 1 0,07% 70 ραστηριότητες σχετικές µε ακίνητη 41 2,93% περιουσία 72 Πληροφορική και συναφείς 12 0,86% δραστηριότητες 74 Άλλες επιχειρηµατικές δραστηριότητες ,68% 80 Εκπαίδευση 96 6,87% 85 Υγεία και κοινωνική µέριµνα ,03% 90 ιάθεση λυµάτων και απορριµµάτων 80 5,73% 92 Ψυχαγωγικές, πολιτιστικές και αθλητικές ,47% 148

149 δραστηριότητες 93 Άλλες δραστηριότητες παροχής 27 1,93% υπηρεσιών ΣΥΝΟΛΑ % Πηγή ΕΣΥΕ 2.2 ΟΜΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΩΝ ΗΜΩΝ Το τελικό κείµενο του επιχειρησιακού προγράµµατος ενός ήµου θα περιλαµβάνει τουλάχιστον τις ακόλουθες ενότητες και κεφάλαια : ΕΙΣΑΩΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Το εισαγωγικό κεφάλαιο θα περιλαµβάνει κυρίως την παρουσίαση της διαδικασίας και των εµπλεκόµενων στην κατάρτιση του επιχειρησιακού προγράµµατος (π.χ. υπηρεσίες του ήµου, όργανα που συστήθηκαν). Συγκεκριµένα θα περιλαµβάνει: Παρουσίαση της οµάδας έργου που συνέταξε το Ε.Π. και του συντονιστή της Παρουσίαση του τρόπου µε τον οποίο συµµετείχαν οι υπηρεσίες και τα Νοµικά πρόσωπα του ήµου στην εκπόνηση του Ε.Π. Παρουσίαση των διαδικασιών διαβούλευσης ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΣΤΡΑΤΗΙΚΟΣ ΣΧΕΙΑΣΜΟΣ Κεφάλαιο 1.1: ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Συνοπτική περιγραφή και αξιολόγηση της υφιστάµενης κατάστασης της περιοχής του ήµου Συνοπτική περιγραφή και αξιολόγηση της υφιστάµενης κατάστασης του ήµου και των Νοµικών του Προσώπων, ως οργανισµών Κεφάλαιο 1.2: ΣΤΡΑΤΗΙΚΗ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ Το όραµα και οι αρχές του ήµου Η στρατηγική του ήµου Οι άξονες & τα µέτρα του προγράµµατος ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Κεφάλαιο 2.1: ΣΧΕΙΑ ΡΑΣΗΣ 149

150 2.1.1 Τα σχέδια δράσης για την εφαρµογή της στρατηγικής ράσεις διαδηµοτικής και υπερτοπικής σηµασίας Κεφάλαιο 2.2: ΤΕΤΡΑΕΤΗΣ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΡΑΣΕΩΝ Ιεράρχηση & συνοπτικός προγραµµατισµός των δράσεων Οµαδοποίηση των δράσεων του προγράµµατος Αναλυτικός προγραµµατισµός των δράσεων Α προτεραιότητας Κεφάλαιο 2.3.: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Εκτίµηση των εσόδων Κατανοµή των εσόδων για την κάλυψη των δαπανών των δράσεων Χρηµατοδοτικοί πίνακες του προγράµµατος Το προηγούµενο προγραµµατικό κείµενο θα αποτελεί το προϊόν µιας διαδικασίας, η οποία προτείνεται να περιλαµβάνει τα ακόλουθα 9 βήµατα : Βήµα 1 : Προετοιµασία και οργάνωση Βήµα 2 : Συνοπτική περιγραφή και αξιολόγηση της κατάστασης της περιοχής του ήµου Βήµα 3 : Συνοπτική περιγραφή και αξιολόγηση του ήµου και των νοµικών προσώπων του ως οργανισµών Βήµα 4 : Καθορισµός της στρατηγικής και των αναπτυξιακών προτεραιοτήτων Βήµα 5 : Έγκριση του στρατηγικού σχεδίου και διαδικασίες διαβούλευσης Βήµα 6 : Κατάρτιση σχεδίων δράσης Βήµα 7 : Τετραετής προγραµµατισµός των δράσεων Βήµα 8 : Οικονοµικός προγραµµατισµός Βήµα 9 : Ολοκλήρωση του προγράµµατος & τελικές ενέργειες 150

151 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ 3.1 ΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΡΑΜΜΑ ΕΠΤΑ Το ΕΠΤΑ θεσµοθετήθηκε µε το άρθρο 13 του νόµου 2539/1997 και αποτέλεσε την πρώτη προσπάθεια του κράτους να ενισχύσει τις αναπτυξιακές δυνατότητες των ΟΤΑ µετά την υλοποίηση της µεταρρύθµισης της τοπικής αυτοδιοίκησης «Ιωάννης Καποδίστριας». Ήταν ένα ειδικό αναπτυξιακό πρόγραµµα το οποίο χρηµατοδότησε δράσεις που αφορούσαν στην κατασκευή έργων υποδοµής των νέων ΟΤΑ, στην υποστήριξη και οργάνωση της λειτουργίας τους και στην πραγµατοποίηση των αναγκαίων δηµόσιων επενδύσεων σε τοπικό επίπεδο. Προβλέφθηκε να έχει πενταετή διάρκεια ( ) που παρατάθηκε για δύο επιπλέον χρόνια ( ). Οι πόροι του ΕΠΤΑ προέρχονται από: 20% ΣΑΤΑ 8.5% ΚΑΠ το ποσό του λογαριασµού του αρ 67 του ν. 3033/54 80% του φόρου των τόκων καταθέσεων του αρ. 9 5 α του ν.2503/97 οι πόροι των εθνικών και περιφερειακών κοινοτικών προγραµµάτων και πρωτοβουλιών οι πόροι του προγράµµατος δηµοσίων επενδύσεων µε τους οποίους χρηµατοδοτούνται τα έργα των δήµων και κοινοτήτων 3.2 ΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΤΕπ ΙΑ ΤΟ 2007 ( Έκθεση δραστηριοτήτων ΕΤΕπ 2007) Ισόρροπη ανάπτυξη στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Η ΕΤΕπ συνεπικουρώντας την Ε.Ε στην επίτευξη της οικονοµικής και κοινωνικής συνοχής, κατά το 2007 εστίασε τις χρηµατοδοτήσεις της υπέρ της περιφερειακής ανάπτυξης στις περιοχές που καθορίστηκαν ως «περιοχές σύγκλισης», καθώς και σε αυτές που σταδιακά εισέρχονται ή εξέρχονται από τη συγκεκριµένη κατάσταση. Πρόκειται για παρεµβάσεις στις 113 φτωχότερες περιοχές της Ένωσης που συγκεντρώνουν πληθυσµό 190 εκ. Το 2007 η ΕΤΕπ χορήγησε για τη χρηµατοδότηση επενδύσεων στις περιοχές σύγκλισης 13,8 δις. Συγκεκριµένα τα δάνεια προς τα 12 κράτη µέλη που εισήλθαν στη Ε.Ε το 2004 ανήλθαν σε 5,75 δις.. Στη Βουλγαρία χορήγησε 700 εκ. προκειµένου να συγχρηµατοδοτήσει µαζί µε το Ταµείο Συνοχής τη συµµετοχή του βουλγαρικού δηµοσίου στην πραγµατοποίηση επενδύσεων προτεραιότητας. Οι χρηµατοδοτήσεις της ΕΤΕπ στις περιοχές σύγκλισης καλύπτουν όλους τους τοµείς της οικονοµίας. Κατά το 2007 χρηµατοδοτήθηκαν έργα στους εξής τοµείς: µεταφορές 3,2% 151

152 ενέργεια 15% υγεία και παιδεία 12% ύδρευση και αποχέτευση 7% Στήριξη της καινοτοµίας Το 2000 θεσπίστηκε το πρόγραµµα δράσης της Λισσαβόνας, µε το οποίο η Ε.Ε έθεσε ως στόχο την ανάπτυξη µιας ανταγωνιστικής, καινοτόµου και βασιζόµενης στη γνώση ευρωπαϊκής οικονοµίας, ικανής για αειφόρο ανάπτυξη, µε περισσότερες θέσεις απασχόλησης και µεγαλύτερη κοινωνική συνοχή. Η ΕΤΕπ συµβάλλει στην προαγωγή του συγκεκριµένου στόχου µε τη θέσπιση της πρωτοβουλίας «Καινοτοµία 2010». Η τράπεζα έθεσε ως στόχο να χορηγήσει δάνεια ύψους 50 δις. στα πλαίσια της πρωτοβουλίας κατά την περίοδο Έτσι, κατά τη διάρκεια του 2007 χορήγησε νέα δάνεια ύψους 10,3 δις. για επενδύσεις στους τοµείς της έρευνας, ανάπτυξης και καινοτοµίας, της παιδείας και των τεχνολογιών πληροφορικής και επενδύσεων. Περιβαλλοντική αειφορία. Η ΕΤΕπ είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιηµένη σε θέµατα περιβάλλοντος, καθώς χρηµατοδοτεί σχέδια που συνάδουν µε τις περιβαλλοντικές αρχές, εστιάζονται στις κλιµατικές αλλαγές, στην προστασία της φύσης και της βιοποικιλότητας, κ.α, αλλά και η ίδια φροντίζει να βελτιώνει τις περιβαλλοντικές των κτηρίων της. Ως εκ τούτου διαθέτει το 30-35% του συνόλου των δανείων της για την προστασία του περιβάλλοντος. Το 2007 οι περιβαλλοντικές χρηµατοδοτήσεις της ΕΤΕπ στην ΕΕ και στις χώρες της ΕΖΕΣ υπερέβησαν τα 13 δις, ενώ εκτός ΕΕ ανήλθαν σε 1,6 δις. Ε: δίκτυα µεταφορών για την Ευρώπη Τα διευρωπαϊκά δίκτυα διαδραµατίζουν καίριο ρόλο στην επίτευξη της κοινωνικής και οικονοµικής συνοχής και η σηµασία τους αυξήθηκε κατακόρυφα µε τη διεύρυνση της Ε.Ε. Η ΕΤΕπ αποτελεί τον κυριότερο οργανισµό παροχής χρηµατοδοτήσεων στον τοµέα των διευρωπαϊκών δικτύων υποδοµής µεταφορών. Βασικός στόχος της ΕΤΕπ για την περίοδο είναι η χορήγηση 75 δις για τη χρηµατοδότηση επενδύσεων σε µεγάλα δίκτυα υποδοµής. Κατά το 2007 χορήγησε 7,7 δις., από τα οποία ποσό ίσο µε 3,3 δις αφορούσε σε σιδηροδροµικές µεταφορές, 2,7 δις σε οδικά έργα, 630 εκ. σε εναέριες µεταφορές, 434 εκ. σε θαλάσσιες και 426 εκ σε διάφορα έργα υποδοµής. Στήριξη ΜΜΕ Η υποστήριξη των ΜΜΕ είναι µία από τις κύριες επιχειρησιακές προτεραιότητες του Οµίλου ΕΤΕπ. Η οριζόντια αυτή δραστηριότητα περιλαµβάνει, αφενός, δάνεια της ΕΤΕπ 152

153 χορηγούµενα µέσω του ευρωπαϊκού τραπεζικού τοµέα (γραµµές πιστώσεων µέσω των οποίων η ΕΤΕπ παρέχει σε ενδιάµεσους χρηµατοπιστωτικούς φορείς κεφάλαια µε ελκυστικούς όρους, οι οποίοι µεταφέρονται µε κατάλληλο τρόπο στις ΜΜΕ) και, αφετέρου, ενισχύσεις από το Ευρωπαϊκό Ταµείο Επενδύσεων (ΕΤΑΕ), το οποίο παρέχει στις ΜΜΕ ίδια κεφάλαια (µέσω επενδύσεων σε σχήµατα παροχής επιχειρηµατικών κεφαλαίων) και διευκολύνει την πρόσβαση των ΜΜΕ σε χρηµατοδοτήσεις (µέσω τιτλοποιήσεων και εγγυήσεων). Το κεφάλαιο του ΕΤΑΕ αυξήθηκε το 2007 κατά 50%, σε 3 δισ. ευρώ, ώστε να παρασχεθεί στο Ταµείο επιπρόσθετη στήριξη για την επιδίωξη των στόχων του, και να διασφαλιστεί η χρηµατοοικονοµική του αυτάρκεια µέχρι το Το ΕΤΑΕ επιβεβαίωσε τον ρόλο του ως βασικού παράγοντα στην αγορά επιχειρηµατικών κεφαλαίων στην Ευρώπη, διενεργώντας πράξεις συνολικού ύψους άνω των 520 εκατ. ευρώ στον τοµέα αυτόν το Οι πράξεις εγγυοδοσίας του Ταµείου ανήλθαν σε 1,4 δισ. ευρώ. Μέσω της δραστηριότητας του Οµίλου ΕΤΕπ υπέρ των µικροµεσαίων επιχειρήσεων χρηµατοδοτήθηκαν το 2007 περίπου ΜΜΕ. Οι χρηµατοδοτήσεις εστιάστηκαν σε καινοτόµους επιχειρήσεις µε υψηλό δυναµικό ανάπτυξης, σε µικρής κλίµακας επενδύσεις πραγµατοποιούµενες από ΜΜΕ στον τοµέα των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, και σε πολύ µικρές επιχειρήσεις. Οι χρηµατοδοτήσεις αυτές είχαν τη µορφή γραµµών πιστώσεων, συνολικού ύψους 5 δισ. ευρώ, που χορηγήθηκαν σε ενδιάµεσους χρηµατοπιστωτικούς φορείς στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αειφόρος, ασφαλής και ανταγωνιστική ενέργεια Το σχέδιο δράσης που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο των Βρυξελλών τον Μάρτιο 2007, καθορίζει την ενεργειακή πολιτική της ΕΕ. Θέτει, επίσης, φιλόδοξους στόχους: ως το 2020, µείωση των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου κατά 20% σε σχέση µε τα επίπεδα του 1990 αύξηση του µεριδίου των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας στο 20% της συνολικής σύνθεσης των ενεργειακών πηγών στην ΕΕ αύξηση του µεριδίου των βιοκαυσίµων στο 10%, της κατανάλωσης βενζίνης και ντίζελ στον τοµέα των µεταφορών και µείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 20% σε σχέση µε τις βασικές προβλέψεις για το Η ΕΤΕπ παρακολουθεί προσεκτικά τις εξελίξεις της ενεργειακής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό, η χρηµατοδοτική πολιτική της Τράπεζας όσον αφορά την 153

154 ενέργεια και τις κλιµατικές αλλαγές εστιάζεται σε πέντε τοµείς προτεραιότητας: ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, ενεργειακή απόδοση, έρευνα, ανάπτυξη και καινοτοµία στον ενεργειακό τοµέα, ασφάλεια και διαφοροποίηση του εσωτερικού εφοδιασµού (συµπεριλαµβανοµένων των διευρωπαϊκών δικτύων ενέργειας), και ασφάλεια του εξωτερικού ενεργειακού εφοδιασµού και οικονοµική ανάπτυξη των γειτονικών χωρών και των χωρών εταίρων της ΕΕ. εδοµένης της επείγουσας ανάγκης για επενδύσεις στον ενεργειακό τοµέα, η ΕΤΕπ ενέργησε ανάλογα. Στόχος της Τράπεζας για το 2007 ήταν να χορηγήσει για ενεργειακές επενδύσεις, εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, 4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 900 εκατ. ευρώ για ανανεώσιµες πηγές ενέργειας. Τελικά, η Τράπεζα χορήγησε 5,4 δισ. ευρώ στη ΕΕ (συν την Ισλανδία), εκ των οποίων 1,5 δισ. ευρώ για ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, και 1,4 δισ. ευρώ εκτός ΕΕ, εκ των οποίων 518 εκατ. ευρώ για ανανεώσιµες πηγές. 500 εκατ. ευρώ χορηγήθηκαν µέσω ενός ειδικού µηχανισµού, ύψους 3 δισ. ευρώ, που δηµιουργήθηκε για τη χρηµατοδότηση ενεργειακών επενδύσεων εκτός του πλαισίου των τρεχουσών αναπτυξιακών εντολών, στις γειτονικές χώρες, στα κράτη της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ), στη Νότια Αφρική, στην Ασία και στη Λατινική Αµερική, µέχρι το ΣΤΑΙΑ ΧΟΡΗΗΣΗΣ ΑΝΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΤΕπ. Οι αιτήσεις δανείου ή παροχής εγγύησης µπορούν να απευθύνονται στην Τράπεζα είτε µέσω της Επιτροπής, είτε µέσω του κράτους µέλους στο έδαφος του οποίου θα υλοποιηθεί το σχέδιο. Αίτηση δανείου ή εγγύησης µπορεί επίσης να υποβάλλεται απευθείας στην Τράπεζα από επιχείρηση. Όταν οι αιτήσεις δανείου απευθύνονται µέσω της Επιτροπής, υποβάλλονται για διατύπωση γνώµης στο κράτος µέλος και αντιστρόφως. Εάν προέρχονται απευθείας από επιχείρηση, υποβάλλονται για διατύπωση γνώµης στην Επιτροπή και το κράτος µέλος. Η ιευθύνουσα Επιτροπή εξετάζει εάν οι αιτήσεις δανείου ή εγγύησης είναι σύµφωνες µε τις οικείες διατάξεις. ια να διασφαλιστεί η στήριξη της Τράπεζας, τα σχέδια και τα προγράµµατα πρέπει να είναι βιώσιµα από τέσσερις θεµελιώδεις απόψεις: οικονοµική, τεχνική, περιβαλλοντική και χρηµατοοικονοµική. Κάθε επενδυτικό σχέδιο αξιολογείται προσεκτικά και παρακολουθείται έως την ολοκλήρωσή του. Αν η ιευθύνουσα Επιτροπή αποφανθεί υπέρ της χορήγησης, υποβάλλει το σχέδιο σύµβασης στο ιοικητικό Συµβούλιο το οποίο λαµβάνει απόφαση. 154

155 Σε περίπτωση αρνητικής γνώµης της ιευθύνουσας Επιτροπής, το ιοικητικό Συµβούλιο δύναται να χορηγήσει το δάνειο µόνο µε οµόφωνη απόφασή του. Σε περίπτωση αρνητικής γνώµης της Επιτροπής, το ιοικητικό Συµβούλιο δύναται να χορηγήσει το δάνειο µόνο µε οµόφωνη απόφαση, ενώ το οριζόµενο από την Επιτροπή µέλος του ιοικητικού Συµβουλίου απέχει από την ψηφοφορία. Σε περίπτωση αρνητικής γνώµης της ιευθύνουσας Επιτροπής και της Επιτροπής, το ιοικητικό Συµβούλιο δεν δύναται να χορηγήσει το εν λόγω δάνειο ή την εν λόγω εγγύηση. Σχήµα 3 ιαδικασία λήψης δανείου από ΕΤΕπ Πηγή: ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΣΙΤ (ΟΗΟΣ ΣΙΤ ΥΠΟΙΟ) 155