Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα. MSc in Accounting & Finance ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Μάθημα: ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Transcript

1 Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα MSc in Accounting & Finance ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Μάθημα: ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

2 Τι είναι επένδυση; Επένδυση είναι η χρησιμοποίηση κεφαλαίων με σκοπό την απόδοση εισοδήματος ή κέρδους, και με τελικό στόχο την ανάπτυξη της περιουσίας.

3 Τι είναι προσωπική επένδυση; Προσωπική επένδυση είναι η χρήση προσωπικών κεφαλαίων για να έχει κάποιος οικονομικά οφέλη, ικανοποιώντας ταυτόχρονα προσωπικές και οικογενειακές ανάγκες και στόχους, τώρα ή στο μέλλον.

4 Οι προσωπικοί στόχοι για έναν συνετό επενδυτή είναι συνάρτηση 5 συντελεστών: Αναμενόμενο εισόδημα Επιθυμητός κίνδυνος Κεφαλαιακή απόδοση Ρευστότητα Χρονικός Ορίζοντας

5 Παράγοντες για αποτελεσματική διαμόρφωση επενδυτικού χαρτοφυλακίου Το μέγεθος των επενδυόμενων κεφαλαίων και ο χρονικός ορίζοντας δέσμευσης τους. Το προφίλ του και η στάση του απέναντι στο κίνδυνο, δηλαδή αν είναι διατεθειμένος να αναλάβει κίνδυνο ή φοβάται τον κίνδυνο ή ακόμα αγνοεί τον κίνδυνο. Την ψυχολογική του κατάσταση καθώς και την γενικότερη κατάσταση της υγείας του.

6 Παράγοντες για αποτελεσματική διαμόρφωση επενδυτικού χαρτοφυλακίου Την επίγνωση βασικών κανόνων επένδυσης και επενδυτικών τακτικών. Τη κατανόηση των χαρακτηριστικών των διαφόρων επενδυτικών προϊόντων καθώς και των κινδύνων που προέρχονται από αυτά. Τα έξοδα και τις δαπάνες που χρειάζεται να καταβάλει ανά κατηγορία προϊόντος.

7 Παράγοντες για αποτελεσματική διαμόρφωση επενδυτικού χαρτοφυλακίου Τις ενέργειες που πρέπει να κάνει για να γίνει κάτοχος ενός περιουσιακού στοιχείου. Το διαθέσιμο χρόνο που έχει για τον έλεγχο της επένδυσης και για να ενημερώνετε και να πληροφορείτε για τις εξελίξεις στις αγορές που έχει τοποθετηθεί.

8 Παράγοντες για αποτελεσματική διαμόρφωση επενδυτικού χαρτοφυλακίου Τις προσωπικές και οικογενειακές άμεσες οικονομικές του ανάγκες. Τους στόχους που έχει θέσει τα απαιτούμενα κεφάλαια και τον χρονικό ορίζοντα για την υλοποίηση του στόχου.

9 Παράγοντες για αποτελεσματική διαμόρφωση επενδυτικού χαρτοφυλακίου Τον οικονομικό του προγραμματισμό, δηλαδή το σύνολο εισοδημάτων του, τα πάγια έξοδα του και τη πιθανή εξέλιξη και των δύο στο χρόνο, τη ικανότητα του να αποταμιεύει, τη διασφάλιση εισροής κεφαλαίων για περιπτώσεις ζημιών από έκτακτα περιστατικά που μειώνουν τη ποιότητα ζωής, όπως ασθένειες, απώλεια ζωής, καταστροφές στη περιουσία από φυσικά φαινόμενα κ.λ.π.

10 Πυραμίδα των ανθρώπινων οικονομικών αναγκών ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΑΒΙΩΣΗ ΕΠΙΒΙΩΣΗ Κ Ι Ν Δ Υ Ν Ο Σ

11 Σημαντική αρχή: Κάθε υποψήφιος επενδυτής πρέπει να διακατέχεται από ωριμότητα. Με αυτό τον τρόπο προστατεύει τον εαυτό του με τη δημιουργία ενός μίγματος επενδύσεων (χαρτοφυλάκιο αξιών) με διάφορα επενδυτικά προϊόντα όπως μετοχές, ομόλογα, αγορά ακινήτων, αμοιβαία κεφάλαια, συνάλλαγμα, παράγωγα προϊόντα, διότι είναι σπάνιο να υπάρξει πτώση σε όλα τα είδη των επενδύσεων κατά την ίδια χρονική περίοδο και μπορούν να επιτευχθούν οι επιθυμητές αποδόσεις.

12 Κατηγοριοποίηση επενδυτών Ανάλογα με το χρονικό ορίζοντα Βραχυπρόθεσμος (μέχρι ημέρες έως 6 μήνες) Μεσοπρόθεσμος (από 6 24 μήνες) Μακροπρόθεσμος (από 2 έτη και άνω)

13 Κατηγοριοποίηση επενδυτών Ανάλογα με την ικανότητας ανάληψης κινδύνου (Risk Tolerance) Συντηρητικός Επενδυτής Μέσος ή Δυναμικός Επενδυτής Κερδοσκόπος Επενδυτής.

14 Κατηγοριοποίηση επενδυτών Σύμφωνα με την νομοθεσία ν /2007 Επαγγελματίας πελάτης: διαθέτει πείρα, γνώσεις, εξειδίκευση, ώστε να λαμβάνει τις δικές του επενδυτικές αποφάσεις και του παρέχεται μειωμένη προστασία Ιδιώτης πελάτης παρέχεται υψηλή προστασία Επιλέξιμος αντισυμβαλλόμενος δεν παρέχεται καμία προστασία.

15 Tests αναγνώρισης επενδυτών Αξιολόγηση συμβατότητας Αξιολόγηση καταλληλότητας Αναγνώρισης profil επενδυτή

16 Σχέση κινδύνου απόδοσης Από το μέγεθος του κινδύνου που αναλαμβάνει ο επενδυτής εξαρτώνται και οι αποδόσεις του. Οι υψηλές αποδόσεις επιτυγχάνονται μόνον όταν αναλαμβάνεται υψηλός επενδυτικός κίνδυνος. Η επένδυση και ο παράγοντας κίνδυνος είναι δύο έννοιες που δεν θα μπορούσαν να εξεταστούν χωριστά, άλλωστε όπως πολλοί λένε, δεν υπάρχει κέρδος χωρίς ρίσκο.

17 Σχέση κινδύνου απόδοσης ΕΛΕΓΧΟΣ Ο κανόνας που λέει ότι καμία μορφή επένδυσης δεν στερείται κινδύνου. Η διαχείριση της σχέσης απόδοσης και κινδύνου, αποτελεί τη βάση κάθε επενδυτικής τακτικής. Για να είναι σε θέση ένας επενδυτής να απολαύσει υψηλές αποδόσεις θα πρέπει να αναλάβει αντίστοιχο υψηλό ρίσκο. Ο επενδυτής που φοβάται να αναλάβει επενδυτικό κίνδυνο, τότε θα πρέπει να αρκεστεί σε συντηρητικές αλλά πιο σίγουρες αποδόσεις.

18 Σχέση κινδύνου απόδοσης ΕΛΕΓΧΟΣ ΒΑΣΙΚΑ ΑΞΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ 1. Η πραγματική αξία μιας επένδυσης είναι σε άμεση συνάρτηση με τη πραγματική αξία της περιουσίας που έχει τοποθετηθεί ο επενδυτής. 2. Οι τιμές των επενδυτικών αξιών εφόσον υφίστανται διαπραγμάτευση σύμφωνα με τους κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης, υφίστανται και διακύμανση.

19 Σχέση κινδύνου απόδοσης ΕΛΕΓΧΟΣ Οι επιμέρους επενδυτικές κατηγορίες έχουν διαφορετική ποσόστωση κινδύνου, ανάλογα το περιουσιακό τους στοιχείο και τη διακύμανση. Η επενδυτική στρατηγική χαράσσεται βάση του ρίσκου της περιουσιακής αξίας και της διακύμανσης της κάθε μιας. Το χαρτοφυλάκιο μπορεί και πρέπει να μεταβάλλεται κάθε φορά που ο επενδυτής αποφασίζει ότι επιθυμεί να αυξάνει ή και να μειώνει το μέγεθος αλλά και του είδους του κινδύνου που αναλαμβάνει.

20 Σχέση κινδύνου απόδοσης ΕΛΕΓΧΟΣ Η ορθή η διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου αποτελεί το Α και το Ω της επιτυχημένης επένδυσης, αφού κατ αυτόν τον τρόπο ελαχιστοποιείται ο επενδυτικός κίνδυνος. Τη σωστή κατανομή κεφαλαίων επιτυγχάνεται η ενίσχυση της απόδοσης και η μείωση του επενδυτικού κινδύνου. Τον συγχρονισμό με την τάση των τιμών και την επιλογή του κατάλληλου χρόνου εισόδου και εξόδου από μία αξία, που διασφαλίζει κεφάλαια και κέρδη.

21 Πως επιτυγχάνονται τα κέρδη από επενδύσεις. Α) Κέρδη από τη δημιουργία υπεραξίας. Β) Κέρδη από σταθερές ή μεταβλητές εισροές όπως μερίσματα, τόκους, ενοίκια. Γ) Κέρδη από τον έλεγχο της διακύμανσης της τιμής των αξιών.

22 Κατηγορίες επενδύσεων Ακίνητα Κινητές αξίες

23 Κινητές αξίες ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΑΘΕΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Ομόλογα Ομολογίες Έντοκα γραμμάτια REPOS Τραπεζικές καταθέσεις ΤΙΤΛΟΙ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ ΑΠΟΔΟΣΕΩΝ Συνάλλαγμα Μετοχές Εμπορεύματα Έργα τέχνης Παράγωγα Αξιόγραφα πιστωτικής απαίτησης ή χρέους Αξιόγραφα ιδιοκτησίας

24 Επενδύσεις σε Τίτλους ΟΣΕΚΑ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ

25 ΟΣΕΚΑ (UCITS) Είναι ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ που έχουν ως μοναδικό σκοπό να επενδύουν συλλογικά σε κινητές αξίες, δηλ. χρεωστικούς τίτλους και μετοχές, σε προϊόντα της χρηματαγοράς, παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα, ακίνητα και σε μερίδια άλλων ΟΣΕΚΑ,. Είναι μία ειδική κατηγορία χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων.

26 Χαρακτηριστικά των ΟΣΕΚΑ Συγκεντρώνουν κεφάλαια από επενδυτές-μετόχους, που προσδοκούν την αύξηση τους. Οι τίτλοι που εκδίδονται ονομάζονται μερίδια, όπου μπορούν να εξαγοραστούν από τους κατόχους τους. Διενεργούν επαγγελματική διαχείριση και εφαρμόζουν οικονομίες κλίμακας (η ισχύς εν τη ενώσει!), διαμορφώνοντας ένα χαρτοφυλάκιο αξιογράφων για λογαριασμό των επενδυτών μετόχων.

27 Χαρακτηριστικά των ΟΣΕΚΑ Διασπορά και μείωση του επενδυτικού κινδύνου μέσω της διαφοροποίησης των αξιών που επενδύουν και της γεωγραφικής διασποράς. Δεν απαιτούν μεγάλο κεφάλαιο, οπότε δίδεται η δυνατότητα επένδυσης σε αυτούς και από μικροεπενδυτές.

28 Τύποι ΟΣΕΚΑ ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Αμοιβαία Κεφάλαια κινητών αξιών Αμοιβαία Κεφάλαια ακινήτων Διαπραγματεύσιμα Αμοιβαία Κεφάλαια ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Εταιρίες Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου Εταιρίες Επενδύσεων σε Ακίνητα.

29 ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Είναι εταιρίες επενδύσεων με σταθερή κεφαλαιακή διάρθρωση, των οποίων οι μετοχές διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο. Όσοι επιθυμούν να επενδύσουν σε αυτές αγοράζουν μετοχές μέσω του χρηματιστηρίου, στην τρέχουσα χρηματιστηριακή τους αξία. Ονομάζονται «κλειστού τύπου» σημαίνει ότι η αγοραπωλησία των μετοχών της δεν μεταβάλλει το μετοχικό της κεφάλαιο, άρα και την κεφαλαιακή της διάρθρωση. Κύριος εκπρόσωπος είναι η ΑΕΕΧ.

30 ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ - ΑΕΕΧ Ελάχιστη απαίτηση από τον ν. 3371/2005 για το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο είναι 10 εκ ευρώ, καταβεβλημένο επί το πλείστον σε μετρητά και ένα μέρος εισφορά σε είδος π.χ. μετοχές ή ομόλογα Με τα χρήματα αυτά γίνονται αγοράζονται αξιόγραφα εσωτερικού και εξωτερικού, ανάλογα με την πολιτική του διαχειριστή. Οι μετοχές τους υποχρεωτικά εισάγονται προς διαπραγμάτευση στο χρηματιστήριο 12 μήνες από τη σύσταση της. Το δε χαρτοφυλάκιο κατατίθεται προς φύλαξη σε Θεματοφύλακα, δηλ μεγάλο σε Πιστωτικό Ίδρυμα στην Ελλάδα.

31 Κέρδη Αποδόσεις των ΑΕΕΧ Διανέμουν μέρος των κερδών τους στους μετόχους ως μέρισμα, τα οποία επηρεάζονται από: 1. Τη μεταβολή της Εσωτερικής Αξίας της μετοχής (NAV: Net Asset Value), η οποία οφείλεται στη σύνθεση του χαρτοφυλακίου της εταιρίας, άρα στην ικανότητα του Διαχειριστή να παράγει κέρδη. 2. Στη διαφορά μεταξύ της χρηματιστηριακής τιμής σχετικά προς την τιμή της Εσωτερικής Αξίας της μετοχής.

32 ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Εσωτερική Αξία μετοχής (NAV) = Αξία Καθαρού Ενεργητικού / Αρ. μετοχών όπου, Αξία Καθαρού Ενεργητικού= (τρέχουσα αξία χαρτοφυλακίου + απαιτήσεις υποχρεώσεις) Η αναζήτηση επενδυτικής ευκαιρίας γίνεται με συσχέτιση της Εσωτερικής Αξίας Μετοχής με την τρέχουσα τιμή της στο χρηματιστήριο: 1. Discount: Χρηματιστηριακή Τιμή < NAV => Αγορά Μετοχών με Έκπτωση 2. Premium: Χρηματιστηριακή Τιμή > NAV => Αγορά Μετοχών με Πριμ

33 Φορολογικά των ΑΕΕΧ Υποχρεούνται σε καταβολή φόρου, ο συντελεστής του οποίου ορίζεται στο 10% επί του Επιτοκίου Παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, προσαυξημένο κατά μία ποσοστιαία μονάδα. Ο φόρος υπολογίζεται επί του εξαμηνιαίου μέσου όρου των επενδύσεών τους, πλέον των διαθεσίμων σε τρέχουσες τιμές. Με την καταβολή του φόρου εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση της εταιρείας, αλλά και των μετόχων.

34 ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Λέγονται «ανοιχτού τύπου» γιατί είναι εταιρίες επενδύσεων με μεταβλητή κεφαλαιακή διάρθρωση, των οποίων η περιουσία διαιρείται σε μερίδια (units), τα οποία διατίθεται από την εταιρία σε επενδυτές -μετόχους και ρευστοποιούνται από την ίδια οποτεδήποτε ζητηθεί από αυτούς. Ο αριθμός τους δεν είναι καθορισμένος. Κύριος εκπρόσωπος είναι τα Αμοιβαία Κεφάλαια, που επενδύουν σε κινητές αξίες. Διακρίνονται στα κλασικού τύπου και τα Διαπραγματεύσιμα Αμοιβαία Κεφάλαια (ETFs), όπου παράλληλα εισάγονται προς διαπραγμάτευση στα χρηματιστήρια και η τιμή τους διαμορφώνεται βάσει της προσφοράς και της ζήτησης.

35 Επενδύσεις σε Αμοιβαία Κεφάλαια Κοινή περιουσία μεριδιούχων επενδυτών. Oι επενδυτές τους γίνονται συγκύριοι στην κοινή αυτή περιουσία τους, ανάλογα με το ποσό που ο καθένας έχει τοποθετήσει

36 Φορείς των Αμοιβαίων Κεφάλαια Α.Ε.Δ.Α.Κ. = Ανώνυμος Εταιρία με τουλάχιστον 1,2 εκ μετοχικό κεφάλαιο με αποκλειστικό σκοπό την διαχείριση Α.Κ. ΑΜΟΙΒΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: είναι ομάδα περιουσίας, όπου εξ αδιαιρέτου ανήκει σε Επενδυτές, και δεν είναι νομικό πρόσωπο. Το ενεργητικό του είναι τουλάχιστον 1,2 εκ και η λειτουργία του καθορίζεται από τον Κανονισμό του Α.Κ. και την Γενική Συνέλευση των Μετόχων. ΘΕΜΑΤΟΦΥΛΑΚΑΣ: Πιστωτικό Ίδρυμα στο οποίο κατατίθεται προς φύλαξη το ενεργητικό του Α.Κ. Εκτελεί χρέη ταμία μετρητών και τίτλων και συνυπογράφει με την ΑΕΔΑΚ τις καταστάσεις και τις εκθέσεις που δημαοσιεύονται

37 Ρυθμιστικοί και Ελεγκτικοί Φορείς των Αμοιβαίων Κεφάλαια ΕΝΩΣΗ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑΣ.

38 Τιμή Μεριδίου Η αξία του μεριδίου αυξάνεται ή μειώνεται ανάλογα με την επενδυτική πολιτική και τις ικανότητες του διαχειριστή. Η Καθαρή τιμή (NAV) = ΚΑΘΑΡΗ ΑΞΙΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ / Αρ. μεριδίων Η Καθαρή Αξία Ενεργητικού υπολογίζεται καθημερινά και αποτελεί το άθροισμα της καθημερινής αποτίμησης των επιμέρους αξιόγραφων + μετρητά + μερίσματα επιμέρους έξοδα (προμήθειες, φόροι κ.λπ) Η τιμή διάθεσης είναι η τιμή στην οποία αγοράζει μερίδιο = καθαρή τιμή + προμήθεια εισόδου ο επενδυτής το Η τιμή εξαγοράς είναι η τιμή στην οποία ρευστοποιεί ο επενδυτής το μερίδιο = καθαρή τιμή - προμήθεια εξόδου.

39 Διαφορές Ανοιχτού και Κλειστού Τύπου ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Ανοικτού Τύπου Κλειστού τύπου ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΤΟΧΩΝ Αλλάζει ανάλογα με τις αγορές / εξαγορές μεριδίων Αλλάζει μόνο με τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου ΤΙΜΗ Ίση με Καθαρή Αξία Ενεργητικού Premium ή discount σε σχέση με Καθαρή Αξία Ενεργητικού

40 Κέρδη Ζημιές των ΑΚ Τα κέρδη οι ζημιές υπολογίζονται ως διαφορά της τιμής διάθεσης (εισόδου) μείον της τιμής εξαγοράς (εξόδου) Πιστώνονται ή χρεώνονται στον επενδυτή κατά την ρευστοποίηση των μεριδίων, ανάλογα με την Καθαρή Τιμή της ημέρας εξαγοράς! Εξαρτώνται από την ικανότητα του Διαχειριστή αφενός μεν να αντισταθμίζει τους κινδύνους του χαρτοφυλακίου του, την σωστή επιλογή και διαφοροποίηση των αξιών που επιτρέπουν τη δημιουργία υπεραξίας διαχρονικά, αλλά και στην ικανότητα του να προβλέπει τις μεταβολές της αγοράς και να προσαρμόζει κατάλληλα το χαρτοφυλάκιο (market timing).

41 Εκτίμηση αποδόσεων και κινδύνου Το ιστορικό των και η σταθερότητα αποδόσεων συνδυαστικά με τον βαθμό κινδύνου που επιτεύχθηκαν. Ο κίνδυνος εξαρτάται από τη μεταβλητότητα και τη διακύμανση τιμών και αποδόσεων του Α/Κ και η μέτρησή του γίνεται με τους δείκτες Συντελεστής βήτα (β)= μέτρο μεταβλητότητας μιας τιμής σε σχέση με ένα δείκτη αναφοράς π.χ. Γενικός Δείκτης Χ.Α.Α. Δείκτη αξιολόγησης Sharpe= (Απόδοση Α.Κ. Απόδοση αξίας μηδενικού κινδύνου) / Συνολικό κίνδυνο του Α.Κ (σ = τυπική απόκλιση χ/φ) Δείκτη αξιολόγησης Treynor = (Απόδοση Α.Κ. Απόδοση αξίας μηδενικού κινδύνου) / Συστηματικό κίνδυνο του Α.Κ ( β= βήτα του χ/φ) Όσο πιο μικρό είναι το μέγεθος αυτών των δεικτών τόσο περιορισμένος είναι ό κίνδυνος του Α.κ.

42 Κίνδυνος / ζημιά Ανάλογα την κατηγορία του προέρχεται από τις αξίες στις οποίες επενδύει το ΑΚ, δηλαδή από τον κίνδυνο στον οποίο είναι εκτεθειμένο το χαρτοφυλάκιο. Από άστοχες και ριψοκίνδυνες κινήσεις του διαχειριστή. Από την έλλειψη επενδυτικής κουλτούρας που δημιουργεί ανασφάλειες και αψυχολόγητες ρευστοποιήσεις. Την έκθεσή του σε μεγάλα μη προϋπολογιζόμενα έξοδα

43 Κατηγορίες αμοιβαίων ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1. Μετοχικά 2. Ομολογιακά ή Σταθερού Εισοδήματος 3. Διαθεσίμων 4. Μικτά 5. Ειδικού τύπου Η κάθε μια απ' αυτές τις κατηγορίες υποδιαιρείται σε υποκατηγορίες, ανάλογα με την γεωγραφική κατανομή της τοποθέτησης της επένδυσης: Εσωτερικού 2. Εξωτερικού 3. Διεθνή

44 Μετοχικά Α/Κ Επενδύουν το μεγαλύτερο ποσοστό σε μετοχές (έως και 75%) και το μικρότερο σε ομόλογα και διαθέσιμα. Υφίσταται τις μεταβολές τιμών και τη διακύμανση των μετοχών του χαρτοφυλακίου και προσφέρουν ανάλογες αποδόσεις και κίνδυνο. Καλύπτουν επιθετικούς επενδυτές που διεκδικούν μεγαλύτερες αποδόσεις με υψηλότερο ρίσκο, καθώς και μακροπρόθεσμους επενδυτές που επιθυμούν ανάπτυξη κεφαλαίων μακροπρόθεσμα. (ΕΠΙΠΕΔΟ 3 & 4 της ΠΥΡΑΜΙΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ)

45 Ομολογιακά ή σταθερού εισοδήματος Επενδύουν το μεγαλύτερο ποσοστό σε ομόλογα και ομολογίες (έως και 75%), οπότε και η επενδυτική τους βάσει είναι το σταθερό επιτόκιο αυτών, και το μικρότερο σε μετοχές και διαθέσιμα. Προσφέρουν κατά βάση καλύτερες αποδόσεις από τη τραπεζική κατάθεση και υφίσταται τις μεταβολές της βάσης των επιτοκίων. Ο κίνδυνος είναι ελαχιστοποιημένος. Καλύπτουν συντηρητικούς επενδυτές που επιθυμούν ασφάλεια και συντήρηση του κεφαλαίου τους μακροπρόθεσμα, επιτυγχάνοντας παράλληλα καλύτερη απόδοση από την τραπεζική κατάθεση. (ΕΠΙΠΕΔΟ 1 & 2 της ΠΥΡΑΜΙΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ)

46 Α/Κ Διαθεσίμων Επενδύουν σε ρευστά διαθέσιμα, όπως συνάλλαγμα, έντοκα γραμμάτια, προθεσμιακές καταθέσεις και μικρό ποσοστό σε ομόλογα, οπότε και οι αποδόσεις εξαρτώνται από το σταθερό επιτόκιο αυτών ή τα τυχόν συναλλαγματικά. Προσφέρουν κατά βάση καλύτερες αποδόσεις από τη τραπεζική κατάθεση και υφίσταται τις μεταβολές της βάσης των επιτοκίων. Ο κίνδυνος είναι ελαχιστοποιημένος. Καλύπτουν συντηρητικούς επενδυτές και επενδυτές που επιθυμούν ασφάλεια και συντήρηση του κεφαλαίου τους βραχυπρόθεσμα, επιτυγχάνοντας παράλληλα καλύτερη απόδοση από την τραπεζική κατάθεση. (ΕΠΙΠΕΔΟ 2 & 3 της ΠΥΡΑΜΙΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ)

47 Μικτά Α/Κ Επενδύουν 50% σε μετοχές και το 50% σε αξίες σταθερού εισοδήματος, όπως ομόλογα και ρευστά διαθέσιμα. Υφίσταται τις μεταβολές τιμών και τη διακύμανση των μετοχών του χαρτοφυλακίου άλλα με εξισορροπημένο κίνδυνο και αποδόσεις. Καλύπτουν μέσου ρίσκου επενδυτές που διεκδικούν καλύτερες αποδόσεις με μικρότερο ρίσκο και ασφάλεια του κεφαλαίου, καθώς και μακροπρόθεσμους επενδυτές που επιθυμούν ανάπτυξη κεφαλαίων μακροπρόθεσμα. (ΕΠΙΠΕΔΟ 3 της ΠΥΡΑΜΙΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ)

48 Ειδικού τύπου Α/Κ Επενδύουν σε ειδικές κατηγορίες χρηματοπιστωτικών μέσων και κλάδους της οικονομίας. Υφίσταται τις μεταβολές και τη διακύμανση των αξιών καθώς και του κλάδου που επενδύουν και προσφέρουν ανάλογες αποδόσεις και κίνδυνο. Καλύπτουν μέσους και επιθετικούς επενδυτές που διεκδικούν μεγαλύτερες αποδόσεις με ισορροπημένο χαρτοφυλάκιο και ελεγχόμενο ρίσκο, καθώς και μακροπρόθεσμους επενδυτές που επιθυμούν ανάπτυξη κεφαλαίων μακροπρόθεσμα με ορθή διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου ή επενδυτές που επιθυμούν να αντισταθμίσουν ειδικούς κινδύνους στο χαρτοφυλάκιο της περιουσίας τους εν γέννει. (ΕΠΙΠΕΔΟ 3 & 4 της ΠΥΡΑΜΙΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ)

49 Φορολογικά των Α.K. Υποχρεούνται σε καταβολή φόρου, ο συντελεστής του οποίου ορίζεται στο 10% επί του Επιτοκίου Παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το οποίο προσαυξάνεται: Μετοχικά και Ειδικού τύπου +1% 2. Ομολογιακά ή Σταθερού Εισοδήματος + 0,25% 3. Διαθεσίμων + 0% 4. Μικτά +0,5% Ο φόρος υπολογίζεται επί του εξαμηνιαίου μέσου όρου των επενδύσεών τους. Με την καταβολή του φόρου εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση της εταιρείας, αλλά και των μετόχων.

50 Πλεονεκτήματα των ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Εύκολη ρευστοποίηση με μερική ή ολική εξαγορά μεριδίων. Καθημερινή πληροφόρηση για τη πορεία της επένδυσης από τον οικονομικό τύπο.

51 Πλεονεκτήματα των ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Συμμετοχή με μικρό κεφάλαιο και εύκολες διαδικασίες επένδυσης. Επαγγελματική διαχείριση από εξειδικευμένα στελέχη που διαθέτουν την απαραίτητη τεχνογνωσία για την αξιολόγηση των επενδύσεων.

52 Πλεονεκτήματα των ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 9. Δυνατότητα μεταβολής των θέσεων ανάλογα με τις μεταβαλλόμενες συνθήκες του περιβάλλοντος και τις ανάγκες του επενδυτή. 10. Δεν φορολογούνται τα κέρδη για τον επενδυτή. 11. Μπορούν πολλοί να είναι συνδικαιούχοι του τίτλου, οπότε και αποφεύγεται η πιθανότητα φόρων κληρονομιάς. 12. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρόσθετη εξασφάλιση για τη λήψη δανείου.

53 UNIT LINKED Τα προϊόντα τύπου Unit Linked είναι ασφαλιστικά προϊόντα του κλάδου Ζωής, των οποίων ο αποταμιευτικό μέρος των ασφαλίστρων επενδύεται σε Αμοιβαία Κεφάλαια. Είναι λοιπόν ταυτόχρονα ασφαλιστικά και επενδυτικά προϊόντα τα οποία συνδυάζουν με απόλυτα ευκρινή τρόπο την ασφαλιστική κάλυψη και την επένδυση, σε ένα ενιαίο προϊόν.

54 Πλεονεκτήματα των UNIT LINKED Συνδυάζουν τα πλεονεκτήματα των ασφαλιστικών προϊόντων καθώς και των αμοιβαίων κεφαλαίων που επενδύουν. Δηλαδή προσφέρουν επένδυση και ασφάλιση μαζί. Καλύπτουν επενδυτές που δεν διαθέτουν κεφάλαια για επένδυση, και επιθυμούν τη δημιουργία κεφαλαίων για σημαντικούς σκοπούς στο μέλλον με προστασία στην επένδυση από προσωπικούς κινδύνους, επιτυγχάνοντας καλύτερες αποδόσεις εκμεταλλευόμενοι τις ευκαιρίες της οικονομίας. (ΕΠΙΠΕΔΟ 1 & 2 της ΠΥΡΑΜΙΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ)

55 Κριτήρια επιλογής ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1. Τη κατηγορία του Α/Κ και σε τι αξίες επενδύει. 2. Το σύνολο των προμηθειών και των εξόδων που χρεώνεται ο επενδυτής. 3. Το μέγεθος του ενεργητικού του Α/Κ, καθώς όσο πιο μεγάλο είναι τόσο μικρότερες προμήθειες πληρώνει ο επενδυτής για διαχειριστικά έξοδα.

56 Κριτήρια επιλογής ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1. Το ιστορικό, η συνέπεια και η σταθερότητα στην επίτευξη αποδόσεων συνδυαστικά με τον βαθμό κινδύνου που επιτεύχθηκαν. 2. Αν ο μικτές αποδόσεις που επιτυγχάνει ο Διαχειριστής είναι καλύτερες από εκείνες της συνολικής αγοράς. 3. ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι αποδόσεις των Α.Κ. δεν είναι εγγυημένες και επιπλέον δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται το ιστορικό των αποδόσεων μόνο ως μία εκτίμηση της Βραχυπρόθεσμης ή της Μακροπρόθεσμης Απόδοσης.

57 Κριτήρια επιλογής ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Το Κόστος Ευκαιρίας δηλ. την απόκλιση σε σχέση με μία άλλη εναλλακτική επένδυση, όπως το ύψος των επιτοκίων των τραπεζικών καταθέσεων ή ομολόγων, τις αποδόσεις των δεικτών των αγορών που επενδύουν. Τα άρθρα του κανονισμού του Α/Κ και τις διασφαλίσεις που παρέχουν στους επενδυτές-μετόχους. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες της ΑΕΔΑΚ ως σύνολο.

58 «Η επιτυχία σε μία ελεύθερη χώρα είναι κάτι απλό. Δουλέψτε, μορφωθείτε, μάθετε να αποταμιεύετε και να επενδύετε σωστά. Οποιοσδήποτε μπορεί να το πετύχει. Μπορείτε και εσείς»

59 Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα MSc in Accounting & Finance Μάθημα: ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

60 Η έννοια του ΚΙΝΔΥΝΟΥ Κίνδυνος είναι η αβεβαιότητα της επέλευσης ενός αναμενόμενου γεγονότος. Κίνδυνος είναι η απόκλιση του αναμενόμενου από αυτό που τελικά πραγματοποιήθηκε.

61 ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Τα διάφορα επενδυτικά προϊόντα έχουν διαφορετικούς κινδύνους: τόσο ως προς τη φύση τους, όσο και προς τον τρόπο εκδήλωσής τους.

62 Διάκριση των Χρηματοοικονομικών Κινδύνων σε σχέση με την πηγή προέλευσης τους: 1 η Κατηγορία : προέρχονται από τη συμπεριφορά του αντισυμβαλλόμενου στη συναλλαγή ή από τη φύση του χρηματοοικονομικού προϊόντος ο πιστωτικός κίνδυνος, ο κίνδυνος αντισυμβαλλομένου, ο κίνδυνος διακανονισμού και ο κίνδυνος ρευστότητας,

63 Διάκριση των Χρηματοοικονομικών Κινδύνων σε σχέση με την πηγή προέλευσης τους: 2 η Κατηγορία κίνδυνοι αγοράς: προέρχονται από δυσμενείς εξελίξεις για τις επενδύσεις που παρατηρούνται στην αγορά και μπορούν να επιφέρουν οικονομική ζημία στους επενδυτές. Συναρτώνται με μεταβολές στις τιμές των οικονομικών παραμέτρων, και διακρίνονται σε: Κινδύνους των επιτοκίων, Κινδύνους των τιμών των τίτλων και Κινδύνους της συναλλαγματικής ισοτιμίας.

64 Συστημικός Κίνδυνος Συνδέεται με το σύνολο των αγορών και με την συνολική οικονομία και όχι με συγκεκριμένο προϊόν ή αγορά.

65 Διάκριση των Μη Χρηματοοικονομικών Κινδύνων : Ο λειτουργικός κίνδυνος Ο κίνδυνος φήμης.

66 πιστωτικός κίνδυνος Αναφέρεται στην πιθανότητα ο εκδότης του αξιογράφου να μην είναι σε θέση να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του, ή να μην είναι σε θέση να τις εκπληρώσει σύμφωνα με τους όρους της έκδοσης. Αναφέρεται στους χρεωστικούς τίτλους, γιατί μόνο σε αυτούς αναλαμβάνονται συγκεκριμένες χρηματικές υποχρεώσεις από τον εκδότη τους.

67 πιστωτικός κίνδυνος ο κλασσικός πιστωτικός κίνδυνος υπάρχει μόνο στην περίπτωση των μη διαπραγματεύσιμων σε μια δευτερογενή αγορά χρεωστικών τίτλων Αναφέρεται στη πιθανότητα μη αποπληρωμής των τόκων ή του κεφαλαίου, όπως στην περίπτωση οποιουδήποτε κλασσικού δανείου,

68 πιστωτικός κίνδυνος Στην περίπτωση διαπραγμάτευσης του χρεωστικού τίτλου σε μια δευτερογενή αγορά, ο κίνδυνος, κατατάσσεται στους κινδύνους αγοράς. Η οποιαδήποτε αλλαγή της φερεγγυότητας του εκδότη ή η τελική αδυναμία του να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του, τιμολογείται από την αγορά και εκφράζεται στην τιμή του τίτλου.

69 Κίνδυνος Αντισυμβαλλομένου Ο κίνδυνος αντισυμβαλλομένου αναφέρεται στην πιθανότητα ο αντισυμβαλλόμενος σε μια συναλλαγή να μην εκπληρώσει τη συναλλαγή ή να μην την εκπληρώσει σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης. αναφέρεται στη συμπεριφορά του αντισυμβαλλομένου και όχι του εκδότη του χρηματοοικονομικού μέσου.

70 Κίνδυνος Αντισυμβαλλομένου Δεν υφίσταται στην περίπτωση των χρηματιστηριακών επενδυτικών προϊόντων ου, δεδομένου ότι το ρόλο του αντισυμβαλλομένου αναλαμβάνει ο οργανισμός εκκαθάρισης συναλλαγών του χρηματιστηρίου και κατά συνέπεια καλύπτει οποιεσδήποτε ζημιές από την αθέτηση των υποχρεώσεών του.

71 Κίνδυνος Αντισυμβαλλομένου στα μη χρηματιστηριακά προϊόντα αναλαμβάνεται από τον επενδυτή. μπορεί να πάρει ειδικότερα δύο μορφές: κίνδυνος ατελών συναλλαγών Κίνδυνος εξωχρηματιστηριακών προθεσμιακών συναλλαγών και παραγώγων προϊόντων

72 Κίνδυνος Ατελών Συναλλαγών (free deliveries) Υφίσταται κατά τη συναλλαγή στην οποία ο επενδυτής έχει ήδη καταβάλλει το αντίτιμο και δεν έχει παραλάβει το προϊόν, και το ύψος του ανέρχεται στο σύνολο της τιμής που έχει καταβληθεί.

73 Κίνδυνος εξωχρηματιστηριακών προθεσμιακών συναλλαγών ο επενδυτής υποχρεώνεται να καταβάλλει την (προσυμφωνημένη) τιμή με την ταυτόχρονη παράδοση του επενδυτικού προϊόντος στο μέλλον ή να παραδώσει το προϊόν με την ταυτόχρονη καταβολή του αντιτίμου, το ύψος του κινδύνου στην περίπτωση αθέτησης των υποχρεώσεων του αντισυμβαλλομένου συνίσταται στη διαφορά μεταξύ της τρέχουσας τιμής και της προσυμφωνημένης τιμής. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που το προϊόν αναφέρεται σε αγορά δικαιώματος.

74 Κίνδυνος Ατελών Συναλλαγών (free deliveries) Υφίσταται κατά τη συναλλαγή στην οποία ο επενδυτής έχει ήδη καταβάλλει το αντίτιμο και δεν έχει παραλάβει το προϊόν, και το ύψος του ανέρχεται στο σύνολο της τιμής που έχει καταβληθεί.

75 Ο κίνδυνος διακανονισμού/παράδοσης Ο κίνδυνος διακανονισμού/παράδοσης αναφέρεται στην περίπτωση κατά την οποία δεν έχει πραγματοποιηθεί ο διακανονισμός μιας συναλλαγής μετά την προβλεπόμενη προθεσμία. Στην περίπτωση αυτή το ύψος του κινδύνου ανέρχεται στη διαφορά μεταξύ της συμφωνηθείσας τιμής διακανονισμού και της τρέχουσας αγοραίας τιμής.

76 Ο κίνδυνος ρευστότητας Ο κίνδυνος ρευστότητας αναφέρεται στην πιθανότητα επέλευσης ζημιών για τον επενδυτή, λόγω της αδυναμίας εξεύρεσης αγοραστή πρόθυμου και ικανού να καταβάλλει το αντίτιμο της τιμής του συγκεκριμένου προϊόντος, σε εύλογο χρονικό διάστημα. Το ποια είναι η εύλογη τιμή και ποιο είναι το εύλογο χρονικό διάστημα εξαρτάται από τη φύση του προϊόντος.

77 Οι κίνδυνοι αγοράς Επιτροπή της Βασιλείας ορίζει ως κίνδυνο αγοράς: «τον κίνδυνο επέλευσης ζημιών στις θέσεις εντός και εκτός ισολογισμού, που προέρχονται από μεταβολές των τιμών της αγοράς». Ο κίνδυνος αυτός ουσιαστικά ορίζεται ως η απόκλιση της πραγματοποιούμενης απόδοσης ενός επενδυτικού προϊόντος, από την αναμενόμενη απόδοσή του.

78 Οι κίνδυνοι αγοράς Οι κίνδυνοι αγοράς είναι οι κίνδυνοι όπου έχουν ως συνέπεια τη μεταβολή της απόδοσης ή της αξίας των χρηματοοικονομικών προϊόντων στα οποία έχει ανοικτές θέσεις μια επιχείρηση κυρίως ή ένας επενδυτής, με αποτέλεσμα να υποστεί ζημιές.

79 Οι κίνδυνοι αγοράς Προέρχονται από μια ενδεχόμενη μεταβολή: των επιτοκίων, των τιμών των μετοχών, των συναλλαγματικών ισοτιμιών, των τιμών των εμπορευμάτων, των τιμών των παράγωγων προϊόντων ή τη μεταβολή της οικονομικής θέσης του εκδότη του τίτλου,

80 Δείκτης μέτρησης του κινδύνου των χρηματοοικονομικών προϊόντων Οι κίνδυνοι αγοράς των χρηματοοικονομικών προϊόντων συνίσταται στην αβεβαιότητα που υπάρχει σχετικά με τη διαμόρφωση της απόδοσης ή/και αξίας τους στο μέλλον σε σχέση με την αναμενόμενη μελλοντική τους αξία ή/και απόδοση. Η αβεβαιότητα των αποδόσεων και των αξιών των χρηματοοικονομικών προϊόντων που προέρχεται από την μεταβλήτοτητα των τιμών, αποτυπώνεται ως μέγεθος στη διακύμανση τους. Άρα το μέτρο της διακύμανσης των τιμών αποτελεί μέτρο μέτρησης του χρηματοικονομικού κινδύνου!

81 Οι αιτίες της διακύμανσης των τιμών μπορεί να οφείλονται σε διάφορους λόγους ανάλογα με το χρηματοοικονομικό προϊόν και την αγορά στην οποία γίνεται η διαπραγμάτευση, άλλες κατατάσσονται άμεσα προκειμένου οι κίνδυνοι να αντιμετωπιστούν στην πηγή και άλλες όχι, αλλά ουσιαστικά αποτελούν κινδύνους αγοράς. Δείκτης μέτρησης του κινδύνου των χρηματοοικονομικών προϊόντων Τελικά το πρόβλημα της αντιμετώπισης των κινδύνων των διαφόρων χρηματοοικονομικών μετατίθεται ως πρόβλημά μέτρησης και ελέγχου της διακύμανσης των τιμών!

82 Μέτρηση του κινδύνου των χρηματοοικονομικών προϊόντων ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΜΗ ΚΑΤΑΤΑΣΣΙΜΩΝ ΑΙΤΙΩΝ ο κίνδυνος μεταβολής της φερεγγυότητας (creditworthiness) του εκδότη ενός χρεωστικού τίτλου. η αλλαγή του βαθμού ρευστότητας (liquidity) του αξιόγραφου μπορεί να επηρεάσει την τιμή και την απόδοσή του. οι διάφορες μορφές κινδύνων πολλές φορές αλληλοεξαρτώνται και συσχετίζονται μεταξύ τους

83 Ο λειτουργικός κίνδυνος (μη χρηματοοικονομικός κίνδυνος) Προέρχεται από εξωτερικά γεγονότα, ως προς τη λειτουργία της αγοράς και των συμμετεχόντων σε αυτήν, που μπορεί να βλάψει και να επιφέρει ζημιές στη λειτουργία των αγορών και κατά συνέπεια στα επενδυτικά προϊόντα που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε αυτές.

84 Ο λειτουργικός κίνδυνος (μη χρηματοοικονομικός κίνδυνος) Οι αιτίες του λειτουργικού κινδύνου μπορεί να είναι: 1. η ύπαρξη ανεπαρκών ή εσφαλμένων διαδικασιών οι οποίες μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία προβλημάτων στην ομαλή λειτουργία της αγοράς. 2. μπορεί να είναι η διενέργεια απάτης, η διάπραξη παράνομων ή τρομοκρατικών ενεργειών, βανδαλισμών και γενικά οποιοδήποτε γεγονός

85 ο κίνδυνος φήμης (μη χρηματοοικονομικός κίνδυνος) Ο κίνδυνος φήμης αναφέρεται στην πιθανότητα μείωσης της φήμης και της αξιοπιστίας μιας επιχείρησης ή της αγοράς συνολικά. Το πόσο βάσιμη ή όχι είναι η φήμη δεν έχει πολύ μεγάλη σημασία σε σχέση με την επέλευση των δυσμενών αποτελεσμάτων της.

86 Ο συστημικός κίνδυνος Ο συστημικός κίνδυνος αφορά το σύνολο των χρηματοπιστωτικών αγορών και κατ επέκταση του οικονομικού συστήματος και όχι μιας μεμονωμένης. Αποτελεί μια εντελώς διαφορετική μορφή κινδύνου, γιατί ενώ όλοι οι υπόλοιποι κίνδυνοι αναφέρονται σε μια συγκεκριμένη οικονομική παράμετρο ή ένα συγκεκριμένο προϊόν, ο κίνδυνος αυτός αφορά το σύνολο των χρηματοπιστωτικών αγορών.

87 Ο συστημικός κίνδυνος Ο συστημικός κίνδυνος έχει την αιτία του στη μεγάλη αλληλεξάρτηση των διαφόρων αγορών, που έχει ως αποτέλεσμα ενδεχόμενα προβλήματα σε μία από αυτές να διαδίδονται και στις υπόλοιπες π.χ. η κρίση χρέους στην Αμερική και η τωρινή κρίση στην ευρωζώνη.

88 Οι κίνδυνοι των χρεωστικών τίτλων διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Στον ειδικό (μη συστηματικό) κίνδυνο Στο γενικό (συστηματικό) κίνδυνο

89 Οι κίνδυνοι των χρεωστικών τίτλων Ο ειδικός κίνδυνος συνίσταται στο ενδεχόμενο μεταβολής του βαθμού πιστωτικής φερεγγυότητας του εκδότη του χρεωστικού τίτλου, που έχει ως συνέπεια τη μεταβολή της τιμή του χρεωστικού τίτλου. Ο γενικός κίνδυνος συνίσταται στην πιθανότητα μεταβολής των επιτοκίων, που έχουν ως συνέπεια τη μεταβολή της αξίας και της τιμής του χρεωστικού τίτλου.

90 Οι κίνδυνοι των χρεωστικών τίτλων η μεταβολή των επιτοκίων μπορεί να αφορά είτε την μεταβολή της κλίσης της καμπύλης απόδοσης στην περίπτωση των σταθερών επιτοκίων, είτε την μεταβολή των δεικτών με βάση τους οποίους μεταβάλλονται τα κυμαινόμενα επιτόκια. Έτσι ο κίνδυνος διακρίνεται στους εξής επιμέρους κινδύνους: Κίνδυνος μεταβολής της καμπύλης απόδοσης (yield curve risk) (σταθερό) Κίνδυνος βάσης (basis risk)(κυμαινόμενο)

91 Κίνδυνος μεταβολής της καμπύλης απόδοσης (yield curve or maturity risk). (σταθερό) Ο κίνδυνος αυτός προέρχεται από τις αλλαγές των επιτοκίων που οδηγούν είτε σε παράλληλη μετατόπιση είτε σε αλλαγή της κλίσης της καμπύλης απόδοσης: 1 η. τα επιτόκια μεταβάλλονται ισόποσα 2 η τα επιτόκια μεταβάλλονται κατά διαφορετικά ποσοστά στις διάφορες χρονικές διάρκειες. Τα επιτόκια δηλαδή των μακροχρόνιων δανείων αλλάζουν κατά διαφορετικό ποσοστό από αυτά των βραχυχρόνιων.

92 Κίνδυνος βάσης (basis risk) (κυμαινόμενο) Το επιτόκιο αυτών των τίτλων συνδέεται με μια επιτοκιακή βάση, επί της οποία προστίθεται μια διαφορά (spread) για να προσδιοριστεί το νέο επιτόκιο. Για παράδειγμα το επιτόκιο των ομολόγων κυμαινόμενου επιτοκίου κάποιας συγκεκριμένης έκδοσης, μπορεί να προσδιορίζεται με βάση το εκάστοτε επιτόκιο παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ενώ το επιτόκιο άλλων τίτλων να προσδιορίζεται με βάση το επιτόκιο της διατραπεζικής αγοράς (EURIBOR).

93 Άλλοι κίνδυνοι των χρεωστικών τίτλων Κίνδυνο επένδυσης (investment risk) Κίνδυνο εσόδων (income risk) Κίνδυνο πληθωρισμού ή αγοραστικής δύναμης (inflation risk or purchasing power risk) Κίνδυνο ανάκλησης (call risk)

94 Ο κίνδυνος εσόδων ή επανεπένδυσης (income or reinvestment risk).. Ο κίνδυνος αυτός συνίσταται σε ενδεχόμενες ζημίες που μπορούν να προκύψουν για τον επενδυτή, από δυσμενή μεταβολή των επιτοκίων, κατά το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την πληρωμή του πρώτου τοκομεριδίου, στην περίπτωση των χρεωστικών τίτλων κυμαινόμενου επιτοκίου. τους χρεωστικούς τίτλους σταθερού επιτοκίου, ο κίνδυνος αυτός αφορά το σύνολο των τοκομεριδίων.

95 Ο κίνδυνος εσόδων ή επανεπένδυσης (income or reinvestment risk). Κατά τον αρχικό απολογισμό της απόδοσης του τίτλου, γίνεται η υπόθεση ότι οι τόκοι από τη εξόφληση των τοκομεριδίων θα επανεπενδυθούν με το ίδιο επιτόκιο. Στην περίπτωση μεταβολής των επιτοκίων, τα χρήματα που αντιστοιχούν στα τοκομερίδια (ή στο τοκομερίδιο στην περίπτωση των χρεωστικών τίτλων κυμαινόμενου επιτοκίου), επανεπενδύονται με τα νέα, μειωμένα επιτόκια, με αποτέλεσμα η απόδοση του τίτλου να είναι μικρότερη από την αναμενόμενη.

96 Ο κίνδυνος επένδυσης (investment risk). Οι μεταβολές των επιτοκίων σχετίζονται αρνητικά με τις τιμές των χρεωστικών τίτλων. Μια αύξηση (μείωση) των επιτοκίων έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση (αύξηση) της τιμής των τίτλων. Π.χ. εάν αυξηθούν τα επιτόκια και ο επενδυτής ρευστοποιήσει το χρεωστικό τίτλο πριν τη λήξη του, η πώλησης θα γίνει σε μειωμένη τιμή και θα υποστεί κεφαλαιακές ζημιές.

97 Κίνδυνος πληθωρισμού ή αγοραστικής δύναμης (inflation risk or purchasing power risk). Συνίσταται στη μείωση των πραγματικών αποδόσεων των χρεωστικών τίτλων, λόγω αύξησης του πληθωρισμού σε επίπεδο υψηλότερο από το υπολογιζόμενο, ανεξάρτητα από την μεταβολή ή όχι των ονομαστικών, υπάρχει μεταβολή των πραγματικών επιτοκίων..στην περίπτωση ανόδου του πληθωρισμού υπάρχει άνοδος των επιτοκίων, και συνεπώς πτώση της τιμής των χρεωστικών τίτλων που ήδη έχουν εκδοθεί. σε μη διακράτησης των τίτλων μέχρι τη λήξη ο επενδυτής, τ, διατρέχει και τον κίνδυνο επένδυσης.

98 Κίνδυνος «ανάκλησης» του χρεωστικού τίτλου (call risk) Ο κίνδυνος αυτός αναφέρεται στην «ανάκληση» (εξόφληση) του χρεωστικού τίτλου από τον εκδότη του, πριν από τη λήξη του. ονομάζεται και «κίνδυνος προπληρωμής» (prepayment risk). Η πραγματοποίηση του κινδύνου συνδέεται με την ενδεχόμενη πτώση των επιτοκίων της αγοράς κάτω από το επιτόκιο του χρεωστικού τίτλου. Ο εκδότης έχει το κίνητρο να εξοφλήσει το χρεωστικό τίτλο και να εκδώσει νέο με μειωμένο επιτόκιο. (ρήτρα του δικαιώματος πρόωρης εξόφλησης).

99 Οι κίνδυνοι αγοράς μετοχών διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: Στον ειδικό (μη συστηματικό) κίνδυνο Στον γενικό (συστηματικό) κίνδυνο

100 Ειδικός (μη συστηματικός) κίνδυνος αγοράς μετοχών συνίσταται στο ενδεχόμενο μεταβολής της κατάστασης της εταιρείας που έχει εκδώσει τη μετοχή, με συνέπεια τη μεταβολή της τιμής του τίτλου. ο επιχειρηματικός κίνδυνος συνδέεται με ενδεχόμενα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από την οικονομική δραστηριότητα της επιχείρησης, ο χρηματοοικονομικός κίνδυνος από τις χρηματοοικονομικές της δραστηριότητες

101 Γενικός (συστηματικός) κίνδυνος αγοράς μετοχών συνίσταται στην πιθανότητα μεταβολής των συνθηκών γενικά στην αγορά και ιδιαίτερα στη χρηματιστηριακή, που έχει ως συνέπεια επίσης τη μεταβολή της τιμής της μετοχής.

102 Επενδύσεις σε Ακίνητα επένδυση σε ακίνητα κατατάσσεται στις λεγόμενες εναλλακτικές μορφές επένδυσης. Η προσδοκόμενη απόδοση της επένδυσης και ο κίνδυνος εξαρτώνται από τον πολύ μικρότερο βαθμό ρευστότητας, σε σχέση με τις υπόλοιπες μορφές επενδύσεων. Η επένδυση σε ακίνητα μπορεί να γίνει είτε έμμεσα είτε άμεσα. Ο επενδυτής μπορεί δηλαδή να αγοράσει είτε ένα μερίδιο ενός αμοιβαίου κεφαλαίου που επενδύει σε ακίνητα, είτε ένα ακίνητο εξ ολοκλήρου. Οι αποδόσεις και οι κίνδυνοι είναι ανάλογοι της επιλογής.

103 Επενδύσεις σε Ακίνητα Τις τιμές και τις αποδόσεις των ακινήτων τις επηρεάζουν παρόμοιοι παράγοντες με τις λοιπές μορφές επένδυσης, όπως φάση του κύκλου της οικονομίας, το επίπεδο οικονομικής δραστηριότητας, το επίπεδο και η τάση των επιτοκίων, το ύψος του πληθωρισμού κλπ ο τρόπος και ο χρόνος επίδρασης των παραγόντων αυτών είναι πολύ διαφορετικοί. Η επίδραση αυτή πραγματοποιείται σε πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και τις περισσότερες φορές είναι μικρότερη σε σχέση με τα άλλα επενδυτικά προϊόντα.

104 Επενδύσεις σε Ακίνητα Η επένδυση σε ακίνητα στις περισσότερες περιπτώσεις γίνεται με υψηλό βαθμό χρηματοοικονομικής μόχλευσης (μεγάλο ποσοστό δανειακών σε σχέση με τα ίδια κεφάλαια). Η ιδιομορφία αυτή έχει ως συνέπεια τόσο οι κίνδυνοι όσο και η απόδοση της συγκεκριμένης μορφής επένδυσης να εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την κίνηση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων.

105 Επενδύσεις στην Ακίνητη Περιουσία Α) τα ακίνητα εισοδήματος Β) τα ακίνητα υπεραξίας Γ) τα ακίνητα εκμετάλλευσης

106 Ακίνητα Εισοδήματος Έχουν σαν στόχο την είσπραξη ενός ικανοποιητικού ενοικίου έτσι ώστε μετά την αφαίρεση του φόρου, των εξόδων συντήρησης και της χρονικής απαξίωσης του ακινήτου, να επιτυγχάνεται μία ικανοποιητική απόδοση. Προσδίδουν και μία πιθανή απόδοση από υπεραξία από την αύξηση της τρέχουσας τιμής του ακινήτου. (ΕΠΙΠΕΔΟ 2 & 3 της ΠΥΡΑΜΙΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ)

107 Ακίνητα Εισοδήματος Η μέση ετήσια απόδοση των ακινήτων που χρησιμοποιούνται ως κατοικία μικρής αξίας και μεγέθους υπολογίζεται από 7% έως 10%, ενώ για τα μεσαίας και μεγάλης αξίας και μεγέθους υπολογίζεται από 5% έως 7%,προ φόρων και εξόδων και αποσβέσεων.

108 Πλεονεκτήματα των μικρών Ακίνητων εισοδήματος 1. η μεγαλύτερη πιθανότητα ενοικίασης τους, η ζήτηση για τα ακίνητα αυτά είναι σταθερή και δεν μειώνεται ουσιαστικά με την συνεχή αύξηση του αριθμού των ακινήτων. 2. Τα έξοδα συντήρησης είναι χαμηλό και αρκετές φορές αναλαμβάνονται από τον ενοικιαστή. 3. Η χρονική απαξίωση ως ποσοστό της αξίας τους είναι σχετικά μικρότερα.

109 Πλεονεκτήματα των μικρών Ακίνητων εισοδήματος 4. Φορολογικά πλεονεκτήματα καθώς η αντικειμενική τους αξία είναι χαμηλή, οπότε και δεν τίθεται θέμα πόθεν έσχες και καταβολής φόρου ακίνητης περιουσίας. 5. Εάν το ακίνητο ενοικιάζονται επιπλωμένο, αυξάνεται η αποδοτικότητα του σχετικά με το μικρό ύψος της επιπλέον επένδυσης. 6. Υψηλότερη είναι η αποδοτικότητα των ακινήτων σε φτηνές περιοχές από αυτή των ακινήτων σε ακριβότερες περιοχές.

110 Πλεονεκτήματα των Ακίνητων εισοδήματος 7. Ευνοούνται από μέτρα επιδότησης ενοικίου. 8. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως επιπλέον εισόδημα ή για να ενισχύσουν τη σύνταξη κατά το γήρας.

111 Πλεονεκτήματα των Ακίνητων εισοδήματος επαγγελματικής χρήσης Η ετήσια αποδοτικότητα του ενοικίου τους κυμαίνεται συνήθως από 7% έως 11%, ανάλογα την αξιοπιστία του ενοικιαστή Ανάληψη των εξόδων συντήρησης και βελτιώσεων από τον ενοικιαστή Εχει επιπλέον απόδοση από την είσπραξη του λεγόμενου «αέρα» κατά την έναρξη της σύμβασης. Περιορισμένη απαξίωση λόγω παλαιότητας

112 Κίνδυνοι των Ακίνητων εισοδήματος επαγγελματικής χρήσης Η αθέτηση της συμφωνίας από τον ενοικιαστή και η διακοπή της σύμβασης λόγω πτώχευσης ή μετεγκατάστασης. Η μεγάλη προσφορά τέτοιων ακινήτων. Η απαξίωση της περιοχής καθώς περιορίζει τη ζήτηση και επηρεάζει το ποσό ενοίκιο και την εμπορική αξία του ακινήτου.

113 Κίνδυνοι των Ακίνητων εισοδήματος επαγγελματικής χρήσης Η δέσμευση του ακινήτου λόγω επαγγελματικής εγκατάστασης για πολλά χρόνια (12 έτη) Οι δύσκολες διαδικασίες έξωσης του ενοικιαστή. Οι ζημιές και τα έξοδα αποκατάστασης με την αποχώρηση του ενοικιαστή. Ο κίνδυνος να μείνει το ακίνητο για μεγάλο διάστημα ξενοίκιαστο, οπότε και το κόστος διακράτησης είναι ψηλό, λόγω των διαφόρων λογαριασμών και των ζημιών στις εγκαταστάσεις..

114 Ακίνητα Υπεραξίας Επενδύοντας σε ακίνητα υπεραξίας ο κύριος στόχος είναι η επίτευξη υπεραξίας μεσοπρόθεσμα η μακροπρόθεσμα, που θα προκύψει από την αύξηση της τρέχουσας τιμής του κινητού. Βέβαιο ο επενδυτής ενός τέτοιου ακινήτου θα μπορεί να υπολογίζει και στην όποια απόδοση μπορεί να προκύψει από την ενοικίαση ή την εκμετάλλευση του ακινήτου.

115 Παράγοντες δημιουργίας υπεραξίας στα ακίνητα 1. Η γενικότερη οικονομική ανάπτυξη της χώρας. 2. Η οικονομική ανάπτυξη της πόλης, και της περιοχής στην οποία βρίσκεται το ακίνητο. 3. Τα έργα υποδομής και η γενικότερη αναβάθμιση της γύρω περιοχής από το κράτος ή τους δήμους, ειδικά η βελτίωση του συγκοινωνιακού δικτύου.

116 Παράγοντες δημιουργίας υπεραξίας στα ακίνητα 4.Η εγκατάσταση στη περιοχή δημόσιων υπηρεσιών ή επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας ή ιδιωτικές επιχειρήσεις που ευνοούν και αυξάνουν την προσέλευση ατόμων. 5. Η τουριστική ανάπτυξη μιας περιοχής 6. Η ένταξη στο Σχέδιο πόλεως

117 Πλεονεκτήματα των Ακινήτων Υπεραξίας Τα ακίνητα μέσης και υψηλότερης τάξης έχουν τη τάση να αναπτύσσουν μεγαλύτερη υπεραξία. Γενικά οι μεγαλύτερες αποδόσεις παρατηρούνται στη αγορά οικοπέδων, λόγω αύξησης της ζήτησης για ακίνητα, ειδικά για τα εντός σχεδίου πόλης. Εξασφάλιση κεφαλαίων με την τοποθέτηση τους σε ακίνητα υπεραξίας τις περιόδους της ευρωστίας και τη ρευστοποίησή τους τους δύσκολους καιρούς, όπου μειώνει σημαντικά τον επενδυτικό κίνδυνο σε περιβάλλον π.χ. υψηλού πληθωρισμού, αστάθειας στην συναλλαγματική ισοτιμία του νομίσματος μιας χώρας, υψηλού κινδύνου λόγω πολιτικής αβεβαιότητας κ.λπ. (ΕΠΙΠΕΔΟ 2 & 3 της ΠΥΡΑΜΙΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ)

118 Ακίνητα Εκμετάλευσης Τα ακίνητα εκμετάλλευσης έχουν ως κύριο στόχο την άσκηση επί του ακινήτου μιας εξειδικευμένης επιχειρηματικής δραστηριότητος. Τέτοια παραδείγματα αποτελούν η δημιουργία και εκμετάλλευση parking σε κεντρικά σημεία της πόλης, τη δημιουργία και εκμετάλλευση σταθμών αυτοκινήτων σε κομβικά σημεία εθνικών οδών, η δημιουργία και εκμετάλλευση χώρων άθλησης, η δημιουργία και πώληση η εκμετάλλευση ολόκληρων οικισμών κυρίως σε τουριστικές περιοχές. (ΕΠΙΠΕΔΟ 3 της ΠΥΡΑΜΙΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ)

119 Ακίνητα Εκμετάλλευσης Μπορεί ο επενδυτής να έχει στην πλήρη κατοχή του ακινήτου και να έχει αποκτήσει το δικαίωμα της συγκεκριμένης εκμετάλλευσης επ άπειρον ή το αντίθετο μπορεί να έχει τη θέση αυτοχρηματοδοτούμενο έργου, όπου ο επενδυτής καταβάλει το ύψος του συνολικού κόστους κατασκευής του έργου, του οποίου επενδυτής αποκτά το δικαίωμα εκμετάλλευσης του έργου για προκαθορισμένη χρονική περίοδο..

120 Κίνδυνοι των επενδύσεων σε Ακίνητα Ο βασικότερος κίνδυνος προέρχεται από τη περιορισμένη ρευστότητα που χαρακτηρίζει την επένδυση σε ακίνητα, όπου «κλειδώνονται» κεφάλαια και όταν η πώληση πραγματοποιηθεί υπό το κράτος άμεσης ανάγκης κεφαλαίων τότε έχει ως άμεσο αποτέλεσμα την απώλεια κερδών ή ακόμα και την ζημιά.

121 Κίνδυνοι των επενδύσεων σε Ακίνητα καταστροφές από φυσικά φαινόμενα, πιθανά τρομοκρατικές ή κακόβουλες ενέργειες. Απαξίωση της περιοχής στην οποία βρίσκεται το ακίνητο Απαξίωση του κτιρίου λόγω σημαντικών αλλαγών στην απαιτούμενη υποδομή του κτιρίου ή φθορών που προκάλεσαν οι ενοικιαστές.

122 Κίνδυνοι των επενδύσεων σε Ακίνητα Αρνητικές μεταβολές μου λόγους του οδικού και το συγκοινωνιακό δίκτυο. Μόλυνση της ατμόσφαιρας και η υποβάθμιση της ποιότητας ζωής της περιοχής Αύξηση στις τιμές των οικοδομικών υλικών με ρυθμούς χαμηλότερους του πληθωρισμού και ειδικά η αύξηση του κόστους κατασκευής των οικοδομών με ρυθμούς χαμηλότερες του πληθωρισμού.

123 Κίνδυνοι των επενδύσεων σε Ακίνητα Νομοθετικές παρεμβάσεις του κράτους που αυξάνουν τη φορολογική επιβάρυνση του ακινήτου περιορίζουν υπαγορεύουν προς βήμα του τις εκμεταλλεύσεις τους Διακοπή της σύμβασης ενοικίου από τον ενοικιαστή, που επιβαρύνουν και το κόστος ευκαιρίας δηλαδή εάν ήταν σε μία άλλη μορφή επένδυσης πιθανά να υπήρχαν καλύτερες αποδόσεις και το κόστος διακράτησης που προέρχεται από λογαριασμούς και λοιπές δαπάνες.

124 Κίνδυνοι των επενδύσεων σε Ακίνητα Αρνητική μεταβολή των προτιμήσεων των αγοραστών σχετικά με το μέγεθος και την περιοχή του ακινήτου. Αρνητικές μεταβολές δημογραφικού χαρακτήρα. Αρνητικές μεταβολές μεταστροφής του τουριστικού ρεύματος.