ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΘΟΥΝ, ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ, ΤΟΥΣ ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΟΥΣ ΠΟΥ ΜΕΣΗ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΘΟΥΝ, ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ, ΤΟΥΣ ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΟΥΣ ΠΟΥ ΜΕΣΗ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ"

Transcript

1 ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΟΥΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΘΟΥΝ, ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ, ΜΕΣΗ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

2 Γενική εποπτεία: Δρ Αραβέλλα Ζαχαρίου, Γενική Συντονίστρια ΠΕ/ΕΑΑ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Συγγραφή προτάσεων Δημοτικής Εκπαίδευσης: Θάλεια Μιχαήλ, Παιδαγωγική Ομάδα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, ΚΠΕ Αθαλάσσας, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Δρ Κωνσταντίνος Φάνης, Παιδαγωγική Ομάδα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, ΚΠΕ Πεδουλα, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Γλωσσική επιμέλεια: Δρ Αντρέα Κρίγκος, Φιλόλογος Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Μονάδα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευση 2016 Σημείωση: Το παρόν υλικό δεν είναι μορφοποιημένο. Βρίσκεται σε διαδικασία μορφοποίησης από την Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων και θα αναρτηθεί μόλις ολοκληρωθεί στην ιστοσελίδα του Δικτύου Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ( Δίδεται σε αυτή τη μορφή, ώστε οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες να αξιοποιηθούν στα πλαίσια της εκπαιδευτικής έκθεσης των δεινοσαύρων. 2

3 1. «Κάτι βλέπω να κινείται» ΠΟΙΚΟΙΛΟΜΟΡΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΤΩΝ ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΩΝ Σκοπός: Επιδιώκεται οι μαθητές/τριες να παρατηρήσουν την ποικιλομορφία των δεινοσαύρων και να ερευνήσουν τις μεταβολές στον αριθμό των ειδών των δεινοσαύρων στο πέρασμα του χρόνου. Ειδικότερα, επιδιώκεται να αντιληφθούν την «μορφολογική ανομοιότητα», δηλαδή την ανατομική ποικιλομορφία των σκελετικών σωματοδομών των δεινοσαύρων, όπως και να εξετάσουν κατά κύριο λόγο τη σχέση του κάθε είδους με το εξωτερικό περιβάλλον, τις βιολογικές του διαδικασίες, τις αλληλεπιδράσεις με άλλους οργανισμούς και τις προσαρμογές του στο οικοσύστημα. Επιμέρους στόχοι: Οι μαθητές/τριες: να εκτιμήσουν τις μεταβολές στον αριθμό και την ποικιλομορφία των ειδών των δεινοσαύρων στο πέρασμα του χρόνου, να ερευνήσουν τα διαφορετικά σκελετικά χαρακτηριστικά, να ερευνήσουν τις προσαρμογές των δεινοσαύρων σε σχέση με τις περιβαλλοντικές συνθήκες, να ασκηθούν στη χρήση του διαδικτύου και άλλων κειμενικών ειδών για συλλογή σχετικών πληροφοριών με τους δεινοσαύρους και να αναπτύξουν ικανότητες συνεργασίας, ομαδικότητας και επικοινωνίας. Τάξεις που μπορεί να εφαρμοστεί: Α Γ Γυμνασίου Υλικά/Μέσα: Φωτογραφίες των εκθεμάτων της έκθεσης Χαρτόνια για τη δημιουργία πόστερ Χρωματιστά, μαρκαδόροι, κ.λπ. Περιγραφή: Ο/Η εκπαιδευτικός επιλέγει και παρουσιάζει στους/τις μαθητές/τριες 10 φωτογραφίες από τα εκθέματα των δεινοσαύρων, ώστε να θυμηθούν τα ονόματα του κάθε είδους και να συζητήσουν τα κύρια χαρακτηριστικά τους. Οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε ομάδες των 4 ατόμων και καλούνται να παίξουν το παιχνίδι της παντομίμας όπως περιγράφεται παρακάτω: Οι φωτογραφίες των δεινοσαύρων, που είναι και σε μικρογραφίες, τοποθετούνται σε ένα κουτί, και κάθε ομάδα επιλέγει τυχαία μια φωτογραφία από κάποιο είδος δεινοσαύρου. Δίδεται λίγος χρόνος σε κάθε ομάδα, ώστε να αποφασίσει πώς θα παρουσιάσει τον 3

4 δεινόσαυρο που επέλεξε και στη συνέχεια, κάθε ομάδα παρουσιάζει στις υπόλοιπες, μέσα από το παιχνίδι της παντομίμας, τον δεινόσαυρό της. Η ομάδα που καταφέρνει να ονομάσει τον δεινόσαυρο καλείται να ανατρέξει σε διάφορες πηγές (διαδίκτυο, άρθρα, κ.λπ.), ώστε να βρει περισσότερες πληροφορίες για το είδος (πότε έζησε, πώς τρεφόταν, πού έχουν βρει οι επιστήμονες απολιθώματά του, σε ποιες συνθήκες ζούσε, πώς αυτά επηρέασαν την επιβίωσή του, πότε εξαφανίστηκε, κ.λπ.). Οι μαθητές/τριες, με τη μορφή πόστερ, παρουσιάζουν στην ολομέλεια τον δεινόσαυρο, τον οποίο μελέτησαν. Αφού παρουσιαστούν όλα τα πόστερ, γίνεται σύγκριση μεταξύ των πληροφοριών που συλλέχθηκαν για τον κάθε δεινόσαυρο και συσχετίζονται τα χαρακτηριστικά τους σε σχέση με άλλα περιβαλλοντικά στοιχεία και παράγοντες (βιοποικιλότητα, τροφικές αλυσίδες, τροφικά πλέγματα, κλιματικές και γεωμορφολογικές αλλαγές, κ.λπ.). Σημείωση: Τα πόστερ μπορεί να παρουσιάζουν γενικές πληροφορίες για τον κάθε δεινόσαυρο ή τις πιθανές τροφικές αλυσίδες ή τροφικά πλέγματα ή τροφικές πυραμίδες που αναπτύσσονται σε σχέση με αυτούς. Διασύνδεση με μαθήματα του Αναλυτικού Προγράμματος: Βιολογία Α Γυμνασίου: Μέσα από τις Ενότητες 1 και 2 όπου οι μαθητές/τριες συζητούν για την ύπαρξη των δεινοσαύρων, τη βιοποικιλότητα, τα βασίλεια των οργανισμών, τα χαρακτηριστικά που τα διακρίνουν. Μέσα από την Ενότητα 5, γίνεται αναφορά στις τροφικές αλυσίδες και πλέγματα. Βιολογία Γ Γυμνασίου: Μέσα από την Ενότητα 6, αναφέρονται τα οικοσυστήματα, οι βιοτικοί και αβιοτικοί παράγοντες, η αλληλοσύνδεσή τους, οι τροφικές σχέσεις, οι τροφικές πυραμίδες, κ.λπ. Αγγλικά Α1 και Α2: Στις θεματικές ενότητες Animals and Nature και Environment. Γεωγραφία Β Γυμνασίου: Στις ενότητες «Η γεωλογική εξέλιξη της Κύπρου» και «Το κλίμα της Κύπρου-Κλιματική αλλαγή», όπου εισάγονται οι έννοιες των τεκτονικών πλακών, η γεωλογική χρονολογική κλίμακα, η εποχή των παγετώνων, κ.λπ. Φυσική Α, Β, Γ Γυμνασίου και Α Λυκείου: Μέσα από την ενότητα 1: Ενέργεια - Θερμότητα- Θερμοκρασία και την ενότητα 4: Δυνάμεις - Κινήσεις - Απλές μηχανές - Εργαλεία Κατασκευές. Τέχνη: Δημιουργία κατασκευών ή αφισών. 4

5 2. «Που πήγαν τα δεινοσαυράκια..;» Η ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ ΤΩΝ ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΩΝ Σκοπός: Επιδιώκεται οι μαθητές/τριες να ερευνήσουν τα φυσικά φαινόμενα που επηρέασαν την ποικιλομορφία της ζωής, όπως π.χ. οι μετακινήσεις των τεκτονικών πλακών κατά την Μεσοζωική εποχή ή ο ανταγωνισμός των ειδών (δεινόσαυροι θηλαστικά για την εξασφάλιση των πόρων). Παράλληλα, επιδιώκεται να αντιληφθούν ότι το σημερινό «περιβάλλον» νοείται ως «το σύνολο των φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων και στοιχείων που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση και επηρεάζουν την οικολογική ισορροπία, την ποιότητα ζωής, την υγεία των κατοίκων, την ιστορική και πολιτιστική παράδοση και τις αισθητικές αξίες», όπως επίσης και να κατανοήσουν ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες επηρεάζουν την επιβίωση των οργανισμών σε ένα οικοσύστημα. Επιμέρους στόχοι: Οι μαθητές/τριες: να συσχετίσουν τα πιθανά αίτια εξαφάνισης των δεινοσαύρων κατά την Μεσοζωική εποχή, να προβληματιστούν ως προς τις περιβαλλοντικές συνθήκες και τις προσαρμογές των οργανισμών κατά την Μεσοζωική εποχή αλλά και σήμερα, να ασκηθούν στη χρήση του διαδικτύου για συλλογή πληροφοριών σχετικών με τα αίτια εξαφάνισης των δεινοσαύρων, αλλά και την προσαρμογή των ειδών. Τάξεις που μπορεί να εφαρμοστεί: Α Γ Γυμνασίου, Α Λυκείου Υλικά/Μέσα: Υλικά για τις μακέτες (χαρτόνι, πλαστικό, πλαστελίνη, χρωματιστά, μπογιές, πηλός, ύφασμα, κλωστές, ξύλο, κ.λπ.) Περιγραφή: Ο/Η εκπαιδευτικός καλεί τους/τις μαθητές/τριες να χωριστούν σε δύο ομάδες για να παίξουν το παιχνίδι «Τα έξυπνα δεινοσαυράκια». Η μια ομάδα αποτελεί τους «Σπινοσαύρους» και η άλλη ομάδα τους «Βαρυόνυχες». Οι δύο ομάδες στέκονται σε σειρά, η μια απέναντι από την άλλη, έχοντας απόσταση δύο περίπου μέτρων. Σε ένα σημείο, περίπου πέντε βήματα πίσω από κάθε ομάδα, ορίζεται η φωλιά της κάθε ομάδας. Ο/η εκπαιδευτικός λέει μια φράση, σχετικά με τους δεινοσαύρους (βλέπε παραδείγματα φράσεων πιο κάτω) και αν αυτή είναι σωστή, τότε η ομάδα των 5

6 Σπινοσαύρων τρέχει προς την άλλη ομάδα και προσπαθεί να πάρει κάποια από τα μέλη της. Ταυτόχρονα, η ομάδα των Βαρυόνυχων τρέχει προς τη φωλιά της, για να σωθεί. Αν η φράση είναι λάθος, γίνεται το αντίθετο. Δηλαδή η ομάδα των Βαρυόνυχων τρέχει να πάρει μέλη από την ομάδα των Σπινοσαύρων, που ανάλογα τρέχουν προς τη φωλιά τους, για να σωθούν. Νικήτρια είναι η ομάδα που καταφέρνει να διατηρηθεί με τα περισσότερα μέλη. Παραδείγματα τέτοιων φράσεων μπορούν να είναι: Ο Πτερόσαυρος ανήκει στους δεινοσαύρους Δεινόσαυρος σημαίνει «τρομερή σαύρα» Απολιθώματα δεινοσαύρων έχουν βρεθεί μόνο σε περιοχές της Ασίας Μέσα από τα απολιθώματα παίρνουμε πληροφορίες για το πώς έμοιαζαν, τι έτρωγαν, πώς κινούνταν, κ.λπ., οι δεινόσαυροι Τα σημερινά πτηνά αποτελούν εξέλιξη των δεινοσαύρων Τυραννόσαυρος Ρεξ σημαίνει «αρχηγός των δεινοσαύρων» Με το τέλος του παιχνιδιού, οι μαθητές/τριες δημιουργούν τρεις ομάδες και καλούνται να αναδημιουργήσουν την ιστορία των δεινοσαύρων. Η κάθε ομάδα αναλαμβάνει να καλύψει στοιχεία και δεδομένα που αφορούν στις τρεις περιόδους, κατά τις οποίες έζησαν οι δεινόσαυροι: την Τριασική, την Ιουρασική και την Κρητιδική. Αρχικά, η κάθε ομάδα καλείται να δημιουργήσει σε μακέτα τη Γη, όπως ήταν τη συγκεκριμένη χρονολογική περίοδο και να ονομάσει τις ηπείρους με βάση τα σημερινά ονόματά τους. Στη συνέχεια, σε κάθε μακέτα οι μαθητές/τριες τοποθετούν τα είδη των δεινοσαύρων και τις περιοχές όπου έζησαν. Όπου είναι αναγκαίο, οι μαθητές/τριες ανατρέχουν στο διαδίκτυο και άλλες πηγές, για να βρουν τα στοιχεία που χρειάζονται. Αφού ολοκληρωθούν όλες οι μακέτες, η κάθε ομάδα παρουσιάζει στην ολομέλεια την κάθε περίοδο (π.χ. τα χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος, τα είδη των δεινοσαύρων που έζησαν, κ.λπ.). Μέσα από την παρουσίαση της εργασίας της κάθε ομάδας και τη συζήτηση που ακολουθεί, εγείρονται θέματα σχετικά με τις μετακινήσεις των τεκτονικών πλακών, την εξαφάνιση των δεινοσαύρων, τα αίτια εξαφάνισής τους, την κλιματική αλλαγή τότε και σήμερα. Τα συγκεκριμένα ζητήματα συζητούνται σε συνδυασμό με θέματα σύγχρονα, όπως η απώλεια της βιοποικιλότητας σήμερα, τα απειλούμενα είδη, η εξαφάνιση των ειδών και τα αίτια που τις προκαλούν. 6

7 Διασύνδεση με μαθήματα του Αναλυτικού Προγράμματος: Βιολογία Α Γυμνασίου: Μέσα από τις Ενότητες 1 και 2. Οι μαθητές/τριες συζητούν για την ύπαρξη των δεινοσαύρων, τη βιοποικιλότητα, τα βασίλεια των οργανισμών, τα χαρακτηριστικά που τα ξεχωρίζουν. Στην Ενότητα 4 μπορεί να γίνει αναφορά στην ένταση του φαινομένου του θερμοκηπίου (αίτια και συνέπειες). Βιολογία Γ Γυμνασίου: Μέσα από την Ενότητα 6. Αναφορά στα οικοσυστήματα, τους βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες, τις μεταξύ τους αλληλοσυνδέσεις, τις τροφικές σχέσεις, κ.λπ. Βιολογία Β Λυκείου Επιστήμη Περιβάλλοντος Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΣΦΑΙΡΑΣ: Στις ενότητες: Α. Ο πλανήτης Γη, Β. Η προέλευση της ζωής, Γ. Από τους μονοκύτταρους στους πολυκύτταρους οργανισμούς, Δ. Η εξέλιξη των οργανισμών και η εξάπλωση τους στον πλανήτη μας Ε. Οι μεταβολές του πλανήτη μας. Αγγλικά Α1 και Α2: Στις θεματικές ενότητες Animals and Nature και Environment. Φυσική Α, Β, Γ Γυμνασίου και Α Λυκείου: Μέσα από την ενότητα 1: Ενέργεια - Θερμότητα- Θερμοκρασία και την ενότητα 4: Δυνάμεις - Κινήσεις - Απλές μηχανές - Εργαλεία Κατασκευές. Γεωγραφία Β Γυμνασίου: Στις ενότητες «Η γεωλογική εξέλιξη της Κύπρου» και «Το κλίμα της Κύπρου-Κλιματική αλλαγή», όπου εισάγονται οι έννοιες των τεκτονικών πλακών, η γεωλογική χρονολογική κλίμακα, η εποχή των παγετώνων, κ.λπ. Ιστορία: Ιστορική αναδρομή στα πρώτα δείγματα εμφάνισης του ανθρώπου στη Γη. Τέχνη: Δημιουργία μακετών. Σχεδιασμός και Τεχνολογία: Δημιουργία μακετών. 7

8 3. «Για δες πώς είχα προσαρμοστεί» Σκοπός: Βιοποικιλότητα και προσαρμογές των φυτών και των φυτοφάγων δεινοσαύρων κατά την Μεσοζωική εποχή Επιδιώκεται οι μαθητές/τριες να κατανοήσουν ότι οι δεινόσαυροι έζησαν πριν περίπου εκατομμύρια χρόνια κατά την Μεσοζωική εποχή, όπως επίσης και να αντιληφθούν ότι τα φυτά και τα ζώα διέφεραν κατά τη διάρκεια των τριών περιόδων παρουσίας των δεινοσαύρων στη Γη. Παράλληλα, καλούνται να ερευνήσουν τις προσαρμογές των φυτών (σαρκοφάγα, πτεριδόφυτα, γυμνόσπερμα, αγγειόσπερμα, κ.ά.) και των φυτοφάγων δεινοσαύρων κατά την Μεσοζωική εποχή, καθώς επίσης και να κατανοήσουν την επιτυχημένη εξέλιξη των οικοσυστημάτων, την αφθονία και την κατανομή των οργανισμών και της βιοποικιλότητας στο πλαίσιο των οικοσυστημάτων. Επιμέρους στόχοι: Οι μαθητές/τριες: να χρησιμοποιήσουν το διαδίκτυο και πηγές για συλλογή πληροφοριών σχετικά με τα χαρακτηριστικά, τις προσαρμογές των φυτών (σαρκοφάγα, πτεριδόφυτα, γυμνόσπερμα, αγγειόσπερμα) ή/και των φυτοφάγων οργανισμών (και δεινοσαύρων) κατά την Μεσοζωική εποχή, να σχεδιάσουν και να φτιάξουν κατασκευές φυτών και φυτοφάγων δεινοσαύρων σε σωστή κλίμακα, να κατανοήσουν τη ροή ενέργειας σε ένα οικοσύστημα της Μεσοζωικής εποχής, αλλά και σήμερα, να είναι σε θέση να εξηγούν και να δημιουργούν τροφικές αλυσίδες ή και τροφικά πλέγματα με βάση τους οργανισμούς που έζησαν κατά τη Μεσοζωική εποχή. Π.χ. Τροφική αλυσίδα με παραδείγματα από : Φυτά (αυτότροφοι) / Φυτοφάγοι / Σαρκοφάγοι να αναπτύξουν ικανότητες συνεργασίας, ομαδικότητας και επικοινωνίας. Τάξεις που μπορεί να εφαρμοστεί: Α Γ Γυμνασίου Υλικά/Μέσα: Υπολογιστής με πρόσβαση στο διαδίκτυο Υλικά για ζωγραφική Υλικά κατασκευών Περιγραφή: 8

9 Ο/Η εκπαιδευτικός ενθαρρύνει τους/τις μαθητές/τριες να ερευνήσουν τα είδη των φυτών και των φυτοφάγων οργανισμών της Τριαδικής περιόδου. Οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε ομάδες: για να επιλέξουν φυτά και ζώα, για να καταρτίσουν λίστα στον πίνακα ανακοινώσεων με τα διάφορα είδη των οργανισμών που επέλεξαν, για να σημειώσουν τα μεγέθη των φυτών και των ζώων που ανακαλύπτουν ώστε να φτιάξουν οπτικές αναπαραστάσεις των φυτών και των ζώων, για να φτιάξουν σε χαρτί και στη σωστή κλίμακα σχέδια/φωτογραφίες ή κατασκευές των οργανισμών που έχουν ερευνήσει, για να παρουσιάσουν τα χαρακτηριστικά και τις προσαρμογές των φυτών και των ζώων που έχουν επιλέξει στην ολομέλεια της τάξης, για να συζητήσουν τη ροή ενέργειας σε ένα οικοσύστημα της Μεσοζωικής εποχής, αλλά και σήμερα. Στη συνέχεια, ο/η εκπαιδευτικός ζητά από τους/τις μαθητές/τριες να επαναλάβουν τη δραστηριότητα για την Ιουρασική και την Κρητιδική περίοδο. Οι μαθητές/τριες καλούνται να απαντήσουν τις παρακάτω ενδεικτικές ερωτήσεις: Ποια ήταν τα είδη των φυτών και των ζώων στη Γη κατά τη διάρκεια της Τριαδικής περιόδου; Πώς διέφερε η ατμόσφαιρα στη Γη κατά τη διάρκεια της Τριαδικής περιόδου; Πότε πρωτοεμφανίστηκαν τα ανθοφόρα φυτά ή αγγειόσπερμα; Πότε πρωτοεμφανίστηκαν τα μελισσοειδή έντομα και ποια είναι η σχέση τους με τα αγγειόσπερμα; Τι επιπτώσεις είχε η εμφάνιση των ανθοφόρων φυτών για τους δεινοσαύρους ; Γιατί θεωρείτε ότι ο Triceratops κυριάρχησε την Κρητιδική περίοδο; Να ερευνήσετε τις προσαρμογές που βοήθησαν αυτό το είδος δεινοσαύρου να επιβιώσει στο μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Διασύνδεση με μαθήματα του Αναλυτικού Προγράμματος: Βιολογία Α Γυμνασίου: Μέσα από την Ενότητα 4 όπου γίνεται αναφορά στη φωτοσύνθεση. Μέσα από την Ενότητα 5 όπου γίνεται αναφορά στις τροφικές αλυσίδες, πλέγματα και πυραμίδες. Βιολογία Γ Γυμνασίου: Μέσα από την Ενότητα 6 που αναφέρονται τα 9

10 οικοσυστήματα, οι βιοτικοί και αβιοτικοί παράγοντες, η αλληλοσύνδεσή τους, οι τροφικές σχέσεις, η ροή ενέργειας, κ.λπ. Βιολογία Β Λυκείου Επιστήμη Περιβάλλοντος: Ο ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ: Α. Η ενέργεια και ο πλανήτης μας Β. Θερμική μηχανή Γ. Ζώνες βλάστησης Ε. Διατήρηση της ζωής και ενέργεια Ζ. Οικολογία. Φυσική Α, Β, Γ Γυμνασίου και Α Λυκείου: Μέσα από την ενότητα 1: Ενέργεια - Θερμότητα- Θερμοκρασία και την ενότητα 4: Δυνάμεις - Κινήσεις - Απλές μηχανές - Εργαλεία Κατασκευές. Γεωγραφία Β Γυμνασίου: Στις ενότητες «Η γεωλογική εξέλιξη της Κύπρου» και «Το κλίμα της Κύπρου-Κλιματική αλλαγή», όπου εισάγονται οι έννοιες των τεκτονικών πλακών, η γεωλογική χρονολογική κλίμακα, η εποχή των παγετώνων, οι παράγοντες που καθορίζουν το κλίμα, κ.λπ. Τέχνη: Δημιουργία κατασκευών, οπτικών αναπαραστάσεων των οργανισμών. Σχεδιασμός και Τεχνολογία: Δημιουργία κατασκευών, οπτικών αναπαραστάσεων των οργανισμών. Νεοελληνική γλώσσα Α Γυμνασίου: Μέσα από το κείμενο «Ο κυρ Λάζαρος κι οι δράκοι». Νεοελληνική γλώσσα Β Γυμνασίου: Μέσα από την ενότητα Λογοτεχνία και Οικολογία. 10

11 2. 4. «Μα που εξαφανίστηκαν όλοι τους άραγε ;» Υποθέσεις, θεωρίες και δεινόσαυροι Σκοπός: Επιδιώκεται οι μαθητές/τριες να κατανοήσουν τις διαφορετικές υποθέσεις και θεωρίες των επιστημόνων αναφορικά με τα χαρακτηριστικά των δεινοσαύρων (μορφολογικά χαρακτηριστικά, διατροφή και αναπαραγωγή) μέσα από τους συσχετισμούς με νέα είδη ζωής σε παρόμοιες περιβαλλοντικές συνθήκες. Οι μαθητές/τριες επιδιώκεται να κατανοήσουν τη χρήση στοιχείων χρονολόγησης των απολιθωμάτων στη στοιχειοθέτηση μίας υπόθεσης ή και θεωρίας και να αξιολογήσουν τη θεωρία της σύγκρουσης με αστεροειδή πάχους 10 χιλιόμετρων, που προτάθηκε αρχικά από τον Γουόλτερ Άλβαρεζ προς το τέλος της δεκαετίας του 1970, και συνδέεται με το τέλος της Κρητιδικής περιόδου. Παράλληλα, καλούνται να ερευνήσουν υποθέσεις σχετικά με τις αιτίες που προκάλεσαν την μαζική εξαφάνιση των δεινοσαύρων, η οποία σηματοδοτεί και το τέλος του Κρητιδικής περιόδου και την αρχή της Κενοζωϊκής. Επιμέρους στόχοι: Οι μαθητές/τριες: να κατανοήσουν τις διαφορετικές θεωρίες και υποθέσεις αναφορικά με τα χαρακτηριστικά των δεινοσαύρων που έζησαν εκατομμύρια χρόνια π.χ., να γνωρίσουν τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την χρονολόγηση των απολιθωμάτων, να ερευνήσουν τα χαρακτηριστικά, τις προσαρμογές και την περίοδο που έζησαν συγκεκριμένα είδη δεινοσαύρων, να αποκτήσουν γνώσεις που αφορούν στο πώς επηρεάζει το υλικό, η ταχύτητα και η γωνία πρόσκρουσης ενός αστεροειδούς τον πλανήτη μας, να είναι σε θέση να αξιολογούν τις θεωρίες που εξηγούν τη μαζική εξαφάνιση των δεινοσαύρων που χαρακτηρίζει το τέλος του Κρητιδικής και την αρχή της Κενοζωϊκής περιόδου. Τάξεις που μπορεί να εφαρμοστεί: Γ Γυμνασίου και Λύκειο Υλικά/Μέσα: υπολογιστή με πρόσβαση στο διαδίκτυο χαρτί γραφήματος φωτογραφίες από λείψανα, από χνάρια και από αυγά δεινοσαύρων φωτογραφίες από απολιθώματα φυτών 11

12 ενδεικτικές φωτογραφίες δεινοσαύρων από διαφορετικούς καλλιτέχνες Καλλιτεχνική απεικόνιση Velociraptor mongoliensis με μεγάλα φτερά πτερύγων, όπως προκύπτει από απολιθωμένες διογκώσεις φτερών Μοντέλο Δεινονύχου Καλλιτεχνική αναπαράσταση Απατοσαύρου προσομοιώσεις από υπολογιστές για τα χαρακτηριστικά συγκεκριμένου είδους δεινοσαύρου προσομοιώσεις από υπολογιστές που δείχνουν τις επιπτώσεις πρόσκρουσης διαφορετικών αστεροειδών στον πλανήτη μας χάρτης με τοποθεσίες, όπου βρέθηκαν τα διάφορα λείψανα και οι διάφοροι κρατήρες που προέκυψαν από πρόσκρουση αστεροειδή στον πλανήτη Γη Περιγραφή: Οι μαθητές/τριες, εργαζόμενοι/ες σε ομάδες των 2-3 ατόμων, καλούνται να ερευνήσουν τα πιο κάτω: α) την διαφορετικότητα των σκελετικών απολιθωμάτων (μέγεθος, απολιθωμένα χνάρια, αυγά) των δεινοσαύρων β) την μέθοδο χρονολόγησης των απολιθωμάτων (βλ. σχετικές ιστοσελίδες: γ) τη διατροφή των δεινοσαύρων παρατηρώντας φωτογραφικό υλικό από δόντια δεινοσαύρων, για να αποφασίσουν αν οι συγκεκριμένοι δεινόσαυροι ήταν χορτοφάγοι, σαρκοφάγοι ή/και παμφάγοι και να φτιάξουν τροφικές αλυσίδες και τροφικά πλέγματα σε χαρτόνι ή σε τρισδιάστατη μορφή. δ) τις προσαρμογές των δεινοσαύρων στο νερό ή στην ξηρά (π.χ. ορισμένοι επιστήμονες θεωρούν ότι Πτερόσαυρος περπατούσε στα τέσσερα, ενώ άλλοι επιστήμονες θεωρούν ότι περπατούσε σε όρθια θέση), και να τις συγκρίνουν με αντίστοιχες προσαρμογές που παρατηρούνται σε σύγχρονες μορφές ζωής. ε) το πώς επηρεάζει το υλικό, η ταχύτητα και η γωνία πρόσκρουσης ενός αστεροειδούς στον πλανήτη μας, μέσα από προσομοιώσεις (βλ. σχετικά την ιστοσελίδα: η) τη θεωρία σύγκρουσης με αστεροειδή πάχους 10 χιλιόμετρων, που προτάθηκε αρχικά από τον Γουόλτερ Άλβαρεζ προς το τέλος της δεκαετίας του 1970, και συνδέει το τέλος της κρητιδικής περιόδου με μία σύγκρουση που συνέβη 65,5 εκατομμύρια έτη πριν (δίδεται ο χάρτης με τις τοποθεσίες που ανακαλύφθηκαν 12

13 λείψανα και κρατήρες). Η θεωρία αυτή «επιβεβαιώνεται» με την ανακάλυψη ενός τεράστιου κρατήρα πάχους 170 χιλιόμετρων, ο οποίος βρίσκεται σήμερα στον βυθό του Κόλπου του Μεξικού. θ) την υπόθεση ότι τα θηλαστικά πιθανόν να ανταγωνίστηκαν με τους δεινοσαύρους για τους πόρους και ότι πολλά είδη θηλαστικών επέζησαν από το τέλος της Κρητιδικής εποχής και στη συνέχεια άρχισαν να κυριαρχούν στη Γη. Σημείωση: Κατά τη μελέτη των θεωριών για την εξαφάνιση των δεινοσαύρων, οι μαθητές/τριες μπορούν να κατασκευάσουν ένα μοντέλο με το οποίο θα παρουσιάζεται ο τρόπος εξαφάνισής τους με βάση τη θεωρία, την οποία οι ίδιοι/ες υιοθετούν. Αφού ολοκληρώσουν τις εργασίες τους, η κάθε ομάδα παρουσιάζει στην ολομέλεια την εργασία που έχει ετοιμάσει και ακολουθεί σχετική συζήτηση στα πιο πάνω ζητήματα διερεύνησης. Διασύνδεση με μαθήματα του Αναλυτικού Προγράμματος: Βιολογία Γ Γυμνασίου: Μέσα από την Ενότητα 6 που αναφέρονται τα οικοσυστήματα, οι βιοτικοί και αβιοτικοί παράγοντες, η αλληλοσύνδεσή τους, οι τροφικές σχέσεις, η ροή ενέργειας, κ.λπ. Βιολογία Β και Γ Λυκείου Λυκείου: μέσα από τις ενότητες της Επιστήμης Περιβάλλοντος: Α. Ο πλανήτης Γη, Β. Η προέλευση της ζωής, Γ. Από τους μονοκύτταρους στους πολυκύτταρους οργανισμούς, Δ. Η εξέλιξη των οργανισμών και η εξάπλωσή τους στον πλανήτη μας, Ε. Οι μεταβολές του πλανήτη μας, ενότητα 3: Δ. Οικολογία. Σχεδιασμός και Τεχνολογία: Δημιουργία μοντέλων θεωριών εξαφάνισης των δεινοσαύρων. Φυσική Α, Β, Γ Γυμνασίου και Α Λυκείου: Μέσα από την ενότητα 1: Ενέργεια - Θερμότητα- Θερμοκρασία και την ενότητα 4: Δυνάμεις - Κινήσεις - Απλές μηχανές - Εργαλεία Κατασκευές. Φυσική Β και Γ Λυκείου: Μέσα από τις ενότητες Μηχανική και Σύγχρονη Φυσική. Χημεία Γ Γυμνασίου: Μέσα από την ενότητα 1 για τα Οξέα, Βάσεις και αντιδράσεις εξουδετέρωσης και την ενότητα 3 για τον περιοδικό πίνακα. Χημεία Α, Β και Γ Λυκείου: Μέσα από όλες τις ενότητες. Τέχνη: Δημιουργία μοντέλων θεωριών εξαφάνισης των δεινοσαύρων. 13

14 5. «Πετάει ο δεινόσαυρος; Πετάει» ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ, ΘΕΩΡΙΕΣ, ΕΞΕΛΙΞΗ ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΩΝ ΚΑΙ ΠΤΗΝΩΝ Σκοπός: Επιδιώκεται οι μαθητές/τριες να κατανοήσουν ότι ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι οι δεινόσαυροι εξαφανίστηκαν πάνω από εξήντα εκατομμύρια χρόνια πριν, κάποιοι επιστήμονες θεωρούν ότι καθημερινά βλέπουμε ζωντανούς δεινοσαύρους και τους αποκαλούμε πουλιά. Να εξετάσουν τα αποδεικτικά στοιχεία που συνδέουν τους δεινοσαύρους με τα σύγχρονα πτηνά, μελετώντας τις εξελικτικές διαδικασίες που συνέβησαν και συμβαίνουν σε όλους τους οργανισμούς. Επιμέρους στόχοι: Οι μαθητές/τριες: να κατανοήσουν ότι οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν με βεβαιότητα τα χαρακτηριστικά των δεινοσαύρων που έζησαν πριν εκατομμύρια χρόνια, να ερευνήσουν τις αντικρουόμενες υποθέσεις με βάση την επιστημονική έρευνα, να κατανοήσουν ότι οι επιστήμονες χρησιμοποιούν απολιθωμένα ευρήματα, για να συμπεράνουν την πιθανή συμπεριφορά των εξαφανισμένων δεινοσαύρων, όπως το φώλιασμα και την γονική συμπεριφορά και να τα συγκρίνουν με τα χαρακτηριστικά των πουλιών, να ερευνήσουν τα δεδομένα, με βάση τα οποία, σύμφωνα με μία θεώρηση, οι δεινόσαυροι εξελίχθηκαν σε πτηνά, να ερευνήσουν και να συγκρίνουν τα ανατομικά στοιχεία από τα απολιθώματα, να εξερευνήσουν τις πιθανές προελεύσεις της πτήσης, να εξηγούν ότι όταν οι επιστήμονες διαφωνούν σχετικά με μια υπόθεση ή και θεωρία, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ασκούν καλή πρακτική της επιστήμης, να αναζητούν επιστημονικά άρθρα, να αξιολογούν την αξιοπιστία και την εγκυρότητα των επιστημονικών άρθρων. Τάξη/τάξεις που μπορεί να εφαρμοστεί: Λύκειο Υλικά/Μέσα: Υπολογιστή με πρόσβαση στο διαδίκτυο Φωτογραφίες από λείψανα, από χνάρια και από αυγά δεινοσαύρων Χάρτης με τοποθεσίες όπου βρέθηκαν τα διάφορα λείψανα Επιστημονικά άρθρα σχετικά με την εξέλιξη των πτηνών Περιγραφή: 14

15 Ο/Η εκπαιδευτικός παρουσιάζει ως αφόρμηση στους/τις μαθητές/τριες την πιο κάτω πρόταση: «Το 2000, μια ομάδα με επικεφαλής τον Xing Xu της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών περιέγραψε έναν μικρό δεινόσαυρο, τον Microraptor, ο οποίος είχε φτερά παρόμοια με τα σύγχρονα πτηνά και μπορεί να ήταν σε θέση να πετάξει» Στη συνέχεια, ζητά από τους/τις μαθητές/τριες να αναζητήσουν επιστημονικά άρθρα σχετικά με τις υποθέσεις και θεωρίες της εξέλιξης των δεινοσαύρων. Ενδεικτικά άρθρα στην Αγγλική γλώσσα: Sustained miniaturization and anatomical innovation in the dinosaurian ancestors of birds (Συνεχής σμίκρυνση και ανατομική καινοτομία σε δεινοσαύρους που ήταν πρόγονοι των πτηνών) Michael S. Y. Lee, Andrea Cau, Darren Naish, Gareth J. Dyke, Science 01 Aug A comprehensive phylogeny of birds (Aves) using targeted next-generation DNA sequencing Richard O. Prum, Jacob S. Berv, Alex Dornburg, Daniel J. Field,JeffreyP. Townsend, Emily Moriarty Lemmon & Alan R. Lemmon Nature 526, (22 October 2015) doi: /nature15697 Received 03 May 2015 Accepted 09 September 2015 Published online 07 October 2015 How birds spread around the globe Nature 528, 311 (17 December 2015) doi: /528311b Published online 16 December 2015 Insights into bird wing evolution and digit specification from polarizing region fate maps Matthew Towers, Jason Signolet, Adrian Sherman, Helen Sang & Cheryll Tickle Nature Communications 2, Article number: 426 doi: /ncomms1437 Foth, C., Tischlinger, H. & Rauhut, O. W. M. Nature 511, (2014). Στο τέλος, οι μαθητές/τριες παρουσιάζουν τα επιστημονικά άρθρα που έχουν μελετήσει για να συσχετίσουν και να αναπτύξουν την θεωρία σχετικά με την εξέλιξη των δεινοσαύρων σε πτηνά. Διασύνδεση με μαθήματα του Αναλυτικού Προγράμματος: Επιστήμη Περιβάλλοντος Β Λυκείου: Μέσα από την ενότητα 1: Δ. Η εξέλιξη των 15

16 οργανισμών και η εξάπλωσή τους στον πλανήτη μας, Ε. Οι μεταβολές του πλανήτη μας και ενότητα 3: Δ. Οικολογία. Βιολογία Α και Γ Λυκείου: Μέσα από την ενότητα της Γενετικής και της κληρονομικότητας. Χημεία Λυκείου: Μέσα από όλες τις ενότητες. Φυσική Α, Β, Γ Γυμνασίου και Α Λυκείου: Μέσα από την ενότητα 1: Ενέργεια - Θερμότητα- Θερμοκρασία και την ενότητα 4: Δυνάμεις - Κινήσεις - Απλές μηχανές - Εργαλεία Κατασκευές. Φυσική Β και Γ Λυκείου: Μέσα από τις ενότητες Μηχανική και Σύγχρονη Φυσική. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Δραστηριότητα στο Κέντρο Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Αθαλάσσας: Προσαρμογή και εξέλιξη οργανισμών στο δάσος. Αγγλικά: Μελέτη των επιστημονικών άρθρων στην αγγλική γλώσσα. 16

17 ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ Σελίδες Ιστορίας και Επιστήμης: Ο κόσμος των δεινοσαύρων Top 10 Jurassic-Sized Dinosaur Myths - pakvim.tk EVERYTHING YOU WANTED TO KNOW Ancestor of Humans Lived With Dinosaurs : Discovery News The origin of birds Dinosaurs: Facts and Fiction - ScienceViews.com Evolution of the dinosaurs The Dinosauria BBC Nature Dinosaurs 17

ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΟΥΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΠΡΟΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΟΥΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΠΡΟΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΟΥΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΠΡΟΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γενική εποπτεία: Δρ Αραβέλλα Ζαχαρίου, Γενική Συντονίστρια ΠΕ/ΕΑΑ, Παιδαγωγικό

Διαβάστε περισσότερα

Σελ7: Ο βαρύτερος δεινόσαυρος Σελ8: Ο μικρότερος δεινόσαυρος Σελ9: Ο πιο πνευματώδης δεινόσαυρος

Σελ7: Ο βαρύτερος δεινόσαυρος Σελ8: Ο μικρότερος δεινόσαυρος Σελ9: Ο πιο πνευματώδης δεινόσαυρος Σελ1:ΤΙΤΛΟΣ Σελ2:ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ3: ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΟΙ Σελ4: Ο πρώτος δεινόσαυρος που ονομάστηκε Σελ 12: Ο αρχαιότερος δεινόσαυρος Σελ5: Ο πρώτος δεινόσαυρος που ανακαλύφθηκε στην Αμερική Σελ6:O μακρύτερος δεινόσαυρος

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμσίου Ενότητα: Φυσικό Περιβάλλον και Οικολογία Κεφάλαιο: Τροφικές

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου Ενότητα: Φυσικό Περιβάλλον και Οικολογία Κεφάλαιο: Τροφικές

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Η έννοια του οικοσυστήματος αποτελεί θεμελιώδη έννοια για την Οικολογία

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Η έννοια του οικοσυστήματος αποτελεί θεμελιώδη έννοια για την Οικολογία Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Η έννοια του οικοσυστήματος αποτελεί θεμελιώδη έννοια για την Οικολογία Οικολογία Οικολογία είναι η επιστήμη που μελετά τις σχέσεις των οργανισμών (συνεπώς και του ανθρώπου)

Διαβάστε περισσότερα

Σενάριο 10: Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος - Ο ρόλος ενέργειας

Σενάριο 10: Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος - Ο ρόλος ενέργειας Σενάριο 10: Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος - Ο ρόλος ενέργειας Φύλλο Εργασίας 1 (Εισαγωγικό) Τίτλος: Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος Ο ρόλος της ενέργειας Γνωστικό Αντικείμενο:

Διαβάστε περισσότερα

Άνθρωπος και Περιβάλλον

Άνθρωπος και Περιβάλλον Άνθρωπος και Περιβάλλον Οικολογία είναι: η επιστήμη που μελετά τις σχέσεις των οργανισμών (και φυσικά του ανθρώπου) με: τους αβιοτικούς παράγοντες του περιβάλλοντός τους, δηλαδή το κλίμα (υγρασία, θερμοκρασία,

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Βιολογίας και Οικολογίας και η Διδακτική τους

Έννοιες Βιολογίας και Οικολογίας και η Διδακτική τους Έννοιες Βιολογίας και Οικολογίας και η Διδακτική τους Γιώργος Αμπατζίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ακαδημαϊκό έτος 2016-17 Εκπαιδευτικοί στόχοι Να κατανοήσουν οι φοιτητές

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΕΙΟ: Δημοτικό Σχολείο Παλώδιας ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2011-2012 Αρ. Μαθητών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα: 38 Αρ. Εκπαιδευτικών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα: 7 Εκπαιδευτικοί:

Διαβάστε περισσότερα

Η οµαδοποίηση των ζώων

Η οµαδοποίηση των ζώων ΣΧΕ ΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Η οµαδοποίηση των ζώων ENOTHTA: Η οµαδοποίηση των ζώων ΜΑΘΗΜΑ: Επιστήµη ΤΑΞΗ: Β ΣΚΟΠΟΣ Οι µαθητές καλούνται να οργανώσουν µε βάση διαφορετικά κριτήρια κάθε φορά, πληροφορίες που είδη γνωρίζουν.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ- ΜΑΘΗΜΑ 1. Σχολείο: Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείου Καλού Χωριού Λεμεσού

ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ- ΜΑΘΗΜΑ 1. Σχολείο: Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείου Καλού Χωριού Λεμεσού ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ- ΜΑΘΗΜΑ 1 Όνομα Εκπαιδευτικού: Θεοδοσία Βασιλείου Σχολείο: Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείου Καλού Χωριού Λεμεσού Ζήτημα της Αειφόρου Περιβαλλοντικής Εκπαιδευτικής Πολιτικής: Ανάληψη

Διαβάστε περισσότερα

έ ό ή ΔΑΡΒΙΝΟΣ ΕΞΕΛΙΞΗ & ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

έ ό ή ΔΑΡΒΙΝΟΣ ΕΞΕΛΙΞΗ & ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΔΑΡΒΙΝΟΣ ΕΞΕΛΙΞΗ & ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ Η βιοποικιλότητα είναι γύρω μας, παντού. «Όλα τα είδη προέρχονται από έναν κοινό πρόγονο. Κάποια αποκλίνουν και δημιουργούν νέα είδη. Οι αποκλίσεις γίνονται μέσω τηςδιεργασίαςτηςφυσικήςεπιλογήςσύμφωναμετηνοποίαένας

Διαβάστε περισσότερα

Η έννοια του οικοσυστήματος Ροή ενέργειας

Η έννοια του οικοσυστήματος Ροή ενέργειας ΘΕΜΑ 1 ο Η έννοια του οικοσυστήματος Ροή ενέργειας Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Στις παρακάτω ερωτήσεις, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη

Διαβάστε περισσότερα

Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ - ΜΑΛΟΥΝΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΤΑΞΗ: Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:. ΤΜΗΜΑ: ΑΡ.

Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ - ΜΑΛΟΥΝΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΤΑΞΗ: Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:. ΤΜΗΜΑ: ΑΡ. Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ - ΜΑΛΟΥΝΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΒΑΘΜΟΣ:.... /40 ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ:... ΥΠΟΓΡ:... ΤΑΞΗ: Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 02.06.2017 ΜΑΘΗΜΑ:

Διαβάστε περισσότερα

Η πορεία της βιοποικιλότητας στο χρόνο

Η πορεία της βιοποικιλότητας στο χρόνο Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων / ΔΠΘ Η πορεία της βιοποικιλότητας στο χρόνο ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ & ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Ιδανικός πλανήτης για τη ζωή Θερμοκρασία

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ. Βιβλίο Δραστηριοτήτων για τους/τις μαθητές/τριες ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ. Βιβλίο Δραστηριοτήτων για τους/τις μαθητές/τριες ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Βιβλίο Δραστηριοτήτων για τους/τις μαθητές/τριες ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Επιθεώρηση Φυσιογνωστικών / Βιολογίας / Γεωγραφίας Συγγραφή

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου. Άνθρωπος και Περιβάλλον (Κεφ.2)

Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου. Άνθρωπος και Περιβάλλον (Κεφ.2) Μάθημα/Τάξη: Κεφάλαιο: Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ Λυκείου Άνθρωπος και Περιβάλλον (Κεφ.2) Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 13-02-2017 Επιδιωκόμενος Στόχος: 70/100 ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιο σας τον

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/01/2012

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/01/2012 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/01/2012 ΘΕΜΑ 1 Ο Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: Στα τροφικά επίπεδα

Διαβάστε περισσότερα

Υλοποίηση: 1o Νηπιαγωγείο Αγίας Μαρίνας Νηπιαγωγοί: Φραντζεσκάκη Άννα, Μεντιδάκη Αθηνά Σχολικό έτος:

Υλοποίηση: 1o Νηπιαγωγείο Αγίας Μαρίνας Νηπιαγωγοί: Φραντζεσκάκη Άννα, Μεντιδάκη Αθηνά Σχολικό έτος: Υλοποίηση: 1o Νηπιαγωγείο Αγίας Μαρίνας Νηπιαγωγοί: Φραντζεσκάκη Άννα, Μεντιδάκη Αθηνά Σχολικό έτος: 2013-14 Θεματική ενότητα ΧΩΡΟΣ από το ΝΠΣ Μαθηματικών ΟΠΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ - ΧΩΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΟΣ: Να

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ. ΟΝΟΜΑ: Στεγόσαυρος. ΣΗΜΑΣΙΑ ΟΝΟΜΑΤΟΣ: Σαύρα με οροφή. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ:

ΔΕΛΤΙΟ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ. ΟΝΟΜΑ: Στεγόσαυρος. ΣΗΜΑΣΙΑ ΟΝΟΜΑΤΟΣ: Σαύρα με οροφή. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ: ΟΝΟΜΑ: Στεγόσαυρος ΣΗΜΑΣΙΑ ΟΝΟΜΑΤΟΣ: Σαύρα με οροφή. Ογκώδες τετράποδο που είχε μήκος 8 10 μέτρα. Η πλάτη του καλύπτονταν από μεγάλες κεράτινες πλάκες που ξεκινούσαν μικρές από τη βάση του κεφαλιού, μεγάλωναν

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΔΗΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Σχολική χρονιά 2012-13 ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ 3, 16451

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος Ο ρόλος της ενέργειας. Κεφάλαιο 2.2

Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος Ο ρόλος της ενέργειας. Κεφάλαιο 2.2 Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος Ο ρόλος της ενέργειας Κεφάλαιο 2.2 Ο ρόλος της ενέργειας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2.2 Τροφικές σχέσεις και ροή ενέργειας Τροφικές Σχέσεις και Ροή Ενέργειας Κάθε οργανωμένο σύστημα,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/01/2012

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/01/2012 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/01/2012 ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Τα αντισώματα εκκρίνονται

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές Αρχές Οικολογίας

Γενικές Αρχές Οικολογίας Γενικές Αρχές Οικολογίας Γιώργος Αμπατζίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ακαδημαϊκό έτος 2016-17 Στο προηγούμενο μάθημα Αντικείμενο της επιστήμης της οικολογίας Ιστορία της

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 17/01/2016 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ: ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΕΛΕΝΗ ΧΑΛΙΚΙΑ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 17/01/2016 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ: ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΕΛΕΝΗ ΧΑΛΙΚΙΑ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις

Διαβάστε περισσότερα

«ΕΛΛΗΝΟΠΥΓΟΣΤΕΟΣ: Ο ΠΑΝΑΡΧΑΙΟΣ ΚΑΤΟΙΚΟΣ ΤΟΥ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥ ΜΑΣ»

«ΕΛΛΗΝΟΠΥΓΟΣΤΕΟΣ: Ο ΠΑΝΑΡΧΑΙΟΣ ΚΑΤΟΙΚΟΣ ΤΟΥ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥ ΜΑΣ» ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΖΟΥΝΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ 24 Ο ΟΛΟΗΜΕΡΟ Δ.Σ. ΛΑΜΙΑΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΛΑΜΙΑ 35100 EZOUNI@TEILAM.GR «ΕΛΛΗΝΟΠΥΓΟΣΤΕΟΣ: Ο ΠΑΝΑΡΧΑΙΟΣ ΚΑΤΟΙΚΟΣ ΤΟΥ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥ ΜΑΣ» ΠΕΡΙΛΗΨΗ Τα δύο σχολεία (23 ο

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές Αρχές Οικολογίας

Γενικές Αρχές Οικολογίας Γενικές Αρχές Οικολογίας Γιώργος Αμπατζίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ακαδημαϊκό έτος 2016-17 Στο προηγούμενο μάθημα Βιοκοινότητα και ιδιότητές της Οικολογική διαδοχή: πρωτογενής

Διαβάστε περισσότερα

Πόσο καθαρή είναι η πόλη μας;

Πόσο καθαρή είναι η πόλη μας; Ανοιχτή Εκπαιδευτική Πρακτική Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη Πόσο καθαρή είναι η πόλη μας; Εκπαιδευτικός & Τάξη Εκπαιδευτικός: Μαρίνα Αθανασούλα ( Αναπληρώτρια Νηπιαγωγός)

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016/2017

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016/2017 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016/2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ MAΪOY - ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΒΑΘ.:... / 40 ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: A ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26/05/2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΒΙΟΛΟΓΙΑ) ΧΡΟΝΟΣ: 1h 30min

Διαβάστε περισσότερα

5. κλίμα. Οι στέπες είναι ξηροί λειμώνες με ετήσιο εύρος θερμοκρασιών το καλοκαίρι μέχρι 40 C και το χειμώνα κάτω από -40 C

5. κλίμα. Οι στέπες είναι ξηροί λειμώνες με ετήσιο εύρος θερμοκρασιών το καλοκαίρι μέχρι 40 C και το χειμώνα κάτω από -40 C 5. κλίμα 5. κλίμα Οι στέπες είναι ξηροί λειμώνες με ετήσιο εύρος θερμοκρασιών το καλοκαίρι μέχρι 40 C και το χειμώνα κάτω από -40 C 5. κλίμα 5. κλίμα Οι μεσογειακές περιοχές βρίσκονται μεταξύ 30 0 και

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική πρόταση 2 1 : Οι μετακινήσεις ανθρώπων σε άλλες περιοχές της γης κατά την Αρχαϊκή Εποχή

Διδακτική πρόταση 2 1 : Οι μετακινήσεις ανθρώπων σε άλλες περιοχές της γης κατά την Αρχαϊκή Εποχή Διδακτική πρόταση 2 1 : Οι μετακινήσεις ανθρώπων σε άλλες περιοχές της γης κατά την Αρχαϊκή Εποχή Ερώτημα-κλειδί 2 Οι άνθρωποι της Αρχαϊκής Εποχής μετακινούνταν για τους ίδιους λόγους και με τον ίδιο τρόπο

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ( )

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ( ) ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ (8-4-2012) ΘΕΜΑ 1: Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει σωστά την πρόταση: (Μονάδες 25) 1. Ο πυρετός: α. Δημιουργείται σε περίπτωση τοπικής

Διαβάστε περισσότερα

Αρ. Φακ.: Αρ. Τηλ.: Αρ. Φαξ: Σεπτεμβρίου 2017

Αρ. Φακ.: Αρ. Τηλ.: Αρ. Φαξ: Σεπτεμβρίου 2017 ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ 2252 ΛΕΥΚΩΣΙΑ Αρ. Φακ.: 2.10.04 Αρ. Τηλ.: 22 402303 Αρ. Φαξ: 22 480505 e-mail: info@cyearn.pi.ac.cy 21 Σεπτεμβρίου 2017

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΕΡΑΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, δρ Βιολογίας, σύμβουλος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΕΡΑΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, δρ Βιολογίας, σύμβουλος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. ΒΙΟΛΟΓΙΑ Η συγγραφή του βιβλίου είναι αποτέλεσμα συλλογικής εργασίας μελών της Πανελλήνιας Ένωσης Βιολόγων, στα πλαίσια του διαγωνισμού του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για τη συγγραφή διδακτικών βιβλίων Βιολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. β Α3. β Α4. β Α5. γ ΘΕΜΑ Β Β1. 1. Α 2. Β 3. Α 4. Α 5. Β 6. Β 7. Α ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΜΑΪΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ

ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:... ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 40 λεπτά ΣΧΟΛΕΙΟ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ/ΤΡΙΑ:. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:... ΑΡ.:... ΜΕΡΟΣ Α: Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις. 1.

Διαβάστε περισσότερα

«Το ποτάμι μας (Τάφρος 66) Πηγή ζωής ή αιτία οικολογικής καταστροφής;»

«Το ποτάμι μας (Τάφρος 66) Πηγή ζωής ή αιτία οικολογικής καταστροφής;» «Το ποτάμι μας (Τάφρος 66) Πηγή ζωής ή αιτία οικολογικής καταστροφής;» Εκπαιδευτικοί υλοποίησης: Δημητρίου Χρήστος Όππας Δημήτριος Αγγελοχώρι, 2012 2014 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ Είναι σύγχρονο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΑΕΙΦΟΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΤΟ ΑΕΙΦΟΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟ ΑΕΙΦΟΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Δρ Αραβέλλα Ζαχαρίου, Συντονίστρια ΠΕ/ΕΑΑ, ΠΙ aravella@cytanet.com.cy zachariou.a@cyearn.pi.ac.cy Ημερίδα: Πολιτικές

Διαβάστε περισσότερα

Αλέξανδρος Καπανιάρης

Αλέξανδρος Καπανιάρης Διαδραστικά Σχολικά Βιβλία Αποθετήριο Μαθησιακών Αντικειμένων «Φωτόδεντρο» Ψηφιακή Εκπαιδευτική Πλατφόρμα Αλέξανδρος Καπανιάρης Υπεύθυνος ΚΕ.ΠΛΗ.ΝΕ.Τ. Μαγνησίας Πληροφορικός, Μ.Α., M.ed. Υπ. Δρ Πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ:

ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2014-2015 ΒΑΘ.:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΟΛΟΓΡ.:... ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 12-06-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΜΟΝΑΔΩΝ: 20 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Β Β1. Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1 Α 2 Β 3 Α 4 Α 5 Β 6 Β 7 Α

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Β Β1. Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1 Α 2 Β 3 Α 4 Α 5 Β 6 Β 7 Α 1 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΜΑΪΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. γ (συμβάλλουν

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ. ΜΑΘΗΜΑ: ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΤΑΞΗ: Β ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΩΡΑ: 10:45 π.μ. ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2.

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ. ΜΑΘΗΜΑ: ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΤΑΞΗ: Β ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΩΡΑ: 10:45 π.μ. ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2. ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΤΑΞΗ: Β ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΩΡΑ: 10:45 π.μ. ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2.30 ώρες Ονοματεπώνυμο μαθητή/μαθήτριας: Τμήμα: Αριθμός: Όνομα Καθηγητή/τριας:

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ 1. Ποιος από τους παρακάτω οργανισμούς χαρακτηρίζεται ως αυτότροφος; 1. αλεπού 2. βάτραχος 3. βελανιδιά 4. ψύλλος. 2. Ποιος από τους παρακάτω παράγοντες χαρακτηρίζεται ως αβιοτικός; 1.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΑΛΑΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016 ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. β Α3. β Α4. γ Α5. γ ΘΕΜΑ Β Β1. 1 Α 2 Β 3 Α 4 Α 5 Β 6 Β 7 Α Β2. Ρύπανση είναι η επιβάρυνση του περιβάλλοντος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ «Η θάλασσα κοινό μας σπίτι»

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ «Η θάλασσα κοινό μας σπίτι» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ LIFE «Μεσογειακή φώκια και Αλιεία: Αντιμετωπίζοντας τη σχέση ανταγωνισμού και αλληλεπίδρασης στις ελληνικές θάλασσες» ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ «Η θάλασσα

Διαβάστε περισσότερα

Στο πλαίσιο των Αξόνων Προτεραιότητας:

Στο πλαίσιο των Αξόνων Προτεραιότητας: «ΘΑΛΗΣ: Ενίσχυση της Διεπιστημονικής ή και Διιδρυματικής έρευνας και καινοτομίας με δυνατότητα προσέλκυσης ερευνητών υψηλού επιπέδου από το εξωτερικό μέσω της διενέργειας βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Δ.Β.Μ. Σχολική χρονιά 2014-15 ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ 3, 16451 ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Τι ονομάζουμε ροή ενέργειας σε ένα οικοσύστημα; Όσο αναγκαία είναι η τροφοδότηση ενός οικοσυστήματος με ενέργεια, άλλο τόσο αναγκαία είναι η διανομή της στους άλλους οργανισμούς

Διαβάστε περισσότερα

Επαγγελματικές κάρτες

Επαγγελματικές κάρτες Επαγγελματικές κάρτες Αφροδίτη Οικονόμου Νηπιαγωγός afoikon@uth.gr Η παρουσίαση αναπτύχθηκε για την πλατφόρμα Ταξίδι στον γραμματισμό Θεματική: Τα επαγγέλματα των γονιών της τάξης μας ΤΙΤΛΟΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ:

Διαβάστε περισσότερα

Να συμπληρωθεί το παρακάτω φυλλάδιο με βάση τις οδηγίες σε κάθε θέμα. Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις. Σας ευχόμαστε επιτυχία!

Να συμπληρωθεί το παρακάτω φυλλάδιο με βάση τις οδηγίες σε κάθε θέμα. Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις. Σας ευχόμαστε επιτυχία! Διαγώνισμα ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γενικής Παιδείας ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 15/3/2015 Να συμπληρωθεί το παρακάτω φυλλάδιο με βάση τις οδηγίες σε κάθε θέμα. Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις. Σας ευχόμαστε επιτυχία! ΘΕΜΑ Α Να αντιγράψετε

Διαβάστε περισσότερα

Το περιβάλλον κι εγώ

Το περιβάλλον κι εγώ Ανοιχτή Εκπαιδευτική Πρακτική Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη Το περιβάλλον κι εγώ Εκπαιδευτικός & Τάξη Καζάκου Μαρίνα, Α, Β & Γ Λυκείου email kazakoumarina@gmail.com ΣΧΟΛΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 5: Τροφικές Σχέσεις

ΕΝΟΤΗΤΑ 5: Τροφικές Σχέσεις ΕΝΟΤΗΤΑ 5: Τροφικές Σχέσεις Α. Διδακτικό πλαίσιο Τίτλος ενότητας: Μελετώντας τις Τροφικές Σχέσεις μεταξύ των Ζωντανών Οργανισμών Παιδαγωγική Προσέγγιση: Προβληματοκεντρική μάθηση με προκαθορισμένη πορεία

Διαβάστε περισσότερα

Τροπικό Δάσος και Κλιματική Αλλαγή

Τροπικό Δάσος και Κλιματική Αλλαγή Τροπικό Δάσος και Κλιματική Αλλαγή Γενικές Πληροφορίες Περίληψη Η διεπιστημονική εργασία περιβαλλοντικής εκπαίδευσης επικεντρώνεται στα τροπικά δάση και την κλιματική αλλαγή. Η εργασία προσαρμόζει τις

Διαβάστε περισσότερα

Υλικό περιβαλλοντικής ενημέρωσης για σχολικές ομάδες: Ανακαλύπτοντας τη φύση της λίμνης Κάρλας και του Μαυροβουνίου

Υλικό περιβαλλοντικής ενημέρωσης για σχολικές ομάδες: Ανακαλύπτοντας τη φύση της λίμνης Κάρλας και του Μαυροβουνίου Υλικό περιβαλλοντικής ενημέρωσης για σχολικές ομάδες: Ανακαλύπτοντας τη φύση της λίμνης Κάρλας και του Μαυροβουνίου Ευγενία Πανώριου Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία

Διαβάστε περισσότερα

«Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΚΑΛΛΟΝΗΣ»

«Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΚΑΛΛΟΝΗΣ» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΚΑΛΛΟΝΗΣ» Δημοτικό Σχολείο Δαφίων Λέσβου Στ τάξη Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί: Σκοπελίτου Αντωνία Κούβα Ελένη Σχολ. Έτος: 2013-2014 2014 Υποθέματα Διαστάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΛΙΒΑΔΙΚΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΛΙΒΑΔΙΚΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΛΙΒΑΔΙΚΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Όλα τα έμβια όντα συνυπάρχουν με αβιοτικούς παράγοντες με τους οποίους αλληλεπιδρούν. Υπάρχουν οργανισμοί: 1. Αυτότροφοι (Δεσμεύουν την ηλιακή ενέργεια και μέσω της

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 4 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 4 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 4 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμσίου Ενότητα: Φυσικό Περιβάλλον και Οικολογία Κεφάλαιο: Τροφικές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Στ' Δημοτικού Β Φάση - 14/5/2016

ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Στ' Δημοτικού Β Φάση - 14/5/2016 ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ 4ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Φυσικών Στ' Δημοτικού Β Φάση - 14/5/2016 Ονοματεπώνυμο:... Πατρώνυμο:... Μητρώνυμο:... Σχολείο:... e-mail:... ΘΕΜΑ 1ο Α. Μία γάτα βρίσκεται πάνω από μία

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΟ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΟ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΟ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Γενικά Λαμβάνοντας υπόψη τις μέχρι σήμερα Εγκυκλίους για τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ. ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά

Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ. ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΕΠΙΛΕΞΑΜΕ: Η χλωρίδα και η πανίδα στην χώρα μας είναι ένα πολύ σημαντικό

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ 2252 ΛΕΥΚΩΣΙΑ

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ 2252 ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ 2252 ΛΕΥΚΩΣΙΑ Αρ. Φακ.: 10.04.7 Αρ. Τηλ.: 22 402303 Αρ. Φαξ: 22 480505 e-mail: info@cyearn.pi.ac.cy 23 Σεπτεμβρίου 2014 Διευθυντές/τριες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΗ: Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 31/ 05/ 2018 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:... ΑΡ.:...

ΤΑΞΗ: Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 31/ 05/ 2018 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:... ΑΡ.:... ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ ΚΑΤΩ ΠΟΛΕΜΙΔΙΩΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017-2018 ΒΑΘΜΟΣ:... ΟΛΟΓΡ.:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 31/ 05/ 2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ 2013-14

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ 2013-14 ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ Μπορεί να λειτουργήσει ένα οικοσύστημα α) με παραγωγούς και καταναλωτές; β) με παραγωγούς και αποικοδομητές; γ)με καταναλωτές και αποικοδομητές; Η διατήρηση των οικοσυστημάτων προϋποθέτει

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ.. ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015/2016

ΓΥΜΝΑΣΙΟ.. ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015/2016 ΓΥΜΝΑΣΙΟ.. ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015/2016 ΒΑΘ.:... / 40 ΟΛΟΓΡ.:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: dd/mm/yyyy ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΒΙΟΛΟΓΙΑ) ΧΡΟΝΟΣ: 1 h 30 min

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ: Υπεύθυνος Εκπαιδευτικός: Κώτση Αικατερίνη Συμμετοχή : Στεφανίδου Δέσποινα (Π.Ε. Αγγλικών) Τάξη: Δ3 Αριθμός παιδιών που συμμετείχαν: 23 Σχολείο: 5ο

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 2.2., 2 η υποενότητα: Τροφικές αλυσίδες, τροφικά πλέγματα, τροφικές πυραμίδες με ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Ενότητα 2.2., 2 η υποενότητα: Τροφικές αλυσίδες, τροφικά πλέγματα, τροφικές πυραμίδες με ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1 Ενότητα 2.2., 2 η υποενότητα: Τροφικές αλυσίδες, τροφικά πλέγματα, τροφικές πυραμίδες με ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Να αιτιολογεί την πτωτική ροή της ενέργειας μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτέα Εξεταστέα ύλη. ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Επιστημών Υγείας. Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Γ (τριετούς) - Δ (τετραετούς) ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΛ

Διδακτέα Εξεταστέα ύλη. ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Επιστημών Υγείας. Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Γ (τριετούς) - Δ (τετραετούς) ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΛ Διδακτέα Εξεταστέα ύλη ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Επιστημών Υγείας Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Γ (τριετούς) - Δ (τετραετούς) ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΛ Σχολικό έτος 019-0 Δοκοπούλου Μαρία Σύμβουλος Β ΙΕΠ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ:. Αρ.:..

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ:. Αρ.:.. ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2018-2019 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΑΞΗ: Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29 / 05 / 2019 ΧΡΟΝΟΣ: 1 ΩΡΑ ΚΑΙ 30 ΛΕΠΤΑ Βαθμός: Ολογράφως: Υπογραφή:..

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 Ο ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 12/01/2014

ΘΕΜΑ 1 Ο ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 12/01/2014 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 12/01/2014 ΘΕΜΑ 1 Ο Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Διαπνοή είναι η: Α.

Διαβάστε περισσότερα

1. Να μελετήσετε τους οργανισμούς που φαίνονται στις εικόνες Α-Ε και να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν. (μ. 1)

1. Να μελετήσετε τους οργανισμούς που φαίνονται στις εικόνες Α-Ε και να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν. (μ. 1) ΓΥΜΝΣΙΟ ΓΙΟΥ ΔΟΜΕΤΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙ 2014-2015 ΓΡΠΤΕΣ ΠΡΟΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 Μάθημα: Φυσιογνωστικά Τάξη: Ημερομηνία: 15/06/2015 Διάρκεια: 1:30 Ονοματεπώνυμο: Τμήμα:.. ρ:. αθμός: Ολογράφως:.. Υπογρ.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΟΡΤΑΡΙΑΣ

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΟΡΤΑΡΙΑΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΟΡΤΑΡΙΑΣ ΤΑΞΗ ΣΤ Στα πλαίσια του προγράμματος «Οικολογικά σπίτια» οι μαθήτριες Αλιώρη Βιολέτα και Κοντοβά Σταυρούλα ανέλαβαν να συγκεντρώσουν, από διάφορες πηγές,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Γενικά Λαμβάνοντας υπόψη της μέχρι σήμερα εγκυκλίους για τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Σπουδών Φυσικών Επιστημών. Θέμα: Εφαρμογή του ΑΠ των Φυσικών Επιστημών

Πρόγραμμα Σπουδών Φυσικών Επιστημών. Θέμα: Εφαρμογή του ΑΠ των Φυσικών Επιστημών Πρόγραμμα Σπουδών Φυσικών Επιστημών Θέμα: Εφαρμογή του ΑΠ των Φυσικών Επιστημών Κατά τη Β Φάση της Διαμόρφωσης των ΑΠ, το Πρόγραμμα Σπουδών των Φυσικών Επιστημών, το οποίο θα εφαρμοστεί κατά τη φετινή

Διαβάστε περισσότερα

Η ελληνική βιοποικιλότητα Ενας κρυμμένος θησαυρός. Μανώλης Μιτάκης Φαρμακοποιός Αντιπρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εθνοφαρμακολογίας

Η ελληνική βιοποικιλότητα Ενας κρυμμένος θησαυρός. Μανώλης Μιτάκης Φαρμακοποιός Αντιπρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εθνοφαρμακολογίας Η ελληνική βιοποικιλότητα Ενας κρυμμένος θησαυρός Μανώλης Μιτάκης Φαρμακοποιός Αντιπρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εθνοφαρμακολογίας Ο μεγάλος αριθμός και η ποικιλομορφία των σύγχρονων μορφών ζωής στη Γη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ 2252 ΛΕΥΚΩΣΙΑ

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ 2252 ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ 2252 ΛΕΥΚΩΣΙΑ Αρ. Φακ.: 10.04.7 Αρ. Τηλ.: 22 402303 Αρ. Φαξ: 22 480505 e-mail: info@cyearn.pi.ac.cy 26 Σεπτεμβρίου 2016 Διευθυντές/τριες

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ Γ Ρ Α Π Τ Ε Σ Π Ρ Ο Α Γ Ω Γ Ι Κ Ε Σ Ε Ξ Ε Τ Α Σ Ε Ι Σ Μ Α Ϊ Ο Υ - Ι Ο Υ Ν Ι Ο Υ 2019 ΟΔΗΓΙΕΣ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ Γ Ρ Α Π Τ Ε Σ Π Ρ Ο Α Γ Ω Γ Ι Κ Ε Σ Ε Ξ Ε Τ Α Σ Ε Ι Σ Μ Α Ϊ Ο Υ - Ι Ο Υ Ν Ι Ο Υ 2019 ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ Γ Ρ Α Π Τ Ε Σ Π Ρ Ο Α Γ Ω Γ Ι Κ Ε Σ Ε Ξ Ε Τ Α Σ Ε Ι Σ Μ Α Ϊ Ο Υ - Ι Ο Υ Ν Ι Ο Υ 09 ΕΠΩΝΥΜΟ : ΟΝΟΜΑ : ΤΜΗΜΑ : ΑΡΙΘΜΟΣ : ΜΑΘΗΜΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΑΞΗ : Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 3/05/09 ΩΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ FYSIKA ST DIMOT ERGASION.indb 97 27/12/ :50:04 πμ

ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ FYSIKA ST DIMOT ERGASION.indb 97 27/12/ :50:04 πμ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ FYSIKA ST DIMOT ERGASION.indb 97 27/12/2012 11:50:04 πμ 98 ΦΕ1: ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΚΑ ΠΛΕΓΜΑΤΑ Όλοι οι οργανισμοί για να επιβιώσουν χρειάζονται ενέργεια. Την ενέργεια αυτή την εξασφαλίζουν

Διαβάστε περισσότερα

Salinity Project Ανακρίνοντας τo θαλασσινό νερό

Salinity Project Ανακρίνοντας τo θαλασσινό νερό Salinity Project Ανακρίνοντας τo θαλασσινό νερό Μέτρηση της Αλατότητας σε θάλασσες τις Αττικής Ε. Θαρουνιάτη ΠΕ03, Ε. Κοντογούλα ΠΕ04, Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο με Λ.Τ. Γέρακα Προτεινόμενη δραστηριότητα Εκπαιδευτική

Διαβάστε περισσότερα

ΙΝΣΤΙΤΙ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. γενικής ηαιεείας. Β'τόξης ενιαίου (ΙυΗείου ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΟΣ ΑΙΔΑΚΤΙΚΟΝ BIBA1QN ΑΘΗΝΑ

ΙΝΣΤΙΤΙ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. γενικής ηαιεείας. Β'τόξης ενιαίου (ΙυΗείου ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΟΣ ΑΙΔΑΚΤΙΚΟΝ BIBA1QN ΑΘΗΝΑ ΓΕΙΟΕ ΑΙ ΚΑ ΙΝΣΤΙΤΙ ΒΙΟΛΟΓΙΑ γενικής ηαιεείας Β'τόξης ενιαίου (ΙυΗείου ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΟΣ ΑΙΔΑΚΤΙΚΟΝ BIBA1QN ΑΘΗΝΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γενικής Παιδείας Β' ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΟΜΑΔΑ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Γ Ε Ω Λ Ο Γ Ι Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Διδακτέα ύλη Διαχείριση Διδακτέας ύλης

Γ Ε Ω Λ Ο Γ Ι Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Διδακτέα ύλη Διαχείριση Διδακτέας ύλης Γ Ε Ω Λ Ο Γ Ι Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Διδακτέα ύλη Διαχείριση Διδακτέας ύλης ΜΑΘ. Α.. Γεωγραφικές συντεταγμένες διδαχθεί η Α.. από το Τετράδιο Εργασιών. Η αυτή δεν σχετίζεται με το αντίστοιχο μάθημα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Σχολείο: ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ, ΛΕΜΕΣΟΣ Τάξη: Α ΛΥΚΕΙΟΥ Μάθημα: ΙΣΤΟΡΙΑ Θέμα: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, ενότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΛΥΚΕΙΑΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΒΙΛΙΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΛΥΚΕΙΑΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΒΙΛΙΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΛΥΚΕΙΑΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΒΙΛΙΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η μείωση της βιοποικιλότητας στα θαλάσσια οικοσυστήματα της Ελλάδας ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΟΜΑΔΑ

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Γενικής Παιδείας Κεφάλαιο 2 ο : Άνθρωπος και Περιβάλλον

Βιολογία Γενικής Παιδείας Κεφάλαιο 2 ο : Άνθρωπος και Περιβάλλον Βιολογία Γενικής Παιδείας Κεφάλαιο 2 ο : Άνθρωπος και Περιβάλλον Οικολογία: η επιστήμη που μελετά τις σχέσεις των οργανισμών, και φυσικά του ανθρώπου, με τους βιοτικούς (ζωντανούς οργανισμούς του ίδιου

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμνασίου ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2 Καθηγητής: Δρ. Ανδρέας Χατζηχαμπής Ημερομηνία: Ιανουάριος 2011 Αρ. Μαθ. : Χρόνος: 1 x 80 (συνολικά 4 x 80 ) Τάξη: Α Γυμσίου Ενότητα: Φυσικό Περιβάλλον και Οικολογία Κεφάλαιο: Τροφικές

Διαβάστε περισσότερα

1o ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΛΛΗΝΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

1o ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΛΛΗΝΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 1o ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΛΛΗΝΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014-15 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Ε ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΝΗΘΑ Ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας από το 2007 πραγματοποιεί Πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

2. ΑΛΥΣΙΔΕΣ ΠΛΕΓΜΑΤΑ ΤΡΟΦΗΣ

2. ΑΛΥΣΙΔΕΣ ΠΛΕΓΜΑΤΑ ΤΡΟΦΗΣ 2. ΑΛΥΣΙΔΕΣ ΠΛΕΓΜΑΤΑ ΤΡΟΦΗΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΝΩΝΕΙ ΚΥΡΙΩΣΤΟΥΣ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΣΕ ΜΙΑ ΒΙΟΚΟΙΝΟΤΗΤΑ; Ο κυριότερος παράγοντας που συνδέει τους οργανισμούς μεταξύ τους είναι η διατροφή τους Ο τρόπος

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο: Α.Μ. Μέθοδοι Διδασκαλίας Φυσικής

Ονοματεπώνυμο: Α.Μ. Μέθοδοι Διδασκαλίας Φυσικής Ονοματεπώνυμο: Α.Μ. Αθήνα, 28 IAN 2016 Υποθέστε ότι πρόκειται να διδάξετε σε μαθητές Λυκείου τα φαινόμενα: της θέρμανσης και της φωτοβολίας μεταλλικού αγωγού που διαρρέεται από ηλεκτρικό ρεύμα. Περιγράψτε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ. Εισαγωγικές Έννοιες -- ΜΑΡΙΑ ΔΑΣΚΟΛΙΑ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ. Εισαγωγικές Έννοιες -- ΜΑΡΙΑ ΔΑΣΚΟΛΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Εισαγωγικές Έννοιες -- ΜΑΡΙΑ ΔΑΣΚΟΛΙΑ Η «οικολογική» προσέγγιση του περιβάλλοντος Περιβάλλον: ταυτίζεται με την έννοια του οικοσυστήματος ή με την Οικόσφαιρα Περιβάλλον:

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικοί Βιότοποι. Τάξη Οδηγίες Μάθημα Ε Δημοτικού Πώς συμπληρώνουμε τα φύλλα εργασίας Γεωγραφία

Ελληνικοί Βιότοποι. Τάξη Οδηγίες Μάθημα Ε Δημοτικού Πώς συμπληρώνουμε τα φύλλα εργασίας Γεωγραφία Τάξη Οδηγίες Μάθημα Ε Δημοτικού Πώς συμπληρώνουμε τα φύλλα εργασίας Γεωγραφία Στόχος της δραστηριότητας αυτής είναι να γνωρίσουμε και να καταγράψουμε τους ελληνικούς βιότοπους και να εντοπίσουμε τα ζώα

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος...11. 1. Οργανισμοί...15

Πρόλογος...11. 1. Οργανισμοί...15 Περιεχόμενα Πρόλογος...11 1. Οργανισμοί...15 1.1 Οργανισμοί και είδη...15 1.1.1 Ιδιότητες των οργανισμών...15 1.1.2 Φαινότυπος, γονότυπος, οικότυπος...17 1.1.3 Η έννοια του είδους και ο αριθμός των ειδών...19

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧ. ΈΤΟΣ : 2013-2014 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ : ΓΕΝΙΚΟ ΕΝΙΑΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΓΑΛΑΤΑ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ : ΣΥΡΙΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΑΞΗ: A (A1) ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ: Β ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ : 16 Ο ΤΙΤΛΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

"Ανακαλύπτοντας την ένατη τέχνη...τα κόμικς!"

Ανακαλύπτοντας την ένατη τέχνη...τα κόμικς! ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σχ. Έτος:2015-2016 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 6o ΓΕΛ ΑΓΡΙΝΙΟΥ Ο ΤΙΤΛΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: "Ανακαλύπτοντας την ένατη τέχνη...τα κόμικς!" ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝOY ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚOY

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Συμμετοχή της Α τάξης στο Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα «Το περιαστικό δάσος της πόλης μας» του ΚΠΕ Μελίτης Φλώρινας Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός:

Διαβάστε περισσότερα

Πώς και γιατί μετακινούμαστε;

Πώς και γιατί μετακινούμαστε; 101 Πώς και γιατί μετακινούμαστε; Διδακτική πρόταση 1: Γιατί τόσες μετακινήσεις στην Παλαιολιθική Εποχή; Ερώτημα-κλειδί Για ποιους λόγους μετακινούνταν οι άνθρωποι της Παλαιολιθικής Εποχής; Πρόοδος από

Διαβάστε περισσότερα

Πώς και γιατί μετακινούμαστε;

Πώς και γιατί μετακινούμαστε; Πώς και γιατί μετακινούμαστε; Διδακτική πρόταση 1: Συνοπτικό πλαίσιο μετακίνησης και εγκατάστασης Ερωτήματα-κλειδιά Γιατί και πώς μετακινούμαστε από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι σήμερα; Πού μένουμε από τα

Διαβάστε περισσότερα

Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 12/01/2014 ΘΕΜΑ 1 Ο Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Διαπνοή είναι η: Α.

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις για το σπίτι και για σένα! 0.5 5. μελετούμε τους ζωντανούς οργανισμούς; Τρόποι μελέτης των ζωντανών οργανισμών Επιστημονική μέθοδος

Ασκήσεις για το σπίτι και για σένα! 0.5 5. μελετούμε τους ζωντανούς οργανισμούς; Τρόποι μελέτης των ζωντανών οργανισμών Επιστημονική μέθοδος Προγραμματισμός Διδακτέας Ύλης Βιολογίας Α Γυμνασίου 2012-2013 Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ Ενότητα Δραστηριότητες Βασικές Έννοιες Δ/κές Π/δοι Γνωριμία Εισαγωγικές σελίδες Γνωριμία με το βιβλίο μου 1 1 Ενότητα 1: Η Βιολογία

Διαβάστε περισσότερα

Νεοφυτικός αιώνας (περίοδος των Αγγειοσπέρμων)

Νεοφυτικός αιώνας (περίοδος των Αγγειοσπέρμων) Νεοφυτικός αιώνας (περίοδος των Αγγειοσπέρμων) Η κυριαρχία των Αγγειοσπέρμων αρχίζει από το Mέσο Kρητιδικό (πριν 100 εκ. χρόνια) και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Υπάρχουν περίπου 250.000 είδη Αγγειοσπέρμων.

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Θέμα/τίτλος: Η δική μου πολιτεία-διάσημα Κτίρια Βαθμίδα: 2 Τάξη: Ε 2 Διάρκεια: 7Χ80 λεπτά Περιγραφή Ενότητας Οι μαθητές/μαθήτριες ανακαλούν εμπειρίες, εκφράζουν συναισθήματα

Διαβάστε περισσότερα