4 - Department of Prosthetic Dentistry, School of Dental Medicine, University of Athens

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "4 - Department of Prosthetic Dentistry, School of Dental Medicine, University of Athens"

Transcript

1 Τασόπουλος Θ 1 Νικολινάκος Ν 2 Καραθανάση Β 3 Νικολοπούλου Φ 4 Παρασκευοπουλου Ο 4 Καραίσκου Δ Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρικής Σχολής, Πανεπιστήμιο Αθηνών 2 - Επιστημονικοί συνεργάτες 3 - Εργαστήριο Στοματολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών 4 - Εργαστήριο Προσθετικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Ελληνική Ωτορινολαρυγγολογία Χειρουργική Κεφαλής & Τραχήλου Τόμος 32 - Τεύχος 3 T. Tasopoulos DDS, MSc N. Nikolinakos DDS, MSc V. Karathanasi DDS, MSc Dr. F. Nikolopoulou Dr. O. Paraskevopoulou D. Karaiskou DDS 1 - Department of Microbiology, University of Athens 2 - Private Practice 3 - Department of Stomatology, School of Dental Medicine, University of Athens 4 - Department of Prosthetic Dentistry, School of Dental Medicine, University of Athens Hellenic Otorhinolaryngology - Head and Neck Surgery Volume 32 - Issue 3 Προσθετική αντιμετώπιση ολικά νωδών ασθενών που εμφανίζουν οστεονέκρωση γνάθων μετά από ακτινοθεραπεία Treatment of complete edentulous patients related to osteonecrosis of the jaws after radiation therapy Περίληψη Εισαγωγή: Είναι γεγονός οτι η οστεονέκρωση των γνάθων αποτελεί μια από τις σημαντικότερες επιπλοκές της ακτινοθεραπείας (RT) σε ασθενείς με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου. Σκοπός της έργασίας ήταν να περιγραφεί η διαδικασία προσθετικής αντιμετώπισης ομάδας ογκολογικών ασθενών που έφεραν ολικές οδοντοστοιχίες στην άνω και κάτω γνάθο, πριν και μετά την RT. Ασθενείς και μέθοδος: Στην μελέτη αυτή συμπεριλήφθηκαν 40 νωδοί ογκολογικοί ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ακτινοθεραπεία στο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Πειραιά ΜΕΤΑΞΑ κατά την χρονική περίοδο Συμπληρώθηκε ιστορικό προσθετικής κατάστασης, πραγματοποιήθηκε έλεγχος των οδοντοστοιχιών και αξιολογήθηκε το επίπεδο στοματικής υγιεινής πριν και μετά την RT. Αποτελέσματα: Τρεις μήνες μετά την λήξη της ακτινοθεραπείας, 9 /40 ασθενείς παρουσίασαν σημεία οστεοακτινονέκρωσης κυρίως στην κάτω γνάθο (8/9), ενώ όλοι έφεραν παλαιές κακότεχνες προσθέσεις πριν την ακτινοθεραπεία. Οι 5 από τους 9 ασθενείς με οστεοακτινονέκρωση γνάθων κατασκεύασαν νέες οδοντοστοιχίες. Μόλις οι 2 από τους 40 ασθενείς είχαν παραπεμφθεί απο τον ακτινοθεραπευτή τους στον οδοντίατρο πριν την έναρξη της ακτινοθεραπείας, ενώ συνολικά 4 απο τους 40 γνώριζαν ότι έπρεπε να επισκεφτούν οδοντίατρο πριν την έναρξη της RT. Τέλος, 8 απο τους 9 επέδειξαν ικανοποιητική στοματική υγιεινή κατά την επανεξέταση 2 χρόνια μετά. Συμπεράσματα: Προκύπτει ότι υπάρχει ελλιπής ενημέρωση για τις στοματικές βλάβες που προκαλούνται από την ακτινοθεραπεία, όπως είναι η οστεοακτινονέκρωση, καθώς και ότι οι κακότεχνες οδοντοστοιχίες αποτελούν σημαντικό προδιαθεσικό παράγοντα για την ανάπτυξής της. Συνεπώς, ο θεράπων ογκολόγος οφείλει να είναι σχετικά ενημερωμένος και να παραπέμπει τον ασθενή για πλήρη οδοντοστοματολογικό έλεγχο και προσαρμογή των υπαρχόντων προσθετικών εργασιών πριν την έναρξη της RT. Λέξεις κλείδια: ολικές οδοντοστοιχίες, οστεοακτινονέκρωση, ακτινοθεραπεία, μαλακά επιστρώματα, ποιότητα ζωής, ογκολογικός ασθενής Abstract Introduction: Jaw osseonecrosis is one of the most severe oral complications induced by radiotherapy (RT). Aim of the study: This study aims to analyze the prosthetic restoration of oral cancer patients who had complete dentures, before and after RT. Patients & method: In the study were included 40 edentulous patients with head and neck cancer who received RT in the METAXA Anticancer Hospital of Piraeus from 2002 to The patients completed a history of prosthetic evaluation and their dentures were examined before and after RT. Ultimately the oral hygiene level was evaluated. Results: Three months after the completion of RT 9/40 patients developed osseonecrosis mainly of the mandible (8/9), while all of them had malstructured prosthesis before RT. Only 5/9 patients with osseonecrosis made new dentures after RT. Radiotherapist referred 2/40 patients to the dentist, while 4/40 knew they should undergo a dental examination. At a 2-year recall after RT 8/9 patients with osseoradionecrosis demonstrated a satisfactory oral hygiene. Conclusions: This study demonstrated the insufficient knowledge of the RT-induced oral complications and the predisposing factor of malfactured dentures. Oncologist should be relatively informed and refer the head and neck cancer patients for a proper orodental examination before the RT initiation. Key words: complete dentures, osteoradionecrosis, radiotherapy, soft liners, quality of life. 118

2 Εισαγωγή Οστενέκρωση ή άσηπτη νέκρωση (osteonecrosis) είναι η νέκρωση τμήματος του οστού, λογώ μείωσης ή διακοπης της αίματωσης του 1. Η οστεονέκρωση των γνάθων είναι μια σπάνια αλλά ιδιαίτερα σημαντική επιπλοκή σε ογκολογικούς ασθενείς που δέχθηκαν ακτινοβολία (osteoradionecrosis), χημειοθεραπεία ή άλλες ογκολογικές θεραπείες. Η καλύτερη μέθοδος για τον έλεγχο της οστεοακτινονέκρωσης είναι η πρόληψη 2,3,4. Παθογένεια: Η οστεοκλαστική λειτουργία λαμβάνει χώρα κατά την διάρκεια του φυσιολογικού κύκλου ζωής του οστού. Τα οστεοκύτταρα ζουν 150 ημερες. Μετά το τέλος της ζωής τους, οι οστεοκλάστες απορροφούν το ανόργανο τμήμα του οστού και αντικαθίστανται. Το τριχοειδές δίκτυο του οστού δεν διατηρήται και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την οστεονέκρωση του 5,6. Εάν η οστεοκλαστική λειτουργία είναι σοβαρά εξασθενημένη, τα ήδη νεκρά κύτταρα και αυτα που πρόκειται να πεθάνουν δεν απελευθερώνουν την μορφογενετική πρωτείνη του οστού (BMP) και ινσουλινικούς αυξητικούς παράγοντες που βοηθούν στην διαφοροποίηση των αρχέγονων βλαστικών κυττάρων και την δημιoυργία νέου οστού. Αυτός ο κύκλος συμβάλλει ουσιαστικά στην βιωσιμότητα του οστού. Κατά μέσο όρο, 0,7% των σκελετικών οστών απορροφάται και αντικαθίστανται καθημερινά. Η φυσιολογική γήρανση του ανθρώπου ή σε περίπτωση συγκεκριμένων ασθενειών, η διαδικασία αύτη επιβραδύνεται. Εφόσον το οστό δεν ανακατασκευάζεται σε φυσιολογικά επίπεδα, μετατρέπεται σε ανάγγειο και ψαθυρό. Αυτές τις συνθήκες ευννοούν την πιθανότητα κατάγματος και μόλυνσης. Η μείωση της αγγειοβρίθειας και η ίνωση των μαλακών ιστών είναι το συνηθισμένο τελικό αποτέλεσμα των ιστικών τραυμάτων που προκαλούνται απο ακτινοβολία 7. Παράγοντες οστεονέκρωσης: Υπάρχουν πολλές συνθήκες και παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την εμφάνιση οστεονέκρωσης σε ογκολογικούς ασθενείς. Οι παράγοντες αυτοί είναι: 1) Ακτινοθεραπεία 8. 2) Τραύμα. 3) Φύλλο(θύλη). 4) Προχωρημένη ηλικία. 5) Νωδότητα. 6) Θεραπεία με στεροειδή. 7) Αναιμία. 8) Μεταστάσεις. 9) Διαταραχές πηκτικότητας. 10) Αλκοόλ. 11) Κάπνισμα. 12) Προηγούμενη μόλυνση 3,4,5. 13) Μετατραυματικοί (καταγμα, υπεξάρθρημα). 14) Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος. 15) Αρτηριοπάθειες. 16) Ιδιοπαθή αίτια 1. 17) Κακή στομτική υγιεινή. 18) Πολλαπλό μυέλωμα. 19) Χρήση διφωσφονικών 9. 20) Χειρουργικές οδοντιατρικές εργασίες (εξαγωγές, οδοντικά εμφυτεύματα κ.α.). 21) Χημειοθεραπεία 8. 22) Νοσος Gaucher s. 23) Παγκρετίτιδα. 24) Ρευματοειδής αρθρίτιδα 10. Κλινική εικόνα οστεονέκρωσης: Η οστεονέκρωση των γνάθων μπορεί να παραμείνει ασυμπτωματική για αρκετές εβδομάδες ή μήνες. Αναγνωρίζεται μόνο απο την ύπαρξη νεκρωμένου οστού στην στοματική κοιλότητα. Οι επιφάνειες αυτές γίνονται συχνότερα συμπτωματικές, ως αποτέλεσμα δευτερογενούς επιμόλυνσης ή τραυματισμού των μαλακών μορίων απο αιχμηρά τμήματα της ανώμαλης επιφάνειας του νεκρωμένου οστού 3,4,5. Το κύριο κλινικό σύμπτωμα είναι το άλγος και ενδεχομένως ο περιορισμός κινητικότητας της άρθρωσης 1. Τυπικά σημεία και συμπτώματα περιλαμβάνουν οίδημα μαλακών μορίων, εκροή πύου, κινητικότητα ή απώλεια δοντιών 3,4,5, στοματικές ελκώσεις με έκθεση του υποκείμενου νεκρωμένου οστού. Αυτή η κατάσταση στην στοματική κοιλότητα προκαλεί σοβαρή, μη αναστρέψιμη δυσλειτουργία και παραμόρφωση της γνάθου 7. Εικόνα 1 Κλινική εικόνα ασθενούς με οστεοακτινονέκρωση άνω γνάθου Τις περισσότερες φορές η οστεονέκρωση εμφανίζεται στην κάτω γνάθο, ενώ λιγότερο συχνά στην άνω γνάθο 11. Αυτό οφείλεται στο γεγονός οτι η κάτω γνάθος είναι πιο συμπαγής και λιγότερο αγγειοβριθής απο την άνω γνάθο 12,13,

3 Διαγνωστικές μέθοδοι: Η διάγνωση στηρίζεται κυρίως σε ακτινολογικά ευρήματα. Στα πρώιμα στάδια, οι ακτινογραφίες είναι κατά κανόνα φυσιολογικές 1. Σε μεταγενέστερα στάδια της νόσου, παρατηρούνται οστεολυτικές περιοχές ως ασαφείς διαυγάσεις. Τα διαγνωστικά μέσα που χρησιμοποιούνται είναι η πανοραμική ακτινογραφία (ορθοπαντογράφημα) και η υπολογιστική τομογραφία (computerized tomography). Επίσης, χρησιμοποιώντας την μαγνητική τομογραφία (MRI) παρατηρούμε χαρακτηριστικές απεικονίσεις και οίδημα σε περιοχές γύρω απο τους μαλακούς ιστούς. Τελος, το σπινθηρογράφημα ({99}Tc-MDP-Three phase) αποτελεί το πιο ευαίσθητο διαγνωστικό μέσο για τον εντοπισμό της οστεονέκρωσης σε πρώιμα σταδια 15. Αρχικά, είναι φυσιολογικό ενώ αργότερα εμφανίζει αυξημένη πρόσληψη του ραδιοίσοτοπου 1. Σκοπός αυτής της εργασίας είναι: 1) Η διερεύνηση της ορθής αντιμετώπισης ολικά νωδών ασθενών που παρουσιάζουν οστεονέκρωση κατόπιν ακτινοβολίας απο προσθετική άποψη, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες τραυματισμού της οστεονεκρούμενης περιοχής. Οι ολικές οδοντοστοιχίες θα λειτουργήσουν ως προστατευτικοί νάρθηκες σε πιθανές φλεγμονές και επιμόλυνση της πάσχουσας περιοχής. 2) Η σημασία του ελέγχου των ολικών οδοντοστοιχιών ομάδας ασθενών με Ca καρκίνου κεφαλής και τραχήλου, πριν και μετά την ακτινοθεραπεία. Υλικό και μέθοδος Το υλικό αποτέλεσαν ασθενείς με Ca καρκίνου κεφαλής και τραχήλου που προσήλθαν στο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο ΜΕΤΑΞΑ κατά την χρονική περιοδο και δέχθηκαν ακτνοθεραπεία. Διαχωρίσθησαν σε αυτους που παρουσίασαν οστεοακτινονέκρωση και σε αυτούς που δεν παρουσίασαν ανάλογα ευρήματα. Εικόνα 2 Πανοραμική ακτινογραφία ασθενούς με οστεοακτινονέκρωση γνάθων Εικόνα 3 Οστεολυτικές περιοχές ως ασαφείς διαυγάσεις σε υπολογιστική τομογραφία ασθενούς με οστεοακτινονέκρωση γνάθων A Ιστορικό ολικά νωδών ασθενών με οστεοακτινονέκρωση γνάθων Στοιχεία ασθενούς Επώνυμο:... Όνομα:... Διεύθυνση:... Τηλέφωνο:... Ημερομηνία Γέννησης:... Αναφορικά με τη νόσο Διάγνωση (εντόπιση νόσου):... Ημερομηνία Διάγνωσης:

4 Θεραπεία:... Χειρουργική Ακτινοθεραπεία Χημειοθεραπεία Αναφορικά με την οδοντιατρική θεραπεία Ημερομηνία τελευταίας οδοντοστοματολογικής εξέτασης:... Ημερομηνία ολοκλήρωσης πρόσθετικών εργασιών:... Πριν την ακτινοθεραπεία... Μετά την ακτινοθεραπεία... *Εμφάνιση οστεονέκρωσης: (ΝΑΙ\ΟΧΙ) Έλεγχος παλαιών οδοντοστοιχιών ν οδοντοστοιχιών Α) Ευστάθεια των ολικών οδοντοστοιχιών... Β) Μασητικό επίπεδο... Γ) Κάθετη διάσταση σύγκλεισης... Δ) Σύμπτωση Κεντρικής σχέσης / σύγκλεισης... Ε) Σύγκλειση / Ισοζυγισμός πιέσεων... Στ) Έκταση οδοντοστοιχίας... Ζ) Πιθανές υπερπιέσεις... Έλεγχος νέων οδοντοστοιχιών Α) Ευστάθεια των ολικών οδοντοστοιχιών... Β) Μασητικό επίπεδο... Γ) Κάθετη διάσταση σύγκλεισης... Δ) Σύμπτωση Κεντρικής σχέσης / σύγκλεισης... Ε) Σύγκλειση / Ισοζυγισμός πιέσεων... Στ) Έκταση οδοντοστοιχίας... Ζ) Πιθανές υπερπιέσεις... Χρήση μαλακών επιστρωμάτων Παλαιές (ΝΑΙ / ΟΧΙ) Νέες (ΝΑΙ / ΟΧΙ) Γνώση καλής στοματικής υγιεινής Παλαιές (ΝΑΙ / ΟΧΙ) Νέες (ΝΑΙ / ΟΧΙ) Η μέθοδος περιλαμβάνει τα κάτωθι: Α. Συμπλήρωση εξειδικευμένου ιστορικού προσθετολογικής αξιολόγησης. Β. Κλινικός έλεγχος ολικών οδοντοστοιχιών πριν την ακτινοθεραπεία. Γ. Κλινικός έλεγχος ολικών οδοντοστοιχιών μετά την ακτινοθεραπεία. Δ. Έλεγχος στοματικής υγιεινής. Β) Έλεγχος οδοντοστοιχίων (παλαιών - νέων) Διενεργήθηκε έλεγχος των οδοντοστοιχιών που χρη- 121

5 σιμοποιούσαν οι ασθενείς πριν απο την ακτινοθεραπεία, όπως και των νέων που πιθανόν κατασκεύασαν πριν ή μετα την θεραπεία. Ο έλεγχος περιελάμβανε την καταγραφή των σφαλμάτων που επιδείνωναν τα συμπτώματα της ήδη υπάρχουσας κατάστασης. Τα σφάλματα αυτα είναι : 1) Αυξημένη κάθετη διάσταση σύγκλεισης: Συνήθως συνοδεύεται απο αίσθημα καύσου, ερυθρότητα του βλενογόννου, εύκολη παρεκτόπιση της οδοντοστοιχίας και δυσκολία στην ομιλία. Όλα αυτά έχουν ως συνέπεια τον τραυματισμό της οστεονεκρούμενης περιοχής και την επιδείνωση της κατάστασης του οστού 16. 2) Μη ορθη αποδοση ελεύθερου μεσοφραγματικού χώρου: O ελεύθερος μεσοφραγματικός χώρος αποτελει βιολογική αναγκαιότητα για την ανάπαυση του στοματογναθικού συστήματος. Οι πρόωρες επαφές των δοντιών στις περιπτώσεις που δεν έχει αποδοθεί σωστά, δημιουργουν υπερφόρτιση του βλεννογόνου, τραυματισμό και τοπικές φλεγμονές στην πάσχουσα περιοχή 16. 3) Λανθασμένη τεχνική αποτύπωσης: Όταν γίνεται σωστή αποτύπωση, έχουμε καλύτερη κατανομή των μασητικών δυνάμεων σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη προσφερόμενη επιφάνεια.σε αντίθετη περίπτωση ο βλεννογόνος της αποτυπούμενης επιφάνειας,δεν μπορεί να ανταπεξέλθει σε αξιόλογα μασητικά φορτία και επιδεινώνεται η υπάρχουσα κατάσταση 16. 4) Λάθη στην σύγκλειση: Οι πρόωρες επαφές είναι η συνηθέστερη αιτία τραυματισμού της επιφάνειας έδρασης της οδοντοστοιχίας στον βλεννογόνο και μπορεί να οφείλονται: Α. Σε κακή κατανομή πιέσεων,κατά το στάδιο των καταγραφών. Β. Σε μετακίνηση δοντιών κατα την διαδικασία της όπτησης. Γ. Σε λανθασμένη λήψη κεντρικής σχέσης. Για οποιοδήποτε λόγο και να συμβαίνει αυτο, προκύπτει διαφορά μεταξύ κεντρικής σχέσης και κεντρικης σύγκλεισης (μέγιστη συγγόμφωση) και επομένως δυσμαρμονία μεταξύ της τροχιάς των κονδύλων και των επικλινών επιπέδων των φυμάτων. Αυτο έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία υπερπιέσεων στο βλεννογόνου κατά την ανάσπαση της γνάθου,τραυματισμούς και επιδείνωση των συμπτωμάτων που προκύπτουν στην οστεονεκρούμενη περιοχη ) Λαθη στην σύνταξη τεχνητών δοντιών: Η λανθασμένη τοποθέτηση των οπισθίων δοντίων, έχει ως αποτέλεσμα οι δυνάμεις μάσησης να μην ασκούνται κάθετα και να επιδεινώνουν την υπάρχουσα κατάσταση στην συγκεκριμένη κατηγορία ασθενών. Μελέτες έδειξαν οτι η τοποθέτηση των δοντιών πολύ παρειακά,έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των μετρούμενων δυνάμεων. Έτσι λοιπόν διαπιστώνουμε οτι αυξάνεται η πιθανότητα θραύσης της βάσης της οδοντοστοιχίας, ενώ αυξάνονται οι υπερπιέσεις στον βλεννογόνο του οστεονεκρούμενου ασθενή 17,18. Έλεγχος υγιεινής Ελέγξαμε εάν οι ασθενείς είναι ενημερωμένοι για την νέα κατάσταση που αντιμετωπίζουν και εάν τηρούν με αυστηρότητα τα κάτωθη: Θα πρέπει να αφαιρούνται κατά την διάρκεια του ύπνου 3,4,5 και να τοποθετούνται σε καθαριστικό διάλυμα για 6 με 8 ώρες ανά 24ωρο 16. Όσον αφορά τη στοματική υγεία του ασθενούς, αυτή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον καθαρισμό των ολικών οδοντοστοιχιών. Σε αντίθετη περίπτωση, περιοχές βλεννογόνου οστεονεκρούμενου οστου εκτίθεται σε μολύνσεις με κίνδυνο να υπάρξουν επιπλοκές στην πάσχουσα περιοχή. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται χωρίζονται σε 3 κατηγορίες 19,20 : Α) Μηχανική μέθοδος: 1. Βούρτσισμα (Με οδοντόκρεμα ή νερό και σαπούνι): Απομάκρυνση υπολλειμάτων τροφής, αλλά όχι εξάλλειψη των μικροοργανισμών Χρήση συσκευής υπερήχων 21. Β) Χημική μέθοδος: Χρήση αλκααλικών διαλυμάτων, υποχλωριώδους διαλύματος, διαλύματα οξέων, όπως και η χρήση αντισυπτικών διαλυμάτων (γλυκονική χλωρεξιδίνη) 21. Γ) Συνδυασμός μεθόδων: Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος καθαρισμού των οδοντοστοιχιών 21. Προτεινόμενη αντιμετώπιση από προσθετική άποψη 1. Σε ασθενείς που οι υπάρχουσες οδοντοστοιχίες παρουσιάζουν προσθετικά σφάλματα, κατασκευή νέων οδοντοστοιχιών πριν την έναρξη της ακτινοθεραπείας με όλες τις προδιαγραφές που αναφέρθηκαν παραπάνω. 2. Σε ασθενείς που οι υπάρχουσες οδοντοστοιχίες δεν παρουσιάζουν προσθετικά σφάλματα, πριν την εμφάνιση οστεοακτινονέκρωσης, αναπροσαρμογή της

6 εσωτερικής επιφάνειας της οδοντοστοιχίας με προσωρινά μαλακά επιστρώματα (tissue conditioners) ανα 2-3 ημέρες, με σκοπό την αποκατάσταση της επαφής με την επιφάνεια έδρασης. Κατόπιν, εφαρμογή μόνiμων σιλικονούχων μαλακών επιστρωμάτων (permanent silicone soft liners) για 3 με 6 μήνες. Με αυτό τον τρόπο μειώνονται οι πιθανότητες τραυματισμού των μαλακών μορίων, ειδικότερα όταν στους ασθενείς αυτούς χορηγήται αντιβιωτικο σχήμα 19,22. Σε οστεονεκρούμενους ασθενείς, τα μαλακά επιστρώματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως προστατευτικοί νάρθηκες περιοχών αποκεκαλλυμένου νεκρωμένου οστού, σε κάποια θέση της επιφάνειας έδρασης της οδοντοστοιχίας. Ιδιαίτερη χρησιμότητα βρίσκουν σε άμεση αναπροσαρμογή βάσης παλαιών οδοντοστοιχιών, ενώ παράλληλα αποτελούν μονόδρομο σε γνάθους με αμφοτερόπλευρες εσοχές που παρεμποδίζουν την φορά ένθεσης της οδοντοστοιχίας με αποτέλεσμα να μην τραυματίζονται οι πάσχοντες ιστοί κατά την ένθεση της οδοντοστοιχίας Σε ασθενείς που θα προσέλθουν μετά την ακτινοθεραπεία, όπως και μετά το τέλος της θεραπείας με χρήση υπερβαρικού οξυγόνου (HBO) για την κατασκευή νέων οδοντοστοιχιών, υπάρχει η δυνατότητα κατασκεύης τους εκ νέου χωρις να υπάρχει κανένας χρονικός περιορισμός για την έναρξη κατασκευη τους 23. Κατά τον Gerngross et al, παρουσιάστηκε ο ίδιος αριθμός παραπόνων ήτε οι οδοντοστοιχίες κατασκευάστηκαν σε χρονικό διάστημα λιγότερο των 3 μηνών, ήτε περισσότερο απο 1 χρόνο 22. Σύμφωνα με τους Stokman et al, ο θεράπων οδοντίατρος θα πρέπει να περιμένει τουλάχιστον 3 μήνες μετά την ολοκλήρωση της ακτινοθεραπείας για την κατασκευή νέων προσθέσεων. Αντιμετωπίζοντας την ανάγκη σίτισης, κατασκευάζουμε τις ολικές οδοντοστοιχίες με όλες τις προυποθέσεις που έχουν προαναφερθεί, αποφεύγοντας οποιοδήποτε τραυματισμό ή ερεθισμό του βλεννογόννου. Ακόμα και στις πιθανές οστεονεκρούμενες περιοχές χρησιμοποιούμε μαλακά επιστρώματα. 4. Ενημέρωση των ασθενών για τα πιθανά προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν απο την έλλειψη καθαρισμού των οδοντοστοιχίων τους κατά την διάρκεια και μετά την ακτινοθεραπεία και χρήση των μεθόδων καθαρισμού που αναφέρθηκαν. 5. Σύσταση για περιορισμό χρήσης των οδοντοστοιχιών όσο είναι εφικτό κατά την διάρκεια της ακτινοθεραπείας Χρήση γλυκονικής χλωρεξιδίνης 0.12 % (2φορές την ημέρα) για την διατήρηση καλής στοματικής υγιεινής, αφαίρεση των οδοντοστοιχιών και τοποθετησή τους σε απολυμαντικό δύαλυμα (alkaline hypochlorite) για 20 λεπτά και εν συνεχεία σε νερό για 6-8 ώρες. Επιπρόσθετα, ασθενής να είναι ενήμερος μιας ιδιαίτερης κατάστασης που διαμορφώνεται απο την χρήση τους. Αυξημένη παραγωγή σιέλου,δυσχέρια στην ομιλία λόγω έλλειψης νευρομυικού συντονισμού αποτελούν συνήθη φαινόμενα. Παρότρυνση του ασθενούς να διαβάζει φωναχτά αρκετές φορές την ημέρα, έτσι ώστε να εξοικειωθεί με την νέα κατάσταση που δημιουργείται. Όσον αφορά την παραγωγή σιέλου αυτη θα αποκατασταθεί σταδιακά στο φυσιολογικό. Ο ασθενής επίσης θα πρέπει να γνωρίζει οτι ο χρόνος που απαιτείται για να επανέλθει η φυσιολογική διαδικασία της μάσησης είναι περίπου 6 με 8 εβδομάδες 23,24, ενώ προσοχή θα πρέπει να δωθεί στο να μην λαμβάνει μεγάλες ποσοτητες τροφών αλλά μικρές και πλούσιες σε θρεπτικά στοιχεία 16. Σε περίπτωση που αντιληφθεί κάποιο μικρό τραυματισμό, θα πρέπει να επισκεφθεί τον οδοντιατρό του το συντομότερο, ώστε να αρθεί το αίτιο που προκαλεί το τραύμα. Ιδιαίτερη επιφυλακτικότητα κυριαρχεί ακόμα στην χρήση οστεοενσωματούμενων εμφυτευμάτων σε ακτινοβολημένους ασθενείς. Σε μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί ο υποψήφιος ασθενής θα πρέπει να πληρεί κάποιες αυστηρές προυποθέσεις που δεν έχουν να κάνουν μόνο με τους τυπικούς κανόνες στοματικής υγιεινής αλλά και με κάποιες άλλες παραμέτρους όπως η δόση της ακτινοβολίας (πάνω απο 55Gy το ποσοστό οστεοενσωμάτωσης είναι περίπου 65%), ο χρόνος που μεσολαβεί μετά την λήξη της ακτινοθεραπείας για την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων, η ανατομική περιοχή τοποθετησής τους, η χρήση υπερβαρικού οξυγόνου (HBO) όπως και η λήψη χημειοπροφύλαξης πριν την χειρουργική τοποθετησή τους 25,26,27,28. Αποτελέσματα-Συζήτηση Πραγματοποιήθηκε συλλογή στοιχείων 40 ασθενών που νοσηλεύθηκαν για Ca κεφαλής και τραχήλου και δέχθηκαν ακτινοθεραπεία στο Αντικαρκινικό Nοσοκομείο Πειραιά ΜΕΤΑΞΑ. Απο αυτούς, 9 παρουσίασαν σημεία οστεονέκρωσης των γνάθων 2 με 3 μήνες μετά την λήξη της RT. 1) Στους 8 το εύρημα αφορούσε την κάτω γνάθο, ενω ένας είχε οστεονέκρωση της άνω γνάθου.

7 2) Και οι 9 ασθενείς με οστεοακτινονέκρωση γνάθων, έφεραν παλαιές κακότεχνες ολικές οδοντοστοιχίες. 3) Μόνο 2 απο τους 9 ασθενείς που παρουσίασαν οστεοακτινονέκρωση γνάθων, είχαν ενημερωθεί και παραπεμφθεί απο τον ακτινοθεραπευτή τους στον οδοντίατρο, ο οποίος τοποθέτησε μαλακά επιστρώματα στις παλαιές οδοντοστοιχίες πριν την έναρξη της ακτινοθεραπείας. 4) Κανένας απο τους οστεονεκρούμενους ασθενείς δεν κατασκεύασε νέες οδοντοστοιχίες πριν την ακτινοθεραπεία. 5) 5 απο τους 9 ασθενείς κατασκεύασαν νέες οδοντοστοιχίες μετά την ακτινοθεραπεία. 6) Μόλις 3 απο τους 9 ασθενείς επισκέφθηκαν οδοντίατρο μετά την ακτινοθεραπεία και αναπροσάρμοσαν τις παλαιές οδοντοστοιχίες με μαλακά επιστρώματα. 7) 8 απο τους 9 ασθενείς με οστεοακτινωνέκρωση των γνάθων, επέδειξαν γνώση καλής στοματικής υγιεινής μετά την RT. 8) Μόλις 4 απο τους 40 ασθενείς γνώριζαν οτι έπρεπε να επισκεφθούν οδοντίατρο πριν την έναρφη της ακτινοθεραπείας. 9) Σε επανεξέταση των ασθενών που έγινε 2 χρόνια μετά, 8 απο τους 9 ασθενείς κατασκεύασαν νέες οδοντοστοιχίες, παρουσίασαν καλή στοματική και αναγόμωσαν τις οδοντοστοιχίες τους με μόνιμα σιλικονούχα μαλακά επιστρώματα. Η σκέψη που γίνεται για την προ της ακτινοθεραπείας αμέλεια των ασθενών στην επίσκεψη οδοντιάτρου και της προληπτικής επίλυσης πιθανών προβλημάτων των προσθετικών τους αποκαταστάσεων, μπορεί να εξηγηθεί ως το πρώτο σοκ που υφίστανται γνωρίζοντας οτι πάσχουν απο Ca κεφαλής και τραχήλου. Η ελλειπής ενημέρωση για τις πιθανότητες εμφάνισης οστεονέκρωση των γάθων μετά την ακτινοθεραπεία αφορούσε και τους 40 ασθενείς. Παράλληλα, οι περισσότεροι αθενείς αγνοούσαν απολυτα τα προβλήματα που πρόκειται να προκύψουν απο τις κακότεχνες ολικές οδονοστοιχίες τους στο βλεννογόνο του στόματος μετά τις ακτινοβολίες. Σημείο ιδιαίτερης προσοχής και έντονου προβληματισμού αποτελεί το γεγονός οτι δεν παραπέμφθηκαν απο τον θεράποντα ογκολόγο για έγκαιρο οδοντοστοματολογικό έλεγχο και προσαρμογή των προσθετικών τους αποκαταστάσεων. Όσο αναφορά το χρονικό φάσμα κατασκευής νέων οδοντοστοιχιών έχουν διατυπωθεί ποικίλλες απόψεις. Όλες οι απόψεις συγκλείνουν στην κατασκευή νέων προσθετικών εργασιών μετά την χρονική περίοδο των 3 μηνών, εκτός εαν έχουν προηγηθεί εξαγωγές δοντιών πριν την ακτινοθεραπεία όπου η τοποθετησή ή αντικαταστασής τους ξεπερνάει τους 6 μήνες 24,25. Σε ασθενείς που δέχονται πάνω απο 5000cGy, είναι πιθανό να εμφανίσούν περισσότερες επιπλοκές σε σχέση με αυτούς που δέχθηκαν μικρότερη συνολική δόση ακτινοβολίας. Το γεγονός αυτό μπορεί να αναστείλει χρονικά την κατασκευή ή την επανατοποθέτηση των οδοντοστοιχιών 24,25,26. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Ράπτης Σ. Εσωτερική παθολογία. 1η έκδοση. Αθήνα: Επιστημονικές εκδόσεις Παρισιάνου, MarxnR.Pamidronate(Aredia)androledronate(Zometa)inducedavascularnecrosis ofthejaws:agrowingepidemic.joralmaxillofacsurg2003;61: MiglioratiC.Biphosphonatesandoralcavityavascularbonenecrosis.JClinOnc 2003;21: RuggieroL,MehrotraB,RosenbergTandEngroffS.Osteonecrosisofthejawsassociatedwiththeuseofbisphosphonates:areviewof63cases.JOralMaxillofacSurg 2004;62: CarterG,GossA,DoeckeC.Bisphosphonatesandavascularnecrosisofthejaw:a possibleassociation.medjaust2005;182: WeinbergM.Bisphosphonate-associatesosteonecrosisofthejaws:Impactonoral health.uspharm2006;5: StriderG,GratzW,GlanzmannC.Osteoradionecrosisofthemandibulainpatiens treatedwithdifferentfractionations.strahlentheronkol2004;180: SchwartzC.Osteonecrosisofthejaws:acomplicationofcancerchemotherapy.Head necksurg1982;4: WooS,HellsteinJ,andKalmarJ.Systematicreview:Bisphosphonatesandosteonecrosisofthejaws.AnnInternMed2006;144: AdamsR,SpoilnikJ,BouquotE.Maxillofacialosteonecrosisinapatientwithmultipleidiopathicfacialpains.JOralPathMed1999;28: GlanzmannC.GratzW.Radionecrosisofthemandibula:aretrospectiveanalysisof theincidenceandriskfactors.radiotheroncol1995;36: EpsteinJ,MeijD,MekenzieM,WongF,LepawsllyM,Stevenon-MooreP.Postradiationosteonecrosisofthemandible.OralSurgOralMedOralPathEndod1997;83: BayanJ,MurilloJ,JimenezY,PovedaR,MilianM,SanchisJ.Avascularjawosteonecrosisinassociationwithcancerchemotherapy:aseriesoftencases.JOral PatholMed2005;34: MerigoE,ManfrediM,MeletiM,CorradiD,VescoviP.Jawbonenecrosiswithout previousdentalextractionsassociatedwiththeuseofbiphosphonates(pamidronate andzoledronate):afourcasereport.joralpatholmed2005;34: ChiandussiS,BiasottoM,DoreF,CavalliF,CovaM,DiLenardaR.Clinicalanddiagnosticimagingofbiphosphonate-associatedosteonecrosisofthejaws.DentomaxillofacRadiol2006;35: ΔημητρίουΠ,ΖήσηςΑ,ΚαρκάζηςΗ,ΠολυζώηςΓ,ΣταυράκηςΓ.Κινητηπροσθετικη. Oλικέςοδοντοστοιχίες.4ηέκδοση.Αθήνα:Μπονισέλ, AtesM,CilingirA,SulunT,SunbouloglouE,BosdagE.Theeffectofocclusalcontact localizationonthestressdistributionincompletemaxillarydenture.joralrehabil 2006;33: PrombonasA,VlissidisD.Effectsofthepositionofartificialteethandloadlevels onstressinthecompletemaxillarydenture.jprosthetdent2002;88: EstiloCL,VanPoznacCH,WilliamsT,etal.Osteonecrosisofthemaxillaand 124

8 mandibleinpatientswithadvancedcancertreatedwithbiphosphonatetherapy. Oncologist2008;13: RoesslerD.Completedenturesuccessforpatientsanddentists.IntDentJ2003; 53: CurtisT,GriffithMR,FirtellD.Completedentureprosthodonticsfortheradiation patient.jprosthetdent1976;36: GerngrossP,MartinC,BallJ,etal.Periodbetweencompletionofradiationtherapy and prosthetic rehabilitation in edentulous patients: A retrospective study. J Prosthodont2005;14: MarunickM,GordonS.Prosthodontictreatmentduringactiveosteonecrosisrelatedto radiationandbiphosphonatetherapy:aclinicalreport,jprosthetdent2006;96: SykesL.Aninterimextraoralprosthesisusedfortherehabilitationofapatienttreated forosteoradionecrosisofthemandible:aclinicalreport.jprosthetdent2001;86: StokmanM,SpijkevertF,BurlageF,etal.Oralmucositisandselectiveelimination oforalflorainheadandneckpatientsreceivingradiotherapy:adouble-blindrandomisedclinicaltrial.brjcancer2003;88: GarrettN,RoumanasE,BlackwellK,etal.Efficacyofconventionalandimplantsupportedmandibularresectionprostheses:studyoverviewandtreatmentoutcomes. JProsthetDent2006;96: SchoenP,ReintsemaH,RaghoebarG,VissinkAandRoodenburgG.Theuseofimplantretainedmandibularprosthesesintheoralrehabilitationofheadandneck cancerpatients.areviewandrationalefortreatmentplanning.oraloncol2004; 40: SchoenP,RaghoebarG,BoumaJ,etal.Rehabilitationoforalfunctioninheadand neckcancerpatientsafterradiotherapywithimplant-retaineddentures:effectsof hyperbaricoxygentherapy.oraloncol2007;43:

ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ

ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ISBN 978-960-372-099-7 ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΗ Ομότιμη Καθηγήτρια Προληπτικής και Κοινωνικής Οδοντιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών ΟΥΡΑΝΙΑ ΝΙΚΟΛΑΤΟΥ - ΓΑΛΙΤΗ Αναπληρώτρια

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΔΥΣΠΛΑΣΙΕΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΝΑΘΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΔΥΣΠΛΑΣΙΕΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΝΑΘΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΔΥΣΠΛΑΣΙΕΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΝΑΘΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ...... Εισαγωγή. Μετωπορινογενείς δυσπλασίες (δυσπλασίες μέσης γραμμής)... Κρανιοσυνοστώσεις ή κρανιοσυνοστεώσεις.. Βραγχιακές

Διαβάστε περισσότερα

Γηροδοντοπροσθετική Ενότητα 8: Ολική νωδότητα και ηλικιωμένοι

Γηροδοντοπροσθετική Ενότητα 8: Ολική νωδότητα και ηλικιωμένοι ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 8: Ολική νωδότητα και ηλικιωμένοι Βασιλική Αναστασιάδου Καθηγήτρια http://www.dent.auth.gr/index.php?lang=el&rm=0&mn=247&stid

Διαβάστε περισσότερα

ξεχάστε αυτά που ξέρατε παλιά για τα δόντια. οδοντιατρείο αισθητικής αποκατάστασης dental art institute

ξεχάστε αυτά που ξέρατε παλιά για τα δόντια. οδοντιατρείο αισθητικής αποκατάστασης dental art institute Project1 25/1/11 13:55 Page 1 ξεχάστε αυτά που ξέρατε παλιά για τα δόντια. οδοντιατρείο αισθητικής αποκατάστασης dental art institute Project1 25/1/11 13:55 Page 2 Project1 25/1/11 13:55 Page 3 τι είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ποια είναι η διαδικασία τοποθέτησης των εμφυτευμάτων και της προσθετικής αποκατάστασης ;

Ποια είναι η διαδικασία τοποθέτησης των εμφυτευμάτων και της προσθετικής αποκατάστασης ; Τι είναι τα εμφυτεύματα; Ποιες είναι οι προϋποθέσεις τοποθέτησης των εμφυτευμάτων; Υπάρχει κάποιος κίνδυνος για την υγεία; Ποια είναι η διαδικασία τοποθέτησης των εμφυτευμάτων και της προσθετικής αποκατάστασης

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα I Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων αδειών κυκλοφορίας

Παράρτημα I Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων αδειών κυκλοφορίας Παράρτημα I Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων αδειών κυκλοφορίας Επιστημονικά πορίσματα Λαμβάνοντας υπόψη την έκθεση αξιολόγησης της PRAC σχετικά με την PSUR για το ζολεδρονικό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Temporomandibular Dysfunction: Considerations in the Surgical- Orthodontic Patient M. Tucker, W. Proffit. Παρουσίαση Αργυρώ Κεχαγιά

Temporomandibular Dysfunction: Considerations in the Surgical- Orthodontic Patient M. Tucker, W. Proffit. Παρουσίαση Αργυρώ Κεχαγιά Temporomandibular Dysfunction: Considerations in the Surgical- Orthodontic Patient M. Tucker, W. Proffit Παρουσίαση Αργυρώ Κεχαγιά Σκοπός Να μελετήσει τη σχέση ανάμεσα στις συγκλεισιακές ανωμαλίες & στην

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ. Επιστ. Υπεύθυνος: Α. Δουκουδάκης. Συντονιστής: Σ. Σιλβέστρος

ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ. Επιστ. Υπεύθυνος: Α. Δουκουδάκης. Συντονιστής: Σ. Σιλβέστρος ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Επιστ. Υπεύθυνος: Α. Δουκουδάκης Συντονιστής: Σ. Σιλβέστρος Το συγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών απευθύνεται σε γενικούς οδοντιάτρους, αλλά και σε ειδικευμένους με μικρή ή καθόλου πείρα στον χώρο

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανικές ιδιότητες των οστών

Μηχανικές ιδιότητες των οστών Τα οστά δρουν σαν κατασκευές υποστήριξης και μεταφέρουν φορτία: h Απλή συμπίεση h Λυγισμός (φόρτιση του ενός φλοιού ελκυσμός του άλλου) h Στρέψη Μηχανικές ιδιότητες των οστών h Ισχυρότερα στη συμπίεση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΣ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΣ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΣ ΣΤΟ 53 ο ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 49: ΕΑ ΠΕΡΙΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΙΤΙΔΑ - Η ΝΟΣΟΣ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΓΕΝΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημονικό Πρόγραμμα

Επιστημονικό Πρόγραμμα Επιστημονικό Πρόγραμμα Παρασκευή 28 Ιουνίου 2019 09.00-10.00 Προσέλευση- Εγγραφές Α ΑΙΘΟΥΣΑ (TULIP ROOM) 12.00-14.30 1η ΣΥΝΕΔΡΙΑ Προεδρεύοντες: Ν ΘΕΜΑΤΙΚΗΕΝΟΤΗΤΑΕΝΔΟΔΟΝΤΙΑΣ 12.00-13.00 Ενδοδοντική Επανεπέμβαση:

Διαβάστε περισσότερα

Καρκίνος του Λάρυγγα

Καρκίνος του Λάρυγγα Καρκίνος του Λάρυγγα Ο λάρυγγας βρίσκεται ανατομικά σε συνέχεια με τη ρινική / στοματική κοιλότητα και αποτελεί την είσοδο της αεραγωγού. Η τραχεία και οι πνευμόνες βρίσκονται προς τα κάτω ενώ προς τα

Διαβάστε περισσότερα

Οδοντιατρική Επιστήμη

Οδοντιατρική Επιστήμη Οδοντιατρική Επιστήμη Επιστήμη της Yγείας του Στόματος & των Δοντιών «Επιστήμη των Mεταμορφώσεων» Ανδρεάδης Δημήτριος Οδοντίατρος-Στοματολόγος Λέκτορας Εργαστηρίου Στοματολογίας Οδοντιατρικής Σχολής ΑΠΘ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε Αιμίλιος Τίγκος Χειρουργός Οδοντίατρος - Ενδοδοντολόγος Κάθε δόντι αποτελείται από τη «μύλη», το τμήμα δηλαδή που βρίσκεται έξω από τα ούλα και είναι ορατό

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΦΛΕΓΜΟΝΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ. Κ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Διευθυντής Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς»

Η ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΦΛΕΓΜΟΝΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ. Κ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Διευθυντής Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» Η ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΦΛΕΓΜΟΝΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ Κ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Διευθυντής Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ Η ανάπτυξη φλεγμονής στο διαβητικό άκρο πόδα αποτελεί μια από τις συχνότερες

Διαβάστε περισσότερα

Οδοντικά Εμφυτεύματα. Τι χρειάζεται να γνωρίζετε: Θεραπεία Φροντίδα Συντήρηση ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΑΣΘΕΝΩΝ. Με την υποστήριξη της

Οδοντικά Εμφυτεύματα. Τι χρειάζεται να γνωρίζετε: Θεραπεία Φροντίδα Συντήρηση ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΑΣΘΕΝΩΝ. Με την υποστήριξη της Οδοντικά Εμφυτεύματα Τι χρειάζεται να γνωρίζετε: Θεραπεία Φροντίδα Συντήρηση Με την υποστήριξη της ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΑΣΘΕΝΩΝ Εισαγωγή Η επιτυχία στη θεραπεία με εμφυτεύματα δεν εξαρτάται μόνο από την

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ 2014-15

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ 2014-15 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ 2014-15 Αίθουσα Μικροσκοπίων Ά ορόφου (Νέο Κτήριο) ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα Μετάφρασ η σε: Ολοκληρώθ ηκε από: Email: ΠΠ 1 Οι άνθρωποι με συμπτώματα ρευματοειδούς αρθρίτιδας (ΡΑ) θα πρέπει να έχουν έγκαιρη πρόσβαση

Διαβάστε περισσότερα

Ενημέρωση και συγκατάθεση για χειρουργική τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων

Ενημέρωση και συγκατάθεση για χειρουργική τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων Ενημέρωση και συγκατάθεση για χειρουργική τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων Προτεινόμενη θεραπεία: Μετά από προσεκτική κλινική και ακτινογραφική εξέταση του στόματος και εκτίμηση της κατάστασης μου, ο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο Μαργαρίτα Μάου Λευκωσία 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Αποκαθιστώντας την αυτοπεποίθηση του φυσικού σας χαμόγελου. Αντικαθιστώντας χαμένα δόντια με εμφυτεύματα

Αποκαθιστώντας την αυτοπεποίθηση του φυσικού σας χαμόγελου. Αντικαθιστώντας χαμένα δόντια με εμφυτεύματα Αποκαθιστώντας την αυτοπεποίθηση του φυσικού σας χαμόγελου Αντικαθιστώντας χαμένα δόντια με εμφυτεύματα Τι είναι τα οδοντικά εμφυτεύματα; Τα οδοντικά εμφυτεύματα είναι μικρές βίδες τιτανίου που εκτελούν

Διαβάστε περισσότερα

Η στοματική υγεία στην τρίτη ηλικία

Η στοματική υγεία στην τρίτη ηλικία ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ Η στοματική υγεία στην τρίτη ηλικία Ενημερωτική Ομιλία για την επιτροπή Προληπτικής, Σεληνίδου Αγγελική Οδοντίατρος Δημόσιας Υγείας Πρόεδρος της Επιτροπής Προληπτικής ΟΣΠ

Διαβάστε περισσότερα

Σύνδροµο Μηροκοτυλιαίας Πρόσκρουσης Femoroacetabular Impingement Syndrome (FAI)

Σύνδροµο Μηροκοτυλιαίας Πρόσκρουσης Femoroacetabular Impingement Syndrome (FAI) Σύνδροµο Μηροκοτυλιαίας Πρόσκρουσης Femoroacetabular Impingement Syndrome (FAI) Τι είναι το σύνδροµο µηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης; Φυσιολογικά, η κεφαλή του ισχίου δεν προσκρούει στο χείλος της κοτύλης κατά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΙΚΕΣ ΟΔΟΝΤΟΣΤΟΙΧΙΕΣ 1 Η ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

ΟΛΙΚΕΣ ΟΔΟΝΤΟΣΤΟΙΧΙΕΣ 1 Η ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ 1 Η ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΛΗΨΗ ΑΡΧΙΚΩΝ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΩΝ ΝΑΙ ΟΧΙ ΣΧΟΛΙΑ 1. Έγινε σωστή εκλογή μεγέθους μεταλλικού δισκαρίου; 2. Έγινε σωστή διαμόρφωση του δισκαρίου; 3. Έγινε σωστά η προετοιμασία και τοποθέτηση

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΙΤΙΔΑΣ ΑΡΓΥΡΗΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ DDS,MSC ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΘΕΙΣ ΣΤΗ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΙΤΙΔΑΣ ΑΡΓΥΡΗΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ DDS,MSC ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΘΕΙΣ ΣΤΗ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΣΤΟΜΑΤΙΤΙΔΑΣ ΑΡΓΥΡΗΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ DDS,MSC ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΘΕΙΣ ΣΤΗ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Σκοπός της θεραπείας: η καταστροφή των ταχύτατα πολλαπλασιαζόμενων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΘΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΜΗΡΟΚΟΤΥΛΙΑΙΑΣ ΠΡΟΣΚΡΟΥΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΠΟΝΟ ΣΤΟ ΙΣΧΙΟ.

ΑΡΘΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΜΗΡΟΚΟΤΥΛΙΑΙΑΣ ΠΡΟΣΚΡΟΥΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΠΟΝΟ ΣΤΟ ΙΣΧΙΟ. ΑΡΘΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΜΗΡΟΚΟΤΥΛΙΑΙΑΣ ΠΡΟΣΚΡΟΥΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΠΟΝΟ ΣΤΟ ΙΣΧΙΟ. Η μηροκοτυλιαία πρόσκρουση αποτελεί, σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα της σύγχρονης βιβλιογραφίας, το συχνότερο

Διαβάστε περισσότερα

12:30-13:00 Εισαγωγή στον κύκλο σεμιναρίων - Ενημερωτικό φυλλάδιο Σ. Σιλβέστρος

12:30-13:00 Εισαγωγή στον κύκλο σεμιναρίων - Ενημερωτικό φυλλάδιο Σ. Σιλβέστρος ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Επιστ. Υπεύθυνος: Α. Δουκουδάκης Συντονιστής: Σ. Σιλβέστρος Το συγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών απευθύνεται σε γενικούς οδοντιάτρους, αλλά και σε ειδικευμένους με μικρή ή καθόλου πείρα στον χώρο

Διαβάστε περισσότερα

Οδοντιατρική Επιστήμη

Οδοντιατρική Επιστήμη Οδοντιατρική Επιστήμη Επιστήμη Yγείας Στόματος Δοντιών www.dent.auth.gr dandrea@dent.auth.gr Ανδρεάδης Δημήτριος Στοματολόγος-Οδοντίατρος Επίκουρος Καθηγητής Οδοντιατρικής Σχολής ΑΠΘ Στόμα & Δόντια Πολύτιμο

Διαβάστε περισσότερα

Άγκιστρο: το λεγόμενο "γατζάκι", συντελεί στη συγκράτηση μίας μερικής οδοντοστοιχίας

Άγκιστρο: το λεγόμενο γατζάκι, συντελεί στη συγκράτηση μίας μερικής οδοντοστοιχίας Άγκιστρο: το λεγόμενο "γατζάκι", συντελεί στη συγκράτηση μίας μερικής οδοντοστοιχίας Αδαμαντίνη (σμάλτο) : η σκληρή και λευκή ουσία που καλύπτει εξωτερικά τη μύλη του κάθε δοντιού Αμάλγαμα : ένα από τα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ ΚΑΙ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ. Κ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Διευθυντής Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς»

ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ ΚΑΙ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ. Κ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Διευθυντής Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ ΚΑΙ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ Κ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Διευθυντής Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ Οι επιπλοκές του διαβήτη στον άκρο πόδα αποτελούν μια από τις συχνότερες αιτίες: νοσηρότητας,

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΟΝΤΙΚΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Τµήµα Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής

Ο ΟΝΤΙΚΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Τµήµα Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής Ο ΟΝΤΙΚΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Τµήµα Στοµατικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής Ενηµερωτικό Έντυπο Ένα µόνο χαµόγελο είναι αρκετό για να οµορφύνει κάθε πρόσωπο. Απαραίτητη προϋπόθεση γι αυτό, είναι η υγιής οδοντοστοιχία,

Διαβάστε περισσότερα

Πανοραμική ακτινογραφία. Π. Γκρίτζαλης Επίκουρος Καθηγητής

Πανοραμική ακτινογραφία. Π. Γκρίτζαλης Επίκουρος Καθηγητής Πανοραμική ακτινογραφία Π. Γκρίτζαλης Επίκουρος Καθηγητής Ενδοστοματικές ακτινογραφίες Εξωστοματικές ακτινογραφίες Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τις περισσότερες κλινικές ανάγκες είναι: Οι ενδοστοματικές

Διαβάστε περισσότερα

Οδοντιατρικός Σύλλογος Πειραιά

Οδοντιατρικός Σύλλογος Πειραιά Οδοντιατρικός Σύλλογος Πειραιά Οδηγίες προς τους εθελοντές οδοντιάτρους, για τη συμπλήρωση του δελτίου οδοντιατρικής εξέτασης των παιδιών των νηπιαγωγείων, δημοτικών και γυμνασίων. Σκοπός αυτής της παρουσίασης

Διαβάστε περισσότερα

Εγκυμοσύνη και Ιοντίζουσες Ακτινοβολίες

Εγκυμοσύνη και Ιοντίζουσες Ακτινοβολίες Εγκυμοσύνη και Ιοντίζουσες Ακτινοβολίες Υπάρχουν περιπτώσεις που μια μέλλουσα μητέρα χρειάζεται να υποβληθεί σε κάποια ιατρική διαγνωστική εξέταση ή θεραπεία με ιοντίζουσες ακτινοβολίες. Επίσης, δεν είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΝΑΣΙΑ ΓΚΑΡΑΝΕ ΕΙΡΗΝΗ ΔΙΑΒΟΛΙΤΣΗ ΚΛΕΙΔΗ ΣΑΠΦΩ ΙΩΑΝΝΑ ΚΡΟΝΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΓΝΗ ΛΕΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΟΣ ΑΫΦΑΝΤΗΣ ΜΗΝΑΣ ΓΑΛΑΝΟΣ Παθολογική κατάσταση των ούλων που χαρακτηρίζεται από αιμορραγία

Διαβάστε περισσότερα

Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα

Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα Αντώνης Φανουριάκης Μονάδα Ρευματολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας Δ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν» Αθήνα, 01/02/2016

Διαβάστε περισσότερα

Οδοντιατρική Σχολή Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Οδοντιατρική αντιμετώπιση παιδιών και εφήβων με σχιστία

Οδοντιατρική Σχολή Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Οδοντιατρική αντιμετώπιση παιδιών και εφήβων με σχιστία Οδοντιατρική Σχολή Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Οδοντιατρική αντιμετώπιση παιδιών και εφήβων με σχιστία Δρ. Σωτηρία Γκιζάνη Επικ. Καθηγήτρια Εργαστήριο Παιδοδοντιατρικής Από τις πιο συχνές

Διαβάστε περισσότερα

Μηρόςβ βββ. Επιγο νατίδα. Έσω πλάγιος σύνδεσμος Έσω. Κνήμη βββββ

Μηρόςβ βββ. Επιγο νατίδα. Έσω πλάγιος σύνδεσμος Έσω. Κνήμη βββββ ΦΥΣΙΟ - ΓΟΝΑΤΟ Πρόσθιος χιαστός Έξω πλάγιος σύνδεσμος Έξω μηνίσκος Μηρόςβ βββ Επιγο νατίδα Οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος Αρθρικός χόνδρος Έσω πλάγιος σύνδεσμος Έσω μηνίσκος Κνήμη βββββ Περόνη ββββ Ανατομία

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΙΚΕΣ ΟΔΟΝΤΟΣΤΟΙΧΙΕΣ 1η ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

ΟΛΙΚΕΣ ΟΔΟΝΤΟΣΤΟΙΧΙΕΣ 1η ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ 1η ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΛΗΨΗ ΑΡΧΙΚΩΝ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΩΝ Έγινε σωστή εκλογή μεγέθους μεταλλικού δισκαρίου; 5. 6. Έγινε σωστή διαμόρφωση του δισκαρίου; Έγινε σωστά η προετοιμασία και τοποθέτηση του θερμοπλαστικού

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ. Πρόληψη: Το κλειδί για την στοματική υγεία

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ. Πρόληψη: Το κλειδί για την στοματική υγεία ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ Πρόληψη: Το κλειδί για την στοματική υγεία Η πρώτη επίσκεψη στον οδοντίατρο, συνήθως αποτελεί μια δυσάρεστη δοκιμασία για το παιδί. Και αυτό γιατί, ακόμη και

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη

Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη Μωυσίδης Κυριάκος Λέκτορας Ουρoλογίας Β ουρολογική κλινική του Α.Π.Θ. Διευθυντής Καθηγητής Ε. Ιωαννίδης Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη Καρκίνος του προστάτη Yπάρχει κάποια

Διαβάστε περισσότερα

Γεώργιος Λεβαντής 1, Ελένη Κυρίου 1,Ελευθέριος Βογιατζόγλου 2, Ανδριάνα Δώνου 2, Ελευθέριος Κουτσαντωνίου 1, Σοφία Λαφογιάννη 1, Χαρίκλεια Λούπα 2.

Γεώργιος Λεβαντής 1, Ελένη Κυρίου 1,Ελευθέριος Βογιατζόγλου 2, Ανδριάνα Δώνου 2, Ελευθέριος Κουτσαντωνίου 1, Σοφία Λαφογιάννη 1, Χαρίκλεια Λούπα 2. Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΠΛΗΣ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΤΗ ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΟΣΤΕΟΜΥΕΛΙΤΙΔΑΣ ΝΕΥΡΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΑΣ (Charcot) ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ. Γεώργιος Λεβαντής 1, Ελένη Κυρίου 1,Ελευθέριος Βογιατζόγλου 2, Ανδριάνα

Διαβάστε περισσότερα

Από: Οδοντιατρικό Κέντρο "Dental Center"

Από: Οδοντιατρικό Κέντρο Dental Center Από: Οδοντιατρικό Κέντρο "Dental Center" Ενδοδοντική θεραπεία ή απονεύρωση του δοντιού είναι η επέμβαση του οδοντίατρου στο εσωτερικό του δοντιού, δηλαδή στον πολφό και στην οδοντίνη. Σκοπός αυτής της

Διαβάστε περισσότερα

Adult Treatment In: The Alexander Discipline 297-320. Παρουσίαση Αργυρώ Κεχαγιά

Adult Treatment In: The Alexander Discipline 297-320. Παρουσίαση Αργυρώ Κεχαγιά Adult Treatment In: The Alexander Discipline 297-320 Παρουσίαση Αργυρώ Κεχαγιά Ορθοδοντική Θεραπεία Στόχος της ορθοδοντικής θεραπείας ανεξάρτητα από την ηλικία των ασθενών είναι βελτίωση της στοματικής

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΕΝΤΡΟ. Με ειδίκευση στο γυναικείο µαστό

ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΕΝΤΡΟ. Με ειδίκευση στο γυναικείο µαστό ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΕΝΤΡΟ Με ειδίκευση στο γυναικείο µαστό Το Κέντρο Μαστού του Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center αποτελεί ένα πρότυπο, σύγχρονο ιατρικό κέντρο µε ειδίκευση στο γυναικείο µαστό. Παρέχει ολοκληρωµένες

Διαβάστε περισσότερα

Συµπληρωµατική Παροχή

Συµπληρωµατική Παροχή Συµπληρωµατική Παροχή Ο ΟΝΤΙΑTΡΙΚΗ ΚΑΛΥΨΗ Άρθρο 1 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΡΟΧΗΣ Ο Ασφαλισµένος έχει την δυνατότητα διενέργειας οδοντιατρικών πράξεων σε συνεργαζόµενο γιατρό. Η Παροχή καλύπτει και τα βασικά υλικά των

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡ. Γ. Ι. ΠΙΣΣΑΚΑΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΗΝ. ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ. ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΔΝΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣ.

ΔΡ. Γ. Ι. ΠΙΣΣΑΚΑΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΗΝ. ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ. ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΔΝΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣ. Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΔΡ. Γ. Ι. ΠΙΣΣΑΚΑΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΗΝ. ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ. ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΔΝΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣ.

Διαβάστε περισσότερα

Μιχαήλ Νικ. Πατσίκας

Μιχαήλ Νικ. Πατσίκας Ακτινολογική εκτίμηση της πώρωσης των καταγμάτων Μιχαήλ Νικ. Πατσίκας Πτυχιούχος Κτηνιατρικής Α.Π.Θ. Πτυχιούχος Ιατρικής Α.Π.Θ Αναπληρωτής Καθηγητής Ακτινολογίας Κτηνιατρική Σχολή Α.Π.Θ. Διπλωματούχος

Διαβάστε περισσότερα

Αθανάσιος Σπανός Χειρουργός Οδοντίατρος Συνεργάτης Τμήματος Οδοντικών Εμφυτευμάτων Θεραπευτηρίου «ΥΓΕΙΑ» 1 Προσωπικά Δεδομένα. 1.1 Βιογραφικά Στοιχεία

Αθανάσιος Σπανός Χειρουργός Οδοντίατρος Συνεργάτης Τμήματος Οδοντικών Εμφυτευμάτων Θεραπευτηρίου «ΥΓΕΙΑ» 1 Προσωπικά Δεδομένα. 1.1 Βιογραφικά Στοιχεία Αθανάσιος Σπανός Χειρουργός Οδοντίατρος Συνεργάτης Τμήματος Οδοντικών Εμφυτευμάτων Θεραπευτηρίου «ΥΓΕΙΑ» 1 Προσωπικά Δεδομένα 1.1 Βιογραφικά Στοιχεία Επώνυμο: Σπανός Όνομα: Αθανάσιος Όνομα πατρός: Βασίλειος

Διαβάστε περισσότερα

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τελικό κείμενο της Μελέτης Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (Advanced Glycation End products, ) είναι μόρια υψηλής δραστικότητας, τα οποία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ. HELLENIC SOCIETY of ENDODONTICS. Ενδοδοντική θεραπεία. Τι θα πρέπει να γνωρίζουμε

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ. HELLENIC SOCIETY of ENDODONTICS. Ενδοδοντική θεραπεία. Τι θα πρέπει να γνωρίζουμε ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΔΟΔΟΝΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ HELLENIC SOCIETY of ENDODONTICS Ενδοδοντική θεραπεία Τι θα πρέπει να γνωρίζουμε Ενδοδοντική θεραπεία Τι θα πρέπει να γνωρίζουμε Το δόντι αποτελείται από σκληρούς ενασβεστιωμένους

Διαβάστε περισσότερα

Ορολογία. Κάταγμα οστού( #) : Διακοπή της συνέχειάς του, η οποία μπορεί να είναι πλήρης ή ατελής.

Ορολογία. Κάταγμα οστού( #) : Διακοπή της συνέχειάς του, η οποία μπορεί να είναι πλήρης ή ατελής. ΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΤΡΑΥΜΑ Ορολογία Κάταγμα οστού( #) : Διακοπή της συνέχειάς του, η οποία μπορεί να είναι πλήρης ή ατελής. Ορολογία Ανοιχτό ή κλειστό # Ακτινολογικά σημεία ανοικτού # Εμφανής προβολή των οστικών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΣΤΙΚΟΥ ΠΟΝΟΥ ΜΠΟΝΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ Επιμελήτρια Β Ακτινοθεραπευτικού Τμήματος ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟΥ

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΣΤΙΚΟΥ ΠΟΝΟΥ ΜΠΟΝΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ Επιμελήτρια Β Ακτινοθεραπευτικού Τμήματος ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟΥ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΣΤΙΚΟΥ ΠΟΝΟΥ ΜΠΟΝΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ Επιμελήτρια Β Ακτινοθεραπευτικού Τμήματος ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟΥ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΠΟΝΟΥ Ο όρος πόνος προέρχεται από τη λατινική λέξη POENA που σημαίνει PUNISHMENT(τιμωρία)

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟ 4 ΠΥΕΛΟΣ - ΙΣΧΙΑ

ΦΥΣΙΟ 4 ΠΥΕΛΟΣ - ΙΣΧΙΑ ΦΥΣΙΟ 4 ΠΥΕΛΟΣ - ΙΣΧΙΑ ΠΥΕΛΟΣ 1. Πρόσθια κάτω λαγόνια άκανθα, 2. Ιερό οστό, 3. Πρόσθια άνω λαγόνια άκανθα, 4. Ηβική σύμφυση, 5. Λαγόνιο οστό, 6. Κόκκυγας, 7. 5ος οσφυϊκός σπόνδυλος, 8. Ιερολαγόνια άρθρωση,

Διαβάστε περισσότερα

Όταν χρειάζεται ρύθμιση της ποσότητας των χορηγούμενων υγρών του ασθενή. Όταν θέλουμε να προλάβουμε την υπερφόρτωση του κυκλοφορικού συστήματος

Όταν χρειάζεται ρύθμιση της ποσότητας των χορηγούμενων υγρών του ασθενή. Όταν θέλουμε να προλάβουμε την υπερφόρτωση του κυκλοφορικού συστήματος Ερωτήσεις Αξιολόγησης Εργαστηριακού Μαθήματος Θέμα: «Κεντρική Φλεβική Πίεση» 1. Τι είναι η Κεντρική Φλεβική Πίεση (ΚΦΠ); Είναι η υδροστατική πίεση των μεγάλων φλεβών που είναι πλησιέστερα στην καρδιά,

Διαβάστε περισσότερα

20-21 Απριλίου Αθήνα

20-21 Απριλίου Αθήνα 20-21 Απριλίου 2019 - Αθήνα ΔΙΗΜΕΡΊΔΑ Η χρήση των αυξητικών παραγόντων στην αισθητική του προσώπου και τη στοματική χειρουργική. Σάββατο 20 Απριλίου 2019 Ioannis Avgeris DDS Implant Surgeon - Restorative

Διαβάστε περισσότερα

6-7 Απριλίου Θεσσαλονίκη

6-7 Απριλίου Θεσσαλονίκη 6-7 Απριλίου 2019 - Θεσσαλονίκη ΔΙΗΜΕΡΊΔΑ Η χρήση των αυξητικών παραγόντων στην αισθητική του προσώπου και τη στοματική χειρουργική. Σάββατο 6 Απριλίου 2019 Ioannis Avgeris DDS Implant Surgeon - Restorative

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Κωνσταντίνος Θεοδώρου, Χειρουργός Οδοντίατρος, Ειδικευμένος στην Αισθητική και Επανορθωτική Οδοντιατρική

Γράφει: Κωνσταντίνος Θεοδώρου, Χειρουργός Οδοντίατρος, Ειδικευμένος στην Αισθητική και Επανορθωτική Οδοντιατρική Γράφει: Κωνσταντίνος Θεοδώρου, Χειρουργός Οδοντίατρος, Ειδικευμένος στην Αισθητική και Επανορθωτική Οδοντιατρική Τι είναι η περιοδοντίτιδα; Πρόκειται για μια φλεγμονή των ιστών που περιβάλλουν και στηρίζουν

Διαβάστε περισσότερα

Ηρακλής Καρκαζής, Αναπληρωτής Καθηγητής Δήμος Καλύβας, Αναπληρωτής Καθηγητής Γεώργιος Μπομπέτσης, Λέκτορας

Ηρακλής Καρκαζής, Αναπληρωτής Καθηγητής Δήμος Καλύβας, Αναπληρωτής Καθηγητής Γεώργιος Μπομπέτσης, Λέκτορας 1 Για τον παρόντα Οδηγό συνεργάστηκαν μέλη ΔΕΠ από όλα τα εμπλεκόμενα Εργαστήρια/ Κλινικές (Στοματική και Γναθοπροσωπική Χειρουργική, Περιοδοντολογία, Προσθετική, Διαγνωστική και Ακτινολογία Στόματος)

Διαβάστε περισσότερα

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη.

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη. Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη. Καρκίνος του προστάτη Επιδημιολογία: Αποτελεί τον συχνότερα διαγνωσμένο καρκίνο στον άνδρα. 186.320

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΦΥΓΟΝΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΑΣΤΡΑΓΑΛΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΙΚΡΗΣ ΒΙΑΣ ΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟ ΟΚΝΗΜΙΚΗΣ.

ΙΑΦΥΓΟΝΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΑΣΤΡΑΓΑΛΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΙΚΡΗΣ ΒΙΑΣ ΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟ ΟΚΝΗΜΙΚΗΣ. ΙΑΦΥΓΟΝΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΑΣΤΡΑΓΑΛΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΙΚΡΗΣ ΒΙΑΣ ΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟ ΟΚΝΗΜΙΚΗΣ. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΞΟΝΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ (CT)( N.Λασανιάνος, Ν.Κανακάρης, Α.Παπαθανασόπουλος, Π.Γιαννούδης 65o Πανελλήνιο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Πίεση νωτιαίου µυελού Σύνδροµο άνω κοίλης. Δέσποινα Μισαηλίδου Ακτινοθεραπεύτρια Ογκολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο

ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Πίεση νωτιαίου µυελού Σύνδροµο άνω κοίλης. Δέσποινα Μισαηλίδου Ακτινοθεραπεύτρια Ογκολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Πίεση νωτιαίου µυελού Σύνδροµο άνω κοίλης Δέσποινα Μισαηλίδου Ακτινοθεραπεύτρια Ογκολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο ΠΙΕΣΗ ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΜΥΕΛΟΥ 12700 ασθενείς/έτος ΗΠΑ 5-10% όλων των

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗΣ ΑΡΧΙΚΑ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ ΕΚΜΑΓΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΝΑΙ ΟΧΙ ΣΧΟΛΙΑ

ΚΛΙΝΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗΣ ΑΡΧΙΚΑ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ ΕΚΜΑΓΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΝΑΙ ΟΧΙ ΣΧΟΛΙΑ ΚΛΙΝΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗΣ ΑΡΧΙΚΑ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ ΕΚΜΑΓΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΝΑΙ ΟΧΙ ΣΧΟΛΙΑ Έγινε λήψη αρχικών αποτυπωμάτων; Επιλέχθηκε το σωστό σε μέγεθος δισκάριο; Το αποτύπωμα τοποθετήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

«διάστρεμμα» - «Ro ΠΔΚ F+Pr» ΕΠΩΔΥΝΗ ΠΟΔΟΚΝΗΜΙΚΗ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΗ ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑ 30/11/2013 6/52

«διάστρεμμα» - «Ro ΠΔΚ F+Pr» ΕΠΩΔΥΝΗ ΠΟΔΟΚΝΗΜΙΚΗ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΗ ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑ 30/11/2013 6/52 ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΠΟΔΟΚΝΗΜΙΚΗΣ - ΑΚΡΟΥ ΠΟΔΟΣ ΗΜΕΡΙΔΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012 «διάστρεμμα» - «Ro ΠΔΚ F+Pr» ΕΠΩΔΥΝΗ ΠΟΔΟΚΝΗΜΙΚΗ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΗ Δρ. Νικόλαος Γκουγκουλιάς Ορθοπαιδικός Χειρουργός Consultant

Διαβάστε περισσότερα

Συνδρομα Επωδυνων Ακρων

Συνδρομα Επωδυνων Ακρων www.printo.it/pediatric-rheumatology/cy/intro Συνδρομα Επωδυνων Ακρων Έκδοση από 2016 10. Οστεοχόνδρωση (Συνώνυμα: Οστεονέκρωση, Άσηπτη νέκρωση). 10.1 Τι είναι; Η λέξη «οστεοχόνδρωση» σημαίνει «οστικό

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΗΜΕΡΊΔΑ. Η χρήση των αυξητικών παραγόντων στην αισθητική του προσώπου και τη στοματική χειρουργική.

ΔΙΗΜΕΡΊΔΑ. Η χρήση των αυξητικών παραγόντων στην αισθητική του προσώπου και τη στοματική χειρουργική. ΔΙΗΜΕΡΊΔΑ Η χρήση των αυξητικών παραγόντων στην αισθητική του προσώπου και τη στοματική χειρουργική. Σάββατο 2 Μαρτίου 2019 Ioannis Avgeris DDS Implant Surgeon - Restorative Dentist Αυξητικοί Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Βλάβες του Αρθρικού Χόνδρου του Γόνατος: Διάγνωση και Αντιμετώπιση

Βλάβες του Αρθρικού Χόνδρου του Γόνατος: Διάγνωση και Αντιμετώπιση Βλάβες του Αρθρικού Χόνδρου του Γόνατος: Διάγνωση και Αντιμετώπιση Τι είναι ο αρθρικός χόνδρος; Ο αρθρικός χόνδρος είναι ένας στιλπνός, ομαλός, λείος και ανάγγειος ιστός που καλύπτει τις αρθρικές επιφάνειες

Διαβάστε περισσότερα

Από: Οδοντιατρικό Κέντρο "Dental Center" ΝΕΟΓΙΛΑ ΔΟΝΤΙΑ:

Από: Οδοντιατρικό Κέντρο Dental Center ΝΕΟΓΙΛΑ ΔΟΝΤΙΑ: Από: Οδοντιατρικό Κέντρο "Dental Center" ΝΕΟΓΙΛΑ ΔΟΝΤΙΑ: Είναι τα πρώτα δόντια του ανθρώπου, είκοσι (20) στο σύνολό τους, τα οποία αρχίζουν να εμφανίζονται στο στόμα του παιδιού τον έβδομο μήνα, μετά την

Διαβάστε περισσότερα

Συμβόλαιο Οδοντιατρικής Φροντίδας και Υποστήριξης Dental Care. Πίνακας Οδοντιατρικών Πράξεων

Συμβόλαιο Οδοντιατρικής Φροντίδας και Υποστήριξης Dental Care. Πίνακας Οδοντιατρικών Πράξεων Συμβόλαιο Οδοντιατρικής Φροντίδας και Υποστήριξης Dental Care Πίνακας Οδοντιατρικών Πράξεων Κόστος συμμετοχής Ασφαλισμένου (Ποσό σε ) 1. ΓΕΝΙΚΑ Οδοντιατρική εξέταση 6 Καθαρισμός οδόντων μέχρι δύο (2) φορές

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας εναλλακτικών και συμπληρωματικών τεχνικών στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σε άτομα με καρκίνο

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Μόσχου Παρασκευή, Οδοντίατρος. Τι είναι ο φρονιμίτης;

Γράφει: Μόσχου Παρασκευή, Οδοντίατρος. Τι είναι ο φρονιμίτης; Γράφει: Μόσχου Παρασκευή, Οδοντίατρος Τι είναι ο φρονιμίτης; Ο φρονιμίτης ή σωφρονιστήρας ή τρίτος γομφίος αποτελεί το τελευταίο προς τα πίσω δόντι της μόνιμης οδοντοφυΐας. Οι φρονιμίτες ανατέλλουν φυσιολογικά

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Αλεξία Θωμοπούλου MSc, Διατροφολόγος- Κλινική Διαιτολόγος, Ειδική στον καρκίνο

Γράφει: Αλεξία Θωμοπούλου MSc, Διατροφολόγος- Κλινική Διαιτολόγος, Ειδική στον καρκίνο Γράφει: Αλεξία Θωμοπούλου MSc, Διατροφολόγος- Κλινική Διαιτολόγος, Ειδική στον καρκίνο Η αντιμετώπιση του ογκολογικού ασθενή είναι μια περίπλοκη υπόθεση διότι εκτός από την κύρια θεραπεία (είτε χημειοθεραπεία

Διαβάστε περισσότερα

Με ποια συμπτώματα μπορεί να εκδηλώνεται η κοιλιοκάκη;

Με ποια συμπτώματα μπορεί να εκδηλώνεται η κοιλιοκάκη; ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ Σαββίδου Αβρόρα Η κοιλιοκάκη είναι η δυσανεξία (κάτι που ο οργανισμός δεν ανέχεται) στη γλουτένη, πρωτεΐνη που υπάρχει στο σιτάρι, το κριθάρι, τη βρώμη και τη σίκαλη. Η αντίδραση του οργανισμού

Διαβάστε περισσότερα

Η ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΩΣ ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΔΡ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟΣ, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ, ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ, ΟΕΕ

Η ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΩΣ ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΔΡ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟΣ, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ, ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ, ΟΕΕ Η ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΩΣ ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΔΡ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟΣ, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ, ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ, ΟΕΕ Το πρόγραμμα εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ Οι όζοι του θυρεοειδούς είναι συχνοί και αποτελούν το συχνότερο ενδοκρινολογικό πρόβλημα σε πολλές χώρες. Οι πιθανότητες ότι κάποιος θα ανακαλύψει έναν τουλάχιστον όζο θυρεοειδούς είναι 1 στις 10 ενώ σε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ. Επιμέλεια: Φρίντα Εγγλεζάκη (Χημικός)

ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ. Επιμέλεια: Φρίντα Εγγλεζάκη (Χημικός) ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ Επιμέλεια: Φρίντα Εγγλεζάκη (Χημικός) Η φροντίδα της καθαριότητας και υγείας των δοντιών και γενικά της στοματικής κοιλότητας επιβάλλεται για να αποφεύγονται δυσάρεστα συμπτώματα όπως......πόνος,

Διαβάστε περισσότερα

Τα οστα αποτελούνται από το φλοιό και σπογγώδες οστό. Μεταξύ των δοκίδων του σπογγώδους οστού υπάρχει ο μυελός των οστών

Τα οστα αποτελούνται από το φλοιό και σπογγώδες οστό. Μεταξύ των δοκίδων του σπογγώδους οστού υπάρχει ο μυελός των οστών Οστεοπόρωση Τα οστα αποτελούνται από το φλοιό και σπογγώδες οστό Μεταξύ των δοκίδων του σπογγώδους οστού υπάρχει ο μυελός των οστών Φυσιολογικό οστό Οστεπορωτικό Οστεοπόρωση - Ορισμός Αύξηση του χώρου

Διαβάστε περισσότερα

15/1/2018. Δρ. Σάββας Παρασκευόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Θεσσαλονίκη 2-5 /11/ ο Μακεδονικό Ουρολογικό Συμπόσιο

15/1/2018. Δρ. Σάββας Παρασκευόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Θεσσαλονίκη 2-5 /11/ ο Μακεδονικό Ουρολογικό Συμπόσιο Η χρήση του PET CT στην Ογκολογία και όχι μόνο Δρ. Σάββας Παρασκευόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Θεσσαλονίκη 2-5 /11/2017 11ο Μακεδονικό Ουρολογικό Συμπόσιο 1 Τι είναι το PET SCAN; Η Pet scan (pozitron emission

Διαβάστε περισσότερα

«ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΣ» Ευστάθιος Χρονόπουλος Επίκουρος Καθηγητής ΕΚΠΑ Β Πανεπιστημιακή ήορθοπαιδική ήκλινική Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν.

«ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΣ» Ευστάθιος Χρονόπουλος Επίκουρος Καθηγητής ΕΚΠΑ Β Πανεπιστημιακή ήορθοπαιδική ήκλινική Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. «ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΣ» Ευστάθιος Χρονόπουλος Επίκουρος Καθηγητής ΕΚΠΑ Β Πανεπιστημιακή ήορθοπαιδική ήκλινική Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν.ΙΩΝΙΑΣ Εισαγωγή: γή Η συνηθέστερη των παθήσεων που προσβάλλει τους ενήλικες

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Χρίστος Κουνούδης, Χειρουργός

Γράφει: Χρίστος Κουνούδης, Χειρουργός Γράφει: Χρίστος Κουνούδης, Χειρουργός Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματος και αποτελείται από τρεις στιβάδες: επιδερμίδα, χόριο και το υποδόριο λίπος. Τα εξαρτήματα του δέρματος είναι οι τρίχες,

Διαβάστε περισσότερα

Οπή Ωχράς Κηλίδας. Τι είναι οπή της ωχράς;

Οπή Ωχράς Κηλίδας. Τι είναι οπή της ωχράς; Οπή Ωχράς Κηλίδας Τι είναι οπή της ωχράς; Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας είναι το φωτοευαίσθητο στρώμα ιστού που βρίσκεται στο πίσω μέρος του ματιού. Μία ειδική περιοχή του αμφιβληστροειδούς, που ονομάζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ 2016-2017 Επιστ. Υπεύθυνος: Καθηγητής Γ. Πολυζώης Συντονιστές: Αναπληρωτής Καθηγητής Η. Καρκαζής, Επίκουρος Καθηγητής Σ. Σιλβέστρος

Διαβάστε περισσότερα

23-24 Νοεμβρίου Θεσσαλονίκη

23-24 Νοεμβρίου Θεσσαλονίκη 23-24 Νοεμβρίου 2018 - Θεσσαλονίκη ΔΙΗΜΕΡΊΔΑ Η χρήση των αυξητικών παραγόντων στην αισθητική του προσώπου και τη στοματική χειρουργική. Παρασκευή 23 Νοεμβρίου 2018 Χρήστος Κρασαδάκης MD, DDS, OMFS Στοματικός

Διαβάστε περισσότερα

Τα αποτελέσματά μας δεν αποτελούν ελεγχόμενη μελέτη ή κλινική δοκιμή, αλλά στοιχεία μητρώου των ασθενών μας.

Τα αποτελέσματά μας δεν αποτελούν ελεγχόμενη μελέτη ή κλινική δοκιμή, αλλά στοιχεία μητρώου των ασθενών μας. CUMMULATINE SUCCESS SCORE % ΙΣΧΙΟ CUMMULATINE SUCCESS RATE % YΛΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΑΣΘΕΝΕΙΣ 42 ΑΝΔΡΕΣ 16 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 26 ΗΛΙΚΙΑ 63.1 (42-92) ΥΨΟΣ 171 (162-191) Δ.Μ.Σ 36 (22-47) Το ποσοστό των ασθενών που αναφέρουν

Διαβάστε περισσότερα

Η συν-ευθύνη των ΥΠΕ στην αποτελεσματική διαχείριση του καρκίνου

Η συν-ευθύνη των ΥΠΕ στην αποτελεσματική διαχείριση του καρκίνου Νάνος Παναγιώτης Msc Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας Υποδιοικητής 3 ης Υ. ΠE. Μακεδονίας Η συν-ευθύνη των ΥΠΕ στην αποτελεσματική διαχείριση του καρκίνου 9/12/2014 ΕΘΝΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΝΕΟΠΛΑΣΙΩΝ Καρκίνος: Μείζον

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΠΕΡΙΟΔΟΣΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2017

ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΠΕΡΙΟΔΟΣΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2017 1 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ 16/01 17/01 18/01 19/01 20/01 07-04 Ακτινολογία Στόματος ΙΙ Ζ Π 08:00-10:00 04-04 Ακτινολογία Στόματος Ι Π 10:30-12:30 10 03 04 C 10 04 04 C Ακτινολογία Στόματος Ι, Ακτινολογία Στόματος ΙΙ

Διαβάστε περισσότερα

Χειρουργική Θεραπεία της Οστεοαρθρίτιδας

Χειρουργική Θεραπεία της Οστεοαρθρίτιδας Χειρουργική Θεραπεία της Οστεοαρθρίτιδας Η οστεοαρθρίτιδα αντιμετωπίζεται χειρουργικά όταν: α) η καταστροφή του αρθρικού χόνδρου είναι ολοκληρωτική, β) όταν υπάρχουν σημαντικά συμπτώματα, όπως πόνος ή

Διαβάστε περισσότερα

Εγκυμοσύνη και ιοντίζουσες ακτινοβολίες

Εγκυμοσύνη και ιοντίζουσες ακτινοβολίες Εγκυμοσύνη και ιοντίζουσες ακτινοβολίες Δρ. Παναγιώτης Κηπουρός Φυσικός Ιατρικής - Ακτινοφυσικός Εισαγωγή Τα βιολογικά αποτελέσματα στο κύημα λόγω ακτινοβόλησης του εξαρτώνται από : Το στάδιο της ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω Σκληρόδερµα;

Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Για να πληροφορηθώ µýëïò ôçò Σπάνιος ναι... Μόνος όχι Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών σπανίων παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ FOURNIER ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ FOURNIER ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ FOURNIER Β ΚΛΙΝΙΚΗ, ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «ΚΑΤ, 1 Η οξεία γαγγραινώδης φλεγμονή του οσχέου με επέκταση στο περίνεο (σύνδρομο FOURNIER) αποτελεί μια σπάνια νόσο που εμφανίζεται συχνότερα σε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 8179 10 Νοεμβρίου 2017 ΤΕΥΧΟΣ ΤΡΙΤΟ Αρ. Φύλλου 1134 ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ - ΛΟΙΠΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Αριθμ. 1617035874/3-8-2017

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοπόρωση: από τη διάγνωση στη θεραπεία

Οστεοπόρωση: από τη διάγνωση στη θεραπεία Σελίδα 1 από 5 Οστεοπόρωση: από τη διάγνωση στη θεραπεία Γερμανός Ιερονυμάκης 1, Γιώργος Μίλεσης MSc 2 1 Τεχνολόγος ακτινολόγος, 2 Κλινικός Διαιτολόγος, MSc Εφαρμοσμένης Κλινικής Διατροφής Ένα από τα προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί ήταν απαραίτητη αυτή η μελέτη;

Γιατί ήταν απαραίτητη αυτή η μελέτη; Μια μελέτη της αφατινίμπης σε σύγκριση με τη μεθοτρεξάτη σε ασθενείς με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου που έχει επανέλθει ή εξαπλωθεί Αυτή είναι μια περίληψη κλινικής μελέτης σε ασθενείς με καρκίνο κεφαλής

Διαβάστε περισσότερα

Κατάγματα ανεπάρκειας: αίτια, εντόπιση, απεικόνιση

Κατάγματα ανεπάρκειας: αίτια, εντόπιση, απεικόνιση Παθολογία οστικού μυελού : αίτια, εντόπιση, απεικόνιση ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΠΑΝΑΚΗΣ Επιμελητής Β ακτινολογίας ΠΑΓΝΗ Τομέας Ακτινολογίας Εργαστήριο Ιατρικής Απεικόνισης Διευθυντής: Καθηγητής Απόστολος Καραντάνας

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΙΣΧΊΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ

ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΙΣΧΊΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΙΣΧΊΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ Του Δρ. Κωνσταντίνου Δ. Στρατηγού Δ/ντού Ορθοπαιδικής Επανορθωτικής Χειρουργικής

Διαβάστε περισσότερα