Διασφάλιση Ποιότητας & Πρόσβαση στην Κατάρτιση 2. Συντονιστής Προγράμματος

Transcript

1 Συντονιστής Προγράμματος Centre for Inclusive Learning Support Henwick Grove, Worcester WR2 6AJ, UK tel: (+44) fax: (+44) web: Πρόσωπα Επαφής: Dr Val Chapman - Project Director v.chapman@worc.ac.uk Zena Morton Jones - Project Manager z.morton-jones@worc.ac.uk Project No LLP-LdV-TOI-2007-UK Νοεμβρίου Οκτωβρίου 2009 Διασφάλιση Ποιότητας & Πρόσβαση στην Κατάρτιση 2 Rachel Russell - Project Officer r.russell@worc.ac.uk Συνεργάτες Προγράμματος Mrs Maria Goranova Valkova Marie Curie Association, Βουλγαρία info@marie-curie-bg.org Αν. Καθηγητής Κωνσταντίνος Κώτσης Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Ελλάδα kkotsis@cc.uoi.gr Mrs Denise Fatulescu The H Foundation, Ρουμανία denise@fundatiah.ro Mr Alper Eliçin BCD, Τουρκία aelicin@bcdtr.com Αυτό το πρόγραμμα έχει χρηματοδοτηθεί με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η παρούσα δημοσίευση απεικονίζει τις απόψεις μόνο των συντακτών και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορεί να θεωρηθεί αρμόδια για οποιαδήποτε χρήση που μπορεί γίνει από πληροφορίες που περιέχονται.

2 Ορισμός της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Για τους σκοπούς του προγράμματος Qatrain 2, η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) ορίζεται ως οποιαδήποτε μορφή αρχική εκπαίδευση ή κατάρτιση και μαθητεία που συμβάλλει στην απόκτηση ενός επαγγελματικού τυπικού προσόντος που αναγνωρίζεται από τις αρμόδιες αρχές σε κάθε χώρα των συνεργατών και που οδηγεί κανονικά στην καταλληλότητα για ανάλογη απασχόληση. Οι σπουδαστές επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι εκείνοι που έχουν ολοκληρώσει την Τι είναι το QATRAIN2; Το Qatrain 2 θα επιτρέψει στους δασκάλους και τους εκπαιδευτές να ενσωματώσουν τα άτομα με ειδικές ανάγκες στην ισχύουσα επαγγελματική εκπαίδευση καταργώντας τα εμπόδια για την είσοδο και την επιτυχή συμμετοχή τους. Τέτοιες βελτιώσεις θα προσφέρουν στα άτομα με ειδικές ανάγκες ένα ευρύτερο φάσμα ευκαιριών και προσόντων που θα διευρύνει τις επιλογές σταδιοδρομίας τους και θα αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα στη μείωση της διάκρισης ενάντια τους. Η δυνατότητα της πλήρους πρόσβασης στην ισχύουσα επαγγελματική εκπαίδευση για τα άτομα με ειδικές ανάγκες απαιτεί ρυθμίσεις στη διδασκαλία, την εκμάθηση και την αξιολόγησης. Οι δάσκαλοι και οι εκπαιδευτές με το πρόγραμμα αυτό θα είναι σε θέση να το υλοποιήσουν. Το Qatrain 2 θα μεταφέρει έναν καλά χρησιμοποιημένο σε απευθείας σύνδεση οδηγό που θα επιτρέψει στους δασκάλους, εκπαιδευτές και όσους περιλαμβάνονται στον σχεδιασμό προγραμμάτων σπουδών και φορείς επαγγελματικής εκπαίδευσης να βελτιώσουν τη δυνατότητα πρόσβασης στην υπάρχουσα επαγγελματική εκπαίδευση για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Χρήσιμες Ιστοσελίδες Strategies for Creating Inclusive Programmes of Study (SCIPS) SKILL: National Bureau for Students with Disabilities Equality and Human Rights Commission (EHRC) Support 4 Learning ATL (Association of Teachers and Lecturers): the education union TechDis British Dyslexia Association (BDA) Royal National Institution of Blind People (RNIB) Royal National Institution for Deaf People (RNID) Mencap Dyspraxia Foundation DirectGov

3 Παρακαλώ κάνετε τα σχόλιά σας Καλωσορίζουμε την ανατροφοδότηση σχετικά με το πρόγραμμα του QATRAIN2, έτσι ώστε να μπορέσουμε να συνεχίσουμε την αναθεώρηση και τη βελτίωση του δικτυακού πόρου. Παρακαλώ επισκεφθείτε τη φόρμα ανατροφοδότησης, της γραμμής εργαλείων και συμπληρώστε την σε απευθείας σύνδεση έρευνα. Επιπλέον, εάν έχετε προσωπικές εμπειρίες που θα θέλατε να τις μοιραστείτε μαζί μας ή θα μπορούσαν να περιληφθούν ως μελέτες περίπτωσης, παρακαλείσθε να στείλετε στο Ποιος ωφελείται; Το πρόγραμμα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα άτομα που ασχολούνται στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, ειδικά: Άτομα με αναπηρίες τα οποία εμπλέκονται με την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση Οι οικογένειες τους Καθηγητές και εκπαιδευτές Φορείς Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Υπεύθυνοι για την ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων Φορείς χάραξης πολιτικής Φορείς επιμόρφωσης δασκάλων και καθηγητών Οι στόχοι αυτού του Οδηγού Αυτός ο οδηγός θα: αποδείξει για ποιο λόγο χρειάζεται το QATRAIN2? εντοπίσει ορισμένα από τα πραγματικά εμπόδια που μπορεί να αντιμετωπίζουν μαθητές με αναπηρίες στον τομέα της ΕΕΚ. δείξει πως τα εμπόδια αυτά μπορούν να ξεπεραστούν εύκολα με μικρές προσαρμογές στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση προγραμμάτων

4 Ποια είναι τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι μαθητές με αναπηρίες; Στις περισσότερες χώρες υπάρχει νομικός ορισμός της αναπηρίας: αυτός συχνά διέπεται από την ανάγκη της επιλεξιμότητας του ατόμου για τις κρατικές παροχές. Έτσι, αναπόφευκτα οι ορισμοί εστιάζονται στο τι ένα άτομο με αναπηρίες, δεν μπορεί να κάνει. Η προσέγγιση αυτή δεν είναι πολύ χρήσιμη στην εκπαίδευση και την κατάρτιση. Αν και ένα άτομο με αναπηρίες μπορεί να έχει δυσκολίες, που ενδέχεται να περιορίζουν ή να επηρεάζουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, την ικανότητά του να συμμετέχει στη συμβατική εκπαίδευση και κατάρτιση, πολύ συχνά μικρές αλλαγές, στη διδασκαλία και στο εκπαιδευτικό σύστημα, απαιτούνται για την άρση αυτών των περιορισμών. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η αρνητική προσέγγιση με την οποία η αναπηρία είναι κατανοητή σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. Για παράδειγμα, σε ορισμένες χώρες η δυσλεξία δεν είναι επισήμως αναγνωρισμένη ως αναπηρία. Αυτό, όμως, δεν σταματά τους μαθητές με δυσλεξία να παρακολουθούν μαθήματα. Αυτό σημαίνει, ότι το κύριο αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης, είναι να έχουν μικρότερες πιθανότητες, οι μαθητές με δυσλεξία, να αποδώσουν με το μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Ποιο συμφέρον ικανοποιεί την κατάσταση αυτή; Είναι επίσης σημαντικό ότι πολλές αναπηρίες είναι αόρατες και γίνονται γνωστές, μόνο αν ο μαθητής επιλέξει να τις αποκαλύψει. Θα πρέπει επίσης να αναγνωριστεί, ότι συχνά μαθητές με την ίδια φαινομενική αναπηρία, στην πραγματικότητα έχουν τελείως διαφορετικές δυνατότητες και μπορεί να απαιτούν διαφορετικούς τύπους ρυθμίσεων, προκειμένου να τους δοθεί η δυνατότητα για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων τους. Από την άλλη, μια υπερβολική ανησυχία για τη φύση μιας αναπηρίας, μπορεί να είναι ανώφελη. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι επίσημοι ορισμοί δεν είναι αναγκαίοι. Παρέχουν τη βάση για αξιόπιστες στατιστικές και είναι απαραίτητοι, όταν θα πρέπει να γίνει η κατανομή των περιορισμένων πόρων χρηματοδότησης. Για παράδειγμα, να αποφασιστεί, εάν ένας μαθητής θα πρέπει να έχει την αποκλειστική χρήση ενός ακριβού οργάνου-εξοπλισμού, όπως ένα φορητό υπολογιστή. Αλλά όσον αφορά την επίτευξη των καλύτερων Ελέγξτε τις Γνώσεις σας για την Αναπηρία Εάν είστε εκπαιδευτικός ή εκπαιδευτής της ΕΕΚ, μπορείτε να ελέγξετε τις γενικές γνώσεις σας, σχετικά με την αναπηρία με την ολοκλήρωση αυτού του κουίζ που βρίσκεται στην αντίστοιχη ιστοσελίδα. Μπορείτε επίσης να κατεβάσετε το κουίζ και να κάνετε χρήση του, με τους συναδέλφους σας, στο πλαίσιο της κατάρτισης του προσωπικού για την ανάπτυξη της συμμετοχικής μάθησης και πρακτικής

5 12 2. Δραστηριότητες Μαθηματικών Γνώσεων και Προβλήματα Λόγου Ο Tom έχει ένα σοβαρό πρόβλημα λόγου. Σαν παιδί, αν και είχε βοήθεια στην τάξη για τις γλωσσικές δεξιότητές του, είχε μεγάλη δυσκολία έκφρασης και του ήταν δύσκολο να βρει τις σωστές λέξεις και να τις προφέρει σωστά. Ο Tom ήθελε να περάσει πολλά GCSE (εξετάσεις από την δευτεροβάθμια εκπαίδευση στη τριτοβάθμια), αν και θεωρούσε τις εξετάσεις δύσκολες επειδή δεν συμπάθησε ποτέ την ομαδική εργασία και είχε άρνηση να κάνει προφορικές παρουσιάσεις. Πάντα του άρεσαν τα μαθηματικά και έτσι αποφάσισε να εγγραφτεί σε μια προπαρασκευαστική σειρά μαθημάτων με την ελπίδα ότι θα τα πήγαινε καλά, για να υποβάλει αίτηση για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Στο κολλέγιο του δόθηκε η πρόσβαση σε έναν υπολογιστή, έναν ανιχνευτή εικόνας (scanner) και έναν εκτυπωτή. Εκπαιδεύτηκε επίσης, στο πώς να χρησιμοποιήσει τον υπολογιστή και το βρήκε πραγματικά χρήσιμο. Τον βοήθησε πραγματικά στις εργασίες και στην έρευνα. Το κολλέγιο ενεργοποιεί ένα σύστημα υποστήριξης σπουδών και ο Tom κάνει αποτελεσματική χρήση του, για να έχει βοήθεια με τη γραπτή εργασία του. Αν και ο Tom έχει καλές υπολογιστικές δεξιότητες και μπορεί να κάνει αποτελεσματική χρήση ενός υπολογιστή, οι ασκήσεις των μαθηματικών τον δυσκολεύουν λόγου των διατυπωμένων προτάσεων, και ο Tom χρειάζεται βοήθεια για να χρησιμοποιήσει με τη σωστή σημασία τις λέξεις και τι απαιτείται να γίνει από άποψη διαδικασιών των μαθηματικών. Εκτιμά πολύτιμη την υποστήριξη που είχε από τους εκπαιδευτικούς τους στο κολλέγιο. Θυμηθείτε, η εμπειρία επάνω στην αναπηρία είναι ιδιαίτερα εξατομικευμένη, και οι άνθρωποι με την ίδια αναπηρία μπορεί να έχουν πολύ διαφορετικές ανάγκες όταν γίνονται πρακτικές προσαρμογές. Είναι πραγματικά σημαντικό να διοργανωθεί μια συζήτηση με το άτομο με αναπηρίες για τις ιδιαίτερες ανάγκες του και τις λύσεις που απαιτούνται. αποτελεσμάτων στην εκπαίδευση, για το μεγαλύτερο μέρος των μαθητών, είναι προτιμότερο να επικεντρωθούμε σε αυτό που ο μαθητής μπορεί να κάνει, και όχι σε αυτό που δεν μπορεί να κάνει. Η θέση αυτή μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στους εκπαιδευτικούς και τους εκπαιδευτές. Πώς μπορεί να γνωρίζουν αν οι μαθητές τους έχουν ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες; Η απάντηση βρίσκεται στο ότι, το σχέδιο διδασκαλίας πρέπει να απομακρύνει όσον το δυνατό περισσότερα εμπόδια και να δημιουργήσει ένα περιβάλλον, στο οποίο οι μαθητές που έχουν ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες, να μπορούν να τις ανακοινώσουν ελευθέρα. Η είσοδος στην ανώτερη εκπαίδευση και κατάρτιση είναι συχνά ανταγωνιστική και ορισμένα μαθήματα μπορεί να μην είναι κατάλληλα για όλους τους φοιτητές. Το QATRAIN2 δεν επιδιώκει να αλλάξει αυτή τη κατάσταση - δεν επιδιώκει να παρακολουθούν όλοι οι μαθητές, μαθήματα στα οποία δεν μπορούν να επιτύχουν ή να τους παρέχει αθέμιτη ευνοϊκή μεταχείριση. Ο στόχος του είναι να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς και τους εκπαιδευτές, ώστε να μπορέσει ο μέγιστος αριθμός σπουδαστών, να επιτύχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, από την άρση των περιττών εμποδίων στην εκπαίδευση. Οι καθιερωμένες μορφές διδασκαλίας, μάθησης και αξιολόγησης μπορεί να δημιουργήσουν εμπόδια για κάποιους φοιτητές. Αυτό δεν συμβαίνει, διότι οι εκπαιδευτικοί και οι εκπαιδευτές επιθυμούν να κάνουν διακρίσεις στους φοιτητές τους. Μάλλον συμβαίνει γιατί η συμβατική κουλτούρα της εκπαίδευσης, δεν ενθαρρύνει επαρκώς τους καθηγητές και τους εκπαιδευτές να σκεφτούν δημιουργικά για τις ανάγκες των φοιτητών με αναπηρία. Το πρόβλημα είναι πιθανό να προκύψει με τις καινοτόμες μορφές διδασκαλίας, που έχουν ως στόχο να ενεργοποιήσουν την μάθηση για τους περισσότερους φοιτητές, σε σχέση με πιο παραδοσιακούς τρόπους. Το πρόγραμμα αυτό έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς, να λάβουν πλήρως υπόψη τις ανάγκες όλων των μαθητών τους, ανεξάρτητα από το γνωστικό αντικείμενο που διδάσκουν. 5

6 Ενημερωθείτε για το έργο των συνεργατών του προγράμματος: Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του προγράμματος όπου θα μπορείτε να δείτε λεπτομέρειες σχετικά με τις δραστηριότητες του προγράμματος, τις συναντήσεις, την έρευνα, τις εκθέσεις, τη διάδοση, κλπ. Μελέτες Περίπτωσης Θα βρείτε επίσης ορισμένες μελέτες περίπτωσης, όπου δίνονται παραδείγματα διαφόρων τύπων προσαρμογών, που έχουν γίνει για να συμμετάσχουν άτομα με αναπηρία σε διάφορα μαθήματα. 1. Πρακτικές Δραστηριότητες και Παθολογικά Προβλήματα - Μη Ορατές Αναπηρίες Ένα τοπικό κολλέγιο προσφέρει σπουδές στη αγροκαλλιέργεια, συμπεριλαμβανομένης μιας σειράς πρακτικών μαθημάτων στο κλάδεμα των δέντρων. Ένα ιατρικής φύσης, ερωτηματολόγιο έδειξε ότι ένας υποψήφιος, ο John, έχει ένα παθολογικό πρόβλημα (επιληψία μη ελεγχόμενη από φάρμακα). Αυτό σήμαινε ότι είναι επισφαλές για τον John να παρακολουθήσει τη σειρά των μαθημάτων. Λόγω αυτού, το εκπαιδευτικό προσωπικό ζήτησε παραπάνω ιατρικά στοιχεία και έκανε μια αξιολόγηση του κινδύνου. Το αποτέλεσμα έδειξε ότι ο John δεν θα ήταν σε θέση να ολοκληρώσει πολλά μαθήματα των σπουδών λόγου του ότι θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τόσο τον εαυτό του, όσο και τους άλλους. Το κολλέγιο τελικά απέρριψε την αίτησή του. Το κολλέγιο του έστειλε πληροφορίες για μια σειρά άλλων γεωργικών σπουδών, που μπορούσε να παρακολουθήσει και τελικά ο John εγγράφτηκε και ολοκλήρωσε επιτυχώς το πρόγραμμα σπουδών για σχεδιασμό κήπων

7 Αναζήτηση με «Κατηγορία Μάθησης» Αν επιλέξετε, για παράδειγμα, η «Δραστηριότητες Ομαδικής Εργασίας», θα βρείτε γενικές πληροφορίες για την ομαδική εργασία, καθώς και τις διαφορετικές δραστηριότητες της ομαδικής εργασίας (π.χ. συζήτηση, παιχνίδι ρόλων, μάθηση βασισμένη στο πρόβλημα) και τις στρατηγικές διευκόλυνσης που συνδέονται με αυτές. Πώς λειτουργεί το QATRAIN2; Με την περιήγηση στους πόρους του QATRAIN2, ο χρήστης μπορεί να βρει τις στρατηγικές που επιτρέπουν τους διδάσκοντες, τους εκπαιδευτές και τους φορείς παροχής εκπαίδευσης, να εφαρμόσουν για να εξασφαλιστεί ότι οι φοιτητές από μια σειρά αναπηρίες, ή που μπορεί να αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες προκλήσεις, να μπορούν να συμπεριληφθούν πλήρως στους κύκλους μαθημάτων. Για να αποκτήσετε πρόσβαση σε αυτό τον πόρο, κάντε κλικ στη σημαία της χώρας, για να επιλέξετε τη γλώσσα της προτίμησής σας

8 Βρείτε πληροφορίες για το πώς θα περιλάβετε τους μαθητές με αναπηρίες στο μάθημά σας; Μπορείτε να περιηγηθείτε στον πόρο, στο παράθυρο Πηγή, χρησιμοποιώντας δύο από τα ακόλουθα κριτήρια: Αναζήτηση με «Αναπηρίες» Αναζήτηση με «Προβλήματα με. (Προκλήσεις)» Αν επιλέξετε, για παράδειγμα, «Προβλήματα Επίγνωσης», θα βρείτε γενικές πληροφορίες σχετικά με την επίγνωση και τις συνέπειες της στην μάθηση. Επιπλέον, συνιστώνται «πρακτικές ρυθμίσεις», όπου αναφέρονται - πρακτικές συμβουλές που είναι κατανεμημένες σε 4 κατηγορίες: τους Περιβαλλοντικούς Παράγοντες, Παράγοντες Μάθησης, Παράδοση Μαθημάτων και Γενικές Οδηγίες. 8 Αν επιλέξετε, για παράδειγμα, «Προβλήματα Όρασης», θα βρείτε πληροφορίες σχετικά με τα προβλήματα όρασης, γενικά, θα βρείτε οδηγίες για το πώς η αναπηρία μπορεί να έχει επιπτώσεις στη μάθηση, τη διδασκαλία και την κατάρτιση. 9