Η ενίζσςζη ηηρ κοινωνικήρ ζςνοσήρ ζηοςρ πόλοςρ ανάπηςξηρ με ηη σπήζη Σςνολικών Επισοπηγήζεων: Μελέηη Πεπίπηωζηρ Καβάλα - Ξάνθη - Δπάμα

Transcript

1 Δ ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ Κ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΗΜΑ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΟΡΓΑΝΙΜΧΝ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ Η ενίζσςζη ηηρ κοινωνικήρ ζςνοσήρ ζηοςρ πόλοςρ ανάπηςξηρ με ηη σπήζη Σςνολικών Επισοπηγήζεων: Μελέηη Πεπίπηωζηρ Καβάλα - Ξάνθη - Δπάμα Δπιβλέπων: Γεώπμαρ Κωνζηανηίνορ ποςδάζηπια: ακεηοπούλος Αναζηαζία ΑΘΗΝΑ

2 ΤΝΟΦΗ Ζ ζπλνρή σο επηδησθφκελνο ζηφρνο άξξεθηα ζπλδεδεκέλνο κε ηελ έλλνηα ηεο αιιειεγγχεο, εθθξάδεηαη ζην γεσγξαθηθφ ρψξν κέζσ ηεο άζθεζεο πεξηθεξεηαθήο πνιηηηθήο εθ κέξνπο ηεο ΔΔ, θαζψο νη ήδε ππάξρνπζεο νηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο αληζφηεηεο, έρνπλ απμεζεί ζεκαληηθά κε ηηο πξφζθαηεο δηεπξχλζεηο πξνο αλαηνιάο, ελψ ζε πεξηθεξεηαθφ επίπεδν νη δηαθνξέο είλαη αθφκα κεγαιχηεξεο απφ απηέο κεηαμχ ησλ θξαηψλ-κειψλ. ε φξνπο θνηλσληθήο ζπλνρήο, ελππάξρνπλ θάζε κνξθήο θνηλσληθέο αληζφηεηεο θαη δηαθνξέο κε θξηηήξην ην εηζφδεκα, ηελ απαζρφιεζε θαη ηελ αλεξγία, δεδνκέλνπ φηη δχν απφ ηα ζεκαληηθφηεξα πξνβιήκαηα ζηα πιαίζηα ηεο ΔΔ απνηεινχλ ε αλεξγία θαη ε θηψρεηα, ηδίσο ζηηο κέξεο καο φπνπ ηα ελ ιφγσ πξνβιήκαηα νμχλνληαη εμαηηίαο ηεο παγθφζκηαο νηθνλνκηθήο θξίζεο. ηελ παξνχζα εξγαζία, αλαδεηθλχνληαη νη θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ζρεηηθά κε ηελ ζπλνρή θαη ηδίσο κε ηελ θνηλσληθή ζπλνρή εθ κέξνπο ηεο ΔΔ αιιά θαη πσο απηή αλαπηχζζεηαη εληφο ηνπ εζληθνχ πιαηζίνπ, γίλεηαη κλεία βέιηηζησλ πξαθηηθψλ άιισλ θξαηψλ-κειψλ ζε έξγα θνηλσληθήο ζπλνρήο πξνζαλαηνιηζκέλα ζηελ ηνπηθή θνηλφηεηα θαη ρξήζε ηνπ ρξεκαηνδνηηθνχ εξγαιείνπ ησλ Π θαη ηεο ζεσξίαο πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο ζρεηηθά κε ηνπο πφινπο αλάπηπμεο. Ζ ρξήζε ησλ αλσηέξσ εξγαιείσλ ζηνρεχεη ζην ζρεδηαζκφ πξφηαζεο πνιηηηθήο θνηλσληθήο ζπλνρήο γηα ηελ Πεξηθέξεηα ΑΜΘ, θαηφπηλ ζθηαγξαθήζεσο ησλ γεληθψλ νηθνλνκηθψλ θαη θνηλσληθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ θαη κεγεζψλ ηεο, ζέηνληαο ηα αζηηθά θέληξα Καβάιαο, Ξάλζεο θαη Γξάκαο σο έλα ζπλεθηηθφ πφιν αλάπηπμεο. ABSTRACT The aim of achieving cohesion, that is synonymous with the concept of solidarity, is expressed in spatial terms through the implementation of regional development policies from the EU, as the existing economic and social inequalities, have grown bigger due to EU s enlargement to the east, whereas these disparities are even bigger on a regional than on a member-state level. In terms of social cohesion, any kind of social disparities and differences coexist that have to do with income, labor and unemployment, since two of the most important problems of the EU are unemployment and poverty, especially nowadays that these problems have grown even bigger due to the universal economic crisis. 2

3 This essay, highlights the guidelines relevant to cohesion and especially social cohesion set by the EU as well as how it is implemented at the national level and presents a series of best practices concerning projects of social cohesion implemented at the local community with the use of global grants EU tool and of the regional development theory having to do with growth poles. The use of these tools aims at forming a social cohesion proposal for the region of EMT, after having taken into account its general economic and social characteristics and features, setting the three cities of Kavala, Xanthi and Drama as an integrated growth pole. ΛΔΞΔΙ ΚΛΔΙΓΙΑ - KEY WORDS: Πνιηηηθή πλνρήο, Οηθνλνκηθή, Κνηλσληθή θαη Δδαθηθή πλνρή, Πεξηθεξεηαθή Αλάπηπμε, Θεσξία Πφισλ Αλάπηπμεο, πλνιηθέο Δπηρνξεγήζεηο, Πεξηθέξεηα ΑΜΘ, Cohesion Policy, Economic, Social and Spatial Cohesion, Regional Development, Growth Poles Theory, Global Grants, EMT Region. 3

4 ΑΡΚΣΙΚΟΛΔΞΑ ΑΔΠ ΑΜΔΑ ΑΜΘ ΓΓΔΑ Γ ΓΠΘ ΓΤΠΔ ΔΔ ΔΔ-15 ΔΔ-25 ΔΔΠ ΔΚ ΔΚΔΠ ΔΚΣ ΔΠ ΔΠΜ ΔΑ ΔΓΑ ΔΠΑ ΔΤ ΔΣΑ ΔΣΠΑ ΚΠΑ ΚΠ κκαδπ ΚηΠ ΜΘ ΜΚΟ ΜΜΔ ΝΔΔ ΝΘΔ Αθαζάξηζην Δγρψξην Πξντφλ Άηνκα κε Δηδηθέο Αλάγθεο Αλαηνιηθή Μαθεδνλία θαη Θξάθε Γεληθή Γξακκαηεία Δπελδχζεσλ θαη Αλάπηπμεο Γεληθφο ηφρνο Γεκνθξίηεην Παλεπηζηήκην Θξάθεο Γηνίθεζε Τγεηνλνκηθήο Πεξηθέξεηαο Δπξσπατθή Έλσζε Δπξσπατθή Έλσζε φηαλ αξηζκνχζε 15 θξάηε-κέιε Δπξσπατθή Έλσζε ηψξα πνπ αξηζκεί 27 θξάηε-κέιε Δληαία Δπξσπατθή Πξάμε Δπξσπατθή Κνηλφηεηα Δζληθφ Κέληξν Δπαγγεικαηηθνχ Πξνζαλαηνιηζκνχ Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα Δζληθφ Πξφγξακκα Μεηαξξπζκίζεσλ Δπξσπατθή ηξαηεγηθή Απαζρφιεζεο Δζληθφ ρεδηαζκφ Γηαρείξηζεο ηεξεψλ Απνβιήησλ Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο Δζληθφ χζηεκα Τγείαο Έξεπλα θαη Σερλνινγηθή Αλάπηπμε Δπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο Κέληξα Πξνψζεζεο Απαζρφιεζεο Κνηλνηηθφ Πιαίζην ηήξημεο θαηά θεθαιήλ Αθαζάξηζην Δγρψξην Πξντφλ Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο Μαθεδνλία θαη Θξάθε Με Κπβεξλεηηθέο Οξγαλψζεηο Μηθξνκεζαίεο Δπηρεηξήζεηο Νένη Διεχζεξνη Δπαγγεικαηίεο Νέεο Θέζεηο Δξγαζίαο 4

5 ΟΑΔΓ Οξγαληζκφο Απαζρφιεζεο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ ΟΝΔ Οηθνλνκηθή θαη Ννκηζκαηηθή Έλσζε ΟΣΑ Οξγαληζκνί Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο ΠΑΔΠ Παξαηεξεηήξην Απαζρφιεζεο Δξεπλεηηθή Πιεξνθνξηθή ΠΑΘΔ Οδηθφο Άμνλαο Πάηξαο Αζήλαο Θεζζαινλίθεο Δπδψλσλ ΠΓΓΜ Πξψελ Γηνπγθνζιαβηθή Γεκνθξαηία ηεο Μαθεδνλίαο ΠΓΔ Πξνυπνινγηζκφο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ ΠΔΠ Πεξηθεξεηαθφ Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα ΠΔΓΑ Πεξηθεξεηαθφ ρέδην Γηαρείξηζεο ηεξεψλ Απνβιήησλ ΠΚΑ Πξφηππα Καηλνηφκα ρέδηα Αλάπηπμεο ΑΚΥ ρέδην Αλάπηπμεο Κνηλνηηθνχ Υψξνπ Δ πλνιηθέο Δπηρνξεγήζεηο ΔΠΔ ψκα Δπηζεψξεζεο Δξγαζίαο ΚΓ ηξαηεγηθέο Καηεπζπληήξηεο Γξακκέο ΣΔΙ Σερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα ΣΔΠ Σνκεαθφ Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα ΣΔΠΑΝΑΓ Σνκεαθφ Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα Αλάπηπμε Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ ΣΠΔ Σερλνινγίεο Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ ΤΔΚΑ Τπνπξγείν Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο ΤΤΚΑ Τπνπξγείν Τγείαο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο ΤΠΑΝ Τπνπξγείν Αλάπηπμεο ΥΤΣΤ Υψξν Τγεηνλνκηθήο Σαθήο Τπνιεηκκάησλ ΝΟ 2 Γηνμείδην ηνπ Αδψηνπ ΡΜ 10 EU EMT SWOT σκαηίδηα δηακέηξνπ έσο 10κm Δπξσπατθή Έλσζε Αλαηνιηθή Μαθεδνλία θαη Θξάθε Γπλαηά, Αδχλαηα ζεκεία, Δπθαηξίεο θαη Απεηιέο 5

6 Πεπιεσόμενα Δηζαγσγή... 7 Α.1 Ζ Δπξσπατθή Πξνζέγγηζε Α.1.1 Ζ Έλλνηα ηεο πλνρήο ηνρνζεζία Γ θαη Γ Πξνγξακκαηηθήο Πεξίνδνπ ( & ) Α.1.2 Πξνγξάκκαηα & Γξάζεηο ηεο ΔΔ γηα ηελ Κνηλσληθή πλνρή - Best Practices 27 Γηαξζξσηηθά Σακεία Κνηλνηηθέο Πξσηνβνπιίεο URBAN URBACT EQUAL Γηαπηζηψζεηο A.2 Ζ πλνρή ζηελ Διιάδα - Πξνζέγγηζε ΔΠΑ Ζ πξνζέγγηζε ηνπ ΔΠΑ Α.3 Πξφηαζε Κνηλσληθήο πλνρήο γηα ηνλ Πφιν Αλάπηπμεο Καβάιαο Ξάλζεο - Γξάκαο Β. Δξγαιείν πλνιηθψλ Δπηρνξεγήζεσλ - Global Grants Β.1 Ση είλαη νη πλνιηθέο Δπηρνξεγήζεηο Β.2 Κάπνηεο Πξαθηηθέο Δθαξκνγήο ησλ πλνιηθψλ Δπηρνξεγήζεσλ θαη Κξηηηθή Απνηίκεζε ηνπο Γ. Πεξηθέξεηα Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο Μειέηε Πεξίπησζεο Καβάια- Ξάλζε-Γξάκα Γ.1 Γεληθά Υαξαθηεξηζηηθά ΑΜΘ Γηνηθεηηθή Γηάξζξσζε Γεσγξαθηθά ηνηρεία Υξήζεηο Γεο - Αζηηθνπνίεζε Πιεζπζκφο Γεκνγξαθηθά ηνηρεία Γίθηπα Μεηαθνξψλ Δλέξγεηα Κνηλσληθέο Τπνδνκέο Γ.2 Δηδηθά Υαξαθηεξηζηηθά ΑΜΘ ΑΔΠ Γείθηεο Φηψρεηαο Σνκείο Οηθνλνκίαο Απαζρφιεζε Αλεξγία Γ.3 Ζ Τθηζηάκελε Καηάζηαζε Δπξσπατθφ θαη δηεζλέο επίπεδν Δζληθφ επίπεδν Ο Πφινο Αλάπηπμεο ζην Μηθξνζθφπην: Καβάια - Ξάλζε- Γξάκα Γ. Πξφηαζε Πνιηηηθήο Κνηλσληθήο πλνρήο Καβάιαο Ξάλζεο - Γξάκαο Γ.1 χλζεζε Πξφηαζεο γηα Κνηλσληθή πλνρή ζηνλ Πφιν Αλάπηπμεο Καβάιαο Ξάλζεο - Γξάκαο Γ.2 Δμεηδίθεπζε Γξάζεσλ γηα ηελ πξφηαζε θνηλσληθήο ζπλνρήο ζηνλ Πφιν Αλάπηπμεο Καβάιαο Ξάλζεο - Γξάκαο πκπεξάζκαηα Βηβιηνγξαθία ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ

7 Η Δνίζσςζη ηηρ Κοινωνικήρ ςνοσήρ ζηοςρ Πόλοςρ Ανάπηςξηρ με ηη σπήζη ςνολικών Δπισοπηγήζεων: Μελέηη Πεπίπηωζηρ Καβάλα Ξάνθη - Γπάμα Διζαγωγή Γενικά Ζ θνηλσληθή ζπλνρή δελ απνηειεί απηνζθνπφ, αιιά ζπληζηά πξνυπφζεζε γηα ηελ ηζφξξνπε αλάπηπμε κηαο ρψξαο ή γεσγξαθηθήο πεξηνρήο, κεγαιχηεξεο ή κηθξφηεξεο ηνπ εζληθνχ θξάηνπο, πξνθεηκέλνπ λα απνθεπρζεί ε άληζε θαηαλνκή ησλ απνηειεζκάησλ ηεο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο θαη λα κεησζνχλ αλ φρη λα εμαιεηθζνχλ νη θνηλσληθέο αληζφηεηεο κεηαμχ αηφκσλ, ζπλνηθηψλ ελφο αζηηθνχ θέληξνπ, πεξηθεξεηψλ, ρσξψλ ή θαη επξχηεξσλ γεσγξαθηθψλ επηθξαηεηψλ φπσο απηφο ηεο ΔΔ. Ζ επίηεπμε θνηλσληθήο ζπλνρήο, είλαη απαξαίηεηε θαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλε κε ηελ νηθνλνκηθή ζπλνρή φζν πνηέ, ζηελ επνρή ηεο νηθνλνκία ηεο γλψζεο θαη ηεο θαηλνηνκίαο, ζεσξνχκελε σο θηλεηήξηνο κνριφο απνθπγήο θαηλνκέλσλ ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ θαη ζπλάκα αθξνγσληαίνο ιίζνο κηαο νηθνλνκίαο πνπ βαζίδεηαη θαη επελδχεη ζην αλζξψπηλν θεθάιαην ην νπνίν θαη αλαπηχζζεη σο ζπγθξηηηθφ αληαγσληζηηθφ ηεο πιενλέθηεκα. Με ηε πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη ελζσκαηψζεθε ε πνιηηηθή νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο ζηε πλζήθε πεξί ηδξχζεσο ηεο ΔΚ, σο έθθξαζε αιιειεγγχεο κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ θαη ησλ πεξηθεξεηψλ ηεο ΔΔ. κοπόρ ηηρ Δπγαζίαρ θνπφο ηεο εξγαζίαο είλαη, αξρηθά, λα αλαπηχμεη ηελ έλλνηα ηεο πνιηηηθήο ζπλνρήο ζηα πιαίζηα ηεο ΔΔ θαζψο θαη ηεο Διιάδαο, φπσο απηή εμεηδηθεχεηαη θαηά ηελ Γ Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδν θαη ζπγθεθξηκέλα λα εζηηάζεη ζηελ έλλνηα ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο θαη πσο απηή δηαπιέθεηαη θαη εθθξάδεηαη κέζσ ηεο ρσξηθήο ηεο δηάζηαζεο απφ ηελ πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή ηεο ΔΔ. Ζ ζεσξία ησλ Πφισλ Αλάπηπμεο παξνπζηάδεηαη σο έλα απφ ηα βαζηθά εξγαιεία πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο πνπ έρεη ε πνιηηηθή θνηλσληθήο ζπλνρήο ζηε δηάζεζε ηεο. Καηφπηλ απηψλ, αλαδεηθλχεηαη ε αμία θαη ζπλεηζθνξά ηνπ ρξεκαηνδνηηθνχ εξγαιείνπ ησλ Δ πνπ πξνηείλεη ε ΔΔ, δεδνκέλσλ ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ θαη πιενλεθηεκάησλ πνπ απηά εκθαλίδνπλ ζε πξνγξάκκαηα πνπ άπηνληαη ηεο θνηλσληθήο 7

8 ζπλνρήο. πξνθεηκέλνπ λα εθαξκνζηεί ε ζηξαηεγηθή ησλ πφισλ αλάπηπμεο έρνληαο σο απψηεξν ζθνπφ ηελ επίηεπμε θνηλσληθήο ζπλνρήο. Γίλεηαη ελδειερήο αλαθνξά ζε θαιέο πξαθηηθέο θνηλσληθήο ζπλνρήο ζηνλ επξσπατθφ ρψξν θαη ζε θάπνηεο πξαθηηθέο εθαξκνγήο ησλ Δ, πξνθεηκέλνπ λα αληιεζνχλ ηα θαηάιιεια ζηνηρεία απφ ηελ εκπεηξία ζηνλ επξσπατθφ ρψξν, γηα ηε ζχλζεζε πξφηαζεο πνιηηηθήο θνηλσληθήο ζπλνρήο ζε δεδνκέλν Πφιν Αλάπηπμεο. ηελ παξνχζα εξγαζία, σο Πφινο Αλάπηπμεο επηιέρηεθε ην ζχλνιν ησλ ηξηψλ αζηηθψλ θέληξσλ Καβάιαο-Ξάλζεο-Γξάκαο ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ, σο κία εθ ησλ πξνηεηλφκελσλ Πφισλ πνπ πξνηείλεη ην ΔΠΑ. θνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, είλαη ε ζχλζεζε πξφηαζε πνιηηηθήο θνηλσληθήο ζπλνρήο γηα ην ζπγθεθξηκέλν Πφιν Αλάπηπμεο, ε νπνία ζα ζπληίζεηαη απφ κέηξα πξνζαξκνζκέλα ζηηο ηνπηθέο αλάγθεο θαη ηδηαηηεξφηεηεο, έρνληαο πξνεγνπκέλσο πξνβεί ζε αλάιπζε ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ ζε φξνπο αλζξσπνγεσγξαθίαο, νηθνλνκηθψλ θαη θνηλσληθψλ ηεο κεγεζψλ θαη ραξαθηεξηζηηθψλ. Μεθοδολογία Ζ κεζνδνινγία πνπ αθνινπζήζεθε ζηε παξνχζα εξγαζία είρε λα θάλεη πξσηίζησο κε ηε δηαηχπσζε ηνπ ζθνπνχ ηεο θαη ησλ επηκέξνπο δηαζηάζεσλ πνπ ήζειε λα εζηηάζεη πξνθεηκέλνπ λα νδεγεζνχκε ζηε ζπγγξαθή κίαο πξφηαζεο πνιηηηθήο θνηλσληθήο ζπλνρήο, κε ρξήζε ζεσξηψλ ηεο πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο θαη ρξεκαηνδνηηθψλ εξγαιείσλ ηεο ΔΔ. Οη θχξηεο κέζνδνη πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηε ζπγγξαθή ηεο εξγαζίαο, ήηαλ ε βηβιηνγξαθηθή κειέηε θπξίσο κέζσ ηεο βηβιηνζήθεο ηνπ Παληείνπ Παλεπηζηεκίνπ Κνηλσληθψλ θαη Πνιηηηθψλ Δπηζηεκψλ αιιά θαη ρξήζηκσλ ειιεληθψλ θαη επξσπατθψλ δηαδηθηπαθψλ ηφπσλ- θαζψο θαη ε αλάιπζε θαη θαηαγξαθή δεδνκέλσλ ηδίσο απφ ην ΔΠΑ, ην ΔΠ ΜΘ θαη άιιεο πεγέο. ςνοπηική Πεπιγπαθή Κεθαλαίων ην Κεθάιαην Α, νξίδεηαη ελδειερψο ε έλλνηα ηεο πνιηηηθήο ζπλνρήο, σο πξνο ηηο ηξεηο δηαζηάζεηο ηεο νηθνλνκηθή, θνηλσληθή θαη εδαθηθή- θαη γίλεηαη αλαθνξά σο πξνο ην πεξηερφκελν ησλ ηξηψλ πνιηηηθψλ ηεο ΔΔ ζηηο νπνίεο απαληηέηαη πνιηηηθή ζπλνρήο, πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή, δηαξζξσηηθή πνιηηηθή. Δλ ζπλερεία, δίδεηαη έκθαζε ζηελ έλλνηα ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο θαη πσο απηή δηαπιέθεηαη κε ηελ έλλνηα ηεο νηθνλνκηθήο, ζε επξσπατθφ θαη ειιεληθφ επίπεδν ζχκθσλα κε ηηο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο πνπ έρεη ζέζεη ε ΔΔ γηα ηε ζπλνρή θαη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν πξνζεγγίδεηαη 8

9 απφ ην ΔΠΑ αληίζηνηρα. Σέινο, γίλεηαη αλαθνξά ζε ζεηξά βέιηηζησλ πξαθηηθψλ ζηνλ ηνκέα ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο πνπ έρνπλ δηελεξγεζεί ζηα πιαίζηα ηεο ΔΔ κέζσ ησλ δηαξζξσηηθψλ ηακείσλ θαη ησλ θνηλνηηθψλ πξσηνβνπιηψλ θαη ζπληίζεηαη ε πξφηαζε πνιηηηθήο θνηλσληθήο ζπλνρήο γηα ηνλ Πφιν Αλάπηπμεο Καβάιαο-Ξάλζεο-Γξάκαο, κεηά απφ αηηηνιφγεζε ηεο επηινγήο απηνχ ηνπ πφινπ αλάπηπμεο, έλαληη ησλ ππνινίπσλ πνπ πξνηείλνληαη απφ ην ΔΠΑ. ην Κεθάιαην Β, γίλεηαη επηζθφπεζε ηνπ εξγαιείνπ ησλ Δ, ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ θαη πιενλεθηεκάησλ πνπ ην δηαθξίλνπλ θαζψο θαη κηα θαηαγξαθή θάπνησλ πξαθηηθψλ εθαξκνγήο ηνπ ζε ρψξεο ηεο ΔΔ ζπλνδεπφκελε απφ θξηηηθή απνηίκεζε ηνπο. Γίλεηαη αλαθνξά ζηελ απφπεηξα εθ κέξνπο ηεο ΓΓΔΑ, γηα πηνζέηεζε απηνχ ηνπ θαηλνηφκνπ ρξεκαηνδνηηθνχ εξγαιείνπ ζηελ Διιάδα, ε νπνία φκσο δε ζηέθζεθε κε επηηπρία έσο ηψξα. ην Κεθάιαην Γ ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, γίλεηαη αλάιπζε ησλ γεληθψλ θαη εηδηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ θνηλσληθήο ζπλνρήο ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ, φπσο είλαη ε δηνηθεηηθή ηεο δηάξζξσζε, νη ρξήζεηο γεο θαη ν βαζκφο αζηηθνπνίεζεο ηεο, ηα πιεζπζκηαθά-δεκνγξαθηθά ζηνηρεία, ηα δίθηπα κεηαθνξψλ, ε ελέξγεηα, νη θνηλσληθέο ππνδνκέο, ην ΑΔΠ, ην θθαδπ, ν δείθηεο θηψρεηαο, νη ηνκείο ηεο νηθνλνκίαο, θαζψο θαη ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηελ απαζρφιεζε, ηελ αλεξγία θαη ην εξγαηηθφ δπλακηθφ. Μεηά ηελ ελδειερή θαηαγξαθή ησλ αλσηέξσ, νξίδεηαη ε ζέζε ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ σο πξνο ην επξσπατθφ, δηεζλέο αιιά θαη ην εζληθφ επίπεδν, ελψ αθνινπζεί κηα ζπλνπηηθή πεξηγξαθή ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ θαζελφο εθ ησλ ηξηψλ αζηηθψλ θέληξσλ ηνπ πφινπ αλάπηπμεο. Σέινο, ε ηειεπηαία ελφηεηα ηεο εξγαζίαο απνηειείηαη απφ δχν ππνελφηεηεο. Ζ πξψηε εκπεξηέρεη ηε ζχλζεζε ηεο πξφηαζεο θνηλσληθήο ζπλνρήο γηα ηνλ Πφιν Αλάπηπμεο Καβάιαο-Ξάλζεο-Γξάκαο ζπκπεξηιακβάλνληαο κία ζεηξά βεκάησλ γηα ηε ζχλζεζε ηεο ηνπηθήο ζχκπξαμεο θαη ηεο ρξήζεο ηνπ εξγαιείνπ ησλ Δ. ηε δεχηεξε γίλεηαη αλαιπηηθή παξάζεζε θαη εμεηδίθεπζε ησλ δξάζεσλ πνπ ζεσξείηαη ζθφπηκν λα ιεθζνχλ γηα ηελ επίηεπμε θνηλσληθήο ζπλνρήο ζηνλ Πφιν Αλάπηπμεο Καβάιαο- Ξάλζεο-Γξάκαο. 9

10 Α. Η Πολιηική Κοινωνικήρ ςνοσήρ Α.1 Η Δςπωπαϊκή Πποζέγγιζη Α.1.1 Η Έννοια ηηρ ςνοσήρ Ζ έλλνηα ηεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο 1 παξνπζηάδεηαη ζε επξσπατθφ επίπεδν κε ηε πλζήθε ηεο Ρψκεο, ζηνλ πξφινγν ηεο νπνίαο γίλεηαη αλαθνξά ζηνλ πεξηνξηζκφ ησλ αληζνηήησλ φζνλ αθνξά ηελ αλάπηπμε κεηαμχ ησλ πεξηνρψλ. Ωζηφζν, κφιηο ηε δεθαεηία ηνπ 1970 ειήθζεζαλ ηα πξψηα θνηλνηηθά κέηξα γηα ην ζπληνληζκφ ησλ εζληθψλ πνιηηηθψλ θαη παξαζρέζεθαλ πξφζζεηνη ρξεκαηνδνηηθνί πφξνη. ηε ζπλέρεηα, κε ηε δεκηνπξγία ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο, ε νπνία αληίζεηα, κε ηηο πξνβιέςεηο, απέηπρε λα εμνκαιχλεη ηηο δηαθνξέο κεηαμχ ησλ πεξηνρψλ, απηά ηα κέηξα απνδείρζεθαλ αλεπαξθή ζε θνηλνηηθφ επίπεδν. Με ηελ έγθξηζε ηεο ΔΔΠ, ζπκπεξηιήθζεθαλ ζηνπο ζηφρνπο ε νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή ζπλνρή, θαζψο θαη ε εληαία αγνξά. Καηά ηελ πξνεηνηκαζία γηα ηελ ΟΝΔ, απηφ ην ζηνηρείν ρξεζηκνπνηήζεθε σο λνκηθή βάζε απφ ην 1988 θαη εθεμήο, πξνθεηκέλνπ νη θνηλνηηθέο δξάζεηο λα απνηειέζνπλ ηνλ θεληξηθφ ππιψλα γηα κηα νινθιεξσκέλε πνιηηηθή αλάπηπμεο. Ζ πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη ελζσκάησζε ηειηθά ηελ πνιηηηθή νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο ζηε πλζήθε πεξί ηδξχζεσο ηεο ΔΚ. Ζ ζπγθεθξηκέλε πνιηηηθή ζεσξήζεθε σο έθθξαζε αιιειεγγχεο κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ θαη ησλ πεξηθεξεηψλ ηεο ΔΔ. Ζ πνιηηηθή απηή ζεκαηνδνηνχζε ηηο πξνζπάζεηεο γηα ηζνξξνπεκέλε θαη αεηθφξν αλάπηπμε, πεξηνξηζκφ ησλ δηαξζξσηηθψλ αληζνηήησλ κεηαμχ ησλ πεξηνρψλ θαη ησλ ρσξψλ θαη πξνψζεζε ησλ ίζσλ επθαηξηψλ γηα φινπο. ηελ πξάμε, απηφ επηηπγράλεηαη κε ηελ πνηθηιία ησλ ρξεκαηνδνηηθψλ δηαδηθαζηψλ, θπξίσο κέζσ ησλ δηαξζξσηηθψλ ηακείσλ. Κάζε ηξηεηία, ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή ππνρξενχηαη λα ππνβάιεη κηα έθζεζε πξνφδνπ γηα ηελ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή ζπλνρή θαη γηα ηε ζπκβνιή ησλ δηαθφξσλ κέζσλ πνπ πξνβιέπνληαη ζηε πλζήθε ζε απηή ηελ πξφνδν. Ζ δηεχξπλζε ηεο ΔΔ ζε 27 θξάηε-κέιε θαη ε δηεχξπλζε ησλ αληζνηήησλ ζήκαηλε φηη ε πνιηηηθή ζπλνρήο ηεο Κνηλφηεηαο φθεηιε λα πξνζαξκνζηεί ζηηο λέεο ζπλζήθεο θαη ζηε λέα πξαγκαηηθφηεηα. 1 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2003), «Δηαηξηθή ρέζε κε ηηο πφιεηο: Ζ θνηλνηηθή πξσηνβνπιία URBAN», ΔΔ: Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή, Δπίζεκε Τπεξεζία ησλ ΔΚ, Λνπμεκβνπξγν, ζει

11 πσο αλαγλσξίδεηαη ζηνλ αθαδεκατθφ δηάινγν απφ πιεζψξα κειεηεηψλ, ε πλζήθε ηνπ Άκζηεξληακ 2 απνηέιεζε ην απνθαζηζηηθφ βήκα γηα ηε δεκηνπξγία ελφο πην ζπλεθηηθνχ πιαηζίνπ ζε επξσπατθφ επίπεδν γηα ηελ πινπνίεζε κηαο θνηλήο ζηάζεο ζηα δεηήκαηα ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο, θαζψο ε αιιαγή ηεο θπβέξλεζεο ζην Ζλσκέλν Βαζίιεην νδήγεζε ζηελ απνδνρή ηνπ Κνηλσληθνχ Πξσηνθφιινπ, ην νπνίν ελζσκαηψζεθε σο άξζξν XI ζηελ πλζήθε. Ζ ζηνρνζέηεζε ηεο πλζήθεο ήηαλ ηδηαίηεξα ζεκαληηθή αλαθνξηθά κε ηα δεηήκαηα ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο. Ζ πλζήθε ηνπ Άκζηεξληακ αλαθέξεη ζην Άξζξν 2 «Ζ Κνηλφηεηα έρεη σο απνζηνιή, κε ηε δεκηνπξγία θνηλήο αγνξάο, νηθνλνκηθήο θαη λνκηζκαηηθήο έλσζεο θαη κε ηελ εθαξκνγή ησλ θνηλψλ πνιηηηθψλ ή δξάζεσλ πνπ αλαθέξνληαη ζηα άξζξα 3 θαη 4, λα πξνάγεη ζην ζχλνιν ηεο θνηλφηεηαο ηελ αξκνληθή, ηζφξξνπε θαη αεηθφξν αλάπηπμε ησλ νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, πςειφ επίπεδν απαζρφιεζεο θαη θνηλσληθήο πξνζηαζίαο, ηζφηεηα κεηαμχ αλδξψλ θαη γπλαηθψλ, αεηθφξν, κε πιεζσξηζηηθή αλάπηπμε, πςειφ βαζκφ αληαγσληζηηθφηεηαο θαη ζχγθιηζεο ησλ νηθνλνκηθψλ επηδφζεσλ, πςειφ επίπεδν πξνζηαζίαο θαη βειηίσζεο ηεο πνηφηεηαο ηνπ πεξηβάιινληνο, ηελ άλνδν ηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ θαη ηελ πνηφηεηα δσήο, ηελ οικονομική και κοινωνική ζςνοσή θαη ηελ αιιειεγγχε κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ.» Με ην πκβνχιην ηεο Ληζζαβφλαο γηα πξψηε θνξά παξνπζηάδεηαη έλαο θηιφδνμνο ζηξαηεγηθφο ζηφρνο γηα ηελ πξψηε δεθαεηία ηνπ εηθνζηνχ πξψηνπ αηψλα, ν νπνίνο αλαπξνζαξκφζηεθε ην 2005, εζηηάδεηαη ζε δχν θχξηνπο ζηφρνπο 3 : Δπίηεπμε ηζρπξφηεξεο, βηψζηκεο νηθνλνκηθήο κεγέζπλζεο Γεκηνπξγία πεξηζζφηεξσλ θαη θαιχηεξσλ ζέζεσλ απαζρφιεζεο Ζ ζπλνρή 4 -αλ θαη απνηειεί κηα απφ ηηο πην δηαδεδνκέλεο έλλνηεο ησλ ηειεπηαίσλ δεθαεηηψλ- παξακέλεη έλαο φξνο αζαθήο. κσο, ζηα πιαίζηα ηεο θνηλνηηθήο «πνιηηηθήο ζπλνρήο», πνπ πινπνηείηαη κέζσ ησλ δξάζεσλ ησλ δηαξζξσηηθψλ ηακείσλ ηεο ΔΔ, ε έλλνηα έρεη απνθηήζεη ζπγθεθξηκέλν πεξηερφκελν. πγθεθξηκέλα αλαθέξεηαη ζην πεξηερφκελν ησλ ηξηψλ πνιηηηθψλ ηεο ΔΔ πνπ πξαθηηθά αθνξνχλ ζηελ ίδηα 2 Γεψξκαο Κ. (2006), «Ζ Φηψρεηα & ν Κνηλσληθφο Απνθιεηζκφο: Πξνζεγγίζεηο & Πνιηηηθέο ησλ Γηεζλψλ Οξγαληζκψλ Οη πεξηπηψζεηο ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο, ηεο ΓΟΔ θαη ηεο ΔΔ», Γηδαθηνξηθή Γηαηξηβή Πάληεην Παλεπηζηήκην Κνηλσληθψλ & Πνιηηηθψλ Δπηζηεκψλ, ζει Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2005), «Αλαθνίλσζε πξνο ην Δαξηλφ Δπξσπατθφ πκβνχιην: πλεξγαζία γηα ηελ νηθνλνκηθή κεγέζπλζε θαη ηελ απαζρφιεζε Νέν Ξεθίλεκα γηα ηελ ηξαηεγηθήο ηεο Ληζζαβφλαο» θαη 4 Αλδξηθνπνχινπ Δ., «Ζ έλλνηα ηεο ζπλνρήο» ζην Γεηίκεο Π. & Καπθαιάο Γ. (2003), «Υψξνο & Πεξηβάιινλ: Παγθνζκηνπνίεζε-Γηαθπβέξλεζε-Βησζηκφηεηα», Ηλζηηηνχην Αζηηθνχ Πεξηβάιινληνο & Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ, Πάληεην Παλεπηζηήκην Κνηλσληθψλ & Πνιηηηθψλ Δπηζηεκψλ, ζει

12 πνιηηηθή, δειαδή ηελ πνιηηηθή νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο. Οη πνιηηηθέο απηέο είλαη νη εμήο: Α. Πολιηική ςνοσήρ: Καζηεξψζεθε κε ηελ αλαθνξά ζηνλ νκψλπκν ηίηιν: «Οηθνλνκηθή & Κνηλσληθή πλνρή», ε νπνία πξνζηέζεθε ζηε πλζήθε ηεο Ρψκεο κε ηελ ΔΔΠ (1986). πγθεθξηκέλα, ζην άξζξν 158 (πξψελ 130Α) ηεο πλζήθεο ΔΚ αλαθέξεηαη: «Ζ θνηλφηεηα, πξνθεηκέλνπ λα πξναρζεί ε αξκνληθή αλάπηπμε ηνπ ζπλφινπ ηεο, αλαπηχζζεη θαη εμαθνινπζεί ηε δξάζε ηεο κε ζθνπφ ηελ ελίζρπζε ηεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ηεο ζπλνρήο». ηε πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη, γίλεηαη απιή κφλν αλαθνξά ζηε κείσζε ησλ αληζνηήησλ: «Ζ Κνηλφηεηα ζα ζηνρεχεη ζηε κείσζε ησλ αληζνηήησλ αλάκεζα ζηα επίπεδα αλάπηπμεο ησλ δηαθφξσλ πεξηθεξεηψλ θαη ηεο ππαλάπηπμεο ησλ ιηγφηεξν επλνεκέλσλ πεξηθεξεηψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ αγξνηηθψλ πεξηνρψλ» (άξζξν 130α), ελψ ζηελ πξψηε Έθζεζε 5 γηα ηελ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή ζπλνρή ηνπ 1996 αθνινπζείηαη παξφκνηα αλάιπζε ζηελ ίδηα πξννπηηθή ηεο εθηίκεζεο ησλ αληζνηήησλ θαη ησλ ηάζεσλ ηνπο, φπνπ ε ζπλνρή θαίλεηαη ζηελά ζπλδεδεκέλε κε ηελ ηδέα ηεο «νκνηνγέλεηαο» έζησ θαη αλ ε κείσζε ησλ δηαθνξψλ θαη ησλ αληζνηήησλ δε ζεσξείηαη απηνζθνπφο αιιά σο έλαο ηξφπνο γηα λα επηηεπρζεί κηα θαιχηεξε «ιεηηνπξγηθφηεηα» νιφθιεξεο ηεο ΔΔ, βαζηδφκελε ζηε ζπλεθηηθφηεηα ηεο θαη ηελ απφδνζε ίζσλ επθαηξηψλ ζε φια ηα κέξε πνπ ηελ απαξηίδνπλ. Β. Πεπιθεπειακή Πολιηική: ηε ζπλέρεηα ηνπ αλσηέξσ άξζξνπ, ε πνιηηηθή ζπλνρήο νξίδεηαη σο πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή δεδνκέλεο ηεο έκθαζεο πνπ απνδίδεηαη ζην ζηφρν ηεο κείσζεο ησλ πεξηθεξεηαθψλ αληζνηήησλ, φπνπ αλαθέξνληαη ηα εμήο: «Ζ Κνηλφηεηα απνζθνπεί, ηδηαίηεξα, ζηε κείσζε ησλ δηαθνξψλ κεηαμχ ησλ επηπέδσλ αλάπηπμεο ησλ δηαθφξσλ πεξηνρψλ θαη ζηε κείσζε ηεο θαζπζηέξεζεο ησλ πιένλ κεηνλεθηηθψλ πεξηνρψλ ή λήζσλ, πεξηιακβαλνκέλσλ ησλ αγξνηηθψλ πεξηνρψλ». Καη νπζίαλ ε νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή ζπλνρή πινπνηείηαη κέζσ ηεο πεξηθεξεηαθήο πνιηηηθήο ηεο ΔΔ 6, θαζφηη κέζσ απηήο ε έλλνηαο ηεο ζπλνρήο απνθηά ρσξηθή δηάζηαζε θαη εθαξκφδεηαη ζην ρψξν. Ωο πεξηθεξεηαθφ πξφβιεκα 7 νξίδεηαη ην θαηλφκελν ηεο άληζεο αλάπηπμεο ζην ρψξν, ην νπνίν απνηειεί απφξξνηα πνιχπινθσλ ρσξηθψλ, νηθνλνκηθψλ θαη θνηλσληθψλ 5 Κπβέινπ. «Ζ έλλνηα ηεο εδαθηθήο/ρσξηθήο ζπλνρήο ζηελ Δπξψπε θαη ε Γηαρείξηζε ηνπ Υψξνπ» ζην Γεηίκεο Π. & Καπθαιάο Γ. (2003), «Υψξνο & Πεξηβάιινλ: Παγθνζκηνπνίεζε-Γηαθπβέξλεζε- Βησζηκφηεηα», Ηλζηηηνχην Αζηηθνχ Πεξηβάιινληνο & Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ, Πάληεην Παλεπηζηήκην Κνηλσληθψλ & Πνιηηηθψλ Δπηζηεκψλ, ζει Καηζαλέβαο Θ. (2009), «Ζ Οηθνλνκία & ε Απαζρφιεζε ζηηο 13 Διιεληθέο Πεξηθέξεηαο & Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή», Αζήλα, Δθδφζεηο ηακνχιε, ζει

13 δεδνκέλσλ πνπ επεξεάδνπλ ηε δηαδηθαζία ηεο αλάπηπμεο. Οη παξάγνληεο πνπ επζχλνληαη γηα ηελ παξνπζία πεξηθεξεηαθψλ αληζνηήησλ δηαρσξίδνληαη ζε ελδνγελείο θαη εμσγελείο: ελδνγελείο παξάγνληεο o γεσγξαθηθνί παξάγνληεο o πνηφηεηα αλζξψπηλνπ θεθαιαίνπ o επηρεηξεκαηηθή εκπεηξία θαη ηθαλφηεηα αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ o δπλαηφηεηα δηείζδπζεο ηεο θαηλνηνκίαο ζηελ πεξηθεξεηαθή νηθνλνκία o δνκή ηεο νηθνλνκίαο ηεο Πεξηθέξεηαο o αληαλαθιαζηηθή επίδξαζε ησλ εμσηεξηθψλ νηθνλνκηψλ εμσγελείο παξάγνληεο (επηδξνχλ ζην ζχλνιν ηνπ Κξάηνπο ζην νπνίν ππάγνληαη νη ρακειήο αλάπηπμεο Πεξηθέξεηεο) Δάλ o πθηζηάκελν ζεζκηθφ πιαίζην o πνιηηηθνί, πεξηβαιινληηθνί, πνιηηηζηηθνί παξάγνληεο o ρακειή θηλεηηθφηεηα εξγαζίαο θαη θεθαιαίνπ νη απνθιίζεηο είλαη έληνλεο, ηδίσο ζε φηη αθνξά ην εηζφδεκα θαη ηα πνζνζηά αλεξγίαο κεηαμχ ησλ Πεξηθεξεηψλ, ηφηε νη επηπηψζεηο ζε επίπεδν θνηλσληθήο θαη πνιηηηθήο ηζνξξνπίαο ζα είλαη δπζκελείο ηφζν ζε ηνπηθφ φζν θαη ζε εζληθφ θαη επξσπατθφ επίπεδν, θαη θαη επέθηαζε ην ίδην δπζκελείο ζα είλαη θαη νη νηθνλνκηθέο επηπηψζεηο, δηφηη νη ρακειήο αλάπηπμεο Πεξηθέξεηεο δπζρεξαίλνπλ ηε ζπλνιηθή δηαδηθαζία αλάπηπμεο. Γηα απηφ, είλαη απαξαίηεηε ε άζθεζε πνιηηηθήο επηθνξηηζκέλεο κε ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ πεξηθεξεηαθνχ πξνβιήκαηνο ε νπνία κπνξεί λα νξηζζεί σο εμήο: «Πεξηθεξεηαθή Οηθνλνκηθή Πνιηηηθή 8 είλαη έλα ζχζηεκα ζθνπψλ, κέζσλ θαη θνξέσλ πνπ ζπλδπάδνληαη ζε έλα πξφγξακκα γηα λα επηηχρνπλ ηελ ηζφξξνπε κεηαβνιή ηεο δηαπεξηθεξεηαθήο δηάξζξσζεο ηεο νηθνλνκίαο». ε επίπεδν ΔΔ 9, ε πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή απνθηά ηδηάδνπζα ζεκαζία θαζψο νη νηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο αληζφηεηεο είλαη κεγάιεο θαη έρνπλ απμεζεί ζεκαληηθά κε ηηο πξφζθαηεο δηεπξχλζεηο πξνο αλαηνιάο, ελψ ελίνηε ζε πεξηθεξεηαθφ επίπεδν νη δηαθνξέο είλαη αθφκα κεγαιχηεξεο απφ απηέο κεηαμχ ησλ θξαηψλ-κειψλ. Ζ πινπζηφηεξε πεξηθέξεηα είλαη ε πεξηνρή ηνπ Λνλδίλνπ κε 290% ηνπ θθαδπ ηεο ΔΔ-27 θαηά ην έηνο 2008, ελψ ε θησρφηεξε πεξηθέξεηα είλαη ε Βνξεηναλαηνιηθή Ρνπκαλία κε 8 Κφλζνιαο Ν. (1997), «χγρξνλε Πεξηθεξεηαθή Οηθνλνκηθή Πνιηηηθή», Αζήλα, Δθδφζεηο Παπαδήζε, ζει ΔΔ-Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή (2008) «Δξγαδφκαζηε γηα ηηο πεξηθέξεηεο: Ζ πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή ηεο ΔΔ », Τπεξεζία Δθδφζεσλ ηεο ΔΔ. 13

14 23% ηνπ κέζνπ φξνπ ηεο ΔΔ. Αλ θαη ην ΑΔΠ δελ ζπληζηά κηα απνιχησο αθξηβή αληαλάθιαζε ηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ, εθφζνλ δελ απνηειεί παξάγνληα ηνπ ζρεηηθνχ θφζηνπο δσήο, απνηειεί έλδεημε ησλ πθηζηάκελσλ δηαθνξψλ. Γ. Γιαπθπωηική Πολιηική: Ζ πνιηηηθή ζπλνρήο αλαθέξεηαη ζπρλά σο δηαξζξσηηθή πνιηηηθή δεδνκέλνπ φηη πινπνηείηαη απφ ηα δηαξζξσηηθά ηακεία, απφ ην 1988 θαη έπεηηα, ηα νπνία ζπληνλίδνπλ ηηο πνιηηηθέο ηνπο πνπ κέρξη ηφηε ήηαλ αλεμάξηεηεο, ρξεκαηνδνηψληαο κε ην ζχλνιν ησλ πφξσλ ηνπο ηελ ελ ιφγσ πνιηηηθή. Ζ έλλνηα ηεο ζπλνρήο 10 ζπληίζεηαη απφ ηξεηο δηαθνξεηηθέο δηαζηάζεηο: Οικονομική Σςνοσή Αλαθέξεηαη ζηηο εηζνδεκαηηθέο αληζφηεηεο κεηαμχ ησλ επξσπατθψλ πεξηθεξεηψλ 11, αληζφηεηεο πνπ κεηξηνχληαη θπξίσο κε δείθηε ην θαηά θεθαιήλ ΑΔΠ. Ο ζηφρνο απηφο είρε ηεζεί πξσηαξρηθά ζε κηα ΔΔ ησλ 12 θαη κεηέπεηηα 15 θξαηψλ-κειψλ θαη είλαη πξνθαλήο ε δπζθνιία επίηεπμεο ηνπ ζε κηα ΔΔ ησλ 27 θξαηψλ-κειψλ. Παξ φιν πνπ ηα λέα θξάηε κέιε ηεο ΔΔ, κεηά ηε δηεχξπλζε ην 2004, πέηπραλ ηελ πιένλ ηαρχξξπζκε αλάπηπμε ζηελ ΔΔ-25, νη αληζφηεηεο ζε εζληθφ θαη πεξηθεξεηαθφ επίπεδν παξακέλνπλ ζεκαληηθέο 12. Κοινωνική Σςνοσή Αλαθέξεηαη ζηηο θάζε κνξθήο θνηλσληθέο αληζφηεηεο θαη δηαθνξέο κε θξηηήξην ην εηζφδεκα, ηελ απαζρφιεζε θαη ηελ αλεξγία, δεδνκέλνπ φηη δχν απφ ηα ζεκαληηθφηεξα πξνβιήκαηα ζηα πιαίζηα ηεο ΔΔ απνηεινχλ ε αλεξγία θαη ε θηψρεηα, ηδίσο ζηηο κέξεο καο φπνπ ηα ελ ιφγσ πξνβιήκαηα νμχλνληαη εμαηηίαο ηεο παγθφζκηαο νηθνλνκηθήο θξίζεο. Ζ έλλνηα ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο 13 ζηα θείκελα ηεο ΔΔ ζπλνδεχεηαη ζπλήζσο απφ ηελ νηθνλνκηθή ζπλνρή. Ζ έλλνηα είλαη πνιηηηθά θνξηηζκέλε, αθνχ απηφ πνπ βαζηθά ππνλνεί είλαη ε αληίζεζε ηεο κε ηηο θπξίαξρεο αληηιήςεηο πεξί ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο ειεχζεξεο αγνξάο θαη ηδηαίηεξα κε ηελ άπνςε φηη απηή δηαζέηεη ηε 10 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2001) «Δλφηεηα ηεο Δπξψπεο, αιιειεγγχε ησλ ιαψλ, πνιπκνξθία ησλ πεξηνρψλ. 2ε Έθζεζε ζρεηηθά κε ηελ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή ζπλνρή», Τπεξεζία Δπίζεκσλ Δθδφζεσλ ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ, Λνπμεκβνχξγν. 11 Παηζέιεο Ν. (2008), Ο ξφινο ησλ ΜΚΟ ζηελ Κνηλσληθή & ηελ Δδαθηθή πλνρή, Γηπισκαηηθή Δξγαζία Πάληεην Παλεπηζηήκην Κνηλσληθψλ & Πνιηηηθψλ Δπηζηεκψλ, Αζήλα, ζει ζρεηηθά κε ηελ 4ε Έθζεζε γηα ηελ Οηθνλνκηθή θαη Κνηλσληθή πλνρή. 13 Γεψξκαο Κ. (2006), Ζ Φηψρεηα & ν Κνηλσληθφο Απνθιεηζκφο: Πξνζεγγίζεηο & Πνιηηηθέο ησλ Γηεζλψλ Οξγαληζκψλ Οη πεξηπηψζεηο ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο, ηεο ΓΟΔ θαη ηεο ΔΔ, Γηδαθηνξηθή Γηαηξηβή Πάληεην Παλεπηζηήκην Κνηλσληθψλ & Πνιηηηθψλ Δπηζηεκψλ, ζει

15 δπλαηφηεηα νξζήο θαηαλνκήο πφξσλ θαη σθειεκάησλ. Απηφ γηαηί ε παξαπάλσ έλλνηα καο παξαπέκπεη ζε δξάζεηο νη νπνίεο πξέπεη λα αλαιεθζνχλ έηζη ψζηε λα «δηνξζσζνχλ» νη πεξηθεξεηαθέο θαη θνηλσληθέο επηπηψζεηο ηνπ ειεχζεξνπ αληαγσληζκνχ. Ζ έλλνηα ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο θαιιηεξγήζεθε σο αληίβαξν ζηνλ ππφξξεην θφβν φηη ε νηθνλνκηθή θαη λνκηζκαηηθή έλσζε ζα έρεη δπζκελείο επηπηψζεηο ζε δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο Κνηλνηηθήο επηθξάηεηαο αθνχ ηα νθέιε ηεο δελ ζα είλαη νκνηφκνξθα θαηαλεκεκέλα. Σα νηθνλνκηθά θαη αλαπηπμηαθά νθέιε πνπ ζα απέθεξε ε ΟΝΔ ζα είραλ δπζκελείο επηπηψζεηο ζε δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο ΔΔ, θαζφηη φηη ηα νθέιε ηεο ειεχζεξεο αγνξάο δελ είλαη ζρεδφλ πνηέ νκνηφκνξθα θαηαλεκεκέλα ζην ρψξν ζε επίπεδν πεξηθέξεηαο ή θξάηνπο-κέινπο. Δπηπξνζζέησο, ε εζηίαζε ζηα πιαίζηα ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο ζηελ αχμεζε ησλ πνζνζηψλ απαζρφιεζεο έρεη κηα θαζαξά νηθνλνκηθή ζηφρεπζε πνπ θαζηζηά ηηο δχν δηαζηάζεηο νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή- ζπλπθαζκέλεο κεηαμχ ηνπο. Με απηφλ ηνλ ηξφπν, επηηπγράλνληαη πνιιαπινί ζηφρνη: κεηψλεηαη ην θφζηνο ηεο θνηλσληθήο πξνζηαζίαο ζην βαζκφ πνπ φιν θαη ιηγφηεξα άηνκα εμαξηψληαη απφ απηήλ θαη εληζρχεηαη ε ρξεκαηνδφηεζε ησλ ζπζηεκάησλ θνηλσληθήο πξνζηαζίαο εθφζνλ φιν θαη πεξηζζφηεξα άηνκα ζπλεηζθέξνπλ ζε απηήλ. Σέινο, ε ελίζρπζε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο θαη ε θαηαπνιέκεζε ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ γίλνληαη αληηιεπηέο σο δξάζεηο πνπ «απνηξέπνπλ θαη ειαρηζηνπνηνχλ ηελ ππν-ρξεζηκνπνίεζε ησλ αλζξψπηλσλ πφξσλ». Σελ επνρή ηεο παγθνζκηνπνίεζεο, ηεο νηθνλνκίαο ηεο γλψζεο θαη ηεο θαηλνηνκίαο, ε παξακνλή κηαο ζεκαληηθήο κεξίδαο ηνπ πιεζπζκνχ ζην πεξηζψξην κφλν αξλεηηθέο ζπλέπεηεο κπνξεί λα έρεη. Ωζηφζν, ε ΔΔ δελ πξνζεγγίδεη ηελ πνιηηηθή θνηλσληθήο ζπλνρήο κφλν κέζα απφ ηελ «νηθνλνκηθή-παξαγσγηθή» ηεο δηάζηαζε. Δλίνηε, επηζεκαίλεηαη ε δέζκεπζε ζηηο «επξσπατθέο αμίεο» ηεο αιιειεγγχεο θαη ηεο δηθαηνζχλεο, ε νπνία εθθξάδεηαη κε ζεκαληηθφ ηξφπν ζηηο αλαθνξέο γηα ηελ δηαζθάιηζε ελφο ειαρίζηνπ εγγπεκέλνπ εηζνδήκαηνο θαη ηεο δεκφζηαο παξνρήο βαζηθψλ ππεξεζηψλ θαη αγαζψλ ζηνπο θνηλσληθά απνθιεηζκέλνπο, είηε απηνί εξγάδνληαη είηε φρη. Εδαθική Σςνοσή Ο φξνο ηεο εδαθηθήο ζπλνρήο εκθαλίδεηαη ζε επίζεκν θείκελν γηα πξψηε θνξά ζηε πλζήθε ηνπ Άκζηεξληακ ην 1997 (άξζξν 16). Αλαθέξεηαη ζπαληφηεξα σο έλλνηα ζηα θείκελα ηεο ΔΔ, φπσο ζην ΑΚΥ ηνπ 1999 ζηελ παξάγξαθν 15

16 108 πνπ ζπλαξηάηαη κε ηελ «αλαγθαηφηεηα παξνρήο ηεο απαηηνχκελεο πξφζβαζεο ζηηο ππνδνκέο γηα φιεο ηηο πεξηθέξεηεο». Ωο έλλνηα ζπγθεθξηκελνπνηείηαη ζηε 2 ε Έθζεζε γηα πλνρή 14, ελψ πεξαηηέξσ αλάπηπμή ηεο νινθιεξψλεηαη κε ην Δπξσπατθφ ρέδην Υσξηθήο Αλάπηπμεο (πνπ πξναλαθέξζεθε) 15, ηνπ νπνίνπ νη ζηφρνη είλαη νη εμήο: Υσξηθφο πξνζαλαηνιηζκφο ησλ πνιηηηθψλ Πνιπθεληξηθή ρσξηθή αλάπηπμε θαη κηα λέα ζρέζε πφιεο-ππαίζξνπ Ηζφηεηα πξφζβαζεο ζε ππνδνκέο θαη γλψζε πλεηή δηαρείξηζε ηεο θπζηθήο θαη πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο. Ζ ελ ιφγσ έλλνηα έρεη λα θάλεη κε ηηο ρσξνηαμηθέο δηαθνξέο θαη εδαθηθέο αληζνξξνπίεο θαη παξαπέκπεη ζε ηχπνπο «ρψξσλ»: πεξηνρέο ηνπ θεληξηθνχ ππξήλα, αζηηθέο πεξηνρέο, αγξνηηθέο πεξηνρέο, παξακεζφξηεο πεξηνρέο, νξεηλέο θαη λεζηψηηθεο πεξηνρέο, απνκαθξπζκέλεο πεξηθεξεηαθέο πεξηνρέο. Ζ νκνηνγέλεηα ησλ πξνβιεκάησλ είλαη ε θχξηα αηηία δεκηνπξγίαο κηαο εδαθηθήο πξνζέγγηζεο πνπ ελψλεη πεξηνρέο κε θνηλά πξνβιήκαηα. Δίλαη κηα θαηάζηαζε φπνπ φια ηα κέξε ηεο Δπξσπατθήο «ρσξηθήο ελφηεηαο» 16 ζα έρνπλ ηζνδχλακεο επθαηξίεο σο πξνο ρσξηθά ραξαθηεξηζηηθά. Σα θξηηήξηα βάζεη ησλ νπνίσλ ζα κπνξνχζε λα νξηζηεί ζπλδένληαη άκεζα κε ηελ έλλνηα ηεο «ρσξηθήο δηθαηνζχλεο» 17 αλαθνξηθά κε ηα «θπζηθά ραξαθηεξηζηηθά», ηα «ραξαθηεξηζηηθά πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε γεσγξαθηθή ζέζε» θαζψο θαη κε «αλζξσπνγελή ρσξηθά ραξαθηεξηζηηθά», ζηνηρεία ηα νπνία απνηεινχλ ζηαηηθά θξηηήξηα θαη ζπκπιεξψλνληαη απφ ην «δπλακηθφ πεξηερφκελν» ην νπνίν εκπεξηθιείεηαη ζηελ έλλνηα ηεο «ρσξηθήο νινθιήξσζεο». Ζ έλλνηα ηεο εδαθηθήο ζπλνρήο 18 ππεξβαίλεη ηελ έλλνηα ηεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο θαη έρεη σο ζηφρν ηελ ηζφξξνπε αλάπηπμε, ηε δεκηνπξγία βηψζηκσλ θνηλσληψλ ζε αγξνηηθέο θαη αζηηθέο πεξηνρέο θαη 14 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2001) «Δλφηεηα ηεο Δπξψπεο, αιιειεγγχε ησλ ιαψλ, πνιπκνξθία ησλ πεξηνρψλ. 2ε Έθζεζε ζρεηηθά κε ηελ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή ζπλνρή», Τπεξεζία Δπίζεκσλ Δθδφζεσλ ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ, Λνπμεκβνχξγν, ζει Δπξσπατθή Δπηηξνπή (1999) «ρέδην Αλάπηπμεο ηνπ θνηλνηηθνχ ρψξνπ. Πξνο ηε ρσξηθά ηζφξξνπε θαη αεηθφξν αλάπηπμε ηεο ΔΔ», Τπεξεζία Δπίζεκσλ Δθδφζεσλ ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ, Λνπμεκβνχξγν, ζει Κπβέινπ. «Ζ έλλνηα ηεο εδαθηθήο/ρσξηθήο ζπλνρήο ζηελ Δπξψπε θαη ε Γηαρείξηζε ηνπ Υψξνπ» ζην Γεηίκεο Π. & Καπθαιάο Γ. (2003), «Υψξνο & Πεξηβάιινλ: Παγθνζκηνπνίεζε-Γηαθπβέξλεζε- Βησζηκφηεηα», Ηλζηηηνχην Αζηηθνχ Πεξηβάιινληνο & Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ, Πάληεην Παλεπηζηήκην Κνηλσληθψλ & Πνιηηηθψλ Δπηζηεκψλ, ζει Ζ Υσξηθή Γηθαηνζχλε κπνξεί λα νξηζηεί σο κηα ειπίδα γηα ηε κείσζε ησλ ρσξηθψλ αληζνηήησλ, φπνπ κηα αιιειεγγχε ησλ ρσξηθψλ ελνηήησλ ζα επέηξεπε λα θαηαθεξκαηηζηεί ν θνηλσληθφο θαηαθεξκαηηζκφο, σο ζπλέπεηα ηεο άληζεο θαηαλνκήο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ζην ρψξν. 18 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2005), «Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο: Πνιηηηθή ηεο ζπλνρήο γηα ηελ ελίζρπζε ηεο αλάπηπμεο θαη ηεο απαζρφιεζεο: ηξαηεγηθέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ηεο Κνηλφηεηαο », ζει

17 ηνλ ζπληνληζκφ κε άιιεο ηνκεαθέο πνιηηηθέο πνπ έρνπλ ρσξνηαμηθέο επηπηψζεηο. ην πιαίζην απηφ ζα πξέπεη επίζεο λα βειηησζεί ε εδαθηθή ελνπνίεζε θαη λα ελζαξξπλζεί ε ζπλεξγαζία εληφο θαη κεηαμχ ησλ πεξηθεξεηψλ. πλαθέο κε ηελ έλλνηα ηεο εδαθηθήο ζπλνρήο είλαη θαη ην πξφβιεκα ην νπνίν θαιείηαη λα επηιχζεη ε ρσξνηαμηθή δηάζηαζε, αθνχ ε ηειεπηαία αθνξά ζηνλ αλνξζνινγηζκφ ζηε ρξήζε ηνπ ρψξνπ. Πάλησο, ε εδαθηθή ζπλνρή απνηειεί κηα πην ζθαηξηθή πξνζέγγηζε απφ ηελ έλλνηα ηεο παξαδνζηαθήο ρσξνηαμίαο. Ωζηφζν, ε ρσξνηαμία ζα παξακείλεη εζληθή ππφζεζε θαη δελ ππάξρεη πξφζεζε λα πξνσζεζεί θνηλή ρσξνηαμηθή πνιηηηθή ζε επξσπατθφ επίπεδν. Ζ νηθνλνκηθή αλάπηπμε ζηα πιαίζηα ηεο ΔΔ-25, ζπγθεληξψζεθε ζε κεγάιν βαζκφ ζηηο κεηξνπνιηηηθέο πεξηθέξεηεο θαη ζηα αζηηθά θέληξα. Ζ ζπγθέληξσζε ηεο έλδεηαο θαη ηεο αλεξγίαο ζε νξηζκέλεο αζηηθέο ζπλνηθίεο απνηειεί πξφβιεκα γηα πνιιέο επξσπατθέο πφιεηο. Δπηπιένλ, ζεκαληηθφ πξφβιεκα παξακέλεη, ε αλεπάξθεηα ησλ ππεξεζηψλ, π.ρ. ε ζηέγαζε, νη ζπγθνηλσλίεο ή ε εθπαίδεπζε 19. Ζ θνηλνηηθή πνιηηηθή ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ νινθιεξσκέλε πξνζέγγηζε ζηηο δχν δηαζηάζεηο ηεο ζπλνρήο. Γελ θάλεη δηαθνξνπνίεζε κεηαμχ ηνπο, δεδνκέλνπ φηη ε κία είλαη ζπκπιεξσκαηηθή ηεο επίηεπμεο ηεο άιιεο. Ζ θνηλσληθή ζπλνρή ζπληζηά πξνυπφζεζε ηεο πξαγκάησζεο ηεο νηθνλνκηθήο θαη ην αληίζηξνθν 20. Δπηπιένλ, ε πνιηηηθή ζπλνρήο απνηειεί ην ζπλεθηηθφ παξάγνληα πνπ θξαηά ζηέξεν ην νηθνδφκεκα ηεο ΔΔ, ζπκβάιινληαο ζε πνιηηηθέο θαη δξάζεηο πνπ εμηζνξξνπνχλ ηηο αληζνθαηαλεκεκέλεο σθέιεηεο ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο εληφο ησλ γεσγξαθηθψλ ηεο νξίσλ θαη κεηψλνπλ ηηο πεξηθεξεηαθέο αληζφηεηεο κεηαμχ θξαηψλκειψλ θαη πεξηθεξεηψλ ζε φξνπο θνηλσληθνχο, νηθνλνκηθνχο θαη πεξηβαιινληηθνχο. ηοσοθεζία Γ και Γ Ππογπαμμαηικήρ Πεπίοδος ( & ) Ζ ζηνρνζεζία ηεο Γ θαη Γ Πξνγξακκαηηθήο Πεξηφδνπ εκθαλίδεηαη λα εμππεξεηεί ηνπο ζθνπνχο ηεο νηθνλνκηθήο, θνηλσληθήο θαη εδαθηθήο ζπλνρήο. Έηζη, παξνπζηάδνληαη ζεκαληηθέο νκνηφηεηεο σο πξνο ηελ νπζία ησλ ζηφρσλ θαη ησλ επηκέξνπο πξνηάζεσλ πνιηηηθήο ζρεηηθά κε ηελ 4ε Έθζεζε γηα ηελ Οηθνλνκηθή θαη Κνηλσληθή πλνρή. 20 ε επίπεδν ΔΔ, ηα πξνβιήκαηα, νη ζηφρνη θαη νη πνιηηηθέο πνπ ζπλνδεχνπλ ηηο δηαζηάζεηο ηεο έλλνηαο ηα ζπλνρήο θαηαγξάθνληαη ζηνλ Πίλαθα Α.1 ηνπ Παξαξηήκαηνο. 17

18 Οη ηξεηο ζηφρνη πξνηεξαηφηεηαο ηεο Γ Πξνγξακκαηηθήο Πεξηφδνπ επηθεληξψλνληαη ζε ηξία δηαθνξεηηθά πξνβιήκαηα, ηα δχν κε πεξηθεξεηαθή δηάζηαζε -πεξηθεξεηαθέο αληζφηεηεο θαη δηαξζξσηηθά πξνβιήκαηα ζπγθεθξηκέλσλ πεξηνρψλ- θαη ην ηξίην ρσξίο ρσξηθή δηάζηαζε -πξνβιήκαηα απαζρφιεζεο θαη αλεξγίαο. Οη ζηφρνη είλαη νη εμήο 21 : ηφρνο 1: αλάπηπμε θαη δηαξζξσηηθή πξνζαξκνγή ησλ αλαπηπμηαθά θαζπζηεξεκέλσλ πεξηθεξεηψλ ηφρνο 2: νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή αλαζπγθξφηεζε ησλ πεξηνρψλ πνπ αληηκεησπίδνπλ δηαξζξσηηθέο δπζθνιίεο ηφρνο 3: πξνζαξκνγή θαη εθζπγρξνληζκφο ησλ πνιηηηθψλ θαη ησλ ζπζηεκάησλ εθπαίδεπζεο, θαηάξηηζεο θαη απαζρφιεζεο. Καηά ηελ Γ Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδν, ε πνιηηηθή ζπλνρήο ηεο ΔΔ, ρξεκαηνδνηείηαη 22 απφ ην ΔΣΠΑ, ην ΔΚΣ θαη ην Σακείν πλνρήο.. Ζ ζπλνιηθή πνιηηηθή ηεο ΔΔ παξνπζηάδεηαη ζηελ Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο 23 γηα ηελ «Πνιηηηθή ηεο πλνρήο γηα ηελ ελίζρπζε ηεο αλάπηπμεο θαη ηεο απαζρφιεζεο: ηξαηεγηθέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ηεο Κνηλφηεηαο, ». Ο θχξηνο ζηφρνο είλαη: «Ζ Δπξψπε λα αλαλεψζεη ηε βάζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο, λα απμήζεη ηηο δπλαηφηεηεο αλάπηπμεο ηεο θαη ηελ παξαγσγηθφηεηα ηεο θαη λα εληζρχζεη ηελ θνηλσληθή ηεο ζπλνρή δίλνληαο έκθαζε θπξίσο ζηε γλψζε, ζηελ θαηλνηνκία θαη ζηελ θαιχηεξε δπλαηή αμηνπνίεζε ηνπ αλζξψπηλνπ θεθαιαίνπ. Γηα ηελ επίηεπμε απηψλ ησλ ζηφρσλ ε Έλσζε πξέπεη λα θηλεηνπνηήζεη φια ηα θαηάιιεια θνηλνηηθά εζληθά θαη θνηλνηηθά κέζα πεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο πνιηηηθήο ηεο ζπλνρήο ζηνπο ηξεηο ζηξαηεγηθνχο ηνκείο (νηθνλνκηθφ, θνηλσληθφ, πεξηβαιινληηθφ) ψζηε λα αμηνπνηήζεη θαιχηεξα ηηο ζπλέξγηεο ζε έλα γεληθφ πιαίζην αεηθφξνπ αλάπηπμεο». Οη ηξεηο ζηφρνη ηεο ηξέρνπζαο πεξηφδνπ είλαη ε ζχγθιηζε, ε πεξηθεξεηαθή αληαγσληζηηθφηεηα θαη ε απαζρφιεζε θαη ε επξσπατθή εδαθηθή ζπλεξγαζία. Ζ Αλαλεσκέλε ηξαηεγηθή ηεο Ληζζαβφλαο γηα ηελ αλάπηπμε θαη ηελ απαζρφιεζε έζεζε ην παξαθάησ πιαίζην ζηα πξνγξάκκαηα πνπ ζπγρξεκαηνδνηνχληαη ζην πιαίζην ηεο πνιηηηθήο ζπλνρήο: 21 Ληαξγθφβαο Π. θαη Αλδξένπ Γ. (2007), «Ζ λέα πνιηηηθή ζπλνρήο ηεο Δ.Δ. & ε Διιάδα», Αζήλα, Δθδφζεηο Παπαδήζε, ζει ΤΠΟΗΟ- ΓΓΔΑ (2007), «Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο ». 23 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2005), «Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο: Πνιηηηθή ηεο ζπλνρήο γηα ηελ ελίζρπζε ηεο αλάπηπμεο θαη ηεο απαζρφιεζεο: ηξαηεγηθέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ηεο Κνηλφηεηαο ». 18

19 Σελ βειηίσζε ηεο ειθπζηηθφηεηαο ησλ θξαηψλ-κειψλ, ησλ πεξηθεξεηψλ θαη ησλ πφιεσλ κέζσ ηεο βειηίσζεο ηεο πξφζβαζεο, ηεο εμαζθάιηζεο επαξθψλ ππεξεζηψλ πςειήο πνηφηεηαο θαη ηεο δηαηήξεζεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ ηνπο δπλαηνηήησλ. Σελ ελζάξξπλζε ηεο θαηλνηνκίαο, ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο θαη ηεο αλάπηπμεο ηεο νηθνλνκίαο ηεο γλψζεο κέζσ ηεο έξεπλαο θαη ηεο θαηλνηνκίαο, πεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ πιεξνθφξεζεο θαη επηθνηλσλίαο Σε δεκηνπξγία πεξηζζφηεξσλ θαη θαιχηεξσλ ζέζεσλ εξγαζίαο κε ηελ πξνζέιθπζε πεξηζζφηεξσλ αλζξψπσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο ή ηελ ελζάξξπλζε γηα ηελ αλάιεςε επηρεηξεκαηηθψλ πξσηνβνπιηψλ, βειηίσζε ηεο πξνζαξκνζηηθφηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ θαη αχμεζε ησλ επελδχζεσλ ζε αλζξψπηλν θεθάιαην. Απφ ην παξαπάλσ πιαίζην, θαη κε δεδνκέλε ηε ζπκθσλία φηη ζηελ ηξέρνπζα πξνγξακκαηηθή πεξίνδν ηα θνλδχιηα ηεο πνιηηηθήο ηεο πεξηθεξεηαθήο ζπλνρήο πξέπεη λα ζπκβάιινπλ ζηνλ κεγαιχηεξν δπλαηφ βαζκφ ζηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο ηξαηεγηθήο ηεο Ληζζαβψλαο, δηακνξθψζεθαλ νη ζηξαηεγηθέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο 24 αλαθνξηθά κε ηελ νηθνλνκηθή θαη ηελ θνηλσληθή ζπλνρή. Απηέο είλαη νη εμήο: Να γίλνπλ ε Δπξψπε θαη νη πεξηθέξεηέο ηεο πην ειθπζηηθνί ηφπνη γηα επελδχζεηο θαη απαζρφιεζε ηε ζπγθεθξηκέλε θαηεπζπληήξηα έκθαζε δίλεηαη ζηελ επέθηαζε θαη βειηίσζε ησλ ππνδνκψλ κεηαθνξψλ. Δπηπιένλ, ζηελ ελίζρπζε ησλ ζπλεξγεηψλ αλάκεζα ζηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ζηελ αλάπηπμε. Σέινο, θαη κε βάζε ηηο δεζκεχζεηο γηα ην πεξηβάιινλ, ε αληηκεηψπηζε ηνπ ζέκαηνο ηεο εληαηηθήο ρξήζεο παξαδνζηαθψλ πεγψλ ελέξγεηαο ζηελ Δπξψπε. Βειηίσζε ησλ γλψζεσλ θαη ηεο θαηλνηνκίαο κε ζηφρν ηελ αλάπηπμε. Ζ έκθαζε εδψ δίδεηαη ζηελ αχμεζε θαη βειηίσζε ηεο ζηνρνζέηεζεο ησλ επελδχζεσλ ζηελ Έξεπλα θαη Σερλνινγηθή Αλάπηπμε (ΔΣΑ). Παξάιιεια, ζηε δηεπθφιπλζε ηεο θαηλνηνκίαο θαη πξνψζεζε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο. Άιιεο δξάζεηο πνπ ζπλεηζθέξνπλ ζηα παξαπάλσ είλαη ε πξνψζεζε ηεο 24 EU-Cohesion Policy, «European Cohesion Policy in Greece », ζει & 19

20 Κνηλσλίαο ηεο Πιεξνθνξίαο (ΚηΠ) γηα φινπο, θαζψο θαη ε βειηίσζε ηεο πξφζβαζεο ζε ρξεκαηνδφηεζε. Πεξηζζφηεξεο θαη θαιχηεξεο ζέζεηο εξγαζίαο. Ζ παξαπάλσ θαηεπζπληήξηα, πνπ απνηειεί θαη ζηφρν ηεο ηξαηεγηθήο ηεο Ληζζαβφλαο, Δδψ νη δξάζεηο ζηνρεχνπλ ζηελ πξνζέιθπζε θαη δηαηήξεζε πεξηζζφηεξσλ αλζξψπσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Έκθαζε δίδεηαη ζηνλ εθζπγρξνληζκφ ησλ ζπζηεκάησλ θνηλσληθήο πξνζηαζίαο, γηαηί απηφ ζπλεηζθέξεη θαη ζηνλ επφκελν ζηφρν πνπ είλαη ε βειηίσζε ηεο πξνζαξκνζηηθφηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ θαη αχμεζε ηεο επειημίαο ηεο αγνξάο εξγαζίαο. εκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ επίηεπμε ησλ παξαπάλσ είλαη ε αχμεζε ησλ επελδχζεσλ ζην αλζξψπηλν θεθάιαην κέζσ ηεο βειηίσζεο ηεο εθπαίδεπζεο θαη ησλ δεμηνηήησλ. ηελ Αλαθνίλσζε σζηφζν επηζεκαίλεηαη θαη ε ζεκαζία πνπ πξέπεη λα απνδνζεί ζηε βειηίσζε ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη ζπλαθφινπζα θαη ζε κηα ζεηξά απφ δξάζεηο πνπ αθνξνχλ ηελ εθπαίδεπζε, ηελ πγεία αιιά θαη ηελ πξνζηαζία ηεο πγείαο ησλ εξγαδνκέλσλ. Οη παξαπάλσ ηξεηο θαηεπζπληήξηεο ζπκπιεξψλνληαη απφ ζεηξά ζεκαληηθψλ δξάζεσλ πνπ εληάζζνληαη ζηελ πεξηθεξεηαθή δηάζηαζε ηεο πνιηηηθήο ζπλνρήο. Δδψ ζεκαληηθφ ξφιν δηαδξακαηίδεη ε ζπκβνιή ησλ πφιεσλ ζηελ αλάπηπμε θαη ηελ απαζρφιεζε. Δπηπιένλ, ηδηαίηεξεο ζεκαζίαο είλαη ε ππνζηήξημε γηα ηελ νηθνλνκηθή δηαθνξνπνίεζε ησλ αγξνηηθψλ πεξηνρψλ, ησλ πεξηνρψλ αιηείαο θαη ησλ πεξηνρψλ κε θπζηθά κεηνλεθηήκαηα. Ζ πνιηηηθή ζπλνρήο ηεο ΔΔ γηα ηελ πεξίνδν πξέπεη λα νξγαλσζεί κε βάζε ηηο θάησζη πξνυπνζέζεηο: Μηα ζηξαηεγηθή πξνζέγγηζε γηα ηελ αλάπηπμε, ηελ νηθνλνκηθή, θνηλσληθή θαη εδαθηθή ζπλνρή, φπνπ φια ζα απνηεινχλ απφξξνηα ελφο πνιηηηθνχ θεηκέλνπ -ηηο επξσπατθέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο- γηα ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ζε επξσπατθφ, εζληθφ θαη ηνπηθφ επίπεδν. Σελ απινχζηεπζε ησλ δηαδηθαζηψλ πνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε ηηο πνιηηηθέο ηεο Έλσζεο. Σελ απνθέληξσζε/κπξηφηεηα ησλ πεξηθεξεηψλ θαη ησλ ηνπηθψλ παξαγφλησλ ζηελ πξνεηνηκαζία θαη δηαρείξηζε ησλ πξνγξακκάησλ 20

21 Παξάιιεια, ε πνιηηηθή ζπλνρήο γηα ηελ ελ ιφγσ πεξίνδν ζέβεηαη ηηο αθφινπζεο αξρέο: Δπηθεληξσζεί πεξηζζφηεξν ζηε γλψζε, ζηελ έξεπλα θαη ζηελ θαηλνηνκία θαζψο θαη ζην αλζξψπηλν θεθάιαην θαη εζηίαζε ζηηο βέιηηζηεο πξαθηηθέο ζρεηηθά κε ηελ αλάπηπμε θαη ηελ απαζρφιεζε. Δπίηεπμε ηνπ ζηφρνπ ηεο αεηθφξνπ αλάπηπμεο θαη πξνψζεζε ησλ ζπλεξγεηψλ κεηαμχ νηθνλνκηθήο, θνηλσληθήο θαη πεξηβαιινληηθήο δηάζηαζεο. Δπηδίσμε ηνπ ζηφρνπ ηεο ίζεο κεηαρείξηζεο αλδξψλ θαη γπλαηθψλ. Απνθπγή νπνηαζδήπνηε δηάθξηζεο ιφγσ θχινπ, θπιήο ή εζληθήο θαηαγσγήο, ζξεζθείαο ή πεπνηζήζεσλ, αλαπεξίαο, ειηθίαο ή γελεηήζηνπ πξνζαλαηνιηζκνχ. Δλ θαηαθιείδη, ζηελ αλαθνίλσζε ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο γηα ηελ πνιηηηθή ζπλνρήο , ε ΔΔ απνζθνπεί -ζηα πιαίζηα ηεο αλαλεσκέλεο ηξαηεγηθήο ηεο Ληζζαβφλαο- λα επηηχρεη ηνπο ζηφρνπο ηεο βειηίσζεο ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο θαη ηεο παξαγσγηθφηεηαο ηεο, νχησο ψζηε λα ελδπλακσζεί ε αλαπηπμηαθή δηαδηθαζία ζηεξηδφκελε ζηε γλψζε, ζηελ θαηλνηνκία, θαη ζηελ θαιχηεξε δπλαηή αμηνπνίεζε ηνπ αλζξψπηλνπ θεθαιαίνπ. Ωζηφζν, ζηνλ αληίπνδα ησλ επηδηψμεσλ ηεο πνιηηηθήο ζπλνρήο πέξαλ ηνπ θαζαξά νηθνλνκηθνχ ηεο ζθέινπο, εδξάδεηαη θαη ν ζηφρνο ηεο βειηίσζεο ηεο ειθπζηηθφηεηαο ησλ θξαηψλ-κειψλ, ησλ πεξηθεξεηψλ θαη ησλ πφιεσλ. Γηα ηελ παξαπάλσ επηδίσμε δελ απαηηείηαη κφλν ε δεκηνπξγία ππνδνκψλ θαη ππεξεζηψλ πςειήο πνηφηεηαο γηα ηα άηνκα θαη ηηο επηρεηξήζεηο θαζψο θαη ε αλαβάζκηζε ηνπ αζηηθνχ θαη θπζηθνχ πεξηβάιινληνο, αιιά θαη δξάζεηο ελίζρπζεο ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο. Οη δξάζεηο απηέο, φπσο έρεη αλαθεξζεί θαη αλσηέξσ ζηελ ελ ιφγσ θαηεπζπληήξηα γξακκή γηα πεξηζζόηεξεο θαη θαιύηεξεο ζέζεηο εξγαζίαο, έρνπλ λα θάλνπλ κε: ηελ πξνζέιθπζε θαη δηαηήξεζε κεγαιχηεξνπ αξηζκνχ πξνζψπσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο ηνλ εθζπγρξνληζκφ ησλ ζπζηεκάησλ θνηλσληθήο πξνζηαζίαο o δηεχξπλζε ηεο βάζεο ησλ νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο, κείσζε ηεο αλεξγίαο o ζε κία θχθινπ δσήο πξνζέγγηζε ηεο εξγαζίαο o ελίζρπζε κέηξσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο ψζηε λα μεπεξαζηνχλ ηα εκπφδηα πξφζβαζεο θαη παξακνλήο ζε απηήλ o βειηίσζε νξγαληζκψλ απαζρφιεζεο ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ 21

22 o πξνζέιθπζε λέσλ, γπλαηθψλ θαη κεηαλαζηψλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο o δεκηνπξγία αιιειέγγπσλ αγνξψλ εξγαζίαο ψζηε λα κελ απεηινχληαη νη αλάπεξνη θαη ηα πξφζσπα πνπ θηλδπλεχνπλ κε θνηλσληθφ απνθιεηζκφ καθξνρξφληα άλεξγνη, κεηνλφηεηεο, άηνκα κε κεηνλεμίεο, άηνκα πνπ εγθαηαιείπνπλ λσξίο ην ζρνιείν. βειηίσζε ηεο ηθαλφηεηαο πξνζαξκνγήο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ θαη αχμεζε ηεο επειημίαο ζηελ αγνξά εξγαζίαο o πξνψζεζε επελδχζεσλ ζηνπο αλζξψπηλνπο πφξνπο, εηδηθά ησλ ΜΜΔ o ζηξαηεγηθέο θαη ζπζηήκαηα δηα βίνπ κάζεζεο o ζπζηήκαηα παξαθνινχζεζεο κε ζπκκεηνρή ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ, ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ γηα ηελ παξαθνινχζεζε ησλ θνηλσληθννηθνλνκηθψλ αιιαγψλ o θαηλνηνκηθέο θαη πξνζαξκφζηκεο κνξθέο νξγάλσζεο ηεο εξγαζίαο κε θαιχηεξε ρξήζε ησλ ΣΠΔ (πρ: ηειεξγαζία) o βειηίσζε ηεο πγείαο θαη αζθάιεηαο ζην ρψξν εξγαζίαο o ζπκθηιίσζε επαγγεικαηηθνχ θαη νηθνγελεηαθνχ βίνπ αχμεζε ησλ επελδχζεσλ ζην αλζξψπηλν θεθάιαην o αχμεζε θαη βειηίσζε επελδχζεσλ ζε αλζξψπηλν θεθάιαην o πξνζαξκνγή ζπζηεκάησλ εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο ζηηο λέεο αλάγθεο γηα εηδίθεπζε o δεκηνπξγία ζπκπξάμεσλ αλάκεζα ζηηο πεξηθέξεηεο θαη ζηηο πφιεηο ζε ζέκαηα εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο γηα λα δηεπθνιχλεηαη ε αληαιιαγή εκπεηξηψλ θαη θαιψλ πξαθηηθψλ o ελίζρπζε δεζκψλ αλάκεζα ζηα παλεπηζηήκηα, εξεπλεηηθά θαη ηερλνινγηθά θέληξα θαη ηηο επηρεηξήζεηο κέζσ ηεο δηαδηθηχσζεο ησλ δξαζηεξηνηήησλ θαη ησλ θνηλψλ δξάζεσλ o ελίζρπζε πξσηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο θαζηζηψληαο ηελ επαξθή, ειθπζηηθή, πξνζβάζηκε θαη πςειήο πνηφηεηαο o ελίζρπζε ηνπ εθζπγρξνληζκνχ ηεο αλψηαηεο εθπαίδεπζεο θαη αλάπηπμε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ζηελ έξεπλα θαη ηελ θαηλνηνκία κέζσ ησλ κεηαπηπρηαθψλ ζπνπδψλ 22

23 o βειηίσζε ηεο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο καζεηείαο θαη ηεο εθπαίδεπζεο γηα ηελ απφθηεζε επηρεηξεκαηηθψλ ηθαλνηήησλ o επελδχζεηο ζε ππνδνκέο εθπαίδεπζεο θαη ΣΠΔ Γηνηθεηηθέο Ηθαλφηεηεο o ελίζρπζε δεκνζίσλ δηνηθήζεσλ θαη ππεξεζηψλ ζε εζληθφ, πεξηθεξεηαθφ θαη ηνπηθφ επίπεδν o αχμεζε παξαγσγηθφηεηαο θαη πνηφηεηαο ηεο εξγαζίαο ζην δεκφζην ηνκέα νηθνλνκηθφ, εξγαζηαθφ, θνηλσληθφ, εθπαηδεπηηθφ, πγεηνλνκηθφ, πεξηβαιινληηθφ θαη δηθαζηηθφ o ελίζρπζε ηεο εθπφλεζεο ησλ θαηάιιεισλ πνιηηηθψλ θαη πξνγξακκάησλ θαη ηεο δεκηνπξγίαο ηθαλνηήησλ γηα ηελ πινπνίεζε απηψλ Πξνζηαζία ηεο πγείαο ησλ εξγαδνκέλσλ o πξνζηαζία ηεο πγείαο θαη πξφιεςε αζζελεηψλ o βειηίσζε δεκφζηαο πγείαο θαη πξφζβαζεο ζηελ πγεηνλνκηθή πεξίζαιςε o δεκηνπξγία εγθαηαζηάζεσλ ζηε καθξνρξφληα πγεηνλνκηθή πεξίζαιςε, o θάιπςε ησλ θελψλ ζε ζέκαηα ππνδνκψλ Απφ ηα αλσηέξσ πξνθχπηεη φηη ε πνιηηηθή ζπλνρήο ηεο ΔΔ έρεη άκεζε ζπλάθεηα κε ηελ θνηλνηηθή πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή, δεδνκέλνπ φηη ζεκαληηθή αηηία ησλ πεξηθεξεηαθψλ αληζνηήησλ είλαη ε έιιεηςε φισλ εθείλσλ ησλ ζπλεθηηθψλ πξνυπνζέζεσλ, θαηαζηάζεσλ θαη θξηηεξίσλ πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή ζπλνρή. Γηα απηφ ην ιφγν ε θνηλνηηθή πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή θαη ε πνιηηηθή ζπλνρήο ηεο ΔΔ σο πξνο θαη ηηο ηξεηο εθθάλζεηο ηεο, δειαδή ηελ νηθνλνκηθή, ηελ θνηλσληθή θαη ηελ εδαθηθή- είλαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλεο. πσο επηζεκαίλεηαη, «ε πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή ηεο ΔΔ πινπνηεί ζηελ πξάμε ηελ αιιειεγγχε αλάκεζα ζηνπο ιανχο ηεο Δπξψπεο, ελψ παξάιιεια εληζρχεη ηελ αληαγσληζηηθφηεηα ηεο νηθνλνκίαο ηεο ΔΔ ζπλνιηθά. πκβάιιεη ζηελ επίηεπμε ελφο απφ ηνπο ζεκειηψδεηο ζηφρνπο πνπ έρνπλ θαζνξηζηεί ζηε ζπλζήθε ΔΚ: ηεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο, κέζσ ηεο κείσζεο ησλ αληζνηήησλ αλάκεζα ζηηο πεξηθέξεηεο θαη ηεο δηθαηφηεξεο θαηαλνκήο ησλ πιενλεθηεκάησλ ηεο θνηλήο αγνξάο ζε φιε ηελ επηθξάηεηα ηεο ΔΔ 25». Δηδηθφηεξα, ε πξνζηηζέκελε αμία ηεο πνιηηηθή ζπλνρήο ηεο ΔΔ ζηα πιαίζηα ηεο πεξηθεξεηαθήο 25 ΔΔ-Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή (2008) «Δξγαδφκαζηε γηα ηηο πεξηθέξεηεο: Ζ πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή ηεο ΔΔ », Τπεξεζία Δπίζεκσλ Δθδφζεσλ ησλ ΔΚ, Λνπμεκβνχξγν, ζει.4. 23

24 πνιηηηθήο, ε νπνία θαζίζηαηαη ζπλψλπκε ηεο θνηλνηηθήο αιιειεγγχεο, εκπίπηεη ζηα θάησζη: Ζ πνιηηηθή ζπλνρήο ζηεξίδεη ηηο πνιχ απαξαίηεηεο επελδχζεηο ζηηο ππνδνκέο, ζηνπο αλζξψπηλνπο πφξνπο θαη ζηνλ εθζπγρξνληζκφ θαη ηε δηαθνξνπνίεζε ησλ πεξηθεξεηαθψλ νηθνλνκηψλ θαη ζπκβάιιεη ζηε κεγαιχηεξε αλάπηπμε θαη απαζρφιεζε ζηα θησρφηεξα θξάηε κέιε θαη ηηο πεξηθέξεηεο. Σα θξάηε κέιε θαη νη πεξηθέξεηεο πνπ επσθεινχληαη απφ απηέο ηηο επελδχζεηο επηηπγράλνπλ επηδφζεηο αλψηεξεο ηνπ κέζνπ φξνπ ζηνπο ηνκείο ηεο αλάπηπμεο θαη ηεο απαζρφιεζεο θαη εμνπιίδνληαη θαιχηεξα γηα λα ζπκβαδίζνπλ ηαρχηεξα κε ην επίπεδν ηεο ΔΔ απ φ,ηη ζα κπνξνχζαλ λα επηηχρνπλ ρσξίο ηα κέζα ηεο πνιηηηθήο γηα ηε ζπλνρή. Ζ πνιηηηθή ζπλνρήο ιεηηνπξγεί σο κνριφο θαη δηαζθαιίδεη ηε ζπκκφξθσζε κε ηηο άιιεο πνιηηηθέο ηεο ΔΔ ζηνπο ηνκείο ησλ θξαηηθψλ εληζρχζεσλ, ηνπ πεξηβάιινληνο, ησλ κεηαθνξψλ, ηεο ζηήξημεο ηεο θαηλνηνκίαο ή ηεο θνηλσλίαο ηεο πιεξνθνξίαο. πκβάιιεη επίζεο ζηελ αλαβάζκηζε θαη ηνλ εθζπγρξνληζκφ ησλ δεκφζησλ δηνηθήζεσλ, ηε βειηίσζε ηεο δηαθάλεηαο θαη ηελ ελίζρπζε ηεο ρξεζηήο δηαθπβέξλεζεο. Ηδίσο ζηε ζχγρξνλε επνρή, ε πνιηηηθή ζπλνρήο σο έλα κέζν άζθεζεο θνηλνηηθήο πεξηθεξεηαθήο πνιηηηθήο θξίλεηαη επηηαθηηθφηεξε απφ πνηέ, δεδνκέλνπ ε επξσπατθή επηθξάηεηα σο ζχλνιν αληηκεησπίδεη λέεο πξνθιήζεηο -παγθνζκηνπνίεζε, θιηκαηηθή αιιαγή, γήξαλζε ηνπ πιεζπζκνχ- νη νπνίεο δελ γλσξίδνπλ εζληθά, ζεζκηθά ή πνιηηηθά ζχλνξα. Αληίζεηα, επεξεάδνπλ άκεζα ηηο πεξηθέξεηεο θαη ηηο ηνπηθέο θνηλφηεηεο θαη ζε δηαθνξεηηθνχο βαζκνχο. Ζ αληαγσληζηηθφηεηα ηεο Δπξψπεο δελ είλαη δπλαηφλ λα επηηεπρζεί κφλν κε ηηο πνιηηηθέο ηεο ΔΔ, κε ηε δξάζε ηνπ θάζε θξάηνπο κέινπο ή ηεο θάζε πεξηθέξεηαο ρσξηζηά. Ζ νηθνλνκηθή επηηπρία είλαη κηα θνηλσληθή δηεξγαζία πνπ απαηηεί ζηελή ζπλεξγαζία ζε ηνπηθφ, εζληθφ θαη επξσπατθφ επίπεδν. Ζ επξσπατθή πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή έρεη ηε δπλακηθή λα κεηαηξέπεη ηηο θνηλέο πξνθιήζεηο ζε επθαηξίεο, λα ελζαξξχλεη ηε ζπκκεηνρή ησλ πνιηηψλ ζην ζρεδηαζκφ θαη ηελ πινπνίεζε ησλ ζηξαηεγηθψλ πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο θαη ησλ ηνπηθψλ έξγσλ. Αλαθνξηθά κε ηε Βηψζηκε Αζηηθή Αλάπηπμε, απηή επηθεληξψλεηαη ζην ζχλνιν ησλ αζηηθψλ θέληξσλ ηεο ρψξαο θαη ζηνπο νηθηζκνχο κε αζηηθέο ιεηηνπξγίεο, φπσο νη πξσηεχνπζεο ησλ λνκψλ θαη ηα αζηηθά θέληξα ηεο ππαίζξνπ. Ζ αλάγθε γηα ηε βησζηκφηεηα ησλ ζπγθεθξηκέλσλ θέληξσλ αλαθέξεηαη ηφζν ζηελ ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπο 24

25 κε ηελ έλλνηα ηεο αληηκεηψπηζεο ησλ ειιείςεσλ, πνπ πνιιά απφ απηά παξνπζηάδνπλ σο πξνο ηηο ππνδνκέο ηνπο, φζν θαη ζηελ νηθνλνκηθή ηνπο βησζηκφηεηα κε ηελ έλλνηα ελφο αληαγσληζηηθνχ παξαγσγηθνχ πξνηχπνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ απνηειεζκαηηθή δηνίθεζε ηνπο. Ζ ζπλνρή ηνπ ρψξνπ θαη ε αεηθφξνο θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή αλάπηπμε, πνπ δε ζηεξεί απφ ηηο κειινληηθέο γεληέο ην δηθαίσκα ηεο επηινγήο, νξίδεηαη σο ν καθξνπξφζεζκνο αλαπηπμηαθφο ζηφρνο ησλ ειιεληθψλ πφιεσλ: Ζ πφιε πνπ απνηειεί ηαπηφρξνλα ηφπν εγθαηάζηαζεο νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη απνηειεί ρψξν ειθπζηηθήο θηινμελίαο θαη δξαζηεξηφηεηαο ηεο θνηλσλίαο ησλ πνιηηψλ ηεο. Υαξαθηεξηζηηθά ζηνηρεία ηεο αζηηθήο πνιηηηθήο ζηε λέα πεξίνδν είλαη ε πξφζβαζε ησλ πνιηηψλ ζε δχν επίπεδα. Καηά πξψηνλ ζηελ δπλακηθή θαη αληαγσληζηηθή νηθνλνκηθή αλάπηπμε θαη ηηο θαηλνηφκεο επηρεηξεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο θαη ζηελ εξγαζία. ε έλα δεχηεξν επίπεδν δίλεηαη έκθαζε ζηελ εθπαίδεπζε, ζηηο ππεξεζίεο θαη ζηελ ςπραγσγία, ην αλαβαζκηζκέλν θπζηθφ θαη πνιηηηζηηθφ πεξηβάιινλ. Σέινο, ηδηαίηεξεο ζεκαζίαο είλαη, ε παξνρή θνηλσληθψλ ππεξεζηψλ κέζσ κηαο εθζπγρξνληζκέλεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Ζ ζηξαηεγηθή αλάπηπμεο ησλ αζηηθψλ θέληξσλ αλαπηχζζεηαη σο ζπλδπαζκφο ησλ παξαθάησ ζηνηρείσλ. Πνιπθεληξηθφηεηα Δλίζρπζε ησλ ηάζεσλ δηθηχσζεο κεηαμχ αζηηθψλ θέληξσλ Βειηίσζε θαη αλάπηπμε ησλ ππνδνκψλ θαη πεξηνξηζκφο ηεο αζηηθήο δηάρπζεο Αεηθφξνο αλάπηπμε ησλ πφιεσλ (αχμεζε πξαζίλνπ θαη θνηλνρξήζησλ ρψξσλ, νινθιεξσκέλεο ππνδνκέο αζηηθψλ εμππεξεηήζεσλ, αζηηθέο αλαπιάζεηο, δίθηπα πεδνδξφκσλ θαη πνδειαηνδξφκσλ, κείσζε ησλ νηθηαθψλ απνβιήησλ) Αληηκεηψπηζε ησλ θνηλσληθψλ πξνβιεκάησλ ζηα αζηηθά θέληξα Βειηίσζε ησλ πιεξνθνξηψλ ζρεηηθά κε ηηο εμειίμεηο ζηα αζηηθά θέληξα (παξαηεξεηήξην) Ζ αζηηθή αλάπηπμε επνκέλσο εθηείλεηαη ζην ζχλνιν ησλ αζηηθψλ θέληξσλ ηεο ρψξαο φπνπ αληηκεησπίδνληαη ηφζν ηα ζπλνιηθά δεηήκαηα βειηίσζεο ηεο ιεηηνπξγίαο θαη επέθηαζεο απηψλ φζν θαη ηα ηδηαίηεξα δεηήκαηα πνπ παξνπζηάδνπλ έληαζε θαη επηθεληξψλνληαη ζε ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο κέζα ζηα αζηηθά θέληξα (πεξηνρέο ζε θξίζε, πεξηνρέο αιιαγήο ρξήζεσλ θαη απνβηνκεράληζεο, πεξηνρέο κε έληνλα θνηλσληθά πξνβιήκαηα) αμηνπνηψληαο ηελ εκπεηξία πνπ έρεη κέρξη ζήκεξα απνθηεζεί (π.ρ. Πξσηνβνπιία Urban, βέιηηζηεο πξαθηηθέο). Σαπηφρξνλα, έκθαζε δίλεηαη ζηελ ελδπλάκσζε ηεο δπλακηθήο ζπγθεθξηκέλσλ αζηηθψλ θέληξσλ, πνπ κπνξνχλ λα 25

26 ιεηηνπξγήζνπλ σο πφινη αλάπηπμεο ηεο πεξηθέξεηαο ηνπο θαη θαηά ζπλέπεηα ηεο ρψξαο ζην ζχλνιν ηεο. Με βάζε ηα πξνεγνχκελα, ε βηψζηκε αζηηθή αλάπηπμε ζπγθεληξψλεηαη γχξσ απφ ζπγθεθξηκέλα αζηηθά θέληξα ηεο ρψξαο, κεηξνπνιηηηθνχ θαη πεξηθεξεηαθνχ επηπέδνπ. Ζ αλάπηπμε ησλ θέληξσλ απηψλ ζα θηλεηνπνηήζεη, κέζα απφ ηηο αλαδπφκελεο δηθηπψζεηο, θαη ηελ αλάπηπμε ησλ πεξηνρψλ ακέζνπ επηξξνήο θαη ζπγθεθξηκέλσλ αζηηθψλ θέληξσλ, δει. ηελ χπαηζξν πνπ ηα πεξηβάιιεη, αιιά θαη ηελ αλάπηπμε κηθξφηεξσλ αζηηθψλ θέληξσλ, πνπ βξίζθνληαη ζηελ αθηίλα επηξξνήο ηνπο. 26

27 Α.1.2 Ππογπάμμαηα & Γπάζειρ ηηρ ΔΔ για ηην Κοινωνική ςνοσή - Best Practices Ζ καθξφρξνλε εθαξκνγή ηεο θνηλνηηθήο πνιηηηθήο γηα ηελ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή ζπλνρή έρεη αλαδείμεη κηα ζεηξά απφ βέιηηζηεο πξαθηηθέο, ε παξνπζίαζε ησλ νπνίσλ σο πξνο ην ζθέινο ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή δηφηη ζπλζέηνπλ κία δεμακελή άληιεζεο ηδεψλ θαη αληαιιαγήο εκπεηξηψλ. Ζ πξνυπάξρνπζα πηνζέηεζε ηέηνησλ πξαθηηθψλ θαη ε επηηπρεκέλε εθαξκνγή ηνπο απφ πιεζψξα ρσξψλ θαη γηα ζεηξά εηψλ, ηηο θαζηζηά έξγα-πξφηππα, ηα νπνία πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ελ κέξεη ή ελ ζπλφισ απφ πεξηθέξεηεο πνπ ππνιείπνληαη ζηα πιαίζηα ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο απφ ην κέζν θνηλνηηθφ φξν, πξνζαξκνζκέλα πάληα ζηηο ηνπηθέο ηδηαηηεξφηεηεο θαη ζπλζήθεο. Δλ πξνθεηκέλσ, έρεη γίλεη κία θαηαγξαθή ησλ επηηπρεκέλσλ πξνγξακκάησλ θαη δξάζεσλ ησλ Γηαξζξσηηθψλ Σακείσλ θαη ησλ Κνηλνηηθψλ Πξσηνβνπιηψλ. Γιαπθπωηικά Σαμεία Σφζν νη δξάζεηο ηνπ Δπξσπατθνχ Σακείνπ Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο (ΔΣΠΑ) φζν θαη ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλσληθνχ Σακείνπ (ΔΚΣ), έρνπλ λα επηδείμνπλ κία ζεηξά απφ βέιηηζηεο πξαθηηθέο εθ κέξνπο ηνπ πιήζνπο ησλ πθηζηάκελσλ δηαξζξσηηθψλ ηακείσλ ζηνλ ηνκέα ηεο πνιηηηθήο ζπλνρήο θαη δε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο. Δλ πξνθεηκέλσ, ζηελ επίζεκε ηζηνζειίδα 26 ηεο ΔΔ ζρεηηθά κε ηελ πεξηθεξεηαθή ηεο πνιηηηθή, παξνπζηάδνληαη ζηνλ ηνκέα «Κνηλσληθή Έληαμε, Απαζρφιεζε, Δθπαίδεπζε θαη Καηάξηηζε» κία ζεηξά επηηπρεκέλσλ πξνγξακκάησλ-βέιηηζησλ πξαθηηθψλ ζην ζχλνιν ησλ 27 θξαηψλ-κειψλ ηεο ΔΔ ηα νπνία αξηζκνχλ ζπλνιηθά ηα 39 έξγα θαη ρξεκαηνδνηνχληαη απφ ην ΔΣΠΑ, κεξηθά εθ ησλ νπνίσλ έιαβαλ ρψξα ζε πεξηζζφηεξεο απφ κία πεξηθέξεηεο δηαθνξεηηθψλ θξαηψλ-κειψλ 27. ηελ επίζεκε ηζηνζειίδα ηνπ ΔΚΣ 28 παξνπζηάδεηαη έλαο θαηάινγνο 45 ζπλνιηθά επηηπρεκέλσλ πξνγξακκάησλ-βέιηηζησλ πξαθηηθψλ ζην ζχλνιν ησλ 27 θξαηψλ-κειψλ ηεο ΔΔ, ηα νπνία έρνπλ άκεζε ζπλάθεηα κε ηελ πνιηηηθή θνηλσληθήο ζπλνρήο ππφ ηηο θαηεγνξίεο 29 : - Δλεξγεηηθέο πνιηηηθέο αγνξά εξγαζίαο 26 e=all&type=all&per=2 27 ην Παξάξηεκα, ππάξρεη θαηαγξαθή ησλ ελ ιφγσ έξγσλ ζηνλ Πίλαθα Α ην Παξάξηεκα, ππάξρεη θαηαγξαθή ησλ ελ ιφγσ έξγσλ ζηνλ Πίλαθα Α.4. 27

28 2006) 33 Οη αζηηθέο πφιεηο ελψ απνηεινχλ κνρινχο αλάπηπμεο ζε κηα απμαλφκελα - Πξνζαξκνζηηθφηεηα - Κνηλσληθή έληαμε Κοινοηικέρ Ππωηοβοςλίερ Οη Κνηλνηηθέο Πξσηνβνπιίεο 30 είλαη πξνγξάκκαηα πνπ δεκηνπξγήζεθαλ σο ζπκπιεξσκαηηθά ησλ δξάζεσλ ησλ δηαξζξσηηθψλ ηακείσλ ζε ζπγθεθξηκέλεο πξνβιεκαηηθέο πεξηνρέο θαη ηνκείο πνιηηηθήο. Δθπνλνχληαη απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή, ελψ ζπληνλίδνληαη θαη πινπνηνχληαη ππφ ηελ αηγίδα ησλ εζληθψλ αξρψλ, απνξξνθψληαο πνζνζηφ 5,35% ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ησλ δηαξζξσηηθψλ ηακείσλ. Δλ πξνθεηκέλσ, νη θνηλνηηθέο πξσηνβνπιίεο πνπ έρνπλ εθπνλήζεη θαη εθπνλνχλ έξγα ζηνλ ηνκέα ηεο πνιηηηθήο ζπλνρήο θαη δε ηεο θνηλσληθήο- είλαη ε URBAN θαη ε EQUAL. Σα βαζηθά θνηλά ραξαθηεξηζηηθά ησλ θνηλνηηθψλ πξσηνβνπιηψλ είλαη ηα εμήο: Απινχζηεπζε ησλ δηαρεηξηζηηθψλ δηαδηθαζηψλ κε ηελ έλλνηα φηη ρξεκαηνδνηνχληαη κφλν απφ έλα ηακείν. Ηδηαίηεξε έκθαζε ζηελ εηαηξηθή ζρέζε. Γίθηπα γηα ηελ αληαιιαγή εκπεηξηψλ. URBAN Απφ ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80, ε ΔΔ έρεη αλαπηχμεη ζπγθεθξηκέλεο πξνζεγγίζεηο θαη πξνγξάκκαηα γηα ηηο πφιεηο, ην πην ζεκαληηθφ εθ ησλ νπνίσλ είλαη ε θνηλνηηθή πξσηνβνπιία URBAN 31. Σα πξνγξάκκαηα 32 ζηελ Διιάδα έιαβαλ ρψξα θαηά ηηο δχν θάησζη ρξνληθέο πεξηφδνπο (URBAN I θαη URBAN II αιιειέλδεηε παγθφζκηα νηθνλνκία, εκθαλίδνπλ παξάιιεια νξηζκέλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα πξνβιήκαηα ησλ ζεκεξηλψλ θνηλσληψλ, φπσο ν νηθνλνκηθφο θαη θνηλσληθφο απνθιεηζκφο, ε ππνβάζκηζε ηνπ θπζηθνχ θαη νηθνδνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο, ε ζπκθφξεζε, ε εγθιεκαηηθφηεηα, ε κηζαιινδνμία θαη ν ξαηζηζκφο 30 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2003), «Δηαηξηθή ρέζε κε ηηο πφιεηο: Ζ θνηλνηηθή πξσηνβνπιία URBAN», ΔΔ: Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή, Τπεξεζία Δπίζεκσλ Δθδφζεσλ ησλ ΔΚ, Λνπμεκβνχξγν, ζει Οη πεξηνρέο ηεο Διιάδαο πνπ έγηλα πξνγξάκκαηα ηνπ URBAN απεηθνλίδνληαη γεσγξαθηθά ζηνλ Υάξηε Α.1 θαη ζην ζχλνιν ηεο ΔΔ ζηνλ Υάξηε Α.2. 28

29 θαζψο θαη ε απψιεηα ηεο ηνπηθήο ηαπηφηεηαο. ε απηνχο ηνπο ηνκείο θαη πξνβιεκαηηθέο πεξηνρέο έξρεηαη λα δξάζεη ε θνηλνηηθή πξσηνβνπιία URBAN γηα λα αληηκεησπίζεη ηηο θάησζη πξνθιήζεηο ζην ζχλνιν ηνπ επξσπατθνχ γεσγξαθηθνχ ρψξνπ: Δλίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ησλ επξσπατθψλ πφιεσλ, αμηνπνίεζε ησλ επηηπρηψλ, άξζε ησλ εκπνδίσλ ζηελ επηρεηξεκαηηθφηεηα, λέα ηερλνινγία θαη ηελ απαζρφιεζε. Αληηκεηψπηζε ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ, βειηίσζε ηεο πξφζβαζεο ζε ζέζεηο απαζρφιεζεο θαη θαηάξηηζε γηα φινπο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ κεηαλαζηψλ θαη ησλ αηφκσλ πνπ πξνέξρνληαη απφ εζλνηηθέο κεηνλφηεηεο. Δπηπιένλ, ελίζρπζε ηεο ηθαλφηεηαο ησλ ηνπηθψλ θνηλνηήησλ λα αληεπεμέιζνπλ ζηα πξνβιήκαηα ηνπο. Φπζηθή θαη πεξηβαιινληηθή αλαδσνγφλεζε, εμαζθάιηζε ηεο αεηθνξίαο θαη βειηίσζεο ηεο ειθπζηηθφηεηαο ησλ πφιεσλ. Αμηνπνίεζε ηεο πνιηηηζηηθήο θαη αξρηηεθηνληθήο θιεξνλνκηάο ησλ αζηηθψλ πεξηνρψλ. Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο ελ ιφγσ θνηλνηηθήο πξσηνβνπιίαο πεξηιακβάλνπλ ηα εμήο: Μηα νινθιεξσκέλε πξνζέγγηζε ζεκάησλ πνπ ιακβάλεη ππφςε ην ζχλνιν ησλ πξνθιήζεσλ πνπ αλαθέξζεθαλ αλσηέξσ Έλα πςειφ πξνθίι γηα ηηο πξνηεξαηφηεηεο ηεο ΔΔ φπσο ε έληαμε ησλ θνηλσληθψλ κεηαλαζηψλ, ε αεηθφξνο αλάπηπμε, νη ίζεο επθαηξίεο θαη ε θνηλσλία ηεο πιεξνθνξίαο. Ζ δηαρείξηζε ησλ πξνγξακκάησλ ζε ηνπηθφ επίπεδν, θνληά ζηνπο αλζξψπνπο θαη ηα πξνβιήκαηα ηνπο. Οη ηνπηθέο αξρέο ζπκκεηέρνπλ ζηε δηαρείξηζε ησλ 2/3 ησλ πξνγξακκάησλ. Παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα ζηηο αζηηθέο πεξηνρέο λα αληαπεμέξζνπλ κφλεο ηνπο ζηα πξνβιήκαηα ηνπο. ηελή ζπκκεηνρή ησλ ηνπηθψλ θνηλνηήησλ, νη νπνίεο ζπκκεηείραλ ζηελ εθπφλεζε πάλσ απφ 80% ησλ πξνγξακκάησλ θαη νη νπνίεο εθπξνζσπνχληαη επίζεο επαξθψο ζηηο επηηξνπέο παξαθνινχζεζεο. Ζ ζπκκεηνρή ηεο ηνπηθήο θνηλφηεηαο απνηειεί πξνυπφζεζε γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ πξνγξάκκαηνο, ηδηαίηεξα φηαλ πξφθεηηαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε ζεκάησλ πνπ αθνξνχλ ηνλ θνηλσληθφ απνθιεηζκφ ή ην ηνπηθφ πεξηβάιινλ. Έλαλ πξνζδηνξηζκέλν εθ ησλ πξνηέξσλ θχθιν κάζεζεο κε ζεκαληηθά εξγαιεία γηα ηελ αλάιπζε θαη αληαιιαγή εκπεηξηψλ. ην πιαίζην ηνπ URBAN, ην πξφγξακκα 29

30 URBACT, είλαη απηφ πνπ έρεη αλαιάβεη λα δηαξζξψζεη ηνλ εληνπηζκφ νξζψλ πξαθηηθψλ θαη ηελ αληαιιαγή εκπεηξηψλ κεηαμχ 200 πεξίπνπ πφιεσλ ηεο ΔΔ. Καηά ηελ πεξίνδν , ε πξσηνβνπιία URBAN I ρξεκαηνδφηεζε πξνγξάκκαηα ζε 118 αζηηθέο πεξηνρέο κε ζπλνιηθά 900 εθαη. θνηλνηηθήο ελίζρπζεο, φπνπ έιαβαλ ζηήξημε ζπλνιηθά 3,2 εθαη. άλζξσπνη κε έξγα πνπ εζηηάδνληαλ θπξίσο ζηελ απνθαηάζηαζε ησλ ππνδνκψλ, ηε δεκηνπξγία ζέζεσλ απαζρφιεζεο, ηελ θαηαπνιέκεζε ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ θαη ηελ αλαβάζκηζε ηνπ πεξηβάιινληνο. Καηά ηελ πεξίνδν , ην URBAN II (ρξεκαηνδνηνχκελν απφ ην ΔΣΠΑ) επηθεληξψλεη ηε ζηήξημε ηνπ ζε θαηλνηφκεο ζηξαηεγηθέο γηα ηελ αλάπιαζε πφιεσλ θαη αζηηθψλ πεξηνρψλ πνπ αληηκεησπίδνπλ θξίζε, αληηπξνζσπεχνληαο κηα πξνζηηζέκελε αμία θνηλνηηθψλ ζηξαηεγηθψλ γηα ηηο πφιεηο. Έλα πνζφ 730 εθαη. δηαηέζεθε ζε 70 πεξηνρέο ηεο Δπξψπεο γηα επελδχζεηο ζηελ αεηθφξν νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή αλαδσνγφλεζε ηνπο. Οη νηθνλνκηθέο, θνηλσληθέο θαη πεξηβαιινληηθέο πξνθιήζεηο πνπ αληηκεησπίδνπλ νη πφιεηο θαη νη πεξηνρέο ηνπ URBAN II είλαη νη εμήο: - αλεξγία - έληαμε κεηαλαζηψλ θαη εζλνηηθψλ κεηνλνηήησλ - εγθιεκαηηθφηεηα - πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα Έλα ζεκαληηθφ κέξνο ηεο ελ ιφγσ θνηλνηηθήο πξσηνβνπιίαο 34 απνηειεί ε ζπκβνιή ηεο ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα άιισλ δξάζεσλ, ιεηηνπξγψληαο σο πεδίν δνθηκψλ ή πξφηππν θαη παξάγνληαο ηελ πξψηε χιε γηα ηελ αληαιιαγή εκπεηξηψλ. πλεπψο, έλα κεγάιν κέξνο ηεο πξνζηηζέκελεο αμίαο ηνπ URBAN πξνέξρεηαη απφ ηε κέζνδν εθαξκνγήο ηνπ, ε νπνία ζπκπεξηιακβάλεη ηζρπξή εηαηξηθή ζρέζε κε ηηο ηνπηθέο αξρέο θαη ηελ ηνπηθή απηνδηνίθεζε θαη δηαζέηεη δηάθνξα εξγαιεία γηα ηελ πξνψζεζε ελφο ζπλερνχο θχθινπ κάζεζεο θαη εηδηθφηεξα: - εηαηξηθή ζρέζε κε ηηο ηνπηθέο αξρέο ελίζρπζε ηεο απηνδπλακίαο ησλ πφιεσλ - ζπκκεηνρή ηεο ηνπηθήο θνηλφηεηαο - έλαο ζπζηεκαηηθφο θχθινο κάζεζεο 34 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2003), «Δηαηξηθή ρέζε κε ηηο πφιεηο: Ζ θνηλνηηθή πξσηνβνπιία URBAN», ΔΔ: Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή, Τπεξεζία Δπίζεκσλ Δθδφζεσλ ησλ ΔΚ, Λνπμεκβνχξγν, ζει

31 URBACT Ζ URBAN II ζπλνδεχηεθε απφ έλα δίθηπν πφιεσλ ΔΔ, επνλνκαδφκελν σο URBACT 35 -ην νπνίν ζπγρξεκαηνδνηείηαη απφ ην ΔΣΠΑ εθ κέξνπο ηεο ΔΔ θαη ηα θξάηε-κέιε- πνπ απνζθνπεί ζηελ αληαιιαγή εκπεηξηψλ θαη νξζψλ πξαθηηθψλ. Δλ πξνθεηκέλσ, απνζθνπεί ζηελ πξνψζεζε ηεο βηψζηκεο αζηηθήο αλάπηπμεο κέζσ ηεο εμεχξεζεο ιχζεσλ ζηηο αζηηθέο πξνθιήζεηο θαζψο θαη επηβεβαίσζε ηνπ ξφινπ ησλ πφιεσλ σο πξνο ηελ αληηκεηψπηζε ησλ δηαθαηλφκελσλ ηδηαίηεξα πνιχπινθσλ θνηλσληνινγηθψλ αιιαγψλ ηεο ζχγρξνλεο επνρήο. Οη ιχζεηο πνπ ιακβάλνληαη είλαη θαηλνηφκεο θαη βηψζηκεο, ηδσκέλεο κέζα απφ έλα πξίζκα πνπ έρεη ζπκπεξηιάβεη ηηο νηθνλνκηθέο, θνηλσληθέο θαη πεξηβαιινληηθέο ηνπο δηαζηάζεηο. Ζ ελ ιφγσ δξάζε εθηείλεηαη ζε 255 πφιεηο, 29 ρψξεο θαη ελεξγψο ζπκκεηέρνληεο εηαίξνπο. Απφ ηνπο ελληά (9) ηνκείο πξνηεξαηφηεηαο ηνπ URBACT, δχν (2) εμ απηψλ θπξίσο -«Δλεξγφο Έληαμε» θαη «Τπνβαζκηζκέλεο πλνηθίεο»- έρνπλ άκεζε ζπλάθεηα κε ηελ θνηλσληθή ζπλνρή. Σα έξγα πνπ έρνπλ αλαιεθζεί ζηα πιαίζηα απηψλ ησλ πξνηεξαηνηήησλ eείλαη ζπλνιηθά EQUAL Ζ θνηλνηηθή πξσηνβνπιία EQUAL 37 απνζθνπεί ζηε εμάιεηςε ησλ παξαγφλησλ πνπ νδεγνχλ ζε αληζφηεηεο θαη δηαθξίζεηο ζηελ αγνξά εξγαζίαο ρξεκαηνδνηείηαη απφ ην ΔΚΣ θαη δηακνξθψζεθε σο EQUAL I ( ) θαη EQUAL II ( ). Απνηειεί εξγαιείν ηεο ΔΑ θαη ζηνρεχεη ζηελ πεηξακαηηθή εθαξκνγή θαη δηάδνζε λέσλ ηξφπσλ θαηαπνιέκεζεο ησλ δηαθξίζεσλ θαη ηεο αληζφηεηαο ζηνλ ηνκέα ηεο απαζρφιεζεο, νινθιεξψλνληαο ηηο εκπεηξίεο πνπ απνθηήζεθαλ ζηα πιαίζηα ησλ πξνεγνχκελσλ Πξσηνβνπιηψλ EMPLOYMENT & ADAPT θαη ζπκπιεξψλνληαο ηηο ππάξρνπζεο πνιηηηθέο γηα ηελ ηζφηεηα επθαηξηψλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Σν Πξφγξακκα έρεη ζρεδηαζηεί γηα λα ζηεξίμεη κηα νξηδφληηα πξνζέγγηζε ζηηο πνιηηηθέο θαη ηηο ππεξεζίεο πξνο ηηο νπνίεο ζα έρνπλ πξφζβαζε πνιιαπιέο θαηεγνξίεο απνθιεηζκέλσλ ή απεηινχκελσλ απφ απνθιεηζκφ απφ ηελ αγνξά εξγαζίαο νκάδσλ θαη λα αληηκεησπίζεη ηελ απνζπαζκαηηθφηεηα θαη ηελ έιιεηςε ζπληνληζκνχ ησλ εθαξκνδφκελσλ πνιηηηθψλ θαη είλαη δνκεκέλν πάλσ ζηα εμήο ζεκαηηθά πεδία κέηξα ζε επξσπατθφ επίπεδν: ηνλ Πίλαθα Α.5 ηνπ Παξαξηήκαηνο παξνπζηάδνληαη ζηνηρεία ζρεηηθά κε δξάζεηο θνηλσληθήο ζπλνρήο ηνπ URBACT

32 - απαζρνιεζηκφηεηα - επηρεηξεκαηηθφηεηα - πξνζαξκνζηηθφηεηα - ίζεο επθαηξίεο - αηηνχληεο άζπιν ηελ επίζεκε ηζηνζειίδα ηεο ΔΔ, ππάξρεη έλαο θαηάινγνο ζπλνιηθά επηηπρεκέλσλ έξγσλ ζηα πιαίζηα ηεο ελ ιφγσ πξσηνβνπιίαο θαηά ηνλ πξψην γχξν (EQUAL I) βάζεη ησλ θξηηεξίσλ θαη ζχλακκα παξαγφλησλ 39 -ζπλεξγαζία, ελδπλάκσζε/ζπκκεηνρηθφηεηα, θαηλνηνκία, δηεζληθή ζπλεξγαζία, δηάδνζε/ελζσκάησζε- πνπ έρνπλ ηεζεί ζην ζχζηεκα παξαθνινχζεζεο θαη αμηνιφγεζεο ηεο 40. Γιαπιζηώζειρ Σν ζπκπέξαζκα απφ ηελ δηεξεχλεζε ησλ αλσηέξσ βέιηηζησλ πξαθηηθψλ ζηα πιαίζηα ησλ δηαξζξσηηθψλ ηακείσλ θαη ησλ θνηλνηηθψλ πξσηνβνπιηψλ είλαη φηη ε πνιηηηθή ζπλνρήο νθείιεη λα αθνινπζεί κηα νινθιεξσκέλε πξνζέγγηζε 41 ζεκάησλ πνπ άπηνληαη ηνπ ζπλφινπ ησλ δηαζηάζεσλ ηεο έλλνηαο ηεο ζπλνρήο νηθνλνκηθή, θνηλσληθή θαη ρσξηθή. ε αληίζεζε κε ηε ζπλήζε πξαθηηθή πνπ αθνινπζείηαη θαη αληηκεησπίδεη θάζε δήηεκα απνκνλσκέλα θαη φρη ζεσξεκέλν ζπζηεκηθά ζε έλα επξχηεξν πιαίζην φπνπ ε νηθνλνκία, ε θνηλσλία θαη ε έλλνηα ηνπ ρψξνπ, ζεσξνχληαη δηαθξηηά αιιά αιιειέλδεηα ζηνηρεία ησλ ζχγρξνλσλ θνηλσληψλ. πλεπψο, δεηήκαηα φπσο είλαη ε ελίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο, ε αληηκεηψπηζε ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ, ε θπζηθή θαη πεξηβαιινληηθή αλάπιαζε -ην θαζέλα σο ηδηαίηεξε έθθαλζε ηεο θάζε δηάζηαζεο ηεο ζπλνρήο- δελ κπνξνχλ λα εηδσζνχλ απνκνλσκέλα ην έλα απφ ην άιιν, αιιά αληηζέησο πξέπεη λα αληηκεησπίδνληαη σο αιιεινεληζρπφκελεο πξνηάζεηο. Ζ αλζξσπνγεσγξαθία ηνπ ρψξνπ είλαη βαζηθφο ζπληειεζηήο αιιά θαη απνδέθηεο ησλ ζπλεπεηψλ ηεο εθαξκνδφκελεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο πνιηηηθήο. Γηα ηνχην ε έλλνηα ηεο ζπλνρήο εθθξάδεηαη κέζσ ηεο πεξηθεξεηαθήο πνιηηηθήο ηεο ΔΔ «Guidelines for systems of monitoring and evaluation for the Human Resources Initiative EQUAL in the period », European Commission, Employment and Social Affairs DG, July 2000, ζει ηνλ Πίλαθα Α.6 ηνπ Παξαξηήκαηνο παξνπζηάδνληαη ζηνηρεία ζρεηηθά κε δξάζεηο θνηλσληθήο ζπλνρήο ηνπ EQUAL. 41 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2003), «Δηαηξηθή ρέζε κε ηηο πφιεηο: Ζ θνηλνηηθή πξσηνβνπιία URBAN», ΔΔ: Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή, Τπεξεζία Δπίζεκσλ Δθδφζεσλ ησλ ΔΚ, Λνπμεκβνχξγν, ζει.6. 32

33 βαζηδφκελε θαη εθθξαδφκελε ζηελ έλλνηα ηνπ ρψξνπ, δεδνκέλνπ φηη ή ράξαμε πνιηηηθήο νθείιεη λα ελζθήςεη ζηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο εθάζηνηε γεσγξαθηθήο επηθξάηεηαο κε ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά απηήο γεσπνιηηηθά, γεσγξαθηθά, χπαξμε κεηνλνηήησλ, ηζρχνπζα θνπιηνχξα θαη ηζηνξηθά ζηνηρεία, δεκνγξαθηθά ζηνηρεία, δηάξζξσζε ησλ ηνκέσλ ηεο νηθνλνκίαο, αλαπηπμηαθέο δπλαηφηεηεο, ζηνηρεία/δείθηεο θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ, ππθλφηεηα πιεζπζκνχ (κεηξνπνιηηηθά/αζηηθά θέληξα, νξεηλέο/εκηνξεηλέο/αγξνηηθέο πεξηνρέο). Πέξαλ ηεο δηαζχλδεζεο ηεο ρσξηθήο ζπλνρήο κε ηηο ινηπέο δηαζηάζεηο, πξέπεη λα επηζεκαλζεί θαη ε δηαζχλδεζε θνηλσληθήο θαη νηθνλνκηθήο ζπλνρήο. Ζ θνηλσληθή ζπλνρή 42 σο επηδίσμε ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο απνηειεί πξνυπφζεζε ηεο πνιηηηθήο απαζρφιεζεο θαη ηεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο -θαη θαηά ζπλέπεηα ηεο νηθνλνκηθήο ζπλνρήο- θαη αληηζηξφθσο ε πνηφηεηα ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θαη ε πιήξεο απαζρφιεζε -σο απφξξνηα ηεο πνιηηηθήο απαζρφιεζεο- θαη ε αληαγσληζηηθφηεηα θαη ν δπλακηζκφο πνπ απνπλέεη κηα νηθνλνκία -σο απφξξνηα ηεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο- απνηεινχλ ζεκαληηθέο ζπληζηψζεο ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο (πνπ απνηειεί βαζηθή επηδίσμε ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο). Ζ αλσηέξσ ινγηθή πεξί ηεο πνιηηηθήο ζπλνρήο αθνινπζείηαη θαη ζηα αζηηθά θέληξα 43 πνπ ιεηηνπξγνχλ σο πφινη αλάπηπμεο, δεδνκέλνπ φηη εληφο ησλ ρσξηθψλ ηνπο νξίσλ ζπγθεληξψλνπλ ηηο πεξηζζφηεξεο ζέζεηο εξγαζίαο, ηηο πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο, αλψηαηα εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα θαη ζπλεπψο απνηεινχλ θαίξηνπο πφινπο εθαξκνγήο πνιηηηθψλ θνηλσληθήο ζπλνρήο. Δπηπξνζζέησο, ηα αζηηθά θέληξα είλαη ζεηηθά πξνζθείκελεο πεξηνρέο σο πξνο ηελ αιιαγή πνπ βαζίδεηαη ζηελ θαηλνηνκία, ηελ επφδσζε ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ πλεχκαηνο θαη ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε. Ζ νηθνλνκηθή αλάπηπμε σζηφζν είλαη βηψζηκε φηαλ ζπλνδεχεηαη απφ πνιηηηθέο θαη κέηξα πνπ επηδηψθνπλ λα θαηαπνιεκήζνπλ ηε θηψρεηα, ηνλ θνηλσληθφ απνθιεηζκφ θαη ηα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα. Σν δήηεκα ηεο αεηθφξνπ αλάπηπμεο γίλεηαη αθφκα πην νμχ ζε πφιεηο πνπ αληηκεησπίδνπλ πξνβιήκαηα θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ, θαηαζηξνθήο ηνπ αζηηθνχ θαη θπζηθνχ πεξηβάιινληνο. Δμάιινπ είλαη ζχλεζεο λα ζπλππάξρνπλ κέζα ζην ίδην ην αζηηθφ θέληξν ζεκαληηθέο δηαθνξέο ζε ζρέζε κε νηθνλνκηθνχο θαη θνηλσληθνχο δείθηεο, φπσο ρσξηθέο αληζφηεηεο κεηαμχ ζπλνηθηψλ ή θνηλσληθέο αληζφηεηεο κεηαμχ δηαθνξεηηθψλ 42 Γεψξκαο Κ. (2006), Ζ Φηψρεηα & ν Κνηλσληθφο Απνθιεηζκφο: Πξνζεγγίζεηο & Πνιηηηθέο ησλ Γηεζλψλ Οξγαληζκψλ Οη πεξηπηψζεηο ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο, ηεο ΓΟΔ θαη ηεο ΔΔ, Γηδαθηνξηθή Γηαηξηβή Πάληεην Παλεπηζηήκην Κνηλσληθψλ & Πνιηηηθψλ Δπηζηεκψλ, ζει European Commission (2006), «Communication from the Commission to the Council and Parliament: Cohesion Policy and cities the urban contribution to growth and jobs in the regions», ζει

34 θνηλσληθψλ νκάδσλ, ελψ πνιχ ζπρλά ρσξηθέο θαη θνηλσληθέο αληζφηεηεο ζπλππάξρνπλ. Γελ είλαη αζήκαληε ε ζεκαζία ησλ αζηηθψλ θέληξσλ σο πξνο ηελ πνιηηηθή ζπλνρήο ηεο ΔΔ ζηα πιαίζηα άζθεζεο πεξηθεξεηαθήο πνιηηηθήο, δεδνκέλνπ φηη νη ρψξεο ηεο ΔΔ δηαξζξψλνληαη ζε κηα πνιπθεληξηθή δνκή νπνία ζπληίζεηαη απφ κηθξέο, κεζαίνπ κεγέζνπο θαη κεγάιεο πφιεηο, άιιεο εθ ησλ νπνίσλ ζπγθξνηνχλ κηα κεηξνπνιηηηθή πεξηνρή θαη άιιεο ην κνλαδηθφ αζηηθφ θέληξν ηεο γχξσ πεξηθέξεηαο. 34

35 A.2 Η ςνοσή ζηην Δλλάδα - Πποζέγγιζη ΔΠΑ Ζ πνιηηηθή ζπλνρήο ζηελ Διιάδα, κέζσ ησλ ΚΠ θαη ηνπ ΔΠΑ, είλαη ζπλπθαζκέλε κε ηελ πνιηηηθή εζληθήο θαη πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο ηεο ρψξαο θαζψο θαη ησλ επηηαγψλ ηεο ΔΔ 44. Ζ νηθνλνκηθή ζπλνρή αλαθέξεηαη ζην πξφβιεκα ησλ πεξηθεξεηαθψλ αληζνηήησλ, ε θνηλσληθή ζπλνρή ζην δήηεκα ησλ θνηλσληθψλ αληζνηήησλ, ελψ ε εδαθηθή ζπλνρή είρε ζε γεληθέο γξακκέο πεξηνξηζκέλεο εθαξκνγέο θαη δελ αλαπηχρζεθε πνηέ πιήξσο ζε ζπλάξηεζε κε ηηο άιιεο ζπληζηψζεο, παξά ην γεγνλφο πσο ζηα πιαίζηα ηεο ηζφξξνπεο αλάπηπμεο, ε ρσξηθή δηάζηαζε 45 ησλ πνιηηηθψλ απνθηά ηδηαίηεξε ζεκαζία. Η πποζέγγιζη ηος ΔΠΑ χκθσλα κε ην ΔΠΑ θαη ηεο θνηλσληθννηθνλνκηθήο αλάιπζεο ηεο ρψξαο γηα ηελ ίδηα πεξίνδν, ε αλίρλεπζε ησλ πξνβιεκάησλ ζηνλ ηνκέα ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο αθνξά ηδίσο ηνλ ηνκέα ηεο Απαζρφιεζεο θαη Αγνξάο Δξγαζίαο θαζψο θαη απηφλ ηεο Κνηλσληθήο πλνρήο, ν νπνίνο δηαθξίλεηαη επηκέξνπο ζηνλ ηνκέα ησλ εηζνδεκαηηθψλ αληζνηήησλ θαη ησλ δαπαλψλ θνηλσληθήο πξνζηαζίαο, ηνλ ηνκέα ηεο πγείαο θαη ηέινο απηφλ ηεο θνηλσληθήο ελζσκάησζεο. Αθνινχζσο, ε ζηξαηεγηθή πνπ πξνηάζζεη ην ΔΠΑ γηα ηελ πεξίνδν ζπκππθλψλεηαη ζην εμήο: «ηφρνο είλαη ε δηεχξπλζε ησλ αλαπηπμηαθψλ δπλαηνηήησλ ηεο ρψξαο, ε δηαηήξεζε ηνπ ξπζκνχ νηθνλνκηθήο κεγέζπλζεο θαη ε αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο ζε επίπεδα πςειφηεξα ηνπ κέζνπ θνηλνηηθνχ φξνπ γηα ηελ ηφλσζε ηεο απαζρφιεζεο, ηελ επίηεπμε ηεο πξαγκαηηθήο ζχγθιηζεο θαη ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο δσήο φισλ ησλ πνιηηψλ ρσξίο απνθιεηζκνχο. Ζ Διιάδα ηεο λέαο πεξηφδνπ ζηνρεχεη ζηελ αλάδεημή ηεο ζε κηα εμσζηξεθή ρψξα κε ηζρπξή δηεζλή παξνπζία κε αληαγσληζηηθή θαη παξαγσγηθή νηθνλνκία. Μία 44 Οη ηξεηο δηαζηάζεηο απηήο -νηθνλνκηθή, θνηλσληθή θαη εδαθηθή- ζρεηηθά κε ην πξφβιεκα, ηνπο ζηφρνπο θαη ηηο πνιηηηθέο ζηηο νπνίεο απεπζχλνληαη παξνπζηάδεηαη ζηνλ Πίλαθα Α.2 ηνπ Παξαξηήκαηνο. 45 Αλδξηθνπνχινπ Δ., «Ζ έλλνηα ηεο ζπλνρήο» ζην Γεηίκεο Π. & Καπθαιάο Γ. (2003), «Υψξνο & Πεξηβάιινλ: Παγθνζκηνπνίεζε-Γηαθπβέξλεζε-Βησζηκφηεηα», Ηλζηηηνχην Αζηηθνχ Πεξηβάιινληνο & Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ, Πάληεην Παλεπηζηήκην Κνηλσληθψλ & Πνιηηηθψλ Δπηζηεκψλ, ζει ΤΠΟΗΟ- ΓΓΔΑ (2007), «Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο », ζει. 12,25 θαη

36 Διιάδα κε έκθαζε ζηελ εθπαίδεπζε θαη ηνπο λένπο, ζηελ πνηφηεηα, ζηελ ηερλνινγία θαη ηελ θαηλνηνκία, ζην ζεβαζκφ ηνπ πεξηβάιινληνο». Απφ ηελ ελ ιφγσ ζηξαηεγηθή πξνζδηνξίδνληαη νη εμήο πέληε (5) ζεκαηηθέο πξνηεξαηφηεηεο, πνπ εμεηδηθεχνπλ ηε ζηξαηεγηθή ζηφρεπζε ηεο ρψξαο γηα ηελ Γ Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδν θαη πξνσζνχλ ηελ επίηεπμε ηνπ αλαπηπμηαθνχ νξάκαηνο: Δπέλδπζε ζηνλ παξαγσγηθφ ηνκέα ηεο νηθνλνκίαο Κνηλσλία ηεο γλψζεο θαη θαηλνηνκία Απαζρφιεζε θαη Κνηλσληθή πλνρή Θεζκηθφ Πεξηβάιινλ Διθπζηηθφηεηα ηεο Διιάδαο θαη ησλ Πεξηθεξεηψλ, σο ηφπν επελδχζεσλ, εξγαζίαο θαη δηαβίσζεο. Οη ηξεηο ηειεπηαίεο ζεκαηηθέο πξνηεξαηφηεηεο ζπλάδνπλ άκεζα κε ηελ πνιηηηθή ζπλνρήο ηεο ΔΔ, φπσο απηή έρεη δηαηππσζεί ζηελ Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο θαη αλαιπζεί παξαπάλσ, ζπκβάιινληαο ε θάζε κία εμ απηψλ ζηελ επίηεπμε βηψζηκεο αζηηθήο αλάπηπμεο γηα δεδνκέλν πφιν αλάπηπμεο ζε φξνπο θνηλσληθήο ζπλνρήο. Δηδηθφηεξα, αλαθνξηθά κε ηηο ηξεηο ηειεπηαίεο ζεκαηηθέο πξνηεξαηφηεηεο ππάγνληαη νη παξαθάησ γεληθνί ζηφρνη: Γ..7: Δλίζρπζε ηεο πξνζαξκνζηηθφηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ Γ..8: Γηεπθφιπλζε ηεο πξφζβαζεο ζηελ απαζρφιεζε Γ..9: Πξνψζεζε ηεο Κνηλσληθήο Δλζσκάησζεο Γ..10: Θεκειίσζε ελφο απνδνηηθνχ θαη νηθνλνκηθά βηψζηκνπ ζπζηήκαηνο Τγείαο, πνπ ζα πξνζθέξεη πνηνηηθέο θαη εμαηνκηθεπκέλεο ππεξεζίεο ζηνπο πνιίηεο θαη ζα εζηηάδεη ζηε ζπλερή βειηίσζε ησλ ππεξεζηψλ πξφιεςεο θαη θξνληίδαο Γ..11: Ζ αλάδεημε ηνπ νηθνλνκηθνχ, θνηλσληθνχ θαη αλαπηπμηαθνχ ραξαθηήξα ησλ ζεκάησλ ηζφηεηαο ησλ θχισλ, κε ηελ άκεζε ζχλδεζή ηνπο κε ηηο θπξίαξρεο εζληθέο πνιηηηθέο πξνηεξαηφηεηεο (αλάπηπμε απαζρφιεζε θνηλσληθή ζπλνρή) Γ..12: Ζ βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ δεκφζησλ πνιηηηθψλ θαη ε απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή ηνπο γηα ηελ αλαβάζκηζε ηεο πνηφηεηαο δσήο ησλ πνιηηψλ θαη ηε δηεπθφιπλζε ηεο επηρεηξεκαηηθήο δξάζεο Γ..13: Ζ αλάπηπμε θαη ν εθζπγρξνληζκφο ησλ θπζηθψλ ππνδνκψλ θαη ησλ ζπλαθψλ ππεξεζηψλ ηνπ ζπζηήκαηνο κεηαθνξψλ ηεο ρψξαο 36

37 Γ..14: Ο αζθαιήο ελεξγεηαθφο εθνδηαζκφο ηεο ρψξαο κε γλψκνλα ηελ αεηθνξία Γ..15: Ζ αεηθφξνο δηαρείξηζε ηνπ Πεξηβάιινληνο Γ..16: Ζ άζθεζε απνηειεζκαηηθήο πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο Γ..17: Αλάδεημε ηνπ Πνιηηηζκνχ σο δσηηθνχ παξάγνληα ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο ηεο ρψξαο Δπηζεκαίλεηαη φηη νη Γεληθνί ηφρνη ηνπ ΔΠΑ πνπ αθνξνχλ ηελ 2 ε (Κνηλσλία ηεο γλψζεο θαη θαηλνηνκία) θαη ηελ 3 ε (Απαζρφιεζε θαη Κνηλσληθή πλνρή) ζεκαηηθή πξνηεξαηφηεηα: Δλίζρπζε ηεο πξνζαξκνζηηθφηεηαο ησλ εξγαδφκελσλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ, Γηεπθφιπλζε ηεο πξφζβαζεο ζηελ απαζρφιεζε, Πξνψζεζε ηεο Κνηλσληθήο Δλζσκάησζεο, Βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο θαη ηεο έληαζεο ησλ επελδχζεσλ ζην αλζξψπηλν θεθάιαην, πνπ ζα πξνσζεζνχλ θπξίσο κε ζπγρξεκαηνδφηεζε απφ ην ΔΚΣ, έρνπλ δηαηππσζεί θαη αληηζηνηρία κε ηηο ηέζζεξηο πξψηεο πξνηεξαηφηεηεο ηνπ λένπ Καλνληζκνχ ΔΚΣ (αχμεζε ηεο πξνζαξκνζηηθφηεηαο ησλ εξγαδφκελσλ, ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ησλ επηρεηξεκαηηψλ, ηφλσζε ηεο πξφζβαζεο ζηελ απαζρφιεζε, ελίζρπζε ηεο θνηλσληθήο έληαμεο κεηνλεθηνχλησλ αηφκσλ, επέθηαζε θαη βειηίσζε ηεο επέλδπζεο ζε αλζξψπηλν θεθάιαην). Δπηπιένλ, θαη αληηζηνηρία κε ηελ 5ε πξνηεξαηφηεηα ηνπ Καλνληζκνχ ηνπ ΔΚΣ, ζα πξνσζεζνχλ εηαηξηθέο ζρέζεηο, ζπκθσλίεο θαη πξσηνβνπιίεο κέζσ ηεο δηθηχσζεο ησλ ζρεηηθψλ ελδηαθεξφκελσλ θνξέσλ, φπσο νη θνηλσληθνί εηαίξνη θαη νη ΜΚΟ, ζε εζληθφ, πεξηθεξεηαθφ, ηνπηθφ θαη δηαθξαηηθφ επίπεδν. Ηδηαίηεξε έκθαζε ζα δνζεί ζηελ ελίζρπζε ηνπ ξφινπ ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ, ζηελ ελίζρπζε ησλ ηθαλνηήησλ θαη θνηλψλ δξάζεσλ (ζχκθσλα κε ην Άξζξν 5.3 Καλνληζκνχ ΔΚΣ) κε ζηφρν ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε ζπλεηζθνξά ηνπο ζηνπο ηνκείο επζχλεο ηνπο ηδίσο, φζνλ αθνξά ζηε δηαρείξηζε ησλ αιιαγψλ θαη ηελ πξνζαξκνζηηθφηεηα (positive management of change), ψζηε λα επηιχνληαη απνηειεζκαηηθά ηα πξνβιήκαηα πνπ δηαπηζηψλνληαη ζε πεξηθεξεηαθέο ή ηνπηθέο αγνξέο. Ζ πξνψζεζε ηεο εδαθηθήο ζπλνρήο είλαη ηφζν ζέκα κεζφδνπ δειαδή λα πξνζδηνξηζζεί εάλ ρξεηάδεηαη πνιπηνκεαθή ή εληαία πξνζέγγηζε φζν θαη αλαγλψξηζεο ησλ εηδηθψλ πξνβιεκάησλ πνπ νθείινληαη ζηηο δηαθνξεηηθέο γεσγξαθηθέο ζπλζήθεο. Ζ επηηπρία ζηνλ ηνκέα ηεο εδαθηθήο ζπλνρήο ζπλεπψο εμαξηάηαη απφ ηε ράξαμε εληαίαο 37

38 ζηξαηεγηθήο ε νπνία ζα ζέηεη ην πιαίζην εληφο ηνπ νπνίνπ ζα επηδηψθνληαη εηδηθνί ζηφρνη θαη δξάζεηο. Έλα απφ ηα θπξηφηεξα ραξαθηεξηζηηθά 47 ηεο πνιηηηθήο ηεο ζπλνρήο -ζε αληίζεζε κε ηηο ηνκεαθέο πνιηηηθέο- είλαη ε ηθαλφηεηά ηεο λα πξνζαξκφδεηαη ζηηο ηδηαίηεξεο αλάγθεο θαη ζηα ραξαθηεξηζηηθά εηδηθψλ γεσγξαθηθψλ πξνθιήζεσλ θαη επθαηξηψλ. Καηά ζπλέπεηα, ηα θξάηε κέιε θαη νη πεξηθέξεηεο ζα πξέπεη λα απνδίδνπλ ηδηαίηεξε πξνζνρή ζ απηέο ηηο εηδηθέο αλάγθεο πξνθεηκέλνπ λα κελ παξεκπνδίδεη ε αληζφξξνπε πεξηθεξεηαθή αλάπηπμε ηηο δηθέο ηνπο δπλαηφηεηεο αλάπηπμεο. Ζ πεξηθεξεηαθή δηάζηαζε έρεη ηδηαίηεξε ζεκαζία γηα ηηο αζηηθέο θαη αγξνηηθέο πεξηνρέο, θαζψο θαη ζηε βειηίσζε ηεο θαηάζηαζεο ησλ δηαζπλνξηαθψλ θαη ησλ επξχηεξσλ δηεζλψλ πεξηνρψλ θαη πεξηθεξεηψλ. πλεπψο, νη ηνκείο θνηλσληθήο πνιηηηθήο Απαζρφιεζε θαη Αγνξά Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθή πλνρή (Δηζνδεκαηηθέο Αληζφηεηεο θαη Γαπάλεο Κνηλσληθήο Πξνζηαζίαο, Τγεία θαη Κνηλσληθή Δλζσκάησζε)- πνπ έρνπλ αληρλεπζεί ζην ΔΠΑ θαζψο θαη νη ζηφρνη πνπ έρνπλ εμεηδηθεπζεί γηα ηελ επίιπζε ησλ πξνβιεκάησλ ηνπ θάζε ηνκέα, νθείινπλ λα εμεηδηθεπζνχλ πεξαηηέξσ αλά γεσγξαθηθή ελφηεηα θαη λα ελδπζνχλ κε ρσξηθή δηάζηαζε, δεδνκέλεο ηεο αληζνκέξεηαο πνπ ραξαθηεξίδεη ηελ ειιεληθή γεσγξαθηθή επηθξάηεηα ζε φξνπο άληζεο αλάπηπμεο κεηαμχ ησλ αζηηθψλ θέληξσλ ηεο κεηξνπνιηηηθήο πεξηνρήο ηεο πξσηεχνπζαο θαη ησλ ππνινίπσλ, φζν θαη ζηηο εηζνδεκαηηθέο, νηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο αληζφηεηεο πνπ εκθαλίδνληαη ζην ρψξν θαη θαη επέθηαζε απνθηνχλ πεξηθεξεηαθή δηάζηαζε. ην ΔΠΑ δηαθξίλνληαη ηξεηο ρσξηθέο πξνηεξαηφηεηεο 48 φζνλ αθνξά ηελ αλαπηπμηαθή ζηξαηεγηθή πνπ πξφθεηηαη αλ αθνινπζεζεί, νη νπνίεο είλαη νη εμήο: Βηψζηκε αζηηθή αλάπηπμε Αλάπηπμε ηεο ππαίζξνπ (λεζησηηθέο, αγξνηηθέο θαη αιηεπηηθέο πεξηνρέο) Γηαζπλνξηαθή, δηαθξαηηθή θαη δηαπεξηθεξεηαθή ζπλεξγαζία Οη ηξεηο απηέο πξνηεξαηφηεηεο ζα ζπκβάιινπλ ζηηο ΚΓ ζρεηηθά κε ηελ Πεξηθεξεηαθή Γηάζηαζε 49 ηεο Πνιηηηθήο πλνρήο ζηα επίζεκα θείκελα ηεο ΔΔ: 2.1. Ζ ζπκβνιή ησλ πφιεσλ ζηελ αλάπηπμε θαη ζηελ απαζρφιεζε 47 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2005), «Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο: Πνιηηηθή ηεο ζπλνρήο γηα ηελ ελίζρπζε ηεο αλάπηπμεο θαη ηεο απαζρφιεζεο: ηξαηεγηθέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ηεο Κνηλφηεηαο », ζει ΤΠΟΗΟ- ΓΓΔΑ (2007), «Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο », ζει Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2005), «Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο: Πνιηηηθή ηεο ζπλνρήο γηα ηελ ελίζρπζε ηεο αλάπηπμεο θαη ηεο απαζρφιεζεο: ηξαηεγηθέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ηεο Κνηλφηεηαο », ζει

39 2.2. Τπνζηήξημε γηα ηελ νηθνλνκηθή δηαθνξνπνίεζε ησλ αγξνηηθψλ πεξηνρψλ, ησλ πεξηνρψλ αιηείαο θαη ησλ πεξηνρψλ κε θπζηθά πιενλεθηήκαηα Γηαζπλνξηαθή, Γηαπεξηθεξεηαθή, Γηεζληθή ζπλεξγαζία ηελ πεξίπησζε ηεο Διιάδαο 50, ε νηθνλνκηθή αλάπηπμε ζα κπνξνχζε λα ραξαθηεξηζηεί απφ κηα έληνλε αληζνκεξή δηάξζξσζε ζε γεσγξαθηθφ επίπεδν. Σν θέληξν ή ε πεξηνρή ηεο πξσηεχνπζαο, έρεη αλαπηπρζεί ππεξβνιηθά ζε βάξνο ηεο ππφινηπεο επηθξάηεηαο θαη νη πεξηθεξεηαθέο αληζφηεηεο έρνπλ ειάρηζηα κεησζεί θαηά ηελ ηειεπηαία εηθνζαεηία, παξά ηελ χπαξμε ηθαλνπνηεηηθψλ ξπζκψλ νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο γηα ην ζχλνιν ηεο ρψξαο θαηά ηελ ίδηα ρξνληθή πεξίνδν, φπσο θαίλεηαη απφ θάπνηα ελδεηθηηθά ζηνηρεία γηα ην θθαδπ, ηνλ πιεζπζκφ, ην εξγαηηθφ δπλακηθφ, ηελ απαζρφιεζε θαη ηελ αλεξγία αλά Γηνηθεηηθή Πεξηθέξεηα ηεο ρψξαο 51. Ζ πξψηε εθ ησλ ρσξηθψλ πξνηεξαηνηήησλ πνπ έρνπλ ηεζεί -βηψζηκε αζηηθή αλάπηπμε- πξνθχπηεη σο απφξξνηα ηεο δηαπίζησζεο γηα ηε ρψξα καο φηη έρεη νπζηαζηηθά γεληθεπζεί έλα αζηηθφ πξφηππν ζπκπεξηθνξάο αλαθνξηθά κε ηελ θαηνηθία, ηελ αλαςπρή, ηνλ πνιηηηζκφ αιιά θαη ηηο παξαγσγηθέο δξαζηεξηφηεηεο, ην νπνίν αλαδεηθλχεη ηε ρσξηθή δηάζηαζε ηεο αλάπηπμεο, ε νπνία ζπλνςίδεηαη ζηελ έλλνηα ηεο ρσξηθήο ζπλνρήο. Με απηφλ ηνλ ηξφπν ζπληείλεη ζηνλ εκπινπηηζκφ, ζηε ζπκπιήξσζε θαη ηελ εμεηδίθεπζε ησλ ζεκαηηθψλ πνιηηηθψλ ζε ζπγθεθξηκέλα ρσξηθά ζχλνια, αιιά επηπξφζζεηα νδεγεί ζηελ ηδηαίηεξε αληηκεηψπηζε ησλ πξνβιεκάησλ, πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηε ρψξα ζην ζχλνιν ηεο. Οη ζπληζηψζεο ηεο ρσξηθήο δηάζηαζεο ηνπ αλαπηπμηαθνχ πξνγξακκαηηζκνχ αθνξνχλ ζε ζπγθεθξηκέλα ρσξηθά ζχλνια -πφιεηο, νξεηλέο, λεζησηηθέο, θαζψο θαη ηηο αγξνηηθέο πεξηνρέο θαη ηηο πεξηνρέο, πνπ ζπλδένληαη κε ηελ αιηεία. Γηα θάζε ρσξηθφ ζχλνιν ππάξρεη ε αληίζηνηρε πξνηεξαηφηεηα αλάπηπμεο ζηελ νπνία απηή εκπίπηεη. 50 Καηζαλέβαο Θ. (2009), «Ζ Οηθνλνκία & ε Απαζρφιεζε ζηηο 13 Διιεληθέο Πεξηθέξεηαο & Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή», Αζήλα, Δθδφζεηο ηακνχιε, ζει ηνπο Πίλαθεο Α.7 θαη Α.8 ηνπ Παξαξηήκαηνο παξνπζηάδνληαη ζηνηρεία θθαδπ, ηνλ πιεζπζκφ, ην εξγαηηθφ δπλακηθφ, ηελ απαζρφιεζε θαη ηελ αλεξγία αλά Γηνηθεηηθή Πεξηθέξεηα ηεο ρψξαο. 39

40 Α.3 Ππόηαζη Κοινωνικήρ ςνοσήρ για ηον Πόλο Ανάπηςξηρ Καβάλαρ Ξάνθηρ - Γπάμαρ πσο έρεη αλαθεξζεί θαη πξνεγνπκέλσο, ηελ αλάγθε αλάπηπμεο ηεο πεξηθεξεηαθήο πνιηηηθήο έηζη ψζηε λα επηηεπρζεί ην αίηεκα ηεο ρσξηθήο, νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο αλαγλσξίδεη θαη ην ΔΠΑ, ζην νπνίν θαη δηαθξίλνληαη ηξεηο ρσξηθέο πξνηεξαηφηεηεο 52 φζνλ αθνξά ηελ αλαπηπμηαθή ζηξαηεγηθή πνπ πξφθεηηαη αλ αθνινπζεζεί, νη νπνίεο είλαη νη εμήο: Βηψζηκε αζηηθή αλάπηπμε Αλάπηπμε ηεο ππαίζξνπ (λεζησηηθέο, αγξνηηθέο θαη αιηεπηηθέο πεξηνρέο) Γηαζπλνξηαθή, δηαθξαηηθή θαη δηαπεξηθεξεηαθή ζπλεξγαζία Ζ πξψηε εθ ησλ ρσξηθψλ πξνηεξαηνηήησλ πνπ έρνπλ ηεζεί -βηψζηκε αζηηθή αλάπηπμε- πξνθχπηεη σο απφξξνηα ηεο δηαπίζησζεο φηη ζηε ρψξα καο έρεη νπζηαζηηθά γεληθεπζεί έλα αζηηθφ πξφηππν ζπκπεξηθνξάο αλαθνξηθά κε ηελ θαηνηθία, ηελ αλαςπρή, ηνλ πνιηηηζκφ αιιά θαη ηηο παξαγσγηθέο δξαζηεξηφηεηεο, ην νπνίν αλαδεηθλχεη ηε ρσξηθή δηάζηαζε ηεο αλάπηπμεο, ε νπνία ζπλνςίδεηαη ζηελ έλλνηα ηεο ρσξηθήο ζπλνρήο. Με απηφλ ηνλ ηξφπν ε εηζαγσγή ησλ ρσξηθψλ πξνηεξαηνηήησλ, ζπληείλεη ζηνλ εκπινπηηζκφ, ζηε ζπκπιήξσζε θαη ηελ εμεηδίθεπζε ησλ ζεκαηηθψλ πνιηηηθψλ επί ζπγθεθξηκέλσλ ρσξηθψλ ζπλφισλ θαη ζπλεπψο νδεγεί ζηελ ηδηαίηεξε αληηκεηψπηζε ησλ πξνβιεκάησλ ηεο εθάζηνηε ρσξηθήο ελφηεηαο. Καζνξηζηηθφ ζηνηρείν ζηελ αλαπηπμηαθή πνιηηηθή ηεο επφκελεο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ απνηεινχλ νη πφινη αλάπηπμεο ηεο ρψξαο, ζεσξία ε νπνία δηαηππψζεθε ην 1955 απφ ηνλ Fr. Perroux 53 κε βαζηθή παξαδνρή φηη ε αλάπηπμε δελ εκθαλίδεηαη παληνχ θαη ηαπηφρξνλα αιιά πξσηαξρηθά εκθαλίδεηαη ζε ζεκεία ή πφινπο αλάπηπμεο θαη ζηε ζπλέρεηα δηαρέεηαη κέζα απφ δηάθνξα δίθηπα θαη δεκηνπξγεί δηαθνξεηηθά αλά πεξίπησζε απνηειέζκαηα. Πξφθεηηαη γηα ζπγθεθξηκέλα αζηηθά θέληξα ηεο ρψξαο θαη γηα πεξηνρέο δπλακηθήο πεξηαζηηθήο αλάπηπμεο θαη αζηηθήο δηάρπζεο. Κεληξηθή ηδέα ζηε ζεσξία απηή απνηειεί ε άπνςε φηη ε ζπγθέληξσζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ζε έλα αζηηθφ θέληξν πνπ πεξηβάιιεηαη απφ ρακειήο αλάπηπμεο πεξηνρή, απμάλεη ην ζπλνιηθφ εηζφδεκα ηεο Πεξηθέξεηαο πεξηζζφηεξν απφ φηη εάλ νη ίδηεο δξαζηεξηφηεηεο ήηαλ δηάζπαξηεο ζην ζχλνιν ηνπο. Οη ελ ιφγσ πφινη θξίλεηαη ζθφπηκν λα ελδπλακσζνχλ ψζηε λα βειηησζεί ε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπο, λα 52 ΤΠΟΗΟ- ΓΓΔΑ (2007), «Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο », ζει Καηζαλέβαο Θ. (2009), «Ζ Οηθνλνκία & ε Απαζρφιεζε ζηηο 13 Διιεληθέο Πεξηθέξεηαο & Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή, Αζήλα, Δθδφζεηο ηακνχιε», ζει

41 αληηκεησπηζζνχλ πεξηνρέο ζην εζσηεξηθφ ηνπο, πνπ βξίζθνληαη ζε θξίζε, θαη λα ζρεδηαζηνχλ έγθαηξα θαη ζσζηά νη πεξηνρέο πνπ δέρνληαη ηηο πηέζεηο ηεο αζηηθήο αλάπηπμεο. ην πιαίζην απηφ, πξνσζείηαη ε λέα Κοινοηική Ππωηοβοςλία Regions for Economic Change. Οη πφινη αλάπηπμεο πξνθχπηνπλ απφ ηελ αξιολόγηζη ηος ιεπαπσημένος αζηικού ζςζηήμαηορ ηεο ρψξαο κε ηε βνήζεηα κηαο ζεηξάο θξηηεξίσλ, ηα νπνία είλαη ηα εμήο: ην πιεζπζκηαθφ κέγεζνο ησλ πφιεσλ (ή πνιενδνκηθψλ ζπγθξνηεκάησλ), ηελ πιεζπζκηαθή δπλακηθή, ηε ζέζε ησλ πφιεσλ ζε ζρέζε κε ηνπο πθηζηακέλνπο θαη ηνπο επηδησθφκελνπο άμνλεο αλάπηπμεο, ηε δηνηθεηηθή ζεκαζία, ηε δηαζεζηκφηεηα ππνδνκψλ έξεπλαο θαη πγείαο, ηελ δνκή θαη ηε δπλακηθή ηνπ παξαγσγηθνχ πξνηχπνπ, ηελ χπαξμε ζηνηρείσλ δηθηπψζεσλ κε γεηηνληθά αζηηθά θέληξα. Οη πφινη αλάπηπμεο απνηεινχληαη απφ ηπειρ καηηγοπίερ αζηικών κένηπων: 1. μηηποπολιηικά κένηπα, ηα νπνία αληηζηνηρνχλ ζηηο κεγάιεο πιεζπζκηαθέο ζπγθεληξψζεηο ηεο Αζήλαο Αηηηθήο θαη ηεο Θεζζαινλίθεο. 2. αζηικά κένηπα, ηα νπνία είλαη ή δεπηεξεχνληα θέληξα δηαπεξηθεξεηαθήο ζεκαζίαο, ή απνηεινχλ ζηνηρεία αλαδπνκέλσλ δηθηπψζεσλ γεηηνληθψλ αζηηθψλ θέληξσλ ή πξνθχπηνπλ απφ αζηηθά θέληξα, ηα νπνία ζπγθεληξψλνπλ εηδηθέο ρξήζεηο, πνπ θξίλνληαη ζεκαληηθέο γηα ηε ζπλνιηθή αλαπηπμηαθή δηαδηθαζία (π.ρ πχιεο, θφκβνη θηι). 3. μεγάλα αζηικά κένηπα ηηρ Κπήηηρ καθώρ και ηα αζηικά κένηπα ηος Αιγαίος και ηων Ιονίων Νηζιών, ηα νπνία αλεμάξηεηα απφ ην κέγεζνο ηνπο ηζηνξηθά απνηεινχλ έλα «εληαίν αζηηθφ ρψξν» κε θνηλά ραξαθηεξηζηηθά ζην ζχλνιφ ηνπο. Σα θέληξα απηά αληηζηνηρνχλ ζηελ ηδηαηηεξφηεηα πνπ παξνπζηάδεη ε αζηηθή αλάπηπμε ζηηο λεζησηηθέο πεξηνρέο ηεο ρψξαο. Ζ επηινγή ησλ πφισλ αλάπηπμεο πνπ πξνηείλνληαη ζηε ζπλέρεηα γίλεηαη ζηε βάζε ησλ ηξηψλ θαηεγνξηψλ αζηηθψλ θέληξσλ πνπ αλαθέξνληαη παξαπάλσ κε ηε βνήζεηα ησλ αλσηέξσ θξηηεξίσλ πνπ αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ, θαηαιήγνληαο ζηελ 41

42 επηινγή 26 απφ απηψλ σο πηζαλψλ πφισλ αλάπηπμεο 54, εθ ησλ νπνίσλ εμαηξνχληαη νξηζκέλα σο εληαζζφκελα ζην εκεξήζην αζηηθφ ζχζηεκα ησλ κεηξνπνιηηηθψλ θέληξσλ ηεο Αζήλαο Αηηηθήο θαη ηεο Θεζζαινλίθεο. χκθσλα κε ηελ αλσηέξσ κεζνδνινγία αμηνιφγεζεο ησλ αζηηθψλ θέληξσλ ηεο ρψξαο, πξνθχπηνπλ σο πφινη αλάπηπμεο: Αζήλα (Π)- Αηηηθή Θεζζαινλίθε (Π) Πάηξα Ζξάθιεην Υαληά Λάξηζα Βόινο Γηάλλελα Καβάια Γξάκα Ξάλζε Καιακάηα Αιεμαλδξνύπνιε-Κνκνηελή Ρόδνο Κνδάλε-Πηνιεκαϊδα. Ζ Πεξηθέξεηαο Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο κε πφινπο αλάπηπμεο απηήο ηα 3 αζηηθά ηεο θέληξα -Καβάια, Ξάλζε, Γξάκα- απνηειεί έλαλ απφ απηνχο ηνπο πφινπο, δεδνκέλνπ φηη ζε κηα ζεηξά κεγεζψλ θαη δεηθηψλ θαηαιακβάλεη πάληα κία ζέζε εθ ησλ ηειεπηαίσλ ζηε ζπλνιηθή θαηάηαμε ησλ 13 Πεξηθεξεηψλ 55. ηνλ Πίλαθα Α.7 ε Πεξηθέξεηα ΑΜΘ εκθαλίδεηαη λα θαηέρεη ην ρακειφηεξν θθαδπ (59,9% ηνπ εζληθνχ κέζνπ φξνπ) γηα ηελ πεξίνδν θαη ην 2 ν κεγαιχηεξν πνζνζηφ πιεζπζκνχ εθηεζεηκέλνπ ζηνλ θίλδπλν θηψρεηαο (32,2%) κεηά ηελ Πεξηθέξεηα ηεο Ζπείξνπ γηα ηελ πεξίνδν Γηα ηελ ίδηα πεξίνδν ( ), εμαθνινπζεί λα θαηέρεη δπζκελέζηαηεο επηδφζεηο ζην βαζκφ απαζρφιεζεο θαη αλεξγίαο, ζην ζχλνιν αιιά θαη ζηηο επηκέξνπο ειηθηαθέο νκάδεο γπλαίθεο, ειηθησκέλνη, λένη, καθξνρξφληα άλεξγνη. ηνλ Πίλαθα Α.8, θάλνληαο κηα δηαρξνληθή ζχγθξηζε ησλ κεγεζψλ ηνπ πιεζπζκνχ, εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, απαζρφιεζεο θαη αλεξγίαο αλά Πεξηθέξεηα ηεο ρψξαο κεηαμχ ησλ εηψλ , παξαηεξείηαη πσο δελ εκθαλίδνληαη ζεκαληηθέο δηαθπκάλζεηο θαη 54 ηνλ Πίλαθα Α.9 ηνπ Παξαξηήκαηνο παξαηίζεληαη ηα θξηηήξηα επηινγήο ησλ αζηηθψλ θέληξσλ σο πφισλ αλάπηπμεο πνπ ζέηεη ην ΔΠΑ. 55 ηνπο Πίλαθεο Α.7, Α.8, Α.10 θαη Α.11 ηνπ Παξαξηήκαηνο παξαηίζεληαη κηα ζεηξά κεγεζψλ θαη δεηθηψλ πνπ δηθαηνινγνχλ ηελ επηινγή ηεο Καβάιαο-Ξάλζεο-Γξάκαο σο πφινπ αλάπηπμεο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο. 42

43 αιιαγέο ζηα αλσηέξσ κεγέζε παξφηη έρνπλ παξέιζεη 12 έηε. ηνλ Πίλαθα 10 εκθαλίδεηαη πσο ζε φξνπο απαζρφιεζεο, αλεξγίαο, καθξνρξφληαο αλεξγίαο, αλεξγίαο γπλαηθψλ θαη αλεξγίαο λέσλ, ε ελ ιφγσ Πεξηθέξεηα παξνπζηάδεη επηδφζεηο νη νπνίεο είλαη δπζκελέζηεξεο απφ ην κέζν φξν ηνπ ζπλφινπ ηεο Υψξαο ζε φιεο ηηο αλσηέξσ αλαθεξφκελεο θαηεγνξίεο, γεγνλφο πνπ ηελ θαηαηάζζεη φπσο θαίλεηαη ζηνλ Πίλαθα 11- καδί κε ηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ θαη Βνξείνπ Αηγαίνπ ζηηο Πεξηθέξεηεο ηνπ ηφρνπ 1 θάησ ηνπ κέζνπ φξνπ ζπλνιηθά ζρεηηθά κε ηελ επίδνζε ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Ωο εθ ηνχηνπ, θαη δεδνκέλεο ηεο αθξηηηθήο ρσξνζέηεζεο ηεο ελ ιφγσ Πεξηθέξεηαο πνπ εζληθά απνηειεί επαίζζεηε πεξηνρή άζθεζεο πνιηηηθήο θαη πξνάζπηζεο ησλ εζληθψλ ζπκθεξφλησλ, ηεο δπλακηθήο πνπ κπνξεί λα αλαπηχμεη ιφγσ ηεο ζηξαηεγηθήο ρσξνζεηηθά ζεκαζίαο ηεο γηα νηθνλνκηθνχο θαη ζπλαθείο κε απηνχο ιφγνπο σο ζηαπξνδξφκη ηξηψλ ρσξψλ θαη δχν επείξσλ θαζψο θαη ηεο ηδηαίηεξεο επαηζζεζίαο κε ηελ νπνία νθείιεη ν αζθψλ ηελ εθάζηνηε πνιηηηθή λα δηαρεηξηζηεί ην δήηεκα ηεο ζξεζθεπηηθήο κεηνλφηεηαο ζηα πιαίζηα κηαο ζπλεθηηθήο θαη νινθιεξσκέλεο πνιηηηθήο θνηλσληθήο ζπλνρήο, είλαη εκθαλέο γηαηί επηιέρηεθε ε ελ ιφγσ πεξηνρή γηα ηε κειέηε ηεο εθαξκνγήο πνιηηηθψλ άζθεζεο θνηλσληθήο ζπλνρήο βαζηζκέλε ζηε ρξήζε ησλ εξγαιείσλ θαη ησλ παξαδνρψλ ηεο ζεσξίαο ησλ πφισλ αλάπηπμεο. ηηο δξάζεηο πνπ εκπίπηνπλ ζηελ θαηεγνξία ησλ πνιηηηθψλ πνπ δηθαηνχληαη ελίζρπζε πεξηιακβάλνληαη ηα κέηξα πξνψζεζεο ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο, ηεο ηνπηθήο απαζρφιεζεο θαη ηεο αλάπηπμεο ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ, θαζψο θαη ε παξνρή ππεξεζηψλ ζηνλ πιεζπζκφ ιακβαλνκέλσλ ππφςε ησλ κεηαβαιιφκελσλ δεκνγξαθηθψλ δνκψλ. Ζ πξνζέιθπζε πνιχ εηδηθεπκέλνπ πξνζσπηθνχ είλαη επίζεο ζεκαληηθή (κε κέηξα πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηελ πξφζβαζε, ηελ πςειήο πνηφηεηαο εθπαίδεπζε, ηελ παξνρή πνιηηηζηηθψλ ππεξεζηψλ θαη επθαηξηψλ γηα ΔΣΑ θαζψο θαη γηα θαηλνηνκίεο). εκαληηθά είλαη επίζεο ηα κέηξα γηα ηελ απνθαηάζηαζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο, γηα ηελ εθ λένπ αλάπηπμε εγθαηαιεηκκέλσλ βηνκεραληθψλ πεξηνρψλ θαη γηα ηε δηαθχιαμε θαη ηελ αμηνπνίεζε ηεο ηζηνξηθήο θαη πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο. Ζ αλαλέσζε ησλ δεκφζησλ ρψξσλ θαη ησλ βηνκεραληθψλ πεξηνρψλ κπνξεί λα ζπκβάιεη ζεκαληηθά ζηε δεκηνπξγία ησλ απαξαίηεησλ ππνδνκψλ γηα ηελ αεηθφξν νηθνλνκηθή αλάπηπμε. Σα βαζηά ξηδσκέλα πξνβιήκαηα θνηλσληθήο ζπλνρήο επηβάιινπλ ηε ιήςε κέηξσλ γηα ηελ ελίζρπζε ηεο αζθάιεηαο, γηα ηελ πξνψζεζε ηεο νηθνλνκηθήο, θνηλσληθήο θαη πνιηηηζηηθήο δσήο ησλ κε πξνλνκηνχρσλ, γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ 43

44 δηαθξίζεσλ, ηελ αχμεζε ησλ δηαζέζηκσλ βαζηθψλ ππεξεζηψλ θαη γηα ηελ βειηίσζε ηεο πξφζβαζεο ζε απηέο. Οη βαζηθνί εηαίξνη ζηηο πφιεηο θαζψο θαη νη ηνπηθέο αξρέο κπνξνχλ λα παίμνπλ ζεκαληηθφ ξφιν γηα ηελ πινπνίεζε απηψλ ησλ ζηφρσλ. Ζ πξνεηνηκαζία ελφο αλαπηπμηαθνχ ζρεδίνπ κεζνπξφζεζκα ή καθξνπξφζεζκα κε ζηφρν ηελ αλαλέσζε ησλ πφιεσλ, απνηειεί γεληθά κία απφ ηηο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ επηηπρία θαη δηαζθαιίδεη ηελ ελαξκφληζε ησλ επελδχζεσλ θαη ηελ πεξηβαιινληηθή ηνπο πνηφηεηα. Σν γεγνλφο απηφ ζα βνεζήζεη ζηε δηαζθάιηζε ηεο δέζκεπζεο θαη ηεο ζπκκεηνρήο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα ζηελ πξνζπάζεηα αλαλέσζεο ησλ αζηηθψλ πεξηνρψλ. πλεπψο, ρξεηάδεηαη γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ παξαπάλσ ζρεδηαζκνχ θαη έλα αληίζηνηρν εξγαιείν. Σν εξγαιείν απηφ ζα πξέπεη λα δίλεη ηε δπλαηφηεηα ηεο ζπκκεηνρήο πνιιψλ θνξέσλ, λα κπνξεί λα αληαπνθξηζεί ζε έλαλ πνιπηνκεαθφ ζρεδηαζκφ, λα είλαη πνιπηακεηαθφ θαη λα δίλεη ηε δπλαηφηεηα ρξεκαηηθήο ζπκκεηνρήο θαη απφ ηνπο ηνπηθνχο ή άιινπο εηαίξνπο. Έηζη, ε ρξήζε ηνπ εξγαιείνπ ησλ Δ (Global Grants) θξίλεηαη ηδαληθή γηα ηελ εθαξκνγή ηεο ζηξαηεγηθήο ησλ πφισλ αλάπηπμεο κε απψηεξν ζθνπφ ηελ επίηεπμε θνηλσληθήο ζπλνρήο, δεδνκέλσλ ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ θαη πιενλεθηεκάησλ πνπ απηά εκθαλίδνπλ θαη ηα νπνία αλαιχνληαη παξαθάησ. Ζ θνηλσληθή ζπλνρή απνηειεί αθξνγσληαίν ιίζν ηεο επίηεπμεο θνηλσληθήο ζπλαίλεζεο θαη θαη επέθηαζε επλντθνχ θιίκαηνο γηα ηελ επφδσζε ηεο επίηεπμεο νηθνλνκηθήο ζπλνρήο ζηα πιαίζηα ηεο Πεξηθέξεηαο φζν θαη κεηαμχ ηεο ππφ κειέηεο εθάζηνηε Πεξηθέξεηαο θαη ησλ ινηπψλ Πεξηθεξεηψλ κηαο ρψξαο ή ελφο sui generis δηεζλνχο νξγαληζκνχ, φπσο ε ΔΔ. Απηφ ζπκβαίλεη γηαηί νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή ζπλνρή απνηεινχλ ζπγθνηλσλνχληα δνρεία, πνπ ε εθαξκνγή ηεο κίαο δηάζηαζεο ηεο πνιηηηθήο ρσξίο ηελ ζπλχπαξμε ηεο άιιεο ζα θηλδχλεπε αλά πάζα ζηηγκή λα θαηαξξεχζεη ιφγσ ηεο αληζνξξνπίαο ηνπ νηθνδνκήκαηνο ηεο επίηεπμεο ζπλνρήο ζηα πιαίζηα κηαο Πεξηθέξεηαο. 44

45 Β. Δπγαλείο ςνολικών Δπισοπηγήζεων - Global Grants Β.1 Σι είναι οι ςνολικέρ Δπισοπηγήζειρ Ζ ρξήζε ηνπ εξγαιείνπ ησλ Δ (Global Grants), φπσο θαηαδείρζεθε ζην αλσηέξσ θεθάιαην, θξίλεηαη ηδαληθή γηα ηελ εθαξκνγή ηεο ζηξαηεγηθήο ησλ πφισλ αλάπηπμεο κε απψηεξν ζθνπφ ηελ επίηεπμε θνηλσληθήο ζπλνρήο, δεδνκέλσλ ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ θαη πιενλεθηεκάησλ πνπ απηά εκθαλίδνπλ θαη ζα αλαιπζνχλ θαησηέξσ. Ζ εθαξκνγή ηνπ ελ ιφγσ εξγαιείνπ απφ πιεζψξα ρσξψλ είλαη απηή απφδεημε ηεο ζπκβνιήο ηνπ ζηελ άζθεζε ηεο πνιηηηθήο ζπλνρήο ηεο ΔΔ ζε πεξηθεξεηαθφ επίπεδν θαη ζηελ πξνψζεζε ηεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο. Σν εξγαιείν ησλ Δ πξνζηδηάδεη κε ηελ έλλνηα ησλ θνηλσληθψλ ηακείσλ (social funds), ηα νπνία απνηεινχλ έλα εθ ησλ κέηξσλ θνηλσληθήο πνιηηηθήο πνπ πξνηείλεη ε Παγθφζκηα Σξάπεδα 56 γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο θηψρεηαο. ηελ νπζία, πξφθεηηαη γηα κεραληζκνχο βαζηδφκελνπο ζε κηα ζπγθεθξηκέλε δήηεζε νη νπνίνη δηνρεηεχνπλ πφξνπο πξνο ηνπο θησρνχο θαη ππνζηεξίδνπλ έξγα πνπ ηνπο βνεζνχλ, δηακεζνιαβψληαο κεηαμχ ηεο θπβέξλεζεο θαη ησλ θνηλνηήησλ ή ησλ εππαζψλ νκάδσλ. Σα θνηλσληθά ηακεία δεκηνπξγήζεθαλ αξρηθά γηα λα δεκηνπξγνχλ ζέζεηο απαζρφιεζεο θαηά ηε δηάξθεηα θξίζεσλ αιιά ζήκεξα ζηνρεχνπλ ζε έλα επξχ θάζκα δξαζηεξηνηήησλ πνπ μεθηλά απφ ηε δεκηνπξγία ππνδνκψλ κέρξη θέληξα πγείαο θαη ζρνιεία. Οη θχξηνη ζηφρνη ησλ θνηλσληθψλ ηακείσλ είλαη ε δεκηνπξγία θνηλσληθνχ θεθαιαίνπ, ε δεκηνπξγία εηζνδήκαηνο, ε παξνρή ππεξεζηψλ θαη ππνδνκψλ, θαζψο θαη ε ππνζηήξημε ηεο απνθέληξσζεο. Αλαθνξηθά ηψξα κε ηηο Δ, ζχκθσλα κε ηα άξζξα 42 θαη 43 ηνπ 3 νπ Σκήκαηνο ηνπ Καλνληζκνχ 1083/ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 11 εο Ηνπιίνπ 2006 πεξί θαζνξηζκνχ γεληθψλ δηαηάμεσλ γηα ην ΔΣΠΑ, ην ΔΚΣ θαη ην Σακείν πλνρήο θαη ηελ θαηάξγεζε ηνπ θαλνληζκνχ (ΔΚ) αξηζ. 1260/1999 νξίδνληαη ζπγθεθξηκέλα ηα εμήο: 56 Γεψξκαο Κ. (2006), Ζ Φηψρεηα & ν Κνηλσληθφο Απνθιεηζκφο: Πξνζεγγίζεηο & Πνιηηηθέο ησλ Γηεζλψλ Οξγαληζκψλ Οη πεξηπηψζεηο ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο, ηεο ΓΟΔ θαη ηεο ΔΔ, Γηδαθηνξηθή Γηαηξηβή Πάληεην Παλεπηζηήκην Κνηλσληθψλ & Πνιηηηθψλ Δπηζηεκψλ, ζει ηνλ Καλνληζκφ 1083/2006 έρνπλ πεξηιεθζεί πξνγελέζηεξεο δηαηάμεηο ηνπ Καλνληζκνχ (ΔΚ) 1260/99 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 21 εο Ηνπλίνπ ηνπ 1999 πεξί γεληθψλ δηαηάμεσλ γηα ηα δηαξζξσηηθά Σακεία (άξζξν 27) θαη ηνπ Καλνληζκνχ (ΔΚ) 438/2001 ηεο 2αο Μαξηίνπ 2001 ηεο Δπηηξνπήο γηα ζέζπηζε ιεπηνκεξψλ θαλφλσλ εθαξκνγήο ηνπ θαλνληζκνχ (ΔΚ) αξηζ. 1260/1999 ηνπ πκβνπιίνπ φζνλ αθνξά ηα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο θαη ειέγρνπ ησλ παξεκβάζεσλ ησλ δηαξζξσηηθψλ Σακείσλ (άξζξν 2). 45

46 «Σμήμα 3 - ςνολικέρ επισοπηγήζειρ Άπθπο 42 - Γενικέρ διαηάξειρ 1. Σν θξάηνο κέινο ή ε δηαρεηξηζηηθή αξρή κπνξεί λα αλαζέηεη ηε δηαρείξηζε θαη ηελ πινπνίεζε κέξνπο επηρεηξεζηαθνχ πξνγξάκκαηνο ζε έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο ελδηάκεζνπο θνξείο πνπ νξίδνληαη απφ ην θξάηνο κέινο ή ηε δηαρεηξηζηηθή αξρή, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ηνπηθψλ αξρψλ, ησλ πεξηθεξεηαθψλ αλαπηπμηαθψλ θνξέσλ ή ησλ κε θπβεξλεηηθψλ νξγαλψζεσλ ζχκθσλα κε ηνπο φξνπο ζπκθσλίαο πνπ ζπλάπηεηαη κεηαμχ ηνπ θξάηνπο κέινπο ή ηεο δηαρεηξηζηηθήο αξρήο θαη ηνπ ελ ιφγσ θνξέα. Ζ αλάζεζε απηή πξαγκαηνπνηείηαη κε ηελ επηθχιαμε ηεο νηθνλνκηθήο επζχλεο ηεο δηαρεηξηζηηθήο αξρήο θαη ησλ θξαηψλ κειψλ. 2. Ο ελδηάκεζνο θνξέαο πνπ επζχλεηαη γηα ηε δηαρείξηζε ηεο ζπλνιηθήο επηρνξήγεζεο παξέρεη εγγπήζεηο γηα ηε θεξεγγπφηεηα θαη ηελ ηθαλφηεηά ηνπ ζην ζρεηηθφ πεδίν θαζψο επίζεο φζνλ αθνξά ηε δηνηθεηηθή θαη ηελ νηθνλνκηθή δηαρείξηζε. Ο θνξέαο απηφο, θαηά θαλφλα, εδξεχεη ή εθπξνζσπείηαη ζηελ ή ζηηο πεξηθέξεηεο πνπ θαιχπηνληαη απφ ην επηρεηξεζηαθφ πξφγξακκα θαηά ηε ζηηγκή ηνπ νξηζκνχ ηνπ. Άπθπο 43 - Κανόνερ εθαπμογήρ Ζ ζπκθσλία ηνπ πξψηνπ εδαθίνπ ηνπ άξζξνπ 42 παξάγξαθνο 1, πεξηιακβάλεη ηδίσο ηα εμήο: α) ηα είδε πξάμεσλ πνπ πξφθεηηαη λα θαιπθζνχλ απφ ηε ζπλνιηθή επηρνξήγεζε, β) ηα θξηηήξηα επηινγήο ησλ δηθαηνχρσλ, γ) ηα πνζνζηά ζπλδξνκήο απφ ηα Σακεία θαη ηνπο θαλφλεο πνπ δηέπνπλ ηε ζπλδξνκή απηή, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ηπρφλ ηφθσλ, δ) ηηο ξπζκίζεηο γηα ηελ παξαθνινχζεζε, ηελ αμηνιφγεζε θαη ηελ εμαζθάιηζε ηνπ δεκνζηνλνκηθνχ ειέγρνπ ηεο ζπλνιηθήο επηρνξήγεζεο ηνπ άξζξνπ 59 παξάγξαθνο 1, έλαληη ηεο δηαρεηξηζηηθήο αξρήο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ δηεπζεηήζεσλ γηα ηελ αλάθηεζε αρξεσζηήησο θαηαβιεζέλησλ πνζψλ θαη ηελ παξνπζίαζε ησλ ινγαξηαζκψλ, ε) ελδερνκέλσο, ηπρφλ ρξήζε νηθνλνκηθήο εγγχεζεο ή ηζνδχλακνπ κέηξνπ, εθηφο εάλ ην θξάηνο κέινο ή ε δηαρεηξηζηηθή αξρή παξέρεη ηελ εγγχεζε απηή ζχκθσλα κε ηηο ζεζκηθέο ξπζκίζεηο θάζε θξάηνπο κέινπο». Οη Δ 58 (Global Grants) ζπληζηνχλ έλα εξγαιείν επηρνξεγήζεσλ πνπ δίδνληαη ζε θνξείο δηαρείξηζεο φπσο είλαη νη α) ηνπηθέο ζπκπξάμεηο, κε ζπκκεηνρή φισλ ησλ εκπιεθφκελσλ θνξέσλ θαη κεξψλ, β) ηνπηθέο αξρέο, ηνπηθνί αλαπηπμηαθνί θνξείο θαη 58 ESF, Global Grants: Guidance for Intermediary Bodies, 2004, ζει.3. 46

47 Με Κπβεξλεηηθέο Οξγαλψζεηο (ΜΚΟ) ή γ) νη ίδηνη νη πφινη αλάπηπμεο 59, θνξείο νη νπνίνη ζα αδπλαηνχζαλ λα αληιήζνπλ θνλδχιηα ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλσληθνχ Σακείνπ (ΔΚΣ) κέζσ ηεο ζπλήζνπο θνηλνηηθήο νδνχ ηεο ζπγρξεκαηνδφηεζεο ή ηεο ππνβνιήο πξνζθνξάο θαη αίηεζεο έληαμεο απηψλ σο δηθαηνχρσλ. Οη ελ ιφγσ Δπηρνξεγήζεηο δηαρεηξίδνληαη απφ ελδηάκεζνπο θνξείο πνπ έρνπλ αηηεζεί ηε ιήςε ηνπο σο δηθαηνχρνη απφ Κεληξηθή Κπβεξλεηηθή Τπεξεζία θάζε θξάηνπο-κέινπο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (ΔΔ) -θαη ελ πξνθεηκέλσ ζηελ πεξίπησζε ηεο Διιάδαο -απφ ηε ΓΓΔΑ 60 ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκίαο, Αληαγσληζηηθφηεηαο θαη Ναπηηιίαο- πξνθεηκέλνπ λα δηαηεζνχλ γηα λα ζπλεηζθέξνπλ ζηελ επηδίσμε ησλ ζηφρσλ ηνπ ΔΚΣ 61 ζρεηηθά κε ηελ ππνβνήζεζε αηφκσλ απφ κεηνλεθηνχζεο πεξηνρέο ή νκάδεο πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο έληαμεο ή επαλέληαμεο ηνπο ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Ζ ζθνπηκφηεηα απηνχ ηνπ εξγαιείνπ είλαη ε δηεπθφιπλζε ηεο δηαζεζηκφηεηαο ρξεκαηηθψλ πφξσλ εθ κέξνπο, ηνπ ΔΚΣ, ηνπ ΔΣΠΑ αιιά θαη άιισλ πφξσλ ρξεκαηνδφηεζεο ζε κηθξέο ΜΚΟ, ηνπηθέο αξρέο θαη εζεινληηθέο νξγαλψζεηο πνπ θαηαπηάλνληαη κε ηελ επίιπζε δεηεκάησλ πνπ αθνξνχλ ηνλ θνηλσληθφ απνθιεηζκφ κε βαζηθφ θξηηήξην επηιεμηκφηεηαο ησλ πξνγξακκάησλ ηελ ζηφρεπζε απηψλ σο πξνο ηελ έληαμε κεηνλεθηνχλησλ αηφκσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο ζε άκεζε ζπζρέηηζε θαη ζπκθσλία κε ηηο επηηαγέο ηεο ΔΑ 62. Δλ πξνθεηκέλσ, ζηφρνο είλαη ζην πιαίζην πηνζέηεζεο θαη εθαξκνγήο ηνπ εξγαιείνπ ησλ Δ ηνπηθνί παξάγνληεο λα δίλνπλ εμεηδηθεπκέλεο ζε γεσγξαθηθφ, νηθνλνκηθφ θαη θνηλσληθφ επίπεδν- πξνηάζεηο γηα ηελ επίιπζε ησλ ηνπηθψλ αλαγθψλ, ζεβφκελεο πάληα ηνπο εζληθνχο ζηφρνπο θαη πξνηεξαηφηεηεο θάζε θξάηνπο-κέινπο σο πξνο ηελ πεξηθεξεηαθή ζηξαηεγηθή θαη ηηο πξνηεξαηφηεηεο θαζψο θαη ηνπο εηδηθφηεξνπο ζηφρνπο ηνπ θάζε ΠΔΠ, αθήλνληαο σζηφζν θάπνηα επρέξεηα σο πξνο ηελ εμεηδίθεπζε ησλ πξνηεξαηνηήησλ ηνπ εξγαιείνπ ζηηο πεξηθεξεηαθέο θαη ηνπηθέο νξγαλψζεηο θαη επηηξνπέο πνπ ζα επηιεθζνχλ ηεο πηνζέηεζεο θαη εθαξκνγήο ηνπ. Δηδηθφηεξα, νη Δ κπνξνχλ λα εθαξκφδνληαη ζηηο θάησζη πεξηπηψζεηο: 59 Άξζξν 37 6α ηνπ Καλνληζκνχ 1083/2006 ζει.23 «άξζξν 37 6α Με πξσηνβνπιία ηνπ θξάηνπο κέινπο, ηα επηρεηξεζηαθά πξνγξάκκαηα πνπ ρξεκαηνδνηνχληαη απφ ην ΔΣΠΑ κπνξνχλ λα πεξηέρνπλ επηπιένλ, γηα ηνπο ζηφρνπο «χγθιηζε» θαη «Πεξηθεξεηαθή αληαγσληζηηθφηεηα θαη απαζρφιεζε», ηα αθφινπζα: α) ηνλ θαηάινγν ησλ πφιεσλ πνπ επηιέγνληαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε ζεκάησλ ζρεηηθά κε ηηο αζηηθέο πεξηνρέο, θαη ηηο δηαδηθαζίεο γηα κεηαβίβαζε αξκνδηνηήησλ ζε αξρέο αζηηθψλ πεξηνρψλ, ελδερνκέλσο κέζσ ζπλνιηθήο επηρνξήγεζεο». 60 ΤΠΟΗΟ-ΓΓΔΑ (2006), Αίηεζε γηα επηινγή Δηαηξηθψλ ρεκάησλ πνπ ζα πινπνηήζνπλ ΠΚΑ κέζσ ησλ πλνιηθψλ Δπηρνξεγήζεσλ & ΤΠΟΗΟ-ΓΓΔΑ (2006), Σεχρνο Πξφζθιεζεο Δθδήισζεο Δλδηαθέξνληνο Δηαηξηθψλ ρεκάησλ γηα ηελ ππνβνιή ΠΚΑ κέζσ πλνιηθψλ Δπηρνξεγήζεσλ. 61 ESF, Global Grants: Guidance for Intermediary Bodies, 2004, ζει ESF, Global Grants: Guidance for Intermediary Bodies, 2004, ζει.4 47

48 πεξηνρέο ζε επίπεδν γεηηνληάο πνπ ππφθεηληαη ζε αλαλέσζε πεξηνρέο ηνπηθήο εκβέιεηαο κε ηνπο πςειφηεξνπο ξπζκνχο αλεξγίαο κεηνλεθηνχληεο θαη εππαζείο θνηλσληθέο νκάδεο, φπσο άηνκα κε αλαπεξία, κνλνγνλετθέο νηθνγέλεηεο, εζληθέο κεηνλφηεηεο θαη άηνκα άλσ ηεο ειηθίαο ησλ 50, νκάδεο πνπ πεξηιακβάλνληαη ζην πεδίν πνιηηηθήο ηνπ ΔΚΣ 63. Απηφ δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζην εξγαιείν απηφ, λα εθαξκνζηεί ζε πεξηθεξεηαθφ επίπεδν ζε πεξηνρέο ή/θαη νκάδεο αηφκσλ πνπ εκθαλίδνπλ ηα πςειφηεξα ραξαθηεξηζηηθά απνθιεηζκνχ απφ ηελ αγνξά εξγαζίαο θαη κπνξεί λα ζπκπεξηιάβεη απφ ηελ πιεπξά ησλ δξάζεσλ πνπ κπνξνχλ λα πηνζεηεζνχλ κέζσ ηεο επηρνξήγεζεο ηνπο, θάζε κνξθήο ελέξγεηα ή κέηξν πνπ απνζθνπεί ζηελ έληαμε ή επαλέληαμε αηφκσλ ή νκάδσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Σν αλσηέξσ ζεκαίλεη φηη ζπκπεξηιακβάλνληαη δξάζεηο πνπ αθνξνχλ ηελ ελεξγνπνίεζε θηλήηξσλ, απηνπεπνίζεζεο θαη βειηίσζεο ησλ δηαπξνζσπηθψλ δεμηνηήησλ φπσο θαη ηελ βειηίσζε ηεο απαζρνιεζηκφηεηαο, ησλ βαζηθψλ θαζψο θαη ησλ επαγγεικαηηθψλ δεμηνηήησλ. Οξηζκέλα παξαδείγκαηα απηψλ είλαη ηα εμήο: πλεξγαζία κεηαμχ ελδηαθεξφκελσλ κεξψλ ηεο ηνπηθήο θνηλφηεηαο γηα δξάζεηο πνπ απνζθνπνχλ ζηελ βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο δσήο θαη ηνπ ηνπηθνχ πεξηβάιινληνο. Τπνζηήξημε ηνπηθψλ δηθηχσλ θαη νκάδσλ πνπ ζηνρεχνπλ ζηελ εμάιεηςε ησλ εκπνδίσλ απνθιεηζκνχ γηα ζπγθεθξηκέλεο νκάδεο αηφκσλ απφ ηελ αγνξά εξγαζίαο θαζψο θαη ηε δπλαηφηεηα θαηάξηηζεο ή απφθηεζεο πξνζφλησλ ηθαλψλ γηα ηε ιήςε κηαο ζέζεο εξγαζίαο. Τπνζηήξημε δξάζεσλ κηθξήο-ηνπηθήο θιίκαθαο αλαθνξηθά κε ηελ δηεμαγσγή πξνγξακκάησλ θαηάξηηζεο ζε βαζηθέο δεμηφηεηεο θαη νηθνδφκεζεο απηνπεπνίζεζεο πνπ απνζθνπεί ζηελ πξνζέγγηζε εθείλσλ ησλ νκάδσλ πνπ είλαη δπζρεξείο σο πξνο ηελ πξφζβαζε ηνπο ζε ζπκβαηηθνχ ηχπνπ δξάζεηο θαη πξνγξάκκαηα. Τπνζηήξημε έλαξμεο λέσλ θαη φρη επηρνξήγεζε ήδε πθηζηακέλσλεπηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ ζηνρεχνπλ ζηε βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ ηεο 63 ESF, Global Grants: Guidance for Intermediary Bodies, 2004, ζει.4, Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2007), «ΔΚΣ: 50 ρξφληα επελδχζεσλ ζε αλζξψπηλνπο πφξνπο», Τπεξεζία Δπίζεκσλ Δθδφζεσλ ησλ ΔΚ, Λνπμεκβνχξγν, ζει & φπνπ νξίδνληαη σο πξνηεξαηφηεηα γηα ην ΔΚΣ απφ ην 2000 θαη έπεηηα ε ππνζηήξημε ηεο ηξαηεγηθήο ηεο Ληζζαβφλαο θαη ηεο Δπξσπατθήο ηξαηεγηθήο γηα ηελ Απαζρφιεζε. Δλ πξνθεηκέλσ, ηφζν γηα ηελ πεξίνδν φζν θαη γηα ηελ πεξίνδν , ην ΔΚΣ εζηίαζε ζηηο ίζεο επθαηξίεο σο πξνο ηελ πξφζβαζε ζηελ αγνξά εξγαζίαο θαη ηελ πξφιεςε ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ θαζψο θαη ηελ έληαμε ησλ κεηνλεθηνχλησλ αηφκσλ ελάληηα ζε θάζε κνξθή δηάθξηζεο βαζηζκέλε ζην θχιν, εζληθή ε θπιεηηθή θαηαγσγή, ζξεζθείαο θαη ινηπψλ πεπνηζήζεσλ, ειηθίαο, αλαπεξίαο, θχινπ θαη γελεηήζηνπ πξνζαλαηνιηζκνχ. 48

49 πεξηνρήο πξνο φθεινο ηεο ηνπηθήο θνηλφηεηαο. Ωο ελδηάκεζνη θνξείο κπνξνχλ λα αηηεζνχλ νη αθφινπζνη ηχπνη νξγαλψζεσλ θαη νξγαληζκψλ: Δζληθήο εκβέιεηαο εζεινληηθέο νξγαλψζεηο Πεξηθεξεηαθνχ ή ηνπηθνχ επηπέδνπ εζεινληηθέο νξγαλψζεηο Σνπηθέο νξγαλψζεηο ζε επίπεδν ζπλνηθίαο-γεηηνληάο Αλαπηπμηαθέο εηαηξείεο Σνπηθέο αξρέο πκβνχιηα-οξγαληζκνί Μάζεζεο θαη Γεμηνηήησλ Πεξηθεξεηαθέο Τπεξεζίεο Απαζρφιεζεο θαη Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ Ο ελδηάκεζνο ή νη ελδηάκεζνη θνξείο δηαρείξηζεο πνπ αηηνχληαη ησλ ζπλνιηθψλ επηρνξεγήζεσλ έρνπλ ππνρξέσζε 64 ππνβνιήο θαη θνηλνπνίεζεο ησλ ζρεηηθψλ πιεξνθνξηψλ πνπ θξίλνληαη απαξαίηεηεο γηα ηελ παξαθνινχζεζε θαη ηνλ έιεγρν ηνπ ηξφπνπ αιιά θαη ηεο ζθνπηκφηεηαο δηαρείξηζεο θαη αμηνπνίεζεο ησλ δηαζέζηκσλ επηρνξεγνχκελσλ ρξεκαηηθψλ πνζψλ. Σν ελ ιφγσ εξγαιείν ησλ Δ πνπ πξνηείλεη ην ΔΚΣ, ζπλάδεη κε νινθιεξσκέλεο πξνζεγγίζεηο αλαπηπμηαθψλ πξνγξακκάησλ φπσο είλαη ην κνληέιν αλάπηπμεο βάζεη ησλ Πφισλ Αλάπηπμεο, θαζφηη είλαη έλα εξγαιείν ην νπνίν κπνξεί λα ζπκπεξηιάβεη θαη λα ζπλδπάζεη κία ηζφξξνπε ρξήζε κέηξσλ πνπ απνζθνπνχλ ηαπηφρξνλα ζε νηθνλνκηθή αλάπηπμε, θνηλσληθή έληαμε θαη πεξηβάιινλ ππεξθεξάδνληαο θαη απηφλ ηνλ ηξφπν ηνλ παξαδνζηαθφ θάζεην κνλνηνκεαθφ ηξφπν ζρεδηαζκνχ θαη άζθεζεο αλαπηπμηαθήο πνιηηηθήο πνπ επηθξαηεί έσο ηψξα ζηε ρψξα καο, ελψ παξάιιεια δχλαηαη λα εζηηάζεη παξά ηελ παξάιιειε ζέζε ζε ηζρχ ηεο νινθιεξσκέλεο πξνζέγγηζεο- ζε έλα ζπγθεθξηκέλν πξφβιεκα πνπ εκθαλίδεηαη ηδηαίηεξα έληνλν ζε ζπγθεθξηκέλεο ρσξηθέο ελφηεηεο αιιά θαη λα ηεζεί ππφ ηελ ζθέπε ζπγθεθξηκέλσλ κέηξσλ-λαπαξρίδσλ ησλ νπνίσλ ε δπλακηθή, ε εκβέιεηα θαη νη εμσηεξηθέο νηθνλνκίεο πνπ ζα δεκηνπξγήζνπλ είλαη κεγάιεο είηε λα ιεηηνπξγήζεη εζηηάδνληαο ζηελ ηνπηθή θνηλφηεηα ζπζπλεπηθνπξψληαο ηελ ζπκκεηνρή θαη δηάδξαζε ησλ ηνπηθψλ νκάδσλ θαη θνηλσληθψλ εηαίξσλ. Δλ νιίγνηο, είλαη έλα εξγαιείν πνπ πξνζηδηάδεη απφιπηα ζε έλα πξφγξακκα αλάπηπμεο ηεο πεξηθέξεηαο ή κηαο ηνπηθήο θνηλφηεηαο κηαο ρψξαο ζπζηεκηθά, φπνπ νη ζχγρξνλεο κέζνδνη θαη ηα κέζα πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο θαη άζθεζεο πεξηθεξεηαθήο 64 ESF, Global Grants: Guidance for Intermediary Bodies, 2004, ζει.3. 49

50 πνιηηηθήο -φπσο είλαη νη Πφινη Αλάπηπμεο- επηδηψθνπλ ηελ ζπκκεηνρή πιεζψξαο δεκφζησλ, εζεινληηθψλ θαη ηδησηηθψλ θνξέσλ. ηφρεπζε απηψλ είλαη λα ζπκβάιινπλ ζηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε ηεο ελ ιφγσ πεξηνρήο ε νπνία ζα ζπκπαξαζχξεη κε ηε ζεηξά ηεο θαη ηελ θνηλσληθή πξφνδν θαηαπνιεκψληαο θάζε κνξθήο δηάθξηζε ζηελ αγνξά εξγαζίαο θαη θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ θαη θαη επέθηαζε νδεγψληαο ζηελ άλνδν ηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ θαη ηεο πνηφηεηαο δσήο ησλ θαηνίθσλ, ζεβφκελε ηεο αξρέο ηεο αεηθνξίαο, ηεο ηζφξξνπεο αλάπηπμεο κέζσ ηεο δηάρπζεο ησλ απνηειεζκάησλ ζην ζχλνιν ηεο πεξηθέξεηαο. 50

51 Β.2 Κάποιερ Ππακηικέρ Δθαπμογήρ ηων ςνολικών Δπισοπηγήζεων και Κπιηική Αποηίμηζη ηοςρ Σν εξγαιείν ησλ Δ έρεη εθαξκνζηεί θαηά θαηξνχο ζηε Μεγάιε Βξεηαλία 65, ηελ Ηζπαλία 66 θαη ηελ Ηηαιία 67, ελψ ζεκαληηθή πξφνδνο έρεη γίλεη επί ηεο κειινληηθήο εθαξκνγήο ηνπ ελ ιφγσ εξγαιείνπ ζε ρψξεο φπσο ε Σζερία 68, ε Μάιηα 69 θαη ε Κχπξνο 70. Ωζηφζν, ε επξεία εθαξκνγή απηνχ ηνπ εξγαιείνπ έρεη ιάβεη ρψξα ζηε Μεγάιε Βξεηαλία κε ζσξεία θαιψλ πξαθηηθψλ 71 ηα νπνία ραίξνπλ αμηνινγήζεσο 72 σο πξνο ηηο εθξνέο ζηα θάησζη: ηνπο επσθεινχκελνπο ησλ πξνγξακκάησλ ηνπ ΔΚΣ σο πξνο ηελ βειηίσζε ηεο πξφζβαζεο ηνπο ζηελ αγνξά εξγαζίαο ηνπο δηθαηνχρνπο ησλ πλνιηθψλ Δπηρνξεγήζεσλ o σο πξνο ηεο δηεπθφιπλζε ηεο ρξεκαηνδφηεζεο ηνπ απφ ην ΔΚΣ o σο πξνο ηε βειηίσζε ηεο νξγαλσζηαθήο ηνπο επάξθεηαο o σο πξνο ηελ βησζηκφηεηα ησλ εγρεηξεκάησλ κέζσ ηεο ζπλέρηζεο ηεο ρξεκαηνδφηεζεο πξνο ηνπο δηθαηνχρνπο κεηά ηε ιήμε ηεο πλνιηθήο Δπηρνξήγεζεο κε ηηο ζπλήζεηο δηαδηθαζίεο ρξεκαηνδφηεζεο απφ ην ΔΚΣ ηε δηάρπζε ησλ σθειεηψλ ζηελ ηνπηθή θνηλφηεηα ηελ επίδξαζε πνπ αζθείηαη ζηνπο ελδηάκεζνπο θνξείο δηαρείξηζεο -ζεηηθή ή αξλεηηθή. Ηδίσο σο πξνο ηελ αμηνιφγεζε ηεο εθαξκνγήο ησλ Δ ζηε Μεγάιε Βξεηαλία ζρεηηθά κε ηελ ζπκβνιή ηνπο ζηελ απαζρνιεζηκφηεηα 73 ησλ κεηνλεθηνχλησλ θνηλσληθψλ νκάδσλ, έρνπλ θαηαγξαθεί σο ζεηηθά απνηειέζκαηα ηα εμήο: 65 National Action Plan of UK, «European Structural Funds and Global Grants» & EU (2005), «A review of the directgrants programme in Scotland». 66 Beneyto C. (2005), «The Andalusian Global Grant experience», Παξνπζίαζε ζηελ Αζήλα 8/12/ EU (2005), «Global Grants Project Saturno, Lombard», Ηηαιία. 68 ec.europa.eu/regional_policy/conferences/od2006/.../gajdos_10e07.ppt Gajdos M. (2006), «Global Grants The Czech experience», NROS - Civil Society Development Foundation. 69 Taylor-East C. «EU Funding: the NGO perspective», Malta Resource Center for civil society NGOs. 70 Βαζαξδάλεο Γ. (2007) «Ο επηρεηξεζηαθφο ζρεδηαζκφο ηεο απηνδηνίθεζεο γηα ηελ αμηνπνίεζε ησλ θνηλνηηθψλ πφξσλ ηεο Πξνγξακκαηηθήο Πεξηφδνπ : Ζ ειιεληθή εκπεηξία», εκηλάξην Δξγαζηήξη κε ζέκα: Ηζφηεηα Αλδξψλ θαη Γπλαηθψλ Ζ λέα δηάζηαζε ζηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε, Λεπθσζία. 71 National Action Plan of UK, «European Structural Funds and Global Grants» ηα νπνία θαηαγξάθνληαη ζην Πιαίζην Β.1 ηνπ Παξαξηήκαηνο 72 Jones G., Mitchell A. & Griffiths R. (2005), Research Report No 287: Evaluation of the ESF Objective 3 Global Grants Programme, Insite Research & Consulting on behalf of Department of Work & Pensions, ζει

52 αχμεζε ηεο απαζρνιεζηκφηεηαο ησλ πιένλ κεηνλεθηνχλησλ αηφκσλ o βειηίσζε απαζρνιεζηκφηεηαο o βειηίσζε πξφζβαζεο ζηελ αγνξά εξγαζίαο επθνιία ηνπ ελ ιφγσ εξγαιείνπ ζηελ πξφζβαζε ζε νκάδεο κεηνλεθηνχλησλ αηφκσλ ηηο νπνίεο ηα θνηλά κέζα άζθεζεο πνιηηηθήο ηνπ ΔΚΣ αδπλαηνχλ λα πξνζεγγίζνπλ. Ωζηφζν, ην ζχλνιν ησλ αλσηέξσ πνιηηηθψλ έρνπλ θξηζεί σο θαιέο πξαθηηθέο ππφ ην πξίζκα ηεο αμηνιφγεζεο ζε νξηζκέλεο ρψξεο, ρσξίο λα έρεη γίλεη ζπγθξηηηθή δηαθξαηηθή αμηνιφγεζε γηα κία ζεβαζηή ρξνληθή πεξίνδν πξνθεηκέλνπ λα πξνθχςνπλ βέιηηζηεο πξαθηηθέο εθ ησλ έξγσλ πνπ έρνπλ ήδε πινπνηεζεί κεηαμχ ησλ θξαηψλκειψλ ηεο ΔΔ, δελ παχεη φκσο ε πξνγελέζηεξε εθαξκνγή ηνπ ελ ιφγσ εξγαιείνπ λα κελ πξνζθέξεη ζεκαληηθέο ελδείμεηο θαη γηα ηελ πηνζέηεζε ηνπ εξγαιείνπ εγρψξηα. ηελ πεξίπησζε ηεο ρψξαο καο, ε ΓΓΔΑ είρε πξνθεξχμεη 74 θαηά ην θζηλφπσξν ηνπ 2006 ζην πιαίζην ηεο πξνεηνηκαζίαο ηεο Γ Πξνγξακκαηηθήο Πεξηφδνπ , Πξφζθιεζε Δθδήισζεο Δλδηαθέξνληνο Δηαηξηθψλ ρεκάησλ γηα ηελ ππνβνιή ΠΚΑ, ηα νπνία ζα πινπνηνχληαη κέζσ Δ (global grants) απφ Φνξείο Γηαρείξηζεο ζχκθσλα 75 κε ην άξζξν 27 ηνπ Καλνληζκνχ (ΔΚ) 1260/99 θαη ην άξζξν 2 ηνπ Καλνληζκνχ (ΔΚ) 438/2001 φπσο απηά πεξηειήθζεζαλ ζην λέν Γεληθφ Καλνληζκφ ησλ Σακείσλ γηα ηελ πεξίνδν (1083/2006). Ωο Δηαηξηθφ ρήκα νξίδεηαη ε ζπλεξγαζία θνξέσλ (εηαίξσλ) γηα ηελ απφ θνηλνχ ζπκκεηνρή ηνπο ζην ζρεδηαζκφ, πινπνίεζε θαη παξαθνινχζεζε ησλ ΠΚΑ, νη νπνίνη ελδεηθηηθά κπνξεί λα είλαη: Γεκφζηεο Αξρέο, Γεκφζηνη θαη Ηδησηηθνί Φνξείο, ΟΣΑ (α θαη β βαζκνχ ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ Αλαπηπμηαθψλ ηνπο Δηαηξεηψλ), πλεηαηξηζκνί, Δθπαηδεπηηθά Ηδξχκαηα, Δξεπλεηηθά Κέληξα, Δπηκειεηήξηα, Σερλνινγηθά θαη Δπηζηεκνληθά Πάξθα, Δπαγγεικαηηθέο Δλψζεηο, Πεξηβαιινληηθέο θαη ινηπέο Οξγαλψζεηο, ΜΚΟ, Κνηλσληθνί Δηαίξνη, θ.α. Πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη θαηά ηελ ππνβνιή ηεο αίηεζεο δελ ήηαλ πξναπαηηνχκελν ην Δηαηξηθφ ρήκα λα έρεη λνκηθή νληφηεηα παξά κφλν λα ππνβιεζεί χκθσλν πλεξγαζίαο. 73 Jones G., Pemberton A. & Edwards G. (2008), Research Report No 473: The effectiveness of ESF Objective 3 Global Grants in increasing the employability of the most disadvantaged, Research & Consulting & BMRB on behalf of Department of Work & Pensions. 74 ΤΠΟΗΟ-ΓΓΔΑ (2006), Γειηίν Σχπνπ Πξφζθιεζεο Δθδήισζεο Δλδηαθέξνληνο Δηαηξηθψλ ρεκάησλ γηα ηελ ππνβνιή ΠΚΑ κέζσ πλνιηθψλ Δπηρνξεγήζεσλ, ζει.1-2 & 75 Καλνληζκφο 1083/2006 ζει. 24, Καλνληζκφο 1260/1999 ζει.23 & Καλνληζκφο 438/2001 ζει

53 Ωο ΠΚΑ νξίδνληαη ηα θαηλνηφκα θαη νινθιεξσκέλα πξνγξάκκαηα αλάπηπμεο πνπ ζρεδηάδνληαη κε ηε ζπκκεηνρή θνηλσληθννηθνλνκηθψλ εηαίξσλ θαη επηθεληξψλνληαη ζε έλα ή πεξηζζφηεξα ζέκαηα-πξνβιήκαηα κηαο επηιεγκέλεο πεξηνρήο παξέκβαζεο. Απαξαίηεηε πξνυπφζεζε ησλ ΠΚΑ είλαη ε κφριεπζε πφξσλ απφ ηε ζπκκεηνρή ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα. Πεξηνρέο παξέκβαζεο θαη εθαξκνγήο ηνπο απνηεινχλ νη γεσγξαθηθά κεηνλεθηηθέο πεξηνρέο ηεο ρψξαο (πρ: νξεηλέο θαη λεζησηηθέο, θαζψο θαη αζηηθέο πεξηνρέο κε θπξίσο κεηξνπνιηηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαη δεζκνχο κε ηελ ελδνρψξα). Ζ πινπνίεζε ησλ ΠΚΑ ζα γίλεηαη κέζσ ηνπ ρξεκαηνδνηηθνχ εξγαιείνπ ησλ Δ (global grants) απφ Φνξείο Γηαρείξηζεο, ελψ δελ έρεη θαζνξηζηεί 76 αλψηαην ή θαηψηαην φξην γηα ηνλ Πξνυπνινγηζκφ ηνπ θαζελφο, σζηφζν ε πξφηαζε πξέπεη λα είλαη ξεαιηζηηθή σο πξνο ην ζπλνιηθφ πξνυπνινγηζκφ θαη λα είλαη εθηθηή ε έληαμή ηεο ζηα ΠΔΠ. θνπφο ηεο παξνχζαο πξφζθιεζεο δελ είλαη ε ρξεκαηνδφηεζε παξεκβάζεσλ, παξά κφλν ε θηλεηνπνίεζε ηνπ ηνπηθνχ δπλακηθνχ θαη ε άληιεζε λέσλ ηδεψλ θαη πξνηάζεσλ νη νπνίεο ζα αμηνπνηεζνχλ γηα ην ζρεδηαζκφ ηέηνησλ πξνγξακκάησλ θαη ησλ δνκψλ πνπ ζα θιεζνχλ λα ηηο δηαρεηξηζηνχλ ηελ Γ πξνγξακκαηηθή πεξίνδν. πσο δηεπθξηλίδεηαη ζην θεθ. 1.2 ηεο ελ ιφγσ πξφζθιεζεο 77, «ηα Π.Κ..Α. πνπ ζα πξνσζνχλ ηηο πην θαηλνηφκεο... ζα επηιεγνχλ σο πξφηππα θαη ζα επηβξαβεπζνχλ κε ηελ πξνψζεζε ηεο έληαμεο ησλ απαηηνχκελσλ ελεξγεηψλ σξίκαλζεο ησλ πξνηεηλφκελσλ παξεκβάζεψλ ηνπο ζηα λέα κέηξα... πξνθεηκέλνπ λα ρξεκαηνδνηεζεί ην θφζηνο πξνεηνηκαζίαο εθαξκνγήο ησλ Π.Κ..Α.». Υξεκαηνδνηνχληαη κφλν νη κειέηεο σξίκαλζεο ησλ βξαβεπκέλσλ Π.Κ..Α., κέζσ ηεο έληαμήο ηνπο ζηα ζρεηηθά κέηξα ησλ ΠΔΠ, νχησο ψζηε λα απνθηνχζαλ θαη απηφλ ηνλ ηξφπν «πξνβάδηζκα» γηα ηελ πεξίνδν Ζ κνξθή ησλ ΠΚΑ ζα νξηζηηθνπνηεζεί ζηε ζπλέρεηα πξνθεηκέλνπ απηά λα θαηαξηηζηνχλ θαη λα πινπνηεζνχλ ην θαηά ηελ Γ Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδν. Ο ηξφπνο ρξεκαηνδφηεζεο ησλ δξάζεσλ ησλ Π.Κ..Α., ιακβάλνληαο ππφςε ηε δεηνχκελε ζπκκεηνρή ηεο ηδησηηθήο ρξεκαηνδφηεζεο θαη ηεο θηλεηνπνίεζεο ηδησηηθψλ πφξσλ ζα ζπλππνινγηζηεί θαηά ηελ αμηνιφγεζε ηεο πξφηαζεο θαζφηη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ηδησηηθήο ζπκκεηνρήο απνηεινχλ κία απφ ηηο νκάδεο θξηηεξίσλ ηνπ πζηήκαηνο Αμηνιφγεζεο ησλ επηκέξνπο πξνηάζεσλ (θεθ. 6.2). 76 ΤΠΟΗΟ-ΓΓΔΑ (2006), FAQ γηα Global Grants, ζει ΤΠΟΗΟ-ΓΓΔΑ (2006), Σεχρνο Πξφζθιεζεο Δθδήισζεο Δλδηαθέξνληνο Δηαηξηθψλ ρεκάησλ γηα ηελ ππνβνιή ΠΚΑ κέζσ πλνιηθψλ Δπηρνξεγήζεσλ, ζει

54 Πέξα απφ ηνλ απψηεξν ζηφρν ησλ ΠΚΑ πνπ είλαη φπνπ απηά εθαξκνζηνχλ-ε ζέζε ησλ πεξηθεξεηψλ ηεο ρψξαο ζε ηξνρηά αλάπηπμεο, επηκέξνπο ζηφρνη ηεο ελ ιφγσ πξνθήξπμεο απνηεινχλ ηα θάησζη: Ζ ελζάξξπλζε ηεο ζπιινγηθήο ιήςεο απνθάζεσλ ζε ηνπηθφ επίπεδν κε παξάιιειε ελίζρπζε ησλ ηνπηθψλ θνξέσλ. Ζ πξνψζεζε θαηλνηφκσλ κνξθψλ δηαθπβέξλεζεο ζε ηνπηθφ επίπεδν ζπκκεηνρηθέο δηαδηθαζίεο ιήςεο απνθάζεσλ, αληηπξνζσπεπηηθή εθπξνζψπεζε ησλ ελδηαθεξφκελσλ κεξψλ θαη ησλ θνηλσληθψλ νκάδσλ ηεο εθάζηνηε πεξηνρήο, θνηλσληθή ινγνδνζία, θνηλσληθή ζπλαίλεζε θαη απνδνρή. Ζ παξνρή θηλήηξσλ γηα ηε ζπκκεηνρή ησλ θνξέσλ θαη ησλ ελδηαθεξφκελσλ κεξψλ, ε αλαβάζκηζε ηεο πνηφηεηαο ηεο ζπλεξγαζίαο απηψλ θαη ε δηακφξθσζε κεηξήζηκσλ θαη ζαθψλ ζηφρσλ αλαθνξηθά κε ηε ζπλεηζθνξά ηνπ θάζε εηαίξνπ. Ζ ζπκκεηνρή ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα θαη ηδίσο ησλ κηθξψλ επηρεηξήζεσλ ζε ηνπηθέο ζηξαηεγηθέο αλάπηπμεο. Ζ βησζηκφηεηα ησλ εηαηξηθψλ ζρεκάησλ θαη κεηά ηε ιήμε ηεο ζπγρξεκαηνδφηεζεο. Ζ αμηνπνίεζε εξγαιείσλ θαη κεζφδσλ πνπ ζα αμηνινγνχλ ηηο επηπηψζεηο θαη ηα απνηειέζκαηα σο πξνο ηελ αληαγσληζηηθφηεηα θαη ηελ απαζρφιεζε ηεο ελ ιφγσ ρσξηθήο ελφηεηαο κεηά ηελ εθαξκνγή ηεο νινθιεξσκέλεο πξνζέγγηζεο. Δπηπξνζζέησο, ζηελ ζπγθεθξηκέλε πξφζθιεζε παξαηίζεληαη ζηνηρεία αλαθνξηθά κε ηηο ζπληκήζεηο θαη ηελ νξνινγία πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζηελ ελ ιφγσ πξνθήξπμε, ηηο πεξηνρέο εθαξκνγήο ησλ ΠΚΑ, ηνπο ηνκείο παξέκβαζεο θαη ηεο θχζεο απηήο θαζψο θαη ησλ θξηηεξίσλ θαη ηεο δηαδηθαζίαο αμηνιφγεζεο ησλ ελ ιφγσ πξνηάζεσλ 78. Ωζηφζν, θακία πξφηαζε-κειέηε πινπνίεζεο ΠΚΑ δελ εληάρζεθε ζην ΔΠΑ , παξά ηελ βξάβεπζε 13 πξνηάζεσλ 80 -αληηζηνηρεί κία απφ θάζε Πεξηθέξεηα ηεο ρψξαο- ζε ζχλνιν 137 πξνηάζεσλ πνπ ππνβιήζεθαλ ζην πιαίζην ηεο πξνθήξπμεο γηα ηα ΠΚΑ ηνλ Ηνχιην ηνπ 2008, θαη επηιέγεζαλ βάζεη ηεο θαηλνηνκίαο ησλ πξνηάζεσλ, ηεο ξεαιηζηηθφηεηαο ηνπ ρξνλνδηαγξάκκαηνο πινπνίεζεο, ηεο δπλαηφηεηαο θηλεηνπνίεζεο ηδησηηθψλ θεθαιαίσλ θαη ηερλνγλσζίαο θαη ηεο επηιεμηκφηεηαο ηνπο ζην ΔΠΑ σο πξφηππεο κε ηελ πξννπηηθή λα ρξεκαηνδνηεζνχλ θαη ζπγθεθξηκέλα γηα θάζε πξφηαζε λα δηαηεζεί πνζφ χςνπο κέρξη 78 ια ηα αλσηέξσ ζηνηρεία θαηαγξάθνληαη δηεμνδηθά ζηνλ Πιαίζην Β.2 ηνπ Παξαξηήκαηνο 79 ΤΠΟΗΟ- ΓΓΔΑ (2007), «Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο »

55 επξψ γηα ηελ εθπφλεζε ησλ αλαγθαίσλ κειεηψλ ε νπνία θαη δελ πινπνηήζεθε ζηελ πξάμε. Σν γεγνλφο απηφ θαηαδεηθλχεη ηελ αδπλακία ηνπ δηνηθεηηθνχ κεραληζκνχ ηεο ρψξαο καο λα εθαξκφζεη ζχγρξνλα ρξεκαηνδνηηθά ή δηνηθεηηθά εξγαιεία πνπ πξνηείλνληαη απφ φξγαλα ηεο ΔΔ, ιφγσ ησλ εγγελψλ δηνηθεηηθψλ, νξγαλσηηθψλ θαη δηαρεηξηζηηθψλ αδπλακηψλ πνπ παξνπζηάδεη ν εγρψξηνο δηνηθεηηθφο κεραληζκφο. 55

56 Γ. Πεπιθέπεια Αναηολικήρ Μακεδονίαρ και Θπάκηρ Μελέηη Πεπίπηωζηρ Καβάλα-Ξάνθη-Γπάμα Γ.1 Γενικά Υαπακηηπιζηικά ΑΜΘ Γιοικηηική Γιάπθπωζη Ζ Πεξηθέξεηα ΑΜΘ 81, ε νπνία απεηθνλίδεηαη γξαθηθά ζηνλ Υάξηε Γ.1 82 ηνπ Παξαξηήκαηνο θαηαιακβάλεη ην βνξεηναλαηνιηθφ αθξαίν ηκήκα ηεο ρψξαο, ζπλνξεχεη αλαηνιηθά κε ηελ Σνπξθία, βφξεηα κε ηελ Βνπιγαξία θαη δπηηθά κε ηελ Πεξηθέξεηα Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο θαη εηδηθφηεξα κε ην Ννκφ εξξψλ. Δπίζεο λνηηνδπηηθά βξέρεηαη απφ ην Αηγαίν Πέιαγνο θαη λνηηναλαηνιηθά απφ ην Θξαθηθφ Πέιαγνο. Ζ Πεξηθέξεηα απνηειείηαη απφ ηνπο εμήο πέληε λνκνχο: Καβάλαρ, Γπάμαρ, Ξάνθηρ, Ροδόπηρ θαη Έβπος, πνπ ζπλζέηνπλ δχν Γηεπξπκέλεο Ννκαξρηαθέο Απηνδηνηθήζεηο, Γξάκαο Καβάιαο Ξάλζεο θαη Ρνδφπεο Έβξνπ, κε 56 Οξγαληζκνχο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο. Κχξηα αζηηθά θέληξα είλαη ε Κνκνηελή, δηνηθεηηθφ θέληξν ηεο Πεξηθέξεηαο, ελψ ε Αιεμαλδξνχπνιε θαη Καβάια, είλαη παξαζαιάζζηεο πφιεηο πνπ δηαζέηνπλ κεγάια ιηκάληα, θαη ηξεηο αθφκα εζσηεξηθέο πφιεηο, Γξάκα, Ξάλζε θαη Οξεζηηάδα. Σα βαζηθά κεγέζε ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ, θαίλνληαη ζπλνπηηθά ζηνλ αθφινπζν πίλαθα. Έρεη έθηαζε ,5 ρηι. ζηξέκκαηα, έθηαζε ε νπνία απνηειεί ην 10,70% ηεο ζπλνιηθήο έθηαζεο ηεο ρψξαο. Γεωγπαθικά ηοισεία Ζ Πεξηθέξεηα δηαζέηεη εχθνξα ιεθαλνπέδηα πνπ πεξηθιείνληαη ζε ινθνζεηξέο θαη δηαζρίδεηαη απφ ηνπο κεγάινπο πνηακνχο Νέζην, ηξπκφλα θαη Έβξν. Ο Νέζηνο απνηειεί ην φξην αλάκεζα ζηελ Αλαηνιηθή Μαθεδνλία θαη ηε Θξάθε. Δπίζεο, έρεη πνιιέο ιίκλεο θαη νγθνζάιαζζεο, κε θπξηφηεξε απηήλ ηεο Βηζησλίδαο, νη πεξηζζφηεξεο απφ ηηο νπνίεο έρνπλ επηθαλεηαθή δηέμνδν ζε πνηακνχο. ηα βφξεηα δεζπφδεη ν νξεηλφο φγθνο ηεο νξνζεηξάο ηεο Ρνδφπεο, ελψ νη παξάθηηεο εθηάζεηο είλαη πεδηλέο κε ki.gov.gr/+%cf%87%ce%b1%cf%81%cf%84%ce%b7%cf%82+%ce%b1%ce%bd%ce%b1% CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%B7%CF%82+%CE%BC%CE%B1%CE%BA% CE%B5%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%B1%CF%82&cd=5&hl=el&ct=clnk&gl=gr 56

57 ραξαθηεξηζηηθά ηα δειηατθά ζπζηήκαηα ηνπ Νέζηνπ θαη ηνπ Έβξνπ. Ζ Αλαηνιηθή Μαθεδνλία θαη Θξάθε είλαη γεληθά πιενλαζκαηηθή ζε λεξφ. Απηφ αλακέλεηαη λα ηζρχεη θαη ζην κέιινλ κε ηελ πξνυπφζεζε ηεο πεξαηηέξσ αμηνπνίεζεο ή κεηαθνξάο λεξνχ απφ ηα θξάγκαηα ηνπ Νέζηνπ ζην αλαηνιηθφ ηκήκα ηνπ δηακεξίζκαηνο 83. Υπήζειρ Γηρ - Αζηικοποίηζη Ο θχξηνο παξάγνληαο πνπ επεξεάδεη ηελ δηακφξθσζε ηνπ ηνπίνπ ζηελ επεηξσηηθή ρψξα είλαη ε επέθηαζε ησλ αζηηθψλ θέληξσλ θαη ησλ ζπλαθψλ ππνδνκψλ. ηελ Αλαηνιηθή Μαθεδνλία Θξάθε, νη ρξήζεηο γεο θαηά ηε δεθαεηία παξακέλνπλ νπζηαζηηθά νη ίδηεο, ελψ νη κεηαβνιέο ζηελ θάιπςε γεο ηελ ίδηα πεξίνδν είλαη κεδακηλέο. πλνιηθά, νη θαηαγεγξακκέλεο κεηαβνιέο ζηελ θάιπςε γεο δελ ππεξβαίλνπλ ην 0,62% ηεο ζπλνιηθήο έθηαζεο ηεο Πεξηθέξεηαο, θαη απφ απηφ ην πνζνζηφ κφλν ην 0,005% αληηζηνηρεί ζε κεηαηξνπή αγξνηηθήο ή δαζηθήο γεο ζε γε πνπ θαιχπηεηαη απφ αλζξσπνγελείο δξαζηεξηφηεηεο. Πληθςζμόρ Γημογπαθικά ηοισεία χκθσλα κε ηελ απνγξαθή ηνπ 2001, ν πιεζπζκφο ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ αλέξρεηαη ζε θαηνίθνπο. Ο αζηηθφο πιεζπζκφο αλέξρεηαη ζην 59,1% ηνπ ζπλνιηθνχ πιεζπζκνχ θαη παξνπζηάδεη απμεηηθέο ηάζεηο, ελψ ν αγξνηηθφο αλέξρεηαη ζην 40,9% θαη εκθαλίδεη ηάζεηο κείσζεο. Οη νξεηλέο εθηάζεηο ηεο ΑΜΘ θαιχπηνπλ ην 39,6% ηεο ζπλνιηθήο έθηαζεο ηεο Πεξηθέξεηαο, θαη ν αξηζκφο ησλ νξεηλψλ δεκνηηθψλ θαη θνηλνηηθψλ δηακεξηζκάησλ αλέξρεηαη ζε 73 κε πιεζπζκφ θαηνίθσλ, πνζνζηφ 9,8% ηνπ ζπλνιηθνχ πιεζπζκνχ. Ζ πιεζπζκηαθή ζπγθξφηεζε ηεο ΑΜΘ εκθαλίδεη ζεκαληηθή δηαθνξνπνίεζε ζε ζρέζε κε ινηπέο Πεξηθέξεηεο ηεο ρψξαο ιφγσ ηεο ζξεζθεπηηθήο κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο, ε νπνία ππνινγίδεηαη ζε πνζνζηφ πεξίπνπ 20%, θπξίσο ζηνπο Ννκνχο Ρνδφπεο θαη Ξάλζεο. Πάλησο αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη πξνβιέπεηαη αξλεηηθή πιεζπζκηαθή κεηαβνιή ιφγσ ηεο αδπλακίαο ηνπ κεηαλαζηεπηηθνχ ξεχκαηνο λα αληηζηαζκίζεη ηελ ππνγελλεηηθφηεηα θαη ηνλ αξλεηηθφ ξπζκφ θπζηθήο αχμεζεο. Πξνβιέπεηαη επίζεο 83 Πεξηζζφηεξα γεσγξαθηθά ζηνηρεία θαηαγξάθνληαη ζην Πιαίζην Γ.1 ηνπ Παξαξηήκαηνο 57

58 επηηάρπλζε ηεο πιεζπζκηαθήο γήξαλζεο, κε ζπλέπεηα ηελ απμαλφκελε επηβάξπλζε ησλ ηνπηθψλ ππνδνκψλ πγείαο θαη θνηλσληθήο κέξηκλαο ειηθησκέλσλ 84. Γίκηςα Μεηαθοπών Απφ ηε δψλε δηέξρεηαη ην ζχλνιν ησλ πεξηθεξεηαθψλ θαη ππεξ-πεξηθεξεηαθψλ δηθηχσλ, κε θφκβν ηελ Θεζζαινλίθε. Απφ ηελ πεξηνρή απηή δηέξρνληαη θαη ζπλαληψληαη ε ΠΑΘΔ θαη ε Δγλαηία Οδφο νη νπνίεο νδεγνχλ ζηηο χιεο ηεο ρψξαο πξνο ην εμσηεξηθφ θαη απνηεινχλ ηαπηφρξνλα εγρψξηεο δηαπεξηθεξεηαθέο ζπλδέζεηοελψ ζπλδέεηαη κε ηηο γεηηνληθέο ρψξεο κέζσ ησλ θαζέησλ νδηθψλ ζπλδέζεσλ, ηνπ ζηδεξνδξνκηθνχ δηθηχνπ. Σα έξγα αλαβάζκηζεο ηεο κεηαθνξηθήο ππνδνκήο, πνπ πξνγξακκαηίδνληαη ή πινπνηνχληαη αλακέλνληαη λα νδεγήζνπλ ζηελ πεξαηηέξσ αλάδεημε ηνπ ξφινπ ηεο πεξηνρήο, αιιά θαη λα εληείλνπλ ηηο ηάζεηο επέθηαζεο ηεο αζηηθήο πεξηνρήο 85. Σν αεξνπνξηθφ δίθηπν θαιχπηεηαη κέζσ δχν θξαηηθψλ πνιηηηθψλ αεξνιηκέλσλ, ηεο Καβάιαο θαη ηεο Αιεμαλδξνχπνιεο. Δπηπιένλ, ε Πεξηθέξεηα δηαζέηεη δχν κεγάια ιηκάληα, ηεο Καβάιαο θαη Αιεμαλδξνχπνιεο θαη έμη κηθξφηεξα, θαζψο θαη δέθα αιηεπηηθά θαηαθχγηα. Δνέπγεια Ζ ρσξηθή ελφηεηα ηεο Μαθεδνλίαο Θξάθεο απνηειεί ζεκαληηθφ θαηαλαισηή ελέξγεηαο, ηφζν ιφγσ ηεο χπαξμεο ζρεηηθά κεγάισλ αζηηθψλ θέληξσλ, φζν θαη ιφγσ ησλ βηνκεραληθψλ, βηνηερληθψλ, αγξνηηθψλ θαη ηνπξηζηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ αλαπηχζζνληαη ζηα γεσγξαθηθά φξηά ηεο. Σα ραξαθηεξηζηηθά θάζε λνκνχ επηδξνχλ ζηελ θαηαλνκή ηεο ρξήζεο ελέξγεηαο ζηελ ελ ιφγσ Πεξηθέξεηα. Ζ πεξηνρή ηεο ΑΜΘ απνηειεί ζήκεξα θφκβν κεηαθνξάο ελέξγεηαο, ηφζν ζε ειιεληθφ, φζν θαη ζε βαιθαληθφ επίπεδν, ιφγσ ηεο γεσγξαθηθήο ηεο ζέζεο. Σα ζηνηρεία πνπ ηεο πξνζδίδνπλ απηφ ην ξφιν είλαη: 84 Πίλαθαο Γ.2 ηνπ Παξαξηήκαηνο φπνπ παξνπζηάδεηαη ε δηαρξνληθή κεηαβνιή ηνπ πιεζπζκνχ ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ γηα ηα έηε & Πίλαθαο Γ.3 ηνπ Παξαξηήκαηνο πξνβνιή γηα ηα έηε Πίλαθαο Γ.4 ηνπ Παξαξηήκαηνο θαηαδεηθλχεη ηελ ρηιηνκεηξηθή γεσγξαθηθή θαηαλνκή λέσλ ηκεκάησλ ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ πνπ ζα ηεζνχλ ζε θπθινθνξία έσο ην πέξαο ησλ εξγαζηψλ ηνπ Γ ΚΠ 58

59 Σν δίθηπν κεηαθνξάο ειεθηξηζκνχ εληφο ηεο ρψξαο, θαζψο θαη κεηαμχ Διιάδαο θαη βαιθαληθψλ ρσξψλ (Βνπιγαξίαο, ΠΓΓΜ, θαη Σνπξθίαο κειινληηθά). Ζ πξνγξακκαηηδφκελε θαηαζθεπή αγσγνχ θπζηθνχ αεξίνπ κεηαμχ Σνπξθίαο θαη Διιάδαο (Καξαηζάκπετ-Κνκνηελή). Ζ κεηαθνξά πεηξειαίνπ θαη πξντφλησλ ηνπ πξνο ηηο βαιθαληθέο ρψξεο. Κοινωνικέρ Τποδομέρ ε ζρέζε κε ηηο θνηλσληθέο ππνδνκέο, ε θαηάζηαζε ησλ ππνδνκψλ πγείαο, εηδηθά ζε Ννκαξρηαθφ επίπεδν, έρεη παξνπζηάζεη ζεκαληηθή βειηίσζε, ηθαλνπνηψληαο ηε δήηεζε ζηα αζηηθά θέληξα. ζνλ αθνξά ζηα ηνπηθά θέληξα πγείαο, δελ έρεη επηηεπρζεί αθφκα ε πιήξεο αλάπηπμή ηνπο, πνπ ζα ζπκβάιεη ζηελ εμππεξέηεζε ησλ πνιηηψλ ζε απνθεληξσκέλν επίπεδν, ελψ ππνιείπεηαη θαη ζε αξηζκφ λνζνθνκείσλ ΔΤ αλά ΓΤΠΔ φζν θαη δνκψλ πξφλνηαο θαη θνηλσληθήο θξνληίδαο αλά ΓΤΠΔ 86. ηηο ππνδνκέο εθπαίδεπζεο, ζηνηρεία γηα ηελ πξσηνβάζκηα θαη ηε δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε είλαη ηθαλνπνηεηηθά, ελψ αληίζηνηρα ζηνηρεία γηα ηα Παλεπηζηεκηαθά θαη Σερλνινγηθά Ηδξχκαηα θαηαδεηθλχνπλ φηη ζηελ πεξηνρή ηεο Καβάιαο θαη ηεο Γξάκαο εδξάδνληαη ΣΔΗ ελψ ζηελ Ξάλζε ε Πνιπηερληθή ρνιή ηνπ ΓΠΘ 87. Οη πινχζηνη πνιηηηζηηθνί πφξνη θαη, θαη επέθηαζε, ηα πνιηηηζηηθά πξντφληα θαη ππεξεζίεο ηεο ΑΜΘ ιεηηνπξγνχλ θαζνξηζηηθά ζηελ ηνπξηζηηθή αλάπηπμε ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο. Ζ πξνζηαζία, αεηθνξηθή δηαρείξηζε θαη κεζνδηθή αμηνπνίεζε ησλ πνιηηηζηηθψλ πφξσλ κέζσ ησλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ παξεκβάζεσλ ζπκβάιεη ζηε δεκηνπξγία ζπγθξηηηθνχ πιενλεθηήκαηνο γηα ηελ πεξηνρή ιφγσ ηεο κεγάιεο ειθπζηηθφηεηαο, ηζηνξηθήο ζεκαληηθφηεηαο θαη κνλαδηθφηεηαο ησλ πξνζθεξφκελσλ πξντφλησλ. Τπάξρεη πιήζνο απφ παξαδνζηαθά νηθηζηηθά ζχλνια, γξαθηθνχο νηθηζκνχο θαη δηαηεξεηέα θηίξηα πνπ ζπληζηνχλ ην θηηξηαθφ πνιηηηζηηθφ απφζεκα καδί κε ηα δηαηεξεηέα θηίξηα. 86 Πίλαθεο Γ.5 θαη Γ.6 ηνπ Παξαξηήκαηνο κε ζηνηρεία γηα λνζνθνκεία ΔΤ, δνκέο πξφλνηαο θαη θνηλσληθήο θξνληίδαο αλά ΓΤΠΔ αληίζηνηρα. 87 Πίλαθεο Γ.6 θαη Γ.7 ηνπ Παξαξηήκαηνο κε ζηνηρεία γηα ηελ πξσηνβάζκηα, δεπηεξνβάζκηα, αλψηαηε θαη αλψηεξε εθπαίδεπζε αληίζηνηρα. 59

60 Γ.2 Διδικά Υαπακηηπιζηικά ΑΜΘ ΑΔΠ Γείκηηρ Φηώσειαρ Καηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο , ην ΑΔΠ 88 ζηελ ΑΜΘ κεγεζχλεηαη, κε αξγφηεξνπο φκσο ξπζκνχο απφ ηνλ κέζν φξν ηνπ Δζληθνχ ΑΔΠ. Δλψ ην εζληθφ πνζνζηφ κνλάδσλ αγνξαζηηθήο δχλακεο αλά θάηνηθν, σο πξνο ην κέζν Δπξσπατθφ (ησλ ηφηε 15 θαη ηψξα 25 θξαηψλ-κειψλ), αλεξρφηαλ ην 1997 ζην 72,2% θαη ην αληίζηνηρν ηεο ΑΜΘ ζε 57,0%, νη αληίζηνηρεο ηηκέο γηα ην 2002 ήηαλ 77,6% θαη 59,1% 89. Ωζηφζν, ηφζν ην βηνηηθφ επίπεδν, φζν θαη νη ζπλζήθεο ζηελ αγνξά εξγαζίαο ππνιείπνληαη θαη είλαη δπζρεξέζηεξεο ζηελ ΑΜΘ ζε ζχγθξηζε κε ηνλ εζληθφ κέζν φξν. ηνλ Πίλαθα Γ.9.Α ηνπ Παξαξηήκαηνο ην θαηά θεθαιήλ ΑΔΠ γηα ηελ πεξίνδν Σελ πεξίνδν απηή παξνπζηάδεηαη κείσζε ζηελ αλαινγία κε ην κέζν φξν ηεο ρψξαο γεγνλφο πνπ αληηθαηνπηξίδεη ηε κείσζε ηεο παξαγσγηθήο δχλακεο ηεο ρσξηθήο ελφηεηαο ηεο ΑΜΘ. Σν πνζνζηφ ηνπ πιεζπζκνχ πνπ δηαηξέρεη θίλδπλν θηψρεηαο πξηλ ηηο θνηλσληθέο παξνρέο (% πιεζπζκνχ κε δηαζέζηκν εηζνδήκαηνο θάησ απφ ην φξην θηλδχλνπ θηψρεηαο, πνπ ζεσξείηαη ην 60% ηνπ κέζνπ δηαζέζηκνπ εηζνδήκαηνο ζε εζληθή βάζε) αλέξρεηαη ζε 32,20%. Αληίζηνηρα, ε ζπκκεηνρή 90 ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ ζηελ παξαγσγή ηνπ ΑΔΠ παξνπζηάδεη κηθξή πηψζε θαηά ηα έηε θαη θαηαηάζζεηαη ζηελ 8 ε ζέζε ελ ζπγθξίζεη κε ηηο ινηπέο Πεξηθέξεηαο αλαθνξηθά κε ηελ παξαγσγή ηνπ ΑΔΠ γηα ην έηνο Σν πνζνζηφ ζε εθαη. Δπξψ ησλ εμαγσγψλ ζην ΑΔΠ ηεο ΑΜΘ 92 θαηά ην 2005, αλέξρεηαη θαηαγξάθεηαη ζην πνζνζηφ 10,07%, ην νπνίν είλαη αξθεηά πςειφηεξν απφ ηνλ εζληθφ κέζν φξν. Ωζηφζν, αλ θαη κε ζεηηθφ πξφζεκν ην κέγεζνο ηνπ ηζνδπγίνπ εγγξαθψλ θαη δηαγξαθψλ επηρεηξήζεσλ 93 βαίλεη κεηνχκελν γηα ηα έηε γηα ηε 88 Δ.Π. Μαθεδνλίαο - Θξάθεο (2007),Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο , ζει Πίλαθεο Α.9 θαη Γ.9.Α ηνπ Παξαξηήκαηνο κε ζηνηρεία γηα ηα θξηηήξηα επηινγήο αζηηθψλ θέληξσλ σο πφισλ αλάπηπμεο θαη θθαδπ γηα ηα έηε Καηζαλέβαο Θ. (2009), «Ζ Οηθνλνκία & ε Απαζρφιεζε ζηηο 13 Διιεληθέο Πεξηθέξεηαο & Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή», Αζήλα, Δθδφζεηο ηακνχιε, ζει Πίλαθαο Γ.9.Β ηνπ Παξαξηήκαηνο κε ζηνηρεία γηα ηε ζπκκεηνρή ηνπ ΑΔΠ ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ σο πξνο ην ζχλνιν ηεο ρψξαο γηα ηα έηε Πίλαθαο Γ.10 ηνπ Παξαξηήκαηνο κε ζηνηρεία γηα ηε ζπκκεηνρή ησλ εμαγσγψλ ζην ΑΔΠ ηεο ΑΜΘ γηα ην Πίλαθαο Γ.11 ηνπ Παξαξηήκαηνο κε ζηνηρεία γηα ηηο εγγξαθέο δηαγξαθέο επηρεηξήζεσλ ηεο ΑΜΘ θαηά ηα έηε

61 ζπγθεθξηκέλε Πεξηθέξεηα, κέγεζνο πνπ απνηειεί ζεκαληηθή έλδεημε γηα ην επίπεδν επηρεηξεκαηηθφηεηαο ζηελ πεξηνρή. Σομείρ Οικονομίαρ Ζ Πεξηθέξεηα Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο Θξάθεο εμαθνινπζεί λα παξνπζηάδεη εμάξηεζε απφ ηνλ πξσηνγελή ηνκέα, παξά ηα δείγκαηα κεηαηφπηζεο ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ζην δεπηεξνγελή θαη ηξηηνγελή ηνκέα, θπξίσο ιφγσ ησλ δπζκελψλ επηπηψζεσλ απφ ηελ εθαξκνγή ηεο λέαο Κνηλήο Αγξνηηθήο Πνιηηηθήο. Ο πξσηνγελήο ηνκέαο ζπκπιεξψλεηαη κε ηνπο ππεδάθηνπο πφξνπο, θπξίσο κάξκαξα θαη πεηξέιαην. Αλαθνξηθά κε ην δεπηεξνγελή ηνκέα, αλαδεηθλχεηαη ε θπξηαξρία ησλ παξαδνζηαθψλ κεηαπνηεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, ρσξίο λα ππάξρνπλ ηδηαίηεξεο ελδείμεηο δξαζηεξηνπνίεζεο ζε αλεξρφκελνπο θαη δπλακηθνχο βηνκεραληθνχο θιάδνπο, ελψ ζηνλ ηξηηνγελή ηνκέα ε θχξηα δξαζηεξηφηεηα πξνέξρεηαη απφ ην εκπφξην θαη ηηο κεηαθνξέο. Τπάξρνπλ επίζεο αμηφινγεο δπλαηφηεηεο αλάπηπμεο ελαιιαθηηθψλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ ιφγσ ησλ ζεκαληηθψλ θπζηθψλ, πνιηηηζηηθψλ θαη πνιηηηζκηθψλ πφξσλ. Ο πξσηνγελήο ηνκέαο 94 (γεσξγία, θηελνηξνθία, δαζνθνκία, ιαηνκεία, αιηεία) έρεη ζεκαληηθή παξνπζία ζηελ ΑΜΘ, αθνχ ζηνλ ηνκέα απηφ απαζρνιείηαη ην 24,2% ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, έλαληη 21% ηνπ δεπηεξνγελνχο ηνκέα (βηνκεραλία) θαη 54,8% ηνπ ηξηηνγελνχο (ππεξεζίεο, ηνπξηζκφο) ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηνπ Γεληθφηεξα ζεηηθή εκθαλίδεηαη ε πξννπηηθή ησλ επαγγεικάησλ γεσξγίαο, θηελνηξνθίαο, αιηείαο, πεξηβάιινληνο, νηθνινγίαο θαη πνηνηηθνχ ειέγρνπ, γεσινγίαο, νξπθηνχ πινχηνπ (χπαξμε ζνβαξνχ νξπθηνχ πινχηνπ ζηελ πεξηνρή) θαη δαζψλ. ην δεπηεξνγελή ηνκέα (βηνηερλία, βηνκεραλία, θαηαζθεπέο), πνπ απαζρνιεί ην 21% ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, ζεκαληηθή ήηαλ έσο ηψξα ε παξνπζία δξαζηεξηνηήησλ πνπ είραλ ζπλδεζεί κε ηελ εμφξπμε πεηξειαίνπ απφ ηα θνηηάζκαηα ηνπ Πξίλνπ ζηε Θάζν. Τπάξρνπλ επίζεο κεγάιεο βηνκεραληθέο κνλάδεο επεμεξγαζίαο ραξηηνχ, αινπκηλίνπ θαη μχινπ, νη νπνίεο επλννχληαη απφ ηα ηζρπξά επελδπηηθά θίλεηξα ζηελ 94 Καηζαλέβαο Θ. (2009), «Ζ Οηθνλνκία & ε Απαζρφιεζε ζηηο 13 Διιεληθέο Πεξηθέξεηαο & Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή», Αζήλα, Δθδφζεηο ηακνχιε ζει Πίλαθαο Γ.12 θαη Γ.13 ηνπ Παξαξηήκαηνο κε ζηνηρεία ζρεηηθά ην πνζνζηφ απαζρφιεζεο ζηνπο ηνκείο ηεο νηθνλνκίαο γηα ηελ ΑΜΘ θαη ηελ Διιάδα (2008) θαη ηελ πνζνζηηαία ηνκεαθή ζχλζεζε ηεο απαζρφιεζεο ( ) αληίζηνηρα. 61

62 αθξηηηθή απηή πεξηνρή ηα νπνία ηζρχνπλ βάζεη ηνπ ηειεπηαίνπ αλαπηπμηαθνχ λφκνπ 3299/ φπσο απηφο ηξνπνπνηήζεθε θαη ηζρχεη έσο θαη ζήκεξα. Οξηαθά ζεηηθέο πξννπηηθέο εκθαλίδνπλ ηα επαγγέικαηα θαηαζθεπψλ θαη δνκηθψλ έξγσλ θπξίσο εμαηηίαο ησλ αξθεηψλ έξγσλ ππνδνκήο πνπ γίλνληαη ζηελ Πεξηθέξεηα, ζεηηθέο πξννπηηθέο ζε επαγγέικαηα επεμεξγαζίαο καξκάξνπ, ελψ αξλεηηθέο εκθαλίδνληαη νη αληίζηνηρεο γηα ηε ρεκηθή βηνκεραλία, ην πιαζηηθφ, ην πεηξέιαην, ην θπζηθφ αέξην, ηε βηνκεραλία θαξκάθσλ. Ωζηφζν, αξλεηηθέο είλαη νη πξννπηηθέο ησλ επαγγεικάησλ θισζηνυθαληνπξγίαο, ιφγσ ηνπ αληαγσληζκνχ ζε φξνπο θφζηνπο πνπ πθίζηαηαη ε Πεξηθέξεηα απφ γεηηνληθέο βαιθαληθέο ρψξεο, θαη ηδίσο ηε Βνπιγαξία, θαη ηνπ ζπλεπαγφκελνπ εμ απηνχ ελδερφκελνπ κεηεγθαηάζηαζεο κεηαπνηεηηθψλ κνλάδσλ ζηε γεηηνληθή ρψξα. ηνλ ηξηηνγελή ηνκέα (εκπφξην, ηξάπεδεο, αζθάιεηεο, πγεία, πξφλνηα, εθπαίδεπζε, ηνπξηζκφο, επηζηηηζκφο, κεηαθνξέο, ςπραγσγία, δεκφζηεο ππεξεζίεο θιπ) απαζρνιείηαη ην 54,8% ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ελ ζπγθξίζεη κε 66,3% ηνπ αληίζηνηρνπ εζληθνχ κέζνπ φξνπ κε κηθξή πησηηθή πνξεία. Απμεκέλε παξνπζία ζπλαθψλ δξαζηεξηνηήησλ παξνπζηάδεηαη ζηηο πξσηεχνπζεο ησλ λνκψλ, ζηα ιηκάληα θαη ηα αεξνδξφκηα ηεο Καβάιαο θαη ηεο Αιεμαλδξνχπνιεο, ελψ ζηνλ Έβξν πνπ απνηειεί ην αθξαίν ζχλνξν ηεο ρψξαο πξνο ηεο Σνπξθία θαη ηε Βνπιγαξία, κε αληίζηνηρνπο κεζνξηαθνχο ζηαζκνχο, κεηαθνξέο θαη ην εκπφξην γεληθφηεξα παξνπζηάδνπλ αμηφινγε θίλεζε. εκαληηθή είλαη ε ζπλεηζθνξά ηνπ εκπνξίνπ ζηελ επξχηεξε πεξηνρή. Αληηζέησο, θαη παξά ηελ πιεζψξα απφ θπζηθέο νκνξθηέο θαη αμηφινγα ηνπξηζηηθά επξήκαηα, ε ηνπξηζηηθή δξαζηεξηφηεηα εκθαλίδεη κάιινλ πεξηνξηζκέλε παξνπζία. Οη πξννπηηθέο ησλ επαγγεικάησλ ΣΠΔ εκθαλίδνληαη ζεηηθέο έσο πνιχ ζεηηθέο, θαη ζε πην πεξηνξηζκέλε έληαζε αληίζηνηρα είλαη νη πξννπηηθέο επαγγεικάησλ ζρεηηθψλ κε εθηππψζεηο θαη γξαθηθέο ηέρλεο. Σα επαγγέικαηα ησλ ΜΜΔ, θαιψλ θαη εθαξκνζκέλσλ ηερλψλ έρνπλ αξλεηηθέο πξννπηηθέο, ελ αληηζέζεη κε ηα νηθνλνκηθά, δηνηθεηηθά θαη εκπνξηθά επαγγέικαηα. Δπίζεο, αξλεηηθή είλαη ε πνξεία ησλ ηξαπεδηθψλ θαη αζθαιηζηηθψλ επαγγεικάησλ, γεγνλφο πνπ ζπλάδεη κε ηελ γεληθφηεξε ηάζε ζην 96 Ν.3299/2004 θαη θσδηθνπνίεζε απηνχ θαη Πιαίζην Γ.2 ηνπ Παξαξηήκαηνο φπνπ παξνπζηάδνληαη βαζηθά ζηνηρεία ηνπ αλαπηπμηαθνχ λφκνπ. 62

63 ζχλνιν ηεο ρψξαο, ελψ θαη ηα ηνπξηζηηθά επαγγέικαηα δελ εκθαλίδνπλ κεγάιν δπλακηζκφ εμαηηίαο ηνπ πεξηνξηζκέλνπ ξφινπ ηνπ ηνπξηζκνχ ζηελ ηνπηθή νηθνλνκία 97. Οξηαθά ζεηηθέο είλαη νη πξννπηηθέο ησλ αζιεηηθψλ, ςπραγσγηθψλ θαη επηζηηηζηηθψλ επαγγεικάησλ, ζεηηθέο ησλ επαγγεικάησλ ηαηξηθήο, παξαταηξηθήο, ςπρνινγίαο θαη θνηλσληθήο πξφλνηαο εμαηξνχληαη γηαηξνί θαη νδνληίαηξνη- θαη ζεηηθέο ζπλαθφινπζα ησλ κεηαθνξψλ θαη ηεο εκπνξηθήο λαπηηιίαο. ηηο πεξηζζφηεξεο άιιεο θαηεγνξίεο, φπσο ζπκβαίλεη άιισζηε θαηο ην ζχλνιν ηεο ρψξαο, παξνπζηάδνπλ πνιχ αξλεηηθέο πξννπηηθέο (επαγγέικαηα εθπαηδεπηηθά, ζεσξεηηθψλ, θπζηθνκαζεκαηηθψλ, λνκηθψλ ζπνπδψλ, θαζψο θαη ζηξαηησηηθά, αζηπλνκηθά, εθθιεζηαζηηθά θαη επαγγέικαηα ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα). Δλ θαηαθιείδη 98, ζην γεσξγηθφ θαη θηελνηξνθηθφ θιάδν, δηαπηζηψλεηαη φηη ην κεξίδηφ ηνπ ζε φξνπο πιήζνπο επηρεηξήζεσλ θαη θχθινπ εξγαζηψλ δελ ππεξβαίλεη ην 4% ηνπ ζπλφινπ ησλ θιάδσλ ζε πεξηθεξεηαθφ επίπεδν. Δπφκελνο αμηφινγνο θιάδνο κε βάζε ην κεξίδην ζπκκεηνρήο ηνπ ζην πεξηθεξεηαθφ ζχλνιν είλαη ε βηνκεραλία ηξνθίκσλ θαη πνηψλ, ραξαθηεξηζηηθφ ηεο νπνίαο είλαη ε πςειή πνζνζηηαία ζπκκεηνρή ζην ζπλνιηθφ θχθιν εξγαζηψλ (άλσ ηνπ 8%). Ο θιάδνο ηεο θισζηνυθαληνπξγίαο θαηέρεη πςειφ κεξίδην ζπκκεηνρήο ρσξίο λα παξνπζηάδεη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ αξηζκφ επηρεηξήζεσλ θαη ν θιάδνο ησλ ρεκηθψλ νπζηψλ έρεη βαξχλνπζα ζεκαζία. εκαληηθά κεξίδηα ζην ζπλνιηθφ απνηέιεζκα, έρνπλ νη δχν επφκελνη θιάδνη, ησλ πξντφλησλ απφ ειαζηηθφ θαη πιαζηηθέο χιεο θαη ησλ άιισλ πξντφλησλ απφ κε κεηαιιηθά νξπθηά. Απαζσόληζη Ανεπγία Αλαθνξηθά κε ην κνξθσηηθφ επίπεδν ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ δηαπηζηψλεηαη πςειή ζπγθέληξσζε πιεζπζκνχ κε ρακειφ κνξθσηηθφ επίπεδν θαη κεησκέλε αλαινγία πιεζπζκνχ κε πςειφ κνξθσηηθφ επίπεδν. Αλαιπηηθά, ν δπλεηηθά νηθνλνκηθά ελεξγφο πιεζπζκφο άλσ ησλ 15 εηψλ ζηελ ΑΜΘ ην 2003 απνηεινχζε ην 65,9% ηνπ ζπλφινπ ηνπ πιεζπζκνχ ηεο πεξηνρήο. Καηά ην ίδην έηνο ην πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο απαζρφιεζεο, αλέξρεηαη ζε 56,7% γηα ηελ ΑΜΘ, ζε επίπεδα ρακειφηεξα ηφζν ηνπ εζληθνχ κέζνπ φξνπ (56,0%), φζν θαη ηνπ ηφρνπ ηεο ηξαηεγηθήο ηεο Ληζζαβφλαο γηα αχμεζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ δείθηε ζην 70% ην Ζ ΑΜΘ παξνπζηάδεη απφ ηα ρακειφηεξα πνζνζηά ζπλνιηθήο 97 Πίλαθαο Γ.14 ηνπ Παξαξηήκαηνο κε ζηνηρεία ζρεηηθά κε αθίμεηο, δηαλπθηεξεχζεηο, ηνπξηζηηθά θαηαιχκαηα γηα ηελ ΑΜΘ ην Δ.Π. Μαθεδνλίαο - Θξάθεο (2007),Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο

64 απαζρφιεζεο ζηελ ΔΔ. Ζ επίδνζή ηεο ζεσξείηαη αλεζπρεηηθή δεδνκέλνπ φηη ην πςειφ επίπεδν αμηνπνίεζεο ησλ ζε εξγάζηκε ειηθία απαζρνινχκελσλ ζπκβάιιεη ηφζν ζηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε φζν θαη ζηε βειηίσζε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο. Κνκβηθφο παξάγσλ γηα ηελ ρακειή επίδνζε ζην πνζνζηφ απαζρφιεζεο απνηειεί ν ηδηαίηεξα ρακειφο βαζκφο ζπκκεηνρήο ησλ λέσλ (24,8% ) θαη ησλ γπλαηθψλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Δηδηθφηεξα, ην πνζνζηφ γπλαηθείαο απαζρφιεζεο αλέξρεηαη ζε 31,1% ην 2003 θαη απέρεη πνιχ απφ ηνλ ηφρν γηα αχμεζή ηνπ ζην 60% ην Δπίζεο αξλεηηθά ζπκβάιεη ε ρακειή επίδνζε ηεο Μαθεδνλίαο - Θξάθεο ζην θξηηήξην ηνπ πνζνζηνχ απαζρφιεζεο γηα ηνπο ειηθησκέλνπο (45,3% ) έλαληη ηφρνπ γηα αχμεζε ηνπ ζην 50% ην Αλαθνξηθά κε ηνλ αξηζκφ ησλ αλέξγσλ πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ζηελ ΑΜΘ ζπγθεληξψλεηαη ην 6,88% ησλ αλέξγσλ ηεο ρψξαο (2004). Σν πνζνζηφ αλεξγίαο είλαη κεγαιχηεξν απφ απηφ ηεο Διιάδαο (13,2%, έλαληη 10,5% ζε ζχλνιν ρψξαο γηα ην 2004 θαη 11,3% έλαληη 8,8% ζε ζχλνιν ρψξαο γηα ην 2008) θαη πνιχ κεγαιχηεξν απφ απηφ ηεο ΔΔ-25 (9,2% ). Πνιχ ζεκαληηθέο είλαη νη απνθιίζεηο φζνλ αθνξά ην πνζνζηφ αλεξγίαο ζηηο γπλαίθεο (20,9% ) θαη ζηνπο λένπο εηψλ (30,5% ), θαζψο είλαη ζεκαληηθά πςειφηεξν ηνπ εζληθνχ κέζνπ φξνπ, θαηά 5 θαη 4 πνζνζηηαίεο κνλάδεο αληίζηνηρα θαη ζρεδφλ δηπιάζην ηνπ κέζνπ επξσπατθνχ. ζνλ αθνξά ηνπο καθξνρξφληα αλέξγνπο, ην πνζνζηφ θαηά ην 2004 πιεζηάδεη ηνλ εζληθφ κέζν φξν (55,7% έλαληη 53,1% ) αιιά παξακέλεη ζαθψο κεγαιχηεξν απφ απηφλ ηεο ΔΔ-25 (44,5%), ηάζε ε νπνία θαηά ην 2006 αληηζηξέθεηαη θαη ην πνζνζηφ απηφ εθηνμεχεηαη ζην 63,5%. 99 ηνπο Πίλαθεο ηνπ Παξαξηήκαηνο παξνπζηάδεηαη πιεζψξα ζηνηρείσλ ζρεηηθά κε ηελ αλεξγία θαηά λνκφ ηεο ΑΜΘ γηα ηα έηε , ζηνηρεία ζε επίπεδν Πεξηθέξεηαο ηνπ νηθνλνκηθά ελεξγνχ πιεζπζκνχ πνζνζηηαία θαη αξηζκεηηθά γηα ηα έηε , αξηζκφο θαη πνζνζηφ απαζρνινπκέλσλ θαη αλέξγσλ ζε επίπεδν Πεξηθέξεηαο θαηά ηα έηε ηφζν σο πξνο ην ζχλνιν φζν θαη σο πξνο θάζε ειηθηαθή θαηεγνξία, πνζνζηά ηεο ηνκεαθήο ζχλζεζεο ηεο απαζρφιεζεο ζηελ ΑΜΘ γηα ηα έηε θαη ζηνηρεία ζε επίπεδν Πεξηθέξεηαο καθξνρξφληαο αλεξγίαο γηα ηα έηε θαη

65 Γ.3 Η Τθιζηάμενη Καηάζηαζη Ζ ζέζε ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ ζε επξσπατθφ, δηεζλέο θαη εζληθφ επίπεδν πεξηγξάθεηαη 100 σο εμήο: Δςπωπαϊκό και διεθνέρ επίπεδο Ζ γεσγξαθηθή ζέζε ηεο ΑΜΘ, ε νπνία επί ζεηξά εηψλ ζπληζηνχζε ην ζεκαληηθφηεξν κεηνλέθηεκά ηεο θαη ζε κεγάιν βαζκφ θαζφξηδε ηε ζεκαληηθή ηεο πζηέξεζε απνηειεί πιένλ έλα κνλαδηθφ ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα ζε επξσπατθφ θαη δηεζλέο επίπεδν. Ζ θαηαζθεπή ηνπ αγσγνχ πεηξειαίνπ Μπνπξγθάο Αιεμαλδξνχπνιεο θαζψο θαη ε θαηαζθεπή αγσγνχ θπζηθνχ αεξίνπ Σνπξθίαο - Διιάδαο Ηηαιίαο δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα ζηελ Πεξηθέξεηα Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο Θξάθεο γηα αλάδεημή ηεο ζε ελεξγεηαθφ θφκβν, αλαβαζκίδνληαο, έηζη, ηε γεσπνιηηηθή ηεο ζέζε θαη κε ζηφρν ηελ πξνζέιθπζε δηεζλνχο επηρεηξεκαηηθνχ ελδηαθέξνληνο γηα ηελ πινπνίεζε επελδχζεσλ. Ζ νινθιήξσζε ησλ κεηαθνξηθψλ έξγσλ ππνδνκψλ ζηελ Πεξηθέξεηα ΑΜΘ, ζε ζπλδπαζκφ ηελ πξνο αλαηνιάο δηεχξπλζε ηεο ΔΔ θαη ηε βαξχηεηα πνπ δίλεηαη ζηε δεκηνπξγία ησλ Γηεπξσπατθψλ δηθηχσλ, πξνζθέξνπλ ζηελ Πεξηθέξεηα ηε δπλαηφηεηα γηα νπζηαζηηθή αμηνπνίεζε ηεο γεσγξαθηθήο ηεο ζέζεο, πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο επίηεπμεο πςειψλ ξπζκψλ αλάπηπμεο. Δθνικό επίπεδο Ζ γεηηλίαζε ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ κε ηελ Πεξηθέξεηα Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο δίλεη ηε δπλαηφηεηα γηα ηελ ελζσκάησζή ηεο ζε έλαλ επξχηεξν αλαπηπμηαθφ πφιν, αμηνπνηψληαο ηηο επηδφζεηο ηνπ κεηξνπνιηηηθνχ θέληξνπ ηεο Θεζζαινλίθεο, δεδνκέλεο ηεο νινθιήξσζεο βαζηθψλ έξγσλ κεηαθνξηθψλ ππνδνκψλ. ε ζρέζε κε ηελ ππφινηπε ρψξα, ε νινθιήξσζε ηεο Δγλαηίαο Οδνχ ζα ζπληειέζεη ζηε βειηίσζε ηεο πξνζβαζηκφηεηαο ζηελ Πεξηθέξεηα θαη ζηελ αχμεζε ηεο ειθπζηηθφηεηάο ηεο. Σν πνηθηιφκνξθν θπζηθφ πεξηβάιινλ, θαζψο θαη ην ζεκαληηθφ πνιηηηζηηθφ ππφβαζξν ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ αλάιεςε αλαπηπμηαθψλ δξάζεσλ ζηελ θαηεχζπλζε ηεο βειηίσζεο ηεο πνηφηεηαο δσήο, ζπλζέηνπλ έλα ρψξν κε ηδηαίηεξεο 100 Δ.Π. Μαθεδνλίαο - Θξάθεο (2007),Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο , ζει

66 δπλαηφηεηεο, θαη κε απψηεξν ζηφρν ηελ θαζηέξσζε ελφο πεξηθεξεηαθνχ πξντφληνο πςειήο αμίαο. πλεπψο, ηα δπλαηά θαη αδχλαηα ζεκεία, θαζψο θαη νη επθαηξίεο απεηιέο πνπ εκθαλίδεη ε Πεξηθέξεηα ΑΜΘ απεηθνλίδνληαη ζηελ αλάιπζε SWOT 101 ηνπ ΔΠ γηα ηελ ρσξηθή ελφηεηα ηεο Μαθεδνλίαο-Θξάθεο, ελψ ηα ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ ηε ζπγθξηηηθή επίδνζε ηεο ελ ιφγσ Πεξηθέξεηαο κε ηελ ππφινηπε Διιάδα θαη ηελ ΔΔ αλά Γηαξζξσηηθφ Γείθηε θαζψο θαη ε θαηάηαμε θαηά θζίλνπζα ζεηξά ηεο Πεξηθέξεηαο ζην ζχλνιν ησλ 13 ειιεληθψλ πεξηθεξεηψλ θαηαδεηθλχεη φηη θαηέρεη ηελ 13 ε ζέζε ζην θθαδπ θαη ηελ παξαγσγηθφηεηα ηεο εξγαζίαο αλά απαζρνινχκελν, ελψ θαηέρεη ηελ 10 ε ζέζε ζην πνζνζηφ καθξνρξφληαο αλεξγίαο θαη ηελ 11 ε ζέζε ζε φξνπο εθπαίδεπζεο ησλ λέσλ 102. Σα ζηνηρεία πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηνπο αλσηέξσ δχν πίλαθεο απνδεηθλχνπλ ηελ επηινγή ηεο πεξηνρήο Καβάιαο-Ξάλζεο-Γξάκαο σο ελφο εθ ησλ πηζαλψλ αζηηθψλ πφισλ αλάπηπμεο απφ ην ίδην ην ΔΠΑ, σο απφξξνηα ηφζν ηεο αλαγθαηφηεηαο λα απνηειέζεη ν ζπγθεθξηκέλνο πφινο ην έλαπζκα θαη ηνλ θηλεηήξην παξάγνληα δηάρπζεο ηεο αλάπηπμεο θαη θαη επέθηαζε ελίζρπζεο ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο ζηελ πεξηνρή φζν θαη ηνπ αλαμηνπνίεηνπ δπλακηθνχ θαη ησλ αλεθκεηάιιεπησλ επθαηξηψλ πνπ δηαζέηεη ε ελ ιφγσ γεσγξαθηθή πεξηνρή. Ο Πόλορ Ανάπηςξηρ ζηο Μικποζκόπιο: Καβάλα - Ξάνθη- Γπάμα Ο ζπγθεθξηκέλνο πφινο αλάπηπμεο 103 πνπ πξνηείλεηαη απφ ην ΔΠΑ απνηειείηαη απφ ηξία αζηηθά θέληξα ηεο Πεξηθέξεηαο, πνπ ζπληζηνχλ πφιεηο κεζαίνπ πιεζπζκηαθνχ κεγέζνπο ελψ ζπλνιηθά ζπγθεληξψλνπλ πεξίπνπ θάηνηθνη. Σα ηξία απηά θέληξα αλαπηχζζνπλ εκεξήζηα ζπζηήκαηα ζηα νπνία εληάζζνληαη νη γεηηνληθνί πξνο απηά Γήκνη ελψ αλαπηχζζνπλ θαη ζεκαληηθέο ηάζεηο δηθηχσζεο κεηαμχ ηνπο. Οη ηάζεηο απηέο εληζρχνληαη απφ ηηο κηθξέο κεηαμχ ηνπο απνζηάζεηο θαη ηνλ απμαλφκελν πεξηνξηζκφ ησλ ρξνλναπνζηάζεσλ ζηηο κεηαμχ ηνπο ζπλδέζεηο ιφγσ ησλ αλαπηπζζνκέλσλ θαη βειηησκέλσλ έξγσλ ππνδνκήο. Ο πιεζπζκφο ηεο Καβάιαο αλαπηχζζεηαη κε ξπζκφ άλσ ηνπ κέζνπ φξνπ ηεο ρψξαο, ελψ ν πιεζπζκφο ησλ ινηπψλ δχν θέληξσλ αλαπηχζζεηαη ζεκαληηθά άλσ ηνπ αληίζηνηρνπ κεγέζνπο. Σν παξαγσγηθφ πξφηππν ηεο Καβάιαο παξνπζηάδεη ηάζεηο 101 Πίλαθαο Γ.27 ηνπ Παξαξηήκαηνο κε ζηνηρεία γηα ηελ αλάιπζε SWOT ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ. 102 Πίλαθαο Γ.28 ηνπ Παξαξηήκαηνο κε ζηνηρεία ζρεηηθά κε δηαξζξσηηθνχο δείθηεο γηα ηελ Πεξηθέξεηα ΑΜΘ. 103 ΤΠΟΗΟ- ΓΓΔΑ (2007), «Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο ». 66

67 θίλεζεο πεξί ην κέζν ηεο ρψξαο θαη ζηνπο ηξεηο ηνκείο, ελψ ζηα δχν άιια αζηηθά θέληξα ε απαζρφιεζε ζηνλ πξσηνγελή θηλείηαη πάλσ απφ ην κέζν φξν ηεο ρψξαο θαη ζηνπο ινηπνχο ηνκείο πεξί ηνλ εζληθφ κέζν. Σν ζπγθεθξηκέλν παξαγσγηθφ πξφηππν παξακέλεη ζηαζεξφ ζηελ Ξάλζε, ελψ παξνπζηάδεη κηθξή κεηαβνιή ζηελ Καβάια (αχμεζε ηεο ζεκαζίαο ηνπ πξσηνγελή ηνκέα) θαη ζηελ Γξάκα (κείσζε ηεο ζεκαζίαο ηνπ δεπηεξνγελή ηελ πεξίνδν ). Καη νη ηξεηο πφιεηο απνηεινχλ έδξα λνκνχ, ελψ ζηελ Καβάια θαη ζηε Γξάκα ιεηηνπξγνχλ ηκήκαηα ΣΔΗ. ηελ Ξάλζε ιεηηνπξγεί κέξνο ηνπ Γεκνθξίηεηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θξάθεο (Πνιπηερληθή ρνιή). Καη νη ηξεηο πφιεηο απνηεινχλ ηκήκαηα ηνπ παξαδνζηαθνχ αλαπηπμηαθνχ άμνλα ηεο ρψξαο. Μάιηζηα, κηα θαη απηφο ζεσξείηαη, φηη έρεη ζηελ Καβάια ην αλαηνιηθφ ηνπ άθξν, νη δχν άιιεο πφιεηο κπνξεί λα ζεσξεζεί, φηη απνηεινχλ ζηνηρεία επέθηαζεο ηνπ άμνλα. Άιισζηε ην ηκήκα Θεζζαινλίθεο Καβάιαο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ άμνλα εληάζζεηαη ζηνλ αλαδπφκελν (Δγλαηία Οδφ) άμνλα αλάπηπμεο ηνπ βνξξά κε ηάζεηο επέθηαζεο πξνο Κνκνηελή θαη Αιεμαλδξνχπνιε αιιά θαη πέξα ησλ ζπλφξσλ θαη πξνο βνξξά θαη πξνο αλαηνιάο (θάζεηνη άμνλεο Δγλαηίαο Οδνχ). 67

68 Γ. Ππόηαζη Πολιηικήρ Κοινωνικήρ ςνοσήρ Καβάλαρ Ξάνθηρ - Γπάμαρ Γ.1 ύνθεζη Ππόηαζηρ για Κοινωνική ςνοσή ζηον Πόλο Ανάπηςξηρ Καβάλαρ Ξάνθηρ - Γπάμαρ Ζ πξφηαζε πνιηηηθήο γηα θνηλσληθή ζπλνρή ζηελ Πεξηθέξεηα ΑΜΘ κε ηε ρξήζε ηνπ εξγαιείνπ ησλ Δ νθείιεη λα ιάβεη ππφςε ηεο ην αλαπηπμηαθφ φξακα θαη ηνπο ζηφρνπο πνπ έρνπλ ηεζεί θαηά ηελ Γ Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδν γηα ηε ρσξηθή ελφηεηα Μαθεδνλίαο-Θξάθεο. Δλ πξνθεηκέλσ, ην αλαπηπμηαθφ φξακα γηα ηελ γεσγξαθηθή πεξηνρή ηεο Μαθεδνλίαο-Θξάθεο γηα ηελ πεξίνδν ζπκππθλψλεηαη ζηε «δεκηνπξγία κηαο βηψζηκεο αληαγσληζηηθήο πεξηθεξεηαθήο νηθνλνκίαο 104 κε έληνλν εμσζηξεθή πξνζαλαηνιηζκφ θαη εζσηεξηθή νηθνλνκηθή, θνηλσληθή, ρσξηθή θαη δηνηθεηηθή ζπλνρή», φξακα ην νπνίν βαζίδεηαη ζηελ αλάδεημε ηνπ ξφινπ ηεο ρσξηθήο ελφηεηαο σο θφκβνπ ελέξγεηαο θαη κεηαθνξψλ δηεζλνχο αθηηλνβνιίαο, ζηελ ελίζρπζε ηνπ πνιπθεληξηθνχ αζηηθνχ ζπζηήκαηφο ηεο κε ηηο αλαδπφκελεο δηθηπψζεηο κεηαμχ ζπγθεθξηκέλσλ αζηηθψλ θέληξσλ θαη ζηελ αλαβάζκηζε ηνπ ξφινπ ηνπ κεηξνπνιηηηθνχ θέληξνπ ηεο Θεζζαινλίθεο ζε θέληξν ππεξεζηψλ θαη θαηλνηνκίαο. Δίλαη έλαο ζηφρνο πνιπιεηηνπξγηθφο πνπ δίλεη έκθαζε ζηνπο θάησζη επηκέξνπο ζηφρνπο: αξιοποίηζη ηηρ θέζηρ ηηρ σωπικήρ ενόηηηαρ ζην ρψξν ηεο Ννηηναλαηνιηθήο Δπξψπεο θαη εηδηθφηεξα ησλ Βαιθαλίσλ, θαζψο θαη ηεο εγγχηεηαο ζηηο αλαδπφκελεο αγνξέο ηεο Μαχξεο Θάιαζζαο θαη ηεο Αλαηνιηθήο Μεζνγείνπ. ππνζηήξημε ηεο καινοηομικήρ επισειπημαηικόηηηαρ, ψζηε λα αλαπηπρζνχλ αληαγσληζηηθέο επηρεηξήζεηο θαη λα δνζεί κηα ζεκαληηθή ψζεζε ζηελ αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο. ην ίδην πιαίζην εληάζζεηαη ε αλάπηπμε θαη αμηνπνίεζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θαη ε ζπγθξφηεζε ηεο πεξηθεξεηαθήο αγνξάο εξγαζίαο ζχκθσλα κε ηηο αλάγθεο κηαο νινθιεξσκέλεο ζηξαηεγηθήο αλαβάζκηζεο ησλ γλψζεσλ θαη ησλ δεμηνηήησλ ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηεο παξαγσγηθφηεηαο ηεο εξγαζίαο. ιζόπποπη και βιώζιμη οικονομική και κοινωνική ανάπηςξη κε ζηφρν ηε κείσζε ησλ αληζνηήησλ θαη κεγαιχηεξε ζπκκεηνρή φισλ ζηα απνηειέζκαηα ηεο αλάπηπμεο. Ζ άκβιπλζε ησλ ελδνπεξηθεξεηαθψλ αληζνηήησλ ζα ζπκβάιεη ζηε ζπλνρή ηνπ 104 ΤΠΟΗΟ- ΓΓΔΑ (2007), «Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο », ζει

69 βνξεηνειιαδηθνχ ρψξνπ, ζηε δεκηνπξγία πεξηθεξεηαθήο ζπλείδεζεο, ζηελ αχμεζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ πεξηθεξεηαθψλ πνιηηηθψλ θαη δξάζεσλ, ζηε δεκηνπξγία ιεηηνπξγηθψλ δηθηπψζεσλ, ζε θνηλέο δξάζεηο θαη ζηε δεκηνπξγία κηαο ζπκπαγνχο ρσξηθήο ελφηεηαο. ηελ ΑΜΘ -πεξηθέξεηα ακηγνχο ζηφρνπ ζχγθιηζεο- πνπ παξνπζηάδεη κεγαιχηεξν αλαπηπμηαθφ έιιεηκκα, ε ζηξαηεγηθή ζα εζηηάζεη ζε επηινγέο πνπ ζα δηαζθαιίζνπλ πςειφ ξπζκφ αχμεζεο ηνπ ΑΔΠ γηα ηελ επίηεπμε ηεο ζχγθιηζεο. Έηζη, πξνηεξαηφηεηα ζα δνζεί ζηελ νινθιήξσζε ησλ ππνδνκψλ κεηαθνξψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ θάζεησλ νδηθψλ αμφλσλ θαη πνιχηξνπσλ κεηαθνξψλ (κεζνξηαθνί ζηαζκνί αιιά θαη ζηελ πξνζαξκνγή ηνπ ζρεδηαζκνχ ησλ ηκεκάησλ ζχλδεζεο ηεο Δγλαηίαο κε ρψξνπο νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ πξνζέιθπζε λέσλ επελδχζεσλ κε ζηφρν ηηο λέεο γεηηνληθέο αγνξέο, έηζη ψζηε λα επηηεπρζεί ε βειηίσζε ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ηεο εμσζηξέθεηαο ησλ επηρεηξήζεσλ αλάπηπμε ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ θαη ππεξεζηψλ εμππεξέηεζεο ηνπ πνιίηε γηα ηελ ελδπλάκσζε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο, ζηελ νινθιήξσζε ησλ αζηηθψλ επξπδσληθψλ ππνδνκψλ, ηε δεκηνπξγία επξπδσληθψλ ή αζχξκαησλ δηθηχσλ ζηνπο ηνπξηζηηθνχο πφινπο θαη ηελ ελζσκάησζή ηνπο ζηελ πεξηθεξεηαθή νηθνλνκία ζηελ αεηθνξηθή δηαρείξηζε ηνπ πεξηβάιινληνο (π.ρ. πξνζηαζία ηεο πνηφηεηαο επηθαλεηαθψλ θαη ππφγεησλ πδάησλ) θαη ηελ νξζνινγηθή δηαρείξηζε ελεξγεηαθψλ πφξσλ, αμηνπνηψληαο ηα γεσζεξκηθά απνζέκαηα (ελαιιαθηηθέο κνξθέο ελέξγεηαο) ζηελ ελδπλάκσζε ησλ πξνυπνζέζεσλ γηα ηελ πιήξε αμηνπνίεζε ηεο θνκβηθήο ζέζεο ηεο Πεξηθέξεηαο ζηα Γηεπξσπατθά δίθηπα κεηαθνξψλ αιιά θαη ησλ λέσλ γεσπνιηηηθψλ δεδνκέλσλ πνπ δηακνξθψλνπλ νη αιιαγέο ζηα δίθηπα ελέξγεηαο, ζηελ έληαμε ηεο Ρνπκαλίαο θαη ηεο Βνπιγαξίαο ζηελ Δ.Δ, ζηελ «Δπξσπατθή Πξννπηηθή» ηεο Σνπξθίαο αιιά θαη ζηε κεηαηφπηζε ηνπ γεσζηξαηεγηθνχ θέληξνπ ηεο Δ.Δ πξνο Αλαηνιάο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηε δηαζθάιηζε ησλ φξσλ γηα ηελ αμηνπνίεζε ηνπ επξείαο δηαθνξνπνίεζεο θαη πινχζηνπ ελδνγελνχο 69

70 αλαπηπμηαθνχ δπλακηθνχ ηεο Πεξηθέξεηαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ηνπ πδαηηθνχ δπλακηθνχ, ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο, ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο, ηνπ νηθνινγηθνχ απνζέκαηνο, ησλ πνιηηηζηηθψλ πφξσλ θαη εηδηθψλ ρσξηθψλ ζπλφισλ, ζηνρεχνληαο ζε δηαηεξήζηκε αλάπηπμε ζην ζχλνιν ηνπ γεσγξαθηθνχ ρψξνπ πνπ θαιχπηεη ε Πεξηθέξεηα ζηε ζχγθιηζε θαη εηδηθφηεξα ζηελ δηαζθάιηζε πςεινχ ξπζκνχ αλάπηπμεο γηα ηελ επίηεπμε καθξνπξφζεζκα ηεο ζχγθιηζεο κε ηνλ επξσπατθφ θαη εζληθφ κέζν φξν, επηδηψθνληαο κεζνπξφζεζκα αχμεζε ηνπ Πεξηθεξεηαθνχ ΑΔΠ ίζε κε ην ξπζκφ αλφδνπ ηνπ Δζληθνχ ΑΔΠ, πξνθεηκέλνπ, αξρηθά, λα αλαθνπεί ηνπιάρηζηνλ ε ηάζε δηεχξπλζεο ηεο πζηέξεζεο ηεο Πεξηθέξεηαο πνπ παξαηεξείηαη ηα ηειεπηαία ρξφληα Ζ πεξηθεξεηαθή ζηξαηεγηθή γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ αλαθνξηθά κε ηελ Πεξηθέξεηα ΑΜΘ, νθείιεη λα ζπλππνινγίζεη πξνβιήκαηα θνηλσληθήο ελζσκάησζεο, θαζφηη ππνιείπεηαη καθξάλ ζηνλ ηνκέα απηφ ελ ζπγθξίζεη κε ηηο ππφινηπεο δχν Πεξηθέξεηεο Κεληξηθήο θαη Γπηηθήο Μαθεδνλίαο ηεο ρσξηθήο ελφηεηαο ΜΘ. Σν πξφβιεκα ζπληίζεηαη φηαλ ζπλδπαζηνχλ νη παξάκεηξνη θηψρεηαο, απαζρφιεζεο θαη αγνξάο εξγαζίαο θαη θνηλσληθήο ελζσκάησζεο, δεδνκέλεο θαη ηεο ζπκκεηνρήο ηνπ 20% ηνπ πιεζπζκνχ απφ ηε κνπζνπικαληθή κεηνλφηεηα. Ηδίσο ζε φξνπο θνηλσληθήο ζπλνρήο, κε θξηηήξην ην ζχλνιν ησλ δεδνκέλσλ ηεο αγνξάο εξγαζίαο θαη ηεο αλεξγίαο ε Πεξηθέξεηα θαηαηάζζεηαη ζηελ ελδηάκεζε θαηεγνξία ζην ζχλνιν ησλ Πεξηθεξεηψλ ηεο ρψξαο. ε φηη αθνξά ηελ αλεξγία ε Πεξηθέξεηα θαηαηάζζεηαη ζηελ θαηεγνξία πνπ παξνπζηάδεη ηα πιένλ έληνλα πξνβιήκαηα, ελψ κε ηα θξηηήξηα ηεο απαζρφιεζεο θαηαηάζζεηαη ζηελ θαηεγνξία ησλ πεξηθεξεηψλ κε ζρεηηθά πεξηνξηζκέλα πξνβιήκαηα. Σέινο κε θξηηήξην ηελ έθζεζε ζηε δηαθηλδχλεπζε θηψρεηαο ε Πεξηθέξεηα απνηειεί κεηά ηελ Ήπεηξν ηελ πιένλ απεηινχκελε Πεξηθέξεηα ηεο ρψξαο. Ζ θαηάζηαζε απηή ζπλδέεηαη κε ηνλ αθξηηηθφ ηεο θαη ζπλνξηαθφ ηεο ραξαθηήξα, θάηη πνπ απφ κεηνλέθηεκα κπνξεί λα κεηαβιεζεί ζε πιενλέθηεκα ιφγσ ηεο δηεχξπλζεο ηεο ΔΔ, κε ηελ ζεκαληηθή ζεκαζία ηνπ πξσηνγελή ηνκέα ηφζν ζηε δηακφξθσζε ηνπ ΑΔΠ φζν θαη ζηελ απαζρφιεζε, κε ηελ απνβηνκεράληζε ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ θαζψο θαη κε ηελ βξαδχηεηα πξνζαξκνγήο ηνπ παξαγσγηθνχ πξνηχπνπ θαη ηνπ πξνηχπνπ απαζρφιεζεο ηεο Πεξηθέξεηαο ζηηο απαηηήζεηο ηεο αγνξάο. Ζ πνιηηηθή αχμεζεο ησλ λέσλ θαη αλαπιήξσζεο ησλ απσιεζζέλησλ ζέζεσλ εξγαζίαο, ηδηαίηεξα ζην πξσηνγελή ηνκέα, πξέπεη λα ζηεξίδεηαη 70

71 ζηελ ελδπλάκσζε ησλ ηάζεσλ πξνζαξκνγήο ηνπ πξνηχπνπ απαζρφιεζεο ζε κηα ζχγρξνλε νηθνλνκία κέζα απφ ηελ ελίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ησλ επηρεηξήζεσλ θαη θιάδσλ πνπ πιήηηνληαη (επηπηψζεηο απνβηνκεράληζεο), ηε πξνζέιθπζε βηψζηκσλ επηρεηξήζεσλ ζηελ Πεξηθέξεηα θαη θηλεηνπνίεζε ηεο ελδνγελνχο επηρεηξεκαηηθφηεηαο. Μέζσ ηεο αλάιπζεο SWOT 105 θσδηθνπνηήζεθαλ νη επθαηξίεο θαη απεηιέο πνπ ζπλδένληαη κε ην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ ηεο ρσξηθήο ελφηεηαο ηεο ΑΜΘ θαη ησλ δηνηθεηηθψλ Πεξηθεξεηψλ απφ ηηο νπνίεο απαξηίδεηαη ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο εζσηεξηθέο δπλαηφηεηεο θαη αδπλακίεο ηεο λα αληαπνθξηζεί ζε απηέο. Ζ αλάιπζε SWOT αμηνπνηείηαη γηα ηε δηάγλσζε ησλ αλαγθψλ ηεο ζπγθεθξηκέλεο ρσξηθήο ελφηεηαο, αλάινγα κε ηνπο ζπλδπαζκνχο ηζρπξψλ-αδχλαησλ ζεκείσλ ηνπ εζσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ησλ επθαηξηψλ-απεηιψλ ηνπ εμσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο. Οη αλάγθεο ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ ζπλνςίδνληαη σο εμήο: Οινθιήξσζε θάζεησλ αμφλσλ βειηίσζε δηαπεξηθεξεηαθψλ κεηαθνξηθψλ ππνδνκψλ (νδηθφ θαη ζηδεξνδξνκηθφ δίθηπν) Αεηθφξνο δηαρείξηζε θπζηθνχ πεξηβάιινληνο θαη αμηνπνίεζε ελαιιαθηηθψλ κνξθψλ ελέξγεηαο Βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο δσήο θαη αλαβάζκηζε ησλ θνηλσληθψλ ππνδνκψλ ζηα αζηηθά θέληξα θαη ζηηο αγξνηηθέο πεξηνρέο κέζσ ηεο πξνψζεζεο νινθιεξσκέλσλ πξνγξακκάησλ αλάπηπμεο Πξνζηαζία θαη αλάδεημε ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο θαη ηνπ αλζξσπνγελνχο πεξηβάιινληνο χλδεζε ηνπξηζκνχ κε ηελ ηνπηθή νηθνλνκία θαη ηνλ ηνπηθφ πνιηηηζκφ Δλζάξξπλζε αλάπηπμεο εμσγεσξγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζηνλ χπαηζξν ρψξν ζηνπο ηνκείο ηεο κεηαπνίεζεο θαη ηεο παξνρήο ππεξεζηψλ Δλίζρπζε εμσζηξέθεηαο θαη θαηλνηνκηθφηεηαο επηρεηξήζεσλ θαη πξνψζεζε λέσλ επηρεηξεκαηηθψλ παξαγσγηθψλ πξνηχπσλ Αλαβάζκηζε ησλ δεμηνηήησλ ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θαη δεκηνπξγία λέσλ, παξαγσγηθψλ, ζέζεσλ απαζρφιεζεο Πξνζέιθπζε μέλσλ άκεζσλ επελδχζεσλ πνπ ζηνρεχνπλ ζηηο λέεο γεηηνληθέο αγνξέο Πξνψζεζε κεραληζκψλ νινθιεξσκέλεο δηαρείξηζεο αλαπηπμηαθψλ πφξσλ 105 Δ.Π. Μαθεδνλίαο - Θξάθεο (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο ζει θαη Πίλαθαο Γ.28 ηνπ Παξαξηήκαηνο. 71

72 Γηα ηελ εμππεξέηεζε ηνπ αλαπηπμηαθνχ νξάκαηνο θαη ηνπ ζηξαηεγηθνχ ζηφρνπ ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ, νθείινπλ λα εμππεξεηεζνχλ ζπλδπαζηηθά, ηφζν ν ζηφρνο ηεο αμηνπνίεζεο ηνπ ελδνγελνχο δπλακηθνχ θαη ηεο απηνηξνθνδνηνχκελεο αλάπηπμεο φζν θαη ν ζηφρνο ηεο δεκηνπξγίαο ησλ απαξαίηεησλ ζπλζεθψλ γηα ηε δπλακηθή ελζσκάησζε ηεο Πεξηθέξεηαο ζην λέν γεσγξαθηθφ νηθνλνκηθφ ρψξν. εκείν ηνκήο ησλ δχν ζηξαηεγηθψλ ζηφρσλ είλαη ν πξψηνο ζηφρνο ηεο Πνιηηηθήο πλνρήο ηεο λέαο Πξνγξακκαηηθήο Πεξηφδνπ , πνπ είλαη ε βειηίσζε ηεο ειθπζηηθφηεηαο ηεο Δπξψπεο θαη ησλ πεξηθεξεηψλ ηεο σο πεξηνρψλ γηα επελδχζεηο θαη απαζρφιεζε. Δλ πξνθεηκέλσ, γηα λα δηακνξθσζεί ζπγθεθξηκέλε πξφηαζε ζηα πιαίζηα επίηεπμεο θνηλσληθήο ζπλνρήο εληφο ησλ γεσγξαθηθψλ νξίσλ ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ, πξέπεη θαηαξράο λα ζπζηαζεί έλαο «Πφινο Αλάπηπμεο θαη πλνρήο Καβάιαο-Ξάλζεο- Γξάκαο» ζηε βάζε ελφο ΠΚΑ γηα ηελ ελ ιφγσ πεξηνρή ην νπνίν ζα ζπγθεληξψζεη πφξνπο ρξεκαηνδνηηθνχο απφ δεκφζηνπο εζληθνχο, ηδησηηθνχο εζληθνχο θαζψο θαη επξσπατθνχο θνξείο ζχκθσλα κε ην πξφηππν ησλ Δ (Global Grants). Σα βήκαηα πνπ ζα αθνινπζεζνχλ ζηελ εηαηξηθή απηή ζχκπξαμε είλαη ηα εμήο: 1. Ζ ρξεκαηνδφηεζε πνπ ζα εμαζθαιηζηεί γηα ηνλ πφιν αλάπηπμεο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο ζα δνζεί απφ ην ΔΚΣ, ην ΔΣΠΑ θαη ην Σακείν πλνρήο (επηκεξηζκέλα ζε ηνκεαθά θαη πεξηθεξεηαθά επηρεηξεζηαθά πξνγξάκκαηα), ην ΠΓΔ θαη ηνπηθέο επηρεηξήζεηο ηεο ρσξηθήο ελφηεηαο ηεο ΑΜΘ. Μπνξνχλ λα ζπκκεηέρνπλ ζεηξά ηνκεαθψλ επηρεηξεζηαθψλ πξνγξακκάησλ κε ζπλαθή πξνζαλαηνιηζκφ -ΣΔΠ ΑΝΑΓ, ΣΔΠ Αληαγσληζηηθφηεηα θαη Δπηρεηξεκαηηθφηεηα, ΣΔΠ Πεξηβάιινλ, ΣΔΠ Γηνηθεηηθή Μεηαξξχζκηζε θαζψο θαη ην αληίζηνηρν γηα ηνλ ελ ιφγσ πφιν αλάπηπμεο πεξηθεξεηαθφ επηρεηξεζηαθφ πξφγξακκα, θαζψο επίζεο θαη απφ ηδησηηθή εζληθή ζπκκεηνρή θαη ηδησηηθά θνλδχιηα. 2. Ωο εηαίξνη ηεο ελ ιφγσ ηνπηθήο ζχκπξαμεο φπσο άιισζηε επηηξέπεη θαη ν Καλνληζκφο 1083/2006 κπνξνχλ λα είλαη νη εμήο: νη δήκνη ησλ ηξηψλ αζηηθψλ θέληξσλ πνπ ζα απνηειέζνπλ θαη ηνπο πφινπο αλάπηπμεο (Καβάια, Ξάλζε, Γξάκα) ε Πνιπηερληθή ζρνιή ηνπ Γεκνθξίηεηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θξάθεο πνπ εδξάδεηαη ζηελ Ξάλζε ηνπηθέο επηρεηξήζεηο θαη ηνπηθέο αλαπηπμηαθέο ελψζεηο ηα ΚΠΑ ηνπ ΟΑΔΓ πνπ εδξάδνληαη ζηα ελ ιφγσ αζηηθά θέληξα 72

73 εθπξφζσπνη ηεο κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο θαη γπλαηθείσλ νξγαλψζεσλ ηεο ρσξηθήο ελφηεηαο Ζ ζπκκεηνρή ηνπ κεγαιχηεξνπ αξηζκνχ εηαίξσλ είλαη επηζπκεηή έηζη ψζηε λα ππάξμεη πιήξεο θηλεηνπνίεζε ησλ δπλακηθψλ δπλάκεσλ ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο. Ζ αλαγθαία θηλεηνπνίεζε ηνπ ζπλφινπ ησλ θνξέσλ θαη ησλ πνιηηψλ κηαο πεξηνρήο απαηηεί ηελ χπαξμε ελφο εκπλεπζκέλνπ αλαπηπμηαθνχ νξάκαηνο, θαηά ηε θάζε ηεο δηαηχπσζεο ηνπ ζηξαηεγηθνχ ζηφρνπ. 3. πληνληζηήο εηαίξνο ηνπ αλσηέξσ δηαηππσκέλνπ εηαηξηθνχ ζρήκαηνο, κπνξεί λα ηεζεί ν Γήκνο ηεο Καβάιαο, σο ην κεγαιχηεξν πιεζπζκηαθά αζηηθφ θέληξν εθ ησλ ηξηψλ, ην νπνίν ζα εθπξνζσπεί ηνλ πφιν αλάπηπμεο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο ηφζν σο πξνο ηηο επαθέο ηνπ κε ηελ ειιεληθή δεκφζηα δηνίθεζε φζν θαη κε ηνπο επξσπατθνχο θνξείο, δεδνκέλνπ φηη σο δεκνηηθή ηνπηθή αξρή έρεη έλα ηζηνξηθφ πξνεγνχκελν θαη κηα ζρεηηθή δηνηθεηηθή επάξθεηα θαη ηερλνγλσζία αλαθνξηθά κε ηελ επηθνηλσλία ηεο κε θνξείο επξσπατθνχο ή θξαηηθνχο, θαζψο θαη κε ινηπνχο θνξείο εληφο θαη εθηφο ηνπ πεξηβάιινληνο ηνπ εηαηξηθνχ ζρήκαηνο. 4. Φνξέαο Γηαρείξηζεο ηεο πλνιηθήο Δπηρνξήγεζεο ζα απνηειέζεη ν ΟΑΔΓ, νξγαληζκφο επνπηεπφκελνο ηνπ ΤΔΚΑ, θαζφηη έρεη αλάινγε εκπεηξία θαη ηερληθή, δηνηθεηηθή θαη νξγαλσηηθή ηερλνγλσζία ζε ζέκαηα επηρνξεγήζεσλ ζε δεηήκαηα πνπ άπηνληαη ζηνλ ηνκέα ηεο αγνξάο εξγαζίαο επηρεηξεκαηηθφηεηα, δήηεζε θαη πξνζθνξά εξγαζίαο. 5. Σν επφκελν ζεκαληηθφ βήκα έρεη λα θάλεη κε ηελ θαηάξηηζε απηψλ πνπ ζα θαιεζηνχλ λα πινπνηήζνπλ ην νινθιεξσκέλν αλαπηπμηαθφ πξφγξακκα. Απηή απνηειεί θαηάξηηζε άιινπ είδνπο απφ απηή πνπ ζπλήζσο πινπνηείηαη, δειαδή ζε πεξηπηψζεηο ηέηνησλ ζπκπξάμεσλ ηδηαίηεξε πξνζνρή πξέπεη λα δνζεί ζηελ αλάπηπμε ησλ ηθαλνηήησλ απηψλ ησλ εηαίξσλ ζην λα ρεηξηζηνχλ πνιχπινθα αλαπηπμηαθά πξνγξάκκαηα, φπσο δξάζεηο θαηάξηηζεο δηαρείξηζεο πξνγξακκάησλ, αεηθφξνπ αλάπηπμεο, θαιιηέξγεηα εγεηηθψλ ηθαλνηήησλ, αλάπηπμε αλαιπηηθψλ δεμηνηήησλ, αξρέο δηθηχσζεο, ηξφπνη δηθηχσζεο, κέζνδνη αμηνιφγεζεο, ιήςε απνθάζεσλ, βαζηθέο γλψζεηο ζηηο θνηλνηηθέο πνιηηηθέο θαη ηηο εζληθέο πνιηηηθέο (ΔΠΜ, ΔΠΑ θαη άιιεο εζληθέο εθζέζεηο). 6. Ο πφινο αλάπηπμεο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο Καβάιαο-Ξάλζεο-Γξάκαο κπνξεί λα ζέζεη ζε ηζρχ κηα ζεηξά πνιηηηθψλ θαη δξάζεσλ, εμεηδηθεχνληαο θαη απηφλ ηνλ ηξφπν ην αλαπηπμηαθφ φξακα ηεο ρσξηθήο ελφηεηαο ηεο ΜΘ ζηα πιαίζηα ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο, πνπ άπηνληαη ηφζν ηεο πιεπξάο ηεο δήηεζεο φζν θαη ηεο πξνζθνξάο ζηελ 73

74 αγνξά εξγαζίαο. Απφ ηελ πιεπξά ηεο πξνζθνξάο, ζηνλ ηνκέα δειαδή ησλ ζηξαηεγηθψλ γηα ηελ έληαμε ησλ αλέξγσλ, νη πφιεηο είλαη δξαζηήξηεο ζηνπο παξαθάησ ηνκείο: Δλεξγεηηθέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο ηξαηεγηθέο αλαβάζκηζεο γεηηνληψλ Πξνψζεζε επηρεηξεκαηηθφηεηαο Απφ ηελ πιεπξά ηεο δήηεζεο, κε άιια ιφγηα ηνλ ηνκέα ζηξαηεγηθψλ γηα ηελ ελίζρπζε ηεο ηνπηθήο νηθνλνκίαο, νη πφιεηο δξαζηεξηνπνηνχληαη ηε δεκηνπξγία θαη αμηνπνίεζε πεξηνρψλ γηα ηελ εγθαηάζηαζε επηρεηξήζεσλ ε δξάζεηο ππέξ ησλ ΜΜΔ ηελ πξνψζεζε επηρεηξεκαηηθψλ ζρεδίσλ πνπ κπνξνχλ λα ραξαθηεξηζηνχλ σο λαπαξρίδεο, δειαδή αλάπηπμε επηρεηξήζεσλ πνπ δεκηνπξγνχλ ζεηηθέο εμσηεξηθέο νηθνλνκίεο ζην επξχηεξν πεξηβάιινλ θαζψο αλαπηχζζνληαη, ζπκπαξαζχξνληαο ή θαη δεκηνπξγψληαο κηα επξχηεξε νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα ζηελ πεξηνρή αλαθνξάο Πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ζηηο ελ ιφγσ παξεκβάζεηο, είλαη απαξαίηεην λα ιάβεη ρψξα έλα ηζνξξνπεκέλν ζχλνιν πξνγξακκαηηζκέλσλ δξάζεσλ πνπ λα πεξηιακβάλνπλ πξνγξάκκαηα νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο, θνηλσληθήο έληαμεο θαη πεξηβαιινληηθψλ κέηξσλ. ε πνιιέο πεξηπηψζεηο φπσο έρεη δείμεη ε εκπεηξία, απηά ηα κέηξα ζπκπεξηιακβάλνπλ παξάιιειεο δξάζεηο ζε έξγα ππνδνκήο, ππνζηήξημε ησλ ΜΜΔ επηρεηξήζεσλ, θαηάξηηζε, θνηλσληθή έληαμε θαη πξνψζεζε ηεο βειηίσζεο ηνπ αζηηθνχ θαη θπζηθνχ πεξηβάιινληνο, ηα νπνία είλαη αιιεινζπκπιεξνχκελα ηφζν νξηδφληηα φζν θαη θάζεηα, εμππεξεηψληαο κε έλα ζπζηεκηθφ ηξφπν ηνλ ζηξαηεγηθφ ζηφρν ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο, απνθεχγνληαο ην ζπρλφ θαηλφκελν ηεο αιιεινεπηθάιπςεο δξάζεσλ θαη πνιηηηθψλ. πλεπψο, νη επηκέξνπο δξάζεηο, νθείινπλ λα ζηνρεχζνπλ ζηνλ ζηφρν ηεο επίηεπμεο θνηλσληθήο ζπλνρήο, λα είλαη ζπλεθηηθά νινθιεξσκέλεο θαη ζπζηεκηθά λα δεκηνπξγνχλ ζην ζχλνιν ηνπο ζπλέξγεηεο, λα απνθεχγνπλ ηηο κεηαμχ ηνπο αιιεινεπηθαιχςεηο θαη λα είλαη εζηηαζκέλεο ζηελ ηνπηθή θνηλφηεηα, ε νπνία πξνυπνζέηεη ηελ πιήξε θαη πνιχπιεπξε εκπινθή ησλ ηνπηθψλ νκάδσλ θαη εηαίξσλ, θαζψο θαη ην ζεβαζκφ ησλ ηδηαηηεξνηήησλ θάζε πεξηνρήο θαη ηνπηθήο θνηλφηεηαο. 7. Ο πφινο αλάπηπμεο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο Καβάιαο-Ξάλζεο-Γξάκαο κπνξεί λα ζέζεη ζε ηζρχ κηα ζεηξά δξάζεσλ εληνπηζκνχ θαη αλάδεημεο θαιψλ πξαθηηθψλ θαη 74

75 απνηειεζκάησλ πξνθεηκέλνπ λα δεκηνπξγεζεί κηα δεμακελή εκπεηξηψλ θαη αληαιιαγήο γλψζεσλ ζηνλ ειιεληθφ θαη επξσπατθφ ρψξν 106. Έρνληαο ιάβεη ππφςε ηεο ε ηνπηθή ζχκπξαμε, ην ππάξρνληα ζηνηρεία απφ ην ΔΠΑ θαη ην ΔΠ ΜΘ θαη ελ πξνθεηκέλσ ηελ αλάιπζε ηεο θνηλσληθννηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο θαζψο θαη ησλ ινηπψλ πεξηβαιινληηθψλ θαη αλζξσπνγεσγξαθηθψλ ηδηαηηεξνηήησλ ηνπ επξχηεξνπ γεσγξαθηθνχ ρψξνπ θαζψο θαη ηελ απνξξένπζα αλάιπζε SWOT ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ, αθνινπζεί ε δηαηχπσζε ελφο νινθιεξσκέλνπ αλαπηπμηαθνχ πξνγξάκκαηνο κε εμεηδίθεπζε ηνπ ζηφρνπ ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο ζε επηκέξνπο δξάζεηο, πεξηζζφηεξν απηέο θαη ζπγθεθξηκέλεο

76 Γ.2 Δξειδίκεςζη Γπάζεων για ηην ππόηαζη κοινωνικήρ ζςνοσήρ ζηον Πόλο Ανάπηςξηρ Καβάλαρ Ξάνθηρ - Γπάμαρ Οη θχξηεο δξάζεηο πνπ ζα πινπνηεζνχλ δηαθξίλνληαη ζε δχν θαηεγνξίεο, αιιεινζπκπιεξνχκελεο κεηαμχ ηνπο σο πξνο ηηο επηξξνέο θαη ηα απνηειέζκαηα, νη νπνίεο ζα ζηνρεχνπλ ζηα θάησζη: Α. Οηθνλνκηθή πλνρή θαη Πεξηθεξεηαθή Αληαγσληζηηθφηεηα Β. Κνηλσληθή πλνρή θαη ελίζρπζε ηεο ειθπζηηθφηεηαο ηεο Πεξηθέξεηαο. Ζ πξψηε θαηεγνξία δξάζεσλ ζα ζηνρεχζεη ζηνλ αλαπηπμηαθφ πξνζαλαηνιηζκφ ηεο Πεξηθέξεηαο, πξνζδίδνληαο ηεο ηα θαηάιιεια ζπγθξηηηθά πιενλεθηήκαηα πξνθεηκέλνπ λα αληεπεμέιζεη ζε έλα νινέλα θαη πην αληαγσληζηηθφ παγθνζκηνπνηεκέλν πεξηβάιινλ, ελψ ε δεχηεξε θαηεγνξία δξάζεσλ ζα εζηηάζεη ζε δεηήκαηα θνηλσληθήο ζπλνρήο, ζε εππαζείο θνηλσληθέο νκάδεο αλέξγνπο, κεηνλφηεηεο, γπλαίθεο, λένποθαζψο θαη δνκέο πνπ ζα θαηαζηήζνπλ ηελ Πεξηθέξεηα ειθπζηηθφηεξν ηφπν δηαβίσζεο ζπκβάιινληαο ζηελ αχμεζε ηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ. ηελ παξνχζα ελφηεηα, έκθαζε ζα δνζεί ζηε δεχηεξε θαηεγνξία δξάζεσλ, δεδνκέλνπ φηη αληηθείκελν ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη ε ζχλζεζε πξφηαζεο θνηλσληθήο ζπλνρήο κε ηε ρξήζε ζπλνιηθψλ επηρνξεγήζεσλ ζε ζπγθεθξηκέλν πφιν αλάπηπμεο. Ωζηφζν, δεδνκέλνπ φηη ηα θνηλσληθά θαηλφκελα δελ είλαη απνθνκκέλα απφ ηηο ινηπέο εθθάλζεηο ηεο νηθνλνκηθήο, πνιηηηθήο θαη πνιηηηζηηθήο δσήο αιιά αληηζέησο ζπλδεδεκέλα θαη ζηελά αιιειεμαξηψκελα κεηαμχ ηνπο, είλαη επηηαθηηθφ λα ιεθζεί ππφςε θαη απηφο ν ηνκέαο πνιηηηθήο. ηελ πξψηε θαηεγνξία δξάζεσλ εζηηαζκέλσλ ζηηο αλάγθεο αιιά θαη επθαηξίεο ηεο ηνπηθήο θνηλφηεηαο- ζπκπεξηιακβάλνληαη ηα εμήο: Πξνψζεζε ζπζηεκάησλ ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ηνπηθψλ εηαίξσλ - ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ επηρεηξήζεσλ, παλεπηζηεκίσλ, ηλζηηηνχησλ θαηάξηηζεο θαη ηνπηθήο θνηλφηεηαο. Οξγάλσζε εξγαζηεξίσλ, δηθηχσλ θαη εθζέζεσλ κε ζηφρν ηελ ζπλεχξεζε θαη ηνλ ζπληνληζκφ ησλ εηαίξσλ. Γεκηνπξγία ζπζηάδσλ (clusters) αξηζηείαο κε παλεπηζηήκηα θαη άιια ηδξχκαηα αλψηαηεο εθπαίδεπζεο, δεκηνπξγψληαο ζεξκνθνηηίδεο επηρεηξήζεσλ, θνηλήο ηδηνθηεζίαο επηρεηξήζεηο (joint ventures) θαη επηζηεκνληθά πάξθα. 76

77 Μηα ζεηξά δξάζεσλ ζα βαζηζηεί ζηα ηδηαίηεξα πιενλεθηήκαηα ηεο θάζε πεξηνρήο, φπσο δξάζεηο νινθιεξσκέλεο ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο κε βάζε ηνλ ελαιιαθηηθφ ηνπξηζκφ, δξάζεηο γηα ηελ πξνζηαζία θαη βειηίσζε θπζηθνχ θαη αζηηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ελαιιαθηηθέο κνξθέο ελέξγεηαο. Παξνρή ππεξεζηψλ θαη ζπκβνπιεπηηθήο ζε επηρεηξήζεηο, παξνρή βνήζεηαο ψζηε λα πηνζεηεζνχλ απνηειεζκαηηθά λέεο ηερλνινγίεο, δεκηνπξγία ηερλνινγηθψλ πάξθσλ, πάξθσλ θαηλνηνκίαο θαη επηρεηξεκαηηθψλ ζεξκνθνηηίδσλ, ζπκβνπιεπηηθέο ππεξεζίεο ζηελ δηνίθεζε επηρεηξήζεσλ, πξνψζεζε πσιήζεσλ, ηερληθή ππνζηήξημε θαη άιιεο επαγγεικαηηθέο θαη εκπνξηθέο ππεξεζίεο. Γεκηνπξγία ππνδνκψλ ζηηο κεηαθνξέο, θαη ζπλεπψο έλα απφ ηα πξνγξάκκαηα ζπκπιεξσκαηηθά πξνγξάκκαηα ηεο αλσηέξσ δξάζεο ζπληζηά ε θαηάξηηζε ζηνλ θαηαζθεπαζηηθφ ηνκέα κε εγγπεκέλε απαζρφιεζε. Ζ αλάπηπμε ησλ ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ θαη ε νινθιήξσζε επξπδσληθψλ ππνδνκψλ, κπνξεί λα ζπκβάιεη ζηελ δεκηνπξγία δνκψλ ηέηνησλ πνπ λα απνηεινχλ ζπκβνπιεπηηθέο δνκέο γηα νιφθιεξε ηελ πεξηνρή, δξάζε ε νπνία κπνξεί λα μεπεξάζεη ηα ειιεληθά ζχλνξα θαη λα επεθηαζεί ζηηο ινηπέο ρψξεο ηεο Βαιθαληθήο. Γηακφξθσζε εξγαιείσλ θαη δνκψλ γηα αλάιπζε θαη δξάζε πνπ λα θαηαγξάθνπλ θαη λα πξνβιέπνπλ ηηο νηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο αιιαγέο ζηελ πεξηνρή ηνπ πφινπ αλάπηπμεο, ηα νπνία κπνξνχλ λα δηακνξθσζνχλ ζηα πιαίζηα ηνπ αλαπηπμηαθνχ θνξέα πνπ ζα δεκηνπξγεζεί ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο θνηλσληθνχο εηαίξνπο πνπ ζα ζπκκεηέρνπλ ζηελ αλαπηπμηαθή ζχκπξαμε. Αλαθαίληζε θηηξίσλ θαη ππνδνκψλ, κέζα ζηα πιαίζηα ησλ πξνζπαζεηψλ γηα δηαθνξνπνίεζε ηεο παξαγσγηθή βάζεο ησλ πφισλ αλάπηπμεο, νη νπνίεο πέξα απφ ηελ αλαβάζκηζε ηνπ πεξηβάιινληνο ζα πξνζθέξνπλ ζηε δεκηνπξγία αλάπηπμεο ηερλνγλσζίαο αιιά θαη λέσλ δξαζηεξηνηήησλ. Πξφηππεο δξάζεηο θαηαπνιέκεζεο ηεο παξανηθνλνκίαο. Έλαο απνθαζηζηηθφο παξάγνληαο γηα ηελ επίηεπμε ηεο θαηλνηφκαο θαη αληαγσληζηηθήο αλάπηπμεο, ηεο αλάπηπμεο ηεο παξαγσγηθφηεηαο ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ είλαη ε θαηαπνιέκεζε ηεο παξανηθνλνκίαο. Ζ ηειεπηαία έρεη πνιιέο αξλεηηθέο ζπλέπεηεο αλαθνξηθά κε ηνλ ηερλνινγηθφ θαη εξγαζηαθφ εθζπγρξνληζκφ. Μία δξάζε είλαη ε παξνρή ζπγθεθξηκέλσλ ππεξεζηψλ ζε επηρεηξήζεηο ηεο παξανηθνλνκίαο έηζη ψζηε απηέο λα απμήζνπλ ηελ παξαγσγηθφηεηά ηνπο, λα 77

78 αλαδηαξζξψζνπλ ηνπο παξαγσγηθνχο ηνπο πξνζαλαηνιηζκνχο πξν πην επηθεξδείο δξαζηεξηφηεηεο. Ζ δηακφξθσζε επηρεηξεκαηηθψλ ζρεδίσλ θαη ε ζπλαθήο θαηάξηηζε πξνζσπηθνχ είλαη απαξαίηεηα ζηνηρεία γηα κηα απνηειεζκαηηθή δηάξζξσζε ηεο δξάζεο. Μία άιιε δξάζε είλαη ε κεηαηξνπή ησλ ήδε πθηζηάκελσλ επηρεηξήζεσλ ηεο παξανηθνλνκίαο ζε θνηλσληθέο επηρεηξήζεηο. ην βαζκφ πνπ νη επηρεηξήζεηο ηεο παξανηθνλνκίαο ραξαθηεξίδνληαη σο επηρεηξήζεηο εληάζεσο εξγαζίαο θαη νη δηαθνξέο κεηαμχ εξγνδνηψλ θαη εξγαδνκέλσλ δελ είλαη ηδηαίηεξα επθξηλείο, ηδηαίηεξα φηαλ νη εξγνδφηεο είλαη ειηθησκέλνη, κπνξνχλ κε ζπγθεθξηκέλα θίλεηξα λα κεηαηξαπνχλ ζε θνηλσληθέο επηρεηξήζεηο. Δπηπξνζζέησο, άιιν κέηξν έρεη λα θάλεη κε ηε δηακφξθσζε πξνηχπσλ ηνπηθψλ Δπηζεσξήζεσλ Δξγαζίαο ζηνλ πφιν αλάπηπμεο, κέζσ αλάπηπμεο πιήξνπο ειεθηξνληθνχ αξρείνπ εξγνδνηψλ ηεο πεξηνρήο θαη ραξηνγξάθεζεο ησλ επηρεηξήζεσλ ηφζν ζηνλ ηππηθφ ηνκέα φζν θαη ζηελ παξανηθνλνκία. Ηδηαίηεξεο ζεκαζίαο είλαη νη δξάζεηο γηα ηε γεσξγία θαη ηελ αιηεία, δεδνκέλνπ φηη ζεκαληηθφ ηκήκα ηνπ πιεζπζκνχ απαζρνιείηαη ζηνλ πξσηνγελή ηνκέα εθζπγρξνληζκφο θαιιηεξγεηψλ, δεκηνπξγία ζπλεηαηξηζηηθψλ ελψζεσλ, ηερλνγλσζία απφ εμεηδηθεπκέλνπο γεσπφλνπο, εμσζηξεθήο πξνζαλαηνιηζκφο ηεο αγξνηηθήο θαιιηέξγεηαο. ηελ δεχηεξε θαηεγνξία δξάζεσλ, ηα κέηξα πνπ πξνηείλνληαη έρνπλ ζαθή πξνζαλαηνιηζκφ ζηελ επίηεπμε θνηλσληθήο ζπλνρήο, ιακβάλνληαο ππφςε δεηήκαηα απαζρφιεζεο, θαηάξηηζεο, δνκψλ πγείαο θαη θνηλσληθήο θξνληίδαο θαζψο θαη αλάπιαζεο ηνπ αζηηθνχ θαη θπζηθνχ πεξηβάιινληνο θαη είλαη ηα εμήο: Αλαγθαίεο θαηαξηίζεηο. ην βαζκφ πνπ θαζνξηζηνχλ νη αλαπηπμηαθέο θαηεπζχλζεηο ηνπ πφινπ αλάπηπμεο, ηδηαίηεξε έκθαζε πξέπεη λα δνζεί ζηηο θαηάιιειεο θαηαξηίζεηο ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ. Οη θαηαξηίζεηο απηέο κπνξνχλ λα δηαθξηζνχλ ζε ελδνεπηρεηξεζηαθέο, ζην βαζκφ πνπ ζα αθνξνχλ αλαπξνζαλαηνιηζκφ ηεο δξαζηεξηφηεηαο κηαο επηρείξεζεο ή πξνζπάζεηά ηεο γηα αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη ηεο πξνζαξκνζηηθφηεηαο. Δπίζεο κηα ζεηξά θαηαξηίζεσλ ζα αθνξά ζηελ πξνεηνηκαζία ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ γηα ηνπο ππφ αλάπηπμε επηρεηξεκαηηθνχο ηνκείο. 78

79 πλνιηθή αλαβάζκηζε ησλ δεμηνηήησλ ηνπ πιεζπζκνχ, δειαδή κηα ζεηξά απφ θαηαξηίζεηο πνπ ζα αθνξνχλ ην ζχλνιν ηνπ πφινπ θαη αλαθέξνληαη ζε νξηδφληηεο δεμηφηεηεο φπσο ε ρξήζε ΣΠΔ, ε εθκάζεζε μέλσλ γισζζψλ, ε αλάπηπμε θνηλσληθψλ δεμηνηήησλ θαη νκαδηθφηεηαο, ν εζεινληηζκφο. Δλίζρπζε κεραληζκψλ εθκάζεζεο θαη εθπαίδεπζεο ζε θάζε πεξηνρή, θαζψο θαη ελίζρπζε ηεο βάζεο γλψζεσλ κηαο πεξηνρήο. Ζ θαιιηέξγεηα ζην ζχλνιν ηνπ πιεζπζκνχ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ επηπέδνπ απαηηεί ηελ εκπινθή θαη ηνπ Τπνπξγείνπ Δζληθήο Παηδείαο, Γηα Βίνπ Μάζεζεο θαη Θξεζθεπκάησλ αιιά θαη ησλ ππνινίπσλ ππνπξγείσλ θαη νξγαληζκψλ. Γηακφξθσζε ζπκθψλσλ θαηλνηνκίαο θαη απαζρφιεζεο. Σα ζχκθσλα απηά ζα δηακνξθψλνληαη απφ θνηλνχ κε ηνπο θνηλσληθνχο εηαίξνπο θαη ζα αθνξνχλ ζε δξάζεηο θαηάξηηζεο, ΝΘΔ θαη πξνγξάκκαηα απφθηεζεο εξγαζηαθήο εκπεηξίαο ζε θαηλνηφκνπο ηνκείο Δηδηθέο δξάζεηο γηα ηελ αχμεζε ηεο απαζρνιεζηκφηεηαο ζηηο νκάδεο πνπ έρνπλ δχζθνιε πξφζβαζε ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Σέηνηεο δξάζεηο ζα αθνξνχλ νκάδεο πνπ ζα πξνζδηνξηζηνχλ απφ ηα νινθιεξσκέλα αλαπηπμηαθά πξνγξάκκαηα θαη ζα αθνξνχλ φινπο ηνπο ηνκείο ηεο νηθνλνκίαο, ηνπ πνιηηηζκνχ θαη ηνπ πεξηβάιινληνο. Δλδεηθηηθά, ζα αθνξνχλ δξάζεηο πξνψζεζεο ζηελ απαζρφιεζε κέζα απφ ΝΘΔ, ΝΔΔ θαη πξνγξάκκαηα απφθηεζεο εκπεηξίαο λέσλ, ειηθησκέλσλ εξγαδφκελσλ, ΑΜΔΑ, καθξνρξφληα άλεξγσλ, κνλνγνλετθψλ νηθνγελεηψλ, κειψλ ηεο κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο. Μέηξα γηα ηε βειηίσζε ησλ δεμηνηήησλ ησλ γπλαηθψλ γηα ηε δηεπθφιπλζή ηνπο θαη ηεο επηζηξνθήο ηνπο ζηελ αγνξά εξγαζίαο (ηδηαίηεξε κλεία γίλεηαη ζηε ζπγθεθξηκέλε πιεζπζκηαθή νκάδα ιφγσ ηεο ηδηαίηεξεο βαξχηεηαο πνπ δηαζέηεη). Σα κέηξα πνηθίινπλ απφ εζηηαζκέλεο ΝΘΔ, ΝΔΔ θαη πξνγξάκκαηα απφθηεζεο εξγαζηαθήο εκπεηξίαο. Μέηξα γηα ηελ δεκηνπξγία ππεξεζηψλ κηαο ζηάζεο, φπνπ βαζηθφο ζηφρνο θαη ζθνπφο είλαη ε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη ν εθζπγρξνληζκφο απηήο, ηφζν κέζα απφ ηελ θαιχηεξε εθπαίδεπζε ηνπ πξνζσπηθνχ, φζν θαη κέζα απφ ελνπνίεζε δηαθνξεηηθψλ ππεξεζηψλ θαη ρξήζε ΣΠΔ θαη ησλ εξγαιείσλ ηεο επξπδσληθφηεηαο. Πέξαλ ησλ ππεξεζηψλ ηνπ ΟΑΔΓ θαη ηνπ ΔΠΔ ηνπ ΤΔΚΑ, πξέπεη λα ππάξμεη ζπλνιηθφο ζρεδηαζκφο γηα ηελ αλαβάζκηζε ησλ ππεξεζηψλ, ησλ δνκψλ θαη ησλ δεμηνηήησλ ησλ 79

80 ππαιιήισλ ησλ ππφινηπσλ δηνηθεηηθψλ ππεξεζηψλ, κε ηδηαίηεξε έκθαζε ζε δνκέο ηνπ ΤΠΑΝ, κε εζηίαζε ζηελ επηρεηξεκαηηθφηεηα, αιιά θαη ηνπ ΤΤΚΑ. Δλίζρπζε θαη εθζπγρξνληζκφο ησλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ απαζρφιεζεο, φπνπ ην Τπνπξγείν Δξγαζίαο θαη Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο πξέπεη λα δηακνξθψζεη ηα ΚΠΑ σο πξφηππα, ηα νπνία ζα θέξνπλ εηο πέξαο κηα ζεηξά απφ ιεηηνπξγίεο πνπ είλαη αλαγθαίεο γηα ηελ πινπνίεζε ησλ πξνγξακκάησλ ησλ πφισλ αλάπηπμεο. Ζ πξφηαζε εδψ πεξηιακβάλεη ηε δεκηνπξγία ζηα ΚΠΑ ππεξεζηψλ κίαο ζηάζεο πνπ ζα παξέρνπλ εμαηνκηθεπκέλεο ππεξεζίεο ζπκβνπιεπηηθήο, επαγγεικαηηθνχ πξνζαλαηνιηζκνχ, ηελ εθκάζεζε ηερληθψλ αλαδήηεζεο εξγαζίαο θαη ηε ζπκβνπιεπηηθή αλάιεςεο επηρεηξεκαηηθψλ πξσηνβνπιηψλ. Παξάιιεια, ηα ζπγθεθξηκέλα ΚΠΑ κε ηελ ζπλεηζθνξά ηνπ ΔΚΔΠ ζα πξέπεη λα εληζρχζνπλ ζεκαληηθά ηνλ επαγγεικαηηθφ πξνζαλαηνιηζκφ πνπ πξναλαθέξζεθε. Δπηπιένλ, ζηα ΚΠΑ, κε ηε βνήζεηα ηεο ΠΑΔΠ πξέπεη λα αλαπηπρζνχλ εθείλα ηα εξγαιεία γηα ηελ αλάπηπμε γλσζηηθψλ εξγαιείσλ αλαθνξηθά κε ηελ θαηάζηαζε ηεο αγνξάο εξγαζίαο ηεο ηνπηθήο πεξηνρήο αιιά θαη ηε ραξηνγξάθεζε ησλ αλαγθψλ. πλεπψο είλαη εδψ αλαγθαία ε θαηάξηηζε ησλ εξγαζηαθψλ ζπκβνχισλ θαη ε ελίζρπζή ηνπο έηζη ψζηε λα αληαπνθξηζνχλ ζηα πνιιαπιά ηνπο θαζήθνληα. Δπηπξφζζεηα θαζήθνληα ζα πξνθχπηνπλ απφ ηελ ελεξγεηηθή ηνπο ζπκκεηνρή ζηνλ θνξέα πινπνίεζεο ησλ αλαπηπμηαθψλ πξνγξακκάησλ. Δλίζρπζε ηεο θνηλσληθήο νηθνλνκίαο, δεδνκέλνπ φηη νη θνηλσληθέο επηρεηξήζεηο ηνλψλνπλ πνιιαπιά ηελ ηνπηθή θνηλσλία ζπλεηζθέξνληαο ζηελ γεληθφηεξε άλνδν ηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ ηεο πεξηνρήο. Οη θνηλσληθέο επηρεηξήζεηο ηείλνπλ λα δξαζηεξηνπνηνχληαη ζε ηνκείο εληάζεσο εξγαζίαο θαζψο θαη ζε λένπο ηνκείο ππεξεζηψλ, γεγνλφο πνπ ζπλεπάγεηαη φηη θαιχπηνπλ κηα δήηεζε πνπ δελ είλαη ηδηαίηεξα ζπκθέξνπζα γηα ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα. Με άιια ιφγηα νη θνηλσληθέο επηρεηξήζεηο, εληζρχνληαο ηελ επηρεηξεκαηηθφηεηα ζπγθεθξηκέλσλ εππαζψλ νκάδσλ κπνξνχλ λα δξάζνπλ ζε θαηλνηφκνπο ηνκείο πνπ αθνξνχλ ηηο πξνζσπηθέο ππεξεζίεο απφ ηε κηα θαη ην πεξηβάιινλ (αζηηθφ θαη θπζηθφ) απφ ηελ άιιε. Οη θνηλσληθέο επηρεηξήζεηο, πέξαλ ηεο ζπλεηζθνξάο ζηελ αλάπηπμε ηεο ζπλνιηθήο επηρεηξεκαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο κηαο πεξηνρήο θαη ηεο αλάπηπμεο ηεο ζπλνιηθήο δήηεζεο, θαζηζηνχλ ην ηνπηθφ εξγαηηθφ δπλακηθφ πην απαζρνιήζηκν θαη έηζη βνεζνχλ ζην λα μεπεξαζηνχλ πξνβιήκαηα έιιεηςεο δεμηνηήησλ. Δπηπξνζζέησο, νη θνηλσληθέο επηρεηξήζεηο παξέρνληαο ππεξεζίεο 80

81 θξνληίδαο γηα ηα παηδηά δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα ζηνπο γνλείο θαη ηδηαίηεξα ζηηο γπλαίθεο λα έρνπλ πξφζβαζε ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Δπίζεο νη επηρεηξήζεηο πξέπεη λα εθηηκνχλ ηελ ζπλεηζθνξά ηεο θνηλσληθήο νηθνλνκίαο ζηε δηακφξθσζε ελφο θαιχηεξνπ επηρεηξεκαηηθνχ πεξηβάιινληνο κέζσ ηεο ελ γέλεη βειηίσζεο ηεο πεξηνρήο Πξνγξάκκαηα ΝΔΔ, ηδίσο γηα επηρεηξεκαηηθέο πξσηνβνπιίεο ζε ηερλνινγίεο αηρκήο, θαη ζε λένπο ηνκείο (π.ρ. αζηηθή θαη πεξηβαιινληηθή αεηθφξνο αλάπηπμε) Δλίζρπζε ηεο ζπκκεηνρήο ησλ πνιηηψλ, ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ, ησλ θνηλσληθψλ νκάδσλ θαη ησλ ΜΚΟ ζηελ πξνψζεζε ηεο βηψζηκεο πεξηβαιινληηθά θαη θνηλσληθά αλάπηπμεο θαη ηεο απαζρφιεζεο. Γεκηνπξγία ηερλνγλσζίαο, θαηαξηηζκέλνπ πξνζσπηθνχ θαη δνκψλ γηα ηελ αεηθνξηθή δηαρείξηζε ηνπ πεξηβάιινληνο (π.ρ. πξνζηαζία ηεο πνηφηεηαο επηθαλεηαθψλ θαη ππφγεησλ πδάησλ) δηάδνζε ησλ ελαιιαθηηθψλ κνξθψλ ελέξγεηαο. Οη επηιεγφκελεο green jobs ζα έρνπλ κεγάιε ζεκαζία γηα ηελ πεξηνρή ηνπ πφινπ αλάπηπμεο, γηαηί ζα δψζνπλ ηε δπλαηφηεηά λα απνηειέζνπλ θέληξν ηερλνγλσζίαο ηφζν πξνο ηα βφξεηα φζν θαη πξνο ηα αλαηνιηθά, φζν θαη ζην ππφινηπν εζσηεξηθφ ηεο ρψξαο Αλάπηπμε δνκψλ παηδηθήο θξνληίδαο. Ζ αλάπηπμε ησλ ζπγθεθξηκέλσλ δνκψλ ζπκβάιεη ηφζν ζηελ δηεπθφιπλζε ησλ γπλαηθψλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο φζν θαη ζηελ δεκηνπξγία ζέζεσλ απαζρφιεζεο απφ ηελ θάιπςε λέσλ αλαγθψλ πνπ δεκηνπξγνχληαη απφ ηηο αιιαγέο πνπ επηζπκβαίλνπλ ζηελ νηθνγέλεηα. Γηακφξθσζε δνκψλ θαη νίθνλ θξνληίδαο, δειαδή ππεξεζίεο θαζαξηφηεηαο, εζηίαζεο, θαη θαη νίθνλ θξνληίδαο είηε παηδηψλ, είηε ειηθησκέλσλ, είηε άιισλ αηφκσλ πνπ έρνπλ αλάγθε (π.ρ. ΑΜΔΑ) Δθζπγρξνληζκφο ηνπ ζπζηήκαηνο θνηλσληθήο θξνληίδαο, ηφζν ζε φξνπο πξφιεςεο, φζν θαη ζεξαπείαο θαη θαηαπνιέκεζεο αζζελεηψλ, βειηίσζε ησλ ππνδνκψλ πξσηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο πγείαο ζε ζπλεξγαζία κε δξάζεηο, κέηξα θαη πξνηάζεηο ηνπ ΤΤΚΑ γηα ηελ ελ ιφγσ γεσγξαθηθή πεξηνρή. Αλάπιαζε γεηηνληψλ-ζπλνηθηψλ ησλ ηξηψλ αζηηθψλ θέληξσλ γηα ηελ αλαβάζκηζε ηνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο, ηελ αμηνπνίεζε ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο, ηελ αλάδεημε ηνπ θπζηθνχ θάιινπο θαη πνιηηηζηηθνχ πινχηνπ ησλ πεξηνρψλ απηψλ πξνθεηκέλνπ λα αλαδεηρζνχλ νη πεξηνρέο απηέο ηφζν σο πφινη ηνπξηζηηθήο έιμεο φζν θαη σο πεξηνρέο πνπ παξέρνπλ ζηνπο κφληκνπο θαηνίθνπο 81

82 ηνπο ππεξεζίεο πςειήο πξνζηηζέκελεο αμίαο θαη έλα αλαβαζκηζκέλν βηνηηθφ επίπεδν. Οη αλσηέξσ δξάζεηο πξέπεη λα ελζθήςνπλ κε πξνζήισζε ζηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηνπ ηνπηθνχ πιεζπζκνχ, φπσο ζηελ πεξίπησζε ηεο κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο ζηε Ξάλζε πξνθεηκέλνπ λα παξέρνπλ ππεξεζίεο, λα πξνζθέξνπλ θαηάξηηζε, δεμηφηεηεο θαη απαζρφιεζε, ζεβφκελεο αιιά θαη εθκεηαιιεπφκελεο ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο θάζε ηνπηθήο θνηλφηεηαο, πξνζαξκφδνληαο πάληα ηηο δξάζεηο θαη ηα πξνγξάκκαηα ηνπο ζηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο θάζε πιεζπζκηαθήο νκάδαο. 82

83 ςμπεπάζμαηα Ζ θνηλσληθή ζπλνρή απνηέιεζε ηα ηειεπηαία ρξφληα καδί κε ηελ έλλνηα ηεο νηθνλνκηθήο ζπλνρήο, δχν έλλνηεο άξξεθηα ζπλδεδεκέλεο κε ηελ πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή ηεο ΔΔ, νχησο ψζηε λα πξαγκαησζεί ε θνηλνηηθή αιιειεγγχε κεηαμχ θξαηψλ-κειψλ θαη πεξηθεξεηψλ θαη αλ επηηεπρζεί ε πνιππφζεηε βηψζηκε θαη ηζφξξνπε αλάπηπμε. Με ζθνπφ ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ θνηλσληθψλ θαη νηθνλνκηθψλ αληζνηήησλ ζηα πιαίζηα ηεο ΔΔ, ε πνιηηηθή ζπλνρήο, νη ζηξαηεγηθέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο απηήο, θαζψο θαη ε πεξηθεξεηαθή ηεο δηάζηαζε έρνπλ εθηελψο αλαιπζεί ζηα επίζεκα επξσπατθά θείκελα. Οξκψκελε εμ απηψλ, ε ρψξα καο εκπεξηθιείεη ηελ έλλνηα ηεο ζπλνρήο θαη ζπγθεθξηκέλα ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο ζηα πιαίζηα ηνπ ΔΠΑ θαη θαζνξίδεηαη ζχκθσλα κε ηηο ρσξηθέο πξνηεξαηφηεηεο πνπ απηφ ζέηεη, ε ζπλάθεηα κεηαμχ πνιηηηθήο ζπλνρήο θαη πεξηθεξεηαθήο πνιηηηθήο ζε εζληθφ επίπεδν. ηα πιαίζηα ηεο πξψηεο ρσξηθήο πξνηεξαηφηεηαο ηεο βηψζηκεο αζηηθήο αλάπηπμεο, πξνηάζεθε ε ρξήζε ηεο ζεσξίαο ησλ Πφισλ Αλάπηπμεο σο εξγαιείν άζθεζεο πεξηθεξεηαθήο πνιηηηθήο πνπ επηδηψθεη ηελ θνηλσληθή ζπλνρή ζε δεδνκέλν γεσγξαθηθφ ρψξν, κε βαζηθή παξαδνρή φηη ε αλάπηπμε δελ εκθαλίδεηαη παληνχ θαη ηαπηφρξνλα αιιά πξσηαξρηθά εκθαλίδεηαη ζε ζεκεία ή πφινπο αλάπηπμεο θαη ζηε ζπλέρεηα δηαρέεηαη κέζα απφ δηάθνξα δίθηπα θαη δεκηνπξγεί δηαθνξεηηθά αλά πεξίπησζε απνηειέζκαηα. Οη πφινη αλάπηπμεο πνπ πξνέθπςαλ απφ ηελ αμηνιφγεζε ηνπ ηεξαξρεκέλνπ αζηηθνχ ζπζηήκαηνο ηεο ρψξαο επηιέρζεθαλ κε ηε βνήζεηα κηαο ζεηξάο θξηηεξίσλ πνπ αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ, εθ ησλ νπνίσλ επειέγε σο κειέηε πεξίπησζεο γηα ηελ παξνχζα εξγαζία ελίζρπζεο ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο ν Πφινο Αλάπηπμεο Καβάιαο-Ξάλζεο-Γξάκαο βάζεη ησλ επηδφζεσλ θαη ησλ δηαξζξσηηθψλ δεηθηψλ πνπ εκθάληδε ζε ζρέζε κε ην ζχλνιν ηεο ρψξαο θαζψο θαη ηεο γεσπνιηηηθήο ζεκαζίαο ηεο γεσγξαθηθήο ηνπ ζέζεο θαζψο θαη ηεο χπαξμεο κηαο δηφινπ επθαηαθξφλεηεο πιεζπζκηαθά κνπζνπικαληθήο κεηνλφηεηαο. Πξνηνχ δηακνξθσζεί ε πξφηαζε θνηλσληθήο ζπλνρήο γηα ζπγθεθξηκέλν Πφιν Αλάπηπμεο, πξέπεη λα ζπλππνινγίδεηαη ε δηεζλήο θαη επξσπατθή εκπεηξία ζε θαιέο πξαθηηθέο θνηλσληθήο ζπλνρήο θαη λα ιακβάλνληαη ππφςε θαηλνηφκα θαη ζχγρξνλα εξγαιεία δηαθπβέξλεζεο (θαη θάπνηεο πξαθηηθέο εθαξκνγήο απηψλ ζηνλ επξσπατθφ ρψξν), φπσο ζηελ πεξίπησζε ηνπ ρξεκαηνδνηηθνχ εξγαιείνπ ησλ Δ κε αλαιπηηθή παξάζεζε ησλ ηδηνηήησλ θαη πιενλεθηεκάησλ ηνπ, νχησο ψζηε λα θξίλεηαη εάλ είλαη νξζνινγηθή θαη απνηειεζκαηηθή ε ρξήζε ηνπ ζε ζπγθεθξηκέλν πξφγξακκα θνηλσληθήο 83

84 ζπλνρήο κε ζχζηαζε ηνπηθήο ζχκπξαμεο γηα δεδνκέλν Πφιν Αλάπηπμεο. Δλ πξνθεηκέλσ, ην εξγαιείν ησλ Δ ζπληειεί ζηε δηεπθφιπλζε ηεο δηαζεζηκφηεηαο ρξεκαηηθψλ πφξσλ εθ κέξνπο ηεο ΔΔ ζε κηθξέο ΜΚΟ, ηνπηθέο αξρέο θαη εζεινληηθέο νξγαλψζεηο πνπ θαηαπηάλνληαη κε ηελ επίιπζε δεηεκάησλ πνπ αθνξνχλ ηνλ θνηλσληθφ απνθιεηζκφ, ελψ νη ηνπηθνί παξάγνληεο κπνξνχλ λα δίλνπλ εμεηδηθεπκέλεο ζε γεσγξαθηθφ, νηθνλνκηθφ θαη θνηλσληθφ επίπεδν- πξνηάζεηο γηα ηελ επίιπζε ησλ ηνπηθψλ αλαγθψλ, ζεβφκελεο πάληα ηνπο εζληθνχο ζηφρνπο θαη πξνηεξαηφηεηεο ηεο πεξηθέξεηαο θαη ηνπ θξάηνπο-κέινπο. Ωο εθ ηνχηνπ, δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζην εξγαιείν απηφ, λα εθαξκνζηεί ζε πεξηθεξεηαθφ επίπεδν ζε πεξηνρέο ή/θαη νκάδεο αηφκσλ πνπ εκθαλίδνπλ ηα πςειφηεξα ραξαθηεξηζηηθά απνθιεηζκνχ απφ ηελ αγνξά εξγαζίαο θαη κπνξεί λα ζπκπεξηιάβεη απφ ηελ πιεπξά ησλ δξάζεσλ πνπ κπνξνχλ λα πηνζεηεζνχλ θάζε κνξθήο ελέξγεηα ή κέηξν πνπ απνζθνπεί ζηελ έληαμε ή επαλέληαμε αηφκσλ ή νκάδσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Ζ ρξήζε ηνπ ζπλάδεη κε νινθιεξσκέλεο πξνζεγγίζεηο αλαπηπμηαθψλ πξνγξακκάησλ φπσο είλαη ην κνληέιν αλάπηπμεο βάζεη ησλ Πφισλ Αλάπηπμεο, θαζφηη είλαη έλα εξγαιείν ην νπνίν κπνξεί λα ζπκπεξηιάβεη θαη λα ζπλδπάζεη κία ηζφξξνπε ρξήζε κέηξσλ πνπ απνζθνπνχλ ηαπηφρξνλα ζε νηθνλνκηθή αλάπηπμε, θνηλσληθή έληαμε, ειθπζηηθφηεηα ηνπ αζηηθνχ θαη θπζηθνχ πεξηβάιινληνο ππεξθεξάδνληαο θαη απηφλ ηνλ ηξφπν ηνλ παξαδνζηαθφ θάζεην κνλνηνκεαθφ ηξφπν ζρεδηαζκνχ θαη άζθεζεο αλαπηπμηαθήο πνιηηηθήο πνπ επηθξαηεί ζηε ρψξα καο, ελψ παξάιιεια δχλαηαη λα εζηηάζεη -παξά ηελ παξάιιειε ζέζε ζε ηζρχ ηεο νινθιεξσκέλεο πξνζέγγηζεο- ζε έλα ζπγθεθξηκέλν πξφβιεκα πνπ εκθαλίδεηαη ηδηαίηεξα έληνλν ζε ζπγθεθξηκέλεο ρσξηθέο ελφηεηεο. Ζ ρξήζε ηνπ επηδηψθεη ηε ζπκκεηνρή πιεζψξαο δεκφζησλ, εζεινληηθψλ θαη ηδησηηθψλ θνξέσλ, ζπκπαξαζχξνληαο ζε απηήλ ηελ αλαπηπμηαθή δπλακηθή θαη ηε δέζκεπζε ηδησηηθψλ θεθαιαίσλ θαη ζπλεπψο ηεο ζπλαίλεζε πιεζψξαο ζπζηαηηθψλ ζηνηρείσλ ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο. Οη βαζηθνί εηαίξνη ζηηο πφιεηο θαζψο θαη νη ηνπηθέο αξρέο κε ηε ζχζηαζε ηνπηθψλ ζπκπξάμεσλ κπνξνχλ λα παίμνπλ ζεκαληηθφ ξφιν γηα ηελ πινπνίεζε απηψλ ησλ ζηφρσλ. Ζ πξνεηνηκαζία ελφο αλαπηπμηαθνχ ζρεδίνπ κε ζηφρν ηελ αλαλέσζε ησλ αζηηθψλ θέληξσλ, απνηειεί γεληθά κία απφ ηηο πξνυπνζέζεηο γηα νηθνλνκηθή, βηψζηκε θαη ηζφξξνπε αλάπηπμε, επίηεπμε πεξηθεξεηαθήο αληαγσληζηηθφηεηαο κε παξάιιειε εζηίαζε ζηελ θνηλσληθή ζπλνρή, ζηελ ειθπζηηθφηεηα ησλ πφισλ αλάπηπμεο θαη ζηελ αλαβάζκηζε ηνπ θπζηθνχ θαη αζηηθνχ πεξηβάιινληνο. Απηέο νη ηνπηθέο ζπκπξάμεηο, δηαζθαιίδνπλ ηε δέζκεπζε θαη ηε ζπκκεηνρή ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα ζηελ πξνζπάζεηα αλαλέσζεο ησλ αζηηθψλ πεξηνρψλ, 84

85 κε ηε ρξήζε ηνπ εξγαιείνπ ησ Δ πνπ κπνξεί λα αληαπνθξηζεί ζε έλαλ πνιπηνκεαθφ ζρεδηαζκφ, είλαη πνιπηακεηαθφ θαη δίλεη ηε δπλαηφηεηα ρξεκαηηθήο ζπκκεηνρήο θαη απφ ηνπο ηνπηθνχο ή άιινπο εηαίξνπο. Αλαθνξηθά κε ηελ Πεξηθέξεηα ΑΜΘ ζηελ νπνία εδξάδεηαη ν Πφινο Αλάπηπμεο Καβάιαο-Ξάλζεο-Γξάκαο γηα ηελ ελίζρπζε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο, ηα γεληθά θαη εηδηθά νηθνλνκηθά θαη θνηλσληθά ηεο ραξαθηεξηζηηθά επηζεκαίλνπλ ηηο αδπλακίεο ηεο Πεξηθέξεηαο ζε φξνπο θνηλσληθήο ζπλνρήο ζε ζρέζε κε ην ζχλνιν ηεο ρψξαο βάζεη ησλ επηδφζεσλ, κεγεζψλ θαη δηαξζξσηηθψλ δεηθηψλ ηεο πνπ έρνπλ αλαιπζεί ζε πξνεγνχκελε ελφηεηα. Ζ αλάιπζε ησλ ζπλζεθψλ θαη ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο ζπγθεθξηκέλεο ρσξηθήο ελφηεηαο θαηαδεηθλχνπλ κέζσ ηεο αλάιπζεο SWOT, ηα δπλαηά θαη αδχλαηα ζεκεία ηεο, ηηο επθαηξίεο θαη ηηο απεηιέο ηνπ εμσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο, ε νπνία ζηνρεχεη ζηελ αλάπηπμε ελφο ζαθνχο ζηξαηεγηθνχ ζηφρνπ γηα ηελ επίηεπμε θνηλσληθήο ζπλνρήο ζηελ πεξηνρή ζε ζπλάθεηα κε ην αλαπηπμηαθφ φξακα ηνπ ΔΠ ΜΘ γηα ηελ πεξίνδν θαη δηακνξθψλνπλ ην πιαίζην πάλσ ζην νπνίν ζα δηαηππσζνχλ νη δξάζεηο νη νπνίεο δηαθξίλνληαη ζε δχν θαηεγνξίεο πνιηηηθήο: ηελ επίηεπμε νηθνλνκηθήο ζπλνρήο θαη πεξηθεξεηαθήο αληαγσληζηηθφηεηαο αθελφο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο θαη ελίζρπζε ηεο ειθπζηηθφηεηαο ηεο πεξηθέξεηαο αθεηέξνπ, βάζεη ησλ επηηαγψλ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο γηα ηελ πνιηηηθή ζπλνρήο θαηά ηελ πεξίνδν Δλ πξνθεηκέλσ, νη δξάζεηο αλαθνξηθά κε ηελ θνηλσληθή ζπλνρή αθνξνχλ ηνλ ηνκέα ηεο απαζρφιεζεο, ηεο πγείαο θαη ηεο θνηλσληθήο ελζσκάησζεο, δεδνκέλεο ηεο βαξχλνπζαο ζέζεο θαη ηνπ ξφινπ πνπ θαηέρεη ν ηνκέαο ηεο απαζρφιεζεο θαη ηεο αγνξάο εξγαζίαο γηα ηελ επφδσζε ησλ ζηφρσλ ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο. Ζ νινθιεξσκέλε θαη θαηλνηφκα πξνζέγγηζε πξνυπαξρφλησλ πξνβιεκάησλ φπσο νη θνηλσληθέο θαη νηθνλνκηθέο αληζφηεηεο κεηαμχ ησλ πεξηθεξεηψλ κηαο ρψξαο ή εληφο ηεο ΔΔ, πξνζδίδεη ζε θάζε πξφηαζεο πνιηηηθήο κία λέα αληηκεηψπηζε ελάληηα ζε θάζε εδξαησκέλν πξφβιεκα. Δθεί πνπ νη παξαδνζηαθέο, κνλνηνκεαθέο πνιηηηθέο πξνζεγγίζεηο επίηεπμεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο έρνπλ απνηχρεη, πξέπεη λα δνθηκαζηνχλ λέεο κέζνδνη δηαθπβέξλεζεο πξνζαλαηνιηζκέλεο ζηελ ηνπηθή θνηλφηεηα θαη ηηο ηδηαίηεξεο αλάγθεο ηεο, κε ηε δεκηνπξγία εηαηξηθψλ ζπκπξάμεσλ θαη ηε ζπκκεηνρή φισλ ησλ ελδηαθεξφκελσλ κεξψλ κηαο γεσγξαθηθήο πεξηνρήο ρξεκαηνδνηνχκελεο απφ δεκφζηνπο, θνηλνηηθνχο θαη ηδησηηθνχο πφξνπο κε ηελ εθαξκνγή εξγαιείσλ φπσο νη Δ, πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπίζνπλ έλα πξφβιεκα ζπζηεκηθά θαη νινθιεξσκέλα κε ζεηξά αιιειεμαξηψκελσλ κέηξσλ θαη δξάζεσλ θαη φρη απνθνκκέλσλ απφ ην θεληξηθφ ζηξαηεγηθφ ζηφρν, εληαζζφκελα θαη ηνκεαθά 85

86 επηρεηξεζηαθά πξνγξάκκαηα θαη δξάζεηο. Σα θνηλσληθά πξνβιήκαηα είλαη πνιχπινθα θαη ζπληίζεληαη απφ ηε ζπλχπαξμε πιεζψξαο παξαγφλησλ θαη αηηψλ πνπ δηαπιέθνληαη κεηαμχ ηνπο θαη ηα ζπληεξνχλ. πλεπψο, ε επίιπζε ηνπο θαη ε επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο απαηηεί ζπλδπαζκέλε, ζπζηεκηθά ζρεδηαζκέλε θαη νινθιεξσκέλε ηαπηφρξνλε δξάζε ζε δηάθνξνπο ηνκείο ηεο θνηλσληθήο δσήο. 86

87 Βιβλιογπαθία 1. BARQUERO A.V. (1991), Σνπηθή Αλάπηπμε: Μηα ζηξαηεγηθή γηα ηε δεκηνπξγία Απαζρφιεζεο, Δθδφζεηο Παπαδήζε. 2. Beneyto C. (2005), «The Andalusian Global Grant experience», Παξνπζίαζε ζηελ Αζήλα, 8/12/ ec.europa.eu/regional_policy/conferences/od2006/.../gajdos_10e07.ppt Gajdos M. (2006), «Global Grants The Czech experience», NROS - Civil Society Development Foundation. 4. ec.europa.eu/regional_policy/conferences/od2006/.../gajdos_10e07.ppt 5. Equal Success Stories, A new approach to transferring know-how, Γαιιία. 6. Equal Success Stories, A regional partnership for inclusive entrepreneurship, Ηζπαλία. 7. Equal Success Stories, Asylum-seekers qualify to help others, Γεξκαλία. 8. Equal Success Stories, Breaking with Tradition, Ηζπαλία. 9. Equal Success Stories, Changing perceptions of immigration: from threat to opportunity, Απζηξία. 10. Equal Success Stories, Changing systems, changing lives», Ηξιαλδία. 11. Equal Success Stories, Constructing pathways for personal progression, Ζλσκέλν Βαζίιεην. 12. Equal Success Stories, Down, but definitely not out νπεδία. 13. Equal Success Stories, Encouraging and understanding diversity, Ζλσκέλν Βαζίιεην. 14. Equal Success Stories, Gender goes mainstream, Απζηξία. 15. Equal Success Stories, Going to work on waste, Απζηξία. 16. Equal Success Stories, Improving the gender balance in politics, Ηηαιία. 17. Equal Success Stories, Investing in local communities for a better future, Ζλσκέλν Βαζίιεην. 18. Equal Success Stories, Making asylum-seekers more visible, Φηλιαλδία. 19. Equal Success Stories, Making the city a better place to live and work, Ηηαιία. 20. Equal Success Stories, Managing your own integration, Κάησ Υψξεο. 21. Equal Success Stories, Men taking the lead, Κάησ Υψξεο. 22. Equal Success Stories, Migrating out of the informal economy, Γαιιία. 23. Equal Success Stories, Never too old to build a future, Γαιιία. 87

88 24. Equal Success Stories, Overcoming gender blindness in career guidance, Γαλία. 25. Equal Success Stories, Partnership benefits asylum-seekers and employers, Ηζπαλία. 26. Equal Success Stories, Passport to Enterprise, Γεξκαλία. 27. Equal Success Stories, Set to make a difference, Ζλσκέλν Βαζίιεην. 28. Equal Success Stories, Tackling redundancies-coaching the players, Βέιγην. 29. Equal Success Stories, Tapping the employment potential os SMEs, Βέιγην. 30. Equal Success Stories, Telelearning: preparing prisoners for a new life outside, Απζηξία. 31. Equal Success Stories, The right type of money, Ηζπαλία. 32. Equal Success Stories, The sea is the limit, Πνξηνγαιία. 33. Equal Success Stories, Validating skills from a distance, Διιάδα. 34. Equal Success Stories, Valuing Carers, Ζλσκέλν Βαζίιεην. 35. ESF in Action (2004) From cleaner to school steward: building a new generation of service staff, Γαλία. 36. ESF in Action (2004) Reaching out to the farming community in Belgium, Βέιγην. 37. ESF in Action (2004), A helping hand for asylum-seekers, Λνπμεκβνχξγν. 38. ESF in Action (2004), A second chance for early school-leavers, Ηξιαλδία. 39. ESF in Action (2004), Bridging the gap between industry and research, Ηηαιία. 40. ESF in Action (2004), Business creation as a motor of economic development, Γαιιία. 41. ESF in Action (2004), Bytes centres make IT learning fun and creative, Ζλσκέλν Βαζίιεην. 42. ESF in Action (2004), Career choices to people with disabilities, Ζλσκέλν Βαζίιεην. 43. ESF in Action (2004), Closing the gap through networking, Λνπμεκβνχξγν. 44. ESF in Action (2004), Combining old and new approaches to employment support, Φηλιαλδία. 88

89 45. ESF in Action (2004), Computer training for the deaf or hard of hearing, Απζηξία. 46. ESF in Action (2004), Creative jobs for young people in Madeira, Πνξηνγαιία. 47. ESF in Action (2004), Emphasizing the positive helps unemployed youngsters, Γαλία. 48. ESF in Action (2004), Fighting exclusion in small towns and communitites, Φηλιαλδία. 49. ESF in Action (2004), Flexible work arrangements t complement private life, Κάησ Υψξεο. 50. ESF in Action (2004), Greek language training for immigrants, Διιάδα. 51. ESF in Action (2004), Guiding deaf people on the professional path, Γαιιία. 52. ESF in Action (2004), Helping parents with childcare obligations, Απζηξία. 53. ESF in Action (2004), Holistic business support for SMEs, Φηλιαλδία. 54. ESF in Action (2004), Holistic management leads to improved workforce performance, Γαιιία. 55. ESF in Action (2004), Integrating immigrants into the Swedish workforce, νπεδία. 56. ESF in Action (2004), Job rotation gives career boost to local authority employees, νπεδία. 57. ESF in Action (2004), Job support for people with disabilities, Ηζπαλία, 58. ESF in Action (2004), Local traditions and flavors revive a rural economy, Πνξηνγαιία. 59. ESF in Action (2004), National programme for the Spanish Roma community, Ηζπαλία. 60. ESF in Action (2004), National traineeships for new and emerging occupations, Ηξιαλδία. 61. ESF in Action (2004), Networking students and teachers in Greece, Διιάδα. 89

90 62. ESF in Action (2004), New network helps the socially excluded access the labour market in Greece, Διιάδα. 63. ESF in Action (2004), Opening Pathways for those at risk of exclusion, Ηζπαλία. 64. ESF in Action (2004), Opening up the job market to people with learining difficulties, Κάησ Υψξεο. 65. ESF in Action (2004), Opening up the labour market to young immigrant school-leavers, Γεξκαλία. 66. ESF in Action (2004), People with mental disabilities acquire skills for the workplace, Λνπμεκβνχξγν. 67. ESF in Action (2004), Professional integration of people with disabilities, Πνξηνγαιία. 68. ESF in Action (2004), Promoting an active working life for over the 45s, Ηηαιία. 69. ESF in Action (2004), Promoting diversity in the nursing profession, Γαλία. 70. ESF in Action (2004), Promoting local commerce and craftsmen, Γαιιία. 71. ESF in Action (2004), Promoting social responsibility among local businesses, Βέιγην. 72. ESF in Action (2004), Repairing furniture offers way back into the community for ex-prisoners, Απζηξία. 73. ESF in Action (2004), Re-training long-term jobseekers, Ζλσκέλν Βαζίιεην. 74. ESF in Action (2004), Starting a new life after serving time, Ηηαιία. 75. ESF in Action (2004), Stepping stone to professional and social integration, Κάησ Υψξεο. 76. ESF in Action (2004), Tolerance in the future workforce, Γεξκαλία. 77. ESF in Action (2004), Training experts in intellectual property for innovation, Ηηαιία. 78. ESF in Action (2004), Training helps to modernize Greece s tourism industry, Διιάδα. 79. ESF in Action (2004), Using and developing skills among care workers, νπεδία. 90

91 80. ESF, Global Grants: Guidance for Intermediary Bodies, EU (2005), «A review of the directgrants programme in Scotland». 82. EU (2005), «Global Grants Project Saturno, Lombard», Ηηαιία. 83. EU-COHESION POLICY, «European Cohesion Policy in Greece ». 84. EUROPEAN COMMISSION (2006), «Communication from the Commission to the Council and Parliament: Cohesion Policy and cities the urban contribution to growth and jobs in the regions». 85. EUROPEAN COMMISSION, «Guidelines for systems of monitoring and evaluation for the Human Resources Initiative EQUAL in the period », Employment and Social Affairs DG, July ALL&region=ALL&the=ALL&type=ALL&per= and_jobs/c11325_el.htm and_jobs/g24244_el.htm ζρεηηθά κε ηελ 4ε Έθζεζε γηα ηελ Οηθνλνκηθή θαη Κνηλσληθή πλνρή JONES G., MITCHELL A. & GRIFFITHS R. (2005), Research Report No 287: Evaluation of the ESF Objective 3 Global Grants Programme, Insite 91

92 Research & Consulting on behalf of Department of Work & Pensions, ζει JONES G., PEMBERTON A. & EDWARDS G. (2008), Research Report No 473: The effectiveness of ESF Objective 3 Global Grants in increasing the employability of the most disadvantaged, Research & Consulting & BMRB on behalf of Department of Work & Pensions National Action Plan of UK, «European Structural Funds and Global Grants» Regional Policy-EU (1996), PUCK weaves its web of polymers, νπεδία Regional Policy-EU (2006), A la carte' public transport: we re on the way, Κάησ Υψξεο Regional Policy-EU (2006), Advanced telecommunications: strong signals for Hainaut», Βέιγην Regional Policy-EU (2006), An old factory becomes an incubator for innovative businesses, νπεδία Regional Policy-EU (2006), Cybermassif or information up hill and down dale, Γαιιία Regional Policy-EU (2006), Donner des ailes aux idées neuves, Πνισλία Regional Policy-EU (2006), Green energy for the hospital of Szeged, Οπγγαξία Regional Policy-EU (2006), Licensed to skill: extending the ETC Skills Development Centre in Malta, Μάιηα Regional Policy-EU (2006), Networking is the key, Απζηξία Regional Policy-EU (2006), New opportunities in biotechnology, Γεξκαλία Regional Policy-EU (2006), Opening its doors to immigrants: integration is all about meeting others, Φηλιαλδία Regional Policy-EU (2006), Opportunities for All: PACTS (Partners Collaborating in Training for Individuals with Specific Learning Disabilities), Ζλσκέλν Βαζίιεην & Ηξιαλδία Regional Policy-EU (2006), Quality inscribed in stone», Ηζπαλία Regional Policy-EU (2006), Stemming the brain drain: The Combined Universities in Cornwall, Ζλσκέλν Βαζίιεην Regional Policy-EU (2006), Taking waste mountains by storm, Πνισλία Regional Policy-EU (2006), The biotech network weaves Piedmont s future, Ηηαιία. 92

93 123. Regional Policy-EU (2006), The Knowledge Exploitation Fund KEF: Unlocking Wales s knowledge treasures chest, Ζλσκέλν Βαζίιεην Regional Policy-EU (2006), Tjärnö or the excellence of the sea, νπεδία Regional Policy-EU (2007), «J'entreprends@Bruxelles»: an innovative concept, Βέιγην Regional Policy-EU (2007), All for the company, everything for the company», Ηζπαλία Regional Policy-EU (2007), Broadband over the mountains, Διιάδα Regional Policy-EU (2007), The Mora Fluviarium or the life of a river, Πνξηνγαιία Regional Policy-EU (2007), The pyramid and the soap bubble, Γεξκαλία Regional Policy-EU (2007), Youth involvement and action: The Spacemakers project, Ζλσκέλν Βαζίιεην Regional Policy-EU (2009), Ashfield training centre overcomes skills shortages», Ζλσκέλν Βαζίιεην Regional Policy-EU (2009), German pop music industry set for a bright future, Γεξκαλία Regional Policy-EU (2009), Healthcare goes electronic under northern skies, Ηξιαλδία, νπεδία, Ζλσκέλν Βαζίιεην, Ννξβεγία Regional Policy-EU (2009), New premises for civil engineering, Γεξκαλία Regional Policy-EU (2010), Arts centre bridges city s old and modern parts, Πνξηνγαιία Regional Policy-EU (2010), Communities resolve differences for brighter future, Ζλσκέλν Βαζίιεην & Ηξιαλδία Regional Policy-EU (2010), First steps towards a European immunomonitoring platform, Γαιιία Regional Policy-EU (2010), Health centre overhaul in northern Hungary, Οπγγαξία Regional Policy-EU (2010), Island offers more choice for studies, Γαλία Regional Policy-EU (2010), Kids and the art of urban communication», Κάησ Υψξεο Regional Policy-EU (2010), Sky s the limit for aviation centre of excellence», Βέιγην Regional Policy-EU (2010), Smart helpers for humans, νπεδία. 93

94 143. Regional Policy-EU (2010), Training opens new doors for farmers», Ζλσκέλν Βαζίιεην Regional Policy-EU, Adding an entrepreneurial edge to academia: The University Students Entrepreneurship Project, Διιάδα Regional Policy-EU, Copernic University at the heart of a regional information and communication pole», Πνισλία Taylor-East C. «EU Funding: the NGO perspective», Malta Resource Center for civil society NGOs ΑΝΓΡΗΚΟΠΟΤΛΟΤ Δ. «Ζ έλλνηα ηεο πλνρήο» ζην ΓΔΣΗΜΖ Π. & ΚΑΤΚΑΛΑ Γ. (2003), «Υψξνο & Πεξηβάιινλ: Παγθνζκηνπνίεζε- Γηαθπβέξλεζε-Βησζηκφηεηα», Ηλζηηηνχην Αζηηθνχ Πεξηβάιινληνο & Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ, Πάληεην Παλεπηζηήκην Κνηλσληθψλ & Πνιηηηθψλ Δπηζηεκψλ ΒΑΑΡΓΑΝΖ Γ. (2007) «Ο επηρεηξεζηαθφο ζρεδηαζκφο ηεο απηνδηνίθεζεο γηα ηελ αμηνπνίεζε ησλ θνηλνηηθψλ πφξσλ ηεο Πξνγξακκαηηθήο Πεξηφδνπ : Ζ ειιεληθή εκπεηξία», εκηλάξην Δξγαζηήξη κε ζέκα: Ηζφηεηα Αλδξψλ θαη Γπλαηθψλ Ζ λέα δηάζηαζε ζηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε, Λεπθσζία ΓΔΩΡΜΑ Κ. (2006), «Ζ Φηψρεηα & ν Κνηλσληθφο Απνθιεηζκφο: Πξνζεγγίζεηο & Πνιηηηθέο ησλ Γηεζλψλ Οξγαληζκψλ Οη πεξηπηψζεηο ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο, ηεο ΓΟΔ θαη ηεο ΔΔ», Γηδαθηνξηθή Γηαηξηβή Πάληεην Παλεπηζηήκην Κνηλσληθψλ & Πνιηηηθψλ Δπηζηεκψλ Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο ΔΚΣ, Πνιηηηθή πκπξάμεσλ γηα πλνρή: Τπνζηήξημε ηνπ ΔΚΣ πξνο ηνπο θνηλσληθνχο εηαίξνπο θαηά ηελ πεξίνδν ΔΤΡΩΠΑΪΚΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ (1999) «ρέδην Αλάπηπμεο ηνπ θνηλνηηθνχ ρψξνπ. Πξνο ηε ρσξηθά ηζφξξνπε θαη αεηθφξν αλάπηπμε ηεο ΔΔ», Τπεξεζία Δπίζεκσλ Δθδφζεσλ ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ, Λνπμεκβνχξγν ΔΤΡΩΠΑΪΚΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ (2001) «Δλφηεηα ηεο Δπξψπεο, αιιειεγγχε ησλ ιαψλ, πνιπκνξθία ησλ πεξηνρψλ. 2ε Έθζεζε ζρεηηθά κε ηελ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή ζπλνρή», Τπεξεζία Δπίζεκσλ Δθδφζεσλ ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ, Λνπμεκβνχξγν ΔΤΡΩΠΑΪΚΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ (2002), Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ηεο 14 εο /6/2002 πξνο ην πκβνχιην, ην ΔΚ, ηελ ΟΚΔ & ηελ Δπηηξνπή ησλ 94

95 Πεξηθεξεηψλ: Πξνγξακκαηηζκφο ησλ Γηαξζξσηηθψλ Σακείσλ γηα ηελ πεξίνδν Αξρηθή Αμηνιφγεζε ηεο πξσηνβνπιίαο URBAN ΔΤΡΩΠΑΪΚΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ (2003), «Δηαηξηθή ρέζε κε ηηο πφιεηο: Ζ θνηλνηηθή πξσηνβνπιία URBAN», ΔΔ: Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή ΔΤΡΩΠΑΪΚΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ (2005), «Αλαθνίλσζε πξνο ην Δαξηλφ Δπξσπατθφ πκβνχιην: πλεξγαζία γηα ηελ νηθνλνκηθή κεγέζπλζε θαη ηελ απαζρφιεζε Νέν Ξεθίλεκα γηα ηελ ηξαηεγηθήο ηεο Ληζζαβφλαο» ΔΤΡΩΠΑΪΚΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ (2005), «Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο: Πνιηηηθή ηεο ζπλνρήο γηα ηελ ελίζρπζε ηεο αλάπηπμεο θαη ηεο απαζρφιεζεο: ηξαηεγηθέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ηεο Κνηλφηεηαο » ΔΤΡΩΠΑΪΚΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ (2006), Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ζην πκβνχιην θαη ζην ΔΚ: Πνιηηηθή πλνρήο & Πφιεηο Ζ ζπκβνιή ησλ πφιεσλ & ησλ πνιενδνκηθψλ ζπγθξνηεκάησλ ζηελ αλάπηπμε & ηελ απαζρφιεζε ζηηο πεξηθέξεηεο, Βξπμέιιεο 13/07/ Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2007), «ΔΚΣ: 50 ρξφληα επελδχζεσλ ζε αλζξψπηλνπο πφξνπο», Τπεξεζία Δπίζεκσλ Δθδφζεσλ ησλ ΔΚ, Λνπμεκβνχξγν ΚΑΣΑΝΔΒΑ Θ. (2009), «Ζ Οηθνλνκία & ε Απαζρφιεζε ζηηο 13 Διιεληθέο Πεξηθέξεηαο & Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή», Αζήλα, Δθδφζεηο ηακνχιε ΚΛΩΝΑΡΖ Α. (2003), Πεξηθεξεηαθή Αλάπηπμε & Καηλνηνκία: Οη Πνιηηηθέο ηεο ΔΔ, Γηπισκαηηθή Δξγαζία Πάληεην Παλεπηζηήκην Κνηλσληθψλ & Πνιηηηθψλ Δπηζηεκψλ ΚΟΝΟΛΑ Ν. (1997), «χγρξνλε Πεξηθεξεηαθή Οηθνλνκηθή Πνιηηηθή», Αζήλα, Δθδφζεηο Παπαδήζε ΚΤΒΔΛΟΤ. «Ζ έλλνηα ηεο Δδαθηθήο/Υσξηθήο πλνρήο ζηελ Δπξψπε θαη ε Γηαρείξηζε ηνπ Υψξνπ» ζην ΓΔΣΗΜΖ Π. & ΚΑΤΚΑΛΑ Γ. (2003), «Υψξνο & Πεξηβάιινλ: Παγθνζκηνπνίεζε-Γηαθπβέξλεζε-Βησζηκφηεηα», Ηλζηηηνχην Αζηηθνχ Πεξηβάιινληνο & Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ, Πάληεην Παλεπηζηήκην Κνηλσληθψλ & Πνιηηηθψλ Δπηζηεκψλ ΛΗΑΡΓΚΟΒΑ Π & ΑΝΓΡΔΟΤ Γ. (2007), Ζ λέα πνιηηηθή ζπλνρήο ηεο Δ.Δ. & ε Διιάδα, Αζήλα, Δθδφζεηο Παπαδήζε ΠΑΔΠ ΑΔ (2009), «Δπεηεξίδα Αγνξάο Δξγαζίαο: Πεξηθέξεηαο θαη Ννκνί 2007». 95

96 166. ΠΑΣΔΛΖ Ν. (2008), Ο ξφινο ησλ ΜΚΟ ζηελ Κνηλσληθή & ηελ Δδαθηθή πλνρή, Γηπισκαηηθή Δξγαζία Πάληεην Παλεπηζηήκην Κνηλσληθψλ & Πνιηηηθψλ Δπηζηεκψλ, Αζήλα ΤΜΒΟΤΛΗΟ (1999), Καλνληζκφο ηεο 21 εο Ηνπλίνπ 1999 πεξί γεληθψλ δηαηάμεσλ γηα ηα Γηαξζξσηηθά Σακεία ΤΜΒΟΤΛΗΟ (2001), Καλνληζκφο ηεο 2 αο Μαξηίνπ 2001 γηα ζέζπηζε ιεπηνκεξψλ θαλφλσλ εθαξκνγήο ηνπ Καλνληζκνχ ΔΚΣ αξ. 1260/1999 ηνπ πκβνπιίνπ ΤΜΒΟΤΛΗΟ (2006), Απφθαζε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 6 εο /10/2006 γηα ηηο ζηξαηεγηθέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ηεο Κνηλφηεηαο γηα ηε ζπλνρή (2006/702/ΔΚ) ΤΜΒΟΤΛΗΟ (2006), Καλνληζκφο ηεο 11 εο Ηνπιίνπ 2006 πεξί θαλνληζκνχ γεληθψλ δηαηάμεσλ γηα ην ΔΣΠΑ, ην ΔΚΣ & ην Σακείν πλνρήο θαη ηελ θαηάξγεζε ηνπ Καλνληζκνχ (ΔΚ) αξ.1260/ ΤΠΟΗΟ- ΓΓΔΑ (2007), «Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο » ΤΠΟΗΟ-ΓΓΔΑ (2006), FAQ γηα Global Grants ΤΠΟΗΟ-ΓΓΔΑ (2006), Αίηεζε γηα επηινγή Δηαηξηθψλ ρεκάησλ πνπ ζα πινπνηήζνπλ ΠΚΑ κέζσ ησλ πλνιηθψλ Δπηρνξεγήζεσλ ΤΠΟΗΟ-ΓΓΔΑ (2006), Γειηίν Σχπνπ Πξφζθιεζεο Δθδήισζεο Δλδηαθέξνληνο Δηαηξηθψλ ρεκάησλ γηα ηελ ππνβνιή ΠΚΑ κέζσ πλνιηθψλ Δπηρνξεγήζεσλ ΤΠΟΗΟ-ΓΓΔΑ (2006), Σεχρνο Πξφζθιεζεο Δθδήισζεο Δλδηαθέξνληνο Δηαηξηθψλ ρεκάησλ γηα ηελ ππνβνιή ΠΚΑ κέζσ πλνιηθψλ Δπηρνξεγήζεσλ. 96

97 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ 97

98 ΠΙΝΑΚΑ Α.1 ΓΙΑΣΑΔΙ ΣΗ ΤΝΟΥΗ Δ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟ/ΚΟΙΝΟΣΙΚΟ ΔΠΙΠΔΓΟ Οηθνλνκηθή πλνρή & Κνηλσληθή πλνρή Δδαθηθή πλνρή Σο ππόβλημα Οι ζηόσοι Οι πολιηικέρ ηφρνο 1: Αλάπηπμε ησλ 1. Γηαξζξσηηθά Σακεία (φια) Πεξηθεξεηαθέο αλαπηπμηαθά θαζπζηεξεκέλσλ 2. Κνηλνηηθέο πνιηηηθέο Αληζφηεηεο πεξηθεξεηψλ 3. Δζσηεξηθή αγνξά - ΟΝΔ ηφρνο 2: Αλαζπγθξφηεζε 1. Γηαξζξσηηθά Σακεία (φια) Γηαξζξσηηθά βηνκεραληθψλ, αγξνηηθψλ, 2. Κνηλνηηθέο πνιηηηθέο Πξνβιήκαηα αζηηθψλ ή εμαξηψκελσλ απφ 3. Δζσηεξηθή αγνξά ΟΝΔ αιηεία πεξηνρψλ ηφρνο 3: Δθζπγρξνληζκφο 1. Γηαξζξσηηθά Σακεία (φια) Αλεξγία πνιηηηθψλ θαη ζπζηεκάησλ 2. Κνηλνηηθέο πνιηηηθέο Απαζρφιεζε εθπαίδεπζεο, θαηάξηηζεο & 3. Δζσηεξηθή αγνξά ΟΝΔ απαζρφιεζεο 1. Πξνζέγγηζε ησλ εζληθψλ Αλνξζνινγηθή ηφρνη θαη επηινγέο πνιηηηθήο ρσξηθψλ πνιηηηθψλ Υσξηθή Οξγάλσζε γηα ην ρψξν ηεο ΔΔ (ΑΚΥ 107 ) 2. Υσξηθέο επηπηψζεηο ησλ θνηλνηηθψλ πνιηηηθψλ ΠΙΝΑΚΑ Α.2 ΓΙΑΣΑΔΙ ΣΗ ΤΝΟΥΗ Δ ΔΘΝΙΚΟ ΔΠΙΠΔΓΟ Οηθνλνκηθή πλνρή Κνηλσληθή πλνρή Δδαθηθή πλνρή Σο ππόβλημα Οι ζηόσοι Οι πολιηικέρ Μείσζε πεξηθεξεηαθψλ Πεξηθεξεηαθή πνιηηηθή, Πεξηθεξεηαθέο αληζνηήησλ, ηζφξξνπε πνιηηηθή πεξηθεξεηαθήο Αληζφηεηεο πεξηθεξεηαθή αλάπηπμε αλάπηπμεο, άιιεο πνιηηηθέο Κνηλσληθή, εηζνδεκαηηθή, Κνηλσληθέο Μείσζε ησλ θνηλσληθψλ θνξνινγηθή, εθπαηδεπηηθή θ.α. Αληζφηεηεο αληζνηήησλ θξαηηθέο πνιηηηθέο Υσξνηαμηθή πνιηηηθή, Αλνξζνινγηθή Αξκνληθή αλάπηπμε ηνπ δηθηχνπ ζπληνληζκφο ρσξηθψλ Υσξηθή Οξγάλσζε νηθηζκψλ, ησλ ρξήζεσλ γεο θ.α. επηπηψζεσλ πνιηηηθψλ 107 H κεηάθξαζε ηνπ European Spatial Development Perspective ζε ρέδην Αλάπηπμεο ηνπ Κνηλνηηθνχ Υψξνπ. 98

99 ΠΙΝΑΚΑ Α BEST PRACTICES ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΤΝΟΥΗ ΥΡΗΜΑΣΟΓΟΣΟΤΜΔΝΔ ΣΑ ΠΛΑΙΙΑ ΥΑΡΑΞΗ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ Α/Α ΚΡΑΣΟ- ΜΔΛΟ ΣΙΣΛΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ ΠΔΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ 1 ΑΤΣΡΗΑ Ζ δηθηχσζε είλαη ε ιχζε Ζ ΜΚΟ PROFACTOR κε ζηφρν ηελ έξεπλα, δίλεη λέα πλνή ζηελ ηνπηθή νηθνλνκία θαη απαζρφιεζε, κέζσ ηεο δηθηχσζεο θαηαζθεπαζηψλ, εξεπλεηηθψλ θέληξσλ θαη ηνπηθψλ ΜΜΔ 2 ΒΔΛΓΗΟ Κέληξν Αεξνκεηαθνξψλ Έλα λέν θέληξν γλψζεσλ, δεμηνηήησλ θαη εθπαίδεπζεο ζρεηηθά κε ηηο αεξνκεηαθνξέο Μία ΜΚΟ ρσξνζεηεκέλε ζε κία απφ ηηο ππνβαζκηζκέλεο πεξηνρέο ηεο Βειγηθήο πξσηεχνπζαο απνζθνπεί ζηελ 3 ΒΔΛΓΗΟ εκπέδσζε ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ «J'entreprends@Bruxelles»: πλεχκαηνο ζε κε πξνλνκηνχρεο νκάδεο κία θαηλνηφκα ηδέα ηνπ πιεζπζκνχ, βαζηδφκελε ζηελ ηδέα ελφο νηθνλνκηθνχ-επηρεηξεκαηηθνχ παηγλίνπ πξνζαξκνζκέλνπ ζηηο αηνκηθέο αλάγθεο. 4 ΒΔΛΓΗΟ Ζ θήκε ηνπ εξεπλεηηθνχ ηερλνινγηθνχ Παξνρή πςειά θέληξνπ πνπ παξέρεη ηελ ελ ιφγσ πξνεγκέλσλ ηερλνινγία θαη ππεξεζίεο ζπληειεί ζε ηειεπηθνηλσληψλ ζεηηθέο νηθνλνκηθέο επηπηψζεηο Έλαο πιήζνο δηαδηθηπαθψλ ηφπσλ θαη θνηλψλ εξγαιείσλ ηα νπνία 5 ΓΑΛΛΗΑ Cyber Massif ππνβνεζνχλ ηηο ΜΜΔ ηεο πφιεο Massif ζηελ απφθηεζε γλψζεσλ ζρεηηθψλ κε ΣΠΔ Σν αλνζνινγηθφ θέληξν έξεπλαο γηα 6 ΓΑΛΛΗΑ ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ ινηκψμεσλ Λεηηνπξγία αλνζνινγηθνχ απνηειεί θνηλή ζπληζηακέλε ηνπηθψλ θέληξνπ έξεπλαο παξαγφλησλ ηεο θαξκαθνβηνκεραλίαο θαη ηεο αθαδεκατθήο θνηλφηεηαο 7 ΓΔΡΜΑΝΗΑ Πεξαηηέξσ αλάπηπμε ηνπηθψλ βηνηερλνινγηθψλ πάξθσλ θαη Νέεο επθαηξίεο ζηε δεκηνπξγίαο πξννπηηθψλ γηα βηνηερλνινγία απαζρφιεζε, εθπαίδεπζε θαη νηθνλνκηθή αλάπηπμε 8 ΓΔΡΜΑΝΗΑ Νέεο εγθαηαζηάζεηο γηα Οη λέεο εγθαηαζηάζεηο γηα πνιηηηθνχο ALL&type=ALL&per=2 99

100 9 ΓΔΡΜΑΝΗΑ 10 ΓΔΡΜΑΝΗΑ 11 ΓΑΝΗΑ 12 ΔΛΛΑΓΑ 13 ΔΛΛΑΓΑ ΖΝΩΜΔΝΟ ΒΑΗΛΔΗΟ ΖΝΩΜΔΝΟ ΒΑΗΛΔΗΟ ΖΝΩΜΔΝΟ ΒΑΗΛΔΗΟ ΖΝΩΜΔΝΟ ΒΑΗΛΔΗΟ ΖΝΩΜΔΝΟ ΒΑΗΛΔΗΟ πνιηηηθνχο κεραληθνχο Ζ δεκηνπξγία «ππξακίδαο» παηδαγσγηθνχ θέληξνπ H κνπζηθή pop ζηελ ππεξεζία ελφο θαιχηεξνπ κέιινληνο Πιεζψξα επηινγήο ζπνπδψλ ζε έλα λεζί Δπηρεηξεκαηηθφηεηα ζηελ Παλεπηζηεκηαθή θαη Αθαδεκατθή Κνηλφηεηα Δπξπδσληθφηεηα ζε νξεηλέο πεξηνρέο Ζ θαηάξηηζε αλνίγεη λένπο δξφκνπο γηα ηνπο αγξφηεο Σακείν γηα ηελ εθκεηάιιεπζε ηεο γλψζεο πκκεηνρή θαη αλάιεςε δξάζεο απφ λένπορσξνζέηεο Καηαπνιέκεζε ηεο δηαξξνήο εγθεθάισλ Σνπηθφ θέληξν θαηάξηηζεο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο κεραληθνχο κε ηε δεκηνπξγία θαηλνχξησλ ππνδνκψλ γηα ην παλεπηζηήκην δίλνπλ λέα πλνή ζε δηαδηθαζίεο κάζεζεο, δηδαζθαιίαο θαη έξεπλαο Ζ δεκηνπξγία ελφο παηδαγσγηθνχ θέληξνπ γηα λένπο θαη κεγάινπο κε ζεηηθά απνηειέζκαηα ζηελ ηνπηθή θνηλφηεηα Ζ κνπζηθή βηνκεραλία ηεο pop ζε ζπλεξγαζία κε κνπζηθνχο, επηρεηξήζεηο θαη επίδνμνπο ηξαγνπδηζηέο Δπίηεπμε κεγαιχηεξνπ εχξνπο καζεκάησλ, θαιχηεξσλ ρψξσλ δηδαζθαιίαο θαη δεκηνπξγία ειθπζηηθφηεξνπ πεξηβάιινληνο γηα ζπνπδέο Μεηαηξνπή ηδεψλ ζε θεξδνθφξεο επηρεηξήζεηο ζην Ζξάθιεην Κξήηεο κε ηε ζπκκεηνρή παλεπηζηεκηαθψλ θνηηεηψλ θαη ηνπ Δπηζηεκνληθνχ θαη Σερλνινγηθνχ Πάξθνπ (STEP-C) Οη ηνπηθέο αηξεηέο αξρέο ηεο Κνδάλεο έζεζαλ ζε ιεηηνπξγία έλα πςειήο ηαρχηεηαο αζχξκαην δίθηπν πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηεί εθηθηή ε βειηίσζε ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο, ηεο ειεθηξνληθήο δεκνθξαηίαο θαη ειεθηξνληθψλ κεζφδσλ παξνρήο ππεξεζηψλ ζε επηρεηξήζεηο ζε ρακειφ θφζηνο θαη ζε εάλ αξθεηά κεγάιν γεσγξαθηθφ εχξνο Δμνηθείσζε ηνπ αγξνηηθνχ πιεζπζκνχ κε ηηο ΣΠΔ πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηνχλ ηα επαγγέικαηα ηνπο πην απνδνηηθά θαη θαη επέθηαζε θεξδνθφξα Απνηειεζκαηηθή κεηαθνξά γλψζεο, δεμηνηήησλ θαη ηδεψλ απφ αλψηαηα εθπαηδεπηηθά θέληξα θαη ηδξχκαηα ζε ηνκείο θαη πεδία ηεο νηθνλνκίαο ηεο γλψζεο Νένη άλζξσπνη απνθηνχλ ηε δπλαηφηεηα λα ζρεδηάζνπλ έλα δεκφζην πάξθν πλεξγαζία παλεπηζηεκηαθψλ εθπαηδεπηηθψλ ηδξπκάησλ πνπ απνζθνπεί ζηελ πεξηθεξεηαθή νηθνλνκηθή αλάπηπμε Αχμεζε ηεο ηνπηθήο απαζρνιεζηκφηεηαο κέζσ παξνρήο 100

101 19 20 ΗΡΛΑΝΓΗΑ ΖΝΩΜΔΝΟ ΒΑΗΛΔΗΟ ΗΡΛΑΝΓΗΑ- ΖΝΩΜΔΝΟ ΒΑΗΛΔΗΟ έιιεηςεο δεμηνηήησλ Δπθαηξίεο γηα φινπο: πλεξγαζία ζηελ εθπαίδεπζε αηφκσλ κε καζεζηαθέο δπζθνιίεο Δπίιπζε δηαθνξψλ γηα έλα θαιχηεξν κέιινλ πςεινχ επηπέδνπ επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο αληαπνθξηλφκελεο ζηηο αλάγθεο ηεο ηνπηθήο αγνξάο εξγαζίαο πλεξγαζία Ηδξπκάησλ θαη Θεζκψλ ζηελ παξνρή βνήζεηαο ζε άηνκα κε καζεζηαθέο δπζθνιίεο γηα ηελ έληαμε ηνπο ζε επηπιένλ εθπαίδεπζεο, θαηάξηηζεο θαη απαζρφιεζεο Μηα θαηλνηφκα πξνζέγγηζε ζηελ επίιπζε ζπγθξνχζεσλ κέζσ ηεο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ αθηηβηζηψλ πνπ αληηπξνζσπεχνπλ επηκέξνπο ηνπηθέο θνηλφηεηεο κε ζηφρν ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο βίαο θαη ηελ επίηεπμε καθξνπξφζεζκα θνηλσληθήο εηξήλεο 21 ΗΡΛΑΝΓΗΑ- ΦΗΝΛΑΝΓΗΑ- ΟΤΖΓΗΑ- ΖΝΩΜΔΝΟ ΒΑΗΛΔΗΟ- ΝΟΡΒΖΓΗΑ Ζιεθηξνληθνπνίεζε ησλ ππεξεζηψλ θξνληίδαο ηνπ ηνκέα πγείαο 22 ΗΠΑΝΗΑ ια γηα ηελ επηρείξεζε 23 ΗΠΑΝΗΑ Πνηφηεηα ζηε βηνκεραλία καξκάξνπ 24 ΗΣΑΛΗΑ Βηνηερλνινγηθφ Γίθηπν 25 ΚΑΣΩ ΥΩΡΔ 26 ΚΑΣΩ ΥΩΡΔ 27 ΜΑΛΣΑ Οη «a la carte» δεκφζηεο κεηαθνξέο είλαη θαζ νδφλ Σα παηδηά θαη ε ηέρλε ηεο αζηηθήο επηθνηλσλίαο Αλαπηπμηαθφ Κέληξν Αλάπηπμεο Γεμηνηήησλ Ζ ειεθηξνληθή πγεία θαη ε ηειεταηξηθή, ζεβφκελε ηηο ηερλνινγηθέο αιιαγέο, ηελ θαηλνηνκία θαη ηελ έξεπλα ηεο λέαο επνρήο θαη εθκεηαιιεπφκέλεο ηηο δπλαηφηεηαο πνπ ηα αλσηέξσ παξέρνπλ, κπνξνχλ λα πξνζθέξνπλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο ζε αλζξψπνπο πνπ δνπλ ζε απνκαθξπζκέλεο πεξηνρέο Τπνζηήξημε γηα ηελ ίδξπζε θαη αλάπηπμε θαηλνηφκσλ ΜΜΔ απφ ζχκπξαμε επξσπατθψλ νξγάλσλ, δεκφζησλ θαη ηδησηηθψλ θνξέσλ Ζ ιεηηνπξγία ηνπ Αλδαινπζηαλνχ Σερλνινγηθνχ Κέληξνπ Έξεπλαο Μαξκάξνπ απνηειεί ζπληζηψζα θαηλνηνκίαο θαη αλάπηπμεο γηα ηελ πεξηνρή Ζ ιεηηνπξγία ελφο επηζηεκνληθνχ θαη βηνκεραληθνχ πάξθνπ πνπ εζηηάδεηο ηε βηνηερλνινγία δίλεη πλνή ζε θαηλνηφκα επηρεηξεκαηηθά ζρέδηα θαη ζηελ πεξηθεξεηαθή νηθνλνκία Απφπεηξα γηα αληηζηνίρεζε ηεο επάξθεηαο, ηεο δηαζεζηκφηεηαο θαη ηεο αζθάιεηαο ζηηο δεκφζηεο κεηαθνξέο Διιείςεη βαζηθψλ γισζζηθψλ δεμηνηήησλ ζε ζεκαληηθφ κέξνο ηεο ηνπηθήο θνηλφηεηαο, ε ζπκκεηνρή ησλ παηδηψλ ζην ελ ιφγσ έξγν ζπληειεί ηφζν ζηελ αλάπηπμε ησλ γισζζηθψλ δεμηνηήησλ φζν θαη ηεο θνηλσληθήο δηάδξαζεο θαη επηθνηλσλίαο Γεμηφηεηεο Απαζρφιεζεο θαη Γηα Βίνπ Μάζεζεο αληαπνθξηλφκελεο ζηηο 101

102 28 ΟΤΓΓΑΡΗΑ Πξάζηλε Δλέξγεηα γηα ην Ννζνθνκείν ηνπ Szeged 29 ΟΤΓΓΑΡΗΑ Κέληξν Τγείαο 30 ΠΟΛΩΝΗΑ Γίλσ θηεξά ζε λέεο ηδέεο 31 ΠΟΛΩΝΗΑ Παλεπηζηήκην ΚΟΠΔΡΝΗΚΟ: έλαο πεξηθεξεηαθφο πφινο πιεξνθνξηθήο θαη επηθνηλσλίαο 32 ΠΟΛΩΝΗΑ Γηαρείξηζε απνβιήησλ 33 ΠΟΡΣΟΓΑΛΗΑ Κέληξν ηερλψλ πνπ γεθπξψλεη ηηο παξαδνζηαθέο κε ηηο κνληέξλεο εθθξάζεηο ηεο ηέρλεο 34 ΠΟΡΣΟΓΑΛΗΑ Ζ δσή ελφο πνηακνχ 35 ΟΤΖΓΗΑ Αξηζηεία ζηε Θάιαζζα 36 ΟΤΖΓΗΑ Αλαπηπμηαθφ Κέληξν γηα ηελ βηνκεραλία ησλ αλάγθεο ηεο ηνπηθήο αγνξάο εξγαζίαο ηα πιαίζηα ηεο νπηηθήο «θέςνπ παγθφζκηα, δξάζε ηνπηθά», ε πφιε ηνπ Szeged έιαβε κέηξα σο πξνο ηηο ελεξγεηαθέο αλάγθεο απηνχ ηνπ δεκφζηνπ λνζνθνκείνπ δεδνκέλεο ηεο έληαζεο ηνπ παγθφζκηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ Έλα θέληξν πγείαο κε επελδχζεηο κεγάινπ εχξνπο ζε ππνδνκέο, ζεβφκελν ηελ ηερλνινγηθή θαη επηζηεκνληθή αλάπηπμε, ην νπνίν ζπκπεξηιακβάλεη ηελ δεκηνπξγία ελφο θαξδηνινγηθνχ θαη νγθνινγηθνχ ηδξχκαηνο ε κηα ειθπζηηθή πφιε, έλα έμππλα ηνπνζεηεκέλν ηερλνινγηθφ πάξθν φπνπ εθθνιάπηνληαη νη λέεο ηδέεο θαηλνηφκσλ ΜΜΔ, ηδέεο πνπ απνηεινχλ ηηο θαιέο πξνυπνζέζεηο ηεο πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο Μαζεκαηηθά, Πιεξνθνξηθή θαη ηαηηζηηθή: Μαζήκαηα επηρνξεγνχκελα απφ ηελ ΔΔ πξνθεηκέλνπ λα εμαιεηθζεί ην «ςεθηαθφ ράζκα Γηαρείξηζε απνβιήησλ απφ έλα ζηαζκφ πςεινχο ηερλνινγίαο, σο επηκέξνπο ζηνηρείν κίαο επξχηεξεο νινθιεξσκέλεο πεξηθεξεηαθήο ζηξαηεγηθήο δηαρείξηζεο απνβιήησλ κε νηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο επηπηψζεηο γηα ηελ ηνπηθή θνηλφηεηα Σν πνιπιεηηνπξγηθφ θέληξν ηερλψλ πεξηιακβάλεη βηβιηνζήθε, εθζεζηαθφ ρψξν, ακθηζέαηξν θαη θέληξν αξρεηνζέηεζεο πνπ απνζθνπεί ζηε ζπλάληεζε ησλ δηαθφξσλ ξεπκάησλ θαη εθθξάζεσλ ηεο ηέρλεο Ζ ιεηηνπξγία ελφο κεγάισλ δηαζηάζεσλ ελπδξείνπ σο εξεπλεηηθφ θέληξν ζε παξαπνηάκηα πεξηβάιινληα θαη σο εθπαηδεπηηθφ πεξηβαιινληηθφ θέληξν απνηειεί πφιν ηνπξηζηηθήο έιμεο γηα ηελ ηνπηθή θνηλφηεηα θαη νηθνλνκία Έλα εξεπλεηηθφ θέληξν ζαιάζζηαο βηνινγίαο απνηειεί κνριφ ηνπηθήο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο κε ηαπηφρξνλν ζεβαζκφ πξνο ην πεξηβάιινλ Ζ ζπλεξγαζία θαη δηθηχσζε κεηαμχ ησλ εηαίξσλ ηεο βηνκεραλίαο, ηεο 102

103 37 ΟΤΖΓΗΑ 38 ΟΤΖΓΗΑ 39 ΦΗΝΛΑΝΓΗΑ πνιπκεξψλ Δθθφιαςε λέσλ επηρεηξήζεσλ ζε έλα παιηφ εξγνζηάζην «Έμππλνη βνεζνί» (εξγαιεία ξνκπνηηθήο) γηα αλζξψπνπο Αλνίγνληαο ηεο πφξηα ζηνπο κεηαλάζηεο: Ζ νινθιήξσζε επέξρεηαη κε ηε ζπλάληεζε ησλ κεξψλ έξεπλαο θαη ηεο εθπαίδεπζεο ζηνλ ηνκέα ησλ πνιπκεξψλ σο ζπληειεζηήο δεκηνπξγίαο ελφο λένπ νηθνλνκηθνχ δπλακηθνχ γηα ηελ ηνπηθή θνηλφηεηα Δθθφιαςε λέσλ εηαηξεηψλ ζε λένπο ηνκείο ηεο νηθνλνκίαο: καδηθά κέζα ελεκέξσζεο, βηληενπαηρλίδηα θαη ηερλνινγία ησλ πιεξνθνξηψλ Δξγαιεία ξνκπνηηθήο γηα ηηο βηνκεραλίεο θαζψο θαη ηνπο ηνκείο ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο θαη ηεο πγείαο Μέζα απφ κηα πιεζψξα δξαζηεξηνηήησλ, έλα νηθνγελεηαθφ θέληξν γηα ηνπο κεηαλάζηεο, ππνβνεζά ζηελ θαηαλφεζε θαη εμεηθνίσζε κε ηελ Φηλιαλδηθή θνηλσλία θαη εθφζνλ θξίλεηαη ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο αλαγθαίν, κε ηελ παξνρή ςπρνινγηθήο ππνζηήξημεο θαη ζπκβνπιεπηηθήο 103

104 ΠΙΝΑΚΑ Α BEST PRACTICES ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΤΝΟΥΗ ΥΡΗΜΑΣΟΓΟΣΟΤΜΔΝΔ ΣΑ ΠΛΑΙΙΑ ΣΟΤ ΔΚΣ Α/Α ΣΟΜΔΑ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΚΡΑΣΟ-ΜΔΛΟ ΣΙΣΛΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ 1 ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΑΤΣΡΗΑ Βνήζεηα ζε γνλείο κε ππνρξεψζεηο αλαηξνθή ηέθλσλ 2 ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΒΔΛΓΗΟ Δζηίαζε ζηηο αλάγθεο ηεο αγξνηηθήο θνηλφηεηαο ηνπ Βειγίνπ 3 ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΓΑΝΗΑ Υηίδνληαο κηα λέα γεληψλ πξνζσπηθνχ ππεξεζηψλ 4 ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΔΛΛΑΓΑ Γηθηχσζε καζεηψλ θαη θαζεγεηψλ 5 ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΔΛΛΑΓΑ Καηάξηηζε ζηελ ππεξεζία εθζπγρξνληζκνχ ηνπ ηνπξηζκνχ 6 ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΗΣΑΛΗΑ Δθπαηδεχνληαο εηδηθνχο ζηνλ ηνκέα ηεο πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο ηεο θαηλνηνκίαο 7 ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΗΣΑΛΗΑ Γεθχξσζε ηνπ ράζκαηνο αλάκεζα ζηε βηνκεραλία θαη ηελ έξεπλα 8 ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΚΑΣΩ ΥΩΡΔ Δπιηζθαιείο θαλφλεο θαη ζπλζήθεο εξγαζίαο γηα ηε ζπκθηιίσζε εξγαζίαο-νηθνγελεηαθήο δσήο 9 ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΠΟΡΣΟΓΑΛΗΑ Γεκηνπξγηθέο ζέζεηο εξγαζίαο γηα λένπο 10 ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΟΤΖΓΗΑ Αλάπηπμε δεμηνηήησλ ζε εξγαδφκελνπο ζηνλ ηνκέα ηεο πεξίζαιςεο θαη ηεο θνηλσληθήο θξνληίδαο 11 ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΟΤΖΓΗΑ Δλαιιαγή εξγαζηψλ κεηαμχ ππαιιήισλ ηνπηθψλ αξρψλ σο θίλεηξν θαη κέζν θίλεζεο ελδηαθέξνληνο 12 ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΦΗΝΛΑΝΓΗΑ Οιηζηηθή επηρεηξεκαηηθή ππνζηήξημε ησλ ΜΜΔ 13 ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΦΗΝΛΑΝΓΗΑ Σν νιηζηηθφ management νδεγεί ζε βειηίσζε ηεο απφδνζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ΔΝΔΡΓΖΣΗΚΔ ΠΟΛΗΣΗΚΔ ΑΓΟΡΑ ΔΡΓΑΗΑ ΔΝΔΡΓΖΣΗΚΔ ΠΟΛΗΣΗΚΔ ΑΓΟΡΑ ΔΡΓΑΗΑ ΔΝΔΡΓΖΣΗΚΔ ΠΟΛΗΣΗΚΔ ΑΓΟΡΑ ΔΡΓΑΗΑ ΑΤΣΡΗΑ ΓΑΛΛΗΑ ΓΑΛΛΗΑ Δπαλέληαμε ζηελ αγνξά εξγαζίαο πξψελ θπιαθηζκέλσλ Πξνψζεζε ηνπ ηνπηθνχ εκπνξίνπ θαη ηεο βηνηερλίαο Ίδξπζε επηρεηξήζεσλ σο κνριφο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο 17 ΔΝΔΡΓΖΣΗΚΔ ΖΝΩΜΔΝΟ Δπαλαθαηάξηηζε ησλ καθξνρξφληα

105 ΠΟΛΗΣΗΚΔ ΑΓΟΡΑ ΔΡΓΑΗΑ ΔΝΔΡΓΖΣΗΚΔ ΠΟΛΗΣΗΚΔ ΑΓΟΡΑ ΔΡΓΑΗΑ ΔΝΔΡΓΖΣΗΚΔ ΠΟΛΗΣΗΚΔ ΑΓΟΡΑ ΔΡΓΑΗΑ ΔΝΔΡΓΖΣΗΚΔ ΠΟΛΗΣΗΚΔ ΑΓΟΡΑ ΔΡΓΑΗΑ ΔΝΔΡΓΖΣΗΚΔ ΠΟΛΗΣΗΚΔ ΑΓΟΡΑ ΔΡΓΑΗΑ ΒΑΗΛΔΗΟ ΗΡΛΑΝΓΗΑ ΗΠΑΝΗΑ ΠΟΡΣΟΓΑΛΗΑ ΦΗΝΛΑΝΓΗΑ 22 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΑΤΣΡΗΑ 23 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΒΔΛΓΗΟ 24 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΓΑΛΛΗΑ 25 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΓΔΡΜΑΝΗΑ 26 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΓΔΡΜΑΝΗΑ 27 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΓΑΝΗΑ 28 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΓΑΝΗΑ 29 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΔΛΛΑΓΑ 30 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΔΛΛΑΓΑ 31 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ 32 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΖΝΩΜΔΝΟ ΒΑΗΛΔΗΟ ΖΝΩΜΔΝΟ ΒΑΗΛΔΗΟ 33 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΗΡΛΑΝΓΗΑ 34 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΗΠΑΝΗΑ άλεξγσλ Καηάξηηζε ζε λέα θαη αλαδπφκελα επαγγέικαηα Αλνίγνληαο δηφδνπο ζε φζνπο θηλδπλεχνπλ απφ ηνλ θνηλσληθφ απνθιεηζκφ Ζ ηνπηθή παξάδνζε θαη θνπδίλα αλαδσνγνλνχλ ηελ αγξνηηθή ηνπηθή νηθνλνκία πλδπάδνληαο παιηέο θαη λέεο πξνζεγγίζεηο ζηελ ππνζηήξημε ησλ πνιηηηθψλ ηεο αγνξάο εξγαζίαο Καηάξηηζε ζηνλ ηνκέα ηεο πιεξνθνξηθήο ζε θσθνχο ή ζε άηνκα κε πξνβιήκαηα αθνήο Πξνψζεζε ηεο έλλνηαο ηεο εηαηξηθήο θνηλσληθήο επζχλεο ζηηο ηνπηθέο επηρεηξήζεηο Καζνδήγεζε ησλ θσθψλ ζηνλ επαγγεικαηηθφ ζηίβν Έληαμε ζηελ αγνξά εξγαζίαο ζε κεηαλάζηεο πνπ δελ ηειείσζαλ ην ζρνιείν Αλνρή ζην κειινληηθφ ζηειερηαθφ δπλακηθφ Ζ έκθαζε ζηελ απηνπεπνίζεζε θαη ε εζηίαζε ζε ζεηηθά ραξαθηεξηζηηθά ζπκβάιιεη ζηελ έληαμε ησλ λέσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο Πξνσζψληαο ηελ δηαθνξεηηθφηεηα ζην επάγγεικα ησλ λνζειεπηψλ Δθκάζεζε ηεο ειιεληθήο γιψζζαο γηα κεηαλάζηεο Νέν δίθηπν ππεξεζηψλ ζε ηνπηθφ επίπεδν ζπκβάιιεη ζηελ έληαμε ζηελ αγνξά εξγαζίαο ησλ θνηλσληθά απνθιεηζκέλσλ Κέληξα θαηάξηηζεο λέσλ πνπ δηακέλνπλ ζε ππνβαζκηζκέλεο πεξηνρέο ζε ηνκείο ησλ ΣΠΔ Δπθαηξίεο θαξηέξαο γηα άηνκα κε αλαπεξία Μηα δεχηεξε επθαηξία ζε φζνπο δελ εθπιήξσζαλ ην ζρνιείν Τπνζηήξημε ζηνλ ηνκέα ηεο εξγαζίαο ζε άηνκα κε αλαπεξίεο 105

106 35 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΗΠΑΝΗΑ 36 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΗΣΑΛΗΑ 37 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΗΣΑΛΗΑ 38 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΚΑΣΩ ΥΩΡΔ 39 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΚΑΣΩ ΥΩΡΔ 40 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΛΟΤΞΔΜΒΟΤΡΓΟ 41 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΛΟΤΞΔΜΒΟΤΡΓΟ 42 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΛΟΤΞΔΜΒΟΤΡΓΟ 43 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΠΟΡΣΟΓΑΛΗΑ 44 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΟΤΖΓΗΑ 45 ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΝΣΑΞΖ ΦΗΝΛΑΝΓΗΑ Πξφγξακκα εζληθήο εκβέιεηαο γηα ηελ θνηλφηεηα ησλ ROMA ηεο Ηζπαλίαο Πξνψζεζε ελφο ελεξγνχ εξγαζηαθνχ βίνπ γηα ηνπο 45+ Ξεθηλψληαο κηα λέα δσή κεηά ην πέξαο ηεο ζεηείαο ζην ζηξαηφ Αλνίγνληαο ηελ αγνξά εξγαζία ζε άηνκα κε καζεζηαθέο δπζθνιίεο Αηνκηθή ππνζηήξημε θαη θαηάξηηζε γηα ηελ επίηεπμε νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο Απφθηεζε εξγαζηαθψλ δεμηνηήησλ ζε άηνκα κε δηαλνεηηθή αλαπεξία Υείξα βνεζείαο γηα ηνπο αηηνχληεοάζπιν Γεθχξσζε ηνπ ράζκαηνο θαη θαηαπνιέκεζε ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ απφ ηελ αγνξά εξγαζίαο κέζσ ηεο δηθηχσζεο Δπαγγεικαηηθή έληαμε αηφκσλ κε αλαπεξίεο Δλζσκάησζε κεηαλαζηψλ ζηελ ζνπεδηθή αγνξά εξγαζίαο Καηαπνιέκεζε ηνπ απνθιεηζκνχ ζε κηθξέο πφιεηο θαη θνηλφηεηεο 106

107 ΠΙΝΑΚΑ Α PROJECTS ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΤΝΟΥΗ ΣΑ ΠΛΑΙΙΑ ΣΟΤ URBACT Α/Α ΣΟΜΔΑ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΓΗΜΟ ΣΟΤ ΚΡΑΣΟΤ-ΜΔΛΟΤ 1 ΔΝΔΡΓΟ ΔΝΣΑΞΖ Ρψκε - Ηηαιία 2 ΔΝΔΡΓΟ ΔΝΣΑΞΖ Μαδξίηε Ηζπαλία 3 ΔΝΔΡΓΟ ΔΝΣΑΞΖ Βελεηία Ηηαιία 4 ΔΝΔΡΓΟ ΔΝΣΑΞΖ Ρφηεξληακ Οιιαλδία 5 ΔΝΔΡΓΟ ΔΝΣΑΞΖ Λέκπελ (Lioben) Απζηξία 6 ΔΝΔΡΓΟ ΔΝΣΑΞΖ Βνπδαπέζηε Οπγγαξία 7 ΤΠΟΒΑΘΜΗΜΔΝΔ ΤΝΟΗΚΗΔ Βεξνιίλν - Γεξκαλία ΣΙΣΛΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ Active AGE ελάληηα ζηε δεκνγξαθηθή γήξαλζε InteGROW ππέξ ηεο θνηλσληθήο έληαμεο ησλ λέσλ ζηελ απαζρφιεζε κπξνζηά ζηνλ θίλδπλν ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ MILE γηα ηε δηαρείξηζε θαη ηελ θνηλσληθή έληαμε ησλ κεηαλαζηψλ My Generation γηα ηελ πξνψζεζε ηνπ δπλακηθνχ ηεο λέαο γεληάο OPT-ACT (options of action) γηα ηε ζηξαηεγηθή ρσξνζέηεζε κηθξψλ θαη κεζαίσλ πφιεσλ ιακβάλνληαο ππφςε ηηο δεκνγξαθηθέο αιιαγέο θαη ηελ απνβηνκεράληζε πεξηνρψλ Roma-Net γηα ηελ νινθιεξσκέλε θνηλσληθή έληαμε ησλ ηζηγγάλσλ (ROMA) CoNet γηα ηελ ελδπλάκσζε ηεο

108 θνηλσληθήο ζπλνρήο ησλ ζπλνηθηψλ Jessica 4 cities ζρεηηθά κε 8 ΤΠΟΒΑΘΜΗΜΔΝΔ ΤΝΟΗΚΗΔ Σνζθάλε - Ηηαιία ηελ πξσηνβνπιία Jessica γηα νινθιεξσκέλα ζρέδηα βηψζηκεο αζηηθήο αλάπηπμεο LCFacil γηα ηελ εθαξκνγή 9 ΤΠΟΒΑΘΜΗΜΔΝΔ ΤΝΟΗΚΗΔ Λάηπηζθ (Leipzig) - Γεξκαλία νινθιεξσκέλνπ ζρεδίνπ βηψζηκεο αζηηθήο αλάπηπμεο RedGov γηα κηα νινθιεξσκέλε 10 ΤΠΟΒΑΘΜΗΜΔΝΔ ΤΝΟΗΚΗΔ Νηνχηζκπνπξγθ (Duisburg) Γεξκαλία πξνζέγγηζε ζρεηηθά κε ηελ αλάπηπμε ππνβαζκηζκέλσλ ζπλνηθηψλ Sha.Ke γηα ηελ αλαθαίληζε 11 ΤΠΟΒΑΘΜΗΜΔΝΔ ΤΝΟΗΚΗΔ Παλεπηζηήκην IUAV ζηε Βελεηία - Ηηαιία θαη αλαδσνγφλεζε δεκφζησλ ρψξσλ ζε ππνβαζκηζκέλεο αζηηθέο πεξηνρέο SURE γηα ηελ αμηνπνίεζε ηνπ αλζξψπηλνπ 12 ΤΠΟΒΑΘΜΗΜΔΝΔ ΤΝΟΗΚΗΔ Έγθεξ - Οπγγαξία παξάγνληα θαη ηεο ηνπηθήο θνηλφηεηαο ζε ππνβαζκηζκέλεο αζηηθέο πεξηνρέο 108

109 ΠΙΝΑΚΑ Α BEST PRACTICES ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΤΝΟΥΗ ΣΑ ΠΛΑΙΙΑ ΣΟΤ EQUAL I ΣΟΜΔΑ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΚΡΑΣΟ- ΜΔΛΟ ΑΠΑΥΟΛΖΗΜΟΣΖΣΑ ΖΝΩΜΔΝΟ ΒΑΗΛΔΗΟ ΑΠΑΥΟΛΖΗΜΟΣΖΣΑ ΖΝΩΜΔΝΟ ΒΑΗΛΔΗΟ ΑΠΑΥΟΛΖΗΜΟΣΖΣΑ ΑΤΣΡΗΑ ΑΠΑΥΟΛΖΗΜΟΣΖΣΑ ΒΔΛΓΗΟ ΑΠΑΥΟΛΖΗΜΟΣΖΣΑ ΖΝΩΜΔΝΟ ΒΑΗΛΔΗΟ ΑΠΑΥΟΛΖΗΜΟΣΖΣΑ ΑΤΣΡΗΑ ΑΠΑΥΟΛΖΗΜΟΣΖΣΑ ΚΑΣΩ ΥΩΡΔ ΔΠΗΥΔΗΡΖΜΑΣΗΚΟΣΖΣΑ ΟΤΖΓΗΑ ΔΠΗΥΔΗΡΖΜΑΣΗΚΟΣΖΣΑ ΗΠΑΝΗΑ ΔΠΗΥΔΗΡΖΜΑΣΗΚΟΣΖΣΑ ΗΠΑΝΗΑ ΣΙΣΛΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ P E T M I Αμηνινγψληαο ηνπο παξνρείο πξνζσπηθήο θξνληίδαο Δλζαξξχλνληαο θαη θαηαλνψληαο ηελ δηαθνξεηηθφηεηα Αιιάδνληαο ηελ αληίιεςε γηα ηε κεηαλάζηεπζε: απφ απεηιή ζε επθαηξία Αμηνπνηψληαο ην δπλακηθφ γηα απαζρφιεζε ζηηο ΜΜΔ Αλνίγνληαο δηφδνπο γηα πξνζσπηθή πξφνδν Σειε-κάζεζε: πξνεηνηκάδνληαο ηνπο θπιαθηζκέλνπο γηα κηα λέα δσή κεηά ηελ απνθπιάθηζε Γηαρείξηζε ηεο πξνζσπηθήο ζαο νινθιήξσζεο Έληαμε ζηελ αγνξά εξγαζίαο ελάληηα ζηνπο παξάγνληεο θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ Λχλνληαο ηνπο δεζκνχο κε ηελ παξάδνζε Μηα πεξηθεξεηαθή ζπλεξγαζία γηα έλαξμε επηρεηξεκαηηθφηεηαο πνπ ζηνρεχεη ζηελ θνηλσληθή έληαμε ΔΠΗΥΔΗΡΖΜΑΣΗΚΟΣΖΣΑ ΑΤΣΡΗΑ Απαζρφιεζε ζηνλ ηνκέα φπνπ P=partnesrhip=ζπλεξγαζία, E=empowerment=ελδπλάκσζε/ζπκκεηνρηθφηεηα, I=innovation=θαηλνηνκία, T=transnationality=δηεζληθή ζπλεξγαζία, M=mainstreaming=δηάδνζε/ελζσκάησζε 109

110 ηεο δηαρείξηζεο απνβιήησλ θαη ηεο πξάζηλεο αλάπηπμεο ΔΠΗΥΔΗΡΖΜΑΣΗΚΟΣΖΣΑ Ο ζσζηφο ηξφπνο ΗΠΑΝΗΑ δαλεηνδφηεζεο ΜΜΔ ΔΠΗΥΔΗΡΖΜΑΣΗΚΟΣΖΣΑ Μεηαλαζηεχνληαο απφ ηελ ΓΑΛΛΗΑ αλεπίζεκε νηθνλνκία ΔΠΗΥΔΗΡΖΜΑΣΗΚΟΣΖΣΑ ΓΔΡΜΑΝΗΑ Γηαβαηήξην γηα επηρεηξήζεηο ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΓΑΛΛΗΑ ρη ηφζν ειηθησκέλνο γηα κηα λέα αξρή ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΖΝΩΜΔΝΟ ΒΑΗΛΔΗΟ Δπελδχνληαο ζηελ ηνπηθή θνηλφηεηα γηα έλα θαιχηεξν κέιινλ Γηαρείξηζε ησλ απνιχζεσλ ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΒΔΛΓΗΟ θαη εθπαίδεπζε ησλ αλέξγσλ ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΗΡΛΑΝΓΗΑ Αιιάδνληαο ζπζηήκαηα, αιιάδνπκε δσέο Δθπαίδεπζε θαηάξηηζε ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΠΟΡΣΟΓΑΛΗΑ ησλ εξγαδνκέλσλ ηεο αιηείαο ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΓΑΛΛΗΑ Μία λέα πξνζέγγηζε ζηε κεηαθνξά ηερλνγλσζίαο ΠΡΟΑΡΜΟΣΗΚΟΣΖΣΑ ΔΛΛΑΓΑ Καηάξηηζε ζε δεμηφηεηεο εμ απνζηάζεσο Βειηηψλνληαο ηελ ηζφηεηα ΗΔ ΔΤΚΑΗΡΗΔ ΗΣΑΛΗΑ κεηαμχ ζησλ θχισλ ζηελ πνιηηηθή Κάλνληαο ηελ πφιε έλα ΗΔ ΔΤΚΑΗΡΗΔ ΗΣΑΛΗΑ θαιχηεξν κέξνο γηα δηαβίσζε θαη εξγαζία ΗΔ ΔΤΚΑΗΡΗΔ ΖΝΩΜΔΝΟ ΒΑΗΛΔΗΟ θνπφο: λα θάλνπκε ηε δηαθνξά ππέξ ησλ γπλαηθψλ ΗΔ ΔΤΚΑΗΡΗΔ ΚΑΣΩ ΥΩΡΔ Δλαζρφιεζε ησλ αλδξψλ κε ηνλ νηθνγελεηαθφ βίν ΗΔ ΔΤΚΑΗΡΗΔ ΑΤΣΡΗΑ Ηζφηεηα ησλ θχισλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο Ξεπεξλψληαο ηνλ ΗΔ ΔΤΚΑΗΡΗΔ ΓΑΝΗΑ επαγγεικαηηθφ δηαρσξηζκφ ζηνλ επαγγεικαηηθφ βίν 110

111 ΑΗΣΟΤΝΣΔ ΑΤΛΟ ΦΗΝΛΑΝΓΗΑ Απμάλνληαο ηελ νξαηφηεηα γηα ηνπο αηηνχληεο άζπιν Ζ ζπλεξγαζία σθειεί ηνπο ΑΗΣΟΤΝΣΔ ΑΤΛΟ ΗΠΑΝΗΑ εξγνδφηεο θαη ηνπο αηηνχληεο άζπιν ΑΗΣΟΤΝΣΔ ΑΤΛΟ ΓΔΡΜΑΝΗΑ Οη αηηνχληεο άζπιν ζηε βνήζεηα ησλ ππνινίπσλ 111

112 ΠΙΝΑΚΑ Α κ.κ.αδπ & ΑΓΟΡΑ ΔΡΓΑΙΑ ΓΙΑ ΣΗΝ ΠΔΡΙΟΓΟ (ΜΔΟ ΟΡΟ) 112 ΤΠΟΗΟ- ΓΓΔΑ (2007), «Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο ». 112

113 ΠΙΝΑΚΑ Α ΠΛΗΘΤΜΟ ΔΡΓΑΣΙΚΟ ΓΤΝΑΜΙΚΟ ΑΠΑΥΟΛΗΗ & ΑΝΔΡΓΙΑ ΓΙΑ ΣΗΝ ΠΔΡΙΟΓΟ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑ ΠΛΗΘΤΜΟ ΔΡΓΑΣΙΚΟ ΔΡΓΑΣΙΚΟ ΑΠΑΥΟΛΗΗ ΑΝΔΡΓΙΑ ΠΛΗΘΤΜΟ ΓΤΝΑΜΙΚΟ ΓΤΝΑΜΙΚΟ ΑΠΑΥΟΛΗΗ ΑΝΔΡΓΙΑ ΑΜΘ 476,6 259,3 230,7 28,6 498,9 259,0 231,5 27,5 ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ 1.488,7 761,0 676,2 84, ,7 826,6 748,1 78,5 ΓΤΣΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ 234,6 115,4 98,0 17,4 244,7 125,3 107,3 18,0 ΗΠΔΙΡΟ 274,8 131,7 112,3 19,4 299,3 152,1 134,7 17,4 ΘΔΑΛΙΑ 597,7 312,7 275,3 37,4 615,4 323,4 295,0 28,4 ΙΟΝΙΑ ΝΗΙΑ 167,4 89,6 79,8 9,8 190,8 100,7 86,5 14,2 ΓΤΣΙΚΗ ΔΛΛΑΓΑ 570,7 295,6 261,2 34,4 613,9 310,0 278,6 31,3 ΣΔΡΔΑ ΔΛΛΑΓΑ 456,4 232,0 201,8 30,2 471,0 237,1 211,8 25,3 ΑΣΣΙΚΗ 3.062, , ,1 192, , , ,5 140,7 ΠΔΛΟΠΟΝΝΗΟ 484,5 257,8 235,6 22,2 502,6 276,1 253,3 22,8 ΒΟΡΔΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 160,9 71,0 61,6 9,4 165,0 75,2 70,0 5,2 ΝΟΣΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 219,3 111,9 95,4 16,5 239,5 135,4 112,5 22,9 ΚΡΗΣΗ 453,1 267,4 237,4 30,0 485,2 275,1 245,1 30,0 ΤΝΟΛΟ 8.647, , ,5 532, , , ,8 462,3 113 Καηζαλέβαο, Θ. (2009), «Ζ Οηθνλνκία & ε Απαζρφιεζε ζηηο 13 Διιεληθέο Πεξηθέξεηαο & Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή», Αζήλα, Δθδφζεηο ηακνχιε ζει 22 (απφ ΔΤΔ: Έξεπλεο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ (ΔΔΓ) α ηξίκελν) 113

114 ΠΙΝΑΚΑ Α ΚΡΙΣΗΡΙΑ ΔΠΙΛΟΓΗ ΑΣΙΚΧΝ ΚΔΝΣΡΧΝ Χ ΠΟΛΧΝ ΑΝΑΠΣΤΞΗ Κπιηήπια επιλογήρ αζηικών κένηπων πόλων ανάπηςξηρ Σα αζηηθά θέληξα ηεο ρψξαο πνπ πξνζδηνξίδνληαη σο πφινη αλάπηπμεο επηιέγνληαη απφ ην ζχλνιν ησλ αζηηθψλ θέληξσλ ηεο ρψξαο, φπσο απηά νξίδνληαη απφ ηελ ΔΤΔ (πιεζπζκφο θχξηνπ νηθηζκνχ άλσ ησλ θαηνίθσλ) ζηα νπνία πξνζηίζεληαη θαη ηα θέληξα κε κηθξφηεξν πιεζπζκηαθφ κέγεζνο πνπ είλαη πξσηεχνπζεο λνκψλ. Κπιηήπιο 1 - Μέγεθορ Πληθςζμού: Δμεηάδνληαη νη εμήο θαηεγνξίεο: Άλσ ηνπ θαη θαη θαη θαη. Κπιηήπιο 2 - Πληθςζμιακή Γςναμική: Ζ πιεζπζκηαθή δπλακηθή πξνζδηνξίδεηαη κε θξηηήξην ην κέζν ξπζκφ κεηαβνιήο ηνπ πιεζπζκνχ ησλ αζηηθψλ θέληξσλ. 114 ΤΠΟΗΟ- ΓΓΔΑ (2007), «Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο », ζει

115 Πξνζδηνξίδνληαη νη εμήο θαηεγνξίεο: Αχμεζε ζεκαληηθή άλσ ηνπ κέζνπ φξνπ: ΑΑΜ Αχμεζε αλσ ηνπ κέζνπ φξνπ: ΑΜ Αχμεζε θάησ ηνπ κέζνπ ξπζκνχ ΚΜ Μείσζε Κπιηήπιο 3 - Καηάζηαζη Παπαγωγικού Πποηύπος: Ζ θαηάζηαζε ηνπ παξαγσγηθνχ πξνηχπνπ πξνζδηνξίδεηαη κε θξηηήξην ηελ πνζνζηηαία ζχλζεζε ηεο απαζρφιεζεο ζηνπο ηξεηο ηνκείο πξσηνγελή, δεπηεξνγελή, θαη ηξηηνγελή ζε ζρέζε ην κέζν φξν ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ρσξηθνχ ζπλφινπ γηα ην έηνο Γηακνξθψλνληαη ηξεηο θαηεγνξίεο: Άλσ ηνπ κέζνπ φξνπ. Α Πεξί ην κέζν φξν. Μ Κάησ ηνπ κέζνπ φξνπ. Κ Ζ ζεηξά αλαγξαθήο ζηνλ δείθηε αληηζηνηρεί ζηνλ πξσηνγελή, δεπηεξνγελή, θαη ηξηηνγελή ηνκέα αληίζηνηρα. Κπιηήπιο 4 - Μεηαβολή Παπαγωγικού Πποηύπος: Ζ κεηαβνιή πξνζδηνξίδεηαη απφ ηε ζχγθξηζε ησλ ηηκψλ ηνπ ίδηνπ δείθηε κεηαμχ ησλ εηψλ 1981, 1991 θαη Δμεηάδνληαη ηξεηο θαηεγνξίεο : ακεηάβιεηνο(αμεη), πεξηνξηζκέλε κεηαβνιή (σ), ζεκαληηθή κεηαβνιή (σσ). Κπιηήπιο 5 - Γιοικηηικά ζηοισεία: Κξηηήξην απνηειεί ε έδξα Πεξηθέξεηαο θαη άιισλ βαζκίδσλ ηεο δηνίθεζεο. Κπιηήπιο 6 - Τποδομή ανώηαηηρ εκπαίδεςζηρ και ςγείαρ: Σν θξηηήξην ζπλδέεηαη κε ηελ χπαξμε ΑΔΗ θαη παλεπηζηεκηαθψλ λνζνθνκείσλ. Κπιηήπιο 7 - Θέζη αζηικού κένηπος ζε ζσέζη με ηοςρ ςθιζηάμενοςρ άξονερ ανάπηςξηρ: Κεληξηθή ζέζε ή θφκβνο (Κ), Δληφο ηνπ άμνλα (Δ), ε γεηηνληθή ζέζε (Γ). Κπιηήπιο 8 - Θέζη αζηικού κένηπος ζε ζσέζη με ηοςρ αναδςόμενοςρ άξονερ ανάπηςξηρ: Κεληξηθή ζέζε ή θφκβνο (Κ), Δληφο ηνπ άμνλα (Δ), ε γεηηνληθή ζέζε (Γ). Κπιηήπιο 9 - Διδικά σαπακηηπιζηικά νηζιωηικού σώπος: Ζ λεζησηηθφηεηα σο θπξίαξρν ραξαθηεξηζηηθφ Κπιηήπιο 10 - ηοισεία δικηςώζεων: Τθηζηάκελε δηθηχσζε (εκεξήζην ζχζηεκα κεηξνπνιηηηθψλ θέληξσλ) Αλαδπφκελε δηθηχσζε (εμεηάδνληαη θαηά θαλφλα νη δηθηπψζεηο πνπ παξαπέκπνπλ ζε γεσκεηξηθά ζρήκαηα). 115

116 ΠΙΝΑΚΑ Α ΤΓΚΡΙΣΙΚΟ ΠΙΝΑΚΑ ΔΠΙΓΟΔΧΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΧΝ ΔΛΛΑΓΑ ΓΙΑ ΣΗΝ ΠΔΡΙΟΓΟ (ΜΔΟ ΟΡΟ) ΠΙΝΑΚΑ Α ΔΠΙΛΔΞΙΜΟΣΗΣΑ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΧΝ Δ ΥΔΗ ΜΔ ΣΗΝ ΑΓΟΡΑ ΔΡΓΑΙΑ 115 ΤΠΟΗΟ- ΓΓΔΑ (2007), «Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο », ζει ΤΠΟΗΟ- ΓΓΔΑ (2007), «Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο », ζει

117 ΥΑΡΣΗ Α ΠΔΡΙΟΥΔ ΠΟΤ ΔΛΑΒΑΝ ΥΧΡΑ ΟΙ ΠΡΧΣΟΒΟΤΛΙΔ URBAN I & II ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ

118 ΥΑΡΣΗ Α ΠΔΡΙΟΥΔ ΠΟΤ ΔΛΑΒΑΝ ΥΧΡΑ ΟΙ ΠΡΧΣΟΒΟΤΛΙΔ URBAN I & II ΣΗΝ ΔΔ 118 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2003), «Δηαηξηθή ρέζε κε ηηο πφιεηο: Ζ θνηλνηηθή πξσηνβνπιία URBAN», ΔΔ: Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή. 118

119 119

120 ΠΛΑΙΙΟ B CASE STUDIES ΚΑΛΧΝ ΠΡΑΚΣΙΚΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΧΝ ΤΝΟΛΙΚΧΝ ΔΠΙΥΟΡΗΓΗΔΧΝ ΣΗ ΜΔΓΑΛΗ ΒΡΔΣΑΝΙΑ 1. Fair Cities 2. Fifteen Cornwall 3. Newco Employment and Training 4. ASSERT Project Northamptonshire Society for Autism 5. Dido Project Suffolk County Council 6. Worldshapers 7. Swindon Family Mediation 8. Garvald Community Enterprises Ltd 9. City Centre Learning 10. Rosemount s Women Computing Programme 11. SkillBuild 12. Genesis Cymru Wales Redundancy Action Scheme (ReAct) 14. Women s Tec - Gearing Women Up For Trades 15. Omagh District Councils DELTA Project 119 National Action Plan of UK, «European Structural Funds and Global Grants». 120

121 ΠΛΑΙΙΟ Β ΠΡΟΚΛΗΗ ΔΚΓΗΛΧΗ ΔΝΓΙΑΦΔΡΟΝΣΟ ΔΣΑΙΡΙΚΧΝ ΥΗΜΑΣΧΝ ΓΙΑ ΣΗΝ ΤΠΟΒΟΛΗ ΠΚΑ ΜΔΧ ΤΝΟΛΙΚΧΝ ΔΠΙΥΟΡΗΓΗΔΧΝ 120 ΤΠΟΗΟ-ΓΓΔΑ (2006), Σεχρνο Πξφζθιεζεο Δθδήισζεο Δλδηαθέξνληνο Δηαηξηθψλ ρεκάησλ γηα ηελ ππνβνιή ΠΚΑ κέζσ πλνιηθψλ Δπηρνξεγήζεσλ, ζει

122 122

123 123

124 124

125 125

126 126

127 127

128 128

129 129

130 130

131 131

132 ΥΑΡΣΗ Γ.1 ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑ ΑΜΘ 132

133 ΠΛΑΙΙΟ Γ ΓΔΧΓΡΑΦΙΚΑ ΣΟΙΥΔΙΑ & ΓΙΚΣΤΑ ΜΔΣΑΦΟΡΧΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑ ΑΜΘ ΝΖΗΩΣΗΚΔ ΠΔΡΗΟΥΔ ηελ ρσξηθή ελφηεηα ηεο ΑΜΘ εληνπίδνληαη δχν λεζηά, ε Θάζνο θαη ε ακνζξάθε, ηα νπνία ππάγνληαη δηνηθεηηθά ζηελ Πεξηθέξεηα ΑΜΘ. Ζ Θάζνο παξνπζηάδεη ηέζζεξηο βαζηθνχο άμνλεο αλάπηπμεο, νη νπνίνη ζρεηίδνληαη κε ηνπο πινχζηνπο ηζηνξηθνχο πφξνπο, ηνλ πινχζην νξπθηφ πινχην (κάξκαξα), ηα αμηφινγα θπζηθά ππνζπζηήκαηα, θαη ηηο αθηέο. Ζ αλάπηπμε ηνπ λεζηνχ βαζίζηεθε ζην πξφηππν ηνπ καδηθνχ ηνπξηζκνχ, κε ζνβαξέο αξλεηηθέο επηπηψζεηο ζην θπζηθφ θαη αλζξσπνγελέο πεξηβάιινλ ηνπ. Δληππσζηαθφ θπζηθφ πεξηβάιινλ κε ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά θαη κε ιηγφηεξεο αξλεηηθέο επηπηψζεηο απφ ηε κέρξη ηψξα ηνπξηζηηθή αλάπηπμή ηνπ δηαζέηεη θαη ην λεζί ηεο ακνζξάθεο. Σα λεζηά απηά ραξαθηεξίδνληαη απφ ηδηαίηεξν αλζξσπνγελέο θαη ηζηνξηθφ πεξηβάιινλ θαη δηαζέηνπλ νξεηλφ αλάγιπθν θαη πινχζηα θπζηθή βιάζηεζε. Ζ ειεγρφκελε ρσξηθή αλάπηπμε θαη δηαρείξηζε ζε φινπο ηνπο ηνκείο ζα επηηξέςεη ζηα λεζηά λα μεπεξάζνπλ ηε ζεκεξηλή ηνπο θαηάζηαζε θαη λα αμηνπνηήζνπλ ηα ζπγθξηηηθά ηνπο πιενλεθηήκαηα, ζηελ θαηεχζπλζε ηεο αεηθνξηθήο αλάπηπμεο. ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΩΝΖ ηελ Παξάθηηα Εψλε ηνπ Βφξεηνπ Αηγαίνπ πεξηιακβάλνληαη θαη νη Ννκνί Καβάιαο, Ξάλζεο, Ρνδφπεο θαη Έβξνπ ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ. Ζ Εψλε απνηειεί δηέμνδν ζηε ζάιαζζα θαη γηα ην Ννκφ Γξάκαο ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ, ν νπνίνο δελ βξέρεηαη απφ ζάιαζζα θαζψο θαη γηα ηηο ρψξεο ηεο Βαιθαληθήο κε ηηο νπνίεο ζπλνξεχεη ε ελ ιφγσ Πεξηθέξεηα (θπξίσο ΠΓΓΜ θαη Βνπιγαξία). Ζ παξάθηηα δψλε ηνπ επεηξσηηθνχ ρψξνπ δηαθνξνπνηείηαη θαηά πεξηνρέο, αλάινγα κε ηε κνξθνινγία θαη ην είδνο ησλ εδαθψλ, πεξηιακβάλεη ηηο αζηηθέο πεξηνρέο Καβάιαο θαη Αιεμαλδξνχπνιεο, κηα ζεηξά ζεκαληηθψλ πγξνβηνηφπσλ, ελψ ζε νξηζκέλεο ζέζεηο ππάξρνπλ θαη ζεκαληηθνί αξραηνινγηθνί ρψξνη. 121 Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο

134 Σνκεαθά, ζηε δψλε απηή εκθαλίδεηαη ζρεδφλ ην ζχλνιν ηεο αλάπηπμεο ηεο ηνπξηζηηθήο δξαζηεξηφηεηαο, κεγάιν ηκήκα ηνπ ηξηηνγελή θαη δεπηεξνγελή ηνκέα θαζψο θαη ζεκαληηθνχ κέξνπο ηνπ πιένλ δπλακηθνχ ηκήκαηνο ηεο πξσηνγελνχο παξαγσγήο. ηνλ αληίπνδα, ε πςειή ζπγθέληξσζε πιεζπζκνχ θαη δξαζηεξηνηήησλ θαη ν αληαγσληζκφο γηα ηελ ρξήζε πεξηνξηζκέλσλ θπζηθψλ πφξσλ θαη γεο, απνηειεί αηηία γηα χπαξμε νμπκέλσλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκάησλ. Οη ζπγθξνχζεηο ρξήζεσλ γεο (γεσξγηθή ρξήζε, ηνπξηζηηθή θαηνηθία) είλαη εληνλφηεξεο ζε πεξηνρέο απζαίξεηεο δφκεζεο, κε ζπλέπεηα ηελ ππνβάζκηζε ζεκαληηθψλ πεξηβαιινληηθψλ πφξσλ, φπσο ε γεσξγηθή γε πςειήο γαηντθαλφηεηαο θαη ηα δάζε. ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ηελ Πεξηθέξεηα ππάξρεη κεγάιε πνηθηιία θαη ζπάληα είδε ρισξίδαο θαη παλίδαο, ζε έλα πεξηβάιινλ πινχζην ζε βηφηνπνπο. Μεγάιεο εθηάζεηο ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ πξνζηαηεχνληαη απφ ηε δηεζλή ζπλζήθε RAMSAR θαη ηα Κνηλνηηθά πξνγξάκκαηα CORINE θαη ΦΤΖ 2000 (ε έθηαζε ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ αλέξρεηαη ζην 16% ηεο ζπλνιηθήο έθηαζεο ηεο Πεξηθέξεηαο). Υαξαθηεξίδεηαη σο έλα απφ ηα πινπζηφηεξα πδαηηθά δηακεξίζκαηα, κε ηελ ηδηνκνξθία πνζνζηφ 75-80% λα πξνέξρεηαη απφ επηθαλεηαθά χδαηα δηαθξαηηθψλ πνηακψλ. Τπάξρεη επίζεο βειηίσζε ζηνλ ηνκέα ηεο χδξεπζεο - απνρέηεπζεο, ζε εγθαηαζηάζεηο βηνινγηθνχ θαζαξηζκνχ, ζε δηαρείξηζε ζηεξεψλ απνβιήησλ θαη ζε ζέκαηα αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο. Σν ΠΔΓΑ Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ απνηειεί εμεηδίθεπζε ζην ρψξν ηεο Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο - Θξάθεο ησλ γεληθψλ θαηεπζχλζεσλ πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηνλ ΔΓΑ. Οη ζηφρνη πνπ ζέηεη θαη ην ρξνλνδηάγξακκα πινπνίεζήο ηνπο απνβιέπνπλ ζηε δηακφξθσζε νξγαλσκέλσλ Δγθαηαζηάζεσλ Γηαρείξηζεο Απνβιήησλ, νη νπνίεο ζα θαιχπηνπλ ην ζχλνιν ηεο Πεξηθέξεηαο. Ζ Πεξηθέξεηα ΑΜΘ απνηειεί ζηελ νιφηεηα ηεο κηα Γηαρεηξηζηηθή Δλφηεηα ε νπνία εμππεξεηείηαη απφ έλα ΥΤΣΤ. Ζ επεμεξγαζία ησλ ηεξεψλ Απνβιήησλ πξηλ ηελ ηειηθή δηάζεζή ηνπο είλαη δξάζε νπζηαζηηθήο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηεο βηψζηκεο δηαρείξηζεο (Πίλαθαο Γ.1 ηνπ Παξαξηήκαηνο) Ζ πνηφηεηα ηεο αηκφζθαηξαο ζηελ Πεξηθέξεηα ΑΜΘ δελ παξαθνινπζείηαη ζπζηεκαηηθά. ηελ Πεξηθέξεηα ηεο ΑΜΘ, ε πνηφηεηα ηνπ αέξα είλαη ζε εμαηξεηηθφ 134

135 επίπεδν θαη νη εθπνκπέο ξχπσλ είλαη πνιχ ρακειέο, ζε νξηζκέλεο δε πεξηνρέο νη ζπγθεληξψζεηο είλαη θάησ απφ ηα θαηψηεξα φξηα αλίρλεπζεο. Δμαίξεζε απνηεινχλ νη πεξηνρέο ηεο Καβάιαο θαη ηεο Νέαο Καξβάιεο, φπνπ θαηαγξάθνληαη απμεκέλεο εθπνκπέο NO 2 θαη ΡΜ 10. ΓΗΚΣΤΑ ΜΔΣΑΦΟΡΩΝ Σν ζηδεξνδξνκηθφ δίθηπν δηαζρίδεη ηνπο ηέζζεξηο Ννκνχο ηεο ΑΜΘ, εθηφο ηνπ Ννκνχ Καβάιαο, θαη έρεη ζπλνιηθφ κήθνο πεξίπνπ 445 ρικ, απφ ηα φξηα ησλ Ννκψλ εξξψλ θαη Γξάκαο έσο ην κεζνξηαθφ ζηαζκφ Οξκελίνπ ζηα ζχλνξα κε ηε Βνπιγαξία. Ζ ράξαμε ηεο γξακκήο, ηα πξνβιήκαηα ππνδνκήο θαη εμνπιηζκνχ θαη νη απμεκέλεο ρξνλναπνζηάζεηο, θαζηζηνχλ γεληθά πξνβιεκαηηθή ηελ εμππεξέηεζε επηβαηψλ θαη ηε δηαθίλεζε εκπνξεπκάησλ, θαζψο ε ζηδεξνδξνκηθή ζχλδεζε εκθαλίδεηαη αλεπαξθήο εθφζνλ εκθαλίδεη θπθιηθή δηαδξνκή (κέζσ Γντξάλεο), κε απνηέιεζκα ε απφζηαζε ησλ αζηηθψλ θέληξσλ κέζσ ηνπ ζηδεξνδξνκηθνχ δηθηχνπ λα είλαη κεγαιχηεξε απφ φηη κέζσ ηνπ νδηθνχ. Σν ζηδεξνδξνκηθφ δίθηπν πξνβιέπεηαη λα ζπλδεζεί κε ην ηδεξνδξνκηθφ Παλεπξσπαηθφ Άμνλα IV, δεκηνπξγψληαο λέεο πξννπηηθέο αλάπηπμεο ζην ηνκέα κεηαθνξψλ θαη ηεο εμσζηξέθεηαο ηεο Πεξηθέξεηαο γεληθφηεξα. Με ηελ νινθιήξσζε ησλ κεγάισλ νδηθψλ έξγσλ θαη ηεο Δγλαηίαο Οδνχ, ζα πξέπεη λα εμεηαζηεί ε επέθηαζε θαη αλαβάζκηζε ηνπ ζηδεξνδξνκηθνχ δηθηχνπ ηεο πεξηνρήο γηα ηελ αλάπηπμε θχξηα ζπλδπαζκέλσλ ή πνιχηξνπσλ κεηαθνξψλ θαη ηε βειηίσζε ηεο πξνζπειαζηκφηεηαο ηεο, ζχκθσλα θαη κε ηνλ επξχηεξν εζληθφ ζρεδηαζκφ. ηελ Αλαηνιηθή Μαθεδνλία Θξάθε ην αεξνδξφκην ηεο Καβάιαο εμππεξεηεί θαη ηνπο λνκνχο Ξάλζεο θαη Γξάκαο ελψ απηφ ηεο Αιεμαλδξνχπνιεο εμππεξεηεί θαη ην λνκφ Ρνδφπεο. Δληνχηνηο, ε ππθλφηεηα ησλ δξνκνινγίσλ είλαη ρακειή θαη ηα αεξνζθάθε πνπ ηα εθηεινχλ είλαη κηθξά. Με ηελ νινθιήξσζε ησλ ππφ θαηαζθεπή νδηθψλ αμφλσλ, ηα δχν απηά αεξνδξφκηα ζα κπνξνχλ λα πξνζεγγίδνληαη απφ φια ηα ζεκεία ηεο Πεξηθέξεηαο ΑΜΘ κε κέγηζηε ρξνλναπφζηαζε φρη κεγαιχηεξε απφ 1 ψξα θαη 15 ιεπηά, πνπ ζεσξείηαη κε βάζε ηηο δηεζλείο πξνδηαγξαθέο αξθεηά ηθαλνπνηεηηθή. ηηο άκεζεο κειινληηθέο πξννπηηθέο πεξηιακβάλεηαη ε αλαβάζκηζε ησλ πθηζηάκελσλ αεξνιηκεληθψλ ππνδνκψλ κέζσ επελδχζεσλ ζε εμνπιηζκφ, εκπνξεπκαηηθνχο ζηαζκνχο θαη ρψξνπο ζηάζκεπζεο. Σα ιηκάληα ηεο Αιεμαλδξνχπνιεο θαη ηεο Καβάιαο έρνπλ θξηζεί εζληθήο ζεκαζίαο θαη είλαη απφ ηα ζεκαληηθφηεξα ηεο ρψξαο απφ πιεπξάο δηαθίλεζεο 135

136 εκπνξεπκάησλ θαη επηβαηψλ. Ο ιηκέλαο ηεο Αιεμαλδξνχπνιεο βξίζθεηαη ζε ζηξαηεγηθή ζέζε ηνκήο δχν θχξησλ ζπγθνηλσληαθψλ Δπξσπατθψλ Αμφλσλ, νδηθψλ θαη ζηδεξνδξνκηθψλ: ηεο Δγλαηίαο Οδνχ θαη ηνπ θάζεηνπ άμνλα ζχλδεζεο Διζίλθη Αιεμαλδξνχπνιεο (Άμνλαο ΗΥ), ν νπνίνο δηέξρεηαη απφ ηηο ρψξεο Φηλιαλδία, Δζζνλία, Λεηνλία, Λεπθνξσζία, Οπθξαλία, Ρνπκαλία, Βνπιγαξία θαη Διιάδα. Δπηπιένλ έρεη δπλαηφηεηα κειινληηθήο επέθηαζεο θαη απνηειεί ιηκέλα, ν νπνίνο κπνξεί λα παίμεη ξφιν ζηε λαπηηιία κηθξψλ θαη κεζαίσλ απνζηάζεσλ. Σν θεληξηθφ ιηκάλη ηεο Καβάιαο εμππεξεηεί ηελ επηβαηηθή θίλεζε κε θαζεκεξηλά δξνκνιφγηα απφ θαη πξνο ηε Θάζν, θαη ηαθηηθά δξνκνιφγηα πξνο Λήκλν, Μπηηιήλε θαη ακνζξάθε, ηνλ αιηεπηηθφ ζηφιν, θαζφηη ρξεζηκνπνηείηαη θαη σο αιηεπηηθφ θαηαθχγην, ηνλ ηνπξηζκφ, δεδνκέλνπ φηη ην πξνζεγγίδνπλ θξνπαδηεξφπινηα θαη ζθάθε αλαςπρήο, θαζψο θαη ην λαπηαζιεηηζκφ. ζνλ αθνξά ζηελ εκπνξηθή θίλεζε ηνπ ιηκαληνχ, απηή κεηαθέξζεθε ηνλ Οθηψβξην ηνπ 2002 ζην λέν ιηκάλη ηεο Καβάιαο «Φίιηππνο Β», γηα ηελ θαιχηεξε αμηνπνίεζε ηνπ νπνίνπ απαηηείηαη ε πινπνίεζε έξγσλ ππνδνκψλ θαη πξνκήζεηαο εμνπιηζκνχ. Ζ γεσπνιηηηθή ζέζε ηνπ λένπ ιηκέλα, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ άκεζε γεηηλίαζε θαη πξφζβαζε ζηελ Δγλαηία Οδφ, πνπ ζην ηκήκα απηφ έρεη ήδε νινθιεξσζεί, θαη νη θάζεηνη άμνλεο πνπ θαηαζθεπάδνληαη θαη θαηαιήγνπλ θνληά ζε απηφλ, απνηεινχλ ηα θχξηα πιενλεθηήκαηα, ψζηε ν λένο ιηκέλαο λα γίλεη θχξην δηακεηαθνκηζηηθφ θέληξν, ηφζν γηα ηελ επξχηεξε πεξηνρή, φζν θαη γηα ηηο ρψξεο ηεο Βαιθαληθήο. 136

137 ΠΛΑΙΙΟ Γ.2 ΚΧΓΙΚΟΠΟΙΗΗ Ν.3299/2004 Άξζξν 2 - Γηαίξεζε ηεο Δπηθξάηεηαο 1. Γηα ηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηνπ παξφληνο λφκνπ, ε Δπηθξάηεηα θαηαλέκεηαη ζε ηξεηο πεξηνρέο σο εμήο : ΠΔΡΗΟΥΖ Α. Πεξηιακβάλεη ηνπο Ννκνχο Αηηηθήο θαη Θεζζαινλίθεο πιελ ησλ Βηνκεραληθψλ Δπηρεηξεκαηηθψλ Πεξηνρψλ (Β.Δ.ΠΔ) θαη ησλ λεζηψλ ησλ Ννκψλ απηψλ πνπ εληάζζνληαη ζηελ Πεξηνρή Β. ΠΔΡΗΟΥΖ Β. Πεξηιακβάλεη ηνπο Ννκνχο ηεο Πεξηθέξεηαο Θεζζαιίαο (Καξδίηζαο, Λάξηζαο, Μαγλεζίαο, Σξηθάισλ), ηνπο Ννκνχο ηεο Πεξηθέξεηαο Ννηίνπ Αηγαίνπ (Κπθιάδσλ, Γσδεθαλήζνπ), ηνπο Ννκνχο ηεο Πεξηθέξεηαο Ηνλίσλ Νήζσλ (Κέξθπξαο, Λεπθάδαο, Κεθαιιελίαο, Εαθχλζνπ), ηνπο Ννκνχο ηεο Πεξηθέξεηαο Κξήηεο (Ζξαθιείνπ, Λαζηζίνπ, Ρεζχκλνπ, Υαλίσλ), ηνπο Ννκνχο ηεο Πεξηθέξεηαο Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο (Υαιθηδηθήο, εξξψλ, Κηιθίο, Πέιιαο, Ζκαζίαο, Πηεξίαο), ηνπο Ννκνχο ηεο Πεξηθέξεηαο Γπηηθήο Μαθεδνλίαο (Γξεβελψλ, Κνδάλεο, Φιψξηλαο, Καζηνξηάο) θαζψο θαη ηνπο Ννκνχο ηεο Πεξηθέξεηαο ηεξεάο Διιάδνο (Φζηψηηδαο, Φσθίδαο, Δχβνηαο, Βνησηίαο, Δπξπηαλίαο). ΠΔΡΗΟΥΖ Γ. Πεξηιακβάλεη ηνπο Ννκνχο ηεο Πεξηθέξεηαο Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο (Καβάιαο, ξάκαο, Ξάλζεο, Ρνδφπεο, Έβξνπ), ηνπο Ννκνχο ηεο Πεξηθέξεηαο Ζπείξνπ (Άξηαο, Πξέβεδαο, Ησαλλίλσλ, Θεζπξσηίαο), ηνπο Ννκνχο ηεο Πεξηθέξεηαο Βνξείνπ Αηγαίνπ (Λέζβνπ, Υίνπ, άκνπ), ηνπο Ννκνχο ηεο Πεξηθέξεηαο Πεινπνλλήζνπ (Λαθσλίαο, Μεζζελίαο, Κνξηλζίαο, Αξγνιίδαο, Αξθαδίαο) θαζψο θαη ηνπο Ννκνχο ηεο Πεξηθέξεηαο Γπηηθήο Διιάδνο (Αραΐαο, Αηησιναθαξλαλίαο, Ζιείαο). Άξζξν 3 Τπαγφκελα Δπελδπηηθά ρέδηα 1. ην θαζεζηψο ησλ εληζρχζεσλ ηνπ λφκνπ απηνχ ππάγνληαη ηα αθφινπζα επελδπηηθά ζρέδηα, φπσο απηά πξνζδηνξίδνληαη γηα θάζε ηνκέα νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο, ηα νπνία θαηαλέκνληαη ζε πέληε (5) θαηεγνξίεο πξνθεηκέλνπ λα νξηζηνχλ νη παξερφκελεο εληζρχζεηο. (α) Δπελδπηηθά ζρέδηα ζηνλ πξσηνγελή ηνκέα: (i) Δπελδπηηθά ζρέδηα εμφξπμεο θαη ζξαχζεο βηνκεραληθψλ νξπθηψλ θαη αδξαλψλ πιηθψλ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) 137

138 (ii) Δπελδπηηθά ζρέδηα ζε κεραληθά κέζα ζπνξάο, θαιιηέξγεηαο θαη ζπγθνκηδήο αγξνηηθψλ πξντφλησλ ηα νπνία πξαγκαηνπνηνχληαη απφ αγξνηηθνχο ή αγξνηνβηνκεραληθνχο ζπλεηαηξηζκνχο, θαζψο θαη νκάδεο παξαγσγψλ ή ελψζεηο νκάδσλ παξαγσγψλ, νη νπνίεο έρνπλ ζπζηαζεί ζχκθσλα κε ηελ Κνηλνηηθή λνκνζεζία, φπσο απηά νξίδνληαη κε ηελ θνηλή Τπνπξγηθή απφθαζε ηεο παξ. 2(α) ηνπ παξφληνο άξζξνπ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) (iii) Δπελδπηηθά ζρέδηα ηππνπνίεζεο, ζπζθεπαζίαο ή ζπληήξεζεο γεσξγηθψλ ή θηελνηξνθηθψλ πξντφλησλ ή πξντφλησλ αιηείαο θαη ηρζπνηξνθίαο κε πξνεξρφκελα απφ κεηαπνηεηηθή δξαζηεξηφηεηα, φπσο απηά νξίδνληαη κε ηελ θνηλή Τπνπξγηθή απφθαζε ηεο παξ. 2(α) ηνπ παξφληνο άξζξνπ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) (iv) Δπελδπηηθά ζρέδηα γεσξγηθψλ επηρεηξήζεσλ ζεξκνθεπηαθνχ ηχπνπ θαη βηνινγηθήο γεσξγίαο, θηελνηξνθηθψλ επηρεηξήζεσλ εζηαπιηζκέλνπ ή εκηεζηαπιηζκέλνπ ηχπνπ θαη αιηεπηηθψλ επηρεηξήζεσλ (πδαηνθαιιηέξγεηεο) ζχγρξνλεο ηερλνινγίαο, φπσο απηά νξίδνληαη κε ηελ θνηλή Τπνπξγηθή απφθαζε ηεο παξ. 2(α) ηνπ παξφληνο άξζξνπ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) (β) Δπελδπηηθά ζρέδηα ζην δεπηεξνγελή ηνκέα: (i) Δπελδπηηθά ζρέδηα εμφξπμεο, επεμεξγαζίαο θαη ελ γέλεη αμηνπνίεζεο βηνκεραληθψλ νξπθηψλ. Δπελδπηηθά ζρέδηα ιαηφκεπζεο θαη αμηνπνίεζεο καξκάξσλ ππφ ηελ πξνυπφζεζε φηη πεξηιακβάλνπλ εμνπιηζκφ θνπήο θαη επεμεξγαζίαο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) (ii) Μεηαιιεπηηθά επελδπηηθά ζρέδηα ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) (iii) Δπελδπηηθά ζρέδηα ζηνλ ηνκέα ηεο κεηαπνίεζεο φπσο νξίδεηαη ζηελ ηαηηζηηθή Σαμηλφκεζε ησλ Κιάδσλ Οηθνλνκηθήο Γξαζηεξηφηεηαο (ΣΑΚΟ) ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) (iv) Δπελδπηηθά ζρέδηα παξαγσγήο ελέξγεηαο ζε κνξθή ζεξκνχ λεξνχ ή αηκνχ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία2) (v) Δπελδπηηθά ζρέδηα παξαγσγήο βηνθαπζίκσλ ή ζηεξεψλ θαπζίκσλ απφ βηνκάδα, επελδπηηθά ζρέδηα παξαγσγήο βηνκάδαο απφ θπηά, κε ζθνπφ ηε ρξήζε ηεο σο πξψηεο χιεο γηα ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) (vi) Δπελδπηηθά ζρέδηα παξαγσγήο ειεθηξηζκνχ απφ ήπηεο κνξθέο ελέξγεηαο θαη εηδηθφηεξα ηελ αηνιηθή, ηελ ειηαθή, ηελ πδξνειεθηξηθή, ηε γεσζεξκηθή θαη ηε βηνκάδα, 138

139 αλεμαξηήησο εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο επελδπηηθά ζρέδηα ζπκπαξαγσγήο ειεθηξηζκνχ θαη ζεξκφηεηαο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (vii) Δπελδπηηθά ζρέδηα γηα ηελ αθαιάησζε ζαιαζζηλνχ ή πθάικπξνπ λεξνχ γηα ηελ παξαγσγή πφζηκνπ χδαηνο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) (viii) Δπελδπηηθά ζρέδηα γηα ηε κεηεγθαηάζηαζε βπξζνδεςείσλ απφ ηνπο Ννκνχο Αηηηθήο, Θεζζαινλίθεο θαη Υαλίσλ εληφο Βηνκεραληθψλ θαη Δπηρεηξεκαηηθψλ Πεξηνρψλ (Β.Δ.ΠΔ.), ζηηο νπνίεο πθίζηαληαη νη θαηάιιειεο ππνδνκέο θαη πξνβιέπεηαη ε εγθαηάζηαζή ηνπο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (ix) Δπελδπηηθά ζρέδηα γηα ηελ παξαγσγή ή θαη ηππνπνίεζε πξντφλησλ γεσγξαθηθήο έλδεημεο (Π.Γ.Δ.) ή θαη πξντφλησλ πξνζηαηεπφκελεο νλνκαζίαο πξνέιεπζεο (Π.Ο.Π.) εθφζνλ γίλνληαη απφ επηρεηξήζεηο πνπ ζηεγάδνληαη ζε παξαδνζηαθά ή δηαηεξεηέα ιηζφθηηζηα θηίξηα ή θαη θηηξηαθά ζπγθξνηήκαηα βηνκεραληθνχ ραξαθηήξα ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) (γ) Δπελδπηηθά ζρέδηα ζηνλ ηνκέα ηνπ ηνπξηζκνχ: (i) 'Ηδξπζε ή επέθηαζε μελνδνρεηαθψλ κνλάδσλ θαηεγνξίαο ηνπιάρηζηνλ ηξηψλ αζηέξσλ (3*), πξψελ Β' ηάμεο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 2 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) (ii) Δθζπγρξνληζκφο νινθιεξσκέλεο κνξθήο ιεηηνπξγνπζψλ μελνδνρεηαθψλ κνλάδσλ θαηεγνξίαο ηνπιάρηζηνλ δχν αζηέξσλ (2*), πξψελ Γ' ηάμεο ή μελνδνρεηαθψλ κνλάδσλ πνπ έρνπλ δηαθφςεη ηε ιεηηνπξγία ηνπο, ρσξίο ζην δηάζηεκα ηεο δηαθνπήο λα έρεη γίλεη αιιαγή ζηε ρξήζε ηνπ θηηξίνπ θαη ππφ ηνλ φξν φηη θαηά ην ρξφλν ηεο δηαθνπήο ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπο ήηαλ ηνπιάρηζηνλ θαηεγνξίαο δχν αζηέξσλ (2*), πξψελ Γ' ηάμεο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (iii) Δθζπγρξνληζκφο νινθιεξσκέλεο κνξθήο ιεηηνπξγνπζψλ μελνδνρεηαθψλ κνλάδσλ θαηεγνξίαο ηνπιάρηζηνλ δχν αζηέξσλ (2*), πξψελ Γ' ηάμεο, ζε θηίξηα πνπ ραξαθηεξίδνληαη δηαηεξεηέα ή παξαδνζηαθά, εθφζνλ κε ηνλ εθζπγρξνληζκφ ηνπο αλαβαζκίδνληαη ηνπιάρηζηνλ ζε θαηεγνξία δχν αζηέξσλ (2*), πξψελ Γ' ηάμεο. Δπίζεο εθζπγρξνληζκφο νινθιεξσκέλεο κνξθήο μελνδνρεηαθψλ κνλάδσλ πνπ έρνπλ δηαθφςεη ηε ιεηηνπξγία ηνπο, ρσξίο ζην δηάζηεκα ηεο δηαθνπήο λα έρεη γίλεη αιιαγή ζηε ρξήζε ηνπ θηηξίνπ θαη ππφ ηνλ φξν φηη κε ηνλ εθζπγρξνληζκφ ηνπο αλαβαζκίδνληαη 139

140 ηνπιάρηζηνλ ζε θαηεγνξία δχν αζηέξσλ (2*), πξψελ Γ' ηάμεο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (iv) Δθζπγρξνληζκφο μελνδνρεηαθψλ κνλάδσλ πνπ αθνξά ηε δεκηνπξγία ζπκπιεξσκαηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ κε ηελ πξνζζήθε λέσλ θνηλφρξεζησλ ρψξσλ, λέσλ ρξήζεσλ επί θνηλνρξήζησλ ρψξσλ, πηζίλσλ θαη αζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ ζε μελνδνρεηαθέο κνλάδεο ηνπιάρηζηov θαηεγνξίαο δχν αζηέξσλ (2*), πξψελ Γ' ηάμεο, κε ζθνπφ ηελ παξνρή πξφζζεησλ ππεξεζηψλ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (v) Μεηαηξνπή παξαδνζηαθψλ ή δηαηεξεηέσλ θηηξίσλ ζε μελνδνρεηαθέο κνλάδεο ηνπιάρηζηνλ θαηεγνξίαο δχν αζηέξσλ (2*), πξψελ Γ' ηάμεο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (vi) Δθζπγρξνληζκφο νινθιεξσκέλεο κνξθήο ιεηηνπξγνπζψλ ηνπξηζηηθψλ νξγαλσκέλσλ θαηαζθελψζεσλ (campings) ηνπιάρηζηνλ Γ' ηάμεο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (vii) 'Ηδξπζε, επέθηαζε, εθζπγρξνληζκφο ζπλεδξηαθψλ θέληξσλ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (viii) 'Ηδξπζε, επέθηαζε, εθζπγρξνληζκφο ρηνλνδξνκηθψλ θέληξσλ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (ix) 'Ηδξπζε, επέθηαζε, εθζπγρξνληζκφο αμηνπνίεζεο ηακαηηθψλ πεγψλ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (x) 'Ηδξπζε, επέθηαζε, εθζπγρξνληζκφο ηνπξηζηηθψλ ιηκέλσλ ζθαθψλ αλαςπρήο (καξίλεο) γηα επελδπηηθάζρέδηα πνπ γίλνληαη κε πξσηνβνπιία νπνηνπδήπνηε θπζηθνχ ή λνκηθνχ πξνζψπνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 31 ηνπ Ν. 2160/1993 (ΦΔΚ 118 Α') ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4(Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (xi) 'Ηδξπζε, επέθηαζε, εθζπγρξνληζκφο γεπέδσλ γθφιθ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (xii) 'Ηδξπζε, επέθηαζε, εθζπγρξνληζκφο θέληξσλ ζαιαζζνζεξαπείαο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (xiii) 'Ηδξπζε, επέθηαζε, εθζπγρξνληζκφο θέληξσλ ηνπξηζκνχ πγείαο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (xiv) 'Ηδξπζε, επέθηαζε, εθζπγρξνληζκφο θέληξσλ πξνπνλεηηθνχ-αζιεηηθνχ ηνπξηζκνχ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) 140

141 (xv) 'Ηδξπζε, επέθηαζε, εθζπγρξνληζκφο ζεκαηηθψλ πάξθσλ πνπ απνηεινχλ νξγαλσκέλεο κνξθέο ηνπξηζκνχ νη νπνίεο δηαθνξνπνηνχλ ή δηεπξχλνπλ ην ηνπξηζηηθφ πξντφλ θαη παξέρνπλ νινθιεξσκέλεο κνξθήο ππνδνκέο θαη ππεξεζίεο ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ειάρηζηνλ ησλ ππεξεζηψλ ζηέγαζεο ζίηηζεο, ζηέγαζεο ςπραγσγίαο θαη θνηλσληθήο κέξηκλαο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) (xvi) 'Ηδξπζε επέθηαζε, εθζπγρξνληζκφο απηνθηλεηνδξνκίσλ απαξαίηεησλ γηα ηελ ηνπξηζηηθή αλάπηπμε ηεο ρψξαο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) (δ) Δπελδπηηθά ζρέδηα ζηνλ ηξηηνγελή ηνκέα (i) Δπελδπηηθά ζρέδηα ζπλεξγαδφκελσλ εκπνξηθψλ θαη κεηαθνξηθψλ επηρεηξήζεσλ, ππφ εληαίν θνξέα, γηα ηελ δεκηνπξγία εκπνξεπκαηηθψλ ζηαζκψλ, εκπνξεπκαηηθψλ θέληξσλ θαη δηακεηαθνκηζηηθψλ θέληξσλ, φπσο απηά ζα νξηζηνχλ κε ηελ θνηλή ππνπξγηθή απφθαζε ηεο παξ. 2(β) ηνπ παξφληνο άξζξνπ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (ii) Δπελδπηηθά ζρέδηα ησλ κεηαθνξηθψλ ή θαη εκπνξηθψλ επηρεηξήζεσλ, ππφ εληαίν θνξέα, γηα ηε δεκηνπξγία ππνδνκψλ απνζήθεπζεο, ζπζθεπαζίαο θαη ηππνπνίεζεο θαζψο θαη θιεηζηψλ ρψξσλ ζηάζκεπζεο θνξηεγψλ νρεκάησλ, φπσο απηά ζα νξηζηνχλ κε ηελ θνηλή ππνπξγηθή απφθαζε ηεο παξ. 2(β) ηνπ παξφληνο άξζξνπ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (iii) Δπελδπηηθά ζρέδηα γηα ηελ παξνρή ππεξεζηψλ εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (iv) Δπελδπηηθά ζρέδηα γηα ηε δεκηνπξγία επξπδσληθψλ δηθηπαθψλ ππνδνκψλ θαη ζπλαθνχο εμνπιηζκνχ πνπ εμαζθαιίδεη ηελ πξφζβαζε ζε πνιίηεο ή επηρεηξήζεηο, ζε επίπεδν ΟΣΑ, Πεξηθεξεηψλ θιπ. ή άιιεο γεσγξαθηθήο πεξηνρήο κε επηρεηξεκαηηθφ ελδηαθέξνλ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (v) Δπελδπηηθά ζρέδηα παξνρήο θαηλνηνκηθ ψλ ειεθηξνληθψλ επηθνηλσληαθψλ θαη επξπδσληθψλ ππεξεζηψλ επξείαο θιίκαθαο ηα νπνία βαζίδνληαη ζηελ επξπδσληθή ππνδνκή ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (vi) Δπελδπηηθά ζρέδηα αλάπηπμεο ινγηζκηθνχ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (vii) Δπελδπηηθά ζρέδηα γηα ηε δεκηνπξγία εξγαζηεξίσλ εθαξκνζκέλεο βηνκεραληθήο, ελεξγεηαθήο, κεηαιιεπηηθήο, γεσξγηθήο, θηελνηξνθηθήο, δαζηθήο θαη ηρζπνθαιιηεξγεηηθήο έξεπλαο. Δπίζεο, επελδπηηθά ζρέδηα αλάπηπμεο ηερλνινγηψλ θαη 141

142 βηνκεραληθψλ ζρεδίσλ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (viii) Δπελδπηηθά ζρέδηα γηα ηελ παξνρή ππεξεζηψλ εμαηξεηηθά πξνεγκέλεο ηερλνινγίαο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (ix) Δπελδπηηθά ζρέδηα γηα ηε δεκηνπξγία εξγαζηεξίσλ παξνρήο ππεξεζηψλ πνηφηεηαο ή θαη πςειήο ηερλνινγίαο, πηζηνπνηήζεσλ, δνθηκψλ ειέγρνπ θαη δηαθξηβψζεσλ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (x) Δπελδπηηθά ζρέδηα γηα ηελ αλέγεξζε θαη εθκεηάιιεπζε βηνηερληθψλ θέληξσλ θαη θηηξίσλ ζηηο εηδηθέο βηνηερληθέο θαη βηνκεραληθέο δψλεο πνπ θαζνξίδνληαη ζην πιαίζην ηνπ πνιενδνκηθνχ θαη ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ, θαζψο θαη ρψξσλ θνηλσληθψλ θαη πνιηηηζηηθψλ ιεηηνπξγηψλ, θεληξηθψλ αγνξψλ θαη ζθαγείσλ πνπ γίλνληαη απφ επηρεηξήζεηο Ο.Σ.Α. α ή β βαζκνχ ή ζπλεηαηξηζκνχο. Δπίζεο επελδπηηθά ζρέδηα ησλ σο άλσ θνξέσλ γηα ηε κεηαζθεπή θαη δηακφξθσζε παιαηψλ βηνκεραλνζηαζίσλ θαη ινηπψλ εγθαηαζηάζεσλ γηα ρψξνπο θνηλσληθψλ θαη πνιηηηζηηθψλ ιεηηνπξγηψλ, εθζεζηαθψλ θέληξσλ, θεληξηθψλ αγνξψλ θαη ζθαγείσλ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) (xi) Δπελδπηηθά ζρέδηα επηρεηξήζεσλ πγξψλ θαπζίκσλ, αεξίσλ θαπζίκσλ θαη πγξαεξίσλ, γηα ηε δεκηνπξγία εγθαηαζηάζεσλ απνζήθεπζεο ή γηα ηελ πξνκήζεηα εμνπιηζκνχ κεηαθνξάο πγξψλ θαπζίκσλ αεξίσλ θαπζίκσλ θαη πγξαεξίσλ ζε λεζηά ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) (xii) Δπελδπηηθά ζρέδηα ησλ επηρεηξήζεσλ εθκεηάιιεπζεο κέζσλ κεηαθνξάο αλζξψπσλ θαη εκπνξεπκάησλ ζε απνκνλσκέλεο, δπζπξφζηηεο θαη απνκαθξπζκέλεο ρεξζαίεο, λεζησηηθέο θαη παξαιίκληεο πεξηνρέο. Με θνηλή απφθαζε ησλ Τπνπξγψλ Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ θαη Δκπνξηθήο Ναπηηιίαο νξίδνληαη νη πεξηνρέο απηέο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (xiii) Δπελδπηηθά ζρέδηα γηα ηε δεκηνπξγία θέληξσλ απνζεξαπείαο θαη απνθαηάζηαζεο, φπσο απηά θαζνξίδνληαη κε ην άξζξν 10 ηνπ Ν. 2072/1992 θαη επελδπηηθά ζρέδηα γηα ηελ παξνρή ζηέγεο απηφλνκεο δηαβίσζεο, ζε άηνκα κε εηδηθέο αλάγθεο, ζχκθσλα κε ην άξζξν 30 ηνπ ίδηνπ λφκνπ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) (xiv) Δπελδπηηθά ζρέδηα γηα ηελ ίδξπζε δεκφζηαο ρξήζεο θιεηζηψλ ζηαζκψλ ηδησηηθήο ρξήζεσο επηβαηεγψλ απηνθηλήησλ ρσξεηηθφηεηαο ηνπιάρηζηνλ ζαξάληα (40) ζέζεσλ, επηπιένλ εθείλσλ πνπ επηβάιιεη ν Γεληθφο Οηθνδνκηθφο Καλνληζκφο (Γ.Ο.Κ) γηα ηελ θάιπςε ησλ κφληκσλ αλαγθψλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο ρξήζεηο ηνπ θηηξίνπ, εθφζνλ 142

143 γίλνληαη απφ επηρεηξήζεηο εθκεηάιιεπζεο δεκνζίαο ρξήζεσο, ππέξγεησλ, ππφγεησλ ή θαη πισηψλ ζηαζκψλ απηνθηλήησλ. Δπίζεο, επελδπηηθά ζρέδηα γηα ηελ ίδξπζε δεκφζηαο ρξήζεο εζηεγαζκέλσλ ή θαη εκηεζηεγαζκέλσλ ζηαζκψλ θνξηεγψλ, ιεσθνξείσλ θαη άιισλ ελ γέλεη βαξέσλ νρεκάησλ ηνπιάρηζηνλ 30 ζέζεσλ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 3. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (xv) Δπελδπηηθά ζρέδηα πνπ γίλνληαη απφ Ηεξέο κνλέο θαζψο θαη ηελ Ηεξά Κνηλφηεηα ηνπ Αγίνπ ξνπο γηα ηελ αλέγεξζε ή θαη εθζπγρξνληζκφ μελψλσλ ή γηα ηε κεηαηξνπή θηηξίσλ ηνπο ζε μελψλεο, θαζψο θαη γηα ηελ αλέγεξζε, επέθηαζε, εθζπγρξνληζκφ ή κεηαηξνπή θηηξίσλ ηνπο ζε ρψξνπο θνηλσληθψλ θαη πνιηηηζηηθψλ ιεηηνπξγηψλ, εξγαζηεξίσλ θαη ρεηξνηερλίαο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 1. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 2) (ε) Δηδηθά επελδπηηθά ζρέδηα ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ αζθνχλ ηηο δξαζηεξηφηεηεο ησλ πεξηπηψζεσλ (α) έσο (γ) ηνπ παξφληνο: (i) Δπελδπηηθά ζρέδηα πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο, πεξηνξηζκνχ ηεο ξχπαλζεο ηνπ εδάθνπο, ηνπ ππεδάθνπο, ησλ πδάησλ θαη ηεο αηκφζθαηξαο, απνθαηάζηαζεο ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο θαη αλαθχθιεζεο ηνπ χδαηνο θαη αθαιάησζεο ζαιαζζηλνχ ή πθάικπξνπ λεξνχ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (ii) Δπελδπηηθά ζρέδηα γηα αμηνπνίεζε αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο, ππνθαηάζηαζε πγξψλ θαπζίκσλ ή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο κε αέξηα θαχζηκα, επεμεξγαζκέλα απνξξηπηφκελα πιηθά απφ εγρψξηεο βηνκεραλίεο, αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο, αλάθηεζε απνξξηπηφκελεο ζεξκφηεηαο, θαζψο θαη ζπκπαξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη ζεξκφηεηαο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (iii) Δπελδπηηθά ζρέδηα γηα εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο, ππφ ηελ πξνυπφζεζε φηη ην επελδπηηθφ ζρέδην δελ αθνξά ηνλ παξαγσγηθφ εμνπιηζκφ, αιιά ηνλ εμνπιηζκφ θαη ηηο εγθαηαζηάζεηο θίλεζεο ιεηηνπξγίαο ηεο κνλάδαο θαη απφ απηήλ πξνθχπηεη κείσζε ηνπιάρηζηνλ 10% ηεο θαηαλαιηζθφκελεο ελέξγεηαο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (iv) Δπελδπηηθά ζρέδηα παξαγσγήο λέσλ πξντφλησλ ή θαη ππεξεζηψλ ή πξντφλησλ εμαηξεηηθά πξνεγκέλεο ηερλνινγίαο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) 143

144 (v) Δπελδπηηθά ζρέδηα γηα ίδξπζε, επέθηαζε, εθζπγρξνληζκφ εξγαζηεξίσλ εθαξκνζκέλεο βηνκεραληθήο ή κεηαιιεπηηθήο ή ελεξγεηαθήο έξεπλαο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (vi) Δπελδπηηθά ζρέδηα εηζαγσγήο θαη πξνζαξκνγήο πεξηβαιινληηθά θηιηθήο ηερλνινγίαο ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (vii) Δπελδπηηθά ζρέδηα παξαγσγήο θαηλνηνκηθψλ πξντφλησλ ή ππεξεζηψλ εηζαγσγήο θαηλνηνκηψλ ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία θαη εκπνξεπκαηνπνίεζεο πξσηνηχπσλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (viii) Δπελδπηηθά ζρέδηα πνπ ζηνρεχνπλ ζηελ αλαβάζκηζε ηεο πνηφηεηαο ησλ παξαγφκελσλ πξντφλησλ ή θαη ππεξεζηψλ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (ix) Δπελδπηηθά ζρέδηα γηα αγνξά θαη εγθαηάζηαζε λέσλ ζχγρξνλσλ ζπζηεκάησλ απηνκαηνπνίεζεο δηαδηθαζηψλ θαη κεραλνξγάλσζεο απνζεθψλ ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ θαη ηνπ αλαγθαίνπ ινγηζκηθνχ γηα ηελ δεκηνπξγία επέθηαζε ή θαη αλάπηπμε ζηνλ ρψξν ηνπ βηνκεραλνζηαζίνπ ζην πιαίζην ηνπ εθζπγρξνληζκνχ ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4 (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (x) Δπελδπηηθά ζρέδηα ίδξπζεο ή επέθηαζεο βηνκεραληθψλ ή βηνηερληθψλ κνλάδσλ γηα ηελ ελαιιαθηηθή δηαρείξηζε ζπζθεπαζηψλ θαη άιισλ πξντφλησλ πνπ έρνπλ αλαισζεί ζηελ Διιάδα, γηα παξαγσγή πξψησλ πιψλ θαη ινηπψλ πιηθψλ απφ απηά ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 4. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) (xi) Δπελδπηηθά ζρέδηα πινπνίεζεο νινθιεξσκέλνπ πνιπεηνχο (2-5 εηψλ) επηρεηξεκαηηθνχ ζρεδίνπ θνξέσλ (γηα ηνπο νπνίνπο έρεη παξέιζεη πεληαεηία απφ ηε ζχζηαζή ηνπο) ησλ κεγάισλ θαη κεζαίσλ κεηαπνηεηηθψλ θαη κεηαιιεπηηθψλ επηρεηξήζεσλ ειαρίζηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο ΔΤΡΩ, θαη επηρεηξήζεσλ αλάπηπμεο ινγηζκηθνχ ειάρηζηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο ΔΤΡF θαη Δπελδπηηθά ζρέδηα πινπνίεζεο νινθιεξσκέλνπ πνιπεηνχο (2-5 εηψλ) επηρεηξεκαηηθνχ ζρεδίνπ θνξέσλ (γηα ηνπο νπνίνπο έρεη παξέιζεη ηξηεηία απφ ηε ζχζηαζή ηνπο) ησλ κηθξψλ θαη πνιχ κηθξψλ κεηαπνηεηηθψλ θαη κεηαιιεπηηθψλ επηρεηξήζεσλ ειαρίζηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο ΔΤΡF, θαη επηρεηξήζεσλ αλάπηπμεο ινγηζκηθνχ ειάρηζηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο ΔΤΡF πνπ πεξηιακβάλνπλ ηνλ ηερλνινγηθφ, δηνηθεηηθφ, νξγαλσηηθφ θαη επηρεηξεζηαθφ εθζπγρξνληζκφ θαη αλάπηπμε, θαζψο θαη ηηο αλαγθαίεο 144

145 ελέξγεηεο θαηάξηηζεο ησλ εξγαδνκέλσλ, κε έλα ε πεξηζζφηεξνπο απφ ηνπο επφκελνπο ζηφρνπο: Δλίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθήο ηνπο ζέζεο ζηε δηεζλή αγνξά, Παξαγσγή θαη πξνψζεζε Δπψλπκσλ Πξντφλησλ ή θαη Τπεξεζηψλ. Καζεηνπνίεζε παξαγσγήο, αλάπηπμε νινθιεξσκέλσλ ζπζηεκάησλ πξντφλησλ, ππεξεζηψλ ή ζπκπιεξσκαηηθψλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ. Παξαγσγή πξντφλησλ ή θαη παξνρή ππεξεζηψλ ζεκαληηθά ή ηειείσο δηαθνξνπνηεκέλσλ ησλ πθηζηάκελσλ βαζηθψλ πξντφλησλ ή ππεξεζηψλ ηεο επηρείξεζεο. Μεηαθνξά παξαγσγηθψλ - εξεπλεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ απφ ην εμσηεξηθφ ζηελ Διιεληθή Δπηθξάηεηα. Παξαγσγή πξντφλησλ ή θαη παξνρή ππεξεζηψλ απφ ηε ζχκπξαμε κε νκνεηδψλ επηρεηξήζεσλ (θαηά πξνηίκεζε απφ δηαθνξεηηθνχο θιάδνπο) κε ζηφρν ηελ παξαγσγή ζεκαληηθά ή ηειείσο δηαθνξνπνηεκέλσλ ησλ πθηζηάκελσλ πξντφλησλ ή ππεξεζηψλ ησλ επηρεηξήζεσλ απηψλ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ 5. (Ωο πξνο ηα πνζνζηά ρξεκαηνδφηεζεο: λέα θαηεγνξία 1) ζη) Με θνηλή απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ θαη ηνπ θαηά πεξίπησζε αξκνδίνπ Τπνπξγνχ νξίδνληαη πξνδηαγξαθέο, φξνη θαη πξνυπνζέζεηο γηα ηελ εμεηδίθεπζε επελδπηηθψλ ζρεδίσλ ησλ πεξηπηψζεσλ (α) έσο (ε). Άξζξν 4 Παξερφκελεο Δληζρχζεηο 1. α. Γηα ηα επελδπηηθά ζρέδηα ηεο παξαγξάθνπ 1 ηνπ άξζξνπ 3 παξέρνληαη θαηά πεξηνρή θαη θαηεγνξία νη αθφινπζεο εληζρχζεηο: Γηα ηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηνπ άξζξνπ απηνχ ζηελ θαηεγνξία 1 πεξηιακβάλνληαη νη θαηεγνξίεο 3, 4 θαη 5 ηεο θαηάηαμεο ησλ επελδπηηθψλ ζρεδίσλ ηνπ άξζξνπ 3 παξ. 1 θαη ζηελ θαηεγνξία 2 πεξηιακβάλνληαη νη αληίζηνηρεο θαηεγνξίεο 1 θαη 2. Δπηρνξήγεζε ή θαη επηδφηεζε ρξεκαηνδνηηθήο κίζζσζεο ή επηδφηεζε ηνπ θφζηνπο ηεο δεκηνπξγνχκελεο απαζρφιεζεο Πεξηνρή Α - Καηεγνξία 1-20% - Καηεγνξία 2-15% Πεξηνρή Β - Καηεγνξία 1 30% - Καηεγνξία 2-25% 145

146 Πεξηνρή Γ - Καηεγνξία 1-40% - Καηεγνξία 2-35% Ή ελαιιαθηηθά Φνξνινγηθή απαιιαγή Πεξηνρή Α - Καηεγνξία 1-60% - Καηεγνξία 2-50% Πεξηνρή Β - Καηεγνξία 1 100% - Καηεγνξία 2-100% Πεξηνρή Γ - Καηεγνξία 1-100% - Καηεγνξία 2-100% 146

147 ΠΙΝΑΚΑ Γ ΣΔΡΔΑ ΑΠΟΒΛΗΣΑ Δ ΜΘ ΠΙΝΑΚΑ Γ ΠΛΗΘΤΜΟ ΜΘ Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο

148 ΠΙΝΑΚΑ Γ ΠΛΗΘΤΜΟ ΜΘ ΠΙΝΑΚΑ Γ Γεωγπαθική καηανομή νέων ημημάηων ζε κςκλοθοπία μέσπι ηο ηέλορ ηος Γ ΚΠ 124 Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο

149 ΠΙΝΑΚΑ Γ ΓΤΝΑΜΙΚΟΣΗΣΑ ΝΟΟΚΟΜΔΙΧΝ ΔΤ ΑΝΑ ΓΤΠΔ ΠΙΝΑΚΑ Γ ΓΟΜΔ ΠΡΟΝΟΙΑ & ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΔΓΓΤΗ ΑΝΑ ΓΤΠΔ 126 Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο

150 ΠΙΝΑΚΑ Γ ΓΔΙΚΣΔ Α ΒΑΘΜΙΑ & Β ΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΠΙΝΑΚΑ Γ ΑΔΙ & ΣΔΙ 128 Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο

151 ΠΙΝΑΚΑ Γ.9.Α 130 κ.κ.αδπ ( ) ΠΙΝΑΚΑ Γ.9.Β 131 ΤΜΜΔΣΟΥΗ ΑΔΠ ΣΗ ΑΜΘ Χ % ΣΟ ΤΝΟΛΟ ΣΗ ΥΧΡΑ ( ) Δκαη. Δςπώ (2004) ςμμεηοσή ζηο ζύνολο ηηρ σώπαρ Δκαη. Δςπώ (2005) ςμμεηοσή ζηο ζύνολο ηηρ σώπαρ Δκαη. Δςπώ (2006) ςμμεηοσή ζηο ζύνολο ηηρ σώπαρ ,8% ,6% ,5% ΠΙΝΑΚΑ Γ ΤΜΜΔΣΟΥΗ ΔΞΑΓΧΓΧΝ ΣΟ ΑΔΠ ΣΗ ΑΜΘ 130 Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο Καηζαλέβαο Θ. (2009), Ζ Οηθνλνκία & ε Απαζρφιεζε ζηηο 13 Διιεληθέο Πεξηθέξεηαο & Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή, Αζήλα, Δθδφζεηο ηακνχιε, ζει Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο

152 ΠΙΝΑΚΑ Γ ΔΓΓΡΑΦΔ ΚΑΙ ΓΙΑΓΡΑΦΔ ΔΠΙΥΔΙΡΗΔΧΝ Π ΠΙΝΑΚΑ Γ % ΑΠΑΥΟΛΗΗ ΣΟΤ ΣΟΜΔΙ ΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΓΙΑ ΑΜΘ & ΔΛΛΑΓΑ (2008) ΠΔΡΙΟΥΗ ΠΡΧΣΟΓΔΝΗ ΓΔΤΣΔΡΟΓΔΝΗ ΣΡΙΣΟΓΔΝΗ ΑΜΘ 24,2% 21% 54,8% ΔΛΛΑΓΑ 11,4% 22,3% 66,3% ΠΙΝΑΚΑ Γ % ΣΟΜΔΑΚΗ ΤΝΘΔΗ ΣΗ ΑΠΑΥΟΛΗΗ ( ) 133 Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο Καηζαλέβαο Θ. (2009), Ζ Οηθνλνκία & ε Απαζρφιεζε ζηηο 13 Διιεληθέο Πεξηθέξεηαο & Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή, Αζήλα, Δθδφζεηο ηακνχιε, ζει Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο

153 ΠΙΝΑΚΑ Γ ΑΦΙΞΔΙ ΓΙΑΝΤΚΣΔΡΔΤΔΙ ΣΟΤΡΙΣΙΚΑ ΚΑΣΑΛΤΜΑΣΑ (2006) ΠΙΝΑΚΑ Γ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΔΝΔΡΓΟ ΠΛΗΘΤΜΟ ΑΝΧ ΣΧΝ 15 ΔΣΧΝ ΑΜΘ ( ) 136 Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο

154 ΠΙΝΑΚΑ Γ ΑΠΑΥΟΛΟΤΜΔΝΟΙ ΑΜΘ ( ) ΠΙΝΑΚΑ Γ % ΑΠΑΥΟΛΗΗ ΔΣΧΝ ΑΜΘ ( ) ΠΙΝΑΚΑ Γ % ΑΠΑΥΟΛΗΗ ΓΤΝΑΙΚΧΝ ΑΜΘ ( ) 138 Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο

155 ΠΙΝΑΚΑ Γ % ΑΠΑΥΟΛΗΗ ΝΔΧΝ ΔΣΧΝ ( ) ΠΙΝΑΚΑ Γ % ΑΠΑΥΟΛΗΗ ΗΛΙΚΙΧΜΔΝΧΝ ΔΣΧΝ ( ) ΠΙΝΑΚΑ Γ ΑΡΙΘΜΟ ΑΝΔΡΓΧΝ 141 Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο

156 ΠΙΝΑΚΑ Γ % ΑΝΔΡΓΙΑ (ΑΝΔΡΓΟΙ/ΔΡΓΑΣΙΚΟ ΓΤΝΑΜΙΚΟ) ΠΙΝΑΚΑ Γ % ΑΝΔΡΓΙΑ ΓΤΝΑΙΚΧΝ 144 Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο

157 ΠΙΝΑΚΑ Γ % ΑΝΔΡΓΙΑ ΝΔΧΝ (ΚΑΣΧ ΣΧΝ 25 ΔΣΧΝ) ΠΙΝΑΚΑ Γ.25.Α % ΜΑΚΡΟΥΡΟΝΙΑ ΑΝΔΡΓΙΑ ( ) (επί ηος ζςνόλος ηων ανέπγων) ΠΙΝΑΚΑ Γ.25.Β % ΜΑΚΡΟΥΡΟΝΙΑ ΑΝΔΡΓΙΑ (επί ηος ζςνόλος ηων ανέπγων) ΠΔΡΙΟΥΗ % ηων Απιθμόρ Απιθμόρ Μακποσπόνια % Ανεπγίαρ Μακποσπόνια Ανέπγων ανέπγων επί Ανέπγων ηος ζςνόλος ΑΜΘ ,3% ,5% ΤΝΟΛΟ ΥΩΡΑ ,8% ,5% 146 Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο Δ.Π. ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ - ΘΡΑΚΖ (2007), Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο ΠΑΔΠ ΑΔ (2009), «Δπεηεξίδα Αγνξάο Δξγαζίαο: Πεξηθέξεηαο θαη Ννκνί 2007», ζει