Στεφανιαία Νόσος. e-cardio.gr. Τί προσέχουμε

Transcript

1 e-cardio.gr Στεφανιαία Νόσος Τί προσέχουμε Αρτηριακή Υπέρταση Σακχαρώδης Διαβήτης Κάπνισμα Σωματική Άσκηση Παχυσαρκία Διατροφή Υπερλιπιδαιμία Αλκοόλ Άγχος Ελληνικό Ινστιτούτο Καρδιαγγειακών Νοσημάτων

2 Κάπνισμα Κάπνισμα επίδραση Πως επιδρά το κάπνισμα στον οργανισμό μας; Το μονοξείδιο του άνθρακα που παράγεται κατά την καύση του τσιγάρου δυσκολεύει την οξυγόνωση του σώματος. Η νικοτίνη αυξάνει την αρτηριακή πίεση και την καρδιακή συχνότητα, οδηγώντας την καρδιά σε κόπωση. Η πίσσα που περιέχεται στον καπνό εναποτίθεται στους πνεύμονες και ευθύνεται για τους καρκίνους που σχετίζονται με το τσιγάρο. Άλλες 4000 ουσίες που περιέχονται στον καπνό του τσιγάρου μπορούν να ευθύνονται για πλήθος άλλων παθολογικών καταστάσεων. Έχει αποδειχθεί ότι τα «ελαφρά» τσιγάρα (με χαμηλές περιεκτικότητες πίσσας και νικοτίνης) έχουν τους ίδιους ουσιαστικά κινδύνους με τα «βαριά» τσιγάρα. Το κάπνισμα είναι ιδιαίτερα βλαβερό για την καρδιά, τους πνεύμονες και τα αγγεία. Συγκαταλέγεται μεταξύ των κύριων παραγόντων που επιδεινώνουν και επιταχύνουν την αθηροσκλήρωση των αγγείων. κίνδυνος! Τι κινδύνους διατρέχουν οι καπνιστές; Οι καπνιστές διατρέχουν συνολικά 2 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθουν κάποιο καρδιακό επεισόδιο σε σχέση με τους μη καπνιστές. Τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με το κάπνισμα καλύπτουν ένα μακροσκελή κατάλογο (πάνω από 40 νοσήματα) με κυριότερα: Καρδιαγγειακά νοσήματα Πνευμονικά νοσήματα Καρκίνος Έλκος στομάχου Οστεοπόρωση Αυξημένους κινδύνους για την υγεία τους διατρέχουν και οι παθητικοί καπνιστές. χωρίς τσιγάρο Ποια είναι τα οφέλη από την διακοπή του καπνίσματος; Υπάρχουν χιλιάδες λόγοι για να διακόψετε το κάπνισμα, όσοι και οι κίνδυνοι από την παράτασή του. Διακόπτοντας το κάπνισμα: Θα νιώσετε σε σύντομο χρονικό διάστημα να βελτιώνεται η φυσικής σας κατάσταση και αντοχή. Θα διαπιστώσετε ότι αποκαταθίσταται προοδευτικά η όσφρηση και η γεύση σας. Ως αποτέλεσμα της καλύτερης οξυγόνωσης των ιστών σας θα νιώσετε ασύγκριτα μεγαλύτερη σωματική και ψυχική ευεξία. Θα ελαττώσετε σημαντικά τις μακροπρόθεσμες απειλές για την υγεία σας και τελικά θα ζήσετε περισσότερο.

3 πως σταματάω; 1 Τι μπορώ να κάνω για να διακόψω το κάπνισμα; Η διακοπή του καπνίσματος σίγουρα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Χρειάζεται πάνω από όλα απόφαση κι αποφασιστικότητα. Όσο νωρίτερα γίνεται η διακοπή, τόσο το καλύτερο. Εφαρμόζοντας κάποιες από τις παρακάτω τεχνικές μπορεί να βοηθηθείτε στην προσπάθειά σας: 3 5 Κρατήστε σημειώσεις Αποφύγετε τους πειρασμούς Χαλαρώστε Αναλογιστείτε και γράψτε κάπου τι είναι αυτό που σας δυσαρεστεί σε σχέση με το τσιγάρο κι επιθυμείτε να το κόψετε. Θέλετε π.χ. να αποφύγετε την δυσάρεστη αναπνοή, να μειώσετε τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων, να ανακτήσετε την παλιά σας ενέργεια. Επιπλέον, σκεφτείτε και γράψτε τα οφέλη που θα προσδοκάτε ότι θα έχετε κόβοντας το κάπνισμα, όπως π.χ. μεγαλύτερο και ποιοτικότερο προσδόκιμο ζωής. Ανατρέξτε στις σημειώσεις σας κάθε φορά που αισθάνεστε την ανάγκη να καπνίσετε. Αποφύγετε τα μέρη που σας βάζουν σε πειρασμό να καπνίσετε, ενώ αντιθέτως προσπαθήστε να πηγαίνετε σε μέρη όπου απαγορεύεται το κάπνισμα, όπως θέατρα, μουσεία, κινηματογράφο κ.ά. Κάντε παρέα με άτομα που δεν είναι καπνιστές και φροντίστε να βρίσκετε ασχολίες στις ελεύθερες ώρες σας. Στην εργασία σας αποφύγετε να πηγαίνετε στο χώρο όπου συγκεντρώνονται οι υπόλοιποι για να καπνίσουν. Αντικαταστήστε παλιές σας συνήθειες με καινούριες, οι οποίες δεν σχετίζονται με το κάπνισμα. Όταν τελειώνετε το γεύμα σας να σηκώνεστε κατευθείαν από το τραπέζι και να πλένετε τα δόντια σας. Πίνετε νερό ή τσάι αντί καφέ και αλκοολούχα ποτά. Μάθετε να λέτε «Ευχαριστώ δεν καπνίζω». Το άγχος μπορεί να αυξήσει την επιθυμία σας για τσιγάρο. Προσπαθήστε να αποφύγετε τις καταστάσεις που σας αγχώνουν. Κάντε διάλειμμα όταν το χρειάζεστε. Προσπαθήστε να χαλαρώσετε παίρνοντας βαθιές ανάσες ή ακούγοντας μουσική. Βάλτε στη ζωή σας την άσκηση και προσφέρετε στον εαυτό σας ώρες ηρεμίας. 2 Σταματήστε το κάπνισμα τουλάχιστον σταδιακά Ξεκινήστε μειώνοντας το αριθμό των τσιγάρων. Καθυστερήστε να καπνίσετε το πρώτο τσιγάρο της ημέρας και δημιουργήστε τέτοιες συνθήκες ώστε να μην σας είναι εύκολο να καπνίσετε (π.χ. μην παίρνετε μαζί σας αναπτήρα ή εξαφανίστε τα σταχτοδοχεία από το χώρο σας). Αντικαταστήστε το διάλειμμα για τσιγάρο με ένα περίπατο. Κατόπιν ορίστε μία ημερομηνία οριστικής διακοπής (π.χ. σε 2 εβδομάδες ή την ημέρα των γενεθλίων) και προσπαθήστε να την τηρήσετε. Αν θεωρείτε αδύνατη την άμεση και πλήρη διακοπή, δοκιμάστε υποκατάστατα νικοτίνης που κυκλοφορούν (καραμέλες, τσίχλες, αυτοκόλλητα), τα οποία ελαττώνουν τα συμπτώματα στέρησης που είναι πιθανό να νιώσετε στην αρχή της προσπάθειας. 4 Αποσπάστε την προσοχή σας από το τσιγάρο Όταν έχετε την επιθυμία για τσιγάρο, επινοήστε κάποια δραστηριότητα, όπως να τηλεφωνήσετε σε κάποιο φίλο ή να κάνετε μια βόλτα. Για να κρατήσετε το στόμα σας απασχολημένο μασήστε μαστίχα χωρίς ζάχαρη. Αν μπορέσετε να κρατηθείτε, συνήθως μετά από λίγα λεπτά η αίσθηση της στέρησης της νικοτίνης υποχωρεί. Μη ξεγελάσετε τον εαυτό σας λέγοντας είναι απλά ένα τσιγάρο! 6 Αναζητήστε υποστήριξη Ανακοινώστε στην οικογένεια και τους φίλους σας ότι σκοπεύετε να διακόψετε το κάπνισμα και ζητήστε από τους ανθρώπους που ζουν μαζί σας και είναι καπνιστές να το πράξουν και αυτοί. Μπορείτε να ενταχθείτε σε μία ομάδα ατόμων με τον ίδιο στόχο ή να ζητήσετε συμβουλές από ειδικούς, γιατρούς και ψυχολόγους. Μη διστάσετε να αναζητήσετε ψυχολογική υποστήριξη από ιατρεία ή κέντρα εξειδικευμένα στην αντιμετώπιση της βλαβερής αυτής συνήθειας. 7 Μάθετε από τα λάθη σας Εάν ξαναρχίσετε το κάπνισμα μην απογοητευτείτε. Αναρωτηθείτε τι δεν πήγε καλά κι αποφασίστε τι βελτιώσεις χρειάζεται να κάνετε ώστε να επιτύχετε το στόχο σας την επόμενη φορά. Ελληνικό Ινστιτούτο Καρδιαγγειακών Νοσημάτων

4 Αρτηριακή Αρτηριακή Υπέρταση Υπέρταση x Αρτηριακή Πίεση Συστολική αρτηριακή πίεση «μεγάλη» Μικρότερη από 140 Διαστολική αρτηριακή πίεση «μικρή» Μικρότερη από 90 Η Αρτηριακή Υπέρταση, δηλαδή η κατάσταση αυξημένων πιέσεων του αίματος στις αρτηρίες, αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα για τα αγγεία. Συντελεί στην ενίσχυση της αθηροσκλήρωσης και έτσι συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης ή επιδείνωσης της στεφανιαίας νόσου. Επιπλέον, οι αυξημένες πιέσεις υποχρεώνουν την καρδιά σε εντονότερη λειτουργία η οποία με τη σειρά της προκαλεί υπερτροφία (μεγάλη δηλαδή αύξηση του μεγέθους της καρδιάς) και τελικά επιπρόσθετη καρδιαγγειακή επιβάρυνση. Ποιοι είναι οι στόχοι ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης; Συστολική («μεγάλη») αρτηριακή πίεση: Μικρότερη από 140. Αν συνυπάρχει Σακχαρώδης Διαβήτης ή Χρόνια Νεφρική Νόσος τότε η συστολική αρτηριακή πίεση πρέπει να είναι κάτω από 130. Διαστολική («μικρή») αρτηριακή πίεση: Μικρότερη από 90. Αν συνυπάρχει Σακχαρώδης Διαβήτης ή Χρόνια Νεφρική Νόσος τότε η διαστολική αρτηριακή πίεση πρέπει να είναι κάτω από 80. Τρόποι αντιμετώπισης της αρτηριακής υπέρτασης Προκειμένου να ρυθμίσετε σωστά την αρτηριακή σας πίεση χρειάζεται να ακολουθήσετε τα παρακάτω μέτρα: Ελάττωση της κατανάλωσης αλατιού με τις τροφές. Αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Εφαρμογή προγράμματος τακτικής σωματικής άσκησης. Περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ, καφέ. Σωστή λήψη της φαρμακευτικής αγωγής. Σακχαρώδης Διαβήτης Ο Σακχαρώδης Διαβήτης, η κατάσταση δηλαδή αυξημένης κυκλοφορίας γλυκόζης («ζαχάρου») στο αίμα, αποτελεί σημαντικό παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου. Οι αυξημένες συγκεντρώσεις γλυκόζης στο αίμα έχουν ως μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα την ενίσχυση της αθηροσκλήρωσης και κατά συνέπεια την επιδείνωση της στεφανιαίας νόσου. Η σωστή ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη εξασφαλίζει σημαντική ελάττωση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Για τον σκοπό αυτό είναι πιθανό να χρειαστεί πολύ πιο επιθετική αντιμετώπιση του υψηλού σακχάρου στο αίμα, με προσθήκη ή αύξηση του αριθμού των δόσεων ινσουλίνης. Οι επιθυμητές τιμές σακχάρου στο αίμα είναι όταν η μέτρηση γίνεται σε νηστικό άτομο και κάτω από 180 όταν η μέτρηση γίνεται 1 2 ώρες μετά από γεύμα. Ο πιο χρήσιμος βιοχημικός δείκτης ρύθμισης του Σακχαρώδη Διαβήτη είναι η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (γράφεται και ως HbA1c), η οποία θα πρέπει να μετράται ανά 2-3 μήνες στο αίμα του ασθενούς. Οι επιθυμητές τιμές γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης είναι κάτω από 6,5-7%. Η αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη περιλαμβάνει: Υγιεινή διατροφή και εφαρμογή κατάλληλου προγράμματος δίαιτας Αντιμετώπιση της παχυσαρκίας Εφαρμογή προγράμματος σωματικής άσκησης Φάρμακα (χάπια, ενέσιμη ινσουλίνη)

5 Παχυσαρκία Παχυσαρκία x Δείκτης Μάζας Σώματος <19 Ελλιποβαρής Φυσιολογικός 25 29,5 Υπέρβαρος 30 34,9 1ος Βαθμός Παχυσαρκίας 35 39,5 2ος Βαθμός Παχυσαρκίας > 40 Σοβαρά 3ος Βαθμός Παχυσαρκίας Το επιπλέον βάρος επιταχύνει την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου. Το να είστε παχύσαρκοι ή έστω υπέρβαροι σας οδηγεί γρηγορότερα σε καρδιαγγειακό νόσημα. Η μεγάλη πλειοψηφία ατόμων που έχουν υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου ανήκουν στην κατηγορία υπέρβαρων ή παχύσαρκων ατόμων, ενώ όσο αυξάνεται ο ΔΜΣ (25 και πάνω), τόσο πιο πολύ αυξάνουν τα περιστατικά σε μικρές ηλικίες. Δείκτης Μάζας Σώματος. Για να μπορέσουμε να προσδιορίσουμε πιο είναι το επιθυμητό βάρος του κάθε ατόμου, χρησιμοποιούμε έναν απλό δείκτη της σχέσης μεταξύ βάρους και ύψους που λέγεται Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). Ο ΔΜΣ είναι ένας αριθμός που προκύπτει από το βάρος και το ύψος κάποιου και χρησιμοποιείται ευρέως για να προσδιορίσει τη συχνότητα του ελλιπούς βάρους, του φυσιολογικού, του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας στους ενήλικες. Ο ΔΜΣ είναι ένας αξιόπιστος δείκτης του σωματικού λίπους για τους περισσότερους ανθρώπους και χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει κατηγορίες βάρους που μπορούν να οδηγήσουν σε προβλήματα υγείας. Υπολογισμός ΔΜΣ Ο Δείκτης Μάζας Σώματος υπολογίζεται από τη σχέση του σωματικού βάρους σε χιλιόγραμμα προς το τετράγωνο του ύψους σε εκατοστά (Βάρος x 10000/ Ύψος x Ύψος) και είναι ο πλέον διαδεδομένος δείκτης για τον προσδιορισμό του βαθμού της παχυσαρκίας. Για ενήλικα άτομα 20 ετών και πάνω ισχύουν τα εξής: Δείκτης Μάζας Σώματος <19 Ελλιποβαρής Δείκτης Μάζας Σώματος Φυσιολογικός Δείκτης Μάζας Σώματος 25 29,5 Υπέρβαρος Δείκτης Μάζας Σώματος 30 34,9 1ος Βαθμός Παχυσαρκίας Δείκτης Μάζας Σώματος 35 39,5 2ος Βαθμός Παχυσαρκίας Δείκτης Μάζας Σώματος > 40 Σοβαρά 3ος Βαθμός Παχυσαρκίας Ωστόσο ο υπολογισμός του ΔΜΣ είναι μόνο ένας οδηγός για να κριθεί η γενική υγεία ενός ατόμου. Το επίπεδο σωματικού λίπους, η αρτηριακή πίεση, η χοληστερόλη, η περιφέρεια μέσης, η φυσική δραστηριότητα, το κάπνισμα και η διατροφή αποτελούν εξίσου σημαντικούς παράγοντες, που καθορίζουν τη γενική εικόνα της υγείας σας. Ο υπολογισμός του ΔΜΣ δεν ισχύει για άτομα με ιδιαίτερα ανεπτυγμένο μυϊκό σύστημα και για γυναίκες που βρίσκονται σε εγκυμοσύνη και περίοδο θηλασμού. Έρευνες έχουν δείξει ότι ατόμα που παθαίνουν έμφραγμα του μυοκαρδίου 36% είναι υπέρβαρα (ΔΜΣ από 25 και πάνω) 35% παχύσαρκα (ΔΜΣ 30 και πάνω) 6% σοβαρά παχύσαρκα (ΔΜΣ 40 και πάνω) Το πιο ανησυχητικό είναι ότι όσο ανέβαινε το ποσοστό του ΔΜΣ, τόσο κατέβαινε ο μέσος όρος της ηλικίας που εμφανίζεται το πρώτο έμφραγμα. Τα εξαιρετικά παχύσαρκα άτομα, με δείκτη μάζας σώματος πάνω από 40, κινδυνεύουν να έρθουν αντιμέτωπα με το πρώτο έμφραγμα, 12 χρόνια πιο νωρίς από τα άτομα με ΔΜΣ 20 και κάτω. Φυσικά όσο αυξάνονται τα ποσοστά του ΔΜΣ τόσο αυξάνονται και τα ποσοστά άλλων παθήσεων όπως διαβήτης, αρτηριακή πίεση, χοληστερίνη κ.α.

6 Διατροφή Διατροφή Καταναλώνετε λιγότερο τροφές με πολύ αλάτι πολύ λίπος πολλές θερμίδες Η υγιεινή διατροφή διαδραματίζει βασικό ρόλο για μια υγιή καρδιά. Οι στόχοι της δίαιτας στα άτομα με καρδιαγγειακά νοσήματα είναι η αντιμετώπιση των παρακάτω: 1. Παχυσαρκία 2. Υψηλή Χοληστερίνη 3. Υπέρταση 4. Σακχαρώδης Διαβήτης Βασικές αρχές υγιεινής διατροφής: Καταναλώνετε ποικιλία τροφών. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζετε την πρόσληψη όλων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών. Αποφύγετε τα τηγανητά και τρώτε φαγητά μαγειρεμένα με πιο υγιεινούς τρόπους, όπως ψητά, βραστά ή στον ατμό. Μάθετε να διαβάζετε τις ετικέτες των συσκευασμένων τροφίμων, ώστε να μπορείτε να ελέγχεται τα συστατικά και τις θερμίδες που προσλαμβάνετε όταν τα καταναλώνετε. Προτιμάτε: Φρούτα και λαχανικά. Περιέχουν πλήθος αντιοξειδωτικών βιταμινών και άλλων χρήσιμων ουσιών. Περιέχουν άφθονες φυτικές ίνες που συντελούν στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και ταυτόχρονα βοηθούν στο να μειώνεται το αίσθημα πείνας στα άτομα που προσπαθούν να χάσουν περιττά κιλά. Γαλακτοκομικά προϊόντα με λίγα ή καθόλου λιπαρά. Μη επεξεργασμένους υδατάνθρακες (π. χ. δημητριακά ολικής άλεσης). Άπαχα κρέατα, ψάρι, πουλερικά. Καταναλώνετε λιγότερο: Τροφές με πολύ αλάτι. Η ελάττωση της κατανάλωσης αλατιού βοηθάει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και έτσι μειώνεται ο κίνδυνος στεφανιαίας νόσου. Μια μικρή ποσότητα είναι χρήσιμη για τον οργανισμό, αλλά συνήθως γίνεται κατάχρηση στην πρόσληψή του. Μην προσθέτετε στο φαγητό σας επιπλέον αλάτι, μπορείτε να επιτύχετε εξίσου καλό γευστικό αποτέλεσμα χρησιμοποιώντας διάφορα μυρωδικά και μπαχαρικά. Αποφύγετε τα έτοιμα συσκευασμένα τρόφιμα, τις κονσέρβες, τα αλατισμένα κράκερς, τσιπς και τους αλατισμένους ξηρούς καρπούς. Τροφές με πολύ λίπος. Με το να καταναλώνετε τα λεγόμενα κακά (κορεσμένα) λιπαρά αυξάνετε τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου. Αυτά τα λίπη είναι κυρίως τα ζωικά λιπαρά, που βρίσκονται στο κρέας, στο βούτυρο, στα γαλακτοκομικά προϊόντα και το γάλα. Τροφές με πολλές θερμίδες. Όταν καταναλώνετε περισσότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεται ο οργανισμός, είναι λογικό να παχαίνετε. Το να είστε υπέρβαροι μπορεί να οδηγήσει σε στεφανιαία νόσο. Όταν καταναλώνετε λιγότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεστε τότε χάνετε βάρος. Ελληνικό Ινστιτούτο Καρδιαγγειακών Νοσημάτων

7 Υπερλιπιδαιμία Υπερλιπιδαιμία Υπερλιπιδαιμία ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία τα λιπίδια του αίματος (με πιο γνωστά τη χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια) κυκλοφορούν σε αυξημένα επίπεδα. Η κατάσταση αυτή δεν έχει κάποια ιδιαίτερα συμπτώματα, αποτελεί όμως σημαντικό αίτιο εμφάνισης και επιτάχυνσης της αρτηριοσκλήρωσης, με αποτέλεσμα μεταξύ άλλων και την εκδήλωση ή την επιδείνωση της στεφανιαίας νόσου. τι είναι Τι είναι η «κακή» και «καλή» χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια; Η χοληστερίνη διακρίνεται κυρίως στην LDL-χοληστερίνη (συχνά αποκαλείται «κακή») και στην HDL-χοληστερίνη (συνήθως αποκαλείται «καλή»). Η LDL-χοληστερίνη όταν κυκλοφορεί στο αίμα σε αυξημένα επίπεδα συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα. Για άτομα με στεφανιαία νόσο πρέπει να είναι κάτω από 100 mg/dl ενώ αν υπάρχουν και άλλοι παράγοντες καρδιαγγεικού κινδύνου οι επιθυμητές τιμές είναι κάτω από mg/dl. Η HDL-χοληστερίνη όταν κυκλοφορεί σε αυξημένα επίπεδα συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα. Αντιθέτως, HDL κάτω από 40 συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα. Τα τριγλυκερίδια όταν κυκλοφορούν σε αυξημένα επίπεδα συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα. Τα φυσιολογικά επίπεδα είναι κάτω από 150mg/dl. αντιμετώπιση Πως αντιμετωπίζεται η υπερλιπιδαιμία; Για την αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας στις περισσότερες περιπτώσεις απαιτείται συνδυασμός κατάλληλης δίαιτας και φαρμακευτικής αγωγής. Σε άτομα με στεφανιαία νόσο η χορήγηση φαρμάκων που ελαττώνουν την «κακή» χοληστερίνη έχει ευνοϊκή επίδραση για την προστασία των αγγείων ακόμη και αν οι ασθενείς έχουν φυσιολογικές τιμές χοληστερίνης. Στα άτομα με στεφανιαία νόσο οι υψηλές τιμές χοληστερίνης χρειάζονται ιδιαίτερα επιθετική αντιμετώπιση. x Xοληστερίνη LDL-χοληστερίνη συχνά αποκαλείται «κακή» Κάτω από mg/dl τι να κάνω; Οι αυξημένες τιμές χοληστερίνης και τριγλυκεριδίων ελέγχονται με: Κορεσμένα Λιπαρά Ελάττωση των κορεσμένων λιπαρών στην καθημερινή διατροφή (κυρίως τα ζωικά λιπαρά) Βάρος Απώλεια βάρους Άσκηση Αερόβια άσκηση Διατροφή Φυτικές στανόλες/στερόλες (υπάρχουν σε ορισμένα φρούτα, λαχανικά, όσπρια και ξηρούς καρπούς, δεν υπάρχουν όμως ακόμη σαφή στοιχεία ότι ελαττώνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο) Φάρμακα Η πιο γνωστή κατηγορία είναι οι στατίνες HDL-χοληστερίνη συνήθως αποκαλείται «καλή» Πάνω από 40 mg/dl Tριγλυκερίδια Κάτω από 150mg/dl

8 Αλκοόλ Αλκοόλ Η αλόγιστη κατανάλωση αλκοόλ είναι επιβαρυντική για την υγεία. Με το αλκοόλ πλήττονται τα ζωτικά όργανα, και κυρίως η καρδιά, πόσο μάλλον όταν ήδη αντιμετωπίζετε καρδιαγγειακό νόσημα. Το αλκοόλ θα πρέπει να καταναλώνεται με φειδώ. Η μεγάλη πρόσληψη αλκοόλης μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στην υγεία σας, όπως αύξηση της αρτηριακής πίεσης και των τριγλυκεριδιών. Επίσης με το αλκοόλ αυξάνεται σημαντικά η πρόσληψη των ημερησίων θερμίδων, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία και αύξηση των πιθανοτήτων εκδήλωσης διαβήτη. Η συχνή και εκτεταμένη κατανάλωσή του μπορεί να προκαλέσει έμφραγμα του μυοκαρδίου και καρδιακή ανεπάρκεια. Άλλα σοβαρά προβλήματα που προκαλεί το αλκοόλ: αρρυθμία, καρδιοπάθεια, εμβρυϊκό αλκοολικό σύνδρομο και αιφνίδιος θάνατος. Ωστόσο η περιορισμένη ημερήσια κατανάλωση αλκοόλ, και ειδικά κόκκινου κρασιού, φαίνεται να έχει οφέλη για την καρδιά, την προστασία από την κακή χοληστερίνη (LDL) και την παχυσαρκία. x προσοχή! Η αλόγιστη κατανάλωση κρασιού, όπως και άλλων αλκοολούχων ποτών μπορεί να έχει βλαβερές συνέπειες για την υγεία σας. Συμβουλές Να πίνετε αλκοόλ με μέτρο. Αυτό σημαίνει για τους άντρες 2 ποτά ημερησίως και για τις γυναίκες 1 ποτό ημερησίως. Προσέχετε την ποσότητα του ποτού και το μέγεθος του ποτηριού. Ένα ποτό αντιστοιχεί σε μία μεζούρα (1oz). Προτιμάτε το κόκκινο κρασί (πλούσιο σε φλαβονοειδή αντιοξειδωτικά), από άλλα ποτά με μεγαλύτερη αναλογία αλκοόλ, όπως ουίσκι, βότκα, τζιν κ.λ.π. Η ιδανική ποσότητα κατανάλωσης κόκκινου κρασιού ημερησίως για τις γυναίκες είναι 2 3 ποτήρια, ενώ για τους άντρες 3 4. Πίνοντας περισσότερο αλκοόλ αυξάνεται ο κίνδυνος αλκοολισμού, υψηλής αρτηριακής πίεσης, παχυσαρκίας, εμφράγματος και καρκίνου του μαστού. Επίσης η χρήση αλκοόλ ευθύνεται για ατυχήματα και αυτοκτονίες. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας για τους κινδύνους και τα οφέλη της περιορισμένης πρόσληψης αλκοόλ. Κόκκινο κρασί και καρδιαγγειακά νοσήματα 2-3 ποτήρια κόκκινου κρασιού την ημέρα, κάνουν καλό στην καρδιά σας Η περιορισμένη κατανάλωση του κόκκινου κρασιού φαίνεται ότι μειώνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής στα άτομα μέσης ηλικίας κατά %. Σύμφωνα με έρευνες 2-3 ποτήρια κόκκινου κρασιού την ημέρα, κάνουν καλό στην καρδιά σας. Έχει βρεθεί ότι αυξάνει την καλή χοληστερίνη (HDL) και μειώνει την κακή χοληστερίνη (LDL). Μειώνει την πιθανότητα βλάβης στα αγγεία η οποία προκαλείται από τα λιποκύτταρα. Το κόκκινο κρασί περιέχει ένα ευρύ φάσμα φλαβονοειδών, πολλά από τα οποία δρουν σαν αντιοξειδωτικά και σε αυτά απόδίδεται πιθανόν η ευεργετική του επίδραση σε περιορισμένη χρήση. Το αποτέλεσμα όμως αυτό εξασφαλίζεται σε συνδυασμό με μια σωστή διατροφή, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά. Ελληνικό Ινστιτούτο Καρδιαγγειακών Νοσημάτων

9 Άγχος Άγχος Η συναισθηματική ένταση και το στρες μπορεί να έχει επιβλαβή αποτελέσματα για την καρδιά σας. Το άγχος αποδεικνύεται επιζήμιο, καθώς συνήθως προκαλεί στηθάγχη και άλλα καρδιακά προβλήματα. Η μεγάλη συναισθηματική ένταση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ανωμαλίες στο ρυθμό της καρδιάς, καρδιακή προσβολή, ακόμη και ξαφνικό θάνατο. Η ξαφνική ένταση αυξάνει τη δράση της άντλησης της καρδιάς και τον καρδιακό ρυθμό. Η ένταση μπορεί να περιορίσει τις στεφανιαίες αρτηρίες και να μειώσει την ροή του αίματος προς την καρδιά. Η συναισθηματική ένταση μπορεί να ευθύνεται για τον σχηματισμό θρόμβων αίματος στις στεφανιαίες αρτη- ρίες. Μπορεί επίσης να αυξήσει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, τουλάχιστον προσωρινά, και τα επίπεδα ομοκυστεΐνης. Το ξαφνικό έντονο άγχος προκαλεί υψηλή αρτηριακή πίεση και μπορεί να αυξήσει κατά πολύ την προϋπάρχουσα αρτηριακή υπέρταση. Το συνεχές άγχος μπορεί να επηρεάσει το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα και μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη, η οποία στη συνέχεια οδηγεί σε ανεπιθύμητα αποτελέσματα, όσον αφορά την αρτηριακή πίεση, τους καρδιακούς ρυθμούς και τη δημιουργία θρόμβων αίματος στις στεφανιαίες αρτηρίες. Το σώμα ωστόσο, όταν βρεθείτε για μεγάλα χρονικά διαστήματα σε κατάσταση άγχους, αντιδρά και δίνει προ- Περιορίστε το άγχος! Το να εξαφανίσετε το άγχος από τη ζωή σας μπορεί να είναι ανέφικτο, αλλά μπορείτε πολύ εύκολα να το περιορίσετε ειδοποιητικά σημάδια. Τα σημάδια μπορεί να εκδηλωθούν τόσο με ένα παθολογικό πρόβλημα, όσο και με μια αλλαγή της ψυχολογίας ή συμπεριφοράς του ατόμου. Είναι πολύ σημαντικό να δίνετε την πρέπουσα προσοχή σε αυτά τα σημάδια, καθώς αν αγνοηθούν μπορεί να κινδυνέψει σοβαρά η υγεία σας. Μερικά από αυτά τα σημάδια μπορεί να είναι πονοκέφαλοι, πόνος στην καρδιά, πόνος στο στομάχι, διάρροια, κόπωση, θυμός, κατάθλιψη, βουλιμία κ.α. Τα άτομα που είναι εκτεθειμένα σε καταστάσεις άγχους για μεγάλη χρονική περίοδο κινδυνεύουν από καρδιαγγειακά νοσήματα πολύ περισσότερο από τα άτομα που ζουν σε ένα ήρεμο περιβάλλον. Αυτό που έχετε να κάνετε πρώτα είναι να εντοπίσετε τα αίτια που σας προκαλούν στρες στην καθημερινότητά σας (εργασία, οικογένεια, ευθύνες), και να προσπαθήσετε να τα αντιμετωπίσετε ή να τα εξαλείψετε. Μικρά Βήματα Μην βάζετε δύσκολους στόχους, που δεν μπορείτε να υλοποιήσετε ή θα σας αφήσουν εκτεθειμένους. Είναι καλύτερα να κάνετε μικρά βήματα που θα σας δίνουν την ικανοποίηση της επιτυχίας, παρά να πιέζετε τον εαυτό σας με κάτι πολύ απαιτητικό και δύσκολο. Ευχάριστα Πράγματα Προσπαθήστε να κάνετε περισσότερα πράγματα που σας ευχαριστούν και σας ηρεμούν. Σωστός Ύπνος Φροντίστε να ξεκουράζετε το σώμα σας και το μυαλό σας. Ο σωστός ύπνος είναι πολύ σημαντικός για την σωματική και ψυχική σας υγεία. Διατροφή - Κάπνισμα Δώστε προσοχή στη διατροφή σας και περιορίστε το κάπνισμα και το αλκοόλ.

10 Σύνοψη Στόχων Σύνοψη Στόχων Διακοπή καπνίσματος Αντιμετώπιση της αρτηριακής υπέρτασης Η στεφανιαία νόσος απαιτεί από τον ασθενή να κατανοήσει άμεσα την σπουδαιότητα προσαρμογής του σε νέα δεδομένα και νέο τρόπο ζωής. Είναι δύσκολο να αποδεχτεί κανείς ότι πάσχει από στεφανιαία νόσο, όμως παρόλα αυτά είναι απαραίτητο να συνειδητοποιήσει γρήγορα το πόσο σημαντικό είναι για την εξέλιξη της υγείας του να αλλάξει τρόπο ζωής. Οι βασικές οδηγίες για την βελτίωση της ζωής σε άτομα με στεφανιαία νόσο είναι: Αποφυγή τόσο του ενεργητικού αλλά και του παθητικού καπνίσματος μειώνει τον κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου και του αιφνίδιου θανάτου. Οι στόχοι είναι 140/90 και 130/80 για άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη ή Χρόνια Νεφρική Νόσο. Υιοθετήστε ένα διαιτολόγιο που να είναι φιλικό για την Υγιεινή διατροφή Αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας καρδιά σας. Η προτεινόμενη ως ιδανική διατροφή είναι η μεσογειακή. Αυτό σημαίνει πολλά ψάρια, λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ψωμί ολικής αλέσεως και ελαιόλαδο. Αύξηση της κατανάλωσης ω-3 λιπαρών. Τιμές στόχοι LDL-χοληστερίνη <100 Τριγλυκερίδια <150 HDL- χοληστερίνη>40 Το περπάτημα (30-60λεπτά, ιδανικά κάθε μέρα, Συστηματική σωματική άσκηση Ελάττωση του άγχους Πιστή τήρηση των ιατρικών οδηγιών Αντιγριπικός εμβολιασμός Αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη τουλάχιστον 5 ημέρες την εβδομάδα) είναι η πιο εύκολη και συγχρόνως αποτελεσματική αεροβική άσκηση. Μπορείτε να συμβουλευτείτε το γιατρό σας για το πια άσκηση είναι η καταλληλότερη για σας. Δεν είναι ανάγκη να κάνετε κάτι δύσκολο ή κάτι που δεν σας αρέσει. Βρείτε την άσκηση που σας ταιριάζει και σας ευχαριστεί. Το στρες προκαλεί βλάβες στην καρδιά. Ανεβάζει την αδρεναλίνη και αυξάνει την αρτηριακή πίεση επιβαρύνοντας δραματικά την καρδιά. Προσπαθείτε να έχετε μια ήρεμη ζωή, αποφεύγοντας τις εντάσεις και βρίσκοντας τρόπους και δραστηριότητες που σας κάνουν να χαλαρώνετε. Πρέπει να επισκέπτεστε τακτικά τον καρδιολόγο σας, να ακολουθείτε την φαρμακευτική αγωγή που σας έχει συστήσει και να τον ενημερώνετε αμέσως κάθε φορά που παρουσιάζεται κάποιο περίεργο σύμπτωμα. Πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο. Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη κάτω από 7 %. Ελληνικό Ινστιτούτο Καρδιαγγειακών Νοσημάτων

11 Ιατρική Ομάδα Ιατρική Ομάδα Χρήστος Γραϊδης Καρδιολόγος Δημόκριτος Δημητριάδης Καρδιολόγος B B Ο ιστοτόπος www. αποτελεί την επίσημη διαδικτυακή παρουσία του ιδρύματος με την επωνυμία «Ελληνικό Ινστιτούτο Καρδιαγγειακών Νοσημάτων» - αστική εταιρεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με έδρα τη Θεσσαλονίκη. e-cardio.gr Οι τομείς στους οποίους αναφέρεται είναι η επεμβατική καρδιολογία, η καρδιακή απεικόνιση, η αγγειοχειρουργική και η καρδιοχειρουργική, καθώς και θέματα καρδιολογίας με γενικότερη προσπάθεια για συνεχή ανανέωση του υλικού. Το περιεχόμενο της ιστοσελίδας καλύπτει τους εξής θεματικούς τομείς: Σύγχρονες εξελίξεις και απόψεις στους παραπάνω τομείς με τη μορφή παρουσιάσεων Παρουσιάσεις ενδιαφερόντων περιστατικών Βιβλιογραφική ενημέρωση - Παρουσίαση ενδιαφερόντων άρθρων - δημοσιευμάτων από έγκριτα διεθνή περιοδικά και συνέδρια. Ενημέρωση σε σχέση με επαγγελματικής φύσεως ζητήματα. Ενημερωτικό υλικό για το κοινό με τη μορφή εκτυπώσιμων οδηγιών, συνεντεύξεων, video παρουσιάσεων, on-line εργαλείων. Links και forum επικοινωνίας για τα μέλη της Εταιρίας. Ευελπιστούμε ότι με την προσπάθεια αυτή θα συμβάλουμε στην καλύτερη και ευκολότερη ενημέρωση σας. Είμαστε ανοικτοί σε κάθε παρατήρηση με στόχο τη συνεχή βελτίωση της προσπάθειάς μας.