2013 Translational Neuroscience

Transcript

1 2013 Translational Neuroscience Understanding Brain Function to Treat Dysfunction 26 th MEETING of the HELLENIC NEUROSCIENCE SOCIETY jointly with FP7 REGPOT NEUROSIGN 29/11-01/12/2013 9:00-9:30 9:30-12:00 12:00-12:30 12:30-13:30 13:30-15:30 15:30-16:30 16:30-17:00 17:00-19:30 FRIDAY29/11 Registration Symposium I Chair: Socrates Tzartos, Dimitra Mangoura Ion and molecule channels: from structure and function to disease mechanisms Pierre Jean Corringer, Paris Marios Zouridakis, Athens Rozen Le Panse, INSERM, Paris Kleopas Kleopa, Nicosia Plenary Lecture I Angela Vincent, Oxford Chair: Socrates Tzartos, Dimitra Mangoura Lunch & Posters Plenary Lecture II Oliver Brustle, Bonn Chair: Rebecca Matsas, Domna Karagogeos Symposium II Chair: Rebecca Matsas, Domna Karagogeos Stem Cells and Reprogramming Hans Schöler, Münster Malin Parmar, Lund Georgia Kouroupi, Athens Roger Barker, Cambridge 9:00-9:30 9:30-10:30 10:30-11:00 11:00-13:30 13:30-15:30 15:30-16:30 16:30-17:00 17:00-17:30 17:30-19:00 19:00-20:00 SATURDAY30/11 Registration ECNP sponsored Lecture Per Svenningsson, Stockholm Chair: Kyriaki Thermos Oral presentations from selected abstracts Chair: Ada Mitsacos, George Panagis Lunch & Posters EBBS sponsored Lecture Osborne Almeida, Munich Chair: Fotini Stylianopoulou Stella Vlachou, Dublin Young Investigators Lectures Chair: George Kostopoulos Vassiliki Nikoletopoulou, Crete Panayiota Poirazi, Crete Kyriaki Sidiropoulou, Crete HSN General Assembly 10:00-12:00 12:00-12:30 12:30-13:30 13:30-14:00 SUNDAY1/12 Symposium III Chair: Leonidas Stefanis, Lesley Probert Inflammation and Degeneration in the nervous system Trevor Owens, Denmark Maria Karamita, Athens Malu Tansey, Atlanta Spiros Georgopoulos, Athens Plenary III Harald Neumann, Bonn Chair: Leonidas Stefanis, Lesley Probert HSN Awards End of Meeting

2 2013 Translational Neuroscience: Understanding Brain Function to Treat Dysfunction 26th Meeting of the Hellenic Neuroscience Society / FP7 REGPOT Neurosign Friday 29 November 9:00-9:30 Registration 9:30-12:00 Symposium I: Ion and molecule channels: from structure and function to disease mechanisms Chair: Socrates Tzartos, Dimitra Mangoura Pierre-Jean Corringer, Institut Pasteur, Paris Prokaryotic ancestors of acetylcholine receptors and ligand gated ion channels Marios Zouridakis, Hellenic Pasteur Institute, Athens High resolution structure of the ligand-binding domain of a human nicotinic acetylcholine receptor: towards rational drug design for related diseases Rozen Le Panse, INSERM, Paris Etiological mechanisms of myasthenia gravis and immune dysregulations, a disease caused by anti-acetylcholine receptor antibodies Kleopas Kleopa, The Cyprus Institute of Neurology and Genetics, Nicosia, Cyprus The role of glial gap junctions in inherited and acquired demyelination 12:00-12:30 12:30-13:30 Plenary Lecture I: Angela Vincent, University of Oxford, UK Ion channel and receptors as targets for antibodies in CNS disorders Chair: Socrates Tzartos, Dimitra Mangoura 13:30-15:30 Lunch & Posters 15:30-16:30 Plenary Lecture II Oliver Brüstle, Institute of Reconstructive Neurobiology, LIFE & BRAIN Center, University of Bonn Chair: Rebecca Matsas, Domna Karagogeos Programming stem cells for modeling neurological disease 16:30-17:00 17:00-19:30 Symposium II Stem Cells and Reprogramming Chair: Rebecca Matsas, Domna Karagogeos Hans Schöler, Max Planck Institute for Molecular Biomedicine, Münster Induction of toti-, pluri- and multipotency Malin Parmar, Wallenberg Neuroscience Center and Lund Strategic Center for Stem Cell Biology and Cell Therapy, Lund University Generation of dopamine neurons via direct conversion Georgia Kouroupi, Hellenic Pasteur Institute, Athens Patient-specific ips-derived dopamine neurons for modeling Parkinson s disease Roger Barker, Cambridge Center for Brain Repair How might stem cells help in the treatment of Parkinson s disease? Saturday 30 November 9:00-9:30 Registration 9:30 10:30 ECNP sponsored Keynote Lecture: Per Svenningsson, Karolinska Institute, Stockholm The role of p11 in depression and antidepressant responses Chair: Kyriaki Thermos 10:30-11:00 11:00-13:30 Oral presentations from selected abstracts Chair: Ada Mitsacos, George Panagis Maria Savvaki, University of Crete and Institute of Molecular Biology and Biotechnology, Crete Impaired mitral cell migration due to TAG-1 deficiency leads to olfactory dysfunction Athanasios Stergiopoulos, Biomedical Research Foundation of the Academy of Athens, Athens Nuclear receptor NR5A2 regulates proliferation and differentiation of neural stem cells during development through distinct mechanisms Christina Kyrousi, Medical School University of Patras, Patras IDAS and LYNKEAS, two novel proteins related to GEMININ, control ependymal cells generation Nikolaos Mandalos, Biomedical Research Centre Alexander Fleming, Athens Craniofacial development is fine tuned by SOX2 Paraskevi Koutsoudaki, Hellenic Pasteur Institute, Athens Subventricular zone-derived neural stem/precursor cell grafts restore cognitive deficits in a mouse model of traumatic brain injury Katerina Melachroinou, Biomedical Research Foundation of the Academy of Athens, Athens Deregulation of calcium homeostasis mediates secreted α-synuclein-induced neurotoxicity Maria-Eirini Terzenidou, Agricultural University of Athens, Biomedical Research Foundation of the Academy of Athens, Athens Identification of a novel SLC25 family member of mitochondrial carriers causing recessive neurological disease in mice Ivi Antoniadou, University of Oxford, Oxford Effect of Lithium and Ebselen, a novel inositol monophosphate inhibitor, on molecular markers of neuronal plasticity in the mouse Nikolaos Kokras, Medical School University of Athens, Athens Adrenalectomy and corticosterone replacement: Sex differences in antidepressant response Michaela Filiou, Max Planck Institute of Psychiatry, Munich Brain mitochondria as pharmacological targets for anxiety disorders Vasileios Kokkinos, St. Luke s Hospital Thessaloniki, Medical School University of Patras, Patra EEG-fMRI of the cyclic alternating pattern in human NREM sleep 13:30-15:30 Lunch & Posters 15:30-17:00 Special Session: Behaviour and Cognition 15:30-16:30 EBBS sponsored Keynote Lecture Osborne Almeida, Max Planck Institute of Psychiatry, Munich Brain programing by stress and glucocorticoids Chair: Fotini Stylianopoulou 16:30-17:00 Stella Vlachou, Dublin City University Nicotine dependence, GABA B receptors, reward and impulsivity: taking a step back into the future 17:00-17:30 17:30-19:00 Young Investigators Lectures Chair: George Kostopoulos Vassiliki Nikoletopoulou, Institute of Molecular Biology and Biotechnology, Crete Novel regulators of mitochondrial function in neurons Panayiota Poirazi, Institute of Molecular Biology and Biotechnology, Crete Learning and remembering with dendrites Kyriaki Sidiropoulou, University of Crete Age-dependent changes in prefrontal cortical function: The role of inhibition 19:00-20:00 HSN General Assembly Sunday 1 December 10:00-12:00 Symposium III: Inflammation and Degeneration in the nervous system Chair: Leonidas Stefanis, Lesley Probert Trevor Owens, The Institute of Molecular Medicine, University of Southern Denmark Role of the blood-brain barrier in controlling CNS inflammation Maria Karamita, Understanding Brain Function to Treat Dysfunction Hellenic Pasteur Institute, Athens Interactions between neuroinflammation, demyelination and axon damage in a model for chronic multiple sclerosis Malu Tansey, Emory University, Atlanta The contribution of neuroinflammation to CNS neurodegeneration Spiros Georgopoulos, Biomedical Research Foundation of the Academy of Athens Neuroinflammation in Alzheimer s disease 12:00-12:30 12:30-13:30 Plenary Lecture III: Harald Neumann, Institute of Reconstructive Neurobiology, LIFE & BRAIN Center, University of Bonn Microglial clearance function in neurodegenerative disease Chair: Leonidas Stefanis, Lesley Probert 13:30-14:00 HSN Awards - End of Meeting

3 Dementis Υδροχλωρική Δονεπεζίλη ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩN ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ: Dementis δισκία επικαλυμμένα με λεπτό υμένιο 5mg, 10mg. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ: Dementis δισκία 5mg: Κάθε δισκίο περιέχει 5mg υδροχλωρικής δονεπεζίλης. Επίσης περιέχει 91,75mg μονοϋδρικής λακτόζης. Dementis δισκία 10mg: Κάθε δισκίο περιέχει 10mg υδροχλωρικής δονεπεζίλης. ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ: Το Dementis αντενδείκνυται σε ασθενείς με γνωστή υπερευαισθησία στην υδροχλωρική δονεπεζίλη, στα παράγωγα πιπεριδίνης ή σε κάποιο από τα έκδοχα που περιέχονται στη σύνθεσή του. ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ: Η χρήση του Dementis σε ασθενείς με βαριάς μορφής άνοια Alzheimer, άλλων μορφών άνοιας ή άλλων δυσλειτουργιών της μνήμης (πχ. εξασθένηση της γνωστικής λειτουργίας λόγω ηλικίας), δεν έχει ερευνηθεί. Αναισθησία: Το Dementis, ως αναστολέας της χολινεστεράσης, είναι πιθανό να επιτείνει την μυοχάλαση τύπου σουκινυλοχολίνης κατά τη διάρκεια της αναισθησίας. Καρδιαγγειακές καταστάσεις: Λόγω της φαρμακολογικής τους δράσης, οι αναστολείς της χολινεστεράσης μπορεί να έχουν παρασυμπαθητικομιμητική δράση στην καρδιακή συχνότητα (πχ. βραδυκαρδία). Η πιθανότητα εμφάνισης της δράσης αυτής μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική σε ασθενείς με σύνδρομο νοσούντος φλεβόκομβου ή άλλες υπερκοιλιακές διαταραχές της καρδιακής αγωγιμότητας, όπως φλεβοκομβοκολπικός ή κολποκοιλιακός αποκλεισμός. Υπάρχουν αναφορές αιφνίδιας απώλειας συνειδήσεως και σπασμών. Κατά τη μελέτη των ασθενών αυτών πρέπει να εξετάζεται η πιθανότητα ανάπτυξης κολποκοιλιακού αποκλεισμού ή μακρών διακοπών της αγωγιμότητας ως συνέπεια διαταραχών του φλεβόκομβου. Γαστρεντερικές καταστάσεις: Ασθενείς με αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση έλκους, π.χ. αυτοί με ιστορικό έλκους ή εκείνοι που λαμβάνουν ταυτόχρονα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, πρέπει να παρακολουθούνται για τυχόν εμφάνιση σχετικών συμπτωμάτων. Ωστόσο, οι κλινικές μελέτες με Dementis δεν έδειξαν καμία αύξηση, σε σχέση με το εικονικό φάρμακο (placebo), της συχνότητας ανάπτυξης πεπτικού έλκους ή αιμορραγίας από το γαστρεντερικό στους ασθενείς. Ουροποιογεννητικό: Αν και δεν έχει παρατηρηθεί σε κλινικές μελέτες με Dementis, τα χολινεργικά φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν απόφραξη του αυχένα της ουροδόχουν κύστης. Νευρολογικές καταστάσεις: Σπασμοί: Τα χολινεργικά φάρμακα πιστεύεται ότι έχουν τη δυνατότητα να προκαλούν γενικευμένους σπασμούς. Ωστόσο, η εμφάνιση σπασμών μπορεί επίσης να αποτελεί εκδήλωση της νόσου του Alzheimer. Τα χολινομιμητικά μπορεί να έχουν τη δυνατότητα να επιδεινώσουν ή να επάγουν εξωπυραμιδικά συμπτώματα. Πνευμονικές καταστάσεις: Λόγω της χολινεργικής δράσης τους, οι αναστολείς της χολινεστεράσης πρέπει να συνταγογραφούνται με προσοχή σε ασθενείς με ιστορικό άσθματος ή αποφρακτικής πενυμονοπάθειας. Η ταυτόχρονη χορήγηση του Dementis με άλλους αναστολείς της ακετυλοχολινεστεράσης, αγωνιστές ή ανταγωνιστές του χολινεργικού συστήματος πρέπει να αποφεύγεται. Βαριάς μορφής ηπατική ανεπάρκεια: Δεν υπάρχουν στοιχεία για ασθενείς με βαριάς μορφής ηπατική ανεπάρκεια. Αυτό το φαρμακευτικό προϊόν περιέχει λακτόζη. Οι ασθενείς με σπάνια κληρονομικά προβλήματα δυσανεξίας στην γαλακτόζη, σε έλλειψη λακτάσης Lapp ή σε δυσαπορρόφηση γλυκόζης-γαλακτόζης, δεν θα πρέπει να λαμβάνουν αυτό το φάρμακο. ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ: Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι διάρροια, μυϊκές κράμπες, κόπωση, ναυτία, εμετός και αϋπνία. Ανεπιθύμητες ενέργειες που αναφέρθηκαν σε περισσότερες από μια μεμονωμένες περιπτώσεις, κατατάσσονται παρακάτω, ανάλογα με τη συχνότητα εμφάνισής τους σε: πολύ συχνές (Διάρροια, Ναυτία), συχνές (Κοινό κρυολόγημα, Ανορεξία, Ψευδαισθήσεις**, Ψυχοκινητική διέγερση**, Επιθετική συμπεριφορά** Συγκοπτικό επεισόδιο*, Ζάλη, Αϋπνία Έμετος, Κοιλιακές διαταραχές Εξάνθημα, Κνησμός Μυϊκές κράμπες Ακράτεια ούρων), όχι συχνές (Σπασμοί*, Βραδυκαρδία, Γαστρεντερική αιμορραγία, Γαστρικό και δωδεκαδακτυλικό έλκος), σπάνιες Εξωπυραμιδικά συμπτώματα, Φλεβοκομβοκολπικός αποκλεισμός, Κολποκοιλιακός αποκλεισμός, Ηπατική δυσλειτουργία, συμπεριλαμβανομένης της ηπατίτιδας***, πολύ σπάνιες και άγνωστη (δεν μπορεί να υπολογιστεί από τα διαθέσιμα στοιχεία). * Όταν ελέγχεται η περίπτωση συγκοπτικού επεισοδίου ή σπασμών, πρέπει να εξετάζεται η πιθανότητα καρδιακού αποκλεισμού ή παρατεταμένων φλεβοκομβικών παύσεων. ** Περιστατικά ψευδαισθήσεων, ψυχοκινητικής διέγερσης και επιθετικής συμπεριφοράς, που αναφέρθηκαν, εξαλείφθηκαν μετά από μείωση της δόσης ή διακοπή της θεραπείας. *** Σε περιπτώσεις εμφάνισης ανεξήγητων ηπατικών διαταραχών πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο διακοπής του φαρμάκου. ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΟΧΟΥ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ELPEN ΑΕ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Λεωφόρος Μαραθώνος 95, Πικέρμι Αττικής, Τηλ.: ELPEN Α.Ε. Φαρμακευτική Βιομηχανία Γραφεία Επιστημονικής Ενημέρωσης Σεβαστείας 11, Αθήνα, Τηλ: Παπαδιαμαντοπούλου 41, Αθήνα, Τηλ: Εθνικής Αντιστάσεως 114, Θεσσαλονίκη, Τηλ: Ευθύς εξαρχής DEM3α 03/13 FlyingColours

4 Η δύναμη βρίσκεται στα χέρια σου......αρκεί να κάνεις την επιλογή που σου ταιριάζει 50 mg 75 mg 100 mg 125 mg 150 mg 200 mg Γι α σ υ ν τ α γ ο γ ρ α φ ι κ έ ς π λ η ρ ο φ ο ρ ί ε ς, α ν α τ ρ έ ξ τ ε σ ε ά λ λ η σ ε λ ί δ α τ ο υ ε ν τ ύ π ο υ somethink.gr GR ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Stalevo 50 mg/12,5 mg/200 mg επικαλυµµένα µε λεπτό υµένιο δισκία Stalevo 75 mg/18,75 mg/200 mg επικαλυµµένα µε λεπτό υµένιο δισκία Stalevo 100 mg/25 mg/200 mg επικαλυµµένα µε λεπτό υµένιο δισκία Stalevo 125 mg/31,25 mg/200 mg επικαλυµµένα µε λεπτό υµένιο δισκία Stalevo 150 mg/37,5 mg/200 mg επικαλυµµένα µε λεπτό υµένιο δισκία Stalevo 200 mg/50 mg/200 mg επικαλυµµένα µε λεπτό υµένιο δισκία ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Κάθε δισκίο Stalevo 50 περιέχει : 50 mg λεβοντόπα, 12,5 mg καρβιντόπα και 200 mg εντακαπόνη. Έκδοχο µε γνωστές δράσεις : Κάθε δισκίο περιέχει 1,2 mg σακχαρόζη. Κάθε δισκίο Stalevo 75 περιέχει : 75 mg λεβοντόπα, 18,75 mg καρβιντόπα και 200 mg εντακαπόνη. Έκδοχο µε γνωστές δράσεις : Κάθε δισκίο περιέχει 1,35 mg σακχαρόζη. Κάθε δισκίο Stalevo 100 περιέχει : 100 mg λεβοντόπα, 25 mg καρβιντόπα και 200 mg εντακαπόνη. Έκδοχο µε γνωστές δράσεις : Κάθε δισκίο περιέχει 1,6 mg σακχαρόζη Κάθε δισκίο Stalevo 125 περιέχει : 125 mg λεβοντόπα, 31,25 mg καρβιντόπα και 200 mg εντακαπόνη. Έκδοχο µε γνωστές δράσεις : Κάθε δισκίο περιέχει 1,62 mg σακχαρόζη Κάθε δισκίο Stalevo 150 περιέχει: 150 mg λεβοντόπα, 37,5 mg καρβιντόπα και 200 mg εντακαπόνη. Έκδοχο µε γνωστές δράσεις : Κάθε δισκίο περιέχει 1,9 mg σακχαρόζη Κάθε δισκίο Stalevo 200 περιέχει 200 mg λεβοντόπα, 50 mg καρβιντόπα και 200 mg εντακαπόνη. Έκδοχο µε γνωστές δράσεις : Κάθε δισκίο περιέχει 2,3 mg σακχαρόζη Για τον πλήρη κατάλογο των εκδόχων, βλ. παράγραφο 6.1. ΦΑΡΜΑΚΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ Δισκία επικαλυµµένα µε λεπτό υµένιο. Stalevo 50 : Καφεκόκκινα ή γκριζοκόκκινα, στρογγυλά, αµφίκυρτα επικαλυµµένα µε λεπτό υµένιο δισκία, χωρίς εγχάραξη, φέροντα την ένδειξη «LCE 50» στη µια πλευρά τους. Stalevo 75 : Ανοιχτού καφεκόκκινου χρώµατος, οβάλ, επικαλυµµένα µε λεπτό υµένιο δισκία, φέροντα την ένδειξη «LCE 75» στη µια πλευρά τους Stalevo 100 : Καφεκόκκινα ή γκριζοκόκκινα, οβάλ επικαλυµµένα µε λεπτό υµένιο δισκία, χωρίς εγχάραξη, φέροντα την ένδειξη LCE 100 στη µια πλευρά τους. Stalevo 125 : Ανοιχτού καφεκόκκινου χρώµατος, οβάλ επικαλυµµένα µε λεπτό υµένιο δισκία, φέροντα την ένδειξη LCE 125 στη µια πλευρά τους. Stalevo 150 : Καφεκόκκινα ή γκριζοκόκκινα, επιµήκη ελλειψοειδή επικαλυµµένα µε λεπτό υµένιο δισκία, χωρίς εγχάραξη, φέροντα την ένδειξη LCE 150 στη µια πλευρά τους. Stalevo 200 : Ωοειδή επικαλυµµένα µε λεπτό υµένιο δισκία σε σκούρο καφεκόκκινο χρώµα, χωρίς εγχάραξη, φέροντα την ένδειξη «LCE 200» στη µια πλευρά τους. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Θεραπευτικές ενδείξεις Το Stalevo ενδείκνυται για τη θεραπεία ενήλικων ασθενών µε νόσο του Parkinson και διακυµάνσεις της κινητικότητας στο τέλος της δόσης, που δεν έχουν σταθεροποιηθεί µε θεραπευτική αγωγή λεβοντόπα/ αναστολέα της ντόπα αποκαρβοξυλάσης (levodopa/dopa decarboxylase - DDC). Δοσολογία και τρόπος χορήγησης Δοσολογία Η βέλτιστη ηµερήσια δόση πρέπει να καθορίζεται µε προσεκτική τιτλοδότηση της λεβοντόπα σε κάθε ασθενή. Η ηµερήσια δόση πρέπει να βελτιστοποιείται κατά προτίµηση χρησιµοποιώντας µία από τις επτά διαθέσιµες κατηγορίες ισχύος ανά δισκίο (50 mg/12,5 mg/200 mg, 75 mg/18,75 mg/200 mg, 100 mg/25 mg/200 mg, 125 mg/31,25 mg/200 mg, 150 mg/37,5 mg/200 mg, ή 200 mg/50 mg/200 mg λεβοντόπα/καρβιντόπα/εντακαπόνης). Θα πρέπει να δίνονται οδηγίες στους ασθενείς ώστε να λαµβάνουν µόνο ένα δισκίο Stalevo ανά χορήγηση δόσης. Ασθενείς που λαµβάνουν λιγότερο από mg καρβιντόπα την ηµέρα είναι πιο πιθανό να εµφανίσουν ναυτία και έµετο. Παρότι η εµπειρία από συνολική ηµερήσια δόση µεγαλύτερη από 200 mg καρβιντόπα είναι περιορισµένη, η µέγιστη συνιστώµενη ηµερήσια δοσολογία εντακαπόνης είναι mg και εποµένως η µέγιστη δόση είναι 10 δισκία την ηµέρα για τις περιεκτικότητες του Stalevo 50 mg/12,5 mg/200 mg, 75 mg/18,75 mg/200 mg, 100 mg/25 mg/200 mg, 125 mg/31,25 mg/200 mg και 150 mg/37,5 mg/200 mg. Δέκα δισκία Stalevo 150 mg/37,5 mg/200 mg είναι ίσα µε 375 mg καρβιντόπα την ηµέρα. Σύµφωνα µε αυτή την ηµερήσια δόση καρβιντόπας, η µέγιστη συνιστώµενη ηµερήσια δόση του Stalevo 175 mg/43,75 mg/200 mg είναι 8 δισκία την ηµέρα και του Stalevo 200 mg/50 mg/200 mg είναι 7 δισκία την ηµέρα. Συνήθως, το Stalevo πρέπει να χρησιµοποιείται σε ασθενείς, οι οποίοι υποβάλλονται τη συγκεκριµένη εποχή σε θεραπεία µε αντίστοιχες δόσεις αναστολέα λεβοντόπα/ddc τυπικής απελευθέρωσης και εντακαπόνης. Πώς να περάσουν σε θεραπεία με Stalevo ασθενείς που λαμβάνουν θεραπευτική αγωγή με ιδιοσκευάσματα λεβοντόπα/ αναστολέα DDC (καρβιντόπα ή βενσεραζίδη) και δισκία εντακαπόνης a. Ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπευτική αγωγή µε εντακαπόνη και λεβοντόπα/καρβιντόπα τυπικής απελευθέρωσης σε δόσεις ίσες µε την ισχύ των δισκίων του Stalevo µπορούν να περνούν κατευθείαν σε θεραπευτική αγωγή µε τα αντίστοιχα δισκία Stalevo. Για παράδειγµα, ένας ασθενής που λαµβάνει ένα δισκίο λεβοντόπα/καρβιντόπα των 50 mg/12,5 mg µε ένα δισκίο εντακαπόνης των 200 mg τέσσερις φορές την ηµέρα µπορεί να λαµβάνει ένα δισκίο Stalevo των 50 mg/12,5 mg/200 mg τέσσερις φορές την ηµέρα αντί των συνήθων δόσεων λεβοντόπα/καρβιντόπα και εντακαπόνης. β. Όταν αρχίζετε θεραπεία µε Stalevo σε ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπευτική αγωγή µε εντακαπόνη και λεβοντόπα/καρβιντόπα σε δόσεις που δεν είναι ίσες µε δισκία Stalevo 50 mg/12,5 mg/200mg (ή 75 mg/18,75 mg/200 mg ή 100 mg/25 mg/200 mg ή 125 mg/31,25 mg/200 mg ή 150 mg/37,5 mg/200 mg ή 200 mg/50 mg/200 mg), η δοσολογία του Stalevo πρέπει να τιτλοδοτείται προσεκτικά για τη βέλτιστη κλινική απόκριση. Κατά την έναρξη, το Stalevo πρέπει να ρυθµίζεται ώστε να αντιστοιχεί όσο το δυνατόν καλύτερα στη συνολική ηµερήσια δόση λεβοντόπα, η οποία χορηγείται µέχρι την µεταφορά στο Stalevo. γ. Όταν αρχίζετε τη χορήγηση Stalevo σε ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπευτική αγωγή µε εντακαπόνη και λεβοντόπα/βενσεραζίδη σε σχήµα τυπικής απελευθέρωσης, θα πρέπει να διακόπτεται η χορήγηση λεβοντόπα/βενσεραζίδης το προηγούµενο βράδυ και θα πρέπει να αρχίζει το Stalevo το επόµενο πρωί. Η δόση έναρξης του Stalevo θα πρέπει να παρέχει είτε την ίδια ποσότητα λεβοντόπα είτε ελαφρώς µεγαλύτερη (5-10%). Πώς να περάσουν στη θεραπεία με Stalevo ασθενείς που δεν υποβάλλονται σε θεραπευτική αγωγή με εντακαπόνη. Μπορείτε να εξετάσετε την έναρξη της θεραπείας µε Stalevo σε δόσεις αντίστοιχες προς την τρέχουσα θεραπεία σε µερικούς ασθενείς µε νόσο του Parkinson και διακυµάνσεις της κινητικότητας στο τέλος της δόσης, που δεν έχουν σταθεροποιηθεί µε την τρέχουσα θεραπευτική αγωγή τους µε λεβοντόπα/ αναστολέα ντόπα αποκαρβοξυλάσης (DDC) τυπικής απελευθέρωσης. Ωστόσο, δε συνιστάται άµεση αλλαγή από αναστολέα λεβοντόπα/ddc στο Stalevo σε ασθενείς µε δυσκινησίες ή των οποίων η ηµερήσια δόση λεβοντόπα είναι µεγαλύτερη από 800 mg. Στους εν λόγω ασθενείς συνιστάται να συµπεριλαµβάνετε θεραπευτική αγωγή µε εντακαπόνη ως ξεχωριστή θεραπευτική αγωγή (δισκία εντακαπόνης) και να ρυθµίζετε τη δόση της λεβοντόπα, αν είναι απαραίτητο, πριν περάσετε στο Stalevo. Η εντακαπόνη ενισχύει τις δράσεις της λεβοντόπα. Εποµένως, ενδέχεται να είναι απαραίτητο, ιδιαίτερα σε ασθενείς µε δυσκινησία, να µειώσετε τη δόση της λεβοντόπα κατά 10-30% εντός του διαστήµατος από τις πρώτες ηµέρες έως τις πρώτες εβδοµάδες µετά την έναρξη της θεραπείας µε Stalevo. Η ηµερήσια δόση της λεβοντόπα µπορεί να µειωθεί επιµηκύνοντας τα διαστήµατα που µεσολαβούν ανάµεσα στις χορηγήσεις ή/και µειώνοντας την ποσότητα της λεβοντόπα ανά δόση, ανάλογα µε την κλινική κατάσταση του ασθενούς. Ρύθμιση των δόσεων κατά τη διάρκεια της θεραπείας Όταν απαιτείται περισσότερη λεβοντόπα, θα πρέπει να σκεφτείτε την περίπτωση αύξησης της συχνότητας των δόσεων ή/και τη χρήση Stalevo εναλλακτικής ισχύος εντός του πλαισίου των υποδείξεων για τις δόσεις. Όταν απαιτείται λιγότερη λεβοντόπα, η συνολική ηµερήσια δόση του Stalevo θα πρέπει να µειωθεί είτε µειώνοντας τη συχνότητα της χορήγησης επιµηκύνοντας το χρονικό διάστηµα µεταξύ των δόσεων είτε µειώνοντας την ισχύ του Stalevo σε µία χορήγηση. Αν χρησιµοποιούνται άλλα προϊόντα µε λεβοντόπα ταυτόχρονα µε ένα δισκίο Stalevo, θα πρέπει να ακολουθήσετε τις συστάσεις σχετικά µε τη µέγιστη δόση. Διακοπή της θεραπείας με Stalevo: Αν διακοπεί η θεραπευτική αγωγή µε το Stalevo (λεβοντόπα/καρβιντόπα/εντακαπόνη) και ο ασθενής περάσει σε θεραπεία αναστολέα λεβοντόπα/ddc χωρίς εντακαπόνη, είναι αναγκαίο να ρυθµιστεί η δοσολογία των άλλων αντιπαρκινσονικών θεραπευτικών αγωγών, ιδιαίτερα της λεβοντόπα, προκειµένου να επιτευχθεί επαρκές επίπεδο ελέγχου των παρκινσονικών συµπτωµάτων. Παιδιατρικός πληθυσμός: Η ασφάλεια και αποτελεσµατικότητα του Stalevo σε παιδιά ηλικίας κάτω των 18 ετών δεν έχει ακόµη τεκµηριωθεί. Δεν υπάρχουν διαθέσιµα δεδοµένα. Ηλικιωμένοι ασθενείς: Δεν απαιτείται ρύθµιση της δόσης του Stalevo στους ηλικιωµένους ασθενείς. Ασθενείς με ηπατική δυσλειτουργία: Συνιστάται η προσεκτική χορήγηση του Stalevo σε ασθενείς µε ήπια έως µέτρια ηπατική βλάβη. Μπορεί να απαιτείται µείωση της δόσης (βλ. παράγραφο 5.2). Για σοβαρή ηπατική δυσλειτουργία βλ. παράγραφο 4.3. Ασθενείς με νεφρική δυσλειτουργία: Η νεφρική δυσλειτουργία δεν επηρεάζει την φαρµακοκινητική της εντακαπόνης. Δεν έχουν αναφερθεί ιδιαίτερες µελέτες σχετικά µε τη φαρµακοκινητική της λεβοντόπα και της καρβιντόπα σε ασθενείς µε νεφρική ανεπάρκεια, εποµένως, θεραπευτική αγωγή µε Stalevo πρέπει να χορηγείται προσεκτικά σε ασθενείς µε σοβαρή νεφρική βλάβη συµπεριλαµβανοµένων εκείνων που υποβάλλονται σε αιµοκάθαρση (βλ. παράγραφο 5.2). Τρόπος χορήγησης Το κάθε δισκίο λαµβάνεται από το στόµα µε ή χωρίς τροφή (βλ. παράγραφο 5.2). Ένα δισκίο περιέχει µια δόση θεραπευτικής αγωγής και τα δισκία µπορούν να χορηγούνται µόνο ολόκληρα. Αντενδείξεις - Υπερευαισθησία στις δραστικές ουσίες ή σε κάποιο από τα έκδοχα που αναφέρονται στην παράγραφο Σοβαρή ηπατική βλάβη. - Γλαύκωµα στενής γωνίας. - Φαιοχρωµοκύτωµα. - Συγχορήγηση του Stalevo µε µη εκλεκτικούς αναστολείς της µονοαµινοξειδάσης (ΜΑΟ-Α και ΜΑΟ-Β) (π.χ. φαινελζίνη, τρανυλκυπροµίνη). - Συγχορήγηση µε έναν εκλεκτικό αναστολέα ΜΑΟ-Α και έναν εκλεκτικό αναστολέα ΜΑΟ-Β (βλ. παράγραφο 4.5). - Προηγούµενο ιστορικό κακοήθους νευροληπτικού συνδρόµου (Neuroleptic Malignant Syndrome - ΝΜS) ή/και µη τραυµατικής ραβδοµυόλυσης. Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση - Το Stalevo δε συνιστάται για τη θεραπεία εξωπυραµιδικών αντιδράσεων που προκαλούνται από φάρµακα. - Η θεραπευτική αγωγή µε Stalevo πρέπει να χορηγείται µε προσοχή σε ασθενείς µε ισχαιµική καρδιοπάθεια, σοβαρή καρδιαγγειακή πάθηση ή πνευµονοπάθεια, βρογχικό άσθµα, νεφρική ή ενδοκρινολογική πάθηση, ιστορικό πεπτικού έλκους ή ιστορικό σπασµών. - Σε ασθενείς µε ιστορικό εµφράγµατος του µυοκαρδίου, οι οποίοι έχουν υπολειµµατική κολπική κοµβική διαφυγή ή κοιλιακές αρρυθµίες, θα πρέπει να παρακολουθείται η καρδιακή λειτουργία µε ιδιαίτερη προσοχή κατά τη διάρκεια της περιόδου των αρχικών ρυθµίσεων των δόσεων. - Όλοι οι ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία µε Stalevo πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά σχετικά µε την ανάπτυξη ψυχικών αλλαγών, κατάθλιψης µε τάσεις αυτοκτονίας και άλλης σοβαρής αντικοινωνικής συµπεριφοράς. Ασθενείς µε παλαιά ή υπάρχουσα ψύχωση θα πρέπει να υποβάλλονται σε θεραπευτική αγωγή µε προσοχή. - Ταυτόχρονη χορήγηση αντιψυχωτικών µε ιδιότητες αναστολής των υποδοχέων της ντοπαµίνης, ιδιαίτερα ανταγωνιστές των υποδοχέων D2, θα πρέπει να λαµβάνει χώρα µε προσοχή και ο ασθενής να παρακολουθείται προσεκτικά για τυχόν απώλεια της αντιπαρκινσονικής δράσης ή επιδείνωση των παρκινσονικών συµπτωµάτων. - Ασθενείς µε χρόνιο γλαύκωµα ανοικτής γωνίας µπορούν να υποβάλλονται σε θεραπευτική αγωγή µε Stalevo µε προσοχή, αρκεί να ελέγχεται καλά η ενδοφθάλµια πίεση και να παρακολουθείται προσεκτικά ο ασθενής για τυχόν αλλαγές στην ενδοφθάλµια πίεση. - Το Stalevo µπορεί να προκαλέσει ορθοστατική υπόταση. Εποµένως, το Stalevo πρέπει να χορηγείται µε προσοχή σε ασθενείς που λαµβάνουν άλλα φαρµακευτικά προϊόντα, τα οποία µπορεί να προκαλέσουν ορθοστατική υπόταση. - Η εντακαπόνη σε συνδυασµό µε λεβοντόπα έχει συσχετιστεί µε υπνηλία και επεισόδια αιφνίδιας έναρξης ύπνου σε ασθενείς µε νόσο Parkinson. Εποµένως, χρειάζεται προσοχή κατά την οδήγηση ή τον χειρισµό µηχανηµάτων (βλ. παράγραφο 4.7). - Στις κλινικές µελέτες, οι ανεπιθύµητες ντοπαµινεργικές αντιδράσεις, π.χ. δυσκινησία, ήταν πιο συχνές σε ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε εντακαπόνη και αγωνιστές ντοπαµίνης (όπως βρωµοκρυπτίνη), σελεγιλίνη ή αµανταδίνη σε σύγκριση µε εκείνους στους οποίους χορηγήθηκε εικονικό φάρµακο (placebo) µε αυτόν το συνδυασµό. Ενδεχοµένως να απαιτηθεί η ρύθµιση των δόσεων των άλλων αντιπαρκινσονικών φαρµακευτικών προϊόντων, όταν υποκαθίσταται η αγωγή µε Stalevo για έναν ασθενή που δεν υποβάλλεται, στη συγκεκριµένη εποχή, σε θεραπεία µε εντακαπόνη. - Ραβδοµυόλυση, δευτερογενής σε σοβαρές δυσκινησίες ή στο κακόηθες νευροληπτικό σύνδροµο (ΝΜS) έχει παρατηρηθεί σπάνια σε ασθενείς µε νόσο του Parkinson. Εποµένως, κάθε απότοµη µείωση των δόσεων ή διακοπή της λεβοντόπα θα πρέπει να παρακολουθείται προσεκτικά, ιδιαίτερα σε ασθενείς που λαµβάνουν επίσης νευροληπτικά. Το ΝΜS, συµπεριλαµβανοµένης της ραβδοµυόλυσης και της υπερθερµίας, χαρακτηρίζεται από κινητικά συµπτώµατα (δυσκαµψία, κλονικός µυϊκός σπασµός, τρόµος), αλλαγές στην ψυχική κατάσταση (όπως π.χ. ανησυχία, σύγχυση, κώµα), υπερθερµία, δυσλειτουργία του αυτόνοµου νευρικού συστήµατος (ταχυκαρδία, ασταθής αρτηριακή πίεση) και αυξηµένα επίπεδα φωσφοκινάσης κρεατινίνης ορού. Σε µεµονωµένες περιπτώσεις, ενδέχεται να είναι φανερά µόνο µερικά από αυτά τα συµπτώµατα ή/και τα ευρήµατα. Η πρώιµη διάγνωση είναι σηµαντική για την κατάλληλη αντιµετώπιση του NMS. Με την απότοµη διακοπή των αντιπαρκινσονικών παραγόντων έχει αναφερθεί ένα σύνδροµο που µοιάζει µε το κακόηθες νευροληπτικό σύνδροµο, το οποίο περιλαµβάνει µυϊκή ακαµψία, υψηλή θερµοκρασία του σώµατος, ψυχικές αλλαγές και αύξηση των επιπέδων της φωσφοκινάσης κρεατινίνης ορού. Από ελεγχόµενες δοκιµές στις οποίες έλαβε χώρα απότοµη διακοπή της εντακαπόνης, ούτε το ΝΜS ούτε η ραβδοµυόλυση έχουν αναφερθεί σε συσχέτιση µε την αγωγή µε εντακαπόνη. Από τότε που έχει τεθεί στην αγορά η εντακαπόνη, έχουν αναφερθεί µεµονωµένες περιπτώσεις NMS, ιδιαίτερα µετά από απότοµη µείωση ή διακοπή χρήσης της εντακαπόνης και άλλων ταυτόχρονων ντοπαµινεργικών φαρµακευτικών προϊόντων. Όταν θεωρηθεί απαραίτητη, η αντικατάσταση του Stalevo µε λεβοντόπα και αναστολέα DDC χωρίς εντακαπόνη ή άλλη ντοπαµινεργική θεραπεία πρέπει να λάβει χώρα µε αργά βήµατα και ενδέχεται να είναι απαραίτητη µια αύξηση στη δόση της λεβοντόπα. - Αν απαιτηθεί γενική αναισθησία, η θεραπεία µε το Stalevo µπορεί να συνεχιστεί για όσο διάστηµα ο ασθενής επιτρέπεται να λαµβάνει υγρά και φαρµακευτικά προϊόντα από το στόµα. Αν η θεραπεία πρέπει να διακοπεί προσωρινά, το Stalevo µπορεί να ξαναρχίσει µόλις θα είναι δυνατή η λήψη φαρµακευτικών προϊόντων από το στόµα στην ίδια ηµερήσια δόση όπως προηγουµένως. - Συνιστάται περιοδική αξιολόγηση της ηπατικής, αιµοποιητικής, καρδιαγγειακής και νεφρικής λειτουργίας κατά τη διάρκεια παρατεινόµενης θεραπείας µε Stalevo. - Σε ασθενείς που παρουσιάζουν διάρροια, συνιστάται παρακολούθηση του βάρους ώστε ν αποφευχθεί πιθανή υπερβολική απώλεια βάρους. Παρατεταµένη ή επίµονη διάρροια που παρουσιάζεται κατά τη χρήση της εντακαπόνης µπορεί να είναι σηµάδι κολίτιδας. Σε περίπτωση παρατεταµένης ή επίµονης διάρροιας, το φάρµακο θα πρέπει να διακοπεί και να αξιολογηθεί η κατάλληλη ιατρική θεραπεία και εξετάσεις. - Οι ασθενείς πρέπει να ελέγχονται τακτικά για την εµφάνιση διαταραχών ελέγχου παρόρµησης. Οι ασθενείς και οι φροντιστές πρέπει να ενηµερωθούν πως συµπτώµατα συµπεριφοράς όπως διαταραχές ελέγχου παρόρµησης περιλαµβανοµένης της παθολογικής χαρτοπαιξίας, γενετήσιας ορµής αυξηµένης, υπερσεξουαλικότητας, ψυχαναγκαστικών δαπανών ή αγορών, ευκαιριακής άµετρης κατανάλωσης φαγητού και ψυχαναγκαστικής κατανάλωσης φαγητού µπορεί να εµφανιστούν σε ασθενείς σε θεραπεία µε αγωνιστές της ντοπαµίνης και/ή άλλες ντοπαµινεργικές θεραπείες που περιέχουν λεβοντόπα συµπεριλαµβανοµένου του Stalevo. Εάν εµφανιστούν τέτοια συµπτώµατα συνιστάται η αξιολόγηση της θεραπείας. Σε ασθενείς που παρουσιάζουν επιδεινούµενη ανορεξία, ασθένεια και µείωση βάρους µέσα σε σχετικά µικρό χρονικό διάστηµα, θα πρέπει να γίνεται µία γενική ιατρική εκτίµηση συµπεριλαµβανοµένης της ηπατικής λειτουργίας. Η λεβοντόπα/καρβιντόπα µπορεί να προκαλέσει ψευδώς θετικό αποτέλεσµα όταν χρησιµοποιείται ράβδος µέτρησης για την εξέταση της κετόνης στα ούρα και η αντίδραση αυτή δεν αλλάζει µε βρασµό του δείγµατ ος των ούρων. Η χρήση µεθόδων οξειδάσης γλυκόζης µπορεί να δώσει ψευδώς αρνητικά αποτελέσµατα για γλυκοζουρία. - Το Stalevo περιέχει σακχαρόζη, εποµένως δεν θα πρέπει να λαµβάνουν αυτό το φάρµακο ασθενείς µε σπάνια κληρονοµικά προβλήµατα δυσανεξίας στη φρουκτόζη, κακή απορρόφηση γλυκόζης-γαλακτόζης ή ανεπάρκεια σακχαράσης-ισοµαλτάσης. Αλληλεπιδράσεις με άλλα φαρμακευτικά προϊόντα και άλλες μορφές αλληλεπίδρασης Άλλα αντιπαρκινσονικά φαρμακευτικά προϊόντα: Μέχρι σήµερα δεν έχει υπάρχει ένδειξη αλληλεπιδράσεων που θα απέκλειαν την ταυτόχρονη χρήση τυπικών αντιπαρκινσονικών φαρµακευτικών προϊόντων µε τη θεραπεία µε το Stalevo. Η εντακαπόνη σε υψηλές δόσεις ενδέχεται να επηρεάσει την απορρόφηση της καρβιντόπα. Ωστόσο, δεν έχει παρατηρηθεί αλληλεπίδραση µε την καρβιντόπα στο συνιστώµενο θεραπευτικό σχήµα (200 mg εντακαπόνης έως 10 φορές ηµερησίως). Οι αλληλεπιδράσεις µεταξύ εντακαπόνης και σελεγιλίνης έχουν διερευνηθεί σε µελέτες επανάληψης δόσης σε ασθενείς µε νόσο του Parkinson, που υποβλήθηκαν σε θεραπεία µε αναστολέα λεβοντόπα/ddc και δεν παρατηρήθηκε καµία αλληλεπίδραση. Όταν χρησιµοποιείται µαζί µε το Stalevo, η ηµερήσια δόση της σελεγιλίνης δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 10 mg. Χρειάζεται προσοχή όταν χορηγούνται οι ακόλουθες ουσίες ταυτόχρονα µε θεραπευτική αγωγή µε λεβοντόπα. Αντιυπερτασικά: Συµπτωµατική ορθοστατική υπόταση µπορεί να εµφανιστεί όταν προστίθεται λεβοντόπα στη θεραπεία ασθενών που ήδη λαµβάνουν αντιυπερτασικά. Ενδέχεται να απαιτηθεί ρύθµιση των δόσεων του αντιυπερτασικού παράγοντα. Αντικαταθλιπτικά: Έχουν αναφερθεί σπάνια αντιδράσεις, στις οποίες περιλαµβάνονται η υπέρταση και η δυσκινησία, µε την ταυτόχρονη χρήση τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών και λεβοντόπα/καρβιντόπα. Αλληλεπιδράσεις µεταξύ της εντακαπόνης και της ιµιπραµίνης και µεταξύ της εντακαπόνης και της µοκλοβεµίδης έχουν διερευνηθεί σε µελέτες εφάπαξ δόσης σε υγιείς εθελοντές. Δεν παρατηρήθηκαν φαρµακοδυναµικές αλληλεπιδράσεις. Σε σηµαντικό αριθµό ασθενών µε νόσο του Parkinson έχει δοθεί θεραπευτική αγωγή συνδυασµού λεβοντόπα, καρβιντόπα και εντακαπόνης µε αρκετές δραστικές ουσίες συµπεριλαµβανοµένων των αναστολέων ΜΑΟ-Α, τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών, αναστολέων επαναπρόσληψης νοραδρεναλίνης, όπως η δεσιπραµίνη, η µαπροτιλίνη και η βενλαφαξίνη και τα φαρµακευτικά προϊόντα που µεταβολίζονται από την COMT (π.χ. των ενώσεων µε δοµή κατεχόλης, παροξετίνη). Δεν έχουν παρατηρηθεί φαρµακοδυναµικές αλληλεπιδράσεις. Ωστόσο, χρειάζεται προσοχή όταν αυτά τα φαρµακευτικά προϊόντα χρησιµοποιούνται ταυτόχρονα µε το Stalevo (βλ. παράγραφο 4.3 και 4.4). Άλλες δραστικές ουσίες: Οι ανταγωνιστές του υποδοχέος της ντοπαµίνης (π.χ. µερικά αντιψυχωτικά και αντιεµετικά), η φαινυτοΐνη και η παπαβερίνη µπορεί να µειώσουν τη θεραπευτική δράση της λεβοντόπα. Ασθενείς που λαµβάνουν αυτά τα φαρµακευτικά προϊόντα µαζί µε το Stalevo θα πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά για τυχόν απώλεια της θεραπευτικής απόκρισης. Λόγω της συγγένειας της εντακαπόνης, in vitro, µε το κυτόχρωµα P450 2C9 (βλ. παράγραφο 5.2), το Stalevo είναι πιθανόν να παρεµβαίνει σε δραστικές ουσίες των οποίων ο µεταβολισµός εξαρτάται από αυτό το ισοένζυµο, όπως η S-βαρφαρίνη. Ωστόσο σε µια µελέτη αλληλεπίδρασης µε υγιείς εθελοντές, η εντακαπόνη δεν άλλαξε τα επίπεδα της S-βαρφαρίνης στο πλάσµα, ενώ η AUC (περιοχή κάτω από την καµπύλη) της R-βαρφαρίνης αυξήθηκε κατά µέσο όρο κατά 18% [CI %]. Οι τιµές INR αυξήθηκαν κατά µέσο όρο κατά 13% [CI %]. Κατά συνέπεια, συνιστάται να γίνεται έλεγχος των τιµών INR όταν το Stalevo χορηγείται για πρώτη φορά σε ασθενείς που λαµβάνουν βαρφαρίνη. Άλλες μορφές αλληλεπιδράσεων: Επειδή η λεβοντόπα ανταγωνίζεται µερικά αµινοξέα, η απορρόφηση του Stalevo µπορεί να µειωθεί σε µερικούς ασθενείς που είναι σε δίαιτα µε υψηλή περιεκτικότητα πρωτεϊνών. Η λεβοντόπα και η εντακαπόνη µπορεί να σχηµατίσουν χηλικές ενώσεις µε τον σίδηρο στον γαστρεντερικό σωλήνα. Για αυτόν τον λόγο, το Stalevo και τα ιδιοσκευάσµατα σιδήρου θα πρέπει να λαµβάνονται µε διαφορά τουλάχιστον 2-3 ωρών (βλ. παράγραφο 4.8). Στοιχεία in vitro: Η εντακαπόνη δεσµεύεται από τη θέση σύνδεσης ΙΙ της ανθρώπινης λευκωµατίνης, η οποία δεσµεύει επίσης και διάφορα άλλα φαρµακευτικά προϊόντα, συµπεριλαµβανοµένης της διαζεπάµης και της ιβουπροφαίνης. Σύµφωνα µε µελέτες in vitro, δεν αναµένεται σηµαντική αντικατάσταση στις θεραπευτικές συγκεντρώσεις του φαρµακευτικού προϊόντος. Κατά συνέπεια, δεν έχει υπάρξει µέχρι σήµερα ένδειξη παρόµοιων αλληλεπιδράσεων. Γονιμότητα, κύηση και γαλουχία Εγκυµοσύνη Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία από τη χρήση του συνδυασµού λεβοντόπα/καρβιντόπα/εντακαπόνης σε γυναίκες κατά τη διάρκεια της κύησης. Μελέτες σε πειραµατόζωα έχουν δείξει αναπαραγωγική τοξικότητα των ξεχωριστών ενώσεων (βλ. παράγραφο 5.3). Ο πιθανός κίνδυνος για τους ανθρώπους είναι άγνωστος. Το Stalevo δε πρέπει να χρησιµοποιείται κατά τη διάρκεια της κύησης παρά µόνον αν τα οφέλη για τη µητέρα είναι µεγαλύτερα από τους πιθανούς κινδύνους για το έµβρυο. Θηλασµός Η λεβοντόπα απεκκρίνεται στο µητρικό γάλα. Υπάρχουν στοιχεία ότι καταστέλλεται ο θηλασµός κατά τη διάρκεια θεραπείας µε λεβοντόπα. Έλαβε χώρα απέκκριση καρβιντόπα και εντακαπόνης στο γάλα πειραµατοζώων, αλλά δεν είναι γνωστό αν λαµβάνει χώρα απέκκριση στο µητρικό γάλα των ανθρώπων. Η ασφάλεια της λεβοντόπα, της καρβιντόπα ή της εντακαπόνης για το νεογνό δεν είναι γνωστή. Οι γυναίκες δεν πρέπει να θηλάζουν κατά τη διάρκεια της θεραπείας µε Stalevo. Γονιµότητα Δεν έχουν παρατηρηθεί ανεπιθύµητες αντιδράσεις στη γονιµότητα σε προκλινικές µελέτες µόνο µε την εντακαπόνη, καρβιντόπα ή λεβεντόπα. Δεν έχουν γίνει µελέτες γονιµότητας σε ζώα µε το συνδυασµό εντακαπόνη, λεβεντόπα και καρβιντόπα. Επιδράσεις στην ικανότητα οδήγησης και χειρισμού μηχανών Το Stalevo µπορεί να έχει σηµαντική επίδραση στην ικανότητα οδήγησης και χειρισµού µηχανών. Η λεβοντόπα, η καρβιντόπα µαζί µε την εντακαπόνη µπορεί να προκαλέσουν ζάλη και συµπτωµατική ορθοστασία. Για αυτόν τον λόγο, συνιστάται προσοχή κατά την οδήγηση ή τον χειρισµό µηχανηµάτων. Πρέπει να δίνονται οδηγίες στους ασθενείς που λαµβάνουν θεραπεία µε Stalevo και παρουσιάζουν υπνηλία ή/και επεισόδια αιφνίδιας έναρξης ύπνου, ώστε να αποφεύγουν την οδήγηση ή την ενασχόληση µε δραστηριότητες, όπου είναι πιθανόν να βρεθούν οι ίδιοι ή οι άλλοι σε σοβαρό κίνδυνο τραυµατισµού ή θανάτου (π.χ. χειριζόµενοι µηχανήµατα) εξ αιτίας της µειωµένης ετοιµότητας τους, µέχρι να απαλλαγούν από αυτά τα υποτροπιάζοντα επεισόδια (βλ. παράγραφο 4.4). α.ανεπιθύμητες ενέργειες Περίληψη του προφίλ ασφάλειας Οι συχνότερα αναφερόµενες ανεπιθύµητες ενέργειες µε το Stalevo είναι οι δυσκινησίες, οι οποίες σηµειώνονται σε περίπου 19% των ασθενών, γαστρεντερικά συµπτώµατα, µεταξύ των οποίων ναυτία και διάρροια, τα οποία σηµειώνονται σε περίπου 15% και 12% των ασθενών αντιστοίχως. Μυικό, µυοσκελετικό άλγος και άλγος του συνδετικού ιστού, τα οποία σηµειώνονται σε περίπου 12% των ασθενών καθώς επίσης και αβλαβής καστανερυθρός δυσχρωµατισµός των ούρων (χρωµατουρία) που σηµειώνεται σε περίπου 10% των ασθενών. Σοβαρά συµβάντα γαστρεντερικής αιµορραγίας (όχι συχνά) και αγγειοοίδηµα (σπάνιο) έχουν εντοπιστεί από τις κλινικές µελέτες µε το Stalevo ή την εντακαπόνη σε συνδυασµό µε τη λεβοντόπα/ αναστολέα DDC. Με το Stalevo µπορεί να σηµειωθούν βαριά ηπατίτιδα µε κυρίως χολοστατικά χαρακτηριστικά, ραβδοµυόλυση και κακόηθες νευροληπτικό σύνδροµο παρόλο που δεν έχουν εντοπιστεί περιπτώσεις από τα δεδοµένα των κλινικών δοκιµών. β.πίνακας ανεπιθύμητων ενεργειών Οι παρακάτω ανεπιθύµητες ενέργειες, που αναφέρονται στον Πίνακα 1, έχουν συγκεντρωθεί τόσο από τα συναθροισµένα δεδοµένα έντεκα διπλά τυφλών κλινικών δοκιµών στις οποίες έλαβαν µέρος 3230 ασθενείς (στους 1810 χορηγήθηκε Stalevo ή εντακαπόνη σε συνδυασµό µε λεβοντόπα/αναστολέα DDC, και σε 1420 χορηγήθηκε εικονικό φάρµακο σε συνδυασµό µε τη λεβοντόπα/ αναστολέα DDC ή καβεργολίνη σε συνδυασµό µε λεβοντόπα/ αναστολέα DDC), όσο και από µε δεδοµένα µετά την κυκλοφορία από τη διάθεση της εντακαπόνης στην αγορά για τη χρήση της σε συνδυασµό µε λεβοντόπα/ αναστολέα DDC. Οι ανεπιθύµητες ενέργειες έχουν ταξινοµηθεί σύµφωνα µε την συχνότητα, οι πιο συχνές πρώτες, χρησιµοποιώντας τον παρακάτω κανόνα: Πολύ συχνές ( >1/10), συχνές (>1/100 έως <1/10), όχι συχνές (>1/1.000 έως <1/100), σπάνιες (>1/ έως <1/1.000), πολύ σπάνιες (<1/10.000), µη γνωστές (δεν είναι δυνατόν να εκτιµηθούν από τα διαθέσιµα δεδοµένα, καθώς δεν µπορούν να εξαχθούν έγκυροι υπολογισµοί από τις κλινικές και επιδηµιολογικές µελέτες). 1ος πίνακας. Ανεπιθύµητες ενέργειες Διαταραχές του αιμοποιητικού και του λεμφικού συστήματος Συχνές: Αναιµία Όχι συχνές: Θροµβοκυτοπενία Διαταραχές του μεταβολισμού και της θρέψης Συχνές: Μείωση βάρους*, µειωµένη όρεξη* Ψυχιατρικές διαταραχές Συχνές: Κατάθλιψη, παραισθήσεις, κατάσταση σύγχυσης*, µη φυσιολογικά όνειρα*, άγχος, αϋπνία. Όχι συχνές: Ψύχωση, εκνευρισµός* Μη γνωστές: Αυτοκτονική συµπεριφορά Διαταραχές του νευρικού συστήματος Πολύ συχνές: Δυσκινησία* Συχνές: Επιδεινούµενος παρκινσονισµός (π.χ. βραδυκινησία)*, τρόµος, φαινόµενο «on-off», δυστονία, διανοητική διαταραχή (π.χ. διαταραχή της µνήµης, άνοια), υπνηλία, ζάλη*, κεφαλαλγία Μη γνωστές: Κακόηθες νευροληπτικό σύνδροµο* Οφθαλμικές διαταραχές Συχνές: Θόλωµα της όρασης Καρδιακές διαταραχές Συχνές: Επεισόδια ισχαιµικής καρδιοπάθειας εκτός από έµφραγµα µυοκαρδίου (π.χ. σταθερή στηθάγχη)**, ακατάστατος καρδιακός ρυθµός Όχι συχνές: Έµφραγµα µυοκαρδίου** Αγγειακές διαταραχές Συχνές: Ορθοστατική υπόταση, υπέρταση Όχι συχνές: Γαστρεντερική αιµορραγία Διαταραχές του αναπνευστικού συστήματος, του θώρακα και του μεσοθωρακίου Συχνές: Δύσπνοια Γαστρεντερικές διαταραχές Πολύ συχνές: Διάρροια*, ναυτία* Συχνές: Δυσκοιλιότητα*, έµετος*, δυσπεψία, κοιλιακό άλγος και δυσφορία*, ξηροστοµία* Όχι συχνές: Κολίτιδα*, δυσφαγία Διαταραχές του ήπατος και των χοληφόρων Όχι συχνές: Μη φυσιολογικές δοκιµασίες ηπατικής λειτουργίας* Μη γνωστές: Ηπατίτιδα µε κυρίως χολοστατικά χαρακτηριστικά (βλ. παράγραφο 4.4)* Διαταραχές του δέρματος και του υποδόριου ιστού Συχνές: Εξάνθηµα*, υπεριδρωσία Όχι συχνές: Δυσχρωµατισµός εκτός από τα ούρα (π.χ. δέρµατος, νυχιών, µαλλιών, ιδρώτα)* Σπάνιες: Αγγειοοίδηµα Μη γνωστές: Κνίδωση* Διαταραχές του μυοσκελετικού συστήματος και του συνδετικού ιστού Πολύ συχνές: Μυικό, µυοσκελετικό άλγος και άλγος του συνδετικού ιστού* Συχνές: Μυικοί σπασµοί, αρθραλγία Μη γνωστές: Ραβδοµυόλυση* Διαταραχές των νεφρών και των ουροδόχων οδών Πολύ συχνές: Χρωµατουρία* Συχνές: Λοίµωξη του ουροποιητικού Όχι συχνές: Επίσχεση ούρων Γενικές διαταραχές και καταστάσεις της οδού χορήγησης Συχνές: Θωρακικό άλγος, περιφερικό οίδηµα, πτώσεις, διαταραχή στη βάδιση, ασθενία, κόπωση Όχι συχνές: Κακουχία * (Ανεπιθύμητες ενέργειες που αποδίδονται κυρίως στην εντακαπόνη ή είναι πιο συχνές (με διαφορά συχνότητας τουλάχιστον 1% στα δεδομένα κλινικών δοκιμών) με την εντακαπόνη παρά μόνο με λεβοντόπα/ αναστολέα DDC. Βλέπε παράγραφο γ. **Η συχνότητα εμφάνισης εμφράγματος μυοκαρδίου και άλλων επεισοδίων ισχαιμικής καρδιοπάθειας (0,43% και 1,54% αντιστοίχως) προκύπτουν από ανάλυση 13 διπλά τυφλών μελετών στις οποίες συμμετείχαν 2082 ασθενείς με κινητικές διακυμάνσεις προς το τέλος της δόσης, οι οποίοι έπαιρναν εντακαπόνη.) γ. Περιγραφή επιλεγμένων ανεπιθύμητων ενεργειών Ανεπιθύµητες ενέργειες που αποδίδονται κυρίως στην εντακαπόνη ή είναι πιο συχνές µόνο µε την εντακαπόνη παρά µε λεβοντόπα/ αναστολέα DDC φέρουν αστερίσκο στον 1ο πίνακα της παραγράφου 4.8β. Μερικές από αυτές τις ανεπιθύµητες ενέργειες συσχετίζονται µε την αυξηµένη ντοπαµινεργική δράση (π.χ. δυσκινησία, ναυτία και έµετο) και σηµειώνονται πιο συχνά στην αρχή της θεραπείας. Η µείωση της δόσης της λεβοντόπα µειώνει την βαρύτητα και συχνότητα αυτών των ντοπαµινεργικών ενεργειών. Λίγες ανεπιθύµητες ενέργειες είναι γνωστό να αποδίδονται άµεσα στη δραστική ουσία εντακαπόνη, µεταξύ των οποίων διάρροια και καστανερυθρός δυσχρωµατισµός των ούρων. Σε µερικές περιπτώσεις, η εντακαπόνη µπορεί να προκαλέσει επίσης δυσχρωµατισµό π.χ. του δέρµατος, των νυχιών, µαλλιών και του ιδρώτα. Άλλες ανεπιθύµητες ενέργειες στον 1ο πίνακα της παραγράφου 4.8β είναι σηµειωµένες µε βάση την πιο συχνή σηµείωσή τους (µε διαφορά συχνότητας τουλάχιστον 1%) στα δεδοµένα των κλινικών δοκιµών µε εντακαπόνη παρά µόνο µε λεβοντόπα/ddci ή στις ατοµικές αναφορές ασφάλειας περιπτώσεων που λήφθηκαν µετά την κυκλοφορία της εντακαπόνης στην αγορά. Σπασµοί εµφανίστηκαν σπάνια µε τη λεβοντόπα/καρβιντόπα. Ωστόσο, αιτιολογική σχέση µε τη θεραπεία µε λεβοντόπα/καρβιντόπα δεν έχει αποδειχθεί. Διαταραχές ελέγχου παρόρµησης: Παθολογική χαρτοπαιξία, γενετήσια ορµή αυξηµένη, υπερσεξουαλικότητα, ψυχαναγκαστικές δαπάνες ή αγορές, ευκαιριακή άµετρη κατανάλωση φαγητού και ψυχαναγκαστική κατανάλωση φαγητού µπορεί να εµφανιστούν σε ασθενείς σε θεραπεία µε αγωνιστές της ντοπαµίνης και/ή άλλες ντοπαµινεργικές θεραπείες που περιέχουν λεβοντόπα συµπεριλαµβανοµένου του Stalevo (βλ. παράγραφο 4.4). Η εντακαπόνη σε συνδυασµό µε λεβοντόπα έχει συσχετιστεί µε µεµονωµένα περιστατικά µε υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ηµέρας και επεισόδια αιφνίδιας έναρξης ύπνου. Συσκευασίες/Λ.Τιμή Stalevo 50: Φιάλη των 30 δισκίων.λ.τ: 33,6 Stalevo 75: Φιάλη των 30 δισκίων.λ.τ: 35,05 Stalevo 100:Φιάλη των 30 δισκίων.λ.τ: 33,01 Stalevo 125: Φιάλη των 30 δισκίων.λ.τ: 34,59 Stalevo 150:Φιάλη των 30 δισκίων.λ.τ: 34,1 Stalevo 200:Φιάλη των 30 δισκίων.λ.τ: 35,80 Χορηγείται με ιατρική συνταγή. Περαιτέρω πληροφορίες διατίθενται από τη Νovartis(Hellas) AEBE Βοηθήστε να γίνουν τα φάρµακα πιο ασφαλή και Αναφέρετε ΟΛΕΣ τις ανεπιθύµητες ενέργειες για ΟΛΑ τα φάρµακα Συµπληρώνοντας την «ΚΙΤΡΙΝΗ ΚΑΡΤΑ» GR

5