Η παραγωγή χρυσού µε κυάνωση πετρωµάτων στη Μακεδονία και τη Θράκη. Μία βιοµηχανική πρόταση καίρια αντίθετη µε το πνεύµα της βιώσιµης ανάπτυξης

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η παραγωγή χρυσού µε κυάνωση πετρωµάτων στη Μακεδονία και τη Θράκη. Μία βιοµηχανική πρόταση καίρια αντίθετη µε το πνεύµα της βιώσιµης ανάπτυξης"

Transcript

1 ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑ ΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΤΜΗΜΑ ΘΡΑΚΗΣ Ηµερίδα ΤΕΕ : Σύγχρονες εξελίξεις και προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου Μεταλλευτικής και Μεταλλουργίας Αθήνα Εισήγηση: Η παραγωγή χρυσού µε κυάνωση πετρωµάτων στη Μακεδονία και τη Θράκη. Μία βιοµηχανική πρόταση καίρια αντίθετη µε το πνεύµα της βιώσιµης ανάπτυξης Εισηγητής ρ. Γεώργιος Κ. Τριανταφυλλίδης Μηχανικός Μεταλλείων Μεταλλουργός Λέκτορας του Τµήµατος Χηµικών Μηχανικών της ΠΣΑΠΘ Μέλος Οµάδας Εργασίας του Περιφερειακού Τµήµατος Θράκης του ΤΕΕ Κ. Γεωργάκη 4, Θεσσαλονίκη, τηλ ,

2 1. Χρυσός, η σηµασία και η µεταλλουργία του: Ο χρυσός είναι ένα αυτοφυές µέταλλο και από αρχαιοτάτων χρόνων χρησιµοποιήθηκε από τον άνθρωπο ως χρήµα και µέταλλο κοσµηµάτων. Σε παγκόσµια κλίµακα υπάρχουν σήµερα περίπου tn χρυσού (ετήσια παραγωγή σήµερα περίπου tn) που αναφέρονται στη συνολική παγκόσµια παραγωγή από καταβολής ανθρώπου γιατί ό,τι χρυσός παρήχθη παραµένει επάνω στη γη δεδοµένου ότι δεν οξειδώνεται. Η οικονοµική του αξία ήταν πάντοτε µέχρι και πρότινος υψηλή. Η ποσότητα αυτή σε υψηλό ποσοστό είναι αποθηκευµένη από µεγάλους χρηµατοπιστωτικούς οίκους (Τράπεζες κλπ) και επιχειρείται σήµερα µία προσπάθεια της λεγόµενης ανάστροφης αλχηµείας προκειµένου να βρεθούν χρήσεις του χρυσού ως βασικού πλέον µετάλλου. Η µόνη ουσιαστική του εφαρµογή παραµένει βέβαια η κατασκευή κοσµηµάτων. Η κάλυψη των απαιτήσεων της βιοµηχανίας σε χρυσό (10-15% περίπου της ετήσια παραγωγής) µπορεί να γίνει για πολλά χρόνια στο µέλλον χωρίς καν την παραγωγή και νέων ποσοτήτων αλλά µε ανακύκλωση των αποθηκευµένων ποσοτήτων. Κατά το 19 ο αιώνα τα κλασικά κοιτάσµατα µεγάλων τεµαχίων χρυσού για εφαρµογή της γνωστής µεθόδου βαρυτοµετρικού διαχωρισµού άρχισαν να εξαντλούνται. Ο χρυσός υπήρχε και υπάρχει πλέον σε διάφορα πετρώµατα αλλά πολύ λεπτά κατανεµηµένος (περιεκτικότητες από 1 µέχρι 15 g/tn). Από τα τέλη του 19 ου αιώνα η κυάνωση πετρωµάτων για παραγωγή χρυσού αποτέλεσε και αποτελεί µέχρι σήµερα την κυρίαρχη σχεδόν µέθοδο επεξεργασίας των πετρωµάτων και της παραγωγής του διεθνώς. Κατά τη µέθοδο αυτή το χρυσοφόρο πέτρωµα αλέθεται εν υγρώ στα 200 mesh, η πούδρα αναµιγνύεται µε υδατικό διάλυµα κυανιούχου νατρίου σε υψηλό ph µε προσθήκη ασβέστου (περίπου ph= 9 έως 10) για πολλές ώρες (περίπου 24). Ο χρυσός και πολλά άλλα συνοδά µέταλλα διαλύονται από το κυάνιο και µεταβαίνουν στην υδατική φάση. Aπό το κυοφορούν διάλυµα αποµακρύνεται το πολύτιµο µέταλλο µε εκλεκτική καταβύθιση. Ακολουθεί µία µέθοδος οξείδωσης των κυανιόντων προς κυανικά (CNO - ) και το υλικό αυτό εναποτίθεται στο λεγόµενο χώρο τέλµατος. Η διεργασία εκτελείται σε ένα στάδιο (συνεχής ροή του υλικού) µέχρι και την απόθεσή του στο τέλµα. Πρόκειται για εκχύλιση των πετρωµάτων για παραγωγή ενός µετάλλου. Η διαδικασία αυτή αφορά τα λεγόµενα «ευκατέργαστα» κοιτάσµατα χρυσού (κοίτασµα στο Πέραµα Έβρου) και είναι αυτά τα οποία µε την επεξεργασία αποδίδουν το 85% του περιεχόµενου χρυσού ο οποίος µετράται µε τη µέθοδο της ατοµικής απορρόφησης. Στις περιπτώσεις όµως κυρίως των θειούχων χρυσοφόρων µεταλλευµάτων (κοιτάσµατα Ολυµπιάδας Χαλκιδικής και Οχιάς Σαπών Ροδόπης) η απελευθέρωση του περιεχοµένου χρυσού στα παραπάνω ποσοστά επιτυγχάνεται µε εφαρµογή διεργασιών οξείδωσης του πετρώµατος σε πρώτο στάδιο και ακολουθεί κυάνωση. Τα κοιτάσµατα αυτά ονοµάζονται «δυσκατέργαστα». Tα προβλήµατα τοξικότητας τα οποία τα συνοδεύουν γίνονται πολύ σύνθετα και πολλές φορές άλυτα. Σηµειώνεται ότι η οξείδωση των κυανιόντων ως µέθοδος αποτοξικοποίησης του υλικού του τέλµατος δεν επικρατεί διεθνώς, προτείνεται όµως για εφαρµογή στη χώρα µας ως πανάκεια αντιµετώπισης της τοξικότητας του υλικού του τέλµατος. Η µεταλλουργία χρυσού µε τη µέθοδο της κυάνωσης είναι µία ιδιαίτερα επιθετική περιβαλλοντικά διεργασία όπως αναλύεται στα ακόλουθα. 2. Περιβαλλοντικές επιπτώσεις της διεργασίας της κυάνωσης: Λόγω της φύσης και του χηµισµού των εµπλεκόµενων ουσιών η κυάνωση (για την ακρίβεια η παραγωγή χρυσού µε εκχύλιση του πετρώµατος σε κυανιούχο διάλυµα Cyanide Leaching Gold Recovery Process CLGR) επιφέρει µεγάλης έκτασης περιβαλλοντικές επιπτώσεις µε κύρια χαρακτηριστικά την καταστροφή µεγάλων εκτάσεων γης και την αναπόφευκτη διασπορά σε 2

3 µεγάλη έκταση και ποσότητες ιδιαίτερα τοξικών ουσιών στη γη (στα υπόγεια και τα επιφανειακά νερά) και τον αέρα: 2.1 Άλεση του πετρώµατος: Η τεχνική αυτή επιχειρείται για αύξηση της ενεργού επιφάνειας για αντίδραση του κόκκου του πετρώµατος µε το κυανιούχο διάλυµα και αποτελεί την πηγή των επερχόµενων δεινών. Το κυάνιο εισέρχεται στο εσωτερικό του κόκκου και διαλύει το χρυσό και ό,τι µέταλλο βρει µπροστά του. Στα χρονικά πλαίσια της εκχύλισης δεν αντιδρά ολόκληρο το υλικό του κόκκου αλλά µικρό µέρος του. Ο υπόλοιπος κόκκος παραµένει έντονα χηµικά διαφοροποιηµένος και διαθέσιµος για παράδοση τοξικών µετάλλων στη φύση (εκρηκτική µεταβολή της διαθεσιµότητας τοξικών µετάλλων στη φύση) µε νέα διαλυτοποίηση σε οποιονδήποτε διαλύτη, δηλαδή ακόµη και στο βρόχινο νερό. Αυτή η προσέγγιση της µελλοντικής συµπεριφοράς του υλικού των τελµάτων δεν έχει τύχει µέχρι σήµερα καµίας ολοκληρωµένης επιστηµονικής αντιµετώπισης. Συνήθως αναφέρονται δοκιµές εκχυλισιµότητας (δοκιµή TCLP ως η βέλτιστη διατιθέµενη µέθοδος) αλλά πρόκειται για απλούστατες δοκιµές οι οποίες δεν εξασφαλίζουν µε κανένα τρόπο τη διαχρονική συµπεριφορά του υλικού των τελµάτων στο διηνεκές. 2.2 Τοξικότητα του τέλµατος χωρίς τη µέθοδο οξείδωσης των κυανιόντων: Η χηµεία των κυανιούχων ενώσεων είναι ιδιαίτερα σύνθετη. Το κυάνιο του υδατικού διαλύµατος εκχύλισης σχηµατίζει δεκάδες τοξικές χηµικές ενώσεις. Στη µεταλλευτική πρακτική κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες: ελεύθερα κυανιόντα, σύµπλοκα κυανιδίων µε µέταλλα, και τα διιστάµενα σε ασθενή οξέα σύµπλοκα του κυανίου ή WAD τα οποία σε κατάλληλες συνθήκες αποδίδουν ελεύθερα κυανιόντα. Η λογική όµως αυτή αφήνει εκτός κριτικής το σχηµατισµό πολλών τοξικών ενώσεων ακόµη και µε το οργανικό περιεχόµενο των πετρωµάτων (µούχλα, βακτηρίδια κλπ). Ευσταθεί λοιπόν ο ισχυρισµός ότι οι σχηµατιζόµενες κυανιούχες ενώσεις στο τέλµα, οι οποίες όλες είναι τοξικές, στην πράξη είναι αδύνατο να καταµετρηθούν ακολουθώντας κάποιες µεθόδους χαρακτηρισµού του υλικού. Η δράση του κυανίου ως διαλύτη µετάλλων οδηγεί στην κινητοποίηση µεγάλων ποσοτήτων µετάλλων στο υδατικό διάλυµα. Η επαναφορά τους σε δυσδιάλυτη µορφή (ως ιζήµατα) επιτυγχάνεται απλά σε κάποιο ποσοστό. Ακόµη µεγαλύτερες ποσότητες όµως περιέχει το ίδιο το αλεσµένο υλικό οι οποίες εκπέµπονται όταν πλέον το υλικό απορριφθεί στο τέλµα ανεξέλεγκτα κατά τη λογική η οποία προαναφέρθηκε. Όσο η διεργασία λειτουργεί το τέλµα αναπτύσσεται σε κλειστό χώρο περιορισµένο σε µία γεωµεµβράνη. Στο περιθώριό του το στάσιµο υδαρές υλικό δηµιουργεί µε το πέρασµα του χρόνου µούχλα (όπως σε όλα τα στάσιµα τέλµατα στη φύση, πχ στα περιθώρια της κοίτης των ποταµών και των λιµνών) η παρουσία της οποίας και µόνον αρκεί για να χαρακτηρίζεται το υλικό δηλητηριασµένο. Όταν το τέλµα πληρωθεί επέρχεται εγκλεισµός του περιεχοµένου αυτού µε επικάλυψη µε φυτική γη. Έτσι αποφεύγεται έντεχνα από τις εταιρίες ο πλήρης χαρακτηρισµός µε κάθε διαθέσιµο χηµικό τρόπο του υλικού των τελµάτων και γίνονται αποσπασµατικές αναφορές σε επιλεγµένες τοξικές ενώσεις απλά για λόγους εντυπωσιασµού. 2.3 Εκποµπή τεράστιων ποσοτήτων υδροκυανίου στην ατµόσφαιρα: Το NaCN αναµειγνύεται µε νερό για τη δηµιουργία του απαιτούµενου υδατικού διαλύµατος. Στο νερό διασπάται σε ιόντα Na + και CN -. Τα CN - είναι σταθερά και µένουν κατά 100% στο διάλυµα σε πολύ υψηλό ph (ph >11). Σε ph 7 και µικρότερο ολόκληρη η ποσότητα των CN - µετατρέπεται σε υδροκυάνιο (HCN). Στην επιφάνεια των κυανιούχων υδατικών 3

4 διαλυµάτων επέρχεται ταχύτατη αντίδραση τoυ NaCN µε το νερό και το διοξείδιο του άνθρακα της ατµόσφαιρας µε αποτέλεσµα την εκποµπή αερίου υδροκυανίου στην ατµόσφαιρα. Σε διάλυµα 10% NaCN (όσο ακριβώς το αρχικό διάλυµα τροφοδοσίας των τανκ εκχύλισης του πετρώµατος της µεταλλουργίας χρυσού), ph=7 και σε θερµοκρασία 18 ο C η συγκέντρωση υδροκυανίου στην ατµόσφαιρα µόλις πάνω από την επιφάνεια του διαλύµατος είναι της τάξεως των ppm. Η αντίδραση είναι θερµικά διαγειρόµενη (Arrhenius) οπότε υπό τις ελληνικές περιβαλλοντικές συνθήκες η εξάτµισή του από τα τανκ προετοιµασίας του λικέρ υδροκυανίου (10% NaCN στο νερό) και από τα τανκ εκχύλισης του χρυσού (0,05% NaCN στο νερό) ποσοτικά φθάνει περίπου στο 30% του ισοδυνάµου σε υδροκυάνιο της χρησιµοποιούµενης ποσότητας NaCN. ηλαδή στην περίπτωση της µεταλλουργίας χρυσού Ολυµπιάδας Χαλκιδικής µε εφαρµογή της µεθόδου βιολογικής οξείδωσης του πετρώµατος (ΒΙΟΞ) κατά 80% (και 20% της υδάτινης οξείδωσης υπό πίεση ΥΟΞΠ) για την οξείδωση του µεταλλεύµατος σε πρώτο στάδιο, για την κατεργασία 1000 t του πετρώµατος σιδηροπυρίτη θα χρησιµοποιούνται συνολικά t ΝaCN ηµερησίως (δηλαδή φορές µεγαλύτερη ποσότητα από τα κλασικά µεταλλεία ευκατέργαστων µεταλλευµάτων τα οποία καταναλώνουν 0,5 έως 2 t NaCN ηµερησίως για κατεργασία 1000 t πετρώµατος, όπως αναφέρει η επιτροπή 6 Καθηγητών ΑΕΙ οι οποίοι ορίσθηκαν από τα ΥΠΑΝΑ / ΥΠΕΧΩ Ε για κριτική των δύο µεθόδων). Αυτό ισοδυναµεί µε 17,5 t υδροκυανίου και σύµφωνα µε τα προηγούµενα θα επέρχεται ηµερησίως εξάτµιση 3 έως 5 t υδροκυανίου στην ατµόσφαιρα!!!!!! Εποµένως το κύκλωµα είναι ανοικτό στην ατµόσφαιρα και όχι κλειστό, όπως επιχειρήθηκε να αδειοδοτηθεί. Το υδροκυάνιο έχει σηµείο βρασµού 25,7 o C. Όσο ανέρχεται στην ατµόσφαιρα και πέφτει η θερµοκρασία υγροποιείται γρήγορα. Πλήρως αναµίξιµο µε το νερό ενσωµατώνεται στην υγρασία της ατµόσφαιρας ή τη βροχή και επανέρχεται στη γη εξαρτώµενη πλήρως από την κίνηση της υγρασίας της ατµόσφαιρας. Και η τοξικότατη αυτή ουσία ανεξέλεγκτα εισάγεται έτσι στον τροφικό κύκλο. Ο µόνος τρόπος για εξαφάνισή του είναι η αντίδρασή του µε τα υδροξύλια της ατµόσφαιρας (προέρχονται βέβαια από τη διάσπαση του νερού της ατµόσφαιρας) διότι το ίδιο είναι οξύ και ζητά µία βάση για να εξουδετερωθεί. Η κινητική της αντίδρασης αυτής όµως είναι ιδιαίτερα αργή. Χρόνος ζωής του υδροκυανίου σε καθαρή ατµόσφαιρα οι 730 ηµέρες. Πρόκειται πραγµατικά για µία περιβαλλοντικά εγκληµατική διεργασία η οποία προσβάλλει τα ανθρώπινα δικαιώµατα. Και όµως η εξάτµιση υδροκυανίου απετέλεσε για 100 και πλέον χρόνια την κύρια µέθοδο περιορισµού της περιεκτικότητας κυανιδίων στα τέλµατα της µεταλλουργίας του χρυσού. Σήµερα αναφέρεται ότι η µεταλλουργία χρυσού µε κυάνωση εξατµίζει t υδροκυανίου στην ατµόσφαιρα ετησίως σε παγκόσµια κλίµακα. Σε κάθε δύο σπίτια όµως αντιστοιχεί περίπου ένας καρκινοπαθής. 2.4 ιαλυτοποίηση τοξικών µετάλλων στο νερό: Το κυανιούχο διάλυµα είναι πολύ ισχυρός διαλύτης και διαλύει σχεδόν όλα τα µέταλλα της πολυµεταλλοφορίας και µεταξύ αυτών και το αρσενικό. Ειδικά για τους πυρίτες (πχ σιδηροπυρίτης Ολυµπιάδας, κοίτασµα Οχιάς Σαπών) είναι σταθερές χηµικές ενώσεις ως προς την έκλυση διαλυτού αρσενικού για τιµές ph µέχρι 13. Όταν όµως βρεθούν σε υδατικό διάλυµα κυανιόντων εκλύουν το αρσενικό σε τιµές ph = 7. Η επαναφορά του διαλυτοποιηµένου κατά τον τρόπον αυτό αρσενικού σε σταθερή χηµική ένωση (άµορφος σκοροδίτης) είναι ιδιαίτερα αµφιλεγόµενη διεργασία όσον αφορά τη διαχρονική του σταθερότητα. Ο αρσενοπυρίτης της Ολυµπιάδας περιέχει περίπου 12% κ.β. 4

5 αρσενικό και η διαλυτοποίησή του κατά την κυάνωση θα επιφέρει δυσεπίλυτο πρόβληµα τοξικότητας του υλικού του τέλµατος (δηλαδή θα διαλυτοποιηθούν σε πρώτη µόνον φάση tn αρσενικού) άσχετα µε τους ισχυρισµούς της εταιρείας περί του αντιθέτου. Και αφού µετατραπούν σε άµορφο σκοροδίτη θα έπεφταν στο τέλµα της «Κηπουρίστρας». Η διαχρονική σταθερότητα της ουσίας αυτής βρίσκεται ακόµη και σήµερα υπό επιστηµονική αµφισβήτηση. 2.5 Οξείδωση των κυανιόντων, µία µέθοδος «φθοράς» τους: Η απαράδεκτη από περιβαλλοντική άποψη κατάσταση των δύο προηγούµενων παραγράφων οδήγησε µετά το 1985 στην εφαρµογή µεθόδων οξείδωσης των κυανιόντων προς κυανικά (CNO - ). Για την περίπτωση Ολυµπιάδας, Σαπών και Περάµατος προτείνεται η µέθοδος INCO µε χρήση SO 2 και αέρα. Ενώ στην τεχνολογική βιβλιογραφία αναφέρονται ως µέθοδοι «καταστροφής» ή ακόµη και «αποτοξικοποίησης» στην ουσία πρόκειται για µεθόδους «φθοράς» των κυανιόντων και µετατροπής τους κυρίως σε κυανικά τα οποία είναι λιγότερο τοξικά (αλκαλική χλωρίωση, INCO, Degussa, Caro). Παράλληλα οι τοξικές ουσίες του τέλµατος σε κάποιο ποσοστό περιορίζονται στο έδαφος και δεν παρατηρείται το ανεπανάληπτο φαινόµενο της εξάτµισής τους στην ατµόσφαιρα. Αµέσως µετά την κυάνωση και την αποµάκρυνση του χρυσού το υλικό περιέχει τους κόκκους του πετρώµατος (µία στερεά φάση) και το υδατικό διάλυµα ιδιαίτερα σύνθετου χηµισµού (δεύτερη υδατική φάση). Ακολουθεί η µέθοδος οξείδωσης των κυανιόντων η οποία επεµβαίνει χηµικά και στις δύο φάσεις ταυτόχρονα. Ειδικά µε τη µέθοδο INCO εισάγεται στη διεργασία άλλος ένας τοξικός βιοµηχανικός ρύπος (το SO 2 ), εποµένως δεν πρόκειται για µέθοδο αποτοξικοποίησης. Το SO 2 δηµιουργεί αµέσως θειικό οξύ και η παρουσία του, παράλληλα µε τις αντιδράσεις µετατροπής των κυανιόντων σε κυανικά, υποχρεώνει το υλικό του αλεσµένου πετρώµατος σε νέα εκχύλιση. Η χηµική κατάσταση του κόκκου από καθαρά επιστηµονική θεώρηση και η τάση του για εκποµπή τοξικών µετάλλων µετά και τη δεύτερη αυτή εκχύλιση είναι πλήρως απροσδιόριστη. Αµέσως µετά τη µετατροπή των κυανιόντων σε κυανικά το υλικό απορρίπτεται στο χώρο τέλµατος και «επαφίεται εις εαυτόν» η υδρόλυση των κυανικών προς αµµωνία (για ph>8) ή αµµώνιο (pη<8). Ακολουθεί ένας ιδιαίτερα σύνθετος συνειρµός αντιδράσεων µε την παρέµβαση και του βρόχινου νερού ως ρυθµιστού του ph µέσα στο τέλµα µε την πάροδο του χρόνου (περιβαλλοντικά εξαρτώµενος). Τα αποτελέσµατα των δράσεων αυτών δεν είναι δυνατόν να προβλεφθούν ούτε να γίνει κάποια επέµβαση από τον άνθρωπο διότι υπεισέρχονται αντιδράσεις η κινητική των οποίων είναι άγνωστη για το περιβάλλον του καθενός τέλµατος αποβλήτων. Τα ευαίσθητα σηµεία της διεργασίας είναι η δέσµευση της αµµωνίας σε ενώσεις µε µέταλλα σε υψηλό ph, η µετατροπή του αµµωνίου σε νιτρικό άλας (νιτροποίηση, κατά συνέπεια απελευθέρωση τοξικών µετάλλων στο τέλµα µε τρίτη εκχύλιση) και η παρουσία των ιδιαίτερα τοξικών οξειδίων του αζώτου Ν x O. Aκόµη η µέθοδος απαιτεί πολύ κλειστό έλεγχο των παραµέτρων της διεργασίας µε αποτέλεσµα όταν διαταραχθεί η ισορροπία να απαιτείται πολύς χρόνος (ώρες, ηµέρες) για αποκατάστασή της. Αυτό θα έχει ως συνέπεια την απόρριψη µεγάλων ποσοτήτων ελεύθερων κυανιόντων στο τέλµα. 5

6 Πρόκειται για µία ακατανόητη ανάµειξη δηλητηρίων. Οι παράµετροι είναι ιδιαίτερα αστάθµητες και οι εταιρείες δεν παρουσιάζουν πλήρη χαρακτηρισµό µε κάθε διαθέσιµη µέθοδο του υλικού των τελµάτων µετά όλον αυτό τον κύκλο χηµικής του «ταλαιπωρίας». Περιορίζονται σε αποσπασµατικές αναφορές για περιεκτικότητες βαρέων µετάλλων, ή των κυανιδίων. ηλαδή ίσως λένε το τι δεν θα έχει το τέλµα δεν λένε όµως το τι θα έχει. Και το σπουδαιότερο για µία τόσο σοβαρή διεργασία δεν υπάρχουν απτά πειστήρια, όπως πχ µία πιλοτική µονάδα συνεχούς ροής της διεργασίας επί τόπου στην οποία να είναι δυνατή η παρακολούθηση του χηµισµού και η λήψη και ο χαρακτηρισµός δειγµάτων προς επιβεβαίωση της αλήθειας. εδοµένου ότι δεν υπάρχει διεθνής προδιαγραφή η οποία να καλύπτει τη δυνατότητα της φύσης να αποδοµήσει συνεργιστικά το υλικό των τελµάτων σε περίπτωση διαρροής του στη φύση, το υλικό του τέλµατος συνολικά και µε τη µέθοδο οξείδωσης κυανιόντων εξακολουθεί να παραµένει και να χαρακτηρίζεται αστάθµητα τοξικό. Επί πλέον αποτελεί µία βόµβα εκποµπής τοξικών µετάλλων στη φύση µε τη διαρκή δράση του βρόχινου νερού. Με απλά λόγια ενώ ο άνθρακας του κυανίου εκπέµπεται στην ατµόσφαιρα ως διοξείδιο του άνθρακα, το άζωτο παραµένει στο τέλµα υπό ποικιλία ενώσεων οι οποίες όλες είναι τοξικές. Εάν και αυτό εκπεµπόταν στην ατµόσφαιρα τότε θα γινόταν λόγος για πραγµατικές µεθόδους αποτοξικοποίησης του κυανίου. Αυτό όµως δεν αρκεί. 2.6 Χώροι τελµάτων: Μετά την απόληψη του χρυσού πρακτικά ολόκληρη η ποσότητα του αλεσµένου πετρώµατος αποτελεί απόβλητο της διαδικασίας της κυάνωσης και αποτίθεται στο χώρο τέλµατος. Καθίσταται πρόδηλο ότι για την αναµενόµενη παραγωγή σε πρώτο στάδιο 450 t χρυσού (όπως κατάλληλα διατυµπανίζεται) σε Ολυµπιάδα Χαλκιδικής και Θράκη απαιτούνται χιλιάδες στρέµµατα γης (είτε δασικής είτε καλλιεργήσιµης) για να υποδεχθούν το υλικό αυτό. Στους χώρους αυτούς θα γίνει αποψίλωση της βλάστησης, επικάλυψη της επιφάνειας µε αργιλικό υλικό, επίστρωση γεωµεµβράνης, απόθεση του υλικού και τέλος επιχωµάτωση. Με µικρή προσοχή στα προτεινόµενα της διεργασίας η κατείσδυση του βρόχινου νερού στο χώρο τέλµατος είναι ανεπιθύµητη στο µέλλον όπως και η διαρροή του νερού του τέλµατος προς τους υπόγειους υδροφορείς. 2.7 Παρεπόµενα φαινόµενα: Για τη λειτουργία των µονάδων επεξεργασίας του µεταλλεύµατος απαιτούνται τεράστιες ποσότητες ενέργειας οι οποίες βέβαια θα παραχθούν µε την εκποµπή µεγάλων ποσοτήτων CO 2 στην ατµόσφαιρα. Το ίδιο αέριο θα εκλύεται κατά την παραγωγή του CaO καθώς επίσης και όλων των χηµικών αντιδράσεων της διεργασίας οι οποίες το δηµιουργούν. Υπάρχει έντονος προβληµατισµός εάν µία τέτοια µονάδα βρίσκεται σε αρµονία µε την πολιτική της ΕΕ αντιµετώπισης του φαινοµένου του «θερµοκηπίου» το οποίο σίγουρα στην περιοχή της Β. Ελλάδος θα επιδεινωθεί ραγδαία από τη λειτουργία παρόµοιων µονάδων. Πολλές από τις χηµικές αντιδράσεις του υλικού του τέλµατος είναι έντονα εξώθερµες οπότε η εκλυόµενη θερµότητα προβλέπεται να επιφέρει αλλαγή των κλιµατολογικών συνθηκών µε εξαφάνιση χιονοπτώσεων και κατακλυσµιαίες βροχές σε τοπικό επίπεδο. Η µεταλλευτική δραστηριότητα συνδέεται από τη φύση της µε την εκποµπή στο περιβάλλον µεγάλων ποσοτήτων σκόνης. Η σκόνη όµως των θειούχων πετρωµάτων είναι ιδιαίτερα τοξική και θα προκαλέσει σηµαντική απαξίωση/υποβάθµιση της ποιότητας των παραγωγικών αγρών της γύρω περιοχής αλλά και των δασικών εκτάσεων οι οποίες χρησιµοποιούνται από τους κτηνοτρόφους. 6

7 Η µεταλλουργία χρυσού τέλος είναι υδροµεταλλουργία και απαιτεί µεγάλες ποσότητες νερού (τουλάχιστον 150 m 3 /ώρα κάθε µεταλλείο επεξεργασίας περίπου 1000 t πετρώµατος το 8ωρο). Η ποσότητα αυτή θα είναι ανταγωνιστική των απαιτήσεων της αγροτικής οικονοµίας η οποία ήδη αντλεί υπόγεια νερά και µάλιστα από µεγάλα βάθη (πχ 300 m) συγκρίσιµα µε αυτά στα οποία θα αναπτυχθεί η εξορυκτική δραστηριότητα στα πλαίσια της κυάνωσης. 3. Μέγεθος και χηµισµός κοιτασµάτων, περιβαλλοντικές συνέπειες από την εξόρυξη (απορροές): Εκείνο το οποίο ενδιαφέρει ιδιαίτερα είναι το µέγεθος στο οποίο µπορεί να επεκταθεί µία ανάλογη δραστηριότητα στον ελληνικό χώρο και ιδιαίτερα στο χώρο της Β. Ελλάδος. Όπως αναφέρθηκε σε εισηγήσεις στη διηµερίδα του ΤΕΕ Θράκης στην Κοµοτηνή ο χώρος της Β. Ελλάδος είναι ιδιαίτερα υποσχόµενος για παρουσία κοιτασµάτων χρυσού αυτών των µικρών περιεκτικοτήτων. Ιδιαίτερα στην περιοχή του επιθερµικού πεδίου Αισύµης Σαππών Πετρωτών, στην περιοχή της βόρειας Χαλκιδικής (Ολυµπιάδα, Στρατώνι, Σκουριές, Γερακαριό) και ακόµη στο Κιλκίς ( ύσωρο Όρος) και στο Παγγαίο κυριαρχούν µεγάλες οικογένειες θειούχων/θειικών πετρωµάτων. Τα πετρώµατα αυτά και οι µεταλλοφορίες τους χαρακτηρίζονται πολυµεταλλικές, δηλαδή περιέχουν πολλά µέταλλα. Η έκθεση των θειούχων πετρωµάτων στην ατµόσφαιρα προκαλεί την αντίδρασή τους µε το οξυγόνο της ατµόσφαιρας παρουσία νερού (υγρασία, βροχή) και τη δηµιουργία θειικού οξέος. Η αντίδραση καταλύεται βιολογικά στο έδαφος. Αυτό µε τη σειρά του διαλύει βαρέα µέταλλα από τα πετρώµατα οπότε το συνολικό προϊόν καθίσταται ιδιαίτερα τοξικό. Το φαινόµενο ονοµάζεται όξινη απορροή µεταλλείων (ΟΑΜ) και είναι αυτοκαταλυόµενο (όταν ξεκινήσει δεν σταµατάει) και φυσικά µεταναστεύει (τα υπόγεια νερά επικοινωνούν και µεταφέρουν τα τοξικά προϊόντα σε µεγάλες αποστάσεις. Το φαινόµενο µετριάζεται από την παρουσία ανθρακικών πετρωµάτων τα οποία εν µέρει εξουδετερώνουν το θειικό οξύ. Στη Χαλκιδική η όξινη απορροή έχει πάρει εκρηκτικές διαστάσεις. Στην περιοχή των µεταλλείων αντλούνται ετήσια από τα υπόγεια περίπου m 3 νερού µε ph 2,5 3 όταν η ετήσια απαίτηση ολόκληρου του νοµού Χαλκιδικής είναι περίπου m 3 και η Θεσσαλονίκη διψάει και µεταφέρει νερό από την Αλβανία µε επενδύσεις πολλών δις (ενωτική ποταµού Αλιάκµονα). Τέτοια κατάσταση θεραπεύεται µερικά µόνον µε την εγκατάσταση και λειτουργία εξειδικευµένης και ιδιαίτερα δαπανηρής µονάδας καθαρισµού του νερού εις το αέναον. Στην περιοχή Σαππών και Πετρωτών Ροδόπης παρατηρείται ήδη όξινη απορροή στα επιφανειακά νερά αλλά το φαινόµενο βέβαια βρίσκεται σε περιβαλλοντική ισορροπία. Όταν αρχίσουν µαζικές εξορύξεις πετρωµάτων όπως απαιτεί η µεταλλουργία του χρυσού η διαθέσιµη επιφάνεια αντίδρασης πετρωµάτων ατµόσφαιρας θα πολλαπλασιασθεί κατά εκατοµµύρια φορές µε αποτέλεσµα τη βέβαιη εξάπλωση του φαινοµένου σε απρόβλεπτα επίπεδα. Για παράδειγµα το µεταλλείο µικτών θειούχων Κίρκης έχει µολύνει µε την ΟΑΜ σε µεγάλο βαθµό το ρέµα «Μαίστρο» µε την παραγωγή µόλις t µικτών θειούχων κατά τον 20ο αιώνα. Κατά το φετινό χειµώνα στην περιοχή Στρατωνίου η διακίνηση του µολυσµένου νερού από την ΟΑΜ βρισκόταν εκτός ελέγχου, µε τη στοιχειώδη µονάδα επεξεργασίας του νερού να µη λειτουργεί και περίπου m 3 νερού όξινης απορροής έπεφταν ηµερησίως ανεξέλεγκτα στη θάλασσα. 7

8 Τέλος θα επέλθουν στην περιοχή εκτεταµένες αλλοιώσεις των χαρακτηριστικών του φυσικού περιβάλλοντος (σεληνιακό τοπίο) µε εκσκαφές και αποθέσεις υλικών σε περιβάλλον θειούχων πετρωµάτων. Εκτός από το οπτικό αποτέλεσµα η κατάσταση αυτή θα έχει ως συνέπεια την ένταση των προαναφερθέντων χηµικών απορροών και τη διαρκή υποβάθµιση της ποιότητας των επιφανειακών και υπόγειων νερών. 4. Ασφάλεια περιβάλλοντος από τις αποθέσεις τοξικών αποβλήτων: Οι επιφάνειες των χώρων τελµάτων θα υποστούν κάποια προετοιµασία (κάλυψη µε αργιλικό υλικό και ειδική µεµβράνη) προκειµένου να διασφαλισθεί η στεγανοποίησή τους και η αποφυγή διαρροής του υλικού στον ευρύτερο περιβάλλοντα χώρο. Τα µέτρα αυτά βέβαια λαµβάνονται διότι το υλικό είναι τοξικό (εάν δεν ήταν τοξικό δεν θα λαµβανόταν µέτρα). Για την ανάσχεση του υλικού απόρριψης θα κατασκευασθούν φράγµατα και όπως αναφέρουν οι εταιρείες θα πληρούν όλες τις προδιαγραφές ασφάλειας. Πρόκειται όµως για πρόχειρες κατασκευές συνήθως από στείρα υλικά της εξορυκτικής διεργασίας οπότε είναι αµφίβολο πόσο µπορούν να χαρακτηρισθούν απόλυτα ασφαλή. Κατά τα τελευταία 35 χρόνια διεθνώς τα φράγµατα αυτά αστοχούν µε ρυθµό 1 το χρόνο και προκαλούν ανεπανόρθωτες περιβαλλοντικές καταστροφές λόγω ακριβώς της τοξικότητας του περιεχοµένου τους (Baia Mare Ρουµανίας, Aitik Σουηδίας κλπ). Μόλις προ ηµερών έσπασε ένα φράγµα νερού στη Σίφνο και µεγάλες ποσότητες νερού εκχύθηκαν στη θάλασσα. Για την αξιολόγηση του περιβαλλοντικού ρίσκου µία αστοχία του φράγµατος στο Πέραµα θα εκτοξεύσει τεράστιες ποσότητες λειοτριβηµένου υλικού το οποίο όλο θα καταλήξει στη θάλασσα. Θα διαστρωθεί στον πυθµένα και θα προκαλέσει ανυπολόγιστη καταστροφή εκµηδενίζοντας τη δυνατότητα συνέχισης της υδρόβιας ζωής. Οι οικονοµικές συνέπειες για τους χιλιάδες αλιείς θα είναι ανυπολόγιστες. Θα µπορούσε όµως κανείς να αποτιµήσει τις οικονοµικές επιπτώσεις σε περίπτωση πολέµου όταν δεκάδες παρόµοια φράγµατα τελµάτων στη βόρεια Ελλάδα θα µπορούσαν να βοµβαρδιστούν και να διασπείρουν το υλικό τους σε κάµπους και θάλασσα εκµηδενίζοντας τις γεωργικές και αλιευτικές δραστηριότητες σε χιλιάδες στρέµµατα γης; Θα δεχόταν το ΓΕΕΘΑ µία παρόµοια κατάσταση ως κληρονοµιά για τις επόµενες γενεές; 5. Ένα κοινό µυστικό το εργοστάσιο κυάνωσης είναι ένα χηµικό εργοστάσιο: Το εξορυκτικό µέρος της διεργασίας παραγωγής χρυσού αναµφίβολα είναι µεταλλευτική διεργασία. Η επεξεργασία όµως του πετρώµατος µε το κυανιούχο διάλυµα είναι µία καθαρά χηµική διεργασία και τα απόβλητά της θα πρέπει να ακολουθούν τις προδιαγραφές της χηµικής βιοµηχανίας. Όπως εφαρµόζεται σήµερα η διεργασία αυτή διεθνώς θέτει εαυτόν αυτόµατα εκτός προδιαγραφών των χηµικών εργοστασίων διότι επεξεργάζεται το πέτρωµα σε «ανοικτό κύκλωµα στην ατµόσφαιρα» σε µία φάση µέχρι και την απόρριψή του στο χώρο τέλµατος προκαλώντας ποικιλία χηµικών αντιδράσεων µε κινητική πολλών σταδίων. Οι αντιδράσεις «αποτοξικοποίησης» δεν µπορούν να πραγµατοποιηθούν µε τις δηµοσιοποιηµένες ευσεβείς επιθυµίες λόγω των συνεργιστικών δράσεων των άλλων συνοδών παραγόµενων ουσιών. Γιατί είναι αναµφισβήτητο γεγονός ότι στα τέλµατα παραµένουν πολλές τοξικές ουσίες οι οποίες προκαλούν τα προβλήµατα επιµολύνσεων. Η διεργασία θα πρέπει να εκτελείται µε χαρακτήρα ανακύκλωσης των πολλών τοξικών ουσιών τις οποίες παράγει. Αυτές θα πρέπει να χαρακτηρίζονται χηµικά, να συλλέγονται σε 8

9 ανεξάρτητες φάσεις και να αντιµετωπίζονται σε εξειδικευµένα εργαστήρια, όπου αυτά υπάρχουν διεθνώς. Μόνον κάτω από τέτοιες προϋποθέσεις η παρουσία απλά των κυανιόντων µπορεί να είναι τεχνικά αντιµετωπίσιµη. Αυτά όµως δεν γίνονται πουθενά διεθνώς διότι θα ανεβάσουν το κόστος σε δυσθεώρητα ύψη. Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος για τον οποίο δεν υπάρχει µεταλλουργία χρυσού µε κυάνωση στη Γερµανία παρότι ως χώρα είναι πλούσια σε χρυσό. ιότι δεν είναι δυνατόν να απορρίπτονται τα κυανιούχα κατάλοιπα µε τον τρόπο αυτό στο περιβάλλον. Οι χώροι τελµάτων της κυάνωσης για τη γερµανική περιβαλλοντική νοµοθεσία είναι χώροι απόρριψης τοξικών καταλοίπων. 6. Η οικονοµική διάσταση της κυάνωσης: Περιεκτικότητα µόλις 1 g Au / t πετρώµατος καθιστά µία εκτεταµένη περιοχή της γης εκµεταλλεύσιµη µε τη διεργασία αυτή για τους εξής λόγους: Η τιµή χρυσού είναι σήµερα 350 US$ / oz, δηλαδή 350 US$ / 33 g, δηλαδή 10,6 US$ / g, πιο απλά 12,5 ΕΥΡΩ / g ή ΕΥΡΩ/ t. Η οριοθέτηση κοιτασµάτων µε έρευνα σε περιοχές όπως η Βόρεια Χαλκιδική, Θράκη και Κιλκίς για τη λειτουργία ενός επιφανειακού µεταλλείου κλασικού κοιτάσµατος για παραγωγή t Au σε 6 χρόνια µε εργατοτεχνίτες δεν κοστίζει περισσότερο από τα 2 ΕΥΡΩ / t µεταλλεύµατος. Αυτό διότι έχει προηγηθεί εργασία βάσης του ΙΓΜΕ το οποίο ξεχώρισε από γεωλογική άποψη ρητά τις περιοχές ενδιαφέροντος. H εξόρυξη του πετρώµατος, η µετακίνησή του επί τόπου, η θραύση και λειοτρίβησή του µέχρι την κοκκοµετρία της «άµµου» των αδρανών υλικών στοιχίζει 4 EΥΡΩ / t. Η εν υγρώ περαιτέρω κατάτµησή του σε µύλους SAG µε προσθήκη των αναγκαίων ποσοτήτων ασβεστολίθου στοιχίζει 2-3 ΕΥΡΩ / t. Η εκχύλισή του µε το πάµφθηνο NaCN (1 t NaCN στοιχίζει US$ και παράγει 6 kg Au αξίας περίπου US$) µέχρι και την απόρριψη του υλικού στο χώρο τέλµατος 2 EΥΡΩ / t. Tα έργα υποδοµής ενός ανάλογου επιφανειακού µεταλλείου δεν υπερβαίνουν τα 2 ΕΥΡΩ / t. Τέλος 0,5 ΕΥΡΩ / t είναι τα γενικά και διοικητικά έξοδα των ενδιαφερόµενων εταιριών. Τα επιφανειακά κλασικά κοιτάσµατα (Πέραµα Έβρου, Άγιος ηµήτριος Ροδόπης κλπ) περιέχουν πάνω από 3 g Au / t πετρώµατος. Με κόστος 1 g / t τα υπόλοιπα 2 g / t για κατεργασία t µεταλλεύµατος ROM ετησίως αποφέρουν καθαρά κέρδη όσο η αξία 0,5 t Αu. Eκεί όµως που τα πράγµατα είναι εκρηκτικά προς όφελος των εταιριών από οικονοµική άποψη είναι στις περιπτώσεις υπογείων µεταλλείων πυριµάχων χρυσοφόρων θειούχων µεταλλευµάτων (βόρεια Χαλκιδική, «Οχιά» Σαππών) όπου οι περιεκτικότητες σε Au φθάνουν τα 15 g / t ενώ το οριακό κόστος παραγωγής µε απασχόληση όµοια µέχρι 150 εργαζοµένων δεν ξεπερνά τα 2-3 g /t συµπεριλαµβανοµένου του κόστους της µονάδας προκατεργασίας (βιολογική, υδάτινη οξείδωση υπό πίεση κλπ). Κέρδη της τάξεως των 10 g / t πετρώµατος ετησίως µε παραγωγή µεταλλεύµατος ROM / έτος είναι ασύλληπτο νούµερο για τα ελληνικά δεδοµένα (ισοδύναµη αξία 3 t Au ή EΥΡΩ ετησίως). Και όλα αυτά µε µηδενικό άµεσο δηµόσιο όφελος. 9

10 7. Κριτική της διεργασίας της κυάνωσης. Τι δίνει και τι παίρνει ο τόπος: Με βάση τα προαναφερθέντα κυάνωση για παραγωγή χρυσού είναι το σύνολο των δράσεων για εξόρυξη του πετρώµατος, εκχύλιση του χρυσού µε κυανιούχο διάλυµα και απόρριψη του υλικού στο χώρο τέλµατος. Για να παραχθούν κάποιοι τόνοι χρυσού (αναφέρονται αρχικά 450 σε σχετικές ανακοινώσεις) σε πετρώµατα µε περιεκτικότητα µερικών g/t λοιπόν απαιτείται η εξόρυξη τεράστιων ποσοτήτων πετρωµάτων (ολόκληρα βουνά). Η αξιολόγηση του περιβαλλοντικού ρίσκου είναι ανύπαρκτη. Ακόµη, η αποτίµηση της αξίας του αναλισκόµενου φυσικού κεφαλαίου (βουνά, δάση, ρέµατα, πεδινές εκτάσεις) δεν επιχειρείται καν. Από οικονοµικής πλευράς τέλος το µόνο που θα µείνει στον τόπο είναι τα ηµεροµίσθια των εργαζοµένων δεδοµένου ότι η ενέργεια επιδοτείται σε µεγάλο βαθµό, τα κοιτάσµατα εκχωρούνται χωρίς άµεσα ανταλλάγµατα του δηµοσίου, η επένδυση επιδοτείται επίσης και ο ασβεστόλιθος παρέχεται χωρίς αντάλλαγµα για το δηµόσιο. Αυτά µεταφράζονται σε περίπου 100 δολάρια ΗΠΑ/ουγγιά χρυσού. Οι εταιρείες προαναγγέλλουν κόστος της τάξεως των 120 δολαρίων ΗΠΑ/ουγγιά για το χρυσό Dore (περίπου 160 δολάρια/ουγγιά µε την επιβάρυνση για καθαρισµό total cost). Η τιµή του χρυσού σήµερα είναι της τάξεως των 350 δολαρίων ΗΠΑ/ουγγιά. ηλαδή το προσδοκώµενο κέρδος των εταιρειών των 200 περίπου δολαρίων ΗΠΑ/ουγγιά είναι δώρο προς αυτές του έλληνα φορολογούµενου κατά 50% τουλάχιστον, ο οποίος βέβαια δεν απολαµβάνει παρόµοιων ευεργετηµάτων στις καθηµερινές του δραστηριότητες. Ας σηµειωθεί ότι το total cost διεθνώς σήµερα ανέρχεται στα δολάρια ΗΠΑ/ουγγιά. Eαν η Βόρεια Ελλάδα αποτελεί ένα νέο Eldorado και η ανάπτυξή της µε τη διαδικασία αυτή είναι µονόδροµος τότε ποια από τις ακόλουθες χώρες που τη δέχθηκαν εντατικά στο παρελθόν και µέχρι σήµερα πλούτισε: Παπούα Νέα Γουινέα, Βρετανική Γουιάνα, Αιθιοπία, Γκάνα, Μάλι, Μοζαµβίκη, Ακτή Ελεφαντόδοντος, νησιά Φίτζι, Κόστα Ρίκα, Ζάµπια, Ονδούρα, Νικαράγουα, Μεξικό, Βραζιλία, Αργεντινή, Χιλή, Κολοµβία, Εκουαντόρ, Βενεζουέλα, Nαµίµπια, Σουδάν, Ζαίρ. Ας δούµε τι άφησε πίσω της η διαδικασία στις χώρες αυτές για να σκεφθούµε να τη δεχθούµε µαζικά στον τόπο µας. Έτσι ενώ τα µεταλλεία χρυσού µε τη διεργασία αυτή κλείνουν ανά τον κόσµο (Αυστραλία, ΗΠΑ) υπό το βάρος των απαιτήσεων των κυβερνήσεων για καταβολή υπέρογκων ποσών ως δικαιώµατα ακόµη και για την έρευνα κοιτασµάτων και την αποκατάσταση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, στην Ελλάδα ανοίγεται ένας παράδεισος γα τις ενδιαφερόµενες εταιρίες ο οποίος θα βασίζεται στην επιδότηση των κερδών τους από τον έλληνα φορολογούµενο υπό καθεστώς αναντίστρεπτης καταστροφής της γης. 8. Κυάνωση και βιώσιµη ανάπτυξη: Η κυάνωση αποτελεί εν µέρει µεταλλευτική και εν µέρει χηµική δραστηριότητα. Για να ληφθεί µία απόφαση για την τοποθέτησή της µέσα ή έξω από το πνεύµα της βιωσιµότητας (ΑΤΖΕΝΤΑ 21) θα πρέπει να γίνει ένας συγκερασµός περιβαλλοντικής αισθητικής, χηµείας και πολιτικού ρεαλισµού: Περιβαλλοντική αισθητική: Έχει δικαίωµα η τωρινή γενεά να καταστρέψει µεγάλες εκτάσεις γης και να τις διασπείρει υπό µορφή χώρων τελµάτων µε την προαναφερθείσα χηµική διάσταση προκειµένου να παραχθεί ένα µέταλλο διακοσµητικών εφαρµογών και µόνον; Τι είδους κληρονοµιά είναι αυτή για τις επόµενες γενεές και πως αυτές θα επιβιώσουν; 10

11 Χηµεία: Η λειοτρίβηση της γης δεν ελέγχεται από καµία συνολική επιστηµονική θεώρηση. Το λειοτριβηµένο υλικό θα δεχθεί ακολούθως τρεις επάλληλες εκχυλίσεις. Η περιγραφή του τότε από πλευράς χηµείας απλά είναι αδύνατη. Η εξάτµιση γιγαντιαίων ποσοτήτων υδροκυανίου είναι αναπόφευκτη. Η µόλυνση των νερών θα αποφεύγεται µε εγκλεισµό της αλεσµένης γης σε πλαστικές σακούλες (ίδε γεωµεµβράνες). Οι εκροές όµως τοξικών µετάλλων από τους χώρους αυτούς µε διαλυτοποίηση στο βρόχινο νερό απλά µετατίθεται στο προσεχές µέλλον (το αργότερο σε 15 περίπου χρόνια) σύµφωνα µε τα δεδοµένα διαπερατότητας των µεµβρανών και της αργιλικής επίστρωσης του πυθµένα τέλµατος που αναφέρουν οι εταιρίες στις ΜΠΕ. Πολιτικός ρεαλισµός: Η απόφαση για αδειοδότηση ανάλογων διεργασιών µε καίριο δεδοµένο τη µεγάλη γεωγραφική έκταση στην οποία θα επεκταθούν είναι προφανώς θέµα κυβερνητικό. Είναι όµως τεράστια και η ευθύνη των τοπικών κοινωνιών να αποδεχθούν τη διαδικασία ελέγχοντας τη δυνατότητα αντίδρασης και κριτικής την οποία θα µπορούσαν να ασκήσουν στα προτεινόµενα να εφαρµοσθούν. Κανείς δεν µπορεί να αγνοήσει τον άλλο. Σε καθεστώς διεθνοποίησης της ελληνικής οικονοµίας µία ανάλογη διεργασία θα πρέπει να αποζηµιώνει όλες τις επιπτώσεις της και να αφήνει κέρδη. Αφήνει; Όλη η διαδικασία, εάν η µέθοδος τελικά εφαρµοσθεί, θα εξελιχθεί στα πλαίσια του Ν. 210/1973 γνωστού ως Μεταλλευτικός Κώδικας. Ο νόµος αυτός καλύπτοντας αποκλειστικά και µόνον τη µεταλλειοκτησία (το δικό µου µεταλλείο ) είναι πλήρως εναρµονισµένος στη λογική της ανάπτυξης δηλαδή στη λογική του 19 ου και 20ου αιώνα κατά την οποία σε κάποιο βουνό θα γίνει µεταλλευτική επέµβαση εάν υπάρχει οικονοµικό κίνητρο και µόνον (µέγιστο όφελος υπό το ελάχιστο κόστος). Η ιδιοκτησία γης στην επιφάνεια του εδάφους έρχεται σε δεύτερη µοίρα µια και τα εδάφη µπορούν να απαλλοτριώνονται αναγκαστικά, όταν ο ιδιοκτήτης δεν συναινεί σε πώλησή τους. Η αξία του φυσικού κεφαλαίου το οποίο απαιτείται να αναλωθεί και κατ επέκταση η αποζηµίωσή του δεν αναφέρεται πουθενά στο νόµο αυτό. Η λογική αυτή έφερε τον άνθρωπο σε πολλές περιπτώσεις να εξαντλεί τη δυνατότητα της φύσης να του παρέχει πλέον αγαθά για την επιβίωσή του, όπως ακριβώς η κρινόµενη διαδικασία της κυάνωσης µε την καταστροφή της γης σε µεγάλες εκτάσεις. Ο 21 ος αιώνας όµως χαρακτηρίζεται πλέον ως ο αιώνας της αειφόρου ανάπτυξης δύο βασικές αρχές της οποίας είναι 1. η πρόληψη για τη ρύπανση του περιβάλλοντος κατά την εκτέλεση των ανθρώπινων επεµβάσεων, και 2. η ανάλωση φυσικών πόρων θα πρέπει να γίνεται κατά τρόπο ώστε να διασφαλισθεί η επιβίωση των επερχόµενων γενεών Η κυάνωση πετρωµάτων για παραγωγή χρυσού εποµένως τις παραβιάζει βίαια και τις δύο. Για να γίνονται επεµβάσεις στο φυσικό περιβάλλον τέτοιας κλίµακας θα πρέπει να λαµβάνεται υπόψη σοβαρά και η απαιτούµενη ανάλωση φυσικού κεφαλαίου, πέραν όλων των άλλων, για να διασφαλίζεται η επιβίωση και των επερχόµενων γενεών (λογικό όφελος µε ελαχιστοποιηµένη την ανάλωση φυσικού κεφαλαίου). Υπάρχει εποµένως κέρδος από την εφαρµογή της διαδικασίας αυτής και µε ποιο τίµηµα; Στην πλάστιγγα της κριτικής η πρόταση τονίζει την απασχόληση προσωπικού στη θετική πλευρά. Όλα τα άλλα δεδοµένα όµως είναι απολύτως αρνητικά. Το όλο φάσµα έτσι της παραγωγικής διεργασίας της κυάνωσης χαρακτηρίζεται ως µη βιώσιµο (non sustainable) 11

12 και είναι εκτός του πνεύµατος της ΑΤΖΕΝΤΑ 21 την οποία υπέγραψε η ελληνική κυβέρνηση. Η θέση αυτή αποτελεί την αναπόφευκτη γενίκευση του πνεύµατος της πρόσφατης απόφασης του ΣτΕ για τη µεταλλουργία χρυσού της Ολυµπιάδας Χαλκιδικής µε απόρριψη της απόφασης έγκρισης των Περιβαλλοντικών Όρων για τη λειτουργία της. Και αυτή µε τη σειρά της ήταν στο πνεύµα ανάλογων αποφάσεων προτάσεων του Ανώτατου ικαστηρίου της Τουρκίας, της Κυβέρνησης της Τσεχίας, της Γερουσίας του Wisconsin ΗΠΑ και της Βουλής της Γερµανίας. εν θα αποτελούσε άραγε σωφροσύνη η σύµπλευση µε το δεδικασµένο αυτό για ένα θέµα το οποίο ήδη απασχόλησε τον κρατικό µηχανισµό επί 15 και πλέον χρόνια µε µεγάλη οικονοµική ζηµία για το δηµόσιο; 9. Επίλογος: Αν αποδεχθούµε την εισήγηση σηµαίνοντα γεωλόγου στη διηµερίδα Κοµοτηνής του Περιφερειακού Τµήµατος Θράκης του ΤΕΕ, οφιόλιθοι, µάρµαρα, γρανίτες, ηφαίστεια, µεγάλα ρήγµατα είναι εν δυνάµει χώροι κοιτασµάτων χρυσού (συνδέονται µε την υδροθερµική δραστηριότητα και βρίσκεις 5 g/t χρυσό σε κάθε σου βήµα). Απλά ολόκληρη η Μακεδονία και η Θράκη είναι κοίτασµα χρυσού, άρα απόβλητο της κυάνωσης. Σε τέτοιο βαθµό µάλιστα ώστε να ψάχνουµε σήµερα «που δεν υπάρχει χρυσός για να αποφύγουµε την κυάνωση» και όχι «που υπάρχει». Αφού τεράστιες εκτάσεις γης χαρακτηρίζονται ως απόβλητο της κυάνωσης προκύπτει το ερώτηµα «που θα τοποθετηθούν». Αν και τα πράγµατα ίσως είναι τόσο απλά για την Ελλάδα, δυστυχώς περιπλέκονται και θα ενταθούν απρόβλεπτα στο άµεσο µέλλον µε τα συµβαίνοντα στη γειτονική Τουρκία. Στην περιοχή της Περγάµου έχει ξεκινήσει το πρώτο µεταλλείο χρυσού µε κυάνωση. Αντέδρασαν οι κάτοικοι της περιοχής, επιστηµονικοί φορείς από την Κωνσταντινούπολη και τη Σµύρνη και οργανώθηκαν ηµερίδες για την παρουσίαση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της κυάνωσης µε πρωταγωνιστή τον Οµότιµο Καθηγητή του Πανεπιστηµίου του Μονάχου κ. F. Korte. Η έκταση εµφάνισης όµως χρυσοφόρων εµφανίσεων, ανάλογων µε τις προαναφερθείσες στην Ελλάδα, στην περιοχή της Ανατολίας είναι τεράστια. Όταν για Ελλάδα και Τουρκία ενδιαφέρονται να λειτουργήσουν µεταλλεία χρυσού εταιρίες της δυναµικότητας των RTZ, New Μont, Kinross κλπ αντιλαµβάνεται ο κάθε αναγνώστης ότι οι εταιρίες αυτές απλά ενδιαφέρονται για κάποιες χιλιάδες τόνους χρυσού, τις οποίες ίσως και να τις έχουν προεντοπίσει. ηλαδή στο µεταλλείο της Περγάµου (εκεί ξεκίνησε να αναπτύσσεται στη βορειοαιγαιακή ακτή η αθωότητα της κυάνωσης αλλά µέσα σε ηλεκτροφόρα συρµατοπλέγµατα) έχει ξεκινήσει µία διεργασία η οποία επεκτεινόµενη (ποιος άραγε θα µπορούσε να την σταµατήσει) θα αποτελέσει περιβαλλοντική βόµβα για ολόκληρη την ακτή του βόρειου Αιγαίου. Κρατώντας σήµερα την πέννα του αρθρογράφου, και πέρα από τη διάθεση για ενηµέρωση του αναγνωστικού κοινού της «Οικοτοπίας», διαισθάνοµαι το µέγεθος του προβλήµατος. Κάθε απλός άνθρωπος θα ήθελε να βρεθεί αλληλέγγυος µε τους κατοίκους της Περγάµου και ιδιαίτερα του µικρού χωριού Ovacik, το οποίο οι κάτοικοί του, παρά τη διατρανωθείσα αντίθεσή τους, θα το εγκαταλείψουν σύντοµα µια και τα σπίτια τους καταρρέουν ήδη από τις µπουλντόζες του µεταλλείου χρυσού. Ένα δρόµο λοιπόν αναζητεί ο αρθρογράφος, ως επίλογο του άρθρου του, για να µεταφέρει την αλληλεγγύη του στους κατοίκους του Ovacik αλλά και στους ανυποψίαστους κατοίκους της 12

13 ακτής του βόρειου Αιγαίου, Έλληνες και Τούρκους. Στόχος η συνειδητοποίησή τους για να µη καταστραφεί ολόκληρη η περιοχή από µία ανάλγητη και τριτοκοσµική διεργασία. 13

ΕΙΣΗΓΗΣΗ. Γεωργίου Κ. Τριανταφυλλίδη Μηχανικού Μεταλλείων Μεταλλουργού Λέκτορα Τµήµατος χηµικών Μηχανικών της ΠΣΑΠΘ

ΕΙΣΗΓΗΣΗ. Γεωργίου Κ. Τριανταφυλλίδη Μηχανικού Μεταλλείων Μεταλλουργού Λέκτορα Τµήµατος χηµικών Μηχανικών της ΠΣΑΠΘ ΕΙΣΗΓΗΣΗ Γεωργίου Κ. Τριανταφυλλίδη Μηχανικού Μεταλλείων Μεταλλουργού Λέκτορα Τµήµατος χηµικών Μηχανικών της ΠΣΑΠΘ Με την έγκριση της ιοικούσας Επιτροπής του Περιφερειακού Τµήµατος Θράκης του ΤΕΕ Για την

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΛΛΕΙΟ ΧΡΥΣΟΥ. Ανάπτυξη ή καταστροφή της Χαλκιδικής; Συντονιστικό συλλόγων & φορέων Σταγείρων-Ακάνθου

ΜΕΤΑΛΛΕΙΟ ΧΡΥΣΟΥ. Ανάπτυξη ή καταστροφή της Χαλκιδικής; Συντονιστικό συλλόγων & φορέων Σταγείρων-Ακάνθου Εισήγηση Ζουμπά Γιώργου ΜΕΤΑΛΛΕΙΟ ΧΡΥΣΟΥ Ανάπτυξη ή καταστροφή της Χαλκιδικής; Συντονιστικό συλλόγων & φορέων Σταγείρων-Ακάνθου 2 Η εικόνα της Ολυμπιάδας σήμερα 3 Η εικόνα του Στρατωνίου και του Μαδέμ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΞΙΝΗΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΞΙΝΗΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ !Unexpected End of Formula l ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΞΙΝΗΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Παραδεισανός Αδάμ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η εργασία αυτή εκπονήθηκε το ακαδημαϊκό έτος 2003 2004 στο μάθημα «Το πείραμα στη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Θ. Δ. Ζάγκα Καθηγητή ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Σχολή Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος Τομέας Δασικής Παραγωγής-Προστασίας Δασών-

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΥΣΩΡYΧΕΙΑ ΘΡΑΚΗΣ Α.Μ.Β.Ε.

ΧΡΥΣΩΡYΧΕΙΑ ΘΡΑΚΗΣ Α.Μ.Β.Ε. ΧΡΥΣΩΡYΧΕΙΑ ΘΡΑΚΗΣ Α.Μ.Β.Ε. ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ & ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΠΕΡΑΜΑ, Ν. ΕΒΡΟΥ ΧΡΥΣΩΡYΧΕΙΑ ΘΡΑΚΗΣ Α.Μ.Β.Ε. ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΗΜΑΡ ΣΥΖΗΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΧΡΥΣΟΥ. Κατερίνα Αδάμ, MSc, PhD Επίκουρος Καθηγήτρια ΕΜΠ. Μέλος της Ομάδας Μελέτης ΜΠΕ Περάματος

Η ΔΗΜΑΡ ΣΥΖΗΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΧΡΥΣΟΥ. Κατερίνα Αδάμ, MSc, PhD Επίκουρος Καθηγήτρια ΕΜΠ. Μέλος της Ομάδας Μελέτης ΜΠΕ Περάματος Η ΔΗΜΑΡ ΣΥΖΗΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΧΡΥΣΟΥ Επίκουρος Καθηγήτρια ΕΜΠ Μέλος της Ομάδας Μελέτης ΜΠΕ Περάματος Αθήνα, 8 Δεκεμβρίου 2012 ΚΟΙΤAΣΜΑΤΑ ΧΡΥΣΟY ΣΤΗΝ ΕΛΛAΔΑ& ΕΥΡΩΠΗ Η Ελλάδα παρουσιάζει

Διαβάστε περισσότερα

Τα Αίτια Των Κλιματικών Αλλαγών

Τα Αίτια Των Κλιματικών Αλλαγών Τα Αίτια Των Κλιματικών Αλλαγών Το Φαινόμενο του θερμοκηπίου Η τρύπα του όζοντος Η μόλυνση της ατμόσφαιρας Η μόλυνση του νερού Η μόλυνση του εδάφους Όξινη βροχή Ρύπανση του περιβάλλοντος Ραδιενεργός ρύπανση

Διαβάστε περισσότερα

Ε ΑΦΟΣ. Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά

Ε ΑΦΟΣ. Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά Ε ΑΦΟΣ Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Έδαφος Το έδαφος σχηµατίζεται από τα προϊόντα της αποσάθρωσης των πετρωµάτων του υποβάθρου (µητρικό πέτρωµα) ή των πετρωµάτων τω γειτονικών

Διαβάστε περισσότερα

«ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ-ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΩΣ ΜΟΧΛΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ»

«ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ-ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΩΣ ΜΟΧΛΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ» http://www.buildnet.gr Σ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ Msc, Μηχανικός Μεταλλείων Μεταλλουργών Επιθεωρήτρια Περιβάλλοντος, Τμηματάρχης Γ Τμήματος της ΕΥΕΠ 27 και 28 Νοεμβρίου 2012, Αθήνα «ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ-ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

2.4 Ρύπανση του νερού

2.4 Ρύπανση του νερού 1 Η θεωρία του μαθήματος με ερωτήσεις 2.4 Ρύπανση του νερού 4-1. Ποια ονομάζονται λύματα; Έτσι ονομάζονται τα υγρά απόβλητα από τις κατοικίες, τις βιομηχανίες, τις βιοτεχνίες και τους αγρούς. 4-2. Ποιοι

Διαβάστε περισσότερα

Τοξικότητα κυανίου CN- (και άλλων χημικών ενώσεων που εμφανίζονται κατά την υδρομεταλλουργική διαδικασία)

Τοξικότητα κυανίου CN- (και άλλων χημικών ενώσεων που εμφανίζονται κατά την υδρομεταλλουργική διαδικασία) Τοξικότητα κυανίου CN- (και άλλων χημικών ενώσεων που εμφανίζονται κατά την υδρομεταλλουργική διαδικασία) Ιωάννης Κ. Τέντες Αναπληρωτής Καθηγητής Βιοχημείας Τμ. Ιατρικής Δ.Π.Θράκης itentes@med.duth.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗΣ. Ι ΑΣΚΟΥΣΑ : ρ. Μαρία Π. Θεοδωροπούλου

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗΣ. Ι ΑΣΚΟΥΣΑ : ρ. Μαρία Π. Θεοδωροπούλου ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗΣ Ι ΑΣΚΟΥΣΑ : ρ. Μαρία Π. Θεοδωροπούλου ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ξέφρενη ανάπτυξη της τεχνολογίας την τελευταία πεντηκονταετία είχε και έχει σαν επακόλουθο εκτεταµένες οικολογικές καταστροφές που προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Μια δεύτερη ζωή για πρώην βιομηχανικούς χώρους (brownfields)

Μια δεύτερη ζωή για πρώην βιομηχανικούς χώρους (brownfields) Μια δεύτερη ζωή για πρώην βιομηχανικούς χώρους (brownfields) Πρώην βιομηχανικός χώρος: έχει πάψει να λειτουργεί αλλά η ρύπανση που προκάλεσε μπορεί να έχει πάψει να υπάρχει στην ατμόσφαιρα και στα επιφανειακά

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας

Διαχείριση αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας Διαχείριση αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας Καθ. Κ. Κομνίτσας Τμήμα Μηχ. Ορυκτών Πόρων Πολ. Κρήτης Ημερίδα Βιώσιμη Διαχείριση Αδρανών» ΤΕΕ Δυτικής Κρήτης 16 Μαΐου 2011 Οδηγία 2006/21/EC 15 Μαρτίου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΘΡΑΚΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ. Συνολική ποσότητα άνθρακα στην ατμόσφαιρα: 700 x 10 9 tn

ΑΝΘΡΑΚΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ. Συνολική ποσότητα άνθρακα στην ατμόσφαιρα: 700 x 10 9 tn ΑΝΘΡΑΚΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ CO 2, CO, CH 4, NMHC Συνολική ποσότητα άνθρακα στην ατμόσφαιρα: 700 x 10 9 tn Διοξείδιο του άνθρακα CO 2 : Άχρωμο και άοσμο αέριο Πηγές: Καύσεις Παραγωγή τσιμέντου Βιολογικές διαδικασίες

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΗ ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ Σ' όλα τα επίπεδα και σ' όλα τα περιβάλλοντα, η χηµική αποσάθρωση εξαρτάται οπό την παρουσία νερού καθώς και των στερεών και αερίων

ΧΗΜΙΚΗ ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ Σ' όλα τα επίπεδα και σ' όλα τα περιβάλλοντα, η χηµική αποσάθρωση εξαρτάται οπό την παρουσία νερού καθώς και των στερεών και αερίων ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ Η αποσάθρωση ορίζεται σαν η διάσπαση και η εξαλλοίωση των υλικών κοντά στην επιφάνεια της Γης, µε τοσχηµατισµό προιόντων που είναι σχεδόν σε ισορροπία µε τηνατµόσφαιρα, την υδρόσφαιρα και τη

Διαβάστε περισσότερα

Προσδιορισμός φυσικοχημικών παραμέτρων υγρών αποβλήτων και υδάτων

Προσδιορισμός φυσικοχημικών παραμέτρων υγρών αποβλήτων και υδάτων Προσδιορισμός φυσικοχημικών παραμέτρων υγρών αποβλήτων και υδάτων (DO - BOD - COD - TOC) Χ. Βασιλάτος Οργανική ύλη Αποξυγόνωση επιφανειακών και υπογείων υδάτων Οι οργανικές ύλες αποτελούν πολύ σοβαρό ρύπο,

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι άμεση ρύπανση?

Τι είναι άμεση ρύπανση? ΡΥΠΑΝΣΗ ΝΕΡΟΥ Τι είναι ρύπανση; Ρύπανση μπορεί να θεωρηθεί η δυσμενής μεταβολή των φυσικοχημικών ή βιολογικών συνθηκών ενός συγκεκριμένου περιβάλλοντος ή/και η βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη βλάβη στην

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Προγράμματος: Quarry Resource Efficiency Demonstration Project Ακρωνύμιο: QuaResE (LIFE 11 ENV/CY/859 )

Τίτλος Προγράμματος: Quarry Resource Efficiency Demonstration Project Ακρωνύμιο: QuaResE (LIFE 11 ENV/CY/859 ) LIFE+ Περιβαλλοντική Πολιτική και Διακυβέρνηση Τίτλος Προγράμματος: Quarry Resource Efficiency Demonstration Project Ακρωνύμιο: QuaResE (LIFE 11 ENV/CY/859 ) Η ΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΟΡΩΝ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Η ΣΧΕΣΗ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΓΗ Δ. ΑΡΖΟΥΜΑΝΙΔΟΥ

ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Η ΣΧΕΣΗ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΓΗ Δ. ΑΡΖΟΥΜΑΝΙΔΟΥ ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Η ΣΧΕΣΗ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΓΗ Δ. ΑΡΖΟΥΜΑΝΙΔΟΥ είναι οι παραγωγικές δυνάμεις ή το αποτέλεσμα των παραγωγικών δυνάμεων που υπάρχουν και δρουν στο φυσικό περιβάλλον και που για τον σημερινό άνθρωπο μπορούν,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Γενικά περί ατµόσφαιρας

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Γενικά περί ατµόσφαιρας ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ Γενικά περί ατµόσφαιρας Τι είναι η ατµόσφαιρα; Ένα λεπτό στρώµα αέρα που περιβάλει τη γη Η ατµόσφαιρα είναι το αποτέλεσµα των διαχρονικών φυσικών, χηµικών και βιολογικών αλληλεπιδράσεων του

Διαβάστε περισσότερα

'Απόβλητα, πρόβληµα της σύγχρονης κοινωνίας : Μπορεί η τεχνολογία να δώσει βιώσιµες λύσεις;'

'Απόβλητα, πρόβληµα της σύγχρονης κοινωνίας : Μπορεί η τεχνολογία να δώσει βιώσιµες λύσεις;' 'Απόβλητα, πρόβληµα της σύγχρονης κοινωνίας : Μπορεί η τεχνολογία να δώσει βιώσιµες λύσεις;' Kωνσταντίνος Συµεωνίδης, ιευθυντής Περιβάλλοντος ΚΤΕ, Α.Ε. Tσιµέντων ΤΙΤΑΝ) Οδηγία 1999/31/EK Η πρόληψη και

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΡΗΣΗ ΟΖΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΠΥΡΓΟΥΣ ΨΥΞΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΡΗΣΗ ΟΖΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΠΥΡΓΟΥΣ ΨΥΞΗΣ ΧΡΗΣΗ ΟΖΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΠΥΡΓΟΥΣ ΨΥΞΗΣ Η χρήση του όζοντος για την κατεργασία νερού σε πύργους ψύξης αυξάνει σηµαντικά τα τελευταία χρόνια και αρκετές έρευνες και εφαρµογές που έχουν

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα

Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα 23-1. Τι εκφράζουν οι συντελεστές μιας χημικής αντίδρασης; Οι συντελεστές σε μία χημική εξίσωση καθορίζουν την αναλογία mol των αντιδρώντων και προϊόντων στην αντίδραση.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ. Σοφοκλής Λογιάδης

Η ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ. Σοφοκλής Λογιάδης Η ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Σοφοκλής Λογιάδης Τι ειναι ρυπανση του νερου -ορισμος Το νερό είναι η πηγή ζωής στον πλανήτη μας. Περίπου το 70% της επιφάνειας του σκεπάζεται με νερό. Από το συνολικό διαθέσιμο νερό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ Ενότητα 8: Εφαρμογές Γεωχημείας στο Περιβάλλον Ρύπανση των εδαφών Χαραλαμπίδης Γεώργιος Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος και Μηχανικών Αντιρρύπανσης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ. 1. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις αποτελεί πρωτογενή ρύπο; α. το DDT β. το νιτρικό υπεροξυακετύλιο γ. το όζον δ.

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ. 1. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις αποτελεί πρωτογενή ρύπο; α. το DDT β. το νιτρικό υπεροξυακετύλιο γ. το όζον δ. 1 ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ 1. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις αποτελεί πρωτογενή ρύπο; α. το DDT β. το νιτρικό υπεροξυακετύλιο γ. το όζον δ. το βενζοπυρένιο 2. Τα οξείδια του αζώτου: α. αντιδρούν με το οξυγόνο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ

ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ Η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας συναντά ορισμένα τεχνικά προβλήματα, Τα προβλήματα αυτά είναι: (α) ο σχηματισμός επικαθίσεων (ή καθαλατώσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Ο κατασκευαστικός κλάδος αποτελεί τον μεγαλύτερο βιομηχανικό κλάδο που επηρεάζει τις κοινωνίες από περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΡΙΑ ΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (Λύσεις και αντιμετώπιση της ρύπανσης από βαριά μέταλλα) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ σ.

ΒΑΡΙΑ ΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (Λύσεις και αντιμετώπιση της ρύπανσης από βαριά μέταλλα) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ σ. ΒΑΡΙΑ ΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (Λύσεις και αντιμετώπιση της ρύπανσης από βαριά μέταλλα) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ σ. 2 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΒΑΡΕΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ.σ.3 Η ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΑΠΟ ΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: Περιβαλλοντικά Συστήματα

ΜΑΘΗΜΑ: Περιβαλλοντικά Συστήματα ΜΑΘΗΜΑ: Περιβαλλοντικά Συστήματα ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Καθ. Γεώργιος Χαραλαμπίδης ΤΜΗΜΑ: Μηχανικών Περιβάλλοντος & Μηχανικών Αντιρρύπανσης 1 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΜΟΝΑ ΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΡΜΑΡΩΝ. Γεώργιος Σ. Νικολαΐδης

ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΜΟΝΑ ΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΡΜΑΡΩΝ. Γεώργιος Σ. Νικολαΐδης Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Πολυτεχνική Σχολή Τµήµα Χηµικών Μηχανικών Εργαστήριο Τεχνολογίας Χηµικών Εγκαταστάσεων ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΜΟΝΑ ΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΡΜΑΡΩΝ Γεώργιος Σ. Νικολαΐδης

Διαβάστε περισσότερα

Μέλη Ομάδας: Κοντόπουλος Φάνης Λούβης Γιάννης Λυμπεροπούλου Ηλιάννα Παπαζώτος Βασίλης Φωστιέρης Νικόλας

Μέλη Ομάδας: Κοντόπουλος Φάνης Λούβης Γιάννης Λυμπεροπούλου Ηλιάννα Παπαζώτος Βασίλης Φωστιέρης Νικόλας Α Αρσάκειο Γενικό Λύκειο Ψυχικού Ερευνητική εργασία Β τετραμήνου Θέμα: Το νερό στη φύση-εξοικονόμηση νερού-προστασία υδάτινων πόρων Μέλη Ομάδας: Κοντόπουλος Φάνης Λούβης Γιάννης Λυμπεροπούλου Ηλιάννα Παπαζώτος

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Παράδειγμα εφαρμογής αντιδράσεων εξουδετέρωσης στον προσδιορισμό παραγόντων ρύθμισης του ph φυσικών νερών

Περιεχόμενα. Παράδειγμα εφαρμογής αντιδράσεων εξουδετέρωσης στον προσδιορισμό παραγόντων ρύθμισης του ph φυσικών νερών Αριάδνη Αργυράκη 1 Περιεχόμενα Παράδειγμα εφαρμογής αντιδράσεων εξουδετέρωσης στον προσδιορισμό παραγόντων ρύθμισης του ph φυσικών νερών Μελέτη ειδικής περίπτωσης από μια ιστορική μεταλλευτική περιοχή

Διαβάστε περισσότερα

Εντός δύο ετών υποβολή πλήρους και άρτιου Επενδυτικού Σχεδίου αξιοποίησης του μεταλλευτικού δυναμικού της περιοχής και με Μεταλλουργία Χρυσού

Εντός δύο ετών υποβολή πλήρους και άρτιου Επενδυτικού Σχεδίου αξιοποίησης του μεταλλευτικού δυναμικού της περιοχής και με Μεταλλουργία Χρυσού ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ 1 1. Η Σύμβαση του 2004 Επαναλειτουργία Μεταλλείου (Μαύρων Πετρών, κάτω από την Στρατονίκη) Εντός δύο ετών υποβολή πλήρους και άρτιου Επενδυτικού Σχεδίου αξιοποίησης του μεταλλευτικού

Διαβάστε περισσότερα

Κοµοτηνή, Αρ. Πρωτ: Περιφερειακό Συµβούλιο Α.Μ.Θ. 2. κ. Εκτελεστικό Γραµµατέα. Κοιν.:

Κοµοτηνή, Αρ. Πρωτ: Περιφερειακό Συµβούλιο Α.Μ.Θ. 2. κ. Εκτελεστικό Γραµµατέα. Κοιν.: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Τµήµα Υδροοικονοµίας Ταχ.

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση περιβαλλοντικών προβλημάτων της μεταλλευτικής και μεταλλουργικής βιομηχανίας

Αντιμετώπιση περιβαλλοντικών προβλημάτων της μεταλλευτικής και μεταλλουργικής βιομηχανίας Εργαστήριο Μεταλλουργίας Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών Ε.Μ.Π. Αντιμετώπιση περιβαλλοντικών προβλημάτων της μεταλλευτικής και μεταλλουργικής βιομηχανίας Α. Ξενίδης, Ν. Παπασιώπη, Ι. Πασπαλιάρης

Διαβάστε περισσότερα

Ορθή περιβαλλοντικά λειτουργία μονάδων παραγωγής βιοαερίου με την αξιοποίηση βιομάζας

Ορθή περιβαλλοντικά λειτουργία μονάδων παραγωγής βιοαερίου με την αξιοποίηση βιομάζας Ορθή περιβαλλοντικά λειτουργία μονάδων παραγωγής βιοαερίου με την αξιοποίηση βιομάζας ΑΡΓΥΡΩ ΛΑΓΟΥΔΗ Δρ. Χημικός TERRA NOVA ΕΠΕ περιβαλλοντική τεχνική συμβουλευτική ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΕΕ «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ»

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων

Εργασία Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων Εργασία Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων Αλμπάνη Βάλια Καραμήτρου Ασημίνα Π.Π.Σ.Π.Α. Υπεύθυνος Καθηγητής: Δημήτριος Μανωλάς Αθήνα 2013 1 Πίνακας περιεχομένων ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ...2 Εξαντλούμενοι φυσικοί

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝ ΕΣΜΟΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. Ορυκτός πλούτος παρούσα κατάσταση και προοπτικές ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

ΣΥΝ ΕΣΜΟΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. Ορυκτός πλούτος παρούσα κατάσταση και προοπτικές ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΥΝ ΕΣΜΟΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ορυκτός πλούτος παρούσα κατάσταση και προοπτικές ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Η σημασία του εξορυκτικού κλάδου για την ελληνική οικονομία Ο ελληνικός ορυκτός πλούτος αποτελείται από

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Οικολογίας και Περιβαλλοντικής Χηµείας

Αρχές Οικολογίας και Περιβαλλοντικής Χηµείας Αρχές Οικολογίας και Περιβαλλοντικής Χηµείας Ανθρωπογενής κλιµατική αλλαγή -Ερηµοποίηση Νίκος Μαµάσης Τοµέας Υδατικών Πόρων Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθήνα 2014 ιακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ. Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα είναι περιορισμένη. Ενώσεις και στοιχεία όπως:

ΚΥΚΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ. Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα είναι περιορισμένη. Ενώσεις και στοιχεία όπως: ΚΥΚΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα είναι περιορισμένη. Ενώσεις και στοιχεία όπως: Το νερό (Η 2 Ο) Το οξυγόνο (Ο 2 ) Ο άνθρακας (C) Το άζωτο (N 2 ) Το θείο (S) Οφώσφορος(P) κυκλοφορούν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Aτµόσφαιρα της Γης - Η σύνθεση της ατµόσφαιρας Προέλευση του Οξυγόνου - Προέλευση του Οξυγόνου

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Aτµόσφαιρα της Γης - Η σύνθεση της ατµόσφαιρας Προέλευση του Οξυγόνου - Προέλευση του Οξυγόνου ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ Aτµόσφαιρα της Γης - Η σύνθεση της ατµόσφαιρας Προέλευση του Οξυγόνου - Προέλευση του Οξυγόνου ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Aτµόσφαιρα της Γης Ατµόσφαιρα είναι η αεριώδης µάζα η οποία περιβάλλει

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΝΕΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΩ ΡΟΥ ΤΟΥ ΑΧΕΛΩΟΥ

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΝΕΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΩ ΡΟΥ ΤΟΥ ΑΧΕΛΩΟΥ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΝΕΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΩ ΡΟΥ ΤΟΥ ΑΧΕΛΩΟΥ Δρ. Γιάννης Α. Μυλόπουλος, Καθηγητής Πολυτεχνικής Σχολής Α.Π.Θ. 1. Η ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗΝ

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις του Πολέμου στα Βαλκάνια: Ραδιενέργεια και Χημική Ρύπανση

Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις του Πολέμου στα Βαλκάνια: Ραδιενέργεια και Χημική Ρύπανση Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις του Πολέμου στα Βαλκάνια: Ραδιενέργεια και Χημική Ρύπανση Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η εκδήλωση που διοργάνωσε το Περιφερειακό Τμήμα Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας της Ένωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΟ ΧΡΥΣΟΥ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ, Ν. ΕΒΡΟΥ, ΘΡΑΚΗ. ΚΥΑΝΙΟ ΚΑΙ ΧΡΥΣΟΣ Μια σχέση αποκλειστική

ΕΡΓΟ ΧΡΥΣΟΥ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ, Ν. ΕΒΡΟΥ, ΘΡΑΚΗ. ΚΥΑΝΙΟ ΚΑΙ ΧΡΥΣΟΣ Μια σχέση αποκλειστική ΕΡΓΟ ΧΡΥΣΟΥ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ, Ν. ΕΒΡΟΥ, ΘΡΑΚΗ ΚΥΑΝΙΟ ΚΑΙ ΧΡΥΣΟΣ Μια σχέση αποκλειστική Αλεξανδρούπολη 2011 Κυάνιο πηγές καθημερινής επαφής καπνός τσιγάρου (0.5 mg/τσιγάρο) καυσαέρια αυτοκινήτων (7-9 mg/km) Αγροτικά

Διαβάστε περισσότερα

THE GREEN RECYCLE RIGHT. Αποστολή µας: ο σωστός τρόπος. ανακύκλωσης µπαταριών µολύβδου - οξέως.

THE GREEN RECYCLE RIGHT. Αποστολή µας: ο σωστός τρόπος. ανακύκλωσης µπαταριών µολύβδου - οξέως. THE Αποστολή µας: ο σωστός τρόπος ανακύκλωσης µπαταριών µολύβδου - οξέως. powered by To Green Mission...αποτελεί µία «πράσινη αποστολή» δεκάδων επιχειρήσεων από διάφορους επιχειρηµατικούς κλάδους, που

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενες Μεταλλευτικές Μεταλλουργικές εγκαταστάσεις Μεταλλείων Κασσάνδρας ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Προτεινόμενες Μεταλλευτικές Μεταλλουργικές εγκαταστάσεις Μεταλλείων Κασσάνδρας ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Προτεινόμενες Μεταλλευτικές Μεταλλουργικές εγκαταστάσεις Μεταλλείων Κασσάνδρας ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Δημήτρης Μελάς Αν. Καθηγητής Φυσικής Περιβάλλοντος Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

Μείγμα διαφόρων σωματιδίων σε αιώρηση

Μείγμα διαφόρων σωματιδίων σε αιώρηση ΑΙΩΡΟΥΜΕΝΑ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ Μείγμα διαφόρων σωματιδίων σε αιώρηση Τα σωματίδια στην ατμόσφαιρα διαφέρουν από τα αέρια. 1. Ένα αέριο αποτελείται από ξεχωριστά άτομα ή μόρια τα οποία είναι διαχωρισμένα ενώ ένα

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 8. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ Υπερκατανάλωση, λειψυδρία, ρύπανση. Λειψυδρία, ένα παγκόσμιο πρόβλημα

Μάθημα 8. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ Υπερκατανάλωση, λειψυδρία, ρύπανση. Λειψυδρία, ένα παγκόσμιο πρόβλημα Μάθημα 8 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ Υπερκατανάλωση, λειψυδρία, ρύπανση Δύο από τα σημαντικότερα προβλήματα παγκοσμίως είναι η λειψυδρία και η ρύπανση του νερού. Στο μάθημα αυτό θα εξετάσουμε τις αιτίες που

Διαβάστε περισσότερα

Χημικές Διεργασίες: Εισαγωγή

Χημικές Διεργασίες: Εισαγωγή : Εισαγωγή Ορολογία Μοναδιαίες Διεργασίες ( Unit Processes ) - Οξείδωση - Υδρογόνωση - Αφυδρογόνωση - Πυρόλυση - Ενυδάτωση κλπ Ορολογία Μοναδιαίες Διεργασίες ( Unit Processes ) - Οξείδωση - Υδρογόνωση

Διαβάστε περισσότερα

Ατμόσφαιρα. Αυτό τo αεριώδες περίβλημα, αποτέλεσε την πρώτη ατμόσφαιρα της γης.

Ατμόσφαιρα. Αυτό τo αεριώδες περίβλημα, αποτέλεσε την πρώτη ατμόσφαιρα της γης. Ατμόσφαιρα Η γη, όπως και ολόκληρο το ηλιακό μας σύστημα, αναπτύχθηκε μέσα από ένα τεράστιο σύννεφο σκόνης και αερίων, πριν από 4,8 δισεκατομμύρια χρόνια. Τότε η γη, περικλειόταν από ένα αεριώδες περίβλημα

Διαβάστε περισσότερα

HELECO 2011-ΠΡΟΣΥΝΕΔΡΙΑΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

HELECO 2011-ΠΡΟΣΥΝΕΔΡΙΑΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ HELECO 2011-ΠΡΟΣΥΝΕΔΡΙΑΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΕΕ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ποιότητα Ατμόσφαιρας-Ατμοσφαιρική & Ηλεκτρομαγνητική Ρύπανση-Μέτρα αντιμετώπισης Λάρισα 4 Ιουνίου 2010 Μέτρα αντιμετώπισης

Διαβάστε περισσότερα

Απώλειες των βιταμινών κατά την επεξεργασία των τροφίμων

Απώλειες των βιταμινών κατά την επεξεργασία των τροφίμων Απώλειες των βιταμινών κατά την επεξεργασία των τροφίμων Αποφλοίωση και καθαρισμός Πολλά φυτικά προϊόντα π.χ, μήλα, πατάτες χρειάζονται αποφλοίωση ή καθαρισμό μερικών τμημάτων τους πριν από την κατεργασία.

Διαβάστε περισσότερα

Xαιρετισμός Προέδρου.Ε. ΓΕΩΤ.Ε.Ε./Κ.Ε. κου Ιωάννη Γεωργιάδη,Γεωπόνου Μsc στην ημερίδα

Xαιρετισμός Προέδρου.Ε. ΓΕΩΤ.Ε.Ε./Κ.Ε. κου Ιωάννη Γεωργιάδη,Γεωπόνου Μsc στην ημερίδα Xαιρετισμός Προέδρου.Ε. ΓΕΩΤ.Ε.Ε./Κ.Ε. κου Ιωάννη Γεωργιάδη,Γεωπόνου Μsc στην ημερίδα «Προοπτικές αειφορικής ανάπτυξης ενεργειακών καλλιεργειών στην Ελλάδα». ΑΕΙΦΟΡΙΑ είναι μια έννοια που ευρύτατα χρησιμοποιείτε

Διαβάστε περισσότερα

«Ο ΤΥΠΟΣ ΤΟΥ HIRAYAMA

«Ο ΤΥΠΟΣ ΤΟΥ HIRAYAMA 1 Τ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΑΛΙΕΙΑΣΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΙΙ «Ο ΤΥΠΟΣ ΤΟΥ HIRAYAMA 1. ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΦΙΛΤΡΑΡΙΣΜΑ Τρεις τύποι φιλτραρίσµατος χρησιµοποιούνται στα αυτόνοµα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ «ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ»

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ «ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ» ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ «ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ» ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΙΑΦΑΝΕΙΕΣ. Μαµάης Ακαδηµαϊκό έτος 2009-2010 Εαρινό Εξάµηνο Τάσεις εξάπλωσης

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Λυµάτων

Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Λυµάτων Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Λυµάτων µπορούν να καταταχθούν σε τρεις κατηγορίες: Φυσικά Χηµικά Βιολογικά. Πολλές από τις παραµέτρους που ανήκουν στις κατηγορίες αυτές αλληλεξαρτώνται π.χ. η θερµοκρασία που

Διαβάστε περισσότερα

Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005

Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προχωρημένες τεχνικές

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση των εδαφικών πόρων στις ορεινές περιοχές υπό το πρίσμα της κλιματικής μεταβολής. Δημ. Αλιφραγκής Καθηγητής, ΑΠΘ

Διαχείριση των εδαφικών πόρων στις ορεινές περιοχές υπό το πρίσμα της κλιματικής μεταβολής. Δημ. Αλιφραγκής Καθηγητής, ΑΠΘ Διαχείριση των εδαφικών πόρων στις ορεινές περιοχές υπό το πρίσμα της κλιματικής μεταβολής Δημ. Αλιφραγκής Καθηγητής, ΑΠΘ Τα paleosols θεωρούνται και ως λείψανα εδαφών των οποίων η μελέτη αποτελεί ένα

Διαβάστε περισσότερα

Υδατικοί Πόροι -Ρύπανση

Υδατικοί Πόροι -Ρύπανση Υδατικοί Πόροι -Ρύπανση Γήινη επιφάνεια Κατανομή υδάτων Υδάτινο στοιχείο 71% Ωκεανοί αλμυρό νερό 97% Γλυκό νερό 3% Εκμεταλλεύσιμο νερό 0,01% Γλυκό νερό 3% Παγόβουνα Υπόγεια ύδατα 2,99% Εκμεταλλεύσιμο νερό

Διαβάστε περισσότερα

Ασυμβίβαστες οικονομικές δραστηριότητες του Ανδρέα Γιαννακουδάκη, αν. καθηγητή Χημείας Α.Π.Θ.

Ασυμβίβαστες οικονομικές δραστηριότητες του Ανδρέα Γιαννακουδάκη, αν. καθηγητή Χημείας Α.Π.Θ. Ασυμβίβαστες οικονομικές δραστηριότητες του Ανδρέα Γιαννακουδάκη, αν. καθηγητή Χημείας Α.Π.Θ. Πολύγυρος, 20/2/2011 Θα επιχειρήσουμε μια προβολή των σημερινών δεδομένων στο μέλλον και θα διαπιστώσουμε έτσι

Διαβάστε περισσότερα

Σώστε τη γη. Κρεσφόντης Χρυσοσπάθης

Σώστε τη γη. Κρεσφόντης Χρυσοσπάθης Επειδή ο πληθυσμός της γης και οι ανθρώπινες δραστηριότητες αυξάνοντας συνεχώς, χρησιμοποιούμε όλο και περισσότερο γλυκό νερό. Με τον τρόπο αυτό, όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, το γλυκό νερό ρυπαίνεται

Διαβάστε περισσότερα

Καθορισµός κριτηρίων αξιολόγησης Περιγραφή και βαθµονόµηση κριτηρίων. 1. Εισαγωγή

Καθορισµός κριτηρίων αξιολόγησης Περιγραφή και βαθµονόµηση κριτηρίων. 1. Εισαγωγή Καθορισµός κριτηρίων αξιολόγησης Περιγραφή και βαθµονόµηση κριτηρίων 1. Εισαγωγή Για την επιτυχή εφαρµογή της πολυκριτηριακής ανάλυσης, είναι απαραίτητο αφενός µεν να εξετασθεί ένας ικανός και αναγκαίος

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Εισηγητές : Βασιλική Σπ. Γεμενή Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός Δ.Π.Θ Θεόδωρος Γ. Μπιτσόλας Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός Π.Δ.Μ Λάρισα 2013 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΑΠΕ 2. Ηλιακή ενέργεια

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις

Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις Περιβαλλοντικά Προβλήματα Παγκόσμιας κλίμακας Περιφερειακής κλίμακας Τοπικής κλίμακας Αλλαγή του παγκόσμιου κλίματος ( Θ κατά 2 ⁰C έως 2050) Εξάντληση όζοντος (αλλαγές συγκέντρωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΠΑΝΣΗ Ε ΑΦΩΝ ΣΤΟ ΛΑΥΡΙΟ

ΡΥΠΑΝΣΗ Ε ΑΦΩΝ ΣΤΟ ΛΑΥΡΙΟ ΡΥΠΑΝΣΗ Ε ΑΦΩΝ ΣΤΟ ΛΑΥΡΙΟ Η γεωγραφική κατανοµή του µολύβδου στα µητρικά πετρώµατα Τα µητρικά πετρώµατα της αστικής περιοχής του Λαυρίου αποτελούνται κυρίως από µάρµαρο και σχιστόλιθο, ενώ εντοπίζονται

Διαβάστε περισσότερα

Ανακύκλωσε την παλιά μπαταρία του αυτοκινήτου σου στο πιο κοντινό "Green Spot" της περιοχής σου! powered by

Ανακύκλωσε την παλιά μπαταρία του αυτοκινήτου σου στο πιο κοντινό Green Spot της περιοχής σου! powered by Ανακύκλωσε την παλιά μπαταρία του αυτοκινήτου σου στο πιο κοντινό "Green Spot" της περιοχής σου! powered by Συσσωρευτές Μολύβδου Το πρόβλημα στη χώρα μας Μία στις δύο μπαταρίες μολύβδου οξέος στην Ελλάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΝΗ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ

ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΝΗ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΝΗ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ...είναι το σπίτι μας και το μέλλον των παιδιών μας Τι είναι η βιώσιμη ανάπτυξη και γιατί ΜΑσ αφορα ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: www.4design.gr Η βιώσιµη ή αειφόρος ανάπτυξη αποσκοπεί στο να βελτιώσει

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ενός στοιχείου είναι, η επαναλαμβανόμενη κυκλική πορεία του στοιχείου στο οικοσύστημα. Οι βιογεωχημικοί κύκλοι, πραγματοποιούνται με την βοήθεια, βιολογικών, γεωλογικών

Διαβάστε περισσότερα

Όσα υγρά απόβλητα μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, πρέπει να υποστούν

Όσα υγρά απόβλητα μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, πρέπει να υποστούν 7. Επαναχρησιμοποίηση νερού στο δήμο μας! Όσα υγρά απόβλητα μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, πρέπει να υποστούν επεξεργασία πριν την επανάχρησή τους. Ο βαθμός επεξεργασίας εξαρτάται από την χρήση για την

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΜΑΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΝΕΡΟΥ ΗΡΩ ΓΚΑΝΤΑ ΕΛΣΑ ΜΕΜΜΟΥ

ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΜΑΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΝΕΡΟΥ ΗΡΩ ΓΚΑΝΤΑ ΕΛΣΑ ΜΕΜΜΟΥ ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΜΑΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΝΕΡΟΥ ΗΡΩ ΓΚΑΝΤΑ ΕΛΣΑ ΜΕΜΜΟΥ Μέχρι πριν από 100 χρόνια ή και µέχρι πριν από λίγα χρόνια, σε ορισµένες περιοχές το πόσιµο νερό προερχόταν από πηγάδια και πηγές. Σήµερα,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: XHMEIA A ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: XHMEIA A ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: XHMEIA A ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό κάθε µίας από τις ερωτήσεις A1 έως A5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α1. Το ιόν 56 Fe +2 περιέχει:

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΩΝ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ

Η ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΩΝ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ Η ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΩΝ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ Α.. ΠΑΤΡΩΝΑΣ AQUACHEM ΕΠΕ, Αµαζόνων 1, Καλαµαριά 55133, E-mail: info@aquachem.gr ΜΟΝΑ ΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΜΙΚΡΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ Το νερό

Διαβάστε περισσότερα

Edited by Jimlignos. 0 ph οξέος < 7 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Edited by Jimlignos. 0 ph οξέος < 7 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Να αναφέρετε το σύνολο εκείνων των ιδιοτήτων που ονοµάζονται όξινος χαρακτήρας. Ποιες ενώσεις λέγονται οξέα κατά Arrhenius; Απάντηση: Το σύνολο τον κοινών ιδιοτήτων των

Διαβάστε περισσότερα

Ν + O ΝO+N Μηχανισµός Zel'dovich Ν + O ΝO+O ΝO+H N + OH 4CO + 2ΗΟ + 4ΝΟ 5Ο 6ΗΟ + 4ΝΟ 4HCN + 7ΗΟ 4ΝΗ + CN + H O HCN + OH

Ν + O ΝO+N Μηχανισµός Zel'dovich Ν + O ΝO+O ΝO+H N + OH 4CO + 2ΗΟ + 4ΝΟ 5Ο 6ΗΟ + 4ΝΟ 4HCN + 7ΗΟ 4ΝΗ + CN + H O HCN + OH Τεχνολογίες ελέγχου των εκποµπών των Συµβατικών Ατµοηλεκτρικών Σταθµών (ΣΑΗΣ) µε καύσιµο άνθρακα ρ. Ανανίας Τοµπουλίδης Τµ. Μηχανολόγων Μηχανικών, Πανεπιστήµιο υτικής Μακεδονίας Εκποµπές NO Χ που παράγονται

Διαβάστε περισσότερα

Κατανάλωση νερού σε παγκόσμια κλίμακα

Κατανάλωση νερού σε παγκόσμια κλίμακα Κατανάλωση νερού σε παγκόσμια κλίμακα ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ - ΜΟΡΦΗ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Προέλευση Μορφή έργων Χρήση Επιφανειακό νερό Φράγματα (ταμιευτήρες) Λιμνοδεξαμενές (ομβροδεξαμενές) Κύρια για

Διαβάστε περισσότερα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Μάθημα 6 6.1. SOS: Τι ονομάζεται διάλυμα, Διάλυμα είναι ένα ομογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων καθαρών ουσιών. Παράδειγμα: Ο ατμοσφαιρικός αέρας

Διαβάστε περισσότερα

Δασική Εδαφολογία. Εδαφογένεση

Δασική Εδαφολογία. Εδαφογένεση Δασική Εδαφολογία Εδαφογένεση Σχηματισμός της στερεάς φάσης του εδάφους Η στερεά φάση του εδάφους σχηματίζεται από τα προϊόντα της αποσύνθεσης των φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων μαζί με τα προϊόντα της

Διαβάστε περισσότερα

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Λειτουργίες και αξίες των υγροτόπω. Εαρινό

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Λειτουργίες και αξίες των υγροτόπω. Εαρινό ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η και αξίες των υγροτόπω 03/12/10 Εαρινό 2010 2011 Εμπλουτισμός των υπόγειων υδροφόρων στρωμάτων Ρόλο παίζουν οι φυσικές ιδιότητες του εδάφους και του γεωλογικού

Διαβάστε περισσότερα

H ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ Γεωργία είναι το σύνολο των δραστηριοτήτων που σχετίζονται µε την καλλιέργεια του εδάφους της γης µε σκοπό την παραγωγή φυτ

H ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ Γεωργία είναι το σύνολο των δραστηριοτήτων που σχετίζονται µε την καλλιέργεια του εδάφους της γης µε σκοπό την παραγωγή φυτ ΗΓΕΩΡΓΙΚΗΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΚΑΡΑΣΑΒΒΑ Α 2 H ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ Γεωργία είναι το σύνολο των δραστηριοτήτων που σχετίζονται µε την καλλιέργεια του εδάφους της γης µε σκοπό την παραγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ 2. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ 2. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΙΣΟΤΟΠΩΝ Τμήμα Χημικών Μηχανικών Ιωάννα Δ. Αναστασοπούλου Βασιλική Δρίτσα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 2. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

Σ. ΧΑΤΗΡΑΣ & ΣΙΑ Ε.Ε.

Σ. ΧΑΤΗΡΑΣ & ΣΙΑ Ε.Ε. ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ ΠΙΝΑΚΑ ΙΙ του άρθρου 16 της ΚΥΑ 69269/5387/90 (ΦΕΚ 678 Β') ΕΚΤΑΣΗ:: ΠΕΡΙΙΟΧΗ:: ΘΕΣΗ:: ΝΟΜΟΣ:: 96..674 τ..µ...... ΚΕΧΡΟΚΑΜΠΟΥ Τύµπανο Καβάλαςς ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Αθροιστικές επιπτώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικό και Αστικό Περιβάλλον. Αειφορική Διαχείριση & Βιώσιμη Ανάπτυξη

Φυσικό και Αστικό Περιβάλλον. Αειφορική Διαχείριση & Βιώσιμη Ανάπτυξη Φυσικό και Αστικό Περιβάλλον Αειφορική Διαχείριση & Βιώσιμη Ανάπτυξη Δημήτρης Μπότσης 1 Περιβάλλον Το σύνολο των φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων και στοιχείων που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση και επηρεάζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΡΙΑΔΝΗ ΑΡΓΥΡΑΚΗ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΡΙΑΔΝΗ ΑΡΓΥΡΑΚΗ 1 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΡΙΑΔΝΗ ΑΡΓΥΡΑΚΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΗΜΕΡΙΝΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2 Εισαγωγή Πλαίσιο Περιβαλλοντικής Γεωχημείας Στοιχεία βιογεωχημείας Μονάδες σύστασης διαλυμάτων/ μετατροπές ΠΛΑΙΣΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ:B ΤΜΗΜΑ: Β1 ΡΥΠΑΝΣΗ- ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η καθαριότητα και η λειτουργικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Τι ξέρει ένας Μηχανικός Περιβάλλοντος;

Τι ξέρει ένας Μηχανικός Περιβάλλοντος; Τι ξέρει ένας Μηχανικός Περιβάλλοντος; Η Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος είναι συνδυασμός των εξής επιστημονικών πεδίων: Πολιτικών Μηχανικών (Τομέας Υδραυλικής) Χημικών Μηχανικών (Φαινόμενα Μεταφοράς,

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ ΡΥΠΑΝΣΗ Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ χημικές ουσίες μορφές ενέργειας ακτινοβολίες ήχοι θερμότητα ΕΠΙΚΥΝΔΥΝΟΤΗΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΓ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 2ο: Υδρογονάνθρακες Πετρέλαιο Προϊόντα από υδρογονάνθρακες Αιθανόλη - Ζυμώσεις

ΓΓ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 2ο: Υδρογονάνθρακες Πετρέλαιο Προϊόντα από υδρογονάνθρακες Αιθανόλη - Ζυμώσεις ΓΓ/Μ2 05-06 ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ Τεύχος 2ο: Υδρογονάνθρακες Πετρέλαιο Προϊόντα από υδρογονάνθρακες Αιθανόλη - Ζυμώσεις 140 ΧΗΜΕΙΑ: Υδρογονάνθρακες- Πετρέλαιο - Προιόντα από υδρογονάνθρακες - Αιθανόλη

Διαβάστε περισσότερα

Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ

Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ *Φέρουσα χωρητικότητα Ο μέγιστος αριθμός ατόμων ενός είδους που μπορεί να υποστηρίζεται από ένα δεδομένο οικοσύστημα. Ο προσδιορισμός της για τον άνθρωπο

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ: Yr host 4 today: Νικόλαος Ψαρράς

ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ: Yr host 4 today: Νικόλαος Ψαρράς ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ: Γιατί να επιλέξει κανείς τη γεωθερµία ; Ποιος ο ρόλος των γεωθερµικών αντλιών θερµότητας ; Yr host 4 today: Νικόλαος Ψαρράς ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ ( Με στόχο την ενηµέρωση περί γεωθερµικών

Διαβάστε περισσότερα

- τα ύδατα έκπλυσης, ψύξης ή συµπύκνωσης και άλλες ιλύες και υγρά απόβλητα που

- τα ύδατα έκπλυσης, ψύξης ή συµπύκνωσης και άλλες ιλύες και υγρά απόβλητα που Οδηγία 92/112/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 15ης εκεµβρίου 1992 για τον καθορισµό των διαδικασιών εναρµόνισης των προγραµµάτων περιορισµού της ρύπανσης που προκαλούν τα απόβλητα της βιοµηχανίας διοξειδίου του

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομη περιγραφή του πειράματος

Σύντομη περιγραφή του πειράματος Σύντομη περιγραφή του πειράματος Μέρος Ι: Μέτρηση του ΡΗ της βροχής από τρεις διαφορετικές περιοχές (βιομηχανική περιοχή, κέντρο αστικής πόλης, βουνό) και επίδραση των νερών αυτών σε μάρμαρο και μέταλλο.

Διαβάστε περισσότερα

Ορισμός το. φλψ Στάδια επεξεργασίας λυμάτων ΘΕΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΩ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ?

Ορισμός το. φλψ Στάδια επεξεργασίας λυμάτων ΘΕΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΩ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ? ΘΕΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΩ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ? Ο βιολογικος καθαρισμος αφορα την επεξεργασια λυματων, δηλαδη τη διαδικασια μεσω της οποιας διαχωριζονται οι μολυσματικες ουσιες από

Διαβάστε περισσότερα

ιαχείριση υγρών α οβλήτων

ιαχείριση υγρών α οβλήτων ιαχείριση υγρών α οβλήτων Χαρακτηριστικά αποβλήτων και λυµάτων Α όβλητα & Λύµατα Υγρά α όβλητα: τα υγρά και οι λάσπες που ρέουν εύκολα και αποβάλλονται από κατοικίες, βιοµηχανικές εγκαταστάσεις, µεταφορικά

Διαβάστε περισσότερα

Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών

Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών Για κάθε αέριο υπάρχουν μηχανισμοί παραγωγής και καταστροφής Ρυθμός μεταβολής ενός αερίου = ρυθμός παραγωγής ρυθμός καταστροφής Όταν: ρυθμός παραγωγής = ρυθμός καταστροφής

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Δ Ι Δ Α Σ Κ Ο Υ Σ Α Κ Ρ Ε Σ Τ Ο Υ Α Θ Η Ν Α Δ Ρ. Χ Η Μ Ι Κ Ο Σ Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Σ

Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Δ Ι Δ Α Σ Κ Ο Υ Σ Α Κ Ρ Ε Σ Τ Ο Υ Α Θ Η Ν Α Δ Ρ. Χ Η Μ Ι Κ Ο Σ Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Σ Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Δ Ι Δ Α Σ Κ Ο Υ Σ Α Κ Ρ Ε Σ Τ Ο Υ Α Θ Η Ν Α Δ Ρ. Χ Η Μ Ι Κ Ο Σ Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Σ Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος 1 ΜΑΘΗΜΑ 2 Ο & 3 O

Διαβάστε περισσότερα

η βελτίωση της ποιότητας του αέρα στα κράτη µέλη της ΕΕ και, ως εκ τούτου, η ενεργός προστασία των πολιτών έναντι των κινδύνων για την υγεία που

η βελτίωση της ποιότητας του αέρα στα κράτη µέλη της ΕΕ και, ως εκ τούτου, η ενεργός προστασία των πολιτών έναντι των κινδύνων για την υγεία που Τεχνολογίες ελέγχου των εκποµπών των Συµβατικών Ατµοηλεκτρικών Σταθµών (ΣΑΗΣ) µε καύσιµο άνθρακα ρ. Αντώνιος Τουρλιδάκης Τµ. Μηχανολόγων Μηχανικών, Πανεπιστήµιο υτικής Μακεδονίας Τύποι εκποµπών που εκλύονται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΩΝ ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΤΟΞΙΚΩΝ 0ΥΣΙΩΝ ΣΕ ΥΔΑΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΛΕΞΡΙΑ Ε.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΩΝ ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΤΟΞΙΚΩΝ 0ΥΣΙΩΝ ΣΕ ΥΔΑΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΛΕΞΡΙΑ Ε. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΩΝ ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΤΟΞΙΚΩΝ 0ΥΣΙΩΝ ΣΕ ΥΔΑΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΑΛΕΞΡΙΑ Ε. ΒΥΜΙΩΤΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η μελέτη

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Σύστημα υπόγειου νερού. Αντιδράσεις υδρόλυσης πυριτικών ορυκτών. Ρύθμιση ph

Περιεχόμενα. Σύστημα υπόγειου νερού. Αντιδράσεις υδρόλυσης πυριτικών ορυκτών. Ρύθμιση ph Αριάδνη Αργυράκη 1 Περιεχόμενα Σύστημα υπόγειου νερού Αντιδράσεις υδρόλυσης πυριτικών ορυκτών Ρύθμιση ph 2 Σύστημα υπόγειου νερού εξέλιξη σύστασης 1. Είσοδος - χημική σύσταση κατακρημνισμάτων 2. Ζώνη αερισμού

Διαβάστε περισσότερα