Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΛΙΜΑ. ΠϋΕ. κ. Βαλσαμίδης Σταύρος Τσιότσιου Βασιλική

Transcript

1 Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΛΙΜΑ ΠϋΕ Καθηγητής Σπουδάστρια κ. Βαλσαμίδης Σταύρος Τσιότσιου Βασιλική Καβάλα 2011

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 ΜΕΡΟΣΑ Κεφάλαιο 1. Web Από το Web 1.0 στο Web Η μετακίνηση προς το Web Το Διαδίκτυο σαν πλατφόρμα Ιστορία του Web Τι είναι το Web Παραδείγματα, εφαρμογές Τεχνολογία Επιπτώσεις του Web 2.0 στους χρήστες Πιθανά προβλήματα και δυσκολίες που ανακύπτουν Η κατάσταση του Web 2.0 στην Ελλάδα Η Διακυβέρνηση στην εποχή του Web To Web 2.0 στην Ελληνική εκπαίδευση Συμπεράσματα Κριτική του όρου Web Κεφάλαιο 2. FACEBOOK 2.1 Γενικές πληροφορίες Εγγραφή και χρήση του Facebook Στατιστικά στοιχεία Στατιστικά στοιχεία στην Ελλάδα Microsoft και Facebook

3 2.5 To Facebook απειλεί το Google Το Facebook εμποδίζει την υπηρεσία Web 2.0 Suicide Machine η οποία σου αλλάζει τα στοιχεία του λογαριασμού σου, σε περίπτωση που δεν θέλεις να τον έχεις Ένα κοινό social-site ή ο πλέον εξελιγμένος ηλεκτρονικός ρουφιάνος Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα του Facebook Επιχειρήσεις και Facebook Επιδράσεις των κοινωνικών δικτύων Κοινωνική ζωή Ψυχολογία Προστασία προσωπικών δεδομένων Έφηβοι και κοινωνικά δίκτυα...28 Κεφάλαιο 3. YOUTUBE 3.1 Εισαγωγή στο Youtube Οι δυνατότητες του Youtube Αναπαραγωγή στο Youtube Ανέβασμα βίντεο στο Youtube Ποιότητα και codecs Μεταφόρτωση βίντεο από το Youtube και μετατροπή Πως να μεταφορτώσουμε ένα βίντεο Γενικές πληροφορίες για λογαριασμό στο Youtube Δημιουργία λογαριασμού Youtube με το λογαριασμό μου Google

4 3.8.2 Επιβεβαίωση της διεύθυνσης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μου Αλλαγή χώρας ή γλώσσας Λειτουργία πλήρους οθόνης Προβολές βίντεο Τι είναι η προβολή Αριθμός προβολών του βίντεο Κοινή χρήση βίντεο Εάν αντιμετωπίζουμε πρόβλημα με την κοινή χρήση ενός βίντεο Ενσωμάτωση βίντεο Ιδιωτικά βίντεο και πως θα κάνουμε κοινή χρήση Κεφάλαιο 4. SKYPE 4.1 Γενικές πληροφορίες Χαρακτηριστικά Skype Εγκατάσταση του Skype και απαιτήσεις συστήματος Έναρξη και προσωπικές πληροφορίες Κλήσεις συνδιάσκεψης Καρτέλες-Επαφές και Ιδιωτικότητα Καρτέλες Skype Κατάσταση σύνδεσης Επεξεργασία Skype Απεγκατάσταση Skype...47 Κεφάλαιο 5. ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ (BLOGS) 5.1 Γενικές πληροφορίες

5 5.2 Η ιστορία των Ιστολογίων Μορφολογία και χαρακτηριστικά των Blog Τα δικαιώματα των bloggers Μπλογκ και Δημοσιογραφία Το blogging στην Ελλάδα Λογοκρισία στα Blog Η χρησιμότητα διατήρης Blog για την προώθηση της επιχείρησης Πλεονεκτήματα της χρήσης Blog Ασφάλεια σχετικά με το Ιστολόγιο Σχεδιασμός προσωπικού Ιστολογίου Σύνδεση Διαχείριση του Ιστολογίου μας Δημιουργία και επεξεργασία Ιστολογίου...58 Κεφάλαιο 6. TWITTER 6.1 Τι είναι το Twitter Πως λειτουργεί το Twitter Δημιουργία Twitter Πως να βρούμε φίλους στο Twitter Πως να στέλνουμε μηνύματα στο Twitter Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα του Twitter Κεφάλαιο 7. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΗΣ E-LEARNING 7.1 Εισαγωγή - Τι είναι το E-Learning Βασικές έννοιες Πλεονεκτήματα του E-Learning Μειονεκτήματα του E-Learning

6 7.4 Δραστηριότητες στον διεθνή χώρο Οι τάσεις στην έρευνα Στόχοι της δράσης Τα βασικά τεχνολογικά και εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά που πρέπει να έχουν οι E-Learning πρωτοβουλίες που θα αναπτυχθούν Βασικά ζητήματα που σχετίζονταιμε το E-Learning Η Μορφή και τα Μέσα Πως λειτουργεί και τεχνολογικό υπόβαθρο Εξατομίκευση της Μάθησης Τα πλεονεκτήματα για τον Φορέα Υποδομή ΜΕΡΟΣ Β Ερωτηματολόγιο Έρνευνας Αποτελέσματα ερωτηματολογίου Συμπεράσματα Ιστοσελίδες

7 Εισαγωγή Web 2.0 Η αναγέννηση του παγκόσμιου ιστού.όταν κάποια στιγμή στο μέλλον εξαρτηθούμε ολοκληρωτικά από το Internet^ra και όλες οι εφαρμογές και τα αρχεία μας θα τρέχουν από αποκρισμένους servers, τότε το PC μας ίσως μεταμορφωθεί σε απλό τερματικό.το πρώτο βήμα προς αύτη τη νέα εποχή γίνεται ήδη με το web 2.0. WWW, τρία γράμματα που οι περισσότεροι,ακόμη κι αυτοί που δεν έχουν επαφή με τους υπολογιστές, αναγνωρίζουν πλέον.το World Wide Web ή παγκόσμιος ιστός ξεκίνησε κάπου,κάποτε με τη μορφή πειράματος ενός πανεπιστημίου, αλλά έμελλε πολύ σύντομα να γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας εκατομμυρίων συνανθρώπων μας.έτσι μεγάλωσε, βελτιώθηκε και εξελίχθηκε σε μια ατέρμονη πορεία προς αναζήτηση της καλύτερης και πληρέστερης εμπειρίας.σήμερα γίνεται λόγος για το Web 2.0, το οποίο εισάγει νέους τρόπους εργασίας, ψυχαγωγίας, επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης με άλλους χρήστες διά μέσου του W e b.^ Web 2.0 δεν είναι κάποια νέα τεχνολογία software ή hardware, αλλά ένας γενικός όρος για να περιγράψουμε πρωτοποριακές υπηρεσίες δεύτερης γενιάς που προάγουν την ενοποίηση του Web με το περιβάλλον χρήσης του PC (ή άλλων φορητών και μη συσκευών που μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση στο Internet) και διευκολύνουν τη συνεργασία και την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ χρηστών. Για την ιστορία, αναφέρουμε ότι ο όρος επινοήθηκε και πρωτοχρησιμοποιήθηκε πριν από τέσσερα χρόνια από την O Reilly Media. Ουσιαστικά με το Web 2.0 το Internet μετατρέπεται από ένα διαδραστικό μέσο παροχής πληροφοριών σε μια πλατφόρμα ικανή να υποστηρίξει νέες εφαρμογές που μέχρι πρότινος έτρεχαν μόνο τοπικά, αλλά και νέες υπηρεσίες που πλέον έχουν γίνει εφικτές χάρη στην υψηλή διείσδυση των συνδέσεων broadband και αντλούν την ισχύ τους χρήστες και τις online κοινότητες που αυτοί δημιουργούν.για να προσφέρει αυτή την ανώτερη εμπειρία, ένα Web 2.0 web site μπορεί να κάνει χρήση μιας σειράς βελτιωμένων ή νέων εργαλείων και τεχνικών, όπως η AJAX, η οποία με την δυνατότητα της να καθιστά τις web σελίδες ζωντανές (με την έννοια ότι όποιες αλλαγές κάνουμε εμφανίζονται στη στιγμή χωρίς να χρειάζεται να φορτώσει ξανά ολόκληρη η σελίδα) έχει εμπνεύσει τη δημιουργία web sites που μιμούνται την εμφάνιση και την λειτουργικότητα των παραδοσιακών εφαρμογών γραφείου, όπως ο επεξεργαστής κειμένου, το spreadsheet και η εφαρμογή παρουσιάσεων.από τα καλύτερα παραδείγματα του είδους είναι του Google ( το Office Suite της Zoho ( και το ThinkFree ( Με την εφαρμογή ανάλογων τεχνικών, όπως η Adobe Flash, η Flex, η Nexaweb, η OpenLaszlo και η Silverlight έχουν κάνει την εμφάνισή τους ακόμα και λειτουργικά συστήματα που τρέχουν μέσα από έναν web browser.ήδη οι δυνατότητες του Web 2.0 είναι εκμεταλλεύσιμες σε πολύ μεγάλο βαθμό από τα επιχειρηματικά περιβάλλοντα.όμως, η λίστα των εφαρμογών Web 2.0 δεν εξαντλείται σε εφαρμογές και υπηρεσίες που μπορεί σήμερα να περνάνε αδιάφορες σε κάποιους.παραδείγματα υπηρεσιών Web 2.0 είναι τα δημοφιλή ebay, Wikipedia, Skype, Twitter, FaceBook, Blog, E-learning, YouTube, των οποίων η αποτελεσματικότητα μεγαλώνει καθώς ο αριθμός των χρηστών που τα χρησιμοποιούν αυξάνεται. Ακόμα και τα πιο δημοφιλή και επιτυχημένα web mails των ημερών μας και συγκεκριμένα τα Gmail, Yahoo. Mails και Windows Live Mail, δεν είναι άλλα από εφαρμογές Web 2.0 βασιζόμενες στο συνονθύλευμα τεχνικών AJAX (και μπορεί οι δημιουργοί του Gmail να επιμένουν στα λιτά και γρήγορα interfaces, δεν ισχύει όμως το ίδιο για τα άλλα δύο web mails που θυμίζουν πολύ αντίστοιχες εφαρμογές desktop). Είτε, πάντως, λέγεται Web 2.0 είτε Web 3.0, το Web εξελίσσεται και αλλάζει τόσο γρήγορα όσο ποτέ. 7

8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ W E B 2 1.Εισανωνή Ένα από τα πλέον δημοφιλή θέματα τον τελευταίο καιρό στο χώρο του Διαδικτύου και της πληροφορικής είναι η εξέλιξη από το παραδοσιακό WEB1 σε αυτό που έχει επικρατήσει να ονομάζεται WEB 2.0. Η χρήση του Διαδικτύου σε ολοένα και περισσότερες ανθρώπινες δραστηριότητες προσδίδει ιδιαίτερη σημασία σε αυτή την εξέλιξη. Οι χρήστες, είτε πρόκειται για ιδιώτες, είτε για επιχειρήσεις, οργανισμούς, εκπαιδευτικά ιδρύματα, κλπ. σταδιακά ενημερώνονται για τα στοιχεία και τις τεχνολογίες που συνιστούν το WEB 2.0 και επωφελούνται από τα πλεονεκτήματά του [1]. 1.1 Από το Web1.0 στο Web2.0 Μπορούμε να κατηγοριοποιήσουμε καθένα από τα Web x.x σαν μια διαφορετική κίνηση σύμφωνα με την χρήση του Ίντερνετ. Το Web1.0 είναι η κίνηση που έλαβε χώρα όταν πρωτοξεκίνησε το ίντερνετ, αναφέρεται στην κατάσταση του World Wide Web και συμπεριλαμβάνει τους περισσότερους ιστοχώρους στην περίοδο μεταξύ 1994 και Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το «Web1.0» έχει ονομαστεί αναδρομικά και μόνο μετά από την εισαγωγή του όρου «Web2.0». Έτσι, ανάμεσα στο Web1.0 και το Web2.0 υπάρχουν πολύ αόριστα καθορισμένα όρια. Αρχικά, η πρώτη χρήση του Διαδικτύου είχε το μέσο της εκτύπωσης και του ηλε-κτρονικού ταχυδρομείου. Το Web1.0 ξεκίνησε με τα βιβλία, τις ειδήσεις, τη μουσική και ότι άλλο μπορούσε να διακινηθεί σε ψηφιακή μορφή. Αυτή η μετακίνηση συνεχίζεται ακόμα και πιθανώς δεν θα σταματήσει ποτέ. Το συγκεκριμένο γεγονός συμβαίνει επειδή νέα στοιχεία διαρκώς διατίθενται, οπότε πρέπει να γίνονται απευθείας προσβάσιμα ηλεκτρονικά. Αυτό ακριβώς μας φέρνει στο Web2.0. Πολλοί σκέφτονται ότι αυτό είναι η τρέχουσα μετακίνηση του Διαδικτύου, που κατά κάποιο τρόπο θεωρείται σωστό. Αφότου ταχυδρομήθηκαν ηλεκτρονικά όλα τα στοιχεία με τον Web1.0, η ηλεκτρονική κοινότητα άρχισε να ψάχνει τρόπους να μοιραστεί όλα αυτά τα στοιχεία. Η κύρια ερώτηση που οδήγησε αυτήν την μετακίνηση του Web2.0, είναι «πώς μπορώ να πάρω αυτό το στοιχείο και να το μοιραστώ με άλλους ανθρώπους;». Δεδομένης αυτής της ερώτησης, όλοι οι ιστότοποι που υπήρχαν εκείνη τη στιγμή στο Διαδίκτυο προσπάθησαν να απαντήσουν με διαφορετικές προσεγγίσεις κάθε φορά. Παρακάτω παρατίθενται κάποιες διαφορές μεταξύ Web1.0 και Web2.0: Το Web1.0 άρχισε ως ένας ηλεκτρονικός τόπος για τις επιχειρήσεις να μεταδίδουν τις πληροφορίες στους χρήστες/πελάτες. Τώρα, αρκετά χρόνια αργότερα, το μέρος αυτό έχει μετατραπεί σε μια θέση όπου και οι άνθρωποι μπορούν να προσφέρουν πληροφορίες. Στην αρχή, οι χρήστες διάβαζαν ότι οι άλλοι έγραφαν και ήταν συμβιβασμένοι με αυτή τη γνώση που αποκτούσαν. Αλλά, με την πάροδο του χρόνου, αυτοί οι ίδιοι χρήστες αποφάσισαν ότι θέλησαν να δημιουργήσουν μέρος των πληροφοριών που διαμοιράζονται. 8

9 Η κίνηση από το Web1.0 προς το Web2.0 έχει σχέση με τους ανθρώπους που ανταλλάσσουν πληροφορίες για να γίνουν μέρος μιας μεγάλης κοινότητας. Πλέον, οι χρήστες δεν είναι παθητικοί δέκτες απλά συλλέγοντας την πληροφορία που τους διατίθενται, αλλά παίρνουν μέρος σε blog, σε θέσεις φόρουμ και σχολιάζουν κάθε τι που γνωρίζουν. Στις εφαρμογές Web2.0, οι διεπαφές είναι πιο φιλικές, οι πληροφορίες είναι περισσότερες, οι άνθρωποι είναι περισσότερο συνδεδεμένοι και τα διάφορα δεδομένα αναζητούνται ευκολότερα σε σχέση με τις υπηρεσίες Web1.0.[2] Η μετακίνηση προς το Web2.0 Το Web2.0 αναφέρεται σε μία υποτιθέμενη ή προτεινόμενη δεύτερη γενιά από web-based (βασισμένες στο Διαδίκτυο) κοινότητες και υπηρεσίες που έχουν σκοπό να διευκολύνουν την δημιουργικότητα, τη συνεργασία και την ανταλλαγή ιδεών μεταξύ των χρηστών. Ο όρος εφευρέθηκε από την O'Reilly Media το Παραδείγματα τέτοιων υπηρεσιών είναι τα ακόλουθα: οι δικτυακοί τόποι κοινωνικής δικτύωσης (social networking sites), τα wikis, τα εργαλεία επικοινωνίας, και οι folksonomies. Αν και ο παραπάνω όρος προτείνει μια νέα έκδοση του Παγκόσμιου Ιστού Πληροφοριών (World Wide Web), δεν αναφέρεται στον εκσυγχρονισμό τεχνικών προδιαγραφών, αλλά σε αλλαγές στον τρόπο που οι προγραμματιστές λογισμικού και οι τελικοί χρήστες χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο. Δύο σημαντικοί συγγραφείς και ερευνητές δίνουν τους δικούς τους ορισμούς ο καθένας. «Το Web2.0 είναι περισσότερο μία ιδέα στο μυαλό των ανθρώπων παρά μία πραγματικότητα. Είναι μία ιδέα στην οποία δίνεται έμφαση η αμοιβαιότητα μεταξύ του χρήστη και αυτού που έχει υπηρεσίες. Με άλλα λόγια, εννοούμε γνήσια αλληλεπίδραση, απλά επειδή δίνεται η δυνατότητα στους χρήστες τόσο να ανεβάζουν πληροφορίες στο Διαδίκτυο όσο και να κατεβάζουν.» Stephen Fry Σύμφωνα με τον παραπάνω ορισμό η ιδέα του Web2.0 περιλαμβάνει την παραγωγή και την διάδοση περιεχομένου από τους χρήστες δίνοντας τους την δυνατότητα και την ελευθερία να το μοιραστούν και να το ξαναχρησιμοποιήσουν. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα μία αύξηση στην οικονομική αξία του Διαδικτύου καθώς οι χρήστες μπορούν να κάνουν περισσότερα πράγματα online. «Το Web2.0 είναι μία επιχειρησιακή επανάσταση στη βιομηχανία των ηλεκτρονικών υπολογιστών που προκλήθηκε από την ιδέα της θεώρησης του Διαδικτύου σαν πλατφόρμα και την προσπάθεια για κατανόηση των κανόνων για επιτυχία σε αυτή τη νέα πλατφόρμα.» Tim O Reilly Κατά τον Tim O Reilly, δηλαδή, το Web2.0 θεωρείται σαν μία επιχείρηση που δέχεται το Διαδίκτυο σαν πλατφόρμα και χρησιμοποιεί τις δυνατότητές του (όπως για παράδειγμα το παγκόσμιο κοινό, δηλαδή την υπάρχουσα ομάδα των χρηστών του web). Ο παραπάνω ορισμός αποτελεί και τον τελευταίο συγκεντρωτικό ορισμό του Web2.0 καθώς το ακριβές νόημά του παραμένει ανοιχτό προς αντιπαράθεση και μερικοί ειδικοί, συμπεριλαμβανομένου και του Tim Berners Lee, έχουν αμφισβητήσει το γεγονός ότι ο όρος έχει κάποιο πραγματικό νόημα. Στο πρώτο συνέδριο που έγινε για το Web2.0 τον Οκτώβριο του 2004, ο Tim O Reilly και ο John Battelle κατέληξαν στις βασικές αρχές του Web2.0. Τα συμπεράσματα τους είναι τα παρακάτω: 9

10 Το Διαδίκτυο (χρησιμοποιείται) σαν πλατφόρμα. Ανάπτυξη κοινωνικών δικτύων, με την συμμετοχή και την αλληλεπίδραση των χρηστών. Τερματισμός του λεγόμενου perpetual beta. Ευκολία βελτίωσης από νέους κοινωνούς ( adopters ). Καινοτομία στην διασύνδεση των συστημάτων και των ιστοσελίδων που συνθέτονται από συνεργαζόμενα χαρακτηριστικά ανεξάρτητων προγραμματιστών (ένα είδος open source ανάπτυξης). Λογισμικό πάνω από το επίπεδο της μιας και μόνο συσκευής, ενισχύοντας τη δύναμη του "Long Tail". Επιχειρηματικά μοντέλα εξουσιοδοτημένα από συνεργασία του περιεχομένου και των υπηρεσιών [2] Το Διαδίκτυο σαν πλατφόρμα Το Διαδίκτυο στην νέα του μορφή δεν αποτελείται πλέον από μεμονωμένες εφαρμογές και υπηρεσίες, αλλά αποτελεί μία ενιαία πλατφόρμα, ένα σύστημα χωρίς ιδιοκτήτη, που παραμένει συνδεδεμένο χάρη σε ένα σύνολο πρωτοκόλλων και προτύπων και στηρίζεται σε μία συνολική διάθεση για συνένωση και συνεργασία. Rider, del.icio.us: Tagging, nottaatnom y PageRank, ebayroputaïon, Amazon reviews: user i ^ a s oontnbuio r^-'' Blogs: Participation. Not publishing BltTorrent ' Radical Decentralization Gmail, Google Maps and AJAX Rich User Experiences, Googlo Ad Sense: customer self-service erasi ng the long tail Wikipedia: Radical Trust An attitude, not a technology Strategic Positioning: The Web as Platform User Positioning: You control your own data Core Competencies: Services, not packaged software Architecture of Participation Cost-effective scalability RemtxaMe data source and data transformations Software above the level of a single device Harnessing collective Intelligence Trusteur users Small Pieces Loosely Joined Web as components Dala as the Intel Inside' The perpetual beta /''softw are that g e t s N better die more people use it, Rich User Experience Hackablllty The Right to Rem ix 'Some nghts reserved' Em ergent User behavior not predetermined 'Granular Addressability. of content j Εικόνα 1 : Μνημονικός χάρτης του Web2.0 10

11 Η εικόνα 1 παρουσιάζει ένα μνημονικό χάρτη του Web2.0 που είχε αναπτυχθεί σε μία σύσκεψη ανταλλαγής ιδεών κατά την διάρκεια του FOO Camp, ενός συνεδρίου στο O Reilly Media. Είναι μια εργασία σε εξέλιξη, αλλά παρουσιάζει τις πολλές ιδέες που προκύπτουν από το Web2.0. Δημιουργός του σλόγκαν To Διαδίκτυο σαν πλατφόρμα είναι ο Dale Dougherty, αντιπρόεδρος μιας από τις μεγαλύτερες εταιρίες - O Reilly - που δραστηριοποιείται στον χώρο του Διαδικτύου. O Dale Dougherty ανέφερε συγκεκριμένα, στα πλαίσια ενός συνεδρίου για το μέλλον του web: Το Web2.0 καθιστά το Διαδίκτυο ως μια πλατφόρμα, που εκτείνεται σε όλες τις συσκευές. Οι εφαρμογές Web2.0 είναι εκείνες οι οποίες δημιουργούν τα ουσιώδη πλεονεκτήματα αυτής της πλατφόρμας, αποτελώντας ένα συνεχώς αναβαθμιζώμενο λογισμικό, το οποίο γίνεται τόσο καλύτερο όσο περισσότεροι άνθρωποι το χρησιμοποιούν. Η χρήση και η αναδιάταξη δεδομένων, από μεμονωμένους χρήστες, από πολλαπλές πηγές και η παροχή των δικών τους δεδομένων και υπηρεσιών σε μια μορφή που επιτρέπει την αναδιάταξη αυτών από τρίτους, δημιουργεί μια αρχιτεκτονική της συμμετοχής η οποία επιφέρει δικτυακές επιρροές, αναπτύσσοντας περαιτέρω την πρώτη γενιά του Παγκόσμιου Ιστού (Web1.0) προσδίδοντας πλούσιες εμπειρίες στον χρήστη. Συμπερασματικά, λοιπόν, θα λέγαμε πως ο όρος Web2.0 εκφράζει την αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται πλέον το Διαδίκτυο. Δεν αποτελεί κάποιο νέο τεχνολογικό πρότυπο, αλλά αναφέρεται στη χρήση του Διαδικτύου ως μια πλατφόρμα εφαρμογών, όπου η συμμετοχή των χρηστών στην ανάπτυξη και διαχείριση του περιεχομένου, αλλάζει τη φύση και την αξία της πληροφορίας. Πιο συγκεκριμένα, οι λέξεις blogspot/wordpress (blogs), facebook, myspace, wikipedia, del.icio.us και flickr υπάρχουν στην καθημερινότητά μας και αποτελούν εφαρμογές στις οποίες κάθε χρήστης έχει και ένα προφίλ, αυτό αντιστοιχεί σε μια προσωπική σελίδα γι αυτόν, το περιεχόμενο της οποίας το καθορίζει ο ίδιος σαν να ήταν ο δημιουργός της. Με τον τρόπο αυτό, λοιπόν, (συνδέοντας την θεωρία με την πράξη) το Διαδίκτυο είναι μια πλατφόρμα πάνω στην οποία στηρίζονται κάποιες εφαρμογές σαν τις προαναφερθείσες. Ο παγκόσμιος ιστός αποκτά έναν συλλογικό κοινωνικό (social) χαρακτήρα και ο χρήστης μετατρέπεται από αναγνώστης σε δημιουργό του δικού του προσωπικού περιεχομένου [2]. 1.2 Ιστορία του Web 2.0 Η φράση Web 2.0 ειπώθηκε για πρώτη φορά το 2004 κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου μεταξύ της O'Reilly Media και της MediaLive International όπου προτάθηκαν ιδέες για την αναβάθμιση του παγκόσμιου ιστού. Ο Dale Dougherty, web pioneer και O'Reilly VP, παρατήρησαν ότι το Διαδίκτυο είχε αρχίσει να γίνεται πολύ δημοφιλές και σημαντικό μέρος της καθημερινότητας πολλών ανθρώπων. Συνεχώς εμφανίζονταν νέες εφαρμογές και ιστοσελίδες οι οποίες αναγνωρίζονταν από το ευρύ κοινό σε σύντομο χρονικό διάστημα. Σήμερα οι περισσότερες εταιρίες στρέφουν την επιχειρηματική τους δράση στο Διαδίκτυο προσπαθώντας να προσελκύσουν τους καταναλωτές τους. Το Web 2.0 είναι μια φράση που εφευρέθηκε για να περιγράψει μια προτεινόμενη δεύτερη γενιά υπηρεσιών οι οποίες βασίζονται στο Διαδίκτυο - όπως ιστοτόποι κοινωνικής δικτύωσης (social networking sites), wiki, εργαλεία επικοινωνίας, και folksonomies που δίνουν έμφαση στην ηλεκτρονική συνέργεια και ανταλλαγή μεταξύ των χρηστών. Έχοντας όλα αυτά ως δεδομένα η O'Reilly Media, σε συνεργασία με την MediaLive International, εξέτασαν το Web 2.0 ως δεύτερη γενιά υπηρεσιών βασισμένων στο Διαδίκτυο και χρησιμοποίησαν αυτή την φράση σαν τίτλο για μια σειρά από συνέδρια. Τα συνέδρια αυτά συνεχίζονται μέχρι σήμερα για να αποσαφηνιστεί ο όρος και να προωθηθεί η ιδέα σε όλους τους ενδιαφερόμενους τομείς. Γεγονός αποτελεί πάντως πως από το 2005 και μετά, τεχνικοί και διαφημιστές υιοθέτησαν αυτή την φράση κλειδί.[1] 11

12 1.2.1 Τι είναι το WEB 2.0 Στο περιβάλλον του Διαδικτύου συντελούνται σημαντικές αλλαγές. Ο αρχικός παθητικός του ρόλος παρουσίασης πληροφοριών μεταλλάσσεται. Έννοιες όπως διαδραστικότητα, δυναμικό περιεχόμενο, συνεργασία, συνεισφορά και κοινότητα, social computing διαδραματίζουν πλέον πρωταγωνιστικό ρόλο και πολλοί υποστηρίζουν ότι μια τεχνολογική και κοινωνική επανάσταση είναι σε εξέλιξη. Το WEB 2.0 αντιπροσωπεύει αυτές τις αλλαγές. Αν και ο όρος WEB 2.0 δίνει την αίσθηση ότι αποτελεί μια νέα έκδοση του WEB, ουσιαστικά δεν πρόκειται για κάποιο καινούργιο πρωτόκολλό του αλλά για αλλαγές στον τρόπο που χρησιμοποιούνται ήδη υπάρχουσες τεχνολογίες και στον τρόπο που οι σχεδιαστές πληροφοριακών συστημάτων και οι χρήστες χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο. Η κυρίαρχη τάση είναι να χρησιμοποιείται ως το μέσο (πλατφόρμα) πάνω στο οποίο θα τρέχουν οι εφαρμογές και υπηρεσίες, πολλές από τις οποίες μέχρι τώρα έτρεχαν τοπικά στους Η/Υ. Τα κύρια χαρακτηριστικά του WEB 2.0 είναι τα εξής: Το Διαδίκτυο και όλες οι συσκευές που είναι συνδεδεμένες σε αυτό, αποτελούν μια παγκόσμια πλατφόρμα επαναχρησιμοποιούμενων υπηρεσιών και δεδομένων, τα οποία προέρχονται κυρίως από τους ίδιους τους χρήστες και στις περισσότερες περιπτώσεις διακινούνται ελεύθερα. Αρκεί ένας browser, ώστε να χρησιμοποιείται σαν interface με αυτή την πλατφόρμα, η οποία λειτουργεί ανεξαρτήτως συσκευής πρόσβασης (π.χ. Η/Υ, PDA2, κινητό τηλέφωνο) και λειτουργικού συστήματος. Μόνη προϋπόθεση, η ύπαρξη σύνδεσης στο Διαδίκτυο. Λογισμικό, περιεχόμενο και εφαρμογές ανοιχτού κώδικα (open source). Χρήση κυρίως ελαφριάς τεχνολογίας σε ό,τι αφορά τα πρωτόκολλα, τις γλώσσες προγραμματισμού, τα interfaces, ενώ διαπιστώνεται και μια τάση για απλότητα στον προγραμματιστικό σχεδιασμό τους. Πλούσια και διαδραστικά interfaces χρηστών (Rich Internet Applications-RIA), δυναμικό περιεχόμενο, ιστοσελίδες που ανανεώνουν μόνο όποιο περιεχόμενό τους αλλάζει (τεχνολογία Ajax). Συνεχής και άμεση ανανέωση των δεδομένων και του λογισμικού. Προώθηση του δημοκρατικού χαρακτήρα του Διαδικτύου, με τους χρήστες να έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Πλούσια και διαδραστικά interfaces χρηστών (Rich Internet Applications-RIA), δυναμικό περιεχόμενο, ιστοσελίδες που ανανεώνουν μόνο όποιο περιεχόμενό τους αλλάζει (τεχνολογία Ajax). Συνεχής και άμεση ανανέωση των δεδομένων και του λογισμικού. Προώθηση του δημοκρατικού χαρακτήρα του Διαδικτύου, με τους χρήστες να έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Υιοθέτηση της τάσης για αποκέντρωση των δεδομένων, υπηρεσιών και προτύπων. Δυνατότητα κατηγοριοποίησης του περιεχομένου από το χρήστη με σημασιολογικές έννοιες για ευκολότερη αναζήτηση της πληροφορίας. Δυνατότητα για ανοιχτή επικοινωνία, ανάδραση, διάχυση πληροφοριών, άμεση συγκέντρωση και εκμετάλλευση της γνώσης των χρηστών για διάφορα ζητήματα. Αμφίδρομη επικοινωνία του χρήστη με επιχειρήσεις ή οργανισμούς που μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την επίδρασή του στη υιοθέτηση κατευθύνσεων και λήψη αποφάσεων [3] Παραδείγματα, εφαρμογές Ο όρος WEB 2.0 οφείλει την ύπαρξή του σε εφαρμογές, υπηρεσίες, εργαλεία και λειτουργίες που παρουσιάζουν καινοτομίες και ευκολίες που αναζητούσαν οι χρήστες, για αυτό το λόγο και όταν υλοποιήθηκαν έτυχαν ευρείας αποδοχής και διάδοσης. Παρακάτω, περιγράφονται μερικές από τις κυριότερες: 12

13 Τα ιστολογία (blogs) πρακτικά είναι ιστοσελίδες που περιέχουν απόψεις, πληροφορίες, προσωπικές καταχωρήσεις (posts), συνδέσεις σε άλλες διευθύνσεις, φωτογραφίες, κλπ. Οι καταχωρήσεις είναι ταξινομημένες με χρονολογική σειρά, με την πιο πρόσφατη να εμφανίζεται πρώτη. Συνήθως, ξεκινούν με μία άποψη ή σχόλιο του δημιουργού τους για ένα θέμα (π.χ. πολιτική, επιστήμη, κοινωνικά, καθημερινότητα). Η διάδοσή τους οφείλεται κυρίως στο ότι προσφέρουν τη δυνατότητα σε όποιον επιθυμεί να καταθέσει το σχόλιό του πάνω σε αυτό, ανοίγοντας έτσι ένα δημόσιο διαδικτυακό διάλογο με πιθανούς αποδέκτες όλους τους χρήστες. Στις αρχές του 2008 μετρήθηκαν πάνω blogs παγκοσμίως σύμφωνα με τα στατιστικά μηχανή αναζήτησης της Technorati. Λόγω αυτής της δημοτικότητας, της αίσθησης κοινωνικοποίησης μεταξύ των συμμετεχόντων και της επίδρασης που έχουν ακόμη και εκτός Διαδικτύου, χαρακτηρίζονται από πολλούς σαν ένα νέο κοινωνικό φαινόμενο.σύμφωνα με τον Rodzvilla (2002), "τα blogs είναι πολυμεσικά και εύκολα στη χρήση websites που μέσα από τη χρονολογική τους δομή και τις αρχειοθετικές τους δυνατότητες λειτουργούν ως εξατομικευμένα και διασυνδεδεμένα φίλτρα του web δημιουργώντας μια νέα online δημόσια σφαίρα που γύρισε το web πίσω στον κόσμο". Μερικά παραδείγματα Web 2.0 εργαλείων που επιτρέπουν την δημιουργία και την φιλοξενία ιστολογίων είναι τα: Blogger, Edublogs, LiveJournal, Tumblr και Posterous. Τα wikis είναι ιστοσελίδες το περιεχόμενο των οποίων μπορεί να διαμορφώσει ο ίδιος ο χρήστης με απλό τρόπο, σε αντίθεση με τις κοινές ιστοσελίδες τις οποίες μπορεί να τροποποιήσει μόνο ο ιδιοκτήτης - διαχειριστής. Κάθε φορά που ο χρήστης τροποποιεί κάτι στη σελίδα, η προηγούμενη έκδοσή της εξακολουθεί να είναι διαθέσιμη, ακόμη και να επαναφερθεί. Τα wikis είναι αρκετά διαδεδομένα σαν μέσο συλλογικής εργασίας πάνω σε κάποιο αντικείμενο. Ακόμη και μέσα σε εταιρίες, οργανισμούς, υπηρεσίες, κλπ., η χρήση τους σαν σελίδες αναφοράς της προόδου των εργασιών, διευκολύνει τους εργαζόμενους στο να ενημερώνονται για ό,τι συμβαίνει στην επιχείρηση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα wiki είναι η Wikipedia, που αποτελεί μια διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια στην οποία υπάρχουν πάνω από 5 εκατομμύρια άρθρα με ορισμούς και πληροφορίες σε διάφορες γλώσσες. Η σύνταξή της γίνεται από τους χρήστες, αφού οποιοσδήποτε μπορεί να γράψει ένα καινούργιο άρθρο ή να προσθέσει κάτι σε αυτά που ήδη υπάρχουν. Η δημοτικότητά της αυξάνει διαρκώς και βάσει επισκέψεων βρίσκεται μέσα στα 10 πιο δημοφιλή sites παγκοσμίως5. Μερικά παραδείγματα Web 2.0 εργαλείων που προσφέρουν υπηρεσίες δημιουργίας και φιλοξενίας wiki είναι το Wetpaint, το Wikispaces, το Foswiki και το Mediawiki. Mash-ups: Ο όρος προέρχεται από τη μουσική βιομηχανία και χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον συνδυασμό των φωνητικών ενός τραγουδιού με τη μουσική υπόκρουση ενός άλλου. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με το mashup, Ο συνδυασμός και η χρήση δεδομένων και εφαρμογών από διαφορετικές ιστοσελίδες σε μία, έχει γίνει γνωστός ως mash-up. Αυτά υλοποιούνται μέσω ανοιχτών interfaces προγραμματισμού εφαρμογών (open APIs -Application Programming Interfaces) και συνεισφέρουν στη βελτίωση της λειτουργικότητας των ιστοσελίδων. Για παράδειγμα, σε ιστοσελίδες ενοικίασης σπιτιού, με την ενσωμάτωση χαρτών από άλλη υπηρεσία (π.χ Google maps) παρουσιάζεται ακριβώς που βρίσκονται τα σπίτια και έτσι παρέχεται πληρέστερη πληροφόρηση. Ορισμένα Web 2.0 εργαλεία, που αναλαμβάνουν την δημιουργία mash-ups και προσαρμόζονται στις ανάγκες του κάθε χρήστη, είναι τα: igoogle, Pageflakes και Netvibes. Μια ακόμη τάση είναι η προσαρμογή των προγραμμάτων και υπηρεσιών στις προτιμήσεις των χρηστών και η βελτίωσή τους ανάλογα με τον αριθμό των ατόμων και τη συχνότητα που τα χρησιμοποιούν. Τέτοια παραδείγματα είναι τα προγράμματα διαμοίρασης αρχείων μεταξύ των χρηστών (π.χ. BitTorrent), αρχιτεκτονικής P2P (Peer to Peer networks), τα οποία γίνονται αποτελεσματικότερα όσο τα χρησιμοποιούν περισσότεροι χρήστες. Επιπλέον, ιστοσελίδες αξιολόγησης προϊόντων, υπηρεσιών (amazon.com, Tripadvisor.com, κλπ.) οφείλουν τη 13

14 δημοτικότητά τους στο πλήθος των δημοσιευμένων απόψεων των χρηστών, ενώ προγράμματα anti spam (Cloudmark.com) βασίζονται και στη γνώμη των χρηστών για το τι είναι spam και τι όχι. Τα RSS (Real Simple Syndication) feeds, προσφέρουν τη δυνατότητα στους χρήστες να λαμβάνουν νέες πληροφορίες από διάφορες ιστοσελίδες, τη στιγμή που δημοσιεύονται, χωρίς να χρειάζεται να τις επισκεφθούν. Η ενημέρωση αυτή μπορεί να γίνεται π.χ. στον browser του Η/Υ χρήστη ή και σε κινητές συσκευές (κινητό τηλέφωνο, PDA, κλπ.). Με αυτό τον τρόπο η σχέση με το Διαδίκτυο γίνεται αμεσότερη. Rss: Ο όρος RSS προέρχεται από το αγγλικό Really Simple Syndication το οποίο είναι ένα format ανταλλαγής περιεχομένου που βασίζεται στην γλώσσα XML. Τα RSS feeds, προσφέρουν τη δυνατότητα στους χρήστες να λαμβάνουν νέες πληροφορίες από διάφορες ιστοσελίδες, τη στιγμή που δημοσιεύονται, χωρίς να χρειάζεται να τις επισκεφθούν. Το RSS είναι δηλαδή ένας νέος τρόπος ενημέρωσης για νέα, εξελίξεις και γεγονότα. Είναι γεγονός πως το Διαδίκτυο αποτελείται πλέον από δισεκατομμύρια σελίδες οι οποίες περιέχουν τέτοιο πλούτο πληροφοριών που είναι σχεδόν αδύνατο για τον οποιονδήποτε να μπορεί να παρακολουθεί διαρκώς ότι νεότερο συμβαίνει στον κόσμο ή στο αντικείμενο που τον ενδιαφέρει. Στο πρόβλημα αυτό ήρθαν να δώσουν τη λύση τα RSS feeds. Με το Rss ο χρήστης μπορεί να βλέπει πότε ανανεώθηκε το περιεχόμενο των δικτυακών τόπων που τον ενδιαφέρουν, λαμβάνοντας κατευθείαν στον υπολογιστή του τους τίτλους των τελευταίων ειδήσεων και των άρθρων (ή ακόμα και εικόνων ή βίντεο) αμέσως μόλις αυτά γίνουν διαθέσιμα χωρίς να είναι απαραίτητο να επισκέπτεται καθημερινά τους αντίστοιχους δικτυακούς τόπους. Μάλιστα η ενημέρωση μπορεί να πραγματοποιείται και μέσω της φορητής συσκευής του χρήστη (κινητό τηλέφωνο, PDA, κλπ.). Με αυτό τον τρόπο η σχέση με το Διαδίκτυο γίνεται αμεσότερη. Ορισμένα web 2.0 εργαλεία που ειδικεύονται στην παροχή Rss feeds είναι το Feedburner, το RapidFeeds, το FeedJournal και το GoogleAlerts. Το tagging, δηλαδή η δυνατότητα χαρακτηρισμού με σημασιολογικές λέξεις (tags), ιστοσελίδων, φωτογραφιών, κειμένων και γενικά οποιουδήποτε διαδικτυακού περιεχομένου. Από αυτό έχει αναδειχτεί ο όρος social bookmarking. Οι προσωπικές προτιμήσεις και χαρακτηρισμοί των χρηστών για οτιδήποτε τους ενδιαφέρει μπορούν να ταξινομηθούν και να είναι διαθέσιμοι και στους υπόλοιπους. Για παράδειγμα, πολύ δημοφιλής είναι η ιστοσελίδα Del.icio.us όπου οι χρήστες παρουσιάζουν και χαρακτηρίζουν με tags τις αγαπημένες τους ιστοσελίδες (bookmarks), αλλά και το Flickr όπου οι χρήστες μοιράζονται και χαρακτηρίζουν τις φωτογραφίες τους. Έτσι, από τη μία οι χρήστες οργανώνουν τα δεδομένα τους πολύ καλύτερα και από την άλλη κοινωνικοποιούνται, γνωρίζοντας και άλλα άτομα μέσα από π.χ. τους κοινούς χαρακτηρισμούς για τις φωτογραφίες τους. Ιστοσελίδες οι οποίες μιμούνται τη λειτουργία ενός λειτουργικού συστήματος (π.χ. και παρέχουν τα βασικά χαρακτηριστικά και εφαρμογές του. Άλλες, προσφέρουν χωρίς χρέωση, εναλλακτικά προγράμματα παραδοσιακών εμπορικών εφαρμογών π.χ. της σουίτας προγραμμάτων Office (Google Docs). Ιστοσελίδες που ο καθένας μπορεί να ανεβάσει ό,τι video, φωτογραφίες ή τραγούδια επιθυμεί (YouTube.com, myspace.com) και να κάνει γνωριμίες μέσα από αυτές. Παιχνίδια όπως το Second Life, που φέρνουν τα όρια της πραγματικότητας και της εικονικής πραγματικότητας πολύ κοντά, αφού ο χρήστης μπορεί να πραγματοποιήσει online πολλές από τις δραστηριότητες της καθημερινής του ζωής. Ειδικότερα οι παραπάνω ιστοσελίδες, αποτελούν από τα δημοφιλέστερα WEB 2.0 παραδείγματα με μεγάλη επίδραση στο χώρο του Διαδικτύου και όχι μόνο. 14

15 Micro-blogging: Τα μικρο-ιστολόγια είναι κοινωνικές πλατφόρμες blogging που σου επιτρέπουν να έρθεις σε επαφή και να αλληλεπιδράσεις με άλλα μέλη. Ο όρος μικροblogging εστιάζει στο ότι ο χρήστης καλείται να δημοσιοποιήσει την κατάστασή του μέσα σε 140 χαρακτήρες κειμένου, δίχως την χρήση εικόνων ή άλλων πολυμέσων. Για τον micro-blogger είναι πολύ πιο εύκολο να γράψει κάτι, από το να προετοιμάσει ένα blog post για το Wordpress ή το Blogger. Επίσης, μία άλλη διαφορά του micro blogging, είναι ότι προσφέρει στους χρήστες τη δυνατότητα να κάνουν post χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα, όπως υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα με υποστήριξη SMS ή Wi-Fi, messengers και . Αυτή η πληθώρα επιλογών, σε συνδυασμό με το μικρό μέγεθος των μηνυμάτων, έχει καταστήσει τις micro blogging πλατφόρμες πολύ δελεαστικές, ιδιαίτερα σε χρήστες που θέλουν να εκφραστούν ανά πάσα στιγμή για οτιδήποτε μπορεί να θεωρούν αξιόλογο προς αναφορά. Μέσα από τα μικρο-ιστολόγια μπορούμε λοιπόν να στέλνουμε σύντομα μηνύματα με τις σκέψεις, τις δραστηριότητες, τις ερωτήσεις μας ή οτιδήποτε άλλο θέλουμε, τα οποία θα λαμβάνουν όσοι έχουν επιλέξει να μας ακολουθούν μέσω της υπηρεσίας. Κατά αντίστοιχο τρόπο μπορούμε να βλέπουμε τα μηνύματα όσων έχουμε επιλέξει να ακολουθούμε. Παραδείγματα web 2.0 εργαλείων που δραστηριοποιούνται στο χώρο του micro-blogging είναι το Tweeter, το Gravity, το Cirip, το plinky, το Jaiku και το Pownce. Social Bookmarking: Το social bookmarking (κοινωνική επισήμανση) εκφράζει τον τρόπο με τον οποίο οι χρήστες του Διαδικτύου διαμοιράζονται, σχολιάζουν, αναζητούν, διαχειρίζονται και οργανώνουν επισημάνσεις (αγαπημένα) για διάφορες ιστοσελίδες. Οι χρήστες αποθηκεύουν τις επισημάνσεις-προτιμήσεις τους σε σελίδες και τις διαμοιράζονται με άλλους χρήστες. Οι επισημάνσεις μπορούν να διαμοιραστούν δημόσια ή σε συγκεκριμένα ιδιωτικά δίκτυα. Ο όρος social bookmaring αναδύθηκε από το tagging, δηλαδή την δυνατότητα χαρακτηρισμού με σημασιολογικές λέξεις (tags), ιστοσελίδων, φωτογραφιών, κειμένων και γενικά οποιουδήποτε διαδικτυακού υλικού. Κατά την διάρκεια του tagging, κάθε ιστοσελίδα χαρακτηρίζεται με περιγραφικές ετικέτες από του χρήστες χωρίς να απαιτείται καμία μορφή ιεραρχικής οργάνωσης. Το τελικό προϊόν αυτής της οργάνωσης ετικετών ονομάζεται folksonomy. Η αξία αυτού του εξωτερικού συστήματος οργάνωσης προέρχεται από το γεγονός ότι τα άτομα χρησιμοποιούν το δικό τους λεξικό για να αποδώσουν νοήματα που έχουν ανιχνεύσει στη συγκεκριμένη σελίδα και τα οποία μπορεί να μην περιγράφονται ρητά μέσα σε αυτήν. Τα άτομα δηλαδή δεν κατηγοριοποιούν τις ιστοσελίδες άμεσα αλλά έμμεσα αφού περιγράφουν τρόπους με τους οποίους μπορεί να συνδεθούν αργότερα τα διαφορετικά στοιχεία. Η σύνδεση των ιστοσελίδων μεταξύ τους δε τους επιβαρύνει γνωστικά κατά τη δημιουργία του συνδέσμου. Σήμερα, πολλά εκατομμύρια χρήστες έχουν δημιουργήσει επισημάνσεις σε εκατοντάδες εκατομμύρια ιστοσελίδες. Αποτέλεσμα του social bookmarking είναι το ότι από τη μία οι χρήστες οργανώνουν τα δεδομένα τους πολύ καλύτερα και από την άλλη κοινωνικοποιούνται, μαθαίνοντας τις επιλογές των άλλων ατόμων που έχουν κοινά ενδιαφέροντα με αυτούς. Μερικά παραδείγματα Web 2.0 εργαλείων που δραστηριοποιούνται στον χώρο του social bookmarking είναι το Diigo, το Delicious, το Stumbleupon, το CiteuLike και το Zibaba. Podcasting: H λέξη 'Podcast' ανακηρύχθηκε «Λέξη του Έτους 2005» από του εκδότες του New Oxford American Dictionary καθώς άρχισε να χρησιμοποιείται ευρύτατα, λόγω της ευκολίας εγγραφής και αναπαραγωγής των mp3 αρχείων που έδινε σε όλους τους χρήστες τη δυνατότητα δημιουργίας και αναπαραγωγής podcast με μια σύνδεση στο Διαδίκτυο. Το Podcasting λοιπόν είναι η πρακτική της δημιουργίας αρχείων ήχου που διατίθενται online με τρόπο τέτοιο που το λογισμικό αναγνωρίζει τα καινούρια αρχεία και τα κατεβάζει αυτόματα. Για να "παίξουν" τα podcasts δεν απαιτείται ipod ή κάποια φορητή συσκευή αναπαραγωγής mp3. Κάθε νέο podcast αναφέρεται ως επεισόδιο (episode) και πολλά επεισόδια μαζί που έχουν τη μορφή μιας σειράς αναφέρονται ως κανάλι (channel). Τα podcasts συνήθως «κατεβαίνουν» αυτόματα στις κινητές συσκευές αναπαραγωγής ήχου ή τους προσωπικούς υπολογιστές και παρέχουν ροές (feeds) με ενημερώσεις για τις νέες δημοσιεύσεις. Παραδείγματα Web 2.0 εργαλείων που ασχολούνται με το Podcasting είναι τα: voicethread, podhawk, podcast και audacity. 15

16 Social Networks: Ως Social Network μπορεί να θεωρηθεί οποιοδήποτε site προσφέρει στους επισκέπτες, μέσω μιας πλατφόρμας, την δυνατότητα δημιουργίας προφίλ και αλληλεπίδρασης με άλλους χρήστες μέσω «κοινωνικών συνδέσεων» εντός ενός χώρου ηλεκτρονικής κοινότητας. Με το όρο φιλία εννοούμε την σύνδεση των προφίλ των χρηστών, με την οποία «ξεκλειδώνονται» κάποια χαρακτηριστικά της πλατφόρμας όπως η ενημέρωση του ενός για τις ανανεώσεις προφίλ του άλλου ή η εμφάνιση προσωπικών φωτογραφιών. Εκτός από φίλους στα social networking sites μπορεί κανείς να συναντήσει και τον όρο θαυμαστές (fans-followers). Ο όρος αυτός εκφράζει την μονόδρομη σχέση επικοινωνίας μεταξύ των χρηστών του δικτύου. Θεωρητικά, οι δυνατότητες αλληλεπίδρασης είναι άπειρες και συνήθως περιορίζονται από τον χαρακτήρα που θέλει να εκφράσει το κάθε social networking site. Γενικά, τα social networks μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε δύο βασικές ομάδες, τα κάθετα social networks που περιλαμβάνουν χρήστες-μέλη με κοινά ενδιαφέροντα και κοινούς στόχους και τα οριζόντια social networks, που αποτελούνται από μέλη με διαφορετικά ενδιαφέροντα που συνήθως έχουν ως σκοπό απλά να έρθουν σε επικοινωνία μεταξύ τους, να γνωριστούν και να αλληλεπιδράσουν. Ορισμένα παραδείγματα social networking site αποτελούν τα facebook, myspace, hi, LinkedIn και το zokem. Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί πως έχουν επίσης δημιουργηθεί εργαλεία, όπως το Ning και το Elgg, που δίνουν την δυνατότητα στον χρήστη να αναπτύξει ο ίδιος εύκολα και γρήγορα το δικό του social networking site. Βέβαια, εκτός από τις κατηγορίες που αναφέρθηκαν παραπάνω υπάρχουν και άλλες σημαντικές κατηγορίες web 2.0 εργαλείων όπως chat, co-writing, concept mapping, conferencing, course development, file hosting, image processing, microblogging, mushing up, personal file sharing, podcasting-sound, gaming, presentation, quiz development, recommendation, screencasting, video tools, web site creation και work organisation [1][3]. 1.3 Τεχνολογία Παρακάτω παρουσιάζονται συνοπτικά οι σημαντικότερες τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται από το WEB 2.0 και το διαφοροποιούν ως προς τον τρόπο λειτουργίας και παρουσίασης των ιστοσελίδων σε σχέση με το παραδοσιακό WEB: a a a a Πλούσια και διαδραστικά interfaces χρηστών (Rich Internet Applications-RIA) που χρησιμοποιούν τεχνολογία Flash, Javascript, κλπ και την Ajax, που αντιπροσωπεύει την τάση του WEB 2.0 για όσο το δυνατόν καλύτερη εκμετάλλευση του δικτύου. Αντί να φορτώνεται ολόκληρη η σελίδα, ανανεώνονται μόνο τα δεδομένα που αλλάζουν όσο ο χρήστης βρίσκεται ή επανέρχεται σε αυτή (π.χ. Στο Gmail ο υπολογισμός του διαθέσιμου αποθηκευτικού χώρου ανανεώνεται σε πραγματικό χρόνο και από όλη τη σελίδα αλλάζει μόνο αυτός). Χρήση CSS (Cascading Style Sheets) για να διαχωρίζονται τα δεδομένα καθαρής πληροφορίας από τα δεδομένα μορφοποίησης σε μια ιστοσελίδα. Αυτό, πέρα από την οικονομία στο εύρος ζώνης του δικτύου, προσφέρει και ευελιξία στον τρόπο παρουσίασης των δεδομένων, αφού ο χρήστης βλέπει τα δεδομένα ανάλογα με το CSS που ο ίδιος έχει ( π.χ. τα ίδια δεδομένα ανάλογα με το CSS μπορούν να παρουσιαστούν σε οθόνη υπολογιστή, κατευθείαν σε εκτυπωτή, σε μορφή ανάγνωσης για τυφλούς ή και να μετατραπούν σε φωνή και με χρήση κατάλληλου λογισμικού) Χρήση σημασιολογικών δεδομένων και microformats για να περιγράφεται η σημασία των δεδομένων που περιέχουν οι ιστοσελίδες. Έτσι, αυτά κατηγοριοποιούνται και η αναζήτησή τους γίνεται ευκολότερη και πιο αποδοτική. Χρήση RSS feeds ή και Atom (παραπλήσια τεχνολογία) με τα πλεονεκτήματα που αναφέρθηκαν στην προηγούμενη ενότητα. 16

17 Χρήση ανοικτού λογισμικού (π.χ. Linux σαν λειτουργικό σύστημα, Apache σαν Web server, MySQL σαν βάση δεδομένων και PHP, Pearl, Python, σαν γλώσσες προγραμματισμού). Ελαφρά πρωτόκολλα δικτύου REST και SOAP που χρησιμοποιούν απλές ΗΤΤΡ εντολές (get, post, put, κλπ) για ανάκτηση δεδομένων από τους servers. Αρχιτεκτονικές SOA (Service Oriented Architecture) που επιτρέπουν το διαμοιρασμό και την επαναχρησιμοποίηση υπηρεσιών-εφαρμογών από διαφορετικά προγράμματα λογισμικού και SaaS (Software as a Service) όπου οι εφαρμογές είναι εγκατεστημένες σε κεντρικό server στο δίκτυο και οι χρήστες τις χρησιμοποιούν μέσω browser ανεξαρτήτως Η/Υ, τόπου, και χρονικής στιγμής [1] Επιπτώσεις του Web 2.0 στους χρήστες Το παραδοσιακό Web αποτέλεσε το μέσο χάρη στο οποίο οι χρήστες απέκτησαν πρόσβαση σε πληθώρα δεδομένων στον παγκόσμιο ιστό και είχαν μια πρώτη μορφή επικοινωνίας μεταξύ τους. Θα μπορούσε λοιπόν κανείς να ισχυριστεί ότι το Web 2.0 αποτελεί την εξέλιξη που έχει σαν κινητήριο δύναμη, τους ίδιους τους χρήστες και διαμορφώνεται από τις ανάγκες τους, ανάγκες δηλαδή για αρτιότερη, ευκολότερη και αποτελεσματικότερη επικοινωνία, ανάγκες για τροποποίηση των υπηρεσιών και λειτουργιών με βάση το πώς οι ίδιοι επιθυμούν να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο, κλπ. Ίσως είναι η πρώτη φορά που οι χρήστες καθορίζουν τις εξελίξεις σε τόσο μεγάλο βαθμό. Μερικές από τις σημαντικότερες συνέπειες για τους χρήστες, αναφέρονται παρακάτω: Χρήση εφαρμογών που εξυπηρετούν τα συμφέροντα-ανάγκες των χρηστών: Ελαφριά τεχνολογία σε πρωτόκολλα (REST), open source εφαρμογές πολλές φορές σχεδιασμένες με τη συμβολή και άποψη των ίδιων των χρηστών, απλότητα στο προγραμματιστικό και λειτουργικό σχεδιασμό (π.χ γλώσσα PHP αντί για C# ή Java, εφαρμογές βασισμένες στην τεχνολογία Ajax), δυνατότητα παραμετροποίησης ιστοσελίδων σύμφωνα με τις προτιμήσεις των χρηστών (Netvibes.com) και ευκολότερη αναζήτηση πληροφορίας μέσω tagging. Όλα αυτά προσφέρουν στους χρήστες καλύτερη, αμεσότερη και πιο ουσιαστική εμπειρία χρήσης του Διαδικτύου. Επιπλέον, η αντικατάσταση πολλών παραδοσιακών εφαρμογών που μέχρι πριν λίγο καιρό οι χρήστες υποχρεούνταν να αγοράζουν (λειτουργικά συστήματα, προγράμματα , Office, κλπ) με αντίστοιχες ανοιχτού κώδικα και διαδικτυακές εφαρμογές (Linux, gmail, google docs), έχει σημαντικά οικονομικά οφέλη γι' αυτούς. Νέες διαστάσεις στην επικοινωνία μεταξύ των χρηστών: Εφαρμογές όπως Skype και MSN Messenger, προσφέρουν στους χρήστες, ανεξάρτητα με το που βρίσκονται, άμεση επικοινωνία με κείμενο, φωνή και εικόνα με σχεδόν μηδενικό κόστος. Επιπλέον, η πρωτοφανής διάδοση των blogs, καθιστά την επικοινωνία ευκολότερη και μαζικότερη. Ο καθένας μπορεί να εκφράσει τις σκέψεις και τις απόψεις του, έχοντας ως αποδέκτες όλους τους χρήστες του Διαδικτύου, ενώ όσοι ενδιαφέρονται για αυτές μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί του μέσω σχόλιων στο blog. Ακόμη, με το social bookmarking (π.χ με το del.icio.us) μπορεί κάποιος εύκολα να βρει και να επικοινωνήσει με άτομα που έχουν τα ίδια ενδιαφέροντα. Τέλος, το φαινόμενο του social networking που αναφέρθηκε στην προηγούμενη ενότητα, τείνει να αποτελέσει μία από τις κυρίαρχες μορφές κοινωνικοποίησης ιδιαίτερα μεταξύ εφήβων και νεαρών χρηστών. Ελεύθερη δημοσιοποίηση δεξιοτήτων, έκφρασης δημιουργικότητας, ευκαιρίες ανάδειξης: Δύο από τις ιστοσελίδες που βρίσκονται σταθερά ανάμεσα στις δέκα πρώτες παγκοσμίως σε επισκεψιμότητα, είναι το YouTube.com, και το Myspace.com. 17

18 Σε αυτές, πέρα από τα video γενικού περιεχομένου, πολλοί χρήστες δημοσιοποιούν τις δεξιότητές τους (π.χ. καλλιτεχνικές, video, μουσική, φωτογραφία) έχοντας πρόσβαση σε ένα ευρύ κοινό που διαφορετικά δεν θα είχαν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της γενιάς καλλιτεχνών του Μyspace όπως ονομάστηκε, είναι το βρετανικό συγκρότημα Arctic Monkeys ( που έγινε γνωστό αρχικά μέσω του Διαδικτύου, στην συνέχεια υπέγραψε συμβόλαιο με δισκογραφική εταιρία και κυκλοφόρησε τη δουλειά του σε άλμπουμ. Κατάφερε να γίνει το γκρουπ με τις περισσότερες πωλήσεις ( αντίτυπα) σε μια εβδομάδα στην ιστορία της Βρετανικής μουσικής. Αντικειμενικότερη ενημέρωση: Σε πολλές ειδησεογραφικές ιστοσελίδες, η δυνατότητα σχολιασμού των ειδήσεων από τους χρήστες, η συζήτησή τους σε blogs και η δημοσιοποίηση video ή φωτογραφιών που οι ίδιοι "τράβηξαν", προσφέρει ακόμη μία προοπτική αντικειμενικού ελέγχου της πληροφορίας. Οι χρήστες μπορούν να γίνουν σοφότεροι εκμεταλλευόμενοι τις πληροφορίες και των απόψεων που καταθέτουν οι υπόλοιποι μέσω blogs, wikis, και forums. Η διαδικτυακή κοινότητα, που περιλαμβάνει από γνώμες για καταναλωτικά προϊόντα μέχρι και συμβουλές για ιατρικά θέματα, προσφέρει γνώση, εμπειρία και οι χρήστες δείχνουν να την εμπιστεύονται ολοένα και περισσότερο. Ακόμη, γνώσεις σε επιστημονικά, πρακτικά και κοινωνικά θέματα, διατίθενται ελεύθερα. Ιστοσελίδες όπως το netmums.com αποδεικνύεται ότι επιτελούν σημαντικό κοινωνικό έργο και αντικαθιστούν παραδοσιακές μορφές κοινωνικής μέριμνας. Δημοκρατικότητα, αίσθηση ένταξης σε κοινότητα, συνεργατικότητα και συνεισφορά: Με τα wikis, τα blogs και τα forums, οι χρήστες ανεξαρτήτως γεωγραφικής θέσης και κοινωνικών, φυλετικών χαρακτηριστικών, μπορούν να ενταχθούν σε μια κοινότητα που ασχολείται με ένα θέμα που τους ενδιαφέρει. Έτσι ανταλλάσουν απόψεις, συνεργάζονται και συνεισφέρουν στην επίτευξη ενός κοινού σκοπού. Ιδιαίτερα η εθελοντική συνεισφορά είναι τόσο διαδεδομένη ανάμεσα στους χρήστες του Διαδικτύου, όσο ίσως σε κανένα άλλο τομέα της κοινωνικής ζωής. Το μέγεθος αυτού του φαινόμενου, η κατάργηση των παραδοσιακών φραγμών, η αμφίδρομη επικοινωνία του χρήστη με επιχειρήσεις ή οργανισμούς και επίδρασή του, κάνει πολλούς να υποστηρίζουν ότι μια νέα κοινωνική επανάσταση συντελείται. Μέσα από τις εφαρμογές Web 2.0, οι απόψεις των χρηστών δημοσιοποιούνται και ανάλογα με το πόσο συγκλίνουν σε μια θέση, αποκτούν τέτοια σημασία που επιχειρήσεις, οργανισμοί αλλά και πολιτικοί φορείς αναγκάζονται να τις λάβουν υπόψιν τους. Ενίσχυση της διαπραγματευτικής δύναμης των χρηστών στις εμπορικές συναλλαγές: Η επιλογή ενός προϊόντος από μια παγκόσμια αγορά μέσω του Διαδικτύου, η δυνατότητα ανάγνωσης της άποψης των χρηστών για ένα προϊόν και η εύκολη σύγκριση τιμών, ενισχύει την θέση των χρηστών-καταναλωτών απέναντι στις εταιρίες. Η παραδοσιακή διαφήμιση δεν είναι το ίδιο αποτελεσματική όσο παλιότερα, και οι εταιρίες αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν τους καταναλωτές πιο υπεύθυνα. Καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών από υπηρεσίες, οργανισμούς: Η διεκπεραίωση υποθέσεων μέσω του Διαδικτύου και η δυνατότητα καταχώρησης των στοιχείων των πολιτών σε κοινή φόρμα δεδομένων, εξυπηρετεί τους πολίτες και διευκολύνει τις καθημερινές τους συναλλαγές με τις δημόσιες υπηρεσίες [1] Πιθανά προβλήματα και δυσκολίες που ανακύπτουν Ένα από τα θέματα που προκαλεί προβληματισμό, όσον αφορά τους χρήστες, είναι η χρήση των προσωπικών τους δεδομένων, όπως αυτά προκύπτουν μέσα από τις δημοσιοποιημένες προτιμήσεις τους στο Διαδίκτυο. Για παράδειγμα, διαφημιστικές και όχι μόνο, εταιρίες μπορούν να ερευνήσουν τις προτιμήσεις, αγορές και τις δημοσιευμένες σε 18

19 forums και blogs απόψεις των χρηστών ώστε να τους στέλνουν μηνύματα για διάφορα σχετικά προϊόντα. Μέσα από το social bookmarking και το tagging, έχουν τη δυνατότητα να διαμορφώσουν προφίλ για τον κάθε χρήστη και να το χρησιμοποιήσουν για εμπορικούς σκοπούς χωρίς την συγκατάθεσή του. Τα στοιχεία που εισάγει (λέξεις κλειδιά) ο χρήστης στις μηχανές αναζήτησης, αποτελούν προσωπικά δεδομένα. Μερικές από αυτές (π.χ. Google) από τη στιγμή που τα αποθηκεύουν, μπορούν θεωρητικά να τα διαθέσουν σε τρίτους. Αυτό αποτέλεσε και θέμα διαμάχης πρόσφατα, με τη Google να δεσμεύεται ότι αυτά τα δεδομένα μετά από 18 μήνες θα διαγράφονται. Η αγορά διάσημων Web 2.0 ιστοσελίδων από τις μεγάλες επιχειρήσεις του χώρου (Google, Yahoo, Microsoft, News Corporation), δημιουργεί ανησυχίες, κυρίως ως προς το ποιος τελικά κατέχει και πως εκμεταλλεύεται τα δεδομένα των χρηστών που δημιουργούνται. Επιπλέον, η περίπτωση απώλειας, λόγω παραβίασης ασφάλειας, ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων των χρηστών (τραπεζικοί κωδικοί, ιατρικό ιστορικό, κλπ.) μπορεί να έχει πολύ δυσάρεστες συνέπειες. Αν προσθέσουμε σε όλα αυτά και την κακόβουλη συλλογή στοιχείων (π.χ. πολιτικών, κοινωνικών απόψεων σε blogs, forums), τότε συμπεραίνουμε πως είναι απαραίτητη η ύπαρξη ενός νομικού πλαισίου και η υιοθέτηση εφαρμογών για να προστατεύονται οι χρήστες και να εγγυάται η ασφάλεια των προσωπικών τους δεδομένων. Παράλληλα πρέπει να γίνονται έλεγχοι από ειδικευμένες αρχές και να παρέχεται ενημέρωση για τις περιπτώσεις πιθανού κινδύνου. Ακόμη, μερικές φορές η ενημέρωση που παρέχεται μέσα από forums και blogs μπορεί να μην είναι ακριβής γι αυτό και οι χρήστες θα πρέπει πάντα να διασταυρώνουν τις πληροφορίες που παίρνουν. Μάλιστα σε θέματα μεγάλης σημασίας (νομικά, υγείας, κλπ) πρέπεινα ζητούν τη γνώμη των αρμοδίων. Επίσης, οι χρήστες οφείλουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στη χρήση προγραμμάτων διαμοίρασης αρχείων (π.χ. Torrents), γιατί η παραβίαση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας μπορεί να έχει δυσάρεστες νομικές συνέπειες γι' αυτούς. Στο χώρο της εργασίας, λόγω του ότι μέσω των εφαρμογών Web 2.0 μπορεί κάποιος να εργάζεται ακόμη και εκτός εταιρίας (π.χ. από το σπίτι του) πρέπει να υπάρχει μέριμνα ώστε να μη χρησιμοποιηθεί αυτό ως τρόπος υπερωριακής απασχόλησης, πράγμα που αντιτίθεται στα δικαιώματα του εργαζομένου [1] Η κατάσταση του Web 2.0 στην Ελλάδα Όσοι ανήκουν στο χώρο του Interactive Marketing κάνουν συχνά λόγο για την ψηφιακή επανάσταση που έχει επιφέρει το Web 2.0, ως δεύτερη γενιά του Internet που χαρακτηρίζεται από το social networking και τη δυνατότητα των χρηστών για online collaboration. Η επικοινωνιακή αυτή επανάσταση έχει καταστήσει τον καταναλωτή κυρίαρχο των media και συνεπώς των διαφημιστικών μηνυμάτων που «καταναλώνει». «Το Web 2.0 αποτελεί μία οικονομική επανάσταση στην βιομηχανία των υπολογιστών παρακινούμενη από την ανάγκη χρήσης του internet σαν ολοκληρωμένη πλατφόρμα εργασίας και από την αναζήτηση για την κατανόηση των κανόνων εκείνων που πρέπει να εφαρμοστούν για να έχει αυτή η πλατφόρμα ευρεία αποδοχή. Η βασικότερη αρχή είναι η εξής: Κατασκευή εφαρμογών που αξιοποιούν το δίκτυο ώστε να εξελίσσονται δυναμικά κατά την χρήση τους.όταν τα προγράμματα και οι συσκευές είναι συνδεδεμένες με το internet οι εφαρμογές δεν αποτελούν πλέον απλές υλοποιήσεις αλλά δυναμικές υπηρεσίες». (Tim O'Reilly Oct 2006). 19

20 Το ερώτημα που γεννιέται συνεπώς είναι, αν αυτή η επανάσταση η οποία έχει αρχίσει να εισχωρεί και στην Ελλάδα, έχει γίνει αντιληπτή από τον Έλληνα και την ελληνική αγορά. Ας παρατηρήσουμε ορισμένα στατιστικά στοιχεία. Σε broadcast yourself websites όπως το Youtube.com, υπάρχουν Έλληνες επισκέπτες που παρακολουθούν, ανεβάζουν και σχολιάζουν videos. Πολλά από αυτά είναι καθημερινά γεγονότα, σημαντικά και ασήμαντα που θα τα ζήλευαν ακόμα και οι πιο επιτυχημένοι ρεπόρτερ. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στο Google υπάρχουν περισσότεροι από Έλληνες ανά εβδομάδα (πιθανόν ελληνίδες μητέρες) που πραγματοποιούν αναζήτηση με τη φράση «παιδικά παιχνίδια», σύμφωνα με τα στατιστικά μιας καμπάνιας search engine marketing για λογαριασμό της Fisher Price. Με το λανσάρισμα του αυτοκινήτου Toyota Auris στην Ελλάδα, έχουν γίνει σε διάστημα 1,5 μήνα περίπου αναζητήσεις με τις λέξεις «Toyota» και «Auris», καθιστώντας την Ελλάδα πρώτη χώρα παγκοσμίως σε αναζητήσεις του παραπάνω όρου. Στο pathfinder.gr υπάρχουν κοινότητες/ dubs με μέλη που ανταλλάσσουν απόψεις για μια πλειάδα θεμάτων: από τον αθλητισμό και την μόδα μέχρι την πολιτική και τη μουσική. Στο zoo.gr υπάρχουν άτομα που κάνουν social networking, ενώ στο MSN Live Messenger Έλληνες κάνουν chat. Στο MSN Live Spaces επισκέπτες διαβάζουν τις προσωπικές σελίδες φίλων τους, δημιουργούν photo albums, γράφουν και ανεβάζουν videos. Επίσης, σε άλλα community και networking sites όπως το facebook.com, το hi5.com, το myspace.com, το joy.gr και το asmallworld.net χιλιάδες Έλληνες καθημερινά ασχολούνται με το δίκτυο φίλων που έχουν σχηματίσει, δημιουργούν περιεχόμενο, ανταλλάσσουν μηνύματα και έρχονται σε επαφή μεταξύ τους με τρόπο διαδραστικό. Υπάρχουν blogs παγκοσμίως ενώ καθημερινά δημιουργούνται νέα blogs και γράφονται άρθρα. Παράλληλα, υπάρχουν blogs τα οποία δέχονται χιλιάδες επισκέψεις, ενώ εκατοντάδες είναι τα σχόλια που ανταλλάσσουν οι χρήστες. Το pestaola.gr έχει επισκέπτες το μήνα, το blog του γνωστού συγγραφέα Νίκου Δήμου δέχτηκε σε 15 μήνες επισκέψεις και σχόλια χρηστών σε 332 άρθρα του. Επιπλέον, η δυνατότητα της δημοσιοποίησης της άποψης για ένα προϊόν ή υπηρεσία, είναι κατά πολλούς μία από τις σημαντικότερες Web 2.0 καινοτομίες που επιφέρει αλλαγές στη φιλοσοφία της αγοράς. Οι εταιρίες που εκμεταλλεύονται αυτή τη συμβολή των χρηστών στη αξιολόγηση των προϊόντων και υπηρεσιών (π.χ. βιβλία, ξενοδοχεία) έχουν σημαντικά οφέλη. Για παράδειγμα, η amazon.com οφείλει σημαντικό μέρος της δημοτικότητάς της στις δημοσιευμένες στο Διαδίκτυο γνώμες και βαθμολογίες των χρηστών για τα προϊόντα της. Στην περίπτωση της πώλησης βιβλίων, αν και τα αρχικά βιβλιογραφικά δεδομένα τα έχει πάρει από άλλη εταιρία που ειδικεύεται σε αυτό (Bowker.com), η προσθήκη κυρίως των απόψεων των χρηστών έχει αναγάγει την amazon σε πηγή αναφοράς βιβλιογραφικών δεδομένων για καταναλωτές, βιβλιοθηκάριους και πανεπιστημιακούς. Οι χρήστες φαίνεται να εμπιστεύονται ολοένα και περισσότερο τη γνώμη των υπολοίπων των χρηστών. Η παραδοσιακή διαφήμιση και η επιλογή προϊόντος με κριτήριο το όνομα της φίρμας δεν είναι το ίδιο αποτελεσματικές όσο παλαιότερα. Με την έλευση του Web 2.0 παρουσιάζονται εκατοντάδες νέοι τρόποι για την προσέγγιση του χρήστη, που δημιουργούνται από τους ίδιους τους καταναλωτές, μέσω της χρήσης και διάδοσης του περιεχομένου των social media. Για τον λόγο αυτό πολλές επιχειρήσεις και οργανισμοί έχουν ήδη κατανοήσει πόσο σημαντικό είναι να προσαρμόσουν την παρουσία τους στην νέα αυτή διαδικτυακή πραγματικότητα. Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι οι συνήθειες των Ελλήνων, σε σχέση με την καθημερινή έκθεσή τους στα media, έχουν αλλάξει σημαντικά. Το Web 2.0 έχει ενδυναμώσει τους χρήστες προσφέροντας τους τα εργαλεία που θα τους επιτρέψουν να συμμετέχουν ενεργά στις διάφορες παραγωγικές διαδικασίες της πληροφορίας. Η τεχνολογία μας δίνει την ευκαιρία να μην είμαστε πλέον απλά παθητικοί αποδέκτες μηνυμάτων, αλλά να επιλέγουμε και να διαμορφώνουμε την πληροφορία με τον τρόπο που εμείς επιθυμούμε [1]. 20