Η ΣΥΝ ΕΣΗ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΨΥΧΟΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΣΥΝ ΕΣΗ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΨΥΧΟΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ"

Transcript

1 Η ΣΥΝ ΕΣΗ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΨΥΧΟΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ρ. Έφη Κοντοπούλου Σκοπός: Οι διδασκόµενοι αναµένεται όπως: ιευρύνουν την αντίληψή τους σχετικά µε τις διαστάσεις της γνωστικής αξιολόγησης των νηπίων, παιδιών και εφήβων. Κατανοήσουν τα βήµατα που περιλαµβάνει συνολικά η αξιολόγηση και πώς διαφέρει από µία επιµέρους εκτίµηση. Σε πρακτικό επίπεδο αναµένεται όπως καταστεί εµφανές πώς συνδέεται η αξιολόγηση µε την ψυχοεκπαιδευτική παρέµβαση και σε ποιες παραµέτρους επικεντρώνεται η συγγραφή ενός εξατοµικευµένου προγράµµατος ψυχοεκπαιδευτικής παρέµβασης. Λέξεις κλειδιά: - Γνωστικές ικανότητες - Εκτίµηση γνωστικών ικανοτήτων - Ψυχοεκπαιδευτική παρέµβαση - Εξατοµικευµένο πρόγραµµα - Σύνδεση αξιολόγησης µε παρέµβαση - Ψυχολογική αξιολόγηση Σηµείωση: Βλέπετε στη βιβλιοθήκη Ψυχολογική Αναφορά παιδιού µε Πρόγραµµα Ψυχοεκπαιδευτικής Παρέµβασης. 1

2 Ενότητα Για την ψυχολογική αξιολόγηση των νηπίων, παιδιών και εφήβων απαιτείται µια ολοκληρωµένη προσέγγιση διεπιστηµονικού και οικολογικού χαρακτήρα. 1α. Λέγοντας ολοκληρωµένη προσέγγιση ως προς την αξιολόγηση εννοείται ότι χρειάζεται να περιλαµβάνει εκτίµηση των γνωστικών ικανοτήτων του παιδιού, της σχολικής επίδοσης, εκτίµηση της προσωπικότητας, της συµπεριφοράς του παιδιού στο οικογενειακό, σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον. Εκτίµηση του ιστορικού της σωµατικής και ψυχικής του υγείας, επίσης εκτίµηση των ταλέντων, αν συνυπάρχουν µε ορισµένες γνωστικές ικανότητες. 1β. Η διεπιστηµονική διάσταση της αξιολόγησης αφορά την εµπλοκή όχι µόνο των ψυχολόγων αλλά και άλλων ειδικών, επίσης των γονέων του παιδιού. Με επίκεντρο το παιδί χρειάζεται να ληφθεί σοβαρά υπόψη η άποψη ή επιµέρους εκτιµήσεις κι άλλων ειδικών που έ- χουν σχέση µε το παιδί, π.χ. εκπαιδευτικών εντός-εκτός σχολείου, ιατρών, θεραπευτών κλπ. 1γ.Η αξιολόγηση χρειάζεται να είναι οικολογική, που σηµαίνει ότι εξετάζεται το παιδί λαµβάνοντας υπόψη τα συστήµατα στα οποία συµµετέχει, επηρεάζει και τον επηρεάζουν αντίστοιχα, όπως αυτά διαµορφώνονται οικογενειακά, σχολικά και κοινωνικά. Πέραν όµως της αξιολόγησης, σηµαντικός είναι ο σχεδιασµός εξατοµικευµένου προγράµ- µατος ψυχοεκπαιδευτικής παρέµβασης για το παιδί. ιότι η αξιολόγηση χωρίς σύνδεση µε αντίστοιχη παρέµβαση είναι δώρον άδωρον για το παιδί. Ενότητα 1. Ερωτήσεις: 1. Γιατί το παιδί χρειάζεται να είναι το επίκεντρο της αξιολόγησης; 2. Γιατί οι γονείς προτείνεται όπως συµµετέχουν ενεργά στην αξιολόγηση του παιδιού τους; 3. Σε τι διαφέρει µία ψυχολογική εκτίµηση από την διεπιστηµονική ψυχοεκπαιδευτική α- ξιολόγηση του παιδιού;

3 Ενότητα 2. Οι Κλίµακες για την εκτίµηση των Γνωστικών Ικανοτήτων: Οι συνηθισµένες κλίµακες νοηµοσύνης που χρησιµοποιούνται είναι το Stanford Binet, το WISC-III, το Raven Progressive Matrices, επίσης το Leiter για παιδιά που δεν έχουν αναπτύξει τον προφορικό λόγο. Στην Αγγλία συχνά χρησιµοποιείται η British Ability Short και η Long Form Scale, η οποία παρέχει IQ (δείκτη νοηµοσύνης) και ΜΑ (νοητική ηλικία) για παιδιά και ενήλικες. Επίσης, για την µνήµη των δύο εγκεφαλικών ηµισφαιρίων συνδυαστικά µε την εκτί- µηση των γνωστικών ικανοτήτων χρησιµοποιείται το Τέστ Μνήµης TOMAL. 2α. WISC-III: Wechsler Intelligence Scale for Children Αναπτύχθηκε από τον Wechsler (1949) και έχει τροποποιηθεί από τότε όπως το 1974 και το 1992 µε τη δηµιουργία του WISC-III. Μετρά τις γνωστικές ικανότητες των παιδιών ηλικίας 6,0 ετών έως 16,11 ετών. Υπάρχουν αντίστοιχες κλίµακες για νήπια (WPPSI-R) και για τους ενήλικες (WAIS-R). Η εξέταση (λεκτική και πρακτική) διαρκεί 60 έως 90 λεπτά. Αποτελείται από δύο βασικά µέρη, ένα λεκτικό και ένα πρακτικό. Η συνολική κλίµακα περιλαµβάνει 13 υποκλί- µακες, οι οποίες είναι οι ακόλουθες: Λεκτικό µέρος: Πρακτικό µέρος 1. Πληροφορίες 2. Συµπλήρωση εικόνων 3. Οµοιότητες 4. Τακτοποίηση εικόνων 5. Αριθµητική 6. Κύβοι 7. Λεξιλόγιο 8. Συναρµολόγηση αντικειµένων 9. Κατανόηση, 10. Κωδικοί και το και 11. Digit Span το οποίο 12. Οι Λαβύρινθοι οι οποίοι χρησιχρησιµοποιείται ως εναλλακτικό για κάθε µία από τις 1-5 τους κώδικες ή κάποια άλλη υπο- µοποιούνται ως εναλλακτικοί για υποκλίµακες. κλίµακα. 13. Εντοπισµός συµβόλων 2β. TOMAL: Test of Memory and Learning Το TOMAL (Reynolds & Bigler, 1994) εξετάζει το δυναµικό της µνήµης και µάθησης των παιδιών ηλικίας 5-19 ετών. Έχει προσαρµοστεί στην Ελληνική από την Κοντοπούλου και Μπαρτζώκη (1997). Χορηγείται συνδυαστικά µε το WISC-III προκειµένου να εκτιµηθεί ο είκτης Νοηµοσύνης IQ συγκριτικά µε τον δείκτη µνήµης MQ. Αυτός ο συνδυασµός παρέχει τη δυνατότητα καλύτερου σχεδιασµού εκπαιδευτικών προγραµµάτων για τον εξεταζόµενο. Συχνά, η υψηλές γνωστικές ικανότητες δεν συµβαδίζουν µε τις αντίστοιχες µνηµονικές και αντίστροφα. 3

4 Περιλαµβάνει τις ακόλουθες υποκλίµακες, όσον αφορά το αριστερό εγκεφαλικό ηµισφαίριο: 1. Μνήµη για ιστορίες 2. Επιλεκτική υπόµνηση λέξεων 3. Ανάκληση λέξεων για αντικείµενα 4. Αριθµοί στη σειρά (µη λογική µνήµη) 5. Ανάκληση ζευγών λέξεων 6. Γράµµατα στη σειρά (µη λογική µνήµη) 7. Αριθµοί σε αντίστροφη σειρά (µη λογική µνήµη) 8. Γράµµατα σε αντίστροφη σειρά (µη λογική µνήµη) Για τη λειτουργία του δεξιού εγκεφαλικού ηµισφαιρίου εξετάζονται τα ακόλουθα: 1. Μνήµη προσώπων 2. Επιλεκτική οπτική µνήµη 3. Αφηρηµένη οπτική µνήµη 4. Οπτική διαδοχική µνήµη 5. Μνήµη θέσης / τοποθεσίας 6. Αποµίµηση χειρονοµίας Το TOMAL για τον µικτό δείκτη µνήµης και µάθησης παρέχει τις ακόλουθες εκτιµήσεις: 1. είκτη λεκτικής µνήµης 2. είκτη µη- λεκτικής µνήµης 3. Γενικό δείκτη µνήµης 4. είκτη µακροπρόθεσµης µνήµης 5. είκτη αυτοσυγκέντρωσης 6. είκτη διαδοχικής ανάκλησης 7. είκτη µη- συνειρµικής ανάκλησης 8. είκτη συνειρµικής ανάκλησης 9. είκτη µάθησης Ενότητα 2. Ερωτήσεις: 1. Σε τι µπορεί να χρησιµεύσει και σε τι είναι περιοριστικός ο είκτης Νοηµοσύνης όσον αφορά στην εκπαιδευτική παρέµβαση; 2. Σε τι µπορεί να χρησιµεύσει ο συνδυασµός εκτίµησης των γνωστικών ικανοτήτων µε τις αντίστοιχες µνηµονικές ικανότητες του ατόµου; 3. Τι παρεµποδίζει τη συνεργασία ψυχολόγων και εκπαιδευτικών σε σχέση µε την αξιοποίηση των διαγνωστικών ευρηµάτων των γνωστικών ικανοτήτων των παιδιών;

5 Ενότητα 3. Εκτίµηση Γνωστικών Ικανοτήτων: Οι προτεινόµενες προς εκτίµηση γνωστικές ικανότητες στηρίζονται στο τρισδιάστατο µοντέλο του Guilford και αναφέρονται λεπτοµερώς στο Handbook of Measurement and Assessment in Behavioral Sciences (Whitla, 1968). Η Κοντοπούλου (1995) προσάρµοσε εξεταστικά τις ακόλουθες γνωστικές ικανότητες στο WISC-III. Με αυτόν τον τρόπο αξιοποιείται η ανάλυση του WISC-III, παρέχοντας λεπτοµερείς αναλύσεις των ικανοτήτων των παιδιών για το αριστερό, δεξί εγκεφαλικό ηµισφαίριο και το συντονισµό των δύο εγκεφαλικών ηµισφαιρίων, πέραν των γενικών δεικτών νοηµοσύνης. 3α. Οι διεργασίες του εγκεφάλου Περιλαµβάνουν την αντίληψη, µνήµη, αποκλίνουσα νόηση ή καινοτοµική λογική, συγκλίνουσα νόηση ή κοινή λογική και την αξιολόγηση. Η αντίληψη περιλαµβάνει: 1. Οπτική αντίληψη 2. Ακουστική αντίληψη 3. Συµβολική αντίληψη 4. Λεκτική κατανόηση (αναγνώριση γραµµάτων, συλλαβών, λέξεων, προτάσεων). 5. Κατηγοριοποίηση σχηµάτων (αναγνώριση τάξεων σχηµάτων) 6. Αντίληψη κατηγοριών συµβόλων (αναγνώριση κατηγοριών συµβόλων) 7. Λεκτική κατηγοριοποίηση (αναγνώριση κατηγοριών λεκτικών εννοιών) 8. Σχέσεις σχηµάτων (οπτική αναγνώριση σχέσης µεταξύ αντικειµένων) 9. Σχέσεις συµβόλων (οπτική αναγνώριση σχέσης µεταξύ συµβόλων) 10. Λεκτικές σχέσεις (αναγνώριση σχέσης µεταξύ ζεύγους λέξεων, ιδεών και εννοιών) 11. Προσανατολισµό στο χώρο (ικανότητα οπτικής οργάνωσης αντικειµένων στο χώρο) 12. Συµβολικά σχέδια (ικανότητα εντοπισµού αρχών, κανόνων ή κατηγοριών συµβολικών στοιχείων) 13. Γενική λογική (ικανότητα αντίληψης της δοµής ενός λογικού συστήµατος εννοιών ιδεών) 14. Οπτική αντίληψη του χώρου (ικανότητα παρακολούθησης της αλλαγής ενός αντικειµένου σε κάτι άλλο στον χώρο, ή της τοποθέτησής του σε άλλο σηµείο, µερική και ολική αντίληψη του υπό παρατήρηση χώρου) 15. Αφοµοίωση (ικανότητα µετατροπής µίας ιδέας σε µία άλλη µε διαδικασίες εκτίµησης και επαναπροσδιορισµού) 16. Προβλεπτική αντίληψη (ικανότητα οπτικής διερεύνησης και πρόβλεψης ως προς το ανα- µενόµενο αποτέλεσµα και τους παράγοντες που διέπουν µία συγκεκριµένη συµπεριφορά) 5

6 17. Πρόβλεψη συµβολικών επιπτώσεων (ικανότητα πρόβλεψης των επιπτώσεων µε βάση την επεξεργασία συµβολικής πληροφορίας) 18. Εννοιολογική πρόβλεψη (ικανότητα πρόβλεψης των επιπτώσεων πράξεων και γεγονότων) 3β. Μνήµη 1. Οπτική µνήµη (visual memory): Η ικανότητα αναπαραγωγής, αναφοράς ή αναγνώρισης υλικού το οποίο παρουσιάζεται ο- πτικά. Το παιδί αναπαράγει γεωµετρικά σχήµατα αφού τα δει για 5-5 λεπτά (εξαρτάται από τη δοκιµασία) και αποσυρθούν. 2. Ακουστική διαδοχική µνήµη (memory span): Η ικανότητα ανάκλησης µίας σειράς συµβόλων αφού προηγουµένως παρουσιαστούν ακουστικά. Τα σύµβολα είναι γράµµατα, αριθµοί κλπ. 3. Μνήµη ιδεών (memory for ideas): Η ικανότητα αναπαραγωγής ιδεών οι οποίες προηγουµένως διδάχθηκαν και αφοµοιώθηκαν. Η αναπαραγωγή δεν ισχύει όταν γίνεται αυτολεξεί ή µιµητικά. Πρέπει να υπάρχει ένδειξη ότι κατανοήθηκαν οι ιδέες. 4. Μη λογική µνήµη (µη-συσχετιζόµενων στοιχείων) (rote memory): Η ικανότητα φυσικής ανάκλησης ζεύγους στοιχείων που δεν έχουν σχέση. Για παράδειγµα, το παιδί ανακαλεί αριθµούς που έχουν συσχετιστεί µε εικόνες, ενώ προηγουµένως έχουν παρουσιαστεί οι εικόνες και οι αριθµοί µαζί. 5. Μνήµη (κατανοητών/συσχετιζοµένων στοιχείων) (meaningful memory): Η ικανότητα ανάκλησης στοιχείων που νοηµατικά και λογικά συσχετίζονται. Για παράδειγ- µα το παιδί συµπληρώνει τις λέξεις που λείπουν σε ορισµένες προτάσεις τις οποίες προηγουµένως είδε εξ ολοκλήρου. 6. Οπτική διαδοχική µνήµη (memory for visual, spatial order): Η ικανότητα ανάκλησης της σειράς τοποθέτησης αντικειµένων τα οποία προηγουµένως είδε το παιδί. Το παιδί εντοπίζει την µορφή µε την οποία παρουσιάστηκαν αρχικά και την σειρά µε την οποία τοποθετήθηκαν για παράδειγµα πέντε διαφορετικά τετράγωνα µε σχέδια (space memory). Το παιδί ανακαλεί µετά από 4 ώρες την πιθανή θέση σε µία σελίδα ενός συνδυασµού γράµ- µατος και αριθµού, ή λέξης και αριθµού (position memory). 7. Ακουστική µνήµη (auditory memory): Η ικανότητα αναγνώρισης ενός ακούσµατος που παρουσιάστηκε ενωρίτερα.

7 3γ. Αποκλίνουσα Νόηση 1. Παραγωγή σχηµάτων (ικανότητα παραγωγής σχηµάτων µε ταχύτητα ανταπόκρισης και εφ όσον έχουν δοθεί ελάχιστα στοιχεία κατά το σηµείο εκκίνησης). 2. Παραγωγή λέξεων (ικανότητα ταχείας παραγωγής λέξεων). 3. Παραγωγή ιδεών (ικανότητα ποσοτικής παραγωγής ιδεών σχετικών µε την προσφερόµενη πληροφορία, όχι αναγκαστικά υψηλής ποιότητας παραγωγή ιδεών). 4. Ευελιξία χρήσης σχηµάτων (ικανότητα ταχείας µετατροπής µίας σειράς σχηµάτων σε µία άλλη βασισµένη σε αρχικά σχήµατα ερεθίσµατα). 5. Ευελιξία χρήσης συµβόλων (ικανότητα ταχείας µετατροπής µίας σειράς συµβόλων σε µία άλλη). 6. Ευελιξία προφορικού λόγου (ικανότητα παρακολούθησης µίας σειράς λεκτικά κατανοητών οδηγιών). 7. Εντοπισµός συµβολικών σχέσεων (ικανότητα σύγκρισης συµβόλων και εντοπισµός σχέσεων µεταξύ ζευγών συµβόλων). 8. Κατηγοριοποίηση λέξεων (ικανότητα εντοπισµού σχέσεων µεταξύ λέξεων). 9. Οργάνωση σχηµατικών παραστάσεων (π.χ. γραµµές, σχήµατα κλπ.). 10. Οργάνωση σχηµατικών παραστάσεων (π.χ. κωδικοί αριθµοί / σχήµατα κλπ.). 11. Έκφραση (ικανότητα παραγωγής κατανοητών ιδεών). 12. Ευελιξία σχηµατικής προσαρµογής (ικανότητα επαναπροσδιορισµού και επεξήγησης των ιδιοτήτων σχηµάτων, ώστε να υπάρξει δυνατότητα εφαρµογής άλλων πιθανών λύσεων σε ένα πρόβληµα). 13. Πρωτοτυπία καινοτοµία σε νοητικό επίπεδο (πλευρική σκέψη) (ικανότητα επαναπροσδιορισµού και επεξήγησης κατανοητών λεκτικών πληροφοριών ώστε να υπάρξει α- ποτέλεσµα υψηλής ποιότητας π.χ. η ανακάλυψη ενός έξυπνου τίτλου για µια ιστορία, ή επεξήγηση ενός γεγονότος µ έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο). 14. Ανάπτυξη σχηµάτων (ικανότητα πρόσθεσης επιπλέον στοιχείων σε δεδοµένα σχήµατα). 15. Ανάπτυξη συµβόλων (ικανότητα επέκτασης συµβολικής πληροφόρησης µε διάφορους τρόπους). 16. Ανάπτυξη ιδεών (ικανότητα παραγωγής σειράς ιδεών που προέρχονται από µία κεντρική ιδέα). 3δ. Συγκλίνουσα Νόηση 1. Ονοµασία αντικειµένου (ικανότητα απόδοσης του ονόµατος ενός αντικειµένου το οποίο παρατηρείται οπτικά). 2. Εντοπισµός συναφών, αλλά µη-επαναλαµβανόµενων κατηγοριών οι οποίες περιλαµβάνουν όλη την κατανοητή πληροφορία (π.χ. αν δοθούν 12 λέξεις στο παιδί να µπορεί να 7

8 τις τοποθετήσει σε 4 κατηγορίες χωρίς να παραλείψει ή να επαναλάβει λέξεις ανά κατηγορία). 3. Εντοπισµός συµβολικών σχέσεων (αφού αρχικά οριστεί η σχέση και το αντικείµενο να ανακαλυφθεί ένα συµβολικό στοιχείο το οποίο ορίζει τη µοναδική σχέση µε το αντικείµενο). 4. Εντοπισµός λεκτικών σχέσεων (ικανότητα λεκτικής ανταπόκρισης µε κατανοητό τρόπο και σε σχέση µε το ζητούµενο). 5. Παραγωγή συµβολικών τάξεων βάση οδηγιών (χρησιµοποιώντας µία σειρά λέξεων ή αριθµών να παραχθεί µία νέα σειρά βασισµένη σε συγκεκριµένες οδηγίες όσον αφορά στην διαδικασία παραγωγής). 6. Λεκτική σειρά (οργάνωση κατανοητών λέξεων µε µία λογική σειρά). 7. Ανάλυση σχηµάτων (ικανότητα ανάλυσης των σχηµατικών στοιχείων ενός αντικειµένου, επίσης σύνθεση αυτών µε νέο τρόπο). 8. Ανάλυση συµβόλων (ικανότητα ανάλυσης συµβόλων και σύνθεση αυτών µε νέο τρόπο). 9. Συµβολική αντικατάσταση (λήψη σωστών συµπερασµάτων εφαρµόζοντας κανόνες σε συγκεκριµένη περίπτωση, π.χ. λύση εξισώσεων, λογικές ακολουθίες). 10. Λογική επαγωγική ικανότητα (παραγωγή ολοκληρωµένων κατανοητών συµπερασµάτων τα οποία απορρέουν από καθορισµένες πληροφορίες, π.χ. εντοπισµός ιδιοτήτων ενός α- ντικειµένου το οποίο χρειάζεται να ικανοποιήσει έναν συγκεκριµένο στόχο). 3ε. Αξιολόγηση 1. Ταχύτητα αντίληψης (ικανότητα αντίληψης κατά πόσο δύο αντικείµενα είναι όµοια ή ό- χι). 2. Αναγνώριση συµβόλων (ικανότητα αντίληψης κατά πόσο δύο σύµβολα είναι όµοια ή όχι). 3. Εκτίµηση εννοιών (ικανότητα αντίληψης κατά πόσο δύο ορισµοί ή ιδέες ικανοποιούν συγκεκριµένες προδιαγραφές). 4. Εκτίµηση εννοιολογικών κατηγοριών (ικανότητα αντίληψης κατά πόσο µία ιδέα είναι κατάλληλη σε σχέση µε µία σειρά αντικειµένων, ή ποια σειρά ιδεών ή ιδέα είναι κατάλληλη). 5. Χειρισµός συµβόλων (ικανότητα αντίληψης κατά πόσο µία σειρά συµβολικών σχέσεων παρουσιάζει συνάφεια και σταθερότητα). 6. Εκτίµηση λεκτικών αναλογιών (ικανότητα αντίληψης σχετικά µε το ποιες εναλλακτικές σχέσεις που περιλαµβάνουν λεκτικές έννοιες είναι πλέον κατάλληλες). 7. Εκτίµηση λογικών συστηµάτων (ικανότητα εντοπισµού προβληµάτων σε συγκεκριµένες καταστάσεις).

9 8. Εκτίµηση λογικών ακολουθιών (ικανότητα αντίληψης κατά πόσο µία πληροφορία λογικά ακολουθεί µία άλλη). 9. Λογική κρίση λήψη απόφασης (ικανότητα επιλογής του πλέον κατάλληλου συµπεράσµατος σε σχέση µε µία κατάσταση). Ενότητα 3. Ερωτήσεις: 1. Ποια η διαφορά της συγκλίνουσας από την Αποκλίνουσα Νόηση; 2. Όσον αφορά την αντίληψη, ποιες κατ εξοχήν ικανότητες διδάσκονται στο σχολείο; 3. Τι σηµαίνει rote memory (µη λογική µνήµη); 9

10 Ενότητα Τι πρέπει να περιλαµβάνει το εξατοµικευµένο Πρόγραµµα Εκπαιδευτικής Παρέµβασης ενός µαθητή (individualized educational plan) Το εξατοµικευµένο πρόγραµµα χρειάζεται όπως επικεντρωθεί στα ακόλουθα: 4α. Στο επίπεδο εκπαίδευσης και σχολικής επίδοσης του µαθητή. Επίσης στο επίπεδο της κοινωνικής του ωριµότητας, προσαρµοστικής συµπεριφοράς, των προεπαγγελµατικών και ε- παγγελµατικών του δεξιοτήτων, των ψυχοκινητικών του ικανοτήτων και το βαθµό της ανεξάρτητης συµπεριφοράς του σε θέµατα αυτοφροντίδας. 4β. Στους ετήσιους εκπαιδευτικούς στόχους που αφορούν το µαθητή. 4γ. Στους βραχυπρόθεσµους στόχους και βήµατα µε ποσοτικούς και ποιοτικούς τρόπους µέτρησης (κριτήρια επίδοσης) σε σχέση µε τους ετήσιους στόχους. ηλαδή, πόσο συγκριτικά καλή είναι η επίδοση του µαθητή βραχυπρόθεσµα και µακροπρόθεσµα. 4δ. Στις µεθόδους και το υλικό που απαιτείται για την υλοποίηση των εκπαιδευτικών στόχων. 4ε. Στο πότε και για πόσο χρονικό διάστηµα θα παρέχονται οι θεραπευτικές ή εκπαιδευτικές υπηρεσίες στο µαθητή. 4στ. Στην περιγραφή της συχνότητας (χρονικό διάστηµα εβδοµαδιαία) που θα συµµετέχει ο µαθητής στο συγκεκριµένο εκπαιδευτικό ή θεραπευτικό πρόγραµµα. 4ζ. Στη ανάλυση της καταλληλότητας της θεραπευτικής ή εκπαιδευτικής µεθόδου που θα χρησιµοποιηθεί για τον συγκεκριµένο µαθητή. Συνήθως, οι εκπαιδευτικές µέθοδοι, ασχέτως ε- γκυρότητας, χρειάζεται να προσαρµόζονται στις δυνατότητες και τρόπους µάθησης του κάθε µαθητή. 4η. Ονόµατα και ειδικότητα των υπεύθυνων που να συµµετέχουν στο πρόγραµµα. 4θ. Αντικειµενικά κριτήρια, µεθόδους εκτίµησης και µεθοδολογία εξέτασης της αποτελεσµατικότητας της εκπαιδευτικής παρέµβασης. Οι συµπεριφοριστές συνήθως χρησιµοποιούν πειραµατικά σχέδια (within subject designs), που παρέχουν τη δυνατότητα σύγκρισης της προόδου ενός υποκειµένου διαχρονικά και της αποτελεσµατικότητας της εξατοµικευµένης παρέµβασης. Ενότητα 4. Ερωτήσεις: 1. Γιατί χρειάζονται κριτήρια επίδοσης στα εξατοµικευµένα προγράµµατα παρέµβασης; 2. Τι περιλαµβάνει η ανάλυση των εκπαιδευτικών στόχων; 3. Σε τι διευκολύνουν τα συµπεριφοριστικά πειραµατικά σχέδια όσον αφορά το εξατοµικευµένο πρόγραµµα εκπαιδευτικής παρέµβασης;

11 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Jose Gouwens (1980). Subtest Combination Form of WISC-III. Jose Gouwens Publications. Eureka, Mo., U.S.A. Κοντοπούλου Ε. (1996). Η εκτίµηση των γνωστικών ικανοτήτων των παιδιών µε το WISC-III βασισµένη στο πρότυπο του Guilford και του Whitla. Τοµέας Ψυχολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, Πανεπιστήµιο Αθηνών. Κοντοπούλου Ε., Μπαρτζώκη Α. (1997). Η Προσαρµογή του TOMAL Test στην Ελληνική Γλώσσα. Ινστιτούτο Καινοτοµιών Κατάρτισης και Έρευνας, Αθήνα. Leiter International Performance Scale (LIPS). Stoelting Co., Chicago, USA. Raven J.C. Standard Progressive matrices (1958). NFER Nelson Publishing Co., Berkshire, England. Wechsler Intelligence Scale for Children III (1980): Psychological Corp., New York, USA. Whitla, Dean K. Handbook of Measurement and Assessment in Behavioral Sciences. Addison- Wesley Publishing Company, Reading, Massachusetts, USA. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 1 1. ιότι το παιδί, ως ενεργό µέλος στην αξιολόγησή του, καθορίζει τις προτιµήσεις του, πραγ- µατοποιεί ατοµική εκτίµηση της προόδου του, προσφέρει ανάδραση και πληροφορίες για τον εαυτόν του κατά την αξιολόγησή του, επίσης θέτει στόχους για τον εαυτό του βοηθώντας τους ειδικούς στον σχεδιασµό των βηµάτων της Ψυχοεκπαιδευτικής Παρέµβασης. 2. Οι γονείς δεοντολογικά αναµένεται όπως γνωρίζουν ποια τεστ προτείνονται να χορηγηθούν στο παιδί τους και για ποιο λόγο. Αυτοί έχουν την ευθύνη και αποφασίζουν. Είναι αυτοί που ζουν καθηµερινά µε το παιδί και µπορούν να περιγράψουν την συµπεριφορά του λεπτοµερώς. Οι γονείς κατανοούν καλύτερα τη διαδικασία της αξιολόγησης και βοηθούν κατά την παρέµβαση στην εφαρµογή στόχων στο φυσικό περιβάλλον, µε αποτέλεσµα την καλύτερη διατήρηση και γενίκευση της µάθησης στο φυσικό περιβάλλον. 3. Λέγοντας ψυχολογική εκτίµηση εννοείται µία επιµέρους ψυχολογική εξεταστική διαδικασία. Για παράδειγµα, εκτίµηση της σχολικής συµπεριφοράς ή εκτίµηση µεµονωµένων γνωστικών ικανοτήτων. Η διεπιστηµονική αξιολόγηση περιλαµβάνει επιµέρους εκτιµήσεις από ειδικούς που εµπλέκονται µε το παιδί και έχει ολιστικό χαρακτήρα. Εκτιµούνται οι γνωστικές ικανότητες, η σχολική επίδοση, η προσωπικότητα, η συµπεριφορά του παιδιού, η σωµατική και ψυχική του υγεία κλπ. 11

12 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 2 1. Ένας είκτης Νοηµοσύνης (IQ) παρέχει µία ένδειξη του γνωστικού επιπέδου του εξεταζό- µενου σε γενικό επίπεδο. ηλώνει την νοητική του ηλικία και γενική εξελικτική του ανάπτυξη. Για παράδειγµα, αν ένα παιδί έχει IQ=70 και χρονολογική ηλικία 12 ετών, γνωρίζου- µε ότι δεν µπορεί να ανταποκριθεί στις σχολικές δραστηριότητες σε επίπεδο ανώτερο της α ή β τάξης του ηµοτικού. Ο.Ν. δεν παρέχει λεπτοµερή ευρήµατα σχετικά µε τις επιµέρους γνωστικές ικανότητες του αριστερού και αντίστοιχα δεξιού εγκεφαλικού ηµισφαιρίου, το επίπεδο εξελικτικά των γνωστικών ικανοτήτων και τους αντίστοιχους προτεινόµενους στόχους προκειµένου να βοηθηθεί ψυχοεκπαιδευτικά το παιδί. Γι αυτό χρειάζεται λεπτοµερώς ανάλυση των γνωστικών ικανοτήτων και σύνδεση των ευρηµάτων µε ψυχοεκπαιδευτικούς στόχους. 2. Συχνά, οι υψηλές γνωστικές ικανότητες δεν συµβαδίζουν µε αντίστοιχου επιπέδου µνηµονικές ικανότητες ή και το αντίθετο. Για παράδειγµα, ένα παιδί µπορεί να έχει δείκτη νοηµοσύνης 80 και δείκτη µνήµης 100. Αυτό σηµαίνει ότι µε την κατάλληλη πρακτική µπορεί να βελτιώσει τις γνωστικές του ικανότητες. Προφανώς, µια τέτοια περίπτωση µπορεί να αφορά ένα παιδί που ζει σε κοινωνικά αποστερηµένο περιβάλλον κλπ. 3. Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί είναι δίκαια απογοητευµένοι γιατί οι περιοριστικές διαγνωστικές διαδικασίες που ακολουθούν οι ψυχολόγοι δεν τους βοηθούν ουσιαστικά στο έργο τους. Ο εκπαιδευτικός χρειάζεται σαφή και λεπτοµερή ευρήµατα για τις γνωστικές ικανότητες του παιδιού και προτεινόµενους στόχους παρέµβασης για την αντιµετώπιση των γνωστικών προβληµάτων. Οι ψυχολόγοι, προς το παρόν στον Ελληνικό χώρο, παρέχουν περιοριστικές εκτιµήσεις που αφορούν µόνο τους δείκτες νοηµοσύνης. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 3 1. Η συγκλίνουσα νόηση κατά τον Guilford αφορά την κοινή λογική. Ενώ η αποκλίνουσα νόηση αναφέρεται στην καινοτοµική, δηµιουργική σκέψη του ατόµου. Η κοινή λογική δραστηριοποιείται περισσότερο από το αριστερό εγκεφαλικό ηµισφαίριο, ενώ η αποκλίνουσα από το δεξί, που ευθύνεται για την πλάγια σκέψη και δηµιουργική-πρακτική συµπεριφορά. 2. Όσον αφορά την αντίληψη στα σχολεία διδάσκονται η οπτική και ακουστική αντίληψη. Η αφή, η όσφρηση και η γεύση διδάσκονται µόνο σε περιορισµένες σχολικές δραστηριότητες και τάξεις. Με αυτό τον τρόπο δεν αξιοποιούνται όλες οι αισθήσεις στη διαδικασία της µάθησης και περιορίζεται αισθητά η διατήρηση και γενίκευση της γνώσης.

13 3. Η µη-λογική µνήµη αφορά την φυσική ικανότητα του παιδιού να ανακαλεί ζεύγη στοιχείων, π.χ. λέξεων, αριθµών, σχηµάτων, συµβόλων που δεν έχουν σχέση µεταξύ τους. Επίσης, είναι ένα είδος φωτογραφικής µνήµης κατά την οποία το παιδί ανακαλεί ακριβώς αυτό που ακούει ή βλέπει χωρίς πρωτίστως να το αναλύσει. Ο εγκέφαλος λειτουργεί σαν scanner. Αυτή η µνηµονική ικανότητα σχετίζεται µε τη δυσλεξία και δυσορθογραφία. Για παράδειγµα, το παιδί δεν θυµάται ότι η λέξη νύχτα γράφεται µε υ γιατί δεν εντάσσεται σε κάποιο κανόνα. Μόνο όταν µετατρέψει το υ σε κατανοητό σχήµα, π.χ. µισοφέγγαρο θυµάται τη λέξη, µέσω της λογικής µνήµης. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 4 1. Τα κριτήρια επίδοσης λειτουργούν όπως τα διαγωνίσµατα και οι εξετάσεις. Καθορίζουν τι πρέπει και σε ποιο επίπεδο να το γνωρίζει ο διδασκόµενος, προκειµένου να εκτιµηθεί η διατήρηση της γνώσης του. Αν δηλαδή έχουν δηµιουργηθεί, λόγω µάθησης, σταθερές συνάψεις στον εγκέφαλό του δύναται να διατηρήσει µνηµονικά και αντιληπτικά τη συγκεκριµένη, κατακτηθείσα γνώση. 2. Η ανάλυση των εκπαιδευτικών στόχων περιλαµβάνει τη διαδικασία των 5Π, που σηµαίνει ποιος, που, πως, πότε, πόσο συχνά θα κάνει τι σε αναλυτικά καταγραµµένη µορφή. Αυτή η διαδικασία βοηθά στην οργάνωση του προγράµµατος ψυχοεκπαιδευτικής παρέµβασης, επίσης στην αξιολόγηση και διαχρονική παρακολούθησή του. 3. Παρέχουν σαφή εικόνα της βάσης (baseline) φάσης πριν την παρέµβαση και φάσης της παρέµβασης (intervention) συγκριτικά. Καθίσταται σαφής πειραµατικά η αποτελεσµατικότητα της παρέµβασης, επίσης η διατήρηση και γενίκευση της γνώσης. 13

14

15 ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ

16 2 ΑΠΟΡΡΗΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ Όνοµα ενδιαφερόµενης: Μαρίνα ηµόσιο Γυµνάσιο Ηµεροµηνία Εξέτασης: Ηλικία: 13 5 Ψυχολόγος: ρ. Ε. Κοντοπούλου Σχολική και Κλινική Ψυχολόγος Λαµψάκου Αθήνα Ι. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ Η Μαρίνα είναι µία συµπαθέστατη µαθήτρια Β τάξης Γυµνασίου, η οποία προσήλθε µε τους γονείς της για την ψυχολογική αξιολόγηση της παρούσας γνωστικής και συναισθηµατικής της κατάστασης. Όπως ανέφεραν οι γονείς της Μαρίνας, καθώς και η ίδια, παρουσιάζει προβλήµατα αυτοσυγκέντρωσης και πιθανόν συναισθηµατικής φύσεως, τα οποία συµβάλλουν στη διαδικασία της µάθησης. Η συµµετοχή της στην προετοιµασία των σχολικών µαθηµάτων δεν είναι αυθόρµητη και η αντίσταση είναι διαρκής, ιδιαίτερα όταν προσπαθεί η µητέρα της να τη βοηθήσει. Οι γονείς της Μαρίνας είναι νέα άτοµα, ανώτατου µορφωτικού επιπέδου, µε επιτυχή ε- παγγελµατική σταδιοδροµία και υψηλή κοινωνική αποδοχή. Προσπαθούν, όσο µπορούν να ευαισθητοποιηθούν στις ανάγκες της Μαρίνας, η οποία είναι το µοναδικό παιδί τους. ΙΙ. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ Η Μαρίνα ήταν ιδιαίτερα φιλική και συνεργάσιµη, επίσης αρκετά προσεκτική και συγκεντρωµένη κατά τη διάρκεια της χορήγησης των ψυχολογικών κλιµάκων. Η ψυχολογική εξέταση ήταν διάρκειας τριών εβδοµάδων, µε δίωρες συναντήσεις ανά εβδοµάδα. Οι γονείς της Μαρίνας προσήλθαν πριν από την εξέταση, εναλλάξ. Το αίτηµα της Μαρίνας ήταν να αποχωρήσουν οι γονείς της από τον εξεταστικό χώρο, ιδιαίτερα η µητέρα της, η οποία, όπως εξήγησε η Μαρίνα, της προκαλεί άθελά της άγχος. Όµως, χάρηκε ιδιαίτερα που ο πατέρας της διέθεσε χρόνο εκτός της εργασίας του και τη συνόδεψε στο γραφείο της ψυχολόγου.

17 Ψυχολογική Αναφορά 3 ΙΙΙ. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ 1. Πραγµατοποιήθηκε δίωρη κλινική συνέντευξη µε τους γονείς της Μαρίνας και την ίδια την Μαρίνα, για τη διαπίστωση τυχόν ιατρικών προβληµάτων, προβληµάτων ανάπτυξης και παραγόντων που συµβάλλουν στη διαδικασία της αυτοσυγκέντρωσης, της µάθησης και της συναισθηµατικής ανάπτυξής της. Οι γονείς, καθώς και η ίδια η Μαρίνα δεν ανέφεραν κανένα πρόβληµα που να χρήζει ιδιαίτερης προσοχής ή µελέτης. Η εξέλιξη της Μαρίνας κατά τη νηπιακή και παιδική ηλικία θεωρήθηκε φυσιολογική, µε εξαίρεση τις παρατηρήσεις του πατέρα της Μαρίνας, ο οποίος έθιξε κατ εξοχήν θέµατα οργάνωσης, προετοιµασίας και τακτικής όσον αφορά την προσαρµογή της Μαρίνας στη διαδικασία της σχολικής προετοιµασίας και µάθησης, τα οποία, βάσει των ψυχολογικών ευρηµάτων, αναλύονται στη συνέχεια. 2. Χορηγήθηκε η Κλίµακα Νοηµοσύνης WISC-III για την εκτίµηση της γενικής διανοητικής ανάπτυξης της Μαρίνας, ιδιαίτερα των γνωστικών λειτουργιών του αριστερού και δεξιού εγκεφαλικού ηµισφαιρίου, επίσης το συντονισµό των δύο εγκεφαλικών ηµισφαιρίων. Η Μαρίνα έλαβε γενικό δείκτη νοηµοσύνης 130 που την κατατάσσει στο επίπεδο των εφήβων µε υψηλή νοηµοσύνη. Ο Λεκτικός δείκτης νοηµοσύνης της Μαρίνας, που αφορά το αριστερό εγκεφαλικό ηµισφαίριο είναι 123 (επίπεδο άνω του µέσου όρου) και ο Πρακτικός δείκτης νοηµοσύνης που αφορά το δεξί εγκεφαλικό ηµισφαίριο, είναι 132 (επίπεδο εφήβων µε υψηλή νοηµοσύνη).

18 4 Λεκτικές Κλίµακες (αριστερό εγκεφαλικό ηµισφαίριο) Πρακτικές Κλίµακες (δεξί εγκεφαλικό ηµισφαίριο) Νοητική Ηλικία οκιµασία Ακατέργαστος Βαθµός Απόλυτη τιµή Νοητική Ηλικία οκιµασία Ακατέργαστος βαθµός Απόλυτη τιµή 12,2 Πληροφορίες 16 9* 13,6 Συµπλήρωση εικόνων ,10 Οµοιότητες ,6 Τακτοποίηση εικόνων 21 5* 10,10 Αριθµητική 17 8* 11,2 Κύβοι ,10 Λεξιλόγιο ,2 15,6 Συναρµολόγηση αντικειµένων Εντοπισµός συµβόλων * 12 13,10 Κατανόηση ,10 Κωδικοί ,10 Μνήµη αριθµών ,10 Λαβύρινθοι Άθροισµα των απόλυτων τι- µών & Λεκτικός είκτης Νοηµοσύνης 69 Ν: 123 Άθροισµα των απόλυτων τιµών & Λεκτικός είκτης Νοηµοσύνης 74 Ν: 132 Μεικτός είκτης Νοηµοσύνης: 130 Σηµείωση: Οι απόλυτες τιµές κάτω του 10 είναι προβληµατικές. Η ανώτερη απόλυτη τιµή είναι το 19.

19 Ψυχολογική Αναφορά 5 Ευρήµατα σχετικά µε τη λειτουργία των εγκεφαλικών ηµισφαιρίων, βάσει της ανάλυσης κατά Alan Kaufman και Jose Gouwens: Αριστερό εγκεφαλικό ηµισφαίριο ΕΠΙ ΟΣΗ Ικανότητα Χαµηλή Μέτρια Υψηλή Λεκτική ικανότητα (γενική) 12 Αντίληψη προφορικού λόγου 13 Εύρος γνώσεων 11 Λεκτική µνήµη (βραχυπρόθεσµη και µακροπρόθεσµη) 10 / 11 Αφηρηµένη σκέψη 14 Πληροφόρηση 12,5 Ταχύτητα αντίδρασης 10,5 Μετατροπή ιδεών σε λεκτικά σχήµατα 14 Ευχέρεια λόγου 13 Ακουστική αντίληψη 13 Κατανόηση προφορικού λόγου 12 Επιδέξιο χειρισµό ηχητικών προτύπων 9,6 Επίκτητη γνώση (ακουστικά) 11 Συγκέντρωση (ακουστικά) 10,5 εξί εγκεφαλικό ηµισφαίριο ΕΠΙ ΟΣΗ Ικανότητα Χαµηλή Μέτρια Υψηλή Οργάνωση οπτικών ερεθισµάτων 9,6 Αντίληψη χώρου 10,7 Συγκλίνουσα νόηση 9,5 Αντίληψη συνόλου οπτικά 10 Συνθετική σκέψη 10,5 Λεπτές κινητικές ικανότητες 13,5 Ικανότητα αντιγραφής 9,5 Συντονισµός αισθήσεων και εγκεφάλου 8

20 6 Οπτική µνήµη (βραχυπρόθεσµη και µακροπρόθεσµη) 12,5 Οπτική κινητική µνήµη 11,5 Οπτική αντίληψη αφηρηµένων ερεθισµάτων 12 Οπτικοκινητικός συντονισµός 11,2 Οπτικο-χωρικές σχέσεις 10 Βεβαιότητα 11 Επιµονή στο καθήκον 10,3 Οπτική αντίληψη ερεθισµάτων µε λογικό περιεχόµενο 8,3

21 Ψυχολογική Αναφορά 7 Συντονισµός των δύο ΕΠΙ ΟΣΗ εγκεφαλικών ηµισφαιρίων: Ικανότητα Χαµηλή Μέτρια Υψηλή Ικανότητα συγκέντρωσης προσοχής 11,6 Λογική αντίληψη 10 (διαδοχική επεξεργασία ερεθισµάτων) Συνολικές νοητικές ικανότητες 11,2 Κατανόηση εκτίµηση αξιολόγηση καταστάσεων 10 Κοινή λογική 11 ιάκριση βασικών από µη βασικές λεπτοµέρειες 9,3 Αριθµητική ικανότητα (σε σχέση µε ταχύτητα αντίδρασης) 11,6 Γενικές µαθησιακές ικανότητες 15 Λογική (συγκλίνουσα και αποκλίνουσα) 13,5 Κοινωνική κρίση 11 Ικανότητα οπτικοακουστικής ακολουθίας 11 Γλωσσική επάρκεια 12 Ευχέρεια λόγου 12,5 Αναλυτική σκέψη 9 Ικανότητα οργάνωσης και κατανόησης καταστάσεων 10 Παρακολούθηση 10,4 Μνήµη (γενική, ακουστική και οπτική) 11,2 Αποµνηµόνευση ονοµάτων 11,7 Κοινωνική ευαισθητοποίηση 10,6

22 8 Εκτίµηση των γνωστικών ικανοτήτων της Μαρίνας βασισµένη στην ανάλυση κατά Guilford και Whitla, προσαρµοσµένες στο WISC-III από την Κοντοπούλου ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙ ΟΣΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ Χαµηλή Μέτρια Υψηλή Οπτική αντίληψη 10,3 Ακουστική αντίληψη 13 Συµβολική αντίληψη 12,4 Λεκτική κατανόηση 13 Κατηγοριοποίηση σχηµάτων 10 Αντίληψη κατηγοριών συµβόλων 10,4 Λεκτική κατηγοριοποίηση 12 Σχέσεις σχηµάτων 10,1 Σχέσεις συµβόλων 12 Λεκτικές σχέσεις 12 Προσανατολισµός στο χώρο 10,7 Συµβολικά σχέδια 12,2 Γενική λογική 11,5 Οπτική αντίληψη του χώρου 10,7 Αφοµοίωση 13 Προβλεπτική αντίληψη 9 Πρόβλεψη συµβολικών επιπτώσεων 12,2 Εννοιολογική πρόβλεψη 13 MNHMH Οπτική µνήµη 12,3 Ακουστική διαδοχική µνήµη 12,2 Μνήµη ιδεών 12 Μνήµη µη συσχετιζόµενων στοιχείων 13 Μνήµη κατανοητών στοιχείων 10,8 Οπτική διαδοχική µνήµη 10,6 Ακουστική µνήµη 11,6 Μνήµη χρονικής οργάνωσης 10,7

23 Ψυχολογική Αναφορά 9 ΑΠΟΚΛΙΝΟΥΣΑ ΝΟΗΣΗ Χαµηλή Μέτρια Υψηλή Παραγωγή σχηµάτων 12 Παραγωγή λέξεων 14 Παραγωγή ιδεών 13 Ευελιξία χρήσης σχηµάτων 11,6 Ευελιξία χρήσης συµβόλων 13 Ευελιξία προφορικού λόγου 12 Εντοπισµός συµβολικών σχέσεων 13 Κατηγοριοποίηση λέξεων 14 Οργάνωση σχηµατικών παραστάσεων 9,5 Οργάνωση συµβολικών παραστάσεων 13 Έκφραση 12 Ευελιξία σχηµατικής προσαρµογής 8,3 Πρωτοτυπία πλευρική σκέψη 11,5 Ανάπτυξη σχηµάτων 9,6 Ανάπτυξη συµβόλων 12 Ανάπτυξη ιδεών 12 ΣΥΓΚΛΙΝΟΥΣΑ ΝΟΗΣΗ Χαµηλή Μέτρια Υψηλή Ονοµασία αντικειµένου 14 Εντοπισµός συναφών, µη επαναληπτικών 11,4 κατηγοριών Εντοπισµός συµβολικών σχέσεων 13 Εντοπισµός λεκτικών σχέσεων 12 Παραγωγή συµβολικών τάξεων βάσει οδηγιών 13 Λεκτική σειρά 13 Ανάλυση σχηµάτων 8,7 Ανάλυση συµβόλων 13 Συµβολική αντικατάσταση 13 Λογική επαγωγική ικανότητα 10,6

Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας;

Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας; Για τους γονείς και όχι μόνο από το Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας; Ακουστικός, οπτικός ή μήπως σφαιρικός; Ανακαλύψτε ποιος είναι ο μαθησιακός τύπος του παιδιού σας, δηλαδή με ποιο τρόπο μαθαίνει

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική Νευροψυχολογία του Παιδιού Διδάσκων: Α.Β. Καραπέτσας

Κλινική Νευροψυχολογία του Παιδιού Διδάσκων: Α.Β. Καραπέτσας WECHLER INTELLIGENCE SCALE FOR CHILDREN III (WISC -III) Κλινική Νευροψυχολογία του Παιδιού Διδάσκων: Α.Β. Καραπέτσας Υποκλίμακες του WISC Λεκτικές υποκλίμακες Πληροφορίες Λεξιλόγιο Ομοιότητες Κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΒΕΡΚΙΟΥ Παιδαγωγός MEd, Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος

της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΒΕΡΚΙΟΥ Παιδαγωγός MEd, Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΒΕΡΚΙΟΥ Παιδαγωγός MEd, Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος Περιεχομένα Ενότητες δραστηριοτήτων Μικρή ιστορία για τη δημιουργικότητα Ποιος θέλει

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: «ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ, ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΚΑΙ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚHΣ ΗΛΙΚΙΑΣ»

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00) Πέτρος Ρούσσος ΔΙΑΛΕΞΗ 6 Τι είναι Νοημοσύνη; Η ικανότητα του ατόμου να αφομοιώνει νέες πληροφορίες, να επωφελείται από τις εμπειρίες του και να προσαρμόζεται ρμ σε νέες

Διαβάστε περισσότερα

Ορισμός της μετάβασης

Ορισμός της μετάβασης Ορισμός της μετάβασης Ορίζεται ως το από έναν σε έναν που εμπεριέχει σύνθετες και διαδοχικές διαδικασίες αλλαγών που επηρεάζουν το συνολικό φάσμα της ατομικής και

Διαβάστε περισσότερα

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να ζει και να μεγαλώνει σ ένα υγιές περιβάλλον, το οποίο θα διασφαλίζει και θα προάγει την σωματική και ψυχική

Διαβάστε περισσότερα

ο εκπαιδευτικός µπορεί να χρησιµοποιήσει ιστορία σε κόµικς που περιέχει διάλογο να διδάξει κατάλληλες λεκτικές δοµές για το ξεκίνηµα συζήτησης

ο εκπαιδευτικός µπορεί να χρησιµοποιήσει ιστορία σε κόµικς που περιέχει διάλογο να διδάξει κατάλληλες λεκτικές δοµές για το ξεκίνηµα συζήτησης Μαθησιακή υσκολία Στρατηγικές ο εκπαιδευτικός µπορεί να χρησιµοποιήσει ιστορία σε κόµικς που περιέχει διάλογο να διδάξει κατάλληλες λεκτικές δοµές για το ξεκίνηµα συζήτησης να διδάξει στους µαθητές τρόπους

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. Γεώργιος Ν. Πριµεράκης Σχ. Σύµβουλος ΠΕ03

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. Γεώργιος Ν. Πριµεράκης Σχ. Σύµβουλος ΠΕ03 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Γεώργιος Ν. Πριµεράκης Σχ. Σύµβουλος ΠΕ03 1 Η αξιολόγηση (µπορεί να) αναφέρεται στον εκπαιδευτικό, στο µαθητή, στο Αναλυτικό Πρόγραµµα, στα διδακτικά υλικά στη σχολική µονάδα ή (και) στο θεσµό

Διαβάστε περισσότερα

Αιτία παραποµπής Ε Ω ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΕΤΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΛΟΓΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗΣ.

Αιτία παραποµπής Ε Ω ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΕΤΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΛΟΓΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗΣ. Στοιχεία εξέτασης Στοιχεία εξεταζοµένου παιδιού Ονοµατεπώνυµο: 1043 1043 (1043) Φύλο: Αγόρι Ηµ/νια γέννησης: 16-07-2011 Μητρική γλώσσα: Ελληνικά Προτίµηση χεριού: εξί Ηµ/νια εξέτασης: 21-11-2016 Χρονολογική

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια

Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια Γιατί χρειάζεται να κάνουµε τόσο ειδική διαφοροποίηση; Τα παιδιά που βρίσκονται στο φάσµα του αυτισµού έχουν διαφορετικό τρόπο σκέψης και αντίληψης για τον κόσµο,

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηµατική. Μοντελοποίηση

Μαθηµατική. Μοντελοποίηση Μαθηµατική Μοντελοποίηση Μοντελοποίηση Απαιτητική οικονοµία και αγορά εργασίας Σύνθετες και περίπλοκες προβληµατικές καταστάσεις Μαθηµατικές και τεχνολογικές δεξιότητες Επίλυση σύνθετων προβληµάτων Μαθηµατικοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΤΥΠΟ 1

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΤΥΠΟ 1 1 ΥΕΨ(Δημ) 1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΤΥΠΟ 1 Nέα Διαδικασία Παρέμβασης στο Σχολείο για Χειρισμό Παιδιού με Πιθανές Μαθησιακές, Συναισθηματικές ή άλλες Δυσκολίες

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Clements & Sarama, 2009; Sarama & Clements, 2009 Χωρική αντίληψη και σκέψη Προσανατολισμός στο χώρο Οπτικοποίηση (visualization) Νοερή εικονική αναπαράσταση Νοερή

Διαβάστε περισσότερα

29. Βοηθητικό ρόλο στους μαθητές με δυσγραφία κατέχει η χρήση: Α) ηλεκτρονικών υπολογιστών Β) αριθμομηχανών Γ) λογογράφων Δ) κανένα από τα παραπάνω

29. Βοηθητικό ρόλο στους μαθητές με δυσγραφία κατέχει η χρήση: Α) ηλεκτρονικών υπολογιστών Β) αριθμομηχανών Γ) λογογράφων Δ) κανένα από τα παραπάνω ΔΥΣΓΡΑΦΙΑ Ερωτήσεις 1. Η δυσγραφία μπορεί να χωριστεί στις δύο ακόλουθες κατηγορίες: Α) γενική και μερική Β) γενική και ειδική Γ) αναπτυξιακή και επίκτητη Δ) αναπτυξιακή και μαθησιακή 2. Η αναπτυξιακή

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Προλογικό Σημείωμα 9

Περιεχόμενα. Προλογικό Σημείωμα 9 Περιεχόμενα Προλογικό Σημείωμα 9 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.1. Εισαγωγή 14 1.2 Τα βασικά δεδομένα των Μαθηματικών και οι γνωστικές απαιτήσεις της κατανόησης, απομνημόνευσης και λειτουργικής χρήσης τους 17 1.2.1. Η

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνη Επιστημονικού Πεδίου Χρυσή Χατζηχρήστου

Υπεύθυνη Επιστημονικού Πεδίου Χρυσή Χατζηχρήστου «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21 ου αιώνα) Νέο Πρόγραμμα Σπουδών, Οριζόντια Πράξη» MIS: 295450 Υποέργο 1: «Εκπόνηση Προγραμμάτων Σπουδών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και οδηγών για τον εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Προσέγγιση των Μαθησιακών Δυσκολιών και Εφαρμογή του Τεστ Αθηνά

Προσέγγιση των Μαθησιακών Δυσκολιών και Εφαρμογή του Τεστ Αθηνά Παρουσίαση Πτυχιακής Εργασίας με θέμα: Προσέγγιση των Μαθησιακών Δυσκολιών και Εφαρμογή του Τεστ Αθηνά Ιωάννινα Νοέμβριος2012 Επόπτης καθηγητής: Χριστοδουλίδης Παύλος Εκπονήτριες: Αρμυριώτη Βασιλική (11071)

Διαβάστε περισσότερα

Τρόποι εξάσκησης της μνήμης και μέθοδοι καλυτέρευσης

Τρόποι εξάσκησης της μνήμης και μέθοδοι καλυτέρευσης Η μνήμη είναι μια νοητική ικανότητα με την οποία αποθηκεύουμε, αναγνωρίζουμε και ανακαλούμε, αλλά και αναπλάθουμε πληροφορίες ή εμπειρίες. Με άλλα λόγια, με τη μνήμη αποθηκεύουμε και διατηρούμε δεδομένα

Διαβάστε περισσότερα

21/02/17. Μετρήσεις. Μετρήσεις. Μετρήσεις ΕΠΑ 604: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ & ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

21/02/17. Μετρήσεις. Μετρήσεις. Μετρήσεις ΕΠΑ 604: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ & ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΕΠΑ 604: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ & ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ 02_ Εισαγωγή στην αξιολόγηση και τις μετρήσεις στην προσχολική ηλικία Μετρήσεις Η μέτρηση είναι η αριθμητική απόδοση ενός χαρακτηριστικού Π.χ. καλός

Διαβάστε περισσότερα

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Παιδαγωγικές προσεγγίσεις και διδακτικές πρακτικές - η σχέση τους με τις θεωρίες μάθησης Παρατηρώντας τη μαθησιακή διαδικασία Τι είδους δραστηριότητες παρατηρήσατε

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή με θέμα: «Μαθησιακές δυσκολίες στη σχολική ηλικία και εφαρμογή του Τεστ Πρώιμης Ανίχνευσης Δυσλεξίας».

Πτυχιακή με θέμα: «Μαθησιακές δυσκολίες στη σχολική ηλικία και εφαρμογή του Τεστ Πρώιμης Ανίχνευσης Δυσλεξίας». Πτυχιακή με θέμα: «Μαθησιακές δυσκολίες στη σχολική ηλικία και εφαρμογή του Τεστ Πρώιμης Ανίχνευσης Δυσλεξίας». Επιβλέπων καθηγητής:κ.χριστοδουλίδης Παύλος Επιμέλεια: Κατσάνου Αλεξάνδρα (Α.Μ:11074) Στόχος

Διαβάστε περισσότερα

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου)

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Ομιλία-συζήτηση με βασικό άξονα προσέγγισης το Φάσμα του Αυτισμού και με αφορμή το βιβλίο της Εύας Βακιρτζή «Το Αυγό» στο

Διαβάστε περισσότερα

TEACCH: ΘΕΡΑΠΕΙΑ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΑΥΤΙΣΜΟ & ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ. Β. Α. Παπαγεωργίου Παιδοψυχίατρος

TEACCH: ΘΕΡΑΠΕΙΑ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΑΥΤΙΣΜΟ & ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ. Β. Α. Παπαγεωργίου Παιδοψυχίατρος TEACCH: ΘΕΡΑΠΕΙΑ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΑΥΤΙΣΜΟ & ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Β. Α. Παπαγεωργίου Παιδοψυχίατρος Τι Είναι ο Αυτισμός; 1. Διαταραχή Επικοινωνίας: Επηρεάζει την κατανόηση και τη χρήση όλων των

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ (ΑΔΜΕ) ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ. Σ. Παπαϊωάννου, Α. Μουζάκη Γ. Σιδερίδης & Π. Σίμος

ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ (ΑΔΜΕ) ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ. Σ. Παπαϊωάννου, Α. Μουζάκη Γ. Σιδερίδης & Π. Σίμος ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ (ΑΔΜΕ) ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Σ. Παπαϊωάννου, Α. Μουζάκη Γ. Σιδερίδης & Π. Σίμος ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης δραστηριότητας Βασικό στοιχείο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Ονοματεπώνυμο του παιδιού Ημερομηνία σύνταξης της παιδαγωγικής έκθεσης Ημερομηνία γέννησης του παιδιού

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την 1 ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την παλαιότερη γνώση τους, σημειώνουν λεπτομέρειες, παρακολουθούν

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα πτυχιακής Μαθησιακές δυσκολίες και Κακοποίηση παιδιών

Θέμα πτυχιακής Μαθησιακές δυσκολίες και Κακοποίηση παιδιών Θέμα πτυχιακής Μαθησιακές δυσκολίες και Κακοποίηση παιδιών Ορισμός μαθησιακών διαταραχών Η αδυναμία των μαθητών να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις ενός κανονικού σχολείου. Τα μαθησιακά προβλήματα ΔΕΝ οφείλονται

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Π. Χρήστου

Κωνσταντίνος Π. Χρήστου 1 Κριτήρια: Διδακτική διαδικασία Μαθητοκεντρικά Δασκαλοκεντρικά Αλληλεπίδρασης διδάσκοντα διδασκόµενου Είδος δεξιοτήτων που θέλουν να αναπτύξουν Επεξεργασίας Πληροφοριών Οργάνωση-ανάλυση πληροφοριών, λύση

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γιατί η Ρομποτική στην Εκπαίδευση; A) Τα παιδιά όταν σχεδιάζουν, κατασκευάζουν και προγραμματίζουν ρομπότ έχουν την ευκαιρία να μάθουν παίζοντας και να αναπτύξουν δεξιότητες Η

Διαβάστε περισσότερα

Προτάσεις για τις προαγωγικές και απολυτήριες ενδοσχολικές εξετάσεις μαθητών/τριών με ΕΕΑ ή και αναπηρία:

Προτάσεις για τις προαγωγικές και απολυτήριες ενδοσχολικές εξετάσεις μαθητών/τριών με ΕΕΑ ή και αναπηρία: Προτάσεις για τις προαγωγικές και απολυτήριες ενδοσχολικές εξετάσεις μαθητών/τριών με ΕΕΑ ή και αναπηρία: 1. Η διαφοροποιημένη αντιμετώπιση κατά τη διαδικασία εξέτασης των μαθητών/τριών με ΕΕΑ ή και αναπηρία

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Βασίλειος Κωτούλας vaskotoulas@sch.gr h=p://dipe.kar.sch.gr/grss Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Η Δομή της εισήγησης 1 2 3 Δυο λόγια για Στόχοι των Ερευνητική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Α/ΘΜΙΑΣ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Α/ΘΜΙΑΣ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ Α/ΘΜΙΑΣ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «Η διδασκαλία του Βόλεϊ στο Σχολείο» ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΜΙΝΑΡΗΣ Καθηγητής Φυσ. Αγωγής ΣΚΟΠΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Το σεμινάριο αυτό έχει σαν σκοπό να δώσει βασικές κατευθύνσεις

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές και διδακτικές παρεμβάσεις στα πλαίσια του Εξατομικευμένου Εκπ/κού Προγράμματος της Παράλληλης Στήριξης σε Μαθήτρια με προβλήματα όρασης

Παιδαγωγικές και διδακτικές παρεμβάσεις στα πλαίσια του Εξατομικευμένου Εκπ/κού Προγράμματος της Παράλληλης Στήριξης σε Μαθήτρια με προβλήματα όρασης Παιδαγωγικές και διδακτικές παρεμβάσεις στα πλαίσια του Εξατομικευμένου Εκπ/κού Προγράμματος της Παράλληλης Στήριξης σε Μαθήτρια με προβλήματα όρασης Υπεύθυνοι Εκπ/κοί Ζαπρούδη Ευαγγελία ΠΕ 3.50 Καλαϊτζή

Διαβάστε περισσότερα

Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών

Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών Γιατί ακόμα και όταν η αγάπη είναι δεδομένη, η επικοινωνία είναι κάτι που μαθαίνεται* *Προγράμματα βασισμένα στην «Επικοινωνία

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ψυχολογία

Εισαγωγή στην Ψυχολογία 1 Εισαγωγή στην Ψυχολογία ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 2 Θέµατα Ορισµού Η ψυχολογία είναι η επιστήµη που σκοπό έχει να περιγράψει και να εξηγήσει την συµπεριφορά και της νοητικές διεργασίες κυρίως των ανθρώπων αλλά και των

Διαβάστε περισσότερα

Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού

Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού Διαβάστε προσεκτικά την λίστα που ακολουθεί. Ποιες από τις δραστηριότητες που αναφέρονται θεωρείτε ότι θα συνέβαλαν περισσότερο στην προώθηση του γραμματισμού των παιδιών

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της

Διαβάστε περισσότερα

Παπαμιχαλοπούλου Ελευθερία, Νηπιαγωγός Ειδικής Αγωγής Τ.Ε. 1 ο Νηπιαγωγείου Ελληνικού Υπ. Διδάκτορας Ειδικής Αγωγής, Τ.Ε.Α.Π.Η.

Παπαμιχαλοπούλου Ελευθερία, Νηπιαγωγός Ειδικής Αγωγής Τ.Ε. 1 ο Νηπιαγωγείου Ελληνικού Υπ. Διδάκτορας Ειδικής Αγωγής, Τ.Ε.Α.Π.Η. Π3.2.2. Κοινωνικές Ιστορίες που αφορούν στην Προσωπική και Κοινωνική Ανάπτυξη και στην κατανόηση κοινωνικών καταστάσεων για μαθητές με αναπηρία Π3.2.3. Κοινωνικές Ιστορίες που αφορούν στη διαχείριση κινδύνων

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλεξία και Ξένη Γλώσσα

Δυσλεξία και Ξένη Γλώσσα Δυσλεξία και Ξένη Γλώσσα Βιβέτα Λυμπεράκη Ξένια Κωνσταντινοπούλου Καθηγήτριες αγγλικών ειδικής αγωγής Ποιοί μαθητές αναμένεται να αντιμετωπίσουν δυσκολία στις ξένες γλώσσες Μαθητές που: παρουσιάζουν δυσκολίες

Διαβάστε περισσότερα

Οι γνώμες είναι πολλές

Οι γνώμες είναι πολλές Η Ψυχολογία στη Φυσική Αγωγή στο πλαίσιο του σχολικού περιβάλλοντος ΚασταμονίτηςΚωνσταντίνος Ψυχολόγος Οι γνώμες είναι πολλές Πολλές είναι οι γνώμες στο τι προσφέρει τελικά ο αθλητισμός στην παιδική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Πολλαπλοί τύποι νοημοσύνης και η σημασία τους για την ανάπτυξη και την εκπαίδευση των παιδιών, τη. Συναισθηματική Νοημοσύνη. και τη Δημιουργικότητα.

Πολλαπλοί τύποι νοημοσύνης και η σημασία τους για την ανάπτυξη και την εκπαίδευση των παιδιών, τη. Συναισθηματική Νοημοσύνη. και τη Δημιουργικότητα. Πολλαπλοί τύποι νοημοσύνης και η σημασία τους για την ανάπτυξη και την εκπαίδευση των παιδιών, τη Συναισθηματική Νοημοσύνη και τη Δημιουργικότητα. ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΓΟΝΕΩΝ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ Μονάδα Εφηβικής Υγείας Ανδρέας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 2016-2017 Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις βασικές έννοιες Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Elliot, S. N., Kratochwill, T. R., Cook, J. L., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ 1 ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ Α. ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Το πρόγραμμα ειδίκευσης στη συστημική διάγνωση που προσφέρει το Λόγω Ψυχής Ινστιτούτο

Διαβάστε περισσότερα

Οι Επιπτώσεις του Τραύματος στην Ανάπτυξη του Παιδιού

Οι Επιπτώσεις του Τραύματος στην Ανάπτυξη του Παιδιού Οι Επιπτώσεις του Τραύματος στην Ανάπτυξη του Παιδιού Αυτό το βιβλίο απευθύνεται σε άτομα που εμπλέκονται στην φροντίδα των παιδιών και σε επαγγελματίες πρώτης γραμμής Priya Patel and Panos Vostanis Μετάφραση:

Διαβάστε περισσότερα

Στάδια Ανάπτυξης Λόγου και Οµιλίας

Στάδια Ανάπτυξης Λόγου και Οµιλίας Στάδια Ανάπτυξης Λόγου και Οµιλίας Το παιδί ξεδιπλώνει τις γλωσσικές ικανότητες του µε το χρόνο. Όλα τα παιδιά είναι διαφορετικά µεταξύ τους και το κάθε ένα έχει το δικό του ρυθµό. Τα στάδια ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικες πληροφοριες Πέτρος Γαλάνης Δρ. ΕΚΠΑ, Δάσκαλος Ε.Α. (ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Δ Αθήνας) Τι είναι η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ); Ο όρος «Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος» (ΔΑΦ)

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η

Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η Δημιουργικό Παιχνίδι ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ Φ.Α. Διάλεξη 3η Σκοποί της παρουσίασης Εξέταση των προϋποθέσεων καταλληλότητας των παιχνιδιών σε σχέση με τα προγράμματα Φ.Α. Εισαγωγή στα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ EΠEAEK Αναμόρφωση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών του ΤΕΦΑΑ - Αυτεπιστασία Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ειρήνη Δερμιτζάκη -Μάριος Γούδας Διάλεξη 9: To παιχνίδι ως αναπτυξιακή διαδικασία ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΨΥΧ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΨΥΧ 101.2 ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2019-2020 ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Στέφανη Στεφάνου EMAIL: stephanou.stephanie@ucy.ac.cy ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ: 5 ECTS ΜΕΡΕΣ & ΩΡΕΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ: Τρίτη & Παρασκευή @ 12:00

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις βασικές έννοιες Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Elliot, S. N., Kratochwill, T. R., Cook, J. L., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση Εκτελεστικών Λειτουργιών

Αξιολόγηση Εκτελεστικών Λειτουργιών Αξιολόγηση Εκτελεστικών Λειτουργιών Εισαγωγή: οκιμασίες Εκτελεστικών Λειτουργιών και η Συμβολή τους στην Επαγγελματική σας Επιλογή Η σημασία της αξιολόγησης των γνωστικών δεξιοτήτων Οι γνωστικές ικανότητες

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρµοσµένη ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών (Πρακτικές Ασκήσεις Β Φάσης)

Εφαρµοσµένη ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών (Πρακτικές Ασκήσεις Β Φάσης) Πανεπιστήµιο Αιγαίου Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης Μιχάλης Σκουµιός Εφαρµοσµένη ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών (Πρακτικές Ασκήσεις Β Φάσης) Παρατήρηση ιδασκαλίας και Μοντέλο Συγγραφής Έκθεσης

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚO ΣYΣΤΗΜΑ. Αθανασιάδης Στάθης φυσικοθεραπευτής NDT

ΟΠΤΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚO ΣYΣΤΗΜΑ. Αθανασιάδης Στάθης φυσικοθεραπευτής NDT ΟΠΤΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚO ΣYΣΤΗΜΑ Αθανασιάδης Στάθης φυσικοθεραπευτής NDT ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜOΣ ΤΗΣ ΟΡΑΣΗΣ «κοιτάζουμε με τα μάτια αλλά βλέπουμε με τον εγκέφαλο» 90% των πληροφοριών που φθάνουν στον εγκέφαλο περνούν μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού

Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Τι είδους δραστηριότητα είναι ο γραμματισμός; Πότε, πώς και γιατί εμπλέκονται οι άνθρωποι σε δραστηριότητες εγγραμματισμού; Σε ποιες περιστάσεις και με ποιο σκοπό; Καθημερινές

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτηματολόγιο προς εκπαιδευτικούς

Ερωτηματολόγιο προς εκπαιδευτικούς Ερωτηματολόγιο προς εκπαιδευτικούς Σκοπός της έρευνας αυτής είναι η διερεύνηση των απόψεων των εκπαιδευτικών αναφορικά με την ιδιαίτερη πολιτική του σχολείου τους. Η έρευνα αυτή εξετάζει, κυρίως, την πολιτική

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος μαθητή με αυτισμό. Τροκάνα Αρίστη ΠΕ02.50

Παρουσίαση εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος μαθητή με αυτισμό. Τροκάνα Αρίστη ΠΕ02.50 «Πρόγραμμα εξειδικευμένης εκπαιδευτικής υποστήριξης για ένταξη μαθητών με αναπηρία ή και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες» Παρουσίαση εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος μαθητή με αυτισμό Τροκάνα Αρίστη

Διαβάστε περισσότερα

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών 4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών Στο προηγούμενο κεφάλαιο (4.1) παρουσιάστηκαν τα βασικά αποτελέσματα της έρευνάς μας σχετικά με την άποψη, στάση και αντίληψη των μαθητών γύρω από θέματα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΠΛΕ ΒΙΒΛΙΟΤΕΤΡΑΔΙΑ. ΝΕΑ ΣΕΙΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΜΠΛΕ ΒΙΒΛΙΟΤΕΤΡΑΔΙΑ. ΝΕΑ ΣΕΙΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΜΠΛΕ ΒΙΒΛΙΟΤΕΤΡΑΔΙΑ. ΝΕΑ ΣΕΙΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ by Τaλκ/ Αύγουστος 29, 2018/ Χωρίς σχόλια Οι εκπαιδευτικοί Ευαγγελία Δεσύπρη και Κωνσταντίνα Μάρκου υπογράφουν τη νέα,

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία. Ημερομηνία: 15/09/2017. Intellectual Output:

Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία. Ημερομηνία: 15/09/2017. Intellectual Output: Τίτλος: Εταίρος: Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία SOSU Oestjylland Ημερομηνία: 15/09/2017 Intellectual Output: IO3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ψυχολογικές Πτυχές...2

Διαβάστε περισσότερα

θέραπειν Αγίας Σοφίας 3, Ν. Ψυχικό, Τ ,

θέραπειν  Αγίας Σοφίας 3, Ν. Ψυχικό, Τ , θέραπειν Κέντρο Συµβουλευτικών Υπηρεσιών Ψυχικού Το κέντρο συμβουλευτικών υπηρεσιών θέραπειν αποτελεί ένα σύγχρονο κέντρο ειδικών θεραπειών, πρόληψης, διάγνωσης και αποκατάστασης. Στελεχώνεται από εξειδικευμένους

Διαβάστε περισσότερα

Νοημοσύνη. Μπορεί να μετρηθεί; Βασίλειος Κωτούλας 2 η Περιφέρεια ΔΕ Καρδίτσας

Νοημοσύνη. Μπορεί να μετρηθεί; Βασίλειος Κωτούλας 2 η Περιφέρεια ΔΕ Καρδίτσας Νοημοσύνη Μπορεί να μετρηθεί; Βασίλειος Κωτούλας 2 η Περιφέρεια ΔΕ Καρδίτσας S Αμφισβήτηση S Αξιολόγηση της νοημοσύνης (Νασιάκου, (1980): Νοημοσύνη είναι ό,τι μετρούν τα τεστ νοημοσύνης) S Τρόπος αξιολόγησης

Διαβάστε περισσότερα

Πώς μαθαίνουν οι μαθητές;

Πώς μαθαίνουν οι μαθητές; Τεχνικές για την καλλιέργεια δεξιοτήτων ανάγνωσης και γραφής Ευγενία Νιάκα Σχολική Σύμβουλος Πώς μαθαίνουν οι μαθητές; Οι μαθητές δεν απορροφούν «σαν σφουγγάρια», ούτε αποδέχονται άκριτα κάθε νέα πληροφορία.

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση της συμπεριφοράς παιδιών προσχολικής ηλικίας

Αξιολόγηση της συμπεριφοράς παιδιών προσχολικής ηλικίας Πολλές μορφές συμπεριφοράς των παιδιών κατά την προσχολική ηλικία αναπτύσσονται με ταχύ ρυθμό, όπως και άλλες όψεις της ανάπτυξης (π.χ. γνωστική, κινητική), με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα μεγάλο εύρος

Διαβάστε περισσότερα

Κλίμακες για ανίχνευση αναπτυξιακών διαταραχών. Ζωή Καραμπατζάκη, Δρ Ειδικής Αγωγής, Σχολική Σύμβουλος Π.Α.

Κλίμακες για ανίχνευση αναπτυξιακών διαταραχών. Ζωή Καραμπατζάκη, Δρ Ειδικής Αγωγής, Σχολική Σύμβουλος Π.Α. Κλίμακες για ανίχνευση αναπτυξιακών διαταραχών Ζωή Καραμπατζάκη, Δρ Ειδικής Αγωγής, Σχολική Σύμβουλος Π.Α. (Αναπτυξιακή Ανιχνευτική Δοκιμασία,των Frankenburg & Dodds, 1967) Ανιχνεύει προβλήματα νοητικής

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική Νευροψυχολογία του παιδιού

Κλινική Νευροψυχολογία του παιδιού Κλινική Νευροψυχολογία του παιδιού Α εξάμηνο Διδάσκων : Α. Β. Καραπέτσας Ακαδημαϊκό έτος 2015-2016 1 ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ 2 Μία από τις πρώτες έρευνες που μελετούν και επιβεβαιώνουν ότι τα άτομα με μουσική

Διαβάστε περισσότερα

=> Οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν έναν ανομοιογενή πληθυσμό

=> Οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν έναν ανομοιογενή πληθυσμό Μαθησιακές Δυσκολίες ΟΡΙΣΜΟΣ - Παρόλο που ο όρος χρησιμοποιείται εδώ και 40 χρόνια περίπου, δεν υπάρχει συμφωνία πάνω στα αποδεκτά κριτήρια που ορίζουν τις μαθησιακές δυσκολίες είτε στον κλινικό είτε στον

Διαβάστε περισσότερα

Μουσικοκινητική Αγωγή

Μουσικοκινητική Αγωγή Μουσικοκινητική Αγωγή Τι είναι η Μουσικοκινητική Αγωγή Αρχές της Μουσικοκινητικής Αγωγής (Carl Orff) Παιδαγωγικές βάσεις της Μουσικοκινητικής Αγωγής Ποιοι οι στόχοι της Μουσικοκινητικής Αγωγής Αυτοσχεδιασμός

Διαβάστε περισσότερα

Γεωµετρία Γ' Γυµνασίου: Παραλληλία πλευρών, αναλογίες γεωµετρικών µεγεθών, οµοιότητα

Γεωµετρία Γ' Γυµνασίου: Παραλληλία πλευρών, αναλογίες γεωµετρικών µεγεθών, οµοιότητα Σενάριο 3. Τα µέσα των πλευρών τριγώνου Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Γ' Γυµνασίου: Παραλληλία πλευρών, αναλογίες γεωµετρικών µεγεθών, οµοιότητα τριγώνων, τριγωνοµετρικοί αριθµοί περίµετρος και εµβαδόν.

Διαβάστε περισσότερα

Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι μια διαταραχή που απασχολεί πολλές ειδικότητες όπως ψυχολόγους, παιδοψυχολόγους, λογοθεραπευτές, ειδικούς αγωγούς κ.α.

Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι μια διαταραχή που απασχολεί πολλές ειδικότητες όπως ψυχολόγους, παιδοψυχολόγους, λογοθεραπευτές, ειδικούς αγωγούς κ.α. Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι μια διαταραχή που απασχολεί πολλές ειδικότητες όπως ψυχολόγους, παιδοψυχολόγους, λογοθεραπευτές, ειδικούς αγωγούς κ.α. Η κάθε ειδικότητα ελέγχει και επεμβαίνει σε διαφορετικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΔΡΟΥΝ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΔΡΟΥΝ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΔΡΟΥΝ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ 1. Γονείς δημογραφικά στοιχεία, φύλο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο ψυχολογικοί παράγοντες (συστολή, αρν. εμπειρίες, αδεξιότητα) προσδοκίες, στάσεις,

Διαβάστε περισσότερα

Στην ρίζα της δυσλεξίας, της ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπέρ-κινητικότητα και άλλων μαθησιακών δυσκολιών υπάρχει ένα χάρισμα, ένα ταλέντο.

Στην ρίζα της δυσλεξίας, της ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπέρ-κινητικότητα και άλλων μαθησιακών δυσκολιών υπάρχει ένα χάρισμα, ένα ταλέντο. Πώς ένα χάρισμα μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία Στην ρίζα της δυσλεξίας, της ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπέρ-κινητικότητα και άλλων μαθησιακών δυσκολιών υπάρχει ένα χάρισμα, ένα ταλέντο. Αυτό

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ψυχολογία. Ψυχολογία. Ας δούµε ένα παράδειγµα ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΟΡΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Τοµείς έρευνας της ψυχολογίας

Εισαγωγή στην Ψυχολογία. Ψυχολογία. Ας δούµε ένα παράδειγµα ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΟΡΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Τοµείς έρευνας της ψυχολογίας ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΟΡΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Εισαγωγή στην ρ Λυράκος Γεώργιος Ψυχολόγος Υγείας MSc. PhD Φυσικοθεραπεία Μάθηµα1 ο Είναι η επιστήµη που σκοπό έχει να περιγράψει και να εξηγήσει την συµπεριφορά και τις νοητικές

Διαβάστε περισσότερα

710 -Μάθηση - Απόδοση. Κινητικής Συμπεριφοράς: Προετοιμασία

710 -Μάθηση - Απόδοση. Κινητικής Συμπεριφοράς: Προετοιμασία 710 -Μάθηση - Απόδοση Διάλεξη 5η Ποιοτική αξιολόγηση της Κινητικής Συμπεριφοράς: Προετοιμασία Περιεχόμενο ενοτήτων Ποιοτική αξιολόγηση Ορισμός και στάδια που περιλαμβάνονται Περιεχόμενο: στοιχεία που τη

Διαβάστε περισσότερα

Η προσέγγιση του γραπτού λόγου και η γραφή. Χ.Δαφέρμου

Η προσέγγιση του γραπτού λόγου και η γραφή. Χ.Δαφέρμου Η προσέγγιση του γραπτού λόγου και η γραφή Πώς μαθαίνουν τα παιδιά να μιλούν? Προσπαθώντας να επικοινωνήσουν Πώς μαθαίνουν τα παιδιά να γράφουν? Μαθαίνoυν να γράφουν γράφοντας Η γραφή λύνει προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Σωτηρία Τζιβινίκου

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Σωτηρία Τζιβινίκου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σωτηρία Τζιβινίκου Αποτελεσματική πρόληψη είναι μια μορφή παρέμβασης. Η Πρόληψη ξεκινά όταν τα προβλήματα δεν είναι παρόντα/εμφανή Η καλή γονεϊκή

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Σχεδιασμός... αντιμετωπίζει ενιαία το πλαίσιο σπουδών (Προδημοτική, Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο), είναι συνέχεια υπό διαμόρφωση και αλλαγή, για να αντιμετωπίζει την εξέλιξη,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΙ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΙΙ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ»

ΜΕΘΟΔΟΙ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΙΙ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ» ΜΕΘΟΔΟΙ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΙΙ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ» Δρ. ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΙΩΤΣΙΔΗ (PhD, MSc, MA) Κλινικός & Συμβουλευτικός Ψυχολόγος 1 ΔΟΜΗ ΔΙΑΛΕΞΗΣ Ορισμοί, οφέλη,

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην πρόληψη και καταπολέµηση του αλκοολισµού στην εφηβεία

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην πρόληψη και καταπολέµηση του αλκοολισµού στην εφηβεία Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην πρόληψη και καταπολέµηση του αλκοολισµού στην εφηβεία Αικατερίνη Φλώρου Εκπαιδευτικός Νοµικός Σύµβουλος ΣΕΠ ΓΕΛ Αναβύσσου Το σχολείο βασικός φορέας κοινωνικοποίησης Οι σύγχρονες

Διαβάστε περισσότερα

Η βασική μας εκπαίδευση στο WAIS-IV GR αποτελείται από 2 μέρη:

Η βασική μας εκπαίδευση στο WAIS-IV GR αποτελείται από 2 μέρη: Κ Υ Π Ρ Ι Α Κ Ο Ι Ν Σ Τ Ι Τ Ο Υ Τ Ο Ψ Υ Χ Ο Θ Ε Ρ Α Π Ε Ι Α Σ ΒΑΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ ΓΙΑ ΕΝΗΛΙΚΕΣ WAIS-IV G R Το WAIS-IV (Wechsler Adult Intelligence Scale Fourth

Διαβάστε περισσότερα

MODULES TRAIN. Monika Tröster / Adelgard Steindl German Institute for Adult Education (DIE) Leibniz Centre for Lifelong Learning) Module 5:

MODULES TRAIN. Monika Tröster / Adelgard Steindl German Institute for Adult Education (DIE) Leibniz Centre for Lifelong Learning) Module 5: ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΩΝ Μαθησιακή ΣΤΟΝ συµβουλευτική ΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟ ΓΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΗ MODULES Σηµειώσεις για το Σεµινάριο TRAIN Mnika Tröster / Adelgard Steindl German Institute

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιάζοντας εκπαιδευτικές δραστηριότητες με νόημα για τους μαθητές-ο ρόλοςτωνστιλ διδασκαλίας. Αυγερινός Γ. Ανδρέας

Σχεδιάζοντας εκπαιδευτικές δραστηριότητες με νόημα για τους μαθητές-ο ρόλοςτωνστιλ διδασκαλίας. Αυγερινός Γ. Ανδρέας Σχεδιάζοντας εκπαιδευτικές δραστηριότητες με νόημα για τους μαθητές-ο ρόλοςτωνστιλ διδασκαλίας Αυγερινός Γ. Ανδρέας aavgerin@phyed.duth.gr Κεντρική έννοια είναι ότι Ο καθηγητής ΦΑ επιτυγχάνει τους διδακτικούς

Διαβάστε περισσότερα

Η βασική μας εκπαίδευση στο WISC-V GR αποτελείται από 2 μέρη:

Η βασική μας εκπαίδευση στο WISC-V GR αποτελείται από 2 μέρη: Κ Υ Π Ρ Ι Α Κ Ο Ι Ν Σ Τ Ι Τ Ο Υ Τ Ο Ψ Υ Χ Ο Θ Ε Ρ Α Π Ε Ι Α Σ ΒΑΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ WISC-V G R Το WISC-V (Wechsler Intelligence Scale fr

Διαβάστε περισσότερα

ΒΗΜΑΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (PROJECT)

ΒΗΜΑΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (PROJECT) 1 ΒΗΜΑΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (PROJECT) 1. Επιλογή θέματος. 2. Καταιγισμός ιδεών - διαθεματικές διασυνδέσεις. 3. Έρευνα πηγών - αναδιαμόρφωση ιδεών. 4. Καθοδηγητικά ερωτήματα. 5. Οργάνωση μαθησιακών

Διαβάστε περισσότερα

Η αξιολόγηση ως μηχανισμός ανατροφοδότησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας

Η αξιολόγηση ως μηχανισμός ανατροφοδότησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας Η αξιολόγηση ως μηχανισμός ανατροφοδότησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας Δρ Ειρήνη Ροδοσθένους, ΕΜΕ Φιλολογικών Μαθημάτων Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Αξιολόγηση του μαθητή Βασικός στόχος της αξιολόγησης

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΣΤΟΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ

Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΣΤΟΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΜΕΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΣΤΟΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ Δέσποινα Σιδηροπούλου-Δημακάκου Καθηγήτρια Ψυχολογίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 1 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

Μπορώ να συνεργάζομαι και να επικοινωνώ αποτελεσματικά; Ένα εργαστήρι βιωματικών ασκήσεων αυτο-αξιολόγησης Φαίη Ορφανού - Σοφία Μακρή

Μπορώ να συνεργάζομαι και να επικοινωνώ αποτελεσματικά; Ένα εργαστήρι βιωματικών ασκήσεων αυτο-αξιολόγησης Φαίη Ορφανού - Σοφία Μακρή Εργαστήρι για την επαγγελματική ζωή Μπορώ να συνεργάζομαι και να επικοινωνώ αποτελεσματικά; Ένα εργαστήρι βιωματικών ασκήσεων αυτο-αξιολόγησης Φαίη Ορφανού - Σοφία Μακρή 4 0 Θ Ε Ρ Ι Ν Ο Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ο Ν

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΜΗ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΜΗ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016 ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΜΗ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2016 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Το κάθε παιδί είναι ξεχωριστή προσωπικότητα.

Διαβάστε περισσότερα

Μοντεσσόρι: Ένας κόσμος επιτευγμάτων. Το πρώτο μου βιβλίο για τους ΑΡΙΘΜΟΥΣ. με πολλά φανταστικά αυτοκόλλητα

Μοντεσσόρι: Ένας κόσμος επιτευγμάτων. Το πρώτο μου βιβλίο για τους ΑΡΙΘΜΟΥΣ. με πολλά φανταστικά αυτοκόλλητα Μοντεσσόρι: Ένας κόσμος επιτευγμάτων Το πρώτο μου βιβλίο για τους ΑΡΙΘΜΟΥΣ με πολλά φανταστικά αυτοκόλλητα ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΟΥ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ Η απόκτηση μιας δεξιότητας ή η ανάπτυξη της γνώσης απαιτεί

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακά Αποτελέσματα Matrix Ελληνική Έκδοση

Μαθησιακά Αποτελέσματα Matrix Ελληνική Έκδοση , Matrix, Ελληνική έκδοση Matrix Ελληνική Έκδοση Συντάχθηκε από: LMETB Μεταφράστηκε από: CARDET , Matrix Εισαγωγικό Επίπεδο (για μαθητές ηλικίας 12 14 χρονών) Προσωπικό προφίλ ( ) (να θεωρηθούν από τη

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη ψυχολογικών δεξιοτήτων μέσα από τον αθλητισμό. Ψούνη Λίνα ΚΦΑ, Ψυχολόγος. MSc, υποψήφια διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Ανάπτυξη ψυχολογικών δεξιοτήτων μέσα από τον αθλητισμό. Ψούνη Λίνα ΚΦΑ, Ψυχολόγος. MSc, υποψήφια διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Ανάπτυξη ψυχολογικών δεξιοτήτων μέσα από τον αθλητισμό Ψούνη Λίνα ΚΦΑ, Ψυχολόγος. MSc, υποψήφια διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Ποιες είναι οι ψυχολογικές Ο όρος «Εξάσκηση Ψυχολογικών Δεξιοτήτων» χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΤΟΜΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ (portfolio )

ΑΤΟΜΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ (portfolio ) ΑΤΟΜΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ (portfolio ) Τα φύλλα εργασίας, που προτείνονται για χρήση του portfolio είναι αποτέλεσμα συνεργασίας των νηπιαγωγών των Πειραματικών Νηπιαγωγείων του Τ.Ε.Π.Α.Ε. του Α.Π.Θ. και

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση

Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση Πέρα όµως από την Γνωσιακή/Εννοιολογική ανάλυση της δοµής και του περιεχοµένου των σχολικών εγχειριδίων των Μαθηµατικών του Δηµοτικού ως προς τις έννοιες

Διαβάστε περισσότερα

Οπτική αντίληψη. Μετά?..

Οπτική αντίληψη. Μετά?.. Οπτική αντίληψη Πρωτογενής ερεθισµός (φυσικό φαινόµενο) Μεταφορά µηνύµατος στον εγκέφαλο (ψυχολογική αντίδραση) Μετατροπή ερεθίσµατος σε έννοια Μετά?.. ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΟΡΑΣΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΟΥΜΕ

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλο προαγωγής προγράµµατος αγωγής υγείας µέσω της φυσικής αγωγής

Μοντέλο προαγωγής προγράµµατος αγωγής υγείας µέσω της φυσικής αγωγής Μοντέλο προαγωγής προγράµµατος αγωγής υγείας µέσω της φυσικής αγωγής Γ. Θεοδωράκης Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας Θέµατα που θα αναπτυχθούν Σχετικές θεωρίες που βοηθούν στον σχεδιασµό προγραµµάτων αγωγής υγείας

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. εισαγωγή 13. κεφάλαιο 1 ο. Η σημασία των ερωτήσεων για την ανάπτυξη της σκέψης και τη μάθηση 19. κεφάλαιο 2 ο

Περιεχόμενα. εισαγωγή 13. κεφάλαιο 1 ο. Η σημασία των ερωτήσεων για την ανάπτυξη της σκέψης και τη μάθηση 19. κεφάλαιο 2 ο Περιεχόμενα Περιεχόμενα εισαγωγή 13 κεφάλαιο 1 ο Η σημασία των ερωτήσεων για την ανάπτυξη της σκέψης και τη μάθηση 19 Εισαγωγή 21 1.1 Η δύναμη των ερωτήσεων 25 1.2 Προς μια παιδαγωγική του διαλόγου 32

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόµενα: 5 Ο στάδιο: γράφω και διαβάζω τρισύλλαβες λέξεις 6 ο στάδιο: γράφω και διαβάζω λέξεις που αρχίζουν µε φωνήεν 7 ο στάδιο: γράφω και διαβάζω λέξεις που έχουν τελικό σίγµα (-ς) 8 ο στάδιο: γράφω

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα