ΔΠΜΣ ΤΕΧΝΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Transcript

1 ΔΠΜΣ ΤΕΧΝΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ «ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ» ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2014

2 ΣΚΟΠΙΜΩΣ ΚΕΝΗ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ Σελίδα 2

3 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ Καλησπέρα σας, Στο πλαίσιο υλοποίησης του µαθήµατος «Ηλεκτρονικές Συναλλαγές» θα σας γίνει µια παρουσίαση 20 λεπτών περίπου σχετικά µε το «Ηλεκτρονικό Σύστηµα Προµηθειών» και τις «Ηλεκτρονικές Δηµόσιες Συµβάσεις» Η παρουσίαση αποτελείται από τις ακόλουθες ενότητες: Εισαγωγή Νοµικό - Θεσµικό Πλαίσιο Διεθνείς Πρακτικές Ηλεκτρονικό Σύστηµα Προµηθειών Εθνικό Σύστηµα Ηλεκτρονικών Δηµόσιων Συµβάσεων (Ε. Σ. Η. Δ. Η. Σ.) Διαδικασία Ανάθεσης και Υλοποίησης Ηλεκτρονικό Μητρώο Δηµοσίων Συµβάσεων (Κ. Η. Μ. Δ. Η. Σ.) Ολοκληρωµένο Σύστηµα Δηµόσιων Συµβάσεων Εφαρµογές Πλεονεκτήµατα Συµπεράσµατα 1. Πρόλογος Το ηλεκτρονικό σύστηµα προµηθειών και οι ηλεκτρονικές δηµόσιες συµβάσεις (Η. Δ. Σ.) αφορούν τη χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (Τ. Π. Ε.) από κρατικά ιδρύµατα και άλλους οργανισµούς του δηµόσιου τοµέα σε διαγωνιστικές διαδικασίες προµηθειών, υπηρεσιών και δηµόσιων έργων. Αποτελούν δε τα σηµαντικότερα κλειδιά στην εφαρµογή της Ηλεκτρονικής διακυβέρνησης τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στη χώρα µας. Η Ε.Ε. τον Μάρτιο του 2000, µε την «Στρατηγική της Λισαβόνας», έθεσε τον στόχο η Ευρώπη να γίνει η πιο ανταγωνιστική και δυναµική οικονοµία στον κόσµο, ικανή για βιώσιµη ανάπτυξη, µε περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και µε µεγαλύτερη κοινωνική συνοχή. Με βάση τις επιταγές της «Στρατηγικής» αυτής χαράχθηκε από το 2000 ο δρόµος προς την ηλεκτρονική διακυβέρνηση µε τα Σχέδια Δράσης «e-europe 2002» (European Commission 2000) και «e-europe 2005» ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ Σελίδα 3

4 (Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2002). Το πρώτο Σχέδιο Δράσης (Ιούνιος του 2000, Φέιρα) επέβαλε την επιτάχυνση της ανάπτυξης της Κοινωνίας της Πληροφορίας στην Ευρώπη και την εξασφάλιση της καθολικής διάθεσης των δυνατοτήτων της (σε όλα τα κράτη-µέλη, σε όλες τις περιφέρειες, σε όλους τους πολίτες) και µεταξύ άλλων εγκαθίδρυε ηλεκτρονικές αγορές για ηλεκτρονικές δηµόσιες προµήθειες µε χρονικό ορίζοντα το τέλος του Το δεύτερο Σχέδιο Δράσης (Ιούνιος 2002, Σεβίλλη), µεταξύ άλλων, έθετε ως στόχο για τις δηµόσιες συµβάσεις προµηθειών τα Κ-Μ να διεξάγουν έως το τέλος του 2005 ένα σηµαντικό µέρος των Κρατικών Προµηθειών τους ηλεκτρονικά, µειώνοντας έτσι το κόστος και αυξάνοντας την αποτελεσµατικότητα τους. Συνιστούσε επίσης την υιοθέτηση, το συντοµότερο δυνατόν, των αναγκαίων νοµοθετικών ρυθµίσεων για τις δηµόσιες προµήθειες. Η υιοθέτηση της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στην Χώρα µας απετέλεσε αντικείµενο στρατηγικής σχεδίασης µε πρώτο αποφασιστικό βήµα την εκπόνηση της «Ψηφιακής Στρατηγικής » (Επιτροπή Πληροφορικής 2005), στο πλαίσιο ευρύτερου εθνικού στρατηγικού σχεδιασµού της Χώρας και συγκεκριµένα του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ) Η υλοποίηση της υπόψη ψηφιακής στρατηγικής χρηµατοδοτήθηκε αρχικά µε κοινοτικούς πόρους µέσω του Επιχειρησιακού Προγράµµατος (Ε. Π.) «Κοινωνία της Πληροφορίας» και εν συνεχεία του Ε. Π. «Ψηφιακή Σύγκλιση». Τα δυο αυτά προγράµµατα αποτέλεσαν τους βασικούς πυλώνες για την έναρξη του σχεδίου για την υλοποίηση του Ηλεκτρονικού συστήµατος προµηθειών δηµοσίων συβάσεων. 2. Νοµικό - Θεσµικό Πλαίσιο Τόσο το Κοινοτικό, όσο και το εθνικό νοµικό - θεσµικό πλαίσιο για τις Ηλεκτρονικές Δηµόσιες Συµβάσεις (Η. Δ. Σ.) διαµορφώθηκε και συνεχίζει να διαµορφώνεται κατ επιταγή του ευρωπαϊκού σχεδιασµού για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση (Η. Δ.). Με την Κοινοτική Οδηγία 18/2004 Ε. Κ. (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2004), περί συντονισµού των διαδικασιών σύναψης δηµόσιων συµβάσεων έργων, προµηθειών και υπηρεσιών, ενθαρρύνθηκε η χρήση των ηλεκτρονικών µέσων κατά τη διαδικασία σύναψης δηµοσίων συµβάσεων. Ως εκ τούτου η κοινοτική αυτή οδηγία αποτέλεσε το θεµέλιο λίθο πάνω στον οποίο δοµήθηκε το νοµοθετικό πλαίσιο για τις Η. Δ. Σ. Στη Χώρα µας η δυνατότητα χρήσης των ηλεκτρονικών µέσων κατά τη σύναψη δηµοσίων συµβάσεων προβλέφθηκε αρχικά στο ΠΔ 60/2007, µε το οποίο ενσωµατώθηκε στην εθνική νοµοθεσία η ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ Σελίδα 4

5 Κοινοτική Οδηγία 18/2004 (σύναψη δηµοσίων συµβάσεων προµηθειών, έργων και υπηρεσιών). Ακολούθησε ο νόµος Ν.4013/2011 «Σύσταση ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δηµοσίων Συµβάσεων και Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Δηµοσίων Συµβάσεων» (ΦΕΚ 204/Α/ ), ο νόµος Ν.4155/2013 «Εθνικό Σύστηµα Ηλεκτρονικών Δηµοσίων Συµβάσεων και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 120/Α/ ), η ΥΑ Π1/2390 «Τεχνικές λεπτοµέρειες και διαδικασίες λειτουργίας του Εθνικού Συστήµατος Ηλεκτρονικών Δηµοσίων Συµβάσεων (Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ.) (ΦΕΚ 2677/Β/ ) και τέλος η ΚΥΑ Π1/2380 «Ρύθµιση των ειδικότερων θεµάτων λειτουργίας του Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Δηµοσίων Συµβάσεων» (ΦΕΚ 3400/Β/ ). Αυτές στο σύνολο τους αποτελούν το νοµοθετικό πλαίσιο το οποίο διέπει το ηλεκτρονικό σύστηµα προµηθειών των δηµόσιων συµβάσεων. 3. Διεθνείς Πρακτικές Πριν εξετάσουµε τις Η. Δ. Σ. και τον τρόπο λειτουργίας τους στην Ελλάδα, ας δούµε ορισµένες από τις διεθνείς πρακτικές πάνω στο ηλεκτρονικό σύστηµα προµηθειών δηµόσιων συµβάσεων. Διεθνώς η χρήση των ηλεκτρονικών προµηθειών υιοθετήθηκε αρχικά από µεγάλες εταιρείες, οι οποίες αποσκοπούσαν στη βέλτιστη διαχείριση της εφοδιαστικής τους αλυσίδας, µέσω της µείωσης του ύψους των αποθεµάτων σε υλικά που είναι αναγκαία για την παραγωγή των προϊόντων τους και την εξοικονόµηση δαπανών. Αναζητώντας τα παραπάνω οφέλη, η Ε. Ε. αποφάσισε να σχεδιάσει λεπτοµερώς τη δράση της. Ο σχεδιασµός της Ε. Ε. για την υιοθέτηση των Η. Δ. Σ., αποτυπώθηκε από τον Δεκ. του 2008 (European Commission 2008) προκειµένου να επιτευχθεί ο συντονισµός και η συνεργασία µεταξύ των Κ-Μ. Η Ε. Ε. έχει αναπτύξει στο πλαίσιο υλοποίησης αυτού του σχεδιασµού αρκετές πρωτοβουλίες, δραστηριότητες και οµάδες εργασίες. Οι πλέον σηµαντικές από αυτές είναι οι ακόλουθες: α. Pan European Public Procurement On Line (P. E. P. P. O. L.). Το πρόγραµµα λειτούργησε µε την συµµετοχή πολλών Ευρωπαϊκών χωρών (Αυστρία, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερµανία, Ουγγαρία και Ιταλία καθώς και η Νορβηγία ως µέλος του Ευρωπαϊκού Οικονοµικού Χώρου) µε σκοπό να αναπτύξει µια µεγάλης κλίµακας υποδοµή Τ. Π. Ε. βασισµένη σε διεθνή πρότυπα, προκειµένου να παράσχει υπηρεσίες που θα επέτρεπαν τη διενέργεια διασυνοριακών ηλεκτρονικών δηµόσιων προµηθειών (European Commission 2011). ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ Σελίδα 5

6 β. Εlectronic Procurement Invoicing and Ordering (e-pr. I. OR.). Στόχος του προγράµµατος ήταν η εφαρµογή διαλειτουργικών ηλεκτρονικών υπηρεσιών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, προσανατολιζόµενο στη φάση µετά την ανάθεση (postaward). Αφορούσε εφαρµογές einvoicing, eordering, ηλεκτρονικών καταλόγων (ecatalogues) και διασύνδεση µε το PEPPOL. Μπήκε σε λειτουργία την 1η Οκτ (European Commission 2011, 7). Το πρόγραµµα διαδέχθηκε η ανοιχτού κώδικα (open source) έκδοση του Open e- Prior ( που αναπτύχθηκε και λειτούργησε από την Επιτροπή προκειµένου να επιτρέψει την ανταλλαγή δοµηµένων εγγράφων διαφόρων κατηγοριών (ecatalogue, eordering einvoicing ) µεταξύ της Επιτροπής και των προµηθευτών της. γ. e- CERTIS ( Αποτελεί ένα δωρεάν πληροφοριακό εργαλείο που διατέθηκε στα τέλη του 2010 µε σκοπό να παρέχει λεπτοµέρειες αναφορικά µε τα διάφορα είδη πιστοποιητικών και βεβαιώσεων (attestations) που συχνά ζητούνται από τις αναθέτουσες αρχές των 27 Κ-Μ (µαζί και της Τουρκίας, Κροατίας, Ισλανδίας, Λιχτενστάιν και Νορβηγίας). Το e- CERTIS σχεδιάστηκε να βοηθήσει τόσο τις επιχειρήσεις όσο και τις αναθέτουσες αρχές, πρώτα στην κατανόηση του τι πιστοποίηση απαιτείται και κατόπιν στην ανεύρεση κοινά αποδεκτών ισοδυνάµων πιστοποιήσεων (European Commission 2011). Επιπρόσθετα, στον Τοµέα της Άµυνας, ενδεικτικά αναφέρονται οι ακόλουθες διεθνείς πρακτικές σχετικά µε την υιοθέτηση ηλεκτρονικού συστήµατος προµηθειών δηµοσίων συµβάσεων: α. ΗΠΑ Στις Η. Π. Α. οι διάφορες αναθέτουσες αρχές κατά την διαδικασία σύναψης σύµβασης είναι υποχρεωµένες να δηµοσιεύσουν τις προκηρύξεις τους στον ιστότοπο του Federal Business Opportunities (FED. BIZ. OPPS.) στην διεύθυνση: ο οποίος αποτελεί το κεντρικό σηµείο ενηµέρωσης των ενδιαφεροµένων. O συγκεκριµένος ιστότοπος, αποτελεί το σηµείο σύνδεσης των αντίστοιχων γραφείων προµηθειών και των προµηθευτών, παρέχοντας στους υποψήφιους προµηθευτές την ευκαιρία να συµµετέχουν στους διαγωνισµούς των οµοσπονδιακών γραφείων προµηθειών και των φορέων του Υπουργείου άµυνας, για αξία µεγαλύτερη των $25,000. Οι Ε. Δ. των Η. Π. Α. χρησιµοποιούν επίσης τη Διεύθυνση Γενικών Υπηρεσιών (General Services Administration - GSA) ( η οποία αποτελεί τον µεγαλύτερο κυβερνητικό οργανισµό ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ Σελίδα 6

7 προµηθειών για γενικά υλικά. Μετά τη σύναψη συµβάσεων από την GSA οι ενδιαφερόµενοι κυβερνητικοί φορείς µπορούν και έχουν πρόσβαση µέσω της ιστοσελίδας της σε ειδικούς καταλόγους, για να αναζητήσουν υλικά που τους ενδιαφέρουν και να προβούν σε παραγγελίες σε ήδη προκαθορισµένες τιµές (USASAC/SALO/Hellenic(GR) 2013). Επίσης, µέσω του διαδικτύου παρέχεται πρόσβαση στο µητρώο προµηθευτών προκειµένου να είναι δυνατή τόσο η εγγραφή τους σε αυτό όσο και η αναζήτησή τους από τα γραφεία προµηθειών. System for Award Management (S. A. M.) β. ΓΑΛΛΙΑ Το Γαλλικό Υπουργείο Άµυνας χρησιµοποιεί µια ηλεκτρονική αγορά Η. Δ. Σ. (eprocurement market place), η οποία συµπεριλαµβάνει δύο πλατφόρµες. Η µία από αυτές ( αφορά όπλα, πυροµαχικά και γενικά αµυντικό υλικό ενώ η άλλη ( αφορά τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε άλλους τοµείς. Οι προµηθευτές του Υπουργείου, για άλλου είδους προµήθειες, έχουν πρόσβαση και µέσω της διαδικτυακής πύλης του Γαλλικού Δηµοσίου ( Μέσω της υπόψη ηλεκτρονικής αγοράς, οι προµηθευτές µπορούν να κατεβάσουν το φάκελο µε τις σχετικές πληροφορίες για κάθε προµήθεια του ενδιαφέροντός τους και να υποβάλλουν ηλεκτρονικά την υποψηφιότητά τους αλλά και τις προσφορές τους στις περιπτώσεις που αυτό επιτρέπεται. 4. Ηλεκτρονικό Σύστηµα Προµηθειών Στην Ελλάδα έχει επικρατήσει η αντίληψη ότι είναι προτιµότερο οι Κύριες Προµήθειες (Κ. Π.) να διενεργούνται από ένα Κεντρικό Όργανο. Υπεύθυνος φορέας για τις Κ. Π. είναι το Υπουργείο Ανάπτυξης και ειδικότερα η Γενική Διεύθυνση Κρατικών Προµηθειών της Γενικής Γραµµατείας Εµπορίου (Γ. Γ. Ε.). Υπάρχουν φορείς που εξαιρούνται από το κεντρικό σύστηµα διενέργειας Κ. Π. όπως το ΥΠ. ΕΘ. Α. για τις αµιγώς, όµως, στρατιωτικές προµήθειες (οπλικά συστήµατα). Στην πραγµατοποίηση του ηλεκτρονικού συστήµατος προµηθειών δηµοσίων συµβάσεων διακρίνουµε 3 φάσεις: α. Φάση 1η «Εκδήλωση των αναγκών και των προγραµµατισµών των προµηθειών σε ετήσια βάση». β. Φάση 2η «Διακήρυξη του διαγωνισµού, εξεύρεση της πιο συµφέρουσας προσφοράς και σύναψη της σύµβασης». ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ Σελίδα 7

8 γ. Φάση 3η «Διαχείριση της σύµβασης». Οι βασικές διαδικασίες στην αλυσίδα του ηλεκτρικού συστήµατος προµηθειών καθώς και οι παρεχόµενες υπηρεσίες και δυνατότητες του συστήµατος είναι: Διαδικασίες Ενιαίος προγραµµατισµός Προµηθειών (1 η Φάση) Προετοιµασία Ηλεκτρονικών Διαγωνισµών (2 η Φάση) Εκτέλεση Ηλεκτρονικών Διαγωνισµών(2η Φάση) Σύναψη Σύµβασης (2η Φάση) Εκτέλεση Σύµβασης Ηλ/κή Τιµολόγηση (3η Φάση) Υπηρεσίες Ηλεκτρονικές υπηρεσίες προς τους ανάδοχους Στατιστική Ανάλυση στοιχείων Προµηθειών Ηλεκτρονική Διαχείριση Εγγράφων Διαδικτυακή Πύλη και Πολυκαναλική Επικοινωνία. Φάση 1 Κατά τη Φάση 1 στο στάδιο του Ενιαίου προγραµµατισµού προµηθειών οι κυριότερες διαδικασίες που λαµβάνουν χώρα είναι: Η καταχώρηση αιτηµάτων προµηθειών από φορείς του Δηµοσίου (Ηλεκτρονικές φόρµες, τυποποιηµένοι κωδικοί προϊόντων, cpv/ κωδικολόγιο ειδών) Υποβολή αιτηµάτων στη Γενική Γραµµατεία Εµπορίου (Γ.Γ.Ε) προς αξιολόγηση (Ηλεκτρονική διαχείριση ροής εγκρίσεων, καταγραφή ιστορικού) Έγκριση Αιτηµάτων Προµηθειών από Γ.Γ.Ε. Φάση 2 Κατά τη Φάση 2, στο στάδιο της προετοιµασίας των ηλεκτρονικών διαγωνισµών, οι κυριότερες διαδικασίες που λαµβάνουν χώρα είναι: Οµαδοποίηση των αιτηµάτων Προµηθειών Ηλεκτρονική Διαµόρφωση Διακήρυξης Διαδικασίες Διαβούλευσης Δηµοσίευση στη Διαδικτυακή πύλη µε ενηµέρωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε. Ε.) Κατά τη Φάση 2 στο στάδιο της εκτέλεσης των ηλεκτρονικών διαγωνισµών οι κυριότερες διαδικασίες που λαµβάνουν χώρα είναι: Υποβολή προσφορών (Διαγωνισµοί, Ηλ/κές.Δηµοπρασίες, Συµφωνίες πλαίσιο) ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ Σελίδα 8

9 Αξιολόγηση Προσφορών Ανάθεση Διαχείριση Ενστάσεων Ηλεκτρονική Διαχείριση Δικαιολογητικών Κατά τη Φάση 2 στο στάδιο της σύναψης σύµβασης οι κυριότερες διαδικασίες που λαµβάνουν χώρα είναι: Ηλεκτρονική σύνταξη σύµβασης µε βάση τα στοιχεία του διαγωνισµού Έγκριση Οριστικοποίηση σύµβασης Διαχείριση Ενστάσεων Ηλεκτρονική Διαχείριση Δικαιολογητικών Φάση 3 Κατά τη Φάση 3 στο στάδιο της εκτέλεσης σύµβασης οι κυριότερες διαδικασίες που λαµβάνουν χώρα είναι: Παράδοση προϊόντων σύµβασης Παραλαβή προϊόντων σύµβασης Παραλαβή έγκριση αποδοχή τιµολογίων (Ηλεκτρονική τιµολόγηση) Διαχείριση Ενστάσεων Επιπρόσθετα κατά τη Φάση 3, στο στάδιο της εκτέλεσης σύµβασης, οι κυριότερες διαδικασίες που λαµβάνουν χώρα από την µεριά του αναδόχου είναι: Ηλεκτρονική Παρακολούθηση Πορείας από τον Ανάδοχο Προγραµµατισµός αποστολών/ παραδόσεων Υποβολή παραστατικών (Ηλεκτρονική Τιµολόγηση) Διαχείριση Ενστάσεων 5. Εθνικό Σύστηµα Ηλεκτρονικών Δηµόσιων Συµβάσεων (Ε. Σ. Η. ΔΗ. Σ.) Στο πλαίσιο εφαρµογής ηλεκτρονικού συστήµατος προµηθειών έχουµε δηµιουργήσει το Εθνικό Σύστηµα Ηλεκτρονικών Δηµοσίων Συµβάσεων (Ε.Σ. Η. ΔΗ. Σ.) που αποτελεί την κύρια εθνική δράση. Το Ε. Σ. Η. ΔΗ. Σ. είναι ο κεντρικός ηλεκτρονικός κόµβος, το σηµείο αναφοράς για τις δηµόσιες συµβάσεις στην Ελλάδα. Στόχος του είναι ο εκσυγχρονισµός και η απλοποίηση των διαδικασιών ανάθεσης και η υποστήριξη των ενδιαφεροµένων (πολίτες, αναθέτουσες αρχές, προµηθευτές, εποπτικές αρχές). Το Ε. Σ. Η. ΔΗ. Σ. περιλαµβάνει ένα ολοκληρωµένο Πληροφοριακό Σύστηµα, το οποίο υποστηρίζει τη διενέργεια όλων των διαδικασιών των Δηµοσίων Συµβάσεων µε ηλεκτρονικό τρόπο. Είναι ένα έργο σύνθετο και πρωτότυπο για τη ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ Σελίδα 9

10 χώρα, η εφαρµογή του οποίου αποδίδει αφενός σηµαντικά οικονοµικά οφέλη και αφετέρου θα εκσυγχρονίζει τις διαδικασίες ανάθεσης των δηµοσίων συµβάσεων, επιφέροντας σηµαντικές αλλαγές νοµοθετικού περιεχοµένου και τρόπου λειτουργίας της διοίκησης, που θα επηρεάσουν όλους τους φορείς του Ελληνικού Δηµοσίου και τους προµηθευτές τους. Το Ε. Σ. Η. ΔΗ. Σ. διαθέτει πλατφόρµα µέσω της οποίας όλοι οι φορείς του Δηµόσιου Τοµέα, πραγµατοποιούν µε ηλεκτρονικό τρόπο όλη τη διαγωνιστική διαδικασία µιας δηµόσιας σύµβασης. Συγκεκριµένα, µέσω του συστήµατος υποστηρίζονται διαδικασίες, όπως είναι η κατάρτιση και δηµοσίευση της διακήρυξης ενός διαγωνισµού, η υποβολή των προσφορών από τους υποψηφίους, η αξιολόγησή τους, η κατάρτιση και σύναψη της σύµβασης του διαγωνισµού. Επίσης, µέσω του συστήµατος παρακολουθείται η εκτέλεση των συµβάσεων, περιλαµβάνοντας διαδικασίες όπως η ηλεκτρονική παραγγελία, η ηλεκτρονική τιµολόγηση και η ηλεκτρονική πληρωµή. Μέσω του συστήµατος, δίνεται επιπρόσθετα η δυνατότητα σε όλους τους φορείς του Δηµοσίου να εφαρµόσουν νέες τεχνικές στις διαδικασίες ανάθεσης συµβάσεων, όπως είναι ο ηλεκτρονικός πλειστηριασµός, τα δυναµικά συστήµατα αγορών, ο ανταγωνιστικός διάλογος και η συµφωνία πλαίσιο. Η λειτουργία της πλατφόρµας Ε. Σ. Η. ΔΗ. Σ. είναι υποχρεωτική για την διενέργεια ηλεκτρονικών διαγωνισµών προϋπολογισµού µεγαλύτερου των Σταδιακά, όλοι οι φορείς του Δηµόσιου Τοµέα θα πρέπει να χρησιµοποιούν την πλατφόρµα Ε. Σ. Η. ΔΗ. Σ. για την υλοποίηση των δηµόσιων συµβάσεων Ο προγραµµατισµός ο οποίος έχει τεθεί από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας περιλαµβάνει ως καταληκτικές ηµεροµηνίες τις ακόλουθες : από 01/01/2014 όλοι οι φορείς Κεντρικής Κυβέρνησης, από 01/04/2014 όλοι οι φορείς Γενικής Κυβέρνησης, από 01/10/2015 το σύνολο των φορέων του Δηµοσίου. Στο ακόλουθο διάγραµµα παρουσιάζεται συνοπτικά όλη η διαδικασία µιας δηµόσιας σύµβασης που υποστηρίζεται από το Ε. Σ. Η. ΔΗ. Σ. (Διαφάνεια 17). Αναλυτικά παρουσιάζονται τα στάδια πριν και µετά την ανάθεση µιας σύµβασης σε έναν ανάδοχο. 6. Ηλεκτρονικό Μητρώο Δηµοσίων Συµβάσεων» («Κ. Η. Μ. ΔΗ. Σ.») Σ αυτό το σηµείο θα αναφερθούµε εν συντοµία και για το «Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δηµοσίων Συµβάσεων» («Κ. Η. Μ. ΔΗ. Σ.»), το οποίο έχει ενσωµατωθεί στο Ε. Σ. Η. ΔΗ. Σ. αποτελώντας υποσύστηµα της Εθνικής Βάσης Δεδοµένων Δηµοσίων Συµβάσεων µε σκοπό τη συλλογή, επεξεργασία και δηµοσιοποίηση στοιχείων, που αφορούν στις δηµόσιες συµβάσεις. Το Κ. Η. Μ. ΔΗ. Σ. ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ Σελίδα 10

11 περιλαµβάνει στοιχεία όλων των δηµοσίων συµβάσεων άνω των 1000 για προϊόντα, υπηρεσίες και δηµόσια έργα, όλων των φορέων του Δηµόσιου Τοµέα. Επιπρόσθετα, το Κ.Η. Μ. ΔΗ. Σ. αποτελεί το επίσηµο εθνικό πληροφοριακό σύστηµα για την απευθείας ηλεκτρονική υποβολή προκηρύξεων δηµοσίων συµβάσεων στο Tenders Electronic Daily (T. E. D.). Στο Κ. Η. Μ. ΔΗ. Σ. καταχωρίζονται από τις αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς και τις κεντρικές αρχές προµηθειών ηλεκτρονικά στοιχεία των ακόλουθων σταδίων για όλες τις δηµόσιες συµβάσεις: α. Ο πίνακας προγραµµατισµού, β. Το πρωτογενές αίτηµα, γ. Το εγκεκριµένο αίτηµα, δ. Οι προκηρύξεις και η διακήρυξη, ε. Η απόφαση ανάθεσης ή κατακύρωσης, στ. Η σύµβαση, ζ. Κάθε εντολή πληρωµής η. Το αποδεικτικό κάθε πληρωµής. Χαρακτηριστικά οι απαιτούµενες διαδικασίες για την εγγραφή του είναι Ηλεκτρονική αίτηση εγγραφής προµηθευτή του δηµοσίου Πιστοποίηση και έγκριση εγγραφής από Γ. Γ. Ε. Εµπλουτισµός Στοιχείων /δεδοµένων προµηθευτή Ηλεκτρονική διαχείριση Δικαιολογητικών 7. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ Στη διαφάνεια απεικονίζεται σχηµατικά το ολοκληρωµένο σύστηµα προµηθειών δηµόσιων συµβάσεων. 8. ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Οι κυριότερες εφαρµογές που έχουν λάβει χώρα εφαρµόζοντας το ηλεκτρονικό σύστηµα προµηθειών για τις δηµόσιες συµβάσεις είναι: Ένα Portal δηµοσίων συµβάσεων ( Κατάρτιση ΕΠΠ 2013 και ΕΠΠ 2014 Κατάρτιση Προγράµµατος Προµηθειών 2014 φορέων Υγείας Διαβουλεύσεις τεχνικών προδιαγραφών Ηλεκτρονικοί πλειστηριασµοί για τρόφιµα του Γ. Ε. Σ. Δηµοσίευση ηλεκτρονικών διαγωνισµών Γ. Γ. Ε. ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ Σελίδα 11

12 Καταχώρηση πλέον των εγγραφών στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δηµοσίων Συµβάσεων. Εξαγωγή και εκµετάλλευση συγκεντρωτικών δεδοµένων δηµοσίων συµβάσεων. 9. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Τα οφέλη από την υιοθέτηση των ηλεκτρονικών προµηθειών για έναν οργανισµό µπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε 3 κατηγορίες. Στα άµεσα µετρήσιµα οφέλη, στα εµµέσως µετρήσιµα οφέλη και στα άυλα οφέλη. Άµεσα Μετρήσιµα Οφέλη Αυτοµατοποίηση της διαδικασίας αγοράς µε επακόλουθη µείωση του χρόνου προµήθειας και του συνδεόµενου διοικητικού κόστους περίπου 50-80% Επίτευξη µεγαλύτερης αποτελεσµατικότητας, µέσα από τη δυνατότητα εκµετάλλευσης νέων πρακτικών (π.χ. συµφωνίες πλαίσιο, ηλεκτρονικές δηµοπρασίες, ηλεκτρονικοί κατάλογοι, purchase cards). Ηλεκτρονική τιµολόγηση και ταχύτερες πληρωµές. Μείωση τιµών περίπου 5% µέσω της αύξησης του ανταγωνισµού, ιδίως αν χρησιµοποιηθεί στα πλαίσια µια ευρύτερης στρατηγικής επί των πηγών προµηθειών (strategic sourcing). Μείωση κόστους συµµέτοχης στους διαγωνισµούς για τις επιχειρήσεις. Μείωση τηρούµενων αποθεµάτων. Ορθολογισµός της εφοδιαστικής βάσης. Βελτίωση της επικοινωνίας εµπλεκοµένων µε πληρέστερη πληροφόρηση σε πραγµατικό χρόνο και ανοικτό σύστηµα προσβάσιµο από όλους. Έµµεσα Μετρήσιµα Οφέλη Απελευθέρωση χρόνου του προσωπικού, που ασχολείται µε τις προµήθειες για ενασχόληση µε περισσότερο στρατηγικά θέµατα προµηθειών. Περιορισµός των αγορών, που γίνονται εκτός ήδη υπαρχουσών συµβάσεων (maverick buying). Βελτιωµένη ιχνηλασιµότητα της εξέλιξης των παραγγελιών. Βελτίωση της διακυβέρνησης (governance) επί των προµηθειών (π.χ. διευκόλυνση της παροχής στατιστικών, οικονοµικών στοιχείων στη διοίκηση, αξιολόγηση προµηθευτών κ.α.). ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ Σελίδα 12

13 Άυλα Οφέλη Αλλαγές στην οργανωσιακή κουλτούρα µε εκσυγχρονισµό της υφιστάµενης κατάστασης. Διασφάλιση και επαύξηση της διαφάνειας. Καταπολέµηση της διαφθοράς και αύξηση της εµπιστοσύνης στη δηµόσια διοίκηση. Υποστήριξη, εφαρµογή και χρήση νέων µοντέλων και πρακτικών όπως (Ηλ/κές Δηµοπρασίες, Συµφωνίες πλαίσιο, Ανταγωνιστικός διάλογος, Δυναµικά συστήµατα αγορών καθώς και διαχείριση Ηλ/κών καταλογών) Περιβαλλοντικά οφέλη. 10. Συµπεράσµατα Σε συνέχεια της ανάλυσης εξάγονται τα ακόλουθα γενικά συµπεράσµατα: Ένας µακροχρόνιος σχεδιασµός, στο ευρύτερο πλαίσιο υιοθέτησης πρακτικών Η. Δ. κατέστησε δυνατό, µετά από µια πολυετή προσπάθεια, να βρισκόµαστε σήµερα πολύ κοντά στην εισαγωγή των Η. Δ. Σ. στην οικονοµική ζωή της Χώρας µας, όπως και στα περισσότερα από τα άλλα Κ-Μ της Ε. Ε. Δεν υφίσταται ο µύθος ότι το θεσµικό πλαίσιο δεν υπάρχει και συνάµα δεν απαιτείται «να ανακαλυφθεί ο τροχός». Οι εφαρµογές της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης επιτρέπουν στο Δηµόσιο να επιτύχει όχι µόνο τα ίδια αλλά και περισσότερα µε λιγότερους πόρους, υιοθετώντας καινοτόµους τρόπους εργασίας. Ειδικότερα, οι Η. Δ. Σ. µπορούν να εξασφαλίσουν ένα εύρος οφελών για το Δηµόσιο, η πλήρης εκµετάλλευση των οποίων προϋποθέτει βήµατα πολύ πέρα από την απλή ανάρτηση των διακηρύξεων στο διαδίκτυο. Οι Η. Δ. Σ. έχουν δοκιµασθεί διεθνώς εκτεταµένα, ενώ έχουν δοκιµασθεί και στη Χώρα µας. Οι Η. Δ. Σ. δεν είναι θέµα µόνο τεχνολογικό ή οικονοµικό. Είναι πρωτίστως θέµα διοικητικό και αφορά την απόφαση της ηγεσίας ενός οργανισµού να µετασχηµατίσουν/ αναµορφώσουν τον τρόπο µε τον οποίο συνάπτονται οι δηµόσιες συµβάσεις. ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ Σελίδα 13

14 Σ αυτό το σηµείο ολοκληρώνεται η παρουσίαση σχετικά µε το ηλεκτρονικό σύστηµα προµηθειών και τις ηλεκτρονικές δηµόσιες συµβάσεις και είµαι στη διάθεση σας για ερωτήσεις. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ European Commission. "eeurope 2002 Action Plan" 14, /actionplan_en.pdf (accessed Feb 05, 2013). Action plan for the implementation of the legal framework for electronic public procurement. SEC (2004) 1639/ , Annex to COM (2004) 841/ " European Commission. Dec. 29, an/actionplan_en.pdf (accessed Sep. 10, 2012). IMC Διαχείριση Πληροφοριών και Επικοινωνιών ΕΠΕ. «Δηµιουργία Υποδοµής Σύνταξης και Προβολής Προδιαγραφών και Αυτοµατοποίηση Διαδικασιών Δηµοπράτησης Έργων και Προµηθειών Υπουργείου Άµυνας.» ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ Π3.7: ΕΠΙΣΗΜΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΈΡΓΟΥ. e-procurement policy." Oct index.asp (accessed May 25, 2014). OpenGov.gr. Ελληνικό Σχεδίο Δράσης της Πρωτοβουλία Συνεργασίας για την Ανοικτή Διακυβέρνηση (Open Government Parntership) - Σε Δηµόσια Διαβούλευση. 23 Απρ (πρόσβαση Μάιος. 25, 2014). UK Presidency of the EU. "egovernment Ministerial Declaration (Manchester)."Portuguese Ministry of Education and Science. Nov. 24, (accessed May.23, 2014). Επιτροπή Πληροφορικής και Επικοινωνιών. «Εθνική Στρατηγική για τις ΤΠΕ και την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση, Εκδοση 2η (Προσχέδιο σε Δηµόσια ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ Σελίδα 14

15 Διαβούλευση).» Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθµισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Μαρ (πρόσβαση Μάιος ). Σολδάτος, Δηµήτριος. Οι Προµήθειες του Δηµοσίου Τοµέα Κωδικοποιηµένη Νοµοθεσία - Ερµηνειά - Νοµολογία Ελληνική και Κοινοτική. θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Μ.ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ, 2008 «Ηλεκτρονικές Προµήθειες στο Δηµόσιο Τοµέα: Υφιστάµενη κατάσταση κ Προοπτικές στην Ελλάδα & την Ευρωπαϊκή Ένωση.» Ελληνικό Παρατηρητήριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας. Νοε. 2007γ. google.gr/url?sa=t (πρόσβαση 11 22, 2012). Απολογισµός Δράσεων Γενικής Γραµµατείας Εµπορίου (Νοέµβριος 2009 Μάιος 2013).» ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΟΥ. Μαι (πρόσβαση Μάιος, 2014). ΥΠΑΑΝ; ΥΠΟΙΚ.;ΥΔΙΜΗΔ «Κοινή συνέντευξη τύπου συναρµόδιων υπουργείων για την e-τιµολόγηση.» ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Αθήνα, 03 Αυγ ΥΠΑΑΥΜΔ «Απολογισµός ΥΠΑΑΥΜΔ (Ιούλιος Μάρτιος 2014).» ΥΠΑΑΥΜΔ 20 Μαρ (πρόσβαση Μάιος, 2014).. «Δελτίο Τύπου - Εθνικό Σύστηµα Ηλεκτρονικών Δηµοσίων Συµβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ).». Μάιος 25, 2014). Παρουσίαση της πιλοτικής λειτουργίας του νέου συστήµατος Δηµοσίων Συµβάσεων και Κρατικών Προµηθειών. 26 Μαρ (πρόσβαση Μάιος, 2014). Χαραλαµπάκης, Αντώνιος. «Οι Ηλεκτρονικές Προµήθειες στο Δηµόσιο Τοµέα.» Τελική Εργασία. Αθήνα: Εθνική Σχολή Δηµόσιας Διοίκησης, ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ Σελίδα 15