ΕΡΓΟ: ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΣΤΟ ΤΕΙ ΛΑΜΙΑΣ ΠΑΚΕΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ : 4

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΡΓΟ: ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΣΤΟ ΤΕΙ ΛΑΜΙΑΣ ΠΑΚΕΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ : 4"

Transcript

1 Τ.Ε.Ι ΛΑΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΕΡΓΟ: ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΣΤΟ ΤΕΙ ΛΑΜΙΑΣ ΠΑΚΕΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ : 4 «Αναφορά για τη βελτίωση της διαδικασίας εκπαίδευσης από απόσταση - Αξιοποίηση διεθνών τυποποιήσεων για την ανάπτυξη, προσαρμογή, εμπλουτισμό και επαναχρησιμοποίηση ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού για εξ αποστάσεως εκπαίδευση ενηλίκων που υποστηρίζεται από ΤΠΕ» ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ : Σπύρος Παπαδάκης ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2008

2 Σπύρος Παπαδάκης Εξ αποστάσεως εκπαίδευση ενηλίκων που υποστηρίζεται από ΤΠΕ : Αξιοποίηση διεθνών τυποποιήσεων για την ανάπτυξη, προσαρμογή, εμπλουτισμό και επαναχρησιμοποίηση ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΠΟ ΑΠΟΣΤΑΣΗ Σχεδιασμός Μάθησης «Ειδικά» σχεδιασμένο εκπαιδευτικό υλικό Συμβουλευτική υποστήριξη από καθηγητές-συμβούλους Σύστημα Διαχείρισης Μάθησης - Διαδίκτυο Αξιολόγηση αποτίμηση Πνευματικά δικαιώματα Άδειες χρήσης υλικού και λογισμικού Πάτρα, Αύγουστος Σ. Παπαδάκης Αναφορά για τη βελτίωση της διαδικασίας εκπ/σης από απόσταση- Αξιοποίηση διεθνών τυποποιήσεων για την ανάπτυξη, προσαρμογή, εμπλουτισμό και επαναχρησιμοποίηση ψηφιακού εκπ/κού υλικού για εξ αποστάσεως εκπ/ση ενηλίκων που υποστηρίζεται από ΤΠΕ»

3 Πρόλογος Η αξιοποίηση της μαθησιακής τεχνολογίας από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα για την ενίσχυση των σπουδών με την παροχή περισσότερων και αποτελεσματικότερων μαθησιακών εμπειριών είναι ζητούμενο. Η ηλεκτρονική μάθηση μέχρι σήμερα έχει χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση κυρίως για την ενίσχυση των παραδοσιακών μορφών διδασκαλίας και τη διαχείριση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Οι σπουδαστές μπορούν μέσω του Διαδικτύου να επωφελούνται από την πρόσβαση σε ένα μεγάλο μέρος του εκπαιδευτικού υλικού των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων όπως: πανεπιστημιακές σημειώσεις, διαφάνειες παραδόσεων και άλλους επιλεγμένους ψηφιακούς πόρους, γεγονός που τους δίνει μεγαλύτερη ευελιξία στις σπουδές τους. Στο πλαίσιο του έργου «Ενίσχυση Σπουδών Πληροφορικής του ΤΕΙ Λαμίας» μελετώνται οι δυνατότητες της ηλεκτρονικής μάθησης (e-leαrning) και ιδιαίτερα η αξιοποίηση διεθνών τυποποιήσεων για την ανάπτυξη, προσαρμογή, εμπλουτισμό και επαναχρησιμοποίηση ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού για εξ αποστάσεως εκπαίδευση ενηλίκων που υποστηρίζεται από ΤΠΕ. Η μελέτη αυτή έχει σκοπό να δώσει στοιχεία από τη θεωρία και να περιγράψει τις γενικές αρχές σχεδιασμού, ανάπτυξης, διανομής εκπαιδευτικού υλικού (έντυπου ή ψηφιακού) και δραστηριοτήτων για προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (distance education) και προγράμματα μικτής μάθησης (blended learning). Με βάση αυτή τη μελέτη, έμπειροι και καταξιωμένοι ακαδημαϊκοί, εκπαιδευτικοί της πράξης, σχεδιαστές, δημιουργοί ψηφιακού υλικού, συγγραφείς και αξιολογητές, με σημαντική διδακτική και συγγραφική πείρα στην συμβατική εκπαίδευση, θα μπορούν ευκολότερα να ελέγχουν κατά πόσο το εκπαιδευτικό υλικό και οι μαθησιακές δραστηριότητες πληρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές που απαιτούνται για να είναι κατάλληλες για εξ αποστάσεως εκπαίδευση. 3

4 Περιεχόμενα Πρόλογος...3 Περιεχόμενα...4 Εισαγωγή...5 Εκπαιδευτικό πρόγραμμα... 7 Εκπαίδευση ενηλίκων... 8 Πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης... 9 Εκπαιδευτικό υλικό Οδηγός σπουδών-μελέτης Υποστήριξη Ο καθηγητής-σύμβουλος Γραπτές Εργασίες Ομαδικές Συμβουλευτικές Συναντήσεις ή Τηλε-Συναντήσεις Χαρακτηριστικά εκπαιδευτικού υλικού για εξ αποστάσεως εκπαίδευση...15 Επιλογή εκπαιδευτικής στρατηγικής, μορφών μέσων...18 Πρότυπα και Προδιαγραφές Μάθησης...23 Μαθησιακά Αντικείμενα και Σχεδιασμός Μάθησης...27 Μαθησιακά Αντικείμενα Σχεδιασμός Μάθησης Εργαλεία ανάπτυξης Ηλεκτρονικής Μάθησης...31 Λογισμικό συγγραφής περιεχομένου για η-μάθηση Πόσο χρόνο χρειάζεται η δημιουργία του υλικού; Βασικές μορφές περιεχόμενου και εργαλεία δημιουργία του Δημιουργία μαθησιακών αντικειμένων (SCORM, IMS-CP) Δημιουργία εκπαιδευτικού οπτικοακουστικού υλικού «ροής» (Webcast, Screencast, Podcast, Vodcast) Δημιουργία σχεδίων μάθησης (IMS-LD, LAMS) Αποτίμηση Αξιολόγηση...38 Πνευματική ιδιοκτησία και άδειες χρήσης...42 Παράρτημα...46 Βιβλιογραφία Αναφορές Σ. Παπαδάκης Αναφορά για τη βελτίωση της διαδικασίας εκπ/σης από απόσταση- Αξιοποίηση διεθνών τυποποιήσεων για την ανάπτυξη, προσαρμογή, εμπλουτισμό και επαναχρησιμοποίηση ψηφιακού εκπ/κού υλικού για εξ αποστάσεως εκπ/ση ενηλίκων που υποστηρίζεται από ΤΠΕ»

5 Εισαγωγή Η πρόοδος των τεχνολογιών της πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ) διευκολύνει την ανάπτυξη νέων μορφών εκπαίδευσης και μας δίνει τη δυνατότητα ξεπεράσουμε αρκετούς από τους περιορισμούς της παραδοσιακής εκπαίδευσης. Ιδιαίτερα οι νέες αλληλεπιδραστικές τεχνολογίες, σύμφωνα με την Laurillard (2006) υποστηρίζουν πολλές και διαφορετικού τύπου δυνατότητες όπως: πρόσβαση σε ψηφιακές εκδόσεις υλικών που δεν είναι διαθέσιμα τοπικά, έλεγχος και χειρισμός από απόσταση φυσικών συσκευών, προσομοιώσεις ή μοντέλα επιστημονικών συστημάτων, αλληλεπιδραστικά παιχνίδια, περιβάλλοντα εικονικής πραγματικότητας, επικοινωνία και συνεργασία με άλλους σπουδαστές και καθηγητές από απόσταση, προσωποποιημένες πληροφορίες και οδηγίες για την υποστήριξη της μάθησης. Το θέμα που πραγματεύεται η παρούσα μελέτη είναι ένα από τα βασικότερα για την υλοποίηση των στόχων των εκπαιδευτικών οργανισμών. Σκοπός της είναι η βελτίωση της κατανόησης και της ικανότητας δημιουργίας εκπαιδευτικών ευκαιριών ηλεκτρονικής μάθησης που θα είναι αποδοτικές και αποτελεσματικές. Αρχικά θα αποσαφηνίσουμε ορισμένους βασικούς όρους που ερμηνεύονται με ποικίλους τρόπους και συχνά χρησιμοποιούνται με διαφορετικό περιεχόμενο, ανάλογα με το φιλοσοφικό ρεύμα που πρεσβεύει καθένας, την προέλευση που έχει ή την πορεία που έχει διανύσει. Η ακρίβεια στη χρήση των όρων έχει ιδιαίτερη σημασία για το πώς εμείς και οι άλλοι τους αντιλαμβανόμαστε αφού η αντίληψή μας αυτή κατευθύνει και επηρεάζει το έργο μας. Στη συνέχεια θα κάνουμε μία επισκόπηση των κυριοτέρων παραγόντων που επηρεάζουν την ανάπτυξη και υλοποίηση ευκαιριών ηλεκτρονικής μάθησης. Παράλληλα επιδιώκουμε να κρατηθεί η ισορροπία ανάμεσα στην εμπειρία της πράξης και τη θεωρία, η οποία διατυπώνεται συχνά από καθηγητές ικανούς και φωτισμένους μεν αλλά που συνήθως δεν την εφαρμόζουν ποτέ στην πράξη. Η εκπαίδευση από απόσταση (distance education) είναι μία μέθοδος που παρέχει τη δυνατότητα εκπαίδευσης χωρίς την άμεση και συνεχή παρουσία εκπαιδευτών και εκπαιδευομένων μέσα σε «παραδοσιακές» φυσικές αίθουσες διδασκαλίας. Σύμφωνα με τον Lionarakis (1999) είναι «η εκπαίδευση που διδάσκει τον μαθητευόμενο πώς να μαθαίνει μόνος του και πώς να λειτουργεί αυτόνομα προς μια ευρετική πορεία αυτόμάθησης». Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου εξαρτάται κυρίως από την ποιότητα του εκπαιδευτικού υλικού αλλά και την ποιότητα της επικοινωνίας με τους 5

6 καθηγητές-συμβούλους και την ποιότητα της οργάνωσης από τον εκπαιδευτικό οργανισμό. Συχνά γίνεται αναφορά και χρήση του όρου μάθηση από απόσταση (distance learning) που όμως αφορά το αποτέλεσμα της εκπαίδευσης από απόσταση. Με τον όρο ηλεκτρονική μάθηση (electronic learning ή e-learning) αναφερόμαστε στο αποτέλεσμα οποιασδήποτε μορφής εκπαίδευσης (classroom, blended, distance), διευκολύνεται από τη χρήση εφαρμογών ή υπηρεσιών των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ) για την υποστήριξη της διδασκαλίας-μάθησης ή του μαθητευόμενου. Στις τεχνολογίες αυτές με την ευρεία τους έννοια, συμπεριλαμβάνουμε και όλες τις αυτόνομες ηλεκτρονικές συσκευές ή τα μέσα (Electronic whiteboard, video projector, analog video, analog tape recorder) που είναι δυνατόν να συνδέονται και να ανήκουν σε ένα υπολογιστικό σύστημα. Με τον όρο μικτή μάθηση (blended learning ή b-learning) αναφερόμαστε στο αποτέλεσμα του μοντέλου εκπαίδευσης που συνδυάζει την παροχή της παραδοσιακής πρόσωπο με πρόσωπο εκπαίδευσης σε τυπικούς χώρους (αμφιθέατρο, αίθουσα διδασκαλίας, εργαστήριο) με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση σε ένα ολοκληρωμένο περιβάλλον. Το μοντέλο αυτό εκμεταλλεύεται την αμεσότητα και αποτελεσματικότητα της δια ζώσης διδασκαλίας στην τάξη (face-to-face classroom teaching/ f2f) και την ευελιξία διαχείρισης των εκπαιδευτικών πόρων και των εργαλείων ασύγχρονης (asynchronous) ή/και σύγχρονης (synchronous) επικοινωνίας για εκπαίδευση από απόσταση. Με τον όρο μαθησιακή τεχνολογία (learning technology) αναφερόμαστε στο σύνολο των τεχνολογιών που αξιοποιούνται στη διαδικασία της μάθησης. Ο όρος αυτός έχει επικρατήσει τελευταία, έναντι άλλων που κυριαρχούσαν παλιότερα όπως η εκπαιδευτική τεχνολογία (educational technology), και η διδακτική τεχνολογία (instructional technology) προκειμένου να υπογραμμίζεται (σύμφωνα και με τις πιο σύγχρονες θεωρίες μάθησης, όπως αυτή του κοινωνικού εποικοδομητισμού) ότι η έμφαση πλέον είναι περισσότερο στον ίδιο το μαθητευόμενο (learner) και στη διεργασία της μάθησης, παρά στον καθηγητή και τη διαδικασία της διδασκαλίας. Η μάθηση σύμφωνα με τον Kolb (1984) είναι ένας αέναος κύκλος (Kolb Learning Cycle) «βελτιούμενης ικανότητας για αναζήτηση νέας γνώσης και εμπειρίας», μέσα από τρία στάδια: α) παρατήρηση και στοχασμός επί συγκεκριμένων εμπειριών, β) σχηματισμός αφηρημένων εννοιών ή γενικών «σχημάτων» και γ) δοκιμή των συνεπειών τους σε νέες καταστάσεις όπου ο άνθρωπος δημιουργεί νοήματα, βρίσκει τα «κλειδιά», για να καταλαβαίνει την εμπειρία του και να τη μετασχηματίζει σε 6 Σ. Παπαδάκης Αναφορά για τη βελτίωση της διαδικασίας εκπ/σης από απόσταση- Αξιοποίηση διεθνών τυποποιήσεων για την ανάπτυξη, προσαρμογή, εμπλουτισμό και επαναχρησιμοποίηση ψηφιακού εκπ/κού υλικού για εξ αποστάσεως εκπ/ση ενηλίκων που υποστηρίζεται από ΤΠΕ»

7 γνώσεις, δεξιότητες, στάσεις, αξίες και συναισθήματα (Jarvis, 2004), μέσα από κριτικό στοχασμό πάνω στην νέα εμπειρία (Mezirow, 1999). Ο Mezirow μέσω της θεωρίας της μετασχηματίζουσας μάθησης (transformative learning) εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο δομείται η ενήλικη μάθηση και προσδιορίζει τις διεργασίες σύμφωνα με τις οποίες μπορούν να μετασχηματίζονται τα πλαίσια αναφοράς με βάση τα οποία αντιλαμβανόμαστε και ερμηνεύουμε τις εμπειρίες μας. Σχήμα 1: Ο κύκλος της μάθησης του Kolb [Πηγή Σχήματος: Clara Davies (SDDU, University of Leeds), Ο Brookfield (1996) επισημαίνει ένα ακόμη σημαντικό πρόβλημα, το ζήτημα των συναισθηματικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι ενήλικοι εκπαιδευόμενοι όταν επαναξιολογούν πεποιθήσεις στις οποίες είναι μακροχρόνια προσκολλημένοι και προτείνει τη συμμετοχή των εκπαιδευομένων σε μια συνεργατική ομάδα τα μέλη της που αλληλοϋποστηρίζονται και βιώνουν από κοινού συναισθήματα, ανταλλάσουν γνώμες και εμπειρίες, δοκιμάζουν εναλλακτικές λύσεις, με άλλα λόγια διαμορφώνουν ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο διευκολύνεται ο μετασχηματισμός της υπάρχουσας μάθησης. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Η μάθηση επιτυγχάνεται με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους μέσα από τυπικές (formal), μη-τυπικές (non-formal) και άτυπες (informal) μορφές εκπαίδευσης. Στην περίπτωση της τυπικής εκπαίδευσης και της μη-τυπικής εκπαίδευσης εκπαιδευτικοί ή άλλοι φορείς διοργανώνουν εκπαιδευτικά προγράμματα (educational programs) που προσφέρουν σε ανηλίκους ή ενηλίκους ευκαιρίες εκπαίδευσης, κατάρτισης, 7

8 επιμόρφωσης, και επαγγελματικής ανάπτυξης μέσα από καλά οργανωμένες ακολουθίες μαθησιακών δραστηριοτήτων με διάφορες μεθόδους. Ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα σύμφωνα με τον Rogers (1996) καθορίζεται από: α) το φιλοσοφικό πλαίσιο (σκοπός προγράμματος, γενικότερες παραδοχές μας ως προς το αν το πρόγραμμα αναπαράγει ή μετασχηματίζει το υπάρχον κοινωνικό σύστημα), β) το μαθησιακό περιβάλλον (ως φυσικό χώρος και εικονικός χώρος αλλά και ως «κλίμα» ή ατμόσφαιρα που δημιουργείται στην εκπαιδευτική ομάδα), γ) το περιεχόμενο (η ύλη που θα καλυφθεί και η προτεινόμενη αλληλουχία με την οποία προτείνεται να προσεγγιστεί), δ) τις μαθησιακές δραστηριότητες (γεγονότα που σχεδιάζονται να λάβουν μέρος οι εκπαιδευόμενοι για την προώθηση της μαθησιακής διεργασίας) και ε) τις διαδικασίες αξιολόγησης (ασκήσεις για ανατροφοδότηση και αποτίμηση επίτευξης των στόχων του προγράμματος). Τα τελευταία χρόνια, μετά τη στρατηγική επιλογή της δια βίου μάθησης (lifelong learning) ως το μέσο για την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 21/11/2001), έχουν αυξηθεί ιδιαίτερα οι ανάγκες προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων. Ο απώτερος σκοπός των εκπαιδευτικών προγραμμάτων ενηλίκων σύμφωνα με τον Α. Κόκκο (2007) είναι οι συμμετέχοντες να γίνονται ικανοί να σκέφτονται κριτικά ως προς το αντικείμενο αλλά και γενικότερα, να απεξαρτώνται από τις δυσλειτουργικές παραδοχές που έχουν υιοθετήσει και να αναλαμβάνουν δράση στο προσωπικό ή/και στο κοινωνικό-πολιτικό επίπεδο σύμφωνα με το αποτέλεσμα του μετασχηματισμένων αντιλήψεων τους. Εκπαίδευση ενηλίκων Με τον όρο «ενήλικες» αναφερόμαστε στα άτομα που θεωρούνται ενήλικα στην κοινωνία που ανήκουν αλλά επιπλέον αυτό-καθορίζονται, αναπτύσσουν μόνα τους τις ικανότητές τους, εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους, βελτιώνουν τα επαγγελματικά τους προσόντα και επιφέρουν αλλαγές στις στάσεις και τη συμπεριφορά τους στην προοπτική της προσωπικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Επομένως ο ενήλικας δεν χαρακτηρίζεται μόνο βάσει της ηλικίας αλλά και από το κύρος, τα δικαιώματα, τα καθήκοντα και τις ευθύνες που επιφορτίζεται και την ύπαρξη ενός συνόλου ιδανικών και αξιών όπως η προνοητικότητα, η 8 Σ. Παπαδάκης Αναφορά για τη βελτίωση της διαδικασίας εκπ/σης από απόσταση- Αξιοποίηση διεθνών τυποποιήσεων για την ανάπτυξη, προσαρμογή, εμπλουτισμό και επαναχρησιμοποίηση ψηφιακού εκπ/κού υλικού για εξ αποστάσεως εκπ/ση ενηλίκων που υποστηρίζεται από ΤΠΕ»

9 αυτοσυγκράτηση, η εσωτερίκευση, η πείρα, η αυτονομία, η ασφάλεια, η ωριμότητα, η σωστή κρίση για τον εαυτό του και τους άλλους και η εκούσια και υπεύθυνη λήψη αποφάσεων (Κόκκος, 2005). O τρόπος με τον οποίο μαθαίνουν οι ενήλικες και ο σκοπός της εκπαίδευσης τους διαφέρει από εκείνους που αφορούν τους ενηλίκους. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά των ενηλίκων σε σχέση με τους ανηλίκους είναι ότι: α) έρχονται με συγκεκριμένους μαθησιακούς στόχους, β). έχουν ευρύ φάσμα επαγγελματικών και κοινωνικών εμπειριών, γ) έχουν άποψη για τους τρόπους με τους οποίους μαθαίνουν ευκολότερα, δ) επιδιώκουν την ενεργητική συμμετοχή τους, ε) διαθέτουν ήδη μεγάλη ποσότητα γνώσεων και διαμορφωμένες αξίες, στ) έχουν δυσκολία στην απομνημόνευση (Jarvis, 2004), ζ) συχνά ιδιαίτερα όταν δεν συμμετέχουν εθελοντικά συμπεριφέρονται παθητικά ή επιθετικά και αμύνονται απέναντι στις νέες γνώσεις και σε εμπειρίες που δεν είναι εξοικειωμένοι ( Illeris, 2002). Σύμφωνα με τον Rogers (2002), για τους ενηλίκους η αποδοχή του ρόλου παθητικού υποκειμένου και η συνακόλουθη εξάρτηση από το διδάσκοντα ακόμη και όταν γίνεται με τη συγκατάθεσή τους, βιώνεται ως αντιφατική προς την ταυτότητά τους που για τους περισσότερους είναι ταυτόσημη με την ελευθερία, την αυτονομία, την υπευθυνότητα και την ωριμότητα. Επομένως, τα προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων πρέπει να επιδιώκουν: α) την προώθηση της προσωπικής ανάπτυξης, την πλήρη αξιοποίηση των ικανοτήτων του ατόμου, β) την ενθάρρυνση και την αίσθηση της προοπτικής και γ) την καλλιέργεια της αυτοπεποίθησης, της επιλογής της δράσης και της υπευθυνότητας. Πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Οι βασικοί συντελεστές ενός εκπαιδευτικού προγράμματος είναι οι εκπαιδευόμενοι, οι εκπαιδευτές και ο φορέας που το προσφέρει (ή ο εκπαιδευτικός οργανισμός που έχει αναλάβει τη διοργάνωση για λογαριασμό του φορέα). Η αναγνώριση του ιδεολογικο-πολιτικού χαρακτήρα ενός εκπαιδευτικού προγράμματος συμβάλλει στην υιοθέτηση ή στην απόρριψη των όποιων επιλογών. Για παράδειγμα, η αναγνώριση παραδοχών που μεταθέτουν την ευθύνη στο ίδιο το άτομο αναδεικνύουν τις δικές του ανάγκες ως σημαντικό παράγοντα για τη διαμόρφωση ενός εκπαιδευτικού προγράμματος. Ένα πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης σχεδιάζεται, οργανώνεται και παρέχεται από ένα εκπαιδευτικό οργανισμό με: 9

10 α) τη βοήθεια «ειδικά» σχεδιασμένου εκπαιδευτικού υλικού (distance education material), β) την παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης από καθηγητές-συμβούλους (tutors) και γ) την τεχνολογική υποδομή Συστημάτων Διαχείρισης Μάθησης (LMS) και το Διαδίκτυο που «γεφυρώνουν» την απόσταση και παρέχουν πολλαπλά κανάλια επικοινωνίας και χώρους αλληλεπίδρασης. Ο σχεδιασμός ενός προγράμματος εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ενηλίκων επηρεάζεται από στους σκοπούς των φορέων που το υλοποιούν (οι οποίοι επηρεάζονται από την υποστήριξη συμφερόντων και την ικανοποίηση των δικών τους αναγκών) και τις ανάγκες και προσδοκίες των εκπαιδευομένων. Σύμφωνα με τον Illeris (2002) όμως, συχνά οι εκπαιδευτικές ανάγκες που αρχικά διατυπώνουν οι ενήλικες έχουν επιφανειακό χαρακτήρα και αντανακλούν τον περιορισμένο ορίζοντα του αντιληπτικού τους σύμπαντος και είναι προϊόντα των πολιτισμικών επιρροών που έχουν εσωτερικεύσει. Για αυτό κατά την ανίχνευση των αναγκών τους χρειάζονται βοήθεια για να αντιληφθούν κριτικά τις αιτίες από τις οποίες προέκυψαν οι ανάγκες που εκφράζουν και να δουν ευρύτερα τι πραγματικά χρειάζονται. Εκπαιδευτικό υλικό Ο σκοπός του ειδικά σχεδιασμένου εκπαιδευτικού υλικού για εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι να βοηθά τον εκπαιδευόμενο να μαθαίνει αποτελεσματικά με τη μικρότερη δυνατή βοήθεια από το διδάσκοντα. Ειδικότερα, να καλλιεργεί την κρίση, να αναπτύσσει πρωτοβουλία, να τον εμψυχώνει και ενθαρρύνει όχι μόνο στην απόκτηση γνώσεων, την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την καλλιέργεια στάσεων αλλά και στην ανάπτυξη κριτικού στοχασμού και δημιουργικότητας. Το εκπαιδευτικό υλικό στην εξ αποστάσεως αξιοποιείται κυρίως σε χρόνο που ο φοιτητής δεν έχει άμεση επαφή ή επίβλεψη του καθηγητή-συμβούλου του. Μπορεί να διατίθεται σε όλες τις πολλές μορφές (ψηφιακές κατά προτίμηση, αλλά και άλλες) πληροφορίας. Η ύπαρξη πολλών μορφών δίνει την ευκαιρία για πληροφόρηση και επικοινωνία δια μέσου περισσοτέρων της μιας αισθήσεων και διευκολύνει τη μάθηση. Συνήθως όμως οι απαιτούμενοι πόροι και οι χρονικοί περιορισμοί οδηγούν στη τήρηση σχετικών αναλογιών, με το παραδοσιακό υλικό που συνδυάζει κείμενο και 10 Σ. Παπαδάκης Αναφορά για τη βελτίωση της διαδικασίας εκπ/σης από απόσταση- Αξιοποίηση διεθνών τυποποιήσεων για την ανάπτυξη, προσαρμογή, εμπλουτισμό και επαναχρησιμοποίηση ψηφιακού εκπ/κού υλικού για εξ αποστάσεως εκπ/ση ενηλίκων που υποστηρίζεται από ΤΠΕ»

11 εικονογράφηση είτε σε έντυπη είτε σε ψηφιακή μορφή να κυριαρχεί έναντι του πολυμορφικού-υπερμεσικού υλικού. Οδηγός σπουδών-μελέτης Ο οδηγός σπουδών-μελέτης είναι το βασικότερο εργαλείο που διαθέτουμε στην εκπαίδευση από απόσταση για να αναπληρώσουμε την απουσία του διδάσκοντα στην καθοδήγηση των εκπαιδευόμενων. Ο σπουδαστής καθοδηγείται από αυτόν για σταδιακή επίτευξη των προσδοκώμενων αποτελεσμάτων μέσω της αλληλεπίδρασης με το μαθησιακό υλικό, με τον καθηγητή-σύμβουλο και τους συμφοιτητές του. Ο οδηγός περιλαμβάνει το αναλυτικό πρόγραμμα, προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα για τη μελέτη του, οδηγίες -προτάσεις εφαρμογής των προτεινόμενων μεθόδων διδασκαλίας και μελέτης, αλλά και χρονοδιάγραμμα παράδοσης των γραπτών εργασιών και των ομαδικών συμβουλευτικών συναντήσεων ή τηλεσυναντήσεων. Υποστήριξη Οι περισσότεροι φοιτητές στην εκπαίδευση από απόσταση έχουν ανάγκη από ανθρώπινη υποστήριξη, προκειμένου να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά το διδακτικό υλικό (Κόκκος, 2001) αλλά και τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας και συνεργασίας, γιατί δεν διαθέτουν τις κατάλληλες δεξιότητες μελέτης, δεν γνωρίζουν πώς να προσεγγίζουν διεισδυτικά το αντικείμενο της μάθησης, να γράφουν εργασίες, να χρησιμοποιούν εναλλακτικές μαθησιακές πηγές. Όπως πολλοί ερευνητές (Βασιλού & Βασάλα, 2005) αναφέρουν, οι φοιτητές που μελετούν μόνοι τους, συχνά αμφιβάλλουν αν προχωρούν σωστά και χρειάζονται τακτική ανατροφοδότηση, αξιολόγηση και ενίσχυση της αυτοπεποίθησής τους ότι μπορούν να επιτύχουν τους σπουδαστικούς τους στόχους. Την ανάγκη αυτή καλύπτουν οι καθηγητές-σύμβουλοι. Ο καθηγητής-σύμβουλος Ο ρόλος του καθηγητή-συμβούλου (tutor) είναι πολύ σημαντικός. Το έργο που καλείται να διεκπεραιώσει περιλαμβάνει θέματα όπως: Διαπραγμάτευση αναγκών, ενδιαφερόντων και προσδοκιών που έχουν οι εκπαιδευόμενοι και προσδιορισμός των πιθανών γνώσεων και εμπειριών τους που σχετίζονται με τη διδασκόμενη θεματική ενότητα. Επιλογή και προσδιορισμό του ακριβούς περιεχομένου ανάλογα με το επίπεδο των εκπαιδευόμενων, τις ανάγκες και τις προσδοκίες τους στο πλαίσιο του σκοπού και των στόχων του εκπαιδευτικού προγράμματος 11

12 Σχεδίαση και οργάνωση του περιεχομένου σε μικρές ενότητες και προσδιορισμός των αναμενόμενων αποτελεσμάτων, εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, ασκήσεων εμπέδωσης και αυτό-αξιολόγησης και σχεδίαση της αξιολόγησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Σχεδίαση δραστηριοτήτων και οδηγιών υλοποίησής τους με ενεργητικές εκπαιδευτικές τεχνικές και αξιοποίηση της μαθησιακής τεχνολογίας. Προσαρμογή και συμπληρωματική εκπόνηση του εκπαιδευτικού υλικού. Συνεργασία με τους υπόλοιπους συντελεστές του προγράμματος για συντονισμό και διασφάλιση συνοχής. Οργάνωση, συντονισμός και αξιοποίηση της δυναμικής των σχέσεων μέσα στην εκπαιδευτικής ομάδα, της επικοινωνίας και της εμψύχωσης των εκπαιδευομένων, ενίσχυση της αυτενέργειάς τους, του αυτοπροσδιορισμού και της αυτοεκτίμησής τους. Αξιολόγηση αποτελεσμάτων εκπαίδευσης και της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Κριτικός ανα-στοχασμός, επανεκτίμηση των διαστρεβλωμένων πεποιθήσεων μας και διαμόρφωση προτάσεων για βελτίωση εκπαιδευτικού προγράμματος και του εκπαιδευτικού έργου. Σύμφωνα με τον Mezirow (1990) ως καθηγητές-σύμβουλοι «γνωρίζουμε ότι πρέπει να ανταποκρινόμαστε στα ενδιαφέροντα και στις ανάγκες των εκπαιδευομένων, έτσι όπως οι ίδιοι τις προσδιορίζουν, όμως πρέπει να το κάνουμε αυτό με την πρόθεση να τους ωθήσουμε στη συνειδητοποίηση των αιτιών αυτών των αναγκών και της διεργασίας με την οποία τα αντιληπτικά τους πλαίσια περιορίζουν τον τρόπο με τον οποίο συνήθως σκέπτονται, αισθάνονται και δρουν προκειμένου να προσδιορίζουν τις ανάγκες τους και να προσπαθούν να τις ικανοποιούν». Ο ρόλος του καθηγητή-συμβούλου είναι να παρέχει στέρεο υπόβαθρο στους εκπαιδευόμενους για να παίρνουν συνειδητοποιημένες αποφάσεις, να δοκιμάζουν τις νέες πραγματικότητες που ανακαλύπτουν, για το πώς και πότε να δράσουν σύμφωνα με τις νέες πεποιθήσεις τους. Αυτός είναι σύμφωνα με τον Κόκκο (2007) ο ρόλος του «επαγγελματία» εκπαιδευτή ενηλίκων, που είναι αρκετά διαφορετικός και δυσκολότερος από το να είναι κανείς απλά ικανός στη διαχείριση ομάδας ή ειδικός σε ένα αντικείμενο. 12 Σ. Παπαδάκης Αναφορά για τη βελτίωση της διαδικασίας εκπ/σης από απόσταση- Αξιοποίηση διεθνών τυποποιήσεων για την ανάπτυξη, προσαρμογή, εμπλουτισμό και επαναχρησιμοποίηση ψηφιακού εκπ/κού υλικού για εξ αποστάσεως εκπ/ση ενηλίκων που υποστηρίζεται από ΤΠΕ»

13 Γραπτές Εργασίες Οι γραπτές εργασίες (assignments) είναι ορόσημα για ολοκλήρωση της μελέτης επιμέρους ενοτήτων, τη σταδιακή επίτευξη των στόχων αλλά και για παροχή ατομικής ανατροφοδότησης και ενίσχυση της αυτοεκτίμησης. Είναι πιο εκτεταμένες και πιο σύνθετες από τις ασκήσεις και τις δραστηριότητες αυτό-αξιολόγησης και αποτελούν αφορμή για τον μαθητευόμενο προκειμένου να επανέλθει κριτικά και εποπτικά στο ευρύτερο τμήμα της ύλης που όφειλε να μελετήσει. Δίνουν τη ευκαιρία μιας πιο ελεύθερης και αυθόρμητης ενασχόλησής του μαθητευόμενου με το αντικείμενο, καθώς και τη δυνατότητα να επωφεληθεί από τις ανατροφοδοτήσεις, τα σχόλια και τις ειδικές παρατηρήσεις του καθηγητού-συμβούλου. Ιδιαίτερα σημαντικά είναι και τα σχόλια εμψύχωσης. Σχόλια που επιβραβεύουν (μπράβο, συγχαρητήρια, έχετε κατανοήσει σε βάθος, τα καταφέρατε καλύτερα από ) αυτούς που τα κατάφεραν καλά και σχόλια που ενθαρρύνουν (ήταν πράγματι δύσκολη, κάνατε δύο συχνά λάθη, αν προσπαθήσετε λίγο περισσότερο θα, οι περισσότεροι δυσκολεύονται σε, την επόμενη φορά θα μπορέσετε ) αυτούς που δεν τα κατάφεραν και τόσο καλά. Ομαδικές Συμβουλευτικές Συναντήσεις ή Τηλε-Συναντήσεις Οι Ομαδικές Συμβουλευτικές Συναντήσεις ή Τηλε-Συναντήσεις αποτελούν σημαντική μορφή επικοινωνίας και κοινωνικοποίησης για τους φοιτητές λόγω της αμεσότητας, της ενθάρρυνσης από τη συμμετοχή στην ομάδα και τη στήριξης από τον καθηγητή σύμβουλο. Οι συμμετέχοντες εκφράζουν άμεσα απορίες, ανταλλάσουν γνώμες και εμπειρίες, συνεργάζονται, αλληλοϋποστηρίζονται και βιώνουν από κοινού τα συναισθήματά τους για τη διεργασία της μάθησης. Αν και έχουν επιβάρυνση στο έργο του καθηγητή-συμβούλου, είναι το εκπαιδευτικό μέσο που ταιριάζει ιδιαίτερα με τα χαρακτηριστικά και τους τρόπους που επιθυμούν να μαθαίνουν οι ενήλικες διότι δίνει τη δυνατότητα για εξατομικευμένη υποστήριξη, συνεργατική και ενεργητική μάθηση. Οι φοιτητές βρίσκουν υποστήριξη πιο συχνά, σύμφωνα με τις προσωπικές τους ανάγκες με αποτέλεσμα να ενισχύεται η αυτοπεποίθησή τους. Η διατύπωση αποριών μεταξύ των φοιτητών, η από κοινού προσπάθεια επίλυσης ασκήσεων, η ανταλλαγή προτεινόμενων λύσεων, αν μη τι άλλο ενισχύουν την αυτοπεποίθηση τους και παροτρύνονται για ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια μελέτης. (Hadzilacos et al., 2007) Η αναπαραγωγή των παραδοσιακών διαλέξεων ως κύριο επικοινωνιακό μέσο είναι σκόπιμο να αποφεύγεται, αφού μπορούν να δίνονται με τη μορφή 13

14 βιντεοδιαλέξεων. Ο σκοπός είναι ο εκπαιδευόμενος να συμμετέχει ενεργητικά και γι αυτό επιλέγονται και χρησιμοποιούνται κατάλληλες τεχνικές όπως η συζήτηση, το παιχνίδι ρόλων, ο καταιγισμός ιδεών κλπ σε επιλεγμένα μέρη της ύλης προκειμένου να λυθούν απορίες αλλά και να εμβαθύνουν το γνωστικό αντικείμενο. Στη συνέχεια αυτής της μελέτης, στη δεύτερη ενότητα μελετάμε τα βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει το υλικό με βάση τις αρχές της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και της εκπαίδευσης ενηλίκων. Στην τρίτη ενότητα, συζητούμε για το ρόλο της εκπαιδευτικής στρατηγικής στην ανάπτυξη του εκπαιδευτικού υλικού. Στην τέταρτη ενότητα συζητούμε για τις οι ανάγκες που οδηγούν στη τήρηση προδιαγραφών και τη χρήση προτύπων στον τομέα της μαθησιακής τεχνολογίας και αναφέρουμε τα διεθνή πρότυπα και τις σημαντικότερες ομάδες που τα αναπτύσσουν. Στην πέμπτη ενότητα αναφερόμαστε στα μαθησιακά αντικείμενα και το σχεδιασμός μάθησης ως τη βάση ανάπτυξης της ηλεκτρονικής μάθησης. Στην έκτη ενότητα εξετάζεται η δημιουργία του ψηφιακού υλικού και αναφέρονται τα πιο δημοφιλή εργαλεία λογισμικού που υπάρχουν αυτή τη στιγμή. Στην έβδομη ολοκληρώνουμε τη μελέτη αυτή με το θέμα της αξιολόγησης. 14 Σ. Παπαδάκης Αναφορά για τη βελτίωση της διαδικασίας εκπ/σης από απόσταση- Αξιοποίηση διεθνών τυποποιήσεων για την ανάπτυξη, προσαρμογή, εμπλουτισμό και επαναχρησιμοποίηση ψηφιακού εκπ/κού υλικού για εξ αποστάσεως εκπ/ση ενηλίκων που υποστηρίζεται από ΤΠΕ»

15 Χαρακτηριστικά εκπαιδευτικού υλικού για εξ αποστάσεως εκπαίδευση Ο σχεδιασμός εκπαιδευτικού υλικού κατάλληλου για εκπαίδευση από απόσταση αρχίζει με τη μελέτη των χαρακτηριστικών των μαθητευομένων. Η γνώση αυτή μας βοηθά να σχεδιάσουμε το εκπαιδευτικό υλικό έτσι ώστε να εξυπηρετεί τις ανάγκες και τις δυνατότητες τους και να ανταποκρίνεται καλύτερα στις προσδοκίες τους. Ακολουθεί, βάσει των προσδοκώμενων αποτελεσμάτων, ο καθορισμός των διδακτικών στόχων και μαθησιακών στόχων σε επίπεδο γνώσεων-δεξιοτήτωνστάσεων που επιδιώκουμε να οικοδομήσουν-αναπτύξουν-υιοθετήσουν οι μαθητευόμενοι. (Ματραλής, 1999). Η ανάπτυξη του υλικού βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε αυτό το στάδιο, αφού ο μέσος φοιτητής θα πρέπει να είναι εφικτό να επιτύχει - κυρίως με τη μελέτη του - τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Το επόμενο βήμα αφορά τον καθορισμό των αναλυτικών περιεχομένων, την κατάτμησή τους και την επιλογή των μορφών στις οποίες που θα δημιουργηθεί το υλικό. Τα κριτήρια βάσει των οποίων λαμβάνονται αυτές οι αποφάσεις είναι: α) το υλικό που υπάρχει έτοιμο και θέλει μόνο προσαρμογή, β) ο χρόνος ανάπτυξης για κάθε μορφή, γ) η εμπειρία που υπάρχει και φυσικά δ) οι διαθέσιμοι πόροι υπάρχουν. Σε κάθε μονάδα μελέτης/σπουδών (κεφάλαιο, ενότητα, υποενότητα, μαθησιακό αντικείμενο) του εκπαιδευτικού υλικού για εξ αποστάσεως και κατά περίπτωση θεωρείται σκόπιμο να υπάρχουν τα ακόλουθα στοιχεία (Πίνακας 1): Τα προσδοκώμενα αποτελέσματα είναι το σημαντικότερο χαρακτηριστικό. Περιγράφουν με ακρίβεια το σύνολο των γνώσεων και δεξιοτήτων που θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει κατακτήσει ο εκπαιδευόμενος κατά την αξιολόγηση και είναι ο βασικός οδηγός για τη σύνθεση του εκπαιδευτικού υλικού. Με βάση αυτά επιλέγεται η ύλη, σχεδιάζονται δραστηριότητες εμπέδωσης και οι ασκήσεις αυτο αξιολόγησης. Η σαφής διατύπωση τους είναι παράγοντας κλειδί για την επιτυχία του υλικού. Για παράδειγμα, είναι προτιμότερο να αποφύγετε να χρησιμοποιήσετε διφορούμενες εκφράσεις (π.χ. τι καταλαβαίνετε για, τι γνωρίζετε για, θα αφομοιώσετε το, θα εκτιμήσετε τη ). Προτιμήσετε να ζητείστε άμεσα αυτό με βάση το οποίο θα μπορεί και ίδιος ο εκπαιδευόμενος να κρίνει, αν έχει καταλάβει (π.χ. προτείνεται τρεις λόγους για, δώστε δύο παραδείγματα όπου, σχεδιάστε ένα που, αναφέρατε τρεις τουλάχιστο διαφορές μεταξύ, αποδείξτε ότι, συγκρίνετε τα και ). 15

16 Πίνακας 1: Δομή και στοιχεία εκπαιδευτικού υλικού για εκπαίδευση από απόσταση ΔΟΜΗ - ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΛΙΚΟΥ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Τίτλος ή/και υπότιτλος (σύντομος προσδιορισμός περιεχομένου ή/και χαρακτηριστικός, διευκρινιστικός) Σκοπός (προέκταση του τίτλου που εξηγεί «γιατί αυτό το υλικό», κάνει γενική αναφορά προθέσεων και κατατοπίζει αναφορικά με το «τι πρόκειται να ακολουθήσει») Προσδοκώμενα αποτελέσματα (τι θα είναι ικανός κάνει ο εκπαιδευόμενος όταν θα έχει ολοκληρώσει τη μελέτη αυτού του υλικού, με μικρά βήματα σαφή, συγκεκριμένα και ποσοτικά οριοθετημένα, για να μπορεί να αξιολογεί και το βαθμό επίτευξης του σκοπού) Έννοιες-κλειδιά (1-5 σημαντικότερες) Εισαγωγικές παρατηρήσεις (τι περιέχει, πως συνδέεται με προηγούμενα/επόμενα, αναμενόμενες δυσκολίες, σημεία προσοχής) Πολυμορφικό υλικό (υλικό σε διαφορετικές μορφές και μέσα για μελέτη-δράση, πλαισιωμένο από πολλά παραδείγματα, μελέτες περίπτωσης, θέματα για στοχασμό-συζήτηση και συμβουλές για το πώς πρέπει να μελετηθεί) Δραστηριότητες εμπέδωσης (αυθεντικές δραστηριότητες που εφαρμόζει στην πράξη αυτά που μαθαίνει, φύλλα δραστηριότητας) Ασκήσεις αυτό-αξιολόγησης και Γραπτές Εργασίες (ασκήσεις για έλεγχο του βαθμού επίτευξης των στόχων και παροχή ατομικής ανατροφοδότησης) Σύνοψη (Επανάληψη των κυριοτέρων σημείων εννοιών που θα πρέπει να βασίζεται και να χρησιμοποιεί για πολύ καιρό) Βιβλιογραφία (Αναφορές - προτάσεις για περαιτέρω μελέτη σχολιασμένες εναλλακτικές πηγές). Ανατροφοδότηση ασκήσεων δραστηριοτήτων (σωστές απαντήσεις, επεξηγήσεις, αιτιολογήσεις και σχόλια ενθάρρυνσης εμψύχωσης) Οι δραστηριότητες που βοηθούν το σπουδαστή να μάθει μέσα από την πράξη (Εικόνα 1), να κατανοήσει σε βάθος και να εμπεδώσει έννοιες. Οι δραστηριότητες μπορεί να του ζητούν να συγκρίνει απόψεις, να δουλέψει συνεργατικά, να εντοπίσει προβλήματα, να παρατηρήσει μελέτες περίπτωσης, να αναλύσει δεδομένα, να μελετήσει μεθοδικά και δημιουργικά, να διατυπώσει τεκμηριωμένα τις απόψεις του, να αναλάβει ρόλους, να πάρει αποφάσεις, να καταλήξει σε συμπεράσματα. Οι ασκήσεις και ανατροφοδότηση βοηθούν τον έλεγχο και τη σε βάθος κατανόηση. Οι ασκήσεις δεν πρέπει μηχανικά να επαναλαμβάνουν την ύλη αλλά να ανασυνθέτουν 16 Σ. Παπαδάκης Αναφορά για τη βελτίωση της διαδικασίας εκπ/σης από απόσταση- Αξιοποίηση διεθνών τυποποιήσεων για την ανάπτυξη, προσαρμογή, εμπλουτισμό και επαναχρησιμοποίηση ψηφιακού εκπ/κού υλικού για εξ αποστάσεως εκπ/ση ενηλίκων που υποστηρίζεται από ΤΠΕ»

17 με διαφορετικούς τρόπους και να επεκτείνουν την προσφερόμενη γνώση φωτίζοντας νέες πλευρές. Ζητούν από τον εκπαιδευόμενο να «κάνει κάτι» (να εφαρμόσει, να εξετάσει, να προτείνει, να αναδιατυπώσει, να εκτελέσει, να συζητήσει, να συγκρίνει, να επιλέξει, να διαγνώσει, ). Οι ασκήσεις πρέπει να ποικίλουν σε είδος και σε δυσκολία. Οι απαντήσεις που επιδέχεται κάθε άσκηση πρέπει να είναι σαφείς και τουλάχιστο μία από αυτές να μπορεί να την προσδιορίσει ένας επιμελής σπουδαστής που έχει κατανοήσει και γνωρίζει την ύλη μέχρι το σημείο που βρίσκεται η άσκηση. Οι απαντήσεις των ασκήσεων και γενικότερα η ανατροφοδότηση που λαμβάνει ο εκπαιδευόμενος που μελετά μόνος τους πρέπει να περιλαμβάνει όχι μόνο τη σωστή απάντηση και τις ενέργειες που έπρεπε να είχε κάνει αλλά και για ποιους λόγους μπορεί να έγιναν κάποια λάθη και που μπορεί να ανατρέξει ο εκπαιδευόμενος, να μελετήσει επιπλέον και να σκεφθεί ξανά ή να έχει πρόσβαση σε ποιες άλλες πηγές που θα τον βοηθήσουν. Αυτό βοηθά στην παρατήρηση-αξιολόγηση και τον έλεγχο της μαθησιακής πορείας του από τον ίδιο τον εκπαιδευόμενο. «Ακούω και ξεχνώ, βλέπω και μαθαίνω, κάνω και καταλαβαίνω» Εικόνα 1: Η σημασία των μαθησιακών δραστηριοτήτων και ασκήσεων Η παροχή βιβλιογραφίας και η προτροπή για διερεύνηση σε εναλλακτικές πηγές, επιλογή και η αξιολόγηση είναι στοιχεία απαραίτητα. Δεν υπάρχει μία μόνο σωστή αναπαράσταση των εννοιών και της γνώσης. Για παράδειγμα η έννοια του «διδάσκω» παραπέμπει στο «εξηγώ», «αναλύω», «βοηθώ στην κατανόηση», ενώ η έννοια του «μορφώνω» αντίστοιχα παραπέμπει στο «καλλιεργώ», «αυξάνω την κοινωνική αξία» και η έννοια του «εκπαιδεύω» αντίστοιχα «άρχω», «εξαναγκάζω», «παιδεύω», «επιβάλλω μια άποψη». (Τριανταφυλλίδου, 2003). 17

18 Επιλογή εκπαιδευτικής στρατηγικής, μορφών μέσων Η επιλογή της εκπαιδευτικής στρατηγικής και των εκπαιδευτικών τεχνικών που θα την υλοποιήσουν, καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το απαραίτητο εκπαιδευτικό υλικό ενός εκπαιδευτικού προγράμματος και επηρεάζει τις μορφές και τα μέσα για τα οποία θα πρέπει αυτό να είναι διαθέσιμο. Ιδιαίτερα στην περίπτωση των ενηλίκων (που η εκπαίδευση τους έχει ως βασική αρχή ότι η ενεργητική συμμετοχή των εκπαιδευομένων στη μαθησιακή διεργασία αποτελεί κομβικό στοιχείο για την αποτελεσματική μάθηση) είναι ιδιαίτερα σημαντικό να χρησιμοποιούνται τεχνικές και μέσα που ενισχύουν την αλληλεπίδραση μεταξύ καθηγητών-συμβούλων και εκπαιδευομένων καθώς και μεταξύ των ίδιων των εκπαιδευομένων. Έτσι έχουν την ευκαιρία να αναζητούν πληροφορίες, να αναπτύσσουν την κριτική τους ικανότητα, να επεξεργάζονται λύσεις, να μαθαίνουν πράττοντας. Η επιλογή στρατηγικών και των εκπαιδευτικών τεχνικών που ενισχύουν την ενεργητική συμμετοχή είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία των εκπαιδευτικών προγραμμάτων ενηλίκων εκπαιδευόμενων Μια από αυτές, που θεωρείται ιδιαίτερα αποτελεσματική για την ενεργητική συμμετοχή των ενηλίκων μαθητευόμενων είναι η συνδεδεμένη (με την πραγματικότητα) μάθηση (anchored learning) που βασίζεται στη χρήση σεναρίων γύρω από ρεαλιστικές καταστάσεις ή μία «άγκυρα» (anchor) τα οποία περιέχουν ένα προς επίλυση πρόβλημα από την ομάδα ή το άτομο Floodman (2004) είναι μια στρατηγική που ενθαρρύνει τους σπουδαστές να βλέπουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες ως εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιούνται σε νέες καταστάσεις παρά σαν γεγονότα που πρέπει να απομνημονευθούν (Σχήμα 1). Με βάση αυτή τη στρατηγική το εκπαιδευτικό υλικό απαιτεί σε σενάρια που είναι βασισμένα στη τεχνολογία, μπορεί να αξιοποιεί τις δυνατότητες της και να επηρεάζει θετικά τα επιτεύγματα φοιτητών και των καθηγητών-συμβούλων. Για να επιτευχθεί αυτό απαιτείται να βάλουμε τους σπουδαστές στο πλαίσιο ενός σεναρίου να αναλάβουν ένα αυθεντικό ρόλο μέσω του οποίου θα διερευνήσουν το πρόβλημα και θα ανακαλύψουν νέες καταστάσεις. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο δίνονται στους σπουδαστές τα εργαλεία (γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις) που τους χρειάζονται για να επιλύσουν το πρόβλημα. 18 Σ. Παπαδάκης Αναφορά για τη βελτίωση της διαδικασίας εκπ/σης από απόσταση- Αξιοποίηση διεθνών τυποποιήσεων για την ανάπτυξη, προσαρμογή, εμπλουτισμό και επαναχρησιμοποίηση ψηφιακού εκπ/κού υλικού για εξ αποστάσεως εκπ/ση ενηλίκων που υποστηρίζεται από ΤΠΕ»

19 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΕΝΑΝΤΙ ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ Παραδοσιακή Βασισμένη σε διάλεξη Ο σπουδαστής σε ρόλο παθητικού ακροατή Συνδεδεμένη Βασισμένη στην τεχνολογία Ο σπουδαστής σε ρόλο ενεργού συμμετέχοντα Μαθαίνονται γεγονότα Επιλύονται προβλήματα Σχήμα 2: Παραδοσιακή έναντι Συνδεδεμένης Μάθησης Οι περισσότεροι θεωρητικοί της μάθησης δίνουν έμφαση στη σπουδαιότητα της «ενεργητικής μάθησης». Η επιλογή του τρόπου που το εκφράζουν μπορεί να διαφέρει. Έτσι έχουμε τον γνωστικό εποικοδομητισμό (cognitive constructivism) του Piaget, το κοινωνικό εποικοδομητισμό (social constructivism) του Vygotsky, τη βασισμένη στην έρευνα εκπαίδευση (inquiry-based education) του Dewey, την ανακαλυπτική μάθηση του Bruner, τη θεωρία του διαλόγου (conversation theory) του Pask, τη βασισμένη σε επίλυση προβλημάτων μάθηση του Schank, τη βαθειά μάθηση (deep learning) του Marton και τη μάθηση ως συνάρτηση του περιβάλλοντος και της κουλτούρας (socio-cutlural learning). Η δημιουργία «έκπληξης» με στοιχεία που φαίνονται νέα στη σκέψη και δεν ερμηνεύονται με τα υπάρχοντα σχήματα γνώσεων έχει αποδειχθεί αποτελεσματική για την καλλιέργεια διερευνητικής και ενεργητικής στάσης (Τριανταφυλλίδου, 2003). Η βοήθεια με βάση κεντρικά πρότυπα λαθών, έλεγχος υποθέσεων (από γραπτά, ασκήσεις, εργασίες), παροχή ανατροφοδότησης, καλλιέργεια μεταγνωστικών δεξιοτήτων που επιτρέπουν την καλύτερη, ευκολότερη αφομοίωση μεταγενέστερων γνώσεων είναι μερικές πηγές για ιδέες ή αφορμές για τη δημιουργία έκπληξης. Μία στρατηγική που προτείνουν οι Dykstra et al. (1992) για τη δημιουργία έκπληξης και κίνησης του ενδιαφέροντος των εκπαιδευομένων είναι: 1. Εντοπισμός φαινομένου που δεν συνιστά μέρος της καθημερινής εμπειρίας των εκπαιδευομένων αλλά είναι σχετικά απλό και οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να προβλέψουν την έκβαση του. 2. Οι εκπαιδευόμενοι προτρέπονται να προβλέψουν την έκβαση του φαινομένου και να δικαιολογήσουν την πρόβλεψη τους, μια πρόβλεψη που 19

20 κατά πάσα πιθανότητα θα διαφέρει από το πραγματικό αποτέλεσμα (θα είναι λανθασμένη ή ημιτελής) 3. Παρουσιάζεται το πραγματικό αποτέλεσμα και οι εκπαιδευόμενοι ενθαρρύνονται να συγκρίνουν τις προβλέψεις του με αυτό. Συναντώντας στοιχεία που δεν εφαρμόζονται με τις τρέχουσες γνώσεις και πεποιθήσεις τους οι εκπαιδευόμενοι εισάγονται σε μια κατάσταση «ετοιμότητας» για να προχωρήσουν στη νέα γνώση. 4. Δημιουργείται ένα υποστηρικτικό περιβάλλον (εκπαιδευτική ομάδα) στο οποίο θα συζητηθούν και θα ελεγχθούν οι νέες ιδέες για να επιλυθεί η σύγκρουση ανάμεσα στις αρχικές προβλέψεις και στην έκβαση του πραγματικού φαινομένου. Στον ακόλουθο πίνακα (Πίνακας 2), περιγράφονται δέκα βασικές αρχές για την εκπαίδευση από απόσταση και την επιτυχή μάθηση μέσω διαδικτύου οι οποίες θέτουν το γενικότερο πλαίσιο που μπορεί να στηριχθεί η ανάπτυξη και υλοποίηση τέτοιων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. 20 Σ. Παπαδάκης Αναφορά για τη βελτίωση της διαδικασίας εκπ/σης από απόσταση- Αξιοποίηση διεθνών τυποποιήσεων για την ανάπτυξη, προσαρμογή, εμπλουτισμό και επαναχρησιμοποίηση ψηφιακού εκπ/κού υλικού για εξ αποστάσεως εκπ/ση ενηλίκων που υποστηρίζεται από ΤΠΕ»

Έργο: «Ενίσχυση Σπουδών Πληροφορικής στο Τ.Ε.Ι. Λαμίας»

Έργο: «Ενίσχυση Σπουδών Πληροφορικής στο Τ.Ε.Ι. Λαμίας» ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Τ.Ε.I. ΛΑΜΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ & ΕΡΕΥΝΩΝ ΕΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ 3 ο χλμ. Π.Ε.Ο. Λαμίας- Αθηνών 35100 Λαμία Τηλ & fax: 22310 30512 ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση

Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση Πρόγραμμα Eξ Aποστάσεως Eκπαίδευσης (E learning) Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές Εφαρμογές Η/Υ (Θεωρία) 21/03/2017. Διδάσκουσα: Αδαμαντία Κ. Σπανακά

Παιδαγωγικές Εφαρμογές Η/Υ (Θεωρία) 21/03/2017. Διδάσκουσα: Αδαμαντία Κ. Σπανακά Παιδαγωγικές Εφαρμογές Η/Υ (Θεωρία) 21/03/2017 Διδάσκουσα: Αδαμαντία Κ. Σπανακά (madspa@otenet.gr) ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΟΟΔΟΥ MOOC Μαζικό: παρέχεται η δυνατότητα εγγραφής μεγάλου αριθμού φοιτητών από

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Βασίλειος Κωτούλας vaskotoulas@sch.gr h=p://dipe.kar.sch.gr/grss Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Η Δομή της εισήγησης 1 2 3 Δυο λόγια για Στόχοι των Ερευνητική

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ι «Η Θεωρητική έννοια της Μεθόδου Project» Αγγελική ρίβα ΠΕ 06

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ι «Η Θεωρητική έννοια της Μεθόδου Project» Αγγελική ρίβα ΠΕ 06 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ι «Η Θεωρητική έννοια της Μεθόδου Project» Αγγελική ρίβα ΠΕ 06 1590 1765 η Μέθοδος Project σε σχολές Αρχιτεκτονικής στην Ευρώπη 1765 1880 συνήθης µέθοδος διδασκαλίας - διάδοσή της στην

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικοπολιτισμικές. Θεωρίες Μάθησης. & Εκπαιδευτικό Λογισμικό

Κοινωνικοπολιτισμικές. Θεωρίες Μάθησης. & Εκπαιδευτικό Λογισμικό Κοινωνικοπολιτισμικές Θεωρίες Μάθησης & Εκπαιδευτικό Λογισμικό Κοινωνικοπολιτισμικές προσεγγίσεις Η σκέψη αναπτύσσεται (προϊόν οικοδόμησης και αναδόμησης γνώσεων) στα πλαίσια συνεργατικών δραστηριοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Σκοποί ενότητας Να συζητηθούν βασικές παιδαγωγικές αρχές της προσχολικής εκπαίδευσης Να προβληματιστούμε για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 8: Σχεδιασμός Ημερησίων Προγραμμάτων

Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 8: Σχεδιασμός Ημερησίων Προγραμμάτων Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 8: Σχεδιασμός Ημερησίων Προγραμμάτων Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Να συζητήσουν και να

Διαβάστε περισσότερα

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προσδοκίες, που καλλιεργούμε για τα παιδιά, εμείς οι εκπαιδευτικοί, αναφέρονται σε γενικά κοινωνικά χαρακτηριστικά και παράλληλα σε ατομικά ιδιοσυγκρασιακά. Τέτοια γενικά κοινωνικο-συναισθηματικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Ανακαλύψτε νέες επιχειρήσεις

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Ανακαλύψτε νέες επιχειρήσεις ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Ανακαλύψτε νέες επιχειρήσεις Ent-teach Κεφάλαιο 2 Αναγνώριση ευκαιριών Περιγραφή της εκπαιδευτικής δραστηριότητας Αυτή η εκπαιδευτική δραστηριότητα στοχεύει να βοηθήσει τους

Διαβάστε περισσότερα

Από τη σχολική συμβατική τάξη στο νέο υβριδικό μαθησιακό περιβάλλον: εκπαίδευση από απόσταση για συνεργασία και μάθηση

Από τη σχολική συμβατική τάξη στο νέο υβριδικό μαθησιακό περιβάλλον: εκπαίδευση από απόσταση για συνεργασία και μάθηση Από τη σχολική συμβατική τάξη στο νέο υβριδικό μαθησιακό περιβάλλον: εκπαίδευση από απόσταση για συνεργασία και μάθηση Δρ Κώστας Χαμπιαούρης Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης Συντονιστής Άξονα Αναλυτικών

Διαβάστε περισσότερα

3 βήματα για την ένταξη των ΤΠΕ: 1. Εμπλουτισμός 2. Δραστηριότητα 3. Σενάριο Πέτρος Κλιάπης-Όλγα Κασσώτη Επιμόρφωση εκπαιδευτικών

3 βήματα για την ένταξη των ΤΠΕ: 1. Εμπλουτισμός 2. Δραστηριότητα 3. Σενάριο Πέτρος Κλιάπης-Όλγα Κασσώτη Επιμόρφωση εκπαιδευτικών 3 βήματα για την ένταξη των ΤΠΕ: 1. Εμπλουτισμός 2. Δραστηριότητα 3. Σενάριο Πέτρος Κλιάπης-Όλγα Κασσώτη Επιμόρφωση εκπαιδευτικών Παρουσίαση βασισμένη στο κείμενο: «Προδιαγραφές ψηφιακής διαμόρφωσης των

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό Σενάριο 2

Εκπαιδευτικό Σενάριο 2 Εκπαιδευτικό Σενάριο 2 Τίτλος: Τα συνεργατικά περιβάλλοντα δημιουργίας και επεξεργασίας υπολογιστικών φύλλων Εκτιμώμενη διάρκεια εκπαιδευτικού σεναρίου: Προβλέπεται να διαρκέσει συνολικά 3 διδακτικές ώρες.

Διαβάστε περισσότερα

Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Κάππας Σπυρίδων

Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Κάππας Σπυρίδων Δεύτερη Συνάντηση ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Κάππας Σπυρίδων ΟΜΑΔΑ είναι μια συνάθροιση ατόμων στην οποία το καθένα έχει συνείδηση της παρουσίας των άλλων, ενώ ταυτόχρονα βιώνει κάποια μορφή εξάρτησης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ 2. Εκπαιδευτικό Λογισμικό για τα Μαθηματικά 2.1 Κύρια χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού λογισμικού για την Διδακτική των Μαθηματικών 2.2 Κατηγορίες εκπαιδευτικού λογισμικού για

Διαβάστε περισσότερα

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος αποτελούν ένα είδος προσωπικών σημειώσεων που κρατά ο εκπαιδευτικός προκειμένου να πραγματοποιήσει αποτελεσματικές διδασκαλίες. Περιέχουν πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητική Εργασία (Project)

Ερευνητική Εργασία (Project) Ερευνητική Εργασία (Project) Ερευνητικές Εργασίες (Project) Τι είναι ερευνητική εργασία Σκοπός της ερευνητικής εργασίας Εκπαιδευτική Αξία Προϋποθέσεις επιτυχίας του project Ρόλος του μαθητή Ρόλος του Εκπαιδευτικού

Διαβάστε περισσότερα

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Δομή επιμόρφωσης 1 η Μέρα Γνωριμία ομάδας Παρουσίαση θεωρητικού υποβάθρου Προσομοίωση : α) Επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

Νικολέττα Ιωάννου Λειτουργός Γραφείου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Νικολέττα Ιωάννου Λειτουργός Γραφείου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Νικολέττα Ιωάννου Λειτουργός Γραφείου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού 2 ο Π α γ κ ύ π ρ ι ο Σ υ ν έ δ ρ ι ο, 29 Ν ο ε μ β ρ ί ο υ 2 0 1 4, Λ ε μ ε σ ό ς Βασικά ερωτήματα

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγικές συμπράξεις στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας

Στρατηγικές συμπράξεις στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας KA2 Συνεργασία για Καινοτομία και Ανταλλαγή Καλών Πρακτικών Αναμενόμενα αποτελέσματα Τα σχέδια που υποστηρίζονται στο πλαίσιο αυτής της Δράσης αναμένονται να επιφέρουν τα παρακάτω αποτελέσματα: Καινοτόμες

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές)

Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές) Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές) Ενδεικτικές τεχνικές διδασκαλίας: 1. Εισήγηση ή διάλεξη ή Μονολογική Παρουσίαση 2. Συζήτηση ή διάλογος 3. Ερωταποκρίσεις 4. Χιονοστιβάδα 5. Καταιγισμός Ιδεών 6. Επίδειξη

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρονική Μάθηση & Συστήματα που τη διαχειρίζονται

Ηλεκτρονική Μάθηση & Συστήματα που τη διαχειρίζονται Κύκλος Εκπαίδευσης «Συστήματα Ηλεκτρονικής Μάθησης & Ηλεκτρονική Αξιολόγηση» Ηλεκτρονική Μάθηση & Συστήματα που τη διαχειρίζονται Κατερίνα Γεωργούλη ΤΕΙ Αθήνας Μονάδα Αριστείας ΕΛ/ΛΑΚ ΤΕΙ Αθήνας Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000)

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Πρόκειται για την έρευνα που διεξάγουν οι επιστήμονες. Είναι μια πολύπλοκη δραστηριότητα που απαιτεί ειδικό ακριβό

Διαβάστε περισσότερα

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους του Σταύρου Κοκκαλίδη Μαθηματικού Διευθυντή του Γυμνασίου Αρχαγγέλου Ρόδου-Εκπαιδευτή Στα προγράμματα Β Επιπέδου στις ΤΠΕ Ορισμός της έννοιας του σεναρίου.

Διαβάστε περισσότερα

Η πολιτική του σχολείου για βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης: Δύο περιπτώσεις προγραμμάτων σχολικής αποτελεσματικότητας και σχολικής βελτίωσης

Η πολιτική του σχολείου για βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης: Δύο περιπτώσεις προγραμμάτων σχολικής αποτελεσματικότητας και σχολικής βελτίωσης Η πολιτική του σχολείου για βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης: Δύο περιπτώσεις προγραμμάτων σχολικής αποτελεσματικότητας και σχολικής βελτίωσης Δρ Ανδρέας Κυθραιώτης, ΕΔΕ Εργαστήριο 1: «Βελτίωση

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 9: Η συνεργατική διδασκαλία & μάθηση

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 9: Η συνεργατική διδασκαλία & μάθηση Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 9: Η συνεργατική διδασκαλία & μάθηση Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΙΑΙΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΕΝΙΑΙΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΝΙΑΙΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΣΧΥΕΙ ΚΑΤΑ ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΙΣΧΥΟΥΝ ΤΟ ΔΕΠΠΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ. Σύνδεση της εμπειρίας των μαθητών με το διδακτικό αντικείμενο

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ. Σύνδεση της εμπειρίας των μαθητών με το διδακτικό αντικείμενο 1 ΠΕΚ ΠΑΤΡΩΝ Α' ΦΑΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ 2010-2011 ΕΚΠ/ΚΩΝ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΗΣ: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΑΠΑΣΑΒΒΑΣ ΔΙΠΛ. ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π., Msc Υ/ΝΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μεταγνωστικές διαδικασίες και κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών στα μαθηματικά: ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων

Μεταγνωστικές διαδικασίες και κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών στα μαθηματικά: ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων Μεταγνωστικές διαδικασίες και κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών στα μαθηματικά: ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων Πέτρος Χαβιάρης & Σόνια Καφούση chaviaris@rhodes.aegean.gr; kafoussi@rhodes.aegean.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γιατί η Ρομποτική στην Εκπαίδευση; A) Τα παιδιά όταν σχεδιάζουν, κατασκευάζουν και προγραμματίζουν ρομπότ έχουν την ευκαιρία να μάθουν παίζοντας και να αναπτύξουν δεξιότητες Η

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΟΠΟΙ 1. Ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων και ικανοποιητική εκτέλεση ορισμένων από αυτές Απόκτηση γνώσεων από την αθλητική επιστήμη (πώς ώ και γιατί) κα

ΣΚΟΠΟΙ 1. Ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων και ικανοποιητική εκτέλεση ορισμένων από αυτές Απόκτηση γνώσεων από την αθλητική επιστήμη (πώς ώ και γιατί) κα ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΜΑΧΙΜΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Σκοποί Στόχοι Επιδιώξεις- Θεματικές Ενότητες ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ: Πέτρος Πατσιάς Στέλιος Αδάμου ΣΚΟΠΟΙ 1. Ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων και ικανοποιητική

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών MA in Education (Education Sciences) ΑΣΠΑΙΤΕ-Roehampton ΠΜΣ MA in Education (Education Sciences) Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στην Εκπαίδευση (Επιστήμες της Αγωγής),

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η/Υ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η/Υ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η/Υ ΘΕΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΣΙΑΣΙΑΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ «ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Συνεργατικές Τεχνικές

Συνεργατικές Τεχνικές Καταιγισμός ιδεών, Παιχνίδι ρόλων, Ομάδες Εργασίας, Συζήτηση με διάταξη δύο κύκλων, Δομημένη Συζήτηση - Debate Μέθοδος σχεδίων εργασίας ΚΕΣΥΠ ΚΙΛΚΙΣ Καταιγισμός ιδεών Είναι η εξέταση ενός ζητήματος μέσα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΟΔΗΓΟΣ E-LEARNING

ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΟΔΗΓΟΣ E-LEARNING ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΘΗΝΑ 2014 1 1. Τι είναι το e-learning; Το e-learning, η ηλεκτρονική μάθηση, είναι μια διαδικασία μάθησης και ταυτόχρονα μια μεθοδολογία εξ αποστάσεως εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο

Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο για τις ανάγκες της Πράξης «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) Πιλοτική Εφαρμογή». Α. ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Συστήµατα Τηλεκπαίδευσης: Κύκλος ζωής εκπαιδευτικού υλικού

Συστήµατα Τηλεκπαίδευσης: Κύκλος ζωής εκπαιδευτικού υλικού 1 Συστήµατα Τηλεκπαίδευσης: Κύκλος ζωής εκπαιδευτικού υλικού Τµήµα Διοίκησης Επιχειρήσεων Τει Δυτικής Ελλάδας Μεσολόγγι Δρ. Α. Στεφανή Διάλεξη 3 Το Εκπαιδευτικό Υλικό Το Εκπαιδευτικό Υλικό, έχει έντυπη

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Θεωρίες Μάθησης

Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Θεωρίες Μάθησης Θεωρίες Μάθησης Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Θεωρίες Μάθησης Κάθε εκπαιδευτικός (εκούσια ή ακούσια) υιοθετεί μια θεωρία μάθησης. Το ίδιο ισχύει και για τις διάφορες εκπαιδευτικές τεχνολογίες. Για την εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Δ Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης 12η περιφέρεια Θεσ/νικης

Μαθηματικά Δ Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης 12η περιφέρεια Θεσ/νικης Μαθηματικά Δ Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης 12η περιφέρεια Θεσ/νικης Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση ΌΧΙ απομνημόνευση Αξιοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Θεωρίες διδασκαλίας μάθησης στη διδακτική των Φ.Ε. Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ)

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΑΡΜΟΓΕ ΣΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΜΑΘΗΗ ΣΗΝ ΠΡΟΦΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ. Δρ Ζωή Καραμπατζάκη

ΕΥΑΡΜΟΓΕ ΣΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΜΑΘΗΗ ΣΗΝ ΠΡΟΦΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ. Δρ Ζωή Καραμπατζάκη ΕΥΑΡΜΟΓΕ ΣΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΜΑΘΗΗ ΣΗΝ ΠΡΟΦΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ Δρ Ζωή Καραμπατζάκη Τι μας προσφέρουν οι θεωρίες μάθησης; Οι θεωρίες μάθησης προσφέρουν τη βάση πάνω στην οποία αναπτύσσονται, εξελίσσονται και βελτιώνονται

Διαβάστε περισσότερα

Τομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου ATS2020 ΤΟΜΕΙΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ

Τομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου ATS2020 ΤΟΜΕΙΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ATS2020 ΤΟΜΕΙΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ 1. Σχεδιασμός στρατηγικών για διερεύνηση 1.1. Εντοπίζουν σημαντικές ανάγκες/ προβλήματα/ ερωτήματα για διερεύνηση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ. Εκπαίδευση ατόμων με σοβαρή αναπηρία ΥΠΟΘΕΜΑ 1.2

ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ. Εκπαίδευση ατόμων με σοβαρή αναπηρία ΥΠΟΘΕΜΑ 1.2 ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ Εκπαίδευση ατόμων με σοβαρή αναπηρία ΥΠΟΘΕΜΑ 1.2 Σχεδιάζοντας ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης για ενήλικες με αναπηρία 1 η Εναρκτήρια Συνάντηση

Διαβάστε περισσότερα

Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά. Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά. Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Εισαγωγή Η χώρα μας απέκτησε Νέα Προγράμματα Σπουδών και Νέα

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά A Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007

Μαθηματικά A Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007 Μαθηματικά A Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007 Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση ΌΧΙ απομνημόνευση Αξιοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Αναγκαιότητα - Χρησιμότητα

Αναγκαιότητα - Χρησιμότητα Διδακτικά Σενάρια Σενάρια Ως διδακτικό σενάριο θεωρείται η περιγραφή μιας διδασκαλίας- παρέμβασης με εστιασμένο γνωστικό αντικείμενο, συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς στόχους, διδακτικές αρχές και πρακτικές.

Διαβάστε περισσότερα

Ένα Εκπαιδευτικό Πλαίσιο Σχεδιασμού Ανοικτής και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης

Ένα Εκπαιδευτικό Πλαίσιο Σχεδιασμού Ανοικτής και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης Ένα Εκπαιδευτικό Πλαίσιο Σχεδιασμού Ανοικτής και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης Χαρούλα Αγγελή cangeli@ucy.ac.cy Τμήμα Επιστημών της Αγωγής 1 Το περιβάλλον της συνεργασίας Συνεργασία μεταξύ πανεπιστημιακών

Διαβάστε περισσότερα

«Η μέθοδος Project ορίζεται ως μια σκόπιμη πράξη ολόψυχου ενδιαφέροντος που συντελείται σε ένα κοινωνικό περιβάλλον» (Kilpatrick, 1918)

«Η μέθοδος Project ορίζεται ως μια σκόπιμη πράξη ολόψυχου ενδιαφέροντος που συντελείται σε ένα κοινωνικό περιβάλλον» (Kilpatrick, 1918) «Η μέθοδος Project ορίζεται ως μια σκόπιμη πράξη ολόψυχου ενδιαφέροντος που συντελείται σε ένα κοινωνικό περιβάλλον» (Kilpatrick, 1918) Κάθε οργανωμένη μαθησιακή δραστηριότητα που λαμβάνει χώρα στην εκπαιδευτική

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάλυση της κριτικής διδασκαλίας. Περιεχόμενο ή διαδικασία? Βασικό δίλημμα κάθε εκπαιδευτικού. Περιεχόμενο - η γνώση ως μετάδοση πληροφορίας

Η ανάλυση της κριτικής διδασκαλίας. Περιεχόμενο ή διαδικασία? Βασικό δίλημμα κάθε εκπαιδευτικού. Περιεχόμενο - η γνώση ως μετάδοση πληροφορίας Η ανάλυση της κριτικής διδασκαλίας Περιεχόμενο ή διαδικασία? Βασικό δίλημμα κάθε εκπαιδευτικού Περιεχόμενο - η γνώση ως μετάδοση πληροφορίας Διαδικασία η γνώση ως ανάπτυξη υψηλών νοητικών λειτουργιών (

Διαβάστε περισσότερα

Αυθεντικό πλαίσιο μάθησης και διδασκαλίας για ένα σχολείο που μαθαίνει. Κατερίνα Κασιμάτη Επικ. Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ

Αυθεντικό πλαίσιο μάθησης και διδασκαλίας για ένα σχολείο που μαθαίνει. Κατερίνα Κασιμάτη Επικ. Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ Αυθεντικό πλαίσιο μάθησης και διδασκαλίας για ένα σχολείο που μαθαίνει Κατερίνα Κασιμάτη Επικ. Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ Ορισμός αυθεντικής μάθησης Αυθεντική μάθηση είναι η μάθηση που έχει

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Ε Δημοτικού

Μαθηματικά Ε Δημοτικού Μαθηματικά Ε Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης 2014 Πέτρος Κλιάπης 12η Περιφέρεια Θεσσαλονίκης Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Παιδαγωγικές προσεγγίσεις και διδακτικές πρακτικές - η σχέση τους με τις θεωρίες μάθησης Παρατηρώντας τη μαθησιακή διαδικασία Τι είδους δραστηριότητες παρατηρήσατε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Εσπερινά σχολεία, μια διαφορετική προσέγγιση στην εκπαιδευτική διαδικασία Δρ. ΖΑΡΚΑΔΟΥΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Διευθυντής 1 ου Εσπερινού ΓΕΛ Αθηνών zarknick@hotmail.com

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΕΛΕΝΗ ΑΜ:453 ΕΞ.: Ζ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΔΡ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΩΛΗΣ ΚΟΛΟΜΒΟΥ ΑΦΡΟΔΙΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ. Κατερίνα Κασιμάτη Επίκ. Καθηγήτρια, Γενικό Τμήμα Παιδαγωγικών Μαθημάτων Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.

ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ. Κατερίνα Κασιμάτη Επίκ. Καθηγήτρια, Γενικό Τμήμα Παιδαγωγικών Μαθημάτων Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Κατερίνα Κασιμάτη Επίκ. Καθηγήτρια, Γενικό Τμήμα Παιδαγωγικών Μαθημάτων Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Ερωτήσεις.. Πώς το παραδοσιακό διδακτικό πλαίσιο διαμορφώνει το αξιολογικό

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές Εφαρμογές Η/Υ. Ράνια Πετροπούλου

Παιδαγωγικές Εφαρμογές Η/Υ. Ράνια Πετροπούλου Παιδαγωγικές Εφαρμογές Η/Υ Ράνια Πετροπούλου rania.petro@yahoo.gr Τι θα δούμε? ICT - Information and communication technologies ICT - Information and communication technologies Οι Νέες Τεχνολογίες Πληροφορίας

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο

Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο για τις ανάγκες της Πράξης «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) Πιλοτική Εφαρμογή». Α. ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η διάρκεια πραγματοποίησης της ανοιχτής εκπαιδευτικής πρακτικής ήταν 2 διδακτικές ώρες

Η διάρκεια πραγματοποίησης της ανοιχτής εκπαιδευτικής πρακτικής ήταν 2 διδακτικές ώρες ΣΧΟΛΕΙΟ Η εκπαιδευτική πρακτική αφορούσε τη διδασκαλία των μεταβλητών στον προγραμματισμό και εφαρμόστηκε σε μαθητές της τελευταίας τάξης ΕΠΑΛ του τομέα Πληροφορικής στα πλαίσια του μαθήματος του Δομημένου

Διαβάστε περισσότερα

DeSqual Ενότητες κατάρτισης 1. Ενδυνάμωση των εξυπηρετούμενων

DeSqual Ενότητες κατάρτισης 1. Ενδυνάμωση των εξυπηρετούμενων DeSqual Ενότητες κατάρτισης 1. Ενδυνάμωση των εξυπηρετούμενων 2 x 4 ώρες Μέτρηση και Βελτίωση Ενδυνάμωσης Ορισμός της Ενδυνάμωσης: Η ενδυνάμωση είναι η διαδικασία της αύξησης της ικανότητας των ατόμων

Διαβάστε περισσότερα

1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση

1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση 1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση Στη βασική παιδεία, τα μαθηματικά διδάσκονται με στατικά μέσα α) πίνακα/χαρτιού β) κιμωλίας/στυλού γ) χάρτινου βιβλίου.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΧΡ. ΜΠΟΥΡΑΣ Σκοπός του Μαθήματος Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή στη

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητες Γ3.1 - Γ3.2 - Γ3.3

Ενότητες Γ3.1 - Γ3.2 - Γ3.3 Ενότητες Γ3.1 - Γ3.2 - Γ3.3 3.1 Τo διαδίκτυο ως πηγή πληροφοριών 3.2 Αξιοποίηση- αξιολόγηση ιστοσελίδων, ιστοχώρων και πυλών 3.3 Σχεδίαση μαθημάτων με τη χρήση του διαδικτύου To Διαδίκτυο ως πηγή πληροφοριών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. Σκεπτικό της δραστηριότητας Βασική ιδέα του σεναρίου

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. Σκεπτικό της δραστηριότητας Βασική ιδέα του σεναρίου ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Τίτλος: Ο Σωκράτης και η εποχή του Συγγραφέας: Καλλιόπη Στυλιανή Κοντιζά Γνωστικό Αντικείμενο: Ανθολόγιο Φιλοσοφικών Κειμένων Τάξη: Γ Γυμνασίου Κείμενο: Κεφάλαιο 3 ο : Σωκράτης και

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS

Στυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS Εκπαιδευτικό υλικό βιωματικών δραστηριοτήτων και Θεατρικού Παιχνιδιού για την ευαισθητοποίηση μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων καθώς και για την καλλιέργεια ενταξιακής κουλτούρας στα σχολικά πλαίσια Στυλιανός

Διαβάστε περισσότερα

Συστήµατα Τηλεκπαίδευσης: Γενική επισκόπηση Επισηµάνσεις Διάλεξη 9

Συστήµατα Τηλεκπαίδευσης: Γενική επισκόπηση Επισηµάνσεις Διάλεξη 9 1 Συστήµατα Τηλεκπαίδευσης: Γενική επισκόπηση Επισηµάνσεις Διάλεξη 9 Τµήµα Διοίκησης Επιχειρήσεων Τει Δυτικής Ελλάδας Μεσολόγγι Δρ. Α. Στεφανή 2 Τηλεκπαίδευση Χρήση της τηλεµατικής τεχνολογίας (τηλεπικοινωνίες

Διαβάστε περισσότερα

(ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΟ) ΕΝΤΥΠΟ ΔΟΜΗΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ (Υποχρεωτικές για τον/την επόπτη/τρια) Γραφείο Πρακτικής Άσκησης Διδασκαλίας (ΠΑΔ)

(ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΟ) ΕΝΤΥΠΟ ΔΟΜΗΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ (Υποχρεωτικές για τον/την επόπτη/τρια) Γραφείο Πρακτικής Άσκησης Διδασκαλίας (ΠΑΔ) (ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΟ) Κωδ. ΠΑΔ 03a ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ (Υποχρεωτικές για τον/την επόπτη/τρια) Ο / Η ΕΠΟΠΤΗΣ / ΤΡΙΑ Ονοματεπώνυμο: Γραφείο Πρακτικής Άσκησης Διδασκαλίας (ΠΑΔ) ΕΝΤΥΠΟ ΔΟΜΗΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Επώνυμο: Όνομα:

Διαβάστε περισσότερα

ΤΠΕ στα ηµοτικά Σχολεία. Κωνσταντίνος Χαρατσής ρ Ηλεκτρολόγος Μηχ & Μηχ. Η/Υ Εκπαιδευτικός ΠΕ19

ΤΠΕ στα ηµοτικά Σχολεία. Κωνσταντίνος Χαρατσής ρ Ηλεκτρολόγος Μηχ & Μηχ. Η/Υ Εκπαιδευτικός ΠΕ19 ΤΠΕ στα ηµοτικά Σχολεία Κωνσταντίνος Χαρατσής ρ Ηλεκτρολόγος Μηχ & Μηχ. Η/Υ Εκπαιδευτικός ΠΕ19 Παρουσίαση ιαθεµατικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράµµατος Σπουδών Αναλυτικό Πρόγραµµα Σπουδών, ΕΠΠΣ-ΑΠΣ Υλικό Επιµόρφωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΔΜΠΣ «ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ» ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 3 ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Συνέχιση και Ολοκλήρωση

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού

Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Τι είδους δραστηριότητα είναι ο γραμματισμός; Πότε, πώς και γιατί εμπλέκονται οι άνθρωποι σε δραστηριότητες εγγραμματισμού; Σε ποιες περιστάσεις και με ποιο σκοπό; Καθημερινές

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία

Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία The project Εισαγωγή ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και διδασκαλία Στόχοι Να κατανοήσετε τις έννοιες της κοινωνικοπολιτισμικής ετερότητας και ένταξης στο χώρο της

Διαβάστε περισσότερα

Επιμόρφωση εκπαιδευτών/τριών Επιμορφωτικών Κέντρων Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού

Επιμόρφωση εκπαιδευτών/τριών Επιμορφωτικών Κέντρων Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Επιμόρφωση εκπαιδευτών/τριών Επιμορφωτικών Κέντρων Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Σάββατο, 28 Μαρτίου 2015 Λύκειο Λατσιών Αλέξανδρος Ταμπάκης Εκπαιδευτής Ε.Κ. Εισαγωγή 1. Χαρακτηριστικά ενήλικων εκπαιδευομένων

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάπτυξη της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και ο νέος ρόλος των εκπαιδευτών

Η ανάπτυξη της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και ο νέος ρόλος των εκπαιδευτών Η ανάπτυξη της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και ο νέος ρόλος των εκπαιδευτών Καθώς οι σύγχρονες κοινωνίες μεταλλάσσονται και εξελίσσονται διαρκώς, η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΑΛ 102 Προφορικός λόγος 6 ΓΑΛ 103 Γραπτός λόγος I 6 ΓΑΛ 170 e-french 6 ΓΑΛ 100-299 Μάθημα περιορισμένης επιλογής 6

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΑΛ 102 Προφορικός λόγος 6 ΓΑΛ 103 Γραπτός λόγος I 6 ΓΑΛ 170 e-french 6 ΓΑΛ 100-299 Μάθημα περιορισμένης επιλογής 6 πρώτο δεύτερο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΑΛ 102 Προφορικός λόγος ΓΑΛ 103 Γραπτός λόγος I ΓΑΛ 170 e-french ΓΑΛ 100-299 Μάθημα περιορισμένης επιλογής ΓΑΛ 104 Γραπτός λόγος II ΓΑΛ 111 Φωνητική ΓΑΛ 1 Από

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ ΟΥΣΑ: ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ:. Σας παρακαλούμε, απαντώντας στα δύο ερωτηματολόγια που ακολουθούν,

Διαβάστε περισσότερα

Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών

Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών Δρ Μαριάννα Φωκαΐδου Δρ Παυλίνα Χατζηθεοδούλου Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών Μέσης Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Γ Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης

Μαθηματικά Γ Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης Μαθηματικά Γ Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση ΌΧΙ απομνημόνευση Αξιοποίηση της προϋπάρχουσας

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Β Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης

Μαθηματικά Β Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης Μαθηματικά Β Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης Ο μαθητής σε μια σύγχρονη τάξη μαθηματικών: Δεν αντιμετωπίζεται ως αποδέκτης μαθηματικών πληροφοριών, αλλά κατασκευάζει δυναμικά τη μαθηματική γνώση μέσα από κατάλληλα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 Θέματα Διδακτικής Φυσικών Επιστήμων 1. ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2. ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ 3. ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ & ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ 4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ

ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ Οι Δ/τές ως προωθητές αλλαγών με κέντρο τη μάθηση Χαράσσουν τις κατευθύνσεις Σχεδιάσουν την εφαρμογή στη σχολική πραγματικότητα Αναπτύσσουν

Διαβάστε περισσότερα

Αναζητήσεις στο Διαδίκτυο

Αναζητήσεις στο Διαδίκτυο Αναζητήσεις στο Διαδίκτυο Πλεονεκτήματα από τη χρήση του Διαδικτύου για την αναζήτηση πληροφοριών Υπάρχει πληθώρα πληροφοριών (που περιλαμβάνουν μεγάλο εύρος από media). Οι μαθητές καθίστανται «ερευνητές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ (THE MATRIX)

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ (THE MATRIX) ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ PLAY4GUIDANCE ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ (THE MATRIX) Συγγραφέας: Jan M. Pawlowski, Hochschule Ruhr West (HRW) Page 1 of 7 Κατηγορία Ικανότητας Περιγραφή Ικανότητας Περιγραφή του επιπέδου επάρκειας

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Σχεδιασμός... αντιμετωπίζει ενιαία το πλαίσιο σπουδών (Προδημοτική, Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο), είναι συνέχεια υπό διαμόρφωση και αλλαγή, για να αντιμετωπίζει την εξέλιξη,

Διαβάστε περισσότερα

Ευρήματα στον τομέα του τουρισμού. Ανάλυση αναγκών

Ευρήματα στον τομέα του τουρισμού. Ανάλυση αναγκών 1 η Σύνοψη πολιτικής σχετικά με την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση: Πορίσματα της ανάλυσης αναγκών του έργου VIRTUS Σύντομη περιγραφή του έργου Κύριος στόχος του έργου «Εικονική Επαγγελματική Εκπαίδευση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΥΓΚΡΟΤΟΥΝΤΑΙ ΟΜΑΔΕΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικές δράσεις σε προγράμματα πληροφοριακής παιδείας: Ανάπτυξη ψηφιακών μαθημάτων στο σύστημα διαχείρισης μάθησης LAMS

Εκπαιδευτικές δράσεις σε προγράμματα πληροφοριακής παιδείας: Ανάπτυξη ψηφιακών μαθημάτων στο σύστημα διαχείρισης μάθησης LAMS Εκπαιδευτικές δράσεις σε προγράμματα πληροφοριακής παιδείας: Ανάπτυξη ψηφιακών μαθημάτων στο σύστημα διαχείρισης μάθησης LAMS Σαρακατσιάνου Δήμητρα, ell16060@uom.edu.gr Φαχαντίδης Νικόλαος, nfachantidis@uom.edu.gr

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα Σχέδια Εκθέσεων

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Πληροφορικής

Διδακτική της Πληροφορικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 9: Διδακτικός Σχεδιασμός Σταύρος Δημητριάδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 11 2/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 11 2/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Γεωργική Εκπαίδευση Θεματική ενότητα 11 2/2 Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Μαθησιακοί στόχοι 1/2 Οι φοιτητές/τριες πρέπει να είναι ικανοί/ες: να καταγράψουν

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Τεχνολογία - Πολυμέσα. Ελένη Περιστέρη, Msc, PhD

Εκπαιδευτική Τεχνολογία - Πολυμέσα. Ελένη Περιστέρη, Msc, PhD Εκπαιδευτική Τεχνολογία - Πολυμέσα Ελένη Περιστέρη, Msc, PhD Τι είναι η «Εκπαιδευτική Τεχνολογία» (1) Εκπαιδευτική Τεχνολογία είναι «η εφαρμογή τεχνολογικών διαδικασιών και εργαλείων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν

Διαβάστε περισσότερα

Θανάσης Βασιλόγιαννης. Το Εκπαιδευτικό Υλικό

Θανάσης Βασιλόγιαννης. Το Εκπαιδευτικό Υλικό Θανάσης Βασιλόγιαννης Το Εκπαιδευτικό Υλικό για Εκπαίδευση από Απόσταση Smashwords Edition, Σημειώσεις Άδειας Αυτό το ebook παρέχεται δωρεάν, αλλά παραμένει στην πνευματική ιδιοκτησία του συγγραφέα. Μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Η αξιολόγηση ως μηχανισμός ανατροφοδότησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας

Η αξιολόγηση ως μηχανισμός ανατροφοδότησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας Η αξιολόγηση ως μηχανισμός ανατροφοδότησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας Δρ Ειρήνη Ροδοσθένους, ΕΜΕ Φιλολογικών Μαθημάτων Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Αξιολόγηση του μαθητή Βασικός στόχος της αξιολόγησης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Οι τρεις διαστάσεις της μάθησης Αλέξης Κόκκος Ο Knud Illeris, ο σημαντικότερος ίσως θεωρητικός της μάθησης σήμερα, στο κείμενό του «Μια

Διαβάστε περισσότερα

Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού

Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού Διαβάστε προσεκτικά την λίστα που ακολουθεί. Ποιες από τις δραστηριότητες που αναφέρονται θεωρείτε ότι θα συνέβαλαν περισσότερο στην προώθηση του γραμματισμού των παιδιών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ ΟΥΣΑ: ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ:. Σας παρακαλούμε, απαντώντας στα δύο ερωτηματολόγια που ακολουθούν,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ «Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση: το μέλλον της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών στην προοπτική της Διά Βίου Μάθησης». δρ. Κιουλάνης Σπύρος, Δ/ντής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 1 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ 12 ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ: Ενεργός συμμετοχή (βιωματική μάθηση) ΘΕΜΑ: Παράδοση στο μάθημα των «ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ», για τον τρόπο διαχείρισης των σκληρών δίσκων.

Διαβάστε περισσότερα