ΠΕΡΙΛΗΨΗ. «Δημοσιονομική Αποκέντρωση & Τοπική Αυτοδιοίκηση»

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΕΡΙΛΗΨΗ. «Δημοσιονομική Αποκέντρωση & Τοπική Αυτοδιοίκηση»"

Transcript

1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η τελική εργασία πραγματεύεται το ενδεχόμενο λειτουργίας ενός αποκεντρωμένου δημοσιονομικού συστήματος και το ρόλο που θα διαδραματίσει στην περίπτωση αυτή ο θεσμός της τοπικής αυτοδιοίκησης, και ειδικότερα οι ΟΤΑ α βαθμού. Ο όλος προβληματισμός ξεκινά από την παραδοχή ότι για να είναι αποτελεσματική και αποδοτική η εκτέλεση αρμοδιοτήτων από την τοπική αυτοδιοίκηση, πρέπει να εξασφαλίζεται και η επάρκεια των εσόδων της (οικονομική αυτοδυναμία των ΟΤΑ α βαθμού). Προς αυτή δε την κατεύθυνση κινείται η δημοσιονομική αποκέντρωση. Οι ΟΤΑ α βαθμού δεν μπορεί να βασίζονται στις κρατικές επιχορηγήσεις ή στο δανεισμό. Στην πρώτη περίπτωση, πρόκειται για λειτουργική εξάρτηση από την κεντρική διοίκηση, ενώ στη δεύτερη - εκτός από τις θεσμικές και οικονομικές δυσχέρειες που υπάρχουν - πρόκειται για αναβολή της φορολογίας, αφού για την αποπληρωμή του δανείου θα χρειαστεί κατόπιν να επιβληθούν φόροι, ώστε να εξοφληθεί το δάνειο. Επομένως η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να βασίζεται σε σταθερά έσοδα από ίδιους πόρους, που συνήθως προέρχονται από τη φορολογία. Έτσι όπως είναι όμως διαρθρωμένο σήμερα το φορολογικό σύστημα, οι ΟΤΑ απλώς λειτουργούν ως διαχειριστικός μηχανισμός της κεντρικής διοίκησης. Προβάλλει λοιπόν, στα πλαίσια αναδιάρθρωσης του τοπικού φορολογικού συστήματος, αδήριτη η ανάγκη φορολογικής αποκέντρωσης, εκχώρησης δηλαδή φορολογικών εσόδων και φορολογικής εξουσίας στην τοπική αυτοδιοίκηση. Το ενδεχόμενο της φορολογικής αποκέντρωσης δημιουργεί μεν σημαντικά πλεονεκτήματα για τους ΟΤΑ, όπως επάρκεια εσόδων, δυνατότητα προγραμματισμού και πραγματοποίησης επενδυτικών έργων, αυξάνοντας παράλληλα το αίσθημα ευθύνης των αιρετών, αλλά και την κοινωνική συνείδηση των πολιτών. Ωστόσο ανακύπτουν προβλήματα που έχουν σχέση με το επίπεδο πολιτικής ωριμότητας, όχι μόνο των αιρετών της αυτοδιοίκησης, αλλά γενικότερα του πολιτικού κόσμου, καθώς και ζητήματα φορολογικής δικαιοσύνης (φορολογικός ανταγωνισμός, φορολογική εναρμόνιση μεταξύ των ΟΤΑ α βαθμού). Η παρούσα εργασία πραγματεύεται όλα αυτά τα ζητήματα. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε είναι η θεωρητική τεκμηρίωση, που βασίζεται σε ανάλυση της 1

2 υπάρχουσας κατάστασης και στην εξέταση επιστημονικών προβληματισμών προτάσεων, που έχουν διατυπωθεί σχετικά με το θέμα. ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ Δημοσιονομική αποκέντρωση Φορολογική εναρμόνιση Φορολογική αποκέντρωση Οικονομική αυτοδυναμία ΟΤΑ α βαθμού 2

3 SUMMARY The function of a decentralized fiscal system and the role of the first degree s Local Government Organizations is the main issue that is examined here. A Local Government Organization has to be effective and efficient to provide services and local goods to the citizens of its authority. So it has to be financial self-reliant, which means financial sufficient. The fiscal decentralization provides local government with financial sufficiency. Here we must point out that this sufficiency can be achieved only by taxation. The other two fiscal means, the raise of a loan and government s subsidizations, create economic and political subjugation. So a fiscal decentralization ends up as tax decentralization. Tax decentralization means that the government assigns the right to local government to impose and collect local taxes. This decentralized local tax system creates a great deal of advantages for the local government, such as income s efficiency, planning possibility. It increases the feeling of responsibility to the elected authorities as well. On the other hand, tax justice problems are coming up and must be solved. This essay looks through the problems of the tax decentralization and the role of local government in this new tax system. The methodology that has be used, is the theoretical documentation, which has be based on the analysis of the existing situation and the examination of scientific speculations and proposals. 3

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα εργασία με τίτλο: «Δημοσιονομική Αποκέντρωση & Τοπική Αυτοδιοίκηση» πραγματεύεται το ενδεχόμενο σχεδιασμού και εφαρμογής ενός νέου πιο αποκεντρωμένου δημοσιονομικού συστήματος, που θα εξασφαλίζει οικονομική αυτοδυναμία στην τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω κυρίως της φορολογικής αποκέντρωσης, δηλαδή της εκχώρησης φορολογικής εξουσίας από την κεντρική διοίκηση στην τοπική αυτοδιοίκηση. Στην αρχή εξετάζονται βασικές έννοιες της δημόσιας οικονομικής (αντί εισαγωγής) και η σχέση δημόσιας οικονομικής - ΟΤΑ (οι οικονομικές λειτουργίες της τοπικής αυτοδιοίκησης παροχή τοπικών δημόσιων αγαθών από την τοπική αυτοδιοίκηση). Στη συνέχεια ξεκινώντας από την παραδοχή ότι το διοικητικό σύστημα της χώρας μας είναι το αποκεντρωμένο, εξετάζονται ποιες αρμοδιότητες ασκούνται ανά διοικητικό επίπεδο (συγκεκριμένα για την τοπική αυτοδιοίκηση) και το κόστος παροχής αυτών, ενώ τέλος διασαφηνίζεται ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η έκθεση της υφιστάμενης κατάστασης είναι αυτή που ακολουθεί. Πώς επιχειρήθηκε να λυθεί το πρόβλημα της οικονομικής ανεξαρτησίας των ΟΤΑ, από πού αντλούν πόρους οι ΟΤΑ α βαθμού, έσοδα των ΟΤΑ και κρατικός προϋπολογισμός, δείκτες και πίνακες οικονομικής ανεξαρτησίας των ΟΤΑ. Ακολουθεί η περιγραφή του ισχύοντος τοπικού φορολογικού συστήματος. Πώς διαρθρώνεται, αν δείχνει ότι υπάρχει αποκέντρωση, η διαφορά τελών φόρων. Έπεται η εξέταση της έννοιας της φορολογικής αποκέντρωσης, η σχέση φορολογικής αποκέντρωσης φορολογικής εξουσίας, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα ενός αποκεντρωμένου φορολογικού συστήματος. Επίσης ορίζονται οι αρχές του τοπικού φορολογικού συστήματος, εξετάζονται τα ζητήματα επιβολής νέων φόρων, ο αριθμός των φόρων σε ένα νέο αποκεντρωμένο τοπικό φορολογικό σύστημα. Τέλος προτείνονται φόροι που θα μπορούσαν να διαρθρώσουν αυτό το νέο σύστημα και εξάγονται τα σχετικά με το θέμα συμπεράσματα. 4

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 1 ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ... 2 SUMMARY... 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ & ΟΤΑ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΦΟΡΕΙΣ, ΤΑ ΜΕΣΑ ΔΡΑΣΗΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΑ ΜΙΚΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ - ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΓΑΘΑ, ΤΟΠΙΚΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΓΑΘΑ, ΠΑΡΟΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΟΤΑ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΤΟΥΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΒΑΘΜΟΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΘΗΚΕ ΝΑ ΛΥΘΕΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΤΩΝ ΟΤΑ ΠΟΡΟΙ ΤΩΝ ΟΤΑ Α ΒΑΘΜΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΤΩΝ ΟΤΑ Α ΒΑΘΜΟΥ Δείκτες οικονομικής ανεξαρτησίας των ΟΤΑ Σύγκριση οικονομικής αυτοδυναμίας με άλλες ευρωπαϊκές χώρες ΤΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΟΡΙΣΜΟΙ Η ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ) ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΝΟΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Η ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΡΟΣ ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΝΟΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

6 7.1. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΟΥ ΥΠΑΡΧΟΝΤΟΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Ισχύοντες φόροι Νέοι φόροι ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΗΓΕΣ

7 1. ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ & ΟΤΑ 1.1. Το οικονομικό πρόβλημα (αντί εισαγωγής) 1.2. Οι δημόσιοι φορείς, τα μέσα δράσης τους και ο ρόλος τους στα μικτά οικονομικά συστήματα Διοικητική οργάνωση και κατανομή των οικονομικών λειτουργιών - Οι οικονομικές λειτουργίες της τοπικής αυτοδιοίκησης 1.4. Δημόσια αγαθά, τοπικά δημόσια αγαθά, παροχή δημόσιων αγαθών από την τοπική αυτοδιοίκηση 1.1. Το οικονομικό πρόβλημα Η μεγιστοποίηση της ευημερίας του κοινωνικού συνόλου, 1 δηλαδή η ικανοποίηση όλων των ατομικών και συλλογικών αναγκών είναι το ζητούμενο σε κάθε κοινωνία. Δεν μπορεί όμως να πραγματοποιηθεί λόγω των περιορισμένων και συνεπώς ανεπαρκών παραγωγικών πόρων. Έτσι κάθε κοινωνία πρέπει να επιλέξει και να ιεραρχήσει τις ανάγκες που κάθε φορά θα ικανοποιηθούν και τα αγαθά που θα παραχθούν για να ικανοποιήσουν αυτές τις ανάγκες. Προκειμένου να συμβεί αυτό πρέπει να ικανοποιηθούν οι παρακάτω αναγκαίοι όροι προϋποθέσεις: α) Πλήρης απασχόληση των παραγωγικών μέσων. Συνεπάγεται την αύξηση της παραγωγής, την ικανοποίηση πρόσθετων αναγκών του κοινωνικού συνόλου, άρα οδηγεί σε αύξηση της κοινωνικής ευημερίας. β) Άριστη κατανομή των παραγωγικών μέσων. Σημαίνει ότι οι παραγωγικοί πόροι αφενός χρησιμοποιούνται με τον αποτελεσματικότερο τρόπο και αφετέρου η κατανομή τους ανάμεσα στα διάφορα αγαθά και τις υπηρεσίες ανταποκρίνεται στις προτιμήσεις του κοινωνικού συνόλου. Έτσι παράγονται εκείνα μόνο τα αγαθά που ζητούνται και σε όσες ποσότητες χρειάζεται το κοινωνικό σύνολο. γ) Δίκαιη διανομή του εισοδήματος. Ακόμη κι αν παράγεται η μέγιστη δυνατή ποσότητα από τα αγαθά που επιθυμεί η κοινωνία, η κοινωνική ευημερία δεν μεγιστοποιείται όταν αυτά δεν διανέμονται δίκαια μεταξύ των πολιτών. δ) Πραγματοποίηση ενός ικανοποιητικού ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης ή οικονομικής ανάπτυξης. Οι παραγωγικοί συντελεστές πρέπει να κατανέμονται κατά 1 Δ. Καράγιωργα, «Παραδόσεις Δημοσιονομικής Πολιτικής», τεύχος Α, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1967 και Γεωργακόπουλος Θ. Πατσουράτης Β. «Δημόσια Οικονομική», εκδ. Σμπίλια, Αθήνα

8 άριστο τρόπο διαχρονικά, δηλαδή τόσο για την παραγωγή αγαθών που ικανοποιούν ανάγκες του παρόντος (καταναλωτικών αγαθών), όσο και αγαθών που ικανοποιούν μελλοντικές ανάγκες (κεφαλαιουχικών αγαθών). Έτσι σχηματίζεται ικανοποιητική ποσότητα παγίου κεφαλαίου, που καθιστά δυνατή την πραγματοποίηση του επιθυμητού από το κοινωνικό σύνολο ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης ή οικονομικής ανάπτυξης. Βέβαια οι παραπάνω επιδιώξεις δεν είναι δυνατόν να πετυχαίνονται πάντοτε απόλυτα, γιατί πολλές φορές η πραγματοποίηση της μιας παρεμποδίζει την πραγματοποίηση της άλλης. Ωστόσο η πραγματοποίησή τους στα μικτά οικονομικά συστήματα στηρίζεται τόσο στην ελεύθερη οικονομική δραστηριότητα των ιδιωτικών φορέων - που κινείται με βάση το ίδιο συμφέρον, συντονίζεται όμως από το μηχανισμό των τιμών κατά τρόπον ώστε να επιτυγχάνονται και οι κοινωνικές επιδιώξεις όσο και από τη δράση των δημοσίων φορέων που λαμβάνουν μέτρα για τη διόρθωση ατελειών της αγοράς και την καλύτερη λειτουργία του μηχανισμού των τιμών. 8

9 1.2. Οι δημόσιοι φορείς, τα μέσα δράσης τους και ο ρόλος τους στα μικτά οικονομικά συστήματα Επειδή ο μηχανισμός των τιμών δεν μπορεί πάντοτε να κατευθύνει τις ενέργειες των ιδιωτικών φορέων κατά τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή κοινωνική ευημερία, παράλληλα με τους ιδιωτικούς φορείς ασκούν οικονομική δραστηριότητα και οι δημόσιοι φορείς. Οι δημόσιοι φορείς είναι συλλογικά όργανα και ασχολούνται με θέματα κοινωνικών, συλλογικών και όχι ατομικών επιλογών, όπως οι ιδιωτικοί φορείς. Ταξινομούνται δε στις επόμενες κατηγορίες: 2 α) Κεντρική Διοίκηση ή Κράτος. Έχει ως στόχο την παροχή προς το κοινωνικό σύνολο υπηρεσιών γενικού χαρακτήρα, όπως η διοίκηση, άμυνα, εκπαίδευση κ.α. Πρόκειται για γενικές υπηρεσίες που αναφέρονται στον τομέα της κατανομής των πόρων και αφορούν ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο. Άλλος στόχος της κεντρικής διοίκησης είναι η λήψη μέτρων για τη σταθεροποίηση της οικονομίας, την αναδιανομή του εισοδήματος και την προώθηση της οικονομικής μεγέθυνσης. β) Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης. Βασικός στόχος είναι η παροχή υπηρεσιών κοινωνικής ασφάλισης, όπως παροχή επιδομάτων, σύνταξης, περίθαλψη κ.α. γ) Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ασχολούνται επίσης με την παροχή υπηρεσιών γενικού χαρακτήρα και πολλές φορές παίρνουν μέτρα για την αναδιανομή του εισοδήματος και την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης, που αναφέρονται όμως σε τοπικό επίπεδο. δ) Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Πρόκειται για φορείς που επιδιώκουν συγκεκριμένους και πιο περιορισμένους στόχους από εκείνους της κεντρικής διοίκησης ή της τοπικής αυτοδιοίκησης. ε) Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμοί. Οι δημόσιες επιχειρήσεις αποτελούν δημόσιους φορείς με στόχους αναφερόμενους κυρίως στην κατανομή των πόρων, πολλές φορές όμως και στην αναδιανομή του εισοδήματος ή τη σταθεροποίηση της οικονομίας. Υπάρχει όμως μια διαφορά μεταξύ δημοσίων επιχειρήσεων και των άλλων δημοσίων φορέων, οι πρώτες πωλούν τα αγαθά και τις υπηρεσίες που παράγουν έναντι αντιτίμου, ενώ οι δεύτεροι συνήθως χρηματοδοτούν τις δραστηριότητές τους με έσοδα από φορολογία, εισφορές ή δανεισμό. 2 ο.π. σελ

10 Οι δημόσιοι φορείς εργαζόμενοι προς την κατεύθυνση της μεγιστοποίησης του κοινωνικού οφέλους επιδιώκουν τους ακόλουθους οικονομικούς στόχους: 3 Εφοδιασμό της οικονομίας με δημόσια αγαθά στις επιθυμητές ποσότητες. Εφοδιασμό της οικονομίας με αγαθά και υπηρεσίες κοινής ωφέλειας στις επιθυμητές ποσότητες. Επέκταση των δραστηριοτήτων που δημιουργούν εξωτερικές οικονομίες και περιορισμό των εξωτερικών επιβαρύνσεων. Επιβολή φραγμών και ελέγχων στα μονοπώλια. Αναδιανομή του εισοδήματος και του πλούτου στην αναγκαία έκταση για την πραγματοποίηση της άριστης ή της κοινωνικά επιθυμητής διανομής. Σταθεροποίηση της οικονομίας, δηλαδή αντιμετώπιση της ύφεσης και καταπολέμηση του πληθωρισμού. Ανακατανομή των μέσων παραγωγής στην έκταση που απαιτεί η πραγματοποίηση της κοινωνικά επιθυμητής οικονομικής ανάπτυξης. Οι στόχοι αυτοί ομαδοποιούνται στις εξής οικονομικές λειτουργίες του σύγχρονου παρεμβατικού κράτους 4 : 1. Τη λειτουργία κατανομής των μέσων παραγωγής. Οι δημόσιοι φορείς προνοούν για τον εφοδιασμό της κοινωνίας με δημόσια αγαθά και υπηρεσίες, ενώ λαμβάνουν και τα κατάλληλα μέτρα για τη διόρθωση της ανορθολογικής κατανομής των πόρων, δηλαδή τη ρύθμιση των εξωτερικών οικονομιών και τη διόρθωση των μονοπωλιακών παρεκκλίσεων. 2. Τη λειτουργία της διανομής. Εδώ εντάσσονται οι διορθώσεις στη διανομή εισοδήματος και πλούτου σύμφωνα με το κοινώς αποδεκτό αίσθημα κοινωνικής δικαιοσύνης. 3. Τη λειτουργία σταθεροποίησης και ανάπτυξης της οικονομίας. Εδώ εντάσσονται η σταθεροποίηση της οικονομίας σε επίπεδο πλήρους απασχόλησης με τη λήψη των κατάλληλων μέτρων για την καταπολέμηση της υποαπασχόλησης και του πληθωρισμού, καθώς και η προσαρμογή της ανάπτυξης στους κοινωνικά επιθυμητούς ρυθμούς. 3 Δ. Καράγιωργα, «Δημόσια Οικονομική Ι, Οι Οικονομικές Λειτουργίες του Κράτους», εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1979, σελ ο.π., σελ

11 Οι μέθοδοι και τα μέσα 5 που χρησιμοποιούν οι δημόσιοι φορείς για να μεταβάλουν άμεσα ή να επηρεάσουν έμμεσα τις οικονομικές αποφάσεις και τη συμπεριφορά των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, και να επιτύχουν τους παραπάνω οικονομικούς στόχους, είναι τα ακόλουθα: α) Δημοσιονομικά μέσα. Τα μέσα που έχουν άμεση σχέση με τις δαπάνες και τα έσοδα των δημοσίων φορέων. Ταξινομούνται σε τρεις βασικές κατηγορίες : (i) τις δημόσιες δαπάνες, δηλαδή τρέχουσες δαπάνες για αγαθά και υπηρεσίες, επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, μεταβιβάσεις προς ιδιώτες, επιδοτήσεις, (ii) τους φόρους και τα λοιπά τακτικά έσοδα των δημοσίων φορέων, όπως είναι ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων, ο φόρος προστιθέμενης αξίας, ειδικοί φόροι κατανάλωσης, φόροι επί της περιουσίας, εισφορές στην κοινωνική ασφάλιση, έσοδα των δημοσίων φορέων από περιουσία κ.α. (iii) το δημόσιο δανεισμό και τη ρύθμιση του δημοσίου χρέους, όπως ο δανεισμός των δημοσίων φορέων από το κοινό με την έκδοση π.χ. ομολογιακών δανείων ή από τις τράπεζες, μετατροπή των όρων του δημοσίου χρέους, εξόφλησή του κ.α. β) Νομισματικά και πιστωτικά μέσα. Αυτά έχουν άμεση σχέση με τα νομισματικά μεγέθη της οικονομίας και τις πιστώσεις, όπως η ποσότητα χρήματος που κυκλοφορεί στην οικονομία, η διάρθρωση των επιμέρους μέσων πληρωμής, το ταμειακό απόθεμα των εμπορικών τραπεζών, το ύψος και η διάρθρωση των επιτοκίων, οι ποσοτικοί και ποιοτικοί περιορισμοί των πιστώσεων κ.α. γ) Μέσα εξωτερικής οικονομικής πολιτικής. Τα μέσα που διαθέτουν οι δημόσιοι φορείς για να επηρεάζουν άμεσα το ισοζύγιο διεθνών πληρωμών της χώρας, όπως οι ποσοτικοί και ποιοτικοί περιορισμοί των εισαγωγών (δασμοί) ή οι επιδοτήσεις και τα διάφορα μέσα προώθησης των εξαγωγών (διακρατικές συμβάσεις και προμήθειες), η τιμή του συναλλάγματος, η δημιουργία διεθνών οικονομικών ενώσεων κ.α. δ) Μέσα άμεσου ελέγχου. Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει τα μέσα με τα οποία οι δημόσιοι φορείς παρεμβαίνουν άμεσα και ρυθμίζουν διάφορες σχέσεις των ιδιωτικών φορέων. Ενδεικτικά αναφέρονται: ο έλεγχος των τιμών των αγαθών και υπηρεσιών (καθορισμός ανώτατων τιμών πώλησης βασικών αγαθών κ.α.), ο έλεγχος των τιμών των παραγωγικών συντελεστών (καθορισμός κατώτατων ορίων μισθών και 5 Γεωργακόπουλος Θ. Πατσουράτης Β. «Δημόσια Οικονομική», εκδ. Σμπίλια, Αθήνα 1994, σελ

12 ημερομισθίων κ.α.), οι διάφοροι ποσοτικοί και ποιοτικοί έλεγχοι αγαθών, η ενθάρρυνση ή αποθάρρυνση των επενδύσεων σε ορισμένους τομείς και κλάδους της οικονομίας ή σε γεωγραφικά διαμερίσματα, κανονισμοί εργασίας κ.α. ε) Θεσμικά μέσα. Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει σωρεία μέσων που αναφέρονται στη δημιουργία νέων ή στη μεταρρύθμιση παλαιών θεσμών της χώρας, όπως οι θεσμοί στο φορολογικό σύστημα, στον αγροτικό τομέα, στο νομισματικό και πιστωτικό τομέα κ.α. Κρίνεται απαραίτητο σ αυτό ακριβώς το σημείο της εργασίας να αναλυθούν εκτενέστερα ορισμένα από αυτά τα μέσα δράσης 6 των δημοσίων φορέων : Ι. Δημόσιες Δαπάνες. Πρόκειται για τις δαπάνες που κάνει το κράτος και οι ελεγχόμενοι από αυτό οργανισμοί για τον εφοδιασμό της κοινωνίας με δημόσια αγαθά ή για άλλους σκοπούς, και ταξινομούνται σε κατηγορίες με βάση οικονομικά και διοικητικά χαρακτηριστικά. Αν τις ταξινομήσουμε βάσει του τρόπου που επηρεάζουν την παραγωγή και το εθνικό εισόδημα, δηλαδή με οικονομικά κριτήρια, τότε διακρίνονται στις εξής κατηγορίες: α) Δαπάνες για αγαθά και υπηρεσίες. Περιλαμβάνονται όλες οι δαπάνες των δημοσίων φορέων, οι οποίες αποτελούν ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών και συνεπώς οδηγούν σε άμεση απασχόληση παραγωγικών συντελεστών και άμεση δημιουργία εισοδημάτων. Αυτές διακρίνονται σε: (i) δαπάνες δημόσιας κατανάλωσης, δηλαδή δαπάνες για την αγορά αγαθών, που προορίζονται να ικανοποιήσουν ανάγκες του παρόντος (π.χ. μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων) και (ii) δαπάνες δημοσίων επενδύσεων, δηλαδή δαπάνες που προορίζονται για την αγορά κεφαλαιουχικών αγαθών (έργα υποδομής). β) Δαπάνες για μεταβιβαστικές πληρωμές. Είναι παροχές του κράτους και των κρατικών οργανισμών προς τους ιδιώτες χωρίς καμία άμεση αντιπαροχή από μέρους των τελευταίων. Σε αντίθεση με την προηγούμενη κατηγορία δημοσίων δαπανών, οι μεταβιβαστικές πληρωμές δεν συνιστούν ζήτηση του δημοσίου και δεν συντελούν άμεσα στην παραγωγή αγαθών, την απασχόληση μέσων παραγωγής και τη δημιουργία εισοδημάτων μέσω του παραγωγικού μηχανισμού. Με τις μεταβιβαστικές πληρωμές το κράτος απλώς μεταθέτει σε ορισμένη κοινωνική ομάδα εισόδημα, που έχει ήδη δημιουργηθεί, και το οποίο αποσπά με διάφορες 6 Δ. Καράγιωργα, «Παραδόσεις Δημοσιονομικής Πολιτικής», τεύχος Α, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1967, σελ. 27, και Γεωργακόπουλος Θ. Πατσουράτης Β. «Δημόσια Οικονομική», εκδ. Σμπίλια, Αθήνα 1994, σελ

13 μεθόδους, συνήθως τη φορολογία, από άλλη κοινωνική ομάδα. Οι δαπάνες για μεταβιβαστικές πληρωμές διακρίνονται στις εξής κατηγορίες : (i) μεταβιβάσεις εισοδήματος, που αποβλέπουν στην ενίσχυση του εισοδήματος των ιδιωτικών φορέων (π.χ. συντάξεις, επιδόματα ανεργίας) και (ii) μεταβιβάσεις κεφαλαίου, που στοχεύουν στην κάλυψη ενός μέρους των δαπανών των ιδιωτών για την αγορά κεφαλαιουχικών αγαθών (π.χ. επιδότηση κατασκευής κατοικίας). Επίσης οι μεταβιβαστικές δαπάνες διακρίνονται σε μεταβιβάσεις στα νοικοκυριά και μεταβιβάσεις στις επιχειρήσεις ή επιδοτήσεις. Τέλος μεταβιβαστικές πληρωμές μπορεί να γίνονται σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις ή δημόσιους φορείς άλλων χωρών, οπότε τότε πρόκειται για μεταβιβάσεις στο εξωτερικό. Αν η ταξινόμηση γίνει βάσει διοικητικών κριτηρίων, δηλαδή ανάλογα με το ποιος φορέας κάνει τη δαπάνη, τότε αυτές διακρίνονται σε : α) δαπάνες του κράτους ή δαπάνες της κεντρικής διοίκησης, β) δαπάνες των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης και γ) δαπάνες των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και λοιπών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου. ΙΙ. Φόροι. Είναι οι υποχρεωτικές χρηματικές εισφορές των φυσικών και νομικών προσώπων προς το κράτος χωρίς άμεση και ειδική αντιπαροχή του κράτους προς αυτά. 7 Με βάση διάφορα κριτήρια ομαδοποιούνται σε κατηγορίες 8. Η σημαντικότερη διάκριση γίνεται με κριτήριο τη φορολογική βάση 9. Έτσι έχουμε : α) φόροι εισοδήματος, που επιβάλλονται στα κάθε λογής εισοδήματα των ιδιωτών, στους μισθούς και ημερομίσθια κ.α. Κυριότεροι φόροι αυτής της κατηγορίας είναι ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, που επιβάλλεται στα εισοδήματα που προσπορίζεται το νοικοκυριό από κάθε λογής οικονομικές δραστηριότητες, και ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων, που επιβάλλεται κυρίως στα κέρδη των ανωνύμων εταιρειών. Στην κατηγορία των φόρων εισοδήματος κατατάσσονται συνήθως και οι εισφορές για κοινωνική ασφάλιση. β) φόροι κατανάλωσης, που 7 Σαπουνάκης Α. «Τα Οικονομικά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης», σημειώσεις, άρθρα, πίνακες, βιβλιογραφία. 8 Δ. Καράγιωργα, «Παραδόσεις Δημοσιονομικής Πολιτικής», τεύχος Α, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1979, σελ , και Γεωργακόπουλος Θ. Πατσουράτης Β. «Δημόσια Οικονομική», εκδ. Σμπίλια, Αθήνα 1994, σελ Φορολογική βάση είναι το μέγεθος με βάση το οποίο υπολογίζεται ένας φόρος. Συνήθως ως φορολογική βάση χρησιμοποιείται κάποιο οικονομικό μέγεθος των ιδιωτών ή των επιχειρήσεων, π.χ εισόδημα, περιουσία, καταναλωτική/ επαγγελματική δαπάνη, μπορεί όμως να χρησιμοποιηθεί και μη οικονομικό μέγεθος, π.χ. οι κεφαλικοί φόροι, των οποίων το ύψος είναι ανεξάρτητο από την οικονομική θέση του φορολογούμενου. 13

14 επιβάλλονται άμεσα ή έμμεσα στην καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών. Η πιο συνηθισμένη μορφή αυτού του είδους φόρων είναι οι έμμεσοι φόροι κατανάλωσης που επιβάλλονται στα προϊόντα και διακρίνονται περαιτέρω σε γενικούς (όπως είναι ο φόρος προστιθέμενης αξίας των προϊόντων) και σε ειδικούς (όπως ο φόρος στον καπνό). γ) φόροι περιουσίας, που επιβάλλονται σε όλα (γενικοί) ή σε μερικά (ειδικοί) περιουσιακά στοιχεία των φυσικών και νομικών προσώπων. Οι πιο γνωστοί είναι ο φόρος στην ακίνητη περιουσία, ο φόρος κληρονομιάς και ο φόρος μεταβίβασης ακινήτων. Μια άλλη διάκριση γίνεται με βάση τη φύση του φορολογικού συντελεστή 10. Αυτοί είναι : α) αναλογικοί φόροι, όταν το ποσοστό φόρου που ορίζει το κράτος είναι το ίδιο για όλα τα επίπεδα της φορολογικής βάσης ( δηλ. του εισοδήματος ή της αξίας του προϊόντος ή της αξίας της περιουσίας). Τέτοιοι είναι συνήθως οι έμμεσοι φόροι κατανάλωσης και οι γενικοί και ειδικοί φόροι περιουσίας. β) προοδευτικοί φόροι, όταν ο μέσος φορολογικός συντελεστής μεταβάλλεται ανάλογα με το μέγεθος της φορολογικής βάσης 11, δηλαδή αυξάνεται όταν αυξάνεται η φορολογική βάση και μειώνεται όταν μειώνεται αυτή. Προοδευτικοί είναι συνήθως οι φόροι εισοδήματος φυσικών προσώπων και ο φόρος κληρονομιών. γ) αντίστροφα προοδευτικοί φόροι, όταν ο μέσος φορολογικός συντελεστής μεταβάλλεται κατά τρόπο αντίστροφα ανάλογο με το μέγεθος της φορολογικής βάσης, δηλαδή μειώνεται με την αύξηση της φορολογικής βάσης και αντίστροφα. Πολλοί από τους έμμεσους φόρους κατανάλωσης είναι αντίστροφα προοδευτικοί υπολογιζόμενοι ως ποσοστό του εισοδήματος των επιβαρυνόμενων. Τέλος οι φόροι μπορεί να διακριθούν ανάλογα με τον δημόσιο φορέα για τον οποίον επιβάλλονται σε: α) κρατικούς φόρους, β) εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και γ) δημοτικούς ή κοινοτικούς φόρους. Στο σημείο αυτό πρέπει να γίνει μια επισήμανση. Υποχρεωτική χρηματική εισφορά των φυσικών και νομικών προσώπων προς το κράτος/ τοπική αυτοδιοίκηση είναι και το τέλος. Ωστόσο στην περίπτωση του τέλους σε αντίθεση με το φόρο 10 Φορολογικός συντελεστής λέγεται το ποσό φόρου που αντιστοιχεί σε καθεμιά μονάδα φορολογικής βάσης. Διακρίνουμε α) το μέσο φορολογικό συντελεστή, που είναι ο λόγος του ποσού του φόρου που καταβάλλεται συνολικά από μια φορολογούμενη μονάδα διαιρεμένο με τη συνολική αξία της φορολογικής βάσης, και β) τον οριακό φορολογικό συντελεστή, που είναι ο πρόσθετος φόρος που πρέπει να καταβληθεί για καθεμιά νέα μονάδα αύξησης της φορολογικής βάσης. 11 Η μεταβολή του φορολογικού συντελεστή στην πράξη δεν είναι συνεχής αλλά κλιμακωτή. Για την εφαρμογή του προοδευτικού φόρου η φορολογική βάση διαιρείται σε κλιμάκια για καθένα από αυτά εφαρμόζεται διαφορετικός οριακός συντελεστής. 14

15 υπάρχει το στοιχείο της ανταποδοτικότητας, δηλαδή η χρηματική εισφορά δίνεται έναντι ειδικού ανταλλάγματος από το κράτος /τοπική αυτοδιοίκηση, το οποίο αντιστοιχεί σε συγκεκριμένη παροχή αγαθού ή υπηρεσίας. ΙΙΙ. Δημόσιος δανεισμός και ρύθμιση του δημοσίου χρέους, όπως είναι τα δάνεια που συνάπτει το κράτος με διάφορες μορφές από τους ιδιώτες, τις εμπορικές τράπεζες, την κεντρική τράπεζα και τις ξένες χρηματαγορές, οι χορηγήσεις δανείων από το κράτος σε επιχειρήσεις, στην τοπική αυτοδιοίκηση ή σε άλλους φορείς, οι διάφοροι τρόποι εξόφλησης του δημοσίου χρέους κ.α. 15

16 1.3. Διοικητική οργάνωση και κατανομή των οικονομικών λειτουργιών - Οι οικονομικές λειτουργίες της τοπικής αυτοδιοίκησης Όπως ήδη ειπώθηκε οι οικονομικές λειτουργίες του σύγχρονου παρεμβατικού κράτους είναι η λειτουργία της διανομής, η λειτουργία της σταθεροποίησης και η λειτουργία της κατανομής των μέσων παραγωγής. Σε ένα σύστημα διοίκησης όπου ορισμένοι φορείς δραστηριοποιούνται σε εθνικό επίπεδο, όπως η κεντρική διοίκηση, και άλλοι σε τοπικό επίπεδο, όπως οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, τίθεται ζήτημα κατανομής των οικονομικών λειτουργιών μεταξύ αυτών. Έχουν προταθεί από μελετητές, όπως οι Musgraves και Oates 12, κριτήρια αποτελεσματικότητας για να επιτευχθεί η άριστη κατανομή των λειτουργιών μεταξύ των φορέων, δηλαδή κάθε δημόσιος φορέας να αναλάβει τις λειτουργίες εκείνες που μπορεί να εκτελέσει πιο αποδοτικά. Πιο συγκεκριμένα η κατανομή των λειτουργιών προτείνεται να γίνει με βάση: Το βαθμό διάχυσης του οφέλους και του κόστους από την παροχή μιας υπηρεσίας σε τοπικό επίπεδο. Τις οικονομίες κλίμακας που μπορούν να επιτευχθούν κατά την προσφορά υπηρεσιών. Την πολιτική βούληση της πολιτείας να δώσει ευρύτερες δικαιοδοσίες στην τοπική αυτοδιοίκηση. Ας εξετάσουμε όμως βάσει των παραπάνω κριτηρίων καθεμία από τις οικονομικές λειτουργίες στο σύγχρονο παρεμβατικό κράτος. α) Η λειτουργία της κατανομής των μέσων παραγωγής. Για να γίνει ο διαχωρισμός μεταξύ κεντρικής και τοπικής αυτοδιοίκησης και ποιο επίπεδο διοίκησης είναι αποτελεσματικότερο στην άσκηση αυτής της λειτουργίας, πρέπει να ληφθεί υπόψη η χωρική διάσταση παροχής των δημοσίων αγαθών και να διακριθούν σε κεντρικά/ γενικά δημόσια αγαθά και σε τοπικά δημόσια αγαθά 13 Πολλά αγαθά και υπηρεσίες διαχέονται σε όλη τη χώρα και σε όλους τους πολίτες, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής τους, όπως είναι η εθνική άμυνα, η 12 Γεωργακόπουλος Θ. Πατσουράτης Β. «Δημόσια Οικονομική», εκδ. Σμπίλια 1994, σελ. 51, Τάτσος Ν. «Δημοσιονομική Αποκέντρωση», εκδ. Τυπωθήτω, Αθήνα 1999, σελ , W. Oates, Theory of Public Finance in a Federal System, Canadian Journal of Economics, 1968, R. Musgrave P. Musgrave, Public Finance in Theory and Practice, McGraw Hill, Θα ακολουθήσει διεξοδικότερη ανάλυση του θέματος. 16

17 εξωτερική πολιτική κ.α., οπότε είναι προτιμότερο αυτά να εξακολουθούν να παρέχονται από την κεντρική διοίκηση. Αν την παροχή αυτών των αγαθών την αναλάμβανε η τοπική αυτοδιοίκηση, τότε θα παρατηρούνταν το φαινόμενο οι ΟΤΑ να λαμβάνουν υπόψη το όφελος μόνο των δημοτών τους κι όχι το κοινωνικό όφελος συνολικά, κάτι που θα σήμαινε και υποπροσφορά, γιατί οι ΟΤΑ δεν θα λαμβάνουν υπόψη το όφελος που θα έχει η παραγωγή μιας επιπλέον μονάδας ενός αγαθού σε όλους τους πολίτες της χώρας. Αντίθετα υπάρχουν αγαθά και υπηρεσίες, όπως ο ηλεκτροφωτισμός και η καθαριότητα των δρόμων, ή η συλλογή απορριμμάτων κ.α. που το όφελός τους περιορίζεται σε τοπικό επίπεδο (τοπικά δημόσια αγαθά). Στην περίπτωση αυτή η παροχή αυτών των αγαθών από την Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι αποτελεσματικότερη Εδώ όμως ανακύπτουν ορισμένα ζητήματα. Πρώτον, είναι πιθανόν και κάτοικοι άλλων περιοχών να ωφεληθούν από την παροχή αυτών των αγαθών και υπηρεσιών (τοπικές εξωτερικές οικονομίες και επιβαρύνσεις). Αν ωστόσο α) αρθρωθεί σωστά το φορολογικό σύστημα των ΟΤΑ, β) σχεδιασθεί ένα τέτοιο σύστημα επιχορηγήσεων προς αυτούς, ώστε οι τελευταίοι να αγνοήσουν το κόστος που συνεπάγεται η παροχή οφέλους σε κατοίκους άλλων περιοχών, και γ) διευρυνθεί η γεωγραφική δικαιοδοσία της τοπικής αυτοδιοίκησης, ώστε να συμπεριλάβει όλη την περιοχή στην οποία διαχέονται τα οφέλη και οι επιβαρύνσεις των αγαθών που προσφέρει, το πρόβλημα λύνεται. Δεύτερον πρέπει να ληφθούν υπόψη οι οικονομίες κλίμακας που ενδέχεται να δημιουργηθούν, πράγμα που σημαίνει ότι το κόστος παραγωγής και προσφοράς ενός δημόσιου αγαθού μειώνεται καθώς ένας μεγαλύτερος αριθμός φυσικών και νομικών προσώπων απολαμβάνει το δημόσιο αυτό αγαθό. Η ύπαρξη λοιπόν οικονομιών κλίμακας σημαίνει ότι δεν πρέπει κάθε τοπική αυτοδιοίκηση μόνη της να προσφέρει τα αγαθά αυτά, έστω κι αν τα οφέλη που προκύπτουν από αυτά μπορεί να ορισθούν χωρικά. Συμπερασματικά η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να αναμειχθεί ως ένα σημείο στη λειτουργία της κατανομής των μέσων παραγωγής. β) Η σταθεροποιητική λειτουργία. Η κεντρική Διοίκηση μπορεί να εκτελέσει αυτή τη λειτουργία περισσότερο αποδοτικά από την τοπική αυτοδιοίκηση για τους εξής λόγους: 17

18 Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να χρησιμοποιεί μέσα μακροοικονομικής πολιτικής. Δεν μπορεί να ασκήσει νομισματική ή πιστωτική πολιτική, καθώς τα δημοτικά συμβούλια θα προτιμούσαν, αν είχαν τη δυνατότητα να τυπώνουν χρήμα, να αγοράζουν αγαθά και υπηρεσίες με νέο χρήμα παρά να επιβαρύνουν τους δημότες τους με τοπικούς φόρους και τέλη, κάτι που θα οδηγούσε τελικά σε πληθωρισμό. Επίσης δεν είναι δυνατό να υπάρχουν διαφορές στο επιτόκιο, αν υπάρχει ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων μεταξύ των περιοχών. Ακόμη οι ΟΤΑ δεν μπορούν να ασκήσουν εισοδηματική πολιτική γιατί κάτι τέτοιο μπορεί να προκαλέσει μετακίνηση του εργατικού δυναμικού και γενικότερα του πληθυσμού σε άλλες περιοχές. Επίσης αν ένας ΟΤΑ κατορθώσει να συγκρατήσει περισσότερο τις τιμές από έναν άλλο, θα προκληθεί αύξηση της ζήτησης και συνεπώς αύξηση των τιμών. Επιπλέον οι τοπικές οικονομίες είναι ανοικτές και οι πολλαπλασιαστικές επιδράσεις των δραστηριοτήτων τους διαχέονται και σε άλλες τοπικές αυτοδιοικήσεις. Έτσι αν επιχειρηθεί σε τοπικό επίπεδο τόνωση ή μείωση της συνολικής ζήτησης με δημοσιονομικά μέσα, τα αποτελέσματα που θα παραχθούν θα έχουν μικρό αντίκτυπο λόγω των «εισαγωγών» στην τοπική κοινωνία. Αν για παράδειγμα αυξηθούν οι δαπάνες, μεγάλο μέρος τους θα αφορά προϊόντα που έχουν εισαχθεί από άλλες περιοχές και έτσι δεν θα υπάρξουν πολλαπλασιαστικές επιδράσεις στο εισόδημα και στο επίπεδο παραγωγής στην περιοχή. Το ίδιο θα συμβεί και στην περίπτωση που αυξηθεί η φορολογία, καθώς ένα μέρος από την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος θα διοχετευθεί σε εισαγόμενα από άλλες περιοχές αγαθά και υπηρεσίες. Ένας άλλος λόγος που καθιστά δυσχερή την άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής από τους ΟΤΑ είναι και ο βαθμός οικονομικής τους εξάρτησης από την κεντρική διοίκηση, που προκαλεί δυσχέρειες στην κατάρτιση των τοπικών προϋπολογισμών. Ένα σημαντικό μέρος των εσόδων της τοπικής αυτοδιοίκησης προέρχεται από επιχορηγήσεις της κεντρικής διοίκησης, οπότε μια πιθανή απόφαση για κατάρτιση πλεονασματικού προϋπολογισμού δεν θα μπορούσε να αποφασισθεί εύκολα από το φόβο κατάργησης των επιχορηγήσεων. Επίσης η κατάρτιση ελλειμματικού προϋπολογισμού θα σήμαινε ότι η τοπική αυτοδιοίκηση έχει την ευχέρεια να συνάπτει δάνεια και να τα αποπληρώνει, κάτι που δεν ισχύει. Συνεπώς η άσκηση σταθεροποιητικής πολιτικής αυτόνομα από τους ΟΤΑ δεν είναι δυνατή. Οι ΟΤΑ ωστόσο μπορούν να ασκήσουν στα πλαίσια ενός, από το 18

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ. 2. Τι περιλαμβάνει ο στενός και τι ο ευρύτερος δημόσιος τομέας και με βάση ποια λογική γίνεται ο διαχωρισμός μεταξύ τους;

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ. 2. Τι περιλαμβάνει ο στενός και τι ο ευρύτερος δημόσιος τομέας και με βάση ποια λογική γίνεται ο διαχωρισμός μεταξύ τους; Μάθημα: Εισαγωγή στα δημόσια οικονομικά Διδάσκουσα: Καθηγήτρια Μαρία Καραμεσίνη Οι παρακάτω ερωτήσεις είναι οργανωτικές του διαβάσματος. Τα θέματα των εξετάσεων δεν εξαντλούνται σε αυτές, αλλά περιλαμβάνουν

Διαβάστε περισσότερα

1. Η αναδιανομή του εισοδήματος δεν είναι μία από τις βασικές οικονομικές λειτουργίες του κράτους.

1. Η αναδιανομή του εισοδήματος δεν είναι μία από τις βασικές οικονομικές λειτουργίες του κράτους. ΑΘ. ΧΑΡΙΤΩΝΙΔΗΣ : ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΠΑΛ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10Ο : ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ 10.1. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ Για τις παρακάτω προτάσεις, να γράψετε στην κόλλα σας τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΙΙ (ΕΠΑ.Λ.) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9,10

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΙΙ (ΕΠΑ.Λ.) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9,10 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ 2009 2017 : ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9,10 1 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΙΙ (ΕΠΑ.Λ.) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2009 2017 ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9,10 Να απαντήσετε αν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ. Φορολογική Πολιτική και Οικονομική Ανάπτυξη

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ. Φορολογική Πολιτική και Οικονομική Ανάπτυξη ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Φορολογική Πολιτική και Οικονομική Ανάπτυξη Στόχος μαθήματος Κατανόηση των τρόπων με τους οποίους η φορολογική πολιτική μπορεί να επηρεάσει την ευημερία μιας κοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικοοικονομική Αξιολόγηση Επενδύσεων Διάλεξη 8 η. Διανομή Εισοδήματος και Μέτρα Πολιτικής

Κοινωνικοοικονομική Αξιολόγηση Επενδύσεων Διάλεξη 8 η. Διανομή Εισοδήματος και Μέτρα Πολιτικής Κοινωνικοοικονομική Αξιολόγηση Επενδύσεων Διάλεξη 8 η Διανομή Εισοδήματος και Μέτρα Πολιτικής Ζητήματα που θα εξεταστούν: Πως αποτυπώνεται η διανομή του εισοδήματος και τι είναι γραμμή φτώχειας. Με ποιους

Διαβάστε περισσότερα

Εάν το ποσοστό υποχρεωτικών καταθέσεων είναι 25% και υπάρξει μια αρχική κατάθεση όψεως 2.000 σε μια εμπορική Τράπεζα, τότε η μέγιστη ρευστότητα που μπορεί να δημιουργηθεί από αυτή την κατάθεση είναι: Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Σ/Λ & Πολλαπλής Επιλογής Αντικείμενο μελέτης της μακροοικονομίας είναι (μεταξύ άλλων) η:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Σ/Λ & Πολλαπλής Επιλογής Αντικείμενο μελέτης της μακροοικονομίας είναι (μεταξύ άλλων) η: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Σ/Λ & Πολλαπλής Επιλογής 2.1 1. Η συνολική παραγωγή μιας χώρας μελετάται από τη μικροοικονομία. 2. Η φθορά που υφίσταται ο κεφαλαιουχικός εξοπλισμός στην πορεία του χρόνου, αποτιμημένη σε

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ

ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Δ Ε Κ Α Τ Ο ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ 1. Εισαγωγή Όπως είδαμε στο πρώτο κεφάλαιο, το κράτος είναι μια ισχυρή συλλογική οντότητα, κύρια επιδίωξη της οποίας είναι η επίτευξη και η διατήρηση της

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική Οικονομία Ενότητα 09

Πολιτική Οικονομία Ενότητα 09 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 09: Δημόσια δαπάνες και έσοδα Πολυξένη Ράγκου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ 1. Τι πρέπει να κατανοήσει ο μαθητής Όπως αναφέρθηκε στο πρώτο κεφάλαιο, το κράτος είναι μια ισχυρότατη οντότητα που θέτει το θεσμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύσσεται

Διαβάστε περισσότερα

Δημόσια Οικονομική. Κατ επιλογήν υποχρεωτικό, 3 ώρες εβδομαδιαίως, Θεωρία, Διδάσκον: Νικόλαος Τσούνης. Νικόλαος Τσούνης Δημόσια Οικονομική 1

Δημόσια Οικονομική. Κατ επιλογήν υποχρεωτικό, 3 ώρες εβδομαδιαίως, Θεωρία, Διδάσκον: Νικόλαος Τσούνης. Νικόλαος Τσούνης Δημόσια Οικονομική 1 Κατ επιλογήν υποχρεωτικό, 3 ώρες εβδομαδιαίως, Θεωρία, Διδάσκον: 1 Κοινωνική Ευημερία και Ιδιωτικός Τομέας Συνθήκες μεγιστοποίησης κοινωνικής ευημερίας Άριστη κατανομή των παραγωγικών πόρων Πραγματοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ο Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ο Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ο Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 4.1 ΤΟ ΚΥΡΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 4.1 ΤΟ ΚΥΡΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 1/7 Το κύριο οικονομικό πρόβλημα Έχει παγκόσμια ισχύ Από αυτό απορρέουν όλα τα άλλα οικονομικά προβλήματα Πώς

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 17

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 17 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ............................................... 17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Θεωρίες περιφερειακών ανισοτήτων Μια σύντομη παρουσίαση...................... 21 1.1 Εισαγωγή...........................................

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική Οικονομία Ενότητα 02

Πολιτική Οικονομία Ενότητα 02 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 02: Αγαθά, οικονομικό κύκλωμα και ο ρόλος του κράτους Πολυξένη Ράγκου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ.2: Η οργάνωση της οικονομίας

ΚΕΦ.2: Η οργάνωση της οικονομίας ΚΕΦ.2: Η οργάνωση της οικονομίας 2.1. Το Α.Ε.Π. και η οικονομική ευημερία Η οικονομία διακρίνεται σε : Μικρο-οικονομία: μελετά τις ατομικές επιλογές (παραγωγή προϊόντος, ζήτηση καταναλωτή, ποσότητα παραγωγής

Διαβάστε περισσότερα

«Από την έρευνα στη διδασκαλία» Παπαστράτειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Αγρινίου Σάββατο 5 Νοεμβρίου 2016

«Από την έρευνα στη διδασκαλία» Παπαστράτειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Αγρινίου Σάββατο 5 Νοεμβρίου 2016 Τα δημόσια οικονομικά: παρουσίαση, κατανόηση και εξοικείωση με τις λειτουργίες των οικονομικών του Βιογραφικό σημείωμα Η Ζιζή Σαλίμπα γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε οικονομικά στη Νομική Σχολή του Αριστοτέλειου

Διαβάστε περισσότερα

Στις παρακάτω προτάσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Στις παρακάτω προτάσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1 Ομάδα Α Στις παρακάτω προτάσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Η συνολική παραγωγή µιας χώρας µελετάται από τη µικροοικονοµία.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ Β - Ερωτήσεις Πολλαπλών Επιλογών 1. Η καμπύλη δυνατοτήτων ωφέλειας σε μία υποθετική οικονομία που αποτελείται από τα άτομα Α και Β δίνεται από τη σχέση U Α + 2 U = 130, όπου U Α και U είναι οι χρησιμότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Δημοσιονομική πολιτική Η επέμβαση του κράτους γίνεται με τη μεταβολή

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 10. Αρχές φορολογίας. 1 Ράπανος - Καπλάνογλου 2018/19

Διάλεξη 10. Αρχές φορολογίας. 1 Ράπανος - Καπλάνογλου 2018/19 Διάλεξη 10 Αρχές φορολογίας 1 2 Φορολογικά έσοδα, 2008-2013 Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες χώρες του αναπτυγμένου κόσμου Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων (για εισοδήματα του 2010) Φόρος εισοδήματος φυσικών

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 10. Αρχές φορολογίας. 1 Ράπανος - Καπλάνογλου 2016/17

Διάλεξη 10. Αρχές φορολογίας. 1 Ράπανος - Καπλάνογλου 2016/17 Διάλεξη 10 Αρχές φορολογίας 1 2 Φορολογικά έσοδα, 2008-2013 Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες χώρες του αναπτυγμένου κόσμου 5 Φόροι στην περιουσία 6 Φόροι στην κατανάλωση 7 Φόροι στην κατανάλωση Κενό ΦΠΑ, 2013-2014

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006 1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006 Μάθημα: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ημερομηνία και ώρα εξέτασης: Τετάρτη, 31 Μαΐου 2006

Διαβάστε περισσότερα

ΈΜΜΕΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ

ΈΜΜΕΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΈΜΜΕΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΟΡΟΣ Ονομάζεται η αναγκαστική χρηματική εισφορά των πολιτών προς το κράτος ή προς νομικό πρόσωπο χωρίς ειδική αντιπαροχή. Αναγκαστική

Διαβάστε περισσότερα

Ανέκαθεν η πλειοψηφία των κρατικών εσόδων κάθε κοινωνίας προερχόταν από την είσπραξη των φόρων. Φόρος καλείται η υποχρεωτική χρηματική καταβολή από τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες υπέρ του κράτους χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 10. Αρχές φορολογίας. Φορολογικά έσοδα, Φόροι στην κατανάλωση Φόροι στην περιουσία

Διάλεξη 10. Αρχές φορολογίας. Φορολογικά έσοδα, Φόροι στην κατανάλωση Φόροι στην περιουσία Διάλεξη 1 Αρχές φορολογίας 1 Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες χώρες του αναπτυγμένου κόσμου Φορολογικά έσοδα, 8-13 Φόροι στην κατανάλωση Φόροι στην περιουσία 5 6 Φόροι στην κατανάλωση Κενό ΦΠΑ, 13-14 7 Φόρος

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 10. Αρχές φορολογίας. Φορολογικά έσοδα, Φόροι στην περιουσία. Φόροι στην κατανάλωση

Διάλεξη 10. Αρχές φορολογίας. Φορολογικά έσοδα, Φόροι στην περιουσία. Φόροι στην κατανάλωση Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες χώρες του αναπτυγμένου κόσμου Διάλεξη 1 Αρχές φορολογίας 1 Φόροι στην περιουσία 5 Φόροι στην κατανάλωση Φορολογικά έσοδα, 8-13 6 Φόροι στην κατανάλωση Φόρος εισοδήματος φυσικών

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 15. Οι δηµόσιες δαπάνες και ηχρηµατοδότησή τους

Κεφάλαιο 15. Οι δηµόσιες δαπάνες και ηχρηµατοδότησή τους Κεφάλαιο 15 Οι δηµόσιες δαπάνες και ηχρηµατοδότησή τους Ο κρατικός προϋπολογισµός: εδοµένα και αριθµοί Συνολικές δηµόσιες δαπάνες: τρειςκατηγορίεςδηµοσίων δαπανών ηµόσιες δαπάνες (G) Μεταβιβαστικές πληρωµές

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Δημόσια Οικονομική

Εισαγωγή στη Δημόσια Οικονομική Εισαγωγή στη Δημόσια Οικονομική Τι είναι η δημόσια οικονομική Η Δημόσια Οικονομική μελετά το ρόλο του δημόσιου τομέα, του κράτους δηλαδή στην οικονομία. Βασική έμφαση δίνεται στο ρόλο των δημόσιων δαπανών

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ

ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «ΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ 1. Στην περίπτωση των εξωτερικών επιβαρύνσεων στην παραγωγή, η επιβολή ενός φόρου ανά µονάδα προϊόντος ίσου µε το µέγεθος της οριακής εξωτερικής επιβάρυνσης µπορεί να οδηγήσει:

Διαβάστε περισσότερα

Α) ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Α) ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ Μελέτη του ΔΝΤ για 17 χώρες του ΟΑΣΑ επισημαίνει ότι για κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης του πρωτογενούς πλεονάσματος, το ΑΕΠ μειώνεται κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες και

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Δημόσια νομικά πρόσωπα

ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Δημόσια νομικά πρόσωπα ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Δημόσια νομικά πρόσωπα 16/5/2016 Έννοια Δημόσια νομικά πρόσωπα Νομικά πρόσωπα Περιουσία με δημόσιο χαρακτήρα Προνόμια δημόσιας εξουσίας Δημόσια νομικά πρόσωπα: εφαρμογή καθ ύλην

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ Αθήνα 27/11/2014 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. της Κ.Ε.Δ.Ε. για δυναμική διεκδίκηση των πόρων που δικαιούται η Αυτοδιοίκηση από την Πολιτεία. Με τη δημιουργία κοινού

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΕΡΓΙΑ ΟΡΙΣΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΜΟΡΦΕΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ

ΑΝΕΡΓΙΑ ΟΡΙΣΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΜΟΡΦΕΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΑΝΕΡΓΙΑ ΟΡΙΣΜΟΣ Η κατάσταση έλλειψης εργασίας, κατά την οποία υπάρχει δυσαρμονία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, προσφέρονται λίγες θέσεις εργασίας, ενώ υπάρχουν πάρα πολλοί ενδ9ιαφερόμενοι. Είναι έννοια

Διαβάστε περισσότερα

Η άσκηση αναπαράγεται ταυτόχρονα στον πίνακα ανάλογα με όσο έχουν γράψει και αναφέρουν οι φοιτητές.

Η άσκηση αναπαράγεται ταυτόχρονα στον πίνακα ανάλογα με όσο έχουν γράψει και αναφέρουν οι φοιτητές. 1 2 Η άσκηση αναπαράγεται ταυτόχρονα στον πίνακα ανάλογα με όσο έχουν γράψει και αναφέρουν οι φοιτητές. Στόχος: Να αποδείξουν οι φοιτητές από μόνοι τους πόσες πολλές έννοιες βρίσκονται στην τομή των δύο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΑ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΑ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΑ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 1ο Παράδειγµα κριτηρίου αξιολόγησης (µάθηµα της ηµέρας) Σκοπός της εξέτασης: Η αξιολόγηση της γνώσης του µαθητή σχετικά µε το περιεχόµενο της παραγράφου 1.6:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι

ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Δημόσια Οικονομική Κουτεντάκης Φραγκίσκος - Γαληνού Αργυρώ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Μακροοικονομική Θεωρία Υπόδειγμα IS/LM Στο υπόδειγμα IS/LM εξετάζονται

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικοοικονομική Αξιολόγηση Επενδύσεων Διάλεξη 3 η. Αποτελεσματικότητα και Ευημερία

Κοινωνικοοικονομική Αξιολόγηση Επενδύσεων Διάλεξη 3 η. Αποτελεσματικότητα και Ευημερία Κοινωνικοοικονομική Αξιολόγηση Επενδύσεων Διάλεξη 3 η Αποτελεσματικότητα και Ευημερία Ζητήματα που θα εξεταστούν: Πότε και πως επιτυγχάνεται η οικονομική αποτελεσματικότητα Θεωρήματα των οικονομικών της

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2013 Μάθημα: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ημερομηνία και ώρα εξέτασης: Δευτέρα, 3 Ιουνίου 2013

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Ι. ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ; Η πορεία που πρέπει να ακολουθηθεί για την πραγματοποίηση των αντικειμενικών

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ

ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Πρόλογος Ευχαριστίες Βιογραφικά συγγραφέων ΜΕΡΟΣ 1 Εισαγωγή 1 Η οικονομική επιστήμη και η οικονομία 1.1 Πώς αντιμετωπίζουν οι οικονομολόγοι τις επιλογές 1.2 Τα οικονομικά ζητήματα 1.3 Σπανιότητα και ανταγωνιστική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΟΣ Ι ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 25 Κεφάλαιο 1 ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ 27 Κεφάλαιο 2 ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ 43 Κεφάλαιο 3 ΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Δυνατότητες Ανταποδοτικών Επενδυτικών Σχεδίων για Ο.Τ.Α. - Νέοι Μηχανισμοί Χρηματοδότησης Δημοτικών Ενεργειακών Επενδύσεων στην Ελλάδα

Δυνατότητες Ανταποδοτικών Επενδυτικών Σχεδίων για Ο.Τ.Α. - Νέοι Μηχανισμοί Χρηματοδότησης Δημοτικών Ενεργειακών Επενδύσεων στην Ελλάδα Δυνατότητες Ανταποδοτικών Επενδυτικών Σχεδίων για Ο.Τ.Α. - Νέοι Μηχανισμοί Χρηματοδότησης Δημοτικών Ενεργειακών Επενδύσεων στην Ελλάδα Προώθηση και Ενίσχυση της Πρωτοβουλίας του Συμφώνου των Δημάρχων στην

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ Χωρίζεται σε δύο μεγάλες περιοχές: -ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ -ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Η συμπεριφορά της οικονομικής μονάδας (καταναλωτής, νοικοκυριό, επιχείρηση, αγορά). Εξετάζει θέματα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. Αγροτική Πολιτική 8 ου Εξαμήνου ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ. Αγροτική Πολιτική 8 ου Εξαμήνου ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Αγροτική Πολιτική 8 ου Εξαμήνου Η χρησιμότητα του μαθήματος Η κατανόηση του «σκηνικού» πίσω από τη διαμόρφωση της

Διαβάστε περισσότερα

Ενημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ;

Ενημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ; Ενημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ; Από την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με χαμηλά επίπεδα επενδύσεων. Απαιτούνται

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι φορολογική βάση

Τι είναι φορολογική βάση Διάλεξη 1 Αρχές φορολογίας 1 Πίνακας.3. Ελλάδα: Εξέλιξη φορολογικών εσόδων σε εκατ. ευρώ 1965 1975 1985 1995 7 8 9 1 11 Σύνολο φορολογικών εσόδων 1965 1975 1985 1995 7 8 9 1 11 Φόροι από εισόδημα και κέρδη

Διαβάστε περισσότερα

Περιφερειακή Ανάπτυξη

Περιφερειακή Ανάπτυξη ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Περιφερειακή Ανάπτυξη Διάλεξη 3: Το Περιφερειακό Πρόβλημα (κεφάλαιο 1, Πολύζος Σεραφείμ) Δρ. Βασιλείου Έφη Τμήμα Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

5. Η αρχή της δημοσιότητας του προϋπολογισμού εξυπηρετεί: α) στην ενημέρωση β) στη διαφάνεια γ) στον εκδημοκρατισμό δ) σε όλα τα παραπάνω

5. Η αρχή της δημοσιότητας του προϋπολογισμού εξυπηρετεί: α) στην ενημέρωση β) στη διαφάνεια γ) στον εκδημοκρατισμό δ) σε όλα τα παραπάνω 1. Το Ελεγκτικό Συνέδριο ελέγχει: α) τη σκοπιμότητα και τη νομιμότητα μιας δημόσιας δαπάνης β) μόνο τη σκοπιμότητα μιας δημόσιας δαπάνης γ) μόνο τη νομιμότητα μιας δημόσιας δαπάνης δ) κανένα από τα πιο

Διαβάστε περισσότερα

Το οικονομικό κύκλωμα

Το οικονομικό κύκλωμα Το οικονομικό κύκλωμα 1 Το εισόδημα των νοικοκυριών: Y = C + S C = a + by APC = C Y APS = S Y Συνολική ζήτηση (κλειστή οικονομία): AD = C + I + G 2 Το οικονομικό κύκλωμα Η κυκλική ροή του εισοδήματος σε

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΝΕΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΠΩΣ ΕΧΟΥΝ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΑΣ

ΤΑ ΝΕΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΠΩΣ ΕΧΟΥΝ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΑΣ ΤΑ ΝΕΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΠΩΣ ΕΧΟΥΝ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το 2010 παρουσιάστηκε στην Ελλάδα η μεγαλύτερη δημοσιονομική κρίση στη μεταπολεμική περίοδο. Οι δύο βασικές συνιστώσες της κρίσης

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες Μορφές Χρηματοδότησης. Διάλεξη 2 Εμπορική Πίστωση

Σύγχρονες Μορφές Χρηματοδότησης. Διάλεξη 2 Εμπορική Πίστωση Σύγχρονες Μορφές Χρηματοδότησης Διάλεξη 2 Εμπορική Πίστωση Εμπορική πίστωση Οι πωλήσεις σε μια επιχείρηση μπορεί να πραγματοποιηθούν είτε με την λήψη μετρητών είτε με την παροχή εμπορικής πίστωσης. Γιατί

Διαβάστε περισσότερα

Στόχος των δημοσίων επιχειρήσεων είναι η άριστη κατανομή των παραγωγικών πόρων που σκοπό έχει το παραγόμενο προϊόν να προσφέρεται σε προσιτή τιμή και σε επαρκή ποσότητα λαμβανομένου υπόψη του κόστους παραγωγής

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΣΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ (TEL)

ΤΕΣΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ (TEL) ΤΕΣΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ (TEL) 1. Κατά τους οικονομολόγους ποιο από τα παρακάτω είναι ένας παραγωγικός συντελεστής; I. Μια κοινή μετοχή μιας εταιρείας υπολογιστών. II. Ένα εταιρικό ομόλογο μιας πετρελαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής - Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής είναι ο δίαυλος μέσω του οποίου οι μεταβολές

Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής - Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής είναι ο δίαυλος μέσω του οποίου οι μεταβολές Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής - Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής είναι ο δίαυλος μέσω του οποίου οι μεταβολές στον χρηματοπιστωτικό τομέα (στην αγορά χρήματος) επηρεάζουν

Διαβάστε περισσότερα

Το Υπόδειγμα IS-LM. (1) ΗΚαμπύληIS (Ισορροπία στην Αγορά Αγαθών)

Το Υπόδειγμα IS-LM. (1) ΗΚαμπύληIS (Ισορροπία στην Αγορά Αγαθών) Το Υπόδειγμα IS-LM Νομισματική και Δημοσιονομική Πολιτική σε Κλειστή Οικονομία - Ταυτόχρονη Ανάλυση Μεταβολών της Ισορροπίας στην Αγορά Αγαθών και στην Αγορά Χρήματος => Υπόδειγμα IS-LM (1) ΗΚαμπύληIS

Διαβάστε περισσότερα

Σύνοψη και προοπτικές για το μέλλον

Σύνοψη και προοπτικές για το μέλλον Σύνοψη και προοπτικές για το μέλλον Δημήτρης Βαγιανός (LSE), Νίκος Βέττας (ΟΠΑ & ΙΟΒΕ), Κώστας Μεγήρ (Yale), Χριστόφορος Πισσαρίδης (LSE) Αθήνα, 2 Οκτωβρίου 2017 Εθνικό Εισόδημα 48.000 ΑΕΠ κατά κεφαλή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙ Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ 8459

ΕΦΗΜΕΡΙ Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ 8459 Τεύχος Α 103/13.06.2018 ΕΦΗΜΕΡΙ Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ 8459 (α) της παραγράφου 3 του άρθρου 3 «Κοινό σχέδιο λογαριασμών» μόνο όσον αφορά τη λειτουργική ταξινόμηση, (β) του άρθρου 10 «Ενοποιημένες χρηματοοικονομικές

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ O Υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε στην

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ YΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΩΤΕΡΑ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΑ Ι ΡΥΜΑΤΑ Μάθηµα: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ηµεροµηνία και ώρα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΕΝΤΕΚΑ (11) ΣΕΛΙΔΕΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΕΝΤΕΚΑ (11) ΣΕΛΙΔΕΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΚΑΙ ΩΡΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: Πέμπτη, 31 Μαΐου 2018 08:00-11:00 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΕΝΤΕΚΑ (11)

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική Οικονομία Ενότητα

Πολιτική Οικονομία Ενότητα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 06: Επενδύσεις Πολυξένη Ράγκου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών Ακαδηµαϊκό έτος (διαβάζουμε κεφ. 4 από Μ. Χλέτσο και σημειώσεις στο eclass)

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών Ακαδηµαϊκό έτος (διαβάζουμε κεφ. 4 από Μ. Χλέτσο και σημειώσεις στο eclass) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών Ακαδηµαϊκό έτος 2016-17 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (διαβάζουμε κεφ. 4 από Μ. Χλέτσο και σημειώσεις στο eclass) 1 ιάλεξη2 Ανταγωνισμός, οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομος πίνακας περιεχομένων

Σύντομος πίνακας περιεχομένων Σύντομος πίνακας περιεχομένων Πρόλογος 19 Οδηγός περιήγησης 25 Πλαίσια 28 Ευχαριστίες της ενδέκατης αγγλικής έκδοσης 35 Βιογραφικά συγγραφέων 36 ΜΕΡΟΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 37 1 Η οικονομική επιστήμη και η οικονομία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Τµήµα Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών (ΔΕΣ) Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Ειδίκευσης στις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές Εργασία στο µάθηµα «Γεωπολιτική των

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. Αποτελεσματικότητα κατά Pareto. 1. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ (επεξεργασία σημειώσεων Β. Ράπανου)

Εισαγωγή. Αποτελεσματικότητα κατά Pareto. 1. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ (επεξεργασία σημειώσεων Β. Ράπανου) 1. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ (επεξεργασία σημειώσεων Β. Ράπανου) Εισαγωγή Μια από τις πιο βασικές διακρίσεις στην οικονομική θεωρία είναι μεταξύ των εννοιών της οικονομικής αποτελεσματικότητας

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 10 Αρχές φορολογίας

Διάλεξη 10 Αρχές φορολογίας Διάλεξη 10 Αρχές φορολογίας 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Φορολογία κερδών και μερισμάτων Φορολογία κερδών στην εταιρεία Φορολογία μερισμάτων 2000 2005 2010 2012 2013 2000 2005 2010 2012 2013 Αυστρία 34,0 25,0

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανισμοί Χρηματοδότησης Δημοτικών Ενεργειακών Επενδύσεων στην Ελλάδα

Μηχανισμοί Χρηματοδότησης Δημοτικών Ενεργειακών Επενδύσεων στην Ελλάδα Μηχανισμοί Χρηματοδότησης Δημοτικών Ενεργειακών Επενδύσεων στην Ελλάδα ΗΜΕΡΙΔΑ: «Η ενεργειακή αποδοτικότητα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση: Μια ευκαιρία για οικονομική ανάπτυξη» Δημαρχείο Θεσσαλονίκης Πέμπτη

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Πανταζόπουλος, Δικηγόρος, ΔΝ

Πέτρος Πανταζόπουλος, Δικηγόρος, ΔΝ Ο θεσμός των Special Tax Zones: Μπορεί να αποτελέσει αποτελεσματικό τρόπο άσκησης φορολογικής πολιτικής στην εποχή της διεθνούς φορολογικής συνεργασίας; 6 th Taxation Law Forum NJV Athens Plaza 8.10.2019

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 Μάθημα: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ημερομηνία και ώρα εξέτασης: Τρίτη, 10 Ιουνίου 2014

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ

ΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ Oι συναλλαγές μιας χώρας με τον υπόλοιπο κόσμο, συμπεριλαμβανομένων τόσο των εμπορικών όσο και των χρηματοοικονομικών ροών, καταγράφονται στο ισοζύγιο διεθνών πληρωμών. Oι συναλλαγές

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΙΣΗΓΗΣΗ του ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΥΡΑΤΟΓΛΟΥ Οι Δήμοι της Χώρας, σε σχέση με όλους τους άλλους φορείς της Γενικής

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ Ενότητα 6: Δημόσιο Χρέος και Ελλείμματα του Κρατικού Προϋπολογισμού Κουτεντάκης Φραγκίσκος Γαληνού Αργυρώ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Επανάληψη ΕΣΔΔΑ με ασκήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Στην Οικονομική επιστήμη ως οικονομικό πρόβλημα χαρακτηρίζουμε:

Επανάληψη ΕΣΔΔΑ με ασκήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Στην Οικονομική επιστήμη ως οικονομικό πρόβλημα χαρακτηρίζουμε: 3 Επανάληψη ΕΣΔΔΑ με ασκήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Στην Οικονομική επιστήμη ως οικονομικό πρόβλημα χαρακτηρίζουμε: α) Την έλλειψη χρημάτων που αντιμετωπίζει μια οικονομία β) Την έλλειψη χρημάτων που αντιμετωπίζει

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Τμήμα Οικονομικών Επιστημών. Δημόσια Οικονομική Ι. Στέλλα Καραγιάννη Καθηγήτρια

Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Τμήμα Οικονομικών Επιστημών. Δημόσια Οικονομική Ι. Στέλλα Καραγιάννη Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Δημόσια Οικονομική Ι Στέλλα Καραγιάννη Καθηγήτρια Τι μελετάει η Δημόσια Οικονομική; Μελετάει το ρόλο του Κράτους στην Οικονομία Ερωτήματα: 1. Πότε θα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Διάλεξη 2α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Διάλεξη 2α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Διάλεξη 2α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ (welfare economics): Ο κλάδος της οικονομικής επιστήμης που ασχολείται

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πρόγραμμα Σπουδών: ιοίκηση Επιχειρήσεων & Οργανισμών Θεματική Ενότητα: ΕΟ 34 - Οικονομική Ανάλυση & Πολιτική ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Ακαδ. Έτος: 2010-11 ΟΝΟΜΑ - ΕΠΩΝΥΜΟ:.

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΟΣΙΕΣ ΑΠΑΝΕΣ. ηµόσιες δαπάνες: οι πληρωµές που διενεργούν οι δηµόσιοι φορείς, µέσω του προϋπολογισµού, για την επίτευξη των οικονοµικών στόχων:

ΗΜΟΣΙΕΣ ΑΠΑΝΕΣ. ηµόσιες δαπάνες: οι πληρωµές που διενεργούν οι δηµόσιοι φορείς, µέσω του προϋπολογισµού, για την επίτευξη των οικονοµικών στόχων: ΗΜΟΣΙΕΣ ΑΠΑΝΕΣ ηµόσιες δαπάνες: οι πληρωµές που διενεργούν οι δηµόσιοι φορείς, µέσω του προϋπολογισµού, για την επίτευξη των οικονοµικών στόχων: της άριστης κατανοµής των παραγωγικών µέσων της «δίκαιης»

Διαβάστε περισσότερα

Η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. στη Νέα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020

Η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. στη Νέα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020 Η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. στη Νέα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020 Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΚΕΔΕ Ιωάννινα - Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015 Χιωτάκης Νίκος Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. Η εταιρεία Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε.

Διαβάστε περισσότερα

Μικροοικονομική. Ζήτηση και προσφορά

Μικροοικονομική. Ζήτηση και προσφορά Μικροοικονομική Ζήτηση και προσφορά Ο νόμος της ζήτησης Σύμφωνα με το Νόμο της Ζήτησης, όταν μειώνεται η τιμή ενός αγαθού, αυξάνεται η ζητούμενη ποσότητά του και το αντίστροφο με τους προσδιοριστικούς

Διαβάστε περισσότερα

Ο όρος «Χρηματοδότηση» περιλαμβάνει δύο οικονομικές δραστηριότητες.

Ο όρος «Χρηματοδότηση» περιλαμβάνει δύο οικονομικές δραστηριότητες. Κεφάλαιο 3ο Χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων 3.1. Η φύση και ο ρόλος της χρηματοδότησης 3.1.1 Γενικά Ο όρος «Χρηματοδότηση» περιλαμβάνει δύο οικονομικές δραστηριότητες. Η 1 η έχει ως στόχο την απόκτηση

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Περιεχόμενο, δομή και τρόπος υποβολής των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α βαθμού. ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΘΕΜΑ: Περιεχόμενο, δομή και τρόπος υποβολής των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α βαθμού. ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Δ/ΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

/ Απαντήσεις πανελληνίων εξετάσεων Επαγγελματικών λυκείων (ΕΠΑΛ) 2013

/ Απαντήσεις πανελληνίων εξετάσεων Επαγγελματικών λυκείων (ΕΠΑΛ) 2013 1 η ΟΜΑΔΑ ΘΕΜΑ Α Α1.α Α1.β Α1.γ Α1.δ Α1.ε Σωστό Λάθος Λάθος Σωστό Σωστό Σελίδα 135, Σελίδα 165, Σελίδα 143, Σελίδες 154- Σελίδα 168, ενότητα 3, ενότητα 2 το ενότητα 10 το 155, ενότητα ενότητα 3, Κεφάλαιο

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Ο ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ο ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Οι κλασικές προσεγγίσεις αντιμετωπίζουν τη διαδικασία της επιλογής του τόπου εγκατάστασης των επιχειρήσεων ως αποτέλεσμα επίδρασης ορισμένων μεμονωμένων παραγόντων,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 7

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 7 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ 1.1. Γενικά... 21 1.2. Η σχέση της οικονομικής με τις άλλες κοινωνικές επιστήμες... 26 1.3. Οικονομική Περιγραφή και Ανάλυση...

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 13. Αποτελεσματική και δίκαιη φορολογία. 1 Ράπανος - Καπλάνογλου 2016/7

Διάλεξη 13. Αποτελεσματική και δίκαιη φορολογία. 1 Ράπανος - Καπλάνογλου 2016/7 Διάλεξη 13 Αποτελεσματική και δίκαιη φορολογία 1 Άριστη φορολογία αγαθών Ας υποθέσουμε ότι η κυβέρνηση επιδιώκει να εισπράξει κάποια έσοδα από ένα φόρο για να χρηματοδοτήσει κάποιες δαπάνες. Ποιος είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (Πρόκειται, κυρίως, για θέματα κλειστού τύπου από τις εξετάσεις των προηγούμενων ετών). Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο Δράσης: «Φτώχεια και Εργασία: Μια Ολοκληρωμένη Προσέγγιση Διερεύνησης και Άμβλυνσης του Φαινομένου»

Σχέδιο Δράσης: «Φτώχεια και Εργασία: Μια Ολοκληρωμένη Προσέγγιση Διερεύνησης και Άμβλυνσης του Φαινομένου» Σχέδιο Δράσης: «Φτώχεια και Εργασία: Μια Ολοκληρωμένη Προσέγγιση Διερεύνησης και Άμβλυνσης του Φαινομένου» «Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης» «To άρθρο αυτό έχει παραχθεί με

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος... 9

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος... 9 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... 9 ΜΕΡΟΣ Ι ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ... 27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ...29 1.1. Εισαγωγή...30 1.2. Βασικές Έννοιες και Ορισμοί... 30 1.2.1. Οικονομικά

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 15. Αποτελεσματική και δίκαιη φορολογία

Διάλεξη 15. Αποτελεσματική και δίκαιη φορολογία Διάλεξη 15 Αποτελεσματική και δίκαιη φορολογία 1 Άριστη φορολογία αγαθών Ας υποθέσουμε ότι η κυβέρνηση επιδιώκει να εισπράξει κάποια έσοδα από ένα φόρο για να χρηματοδοτήσει κάποιες δαπάνες. Ποιος είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΤΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΠΑΝΤΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΝΤΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Αθήνα, 2014 01 Κεφάλαιο 11: Η φορολογική πολιτική και ο ρόλος των Δήμων για την εφαρμογή της Η φορολογική αποκέντρωση και ο ρόλος των ΟΤΑ - Η θέση

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι

ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι Ενότητα 3: Εργαλεία Κανονιστικής Ανάλυσης Κουτεντάκης Φραγκίσκος Γαληνού Αργυρώ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Ο Προϋπολογισμός της Γενικής Κυβέρνησης

Ο Προϋπολογισμός της Γενικής Κυβέρνησης Ο Προϋπολογισμός της Γενικής Κυβέρνησης Φραγκίσκος Κουτεντάκης Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή Γενικά Ο προϋπολογισμός αποτυπώνει την κατανομή του δημόσιου χρήματος και αποτελεί το βασικότερο

Διαβάστε περισσότερα

www.onlineclassroom.gr

www.onlineclassroom.gr ΜΕΡΟΣ Β Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών Στις παρακάτω 10 ερωτήσεις, να γράψετε τον αριθμό της κάθε ερώτησης στην εργασία σας και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Η κάθε σωστή απάντηση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ Επί ξυρού ακμής

ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ Επί ξυρού ακμής ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ Επί ξυρού ακμής 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Δεν είναι καθόλου σχήμα λόγου, ότι τα οικονομικά των 325 Δήμων της χώρας βρίσκονται επί ξυρού ακμής (σε κρίσιμο σημείο). Η οικονομική κατάσταση και δυσπραγία

Διαβάστε περισσότερα

Εξετάσεις Θεωρίας και Πολιτικής Διεθνούς Εμπορίου Ιούλιος 2007. Όνομα: Επώνυμο: Επιθυμώ να μην περάσω το μάθημα εάν η βαθμολογία μου είναι του

Εξετάσεις Θεωρίας και Πολιτικής Διεθνούς Εμπορίου Ιούλιος 2007. Όνομα: Επώνυμο: Επιθυμώ να μην περάσω το μάθημα εάν η βαθμολογία μου είναι του Εξετάσεις Θεωρίας και Πολιτικής Διεθνούς Εμπορίου Ιούλιος 2007 Α Όνομα: Επώνυμο: Αριθμός Μητρώου: Έτος: Επιθυμώ να μην περάσω το μάθημα εάν η βαθμολογία μου είναι του 1. Η χώρα Α έχει 10.000 μονάδες εργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία «Economist» 11/05/2015. Κυρίες και Κύριοι,

Ομιλία «Economist» 11/05/2015. Κυρίες και Κύριοι, Ομιλία «Economist» 11/05/2015 Κυρίες και Κύριοι, Μετά από 6 χρόνια βαθιάς ύφεσης, το 2014, η Ελληνική οικονομία επέστρεψε σε θετικούς ρυθμούς, οι οποίοι μπορούν να ενισχυθούν. Παράλληλα, διαφαίνονται προοπτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟ ΥΨΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Αναζήτηση κριτηρίων με βάση τα οποία προσδιορίζεται : το Άριστο Ύψος του Προϋπολογισμού. η Άριστη Σύνθεση του Προϋπολογισμού. Αρχή της Μέγιστης Καθαρής Κοινωνικής

Διαβάστε περισσότερα