Σκιές στη Γιωρκάτζη λόγω Βγενόπουλου

Transcript

1 01- KATHI 7-9_KATHI NEW 06/09/14 00:59 Page 1 ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 Eτος 6 ο Aρ. φύλλου 309 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα 1,50 (Απλή έκδοση) 2,90 (Βασική) 3,90 (Ενισχυμένη) ΣHMEPA Σκιές στη Γιωρκάτζη λόγω Βγενόπουλου Θέμα τάξης για τη Διοικήτρια της ΚΤΚ καθώς ο εν διαστάσει σύζυγος και η θυγατέρας της εκπροσωπούν την MIG Ζητήματα τάξης, αρχών αλλά και σύγκρουσης συμφερόντων φαίνεται να τίθενται για έναν κορυφαίο ανεξάρτητο αξιωματούχο της Πολιτείας, όπως είναι η Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας, κ. Χρυστάλλα Γιωρκάτζη. Το γεγονός ότι το δικηγορικό Γραφείο «Ανδρέας Γιωρκάτζη και Συνεταίροι ΔΕΠΕ» του εν διαστάσει συζύγου της κ. Γιωρκάτζη και της θυγατέρας αμφοτέρων κ. Μαριάννας Γιωρκάτζη εκπροσωπεί στα δικαστήρια την MIG και τον Ανδρέα Βγενόπουλο, εγείρει μέγα ζήτημα τάξης για την ίδια τη Διοικήτρια της ΚΤΚ. Κι αυτό επειδή, η σχέση με το δικηγορικό Γραφείο δεν έχει επισήμως δηλωθεί, ενώ από τα χέρια της κ. Γιωρκάτζη περνά σημαντικό μαρτυρικό υλικό που σχετίζεται με δύο υποθέσεις που βρίσκονται στα δικαστήρια, (Λαϊκή εναντίον Βγενόπουλου και MIG και άλλη μία σε διεθνή διαιτησία Βγενόπουλος-MIG εναντίον της ΚΔ). Παράλληλα έχει ήδη τεθεί ζήτημα δημιουργίας προσκομμάτων στο ανακριτικό έργο, από την ΚΤΚ λόγω άρνησης παραχώρησης στοιχείων που αφορούν τα δάνεια συμβούλων τραπεζών. Σελ. 4 Άνοιξε πολλές παρτίδες ο Ερντογάν ΤΡΑΠΕΖΕΣ Αρχίζουν «προληπτικές» πωλήσεις ακινήτων από μεγάλους δανειολήπτες Υπό την αυξημένη πίεση των τραπεζών, αλλά και υπό το βάρος του νομοσχεδίου για τις εκποιήσεις, οι μεγάλοι δανειολήπτες άρχισαν ήδη τις ανακοινώσεις για την πώληση ακινήτων με στόχο την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεών τους ενώ άλλοι έχουν από καιρό «συμμορφωθεί». Οικονομία, σελ. 4 Ο ΥΠ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΤΗΝ «Κ» Οι άποροι μαθητές αυξήθηκαν φέτος στις 13 χιλιάδες Μικρή αύξηση παρουσιάζει ο αριθμός των απόρων μαθητών οι οποίοι θα λάβουν και φέτος βοήθεια από το κράτος. Ο υπουργός Παιδείας Κώστας Καδής σε συνέντευξή του στην «Κ» μιλά για όλα τα καυτά θέματα της Παιδείας. Αποκαλύπτει πως θα κάμψει τις αντιδράσεις των εκπαιδευτικών σε μια σειρά αλλαγών όπως το σύστημα διορισμών και αξιολόγησης. Σελ. 6 ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΑΚΙΝΤΖΙ Άνοιγμα Βαρωσίων διευκολύνει τη λύση Ο Τ/Κ πολιτικός που θα είναι υποψήφιος τον Απρίλη στις «προεδρικές» των κατεχομένων, εισηγείται παράλληλα με το άνοιγμα της κλειστής πόλης και την ενεργοποίηση δέσμης μέτρων για το λιμάνι Αμμοχώστου και το παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου. Σελ. 12 ΕΠΙΣΤΗΜΗ Πώς ο λύκος έγινε ένας καλός σκύλος Η επαφή με τον άνθρωπο, στο πέρασμα των χρόνων, εξημέρωσε κάποια από τα άγρια ζώα, κάνοντας έτσι τον σκύλο τον καλύτερό του φίλο του ανθρώπου. Ζωή, σελ. 7 Παραβαίνοντας το πρωτόκολλο του Κεμάλ Ατατούρκ, ο Ρ.Τ. Ερντογάν ορκίστηκε Πρόεδρος χωρίς να φορέσει φράκο κι άνοιξε ως φαίνεται παρτίδες με όλους. Στο Κυπριακό «κατέβηκε» ήδη με Σχέδιο β, από τους Αμερικάνους ζητά να εκδώσουν στην Τουρκία τον Γκιουλέν κι έβαλε στο τουρκικό προσκήνιο και μια παλιά συζήτηση, περί Ανατολής εναντίον της Δύσης! Σελ. 3, 14 Οδηγός ενεργειακής διπλωματίας Τι γίνεται στην Κύπρο Η απειρία στα τεχνοκρατικά ζητήματα των υδρογονανθράκων, η έλλειψη αποτελεσματικής ενεργειακής διπλωματίας, η γραφειοκρατία, η αδιαφάνεια και η απουσία μηχανισμών παραγωγής σκέψης αποτελούν ένα εκρηκτικό μίγμα. Καθιστούν την Κύπρο ευάλωτη σε ό,τι αφορά την ορθή διάγνωση του διεθνούς και περιφερειακού περιβάλλοντος. Σελ. 11 Βέτο πιλότων Κ.Α. σε Ryan και Aegean Αμφισβητούν τις προθέσεις Με καχυποψία αντιμετωπίζουν οι πιλότοι των Κ.Α. δυο εταιρείες που έχουν επιδείξει ενδιαφέρον για την εταιρεία. Με το σκεπτικό ότι ο νέος ιδιοκτήτης θα πρέπει να επενδύσει στην στις Κ.Α., εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες αν μέσα στις προθέσεις της Ryan Air και της Aegean είναι το ευρύτερο ζήτημα ανάπτυξης των αερομεταφορών της Κύπρου. Σελ. 7 Τρεις κάβοι για τον Αντ. Σαμαρά Αντιστροφή κλίματος με φοροελαφρύνσεις, διαχείριση πιέσεων Tρόικας Η μαγεία του Γούντι Aλεν Ο 78χρονος δημιουργός, σε μία εκ βαθέων εξομολόγηση μιλάει για το δικό του σινεμά, τη ζωή και τον έρωτα με αφορμή τη νέα του ταινία «Μαγεία στο Σεληνόφως» που προβάλλεται και στην Κύπρο. Ζωή, σελ. 1. Τρεις μεγάλους κάβους καλείται να περάσει τις επόμενες 60 ημέρες ο Έλληνας πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, προκειμένου να πετύχει την ανάταξη του πολιτικού κλίματος και να δημιουργήσει το απαιτούμενο κλίμα, ώστε να καταστεί δυνατή η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από την παρούσα Βουλή. Στοίχημα είναι να απορροφηθεί άμεσα το καταγραφόμενο στις δημοσκοπήσεις πολιτικό κόστος από τον ΕΝ- ΦΙΑ. Στην κατεύθυνση αυτή, ο κ. Σαμαράς επρόκειτο να ανακοινώσει χθες από τη ΔΕΘ πακέτο φοροελαφρύνσεων, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, θα «εμπλουτιστεί» κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού. Σελ. 18, 19 ΑSSOCIATED PRESS EPA Ουκρανία με 7 σημεία ειρήνης Μεγάλη ήταν η Παρασκευή Ελπίδες για εκτόνωση της πολυαίμακτης κρίσης στην Ουκρανία γέννησε η υπογραφή πρωτοκόλλου εκεχειρίας ανάμεσα στους ρωσόφωνους αντάρτες και στην ουκρανική αντιπροσωπεία στο Μινσκ, το απόγευμα της Παρασκευής. Η κατάπαυση του πυρός βασίστηκε στην πρόταση επτά σημείων του Βλαντιμίρ Πούτιν, και τη συνεννόηση που είχε με τον Πέτρο Ποροσένκο. Σελ. 13 ΕΚΤ Παγίδα ρευστότητας ενόψει και με επίδραση στην Κύπρο Η νέα απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για μείωση των επιτοκίων και αγορά ομολόγων φέρνει τη Φρανκφούρτη κοντά στην εξάντληση των «πυρομαχικών» της για αντιμετώπιση της κρίσης και ενίσχυση της αναιμικής ανάκαμψης. Οικονομία, σελ. 4 ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ Με «4 κόλπα» κλειδώνει το πλεόνασμα το ΥΠΟΙΚ Η καλή δημοσιονομική πορεία αντικατοπτρίζει συνετή πολιτική, με έσοδα αυξημένα και μειωμένες δαπάνες. Όμως, η διαχείριση του χρέους έχει μειώσει το κόστος εξυπηρέτησης κατά 22%. Οικονομία, σελ.3 ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ Ήγγικεν η ώρα Η οικονομική συγκυρία έχει επιφέρει πολλές αλλαγές στην κοινωνία. Αυτό, όμως, που μπορούσε κανείς να ελπίσει στην αρχή της κρίσης -τουλάχιστον ως παρηγοριά- ήταν πως τα κακώς έχοντα στην οικονομική, πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου, θα δέχονταν ένα σημαντικό πλήγμα. Σήμερα βλέπουμε την «αλλαγή» να μην είναι τίποτε παραπάνω από αλλαγή προσώπων, σε όλα νευραλγικής σημασίας αξιώματα του τόπου. Η Αγία Παρασκευή, με την Κεντρική Τράπεζα και την μεγαλύτερη εμπορική τράπεζα του τόπου, είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Το ζητούμενο δεν ήταν ποτέ να φύγει η παλαιά φρουρά για να μπουν «φίλοι μας», αλλά να αλλάξει για να φέρει νέες νοοτροπίες στη χώρα. Δυστυχώς, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να συμβαίνει και η ώρα έχει πλέον φτάσει για τον κορυφαίο θεσμό να προστατέψει τον τόπο -και την υστεροφημία του- έστω κι αν χρειαστεί να εκτοξεύσει και τασάκια! ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ K SPORTS Σελ. 24 DISNEY Ο 12 ΟΣ ΤΟΜΟΣ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 14 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ «Κ» ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ «Ξαναγεννήθηκα στην Ομόνοια» Ο Μίλαν Στεπάνοφ εκφράζει τον θυμό του για όσα έγιναν με την Ντιναμό, μίλησε για τον κόσμο και τη στήριξη και το πρωτάθλημα που θέλει να κατακτήσει. ΑΠΟΕΛ «Xρηματιστήριο» Τσάμπιονς Λιγκ Οι ποδοσφαιριστές που κέρδισαν μία μεταγραφή μέσω των Ομίλων αλλά και αυτοί που ανέβασαν το κασέ τους κατακόρυφα. ΑΝΟΡΘΩΣΗ Τα συν και πλην της νέας «Κυρίας» Ταλαντούχοι παίκτες με διάθεση και πάθος αλλά χωρίς εμπειρία και ομοιογένεια απαρτίζουν την ομάδα των Πάους και Φαν Λίουεν. FORMULA 1 Κυνηγημένοι μέσα στη Monza Hamilton και Rosberg ανανεώνουν την κόντρα τους στην πιο θρυλική πίστα. Ο Δημήτρης Γιόκκας γράφει για το μεγάλο ιταλικό ραντεβού.

2 02-KATHI NEW_Master_cy 05/09/14 22:13 Page 2 2 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Ο ανεξίτηλος λεκές Η τεράστια πίεση που ασκήθηκε στην κοινωνία με την ψυχοφθόρα και εν πολλοίς θολή φιλολογία πολιτειακών, κυβερνητικών και κομματικών αξιωματούχων, σχετικά με το νομοσχέδιο για τις εκποιήσεις, είχε ως παράπλευρο αποτέλεσμα, την άσκηση πίεσης από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας προς τις ανακριτικές αρχές που ερευνούν το σκάνδαλο της οικονομίας, με επίκεντρο το ηφαιστειακό τραπεζικό τοπίο που κατέκαψε την οικονομία. Η σύσκεψη την Τρίτη του Προέδρου, με τον Γενικό Εισαγγελέα, τον Βοηθό, τον αρχηγό Αστυνομίας και τους ανακριτές, αντί να λειτουργήσει ως βαλβίδα αποσυμπίεσης, αποκάλυψε ότι οι τράπεζες, της Κεντρικής Τράπεζας (ΚΤΚ) μη εξαιρουμένης, εξακολουθούν να προκαλούν αισχρά το δημόσιο αίσθημα θέτοντας προσκόμματα στο ανακριτικό έργο, σχετικά με δάνεια συμβούλων τραπεζών! Το επιβεβαίωσε ο Γ. Εισαγγελέας την Τετάρτη στο ΡΙΚ, λέγοντας ότι «υπήρξε καθυστέρηση στην παράδοση στοιχείων από τις τράπεζες», στις οποίες λέχθηκε πως, «αν δεν δώσουν τα στοιχεία σε εύλογο χρονικό διάστημα θα εφαρμοστεί ο νόμος που αφορά την άρνηση συνεργασίας με την αστυνομία και την απόκρυψη στοιχείων». Η απορία εμού του αφελούς είναι, ποια θα ήταν η τύχη του οποιουδήποτε κοινού θνητού αν συμπεριφερόταν έναντι των ανακριτικών αρχών όπως οι τράπεζες; Πλέον εξοργιστική είναι όμως η συμπεριφορά της ΚΤΚ έναντι του ανακριτικού έργου. Τι έχει να κρύψει στις αστυνομικές αρχές και δεν ανταποκρίνεται στα αιτήματά τους; Και, είναι αυτή, η πρώτη φορά; Σύμφωνα πάντως με το σημερινό ρεπορτάζ της «Κ» (σελ. 4) ενδέχεται να υπάρχει μείζον ζήτημα τάξης αλλά και σύγκρουσης συμφερόντων για τη Διοικήτρια της ΚΤΚ, Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, καθότι το δικηγορικό Γραφείο του εν διαστάσει συζύγου της και της θυγατέρας αμφοτέρων, κ. Μαριάννας Γιωρκάτζη, «Ανδρέας Γιωρκάτζης και Συνεργάτες ΔΕΠΕ», εκπροσωπεί στα δικαστήρια την Marfin Investment Group (MIG) και τον Ανδρέα Βγενόπουλο. Πριν από τον Απρίλιο του 2014, οπόταν η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη ανέλαβε τη θέση της Διοικήτριας ΚΤΚ, ουδέν μεμπτό υπήρχε. Επομένως, από τη στιγμή που δεν δηλώθηκε επισήμως η σχέση της με το εν λόγω δικηγορικό γραφείο και εφόσον από τα χέρια της περνά μαρτυρικό υλικό υπόθεσης που βρίσκεται ενώπιον των κυπριακών δικαστηρίων, με ενάγοντα τη Διαχειρίστρια της Λαϊκής Τράπεζας (της οποίας οι ενέργειες ελέγχονται από την Αρχή Εξυγίανσης δηλ. την κ. Χρ. Γιωρκάτζη) και εναγόμενους την MIG και τον Α. Βγενόπουλο, θεωρούμε ότι υπάρχει μέγα θέμα τάξης και αρχής για την κ. Χρυστάλλα Γιωρκάτζη. Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι MIG, Α. Βγενόπουλος και άλλοι προσέφυγαν σε διεθνή διαιτητική διαδικασία αξιώνοντας από την Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ) ποσόν πέραν του ενός δισ. ευρώ. Στη συγκεκριμένη διαδικασία, όπου την ΚΔ εκπροσωπεί, η Νομική Υπηρεσία μαζί με διεθνές δικηγορικό Οίκο και το κόστος επωμίζονται από κοινού το Υπ. Οικονομικών και η ΚΤΚ, μεγάλο μέρους του μαρτυρικού υλικού που αφορά την υπεράσπιση της υπόθεσης προέρχεται από την ΚΤΚ! Όταν λοιπόν επί ενός κορυφαίου ανεξάρτητου αξιωματούχου αυτής της χώρας, όπως η Διοικήτρια της ΚΤΚ, πίπτει σκιά, την οποία αδυνατεί να καθαρίσει, αν και εμμέσως την επιβεβαιώνει, ο έτερος κορυφαίος ανεξάρτητος αξιωματούχος, ο Γενικός Εισαγγελέας, τότε στο πρόσωπό της Δικαιοσύνης αντανακλάται ένας ανεξίτηλος λεκές και η ελπίδα, που όπως λέει ο λαός πεθαίνει τελευταία, αυτοχειριάζεται χάριν αξιοπρέπειας! paraschosa@kathimerini.com.cy Χωρίζουν ο Χουάν Κάρλος και η Σοφία Πληθαίνουν τα δημοσιεύματα του ευρωπαϊκού Τύπου που εμφανίζουν τον τέως βασιλιά της Ισπανίας Χουάν Κάρλος και τη βασίλισσα Σοφία να βρίσκονται πολύ κοντά στο διαζύγιο έπειτα από 52 χρόνια κοινής ζωής. Τις πρώτες φήμες φιλοξένησε η ιταλική Repubblica, που ισχυρίστηκε ότι η παραίτηση του Χουάν Κάρλος από τον θρόνο προς όφελος του γιου του, Φελίπε, επιτάχυνε τον χωρισμό, τον οποίο το ζευγάρι κρατούσε κρυφό. <<<<<< Η παραίτηση του Χουάν Κάρλος από τον θρόνο επιτάχυνε τον χωρισμό, τον οποίο το ζευγάρι κρατούσε κρυφό. Το πριγκηπικό ζεύγος, το 1962, στα ανάκτορα της Αθήνας, λίγες ώρες μετά τον εκπάγλου λαμπρότητας γάμο τους. Ζούσαν χωριστά Η El Universal έγραψε ότι ο Χουάν Κάρλος και η Σοφία ζούνε χωριστά επί πολλά χρόνια και συναντιούνται μόνο σε επίσημα γεγονότα κι εκδηλώσεις. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, ο ένας δεν απευθύνει καν τον λόγο στον άλλον, εκτός αν είναι απολύτως απαραίτητο. Τα σενάρια περί διαζυγίου αναζωπυρώθηκαν εσχάτως καθώς το ζευγάρι δεν έχει συναντηθεί όλο το καλοκαίρι. Η τελευταία φορά που βρέθηκαν στον ίδιο χώρο ήταν κατά την ενθρόνιση του γιου τους τον Ιούνιο. Στη συνέχεια έκαναν χωριστές διακοπές, αφού η βασίλισσα Σοφία ταξίδεψε στη Μαγιόρκα όπου διέμεινε στο θερινό ανάκτορο και εθεάθη πολλές φορές μόνη με τα παιδιά και τα εγγόνια της. Ο Χουάν Κάρλος ταξίδεψε στην Κολομβία τον περασμένο μήνα για την ορκωμοσία του προέδρου Σάντος και το περασμένο Σάββατο βρέθηκε στη Γρανάδα, για να υποστηρίξει την Εθνική της χώρας του στο Μουντομπάσκετ. Το παλάτι αρνείται επίμονα να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τις εικασίες περί διαζυγίου, επικαλούμενο την προστασία του ιδιωτικού βίου του ζευγαριού. Δημοσιογράφοι με εμπειρία στο συγκεκριμένο ρεπορτάζ πιστεύουν ότι σύντομα θα εκδοθεί κάποια επίσημη ανακοίνωση που θα κάνει λόγο για «χωρισμό» και όχι για «διαζύγιο». Η βασίλισσα Σοφία στάθηκε με διακριτικότητα απέναντι στα προβλήματα που γνώρισε η οικογένεια τα τελευταία χρόνια. Είναι άλλωστε το μοναδικό μέλος της ισπανικής μοναρχίας που παρέμεινε αλώβητο από τη δυσοσμία των πρόσφατων σκανδάλων, στα οποία ενεπλάκησαν η κόρη της, πριγκίπισσα Κριστίνα, και ο σύζυγός της Ινάκι Ουρντανγκαρίν. Απιστίες Οι απιστίες του Χουάν Κάρλος, με τελευταία τη σχέση του με τη «στενή του φίλη» Κορίνα τσου Ζάιν Βίτγκενσταϊν, ταλαιπώρησαν συχνά την κοινή ζωή του ζευγαριού. Το 2012, εν μέσω κρίσης, ο Χουάν Κάρλος είχε μεταβεί σε ένα πανάκριβο σαφάρι ελεφάντων στην Μποτσουάνα, συνοδευόμενος από την ερωμένη του. Παλαιότερα, μια άλλη εξωσυζυγική σχέση του διεκδικούσε από τον τότε βασιλιά να υποβληθεί σε τεστ DNA και να αναγνωρίσει το τέκνο τους. Συνολικά όσοι γνωρίζουν την ταραχώδη ζωή του τέως βασιλιά ισχυρίζονται ότι είχε τουλάχιστον ερωμένες και πως κάποια στιγμή είχε φλερτάρει και με την πριγκίπισσα Νταϊάνα. Οταν τον Νοέμβριο του 1975 ανέβηκε στον θρόνο ο Χουάν Κάρλος, ο γ.γ. του ΚΚE, Σαντιάγο Καρίγιο, τον είχε αποκαλέσει «ο Σύντομος», προβλέποντας ότι η βασιλεία του θα είναι βραχεία. Η Ιστορία τον διέψευσε, αφού άντεξε μέχρι φέτος. Κι ενώ είχε επιλεγεί από τον δικτάτορα Φράνκο, ο ρόλος του υπήρξε καθοριστικός για τη μετάβαση της χώρας του από τη δικτατορία στη Δημοκρατία. Ο ρόλος της Λετίσια Τον περασμένο μήνα η Daily Beast αποκάλυψε ότι πίσω από την απόφασή του να παραιτηθεί βρίσκεται Προικοδοτήθηκε με 9 εκατ. δραχμές Ο Χουάν Κάρλος και η Σοφία παντρεύτηκαν τον Μάιο του 1962 στον Αγιο Διονύσιο Αρεοπαγίτη της οδού Πανεπιστημίου, στην Αθήνα. Είχαν προηγηθεί ασφυκτικές πιέσεις της βασίλισσας Φρειδερίκης προς τον τότε πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή προκειμένου να καθοριστεί ένα μεγάλο ποσό από τον δημόσιο προϋπολογισμό για την προίκα της κόρης της, η οποία φαίνεται ότι άγγιξε το ποσό των 9 εκατομμυρίων δραχμών. Χαρακτηριστικό ήταν το σύνθημα που φώναζαν οι φοιτητές κατά τις διαδηλώσεις τους «Προίκα στην Παιδεία, όχι στη Σοφία». πιθανότατα η σημερινή βασίλισσα Λετίσια, σύζυγος του Φελίπε. Η πρώην δημοσιογράφος απείλησε να χωρίσει τον Φελίπε αν δεν αναλάβει δράση προκειμένου να πειστεί ο πατέρας του να του εκχωρήσει τον θρόνο και να σωθεί έτσι και ο πανταχόθεν βαλλόμενος θεσμός της μοναρχίας στην Ισπανία. «Η ντόνα Λετίσια τού είπε: Αν δεν κάνεις κάτι, χωρίζω», φέρεται να είπε στην Daily Beast πηγή προσκείμενη στο παλάτι. Πράγματι η Λετίσια έχει δώσει έναν αέρα ανανέωσης στον θεσμό, αφού μεταξύ άλλων συναντήθηκε με μέλη της γκέι κοινότητας στη διάρκεια του Gay Pride στην Ισπανία. Αντίθετα, η πεθερά της Σοφία είχε επανειλημμένα στο παρελθόν διατυπώσει ομοφοβικές απόψεις, προκαλώντας την οργή των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Η βασιλική οικογένεια στην Ισπανία έχει εναποθέσει τις ελπίδες της στη Λετίσια. Μια κοινή θνητή χωρίς ίχνος βασιλικού αίματος στις φλέβες της ανέβηκε στον θρόνο και εξελίσσεται σε σημαντικό κεφάλαιο για τη στήριξη και τον εκσυγχρονισμό του θεσμού», εκτιμούν παρατηρητές στη Μαδρίτη. «Είναι η μοναδική που έχει καταλάβει πώς παίζεται το παιχνίδι», έγραψε η Daily Beast. Με άριστα το 10 EΝΩΝΟΥΜΕ ΔΥΝAΜΕΙΣ / Γράφει Ο Έκοψα το ποτό και δεν το ξαναρχίζω, ό,τι και να κάνει η Βουλή. #Healthypresident. 1Στη Χρυστάλλα. Μα πώς γίνεται η Διοικήτρια να είναι σύζυγος και μητέρα των δικηγόρων του Βγενόπουλου σε υποθέσεις εκατομμυρίων; Δεν την έλεγξε ο Γενικός Ελεγκτής; (χιούμορ) 2Στο σύστημα. Η «αποκάλυψη» της «Κ», δεν είναι και τόσο δα «νέο» αφού όλοι γνώριζαν τη σχέση. Το θέμα είναι πώς είναι δυνατόν να ήταν «business us usual»; Ξέρουν κάτι που δεν ξέρουμε εμείς οι κουτόφραγκοι; 3Στην ηθική. Το νόμιμο δεν είναι κατ ανάγκη και ηθικό αν και μπορεί να κρυφτεί κάποιος πίσω από το νόμο. Όμως, κύριε εισαγγελέα, η οικογένεια της κας Γιωρκάτζη δικάζει υποθέσεις σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας στις οποίες τη γραμμή υπεράσπισης αποφασίζει η μαμά Χρυστάλλα. 4Στα λεφτά. Οι υποθέσεις και οι διεθνείς διαιτησίες της Δημοκρατίας με τον (έξυπνο) κυρ Αντρέα είναι πολλές και πολλά τα εκατομμύρια. Η κυρία Χρυστάλλα δεν έχει συγκρουόμενα συμφέροντα, ούτε δήλωσε κά- Ο φούρνος του Μελή, Reloaded... ποιο κώλυμα. Έχουν ενα απαράβατο κανόνα στο σπίτι, όταν τρώνε κουπέπια στο οικογενειακό τραπέζι με την κόρη της, δεν μιλάνε για δουλειές. 5Στη βοηθό. Είναι γεγονός πως η βοηθός της κας Δοικήτριας είναι πολύ σημαντική και αναγκαία και δικαίως την επανέφερε στην υπηρεσία η Χρυστάλλα. Μαθαίνω πως πριν συνταξιοδοτηθεί η βοηθός είχε μια ειδικότητα στο... φούρνισμα εγγράφων. Ο φούρνος του Μελή, reloaded; 6Στο Healthy μνημόνιο. Πρόεδρε, τελικά δεν μπορούμε χωρίς σασπένς σε αυτή την προεδρία; Μπορείς για ένα μήνα να μην κάνει δήλωση ο Πισσαρίδης; Έλα, μπορείς. 7Στον Νικόλα. Όπως του έστρωσε πριγκιπικά η κυβέρνηση και προ- ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ σωπικά ο Harry, πριγκιπικά θα κοιμηθεί. Μπράβο του πάντως! 8Στον Ρόντι. Όπως σε όλα τα μεγάλα γεγονότα, έτσι και αυτή τη φορά ο Καρογιάν δηλώνει παρών στην... Κίνα. Αυτή τη φορά πήγε πολύ μακριά μπας και χρειαστεί να του πουν να επιστρέψει! Ο κόσμος χάνεται, και ο Ρόντι χτενίζεται. 9Στον Christos. Έβαλαν τον Στυλιανίδη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπεύθυνο για το διαδίκτυο. Καλύτερα να τον έβαζαν να σώσει τα δελφίνια του Αμαζονίου, πιο σχετικός θα ήταν. Τρέμε Google! Στον Αβέρωφ. Αυτός δεν είναι 10πολιτικός είναι η προσωποποίηση του Ιανού (σόρρυ στη σελίδα 8). Μιλά με τον Νικόλα, ακούει τον Νίκαρο, προσπαθεί να σώσει τον Dirty Harry, διαπραγματεύεται με την Τρόικα, πάιζει με τον Νάυαρχο Ομήρου και άμα λάχει τους απειλεί κι όλους. Βγαίνει και σε άλλο μοντέλο; Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Αρχισυντάκτης: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Οικονομικού: ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΕΡΣΙΑΝΗΣ Υπεύθυνος Καλλιτεχνικού: MIXAΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΤΕΛΑΣ

3 03-POLITIKI_Master_cy 05/09/14 18:33 Page 3 Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 3 Το σχέδιο β Ερντογάν για τα Kατεχόμενα Πολιτική που ριζώνει την Τουρκία στην Κύπρο μαζί με ευχολόγιο για τις συνομιλίες ανέπτυξε ο εκλελεγμένος Πρόεδρος της χώρας ΤΟΥ ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΔΕΙΛΙΝΗ Λογική ενσωμάτωσης των Κατεχομένων στην Τουρκία περιείχε η ομιλία και οι δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν κατά την επίσκεψή του στη Βόρεια Λευκωσία την περασμένη Δευτέρα, την πρώτη μετάβασή του στο εξωτερικό μετά την εκλογή του στο ανώτατο αξίωμα της χώρας του. Οι συχνές αναφορές του στον αγωγό για τη μεταφορά νερού και στο καλώδιο για μετα- Σε αυτό το στάδιο η Άγκυρα βλέπει τη διαπραγμάτευση του κυπριακού υπό διαδικαστικό πρίσμα. Θέλει να μην διακοπούν οι συνομιλίες, αλλά κυρίως θέλει να μην επωμισθεί η τουρκική πλευρά ευθύνες για τυχόν αδιέξοδο. Χωρίς να το λέει, ο Ερντογάν αντιμετωπίζει τη Βόρεια Κύπρο ως τουρκική επαρχία. Μια περιοχή που η τουρκική κυβέρνηση ελέγχει οικονομικά, ο πρέσβης της εκτελεί ουσιαστικά χρέη κυβερνήτη, ενώ η τροφοδότησή της με φθηνό νερό και ηλεκτρικό ολοκληρώνει την ήδη σημαντική εξάρτηση. Συνέχιση της διαδικασίας για λύση Οι δημόσιες αναφορές του Ταγίπ Ερντογάν σε στοιχεία ενός σχεδίου β για τη Βόρεια Κύπρο δεν εμπόδισαν τον Τούρκο Πρόεδρο να στείλει και το θετικό μήνυμα ότι οι συνομιλίες θα πρέπει να συνεχιστούν. Το γεγονός, βέβαια, ότι δεν συμπεριέλαβε κανένα σήμα για ταχεία επίτευξη προόδου, αλλά αντίθετα πρόβαλε τους δικούς του γνωστούς όρους, δείχνει ότι σε αυτό το στάδιο, η Άγκυρα βλέπει τη διαπραγμάτευση υπό διαδικαστικό πρίσμα. Θέλει να μην διακοπούν οι συνομιλίες και κυρίως θέλει να μην επωμισθεί η τουρκική πλευρά ευθύνες για τυχόν αδιέξοδο. Ανάλογη στάση είχε επιδείξει η Τουρκία και τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν με δική της άμεση παρέμβαση πείσθηκε ο Ντερβίς Έρογλου να προσυπογράψει το κοινό ανακοινωθέν, που σηματοδότησε την έναρξη συνομιλιών. Η «Κ» αντιλαμβάνεται πως η Λευκωσία θεωρεί ότι στην μπαλάντζα του κ. Ερντογάν ισορροπούν αυτή τη στιγμή τόσο το σχέδιο β όσο και μια λύση που να μπορεί να πουληθεί ως επιτυχία στο εσωτερικό της Τουρκίας. Τους επόμενους μήνες, ο Τούρκος Πρόεδρος θα πρέπει να λάβει αποφάσεις για το τι θέλει να πράξει στο κυπριακό. Σε αυτό το πλαίσιο μπορεί να κάνει ανοίγματα, σύμφωνα και με τα όσα έλεγαν συνεργάτες του σε Αμερικανούς συνομιλητές τους. Ελάχιστοι, όμως, πιστεύουν ότι ο κ. Ερντογάν θα μπορούσε να προχωρήσει σε συμβιβασμό στο κυπριακό και μετά να τον πουλήσει ως επιτυχία στην Τουρκία, ώστε να συμπήξει τις συμμαχίες που του χρειάζονται για ν αλλάξει το Σύνταγμα και ν αποκτήσει εκτελεστικές εξουσίες. Η ανωτέρω διαδικασία ολοκληρώνεται τον Ιούνιο του Μετά απ αυτό το ορόσημο η στάση του κ. Ερντογάν στο κυπριακό μπορεί να αλλάξει, αν αλλάξουν και τα δεδομένα στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας του και αν ο ίδιος κρίνει πως η συμμετοχή της Τουρκίας στο ενεργειακό παιχνίδι της Ανατολικής Μεσογείου περνά μέσα από τη λύση του πολιτικού προβλήματος. Αυτό, όμως, είναι ένα μεγάλο γεωπολιτικό παιχνίδι που, όπως τόνισε στην «Κ» έμπειρος διπλωμάτης, η Κυπριακή Δημοκρατία, από μόνη της, δεν μπορεί, δεν έχει τα φόντα, να το ελέγξει. φορά ηλεκτρικού ρεύματος από την Τουρκία στην κατεχόμενη Βόρεια Κύπρο, αλλά και η υπόσχεση πως η Άγκυρα θα κάνει ό,τι μπορεί για να διπλασιάσει το κατά κεφαλήν εισόδημα των Τ/κ, ερμηνεύονται ως στοιχεία μιας πολιτικής που ριζώνει την τουρκική παρουσία στο νησί. Χωρίς να το λέει, ο κ. Ερντογάν αντιμετωπίζει τη Βόρεια Κύπρο ως τουρκική επαρχία. Μια περιοχή που η τουρκική κυβέρνηση ελέγχει οικονομικά, ο πρέσβης της εκτελεί ουσιαστικά χρέη κυβερνήτη, ενώ η τροφοδότησή της με φθηνό νερό και ηλεκτρικό ολοκληρώνει την ήδη σημαντική εξάρτηση. Στην ομιλία του, ο κ. Ερντογάν ανέπτυξε στην ουσία το σχέδιο β της χώρας του για την περίπτωση που η τρέχουσα διαδικασία λύσης δεν αποδώσει καρπούς. Ο ίδιος φρόντισε με την παρουσία και τα λεγόμενά του να μην κλείσει την πόρτα του διαλόγου, αλλά και να μην ανοίξει κανένα παράθυρο για σύντομη επίτευξη προόδου. Δεν αποκλείει λύση του προβλήματος, αλλά καθιστά σαφές ότι θα πρέπει να είναι με τους δικούς του όρους. Και την ίδια ώρα δίνει το στίγμα των εναλλακτικών σχεδιασμών της χώρας του, σε μια περίοδο που η διαπραγμάτευση πελαγοδρομεί και οι ηγεσίες των δύο κοινοτήτων σκέπτονται όχι τόσο πώς θα λυθεί το πρόβλημα, αλλά πώς θα κρατηθεί, για ευνόητους λόγους, ζωντανή η διαδικασία των συνομιλιών. Τουρκικό βιλαέτι Η λογική που θέλει την κατεχόμενη Βόρεια Κύπρο να εξελίσσεται σε τουρκική επαρχία δεν είναι καινούργια. Οι πρώτες κινήσεις έγιναν μετά την εισβολή και τη μονομερή ανακήρυξη της ΤΔΒΚ όταν για τις διεθνείς τηλεφωνικές και ταχυδρομικές υπηρεσίες τα κατεχόμενα έγιναν μέρος της Τουρκίας. Έκτοτε διαδοχικές τουρκικές κυβερνήσεις επεξεργάζονταν την ιδέα, μεταξύ αυτών και η κυβέρνηση Ερντογάν. Κορυφαίο στέλεχος του TUSIAD, του ισχυρού Συνδέσμου Επιχειρηματιών και Βιομηχάνων της Τουρκίας είχε αναφέρει πριν μερικά χρόνια στην «Κ» ότι σε συνάντηση του Συνδέσμου με τον Ταγίπ Ερντογάν, ο τελευταίος είχε τοποθετηθεί υπέρ της ιδέας να τοποθετηθεί Τούρκος κυβερνήτης στα κατεχόμενα. Ήταν η εποχή που ο κ. Ερντογάν είχε έλθει σε ρήξη με τους Τ/κ, θεωρώντας ότι απομυζούσαν μεγάλα ποσά από τον τουρκικό προϋπολογισμό για να καταβάλουν μεγάλους μισθούς στους δημοσίους υπαλλήλους. Κυπριακή κυβερνητική πηγή ανέφερε στην «Κ» ότι και η ομιλία του νέου Τούρκου Προέδρου την περασμένη Δευτέρα ήταν σε αυτή τη λογική της ενσωμάτωσης. Ο κ. Ερντογάν πρόβαλε, τόσο στην ομιλία όσο και στις δηλώσεις του, το γεγονός ότι σε τρεις μήνες θα λειτουργεί ο αγωγός μεταφοράς νερού από την Τουρκία στα κατεχόμενα. Και ότι πολύ σύντομα θα μεταφέρεται και ηλεκτρικό ρεύμα με καλώδιο στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Και τα δύο θα προσφέρονται σε πολύ φθηνές τιμές, ελκυστικές, όπως θεωρεί η Τουρκία, όχι μόνο στους Τ/κ αλλά και στις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία θα μπορούσε, σύμφωνα με τον κ. Ερντογάν, να επωφεληθεί από αυτή την κίνηση ειρήνης της Άγκυρας. Η Λευκωσία, πάντως, αντικρίζει την προοπτική προμήθειας φθηνού νερού και ηλεκτρικού από άλλο πρίσμα. Θεωρεί, όπως ανέφερε στην «Κ» ενημερωμένη πηγή ότι «στην ουσία με τις κινήσεις αυτές η Τουρκία ριζώνει στα κατεχόμενα». Και μαζί με την υπόσχεση Ερντογάν ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για να αυξηθεί το κατά κεφαλήν εισόδημα των Τ/κ, ολοκληρώνεται η εξάρτηση του νησιού από τουρκικούς πόρους. HUGO BOSS International Markets AG Phone Nicosia TIMINIS Store Phone Limassol TIMINIS Store Phone Larnaca TIMINIS Store Phone Paphos TIMINIS Store Phone Ayia Napa TIMINIS Store Phone

4 04 - POLITIKI_Master_cy 05/09/14 23:22 Page 4 4 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΟ ΘΕΜΑ Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 Θέμα τάξης για τη Διοικήτρια της ΚΤΚ Η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη ελέγχεται για προσκόμματα στο ανακριτικό έργο και για υποθέσεις δικαστηρίων Βγενόπουλου-MIG Toυ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΧΟΥ Εξερχόμενος της σύσκεψης με το Γραφείο Διερεύνησης Οικονομικού Εγκλήματος, στο Συνεδριακό Κέντρο, την περασμένη Τρίτη, κατά την οποία έτυχε ενδελεχούς ενημέρωσης από τον Γενικό Εισαγγελέα και τον Επικεφαλής των ανακριτών για τη μέχρι στιγμής πορεία των ανακρίσεων σχετικά με το σκάνδαλο που βύθισε την οικονομία του τόπου σε βαθιά κρίση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης μεταξύ άλλων διακήρυξε σε αυστηρό τόνο: «Έχω καταστήσει σαφές ότι η πολιτεία θα επιδείξει μηδενική ανοχή και δεν θα ανεχθεί τη συγκάλυψη Υπάρχει ενδεχόμενο σε περίπτωση που η ΚΔ χάσει στη διεθνή διαδικασία διαιτησίας έναντι του Α. Βγενόπουλου και της MIG να κληθεί να καταβάλει αποζημιώσεις πέραν του 1 δισ. ευρώ. του οποιουδήποτε αποδειχθεί ότι ενέχεται σε οποιοδήποτε αδίκημα». Την ίδια μέρα προαναγγέλλοντας την επίσκεψη του Προέδρου στο Συνεδριακό Κέντρο, η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» έγραφε μεταξύ άλλων το εξής αξιοσημείωτο: «Το ενδιαφέρον του Προέδρου για τις έρευνες είναι αδιάλειπτο, όπως ανέφεραν αρμόδιες πηγές και θέλει να δει απτά αποτελέσματα, τα οποία δυστυχώς 14 μήνες μετά την έναρξη των ερευνών δεν έχουν φανεί». [ ] «Πέραν του γεγονότος ότι ουδείς έχει διωχθεί μέχρι σήμερα, και διαδικαστικά τα πράγματα έχουν σκαλώσει, αφού: [ ] «Τράπεζες, Συνεργατισμός, ακόμη και η Κεντρική Τράπεζα δημιουργούν προσκόμματα στην παραχώρηση στοιχείων που αφορούν τα δάνεια συμβούλων τραπεζών, με αποτέλεσμα να μην προχωρεί το ζήτημα». Ο ίδιος ο Πρόεδρος μετά την ενημέρωση που είχε από τον Γενικό Εισαγγελέα και από τον Επικεφαλής των ανακριτών, Ανώτερο Αστυνόμο κ. Μαυρομμάτη, για την πορεία των ανακρίσεων, επιβεβαίωσε ότι ασχολήθηκαν και με τον τραπεζικό τομέα, σημειώνοντας: «Έχουμε δει τους τομείς αλλά και τις διάφορες ενότητες των αδικημάτων που φέρονται ότι διέπραξαν διάφοροι τραπεζικοί παράγοντες. Έχω ενημερωθεί για το πού βρίσκονται μέχρι στιγμής οι έρευνες για συγκεκριμένα αδικήματα. Έχουμε συνεννοηθεί ότι θα υπάρχει τακτή ανά μήνα ενημέρωση για την πρόοδο των ερευνών». Ωστόσο, εκείνη τη μέρα, τίποτα δεν ελέχθη για προσκόμματα που τίθενται στο ανακριτικό έργο από την ίδια την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου (ΚΤΚ) -όπως ελέχθη στον «Φ» από αρμόδια πηγή- δήλωση που συνιστά μια εξαιρετικά σοβαρή μομφή, αν όχι κατηγορία, κατά της ΚΤΚ που θέτει εκ ποδών ολόκληρο το εγχείρημα για εξυγίανση και απόδοση δικαιοσύνης. Αυτό που δεν ελέχθη την Τρίτη τουλάχιστον δημοσίως- επιβεβαιώθηκε την Τετάρτη στο «Πρωινό Δρομολόγιο» του ΡΙΚ από την πλέον αρμόδια αρχή, τον Γενικό Εισαγγελέα Κώστα Κληρίδη ο οποίος απαντώντας σε σχετικό ερώτημα, μεταξύ άλλων είπε ότι, «υπήρξε καθυστέρηση στην παράδοση στοιχείων από τις τράπεζες», στις οποίες έχει επισημανθεί από τη Νομική Υπηρεσία πως «αν δεν δώσουν τα στοιχεία σε εύλογο χρονικό διάστημα θα εφαρμοστεί ο νόμος που αφορά την άρνηση συνεργασίας με την αστυνομία και την απόκρυψη στοιχείων». Ήταν πλέον ηλίου φαεινότερον ότι οι τράπεζες, της Κεντρικής μη εξαιρουμένης, εκτός του ότι συνεχίζουν σκαιώς να περιφρονούν το δημόσιο αίσθημα και το αίτημα της κοινωνίας περί απόδοσης δικαιοσύνης εξακολουθούν να αυθαιρετούν ασύστολα γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων τους ακόμα και τις ανακριτικές αρχές! Αυτό μάλιστα την ώρα που η Κυβέρνηση πάσκιζε να πείσει τα κόμματα να ψηφίσουν το νομοσχέδιο για τις εκποιήσεις διαβεβαιώνοντας Η Διοικήτρια της ΚΤΚ φαίνεται να ελέγχεται για το γεγονός ότι από τη στιγμή που το δικηγορικό Γραφείο του εν διαστάσει συζύγου και της θυγατέρας αμφοτέρων, «Ανδρέας Γιωρκάτζη και Συνεργάτες ΔΕΠΕ» εκπροσωπεί στα δικαστήρια τον Α. Βγενόπουλο και τη MIG, από τα χέρια της ίδιας περνά πολύτιμο μαρτυρικό υλικό και ζητήματα που αφορούν στρατηγικούς σχεδιασμούς υποθέσεων που βρίσκονται ενώπιον της δικαιοσύνης, με αντίδικους τη Λαϊκή Τράπεζα αλλά και την Κυπριακή Δημοκρατία. Το νήμα της ίδιας υπόθεσης -τα βρόγχια της οποίας τυλίγουν επικίνδυνα θεωρούμε τη Διοικήτρια της ΚΤΚείναι ωστόσο μακρύτερο καθότι ο Ανδρέας Βγενόπουλος, η MIG και άλλοι εξ Ελλάδος επενδυτές, έχουν προχωρήσει από τον Ιανουάριο του 2013, με διαιτητική διαδικασία δια της οποίας αξιώνουν από την Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ) εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. (Υπόθεση του Διαιτητικού Δικαστηρίου εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας ARB/13/27. org/icsid/frontservlet). Συγκεκριμένα σε συνέντευξη Τύπου στις 23/01/2013 ο Α. Βγενόπουλος ανακοίνωσε ότι επιδόθηκε «ειδοποίηση διαφοράς» προς την ΚΔ, κάτι που, όπως ανέφερε, «συνιστά την επίσημη έναρξη της σχετικής διαδικασίας, με την οποία η Το εύλογο ερώτημα που προκύπτει είναι κατά πόσον η Διοικήτρια της ΚΤΚ Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, με την ανάληψη των καθηκόντων της, έχει ενημερώσει επισήμως τον Γενικό Εισαγγελέα αναφορικά με το γεγονός πως το δικηγορικό γραφείο που εκπροσωπεί τον Α. Βγενόπουλο και την MIG είναι αυτό του εν διαστάσει συζύγου της και της θυγατέρας τους και αν ναι κατά πόσον ο Γενικός Εισαγγελέας έμεινε ικανοποιημένος από τις οποιεσδήποτε εξηγήσεις τυχόν να έλαβε. Είναι αυτονόητο και στην προκειμένη περίπτωση, ότι τυχόν συγκάλυψη ή και απόκρυψη γεγονότων δημιουργεί εύλογα ερωτήματα και υποψίες για διαπλοκή ολκής, με θύμα για άλλη μία φορά τον Κύπριο φορολογούμενο, ο οποίος μπορεί να κληθεί να πληρώσει εκατοντάδες εκατομμύρια σε αποζημιώσεις προς όφελος των πελατών του δικηγορικού γραφείου του εν διαστάσει συζύγου και της θυγατέρας της Διοικήτριας της ΚΤΚ, «Ανδρέας Γιωρκάτζη και Συνεργάτες ΔΕΠΕ». Το δεύτερο ερώτημα που προκύπτει από τη δημοσιογραφική ότι αυτό δεν θα αποτελέσει όργανο εκβιασμού στα χέρια των τραπεζών. Η «Κ» ερευνώντας αρχικά το ζήτημα των προσκομμάτων των τραπεζών να δώσουν πληροφορίες για δάνεια διοικητικών συμβούλων των τραπεζικών ιδρυμάτων και στη συνέχεια υποθέσεις που ήδη έχουν αχθεί ενώπιον των δικαστηρίων, καταλήγει στο εύρημα ότι, ενδεχομένως να υπάρχει ζήτημα αρχής και τάξης καθώς και σύγκρουσης συμφερόντων για την ίδια τη Διοικήτρια της ΚΤΚ Χρυστάλλα Γιωρκάτζη. Αυτό, ως γεγονός, πιθανότατα να ναρκοθετεί τις έρευνες των ανακριτικών αρχών αλλά και να θέτει σε κίνδυνο υποθέσεις που έχουν ήδη αχθεί ενώπιον των δικαστηρίων και για τις οποίες η Κυπριακή Δημοκρατία ενδεχομένως κληθεί να πληρώσει εκατομμύρια σε αποζημιώσεις. ΚΔ εναντίον Βγενόπουλου Είναι γνωστό τοις πάσι ότι οι ποινικές έρευνες για την καταστροφή της κυπριακής οικονομίας αφορούν σε μεγάλο βαθμό ζητήματα της πάλαι ποτέ ισχυρής Λαϊκής Τράπεζας και σε εξίσου μεγάλο βαθμό την Marfin Investment Group (MIG) και τον μη εκτελεστικό της πρόεδρο Ανδρέα Βγενόπουλο. Εκείνο που προφανώς δεν είναι ευρέως γνωστό, είναι το MIG ζητά κατ αρχήν αποκατάσταση προκειμένου να προστατεύσει την επένδυσή της ύψους 823,8 εκατ. ευρώ, και αν αυτό δεν συμβεί θα προχωρήσει σε διεκδίκηση του συνολικού ποσού της επένδυσής της, αλλά και κάθε άλλης ζημιάς έρευνα, είναι ότι αφού από τα γεγονότα προκύπτει ότι οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, ότι «ακόμη και η Κεντρική Τράπεζα δημιουργεί προσκόμματα στην παραχώρηση στοιχείων που αφορούν τα δάνεια συμβούλων τραπεζών», είναι βάσιμες και επικυρώνονται εμμέσως και από τις δηλώσεις του Γενικού Εισαγγελέα (ΡΙΚ - 03/09/2014) κατά πόσον η Νομική Υπηρεσία θεωρεί ότι εμποδίζεται το ανακριτικό έργο; Τρίτον, αν από τη μέχρι στιγμής συνεργασία της Νομικής Υπηρεσίας με την ΚΤΚ γενικώς και ειδικότερα με την κ. Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, ο κ. Κώστας Κληρίδης και ο κ. Ρίκκος Ερωτοκρίτου έχουν σχηματίσει την εικόνα ότι απέναντί τους υπάρχει ένας αντικειμενικός συνεργάτης και πρόθυμος σύμμαχος στην προσπάθεια που καταβάλλεται ώστε να οδηγηθούν οι υπεύθυνοι για την οικονομική κατάρρευση της πατρίδας μας ενώπιον της δικαιοσύνης; Πέραν των πιο πάνω ερωτημάτων, η εκτίμηση της «Κ» είναι ότι τίθεται μείζον ζήτημα τάξης για Το έντυπο της ενδιάμεσης απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας στις 23 Μαΐου 2014, όπου για τον Α. Βγενόπουλο εμφανίζεται δικηγόρος του Γραφείου Α. Γιωρκάτζη. γεγονός πως MIG και Ανδρέας Βγενόπουλος εξακολουθούν (και μετά τον διορισμό της Χρυστάλλας Γιωρκτάζη ως Διοικήτριας της ΚΤΚ τον Απρίλιο του 2014) να εκπροσωπούνται στην Κύπρο και ενώπιον των κυπριακών δικαστηρίων, από το δικηγορικό γραφείο του Ανδρέα Γιωρκάτζη (εν διαστάσει συζύγου της Διοικήτριας της ΚΤΚ) και της θυγατέρας αμφοτέρων, Μαριάννας Γιωρκάτζη, «Ανδρέας Γιωρκάτζη και Συνεταίροι ΔΕΠΕ». Διευκρινίζεται ότι μέχρι πριν μερικών μηνών η κ. Μαριάννα Γιωρκάτζη εργαζόταν ως δικηγόρος στο Δικηγορικό Γραφείο Πάμπου Ιωαννίδη, τέως δικηγόρων της Λαϊκής που απορρέει από την επένδυση αυτή, λόγω παραβάσεων εκ μέρους της ΚΔ των υποχρεώσεών της βάσει της προαναφερθείσας σύμβασης». Όπως είπε ο κ. Βενόπουλος, η MIG προχωρά από κοινού με άλλους επενδυτές σε υποβολή της Αίτησης τη Διοικήτρια της ΚΤΚ, το οποίο χρήζει σοβαρής έρευνας και άμεσων ενεργειών εκ μέρους της Νομικής Υπηρεσίας, ενώ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει νομική και ηθική υποχρέωση να ζητήσει όπως διαταχθεί έρευνα και όπως λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα διαφύλαξης και προστασίας του καλώς νοούμενου δημοσίου συμφέροντος από τη μια και την αποτροπή του σοβαρού ενδεχομένου η ΚΔ να εκτεθεί διεθνώς, από την άλλη. Εξάλλου, ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας την περασμένη Τρίτη, ως να διαισθανόταν ότι κάποιο λάκκο ενδεχομένως να έχει η φάβα ή έστω γνωρίζοντας και φοβούμενος μην εκραγούν στα χέρια του «κρυμμένα κοντέινερ της τραπεζικής διαπλοκής», δήλωνε με νόημα ότι «για μην αφήνονται αιχμές ότι κάποιοι ενδεχόμενα να ήθελαν την καθυστέρηση ή τη συγκάλυψη» (βλ. προειδοποίηση Κληρίδη την επομένη από το ΡΙΚ προς τις τράπεζες) «ορθά επιζητείται, να στοιχειοθετηθεί με όλα τα αναγκαία τεκμήρια, η κάθε υπόθεση ξεχωριστά έτσι ώστε να μην Τράπεζας και το όνομά της ήταν αναρτημένο στην ιστοσελίδα του συγκεκριμένου Γραφείου. (Το όνομα του Πάμπου Ιωαννίδη, είναι πέραν πάσης αμφιβολίας στον κατάλογο του πινακίου των ερευνών του Γραφείου Διερεύνησης Οικονομικού Εγκλήματος, στο πλαίσιο υποθέσεων που αφορούν τη Λαϊκή Τράπεζα). Μεταπηδώντας στο δικηγορικό γραφείο του πατρός της, το όνομα της κ. Μαριάννας Γιωρκάτζη αφαιρέθηκε από την ιστοσελίδα του Γραφείου Πάμπου Ιωαννίδη χωρίς ωστόσο να εμφανίζεται στην ιστοσελίδα του γραφείου «Ανδρέα Γιωρκάτζη και Συνεταίροι ΔΕΠΕ», εκ μέρους του Αν. Βγενόπουλος κατά Κυπριακής Δημοκρατίας Στο Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο υπό την αιγίδα της Διεθνούς Τράπεζας στην Ουάσινγκτον ο κ. Βγενόπουλος διεκδικεί πέραν των 800 εκ. ευρώ από την ΚΔ. Μεγάλο μέρος του μαρτυρικού υλικού που αφορά την υπεράσπιση της υπόθεσης προέρχεται από την ΚΤΚ! για Διαιτησία (Request for Arbitration) εναντίον της Κύπρου στο αρμόδιο Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο υπό την αιγίδα της Διεθνούς Τράπεζας στην Ουάσινγκτον και θα διεκδικήσει την αξία της επένδυσής της στη Λαϊκή Τράπεζα, ενώ άλλα είκοσι φυσικά και νομικά πρόσωπα θα διεκδικήσουν την αξία επενδύσεων τους, ύψους περίπου 229 εκατ. ευρώ. Στη συγκεκριμένη διαδικασία την ΚΔ εκπροσωπεί η Νομική Υπηρεσία μαζί με μεγάλο διεθνές δικηγορικό Οίκο. Το οικονομικό κόστος της συγκεκριμένης διαιτητικής διαδικασίας επωμίζονται από κοινού το υπουργείο Οικονομικών και η ΚΤΚ. Επιπλέον, μεγάλο μέρος του μαρτυρικού υλικού που αφορά την υπεράσπιση της υπόθεσης προέρχεται από την ΚΤΚ. Τρία ερωτήματα που χρήζουν απαντήσεων άμεσα υπάρξει εκ των υστέρων η κατηγορία ότι είτε δεν έγινε όπως θα έπρεπε η ανακριτική δουλεία, αλλά και η εν συνεχεία δίωξη από τον Γενικό Εισαγγελέα, ο οποίος και λόγω πείρας δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν να προσάψει κατηγορία χάριν της προσαγωγής κάποιου στο δικαστήριο και εν συνεχεία να απαλλαγεί. Εκεί θα ήταν η συγκάλυψη» (!). Όντως, κατά πως είπε εν κατακλείδι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, πρόκειται «για πρωτόγνωρα εγκλήματα» και ορθώς διακηρύσσεται ότι καμία έκπτωση της ποιότητας της εργασίας δεν θα γίνει προς όφελος του χρόνου καθότι, «ευρύτερη κοινωνική απαίτηση αλλά και απαίτηση της πολιτείας» είναι «η τιμωρία όσων φέρουν την ευθύνη της καταστροφής του χρηματοπιστωτικού συστήματος αλλά και τις συνέπειες τις οποίες πληρώνει ο απλός πολίτης, είτε λέγεται καταθέτης, είτε λέγεται οφειλέτης είτε ευρύτερα λέγεται κυπριακή οικονομία». Διακηρύξεις έχουμε ήδη ακούσει πολλές, απομένει να δούμε και πράξεις! οποίου η κ. Μ. Γιωρκάτζη εμφανίζεται ωστόσο στα δικαστήρια. Πού ελέγχεται η Διοικήτρια; Ως γνωστόν η Αρχή Εξυγίανσης είναι το υπεύθυνο όργανο που -και στην προκειμένη περίπτωση της Λαϊκής Τράπεζας- εποπτεύει όλες τις δραστηριότητες της Διαχειρίστριας της Λαϊκής. Η Αρχή Εξυγίανσης αποτελείται από τη Διοικήτρια (Χρυστάλλα Γιωρκάτζη) και τους δύο Εκτελεστικούς Συμβούλους της ΚΤΚ, (Γιώργο Συρρίχα και Στέλιο Κοιλιάρη). Η Διαχειρίστρια της Λαϊκής Τράπεζας (Άντρη Αντωνιάδου), όπως και στο παρελθόν έγραψε η «Κ», προχώρησε δικαστικώς, και μέχρι στιγμής πολύ επιτυχώς, εναντίον εκείνων που έκρινε -εκ των όσων εξέτασε- ότι φέρουν ευθύνη για το κλείσιμο της Λαϊκής Τράπεζας και το συνεπακόλουθο πλήγμα στην κυπριακή οικονομία. Στο πλαίσιο αυτό, μεταξύ άλλων κινήθηκε και εναντίον του Ανδρέα Βγενόπουλου και της MIG. (Υπόθεση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας 8400/2012). Η ενάγουσα Λαϊκή Τράπεζα (διά της Διαχειρίστριας), ζήτησε και εξασφάλισε τον Απρίλιο του 2013, προσωρινό διάταγμα παγοποίησης σε παγκόσμιο επίπεδο, των περιουσιακών στοιχείων των εναγομένων, που είναι οι MIG, και οι κ.κ. Ανδρέας Βγενόπουλος, Ευθύμιος Μπουλούτας, Κυριάκος Μάγειρας και άλλοι εννέα. Η MIG και ο Ανδρέας Βγενόπουλος εκπροσωπούνται στο δικαστήριο από το Γραφείο Ανδρέα Γιωρκάτζη. Το προσωρινό διάταγμα, μετά από ακρόαση ενώπιον του δικαστηρίου κατέστη απόλυτο τον Μάιο του Οι εναγόμενοι καταχώρησαν έφεση. Ωστόσο, η πλήρης παγοποίηση των περιουσιακών στοιχείων θα συνεχιστεί για όσο χρονικό διάστημα εκκρεμεί η αγωγή που άσκησε η Διαχειρίστρια της Λαϊκής Τράπεζας, υποστηρίζοντας ότι προκάλεσαν ζημιά στη Τράπεζα την περίοδο που τη διοικούσαν, με παροχή δανείων χωρίς εξασφαλίσεις με σκοπό την αγορά μετοχών της MIG. Το Δικαστήριο απέρριψε τις ενστάσεις του Ανδρέα Βγενόπουλου, όχι μόνο για τα διατάγματα παγοποίησης περιουσιακών του στοιχείων παγκοσμίως, αλλά και σε ό,τι αφορά ενστάσεις με τις οποίες επιχειρήθηκε η ακύρωση της αγωγής. Από τη στιγμή που οι ενέργειες της Διαχειρίστριας ελέγχονται από την Αρχή Εξυγίανσης της οποίας από τον περασμένο Απρίλιο ηγείται η Διοικήτρια της ΚΤΚ, ενώ τα άτομα που διώκει αστικώς η Διαχειρίστρια εκπροσωπούνται στα δικαστήρια από το δικηγορικό Γραφείο του εν διαστάσει συζύγου και της θυγατέρας της, τότε εκτιμούμε ότι η κ. Χρυστάλλα Γιωρκάτζη ελέγχεται απόλυτα, αφού πολύτιμο μαρτυρικό υλικό και υλικό που αφορά στρατηγικούς σχεδιασμούς χειρισμού της υπόθεσης, βρίσκεται στα χέρια της και εν γνώσει της. Αν αυτό δε, παρ ελπίδα, το γνωρίζει ο Γενικός Εισαγγελέας, τότε θεωρούμε ότι αυτονόητα, ελέγχεται και ο ίδιος. Πάντως η «Κ» έχει αποστείλει σχετικές επιστολές, εκθέτοντας τα γεγονότα και ζητώντας την τοποθέτησή τους, τόσο στον Γενικό Εισαγγελέα Κώστα Κληρίδη όσο και στον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα Ρίκκο Ερωτοκρίτου. Αναμένοντας απάντηση από την κ. Γιωρκάτζη Η «Κ» έχει απευθύνει γραπτώς το παρακάτω ερώτημα προς τη Διοικήτρια της ΚΤΚ κ. Χρυστάλλα Γιωρκάτζη: «Το γεγονός ότι το Δικηγορικό Γραφείο του κ. Ανδρέα Γιωρκάτζη και της θυγατέρας σας Μαριάννας Γιωρκάτζη, εκπροσωπεί στα δικαστήρια τον κ. Ανδρέα Βγενόπουλο και την MIG, δεν θεωρείτε ότι δημιουργεί θέματα τάξης και ζήτημα σύγκρουσης συμφερόντων, από τη στιγμή που εσείς αναλάβατε τη θέση της Διοικήτριας της Κεντρικής Τράπεζας;». Μέχρι της στιγμής που η εφημερίδα μας οδηγείτο στο τυπογραφείο η κ. Γιωρκάτζη δεν είχε απαντήσει. Προσδοκούμε, ότι από ένα πολιτειακό αξιωματούχο, όπως η Διοικήτρια της ΚΤΚ, η οποία είχε διατελέσει και Γενική Ελέγκτρια, θα λάβουμε απάντηση.

5 05-POLITIKI_Master_cy 9/6/14 12:36 AM Page 5 Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 5 Στον τοίχο ο Χάρης για τις εκποιήσεις Αξιωματούχοι του ΔΗΣΥ εκτιμούν ότι κακοί χειρισμοί του υπ. Οικονομικών έβαλαν στη μέγγενη την Κυβέρνηση και το Κόμμα Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ Οι πυρετώδεις διαβουλεύσεις, τα παρασκήνια και οι οργιώδεις διαπραγματεύσεις για το επίμαχο νομοσχέδιο για τις εκποιήσεις, κάνοντας τον κύκλο τους άφησαν πίσω τους «νικητές» και «ηττημένους» σε μια μάχη, που ένας αντικειμενικός παρατηρητής θα χαρακτήριζε τη νίκη πύρρεια και την ήττα ορφανή. Το νομοσχέδιο κατάφερε να πάρει τεράστιες πολιτικές διαστάσεις και να προκαλέσει ένα καινούργιο κύκλο αναταραχών στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Το τέλος των διαβουλεύσεων έφερε τις πολιτικές δυνάμεις σε σκληρό μπραντ εφέρ, ενώ ταυτόχρονα η κυβέρνηση να προσπαθεί να διαχειριστεί τη νέα κρίση την οποία διέρχεται. Το κεφάλαιο εκποιήσεις ξεφεύγει από την οικονομική του διάσταση και αποκτά καθαρά πολιτική χροιά, δίνοντας την ευκαιρία σε κάθε πολιτική δύναμη ν αποκτήσει τον δικό της ρόλο στο νέο πολιτικό παιχνίδι. Μια προαναγγελθείσα κρίση Το κυβερνητικό νομοσχέδιο των εκποιήσεων αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη πολιτική κρίση που καλείται να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση μετά και από την Άνοιξη του Κυρίως γιατί η αξιοπιστία της φαίνεται πλέον να έχει αγγίξει χαμηλό βαρομετρικό. Το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο, με τις «σοβαρές ελλείψεις στην προστασία ευάλωτων ομάδων» όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν όλες οι πολιτικές δυνάμεις, θέτει θέμα υποχωρητικότητας της εκτελεστικής εξουσίας και έλλειψη διαπραγματευτικής δεινότητας. Επιπλέον, το γεγονός ότι το Νομοσχέδιο παρουσιάστηκε στη Βουλή προς ψήφιση εκβιαστικά και σε στενά χρονικά χρονοδιαγράμματα, προκάλεσε ρήγμα ανάμεσα σε Βουλή Μετά το κούρεμα του Μαρτίου του 2013, το νομοσχέδιο για τις εκποιήσεις προκάλεσε τη δεύτερη μεγάλη κρίση στην Κυβέρνηση, η οποία και χρεώνεται στον υπουργό Οικονομικών, η πορεία του οποίου μέχρι πρότινος εθεωρείτο άριστη. Θέμα Γεωργιάδη και από ΔΗΣΥ Υψηλά ιστάμενη πηγή του κυβερνώντος κόμματος, παραδέχεται πως ο ΔΗΣΥ είναι ιδιαίτερα απογοητευμένος από τους χειρισμούς του άλλοτε ευνοούμενου υπουργού Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη. Απροετοίμαστη φάνηκε η κυβέρνηση σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, αφού αναφέρουν πως είχε 15 μήνες για να προετοιμαστεί κατάλληλα για το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Στην Πινδάρου, εκφράζεται έντονη δυσαρέσκεια από το γεγονός ότι το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο ήρθε στο τραπέζι χωρίς να έχει καν τη στήριξη της ηγεσίας του ΔΗΣΥ. Μάλιστα, στελέχη στην Πινδάρου αναφέρουν πως ο υπουργός Οικονομικών, θα έπρεπε μέσα στο διάστημα του ενάμισι μήνα, κατά τον οποίο και συζητείται έντονα το θέμα του Νομοσχεδίου, να είχε φροντίσει να ετοιμαστεί και το πλαίσιο αφερεγγυότητας. Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση αλλά και ο ΔΗΣΥ, θα μπορούσαν να κερδίσουν τη στήριξη μιας συμπαγούς πλειοψηφίας των πολιτικών κομμάτων και δεν θα άφηναν τον Νικόλα Παπαδόπουλο να κερδίζει συνεχώς συμμάχους και να αποτελεί τον πρωταγωνιστή στη βελτίωση του νομοσχεδίου εκποιήσεων, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις Συναγερμικών στελεχών. και Κυβέρνηση. Υπενθυμίζεται πως με παρόμοιο τρόπο παρουσιάστηκαν ακόμα δύο νομοσχέδια ενώπιον της Βουλής, εγείροντας πλέον συγκεκριμένο και σοβαρό ερώτημα από την πλευρά των κομμάτων: «Η κατάθεση νομοσχεδίων στο παραπέντε καθιστά την κυβέρνηση απλώς απροετοίμαστη απέναντι σε μεγάλα ζητήματα της οικονομίας ή κρύβονται αλλότρια συμφέροντα και πολιτικά παίγνια πίσω από την συγκεκριμένη τακτική;» Η καχυποψία των πολιτικών δυνάμεων απέναντι σε κυβερνητικές δεσμεύσεις προειδοποιήσεις και δηλώσεις προκάλεσε τριγμούς στο πολιτικό σκηνικό κι έφτασε το μέλλον της οικονομίας να ακροβατεί επικίνδυνα σε τεντωμένο σχοινί. Από τη μία οι προειδοποιήσεις κυβερνητικών αξιωματούχων για οικονομική καταστροφή στο ενδεχόμενο καταψήφισης και από την άλλη οι δηλώσεις πολιτικών δυνάμεων για μαζικές εκποιήσεις σε περίπτωση έγκρισής του, φαίνεται να δημιούργησαν σύγχυση στην κοινή γνώμη και ζημιά εκροών στην ήδη ευάλωτη κυπριακή οικονομία. Αυτός ήταν και ο λόγος, που μετά από μία μεγάλη περίοδο εντάσεων, κόμματα και κυβέρνηση διαβουλεύθηκαν πιο ψύχραιμα, με στόχο την αναζήτηση χρυσής τομής. Οι κόκκινες γραμμές της Τρόικας στις διεκδικήσεις των κομμάτων, οδήγησαν πάραυτα στην ενίσχυση ενός αντιπολιτευτικού μετώπου από όλα τα κόμματα πλην του ΔΗΣΥ. Τα κόμματα εμμένουν στις θέσεις τους και καταθέτουν προτάσεις για προστασία της πρώτης κατοικίας, της επαγγελματικής στέγης και διασύνδεση του πλαισίου αφερεγγυότητας με το νομοσχέδιο. Για τις όποιες επιπτώσεις της έκβασης του νομοσχεδίου και της πορείας της οικονομίας, οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης ρίχνουν την μπάλα των ευθυνών στην κυβέρνηση προσπαθώντας να αποβάλουν από το σώμα της βουλής ευθύνες για το αδιέξοδο. «Η κυβέρνηση διαπραγματεύεται, σ εκείνην ανήκει και η ευθύνη της καταδίκης του», αναφέρουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Μετά και από τις τελευταίες εξελίξεις η ΕΔΕΚ βρέθηκε σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση αφού από τη ήθελε να κρατήσει υπεύθυνη στάση απέναντι στο Νομοσχέδιο αλλά παράλληλα αδυνατούσε να το ψηφίσει με τόσες «ελλείψεις» όπως σημείωναν βουλευτές του κόμματος. Η εξασφάλιση της πρώτης κατοικίας, της επαγγελματικής στέγης και της διασύνδεσης του πλαισίου αφερεγγυότητας, ήταν βασικές προϋποθέσεις ούτως ώστε να ψηφίσει το Νομοσχέδιο. Το μέλλον του Νομοσχεδίου φαίνεται να κλονίστηκε περαιτέρω από το γεγονός ότι και το ΕΥΡΩΚΟ έμοιαζε να εγκαταλείπει τη στήριξη που έδινε στην κυβέρνηση και το κυβερνών κόμμα. Αναμφίβολα το ΕΥ- ΡΩΚΟ, διάκειτο θετικά στο Νομοσχέδιο με κάποιες βελτιωτικές προτάσεις. Στο τελευταίο στάδιο όμως συντάχθηκε με το μέτωπο της αντιπολίτευσης ασκώντας κριτική στην κυβέρνηση για κακή διαχείριση του κεφαλαίου εκποιήσεων και στο κυβερνών κόμμα για υποχωρήσεις στα «όχι» των δανειστών. Το ΔΗΚΟ από την πλευρά του διατήρησε καθ όλη της τη διάρκεια των διαβουλεύσεων ρυθμιστικό ρόλο στη διαχείριση και διαπραγμάτευση του Νομοσχεδίου. Ο πρόεδρός του Νικόλας Παπαδόπουλος φαίνεται να κερδίζει συνεχώς βαθμούς στο πολιτικό παιχνίδι, από τη διεκδικητική του στάση. Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει πως παύει να ακροβατεί και ο ίδιος σε τεντωμένο σχοινί. Και αυτό, αφού με τη σκληρή του στάση ενδέχεται να «χάσει» τον κόσμο που αποζητά σταθερότητα, ενώ με τυχόν υποχωρητικότητα σε κόκκινες γραμμές του, πρόκειται να απογοητεύσει τους αντιμνημονιακούς θιασώτες. Το νομοσχέδιο εκποιήσεων, αναμφίβολα αποτέλεσε σωσίβιο στην κρίση και απομόνωση στην οποία διέρχεται το ΑΚΕΛ. Αποτελεί γεγονός ότι το κόμμα της Αριστεράς επέμεινε στην άρνηση του να ψηφίσει το Νομοσχέδιο, αφού διαφωνούσε και διαφωνεί με το περιεχόμενο και την ουσία του. Ωστόσο, το γεγονός ότι δεν έμεινε απλός παρατηρητής απέναντι στα γεγονότα του κεφαλαίου εκποιήσεων ασκώντας σκληρή κριτική, του δίνει την ευκαιρία να απεγκλωβιστεί από την άλλοτε πολιτική του απορριπτισμού την οποία ακολουθούσε. Η τακτική την οποία ακολουθεί προτείνοντας λύσεις και προσπαθώντας να βρει συγκλίσεις με τα υπόλοιπα κόμματα, αποτελεί το κλειδί για την άρση της απομόνωσής του. ΔΗΣΥ στην απομόνωση; Δύσκολη αποδεικνύεται η θέση του κυβερνώντος κόμματος. Ο ΔΗΣΥ προσπαθεί να στηρίξει τις θέσεις της κυβέρνησης και να περάσει το νομοσχέδιο, αντιλαμβανόμενος τις επιπτώσεις τυχόν καταψήφισής του. Την ίδια στιγμή προσπαθεί να βελτιώσει πρόνοιες και να βρει συγκλίσεις με τα άλλα κόμματα. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρακολουθούσε η κοινή γνώμη τις κινήσεις του προέδρου του κόμματος Αβέρωφ Νεοφύτου. Οι προσπάθειες των πολιτικών δυνάμεων να καταθέσουν τροποποιήσεις σε θέματα επί των οποίων η Τρόικα είχε ήδη ανάψει κόκκινο φως, προκάλεσαν την οργή του Συναγερμικού προέδρου, απειλώντας πως δεν θα ψηφίσει καν το Νομοσχέδιο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την οργίλη αντίδραση των κομμάτων της αντιπολίτευσης, κάνοντας λόγο για επικοινωνιακά τεχνάσματα του αρχηγού του ΔΗΣΥ, μία τεχνική εκβιασμού, η οποία είχε ως στόχο να φέρει τους πάντες ενώπιον των ευθυνών σε τυχόν καταψήφιση του Νομοσχεδίου.

6 06 - POLITIKI_Master_cy 05/09/14 18:36 Page 6 6 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 Ο ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΔΗΣ ΣΤΗΝ «Κ» Αλλαγές σε διορισμούς και αξιολογήσεις Στοίχημα για το υπ. Παιδείας δηλώνει στην «Κ» ο Κ. Καδής είναι να μην μειωθούν οι δαπάνες αλλά να αυξηθεί η αποδοτικότητα Συνέντευξη στον ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΤΟΜΑΡΑ Με ανοιχτά ζητήματα όπως το φλέγον θέμα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης αλλά και τις προετοιμασίες για την έναρξη του νέου διδακτικού έτους ο υπουργός Παιδείας ανοίγει το χαρτιά του στην «Κ». Σε συνέντευξή του ο Κώστας Καδής αποκαλύπτει πως θα κάμψει τις αντιδράσεις των εκπαιδευτικών σε μια σειρά αλλαγών όπως το σύστημα πρόσληψης και αξιολόγησης. Διαβεβαιώνει ότι οι εισηγήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας δεν είναι δεσμευτικές ενώ υπό τις περιστάσεις θεωρεί ικανοποιητικά τα κονδύλια για την Παιδεία. Και φέτος, όπως λέει, θα προσφερθεί βοήθεια σε 13 χιλιάδες άπορους μαθητές ενώ παραδέχεται ότι το υπουργείο δεν θα αποφύγει τα προβλήματα έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς τα οποία, όμως, όπως υποστηρίζει είναι λιγότερα από πέρυσι. -Υπάρχουν επικρίσεις σε πολιτικό επίπεδο, ότι η κυβέρνηση δεν αντιστάθηκε στις απαιτήσεις των δανειστών για περικοπές. Είναι έτσι; -Εάν συγκριθούν οι περικοπές που έγιναν στο υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού με τις περικοπές σε αλλά υπουργεία, θα δούμε ότι οι περικοπές για την Παιδεία ήταν οι χαμηλότερες. Αυτό δείχνει ότι τα θέματα της Παιδείας είναι ψηλά στις προτεραιότητες αυτής της κυβέρνησης. Από εκεί και πέρα, μέσα σε ένα δύσκολο οικονομικό περιβάλλον, έχουμε την ευκαιρία για να νοικοκυρευτούμε και να ξοδεύουμε πιο αποτελεσματικά τους πόρους που έχουμε στη διάθεσή μας. Γίνεται μια συστηματική προσπάθεια στο υπουργείο μέσα από τη διαμόρφωση και εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής, να αξιοποιούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους οικονομικούς πόρους, περιορίζοντας όσο γίνεται τις σπατάλες. Υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, και θεωρώ ότι ακριβώς αυτό είναι το στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε, να μην μειώσουμε δηλαδή τις δαπάνες για την εκπαίδευση αλλά να αυξήσουμε την αποδοτικότητά τους. -Τα κονδύλια για την εκπαίδευση σας ικανοποιούν; -Σίγουρα θα ήμουν ευτυχέστερος αν είχαμε μεγαλύτερη άνεση, αλλά θεωρώ ότι μέσα από τα κονδύλια που έχουμε μπορούμε να κάνουμε έργο και τομές που θα καταστήσουν την εκπαίδευσή μας αναβαθμισμένη και πιο αποτελεσματική. Υπάρχουν πολύ συγκεκριμένα μέτρα που μπορούμε να πάρουμε, που δεν έχουν κόστος, αλλά -το αντίθετο- μπορούν να επιφέρουν εξοικονόμηση ή, ακόμα, να φέρουν και πόρους από έξω. Για παράδειγμα,. πρόσφατα είχαμε συνάντηση με τους εκπροσώπους όλων των πανεπιστημίων για να δούμε πώς μπορούν να συνεργαστούν με το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο κάτω από την ομπρέλα του υπουργείου, για να προσφέρουμε προς τα έξω προγράμματα εξ αποστάσεως. Αυτό το εγχείρημα, το οποίο έγινε δεκτό με ικανοποίηση από τα πανεπιστήμια μας, τι θα πετύχει; Θα ικανοποιήσει ένα στρατηγικό στόχο της Κύπρου -να καταστεί περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης- αλλά ταυτόχρονα θα φέρει σημαντικούς πόρους από το εξωτερικό, μέσα από τα δίδακτρα των φοιτητών. -Διαχρονικά, για να μην πω όλοι, αλλά οι περισσότεροι υπουργοί Παιδείας δεν είχαν τις καλύτερες σχέσεις με τις οργανώσεις των εκπαιδευτικών. Θεωρείτε ότι είστε εξαίρεση; -Οι εκπαιδευτικές οργανώσεις αποτελούν ένα σημαντικό εταίρο στην προσπάθεια για αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος και ως εκ τούτου είναι υγειές να έχουμε καλές σχέσεις και καλή επικοινωνία μαζί τους. Τα αιτήματα που βάζουν θα πρέπει να εξετάζονται σε ένα πλαίσιο προσπάθειας εξορθολογισμού του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Δεν θεωρώ ότι είμαστε απέναντι, αντίθετα αντιλαμβάνομαι ότι και οι ίδιες οι εκπαιδευτικές οργανώσεις μέσα από τα αιτήματα ή τις Αλλαγές στο σύστημα διορισμού και αξιολόγησης των εκπαιδευτικών προαναγγέλλει ο Κώστας Καδής ο οποίος πιστεύει ότι δεν θα υπάρξουν αντιδράσεις από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις. -Είστε ικανοποιημένος από τις επιδόσεις των μαθητών σε Κύπρο και Ελλάδα; - Εάν μελετήσει κάποιος τα αποτελέσματα σε διεθνείς διαγωνισμούς και στις Παγκύπριες εξετάσεις, δεν μπορεί να είναι ικανοποιημένος. Τα αποτελέσματα είναι κάτω του αναμενόμενου, αν λάβει κανείς υπόψη και τις επενδύσεις στον τομέα της εκπαίδευσης. Βέβαια, πρέπει να παραδεχτούμε ότι υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι που οδηγούν Υπάρχουν 42 σχολεία στα οποία θα συνεχίσουν να διεξάγονται έργα κατά τη διάρκεια της χρονιάς. Αυτό δεν πρέπει να το θεωρεί κάποιος απαραίτητα κακό. Διότι έργα υποδομής γίνονται για να βελτιώσουμε τις συνθήκες που επικρατούν στα σχολεία. Με βάση την ενημέρωσή που έλαβα, τα βιβλία που είναι απαραίτητα για την έναρξη της χρονιάς είναι στα σχολεία. Υπάρχουν κάποια βιβλία που αποφασίστηκε να σταλούν αυτές τις μέρες. εισηγήσεις που βάζουν ενδιαφέρονται και για την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος. -Ποια ζητήματα θέτουν οι εκπαιδευτικές οργανώσεις σε σχέση με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση; Το νέο σύστημα προσλήψεων; -Είναι μια σειρά ζητήματα που απασχολούν τόσο τις οργανώσεις όσο και το υπουργείο. Σε αυτά βέβαια περιλαμβάνεται και το σύστημα διορισμού των εκπαιδευτικών. Έχουμε λάβει υπόψη τις προσπάθειες που έγιναν στο παρελθόν για το θέμα αυτό, καθώς και τις θέσεις που εξέφρασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Μέσα από το νέο σύστημα θα πρέπει να δείξουμε ευαισθησία στις περιπτώσεις των εκπαιδευτικών που εργάζονται για χρόνια, δίνοντας ταυτόχρονα ελπίδα στους επιστήμονες, οι οποίοι βρίσκονται στον ατελείωτο κατάλογο των αδιόριστων εκπαιδευτικών ότι μπορούν να εργοδοτηθούν μέσα από μια διαδικασία που θα επιλέγει τους άριστους, τους πιο ικανούς, έμπειρους και προσοντούχους. -Υπάρχει η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας που φέρνει τα πάνω κάτω στην Παιδεία. Πώς θα περάσουν όλα αυτά τα ζητήματα όταν οι οργανώσεις αντιδρούν; -Οι εισηγήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας αγγίζουν θέματα που κατ επανάληψη απασχόλησαν τον χώρο της εκπαίδευσης και κατά γενική ομολογία χρήζουν αναδιάρθρωσης. Σε κάθε περίπτωση οι εισηγήσεις που περιλαμβάνονται στις εκθέσεις δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα. Τις λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη όπως λαμβάνουμε υπόψη και τη δουλειά που έχει γίνει στο παρελθόν στα ίδια θέματα, και στη βάση της μελέτης όλων αυτών των δεδομένων προχωρούμε στην πρόταση ενός πλαισίου για κάθε θέμα. Ένα από τα ζητήματα που τίθενται στην έκθεση είναι και το σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και του εκπαιδευτικού έργου. Έχω στα χέρια μου την έκθεση της ειδικής επιτροπής που ορίσαμε γι αυτό το θέμα και αφού την εξετάσουμε εσωτερικά θα τη θέσουμε ενώπιον των εκπαιδευτικών μέσα από ένα δομημένο διάλογο. Το ίδιο θα γίνει και με το σύστημα διορισμών. Όλα τα θέματα τα εξετάζουμε με τεχνοκρατική προσέγγιση και πραγματικά πιστεύω ότι μέσα από ανταλλαγή και σύνθεση απόψεων μπορούμε να καταλήξουμε σε αυτά τα αποτελέσματα, τους οποίους θα πρέπει να μελετήσουμε σε βάθος. Σε σχέση με τις Παγκύπριες εξετάσεις έχουμε ορίσει μια επιτροπή που θα δει τις διαδικασίες οργάνωσής τους και το κατά πόσο αυτές χρειάζονται βελτίωση. Προχωρούμε επίσης, στην εισαγωγή ενός νέου προγράμματος επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών μας με στόχο τη βελτίωση των αποτελεσμάτων των Παγκύπριων εξετάσεων και έχουμε θέσει ως στόχο σε αμοιβαία αποδεκτές λύσεις. Είμαι αισιόδοξος, διότι συζητώντας και με τις ίδιες τις οργανώσεις νομίζω ότι αντιλαμβάνονται ότι ορισμένα ζητήματα ή πολιτικές με τον τρόπο που εφαρμόζονται σήμερα έχουν αναχρονιστικό χαρακτήρα και δεν λειτουργούν. Δεν μπορεί, για παράδειγμα, με το υφιστάμενο σύστημα διορισμών να επιλέγονται άτομα, τα οποία ουσιαστικά θα υπηρετήσουν μερικά χρόνια πριν συνταξιοδοτηθούν. Δεν μπορεί με το υφιστάμενο σύστημα αξιολόγησης, ουσιαστικά να λαμβάνεται υπόψη μόνο ο χρόνος υπηρεσίας. Έχουμε μια κλίμακα βαθμολογίας από το μηδέν έως το σαράντα, και οι πλείστοι εκπαιδευτικοί παίρνουν βαθμολογίες από 35 μέχρι 38. Η βαθμολογία δίνεται στη βάση του χρόνου υπηρεσίας και όχι του πόσο αποδίδει κάποιος. Αυτό πρέπει να αλλάξει, και το αντιλαμβάνονται και οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί. Βοήθεια σε άπορους μαθητές -Υπάρχει εικόνα για το κοινωνικό πρόβλημα με τους άπορους μαθητές; - Προκαταρκτικές εκτιμήσεις μας λένε ότι ο αριθμός τους παρουσιάζει μικρή αυξητική τάση. Άρα, και φέτος, θα αντιμετωπίσουμε αυτό το θέμα και έχουμε πάρει τα μέτρα μας. Μέσα από επαφές που είχαμε κάνει με όσους είχαν συνεισφορά στην προσπάθεια του υπουργείου, θα είμαστε σε θέση να ικανοποιήσουμε έναν αριθμό πέραν των δεκατριών χιλιάδων παιδιών σε σχέση με τη σίτισή τους. Στα παιδιά αυτά θα παρέχεται σάντουιτς και χυμός κατά τη διάρκεια της χρονιάς, και αυτό το έχουμε εξασφαλίσει μέσα από τη συμβολή τόσο της εκκλησίας όσο και άλλων φορέων - ιδιαίτερα από τον ιδιωτικό τομέα- οι οποίοι, πρέπει να πω, ανταποκρίθηκαν θετικά. Η βοήθεια παρέχεται με διακριτικότητα και σεβασμό στην αξιοπρέπεια του κάθε ατόμου. Από εκεί και πέρα, περιπτώσεις εξειδικευμένες που χρήζουν μεγαλύτερης βοήθειας αντιμετωπίζονται στο πλαίσιο της κάθε σχολικής μονάδας και με τη συνδρομή των συνδέσμων γονέων και των σχολικών εφοριών, που με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να ευχαριστήσω. Δεν ικανοποιούν οι επιδόσεις των μαθητών ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ της χρονιάς τη βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων. -Ο τερματισμός του «αιώνιου» φοιτητή στα Ανώτερα και Ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας προκαλεί αντιδράσεις. Δικαιολογημένες ή αδικαιολόγητες; -Αδικαιολόγητες. Αυτό το θέμα θα έπρεπε να είχε λήξει εδώ και πολύ καιρό. Δεν μπορεί ένας φοιτητής που είναι για πολλά χρόνια ανενεργός, να θεωρείται φοιτητής. Μπορεί να παίρνει ένα πιστοποιητικό για τη φοίτησή του στο Πανεπιστήμιο, και να διαγράφεται από τα μητρώα του Πανεπιστημίου. Και αν θα πάει κάπου αλλού στη συνέχεια, να μπορεί να του αναγνωριστούν κάποια μαθήματα που έχει παρακολουθήσει. Το φαινόμενο να παρουσιάζει ένα Πανεπιστήμιο ένα μεγάλο αριθμό φοιτητών, και οι ενεργοί φοιτητές να είναι ένα μικρό κλάσμα του συνόλου, αντιλαμβάνεστε ότι δημιουργεί δυσλειτουργίες στα ίδια τα Πανεπιστήμια. Προβλήματα στα κτίρια -Κάθε χρόνο τέτοια εποχή η έναρξη της σχολικής χρονιάς συνοδεύεται από προβλήματα στις κτιριακές εγκαταστάσεις, προβλήματα με τα βιβλία, προβλήματα με το διδακτικό προσωπικό. Υπάρχουν; Αν ναι, γιατί; -Προσπαθήσαμε μέσα από συστηματική δουλειά που έγινε τους τελευταίους μήνες να περιορίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τα προβλήματα σε όλα τα επίπεδα. Και σήμερα, θα έλεγα με ικανοποίηση, βλέπουμε ότι τα προβλήματα είναι περιορισμένα και ελεγχόμενα. Τρία είναι τα επίπεδα εργασίας που σχετίζονται με την ομαλή έναρξη της χρονιάς. Το πρώτο αφορά στην υλικοτεχνική υποδομή, το δεύτερο αφορά στα βιβλία και το τρίτο έχει να κάνει με τη στελέχωση. Υπάρχει και ένα τέταρτο τις τελευταίες χρονιές, που είναι η στήριξη των άπορων μαθητών. Στο θέμα της υλικοτεχνικής υποδομής υπήρχαν μια σειρά από έργα τα οποία θα έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί μέχρι τον Σεπτέμβριο. Με βάση την ενημέρωση που λαμβάνω καθημερινά, βρισκόμαστε σε ένα καλό στάδιο. Στα πλείστα σχολεία σαράντα τόσα σχολεία έχουν ολοκληρωθεί τα έργα ή ολοκληρώνονται αυτές τις μέρες. -Υπάρχουν σχολεία στα οποία δεν έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες; -Ακριβώς. Υπάρχουν σαράντα δύο σχολεία στα οποία θα συνεχίσουν να διεξάγονται έργα κατά τη διάρκεια της χρονιάς. Αυτό δεν πρέπει να το θεωρεί κάποιος απαραίτητα κακό. Διότι έργα υποδομής γίνονται για να βελτιώσουμε τις συνθήκες που επικρατούν στα σχολεία, για να επεκτείνουμε τις σχολικές μονάδες, ή για να τις αναβαθμίσουμε. Αντιλαμβάνεστε ότι κάποια έργα έχουν διάρκεια πέραν των δυο μηνών, που είναι η θερινή περίοδος. Άρα, από αυτή την άποψη είναι θετικό το γεγονός ότι εξελίσσονται έργα υποδομής στα σχολεία μας. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να διασφαλίσουμε ότι και τα σαράντα δύο σχολεία θα λειτουργήσουν σε ένα περιβάλλον απόλυτης ασφάλειας για τα παιδία και το προσωπικό τους. Οι Τεχνικές Υπηρεσίες του υπουργείου Παιδείας, εξετάζουν μια προς μια αυτές τις περιπτώσεις. Απομονώνεται ο χώρος των έργων από την υπόλοιπη σχολική μονάδα, και το σχολείο λειτουργεί με τρόπο ασφαλισμένο. -Το κεφάλαιο της κτιριακής υποδομής το κρίνετε ικανοποιητικό; -Κρίνω ότι είναι πολύ ικανοποιητικό. Έχω υπόψη μου ένα-δυο σχολεία στα οποία υπάρχουν εκκρεμότητες. Σε αρκετές περιπτώσεις πραγματοποιώ προσωπικά επισκέψεις μαζί με τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου για να διασφαλίσουμε το επίπεδο ετοιμότητας των κτιριακών υποδομών. -Υπάρχουν σχολεία τα οποία κρίθηκαν ακατάλληλα; -Ένα σχολείο που κρίθηκε ακατάλληλο στην Πάφο είναι το Νικολαΐδειο, το οποίο έκλεισε και οι μαθητές έχουν στεγαστεί στο Λύκειο Κύκκου. Σε όσα άλλα σχολεία υπήρχαν έργα τα οποία έπρεπε να γίνουν πριν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς, αυτά έχουν ολοκληρωθεί. -Τα βιβλία θα φθάσουν έγκαιρα στους μαθητές; -Παίρνουμε κάποια βιβλία από την Ελλάδα, τα περισσότερα βιβλία εκδίδονται στην Κύπρο. Και στις δύο περιπτώσεις, φέτος φαίνεται να πήγαμε καλύτερα από άλλες χρονιές. Έχουν ήδη φθάσει τα πλείστα βιβλία στα σχολεία. Υπάρχει επάρκεια. Με βάση την ενημέρωσή που έλαβα, τα βιβλία που είναι απαραίτητα για την έναρξη της χρονιάς είναι στα σχολεία. Υπάρχουν κάποια βιβλία που αποφασίστηκε να σταλούν αυτές τις μέρες στα σχολεία. Είναι βιβλία πολύ ακριβά και θέλαμε να αποφύγουμε τυχόν απώλεια ή κλοπή τους. -Εδώ και ένα μήνα πραγματοποιούνται μεταθέσεις προσωπικού. Θα επαναληφθεί το φαινόμενο να ξεκινήσουν τα μαθήματα και να υπάρχουν ελλείψεις; -Και σε επίπεδο στελέχωσης είμαστε σε καλύτερη κατάσταση από άλλες χρονιές. Λήφθηκε η απόφαση μέσα στον Ιούλιο για αποπαγοποίηση των θέσεων προαγωγής των εκπαιδευτικών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την αποδέσμευση θέσεων διευθυντών και βοηθών διευθυντών που ήταν παγοποιημένες. Είναι αλήθεια ότι, επειδή η αποπαγοποίηση έγινε πρόσφατα, έγινε ένας αγώνας δρόμου κυρίως από την Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας για να προλάβει να ολοκληρώσει τις διαδικασίες προαγωγής και στη συνέχεια τις μεταθέσεις. Με βάση τα χρονικά περιθώρια που είχαμε στη διάθεσή μας, νιώθω ότι κινηθήκαμε σε καλά επίπεδα και είμαστε βέβαιοι ότι μέχρι να ξεκινήσουν τα μαθήματα οι εκπαιδευτικοί θα βρίσκονται στις θέσεις τους. -Ωστόσο, τα προβλήματα με τους αδιόριστους εκπαιδευτικούς δεν έχουν εκλείψει. -Είναι ένα ζήτημα που μας απασχολεί. Ιδιαίτερα το πρόβλημα αυτό παρατηρείται στη Μέση Εκπαίδευση, διότι εκεί υπήρξε μια μεγάλη μείωση στον αριθμό των μαθητών μας, η οποία αντιστοιχεί περίπου σε εξήντα δύο τμήματα. Άρα, είναι μειωμένες οι ανάγκες και εκ των πραγμάτων ένας μικρός αριθμός συμβασιούχων εκπαιδευτικών δεν θα διοριστούν ξανά. Δεν μπορεί οι αριθμοί των μαθητών να παρουσιάζονται μειωμένοι και οι αριθμοί των εκπαιδευτικών να αυξάνονται. Επίσης, υπάρχουν και αστάθμητοι παράγοντες, όπως οι επιλογές των ίδιων των παιδιών. Πέρυσι π.χ. επέλεγαν περισσότερο ένα μάθημα, φέτος επιλέγουν κάποια άλλα μαθήματα. Δεν μπορεί το ίδιο το υπουργείο Παιδείας να δημιουργεί ανάγκες, για να καλύψει τους αδιόριστους εκπαιδευτικούς. -Άρα εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα. -Το οποίο όμως περιορίσαμε στο ελάχιστο. Εάν δεν λάμβανε τα μέτρα που έλαβε το υπουργείο, αυτό το πρόβλημα θα ήταν πολύ μεγαλύτερο. Το πρόβλημα θα υπάρχει σε πολύ λίγες ειδικότητες, όπου θα παρουσιάζεται μονοψήφιος αριθμός αδιόριστων εκπαιδευτικών, οι οποίοι - μέσα από αντικαταστάσεις είτε μέσα από άλλες ανάγκες που θα προκύψουν κατά τη διάρκεια της χρονιάς - το πιθανότερο είναι ότι θα εργαστούν. Έχουμε πάρει μια σειρά από πρωτοβουλίες οι οποίες περιορίζουν το πρόβλημα. Σημαντική ήταν και η πρωτοβουλία μας να αποταθούμε στην Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού, μέσω του προγράμματος Απόκτησης Εργασιακής Εμπειρίας από άνεργους πτυχιούχους. Έχει κάνει αίτηση το ίδιο το υπουργείο και έχει εξασφαλίσει έναν αριθμό 300 περίπου θέσεων για άνεργους εκπαιδευτικούς που θα ενταχθούν στα σχολεία μας ή σε άλλες θέσεις του υπουργείου.

7 07-POLITIKI_Master_cy 05/09/14 18:37 Page 7 Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 7 Μέχρι τον Νοέμβριο υπολογίζεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία των διαπραγματεύσεων με την επιλογή της εταιρείας που θα αγοράσει τις Κυπριακές Αερογραμμές. EPA Βέτο από πιλότους K.A. για Ryan και Aegean Εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για το μέλλον των αερομεταφορών Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Με τις διαδικασίες διαπραγμάτευσης πώλησης των Κυπριακών Αερογραμμών (Κ.Α.) να έχουν εισέλθει στην τελική ευθεία, οι πιλότοι της εταιρείας ετοιμάζονται να παρέμβουν εκφράζοντας σοβαρές ανησυχίες για κάποιες από τις εταιρείες που βρίσκονται στη λίστα των ενδιαφερόμενων εταιρειών, με τις οποίες η κυβέρνηση δια της επιτροπής που έχει οριστεί διαβουλεύεται μαζί τους. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», οι πιλότοι των Κ.Α. αντιμετωπίζουν με καχυποψία το ενδιαφέρον που έχει επιδειχθεί από πλευράς της ιρλανδέζικης εταιρείας χαμηλού κόστους της Ryan Air και της Aegean, ελλαδικών συμφερόντων. Οι πιλότοι που τις επόμενες μέρες θα εκφράσουν δημόσια τις ανησυχίες τους, εμφανίζονται να μην έχουν πεισθεί ότι μέσα στις προθέσεις των εν λόγω εταιρειών συγκαταλέγεται για το ευρύτερο συμφέρον της Κύπρου που είναι η ανάπτυξη των αερομεταφορών. Οι πιλότοι λαμβάνοντας υπόψη την πρακτική που ακολουθεί η Ryan Air σε άλλα ευρωπαϊκά αεροδρόμια πιστεύουν ότι το κράτος θα υποστεί ζημιές με ευρύτερες επιπτώσεις στον τουρισμό και κατ επέκταση στην οικονομία του τόπου. Προς τούτο, παραθέτουν ως παράδειγμα την πρόσφατη απόφαση της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την οποία κρίθηκαν παράνομες οι επιχορηγήσεις προς την εταιρεία από τη γαλλική κυβέρνηση και ζητείται η επιστροφή ενός ποσού περίπου 10 εκατ. ευρώ. Οι πιλότοι των Κ.Α. θεωρούν επίσης ότι η ιρλανδέζικη εταιρεία με την τακτική που εφαρμόζει πριν και κατά τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων στόχο έχει ν αποκομίσει τα μεγαλύτερα οφέλη μέσω της επιχορήγησης εισιτηρίων, καθεστώς που, όπως λέγεται, εντός της ΠΑΣΥΠΙ επιδιώκει να το επεκτείνει και στο αεροδρόμιο Λάρνακας. Για την περίπτωση της Aegean, οι πιλότοι θεωρούν ότι στόχος του ενδιαφέροντος που έχει επιδειχθεί είναι η διατήρηση σε πρώτη φάση και η επέκταση σε κατοπινό στάδιο της θέσης που έχει στις αερομεταφορές της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου μετά και την εξαγορά στην Ελλάδα της Olympic Air. Και για τις δυο εταιρείες οι οποίες βρίσκονται στην κούρσα αγοράς των Κ.Α., οι πιλότοι εκτιμούν ότι η παρουσία τους θα έχει αρνητικές επιδράσεις στον υγιή ανταγωνισμό με άλλες εταιρείες που πετούν προς και από την Κύπρο. Οι πιλότοι θεωρούν ως μοντέλο ανάπτυξης των αερομεταφορών της Κύπρου αυτό το οποίο εφαρμόζουν αεροπορικές Οι διαπραγματεύσεις για πώληση των Κ.Α. είχε ως αποτέλεσμα στο παρασκήνιο να ξεσπάσει ένας μικρός «πόλεμος» μεταξύ κάποιων εταιρειών. Παρέμβαση πιλότων στη διαδικασία πώλησης των Κ.Α. Βάζουν στο τραπέζι το μοντέλο ανάπτυξης της εταιρείας, θεωρώντας ότι ο νέος ιδιοκτήτης θα πρέπει να επενδύσει στην εταιρεία και όχι να τη χρησιμοποιήσει για στραγγάλισμα του ανταγωνισμού. Εννέα ενδιαφερόμενοι στην προτελευταία φάση των διαπραγματεύσεων. «Πόλεμος» στο παρασκήνιο ανάμεσα σε Ryan Air και Aegean. εταιρείες του Αραβικού Κόλπου, οι οποίες μπαίνουν στον ευρωπαϊκό χώρο εξαγοράζοντας πακέτα μετοχών αεροπορικών εταιρειών της Γηραιάς Ηπείρου. Πόλεμος για τις Κ.Α. Η έναρξη των διαπραγματεύσεων για πώληση των Κ.Α. είχε ως αποτέλεσμα στο παρασκήνιο να ξεσπάσει ένας μικρός «πόλεμος» μεταξύ κάποιων εταιρειών. Ανεπίσημα λέγεται ότι το ενδιαφέρον που επιδείχθηκε από την Ryan Air μετά και αντιφατική συμπεριφορά του διευθύνοντα συμβούλου της εταιρείας Μάικλ Ο Λίρι προκάλεσε συναγερμό στην Aegean, τα στελέχη της οποίας αναζητούσαν να μάθουν τι ακριβώς συμβαίνει και αν το ενδιαφέρον της ιρλανδέζικης εταιρείας είναι πραγματικό. Παρασκηνιακά οι απαξιωτικές δηλώσεις του Μαικλ Ο Λίρι για τις Κ.Α. αποδίδονται σε λόγους τακτικής με στόχο να εξασφαλίσει η εταιρεία μεγαλύτερες επιχορηγήσεις ανά επιβάτη σε νέους προορισμούς. Τακτική, που, όπως λέγεται, έχει ακολουθηθεί και σε άλλες περιπτώσεις και έχει αποδώσει καρπούς. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η Ryan φαίνεται ότι επιθυμεί να διευρύνει το δίκτυο πτήσεων από και προς την Κύπρο, όχι μόνο από το αεροδρόμιο Πάφου, αλλά και από τη Λάρνακα. Κάτι που δεν περνά απαρατήρητο από την Aegean, η οποία μέσω του ενδιαφέροντος για τις Κ.Α. επιθυμεί να εδραιώσει τη θέση της στις αερομεταφορές της ευρύτερης περιοχής. Κύκλοι από τον χώρο των αερομεταφορών μας έλεγαν ότι όταν η διαδικασία φτάσει στο τελικό στάδιο το παιχνίδι θα παιχθεί ανάμεσα στις δυο συγκεκριμένες εταιρείες. Πάντως, όπως λέχθηκε επίσημα, στην προτελευταία φάση της διαδικασίας έχουν περάσει εννέα εταιρείες οι οποίες καλούνται να υποβάλλουν τα επιχειρηματικά πλάνα. Από την αξιολόγηση που θα ακολουθήσει, θα συνταχθεί ο τελικός κατάλογος των εταιρειών με τις οποίες θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για επιλογή του νέου αφεντικού των Κ.Α. Μια διαδικασία η οποία υπολογίζεται ότι μπορεί να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Νοέμβριο. ΚΥΠΕ

8 08-PARAPOLITIKA_Master_cy 06/09/14 01:23 Page 8 8 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 Δεν φταις εσύ η φαντασία μας τα φταίει Φαντάζεστε αν; Φαντάζεστε τι θα γινόταν στη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Βρετανία ή οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, αν η σύζυγος του Κεντρικού Τραπεζίτη είχε μεγάλο δικηγορικό γραφείο το οποίο εκπροσωπούσε σε δικαστήριο της χώρας ή σε διεθνή διαιτησία αντίδικο της Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος διεκδικούσε μάλιστα ποσά της τάξεως των 800 εκατομμυρίων ευρώ; Αντιλαμβάνομαι φαντάζεστε! Φαντάζεστε ακόμα μια τέτοια σχέση να κρατείτο στα μουλωχτά; Αντιλαμβάνομαι φαντάζεστε, ότι σε σοβαρές χώρες δεν λειτουργεί το «δεν πειράζει ρε κουμπάρε». Αντιλαμβάνεστε επίσης να πήγαιναν οι υποθέσεις στα δικαστήρια και να καλείτο ο φορολογούμενος να πληρώσει κάποιες εκατοντάδες εκατομμύρια αποζημίωση στη σύζυγο του Κεντρικού Τραπεζίτη, τι θα γινόταν; Εδώ όμως είπαμε είναι Κύπρος και ο ήλιος ο σκληρός όλα τα μασάει κι όλα τα καταπίνει. Από την πρώτη κατοικία μέχρι και τη μεγαλύτερη λαμογιά, μέχρι το μαχαίρι των πομποδών πολιτικών διακηρύξεων να φτάσει στο κόκαλο ημών των κορόιδων που μας βλέπουν οι λιμουζινάτοι και γελούν. Ανεξέλεγκτη Eλέγκτρια Πάντως είναι ταπεινή μας γνώμη ότι στην Ελέγκτρια που έλεγχε και δεν δεχόταν μύγα στο σπαθί της δεν θα έπρεπε να διέφευγε ότι μπορεί ο κόσμος να αντιλαμβανόταν ότι όταν ο εν διαστάσει σύζυγος της εκπροσωπούσε τον Α. Βγενόπουλο στα δικαστήρια, δεν υπήρχε ζήτημα αρχής, αλλά όταν η ίδια έγινε Διοικήτρια ΚΤΚ το πράγμα ήταν άκρως επικίνδυνο ιδιαίτερα αφού δεν το δήλωσε δημόσια. Τουτέστιν η Eλέγκτρια έγινε ανεξέλεγκτη ως Διοικήτρια. Στου λόγου το αληθές συνηγορεί και το ζήτημα με τη γραμματέα της των μηνιαίως την οποία επανέφερε στην υπηρεσία γιατί όποιος είπε ο σύζυγος της τελευταίας από τηλεοράσεως πήγε να βάλει τάξη στο χάος. Όμως όπως είπε πηγή της ΚΤΚ στη στήλη η εν λόγω κυρία συνελήφθη δις από τον τέως Διοικητή Πανίκο Δημητριάδη να «ψαλλιδίζει» έγγραφα και επειδή άρχισε εναντίον της πειθαρχική διαδικασία, αποφάσισε να βγει σε πρόωρη αφυπηρέτηση. Πήρε τα λεφτουδάκια και την έκανε με ελαφρά πηδηματάκια. Είναι λοιπόν δυνατόν μια κοτζάμ Ελέγκτρια να μην γνώριζε μια τόσο σημαντική πληροφορία και να πήγε και να έδωσε παχυλό συμβόλαιο στην εν λόγω κυρία; Έχω ένα μυστικό κρυμμένο στης καρδιάς τα βάθη κανείς δεν το `χει μάθει Εν διαστάσει θυγατέρα Ένα γνωστός και μη εξαιρετέος δικηγόρος, πρωταγωνιστής της θορυβώδους της ομηγύρεως των δικαστηρίων σφύριξε στη στήλη κάτι που ελέχθη στον προαύλιο χώρο της Θέμιδας. Εν αρχή είχε ελαφρυντικό η Χρυστάλλα, ότι τον Ανδρέα Βγενόπουλο και την MIG εκπροσωπούσε στα δικαστήρια το Γραφείο του εν διαστάσει συζύγου της. Τώρα όμως δεν μπορεί να μιλά και για την εν διαστάσει θυγατέρα της! Δούλεμα, ζηλοφθονία και άλλα κυπριακά προτερήματα! Η σιωπή του Ανδρέα Είναι πάντως άξιο απορίας το γεγονός πως μετά την ανάληψη των καθηκόντων της κ. Χρυστάλλας στην ΚΤΚ, μέχρι την άνοιξη ο λαλίστατος κ. Ανδρέας Βγενόπουλος σίγησε σαν το εκθεσιακό κανόνι. Ο άνθρωπος που παλαιότερα παρέλαυνε πολύ συχνά από τα ΜΜΕ και σαγήνευε τα πλήθη ενώ συχνά πυκνά εξέδιδε και γραπτές απανταχούσες «πυροβολώντας» ανηλεώς όποιους εκ των Κυπρίων τολμούσαν να τον επικρίνουν για το ναυάγιο της Λαϊκής και την απώλεια των λεφτών του κοσμάκη. Twits Ave Φαίνεται ότι ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, συμμερίζεται τις επικρίσεις που διατυπώθηκαν από την «Κ» αλλά και από τη στήλη αυτή περί άστοχων δηλώσεων στο ζήτημα του νομοσχεδίου για τις εκποιήσεις, ακόμα και από τον γκουρού της οικονομίας Χριστόφορο Πισσαρίδη, αφού σε ένα από τα twits του την περασμένη Τετάρτη σημείωνε: «Άστοχες δηλώσεις αμφοτέρων των πλευρών και αβεβαιότητα ν/σ εκποιήσεων κλονίζουν εμπιστοσύνη πολιτών. Επιβάλλεται επικράτηση υπευθυνότητας.» Τα όσα ο Ιανός έγραφε την περασμένη Κυριακή περί «αιμορραγίας» στις τράπεζες λόγω ανεύθυνων δηλώσεων έγιναν πανικός και της ίδιας της Κυβέρνησης την περασμένη Παρασκευή με το γνωστό sms της «Δήμητρας Καλογήρου» ΚΥΠΕ Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ Χάρης Γεωργιάδης Ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης. Ο Ιανός συμπαρίσταται στον υπό σκληρή δοκιμασία δημόσιο άνδρα και του αφιερώνει το άσμα «Πιο καλή η μοναξιά». Του την είπε Η προσφυγή της Διαχειρίστριας της πρώην Λαϊκής κατά του Ελληνικού Δημοσίου με την οποία διεκδικεί περίπου 800 εκατ. ευρώ έχει ενοχλήσει την Αθήνα. Μάλιστα, οι κακές γλώσσες λένε ότι το θέμα ετέθη από τον πρωθυπουργό της Ελλάδας στον πρόεδρο της Δημοκρατίας στην τελευταία συνάντηση που είχαν στο Μαξίμου ρωτώντας να μάθει ποια είναι η συγκεκριμένη κυρία. Η πρώτη αντίδραση του Νίκου Αναστασιάδη ήταν καρφί για τις φιλικές σχέσεις που ως γνωστόν διατηρεί ο κ. Σαμαράς με την οικογένεια Νικόλα Παπαδοπούλου. Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν το τι παίχθηκε στην Ελληνική πρωτεύουσα ο Νίκος Αναστασιάδης φέρεται να απάντησε: «Η Διαχειρίστρια είναι μαζί με τον φίλο σου τον Νικόλα». Και ο πρόεδρος δεν έμεινε μόνο στα καρφιά. Επανήλθε λέγοντας στον Έλληνα πρωθυπουργό. «Και εσείς Αντώνη μου κάντε κάτι με τον Βγενό». Σιγά μην έμενε ο Νίκαρος από κάτω. Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ ΑΜΕΡΩΤΑ / Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Ποιο όραμα, για ποια πατρίδα; ΒΟΛΕΣ / Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Ο κύκλος του φόβου Αύριο πάμε σχολείο. Νέα σχολική χρονιά. Καμία ανυπομονησία. Δεν αγόρασα ούτε ένα μολύβι. Δεν είχα όρεξη. Τελειόφοιτος. Επιτέλους. Τι επιτέλους δηλαδή; Κουρασμένος θα πάω. Εντατικά ιδιαίτερα εδώ και δύο βδομάδες. Για να φτάσουμε την ύλη λένε. Τα πρωινά μαθηματικά, τα απογεύματα φυσική. Νέα Ελληνικά πήγαμε μόνο δύο φορές. Σαν τους λωποδύτες τρέχουμε. Από σπίτι σε σπίτι. Ξέρεις, παράνομα. Μαύρα. Οι καθηγητές φοβούνται ακόμα. Αν και έχει χρόνια να τους κυνηγήσουν. Παίρνουν τα μέτρα τους. Έκπτωση όμως δεν κάνουν. Οι τιμές οι ίδιες με πριν τέσσερα χρόνια που έδωσε Παγκύπριες ο αδελφός μου. Δείχνουν όμως κατανόηση στον τρόπο πληρωμής. Κάνουν ευκολίες. Πάλι καλά. Από τη μέρα που ξεκίνησα τα ιδιαίτερα, σκέφτομαι σοβαρά το μέλλον μου. Για το τι θα σπουδάσω. Μην με ρωτήσετε τι θέλω. Δεν ξέρω ποια είναι η απάντηση. Και δεν ξέρω προς τα που να κοιτάξω. Αυτό είναι το θέμα. Οι φίλοι μου μια από τα ίδια. Όλοι χαμένοι στον ορυμαγδό της νέας Κύπρου. Με απομυθοποιημένα όλα όσα ξέραμε μέχρι πριν από δύο χρόνια. Να γίνεις ηλεκτρολόγος για να δουλέψεις στην cyta ή την ΑΗΚ, να σπουδάσεις οικονομικά για μια μπεις σε μια τράπεζα. Τώρα θα πρέπει να το ψάξω. Μακάρι να μπορούσα ν αναβάλω το ψάξιμο. Αλλά δεν γίνεται. Και αυτό θα πρέπει να το κάνω μόνος μου. Ή σχεδόν μόνος μου. Οι γονείς μου φοβούνται να μου πουν μην τους χρεώνω μια ζωή τη λανθασμένη απόφαση που θα με συμβουλέψουν να πάρω. Οι καθηγητές ζουν στον κόσμο τους. Θέλουν να πάρουν τις προαγωγές τους, να σχολάζουν στην ώρα τους. Έρχονται στην τάξη άνευροι και άοσμοι. Ξέρουν, πως θα πάμε φροντιστήριο και δεν έχουν άγχος. Άλλωστε, έχουν καταφέρει να περάσουν το μήνυμα πως πρώτος την ευθύνη, για την αποτυχία πρωτίστως και για την επιτυχία δευτερευόντως, την έχει ο απογευματινός δάσκαλος, όχι ο πρωινός. Παραπαιδεία λέγεται, με μια λέξη. Βέβαια, για να μην τα ρίχνουμε όλα στους δασκάλους, το ψάρι βρομάει από το κεφάλι. Υπάρχει πρόβλημα παιδείας. Ποτέ το σχολείο δεν δούλεψε με την κρίση μας. Δουλεύει μονίμως με τη μνήμη μας. Και κανείς ποτέ δεν ασχολήθηκε με τα ναρκωτικά στα σχολεία που περνούν μπροστά στα μάτια μου, άλλα ούτε και με τον χιλιοειπωμένο σχολικό εκφοβισμό. Ούτε ρώτησε ποτέ κανείς αν είναι για δέσιμο μερικοί από τους καθηγητές. Ήρθε η σειρά σου, μπαίνεις. «Μας λένε να αγαπάμε μια πατρίδα που δεν αγαπούν αυτοί που μας το λένε. Μας λένε να έχουμε όραμα για μια πατρίδα, αυτοί που οράματα βλέπουν μόνο στον ύπνο τους» Παλαιότερα τα πράγματα ήταν πιο εύκολα. Φαντάζομαι δηλαδή. Ιδιωτικά πανεπιστήμια δεν είχε. Στην Αγγλία ήταν πανάκριβα. Τι σου έμενε λοιπόν; Η Ελλάδα. Έδινες, και όπου περνούσες πήγαινες. Η τύχη καθόριζε το μέλλον σου. Η ρουλέτα του συστήματος. Άλλωστε, τότε όλοι έβρισκαν δουλειά. Οι πιο τυχεροί στην κυβέρνηση, σε ημικρατικό, σε τράπεζα. Οι «άτυχοι» μια δουλίτσα θα την έβρισκαν. Θα σχολνούσαν πιο αργά, αλλά ανεργία δεν είχε. Τώρα όμως; Τώρα θέλουμε να είμαστε δημιουργικοί. Αυτό το καταλαβαίνουμε. Ξέρουμε πως όταν επιστρέψουμε από τις σπουδές μας, όσοι θα φύγουμε, και όσοι αποφασίσουμε να έρθουμε πίσω, θα πρέπει να βάλουμε το μυαλό μας να δουλέψει. Και για να το κάνουμε αυτό, θα πρέπει ν αγαπάμε αυτό που κάνουμε, ή να κάνουμε αυτό που αγαπάμε. Και τι ξέρεις στα δεκαεπτά σου για να ξέρεις τι αγαπάς και τι θέλεις; Μας λένε να αγαπάμε την πατρίδα μας. Και να έχουμε όραμα γι αυτήν. Να γυρίσουμε απ τις σπουδές μας και να την κάνουμε καλύτερη. Να αγαπάμε μια πατρίδα, μας λένε, που η ίδια δεν έχει όραμα. Μάλλον που ποτέ δεν είχε. Που τρέχει να κλείνει τρύπες. Που συνεδριάζει η Βουλή της μεσάνυχτα και Σάββατα για να περάσει νομοσχέδια για να πάρει λεφτά να βγάλει το χειμώνα. Μας λένε να αγαπάμε μια πατρίδα που δεν αγαπούν αυτοί που μας το λένε. Μας λένε να έχουμε όραμα για μια πατρίδα, αυτοί που οράματα βλέπουν μόνο στον ύπνο τους. Και μείναμε εμείς, έφηβοι, φαντάροι, φοιτητές, να αναζητούμε τη δική μας πυξίδα σε μια πατρίδα χωρίς προσανατολισμό. Και είμαστε μόνοι, μαθητές χωρίς στολή, χωρίς παιδεία, να ψάχνουμε για οράματα. Για μας και την πατρίδα. Κλείνουμε τα μάτια. Σκοτάδι παντού. *Σκέψεις τελειόφοιτου μαθητή Άλλα λένε, άλλα κάνουν και άλλα εννοούν οι πολιτικοί ταγοί αυτού του τόπου, έστω και αν η Τρόικα αποτελεί το καλύτερο άλλοθι «διά πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν». Ο κοσμάκης παρακολουθεί τα τεκταινόμενα αποσβολωμένος με το θράσος των λόγων και φοβισμένος από τις συνέπειες των έργων. Μέχρι το τέλος του χρόνου, θα ανοίξουν τα κάγκελα των φυλακών για να δεχθούν τους πρώτους εγκληματίες του λευκού κολάρου, ανακοίνωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και σε μερικούς μήνες, θα αρχίσουν οι εκποιήσεις περιουσιών πολυεκατομμυριούχων, οι οποίοι δεν πληρώνουν τα χρέη τους, διαλαλούν κομματάρχες. Και ο φτωχός καταχρεωμένος κοσμάκης, που δεν μπορεί να κοιμηθεί τα βράδια, από τα ενοχλητικά τηλέφωνα, ακούει τα κούφια λόγια τα μεγάλα και φαντάζεται χαιρέκακα «χρυσές» χειροπέδες, στα χέρια των σύγχρονων «Μίδων». Η μεγάλη τραγωδία της Κύπρου, έγκειται στο γεγονός ότι οι ηγέτες και οι πολίτες αυτού του τόπου, σκέφτονται και ενεργούν όχι στη βάση της λογικής, αλλά στη βάση του συναισθήματος. Ο Μακάριος πέθανε, ο Σπύρος πέθανε, ο Τάσσος πέθανε, ο Κληρίδης πέθανε, η γενιά του 1960 πέθανε, αλλά δεν πέθαναν οι υποσχέσεις από τα μπαλκόνια και οι δεσμεύσεις από αέρα. Αλλά και ο κοσμάκης, πιστός στους ηγέτες του, ξεχνά την ατιμωρησία του πραξικοπήματος, ξεχνά το σκάνδαλο του χρηματιστηρίου, ξεχνά την κλοπή του κουρέματος και ελπίζει στο άγνωστο με «βάρκα την ελπίδα». Τώρα αν ψάξει κανείς την αιτία, της συμπεριφοράς του Κύπριου, ίσως θα πρέπει να την αναζητήσει στον ήλιο ο οποίος «χαλαρώνει» το μυαλό, στην πανσπερμία γονιδίων που «ομορφαίνει» το γένος, ίσως και στη θρησκεία, η οποία αποτελεί το καλύτερο καταφύγιο για τον κάθε απελπισμένο, αλλά και τον κάθε κατεργάρη. «Τα πάντα ρει», όλα είναι κύκλος, όλα αλλάζουν, έλεγαν οι πρόγονοί μας. Με αυτή τη φιλοσοφική ρήση, τη σημαντικότερη ρήση, όπως λένε οι Άραβες, οι πρόγονοί μας, ανακάλυψαν το μυστικό για άλματα στον πολιτισμό, στις τέχνες, στην τεχνολογία, στην πολιτική ζωή, ακόμη και για τους πολέμους και τον θάνατο. Από τον θρίαμβο του Παρθενώνα, στην καταστροφή του Πελοποννησιακού πολέμου, από το θαύμα της Αγίας Σοφίας, στην πανωλεθρία της άλωσης. Από το έπος στα βουνά της Αλβανίας το 1940, στον εμφύλιο σπαραγμό. Από το θρύλο της ΕΟΚΑ στην προδοσία του πραξικοπήματος. Και η ιστορία συνεχίζεται χωρίς τελειωμό. Από το έπος στα βουνά της Αλβανίας το 1940, στον εμφύλιο σπαραγμό. Από το θρύλο της ΕΟΚΑ στην προδοσία του πραξικοπήματος. Και η ιστορία συνεχίζεται χωρίς τελειωμό. Σήμερα οι φτωχο-κύπριοι, βιώνουν ακόμη ένα επεισόδιο στον κύκλο της «ανακατεμένης» ζωής τους, μόνο που αυτή την περίοδο, ζουν στον κύκλο του φόβου. Αδύναμοι να αντιδράσουν, παραδομένοι στις ενοχές τους και στους μεγαλοαπατεώνες, παλεύουν χωρίς να ξέρουν, πού πάνε και πού τους πάνε οι ηγέτες τους. Ο «φόβος φέρνει κόλαση», έλεγαν οι παλιοί και αυτή η τρέλα των ατέλειωτων εκκρεμοτήτων, στα χέρια της Τρόικας και των τραπεζιτών, οδηγεί σε ένα φαύλο κύκλο, πόνου, θλίψης και καταστροφών, δηλαδή χειρότερες συνέπειες και από αυτή την ίδια την οικονομική καταστροφή του τόπου. Ασθένειες, ψυχολογικές και σωματικές, πράξεις απελπισίας, ακόμη και αυτοκτονίες, συνθέτουν το σκηνικό του «κύκλου του φόβου» που βιώνει ο κοσμάκης, χωρίς βεβαίως να το λέει και χωρίς βεβαίως να το διαλαλεί. Το μεγαλύτερο έγκλημα των ταγών του τόπου, δεν είναι ότι τα έκαναν μαντάρα με τους μεγαλοαπατεώνες, με τα κουρέματα ομολόγων και καταθέσεων, αλλά γιατί αφήνουν τον κοσμάκη χωρίς ελπίδα, χωρίς λογικές προοπτικές, χωρίς φως στο βάθος του τούνελ της σύριγγας, της καταστροφής. Η τραγωδία με τον μακροχρόνιο αγώνα στο κυπριακό, με τους νομικισμούς, τους συναισθηματισμού και τα μισόλογα, φαίνεται ότι επαναλαμβάνεται με την οικονομική καταστροφή. Οι Τραπεζίτες αφέθηκαν και μετατράπηκαν σε τοκογλύφους, οι νέοι κατάντησαν δουλοπάροικοι με χαρτζιλίκι πείνας, η «αμαρτωλή» γραφειοκρατία ζει και βασιλεύει και οι «λιμουζίνες» συνεχίζουν τα αναπαυτικά τους ταξίδια, «επί των πτωμάτων» των φοβισμένων πολιτών. Αλλά όλα εδώ πληρώνονται και όλα είναι κύκλος, ακόμη και ο φόβος.

9 09-GNOMES CY_Master_cy 05/09/14 19:10 Page 9 Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 Ακρόαση από τον Σουλτάνο Του ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΔΕΙΛΙΝΗ Η πρόσκληση είχε σταλεί στα ανώτατα στελέχη των τουρκοκυπριακών πολιτικών κομμάτων. Ο Ταγίπ Ερντογάν τους καλούσε σε συνάντηση στην «πρεσβεία» της Τουρκίας στα κατεχόμενα. Πήγαν όλοι όσοι είχαν προσκληθεί. Τους πέρασαν σε μια μεγάλη αίθουσα. Είχε καρέκλες για τους πολιτικούς και σε μια απόσταση, απέναντι από τις θέσεις των καλεσμένων, ήταν η πολυθρόνα για τον τότε Τούρκο πρωθυπουργό. Η σκηνή έμοιαζε βγαλμένη από σενάριο ταινίας. Σαν να είχαν κληθεί οι Τ/Κ πολιτικοί σε ακρόαση από τον Σουλτάνο. Τελικά, μόνο ακρόαση δεν ήταν. Ο Ερντογάν δεν είχε καμία όρεξη να ακούσει. Να μιλήσει ήθελε, να τα πει. Δεν είχε περάσει, άλλωστε πολύς καιρός που Τουρκοκύπριοι πολιτικοί εξέφραζαν θέσεις για το κυπριακό, πολλές εκ των οποίων δεν συνταυτίζονταν ακριβώς με τις επιθυμίες της Άγκυρας. Δεν μιλάμε για σοβαρές διαφωνίες. Ελαφρές αποκλίσεις από τις συνήθεις τουρκικές θέσεις ήταν. Ο Τούρκος πρωθυπουργός μπήκε στην αίθουσα τελευταίος, συνοδευόμενος από τους επιτελείς του. Οι καλεσμένοι σηκώθηκαν, ως ένδειξη χαιρετισμού και αναγνώρισης εξουσίας. Ο Ερντογάν τους έγνεψε να καθίσουν και άρχισε να τους μιλά. Ο τόνος του ήταν ήρεμος στην αρχή. Δεν πέρασαν όμως ένα δυο λεπτά κι άρχισε να «Ο πρέσβης ξέρει ότι οι Τ/Κ αξιωματούχοι ζουν σε μια προστατευμένη γυάλα. Χωρίς το τουρκικό χρήμα δεν θα πάρουν μισθό στο τέλος του μήνα. φωνάζει. «Ποιοι νομίζετε ότι είστε εσείς που θα μου πείτε εμένα τι πρέπει να κάνει η Τουρκία στην Κύπρο; Στο νησί έχει χυθεί τουρκικό αίμα, το κράτος μας σας κρατά οικονομικά ζωντανούς... Κανείς από σας δεν μπορεί να μου πει τι θα κάνω». Η κατσάδα συνεχίστηκε για κάμποση ώρα. Όταν είπε όσα είχε να πει, ο πρωθυπουργός σηκώθηκε να φύγει. Και οι επιτελείς του έδωσαν στους καλεσμένους και κατσαδιασμένους να καταλάβουν, ότι η ακρόαση, το μάθημα καλύτερα, είχε τελειώσει. Ουδείς από τους Τ/Κ πολιτικούς κατάφερε να πει μια λέξη στον Ερντογάν εκείνη την ημέρα. Το περιστατικό, εκτός από πολύ διδακτικό, είναι πέρα για πέρα αληθινό. Το διηγήθηκε Τουρκοκύπριος πολιτικός που ήταν στην αίθουσα σε Κύπριο διπλωμάτη, ο οποίος μου το μετέφερε. Η κατσάδα δεν έλαβε χώρα στην τελευταία επίσκεψη του Ταγίπ Ερντογάν στην Κύπρο, ως Πρόεδρος της Τουρκίας. Η πρόσκληση για «ακρόαση» είχε γίνει λίγα χρόνια πριν. Σε προηγούμενη επίσκεψη του τότε πρωθυπουργού στο νησί. Δείχνει, όμως, πώς βλέπει ο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας, τους Τουρκοκύπριους. Δείχνει πόσο υπολογίζει τη γνώμη των πολιτικών προσώπων στα κατεχόμενα. Το όλο περιστατικό αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι «αυτός που δίνει το χρήμα, λέει και τι πρέπει να γίνει». Κι είναι γνωστό ότι τα κατεχόμενα, χωρίς το τουρκικό χρήμα, δεν θα μπορούσαν να σταθούν ως οντότητα ούτε μια βδομάδα, ίσως ούτε και μια μέρα. Το τουρκικό χρήμα μοιράζεται στα κατεχόμενα από τον εκάστοτε «πρέσβη». Την τελευταία δεκαετία, που στην εξουσία βρίσκεται ο Ταγίπ Ερντογάν, ο «πρέσβης» έχει και ρόλο κυβερνήτη. Κανονίζει και ελέγχει τον προϋπολογισμό. Κάθε μήνα του πηγαίνουν τα έξοδα κι αυτός κάνει τον ισολογισμό. Ξέρει ότι οι Τ/Κ αξιωματούχοι ζουν σε μια προστατευμένη γυάλα. Χωρίς το τουρκικό χρήμα δεν θα πάρουν μισθό στο τέλος του μήνα. Χωρίς την τουρκική γαλαντομοσύνη ο Έρογλου δεν θα μπορεί να ταξιδεύει με μεγάλη συνοδεία ούτε να μένει στα καλύτερα ξενοδοχεία. Κάπως έτσι βλέπει ο Ταγίπ Ερντογάν τους Τ/Κ. Κι αν για τους δικούς του έχει τέτοια συμπεριφορά, μπορούμε εύκολα να υποθέσουμε πόσο υπολογίζει τους Ελληνοκύπριους. Άνθρωποι που μιλούν μαζί του λένε ότι στη ζυγαριά που κρατά για την Κύπρο από τη μια πλευρά βαραίνει η επιθυμία του να κάνει τα κατεχόμενα επαρχία. Κι από την άλλη βαραίνει η ανάγκη, δική του αλλά και συμμάχων του στις ΗΠΑ και την Ε.Ε., να προχωρήσει σε λύση. Σε περίπου δέκα μήνες, μετά τις βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία, ο κ. Ερντογάν θα πρέπει να αποφασίσει τι θα κάνει. Για να πάει σε λύση, όμως, θα θέλει πολλά και σοβαρά ανταλλάγματα, γεωπολιτικά και άλλα. Και οι όποιες συνεννοήσεις θα γίνουν σε άλλο επίπεδο, όχι με τους Κύπριους στο νησί. adilinis@gmail.com ΑΠΟΨΕΙΣ Ακούμε συχνά πολλούς από τους πολιτικούς μας να εισηγούνται «αλλαγή στρατηγικής» για να βγούμε από τα κατά καιρούς αδιέξοδα των συνομιλιών για το Κυπριακό. Δεν είναι όμως αρκετό. Στρατηγική είναι ένα πλάνο και όχι μια διακήρυξη προθέσεων! Περί στρατηγικής: Ποια; Του Δρα ΓΙΩΡΓΟΥ Δ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ Α κούμε συχνά πολλούς από τους πολιτικούς analysis, μας να εισηγούνται «αλλαγή στρατηγικής» για να βγούμε από τα κατά καιρούς αδιέξοδα των συνομιλιών για το Κυπριακό. Επειδή το θέμα της διαμόρφωσης στρατηγικής ακολουθεί μια επιστημονική διαδικασία, (διδάσκεται στα πανεπιστήμια ως αυτοτελές πρόγραμμα σπουδών), θα ήθελα να υποδείξω ότι δεν είναι αρκετό να λέμε «αλλάξαμε στρατηγική» ως εάν εννοούσαμε απλώς «αλλάξαμε προσέγγιση». Η στρατηγική ως μέθοδος είναι μια σχετικά σύνθετη διαδικασία με συστημική προσέγγιση στην ανάλυση και αξιολόγηση των διαφόρων παραγόντων η οποία καταλήγει σε συγκεκριμένους μακροπρόθεσμους και βραχυπρόθεσμους στόχους και με ένα ολοκληρωμένο πλάνο μεθόδευσης της υλοποίησής τους. Συναφής όρος είναι και η τακτική που αναφέρεται σε μια πιο ευέλικτη και συνεχώς αναπροσαρμοζόμενη διαδικασία για επίτευξη ενός στόχου. Είναι ως να λέμε στρατηγική είναι να κερδίσουμε τον πόλεμο ενώ τακτική είναι να κερδίσουμε μια μάχη. Σε συντομία, για τη διαμόρφωση μιας συγκεκριμένης στρατηγικής ακολουθούνται τα εξής στάδια: α) Καθορισμός οράματος και γενικών επιδιώξεων/στόχων. β) Ανάλυση και αξιολόγηση των διαφόρων παραγόντων που συνθέτουν το γενικό διεθνές περιβάλλον καθώς και το τοπικό/περιφερειακό περιβάλλον, (με τα εμπλεκόμενα συμφέροντα), για να διαπιστωθεί ποιοι από τους παράγοντες αυτούς συνιστούν ευκαιρίες, (φίλους), για την προώθηση των στόχων μας και ποιοι ενδεχομένως συνιστούν κινδύνους, (εχθρούς), που αντιμάχονται και εμποδίζουν την επίτευξή τους. γ) Αξιολόγηση των χαρακτηριστικών των διαφόρων παραγόντων που συνιστούν τον συγκεκριμένο οργανισμό/κράτος για να διαπιστωθεί ποιοι από αυτούς συνιστούν πλεονέκτημα/ικανότητες για την αξιοποίησή των διαφόρων ευκαιριών που εντοπίσθηκαν κατά την αξιολόγηση του εξωτερικού περιβάλλοντος καθώς και για την αποτελεσματική αντιμετώπισή των διαφόρων κινδύνων. Ταυτόχρονα, να διαπιστωθούν ποιοι παράγοντες, ενδεχομένως, χαρακτηρίζονται ως αδυναμίες τόσο για την αξιοποίηση των ευκαιριών όσο και για την αντιμετώπιση των κινδύνων. Έτσι, θα έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα αλληλοσυνδεδεμένων ευκαιριών και κινδύνων μαζί με πλεονεκτήματα και αδυναμίες (ένα SWOT Strengths/Weaknesses/ Opportunities/Threats). δ) Ανασκόπηση των σημείων στα οποία έχουμε τις δυνατότητες να αξιοποιήσουμε επαρκώς τις ευκαιρίες και να εξουδετερώσουμε τους κινδύνους καθώς και τα σημεία στα οποία οι σχετικές μας Αδυναμίες δεν μας βοηθούν να αξιοποιήσουμε τις Ευκαιρίες και να εξουδετερώσουμε τους κινδύνους. Εδώ σταματούμε για μια γενική αναθεώρηση της όλης εικόνας. Αν οι ικανότητές μας είναι επαρκείς για να γίνουμε κυρίαρχοι της κατάστασης και να πετύχουμε τους στόχους μας, τότε προχωρούμε στο επόμενο στάδιο της διαμόρφωσης συγκεκριμένων στόχων καθώς και ενός γενικού και ειδικού πλάνου υλοποίησης. Αν, όμως διαπιστώσουμε ότι, ενδεχομένως, οι κύριοι στόχοι μας δεν είναι επιτεύξιμοι, ιδιαίτερα γιατί δεν είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς τους διάφορους κινδύνους/εχθρούς, λαμβάνουμε τη μεγάλη απόφαση: είτε να αναβάλουμε την προώθηση των συγκεκριμένων στόχων μέχρι που να ενισχύσουμε τα θετικά μας στοιχεία, μετατρέποντας τις αδυναμίες μας σε πλεονεκτήματα, είτε να καθορίσουμε πλέον επιτεύξιμους στόχους για τους οποίους να διαμορφώσουμε την κατάλληλη υπαλλακτική στρατηγική. Αν, βέβαια, οι διαπιστώσεις μας είναι γενικά θετικές και οι προοπτικές αισιόδοξες, τότε προχωράμε στο τελευταίο στάδιο, αυτό της διαμόρφωσης της κατάλληλης στρατηγικής, που στην ουσία είναι το πλάνο του τι κάνουμε, πότε το κάνουμε, ποιος το κάνει, και με ποια μέσα για την επίτευξη των επικαιροποιημένων στόχων. Στην ουσία: στρατηγική είναι ένα πλάνο και όχι μια διακήρυξη προθέσεων!. Ας μας πουν, επομένως, οι διάφοροι πολιτικοί μας που εισηγούνται την επιλογή μιας νέας στρατηγικής, ποιες είναι οι σχετικές με τους στόχους τους διαπιστώσεις και την κατάληξη ότι όντως είναι επιτεύξιμοι και ποιο το πλάνο υλοποίησής τους. Τότε θα μιλούν υπεύθυνα και πειστικά. Είμαστε σίγουροι ότι τόσο οι διάφοροι πολιτικοί μας θα έχουν τις σχετικές γνώσεις και εμπειρίες για τη διαμόρφωση μιας νέας στρατηγικής και ότι έχουν κατάλληλους συμβούλους και συνεργάτες στους οποίους ν αναθέσουν τις σχετικές λεπτομέρειες. O Δρ Γιώργος Δ. Χριστοδουλίδης είναι Λέκτορας Στρατηγικής. christodoulides.g@cytanet.com.cy Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 9 Το φέρετρο του Κυπριακού Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ Τ ην προηγούμενη Δευτέρα, παρακολουθώντας την επίσκεψη του νέου Προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ταξίδεψα στα παιδικά μου χρόνια και θυμήθηκα τον Λούκυ Λουκ. Στο επιτυχημένο καρτούν ένας χαρακτήρας πάντα με εντυπωσίαζε. Πρόκειται για τον νεκροθάφτη, με τη μαύρη του άμαξα και τη χαρακτηριστική του ψυχραιμία. Σε κάθε βιβλίο, τη στιγμή που ο Λούκυ Λουκ κυνηγούσε τους Ντάλτον, ο ήρωας μου εισερχόταν στη δράση με ένα σοβαρό, ψύχραιμο ύφος και τη μεζούρα του. Γύρω του χανόταν ο κόσμος, εκείνος όμως, γεμάτος ψυχραιμία και αυτοπεποίθηση έπαιρνε τα μέτρα του μελλοθάνατου και ξεκινούσε την προετοιμασία για την κηδεία. Δεν σας το κρύβω Την προηγούμενη εβδομάδα ένιωσα όπως ο νεκροθάφτης ήρωάς μας. Το χιούμορ ήταν η μοναδική μου διέξοδος τη στιγμή που παρακολουθούσα τον Πρόεδρο Ερντογάν να εξωτερικεύει με άνεση ό,τι του κατέβαινε στο κεφάλι. Παρακολούθησα με ένα νευρικό γέλιο, τον νέο πολιτειακό άρχοντα της Τουρκίας να καρφώνει τα τελευταία καρφιά στο φέρετρό του Κυπριακού. Ο κ. Ερντογάν έφτασε στο νησί για να μας δώσει μαθήματα πολιτικής επιστήμης. Μίλησε για μια ομοσπονδία, η οποία θα βασίζεται στη συνεργασία δυο κρατών. Τα έβαλε με την Ελλάδα. Ζήτησε από την κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά να παρακολουθήσει το καλό παράδειγμα της χώρας του στο Κυπριακό. Έκανε λόγο για «ισχυρή ΤΔΒΚ». Ισχυρίστηκε ότι η χώρα του βρίσκεται ένα βήμα μπροστά στο Κυπριακό. Με λίγα λόγια, ο ισχυρός πολιτικός άνδρας, ο οποίος τρέμει από τον φόβο στο άκουσμα της λέξης «Ντέβλε» (Ισλαμικό Κράτος), αναζήτησε τη χαμένη του περηφάνια στην άλλη πλευρά της πράσινης γραμμής και έδωσε νέες διαστάσεις στο αδιέξοδο του Κυπριακού. Οι τοποθετήσεις του κ. Ερντογάν δεν προκάλεσαν έκπληξη στον αναγνώστη της «Κ». Όπως εγώ έτσι και ο αναγνώστης παρακολούθησε με το ψύχραιμο ύφος του νεκροθάφτη τα όσα διαδραματίστηκαν κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Τούρκου Προέδρου. Εδώ και μήνες, ο αναγνώστης της «Κ» έχει ενημερωθεί σχετικά με το περιεχόμενο των περίφημων εναλλακτικών σχεδιασμών της Άγκυρας στο Κυπριακό. Ο προσεκτικός αναγνώστης γνωρίζει πολύ καλά ότι ο νέος Πρόεδρος της Τουρκίας προτείνει αλισβερίσι στο Κυπριακό χωρίς να έχει προηγηθεί απαραίτητα η λύση του ζητήματος. Ακόμη, θυμάται ότι ο διαπραγματευτής της τ/κ κοινότητας ήταν αυτός ο οποίος μέσα από τις σελίδες της «Κ» αναφέρθηκε για πρώτη φορά σε «λύσεις out of the box». Σε αντίθεση με τον αναγνώστη της «Κ», η Λευκωσία φαίνεται να ζει σε άλλο σύμπαν. Στην κυπριακή πρωτεύουσα, η πολιτική ιθύνουσα τάξη επιλέγει να παραμένει προσκολλημένη στις φαντασιώσεις, τις θεωρίες συνωμοσίας και τις προχειρότητες. Εδώ και εβδομάδες, το προεδρικό μέγαρο, οι πολιτικοί άρχοντες του τόπου και τα μέσα ενημέρωσης επιχειρούν να καλλιεργήσουν ένα κλίμα ψευδαισθήσεων. Από ό,τι φαίνεται, με αυτό τον τρόπο πιστεύουν ότι έχουν τη δυνατότητα να πιέσουν τη νέα πολιτική ηγεσία της Τουρκίας. Λίγο πριν τις τουρκικές προεδρικές εκλογές, ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης έφτασε στο σημείο να εκφράσει την υποστήριξή του για την υποψηφιότητα του κ. Ερντογάν. «Με τον Ερντογάν μπορεί να έχουμε λύση, μας το είπαν οι ξένοι...». Τελικά, η λύση δεν ήρθε με τον Ερντογάν. Η Λευκωσία για μια ακόμη φορά καλείται να αντιμετωπίσει τις ψευδαισθήσεις της. Σπατάλησε πολύτιμο χρόνο, ξέχασε τις διαπραγματεύσεις και γύρισε την πλάτη της στην πραγματικότητά του Κυπριακού. Αντί να ετοιμαστούμε και να προβληματιστούμε για το τελικό αλισβερίσι στο Κυπριακό προτιμήσαμε τις παραισθήσεις. Παρά τα αρνητικά μηνύματα του Ερντογάν και το μεγάλο χάσμα στο τραπέζι των συνομιλιών, εξακολουθώ να πιστεύω και να τονίζω ότι υπάρχουν ακόμη περιθώρια διαπραγμάτευσης Αρκεί να ξεκινήσουμε θέτοντας εξονυχιστικά επί τάπητος το «άλλο» το οποίο τόσο φοβόμαστε. Αρκεί να εργαστούν για τη λύση του ζητήματος ψύχραιμοι διπλωμάτες, πολιτικοί επιστήμονες, ειδικοί σε θέματα Τουρκίας και έμπειροι τεχνοκράτες οι οποίοι θα είναι ικανοί να χαρτογραφήσουν τη σύγχρονη τουρκική και τουρκοκυπριακή πραγματικότητα. Αρκεί να κατανοήσουμε ότι ο κ. Ερντογάν είναι άνθρωπος της «αγοράς» και εννοεί σοβαρό αλισβερίσι. Μέχρι να ξυπνήσει η Λευκωσία από τη χειμερία της νάρκη στο Κυπριακό, θα συνεχίσω να παρακολουθώ τις εξελίξεις στο Κυπριακό με το ύφος του νεκροθάφτη του Λούκυ Λουκ. Στο χέρι μου ένα μέτρο, μια νεκροφόρα άμαξα, ένα φέρετρο και ένα επίσημο, ψύχραιμο ύφος... AKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ «Εγώ είμαι ελικόπτερο» Ήτανε δύο αγελάδες και ξαφνικά γυρίζει η μία προς την άλλη και της λέει: «Κόρη άκουσες για την ασθένεια των τρελλών αγελάδων;». «Άκουσα», απαντά ατάραχη η άλλη. Και συνεχίζει στο ίδιο ύφος: «Εμένα όμως τι με νοιάζει; Αφού εγώ είμαι ελικόπτερο». Ενδεχομένως θα απορήσετε πώς μου προέκυψε ν αρχίσω τη στήλη με ένα ανέκδοτο. Ο λόγος είναι απλούστατος. Παρακολουθώντας τις τελευταίες ημέρες τις δηλώσεις των πολιτικών αρχηγών σχετικά με το θέμα της τιμωρίας των ενόχων της οικονομικής μας καταστροφής, αναπόφευκτα θυμήθηκα τις δύο τρελές αγελάδες. Και πριν σας εξηγήσω τον συσχετισμό, λέω να φρεσκάρω στο μυαλό σας τις ευφάνταστες δηλώσεις τους. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δήλωσε ότι έχει τη βεβαιότητα πως μέχρι το τέλος του χρόνου θα γίνουν οι πρώτες συλλήψεις ατόμων που ευθύνονται και φρόντισε μάλιστα να υπογραμμίσει πως η πολιτεία θα επιδείξει μηδενική ανοχή (!) και δεν θα ανεχθεί τη συγκάλυψη του οποιουδήποτε αποδειχθεί ότι εμπλέκεται. Στην αντίπερα όχθη ο κ. Άντρος Κυπριανού τόνισε την αποφασιστικότητά (!) του κόμματός του να αποδοθεί δικαιοσύνη. «Θα επιμείνουμε», είπε «μέχρι τέλους εάν και εφόσον αποδειχθεί ότι κάποιοι ευθύνονται για την οικονομική τραγωδία, να τιμωρηθούν παραδειγματικά». Την ίδια ώρα ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ κ. Ομήρου εξέφρασε την ανησυχία και τους φόβους του για την πορεία των ερευνών. «Η εμπιστοσύνη» είπε «των πολιτών προς τις διωκτικές Αρχές και τους θεσμούς έχει τρωθεί επικίνδυνα αλλά κάποιοι φαίνεται να μην το αντιλαμβάνονται και ζουν στο δικό τους γυάλινο κόσμο (!)». Μάλιστα! Τώρα λέω να θυμηθούμε και τη στάση που τήρησαν πριν και κατά τη διάρκεια της οικονομικής μας καταστροφής, όλοι αυτοί που σήμερα κόπτονται τόσο πολύ για την απόδοση ευθυνών. Την εποχή δηλαδή που κανείς τους δεν μιλούσε για μηδενική ανοχή, που κανένας τους δεν ανησυχούσε, που κανένας τους δεν έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου, που κανένας τους δεν εξέφραζε φόβους για το πού πάμε, διότι προφανώς ήταν όλοι τους τόσο επικεντρωμένοι στο πού πάει το κόμμα και η καρέκλα τους, ώστε να μην έχουν χρόνο να ασχοληθούν με το πού πάει η χώρα. Αν σε μια χώρα επέλθει οικονομική καταστροφή και γι αυτήν δεν ευθύνεται κάποια θεομηνία ή ένας πόλεμος ή ένα εμπάργκο ή δεν ξέρω και εγώ ποιά άλλη ανωτέρα δύναμη, τότε πάει να πει πως γι αυτή την οικονομική καταστροφή υπάρχει πολιτική ευθύνη. Μόνο μια τρελή αγελάδα που πιστεύει ότι είναι ελικόπτερο μπορεί να ισχυριστεί ότι σε μια χώρα επέρχεται οικονομική τραγωδία απλώς και μόνο επειδή πέντεδέκα επιτήδειοι απατεώνες μας έκλεψαν. Αν μπορούν δηλαδή να μας γελάσουν μερικοί απατεώνες και να μας οδηγήσουν όλους μαζί στον γκρεμό τότε γιατί μπαίνουμε στον κόπο να έχουμε πολιτικούς που καθήκον τους είναι να μας προστατεύουν από τις λαμογιές; Δεν είναι απορίας άξιον λοιπόν γιατί όλοι αυτοί που σήμερα μιλούν για μηδενική ανοχή και επιδεικνύουν τόση αποφασιστικότητα για την απόδοση ευθυνών, δεν θίγουν καθόλου το μεγαλειώδες κεφάλαιο των πολιτικών ευθυνών; Μήπως γιατί σ αυτό τον τομέα έχουν όλοι τη φωλιά τους λερωμένη; Και όταν λέω λερωμένη δεν εννοώ ότι «όλοι τους τα φάγανε» αλλά είτε σιώπησαν, είτε ανέχτηκαν, είτε συντήρησαν, είτε διατήρησαν αυτό το ατέρμονο γλέντι της διαφθοράς και της διαπλοκής, του ρουσφετιού και του βολέματος. Και τώρα προτάσσουν όλοι το θέμα των ποινικών ευθυνών παριστάνοντας την τρελή αγελάδα για την ύπαρξη πολιτικών ευθυνών. Και έχουν το θράσος να μιλούν για απόδοση δικαιοσύνης όταν θα γνωρίζουν πολύ καλά (ή θα έπρεπε να γνωρίζουν πολύ καλά) πως απόδοση δικαιοσύνης χωρίς ανάληψη πολιτικής ευθύνης δεν μπορεί να υπάρξει. Γι αυτό επιμένω. Ο συσχετισμός με τις τρελές αγελάδες είναι οφθαλμοφανής. Μόλις κάποιος θίξει το θέμα των πολιτικών ευθυνών η στάση όλων αυτών των «σωτήρων» μας είναι η εξής: «Και μένα τί με νοιάζει; Εγώ είμαι ελικόπτερο!» elenixenou11@gmail.com

10 10-EPISTOLES CY_Master_cy 05/09/14 19:24 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΠΟΨΕΙΣ Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 Θρησκεία και τρομοκρατία Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΛΑΜΠΙΤΣΗ Ε ίναι όντως δύσκολο να βρεις τις λέξεις, για να εκφράσεις τα συναισθήματά σου, όταν παρακολουθείς από τηλεοράσεως τον αποκεφαλισμό ενός ανθρώπου. Δεν υπάρχει χειρότερη βαναυσότητα. Τα όρια του μυαλού δεν χωράνε τη στιγμή της αφαίρεσης της ανθρώπινης ζωής με αποκεφαλισμό και μάλιστα εν ονόματι της θρησκείας. Και όμως, την επόμενη στιγμή συνειδητοποιείς ότι η ιστορία του ανθρωπίνου γένους έχει να επιδείξει αμέτρητες παρόμοιες πράξεις. Αναφέρομαι, ασφαλώς, στον αποκεφαλισμό του Αμερικανού δημοσιογράφου Στίβεν Σότλοφ από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους, ο οποίος πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες μέρες στο Ιράκ και προβλήθηκε από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Αυτή είναι η δεύτερη απεχθής πράξη αποκεφαλισμού μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η πρώτη ήταν όταν ο ίδιος, όπως λένε, τζιχαντιστής αποκεφάλισε τον Τζέιμς Φόλεϊ. Οι πράξεις αυτές, σύμφωνα με τους τζιχαντιστές, αποτελούν αντίποινα για τους βομβαρδισμούς των Αμερικανών στο Ιράκ. Η προσπάθεια εξήγησης και κατανόησης παρόμοιων γεγονότων δεν είναι εύκολη. Πώς σχετίζονται η τρομοκρατία με τη θρησκεία και πώς το ανθρώπινο γένος εξακολουθεί ακόμα να σκοτώνει για θρησκευτικούς λόγους; Ποιος είναι ο ρόλος των θρησκειών στην ανάπτυξη της τρομοκρατίας και των ανθρώπων που τις εκπροσωπούν; Θα έρθει, επιτέλους, κάποια στιγμή που οι άνθρωποι θα αντιληφθούν πως η ανθρώπινη ζωή, για την οποία δεν έχουμε κάνει τίποτε ο καθένας μας για να την έχουμε, αλλά μας έχει δοθεί ως θείο δώρο, είναι ιερότερη από οτιδήποτε άλλο στον κόσμο; Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα εγέρθηκαν αυτές τις ημέρες, θυμίζοντάς μας πως με το θέμα ασχολήθηκε στην ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Κύπρου ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, κατά την αναγόρευσή του σε Επίτιμο Διδάκτορα της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών της Αγωγής. Η ομιλία έγινε στις 17 Ιουνίου 2010 (για όσους θέλουν να ανατρέξουν σ αυτήν) και ήταν η έβδομη ετήσια διάλεξη εις μνήμην Κωνσταντίνου Λεβέντη. Το θέμα της διάλεξης ήταν και τότε επίκαιρο, αλλά σήμερα η επικαιρότητά του είναι εντονότερη. Είχε, μάλιστα, τον χαρακτηριστικό τίτλο: «Τρομοκρατικές ενέργειες και θρησκευτική συνείδηση». Επιτρέψετέ μου να αντιγράψω από αυτήν μερικά σημεία, τα οποία είναι δυνατό να προσφέρουν ίχνη μόνο διαφώτισης, επειδή το θέμα είναι όντως τεράστιο: «Το βασικό σύνθημα που δεσπόζει στις σύγχρονες επιθετικές ενέργειες των μουσουλμάνων είναι ο όρος τζιχάντ (jihad). Η μετάφραση της λέξεως ως ιερός πόλεμος δεν είναι απολύτως ακριβής. Τζιχάντ κυριολεκτικά σημαίνει: το να αγωνίζεται, να παλεύει κανείς και μπορεί καλύτερα να αποδοθεί ως πάλη. Ορισμένοι μουσουλμάνοι υποστηρίζουν ότι ο τζιχάντ αναφέρεται στην πνευματική πάλη, άλλοι ότι στηρίζει την άμυνα κατά της διαφθοράς της πίστεως και της ηθικής και όχι τον επιθετικό πόλεμο. Αλλά για τους ακραίους, οι οποίοι σε πολλές χώρες επηρεάζουν τη μουσουλμανική πλειοψηφία, το νόημα του τζιχάντ είναι: αμείλικτος πόλεμος κατά των απίστων». Και αλλού: «Μεταξύ των μουσουλμάνων δεν υπάρχει ενιαία στάση έναντι της τρομοκρατίας. Μια μεγάλη ομάδα στηρίζει την αντίληψη ότι οι πράξεις αυτές ανταποκρίνονται στην εντολή του τζιχάντ». Όμως, όπως εξηγεί παρακάτω: «Διακεκριμένοι μουσουλμάνοι στοχαστές και ηγέτες καταδικάζουν τη μέθοδο της τρομοκρατίας και τονίζουν ότι αυτή δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως τζιχάντ», ενώ είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η άποψη πως «η θρησκευτική σκέψη έχει τους δικούς της λαβυρίνθους και απροσδόκητες δυνάμεις που συναγωνίζονται τις πυρηνικές εκρήξεις». [ ] «Εν κατακλείδι, «όλοι οφείλουμε να αντισταθούμε στη χρησιμοποίηση της θρησκείας για πολεμικές συγκρούσεις, καθώς και για τη στήριξη της τρομοκρατίας. Η τρομοκρατία δεν μπορεί να εκπροσωπεί κανένα πολιτισμό. Συνιστά την άρνηση του πολιτισμού και την επάνοδο στη νοοτροπία της ζούγκλας». Γι αυτό και όσον αφορά την ενδεδειγμένη δική μας στάση συμφωνεί με την ήδη διατυπωθείσα θέση πως «ο δυτικός κόσμος δεν μπορεί να επιλέξει την τυφλή σύγκρουση με τον μουσουλμανικό κόσμο, ούτε όμως και να προχωρήσει στον όποιο χωρίς αρχές συμβιβασμό». Σημ.: Το εξαιρετικά ενδιαφέρον κείμενο της ομιλίας του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστάσιου βρίσκεται στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου Κύπρου (Διάλεξη Λεβέντη). lampitsis.p@cytanet.com.cy Ο Πρόεδρος δηλώνει αποφασισμένος ότι η πολιτεία θα οδηγήσει στη δικαιοσύνη αυτούς που διέπραξαν ποινικά αδικήματα και που έβλαψαν την οικονομία μας. Μακάρι να ευοδωθούν οι προσπάθειες. Πόση ευθύνη όμως έχουν οι παράνομες και πόση οι νόμιμες πράξεις κάποιων για να φτάσουμε μέχρι εδώ; Και πόση ευθύνη πιθανόν να έχουν οι όποιες, καθόλα νόμιμες, πράξεις γι αυτό που επέρχεται; Δεν θα ασχοληθώ με τις παράνομες πράξεις γιατί υπάρχουν ειδικοί. Θ ασχοληθώ με τις νόμιμες, λόγω και της ψήφισης του επίμαχου νομοσχεδίου για τις εκποιήσεις. Νόμιμο ήταν και για τις τράπεζες να επενδύουν τις καταθέσεις και τα κεφάλαιά τους εκτός Κύπρου και τελικά να τα χάνουν. Όπως νόμιμο (πιθανώς) ήταν και το κούρεμα που αποφασίστηκε με νομοθεσία εξπρές. Ίσως και το κλείσιμο της Λαϊκής. Μ αυτές τις νόμιμες ενέργειες διαλύθηκε όμως το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα. Και τώρα οδεύουμε προς μια καθόλα νόμιμη διαδικασία εκποιήσεων που θα οδηγήσει τη χώρα σε οικονομική αναρχία και σε περισσότερη δυσπραγία. Ίσως τελικά οι νόμιμοι χειρισμοί να έβλαψαν πολύ περισσότερο από τις όποιες παράνομες πράξεις. Υπάρχει όμως και μια άλλη διάσταση. Όσο περνά ο καιρός είναι έκδηλο ότι δεν επιχειρείται η διόρθωση Φεντερίκα με καυτές πατάτες! Ηδιαδικασία για την ανάδειξη της νέας ηγεσίας της Ε.Ε. - Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής, Επικεφαλής της Ευρωζώνης- ολοκληρώθηκε στις 30 Αυγούστου, ενώ ο Γιούγκερ έχει καταλήξει στη λίστα με τις αρμοδιότητες των νέων Επιτρόπων. Η επιλογή του Πολωνού πρωθυπουργού Ν. Τουσκ στη θέση του προέδρου του Συμβουλίου επαναβεβαιώνει την ισχυρή θέση της Γερμανίας στις εσωτερικές υποθέσεις της Ένωσης καθώς και την πανηγυρική αποτυχία χωρών και πολιτικών του «νότου» να προβάλουν, έστω, κάποιον υποψήφιο με κάποιες δυνατότητες. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν αρκετές από τις χώρες αυτές αλλά και στην παντελή αδιαφορία Ολάντ στις πολιτικές που υιοθετεί η Ε.Ε. και την ολοένα και μεγαλύτερη «ιδιώτευση» των Παρισίων σε ένα ιδιότυπο εθνικό αυτισμό. Η συγκυρία είναι ιδιαιτέρως πολύπλοκη για τη νέα ηγεσία της Ένωσης, τόσο στο επίπεδο της συνεχούς προσπάθειας για την οικονομική ανάκαμψη όσο και στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Στο διεθνές πεδίο όλα κινούνται στον αστερισμό της αβεβαιότητας επιπρόσθετα από τις αντιθέσεις που εμφανίζονται ανάμεσα σε εταίρους, αλλά και την ανεπαρκή διάρθρωση του συστήματος γύρω από την εξωτερική πολιτική και άμυνα στην Ε.Ε. Πέτυχε στο έργο της η απελθούσα «ΥΠΕΞ» Βαρόνη Άστον; Νομίζω πως ήταν κατώτερη των περιστάσεων -πέρα από τον αρνητικό συμβολισμό ότι προέρχεται από μια χώρα που διαρκώς γκρινιάζει για την «περισσότερη Ένωση». Στα θετικά της η συμβολή της στο ξεπέρασμα της κρίσης γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η αποτυχημένη απόπειρα για αποφυλάκιση Μόρσι στην Αίγυπτο και η μικρή συνεισφορά της στην αναζήτηση λύσεων στο Ουκρανικό. Από εκεί και πέρα, η συρρίκνωση της επιρροής της Ε.Ε. στις διεθνείς υποθέσεις ταυτίστηκε με την προεδρία της: εσωστρέφεια, κυριαρχία της αντίληψης ότι χρειάζεται ουσιώδης προετοιμασία για να κάνει η ίδια ένα βήμα, ότι ενδεχομένως να δημιουργούσε πρόβλημα στην εικόνα της δεν το έθετε ψηλά στην ατζέντα. Κάτι τέτοιο δεν ήταν στο πρόγραμμα λ.χ. του Τ. Κέρι, ο οποίος, παρά τις δυσκολίες, δοκιμάστηκε στο μεσανατολικό με 11 επισκέψεις μέσα σε ένα χρόνο ή έκανε δοκιμές για εκεχειρίες στη Γάζα. Προφανώς, δεν πέτυχε όσα θα ήθελε. Αλλά γιατί υπάρχει η διπλωματία αν φοβάσαι να δοκιμάσεις; Σήμερα, στο πεδίο των εξωτερικών σχέσεων η Ένωση κάτω από την ευθύνη της έως τώρα Ιταλίδας ΥΠΕΞ Φεντερίκα Μογκερίνι καλείται να δείξει κάτι διαφορετικό σε σχέση με την απελθούσα Άστον. Σε αυτό το στάδιο άμεσος στόχος είναι η αποκλιμάκωση της έντασης στην Ουκρανία με τη συνεπή στάση της Ε.Ε. απέναντι στον αναθεωρητισμό που επιδεικνύει εσχάτως ο Β. Πούτιν. Δεύτερο, η σοβαρή προετοιμασία της διπλωματικής μηχανής της Ένωσης για υποστήριξη των πολιτών στο Ιράκ που δέχονται την τρομερή πίεση των της οικονομίας αλλά ο (νόμιμος) πολιτικός έλεγχος και η κηδεμονία τηςκύπρου. Αυτό έχει επιτευχθεί πρώτα μέσω του ελέγχου της κρατικής οικονομίαςκαι τώρα υλοποιείται ο έλεγχος του τραπεζικού συστήματος και της πραγματικής οικονομίας.το κούρεμα, μια άκρως πολιτική απόφαση, διέλυσε το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα και μαζί διάβρωσε τη ρωσική οικονομική επιρροή στη χώρα. Η κρατική οικονομία περιήλθε στην κηδεμονία ενός πολιτικά ελεγχόμενου συστήματος χρηματοδότησης, είτε της Τρόικας είτε των λεγόμενων ξένων αγορών. Εξελικτικά μετατραπήκαμε σε πρωταθλητές Ευρώπης σε ΜΕΔ. Η ΕΚΤ επιβάλλει στις τράπεζες μας, εν μέσω μιας πρωτοφανούς κρίσης, τα ίδια τεστ αντοχής με τράπεζες σε χώρες που δεν έχουν κρίση. Και μας επιβάλλει να επιλέξουμε τις μαζικές εκποιήσεις αλλιώς οι τράπεζες δεν θα επιβιώσουν. Η κυβέρνηση αποφάσισε να παραδοθεί η ΤΚ έναντι ενός δις σε Hedge Funds και αυτοί θα κάνουν το«καθάρισμα ΜΕΔ».Θεωρεί ότι οι νέοι επενδυτές θ αρχίσουν από τους μεγαλοοφειλέτες ενώ η αντιπολίτευση στοχεύει στην προστασία των μικρών. Αν καεί το δάσος (μεγάλοι) θα καούν και τα δέντρα (μικροί). Η άνοδος της μετοχής της ΤΚ προϋποθέτει ταχύτατο ξεφόρτωμα πολλών ΜΕΔ και οι εκποιήσεις θα επιδιωχθούν μαζικά. Όποια μορφή και να Του ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ τζιχαντιστών στη Μέση Ανατολή. Όλα τα στοιχεία βεβαιώνουν ότι αυτή η οργάνωση αποτελεί την κορυφαία απειλή για πολλές και σημαντικές χώρες και διεθνείς οργανισμούς. Συνεπώς, είναι μείζον ζήτημα η ανάδειξη της σημασίας της συνεργασίας ανάμεσα σε όσους θέλουν και μπορούν να συνεισφέρουν κάποια εργαλεία προς την κατεύθυνση αυτή. Η Κύπρος μπορεί να συμβάλει τα μέγιστα στα πλαίσια της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής για το ειδικό αυτό ζήτημα, καθώς η γεωγραφική της θέση και η ποιότητα των υποδομών της ενδεχομένως να αποδειχθούν χρήσιμα εργαλεία για τη διεθνή κοινότητα στον αγώνα της κατά των τζιχαντιστών, όπως προνοεί σχετική απόφαση του Σ.Α. του Ο.Η.Ε. Στις 16 Αυγούστου ο Βρετανός Υπουργός Άμυνας Μάικλ Φάλον, μετά από συνάντησή του με τον Πρόεδρο Ν. Αναστασιάδη, έκανε λόγο για τη «μοναδική θέση και τον ρόλο της Κύπρου για τη σταθερότητα στην περιοχή, που είναι το ζητούμενο για όλους». Στην ίδια ανάλυση σχετικά με το πακέτο με τις προτεραιότητες της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής βασικό θέμα ήταν και παραμένει το κυπριακό. Δυστυχώς, η Κ. Άστον δεν θέλησε να κάνει τα αναγκαία βήματα πιστεύοντας ότι το κυπριακό αποτελεί μια «καυτή πατάτα» που δύσκολα προσφέρει «δόξα» σε όσους φιλοδοξήσουν να γίνουν πρωταγωνιστές του. Ελπίζω η νέα επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της Ε.Ε. ν αντιμετωπίσει την επίλυση του κυπριακού με νέο πνεύμα, δηλαδή μέσα στο πλαίσιο της πολιτικής για επίλυση ζητημάτων εξωτερικής πολιτικής που εφάπτονται της εσωτερικής λειτουργίας της Ε.Ε., και ταυτόχρονα κρίσιμων ζητημάτων που συνδέονται με τη διεύρυνση της Ένωσης όπως είναι η ευρωτουρκική σχέση στο πλαίσιο που συμφωνήθηκε στις 3 Οκτωβρίου Άλλωστε, το κυπριακό δεν είναι ζήτημα που «ανήκει» στο φάκελο του Επιτρόπου για τη Διεύρυνση Σ. Φούλε αλλά ένα κατ εξοχήν ζήτημα πολιτικής δράσης που επιβάλλεται να βρίσκεται κάτω από την ευθύνη του Προέδρου της Επιτροπής και του Ευρωπαίου «ΥΠΕΞ», τώρα της Φ. Μογκερίνι. Η συγκυρία δείχνει νέες ευθύνες στον Γιούγκερ, τη Μογκερίνι, και στην άλλη άκρη του σύρματος, στον Τ. Ερντογάν. Ένα μομέντουμ που συνδέεται με την ευρωτουρκική σχέση και την επίλυση του κυπριακού είναι εφικτό, φτάνει οι βασικοί παίκτες να παίξουν τα χαρτιά τους στην κατάλληλη ώρακαι αυτή είναι τώρα! Κρίσιμο θέμα αποτελεί η διασύνδεση των ενταξιακών κεφαλαίων της Τουρκίας που έχει μπλοκάρει η Λευκωσία με το κυπριακό και τις εν εξελίξει διακοινοτικές συνομιλίες. Η διασύνδεση και η επιτυχής διαβούλευση πάνω στη βάση «κλειστά κεφάλαια/διακοινοτικές συνομιλίες» απαιτεί πολύ σοβαρή προεργασία, καθαρή στόχευση και δημιουργία δικτύου από πρωτεύουσες που θα την υποστηρίξει με κύρια κατεύθυνση την επίλυση του κυπριακού με ταυτόχρονη αναζωογόνηση της ευρωτουρκικής σχέσης. Από την οικονομική κρίση στην οικονομική κηδεμονία Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΜΑΛΑ έχει το νομοσχέδιο σε ένα-δύο χρόνια τα ίδια και χειρότερα θα έχουμε. Ό.τι καλύτερο σενάριο για άσκηση πολιτικής επικυριαρχίας σε ένα κράτος με μια τόσο ευάλωτη οικονομία. Στην απουσία έστω κάποιας μακροοικονομικής ένδειξης ανάκαμψης και χωρίς επιτόπιο χρηματοπιστωτικό σύστημα που να λειτουργεί δεν εκποιείς.αν το πράξεις αποφασίζεις ότι ξεπουλάς περιουσίες σε ξένα αρπακτικά. Για μια ημικατεχόμενη χώρα ο κίνδυνος εμπλοκής πολιτικά υποκινούμενων «επενδυτών» είναι πολύ υπαρκτός. Υπάρχουν λύσεις για τα ΜΕΔ. Πολλοί εδικοί εξέφρασαν απόψεις. Οι οδηγίες της ΚΤ προς τις τράπεζες είναι αρκούντως ευέλικτες.από στρατηγικής και πολιτικής σκοπιάς εισηγήθηκα πρόσφατα τη συμμετοχή του κράτους στην ανακεφαλαιοποίηση της ΤΚ. Και εξήγησα πώς να γίνει και ποια θα είναι τα οφέλη. Πολιτικά, οικονομικά και κυρίως στρατηγικά. Για όσους θυμούνται (η αμνησία είναι στα ύψη τελευταία), παραπέμπω στη συνέντευξη Αβέρωφ στον Φιλελεύθερο, 25/03/2012 που έλεγε τα ίδια.γνωρίζω τις πιθανές αντιδράσεις μιας τέτοιας πρότασης. Ειδικά από το ΔΝΤ. Αυτοί όμως βρίσκονται σε εντεταλμένη πολιτική υπηρεσία. Σε άλλες χώρες (ΗΠΑ, Βρετανία) με παρόμοια προβλήματα το κράτος μπήκε δυναμικά στις τράπεζες. Έβγαλε κέρδος και θωράκισε την αξιοπιστία του συστήματος. Αυτές οι χώρες δεν είχαν επενδυτές να «διασώσουν» τις τράπεζές τους; Η κυβέρνηση επέλεξε ούτε καν να συζητήσει συμμετοχή του κράτους στην ΤΚ. Γιατί «φυλάγει» τις αγορές για τις μελλοντικές του ανάγκες. Σύντομα, θα έχει διπλό πρόβλημα γιατί με ένα ολικά εκτροχιασμένο τραπεζικό σύστημα τα δημοσιονομικά θα πάρουν ανάλογη πορεία. Και οι λεγόμενες αγορές θα του συμπεριφερθούν ανάλογα. Το Κυπριακό κράτος είναι σήμερα παντελώς αναξιόπιστο στα μάτια ενός επενδυτή. Γιατί η κυβέρνηση είναι εντολοδόχος και όχι ο πραγματικός διαχειριστής της οικονομίας του τόπου. Ούτε δομικό οικονομικό σχεδιασμό εκπονεί. Βρισκόμαστε σε έκτακτη ανάγκη. Και οι λύσεις δεν μπορεί να είναι συμβατικές. Η αντιπολίτευση έχει επίσης ευθύνη να προτείνει ριζοσπαστικές λύσεις. Αναγνωρίζω ότι η προηγούμενη κυβέρνηση διέπραξε λάθη. Η παρούσα όμως διακυβέρνηση έχει όλα τα δεδομένα ενώπιόν της και δεν φαίνεται καθόλου έτοιμη να διαχειριστεί την κρίση ούτε οικονομικά αλλά ούτε και πολιτικά. Με τους χειρισμούς της μας οδηγεί στον όλεθρο και στην ολική κηδεμονία. Και το Κυπριακό θα είναι το μεγάλο θύμα. Μακάρι να έχω λάθος. Ο κ. Σταύρος Μαλάς είναι πρώην υπουργός Υγείας. stavrosmalas@gmail.com Βουλώστε το. H Ρωσία και οι εδώ εκπρόσωποί της σας παρακολουθούν Μ ια ωμή παρέμβαση από μέρους της ρωσικής πρεσβείας στα εσωτερικά της χώρας μας, ήταν η αιτία την περασμένη βδομάδα ώστε να στηθούν στη σειρά κόμματα και ΜΜΕ για να επαναβεβαιώσουν την προσήλωσή τους στη μητέρα Ρωσία. Καταδεικνύοντας σε τι επίπεδα χυδαιότητας και γελοιότητας συνεχίζουν να οδηγούν κάποιοι αυτή η χώρα. Απ όλα τα πολιτικά κόμματα (συμπ. του κυβερνώντος) δεν βρέθηκε ένα να εκφράσει την ενόχλησή του για το γεγονός ότι πρέσβης μιας χώρας, που κατά τα άλλα ακολουθεί στάση αρχών στην Κύπρο, συμπεριφέρεται λες και έχει να κάνει με χώρα του τότε Συμφώνου της Βαρσοβίας. Προχωρά σε νουθεσίες, κατσαδιάζει την κυβέρνηση, η οποία τον φιλοξενεί, για την επιλογή των συνεργατών της και βάζει πίεση σε αυτήν για να απομακρύνει όσους δεν υιοθετούν τη δική της αφήγηση. Αντιθέτως όλα, πλην του ΔΗΣΥ, επέκριναν τον συγγραφέα που ανακάλυψε «δήθεν ευθύνες» της ΕΣΣΔ αλλά και τον πρόεδρο επειδή προσέλαβε ως σύμβουλο του ένα άνδρα με απαράδεκτες απόψεις. Κάποιοι μάλιστα ζήτησαν την παραίτηση του. Επικαλούμενοι όχι το λανθασμένο των πορισμάτων αλλά τον κίνδυνο διασάλευσης των σχέσεων μας με μια φίλη χώρα. Κι αν η αντίδραση του ΑΚΕΛ, το οποίο εκτελώντας στην ουσία χρέη εκπροσώπου Τύπου της πρεσβείας εξέφρασε την ανησυχία του για την πολιτική που ακολουθείται έναντι της Ρωσικής Ομοσπονδίας και την ικανοποίηση του για τις «τεκμηριωμένες απαντήσεις» που αυτή έδωσε στις «αυθαίρετες τοποθετήσεις» του συγγραφέα, ήταν και αναμενόμενη και κατανοητή (δεν θα μπορούσε ένα κόμμα που έχει ξεμείνει στο δογματικό κομμουνισμό του 20ου αιώνα, για τον οποίο η δικαίωση της Ρωσίας εξακολουθεί να είναι και δική του δικαίωση, να είχε ενεργήσει διαφορετικά), τι να πει κανείς για τους υπόλοιπους; Για το γεγονός ότι απ όλους αυτούς τους υπερήφανους πατριώτες που συνεχώς ξεσκεπάζουν προσπάθειες και σχέδια ξένων να μας επιβληθούν, που είναι έτοιμοι να τα βάλουν με όλο τον κόσμο για να υπερασπιστούν την εθνική μας υπερηφάνεια και αξιοπρέπεια, δεν βρέθηκε ένας να εκφράσει τη δυσαρέσκεια, τον προβληματισμό του έστω, για το γεγονός ότι η Μόσχα μας συμπεριφέρεται ως να είμαστε υποτελείς της; Το μόνο που δεν έκαναν ήταν να απαιτήσουν τον τερματισμό της κυκλοφορίας του βιβλίου. Ή να μας παραπέμψουν στη Ρωσική πρεσβεία για να μας υποδείξουν την ιστορική αλήθεια; Τι να πει κανείς για τη Συμμαχία Πολιτών κατά την οποία ο πρόεδρος είχε την υποχρέωση να «αποκαταστήσει την ιστορική αλήθεια»(με τρόπο προφανώς που θα ικανοποιεί τη ρωσική πρεσβεία). Ή το ΔΗΚΟ το οποίο θεώρησε ένα βιβλίο για το Του ΑΝΤΩΝΗ ΠΟΛΥΔΩΡΟΥ ρόλο της ΕΣΣΔ τόσο απαράδεκτο ώστε να εκδώσει δύο ανακοινώσεις διερωτόμενo τι προτίθεται να πράξει ο πρόεδρος με το σύμβουλο του ο οποίος πληρώνεται από το φορολογούμενο πολίτη. Διότι στη δική τους δημοκρατία προφανώς οι σύμβουλοι από τη στιγμή που πληρώνονται από το κράτος δεν έχουν δικαίωμα άποψης (κυρίως όταν αυτή συγκρούεται με αυτή του ΔΗΚΟ και της Ρωσίας). Και ο πρόεδρος παρεμβαίνει όπου πρέπει για να νουθετήσει τους πολίτες (συμπεριλαμβανομένων ιστορικών) των οποίων τα πορίσματα δεν συνάδουν με την επίσημη εθνική αφήγηση (τη δική μας και της Ρωσίας). Τι να πει κανείς για τα ΜΜΕ; Και το επίπεδο δημοκρατίας και αξιοπρέπειας που επίσης τα χαρακτηρίζει; Για τον αρθρογράφο που έγραψε το εκπληκτικό, ότι ο πρόεδρος θα έπρεπε να είχε παρέμβει ώστε να μην εκδοθεί το βιβλίο; Γιατί στέλλονται λανθασμένα μηνύματα; Ή τον άλλο (της ίδιας εφημερίδας, της οποίας είναι ξεκάθαρο ότι οι αρθρογράφοι εμφορούνται από τα δημοκρατικά ιδεώδη) που τάχθηκε υπέρ της «της ελεύθερης διακίνησης ιδεών μέχρι θανάτου (εξήγησε όμως ότι) τα ψέματα και η παραποίηση της Ιστορίας ΑΠΑΓΟ- ΡΕΥΟΝΤΑΙ διά ροπάλου»; Όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, είχα γράψει ότι αντιλαμβανόμαστε μ ένα ιδιόμορφο τρόπο τη στάση αρχών. Αυτές υπάρχουν μόνο όταν αφορούν και επηρεάζουν εμάς. Είχα άδικο. Αποδείξαμε ότι ακόμα κι όταν αφορούν εμάς, δεν έχουμε πρόβλημα όταν αυτές παρακάπτονται από τη Ρωσία. Η οποία και χρήμα ρίχνει στην Κύπρο και θέσεις «αρχών» ακολουθεί στο Κυπριακό. Διασφαλίζοντας στο Σ.Α. ότι καμιά λύση και κανένα σχέδιο δεν θα προχωρήσει. Εξού και όλοι αυτοί οι υπερπατριώτες και προστάτες της ακεραιότητας μας και των ευρωπαϊκών ιδεωδών δεν είχαν κανένα πρόβλημα να αναλάβουν και χρέη θεματοφύλακα της εικόνας της Ρωσίας, των εδώ εκπρόσωποι της, και να καταργήσουν την ίδια τη έννοια της Δημοκρατίας στη χώρα, την οποία έχουν κληθεί να υπερασπίζονται, απαιτώντας τη φίμωση για οτιδήποτε αφορά μια άλλη χώρα, με το επιχείρημα ότι είναι φίλη. Αυτό που είπαν στον κόσμο ήταν: «Βουλώστε το διότι η Ρωσία και εμείς σας παρακολουθούμε. Η Ρωσία αποφασίζει ποιος έχει δικαίωμα να γράφει ιστορία- ενίοτε τη γράφει και η ίδια- και όλοι εμείς την αποστηθίζουμε. Όποιου οι θέσεις διαφέρουν, δεν θα πρέπει να τις εκφράζει αλλιώς δεν έχει θέση σε οποιαδήποτε θέση εξουσίας, είτε προεδρικό είτε αλλού. Επειδή έτσι ρισκάρουμε διασάλευση των σχέσεων μας με αυτήν». Διότι το προτεκτοράτο δεν θα πρέπει μόνο να είναι αλλά και να φαίνεται. Και διότι υπάρχει κι ένα θέμα αρχών στη μέση. antopoly@cytanet.com.cy

11 11-POLITIKI_Master_cy 05/09/14 20:14 Page 11 Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 11 Πολυτιμότατο όπλο η ενεργειακή διπλωματία Τι να πράξει η Κύπρος για να μην γίνει θύμα εταίρων και εταιρειών Του ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΔΕΙΛΙΝΗ Βαθιές τομές, ανοιχτό μυαλό και αλλαγή πολιτικής και διπλωματικής κουλτούρας πρέπει να επιστρατεύσει η Κύπρος για να μπορέσει να αξιοποιήσει το φυσικό αέριο με το οποίο την προίκισε η φύση. Χρειάζεται να χαράξει μακρόπνοη στρατηγική, γιατί αυτό ακριβώς πράττουν οι εταιρείες κολοσσοί που λειτουργούν και εκμεταλλεύονται τα κοιτάσματα, αλλά και οι ισχυρές χώρες που χρησιμοποιούν το πετρέλαιο και το γκάζι ως γεωπολιτικά εργαλεία. Η απειρία του κυπριακού προσωπικού στα τεχνοκρατικά ζητήματα των υδρογονανθράκων, σε συνδυασμό με την έλλειψη αποτελεσματικής ενεργειακής διπλωματίας, τη γραφειοκρατία, την ανεπαρκή διαφάνεια και την απουσία θεσμοθετημένων μηχανισμών παραγωγής σκέψης αποτελούν ένα εκρηκτικό μίγμα. Καθιστούν την Κύπρο ευάλωτη σε ό,τι αφορά την ορθή διάγνωση του διεθνούς και περιφερειακού περιβάλλοντος, αλλά και την αποτελεσματική διαπραγμάτευση με εταιρείες και μελλοντικούς εταίρους. Σημαίνουσα διπλωματική πηγή ανέφερε στην «Κ» ότι στα πενήντα τέσσερα χρόνια ζωής της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν υπήρξε καλύτερη συγκυρία από την τρέχουσα για την ανάδειξη της σημασίας που έχει η Τα προβλήματα στις σχέσεις γειτονικών χωρών, Αιγύπτου, Ισραήλ, Λιβάνου, που θα είναι ενδεχομένως μελλοντικοί εταίροι, δίνουν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία στην Κύπρο να ασχοληθεί σοβαρά με τη διαμεσολάβηση, ως στοιχείο εξωτερικής και ενεργειακής πολιτικής. γεωγραφική της θέση στην περιοχή. Η Κύπρος είναι πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει πλέον δεσμούς με τις ΗΠΑ στο επίπεδο του στρατηγικού εταίρου, διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και τον Λίβανο, ενώ συνομιλεί και με τους Παλαιστίνιους. Για να διαδραματίσει, όμως, αναβαθμισμένο ρόλο, για να έχει ουσιαστικά οφέλη από τους υδρογονάνθρακες, πρέπει να αλλάξει αρκετά η ίδια. Είναι ανάγκη, μας επεσήμαναν διπλωμάτες συνομιλητές μας, να δοθεί έμφαση στην ενεργειακή διπλωματία. Να λειτουργήσει το κράτος, το πολιτικό και οικονομικό σύστημα, με ορίζοντα πολλών χρόνων στους σχεδιασμούς για την ενέργεια. «Οι εταιρείες σκέφτονται το μέλλον με λογική δεκαετιών. Μια σοβαρή κυβέρνηση, ένα σοβαρό κράτος, θα πρέπει να κάνει τον ίδιο προγραμματισμό». Αλλαγή κουλτούρας Η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών, ο Ιωάννης Κασουλίδης και οι στενοί συνεργάτες του, προωθούν αλλαγή στρατηγικής στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής. Οι διπλωμάτες λαμβάνουν ήδη εντολές να παρακολουθούν και να μιλούν για θέματα ενέργειας όχι μόνο με τις κρατικές υπηρεσίες των χωρών που είναι διαπιστευμένοι αλλά και με τις εταιρείες. Τους συστήθηκε επίσης να εντρυφήσουν στις πρόνοιες του δικαίου της θάλασσας, που έχουν μεγάλη σημασία για τους χειρισμούς και τη διαπραγμάτευση θεμάτων που αφορούν τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ. Σχετικές οδηγίες και εντολές έδωσε ο υπουργός Εξωτερικών και στους πρέσβεις της Κύπρου, κατά την ετήσια συνάντηση που είχαν στα τέλη Αυγούστου στη Λευκωσία. Η ενεργειακή διπλωματία δεν είναι εύκολο εγχείρημα για το υπουργείο Εξωτερικών, ούτε και για άλλες συναρμόδιες κρατικές υπηρεσίες. Οι Κύπριοι διπλωμάτες και κρατικοί Για να αξιοποιήσει η Κύπρος το φυσικό αέριο πρέπει το πολιτικό και οικονομικό σύστημα να λειτουργήσουν με μακρόπνοο σχεδιασμό. Οι εταιρείες σκέφτονται το μέλλον με λογική δεκαετιών. Μια σοβαρή κυβέρνηση, ένα σοβαρό κράτος, θα πρέπει να κάνει τον ίδιο προγραμματισμό. λειτουργοί ασχολούνταν για δεκαετίες σχεδόν αποκλειστικά με το κυπριακό. Το πολιτικό πρόβλημα ήταν για χρόνια το εφαλτήριο επαγγελματικής καταξίωσης και στη διπλωματική υπηρεσία. Η κουλτούρα αυτή είναι βαθιά ριζωμένη και θέλει χρόνο και πολλή δουλειά για να αλλάξει. Διαμεσολάβηση Το φυσικό αέριο, εκτός από τα σημαντικότατα οικονομικά οφέλη, είναι κι ένα πανίσχυρο γεωπολιτικό εργαλείο. Στην Ανατολική Μεσόγειο, ειδικά μετά την κρίση στην Ουκρανία αλλά και τα έκτροπα που λαμβάνουν χώρα στη Συρία και το Ιράκ με τους τζιχαντιστές, οι υδρογονάνθρακες είναι το όχημα για περιφερειακές συνεργασίες. Αυτή την προοπτική προωθούν εντατικά οι Ηνωμένες Πολιτείες. Θεωρούν ότι η Κύπρος, το Ισραήλ, η Αίγυπτος και αργότερα ο Λίβανος μπορούν από κοινού να εξάγουν φυσικό αέριο και ταυτόχρονα να σχηματίσουν ένα τόξο σταθερότητας στη Μέση Ανατολή, μια περιοχή που μετατρέπεται σταδιακά σε μια τεράστια πυριτιδαποθήκη. Η Κύπρος διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με όλες τις ανωτέρω χώρες και μάλιστα έχει μαζί τους καθορισμένα θαλάσσια σύνορα, μέσω των συμφωνιών συνεκμετάλλευσης και οριοθέτησης ΑΟΖ. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι και οι τρεις χώρες μιλούν με την Κύπρο αλλά οι μεταξύ τους σχέσεις είναι τουλάχιστον ψυχρές. Η περιφερειακή συνεργασία είναι μεν το ζητούμενο, Προτεραιότητα οι γείτονες Ο νέος αέρας που έχει αρχίσει να πνέει στα υψηλά δώματα του υπουργείου Εξωτερικών και του υπουργείου Ενέργειας, αλλά και οι συμβουλές που έχουν δώσει στην κυβέρνηση οι ΗΠΑ, είχαν ως αποτέλεσμα να δοθεί προτεραιότητα, σε ό,τι αφορά πώληση φυσικού αερίου, στις γειτονικές χώρες. Αυτό σημαίνει ότι ο στόχος οικοδόμησης τερματικού υγροποίησης αερίου μπαίνει σε δεύτερη μοίρα και η κυβέρνηση θα επιδιώξει πωλήσεις από το κοίτασμα Αφροδίτη στην Αίγυπτο και την Ιορδανία. Αν μάλιστα είναι επιτυχείς οι γεωτρήσεις που θα πραγματοποιήσει η κοινοπραξία ENI-KOGAS στα τεμάχια 9,2 και 2 της ΑΟΖ στους επόμενους 15 με 18 μήνες, τότε επανέρχεται η προοπτική του τερματικού καθώς και η πώληση αερίου σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ρουμανία και η Κροατία. Την ερχόμενη Τρίτη 9 Σεπτεμβρίου, ο υπουργός Ενέργειας μεταβαίνει στην Ιορδανία για να συζητήσει με τον ομόλογό του τρόπους για ταχεία πώληση αερίου στη χώρα αυτή. Στα τέλη Σεπτεμβρίου, ο Γιώργος Λακκοτρύπης θα βρίσκεται για τους ίδιους λόγους στο Ομάν και λίγο αργότερα στη Ρουμανία. αλλά σε αυτή τη συγκυρία είναι πολύ δύσκολο να πωληθεί ισραηλινό αέριο στην Αίγυπτο, ενώ το Ισραήλ και ο Λίβανος δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις και δεν έχουν οριοθετήσει ΑΟΖ. Το γεγονός δίνει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία στην Κύπρο και στο υπουργείο Εξωτερικών να ασχοληθεί πιο σοβαρά με τη διαμεσολάβηση, ως στοιχείο εξωτερικής και ενεργειακής πολιτικής. Στο ενεργητικό της, η Λευκωσία έχει ήδη μια πετυχημένη προκαταρκτική διαμεσολάβηση ανάμεσα στο Ισραήλ και τον Λίβανο για τη μεταξύ τους ΑΟΖ. Το κυπριακό υπουργείο Εξωτερικών ξεκίνησε εκ του σύνεγγυς συνομιλίες με τις δύο πλευρές. Οι συνομιλίες συνεχίζονται τώρα με μεσολαβητή τις ΗΠΑ. Υπηρεσίες αυτού του είδους προς τις γειτονικές της χώρες θα μπορούσε να προσφέρει η Κυπριακή Δημοκρατία. Θα μπορούσε επίσης να φιλοξενήσει στο νησί συναντήσεις χωρών της περιοχής, που αναζητούν ουδέτερο έδαφος για τη μεταξύ τους διαπραγμάτευση. Βέβαια, η Λευκωσία θα ήταν πολύ περισσότερο πειστική, αν είχε καταφέρει να λύσει το δικό της πολιτικό πρόβλημα. Το κυπριακό και η αδυναμία επίλυσής του είναι μεγάλο «αγκάθι» στην προσπάθεια αναβάθμισης του ρόλου της Κύπρου στην περιοχή. Παραγωγή σκέψης Μια άλλη σοβαρή αδυναμία είναι η έλλειψη σοβαρής και ανεξάρτητης δεξαμενής σκέψης που θα παράγει προτάσεις και θα συμβουλεύει την κυβέρνηση στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής και ενεργειακής διπλωματίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ούτε και οι μεγάλες ανάγκες που δημιουργεί κατά καιρούς η διαδικασία λύσης του κυπριακού δεν ήταν αρκετές για να ωθήσουν ακαδημαϊκά ιδρύματα, όπως το Πανεπιστήμιο Κύπρου, να προχωρήσουν στη δημιουργία δεξαμενής σκέψης, η οποία θα έδινε λύσεις και να πρόσθετε κύρος στην Κυπριακή Δημοκρατία. Είναι επίσης χαρακτηριστικό πως όταν ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θέλησε να συστήσει ομάδα συμβούλων για να βοηθά το Εθνικό Συμβούλιο στο κυπριακό, κρίθηκε ορθό η σύνθεσή της να αποτελείται από πρόσωπα επιλεγμένα από τα κόμματα. Προβληματική, χαρακτηρίστηκε από διπλωμάτες συνομιλητές μας, και η τάση του πολιτικού προσωπικού, σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση, να προβαίνει σε λεπτομερείς δημόσιες δηλώσεις ακόμα και για ευαίσθητα θέματα ενέργειας. Προφανώς, τα πολιτικά πρόσωπα θεωρούν ότι το κοινό τους είναι οι πολίτες, ενώ σε αυτό το στάδιο των ερευνών για την ενέργεια το κοινό τους είναι οι εταιρείες. Οι ενεργειακοί κολοσσοί μάλιστα έχουν στο δυναμικό τους ειδικά τμήματα που μελετούν τις κινήσεις και δηλώσεις κυβερνήσεων. Και από τα πολλά που λέγονται δημοσίως στο πολιτικό περιβάλλον της Κύπρου, οι εταιρείες που έχουν συμφέροντα στην ΑΟΖ του νησιού βγάζουν πολύτιμα συμπεράσματα.

12 12-EPIKAIROTHTA_Master_cy 05/09/14 18:35 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 Ο ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΑΚΙΝΤΖΙ ΣΤΗΝ «Κ» «Το άνοιγμα του Βαρωσιού θα διευκολύνει τη λύση» Εισηγείται όπως ενεργοποιηθεί παράλληλα δέσμη μέτρων για το λιμάνι της Αμμοχώστου και το αεροδρόμιο της Τύμπου ή εναλλακτικά το αεροδρόμιο της Λευκωσίας Συνέντευξη στον ΝΊΚΟ ΣΤΈΛΓΙΑ Με τους Ελληνοκύπριους επιθυμώ να αναπτύξω ένα ομόσπονδο σύστημα διακυβέρνησης, το οποίο θα βασίζεται στην αρχή της πολιτικής ισότητας τονίζει ο Μουσταφά Ακιντζί. Λίγα εικοσιτετράωρα πριν από την άφιξή του νέου Προέδρου της Τουρκίας στην άλλη πλευρά της πράσινης γραμμής, η «Κ» συνάντησε τον Μουσταφά Ακιντζί ενώπιον του οποίου έθεσε σειρά σημαντικών ζητημάτων. Ο κ. Ακιντζί περίγραψε τη δική του πολιτική γραμμή για το Κυπριακό και επισημοποίησε στη συνέντευξη στην «Κ» την υποψηφιότητά του στις «προεδρικές εκλογές» του Τονίζει ότι η λύση του Κυπριακού εξαρτάται από αμοιβαία βήματα καλής θέλησης ενώ επισημαίνει ότι εκτός από το κυπριακό υπάρχουν ζητήματα σημαντικά που πρέπει να διαχειριστούμε στην Κύπρο, όπως η διαφθορά στην πολιτική, το περιβάλλον τα δικαιώματα των γυναικών, των παιδιών αλλά και των ζώων. - Για μεγάλο χρονικό διάστημα απουσιάζατε από το πολιτικό προσκήνιο. Σήμερα, επιστρέφετε με την υποψηφιότητά σας στις επικείμενες «προεδρικές εκλογές». Για ποιο λόγο; -Μετά το τέλος της θητείας μου στο κοινοβούλιο έγραψα ένα βιβλίο, το οποίο έχει στο επίκεντρο του την πολυετή εμπειρία μου στον τ/κ δήμο της Λευκωσίας. Θέλησα να μοιραστώ την εμπειρία μου με τις νέες γενιές. Αυτή την περίοδο γράφω ένα νέο βιβλίο, το οποίο αφορά την τρέχουσα πολιτική επικαιρότητα. Σε αυτές τις δημοτικές εκλογές υποστήριξα την υποψηφιότητά του Μεχμέτ Χαρμαντζί, ο οποίος κέρδισε. Στα πλαίσια της προεκλογικής εκστρατείας του Χαρμαντζί, μεγάλες ομάδες της κοινότητας μού ζήτησαν να θέσω υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές. Άνθρωποι από διάφορα πολιτικά κόμματα, όχι μόνο από το κόμμα μου, ήταν αυτοί που μού έθεσαν το συγκεκριμένο αίτημα. - Σας προσέγγισαν και στελέχη της τ/κ Δεξιάς γι αυτό; -Ναι. Επίσης, υπήρξε ενδιαφέρον από ολόκληρη την Αριστερά. Στο τέλος των δημοτικών εκλογών, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι ένα αξιοσημείωτο ποσοστό των ψηφοφόρων υποστηρίζει την υποψηφιότητά μου. Τη συγκεκριμένη περίοδο, υπάρχει ανάγκη για ένα μήνυμα ανανέωσης στην τ/κ πολιτική σκηνή. Την ίδια στιγμή, η επόμενη πενταετία έχει ιδιαίτερη σημασία για το Κυπριακό. Πριν από δέκα χρόνια χάσαμε τη δυναμική της Ε.Ε. Σήμερα, έχουμε τη δυναμική του φυσικού αερίου. Επίσης, σε λίγο καιρό, θα ξεκινήσει η μεταφορά νερού και ηλεκτρικού ρεύματος από την Τουρκία στην Κύπρο. Όλα αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που οι οικονομίες και των δυο κοινοτήτων δοκιμάζονται από νέες κρίσεις. Λαμβάνοντας υπόψη μου όλα αυτά τα δεδομένα θέτω ανεπίσημα την υποψηφιότητά μου. - Στις «εκλογές» ποια θα είναι η στρατηγική σας; Το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα ανακοίνωσε ότι θα έχει δικό του υποψήφιο. Η στρατηγική σας θα επικεντρώνεται στον δεύτερο γύρο; -Από τις επαφές μου με διάφορες μερίδες της κοινωνίας συμπεραίνω ότι θα εξασφαλίσω ένα αξιοσημείωτο ποσοστό και πιστεύω ότι θα έχω τη δυνατότητα να διεκδικήσω την ηγεσία στον δεύτερο γύρο. Η δική μου υποψηφιότητα θα είναι ανεξάρτητη και θα υποστηριχθεί από πολλά κόμματα. Ήδη υποστηρίζεται από το Κόμμα Κοινοτικής Δημοκρατίας και το Κόμμα Ενωμένης Κύπρου. - Στους κόλπους της τ/κ Αριστεράς κυκλοφορεί η φήμη ότι η υποψηφιότητά σας είναι τέχνασμα του Ντερβίς Έρογλου, για διάσπαση της εκλογικής βάσης της Αριστεράς; Τι λέτε επ αυτού; -Τρεις ημέρες πριν από τις πρόσφατες δημοτικές εκλογές, δια μέσου της τηλεόρασης, ανακοίνωσα την νίκη του Χαρμαντζί, τον οποίο υποστήριζα. Σε αντίθεση με τη δική μου θέση άνθρωποι του κ. Έρογλου, όπως ο Χασάν Τάτσοϊ, συνέχισαν μέχρι την τελευταία στιγμή της προεκλογικής περιόδου να προβάλλουν την υποψηφιότητά του Κόμματος Εθνικής Ενότητας. Η ηγεσία του ΡΤΚ επιλέγει να Η επόμενη πενταετία είναι σημαντικότατη λόγω της δυναμικής του φυσικού αερίου αλλά και της μεταφοράς νερού και ηλεκτρικού ρεύματος από την Τουρκία στην Κύπρο. αγνοήσει το γεγονός ότι στην τελευταία εκλογική αναμέτρηση το Κόμμα Εθνικής Ενότητας και εγώ υποστηρίξαμε διαφορετικούς υποψήφιους. - Ποια γραμμή θ ακολουθήσετε στο Κυπριακό σε περίπτωση που κερδίσετε; -Η πολιτική γραμμή μου στο Κυπριακό έχει στο επίκεντρό της τη βιώσιμη λύση. Υποστηρίζω το σχέδιο ίδρυσης ενός ομόσπονδου συστήματος σε αυτό το νησί. Στο ζήτημα του Βαρωσιού έχω μια διαφορετική άποψη, ότι δηλαδή, δεν υπάρχει λόγος να καθυστερήσουμε το άνοιγμα της κλειστής πόλης. Το Βαρώσι μπορεί να διευκολύνει τη λύση. Γι αυτό προτείνω μια παράλληλη διαδικασία: Με το άνοιγμα και την ανοικοδόμηση της κλειστής πόλης, να ενεργοποιηθεί και μια δέσμη μέτρων, τα οποία θα διευκολύνουν τις θαλάσσιες και εναέριες μετακινήσεις των Τουρκοκυπρίων. Οι δυο πλευρές πρέπει να εστιάσουν την προσοχή τους στο μέλλον του λιμανιού της Αμμοχώστου και του αερολιμένα Ερτζάν (σ.σ. Τύμπου). Σε περίπτωση σοβαρών ενστάσεων για το ΕρτζΆν θα μπορούσαμε να εστιάσουμε την προσοχή μας στον Διεθνή Αερολιμένα της Λευκωσίας. - Πώς βλέπετε το μέλλον των συνομιλιών; -Κατά την άποψή μου, το Κυπριακό έχει μπει στην κατάψυξη μετά το Θα μπορούσε να βγει από την κατάψυξη με το φυσικό αέριο. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια στασιμότητα στις συνομιλίες. Ωστόσο, δεν πρόκειται για κατάρρευση των διαπραγματεύσεων. Στις προεδρικές εκλογές, οι υποψήφιοι δεν πρέπει να χρησιμοποιήσουν το Κυπριακό για να εξασφαλίσουν πολιτικά οφέλη. Να σας υπενθυμίσω ότι κατά τη διάρκεια της θητείας μου στο τ/κ δημαρχείο Λευκωσίας, οι δυο κοινότητες κατάφεραν να συνεργαστούν για την επίλυση του προβλήματος της αποχέτευσης. Τότε, οι δυο κοινότητες συνειδητοποίησαν ότι υπήρχε μια κοινή ανάγκη για τη λύση ενός κοινού προβλήματος. Στη νέα περίοδο του φυσικού αερίου και της οικονομικής κρίσης οι δυο πλευρές πρέπει να κατανοήσουν Στη νέα περίοδο του φυσικού αερίου και της οικονομικής κρίσης οι δυο πλευρές πρέπει να κατανοήσουν ότι υπάρχει κοινή ανάγκη για λύση του Κυπριακού, λέει στον Νίκο Στέλγια, ο Μουσταφά Ακιντζί. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ότι υπάρχει κοινή ανάγκη για λύση του Κυπριακού. - Εκτός από το Κυπριακό, ποιες θα είναι οι προτεραιότητες της ηγεσίας σας; -Εκτός από το Κυπριακό, στην προεκλογική, θα δώσω ιδιαίτερη σημασία στο μέλλον των σχέσεων της κοινότητας μου με την Τουρκία. Πιστεύω ότι η Τουρκία πρέπει ν αποδεχθεί την αρχή της πολιτικής ισότητας στις σχέσεις της με την κοινότητά μου. Με την ιδιότητα του ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας δεν πρόκειται να αντιμετωπίσω εχθρικά την Τουρκία. Το ίδιο ισχύει και για την περίπτωση της Ελλάδας. Δεν αντιμετωπίζω εχθρικά την Ελλάδα. Όπως δεν αντιμετωπίζω εχθρικά και τους Ελληνοκύπριους. Με τους Ελληνοκύπριους επιθυμώ ν αναπτύξω ένα ομόσπονδο σύστημα διακυβέρνησης, το οποίο θα βασίζεται στην αρχή της πολιτικής ισότητας. Προτείνω την εφαρμογή της συγκεκριμένης αρχής και στην περίπτωση των σχέσεων της κοινότητάς μου με την Τουρκία. Επίσης δεν συμφωνώ με το υφιστάμενο μοντέλο ηγεσίας της κοινότητάς μου. Σήμερα, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, εκτός από το Κυπριακό, παρεμβαίνει στα πολιτικά δρώμενα της κοινότητάς του. Θεωρώ ότι ο Τουρκοκύπριος ηγέτης θα πρέπει να διατηρεί ίσες αποστάσεις από όλα τα κόμματα. Επίσης, εκτός από το Κυπριακό θα πρέπει να εστιάσει την προσοχή του σε μια σειρά σημαντικών ζητημάτων όπως το περιβάλλον, τον πολιτισμό, την ισότητα των φύλων, τα δικαιώματα των γυναικών, των παιδιών, των ζώων και τη διαφθορά στην πολιτική. Ο ηγέτης θα πρέπει να λάβει τις απαιτούμενες πρωτοβουλίες σε αυτά τα πεδία. - Στην προεκλογική σας εκστρατεία θα ζητήσετε υποστήριξη από την Άγκυρα; Η υποστήριξη της Τουρκίας έχει ρόλο-κλειδί στις «προεδρικές εκλογές»; -Ο Μουσταφά Ακιντζί θα ζητήσει την υποστήριξη του λαού του. Παράλληλα, θα ζητήσει από την Άγκυρα να μην αναμειχθεί στην εκλογική διαδικασία. Ο αείμνηστος Ντενκτάς ήταν αυτός, ο οποίος πίστευε ότι η επιτυχία στις εκλογές δεν ήταν εφικτή χωρίς την υποστήριξη της Άγκυρας. Η εμπειρία των τελευταίων ετών και η ήττα για παράδειγμα των Ταλάτ και Κιουτσούκ παρά την υποστήριξη της Άγκυρας, μας δείχνει ότι αυτή η κατάσταση έχει πλέον αλλάξει. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ

13 13 -EPIKAIROTHTA_Master_cy 05/09/14 23:37 Page 13 Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 13 Κατάπαυση πυρός επτά σημείων στην Ουκρανία Πούτιν και Ποροσένκο συμφώνησαν σε ανταλλαγή αιχμαλώτων, παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και ανοικοδόμηση περιοχών Ελπίδες για εκτόνωση της πολυαίμακτης κρίσης στην Ουκρανία γέννησε η υπογραφή πρωτοκόλλου εκεχειρίας ανάμεσα στους ρωσόφωνους αντάρτες και στην ουκρανική αντιπροσωπεία στο Μινσκ, το απόγευμα της Παρασκευής. Η κατάπαυση του πυρός βασίστηκε στην πρόταση επτά σημείων του προέδρου της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, και τη συνεννόηση που είχε με τον Ουκρανό ομόλογό του Πέτρο Ποροσένκο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ρώσος πρόεδρος, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Ποροσένκο πριν από ημέρες, είχε πιθανολογήσει ότι την Παρασκευή θα ήταν εφικτή η εξεύρεση ειρηνευτικής λύσης για τη σπαρασσόμενη περιοχή. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Πέτρο Ποροσένκο, επιβεβαίωσε από τον λογαριασμό του στο Twitter την υπογραφείσα συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, σχολιάζοντας «ολόκληρος ο κόσμος προσπαθεί για την ειρήνη, ολόκληρη η Ουκρανία προσπαθεί για την ειρήνη και μαζί της τα εκατομμύρια κατοίκων του Ντονμπάς (της ευρύτερης περιοχής η οποία περιλαμβάνει το Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ). Η μεγαλύτερη αξία είναι η ανθρώπινη ζωή και πρέπει να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να σταματήσουμε την αιματοχυσία και να βάλουμε Δεν είναι η πρώτη φορά που συμφωνείται κατάπαυση του πυρός μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών. Κάτι αντίστοιχο είχε γίνει και στις 10 Ιουνίου, αλλά η τότε συμφωνηθείσα εκεχειρία διήρκεσε μόλις δέκα ημέρες. ένα τέλος στα δεινά». Η συμφωνία, όπως τουλάχιστον ανέφερε δελτίο του ρωσικού ειδησεογραφικού πρακτορείου Ιντερφάξ, περιλαμβάνει πολλά μέτρα για την εξομάλυνση, ανάμεσα στα οποία η ανταλλαγή αιχμαλώτων και η διάνοιξη διαδρόμων για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε όσους την έχουν ανάγκη, ενώ προβλέπεται και η ανοικοδόμηση των περιοχών που καταστράφηκαν από τον πόλεμο. Ωστόσο παραμένει άγνωστο κατά πόσον η συμφωνηθείσα εκεχειρία θα ισχύσει. Ο Σεργκέι Ταρούτα, κυβερνήτης της περιοχής του Ντονέτσκ, δήλωσε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters ότι ήλπιζε πως η συμφωνία θα ισχύσει, αλλά ο Ιγκόρ Πλοτνίτσκι, επικεφαλής των ανταρτών της περιοχής Λουγκάνσκ, δεν έκρυβε ότι οι αυτονομιστές εξακολουθούν να ζητούν απόσχιση από την Ουκρανία. «Η εκεχειρία δεν πρόκειται να βάλει τέλος στην πολιτική της απόσχισης», έλεγε χαρακτηριστικά ο Πλοτνίτσκι. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά που συμφωνείται κατάπαυση του πυρός μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών. Κάτι αντίστοιχο είχε γίνει και στις 10 Ιουνίου, αλλά η τότε συμφωνηθείσα εκεχειρία διήρκεσε μόλις δέκα ημέρες. Την ώρα που Ουκρανοί και ρωσόφωνοι αντάρτες συμφωνούσαν στο Μινσκ για την κατάπαυση του πυρός, μαίνονταν οι μάχες στα περίχωρα της Μαριούπολης, ενός λιμένα με μισό εκατομμύριο κατοίκους που βρίσκεται ανάμεσα στη Ρωσία και την Κριμαία. Η Μαριούπολη αποτελεί ένα από τα βασικά σημεία ενδιαφέροντος για τις ουκρανικές κυβερνητικές δυνάμεις από τη στιγμή που οι ρωσόφωνοι αυτονομιστές προήλασαν στα τέλη Αυγούστου από τις περιοχές που κατείχαν στον Βορρά. Βολές πυροβολικού ακούγονταν και στο Ντονέτσκ, το βασικό προπύργιο των ανταρτών στην Ανατολική Ουκρανία, κοντά στο αεροδρόμιο της πόλης, το οποίο ωστόσο εξακολουθεί να παραμένει στα χέρια των κυβερνητικών δυνάμεων. Ακόμα όμως και να ισχύσει η εκεχειρία, εκκρεμεί η εξεύρεση Πέτρο Ποροσένκο: «Η μεγαλύτερη αξία είναι η ανθρώπινη ζωή και πρέπει να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, προκειμένου να σταματήσουμε την αιματοχυσία και να βάλουμε ένα τέλος στα δεινά». μόνιμης λύσης για το ουκρανικό πρόβλημα, μιας λύσης που θα γίνει αποδεκτή τόσο από τις νατοϊκές δυνάμεις όσο και από τους ρωσόφωνους αντάρτες και τη Ρωσία.Τα μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, που συναντήθηκαν τις τελευταίες ημέρες στην Ουαλλία, συμφώνησαν να συγκροτήσουν μια νέα δύναμη ταχείας επέμβασης, αλλά και να διατηρήσουν την παρουσία τους στην Ανατολική Ευρώπη. Η νέα δύναμη ταχείας επέμβασης θα αποτελείται από μερικές χιλιάδες στρατιώτες και θα έχει την ικανότητα να αναπτύσσεται εντός μερικών ωρών εφόσον παρουσιαστεί η ανάγκη. Οπως τόνισε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Αντερς Φογκ Ράσμουνσεν, «η απόφαση αυτή (για τη δημιουργία της δύναμης ταχείας επέμβασης) αποστέλλει ένα πολύ σαφές μήνυμα: το ΝΑΤΟ προστατεύει τους συμμάχους του κάθε στιγμή». Επίσης, τα μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας αποφάσισαν να διατηρήσουν τη διαρκή παρουσία τους από αέρος, ξηράς και θαλάσσης στα ανατολικότερα σημεία της Συμμαχίας, «σε κυκλική βάση». Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο, αφού και στο παρελθόν είχε γίνει στην Πολωνία και στα κράτη της Βαλτικής. Eπιπλέον, το ΝΑΤΟ έκανε κάποια βήματα προκειμένου να διευκολύνει τη συμμετοχή της Γεωργίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Σύμφωνα με τον κ. Ράσμουνσεν, καμία τρίτη χώρα δεν έχει τη δυνατότητα να ασκήσει βέτο σε θέματα διεύρυνσης της Συμμαχίας. Ωστόσο, με διαφορετική ένταση, τα μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στάθηκαν απέναντι στη Ρωσία, με Γερμανία, Νορβηγία, Τσεχία και Σλοβακία να φέρονται πιο διαλλακτικά έναντι της Ρωσίας και στην αντίθετη πλευρά να στέκονται οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Πολωνία. AFP, A.P., REUTERS

14 14-EPIKAIROTHTA_Master_cy 05/09/14 18:37 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ EΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 Άνοιξε τα χαρτιά του για το Κυπριακό Εφόσον οι συνομιλίες δεν αποδίδουν, ο Ερντογάν επιδιώκει αλλαγή του στάτους κβο και λύση μέσα από εναλλακτικές φόρμουλες Του ΝΊΚΟΥ ΣΤΈΛΓΙΑ Λίγο πριν από την άφιξη του αεροπλάνου του νέου Προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο «αεροδρόμιο» της Τύμβου, ο ισχυρός πολιτικός άνδρας της γειτονικής χώρας δέχθηκε τα πυρά της τουρκικής αντιπολίτευσης. Σύμφωνα με τους βουλευτές του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (ΡΛΚ) και του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΚΕΔ), ο κ. Ερντογάν και η κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) εξακολουθούν να επιμένουν στην αποτυχημένη εξωτερική πολιτική την οποία χάραξε ο Αχμέτ Νταβούτογλου. Δυο μήνες μετά την απαγωγή του προσωπικού του Τουρκικού Προξενείου της Μοσούλης από την Οργάνωση Ισλαμικό Κράτος, η Άγκυρα δεν έχει πετύχει καμία πρόοδο για την απελευθέρωση των Τούρκων ομήρων. Ενώ την ίδια στιγμή στις τελευταίες δημόσιες τοποθετήσεις του, ο κ. Ερντογάν απέφυγε να καταδικάσει την οργάνωση «Ισλαμικό Κράτος», η οποία βρίσκεται στη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων της διεθνούς κοινότητας. Ο νέος Πρόεδρος της Τουρκίας, ο οποίος αδυνατεί να υψώσει τη φωνή του κατά του Ισλαμικού Κράτους, την προηγούμενη Δευτέρα ύψωσε τον τόνο της φωνής του στην άλλη πλευρά της πράσινης γραμμής. Σε μια περίοδο που η χώρα του βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλά ανοιχτά μέτωπα στο διπλωματικό πεδίο, το πρώτο ταξίδι του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο εξωτερικό πέρασε στη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου ως μια «ανώμαλη προσγείωση» στην πραγματικότητα του Κυπριακού. Μηνύματα του Ερντογάν Στα πλαίσια της επίσκεψής του, ο Τούρκος Πρόεδρος έστειλε σημαντικά μηνύματα στη Λευκωσία. Ο κ. Ερντογάν έδωσε τη δική του ερμηνεία για την ομόσπονδη λύση <<<<<< «Η λύση δεν αποτελεί πλέον την προϋπόθεση για τη συνεργασία της Τουρκίας με την ε/κ πλευρά», τονίζει στην «Κ» τουρκική πηγή, η οποία προσθέτει ότι: «πλησιάζει η στιγμή των out of the box προσεγγίσεων και λύσεων». στο Κυπριακό και τόνισε ότι η χώρα του επιθυμεί την ομοσπονδιακή λύση με βάση την αρχή των δυο κρατών. Με άλλα λόγια, σύμφωνα με τον Τούρκο Πρόεδρο, η νέα Ομόσπονδη Κυπριακή Δημοκρατία θα βασίζεται στη συνεργασία της «ΤΔΒΚ» με την Κυπριακή Δημοκρατία, έναν ισχυρισμό τον οποίο δεν αποδέχεται σε καμία περίπτωση η Λευκωσία. Ο κ. Ερντογάν απευθύνθηκε και στην Αθήνα. Για πρώτη φορά ύστερα από πολύ καιρό, εκπρόσωπος της τουρκικής κυβέρνησης αισθάνθηκε την ανάγκη να υπενθυμίσει στην Ελλάδα τα καθήκοντά της στην Κύπρο. Η συγκεκριμένη κίνηση του Τούρκου Προέδρου προκάλεσε «αναστάτωση» στην Αθήνα. Στον απόηχο των δηλώσεων του κ. Ερντογάν, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έδωσε τη δική του απάντηση στα όσα διαδραματίστηκαν κατά τη διάρκεια της Δευτέρας στην άλλη πλευρά της πράσινης γραμμής. «Ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος της Τουρκίας κ. Ερντογάν, πραγματοποίησε παράνομη επίσκεψη στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, όπου προέβηκε σε απογοητευτικές δηλώσεις. Η Τουρκία πρέπει να προβεί σε έμπρακτες κινήσεις καλής θέλησης, να συμμορφωθεί με όλες τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και να τερματίσει κάθε παράνομη και προκλητική ενέργεια στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και Υφαλοκρηπίδα», ήταν το μήνυμα της Αθήνας προς τον νέο Πρόεδρο της Τουρκίας. Αλισβερίσι χωρίς λύση Στα πλαίσια των τοποθετήσεών του στην άλλη πλευρά της πράσινης γραμμής, ο κ. Ερντογάν πραγματοποίησε ειδική αναφορά στο σχέδιο μεταφοράς νερού από την Ανατολία στην Κύπρο. Κατά την άποψή του το έργο θα ολοκληρωθεί εντός Σύμφωνα με τον Τούρκο Πρόεδρο, η νέα Ομόσπονδη Κυπριακή Δημοκρατία θα βασίζεται στη συνεργασία της «ΤΔΒΚ» με την Κυπριακή Δημοκρατία, αφήνοντας να νοηθεί ότι διαφορετικά θα μελετηθούν εναλλακτικές φόρμουλες για ρύθμιση του Κυπριακού. των επόμενων δυο ή τριών μηνών. Την ίδια στιγμή, η Τουρκία μελετά σχέδιο μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος από την Ανατολία στο νησί. «Τα συγκεκριμένα σχέδια αφορούν ολόκληρο το νησί. Αυτή είναι η ελπίδα μας», δήλωσε ο κ. Ερντογάν. Σε συνδυασμό με τα αυστηρά μηνύματα του νέου Τούρκου Προέδρου προς τη Λευκωσία, η παραπάνω πρόταση επιβεβαιώνει τις πληροφορίες που η «Κ» είχε δημοσιεύσει λίγες μόλις εβδομάδες πριν από τις τουρκικές προεδρικές εκλογές. Συναφώς σημειώνεται ότι τουρκική πηγή λίγο πριν τη νέα εκλογική νίκη του κ. Ερντογάν, είχε πει στην «Κ» ότι «εφόσον οι συνομιλίες έχουν οδηγηθεί σε αδιέξοδο και η Άγκυρα επιδιώκει την άμεση αλλαγή του στάτους κβο στην Κύπρο, η λύση περνά μέσα από εναλλακτικές φόρμουλες». Στα πλαίσια της νέας στρατηγικής, το κυπριακό φυσικό αέριο και η επίλυση κάποιων σημαντικών προβλημάτων στο Κυπριακό, όπως το τέλος της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων, το άνοιγμα του Βαρωσιού και η σταδιακή ομαλοποίηση των εμπορικών σχέσεων της Τουρκίας με την ε/κ πλευρά, αποτελούν τις προτεραιότητες της Άγκυρας. Από τη σκοπιά της τουρκικής πλευράς, η πρόοδος σε αυτά τα πεδία μπορεί να σημειωθεί και χωρίς τη λύση. «Η λύση δεν αποτελεί πλέον την προϋπόθεση για τη συνεργασία της Τουρκίας με την ε/κ πλευρά», τονίζει η πηγή μας, η οποία προσθέτει: «Πλησιάζει η στιγμή των out of the box προσεγγίσεων και λύσεων». ΚΥΠΕ Τουρκία: Η Ανατολή εναντίον της Δύσης Μετά την άρνηση του Ερντογάν να ορκισθεί φορώντας φράκο, όπως κάποτε ο Κεμάλ, άνοιξε μια παλαιά συζήτηση στη χώρα Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΑΡΕΤΑΙΟΥ «O Ερντογάν κράτησε τον λόγο του και ορκίστηκε χωρίς φράκο». Το σχόλιο αυτό κυκλοφόρησε στο Διαδίκτυο λίγα λεπτά μετά την ορκωμοσία του Ταγίπ Ερντογάν ως προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας. Πράγματι, ο Ταγίπ Ερντογάν, που είχε δηλώσει ότι «το φράκο δεν ανήκει στην κουλτούρα μας και δεν απαιτείται», ορκίστηκε φορώντας ένα μαύρο κοστούμι και μια σοβαρή σκουροκόκκινη γραβάτα. Ο Ταγίπ Ερντογάν είναι ο δεύτερος πρόεδρος της Τουρκίας που σπάει την παράδοση του φράκου, την οποία είχε αρχίσει ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Ο πρώτος πρόεδρος που δεν φόρεσε ποτέ φράκο ήταν ο Αχμέτ Νεζντέτ Σεζέρ, ο άσημος πρόεδρος του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Τουρκίας, που η ιδιοτροπία των τότε πολιτικών ηγεσιών τον έφερε στην Προεδρία της Τουρκίας από το 2000 μέχρι το Υπερσυντηρητικός κεμαλιστής αλλά πάνω απ όλα εθνικιστής, ο πρόεδρος Σεζέρ δεν φόρεσε φράκο. Το φράκο όμως επανήλθε στο Προεδρικό Μέγαρο της Τσάνκαγια με τον Αμπντουλάχ Γκιουλ που εξελέγη πρόεδρος το Δεν ήταν λίγες οι φορές που συντηρητικοί «ισλαμιστικοί» κύκλοι είχαν σχολιάσει ειρωνικά το ότι ο «ισλαμιστής» Αμπντουλάχ Γκιουλ ντυνόταν «α λα φράνκα». Οι ίδιοι κύκλοι ήταν άλλωστε αυτοί που θεωρούσαν όλο και πιο πολύ τον Αμπντουλάχ Γκιουλ άνθρωπο υπερβολικά κοντά στη Δύση. Εξού προφανώς και η επιτυχημένη προς το παρόν τακτική απομάκρυνσής του από την προεδρία του κυβερνώντος κόμματος και την πρωθυπουργία. Ως «αυθεντικό» τέκνο του τουρκικού λαού, ο Ταγίπ Ερντογάν αρνήθηκε να φορέσει φράκο, δίνοντας έτσι τέλος στην παράδοση αυτή που είχε αρχίσει με τον Κεμάλ Ατατούρκ το Τα παραδοσιακά τραμ στον κεντρικό πεζόδρομο στην Κωνσταντινούπολη. <<<<<< Πολλές φορές οι «ισλαμιστικοί» κύκλοι είχαν σχολιάσει ειρωνικά το ότι ο «ισλαμιστής» Αμπντουλάχ Γκιουλ ντυνόταν «α λα φράνκα». Η άρνησή του όμως αυτή αναδεικνύει για άλλη μια φορά την τεράστια σημασία που εξακολουθούν να έχουν στην Τουρκία οι σημειολογικοί συμβολισμοί, μεταξύ των οποίων είναι φυσικά και οι ενδυματολογικοί κώδικες. Αναδεικνύει επίσης το πόσο άρρηκτα συνδεδεμένο είναι ακόμα το παρελθόν της Τουρκίας με το παρόν της και πόσο οφθαλμοφανείς εξακολουθούν να είναι ορισμένοι «ανοιχτοί λογαριασμοί» της χώρας με την ιστορία της. Ενας από τους πιο γνωστούς πίνακες του Γάλλου ζωγράφου Henry Ενας άνδρας ψαρεύει με φόντο τον Ταγίπ Ερντογάν. Ενας από τους άπειρους ανδριάντες του (πάντοτε κομψού) Κεμάλ, που απαντούν σε όλη την Τουρκία. ΑSSOCIATED PRESS ΑSSOCIATED PRESS Guillaume Schlesinger ( ) είναι αυτός του Σουλτάνου Μαχμούτ Β ( ), έφιππου, φορώντας φέσι και παντελόνι. Ο πίνακας αυτός φιλοτεχνήθηκε μετά το 1826 και την αιματηρή κατάργηση του Γενίτσαρων από τον Μαχμούτ Β, με αφορμή την ήττα τους κατά την Ελληνική Επανάσταση. Πριν από το 1826, ο Μαχμούτ Β είναι φιλοτεχνημένος σε άλλον πίνακα, ακριβώς στην ίδια στάση αλλά φορώντας τουρμπάνι και την παραδοσιακή μακριά φορεσιά των σουλτάνων. Θαυμαστής της δυτικής πρωτοπορίας, έχοντας δει στην πράξη την υπεροχή των εκσυγχρονισμένων στα δυτικά πρότυπα στρατευμάτων του Μεχμέτ Αλί της Αιγύπτου, ο Μαχμούτ Β τόλμησε το μεγάλο βήμα, έσφαξε τους αποτυχημένους Γενίτσαρους και προώθησε μεγάλες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες άνοιξαν τον δρόμο της περίφημης περιόδου μεταρρυθμίσεων της αναδιοργάνωσης, «Tanzimat». ΑSSOCIATED PRESS Μία από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις που επιβλήθηκαν τότε ήταν το φέσι και ο δυτικός τρόπος ένδυσης για τους λειτουργούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το φέσι, σε αντίθεση με το τουρμπάνι, ήταν το σύμβολο της νέας ομογένειας που προσπάθησε να προωθήσει ο Μαχμούτ Β, φέρνοντας το κράτος στο κέντρο της οθωμανικής ζωής ως ο μόνος διαχειριστής της οθωμανικής ταυτότητας. Το φέσι επιβλήθηκε με βία, μέσα στην Οθωμανική λογική των μεταρρυθμίσεων που επιβάλλονται από πάνω προς τα κάτω. Ενενήντα εννιά χρόνια μετά το τέλος των Γενίτσαρων και την επιβολή του φεσιού, ο Κεμάλ Ατατούρκ θα κάνει την ιστορική του εμφάνιση και ομιλία στην πόλη Καστάμονου, στις 30 Αυγούστου Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο πρόεδρος της Τουρκίας Μουσταφά Κεμάλ εμφανίστηκε φορώντας δυτικού τύπου καπέλο, αλλά ήταν η πρώτη φορά που το θέμα του καπέλου και της ενδυμασίας τέθηκε δημόσια. Η εφημερίδα Hakimiyeti Milliye έγραψε για την εμφάνιση αυτή του Ατατούρκ: «...Δείχνοντας μεγάλη στοργή, ο Γκαζί εισήλθε στην πόλη χαιρετώντας τον κόσμο με το καπέλο του τύπου Παναμά, ξεκινώντας έτσι μια σημαίνουσα περίοδο στο πεπρωμένο της Τουρκίας. Το κράτος εκκοσμικεύθηκε προωθώντας σημαντικά νομικά μέτρα, τώρα ήρθε οπωσδήποτε η ώρα να σωθούν οι μάζες από το φέσι, σύμβολο της θρησκείας». Λίγους μήνες αργότερα, στις 11 Νοεμβρίου 1925, η τουρκική Εθνοσυνέλευση υιοθέτησε τον «Νόμο περί Καπέλου» που απαγόρευσε διά ροπάλου το φέσι και επέβαλε το δυτικό καπέλο. Το καπέλο, μαζί με το κομψό δυτικότροπο, «α λα φράνκα», ντύσιμο επιβλήθηκαν ως «σύμβολο πολιτισμού» και εκσυγχρονισμού. Λέγεται ότι το φράκο ήταν από τα αγαπημένα ντυσίματα του πάντα κομψότατου Ατατούρκ.

15 15-EPIKAIROTHTA_Master_cy 05/09/14 23:07 Page 15 Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 15 Πλήρης η διαφωνία Σαμαρά - Ερντογάν Οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ και συζήτησαν για το Κυπριακό Του ΠΑΝΑΓΗ ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΥ <<<<<< «Βρισκόμαστε ενώπιον ενός πραγματικού προβλήματος», ανέφερε ο πρωθυπουργός ακούγοντας τις θέσεις του Τούρκου προέδρου για το Κυπριακό. Η συνάντηση των κ. Ταγίπ Ερντογάν και Αντ. Σαμαρά, διήρκεσε 50 λεπτά. Η πλήρης διαφωνία που διαπιστώθηκε ανάμεσα στις δύο πλευρές για το Κυπριακό χαρακτήρισε τη συνάντηση του Αντ. Σαμαρά με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ. Αυτό επισήμανε και ο ίδιος ο κ. Σαμαράς μέσα στη συνάντηση, όταν ο κ. Ερντογάν επανέφερε, με ξεκάθαρο τρόπο, τη θέση περί «λύσης δύο κρατών» στην Κύπρο, στην οποία είχε αναφερθεί και κατά τη διάρκεια της προκλητικής επίσκεψής του στα Κατεχόμενα: «Λοιπόν, κ. πρόεδρε, βρισκόμαστε ενώπιον ενός πραγματικού προβλήματος, μιας πραγματικής διαφοράς», είπε ο κ. Σαμαράς. Οπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές, το σχήμα της «λύσης δύο κρατών» συνιστά αποχώρηση από το ισχύον πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό που έχει στόχο τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και προδιαγράφει μια χαλαρή συνομοσπονδία και διεθνή αναγνώριση για τα Κατεχόμενα. Πρόκειται για μια νέα αφετηρία, εκτός πλαισίου του κοινού ανακοινωθέντος και, όπως επισημαίνουν στελέχη του ΥΠΕΞ, είναι μια πολύ σημαντική και παράλληλα πολύ ανησυχητική εξέλιξη. Πέρα από την καταγραφή της διαφωνίας, η διάρκειας 50 λεπτών συνάντηση δεν είχε κάποιο αποτέλεσμα. Δεν φαίνεται άλλωστε να υπήρχε τέτοιος στόχος, αφού κατ ιδίαν συζήτηση ανάμεσα στους κ. Σαμαρά και Ερντογάν δεν έγινε. Από ελληνικής πλευράς ήταν σε όλη τη διάρκεια της συνάντησης παρόντες ο κ. Ευ. Βενιζέλος και η κ. Σοφία Βούλτεψη, ενώ από τουρκικής ο ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου και ο μόνιμος ΥΦΥΠΕΞ Σ. Σινιρλίογλου. Πάντως, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές από το Κάρντιφ, συμφωνήθηκε ότι η επόμενη διακυβερνητική διάσκεψη θα λάβει χώρα στο τέλος Νοεμβρίου και ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός Νταβούτογλου θα έρθει ως επικεφαλής της τουρκικής υπουργικής αντιπροσωπείας στην Αθήνα. Στη συζήτηση, ο κ. Σαμαράς επισήμανε στον κ. Ερντογάν ότι δεν πρέπει με τις πράξεις και τις δηλώσεις μας να δημιουργούμε περιβάλλον που δηλητηριάζει τις σχέσεις μας και έκανε ειδική αναφορά στις παραβιάσεις στο Αιγαίο, καλώντας τον κ. Ερντογάν να ασκήσει την επιρροή του για την αποφυγή εξάρσεων στην περιοχή. Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, ο κ. Σαμαράς επανέλαβε ότι η Ελλάδα στηρίζει τις πρωτοβουλίες του κ. Ν. Αναστασιάδη και ζήτησε λύση σύμφωνη με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, ενώ υπενθύμισε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ενταχθεί ολόκληρη στην Ε.Ε. Ειδική αναφορά έκανε στις δηλώσεις του Ερντογάν από τα Κατεχόμενα, επισημαίνοντας ότι δυναμιτίζουν τις συνομιλίες και υποσκάπτουν την προοπτική εξεύρεσης λύσης. Ο κ. Ερντογάν ζήτησε από τον κ. Σαμαρά ενημέρωση σχετικά με την ψήφιση του αντιρατσιστικού νόμου, εκφράζοντας την ανησυχία του για τυχόν προβλήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η ελληνική πλευρά απάντησε ότι πρόκειται για πράξη εναρμόνισης με το διεθνές δίκαιο και τις ευρωπαϊκές αποφάσεις. Σε τι αποσκοπεί η επίσκεψη Πάπα στην Αλβανία Αγωνία για διείσδυση του ακραίου Ισλάμ Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΖΙΜΑ Το ρολόι στην ιστοσελίδα της Καθολικής Εκκλησίας στην Αλβανία έχει αρχίσει να μετρά αντίστροφα. Κάθε «κλικ» αφαιρεί ένα δευτερόλεπτο, ένα λεπτό, μία ώρα, μία ημέρα από την επικείμενη άφιξη του Πάπα Φραγκίσκου στα Τίρανα. Στις 21 Σεπτεμβρίου οι δείκτες του ρολογιού πρόκειται να «κολλήσουν» τη στιγμή που ο Ποντίφικας θα πατήσει το πόδι του στο αεροδρόμιο «Μητέρα Τερέζα». Η ημέρα θα είναι ιστορική όχι μόνο για τους καθολικούς, που θα υποδεχθούν τον θρησκευτικό τους ηγέτη, αλλά <<<<<< Ιμάμηδες σπουδαγμένοι σε Σ. Αραβία, Υεμένη κ.α. έχουν μετατρέψει τα τζαμιά σε θερμοκήπια επώασης του φανατισμού και στρατολόγησης τζιχαντιστών. και για την Αλβανία γενικότερα, που έχει επενδύσει σ αυτή την ολιγόωρη επίσκεψη. Τι προσδοκούν τα Τίρανα από το ταξίδι-αστραπή του Πάπα; Να προβάλουν διεθνώς το πρότυπο ενός κράτους ανεκτικού στη διαφορετικότητα ως προς τη θρησκευτική πίστη. «Η επίσκεψη του Πάπα αποσκοπεί στο να στηρίξει μια από τις πιο πολύτιμες αξίες που έχουμε, αυτήν της θρησκευτικής αρμονίας», λέει χαρακτηριστικά ο υπουργός Εξωτερικών Ντιμίτρι Μπουσάτι. Τι ακριβώς αναμένεται να κάνει ο Ποντίφικας; Θα απευθυνθεί urbi et orbi για να διακηρύξει το παράδειγμα της Αλβανίας ως χώρας όπου πορεύονται εν ειρήνη χριστιανοί και μουσουλμάνοι, σε μια περίοδο κατά την οποία σε πολλές άλλες γωνιές του πλανήτη οι σχέσεις τους δοκιμάζονται σκληρά. Είναι πράγματι η Αλβανία κράτοςμοντέλο στο θέμα της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης; Μπορεί να πει κανείς πως ναι, καθώς το κράτος εγγυάται και συνταγματικά τα δικαιώματα των θρησκευτικών κοινοτήτων, σουνιτών μουσουλμάνων, ορθόδοξων και καθολικών χριστιανών και μουσουλμάνων μπεχτασί (σιίτες σουφιστές). Μέχρι τώρα στις μεταξύ τους σχέσεις δεν έχουν παρατηρηθεί τριβές και είναι αυτή η αρμονία ένας από τους πυλώνες σταθερότητας στο γειτονικό κράτος, όμως στον γαλήνιο πολυθρησκευτικό αλβανικό ορίζοντα έχουν αρχίσει να συσσωρεύονται σύννεφα. Η διείσδυση του ακραίου Ισλάμ με στόχο τη ριζοσπαστικοποίηση του ήπιου μουσουλμανικού στοιχείου, το οποίο υπερτερεί πληθυσμιακά, απειλεί να υπονομεύσει την αρμονική συμβίωση με τις άλλες κοινότητες. Ιμάμηδες σπουδαγμένοι σε Σαουδική Αραβία, Υεμένη, Αίγυπτο κ.α. έχουν μετατρέψει τα τζαμιά σε θερμοκήπια επώασης του θρησκευτικού φανατισμού και στρατολόγησης τζιχαντιστών που στη συνέχεια φεύγουν για να πολεμήσουν στη Συρία και στο Ιράκ για το «Ισλαμικό Κράτος», ενώ οι πλέον ακραίοι οραματίζονται την επιβολή χαλιφάτου στα Βαλκάνια Ολα αυτά τα ξέρει βέβαια ο Πάπας και γι αυτό, αν το ένα του «μάτι» θα βλέπει προς το δράμα των χριστιανών στη Μέση Ανατολή, το άλλο θα κοιτάζει στο εσωτερικό της χώρας όπου ελλοχεύει ο κίνδυνος να διαταραχθεί η αρμονική συμβίωση των θρησκευτικών δογμάτων. Αναφορές ο Πάπας θα κάνει και στους διωγμούς που γνώρισε στην Αλβανία η θρησκευτική πίστη κατά την εποχή του Χότζα, και μάλιστα ο ίδιος δήλωσε πως «θα ενθαρρύνω μία χώρα που έχει επί πολύ καιρό υποφέρει από τις συνέπειες των ιδεολογιών του παρελθόντος».

16 16-GNOMES ELLADA_Master_cy 9/5/14 10:56 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Kυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 Χωρίς όραμα Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ Η εποχή των συνιστωσών Το πολιτικό σύστημα θρυμματίζεται, όπως κατέδειξαν οι τελευταίες εκλογές. Η σταθερότητα του δικομματισμού, που δημιουργήθηκε μετά πολλού κόπου μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου και κυριάρχησε όλα αυτά τα χρόνια με εξαίρεση την οικτρά παρένθεση της δικτατορίας των συνταγματαρχών αποτελεί ενδεχομένως παρελθόν. Εάν τα πράγματα παρέμεναν σε αυτό το επίπεδο θα είχαν καλώς. Πολλές είναι οι χώρες στην Ευρώπη που διοικούνται από κυβερνήσεις συνασπισμού, με εντυπωσιακή αποτελεσματικότητα. Το ενδιαφέρον είναι ότι μεγάλοι σχετικώς πολιτικοί συνασπισμοί έπαυσαν να είναι ενιαίοι φορείς κοινής ιδεολογίας, ή κοινώς αποδεκτής δράσεως για την αντιμετώπιση τρεχόντων προβλημάτων. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν το πρώτο κόμμα που θεσμοθέτησε τις συνιστώσες και εχλευάζετο από τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, κόμματα προσωποκεντρικά και τύποις αρραγούς ενότητος. Φαίνεται όμως ότι η νόσος που χαρακτήριζε το κόμμα του κ. Αλέξη Τσίπρα έχει μεταδοθεί ευρύτερα, και από την άποψη αυτή ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί αλλοίμονον «πρωτοπορία» νέου κομματικού μοντέλου. Η επέτειος του ΠΑΣΟΚ ανέδειξε βαθύτατο ρήγμα στην κορυφή του κόμματος που ίδρυσε πριν από σαράντα χρόνια ο Ανδρέας Παπανδρέου, και η συγκατοίκηση του πρώην προέδρου του Γιώργου Παπανδρέου με τον διάδοχό του Ευάγγελο Βενιζέλο είναι εξόχως προβηματική. Η Νέα Δημοκρατία ήταν το κόμμα, όπου κυριαρχούσαν παραδοσιακά δύο τάσεις η λαϊκή δεξιά, με το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό στο εκλογικό σώμα και οι φιλελεύθεροι, που ήσαν οι πλέον δραστήριοι, ενίοτε ενοχλητικοί, αλλά και δημιουργικοί ταυτόχρονα. Ο εκάστοτε αρχηγός του κόμματος ισορροπούσε μεταξύ αυτών των Του ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ Πολλοί και σοβαροί άνθρωποι πίστευαν ότι η μοναδική ηγέτις στην Ευρώπη ήταν η κ. Μέρκελ. Θεωρούσαν ότι η Γερμανίδα καγκελάριος είχε αντιληφθεί την ανάγκη μιας αλλαγής-σοκ στην Ε.Ε. προκειμένου να μπορέσει να ανταγωνισθεί τον αναδυόμενο κόσμο της Ανατολής. Μπορεί κάποτε να είχαν δίκιο. Σήμερα, πάντως, φαίνεται όλο και περισσότερο πως η κ. Μέρκελ είναι μία εξαιρετική τακτικίστρια της πολιτικής, αλλά δεν διαθέτει ούτε όραμα ούτε και πραγματική πυγμή. Ηγέτης, για τα δικά μου μέτρα και σταθμά, ήταν ο προκάτοχός της, ο κ. Σρέντερ. Είχε έναν μοναδικό τρόπο να απευθύνεται στους πολίτες και πέτυχε ένα εκπληκτικό κοινωνικό συμβόλαιο που απαιτούσε πολλές θυσίες από τον μέσο Γερμανό, αλλά έκανε τη Γερμανία την οικονομική δύναμη που είναι σήμερα. Πήγε σπίτι του, θα πείτε, και σήμερα είναι υπάλληλος της Gazprom. Ναι, αλλά η Ιστορία θα είναι πολύ θετική απέναντί του. Η κ. Μέρκελ ακολουθεί τις δημοσκοπήσεις, πάει με το «ρεύμα» και υπόσχεται ότι δεν θα πειράξει το στάτους κβο. Απεχθάνεται τα οράματα και τα διαγγέλματα. Από την αρχή της κρίσης στην Ευρωζώνη το πάει λάου-λάου, χωρίς καθαρή πυξίδα, περιμένοντας μέχρι την τελευταία δυνατή στιγμή για να λάβει κρίσιμες, υπερώριμες αποφάσεις. Τον τελευταίο καιρό δείχνει επίσης, παρά την παντοδυναμία της στις μετρήσεις, να ενδίδει στον εγχώριο γερμανικό λαϊκισμό. Η απόφαση για την απαγόρευση των πυρηνικών εργοστασίων παραγωγής ενέργειας και η μείωση του όριου ηλικίας για τη συνταξιοδότηση πολλών εργαζομένων είναι δύο παραδείγματα δημοφιλών αποφάσεων που θα έχουν σημαντικό κόστος για την πορεία της Γερμανίας. Ο εφιάλτης της καγκελαρίου είναι «η πτώση της Γαλλίας». Ξέρει ότι η Γαλλία έχει τεράστια δομικά προβλήματα και πως οι αγορές καραδοκούν για να τη λιανίσουν, κατά τη λαϊκή έκφραση. Ο πρόεδρος Ολάντ αποδεικνύεται λίγος και το Βερολίνο δεν μπορεί να κάνει πολλά πράγματα για να σώσει τη Γαλλία αν αρχίσει η περιπέτεια που όλοι περίμεναν πέρυσι τον χειμώνα και τώρα προβλέπουν με βεβαιότητα να ξεσπάσει τον φετινό. Και αυτός είναι ο απόλυτος εφιάλτης της γιατί ξέρει ότι αν η Γαλλία «πέσει», το όλο ευρωπαϊκό οικοδόμημα θα κλονισθεί επίκινδυνα. Ε, αυτό δεν το αντέχει, ούτε μπορεί να το διαχειρισθεί. Η κ. Μέρκελ δεν είναι Θάτσερ με άλλα λόγια, όχι από πλευράς συγκεκριμένων θέσεων αλλά από τη σκοπιά ηγετικής φυσιογνωμίας. Η αλήθεια είναι βεβαίως πως οι Γερμανοί, σε αντίθεση με όσα πιστεύουμε εδώ στον Νότο, δεν νιώθουν πολύ άνετα στον ρόλο του Ευρωπαίου ηγεμόνα και γι αυτό ίσως δεν επέλεξαν κάποιον πιο δυναμικό ηγέτη. Η γερμανική ελίτ δεν αισθάνεται επίσης άνετα χωρίς μια ισχυρή Γαλλία δίπλα της, γιατί παρά τις διαφωνίες και την κακή χημεία, τα λεγόμενα ευρωπαϊκά checks and balances, οι δικλίδες ασφαλείας λειτουργούσαν. Τώρα, η Ευρώπη εισέρχεται σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα περίοδο που θα κρίνει την τύχη του ευρώ και του ευρωπαϊκού project. Οπως έγραφε πρόσφατα ο επικεφαλής οικονομολόγος της υπηρεσίας αναλύσεων του Εconomist, η Γερμανία έχει δίκιο να επιμένει στην ανάγκη μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών στην Ευρώπη, αλλά έχει λάθος στη βιασύνη της και την εμμονή για τη δημοσιονομική προσαρμογή των ευρωπαϊκών χωρών μέσα σε πολύ μικρό διάστημα. Θα έλθει η ώρα των αποφάσεων για την Ευρώπη. Το ερώτημα είναι αν οι αποφάσεις θα είναι επαρκώς δυναμικές και έγκαιρες ή αποφάσεις που θα είναι πολύ λίγες και θα έχουν ληφθεί πολύ αργά. Αν κρίνουμε από το στυλ της κ. Μέρκελ δεν θα πρέπει να περιμένουμε και πολλά. δύο τάσεων, κλίνοντας κατά περίπτωση προς την μία ή την άλλη πλευρά. Σήμερα η Ν.Δ. είναι το κόμμα των συνιστωσών. Η συνιστώσα του Μαξίμου είναι ασφαλώς η πολιτικώς ισχυρότερη αλλά σαφώς όχι η πολυπληθέστερη. Η σχέση της με τα παραδοσιακά στελέχη της Ν.Δ. είναι ασθενέστατη. Την άλλη συνιστώσα συγκροτούν οι προσχωρήσαντες στην Ν.Δ. από τον ΛΑΟΣ είναι η πλέον θορυβώδης και φιλοδοξεί να εκφράσει την «δεξιά φυσιογνωμία» του κόμματος. Μία άλλη συνιστώσα είναι του κ. Δημήτρη Αβραμόπουλου, που θα μεταπηδήσει όμως στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εγκαταλείποντας, προσωρινώς τουλάχιστον, την εσωτερική σκηνή. Θα μπορούσε να εντοπίσει κάποιος και άλλες τάσεις μικρότερης εμβέλειας, αλλά αρκούν τα προηγούμενα. Η κ. Ντόρα Μπακογιάννη είναι αναμφιβόλως η φυσική ηγέτις της φιλελεύθερης-κεντρώας τάσεως που όμως παροπλίσθηκε από τον κ. Αντώνη Σαμαρά, για λόγους προσωπικής αντιπαθείας. Παρά ταύτα, η συντριπτική πλειοψηφία των μελών του υπουργικού συμβουλίου είχαν υποστηρίξει την υποψηφιότητά της για την αρχηγία του κόμματος. Τέλος, ο κ. Κώστας Καραμανλής είναι ο μόνος που μπορεί να συσπειρώσει την κεντροδεξιά εντός και εκτός της Ν.Δ. στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, όπως αναγνωρίζουν πλέον οι πάντες - φίλοι ή αντίπαλοι. Το πολιτικό σύστημα νοσεί, όχι απλώς διότι έχει πολυθρυμματισθεί, αλλά κυρίως επειδή αρνείται να αποδεχθεί την δημιουργηθείσα κατάσταση και να επιχειρήσει συνθετικό διάλογο, με στόχο την ανεύρεση κοινού τόπου. Το αποτέλεσμα είναι η αύξηση της αυταρχικότητος των ηγετών, που λειτουργεί υπονομευτικά και για τα κόμματα και για το αντιπροσωπευτικό σύστημα της χώρας. Με αυτές τις συνθήκες δεν οδηγούμεθα πουθενά. Το μάθημα του ολέθριου έτους 1914, όταν μία δολοφονία στο Σεράγεβο βύθισε την ανθρωπότητα στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν ότι ο αυτοματισμός που πηγάζει από την ύπαρξη πολλών συμμαχιών, σε συνδυασμό με την αδιαφορία των ηγετών για τις συνέπειες των πράξεών τους, προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις οι οποίες, από ένα σημείο και μετά, οδηγούν αναπόφευκτα σε γενικευμένη σύγκρουση. Εναν αιώνα αργότερα, βλέπουμε την πολιτική κρίση που ξέσπασε στην Ουκρανία τον περασμένο Νοέμβριο να οδηγεί σε ολοένα και μεγαλύτερη ένταση μεταξύ της Ρωσίας από τη μία πλευρά και των ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ενωσης από την άλλη. Δεν παρατηρούμε μόνο τις εξελίξεις, αλλά και το πώς οι πρωταγωνιστές διαχειρίζονται τις επιλογές τους, καθώς και πώς οι εξελίξεις επηρεάζουν τη συμπεριφορά τους. Κάθε κίνηση της μιας πλευράς προκαλεί αντίδραση της άλλης, ώστε να αναγκάζεται να απαντήσει η πρώτη, προκαλώντας άλλη μία κίνηση από τη δεύτερη. Ετσι, μετά την ανατροπή του προσκείμενου προς τη Μόσχα προέδρου Γιανουκόβιτς και την επικράτηση φιλοδυτικών δυνάμεων στο Κίεβο, η Ρωσία έδρασε τάχιστα ώστε να αποσπάσει την Κριμαία από την Ουκρανία, με δημοψήφισμα, και Η εικόνα που έχει για τον πλανήτη μας ο «μέσος» ή «κοινός» άνθρωπος (αναγνώστης εφημερίδων, δέκτης τηλεοπτικών «ειδήσεων», περιπατητής του Διαδικτύου) είναι εικόνα ηφαιστείου στα πρόθυρα ενεργοποίησης. Στοιχεία της εικόνας: Το χάος της αναρχίας και της αλληλοσφαγής στη Λιβύη. Αιτία, η ασύγγνωστη επιπολαιότητα της Δύσης. Εκτόνωσε τον πολιτικό πουριτανισμό της εξοντώνοντας τον Καντάφι, χωρίς να διαθέτει λύση εναλλακτική. Καθόλου ευκαταφρόνητος ο ρόλος μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών. Η κόλαση της ανθρωποσφαγής και στο Ιράκ, διάλυση και παράνοια. Αιτία και εκεί η εισβολή της Δύσης, ο απαγχονισμός του Σαντάμ Χουσεΐν, η ολοκληρωτική καταστροφή της χώρας. Για χάρη του διαβόητου διδύμου Ντικ Τσένι - Ντόναλντ Ράμσφελντ, των εταιρειών πετρελαίου που εκπροσωπούσαν. Το μακέλεμα αναρίθμητων ακόμη ανθρώπων στη Συρία, εφιάλτης φρίκης και πανικού. Μεθοδική η ανήλεη σφαγή, μόνο επειδή πείσμωσε η Δύση, και πάλι, να στερήσει τη Ρωσία από τη μοναδική στη Μεσόγειο ναυτική της βάση. Το προγραμματικό, απίστευτου σαδισμού πογκρόμ των Παλαιστινίων στη Γάζα. Απροσχημάτιστη εν ψυχρώ θηριωδία, μόνο για να επιδείξει η Δύση το σχεδόν μεταφυσικού χαρακτήρα παράδοξο: να δέχεται, πειθαρχημένα και αναντίρρητα, να της υπαγορεύει πολιτική ο εκάστοτε Νετανιάχου. Τέλος (αν θεωρήσουμε ότι υπάρχει τέλος στη δυναμική της ηφαιστειακής έκρηξης), το παρανοϊκό πείσμα της Δύσης να πετύχει σε ό,τι απέτυχε ο Χρουστσώφ στην Κούβα το 1962: να εγκαταστήσει «βάσεις» στο μαλακό υπογάστριο του «αντιπάλου». Θέλει η Δύση την προσάρτηση της Ουκρανίας στην επικράτεια του ΝΑΤΟ. Και για να πετύχει τον στόχο της, χρησιμοποιεί Oυκρανούς πολιτικούς εξευτελιστικά διεφθαρμένους ή ακροδεξιούς. Αλλά είναι ο λαός και πάλι που πληρώνει με πανικό, βασανισμό και αίμα, πολύ αίμα, την παρανοϊκή αξίωση. Στον Πρώτο, στον Δεύτερο και στον Ψυχρό Παγκόσμιο Πόλεμο νικητές αναδείχθηκαν εκείνες οι κοινωνίες της Δύσης που εμφανίστηκαν να υπερασπίζουν, ως πρωταρχικό ζητούμενο για Η πομπή προς τη σύρραξη ύστερα να την προσαρτήσει. Η απάντηση της Δύσης ήταν μια σειρά σχετικώς ανώδυνων κυρώσεων σαν να αποδέχονταν όλοι ότι η Κριμαία, η οποία ήταν παραδοσιακό ρωσικό θέρετρο και λιμάνι του ρωσικού πολεμικού ναυτικού, ήταν χαμένη υπόθεση. Οταν, όμως, η Ρωσία στήριξε αυτονομιστές και στην Ανατολική Ουκρανία, η κυβέρνηση του Κιέβου ήταν υποχρεωμένη να υπερασπιστεί την εδαφική ακεραιότητά της. Η Δύση ήταν και αυτή υποχρεωμένη να τη στηρίξει, αλλά οι Ευρωπαίοι δεν είχαν μεγάλη διάθεση για σύγκρουση με ένα σημαντικότατο εμπορικό εταίρο και προμηθευτή του περίπου 30% του φυσικού αερίου των χωρών της Ε.Ε. Η κατάρριψη ενός επιβατηγού αεροσκάφους πάνω από περιοχή της Ουκρανίας που ελέγχεται από αυτονομιστές, και η συνέχιση της σκληρής στάσης του Ρώσου προέδρου ανάγκασαν τους Ευρωπαίους ηγέτες να υιοθετήσουν μια σκληρή, κοινή θέση εναντίον της Μόσχας, με νέες, σκληρότερες κυρώσεις. Την απάντηση της Ρωσίας την είδαμε στο δράμα (και) των Ελλήνων αγροτών, που είδαν τα προϊόντα τους να αποκλείονται από τη ρωσική αγορά. Την περασμένη Παρασκευή το ΝΑΤΟ ενέκρινε ένα σχέδιο για δύναμη ταχείας επέμβασης, για τον άνθρωπο, τις ατομικές ελευθερίες και την πολιτική δημοκρατία. Ηταν οι κοινωνίες που ήθελαν (και πέτυχαν) να συγκροτούν το «στρατόπεδο της ελευθερίας», τον «ελεύθερο κόσμο», απέναντι στο «στρατόπεδο» ή στον «κόσμο» του απολυταρχισμού, του φασισμού και ναζισμού, των ιστορικών εφαρμογών του μαρξισμού. Η ίδια πίστη ότι εκπροσωπούν και υπερασπίζουν τις ελευθερίες και τη δημοκρατία, οδήγησε και τις πολλές δεκάδες χιλιάδων Αμερικανών να σκοτωθούν πολεμώντας στην Κορέα ή στο Βιετνάμ. Συγκλονιστική πάντοτε εικόνα τα απέραντα στρατιωτικά νεκροταφεία στις ΗΠΑ, οι αναρίθμητοι ομοιόμορφοι τάφοι, όπου αποτέθηκε ο ανθός μιας κοινωνίας μεταναστών αφομοιωμένων, όχι βέβαια από ένα σύστημα εξουσιαστικής, παγκόσμιας επιβολής, αλλά από ένα αξιόπιστο όραμα ελευθερίας και δημοκρατίας για όλους. Βέβαια, η αντίφαση ήταν δεδομένη: το «παράδειγμα» της Δύσης είχε γεννήσει τόσο την πίστη στις ατομικές ελευθερίες και στην έμμεση (με σύμβαση ανάθεσης έργου) δημοκρατία όσο και την πίστη στην κοσμοσωτήρια αποστολή της άριας φυλής ή της «δικτατορίας του προλεταριάτου». Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ να καθησυχάσει τα μέλη της Συμμαχίας που ήταν πρώην δορυφόροι της Σοβιετική Ενωσης, ότι το ΝΑΤΟ θα τα στηρίξει στην περίπτωση ρωσικής επίθεσης. Ενας οργανισμός, δηλαδή, που πριν από λίγο καιρό φαινόταν να αναζητεί ρόλο σε έναν κόσμο πολύ διαφορετικό απ αυτόν του Ψυχρού Πολέμου που τον γέννησε, έκανε μεγάλο βήμα προς νέο ψυχρό πόλεμο με τη διάδοχο της Σοβιετικής Ενωσης. Στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ, οι χώρες-μέλη που δίσταζαν να εμπλακούν σε διένεξη με τη Ρωσία έχασαν τις αναστολές τους όταν είδαν ότι η Μόσχα δεν έκανε πίσω ούτε ένα βήμα και ότι, αν αυτές δεν δρούσαν ενωμένες, θα υπέσκαπταν τον λόγο ύπαρξης και των δύο οργανισμών. Παρά το εσωτερικό κόστος που θα μπορούσε να υποστεί κάθε κυβέρνηση για δράση εναντίον της Ρωσίας, η ανάγκη για ενότητα της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ υπερτερούσε των φόβων αυτών. Οι πολλές και διαφορετικές χώρες λειτούργησαν ως μία. Η Ρωσία, από την άλλη, είναι μία και ελέγχεται, ουσιαστικώς, από έναν άνθρωπο. Είναι πολύ εύκολο για τον Βλαντιμίρ Πούτιν να δρα πάνω στη σκακιέρα της γεωπολιτικής χωρίς να τον εμποδίζουν κόμματα της αντιπολίτευσης και ο φόβος του Ηφαίστειο σε φάση ενεργοποίησης <<<<<< Το «παράδειγμα» καταρ - ρέει ανίκανο να αντα - ποκριθεί σε ανάγκες των ανθρώπων πραγματικές. Και τα δύο σκέλη της αντίφασης ήταν βλαστήματα από την ίδια μήτρα: τις βαρβαρικές καταβολές του εκθαμβωτικού νεωτερικού «παραδείγματος». Γεννήματα συνεπέστατα του θρησκευτικού (αρχικά) και ειδωλοκλαστικού - αθεϊστικού (αργότερα) ατομοκεντρισμού, της αλυσιδωτής διαπλοκής ωφελιμισμού, νοησιαρχίας, αποτελεσματικότητας. Της αλήθειας που γίνεται «δόγμα», αναγκαστή «πεποίθηση», ελεγχόμενη από κάποια «αλάθητη» καθέδρα και μεταγγιζόμενη με την καλά οργανωμένη «προπαγάνδα». Ο ατομοκεντρισμός (πάντοτε απήχημα πρωτογονισμού) καταφάσκει τις συμφωνημένες χρηστικές «αξίες», αγνοεί την απροϋπόθετη χαρά του αθλήματος να κοινωνείται η ζωή. Ξέρει μόνο τη χρήση, όχι τη σχέση, μόνο το δικαίωμα, όχι τη μετοχή, μόνο τη σύμβαση, όχι την πίστη - εμπιστοσύνη. Μοναδικός χαλινός στα κτηνώδη εγωτικά ορμέμφυτα εμφανίζεται μόνο κάποιος κώδικας με κανονιστικές αρχές χρησιμοθηρικής Ηθικής. Ο κώδικας επιβάλλεται ή με την τρομοκρατία φριχτών απειλών για αιώνια (σε χρόνο ατέρμονα) κόλαση ή με σύστημα «σωφρονιστικό» περιθωριοποίησης του παραβάτη ή, απλώς, με τον ακαταμάχητο νόμο της συνήθειας, των μακρόχρονων εθισμών στο αυτονόητο. Οσο διαρκούσε, έως πριν από είκοσι πέντε χρόνια, η ισορροπία του τρόμου, του ανταγωνισμού των εξοπλισμών, και τα δύο στρατόπεδα συντηρούσαν προσχηματικές ιδεολογίες και ρητορείες πολιτικού κόστους. Σε αυτό έχει το πλεονέκτημα εναντίον των δημοκρατιών της Δύσης, όπου οι ψηφοφόροι γρήγορα αντιδρούν και επηρεάζουν την πορεία της πολιτικής. Από την άλλη, αυταρχικά καθεστώτα κινδυνεύουν να βρεθούν σε αδιέξοδα ακριβώς επειδή οι ηγέτες τους μπορούν να δράσουν χωρίς εμπόδια, είτε η πολιτική τους θα έχει θετικό αποτέλεσμα είτε οδηγήσει στην ήττα. Και ο κίνδυνος για τις χώρες ή τις πολιτικές δυνάμεις που προκαλούν ευρύ φάσμα άλλων δυνάμεων, είναι ότι οι πράξεις τους μπορούν να συσπειρώσουν ετερόκλητες δυνάμεις έως και πρώην εχθρούς εναντίον τους. Ετσι, ενώ αρχικώς θα πετύχουν τον στόχο τους να έχουν την πρωτοβουλία των κινήσεων, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα εξέλθουν νικήτριες από τη σύγκρουση. Μέσα στο καμίνι των διεθνών εξελίξεων, με τη μαύρη τρύπα που άνοιξε στην καρδιά της Μέσης Ανατολής, με την αβεβαιότητα που κυριαρχεί στη διεθνή οικονομία, είναι αδιανόητη η σημερινή κρίση μεταξύ Ρωσίας - Δύσης. Η μόνη εξήγηση είναι ότι κανείς δεν λογάριασε τους κινδύνους της σύγκρουσης. Εάν δεν ευδοκιμήσει η εκεχειρία της Παρασκευής, οι κίνδυνοι πολλαπλασιάζονται. αυτοεξύμνησης. Οι μεν διαφήμιζαν «δημοκρατία», «ατομικά δικαιώματα», «ελεύθερη αγορά» (συνώνυμη της καταναλωτικής πλησμονής). Οι δε «κοινωνικό κράτος», με στερήσεις βέβαια, αλλά εξασφαλισμένη για όλους την κατοικία, την περίθαλψη, την παιδεία, το νερό, τον ηλεκτρισμό, τη θέρμανση. Και από τις δυό μεριές η ιδεολογική ρεκλάμα κόμιζε κάποιες αλήθειες και αδίστακτη ψευδολογία. Ιστορικο-υλιστικά και τα δύο στρατόπεδα, δύο όψεις του ίδιου νομίσματος μοναδικό «νόημα» ζωής (αιτία και σκοπός) οι εγωτικές εξασφαλίσεις, κωμικό αντιφάρμακο για τον θάνατο. Με την κατά κράτος νίκη και καθολική επικράτηση του ηδονικού καταναλωτικού «οράματος» τα προσχήματα εγκαταλείφθηκαν, όχι όμως και ο ανταγωνισμός ισχύος των άλλοτε φορέων της «ιδεολογικής» διαφοράς. Παρ όλη την αδιαμφισβήτητη μονοκρατορία της «ελευθερίας των αγορών», η εκζήτηση ολοκληρωτικής επιβολής αποκάλυψε ίδια απολύτως την ταυτότητα των κάποτε «αντιπάλων» ίδιες τις μεθόδους, απαράλλαχτη την απανθρωπία της αρχής «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Μονοκρατορία των «αγορών» σημαίνει: η οικονομία αυτονομείται από την κοινωνία, λειτουργεί ως αυτοσκοπός, παιχνίδι τζόγου στα διεθνή χρηματιστήρια άσχετο με ανταλλακτικές σχέσεις και μεγέθη παραγωγής. Οι κρατικές οικονομίες βασίζονται κυρίως στην επίτευξη δανεισμού, στη διαχείριση δανείων. Ετσι η «ελευθερία αγορών» καταλήγει σε μια παγκοσμιοποιημένη ασύδοτη τοκογλυφία και η πολιτική σε μια εκφαυλισμένη διαπλοκή εξουσιολαγνείας και απληστίας συμφερόντων. Οι διεθνείς τοκογλύφοι (τράπεζες, πιστωτικοί οργανισμοί, εταιρισμοί κρατών) συντηρούν ιδιωτικούς οίκους αξιολόγησης της δανειοληπτικής ικανότητας χωρών ιδιώτες αποφαίνονται ποια κοινωνία θα δανειοδοτηθεί για να συνεχίσει να υπάρχει και ποια θα καθηλωθεί στη στέρηση ή στον λιμό. Το «παράδειγμα» σαφέστατα καταρρέει, ανίκανο να ανταποκριθεί στις ανάγκες των λαών. Και οι φορείς του αντιλόγου στον ατομοκεντρισμό, οι κάποτε Ελληνες, άγλωσσοι σήμερα, μεταπράτες, σκλάβοι της ξιπασιάς μας, έχουμε αυτοαποκλειστεί από την Ιστορία.

17 17-ELLADA.qxp_Master_cy 9/5/14 11:36 PM Page 17 Kυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 17 ΦΑΛΗΡΕΥΣ / Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ Αν είχα μια Ρολς-Ρόις Προτείνω να το κάνουμε ως άσκηση και να απομακρυνθούμε νοερά από το κέντρο του κόσμου (στο οποίο αγαθή μοίρα μάς έταξε να φυλάττουμε Θερμοπύλες και τα τοιαύτα...), για να κοιτάξουμε λίγο να δούμε τι γίνεται στον υπόλοιπο κόσμο. Να εξετάσουμε, βρε παιδάκι μου, τους υποδεέστερους πολιτισμούς, τα σκότη του οποίου θα καταυγάσει μια μέρα το φως του Υπαρκτού Ελληνισμού! (Σύμφωνα με τις προφητείες...) Κατ αρχάς, αυτό που ονομάζουμε Δύση, ως πολιτισμική και πολιτική ενότητα, βρίσκεται σε παρακμή. Πολλοί αξιόλογοι ιστορικοί, με επιφανέστερο τον Ν. Φέργκιουσον, παρατηρούν ότι το κέντρο βάρους των παγκόσμιων εξελίξεων μετατοπίζεται από την Ευρώπη και τον χώρο πέριξ του Ατλαντικού προς τα ανατολικότερα. Ο σημερινός ρόλος και οι μελλοντικές προοπτικές της Κίνας στον κόσμο το δείχνουν. Αυτό που λέμε «διεθνές σύστημα» (αυτό που ξεκίνησε με την ειρήνη της Βεστφαλίας και εξελίχθηκε με διαφόρους τρόπους ώς τις μέρες μας) αντιμετωπίζει νέες απειλές. Η οργάνωση «Ισλαμικό Κράτος» στη Μέση Ανατολή, λ.χ., λόγω των οικονομικών δυνατοτήτων της, είναι η σοβαρότερη απειλή που αντιμετωπίζει η Δύση μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Να βάλουμε στην εικόνα και τη Ρωσία, η οποία υπό τον Πούτιν προσπαθεί (και με αξιώσεις) να ανακτήσει τον ιμπεριαλιστικό ρόλο που ασκούσε επί τσάρων και κομμουνισμού, καθώς και την αδυναμία των χωρών της Δύσης να ελέγξουν τις προκλήσεις, με αποκορύφωμα την εισβολή στην Ουκρανία. Αυτή η αδυναμία, από πλευράς της Ευρώπης ειδικά, μας αποκαλύπτει ξαφνικά τον τρόπο με τον οποίον οι οικονομίες σήμερα είναι διασυνδεδεμένες τόσο στενά, ώστε οι οικονομικές κυρώσεις να αποβαίνουν εις βάρος και εκείνου που τις ασκεί. Καθώς εμείς ζούμε τη ζωή μας, ο κόσμος γύρω μας εξακολουθεί να αλλάζει ραγδαία, χάρη στην ηλεκτρονική επανάσταση στα τέλη του 20ού αιώνα. Αποτέλεσμα σήμερα είναι η πραγματικότητα να έχει πάρει μορφές τις οποίες δεν καταλαβαίνουμε και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ούτε καν είμαστε σε θέση να περιγράψουμε ακόμη. Αλλάζουν οι τρόποι με τους οποίους διαμορφώνεται η κοινή γνώμη, οι τρόποι με τους οποίους σχηματίζονται οι ιδέες και οι αντιλήψεις μέσα στα μυαλά των ανθρώπων. Βλέπουμε τη δύναμη των ιδεών να βρίσκει έδαφος για την ανάπτυξή της μέσω των νέων τεχνολογιών και να διαβρώνεται η παντοδυναμία της υλιστικής προσέγγισης στα πράγματα. (Ακόμη και τα καθάρματα του «Ισλαμικού Κράτους» είναι μια απόδειξη.) Οι ανακατατάξεις που προκαλούν οι δυνατότητες των νέων τεχνολογιών αυξάνουν την πίεση του λαϊκισμού στον τρόπο λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών και του κοινοβουλευτισμού, ενώ την ίδια ώρα το κόστος του βιοτικού επιπέδου στην Ευρώπη δεν μπορεί πια να υποστηριχθεί από τη δυναμική του πληθυσμού και την παραγωγικότητα. Εξ ου και οι αλλαγές στην πολιτική που συντελούνται στις μέρες μας, καθώς βλέπουμε ολοένα και περισσότερο τους ηγέτες στις χώρες της Δύσης να προσπαθούν να συμψηφίσουν τα διαμετρικά αντίθετα και να καταφεύγουν όλο και πιο πολύ στην επικοινωνία: την τέχνη της κενότητας του λόγου. Ο πολιτικός πρέπει πια να αρέσει κατά το δυνατόν στους περισσότερους, γι αυτό και ο τύπος πολιτικού που ευδοκιμεί στις μέρες μας σπανίως είναι κανονικός άνθρωπος, ενώ κατά κανόνα είναι ένας συγκερασμός απόψεων, πολλές από τις οποίες μπορεί να μην είναι δικές του. ΑΠΕ Μπόινγκ! Η ολική επαναφορά ενός θρύλου: ο Λευτέρης Ζαγορίτης ξανά μαζί μας για νέες περιπέτειες ως Συνήγορος του Καταναλωτή... Ας κλείσουμε τώρα την εικόνα ξαφνικά και βλέπουμε ότι, μέσα σε αυτό το περιβάλλον όπως το περιέγραψα παραπάνω, εμείς, σε μια μικρή χρεοκοπημένη χώρα στην Ευρώπη, ασχολούμαστε με το αν ο, κατά τα άλλα συμπαθέστατος, μπάρμπα Φώτης ο Κουβέλης, ο ψιλικατζής της Δημοκρατικής Αριστεράς, θα γίνει Πρόεδρος! Να μην κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας, «προεδρολογία» είναι το όνομα του παιχνιδιού από τώρα και ώς τον χειμώνα. Η δε συζήτηση περί τον μπάρμπα Φώτη ξεκίνησε ταυτόχρονα με την ανακοίνωση του διορισμού του Δ. Λ. Ρ. Ε. κ.λπ. Αβραμόπουλου στη θέση του Ελληνα επιτρόπου στην Κομισιόν συσχετισμός ο οποίος δεν είναι καθόλου τυχαίος. Πασίγνωστο είναι ότι ο Δ. Λ. Ρ. κ.λπ. ονειρεύεται την Προεδρία, η οποία, εδώ που τα λέμε, ταιριάζει γάντι με τις φιλοδοξίες του στη ζωή γενικώς. Το γεγονός ότι ο ίδιος έφυγε από τη μέση αποδεχόμενος ένα σοβαρό πόστο στην Ευρώπη ανοίγει τον δρόμο για μια νερόβραστη αριστερή υποψηφιότητα, τύπου μπάρμπα Φώτη. Εν τω μεταξύ ο Μεγαλοπρεπής θα συνεχίσει τη συλλογή δαφνών στα υψηλά πεδία της Εσπερίας και το 2020 (αν έχουμε επιζήσει ώς τότε...) επανέρχεται για να εκπληρώσει το πεπρωμένο του: να προεδρεύσει του έθνους... Εκ παραλλήλου, βέβαια, ακούγονται και διάφορα άλλα ονόματα αλλά το ουσιώδες ερώτημα στο οποίο πρέπει να δώσουμε μια απάντηση είναι διαφορετικό: διανύουμε ένα μεταβατικό στάδιο της Ιστορίας και πού ακριβώς μεταβαίνουμε δεν μπορούμε να το πούμε εκ των προτέρων, χρειαζόμαστε επομένως την καλύτερη δυνατή διεθνή εκπροσώπηση. Επομένως γιατί δεν ψάχνουμε κάπως πιο ψηλά για υποψηφιότητες; Ο πρόεδρος της Δημοκρατικής Αριστεράς είναι -με όλο τον σεβασμόαστεία περίπτωση σε σύγκριση με την πρόκληση του αξιώματος. Δεν μιλάει τίποτε άλλο εκτός από ελληνικά. Aνήκει σε έναν κόσμο που έχει περάσει και ο ίδιος δεν το έχει καταλάβει ακόμη. Και το χειρότερο: ούτε πρόκειται να το καταλάβει, γιατί δεν έχει τις δυνατότητες ο άνθρωπος. Ο κυνικός αλλά εύστοχος Πάγκαλος παρομοίωσε την κατάσταση που οδηγεί στην επιλογή του μπάρμπα Φώτη με την κατάσταση του πεινασμένου που βρίσκει μόνον ένα αυγό στο ψυγείο του. (Και μάλιστα ξεχασμένο από το Πάσχα, αν μου επιτρέπεται να προσθέσω μια πινελιά φρίκης στην εικόνα...) Σε αυτή την κρίσιμη (κυριολεκτικώς) φάση της εξέλιξής μας, θα έπρεπε οι απαιτήσεις μας σχετικά με τον θεσμό του Προέδρου της Δημοκρατίας -του αρχηγού του κράτους μας δηλαδή- να ήσαν υψηλότερες. Γιατί να πρέπει δηλαδή να συμβιβαστούμε σώνει και καλά με ό,τι υπολείμματα υπάρχουν στο ψυγείο; Διότι έτσι σώζεται η κυβέρνηση των πέντε ή έξι υπουργών, μας λέει η κυβέρνηση ώστε να συνεχίσει το ψυχόδραμα «ένα βήμα μπροστά, μισό βήμα πίσω» ώς το τέλος της τετραετίας. Υποτίθεται ότι αυτή η στάση υπηρετεί τον θεσμό του Προέδρου της Δημοκρατίας, εν αντιθέσει με εκείνη του ΣΥΡΙΖΑ (Τ- Λ), που επιδιώκει βουλευτικές εκλογές με αφορμή την αδυναμία εκλογής Προέδρου από την παρούσα Βουλή. Στην πραγματικότητα, και οι δύο πλευρές μειώνουν εξίσου το κύρος του θεσμού. Οι μεν Συριζαίοι χρησιμοποιώντας τον απροκάλυπτα ως μέσον για την επίσπευση των πολιτικών εξελίξεων, οι δε κυβερνητικοί με την ετοιμότητά τους να αποδεχθούν ό,τι πιο δεύτερο για μια θέση που προορίζεται για το καλύτερο. (Και τουλάχιστον οι μεν Συριζαίοι αναγνωρίζουν τον καιροσκοπισμό τους, ενώ οι άλλοι αρνούνται να δουν την αντίφαση στην οποία στηρίζεται η λογική τους...) Εν πάση περιπτώσει, ωραία όλα αυτά τα παραπάνω τα είπα και ξέδωσα. Από την άλλη πλευρά όμως, αναρωτιέμαι πού είναι οι αξιόλογοι άνθρωποι που θα μπορούσαν, κατά το δυνατόν, να ενώσουν τον λαό και να εκπροσωπήσουν διεθνώς τη χώρα με σοβαρότητα; Και ποιοι θα τον ψήφιζαν αν βρισκόταν αυτός ο άνθρωπος; Οι βουλευτές του σημερινού αξιοθρήνητου επιπέδου; Αυτοί που έχουν εκλεγεί από τον «εξυπνότερο λαό του κόσμου», ο οποίος ακόμη είναι θυμωμένος επειδή δεν τον αφήνουν να ζει με δανεικά; Συνειδητοποιώ, λοιπόν, ότι ονειρεύομαι ξύπνιος. Σαν να πηγαίνω με το σαραβαλάκι μου στον δρόμο και από μέσα μου λέω: «Αχ και να χα μια Ρολς Ρόις!». Αφού δεν την έχεις, τι το σκέπτεσαι, καημένε; ΦΑΛΗΡΕΥΣ kassimatis@kathimerini.gr

18 18-ELLADA_Master_cy 9/5/14 11:46 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ EΛΛAΔA Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 Νέα σελίδα με «πακέτο» ελαφρύνσεων από Σαμαρά Το σχέδιο μείωσης του φόρου σε πετρέλαιο, ΦΠΑ και φορολογικούς συντελεστές Του ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΤΕΡΖΗ Η Διεθνής Εκθεση Θεσσαλονίκης του 2012 ήταν η πρώτη δημόσια παρουσία του κ. Αντώνη Σαμαρά ως πρωθυπουργού, που αποτύπωνε πλήρως το βάρος του Μνημονίου, αλλά και το... άδειο καλάθι των Ελλήνων πρωθυπουργών. Σε μια μικρή αίθουσα, με σκούρο φόντο, χωρίς τυμπανοκρουσίες, ο κ. Σαμαράς εκφώνησε ένα λόγο που περιέγραφε τη δύσκολη πραγματικότητα που καλούνταν να διαχειριστεί. Δύο χρόνια αργότερα, ο κ. Σαμαράς επέλεξε το Βελλίδειο, με τον κομματικό μηχανισμό να βρίσκεται σε πλήρη κινητοποίηση για την επιτυχία της εκδήλωσης. Η σηματοδότηση της αλλαγής σελίδας, άλλωστε, για την οποία κάνει λόγο ο πρωθυπουργός και η προοπτική σταδιακής εξόδου της Ελλάδας από το ασφυκτικό πλαίσιο του Μνημονίου, απαιτούν μεγαλύτερη αίθουσα, μεγαλύτερο ακροατήριο, μεγαλύτερο ενθουσιασμό. Σε πλήρη αντίθεση με το παρελθόν, δε, το «καλάθι» του κ. Σαμαρά αναμενόταν να είναι σχετικώς γεμάτο, ώστε να αιτιολογήσει το θετικό κλίμα στην αίθουσα. Υστερα από δύο χρόνια βαριάς φορολόγησης, ο πρωθυπουργός ανέβηκε στη Θεσσαλονίκη έχοντας πρόθεση να εξαγγείλει σειρά ελαφρύνσεων, με προφανή στόχο να απαντήσει στο πρόβλημα της φοροδοτικής εξάντλησης των πολιτών και στην πραγματικότητα της επιβάρυνσης του πολιτικού κλίματος εξαιτίας του ΕΝΦΙΑ, και, κυρίως, να σηματοδοτήσει τη σταδιακή αλλαγή σελίδας από τη μνημονιακή στη μεταμνημονιακή Ελλάδα. Πέραν των πληροφοριών για τις ελαφρύνσεις στον ΕΝΦΙΑ, τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης του πετρελαίου θέρμανσης (ώστε η τιμή του λίτρου να διαμορφωθεί περί το ένα ευρώ), την αποκλιμάκωση της εισφοράς αλληλεγγύης και, φυσικά, την αύξηση του αριθμού των δόσεων (από 72 έως και 100) για ληξιπρόθεσμες οφειλές, που αποκάλυψε την Παρασκευή η «Κ», η πρωθυπουργική ομιλία αναμενόταν να περιλαμβάνει και τον «οδικό χάρτη» σταδιακής μείωσης όλων των φορολογικών συντελεστών, χωρίς ωστόσο να διακυβεύονται όπως είχε τονίσει προ μηνών ο ίδιος ο κ. Σαμαράς τα πρωτογενή πλεονάσματα. Αλλωστε, ο πρωθυπουργός γνωρίζει καλά ότι οι εποχές που οι προκάτοχοί του μπορούσαν άλλα να λένε στο εσωτερικό και άλλα στο εξωτερικό έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Στόχος το 15% Στον απόηχο, δε, της διερευνητικής μεν, δύσκολης δε, διαβούλευσης με την τρόικα στο Παρίσι, οι τόνοι της πρωθυπουργικής ομιλίας και βεβαίως τα μέτρα που θα περιλαμβάνονταν σε αυτήν επηρεάζουν καθοριστικά το κλίμα της επικείμενης διαπραγμάτευσης. Σε αυτό το πλαίσιο, της δημοσιονομικής αρετής, ο κ. Σαμαράς επρόκειτο να αναφερθεί διεξοδικά στον σχεδιασμό για μείωση της φορολογίας στα επιχειρηματικά κέρδη, με τελικό στόχο το 15%, στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, αλλά και στον ΦΠΑ, όχι όμως με τη λογική της εξίσωσης προς τα πάνω για τα είδη πρώτης ανάγκης, όπως έχει προτείνει η πλευρά της τρόικας. Πλην της οικονομίας, η πορεία της οποίας εκ των πραγμάτων σηματοδοτεί την αλλαγή εποχής για τη χώρα, ο κ. Σαμαράς επρόκειτο, κατά πληροφορίες, να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη θεσμικών αλλαγών που θα απελευθερώσουν την ελληνική κοινωνία και οικονομία. Το πλαίσιο προτάσεων για τη συνταγματική αναθεώρηση, που έχει παρουσιαστεί από τον πρωθυπουργό την άνοιξη, αποτελεί τον πυρήνα των θεσμικών αλλαγών που θα επιχειρηθούν με την έναρξη της διαδικασίας αναθεώρησης του Συντάγματος, πιθανότατα με τη σύγκληση της ολομέλειας της Βουλής στις αρχές Οκτωβρίου. Από την πρωθυπουργική ομιλία, που πάντως επρόκειτο να είναι εστιασμένη στην οικονομία, δεν θα μπορούσαν να λείψουν και οι αναφορές στη γεωπολιτική θέση της χώρας και στα εξωτερικά θέματα, καθώς η Βόρεια Ελλάδα παραμένει εξαιρετικά ευαίσθητη στο ζήτημα των Σκοπίων. Ο πρωθυπουργός αναμενόταν να υπογραμμίσει, εντός και εκτός συνόρων, ότι η Ελλάδα παρά τις δυσκολίες παραμένει φάρος σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή και μπορεί να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο τόσο στην εμπέδωση της ειρήνης και ασφάλειας όσο και στην ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων, με πρώτο τομέα αυτόν της ενέργειας και του στόχου αξιοποίησης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στο Αιγαίο. Σε πλήρη αντίθεση με το παρελθόν, το «καλάθι» του κ. Σαμαρά στη φετινή ΔΕΘ αναμενόταν να είναι σχετικώς γεμάτο. Το παρασκήνιο της κρίσιμης ομιλίας Της ΕΛΛΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ Με έτοιμο τον «κορμό» της ομιλίας του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά ταξίδεψε την Παρασκευή για τη Θεσσαλονίκη ο σύμβουλός του Χρύσανθος Λαζαρίδης, ο οποίος είχε και τη γενική επιμέλεια του περιεχομένου του κειμένου που, κατά το Μέγαρο Μαξίμου, δίνει τις συντεταγμένες των επόμενων μηνών. Βεβαίως, μέχρι και χθες το πρωί, υπήρξαν αλλεπάλληλες διαβουλεύσεις μεταξύ του πρωθυπουργού, υπουργών αλλά και των στενών του συνεργατών, προκειμένου να γίνει η αναγκαία προσαρμογή του κειμένου στο πνεύμα και το γράμμα όσων συζητήθηκαν στο Παρίσι. Προσαρμογή, η οποία, πάντως, όπως επιβεβαιώνεται αρμοδίως, σε καμία περίπτωση δεν αλλοίωσε τον χαρακτήρα και την ουσία όσων ήθελε να σηματοδοτήσει με τη χθεσινή του ομιλία ο κ. Σαμαράς. Οι κ. Χρ. Λαζαρίδης και Στ. Παπασταύρος που ήταν στη γαλλική πρωτεύουσα έκαναν τον τελικό απολογισμό των εκεί διαπραγματεύσεων. Από κοντά έζησε τις εξελίξεις αλλά και όσα συνέβησαν στην Ουαλλία ο διευθυντής του Γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού Γ. Μουρούτης, αλλά και η κυβερνητική εκπρόσωπος, που συμμετείχαν στην αποστολή που συνόδευσε τον πρωθυπουργό στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής. Τη μεταφορά του κλίματος και των εξελίξεων στην εγχώρια πολιτική σκηνή κωδικοποίησε από την πλευρά του στον πρωθυπουργό ο υπουργός Επικρατείας Δημ. Σταμάτης, συνεπικουρούμενος από τον διευθυντή του Γραφείου του Πρωθυπουργού Κ. Μπούρα. Αυτοί ήταν και οι μόνοι που γνώριζαν σε γενικές γραμμές τι επρόκειτο να ανακοινώσει ο πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ. Τη συνολική εικόνα, ωστόσο, την είχε αποκλειστικά ο πρωθυπουργός, ο οποίος, όπως επιβεβαιώνουν όλοι οι στενοί του συνεργάτες, είναι δυνατόν να αλλάξει, κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, κάποια τμήματα των ομιλιών του. «Μερικές φορές αιφνιδιάζει ακόμη κι εμάς», λένε συνεργάτες του, επιβεβαιώνοντας ταυτόχρονα ότι οι σημαντικές ιστορικές αναφορές που συχνά περιέχονται στα πρωθυπουργικά κείμενα είναι πάντα γραμμένες διά χειρός Σαμαρά! Ο πρωθυπουργός ταξίδεψε για την Ουαλλία με το ίδιο στικάκι που είχε ο κ. Λαζαρίδης, προκειμένου να επεξεργαστεί πτυχές της ομιλίας του καθ όλη τη διάρκεια της παραμονής του εκεί και κυρίως εν πτήσει προς τη Θεσσαλονίκη, μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής αλλά και της συνάντησής του με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν. Σύμφωνα με το πρόγραμμα, φτάνοντας εκεί, και παρότι η ώρα θα ήταν προχωρημένη, επρόκειτο να συναντηθεί με τους στενούς του συνεργάτες στο «Μακεδονία Παλλάς», στο οποίο διέμεινε η αποστολή, και θα «ξαναχτένιζε» το Αναφορά σε θέματα της Θεσσαλονίκης Η προγραμματισμένη ομιλία του πρωθυπουργού χθες στη ΔΕΘ συνιστά το πρώτο βήμα στην προσπάθεια της κυβέρνησης να εξισορροπήσει το πολιτικό κλίμα, που επιβαρύνθηκε σημαντικά από τον φόρο ακινήτων, προκειμένου στη συνέχεια να αναπτύξει τις πρωτοβουλίες της για την ταχεία ολοκλήρωση της αξιολόγησης της τρόικας και την έναρξη της συζήτησης για την επόμενη ημέρα του προγράμματος και τη βιωσιμότητα του χρέους. Εθεωρείτο, μέχρι και λίγο πριν από την ομιλία, εξαιρετικά αμφίβολο εάν ο πρωθυπουργός θα τοποθετείτο στο ζήτημα της Διεθνούς Διάσκεψης για το ελληνικό ζήτημα, που φέρεται να επιδιώκει για τον προσεχή Νοέμβριο η πλευρά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Και αυτό διότι στο Μαξίμου υπάρχει σαφής εικόνα των περιπλοκών ανάμεσα στις δύο πλευρές των πιστωτών και, προφανώς, κρίνεται ότι η επίσημη ή ανεπίσημη τοποθέτηση της ελληνικής πλευράς, πριν οριστικοποιηθεί η στάση της Ευρωζώνης, δεν εξυπηρετεί τα ελληνικά συμφέροντα. Εξ ου και ανώτατες κυβερνητικές πηγές δήλωναν, την Παρασκευή, άγνοια για το θέμα. Στις πρωθυπουργικές ομιλίες στη ΔΕΘ, ακόμη και σε αυτές σε περιόδους κρίσης, ουδέποτε έλειψε η αναφορά σε ζητήματα που απασχολούν την πόλη της Θεσσαλονίκης και την ευρύτερη περιοχή. Το μετρό στη συμπρωτεύουσα και οι οδικοί άξονες αποτέλεσαν κατά το παρελθόν, και συνεχίζουν να αποτελούν εν μέρει, βασική και επαναλαμβανόμενη όσο τα έργα καρκινοβατούσαν εξαγγελία. Πλέον, μετά το κλείσιμο της ΕΡΤ, και τη σύσταση της ΝΕ- ΡΙΤ, αίτημα της Βορείου Ελλάδος αποτελούσε και η ανασύσταση του καναλιού, που μέχρι πρότινος ονομαζόταν ΕΤ3. κείμενο μέχρι την εκφώνησή του χθες το πρωί. Και φέτος τηρήθηκε το «τελετουργικό», που θέλει το Μέγαρο Μαξίμου να ζητεί έγκαιρα από τους υπουργούς να του αποστείλουν ενημερωτικά σημειώματα ενόψει της ΔΕΘ, αν και η σημασία τους εκ των πραγμάτων ήταν μικρότερη από παλιότερα, αφού μια σειρά από ζητήματα καθοριστικής σημασίας περιλαμβάνονταν στο πακέτο των συζητήσεων στη γαλλική πρωτεύουσα. Σε διαρκή συνεργασία με το επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου και ιδιαίτερα με τον κ. Λαζαρίδη, που επιμελήθηκε από την αρχή μέχρι το τέλος την ομιλία του πρωθυπουργού, ήταν δύο υπουργοί και ένας απερχόμενος: ο υπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Νίκος Δένδιας, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας και ο νέος επίτροπος της Ελλάδας κ. Δημ. Αβραμόπουλος, ο οποίος επίσης ταξίδεψε από την Ουαλλία στη Θεσσαλονίκη. Οι ΔΕΘ του Καραμανλή, της Αλλαγής και του «λεφτά υπάρχουν» Της ΜΑΡΙΛΗΣ ΜΑΡΓΩΜΕΝΟΥ Κι όμως, όλα ξεκίνησαν τόσο σεμνά... Στην πρώτη ΔΕΘ που εμφανίστηκε Ελληνας πρωθυπουργός, το εισιτήριο ήταν μειωμένο: μόλις 2 δραχμές, γιατί εκείνη την εποχή θέριζε την Ελλάδα ο δάγκειος πυρετός και οι διοργανωτές σκέφτηκαν να βοηθήσουν το κοινό. Πληρώνοντας κι εκείνος 2 δραχμές, το 1928 ο Ελευθέριος Βενιζέλος έκανε μια στάση στη Θεσσαλονίκη στο δρόμο απ το Βελιγράδι. Και στο περίπτερο των ταπητουργών, οι εργάτες, με το που τον είδαν, ενθουσιάστηκαν τόσο, που του χάρισαν ένα χαλί! Για πολλά χρόνια από τότε, το μόνο που έμεινε σταθερό ήταν ο ενθουσιασμός μπρος στον πρωθυπουργό. Και αυτό που κάθε τόσο άλλαζε ήταν το χρώμα στα σημαιάκια που κρατούσαν οι ενθουσιώδεις οπαδοί. Το 1974, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, για να φτάσει στο Παλαί Ντε Σπορ, διέσχισε όλη τη Θεσσαλονίκη, που πρώτη φορά είχε «καταληφθεί» απ το «γαλάζιο» πλήθος. Ενώ το 1981 τον Ανδρέα Παπανδρέου τον υποδέχθηκε αντίστοιχο πλήθος, αλλά αυτήν τη φορά με πράσινα σημαιάκια. Το σερί της σημαιοφορίας το σταμάτησε τελικά ο Κ. Σημίτης με το που έγινε πρωθυπουργός. Ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ, πάντως, λόγω χαρακτήρα, πάντα μεγαλουργούσε στη ΔΕΘ. Μπορεί ο Κ. Καραμανλής να καθιέρωσε πρώτος την περίφημη βόλτα του πρωθυπουργού στα περίπτερα της έκθεσης, αλλά ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου που εγκαινίασε τη συνέντευξη Τύπου στη «Ρέμβη», στην Αρετσού. Η «πράσινη φρουρά», αμέσως μετά τη «Ρέμβη», θα ξεχυνόταν επετειακά στα παρακείμενα καπηλειά για να παραδοθεί στη μέθη του πράσινου ήλιου. Απ την «Πύλη Αξιού» ώς το «Φροντιστήριο», για μια ολόκληρη εβδομάδα, ο σοσιαλισμός κι ο συνδικαλισμός κολυμπούσαν αγκαλιά στις θάλασσες του αλκοόλ. Ακόμα και οι νεότεροι των προσκυνητών της Διεθνούς Εκθεσης θα πρέπει λογικά να θυμούνται το στιγμιότυπο-trademark του Ευάγγελου Γιαννόπουλου: ο υπουργός στα «Σόδομα», μ ένα σουτιέν στο κεφάλι, και μια μισόγυμνη καλλονή να του κλείνει πονηρά το μάτι! Αλλά, πάλι, πάντα στη ΔΕΘ έδειχναν οι πολιτικοί την άλλη τους πλευρά. Εκεί στραβοπάτησε πρώτη φορά το 2008 ο Κώστας Καραμανλής όταν τον ρώτησαν στη συνέντευξη Τύπου για το Βατοπέδι. Εκεί εκστόμισε το αλησμόνητο «Λεφτά υπάρχουν!» ο Γιώργος Παπανδρέου το Εκεί έβγαλε έναν ακόμα «παγωμένο» λόγο ο Κώστας Σημίτης το 1997, κι ας είχε πάρει λίγη ώρα νωρίτερα η Αθήνα τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Κι αν ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν που άνοιξε τον δρόμο για να συμβούν όλα αυτά εκστομίζοντας στη ΔΕΘ του 1981 την ατάκα «Στις 18 σοσιαλισμό!», και το δικό του αστέρι κρύφτηκε τελικά πίσω απ τον Λευκό Πύργο το Τότε εκείνος ήταν στο Χέρφιλντ και τον αντικαθιστούσαν στη ΔΕΘ οι δύο αντιπρόεδροι: ο Ιωάννης Χαραλαμπόπουλος και ο Μένιος Κουτσόγιωργας, οι οποίοι έτρεχαν για το ποιος θα φτάσει πρώτος στο πόντιουμ... Ως το 2008, τα εμπορικά της Εγνατίας, της Τσιμισκή, της Μητροπόλεως έκαναν χρυσές δουλειές. Ο κόσμος ήταν πολύς στην έκθεση το πρωί, και τα βράδια πολιτικοί, δημοσιογράφοι και συνδικαλιστές συναντιούνταν στα μπουζούκια. Σιγά σιγά όμως, απ το 2000 και μετά, ξεκίνησε να θεριεύει η διαδήλωση την πρώτη μέρα της ΔΕΘ. Και ώς το 2009, έπεσαν στα καταστήματα τα ρολά γιατί πλέον οι συνδικαλιστές, αντί για τα μπουζούκια, ξημερώνονταν στους δρόμους με τα δακρυγόνα. Τώρα πλέον, αστυνομικοί ανεβαίνουν κάθε χρόνο στη Θεσσαλονίκη. Οι Θεσσαλονικείς πάντως θυμούνται καθαρά πως το βασικό χτύπημα το δέχτηκε η ΔΕΘ το 2004, όταν έπεσε το Σινούκ στη Χαλκιδική. Τότε ο Κώστας Καραμανλής βρήκε ευκαιρία να καταργήσει το καθιερωμένο δείπνο για τις παραγωγικές τάξεις, ενώ το 2007, με τις μεγάλες πυρκαγιές στην Πελοπόννησο, κατήργησε και την τελετή των εγκαινίων το βράδυ της Παρασκευής. Κι έτσι, έγινε ο πρώτος πρωθυπουργός που εκφώνησε ομιλία το βράδυ του Σαββάτου, έδωσε συνέντευξη Τύπου την επομένη και αμέσως μετά εξαφανίστηκε στον δρόμο για την Αθήνα. Πράγμα που πολύ εξυπηρέτησε και τον επόμενο πρωθυπουργό, τον Γιώργο Παπανδρέου.

19 19-ELLADA_Master_cy 9/5/14 11:26 PM Page 19 Kυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 19 Τρεις κάβοι στον δρόμο της κυβέρνησης Σχέδιο του πρωθυπουργού Αντ. Σαμαρά για ανάταξη του πολιτικού κλίματος και αντεπίθεση με φιλολαϊκά μέτρα Του Κ.Π. ΠΑΠΑΔΙΟΧΟΥ Τρεις μεγάλους κάβους στην πορεία για την ανάταξη του πολιτικού κλίματος και για τη δημιουργία όρων, ώστε να καταστεί ρεαλιστικός στόχος η εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας από την παρούσα Βουλή, καλείται να υπερβεί μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς, ο οποίος έχει θέσει σε εφαρμογή σχέδιο πολιτικής αντεπίθεσης με αφετηρία τη χθεσινή ομιλία του στα εγκαίνια της ΔΕΘ. Οι σταθμοί-ορόσημα στην ατζέντα του κ. Σαμαρά είναι: Η ταχύτερη δυνατή απορρόφηση των «κραδασμών» που προκάλεσε ο ΕΝΦΙΑ και αποτυπώνονται στις τρέχουσες δημοσκοπήσεις, μέσω των φοροελαφρύνσεων που επρόκειτο να ανακοινώσει χθες ο πρωθυπουργός, αλλά και με ένα δεύτερο κύμα μείωσης στοχευμένων φόρων που θα συνοδεύουν τον προϋπολογισμό του Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Σαμαράς αρχικά σχεδίαζε να μην ανοίξει τα μεγάλα «χαρτιά» του στο πεδίο μείωσης της φορολογίας άμεσα, αλλά η επιβάρυνση του πολιτικού κλίματος λόγω ΕΝΦΙΑ τον οδήγησε στην επίσπευση των σχετικών ανακοινώσεων. Η απόκρουση των πιέσεων της τρόικας, η οποία αποτυπώθηκε στις συνομιλίες στο Παρίσι, όπου, σύμφωνα με πληροφορίες, από πλευράς ΔΝΤ, πέραν της «εκτός πολιτικής κοσμιότητας» επιμονής του για τα εργασιακά, με έμμεσο πλην σαφή τρόπο ζητήθηκε περαιτέρω μείωση της κατώτατης σύνταξης, με αποτέλεσμα να υπάρξει οξεία αντίδραση της ελληνικής αντιπροσωπείας. Μάλιστα, κατά τις ίδιες πηγές, το ΔΝΤ έθεσε και ζήτημα ενιαίων συντελεστών ΦΠΑ, που εκ των πραγμάτων συνεπάγεται επιβαρύνσεις σε προϊόντα ευρείας λαϊκής κατανάλωσης. Η επιτυχής ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους, που <<<<<< Σφοδρή αντίδραση της ελληνικής αντιπροσωπείας στο Παρίσι, όταν το ΔΝΤ επιχείρησε να θέσει ζήτημα μείωσης της κατώτατης σύνταξης. θα έχει πιθανότατα ως αφετηρία τη διάσκεψη που δρομολογεί το ΔΝΤ περί τα μέσα Νοεμβρίου. Στο Μέγαρο Μαξίμου επικρατεί η εκτίμηση πως εάν η κυβέρνηση κινηθεί με επιτυχία σ αυτό το «τρίγωνο του διαβόλου», μέχρι το τέλος του χρόνου το πολιτικό κλίμα θα έχει μεταστραφεί άρδην. Και ότι, ως εκ τούτου, θα έχει βάσιμες ελπίδες να εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας από την παρούσα Βουλή. Επί του παρόντος, βεβαίως, η προσοχή του Μεγάρου Μαξίμου στρέφεται στην ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης με την τρόικα, Οι δύο σύμβουλοι του πρωθυπουργού, ο κ. Στ. Παπασταύρου (αριστερά) και ο κ. Χρ. Λαζαρίδης, διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα. που αποτελεί και το «διαβατήριο» προκειμένου να ανοίξει η συζήτηση για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους. Οπως αναφέρουν συνομιλητές του πρωθυπουργού, η πρωτοβουλία του ΔΝΤ να ζητήσει συνδιάσκεψη για το χρέος στα μέσα Νοεμβρίου εκ των πραγμάτων προσδιορίζει το συγκεκριμένο διάστημα ως καταληκτική ημερομηνία των συνομιλιών με την τρόικα, η πρώτη φάση των οποίων ολοκληρώθηκε την Πέμπτη το απόγευμα στο Παρίσι προκειμένου να συνεχιστεί στα τέλη του μηνός στην Αθήνα. Η επερχόμενη διαπραγμάτευση αναμένεται επίπονη, καθώς, όπως προαναφέρθηκε, στο Παρίσι, σε αντίθεση με τους εκπροσώπους της Κομισιόν που εστίασαν στην εκπλήρωση των προαπαιτουμένων και της ΕΚΤ που περιόρισαν τις παρεμβάσεις τους σε θέματα σχετικά με τις τράπεζες, όπως η ρύθμιση για τα «κόκκινα» δάνεια, το ΔΝΤ επί της ουσίας αμφισβήτησε με αιχμή τις ομαδικές απολύσεις και τον συνδικαλιστικό νόμο τη μεταρρυθμιστική βούληση της κυβέρνησης και επιχείρησε διεύρυνση της ατζέντας, βάζοντας στο τραπέζι ακόμη και θέμα μείωσης της κατώτατης σύνταξης. Μάλιστα, κατά πληροφορίες, με αφορμή τα ανωτέρω στο συγκεκριμένο σημείο σημειώθηκε «έκρηξη» του συμβούλου του πρωθυπουργού Στ. Παπασταύρου, που φέρεται να είπε πως «κανείς δεν μπορεί να ζήσει με τα λεφτά που λέτε», ενώ αντίστοιχα οξύς υπήρξε και ο εκ των εκπροσώπων του ΠΑΣΟΚ Χρ. Πρωτόπαπας. Παράλληλα, ο κ. Χρ. Λαζαρίδης, ο ρόλος του οποίου υπήρξε καθοριστικός στο να περάσουν οι αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ, ανέπτυξε τις ευρύτερες πολιτικές παρενέργειες που δημιουργεί η εμμονή της τρόικας σε ήσσονος σημασίας μεταρρυθμίσεις που, όμως, δυναμιτίζουν το κλίμα στο εσωτερικό της χώρας. Μάλιστα και ο έτερος εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, Κυρ. Πιερρακάκης, επισήμανε πως «η τρόικα μιλάει με μια κυβέρνηση, αλλά που στηρίζεται από δύο κόμματα», υπαινισσόμενος ότι οι αντοχές της «πράσινης» Κ.Ο. έχουν εξαντληθεί. Αυτό ήταν και ένα από τα μεγάλα κέρδη της παρουσίας της ελληνικής αποστολής στο Παρίσι: ότι, δηλαδή, λειτούργησε ως ομάδα και όχι με λογικές κομματικού ανταγωνισμού ή πλειοδοσίας από πλευράς Ν.Δ. ή ΠΑΣΟΚ. Ομως, το τελικό συμπέρασμα ήταν πως η επερχόμενη διαπραγματευτική μάχη με την τρόικα δεν θα πρέπει να δοθεί πρωτίστως με πολιτικά επιχειρήματα, αλλά με άλλους όρους: το ισχυρότερο χαρτί της κυβέρνησης στο Παρίσι αποδείχθηκε πως ήταν η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013 και η καλή πορεία του προϋπολογισμού το πρώτο επτάμηνο του τρέχοντος έτους. Αντιθέτως, επιχειρήματα προς την τρόικα όπως ότι «ανοίγετε τον δρόμο για τον Τσίπρα», ως φαίνεται, δεν βρίσκουν πρόσφορο έδαφος. Η κρίσιμη άνοιξη του 2015 Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΝΤΕΛΑ Σημαντικό ρόλο θα παίξει και το stress test που διενεργεί η Ευρ. Κεντρική Τράπεζα στις συστημικές τράπεζες της Ευρωζώνης. <<<<<< Τότε θα ξεκαθαρίσει τι θα γίνει με το χρέος και την αναδιάρθρωσή του, αλλά και με το θέμα των πρόωρων εκλογών. Για την άνοιξη του 2015 μετατίθενται οι κρίσιμες αναβαθμολογήσεις της ελληνικής οικονομίας από τους μεγάλους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι θα «βγουν» μεν κάποια στιγμή, τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο, με statements που θα αφορούν στην Eλλάδα και ενδεχομένως σε μία ή δύο περιπτώσεις να υπάρξει και μια μικρή αναβάθμιση ιδιαίτερα από εκείνα τα «σπίτια» τα οποία εξακολουθούν να δίνουν στην Ελλάδα πολύ χαμηλό raiting, ωστόσο οι μεγάλες και αποφασιστικές κινήσεις θα γίνουν προς το τέλος του πρώτου τριμήνου του επόμενου έτους. Τότε που θα έχει οριστικά ξεκαθαρίσει τι θα γίνει με τα μεγάλα ανοικτά μέτωπα της ελληνικής οικονομίας, όπως, για παράδειγμα, αυτό του χρέους και της αναδιάρθρωσής του, αλλά και με τα κρίσιμα πολιτικά, με βασικότερο εκείνο των πρόωρων εκλογών. Μέχρι τότε όπως ξεκαθαρίζεται αρμοδίως οι κινήσεις θα είναι προσεκτικές, καθώς το ρίσκο (οικονομικό και πολιτικό) που υπάρχει για τη χώρα μας εξακολουθεί να θεωρείται αυξημένο. Στο διάστημα που μεσολαβεί, τον ρόλο τους θα παίξουν και μια σειρά από άλλες παραμέτρους, πολύ σοβαρές, όπως, για παράδειγμα, αυτή του stress test που διενεργεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) στις συστημικές τράπεζες της Ευρωζώνης και κατ επέκταση και στις ελληνικές. Ο λόγος αφορά στην Εθνική, την Alpha Bank, την Πειραιώς και την Eurobank. Από το ύψος των νέων κεφαλαιακών αναγκών που θα προκύψουν από αυτή τη διαδικασία θα κριθούν πολλά, τόσο στο χρηματοπιστωτικό επίπεδο όσο και στο δημοσιονομικό. Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι η ελληνική κυβέρνηση ποτέ δεν έπαψε να υπολογίζει στο αποθεματικό του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) για να καλύψει μέρος του δημοσιονομικού κενού. Οι διοικήσεις των τεσσάρων τραπεζών εκφράζουν την αισιοδοξία τους ότι «ο τελικός λογαριασμός θα είναι μικρός και σε κάθε περίπτωση διαχειρίσιμος», ωστόσο όλοι σπεύδουν να κρατήσουν μια επιφύλαξη, για κάθε ενδεχόμενο. Το «κλειδί» των εξελίξεων, πάντως, σε αυτό το μέτωπο βρίσκεται στα σχέδια αναδιάρθρωσης των ομίλων, που έχουν υποβληθεί ήδη στην DG com και στην αντιμετώπιση που θα τύχουν. Τον δικό του ρόλο, τέλος, θα παίξει και ένα άλλο μεγάλο εγχείρημα που θα αναληφθεί επί ελληνικού εδάφους μέχρι το τέλος του Πρόκειται γι αυτό της αναδιαμόρφωσης του επιχειρηματικού τοπίου της χώρας, μέσω της νέου τύπου διαχείρισης των επισφαλών επιχειρηματικών δανείων, το συνολικό ύψος των οποίων υπολογίζεται πλέον σε πάνω από 40 δισ. ευρώ. Ο στόχος είναι σαφής: εταιρείες με προοπτική και τα απαραίτητα εχέγγυα θα διασφαλίσουν την επόμενη μέρα τους με νέα τραπεζική χρηματοδότηση, είσοδο στρατηγικών εταίρων και αλλαγή του μάνατζμεντ. Οι παλιοί βασικοί μέτοχοι θα εξακολουθήσουν να έχουν κάποιο ρόλο εφόσον συμμετάσχουν με ίδια κεφάλαια στην προσπάθεια. Αλλιώς θα αποβάλλονται. Σε ό,τι αφορά τις χρεωμένες εταιρείες που θεωρούνται «τελειωμένες», η επιλογή του λουκέτου θα είναι η επικρατέστερη προοπτική. Αν όλα πάνε καλά, το νομοθετικό υπόβαθρο του εγχειρήματος θα είναι έτοιμο έως το τέλος του 2014, έτσι ώστε μέσα στο 2015 να αρχίσει το μεγάλο ξεκαθάρισμα και σε αυτό το επίπεδο.

20 20-DIETHNH_Master_cy 9/6/14 12:00 AM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΕΘΝΗ Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014 Η απόφαση Ντράγκι και η κόντρα με Μέρκελ Η ΕΚΤ απομακρύνεται από τη γερμανική συνταγή λιτότητας για έξοδο από την κρίση Της ΞΕΝΙΑΣ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗ Η πρόσφατη εκτός κειμένου αναφορά του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι στο Τζάκσον Χολ ότι θα χρησιμοποιήσει «όλα τα διαθέσιμα εργαλεία» για να προσαρμόσει τη νομισματική πολιτική της Ευρωζώνης στο άμεσο μέλλον, αμφισβητώντας εμμέσως τη γερμανική εμμονή με τη λιτότητα, τον έφερε εγγύτερα σε Ρώμη-Παρίσι και σε άμεση σύγκρουση με το Βερολίνο. Ο εκνευρισμός της καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ επιβεβαιώθηκε από δημοσίευμα του περιοδικού Spiegel, που την εμφάνισε να εγκαλεί τον Ντράγκι για τις επίμαχες δηλώσεις του στη διάρκεια τηλεφωνήματος μαζί του. Επισήμως ο εκπρόσωπός της διέψευσε το δημοσίευμα, επιβεβαιώνοντας μεν το τηλεφώνημα, αλλά επιμένοντας ότι η πληροφορία περί τραβήγματος αυτιού στον Ντράγκι «δεν αντιστοιχεί στα πραγματικά γεγονότα». Την περασμένη Πέμπτη ο πρόεδρος της ΕΚΤ αιφνιδίασε επισπεύδοντας την ανακοίνωση για την έναρξη ενός προγράμματος <<<<<< Ευρωπαίοι οικονομολόγοι μιλούν στην «Κ» για τις επιπτώσεις και τις προοπτικές των κινήσεων του προέδρου της ΕΚΤ. αγοράς τίτλων εκδοθέντων έναντι περιουσιακών στοιχείων (ABS) και καλυμμένων ομολόγων, καθώς και τη μείωση των επιτοκίων σε νέα ιστορικά χαμηλά. Ωστόσο, η πραγματική έκπληξη ήταν η απομάκρυνσή του από τη γερμανική ορθοδοξία και η παραδοχή ότι η κρίση στην Ευρωζώνη δεν πρόκειται να αντιμετωπιστεί με τη συνταγή της λιτότητας. «Η ΕΚΤ υπό τον Ντράγκι είναι ο μοναδικός ευρωπαϊκός θεσμός που αντιλαμβάνεται δύο γεγονότα: πρώτον, ότι η βασικότερη πρόκληση για την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι η καταπολέμηση της ανεργίας και, δεύτερον, ότι η πολιτική λιτότητας και οι επακόλουθες ιδιωτικοποιήσεις και μειώσεις των δημοσίων δαπανών απέτυχαν με δραματικό τρόπο. Η Αγκελα Μέρκελ συνεχίζει ωστόσο να ακολουθεί τα επιμέρους συμφέροντα κάποιων Γερμανών επιχειρηματιών και συνιστά συνέχιση της υφεσιακής δίνης. Ας ελπίσουμε ότι, από τη μια, θα επικρατήσει το διεθνές ειδικό βάρος της ΕΚΤ και πως ο γνωστός καιροσκοπισμός της κυρίας Μέρκελ Η Τριρβελέρ «ξεδόντιασε» τον Ολάντ Το βιβλίο της πρώην συντρόφου του βύθισε τη δημοτικότητα του Γάλλου προέδρου Ισχυρό πολιτικό πλήγμα δέχθηκε αυτή την εβδομάδα ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ μετά τη δημοσίευση αποκαλυπτικού βιβλίου της πρώην συντρόφου του Βαλερί Τριρβελέρ, στο οποίο ο πρόεδρος εμφανίζεται κυνικός και ελιτιστής. Σε χαρακτηριστικό εδάφιο του αποκαλυπτικού έργου, ο Ολάντ αποκαλεί τους φτωχούς «ξεδοντιάρηδες», εμφανίζοντας σπάνιο κυνισμό και περιφρόνηση. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου, ο κ. Ολάντ είπε μόλις πληροφορήθηκε την κυκλοφορία του πονήματος: «Καταστράφηκα!», ενώ την εκτίμησή του αυτή φαίνεται να επιβεβαιώνουν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, που δίνουν στον Γάλλο πρόεδρο ποσοστό αποδοχής μόλις 13%. Μετά τον διορισμό του συντηρητικού Μανουέλ Βαλς στην πρωθυπουργία, οι σφυγμομετρήσεις έδειχναν ότι η πρωτοβουλία αυτή AFP Οι μέρες του κοινού βηματισμού Μέρκελ και Ντράγκι παρήλθαν. Η οικονομική πολιτική του προέδρου της ΕΚΤ έχει δυσαρεστήσει έντονα τη Γερμανίδα καγκελάριο. Εικόνα από το παρελθόν. Το παρόν και το μέλλον δεν είναι καθόλου αισιόδοξο για τον Ολάντ. θα τη μετακινήσει σταδιακά προς τη σωστή κατεύθυνση», εξηγεί στην «Κ» ο Χάρντι Χανάπι, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Από την πλευρά του, ο Μάρτιν Χάιντεριχ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ολντενμπουργκ, θεωρεί ότι ο Ντράγκι είναι ήρωας στην παρούσα συγκυρία. «Στην ομιλία του στο Τζάκσον Χολ, ο επικεφαλής της ΕΚΤ περιέγραψε την αυξανόμενη πόλωση μεταξύ πληθυσμιακών ομάδων και χωρών στην Ευρώπη. Σε σύγκριση με τις ΗΠΑ, η ανεργία στην Ευρώπη είναι ανυπόφορα υψηλή. Απειλεί να τη διαλύσει», επισημαίνει στην «Κ», εκφράζοντας την ευχή ότι ο Ντράγκι θα επικρατήσει στην αντιπαράθεσή του με την καγκελάριο Μέρκελ. «Αλλιώς δεν θα αντέξει μακροπρόθεσμα το ευρώ», προειδοποιεί. Ποια είναι όμως τα περιθώρια του Ντράγκι; Πριν από δύο χρόνια η φράση, πάλι εκτός κειμένου, ότι «θα κάνει ό,τι χρειαστεί» αναχαίτισε την υφεσιακή δίνη που απειλούσε να καταπιεί την Ευρώπη. Μπορεί αντίστοιχα σήμερα μία διαβεβαίωση ότι θα ακολουθήσει, έστω δειλά, τα χνάρια της αμερικανικής Fed να αναστρέψει το κλίμα; Ο Στέφαν Αουερ, κάτοχος της έδρας Jean Monnet στο Πανεπιστήμιο La Trobe, πιστεύει ότι «όσοι περιμένουν από τον Ντράγκι να λάβει δραστικά μέτρα, με τη μορφή ποσοτικής χαλάρωσης, μάλλον θα απογοητευτούν». «Ο πρόεδρος της ΕΚΤ αντιμετωπίζει ένα ανυπέρβλητο δίλημμα: όποια του προέδρου δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, καθώς η δημοτικότητα του Ολάντ αλλά και του Βαλς βρέθηκαν σε ελεύθερη πτώση. Η τελευταία αντίστοιχη προσπάθεια του Ολάντ, με τον ριζικό ανασχηματισμό της κυβέρνησης και την τοποθέτηση του νεαρού τραπεζίτη Εμανουέλ Μακρόν στο υπουργείο Οικονομικών, μοιάζει και αυτή να στέφεται με αποτυχία. πρωτοβουλία κι αν λάβει, είναι καταδικασμένη να κριθεί ανεπαρκής από τις αγορές και ταυτόχρονα υπερβολικά φιλόδοξη από τους Γερμανούς». Κατά τη γνώμη του, «η κρίση στην Ευρωζώνη δεν πρόκειται να επιλυθεί όποιο μαγικό ραβδί κι αν έχει η ΕΚΤ στο συρτάρι», αναφέρει με δήλωσή του στην «Κ». Οπως έγραψε σε πρόσφατη ανάλυσή της και η εφημερίδα Financial Times, προαπαιτούμενο είναι να εξασφαλίσει ο Ντράγκι τη συναίνεση της Μέρκελ. «Αν καταφέρει να την κρατήσει ευθυγραμμισμένη στην πορεία που προσπαθεί να χαράξει, θα είναι μια χαρά», εκτίμησε η βρετανική εφημερίδα. Το προαναφερθέν τηλεφώνημα δεν ήταν καλός οιωνός για την πορεία της σχέσης τους. Τα Μέσα Ενημέρωσης Η αποκάλυψη ότι ο πρόεδρος διατηρεί κρυφό δεσμό με την ηθοποιό Ζιλί Γκαγιέ στις αρχές του χρόνου και η διαχείριση του δημόσιου χωρισμού του από την κ. Τριρβελέρ είχαν συντελέσει σε στροφή του ενδιαφέροντος των ΜΜΕ από το προτεινόμενο Σύμφωνο Ευθύνης με τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους προς την κατεύθυνση της ταραχώδους προεδρικής ερωτικής ζωής. Τον τελευταίο μήνα, ο πρόεδρος Ολάντ, που αρέσκεται να παρουσιάζει τον εαυτό του ως «πολιτικό ζώο», απέρριψε κατηγορηματικά προτάσεις συνεργατών του για επισημοποίηση της σχέσης του με την ευειδή 42χρονη ηθοποιό Ζιλί Γκαγιέ, προφασιζόμενος ότι η ιδιωτική του ζωή δεν αφορά τους Γάλλους. «Το κύρος της προεδρίας πρέπει πάση θυσία να προστατευθεί», έλεγε ο Ολάντ στην εφημερίδα Le Monde πριν από μόλις δύο εβδομάδες, όταν αγνοούσε ακόμη τα εκδοτικά σχέδια της εκδικητικής πρώην συμβίας του. Οι αποκαλύψεις καταφέρνουν έτσι ισχυρό πολιτικό πλήγμα στον Ολάντ και τις αγωνιώδεις προσπάθειές του να εμφανίσει τον εαυτό του στους ψηφοφόρους ως «απλό, καθημερινό άνθρωπο». AFP BLOOMBERG Το ISIS ενώνει ΗΠΑ και Ιράν Nίκη σε κοινή πολεμική επιχείρηση Της ΕΥΡΥΔΙΚΗΣ ΜΠΕΡΣΗ Το Ιράν έχασε την προθεσμία της 25ης Αυγούστου, μέσα στην οποία θα έπρεπε να δώσει απαντήσεις για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Αυτό ανακοίνωσε, την Παρασκευή το απόγευμα, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) υπενθυμίζοντας ότι η Τεχεράνη είχε συμφωνήσει αρχικά να παράσχει πληροφορίες ώστε να άρει τις ανησυχίες για τη στρατιωτική διάσταση του προγράμματός της, αλλά απέτυχε να το κάνει. Οι πληροφορίες αφορούσαν, μεταξύ άλλων, τις υποψίες για εργασίες σε πυροκροτητές που μπορούν να εκτοξεύσουν πυρηνικές βόμβες με ιδιαίτερα εκρηκτική γόμωση. Η Αιώνες μοιάζει να έχουν περάσει από την όχι και τόσο μακρινή εποχή που η Αμερική ενσάρκωνε για την ιρανική ηγεσία τον «μεγάλο σατανά» και η Τεχεράνη εντασσόταν, σύμφωνα με το κατεστημένο της Ουάσιγκτον, στον «άξονα του κακού». Η προέλαση των σουνιτών τζιχαντιστών του ISIS στο Ιράκ έχει αλλάξει τους στρατηγικούς υπολογισμούς στην περιοχή, υποχρεώνοντας τους δύο ασυμφιλίωτους αντιπάλους, την Τεχεράνη και την Ουάσιγκτον, να χορέψουν ένα ταγκό προσέγγισης που κάνει τη διεθνή κοινότητα να τρίβει τα μάτια της. Στις αρχές της εβδομάδας, η δίμηνη πολιορκία της πόλης Αμερλί στο κεντρικό Ιράκ λύθηκε και οι τζιχαντιστές υποχώρησαν ύστερα από συντονισμένη αεροπορική και χερσαία επίθεση. Τα αεροπλάνα ήταν αμερικανικά, ενώ οι χερσαίες δυνάμεις αποτελούνταν από τον ιρακινό στρατό και «συνεργαζόμενες πολιτοφυλακές», κοινώς άνδρες των επίλεκτων σωμάτων που έχει στείλει ανεπισήμως το Ιράν για να σταματήσει τους τζιχαντιστές. Μέσα σε λίγους μήνες έχουμε περάσει από ένα σκηνικό αμερικανικών πολεμικών απειλών εναντίον του Ιράν, προκειμένου να εγκαταλείψει το πυρηνικό του πρόγραμμα, σε ένα σκηνικό κοινού πολέμου ΗΠΑ - Ιράν εναντίον των τζιχαντιστών στο Ιράκ. Σύμφωνα με την περσική υπηρεσία του BBC η συνεργασία αυτή γίνεται με τις ευλογίες του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη του Ιράν, αγιατολάχ Χαμενεΐ, ο οποίος έχει αναθέσει στον διοικητή του επίλεκτου σώματος Κουντς, Κασέμ Σολεϊμανί, να συντονίσει τις επιχειρήσεις των Ιρανών που πολεμούν στο Ιράκ με τις επιχειρήσεις των Κούρδων και των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι Ιρανοί έχουν αυτό που λείπει από τη συμμαχία που οικοδομούν οι ΗΠΑ για την αντιμετώπιση του ISIS: χερσαίες δυνάμεις έτοιμες να συγκρουστούν και να πεθάνουν, αν χρειαστεί, για την ανάσχεση των σουνιτών τζιχαντιστών. Το τι μορφή θα πάρει στο μέλλον αυτή η συνεργασία, εάν ο χορός Ουάσιγκτον - Τεχεράνης θα οδηγήσει σε κάτι πιο μόνιμο, θα φανεί το αργότερο στο ραντεβού του Νοεμβρίου. Στις 24 του μηνός λήγει η προθεσμία για την επίτευξη συμφωνίας στις διαπραγματεύσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Αν το Ιράν έρθει σε συμφωνία με τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και τη Γερμανία, θα πρόκειται για τεκτονική πολιτική αλλαγή, συγκρίσιμη μόνο με την Ισλαμική Επανάσταση του Το Ιράν θα σταματήσει να αποτελεί, από κοινού με τη Συρία, βασικό στρατηγικό έρεισμα της Μόσχας στην περιοχή, οικοδομώντας παράλληλα σχέσεις και με την Ουάσιγκτον και την Ε.Ε. Μετά την περυσινή εκλογή του Χασάν Ροχανί στην προεδρία του Ιράν ξεκίνησαν και συνεχίζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα διμερείς επαφές Αμερικανών και Ιρανών αξιωματούχων σε υψηλότατο επίπεδο πράγμα επίσης ανήκουστο μέχρι πρόσφατα. Την Πέμπτη και την Παρασκευή στη Γενεύη, οι Ιρανοί διαπραγματευτές συνάντησαν τον Αμερικανό αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Γουίλιαμ Μπερνς και την Αμερικανίδα υφυπουργό Εξωτερικών αρμόδια για πολιτικές υποθέσεις Γουέντι Σέρμαν, στη δεύτερη ανάλογη συνάντηση τον τελευταίο μήνα. Οι Σαουδάραβες Η προσέγγιση αυτή έχει θορυβήσει τους υπόλοιπους συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή, κυρίως το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία. Η μεν κυβέρνηση Νετανιάχου προσπαθεί να αποτρέψει την επίτευξη συμφωνίας κινητοποιώντας Ιρακινοί στρατιώτες πανηγυρίζουν την ανακατάληψη της πόλης Αμερλί και την ήττα των τζιχαντιστών. τα δίκτυα επιρροής της στην Ουάσιγκτον αλλά οι σχέσεις της με την αμερικανική κυβέρνηση δεν διανύουν την καλύτερη φάση τους. Η δε σαουδαραβική μοναρχία βρίσκεται σε μεγάλο διχασμό, αφού οι τζιχαντιστές, τους οποίους θεωρούσε χρήσιμους για την ανατροπή του Σύρου προέδρου Ασαντ, έχουν αυτονομηθεί και θα μπορούσαν να κλονίσουν τα θεμέλια της δικής της ισχύος. Οι συνομιλίες Ιράν - Σαουδικής Αραβίας, που διεξήχθησαν την περασμένη εβδομάδα στην Τζέντα, υποδεικνύουν ότι η Σαουδική Αραβία ίσως περνάει από τη φάση της σκληρής αντιπαράθεσης με το Ιράν για ζητήματα όπως η εξέγερση του Μπαχρέιν στη φάση της αναγκαστικής συνεννόησης με την Τεχεράνη για την αντιμετώπιση του ISIS. Οσο για τη Μόσχα, το ερώτημα σε μια περίοδο δραματικής επιδείνωσης των σχέσεών της με τη Δύση είναι αν αξίζει να συνεργαστεί στο πλαίσιο των πολυμερών διαπραγματεύσεων, προκειμένου να επιτευχθεί συνολική συμφωνία με το Ιράν. «Μια τέτοια συμφωνία θα ήταν πάνω απ όλα επιτυχία για την πολιτική των ΗΠΑ και των συμμάχων τους», παρατηρεί ο φιλοδυτικός Ρώσος αναλυτής Αλεξέι Αρμπάτοφ, «βελτιώνοντας τις σχέσεις τους με την Τεχεράνη και αυξάνοντας κατακόρυφα την επιρροή τους στην Εγγύς και τη Μέση Ανατολή». Η Τεχεράνη έχασε την προθεσμία αποτυχία του Ιράν να τηρήσει το χρονοδιάγραμμα έρχεται λίγες εβδομάδες πριν από την καταληκτική ημερομηνία για την Τεχεράνη και τις διεθνείς δυνάμεις να συνάψουν μία οριστική συμφωνία για την επίλυση του πυρηνικού ζητήματος. ΗΠΑ, Ε.Ε. και άλλες δυνάμεις υποπτεύονται πως το Ιράν επιδιώκει μυστικά να αναπτύξει πυρηνικά όπλα. Το Ιράν, το οποίο εξέλεξε πέρυσι έναν μετριοπαθή πρόεδρο και αναβίωσε τον διάλογο με τη Δύση, έχει επανειλημμένως αποκηρύξει τη συγκεκριμένη κατηγορία, επιμένοντας ότι το πρόγραμμά του έχει αμιγώς ειρηνικούς σκοπούς.