Συμβολή στη μελέτη του παράκτιου οικοσυστήματος της λιμνοθάλασσας Κορισσίων της Κέρκυρας

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Συμβολή στη μελέτη του παράκτιου οικοσυστήματος της λιμνοθάλασσας Κορισσίων της Κέρκυρας"

Transcript

1 ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΦΥΤΩΝ Συμβολή στη μελέτη του παράκτιου οικοσυστήματος της λιμνοθάλασσας Κορισσίων της Κέρκυρας Διπλωματική Εργασία Ανθή Βλάσση Υπεύθυνη: Αναπλ. Καθηγήτρια Π. Αρτελάρη ΠΑΤΡΑ, 2014

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Λιμνοθάλασσες και Σύμβαση Ramsar Δίκτυο Natura 2000 και τύποι οικοτόπων ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Γεωγραφική θέση Ιστορικά και αρχαιολογικά στοιχεία Γεωλογικά στοιχεία Κλιματικά και υδρολογικά στοιχεία Καθεστώς προστασίας Σκοπός διεξαγωγής της μελέτης ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ Ταξινόμηση των δειγμάτων Προσδιορισμός των βιομορφών και χωρολογικών στοιχείων ΧΛΩΡΙΔΑ Περιοχές και ζώνες δειγματοληψιών Χλωριδικός κατάλογος Χλωριδική ανάλυση Ανάλυση βιομορφών- Βιοφάσμα Χωρολογική ανάλυση- Χωρολογικό φάσμα ΕΝΔΗΜΙΚΑ ΚΑΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ TAXA Ενδημικά taxa Taxa με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ΒΛΑΣΤΗΣΗ Τύποι οικοτόπων στην περιοχή μελέτης ΠΑΝΙΔΑ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΙΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ.120 1

3 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ο ενθουσιασμός και η αγάπη για τη φύση και τα φυτά, ήταν συναισθήματα που ένιωσα στα πρώτα παιδικά μου χρόνια. Η περιοχή της λιμνοθάλασσας Κορισσίων αποτελεί για εμένα ένα πολύ ξεχωριστό μέρος της Κέρκυρας, που πάντα θαύμαζα, τόσο για το πανέμορφο φυσικό τοπίο, όσο και για την πλούσια βλάστησή της. Έτσι, η ιδέα για τη συγκεκριμένη διπλωματική εργασία, στον τομέα Βιολογίας Φυτών του Πανεπιστημίου Πατρών, ήλθε ως φυσικό επακόλουθο των πραγμάτων. Σε αυτό το σημείο λοιπόν, θα ήθελα να ευχαριστήσω μέσα από την καρδιά μου την υπεύθυνη καθηγήτρια αυτής της διπλωματικής, την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια κ. Ρέα Αρτελάρη, η οποία, όταν πριν από δυο χρόνια περίπου της εξέφρασα την επιθυμία να κάνω αυτήν τη διπλωματική εργασία, υπό την επίβλεψή της, αγκάλιασε την ιδέα από την πρώτη στιγμή και μου έδωσε την ευκαιρία να την πραγματοποιήσω. Χωρίς την πολύτιμη καθοδήγησή της και τα διακριτικά, πάντα, σχόλιά της θα ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί η εργασία αυτή. Η σχέση που αναπτύξαμε ήταν άριστη, όχι μόνο στον επιστημονικό τομέα, αλλά και στον προσωπικό, με το γέλιο, την ευχάριστη διάθεση αλλά και τις συμβουλές της, να είναι άφθονες καθημερινά, γι αυτό και θα ήθελα να την ευχαριστήσω πολύ. Δεν θα μπορούσα φυσικά να μην εκφράσω ένα μεγάλο ευχαριστώ και στα δύο μέλη της τριμελούς επιτροπής μου, την Επίκουρη Καθηγήτρια κ. Αργυρώ Τηνιακού και την Επίκουρη Καθηγήτρια κ. Ουρανία Γεωργίου, οι οποίες όχι μόνο βοήθησαν σε πολλά σημεία αυτής της διπλωματικής, με προσδιορισμούς φυτών, σχόλια επάνω στο κείμενο και συμβουλές, αλλά πραγματικά ήταν πάντα εκεί, με ένα μεγάλο χαμόγελο, για οτιδήποτε χρειαζόμουν. Επίσης, θα ήθελα να ευχαριστήσω και τους υπόλοιπους «αφανείς ήρωες», που συνέβαλαν έτσι ώστε να ολοκληρωθεί η παρούσα διπλωματική και ειδικά τη δρ. Σοφία Σπανού, η βοήθεια της οποίας σε αρκετά τμήματα της διπλωματικής ήταν παραπάνω από πολύτιμη, αλλά και τα ενθαρυντικά της λόγια ήταν εξίσου σημαντικά. Ο Καθηγητής κ. Θεόδωρος Γεωργιάδης και ο δρ. Γιώργος Δημητρέλλος, με βοήθησαν επίσης με τις επιστημονικές τους γνώσεις και την εμπειρία τους στη λιμνοθάλασσα Κορισσίων, σε πολλά σημεία της διπλωματικής και τους ευχαριστώ θερμά γι αυτή τους τη βοήθεια. Επιπλέον, ο Καθηγητής κ. Δημήτρης Τζανουδάκης με βοήθησε στην αναγνώριση των taxa του γένους Allium και θα ήθελα να τον ευχαριστήσω πολύ γι αυτό. Η αγάπη και ο σεβασμός για το περιβάλλον ήταν τα πρώτα πράγματα, τα οποία με δίδαξαν οι γονείς μου, οι οποίοι από την αρχή στήριξαν την επιλογή μου γι αυτήν τη διπλωματική και με συνόδεψαν σε όλες τις επισκέψεις μου στην περιοχή, διαθέτοντας τον ίδιο ενθουσιασμό με εμένα. Έτσι λοιπόν, θα ήθελα να εκφράσω την αγάπη μου και ένα μεγάλο ευχαριστώ, στους γονείς μου Στέφανο και Βούλα, οι οποίοι με στηρίζουν, από όλες τις απόψεις, σε κάθε βήμα που κάνω στη ζωή μου. 2

4 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Ελλάδα κατέχει ξεχωριστή θέση ανάμεσα στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής ηπείρου, αφού παρόλο το μικρό της μέγεθος χαρακτηρίζεται από μια αξιοσημείωτη ποικιλότητα σε επίπεδο φυτικών ειδών, οικοτόπων και τοπίου. Η ελληνική χλωρίδα είναι μία από τις πλουσιότερες σε μέγεθος και ποικιλομορφία στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα, οι πρώτες εκτιμήσεις για το μέγεθός της αναφέρονται σε taxa, αριθμός ο οποίος είχε υπολογιστεί από τον Strid το Όχι πολύ αργότερα, ο αριθμός αυτός αναθεωρήθηκε σε φυτικά taxa (Strid & Tan, 1992) και σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μελέτες φθάνει περίπου τα είδη και υποείδη (Georghiou & Delipetrou, 2010). Η χώρα μας χαρακτηρίζεται από μεγάλο αριθμό διαφορετικών οικοσυστημάτων - οικοτόπων, γεγονός που οφείλεται στη μεγάλη ποικιλομορφία του κλίματος, στη γεωγραφική της θέση, στο έντονο ανάγλυφο αλλά και στην κατανομή χέρσου και θάλασσας στην περιοχή. Δυο είναι οι κύριες κατηγορίες οικοσυστημάτων που απαντώνται στον ελλαδικό χώρο, τα χερσαία και τα παράκτια. Τα παράκτια οικοσυστήματα συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον σε επίπεδο βιοποικιλότητας, εφόσον η Ελλάδα, παρά τη μικρή της έκταση, διαθέτει εκτεταμένη ακτογραμμή μήκους περίπου χιλιομέτρων! Το μεγάλο της μέγεθος οφείλεται στον έντονο κατακερματισμό της χέρσου αλλά και στα πολυάριθμα νησιά που έχουν δημιουργηθεί με το πέρασμα των γεωλογικών χρόνων. Το ιδιαίτερο αυτό ανάγλυφο σε συνδυασμό με την επίδραση των περιβαλλοντικών παραγόντων έχει δημιουργήσει ιδιαίτερους τύπους βλάστησης στις περιοχές αυτές. Τα φυτά στις παράκτιες περιοχές έχουν αναπτύξει, κατά την πορεία τις εξέλιξης, μοναδικά χαρακτηριστικά που τους δίνουν τη δυνατότητα να ανταπεξέλθουν στα απαιτητικά περιβάλλοντα που απαντώνται εκεί. Η παρατεταμένη ξηρασία τους καλοκαιρινούς μήνες, η αυξημένη αλατότητα του εδάφους, οι ισχυροί άνεμοι αλλά και οι υψηλές θερμοκρασίες είναι μόνο μερικά από τα ακραία φαινόμενα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι φυτικοί οργανισμοί. Οι κύριες προσαρμογές μέσω των οποίων καταφέρνουν να επιβιώνουν είναι: τα σαρκώδη φύλλα (Εικόνα 2), ο βραχύς κύκλος ζωής, οι αλατώδεις αδένες, η βλάστηση των σπερμάτων, η τρίχωση (Εικόνα 1), το μειωμένο μέγεθος των φύλλων αλλά και η πτώση τους κατά τη διάρκεια των ξηρών περιόδων. 3

5 Εικόνα 1: Hymenocarpus circinatus, είδος με πυκνή τρίχωση (Φωτογραφία Α. Βλάσση). Εικόνα 2: Το είδος Echinophora spinosa έχει σαρκώδη φύλλα με άκανθες (Φωτογραφία Α. Βλάσση). Η ιδιαίτερη αυτή χλωρίδα αναπτύσσεται σε μια περιορισμένη έκταση κατά μήκος των ακτών της χώρας, στα πλαίσια των βιοτόπων που σχηματίζονται στις περιοχές αυτές. Οι βιότοποι που απαντώνται στις παράκτιες περιοχές μπορούν να ποικίλουν από αμμώδεις παραλίες και απότομα παραλιακά βράχια έως δέλτα ποταμών και λιμνοθάλασσες, όπως η περιοχή που μελετάται στην παρούσα εργασία. 4

6 1.1 Λιμνοθάλασσες και Σύμβαση Ramsar Οι λιμνοθάλασσες, εκτός από την κατηγορία των παράκτιων οικοσυστημάτων, εντάσσονται και στις περιοχές που αποτελούν τους λεγόμενους υγροβιοτόπους. Οι υγροβιότοποι κατά το άρθρο 1 της Σύμβασης Ramsar, είναι " εκτάσεις καλυπτόμενες φυσικά ή τεχνητά, μόνιμα ή εποχιακά από στάσιμα ή ρέοντα γλυκά, υφάλμυρα ή αλμυρά νερά, συμπεριλαμβανομένων και των εκτάσεων που καλύπτονται από θαλάσσιο νερό, του οποίου το βάθος δεν υπερβαίνει τα 6 μέτρα κατά την άμπωτη". Η μεγάλη οικολογική σημασία των υγροβιοτόπων αναγνωρίστηκε παγκόσμια με την υπογραφή της "Σύμβασης για τους Υγροβιότοπους Διεθνούς Σημασίας" στις στην πόλη Ramsar της Περσίας. Η Σύμβαση Ramsar υπογράφηκε και από την Ελλάδα και επικυρώθηκε από το Ελληνικό Κοινοβούλιο στις Σκοπός της συμφωνίας αυτής είναι η προστασία των υγροβιότοπων με διεθνές ενδιαφέρον για τα υδρόβια πουλιά. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, κάθε χώρα υποδεικνύει έναν κατάλογο υγροβιότοπων που πληρούν ορισμένα κριτήρια. Η Ελλάδα έχει υποδείξει έντεκα (11) περιοχές, οι οποίες περιλήφθηκαν αρχικά στον κατάλογο των προστατευόμενων περιοχών της Σύμβασης Ramsar. Ως λιμνοθάλασσες καθορίζονται οι αβαθείς παράκτιες υδατοσυλλογές που επικοινωνούν με τη θάλασσα συνήθως μέσω ενός διαύλου. Πρόκειται για εκτάσεις ρηχών αλμυρών ή υφάλμυρων νερών, οι οποίες προστατεύονται από τα κύματα από τις αμμώδεις παραλίες αμμοθινών, τις πετρώδεις παραλίες ή πιο σπάνια από βραχώδεις παραλίες. Αποτελούν εξαιρετικώς δυναμικά συστήματα στα οποία οι υδρολογικές συνθήκες και η αλατότητα του νερού μεταβάλλονται ταχύτατα. Η αλατότητα ποικίλλει από πολύ χαμηλή έως πολύ υψηλή και εξαρτάται από τις βροχοπτώσεις, την εξάτμιση, αλλά κυρίως από τον ρυθμό εισροής του νερού. Οι λιμνοθάλασσες περιβάλλονται συνήθως από μικρά έλη που τροφοδοτούνται από επιφανειακά ή υπόγεια νερά. Οι παράκτιοι αυτοί υγροβιότοποι είναι από τα πλέον παραγωγικά οικοσυστήματα και πολύ σημαντικά για μεγάλο αριθμό πουλιών (Εικόνα 3). Κατά τη διάρκεια του χειμώνα και των μεταναστευτικών περιόδων, χιλιάδες πουλιά σταματούν στον υγρότοπο για να τραφούν. Κάποια από αυτά μένουν μόνο για μερικές ώρες, ενώ άλλα ολόκληρο τον χειμώνα. 5

7 Εικόνα 3: Λιμνοθάλασσα Κορισσίων, διακρίνονται μεταναστευτικά πουλιά Φλαμίνγκο (Φωτογραφία Α. Βλάσση). Επίσης, οι υγροβιότοποι αυτοί στηρίζουν μεγάλο αριθμό ιχθυοπληθυσμών και έχουν ιδιαίτερη αλιευτική αξία. Η βλάστησή τους παρουσιάζει διαβάθμιση ανάλογα με την αλατότητα και τον βαθμό απομόνωσης της λιμνοθάλασσας από τη θάλασσα. Έτσι, σε κάποιες περιοχές υπάρχουν πληθυσμοί φυτικών ειδών που απαντούν σε ρηχούς ημίκλειστους κόλπους και αλλού πληθυσμοί ειδών που απαντούν σε εκβολές. Τα είδη φυτοπλαγκτού, ζωοπλαγκτού, φυτοβένθους, ζωοβένθους και ψαριών των ελληνικών λιμνοθαλασσών επιδεικνύουν μεταβλητότητα στον χώρο και τον χρόνο, η οποία αποδίδεται στη μεταβλητότητα των αβιοτικών συνθηκών. Η πιο σημαντική παράμετρος που επηρεάζει την κατανομή και την ποικιλότητα των ειδών των ανωτέρω ομάδων είναι ο βαθμός επικοινωνίας των λιμνοθαλασσών με τη θάλασσα και το φορτίο των θρεπτικών συστατικών στις λιμνοθάλασσες από τις εισροές του γλυκού νερού. Οι λιμνοθάλασσες είναι ευαίσθητες στις μεταβολές της υδρολογικής ισορροπίας, της αλατότητας και στη ρύπανση των υδάτων τους. Οι κύριες απειλές προκύπτουν από τη γεωργία (αλόγιστη χρήση λιπασμάτων και αλλαγές στις χρήσεις γης στη λεκάνη απορροής τους), τη διαχείριση των υδατικών πόρων (αύξηση της ζήτησης σε νερό στη λεκάνη απορροής και διασυνοριακή ρύπανση), τις υδατοκαλλιέργειες (εμπλουτισμοί με χρήση μη ντόπιων γεννητόρων, αυθαίρετοι εμπλουτισμοί με καλλιεργούμενα τοπικά είδη, διάνοιξη τάφρων και καναλιών με εμπειρικό τρόπο), την τουριστική και οικιστική ανάπτυξη (αυθαίρετη δόμηση σε περιοχές που γειτνιάζουν με τις λιμνοθάλασσες, διάθεση ακατέργαστων λυμάτων, αυθαίρετες απορρίψεις σε μη οριοθετημένες για αυτόν τον σκοπό περιοχές που γειτνιάζουν με τις λιμνοθάλασσες) και την παράνομη αλιεία. 6

8 Λόγω της οικολογικής σημασίας τους αλλά και της αυξημένης απειλής για υποβάθμισή τους, με τους τρόπους που αναφέρθηκαν παραπάνω, αποτελούν οικότοπο προτεραιότητας κοινοτικού ενδιαφέροντος. Η κατάσταση διατήρησής τους, σύμφωνα με τη 2η εθνική εξαετή έκθεση εφαρμογής της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ είναι κακή. Για να μπορέσει η Ελλάδα να τις προστατεύσει αποτελεσματικά θα πρέπει να τις χαρακτηρίσει Ειδικές Ζώνες Διατήρησης. Επιπλέον, έως το 2015, η ποιότητα των νερών στις λιμνοθάλασσες θα πρέπει να είναι τουλάχιστον καλή, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της χώρας έναντι της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. (Πηγή: Ελληνικό κέντρο βιοτόπων- υγροτόπων και Δίκτυο Natura 2000 και τύποι οικοτόπων Το δίκτυο Natura 2000 ιδρύθηκε τον Μάιο του 1992 και αποτελεί ένα από τα πιο φιλόδοξα ευρωπαϊκά προγράμματα για την προστασία της φύσης. Η δημιουργία του είναι αποτέλεσμα πολύχρονων προσπαθειών των κυβερνήσεων των κρατών μελών, των περιβαλλοντικών οργανώσεων και των πολιτών. Στηρίζεται στις κοινοτικές οδηγίες για τους οικοτόπους (92/43/ΕΟΚ) και για τα πουλιά (79/409/ΕΟΚ). Η οδηγία του 1992 για τους οικοτόπους επιβάλλει σε κάθε χώρα της Ε.Ε. να ξεχωρίσει τις γεωγραφικές εκείνες περιοχές, που η σπουδαιότητα της οικολογικής τους ταυτότητας τις καθιστά τόπους ευρωπαϊκής σημασίας. Επιπλέον, ζητά από τα κράτη-μέλη να καταρτίσουν διαχειριστικά σχέδια για τις συγκεκριμένες περιοχές. Τα σχέδια αυτά πρέπει να συνδυάζουν αρμονικά τη διατήρηση της άγριας πανίδας και χλωρίδας με τις οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες και να είναι ενταγμένα σε στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης. Οι τοποθεσίες αυτές σχηματίζουν το δίκτυο Natura 2000, ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής της Ε.Ε. για τη διατήρηση της φύσης. Στο δίκτυο συμμετέχουν δυο τύποι περιοχών: Περιοχές που χαρακτηρίζονται ως Τόποι Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ ή Sites of Community Interest SCI) επειδή περιλαμβάνουν σημαντικούς τύπους οικοτόπων και φιλοξενούν σημαντικά είδη. Περιοχές που ταξινομούνται ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ ή Special Protection Areas SPA) οι οποίες φιλοξενούν σημαντικά μεταναστευτικά και μη μεταναστευτικά είδη ορνιθοπανίδας. Κάθε κράτος μέλος συντάσσει ένα κατάλογο περιοχών ΤΚΣ και ΖΕΠ, οι οποίες μετά από αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης εντάσσονται στο δίκτυο Natura Με βάση τα έως σήμερα δεδομένα, ο εθνικός κατάλογος περιοχών του δικτύου Natura περιλαμβάνει 216 περιοχές χαρακτηρισμένες ως ΤΚΣ, 178 περιοχές χαρακτηρισμένες ως ΖΕΠ και 23 περιοχές με διπλό χαρακτηρισμό (ΖΕΠ και ΤΚΣ). Οι περιοχές ΤΚΣ καταλαμβάνουν έκταση km², οι περιοχές ΖΕΠ km² και οι περιοχές με διπλό χαρακτηρισμό km². Στις προστατευόμενες από το δίκτυο περιοχές, δραστηριότητες όπως η γεωργία, η θήρα ή ο τουρισμός, μπορούν να πραγματοποιούνται αλλά στο μέτρο που δεν θίγουν τις ανάγκες διατήρησης της φύσης. Η χερσαία περιοχή του δικτύου Natura στην Ελλάδα καλύπτει περίπου το 27,3% της συνολικής χερσαίας έκτασης της, παρόλα αυτά η χώρα μας δεν έχει πάρει αποτελεσματικά μέτρα για την προστασία 7

9 των περιοχών αυτών αλλά και πολλές φορές δεν τηρεί τις οδηγίες με αποτέλεσμα να της επιβάλλονται κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έτσι, γίνεται αντιληπτό ότι η μελέτη των περιοχών αυτών αποτελεί έργο ζωτικής σημασίας για τη διατήρησή τους αφού, μέσω αυτής, επισημαίνεται η σπουδαιότητά τους αλλά και η αναγκαιότητα της διαφύλαξής τους από την υπέρμετρη ανθρώπινη δραστηριότητα. Οι τύποι παράκτιων οικοτόπων, σύμφωνα με το δίκτυο Natura 2000 και την οδηγία 92/43/ΕΟΚ της 21ης Μαΐου 1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, είναι οι ακόλουθοι: 1. ΠΑΡΑΚΤΙΟΙ ΚΑΙ ΑΛΟΦΥΤΙΚΟΙ ΟΙΚΟΤΟΠΟΙ 11. Θαλάσσια ύδατα και περιοχές στις οποίες εκδηλώνεται παλίρροια 1120 * Εκτάσεις θαλάσσιας βλάστησης με Posidonia (Posidonion oceanicae) 1130 Εκβολές ποταμών 1140 Λασπώδεις και αμμώδεις επίπεδες εκτάσεις που αποκαλύπτονται κατά την άμπωτη 1150 * Παράκτιες λιμνοθάλασσες 1160 Αβαθείς κολπίσκοι και κόλποι 1170 Ύφαλοι 14. Μεσογειακά και θερμοατλαντικά παραθαλάσσια έλη και αλίπεδα 1410 Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) 1420 Μεσογειακές και θερμοατλαντικές αλόφιλες λόχμες (Sarcocornetea fruticosae) 2. ΠΑΡΑΚΤΙΕΣ ΚΑΙ ΕΝΔΟΧΩΡΙΚΕΣ ΘΙΝΕΣ 21. Παράκτιες θίνες των ακτών του Ατλαντικού, της Βόρειας Θάλασσας και της Βαλτικής 2110 Υποτυπώδεις κινούμενες θίνες 2120 Κινούμενες θίνες της ακτογραμμής με Ammophila arenaria («λευκές θίνες») 2190 Υγρές κοιλότητες μεταξύ των θινών 22. Παράκτιες θίνες των ακτών της Μεσογείου 2210 Σταθερές θίνες των παραλιών με Crucianellion maritimae 2220 Θίνες με Euphorbia terracina 2250 * Θίνες των παραλιών με Juniperus spp. Άλλοι τύποι οικοτόπων σύμφωνα με την οδηγία, που υπάρχουν στην Ελλάδα και συναντώνται στην περιοχή μελέτης, είναι: 8

10 6. ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΗΜΙΦΥΣΙΚΕΣ ΧΛΟΩΔΕΙΣ ΔΙΑΠΛΑΣΕΙΣ 64. Ημιφυσικοί υγροί λειμώνες με υψηλή χλόη 6420 Υγροί μεσογειακοί λειμώνες με υψηλές πόες από Molinio- Holoschoenion 7. ΥΨΗΛΟΙ ΤΥΡΦΩΝΕΣ, ΧΑΜΗΛΟΙ ΤΥΡΦΩΝΕΣ ΚΑΙ ΒΑΛΤΟΙ 72. Ασβεστούχοι βάλτοι 7210 * Ασβεστούχοι βάλτοι με Cladium mariscus και είδη του Caricion davallianae. Ο κωδικός του τύπου οικοτόπου αντιστοιχεί στον κωδικό του NATURA Ο αστερίσκος «*» υποδηλώνει τύπους οικοτόπους προτεραιότητας. Δεν αναφέρθηκαν όλοι οι τύποι οικοτόπων που υπάρχουν στην οδηγία παρά μόνον αυτοί που απαντώνται στη χώρα μας και ειδικά στην περιοχή μελέτης. (Πηγή: European Commission) Νέοι τύποι οικοτόπων που δεν συμπεριλαμβάνονται στην οδηγία αλλά απαντώνται στην περιοχή που μελετάται: 934Α Ελληνικά δάση Πρίνου 72Α0 Καλαμώνες 9

11 2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ 2.1 Γεωγραφική θέση Η λιμνοθάλασσα Κορισσίων βρίσκεται στις ΝΔ ακτές της νήσου Κέρκυρας (Εικόνα 4) και αποτελεί τη μεγαλύτερη στο νησί. Πρόκειται για μια επιμήκη ΒΔ-ΝΑ διεύθυνσης και παράλληλη προς την ακτή λιμνοθάλασσα, της οποίας το μήκος ανέρχεται στα 5300m και το μέσο πλάτος στα 1500 m. Είναι σχετικά αβαθής, με μέγιστο βάθος που δεν ξεπερνά τα 2 m και συνολική επιφάνεια κάλυψης τα 4,2 km². Μεταξύ της λιμνοθάλασσας και του Ιονίου Πελάγους παρεμβάλλεται μια αμμώδης λωρίδα γης πλάτους m (Εικόνα 5), που εκτείνεται από την παραλία Χαλικούνας, στην περιοχή του Γαρδικίου, έως την παραλία Ίσσος στον Άγιο Γεώργιο. Το κεντρικό και ΒΔ τμήμα της καλύπτεται από νέες θίνες χαμηλού ανάγλυφου (<2 m), ενώ το ΝΑ της τμήμα από παλαιοθίνες με υψόμετρο που φθάνει τα 15 m. Παλαιότερα, η λιμνοθάλασσα αποτελούσε κλειστή λεκάνη, το 1923 όμως πραγματοποιήθηκε η διάνοιξη ενός τεχνητού δίαυλου, που ονομάζεται και μπούκα (Εικόνα 6), με σκοπό την ελεύθερη επικοινωνία και ανταλλαγή των υδάτων μεταξύ της λιμνοθάλασσας και της ανοιχτής θάλασσας. Ο δίαυλος αυτός έχει πλάτος 8,40 m, περίπου 260 m μήκος και το βάθος του κυμαίνεται από 0,50 έως 0,71 m. Στην έξοδό του προς τη θάλασσα είναι προστατευμένος από τη κυματική δράση με τεχνητά τοποθετημένους ογκόλιθους (Μιλοβάνοβιτς κ. ά. 2008). 10

12 Εικόνα 4: Λιμνοθάλασσα Κορισσίων ως προς τη νήσο Κέρκυρα (Πηγή: Google Earth, τροποποιήθηκε). Εικόνα 5: Λιμνοθάλασσα Κορισσίων, άποψη από το όρος Παντοκράτορα Αγίου Ματθαίου (Φωτογραφία Α. Βλάσση). Εικόνα 6: Ο τεχνητός δίαυλος-μπούκα (Πηγή: Απέναντι από τη λιμνοθάλασσα, στο Ιόνιο πέλαγος και σε μικρή απόσταση από την ακτή, ορθώνονται τα Λαγούδια (Εικόνα 7). Πρόκειται για μικρής έκτασης βραχονησίδες με χαμηλή βλάστηση που χρησιμοποιούνται κυρίως από τα θαλασσοπούλια για κούρνιασμα και αναπαραγωγή. 11

13 Εικόνα 7: Βραχονησίδες Λαγούδια, στο βάθος διακρίνεται η λιμνοθάλασσα (Πηγή: Ιστορικά και αρχαιολογικά στοιχεία Η Κέρκυρα αποτέλεσε μια από τις πρώτες περιοχές του ελλαδικού χώρου στις οποίες στράφηκε η έρευνα της Παλαιολιθικής Εποχής. Ήδη από τη δεκαετία του 1960, ο αρχαιολόγος Αύγουστος Σορδίνας πραγματοποίησε πληθώρα επιφανειακών ερευνών (Sordinas 1968, 1969, 1970, 1983), με αποτέλεσμα τον εντοπισμό καταλοίπων της Μέσης και Ανώτερης Παλαιολιθικής σε πολλά σημεία του νησιού. Μια από της περιοχές που μελέτησε ήταν και η λιμνοθάλασσας Κορισσίων, η οποία βρίσκεται σε απόσταση 1600 m από μια σημαντική θέση της Ύστερης Παλαιολιθικής Εποχής ( χρόνια πριν). Η θέση αυτή είναι το Σπήλαιο της Γράβας, κοντά στο χωριό Άγιος Ματθαίος, και χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία του παλαιολιθικού ανθρώπου. Πρόκειται για βραχοσκεπή (Εικόνα 8), η οποία με το πέρασμα των χρόνων έχει υποστεί σταδιακή διάβρωση, με σημερινό οριζόντιο μήκος 20 m και ύψος 13 m. Έρευνες που έγιναν εδώ από τον καθηγητή Σορδίνα αποκάλυψαν δάπεδο κατοίκησης που τοποθετείται στην Ανώτερη Παλαιολιθική περίοδο ( π.χ.). Η ανασκαφή του χώρου έδωσε εργαλεία από πυριτόλιθο, οστά ζώων (κάπροι, ζαρκάδια, ελάφια), οστέινη χάντρα καθώς και δυο πλακίδια με κατάλοιπα ώχρας. Τα ευρήματα εκθέτονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κέρκυρας. Σε μικρή απόσταση από τη λιμνοθάλασσα, επάνω στο δρόμο που οδηγεί σε αυτή, ορθώνεται το κάστρο του Γαρδικίου (Εικόνα 9). Πρόκειται για Βυζαντινό κάστρο του 13 ου αιώνα, το μόνο μεσαιωνικό κάστρο που έχει απομείνει στο νότιο μέρους του νησιού. Πιθανολογείται ότι κτίστηκε από τον Μιχαήλ Κομνηνό Ι, κυβερνήτη του Δεσποτάτου της Ηπείρου και ήταν ένα από τα τρία κάστρα που υπερασπίζονταν το νησί, πριν από τη μακροχρόνια κυριαρχία των Βενετών ( μ.χ.). Η τοποθεσία του κάστρου προσέφερε προστασία από τους πειρατές που όργωναν τις θάλασσες εκείνη την εποχή και λεηλατούσαν τις παραλιακές περιοχές. Από τα τμήματα του κάστρου, εξωτερικά διασώζονται τα τείχη του, με τους πύργους 12

14 τους να οριοθετούν ένα οκτάγωνο, και η νότια είσοδος. Εσωτερικά το κάστρο βρίσκεται σε ερειπωμένη κατάσταση (Πηγή: Εικόνα 8: Βραχοσκεπή Γράβας, πρόσοψη (Πηγή: Εικόνα 9: Κάστρο Γαρδικίου (Πηγή: διαδίκτυο). Όσον αφορά την εγγύτερη περιοχή της λιμνοθάλασσας, υπάρχουν πλήθος ευρημάτων που της δίνουν ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Συγκεκριμένα, Γάλλοι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν στην περιοχή κροκαλόμορφο εργαλείο του οποίου η ηλικία προσδιορίσθηκε περίπου στα χρόνια πριν, επεκτείνοντας κατά πολύ τα μέχρι σήμερα γνωστά όρια της προϊστορίας του ελληνικού χώρου. Σύμφωνα με κάποιους επιστήμονες όμως, παραπάνω μελέτες πρέπει να γίνουν επί του θέματος της χρονολόγησης, καθώς η έντονη διαβρωτική δράση του νερού γεννά ερωτήματα για το κατά πόσον το συγκεκριμένο εύρημα ανήκει πράγματι στο 13

15 στρώμα στο οποίο βρέθηκε και με βάση το οποίο χρονολογήθηκε, ή αν αυτό είχε καταπέσει και εισχωρήσει σε κάποια ρωγμή. Πιο πρόσφατα και συγκεκριμένα το έτος 2000, κατά την εξέταση μια φυσικής τομής κοντά στη μπούκα της λιμνοθάλασσας βρέθηκε τμήμα της δεξιάς κάτω γνάθου ιπποπόταμου, μικρά θραύσματα οστών, καθώς και ένα λίθινο τέχνεργο (Εικόνα 10). Η γνάθος σύμφωνα με την έρευνα ανήκει σε ενήλικο νεαρό άτομο του γένους Hippopotamus και διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση. Ο εντοπισμός αυτών των καταλοίπων οδήγησε στην ανασκαφική διερεύνηση της θέσης. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι αρχαιολογικά κατάλοιπα περιείχαν όλα τα χερσαία ή παραλιακά υποστρώματα που αποκαλύφθηκαν από την ανασκαφή. Συγκεκριμένα τα ευρήματα περιλαμβάνουν 58 οστέινα κατάλοιπα και 156 λίθινα τέχνεργα (Εικόνα ) τα οποία ανήκουν στην τεχνική Levallois, χρονολογούνται δε στη Μέση Παλαιολιθική ( χρόνια πριν) και μαρτυρούν τη χρήση του τόπου από τους παλαιολιθικούς ανθρώπους. Επίσης εργαλεία της τεχνικής Levallois, Μέσης Παλαιολιθικής Εποχής ( χρόνια πριν) καθώς και κεραμική εποχής χαλκού ( χρόνια πριν) έχουν περισυλλεχθεί στις περιοχές Αϊ Γιώργης, Γλυφονέρι και Χαλικούνας, γύρω από τη λιμνοθάλασσα. Αξίζει να αναφερθεί ότι επάνω στο νότιο τμήμα χαμηλής λοφοσειράς, που βαίνει κατά μήκος της νοτιοανατολικής όχθης της λιμνοθάλασσας (θέση Ράχες) εντοπίστηκε οικισμός και βορειότερα αυτού νεκροταφείο, που χρονολογούνται από την Ύστερη Αρχαϊκή ( π.χ.) μέχρι και την Ελληνιστική εποχή ( π.χ.). Τα δεδομένα που παρατέθηκαν και αφορούν τα αρχαιολογικά ευρήματα στην εγγύτερη περιοχή της λιμνοθάλασσας, προέρχονται από τα πρακτικά ημερίδας που είχε διεξαχθεί στο νησί με τίτλο: Προϊστορική Κέρκυρα και ο ευρύτερος περίγυρος της, ημερίδα τιμητική στον Αύγουστο Σορδίνα, Κέρκυρα 17 Δεκεμβρίου Εικόνα 10: Τα ευρήματα της ανασκαφικής έρευνας. (Πηγή: ΥΠΠΟ, Προϊστορική Κέρκυρα και ο ευρύτερος περίγυρος της. Πρακτικά ημερίδας τιμητικής στον Αύγουστο Σορδίνα, Κέρκυρα 17 Δεκεμβρίου 2004). 14

16 2.3 Γεωλογικά στοιχεία Στην περιοχή της λιμνοθάλασσας Κορισσίων το αλπικό υπόβαθρο αποτελείται κυρίως από ιζήματα που ανήκουν στην κολώνα της Ιόνιας ενότητας, της εξωτερικής μικροπλάκας των Ελληνίδων. Μόνο ένα μικρό μέρος του είναι όμως εκτεθειμένο (Εικόνα..) και μπορεί να διακριθεί σε δυο- τρία σημεία περιφερειακά της λιμνοθάλασσας. Συγκεκριμένα στο βορειοανατολικό τμήμα- περιοχή Καβαλοβούνι στον χάρτη της Εικόνας...- όπου το ανάγλυφο είναι σχετικά υψηλότερο, υπάρχουν πολλοί λατυποπαγείς ασβεστόλιθοι και γύψοι που αντιπροσωπεύουν μέρος των τριαδικών εβαποριτών. Στο βορειοδυτικό τμήμα υπάρχει επίσης μία μικρή προεξοχή, ο λόφος του Κόντρακα με ασβεστολίθους ιουρασικής ηλικίας. Το μεγαλύτερο ποσοστό του αλπικού υποβάθρου καλύπτεται από μεταλπικά ιζήματα, τα οποία έχουν παραμορφωθεί από διαπυρικές κινήσεις και ρήγματα. Οι κινήσεις αυτές έχουν φέρει στην επιφάνεια βαθύτερα προαλπικά ιζήματα μαργαϊκής ακολουθίας Μέσης Πλειοκαινικής ηλικίας, τα παλαιότερα στην περιοχή. Τα ανώτερα στρώματα της μαργαϊκής ακολουθίας καλύπτονται από σχηματισμό με εναλλαγές αργίλων και ψαμιτών του οποίου τα ανώτερα μέλη εξελίσσονται σε παλαιές θίνες (βλέπε d2 στον χάρτη της Εικόνας...) με χαρακτηριστικές σταυρωτές στρώσεις, γεγονός που αποτελεί ένδειξη για ανάδυση της ευρύτερης περιοχής από θαλάσσιο περιβάλλον σε λιμνοθαλάσσιο, με συνθήκες παρόμοιες με τις σημερινές. Οι πρόσφατες θίνες (d1) που καλύπτουν το παράκτιο μέρος της λιμνοθάλασσας απότελούν το φυσικό διαχωριστικό όριο μεταξύ των λιμναίων και θαλάσσιων υδάτων και οριοθετούν το αντίστοιχο περιβάλλον κατά την άνω πλειστοκαινική περίοδο. Στη βάση των πρόσφατων θινών, κατα μήκος της ακτογραμμής παρατηρούνται ορίζοντες ψαμμιτών (Εικόνα 12) που σχετίζονται με ζώνες ανάμειξης γλυκού και αλμυρού νερού, σχηματίζοντας ακτολίθους (Alexopoulos et. al. 2007, Αλεξόπουλος κ. ά. 2008). 15

17 Εικόνα 12: Γεωλογικός χάρτης της περιοχής (Αλεξόπουλος κ. ά. 2008). 16

18 2.4 Κλιματικά και υδρολογικά στοιχεία Το κλίμα στην λεκάνη απορροής της λιμνοθάλασσας είναι υγρό μεσογειακό με πολλές βροχοπτώσεις καθ όλο το έτος με εξαίρεση τους καλοκαιρινούς μήνες. Η μέση θερμοκρασία του αέρα κυμαίνεται από 26,4 ⁰C τον Ιούλιο έως 9,7 ⁰C τον Ιανουάριο. Οι τιμές μέσης βροχόπτωσης διαφοροποιούνται πιο έντονα κατά τη διάρκεια του έτους σε σχέση με τις μέσες τιμές θερμοκρασίας, με τις υψηλότερες τιμές να φτάνουν τα 187,4 mm τον μήνα Νοέμβριο και τις χαμηλότερες να αγγίζουν τα 9,7 mm τον Ιούλιο (Εικόνα 13). Εικόνα 13: Σύγκριση μέσης μηνιαίας θερμοκρασίας αέρα με τη μέση μηνιαία βροχόπτωση (Μιλοβάνοβιτς κ. ά. 2007). Η τροφοδοσία της λιμνοθάλασσας με γλυκό νερό γίνεται τόσο μέσω της επιφανειακής απορροής των κατακρημνισμάτων όσο και μέσω των υπόγειων υδάτων που κατέρχονται στην υδρολογική λεκάνη της λιμνοθάλασσας. Απόδειξη της υδροφορίας των επιφανειακών σχηματισμών αποτελεί η ύπαρξη πηγαδιών γύρω από τη λιμνοθάλασσα, η αλατότητα των οποίων δεν φαίνεται να επηρεάζεται από τις εποχιακές μεταβολές της αλατότητας της λιμνοθάλασσας. Ως αποτέλεσμα της διάνοιξης του τεχνητού διαύλου, η λιμνοθάλασσα Κορισσίων δεν είναι πλέον μια κλειστή λεκάνη αλλά ανταλλάσει συνεχώς μάζες νερού με το Ιόνιο Πέλαγος. Η θερμοκρασία του νερού κατά την υγρή περίοδο κυμαίνεται γύρω στους 15 ⁰C και φτάνει τους 24 ⁰C κατά την ξηρή περίοδο. Όσον αφορά δε την αλατότητα, κατά την υγρή περίοδο κυμαίνεται περί τα 19 ppt, ενώ στο τέλος της υγρής περιόδου φτάνει πάνω από 50 ppt. Σύμφωνα με μετρήσεις που έγιναν στο δίαυλο, κατά την υγρή περίοδο υπάρχει έξοδος νερού, ενώ κατά την ξηρή περίοδο εισέρχεται στη λιμνοθάλασσα θαλασσινό νερό, κάτι που σε συνδυασμό με την έντονη εξάτμιση που παρατηρείται τους ξηρούς μήνες, εξηγεί τις αρκετά υψηλές τιμές αλατότητας που παρατηρούνται τότε στα νερά της. Η στάθμη του νερού στον δίαυλο παρουσιάζει πολύ μικρές διακυμάνσεις της τάξης των 10 cm (Μιλοβάνοβιτς κ. ά. 2007). 17

19 18

20 2.5 Καθεστώς προστασίας Η λιμνοθάλασσα Κορισσίων προστατεύεται από διάφορες συμβάσεις και νομικά πλαίσια, τα οποία εξασφαλίζουν τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και διαφόρων ειδών πανίδας και χλωρίδας που απαντώνται στην περιοχή και χρίζουν προστασίας. Συγκεκριμένα, η περιοχή εντάσσεται στο δίκτυο για τη προστασία της φύσης Natura 2000 ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ ή Special Areas of Conservation SAC) με κωδικό GR (Εικόνα 14) και έκταση που ανέρχεται στα 22,92 km² (Εικόνα..). Επίσης, λόγω τον σημαντικών ειδών ορνιθοπανίδας που φιλοξενεί, χαρακτηρίζεται ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ ή Special Protection Areas SPA) με τίτλο «Λιμνοθάλασσα Κορισσίων (Κέρκυρα) και νήσος Λαγούδια», κωδικό Natura GR (Εικόνα 15) και έκταση που ανέρχεται στα 10,51 km² (Εικόνα...), αποτελεί δε μία από τις Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας (Σ.Π.Π.Ε.) με κωδικό GR0083 και τίτλο «Λιµνοθάλασσες Κέρκυρας (Λευκίµη- Αντινιώτη, Κορισσίων)». Η περιοχή θεωρείται μεγάλης σημασίας, όχι μόνο ως υγρότοπος αλλά και εξαιτίας της μεγάλης βιολογικής και αισθητικής αξίας των αμμωδών παραλιών που βρίσκονται κοντά στη λιμνοθάλασσα. Ως ο κυριότερος υγρότοπος στη νήσο, η λιμνοθάλασσα Κορισσίων είναι ένας σημαντικός τόπος για την προστασία της άγριας ζωής και ιδιαίτερα α) της ορνιθοπανίδας, β) του προστατευόμενου είδους Lutra lutra (Βίδρα) και γ) των τύπων αυτοφυούς βλάστησης που υπάρχουν στην περιοχή. Στις νότιες παραλίες εμφανίζεται το μοναδικό για την περιοχή δάσος κέδρων καθώς και οι σταθεροποιημένες αμμοθίνες που δημιουργούν ένα μοναδικό, ως προς την αισθητική του, τοπίο. Η περιοχή που προστατεύεται περιλαμβάνει τη λιμνοθάλασσα Κορισσίων (τη μεγαλύτερη της Κέρκυρας), τις παρόχθιες περιοχές της λίμνης, καθώς και τις παράκτιες περιοχές οι οποίες χαρακτηρίζονται από διάφορους τύπους μεσογειακής βλάστησης. Μεταξύ αυτών μπορούν να αναφερθούν: 1) Η φυτοκοινωνία Crucianelletum maritimae η οποία εμφανίζει το ανατολικότερο όριο εμφάνισής της στην περιοχή αυτή (μοναδική στην Ελλάδα) και 2) Οι συστάδες κέδρων (Juniperus phoenicea) που αναπτύσσονται στις νότιες αμμώδεις παραλίες της περιοχής. Η παρουσία αντιπροσώπων κωνοφόρων ως στοιχείων μεσογειακού τύπου βλάστησης χαμηλών υψομέτρων δεν είναι πολύ συχνό φαινόμενο και συνήθως υπάρχουσες συστάδες κέδρων (Juniperus phoenicea) θεωρούνται ως υπολείμματα παλαιότερων εκτεταμένων τέτοιων δασών, μια παρόμοια εικασία μπορεί να γίνει και για την Κορισσίων. Τέτοιες συστάδες, όπως αυτές που εμφανίζονται στη λιμνοθάλασσα, είναι σχετικά σπάνιες στην Ελλάδα. Το πιο σημαντικό τμήμα της περιοχής φαίνεται να είναι μια λωρίδα ξηράς η οποία διαχωρίζει τη λιμνοθάλασσα Κορισσίων από τη θάλασσα (μεταξύ της τοποθεσίας Γαρδίκι και της αρχής της παραλίας του Αγίου Γεωργίου). Η περιοχή αυτή αποτελεί ένα σύνθετο, ενδιαφέρον και σχεδόν αδιατάρακτο φυσικό οικοσύστημα, ένα από τα λίγα που απόμειναν στην Κέρκυρα, η οποία στο σύνολό της έχει τόσο πολύ επηρεαστεί από την τουριστική ανάπτυξη. Για τους παραπάνω λόγους, ένα καθεστώς αποτελεσματικής περιβαλλοντικής προστασίας για την περιοχή φαίνεται να είναι απαραίτητο. Επίσης, η περιοχή 19

21 χρειάζεται λεπτομερέστερη μελέτη προκειμένου να αναπτυχθούν προγράμματα προς την κατεύθυνση της αειφορικής διαχείρισης και την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που θα είναι φιλικές προς το περιβάλλον (Πηγή: ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΧΕΔΙΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΛΕΚΑΝΩΝ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΠΟΤΑΜΩΝ ΤΩΝ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, ΗΠΕΙΡΟΥ ΚΑΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ). Εικόνα 14: Χάρτης Τόπων Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) του Δικτύου NATURA 2000 για την Κέρκυρα (Πηγή: Εικόνα 15: Χάρτης Ζωνών Ειδικής Προστασίας για την ορνιθοπανίδα (ΖΕΠ) του Δικτύου NATURA 2000 για την Κέρκυρα (Πηγή: 20

22 2.6 Σκοπός διεξαγωγής της μελέτης Σκοπός της διεξαγωγής της παρούσας εργασίας είναι η καταγραφή της χλωρίδας της λιμνοθάλασσας Κορισσίων, των τύπων οικοτόπων που αναπτύσσονται σε αυτή, των διαφόρων ανθρωπογενών επιδράσεων που δέχεται καθώς και η πρόταση διαφόρων μέτρων, τα οποία θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν την προστασία και τη διατήρησή της. Επειδή τα τελευταία χρόνια η λιμνοθάλασσα υφίσταται διάφορες μορφές υποβάθμισης και μεγάλο μέρος της κινδυνεύει να καταστραφεί, λόγω σχεδίων αξιοποίησής της από ιδιώτες, η κατάλληλη διαχείριση του οικοσυστήματος, θα το διατηρήσει ακέραιο για τις μέλλουσες γενιές. 21

23 3. ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ Για τη διεξαγωγή της παρούσας εργασίας πραγματοποιή8ηκαν συχνές επισκέψεις στην περιοχή μελέτης (Λιμνοθάλασσα Κορισσίων) από τα μέσα Ιουνίου του 2012 έως τα τέλη Οκτωβρίου του 2013, με τις περισσότερες την περίοδο της άνοιξης λόγω της ανθοφορίας της πλειοψηφίας των φυτών εκείνη την εποχή. Οι επισκέψεις είχαν σκοπό τη συλλογή φυτικών δειγμάτων σε αρκετή από την έκταση που καταλαμβάνει η λιμνοθάλασσα, αλλά και τη λήψη φωτογραφιών, τόσο των δειγμάτων όσο και γενικά της παράκτιας περιοχής. Ταυτόχρονα παρατηρήθηκαν και φωτογραφήθηκαν οι διάφοροι τύποι οικοτόπων, σύμφωνα με τους ήδη καταγεγραμμένους τύπους οικοτόπων για την περιοχή από το Δίκτυο Natura Ταξινόμηση των δειγμάτων Ο προσδιορισμός των δειγμάτων έλαβε χώρα στο Εργαστήριο Βοτανικής στον Τομέα Βιολογίας Φυτών του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, ενώ η ταυτοποίηση ορισμένων έγινε σε σύγκριση με αντίστοιχα του Βοτανικού Μουσείου του Τμήματος Βιολογίας. Η ταυτοποίηση έγινε μέχρι το επίπεδο του υποείδους. Για την αναγνώριση των φυτικών δειγμάτων που συλλέχθηκαν χρησιμοποιήθηκαν κατά βάση η Flora Europaea (Tutin et al , 1993), η Flora Hellenica Vol. Ι &II (Strid & Tan 1997, 2002) και η Flora d Italia (Pignatti 1982). Συμπληρωματικά, για την ταυτοποίηση των taxa της ομάδας των Μονοκοτυλήδονων, χρησιμοποιήθηκε η Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Davis ). Επιβοηθητικά στα παραπάνω συγγράμματα χρησιμοποιήθηκε η εξής βιβλιογραφία: Wild Flowers of the Mediterranean (Blamey & Grey- Wilson 1988), Grasses, Sedges, Rushes and Ferns of the British Islands (Rose 1989), Plants of the Peloponnese (Strasser, 1996). Όσον αφορά την ονοματολογία των φυτικών taxa ελήφθησαν υπόψη κυρίως τα ονόματα όπως παρουσιάζονται στη Flora Europaea (Tutin et al , 1993) και τη Flora Hellenica Vol. Ι & II (Strid&Tan 1997, 2002) αλλά και τα ονοματολογικά στοιχεία που υπάρχουν στους ιστότοπους και ww2.bgbm.org/europlusmed. Για τη επισήμανση των νέων αναφορών taxa, έγινε σύγκριση των αποτελεσμάτων με τις καταγραφές που υπάρχουν για τη χλωρίδα της λιμνοθάλασσας Κορισσίων στα έντυπα απογραφής τύπων οικοτόπων του προγράμματος «Αναγνώριση και Περιγραφή των Τύπων Οικοτόπων σε Περιοχές Ενδιαφέροντος για τη Διατήρηση της Φύσης» (1991). Επίσης λήφθηκαν υπ όψη οι αναφορές που υπάρχουν στα συγγράμματα: The flora of Kerkira (Ionian Islands, Greece). A contribution. (Georgiou 1988) και The vegetation of sedimentary low coasts in Corfu island (Biondi 1989). Επίσης, για την περιγραφή των ενδημικών taxa χρησιμοποιήθηκαν οι πληροφορίες που υπάρχουν στο σύγγραμμα Endemic Plants of Greece: The Peloponnese (Tan & Iatrou, 2001). 22

24 3.2 Προσδιορισμός των βιομορφών και χωρολογικών στοιχείων Για τον χαρακτηρισμό και την κατάταξη των βιομορφών αλλά και των χωρολογικών στοιχείων, χρησιμοποιήθηκε κατά κύριο λόγο η Flora d Italia (Pignatti 1982). Οι βιομορφές χαρακτηρίσθηκαν σύμφωνα με το σύστημα Raunkiaer (1934), το οποίο μετέπειτα τροποποιήθηκε από τους Ellenberg (1956), Braun- Blanquet (1964) και Ellevberg & Muller Dobois (1967). Σύμφωνα με το σύστημα αυτό, τα φυτά κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με τη θέση και την προστασία των οργάνων ανανέωσής τους κατά τη δυσμενή για αυτά περίοδο, σε σχέση με την επιφάνεια του εδάφους. 3.3 Προσδιορισμός των τύπων οικοτόπων Για τον χαρακτηρισμό των τύπο οικοτόπων χρησιμοποιήθηκε ο Νέος Τεχνικός Οδηγός Χαρτογράφησης του Δικτύου Natura 2000 (Ντάφης κ. ά. 2001), καθώς και τα έντυπα απογραφής των τύπων οικοτόπων του προγράμματος «Αναγνώριση και Περιγραφή των Τύπων Οικοτόπων σε Περιοχές Ενδιαφέροντος για τη Διατήρηση της Φύσης» (1991). 23

25 4. ΧΛΩΡΙΔΑ Ο όρος «χλωρίδα» μιας περιοχής αναφέρεται στο σύνολο των αυτοφυών ειδών φυτών που αναπτύσσονται σε αυτή. Ανάλογα με τον αριθμό των διαφορετικών φυτικών taxa που φύονται σε έναν τόπο, η χλωρίδα του χαρακτηρίζεται ως φτωχή ή πλούσια. Τα φυτικά taxa που συλλέχθηκαν και παρατηρήθηκαν κατά την εκπόνηση της παρούσας εργασίας, συγκεντρώθηκαν στον χλωριδικό κατάλογο που ακολουθεί. Συνολικά στην περιοχή μελέτης καταγράφηκαν 162 διαφορετικά taxa. Για τη δημιουργία του χλωριδικού καταλόγου, τα διάφορα taxa διαχωρίσθηκαν αρχικά σε Γυμνόσπερμα και Αγγειόσπερμα (Μονοκοτυλήδονα- Δικοτυλήδονα) και στη συνέχεια τοποθετήθηκαν με αλφαβητική σειρά σε επιμέρους οικογένειες, γένη, είδη και υποείδη. Δίπλα από κάθε taxon, αναφέρεται ο συγγραφέας που το περιέγραψε και σε παρένθεση η βιομορφή και η χωρολογία του. Στη συνέχεια αναγράφεται η περιοχή που συλλέχθηκε, κάποιες διευκρινίσεις που αφορούν την ακριβή τοποθεσία και η ζώνη δειγματοληψιών στην οποία ανήκει. Στο τέλος κάθε περιοχής συλλογής, αναγράφεται ο συλλέκτης (ΑΒ= Ανθή Βλάσση) και ο αριθμός συλλογής εντός παρενθέσεως. Για τα φυτά τα οποία δεν συλλέχθηκαν, αλλά ο προσδιορισμός τους στο εργαστήριο έγινε μέσω των φωτογραφιών που είχαν ληφθεί στην περιοχή παρατήρησης, ακολουθεί η συντομογραφία (obs.). Επίσης, στην περίπτωση που η ανεύρεση κάποιου φυτού αποτελεί νέα αναφορά για την περιοχή μελέτης, προηγείται του taxon ένας αστερίσκος (*). Οι συμβολισμοί τόσο των βιομορφών όσο και των χωρολογικών στοιχείων που χρησιμοποιούνται στην παρούσα εργασία καθώς και η επεξήγηση τους, παρατίθενται στους Πίνακες 1 και 2 που ακολουθούν. 24

26 Πίνακας 1: Συμβολισμοί βιομορφών και επεξήγηση αυτών. ΣΥΜΒΟΛΟ ΒΙΟΜΟΡΦΗ ΣΥΜΒΟΛΟ ΒΙΟΜΟΡΦΗ P succ Φανερόφυτο σαρκώδες P Φανερόφυτο P caesp P lian NP Ch frut Φανερόφυτο θαμνώδες Φανερόφυτο αναριχώμενο Nανοφαναιρόφυτο Χαμαίφυτο θαμνώδες Ch Χαμαίφυτο Ch suffr Ch rept Ch succ H bienn Χαμαίφυτο ημιθαμνώδες Χαμαίφυτο έρπον Χαμαίφυτο σαρκώδες Ημικρυπτόφυτο διετές H Ημικρυπτόφυτο H caesp Η ros H scap T scap Ημικρυπτόφυτο θυσανοειδές Ημικρυπτόφυτο ροδακοειδές Ημικρυπτόφυτο βλαστοειδές Θερόφυτο βλαστοειδές Τ G Θερόφυτο Γαιόφυτο T caesp T rept T par G bulb G rhiz Θερόφυτο θυσανοειδές Θερόφυτο έρπον Θερόφυτο παρασιτικό Γαιόφυτο βολβοειδές Γαιόφυτo ριζωματοειδές 25

27 Πίνακας 2: Χωρολογικές ενότητες και ομάδες γεωγραφικής εξάπλωσης με τους αντίστοιχους συμβολισμούς. ΧΩΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Κοσμοπολιτική- Υποκοσμοπολιτική Βόρεια Εύκρατη Τροπική- Υποτροπική Ευρασιατική Ευρωπαϊκή Μεσογειακή Μεσογειακή- Εξωμεσογειακή Ενδημικά ΟΜΑΔΕΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΞΑΠΛΩΣΗΣ Cosmop. Subcosmop. Termocosmop. Circumbor Paleotemp. Paleosubtrop. Eurasiat. Europ.-Caucas. SE-Europ.-Caucas. Europ.- Sudsiber Europ.- W-Asiat. Europ.- Pontico Europ. S-Europ. SW-Europ. Medit. N- Medit. NE- Medit. S- Medit. E- Medit. Stenomedit. E- Stenomedit. Sudmedit. Eurimedit. Medit.- Atl. Medit.- Macarones Stenomedit.-Occid. Stenomedit.- Macarones Stenomedit.- Orient. Eurimedit.-Turan. Eurimedit.-Sudafr. Endem. 26

28 4.1 Περιοχές και ζώνες δειγματοληψιών Για τη βέλτιστη καταγραφή της χλωρίδας της περιοχής μελετήθηκε, όσο ήταν δυνατόν, το μεγαλύτερο μέρος της έκτασής της. Η λιμνοθάλασσα χωρίστηκε σε τέσσερις επιμέρους περιοχές δειγματοληψιών, όπως αυτές διακρίνονται στην Εικόνα 16, οι οποίες συμβαδίζουν με το φυσικό ανάγλυφο της περιοχής. Οι περιοχές αυτές διαχωρίζονται περαιτέρω σε επιμέρους ζώνες, οι οποίες απεικονίζονται στην Εικόνα 17: Εικόνα 16: Λιμνοθάλασσα Κορισσίων, περιοχές δειγματοληψιών (Πηγή: Google maps, τροποποιήθηκε). 27

29 Εικόνα 17: Λιμνοθάλασσα Κορισσίων, επιμέρους ζώνες δειγματοληψιών (Πηγή: Google maps, τροποποιήθηκε). Συγκεκριμένα, οι τέσσερις βασικές περιοχές που αντιπροσωπεύονται από τα πολύγωνα της Εικόνας 16, αντιστοιχούν στα παρακάτω τμήματα, περιμετρικά της λιμνοθάλασσας. Η περιοχή A, το κόκκινο πολύγωνο, αντιστοιχεί στις βορειοδυτικές όχθες της. Η περιοχή Β, που απεικονίζεται με το κίτρινο πολύγωνο, αντιστοιχεί στην παραλία του Χαλικούνα, στο νοτιοανατολικό άκρο της λιμνοθάλασσας που καταλήγει μέχρι τη λεγόμενη μπούκα. Η περιοχή Γ, το πράσινο πολύγωνο της Εικόνας., αντιπροσωπεύει το δάσος που περιλαμβάνεται στον τύπο οικοτόπου 934Α, Ελληνικά δάση πρίνου, και εκτείνεται από την άλλη μεριά της μπούκας έως την παραλία του Ίσσου. Τέλος, η περιοχή Δ, που απεικονίζεται με το μπλε πολύγωνο στον χάρτη, αντιστοιχεί στην παραλία του Ίσσου που βρίσκεται στη νότια πλευρά της λιμνοθάλασσας. Οι περιοχές αυτές διαχωρίστηκαν σε ζώνες και συγκεκριμένα, η περιοχή Α στις Α₁ και Α₂, η περιοχή Β στις Β₁ και Β₂, η περιοχή Γ στις Γ₁, Γ₂, και Γ₃, και η περιοχή Δ στις Δ₁, Δ₂ και Δ₃ (Εικόνα..). Παρακάτω ακολουθεί η περιγραφή των ζωνών αυτών. Ζώνες Α₁ και Α₂: Η ζώνη Α₁ περιλαμβάνει τις αγροτικές καλλιέργειες που βρίσκονται στις βόρειες όχθες τις λιμνοθάλασσας (Εικόνα 18), αλλά και τη βλάστηση κατά μήκος του επαρχιακού δρόμου που οδηγεί στην παραλία του Χαλικούνα, στη δυτική πλευρά. Η ζώνη Α₂ περιλαμβάνει τις βορειοδυτικές όχθες της λιμνοθάλασσας όπου επικρατεί αλοφυτική βλάστηση, η οποία αντιπροσωπεύεται κυρίως από Salicornia europaea καθώς και καλαμώνες (Εικόνα 19). Εικόνα 18: Βόρειες όχθες τις λίμνης όπου διακρίνονται αγροτικές καλλιέργειες. Ζώνη Α₁ (Φωτογραφία Α. Βλάσση). 28

30 Εικόνα 19: Βορειοδυτικές όχθες όπου διακρίνεται αλοφυτική έκταση και εκτεταμένοι καλαμώνες. Ζώνη Α₂ (Φωτογραφία Α. Βλάσση). Ζώνες Β₁ και Β₂: Οι ζώνες αυτές διαχωρίζονται από τον επαρχιακό δρόμο (Εικόνα 21) που διασχίζει την παραλία του Χαλικούνα, όπως μπορούμε να διακρίνουμε και από την Εικόνα 16. Η ζώνη Β₁ αντιστοιχεί στην αμμουδιά, ενώ η Β₂ στις όχθες της λιμνοθάλασσας. Στη Β₁ ζώνη συναντάμε κινούμενες αμμοθίνες της ακτογραμμής, με Ammophila arenaria, σταθεροποιημένες θίνες όπου επικρατεί η Crucianella maritima, αλλά και αμμοθίνες με Juniperus oxycedrus ssp. macrocarpa (Εικόνες 20 και 22). Η Β₂ ζώνη περιλαμβάνει περιορισμένες αμμοθίνες με Juniperus oxycedrus subsp. macrocarpa,, καλαμώνες, μεσογειακά αλίπεδα όπου επικρατούν τα Juncus acutus και Juncus subulatus και εκτάσεις με αλόφυτα (Εικόνα 23). Η παραλία εκτείνεται έως τη μπούκα της λιμνοθάλασσας. Εικόνα 20: Παραλία του Χαλικούνα, ζώνη Β₁. Διακρίνονται άφθονα άτομα Juniperus oxycedrus subsp. macrocarpa (Φωτογραφία Α. Βλάσση). 29

31 Εικόνα 21: Επαρχιακός δρόμος (Φωτογραφία Α. Βλάσση). Εικόνα 22: Ammophila arenaria, ζώνη Β₁ (Φωτογραφία Α. Βλάσση). 30

32 Εικόνα 23: Δυτικές όχθες, ζώνη Β₂ (Φωτογραφία Α. Βλάσση). Ζώνες Γ₁, Γ₂ και Γ₃ : Η περιοχή Γ χωρίστηκε σε αυτές τις τρεις ζώνες ακολουθώντας τον φυσικό διαχωρισμό που δημιουργείται από το δάσος που βρίσκεται στο σημείο αυτό της λιμνοθάλασσας. Συγκεκριμένα, η ζώνη Γ₁ αντιπροσωπεύει το σημείο του δάσους που βρέχεται από τη θάλασσα (Εικόνα 24). Εκεί δημιουργούνται σχηματισμοί ψαμμιτών επάνω στους οποίους συλλέχθηκαν φυτικά δείγματα. Εικόνα 24: Άκρες του δάσους, ζώνη Γ₁ (Φωτογραφία Α. Βλάσση). Η ζώνη Γ₂ αντιστοιχεί στη δυτική περιοχή της λιμνοθάλασσας ανάμεσα από τη μπούκα έως και την αρχή της παραλίας του Ίσσου. Εκεί απαντώνται πολύ υψηλοί θάμνοι Quercus coccifera, οι οποίοι συνυπάρχουν με Pistacia lentiscus, Laurus 31

33 nobilis, Juniperus phoenicea και άλλα είδη, σχηματίζοντας ένα δάσος ιδιαίτερου κάλλους. Οι δειγματοληψίες έλαβαν χώρα κατά μήκος του μονοπατιού που το διασχίζει που αποτελείται από αμμώδες υπόστρωμα, όπως διακρίνεται στην Εικόνα 25. Εικόνα 25: Ζώνη Γ₂. Αριστερά, στην καρδιά του δάσους και δεξιά το μονοπάτι (Φωτογραφίες Α. Βλάσση). Η ζώνη Γ₃ περιλαμβάνει τις δυτικές όχθες της λιμνοθάλασσας ανάμεσα από την μπούκα έως και την αρχή της παραλίας του Ίσσου και ακολουθεί τις παρυφές της ζώνης Γ₂. Στο σημείο αυτό, η βλάστηση εναλλάσσεται μεταξύ διαφόρων τύπων οικοτόπων. Μπορεί κανείς να συναντήσει από αλοφυτικές εκτάσεις με Salicornia europaea (Εικόνα 25), έως μεσογειακά αλίπεδα με Juncus acutus και Juncus subulatus. Επίσης απαντώνται στην περιοχή βάλτοι με Phragmites australis και αντιπροσώπους της οικογένειας Cyperaceae (Εικόνα 25). Εικόνα 25: Ζώνη Γ₃. Αριστερά αλμυρόβαλτοι με Scirpus maritimus και δεξιά ανάμικτη έκταση με αλοφυτική βλάστηση (Salicornia europea) και μεσογειακά αλίπεδα (Juncus sp.) (Φωτογραφίες Α. Βλάσση). Ζώνες Δ₁, Δ₂ και Δ₃ : Τέλος, η περιοχή Δ, η οποία αντιστοιχεί στην ανατολική πλευρά της λιμνοθάλασσας, όπου σχηματίζεται η παραλία του Ίσσου, χωρίστηκε σε τρεις επιμέρους ζώνες ως εξής: 32

34 Η ζώνη Δ₁ περιλαμβάνει το αρχικό τμήμα της παραλίας κοντά στη θάλασσα, όπου σχηματίζονται αμμοθίνες (Εικόνα 26). Εικόνα 26: Παραλία Ίσσος. Ζώνη Δ₁ (Φωτογραφία Α. Βλάσση). Η ζώνη Δ₂ περιλαμβάνει το τμήμα της παραλίας στο οποίο σχηματίζεται ένα εκτενές δάσος με άτομα τους είδους Juniperus oxycedrus subsp. macrocarpa αλλά και του είδους Juniperus phoenicea (Εικόνα 27). Εικόνα 27: Ζώνη Δ₂. Στο βάθος διακρίνεται η λιμνοθάλασσα (Φωτογραφία Α. Βλάσση). 33

35 Τέλος η ζώνη Δ₃, περιλαμβάνει τις ανατολικές όχθες τις λιμνοθάλασσας, όπου παρατηρούνται εκτεταμένα μεσογειακά αλίπεδα, ασβεστούχα έλη με Cladium mariscus (Εικόνα 28) και μεσογειακοί λειμώνες υψηλών χόρτων και βούρλων. Εικόνα 28: Ζώνη Δ₃. Διακρίνονται συστάδες Cladium mariscus (Φωτογραφία Α. Βλάσση). 34

36 4.2 ΧΛΩΡΙΔΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ GYMNOSPERMAE CUPRESSACEAE Juniperus oxycedrus L. subsp. macrocarpa (Sm.) Ball (P scap, Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (ΑΒ 2). Δάσος με Quercus coccifera: καθόλο το μήκος του, ζώνη Γ₂ (obs.). Ίσσος: εκτεταμένες συστάδες καθόλο το μήκος της παραλίας, ζώνες Δ₁ και Δ₂ (obs.). Juniperus phoenicea L. (P scap, Eurimedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (ΑΒ 1). Δάσος με Quercus coccifera: καθόλο το μήκος του, ζώνη Γ₂ (obs.). Ίσσος: διάσπαρτα άτομα ανάμεσα στις συστάδες του Juniperus oxycedrus subsp. macrocarpa, ζώνη Δ₂ (obs.). ANGIOSPERMAE DICOTYLEDONES ANACARDIACEAE Pistacia lentiscus L. (P caesp, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (obs.). APIACEAE *Chrithmum maritimum L. (Ch suffr, Eurimedit.) Σχηματισμοί ψαμμιτών: στο σημείο όπου η άκρη του δάσους με Quercus coccifera βρέχεται από τη θάλασσα, ζώνη Γ₁ (AB 4). Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (obs.). Daucus carota, L. (Tscap, Subcosmop.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 5, ΑΒ 6). Echinophora spinosa L. (H scap, Eurimedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (obs.). Eryngium maritimum L. (G rihz, Med. - Atl.) 35

37 Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (obs.) * Oenanthe pimpinelloides L. (H scap, Med. - Atl.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 7, ΑΒ 8). Pseudorlaya pumila (L.) Grande ( T scap, Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 9). ASTERACEAE *Anthemis chia L. (T scap, NE- Medit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (ΑΒ 10, ΑΒ 11). *Cichorium intybus L. (H scap, Cosmop.) Ίσσος: στην άκρη του δρόμου που φθάνει στην παραλία, ζώνη Δ₂ (ΑΒ 15, ΑΒ 16). *Cirsium creticum (Lam.) D Urv. (H scap, NE- Medit.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, ζώνη Α₁ (ΑΒ 17). *Conyza canadensis (L.) Cronquist (T scap, Cosmopol.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, ζώνη Α₂ (ΑΒ 18, ΑΒ 19). Dittrichia viscosa (L.) Greuter (P caesp, Eurimedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (ΑΒ 20). *Galactites tomentosus Moench (H bienn, Stenomedit.) Όχθες της λίμνης: στην άκρη του δρόμου προς την παραλία Χαλικούνας, ζώνη Α₂ (ΑΒ 22). Όχθες της λίμνης: αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (ΑΒ 21). *Helminthotheca echioides (L.) Holub (T scap, Med.-Submed.) Όχθες τις λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (ΑΒ 26). Inula chrithmoides L. (Ch suffr, SW-Europ.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες τις λίμνης, ζώνη Γ₃ (ΑΒ 23). Όχθες της λίμνης: στην άκρη του δρόμου προς την παραλία Χαλικούνας, ζώνη Α₂ (ΑΒ 24). Otanthus maritimus (L.) Hoffmans. & Link (Ch suffr, Medit.-Atl.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (ΑΒ 25). *Pallenis spinosa (L.) Cass. subsp. spinosa (T scap, Eurimedit.) 36

38 Χαλικούνας: δίπλα στη μπούκα της λίμνης, ζώνη Β₁ (ΑΒ 13, ΑΒ 14). *Pulicaria dysenterica (L.) Bernh. (H scap, Eurimedit.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, ζώνη Α₁ (ΑΒ 28, ΑΒ 29, ΑΒ 30) *Pulicaria vulgaris Gaertner (T scap, Paleotemp.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (ΑΒ 27). Reichardia picroides (L.) Roth (H scap, Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (ΑΒ 31, ΑΒ 32). Σχηματισμοί ψαμμιτών: στο σημείο όπου η άκρη του δάσους με Quercus coccifera βρέχεται από τη θάλασσα, ζώνη Γ₁ (ΑΒ 33). *Scolymus hispanicus L. (H scap, Eurimedit.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (ΑΒ 34). Sonchus bulbosus (L.) N. Kilian & Greuter (G bulb, Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (ΑΒ 35, ΑΒ 36). Tripolium pannonicum subsp. tripolium (L.) Greuter (Aster tripolium L.) (H bien, Eurasiat.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, ζώνη Α₂ (ΑΒ 12). BORAGINACEAE Alkana tinctoria (L.) Tausch (H scap, Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (ΑΒ 37,ΑΒ 38). *Echium arenarium Guss. (H scap, Stenomedit.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (ΑΒ 39). *Heliotropium europaeum L. (T scap, Eurimedit.- Turan.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (ΑΒ 40). *Myosotis ramosissima Rochel (Τ scap, Europeo- W- Asiat.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (ΑΒ 41, ΑΒ 42). 37

39 BRASSICACEAE Cakile maritima Scop. (T scap, Medit.-Atl. (Alofita)) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 45). Όχθες της λίμνης: στην άκρη του δρόμου προς την παραλία Χαλικούνας, ζώνη Α₂ (AB 43, AB 44). Maresia nana (D.C.) Batt. (T scap, Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 46). CAPRIFOLIACEAE Lonicera implexa Aiton (P lian, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 47). CARYOPHYLLACEAE *Arenaria serpyllifolia L. (T scap, Subcosmop.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (ΑΒ 48, AB 132). *Petrorhagia dubia Raf. (T scap, S- Medit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (ΑΒ 49, ΑΒ 50). *Petrorhagia graminea Sm. (T scap, Endem.) Flora Hellenica Map 653 Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (ΑΒ 51, AB 130, AB 131). *Silene bellidifolia Juss. (T scap, Sudmedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (ΑΒ 52). Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (ΑΒ 53). Silene colorata Poiret. (T scap, Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (ΑΒ 54). Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (obs.). 38

40 CHENOPODIACEAE Atriplex portulacoides L. (Ch frut, Circumbor.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, ζώνη Α₂ (AB 58, AB 59, AB 60). *Atriplex prostata Boucher. & DC. (T scap, Europ.(Asia)) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 55, AB 57). Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, ζώνη Α₂ (AB 56). Salicornia europaea L. (T scap, Cosmop.(Alofita)) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (obs.). Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, ζώνη Α₂ (AB 61, AB 64). Salsola kali L. (T scap, Paleotemp.(Alofita)) Χαλικούνας: στη μπούκα της λίμνης, ζώνη Γ₂ (obs.). Salsola soda L. (T scap, Paleotemp.(Alofita)) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 65). *Sarcocornia perennis (Miller) A. J. Scott. (Ch succ, Eurimedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 63). Sarcocornia fruticosa (L.) A. J. Scott. (Ch succ, Eurimedit.- Sudafr.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 62, AB 67). *Suaeda maritima (L.) Dumort. (T scap, Cosmopol.(Αlofita)) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 66). CISTACEAE *Cistus incanus L. subsp. creticus (L.) Heywood (Ch suffr, E-Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 71, AB 72). Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 73). Cistus monspeliensis L. (Ch suffr, Stenomedit.- Macaronesiano) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 74). Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (obs.). Cistus salvifolius L. (Ch frut, Eurimedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 68). 39

41 Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 69, AB 70). CONVOLVULACEAE Calystegia soldanella (L.) R.Br. (G rhiz, Cosmopol.-litorale.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 75). DIPSACACEAE *Knautia integrifolia (L.) Bertol. (T scap, Eurimedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₂ (AB 76). ERICACEAE Arbutus unedo L. (P, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (obs.). Erica arborea L. (P scap, Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 77, AB 78). EUPHORBIACEAE *Euphorbia hirsuta Vahl (G riz, Medit.- Macarones) Όχθες της λίμνης: στην άκρη του δρόμου προς την παραλία Χαλικούνας, ζώνη Α₁ (AB 82). Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₂ (ΑΒ 83). *Euphorbia terracina L. (T scap- H scap, Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, Β₁ (AB 80). Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, Γ₂ (AB 79, AB 81). FABACEAE *Anthyllis vulneraria L. (T scap, Eurimedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 84). *Bituminaria bituminosa (L.) C. H. Stirt (H scap, Eurimedit) 40

42 Χαλικούνας: στην λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από την λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 85, AB 86). Calicotome villosa (Poiret) Link. (P caesp, Stenomedit.) Χαλικούνας: στην λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από την λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 88, AB 89). *Coronilla coronata L. (Ch suffr, Europ.- Pontica.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 87). Dorycnium hirsutum (L.) Ser. (T irsuto, Eurimedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 92, AB 93, AB 96, AB 97). Σχηματισμοί ψαμμιτών: στο σημείο όπου η άκρη του δάσους με Quercus coccifera βρέχεται από τη θάλασσα, ζώνη Γ₁ (AB 91, AB 94, AB 95). Dorycnium rectum (L.) Ser. (H scap/ Ch suffr, Stenomedit.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (AB 90). *Hymenocarpus circinatus (L.) Savi. (T scap, Eurimedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 98). Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 99). Medicago littoralis Loisel. (T scap, Eurimedit.( lit.)) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 106). Medicago marina L. (Ch rept, Eurimedit.) Ίσσος: στις αμμοθίνες, ζώνη Δ₁ (obs.). Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 100, AB 101, AB 102, AB 103, AB 104, AB 105). *Melilotus indicus (L.) All. (T scap, Eurimedit.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια της πλευρά, σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (AB 107). *Lathyrus hirsutus L. (T scap, Eurimedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 108). *Lotus corniculatus L. (H scap, Cosmop.) Όχθες τις λίμνης: στην άκρη του δρόμου προς την παραλία Χαλικούνας, ζώνη Α₂ (AB 109, AB 110). 41

43 *Lotus tenuis W. & K. (H scap, Paleotemp.) Όχθες τις λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (AB 124). *Lupinus angustifolius L. (T scap, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 111, AB 112). Spartium junceum L. (P caesp, Eurimedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 113). *Trifolium arvense L. (T scap, Paleotemp.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 118). *Trifolium campestre Schreber (T scap, Paleotemp.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 114, AB 115). *Trifolium patens Schreber (T rept, S Europ.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 125). *Trifolium resupinatum L. (T rept/ H rept, Paleotemp.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 117). *Trifolium scabrum L. (T scap, Eurimedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 116). Trifolium stellatum L. (T scap, Eurimedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 119, AB 120). *Vicia grandiflora Scop. (H scap, SE Europ.- Pontica.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 121, AB 122). *Vicia villosa Roth subsp. varia (Host) Corb. (T scap, Eurimedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 123). 42

44 FAGACEAE Quercus coccifera L. (P caesp, Steno- Medit.- Occid.) Δάσος με Quercus coccifera: καθόλο το μήκος του, ζώνη Γ₂ (ΑΒ 3). GERANIACEAE *Geranium columbinum L. (T scap, Europeo- Sudsiber.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 127, AB 128). Geranium purpureum Vill. (T scap, Eurimedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 126). GENTIANACEAE *Blackstonia perfoliata (L.) Hudson (T scap, Eurimedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₂ (obs.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 133, AB1 34). *Centaurium erythraea Rafn. (T scap, Paleotemp.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₂ (AB 139, AB 140, AB 141). Σχηματισμοί ψαμμιτών: στο σημείο όπου η άκρη του δάσους με Quercus coccifera βρέχεται από τη θάλασσα, ζώνη Γ₁ (AB 138). *Centaurium pulchellum (Swartz) Druce (Tscap, Paleotemp.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₂ (AB 136). Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 135). *Centaurium tenuiflorum (Hoffmanns. & Link) Fritsch (Tscap, Paleotemp.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (AB 137). LAMIACEAE Mentha aquatica L. (H scap, Subcosmop.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά, ζώνη Α₁ (AB 145, AB 146). Micromeria graeca (L.) Bentham (Ch suffr, Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη ζώνη Β₂ (AB 149, AB 150). Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 151). 43

45 Prasium majus L. (Ch frut, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 143). Το δείγμα που συλλέχθηκε, αντίθετα με την πρωτότυπη περιγραφή του είδους, διέθετε πυκνή τρίχωση. *Salvia fruticosa Mill. (P caesp, N Medit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 147, AB 148). Teucrium flavum L. (Ch frut, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 142, AB 144). Thymbra capitata (L.) Cav. (Ch frut, Stenomedit.- Orient.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (obs.). LAURACEAE Laurus nobilis L. (P caesp, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (obs.). LINACEAE Linum bienne Miller (H scap, Eurimedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 153, AB 156). *Linum pubescens Banks & Sol. (H scap, E Medit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 152, AB 157). Linum strictum L. (T scap, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (obs.). Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₂ (AB 154, AB 155). LYTHRACEAE *Lythrum junceum Banks & Sol. (H scap, Stenomedit.-Macarones.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (ΑΒ 161). Όχθες της λίμνης: στην άκρη του δρόμου προς την παραλία Χαλικούνας, ζώνη Α₂ (ΑΒ 160). 44

46 Lythrum salicaria L. (H scap, Subcosmop.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, ζώνη Α₂ (ΑΒ 159) Όχθες της λίμνης: στην βόρεια πλευρά της, σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (ΑΒ 158, ΑΒ 162). MALVACEAE *Lavatera punctata All. (T scap, Stenomedit.) Ίσσος: ανάμεσα στις συστάδες του Juniperus oxycedrus subsp. Macrocarpa, ζώνη Δ₂ (AB 163). MYRTACEAE Myrtus communis L. (P caesp, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (obs.). OLEACEAE Olea europaea L. subsp. europaea (P caesp, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, Γ₂ (obs.). Ίσσος: όχθες τις λίμνης, ζώνη Δ₃ (obs.). OROBANCHACEAE *Orobanche pubescens D Urv. (T par, E Medit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 164). PLANTAGINACEAE *Plantago coronopus L. subsp. coronopus (H ros, Eurimedit.) Σχηματισμοί ψαμμιτών: στο σημείο όπου η άκρη του δάσους με Quercus coccifera βρέχεται από τη θάλασσα, ζώνη Γ₁ (AB 165, AB 166). *Plantago major L. (H ros, Subcosmop.) Όχθες της λίμνης: στην ανατολική πλευρά της, σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (AB 167). PLUMBAGINACEAE Limonium brevipetiolatum P. Artelari & Erben (H ros, Endem.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 168). 45

47 POLYGONACEAE *Rumex bucefalophorus L. subsp. bucephalophorus (T scap, Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 169, AB 170). Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (obs.). PRIMULACEAE *Anagallis arvensis L. (T rept, Eurimedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (obs.). RANUNCULACEAE *Ranunculus velutinus Ten. (H scap, N Medit) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₂ (AB 171). *Ranunculus marginatus D Urv. (T scap, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 172, AB 173). ROSACEAE: *Potentila reptans L. (H ros, Paleotemp. Subcosmop.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, ζώνη Α₁ (AB 175). *Rosa sempervirens L. (NP, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Α₁ (AB 174). RUBIACEAE Crucianella maritima L. (Ch suffr, Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 176, AB 177, AB 178, AB 179, AB 180, AB 181). Galium aparine L. (T scap, Eurasiat.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 184). *Galium debile Des. (H scap, Eurimedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 185). 46

48 Rubia peregrina L. (P lian, Stenomedit. Macarones) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (AB 182, AB 183). *Valantia muralis L. (T scap, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 186, AB 187). SCROFULARIACEAE Bellardia trixago (L.) All. (T scap, Eurimedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 190). *Linaria pelisseriana (L.) Miller (T scap, Medit. Atl.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 191, AB 192). *Parentucellia viscosa (L.) Caruel (T scap, Medit.-Atl.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 188,AB 189). SOLANACEAE *Solanum nigrum L. (T scap, Cosmop.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (AB 190). VALERIANACEAE *Centranthus calcitrapa (L.) DC. (T scap, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 192). VERBENACEAE *Verbena officinalis L. (H scap, Paleotemp.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (AB 19). 47

49 MONOCOTYLEDONES AMARYLLIDACEAE *Narcissus serotinus L. (G bulb, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού, ζώνη Γ₂ (AB 129). Pancratium maritimum L. (G bulb, Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (obs.). ASPARAGACEAE Asparagus acutifolius L. (Ch frut, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 227). CYPERACEAE Cladium mariscus (L.) Pohl (G rhiz, Subcosmop.) Ίσσος: όχθες της λίμνης, ζώνη Δ₃ (ΑΒ 205) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₂ (ΑΒ 206). Όχθες της λίμνης: στο δρόμο προς την παραλία του Χαλικούνα, ζώνη Α₁ (obs.). Cyperus capitatus Vandelli. (G rhiz, Stenomedit.) Ίσσος: στις αμμοθίνες, ζώνη Δ₁ (obs.). Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (ΑΒ 208, ΑΒ 209, ΑΒ 210). Schoenus nigricans L. (H caesp, Subcosmop.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (ΑΒ 207). Scirpoides holoschoenus (L.) Soják (G rhiz, Eurimedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού, ζώνη Γ₂ (ΑΒ 200). Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₂ (ΑΒ 202). Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, κοντά σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (ΑΒ 203, ΑΒ 204). Ίσσος: όχθες της λίμνης, ζώνη Δ₂ (ΑΒ 201). Bolboschoenus maritimus (L.) Palla (G rhiz, Cosmop.) Δάσος με Quercus coccifera: όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (ΑΒ 196, ΑΒ 197, ΑΒ 198, ΑΒ 199). Ίσσος: όχθες της λίμνης, ζώνη Δ₃ (obs.). 48

50 Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, κοντά σε αγροτικές καλλιέργειες, ζώνη Α₁ (ΑΒ 193, ΑΒ 194, ΑΒ 195). JUNCACEAE Juncus acutus L. (H caesp, Subcosmop.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₂ (obs.). Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 213, AB 214). Ίσσος: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Δ₃ (obs.). *Juncus articulatus L.(G rhiz, Circumbor.) Ίσσος: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Δ₃ (AB 211, AB 212). Juncus heldreichianus Marsson & Parl. (H caesp, E-Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 215). Juncus subulatus Forssk. (G rhiz, S-Medit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 213, AB 214). IRIDACEAE *Crocus boryi Gay (G bulb, Endem.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 216). *Gladiolus illyricus Koch (G bulb, SE Europ.- Caucas.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₃ (AB 217). Όχθες της λίμνης: στη βόρεια πλευρά της, ζώνη Α₁ (obs.). LILIACEAE Allium ampeloprasum L. (G bulb, Eurimedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 222). Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 221). *Allium roseum L. (G bulb, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 226). *Allium subchirsutum L. (G bulb, Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 220). 49

51 *Allium trifoliatum Cyr. (G bulb, Stenomedit. Or.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από την λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 225). *Muscari comosum (L.) Miller (G bulb, Eurimedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 218, AB 219). *Scilla autumnalis L. (G bulb, Eurimedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 224). ORCHIDACEAE *Anacamptis laxiflora (Lam.) R. M. Bateman (G bulb, Eurimedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 229). Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 230). *Anacamptis morio (L.)R. M. Bateman (G bulb, Europ. Caucas.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 238, AB 239). *Anacamptis palustris subsp. palustris (Jacq.) R. M. Bateman (G bulb, Eurimedit.) Ίσσος: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Δ₃ (AB 228, AB 262). *Anacamptis pyramidalis (L.) L. C. Rich. (G bulb, Eurimedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 231). *Serapias lingua L. (G bulb, Stenomedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 234, AB 235). Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 236). *Serapias parviflora Parl. (G bulb, Stenomedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 232, AB 233). *Spiranthes spiralis (L.) Koch (G rhiz, Europeo- Caucas.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 237). 50

52 POACEAE Amophila arenaria (L.) Link (G rihz, Eurimedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 242, AB 243). Ίσσος: στις αμμοθίνες, ζώνες Δ₁ και Δ₂ (obs.). *Briza maxima L. (T caesp, Palaeosubtrop.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 244). Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₂ (AB 245). *Briza minor L. (T caesp, Subcosmop.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 250, AB 251) *Bromus hordeaceus L. (T caesp, Subcosmop.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 254, AB 255, AB 256). *Elytrigia repens (L.) Nevski (G rihz, Circumbor.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια της πλευρά, ζώνη Α₁ (AB 240). *Gaudinia fragilis (L.) P. Beauv. (T caesp, Eurimedit.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 259). Holcus lanatus L. (H caesp, Circumbor.) Ίσσος: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Δ₃ (AB 252, AB 253). Imperata cylindrica (L.) Beauv. (G rihz, Termocosmop.) Όχθες της λίμνης: στη βόρεια της πλευρά, ζώνη Α₁ (AB 247, AB 248, AB 249). Lagurus ovatus L. (T caesp, Eurimedit.) Χαλικούνας: στη λωρίδα άμμου που χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη, ζώνη Β₁ (AB 241). *Lolium perenne L. (H caesp, Eurasiat.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 258). *Lolium temulentum L. (T scap, Subcosmop.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 257). *Phleum arenarium L. (T scap, Medit.- Atlant.) Σχηματισμοί ψαμμιτών: στο σημείο όπου η άκρη του δάσους με Quercus coccifera βρέχεται από τη θάλασσα, ζώνη Γ₃ (AB 261). Phragmites australis (Cav.) Trin. & Steudel (G rhiz, Subcosmop.) Όχθες τις λίμνης: στη βόρεια πλευρά, ζώνη Α₂ (AB 246). Χαλικούνας: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Β₂ (obs.). 51

53 *Polypogon monspeliensis (L.) Desf. (T scap, Paleosubtrop.) Δάσος με Quercus coccifera: στις όχθες της λίμνης, ζώνη Γ₃ (AB 260). SMILACACEAE Smilax aspera L. (P lian, Paleosubtrop.) Δάσος με Quercus coccifera: στην άκρη του μονοπατιού που το διασχίζει, ζώνη Γ₂ (AB 223). 52

54 4.3 Χλωριδική ανάλυση Στην περιοχή μελέτης συλλέχθηκαν και παρατηρήθηκαν συνολικά 162 taxa, τα οποία κατανέμονται σε 46 διαφορετικές οικογένειες. Η μία οικογένεια ανήκει στην ομάδα των Γυμνόσπερμων, ενώ οι υπόλοιπες 45 στην ομάδα των Αγγειοσπέρμων και συγκεκριμένα οι 36 ανήκουν στην ομάδα των Δικοτυλήδονων και οι 9 στην ομάδα των Μονοκοτυλήδονων. Από τα 162 taxa που συλλέχθηκαν, τα 91 αποτελούν νέα αναφορά για την περιοχή. Ο μεγαλύτερος αριθμός taxa παρατηρήθηκε στις οικογένειες: Fabaceae με 23 taxa, Asteracecae με 16, Poaceae με 14, Orchidaceae με 7, Apiaceae με 6, Lamiaceae με 6 και Liliaceae με 6 taxa αντίστοιχα (Πίνακας ). Τα taxa αυτών των οικογενειών αποτελούν το 48% της χλωρίδας που καταγράφηκε συνολικά στην περιοχή μελέτης. Πίνακας 3: Οι οικογένειες της ομάδας των Μονοκοτυλήδονων κατά φθίνοντα αριθμό taxa. ΜΟΝΟΚΟΤΥΛΗΔΟΝΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Poaceae Orchidaceae Liliaceae Cyperaceae Juncaceae Amaryllidaceae Iridaceae Asparagaceae Smilacaceae ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΑΧΑ

55 Πίνακας 4: Οι πολυπληθέστερες οικογένειες της ομάδας των Δικοτυλήδονων. ΔΙΚΟΤΥΛΗΔΟΝΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Fabaceae Asteraceae Apiaceae Lamiaceae ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΑΧΑ Ανάλυση βιομορφών- Βιοφάσμα Ο χαρακτήρας της βλάστησης μιας περιοχής μπορεί να καθοριστεί από τη σύνθεση των χλωριδικών της στοιχείων, εξεταζόμενων από την άποψη των βιομορφών που αντιστοιχούν σ αυτά (Goldsmith et al. 1986). Η βιομορφή, από τη μια είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της ιδιοσυστασίας κάθε είδους (γνωρίσματα κληρονομικά, σταθερά και αμετάβλητα, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες ζωής) και, από την άλλη, είναι αποτέλεσμα της προσαρμογής του εν λόγω είδους σε διαφορετικές περιβαλλοντικές συνθήκες (γνωρίσματα που δεν είναι κληρονομικώς σταθερά). Επομένως, όπως αναφέρεται και από τον Braun-Blanquet (1964), η εναρμόνιση και η προσαρμογή των φυτών στις οικολογικές συνθήκες του περιβάλλοντος εκφράζεται με τις βιομορφές. Το μορφολογικό αυτό γνώρισμα καθορίζει, δηλαδή, τον τρόπο με τον οποίο τα φυτά ανταποκρίνονται στις επικρατούσες περιβαλλοντικές συνθήκες της κάθε περιοχής, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των δυσμενών περιόδων του έτους (περίοδοι ξηρασίας, ψύχους, χιονοπτώσεων). Είναι, μάλιστα, χαρακτηριστικό φαινόμενο ότι δύο φυτά που ανήκουν σε δύο πολύ διαφορετικές οικογένειες, μπορεί να έχουν την ίδια εξωτερική βλαστητική μορφή. Επίσης, ορισμένα φυτά εμφανίζουν δύο - και σπάνια περισσότερες - βιομορφές, εξαιτίας των διαφορετικών οικολογικών συνθηκών καθώς και εξαιτίας της ανθρώπινης ή μη επέμβασης στις περιοχές που αναπτύσσονται. Η κατάταξη της χλωρίδας σε βλαστητικές μορφές έγινε σύμφωνα με το σύστημα του Raunkiaer (1934), το οποίο βασίζεται στη θέση και στην προστασία των οργάνων ανανέωσης του φυτού, κατά τη δυσμενή γι αυτά χρονική περίοδο σε σχέση με την επιφάνεια του εδάφους. Οι κυριότερες ομάδες στο σύστημα των βιολογικών μορφών του Raunkiaer, το οποίο αργότερα τροποποιήθηκε και τελειοποιήθηκε από άλλους ερευνητές (Braun-Blanquet 1964, Ellenberg 1967) είναι οι παρακάτω: Θερόφυτα, Ημικρυπτόφυτα, Γεώφυτα, Χαμαίφυτα και Φανερόφυτα 54

56 και συνοπτικά στο κείμενο συμβολίζονται με T, H, G, Ch και P αντίστοιχα. Το σύνολο των ποσοστών συμμετοχής της κάθε κατηγορίας βιομορφών στη χλωρίδα μιας περιοχής χαρακτηρίζεται ως βιολογικό φάσμα ή, αλλιώς, βιοφάσμα της περιοχής. Το βιοφάσμα αντικατοπτρίζει το οικολογικό περιβάλλον, στο οποίο αναπτύσσονται τα φυτά και, κυρίως, εκφράζει τη χλωριδική ποικιλότητα των βιολογικών τύπων στο εσωτερικό μιας εξεταζόμενης μορφής βλάστησης. Το βιοφάσμα της περιοχής μελέτης, βασισμένο στα φυτά του χλωριδικού καταλόγου, αποτυπώνεται στην Εικόνα 28. ΒΙΟΦΑΣΜΑ P 9,9% Ch 10,5% G 19,1% T 39,1% T: Θερόφυτα H: Ημικρυπτόφυτα G: Γεώφυτα Ch: Χαμαίφυτα H 21% P: Φανερόφυτα Ετ Εικόνα : Γράφημα βιοφάσματος του συνόλου της χλωρίδας. Εικόνα 28: Γράφημα βιοφάσματος του συνόλου της χλωρίδας. Από το παραπάνω γράφημα προκύπτει ότι ο μεγαλύτερος αριθμός των taxa που προσδιορίσθηκαν ανήκει στην ομάδα των Θεροφύτων (Τ), με ποσοστό 39,1%. Στη συνέχεια ακολουθούν τα Ημικρυπτόφυτα (Η) με ποσοστό 21%, τα Γεώφυτα (G) με 19,1%, τα Χαμαίφυτα (Ch) με 10,5% και στην τελευταία θέση τα Φανερόφυτα (P) με ποσοστό 9,9%. Τα ποσοστά που καταγράφηκαν ήταν αναμενόμενα εφόσον η περιοχή μελέτης ανήκει σε ένα παράκτιο μεσογειακό οικοσύστημα, όπου κατά την διάρκεια του καλοκαιριού οι θερμοκρασίες είναι αρκετά υψηλές, κάτι που δυσκολεύει την επιβίωση των φυτών στις περιοχές αυτές. Έτσι την πρώτη θέση καταλαμβάνουν τα Θερόφυτα τα οποία έχουν δημιουργήσει προσαρμογές για να ανταπεξέλθουν στην θερινή καταπόνηση και ακολουθούν τα Ημικρυπτόφυτα και Γεώφυτα τα οποία επίσης έχουν προσαρμοστεί με διάφορους τρόπους στις δυσμενείς περιόδους του έτους. 55

PAR011 - Αλυκές Λάγκερη (Πλατιά Άμμος)

PAR011 - Αλυκές Λάγκερη (Πλατιά Άμμος) PAR011 - Αλυκές Λάγκερη (Πλατιά Άμμος) Περιγραφή Ο υγρότοπος των Αλυκών Λάγγερη βρίσκεται περίπου 4 χιλιόμετρα βορειανατολικά της Νάουσας στην Πάρο. Πρόκειται για υγρότοπο που αποτελείται από δύο εποχιακά

Διαβάστε περισσότερα

MIL006 - Εκβολή Αγκάθια

MIL006 - Εκβολή Αγκάθια MIL006 - Εκβολή Αγκάθια Περιγραφή Η εκβολή στα Αγκάθια βρίσκεται στον ομώνυμο όρμο, 4,4 χιλιόμετρα περίπου βορειοδυτικά του οικισμού Εμπορειός στη Μήλο. Πρόκειται για εκβολή χειμάρρου σε άμεση αλληλεπίδραση

Διαβάστε περισσότερα

MIL007 - Αλμυρό λιμνίο Αδάμα

MIL007 - Αλμυρό λιμνίο Αδάμα MIL007 - Αλμυρό λιμνίο Αδάμα Περιγραφή Το αλμυρό λιμνίο Αδάμα βρίσκεται περίπου 1 χιλιόμετρο νοτιοδυτικά του ομώνυμου οικισμού στη Μήλο. Πρόκειται για εποχιακό αλμυρό λιμνίο σε άμεση αλληλεπίδραση με τη

Διαβάστε περισσότερα

AND019 - Έλος Κρεμμύδες

AND019 - Έλος Κρεμμύδες AND019 - Έλος Κρεμμύδες Περιγραφή Το έλος Κρεμμύδες βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του οικισμού Κόρθι στην Άνδρο. Τροφοδοτείται από δύο ρύακες περιοδικής ροής και λόγω της απομόνωσής του

Διαβάστε περισσότερα

AND014 - Εκβολή όρμου Λεύκα

AND014 - Εκβολή όρμου Λεύκα AND014 - Εκβολή όρμου Λεύκα Περιγραφή Η εκβολή του όρμου Λεύκα βρίσκεται περίπου 5 χιλιόμετρα βόρεια του οικισμού Αρνάς (ή Άρνη) στην Άνδρο. Πρόκειται για εκβολή ρύακα σχεδόν μόνιμης ροής, που τροφοδοτεί

Διαβάστε περισσότερα

PAR006 - Έλος Χρυσής Ακτής

PAR006 - Έλος Χρυσής Ακτής PAR006 - Έλος Χρυσής Ακτής Περιγραφή Το έλος Χρυσής Ακτής βρίσκεται περίπου 1,2 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του οικισμού Δρυός στην Πάρο. Πρόκειται για μικρό εποχιακό λιμνίο υφάλμυρου νερού με περιορισμένη

Διαβάστε περισσότερα

MIL012 - Εκβολή ρύακα Σπυρίτου

MIL012 - Εκβολή ρύακα Σπυρίτου MIL012 - Εκβολή ρύακα Σπυρίτου Περιγραφή Η εκβολή του ρύακα Σπυρίτου βρίσκεται στην παραλία Αμμουδαράκι ή Τριάδες, 5,5 χιλιόμετρα περίπου βορειοδυτικά του οικισμού Εμπορειός στη Μήλο. Πρόκειται για εκβολή

Διαβάστε περισσότερα

AND016 - Εκβολή Πλούσκα (Γίδες)

AND016 - Εκβολή Πλούσκα (Γίδες) AND016 - Εκβολή Πλούσκα (Γίδες) Περιγραφή Η εκβολή του ποταμού Πλούσκα βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του οικισμού Βιτάλι και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Άνδρου. Πρόκειται για εκβολή ποταμού

Διαβάστε περισσότερα

AND018 - Εκβολή ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα)

AND018 - Εκβολή ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα) AND018 - Εκβολή ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα) Περιγραφή Η εκβολή του ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα) βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια του οικισμού Μακρομάνταλο στην Άνδρο. Πρόκειται για

Διαβάστε περισσότερα

MIL003 - Λιμνοθάλασσα Ριβάρι

MIL003 - Λιμνοθάλασσα Ριβάρι MIL003 - Λιμνοθάλασσα Ριβάρι Περιγραφή Η λιμνοθάλασσα Ριβάρι βρίσκεται 1,2 χιλιόμετρα περίπου νοτιοανατολικά του οικισμού Εμπορειός στη Μήλο. Πρόκειται για λιμνοθάλασσα με σχετικά μεγάλο άνοιγμα προς τη

Διαβάστε περισσότερα

AND008 - Εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος)

AND008 - Εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος) AND008 - Εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος) Περιγραφή Η εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος) βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια - βορειοδυτικά του οικισμού Βιτάλι στην Άνδρο. Ο υγρότοπος περιλαμβάνεται στην

Διαβάστε περισσότερα

Ημερίδα : Παράκτιες Αμμοθίνες με είδη Κέδρων. Θέμα Παράκτιες αμμοθίνες με είδη κέδρων και δίκτυο «Natura 2000» στο νησί της Ρόδου

Ημερίδα : Παράκτιες Αμμοθίνες με είδη Κέδρων. Θέμα Παράκτιες αμμοθίνες με είδη κέδρων και δίκτυο «Natura 2000» στο νησί της Ρόδου Ημερίδα : Παράκτιες Αμμοθίνες με είδη Κέδρων Θέμα Παράκτιες αμμοθίνες με είδη κέδρων και δίκτυο «Natura 2000» στο νησί της Ρόδου Εισηγητές Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, Δασολόγος-Περιβαλλοντολόγος Δέσποινα

Διαβάστε περισσότερα

AND002 - Έλος Άχλα. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία

AND002 - Έλος Άχλα. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία AND002 - Έλος Άχλα Περιγραφή Το έλος Άχλα βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια βορειοανατολικά του οικισμού Στενιές της Άνδρου. Έχει καταγραφεί ως υγρότοπος και από το ΕΚΒΥ με κωδικό GR422345000 και

Διαβάστε περισσότερα

MIL019 - Εποχικό αλμυρό λιμνίο όρμου Αγ. Δημητρίου

MIL019 - Εποχικό αλμυρό λιμνίο όρμου Αγ. Δημητρίου MIL019 - Εποχικό αλμυρό λιμνίο όρμου Αγ. Δημητρίου Περιγραφή Το εποχιακό αλμυρό λιμνίο Αγ. Δημητρίου βρίσκεται στον ομώνυμο όρμο, 2,3 χιλιόμετρα περίπου βόρεια του οικισμού Εμπορειός στη Μήλο. Πρόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ROD022 - Έλος Κατταβιάς

ROD022 - Έλος Κατταβιάς ROD022 - Έλος Κατταβιάς Περιγραφή Το έλος Κατταβιάς βρίσκεται νότια - νοτιοανατολικά του ομώνυμου οικισμού στη Ρόδο. Περιλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους του Αιγαίου (Κατσαδωράκης

Διαβάστε περισσότερα

SAM009 - Εκβολή Ποτάμι Καρλοβάσου

SAM009 - Εκβολή Ποτάμι Καρλοβάσου SAM009 - Εκβολή Ποτάμι Καρλοβάσου Περιγραφή Ο υγρότοπος της εκβολής Ποτάμι Καρλοβάσου, βρίσκεται 2,5 χιλιόμετρα βοριοδυτικά του οικισμού Λέκα και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Σάμου. Πρόκειται για εκβολή

Διαβάστε περισσότερα

AND001 - Έλος Βιτάλι. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία. Καθεστώτα προστασίας

AND001 - Έλος Βιτάλι. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία. Καθεστώτα προστασίας AND001 - Έλος Βιτάλι Περιγραφή Το έλος Βιτάλι βρίσκεται περίπου 2,5 χιλιόμετρα ανατολικά του ομώνυμου οικισμού στην Άνδρο. Έχει καταγραφεί ως υγρότοπος και από το ΕΚΒΥ με κωδικό GR422343000 και όνομα "Έλος

Διαβάστε περισσότερα

PAR001 - Έλος Κολυμπήθρες

PAR001 - Έλος Κολυμπήθρες PAR001 - Έλος Κολυμπήθρες Περιγραφή Το έλος Κολυμπήθρες βρίσκεται 2 χιλιόμετρα δυτικά της Νάουσας και σε επαφή με ένα διάσημο τόπο κολύμβησης (Κολυμπήθρες) λόγω των γεωλογικών του σχηματισμών. Περιλαμβάνεται

Διαβάστε περισσότερα

SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου

SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου Περιγραφή Το έλος Μεσοκάμπου βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα νότια - νοτιοδυτικά από το Παλαιόκαστρο, στο Δήμο Σάμου. Περιλαμβάνεται στην εθνική απογραφή με κωδικό GR412341000 και

Διαβάστε περισσότερα

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 10 η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΒΛΑΣΤΗΣΗ

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 10 η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 10 η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΒΛΑΣΤΗΣΗ Εαρινό 2010 2011 2011 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ της ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ 1 Η βλάστηση αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του υγροτοπικού συστήματος καθορίζοντας

Διαβάστε περισσότερα

SAM003 - Έλος Γλυφάδας

SAM003 - Έλος Γλυφάδας SAM003 - Έλος Γλυφάδας Περιγραφή Το έλος Γλυφάδας βρίσκεται βορειοανατολικά του Ηραίου, στην νοτιοδυτική πλευρά του αεροδρομίου Σάμου, στο Δήμο Σάμου. Περιλαμβάνεται στην εθνική απογραφή με κωδικό GR412342000

Διαβάστε περισσότερα

THA002 - Βάλτα Ραχωνίου

THA002 - Βάλτα Ραχωνίου THA002 - Βάλτα Ραχωνίου Περιγραφή Η Βάλτα Ραχωνίου βρίσκεται περίπου 2,7 χιλιόμετρα βόρεια - βορειοανατολικά του οικισμού Πρίνος, στη Θάσο και περιλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους

Διαβάστε περισσότερα

AND011 - Έλος Καντούνι

AND011 - Έλος Καντούνι AND011 - Έλος Καντούνι Περιγραφή Το έλος Καντούνι βρίσκεται νότια - νοτιοανατολικά στο όριο του χωριού Κόρθι στην Άνδρο. Πρόκειται για υποβαθμισμένη εκβολή που τροφοδοτείται από έναν ρύακα σχεδόν μόνιμης

Διαβάστε περισσότερα

PAR004 - Έλος Μώλου ή Κέφαλου

PAR004 - Έλος Μώλου ή Κέφαλου PAR004 - Έλος Μώλου ή Κέφαλου Περιγραφή Το έλος Μώλου (ή έλος Κεφάλου) βρίσκεται περίπου 1,5 χιλιόμετρα ανατολικά - βορειοανατολικά από τον οικισμό Μάρμαρα και απλώνεται στο βόρειο τμήμα της παραλίας του

Διαβάστε περισσότερα

SAT010 - Λιμνοθάλασσα Κουφκή (η Κουφκή)

SAT010 - Λιμνοθάλασσα Κουφκή (η Κουφκή) SAT010 - Λιμνοθάλασσα Κουφκή (η Κουφκή) Περιγραφή H λιμνοθάλασσα Κουφκή (η Κουφκή) βρίσκεται περίπου 2 χλμ. νοτιοδυτικά του οικισμού Καμαριώτισσα στη Σαμοθράκη. Περιλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς

Διαβάστε περισσότερα

KRI146 - Έλος παραλίας Κόκκινου Πύργου (Καταλυκή)

KRI146 - Έλος παραλίας Κόκκινου Πύργου (Καταλυκή) KRI146 - Έλος παραλίας Κόκκινου Πύργου (Καταλυκή) Περιγραφή Η Καταλυκή (Έλος παραλίας Κόκκινου Πύργου) βρίσκεται στο δήμο Φαιστού, περίπου 2 χιλιόμετρα δυτικά βορειοδυτικά του Τυμπακίου. Πρόκειται για

Διαβάστε περισσότερα

AIG003 - Εκβολή ρύακα Αννίτσα

AIG003 - Εκβολή ρύακα Αννίτσα AIG003 - Εκβολή ρύακα Αννίτσα Περιγραφή Η εκβολή του ρύακα Αννίτσα βρίσκεται περίπου 1,4 χιλιόμετρα ανατολικά - νοτιοανατολικά από τον οικισμό Άλωνες και υπάγεται διοικητικά στο Δήμο Αίγινας. Πρόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΤΙΚΕΣ ΧΩΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΦΑΣΜΑΤΑ

ΒΙΟΤΙΚΕΣ ΧΩΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΦΑΣΜΑΤΑ ΒΙΟΤΙΚΕΣ ΧΩΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΦΑΣΜΑΤΑ 1η Εργαστηριακή άσκηση Οικολογίας της Βλάστησης - 2018 Με βάση την εξωτερική μορφή και τον τύπο ανάπτυξής τους, τα φυτά κατατάσσονται σε διάφορες βιομορφές ή αυξητικές

Διαβάστε περισσότερα

SAM010 - Εκβολή Κερκητείου Ρέματος

SAM010 - Εκβολή Κερκητείου Ρέματος SAM010 - Εκβολή Κερκητείου Ρέματος Περιγραφή Ο υγρότοπος της εκβολής Κερκητείου ρέματος βρίσκεται στο παραλιακό μέτωπο του νέου Καρλόβασι και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Σάμου. Η εκβολή κρατά νερό όλο

Διαβάστε περισσότερα

SAT001 - Εκβολή ποταμού Βάτου

SAT001 - Εκβολή ποταμού Βάτου SAT001 - Εκβολή ποταμού Βάτου Περιγραφή Η εκβολή του χειμάρρου Βάτου δεν είναι προσβάσιμη με δρόμο από τη στεριά. Προσεγγίζεται μόνο με σκάφος και βρίσκεται σε απόσταση περίπου 17 χλμ. μακριά από το λιμάνι

Διαβάστε περισσότερα

ιαχείριση Υδατικών Οικοσυστηµάτων: Μεταβατικά ύδατα ρ. Παναγιώτης ΠΑΝΑΓΙΩΤΙ ΗΣ /ντης Ερευνών Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών

ιαχείριση Υδατικών Οικοσυστηµάτων: Μεταβατικά ύδατα ρ. Παναγιώτης ΠΑΝΑΓΙΩΤΙ ΗΣ /ντης Ερευνών Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών ιαχείριση Υδατικών Οικοσυστηµάτων: Μεταβατικά ύδατα ρ. Παναγιώτης ΠΑΝΑΓΙΩΤΙ ΗΣ /ντης Ερευνών Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών Μεταβατικά ύδατα (transitional waters) σύµφωνα µε την Οδηγία Πλαίσιο για τα

Διαβάστε περισσότερα

SAL002 - Αλυκή ναυτικής βάσης

SAL002 - Αλυκή ναυτικής βάσης SAL002 - Αλυκή ναυτικής βάσης Περιγραφή Η αλυκή ναυτικής βάσης βρίσκεται περίπου 1,3 χιλιόμετρα ανατολικά της πόλης της Σαλαμίνας. Πρόκειται για εποχιακό αλμυρό λιμνίο, του οποίου το μεγαλύτερο τμήμα έχει

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ

ΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ Υδατικά οικοσυστήματα Στη βιόσφαιρα υπάρχουν δύο είδη οικοσυστημάτων: τα υδάτινα και τα χερσαία. Tα υδάτινα οικοσυστήματα διαχωρίζονται ανάλογα με την αλατότητα του νερού

Διαβάστε περισσότερα

AND003 - Λίμνη Ατένη. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία. Καθεστώτα προστασίας

AND003 - Λίμνη Ατένη. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία. Καθεστώτα προστασίας AND003 - Λίμνη Ατένη Περιγραφή Η λίμνη Ατένη βρίσκεται περίπου 1,5 χιλιόμετρο βορειοανατολικά του ομώνυμου οικισμού στην Άνδρο. Έχει καταγραφεί ως υγρότοπος από το ΕΚΒΥ με κωδικό GR422344000 και με το

Διαβάστε περισσότερα

AIG001 - Εκβολή Μαραθώνα (Βιρού)

AIG001 - Εκβολή Μαραθώνα (Βιρού) AIG001 - Εκβολή Μαραθώνα (Βιρού) Περιγραφή Η εκβολή Μαραθώνα (Βιρού ή «Λίμνη») βρίσκεται περίπου 1,6 χιλιόμετρα βόρεια βορειοδυτικά από τον οικισμό Αιγηνίτισσα και υπάγεται διοικητικά στο Δήμο Αίγινας.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ Η Λίμνη Παραλιμνίου είναι ένας εποχικός σημαντικός υδροβιότοπος της Κύπρου με σπάνια είδη πανίδας και χλωρίδας και έδωσε το όνομα και στην παρακείμενη πόλη, το Παραλίμνι.

Διαβάστε περισσότερα

iv. Παράκτια Γεωμορφολογία

iv. Παράκτια Γεωμορφολογία iv. Παράκτια Γεωμορφολογία Η παράκτια ζώνη περιλαμβάνει, τόσο το υποθαλάσσιο τμήμα της ακτής, μέχρι το βάθος όπου τα ιζήματα υπόκεινται σε περιορισμένη μεταφορά εξαιτίας της δράσης των κυμάτων, όσο και

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Χλωρίδα και Πανίδα

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Χλωρίδα και Πανίδα ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Χλωρίδα και Πανίδα ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις της µορφής σωστό-λάθος Σηµειώστε αν είναι σωστή ή λάθος καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις περιβάλλοντας µε ένα κύκλο το αντίστοιχο

Διαβάστε περισσότερα

Τα ποτάμια και οι λίμνες της Ελλάδας. Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός

Τα ποτάμια και οι λίμνες της Ελλάδας. Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Τα ποτάμια και οι λίμνες της Ελλάδας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Ποτάμι είναι το ρεύμα γλυκού νερού που κινείται από τα ψηλότερα (πηγές) προς τα χαμηλότερα μέρη της επιφάνειας της Γης (πεδινά) και

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση περιοχών Δικτύου Natura 2000. Μαρίνα Ξενοφώντος Λειτουργός Περιβάλλοντος Τμήμα Περιβάλλοντος

Διαχείριση περιοχών Δικτύου Natura 2000. Μαρίνα Ξενοφώντος Λειτουργός Περιβάλλοντος Τμήμα Περιβάλλοντος Διαχείριση περιοχών Δικτύου Natura 2000 Μαρίνα Ξενοφώντος Λειτουργός Περιβάλλοντος Τμήμα Περιβάλλοντος Το Δίκτυο Natura 2000 Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Οικολογικών Περιοχών το οποίο δημιουργήθηκε το 1992 με την

Διαβάστε περισσότερα

Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού

Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού Ορισμός: Μια χερσαία και/ή θαλάσσια έκταση με ιδιαίτερα οικολογικά και τοπικά χαρακτηριστικά, αφιερωμένη στην

Διαβάστε περισσότερα

EUB003 - Έλος Ψαχνών ή Κολοβρέχτης

EUB003 - Έλος Ψαχνών ή Κολοβρέχτης EUB003 - Έλος Ψαχνών ή Κολοβρέχτης Περιγραφή Το έλος Ψαχνών ή Κολοβρέχτης βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα βόρεια της Νέας Αρτάκης, στο Δήμο Χαλκιδέων. Έχει καταγραφεί ως υγρότοπος από το ΕΚΒΥ με κωδικό

Διαβάστε περισσότερα

Η επίδραση των Κοινοτικών Οδηγιών για τη Φύση στην προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα

Η επίδραση των Κοινοτικών Οδηγιών για τη Φύση στην προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα Η επίδραση των Κοινοτικών Οδηγιών για τη Φύση στην προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα Ελένη Τρύφων Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας Πόσο επίκαιρο είναι το ερώτημα; Η Ε.Ε.

Διαβάστε περισσότερα

HRY001 - Αλυκή Χρυσής

HRY001 - Αλυκή Χρυσής HRY001 - Αλυκή Χρυσής Περιγραφή Η Αλυκή της Χρυσής βρίσκεται στη θέση Αυλάκι, στο βορειοδυτικό τμήμα του ομώνυμου νησιού, 15 χιλιόμετρα νότια της Ιεράπετρας. Ο υγρότοπος καταλαμβάνει έκταση 10,5 περίπου

Διαβάστε περισσότερα

«Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000 στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ελλάδα και την Κρήτη»

«Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000 στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ελλάδα και την Κρήτη» Ανοικτή εκδήλωση με θέμα: «Περιβάλλον Πολιτισμός: Πυλώνες για τη βιώσιμη ανάπτυξη στο Δήμο Αγίου Βασιλείου» Σπήλι, Κυριακή 28 Αυγούστου 2016 «Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000 στην Ευρωπαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

«Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000»

«Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000» Ανοικτή Εκδήλωση Ενημέρωσης με θέμα: «Προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 στην Κρήτη» Αξός Μυλοποτάμου, 29 Μαΐου 2016 «Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000» Δρ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΡΟΜΠΟΝΑΣ Φυσικός

Διαβάστε περισσότερα

Bio-Greece - NATURA 2000 ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΚΤYΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ

Bio-Greece - NATURA 2000 ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΚΤYΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Bio-Greece - NATURA 2000 ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΚΤYΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Εύα Παπαστεργιάδου, Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών Η Οδηγία 92/43/ΕΟΚ Σκοπός Προστασία της βιολογικής

Διαβάστε περισσότερα

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Οι οργανισμοί αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους σε πολλά επίπεδα στα πλαίσια ενός οικοσυστήματος Οι φυσικές

Διαβάστε περισσότερα

Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών

Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών Το μητρώο των προστατευόμενων περιοχών σύμφωνα με τα οριζόμενα, που περιγράφεται στο Άρθρο 6 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, περιλαμβάνει τις ακόλουθες κατηγορίες (Παράρτημα IV

Διαβάστε περισσότερα

SAT007 - Έλος Παλαιάπολης

SAT007 - Έλος Παλαιάπολης SAT007 - Έλος Παλαιάπολης Περιγραφή Το έλος Παλαιάπολης βρίσκεται 6,3 χλμ. Α-ΒΑ του οικισμού Καμαριώτισσα στη Σαμοθράκη. Πρόκειται για έλος που σχηματίζεται κάτω από ένα μεγάλο βράχο όπου βρίσκονται τα

Διαβάστε περισσότερα

AND007 - Εκβολή Γιάλια (Ρύακα Αφουρσές)

AND007 - Εκβολή Γιάλια (Ρύακα Αφουρσές) AND007 - Εκβολή Γιάλια (Ρύακα Αφουρσές) Περιγραφή Η εκβολή Γιάλια (Ρύακα Αφουρσές) βρίσκεται περίπου 1 χιλιόμετρο νοτιοανατολικά του οικισμού Στενιές Άνδρου. Πρόκειται για έναν σχετικά υποβαθμισμένο υγρότοπο

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της Δασικής Υπηρεσίας στις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου NATURA 2000

Ο ρόλος της Δασικής Υπηρεσίας στις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου NATURA 2000 Ο ρόλος της Δασικής Υπηρεσίας στις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου NATURA 2000 Αρβανίτης Παντελής Δασολόγος, PhD Δ/νση Δασών Ηρακλείου τηλ 2810264962. email: p.arvanitis@apdkritis.gov.gr NATURA 2000

Διαβάστε περισσότερα

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Λειτουργίες και αξίες των υγροτόπω. Εαρινό

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Λειτουργίες και αξίες των υγροτόπω. Εαρινό ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η και αξίες των υγροτόπω 03/12/10 Εαρινό 2010 2011 Εμπλουτισμός των υπόγειων υδροφόρων στρωμάτων Ρόλο παίζουν οι φυσικές ιδιότητες του εδάφους και του γεωλογικού

Διαβάστε περισσότερα

AND012 - Έλος Βόρη. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία

AND012 - Έλος Βόρη. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία AND012 - Έλος Βόρη Περιγραφή Το έλος Βόρη βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια - βορειοδυτικά του οικισμού Βουρκωτή στην Άνδρο. Ο υγρότοπος περιλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους

Διαβάστε περισσότερα

Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών

Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών Το μητρώο των προστατευόμενων περιοχών σύμφωνα με τα οριζόμενα, που περιγράφεται στο Άρθρο 6 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, περιλαμβάνει τις ακόλουθες κατηγορίες (Παράρτημα IV

Διαβάστε περισσότερα

Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑΣ Ή ΘΗΣΑΥΡΟΣ; ΙΑΚΩΒΟΣ ΤΖΙΩΡΤΖΙΗΣ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ ENALIA PHYSIS ENVIRONMENTAL RECEARCH CENTER

Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑΣ Ή ΘΗΣΑΥΡΟΣ; ΙΑΚΩΒΟΣ ΤΖΙΩΡΤΖΙΗΣ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ ENALIA PHYSIS ENVIRONMENTAL RECEARCH CENTER Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑΣ Ή ΘΗΣΑΥΡΟΣ; ΙΑΚΩΒΟΣ ΤΖΙΩΡΤΖΙΗΣ, ΒΙΟΛΟΓΟΣ ENALIA PHYSIS ENVIRONMENTAL RECEARCH CENTER ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ 1. Εισαγωγή στο δίκτυο NATURA 2000 2. Βασικά υδρολογικά

Διαβάστε περισσότερα

Προστατευόμενεςπεριοχέςως εργαλεία διατήρησης και διαχείρισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος

Προστατευόμενεςπεριοχέςως εργαλεία διατήρησης και διαχείρισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος Προστατευόμενεςπεριοχέςως εργαλεία διατήρησης και διαχείρισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος Σωτήρης Ορφανίδης Δρ. Βιολόγος-Αναπληρωτής Ερευνητής Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ) Ινστιτούτο Αλιευτικής

Διαβάστε περισσότερα

Υ Α Δ Τ Α ΙΝΑ ΟΙΚ ΙΝΑ ΟΙΚ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ Α Κ Ποϊραζ Ποϊραζ δης Χειμερινό

Υ Α Δ Τ Α ΙΝΑ ΟΙΚ ΙΝΑ ΟΙΚ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ Α Κ Ποϊραζ Ποϊραζ δης Χειμερινό Κ. Ποϊραζίδης Χειμερινό 2010 2011 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΑ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΥΛΗΣ Ενότητα 1: Εισαγωγή στους υγροτόπους 1.1. Λίμνες 1.2. Έλη 1.3. Υφάλμυρα νερά 1.4. Τρεχούμενα νερά Ενότητα 2: ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει

Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει χαρακτηριστικά «Mare Mediterraneum» ως μεταξύ δύο ηπείρων

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Μαρία Κιτριλάκη ΠΕ04.04

ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Μαρία Κιτριλάκη ΠΕ04.04 ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Μαρία Κιτριλάκη Διαχείριση φυσικών περιοχών Η σύγχρονη αντίληψη για τη διαχείριση των φυσικών περιοχών δεν κυριαρχείται από την παλαιότερη τακτική της εξάντλησης αλλά από

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΝΗΣΗ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΝΗΣΗ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΝΗΣΗ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ Το κλίμα μιας γεωγραφικής περιοχής διαμορφώνεται κατά κύριο λόγο από τους 3 παρακάτω παράγοντες: 1)το γεωγραφικό πλάτος 2)την αναλογία ξηράς/θάλασσας 3)το

Διαβάστε περισσότερα

PAR005 - Έλος Παροικιάς

PAR005 - Έλος Παροικιάς PAR005 - Έλος Παροικιάς Περιγραφή Το έλος Παροικιάς βρίσκεται περίπου 1,2 χιλιόμετρα βόρεια - βορειοανατολικά από το λιμάνι της Παροικιάς, στο βόρειο όριο του συνεχώς επεκτεινόμενου ομώνυμου οικισμού στην

Διαβάστε περισσότερα

SAT013 - Εκβολή Ξηροποτάμου

SAT013 - Εκβολή Ξηροποτάμου SAT013 - Εκβολή Ξηροποτάμου Περιγραφή Η εκβολή Ξηροποτάμου βρίσκεται περίπου 5,4 χιλιόμετρα νότια - νοτιοδυτικά από τον οικισμό της Σαμοθράκης. Πρόκειται για έναν εποχικό ρύακα που δέχεται νερό από μια

Διαβάστε περισσότερα

Άγιος Νικόλαος Αναβύσσου: μια γνωριμία με το φυσικό τοπίο του

Άγιος Νικόλαος Αναβύσσου: μια γνωριμία με το φυσικό τοπίο του 20/06/2015 Αγιος Νικόλαος ΕΛΚΕΘΕ - Αριστόδικος Άγιος Νικόλαος Αναβύσσου: μια γνωριμία με το φυσικό τοπίο του Ε. Βουτσινά, Ε. Μπιντούδη, Α. Ανδριοπούλου, Σ. Ζόγκαρης ΕΛΚΕΘΕ Γεωμορφές Τόμπολο: αμμολωρίδα

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Στεφανίδης

Κωνσταντίνος Στεφανίδης ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ - ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΦΥΤΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ-ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Διατριβή Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης Οικολογική

Διαβάστε περισσότερα

Φορέας ιαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου Στροφυλιάς Καραµπέρου Γεωργία, ασολόγος-συντονίστρια έργου Αρετή Ζαχαροπούλου, Περιβαλλοντολόγος Βασιλική

Φορέας ιαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου Στροφυλιάς Καραµπέρου Γεωργία, ασολόγος-συντονίστρια έργου Αρετή Ζαχαροπούλου, Περιβαλλοντολόγος Βασιλική Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων ΚοτυχίουΚοτυχίου Στροφυλιάς Φορέας ιαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου Στροφυλιάς Καραµπέρου Γεωργία, ασολόγος-συντονίστρια έργου Αρετή Ζαχαροπούλου, Περιβαλλοντολόγος Βασιλική Ορφανού,

Διαβάστε περισσότερα

MIL016 - Λίμνη ορυχείων Μπροστινής Σπηλιάς 1

MIL016 - Λίμνη ορυχείων Μπροστινής Σπηλιάς 1 MIL016 - Λίμνη ορυχείων Μπροστινής Σπηλιάς 1 Περιγραφή Η λίμνη ορυχείων Μπροστινής Σπηλιάς 1 βρίσκεται περίπου 3,5 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του οικισμού Εμπορειός στη Μήλο. Πρόκειται για μικρό λιμνίο που

Διαβάστε περισσότερα

THA001 - Φραγμολίμνη Μαριών

THA001 - Φραγμολίμνη Μαριών THA001 - Φραγμολίμνη Μαριών Περιγραφή Η Φραγμολίμνη Μαριών βρίσκεται περίπου 2,2 χιλιόμετρα βορειανατολικά του ομώνυμου οικισμού του Δήμου Θάσου. Πρόκειται για ταμιευτήρα που προέκυψε με την κατασκευή

Διαβάστε περισσότερα

Περιφερειακή Ημερίδα Ενδιαφερομένων Φορέων

Περιφερειακή Ημερίδα Ενδιαφερομένων Φορέων Περιφερειακή Ημερίδα Ενδιαφερομένων Φορέων του έργου GP-WIND Πάτρα 29 Σεπτεμβρίου 2011 Αιολικά Πάρκα Παναχαϊκού & Περιβαλλοντική Παρακολούθηση Πιθανών Επιπτώσεων Κων/νος Γ. Κωνσταντακόπουλος, ΑΔΕΠ Α.Ε.

Διαβάστε περισσότερα

γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ)

γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ) γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ) Α Κεφ. αβιοτικό κάθε στοιχείο που δεν έχει ζωή 4 αιολική διάβρωση Η διάβρωση που οφείλεται στον άνεμο 5 ακρωτήριο ακτογραμμή

Διαβάστε περισσότερα

Υ Α Δ Τ Α ΙΝΑ ΟΙΚ ΙΝΑ ΟΙΚ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ Α Κ Ποϊραζ Ποϊραζ δης Εαρινό

Υ Α Δ Τ Α ΙΝΑ ΟΙΚ ΙΝΑ ΟΙΚ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ Α Κ Ποϊραζ Ποϊραζ δης Εαρινό Κ. Ποϊραζίδης Εαρινό 2010 2011 ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΥΛΗΣ Ενότητα 1: Εισαγωγή στους υγροτόπους 1.1. Λίμνες 1.2. Έλη 1.3. Υφάλμυρα νερά 1.4. Τρεχούμενα νερά Ενότητα 2: ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ Ενότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Ενότητα 1: Εισαγωγή Eαρινό 2013-2014 Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΥΦΑΛΜΥΡΩΣΗΣ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ

ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΥΦΑΛΜΥΡΩΣΗΣ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΥΦΑΛΜΥΡΩΣΗΣ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Χ. ΓΑΛΑΖΟΥΛΑΣ: ΓΕΩΛΟΓΟΣ,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ Ο ΗΓΟΣ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΚΡΗΤΗΣ

ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ Ο ΗΓΟΣ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΚΡΗΤΗΣ LIFE ENVIRONMENT «ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΙ ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΛΙΜΝΟ ΕΞΑΜΕΝΕΣ: ΕΠΙ ΕΙΞΗ ΠΟΛΥΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ» LIFE00ENV/GR/000685 ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ Ο ΗΓΟΣ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΚΡΗΤΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι µια γης

Διαβάστε περισσότερα

«Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000 στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ελλάδα και την Κρήτη»

«Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000 στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ελλάδα και την Κρήτη» Ημερίδα με θέμα: «Περιοχές NATURA 2000: Ευκαιρία ή εμπόδιο για την ανάπτυξη;» Ρέθυμνο, Πέμπτη, 28 Ιουλίου 2016 «Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000 στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ελλάδα και την Κρήτη»

Διαβάστε περισσότερα

Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ

Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ *Φέρουσα χωρητικότητα Ο μέγιστος αριθμός ατόμων ενός είδους που μπορεί να υποστηρίζεται από ένα δεδομένο οικοσύστημα. Ο προσδιορισμός της για τον άνθρωπο

Διαβάστε περισσότερα

Πρότυπα οικολογικής διαφοροποίησης των μυρμηγκιών (Υμενόπτερα: Formicidae) σε κερματισμένα ορεινά ενδιαιτήματα.

Πρότυπα οικολογικής διαφοροποίησης των μυρμηγκιών (Υμενόπτερα: Formicidae) σε κερματισμένα ορεινά ενδιαιτήματα. Πρότυπα οικολογικής διαφοροποίησης των μυρμηγκιών (Υμενόπτερα: Formicidae) σε κερματισμένα ορεινά ενδιαιτήματα. Γεωργιάδης Χρήστος Λεγάκις Αναστάσιος Τομέας Ζωολογίας Θαλάσσιας Βιολογίας Τμήμα Βιολογίας

Διαβάστε περισσότερα

AND006 - Εκβολή Παραπόρτι (Μεγάλου Ποταμού)

AND006 - Εκβολή Παραπόρτι (Μεγάλου Ποταμού) AND006 - Εκβολή Παραπόρτι (Μεγάλου Ποταμού) Περιγραφή Η εκβολή Παραπόρτι ή Μεγάλου Ποταμού βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο του οικισμού της Χώρας στην Άνδρο. Πρόκειται για έναν υποβαθμισμένο υγρότοπο

Διαβάστε περισσότερα

Προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές φυσικής κληρονομιάς

Προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές φυσικής κληρονομιάς Προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές φυσικής κληρονομιάς Habitat: κυρίαρχη μορφή, γύρω από την οποία αναπτύσσεται ένας οικότοπος Χλωρίδα (π.χ. φυτό-φύκος) Πανίδα (π.χ. ύφαλος διθύρων) Γεωλογική μορφή (π.χ.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝ II, KOYΠΟΝΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Κωδικός Αριθμός Κουπονιού:

ΕΠΑΝ II, KOYΠΟΝΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Κωδικός Αριθμός Κουπονιού: ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ, ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΑΡΓΟΛΙΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

πανεπιστημιούπολη Καισαριανή Βύρωνας ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ Τοποθεσία Έτος ίδρυσης Έκταση Γεωγρ. Μήκος Γεωγρ. Πλάτος Υψόμετρο Προσανατολισμός Πέτρωμα Κατώτερη θερμοκρασία Ανώτερη θερμοκρασία Βροχόπτωση

Διαβάστε περισσότερα

Παπαστεργίου Σ. Κωνσταντινιά Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος Α.Π.Θ. M.Sc. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Παπαστεργίου Σ. Κωνσταντινιά Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος Α.Π.Θ. M.Sc. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Παπαστεργίου Σ. Κωνσταντινιά Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος Α.Π.Θ. M.Sc. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Οι αμμοθίνες ή θίνες, είναι μικροί λόφοι από άμμο που συνήθως βρίσκονται στις παράκτιες περιοχές. Αποτελούν

Διαβάστε περισσότερα

Τελική Αναφορά της Κατάστασης Διατήρησης της Μεσογειακής Φώκιας Monachus monachus στη Νήσο Γυάρο Περίληψη

Τελική Αναφορά της Κατάστασης Διατήρησης της Μεσογειακής Φώκιας Monachus monachus στη Νήσο Γυάρο Περίληψη Τελική Αναφορά της Κατάστασης Διατήρησης της Μεσογειακής Φώκιας Monachus monachus στη Νήσο Γυάρο Περίληψη ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 Τελική Έκθεση Για την Κατάσταση της Μεσογειακής φώκιας στη νήσο Γυάρο Περίληψη Σελίδα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΤΥΠΩΝ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ. Δρ. Frederic Bendali Phytoecologue ECO-CONSULTANTS S.A.

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΤΥΠΩΝ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ. Δρ. Frederic Bendali Phytoecologue ECO-CONSULTANTS S.A. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΤΥΠΩΝ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ Δρ. Frederic Bendali Phytoecologue ECO-CONSULTANTS S.A. ΕΙΣΑΓΩΓH (1) Ο προσδιορισμός των τύπων οικοτόπων σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ βασίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Οι λίμνες στις τέσσερις εποχές

Οι λίμνες στις τέσσερις εποχές Οι λίμνες στις τέσσερις εποχές Λίμνη Κερκίνη Το πρόβλημα της λίμνης Κερκίνης εντοπίζεται στο νερό, στη διαχείριση του νερού. Η μεγάλη διακύμανση της στάθμης του νερού επηρεάζει διάφορα σπάνια είδη που

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΑΡΛΑΣ

ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΑΡΛΑΣ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΑΡΛΑΣ Θ. Παπαδημητρίου, Π. Σιδηρόπουλος, Δ. Μιχαλάκης, Μ. Χαμόγλου, Ι. Κάγκαλου Φορέας Διαχείρισης Περιοχής Οικοανάπτυξης Κάρλας

Διαβάστε περισσότερα

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ. και ΚΛΙΜΑ

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ. και ΚΛΙΜΑ Το κλίμα της Ευρώπης Το κλίμα της Ευρώπης Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ και ΚΛΙΜΑ Καιρός: Οι ατμοσφαιρικές συνθήκες που επικρατούν σε μια περιοχή, σε

Διαβάστε περισσότερα

MIL017 - Λίμνη ορυχείων Μπροστινής Σπηλιάς 2

MIL017 - Λίμνη ορυχείων Μπροστινής Σπηλιάς 2 MIL017 - Λίμνη ορυχείων Μπροστινής Σπηλιάς 2 Περιγραφή Η λίμνη ορυχείων Μπροστινής Σπηλιάς 2 βρίσκεται περίπου 3,5 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του οικισμού Εμπορειός στη Μήλο. Πρόκειται για λιμνίο που δημιουργήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

2. ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΝΕΟΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

2. ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΝΕΟΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 2. 2.1 ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζεται συνοπτικά το Γεωλογικό-Σεισμοτεκτονικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής του Π.Σ. Βόλου - Ν.Ιωνίας. Η ευρύτερη περιοχή της πόλης του

Διαβάστε περισσότερα

«Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000 στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην Ελλάδα και στην Κρήτη»

«Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000 στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην Ελλάδα και στην Κρήτη» Ημερίδα με θέμα: «Περιοχές NATURA 2000: Ευκαιρία ή εμπόδιο για την ανάπτυξη;» Μοίρες, Τρίτη, 28 Φεβρουαρίου 2017 «Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000 στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην Ελλάδα και στην

Διαβάστε περισσότερα

Ταξιδεύοντας στην ηπειρωτική Ελλάδα. Τάξη Φύλλο Εργασίας 1 Μάθημα Ε Δημοτικού Διαιρώντας την Ελλάδα σε διαμερίσματα και περιφέρειες Γεωγραφία

Ταξιδεύοντας στην ηπειρωτική Ελλάδα. Τάξη Φύλλο Εργασίας 1 Μάθημα Ε Δημοτικού Διαιρώντας την Ελλάδα σε διαμερίσματα και περιφέρειες Γεωγραφία Ταξιδεύοντας στην ηπειρωτική Ελλάδα Τάξη Φύλλο Εργασίας 1 Μάθημα Ε Δημοτικού Διαιρώντας την Ελλάδα σε διαμερίσματα και περιφέρειες Γεωγραφία Ταξιδεύουμε στην ηπειρωτική Ελλάδα, χρησιμοποιώντας διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα

MIL009 - Λίμνη ορυχείου Χονδρού Βουνού 1

MIL009 - Λίμνη ορυχείου Χονδρού Βουνού 1 MIL009 - Λίμνη ορυχείου Χονδρού Βουνού 1 Περιγραφή Οι λίμνες ορυχείων Χονδρού Βουνού βρίσκονται περίπου 7 χιλιόμετρα Ανατολικά του Αδάμα στην περιοχή Κόμια στη Μήλο. Πρόκειται για λίμνες που δημιουργήθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΧΛΩΡΙΔΑ

ΟΙΚΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΧΛΩΡΙΔΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ Ο Πενταδάκτυλος είναι μία από τις δύο οροσειρές της Κύπρου. Χωρίζει την πεδιάδα της Μεσαορίας από τις ακτές της Κερύνειας και θεωρείται το νοτιότερο τμήμα της ταυρο Δειναρικής Αλπικής

Διαβάστε περισσότερα

Ε λ Νίνιο (El Niño) ονοµάζεται το θερµό βόρειο θαλάσσιο ρεύµα που εµφανίζεται στις ακτές του Περού και του Ισηµερινού, αντικαθιστώντας το ψυχρό νότιο ρεύµα Humboldt. Με κλιµατικούς όρους αποτελει µέρος

Διαβάστε περισσότερα

1. Το φαινόµενο El Niño

1. Το φαινόµενο El Niño 1. Το φαινόµενο El Niño Με την λέξη Ελ Νίνιο, προσφωνούν οι Ισπανόφωνοι το Θείο Βρέφος. Η ίδια λέξη χρησιµοποιείται για να εκφράσει µια µεταβολή του καιρού στις ακτές του Περού, που εµφανίζεται εδώ και

Διαβάστε περισσότερα

EUB057 - Εκβολή ποταμού Μανικιάτη

EUB057 - Εκβολή ποταμού Μανικιάτη EUB057 - Εκβολή ποταμού Μανικιάτη Περιγραφή Η εκβολή του ποταμού Μανικιάτη βρίσκεται περίπου 2 χιλιόμετρα ανατολικά του οικισμού Οξύλιθος στην παραλία Στόμιο και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Κύμης - Αλιβερίου.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ. ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά

Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ. ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΕΠΙΛΕΞΑΜΕ: Η χλωρίδα και η πανίδα στην χώρα μας είναι ένα πολύ σημαντικό

Διαβάστε περισσότερα

Ένας Γυπαετός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000

Ένας Γυπαετός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000 Ένας Γυπαετός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000 Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία 2018 Κάποτε Στις αρχές της δεκαετίας του 90, η βιοποικιλότητα στην Ευρώπη βρισκόταν σε κρίσιμο

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντική Πολιτική και Οικονομία Υδατικών Πόρων

Περιβαλλοντική Πολιτική και Οικονομία Υδατικών Πόρων ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Περιβαλλοντική Πολιτική και Οικονομία Υδατικών Πόρων Ενότητα 1:Εισαγωγή στην Περιβαλλοντική Πολιτική Παγκόσμια Περιβαλλοντικά Προβλήματα Βασίλης Κανακούδης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

SAM004 - Έλη Λιμνών αεροδρομίου

SAM004 - Έλη Λιμνών αεροδρομίου SAM004 - Έλη Λιμνών αεροδρομίου Περιγραφή Ο υγρότοπος των ελών Λιμνών αεροδρομίου βρίσκονται περίπου 1 χιλιόμετρο δυτικά του Πυθαγορείου, στην ανατολική πλευρά του αεροδρομίου και υπάγεται διοικητικά στον

Διαβάστε περισσότερα