Στεροειδή σηματοδοτικά μόρια δεσμεύονται σε πυρηνικούς υποδοχείς

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Στεροειδή σηματοδοτικά μόρια δεσμεύονται σε πυρηνικούς υποδοχείς"

Transcript

1 1

2 Στεροειδή σηματοδοτικά μόρια δεσμεύονται σε πυρηνικούς υποδοχείς στεροειδών (Οι πυρηνικοί υποδοχείς είναι μεταγραφικοί παράγοντες) Το στεροειδές προκαλεί δομικές αλλαγές στον πυρηνικό υποδοχέα, και μπορεί να τον καθιστά ικανό να συνδέεται με συνενεργοποιητές και να ενεργοποιεί την μεταγραφή 2 Πολικα μορια -μεμβρανικοί υποδοχείς

3 Οι Μεμβρανικοί υποδοχείς «αντιλαμβάνονται» σηματοδοτικά μόρια με διαφορετικές φυσικοχημικές ιδιότητες απ ο,τι, οι πυρηνικοί υποδοχείς Πολικό μόριο, ΔΕΝ διαπερνά τη λιπιδική διπλοστιβάδα Λιποδιαλυτό μόριο, διαπερνά τη λιπιδική διπλοστιβάδα Μεμβρανικοί υποδοχείς Ενδοκυττάριοι υποδοχείς fight or flight Σεξουαλική ανάπτυξη και λειτουργία Αναπαραγωγή. 3 Σχημα

4 Σχηματική πορεία από το εξωκυττάριο σήμα στη κυτταρική απόκριση Εξωκυττάριο σήμα Νευροδιαβιβαστής, Ορμόνη*, Φωτόνιο, Μηχανικό ερέθισμα 1 Μεμβρανικός Υποδοχέας Υποδοχείς 7ΤΜ, Κινάσες τυροσίνης Δίαυλοι ιόντων 2 Τριμερείς πρωτείνες G, μικρές G πρωτεΐνες 5 τερματισμός Κυτταρική απόκριση Αλλαγή στη γονιδιακή έκφραση, στη κυτταρική δομή και μεταβολική συμπεριφορά *Παρακρινής, ενδοκρινής. Κυτταρική επαφή, σύναψη 4 Διαβίβαση και ενίσχυση 3 Μεταγωγή Ενεργοποίηση πρωτεινικών κινασών (PKA, PKC), Mεταγραφικών φ παραγόντων Κυκλάση, φωσφοδιεστεράση νουκλεοτιδίων camp, cgmp Φωσφολιπάση C σύνθεση IP + DAG 4 Αποκλίσεις

5 Σηματοδότηση μέσω μεμβρανικών υποδοχέων Πολλαπλά βήματα μεταγωγής σήματος με αποκλίνοντα και ποκίλα αποτελέσματα σε κάθε κύτταρο πχ μεταβολική ρύθμιση, αναδιαμόρφωση κυτταροσκελετού, μεταγραφική ενεργοποίηση... Π.χ. επινεφρίνη Μεμβράνη?? Μεταβολικές- -δομικές τροποποιήσεις Πυρήνας Μεταγραφική ενεργοποίηση 5 Yeast -

6 Η σηματοδότηση μέσω μεμβρανικών υποδοχέων συνήθως αποκλίνει ελέγχοντας ποικίλες κυτταρικές διεργασίες και σε μονοκύτταρους οργανισμούς Tο παράδειγμα της κυτταρικής σύζευξης στο σακχαρομύκητα Μεμβράνη?? Μεταβολικές- -δομικές τροποποιήσεις Πυρήνας Μεταγραφική ενεργοποίηση 6 μορ. Διακόπτες και μικρά μόρια

7 1) G πρωτείνες - Μοριακοί διακόπτες, 2) πρωτεινικές κινάσες 3) Μικρά ενδιάμεσα-μόρια συμμετέχουν στην ενδοκυττάρια μεταγωγή του σήματος 1) ΟFF ON ΟFF G πρωτείνη GDP Aνταλλαγή GDP με GTP G πρωτείνη GTP Υδρόλυση GTP G πρωτείνη GDP 2) 3) 7 7ΤΜ

8 Μεμβρανικοί υποδοχείς με 7 διαμεμβρανικές έλικες (7ΤΜ) (Υποδοχείς συζευγμένοι με πρωτεΐνες G, GPCRs* ) πρόσδεμα Εξωκυττάριος χώρος Μεμβράνη 7ΤΜ Κυτταρόπλασμα Η ειδική δέσμευση του προσδέματος στην εξωκυττάρια πλευρά του υποδοχέα προκαλεί αλλαγές στη στερεοδιάταξή του που μεταβιβάζονται στην ενδοκυττάρια πλευρά *G Protein Coupled Receptors 8 Ομολογία ροδοψίνη

9 Οι Μεμβρανικοί υποδοχείς 7ΤΜ (7 διαμεμβρανικές έλικες) συζευγμένοι με πρωτεΐνες G (GPCRs) συνιστούν μια μεγάλη οικογένεια δομικά ομόλογων υποδοχέων φ επινεφρίνη Ρετινάλη H ομοιότητα π.χ του β-αδρενεργικού υποδοχέα και της ροδοψίνης είναι αξιοσημείωτη, παρ όλο που η σχέση όρασης και ορμονικής ρύθμισης δεν είναι προφανής 9 Intro G proteins

10 Οι υποδοχείς με 7 διαμεμβρανικές έλικες (7ΤΜ / GPCRs) είναι συζευγμένοι με ετεροτριμερείς πρωτείνες G(Gα, Gβ, Gγ) Η δέσμευση ενός προσδέματος στον αντίστοιχο υποδοχέα 7ΤΜ (πχ επινεφρίνης στον β αδρενεργικό υποδοχέα) οδηγεί αρχικά σε ενεργοποίηση των πρωτεινών G που βρίσκονται στην ενδοκυττάρια πλευρά της μεμβράνης Οι Eτεροτριμερείς πρωτείνες G αποτελούνται από τρεις διακριτές υπομονάδες Gα, Gβ, Gγ. Aγκυροβολούν γ ρ β στη μεμβράνη μμβρ ημέσω ομοιοπολοκών συνδέσεων με λιπιδικές αλυσίδες. Η Gα (GΤΡάση με θηλιά Ρ) δεσμεύει GDP και μόνο σε αυτή τη μορφή συμπλέκεται με τις 10 Gβ και Gγ. Στερεοδομικές αλλαγές της Gα

11 Η αντικατάσταση του GDP από GTP και αντιστρόφως, η υδρόλυση του GTP προς GDP, συνοδεύεται από στερεοδομικές αλλαγές της Gα που καθορίζουν τη σύνδεση με Gβ-Gγ 11 Step by step Διαβίβαση

12 Η αλληλεπίδραση του ενεργοποιημένου υποδοχέα με την Gα προκαλεί ανταλλαγή του GDP με GTP και ταυτόχρονη αποδέσμευση των Gβ- Gγ από την Gα. Ο διαχωρισμός της Gα από την Gβ- Gγ μεταδίδει το μήνυμα ότι ο υποδοχέας έχει δεχθεί το πρόσδεμα. Οι επιφάνειες των Gα και Gβ-Gγ, που δομούσαν την επιφάνεια επαφής για το σχηματισμό ετερο-τριμερούς βρίσκονται πλέον εκτεθειμένες και ελεύθερες να αλληλεπιδράσουν με άλλες πρωτεΐνες. 12 Aδενυλική κυκλάση

13 1 Η ενεργός πρωτείνη Gα (Gα-GTP) αλληλεπιδρά με - και έτσι μεταβιβάζει το σήμα σε - άλλες πρωτεΐνες: Ενεργοποίηση της αδενυλ-κυκλάσης (ΑC) AC 2 ATP 3 AC camp camp Αποτέλεσμα: Η δέσμευση του προσδέματος στην εξωκυττάρια πλευρά του υποδοχέα του πυροδοτεί την ενδοκυττάρια σύνθεση camp Προσοχή!!! : Η Ενεργοποίηση της αδενυλ-κυκλάσης (ΑC) είναι ΕΝΑΣ απο τους μηχανισμούς μεταγωγής σήματος απο GPCRs. Ενας δεύτερος, ενεργοποίηση β-φωσφολιπάσης C θα συζητηθεί πιο κάτω. 13 Δομή AC

14 Η αδενυλική κυκλάση είναι μεμβρανική πρωτείνη (12 ΤΜ) με δυο μεγάλες κυτταρο- πλασματικές περιοχές που συνιστούν το καταλυτικό κέντρο Ενεργοποίηση από Gα GTP Η επιφάνεια της Gα GTP που συνδέεται και ενεργοποιεί την καταλυτική ενεργότητα της AC είναι εκείνη η επιφάνεια που απελευθερώνεται από τις Gβγ 14 PKA

15 Το camp διεγείρει την πρωτεϊνική κινάση Α (PKA), η οποία ενεργοποιείται και φωσφορυλιώνει πολλούς πρωτεινικούς στόχους ΡΚΑ camp Ρυθμιστικές υπομονάδες Αδρανείς καταλυτικές υπομονάδες Ενεργείς καταλυτικές υπομονάδες Στόχοι PKA: Ένζυμα μεταβολισμού γλυκογόνου (υδρόλυση και αναστολή πολυμερισμού) Δίαυλοι Καλίου- συναπτική διαβίβαση (σεροτονίνη) Μεταγραφικοί παράγοντες (CREB) CREB

16 Μεταγραφική ενεργοποίηση από CREB AC Cell membrane camp Inactive PKA Activated PKA Activated, phosphorylated CREB Inactive CREB Nucleus Transcription Translation 16 2 πχ Τερματισμού

17 Τερματισμός της σηματοδότησης A. Μηχανισμοί απευαισθητοποίησης η ηςτου υποδοχέα 7ΤΜ 1. Απομάκρυνση της ορμόνης/προσδέματος (επαναπρόσληψη νευροδιαβιβαστών) 2. Απενεργοποίηση του υποδοχέα (φωσφορυλίωση του C-τελικού άκρου) 3. Δέσμευση παγωνίνης β (arrestin) - στη περίπτωση του υποδοχέα της επινεφρίνης- και παρεμπόδιση της ενεργοποίησης της πρωτείνης G Ενδοκύττωση Τερματισμός Β

18 Τερματισμός της σηματοδότησης B. Οι πρωτείνες G αναστοιχειοθετούνται αυθόρμητα μέσω της υδρόλυσης GTP 1 2 Η Gα διαθέτει ενδογενή δραστικότητα GTPάσης χολέρα

19 Η τοξίνη της χολέρας (vibrio cholerae) προκαλεί ADP-ριβοσυλίωση σε μια Arg της υπομονάδας Gα (Gαs) παγιδεύοντάς την στην ενεργό στερεοδιάταξη (Gα-GTP) Η συνεχής ενεργοποίηση της PKA, που προκαλεί διάνοιξη διαύλου Cl και αναστολή ανταλλάκτη Να-Η, έχει ως αποτέλεσμα τεράστια απώλεια ΝαCl και νερού 1 2 συνεχής ενεργοποίηση της PKA camp ADP-ριβοσυλίωση Οι τοξίνες της διφθερίτιδας και του κοκύτη (pertussis) Είναι επίσης ADP-ριβοσυλ τρανσφεράσες φωσφοινοσιτίδια ADP-ριβόζη 19

20 Σηματοδότηση μέσω φωσφο-ινοσιτιδίων (φωσφορυλιωμένες μορφές φωσφατιδυλο-ινοσιτόλης) Η Gα ενεργοποιεί την φωσφολιπάση C(PLC)η οποία υδρολύει διφωσφορική φωσφατιδυλοινοσιτολη (PIP2) και «γεννάει» δύο βραχύβια αγγελιοφόρα μόρια: διαλυτή τρι-φωσφορική ινοσιτόλη (ΙΡ3) και μεμβρανική διακυλο-γλυκερόλη (DAG) π.χ βασοπρεσίνη (ADH) PIP 2 DAG Cell membrane 7ΤΜ Ενεργός Gαq Ενεργός PLC-β IP 3 20 Δομή PLC

21 Η φωσφολιπάση C(PLC) δρα στη μεμβρανική επιφάνεια Αρθρωτή δομή: Η περιοχή ΡΗ (Plextrin Homology) και η περιοχή C2 αναγνωρίζουν λιπιδικές κεφαλές ( PH-PIP2) PIP2) Οι περιοχές ψευδο- EF(δέσμευση Ca++) Η C-τελική περιοχή αλληλεπιδρά με Gα Η καταλυτική περιοχή υδρολύει το φωσφοδιεστερικό δεσμό της ΡΙΡ2 21 IP3-ασβέστιο

22 Η 1,4,5 τρι-φωσφο- ινοσιτόλη (ΙΡ3) ανοίγει διαύλους για την απελευθέρωση Ca ++ από ενδοκυττάριες αποθήκες (π.χ. χ ΕΔ στις λείες μ. ίνες) Cell membrane DAG Ενεργός Gαq Activated t PLC-β Αύξηση της ενδοκυττάριας συγκέντρωσης Ca++ προκαλεί σύσπαση κάποιων λείων μυικών ινών, σε άλλους κυτταρικούς τύπους, διάσπαση γλυκογόνου, απελευθέρωση κυστιδίων κλπ κλπ PIP 2 IP 3 Ca 2+ Εξαρτώμενος από ΙΡ3 δίαυλος Ca++ Η ΙΡ3 από-φωσφορυλιώνεται σε ινοσιτόλη (φωσφατάσες ινοσιτόλης) IP 3 ΕΔ, ΣΔ Li+, αναστολή ανακύκλωσης ΙΡ3 και Θεραπεία διπολικών συναισθηματικών διαταραχών!!! I Ca DAG

23 Η διακυλο-γλυκερόλη (DAG) διεγείρει την πρωτεινική κινάση C (PKC) με αποτέλεσμα τη φωσφορυλίωση πολλών πρωτεϊνικών στόχων PIP 2 DAG Ενεργός Gαq Activated PLC-β Activated PKC Η PKC στην ανενεργό της μορφή είναι ελεύθερη, αλλά δεσμευμένη στη μεμβράνη αλληλεπιδρά με DAG και σταθεροποιείται παρουσία ιόντων Ca++ IP 3 Ca 2+ Η DAG είναι επίσης βραχύβιος αγγελιοφόρος. Ca 2+ ΕΔ, ΣΔ 23 PKC-ψευδο υπόστρωμα

24 Τμηματική δομή της πρωτεινικής κινάσης C (PKC) Η ψευδο-υποστρωματική περιοχή της PKC ανταγωνίζεται τα υποστρώματα για το ενεργό κέντρο. Oι περιοχές C1A, C1B δεσμεύουν διακυλ-γλυκερόλη και η περιοχή C2 δεσμεύει Ca++ Ca++ 24

25 Το ελεύθερο ιόν Ca 2+ είναι πολύ σημαντικός και διαδεδομένος ενδοκυττάριος αγγελιοφόρος -- Η συναρμογή Ca++ με πλευρικές ομάδες πχ αρνητικά φορτισμένα Glu, Asp σταυροσυνδέει διαφορετικά τμήματα πρωτεΐνης επάγοντας αλλαγή στερεοδιάταξης-λειτουργίας -- H ενδοκυττάρια συγκέντρωση Ca2+ πρέπει να διατηρείται χαμηλή (~nm*) γιατί τα σύμπλοκα του Ca2+ με φωσφο- ή καρβοξυ ομάδες είναι ΑΔΙΑΛΥΤΑ. -- Η συγκέντρωση του Ca 2+ διατηρείται χαμηλή από διαμεμβρανικά συστήματα ΕΞΩΘΗΣΗΣ δηλ. την ΑΤΡάση Ca 2+ και τον ανταλλάκτη Na + - Ca 2+ στην πλασματική μεμβράνη, αλλά και στo EΔ * H συγκέντρωση Ca2+ στο αίμα είναι ~2.5mM 3 πχ Ωάριο 25

26 H αιφνίδια αύξηση στην ενδοκυττάρια συγκέντρωση Ca++ μέσω παροδικής διάνοιξης των διαύλων Ca2+ αποτελεί ισχυρότατο μέσο/μηχανισμό σηματοδότησης 1. Γονιμοποίηση ωαρίου Το ιονοφόρο Fura-2 είναι φθορίζουσα χρωστική που διεγείρεται στα 340 και 380 nm και ο λόγος εκπομπής σε αυτά τα δυο μήκη κύματος είναι ανάλογος της ενδοκυττάριας συγκέντρωσης Ca++ Fura-2 26 Νευρομυική σύναψη

27 2. Νευρομυική σύναψη Σε ηρεμία Ενεργοποίηση 27 CaM

28 3. To Ca++ δεσμεύεται από την ασβεστιοτροποποιητίνη (calmodulin, CaM), η οποία στη συνέχεια μπορεί να διεγείρει άλλες πρωτεΐνες Σε συγκέντρωση >500nM, 4 ιόντα Ca++ δεσμεύονται από δύο ζεύγη μοτίβων EF έλικα Ε Η δέσμευση Ca++ αλλάζει τη στερεο- διάταξη της CaM προκαλώντας έκθεση περιοχών που αλληλεπιδρούνδιεγείρουν άλλες πρωτεΐνες έλικα F Mοτίβο δέσμευσης Ca++ EF έλικα-θηλιά-έλικα 28 CaM kinases, ΑΤΡαση Ca

29 To σύμπλοκο Ca +2 - καλμοδουλίνης (Ca +2 CaM)διεγείρει α) πρωτεινικές κινάσες (CaM-κινάσες), β) αντλίες και άλλους πρωτεϊνικούς στόχους α) Οι CaM-κινάσες ελέγχουν μεταβολισμό, ιονική διαπερατότητα μεμβρανών, απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών. Το πεπτίδιο-στόχος της CaM Καλύπτει το ενεργό κέντρο της CaM-κινάσης β) Η Αντλία (ΑΤΡάση) Ca +2 διεγείρεται από Ca +2 CaM και μειώνει την ενδοκυττάρια συγκέντρωση Ca +2 τερματίζοντας την σηματοδότηση. 29 Σύζευξη με ένζυμα Αυξητική ορμόνη

30 Υποδοχείς συζευγμένοι με ένζυμική δραστηριότητα 1. Υποδοχείς που διαμερίζονται μρζ και σηματοδοτούν με αμοιβαία φωσφορυλίωσηφ H αυξητική ορμόνη επάγει διμερισμό του υποδοχέα της 30 jak

31 Τα ενδοκυττάρια τμήματα του υποδοχέα αυξητικής ορμόνης συνδέονται με JAK τυροσινο-κινάσες, που ενεργοποιούνται με αμοιβαία/σταυρωτή φωσφορυλίωση και Φωσφορυλιώνουν STAT (signal transduceractivator of transcription), οι οποίoi διμερίζονται μέσω (SH2 - P-Tyr) y) και δεσμεύονται άμεσα στο DNA Janus kinase "just another kinase" Tyrosyl kinase 31

32 2. Υποδοχείς που φέρουν ενεργότητα Τυροσυλ-κινάσης Υποδοχέας ινσουλίνης!!! Υποδοχέας ινσουλίνης!!! Ras GTPases 32

33 Υποδοχείς Τυροσυλ-κινάσης σηματοδοτούν μέσω παραγόντων ανταλλαγής GDP (GEF) και μονομερών μ G πρωτεινών,, π.χ. RAS GTPases Σηματοδότηση από EGF (Epidermal Growth Factor) Πρωτεΐνη συναρμογής Παράγοντας ανταλλαγής GDP (GEF) 1 2 Ras GTPase Μοριακός διακόπτης 3 Sos GEF 33

34 Ο παράγοντας ανταλλαγής νουκλεοτιδίων (GTP exchange factor) δεσμεύεται στην Ras επιβάλλοντας την απομάκρυνση της GDP (ανενεργός) και την δέσμευση GTP (ενεργός) Αυτή η ενεργοποίηση είναι πιθανόν ανάλογη με την ενεργοποίηση της Gα από τον 7ΤΜ Οι πρωτείνες GAP (GTPase Activating Proteins) επάγουν την ενεργότητα Ο ρω ε ες G (G ase ct at g ote s) ε άγου η ε εργόηα GTPασης των μονομερών GTPασών που οδηγεί σε υδρόλυση GTP και απενεργοποίηση των μικρών G πρωτεινών. 34 Small GTPases

35 Μικρές πρωτείνες G (Μονομερείς και μικρές, αλλά πολλές!!!) ΜΑΡ κινάσες 35 Ταχύτητα διαβίβασης

36 Η ενεργοποιημένη Ras προκαλεί Καταρρακτώδη!!!! ενεργοποίηση κινασών και πολλαπλασιάζει το σήμα προκαλώντας ποικίλες φυσιολογικές αλλαγές Cross talk 36

37 Σχεδόν πάντα διαφορετικά σήματα συγκλίνουν και αποκλίνουν προς πολλαπλούς αποδέκτες 37 Cross talk

38 Ασκήσεις Stryer Σελ , 2, 5, 7, 8, 9, 10. Lehninger Kεφ. φ 12 2, 3, 4, 9, 12,

Στεροειδή σηματοδοτικά μόρια δεσμεύονται σε πυρηνικούς υποδοχείς

Στεροειδή σηματοδοτικά μόρια δεσμεύονται σε πυρηνικούς υποδοχείς 1 Στεροειδή σηματοδοτικά μόρια δεσμεύονται σε πυρηνικούς υποδοχείς στεροειδών (Οι πυρηνικοί υποδοχείς είναι μεταγραφικοί παράγοντες) Το στεροειδές προκαλεί δομικές αλλαγές στον πυρηνικό υποδοχέα, και μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ

ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ Το ένζυμο Αδενυλική κυκλάση, υπεύθυνο για τη βιοσύνθεση του camp. Το camp είναι ένα παράδειγμα μορίου «αγγελιοφόρου» καθοδικά των G πρωτεινών Αύξηση του camp

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ

ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ Το ένζυμο Αδενυλική κυκλάση, υπεύθυνο για τη βιοσύνθεση του camp. Το camp είναι ένα παράδειγμα μορίου «αγγελιοφόρου» καθοδικά των G πρωτεινών Αύξηση του camp

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ

ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ Το ένζυμο Αδενυλική κυκλάση, υπεύθυνο για τη βιοσύνθεση του camp. Το camp είναι ένα παράδειγμα μορίου «αγγελιοφόρου» καθοδικά των G πρωτεινών Αύξηση του camp

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Βιολογία ΙI Κυτταρική Επικοινωνία Διδάσκοντες: Σ. Γεωργάτος, Θ. Τζαβάρας, Π. Κούκλης, Χ. Αγγελίδης Υπεύθυνος μαθήματος: Σ. Γεωργάτος Άδειες Χρήσης Το

Διαβάστε περισσότερα

Μοριακή Βιολογία. Ενότητα # (6): Oδοί και μηχανισμοί ευκαρυωτικής μεταγωγής σήματος. Παναγιωτίδης Χρήστος Τμήμα Φαρμακευτικής

Μοριακή Βιολογία. Ενότητα # (6): Oδοί και μηχανισμοί ευκαρυωτικής μεταγωγής σήματος. Παναγιωτίδης Χρήστος Τμήμα Φαρμακευτικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μοριακή Βιολογία Ενότητα # (6): Oδοί και μηχανισμοί ευκαρυωτικής μεταγωγής σήματος Παναγιωτίδης Χρήστος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Μοριακή Bιολογία ΔIAΛEΞΕΙΣ OΔΟΙ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ

Μοριακή Bιολογία ΔIAΛEΞΕΙΣ OΔΟΙ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ Μοριακή Bιολογία ΔIAΛEΞΕΙΣ 11-13 OΔΟΙ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ (Πως γίνονται αντιληπτά τα μηνύματα και πως δίδονται οι απαντήσεις) Χρήστος Παναγιωτίδης, Ph.D. Καθηγητής Κυτταρικής/Μοριακής

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΡΜΑΚΟ ΥΝΑΜΙΚΗ ΙΙ. Γενικές έννοιες (Θεωρία υποδοχέων - Αγωνιστής ανταγωνιστής) Σηµεία ράσης Μοριακοί Μηχανισµοί ράσης Φαρµάκων

ΦΑΡΜΑΚΟ ΥΝΑΜΙΚΗ ΙΙ. Γενικές έννοιες (Θεωρία υποδοχέων - Αγωνιστής ανταγωνιστής) Σηµεία ράσης Μοριακοί Μηχανισµοί ράσης Φαρµάκων ΦΑΡΜΑΚΟ ΥΝΑΜΙΚΗ ΙΙ Γενικές έννοιες (Θεωρία υποδοχέων - Αγωνιστής ανταγωνιστής) Σηµεία ράσης Μοριακοί Μηχανισµοί ράσης Φαρµάκων Υποδοχείς (φαρµάκων) και ενδοκυττάριες σηµατοδοτικές πορείες - Συστήµατα Μεταγωγής

Διαβάστε περισσότερα

Oδοί και μηχανισμοί ευκαρυωτικής μεταγωγής σήματος

Oδοί και μηχανισμοί ευκαρυωτικής μεταγωγής σήματος MOPIAKH BIOΛOΓIA ΦAPMAKEYTIKHΣ ΔIAΛEΞΕΙΣ 10-12 Oδοί και μηχανισμοί ευκαρυωτικής μεταγωγής σήματος (Πως γίνονται αντιληπτά τα μηνύματα και πως δίδονται οι απαντήσεις) Δρ. Xρήστος Παναγιωτίδης, Tµήµα Φαρµακευτικής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15. Κυτταρική ρύθμιση. Ακαδημαϊκές Εκδόσεις 2011 Το κύτταρο-μια Μοριακή Προσέγγιση 1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15. Κυτταρική ρύθμιση. Ακαδημαϊκές Εκδόσεις 2011 Το κύτταρο-μια Μοριακή Προσέγγιση 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15 Κυτταρική ρύθμιση Ακαδημαϊκές Εκδόσεις 2011 Το κύτταρο-μια Μοριακή Προσέγγιση 1 ΕΙΚΟΝΑ 15.1 Μηχανισμοί διακυτταρικής σηματοδότησης. Η διακυτταρική σηματοδότηση μπορεί να συμβαίνει είτε απευθείας

Διαβάστε περισσότερα

Ηλίας Ηλιόπουλος Εργαστήριο Γενετικής, Τµήµα Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών

Ηλίας Ηλιόπουλος Εργαστήριο Γενετικής, Τµήµα Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών Χηµική Μεταβίβαση Σήµατος Ηλίας Ηλιόπουλος Εργαστήριο Γενετικής, Τµήµα Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών 1 Η Επικοινωνία στα Ζωϊκά Κύτταρα 1. Δίκτυα εξωκυτταρικών και ενδοκυτταρικών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Βιολογία ΙI Κυτταρική Επικοινωνία Διδάσκοντες: Σ. Γεωργάτος, Θ. Τζαβάρας, Π. Κούκλης, Χ. Αγγελίδης Υπεύθυνος μαθήματος: Σ. Γεωργάτος Άδειες Χρήσης Το

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογικές Μεμβράνες και Μεταγωγή Σήματος

Βιολογικές Μεμβράνες και Μεταγωγή Σήματος ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Βιολογικές Μεμβράνες και Μεταγωγή Σήματος Υποδοχείς G proteins Τελεστές Διδάσκουσα: Καθ. Μαρία - Ελένη Ε. Λέκκα Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΕΜΒΡΑΝΩΝ. Συνδεόμενοι με διαύλους ιόντων Καταλυτικοί υποδοχείς. Υποδοχείς συνδεόμενοι με G-πρωτεΐνες

ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΕΜΒΡΑΝΩΝ. Συνδεόμενοι με διαύλους ιόντων Καταλυτικοί υποδοχείς. Υποδοχείς συνδεόμενοι με G-πρωτεΐνες 12. ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΕΜΒΡΑΝΩΝ M. Λέκκα 2011 Συνδεόμενοι με διαύλους ιόντων Καταλυτικοί υποδοχείς Υποδοχείς συνδεόμενοι με G-πρωτεΐνες Η πρωτεΐνη πρέπει να περιέχει τουλάχιστον μία διαμεμβρανική περιοχή

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές αρχές µεταβίβασης του ορµονικού σήµατος ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΟΥΤΣΑΤΣΟΥ

Γενικές αρχές µεταβίβασης του ορµονικού σήµατος ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΟΥΤΣΑΤΣΟΥ 26 Γενικές αρχές µεταβίβασης του ορµονικού σήµατος ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΟΥΤΣΑΤΣΟΥ Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εργαστήριο Βιολογικής Χημείας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η αλµατώδης ανάπτυξη στην διελεύκανση

Διαβάστε περισσότερα

Πρώτα μηνύματα: ορμόνες, νευροδιαβιβαστές, παρακρινείς/αυτοκρινείς παράγοντες που φθάνουν στηνκμαπότονεξωκυττάριοχώροκαιδεσμεύονται με ειδικούς

Πρώτα μηνύματα: ορμόνες, νευροδιαβιβαστές, παρακρινείς/αυτοκρινείς παράγοντες που φθάνουν στηνκμαπότονεξωκυττάριοχώροκαιδεσμεύονται με ειδικούς Πρώτα μηνύματα: ορμόνες, νευροδιαβιβαστές, παρακρινείς/αυτοκρινείς παράγοντες που φθάνουν στηνκμαπότονεξωκυττάριοχώροκαιδεσμεύονται με ειδικούς κυτταρικούς υποδοχείς Δεύτερα μηνύματα: μη-πρωτεϊνικές ουσίες

Διαβάστε περισσότερα

Ρύθµιση κυτταρικής λειτουργίας. Μεταγωγή σήµατος

Ρύθµιση κυτταρικής λειτουργίας. Μεταγωγή σήµατος Ρύθµιση κυτταρικής λειτουργίας Μεταγωγή σήµατος 1 Εισαγωγή Η διαδικασία εξέλιξης των πολυκύτταρων οργανισµών (πρίν 2.5 δις χρόνια) άρχισε πολύ πιο αργά από την ύπαρξη των µονοκύτταρων οργανισµών (πρίν

Διαβάστε περισσότερα

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C. MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Αδένες Έκκρισης Ορμονών Υπόφυση Θυρεοειδής Αδένας Παραθυροειδείς

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος. ενδοκρινολογικό νευρικό σύστημα

Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος. ενδοκρινολογικό νευρικό σύστημα Κύτταρο Το κύτταρο αποτελείται από μέρη τα οποία έχουν συγκεκριμένη δομή και επιτελούν μία συγκεκριμένη λειτουργία στην όλη οργάνωση του κυττάρου. Δομή κυτταροπλασματικής μεμβράνης Συστήματα επικοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

υποδοχείς αισθητικoί νευρώνες ΚΝΣ

υποδοχείς αισθητικoί νευρώνες ΚΝΣ υποδοχείς αισθητικoί νευρώνες ΚΝΣ 1 Ειδικοί υποδοχείς (7ΤΜ και υποδοχείς-ιονικοί δίαυλοι) εκφράζονται σε εξειδικευμένους αισθητικούς νευρώνες οι οποίοι μεταβιβάζουν νευρικές ώσεις στο ΚΝΣ 7ΤΜ Δίαυλοι Ιόντων

Διαβάστε περισσότερα

Κυτταρα ζυμομύκητα αποκρίνονται σε σήμα ζευγαρώματος

Κυτταρα ζυμομύκητα αποκρίνονται σε σήμα ζευγαρώματος Κυτταρα ζυμομύκητα αποκρίνονται σε σήμα ζευγαρώματος Στους πολυκύτταρους οργανισμούς οι θεμελιώδεις κυτταρικές λειτουργίες εξαρτώνται από σύνθετα σηματοδοτικά μονοπάτια Κυτταρική επικοινωνία Τύποι επικοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα: Κυτταρική Σηματοδότηση. Σ. Ταραβήρας Αναπληρωτής Καθηγητής ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

Ενότητα: Κυτταρική Σηματοδότηση. Σ. Ταραβήρας Αναπληρωτής Καθηγητής ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Ενότητα: Κυτταρική Σηματοδότηση Σ. Ταραβήρας Αναπληρωτής Καθηγητής ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Κυτταρική σηματοδότηση Στόχοι Αρχές φυσιολογικής ρύθμισης Μορφές επικοινωνίας και σηματοδότησης Μοριακή βάση κυτταρικής

Διαβάστε περισσότερα

Κυτταρική επικοινωνία

Κυτταρική επικοινωνία Κυτταρική επικοινωνία Κυτταρα ζυμομύκητα αποκρίνονται σε σήμα ζευγαρώματος Στους πολυκύτταρους οργανισμούς οι θεμελιώδεις κυτταρικές λειτουργίες εξαρτώνται από σύνθετα σηματοδοτικά μονοπάτια Τύποι επικοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογικές Μεμβράνες και Μεταγωγή Σήματος

Βιολογικές Μεμβράνες και Μεταγωγή Σήματος ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Βιολογικές Μεμβράνες και Μεταγωγή Σήματος Τερματισμός σηματοδότησης Διδάσκουσα: Καθ. Μαρία - Ελένη Ε. Λέκκα Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Λειτουργίες των µεµβρανών

Λειτουργίες των µεµβρανών Λειτουργίες των µεµβρανών Οιµεµβράνεςδεναπoτελoύvµόνοπαθητικάπεριβλήµατα, τα οποία οριοθετούν προστατεύουν και µονώνουν τα κύτταρα και τα οργανίδιά τους συµµετέχουν στη διατήρηση του σχήµατος και στις

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΠΣ Π.Ε.Ζ. ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Κεφάλαιο 16 ALBERTS 2 Η έκδοση Α.ΠΑΠΑΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ 1/2/2017 1. Πως επικοινωνούν τα κύτταρα μεταξύ τους; 2. Πως επιτυγχάνεται αυτή η επικοινωνία; 3. Μπορούν να επικοινωνούν

Διαβάστε περισσότερα

Η πολυπλοκότητα των σταδίων στα µονοπάτια µεταγωγής σήµατος έχουν δύο σηµαντικά οφέλη: 1. Ενίσχυση του αρχικού σήµατος 2. Εξειδίκευση της απόκρισης

Η πολυπλοκότητα των σταδίων στα µονοπάτια µεταγωγής σήµατος έχουν δύο σηµαντικά οφέλη: 1. Ενίσχυση του αρχικού σήµατος 2. Εξειδίκευση της απόκρισης Η πολυπλοκότητα των σταδίων στα µονοπάτια µεταγωγής σήµατος έχουν δύο σηµαντικά οφέλη: 1. Ενίσχυση του αρχικού σήµατος 2. Εξειδίκευση της απόκρισης ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΑΝΑΜΕΤΑ ΟΤΕΣ RELAY PRTEINS Second messenger

Διαβάστε περισσότερα

Ηεξέλιξη της πολυκυτταρικότητας

Ηεξέλιξη της πολυκυτταρικότητας ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τα κύτταρα επικοινωνούν µεταξύ τους και µε το περιβάλλον προκειµένου να συντονίζουν τις λειτουργίες που απαιτούνται για την αύξηση, ανάπτυξη και λειτουργία ενός οργανισµού Η επικοινωνία

Διαβάστε περισσότερα

Βασικοί μηχανισμοί προσαρμογής

Βασικοί μηχανισμοί προσαρμογής ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ 23-24, 18/4/2016 Π.Παπαζαφείρη Βασικοί μηχανισμοί προσαρμογής Προσαρμογή σε μοριακό και γονιδιακό επίπεδο Επίπεδα ελέγχου 1. Πρωτεïνική δράση 2. Πρωτεïνοσύνθεση 3. Ρύθμιση της

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Ι ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Ι ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Ι ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Φωτεινή Μάλλη Καλή ακαδημαϊκή χρονιά!! Σύγγραμμα 3 Εξεταστέα ύλη Σύγγραμμα Παραδόσεις SOS???? 4 Εξετάσεις Τελικές γραπτές

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΠΣ Π.Ε.Ζ. ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Κεφάλαιο 16 ALBERTS 2 Η έκδοση Α.ΠΑΠΑΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ 20/1 /12/2017 1. Πως επικοινωνούν τα κύτταρα μεταξύ τους; 2. Πως επιτυγχάνεται αυτή η επικοινωνία; 3. Μπορούν να επικοινωνούν

Διαβάστε περισσότερα

DNA δεοξυριβονουκλεινϊκό οξύ

DNA δεοξυριβονουκλεινϊκό οξύ DNA δεοξυριβονουκλεινϊκό οξύ ΜΟΝΟΝΟΥΚΛΕΟΤΙΔΙΟ ΝΟΥΚΛΕΟΣΙΔΙΟ ΝΟΥΚΛΕΟΥΤΙΔΙΑ ΑΜΡ: αδενοσινο-μονοφωσφορικό οξύ ADP: αδενοσινο-διφωσφορικό οξύ ΑΤΡ: αδενοσινο-τριφωσφορικό οξύ GMP: γουανοσινο-μονοφωσφορικό οξύ

Διαβάστε περισσότερα

Δομή των μυϊκών κυττάρων.

Δομή των μυϊκών κυττάρων. Δομή των μυϊκών κυττάρων. Οι μύες αποτελούνται από δεμάτια μεγάλων κυττάρων (που ονομάζονται μυϊκά κύτταρα ή μυϊκές ίνες). Κάθε μυϊκή ίνα περιέχει πολλά μυϊκά ινίδια, δηλαδή δεμάτια ινιδίων ακτίνης και

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στον Μεταβολισμό ΙΙ. Ρύθμιση & Μεταβολικά νοσήματα

Εισαγωγή στον Μεταβολισμό ΙΙ. Ρύθμιση & Μεταβολικά νοσήματα Εισαγωγή στον Μεταβολισμό ΙΙ Ρύθμιση & Μεταβολικά νοσήματα Σύνοψη: Εισαγωγή στον Μεταβολισμό ΙΙ Σχεδιασμός του μεταβολισμού Ενεργοποιημένοι φορείς Νικοτιναμιδο-αδενινο-δινουκλεοτίδιο (NAD) Nιασίνη (Βιτ.

Διαβάστε περισσότερα

Το μονοπάτι της κινάσης MAP- ERK

Το μονοπάτι της κινάσης MAP- ERK Το μονοπάτι της κινάσης MAP- ERK 1 Σηματοδότηση μέσω μικρών GTPασών Η οικογένεια μορίων Ras (Rat Sarcoma virus) Ρύθμιση των πρωτεϊνών Ras Οι πρωτεΐνες Ras μετατρέπονται από την ανενεργή μορφή τους, που

Διαβάστε περισσότερα

Lehninger Principles of Biochemistry 4e D.L. Nelson, M. M. Cox

Lehninger Principles of Biochemistry 4e D.L. Nelson, M. M. Cox Βιοχημεία ΙΙ Γ. Τσιώτης Γ 208 5006, 5069 tsiotis@uoc.gr Biochemistry 7e J.M. Berg, J. L. Tymoczko, L. Stryer Lehninger Principles of Biochemistry 4e D.L. Nelson, M. M. Cox ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΙΙ 1. Μεταβολισµός

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΠΣ Π.Ε.Ζ. ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Κεφάλαιο 16 ALBERTS 2 Η έκδοση Α.ΠΑΠΑΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ 13/1/201 /1/2016 1. Πως επικοινωνούν τα κύτταρα μεταξύ τους; 2. Πως επιτυγχάνεται αυτή η επικοινωνία; 3. Μπορούν να επικοινωνούν

Διαβάστε περισσότερα

Υποδοχείς κινάσες τυροσίνης 1. Δομή και λειτουργία των υποδοχέων κινάσες τυροσίνης

Υποδοχείς κινάσες τυροσίνης  1. Δομή και λειτουργία των υποδοχέων κινάσες τυροσίνης 9 o Υποδοχείς κινάσες τυροσίνης 1. Δομή και λειτουργία των υποδοχέων κινάσες τυροσίνης Γενική δομή και ταξινόμηση Σύνδεση του προσδέτη και ολιγομερισμός του υποδοχέα Σχηματισμός ετεροδιμερών Η ενεργοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος Ομότ. Καθηγητού κου Μαραγκουδάκη...v Πρόλογος της συγγραφέως...vii. Καμπύλες δόσης - ανταπόκρισης... 3. Μηχανισμοί δράσης των φαρμάκων 9

Πρόλογος Ομότ. Καθηγητού κου Μαραγκουδάκη...v Πρόλογος της συγγραφέως...vii. Καμπύλες δόσης - ανταπόκρισης... 3. Μηχανισμοί δράσης των φαρμάκων 9 Περιεχόμενα Πρόλογος Ομότ. Καθηγητού κου Μαραγκουδάκη...v Πρόλογος της συγγραφέως...vii Κεφάλαιο 1 2 3 4 Εισαγωγή 1 Καμπύλες δόσης - ανταπόκρισης.... 3 Μηχανισμοί δράσης των φαρμάκων 9 1 Δράση μέσω φυσικοχημικών

Διαβάστε περισσότερα

Ηλίας Ηλιόπουλος Εργαστήριο Γενετικής, Τμήμα Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ηλίας Ηλιόπουλος Εργαστήριο Γενετικής, Τμήμα Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Χημική Μεταβίβαση Σήματος Ηλίας Ηλιόπουλος Εργαστήριο Γενετικής, Τμήμα Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών 1 Τρία στάδια της Μεταβίβασης σήματος 2 1. Λήψη Τα τρία στάδια 2. Μεταβίβαση

Διαβάστε περισσότερα

13. Μεµβρανικοί δίαυλοι και αντλίες

13. Μεµβρανικοί δίαυλοι και αντλίες 13. Μεµβρανικοί δίαυλοι και αντλίες 5/09 Ενεργός και παθητική µεταφορά µορίων/ιόντων µέσω µεµβρανών (αντλίες και δίαυλοι). Αντλίες ιόντων που δρουν µέσω υδρόλυσης ΑΤΡ και φωσφορυλίωσης. Αντλίες µε περιοχές

Διαβάστε περισσότερα

Πως δουλεύουν οι αισθήσεις?

Πως δουλεύουν οι αισθήσεις? Αισθητικά συστήµατα Όραση Ακοή Όσφρηση Γεύση Αφή Πως δουλεύουν οι αισθήσεις? Ειδικοί αισθητικοί νευρώνες µε: Υποδοχείς µε 7 διαµεµβρανικές έλικες ελέγχουν διαύλους ιόντων (όσφρηση, όραση, γεύση) ιαύλους

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10. Στρατηγικές ρύθμισης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10. Στρατηγικές ρύθμισης ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10. Στρατηγικές ρύθμισης Oι μεταβολικές πορείες, όπως και η κυκλοφοριακή κίνηση ρυθμίζονται από σήματα. Η CTP, το τελικό προϊόν μιας πορείας πολλών βημάτων, ελέγχει τη ροή των αντιδράσεων σύνθεσής

Διαβάστε περισσότερα

BIOXHMEIA, TOMOΣ I ΠANEΠIΣTHMIAKEΣ EKΔOΣEIΣ KPHTHΣ

BIOXHMEIA, TOMOΣ I ΠANEΠIΣTHMIAKEΣ EKΔOΣEIΣ KPHTHΣ BIOXHMEIA, TOMOΣ I ΠANEΠIΣTHMIAKEΣ EKΔOΣEIΣ KPHTHΣ Ο μεταβολισμός (του υδατάνθρακα) γλυκογόνου (Gn) Gn μια ενδιάμεση και άμεσα κινητοποιούμενη πηγή ενέργειας Ποσότητα (ενέργειας) λίπη > γλυκογόνο > Γλυκόζη

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακολογία Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ.

Φαρμακολογία Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α.Π.Θ. Ενότητα 3: Φαρμακοδυναμική Μαρία Μυρωνίδου-Τζουβελέκη Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΙΑ 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ή ΚΥΤΤΟΚΙΝΕΣ Dr ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΘΕΩΡΙΑ 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ή ΚΥΤΤΟΚΙΝΕΣ Dr ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΘΕΩΡΙΑ 3 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ή ΚΥΤΤΟΚΙΝΕΣ Dr ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Είδαμε ότι οι ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΝΟΣΙΑΣ είναι 1. Ανατομικοί φραγμοί - Δέρμα - Βλεννώδεις

Διαβάστε περισσότερα

13o Μεμβρανικοί υποδοχείς με εσωτερική δραστικότητα κινάσης Ser/Thr 1. Σηματοδότηση μέσω TGFβ

13o Μεμβρανικοί υποδοχείς με εσωτερική δραστικότητα κινάσης Ser/Thr 1. Σηματοδότηση μέσω TGFβ 13 o TGF-β Μεμβρανικοί υποδοχείς με εσωτερική δραστικότητα κινάσης Ser/Thr 1. Σηματοδότηση μέσω TGFβ Ωρίμανση του μορίου TGFβ Ενεργοποίηση των υποδοχέων TGFβ Οι μεταγραφικοί παράγοντες Smads Η ρύθμιση

Διαβάστε περισσότερα

Παθητική και ενεργητική μεταφορά μέσω μεμβρανών

Παθητική και ενεργητική μεταφορά μέσω μεμβρανών Παθητική και ενεργητική μεταφορά μέσω μεμβρανών Εκλεκτική ανταλλαγή ουσιών Οι κυτταρικές μεμβράνες είναι εκλεκτικά διαπερατές (δεν επιτρέπουν τη διέλευση ουσιών χωρίς διάκριση) Ιόντα Θρεπτικά συστατικά

Διαβάστε περισσότερα

Οταν επώασαν σε Ιn vitro σύστηµα πρωτεϊνοσυνθέσεως

Οταν επώασαν σε Ιn vitro σύστηµα πρωτεϊνοσυνθέσεως Οι Ενδείξεις οι οποίες υποστηρίζουν οτι η αναστολή της πρωτεϊνοσυνθέσεως από τους αναστολείς HCR και DAI εξασφαλίζεται µέσω της αντεπίδρασης µε τον eif-2 είναι πολλές η σηµαντικότερη οµως είναι µία Οταν

Διαβάστε περισσότερα

Λείος μυς. Ε. Παρασκευά Αναπλ. Καθηγήτρια Κυτταρικής Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 2017

Λείος μυς. Ε. Παρασκευά Αναπλ. Καθηγήτρια Κυτταρικής Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 2017 Λείος μυς Ε. Παρασκευά Αναπλ. Καθηγήτρια Κυτταρικής Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 2017 1 Λείοι μύες Τοιχώματα κοίλων οργάνων Νεύρωση από ΑΝΣ Ακούσιες κινήσεις Λείες μυϊκές ίνες Ατρακτοειδή κύτταρα (μονοπύρηνα)

Διαβάστε περισσότερα

Μονοπάτια ενεργοποίησης κινασών MAP σε κύτταρα θηλαστικών

Μονοπάτια ενεργοποίησης κινασών MAP σε κύτταρα θηλαστικών Μονοπάτια ενεργοποίησης κινασών MAP σε κύτταρα θηλαστικών Εκτός από την ERK, τα κύτταρα των θηλαστικών διαθέτουν τις κινάσες MAP JNK και p38. Η ενεργοποίηση των κινασών JNK και p38 προκαλείται από μέλη

Διαβάστε περισσότερα

Τα ορμονικά μόρια και η διαχείριση τους μέσα στο φυτό

Τα ορμονικά μόρια και η διαχείριση τους μέσα στο φυτό Φυσιολογία Φυτών Διαχείριση ορμονικών μορίων Τα ορμονικά μόρια και η διαχείριση τους μέσα στο φυτό Φυσιολογία Φυτών 3 ου Εξαμήνου Δ. Μπουράνης, Σ. Χωριανοπούλου 1 Φυσιολογία Φυτών Διαχείριση ορμονικών

Διαβάστε περισσότερα

και χρειάζεται μέσα στο ρύθμιση εναρμόνιση των διαφόρων ενζυμικών δραστηριοτήτων. ενζύμων κύτταρο τρόπους

και χρειάζεται μέσα στο ρύθμιση εναρμόνιση των διαφόρων ενζυμικών δραστηριοτήτων. ενζύμων κύτταρο τρόπους Για να εξασφαλιστεί η σωστή και αρμονική έκφραση των ενζύμων μέσα στο κύτταρο χρειάζεται ρύθμιση εναρμόνιση των διαφόρων ενζυμικών δραστηριοτήτων. και Η εναρμόνιση αυτή επιτυγχάνεται με διάφορους τρόπους

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΕΚΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗΣ ΜΕΜΒΡΑΝΗΣ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ

ΠΡΟΕΚΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗΣ ΜΕΜΒΡΑΝΗΣ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΠΡΟΕΚΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗΣ ΜΕΜΒΡΑΝΗΣ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ Φωτογραφία ηλεκτρονικού μικροσκοπίου που δείχνει μικρολάχνες. Οι μικρολάχνες των επιθηλιακών κυττάρων του εντέρου είναι δακτυλοειδείς προεκβολές

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΜΕΡΟΣ Β ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΕΥΡΟΜΥΪΚΗ ΣΥΝΑΨΗ

ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΜΕΡΟΣ Β ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΕΥΡΟΜΥΪΚΗ ΣΥΝΑΨΗ ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΜΕΡΟΣ Β ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΕΥΡΟΜΥΪΚΗ ΣΥΝΑΨΗ Η νευρομυϊκή σύναψη αποτελεί ιδιαίτερη μορφή σύναψης μεταξύ του κινητικού νευρώνα και της σκελετικής μυϊκής ίνας Είναι ορατή με το οπτικό μικροσκόπιο Στην

Διαβάστε περισσότερα

Κυτταρική Βιολογία. Ενότητα 12 : Απόπτωση ή Προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος. Παναγιωτίδης Χρήστος Τμήμα Φαρμακευτικής ΑΠΘ

Κυτταρική Βιολογία. Ενότητα 12 : Απόπτωση ή Προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος. Παναγιωτίδης Χρήστος Τμήμα Φαρμακευτικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Κυτταρική Βιολογία Ενότητα 12 : Απόπτωση ή Προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος Παναγιωτίδης Χρήστος ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Μεμβρανική Βιοφυσική. Δίαυλοι: απο το γονίδιο στην εξέλιξη Διδάσκων: Λεκ. Χαράλαμπος Λαμπρακάκης

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Μεμβρανική Βιοφυσική. Δίαυλοι: απο το γονίδιο στην εξέλιξη Διδάσκων: Λεκ. Χαράλαμπος Λαμπρακάκης ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μεμβρανική Βιοφυσική Δίαυλοι: απο το γονίδιο στην εξέλιξη Διδάσκων: Λεκ. Χαράλαμπος Λαμπρακάκης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα

Γονιμοποίηση αναγνώριση και συνένωση ωαρίου-σπερματοζωαρίου φραγμός στην πολυσπερμία μετα μετ βολική ενεργο ενεργο ο π ίηση

Γονιμοποίηση αναγνώριση και συνένωση ωαρίου-σπερματοζωαρίου φραγμός στην πολυσπερμία μετα μετ βολική ενεργο ενεργο ο π ίηση Γονιμοποίηση αναγνώριση και συνένωση ωαρίου-σπερματοζωαρίου φραγμός στην πολυσπερμία μεταβολική ενεργοποίηση του αυγού ανακατατάξεις στα συστατικά του αυγού σχηματισμός του διπλοειδή πυρήνα του ζυγωτού

Διαβάστε περισσότερα

6 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ. ΜΕΜΒΡΑΝΙΚΟΙ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ

6 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ. ΜΕΜΒΡΑΝΙΚΟΙ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ 6 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ. ΜΕΜΒΡΑΝΙΚΟΙ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ Σύνοψη Συζήτηση μηχανισμών κυτταρικής επικοινωνίας και βασικών αρχών της μεταγωγής σήματος στα κύτταρα. Ενδοκρινές και νευρικό σύστημα: διαφορές

Διαβάστε περισσότερα

Έλεγχος κυτταρικού κύκλου-απόπτωση Πεφάνη Δάφνη Επίκουρη καθηγήτρια, Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ Μιχαλακοπούλου 176, 1 ος όροφος

Έλεγχος κυτταρικού κύκλου-απόπτωση Πεφάνη Δάφνη Επίκουρη καθηγήτρια, Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ Μιχαλακοπούλου 176, 1 ος όροφος Έλεγχος κυτταρικού κύκλου-απόπτωση Πεφάνη Δάφνη Επίκουρη καθηγήτρια, Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ Μιχαλακοπούλου 176, 1 ος όροφος Κυτταρικός κύκλος Φάσεις του κυτταρικού κύκλου G1:Αύξηση του κυττάρου και προετοιμασία

Διαβάστε περισσότερα

Δομή και λειτουργία πρωτεϊνών. Το κύριο δομικό συστατικό των κυττάρων. Το κύριο λειτουργικό μόριο

Δομή και λειτουργία πρωτεϊνών. Το κύριο δομικό συστατικό των κυττάρων. Το κύριο λειτουργικό μόριο Δομή και λειτουργία πρωτεϊνών Το κύριο δομικό συστατικό των κυττάρων. Το κύριο λειτουργικό μόριο Πρωτεΐνες Κύριο συστατικό κυττάρου Δομικοί λίθοι αλλά και επιτελεστές λειτουργίας κυττάρου ένζυμα, μεταφορά,

Διαβάστε περισσότερα

Ανακεφαλαιώνοντας, οι διάφορες ρυθµίσεις ώστε να µη γίνεται ταυτόχρονα και βιοσύνθεση και β-οξείδωση είναι οι ακόλουθες: Ηγλυκαγόνηκαιηεπινεφρίνη

Ανακεφαλαιώνοντας, οι διάφορες ρυθµίσεις ώστε να µη γίνεται ταυτόχρονα και βιοσύνθεση και β-οξείδωση είναι οι ακόλουθες: Ηγλυκαγόνηκαιηεπινεφρίνη Ανακεφαλαιώνοντας, οι διάφορες ρυθµίσεις ώστε να µη γίνεται ταυτόχρονα και βιοσύνθεση και β-οξείδωση είναι οι ακόλουθες: Ηγλυκαγόνηκαιηεπινεφρίνη (αδρεναλίνη) ευνοούν τη β-οξείδωση και την κινητοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Υποδοχείς που συνδέονται με G πρωτεΐνες Δομή και αλληλεπιδράσεις με άλλα συστήματα. Ταχύτητα και εξειδίκευση στη μεταγωγή σήματος

Υποδοχείς που συνδέονται με G πρωτεΐνες Δομή και αλληλεπιδράσεις με άλλα συστήματα. Ταχύτητα και εξειδίκευση στη μεταγωγή σήματος 5 o Υποδοχείς που συνδέονται με G πρωτεΐνες Δομή κκαι ι αλλλληλλεεπι ιδράσεει ιςς μεε άλλλλα συσττήματτα.. Ταχχύττηττα κκαι ι εεξξεει ιδίκκεευση σττη μεετταγγωγγή σήματτοςς 1. Υποδοχείς που συνδέονται

Διαβάστε περισσότερα

Kυτταρική Bιολογία ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ, ΜΕΜΒΡΑΝΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ & ΔΙΑΛΟΓΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΔIAΛEΞΗ 4 (6/3/2013)

Kυτταρική Bιολογία ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ, ΜΕΜΒΡΑΝΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ & ΔΙΑΛΟΓΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΔIAΛEΞΗ 4 (6/3/2013) Kυτταρική Bιολογία ΔIAΛEΞΗ 4 (6/3/2013) ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ, ΜΕΜΒΡΑΝΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ & ΔΙΑΛΟΓΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ Οι λιπιδικές διπλοστιβάδες ως φραγμοί Νερό Υδρόφιλες φωσφολιπιδικές κεφαλές Φωσφολιπιδική μεμβράνη

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισμός του γλυκογόνου

Μεταβολισμός του γλυκογόνου Μεταβολισμός του γλυκογόνου Μεταβολισμός του γλυκογόνου Ανασκόπηση μεταβολισμού υδατανθρακών ΗΠΑΡ Γλυκόζη ΤΡΟΦΗ Κυκλοφορία ΓΛΥΚΟΓΟΝΟ Γλυκόζη ΗΠΑΡ Κυτταρόπλασμα ΗΠΑΡ (Οξέωση) NADH CO 2 ΟΞΕΙΔ. ΦΩΣΦ. ATP

Διαβάστε περισσότερα

Η κυτταρική µετατόπιση των πρωτεϊνών

Η κυτταρική µετατόπιση των πρωτεϊνών 9-1 Κεφάλαιο 9 Η κυτταρική µετατόπιση των πρωτεϊνών Εισαγωγή Στο κύτταρο η έκφραση των πρωτεϊνών γίνεται από µόνο ένα τύπο ριβοσώµατος (εκτός των µιτοχονδριακών και των χλωροπλαστικών που µοιάζουν µε αυτά

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΝΕΥΡΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΥΝΑΠΤΙΚΗ ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΥΝΑΨΕΙΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΣΥΝΑΨΕΙΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΝΕΥΡΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΥΝΑΠΤΙΚΗ ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΥΝΑΨΕΙΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΣΥΝΑΨΕΙΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΝΕΥΡΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΥΝΑΠΤΙΚΗ ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΥΝΑΨΕΙΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΣΥΝΑΨΕΙΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΕΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΩΝ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΩΝ 1 Ηλεκτρικές και Χημικές Συνάψεις 2 Ηλεκτρικές

Διαβάστε περισσότερα

Υποδοχείς που συνδέονται με G πρωτεΐνες Δομή και αλληλεπιδράσεις με άλλα συστήματα. Ταχύτητα και εξειδίκευση στη μεταγωγή σήματος

Υποδοχείς που συνδέονται με G πρωτεΐνες Δομή και αλληλεπιδράσεις με άλλα συστήματα. Ταχύτητα και εξειδίκευση στη μεταγωγή σήματος 5 o Υποδοχείς που συνδέονται με G πρωτεΐνες Δομή κκαι ι αλλλληλλεεπι ιδράσεει ιςς μεε άλλλλα συσττήματτα.. Ταχχύττηττα κκαι ι εεξξεει ιδίκκεευση σττη μεετταγγωγγή σήματτοςς 1. Υποδοχείς που συνδέονται

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΜΕΡΟΣ Α ΣΥΝΑΠΤΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ

ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΜΕΡΟΣ Α ΣΥΝΑΠΤΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΜΕΡΟΣ Α ΣΥΝΑΠΤΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ Όπως συμβαίνει με τη συναπτική διαβίβαση στη νευρομυϊκή σύναψη, σε πολλές μορφές επικοινωνίας μεταξύ νευρώνων στο κεντρικό νευρικό σύστημα παρεμβαίνουν άμεσα ελεγχόμενοι

Διαβάστε περισσότερα

Kυτταρική Bιολογία ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ, ΜΕΜΒΡΑΝΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ & ΔΙΑΛΟΓΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΔIAΛEΞΕΙΣ 4 & 5 (29/2 & 2/3/2016)

Kυτταρική Bιολογία ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ, ΜΕΜΒΡΑΝΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ & ΔΙΑΛΟΓΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΔIAΛEΞΕΙΣ 4 & 5 (29/2 & 2/3/2016) Kυτταρική Bιολογία ΔIAΛEΞΕΙΣ 4 & 5 (29/2 & 2/3/2016) ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ, ΜΕΜΒΡΑΝΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ & ΔΙΑΛΟΓΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ Οι λιπιδικές διπλοστιβάδες λειτουργούν ως φραγμοί Νερό Υδρόφιλες φωσφολιπιδικές κεφαλές

Διαβάστε περισσότερα

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer)

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ 17.1 Η πυροσταφυλική αφυδρογονάση συνδέει τη γλυκόλυση με τον κύκλο του κιτρικού οξέος 17.2 O κύκλος του κιτρικού οξέος οξειδώνει μονάδες δύο ατόμων

Διαβάστε περισσότερα

Ταξινόμηση των πρωτεϊνικών κινασών με βάση τα αμινοξέα-δέκτες

Ταξινόμηση των πρωτεϊνικών κινασών με βάση τα αμινοξέα-δέκτες Ser/Thr-specific Protein Kinases and Protein Phosphatases s s Ταξινόμηση των πρωτεϊνικών κινασών με βάση τα αμινοξέα-δέκτες Οι πρωτεϊνικές κινάσες Ser/Thr δημιουργούν ένα φωσφορικό εστέρα με την αλκοολική

Διαβάστε περισσότερα

Κατηγορίες ορμονών 4/4/2011. Ενδοκρινολογικό σύστημα και παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα των ορμονών. Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος

Κατηγορίες ορμονών 4/4/2011. Ενδοκρινολογικό σύστημα και παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα των ορμονών. Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος Ενδοκρινολογικό σύστημα και παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα των ορμονών ενδοκρινολογικό νευρικό σύστημα Ενδοκρινολογικό Σύστημα αποτελείται από αδένες οι

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώσεις Βιοφυσικής 1

Σημειώσεις Βιοφυσικής 1 Σημειώσεις Βιοφυσικής 1 Διαπερατότητα διπλοστιβάδας λιπιδίων Όλα τα ζωντανά κύτταρα θα πρέπει να είναι σε θέση να ανταλλάσσουν υλικά (θρεπτικές ουσίες και παραπροϊόντα) με το εξωτερικό τους περιβάλλον,

Διαβάστε περισσότερα

Δοµή και Λειτουργία της Κυτταρικής Μεµβράνης Ε. Παρασκευά 0

Δοµή και Λειτουργία της Κυτταρικής Μεµβράνης Ε. Παρασκευά 0 Δοµή και Λειτουργία της Κυτταρικής Μεµβράνης 12.11.2015 Ε. Παρασκευά 0 Η κυτταρική µεµβράνη Αποµόνωση του κυττάρου από το περιβάλλον Καθορισµός του ως οντότητα Περιβάλλει το κύτταρο Καθορίζει τα όρια του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ. Φατούρος Ιωάννης Αναπληρωτής Καθηγητής

ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ. Φατούρος Ιωάννης Αναπληρωτής Καθηγητής ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ Φατούρος Ιωάννης Αναπληρωτής Καθηγητής Θέματα Διάλεξης Δομή, αριθμός και διαχωρισμός των αμινοξέων Ένωση αμινοξέων με τον πεπτιδικό δεσμό για τη δημιουργία πρωτεΐνης Λειτουργίες των πρωτεϊνών

Διαβάστε περισσότερα

Kυτταρική Bιολογία ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ, ΜΕΜΒΡΑΝΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ & ΔΙΑΛΟΓΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΔIAΛEΞΕΙΣ 4 & 5 (3/3 & 6/3/2017)

Kυτταρική Bιολογία ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ, ΜΕΜΒΡΑΝΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ & ΔΙΑΛΟΓΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΔIAΛEΞΕΙΣ 4 & 5 (3/3 & 6/3/2017) Kυτταρική Bιολογία ΔIAΛEΞΕΙΣ 4 & 5 (3/3 & 6/3/2017) ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ, ΜΕΜΒΡΑΝΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ & ΔΙΑΛΟΓΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ Οι λιπιδικές διπλοστιβάδες λειτουργούν ως φραγμοί Νερό Υδρόφιλες φωσφολιπιδικές κεφαλές

Διαβάστε περισσότερα

Ρύθμιση του ενδοκυττάριου ph. Σπ. Μιχαήλ

Ρύθμιση του ενδοκυττάριου ph. Σπ. Μιχαήλ Ρύθμιση του ενδοκυττάριου ph Σπ. Μιχαήλ Επίδραση του ενδοκυττάριου ph στις κυτταρικές λειτουργίες Κυτταρικός μεταβολισμός Μυϊκή συστολή Κυτταροσκελετός Διακυτταρική σύνδεση Διαμεμβρανική αγωγιμότητα Ενδοκυττάρια

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ

ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ ΣΗΜΕΙΑ ΔΡΑΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ (ΕΝΕΡΓΕΙΑ) ΠΙΘΑΝΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ (ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ) Φαρμακολογική ενέργεια: αναγνώριση

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΓΟΝΙ ΙΑΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΣΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ

ΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΓΟΝΙ ΙΑΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΣΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ ΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΓΟΝΙ ΙΑΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΣΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ ρ. Α. ΓΑΛΑΝΗΣ agalanis@mbg.duth.gr Figure 6.1 The Biology of Cancer ( Garland Science 2007) Figure

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΑ ΣΗΜΑΤΑ Δεύτεροι αγγελιοφόροι BIOXHMEIA, TOMOΣ I ΠANEΠIΣTHMIAKEΣ EKΔOΣEIΣ KPHTHΣ

ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΑ ΣΗΜΑΤΑ Δεύτεροι αγγελιοφόροι BIOXHMEIA, TOMOΣ I ΠANEΠIΣTHMIAKEΣ EKΔOΣEIΣ KPHTHΣ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΑ ΣΗΜΑΤΑ Δεύτεροι αγγελιοφόροι BIOXHMEIA, TOMOΣ I ΠANEΠIΣTHMIAKEΣ EKΔOΣEIΣ KPHTHΣ Ενδοκυττάρια σήματα Κυτοσολικά camp cgmp Φωσφοϊνοσιτίδια Ca 2+ Μεμβρανικά DAG (Διακυλογλυκερόλη) Φωσφατιδυλοϊνοσιτόλες

Διαβάστε περισσότερα

Εξωκυττάριο στρώμα (ΕΣ)

Εξωκυττάριο στρώμα (ΕΣ) Εξωκυττάριο στρώμα (ΕΣ) 1 Παραδείγματα εξωκυτταρικού στρώματος. Στιβάδες επιθηλιακών κυττάρων στηρίζονται σε μια λεπτή στιβάδα εξωκυτταρικού στρώματος που ονομάζεται βασικός υμένας. Κάτω από τον βασικό

Διαβάστε περισσότερα

Kυτταρική Bιολογία ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ, ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΕ ΚΥΣΤΙΔΙΑ, ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΙΑ & ΑΥΤΟΦΑΓΙΑ ΔIAΛEΞΕΙΣ 6 & 7 (8 & 13/3/2017)

Kυτταρική Bιολογία ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ, ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΕ ΚΥΣΤΙΔΙΑ, ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΙΑ & ΑΥΤΟΦΑΓΙΑ ΔIAΛEΞΕΙΣ 6 & 7 (8 & 13/3/2017) Kυτταρική Bιολογία ΔIAΛEΞΕΙΣ 6 & 7 (8 & 13/3/2017) ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ, ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΕ ΚΥΣΤΙΔΙΑ, ΛΥΣΟΣΩΜΑΤΙΑ & ΑΥΤΟΦΑΓΙΑ Οι λιπιδικές διπλοστιβάδες λειτουργούν ως φραγμοί Νερό Υδρόφιλες φωσφολιπιδικές κεφαλές

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχημεία Τροφίμων Ι. Ενότητα 2 η Κρέας και ψάρι II. Όνομα καθηγητή: Έφη Τσακαλίδου. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής του Ανθρώπου

Βιοχημεία Τροφίμων Ι. Ενότητα 2 η Κρέας και ψάρι II. Όνομα καθηγητή: Έφη Τσακαλίδου. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής του Ανθρώπου Βιοχημεία Τροφίμων Ι Ενότητα 2 η Κρέας και ψάρι II Όνομα καθηγητή: Έφη Τσακαλίδου Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής του Ανθρώπου Στόχοι ενότητας Κατανόηση της δομής του σαρκομερούς Κατανόηση της δομής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΜΟΝΕΣ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

ΟΡΜΟΝΕΣ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΟΡΜΟΝΕΣ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ Μιχαήλ Κουτσιλιέρης MD (NKUA), Ph.D (McGill Un.) ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ mkoutsil@med.uoa.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΟΣΟΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: Ενεργοποίηση των Τ κυττάρων από τους µικροοργανισµούς. Οι φάσεις των Τ κυτταρικών απαντήσεων

ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΟΣΟΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: Ενεργοποίηση των Τ κυττάρων από τους µικροοργανισµούς. Οι φάσεις των Τ κυτταρικών απαντήσεων ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΟΣΟΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: Ενεργοποίηση των Τ κυττάρων από τους µικροοργανισµούς Οι φάσεις των Τ κυτταρικών απαντήσεων Αναγνώριση του αντιγόνου και συνδιέγερση Αναγνώριση πεπτιδίων συνδεδεµένων µε το

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 6 Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ 1 Έλεγχος της ενέργειας Τα πραγματικά «Βιοκαύσιμα» 2 Υδατανθρακούχα τρόφιμα 3 Σημασία της ρύθμισης κατανάλωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΓENIKA ΣTOIXEIA. Η φυσιολογία του ανθρώπου μελετά τα χαρακτηριστικά και τους λειτουργικούς μηχανισμούς που κάνουν το ανθρώπινο σώμα ζωντανό οργανισμό.

ΓENIKA ΣTOIXEIA. Η φυσιολογία του ανθρώπου μελετά τα χαρακτηριστικά και τους λειτουργικούς μηχανισμούς που κάνουν το ανθρώπινο σώμα ζωντανό οργανισμό. 1 ΓENIKA ΣTOIXEIA Η φυσιολογία του ανθρώπου μελετά τα χαρακτηριστικά και τους λειτουργικούς μηχανισμούς που κάνουν το ανθρώπινο σώμα ζωντανό οργανισμό. ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ Η βασική ζώσα μονάδα του σώματος είναι

Διαβάστε περισσότερα

Moριακή Kυτταρική Bιολογία & Έλεγχος Μεταβολισμού ΔIAΛEΞΕΙΣ 4 & 5 Κυτταρική διαίρεση & Απόπτωση

Moριακή Kυτταρική Bιολογία & Έλεγχος Μεταβολισμού ΔIAΛEΞΕΙΣ 4 & 5 Κυτταρική διαίρεση & Απόπτωση Moριακή Kυτταρική Bιολογία & Έλεγχος Μεταβολισμού ΔIAΛEΞΕΙΣ 4 & 5 Κυτταρική διαίρεση & Απόπτωση Τα κύρια σημεία της διάλεξης είναι τα παρακάτω: Ο κυτταρικός κύκλος και τα στάδια του Ρύθμιση του κυτταρικού

Διαβάστε περισσότερα

ΔG o ' = πρότυπη μεταβολή ελέυθερης ενέργειας (ph 7, 1M αντιδρ.& προιόντων ); R = στ. αερίων; T = θερμοκρ. 2 ΔG o ' >0, ΔG<0

ΔG o ' = πρότυπη μεταβολή ελέυθερης ενέργειας (ph 7, 1M αντιδρ.& προιόντων ); R = στ. αερίων; T = θερμοκρ. 2 ΔG o ' >0, ΔG<0 Στοιχεία Βιοενεργητικής 1 Ελεύθερη ενέργεια αντίδρασης Μια αντίδραση είναι αυθόρμητη εάν η μεταβολή ελεύθερης ενέργειας [free energy change (ΔG)] είναι αρνητική, δηλ. εάν η ελεύθερη ενέργεια των προϊόντων

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Βιοτεχνολογία Σημειώσεις. Νίκος Τσουκιάς Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ

Εφαρμοσμένη Βιοτεχνολογία Σημειώσεις. Νίκος Τσουκιάς Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ Εφαρμοσμένη Βιοτεχνολογία Σημειώσεις Νίκος Τσουκιάς Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ Μετάδοση σημάτων [4.7] - Μηχανισμοί μεταφοράς μορίων μέσω κυτταρικών μεμβρανών (είσοδος θρεπτικών ουσιών - αίσθηση εξωκυτταρικού

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή Χρηματοδοτούμενων Ερευνητικών Έργων 1η Προκήρυξη Ερευνητικών Έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση Μεταδιδακτόρων Ερευνητών/Τριών

Περιγραφή Χρηματοδοτούμενων Ερευνητικών Έργων 1η Προκήρυξη Ερευνητικών Έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση Μεταδιδακτόρων Ερευνητών/Τριών Περιγραφή Χρηματοδοτούμενων Ερευνητικών Έργων 1η Προκήρυξη Ερευνητικών Έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση Μεταδιδακτόρων Ερευνητών/Τριών Τίτλος Ερευνητικού Έργου «Διαφώτιση των διαμορφωτικών αλλαγών της

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογικές Μεμβράνες και Μεταγωγή Σήματος

Βιολογικές Μεμβράνες και Μεταγωγή Σήματος ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Βιολογικές Μεμβράνες και Μεταγωγή Σήματος Ενδοκυττάρια σήματα Διδάσκουσα: Καθ. Μαρία - Ελένη Ε. Λέκκα Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογικές Μεμβράνες και Μεταγωγή Σήματος

Βιολογικές Μεμβράνες και Μεταγωγή Σήματος ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Βιολογικές Μεμβράνες και Μεταγωγή Σήματος Λιπίδια Διδάσκουσα: Καθ. Μαρία - Ελένη Ε. Λέκκα Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Περιήγηση στο εσωτερικό του Κυττάρου. Φώτης Καρβέλης

Περιήγηση στο εσωτερικό του Κυττάρου. Φώτης Καρβέλης Περιήγηση στο εσωτερικό του Κυττάρου Φώτης Καρβέλης Όλα τα κύτταρα οριοθετούνται από την πλασματική μεμβράνη ή το κυτταρικό τοίχωμα που την περιβάλλει. Εσωτερικά της πλασματικής μεμβράνης υπάρχουν τα οργανίδια

Διαβάστε περισσότερα

Εξωκυττάριο στρώμα (ΕΣ)

Εξωκυττάριο στρώμα (ΕΣ) Εξωκυττάριο στρώμα (ΕΣ) 1 Παραδείγματα εξωκυτταρικού στρώματος. Στιβάδες επιθηλιακών κυττάρων στηρίζονται σε μια λεπτή στιβάδα εξωκυτταρικού στρώματος που ονομάζεται βασικός υμένας. Κάτω από τον βασικό

Διαβάστε περισσότερα

ρευστότητα (εξασφαλίζεται µε τα φωσφολιπίδια)

ρευστότητα (εξασφαλίζεται µε τα φωσφολιπίδια) Λειτουργίες Πλασµατική µεµβράνη οριοθέτηση του κυττάρου εκλεκτική διαπερατότητα ή ηµιπερατότητα αναγνώριση και υποδοχή µηνυµάτων πρόσληψη και αποβολή ουσιών Πλασµατική µεµβράνη Ιδιότητες σταθερότητα ρευστότητα

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικές μέθοδοι ανάλυσης κυτταρικών διεργασιών Επίδραση εξωγενών παραγόντων στη λειτουργία κυτταρικών μεμβράνων

Ειδικές μέθοδοι ανάλυσης κυτταρικών διεργασιών Επίδραση εξωγενών παραγόντων στη λειτουργία κυτταρικών μεμβράνων ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Ειδικές μέθοδοι ανάλυσης κυτταρικών διεργασιών Επίδραση εξωγενών παραγόντων στη λειτουργία κυτταρικών μεμβράνων Αναστασία Παπαδάκη Τμήμα Βιολογίας To φυτικό κύτταρο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ. physiology.med.uoa.gr

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ. physiology.med.uoa.gr ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ( ΜΟΡΦΟΛΕΙΤΟΥΓΙΚΟΣ ) physiology.med.uoa.gr ekvalai@med.uoa.gr mkoutsil@med.uoa.gr ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΣΗ DNA GADD45 P21 MDM-2 p53 G1 S G 0 ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ BAX

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα πριν τις εξετάσεις. Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία

Θέματα πριν τις εξετάσεις. Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία Θέματα πριν τις εξετάσεις Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία 2013-2014 Θέματα πολλαπλής επιλογής Μετουσίωση είναι το φαινόμενο α. κατά το οποίο συνδέονται δύο αμινοξέα για τον σχηματισμό μιας πρωτεΐνης β. κατά

Διαβάστε περισσότερα