TO TETΡΑΜΗΝΙΑΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΟΥ ΣΕΜΑ / ΧΡΟΝΟΣ 7ος / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2010 ΑΘ. ΜΕΛΑΚΟΠΙΔΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΛΙΑΝΗΣ ΣΕΜΑ

Transcript

1 01 TO TETΡΑΜΗΝΙΑΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΟΥ ΣΕΜΑ / ΧΡΟΝΟΣ 7ος / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ SOLVE ΑRTICLE NCYII ΕΥΚΑΙΡΙΑ Ή ΑΠΕΙΛΗ; ΑΘ. ΜΕΛΑΚΟΠΙΔΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΛΙΑΝΗΣ ΣΕΜΑ Η δεοντολογία είναι ένα σύνολο από «πιστεύω», επεξεργασμένο και συστηματοποιημένο, ένα νοητικό κατασκεύασμα του ανθρώπου, με συνοχή και με συνέπεια, που συνίσταται σ ένα οργανωμένο σύστημα ιδεών. Τα τελευταία δύο χρόνια έχει παρατηρηθεί αύξηση 20% στα φαινόμενα της πειρατείας σε πλοία ελληνικών συμφερόντων. Το θέμα ανησυχεί ιδιαίτερα τις ναυτιλιακές εταιρείες, ενώ συζητείται και σε κυβερνητικό επίπεδο. Διέξοδο για τους διαμεσολαβούντες, και κυρίως για τους μεσίτες ασφαλίσεων, από τη σκληρή πραγματικότητα της κρίσης θα αναζητήσει η νέα διοίκηση του Συνδέσμου Ελλήνων Μεσιτών Ασφαλίσεων.

2 02 lαw

3 03 03 ΑRTICLE VIEW Aπό τον κ. Γ. Καραβία, Πρόεδρο του ΣΕΜΑ Η τριετία που ακολουθεί θα αποδειχθεί ως ένα από τα πλέον κρίσιμα διαστήματα των τελευταίων δεκαετιών για την ασφαλιστική αγορά. Όχι μόνο διότι τα γεγονότα αναμένονται πολλά και φυσικά εξαιρετικά σημαντικά, αλλά διότι πρόκειται να εξελιχθούν ταυτοχρόνως. θα έλεγα μάλιστα, ότι ήδη εξελίσσονται και απαιτούν εγρήγορση από όλους μας. Αναφέρω χαρακτηριστικά τα τελευταία μέτρα της κυβέρνησης, που επιβάρυναν περαιτέρω το κλίμα στην οικονομία, και κατά συνέπεια τη δυναμική της ασφαλιστικής βιομηχανίας. Η κρίση προκαλεί μείωση της ζήτηση ασφαλιστικών προϊόντων, αύξηση των ακυρώσεων και διόγκωση των αρνητικών υπεραξιών στους επενδυτικούς τίτλους. Αναφέρω επίσης τα ανοικτά μέτωπα για την ολοκλήρωση της εξυγίανσης του κλάδου, που οδηγούν πολλές εταιρείες σε αλλαγές στρατηγικών, όπως και σε συνέργειες ή ακόμη σε συγχωνεύσεις, ή και σε ανακλήσεις αδειών. Προσθέτω την υποχρέωση του κλάδου να προσαρμοστεί έως τον Οκτώβριο του 2012 στο περιβάλλον του Solvency II, που υποχρεώνει το σύνολο των εταιρειών στο να επαναπροσδιορίσουν τη έννοια της φερεγγυότητας, επιδιώκοντας τόνωση της κεφαλαιακής τους επάρκειας. Για να έρθω και στα του οίκου μας, δεν μπορώ παρά να επισημάνω την ανάγκη περαιτέρω αναβάθμισης του ρόλου των διαμεσολαβούντων στην ασφαλιστική αγορά και σε ότι αφορά ειδικότερα τους μεσίτες, την υποχρέωση που έχουν να ανοιχθούν σε μοντέρνες κατηγορίες ασφαλιστικών προϊόντων, να επενδύσουν στις νέες τεχνολογίες και βέβαια να επιμείνουν στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Ο κύκλος των εν εξελίξει γεγονότων κλείνει με τη μετάβαση της εποπτείας των ασφαλιστικών εταιρειών από την Επιτροπή Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης στην Τράπεζα της Ελλάδος. Οι αλλαγές που θα επέλθουν στο σύστημα ελέγχου της ασφαλιστικής αγοράς, τυπικές και ουσιαστικές, νομοθετικές και διαδικαστικές, θεωρώ ότι θα είναι καταιγιστικές. Ο ΣΕΜΑ έχει εμπιστοσύνη στην Τ.τ.Ε.. Θεωρεί μάλιστα ότι η άσκηση της Εποπτείας από το μεγαλύτερο ελεγκτικό φορέα του χρηματοοικονομικού μας συστήματος, μόνο ενισχυτικά θα μπορούσε να λειτουργήσει για το κύρος του θεσμού της ιδιωτικής ασφάλισης. Ωστόσο, δεν παύει να ανησυχεί για το μεταβατικό στάδιο. Θα ήταν τραγικό για την ασφαλιστική αγορά να χαθεί η ελεγκτική πίεση έστω και για μικρό διάστημα, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο. Την ανάσα του επόπτη θα πρέπει να την αισθανόμαστε όλοι μας, καθημερινά, ανεξάρτητα από ποια πρόσωπα ή φορείς έχουν την ευθύνη της εποπτείας. Ελπίζουμε λοιπόν ότι η Τ.τ.Ε. πολύ γρήγορα θα είναι σε θέση να ασκήσει ουσιαστικό έλεγχο στην αγορά. Ότι θα κινήσει άμεσα τις διαδικασίες στελέχωσης των υπηρεσιών της και θα εκδώσει σε πρώτο χρόνο όλες οι αναγκαίες αποφάσεις για τον τρόπο άσκησης της εποπτείας. Διότι οτιδήποτε άλλο κι αν συμβεί, θα επιβαρύνει περισσότερο την ανασφάλεια των καταναλωτών, υποβαθμίζοντας για άλλη μια φορά την ήδη πληγείσα αξιοπιστία του κλάδου. Τέλος, δεν μπορώ παρά να θέσω μετ επιτάσεως ένα ακόμη ζήτημα. Την απουσία ανοικτών διαδικασιών διαλόγου με την πολιτεία για ζητήματα νομοθετικού ή άλλου χαρακτήρα, που αφορούν άμεσα τον κλάδο μας. Πρόκειται μάλιστα για διαπίστωση που αφορά μια κυβέρνηση η οποία εξ αρχής επέμεινε στη διαφάνεια, επέμεινε στην ανοικτή διαβούλευση, στο opengov που ίσχυσε για όλους, αλλά όχι για τους διαμεσολαβούντες στην ασφαλιστική αγορά. Κρίνω υποτιμητικό ή και προσβλητικό το να αγνοείται από την κυβέρνηση ο κλάδος της διαμεσολάβησης. Ελπίζω ότι πρόκειται για επιλογή την οποία γρήγορα θα απαρνηθούν οι κυβερνώντες. Εξάλλου, ο διάλογος αποτελεί συστατικό στοιχείο της δημοκρατίας, και τη δημοκρατία υπηρετούμε όλοι μας.

4 04 lαw ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ t.26 TO TETΡΑΜΗΝΙΑΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΟΥ ΣΕΜΑ / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2010 ΕΔΡΑ: Παπαδιαμαντοπούλου 24Γ, Αθήνα, τηλ.: / fax: ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ: Ασφαλιστικές εταιρίες / Νομικά πρόσωπα ευρώ Φυσικά πρόσωπα ευρώ Μέλη ΣΕΜΑ ευρώ. ΤΡΙΑ ΤΕΥΧΗ ΑΝΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Solvency II Ευκαιρία ή απειλή για την ελληνική ασφαλιστική αγορά; Έξαρση της πειρατείας, αλλά και του ενδιαφέροντος για ασφάλιση ΣΥΝΤΕΛΕΣΤEΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ: ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕΣΙΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ (Μη κερδοσκοπικό σωματείο - Ιδρυθέν δυνάμει της υπ αριθμόν 6618/1997 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών) Εκδότης - Διευθυντής: Γ. Καραβίας νέο Δ.Σ., νεα περίοδος για το ΣΕΜΑ ΗΘΙΚΗ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ Κοντεύουν στις μέρες μας να ξεχαστούν ΒROKER S NEWS Υπεύθυνη Σύνταξης περιοδικού: Ε. Καφφετζή Σύμβουλος Επικοινωνίας Π. Τσούλος Σχεδιασμός Εντύπου Κατερίνα Γεωργοπούλου Παραγωγή - γραφείο: AΦΟΙ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗ Α.Ε. Λένορμαν 205, Αθήνα Τηλ.: Γραμματειακή Υποστήριξη: Έλενα Πρασκέλλη Μέλη Δ.Σ. του ΣΕΜΑ Πρόεδρος: Γ. Καραβίας Αντιπρόεδρος: Γ. Κούμπας Γ. Γραμματέας: B. Δράκου Ταμίας: Γιώργος Κατσιώτης Μέλη: Ι. Χατζηθεοδοσίου Γ. Νικολάκος Μ. Καπουάνο Κ. Αλφιέρης Π. Λυσσαίος Επίτιμοι Πρόεδροι του ΣΕΜΑ Νικόλαος Α. Μακρόπουλος Ιωάννης Μακρυμίχαλος

5 05 ΑRTICLE SOLVENCYII Ευκαιρία Ή απειλή για την ελληνική ασφαλιστική αγορά; Άρθρο του κ. Γιάννη Λινού* Καθώς πλησιάζει η 31η Οκτωβρίου 2012, οπότε σύμφωνα με τον ισχύοντα προγραμματισμό θα τεθεί σε ισχύ το καθεστώς Solvency II για την εποπτεία της ιδιωτικής ασφάλισης στα 27 κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυξάνεται ο αριθμός των άρθρων, ομιλιών και σεμιναρίων που φιλοδοξούν να αναλύσουν τις σχετικές ρυθμίσεις και να καθοδηγήσουν τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις στην πορεία προς τη συμμόρφωση με το νέο πλαίσιο. Παρόλο που οι τελικές Ανεξάρτητα από το ρόλο του επόπτη, ο εποπτευόμενος έχει υποχρέωση να αξιολογεί ο ίδιος την έκθεσή του σε κινδύνους και τη φερεγγυότητά του απαιτήσεις του Solvency II δεν θα αποφασιστούν πριν τον Οκτώβριο του 2011, γνωρίζουμε πλέον αρκετά για τη φιλοσοφία, τις βασικές κατευθύνσεις και τον τρόπο άσκησης της νέας εποπτείας και θα γνωρίζουμε ακόμη περισσότερα πριν το τέλος του Κυρίως όμως γνωρίζουμε όλα όσα χρειαζόμαστε για να είμαστε ήδη σε προχωρημένο στάδιο προετοιμασίας ή στην αντίθετη περίπτωση για να ανησυχούμε βαθύτατα ότι έχουμε σοβαρά καθυστερήσει. Ποιες είναι οι πιο ουσιαστικές αλλαγές που θα φέρει το Solvency II; 1. Αντικατάσταση μιας εποπτείας βασισμένης σε τυπικούς κανόνες ( Αυτά απαιτούνται, εκείνα επιτρέπονται, οτιδήποτε άλλο απαγορεύεται ) από ένα σύστημα θεμελιωμένο σε αρχές: Εφόσον μπορείτε να μας πείσετε ότι τα κεφάλαιά σας, τα συστήματά σας για τη διακυβέρνηση και τη διαχείριση κινδύνων, οι βάσεις δεδομένων σας, η εμπειρία και οι γνώσεις σας, διασφαλίζουν επαρκώς την ικανότητα εκπλήρωσης των υποχρεώσεών σας, με βάση τους κινδύνους που αναλαμβάνετε και αντιμετωπίζετε, έχει καλώς». Ακόμη και ο γνωστός ως standard formula εκτεταμένος αλγόριθμος της τυποποιημένης μεθόδου υπολογισμού των κεφαλαιακών απαιτήσεων φερεγγυότητας (SCR) επιδέχεται τροποποίηση, ή και αντικατάσταση με άλλον που θα προτείνει η ασφαλιστική επιχείρηση και θα αποδείξει ως πιο κατάλληλο για το προφίλ των κινδύνων της. 2. Διεύρυνση του αντικειμένου της εποπτείας και πέρα από τους ασφαλιστικούς κινδύνους (δηλαδή την επάρκεια ασφαλίστρων, την επάρκεια προβλέψεων εκκρεμών ζημιών κλπ), ώστε να περιλαμβάνει και όλες τις άλλες κατηγορίες κινδύνων που αντιμετωπίζει η επιχείρηση (π.χ. μείωσης της αξίας των επενδύσεων, μη είσπραξης οφειλόμενων ποσών, ανεπάρκειας εσωτερικού ελεγκτικού μηχανισμού κλπ).

6 06 lαw ΑRTICLE Έργο του επόπτη θα είναι να παρακολουθεί, να προβλέπει και να παρεμβαίνει, ώστε να προλαμβάνει τα προβλήματα, όχι να τα διαπιστώνει εκ των υστέρων 3. Επέκταση της εποπτείας και πέρα από τη σφαίρα των οικονομικών δεδομένων, ώστε να καλύπτει το σύνολο των εσωτερικών λειτουργιών και συστημάτων της ασφαλιστικής επιχείρησης. 4. Στροφή προσανατολισμού των ελέγχων από το παρελθόν, στο μέλλον. Δηλαδή από το κατά πόσο η ασφαλιστική επιχείρηση ήταν φερέγγυα κατά την ημερομηνία των τελευταίων οικονομικών καταστάσεων, στο κατά πόσο συγκεντρώνει πιθανότητα τουλάχιστον 99,5% να παραμείνει φερέγγυα και στο επόμενο 12μηνο. Ποιος είναι ο σκοπός αυτών των αλλαγών; 1. Να ενισχυθεί η προστασία των ασφαλισμένων και δικαιούχων αποζημίωσης, περιορίζοντας σημαντικά τις πιθανότητες χρεοκοπίας των ασφαλιστικών επιχειρήσεων. 2. Να διασφαλιστεί ο ενιαίος χαρακτήρας της ασφαλιστικής αγοράς στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 3. Να βελτιωθεί η αξιοπιστία και η ανταγωνιστικότητα της ασφαλιστικής αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έναντι των αντίστοιχων ξένων αγορών. Ποιες είναι οι θεμελιώδεις αρχές της νέας εποπτείας; 1. Διαφάνεια, υπευθυνότητα και αυτοπειθαρχία με συνεχή ανοιχτή συνεργασία επόπτη και εποπτευόμενου. Ανεξάρτητα από το ρόλο του επόπτη, ο εποπτευόμενος έχει υποχρέωση να αξιολογεί ο ίδιος την έκθεσή του σε κινδύνους και τη φερεγγυότητά του (ORSA) και να ενημερώνει τον επόπτη μόλις διαπιστώσει επιδείνωση. Ο επόπτης θα έχει πρόσβαση οποτεδήποτε, σε οποιοδήποτε στοιχείο, ώστε να μπορεί ανά πάσα στιγμή να έχει επαρκή εικόνα της χρηματοοικονομικής κατάστασης και του τρόπου διοίκησης και λειτουργίας της ασφαλιστικής επιχείρησης. Οι εποπτευόμενοι θα δημοσιοποιούν κάθε χρόνο λεπτομερή στοιχεία για το βαθμό στον οποίο ανταποκρίνονται στις κεφαλαιακές και λοιπές απαιτήσεις, πράγμα που θα επιτρέπει τη μεταξύ τους σύγκριση. 2. Εποπτεία ουσιαστική και συνολική, όχι τυπική και αποσπασματική. Με εξαίρεση την περίπτωση που τα διαθέσιμα κεφάλαια δεν θα καλύπτουν ούτε τις ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις (MCR), οπότε ανακαλείται η άδεια λειτουργίας, κανένα επιμέρους στοιχείο δεν μπορεί από μόνο του να καταδικάσει ή να αθωώσει την εποπτευόμενη επιχείρηση. 3. Εποπτεία προληπτική, όχι κατασταλτική. Έργο του επόπτη θα είναι να παρακολουθεί, να προβλέπει και να παρεμβαίνει, ώστε να προλαμβάνει τα προβλήματα, όχι να τα διαπιστώνει εκ των υστέρων, όταν έχουν πλήρως εξελιχθεί. Για το σκοπό αυτό ο επόπτης θα αξιολογεί όχι μόνο τις πράξεις και παραλείψεις των υπευθύνων και των μετόχων, αλλά και την ακεραιότητα, τις προθέσεις και τις ικανότητές τους. 4. Υπολογισμός των αναγκαίων κεφαλαίων με βάση το συνολικό πλέγμα κινδύνων που αντιμετωπίζει η ασφαλιστική επιχείρηση (risk-based capital approach). Ο υπολογισμός δεν συναρτάται μόνο με τα οικονομικά στοιχεία (πρώτος πυλώνας), αλλά και με την εν γένει ικανότητα της επιχείρησης να διαχειρίζεται επιτυχώς τους κάθε είδους κινδύνους (δεύτερος πυλώνας) και να ενημερώνει επαρκώς τους ασφαλισμένους, τις αρχές και το κοινό γενικά (τρίτος πυλώνας). Ελλείψεις ως προς τις απαιτήσεις του δεύτερου και τρίτου πυλώνα, μπορούν κατά την κρίση του επόπτη να αυξάνουν τις κεφαλαιακές απαιτήσεις και πέρα από το επίπεδο του πρώτου πυλώνα. 5. Αποτίμηση ενεργητικού και παθητικού σε αγοραίες αξίες ή όπου αυτές δεν υφίστανται με τη μέθοδο κόστους κεφαλαίου, ανεξάρτητα από το χαρακτηρισμό τους με βάση τα εφαρμοζόμενα λογιστικά πρότυπα. Τούτο υπαγορεύεται από την ανάγκη να αποτιμάται με ρεαλιστικό τρόπο το προσδοκώμενο αποτέλεσμα της ρευστοποίησης μιας απαίτησης, ή της εκπλήρωσης μιας υποχρέωσης σε σύντομο διάστημα. Ποιες επιπτώσεις αναμένεται να έχει η εφαρμογή του Solvency II στην ελληνική ασφαλιστική αγορά; Δεδομένου ότι το Solvency II απαιτεί αποφάσεις και δεσμεύσεις από τους ίδιους τους μετόχους των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, καλό είναι να θυμηθούμε για μεθοδολογικούς σκοπούς, ότι έχουμε τρεις διακριτές κατηγορίες επιχειρήσεων σε ό,τι αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς (χωρίς να παραγνωρίζονται οι σημαντικές διαφορές που υφίστανται μεταξύ εταιρειών της καθεμιάς από αυτές τις κατηγορίες): α. τις θυγατρικές και τα υποκαταστήματα μεγάλων ξένων ασφαλιστικών ομίλων, β. τις θυγατρικές τραπεζών, γ. τις εταιρείες που δεν εμπίπτουν στις κατηγορίες α ή β. Όπως θα δούμε, οι επιπτώσεις ενδέχεται να είναι αρκετά διαφορετικές, ανάλογα με Το Solvency II τιμωρεί ορισμένα χαρακτηριστικά υψηλότερου κινδύνου, απαιτώντας για την αντιστάθμισή τους πρόσθετα κεφάλαια

7 07 ΑRTICLE

8 08 lαw ΑRTICLE το ιδιοκτησιακό καθεστώς. 1. Το Solvency II δεν είναι απλώς μια ακόμη τυπική απαίτηση της εποπτικής αρχής, την οποία εκπληρώνουμε μια φορά το χρόνο ή το εξάμηνο, την αρχειοθετούμε και μέχρι την επόμενη ημερομηνία την ξεχνάμε. Πρόκειται για μεταβολή του τρόπου καθημερινής εσωτερικής λειτουργίας (οργανόγραμμα, οργάνωση, συντήρηση και αξιοποίηση βάσεων δεδομένων, τιμολόγηση, ανάπτυξη εργασιών, διαχείριση επενδύσεων, αντασφάλιση, χρηματοδότηση, απόδοση κεφαλαίων κλπ). Η ύπαρξη έτοιμης σχετικής τεχνογνωσίας, προετοιμασίας και νοοτροπίας, είτε λόγω πολυεθνικού σχήματος, είτε λόγω εφαρμογής του αντίστοιχου τραπεζικού πλαισίου εποπτείας Βασιλεία ΙΙ, αποτελεί πλεονέκτημα. 2. Το Solvency II τιμωρεί ορισμένα χαρακτηριστικά υψηλότερου κινδύνου, απαιτώντας για την αντιστάθμισή τους πρόσθετα κεφάλαια. Οι επενδύσεις σε ακίνητα και μετοχές, η άσκηση ασφαλιστικών Η δαπάνη συμμόρφωσης με το Solvency II εκτιμάται ως ιδιαίτερα υψηλή τόσο για την αρχική φάση εγκατάστασης των συστημάτων και διαδικασιών, όσο και για τη μετέπειτα τήρηση και επικαιροποίησή τους κλάδων με υψηλή διακύμανση ζημιών, η απουσία γεωγραφικής και προϊοντικής διασποράς, η έλλειψη πλούσιων βάσεων δεδομένων και προηγμένων μεθόδων αξιολόγησης κινδύνου, είναι μερικά από αυτά τα αρνητικά στοιχεία. Και εδώ οι κατηγορίες α - κυρίως - και β, φαίνεται ότι βρίσκονται σε συγκριτικά ευνοϊκότερη θέση. 3. Η τυποποιημένη μέθοδος υπολογισμού των κεφαλαιακών απαιτήσεων φερεγγυότητας (standard formula) έχει σχεδιαστεί με αρκετά συντηρητικές παραδοχές ώστε να ενσωματώνει υψηλό βαθμό ασφαλείας. Προκειμένου να αποφύγουν την επιβάρυνση λόγω αυτών των συντηρητικών παραδοχών, οι εποπτευόμενοι μπορούν να παρουσιάσουν προς έγκριση από τον επόπτη τα δικά τους εσωτερικά μοντέλα. Η διαδικασία έγκρισής τους, δεν θα είναι εύκολη και αυτό δημιουργεί ένα επιπλέον πλεονέκτημα για τους πολυεθνικούς ομίλους, που έχουν ήδη αναπτύξει και εξελίξει τέτοια υπολογιστικά εργαλεία. 4. Η δαπάνη συμμόρφωσης με το Solvency II εκτιμάται ως ιδιαίτερα υψηλή τόσο για την αρχική φάση εγκατάστασης των συστημάτων και διαδικασιών, όσο και για τη μετέπειτα τήρηση και επικαιροποίησή τους. Το κόστος αυτό σε συνδυασμό με το μικρό μέγεθος της ελληνικής αγοράς, μπορεί να αποβεί απαγορευτικό ακόμη και για υγιείς κατά τα άλλα επιχειρήσεις. Οι πολυεθνικοί όμιλοι μπορούν όμως να εξασφαλίσουν οικονομίες κλίμακας, μετατρέποντας τις ανά την Ευρώπη θυγατρικές τους σε υποκαταστήματα, που θα ελέγχονται ως ενιαίο σύνολο από την εποπτική αρχή της έδρας. 5. Για τις ασφαλιστικές των οποίων η κεφαλαιακή συγκρότηση θα κριθεί ανεπαρκής ως προς το πλέγμα των κινδύνων που αναλαμβάνουν, υπάρχουν δύο λύσεις. Είτε να αυξήσουν τα κεφάλαιά τους, είτε να μειώσουν τους κινδύνους τους, κυτο Solvency II είναι πιθανό να αποτελέσει τον καταλύτη μιας επώδυνης προσαρμογής, για όσους δεν έχουν ήδη συνειδητοποιήσει τι καλούνται να πράξουν ρίως μέσω αναλογικής αντασφάλισης. Η πρώτη λύση δημιουργεί πίεση στους μετόχους, αλλά και η δεύτερη σημαίνει απώλεια ορισμένων βαθμών ελευθερίας, λόγω αναγκαστικής πειθάρχησης σε όρους που θα στοχεύουν στη διασφάλιση ικανοποιητικού αποτελέσματος για τον αντασφαλιστή. Η σχετική διαπραγματευτική δύναμη των μικρότερων παικτών θα είναι περιορισμένη. Η πιο πάνω απαρίθμηση είναι μόνο ενδεικτική των προβλημάτων που θα αντιμετωπίσουν αρκετές ασφαλιστικές επιχειρήσεις. Το Solvency II δεν απαιτεί απλώς ένα αυξημένο επίπεδο κεφαλαίων. Προϋποθέτει, όπως λέει ο πρόεδρος του CEIOPS Thomas Stephen, αλλαγή συμπεριφοράς. Εάν στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το Solvency II είναι ένα κρίσιμο τεστ, για την Ελλάδα είναι πιθανό να αποτελέσει τον καταλύτη μιας επώδυνης προσαρμογής, για όσους δεν έχουν ήδη συνειδητοποιήσει τι καλούνται να πράξουν και δεν έχουν ήδη προχωρήσει στη σχετική προετοιμασία. Η όλη διαφορά μεταξύ αυτών που θα ωφεληθούν από το Solvency II και εκείνων που θα πληγούν από αυτό, έγκειται στο αν θα το δουν ως ευκαιρία να ενσωματώσουν ολοκληρωμένες και αποτελεσματικές διαδικασίες διακυβέρνησης στην καθημερινή τους λειτουργία, ή ως ένα βάρος για άνευ αξίας τυπική συμμόρφωση με εποπτικούς κανόνες. Για να μπορέσουν όμως να το αξιοποιήσουν, θα πρέπει να έχουν το μέγεθος και την ποιότητα χαρτοφυλακίου που δικαιολογεί το πρόσθετο κόστος ουσιαστικής συμμόρφωσης. * O κ. Γ. Λινός είναι Εντεταλμένος Σύμβουλος της EFG Eurolife ΑΕΓΑ

9 09 ΑRTICLE Στέλιος Βασιλόπουλος, ιευθυντής Ασφαλίσεων Μεταφορών & Ειδικών Κινδύνων HDI-Gerling Hellas «Με πολυετή εµπειρία και τεχνογνωσία σε ασφαλίσεις µεταφορών και ειδικών κινδύνων και τη φερεγγυότητα του παγκόσµιου δικτύου της HDI-Gerling, διασφαλίζουµε την αντιµετώπιση του απρόβλεπτου όπου κι αν φτάνει η δραστηριότητά σας: στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στον Κόσµο. Ειδικότητά µας είναι να ανταποκρινόµαστε σε κάθε πρόκληση µε καινοτόµες ασφαλιστικές λύσεις και να κάνουµε εσάς, τους πελάτες µας, να νιώθετε ασφαλείς, αναλαµβάνοντας ακόµα και τις πιο ειδικές αποστολές». Μεγαλύτερη των περιστάσεων blast! communications Σιγουριά σε κάθε σας βήμα με τη μεγάλη ασφάλεια της HDI-Gerling HDI-Gerling Industrie Versicherung AG - Υποκατάστημα Ελλάδος Ομήρου 11 & Βησσαρίωνος 1, Αθήνα 10672, Τ: , E: hellas@hdi-gerling.gr

10 010 lαw ΑRTICLE Έξαρση της πειρατείας, αλλά και του ενδιαφέροντος για ασφάλιση Άρθρο του κ. Γιώργου Δαλιάνη* Αν και η έννοια της πειρατείας για τους περισσότερους παραπέμπει στο παρελθόν, για όσους παρακολουθούν τις καθημερινές εξελίξεις, ή εμπλέκονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στον ναυτιλιακό κλάδο, είναι γνωστό πως αποτελεί ένα πολύ επίκαιρο φαινόμενο. Τα τελευταία δύο χρόνια έχει παρατηρηθεί αύξηση 20% στα φαινόμενα της πειρατείας και ιδιαίτερα στον Κόλπο του Άντεν, στις θάλασσες της Νιγηρίας και στα στενά της Μάλαγα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το ICC International Maritime Bureau s η ανησυχία για την έντονη έξαρση των πειρατικών επιθέσεων κατά πλοίων ελληνικών συμφερόντων, συζητείται και σε κυβερνητικό επίπεδο Piracy Reporting Center (ΙΜΒ), το 2009 σημειώθηκαν 318 πειρατικές επιθέσεις. Η αύξηση αυτή, των κρουσμάτων της πειρατείας έχει δημιουργήσει νέα έξοδα για τις ιδιοκτήτριες εταιρείες αλλά και τους charterers πλοίων, όχι μόνο γιατί πλέον τα πλοία, για να αποφύγουν τα επικίνδυνα νερά της Σομαλίας και της Νιγηρίας χρειάζονται περισσότερο χρόνο, με αποτέλεσμα να πληρώνουν περισσότερα καύσιμα και εργατικό δυναμικό, αλλά και λόγω των καθυστερήσεων παράδοσης των εμπορευμάτων που προκύπτουν. Το τελευταίο διάστημα δε, η ανησυχία για την έντονη έξαρση των πειρατικών επιθέσεων κατά πλοίων ελληνικών συμφερόντων, συζητείται και σε κυβερνητικό επίπεδο. Συνεπώς δεν είναι τυχαίο ότι το κόστος ασφάλισης έχει αυξηθεί κατακόρυφα τον τελευταίο χρόνο και ενδέχεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο λόγω της έξαρσης του φαινομένου. Τα τυπικά ασφαλιστήρια συμβόλαια τα οποία διατίθενται, καλύπτουν μεν τις ανάγκες των πλοιοκτητών, ωστόσο αφήνουν ανοιχτά αρκετά σκοτεινά σημεία. Στην περίπτωση που μία πειρατική επίθεση επιτύχει, ο πλοιοκτήτης δεν έχει άλλη επιλογή από το να πληρώσει λύτρα, γεγονός που στις ιδιαίτερα δύσκολες οικονομικά συνθήκες που διανύουμε μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες. Η ανάκτηση των ποσών αυτών στα πλαίσια μίας τυπικής ασφάλισης, αφήνει τους πλοιοκτήτες με κάποια αβεβαιότητα, καθώς θα πρέπει να περιμένουν την έκβαση του General Average, που μπορεί να αποδειχθεί πολύ χρονοβόρα διαδικασία. Επιπλέον, στα πλαίσια μίας τυπικής ασφάλισης υπάρχει αβεβαιότητα για το πότε, πως και σε ποιες περιπτώσεις θα πρέπει να δίδεται αποζημίωση για τα λύτρα, και, τέλος, τα τυπικά ασφαλιστήρια συμβόλαια δεν εμπεριέχουν την παροχή υπηρεσιών διαχείρισης κρίσεων. Για το λόγο αυτό οι πλοιοκτήτες δείχνουν ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την αγορά ολοκληρωμένων συμβουλευτικών και ασφαλιστικών υπηρεσιών για την πειρατεία, οι οποίες θα χαρακτηρίζονται από ταχύτητα αντίδρασης, εξειδικευμένες συμβουλές και σύγχρονα προγράμματα. Είναι πολύ θετικό το γεγονός πως τέτοιου είδους ολοκληρωμένες καλύψεις για τις απώλειες και τα έξοδα τα οποία προκύπτουν από περιστατικά πειρατείας, προσφέρονται πλέον από κάποιους καταξιωμένους πολυεθνικούς ασφαλιστικούς συμβούλους. Τα προϊόντα αυτά προσφέρουν κάλυψη για πειρατικά χτυπήματα, μεταξύ άλλων ασφάλιση για απαγωγή και λύτρα, ασφάλιση Loss of Hire για πλοιοκτήτες και charterers (αποζημίωση πλοιοκτητών για απώλεια, ή μείωση του ποσού μίσθωσης λόγω πειρατείας, και αποζημίωση charterers για τις όποιες υποχρεώσεις προκύψουν προς το μισθωτή σαν αποτέλεσμα της πειρατείας) καθώς και κάλυψη του μεταφερόμενου φορτίου. Επιπλέον, οι εξειδικευμένοι σύμβουλοι εξασφαλίζουν άμεση υποστήριξη στην επικοινωνία της πλοιοκτήτριας εταιρείας με τους απαγωγείς για την καλύτερη έκβαση και αποκλιμάκωση του περιστατικού, καθώς και την προστασία των μελών του πληρώματος. * Ο κ. Γ. Δαλιάνης είναι CEO της Aon Hellas SA

11 011 ΑRTICLE

12 012 ΑRTICLE lαw νέο Δ.Σ., νεα περίοδος για το ΣΕΜΑ O κ. Γ. Καραβίας Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΜΑ, ο κ. Γ. Κούμπας Αντιπρόεδρος, η κ. Βασιλική Δράκου Γενική Γραμματέας Διέξοδο για τους διαμεσολαβούντες και κυρίως για τους μεσίτες ασφαλίσεων, από τη σκληρή πραγματικότητα της κρίσης, θα αναζητήσει η νέα διοίκηση του Συνδέσμου Ελλήνων Μεσιτών Ασφαλίσεων (ΣΕΜΑ). Κατά τις τελευταίες αρχαιρεσίες του Συνδέσμου, τα μέλη του ανέδειξαν το νέο διοικητικού συμβούλιο από το οποίο ζήτησαν κατά την επόμενη διετία να συνδράμει ενεργά στην προσπάθεια της πολιτείας για την αντιμετώπιση των πιέσεων που ασκούνται στην οικονομία μας λόγω της κρίσης, αλλά και να μετατρέψει κάθε αντιξοότητα σε ευκαιρία ανάπτυξης για τον κλάδο της διαμεσολάβησης στην ιδιωτική ασφάλιση. Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΜΑ επανεξελέγη ο κ. Γιώργος Καραβίας, ο κ. Γιώργος Κούμπας επανεξελέγη Αντιπρόεδρος, η κ. Βασιλική Δράκου εξελέγη Γενική Γραμματέας και ο κ. Γιώργος Κατσιώτης Ταμίας, ενώ ως μέλη στο Δ.Σ. του Συνδέσμου μετέχουν οι κ.κ. Ιωάννης Χατζηθεοδοσίου, Γιώργος Νικολάκος, Μωρίς Καπουάνο, Κώστας Αλφιέρης και Παναγιώτης Λυσσαίος. Αναπληρωματικά μέλη εξελέγησαν ο κ. Χαράλαμπος Πουλατζάς, η κ. Ιωάννα Κουιδουρμάζη και ο κ. Γιάννης Πετρίδης, στην Εξελεκτική Επιτροπή η κ. Ευγενία Καφφετζή και οι κ.κ. Δημήτρης Ζαφειρίου και Αναστάσιος Χατζόπουλος, και στην Πειθαρχική Επιτροπή η κ. Ευγενία Καφφετζή και οι κ.κ. Δημήτρης Ζαφειρίου και Θεοφάνης Παπανικήτας. Η νέα διοίκηση του Συνδέσμου αναλαμβάνει την καθοδήγηση του φορέα σε μια περίοδο από τις πλέον κρίσιμες στην ιστορία της ιδιωτικής ασφάλισης, λόγω των αντίξοων οικονομικών συγκυριών, αλλά και των προκλήσεων που ανακύπτουν από την εφαρμογή του Solvency II, την ολοκλήρωση της εξυγίανσης της ασφαλιστικής αγοράς, τις αλλαγές που επέρχονται στην εποπτεία του κλάδου και τις προσπάθειες που καταβάλλουν, τόσο οι ασφαλιστικές εταιρείες, όσο και οι διαμεσολαβούντες, για την ενίσχυση του ρόλου της ιδιωτικής ασφάλισης στη στήριξη της οικονομίας και της κοινωνίας. Ο κ. Γιώργος Καραβίας, μετά την επανεκλογή του στην Προεδρία του ΣΕΜΑ, δήλωσε ότι κατά την επόμενη διετία ο Σύνδεσμος θα επιδιώξει να διασφαλίσει ένα ανοικτό κανάλι επικοινωνίας με την πολιτεία για τη διευθέτηση όλων των εκκρεμών ζητημάτων της ασφαλιστικής αγοράς, ενώ στις στρατηγικές επιδιώξεις του θα συμπεριλάβει την ενεργό συμμετοχή του στις γενικότερες προσπάθειες του κλάδου για την ενίσχυση της ασφαλι-

13 013 ΑRTICLE στικής συνείδησης του Έλληνα καταναλωτή, την περαιτέρω βελτίωση του επιπέδου εκπαίδευσης των διαμεσολαβούντων προσώπων στην ιδιωτική ασφάλιση, όπως και για την ένταση των επενδύσεων των μεσιτών ασφαλίσεων στις νέες τεχνολογίες. Κατά τον κ. Καραβία, τόσο οι διαμεσολαβούντες, όσο και οι ασφαλιστικές εταιρείες, οφείλουν να διασφαλίσουν τα κεκτημένα τους, να θωρακίσουν όσα με κόπο κέρδισαν τα τελευταία χρόνια, και κυρίως να πείσουν το μέσο καταναλωτή, το μέσο εργαζόμενο, αλλά και τον επιχειρηματία, όπως και τον επενδυτή, ότι σε περιόδους κρίσης η ασφάλιση είναι περισσότερο από κάθε άλλη φορά αναγκαία. Στη θεώρηση αυτή ο ΣΕΜΑ θα πρέπει να δομήσει τη στρατηγική του ώστε να μετατρέψει την κρίση σε χρυσή ευκαιρία ανάπτυξης για την ασφαλιστική αγορά. Κωδικοποιώντας τις πρωτοβουλίες τις οποίες προτίθεται να αναλάβει ο ΣΕΜΑ στην επόμενη διετία, ο κ. Καραβίας κατά την ομιλία του στην τελευταία γενική συνέλευση του Συνδέσμου, ανέφερε: - Την άμεση συγκρότηση επιτροπής όπου θα ερμηνεύσει το Solvency II ώστε τα μέλη του ΣΕΜΑ και κατ επέκταση όλοι οι διαμεσολαβούντες να κατανοήσουν το ρόλο τους απέναντι στην καινούργια ντιρεκτίβα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη νέα πραγματικότητα της ασφαλιστικής αγοράς. - Τη δημιουργία επιτροπής για τη συνεργασία του αναβαθμισμένου ΕΙΑΣ με το ΣΕΜΑ, καθώς και με άλλους φορείς πιστοποίησης της αγοράς. - Την ανάληψη επενδύσεων με προσανατολισμό στις νέες τεχνολογίες, ώστε οι μεσίτες ασφαλίσεων να ακολουθήσουν στην πορεία Η νέα διοίκηση του ΣEMA αναλαμβάνει την καθοδήγηση του φορέα σε μια περίοδο από τις πλέον κρίσιμες στην ιστορία της ιδιωτικής ασφάλισης των ασφαλιστικών εταιρειών και να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις τους. - Τη σύσφιξη των σχέσεων συνεργασίας με τη ΒΙΒΑ του Λονδίνου, για την ανταλλαγή τεχνογνωσίας κι εμπειρίας σε κοινά θέματα που θα αντιμετωπίσουν οι σύνδεσμοί του κλάδου με αφορμή την εφαρμογή του Solvency II. - Tη βράβευση ασφαλιστικών εταιριών για την αναβάθμιση των υπηρεσιών τους προς τους διαμεσολαβούντες και κατ επέκταση προς το ασφαλιζόμενο κοινό. - Την αναβάθμιση των σχέσεων του ΣΕΜΑ και της στάσης του έναντι συναδέλφων που έχουν αποκτήσει άδεια μεσίτη, αλλά δεν την εξασκούν. Τέλος, ορισμένες από τις κυριότερες επισημάνσεις τις οποίες διατύπωσε ο κ. Καραβίας κατά τη διάρκεια της γενικής συνέλευσης του ΣΕΜΑ έχουν ως εξής: - Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ήταν η αγορά μας πριν από τέσσερα χρόνια και πως είναι σήμερα. Μπορεί το κλίμα να βάρυνε λόγω των τελευταίων ανακλήσεων, ωστόσο όλοι μας γνωρίζαμε ότι ήταν ένα τίμημα το οποίο όφειλε να πληρώσει ο κλάδος για να εξυγιανθεί. - Όλοι αγωνιούμε για το τι θα συμβεί μέχρις ότου η Τ.τ.Ε. αρχίσει να ασκεί ελέγχους. Ενδεχόμενο έλλειμμα εποπτείας θα μπορούσε πολύ εύκολα να αποτελέσει την αφετηρία διολίσθησης της εμπιστοσύνης των ασφαλισμένων στην ασφαλιστική αγορά. Πρόκειται για εξέλιξη που άπαντες απευχόμαστε να ισχύσει. - Η άσκηση του ελέγχου της αγοράς μας από την Τ.τ.Ε. δεν μας βρίσκει αντίθετους, διότι η ασφαλιστική βιομηχανία μόνο υπεραξία θα έχει να εισπράξει από το νέο επόπτη, υπεραξία που θα δράσει ενισχυτικά στην αξιοπιστία της, στο κύρος και το γόητρό της, διότι δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι ο κλάδος μας θα βρεθεί εποπτευόμενος από το ισχυρότερο εποπτικό όργανο του χρηματοοικονομικού μας συστήματος. - Ο ΣΕΜΑ θα συνεχίσει τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει τα τελευταία δύο χρόνια, επιδιώκοντας να φέρει τα μέλη του πιο κοντά στις ασφαλιστικές εταιρείες, όπως και να προκαλέσει αφορμές για συζητήσεις σχετικά με σημαντικά κρίσιμα καθημερινά ζητήματα, που αφορούν και ενδιαφέρουν όλους μας. Ζητήματα όπως οι συναλλαγές μεταξύ των διαμεσολαβούντων, αλλά και μεταξύ ασφαλιστικών εταιρειών και διαμεσολαβούντων, οι καθυστερήσεις πληρωμών, οι ακυρώσεις συμβολαίων από εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις, που λόγω και της κρίσης έχουν αυξηθεί κάθετα, αλλά και οι ακάλυπτες επιταγές, που όσο πάνε και πληθαίνουν. - Ο ΣΕΜΑ θα μεταλλαχθεί σε ένα ακόμη πιο δυναμικό, πιο παρεμβατικό σωματείο, με εντονότερη παρουσία στα κοινά, με περισσότερες παρεμβάσεις και μεγαλύτερη συμμετοχή στα κέντρα λήψης αποφάσεων, όποια κι αν είναι αυτά: Το Υπουργείο Οικονομικών ή άλλα συναρμόδια υπουργεία, η Εποπτεύουσα Αρχή, η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος. Ο ΣΕΜΑ εφεξής θα απαιτεί το διάλογο με την πολιτεία για κάθε πρωτοβουλία νομοθετικού χαρακτήρα, όπως και για κάθε απόφαση που θα αφορά στη ασφαλιστική αγορά. Θεωρούμε προσβλητικό και υποτιμητικό το ν αποφασίζει η κυβέρνηση για θέματα που μας αφορούν, για θέματα τα οποία κρίνουν το μέλλον μας, και να μας αγνοεί επιδεικτικά. - Ο ΣΕΜΑ θα στηρίξει κάθε πρωτοβουλία για την περαιτέρω εξυγίανση της ασφαλιστικής αγοράς. Η έξοδος της χώρας από την κρίση θα πρέπει να βρει τον κάδο μας πλήρως εξυγιασμένο και θωρακισμένο έναντι όσων επιμένουν ακόμη και σήμερα, να πλήττουν το κύρος του.

14 014 lαw ΑRTICLE ΗΘΙΚΗ ΚΑΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ Κοντεύουν στις μέρες μας να ξεχαστούν Άρθρο του κ. Αθανάσιου Μελακοπίδη* Θεωρώ δεδομένο πως όλοι οι διαμεσολαβούντες στην Ιδιωτική Ασφάλιση έρχονται σε επαφή οι ίδιοι με πολλούς από τους πελάτες τους, επομένως δεν πιστεύω να διαφωνήσει κανείς ότι οι άνθρωποι αυτοί θέλουν να νοιώθουν ότι έχουν να κάνουν με ασφαλιστές και με ασφαλιστικές εταιρίες που τηρούν απαρέγκλιτα κάποιες αρχές, που τηρούν απαραβίαστα κάποιους αντικειμενικά παραδεκτούς κώδικες δεοντολογίας, που την εν γένει συμπεριφορά τους διακρίνει πρώτιστα η ηθική, αυτό που λέμε και επιχειρηματικό ήθος. Αυτό το ήθος, όμως, που απευθύνεται τόσο προς τον κόσμο, προς την πελατεία μας, που μας εμπιστεύεται, όσο και προς τους συναδέλφους μας. Και κανέναν, θεωρώ, δεν μπορείς να πείσεις να σ εμπιστευτεί, πόσω μάλλον να εξακολουθήσει να σε εμπιστεύεται, αν δεν του δείξεις πως είσαι αξιόπιστος, αν δεν του αποδείξεις πως είσαι φερέγγυος. Και συ ο ίδιος, αλλά και η Εταιρία την οποία εκπροσωπείς. Άλλωστε, τότε μόνο το ήθος μας επηρεάζει και το ήθος των άλλων. Αν δεν έχουμε ως βασικό μέλημα να καλλιεργήσουμε, να καθιερώσουμε, να εμπεδώσουμε και μετά να περιφρουρήσουμε ένα επαγγελματικό ήθος που θα χρησιμεύει σαν ανάχωμα στην πιθανή έλλειψη ήθους κάποιου ή κάποιων, η επιτυχία μας, στις πιο πολλές περιπτώσεις, θα είναι προσωρινή. Ας φανταστούμε τον εαυτό μας να διακρίνεται ή, αντίθετα, να μη διακρίνεται από αίσθημα ευθύνης, από προθυμία και ειλικρινή διάθεση για εξυπηρέτηση, από αξιοπρέπεια, από υπομονή και κατανόηση, από σοβαρότητα, από εχεμύθεια, από ευαισθησία, από ευπρέπεια γενικά Και ας επιχειρήσουμε να δούμε τι εννοούμε όταν λέμε, ή όταν ακούμε να μιλούν για δεοντολογία, τι εννοούμε όταν λέμε ή όταν ακούμε να μιλούν για ηθική, πότε χρησιμοποιούμε αυτές τις έννοιες γενικά και τι θα πρέπει, κατά την άποψη μου, Η κουλτούρα, είναι ένα σύνολο τρόπων, λιγότερο Ή περισσότερο τυποποιημένων, του να σκέφτεσαι, να αισθάνεσαι και να δρας να θυμόμαστε όταν τις εφαρμόζουμε στην δική μας, την (ασφαλιστική) καθημερινή πρακτική. Σαφέστατα, η δεοντολογία είναι ένα σύνολο από «πιστεύω», επεξεργασμένο και συστηματοποιημένο. Είναι, πιο συγκεκριμένα, ένα νοητικό κατασκεύασμα του ανθρώπου, με συνοχή και με συνέπεια, που συνίσταται σ ένα οργανωμένο σύστημα ιδεών για την πραγματικότητα. Ένα κατασκεύασμα πεποιθήσεων, κρίσεων και αξιών. Έχει δηλαδή την έννοια μιας ολοκληρωμένης αντίληψης του κόσμου, ή αλλιώς μιας ολοκληρωμένης θεώρησης του κόσμου, που επιτρέπει στον καθένα μας να κατανοήσει τον κόσμο που μας περιβάλλει, φυσικό και κοινωνικό. Αποτελεί, συνεπώς, μια θεμελιακή λειτουργία στη ζωή μας και για ένα πρόσθετο λόγο: σχετίζεται με την αντίληψη που έχει ο άνθρωπος για τη ζωή και ό,τι τον περιβάλλει, αλλά επιπλέον σχετίζεται και με τη μορφή που ο ίδιος θα ήθελε να έχει η ζωή και ό,τι τον περιβάλλει. Έτσι, θα αισθάνεται ασφαλής! Και εδώ, σ αυτό ακριβώς το σημείο, ταυτίζεται ή έννοια της ασφάλειας με την έννοια της δεοντολογίας. Δηλαδή, ο άνθρωπος, τις απόψεις του, τις πεποιθήσεις του, τις αξίες και τα βιώματά του, τις αναπαραστάσεις που έχει από το κοινωνικό σύνολο, τις ανασυγκροτεί μέσα από συνειδητές διεργασίες, συνειδητές νοητικές διεργασίες και τις προβάλλει με την μορφή της δεοντολογίας. Η δεοντολογία, χωρίς να αναφέρεται αναγκαστικά σ αυτά, έχει σχέση με την κουλτούρα και την ηθική. Η κουλτούρα, θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι ένα σύνολο τρόπων, λιγότερο ή περισσότερο τυποποιημένων, του να σκέφτεσαι, να αισθάνεσαι και να δρας, οι οποίοι, καθώς αφομοιώνονται από την πλειονότητα των μελών μιας κοινωνίας, χρησιμεύουν στη συνοχή αυτής της κοινωνίας. Η ηθική, τώρα, τι θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι είναι; Ελπίζω να συμφωνήσετε ότι η ηθική είναι ένα σύνολο κανόνων και αντιλήψεων που ρυθμίζουν τη διαγωγή του ανθρώπου και αποτελούν κριτήριο των πράξεων του ιδίου και των συνανθρώπων του. Η ηθική προσπαθεί να δώσει απάντηση στο ερώτημα «τι πρέπει να κάνω». Το περιεχόμενό της είναι δυναμικό. Αλλάζει, δηλαδή, ανάλογα με την εποχή, τις συνθήκες της ζωής, τον τόπο, την πολιτιστική κληρονομιά, τη θρησκεία, την παιδεία, και αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία τοποθετείται η κουλτούρα και οικοδομείται η δεοντολογία. Η ηθική είναι μια αναγκαιότητα, γιατί: καταξιώνει και ολοκληρώνει τον άνθρωπο εξασφαλίζει την κοινωνική συνοχή, αφού οι διαπροσωπικές σχέσεις και η συνεργασία ενισχύονται. οδηγεί στην υπευθυνότητα και ειδικότερα στη χρήση των επιτευγμάτων της επιστήμης βοηθά τον άνθρωπο να συνειδητοποιεί ότι δεν είναι υπεράνθρωπος και έτσι να πάψει να πιστεύει στο δίκαιο της πυγμής, στη θεωρία της δύναμης. Γιατί, εντέλει, μία πρόοδος που στερείται ηθικής, δεν είναι πρόοδος!

15 015 ΑRTICLE

16 016 lαw ΑRTICLE Ρομαντικά, θα μου πείτε, όλα αυτά Ναι, σαφώς. Μέχρι ένα σημείο όμως, γιατί προσωπικά εξακολουθώ να πιστεύω ότι έχουμε ανάγκη από τον ρομαντισμό, όσο έχουμε ανάγκη και την ηθική. Ας προσπαθήσουμε όμως, πέρα από τη θεωρία, να εισχωρήσουμε δειλά δειλά και στα πιο δικά μας. Αν και είναι αυτονόητο πως και για τα διευθυντικά στελέχη των εταιριών και για το πολυάριθμο ασφαλειομεσιτικό δίκτυο ισχύουν όλες οι πρακτικές που ισχύουν σε οποιονδήποτε άλλο κλάδο της επιχειρηματικής μας ζωής, ας δούμε πού δοκιμάζεται στις μέρες μας η ηθική στη δουλειά μας, πού οφείλεται η έξαρση του φαινομένου ηθικός κίνδυνος και πώς επηρεάζεται αυτός από τους πελάτες μας ή και από εμάς τους ίδιους. Η παρατεινόμενη, χρόνια τώρα, ιδιαίτερα όμως αυτή την περίοδο, οικονομική ύφεση, Το γενικότερο κοινωνικό κλίμα, που χαρακτηρίζεται από όλο και πιο χαλαρό ήθος και που ενισχύει τις παράνομες, ως εγκληματικές, ενέργειες, της κακόβουλες πράξεις, τον χουλιγκανισμό, Το τόσο πολύ έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον, που σε όλο και περισσότερες περιπτώσεις φτάνει σε όρια αθέμιτα, είναι οι πιο σημαντικές, κατά την άποψή μου, αιτίες που εμφανίζονται τα προβλήματα αυτά. Παραδείγματα δεν χρειάζεται να αναφέρω. Είναι πολλά και τα συναντούμε στην καθημερινότητά μας, είτε αφορούν στους ασφαλισμένους είτε στις εταιρίες. Στις τελευταίες, επίσης δεν χρειάζεται να αναφερθούμε δια μακρών. Και όχι βέβαια γιατί δεν είμαστε όλοι μας συνυπεύθυνοι, ο καθένας σε κάποιο βαθμό, για τη φήμη των εταιριών μας στην ασφαλιστική αγορά Μονάχα δυό λέξεις για όλους εμάς, τους εργαζόμενους υπό οποιαδήποτε ιδιότητα στο ίδιο περιβάλλον, τους καλούς φίλους στις περισσότερες περιπτώσεις, τους συνεργάτες πολύ συχνά, τους συναγωνιστές, όπως θα ήταν το ιδανικό και όχι τους ανταγωνιστές: Είναι κρίμα! Είναι πράγματι κρίμα, στο όνομα της δικής μας προβολής ή επιτυχίας να εκθειάζουμε οι ίδιοι τα προσόντα μας και να μην αφήνουμε τους άλλους να το κάνουν αντί για μάς, και όχι μόνο αυτό, αλλά να επιχειρούμε ταυτόχρονα να μειώνουμε τους συναδέλφους μας στα μάτια των τρίτων. Φοβάμαι πως ακόμα και στις μέρες μας η πρόσκτηση ενός πελάτη, καμιά φορά και ενός συνεργάτη, γίνεται σε πολλές περιπτώσεις με αυτόν τον ανορθόδοξο τρόπο. Και έτσι, όπως η Πολιτεία τα τελευταία... πολλά χρόνια, συμπληρώνει τις δικές μας αδυναμίες, για να το πω κομψά, αφήνοντας κι εκείνη να πλανάται συνεχώς η αβεβαιότητα σχετικά με την φερεγγυότητα και την αξιοπιστία των Εταιριών, καταφέρνοντας πολλές φορές να γίνει αυτή ο υπ αριθμόν ένας αντίπαλός μας, έτσι και οι κακοί συνάδελφοι που χρησιμοποιούν αυτές τις μεθόδους συμπληρώνουν το παζλ. Γιατί δεν πρέπει, ταυτόχρονα, να παραγνωρίζουμε πως έτσι κι αλλιώς αποτελούν μειοψηφία οι καταναλωτές εκείνοι που θα πουν αβίαστα μια καλή κουβέντα για τις εταιρίες του κλάδου μας και τους συνεργαζόμενους με αυτές, ενώ οι περισσότεροι έχουν να προβάλουν πάντα κάποιο ή κάποια παράπονα από την εν γένει συμπεριφορά μας έστω και αν αρκετές φορές αυτά είναι βάσιμα Προσωπικά, πιστεύω πως η καθιέρωση και τήρηση συγκεκριμένων κανόνων καλής συμπεριφοράς, αμβλύνει τις πιθανές τριβές, εξυψώνει τον θεσμό της ιδιωτικής ασφάλισης και τελικά, αφού εξασφαλίσει την απαραίτητη εμπέδωση της ασφαλιστικής πίστης στο καταναλωτικό κοινό καθώς και την τάξη και τη διαφάνεια στη συνολική λειτουργία της ασφαλιστικής μας βιομηχανίας, θα προσπορίσει τελικά κύρος και οφέλη και στην αγορά. Έτσι, εξετάζοντας όλοι μας όλες τις εκδοχές, θα κατοχυρωθούμε και εντέλει θα κατοχυρώσουμε, θα προστατεύσουμε και την εταιρία μας. Της το χρωστάμε άλλωστε. Όποια σχέση και αν έχουμε μαζί της! η ηθική είναι ένα σύνολο κανόνων και αντιλήψεων που ρυθμίζουν τη διαγωγή του ανθρώπου και αποτελούν κριτήριο των πράξεων του ιδίου και των συνανθρώπων του Όλοι μας λίγο ως πολύ, συχνά αναρωτιόμαστε τι είναι ήθος, τι είναι ηθική, τι είναι δεοντολογικά αποδεκτό, τι πρέπει να κάνω, τι είναι σωστό και τι λάθος; Στη δική μας μάλιστα δουλειά, μπορεί να κολακευόμαστε πολλές φορές πως δεν κάνουμε τίποτ άλλο παρά παροχή υπηρεσιών, όμως έχουμε δυστυχώς ή ευτυχώς, αν προτιμάτε πολλές ευκαιρίες να δείξουμε και στους εαυτούς μας και στις Εταιρίες και στους συνεργάτες μας και στους πελάτες μας, αν γνωρίζουμε πρώτα και στη συνέχεια, αν μπορούμε να πράξουμε το αντικειμενικά τουλάχιστον σωστό Το πιο λυπηρό όμως συμπέρασμα, είναι ότι στις μέρες μας, είτε από τις εφημερίδες είτε από την τηλεόραση, αυτά που προβάλλονται σχεδόν αποκλειστικά, δεν είναι τα παραδείγματα ηθικής συμπεριφοράς. Είναι τα άλλα. Οι ηθικές αξίες μέρα με τη μέρα χάνουν τη σημασία τους, σβήνουν. Τα καλά παραδείγματα λιγοστεύουν. Σχεδόν σπανίζουν. Οι κώδικες συμπεριφοράς, γραπτοί και άγραφοι, αγνοούνται όλο και από πιο πολλούς. Και γενικά, τα άτομα που με συνέπεια κι αποφασιστικότητα συμπεριφέρονται υπεύθυνα, κατάντησαν δακτυλοδεικτούμενα. Κι εμείς; Τι πρέπει να κάνουμε εμείς; Εμείς όλοι, θεωρώ πως δεν έχουμε παρά να ενθαρρύνουμε με όλη μας τη δύναμη την υιοθέτηση επαγγελματικών προτύπων και επιχειρηματικών κωδίκων συμπεριφοράς και να αξιώνουμε σε κάθε βήμα μας την όσο είναι δυνατόν πιο γενικευμένη εφαρμογή τους. Και, επειδή δεν είναι καθόλου αυτονόητο σήμερα να είσαι σημαντικός και ταυτόχρονα να πατάς γερά στη γη, ας δώσουμε το παράδειγμα. Και ας ζήσουμε τη χαρά που δίνει, από μόνο του, αυτό! * Ο κ. Α. Μελακοπίδης είναι Πρόεδρος Συνδέσμου Εκπροσώπων Ασφαλιστικών Εταιριών

17 017 ΑRTICLE ÁóöáëéóôéêÞ Ðñïóôáóßá ðýñá áðü ôéò ðñïóäïêßåò óáò... Áóöá-ëýóåéò ãéá üëïõò êáé åßìáóôå ìáæß. Ãéá üëá üóá èåùñåßôå óçìáíôéêü... ñåéüæåóôå êüðïéïí ðïõ ìå åìðåéñßá, ãíþóç êáé ïéêïíïìéêþ óôáèåñüôçôá ìðïñåß íá óôáèåß óôï ðëåõñü óáò, êüèå óôéãìþ. Óôçí Ïñßæùí ÁóöáëéóôéêÞ ìå äõíáìéêþ ðáñïõóßá óôïí áóöáëéóôéêü þñï åäþ êáé 50 ñüíéá ôßæïõìå ìå áêåñáéüôçôá êáé áîéïðéóôßá éó õñïýò äåóìïýò ìå ðåëüôåò êáé óõíåñãüôåò. Ãéá åìüò, ç õãåßá, ç ïéêïãýíåéá êáé ç ðåñéïõóßá åßíáé ðïëýôéìá áãáèü, ãé' áõôü êáëýðôïõìå êüèå áíüãêç óáò ãéá áóöüëåéá êáé ðñïóôáóßá, þóôå íá áðïëáìâüíåôå îýãíïéáóôá ôéò ðñáãìáôéêýò áñýò ôçò æùþò ÁóöáëéóôéêÞ

18 018 NEWS lαw Επιμέλεια της κ. Ευγενίας Καφφετζή Στα πλαίσια αναβάθμισης του ρόλου που ασκεί το Ελληνικό Ινστιτούτο Ασφαλιστικών Σπουδών (ΕΙΑΣ), το ΔΣ του ΣΕΜΑ αποφάσισε να ζητήσει μόνιμη θέση εκπροσώπου του στο ΔΣ του Ινστιτούτου, όπως και τη δυνατότητα τροφοδοσίας της ασφαλιστικής αγοράς με εξειδικευμένα στελέχη που θα εκπαιδεύονται στο ΕΙΑΣ για συγκεκριμένους κλάδους ασφάλισης, τη δημιουργία εκπαιδευτικών σεμιναρίων σχετικά με τη δραστηριότητα του μεσίτη και πρότεινε την εκπαίδευση των μεσιτών στα εκπαιδευτικά προγράμματα του ΕΙΑΣ, να την αναλάβει μέλος του ΣΕΜΑ. Στην Επιτροπή Σύγκλισης της ΣΣΕ της ΟΑΣΕ, η οποία θα επεξεργαστεί και θα προτείνει ρυθμίσεις για τη σύγκλιση των όρων αμοιβής και εργασίας των υπαλλήλων του ασφαλιστικού κλάδου, θα συμμετέχει εκπρόσωπος του ΔΣ του ΣΕΜΑ. Στην παραπάνω Επιτροπή, εκτός των εκπροσώπων της ΟΑΣΕ και των διαμεσολαβούντων συμμετέχουν και εκπρόσωποι της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος. Στις 20 εταιρείες που κάθε χρόνο αξιολογούνται και βραβεύονται για το εργασιακό τους περιβάλλον, ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι μεταξύ περιελήφθησαν και τρεις ασφαλιστικές εταιρίες: οι AXA Ελλάδας, Chartis και International Life AEAZ. Η ανάδειξη του κοινωνικού έργου που προσφέρεται από τις ασφαλιστικές εταιρίες στον τομέα της εργασίας, συμβάλει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης του ασφαλιζόμενου κοινού προς στην Ιδιωτική Ασφάλιση και σίγουρα προδιαθέτει τον ασφαλισμένο για ένα υψηλό επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών. O ΣΕΜΑ καλωσορίζει ως νέα του μέλη τις εταιρίες μεσιτών ασφαλίσεων Central Brokers ΕΠΕ με εκπρόσωπο τον κ. Κωνσταντίνο Αντωνέρια και Primary Link AE με εκπρόσωπο τον κ. Αλέξη Βακάλη. Tα μέλη του ΣΕΜΑ ανέρχονται πλέον σε 71. Την ανάληψη σειράς κοινών ενεργειών για την αντιμετώπιση των χρόνιων προβλημάτων του κλάδου αποφάσισαν ο Σύνδεσμος Αντιπροσώπων Μεσιτών Lloyd s και ο ΣΕΜΑ, μετά από μακρά διαβούλευση. Στο πλαίσιο αυτό αποφασίστηκε η εγγραφή του Συνδέσμου Αντιπροσώπων Μεσιτών Lloyd s στον ΣΕΜΑ και η ταυτόχρονη εγγραφή του ΣΕΜΑ στον Σύνδεσμο Αντιπροσώπων Μεσιτών Lloyd s, και η από κοινού εκπροσώπησή τους στην ΕΠΕΙΑ, στο υπουργείο Οικονομικών και την ΕΑΕΕ, όπου τα θέματα είναι κοινά. Επίσης αποφασίσθηκε η εγγραφή των μελών του Συνδέσμου Αντιπροσώπων Μεσιτών Lloyd s στον ΣΕΜΑ με ειδική τιμή και η παρουσία εκπροσώπων του ΔΣ στις συνεδριάσεις του ΔΣ του ΣΕΜΑ. Με πυρετώδεις ρυθμούς συνεχίζεται η διαδικασία για την εφαρμογή των νέων κανόνων του Solvency II, με την έκδοση από το CEIOPS 25 συμβουλευτικών εγγράφων, που στόχο έχουν να προετοιμάσουν σταδιακά τις ασφαλιστικές εταιρείες για την ταχύτερη προσαρμογή τους στο νέο καθεστώς φερεγγυότητας. Το ΔΣ του ΣΕΜΑ αποφάσισε την άμεση συγκρότηση Επιτροπής που θα ερμηνεύσει το Solvency II, ώστε τα μέλη του και κατ επέκταση όλοι οι διαμεσολαβούντες, να κατανοήσουν σε βάθος το ρόλο τους απέναντι στην καινούργια ντιρεκτίβα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην ίδια κατεύθυνση ο ΣΕΜΑ αποφάσισε να δραστηριοποιηθεί η Επιτροπή για τη σύσφιγξη των σχέσεων συνεργασίας με τη ΒΙΒΑ του Λονδίνου, και για την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και εμπειριών σε κοινά θέματα που θα αντιμετωπίσουν οι Σύνδεσμοι με αφορμή την εφαρμογή του Solvency II. Αρκετές επιχειρήσεις μεσιτών έχουν υποβάλλει αίτηση πρόσληψης εργαζομένων σε ασφαλιστικές εταιρείες των οποίων οι άδειες ανακλήθηκαν, εκφράζοντας έτσι τον κοινωνικό ρόλο των διαμεσολαβούντων στο ασφαλιστικό γίγνεσθαι. Στα πλαίσια ενδυνάμωσης της δραστηριότητας του Δ.Σ. του ΣΕΜΑ αποφασίστηκε η ενεργοποίηση Συμβουλευτικής Επιτροπής, που αποτελείται από τους Προέδρους του ΣΕΜΑ, τέως και νυν. Στην Επιτροπή μετέχουν οι κ.κ. Νίκος Μακρόπουλος και Ιωάννης Μακρυμίχαλος ως Επίτιμοι Πρόεδροι του Συνδέσμου, οι πρώην πρόεδροι κ.κ. Σίμος Ξηρογιαννόπουλος και Λάμπρος Κόκκινος, η πρώην Αντιπρόεδρος κ. Αγγελική Νταλιάνη και ο σημερινός Πρόεδρος του ΣΕΜΑ κ. Γιώργος Καραβίας.

19 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕΣΙΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΑΜΥΝΑ ΕΠΕ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΝΤΟΒΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ / Κηφισίας 74, Μαρούσι / τηλ.: , fax: / info@amyna.gr AON HELLAS ΕΠΕ ΔΑΛΙΑΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Γρανικού 7, Μαρούσι / τηλ.: , fax: / aonhellas@aon.gr ΑΠΟΛΛΩΝ Α.Ε. ΜΕΣΙΤΕΙΑΣ ΑΣΦ. ΒΑΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Λ. Αθηνών 71, Αθήνα / τηλ.: , fax: / gvaropoulos@saracakis.gr ATTICA ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛ. Α.Ε. ΛΟΥΒΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Λ. Ποσειδώνος 13, Άλιμος / τηλ.: , fax: / info@atticainsurance.gr BRITANNIA INS. BROKERS LTD Θ. ΠΑΠΑΝΙΚΗΤΑΣ & ΣΙΑ Ε.Ε. ΠΑΠΑΝΙΚΗΤΑΣ ΘΕΟΦΑΝΗΣ / Χασιώτη 13, Φιλοθέη / τηλ.: , fax: / info@britannia.gr BRITISH PROVIDENCE A.E. ΚΑΤΣΑΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ / Λ. Ηρακλείου 455, Ηράκλειο Αττικής / τηλ.: , fax: / a.anastasiadou@britishprovidence.gr BRODYN LTD ΔΥΝΑΜΙΚΟΙ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦ. ΕΠΕ MENAZΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ / Λ. Συγγρού 40-42, Αθήνα / τηλ.: , fax: / brodyn@otenet.gr / BROKINS 3 A.E. IΑΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΒΙΡΓΙΝΙΑ / Βουλιαγμένης 99 και Ιλίου 1, Γλυφάδα / τηλ.: , fax: / iatvi@brokins.gr / CENTRAL BROKERS LTD ΑΝΤΩΝΕΡΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ / Λ. Συγγρού 229, N. Σμύρνη / τηλ.: , fax: / iba@centralbrokers.gr CITY INSURANCE BROKERS AΦΟΙ ΜΑΜΑΛΗ ΜΕΣ. ΑΣΦ. Ο.Ε. ΜΑΜΑΛΗΣ ΠΕΤΡΟΣ / Μιχαλακοπούλου 125, Αθήνα / τηλ.: , fax: / pmamalis@citybrokers.gr / info@citybrokers.gr / COMERGON A.E. RISK MANAGERS - MEΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ / Μπραχαμίου 9, Μαρούσι / τηλ.: / fax: / e.kontopoulou@comergon.gr / COVER INSURANCE BROKER ΚΙΟΥΚΑΣ ΣΥΜΕΩΝ & ΣΙΑ ΕΕ KIOYKAΣ ΣΥΜΕΩΝ / Λ. Συγγρού 69, Αθήνα / τηλ.: , fax: / info@cover-ins.gr / Γ. ΚΑΡΑΒΙΑΣ & ΣΥΝ. ΕΠΕ ΚΑΡΑΒΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Ευριπίδου 12, Αθήνα / τηλ.: , fax: / karavias@otenet.gr / ΓΚΡΑ ΣΑΒΟΥΑ ΓΟΥΙΛΛΙΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΩΝ Α.Ε. ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ / Aχιλλέως 8 & Λάμπρου Κατσώνη, Καλλιθέα / τηλ.: , fax: , / info@willis.grassavoye.gr ΔΕΚΑΘΛΟΝ ΑΕ ΣΤΑΜΟΓΙΩΡΓΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ / Μεσογείων 71, Αθήνα / τηλ.: , fax: / kkanellopoulos@atlantiki.gr ΔΙΚΛΙΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ / Λυκούργου 62, Σπάρτη / τηλ.: , , fax: / fotopoulos@diklis.gr / EKONΣ ΑΝΩΝ. ΕΤΑΙΡΙΑ ΜΕΣΙΤΕΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΣΟΥΝΤΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ / Λ. Συγγρού 247 & Πριήνης, Ν. Σμύρνη / τηλ.: , fax: / econs@otenet.gr ΕΛΕΝΗ ΛΑΜΠΡΟΥΚΟΥ Ηρώων Πολυτεχνείου 2-4, Ν. Ερυθραία / τηλ.: , fax: / lamprouk@otenet.gr ΕΛΥΖΕ Α.Ε. ΣΟΥΦΕΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Λ. Κηφισίας , Χαλάνδρι / τηλ.: , fax: / info@elysee.gr EFG ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Α.Ε. ΤΡΥΦΩΝ ΑΝΝΥ / Συγγρού , N. Σμύρνη / τηλ.: , fax: / tbordoudaki@eurolife.gr / EUROBROKERS A.E. ABDO WALID / Κηφισίας 100 & Μαραθωνοδρόμων 83, Μαρούσι / τηλ.: , fax: / abdo@eurobrokers.gr / EUROMARE INS. BROKERS A.E. ΔΡΑΚΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ / Λ. Συγγρού 168 & Βαλέστρα 2, Καλλιθέα τηλ.: , fax: / info@euromare.gr EUROPROTECTION INSURANCE BROKERS ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛ. & ΑΝΤΑΣΦ. Α.Ε. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Άρτης 9, Αθήνα / τηλ.: , fax: / ngiannopoulos@europrotection.gr / EXECUTIVE INSURANCE BROKERS A.E. ΚΑΦΦΕΤΖΗ ΕΥΓΕΝΙΑ / Σπύρου Πάτση 58-60, Αθήνα / τηλ.: , , fax: , / insbrk@executive.gr / ΖΩΓΡΑΦΟΥ Α.Ε. ΜΕΣ. ΑΣΦΑΛ. ΖPOLIS INS. BROKER-ZPI SA ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ / Χαρ. Μούσκου 18, Ζωγράφου / τηλ.: , fax: / novitagruppo@novitagruppo.gr FASMA GROUP ΕΠΕ NΙΚΟΛΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Πιπίνου 25A, Αθήνα / τηλ.: , , fax: / fasmagr@otenet.gr / FIDELITY A.E. ΠΕΤΡΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ / 12 ο χλμ. Ε. Ο. Αθηνών-Λαμίας, Μεταμόρφωση / τηλ.: , fax: / inp@fidelity.gr FRONT LINE ΑΕ ΜΕΣΙΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ / Λεμπέση 5, Αθήνα / τηλ.: , fax: / george.sarris@frontline.gr / HBA MEΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΖΙΩΓΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Ελ. Βενιζέλου 59, Καλλιθέα / τηλ.: , fax: , 770 / gziogas@myhba.gr HSBC (ΕΛΛΑΣ) Α.Ε. Λ. Μεσογείων Εμπ. Κέντρο Πολιτεία, κτίριο Β, Αθήνα / τηλ.: , fax: ΙΒΚ MONOΠΡΟΣΩΠΗ ΕΠΕ ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΥΔΗΣ / Γρ. Μαρασλή 16, Κέρκυρα / τηλ.: , fax: / info@ibk.gr / Ι. ΚΑΒΑΛΛΑΡΗΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΠΕ ΚΑΒΑΛΛΑΡΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ / Κύπρου 55 & Πλ. Εσπερίδων, Γλυφάδα / τηλ.: , fax: / jkavalaris@kavalaris.gr ING EAE ΜΕΣΙΤΕΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ BRAM BOON / Λ. Συγγρού 196, Καλλιθέα / τηλ , fax: / kchourmouzi@ing.gr INFOTRUST AE ΓΚΟΠΤΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / 9χλμ. Θεσ/κης-Μουδανιών, Τ.Θ.60832, Τ.Κ / τηλ.: , fax: / broker@infotrust.gr ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕΣΙΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ

20 Ι.Ν.Ι. ΒROKERS ΔΙΕΘ. ΔΙΚΤΥΟ ΜΕΣ. ΑΣΦ. ΕΠΕ ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ / Mάρνης 33, Αθήνα / τηλ.: , fax: / diktio2@otenet.gr IONIOΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛ. ΑΕ ΡΟΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ / Λ. Μεσογείων 196, Χολαργός / τηλ.: , fax: / m.rodogiannis@gmail.com / ΙΩΑΝΝΟΥ ΑΝΔΡΕΑΣ Αγ. Ιωάννου 6, Χαλάνδρι / τηλ , fax: / info@ip-insurance.gr ΚΑΠΟΥΑΝΟ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦ. Α.Ε. ΚΑΠΟΥΑΝΟ ΜΩΡΙΣ / Αγ. Βαρβάρας 37, Χαλάνδρι / τηλ.: , fax: / capuano@mjcapuano.gr / ΚΟΥΪΔΟΥΡΜΑΖΗ ΙΩΑΝΝΑ ΜΕΣ. ΑΣΦ. Α.Ε. I.C. INSURANCE BROKERS ΚΟΥΪΔΟΥΡΜΑΖΗ ΙΩΑΝΝΑ / Α. Αρτέμιδος 4-Κηφισίας, Μαρούσι / τηλ.: , fax: / info@credit.com.gr / ΚΟΥΜΠΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κηφισίας 100 & Μαραθωνοδρόμων 83, Mαρούσι / τηλ.: , fax: / sakali@koumbas.gr / ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΟΚΚΙΝΟΣ INSURANCE BROKERS Α.Ε. ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ / Ερμού 44, Αθήνα / τηλ.: , fax: / kokinsur@otenet.gr MARSH EΠΕ ΛΥΣΣΑΙΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ / Κηφισίας 16 & Χαλεπά 1, Μαρούσι / τηλ.: , fax: / Panayotis.Lisseos@marsh.com MAΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΜΕΣΙΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΑΣΦΑΛ. ΚΟNΤΖΙΑ ΕΛΕΝΗ / Κηφισίας 162, Αθήνα / τηλ.: , fax: / info@mas-aema.gr / eleni.kontzia@mas-aema.gr / MEGA INSURANCE BROKERS AE XATZΗΘΕΟΔΟΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ / Λ. Συγγρού 122, Αθήνα / τηλ , fax: / hagig@megabroker.gr ΜΕΡΚΙΟΥΡΙ Α.Ε. ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦ. ΚΑΤΣΙΩΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Μομφεράτου 148, Αθήνα / τηλ , fax: / katsiotisg@mercury-insbrokers.gr / ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛ. ΑΘΗΝΑΣ Α.Ε. ΑΛΦΙΕΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ / Eλ. Βενιζέλου 99, Νέα Σμύρνη / τηλ.: , fax: / info@aib.gr / ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛ. ΜΟΥΤΟΥΑΛ ΑΕ ΝΙΚΟΛΙΝΑΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ / Κοραή 7, Αγ. Παρασκευή / τηλ.: , fax: / dnikolinakos@mutualnet.gr / ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΝΙΚΟΛΑΚΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ / Λένορμαν 98, Αθήνα / τηλ.: , fax: / nicolako@otenet.gr / ΝΙΜΑ Α.Ε. ΜΕΣΙΤΕΣ ΔΙΕΘΝΩΝ ΑΣΦ. & ΑΝΤΑΣΦ. σιατουνησ εμμανουηλ / Φιλελλήνων 25, Αθήνα / τηλ.: , fax: / nima1@otenet.gr ΝΤΑΛΙΑΝΗ ΕΠΕ - ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛ. ΑΘΥΡΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ / Πολυτεχνείου 45, Θεσ/νίκη / τηλ.: , fax: / daliani@daliani-insurance.gr / OMIKΡΟΝ Α.Ε. ΘΩΜΑΔΑΚΗ ΕΛΙΣΑΒΕΤ / Λ. Κηφισίας 34, Αθήνα / τηλ.: , fax: / info@thomadakis.gr / ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ / Λ. Δημοκρατίας 81, Ηράκλειο Κρήτης / τηλ.: , fax: / john@panagiotakisj.gr ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕΣΙΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΓΚΟΣ Αμερικής 20, Αθήνα / τηλ.: , fax: / yiagospan@otenet.gr / eurofinservices@yahoo.gr ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ Α.Ε. ΜΕΣ. ΑΣΦ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ / Τσιμισκή 17, Θεσ/νίκη / τηλ.: , fax: / st.papadaki@papadakis.com.gr / ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΜΕΣ. ΑΣΦ. & ΑΝΤΑΣΦ. ΕΡΓΑΣΙΩΝ Α.Ε. ΓΚΟΤΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ / Γαμβέτα 8, Αθήνα / τηλ.: , fax: / papakonstantinouv@piraeusbank.gr ΠΕΝΚΟ Α.Ε. ΚΡΟΚΙΔΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ / Κονίτσης 5, Μαρούσι / τηλ.: , fax: / penco@ath.forthnet.gr / ΠΕΤΡΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 12o χλμ. ΕΟ Αθηνών-Λαμίας (3ος όροφος), Μεταμόρφωση / τηλ.: , fax: / inp@fidelity.gr POST INSURANCE BROKERAGE ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛ. ΑΕ ΒΑΡΣΑΜΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Ευριπίδου 10, Αθήνα / τηλ.: , fax: / g.varsamis@postinsurance.eu PRIMARY LINK SA ΒΑΚΑΛΗΣ ΑΛΕΞΗΣ / Λ. Συγγρού 97, Αθήνα /τηλ.: , fax: / vakalis@primarylink.gr ΠΡΑΞΙΣ ΜΕΣ. ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΕΠΕ ΠΑΠΠΑ ΙΩΑΝΝΑ / Σελευκείας & Πρεβέζης 1, Ν. Φιλαδέλφεια / τηλ.: , 458, fax: / praxis96@otenet.gr PROBANK ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦ. Α.Ε. ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ / Πειραιώς 74, Μοσχάτο / τηλ.: , fax: / insurancebrokers@probank.gr QUALITY Α.Ε. ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦ. & ΑΝΤΑΣΦ. Λ. Συγγρού 244, Καλλιθέα / τηλ.: , fax: / info@quality-brokers.gr / QUALITY INVESTMENT SOLUTION ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΑΡΣΟΝΙΑΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ / Φιλικής Εταιρίας 7, Καβάλα / τηλ , fax: / sales@qis.gr ΣΑΜΙΩΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ INSURANCE BROKERS Βενιζέλου 13, Βέροια / τηλ.: , fax: / sgbroker@otenet.gr ΣΕΝΑΤΟΥΣ ΓΙΟΥΜΠΑΚΗΣ ΕΠΕ ΓΙΟΥΜΠΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ / Λ. Σταμαθιουδάκη 106, Ρέθυμνο / τηλ.: , 21114,58858, fax: / info@ggroup.gr ΣΙΓΜΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΜΕΣ. ΑΣΦ. EGS INSURANCE BROKERS ΣΕΡΑΦΕΙΜΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / Ομήρου 10-12, Νέα Σμύρνη / τηλ.: , fax: / info@sigmaib.gr / Σ.Ι. ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΕ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΣΙΜΟΣ / Αμερικής 20, Αθήνα / τηλ.: , fax: / info@xirogiannopoulos.gr / ΣΠΗΛΙΩΤΗΣ Ν. & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΣΠΗΛΙΩΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ / Μητροπόλεως 43, Μαρούσι / τηλ.: , fax: / info@spiliotis-insurance.gr / TE-TΡAΣΤ Α.Ε. ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ / Aιγαίου 4, Ν. Σμύρνη / τηλ.: , fax: / poulantzas@te-trust.gr / U.I.S. A.E. ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ & ΑΝΤΑΣΦ. ΚΟΥΚΑΡΓΙΩΤΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ / Εγνατίας 53, Θεσ/νίκη / τηλ.: , fax: / uisins@otenet.gr ΩΜΕΓΑ ΜΕΣ. ΑΣΦ. & ΑΝΤΑΣΦ. Α.Ε. ΣΙΑΧΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ / Σταδίου & Σανταρόζα 1, Αθήνα / τηλ.: , fax: / d.christidi@proton.gr /