ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ

Transcript

1 ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ Φυσικοθεραπεία στη γυναικολογία & μαιευτική Ευδοκία Μπίλλη PhD MSc MCSP MMACP Επ. Καθηγήτρια, Τμήματος Φυσικοθεραπείας, ΤΕΙ Δυτ. Ελλάδας

2 Φυσικοθεραπεία στη Μαιευτική Η Μαιευτική αφορά: την εγκυμοσύνη (προγεννητική περίοδος) Τον τοκετό και την περίοδο γύρω από τον τοκετό (περιγεννητική περίοδο) και την φροντίδα της μητέρας μετά τον τοκετό

3 Ρόλος φυσικοθεραπείας στην Μαιευτική Φυσική & ψυχολογική προετοιμασία για την γέννα Φυσικοθεραπεία ορθοπαιδικών προβλημάτων Αντιμετώπιση προβλημάτων πυελικής περιοχής (πόνος κ.α.) Αποκατάσταση μετά από καισαρική τομή Ασκήσεις & εργονομικές συμβουλές κατά την εγκυμοσύνη, περιγεννητικά και για την μετέπειτα φάση

4 Φυσιολογικές αλλαγές σε βασικά συστήματα κατά την εγκυμοσύνη Αναπαραγωγικό (μήτρα, τράχηλος, μαστοί κ.α.) Ενδοκρινικό (προγεστερόνη, οιστρογόνα, relaxin) Καρδιαγγειακό (όγκος αίματος, καρδιακός παλμός, αρτηριακή πίεση) Αναπνευστικό (διαφραγματική αναπνοή, υπεραερισμός) Πεπτικό (ναυτία, εμετός, δυσκοιλιότητα κ.α.) Ουροποιητικό (συχνοουρία, ακράτεια από προσπάθεια) Νευρικό (συναισθηματικές & μικρο-μνημονικές αλλαγές, άγχος,αϋπνία) Δέρμα (υποδερμικές ραβδώσεις, θηλές μαστών) Μυοσκελετικό

5 Μυοσκελετικές μηχανικές αλλαγές κατά την εγκυμοσύνη Διάταση των κοιλιακών μυών Χαλαρότητα συνδέσμων ( δύναμης τάνυσης-tensile strength) Χαλαρότητα /υπερκινητικότητα αρθρώσεων Πτώση πυελικού εδάφους (έως 2.5cm) και διάταση /χαλάρωση πυελικών μυών Στάση λορδωτική με μεταφορά κέντρου βάρους μπροστά & άνω, με κυρτούς ώμους, αυξημένη αυχενική λόρδωση, υπερέκταση γονάτων & έσω στροφή κάτω άκρων Ισορροπία όρθια στάση & βάδιση σε μεγαλύτερη βάση στήριξης

6 Ορθοπαιδικά προβλήματα Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση των πιο συνηθισμένων προβλημάτων

7 Οσφυαλγία, πυελικός πόνος και/ή άλγος στην ιερολαγόνια άρθρωση Συμπτώματα: ανταλγική βάδιση, πόνος σε μονοποδική βάδιση /φόρτιση, παροδικός πόνος, δυσπαρευνία, γενικευμένη οσφυαλγία +/_ισχιαλγία, πόνος στην ιερολαγόνια κ.α. Αιτιολογία: λόγω στάσης (!!!!!), χαλαρότητας ιερολαγονίων συνδέσμων, εμβιομηχανικών αλλαγών & σπανιότερα λόγω επισκληρίδιας αναισθησίας Θεραπεία: Εργονομικές αλλαγές (κράτημα & φροντίδα βρέφους) Άσκηση (ασκήσεις σταθεροποίησης, ενδυνάμωσης κ.α.) Μάλαξη Θερμά /ψυχρά επιθέματα Έλεγχος σωματικού βάρους TENS

8 Περιοχές πόνου κατά την εγκυμοσύνη

9 Θέση ανακούφισης (με μαξιλάρια αμφοτερόπλευρα) για πόνο στον κόκκυγα Θέση ανακούφισης για πόνο στην ιερολαγόνια άρθρωση

10 Διάσταση ορθών κοιλιακών (1) Απομάκρυνση ορθών κοιλιακών από την λευκή γραμμή Μπορεί να παρατηρηθεί νωρίς (π.χ. 2 ο τρίμηνο εγκυμοσύνης) Μπορεί να επηρεάσει τοκετό (μη αποτελεσματικές συσπάσεις) Μπορεί να ευθύνεται και για οσφυαλγία, ακράτεια ούρων, κοιλιακό πόνο, προβλήματα στάσης Κλινική δοκιμασία: ασθενής σε ύπτια θέση, ζητείται να κάνει ανύψωση κεφαλής (μέχρι επίπεδο ωμοπλάτης), ενώ ο Φ/Θ μετράει τη διάσταση των δύο ορθών κοιλιακών από την λευκή γραμμή (με τα δάκτυλά του) σε 2-3 σημεία (ομφαλό & 4 εκ. άνω και κάτω). Αν υπάρχει διάσταση, τα δάκτυλα του Φ/Θ θα βυθιστούν κατά την κοιλιακή σύσπαση ή μπορεί να φανεί και οπτικά η διάσταση (επιμήκη προβολή δέρματος κατά μήκος της λευκής γραμμής)

11 Διάσταση ορθών κοιλιακών (2) Βοηθητική περίδεση (γύρω από κοιλιακούς για καλύτερη αντιστοιχία και πλησίασμα μυϊκών ινών) Ήπιο & πολύ προοδευτικό πρόγραμμα σταθεροποίησης εγκάρσιου κοιλιακού Μεμονωμένη διορθωτική σύσπαση ορθού με διαφραγματική αναπνοή Συσπάσεις για βράχυνση κοιλιακών (πολύ ήπιο & προοδευτικό πρόγραμμα) Διορθωτική άσκηση με α) υποστήριξη κοιλιάς δια χειρός & β) οπίσθια κλίση λεκάνης

12 Τραύμα στο περίνεο Εναλλαγές ψυχρού-θερμού (ειδικά επιθέματα) Μάλαξη ουλής (>2-3 εβδ. από τον τοκετό) Υπέρηχος Βοηθητικό μαξιλάρι (τύπου κουλούρας) για κάθισμα Ασκήσεις μυών του πυελικού εδάφους Πρώιμη κινητοποίηση ( αιμάτωσης, επούλωσης κτλ.)

13 Αποκατάσταση μετά από καισαρική τομή (1) Βασικοί στόχοι Μείωση πόνου στην τομή Μείωση αναπνευστικών & κυκλοφορικών προβλημάτων Περιορισμό κατακράτησης & δυσκοιλιότητας Ενδυνάμωση μυών του πυελικού εδάφους Διόρθωση στάσης & μηχανικής σώματος Κινητοποίηση ουλώδους ιστού Ενδυνάμωση & βράχυνση κοιλιακών

14 Αποκατάσταση μετά από καισαρική τομή (2) Φυσικοθεραπεία Αναπνευστικές ασκήσεις (άμεση έναρξη) Εκπαίδευση ασθενούς για προπαρασκευαστική βοηθητική σύσπαση κοιλιακών πριν το βήχα & βοηθητικό βήχα (με κοιλιακή συμπίεση) Μάλαξη ουλής: 5-15min ημερησίως, άμεση έναρξη 4-5εκ. από ουλή, ασκώντας πίεση από τους πιο επιφανειακούς στους πιο εν τω βάθει ιστούς, με αρκετές παραλλαγές στη μάλαξη (π.χ. κυκλικές κινήσεις, ζυμώματα κτλ) για επούλωση και απευαισθητοποίηση Ισομετρικές κοιλιακών & μάλαξη (από δεξιά αριστερά) για κινητοποίηση εντέρου)

15 Αποκατάσταση μυών του πυελικού εδάφους (ΜΠΕ) 80% των εγκύων έχουν κάποια μορφή ακράτειας περιγεννητικά Προληπτική εκπαίδευση ΜΠΕ βοηθάει στην αποφυγή ακράτειας ούρων Αποτελεί την βασικότερη συντηρητική παρέμβαση για προβλήματα ακράτειας ούρων Βοηθάει στην μείωση οιδήματος & πόνου στο περίνεο Βοηθάει στην καλύτερη μετεγχειρητική & μετά τον τοκετό επούλωση της ευρύτερης περιοχής

16 Κιρσοί Εμφάνιση λόγω αύξησης φλεβικής διατατικότητας, αύξησης βάρους, φλεβικής στάσης κτλ. Συνιστάται η εφαρμογή ελαστικών καλτσών Ανύψωση ποδιών Ενεργητικές ασκήσεις /ασκήσεις μυϊκής αντλίας Μάλαξη

17 Άσκηση κατά την εγκυμοσύνη Ανάπτυξη λάθος στάσης Υπέρχρηση /φόρτιση κτλ. άκρων Προβλήματα κυκλοφορίας / κιρσοί κτλ. Προβλήματα πυελικού εδάφους Διάταση & διάσταση κοιλιακών Έλλειψη χαλάρωσης /προβλήματα άγχους κτλ. Άλλα μυοσκελετικά προβλήματα

18 Ενδεικτικά παραδείγματα σειράς ασκήσεων Προθέρμανση γενικές ρυθμικού τύπου ασκήσεις Ήπιες ασκήσεις ελαστικότητας Ασκήσεις αεροβικού τύπου για καρδειαγγειακό σύστημα Ασκήσεις στάσης Ασκήσεις ενδυνάμωσης άνω /κάτω άκρου Ασκήσεις σταθεροποίησης & ενδυνάμωσης κοιλιακών & πυελικής περιοχής Ασκήσεις μυών του πυελικού εδάφους Αποθεραπεία /ασκήσεις χαλάρωσης, αναπνευστικές κτλ. Ενημέρωση /συζήτηση προβλημάτων /εκπαίδευση

19 Ασκήσεις ελαστικότητας & προπαρασκευαστικές (για τοκετό)

20 Σημεία προσοχής στην άσκηση Απαιτείται ολοκληρωμένη κλινική εξέταση Εξατομικευμένη αξιολόγηση για προϋπάρχοντα μυοσκελετικά ή άλλα προβλήματα που σχετίζονται με επίπεδο φυσικής κατάστασης, στάσης κτλ. Συχνή εφαρμογή άσκησης (τουλάχιστον 3φ/.εβδ) Αποφυγή βαλλιστικών & κινήσεων με γρήγορες αλλαγές κατεύθυνσης Χρειάζεται προθέρμανση & αποθεραπεία/χαλάρωση (όχι αναερόβια φάση) Αποφυγή έντονων δραστηριοτήτων Αποφυγή παρατεταμένης ορθοστασίας (ειδικότερα στο 3 ο τρίμηνο) Αύξηση θερμιδικής κατανάλωσης ( kcal/ημερισίως) με την άσκηση Προτείνονται ασκήσεις αντίστασης & επαναλήψεων (αποφυγή valsalva) Διακοπή άσκηση με αλλαγή συμπτωμάτων /διάθεσης

21 Ασκήσεις χαλάρωσης

22 Θέσεις ανακούφισης πόνου ΟΜΣΣ

23 Εργονομία- Εκπαίδευση

24

25 Αντενδείξεις άσκησης Υψηλή αρτηριακή πίεση (λόγω εγκυμοσύνης, π.χ. >140/90 mmhg). Καρδιακά προβλήματα Πρόωρη αποκόλληση μεμβρανών ή πλακούντα Ιστορικό πρόωρων τοκετών ή επαναλαμβανόμενων αποβολών Αιμορραγία Θρομβοφλεβίτιδα, πνευμονικό οίδημα Μόλυνση Προ-εκλαμψία

26 Σχετικές αντενδείξεις για άσκηση Διαβήτης Αναιμία ή άλλα προβλήματα με αίμα Παθήσεις θυροειδούς Τράχηλος σε διαστολή Άτομα υπέρβαρα ή λιποβαρή Ίσχιακή προβολή κατά το 3 ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης Άσθμα κατά την άσκηση Περιφερική αγγειοπάθεια Πόνος (πάσης φύσεως) Πολύδυμη κύηση

27 Άσκηση κατά τον τοκετό 1. Αίσθηση του σώματος & προετοιμασία σε θέσεις τοκετού 2. Ασκήσεις χαλάρωσης 3. Αναπνευστικές ασκήσεις 4. Μάλαξη κατά τον τοκετό Αποφυγή ασκήσεων με αμφοτερόπλευρη άρση σκέλους, μονοποδική στήριξη, απότομη ταχύτητα κτλ.

28 Θέσεις τοκετού Μάλαξη

29 Άσκηση μετά τον τοκετό Αναπνευστικές Μυϊκής αντλίας Κοιλιακών & οπίσθιας κλίσης λεκάνης Εκπαίδευση σωστών στάσεων

30 Εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου Π.χ. πρόωρος τοκετός (<36 η εβδομάδα), πολλαπλή κυοφορία, υπέρτασηπροεκλαμψία, διαβήτης, πρώιμη αποκόλληση πλακούντα Στόχος: πρόληψη πρόωρου τοκετού μέσω ακινητοποίησης-ανάπαυσης & λήψη φαρμάκων (όπου χρειάζεται) Προβλήματα: δυσκαμψία, μυϊκοί πόνοι /αδυναμία /ατροφία (λόγω ακινητοποίησης κτλ.), αλλαγές στάσεις, ιδιοδεκτικότητας, αγγειακά προβλήματα, συνασισθηματική φόρτιση Φυσικοθεραπευτική παρέμβαση: Σωστή τοποθέτηση και συμβουλές για στάσεις & αλλαγές στάσεων Ασκήσεις κινητικότητας, ελαστικότητας και ενδυνάμωσης σε ασφαλή όρια, ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας, αναπνευστικές ασκήσεις /ασκήσεις χαλάρωσης

31 Φυσικοθεραπεία στη Γυναικολογία

32 Ανατομική της γυναικείας πυέλου

33 Ακράτεια ούρων Αναφέρεται στην ακούσια απώλεια ούρων που μπορεί να αποδειχθεί αντικειμενικά και προκαλεί κοινωνικά ή/και προβλήματα υγιεινής ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ - 20%-54% ΜΟΡΦΕΣ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΥΡΩΝ 1. ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΑΠΟ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ (stress incontinence) 2. ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ (urge incontinence) 3. ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΜΙΚΤΟΥ ΤΥΠΟΥ (mixed type incontinence) 4. ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΑΠΟ ΥΠΕΡΠΛΗΡΩΣΗ (overflow incontinence) 5. ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ (functional incontinence)

34

35 Ούρηση & εγκράτεια ούρων ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΥΣΤΗΣ 350ml-500ml- 700ml ΚΥΚΛΟΣ ΟΥΡΗΣΗΣ (micturition cycle) 1. Αποθήκευση των ούρων 2. Αποβολή των ούρων ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΥΡΗΣΗΣ 1. Αυτόνομο νευρικό σύστημα 2. Κεντρικό νευρικό σύστημα -Ανώτερα εγκεφαλικά κέντρα -Επίπεδο νωτιαίου μυελού: αντανακλαστικό ούρησης & νωτιαία ή πυελικά αντανακλαστικά (π.χ. για αποθήκευση ούρων, έναρξη ούρησης /ούρηση, παύση ούρησης /αποθήκευση) 3. Περιφερικό νευρικό σύστημα

36 ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΑΠΟ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΑΠΟ ΕΠΕΙΞΗ ΣΥΜΠΤΩ- ΜΑΤΑ ΑΙΤΙΑ -Ακράτεια με αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης π.χ. βήχας - Μικρά ποσά απώλειας ούρων - Συχνοουρία - Εγκυμοσύνη (ορμονικές αλλαγές), τοκετός, χειρουργεία Συχνοουρία Ισχυρή επιθυμία για ούρηση Νυχτοουρία +/- απώλεια Μεγάλα ποσά απώλειας ούρων Ιδιοπαθής αστάθεια εξωστήρα, νευρολογικά προβλήματα, χειρουργεία ΠΡΟΔΙΑ- ΘΕΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑ- ΓΟΝΤΕΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟ- ΜΕΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ορμονικές αλλαγές, δυσκοιλιότητα, παχυσαρκία, βάρος, χρόνιος βήχας /κάπνισμα 1.Ενδυνάμωση /κολπικοί κώνοι 2.Biofeedback 3.Ηλεκτρικός ερεθισμός Άγχος, καφεΐνη, αλκοόλ, τρεχούμενο νερό, φάρμακα, ορμονικές αλλαγές, δυσκοιλιότητα 1. Επανεκπαίδευση κύστης 2. Ασκήσεις ΜΠΕ 3. Ηλεκτρικός ερεθισμός 4. Φάρμακα

37 ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΑΠΟ ΥΠΕΡΠΛΗΡΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΣΥΜΠΤΩ-ΜΑΤΑ ΑΙΤΙΑ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟ-ΜΕΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ - Μικρά ποσά απώλειας Απουσία αίσθησης πλήρωσης - υπολειπόμενος όγκος Ασθενής σύσπαση κύστης -Κυστίτιδα/ λοίμωξη ΚΟΣ Νευρολογικά προβλήματα, διαβήτης, μπλοκαρισμένος καθετήρας, τοπικός πόνος Δυσκοιλιότητα, φάρμακα, ατονία εξωστήρα 1.Συχνές κενώσεις ούρων 2.Τεχνικές κένωσης της κύστης (π.χ. διπλή ούρηση, διόρθωση στάσης) Συχνοουρία Ισχυρή επιθυμία για ούρηση Νυχτοουρία +/- απώλεια Μεγάλα ποσά απώλειας ούρων Alzheimer's /νοητική στέρηση αρθρίτιδα, γήρανση, ψυχολογικοί παράγοντες, φάρμακα Δυσκοιλιότητα, ξένο περιβάλλον 1. Συχνή επίσκεψη στην τουαλέτα 2. Έλεγχος /αλλαγές φαρμάκων 3. Επιβράβευση

38 Φυσικοθεραπευτικά μέσα για την ακράτεια ούρων 1. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗΣ ΤΩΝ ΠΥΕΛΙΚΩΝ ΜΥΩΝ 2. ΕΠΑΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΗΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ 3. ΚΟΛΠΙΚΟΙ ΚΩΝΟΙ 4. BIOFEEDBACK 5. ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΕΡΕΘΙΣΜΟΣ

39 Αξιολόγηση ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ Καθαριότητα /υγιεινή Εξειδίκευση φ/θ & συνεργασία ασθενή ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ιστορικό παρούσης κατάστασης Συμπλήρωση ημερολογίου ούρησης ενημέρωση /συγκατάθεση ασθενούς ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΜΥΪΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΥΕΛΙΚΩΝ ΜΥΩΝ (δύναμη, αντοχή, επαναλήψεις, χρόνος σύσπασης) ΜΥΪΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΓΕΙΤΟΝΙΚΩΝ ΜΥΩΝ (κοιλιακοί, γλουτιαίοι, προσαγωγοί) ΨΗΛΑΦΗΣΗ

40 Ενδυνάμωση των μυών του πυελικού εδάφους (ΜΠΕ) Ακράτεια από προσπάθεια, μικτή μορφή δύναμης και αντοχής πυελικών δύναμης σύγκλεισης της ουρήθρας. Είδος σύσπασης: αργές / γρήγορες & συνδυασμός Θέσεις ενδυνάμωσης Διάρκεια /συχνότητα θεραπείας: >6 εβδομάδες, ημερήσια εξάσκηση, ομαδική /ατομική θεραπεία ~ 1 ώρα Βραχυπρόθεσμα /μακροπρόθεσμα αποτελέσματα Συνεργασία ασθενούς Αξιολόγηση /επαναξιολόγηση με κολπική ψηλάφηση

41 Επανεκπαίδευση μυών του πυελικού εδάφους (ΜΠΕ) ασκήσεις Kegel Απαιτείται ψηλάφηση των μαλακών μορίων του περινέου για αποτελεσματικότητα (αίσθηση απομάκρυνσης ιστών από το δάκτυλο κατά την ψηλάφηση) Χρήση καθρέπτη για ασκήσεις ασθενή Σύσπαση μαζί με σωστή αναπνοή Ενημέρωση για την δραστηριότητα των βοηθητικών μυών (π.χ.γλουτιαίων) Αναχαίτιση κοιλιακών με τοποθέτηση χεριού στην κοιλιά Για ασθενείς με μεγάλη αδυναμία ΜΠΕ, να διδαχτούν ασκήσεις υπερχύλισης (π.χ. ασκήσεις προσαγωγών μυών)

42 Επανεκπαίδευση ουροδόχου κύστης Επιτακτική ακράτεια, μικτού τύπου Επαναφορά φυσιολογικής κένωσης σε φυσιολογικότερους όγκους ούρων (λειτουργικής χωρητικότητας της κύστης) Μείωση συχνοουρίας, νυχτοουρίας, ισχυρής επιθυμίας ούρησης Αναχαίτιση της έπειξης για ούρηση. Εκμάθηση. ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΠΑΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 1. Ενημέρωση & τεχνικές παροδικής αναστολής της ούρησης 2. Προγραμματισμένη ούρηση (timed voiding) π.χ. ημερολόγιο ούρησης, αύξηση των μεσοδιαστημάτων ούρησης 3. Διπλή ούρηση (double voiding) 4. Δοκιμασίες πρόκλησης (provocation test) 5. Ψυχολογική υποστήριξη

43 Κολπικοί κώνοι Ενδυνάμωση και διάγνωση της δύναμης των πυελικών μυών μικροί κυλινδρικοί κώνοι αυξανόμενου βάρους. Εφαρμογή /προοδευτικότητα θεραπείας: προσπάθεια διατήρησης κώνου (15 ) εκτελώντας διάφορες δραστηριότητες. Στόχος είναι να μπορεί να διατηρήσει το βαρύτερο κώνο στη θέση του. Μέτρια αποτελέσματα (ως μεμονωμένη θεραπεία) Αμφισβήτηση εγκυρότητας και αξιοπιστίας

44 Ηλεκτρικός μυϊκός ερεθισμός Συσκευή ηλεκτρικού μυϊκού ερεθισμού με 2 ηλεκτρόδια εισόδου για ξεχωριστό ερεθισμό της κολπικής ή πρωκτικής περιοχής Αύξηση της δύναμης των πυελικών μυών. Αντίστροφη επιστράτευση των μυϊκών ινών. Χρήση φαραδικών και παρεμβαλλόμενων ρευμάτων. Υψηλή ένταση ρεύματος Συχνότητες Hz (ακράτεια από προσπάθεια) & 5-15 Hz (ακράτεια από έπειξη) Μέτρια αποτελεσματικότητα

45 Biofeedback (βιοανάδραση) Επιτακτική ακράτεια, μικτού τύπου & ακράτεια από προσπάθεια ΣΤΟΧΟΣ: επιλεκτική σύσπαση των πυελικών μυών ΕΦΑΡΜΟΓΗ: κατάλληλα κολπικά ηλεκτρόδια & συσκευές ουροδυναμικού /ΗΜΓ biofeedback ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: καλύτερη στην επιτακτική ακράτεια

46 Φυσικοθεραπεία μετά από μαστεκτομή Γενικά συμπτώματα Ca Κόπωση Ναυτία Πόνος Αδυναμία Άγχος - Stress Περιορισμένη ποιότητα ζωής Μαρτηρίες ασθενών(1.5 έτη μετεγχειρητικά) μετά από Ca μαστού Πλήρης αποκατάσταση πήρε πολύ χρόνο Μεγάλες δυσκολίες σε καθημερινές δραστηριότητες Σωματικά προβλήματα κατέληγαν σε ψυχολογικά /ψυχικά Δυσκολία με οδήγηση, ύπνο, οικιακά, εργασία, κηπουρική κτλ.

47 Ρόλος & μέσα Φ/Θ Επανάκτηση κινητικότητας Βελτίωση δύναμης Περιορισμό κόπωσης (λόγω Ca) Περιορισμό ναυτίας Βελτίωση ποιότητας ζωής Διαχείριση λεμφοιδήματος Εμψύχωση Θεραπευτικά μέσα Τεχνικές κινητοποίησης αρθρώσεων & μαλακών μορίων Ασκήσεις κινητικότητας & ελαστικότητας Ασκήσεις ενδυνάμωσης Αντιμετώπιση λεμφοιδήματος Αεροβική αποκατάσταση Ενημέρωση

48 Ρόλος & θεραπείες Ca μαστού Χειρουργείο & διατήρηση μαστού Μαστεκτομή Χειρουργείο για αφαίρεση λεμφαδένων Ορμονοθεραπεία Ακτινοθεραπεία ακτίνες χ για καταστροφή εναπομενόντων καρκινικών κυττάρων Χημειοθεραπεία - λήψη φαρμάκων για καταστροφή καρκινικών κυττάρων Βιολογικές θεραπείες Τύποι μαστεκτομής Τμηματική (ευρεία τοπική εκτομή) αφαιρείται ο όγκος με τον περιβαλλόμενο υγιή ιστό (συνήθως ¼ μαστού) Ριζιτική αφαίρεση στήθους, θωρακικών μυών, περιτονίας στήθους & μασχαλιαία οζίδια Ριζιτική τροποποιημένη μαστεκτομή αφαίρεση ολόκληρου μαστού και των λεμφικών μασχαλιαίων οζίδιων

49 Μετεγχειρητικά προβλήματα Πόνος & συνοδά συμπτώματα (μούδιασμα κτλ.) στην ευρύτερη περιοχή του μαστού, μασχάλη, ωμική ζώνη, οπίσθια περιοχή του αυχένα Περιορισμένη κινητικότητα ώμου (.. παγωμένος ώμος) Περιορισμένη λειτουργικότητα άνω άκρου Ασυμμετρία στην στάση αυχένα, ωμικής ζώνης, +/-κορμού Κόπωση Λεμφοίδημα Συμφήσεις στα μαλακά μόρια του θωρακικού τοιχώματος Μείωση της σταθερότητας του κορμού (core stabilization) Έχει βρεθεί λειτουργικής ικανότητα τραπεζοειδή (άνω μοίρα) & ρομβοειδών Μείωση ελαστικότητας του μείζων & ελάσσων θωρακικού

50 Μετεγχειρητική Φ/Θ (πρώιμα στάδια) Αναπνευστικές ασκήσεις (διαφραγματικές κτλ.) Κινητοποίηση μαλακών μορίων /ουλώδους ιστού Κινητοποίηση αρθρώσεων ωμικής ζώνης Ενημέρωση ασθενή Θεραπευτικές ασκήσεις λειτουργικής ικανότητας του άκρου (ήπιες ασκήσεις) 8,9

51 Μετεγχειρητική Φ/Θ (μακροπρόθεσμα) Κινητοποίηση μαλακών μορίων /ουλώδους ιστού Απόκτηση πλήρους ROM Απόκτηση λειτουργικής ικανότητας του άκρου Αντιμετώπιση λεμφοιδήματος 8,9

52 Λεμφοίδημα Μόνιμο οίδημα μετεγχειρητικά Οίδημα σε περιοχή σώματος λόγω απόφραξης λεμφαγγείων Μπορεί να παρουσιαστεί μήνες /έτη μετεγχειρητικά στο βραχίονα, μαστό ή άνω κοιλιακή περιοχή Προκαλείται διόγκωση του άνω άκρου ( κυκλοφορίας λέμφου) Ακτινοβολία δημιουργία ουλώδους ιστού Χημειοθεραπεία σκλήρυνση αγγείων Μειωμένη χρήση & ανάρτηση άκρου? προδιαθεσικός παράγοντας λεμφοιδήματος

53 Λεμφοίδημα Κλινική αξιολόγηση Μέτρηση περιφερικών όγκων Ταξινόμηση σταδίου σοβαρότητας (1 ου -3 ου ) Θεραπεία Λεμφική μάλαξη Περίδεση & εφαρμογή πίεσης Ένδυμα συμπίεσης Συσκευές διαλείπουσας συμπίεσης Κινησιοθεραπεία Υδροθεραπεία Ενίσχυση μυϊκής αντλίας Εκπαίδευση ασθενή