ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «BITSE» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ. Μετάφραση: Δρ Πελαγία Γλαμπεδάκη

Transcript

1 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ LEONARDO DA VINCI - ΣΥΜΠΡΑΞΕΙΣ ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΡΓΟΥ: LLP/LDV/PA/202/IRL. CP BITSE ΔΡΑΣΗ ΣΥΜΠΡΑΞΗΣ «ΦΡΑΓΜΟΙ ΠΟΥ ΕΜΠΟΔΙΖΟΥΝ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ» ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ Μετάφραση: Δρ Πελαγία Γλαμπεδάκη

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3 ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΣΕΣ ΧΩΡΕΣ 4 ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ 5/6 ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ 7 ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ 7 ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ 8 ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΦΡΑΓΜΩΝ 9 ΑΝΑΛΥΣΗ ΦΡΑΓΜΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ 0/2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΜΠΟΔΙΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 3/26 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗΣ BITSE 28/34 ΕΡΓΑΛΕΙΟΘΗΚΗ ΒΕΛΤΙΣΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΦΡΑΓΜΩΝ 35/42 ΕΡΓΑΛΕΙΟΘΗΚΗ ΒΕΛΤΙΣΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΥΠΕΡΒΑΣΗΣ ΦΡΑΓΜΩΝ 43/77 ΠΕΡΙΛΗΨΗ 8 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 82 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ BITSE 83/86 2

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η δράση σύμπραξης BITSE εφαρμόστηκε στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Διά Βίου Μάθησης 2007/203. Σκοπός της ήταν να εξετάσει τα εμπόδια που ανακόπτουν την μετάβαση των ανθρώπων με αναπηρίες από το σχολείο στην εργασία. Άνθρωποι με αναπηρίες που είναι στο μεταβατικό στάδιο από το σχολείο στην απασχόληση και εξερευνούν τις ευκαιρίες εργασίας είτε αποτρέπονται, ή τουλάχιστον παρεμποδίζονται από την πρόσβαση στην απασχόληση και/ή από την παραμονή τους στην εργασία, εξ αιτίας της αλληλεπίδρασης με διάφορους φραγμούς, οι οποίοι παρεμποδίζουν την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή τους στην κοινωνία επί ίσοις όροις με τους άλλους πολίτες. Ενώ η Στρατηγική της Ε.Ε. περί Αναπηρίας επικεντρώνεται στην εξάλειψη τέτοιων φραγμών και έχει αναγνωρίσει οχτώ κύρια πεδία δράσης σε επίπεδο Ε.Ε. ως συμπληρωματικά των αντίστοιχων εθνικών πεδίων, δεν υπάρχει ακόμα δομημένη προσέγγιση ή εξέταση αυτών των φραγμών σε τοπικό επίπεδο ή πραγματικές συνθήκες και η οποία να είναι εξειδικευμένη για ανθρώπους με αναπηρίες που βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο από την εκπαίδευση στην εργασία. Η Σύμπραξη «BITSE» που αποτελείται από σχολεία, οργανισμούς παροχής υπηρεσιών, επαγγελματίες Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, κοινωνικούς ε- ταίρους, οργανισμούς «ομπρέλα», τριτοβάθμια ιδρύματα και Εθνικές Ομοσπονδίες Εργοδοτών είναι εξοπλισμένη μοναδικά με επαγγελματική ποικιλότητα, δεξιότητες, ειδικές γνώσεις, ικανότητες και πόρους, ώστε να παρέχει την απαραίτητη εξέταση και εμβάθυνση, προκειμένου να καλύψει το κενό, μέσω της επίτευξης των εξής σκοπών:. Της ανάπτυξης μιας Αναφοράς επί των Φραγμών που εμποδίζουν την Μετάβαση από την Εκπαίδευση στην Εργασία 2. Του σχεδιασμού μιας Εργαλειοθήκης Βέλτιστων Πρακτικών που να δίνει τα εφόδια σε άτομα με αναπηρίες / εκπροσώπους-υποστηρικτές να εξετάσουν αυτούς τους φραγμούς 3. Του σχεδιασμού μιας Εργαλειοθήκης Βέλτιστων Πρακτικών που να δίνει τα εφόδια σε άτομα με αναπηρίες / εκπροσώπους-υποστηρικτές να ξεπεράσουν αυτούς τους φραγμούς 4. Της παρουσίασης ενός συνόλου Προτάσεων για την αφύπνιση των αρμόδιων αρχών και όλων των σχετικών εμπλεκομένων μερών 5. Της βελτίωσης της διαδικασίας και των αποτελεσμάτων μετάβασης των ανθρώπων με αναπηρίες από την εκπαίδευση 3

4 Η Δράση Σύμπραξης BITSE Leonardo da Vinci αποτελείται από 4 οργανισμούς που εκπροσωπούν 0 κράτη-μέλη της Ε.Ε.: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Μάλτα, Ολλανδία, και εστιάζει σε μια ποιοτική εξέταση/αποτίμηση των «Φραγμών που εμποδίζουν την Μετάβαση από την Εκπαίδευση στην Εργασία για Άτομα με Αναπηρία». ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΣΕΣ ΧΩΡΕΣ: 4

5 ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ: Προκειμένου να εκπληρώσει τον κοινό σκοπό της διάνοιξης ευκαιριών για είσοδο ή επάνοδο των ανθρώπων με αναπηρίες στην γενική αγορά εργασίας ο φορέας BBRZπαρέχει μέτρα πρόληψης, αποκατάστασης και εντατικής φροντίδας, καθώς επίσης και συμβουλευτική σχετικά με την οργάνωση υγείας. Το εύρος των υπηρεσιών στην επαγγελματική αποκατάσταση στοχεύει στην ένταξη ή επανένταξη στην εργασιακή ζωή και στην κοινωνία. Η αρχή του οργανισμού που είναι «υποστηρίζουμε την ενσωμάτωση» περιγράφει την αποστολή της εργασίας τους. Τα βασικά καθήκοντα είναι η υποστήριξη και η βοήθεια παιδιών, νέων και ενηλίκων με αναπηρίες, σε ό,τι αφορά την διαδικασία ενσωμάτωσης στην καθημερινή ζωή, η ανακούφιση των οικογενειών και η παροχή βοήθειας για ενσωμάτωση των ανθρώπων με αναπηρίες στην κοινωνία. Οι υπηρεσίες τους καλύπτουν την διαβίωση, συμπεριληπτικό νηπιαγωγείο και κέντρα εξωσχολικής φροντίδας, κατάρτιση και εκπαίδευση, εργασία/απασχόληση για ενήλικες, θεραπεία και συμβουλευτική, μια σχολή οδηγών για ανθρώπους με αναπηρίες και ένα κολέγιο εκπαίδευσης δασκάλων για εργασίες κοινωνικής φροντίδας. Το Innovia είναι μια ιδιωτική μη κερδοσκοπική εταιρία που στοχεύει στην παροχή υπηρεσιών και συμβουλευτικής στις ίσες ευκαιρίες, με την εμπλοκή ανθρώπων με μαθησιακές αναπηρίες ως ειδικών σε θέματα αναπηρίας. Το Innovia, επίσης, συμβουλεύει επιχειρήσεις αναφορικά με την πρόσληψη ανθρώπων με αναπηρίες στο προσωπικό τους. Αυτό περιλαμβάνει ευαισθητοποίηση ενημέρωση των στελεχών, εκπαίδευση καθοδηγητών, προσαρμογές θέσεων εργασίας. Επίσης, παρέχεται εκπαίδευση σε ήδη εργαζόμενους με αναπηρία και μεταφράζονται πληροφορίες σε γλώσσα «εύκολη για ανάγνωση». Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία των Παρόχων Υπηρεσιών σε Ανθρώπους με Αναπηρίες προωθεί την εξίσωση των ευκαιριών για ανθρώπους με αναπηρίες δια αποτελεσματικών και υψηλής ποιότητας συστημάτων υπηρεσιών στην Ευρώπη. Η EASPD εκπροσωπεί οργανισμούς παροχής υπηρεσιών σε όλη την Ευρώπη και για όλες τις αναπηρίες. Ο φορέας NASO είναι ένας οργανισμός ομπρέλα, σε εθνικό επίπεδο και εκπροσωπεί το δίκτυο των φορέων που παρέχουν υπηρεσίες σε ανθρώπους με αναπηρία, στη Βουλγαρία. Μέλη του NASO είναι επίσης δήμοι από.όλη την χώρα, καθώς και κοινωνικά υπεύθυνες επιχειρήσεις και εταιρίες. Ο φορέας NASO εργάζεται για την εγκαθίδρυση και σταθεροποίηση κοινωνικά υπεύθυνης συμπεριφοράς, πολιτικών και δράσεων με την υποστήριξη διαφορετικών κοινωνικών ομάδων για μια καλύτερη ποιότητα ζωής και επιτάχυνση της κοινωνικής ανάπτυξης στη Βουλγαρία. Η αποστολή του οργανισμού είναι η υπεράσπιση των ενδιαφερόντων, η υποστήριξη, η προώθηση και ο συντονισμός των προσπαθειών των μελών του και εξειδικευμένων επιχειρήσεων, με στόχο την βελτίωση των συνθηκών εργασίας και τη διάδοση της απασχόλησης των ανθρώπων με αναπηρίες, καθώς και την πλήρη ένταξή τους στην κοινωνία. Η Εθνική Ομοσπονδία Εργοδοτών Ανθρώπων με Αναπηρίες οργανώνει διάφορες δημόσιες δραστηριότητες (φόρουμ, σεμινάρια κλπ) και υλοποιεί προγράμματα, σχετικά με την αναπηρία, επικεντρωμένα, κυρίως στην απασχόληση. Το Τμήμα Αγροτικής Παραγωγής, ως υποτομέας του Πανεπιστημίου του Zagreb, δημιουργήθηκε το 99, και είναι ο μεγαλύτερος εκπαιδευτικός και επιστημονικός φορέας στον τομέα της αγροτικής παραγωγής και των σχετικών επιστημών στην Δημοκρατία της Κροατίας. Περισσότεροι από 2,000 φοιτητές έχουν αποφοιτήσει και έχουν ολοκληρώσει μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές σε αυτό το τμήμα. 5

6 Είναι ένας ανεξάρτητος, εθελοντικός μη πολιτικός οργανισμός για ανθρώπους με αναπηρίες, που παρέχει πληροφόρηση, εκπαίδευση και επαγγελματική τεχνική (λειτουργική) υποστήριξη για την ποιότητα ζωής των ανθρώπων με αναπηρίες. Ως ιδρυτής του Οίκου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Zagreb και Συνασπισμού, για την διαβίωση εντός της κοινότητας, η κύρια δραστηριότητα είναι η διεκδίκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ανθρώπων με αναπηρίες στην Κροατία, με έμφαση στο δικαίωμα στην εργασία, την εκπαίδευση και την προσβασιμότητα. Το Centre de la Gabrielle είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που δημιουργήθηκε το 972 από το Mutualité Fonction Publique Action Santé Social. Άνθρωποι μ ε μαθησιακές/νοητικές αναπηρίες υποστηρίζονται από επαγγελματίες σε διάφορους τομείς, όπως η ειδική εκπαίδευση, η επαγγελματική κατάρτιση, η κατοικία, η εργασία και η θεραπεία διά της τέχνης. Το IEA είναι ένας φορέας όπου άνθρωποι με και χωρίς αναπηρίες συνεργάζονται με κοινό σκοπό την προώθηση της κοινωνικής ενσωμάτωσης και της ενδοκοινωνιακής αποκατάστασης ανθρώπων με αναπηρίες και την υποστήριξή τους σε πλευρές της κοινωνικής ζωής. Επίσης, πραγματοποιεί επιστημονική έρευνα και κοινωνική παρέμβαση για την προώθηση των ίσων ευκαιριών πολιτών με αναπηρίες. Το ίδρυμα COPE είναι ένας μη κερδοσκοπικός εθελοντικός οργανισμός, που υποστηρίζει περίπου 2000 ανθρώπους με νοητικές αναπηρίες ή/και αυτισμό, στην πόλη του Cork City και στην επαρχία της Ιρλανδίας. Έχει μακρά ιστορία στην ανταπόκριση, την δημιουργικότητα, την ποιότητα και την καινοτομία όσον αφορά στις ανάγκες των ωφελουμένων. Οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν πρώιμη παρέμβαση, εκπαίδευση, κατάρτιση, δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου, αθλητισμό, τέχνες, υποστηριζόμενη απασχόληση καθώς επίσης εξειδικευμένη ιατρική, διεθνούς επιπέδου διεπιστημονική υποστήριξη και διαβίωση. Η Scuola Viva είναι ένα κέντρο αποκατάστασης για ανθρώπους με αναπηρίες που αποτελείται από ένα κέντρο ημέρας, που εξυπηρετεί ανθρώπους με νοητικές αναπηρίες και από ένα τμήμα εξωτερικών ασθενών με σωματικές και νευρολογικές αναπηρίες, καθώς και αναπηρίες ομιλίας. Επιπλέον είναι κέντρο έρευνας και εκπαίδευσης, στον τομέα των νοητικών αναπηριών. Είναι, επίσης, σημείο αναφοράς και πολιτιστική και επαγγελματική εκπαίδευση προσωπικού που προετοιμάζεται να εφαρμόσει τις τελευταίες μεθόδους αποκατάστασης, με επίκεντρο την ατομική ανάπτυξη και την κοινωνική ενσωμάτωση των ωφελουμένων. always Ο φορέας επιδιώκει την επίλυση και την συνεργασία με στόχο την παροχή υψηλής ποιότητας προγραμμάτων εκπαίδευσης και ευρύτερων δεξιοτήτων διαβίωσης σε ένα γαλήνιο περιβάλλον, όπου όλοι οι μαθητές είναι αποδεκτοί. Προκειμένου ο νέος ενήλικας να γίνει Creative, ένας συνειδητοποιημένος πολίτης απαιτούνται ο αυτοσεβασμός και η αυτο-υποστήριξη σύμφωνα με τις ικανότητες και τις ανάγκες του. Innovative, Professional Το Middin είναι ένας Ολλανδικός οργανισμός που παρέχει υποστήριξη σε παιδιάν νέους, ενήλικες και υπερήλικες με αναπηρία. Το Middin επιδιώκει ο καθένας να μπορεί να είναι μέλος της κοινωνίας. Οι άνθρωποι που υποστηρίζει ο φορέας αποφασίζουν για τον εαυτό τους και τη ζωή τους. Είναι ικανοί να κάνουν πράγματα που τους ταιριάζουν, στην καρδιά της γειτονιάς και της κοινωνίας τους, περιτριγυρισμένοι από ανθρώπους που είναι σημαντικοί γι αυτούς, επειδή η τόλμη και η πράξη είναι ζωή, το σλόγκαν είναι «πράξε, τόλμα, ζήσε». 6

7 ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ: Η αναγνώριση, καταγραφή, αντιπαραβολή και σύγκριση των συνήθων φραγμών που επηρεάζουν την μετάβαση από την εκπαίδευση στην εργασία των ανθρώπων με αναπηρία σε όλες τις συνεργαζόμενες χώρες Ο σχεδιασμός ενός προτύπου βέλτιστων πρακτικών για την εξέταση τέτοιων φραγμών, που να μπορεί να μεταφερθεί σε όλα τα κράτη-μέλη Η ανάπτυξη μιας εργαλειοθήκης βέλτιστων πρακτικών που να δίνει τα εφόδια σε άτομα με αναπηρίες να ξεπερνούν αυτούς τους φραγμούς Η παρουσίαση ενός συνόλου προτάσεων για την αφύπνιση των αρμόδιων αρχών και όλων των σχετικών εμπλεκομένων μερών Η βελτίωση της διαδικασίας και των αποτελεσμάτων μετάβασης από την εκπαίδευση στην εργασία για ανθρώπους με αναπηρίες ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ:... Η βελτίωση της ικανότητας απασχόλησης και της συμμετοχής στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας Η συνεισφορά στην αύξηση της ικανότητας απασχόλησης και της εξασφάλισης εργασίας Η υποστήριξη της μεταφοράς κοινών εργαλείων και καινοτόμων πρακτικών ανάμεσα στα κράτη-μέλη Η βελτίωση υπηρεσιών καθοδήγησης και συμβουλευτικής ατόμων που είναι σε μεταβατική φάση από την εκπαίδευση στην εργασία 7

8 ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ: Η σύμπραξη «BITSE» έχει αναγνωρίσει τα εξής εμπλεκόμενα μέρη μέσω των οποίων θα γνωστοποιηθούν τα αποτελέσματα του προγράμματος: ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΟΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΕΣ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕ ΝΑ ΜΕΡΗ BΙTSE ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΠΑΡΟΧΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΩΝ: Ερωτηματολόγια εμπλεκομένων μερών / Οδηγίες εφαρμογής αναπτύχθηκαν και επεξεργάστηκαν μέσω ομάδων ενδιαφέροντος σε κάθε συνεργαζόμενη χώρα. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΕΤΟΧΩΝ: Κατάλογος φραγμών προς τη μετάβαση συντεταγμένος από κάθε εμπλεκόμενο μέρος ξεχωριστά Κατάλογος φραγμών που είναι κοινοί για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (κοινοί για όλες τις συνεργαζόμενες χώρες) 8

9 ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΦΡΑΓΜΩΝ: - ΠΟΥ ΕΜΠΟΔΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ - Κατηγορία Πεδίο Στάσεις και Αντιλήψεις προς τους ανθρώπους με αναπηρίες (Διάκριση) Στάσεις και Αντιλήψεις από τους ανθρώπους με αναπηρίες Στερεότυπα και Ταμπέλες Άγνοια και Ευαισθητοποίηση για ζητήματα αναπηρίας Νομοθεσία/Δημόσιες Πολιτικές Δομές Σχολικές/Εργασιακές/Διαβίωσης Οικονομικά και Χρηματοδοτήσεις Προσβασιμότητα Φυσική/Υποδομών Προσβασιμότητα σε Διευκόλυνση Μεταφοράς Πολιτική & Διαδικασία Κουλτούρα & Πρακτική Έλλειψη εξατομικευμένης στήριξης: σε εκπαίδευση και εργασία σε υποστηρικτικά συστήματα μετάβασης σχετικά με δικαιώματα, πρόνοια & χρηματοδότηση γενικά σε προσβασιμότητα Απόψεις και πληροφόρηση γύρω από θέματα αναπηρίας Δημόσιες πολιτικές και δομές Προσωπικό και κοινωνικό περιβάλλον Γεωγραφική θέση/τοποθεσία Μακρο-οικονομικές πολιτικές Μικρο-οικονομικές πολιτικές 9

10 ΑΝΑΛΥΣΗ ΦΡΑΓΜΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΩΝ: Κατηγοριοποίηση Φραγ μών Αποτελέσματα Μαθητών/Εκπαιδευομένων Περίληψη: 70 συμμετέχοντες εκπροσωπώντας 9 χώρες: Γαλλία, Ελλάδα, Μάλτα, Βουλγαρία, Ολλανδία, Αυστρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Κροατία. 23 τύποι φραγμών σχετικά με 22 τύποι φραγμών σχετικά με 9 τύποι φραγμών σχετικά με 8 τύποι φραγμών σχετικά με 2 τύποι φραγμών σχετικά με 2 τύποι φραγμών σχετικά με Στάσεις/Αντιλήψεις Δομή/Διοίκηση Οικονομία Προσβασιμότητα Πόρους/Ευκαιρίες Περιβάλλον/Φυσικά εμπόδια 30/5/204 Παρουσίαση αποτελεσμάτων BITSE Χάγη Οκτώβριος Κατηγοριοποίηση Φραγ μών Αποτελέσματα Δασκάλων/Εκπαιδευτών Περίληψη: 25 συμμετέχοντες εκπροσωπώντας 9 χώρες: Ιταλία, Ιρλανδία, Βουλγαρία, Γαλλία, Κροατία, Ελλάδα, Ολλανδία, Μάλτα, Αυστρία. 58 τύποι φραγμών σχετικά με 50 τύποι φραγμών σχετικά με 47 τύποι φραγμών σχετικά με 37 τύποι φραγμών σχετικά με 5 τύποι φραγμών σχετικά με 4 τύποι φραγμών σχετικά με 6 τύποι φραγμών σχετικά με Μόρφωση/Εκπαίδευση Πόρους/Ευκαιρίες Συμπεριφορά/Αντίληψη Δομή/Διοίκηση Περιβάλλον/Φυσικά εμπόδια Οικονομία Προσβασιμότητα 3/5/204 Παρουσίαση αποτελεσμάτων BITSE 7 Χάγη Οκτώβριος 203 0

11 Κατηγοριοποίηση Φραγ μών Αποτελέσματα Παροχέων Υπηρεσιών Περίληψη: Παροχείς Υπηρεσιών εκπροσωπώντας 9 χώρες: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Ολλανδία. 8 τύποι φραγμών σχετικά με τύποι φραγμών σχετικά με 0 τύποι φραγμών σχετικά με 0 τύποι φραγμών σχετικά με 0 τύποι φραγμών σχετικά με 8 τύποι φραγμών σχετικά με 3 τύποι φραγμών σχετικά με Στάσεις/Αντιλήψεις Μόρφωση/Εκπαίδευση Περιβάλλον/Φυσικά εμπόδια Προσβασιμότητα Οικονομία Πόρους/Ευκαιρίες Δομή/Διοίκηση 3/5/204 Παρουσίαση αποτελεσμάτων BITSE Χάγη - Οκτώβριος Κατηγοριοποίηση Φραγ μών Αποτελέσματα Εργοδοτών Περίληψη: 42 εργοδότες εκπροσωπώντας 8 χώρες: Αυστρία, Βουλγαρία, Κροατία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ολλανδία & Μάλτα. τύποι φραγμών σχετικά με Στάσεις/Αντιλήψεις 7 τύποι φραγμών σχετικά με Δομή/Διοίκηση 6 τύποι φραγμών σχετικά με Πόρους/Ευκαιρίες 5 τύποι φραγμών σχετικά με Μόρφωση/Εκπαίδευση 5 τύποι φραγμών σχετικά με Οικονομία 4 τύποι φραγμών σχετικά με Προσβασιμότητα 3 τύποι φραγμών σχετικά με Περιβάλλον/Φυσικά εμπόδια 3/5/204 Παρουσίαση αποτελεσμάτων BITSE Χάγη Οκτώβριος 203 9

12 Κατηγοριοποίηση Φραγ μών Αποτελέσματα Προσωπικών Δικτύων Περίληψη: Τουλάχιστον 52 Προσωπικά Δίκτυα/Υποστηρικτές εκπροσωπώντας 0 χώρες: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Ολλανδία & Μάλτα. 60 τύποι φραγμών σχετικά με 3 τύποι φραγμών σχετικά με 4 τύποι φραγμών σχετικά με 48 τύποι φραγμών σχετικά με 6 τύποι φραγμών σχετικά με 28 τύποι φραγμών σχετικά με 20 τύποι φραγμών σχετικά με Στάσεις/Αντιλήψεις Δομή/Διοίκηση Πόρους/Ευκαιρίες Μόρφωση/Εκπαίδευση Οικονομία Προσβασιμότητα Περιβάλλον/Φυσικά εμπόδια 3/5/204 Παρουσίαση αποτελεσμάτων BITSE Χάγη - Οκτώβριος

13 ΑΝΑΛΥΣΗ ΦΡΑΓΜΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Ανάλυση κατηγοριών: Κατηγορία Φραγμών: Στάσεις/Αντιλήψεις/Ευαισθητοποίηση Κατάσταση Απαντήσεων Πεδίο Υπάρχουν πολλές εμπειρικές αποδείξεις σχετικά με έλλειψη αυτοπεποίθηση, χαμηλή αυτοεκτίμηση, έλλειψη εμπιστοσύνης του ατόμου στις ικανότητές του σχετικά με επιλογές εργασίας κλπ. 5 2 Συνεχίζει να υπάρχει έλλειψη ευαισθητοποίησης στην κοινωνία γύρω από ζητήματα αναπηρίας 4 4 Μία αρνητική προσέγγιση στις ανάγκες και ικανότητες ατόμων με αναπηρίες παραμένει κοινός τόπος. 8 Πολλοί εφαρμόζουν στερεότυπα και ταμπέλες μέσα στην κοινωνία. 5 Η επιλογή σχολείου γίνεται κατά κύριο λόγο από τους γονείς. 5 3 Άτομα με αναπηρίες συχνά αναφέρουν ότι δεν ξέρουν πώς θα έπρεπε να είναι η επιθυμητή για αυτά δουλειά. 5 3 Η ανάπτυξη σχέσεων είναι δύσκολη σε κοινωνικό και εργασιακό επίπεδο. 3 Η πολύωρη εργασία είναι πρόβλημα για πολλά άτομα με αναπηρίες. 3 Εργασιακοί σύμβουλοι και δάσκαλοι δεν έχουν επαρκή γνώση και κατάρτιση γύρω από την αναπηρία. 2 4 Υπάρχει έλλειψη αποδοχής της αναπηρίας από την κοινωνία. 2 Άνθρωποι με αναπηρίες συχνά αγνοούνται/ πατρονάρονται. 2 Οι εργοδότες συχνά δεν θέλουν να προσλάβουν άνθρωποι με αναπηρίες. 2 Οι φόβοι των γονέων σχετικά με τους «κινδύνους» στους οποίους μπορεί να εκτεθούν οι γιοι/κόρες τους στον εργασιακό χώρο μπορεί να είναι περιοριστικοί. 2 3 Πολλοί άνθρωποι με αναπηρίες θεωρούνται ανέτοιμοι για εργασία. 2 Άνθρωποι με αναπηρίες συνεχώς αναφέρουν έλλειψη 2 3 3

14 προσωπικής αυτονομίας /επιλογής. Συνεχίζουν να είναι θύματα τακτικών κοινωνικών διακρίσεων. 2 Υπάρχει ακόμα μια δημοφιλής αντίληψη ότι άνθρωποι με αναπηρίες πρέπει αυτομάτως να εισάγονται σε προστατευμένη εργασία/εργαστήρια. 2 Η αναμόρφωση του εργασιακού χώρου και η ενσωμάτωση στον εργασιακό χώρο θεωρείται υπερβολικά ακριβή και χρονοβόρα από τους εργοδότες. 2 Πολλοί βιώνουν δύσκολες και προβληματικές εργασιακές εμπειρίες σε πρακτικές ασκήσεις. 2 2 Σε πολλούς δεν δίνεται η ευκαιρία να επηρεάσουν ή να αλλάξουν το πρόγραμμα μετάβασης/την εργασιακή τους εμπειρία. 2 3 Πολλοί αισθάνονται απορριπτέοι και ότι δεν εκτιμώνται 2 από συναδέλφους. Πολλούς τους κοροϊδεύουν συχνά στο σχολείο και στη δουλειά. Η έλλειψη αυτοπεποίθησης είναι συχνή στους ανθρώπους με αναπηρίες. 2 Συνεχίζει να υπάρχει έλλειψη στήριξης και διαθεσιμότητας υποστηρικτών κατά τη μετάβαση σε προγράμματα εργασίας. 4 Πολλοί αισθάνονται ότι οι επιλογές/απόψεις τους δεν ακούγονται με τη δέουσα προσοχή. 3 Πολλοί εκπαιδευόμενοι έχουν δυσκολία να κατανοήσουν την έννοια της (επαγγελματικής) ζωής μετά το σχολείο. 3 Η αντίσταση γονέων σε πρακτική άσκηση και/ή σε ευκαιρίες εργασιακής εμπειρίαs είναι κοινός τόπος. 3 Ανικανότητα παραμονής σε μια εργασία 2 Άνθρωποι με νοητική αναπηρία υφίστανται εξαιρετικά περιορισμένες ευκαιρίες για την επαγγελματική τους πορεία. 3 Υπάρχουν αποδείξεις ότι τα κορίτσια έχουν λιγότερες πιθανότητες να βρουν μια μη τυπική δουλειά. Η σύνταξη και προώθηση βιογραφικών σημειωμάτων αποθαρρύνεται επειδή δεν θα επιλεγούν. Πολλοί αναφέρουν στο σχολείο έλλειψη εστίασης σε μελλοντικά σχέδια / επαγγελματική καθοδήγηση. Η οικογενειακή κοινωνικο-οικονομική κατάσταση μπορεί να είναι αρνητικός παράγοντας στην εύρεση εργασίας. Τα επίπεδα ενέργειας και υγείας ατόμων με αναπηρίες συχνά δεν επαρκούν για να διατηρήσουν μια δουλειά. Πολλοί καταβάλλονται από άγχος και νευρικότητα σχετικά με τη χρήση μαζικών μέσων μεταφοράς

15 Περίληψη κατηγορίας: Αναλύοντας τους φραγμούς προς τη μετάβαση στη συγκεκριμένη κατηγορία, ανακαλύπτουμε τέσσερεις τομείς: Στάσεις και αντιλήψεις ως προς τους ανθρώπους με αναπηρίες (Διάκριση): Προκαταλήψεις εντός της κοινωνίας γενικά που αποδίδουν συγκεκριμένα αρνητικά χαρακτηριστικά στους ανθρώπους με αναπηρίες με Σύνολο απαντήσεων Βαθμολογία (%) αποτέλεσμα συμπεριφορές διάκρισης % Στάσεις και αντιλήψεις από ανθρώπους με αναπηρίες: Συχνά οι άνθρωποι με αναπηρίες υποτιμούν τις δυνατότητες και ικανότητές τους και μπορεί να χαρακτηρίζονται για παράδειγμα από έλλειψη αυτοπεποίθησης, χαμηλή αυτοεκτίμηση και υποτίμηση των δεξιοτήτων τους % Στερεότυπα και Ταμπέλες: Συνειδητή ή υποσυνείδητη υπεραπλουστευμένη εικόνα ή/και υποθέσεις εντός της κοινωνίας που αγνοεί την προσωπική ταυτότητα των ατόμων και είτε μειώνει, πατρονάρει ή/και αποδυναμώνει τους ανθρώπους με αναπηρίες % Άγνοια και Ευαισθητοποίηση γύρω από ζητήματα αναπηρίας: Η γενική άγνοια και έλλειψη ευαισθητοποίησης σε σχέση με θέματα αναπηρίας γενικά μέσα στην κοινωνία επηρεάζει αρνητικά και περιορίζει τις ευκαιρίες για ενσωμάτωση, συμπερίληψη και αποφασιστικότητα των ατόμων με αναπηρίες. 8 8% Καταμερισμός των τομέων των φραγμών βάσει ποσοστών 20% 8% 2% 4% 5

16 Κατάστα ση Κατηγορία φραγμών: Δομή / Διοίκηση απαντήσ Πεδίο εων Δύσχρηστες γραφειοκρατικές δομές παρεμποδίζουν την προσωπική αυτονομία και ανεξαρτησία των ανθρώπων με αναπηρίες καθώς απαιτείται οι γονείς να επιλέγουν την πρακτική τους άσκηση και τα προγράμματα εκπαίδευσης. 6 2 Τα κριτήρια και οι απαιτήσεις εργασίας μπορεί να είναι συχνά πολύ απαιτητικά για ανθρώπους με αναπηρίες. 6 2 Υπάρχει κενό εξειδικευμένης νομοθεσίας που να προωθεί την ενσωμάτωση ανθρώπων με αναπηρίες σε κανονικές εργασίες. 5 Τα δικαιώματα ανθρώπων με αναπηρίες συχνά καταπατώνται ή παραμελούνται. 2 Πρόσβαση σε κατάλληλη και σχετική πληροφόρηση γύρω από ευκαιρίες εργασίας μετά το σχολείο μπορεί να είναι δύσκολη για ανθρώπους με αναπηρίες (κυρίως νοητικές). 2 2 Υπάρχει έλλειψη ομοιόμορφων πολιτικών για και σχετικά με τους ανθρώπους με αναπηρίες. 2 Η νομοθεσία μπορεί να αποτρέψει μια άνεργη μητέρα που φροντίζει το παιδί της με αναπηρία να γίνει η προσωπική βοηθός του. Η κρατική χρηματοδότηση για την αναπηρία δεν εφαρμόζεται διεθνώς. 3 Η χρηματοδότηση για ανάγκες και απαιτήσεις ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης δεν καλύπτει το πραγματικό κόστος για τους ανθρώπους με αναπηρία. 3 Η εργατική νομοθεσία δεν διευκολύνει τους περιορισμούς των ικανοτήτων των ανθρώπων με αναπηρία. Η παγίδα των επιδομάτων είναι μείζων ανασταλτικός παράγων για την πρόοδο προς μια κανονική εργασία πλήρους απασχόλησης. 3 Είναι δύσκολο για πολλά άτομα με αναπηρίες να βρουν μια θέση πρακτικής άσκησης μετά το σχολείο. 2 Οι άνθρωποι με αναπηρίες συχνά δεν εκπαιδεύονται στο να έχουν πρόσβαση σε ευκαιρίες εργασίας μετά το σχολείο. 2 Υπάρχει έλλειψη πόρων/υποδομών για συμβουλευτική σχετικά με την εκπαίδευση και την απασχόληση. Σύνθετες και πολύπλοκες πολιτικές και διαδικασίες πρόσληψης παρεμποδίζουν την απασχόληση ατόμων με αναπηρίες. Υπάρχει έλλειψη εργαλείων κοινωνικής ασφάλισης και συμπερίληψης που να διατηρούν τα άνθρωποι με αναπηρίες σε θέσεις εργασίας. Τα οικονομικά πρόστιμα είναι πολύ χαμηλά για εργοδότες που καταπατούν τις νομοθετικές ποσοστώσεις απασχόλησης. 6

17 Υπάρχει κενό σε κανονισμούς και πολιτικές σχετικά με τις νομοθετικές ποσοστώσεις απασχόλησης. Περίληψη κατηγορίας: 2 3 Αναλύοντας τους φραγμούς προς τη μετάβαση στη συγκεκριμένη κατηγορία, ανακαλύπτουμε τρεις τομείς: Νομοθεσία/Δημόσιες πολιτικές: Σε όλη την Ευρώπη υπάρχει μια γκάμα νόμων, πολιτικών και εργαλείων που αποτυγχάνουν να υλοποιήσουν τους κύριους σκοπούς τους για στήριξη, διευκόλυνση και ενίσχυση για συμπερίληψη ατόμων με αναπηρίες. Επιπλέον, υπάρχουν δομικές ανεπάρκειες μεταξύ υπηρεσιών και αρχών που περιορίζουν την ισότητα σε ευκαιρίες πρόσβασης επαγγελματικής εκπαίδευσης, καθώς και σε Σύνολο απαντήσεων Βαθμολογία (%) ευκαιρίες απασχόλησης. 6 46% *Δομές Εκπαίδευσης/Εργασίας/Διαβίωσης: Η ισότητα ως προς τις ευκαιρίες συμπερίληψης στην κοινωνία, όπως μόρφωση, εργασία και αυτόνομη διαβίωση, είναι ασύμβατη με την ατομοκεντρική/ ιδρυματοποιημένη επαγγελματική εκπαίδευση και τα συστήματα πρακτικής άσκησης; 6 46% Οικονομικά και Χρηματοδότηση: Υπάρχει έλλειψη οικονομικής αυτονομίας σε ατομικό επίπεδο και δομική οικονομική γραφειοκρατία σε επίπεδο οργανισμών, με συνέπεια την αναχαίτιση της ενεργής συμπερίληψης και ενσωμάτωσης των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνία γενικώς. 3 9% 8% 46% 46% 7

18 Κατηγορία Φραγμών: Περιβάλλον / Φυσικά εμπόδια / Προσβασιμότητα Κατάσταση απαντήσεων Πεδίο Η υποδομή πολλών κτιρίων και δρόμων είναι ανεπαρκής και μη προσαρμόσιμη/προσαρμοσμένη για ανθρώπους με αναπηρίες. 8 Εξακολουθεί να υπάρχει περιορισμένη πρόσβαση σε ό,τι αφορά τις μετακινήσεις, προς και από το σχολείο και τον χώρο εργασίας. 5 2 Μεγάλο τμήμα των μέσων μαζικής μεταφοράς δεν είναι προσβάσιμο/κατάλληλο για πολλούς ανθρώπους με αναπηρίες. Πολλά εργασιακά περιβάλλοντα και τοποθεσίες είναι ακατάλληλα-ες για ανθρώπους με αναπηρίες Οι συνθήκες εργασίας και ο εξοπλισμός είναι συχνά ανεπαρκείς για άτομα με συγκεκριμένη αναπηρία. 2 Οι ώρες έναρξης και λήξης εργασίας πιθανόν να μην συνδυάζονται με τις ρυθμίσεις και τους περιορισμούς που αφορούν στη μετακίνηση των ατόμων με 2 αναπηρία. Η πρόσβαση και η διαθεσιμότητα υποδομών σχετικά με τη μετακίνηση (ατόμων με αναπηρίες) είναι περιορισμένη για χρήστες των υπηρεσιών στην 2 2 επαρχία. Ο αριθμός των ανθρώπων με αναπηρίες που χρειάζεται υπηρεσίες μεταφοράς αυξάνεται. 2 Οι θέσεις στάθμευσης για οδηγούς με αναπηρία συχνά καταχρώνται και είναι μη διαθέσιμες. Η ύπαρξη σχολείων κοντά σε διαθέσιμες υποδομές μέσων μαζικής μεταφοράς είναι ανεπαρκής. 2 Σε πολλές περιπτώσεις, οι γονείς πρέπει να αναλάβουν τη μεταφορά προς και από το σχολείο και τη δουλειά. 2 8

19 Περίληψη Κατηγορίας: 2 Αναλύοντας τους φραγμούς προς τη μετάβαση στη συγκεκριμένη κατηγορία, ανακαλύπτουμε δύο τομείς: Προσβασιμότητα Φυσική/Υποδομών: Η γενική πρόσβαση σε και από δημόσιες και ιδιωτικές τοποθεσίες είναι περιορισμένη για ανθρώπους με αναπηρίες σε σχέση με δομικές και κατασκευαστικές ανεπάρκειες (Σχολεία, Κτίρια, Σύνολο απαντήσεων Βαθμολογία (%) Πεζόδρομοι, Δρόμοι, Πάρκα, κλπ.) 7 53% Διευκόλυνση/Προσβασιμότητα κατά τη μεταφορά: Η γενική προσβασιμότητα σε επαγγελματική εκπαίδευση και πρακτική άσκηση συμπεριλαμβανομένων ευκαιριών εργασίας για άτομα με αναπηρίες είναι περιορισμένη λόγω ανεπαρκών πόρων και υποδομών, καθώς και λόγω ακατάλληλων συνθηκών μεταφοράς. 5 47% Καταμερισμός των τομέων των φραγμών βάσει ποσοστών 47% 53% 9

20 Κατηγορία Φραγμών: Μόρφωση / Εκπαίδευση / συμπεριλαμβανομένης της άτυπης μάθησης Κατάσταση απαντήσεων Πεδίο Υπάρχει ανεπαρκές ενδιαφέρον και πόροι ως προς την πληροφόρηση και τον μελλοντικό σχεδιασμό σταδιοδρομίας για μαθητευόμενους που θέλουν να εργαστούν. 6 Σε πολλές περιπτώσεις, τα υπάρχοντα εκπαιδευτικά συστήματα, η κουλτούρα και οι πρακτικές για ανθρώπους με αναπηρίες σε ειδικά σχολεία και ιδρύματα δεν επαρκούν και υπολείπονται πόροι σε σύγκριση με τα συμβατικά σχολεία. 5 2 Η έλλειψη πόρων έχει ως συνέπεια την ανεπαρκή επαγγελματική καθοδήγηση και σχεδιασμό για 5 απασχόληση. Η στήριξη και διευκόλυνση για ανθρώπους με αναπηρίες είναι ανεπαρκής ως προς το να αποκτήσουν πτυχία και πιστοποιητικά, και 4 περισσότερο για αυτούς με νοητική αναπηρία. Τα συμβατικά εκπαιδευτικά συστήματα παρέχουν μειωμένη στήριξη σε επίπεδο επαγγελματικής εκπαίδευσης συγκριτικά με τα ειδικά σχολεία, 4 2 κάνοντας την μετάβαση στην εργασία δυσκολότερη. Πολλοί δάσκαλοι/εκπαιδευτές επιδεικνύουν έλλειψη γνώσεων και εμπειρίας σε θέματα αναπηρίας. 4 Απαιτούνται περισσότεροι πόροι για κοινωνικές δεξιότητες με επίκεντρο ειδικά την ικανότητα απασχόλησης. 3 Συχνά η παρεχόμενη εκπαίδευση δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας και των 2 επιχειρήσεων. 2 Κριτήρια και προγράμματα πρέπει να αναθεωρηθούν, ώστε να εξυπηρετούν ανθρώπους με αναπηρίες. 2 2 Η μετάβαση από τη δευτεροβάθμια στην επαγγελματική εκπαίδευση απαιτεί περισσότερη 2 προσοχή και ενδιαφέρον. Εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη διαθέσιμων θέσεων για επαγγελματική εκπαίδευση και πρακτική άσκηση. 2 Απαιτείται περισσότερη συνεργασία μεταξύ σχολείων και εργοδοτών με σκοπό την ευαισθητοποίηση σχετικά 2 με τους ανθρώπους με αναπηρίες. 2 Απαιτείται περισσότερη συνεργασία μεταξύ δασκάλων 2 20

21 και μαθητών. Οι πολιτικές και οι διαδικασίες για περισσότερο συμπεριληπτική τριτοβάθμια εκπαίδευση για ανθρώπους με αναπηρίες πρέπει να αναθεωρηθούν. Πολλά σχολεία υιοθετούν μια στάση αποκλεισμού με το να κατευθύνουν άτομα με αναπηρίες σε άλλα 2 σχολεία. Πολλές τάξεις είναι υπεράριθμες. Απαιτούνται περισσότερες τυπικές πρακτικές ασκήσεις από τα σχολεία. Απαιτούνται περισσότερα άτυπα μαθήματα/άτυπη μάθηση για άτομα με αναπηρίες. 2 Η γκετοποίηση ατόμων με αναπηρίες σε ειδικά σχολεία είναι φραγμός για τη συμπερίληψη. 2 Περίληψη Κατηγορίας: 2 Αναλύοντας τους φραγμούς προς τη μετάβαση στη συγκεκριμένη κατηγορία, ανακαλύπτουμε δύο τομείς: Πολιτική και Διαδικασία: Οι πολιτικές και οι διαδικασίες τόσο της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης όσο και της απομονωτικής δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών και απαιτήσεων ανάπτυξης και ολοκλήρωσης των ανθρώπων με αναπηρίες. Εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη ευκαιριών, στήριξης και πόρων σε επίπεδο ατομικό και οργανώσεων. Επιπλέον, το σύστημα συμβατικής εκπαίδευσης βασίζεται στην εξάσκηση με επίκεντρο την απόδοση και όχι στην προσέγγιση με επίκεντρο το άτομο που έχει περισσότερα πλεονεκτήματα για τις «μειονεκτούσες» Σύνολο απαντήσεων Βαθμολογία (%) ομάδες και τους ανθρώπους με αναπηρίες % Κουλτούρα και Πρακτική: Η κουλτούρα, η πρακτική και τα συστήματα γκετοποίησης ανθρώπων με αναπηρίες στην ειδική επαγγελματική εκπαίδευση και στα σχολεία και ιδρύματα πρακτικής άσκησης αποτελεί μείζονα φραγμό για την ισότητα στην ενσωμάτωση και συμπερίληψη και υποθάλπει το στίγμα και την απομόνωση από τους άλλους ανθρώπους, στη συμβατική εκπαίδευση. Επιπλέον, η συμπεριληπτική εκπαίδευση απαιτεί όχι μόνο αλλαγή στα συστήματα και τις πρακτικές για να συμπεριληφθούν άτομα με αναπηρίες, αλλά και αλλαγή στην κουλτούρα και φιλοσοφία προσέγγισης % 2

22 Καταμερισμός των τομέων των φραγμών βάσει ποσοστών 46% 54% Κατηγορία Φραγμών: Πόροι/Ευκαιρίες Υπάρχει έλλειψη ατομικής στήριξης εκτός ειδικού σχολείου ή οργάνωσης παροχής υπηρεσιών. Τα σχολεία δεν παρέχουν αρκετή ή σχετική πληροφόρηση γύρω από ευκαιρίες ζωής μετά το 4 σχολείο. Πρέπει να τις βρεις μόνος/η σου. Σε πολλούς ανθρώπους με αναπηρίες δεν έχει προσφερθεί ποτέ βοήθεια/πρόσβαση σε ευκαιρίες 3 πρακτικής άσκησης ή εργασιακής εμπειρίας. Δεν υπάρχει επίσημη στήριξη ή/και δυνατότητα 2 δοκιμής διαφόρων πεδίων εργασίας. Είναι δύσκολο να βρεθούν θέσεις πρακτικής άσκησης/εργασιακής εμπειρίας που να ταιριάζουν σε 2 περιορισμένες δεξιότητες ανθρώπων με αναπηρία. Το κράτος δεν παρέχει αρκετούς πόρους για εκπαίδευση και κατάρτιση. Το κράτος δεν παρέχει αρκετές ευκαιρίες για επιπρόσθετη/άτυπη εκπαίδευση. Δεν υπάρχει αποδοχή και βοήθεια από συναδέλφους. Η προβολή και τα προγράμματα ευαισθητοποίησης γύρω από την αναπηρία είναι λιγοστά. Για πολλούς, η εργασιακή εμπειρία είναι βραχυπρόθεσμη. Οι περιορισμένες δεξιότητες δυσχεραίνουν την εύρεση επιλογών για πρακτική άσκηση. Τα μέσα μαζικής μεταφοράς δεν είναι πάντα προσβάσιμα και η ατομική (στήριξη με την) μετακίνηση στοιχίζει. Έλλειψη εξατομικευμένης χρηματοδότησης Πολλοί εργοδότες δεν προτίθενται να παρέχουν αρχική εκπαίδευση ή προσαρμογή/αναμόρφωση του εργασιακού χώρου. Κατάσταση Απαντήσεων Πεδίο 22

23 Περίληψη Κατηγορίας: Αναλύοντας τους φραγμούς προς τη μετάβαση στη συγκεκριμένη κατηγορία, ανακαλύπτουμε ένα πεδίο: «έλλειψη εξατομικευμένης στήριξης» σε πέντε ειδικά πεδία: Σύνολο απαντήσεων Βαθμολογία (%) Έλλειψη εξατομικευμένης στήριξης: Οι άνθρωποι με αναπηρίες εξακολουθούν να βιώνουν περιορισμένους και ισχνούς πόρους και ευκαιρίες στην κοινωνία γενικά, και ειδικά σε προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης για μετάβαση στην εργασιακή απασχόληση. Υπάρχει έλλειψη ατομικής στήριξης για την πρόσβαση σε: εναλλακτικές επιλογές και ευκαιρίες στην εκπαίδευση και στην εργασία συστήματα υποστηρικτικά της μετάβασης πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματά τους πρόνοια και χρηματοδότηση προσβασιμότητα γενικότερα. 3 00% Καταμερισμός των τομέων των φραγμών βάσει ποσοστών 3; 00% 23

24 Κατηγορία Φραγμών: Προσβασιμότητα/Συμπερίληψη Κατάσταση Απαντήσεων Πεδίο Η προσβασιμότητα για ανθρώπους με αναπηρίες 4 σημαίνει ίσες ευκαιρίες. Δεν διατίθενται επαρκείς χρηματικοί πόροι. 3 3 Πολλά σχολεία είναι μακριά από τον τόπο κατοικίας. 2 4 Περιορισμένη γνώση/ενημέρωση σχετικά με την 2 πρόσβαση σε ειδικά διαμορφωμένες κατοικίες. 2 Περιορισμένη πρόσβαση σε πληροφορίες και στήριξη. 2 Οι άνθρωποι με αναπηρίες δεν αισθάνονται ολοκληρωμένοι/ίσοι πολίτες στις χώρες τους λόγω 2 έλλειψης προσβασιμότητας. Είναι ευκολότερη η εύρεση πρακτικής άσκησης στις μεγάλες πόλεις, καθώς οι μικρότερες πόλεις δεν είναι 2 προσβάσιμες από άτομα με αναπηρίες. 4 Πολλά συμβατικά σχολεία δεν έχουν ράμπες και 2 προσβάσιμες τουαλέτες. 2 Τα προβλήματα των ανθρώπων με αναπηρίες είναι «αόρατα» για την υπόλοιπη κοινωνία. Οι άνθρωποι με αναπηρίες αντιμετωπίζουν εμπόδια παντού και κάθε μέρα. Τα άτομα με αναπηρίες δεν μπορούν να πάνε σχολείο και στη δουλειά εξαιτίας απροσπέλαστου αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. 2 Είναι δυσκολότερο να περάσουν τις εξετάσεις στα συμβατικά σχολεία. 2 Τα σχολεία δεν προετοιμάζουν τους μαθητές κατάλληλα για μετάβαση στην επαγγελματική ζωή. 2 Οι μαθητές θεωρούν ότι μπορεί να είναι σε μειονεκτική θέση σε μια συνέντευξη για δουλειά λόγω της αναπηρίας τους και του ότι πήγαν σε ειδικό σχολείο. Οι άνθρωποι με αναπηρίες δεν έχουν καμιά ευκαιρία επιλογής διαφορετικού προγράμματος επαγγελματικής εκπαίδευσης. Πολλοί γονείς επιλέγουν εκείνοι για τα άτομα με αναπηρίες, ειδικά το σχολείο. 3 Μπορεί να υπάρχει έλλειψη στήριξης από την κοινωνία και την οικογένεια. 3 Υπάρχουν πολλοί φραγμοί λόγω έλλειψης χρηματοδότησης και παιδείας του κοινού σχετικά με τις ανάγκες των ανθρώπων με αναπηρίες. 2 Δυσκολίες λόγω αναλφαβητισμού είναι σημαντικός φραγμός για τους ανθρώπους με αναπηρίες. 2 Υπάρχει έλλειψη στήριξης πέραν του επίσημου 2 24

25 ωραρίου και τα σαββατοκύριακα. Ανεπαρκής (καταρτισμένη) υποστήριξη και ατομική συμβουλευτική στον χώρο εργασίας. Τα άτομα με αναπηρίες έχουν ελλιπείς πληροφορίες σχετικά με εργοδότες. 2 Περίληψη Κατηγορίας: Αναλύοντας τους φραγμούς προς τη μετάβαση στη συγκεκριμένη κατηγορία, ανακαλύπτουμε τέσσερις τομείς: Η προσβασιμότητα υπό αυτό το πρίσμα ορίζεται ως ευκαιρίες για ενσωμάτωση και συμπερίληψη στην κοινωνία γενικά και ειδικότερα υπό την έννοια της μετάβασης από το σχολείο στην εργασιακή απασχόληση για άτομα με αναπηρίες. Αυτή η Σύνολο απαντήσεων Βαθμολογία (%) μετάβαση επηρεάζεται από απόψεις και πληροφορίες γύρω από θέματα αναπηρίας. 3 40% 2 δημόσιες πολιτικές και δομές. 33% το προσωπικό και κοινωνικό περιβάλλον του 3 καθενός (επίσημο και ανεπίσημο). 5 5% 4 γεωγραφική θέση/τοποθεσία. 4 2% Καταμερισμός των τομέων των φραγμών βάσει ποσοστών 5% 2% 33% 40% 25

26 Κατηγορία Φραγμών: Οικονομική κατάσταση Αρνητική οικονομική κατάσταση σημαίνει λιγότερα χρήματα διαθέσιμα για ευκαιρίες πρακτικής άσκησης, εργασιακής εμπειρίας κλπ. Τα κοινωνικά προνόμια και επιδόματα περίθαλψης, όπως το επίδομα αναπηρίας, έχουν κοπεί ή/και μειωθεί για πολλούς ανθρώπους με αναπηρίες. Τα μέτρα λιτότητας μειώνουν τις ευκαιρίες κατάρτισης και εργασίας. Η χρηματοδότηση και η βοήθεια για τη στήριξη ανθρώπων με αναπηρίες στον εργασιακό χώρο είναι πρώτα στη λίστα περικοπών. Άνθρωποι με αναπηρίες που χάνουν τις δουλειές τους παραμένουν μακροχρόνια άνεργοι. Είναι πιο δύσκολο για τους ανθρώπους με αναπηρίες να ανταγωνιστούν στην ελεύθερη αγορά εργασίας. Κατάσταση Απαντήσεων Πεδίο 3 2 Οι ευκαιρίες για ανειδίκευτη εργασία μειώνονται για 2 τους ανθρώπους με αναπηρίες. 2 Οι άνθρωποι χάνουν τη δουλειά τους άνευ λόγου. 2 2 Οι εργοδότες απολύουν πρώτα τους ανθρώπους με 2 αναπηρίες. 2 Στους ανθρώπους με αναπηρίες δεν δίνονται ευκαιρίες για να αποκτήσουν αρχική εργασιακή εμπειρία. 2 Οι άνθρωποι με αναπηρίες έχουν λιγότερες επιλογές σε περιόδους ύφεσης. 2 Τα μέτρα λιτότητας μειώνουν τους μισθούς. 2 Περίληψη Κατηγορίας: 2 Αναλύοντας τους φραγμούς προς τη μετάβαση στη συγκεκριμένη κατηγορία, ανακαλύπτουμε δύο βασικούς τομείς: Μακρο-οικονομικές πολιτικές: Η οικονομική κατάσταση ατόμων με αναπηρίες εξαρτάται από τις οικονομικές εξελίξεις σε εθνικό επίπεδο και τις προοδευτικές πολιτικές συμπερίληψης. Φάσεις οικονομικής κρίσης οδηγούν σε αυξημένη λιτότητα με συνέπεια τη χαμηλότερη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης με άμεσες επιπτώσεις για ευκαιρίες Σύνολο απαντήσεων Βαθμολογία (%) στην ελεύθερη αγορά εργασίας. 6 55% Μικρο-οικονομικές πολιτικές: Η οικονομική ύφεση ή κρίση έχει θεμελιώδη επίδραση στις τοπικές οικονομίες με αλληλένδετες συνέπειες στις τοπικές ευκαιρίες και δεδομένα εργασίας. Άτομα με αναπηρίες γίνονται 3 45% 26

27 ολοένα και πιο ευάλωτα στα μέτρα λιτότητας και στις πολιτικές περικοπών. Καταμερισμός των τομέων των φραγμών βάσει ποσοστών 45% 55% 27

28 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗΣ «BITSE»: Οι παρακάτω προτάσεις βασίζονται ειδικά στο σύνολο των αποτελεσμάτων και ευρημάτων του προγράμματος. Αναφέρονται σε φραγμούς που αναγνωρίστηκαν από όλα τα καταγεγραμμένα εμπλεκόμενα μέρη ως κοινοί σε όλα τα κράτη-μέλη της σύμπραξης BITSE. Επικεντρώνονται στο να πληροφορήσουν και αφυπνίσουν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη στον τομέα της αναπηρίας γύρω από θέματα και ζητήματα που επηρεάζουν την διαδικασία μετάβασης των ανθρώπων με αναπηρίες από το σχολείο στην εργασία. Οι φραγμοί καταχωρήθηκαν σε συγκεκριμένες κατηγορίες και τομείς για διοικητικούς λόγους κατά τη διάρκεια της πληροφόρησης. Οι Προτάσεις της Συνεργασίας BITSE θα καταχωρηθούν επίσης στις ίδιες συγκεκριμένες κατηγορίες (Συμπεριφορές/Αντίληψη/Αφύπνιση, Δομή/Διοίκηση, Περιβάλλον/Φυσικά εμπόδια/προσβασιμότητα, Μόρφωση/Εκπαίδευση/Άτυπη μάθηση, Πόροι/Ευκαιρίες, Προσβασιμότητα/Ενσωμάτωση/Συμπερίληψη). Στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπάρχει ανάγκη για: Πεδίο : Συμπεριφορές / Αντίληψη / Αφύπνιση (Στερεότυπα / Ταμπέλες). Μια περισσότερο προνοητική προσέγγιση από τους προσωπικούς υποστηρικτές/συνηγόρους και όλα τα εμπλεκόμενα μέρη σχετικά με την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, ώστε να προβληθεί μια πιο θετική εικόνα των ανθρώπων με αναπηρίες που είναι στη μεταβατική φάση από το σχολείο στην εργασία. 2. Μεγαλύτερη αφύπνιση/ευαισθητοποίηση μεταξύ των εργοδοτών σχετικά με την θετική συνεισφορά των ατόμων με αναπηρία στον εργασιακό χώρο. 3. Προγράμματα μετάβασης που να ενσωματώνουν περισσότερες πιστοποιήσεις γενικών προσόντων που θα έχουν ως επίκεντρο τις ευκαιρίες προσωπικής ανάπτυξης/αφύπνισης και κοινωνικής ενσωμάτωσης. 4. Μεταβατικά προγράμματα που να είναι πιο συνεργατικά και συμπεριληπτικά για τους προσωπικούς συνηγόρους, εργασιακούς συμβούλους και εργοδότες. 5. Μεταβατικά προγράμματα που να περιλαμβάνουν προσωπικές στρατηγικές 28

29 διαχείρισης για τους μαθητευόμενους. 6. Μεγαλύτερη δέσμευση από τις αρχές για την καταπολέμηση του ομαδικού και μη εκφοβισμού (bullying) και των στερεοτύπων στον χώρο εργασίας. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΕΔΙΟΥ: Έναρξη Ευρω εθνικής συζήτησης/επιχειρηματολογίας, που να περιλαμβάνει νομοθέτες και όλους τους σχετικούς παράγοντες/εμπλεκόμενα μέρη της κοινωνίας, ώστε να κρίνουν τη βιωσιμότητα της συνέχισης των υπαρχουσών πολιτικών και συστημάτων που στην καλύτερη περίπτωση είναι ύποπτα και στην χειρότερη αναποτελεσματικά, ή να αγωνιστούν για να παρέχουν νέες και καινοτόμες προσεγγίσεις για την αλλαγή και την επίδραση σε συμπεριφορές και αντιλήψεις ως προς τους ανθρώπους με αναπηρίες που είναι σε μεταβατικό στάδιο από το σχολείο στην εργασία. Πεδίο 2: Δομή / Διοίκηση (Διαμόρφωση πολιτικής /Νομοθεσία /Δικαιώματα). Αναθεώρηση νομοθεσίας/πολιτικών που επιδρούν αρνητικά στα άτομα με αναπηρίες στον εργασιακό χώρο. 2. Μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ εμπλεκομένων μερών που διαμορφώνουν πολιτικές στον τομέα της αναπηρίας. 3. Εισαγωγή αξιωματούχων επιβολής για θέματα αναπηρίας. 4. Ατομικές/ατομο-κεντρικές πολιτικές σχεδιασμού μετάβασης. 5. Παγίωση του επιδόματος και της σύνταξης αναπηρίας. 6. Παγίωση του κατώτατου μισθού. 7. Επιχορηγήσεις/φορολογικές ευκολύνσεις για εργοδότες που απασχολούν άτομα με αναπηρίες. 8. Περισσότερο διαφανής διαπραγμάτευση σε Γενικές Διευθύνσεις - Κλειδιά της Ε.Ε. όπως Εκπαίδευση και Πολιτισμός και Απασχόληση, Κοινωνικές Υποθέσεις και Συμπερίληψη, Δικαιοσύνη, κλπ. 9. Οι εμπλεκόμενοι στην αναπηρία (εργασιακοί σύμβουλοι) να αξιοποιήσουν το γεγονός ότι «η στήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για οικονομική ανάπτυξη, δημιουργία θέσεων εργασίας και οικονομικο-κοινωνική συνοχή». 29

30 0. Οι εμπλεκόμενοι στην αναπηρία να προνοήσουν να εφαρμόσουν την Σύμβαση των ΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες στη βάση της.. Αναμόρφωση του συστήματος που εστιάζει στην μετάβαση στην εργασία παρά στην στήριξη και εξάρτιση από την Κοινωνική Πρόνοια. 2. Τα προστατευμένα εργαστήρια για άτομα με αναπηρίες να είναι αειφόρα. 3. Ανάπτυξη εθνικών προγραμμάτων στήριξης της απασχόλησης, δομημένων και χρηματοδοτούμενων από τις κυβερνήσεις. ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΕΔΙΟΥ: Οι εθνικές κυβερνητικές υπηρεσίες να αναθεωρήσουν τα γραφειοκρατικά συστήματα και δομές πολιτικών, ώστε να εντοπιστούν και να εξαλειφθούν οι πιθανοί φραγμοί που επιδρούν αρνητικά στις διαδικασίες μετάβασης για τα άτομα με αναπηρίες. Πεδίο 3: Περιβάλλον / Φυσική Προσβασιμότητα (Πρόσβαση / έξοδος προς/από το σχολείο / την εκπαίδευση / την απασχόληση / τη μεταφορά/ τον εργασιακό χώρο). Μία προσέγγιση βάσει δικαιωμάτων για την παροχή υπηρεσιών σε άτομα με αναπηρίες (Άρθρο 26 του Χάρτη της Ε.Ε. για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα). 2. Πιο προνοητική αντιπροσώπευση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για περισσότερη προσβασιμότητα στην μεταφορά και την κινητικότητα. 3. Όλες οι δημόσιες εργολαβίες για έργα υποδομής να συμμορφώνονται με τις διεθνείς προδιαγραφές για την αναπηρία. 4. Περισσότερα κίνητρα για την προσαρμογή/αναμόρφωση εργασιακών χώρων και κτιρίων γενικά, ώστε να διευκολύνονται όλα τα άτομα με αναπηρία. 5. Συχνότερα και προσαρμόσιμα μέσα μεταφοράς για πρόσβαση σε μεταβατικά προγράμματα και ευκαιρίες σε εργασιακούς χώρους. 6. Όλα τα νέα συστήματα μεταφοράς στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να είναι πλήρως προσβάσιμα εντός συγκεκριμένης προθεσμίας. 30

31 ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΕΔΙΟΥ: Προτυποποίηση κτιριακών προδιαγραφών και προδιαγραφών μεταφοράς σε όλη την Ε.Ε. που να προβάλλει την προσέγγιση βάσει δικαιώματος της εξάλειψης των φραγμών που παρεμποδίζουν την κοινωνική συμπερίληψη ατόμων με αναπηρίες. Πεδίο 4: Εκπαίδευση / Κατάρτιση / Άτυπη μάθηση (Τακτική/ ειδική επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση). Πιστοποίηση για την επικύρωση προτύπων για την άτυπη μάθηση. 2. Περισσότερη συνεργασία μεταξύ ειδικής και συμβατικής εκπαίδευσης. 3. Περισσότερη συνεργασία μεταξύ των τομέων εκπαίδευσης, απασχόλησης και αναπηρίας. 4. Αναδόμηση των μαθημάτων κατάρτισης των δασκάλων ώστε να περιλαμβάνουν εξειδίκευση στην μάθηση/εκπαίδευση περί αναπηρίας. 5. Αναδιοργάνωση των Δομών Επαγγελματικού Προσανατολισμού με εξειδίκευση σε θέματα αναπηρίας. 5. Εστιασμένος επαγγελματικός προσανατολισμός για μαθητές με αναπηρίες. 6. Προώθηση μιας συμπεριληπτικής κουλτούρας στα εκπαιδευτικά συστήματα σε όλα τα επίπεδα. 7. Δυνατότητες πρακτικής άσκησης και ανταλλαγής μεταξύ πανεπιστημίων και εργοδοτών. 8. Προσαρμογή των προγραμμάτων κατάρτισης στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. 2. Όλα τα μεταβατικά μαθήματα να περιλαμβάνουν ένα εύρος εργασιακών εμπειριών. 3. Η δημοσίευση μαρτυριών για επιτυχείς τοποθετήσεις εργασίας. 4. Τα προγράμματα μετάβασης να αρχίζουν νωρίτερα στον εκπαιδευτικό κύκλο συμπεριλαμβάνοντας όλες τις υπηρεσίες που παρέχουν κάποια υπηρεσία στον μαθητή. 3

32 ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΕΔΙΟΥ: Ολοκληρωμένη ανασκόπηση της κουλτούρας, των δομών, των συστημάτων και των οδηγών σπουδών της βασικής εκπαίδευσης, της ειδικής εκπαίδευσης και του τομέα απασχόλησης που να λαμβάνει υπόψη τους φραγμούς που παρεμποδίζουν την διαδικασία μετάβασης στην εργασία. Πεδίο 5: Πόροι / Ευκαιρίες (Χρηματοδότηση / εργασιακή εμπειρία/ πληροφόρηση). Μία βάση δεδομένων εργοδοτών που συμμετέχουν σε σχήματα μετάβασης. 2. Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να έχουν μια κεντρική μονάδα/τμήμα πληροφόρησης για την απασχόληση σχετικά με την αναπηρία. 3. Αποτελεσματικότερη διασύνδεση με υπερ-εθνικές υπηρεσίες όπως η EASPD, κλπ. 4. Ο διορισμός εργαζομένων-κλειδιά για τη βοήθεια οικογενειών στη λήψη καλύτερων αποφάσεων σχετικά με τη μετάβαση. 5. Συντονισμένα προγράμματα πρακτικής άσκησης μεταξύ εργοδοτών και παρόχων υπηρεσιών. 6. Χρηματικές επιχορηγήσεις για τη στήριξη της διαδικασίας μετάβασης. 7. Συμπληρωματική χρηματοδότηση από την Ε.Ε. για προγράμματα μετάβασης που επηρεάστηκαν από την οικονομική κρίση. 8. Συνεχής υποστήριξη Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης καθ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας μετάβασης. 9. Ένα νομοθετικό πλαίσιο για τη στήριξη προγραμμάτων μετάβασης. 0. Επιχορήγηση εργοδοτών για ένα χρόνο μετά το πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης.. Δυνατότητα απασχόλησης ατόμων (με αναπηρίες) από εργοδότες για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα χωρίς να επηρεάζονται τα επιδόματα/προνόμια. 32

33 ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΕΔΙΟΥ: Αναθεώρηση και προτυποποίηση της νομοθεσίας-κλειδί που επηρεάζει την απασχόληση ατόμων με αναπηρίες σε κάθε κράτος-μέλος. Πεδίο 6: Κοινωνική Προσβασιμότητα (συμβατικότητα / ενσωμάτωση / ισότητα). Εκπαιδευτικές καμπάνιες με επίκεντρο τις Διακρίσεις. 2. Μεγαλύτερη δέσμευση από κρατικές υπηρεσίες να αντιπαλέψουν ρατσιστικές συμπεριφορές. 3. Πιο ευέλικτη, ταχύτερη και φτηνότερη νομική επανόρθωση. 4. Μια ιστοσελίδα όπου περιπτώσεις διακρίσεων θα μπορούν να εκθέτονται. 5. Επισκέψεις Αξιωματούχων για την Αναπηρία σε συμβατικά σχολεία για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τη νομοθεσία περί ισότητας. 6. Η νομοθεσία περί ισότητας να είναι εφαρμοστέα σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. 7. Ο εργασιακός χώρος να είναι υποχρεωτικά διαμορφωμένος για άτομα με αναπηρίες. 8. Περισσότερη ενδοκοινωνιακή στήριξη για πρακτικές ευκαιρίες μετάβασης. ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΕΔΙΟΥ: Μία προσέγγιση οδηγούμενη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την καταπολέμηση του προβλήματος των κοινωνικών διακρίσεων. Πεδίο 7: Κατάσταση της Οικονομίας (Λιτότητα / Ύφεση). Οργανώσεις του τομέα της αναπηρίας να συνεργαστούν με άλλες ομάδες που εκπροσωπούν στοιχεία της κοινωνίας σε μειονεκτική θέση. 2. Οι παροχείς υπηρεσιών να διερευνήσουν τις ευκαιρίες μετάβασης που 33

34 προσφέρονται από κοινωνικούς συνεταιρισμούς. 3. Περισσότερη έρευνα σε ευρωπαϊκό επίπεδο πάνω στο θέμα των προγραμμάτων μετάβασης. 4. Δομημένη επαγγελματική στήριξη από εργοδότες στην αρχή της μεταβατικής διαδικασίας. 5. Συνεργατική και συνδυαστική πίεση από παρόχους υπηρεσιών και ωφελούμενους για κοινωνική και θεσμική στήριξη των υπαρχουσών δομών πρόνοιας. 6. Απλοποίηση των γραφειοκρατικών διοικητικών διαδικασιών. 7. Απλοποιημένα εύχρηστα νομικά πλαίσια και πολιτικές που να αποσαφηνίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις όλων των συμμετεχόντων. 8. Μια πιο συνεργατική προσέγγιση από εργοδότες για την προσφορά ευκαιριών εργασίας σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. 9. Οι κοινωνικές υπηρεσίες του τομέα της αναπηρίας να μην επαφίενται μόνο σε κυβερνητικές χρηματοδοτήσεις. 0. Περισσότερες θέσεις εργασίας που να προσφέρουν πιο ευέλικτες μορφές απασχόλησης και συνθήκες εργασίας.. Πρόσληψη περισσότερου υποστηρικτικού προσωπικού από κοινωνικά σχήματα για τη βοήθεια ατόμων σε μετάβαση. 2. Περισσότερη πρόσβαση σε ενδοκοινωνιακή στήριξη εκτός του επίσημου ωραρίου. 3. Περισσότερες ευκαιρίες για -προς- συμβουλευτική και στήριξη κατά τη διάρκεια της διαδικασίας μετάβασης. 4. Περισσότεροι πόροι μέσω αξιοιποίησης εθελοντών για τη στήριξη και διευκόλυνση της διαδικασίας μετάβασης. ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΕΔΙΟΥ: Μια δια-υπηρεσιακή, ολοκληρωμένη προσέγγιση για αντιστάθμιση της επίδρασης των μέτρων λιτότητας στα άτομα με αναπηρίες που μεταβαίνουν στην εργασιακή απασχόληση. 34

35 ΕΡΓΑΛΕΙΟΘΗΚΗ ΒΕΛΤΙΣΤΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΩΝ ΦΡΑΓΜΩΝ «που παρεμποδίζουν την μετάβαση από την Εκπαίδευση στην Εργασία» Γιατί χρειάζεται μια εργαλειοθήκη; Μία απρόσκοπτη και συνεχής μετάβαση, από την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση σε μια επαγγελματική ζωή και εργασιακή απασχόληση, στην ελεύθερη αγορά εργασίας, είναι ζωτικής σημασίας και οδηγός προς την θετική ενσωμάτωση και συμπερίληψη ατόμων με αναπηρίες. Έχοντας ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση και κατάρτιση με τις πολλαπλές δομές και τη στήριξη που παρέχεται, η διαδικασία μετάβασης μπορεί να είναι σε πολλές περιπτώσεις δύσκολη λόγω απουσίας αυτών των δομών και της στήριξης. Ενώ γενικώς υπάρχει ευαισθητοποίηση και αναγνωρίζονται οι κοινωνικοί φραγμοί που επιδρούν αρνητικά στην διαδικασία μετάβασης από την εκπαίδευση στην εργασία, τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, δεν υπάρχει κοινό πρότυπο ή συντονισμένη μεθοδολογία ή προσέγγιση είτε για την εξέταση είτε για την αντιμετώπιση αυτών των φραγμών. Αυτή η «ΕΡΓΑΛΕΙΟΘΗΚΗ» βέλτιστων πρακτικών δίνει ένα παράδειγμα προτύπου για την εξέταση των φραγμών. Σκοπός Η προτεινόμενη εργαλειοθήκη BITSE παρουσιάζεται ως πηγή και βοήθημα για τη στήριξη των μετόχων που συμμετέχουν σε μεταβατικά προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για το πώς να εξετάζουν φραγμούς που παρεμποδίζουν την μετάβαση από την εκπαίδευση στην εργασία για άτομα με αναπηρίες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πηγή για τους μαθητές/μαθητευόμενους, τους γονείς τους, εκπροσώπους-υποστηρικτές, τα προσωπικά δίκτυα, δασκάλους, εκπαιδευτές, εργασιακούς συμβούλους, και εργοδότες, καθώς και για άλλους σχετικούς εμπλεκόμενους. Στοιχεία-κλειδιά της ΕΡΓΑΛΕΙΟΘΗΚΗΣ: 35

36 . Ερωτηματολόγια Εμπλεκομένων μερών / Οδηγίες εφαρμογής: Όλες οι Οδηγίες Εφαρμογής για κάθε εμπλεκόμενο είναι διαθέσιμες στα ελληνικά, στην ιστοσελίδα του ΙΕΑ: Σημείωση: Τα Ερωτηματολόγια και οι Οδηγίες είναι απλώς οδηγίες και μπορούν να τροποποιηθούν προκειμένου να προσαρμοστούν στην εφαρμογή. 36

37 2. Διαδικασία εφαρμογής ερωτηματολογίου Η έρευνα πραγματοποιήθηκε το 203 και περιέλαβε της ακόλουθες διαδικασίες:. Ατομική: Διευκόλυνση συνέντευξης προς 2. Διευκόλυνση ομάδας εστίασης 3. Διαδικτυακή διευκόλυνση Εργασία σε Ομάδες Εστίασης (Linz, Αυστρία) 37

38 3. Διαμόρφωση Ερωτηματολογίου Αποτελεσμάτων: Τα αποτελέσματα της έρευνας συγκεντρώθηκαν, κατηγοριοποιήθηκαν και αναλύθηκαν στο ακόλουθο πλαίσιο: Κατάλογος Φραγμών που είναι κοινοί για κάθε καταγεγραμμένο εμπλεκόμενο μέρος Κατάλογος Φραγμών που είναι κοινοί για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη 2. Προτάσεις Σύμπραξης BITSE: Η Σύμπραξη συγκρότησε ένα σύνολο προτάσεων βασισμένων στις δραστηριότητες και τα αποτελέσματα του προγράμματος προκειμένου να διευκολύνει την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση μεταξύ των αρχών και όλων των σχετικών εμπλεκομένων μερών. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα για Προτάσεις σε κάθε κατηγορία Φραγμών: Στάσεις / Αντιλήψεις / Ενημέρωση Περισσότερο δυναμική προσέγγιση από προσωπικούς συνηγόρους και όλους τους εμπλεκόμενους στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση με στόχο την προώθηση μιας περισσότερο θετικής εικόνας των ανθρώπων με αναπηρίες που είναι σε φάση μετάβασης από το σχολείο στην απασχόληση. Περισσότερη ενημέρωση μεταξύ των εργοδοτών για την θετική συνεισφορά που μπορούν να παρέχουν οι άνθρωποι με αναπηρίες στον χώρο εργασίας. Προγράμματα μετάβασης, τα οποία να περιλαμβάνουν προσωπικές στρατηγικές διαχείρισης για μαθητευόμενους. Μεγαλύτερη δέσμευση των αρχών για αντιμετώπιση του τραμπουκισμού και των στερεοτύπων στον χώρο εργασίας. 38

39 Δομικοί Διαχειριστικοί φραγμοί Εντοπισμός νομοθεσίας/πολιτικών που έχουν αρνητικό αντίκτυπο για τους ανθρώπους με αναπηρίες στον χώρο εργασίας. Μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των δημιουργών πολιτικής που εμπλέκονται στον χώρο της αναπηρίας. Εγκαθίδρυση θεσμού αξιωματούχων που θα ενισχύουν θέματα αναπηρίας. Παγίωση των επιδομάτων αναπηρίας. Παγίωση βασικού μισθού. Περιβαλλοντικοί φραγμοί / φυσική προσβασιμότητα Υπηρεσίες προς τους ανθρώπους με αναπηρίες, βασισμένες στην προσέγγιση των δικαιωμάτων (Άρθρο 26 του Ευρωπαϊκού Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων). Περισσότερο δυναμική αντιπροσώπευση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για μεγαλύτερη προσβασιμότητα στις Μεταφορές και στην Κινητικότητα. Όλες οι δημόσιες συμβάσεις που σχετίζονται με υποδομές να συμμορφώνονται με τα διεθνή πρότυπα. Περισσότερα κίνητρα για αναπροσαρμογή χώρων εργασίας και κτιριακών εγκαταστάσεων γενικά, ώστε να διευκολύνονται οι άνθρωποι με αναπηρίες. Συχνότερη και πιο προσαρμοσμένη μεταφορά για προγράμματα μετάβασης και εργασιακές ευκαιρίες Όλα τα νέα συστήματα μεταφοράς στα κράτη μέλη της Ε.Ε. να είναι πλήρως προσπελάσιμα μέχρι μια συγκεκριμένη προθεσμία. Εκπαίδευση / Κατάρτιση / Γνώση Πιστοποίηση για επικύρωση προϋποθέσεων άτυπης μάθησης. Περισσότερη συνεργασία μεταξύ γενικής & ειδικής εκπαίδευσης. 39

40 Περισσότερη συνεργασία μεταξύ των χώρων της εκπαίδευσης, της απασχόλησης και της αναπηρίας. Αναγνώριση των Δομών Συμβουλευτικής Σταδιοδρομίας με εξειδίκευση σε θέματα αναπηρίας. Εστιασμένη καθοδήγηση σταδιοδρομίας για μαθητές με αναπηρίες. Προώθηση συμπεριληπτικής κουλτούρας στα εκπαιδευτικά συστήματα όλων των βαθμίδων. Δυνατότητες για πρακτική και ανταλλαγών μεταξύ πανεπιστημίων και εργοδοτών. Τα προγράμματα κατάρτισης να προσαρμόζονται στις ανάγκες της αγοράς. Όλα τα προγράμματα μετάβασης να περιλαμβάνουν ένα τμήμα εργασιακής εμπειρίας. Δημοσιοποίηση μαρτυριών που αφορούν επιτυχείς εργασιακές τοποθετήσεις. Πόροι / Ευκαιρίες Ένας κατάλογος με εργοδότες που συμμετέχουν σε προγράμματα μετάβασης. Τα κράτη μέλη της Ε.Ε. να έχουν μια Κεντρική Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Απασχόληση των Ανθρώπων με Αναπηρία. Περισσότερο αποτελεσματική διασύνδεση με υπερ-εθνικές υπηρεσίες, όπως η EASPD κλπ. Επιλογή εργαζομένων κλειδιά για να βοηθούν οικογένειες να λαμβάνουν σωστές αποφάσεις για την μετάβαση. Συντονισμένα προγράμματα πρακτικής μεταξύ εργοδοτών και παρόχων υπηρεσιών. Οικονομική υποστήριξη προγραμμάτων μετάβασης. Οικονομική υποστήριξη από την Ε.Ε. για χρηματοδότηση προγραμμάτων μετάβασης που επηρεάστηκαν από την οικονομική κρίση. Συνεχής υποστήριξη Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης κατά την διάρκεια της διαδικασίας μετάβασης. Νομικό πλαίσιο για την υποστήριξη προγραμμάτων μετάβασης. Επιδότηση εργοδοτών για ένα έτος μετά το πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης. Οι εργοδότες να έχουν την δυνατότητα να απασχολούν εργαζόμενους με αναπηρία για ένα χρονικό διάστημα χωρίς να επηρεάζονται τα οφέλη τους. 40

41 Κοινωνική προσβασιμότητα Εκπαιδευτικές εκστρατείες που να στοχεύουν στις διακρίσεις. Μεγαλύτερη δέσμευση των αρχών για αντιμετώπιση συμπεριφορών που χαρακτηρίζονται από διάκριση (discrimination). Περισσότερο ευέλικτη, ταχεία και λιγότερο ακριβή νομική επανόρθωση. Μια ιστοσελίδα όπου θα μπορούν να εκτίθενται περιπτώσεις διακρίσεων Τα γενικά σχολεία να δέχονται επισκέψεις από Αξιωματούχους Αναπηρίας προκειμένου να επιβεβαιώνεται η συμμόρφωσή τους με την νομοθεσία ισότητας. Η νομοθεσία ισότητας να εφαρμοστεί από όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ. Οι χώροι εργασίας να είναι υποχρεωτικά προσβάσιμοι και φιλικοί για ανθρώπους με αναπηρίες. Περισσότερη κοινωνική υποστήριξη για πρακτικές ευκαιρίες μετάβασης. Κατάσταση της Οικονομίας Οι οργανισμοί του χώρου της αναπηρίας να συνεργαστούν με άλλες ομάδες που εκπροσωπούν μη προνομιούχα στοιχεία της κοινωνίας. Οι πάροχοι υπηρεσιών να εξερευνήσουν της ευκαιρίες μετάβασης που παρέχονται από τους κοινωνικούς συνεταιρισμούς. Περισσότερη έρευνα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, όσον αφορά στα προγράμματα μετάβασης. Δομημένη και επαγγελματική υποστήριξη για εργοδότες κατά την έναρξη της διαδικασίας μετάβασης. Συνεργατική και συνδυασμένη πίεση από τους παρόχους υπηρεσιών και τους ωφελούμενους για κοινωνική και θεσμική υποστήριξη υπαρχουσών δομών πρόνοιας. Απλοποίηση των γραφειοκρατικών διοικητικών διαδικασιών. Απλοποίηση, φιλικότητα νομικών πλαισίων και πολιτικών που ορίζουν τα δικαιώματα και τις ευθύνες όλων των μερών. Περισσότερο συνεργατική προσέγγιση των εργοδοτών ώστε να παρέχουν εργασιακές ευκαιρίες σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Οι πάροχοι κοινωνικών υπηρεσιών στον χώρο της αναπηρίας να μην είναι τόσο εξαρτημένοι από κρατικές χρηματοδοτήσεις Περισσότερες θέσεις εργασίας που να παρέχουν πιο ευέλικτες μορφές απασχόλησης και συνθηκών εργασίας. 4

42 Προσλήψεις περισσότερων εργαζομένων σε κοινωνικά σχήματα που βοηθούν ανθρώπους σε μετάβαση. Περισσότερη πρόσβαση σε κοινωνική υποστήριξη πέραν των προκαθορισμένων ωρών εργασίας. Περισσότερες ευκαιρίες για ατομική συμβουλευτική και υποστήριξη κατά την διαδικασία μετάβασης. Περισσότεροι πόροι μέσα από την αξιοποίηση εθελοντών, ώστε να υποστηρίζεται και να διευκολύνεται η διαδικασία μετάβασης. Πλήρης κατάλογος των Προτάσεων BITSE είναι διαθέσιμος στην ιστοσελίδα: 5. Πρότυπα Αναφοράς / Παρουσιάσεις Αποτελεσμάτων:. Πρότυπα Ερωτηματολογίων / Οδηγίες εφαρμογής 2. Πρότυπο Κατηγοριοποίησης των Φραγμών 3. Πρότυπα Αποτελεσμάτων 4. Παρουσιάσεις Αποτελεσμάτων 42

43 ΕΡΓΑΛΕΙΟΘΗΚΗ ΒΕΛΤΙΣΤΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΩΝ ΦΡΑΓΜΩΝ: Γιατί χρειάζεται μια εργαλειοθήκη; Μία απρόσκοπτη και συνεχής μετάβαση από την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση σε μια επαγγελματική ζωή και εργασιακή απασχόληση στην ελεύθερη αγορά εργασίας είναι ζωτικής σημασίας και οδηγός προς την θετική ενσωμάτωση και συμπερίληψη ατόμων με αναπηρίες. Έχοντας ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση και κατάρτιση με τις πολλαπλές δομές και τη στήριξη που παρέχεται, η διαδικασία μετάβασης μπορεί να είναι σε πολλές περιπτώσεις δύσκολη λόγω απουσίας αυτών των δομών και της στήριξης. Ενώ γενικώς υπάρχει ευαισθητοποίηση και αναγνωρίζονται οι κοινωνικοί φραγμοί που επιδρούν αρνητικά στην διαδικασία μετάβασης από την εκπαίδευση στην εργασία, τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, δεν υπάρχει κοινό πρότυπο ή συντονισμένη μεθοδολογία ή προσέγγιση είτε για την εξέταση είτε για την αντιμετώπιση αυτών των φραγμών. Αυτή η «ΕΡΓΑΛΕΙΟΘΗΚΗ» βέλτιστης πρακτικής δίνει ένα παράδειγμα προτύπου για την αντιμετώπιση των φραγμών. Ένα από τα ειδικά αντικείμενα της Συνεργασίας BITSE ήταν η ανάπτυξη μιας κοινής εργαλειοθήκης για την ενίσχυση ατόμων με αναπηρία ως προς την αντιμετώπιση των φραγμών που παρεμποδίζουν τη μετάβαση από την εκπαίδευση στην εργασία. Αυτή η Εργαλειοθήκη εξελίχθηκε μέσα από τις συναντήσεις του προγράμματος BITSE, από αποτελέσματα των ομάδων ενδιαφέροντος και από τα ερωτηματολόγια (συνεντεύξεις) που εντόπισαν φραγμούς που παρεμποδίζουν τη μετάβαση από την εκπαίδευση στην εργασία. Σκοπός Η εργαλειοθήκη είναι σχεδιασμένη να βοηθά όλα τα ενδιαφερόμενα εμπλεκόμενα μέρη σχετικά με το πώς να αντιμετωπίζουν φραγμούς που αποτρέπουν άτομα με αναπηρίες από το να έχουν ίσες ευκαιρίες μέσω της μεταβατικής διαδικασίας από την εκπαίδευση στην εργασία. Δείχνει, επίσης, στους εμπλεκόμενους πώς να συλλέγουν πληροφορίες σχετικές με την αντιμετώπιση αυτών των φραγμών, καθώς και παραδείγματα καλής πρακτικής από όλες τις συμμετέχουσες χώρες στο πρόγραμμα BITSE. 43

44 Σημείωση: Η χρήση της εργαλειοθήκης «Εξέτασης Φραγμών» συστήνεται ως προαιρετικός πρόδρομος για τη χρήση της Εργαλειοθήκης «Αντιμετώπιση Φραγμών». Στοιχεία-Κλειδιά της ΕΡΓΑΛΕΙΟΘΗΚΗΣ: 44

45 : Αποτελέσματα των Ερωτηματολογίων των Εμπλεκομένων: Αναγνώριση φραγμών από εμπλεκόμενους * Σημείωση: Τα ερωτηματολόγια είναι απλώς οδηγίες και μπορούν να τροποποιηθούν για χρήση ανάλογα με την εφαρμογή. 45

46 2: Κατηγοριοποίηση Φραγμών: Κατάλογος φραγμών κοινών σε κάθε κατηγορία Κατηγορία Πεδίο Συμπεριφορές και Αντιλήψεις προς τους ανθρώπους με αναπηρίες (Διάκριση) Συμπεριφορές και Αντιλήψεις από τους ανθρώπους με αναπηρίες Στερεότυπα και Ταμπέλες Άγνοια και Ευαισθητοποίηση για ζητήματα αναπηρίας Νομοθεσία/Δημόσιες Πολιτικές Δομές Σχολικές/Εργασιακές/Διαβίωσης Οικονομικά και Χρηματοδοτήσεις Προσβασιμότητα Φυσική/Υποδομών Προσβασιμότητα σε Διευκόλυνση Μεταφοράς Πολιτική & Διαδικασία Κουλτούρα & Πρακτική Έλλειψη εξατομικευμένης στήριξης: σε εκπαίδευση και εργασία σε υποστηρικτικά συστήματα μετάβασης σχετικά με δικαιώματα, πρόνοια & χρηματοδότηση γενικά σε προσβασιμότητα Απόψεις και πληροφόρηση γύρω από θέματα αναπηρίας Δημόσιες πολιτικές και δομές Προσωπικό και κοινωνικό περιβάλλον Γεωγραφική θέση/τοποθεσία Μακρο-οικονομικές πολιτικές Μικρο-οικονομικές πολιτικές * Σημείωση: Η χρήση του Προτύπου Κατηγοριοποίησης Φραγμών BITSE είναι προαιρετική. 46