ΕΝ ΟΚΡΙΝΕΙΣ ΙΑΚΟΠΤΕΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΝ ΟΚΡΙΝΕΙΣ ΙΑΚΟΠΤΕΣ"

Transcript

1 ΕΝ ΟΚΡΙΝΕΙΣ ΙΑΚΟΠΤΕΣ Μανώλης Οικονόµου Επίκουρος Καθηγητής Φαρµακογενετικής ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Εργαστήριο Θεραπευτικής Εξατοµίκευσης 2η Πανεπιστηµιακή Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

2 ΟΡΙΣΜΟΣ ΕΝ ΟΚΡΙΝΩΝ ΙΑΚΟΠΤΩΝ (U.S. Environmental Protection Agency, EPA) Εξωγενείς Παράγοντες που παρεµβαίνουν στη ΣΥΝΘΕΣΗ, ΜΕΤΑΦΟΡΑ, ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ, ΣΥΝ ΕΣΗ ΣΤΟΝ ΥΠΟ ΟΧΕΑ ή ΑΠΕΚΡΙΣΗ φυσιολογικών ορµονών του αίµατος που είναι υπεύθυνες για την ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ, την ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ και τη ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

3 ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Silent Spring, Rachel Carson, 1960 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΟΡΟΥ ΤΟ 1991 ΣΕ ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΣΤΟ Wingspread Conference Center, Racine, Wisconsin (πρόεδρος του συνεδρίου : Τheo Colborn) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΟΡΟΥ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟ 1993 από την Theo Colbron Our Stolen Future, Theo Colborn, 1996

4 ΕΝ ΟΚΡΙΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ

5 ΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ ΡΑΣΗΣ ΕΝ ΟΚΡΙΝΩΝ ΙΑΚΟΠΤΩΝ ΙΑΜΕΣΟΥ ΠΥΡΗΝΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟ ΟΧΕΩΝ (οιστρογονικοί, ανδρογονικοί, προγεστερονικοί, θυρεοειδικοί, ρετινοειδικοί) ΙΑΜΕΣΟΥ ΜΗ ΠΥΡΗΝΙΚΩΝ ΥΠΟ ΟΧΕΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙ ΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ (κυτταροπλασµατικοί), ΜΗ ΣΤΕΡΟΕΙ ΙΚΩΝ ΥΠΟ ΟΧΕΩΝ (υποδοχείς νευροµεταβιβαστών π.χ. σεροτονίνης, ντοπαµίνηςνορεπινεφρίνης), ΟΡΦΑΝΩΝ ΥΠΟ ΟΧΕΩΝ (αρυλοκαρβονικοί) ΙΑΜΕΣΟΥ ΕΝΖΥΜΙΚΩΝ Ο ΩΝ ΒΙΟΣΥΝΘΕΣΗΣ ή και ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙ ΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ

6 ΟΡΙΣΜΟΣ ΕΝ ΟΚΡΙΝΩΝ ΙΑΚΟΠΤΩΝ (φυσιολογική άποψη) Μόρια, ΦΥΣΙΚΑ ή ΣΥΝΘΕΤΙΚΑ, που, διαµέσου του περιβάλλοντος ή ακατάλληλης έκθεσης κατά την ανάπτυξη, τροποποιούν τα ορµονικά και οµοιοστατικά συστήµατα που επιτρέπουν στον οργανισµό την ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ των διαφόρων οργάνων του µεταξύ τους, τον ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟ του και την ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

7 ΕΙ Η ΕΝ ΟΚΡΙΝΩΝ ΙΑΚΟΠΤΩΝ ΦΥΣΙΚΑ ΧΗΜΙΚΑ ΚΑΙ ΤΟΞΙΝΕΣ ΑΠΟ ΦΥΤΑ ΚΑΙ ΜΥΚΗΤΕΣ (φυτο-οιστρογόνα π.χ. γκανιστεϊνη, κουµεστρόλη, νταϊντζεϊνη) ΦΥΣΙΚΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ ΑΠΟ ΑΝΘΡΩΠΟ ΚΑΙ ΖΩΑ ΠΟΥ ΑΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΥΝΘΕΤΙΚΑ ΧΗΜΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

8 ΒΑΣΙΚΑ ΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΝ ΟΚΡΙΝΩΝ ΙΑΚΟΠΤΩΝ ΜΙΚΡΟ ΜΟΡΙΑΚΟ ΒΑΡΟΣ (< 1000 Daltons) ΦΑΙΝΟΛΙΚΟΙ ΑΚΤΥΛΙΟΙ ΑΛΟΓΟΝΙΚΟΙ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΕΣ (χλώριο, βρώµιο) ΒΑΡΕΑ ΜΕΤΑΛΛΑ (µόλυβδος, υδράργυρος, κάδµιο, αρσενικό) ΛΙΠΟ ΙΑΛΥΤΑ ΜΟΡΙΑ

9 ΧΗΜΙΚΗ ΟΜΗ ΓΝΩΣΤΩΝ ΕΝ ΟΚΡΙΝΩΝ ΙΑΚΟΠΤΩΝ

10 ΕΙ Η ΣΥΝΘΕΤΙΚΩΝ ΕΝ ΟΚΡΙΝΩΝ ΙΑΚΟΠΤΩΝ ΣΥΝΘΕΤΙΚΑ ΧΗΜΙΚΑ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΙΑΛΥΤΩΝ / ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ / ΓΥΑΛΙΣΤΙΚΩΝ KAI ΠΑΡΑΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΟΥΣ [πολυχλωριωµένα διφαινύλια (PCBs), πολυβρωµιωµένα διφαινύλια (PBBs), διοξίνες (2,3,7,8 τετραχλωροδιβενζο-p-διοξίνη (TCDD)] ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΑ ΤΡΟΦΩΝ, ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ, ΦΑΡΜΑΚΩΝ (parabens) ΠΛΑΣΤΙΚΑ [διφαινόλη Α (BPA)] ΠΛΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΤΕΣ [φθαλικά άλατα και αιθέρες (δισ(2- εθυλεξυλ-φθαλικός αιθέρας, DEHP)] ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ, ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΑ, ΕΝΤΟΜΟΑΠΩΘΗΤΙΚΑ, ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΑ [DDT, διχλωροβινκλοζολίνη] ΦΑΡΜΑΚΑ [διαιθυλοστιλβεστρόλη, DES]

11 ΠΗΓΕΣ ΕΝ ΟΚΡΙΝΩΝ ΙΑΚΟΠΤΩΝ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (αέρας, νερό, έδαφος) ΤΡΟΦΙΜΑ (σόγια, όσπρια, λιναρόσποροι, γλυκοπατάτες, τριφύλλι) ΦΥΤΑ (φυτοοιστρογόνα, χηµικά σε φρούτα, λαχανικά, φασόλια, χορταρικά) ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ (απορρυπαντικά, νονυλφαινόλες, οκτυλφαινόλες) ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΑ, ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΑ, ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ (DDT, ενδοσουλφάνη, ατραζίνη, νιτροφαίνη, τριβουτιλιωµένα παράγωγα) ΠΛΑΣΤΙΚΑ (διφαινόλη Α, φλαλικοί αιθέρες) ΦΑΡΜΑΚΑ (DES, αντισυλληπτικά, σιµετιδίνη) ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΧΗΜΙΚΑ (PCBs, PBBs, διοξίνες) ΠΑΡΑΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΧΑΡΤΟΥ, ΚΑΥΣΙΜΩΝ, ΑΠΟΤΕΦΡΩΣΗΣ ΜΕΤΑΛΛΑ (κάδµιο, µόλυβδος, υδράργυρος)

12 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΝ ΟΚΡΙΝΩΝ ΙΑΚΟΠΤΩΝ ΣΥΝΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΣΤΗ ΣΥΝ ΕΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥΣ ΥΠΟ ΟΧΕΙΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΣΤΗ ΣΥΝ ΕΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥΣ ΥΠΟ ΟΧΕΙΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ

13 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΥΠΟΨΙΑ ΡΑΣΗΣ ΕΝ ΟΚΡΙΝΟΥΣ ΙΑΚΟΠΤΗ ΧΗΜΙΚΑ [75500 βιοµηχανικά χηµικά, 900 εντοµοκτόνα/παρασιτοκτόνα, 2500 άλλα ψεκαστικά (αντιµυκητισιακά), 8000 κοσµητικά και διατροφικά πρόσθετα] ΜΟΝΟ ΓΙΑ 95 ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΣΤΗ Η ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΙΑΣΠΟΡΑ ΤΟΥΣ [σταθερά οργανοαλογόνα (10), αντιοξειδωτικά τροφών (1), ψεκαστικά (57), φθαλικά (4), µέταλλα (4), άλλες κατηγορίες (10)

14 ΥΣΚΟΛΙΕΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΕΝ ΟΚΡΙΝΩΝ ΙΑΚΟΠΤΩΝ ΕΤΕΡΟΓΕΝΕΙΑ ΜΟΡΙΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΚΘΕΣΗΣ - ΑΣΠΟΡΑΣ ΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΥΠΟ ΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΛΙΠΟΦΙΛΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΓΝΟΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΤΩΝ ΕΝ ΟΚΡΙΝΩΝ ΙΑΚΟΠΤΩΝ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΥ ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ ΑΠΩΤΕΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ι ΙΑΤΕΡΗ ΟΣΟΛΟΓΙΑ ΡΑΣΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΙΜΟΡΦΙΑ

15 ΜΕΘΟ ΟΙ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΕΝ ΟΚΡΙΝΩΝ ΙΑΚΟΠΤΩΝ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΣΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΣΩΜΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ (αέριος και υγρή χρωµατογραφία, υγρή χρωµατογραφία υψηλής απόδοσης, φασµατοσκοπία µάζας, φασµατοσκοπία µάζας υψηλής ευκρίνειας) ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ (δεσµευτικές αναλύσεις υποδοχέα, αναλύσεις κυτταρικού πολλαπλασιαµού, ανοσοαναλύσεις, χρωµατογραφία ανοσοσυνάφειας) ΒΙΟ ΕΙΚΤΕΣ - ΒΙΟΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ

16 O ΟΙ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΕ ΕΝ ΟΚΡΙΝΕΙΣ ΙΑΚΟΠΤΕΣ ΑΕΡΑΣ ΤΡΟΦΕΣ Ε ΑΦΟΣ ΘΑΛΑΣΣΑ, ΠΟΤΑΜΙΑ, ΛΙΜΝΕΣ

17 EΠΙΡΡΕΠΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠΟ ΕΝ ΟΚΡΙΝΕΙΣ ΙΑΚΟΠΤΕΣ ΕΜΒΡΥΑ ΝΕΟΓΝΑ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

18 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΕΝ ΟΚΡΙΝΕΙΣ ΙΑΚΟΠΤΕΣ ΗΛΙΚΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ( Fetal/Developmental Basis of Adult Disease ) ΙΑΡΚΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚ ΗΛΩΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΜΙΓΜΑΤΑ ΕΝ ΟΚΡΙΝΩΝ ΙΑΚΟΠΤΩΝ ΜΗ ΠΑΡΑ ΟΣΙΑΚΗ ΥΝΑΜΙΚΗ «ΟΣΗΣ- ΕΚΘΕΣΗΣ» ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΓΕΝΕΕΣ [επιγενετικές βλάβες (µεθυλίωση DNA, ακετυλίωση ιστονών)]

19 ΙΑΦΟΡΕΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΩΝ ΕΝ ΟΚΡΙΝΩΝ ΙΑΚΟΠΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑ ΗΠΙΑ ΣΤΑ ΙΑΚΗ ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΗ ΙΑΠΟΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΡΑΣΗΣ ΟΡΜΟΝΩΝ ΜΙΚΡΗ ΟΣΗ ΡΑΣΗΣ ΥΣΤΕΡΗΣΗ ΧΡΟΝΟΥ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΡΑΣΗΣ ΕΠΙΓΕΝΕΤΙΚΗ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ

20 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΠΟΤΟΞΙΝΩΣΗΣ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΙΜΑΤΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΦΡΑΓΜΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΙΟΡΘΩΣΗΣ ΒΛΑΒΩΝ DNA ΑΙΜΑ, ΛΕΜΦΟΣ, ΗΠΑΡ, ΝΕΦΡΟΙ, ΕΝΤΕΡΟ, ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ, ΕΡΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΟΜΗΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΕΦΙ ΡΩΣΗ

21 ΑΙΤΙΕΣ ΑΝΕΠΑΡΚΟΥΣ ΑΠΟΤΟΞΙΝΩΣΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟΤΟΞΙΝΩΣΗΣ Ι ΙΑΙΤΕΡΑ ΥΨΗΛΟ ΦΟΡΤΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ [>2000 νέοι ενδοκρινείς διακόπτες ετησίως] ΙΑΡΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗ

22 «ΚΙΝΗΣΕΙΣ» ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΝ ΟΚΡΙΝΩΝ ΙΑΚΟΠΤΩΝ Toxic Substances Control Act Federal Insesticide, Fugicide and Rodenticide Act Food, Drug and Cosmetic Act Clean Water Act Safe Drinking Water Act Clean Air Act

23 ΤΡΟΠΟΙ ΑΠΟΦΥΓΗΣ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΕ ΕΝ ΟΚΡΙΝΕΙΣ ΙΑΚΟΠΤΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΤΡΟΦΩΝ ΑΠΟΦΥΓΗ ΧΡΗΣΗΣ ΨΕΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΥΓΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΤΡΟΦΩΝ ΑΠΟΦΥΓΗ ΨΑΡΙΩΝ ΑΠΌ ΛΙΜΝΕΣ, ΠΟΤΑΜΙΑ, ΚΟΛΠΟΥΣ ΑΠΟΦΥΓΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΣΕ ΠΛΑΣΤΙΚΟΥΣ ΠΕΡΙΕΚΤΕΣ ΑΠΟΦΥΓΗ ΧΡΗΣΗΣ ΜΑΛΑΚΩΝ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΠΑΙΧΝΙ ΙΩΝ ΑΠO ΠΑΙ ΙΑ ΑΠΟΦΥΓΗ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΤΥΛΙΓΜΑΤΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΗ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΚΑΙ ΙΕΘΝΩΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΣΧΕΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

24 ΑΠΟ ΕΙΞΕΙΣ ΕΠΙΒΛΑΒΟΥΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΖΩΩΝ ΣΕ ΕΝ ΟΚΡΙΝΕΙΣ ΙΚΑΚΟΠΤΕΣ Αρσενικοί γλάροι µε αναπαραγωγικό σύστηµα θήλεως από αυγά εκτεθειµένα σε DDT, Davis, California University, 1981 Mείωση τεστοστερόνης στους άρρενες αλιγάτορες της λίµνηs Apoka στη FLORIDA, Louis Guillette, 1992 Bάτραχοι µε πέντε άκρα και έκτοπη θέση οφθλαλµού, µαθητές σχολικής εκδροµής, Henderson Minnesotta, Anacortes Washington, 1995

25

26

27 ΑΠΟ ΕΙΞΕΙΣ ΕΠΙΒΛΑΒΟΥΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΣΕ ΕΝ ΟΚΡΙΝΕΙΣ ΙΚΑΚΟΠΤΕΣ Καρκίνος κόλπου και µήτρας στην εφηβεία, καρκίνος όρχεων, ανοσολογικές, αναπτυξιακές και άλλες µη καρκινικές διαταραχές σε αγόρια (κρυψορχία, διαταραχές σπέρµατος) και κορίτσια, , έκθεση πέντε εκατοµµυρίων γυναικών σε DES προς αποφυγή αποβολής Μειωµένος δείκτης εφυϊας παιδιών που γεννήθηκαν από µητέρες που κατανάλωναν ψάρια από τη µολυσµένη µε PCBs λίµνη Michigan, Joseph και Sandra Jacobson, Wayne State University, 1996 ιπλασιασµός υποσπαδίας και κρυψορχίας µεταξύ 1968 και 1993, προσβολή 1 στα 100 νεογέννητα αγόρια, έκθεση σε DDE και αντιµυκητισιακά, Len Paulozzi, 2008 Αύξηση του µεγέθους του προστάτη και µείωση του αριθµού των σπερµατοζωαρίων σε άρρενα ποντίκια από έκθεση σε διφαινόλη Α, επέκταση στον άνθρωπο, Frederich vom Saal, Missouri University, Columbia Mείωση του αριθµού των σπερµατοζωαρίων των ανδρών κατά 50% από το 1938 στο 1990 από την έκθεση σε PCBs και DDT, Niels Skakkebaek, ΑΝΙΑ, 1992 Καρκίνος του µαστού σε γυναίκες µε αυξηµένα επίπεδα DDE, Μary Wolf, Νew York City s Mount Sinai School of Medicine, 1993 Καρκίνος του µαστού σε γυναίκες που εκτίθενται σε φθαλικούς αιθέρες, Βρετανοί Ερευνητές, 1995

28 Chemical Use Mechanism Health Effect Diethylstilbeste rol (DES) Medication Mimics estrogen In humans female vaginal cancer, reproductive tract abnormalities; male abnormalities of the penis and testicles, semen abnormalities Genistein Naturally occurring in soybeans Mimics estrogen, blocks testosterone In adult humans lowers cholesterol, may decrease breast cancer risk. In animals infertility. Bisphenol A Resin in dental sealants, lining of food cans, and polycarbonate plastics Mimics estrogen In male mice alters prostate size, decreases sperm production, affects behavior Vinclozolin Pesticide/fungicide Inhibits testosterone In male rodents feminization, nipple development, abnormal penis development Polychlorinated biphenyls (PCBs) No longer made; still found as a pollutant Inhibit thyroid hormones In humans delayed neurological development; IQ deficits Dioxin By-product of industrial processes including incineration Decreases estrogen; decreases testosterone; alters thyroid hormone In female rodents delayed puberty, increased mammary cancers. In male rodents decreased testosterone, penis and testicular abnormalities, feminized sexual behavior. In humans decreased thyroid hormone levels; decreased testosterone; cancers Read more: Endocrine Disruption - effects, environmental, United States, types, EPA, pesticide, chemicals, industrial, human, sources, use, health Fi/Endocrine- Disruption.html#ixzz0ZeaGpiVo

29 ΕΠΙΒΛΑΒΕΙΣ ΕΠΙ ΡΑΣΕΙΣ ΕΝ ΟΚΡΙΝΩΝ ΙΑΚΟΠΤΩΝ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΑΖΙΚΟΥ Α ΕΝΑ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ (DDT, BPA, TCDD, DMBA) AΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞIAKH ΥΓΕΙΑ ΑΡΡΕΝΟΣ [ανωµαλίες ουρογεννητικού συστήµατος (υποσπαδία, κρυψορχία), υπογονιµότητα και µείωση σπερµατοζωαρίων, καρκίνος ορχικών γεννητικών κυττάρων έκθεση σε φθαλικά, PCBs, διοξίνες] ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ [αναστολή CYP1A2 και CYP3A4 που µεταβολίζουν οιστραδιόλη, οιστρόνη και τεστοστερόνη στο ήπαρ έκθεση σε BPA, PCBs, DES, κάδµιο, αρσενικό, αντιανδρογόνα (βινκλοζολίνη, DDT/DDE] NEΥΡΟΕΝ ΟΚΡΙΝΕΙΣ ΣΤΟΧΟΙ [GnRH νευρώνες, HPA, φυλετικά διµορφικές εγκεφαλικές περιοχές] ΘΥΡΕΟΕΙ ΗΣ Α ΕΝΑΣ [µεταφορά, µεταβολισµός, αποβολή PCBs, BPA, PBDEs] ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ [PPAR-γ, οργανοτίνες, διαβήτης, οµοιοστασία γλυκόζης, καρδιαγγειακό σύστηµα, καρδιοπροστασία φυτοοιστρογόνων, AGEs] AΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞIAKH ΥΓΕΙΑ ΘΗΛΕΩΣ

30

31

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 1 Ο ΘΕΜΑ 1. Η γέννηση ενός παιδιού με σύνδρομο Down συνήθως οφείλεται: α. στην προσβολή της μητέρας από ερυθρά κατά τη διάρκεια της κύησης, β. στην ανεπαρκή πρόσληψη ασβεστίου

Διαβάστε περισσότερα

Γεννητικά όργανα. Εγκέφαλος

Γεννητικά όργανα. Εγκέφαλος Φύλο και Εγκέφαλος Φυλετικός διµορφισµός: Ø ύπαρξη διαφορετικών µορφών σε ένα είδος Ø αναφέρεται σε κάθε χαρακτηριστικό που είναι διαφορετικό στο αρσενικό και στο θηλυκό Ø αναπαραγωγικές και µη-αναπαραγωγικές

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ (ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΑ)

ΧΗΜΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ (ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΑ) ΧΗΜΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ (ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΑ) Οι χημικές ουσίες αποτελούν τους δομικούς λίθους της ίδιας της ζωής και συμβάλλουν καταλυτικά στις περισσότερες, αν όχι σε όλες, τις λειτουργίες του μεταβολισμού

Διαβάστε περισσότερα

Ι Φυτοοιστρογόνα. 2 Χημικοί διαταράκτες. Περιβαλλοντικοί. με επίπτωση στο αναπαραγωγικό σύστημα του ανθρώπου - Ενδοκρινικοί Διαταράκτες

Ι Φυτοοιστρογόνα. 2 Χημικοί διαταράκτες. Περιβαλλοντικοί. με επίπτωση στο αναπαραγωγικό σύστημα του ανθρώπου - Ενδοκρινικοί Διαταράκτες Υ Γ Ε Ι Α & Ζ Ω Η Περιβαλλοντικοί Τ με επίπτωση στο αναπαραγωγικό σύστημα του ανθρώπου - Ενδοκρινικοί Διαταράκτες της Ε. Πρωτόπαπα* Τ ο ευαίσθητο αναπαραγωγικό σύστημα του ανθρώπου υφίσταται περιβαλλοντικές

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική Γλωσσάρι για το Μάθημα της Διατροφικής Ιατρικής Λιπαρά οξέα: περιέχουν μακριές αλυσίδες μορίων που αποτελούν σχεδόν όλο το σύμπλεγμα λιπιδίων τόσο για τα ζωικά όσο και για τα φυτικά λίπη. Αν αποκοπούν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ: ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ: ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ: ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Τι είναι ο καρκίνος; Ο καρκίνος περιλαμβάνει μια ομάδα ασθενειών που χαρακτηρίζονται από ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό μη υγιών κυττάρων σε

Διαβάστε περισσότερα

Στα πτηνά το φύλο «καθορίζεται από τη μητέρα». Αυτό γιατί, το αρσενικό άτομο φέρει τα χρωμοσώματα ZZ ενώ το θηλυκό τα ZW. Έτσι εναπόκειται στο που θα

Στα πτηνά το φύλο «καθορίζεται από τη μητέρα». Αυτό γιατί, το αρσενικό άτομο φέρει τα χρωμοσώματα ZZ ενώ το θηλυκό τα ZW. Έτσι εναπόκειται στο που θα 1 Όπως όλοι γνωρίζουμε κάθε ζωντανός οργανισμός αποτελείται από κύτταρα. Μέσα στον πυρήνα των κυττάρων υπάρχουν τα χρωμοσώματα, τα οποία αποτελούν to γενετικό υλικό (DNA). Στα χρωμοσώματα αυτά βρίσκονται

Διαβάστε περισσότερα

Πρώιμη ήβη: πόσο νωρίς είναι το νωρίς;

Πρώιμη ήβη: πόσο νωρίς είναι το νωρίς; Πρώιμη ήβη: πόσο νωρίς είναι το νωρίς; Τριανταφύλλου Παναγιώτα Παιδοενδοκρινολόγος Πανεπιστημιακή υπότροφος Α.Π.Θ. Α Παιδιατρική Κλινική Πρώιμη ήβη - Ατζέντα Πως ορίζεται; Κλινική εικόνα Αιτιολογία Αντιμετώπιση

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημονική Ημερίδα: Φιλοσοφία, Φυσικές Επιστήμες, Βιοηθική Πανεπιστήμιο Αθηνών, 12/11/2014 ISBN:

Επιστημονική Ημερίδα: Φιλοσοφία, Φυσικές Επιστήμες, Βιοηθική Πανεπιστήμιο Αθηνών, 12/11/2014 ISBN: Η χωρίς συγκατάθεση, έκθεση του πληθυσμού σε περιβαλλοντικούς ρύπους: ηθικά ζητήματα Κωνσταντίνος Καλαχάνης 1 Χρυσάνθη Κοταμπάση 1 Παναγιώτης Σταμάτης 1 Ιωάννης Ματιάτος 1 Πολυξένη Νικολοπούλου- Σταμάτη

Διαβάστε περισσότερα

Είναι σχεδόν βέβαιο, είτε να γνωρίζετε κάποιον που πάσχει από μια τέτοια ασθένεια είτε να έχετε μια εσείς οι ίδιοι.

Είναι σχεδόν βέβαιο, είτε να γνωρίζετε κάποιον που πάσχει από μια τέτοια ασθένεια είτε να έχετε μια εσείς οι ίδιοι. Γράφει: Δημήτρης Τσουκαλάς, Ιατρός Φυσικής Υγείας Τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι ασθένειες που προκύπτουν γιατί το σώμα μας επιτίθεται και καταστρέφει τα δικά του κύτταρα και όργανα. Γνωρίζετε ότι ένας στους

Διαβάστε περισσότερα

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία.

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Παχυσαρκία είναι η παθολογική αύξηση του βάρους του σώματος, που οφείλεται σε υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό. Παρατηρείται γενικά

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΛΕΜΕΣΟΥ

ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΛΕΜΕΣΟΥ ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΛΕΜΕΣΟΥ 2007-8 www.cyprusbiology.com 1 ΕΝΟΤΗΤΑ Α. ΠΩΣ ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΖΩΗ ιαιώνιση των ειδών 1. Ποια είναι τα µέρη του σπερµατοζωαρίου; 2. Να συµπληρώσετε τις ενδείξεις του πιο κάτω σχήµατος

Διαβάστε περισσότερα

Έλεγχος Ποιότητας Υλικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. Κωνσταντίνος Μπούρος

Έλεγχος Ποιότητας Υλικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. Κωνσταντίνος Μπούρος Έλεγχος Ποιότητας Υλικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Κωνσταντίνος Μπούρος Ομοιότητες στη δομή των PBDEs με PCBs, φουράνια και διοξίνες. Βρωμιωμένα επιβραδυντικά καύσεως Τετραβρωμοδιφαινόλη Α(TBBPA) Δεκαβρωμοδιφαίνυλο

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ Βαθμός:... / 40 Βαθμός:... / 20

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ Βαθμός:... / 40 Βαθμός:... / 20 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-2017 Βαθμός:... / 40 Βαθμός:... / 20 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 Ολογράφως:... Υπογραφή:... ΤΑΞΗ: Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 30 /05/2017 ΜΑΘΗΜΑ:

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Αναπαραγωγικής Υγείας στην Προεφηβεία & Εφηβεία. Φλώρα Μπακοπούλου Παιδίατρος Εφηβικής Ιατρικής

Θέματα Αναπαραγωγικής Υγείας στην Προεφηβεία & Εφηβεία. Φλώρα Μπακοπούλου Παιδίατρος Εφηβικής Ιατρικής Θέματα Αναπαραγωγικής Υγείας στην Προεφηβεία & Εφηβεία Φλώρα Μπακοπούλου Παιδίατρος Εφηβικής Ιατρικής Ενήβωση - Εφηβεία Puberty - Adolescence Puberty vs. Adolescence Ενήβωση vs. Εφηβεία 12-15 y 12- >>15

Διαβάστε περισσότερα

Συνέντευξη με τον Μαιευτήρα, Χειρουργό Γυναικολόγο αναπαραγωγής, Μιχάλη Κλ. Φραγκουλίδη

Συνέντευξη με τον Μαιευτήρα, Χειρουργό Γυναικολόγο αναπαραγωγής, Μιχάλη Κλ. Φραγκουλίδη Συνέντευξη με τον Μαιευτήρα, Χειρουργό Γυναικολόγο αναπαραγωγής, Μιχάλη Κλ. Φραγκουλίδη Η ανδρική υπογονιμότητα είναι ένα θέμα που απασχολεί ιδιαίτερα τον επιστημονικό κόσμο με δεδομένο ότι τα τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

Ενδοκρινικοί διαταράκτες (Εndocrine disruptors) Ορισμός

Ενδοκρινικοί διαταράκτες (Εndocrine disruptors) Ορισμός Δεδομένα από την επίδραση των διαταρακτών στην εμφάνιση της εφηβείας -στην λειτουργία των γονάδων γυναικολογικούς καρκίνους Ελένη Κούστα Ενδοκρινικοί διαταράκτες (Εndocrine disruptors) Ορισμός ενας εξωγενής

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντικοί παράγοντες και θυρεοειδική λειτουργία

Περιβαλλοντικοί παράγοντες και θυρεοειδική λειτουργία 08 Περιβαλλοντικοί παράγοντες και θυρεοειδική λειτουργία Ε. ΚΟΥΣΤΑ Ενδοκρινολόγος Εισαγωγή Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει κατανοητό ότι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως οι ενδοκρινικοί διαταράκτες (EΔ),

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση αποµάκρυνσης ρύπων

Αξιολόγηση αποµάκρυνσης ρύπων Αξιολόγηση αποµάκρυνσης ρύπων ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Columbia Water Purification System (διπλό σύστηµα) Στους παρακάτω πίνακες δίνονται τα αποτελέσµατα των δοκιµών αποµάκρυνσης ρύπων: Columbia Water

Διαβάστε περισσότερα

«Μεσογειακή δίαιτα και υγεία»

«Μεσογειακή δίαιτα και υγεία» «Μεσογειακή δίαιτα και υγεία» «Μεσογειακή δίαιτα και υγεία» Μερόπη Κοντογιάννη Επίκουρη Καθηγήτρια Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας Διατροφής ρ ήμ Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Μεσογειακή δίαιτα

Διαβάστε περισσότερα

4. ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ

4. ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ 4.1 Ομοιόσταση 4.2 Ασθένειες 4. ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ 4.3 Αμυντικοί μηχανισμοί του ανθρώπινου οργανισμού 4.4 Τρόποι ζωής και ασθένειες Μάρθα Καρβουνίδου ΠΕ1404

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΥ... xiii ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ... xv ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΥ... xiii ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ... xv ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΥ... xiii ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ... xv ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Α. ΤΟ ΑΝ ΡΙΚΟ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ... 3 1. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΟΜΗ TOY ΑΝ ΡΙΚΟΥ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ...

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr ΑΠΟΣΤΟΛΟΒΑ Ε. - ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Α. - ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι Η παρουσία ανδρογόνων στη γυναίκα είναι φυσιολογική. Αναφερόµαστε σε Υπερανδρογοναιµία όταν τα ανδρογόνα ξεπερνούν τα φυσιολογικά για την ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΟΡΜΟΝΕΣ - ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ. ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γενικό Τμήμα Εργαστήριο Χημείας, Καθηγητής Μόσχος Πολυσίου

ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΟΡΜΟΝΕΣ - ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ. ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γενικό Τμήμα Εργαστήριο Χημείας, Καθηγητής Μόσχος Πολυσίου ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΟΡΜΟΝΕΣ - ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γενικό Τμήμα Εργαστήριο Χημείας, Καθηγητής Μόσχος Πολυσίου 1 Στεροειδή Τα στεροειδή, είναι μια κατηγορία μη υδρολυόμενων λιπιδίων με χαρακτηριστική

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

«ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΗΦΙΣΟΥ» Πολυξένη Νικολόπουλου-Σταμάτη

«ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΗΦΙΣΟΥ» Πολυξένη Νικολόπουλου-Σταμάτη 1η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΠΟΤΑΜΟ «ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΗΦΙΣΟΥ» ΠΕΜΠΤΗ 13 - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14 ΜΑΡΤΙΟΥ 2008 «Ο Μύθος των ορίων» Πολυξένη Νικολόπουλου-Σταμάτη Αν. Καθ. Ιατρικής

Διαβάστε περισσότερα

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις :

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις : Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις : Οι όρχεις αποτελούν κομμάτι του αναπαραγωγικού συστήματος (παραγωγή σπερματοζωάριων) του άνδρα αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Η χοληστερόλη είναι ο πρόδρομος όλων των κατηγοριών των στεροειδών ορμονών: γλυκοκορτικοειδή (για παράδειγμα κορτιζόλη), αλατοκορτικοειδή (για

Η χοληστερόλη είναι ο πρόδρομος όλων των κατηγοριών των στεροειδών ορμονών: γλυκοκορτικοειδή (για παράδειγμα κορτιζόλη), αλατοκορτικοειδή (για Η χοληστερόλη είναι ο πρόδρομος όλων των κατηγοριών των στεροειδών ορμονών: γλυκοκορτικοειδή (για παράδειγμα κορτιζόλη), αλατοκορτικοειδή (για παράδειγμα αλδοστερόνη), ορμόνες του φύλου (δηλαδή ανδρογόνα,

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Α' Λυκείου Λύκειο Επισκοπής

Βιολογία Α' Λυκείου Λύκειο Επισκοπής Βιολογία Α' Λυκείου Λύκειο Επισκοπής Κεφάλαιο 12ο Αναπαραγωγή Ανάπτυξη Μαυροματάκης Γιώργος- Βιολόγος σχολική χρονιά 2011-2012 1ο Μάθημα Κεφ. 12 Οι ζωντανοί οργανισμοί, ανεξάρτητα εάν ανήκουν στα Βακτήρια,

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α.

ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α. ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α. ΑΝΤΣΑΚΛΗΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Η ανικανότητα σύλληψης μετά από ένα χρόνο σεξουαλικών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ. Πιο αναλυτικά

ΠΡΟΛΟΓΟΣ. Πιο αναλυτικά ΠΡΟΛΟΓΟΣ Τα θρεπτικά συστατικά είναι ουσίες που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη και τη λειτουργία ενός οργανισµού. Τα βασικά θρεπτικά συστατικά είναι: οι Υδατάνθρακες, τα Λίπη, οι Πρωτεΐνες, οι Βιταµίνες

Διαβάστε περισσότερα

Μέχρι σήµερα γνωρίζατε ότι η κατανάλωση ψωµιού είναι µία απολαυστική και θρεπτική συνήθεια. Από σήµερα η αγαπηµένη σας αυτή καθηµερινή συνήθεια µπορεί να παρέχει στον οργανισµό ακόµη περισσότερα θρεπτικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ (.Π.Μ.Σ.) «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ»

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ (.Π.Μ.Σ.) «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ (.Π.Μ.Σ.) «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΜΑΘΗΜΑ ΚΟΡΜΟΥ «Υ ΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΡΥΠΑΝΣΗ ΝΕΡΟΥ ΜΕΡΟΣ B ΙΑΦΑΝΕΙΕΣ.

Διαβάστε περισσότερα

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΛΙΠΗ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΛΙΠΗ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C. MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΛΙΠΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Τα λίπη αποτελούν μια συμπυκνωμένη πηγή ενέργειας Ενεργούν σαν διαλύτες

Διαβάστε περισσότερα

Bιοπαρακολούθηση και επιπτώσεις στην υγεία και στο περιβάλλον από την έκθεση στα φυτοφάρμακα τα τελευταία χρόνια στην Κρήτη"

Bιοπαρακολούθηση και επιπτώσεις στην υγεία και στο περιβάλλον από την έκθεση στα φυτοφάρμακα τα τελευταία χρόνια στην Κρήτη ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Bιοπαρακολούθηση και επιπτώσεις στην υγεία και στο περιβάλλον από την έκθεση στα φυτοφάρμακα τα τελευταία χρόνια στην

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΥΣΙΩΝ

ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΥΣΙΩΝ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΥΣΙΩΝ Τα πλαστικά πριν από εκατό χρόνια δεν υπήρχαν. Σήμερα, μόνο στην Ευρώπη, παράγονται κάθε χρόνο πάνω από ογδόντα κιλά πλαστικά ανά κάτοικο. Τα πλαστικά που προκύπτουν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΚΩ ΙΚΟΙ ΕΘΝΙΚΩΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ- ΕΙΣΑΓΩΓΗ (ΘΕΣΗ 44) Αρ. Όνοµα πιστοποιητικού Εκδίδουσα αρχή Σχόλια

ΤΜΗΜΑ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΚΩ ΙΚΟΙ ΕΘΝΙΚΩΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ- ΕΙΣΑΓΩΓΗ (ΘΕΣΗ 44) Αρ. Όνοµα πιστοποιητικού Εκδίδουσα αρχή Σχόλια ΤΜΗΜΑ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ ΚΩ ΙΚΟΙ ΕΘΝΙΚΩΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ- ΕΙΣΑΓΩΓΗ (ΘΕΣΗ 44) Ζωντανά ζώα και ζωικά προϊόντα 30 Έγκριση για την εισαγωγή ζωντανών ζώων (όλα τα θηλαστικά ζώα, πτηνά, ερπετά, ωφέλιµα έντοµα, ψάρια,

Διαβάστε περισσότερα

Διοξίνες, εξαιρετικά καρκινογόνες ουσίες που βρίσκονται στο πιάτο μας λίπη. Πώς περιορίζουμε την κατανάλωσή τους

Διοξίνες, εξαιρετικά καρκινογόνες ουσίες που βρίσκονται στο πιάτο μας λίπη. Πώς περιορίζουμε την κατανάλωσή τους Διοξίνες, εξαιρετικά καρκινογόνες ουσίες που βρίσκονται στο πιάτο μας λίπη. Πώς περιορίζουμε την κατανάλωσή τους της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr Στο περιβάλλον υπάρχουν ουσίες

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του

Διαβάστε περισσότερα

Αναπαραγωγή. Π.Παπαζαφείρη. 1. Εισαγωγή 2. Αναπαραγωγική φυσιολογία άρρενος 3. Αναπαραγωγική φυσιολογία θήλεος 4. Κύηση Εμβρυϊκή ανάπτυξη

Αναπαραγωγή. Π.Παπαζαφείρη. 1. Εισαγωγή 2. Αναπαραγωγική φυσιολογία άρρενος 3. Αναπαραγωγική φυσιολογία θήλεος 4. Κύηση Εμβρυϊκή ανάπτυξη ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ 43-44 / 30 Μαΐου 2018 Αναπαραγωγή Π.Παπαζαφείρη 1. Εισαγωγή 2. Αναπαραγωγική φυσιολογία άρρενος 3. Αναπαραγωγική φυσιολογία θήλεος 4. Κύηση Εμβρυϊκή ανάπτυξη 1. Γενικές λειτουργίες του

Διαβάστε περισσότερα

Γενικό Λύκειο Παραλίας. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΣΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Διατροφή και αθλητισμός.

Γενικό Λύκειο Παραλίας. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΣΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Διατροφή και αθλητισμός. Γενικό Λύκειο Παραλίας. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΣΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Διατροφή και αθλητισμός. Υπεύθυνη καθηγήτρια: Λουκοπούλου Νεκταρία Η ομάδα μας: Βενετιάδη Νικολίτσα Καγκελάρη Χριστίνα Κολεγιάννης Χρήστος Καρρά Φωτεινή

Διαβάστε περισσότερα

Γονίδια. τη Φαρμακολογία και τη Γονιδιωματική στη Φαρμακογονιδιωματική" Από. Παρενέργειες. Φαρμακο γονιδιωματική / γενετική.

Γονίδια. τη Φαρμακολογία και τη Γονιδιωματική στη Φαρμακογονιδιωματική Από. Παρενέργειες. Φαρμακο γονιδιωματική / γενετική. Από τη Φαρμακολογία και τη Γονιδιωματική στη Φαρμακογονιδιωματική" Φυσιολογικά Ανθρώπινα Χαρακτηριστικά Ανταπόκριση στο Περιβάλλον Δέσποινα Σανούδου,, PhD FACMG Επίκουρη Καθηγήτρια Molecular Biology Biomedical

Διαβάστε περισσότερα

Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ

Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ Άσκηση, διατροφή & υγεία Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ Άσκηση, διατροφή & υγεία Μακροχρόνια επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει ότι πολλά από

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα Ουρολογίας. Ανωμαλίες σεξουαλικής Διαφοροποίησης Καλοήθεις Παθήσεις Γεννητικού Συστήματος

Μάθημα Ουρολογίας. Ανωμαλίες σεξουαλικής Διαφοροποίησης Καλοήθεις Παθήσεις Γεννητικού Συστήματος Μάθημα Ουρολογίας Ανωμαλίες σεξουαλικής Διαφοροποίησης Καλοήθεις Παθήσεις Γεννητικού Συστήματος Μανώλης Μαυρομανωλάκης Διευθυντής ΕΣΥ Ουρολογική Κλινική Πα.Γ.Ν.Η Ηράκλειο 2011 Ανωμαλίες Σεξουαλικής Διαφοροποίησης

Διαβάστε περισσότερα

ToxPlus. Spin-off εταιρία του Εργαστηρίου Τοξικολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης. Επιδοτούμενη από το ΕΣΠΑ (2007 2013)

ToxPlus. Spin-off εταιρία του Εργαστηρίου Τοξικολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης. Επιδοτούμενη από το ΕΣΠΑ (2007 2013) KENTΡΟ ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑΣ Α.Ε. Επιστημονικό και Τεχνολογικό Πάρκο Κρήτης Step C, N. Πλαστήρα 100, Βασιλικά Βουτών, Τ.Κ. 700 13 Ηράκλειο, Κρήτη www.toxplus.gr ToxPlus Spin-off εταιρία του Εργαστηρίου Τοξικολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ. Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ»

ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ. Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ» ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ» ΣΧΕΣΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ Πρόληψη εμφάνισης νοσημάτων Θεραπεία ασθενών στο χώρο του νοσοκομείου

Διαβάστε περισσότερα

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τελικό κείμενο της Μελέτης Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (Advanced Glycation End products, ) είναι μόρια υψηλής δραστικότητας, τα οποία

Διαβάστε περισσότερα

Τα αμινοξέα ωστόσω επιτελούν πολλαπλούς ρόλους πέρα της συμμετοχής τους στη διάπλαση του μιυκού συστήματος. Συγκεκριμένα τα αμινοξέα:

Τα αμινοξέα ωστόσω επιτελούν πολλαπλούς ρόλους πέρα της συμμετοχής τους στη διάπλαση του μιυκού συστήματος. Συγκεκριμένα τα αμινοξέα: Γράφει: Φανή Πρεβέντη, MSc, Κλινική διαιτολόγος - Διατροφολόγος Ο όρος αμινοξέα χρησιμοποιείται ευρέως στους αθλητικούς κύκλους και όχι αδίκως. Τα αμινοξέα αποτελούν βασικό συστατικό των μυών, η διάπλαση

Διαβάστε περισσότερα

Μαριέλλα Σαρρή Τα βιολογικά προϊόντα, είναι τρόφιµα τα οποία προέκυψαν µέσω της Βιολογικής ή Οργανικής Γεωργίας Σύστηµα διαχείρισης και παραγωγής αγροτικών προϊόντων, το οποίο στηρίζεται σε φυσικές διεργασίες,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΤΟΓΕΝΕΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΘΑΛΑΜΟ-ΥΠΟΦΥΣΕΟ ΥΠΟΦΥΣΕΟ- ΘΥΡΕΟΕΙ ΙΚΟΥ ΑΞΟΝΑ ρ. Γεώργιος ΜΑΣΤΟΡΑΚΟΣ Ενδοκρινολόγος Β ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Chromosome Location

Διαβάστε περισσότερα

(dietary fiber, nonnutritive fiber)

(dietary fiber, nonnutritive fiber) KΥΤΤΑΡΙΝΗ - ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ Στα τρόφιμα, παράλληλα με τους υδατάνθρακες που πέπτονται στον ανθρώπινο οργανισμό (δηλαδή που υδρολύονται, απορροφώνται και μεταβολίζονται κατά τα γνωστά), υπάρχουν και υδατάνθρακες

Διαβάστε περισσότερα

ΕAU πληροφορίες ασθενών. Κρυψορχία. Ελληνικά

ΕAU πληροφορίες ασθενών. Κρυψορχία. Ελληνικά ΕAU πληροφορίες ασθενών Κρυψορχία Ελληνικά Πίνακας περιεχομένων Τι είναι η κρυψορχία;... 3 Ποια είναι τα αίτια της κρυψορχίας;... 3 Τύποι Κρυψορχίας... 3 Συμπτώματα και Διάγνωση... 4 Συμπτώματα... 4 Διάγνωση...

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. ιατροφή. 1.5 Πρόσληψη Τροφής...39. Εισαγωγή. μέρος Α. Πρόλογος...9 Πρόλογος Συγγραφέων...11 Πρόλογος Β Έκδοσης...13

Περιεχόμενα. ιατροφή. 1.5 Πρόσληψη Τροφής...39. Εισαγωγή. μέρος Α. Πρόλογος...9 Πρόλογος Συγγραφέων...11 Πρόλογος Β Έκδοσης...13 Πρόλογος...9 Πρόλογος Συγγραφέων...11 Πρόλογος Β Έκδοσης...13 μέρος Α ιατροφή κεφάλαιο 1 Εισαγωγή 1.1 Θρεπτικές Ύλες...28 1.2 Η ιατροφή ως Επιστήμη...30 1.3 O Ρόλος της Τροφής...32 1.4 Ενεργειακό Ισοζύγιο...34

Διαβάστε περισσότερα

Μειώστε τον κίνδυνο για πρόωρο θάνατο µε τα Ωµέγα-3

Μειώστε τον κίνδυνο για πρόωρο θάνατο µε τα Ωµέγα-3 Μειώστε τον κίνδυνο για πρόωρο θάνατο µε τα Ωµέγα-3 Για χρόνια, οι καταναλωτές µαθαίνουν για τα οφέλη της µείωσης των καρδιαγγειακών παθήσεων µε τη λήψη ωµέγα-3 λιπαρών οξέων. Αυτή η άποψη έχει επικρατήσει,

Διαβάστε περισσότερα

Περιβάλλον και υγεία: Ορόλοςτηςβιολογικήςέρευνας στη διαμόρφωση πολιτικών προστασίας και πρόληψης

Περιβάλλον και υγεία: Ορόλοςτηςβιολογικήςέρευνας στη διαμόρφωση πολιτικών προστασίας και πρόληψης Περιβάλλον και υγεία: Ορόλοςτηςβιολογικήςέρευνας στη διαμόρφωση πολιτικών προστασίας και πρόληψης Σ. Κυρτόπουλος Ινστιτούτο Βιολογικών Ερευνών & Βιοτεχνολογίας Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών Συμβολή περιβαλλοντικών

Διαβάστε περισσότερα

Ελεύθερες ρίζες και αντιοξειδωτικά

Ελεύθερες ρίζες και αντιοξειδωτικά Ελεύθερες ρίζες και αντιοξειδωτικά Κατά τη διάρκεια των φυσιολογικών ανθρώπινων διεργασιών παραγωγή ενέργειας, αποτοξίνωση από τοξικές ουσίες και ανοσολογική απόκριση, παράγονται από τον οργανισµό ελεύθερες

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΡΟΦΗ & BRIDGE Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Ε Υ Δ Ο Κ Ι Α, Μ Ρ Η

ΔΙΑΤΡΟΦΗ & BRIDGE Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Ε Υ Δ Ο Κ Ι Α, Μ Ρ Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ & BRIDGE Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Ε Υ Δ Ο Κ Ι Α, Μ Ρ Η ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ 2000-2004 Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής 2004-2006 Ιατρική Σχολή TUFTS UNIVERSITY BOSTON Master

Διαβάστε περισσότερα

Πόλλυ Μιχαηλίδου Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, Κύπρος. 9 ο Πανελλήννιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης 28 Φεβρουαρίου 2012 Θεσσαλονίκη

Πόλλυ Μιχαηλίδου Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, Κύπρος. 9 ο Πανελλήννιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης 28 Φεβρουαρίου 2012 Θεσσαλονίκη Πόλλυ Μιχαηλίδου Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, Κύπρος 9 ο Πανελλήννιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης 28 Φεβρουαρίου 2012 Θεσσαλονίκη «Το κόκκινο κρασί κάνει καλό στην καρδιά» «ΓΑΛΛΙΚΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ»

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής

Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής 1 Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής Υπάρχει ένα δεδομένο στη σύγχρονη ιατρική που λειτουργεί όπως λειτουργούσε στην

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Οι ρυθμιστές του οργανισμού Είδη αδένων στον άνθρωπο o Εξωκρινείς αδένες: εκκρίνουν το προϊόν τους μέσω εκφορητικού πόρου είτε στην επιφάνεια του σώματος (π.χ. ιδρωτοποιοί και σμηγματογόνοι

Διαβάστε περισσότερα

Project Α Τετραμήνου Διατροφή και Εφηβεία

Project Α Τετραμήνου Διατροφή και Εφηβεία Project Α Τετραμήνου Διατροφή και Εφηβεία Ομάδα Α Δαληδάνου Δήμητρα Κουτσιλιανίδης Γιώργος Λύρατζη Ανθή Ομάδα Β Ράπτης Χρήστος Κουσίδης Παναγιώτης Δούκας Θανάσης Μιχαηλίδου Μάγδα Μπαλάση Ελευθερία Ομάδα

Διαβάστε περισσότερα

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση;

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση; Υπέρταση Τι Είναι η Υπέρταση; Η πίεση του αίματος είναι η δύναμη που ασκεί το αίμα στις αρτηρίες όταν μεταφέρεται από την καρδιά στην κυκλοφορία. Η σταθερά αυξημένη πίεση, άνω των φυσιολογικών ορίων, αποκαλείται

Διαβάστε περισσότερα

Χρωµοσωµικές Αλλαγές. Πληροφορίες για Ασθενείς και Οικογένειες

Χρωµοσωµικές Αλλαγές. Πληροφορίες για Ασθενείς και Οικογένειες 12 Orphanet Ιστοσελίδα ελεύθερης πρόσβασης που παρέχει πληροφορίες για τις σπάνιες παθήσεις, τα κλινικά πειράµατα, τα φάρµακα και συνδέσµους για οµάδες υποστήριξης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ιστοσελίδα: www.orpha.net

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΜΟΛΥΝΣΗ : Η είσοδος ενός παθογόνου μικροοργανισμού στον οργανισμό του ανθρώπου. ΛΟΙΜΩΞΗ : Η εγκατάσταση και ο πολλαπλασιασμός του παθογόνου μικροοργανισμού

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ - ΥΣΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ - ΥΣΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ - ΥΣΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΛ. ΦΡΥΣΙΡΑ Επ. Καθηγήτρια Κλινικής Γενετικής ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙ ΩΝ «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ κ.ε. ΚΑΝΑΒΑΚΗΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Βιταμίνες/ Συμπληρώματα Διατροφής

Βιταμίνες/ Συμπληρώματα Διατροφής Βιταμίνες/ Συμπληρώματα Διατροφής e-catalogue 2012 Βιταμίνες Μέταλλα & Ιχνοστοιχεία Αμινοξέα & Πρωτεΐνες Απαραίτητα Λιπαρά Οξέα Πεπτικά/Προβιοτικά Βοηθήματα Βιταμίνες Οι βιταμίνες είναι απαραίτητες για

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ

ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ Σύνδροµο Down Το σύνδροµο Down είναι µια γενετική ανωµαλία ου εριλαµβάνει συνδυασµό χαρακτηριστικών, ό ως νευµατική καθυστέρηση, συγκεκριµένα χαρακτηριστικά ροσώ ου και συχνά καρδιακά

Διαβάστε περισσότερα

Αυτοάνοσα νοσήματα η μάστιγα της εποχής μας

Αυτοάνοσα νοσήματα η μάστιγα της εποχής μας Αυτοάνοσα νοσήματα η μάστιγα της εποχής μας Αυτοάνοσα Νοσήματα η μάστιγα της εποχής μας Γράφει η Τυλλιανάκη Δήμητρα ομοιοπαθητικός Είναι σήμερα η κύρια αιτία χρόνιων ασθενειών και επηρεάζει την υγεία περισσότερων

Διαβάστε περισσότερα

Η παχυσαρκία ορίζεται ως η περίσσεια λιπώδους ιστού στον ανθρώπινο οργανισµό µε αποτέλεσµα τη συσσώρευση αυξηµένου λίπους κάτω από το δέρµα (υποδόριο) αλλά και σε διάφορα όργανα του σώµατος (σπλαχνικό)

Διαβάστε περισσότερα

«Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την παχυσαρκία στην προσχολική ηλικία»

«Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την παχυσαρκία στην προσχολική ηλικία» ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ «Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την παχυσαρκία στην προσχολική

Διαβάστε περισσότερα

Αποτοξινωτικό Λουτρό Ποδιών

Αποτοξινωτικό Λουτρό Ποδιών IONIC FOOT DETOX Αποτοξινωτικό Λουτρό Ποδιών Η φυσική μέθοδος αυτή αποτελεί σήμερα την απάντηση της επιστήμης στο σύγχρονο αγχώδη και έντονο τρόπο ζωής, το γεμάτο χημικά και ακτινοβολίες περιβάλλον προκειμένου

Διαβάστε περισσότερα

Καύση σκουπιδιών στις χωματερές & δημόσια υγεία

Καύση σκουπιδιών στις χωματερές & δημόσια υγεία Καύση σκουπιδιών στις χωματερές & δημόσια υγεία Στην Ελλάδα υπάρχουν πάνω από 3500 χώροι ανεξέλεγκτης απόρριψης σκουπιδιών (παράνομες χωματερές) (στοιχεία ΥΠΕΧΩΔΕ) και συνήθως βρίσκονται σε ακατάλληλες

Διαβάστε περισσότερα

Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά

Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά 10 ο Κεφάλαι ο Όλοι ευχόμαστε να υπήρχε ένα μαγικό χάπι που να μας έλυνε όλα τα προβλήματα. Έπειτα από 25 χρόνια έρευνας, οι

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνος επιστημονικής εκπαίδευσης. Επ. καθηγητής Ν. Πανουλής B MAIEYTIKH KAI ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

Υπεύθυνος επιστημονικής εκπαίδευσης. Επ. καθηγητής Ν. Πανουλής B MAIEYTIKH KAI ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ Υπεύθυνος επιστημονικής εκπαίδευσης Επ. καθηγητής Ν. Πανουλής B MAIEYTIKH KAI ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΔΕΥΤΕΡΑ 1 / 25 12.00-13.00 Συγγενείς ανωμαλίες

Διαβάστε περισσότερα

Υγιεινή Εγκαταστάσεων Βιομηχανιών Τροφίμων

Υγιεινή Εγκαταστάσεων Βιομηχανιών Τροφίμων Υγιεινή Εγκαταστάσεων Βιομηχανιών Τροφίμων Ενότητα 5 η ΜΕΡΟΣ Α ΧΗΜΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Όνομα καθηγητή: ΠΑΝ. Ν. ΣΚΑΝΔΑΜΗΣ Τμήμα: Επιστήμης τροφίμων και διατροφής του ανθρώπου ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ. 2. (α) Ποια μέρη του γεννητικού συστήματος του άνδρα δείχνουν οι αριθμοί 1-8 στο σχήμα;

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ. 2. (α) Ποια μέρη του γεννητικού συστήματος του άνδρα δείχνουν οι αριθμοί 1-8 στο σχήμα; ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ 1. (α) Τι αντιπροσωπεύουν οι αριθμοί 1-6 στο σχήμα; (β) Εξηγήστε τι είναι τα ωοθυλάκια και ποιος είναι ο ρόλος τους. (γ) Σε ποιο μέρος του γεννητικού συστήματος της γυναίκας αρχίζει η ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ: Η επιστήμη της ζωής

ΒΙΟΛΟΓΙΑ: Η επιστήμη της ζωής Τμήμα Βιολογικών Επιστημών http://www.ucy.ac.cy/goto/biosci/el-gr/home.aspx ΒΙΟΛΟΓΙΑ: Η επιστήμη της ζωής Μελετά ό,τι έχει σχέση με τους ζωντανούς οργανισμούς στον πλανήτη μας, από το μικροσκοπικό επίπεδο

Διαβάστε περισσότερα

Σήμερα η παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου: Στατιστικά-πρόληψη

Σήμερα η παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου: Στατιστικά-πρόληψη Σήμερα η παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου: Στατιστικά-πρόληψη Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης κατά του Καρκίνου και πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις

Διαβάστε περισσότερα

Γνωρίστε τα νηστίσιμα - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Τρίτη, 14 Φεβρουάριος :44

Γνωρίστε τα νηστίσιμα - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Τρίτη, 14 Φεβρουάριος :44 Γράφει: Κωνσταντίνου Κρήνη, Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος Τα λαχανικά, τα όσπρια, οι πατάτες, τα δημητριακά, τα ζυμαρικά, οι ξηροί καρποί, οι ελιές, τα φρούτα, τα θαλασσινά, ο ταραμάς, τα τουρσί ανήκουν

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΡΟΠΟΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΕΙΔΟΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΗΣ Οικογενή υπερχοληστερολαιμία Αυτοσωμική επικρατής κληρονομικότητα Σχετίζεται με αυξημένο

Διαβάστε περισσότερα

Δρ Αφροδίτη Ελισσαίου-Ξενοφώντος

Δρ Αφροδίτη Ελισσαίου-Ξενοφώντος ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΕΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΕΑ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΑΛΚΟΟΛΗΣ ΣΤΑ ΤΡΙΑ ΤΡΙΜΗΝΑ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΛΚΟΟΛ ΕΞΑΡΤΗΣΙΟΓΟΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ ΚΑΙ ΘΗΛΑΣΜΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ ΚΑΙ ΘΗΛΑΣΜΟ Σύνδρομο

Διαβάστε περισσότερα

Φυτοπροστασία, Διατροφή και Περιβάλλον

Φυτοπροστασία, Διατροφή και Περιβάλλον Φυτοπροστασία, Διατροφή και Περιβάλλον Δρ Ροδιτάκης Εμμανουήλ Ινστιτούτο Προστασίας Φυτών Ηρακλείου Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας Επιμορφωτική Ημερίδα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Γεωργία - Διατροφή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Διατροφή στην εφηβεία και στις εξετάσεις: ποια τρόφιµα βελτιώνουν τη µνήµη, τη συγκέντρωση και την πνευµατική απόδοση Δρ. Αρετή Τσόγκα Επιστηµονική Συνεργάτιδα Τοµέα Διατροφής

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα ιάλεξης ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΛΙΠΩΝ- Λίπη και αθηροσκλήρυνση. Μεσογειακή ίαιτα. Λίπη και αθηροσκλήρυνση: Ο ρόλος της άσκησης

Θέµατα ιάλεξης ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΛΙΠΩΝ- Λίπη και αθηροσκλήρυνση. Μεσογειακή ίαιτα. Λίπη και αθηροσκλήρυνση: Ο ρόλος της άσκησης MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΛΙΠΩΝ- ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ Θέµατα ιάλεξης Ο ρόλος της διατροφής στην εµφάνιση ασθενειών της καρδιάς Επίδραση

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΑΤΟΦΗ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ. Μαθητές: Τάτσιου Ελενη,ΖάχουΚατερίνα,Κοκκινίδου Αθανασία,Καρπόζηλος Κωνσταντίνος. Καθηγητής: κ. Παπαμήτσος

Η ΔΙΑΤΟΦΗ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ. Μαθητές: Τάτσιου Ελενη,ΖάχουΚατερίνα,Κοκκινίδου Αθανασία,Καρπόζηλος Κωνσταντίνος. Καθηγητής: κ. Παπαμήτσος Η ΔΙΑΤΟΦΗ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ Μαθητές: Τάτσιου Ελενη,ΖάχουΚατερίνα,Κοκκινίδου Αθανασία,Καρπόζηλος Κωνσταντίνος Καθηγητής: κ. Παπαμήτσος ΔΙΑΤΡΟΦH Η διατροφή στην ζωή του ανθρώπου παίζει τον μεγαλύτερο ρόλο. Για

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ KAI ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Νικόλαος Χ. Σύρμος ANAΠΑΡΑΓΩΓΗ Ο άνθρωπος αναπαράγεται με αμφιγονική αναπαραγωγή. Δύο γαμετικά κύτταρα,το ωάριο (θηλυκό)

Διαβάστε περισσότερα

Οι πιο συχνές ερωτήσεις σχετικά με τη διατροφή και τον καρκίνο

Οι πιο συχνές ερωτήσεις σχετικά με τη διατροφή και τον καρκίνο Οι πιο συχνές ερωτήσεις σχετικά με τη διατροφή και τον καρκίνο Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο καρκίνος αποτελεί δεύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Οι πιο συχνοί καρκίνοι εντοπίζονται στους

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006 Μάθηµα: ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ηµεροµηνία και ώρα εξέτασης: ευτέρα, 5 Ιουνίου 2006 7.30 π.µ.

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ. Θεματική Ενότητα 2: Βιολογική και φυσιολογική βάση των κινήτρων

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ. Θεματική Ενότητα 2: Βιολογική και φυσιολογική βάση των κινήτρων ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ Θεματική Ενότητα 2: Βιολογική και φυσιολογική βάση των κινήτρων Θεματική Ενότητα 2 Στόχοι: Η κατανόηση, εκ μέρους των φοιτητών, της βιολογικής και φυσιολογικής βάσης των κινήτρων, καθώς

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ ΓΥΡΩ ΤΟΥ ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΙΟ ΕΝΤΟΝΑ.

ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ ΓΥΡΩ ΤΟΥ ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΙΟ ΕΝΤΟΝΑ. ΤΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΤΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΜΕΤΑΞΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ.ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ ΟΜΩΣ ΜΕΙΩΝΕΙ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΜΑΣ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισμός λιπιδίων Δυσλιποπρωτειναιμίες. Μαρίνα Νούτσου Διευθύντρια Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Ιπποκράτειο

Μεταβολισμός λιπιδίων Δυσλιποπρωτειναιμίες. Μαρίνα Νούτσου Διευθύντρια Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Ιπποκράτειο Μεταβολισμός λιπιδίων Δυσλιποπρωτειναιμίες Μαρίνα Νούτσου Διευθύντρια Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Ιπποκράτειο Πολλοί παράγοντες κινδύνου έχουν συσχετισθεί με καρδιαγγειακά

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΘΕΜΑ: ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ

ΥΠΟΘΕΜΑ: ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ 13 ΓΕΛ ΠΕΙΡΑΙΑ ΜΑΘΗΜΑ:ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ-PROJECT ΘΕΜΑ:ΥΓΕΙΑ-ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-14 ΤΑΞΗ Α1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: 1)ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΗΤΡΑΣ- ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΜΥΕΛΟΥ 2)AIDS 3)ΜΗΝΙΣΚΟΣ 4)ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ ΥΠΟΘΕΜΑ: ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ. Φαρμακα. Θυροξίνη (Τ 4 ), Τριιωδοθυρονίνη (Τ 3 ) Αντιθυρεοειδικά

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ. Φαρμακα. Θυροξίνη (Τ 4 ), Τριιωδοθυρονίνη (Τ 3 ) Αντιθυρεοειδικά ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ Φαρμακα Θυροξίνη (Τ 4 ), Τριιωδοθυρονίνη (Τ 3 ) Αντιθυρεοειδικά Θυροειδής Πρόσθια και οπίσθια επιφάνεια Κύτταρα θυρεοειδούς κολλοειδές ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ 11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς και οι ενδοκρινείς. Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες κ.ά.) εκκρίνουν το προϊόν τους στην επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΝΤΑΡΟΣ ΗΛΙΑΣ Γεωπόνος, Σύµβουλος Βιολογικής Γεωργίας '' ΓΕΩΡΓΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ & ΥΓΕΙΑ''

ΚΑΝΤΑΡΟΣ ΗΛΙΑΣ Γεωπόνος, Σύµβουλος Βιολογικής Γεωργίας '' ΓΕΩΡΓΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ & ΥΓΕΙΑ'' ΚΑΝΤΑΡΟΣ ΗΛΙΑΣ Γεωπόνος, Σύµβουλος Βιολογικής Γεωργίας '' ΓΕΩΡΓΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ & ΥΓΕΙΑ'' Από το 1950 και µετά αρχίζει η εντατικοποίηση της γεωργικής παραγωγής εστιάζοντας το ενδιαφέρον της αποκλειστικά

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία της Άσκησης Εισαγωγή. Παναγιώτης Κανέλλος Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, PhD Υπότροφος ΤΕΙ Κρήτης

Φυσιολογία της Άσκησης Εισαγωγή. Παναγιώτης Κανέλλος Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, PhD Υπότροφος ΤΕΙ Κρήτης Φυσιολογία της Άσκησης Εισαγωγή 1 Παναγιώτης Κανέλλος Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, PhD Υπότροφος ΤΕΙ Κρήτης 2019 2 Δομή μαθήματος-ενότητες Μυϊκό -Δομή και λειτουργία ΚΝΣ-Νευρομυϊκός έλεγχος Επίδραση της

Διαβάστε περισσότερα

Η αποτοξίνωση είναι μια από τις δημοφιλέστερες λέξεις στο χώρο της διατροφής.

Η αποτοξίνωση είναι μια από τις δημοφιλέστερες λέξεις στο χώρο της διατροφής. Η αποτοξίνωση είναι μια από τις δημοφιλέστερες λέξεις στο χώρο της διατροφής Η ιδέα πίσω από αυτή είναι ότι σε τακτά χρονικά διαστήματα πρέπει να «καθαρίζουμε τα τοξικά απόβλητα» από το σώμα μας, ώστε

Διαβάστε περισσότερα

Βρέφη 0-12 μηνών. Παιδιά 4-8 ετών. Παιδιά και έφηβοι 9-18 ετών. Ενήλικες > 50 ετών. Γυναίκες έγκυες και θηλάζουσες

Βρέφη 0-12 μηνών. Παιδιά 4-8 ετών. Παιδιά και έφηβοι 9-18 ετών. Ενήλικες > 50 ετών. Γυναίκες έγκυες και θηλάζουσες ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ Ασβέστιο Συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ασβεστίου Βρέφη 0-12 μηνών Παιδιά 1-3 ετών Παιδιά 4-8 ετών Παιδιά και έφηβοι 9-18 ετών Ενήλικες 19-50 ετών Ενήλικες > 50 ετών Γυναίκες έγκυες και θηλάζουσες

Διαβάστε περισσότερα

Ασβέστιο Πηγές ασβεστίου:

Ασβέστιο Πηγές ασβεστίου: Ασβέστιο Αποτελεί βασικό δομικό συστατικό των οστών. Είναι απαραίτητο για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος, την πήξη του αίματος και την ορμονική λειτουργία, την ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ:

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2014-2015 ΒΑΘ.:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΟΛΟΓΡ.:... ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 05-06-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 1 ΩΡΑ και 30 ΛΕΠΤΑ

Διαβάστε περισσότερα