by IOANNIS N. FLOROS DISSERTATION Submitted in fulfilment of the requirements for the degree

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "by IOANNIS N. FLOROS DISSERTATION Submitted in fulfilment of the requirements for the degree"

Transcript

1 1 Paideia in Ioannina during the so-called Tourkokratia (18 th Century-Beginning 20 th Century) by IOANNIS N. FLOROS DISSERTATION Submitted in fulfilment of the requirements for the degree MAGISTER ARTIUM in GREEK in the Faculty of Humanities at the University of Johannesburg Supervisor: Prof. B. Hendrickx Co-supervisor: Dr Thekla Sansaridou-Hendrickx Johannesburg 2005

2 2 ΙΩΑΝΝΗΣ Ν. ΦΛΩΡΟΣ Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ (18 ος ΑΙΩΝΑΣ ΑΡΧΕΣ 20 ου ΑΙΩΝΑ) JOHANNESBURG 2005

3 3 Στη μνήμη του κουνιάδου μου, Βασίλη Κυριακού

4 4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ. 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1. Πολιτική Ιστορία Κοινοτική οργάνωση και τοπική αυτοδιοίκηση των Ιωαννίνων (17 ος αι.- αρχές 20 ου αι.) Η εποχή του Αλή Πασά ( ) και η <<πολιτεία>> του στα Ιωάννινα Τα επακόλουθα του <<χαλασμού>> των Ιωαννίνων και οι διάδοχοι του Αλή Πασά Στρατιωτική Ιστορία ( ) Οικονομική Ιστορία ( ) Πολιτιστική Ιστορία-Παιδεία Η τέχνη στα τουρκοκρατούμενα Ιωάννινα Θεσμική Ιστορία 37 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β. ΟΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΑΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΔΑΣΚΑΛΩΝ ΤΟΥΣ 1. Σχολή Επιφανίου Ηγουμένου ( ) Σχολή Εμμανουήλ Γκιόνμα ( ) Μαρούτσειος Σχολή ( )..56 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ. Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΩΝ ΜΠΑΛΑΝΩΝ ΚΑΙ Η ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ 1. Μπαλάνειος Σχολή ( ) 64 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ. Ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΨΑΛΙΔΑΣ ( ) ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ 1. Η συγγραφική και εκδοτική του δραστηριότητα Φιλοσοφικές διαστάσεις και η σημασία τους στο συγγραφικό έργο του Ψαλίδα Οι μεθοδολογικές προϋποθέσεις της Αληθούς Ευδαιμονίας Η σημασία της Αληθούς Ευδαιμονίας Η επίγνωση των τεσσάρων αρχών της Αληθούς Ευδαιμονίας Η φιλοσοφική διαφοροποίηση του Ψαλίδα σε σχέση με τα πορίσματα των <<νεώτερων φιλοσόφων>> Ο νέος φιλοσοφικός προσανατολισμός του Ψαλίδα και η σημασία του Μαρτυρίες της μεταστροφής του Ψαλίδα και η σημασία τους.. 91

5 5 4. Ο Αθανάσιος Ψαλίδας και η αναγεννητική συμβολή του στην Καπλάνειο Σχολή Ιωαννίνων ( ) Ο ριζοσπαστικός και συνωμοτικός κύκλος των Ιωαννίνων. 103 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε. Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΥΣΤΕΡΗ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ ( ) 1. Η Ζωσιμαία Σχολή (1828) Κοινά (Δημοτικά) σχολεία στα Ιωάννινα Εκκλησιαστικές Σχολές Ιωαννίνων Ξένα σχολεία που λειτούργησαν στα Ιωάννινα ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ. ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 1. Οι βιβλιοθήκες Φιλολογικά Σωματεία Το τυπογραφείο <<Δωδώνη>> Ο ρόλος του τύπου στην ηπειρωτική πρωτεύουσα ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ. ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΟΙ ΙΩΑΝΝΙΤΕΣ ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΚΑΙ ΛΟΓΙΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ 1. Πνευματικές προσωπικότητες κατά τον 17 ο, 18 ο και 19 ο αιώνα Διαπρεπείς Ιωαννίτες λόγιοι κατά την ύστερη Τουρκοκρατία 132 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 137 ΠΕΡΙΛΗΨΗ 139 SUMMARY 143 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.147

6 6 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Κατά την Τουρκοκρατία η πνευματική προσφορά της Ηπείρου και ιδιαίτερα των Ιωαννίνων στο ελληνικό έθνος υπήρξε μεγάλη. Η παιδεία 1 στην ηπειρωτική πρωτεύουσα αποτελούσε έναν τρόπο ζωής με πολλές εκφάνσεις. Δεν συνιστούσε απαραβίαστο κύκλωμα κοινωνικής λειτουργίας, αλλά ένα από τα σπουδαιότερα επίκεντρα του υπόδουλου ελληνισμού ελεύθερης μεταφοράς ιδεών, που ο απόηχός τους έφτανε μέχρι τη Βαλκανική χερσόνησο 2. Στην ανάπτυξη της παιδείας που συντελέστηκε στην πόλη των Ιωαννίνων συνέβαλε τα μέγιστα μια κοινωνική παράμετρος, η ευποιία, η οποία διασφάλιζε τις οικονομικές προϋποθέσεις για την πρόοδο και εξάπλωση των γραμμάτων 3. Έλκοντας την καταγωγή μου από τα Ιωάννινα αλλά και λόγω της ιδιότητάς μου ως εκπαιδευτικού-δασκάλου, ωθήθηκα να επιλέξω το θέμα <<Η παιδεία στα Ιωάννινα κατά την Τουρκοκρατία 18 ος αι.- αρχές 20ού>>, ώστε να δούμε από κοντά τον πνευματικό βίο και την παιδεία σε όλες τις μορφές τους στα Ιωάννινα κατά την προαναφερόμενη περίοδο. Στόχος ενδιαφέροντος είναι όχι μόνο οι πληροφορίες που αρύονται, αλλά και να εξεταστεί ο ρόλος των Ιωαννίνων στη δημιουργία του νεοελληνικού Διαφωτισμού, απότοκο του οποίου υπήρξε η πνευματική αφύπνιση των υπόδουλων Ελλήνων και η πολιτική τους αποκατάσταση. Από τον 17ο αιώνα μέχρι την ίδρυση του ελληνικού κράτους στα Ιωάννινα δημιουργήθηκαν πολλά σχολεία λόγω των γενναίων οικονομικών συνδρομών των απόδημων 1. Μπαμπινιώτης, Λεξικό, σ Παιδεία: η συστηματική παροχή γνώσεων, η διαδικασία αγωγής που αποσκοπεί στην άνοδο του πνευματικού επιπέδου κάποιου. Η καλλιέργεια των νοητικών, των ψυχικών και των σωματικών δυνάμεων των νέων μέσα από ένα γενικό και καθορισμένο εκ των προτέρων από κάθε χώρα σύστημα αποτελεί το εκπαιδευτικό (σχολικό) σύστημα μιας χώρας. Στόχος ενός τέτοιου συστήματος είναι να παράσχει παιδεία. Η λέξη παιδεία στην αρχαία σήμαινε ό,τι περίπου η σημερινή λέξη κουλτούρα, δηλ. τη γενικότερη πνευματική και ψυχική καλλιέργεια του ανθρώπου και μαζί τον πολιτισμό. Σήμερα με τη σημασιολογική αντίθεση τεχνικού/υλικού πολιτισμού (civilisation) και καλλιέργειας/κουλτούρας (culture), το παιδεία δηλώνει μόνο την καλλιέργεια, ιδιαίτερα μέσα από τη σχολική εκπαίδευση, αλλά και εκτός αυτής με γενικότερη έννοια. 2. Πελεκίδου, Οι Βαλκανικοί λαοί, σσ Το όνομα Βαλκανική χερσόνησος ή χερσόνησος του Αίμου είναι σχετικά πρόσφατο. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1808 από τον Α. Zeune. Ως τότε η χερσόνησος είχε πάρει πολλά ονόματα, περισσότερα από κάθε άλλη περιοχή της Ευρώπης, κι αυτό γιατί στο μακρό ιστορικό της βίο γνώρισε πολλές πολιτικές μεταβολές και παρουσίασε μεγάλη εθνολογική ποικιλία, ώστε να μην είναι δυνατό να επικρατήσει το όνομα ενός κράτους ή ενός λαού σαν όνομα ολόκληρης της περιοχής. Πριν από τον 19 ον αιώνα, ονόμαζαν συχνά την περιοχή αυτή Ελληνική χερσόνησο. Οι μελετητές και ιστορικοί χρησιμοποίησαν επίσης τους όρους Βυζαντινή ή Ρωμαϊκή χερσόνησος, ανάλογα με το αντικείμενο της μελέτης τους, ακόμη και Ιλλυρική χερσόνησος. Την εποχή της Τουρκοκρατίας, γεωγράφοι και χαρτογράφοι της Δύσης ονόμαζαν τη χερσόνησο Ευρωπαϊκή Οθωμανική αυτοκρατορία ή Ευρωπαϊκή Τουρκία ή ακόμη το κράτος του Μεγάλου Τούρκου. Βαλκανική χερσόνησος ονομάστηκε από το ορωνύμιο Balkan. Η χρήση του ονόματος Balkan, αντί του ελληνικού Αίμου, δεν είναι ακριβής, γιατί δεν υπάρχει απόλυτη αντιστοιχία ανάμεσα στα δυο ονόματα. Η λέξη Balkan είναι τουρκική και σημαίνει <<όρος, υψηλό βουνό>>, είναι δηλ. όνομα προσηγορικό όρος γεωγραφικός και όχι κύριο όνομα. Οι Τούρκοι όμως χρησιμοποιούσαν τον γεωγραφικό αυτό όρο ως κύριο όνομα, για να ονομάσουν όμως Balkan όχι ολόκληρη την οροσειρά του Αίμου αλλά μόνο το ανατολικό τμήμα της, το χαμηλότερο, αυτό που ήταν πιο κοντά στην Κωνσταντινούπολη.

7 7 Ιωαννιτών. Οι δάσκαλοι που στελέχωσαν τα σχολεία αυτά υπήρξαν φορείς των ιδεών των ευεργετών στην ιδιαίτερη πατρίδα τους. Οι Σχολές αυτές πρέσβευαν διαμέσου των δασκάλων τους την έλευση των νέων επιστημονικών επιτευγμάτων, που σκοπό είχαν την αποδέσμευση του ανθρώπου από τις μεσαιωνικές προκαταλήψεις και δεισιδαιμονίες και τη θρησκευτική και πολιτική του ελευθερία. Επίσης, σκοπός της μελέτης είναι να δείξει αν πέτυχαν το στόχο τους οι δάσκαλοι των προειρημένων Σχολών και αν κατάφεραν να αλλάξουν νοοτροπίες βαθιά ριζωμένες στο χθες ή οι προσπάθειές τους απέβησαν άκαρπες. Να εξετάσει το ρόλο των εμπόρων και να αποδείξει αν συνέβαλλαν στην παλινόρθωση της παιδείας. Να αξιολογήσει τη στάση της επίσημης Εκκλησίας, η οποία λόγω του θεσμικού της χαρακτήρα ανέλαβε πρωτοβουλίες στην υπόθεση που λέγεται παιδεία. Να ερμηνεύσει τον τρόπο λειτουργίας των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης, οι οποίοι ήταν επιφορτισμένοι με την οργάνωση της εκπαίδευσης και τη διαχείριση των κοινών. Αυτά είναι τα πιο σπουδαία προβλήματα που θα αποτελέσουν στόχο της έρευνάς μας και πιστεύουμε ότι αναλύοντάς τα θα συνεισφέρουμε σε κάτι καινούριο ή τουλάχιστον θα προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε την ήδη υπάρχουσα εικόνα. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για τη συγγραφή αυτής της μελέτης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί συγκριτική ιστορική. Ευχαριστώ το Θεό για τη δύναμη και την αντοχή που μου χάρισε κατά τη διάρκεια των σπουδών μου, ώστε παράλληλα να εκπληρώνω με επιμέλεια και ευσυνειδησία, νομίζω, τα εκπαιδευτικά μου καθήκοντα. Από τη θέση αυτή θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον Καθηγητή του University of Johannesburg κ. Benjamin Hendrickx, ο οποίος όχι μόνο ενέκρινε το θέμα αυτό αλλά και παρακολούθησε από κοντά όλα τα στάδια της συγγραφής της παρούσας μελέτης και στο τέλος εισηγήθηκε για την έγκρισή της. Επίσης, ευχαριστώ ιδιαίτερα την Καθηγήτρια των Νέων Ελληνικών του University of Johannesburg κα Θέκλα Σανσαρίδου Hendrickx για τις εύστοχες επισημάνσεις και παρατηρήσεις της, ομοίως για τη γενικότερη συμπαράσταση και καθοδήγησή της. Επιπλέον ευχαριστώ τον κ. Κωνσταντίνο Μπίλη και την Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών για τις πολύτιμες πηγές που έθεσαν στη διάθεσή μου. Τέλος, θερμά ευχαριστώ τη σύζυγό μου Μαρία για την αμέριστη υποστήριξή της κατά τη διάρκεια των σπουδών μου αυτών, ώστε να υπάρξει θετική κατάληξη. 3. Νικολαΐδου, <<Σχολεία>>, Ηπειρωτικό Ημερολόγιο, σ. 159.

8 8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1. Πολιτική Ιστορία Για να σχηματίσουμε μια λεπτομερειακή αντίληψη για τον ρόλο που διαδραμάτισαν τα Ιωάννινα στο χώρο της παιδείας κατά τον 18 ο αιώνα και τη συμβολή τους στη δημιουργία του νεοελληνικού Διαφωτισμού 4 κίνημα που συνέβαλε στην πνευματική αφύπνιση και απελευθέρωση του Γένους από τον τουρκικό ζυγό, κρίνουμε σκόπιμο να προβούμε σε ανασκόπηση των κυριότερων ιστορικών γεγονότων της πόλης. Σύμφωνα με τον Ζ. Τσιρπανλή, η πόλη των Ιωαννίνων ιδρύθηκε κατά τον 6 ον αι. μ.χ. και ήδη, από το 673 απαντάται στα Χρονικά επισκοπική έδρα των Ιωαννίνων που υπόκειται στη μητρόπολη της Ναυπάκτου 5. Επιπλέον, ο Τσιρπανλής αναφέρει ότι ένας από τους Ιταλούς ηγεμόνες, που ενέτειναν τις προσπάθειές τους με σκοπό την κατάληψη της Ηπείρου, ήταν ο δούκας της Απουλίας και της Σικελίας Βοημούνδος. Ο Βοημούνδος έγινε κάτοχος των Ιωαννίνων στα 1082, ενίσχυσε την αμυντική τους θέση και παρέμεινε στην πόλη μέχρι τη στιγμή που εξεδιώχθη από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό 6. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους (1204) και τον διαχωρισμό της βυζαντινής αυτοκρατορίας σε αυτοδιοίκητες ηγεμονίες, μία εκ των οποίων υπήρξε και η Ήπειρος, κύριος της τελευταίας κατασταίνεται ο Μιχαήλ Άγγελος Κομνηνός (1204/5- περ. 1215), επιλέγοντας τα Ιωάννινα ως βάση του 7. Στα 1318 τερματίζεται η εξουσία των Κομνηνών από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ανδρόνικο 8. Τον Ανδρόνικο Β Παλαιολόγο διαδέχτηκε στον θρόνο της Ηπείρου ο ηγεμονικός οίκος των Ιταλών Ορσίνι ( ), με σημαντικότερο εκπρόσωπό του τον κόμη Ιωάννη Α της Κεφαλλονιάς ( ). Έπειτα από ένα σύντομο διάστημα επανένταξης της περιοχής στη βυζαντινή αυτοκρατορία ( ), ο ηγεμόνας της Σερβίας Στέφανος Δουσάν ( ) εισβάλλει στο εσωτερικό της χώρας και κατακτά τα εδάφη της Ηπείρου. Μετά τον θάνατο του Στέφανου Δουσάν το αξίωμα του δεσπότη της Ηπείρου καταλαμβάνει ο αδερφός του, 4. Μπαμπινιώτης, Λεξικό, σ. 505, νεοελληνικός Διαφωτισμός: η πνευματική κίνηση που από τα μέσα του 18 ου αι. μέχρι τα πρώτα χρόνια της ύπαρξης του νεοελληνικού κράτους προσπάθησε να μεταδώσει τα φώτα του ευρωπαϊκού πνεύματος (ευρωπαϊκός Διαφωτισμός) στον υπόδουλο ελληνισμό, συμβάλλοντας στην εθνική αφύπνιση και την καλλιέργειά του. 5. Τσιρπανλής, <<Άγνωστο υπόμνημα>>, Ηπειρωτικό Ημερολόγιο, σσ Αυτόθι, σ Βλ. Α. Γ. Κ. Σαββίδης- Β. Hendrickx, Εισαγωγή στη Βυζ. Ιστ. ( ), Θεσ/νίκη, 2003, σσ. 128 και Τσιρπανλής, <<Άγνωστο υπόμνημα>>, Ηπειρωτικό Ημερολόγιο, σ. 18.

9 9 Συμεών Ούρεσις, ( ) 9. Σαράντα χρόνια αργότερα, ο τελευταίος Σέρβος ηγεμών Ιζαού ( ) απονέμει τα πρεσβεία στον Σουλτάνο Βαγιαζήτ, ο οποίος αποδέχεται τα δεσποτικά δικαιώματα του Ιζαού. Στα 1405 οι Αλβανοί του Σγούρου, αδερφού του Ιωάννη Σπάτα, καταλαμβάνουν την Ήπειρο και τα Ιωάννινα για σύντομο χρονικό διάστημα. Ύστερα όμως από δυο χρόνια εκτοπίζονται από τον ηγεμόνα της Κεφαλλονιάς Ιωάννη Τόκκο (πρόκειται ασφαλώς για τον Κάρολο Α Τόκκο) ( ), ο οποίος νέμεται την εξουσία στην Ήπειρο με την οικογένειά του ως το Κατά τη γνώμη του Λ. Βρανούση, μετά την τουρκική κατάκτηση της Θεσσαλονίκης (29 Μαρτίου 1430), ο τελευταίος δεσπότης της Ηπείρου Κάρολος Β Τόκκος αναχωρούσε από τα Ιωάννινα, που παραδόθηκαν στον προελαύνοντα στρατό του Σινάν Πασά στις 9 Οκτωβρίου Η άρχουσα τάξη των Ιωαννίνων, εξετάζοντας προσεκτικά τις επικείμενες απειλές του Τούρκου στρατηγού, εις περίπτωση που δεν παραχωρούσε την πόλη, και αφού προηγουμένως έλαβε γραπτές διαβεβαιώσεις για ευεργετική μεταχείριση, παρέδωσε την πόλη αμαχητί 11. Η θέση του Χ. Παπαστάθη είναι, ότι στις 9 Οκτωβρίου 1430 τα Ιωάννινα δόθηκαν στον Σινάν Πασά, ο οποίος, για να αποτρέψει πιθανή αντίσταση των κατοίκων, έσπευσε να τους εκχωρήσει γραπτώς ειδικά προνόμια, που εμπεριέχονται στον γνωστό <<ορισμό>> 12 του Σινάν Πασά (1430), γραμμένο στα ελληνικά και συνιστά ταυτόχρονα το πιο παλιό έγγραφο οθωμανικής αρχής που απευθύνεται σε ελληνική πόλη. Τα προνόμια του 1430 τηρήθηκαν στην ουσία από τους Τούρκους, αλλά ακυρώθηκαν το 1611 εξαιτίας της επανάστασης του Διονύσιου του Φιλόσοφου 13. Σύμφωνα με τον Γ. Κουρμαντζή, η αντιτιθέμενη στους φόρους επανάσταση των χωρικών το 1611, καθοδηγούμενη από τον επίσκοπο Τρίκκης, Διονύσιο, είχε ως αποτέλεσμα την είσοδο των κινηματιών στην πόλη των Ιωαννίνων και την αιματηρή συμπλοκή τους με τους Οθωμανούς. Ως πρώτο επακόλουθο της εξέγερσης αυτής ήταν η απομάκρυνση των κατοίκων του <<άστεως>>, των <<καστρινών>> από το κάστρο σε δυο επάλληλες φάσεις 9. Nicol, <<Δεσποτάτο>>, Ιστορία, σσ Τσιρπανλής, << Άγνωστο υπόμνημα>>, Ηπειρωτικό Ημερολόγιο, σ Βρανούσης, <<Υποταγή>>, Ιστορία, σ Μεταλληνός, Τουρκοκρατία, σ Προνομιακός ορισμός (αχτιναμές ) του 1430 << Ομνέω σας τον Θεόν του ουρανού και της γης και τον προφήτη Μωάμεθ ότι να μηδέν έχετε κανέναν φόβον, μήτε αιχμαλωτισμόν, μήτε πιασμόν παιδίων, μήτε εκκλησίας να χαλάσωμεν, μήτε μπασγίδι (= τζαμί ) να ποιήσωμεν, αλλά και οι εκκλησίες σας να σημαίνουν καθώς έχουν συνήθειαν. Ο μητροπολίτης να έχει την κρίσιν του και την ρωμαϊκήν και όλα τα εκκλησιαστικά δικαιώματα, οι άρχοντες όσοι έχουν τιμάρια πάλι να τα έχουσιν, τα γονικά τους, τα υποστατικά τους και τα πράγματά τους όλα να τα έχουν χωρίς τινός λόγου και άλλα ει τη ζητήματα θέλετε ζητήσει να σας τα δώσωμεν. Ει δε και σταθείτε πεισματικά και δεν προσκυνήσετε με το καλό, να ηξεύρετε ότι ώσπερ εδιαγουμίσαμεν την Θεσσαλονίκη και εχαλάσαμεν τες εκκλησίες και ερημώσαμεν και αφανίσαμεν τα πάντα, ούτως θέλομεν χαλάσει και σας και τα πράγματά σας >>. 13. Παπαστάθης, <<Προνόμια>>, Ιστορία, σ. 242.

10 10 κατόπιν εντολής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ( ). Το 1627 η Πύλη αποσύρει την εμπιστοσύνη της από τους χριστιανούς, που ήταν επιφορτισμένοι με τη φύλαξη των δερβενιών ενώ, ύστερα από τον τουρκοπερσικό πόλεμο του 1635, αποσπά ομοίως το προνόμιο της κατοχής τιμαρίων από χριστιανούς το θρήσκευμα πλην εκείνου της Εκκλησίας. Επομένως, οι χριστιανοί τιμαριούχοι που είχαν διατηρήσει τα φέουδά τους για δυο αιώνες μετά το 1431 και σύμφωνα με τον ορισμό του Σινάν Πασά, είναι υποχρεωμένοι τώρα ή να απολέσουν τις ιδιοκτησίες τους ή να αλλαξοπιστήσουν. Τον δρόμο της εξωμοσίας προτιμά το μεγαλύτερο ποσοστό και έτσι μαθαίνουμε ότι περισσότερες από 350 οικογένειες στα Ιωάννινα αλλάζουν θρήσκευμα. Παρατηρούμε λοιπόν ότι από το πρώτο μισό του 17 ου αιώνα, υπάρχουν ριζικές αναδιαρθρώσεις στις δομές της πόλης και της υπαίθρου. Με την έναρξη αυτής της περιόδου δημιουργείται ο θεσμός της <<προστασίας>> των χωριών. Η υλοποίηση του θεσμού αυτού έγκειται στη μετατροπή των ελεύθερων χωριών σε ιδιόκτητα, σε <<προστατευόμενα>>, με την παραχώρηση των ιδιοκτησιακών τους τίτλων σε εύπορους μουσουλμάνους της περιοχής, και με αντάλλαγμα την ελάφρυνση των οικονομικών υποχρεώσεών τους 14. Επιπλέον, ο Κουρμαντζής υποστηρίζει ότι στον αντίποδα της φεουδαρχικής κατάστασης βρίσκεται το εμπόριο και η βιοτεχνία που ακμάζουν κατά τον 17 ο αιώνα. Το φαινόμενο αυτό εξηγείται από τις νέες παραμέτρους που γεννήθηκαν στην πόλη και την επαρχία των Ιωαννίνων: οι εξωθέντες κάτοικοι του κάστρου, μετά τα γεγονότα του Διονύσιου του Φιλόσοφου (1611), ήταν υποχρεωμένοι να κατευθυνθούν σε καινούριες πηγές εσόδων. Όσοι διατηρούσαν δεσμούς με τη Βενετία μετεγκαθίστανται εκεί κι αρχίζουν εμπορικές σχέσεις, ενώ άλλοι δραστηριοποιούνται με τη βιοτεχνία που δεν έπαυσε να υφίσταται από τα μεσαιωνικά χρόνια. Πολλοί άνθρωποι εισρέουν στην πόλη από την επαρχία εφόσον τα χωριά ακολουθούν φθίνουσα οικονομική πορεία και ασχολούνται κι αυτοί με το εμπόριο και τη βιοτεχνία. Με την πάροδο του χρόνου, οι επαγγελματικές ενώσεις των βιοτεχνών μετατρέπονται σε υπολογίσιμες δυνάμεις με μεγάλη ρυθμιστική ισχύ στα κοινά της πόλης Κοινοτική οργάνωση και τοπική αυτοδιοίκηση των Ιωαννίνων (17 ος αι.- αρχές 20 ου αι.) Η άποψη του Παπαστάθη είναι, ότι το προνομιακό σύστημα διακυβέρνησης των πόλεων και των χωριών της Ηπείρου από τα πρώτα κιόλας χρόνια της Τουρκοκρατίας, 14. Κουρμαντζής, <<Οθωμανική πόλη>>, Ήπειρος, σσ Αυτόθι, σ. 21.

11 11 συνέβαλε στη δημιουργία ενός ακμαιότατου κοινοτικού συστήματος σε σχέση με τον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο. Στην ανάπτυξη αυτή του κοινοτισμού συνέδραμε επίσης η αξιόλογη συντεχνιακή παράδοση 16. Ο Κ. Βακαλόπουλος σημειώνει, ότι η κοινότητα και τα ισνάφια συντέλεσαν ενεργά στην ανάπτυξη των μικρών και των μεγάλων αστικών κέντρων της Ηπείρου κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Παράλληλα με τη συντεχνιακή υπόσταση των Ιωαννίνων, σημαντικός υπήρξε ο ρόλος των ιδιόμορφων κοινοτικών οργανώσεων, των αδερφοτήτων, στη συμβολή τους στα κοινά. Προσηλωμένες σε θρησκευτικές, φιλανθρωπικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες έδωσαν από νωρίς το στίγμα των προθέσεών τους. Η ιδιαίτερη αυτή κοινοτική υποδομή των Ιωαννίνων είναι καρπός και της πρωτοβουλίας των απόδημων Ιωαννιτών, που διέθεσαν τις μεγάλες περιουσίες τους σε έργα παιδείας και κοινωνικής ωφέλειας. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται οι Απόστολος Τσιγαράς (1625), Επιφάνιος Ηγούμενος (1676), Μάνος Γκιόνμας (1691), Πάνος Ιερομνήμων, Νικόλαος Καραγιάννης, Λάμπρος Μαρούτσης (1734) κ.ά 17. Ο Δ. Σαλαμάγκας υποστηρίζει πως, η ιστορία των κληροδοτημάτων (των Λάσων και των Ελεών) των απόδημων Ιωαννιτών, αποτέλεσε ταυτόχρονα την απαρχή της δημιουργίας των κοινοτικών αξιωμάτων της πόλης, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας: Εφόρων εκπαιδευτηρίων, Εφόρων κορασίδων, Επιτρόπων εκκλησιών και των υπόλοιπων εκτελεστικών οργάνων της <<Πολιτείας>> των Ιωαννίνων και του <<Δημαιρεσιακού ή Αστικού Συμβουλίου>> όπως χαρακτηρίζει το Νομοθετικό και Κοινοβουλευτικό της όργανο ο Παναγιώτης Αραβαντινός στο έργο του <<Χρονογραφία της Ηπείρου>>. Αρχικά, πολιτειακοί του παράγοντες ήταν ο Μητροπολίτης και οι άρχοντες της πόλης και στη συνέχεια οι επικεφαλής των συντεχνιακών οργανώσεων και ο λαός. Αυτοί συναπάρτιζαν τη Γενική Συνέλευση της Πολιτείας, σώμα με συντακτικές αρμοδιότητες. Αποφάσιζαν για τον καταμερισμό των φόρων και την είσπραξή τους από τις οικογένειες, τη χορήγηση βοηθημάτων στους ενδεείς, την προικοδότηση των άπορων κοριτσιών και, γενικότερα επιλαμβάνονταν για τα τρέχοντα ζητήματα της κοινότητας 18. Επίσης, ο Παπαστάθης αναφέρει ότι αυτό το κοινοτικό καθεστώς υφίστατο στα Ιωάννινα μέχρι τη θέσπιση των <<Εθνικών ή Γενικών Κανονισμών>> από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το Οι Εθνικοί Κανονισμοί, που ήταν ρυθμίσεις συνταγματικής υφής, τέθηκαν σε ισχύ με τη δημοσίευση του Χάρτη Χάτι-Χουμαγιούν το 1856 και αφορούσαν τη διευθέτηση των εκκλησιαστικών και εθνικών πραγμάτων των ορθόδοξων χριστιανών που 16. Παπαστάθης, <<Κοινοτικός βίος>>, Ιστορία, σσ Κ. Βακαλόπουλος, Ιστορία, σ Σαλαμάγκας, Ο Νεομάρτυς Γεώργιος, σ. 33.

12 12 ήταν υποτελείς του Σουλτάνου. Οι Εθνικοί Κανονισμοί αποτελούνταν από επτά επιμέρους διατάξεις, που αναφέρονταν στην εκλογή του πατριάρχη και των αρχιερέων, τη σύσταση της Ιεράς Συνόδου, τους υπαλλήλους του πατριαρχείου, τα μοναστήρια και το <<Διαρκές Μικτό Συμβούλιο>>. Όσον αφορά την κοινοτική διοίκηση, οι διατάξεις επέτρεπαν: τη συγκρότηση και λειτουργία κοινοτικών καταστημάτων σε τοπικό επίπεδο, τη διαχείριση ζητημάτων θρησκευτικού περιεχομένου (εκλογή αρχιερέων, ανέγερση ναών) και τέλος διευθετούνταν θεσμικά προβλήματα θρησκευτικής υφής (αρραβώνες, γάμοι, διαζύγια, κληρονομιές κ.ά). Με την εφαρμογή τους οι Κανονισμοί αυτοί έθεταν τέρμα στις υπάρχουσες προνομιακές ιδιαιτερότητες των κοινοτήτων και επέβαλαν ενιαίο σχήμα διοίκησης για όλες τις κοινότητες. Το 1868 οι καινούριες κοινοτικές διατάξεις ήταν γεγονός στην Ήπειρο. Ο τότε μητροπολίτης Ιωαννίνων Σωφρόνιος Χρηστίδης, απηύθυνε πρόσκληση στους προεστούς της πόλης και της επαρχίας για τη σύσταση κοινής δημογεροντίας με αντικείμενο την επίλυση των τρεχουσών ζητημάτων. Αυτό όμως δεν κατέστη δυνατό λόγω της αντιζηλίας των Ιωαννιτών προεστών εις βάρος των επαρχιωτών. Συνεπεία τούτου συγκροτήθηκαν δύο δημογεροντίες, μία για τους Ιωαννίτες και μία για τους επαρχιώτες 19. Σύμφωνα με την Ελευθερία Νικολαΐδου, η διαμάχη αυτή των προυχόντων είχε αντίκτυπο και στους απλούς πολίτες. Οι <<αυτόχθονες>> κάτοικοι της πόλης δεν ήθελαν να συνδιαχειρίζονται τα τεράστια ποσά από τα κληροδοτήματα των ευεργετών που εισέρεαν στην πόλη με τους επαρχιώτες και γι αυτό αντιδρούσαν σε οποιαδήποτε αξίωση των τελευταίων για συμμετοχή τους στα κοινά. Παρόλο που προς το τέλος της Τουρκοκρατίας (1909),η συμμετοχή όλων στη διαχείριση των κοινών επετεύχθη, η διένεξη συνεχίστηκε μέσω των δυο κομμάτων που υπήρχαν στη ζωή της πόλης, της αριστοκρατικής Κόσσας και του λαϊκού κόμματος της Βλιόρας. Και τα δυο κόμματα πρόσβλεπαν στον αποκλεισμό των επαρχιωτών και ήταν γενικά υπέρμαχα του δόγματος <<γέννημα και θρέμμα>> Ιωαννίτης, για να μπορεί κάποιος να συμμετέχει στις κοινές αξίες. Το 1911, στην τελευταία εκλογική αναμέτρηση συμμετείχαν τρία κόμματα: τα προαναφερόμενα Κόσσα και Βλιόρα και το κόμμα των Ανεξάρτητων, το οποίο είχε στις τάξεις του νέους ανθρώπους, αποδεσμευμένους από το χθες και τον παλαιοκομματισμό. Νικητής των εκλογών στέφθηκε το τρίτο κόμμα, με επικεφαλής το γιατρό Στέφανο Σαλαμάγκα Παπαστάθης, <<Κοινοτικός βίος>>, Ιστορία, σ Νικολαΐδου, <<Κοινοτισμός>>, Ιστορία, σσ

13 Η εποχή του Αλή Πασά ( ) και η <<πολιτεία>> του στα Ιωάννινα Στα 1685 τα Ιωάννινα αποτελούσαν τοπαρχία της Ηπείρου, την οποία διοικούσε ένας πασάς με έδρα του τα Ιωάννινα και αντιπροσώπευε τον πασά της Θεσσαλονίκης. Απ αυτή τη χρονική περίοδο μέχρι την εμφάνιση του Αλή Πασά, η ιστορία των Ιωαννίνων δεν παρουσιάζει κάτι που να αξίζει να αναφερθεί, εκτός από τη σποραδική παρουσία των πρώτων αρματολών και κλεφτών στην περιοχή 21. Σύμφωνα με τον Π. Σπανίδη η προσωπικότητα του Αλή Πασά πάντοτε συγκέντρωνε την προσοχή των μελετητών. Γεννημένος ανάμεσα στο 1744 με 1750, απόγονος <<του επιφανέστερου γένους των Τόσκηδων και από τις πρώτες οικογένειες της Ηπείρου>> 22, είχε κληρονομήσει από τη μητέρα του Χάμκω την εξυπνάδα, την επιμονή και τη φιλοδοξία, αλλά και την υποκρισία, την τόλμη και τη σκληρότητα, απαραίτητα προσόντα για την άνοδο και την επιβολή του μέσα στην κοινωνία των αλληλοσυγκρουόμενων αλβανικών πατριών 23. Επιπλέον ο Σπανίδης σημειώνει ότι στα 1787 ο Αλή Πασάς κατάφερε να αναρριχηθεί στο αξίωμα του πασά των Ιωαννίνων αφού προηγουμένως έδρασε ως ληστής. Το αναπόδραστο γεγονός της κατάληψης της εξουσίας των Ιωαννίνων από μέρους του Αλή πασά αποδέχτηκε η Πύλη επικυρώνοντας το με σουλτανικό διάταγμα 24. Ο Φ. Μιχαλόπουλος αναφέρει πως, ο Αλή Πασάς με την ανάληψη των καθηκόντων του κατέστειλε τη ληστεία, αποκατέστησε την τάξη και άρχισε σταδιακά να χαράζει τη δική του πορεία. Η ανεξιθρησκεία, η διοικητική και δικαστική πειθαρχία και ιδιαίτερα η ασφάλεια που επέβαλε κατέστησαν τα Ιωάννινα μια πόλη περισσότερο θα λέγαμε ευρωπαϊκή παρά τουρκική 25. Ο Βρανούσης παρατηρεί ότι ο Αλή Πασάς προκειμένου να υλοποιήσει τα προσωπικά του σχέδια, εκμεταλλεύτηκε τον οικονομικό ανταγωνισμό των ευρωπαϊκών χωρών στην περιοχή 26. Ο Σαλαμάγκας υποστηρίζει ότι το σχέδιο του Αλή δεν υπήρξε άλλο τι παρά η ίδρυση ενός ιδιότυπου κράτους μέσα στα όρια της Βαλκανικής. Αυτό δεν άρεσε καθόλου στην Πύλη και έψαχνε να βρει τρόπους να απαλλαγεί απ τον Αλή 27. Κατά την άποψη της Νικολαΐδου, το ξεκίνημα της ελληνικής επανάστασης βρήκε την Ήπειρο να έχει μεταβληθεί ήδη από καιρό σε πεδίο πολεμικών αντιπαραθέσεων, εξαιτίας της αποστασίας του Αλή Πασά. Από τον Ιούλιο του 1820 ο Σουλτάνος είχε κηρύξει τον Αλή ως αντάρτη και <<ένοχο καθοσιώσεως>> αποφασίζοντας έτσι την εξόντωσή του. Για τον σκοπό 21.Τσιρπανλής, <<Άγνωστο υπόμνημα>>, Ηπειρωτικό Ημερολόγιο, σσ Σπανίδης, <<Αλή πασάς Τεπελενλής>>, Γιάννινα, σσ Απ. Βακαλόπουλος, <<Αλή Πασάς>>, Ιστορία, σ Σπανίδης, <<Αλή πασάς Τεπελενλής>>, Γιάννινα, σ Μιχαλόπουλος, Νεοελληνική Αναγέννηση, σσ Βρανούσης, <<Πνευματική δημιουργία>>, Ιστορία, σ. 267.

14 14 αυτό έστειλε εναντίον του τον Ισμαήλ Πασόμπεη. Προϊόντος του χρόνου και μη πηγαίνοντας καλά η επιχείρηση, ο Ισμαήλ Πασόμπεης αντικαταστάθηκε από τον Χουρσίτ πασά. Στις αρχές του 1822 ο Αλή πασάς, δολοφονήθηκε από άνδρες του Χουρσίτ στη Μονή του Αγίου Παντελεήμονα στο νησί των Ιωαννίνων Τα επακόλουθα του << χαλασμού >> των Ιωαννίνων και οι διάδοχοι του Αλή Πασά Σύμφωνα με τον Σαλαμάγκα, μετά το τέλος του Αλή Πασά, τον Ιανουάριο του 1822, τα Ιωάννινα έπεσαν και πάλι στην τουρκική ασυδοσία. Ο <<χαλασμός>> της πόλης κατά τις πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον του, η λεηλασία, η προσφυγιά και η ανέχεια που ακολούθησαν εκμηδένισαν το χριστιανικό στοιχείο της περιοχής και εξαφάνισαν το κράτος που είχε αυτός ονειρευτεί. Στο μεταξύ η ελληνική επανάσταση, που είχε ξεσπάσει κατά τη διάρκεια της πολιορκίας των Ιωαννίνων, κυριαρχούσε τώρα σε όλη την Ελλάδα και οι πολεμικές επιχειρήσεις είχαν απλωθεί ως την Ήπειρο 29. Ακόμη, η Νικολαΐδου προσθέτει, ότι κατά τη διάρκεια της δεκαετίας , διοικητές του Βιλαετιού Ιωαννίνων υπήρξαν κατά σειρά οι: Ισμαήλ πασάς, Ομέρ Βρυώνης και Μεχμέτ Ρεσίτ πασάς ή Κιουταχής. Κατά τη διοίκηση του Κιουταχή παρατηρήθηκε καταστολή της ληστείας και των κακουργημάτων γενικότερα, στοιχεία θετικά στο ενεργητικό του. Απ το 1828 σημειώθηκαν κάποιες τάσεις ανεξαρτησίας απ τους Αλβανούς με απώτερο σκοπό την ίδρυση ανεξάρτητου αλβανικού κράτους. Η στάση αυτή των Αλβανών οδήγησε τον Κιουταχή να λάβει δραστικά μέτρα, που ολοκληρώθηκαν με την εξόντωση των αρχηγών τους στο Μοναστήρι (30 Ιουλίου 1830) 30. Ομοίως ο Σαλαμάγκας αναφέρει ότι το 1832 μετά την αναχώρηση του Ρεσίτ πασά, τη διοίκηση των Ιωαννίνων ανέλαβε ο γιος του Ρεσίτ πασά, ο Εμίν πασάς. Το νεαρό της ηλικίας του Εμίν πασά και η απειρία που τον διέκριναν δεν του επέτρεψαν να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και έχασε τον έλεγχο της διοίκησης, με αποτέλεσμα να μετατραπούν τα Ιωάννινα σε απέραντο πεδίο βιαιοπραγιών και ασυδοσίας. Στα 1833 τοποθετείται διοικητής Ηπείρου ο Μαχμούτ πασάς, άνθρωπος προχωρημένης ηλικίας, ο οποίος δεν κατάφερε να διοικήσει με ασφάλεια την περιφέρειά του. Στα 1836 επανέρχεται στα Ιωάννινα ο Εμίν πασάς. Με την ανάληψη των καθηκόντων του αποκαθιστά την τάξη και την ηρεμία, αλλά το 27. Σαλαμάγκας, Ο Νεομάρτυς Γεώργιος, σ Νικολαΐδου, <<Αποστασία>>, Ιστορία, σσ Σαλαμάγκας, Ο Νεομάρτυς Γεώργιος, σσ Νικολαΐδου, <<Εσωτερικές εξελίξεις>>, Ιστορία, σσ

15 ανακαλείται από την Υψηλή Πύλη, με το αιτιολογικό, ότι εξεστράτευσε κατά της Αυλώνας άνευ σχετικής αδείας της. Τον Εμίν πασά διαδέχεται ο Μουσταφά Νουρή πασάς ( ) 31. Κατ ανάλογο τρόπο η Νικολαΐδου επισημαίνει πως, από το μακρύ κατάλογο των Βαλήδων στο Βιλαέτι Ιωαννίνων ξεχωρίζουν ο Αχμέτ Ρασίμ πασάς ( και ) και ο Οσμάν πασάς ( ). Ο Αχμέτ Ρασίμ πασάς χαρακτηρίζεται <<φυσιογνωμία όλως εξαιρετική>>. Άνθρωπος με πλατιά μόρφωση, εδραίωσε την τάξη, εξάλειψε τη ληστεία, περιόρισε την έκταση των καταχρήσεων στο δημόσιο και τις κοινότητες και κατασκεύασε έργα κοινής ωφέλειας. Ο Οσμάν πασάς χαρακτηρίζεται άξιος και <<φιλοδίκαιος>> από τους συγκαιρινούς του. Παρόλο που υπερίσχυσε του ελληνικού στρατού στην Ήπειρο κατά τον πόλεμο του 1897, προστάτεψε τους Έλληνες από τις έκνομες ενέργειες των Τούρκων κατοίκων των Ιωαννίνων και των Αλβανών μπέηδων και αγάδων και αντέδρασε στις απαιτήσεις των τελευταίων για ίδρυση αλβανικού κράτους μέχρι τον Αμβρακικό και τον Άραχθο Στρατιωτική Ιστορία ( ) Σύμφωνα με τον Β. Σφυρόερα, οι συνέπειες για τον πληθυσμό της Ηπείρου και δη των Ιωαννίνων, μετά το αποτυχημένο κίνημα του Διονυσίου του Φιλόσοφου (1611), ήταν πολλές και δυσάρεστες. Μια από αυτές ήταν η δημιουργία ενός ρεύματος φυγής των κατοίκων από τα πεδινά προς τα ορεινά. Η ζωή των φυγάδων Ελλήνων πάνω στα βουνά ήταν πολύ δύσκολη. Το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετώπιζαν ήταν, αυτό της τροφής και του νερού. Επίσης οι καιρικές συνθήκες το χειμώνα δυσκόλευαν τη ζωή τους. Για να επιβιώσουν έπρεπε να αγωνιστούν σκληρά. Αυτό συνεπάγονταν την ιδιαίτερη ανάπτυξη των σωματικών και ψυχικών ικανοτήτων από μέρους των. Οι περιστάσεις αυτές δημιούργησαν στους ορεινούς πληθυσμούς την ψυχοσύνθεση του αντάρτη και του ανυπότακτου που αρνείται να συμβιβαστεί με την εξουσία και πολλές φορές καταφεύγει στην αρπαγή, σαν μοναδικό μέσο για τη συντήρησή του 33. Οι ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες της εποχής εκείνης και των συγκεκριμένων περιοχών δημιούργησαν το θεσμό των Κλεφτών και από το τέλος του 17 ου αιώνα των Αρματολών. Οι θεσμοί αυτοί δημιουργήθηκαν κάτω από διαφορετικές συνθήκες, στην 31. Σαλαμάγκας, Ο Νεομάρτυς Γεώργιος, σσ Νικολαΐδου, <<Κοινοτισμός>>, Ιστορία, σ Σφυρόερας, <<Κλέφτες>>, Ιστορία, σσ

16 16 εξέλιξή τους όμως συγχωνεύτηκαν και στο τέλος της Τουρκοκρατίας οι δύο έννοιες ταυτίστηκαν 34. Κατά τη γνώμη του Αλ. Πολίτη, οι κλέφτες ήταν οργανωμένοι σε συμμορίες, μικρές ή πολυάριθμες, με αρχηγό τον πρωτοκλέφτη και περιφέρονταν στα βουνά προκαλώντας τον τρόμο στους χωρικούς και στους διαβάτες. Παραφύλαγαν στα περάσματα, τα δερβένια όπως τα έλεγαν τότε, και λήστευαν τους ταξιδιώτες και τους πραματευτές ή τους αιχμαλώτιζαν και ζητούσαν λύτρα από τους συγγενείς τους 35. Οι κλέφτες λοιπόν αποτελούσαν μία μόνιμη πληγή και δεν μπορεί να πιστέψει κανείς πως ήταν αγαπητοί στο χριστιανικό πληθυσμό. Εξασκούσαν γοητεία στους φτωχούς και απόλεμους χωρικούς, γιατί ήταν σκληροί, πολεμικοί και ζούσαν απ τα όπλα τους. Η φήμη τους στηριζόταν στο φόβο που ενέπνεαν παρά στον θαυμασμό των απλών ανθρώπων 36. Ο Π. Ροδάκης υποστηρίζει πως με την κήρυξη της Επανάστασης η μεγάλη μάζα των αγωνιστών προέρχονταν από τους κλεφταρματολούς. Μετέδωσαν στα επαναστατημένα παλικάρια το δικό τους επαναστατικό πνεύμα και τους οργάνωσαν όπως μια κλέφτικη ομάδα, όχι όμως σαν έναν εθνικό στρατό 37. Σύμφωνα με τον Ι. Φιλήμονα, <<το σύστημα των Κλεπτών>>, που ήταν <<το πρότυπον πολεμικόν σχολείον της μελλούσης μεταβολής, σχηματίζον την πρώτην στρατιωτικήν δύναμιν της Ελλάδος>>, άρχισε να δραστηριοποιείται ομαδικά, με τέτοιο τρόπο δράσης, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί εύκολα ληστρικός. Με την πάροδο του χρόνου όμως και την επίδραση πολλών παραμέτρων, και δη των πολεμικών, συντελέστηκε ριζική μεταβολή στο σώμα αυτό, ώστε η κλεφτουριά και το αρματολίκι αποτέλεσαν τους πυρήνες και τις βάσεις της προετοιμαζόμενης εξέγερσης που θα στηριζόταν στους <<σταυραϊτούς του Ολύμπου>> και στα <<ξεφτέρια των Αγράφων>>, όπως είχε ονομάσει τους κλεφταρματολούς ο Ρήγας 38. Ο Ροδάκης επιπλέον αναφέρει, ότι σώματα κλεφτών υπήρξαν στην Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία. Οι Τούρκοι επιδίωξαν πολλές φορές να τους δελεάσουν ή να τους εκμηδενίσουν, διώκοντάς τους στα βουνά, χωρίς ωστόσο να καταφέρουν και πολλά πράγματα. Ένας από τους μεγαλύτερους διώκτες των κλεφτών, όπως και των αρματολών, ήταν ο Αλή Πασάς 39. Ο Βρανούσης γράφει πως, η ορεινή και άγρια περιοχή του Σουλίου υπήρξε εστία αντίστασης εναντίον των Τούρκων. Κατά τον Χριστόφορο Περραιβό ( ), σύντροφο 34. Αυτόθι, σσ Πολίτης, Κλέφτικα, σ. ιβ. 36. Αυτόθι, σ. ιζ. 37. Ροδάκης, Αρματολοί, σ Σφυρόερας, <<Αρματολοί>>, Ιστορία, σ Ροδάκης, Αρματολοί, σ. 392.

17 17 του Ρήγα, Φιλικό και αγωνιστή του 1821, που άντλησε τις πληροφορίες του από επιτόπια έρευνα, κανένας από τους Σουλιώτες <<καμία τέχνη ή πραγματεία δεν μεταχειρίζεται, παρά όλη τους η γύμναση παιδιόθεν είναι στα άρματα. Με αυτά τρώνε, με αυτά κοιμούνται, με αυτά ξυπνούν>>. Οι Σουλιώτες ήταν λιτοδίαιτοι, ολιγαρκείς και σκληραγωγημένοι και αποτελούσαν εγγύηση για την ασφάλεια και την ανεξαρτησία της περιοχής. Ζούσαν με τα λιγοστά προϊόντα της περιοχής τους, αλλά και από τα λάφυρα των επιδρομών τους στα χωριά της γύρω περιοχής, τους κατοίκους των οποίων υποχρέωναν να καταβάλλουν φόρους σε χρήμα και σε είδη 40. Μία πρώτη αναφορά για ένοπλη δράση των Σουλιωτών εναντίον των Τούρκων έχουμε με το τέλος του 17 ου αιώνα, κατά τη διάρκεια του Βενετοτουρκικού πολέμου( ). Η κατάλυση, έστω και προσωρινή, της τουρκικής κυριαρχίας των περιοχών γύρω από το Σούλι, θορύβησε τους μπέηδες, τους αγάδες και τους πασάδες του τόπου. Από τότε αρχίζουν και συνεχίζονται ως τις αρχές του 19 ου αιώνα οι ηρωικοί αγώνες των Σουλιωτών εναντίον των Τούρκων, που κορυφώνονται μετά την ανάθεση του πασαλικίου της Ηπείρου στον Αλή Πασά 41. Ο Κ. Βακαλόπουλος αναφέρει πως στα 1784 ο Αλή Πασάς βρισκόμενος στην υπηρεσία της Πύλης ανέλαβε το δύσκολο έργο της εξάλειψης της ληστείας και της αποκατάστασης της τάξης, ενώ ταυτόχρονα άρχισε να διαμορφώνει τη δική του πορεία μέσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Προϊόντος του χρόνου και με τη στήριξη των ισχυρών εμπόρων των Ζαγοροχωρίων εδραιώθηκε και αυξήθηκε η δημοτικότητα του Αλή Πασά. Η σταδιακή ανέλιξη του Τεπελενλή σε διάφορα διοικητικά αξιώματα, πασάς του σαντζακίου των Τρικάλων (1786), γενικός επόπτης των δερβενίων και μουτεσαρίφης των Ιωαννίνων (1787), επιθεωρητής των δερβενίων (1812), καθόριζε εκ των προτέρων τη μελλοντική του πορεία όπως και το γενικότερο τρόπο αντιμετώπισης όσων αμφισβητούσαν τα κυριαρχικά του δικαιώματα. Στις άμεσες προτεραιότητες του Αλή εντάσσονταν η εξάλειψη της επαναστατικής εστίας του Σουλίου, όχι μόνο γιατί εκείνη η ορεινή περιοχή ήταν μόνιμη εστία αναταραχής κυρίως κατά τη νέα ρωσοτουρκική αντιπαράθεση ( ), αλλά και για τον λόγο ότι καθιστούσε ευκολότερη την έμμεση διείσδυση της βενετικής επιρροής, που σταδιακά έβαινε απειλητικότερη για τον ισχυρό Αλβανό διοικητή 42. Επιπρόσθετα ο Βρανούσης μας καθιστά γνωστό, πως από την τρίτη δεκαετία του 18 ου αιώνα οι πληροφορίες σχετικά με τη δράση της Πύλης εναντίον των Σουλιωτών, γίνονται πιο 40. Βρανούσης, <<Επαναστατικά κινήματα>>, Ιστορία, σ Αυτόθι, σ Κ. Βακαλόπουλος, Ιστορία, σ. 171.

18 18 συγκεκριμένες. Το 1721 οι Σουλιώτες απέρριψαν πρόταση του πασά των Ιωαννίνων, Ζατζή Αχμέτ, για υποταγή. Ο τελευταίος πολιόρκησε το Σούλι χωρίς επιτυχία και αναγκάστηκε να υποχωρήσει έπειτα από νυχτερινή αντεπίθεση των πολιορκημένων. Το 1732 έχουμε νέα εξέγερση στην περιοχή με προτροπή των Βενετών. Στο μεταξύ όμως, με τη Συνθήκη του Πασάροβιτς (1718), είχε παραχωρηθεί στους Βενετούς η παραλιακή ζώνη της Ηπείρου από το Βουθρωτό ως την Πάργα και την Πρέβεζα. Άλλες επαναστατικές ενέργειες εναντίον τοπικών αγάδων ή μπέηδων μνημονεύονται το 1754 κατά του Μουσταφά πασά, το 1759 εναντίον του πασά του Δελβίνου, Ντοστ μπέη, και το 1762 κατά του στρατιωτικού διοικητή της Άρτας, Μαζούτ αγά 43. Αξιόλογη επίσης υπήρξε η δραστηριοποίηση των Σουλιωτών κατά τη διάρκεια του πρώτου Ρωσοτουρκικού πολέμου ( ) τα γνωστά Ορλωφικά, ομοίως και στον δεύτερο Ρωσοτουρκικό πόλεμο ( ), εναντίον των Τουρκαλβανών 44. Το Σούλι μαζί με τα παρασουλιώτικα χωριά αποτέλεσαν την πρώτη προτεραιότητα του Αλή Πασά όταν διαδέχθηκε τον Κούρτ πασά στο πασαλίκι της Ηπείρου. Το 1789 πληροφορημένος για τις κινήσεις των Σουλιωτών, οι οποίοι δήλωναν με γράμμα τους προς τον απεσταλμένο του Αλεξίου Ορλώφ, Λουίτζη Σωτήρη, ότι ήταν έτοιμοι να πολεμήσουν εναντίον του Αλή Πασά και <<των Αγαρηνών εις την Ρούμελη>>, οργάνωσε αμέσως εκστρατεία εναντίον τους. Το άδοξο τέλος της, αποτέλεσε το προοίμιο των ηρωικών αγώνων των Σουλιωτών 45. Τον Ιούλιο του 1792 ο Αλής πραγματοποίησε νέα εκστρατεία εναντίον του Σουλίου με άνδρες. Και η δεύτερη αυτή εκστρατεία απέτυχε. Σύμφωνα με έκθεση του Βενετού προνοητή στην Αγία Μαύρα (Λευκάδα), <<εις τα ορεινά καταφύγια, τα οποία αποτελούν την άμυνα των Σουλιωτών κατέρρευσε η φιλαυτία του υπερήφανου τούτου πασά>>. Ο Αλής αναγκάστηκε να δεχθεί προτάσεις των Σουλιωτών που αναφέρονταν στο διοικητικό καθεστώς της περιοχής, αναμένοντας νέα ευνοϊκή περίσταση για την επίτευξη του σκοπού του, που δεν ήταν άλλος από την οριστική εκκαθάριση της εστίας των Σουλιωτών, εστία μόνιμης απειλής για το πασαλίκι του 46. Η νέα πολιορκία του Σουλίου άρχισε το Οι Σουλιώτες μάταια ζητούσαν τη βοήθεια της Ρωσίας αλλά και της Γαλλίας, χωρίς να σταματήσουν τον σκληρό αγώνα τους που συνεχίσθηκε ως το Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, ύστερα από αγώνα εναντίον 43. Βρανούσης, <<Επαναστατικά κινήματα>>, Ιστορία, σ Αυτόθι, σ Αυτόθι, σσ Αυτόθι, σ. 249.

19 19 του Αλή πασά, οι Σουλιώτες αναγκάσθηκαν να συνθηκολογήσουν και να εγκαταλείψουν το Σούλι. Δύο γεγονότα από τα συγκλονιστικότερα στην ιστορία του νέου Ελληνισμού, σφράγισαν τις τελευταίες μέρες της ηρωικής αντίστασής τους. Στο Κούγκι, οχυρή θέση κοντά στο χωριό Σαμονίβα, ο μοναχός Σαμουήλ αντιτάχθηκε στην ιδέα της συνθηκολόγησης και βάζοντας φωτιά στα πυρομαχικά που έπρεπε να παραδώσει στους Τούρκους ανατινάχθηκε μαζί τους. Μία άλλη ομάδα Σουλιωτών αποτελούμενη από έξι άνδρες και είκοσι δύο γυναίκες μαζί με τα παιδιά τους, για να αποφύγουν τη σύλληψη και την ατίμωση έπεσαν στο βάραθρο του Ζαλόγγου, δίνοντας τραγικό τέλος στη ζωή τους 47. Σύμφωνα με τον Απ. Βακαλόπουλο, όσοι Σουλιώτες επέζησαν, πέρασαν απέναντι στην Κέρκυρα έχοντας πίκρα στις ψυχές τους για τους νεκρούς, και απέραντη θλίψη για τη χαμένη τους πατρίδα. Οι εναπομείναντες Σουλιώτες σε ηπειρωτικό έδαφος, είχαν εγκατασταθεί στο Ραδοβίζι. Η θέση τους αυτή ήταν επισφαλής, γιατί ο Αλής, αφού είχε απαλλαγεί από τους συμπατριώτες τους, δεν ήθελε να τους αφήσει ανενόχλητους. Έτσι πραγματοποιώντας δύο εκστρατείες εναντίον τους, κατά τη διάρκεια του έτους 1804, κατάφερε τελικά και εξουδετέρωσε και τους τελευταίους Σουλιώτες, τους πιο επικίνδυνους εχθρούς του 48. Δυο χρόνια μετά τη συνθηκολόγηση και τη βίαιη απομάκρυνση των Σουλιωτών, κηρύχθηκε νέος Ρωσοτουρκικός πόλεμος. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα την αναζωπύρωση των επαναστατικών ενεργειών στην περιοχή. Το 1807 ο Θύμιος Βλαχάβας και το 1808 ο Κατσαντώνης σχεδίαζαν κίνημα εναντίον του Αλή Πασά. Παρ όλα αυτά εξέγερση στην Ήπειρο δεν εκδηλώθηκε και ο Αλή Πασάς απερίσπαστος ενίσχυσε τη θέση του όχι μόνο στη βορειοδυτική Ελλάδα, αλλά και στις σχέσεις του με την Υψηλή Πύλη. Η ρήξη του με το σουλτάνο, άρχισε μετά το τέλος του Ρωσοτουρκικού πολέμου (1812), κορυφώθηκε το 1820, και σφραγίσθηκε με το θάνατό του το Η Νικολαΐδου σημειώνει ότι το 1854 μετά τη δυσάρεστη έκβαση που είχε ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος για τους Τούρκους, εκδηλώθηκαν επαναστατικά κινήματα στην Ήπειρο. Οι κυριότεροι λόγοι που οδήγησαν τους κατοίκους των περιοχών αυτών σε επαναστατικά κινήματα, ήταν η βαριά φορολογία, η έντονη παρουσία τουρκικών αποσπασμάτων στις περιοχές αυτές και οι ληστρικές επιδρομές των Αλβανών Αυτόθι, σσ Απ. Βακαλόπουλος, <<Επιθέσεις του Αλή Πασά>>, Ιστορία, σσ Βρανούσης, <<Επαναστατικά κινήματα>>, Ιστορία, σσ Νικολαΐδου, <<Επανάσταση>>, Ιστορία, σ. 288.

20 20 Η επανάσταση εξαπλώθηκε γρήγορα στην Άρτα, τη Λάκκα Πρέβεζας, τα χωριά του Σουλίου, την Παραμυθιά, τον Τσαμαντά, την ορεινή Θεσπρωτία και σε ορισμένες περιοχές του καζά Ιωαννίνων. Τα πρώτα ενθαρρυντικά αποτελέσματα των Ελλήνων επαναστατών σκόρπισαν τον ενθουσιασμό στην ελεύθερη Ελλάδα. Όμως γρήγορα οι επαναστατημένοι συνειδητοποίησαν, πως χωρίς την υποστήριξη των Μεγάλων Δυνάμεων (Αγγλίας, Γαλλίας, Αυστροουγγαρίας, Ρωσίας και Αμερικής) δεν μπορούσαν να συνεχίσουν. Οι Μεγάλες Δυνάμεις, όχι μόνο δεν υποστήριξαν τους επαναστατημένους τη δεδομένη στιγμή, αλλά εξέδωσαν και κοινή διακήρυξη καταδικάζοντας την επανάσταση 51. Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί το τελεσίγραφο του Τούρκου πρεσβευτή προς την Ελληνική Κυβέρνηση, αξιώνοντας από την Ελλάδα να ανακαλέσει όλους τους Έλληνες αξιωματικούς από τις επαναστατημένες περιοχές. Στο αίτημα αυτό της Τουρκίας η Ελλάδα δεν ανταποκρίθηκε, με αποτέλεσμα να διακοπούν οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών 52. Ένα ακόμη επαναστατικό κίνημα το 1878 στην περιοχή της Ηπείρου είχε την ίδια τύχη με το προηγούμενο που περιγράψαμε. Η αποτυχία των επαναστατικών κινημάτων την περίοδο αυτή οφειλόταν στην αναποφασιστικότητα της ελληνικής κυβέρνησης, που δεν εφάρμοζε συνεπή πολιτική, αλλά επηρεαζόταν από τις Μεγάλες Δυνάμεις και τις εξελίξεις του Ρωσοτουρκικού πολέμου. Ευθύνες επίσης έφεραν και ορισμένες οργανώσεις που είχαν επιφορτισθεί με την προετοιμασία του αγώνα για την απελευθέρωση και της υπόλοιπης Ηπείρου. Μετά την κάθε καταστολή επαναστατικού κινήματος ακολουθούσαν λεηλασίες στην περιοχή, πυρπολήσεις χωριών, διώξεις κατοίκων και γενικά η απογοήτευση κυριαρχούσε στους ανθρώπους 53. Το 1897 η Ελλάδα οδηγήθηκε σε νέο πόλεμο με την Τουρκία. Αφορμή ήταν η εισβολή ένοπλων ελληνικών ομάδων στην Μακεδονία. Οι πολεμικές επιχειρήσεις διεξήχθησαν σε δύο μέτωπα, το Θεσσαλικό και το Ηπειρωτικό. Σύμφωνα με όσα αναφέρει η Νικολαΐδου, η Ελλάδα οδηγήθηκε σε μία πολεμική περιπέτεια απροετοίμαστη, με τεράστιες υλικοτεχνικές ελλείψεις και χωρίς την απαραίτητη συνεργασία στα ανώτερα στρατιωτικά κλιμάκια. Η ήττα ήταν αναπόφευκτη. Για τους Ηπειρώτες, όμως, το πλήγμα ήταν ιδιαίτερα σκληρό, γιατί διαψεύσθηκαν ακόμη μια φορά οι ελπίδες τους για απελευθέρωση Αυτόθι, σ Αυτόθι, σ Αυτόθι, σσ Νικολαΐδου, <<Απελευθέρωση των Ιωαννίνων>>, Ιστορία, σσ

Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία

Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία Ενότητα 1η: Εισαγωγή Ελευθερία Μαντά, Λέκτορας Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας Ιστορίας και Αρχαιολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Ένοπλη αντιπαράθεση στις αρχές του 20ου αιώνα που διήρκεσε περίπου 4 χρόνια ( ) Ξεκίνησε από την περιοχή της Καστοριάς και περί το τέλος του

Ένοπλη αντιπαράθεση στις αρχές του 20ου αιώνα που διήρκεσε περίπου 4 χρόνια ( ) Ξεκίνησε από την περιοχή της Καστοριάς και περί το τέλος του Ένοπλη αντιπαράθεση στις αρχές του 20ου αιώνα που διήρκεσε περίπου 4 χρόνια (1904-1908) Ξεκίνησε από την περιοχή της Καστοριάς και περί το τέλος του είχε επεκταθεί σε όλη τη σημερινή Μακεδονία μέχρι και

Διαβάστε περισσότερα

Εκπολιτιστικός Σύλλογος Βλαχάβας - Παπα-θύμιος Βλαχάβας - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ CITY KALAMPAKA MET

Εκπολιτιστικός Σύλλογος Βλαχάβας - Παπα-θύμιος Βλαχάβας - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ CITY KALAMPAKA MET Ο Σύλλογος «Παπα - θύμιος» Βλαχάβας ιδρύθηκε το 1985. Μετά το 2001 άρχισε να δραστηριοποιείται δημιουργώντας χορευτικά τμήματα όλων των ηλικιών και πραγματοποιώντας κάθε χρόνο τουλάχιστον τρις μεγάλες

Διαβάστε περισσότερα

25η Μαρτίου 1821 Η 25η Μαρτίου αποτελεί διπλή εορτή για τους Έλληνες, μαζί με τον Ευαγγελισμός της Θεοτόκου εορτάζεται και ο ξεσηκωμός των Ελλήνων κατά των Τούρκων. Στην πραγματικότητα η επανάσταση είχε

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΝ 19 Ο ΑΙΩΝΑ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΝ 19 Ο ΑΙΩΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΝ 19 Ο ΑΙΩΝΑ 09/10/2016 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:. ΟΜΑΔΑ Α Α1.1. Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: α. Εθνικά κινήματα β. Ιερή Συμμαχία

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3. Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ )

Κεφάλαιο 3. Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης 5 η ενότητα «Η Ελλάδα στον 20 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 3 Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ. 186 189) Οι προσδοκίες, που καλλιέργησε στους υπόδουλους χριστιανικούς λαούς το κίνηµα των Νεοτούρκων το

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912)

Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912) Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-1913 Ιστορία Γ Γυμνασίου Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912) Χρονολόγιο 1897-1908 Μακεδόνικος Αγώνας 1912-1913 Βαλκανικοί πόλεμοι 1914-1918 Α' Παγκόσμιος

Διαβάστε περισσότερα

Εικονογραφία. Μιχαήλ Βόδας Σούτσος Μεγάλος Διερµηνέας και ηγεµόνας της Μολδαβίας Dupré Louis, 1820

Εικονογραφία. Μιχαήλ Βόδας Σούτσος Μεγάλος Διερµηνέας και ηγεµόνας της Μολδαβίας Dupré Louis, 1820 Φαναριώτες Ονοµασία που δόθηκε στα µέλη της παλαιάς βυζαντινής αριστοκρατίας (µεταξύ εκείνων που δεν διέφυγαν στη Δύση ή δεν εξισλαµίσθηκαν) και σε εµπόρους από τις περιοχές του Πόντου, της Ανατολίας (:

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία

Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία Ενότητα 4η: Φιλική Εταιρεία Ελευθερία Μαντά, Λέκτορας Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΣΤΗΝΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ

ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΣΤΗΝΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΣΤΗΝΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ εμφανίζεται ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΙΤΑΛΙΑ Επηρεάζεται από το ελληνικό και ρωμαϊκό πολιτισμό ΟΥΜΑΝΙΣΜΟΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ Αξία στον ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ ΣΑΙΞΠΗΡ ΚΟΠΕΡΝΙΚΟΣ Άνθρωπο ΜΙΧΑΗΛ

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία του νεότερου και σύγχρονου κόσμου

Ιστορία του νεότερου και σύγχρονου κόσμου Ιστορία ΣΤ' Δημοτικού Ιστορία του νεότερου και σύγχρονου κόσμου Βιβλίο μαθητή ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ Ιωάννης Κολιόπουλος Ομότιμος Καθηγητής Ιάκωβος Μιχαηλίδης Επίκουρος Καθηγητής, ΑΠΘ Αθανάσιος Καλλιανιώτης Σχολικός

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6. Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ )

Κεφάλαιο 6. Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης 4 η Ενότητα «Η Ελλάδα στον 19 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 6 Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ. 170 173) Στη διάρκεια του 19ου αιώνα η Οθωµανική Αυτοκρατορία αντιµετώπισε πολλά προβλήµατα και άρχισε σταδιακά

Διαβάστε περισσότερα

H ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΟΜΝΗΝΩΝ

H ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΟΜΝΗΝΩΝ H ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΟΜΝΗΝΩΝ Στο θρόνο βρίσκεται ο Αλέξιος Α Κομνηνός 1081 1118 (ιδρυτής δυναστείας Κομνηνών) Ο Αλέξιος Α Κομνηνός μπροστά στο Χριστό Ο Αλέξιος Α διαπραγματεύεται με τους σταυροφόρους

Διαβάστε περισσότερα

«Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή»

«Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή» ΟΜΙΛΙΑ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ 25 ης ΜΑΡΤΙΟΥ 1821 (2015) «Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή» Ο Θούριος του Ρήγα Φεραίου εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο την ανάγκη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος και τον τόνο της αποτίμησης γ) τα στοιχεία της ιστορικής

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 17. Ο Ιωάννης Καποδίστριας και το έργο του (σελ )

Κεφάλαιο 17. Ο Ιωάννης Καποδίστριας και το έργο του (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης Γ Ενότητα «Η Μεγάλη Επανάσταση (1821-1830)» 1 Κεφάλαιο 17 Ο Ιωάννης Καποδίστριας και το έργο του (σελ. 138 141) Ο Ιωάννης Καποδίστριας καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια της Κέρκυρας.

Διαβάστε περισσότερα

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία 29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία Οι Σελτζούκοι Τούρκοι και οι Νορμανδοί απειλούν την αυτοκρατορία και την Πόλη. Η Ανατολική και η Δυτική εκκλησία χωρίζονται οριστικά.

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 9. Η εκστρατεία του ράµαλη ερβενάκια (σελ )

Κεφάλαιο 9. Η εκστρατεία του ράµαλη ερβενάκια (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης Ενότητα Γ «Η Μεγάλη Επανάσταση (1821 1830) 1 Κεφάλαιο 9 Η εκστρατεία του ράµαλη ερβενάκια (σελ. 106 109) Οι αρχικές επιτυχίες των Ελλήνων επαναστατών θορύβησαν την Υψηλή Πύλη. Την άνοιξη

Διαβάστε περισσότερα

Ευρύκλεια Κολέζα ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ ΩΣ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΒΕΡΝΤΕΝ (565-843)

Ευρύκλεια Κολέζα ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ ΩΣ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΒΕΡΝΤΕΝ (565-843) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ ΩΣ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΒΕΡΝΤΕΝ (565-843) μεγάλες εδαφικές απώλειες ενίσχυση ελληνικότητας νέοι θεσμοί πλαίσιο μέσα στο οποίον το Βυζάντιο

Διαβάστε περισσότερα

2 ο Γυμνάσιο Μελισσίων Σχολικό έτος: Τμήμα: Γ 2 Μάθημα: Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία. Επιμέλεια παρουσίασης: Μαμίτσα Μαρία, Μάστορα Βεατρίκη

2 ο Γυμνάσιο Μελισσίων Σχολικό έτος: Τμήμα: Γ 2 Μάθημα: Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία. Επιμέλεια παρουσίασης: Μαμίτσα Μαρία, Μάστορα Βεατρίκη 2 ο Γυμνάσιο Μελισσίων Σχολικό έτος: 2017-2018 Τμήμα: Γ 2 Μάθημα: Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία Επιμέλεια παρουσίασης: Μαμίτσα Μαρία, Μάστορα Βεατρίκη Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ευ. Δανίκα Γεννήθηκε στην Κέρκυρα

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α.

Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α. Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α. Χρονολόγιο 1844: Συνταγματική μοναρχία (σύνταγμα) 1862: Έξωση του Όθωνα

Διαβάστε περισσότερα

Μικρασιατική καταστροφή

Μικρασιατική καταστροφή Μικρασιατική καταστροφή Η εκστρατεία στη Μ. Ασία Μετά τη λήξη του Α Παγκοσμίου πολέμου οι νικήτριες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, ξεκίνησαν εργασίες με σκοπό τη διανομή των εδαφών. Η απόφαση

Διαβάστε περισσότερα

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή 32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή Η Θεσσαλονίκη, από τα πρώτα βυζαντινά χρόνια, είναι η δεύτερη σημαντική πόλη της αυτοκρατορίας. Αναπτύσσει σπουδαία εμπορική, πνευματική και πολιτική κίνηση, την

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 19 - Από την 3η Σεπτεμβρίου 1843 έως την έξωση του Όθωνα (1862) Ιστορία Γ Γυμνασίου

Ενότητα 19 - Από την 3η Σεπτεμβρίου 1843 έως την έξωση του Όθωνα (1862) Ιστορία Γ Γυμνασίου Ενότητα 19 - Από την 3η Σεπτεμβρίου 1843 έως την έξωση του Όθωνα (1862) Ιστορία Γ Γυμνασίου Ο Όθων συνδιαλέγεται με τον έφιππο συνταγματάρχη Δημήτριο Καλλέργη που του ζητά την παραχώρηση συντάγματος Καθιέρωση

Διαβάστε περισσότερα

Οι Εβραίοι της Ελλάδας και η εξόντωσή τους.

Οι Εβραίοι της Ελλάδας και η εξόντωσή τους. Οι Εβραίοι της Ελλάδας και η εξόντωσή τους. Οι Εβραίοι στην Ελλάδα Από την αρχαιότητα ακόμα ο ελληνικός εβραϊσμός συγκροτήθηκε ιστορικά μέσα από διαδοχικά κύματα μετανάστευσης, τα οποία καθόρισαν την πολυσχιδή

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη

Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Επανάληψη Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Ο Κωνσταντίνος Βυζάντιο 1. Αποφασίζει τη μεταφορά της πρωτεύουσας στην Ανατολή κοντά στο αρχαίο Βυζάντιο: νέο διοικητικό κέντρο η Κωνσταντινούπολη 2. 313

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ Οι βυζαντινοί ήταν καλά πληροφορημένοι για τις γειτονικές χώρες από δικούς τους ανθρώπους. Όταν έφταναν επισκέπτες, έμποροι, μισθοφόροι ή στρατιωτικοί φυγάδες, ή ακόμα κρατικές

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ Κτισμένη στις όχθες της λίμνης Παμβώτιδας, η πόλη των Ιωαννίνων, και πρωτεύουσα της Ηπείρου, είναι μια γραφική πόλη, που συμπλέει με τον πολιτισμό και συνδυάζει μια μακραίωνη ιστορία αλλά και μια κοινωνική,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ "

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ 1911-1913" Κεφάλαιο 3 Η δεύτερη φάση και το

Διαβάστε περισσότερα

2. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ

2. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ 2. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ Συμπλήρωση κενών ακόλουθες λέξεις (τρεις λέξεις περισσεύουν): βιβλιοθήκη, Βαλκανική, ανθρωπιστικός, πανεπιστήμιο, χειρόγραφο, Ιταλική, τυπογραφία, σπάνιος. Η Αναγέννηση και

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικές απαντήσεις στα θέματα της Ιστορίας. κατεύθυνσης των Πανελλαδικών εξετάσεων 2014

Ενδεικτικές απαντήσεις στα θέματα της Ιστορίας. κατεύθυνσης των Πανελλαδικών εξετάσεων 2014 Θέμα Α1 Ενδεικτικές απαντήσεις στα θέματα της Ιστορίας κατεύθυνσης των Πανελλαδικών εξετάσεων 2014 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ Α) Με τη βιομηχανική επανάσταση καθώς η κατοχή γης έπαυε προοδευτικά να είναι πηγή εξουσίας

Διαβάστε περισσότερα

α. Η περίοδος της οθωμανικής κατοχής

α. Η περίοδος της οθωμανικής κατοχής ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΩΝ ΕΝΟΠΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ TOY 190Υ ΑΙΩΝΑ ΕΩΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ Σε αντίθεση με την περίπτωση της Τουρκίας, όπου οι ένοπλες δυνάμεις και

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικές τάξεις στη Μεσοβυζαντινή Κοινωνία. Κουτίδης Σιδέρης

Κοινωνικές τάξεις στη Μεσοβυζαντινή Κοινωνία. Κουτίδης Σιδέρης Κοινωνικές τάξεις στη Μεσοβυζαντινή Κοινωνία Κουτίδης Σιδέρης Η βυζαντινή κοινωνική διαστρωμάτωση Εισαγωγή Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπήρξε μία από τις πλέον μακραίωνες κρατικές δομές στην μέχρι τώρα ανθρώπινη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 1 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 1 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 1 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Ανασκόπηση Στο προηγούμενο μάθημα είδαμε πως μετά το θάνατο του Βασιλείου Β : το Βυζάντιο έδειχνε ακμαίο, αλλά είχαν τεθεί οι βάσεις της κρίσης στρατι

Ανασκόπηση Στο προηγούμενο μάθημα είδαμε πως μετά το θάνατο του Βασιλείου Β : το Βυζάντιο έδειχνε ακμαίο, αλλά είχαν τεθεί οι βάσεις της κρίσης στρατι Εσωτερική κρίση εξωτερικοί κίνδυνοι 1054-10811081 Στο σημερινό μάθημα θα δούμε: 1. τα εσωτερικά προβλήματα 2. τους εξωτερικούς κινδύνους 3. κυρίως τη μάχη στο Ματζικέρτ και τις συνέπειές της Ανασκόπηση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ. Μαρία Παντελή Γιώργος Βασιλείου

ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ. Μαρία Παντελή Γιώργος Βασιλείου ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ Μαρία Παντελή Γιώργος Βασιλείου ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Μ. Γκιόλιας, Ο Κοσμάς ο Αιτωλός και η εποχή του, Αθήνα 1972 Ιωάννης Μενούνος, Κοσμά Αιτωλού Διδαχές, Αθήνα 1979 Αρτ. Ξανθοπούλου-Κυριακού, Ο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ

ΣΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ 1ο Σχέδιο Ι ΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ιάρκεια: Ολιγόλεπτο Θέµατα: 3 ΘΕΜΑ 1ο Ο Β Παγκόσµιος πόλεµος και οι µεταπολεµικές σχέσεις Ελλάδας-Αλβανίας ΠΗΓΗ Το πώς έβλεπε η αλβανική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ 10:30 Σελίδα 2 από 8 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 12/06/2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 α. Φεντερασιόν:

Διαβάστε περισσότερα

Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι

Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι Οι προσδοκίες, που καλλιέργησε στους υπόδουλους χριστιανικούς λαούς το κίνημα των Νεοτούρκων το 1908, γρήγορα διαψεύστηκαν. Παρά τις επίσημες διακηρύξεις για ισότητα όλων των υπηκόων,

Διαβάστε περισσότερα

Η Ελλάδα από το 1914 ως το 1924

Η Ελλάδα από το 1914 ως το 1924 Γ. ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ (ενδεικτικά παραδείγµατα) Η Ελλάδα από το 1914 ως το 1924 Με βάση τα στοιχεία που παρέχει το κεφάλαιο ΚΒ του σχολικού σας βιβλίου (σσ. 73-119) να συντάξετε έναν χρονολογικό πίνακα

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΥΣΗΣ Ι Ενότητα #4: Για αρχάριους Οι Σταυροφορίες Νικόλαος Καραπιδάκης Τμήμα Ιστορίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για

Διαβάστε περισσότερα

ο ΡΗΓΑΧ Φ^ΑΙ Χ ο ΡΗΓΑΧ Φ^ΑΙ Σ Η Χάρτα Διασυνδέσεις ΒιΒλιογραφία

ο ΡΗΓΑΧ Φ^ΑΙ Χ ο ΡΗΓΑΧ Φ^ΑΙ Σ Η Χάρτα Διασυνδέσεις ΒιΒλιογραφία Η Χάρτα ο ΡΗΓΑΧ Φ^ΑΙ Χ Εκείνη την εποχή η περιοχή που καλύπτει τη σημερινή Ελλάδα ήταν τμήμα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ο Ρήγας σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη, έμαθε γαλλικά, ιταλικά και γερμανικά και

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΗ ΣΥΓΚΛΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ-Βουλευτές:

ΤΑΞΗ ΣΥΓΚΛΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ-Βουλευτές: ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣΚΑΙΟΙΠΕΡΙΑΥΤΟΝ ΣΥΓΚΛΗΤΙΚΟΙKAI BOYΛΕΥΤΕΣ (HONESTIORES ΕΝΤΙΜΟΤΑΤΟΙ) - ΣΤΡΑΤΟΣ- ΚΛΗΡΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Αυτοκράτορας: H ανάρρηση στο θρόνο χάρη στο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 4. ΟΙ ΑΡΑΒΙΚΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

ΚΕΦ. 4. ΟΙ ΑΡΑΒΙΚΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΕΦ. 4. ΟΙ ΑΡΑΒΙΚΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ α. η αραβική εξάπλωση με την καθοδήγηση των δύο πρώτων χαλιφών οι Άραβες εισέβαλαν και κατέκτησαν σε σύντομο χρονικό διάστημα τις πλούσιες χώρες της Εγγύς

Διαβάστε περισσότερα

30α. Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους

30α. Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους 30α. Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους Οι σταυροφόροι βοηθούμενοι από τους Βενετούς καταλαμβάνουν την Πόλη. Πολλοί Έλληνες αναγκάζονται να φύγουν και να ιδρύσουν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ. Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογοςιστορικός

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ. Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογοςιστορικός ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ 1 ΒΥΖΑΝΤΙΟ Η ΜΑΚΡΟΒΙΟΤΕΡΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ 2 ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ Συνομωσίες, ίντριγκες και μηχανορραφίες. Θρησκευτικός φανατισμός Δεισιδαιμονία.

Διαβάστε περισσότερα

Καρατάσος-Καρατάσιος,

Καρατάσος-Καρατάσιος, Επώνυµο Όνοµα Προσωνυµία Υπογραφή Καρατάσος-Καρατάσιος, Δηµήτρης Τσάµης Ιδιότητα Στρατιωτικός Τόπος Γέννησης Διχαλεύρι Νάουσας Χρόνος Γέννησης 1798 Τόπος Καταγωγής Μακεδονία Τόπος Θανάτου Βελιγράδι Χρόνος

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΚΕΙΟ ΣΟΛΕΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ: Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26 Μαΐου 2009 ΩΡΑ: 07:45-10:15

ΛΥΚΕΙΟ ΣΟΛΕΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ: Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26 Μαΐου 2009 ΩΡΑ: 07:45-10:15 ΛΥΚΕΙΟ ΣΟΛΕΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2008 2009 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ: Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26 Μαΐου 2009 ΩΡΑ: 07:45-10:15 Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από πέντε (5) σελίδες.

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 7 Η Φιλική Εταιρεία - Η επανάσταση στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες

Ενότητα 7 Η Φιλική Εταιρεία - Η επανάσταση στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες Ενότητα 7 Η Φιλική Εταιρεία - Η επανάσταση στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες Ιστορία Γ Γυμνασίου Eugène Delacroix - La Liberté guidant le Peuple Ο Γέρος του Μοριά Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αποδίδει τον Όρκο του

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαϊκή εποχή. Πότε; Π.Χ ΔΕΜΟΙΡΑΚΟΥ ΜΑΡΙΑ

Αρχαϊκή εποχή. Πότε; Π.Χ ΔΕΜΟΙΡΑΚΟΥ ΜΑΡΙΑ Αρχαϊκή εποχή 1 Πότε; 750 480 Π.Χ Τι εποχή είναι; 2 Εποχή προετοιμασίας και απαρχών : Οικονομικής Πολιτικής Πολιτιστικής εξέλιξης Πώς αντιμετωπίστηκε η κρίση του ομηρικού κόσμου στα μέσα του 8 ου αι π.χ.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (διαγώνισμα 1)

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (διαγώνισμα 1) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (διαγώνισμα 1) ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1.α Το Νοέμβριο του 1919 υπογράφηκε η συνθήκη του Νεϊγύ.πριν από την υπογραφή της συνθήκης) σελ 140 σχ.βιβλ. Β. Κατά

Διαβάστε περισσότερα

18 ος 19 ος αι. ΣΟ ΑΝΑΣΟΛΙΚΟ ΖΗΣΗΜΑ. «Σώστε με από τους φίλους μου!»

18 ος 19 ος αι. ΣΟ ΑΝΑΣΟΛΙΚΟ ΖΗΣΗΜΑ. «Σώστε με από τους φίλους μου!» 18 ος 19 ος αι. ΣΟ ΑΝΑΣΟΛΙΚΟ ΖΗΣΗΜΑ «Σώστε με από τους φίλους μου!» Σο Ανατολικό ζήτημα, ορισμός Είναι το ζήτημα της διανομής των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία από τις αρχές του 18ου αιώνα

Διαβάστε περισσότερα

1ο Γυμνάσιο Καλαμάτας Σχ. Έτος Εξεταστέα Ύλη γραπτώς εξεταζομένων μαθημάτων. Τάξη A

1ο Γυμνάσιο Καλαμάτας Σχ. Έτος Εξεταστέα Ύλη γραπτώς εξεταζομένων μαθημάτων. Τάξη A 1ο Γυμνάσιο Καλαμάτας Σχ. Έτος 2018-19 Εξεταστέα Ύλη γραπτώς εξεταζομένων μαθημάτων Τάξη A Γλωσσική Διδασκαλία Ενότητα 1: σελ. 17-24 Ενότητα 2: σελ. 34-35 Ενότητα 3 (ολόκληρη) Ενότητα 4 (ολόκληρη) Ενότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΩΡΓΗ ΚΑΤΣΟΥΛΗ ΜΑΡΙΟΥ ΝΙΚΟΛΙΝΑΚΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΦΙΛΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. Από το 1453 μέχρι το 1830 ΤΟΜΟΣ Α ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ..

ΓΙΩΡΓΗ ΚΑΤΣΟΥΛΗ ΜΑΡΙΟΥ ΝΙΚΟΛΙΝΑΚΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΦΙΛΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. Από το 1453 μέχρι το 1830 ΤΟΜΟΣ Α ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ.. ΓΙΩΡΓΗ ΚΑΤΣΟΥΛΗ ΜΑΡΙΟΥ ΝΙΚΟΛΙΝΑΚΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΦΙΛΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Από το 1453 μέχρι το 1830 ΤΟΜΟΣ Α ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ.. 7 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενα Θέματα Ιστορία Γενικής Παιδείας

Προτεινόμενα Θέματα Ιστορία Γενικής Παιδείας ΘΕΜΑ Α1 Προτεινόμενα Θέματα Ιστορία Γενικής Παιδείας 2-5-2017 Να δώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω όρων: ΘΕΜΑ Α2 Α) «Συλλογική ασφάλεια» Β) Δίκη της Νυρεμβέργης Γ) Ψυχρός πόλεμος Να χαρακτηρίσετε τις

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4. Η Ελλάδα στον Α' Παγκόσµιο Πόλεµο (σελ )

Κεφάλαιο 4. Η Ελλάδα στον Α' Παγκόσµιο Πόλεµο (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης Ε Ενότητα «Η Ελλάδα στον 20 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 4 Η Ελλάδα στον Α' Παγκόσµιο Πόλεµο (σελ. 190 193) Το 1914 ξέσπασε στην Ευρώπη ο Α' Παγκόσµιος Πόλεµος. Η Ελλάδα, αφού οδηγήθηκε σε διχασµό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΛΑΙΑ (ΕΠΙ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ) ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑΤΑ

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΛΑΙΑ (ΕΠΙ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ) ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑΤΑ 1 ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΛΑΙΑ (ΕΠΙ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ) ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΙΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑΤΑ. Α ΠΑΛΑΙΑ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ. Κατά

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η Θεσσαλονίκη αποτελούσε και αποτελεί «σταυροδρόμι» πολιτισμών Ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού της αποτελούνταν από τους Εβραίους: ΕΤΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ: ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΕΒΡΑΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η μετάκληση του Βενιζέλου στην Αθήνα και οι επιπτώσεις στο Κρητικό Ζήτημα

Η μετάκληση του Βενιζέλου στην Αθήνα και οι επιπτώσεις στο Κρητικό Ζήτημα Η μετάκληση του Βενιζέλου στην Αθήνα και οι επιπτώσεις στο Κρητικό Ζήτημα Λίγους μήνες μετά την ανάληψη της προεδρίας της Κρητικής Κυβέρνησης από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που έλεγχε τα ελληνικά πολιτικά

Διαβάστε περισσότερα

Η Γαλλική επανάσταση (1789-1794)

Η Γαλλική επανάσταση (1789-1794) Η Γαλλική επανάσταση (1789-1794) Το πλαίσιο 18 ος αιώνας, Γαλλία: Παλαιό Καθεστώς, δηλ. 3 θεσμοθετημένες τάξεις: Κλήρος (0,5%) Ευγενείς (1,5%) Υπόλοιποι, δηλ. αστοί, αγρότες εργάτες (98%) Κριτήρια ένταξης:

Διαβάστε περισσότερα

Αρνητική απάντηση για τέλεση Θείας Λειτουργίας στα Κατεχόμενα- Υπό κατάρρευση Ναοί- Θέλουν να κάνουν Ιστορική Μονή Τέμενος

Αρνητική απάντηση για τέλεση Θείας Λειτουργίας στα Κατεχόμενα- Υπό κατάρρευση Ναοί- Θέλουν να κάνουν Ιστορική Μονή Τέμενος 11/04/2019 Αρνητική απάντηση για τέλεση Θείας Λειτουργίας στα Κατεχόμενα- Υπό κατάρρευση Ναοί- Θέλουν να κάνουν Ιστορική Μονή Τέμενος Αυτοκέφαλες Εκκλησίες / Εκκλησία της Κύπρου Αρνητική ήταν η απάντηση

Διαβάστε περισσότερα

Βενετοί Μέρος Κωνσταντινούπολης + νησιά + λιμάνια Αιγαίου, Ιονίου

Βενετοί Μέρος Κωνσταντινούπολης + νησιά + λιμάνια Αιγαίου, Ιονίου Αυτοκρατορία Κωνσταντινούπολης Βαλδουίνος της Φλάνδρας Βασίλειο Θεσσαλονίκης Θρακικά, μακεδονικά εδάφη Βονιφάτιος Μομφερατικός Δουκάτο Αθηνών Καταλανοί (πρωτεύουσα Θήβα) Μαγιόλοι Βενετοί Μέρος Κωνσταντινούπολης

Διαβάστε περισσότερα

Τι σημαίνει ο όρος «βυζαντινόν»;

Τι σημαίνει ο όρος «βυζαντινόν»; Τι σημαίνει ο όρος «βυζαντινόν»; Ο όρος«βυζαντινόν» αναφέρεται στο Μεσαιωνικό κράτος που εδιοικείτο από την Κωνσταντινούπολη, τη μεγάλη πόλη των ακτών του Βοσπόρου. Οι ιστορικοί χρησιμοποιούν τον όρο αυτόν

Διαβάστε περισσότερα

ΗΕΠΟΧΗΤΗΣΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 843-1054

ΗΕΠΟΧΗΤΗΣΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 843-1054 ΗΕΠΟΧΗΤΗΣΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 843-1054 Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΑΚΜΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ ΩΣ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ 843-1054 867 886 912 913

Διαβάστε περισσότερα

Η κατάκτηση της ελληνικής χερσονήσου

Η κατάκτηση της ελληνικής χερσονήσου ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤ - ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΤΕΡΟΥ & ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΕΝΟΤ. Β ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ & ΤΗ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ - ΚΕΦ. 1 Η κατάκτηση της ελληνικής χερσονήσου ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ Η περίοδος από την κατάκτηση

Διαβάστε περισσότερα

www.kalymnikifilia.gr

www.kalymnikifilia.gr Η επιρροή του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής γλώσσας στη διαμόρφωση του ρωσικού εκπαιδευτικού συστήματος (το παράδειγμα των Εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Μόσχας) ΒΑΝΤΙΜ ΓΙΑΡΟΒΟÏ Kαθηγητής μουσικής

Διαβάστε περισσότερα

Η Τουρκία στον 20 ο αιώνα

Η Τουρκία στον 20 ο αιώνα Η Τουρκία στον 20 ο αιώνα Ενότητα 5: Δημήτριος Σταματόπουλος Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών 1 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για

Διαβάστε περισσότερα

Αγωγή και Εκπαίδευση στη Νεώτερη Ελλάδα

Αγωγή και Εκπαίδευση στη Νεώτερη Ελλάδα Αγωγή και Εκπαίδευση στη Νεώτερη Ελλάδα Στο πλαίσιο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού έγινε σημαντική προσπάθεια Να συσταθούν σχολεία Nα γραφτούν βιβλία Nα εισαχθούν οι θετικές επιστήμες Nα καταπολεμηθεί ο

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία

Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία Ενότητα 9η: Το Μακεδονικό Ζήτημα Ελευθερία Μαντά, Λέκτορας Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1. Από τον Ελληνοτουρκικό Πόλεµο του 1897 στον Μακεδονικό Αγώνα (σελ )

Κεφάλαιο 1. Από τον Ελληνοτουρκικό Πόλεµο του 1897 στον Μακεδονικό Αγώνα (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης 5 η Ενότητα «Η Ελλάδα στον 20 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 1 Από τον Ελληνοτουρκικό Πόλεµο του 1897 στον Μακεδονικό Αγώνα (σελ. 178 181) Μετά την ήττα στον πόλεµο µε την Τουρκία, το 1897, το ελληνικό

Διαβάστε περισσότερα

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Διάλεξη 14

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Διάλεξη 14 ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Διάλεξη 14 Ο Δωδέκατος Αιώνας (α μέρος): Αλέξιος Α Κομνηνός (1081-1118) - Ιωάννης Β Κομνηνός (1118-1143) - Μανουήλ Α Κομνηνός (1143-1180) - Αλέξιος Β Κομνηνός (1180-1183) - Ανδρόνικος

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΠΟ ΣΗΝ ΑΓΡΟΣΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΗΝ ΑΣΙΚΟΠΟΙΗΗ (19 ος - 20 ος αιώνας)»

«ΑΠΟ ΣΗΝ ΑΓΡΟΣΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΗΝ ΑΣΙΚΟΠΟΙΗΗ (19 ος - 20 ος αιώνας)» «ΑΠΟ ΣΗΝ ΑΓΡΟΣΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΗΝ ΑΣΙΚΟΠΟΙΗΗ (19 ος - 20 ος αιώνας)» Επαναληπτικό Διαγώνισμα Ιστορίας Προσανατολισμού ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΣΗ ΘΕΜΑ Α1 Να αποδώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω όρων α) Μεγάλη Ιδέα (Μονάδες

Διαβάστε περισσότερα

Τα κλέφτικα τραγούδια

Τα κλέφτικα τραγούδια Τα κλέφτικα τραγούδια Τα κλέφτικα τραγούδια που κατατάσσονται στα δημοτικά τραγούδια παίρνουν το όνομά τους από το περιεχόμενο των στίχων τους. Είναι δημιουργήματα μιας συγκεκριμένης περιόδου, της Τουρκοκρατίας

Διαβάστε περισσότερα

Επαναληπτικό διαγώνισμα Ιστορίας

Επαναληπτικό διαγώνισμα Ιστορίας Επαναληπτικό διαγώνισμα Ιστορίας (Προσφυγικό-Κρητικό) ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΣΗ ΘΕΜΑ Α1 Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: α) Υπουργείο Περιθάλψεως (1917) (μον. 5) β) Προσωρινή Κυβέρνηση Κρήτης (μον. 5) γ)

Διαβάστε περισσότερα

1ο ΣΧΕ ΙΟ. Το έργο της Αντιβασιλείας

1ο ΣΧΕ ΙΟ. Το έργο της Αντιβασιλείας Ε. ΣΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ 1ο ΣΧΕ ΙΟ Ι ΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ιάρκεια: Ολιγόλεπτο Θέµατα: 3 Το έργο της Αντιβασιλείας ΘΕΜΑ 1ο Α. Το Συµβούλιο της Αντιβασιλείας, το οποίο συνόδευε τον Όθωνα στην

Διαβάστε περισσότερα

Μιχάλης Κοκοντίνης. 1 Πειραματικό δημοτικό σχολείο Θεσσαλονίκης Ε'1 τάξη Οι Ρωμαίοι κυβερνούν τους Έλληνες

Μιχάλης Κοκοντίνης. 1 Πειραματικό δημοτικό σχολείο Θεσσαλονίκης Ε'1 τάξη Οι Ρωμαίοι κυβερνούν τους Έλληνες Μιχάλης Κοκοντίνης 1 Πειραματικό δημοτικό σχολείο Θεσσαλονίκης Ε'1 τάξη 2017-18 1. Οι Ρωμαίοι κυβερνούν τους Έλληνες Πρώτη φροντίδα των Ρωμαίων ήταν να κρατήσουν τους Έλληνες διχασμένους και να τους εμποδίσουν

Διαβάστε περισσότερα

Μητρ. Βελγίου: «Αναμένοντες τον Πατριάρχη του Γένους»

Μητρ. Βελγίου: «Αναμένοντες τον Πατριάρχη του Γένους» 27/09/2019 Μητρ. Βελγίου: «Αναμένοντες τον Πατριάρχη Γένους» Οικουμενικό Πατριαρχείο / Μητροπόλεις Οικουμενικού Θρόνου Το έτος 2019, με συμπλήρωση πενήντα ετών από ίδρυση Ιεράς Μητροπόλεως Βελγίου, Εξαρχίας

Διαβάστε περισσότερα

1. Ποιο πολίτευμα συναντάμε σε όλα σχεδόν τα ευρωπαϊκά κράτη το 17ο και 18ο αιώνα ;

1. Ποιο πολίτευμα συναντάμε σε όλα σχεδόν τα ευρωπαϊκά κράτη το 17ο και 18ο αιώνα ; Ενότητα 1. Η εποχή του Διαφωτισμού 1. Ποιο πολίτευμα συναντάμε σε όλα σχεδόν τα ευρωπαϊκά κράτη το 17ο και 18ο αιώνα ; 2. Τι ήταν ο Διαφωτισμός και ποιες ήταν οι βασικές του θέσεις; 3. Που και πότε εμφανίστηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 6ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 27/28/29/30

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 6ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 27/28/29/30 ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ ΑΙΤΙΑ: (συμπληρώστε τα κενά) Α/ Οικονομικά αίτια 1893: 1898: Αρχές 20 ου αι. : κάνει δύσκολη τη διάθεση των ελληνικών προϊόντων στις ξένες αγορές και περιόρισε τα εμβάσματα των Ελλήνων

Διαβάστε περισσότερα

Σ ΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ Σ ΤΟ Γ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Σ ΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ Σ ΤΟ Γ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Σ ΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ Σ ΤΟ Γ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 142 Ι ΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ιάρκεια: 1 διδακτική ώρα Θέµατα: 4 1ο ΣΧΕ ΙΟ Ευνοϊκές συγκυρίες για τον Ελληνισµό κατά τον 18 ο αιώνα Ο Νεοελληνικός ιαφωτισµός

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας Γ Λυκείου Κλάδος Οικονομίας. Διδακτική ενότητα: H ελληνική οικονομία μετά την επανάσταση

Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας Γ Λυκείου Κλάδος Οικονομίας. Διδακτική ενότητα: H ελληνική οικονομία μετά την επανάσταση Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας Γ Λυκείου Κλάδος Οικονομίας Διδακτική ενότητα: H ελληνική οικονομία μετά την επανάσταση Διδακτικοί στόχοι Να συνειδητοποιήσουμε την κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα των

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 10η: Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη. Ελληνική επανάσταση και ευρωπαϊκή διπλωματία ( )

ΕΝΟΤΗΤΑ 10η: Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη. Ελληνική επανάσταση και ευρωπαϊκή διπλωματία ( ) Πέμπτη, 11 Δεκέμβριος 2014 17:36 ΕΝΟΤΗΤΑ 10η: Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη Ελληνική επανάσταση και ευρωπαϊκή διπλωματία (18211830) 1823: στροφή στην ευρωπαϊκή διπλωματία από τον Άγγλο υπουργό Εξωτερικών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ "

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ 1911-1913" Κεφάλαιο 4 Ο πόλεμος των τριάντα

Διαβάστε περισσότερα

Τα Βαλκάνια των αλληλοσυγκρουόμενων εθνικών επιδιώξεων

Τα Βαλκάνια των αλληλοσυγκρουόμενων εθνικών επιδιώξεων Τα Βαλκάνια των αλληλοσυγκρουόμενων εθνικών επιδιώξεων οι Σέρβοι κέρδισαν την αυτονομία τους (1812-1815) οι Έλληνες ίδρυσαν ανεξάρτητο εθνικό κράτος οι Βούλγαροι ίδρυσαν ανεξάρτητη βουλγαρική εκκλησία,

Διαβάστε περισσότερα

H ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ Γ ΚΑΙ Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ

H ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ Γ ΚΑΙ Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ H ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ Γ ΚΑΙ Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ ΓΙΑΤΙ ΕΡΧΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΣXOΛEIO; ΓΙΑ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΟΥΜΕ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ!!! Ο Μιχαήλ Γ (842-867) ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας της δυναστείας του Αμορίου. Όταν

Διαβάστε περισσότερα

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι γνωστό ότι, παραδοσιακά, όπως άλλα εκπαιδευτικά συστήματα έτσι και το ελληνικό στόχευαν στην καλλιέργεια και ενδυνάμωση της εθνοπολιτιστικής ταυτότητας. Αυτό κρίνεται θετικό, στο βαθμό που

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΥΓΗΡΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ 21 ης ΜΑΪΟΥ

ΠΑΝΥΓΗΡΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ 21 ης ΜΑΪΟΥ 21 η ΜΑΪΟΥ 1864 21 η ΜΑΪΟΥ 2016 152 ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΟΝ ΕΘΝΙΚΟ ΚΟΡΜΟ ΠΑΝΥΓΗΡΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ 21 ης ΜΑΪΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΚΥΘΗΡΩΝ κ. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ ΑΘ. ΧΑΡΧΑΛΑΚΗ ΚΥΘΗΡΑ, 21 η ΜΑΪΟΥ 2016 [1] Σεβασμιώτατε

Διαβάστε περισσότερα

7ος αι. 610 641 8 ος αι. ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ. αποφασιστικοί αγώνες και μεταρρυθμίσεις

7ος αι. 610 641 8 ος αι. ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ. αποφασιστικοί αγώνες και μεταρρυθμίσεις 7ος αι. 610 641 8 ος αι. ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ αποφασιστικοί αγώνες και μεταρρυθμίσεις πώς διαχειρίστηκε ο Ηράκλειος τόσο τους κινδύνους που απειλούσαν τα σύνορα του ανατολικού ρωμαϊκού κράτους όσο και τα σοβαρά προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 10 Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη

Ενότητα 10 Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη Ενότητα 10 Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη Ιστορία Γ Γυμνασίου Ο Λόρδος Βύρων στο Μεσολόγγι Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη 1815: Παλινόρθωση 1821-1826: Ελληνική επανάσταση 1823-1827: Ευρωπαϊκή διπλωματία

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 22 - Τα Βαλκάνια των αλληλοσυγκρουόμενων εθνικών επιδιώξεων. Ιστορία Γ Γυμνασίου. Μακεδονομάχοι Το αντάρτικο σώμα του Μελά

Ενότητα 22 - Τα Βαλκάνια των αλληλοσυγκρουόμενων εθνικών επιδιώξεων. Ιστορία Γ Γυμνασίου. Μακεδονομάχοι Το αντάρτικο σώμα του Μελά Ενότητα 22 - Τα Βαλκάνια των αλληλοσυγκρουόμενων εθνικών επιδιώξεων Ιστορία Γ Γυμνασίου Μακεδονομάχοι Το αντάρτικο σώμα του Μελά Χρονολόγιο Τα Βαλκάνια υπό την κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Εθνικές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΥΓΗΡΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ 25 ης ΜΑΡΤΙΟΥ

ΠΑΝΥΓΗΡΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ 25 ης ΜΑΡΤΙΟΥ 25 η ΜΑΡΤΙΟΥ 1821 25 η ΜΑΡΤΙΟΥ 2016 195 ΧΡΟΝΙΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΠΑΝΥΓΗΡΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ 25 ης ΜΑΡΤΙΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΚΥΘΗΡΩΝ κ. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ ΑΘ. ΧΑΡΧΑΛΑΚΗ ΚΥΘΗΡΑ, 25 η ΜΑΡΤΙΟΥ 2016

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία. Α Λυκείου. Κωδικός Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1o ΘΕΜΑ

Ιστορία. Α Λυκείου. Κωδικός Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1o ΘΕΜΑ Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 6400 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α 1o ΘΕΜΑ 1.α. Να επιλέξετε και να γράψετε τη σωστή απάντηση για κάθε ομάδα από τις ακόλουθες ερωτήσεις: 1. Η ομηρική εποχή ονομάζεται επίσης:

Διαβάστε περισσότερα

Τσώτα Ελένη και Στρατηγοπούλου Δήμητρα

Τσώτα Ελένη και Στρατηγοπούλου Δήμητρα Τσώτα Ελένη και Στρατηγοπούλου Δήμητρα ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΌ ΣΎΣΤΗΜΑ η εκπαίδευση ήταν ιδιαίτερα στρατιωτική. τα παιδιά μάθαιναν να αντέχουν όχι μόνο στον πόνο αλλά και σε δύσκολες συνθήκες επιβίωσης από ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ 1 ο Κεφάλαιο: Από την Αγροτική Οικονομία στην Αστικοποίηση 1821-1828 Επανάσταση 1864 Προσάρτηση Επτανήσων 1881 Προσάρτηση Άρτας και Θεσσαλίας 1896 Εξέγερση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 2 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 2 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 2 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ανάπτυξη του εργατικού κινήματος) εργατικής ιδεολογίας στη χώρα.» προσφύγων στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη».

ανάπτυξη του εργατικού κινήματος) εργατικής ιδεολογίας στη χώρα.» προσφύγων στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη». Α1. α. Σχολικό βιβλίο σελίδα 77: «Οι επαναστάτες προκήρυξαν όπως ονομάστηκαν.» και «Οι Ορεινοί απαρτίστηκαν και των πλοιοκτητών.» β. Σχολικό βιβλίο σελίδα 46: «Η κατάσταση αυτή (=η αργή ανάπτυξη του εργατικού

Διαβάστε περισσότερα

Διαφωτισμός και διαμόρφωση των πολιτικών ιδεολογιών στην Ελλάδα

Διαφωτισμός και διαμόρφωση των πολιτικών ιδεολογιών στην Ελλάδα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διαφωτισμός και διαμόρφωση των πολιτικών ιδεολογιών στην Ελλάδα Ενότητα 6: Η συγκρότηση του ελληνικού έθνους Σπύρος Μαρκέτος Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 8. Ο Ρήγας Βελεστινλής και ο Αδαµάντιος Κοραής

Κεφάλαιο 8. Ο Ρήγας Βελεστινλής και ο Αδαµάντιος Κοραής 1 Κεφάλαιο 8 Ο Ρήγας Βελεστινλής και ο Αδαµάντιος Κοραής Ανάµεσα στους δασκάλους του Γένους ξεχωρίζουν για τη δράση τους ο λόγιος επαναστάτης Ρήγας Βελεστινλής και ο Αδαµάντιος Κοραής, ένας Έλληνας φιλόλογος

Διαβάστε περισσότερα

Η εποχή του Ναπολέοντα ( ) και το Συνέδριο της Βιέννης (1815)

Η εποχή του Ναπολέοντα ( ) και το Συνέδριο της Βιέννης (1815) Η εποχή του Ναπολέοντα (1799 1815) και το Συνέδριο της Βιέννης (1815) 1799 1804: Πρώτος Ύπατος «ένας ισχυρός λαϊκός ηγέτης που δεν ήταν βασιλιάς» Ο Ναπολέων «σώζει» το Διευθυντήριο Μάρτιος 1797: οι πρώτες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 6 ος 9 ος αι Οικονομική κατάσταση στο Βυζάντιο από το β μισό του 6 ου αι. αρχές 9 ου αι. το κίνημα του Θωμά του Σλάβου 6 ος 8 ος αι. Προβλήματα δημογραφικά Προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα