H βόρεια ορθοπλαγιά του Eiger το 1994

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "H βόρεια ορθοπλαγιά του Eiger το 1994"

Transcript

1 H βόρεια ορθοπλαγιά του Eiger το Αυγούστου 1935 Μ. Sedlmayer, K. Mehringen: Νεκροί από το κρύο, στο Death Bivouac (3.600 μ.) Ιουλίου 7956 Ε. Rainer, W. Angerer, A. Hinterstoisser, Τ. Kurz: Όλοι νεκροί στην προσπάθεια τους να υποχωρήσουν από τη Βόρεια Ορθοπλαγιά. 21 Ιουνίου 1938 Β. Sandri, Μ. Menti: Νεκροί από πτώση κοντά στο Difficult Crack. Το τίμημα της προσπάθειας για κατάκτηση της πιο φημισμένης ορθοπλαγιάς των Άλπεων, της Βόρειος ορθοπλαγιάς του Eiger. Εραστές του απραγματοποίητου, παράτολμοι, πρωτοπόροι, ρομαντικοί αρνητές των ανθρωπίνων ορίων. Τραγικές ιστορίες που έκαναν το Eiger γνωστό σε ανθρώπους έξω από το χώρο του βουνού, μιας και τη δεκαετία του 30, το όνομα του, αναφερόταν πολύ συχνά στα πρωτοσέλιδα των Ευρωπαϊκών εφημερίδων. Μέχρι που τον Ιούλιο του 1938 οι Anderl Heckmair, Ludwig Vorg, Fritz Kasparek & Heinrich Harrer, κατορθώνουν, μετά από προσπάθεια τεσσάρων ημερών, να πατήσουν στην κορυφή, σκαρφαλώνοντας τη βόρεια ορθοπλαγιά του Eiger. Το τελευταίο και μεγαλύτερο πρόβλημα των Άλπεων είχε λυθεί. Όμως περίπου 60 χρόνια μετά, παραμένει μια μεγάλη πρόκληση για τον ορειβάτη. Πολλοί είναι αυτοί που ονειρεύονται να αναρριχηθούν στη Βόρεια ορθοπλαγιά του Eiger, λίγοι όμως το κατορθώνουν γιατί είναι μια πραγματική δοκιμασία.

2 Η δυσκολία του βράχου, με καλές συνθήκες, δεν ξεπερνάει τον 5ο βαθμό. Όμως τα μεγάλα πεδία πάγου, ο βράχος πολλές φορές καλυμμένος με λεπτό στρώμα πάγου (verglass), οι λιθοπτώσεις, η δύσκολη στην εξεύρεση πορεία, η ραγδαία μεταβολή των ατμοσφαιρικών συνθηκών για την οποία είναι φημισμένο το Eiger, και η μεγάλη υψομετρική διαφορά της ορθοπλαγιάς μ. από τη βάση έως την κορυφή την κάνουν μια ξεχωριστή διαδρομή. Κάθε σημείο της ορθοπλαγιάς έχει αποκτήσει το δικό του όνομα. Difficult Crack, το πρώτο δύσκολο σημείο της ανάβασης, Ήίnterstoisser Traverse η τραβέρσα που οδήγησε στο θάνατο του Α. Ηiηterstoisser και των σχοινοσυντρόφων του. First Second, Third Icefield, τα τρία μεγάλα πεδία πάγου της ορθοπλαγιάς, Death Bivouac, το σημείο όπου έχασε τη ζωή της η πρώτη σχοινοσυντροφιά που προσπάθησε να σκαρφαλώσει την ορθοπλαγιά. Ice Hose, Silver Trench, Ice Bulge, Flat Iron, χαρακτηριστικά σημεία της ορθοπλαγιάς, διάφανος πάγος, ασβεστολιθικοί τοίχοι, βήμα το βήμα χαραγμένα στη μνήμη όσων τα σκαρφάλωσαν. Όλ αυτά στάθηκαν αρκετά για να εξάψουν και τη δική μας φαντασία και πολύ περισσότερο να μας γεννήσουν την επιθυμία να δοκιμάσουμε κι εμείς τις δυνάμεις μας. Εμείς, νέοι και σχετικά άπειροι σε Αλπικές διαδρομές, αποφασισμένοι όμως ν αντιμετωπίσουμε την πρόκληση που για κάθε ορειβάτη αντιπροσωπεύει η Βόρεια ορθοπλαγιά του Eiger. Ιούλιος 1993 Η πρώτη μας επίσκεψη στην Ελβετία, μας αφήνει τις καλύτερες εντυπώσεις. Καθηλωμένοι στη βάση της ορθοπλαγιάς, περιμένουμε να σταματήσει η βροχή. Είναι μία εβδομάδα συνεχούς βροχής χαμηλά και χιονιού ψηλά στην ορθοπλαγιά. Ελάχιστες φορές τα σύννεφα αποσύρονται από το βουνό και στα λίγα δευτερόλεπτα που μας επιτρέπουν να το δούμε, διακρίνουμε ένα τεράστιο όγκο από μαύρη πέτρα και χιόνι να διαγράφεται πάνω από την κοιλάδα του Grindelwald. Απογοητευμένοι και κουρασμένοι από την απραξία, περνούμε το

3 δρόμο για το Zermatt, το χωριό που βρίσκεται στη βάση του Matterhorn, μιας και μαθαίνουμε ότι ο καιρός εκεί, είναι πολύ καλύτερος. Μετά από λίγες ημέρες, με τη βοήθεια του καιρού, σκαρφαλώνουμε τη Βόρεια ορθοπλαγιά του Matterhorn. Φεύγουμε ικανοποιημένοι, αλλά στο μυαλό μας παραμένει χαραγμένος ο αρχικός μας στόχος, το Eiger. Ιούλιος 1994 Αρχές Ιουλίου και το ξημέρωμα μας βρίσκει στο τρένο, στο σταθμό κάποιου μικρού γραφικού χωριού της Βόρειας Ιταλίας. Ο καιρός βροχερός, μας θυμίζει την εμπειρία της προηγούμενης χρονιάς. Περνώντας όμως τη σήραγγα του Simplon, μπαίνοντας δηλαδή στο έδαφος της Ελβετίας, το τοπίο μεταμορφώνεται. Μας υποδέχεται ένας γαλάζιος ουρανός που θυμίζει περισσότερο Ελλάδα. Το απόγευμα βρισκόμαστε στο σιδηροδρομικό σταθμό του Grindelwald, του χωριού που βρίσκεται στα πόδια της ορθοπλαγιάς, απ όπου αντικρίζουμε με δέος τις κορφές που ορθώνονται πάνω απ τα κεφάλια μας: Wetterhorn, Monch, Jungfrau, Eiger, γιγαντιαίοι λευκοί όγκοι, που διαγράφονται με ακρίβεια πάνω στο σκληρό γαλάζιο ουρανό του αλπικού τοπίου. Το επόμενο πρωινό κυλάει γρήγορα. Επίσκεψη στο γραφείο των οδηγών Ψηλού Βουνού. Η πρόγνωση του καιρού είναι ενθαρρυντική. Καλός καιρός τις επόμενες δύο ημέρες, ασταθής αργότερα. Το μόνο σχόλιο των οδηγών, όταν μαθαίνουν το στόχο μας, είναι: Βιαστείτε!. Είναι Δευτέρα 8 Ιουλίου. Αποφασίζουμε να ξεκινήσουμε ξημερώματα Τετάρτης. Και ξεκινάμε. Ο Γιάννης θεοχαρόπουλος κι εγώ, παρέα με τον Μπάμπη Τσουπρά και το Γιώργο Γκάλιο. 2:20 π.μ. της Τετάρτης, οι φίλοι που έμειναν πίσω, μας εύχονται καλό δρόμο και τα πρώτα βήματα προς την ορθοπλαγιά γίνονται. Το αδύνατο φως των φακών μας οδηγεί όλο και πιο κοντά στο στόχο μας. Χρειαζόμαστε μισή ώρα για να πατήσουμε τις παλιές χιονούρες στη βάση της ορθοπλαγιάς. Λίγα μέτρα μετά συναντούμε τα πρώτα βράχινα κομμάτια. Η βράχινη καμινάδα που δίνεται στην περιγραφή της διαδρομής

4 σαν το σημείο εισόδου της ορθοπλαγιάς, έχει μετατραπεί σε καταρράκτη. Χρησιμοποιούμε ένα δίεδρο πιο αριστερά, για να προωθηθούμε. Η πρώτη επαφή των χεριών μας με τον βράχο δυσάρεστη. Παγωμένος και βρεγμένος, θα μας συντροφεύει, τις δύο επόμενες μέρες. Τα πρώτα μέτρα, τ αφήνουμε όμως γρήγορα πίσω μας. Το εύκολο πεδίο μας δίνει τη δυνατότητα να κινηθούμε γρήγορα και να φτάσουμε νωρίς στα πρώτα δύσκολα κομμάτια. Μόλις έχει ξημερώσει, δε χρησιμοποιούμε πια τους φακούς μας, και το λιγοστό φως, δείχνει τις πρώτες δυσκολίες. Έχουμε φτάσει στο Difficult Crack, ένα μουχλιασμένο, βρεγμένο δίεδρο που μας κάνει να γλιστράμε σε κάθε μας βήμα. Ένα παλιό, σάπιο και φθαρμένο σχοινί βρίσκεται εγκαταλελειμμένο εδώ. Παρά την κατάσταση του το χρησιμοποιούμε για να προωθηθούμε γρήγορα, μιας κι εδώ η ορθόδοξη αναρριχητική πρακτική μάλλον δε βοηθάει. Προχωρούμε γρήγορα, εντυπωσιαζόμαστε όταν φθάνουμε στην τραβέρσα Hinterstoisser, ένα βρεγμένο και παγωμένο τοίχο, με απομεινάρια παλιών σχοινιών. Ο καιρός προς το παρόν φαίνεται να έχει συμμαχήσει μαζί μας. To Second Icefield, το Flat Iron, το Death Bivouac, το Third Icefield περνούν κάτω από τα πόδια μας. Όλοι είμαστε απορροφημένοι από την αναρρίχηση και δεν έχουμε δώσει σημασία σε κάποια σύννεφα που πλησιάζουν. Νιώθουμε λίγο άβολα όταν η ομίχλη μας σκεπάζει. Είμαστε ψηλά, σε μια πλαγιά που εκτός από την ομίχλη την σκεπάζει και ο μύθος. Έχουμε ακούσει και διαβάσει για τρομερές καταιγίδες που ξέσπασαν εδώ πάνω και κράτησαν μέρες. Νιώθουμε παρείσακτοι, ξέρουμε πως όταν το βουνό κουραστεί από μας, μπορεί να μας πετάξει μακριά του. Οι ανησυχίες μας επιβεβαιώνονται: η βροχή μας βρίσκει στο ξεκίνημα της ράμπας. Σκαρφαλώνουμε σε δύσκολο μικτό πεδίο, ο βράχος εναλλάσσεται με πάγο. Η βροχή δυναμώνει και λίγο αργότερα μετατρέπεται σε χαλάζι. Φθάνουμε στο Waterfall Crack. Ένας καταρράκτης κυλάει εκεί

5 που θα έπρεπε να σκαρφαλώσουμε. Μάλλον αδύνατο να γίνει, αφού η βροχή συνεχώς δυναμώνει και η νύχτα πλησιάζει. Έτσι αποφασίζουμε η πρώτη διανυκτέρευση μας να γίνει εδώ. Σε παγωμένο πεδίο, με κλίση σκάβουμε τρία παταράκια για να μας φιλοξενήσουν για απόψε. Δεν υπάρχει χώρος για τέταρτο όμως, κι ο Γιώργος καταφεύγει στη λύση της αιώρας. Η νύχτα κυλάει δύσκολα. Βρέχει μέχρι το πρωί και το ξημέρωμα οι υπνόσακοι μας είναι μουσκεμένοι. Μουδιασμένοι από το κρύο, προσπαθούμε να συνέλθουμε, πίνοντας ζεστό τσάι. Ξεκινάμε το σκαρφάλωμα. Παρακάμπτουμε δύσκολα τον καταρράκτη και συνεχίζουμε όσο πιο γρήγορα μπορούμε. Προχωρούμε και ελπίζουμε οι βράδυνες προσευχές μας για καλύτερο καιρό να έχουν εισακουσθεί. Πλησιάζοντας όμως στην Τραβέρσα των θεών, νιώθουμε ότι μάλλον κανείς δεν τις άκουσε: Πυκνή ομίχλη μας καλύπτει και αρχίζουν να πέφτουν κεραυνοί. Σε όλους αρέσει να βλέπουν κεραυνούς, ξαπλωμένοι σ ένα ζεστό, ασφαλές κρεβάτι, ή να χαζεύουν την καταιγίδα απ το παράθυρο. Εδώ επάνω όμως, μόνο να μας ανησυχήσουν μπορούσαν. Έξαφνα καταλαβαίνουμε πόσο εκτεθειμένοι είμαστε. Επιταχύνουμε το ρυθμό μας σε μια αγωνιώδη προσπάθεια να πλησιάσουμε την έξοδο απ την ορθοπλαγιά. Περνούμε την Αράχνη - το τελευταίο πεδίο πάγου πριν την κορυφή με πολύ γρήγορο ρυθμό και κάπου στο τέλος της οι πρώτες νιφάδες χιονιού κάνουν την εμφάνιση τους. Η ευχάριστη αναρρίχηση, τις πρώτες ώρες μας πάνω στην ορθοπλαγιά, έχει τώρα μετατραπεί σε αγώνα δρόμου. Έναν αγώνα με τελικό στόχο την κορυφή, κι απ εκεί την ασφάλεια της κοιλάδας. Προχωρούμε όσο γρηγορότερα μπορούμε, αλλά φθάνοντας στα ExitCracks τα τελευταία βράχινα λούκια πριν την κορυφή η κατάσταση μάλλον ξεφεύγει από τον έλεγχο μας. Οι λίγες νιφάδες χιονιού έχουν μετατραπεί σε χιονοθύελλα. Αγωνιώδεις προσπάθειες να σκαρφαλώσουμε τα τελευταία λούκια που θα μας οδηγήσουν στην κορυφή. Όμως το στρώμα χιονιού που ήδη καλύπτει το βράχο, κάνει την προσπάθεια μάταιη. Ο Γιώργος προσπαθεί απεγνωσμένα να κάνει λίγα μέτρα. Μια πτώση του τον

6 οδηγεί λίγα μέτρα κάτω από μας. Δεν εγκαταλείπει όμως και ξαναπροσπαθεί. Δυστυχώς ξαναπέφτει. Μαζί του όμως τώρα, φέρνει κι ένα δώρο από την πλαγιά. Ένα μπλοκ από πέτρες που σημαδεύουν το κεφάλι του Γιάννη και το δικό μου. Για μένα εκείνη τη στιγμή σταματά η αγωνία για τη χιονοθύελλα, την κορυφή, την κατάβαση. Μόνο σκοτάδι. Συνέρχομαι ένα δύο λεπτά αργότερα κι ανοίγοντας τα μάτια μου βλέπω αίμα να κυλά στο τζάκετ μου. Το χτύπημα εκτός απ την αιμορραγία έχει προκαλέσει κι έναν δυνατό πονοκέφαλο. Ανακαλύπτοντας μ αυτόν τον βίαιο τρόπο το μάταιο των προσπαθειών, αποφασίζουμε να διανυκτερεύσουμε για δεύτερη φορά. Μια κεκλιμένη βράχινη προεξοχή σε μέγεθος τραπεζιού, γίνεται κρεβάτι και μια ακόμη δύσκολη νύχτα έρχεται. Είμαστε χωμένοι με αρβύλες και ρούχα μέσα στους υπνόσακους. Κάποιες φορές τα χέρια μας κινούνται προς το στόμα, κρατώντας λίγους ξηρούς καρπούς. Οτιδήποτε περισσότερο απ αυτό, είναι πολυτέλεια. Το χιόνι πέφτει όλη τη νύχτα. Ξημερώνοντας, το θέαμα είναι εντυπωσιακό και απογοητευτικό συνάμα. Η ορθοπλαγιά κάτασπρη, εμείς όμως εγκλωβισμένοι. Δε θα κινηθούμε από τα κρεβάτια μας, παρά στις τέσσερις το απόγευμα, όταν ο ήλιος που βγήκε δύο ώρες πριν, άρχισε να λιώνει γρήγορα τα χιόνια. Ξεκινάμε και κινούμαστε προς την κορυφή. Ο ήλιος δύει, ενώ εμείς διανύουμε τα τελευταία μέτρα. Με το τελείωμα της τρίτης ημέρας, ένα ορειβατικό όνειρο μας, έχει γίνει πραγματικότητα. Λίγες φωτογραφίες κι αμέσως ο δρόμος της επιστροφής. Προσεκτικά βήματα προς την κοιλάδα, κι η νύκτα μας προλαβαίνει ξανά. Άλλη μια διανυκτέρευση στους βρεγμένους υπνόσακους, κι ο ήλιος μας βρίσκει στην κατάβαση προς τον πολιτισμό. Σε λιγότερο από τρεις ώρες περνάμε μπροστά από τουρίστες που φωτογραφίζονται με θέα το Eiger. Μια ώρα ακόμα για τ αντίσκηνα όπου μας περιμένει μια πολύ δυσάρεστη είδηση. Ο Σάκης, ο φίλος που ήρθε μαζί μας από την

7 Ελλάδα για να γνωρίσει τις Άλπεις, έφυγε. Έφυγε για Το ταξίδι. Έχασε τη ζωή του στην προσπάθεια του να σκαρφαλώσει την Βορειοδυτική πλαγιά του Eiger, που για μας ήταν ο δρόμος της επιστροφής. Στο μυαλό μας πια η επιτυχημένη ανάβαση, μπλέχτηκε με τη δική του απουσία. Νιώθουμε τώρα πως αυτό που κάναμε, περιείχε μια τρομακτική αντίφαση, αυτήν που κατά κάποιο τρόπο υπονοεί ο Kurt Diemberger, γράφοντας για το Eiger: Δεν είχαμε προβλήματα στην ανάβαση μας, ούτε για μια στιγμή δεν σκεφθήκαμε να υποχωρήσουμε. Αλλά δεν θέλω να σκαρφαλώσω την Βόρεια ορθοπλαγιά ποτέ ξανά. Είναι μια από τις αναρριχήσεις που κάνει κάποιος μια φορά στη ζωή του και του είναι αρκετό. Στη μνήμη του Φίλου και Συνορειβάτη Σάκη. του Δημήτρη Μπουραζάνη Στην πρώτη φωτό, μετά το σχεδιάγραμμα, φαίνεται ο Δημήτρης Μπουραζάνης ανεβαίνοντας μία σχοινιά πάγου και η δεύτερη έχει τραβηχθεί πλησιάζοντας την τραβέρσα των θεών.

8

9 Αποστολή ΕΟΣ Αθηνών Daulagiri Οκτωβρίου Η ομάδα δουλεύοντας ακούραστα και με ενθουσιασμό έχει εξοπλίσει μέχρι την camp 3 στα Ο καιρός τις τελευταίες μέρες είναι σχετικά καλός. Βρισκόμαστε στην μεταβατική περίοδο μεταξύ μουσώνων και χειμώνα. Δυστυχώς η μεταβατική περίοδος δεν θα διαρκέσει πολύ. Οι άνεμοι από νότιοι υγροί έχουν αρχίσει να γίνονται βόρειοι ξεροί και παγωμένοι. Χιλιάδες πουλιά πάνω από μεταναστεύουν από το Θιβέτ στην Ινδία. το κεφάλι μας Σύμφωνα με τους Σέρπα, ο καιρός θα χαλάσει σε τρεις μέρες. Πάρθηκε η απόφαση να βιαστούμε, δεν έχουμε άλλα περιθώρια. Μέσα σε λίγες μέρες έπρεπε να επιχειρήσουμε ανάβαση στην κορυφή. Την ομάδα κορυφής θα αποτελούσαν τα άτομα που βρισκόντουσαν εκείνη την στιγμή στην καλύτερη φυσική κατάσταση. Τα υπόλοιπα μέλη θα βρίσκονταν στις camp 2 και camp 3 για να παράσχουν υποστήριξη και διάσωση, αν χρειαζότανε. 6 Οκτωβρίου χαράματα. Ο Χρήστος Λάμπρης, ο Δημήτρης Τιτόπουλος και εγώ (Βαγγέλης Βρούτσης) ξεκινάμε από το B.C. με στόχο την κορυφή. Στο σακίδιό μου βρίσκεται η Ελληνική σημαία με σκοπό να στηθεί στην κορυφή. Αργά το βράδυ, φτάνουμε στην Camp 2. Δεν έχουμε χρόνο για ξεκούραση. 7 Οκτωβρίου. Ξεκινάμε για την Camp 3, μεταφέροντας με την βοήθεια δυο αχθοφόρων τον εξοπλισμό των κατασκηνώσεων, που θα στήναμε παραπάνω. Το βράδυ φτάνουμε στην Camp 3. Είμαστε πολύ κουρασμένοι και αποφασίζουμε την επόμενη μέρα να μείνουμε για ξεκούραση στην 3. 9 Οκτωβρίου. Ο καιρός έχει αρχίσει να χαλάει, φυσάει πολύ και

10 κάνει κρύο. H κόψη πάνω από την 3 είναι απότομη και εκτεθειμένη. Το απόγευμα φθάνουμε στα 7000m στο σημείο που είχαμε προγραμματίσει να στήσουμε την camp 4. Δυστυχώς οι χιονοπτώσεις έχουν κάνει επικίνδυνη την περιοχή αυτή. Αποφασίσαμε να στήσουμε την Camp 4 πιο ψηλά στο σημείο, όπου έπρεπε να στήσουμε την Camp 5. δεν έχουμε χρόνο όμως να σκαρφαλώσουμε τους δύσκολους τοίχους που βρίσκονται πάνω από το κεφάλι μας και γυρνάμε πίσω στην Camp 3 για να επιχειρήσουμε την άλλη μέρα. 10 Οκτωβρίου. Ήμασταν πολύ κουρασμένοι. Ο Δημήτρης αρρώστησε. Εμείς θα προσπαθήσουμε αύριο. 11 Οκτωβρίου. Βλέποντας μια πανέμορφη ανατολή του ηλίου, ξεκινάμε ο Χρήστος και εγώ. Φτάνουμε στο σημείο, όπου είχαμε εγκαταλείψει. Σκαρφαλώνουμε με αρκετή δυσκολία τα περάσματα και το απόγευμα φθάνουμε στα 7400 m, στο σημείο όπου θα στήσουμε την σκηνή για το Camp 4. Ο καιρός έχει χαλάσει. Επικρατεί χιονοθύελλα και ισχυρότατο κρύο. Το στήσιμο της σκηνής κράτησε 3 ώρες. Την δέσαμε καλά για να μην παρασυρθεί από τον αέρα. Βρισκόμαστε σε μεγάλο υψόμετρο, απαγορευτικό για την επιβίωση του ανθρώπου. Σ αυτό το υψόμετρο ο οργανισμός δεν μπορεί να ξεκουραστεί. Η χαμηλή πίεση του οξυγόνου της ατμόσφαιρας δεν επιτρέπει την επιβίωση για πάνω από 3 μέρες. Κάθε κίνηση είναι τρομερά κουραστική. Η προσπάθεια για την κορυφή έπρεπε να αρχίσει το βράδυ της ίδιας μέρας. Η εξαντλητική προσπάθεια των προηγούμενων ημερών, το δύσκολο στήσιμο της σκηνής δεν συνιστούσε την συνέχιση της προσπάθειας. Αποφασίσαμε ξεκούραση για μια ημέρα. 12 Οκτωβρίου. Μια πολύ δύσκολη νύχτα πέρασε. Βρισκόμαστε κλεισμένοι μέσα στο αντίσκηνο. Έξω επικρατούν ισχυρότατοι άνεμοι, ομίχλη και χιονίζει λίγο. Μέσα στο αντίσκηνο επικρατεί πολύ χαμηλή θερμοκρασία. Όλα είναι παγωμένα. Προσπαθούμε να μαγειρέψουμε μέσα στο αντίσκηνο. Οι υδρατμοί παγώνουν και πέφτουν λόγω του αέρα, προκαλώντας μια μικρή χιονόπτωση μέσα

11 στη σκηνή. Παρόλα τα μικροπροβλήματα υγείας που έχουμε, το ηθικό μας είναι ακόμα άριστο, δεν σκεπτόμαστε επιστροφή. Προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε με τους συντρόφους μας, που βρίσκονται στις Camp 2 και 3, αλλά δεν μπορούμε. Οι μπαταρίες λόγω του κρύου έχουν αδειάσει και οι ηλιακοί φορτιστές που είχαμε, ήταν άχρηστοι, γιατί δεν είχαμε καθόλου ήλιο. Μπορούσαμε να ακούμε τις φωνές τους να μας καλούν σε επικοινωνία μαζί τους, αλλά αυτοί δεν μπορούσαν να μας ακούσουν. Πίστευαν ότι είχαμε προσπαθήσει να ανέβουμε κορυφή, όπως προέβλεπε το σχέδιο και ανησυχούσαν. Προσπαθούμε να ενώσουμε τις δύο αφόρτιστες μπαταρίες που είχαμε, έτσι ώστε να επικοινωνήσουμε, αλλά οι συνεχείς αγωνιώδεις κλήσεις τους έδειχναν ότι δεν έπιαναν το σήμα μας. Κλείσαμε τον ασύρματο και εγκαταλείψαμε κάθε προσπάθεια επικοινωνίας. Δεν είχαμε αλλά περιθώρια, το βράδυ έπρεπε να επιχειρήσουμε κορυφή. 13 Οκτωβρίου. Στις τα μεσάνυχτα αρχίζουμε να ετοιμαζόμαστε. Στις 3 πμ βγήκαμε έξω από το αντίσκηνο. Έξω επικρατεί μια πολύ ήσυχη νύχτα. Ο ουρανός έχει καθαρίσει εντελώς και διακρίνονται εκατομμύρια αστέρια και αστερισμοί, αλλά έχει τρομερό κρύο. Πριν λίγες μέρες μια Ελβετική αποστολή είχε μετρήσει εδώ στις 12 το μεσημέρι, -56 βαθμούς Κελσίου, τώρα πιστεύουμε ότι ξεπερνά τους -60. Το υπερβολικό κρύο μας δημιουργεί προβλήματα. Τα χέρια μας και τα πόδια μας πονάνε. Με την βοήθεια του Χρήστου φοράω το μποντριέ και τα κραμπόν. Τα γυαλιά μυωπίας μου πιάνουν πάγο πάχους μερικών χιλιοστών και δεν καθαρίζουν. Τα παίρνει ο Χρήστος και μπαίνει στο αντίσκηνο να τα ζεστάνει στο γκαζάκι. Τα λίγα λεπτά που έμεινα έξω μόνος, αισθανόμουν την παρουσία κάποιου ανθρώπου δίπλα μου, ίσως και να του μίλησα. Αργότερα έμαθα ότι έχει συμβεί και σε άλλους αυτό σε μεγάλο υψόμετρο. Δενόμαστε με το σχοινί και αρχίζουμε την αναρρίχηση. Έχουν μείνει μερικές δεκάδες δύσκολα μέτρα και μετά η πορεία

12 για την κορυφή γίνεται ευκολότερη. Το κρύο και το υψόμετρο μας δημιουργούν προβλήματα. Προχωράμε αργά αλλά σταθερά, ενώ κάτω από τα πόδια μας υπάρχουν χιλιόμετρα γκρεμού. Περιμένουμε την ανατολή να μας ζεστάνει λίγο ο ήλιος. Η ανατολή μας βρίσκει σ ένα μικρό πλάτωμα στα 7600 m. Το τοπίο είναι φανταστικό. Ο ουρανός παίρνει ένα βαθύ κόκκινο χρώμα, το ίδιο και οι κορυφές της Αναπούρνα απέναντι μας, το ίδιο και ο πάγος που σκαρφαλώνουμε. Δεν αντέχω στον πειρασμό και βγάζω τα χοντρά γάντια για να βγάλω έστω μία φωτογραφία. Το χέρι μου κοκκάλωσε και χρειάστηκε να έρθει ο Χρήστος για να μου φορέσει το γάντι. Μπροστά μας φαίνεται η κορυφή. Λίγα δύσκολα μέτρα ακόμα και μετά μια εύκολη ανηφόρα θα μας φέρει πάνω στην κορυφή της, πραγματοποιώντας ένα πραγματικό άθλο για την Ελληνική ορειβασία. Θα είναι η πρώτη ελληνική ανάβαση σε κορυφή πάνω από τα 8000 μέτρα. Το κρύο έχει αρχίσει να γίνεται πολύ επώδυνο και οι κινήσεις μας γίνονται με δυσκολία. Έχει μπει πλέον ο χειμώνας, δεν προλάβαμε. Ο Χρήστος προτείνει να γυρίσουμε πίσω. Διαφωνώ. Βρισκόμαστε πολύ κοντά στην κορυφή. Είναι κρίμα να πάνε χαμένες τέτοιες προσπάθειες τόσων εβδομάδων. Μου εξηγεί τους λόγους, που μας επιβάλουν να γυρίσουμε πίσω. Κάνω την σκέψη να συνεχίσω μόνος, κάτι που ευτυχώς δεν έκανα. Αποφάσισα να γυρίσω πίσω μαζί με τον Χρήστο και ίσως προσπαθούσα πάλι για κορυφή μετά από λίγες μέρες. Σ αυτές τις περιπτώσεις, χρειάζεται περισσότερη ψυχική δύναμη να γυρίσεις πίσω παρά για να συνεχίσεις. Λίγο πριν την κατασκήνωση 4, ο καιρός χαλάει. Φθάνουμε και μπαίνουμε στο αντίσκηνο. Ο καιρός χειροτερεύει με γρήγορο ρυθμό. Η απόφαση να γυρίσουμε πίσω αποδείχτηκε πολύ σωστή. Αποφασίζουμε να μείνουμε στην 4 για μια νύχτα ακόμα. Τα πόδια μου και τα χέρια μου πονάνε πολύ. Βγάζω τις αρβύλες και τα γάντια. Τα δάκτυλά μου είναι μελανά! Κρυοπαγήματα πρώτου βαθμού. Αν και ο πόνος είναι ισχυρός, δεν ανησυχώ, την επόμενη

13 μέρα θα είμαι σε χαμηλότερο υψόμετρο με μεγαλύτερη θερμοκρασία και θα έχω την περιποίηση του Πάνου, του γιατρού μας. Ο καιρός έξω, χαλάει συνέχεια. Ξαφνικά ο Χρήστος αισθάνεται ένα ρόγχο στην αναπνοή του. Αυτό είναι το πρώτο σύμπτωμα του πνευμονικού οιδήματος του υψομέτρου. Πρέπει να κατέβει το ταχύτερο σε χαμηλότερο υψόμετρο. Κάθε καθυστέρηση σ αυτό το υψόμετρο, θα στοιχίσει την ζωή του. Σηκώνεται, φοράει τις αρβύλες και αρχίζει να κατεβαίνει αμέσως. Θα κατέβαινα και εγώ μαζί του. Έμεινα γύρω στα 15 λεπτά για να ετοιμάσω το σακίδιό μου (ο Χρήστος έφυγε χωρίς σακίδιο ). Έξω επικρατεί υπερβολικό κρύο και χιονοθύελλα. Η ορατότητα είναι περιορισμένη και δεν βλέπω πουθενά τον Χρήστο. Αρχίζω να φωνάζω, αλλά ο δυνατός άνεμος διαλύει την φωνή μου. Άρχισα να κατεβαίνω από τα σταθερά σχοινιά. Τα σχοινιά ήταν παγωμένα και δύσκολα στον χειρισμό. Αναγκάζομαι να βγάλω τα χοντρά εξωτερικά γάντια, έτσι ώστε να κάνω τους λεπτούς χειρισμούς του rappel. To χιόνι, που έπεφτε με δύναμη πάνω στα σχοινιά, το κόλλαγε πάνω στους παγωμένους βράχους αμέσως και με δυσκολία ξεκόλλαγαν από αυτούς. Φαίνονταν ότι είχαν πολύ καιρό να χρησιμοποιηθούν. Ο Χρήστος, δεν πρέπει να τα έχει χρησιμοποιήσει, υπέθεσα. Άρχισα να ανησυχώ. Σε κάποια επιδείνωση της κατάστασης του, ίσως είχε πέσει στο κενό. Τον θεωρούσα νεκρό. Ο χειρισμός των παγωμένων σχοινιών με τα λεπτά γάντια, μου έχει παγώσει τα χέρια που ήδη υπέφεραν από κρυοπαγήματα. Μετά από ώρες δύσκολης κατάβασης, στην άκρη του σχοινιού, συνάντησα τον Χρήστο χιονισμένο να τρίβει τα χέρια του για να ζεσταθεί. Ήταν ζωντανός!!! Κατέβαινε μόλις λίγα μέτρα μπροστά από εμένα, αλλά οι καιρικές συνθήκες μας εμπόδιζαν να έχουμε επαφή. Εδώ τα σχοινιά τελείωναν. Υπήρχε ένα ομαλό κομμάτι παγετώνα γεμάτο χάσματα (κρεβάς). Η κατασκήνωση 4 ήταν πολύ κοντά μας, γύρω στα εκατό μέτρα. Πριν χιονίσει, το πέρασμα γινόταν πάνω

14 σε εμφανείς παγογέφυρες και δεν χρειάστηκε να βάλουμε σταθερά σχοινιά. Τώρα το πέρασμά του ήταν εξαιρετικά επικίνδυνο, γιατί όλα τα χάσματα ήταν καλυμμένα με φρέσκο χιόνι και δεν διακρίνονταν οι παγογέφυρες. Προσπαθήσαμε ανεπιτυχώς να κόψουμε ένα κομμάτι σχοινί, από το σταθερό που είχαμε χρησιμοποιήσει για να κατέβουμε μέχρι εκεί, για να δεθούμε μεταξύ μας, αφού και το ατομικό μας σχοινί το είχαμε εγκαταλείψει στην κατασκήνωση 4. Δεν είχαμε άλλο περιθώριο, θα περνάγαμε ανασφάλιστοι. Θα ξεκίναγε ο ένας πρώτος, θα προχωρούσε ορισμένα βήματα, θα ερχόταν μέχρι εκεί ο δεύτερος και θα συνέχιζε για άλλα τόσα βήματα μπροστά και ούτω καθεξής. Όταν έφευγα μπροστά, αισθανόμουν σαν να περπάταγα σε ναρκοπέδιο. Ένα λάθος βήμα και θα βρισκόμουν πολλές δεκάδες μέτρα βαθειά μέσα στην κρεβάς, θαμμένος για πάντα. Μετά από πολλή ώρα, περάσαμε στην άλλη μεριά. Φάνηκε η κατασκήνωση 3. Ήταν όλη θαμμένη στο χιόνι. Διακρίνονταν μόνον οι κορυφές των σκηνών. Έφυγαν τα παιδιά και μας άφησαν. Έτσι σκεφτήκαμε. Είχαμε πολλές μέρες να επικοινωνήσουμε. Σκάψαμε την είσοδο της μιας σκηνής και μέσα βρήκαμε τον Νίκο Μπρόκο και τον Δημήτρη Καραγιάννη. Βρισκόντουσαν στους υπνόσακούς τους, αποκλεισμένοι. Ούτε αυτοί είχαν επικοινωνία με τους υπόλοιπους στην κατασκήνωση 2. Καθώς τους λέγαμε τις ιστορίες μας, έβγαλα τα γάντια και τρόμαξα! Τα κρυοπαγήματα μέσα σε λίγες ώρες είχαν χειροτερεύσει πολύ! Το ίδιο και τα πόδια! Τα δάχτυλα μου είχαν γεμίσει φουσκάλες και είχαν πρηστεί. Ξεθάψαμε τις σκηνές από το χιόνι και μετά μπήκαμε μέσα στην άλλη. Ο καιρός εξακολουθεί να είναι χάλια. Τα χέρια μου και τα πόδια μου χειροτερεύουν ώρα με την ώρα. Δεν μπορούσα ούτε να φάω, ευτυχώς με τάιζε ο Χρήστος. Οι μέρες περνάνε, αλλά ο καιρός εξακολουθεί να είναι κακός.

15 Είμαστε αποκλεισμένοι στα αντίσκηνα. Ο Χρήστος έχει αναλάβει το συνεχές ξεθάψιμο της σκηνής, ώστε να μην καταρρεύσει από το βάρος του χιονιού, όπως έχει επιφορτισθεί το μαγείρεμα όπως και το τάισμά μου, αφού δεν μπορούσα να φάω. Το χιόνι που συσσωρεύονταν στις απότομες πλάτες του βουνού, έπεφτε με την μορφή χιονοστιβάδων. Ένα τεράστιο κομμάτι πάγου πίσω από τις σκηνές μας, εμπόδιζε τις χιονοστιβάδες να παρασύρουν τις σκηνές μας και εμάς μαζί. Μέσα στην σκηνή, μου έρχονται στο μυαλό οι πρόσφατες μνήμες της προσπάθειάς μας για την κορυφή και πόσο άδικα είχε χαθεί αυτή η επιτυχία μας. Προσπαθούσα να συνηθίσω τον εαυτό μου χωρίς δάχτυλα στα χέρια και στα πόδια. Οι μέρες πέρναγαν, εμείς είμαστε αποκλεισμένοι στην σκηνή χωρίς να μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Είμαστε σε υψόμετρο, όπου θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε για αρκετές μέρες, αν δεν μας τελείωναν τα τρόφιμα η αν δεν μας παρέσερνε καμία χιονοστιβάδα. Όμως τα κρυοπαγήματά μου, ώρα με την ώρα χειροτέρευαν. Την τέταρτη μέρα, ο καιρός καλυτερεύει. Επιχειρείται κατάβαση. Φεύγουν μπροστά ο Νίκος και ο Δημήτρης, για να μας ανοίξουν τον δρόμο μέσα στο μαλακό χιόνι και μετά από δύο ώρες ξεκινάμε και εμείς πού βρισκόμαστε σε χειρότερη κατάσταση. Σε λίγες ώρες βρισκόμαστε στην κατασκήνωση 3. Ακολούθησαν συγκινητικές στιγμές με τους συντρόφους μας, που μας θεωρούσαν οριστικά χαμένους. Ο γιατρός της αποστολής, ο Πάνος Χλωροκώστας είδε τα κρυοπαγήματα και άρχισε μια θεραπεία με τα υποτυπώδη μέσα, τα οποία είχαμε εκεί πάνω. Η θεραπεία εκεί πάνω, ήθελε τρομερή υπομονή και ατελείωτο χρόνο, να ζεστάνεις χλιαρό νερό, σε συγκεκριμένη θερμοκρασία, για να βάλεις τα χέρια μέσα και μετά από λίγο, άντε πάλι από την αρχή. Ο Πάνος ακούραστος επέμενε κι εγώ ήλπιζα να μην χάσω τα δάκτυλα των χεριών μου. Τους είπαμε την ιστορία μας και μάθαμε γι αυτούς. Όταν δεν έπαιρναν μήνυμά μας από τον ασύρματο, μας θεωρούσαν χαμένους στον δρόμο προς την κορυφή. Την άλλη μέρα το πρωί, μας είδαν με τα κυάλια να επιχειρούμε κορυφή και να βρισκόμαστε κοντά σε αυτή. Πίστεψαν ότι φτάσαμε στην κορυφή.

16 Δεν μας είδαν όμως να κατεβαίνουμε και φοβήθηκαν ότι μας έπιασε η κακοκαιρία στην κορυφή και μας σκότωσε. Ακόμα και στην κατασκήνωση 4 να είχαμε φτάσει, δεν θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε σε τέτοιο υψόμετρο για τόσες μέρες. Περίμεναν να δουν τι θα γίνει με τους άλλους δύο στην κατασκήνωση 3. Με τα κυάλια φαίνονταν ότι η 3 είχε παρασυρθεί από χιονοστιβάδα, οπότε πρέπει να είναι νεκροί και οι άλλοι. Με την πίεση των Σέρπα αποφασίζουν να γυρίσουν πίσω, αφού δεν υπήρχε λόγος να διακινδυνεύσουν άλλο και αυτοί. Στην κατασκήνωση 2, θα έμενε για μια μέρα ακόμα ο Γιάννης Κατριβάνος, ο αρχηγός της αποστολής, που δεν ήθελε να πιστέψει ακόμη ότι είμαστε και οι τέσσερις νεκροί. Ο Δημήτρης Τιτόπουλος και οι αχθοφόροι Σέρπα θα κατέβαιναν στην Κατασκήνωση Βάσης, μεταφέροντας και μερικά από τα προσωπικά μας πράγματα, τα οποία είχαμε αφήσει στην κατασκήνωση 2. Μια χιονοστιβάδα όμως, λίγο πριν την κατασκήνωση 1, τους έκοψε τον δρόμο και τους ανάγκασε να γυρίσουν πίσω στην 2. Το επόμενο πρωί, είδαν με τα κιάλια δύο άτομα να κατεβαίνουν από την 3. Χωρίς αμφιβολία ήταν ο Νίκος και ο Δημήτρης. Αναβλήθηκε η αναχώρηση. Μετά από δύο ώρες, φανήκαμε και εγώ με τον Χρήστο. Η χαρά τους ήταν απερίγραπτη. Σε λίγες ώρες, βρισκόμασταν όλοι μαζί αγκαλιασμένοι στην κατασκήνωση 2. Η περιποίηση, που είχα σαν τραυματίας από τους συντρόφους μου και τους ντόπιους βοηθούς μας, ήταν συγκινητική. Δεν θα την ξεχάσω ποτέ. Η αποστολή άρχισε την επιστροφή. Ο χειμώνας είχε προχωρήσει και κανείς δεν ήθελε να επιχειρήσει. Από τα τρία άτομα, μιας άλλης αποστολής, που επιχείρησαν κορυφή μετά από εμάς, ο ένας χάθηκε και οι άλλοι δύο έπαθαν και αυτοί κρυοπαγήματα με ακρωτηριασμό μέλους του ενός από τους δύο. 23 Οκτωβρίου. Εγκαταλείπουμε την κατασκήνωση βάσης. Με υπερβολική θλίψη εγκαταλείπω, με την βοήθεια βαστάζων, το

17 βουνό με το οποίο είχα πολύ δεθεί συναισθηματικά, τους δύο τελευταίους μήνες. Μεταφέρθηκα στο χωριό Τζόμσομ, μικρό αεροπλάνο Κατμαντού. Οι φανταστικός και χωριό Μάρφα και από εκεί με άλογα με πήγαν στο όπου υπάρχει μικρό αεροδρόμιο. Από εκεί, με μεταφέρθηκα στην πόλη Ποκάρα και από εκεί στην μουσώνες είχαν περάσει, ο καιρός ήταν τα κρυοπαγήματα μου άρχισαν να αναρρώνουν. Μέσα Νοέμβρη, φτάσαμε στην Ελλάδα. Τα κρυοπαγήματα με ταλαιπώρησαν πολλούς μήνες, αλλά ευτυχώς χωρίς να χάσω κάποιο δάκτυλο. του Βαγγέλη Βρούτση Στην ανωτέρω φωτό, ο Βαγγέλης Βρούτσης στη συγκεκριμένη αποστολή Επιστημονική αξιολόγηση σχολής ορειβασίας για απεξαρτώμενους νέους από τον Υπεύθυνο του Τομέα Έρευνας του ΚΕΘΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΘΗΝΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΧΟΛΗΣ ΟΡΕΙΒΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΑΠΕΞΑΡΤΗΜΕΝΑ ΝΕΑ ΑΤΟΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

18 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Γεράσιμος Παπαναστασάτος Κοινωνιολόγος Εγκληματολόγος Υπεύθυνος Τομέα Έρευνας ΚΕ.Θ.Ε.Α. Αθήνα, Σεπτέμβριος 2004 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου Αθηνών (ΕΟΣΑ) καταρτίσθηκε ειδικό πρόγραμμα που απευθύνεται σε πρώην εξαρτημένα άτομα με στόχο την εμπλοκή τους με εναλλακτικούς τρόπους άθλησης, ψυχαγωγίας και διασκέδασης όπως η ορειβασία εξασφαλίζει. Η χρηματοδότηση του προγράμματος από τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς (ΓΓΝΓ) επέτρεψε την υλοποίηση του Προγράμματος που πάντως ολοκληρώθηκε παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες και τις απρόβλεπτες πτυχές που το χαρακτήρισαν. Οι υπεύθυνοι του προγράμματος εκτός από τις εκθέσεις με το σύνολο των δραστηριοτήτων που κατέθεσαν στην αρχή της χρηματοδότησης, ζήτησαν από τον Τομέα Έρευνας του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) μια σύντομη αξιολόγηση του προγράμματος που θα βασίζεται στην επιστημονική πρακτική για την αποτίμηση υλοποίησης προγραμμάτων. Αν και γενικά η αναδρομική αξιολόγηση που δεν εντάσσεται από την έναρξη του προγράμματος στο σχεδιασμό αφήνει λίγα περιθώρια για τη συνολική αξιολόγηση μέσω συγκρίσεων πριν και μετά (pre και post tests) η μέθοδος αξιολόγησης βασίσθηκε στην εκ των υστέρων εξέταση των δεδομένων του σχεδιασμού και της εφαρμογής όπως αυτή καταγράφηκε από τους οργανωτές αλλά και από τη διαχείριση στοιχείων που μέσω συνεντεύξεων με τα πρόσωπα κλειδιά συλλέγησαν. Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί τη σύνοψη αυτής της αξιολόγησης. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

19 Η σχέση μεταξύ της αθλητικής δραστηριότητας και της χρήσης ή κατάχρησης ουσιών έχει επανειλημμένως αναδειχθεί και με τις δύο όψεις που τη συνθέτουν. Από τη μία μεριά η χρήση ουσιών που ενισχύουν την αθλητική επίδοση και που εντοπίζεται ως συνήθης πρακτική όχι μόνον για τα επίπεδα αθλητισμού υψηλών επιδόσεων και πρωταθλητισμού αλλά και συχνά στο επίπεδο του μαζικού αθλητισμού που δε συνδέεται απαραίτητα με επιδόσεις και πρωταθλητισμό. Από την άλλη ο αθλητισμός ως πειθαρχημένη διαχείριση των φυσικών και πνευματικών δεξιοτήτων και αποθεμάτων αποτελεί ένα μηχανισμό εκπαίδευσης που φαίνεται να συνάδει με τις μεθόδους και τις τεχνικές που εφαρμόζονται στη συστηματική υποστήριξη των ατόμων με προβλήματα εξαρτητικής συμπεριφοράς. Στα θεραπευτικά προγράμματα απεξάρτησης στη Ελλάδα οι αθλητικές δραστηριότητες αποτελούν ένα από τα βασικά πεδία στο οποίο εστιάζει το θεραπευτικό σύστημα. Οι λόγοι είναι πολλοί και συνοψίζονται επιγραμματικά στα παρακάτω. 1. Η μεγάλη πλειοψηφία των εξαρτημένων στην Ελλάδα έχουν μια σημαντική φυσική έκπτωση που συνδέεται με τον τρόπο ζωής που συνοδεύει την κατάχρηση ουσιών. Ο αθλητισμός παράλληλα με την αλλαγή σε σημαντικά πεδία διαβίωσης και υγιεινής (διατροφή, κανονικός ύπνος, ιατρική υποστήριξη, υγιεινές συνθήκες διαβίωσης) βελτιώνει σημαντικά τη φυσική κατάσταση των ανθρώπων που βρίσκονται σε θεραπεία). 2. Ένας από τους παράγοντες που συνδέονται με την αιτιολογία της κατάχρησης ουσιών αλλά και με τη χρονιότητα που χαρακτηρίζει την εξάρτηση που σύμφωνα με τα πρόσφατα δεδομένα (1,2) είναι περί τα 5 έτη μέχρι κάποιος να ζητήσει βοήθεια στις εξειδικευμένες υπηρεσίες, είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση (3). Ο αθλητισμός και ο τρόπος με τον οποίο βιώνεται στο πλαίσιο των θεραπευτικών προγραμμάτων δίνει την ευκαιρία στα μέλη των θεραπευτικών κοινοτήτων να έχουν μια σημαντική εκπαιδευτική εμπειρία που περιέχει, προγραμματισμό, σύστημα, στόχους, διαδικασία, κόπο, διαχείριση χρόνου, άμιλλα,

20 ικανοποίηση από τη συμμετοχή, χαρά, ευεξία, ψυχαγωγία. Περιέχει δηλαδή όλα τα στοιχεία που ενισχύουν την αυτοεκτίμηση (4). 3. Ο αθλητισμός αποτελεί μέρος μιας συνολικότερης αγωγής που αφορά στην κοινωνικοποίηση των εξαρτημένων συχνά κοινωνικά αποκλεισμένων και αποτελεί ένα από τα εργαλεία που αξιοποιούνται για τη συνολική τους επανένταξη. Ο στόχος της κοινωνικής επανένταξης συνδέεται με την προσωπική ανάπτυξη, τη συναισθηματική ωρίμανση, την εκμάθηση και ενεργοποίηση κοινωνικών δεξιοτήτων, την εμπλοκή στην κοινωνική ζωή με ευθύνη για το τι συμβαίνει. Θέματα όπως η συλλογικότητα, ο σεβασμός κανόνων, η φροντίδα του χώρου, η αναγνώριση, υιοθέτηση και προστασία αξιών είναι κοινά στοιχεία στην αθλητική δραστηριότητα και στην οργάνωση της θεραπευτικής εμπειρίας. Στο πλαίσιο όλων των προηγουμένων ο ΕΟΣΑ κατέθεσε προς τη ΓΓΝΓ συγκεκριμένο πρόγραμμα το οποίο απευθυνόταν σε άτομα που βρίσκονταν σε απεξάρτησης ή προγράμματα απεξάρτησης, στη φάση της της κοινωνικής επανένταξης αφού έχουν ολοκληρώσει τη φάση της απεξάρτησης (5). Η έγκριση του προγράμματος και η μερική του χρηματοδότηση από τη ΓΓΝΓ επέτρεψε την υλοποίηση του σε συνεργασία με επίσημα Θεραπευτικά Προγράμματα απεξάρτησης. ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Ο στόχος του προγράμματος όπως καταγράφηκε από τους εμπνευστές και τους λειτουργούς του ήταν: οι πρώην εξαρτημένοι να έρθουν σε επαφή με τη φύση γνωρίζοντας το βουνό και τη φιλοσοφία που διέπει την ορειβασία να βελτιωθεί η τεχνική και φυσική κατάρτιση των συμμετεχόντων να συνδεθεί η ενασχόληση με την ορειβασία και τον πλούτο που τη συνοδεύει με έναν τρόπο ζωής νέο όπου κυριαρχούν η υγεία, η ευεξία και η ευφορία

21 Η διάρκεια του προγράμματος ήταν σχεδιασμένη με βάση το κριτήριο της μιας εξόρμησης το μήνα ώστε να διευκολύνει τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων και να συνοδεύει τα θεωρητικά μαθήματα. Η έναρξη ήταν σχεδιασμένη για το Σεπτέμβριο του 2003 και η λήξη προβλεπόταν για τον Αύγουστο του Συνολικά το πρόγραμμα περιελάμβανε 12 εξορμήσεις στο βουνό από τις οποίες 3 ημερήσιες χωρίς διανυκτέρευση, 5 διήμερες με μια διανυκτέρευση και 4 τριήμερες με δύο διανυκτερεύσεις. Το σύνολο της υποστήριξης των εξορμήσεων, για τις μετακινήσεις, την οργάνωση των διανυκτερεύσεων, τη χρήση των υλικών και τον απαραίτητο εξοπλισμό παρείχε ο ΕΟΣΑ. Το πρόγραμμα συμπληρώνεται από 24 συναντήσεις με θέματα θεωρητικής κατάρτισης που αφορούν το σύνολο των δραστηριοτήτων στο βουνό και οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στους χώρους του Ορειβατικού Συλλόγου αξιοποιώντας την απαραίτητη υλικοτεχνική του υποδομή. Οι συμμετέχοντες σύμφωνα με το πρόγραμμα δεν θα έπρεπε να υπερβαίνουν τους 30 ή να υπολείπονται των 12. Το πρόγραμμα σε γενικές γραμμές ακολουθήθηκε σύμφωνα με το σχεδιασμό αν και συνάντησε σημαντικά προβλήματα που αφορούσαν: Τη συμμετοχή Τη συνέπεια κατά την παρακολούθηση τόσο των θεωρητικών όσο και των εξορμήσεων Μια σημαντική αδυναμία των συμμετεχόντων στην αγορά ατομικού εξοπλισμού. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η πρώτη εκδήλωση ενδιαφέροντος που εξάντλησε τη δυναμικότητα της Σχολής που προέβλεπε το πρόγραμμα (30 άτομα) κατέληξε στην οριστική εγγραφή και έναρξη της Σχολής 13 ατόμων. Από τους 13 αυτούς συμμετέχοντες λιγότεροι από τους μισούς (μόλις 5) παρακολούθησαν ανελλιπώς

22 το πρόγραμμα ενώ 2 εξακολουθούν και μετά τη λήξη του προγράμματος να συμμετέχουν σε αναβάσεις του Συλλόγου. Επιπλέον, η έναρξη της Σχολής ήταν προγραμματισμένη για τις αρχές Σεπτεμβρίου αλλά εξαιτίας προβλημάτων κυρίως διαθεσιμότητας εκπαιδευομένων που συνδέεται με οργανωτικά ζητήματα στην επικοινωνία των οργανωτών της σχολής και των θεραπευτικών προγραμμάτων καθυστέρησε σημαντικά. Η Σχολή ουσιαστικά ξεκίνησε τη λειτουργία της περί το τέλος Οκτωβρίου σε πλήρη σύνθεση. Σε όλα αυτά τα ζητήματα χρειάσθηκε να βρεθούν εναλλακτικές λύσεις και πάντως ο τρόπος με τον όποίο διεξήχθη τελικά όλο το πρόγραμμα το χαρακτηρίζει σαφώς πειραματικό δεδομένου ότι στη εμπειρία του μπορεί να οργανωθεί ένα περισσότερο συστηματικό πρόγραμμα που αποτελεσματικά θα συνδέει τους συμμετέχοντες σε θεραπευτικό πρόγραμμα με την ορειβατική δραστηριότητα. Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Για την αξιολόγηση του προγράμματος αξιοποιήθηκαν δευτερογενείς πηγές και μαρτυρίες οι οποίες προέρχονται τόσο από τους συμμετέχοντες όσο και από τους εκπαιδευτές. Σημειώνεται ότι τα δεδομένα που υπάρχουν διαθέσιμα αποτελούνται από ντοκουμέντα της σχολής και στοιχεία που εκ των υστέρων συλλέγησαν. Βασικά θετικά σημεία του προγράμματος Οι συμμετέχοντες συνέβαλαν σημαντικά στην ολοκλήρωση του προγράμματος και στην τήρηση των προδιαγραφών του στα υψηλά στάνταρτ που είχε σχεδιασθεί. Ο τρόπος με τον οποίο συμμετείχαν όσοι τελικά παρέμειναν στη χολή κρίνεται από τους εκπαιδευτές ιδιαίτερα ικανοποιητικός τόσο από άποψη συμπεριφοράς και διάθεσης όσο και από άποψη συνέπειας στα απαιτούμενα της σχολής. Συχνά οι εκπαιδευόμενοι επέδειξαν στοιχεία που δεν είναι

23 συνήθη στις σχολές βουνού: προθυμία σε εργασίες αποκατάστασης και καθαρισμού του καταφυγίου «λίγο πριν την αναχώρηση και μετά και από 12 ώρες ορειβατικής πορείας», συστηματική και ενεργή συμμετοχή στην ανασκόπηση μετά το πέρας της ημέρας με διάθεση επισήμανσης σημαντικών παραμέτρων που συνέθεταν τη λειτουργία της σχολής, το πώς κύλησε η μέρα κλπ. Η κοινή επιθυμία που εκφράσθηκε τόσο από τους συμμετέχοντες στο συγκεκριμένο πρόγραμμα όσο και από τα μέλη που συμμετείχαν στη συμβατική σχολή του Συλλόγου για αναβάσεις κοινές των δύο σχολών φάνηκε να έχουν «εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα». Οι εκπαιδευόμενοι που τελικά παρακολούθησαν το σύνολο της σχολής έδειξαν σημαντική ικανότητα κατανόησης των ειδικών δεξιοτήτων που αποτελούσε το αντικείμενο της Σχολής. Η πρώτη επιφυλακτικότητα από μέρους εκπαιδευομένων παραχώρησε τη θέση της στην καλή διάθεση και την ανοικτή επικοινωνία και επαφή και διευκόλυνε το έργο των εκπαιδευτών. Μέρος των συμμετεχόντων εξακολουθούν μετά το τέλος της Σχολής να παρακολουθούν τις δραστηριότητες του Συλλόγου ενισχύοντας την θετική εικόνα που προκύπτει από τα επιμέρους στοιχεία της Σχολής. Τόσο οι εκπαιδευτές που ενεπλάκησαν στο σχεδιασμό και την υλοποίηση όσο και οι εκπαιδευόμενοι που συμμετείχαν (ολοκληρώνοντας το σύνολο του προγράμματος αλλά και όσοι το παρακολούθησαν πλημμελώς) εκφράζονται με ιδιαίτερα θετικά σχόλια για την εμπειρία, είναι ικανοποιημένοι από το πώς υλοποιήθηκε αυτή η «πειραματική» Σχολή και ανεπιφύλακτα δηλώνουν ότι η Σχολή χρειάζεται να επαναληφθεί την επόμενη χρονιά. Ένα, τέλος, ιδιόμορφο έμμεσο αποτέλεσμα από την λειτουργία αυτής της Σχολής είναι ή ανάδειξη των ορίων και των περιορισμών που παρουσιάζονται κατά την εφαρμογή του προγράμματος από όλα τα μέρη που εμπλέκονται δεδομένης της πολυπλοκότητας που έχουν οι επιμέρους ρόλοι που κάθε φορά έχουν: εκπαιδευτές ορειβασίας, θεραπευτικά προγράμματα,

24 κλινικοί και εκπαιδευόμενοι θεραπευόμενοι σε προγράμματα αποκτήθηκε είναι σίγουρο ότι ενισχύει την αποτελεσματικότητα σε Σχολή βουνού που είναι απεξάρτησης. Η εμπειρία που πλουτίζει τους οργανωτές και μελλοντικών προσπαθειών. Βασικά σημεία που χρειάζονται προσοχή, ανάπτυξη ή βελτίωση Χρειάζεται να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη το γεγονός ότι οι εκπαιδευόμενοι βρίσκονται σε μια τελευταία φάση της θεραπείας τους (κοινωνική επανένταξη όπως ονομάζεται στον κλινικό σχεδιασμό) η οποία έχει σημαντικές προτεραιότητες με τις οποίες η Σχολή θα πρέπει να συνδυασθεί. Η εύρεση εργασίας, συχνά η οργάνωση ενός νέου σπιτικού, προσωπικά έξοδα που από περιορισμένο εισόδημα χρειάζεται να καλυφθούν, η ανάπτυξη κοινωνικών και προσωπικών σχέσεων αποτελούν θέματα που η θεραπευτική υποστήριξη έχει ως κεντρικά σημεία διαπραγμάτευσης. Συχνά η διαδικασία αυτή υποτιμά την ευεξία και το ευ ζην όπως περιγράφεται στον ορισμό της υγείας από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (6). Οι κλινικοί πολύ συχνά υποτίμησαν τη σκοπιμότητα της Σχολής. Σύμφωνα με τους οργανωτές ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίσθηκε η Σχολή από σποραδικές περιπτώσεις κλινικών έφτανε στα όρια της υπονόμευσης των στόχων της σχολής. Συχνά επίσης δεν έγινε κατανοητό από τους οργανωτές της Σχολής ένα πλαίσιο συμπεριφοράς που το θεραπευτικό πρόγραμμα πρότεινε στη βάση της κλινικής αγωνίας που διαπραγματεύεται και που εκ των πραγμάτων αποτελεί και τον κύριο στόχο (: η βασική αποστολή είναι να παρασχεθεί θεραπευτική βοήθεια η οποία παρεμπιπτόντως συνδέεται με πολλών ειδών άλλες δραστηριότητες που την ενισχύουν). Η διάρκεια της Σχολής (σχεδόν δωδεκάμηνη) είναι αναγκαίο να επανεξετασθεί. Το διάστημα παρακολούθησης είναι ιδιαίτερα μακρύ για ανθρώπους που βρίσκονται σε ένα a priori μεταβατικό στάδιο της ζωής τους όπου οι επιλογές τους καθορίζουν σημαντικά το μέλλον τους. Ως εκ τούτου οφείλουν να θέτουν προτεραιότητες, να οργανώνουν ακολουθίες ενεργειών και

25 δραστηριοτήτων αυξανόμενης σοβαρότητας και ευθύνης. Το οικονομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο οργανώνεται η σχολή χρειάζεται προσοχή και ισορροπία. Από τη μια μεριά χρειάζεται να εξασφαλίζεται η δυνατότητα απρόσκοπτης ενασχόλησης με την ορειβασία ατόμων που έχουν οικονομική στενότητα για αγορά του ανάλογου εξοπλισμού αλλά από την άλλη η χρήση των υλικών, των μέσων και των χώρων δεν μπορεί να αποτελεί «δεδομένη» δωρεά. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Η σχολή που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της λειτουργίας του ΕΟΣ Αθηνών αποτέλεσε μια σημαντική εμπειρία στην ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων που υπερβαίνουν τη στενή δράση του και επεκτείνεται σε θέματα που αγγίζουν την ουσία της κοινωνικής του δράσης. Οι εμπλεκόμενοι με το συγκεκριμένο πρόγραμμα συμφωνούν ότι δράσεις ανάλογου τύπου βοηθούν τόσο τους σκοπούς του συλλόγου όσο και των σκοπούς των θεραπευτικών προγραμμάτων. Είναι σαφές για τους συμμετέχοντες στην υπό αξιολόγηση δράση ότι χρειάζεται να συνεχισθεί και να αναβαθμισθεί. Υπάρχουν στοιχεία που μπορούν να ενισχύσουν τη συμμετοχή και να αναπτύξουν καλύτερη επαφή και επικοινωνία μεταξύ του ΕΟΣΑ των θεραπευτικών προγραμμάτων και των συμμετεχόντων. Η καλύτερη αυτή επικοινωνία και επαφή είναι πολλαπλά χρήσιμη και βοηθητική σε διάφορα επίπεδα όπως ενδεικτικά : Της χρηματοδότησης από πλευράς πολιτείας αλλά και ιδιωτών Της άρσης της επιφυλακτικότητας και της αναγνώρισης της θεραπευτικής αξίας που έχει η ορειβατική δραστηριότητα από πλευράς θεραπευτικών συστημάτων Της ανάπτυξης μιας αντίληψης που υπερβαίνει την ιδέα του καταναλωτισμού στη οργάνωση καταστάσεων ευφορίας και ψυχαγωγίας Της ανάπτυξης συνείδησης περιβαλλοντικής προστασίας με ατομική ευθύνη που συνδέεται με την προσωπική ανάπτυξη. Στη βάση αυτή κρίνεται ιδιαίτερα χρήσιμη η εκπαίδευση των

26 θεραπευτικών συστημάτων αρχίζοντας από την λεπτομερή ενημέρωση για τη φιλοσοφία του προγράμματος στους κλινικούς που εμπλέκονται με την απόφαση ενεργοποίησης και ώθησης θεραπευομένων προς τις δραστηριότητες της Σχολής. Ενδέχεται στο πλαίσιο αυτής της εκπαίδευσης να είναι χρήσιμη η συμμετοχή των κλινικών σε ήπιες αναβάσεις μέσω των οποίων θα αντιληφθούν βιωματικά πολλά από τα στοιχεία που συνθέτουν την ορειβατική εμπειρία και τα οποία είναι δύσκολα μεταδόσιμα με άλλους τρόπους. Πάντως κρίνεται σκόπιμo η Σχολή να είναι αμιγώς με εκπαιδευόμενους θεραπευόμενους (να μην συμμετέχουν δηλαδή και κλινικοί) γιατί έτσι διασφαλίζεται η καθαρή οριοθέτηση ρόλων και η σαφήνεια των θέσεων. Θα ήταν ιδανική περίπτωση να αξιοποιηθούν κλινικοί οι οποίοι είναι εκπαιδευτές ορειβασίας ή έστω μόνον έμπειροι ορειβάτες. Ο ΕΟΣΑ οφείλει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο και να καλύπτει με το συλλογικό του κύρος την προσπάθεια αυτή της Σχολής. Ο Σύλλογος αποτελεί εγγύηση τόσο απέναντι στην πολιτεία και όποιο θεσμό της έρχεται να χρηματοδοτήσει αυτήν την προσπάθεια αλλά και απέναντι σε όποιον ιδιώτη θα ήθελε να συνδράμει οικονομικά, εμπράγματα ή ενεργοποιούμενος στη δράση αυτή. Ο χρόνος της διάρκειας της σχολής πάντως θα πρέπει να μειωθεί. Τέσσερις μέχρι και έξι μήνες επιτρέπουν και την ανάπτυξη της Σχολής με όλες τις απαραίτητες πτυχές της αλλά και τη καλύτερη συμμετοχή των ανθρώπων που εκπαιδεύονται. Ένα πιο «σφικτό» πρόγραμμα διευκολύνει. Η παραχώρηση υλικών και απαραίτητου εξοπλισμού στους εκπαιδευόμενους θα πρέπει να έχει τη διάσταση μιας αντισταθμιστικής προσφοράς των εκπαιδευομένων που συνδέεται και με ενεργοποίησή τους σε θέματα που συνδέονται με το βουνό. Είναι πιθανό οι εκπαιδευόμενοι να συνδυάσουν την προσφορά τους αυτή με εκδηλώσεις ή δραστηριότητες των θεραπευτικών προγραμμάτων που συνδέονται με το περιβάλλον. Παράλληλα τα

27 θεραπευτικά προγράμματα μπορούν αν οργανώσουν εκδηλώσεις που συνδέονται με την πρόληψη και θα απευθύνονται στα μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου διευκολύνοντας όχι μόνον τη συνύπαρξη των εκπαιδευομένων με το ζωντανό κορμό του Συλλόγου όσο και τη διάδοση σημαντικών μηνυμάτων πρόληψης σχετικά με τη στάση και τη συμπεριφορά, τη διαπαιδαγώγηση κλπ. Η δημοσιοποίηση τόσο των αποτελεσμάτων όσο και των προθέσεων δημιουργίας σχολής σχετικής εκτιμάται ότι διευκολύνει και τη χρηματοδότηση αλλά και τη συμμετοχή. Είναι επομένως σημαντικό να αξιοποιηθούν εναλλακτικοί τρόποι επικοινωνίας και δημοσιοποίησης που θα είναι ικανοί να διεισδύσουν στο πληθυσμό στόχο και παράλληλα με την ενεργοποίηση του ενδιαφέροντος να διασκεδάζουν τις ανησυχίες όσων στη συγκεκριμένη περίοδο συμβάλλουν στην απόφαση (οι κλινικοί για παράδειγμα σε ένα θεραπευτικό σύστημα). 1 ΚΕΘΕΑ, (2004): Δραστηριότητες και Αποδέκτες Υπηρεσιών 2003, Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων, Αθήνα. 2 ΕΚΤΕΠΝ, (2004): Ετήσια Έκθεση του ΕΚΤΕΠΝ για την Κατάσταση των Ναρκωτικών και των οινοπνευματωδών στην Ελλάδα το 2003, Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής, Αθήνα. 3 Field, S., Martin, J., Ward, M., & Wehmeyer, M. (1998): A practical Guide for Teaching Self Determination. Virginia: The Council For Exceptional Children. 4 Γεωργάκας, Π και Χατζούδη, Θ. (2004) Θετικές και Αρνητικές Συνέπειες του αθλητισμού στο Φαινόμενο της Εξάρτησης, Εξαρτήσεις, τχ 5, Αθήνα. 5 Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Αθηνών (2004), Κανονισμός Λειτουργίας Ετήσιου Προγράμματος Ορειβασίας για Πρώην Χρήστες Ουσιών, Αθήνα. 6 World Health Organization, (2001) World Health Report 2001 Mental Health New Understanding, New Hope. p. 3

28 2010-Δύο ξεχωριστές αναβάσεις στις Άλπεις και μία υπέροχη βραδυά στον ορειβατικό ΧΕΙΜΕΡΙΝΉ ΕΠΑΝΆΛΗΨΗ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΝΉΣ ΟΡΘΟΠΛΑΓΙΆΣ ΤΗΣ DRU ΣΤΙΣ ΆΛΠΕΙΣ ΤΟΝ ΜΆΡΤΙΟ Έγινε η επανάληψη της θρυλικής βορεινής ορθοπλαγιάς της Dru και μάλιστα χειμερινή. Μετά από μια ανεπιτυχή προσπάθεια στις αρχές Μαρτίου, όπου ανεβαίνουν μέχρι περίπου τα μισά της διαδρομής, αλλά υποχωρούν λόγω κρύου, οι Δημήτρης Δασκαλάκης

29 και Θωμάς Κυτίπης, επιστρέφουν πάλι στις 10 Μαρτίου. Την πρώτη μέρα φτάνουν μέχρι τη μέση, κάνουν bivouac και ολοκληρώνουν τη διαδρομή αργά την άλλη μέρα Πέμπτη 11 Μαρτίου. Μετά από ένα ακόμα bivouac, οι δυο αναρριχητές επιστρέφουν στις 12 Μαρτίου στη κοιλάδα. Σημειώνεται ότι η χειμερινή δυσκολία της διαδρομής είναι Μ6 (με πολλές σχοινιές Μ5) και σχεδόν όλη έγινε ελεύθερα. Πρόκειται για την πρώτη ελληνική επανάληψη. ΜΟΝΑΧΙΚΉ ΕΠΑΝΆΛΗΨΗ ΆΛΠΕΙΣ ΤΟΝ ΜΆΙΟ ΤΗΣ CECCHINEL-NOMINÉ ΣΤΙΣ Μία σπουδαία επανάληψη στις Άλπεις και μάλιστα μοναχική, από τον Δημήτρη Δασκαλάκη. Επaνέλαβε τη κλασική Cecchinel-Nominé (παραλλαγή Boivin Valencant) TD+, 900μ. (η τυπική βαθμολογία δεν εκφράζει την ουσιαστική δυσκολία) και συνέχισε ως τη κορφή του Mt. Blanc στα 4808μ. συμπληρώνοντας 1500μ. συνολικής ανάβασης σε 13 ώρες. Η προσπάθεια ξεκινά τη Τετάρτη 26 Μαίου από τη Midi, απ όπου γίνεται η πρόσβαση με σκι μέχρι το Bivouac de la Fourche κι από εκεί ο Δημήτρης ανοίγει βήματα μέχρι το Col Moore. Λίγο

30 μετά τα μεσάνυχτα, ξεκινά, φτάνει στη βάση της διαδρομής στις 4 το βράδυ, ξεκινά το σκαρφάλωμα και στις 5 το ξημέρωμα είναι κάτω από τις δυσκολίες. Έχει μαζί του ένα 30μετρο σχοινί 6χιλ. το οποίο και χρησιμοποιεί για τοπική ασφάλεια (σε ένα κάθετο κομμάτι 5+, Α1, που το βρίσκει όμως γεμάτο πάγο με δυσκολία WI5+, A1). Μετά ακολουθεί μια σχοινιά 75ο και στο τέλος τρεις σχοινιές 75-80ο της παραλλαγής των Boivin Valencant. Τελικά ο Δημήτρης βγαίνει στη κορφή του πιλιέ, συνεχίζει βρίσκοντας σχετικά μέτριες συνθήκες, χιόνι σχεδόν ως το γόνατο- και φτάνει στη κορφή του Mt Blanc στις 5 το απόγευμα, Πέμπτη 27 Μαίου. Μετά κατεβαίνει με τα σκι μέχρι το Grand Mullet και εν συνεχεία με τα πόδια ως το Chamonix, στο οποίο φτάνει στις 11 το βράδυ, κλείνοντας έτσι μια 30άωρη συνολικά

31 προσπάθεια. Μια πραγματικά σημαντική ανάβαση. Η κλασσική αυτή αποτελούσε για χρόνια ένα ανομολόγητο έρωτα για μια απλησίαστη ερωμένη για τους καλύτερους Έλληνες ορειβάτες. Η ΚΑΛΎΤΕΡΗ ΠΡΟΒΟΛΉ ΚΑΙ ΜΆΖΩΞΗ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑΣ ΕΠΟΧΉΣ ΣΤΟΝ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΌ ΤΟΝ ΙΟΎΝΙΟ Έρχεται ο Δημήτρης από την Ελβετία και έχοντας προσυνεννοηθεί κάνει προβολή στον ορειβατικό, όπου μαζεύονται μια τριανταριά φίλοι, οι περισσότεροι παλαιοί μαθητές της σχολής ορειβασίας του σωματείου, που είναι μέλη και έχουν επαφή με τον ορειβατικό. Η προβολή είναι πολύ καλή, με εξαιρετική αφήγηση και περιγραφικότατη στις λεπτομέρειες, καθώς και στις οδηγίες περί Άλπεων που ακολουθούν μετά την προβολή. Σημειώνεται ότι ο Μήτσος έχει εμφανισθεί στον ορειβατικό και ξυρισμένος και μάλιστα επιμελώς. Ακολουθεί το κλασσικό κάλεσμα του Δημήτρη προς όλους να τον επισκεφθούν στην Ελβετία για να φιλοξενηθούν στον καναπέ, που είδαν προηγουμένως στην προβολή και να πάνε για σκαρφάλωμα παρέα. Στη συνέχεια η παρέα ακολουθεί τα «εθίματα» και μετακομίζει στον Σάββα για σουβλάκια και μπύρες, όπου λαμβάνουν χώρα τα δέοντα. Για να αποβεί και πρακτικώς ωφέλιμη η συνάντηση, διοργανώνεται με πρωτοβουλία της Αριστέας και της Ζέττας ρεφενές για το γνωστό κονάκι του ορειβατικού κάτω από το αναρριχητικό πεδίο της Βαράσοβας, που κάποτε αγόρασε σαν πρόεδρος ο Μαρτζούκος και εδώ και κανα χρόνο φτιάχνει ο Τίτος και συνεχίζει ασυγκράτητος, ξεπερνώντας κάθε προσδοκία. Ο ρεφενές στο τραπέζι αποδίδει 210 ευρώ. Μακάρι και άλλα τέτοια και ένα μπράβο για τις αναβάσεις καθώς και ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Δημήτρη Δασκαλάκη, που έκανε μία εξαιρετική προβολή, δίνοντας αφορμή για ωραία μάζωξη μετά από καιρό.

32 Πρόγραμμα ορειβασίας του Συνδέσμου για απεξαρτημένους νέους Ο Σύνδεσμος από το 2000 διοργάνωσε προγράμματα γνωριμίας με την ορειβασία για νέους και νέες, που έχουν ενταχθεί σε προγράμματα απεξάρτησης από φαρμακευτικές ουσίες. Συνεργάσθηκε από το 2003 με το ΚΕΘΕΑ και κατά τις χρονικές περιόδους και πραγματοποίησε πειραματικό πρόγραμμα σχολών ορειβασίας για απεξαρτημένα νέα άτομα με επιχορήγηση της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς. Το πρόγραμμα ακολούθησε την λογική της σχολής ορειβασίας του Συνδέσμου διαρκώντας από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη για να μπορέσει να καλύψει την ορειβατική δραστηριότητα στις διαφορετικές εποχές του χρόνου.το πειραματικό πρόγραμμα έδωσε την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να γνωρίσουν την ορεινή πεζοπορία, την αναρρίχηση βράχου, τον αλπινισμό, όπως και το φιλοσοφικό και ιδεολογικό έρεισμα της ορειβασίας, που την καθιστά κάτι πολύ περισσότερο από μία αθλητική απλώς δραστηριότητα. Υποβλήθηκε στο ΚΕΘΕΑ και στην Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς έκθεση πεπραγμένων και οικονομικός απολογισμός. Ο επιστημονικός υπεύθυνος του Τομέα Έρευνας του ΚΕΘΕΑ κ. Γεράσιμος Παπαναστασάτος, συνέταξε στη συνέχεια και την επιστημονική αξιολόγηση του προγράμματος, η οποία είναι προσβάσιμη στην ιστοσελίδα μας στη στήλη Άρθρα. Το πρόγραμμα συνεχίσθηκε και κατά την περίοδο , με ορειβατικές πεζοπορικές αναβάσεις για νέους και νέες που έχουν ενταχθεί στα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ. Παράλληλα διοργανώθηκαν δράσεις δενδροφύτευσης σε βουνά της Αττικής στις οποίες συμμετείχαν και μέλη του Συνδέσμου. Δεδομένου ότι το πρόγραμμα συνεχίσθηκε χωρίς επιχορήγηση, με συνέπεια την αδυναμία μίσθωσης λεωφορείου για τις μετακινήσεις, οι αναβάσεις έγιναν κυρίως στην Πάρνηθα, όπου οι ομάδες μπορούσαν να πηγαίνουν με αστικό λεωφορείο.

33 Το πρόγραμμα προσέγγισης με τον χώρο της ορειβασίας, που πραγματοποιήθηκε κατά την χρονική περίοδο περιελάμβανε απλές ορειβατικές αναβάσεις, βασικά στοιχεία αναρρίχησης στον βράχο Βαρυμπόμπης (κόκκινη πίστα) και θεωρητικό μάθημα με βασικές γνώσεις που απαιτούνται για την ασφαλή πεζοπορική κίνηση στο βουνό. Στις αναβάσεις αυτές συμμετείχαν θεραπευτές των κοινοτήτων του ΚΕΘΕΑ καθώς και δύο απεξαρτημένοι νέοι, οι οποίοι ολοκλήρωσαν επιτυχώς την σχολή ορειβασίας, που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος σε συνεργασία με το ΚΕΘΕΑ τα προηγούμενα χρόνια και πλέον βοηθούν στο πρόγραμμα. Οι αναβάσεις από το 2005 και μετά, έγιναν μόνον σε χρονικές περιόδους, που δεν απαιτούσαν χρήση εξοπλισμού χειμερινού βουνού. Κατά την διάρκεια των τελευταίων μηνών του 2006 έγιναν αναβάσεις στην Πάρνηθα στις 28/10/2006 (συμμετείχε ομάδα 30 ατόμων από την θεραπευτική κοινότητα ΕΞΑΝΤΑΣ του Πειραιά) και στις 25/11/2006 (συμμετείχε ομάδα 25 ατόμων από την θεραπευτική κοινότητα ΝΟΣΤΟΣ της Σαλαμίνας). Ατυχώς η δενδροφύτευση στην Πεντέλη που διοργανώθηκε στις 10/12/2006 με την συμμετοχή μελών καθώς και μαθητών της σχολής ορειβασίας του Συνδέσμου κατέληξε να γίνει μόνον από τα μέλη μας, διότι οι κοινότητες του ΚΕΘΕΑ για δικούς τους οργανωτικούς λόγους δεν εμφανίσθηκαν. Η Πεντέλη πάντως το ευχαριστήθηκε. Κάποιες αναβάσεις έγιναν και τον Απρίλιο του 2007, αλλά στη συνέχεια το πρόγραμμα ατόνησε. Το πρόγραμμα όλα τα χρόνια λειτούργησε υπό την ευθύνη του εκπαιδευτή ορειβασίας Βαγγέλη Βρούτση ( )με την βοήθεια μελών μας και κυρίως παλαιών μαθητών της σχολής ορειβασίας του Συνδέσμου.

H βόρεια ορθοπλαγιά του Eiger το 1994

H βόρεια ορθοπλαγιά του Eiger το 1994 H βόρεια ορθοπλαγιά του Eiger το 1994 22-25 Αυγούστου 1935 Μ. Sedlmayer, K. Mehringen: Νεκροί από το κρύο, στο Death Bivouac (3.600 μ.). 18-22 Ιουλίου 7956 Ε. Rainer, W. Angerer, A. Hinterstoisser, Τ.

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημονική αξιολόγηση σχολής ορειβασίας για απεξαρτώμενους νέους από τον Υπεύθυνο του Τομέα Έρευνας του ΚΕΘΕΑ

Επιστημονική αξιολόγηση σχολής ορειβασίας για απεξαρτώμενους νέους από τον Υπεύθυνο του Τομέα Έρευνας του ΚΕΘΕΑ Επιστημονική αξιολόγηση σχολής ορειβασίας για απεξαρτώμενους νέους από τον Υπεύθυνο του Τομέα Έρευνας του ΚΕΘΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΘΗΝΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΧΟΛΗΣ ΟΡΕΙΒΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Ορειβασίας Αρχαρίων 2015

Σχολή Ορειβασίας Αρχαρίων 2015 Σχολή Ορειβασίας Αρχαρίων 2015 Σκοπός της σχολής είναι η τεχνική κατάρτιση και απόκτηση εμπειριών ώστε μετά τη σχολή να μπορούν οι συμμετέχοντες ορειβάτες να πραγματοποιούν με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Ορειβασίας Μέσου Επιπέδου 2016

Σχολή Ορειβασίας Μέσου Επιπέδου 2016 Σχολή Ορειβασίας Μέσου Επιπέδου 2016 Σκοπός της σχολής είναι η περαιτέρω τεχνική κατάρτιση των συμμετεχόντων ώστε μετά τη σχολή να μπορούν να πραγματοποιούν αυτόνομα και με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια αναρριχήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Ορειβασίας Μέσου Επιπέδου 2019

Σχολή Ορειβασίας Μέσου Επιπέδου 2019 Σχολή Ορειβασίας Μέσου Επιπέδου 2019 Σκοπός της σχολής είναι η περαιτέρω τεχνική κατάρτιση των συμμετεχόντων ώστε μετά τη σχολή να μπορούν να πραγματοποιούν αυτόνομα και με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια αναρριχήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Μέσου Επιπέδου Φθινόπωρο 2014

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Μέσου Επιπέδου Φθινόπωρο 2014 Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Μέσου Επιπέδου Φθινόπωρο 2014 Σκοπός της σχολής είναι η περαιτέρω τεχνική κατάρτιση και απόκτηση εμπειριών ώστε μετά τη σχολή να μπορούν οι συμμετέχοντες αναρριχητές να πραγματοποιούν

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Ορειβασίας Αρχαρίων 2017

Σχολή Ορειβασίας Αρχαρίων 2017 Σχολή Ορειβασίας Αρχαρίων 2017 Σκοπός της σχολής είναι να αποκτήσουν οι συμμετέχοντες όλες τις απαραίτητες γνώσεις και ικανότητες ώστε να μπορούν να κινηθούν αυτόνομα και με ασφάλεια στο ορεινό περιβάλλον,

Διαβάστε περισσότερα

Η βόρεια ράχη του Χατζή

Η βόρεια ράχη του Χατζή Η βόρεια ράχη του Χατζή Το Χατζή αποτελεί ένα μεγάλο ορεινό όγκο στο νοτιοδυτικό τμήμα του Νομού Τρικάλων με ψηλότερη κορυφή το Χατζή 2038μ και άλλες ψηλές κορυφές όπως το Κάστρο 1963μ, η Βρωμέρη 1955μ

Διαβάστε περισσότερα

Σεμινάριο Αρχηγών Αναβάσεων Σωματείων ΕΟΟΑ 2017

Σεμινάριο Αρχηγών Αναβάσεων Σωματείων ΕΟΟΑ 2017 Σεμινάριο Αρχηγών Αναβάσεων Σωματείων ΕΟΟΑ 2017 Σκοπός του σεμιναρίου είναι να αποκτήσουν οι συμμετέχοντες όλες τις απαραίτητες γνώσεις και ικανότητες ώστε να μπορούν να ηγηθούν ομάδων ορεινής πεζοπορίας

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Ορειβασίας Αρχαρίων 2018

Σχολή Ορειβασίας Αρχαρίων 2018 Σχολή Ορειβασίας Αρχαρίων 2018 Σκοπός της σχολής είναι να αποκτήσουν οι συμμετέχοντες όλες τις απαραίτητες γνώσεις και ικανότητες ώστε να μπορούν να κινηθούν αυτόνομα και με ασφάλεια στο ορεινό περιβάλλον,

Διαβάστε περισσότερα

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο 4 Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο Σεβάχ. Για να δει τον κόσμο και να ζήσει περιπέτειες.

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Ορειβασίας Μέσου Επιπέδου 2017

Σχολή Ορειβασίας Μέσου Επιπέδου 2017 Σχολή Ορειβασίας Μέσου Επιπέδου 2017 Σκοπός της σχολής είναι η περαιτέρω τεχνική κατάρτιση των συμμετεχόντων ώστε μετά τη σχολή να μπορούν να πραγματοποιούν αυτόνομα και με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια αναρριχήσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ (Αόρατος) ΑΦΗΓΗΤΗΣ: Κάποτε στη γη γεννήθηκε το Όνειρο. Το όνομά του δεν ήταν έτσι, όμως επειδή συνεχώς ονειρευόταν, όλοι το φώναζαν Όνειρο. Δεν ήταν κάτι το σπουδαίο, ήταν σαν

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Μέσου Επιπέδου 2017

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Μέσου Επιπέδου 2017 Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Μέσου Επιπέδου 2017 Σκοπός της σχολής είναι να αποκτήσουν οι συμμετέχοντες όλες τις απαραίτητες γνώσεις και ικανότητες ώστε να μπορούν να πραγματοποιούν με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Μέσου Επιπέδου 2018

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Μέσου Επιπέδου 2018 Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Μέσου Επιπέδου 2018 Σκοπός της σχολής είναι να αποκτήσουν οι συμμετέχοντες όλες τις απαραίτητες γνώσεις και ικανότητες ώστε να μπορούν να πραγματοποιούν με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια

Διαβάστε περισσότερα

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός»

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 «Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» (Φλώρινα - Μακεδονία Καύκασος) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011

Διαβάστε περισσότερα

Ορειβατική αποστολή στα Ινδικά Ιμαλάια 2016

Ορειβατική αποστολή στα Ινδικά Ιμαλάια 2016 Ορειβατική αποστολή στα Ινδικά Ιμαλάια 2016 Ανάβαση στις κορυφές Stok Kangri 6123μ, Mentok I 6282μ, Mentok II 6248μ και Mentok III 6153μ και προσέγγιση της ασκαρφάλωτης κορυφής Nya Kangri 6480μ μέχρι τα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΟΣ AΘΗΝΩΝ. Σχολή Ορειβασίας Αρχαρίων 2009

ΕΟΣ AΘΗΝΩΝ. Σχολή Ορειβασίας Αρχαρίων 2009 ΕΟΣ AΘΗΝΩΝ Σχολή Ορειβασίας Αρχαρίων 2009 Η Σχολή Ορειβασίας Αρχαρίων που διοργανώνει ο ΕΟΣ Αθηνών, είναι οργανωμένη σύμφωνα με τον κανονισμό εκπαίδευσης της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας Αναρρίχησης.

Διαβάστε περισσότερα

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος»

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος» Ο εγωιστής γίγαντας Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης «Αλέξανδρος Δελμούζος» 2010-2011 Κάθε απόγευμα μετά από το σχολείο τα παιδιά πήγαιναν για να παίξουν στον κήπο του γίγαντα.

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Άνοιξη 2018

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Άνοιξη 2018 Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Άνοιξη 2018 Σκοπός της σχολής είναι η τεχνική κατάρτιση των συμμετεχόντων ώστε μετά τη σχολή να μπορούν να πραγματοποιούν αυτόνομα και με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια αναρριχήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Στο Πίνοβο με την υπέροχη κορυφογραμμή του

Στο Πίνοβο με την υπέροχη κορυφογραμμή του Στο Πίνοβο με την υπέροχη κορυφογραμμή του Το όρος Πίνοβο είναι ένα σχετικά άγνωστο βουνό. Ο ορεινός του όγκος απλώνεται στα βορειοδυτικά του νομού Πέλλας, ανάμεσα στα όρη Βόρας (Καϊμακτσαλάν) και Τζένα.

Διαβάστε περισσότερα

Κεφ. 13 : Γομαρόσταλος και Γκαβός

Κεφ. 13 : Γομαρόσταλος και Γκαβός Κεφ. 13 : Γομαρόσταλος και Γκαβός Η διαδρομή του Γομαρόσταλου, όπως και αυτή από Πετρόστρουγκα για το ρέμα του Γκαβού, καθαρίστηκε και σημαδεύτηκε από το Σάκη το Σπανούδη και τη παρέα του από Θεσσαλονίκη.

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Φθινόπωρο 2018

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Φθινόπωρο 2018 Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Φθινόπωρο 2018 Σκοπός της σχολής είναι η τεχνική κατάρτιση των συμμετεχόντων ώστε μετά τη σχολή να μπορούν να πραγματοποιούν αυτόνομα και με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια

Διαβάστε περισσότερα

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους.

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους. Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους. Κάθεται στο παράθυρο του δωματίου της και σκέφτεται, στεναχωρημένη τους παλιούς της φίλους και συμμαθητές.

Διαβάστε περισσότερα

Τα παιδιά της Πρωτοβουλίας και η Δώρα Νιώπα γράφουν ένα παραμύθι - αντίδωρο

Τα παιδιά της Πρωτοβουλίας και η Δώρα Νιώπα γράφουν ένα παραμύθι - αντίδωρο Τα παιδιά της Πρωτοβουλίας και η Δώρα Νιώπα γράφουν ένα παραμύθι - αντίδωρο Ο Ηλίας ανεβαίνει Ψηλά Ψηλότερα Κάθε Μάρτιο, σε μια Χώρα Κοντινή, γινόταν μια Γιορτή! Η Γιορτή των Χαρταετών. Για πρώτη φορά,

Διαβάστε περισσότερα

Φωνή: Θανούλη! Φανούλη! Μαριάννα! Φανούλης: Μας φωνάζει η μαμά! Ερχόμαστε!

Φωνή: Θανούλη! Φανούλη! Μαριάννα! Φανούλης: Μας φωνάζει η μαμά! Ερχόμαστε! 20 Χειμώνας σε μια πλατεία. Χιονίζει σιωπηλά. Την ησυχία του τοπίου διαταράσσουν φωνές και γέλια παιδιών. Μπαίνουν στη σκηνή τρία παιδιά: τα δίδυμα, ο Θανούλης και ο Φανούλης, και η αδελφή τους η Μαριάννα.

Διαβάστε περισσότερα

Μια νύχτα. Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει

Μια νύχτα. Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει Μια νύχτα Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει Μια νύχτα σαν κι αυτή μια νύχτα σαν κι αυτή θέλω να σου πω πόσο σ

Διαβάστε περισσότερα

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη...

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη... Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη... τον Δάσκαλο μου, Γιώργο Καραθάνο την Μητέρα μου Καλλιόπη και τον γιο μου Ηλία-Μάριο... Ευχαριστώ! 6 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Φθινόπωρο 2017

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Φθινόπωρο 2017 Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Φθινόπωρο 2017 Σκοπός της σχολής είναι η τεχνική κατάρτιση των συμμετεχόντων ώστε μετά τη σχολή να μπορούν να πραγματοποιούν αυτόνομα και με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια

Διαβάστε περισσότερα

Ανδρέας Αρματάς Φραντσέσκα Ασσιρέλλι

Ανδρέας Αρματάς Φραντσέσκα Ασσιρέλλι Ανδρέας Αρματάς Φραντσέσκα Ασσιρέλλι Η Λελέκα δεν είναι μόνη Πολλά παιδιά ταλαιπωρούνται από φοβίες και νιώθουν ανήμπορα να τις αντιμετωπίσουν. Υπάρχουν όμως και πολλά παιδιά που ξεπερνούν τελικά τους

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Φθινόπωρο 2014

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Φθινόπωρο 2014 Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Φθινόπωρο 2014 Σκοπός της σχολής είναι η τεχνική κατάρτιση και απόκτηση εμπειριών ώστε μετά τη σχολή να μπορούν οι συμμετέχοντες αναρριχητές να πραγματοποιούν με τη μέγιστη

Διαβάστε περισσότερα

Το Κ2 είναι ένα παιχνίδι για 1 έως 5 παίκτες, ηλικίας 8 ετών και άνω, με διάρκεια περίπου 60 λεπτά.

Το Κ2 είναι ένα παιχνίδι για 1 έως 5 παίκτες, ηλικίας 8 ετών και άνω, με διάρκεια περίπου 60 λεπτά. ΟΔΗΓΙΕΣ Το Κ2 είναι το δεύτερο ψηλότερο βουνό στον κόσμο (μετά το Έβερεστ) με ύψος 8.611 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας. Θεωρείται, επίσης, ένα από τα δυσκολότερα βουνά άνω των 8.000 μέτρων. Το Κ2 ποτέ

Διαβάστε περισσότερα

1 ο ΜΑΘΗΜΑ ΑΝΑΡΡΙΧΗΣΗΣ

1 ο ΜΑΘΗΜΑ ΑΝΑΡΡΙΧΗΣΗΣ 1 ο ΜΑΘΗΜΑ ΑΝΑΡΡΙΧΗΣΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΝΑΡΡΙΧΗΣΗΣ-ΚΑΤΑΡΡΙΧΗΣΗΣ 2012-2013 ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Η αναρρίχηση και η καταρρίχηση ανήκουν στην μεγαλύτερη οικογένεια της ορειβασίας.

Διαβάστε περισσότερα

Μια μέρα μπήκε η δασκάλα στην τάξη κι είπε ότι θα πήγαιναν ένα μακρινό ταξίδι.

Μια μέρα μπήκε η δασκάλα στην τάξη κι είπε ότι θα πήγαιναν ένα μακρινό ταξίδι. ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΙΑΣ ΠΑΡΕΑΣ ΠΑΙΔΙΩΝ Μια μέρα μπήκε η δασκάλα στην τάξη κι είπε ότι θα πήγαιναν ένα μακρινό ταξίδι. Αμέσως χάρηκαν πολύ, αλλά κι απογοητεύτηκαν ταυτόχρονα όταν έμαθαν ότι θα ήταν ένα

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Φθινόπωρο 2015

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Φθινόπωρο 2015 Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Φθινόπωρο 2015 Σκοπός της σχολής είναι η τεχνική κατάρτιση των συμμετεχόντων ώστε μετά τη σχολή να μπορούν να πραγματοποιούν αυτόνομα και με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια

Διαβάστε περισσότερα

Τα παραμύθια της τάξης μας!

Τα παραμύθια της τάξης μας! Τα παραμύθια της τάξης μας! ΟΙ λέξεις κλειδιά: Καρδιά, γοργόνα, ομορφιά, πυξίδα, χώρα, πεταλούδα, ανηφόρα, θάλασσα, φάλαινα Μας βοήθησαν να φτιάξουμε αυτά τα παραμύθια! «Χρυσαφένια χώρα» Μια φορά κι έναν

Διαβάστε περισσότερα

Γράφουν τα παιδιά της Β 1 Δημοτικό Σχολείο Αγίου Δημητρίου

Γράφουν τα παιδιά της Β 1 Δημοτικό Σχολείο Αγίου Δημητρίου Γράφουν τα παιδιά της Β 1 Δημοτικό Σχολείο Αγίου Δημητρίου 2018-2019 Τίτλος: Η κυρά-κακή και τα κακά της λόγια. Μια φορά κι έναν καιρό ήταν η κυρα-κακή. Ήταν γιαγιά και ζούσε σε ένα χωριό. Τη λέγανε κυρα-κακή

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Άνοιξη 2015

Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Άνοιξη 2015 Σχολή Αναρρίχησης Βράχου Αρχαρίων Άνοιξη 2015 Σκοπός της σχολής είναι η τεχνική κατάρτιση και απόκτηση εμπειριών ώστε μετά τη σχολή να μπορούν οι συμμετέχοντες αναρριχητές να πραγματοποιούν με τη μέγιστη

Διαβάστε περισσότερα

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς A...Τα αισθήματα και η ενεργεία που δημιουργήθηκαν μέσα μου ήταν μοναδικά. Μέσα στο γαλάζιο αυτό αυγό, ένιωσα άτρωτος, γεμάτος χαρά και αυτοπεποίθηση.

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτηματολόγιο Προγράμματος "Ασφαλώς Κυκλοφορώ" (αρχικό ερωτηματολόγιο) Για μαθητές Δ - Ε - ΣΤ Δημοτικού

Ερωτηματολόγιο Προγράμματος Ασφαλώς Κυκλοφορώ (αρχικό ερωτηματολόγιο) Για μαθητές Δ - Ε - ΣΤ Δημοτικού Ερωτηματολόγιο Προγράμματος "Ασφαλώς Κυκλοφορώ" (αρχικό ερωτηματολόγιο) Για μαθητές Δ - Ε - ΣΤ Δημοτικού Tάξη & Τμήμα:... Σχολείο:... Ημερομηνία:.../.../200... Όνομα:... Ερωτηματολόγιο Προγράμματος "Ασφαλώς

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΑΓΙΩΣΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΣΡΙΟΤ. Δέκα ποιήματα για τον πατέρα μου. Αλκιβιάδη

ΠΑΝΑΓΙΩΣΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΣΡΙΟΤ. Δέκα ποιήματα για τον πατέρα μου. Αλκιβιάδη ΠΑΝΑΓΙΩΣΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΣΡΙΟΤ Αλκιβιάδη Θεσσαλονίκη Υεβρουάριος 2015 Παναγιώτα Παπαδημητρίου Αλκιβιάδη Θεσσαλονίκη Υεβρουάριος 2015 [3] Παναγιώτα Παπαδημητρίου Αφιερωμένο στον πατέρα μου Αλκιβιάδη Copyright

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ Αγαπητό μου ημερολόγιο

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ Αγαπητό μου ημερολόγιο ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ Αγαπητό μου ημερολόγιο Ήρθε ο Γενάρης και ο ήλιος κρύφτηκε αμέσως πίσω από τα σύννεφα. Οι φίλοι του οι συλλέκτες τον περιμένουν με αγωνία αλλά απ ότι φαίνετε θα συνεχίσουν να τον περιμένουν

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτηματολόγιο Προγράμματος "Ασφαλώς Κυκλοφορώ" (αρχικό ερωτηματολόγιο) Για μαθητές Β - Γ Δημοτικού

Ερωτηματολόγιο Προγράμματος Ασφαλώς Κυκλοφορώ (αρχικό ερωτηματολόγιο) Για μαθητές Β - Γ Δημοτικού Ερωτηματολόγιο Προγράμματος "Ασφαλώς Κυκλοφορώ" (αρχικό ερωτηματολόγιο) Για μαθητές Β - Γ Δημοτικού Tάξη & Τμήμα:... Σχολείο:... Ημερομηνία:.../.../200... Όνομα:... Ερωτηματολόγιο Προγράμματος "Ασφαλώς

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΜΠΑΛΟΝΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ

ΤΑ ΜΠΑΛΟΝΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ ΤΑ ΜΠΑΛΟΝΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε ένα κόκκινο μπαλόνι σε έναν παιδότοπο. Ήταν μόνο του και παρόλο που τα παιδάκια έπαιζαν μαζί του, δεν είχε κανέναν φίλο που να είναι σαν κι αυτό. Όλη

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικός Ορειβατικός Σύνδεσμος Αθηνών. Σχολή Ορειβασίας Μέσου Επιπέδου 2010

Ελληνικός Ορειβατικός Σύνδεσμος Αθηνών. Σχολή Ορειβασίας Μέσου Επιπέδου 2010 Ελληνικός Ορειβατικός Σύνδεσμος Αθηνών Σχολή Ορειβασίας Μέσου Επιπέδου 2010 Η Σχολή Ορειβασίας Αρχαρίων που που διοργανώνει ο ΕΟΣ Αθηνών, είναι οργανωμένη σύμφωνα με τον κανονισμό εκπαίδευσης της Ελληνικής

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΡΒΙΣ ΒΑΤΣΑΚΛΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΣΕΡΒΙΣ ΒΑΤΣΑΚΛΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΠΟΝΗΤΩΝ Γ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΣΕΡΒΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ένα καλό σέρβις είναι ένα από τα πιο σημαντικά χτυπήματα επειδή μπορεί να δώσει ένα μεγάλο πλεονέκτημα στην αρχή του πόντου. Το σέρβις είναι το πιο σημαντικό

Διαβάστε περισσότερα

ALBUM ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ 2010 ΦΥΣΑΕΙ

ALBUM ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ 2010 ΦΥΣΑΕΙ ALBUM ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ 2010 ΦΥΣΑΕΙ Μη µου µιλάς γι' αυτά που ξεχνάω Μη µε ρωτάς για καλά κρυµµένα µυστικά Και µε κοιτάς... και σε κοιτώ... Κι είναι η στιγµή που δεν µπορεί να βγεί απ' το µυαλό Φυσάει... Κι είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ένα παραμύθι φτιαγμένο από τα παιδιά της Δ, Ε και Στ τάξης του Ζ Δημοτικού Σχολείου Πάφου κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους με τη συγγραφέα Αμαλία

Ένα παραμύθι φτιαγμένο από τα παιδιά της Δ, Ε και Στ τάξης του Ζ Δημοτικού Σχολείου Πάφου κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους με τη συγγραφέα Αμαλία Ένα παραμύθι φτιαγμένο από τα παιδιά της Δ, Ε και Στ τάξης του Ζ Δημοτικού Σχολείου Πάφου κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους με τη συγγραφέα Αμαλία Πικρίδου-Λούκα. 2014 Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ Α.Ε.

ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ Α.Ε. ιστορίες της 17 ιστορίες της Πρωτοχρονιάς Παραμύθια: Βαλερί Κλες, Έμιλι-Ζιλί Σαρμπονιέ, Λόρα Μιγιό, Ροζέ-Πιερ Μπρεμό, Μονίκ Σκουαρσιαφικό, Καλουάν, Ιμπέρ Μασουρέλ, Ζαν Ταμπονί-Μισεράτσι, Πολ Νέισκενς,

Διαβάστε περισσότερα

Οι προσωπικοί στόχοι καθενός μπορούν κατά καιρούς να αποτελούν και να καθορίζουν το success story της ζωής του για μια μικρή ή μεγάλη περίοδο.

Οι προσωπικοί στόχοι καθενός μπορούν κατά καιρούς να αποτελούν και να καθορίζουν το success story της ζωής του για μια μικρή ή μεγάλη περίοδο. 1 3 1 Οι προσωπικοί στόχοι καθενός μπορούν κατά καιρούς να αποτελούν και να καθορίζουν το success story της ζωής του για μια μικρή ή μεγάλη περίοδο. Η επίτευξη του εκάστοτε στόχου είναι η αυταπόδεικτη

Διαβάστε περισσότερα

Η χρήση ναρκωτικών έχει τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, ωστόσο ο εθισμός στα ναρκωτικά είναι πάθηση που μπορεί να θεραπευτεί.

Η χρήση ναρκωτικών έχει τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, ωστόσο ο εθισμός στα ναρκωτικά είναι πάθηση που μπορεί να θεραπευτεί. 1 Η χρήση ναρκωτικών έχει τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, ωστόσο ο εθισμός στα ναρκωτικά είναι πάθηση που μπορεί να θεραπευτεί. Η θεραπεία απεξάρτησης μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα στο

Διαβάστε περισσότερα

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα -www.manolisischakis.gr για περισσότερη εκπαίδευση

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα -www.manolisischakis.gr για περισσότερη εκπαίδευση 1 Τέταρτο Μάθημα Οδηγός Δραστηριότητας Επισκόπηση... 3 Περίληψη... 3-5 Ώρα για δράση... 6-14 Σημειώσεις... 15 2 Μάθημα Πέμπτο- Επισκόπηση Σε αυτό το μάθημα θα μάθεις πώς να διαχειριστείς την λεπτή γραμμή

Διαβάστε περισσότερα

Μαμά, γιατί ο Φώτης δε θέλει να του πιάσω το χέρι; Θα σου εξηγήσω, Φωτεινή. Πότε; Αργότερα, όταν μείνουμε μόνες μας. Να πάμε με τον Φώτη στο δωμάτιό

Μαμά, γιατί ο Φώτης δε θέλει να του πιάσω το χέρι; Θα σου εξηγήσω, Φωτεινή. Πότε; Αργότερα, όταν μείνουμε μόνες μας. Να πάμε με τον Φώτη στο δωμάτιό - Μαμά, γιατί ο Φώτης δε θέλει να του πιάσω το χέρι; Θα σου εξηγήσω, Φωτεινή. Πότε; Αργότερα, όταν μείνουμε μόνες μας. Να πάμε με τον Φώτη στο δωμάτιό μου να παίξουμε; Αν θέλει, ναι. Προσπάθησε να μην

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις. Α ομάδα ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β Ερώτηση 1 α Το βιβλίο με τίτλο «Χάρτινη Αγκαλιά», της Ιφιγένειας Μαστρογιάννη, περιγράφει την ιστορία ενός κοριτσιού, της Θάλειας, η οποία αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας. Φεύγει

Διαβάστε περισσότερα

T: Έλενα Περικλέους

T: Έλενα Περικλέους T: 7000 0090 www.greendot.com.cy Έλενα Περικλέους Ο πρασινομπαλίτσας επιστρέφει... γιατί τα παραμύθια λένε πάντα την ΑΛΗΘΕΙΑ Συγγραφή: Έλενα Περικλέους Εποπτεία: Άρτεμις Παλαιογιάννη / Σάκης Θεοδοσίου

Διαβάστε περισσότερα

1) Γιατί ασχοληθήκατε με το Έργο EduRom

1) Γιατί ασχοληθήκατε με το Έργο EduRom Στις 28 Φεβρουαρίου, δύο από τους εθελοντές του Edurom από το Μεσογειακό Σχολείο της Ταρραγόνα βρέθηκαν στην Ημέρα Εκπαίδευσης του «Δικτύου για τη δημοκρατική εκπαίδευση των ενηλίκων: μπροστά με τη δύναμη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΟΜΙΛΙΑ ΒΑΓΓΕΛΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΤΟ 1 ο ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ: «Ο Αγροτικός Τομέας της Ελλάδας μετά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΓΙΟΡΝΑΝΙ ΜΕ ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΓΑΡΟΥΦΑΛΛΑ

ΤΟ ΓΙΟΡΝΑΝΙ ΜΕ ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΓΑΡΟΥΦΑΛΛΑ ΤΟ ΓΙΟΡΝΑΝΙ ΜΕ ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΓΑΡΟΥΦΑΛΛΑ Θεατρικό από τον Πάνο Σακέλη ΠΑΝΟΣ ΣΑΚΕΛΗΣ / ΤΟ ΓΙΟΡΝΤΑΝΙ ΜΕ ΤΣΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΓΑΡΟΥΦΑΛΛΑ / 1 ΤΟ ΓΙΟΡΝΤΑΝΙ ΜΕ ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΓΑΡΟΥΦΑΛΑ Πρόσωπα: ΜΕΣΗΛΙΚΑΣ ΑΝΤΡΑΣ ΓΥΝΑΙΚΑ ΓΕΡΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

6. '' Καταλαβαίνεις οτι κάτι έχει αξία, όταν το έχεις στερηθεί και το αναζητάς. ''

6. '' Καταλαβαίνεις οτι κάτι έχει αξία, όταν το έχεις στερηθεί και το αναζητάς. '' 1. '' Τίποτα δεν είναι δεδομένο. '' 2. '' Η μουσική είναι η τροφή της ψυχής. '' 3. '' Να κάνεις οτι έχει νόημα για σένα, χωρίς όμως να παραβιάζεις την ελευθερία του άλλου. '' 4. '' Την πραγματική μόρφωση

Διαβάστε περισσότερα

Σκοπός του παιχνιδιού. Περιεχόμενα

Σκοπός του παιχνιδιού. Περιεχόμενα Ένα συνεργατικό παιχνίδι μνήμης για 3 έως 6 παίκτες, 7 ετών και άνω. Ο Τομ σκαρφάλωσε στην κορυφή ενός δέντρου, για να δεί αν μπορούσε να ανακαλύψει κάτι. Κοιτάζοντας προς κάθε μεριά, είδε τουλάχιστον

Διαβάστε περισσότερα

Οι αριθμοί σελίδων με έντονη γραφή δείχνουν τα κύρια κεφάλαια που σχετίζονται με το θέμα. ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΜΑΘΗΜΑ

Οι αριθμοί σελίδων με έντονη γραφή δείχνουν τα κύρια κεφάλαια που σχετίζονται με το θέμα. ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΜΑΘΗΜΑ Τί σε απασχολεί; Διάβασε τον κατάλογο που δίνουμε παρακάτω και, όταν συναντήσεις κάποιο θέμα που απασχολεί κι εσένα, πήγαινε στις σελίδες που αναφέρονται εκεί. Διάβασε τα κεφάλαια, που θα βρεις σ εκείνες

Διαβάστε περισσότερα

Οι διαδραστικοί πίνακες SMARTBoard στο 8ο Δημοτικό Σχολείο Χίου - Ευφυής Εκπαίδευση Πέμπτη, 12 Μάρτιος :27

Οι διαδραστικοί πίνακες SMARTBoard στο 8ο Δημοτικό Σχολείο Χίου - Ευφυής Εκπαίδευση Πέμπτη, 12 Μάρτιος :27 Στο 8ο Δημοτικό Σχολείο Χίου όλοι οι δάσκαλοι χρησιμοποιούν διαδραστικούς πίνακες SMART Board στο μάθημά τους, και είναι ενθουσιασμένοι. "Ο κάθε δάσκαλος βάζει τη φαντασία του και την εφευρετικότητά του",

Διαβάστε περισσότερα

ΤΖΑΛΑΛΑΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ. Επιλεγμένα ποιήματα. Μέσα από την Αγάπη. γλυκαίνει καθετί πικρό. το χάλκινο γίνεται χρυσό

ΤΖΑΛΑΛΑΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ. Επιλεγμένα ποιήματα. Μέσα από την Αγάπη.   γλυκαίνει καθετί πικρό. το χάλκινο γίνεται χρυσό http://hallofpeople.com/gr/bio/roumi.php ΤΖΑΛΑΛΑΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ Επιλεγμένα ποιήματα γλυκαίνει καθετί πικρό το χάλκινο γίνεται χρυσό το θολό κρασί γίνεται εκλεκτό ο κάθε πόνος γίνεται γιατρικό οι νεκροί θα αναστηθούν

Διαβάστε περισσότερα

Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ''

Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ'' 1 2 Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ'' 3 Τα λουλούδια χωρίς όνομα, τα έχει ο καθένας από μας, αλλά δεν το ξέρουμε. Δεν μας μαθαίνουν τίποτα και ψάχνουμε μόνοι μας άσκοπα να βρούμε κάτι, για να

Διαβάστε περισσότερα

«Ο Σάββας η κλώσσα και ο αετός»

«Ο Σάββας η κλώσσα και ο αετός» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #26 «Ο Σάββας η κλώσσα και ο αετός» (Πόντος) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #26 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011 Δείτε όλα τα παραμύθια

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση γραπτού λόγου

Κατανόηση γραπτού λόγου Β1 1 Επίπεδο Β1 (25 μονάδες) Διάρκεια: 40 λεπτά Ερώτημα 1 (6 μονάδες) Διαβάζετε σ ένα περιοδικό οδηγίες για να μάθουν σωστά τα παιδιά σας σκι. Το περιοδικό όμως είναι παλιό κι έτσι βλέπετε καθαρά μόνο

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης

Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης Το ημερολόγιο: «ημέρα της αποχώρησης Αγαπημένο μου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ Στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ Γυμνασίου οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με ένα δείγμα ερωτικής ποίησης. Συγκεκριμένα διδάχτηκαν το ποίημα

Διαβάστε περισσότερα

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Επιμέλεια εργασίας: Παναγιώτης Γιαννόπουλος Περιεχόμενα Ερώτηση 1 η : σελ. 3-6 Ερώτηση 2 η : σελ. 7-9 Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 2 Ερώτηση 1 η Η συγγραφέας

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ

Διαβάστε περισσότερα

- Γιατρέ, πριν την εγχείρηση δεν είχατε μούσι... - Δεν είμαι γιατρός. Ο Αγιος Πέτρος είμαι...

- Γιατρέ, πριν την εγχείρηση δεν είχατε μούσι... - Δεν είμαι γιατρός. Ο Αγιος Πέτρος είμαι... - Γιατρέ, πριν την εγχείρηση δεν είχατε μούσι... - Δεν είμαι γιατρός. Ο Αγιος Πέτρος είμαι... - Γιατρέ, βλέπω μπλε και πράσινους κόκκους.. - Οφθαλμίατρο έχετε δει; - Οχι! Μόνο μπλε και πράσινους κόκκους...

Διαβάστε περισσότερα

Στη συνέχεια, οι ειδικοί έδωσαν χρήσιμες συμβουλές σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων των νέων, ενώ δεν παρέλειψαν να κάνουν εκτενή

Στη συνέχεια, οι ειδικοί έδωσαν χρήσιμες συμβουλές σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων των νέων, ενώ δεν παρέλειψαν να κάνουν εκτενή Την Τρίτη 10 Φεβρουαρίου, 15 μαθήτριες από τη Β και Γ τάξη του Σχολείου μας παρευρέθηκαν στην εκδήλωση που πραγματοποίησε - με αφορμή την Ημέρα Ασφαλούς Πλοήγησης στο Διαδίκτυο - η Microsoft Hellas σε

Διαβάστε περισσότερα

Θεατρικό παιχνίδι «Η άνοιξη στον κήπο μας»

Θεατρικό παιχνίδι «Η άνοιξη στον κήπο μας» 35 Θεατρικό παιχνίδι «Η άνοιξη στον κήπο μας» Ισιδώρα Παππού ΠΕ60 Διάρκεια: 3 διδακτικές ώρες Στόχοι 1 ο Νηπιαγωγείο Ασπροπύργου Να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με το φυσικό περιβάλλον. Να αποκτήσουν θετική

Διαβάστε περισσότερα

Πριν από λίγες μέρες πήγα για κούρεμα.

Πριν από λίγες μέρες πήγα για κούρεμα. 1. Πριν από λίγες μέρες πήγα για κούρεμα. Καιρό είχες να ρθεις, Κλουζ, μου είπε ο κύριος Κολχάαζε, ανοιγοκλείνοντας το ψαλίδι του επικίνδυνα κοντά στο αριστερό μου αυτί. Εγώ τα αγαπώ τ αυτιά μου. Γι αυτό

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΕΙΡΟ ΜΙΑΣ ΚΑΠΟΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ. ακριβώς το που.την μητέρα μου και τα αδέρφια μου, ήμουν πολύ μικρός για να τους

ΟΝΕΙΡΟ ΜΙΑΣ ΚΑΠΟΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ. ακριβώς το που.την μητέρα μου και τα αδέρφια μου, ήμουν πολύ μικρός για να τους ΟΝΕΙΡΟ ΜΙΑΣ ΚΑΠΟΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ. Γεννήθηκα πολύ μακριά. Δεν γνωρίζω ακριβώς το που.την μητέρα μου και τα αδέρφια μου, ήμουν πολύ μικρός για να τους θυμάμαι. Το μόνο που μου έρχεται στο μυαλό σαν ανάμνηση

Διαβάστε περισσότερα

Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης

Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης 1. Εισαγωγή στη διαμεσολάβηση (30 ) Στόχοι Να εντοπίσουν παρακολουθήσουν τη διαδικασία διαμεσολάβησης. Διαδικασία Έχουμε από πριν καλέσει δυο μέλη (ένα αγόρι Α και ένα κορίτσι

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

ΓΙΑΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΓΙΑΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν διάφορα και σημαντικά προβλήματα. Ένα από αυτά είναι ο πόλεμος που έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη νερού, φαγητού και ιατρικής περίθαλψης και το χειρότερο

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια

Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια Γιατί χρειάζεται να κάνουµε τόσο ειδική διαφοροποίηση; Τα παιδιά που βρίσκονται στο φάσµα του αυτισµού έχουν διαφορετικό τρόπο σκέψης και αντίληψης για τον κόσµο,

Διαβάστε περισσότερα

Προσπάθησα να τον τραβήξω, να παίξουμε στην άμμο με τα κουβαδάκια μου αλλά αρνήθηκε. Πιθανόν και να μην κατάλαβε τι του ζητούσα.

Προσπάθησα να τον τραβήξω, να παίξουμε στην άμμο με τα κουβαδάκια μου αλλά αρνήθηκε. Πιθανόν και να μην κατάλαβε τι του ζητούσα. Μια μέρα πήγαμε στην παιδική χαρά με τις μαμάδες μας. Ο Φώτης πάντα με το κορδόνι στο χέρι. Αν και ήταν ένα χρόνο μεγαλύτερός μου, ένιωθα πως έπρεπε πάντα να τον προστατεύω. Σίγουρα δεν ήταν σαν όλα τα

Διαβάστε περισσότερα

«Ο βασιλιάς Φωτιάς, η Συννεφένια και η κόρη τους η Χιονένια

«Ο βασιλιάς Φωτιάς, η Συννεφένια και η κόρη τους η Χιονένια Το παράξενο ταξίδι της Συννεφένιας «Ο βασιλιάς Φωτιάς, η Συννεφένια και η κόρη τους η Χιονένια ζούσαν σε ένα παλάτι. Ο Φωτιάς δεν τις άφηνε να βγουν έξω ποτέ. Στερέωνε την πόρτα με ένα βαρύ ξύλο. Μια μέρα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ Το φετινό καλοκαίρι (2013), το διάστημα 29 Αυγούστου έως και 7 Σεπτεμβρίου μια 6μελής ελληνική ορειβατική αποστολή ταξίδεψε στο Αζερμπαϊτζάν με στόχο τα βουνά

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ 556 3 Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ Ματούλας Γεώργιος Δάσκαλος ΔΣ Ευξινούπολης

Διαβάστε περισσότερα

Ταυτότητα εκπαιδευτικού σεναρίου

Ταυτότητα εκπαιδευτικού σεναρίου Ταυτότητα εκπαιδευτικού σεναρίου Τίτλος: Συμβάντα και ενέργειες - Το πολύχρωμο σκαθάρι Σύντομη περιγραφή: Ένα εκπαιδευτικό σενάριο για την διδασκαλία των συμβάντων και ενεργειών στον προγραμματισμό, με

Διαβάστε περισσότερα

Η καλύτερη στιγμή των Χριστουγεννιάτικων διακοπών

Η καλύτερη στιγμή των Χριστουγεννιάτικων διακοπών Η καλύτερη στιγμή των Χριστουγεννιάτικων διακοπών Κ.Ν Α.Κ.Γ.Κ Η καλύτερη στιγμή μου ήταν η Πρωτοχρονιά που όταν ο παππούς μου έκοβε τη βασιλόπιτα και εγώ κέρδισα το φλουρί που ήταν ένα ευρώ. Ο Μπαμπάς

Διαβάστε περισσότερα

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την αποδοχή στην Γλώσσα 2 και χαιρετίσματα από την Ιταλία"

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την αποδοχή στην Γλώσσα 2 και χαιρετίσματα από την Ιταλία Aurora Μου άρεσε πολύ Γλώσσα 2. Σπούδασα Ελληνικά όταν ήμουν στο Πανεπιστήμιο και με αυτό το πρόγραμμα μπόρεσα να ασκήσω πάλι αυτή. Ήταν πολύ εύκολο για μένα να σπουδάσω στο σπίτι μου και στον ελεύθερο

Διαβάστε περισσότερα

Πάει τόσος καιρός από το χωρισμό σας, που δε θυμάσαι καν πότε ήταν η τελευταία φορά

Πάει τόσος καιρός από το χωρισμό σας, που δε θυμάσαι καν πότε ήταν η τελευταία φορά Πάει τόσος καιρός από το χωρισμό σας, που δε θυμάσαι καν πότε ήταν η τελευταία φορά που έκλαψες για πάρτη του! Ωστόσο, ακόμα στοιχειώνουν κάποιες σκέψεις το μυαλό σου. Ήταν μία από τις χειρότερες εμπειρίες

Διαβάστε περισσότερα

Modern Greek Beginners

Modern Greek Beginners 2016 HIGHER SCHOOL CERTIFICATE EXAMINATION Modern Greek Beginners ( Section I Listening) Transcript Familiarisation Text Καλημέρα. Καλημέρα σας. Μπορώ να σας βοηθήσω; Ήρθα να πάρω αυτό το δέμα. Σήμερα

Διαβάστε περισσότερα

Καταγραφή Εντυπώσεων από τη Συμμετοχή μου. στο Πρόγραμμα Erasmus/Socrates

Καταγραφή Εντυπώσεων από τη Συμμετοχή μου. στο Πρόγραμμα Erasmus/Socrates Καταγραφή Εντυπώσεων από τη Συμμετοχή μου στο Πρόγραμμα Erasmus/Socrates Όνομα - Επώνυμο : Αναστασία Ζηκοπούλου Email: env08017@env.aegean.gr Ίδρυμα που πήγα (δώσε και ιστοσελίδα): The Hoge Veluwe National

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΤΟΥΣ... Α. ΟΡΕΙΒΑΣΙΑ - ΑΝΑΡΡΙΧΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΤΟΥΣ... Α. ΟΡΕΙΒΑΣΙΑ - ΑΝΑΡΡΙΧΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 3. ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ... (Επωνυμία του Συλλόγου) ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΤΟΥΣ... Α. ΟΡΕΙΒΑΣΙΑ - ΑΝΑΡΡΙΧΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Από Απρίλιο μέχρι και Νοέμβριο 1. ΑΝΑΒΑΣΕΙΣ ΣΕ ΚΟΡΥΦΕΣ 1.1 Αναβάσεις σε κορυφές από 1.401μ.

Διαβάστε περισσότερα

ΤI ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΕΘΕΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ; ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ; ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ; ΜΠΟΡΕΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΑ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΕΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ;

ΤI ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΕΘΕΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ; ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ; ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ; ΜΠΟΡΕΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΑ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΕΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ; ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΕΘΕΑ ΤI ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ; ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ; ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ; ΜΠΟΡΕΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΑ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΕΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ; Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΩΘΗΣΕΙ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ; ΤI ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ

Διαβάστε περισσότερα

Ο Τοτός και ο Μπόμπος εξετάζονται από το δάσκαλό τους. Ο Μπόμπος βγαίνει από την αίθουσα και λέει στον Τοτό:

Ο Τοτός και ο Μπόμπος εξετάζονται από το δάσκαλό τους. Ο Μπόμπος βγαίνει από την αίθουσα και λέει στον Τοτό: Ο Τοτός και ο Μπόμπος εξετάζονται από το δάσκαλό τους. Ο Μπόμπος βγαίνει από την αίθουσα και λέει στον Τοτό: - "Η πρώτη απάντηση είναι 1821, η δεύτερη Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και η τρίτη δεν ξέρουμε ερευνάται

Διαβάστε περισσότερα

3 + 2 Χρόνια Εκπαίδευσης και Εποπτείας Αναμνήσεις & Αναστοχασμοί από τη Μονάδα Οικογενειακής Θεραπείας του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής

3 + 2 Χρόνια Εκπαίδευσης και Εποπτείας Αναμνήσεις & Αναστοχασμοί από τη Μονάδα Οικογενειακής Θεραπείας του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής 3 + 2 Χρόνια Εκπαίδευσης και Εποπτείας Αναμνήσεις & Αναστοχασμοί από τη Μονάδα Οικογενειακής Θεραπείας του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής Γιάννης Αναστασιάδης: Κοινωνικός Λειτουργός, Παιδικά Χωριά SOS

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Εργασία για το σπίτι Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης 1 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Απαντά η Μαρίνα Βαμβακίδου Ερώτηση 1. Μπορείς να φανταστείς τη ζωή μας χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

LET S DO IT BETTER improving quality of education for adults among various social groups

LET S DO IT BETTER improving quality of education for adults among various social groups INTERVIEWS REPORT February / March 2012 - Partner: Vardakeios School of Hermoupolis - Target group: Immigrants, women 1 η συνέντευξη Από την Αλβανία Το 2005 Η γλώσσα. Ήταν δύσκολο να επικοινωνήσω με τους

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1 α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

Πώς Διηγούμαστε ή Αφηγούμαστε ένα γεγονός που ζήσαμε

Πώς Διηγούμαστε ή Αφηγούμαστε ένα γεγονός που ζήσαμε ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΣΤΗ: http //blgs.sch.gr/anianiuris ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Νιανιούρης Αντώνης (email: anianiuris@sch.gr) Πώς Διηγούμαστε ή Αφηγούμαστε ένα γεγονός που ζήσαμε Διηγούμαστε ή αφηγούμαστε ένα γεγονότος, πραγματικό

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενα Κατανόησης Γραπτού Λόγου

Κείμενα Κατανόησης Γραπτού Λόγου Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας Πιστοποίηση Επάρκειας της Ελληνομάθειας 18 Ιανουαρίου 2013 A2 Κείμενα Κατανόησης Γραπτού Λόγου Διάρκεια Εξέτασης 30 λεπτά Διάρκεια Εξέτασης 30 λεπτά Ερώτημα 1 (7 μονάδες) Διαβάζετε

Διαβάστε περισσότερα

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES.

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα

Διαβάστε περισσότερα