ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΣΠΑΡΤΗΣ

Transcript

1 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΣΠΑΡΤΗΣ «ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ-ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ» Υπεύθυνοι καθηγητές: Παπασαράντος Θεόδωρος Κατσίχτη Ευγενία

2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ο Δ. Γληνός έλεγε ότι «ο μόνος τρόπος για να ζήσει κανείς και να πεθάνει σαν άνθρωπος, είναι να ζήσει και να πεθάνει για ένα ιδανικό». Τούτη η ρήση, βαθιά ανθρώπινη, καθόλου χιμαιρική και περισσότερο από ποτέ επίκαιρη, αποτέλεσε για μας το έναυσμα,αλλά, κυρίως, το ερέθισμα για την ενασχόλησή μας με το θέμα του εθελοντισμού και της κοινωνίας των πολιτών. Τα ιδανικά της πίστης στον άνθρωπο ως μοναδικής και ανεπανάληπτης οντότητας, το όραμα για μια κοινωνία αλληλεγγύης, συνεργασίας, συλλογικής συνείδησης, - ξεχασμένα και για κάποιους παρωχημένα- δικαιώνονται και πραγματώνονται μέσω της εθελοντικής προσφοράς. Ο εθελοντισμός σημαίνει «εγώ είμαστε εμείς», σημαίνει επιβεβαίωση της ύπαρξής μας, σημαίνει δικαίωση του προορισμού μας. Ο εθελοντής προσφέρει και ταυτόχρονα γίνεται ο ίδιος αποδέκτης και κοινωνός της προσφοράς του. Αυτή είναι η πεμπτουσία του και αυτός είναι ο στόχος και ο σκοπός της εργασίας. Θεωρήσαμε, λοιπόν, αναγκαίο να δώσουμε ερεθίσματα στα παιδιά για να ερευνήσουν μέσα στην υπάρχουσα βιβλιογραφία και στις σχετικές ιστοσελίδες για τον εθελοντισμό γενικά στον κόσμο και στην Ελλάδα ειδικότερα. Επιπλέον, τα φέραμε σε επαφή με εθελοντές που τους μετέφεραν την εμπειρία τους, ενώ συμμετείχαν στην οργάνωση εθελοντικής προσφοράς του σχολείου στο «Κοινωνικό Παντοπωλείο» της πόλης μας Αφού συγκεντρώσαμε όσα περισσότερα στοιχεία μπορέσαμε διαμορφώσαμε την παρούσα εργασία. Στην εργασία αυτή υπεύθυνοι καθηγητές ήταν: ο κ. Παπασαράντος Θεόδωρος,Φιλόλογος και η κ. Κατσίχτη Ευγενία, Φιλόλογος Οι μαθητές της Α τάξης του 1 ου Γενικού Λυκείου Σπάρτης που συμμετείχαν ανά ομάδες είναι: 1 Η ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2 Η ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑΝΝΟΎΚΟΥ ΣΑΠΦΩ ΓΕΩΡΓΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΡΕΤΣΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟ Σ ΝΙΚΟΛΑΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ ΛΕΡΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥΛΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΚΟΥΡΟΥ ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΕΛΛΑΣ ΠΑΝ/ΤΗΣ 3 Η ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4 Η ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΒΛΑΧΟΥ ΧΑΡΙΣ ΓΚΙΣΤΙ ΧΟΡΙΕΣΤ ΦΡΑΓΚΟΣ ΒΑΣ. ΒΟΥΝΑΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΜΑΡΡΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΡΗΓΟΡΗ ΑΝΑΣΤ. ΙΩΑΝ ΜΑΚΕΔΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝ/ΤΗΣ ΡΗΓΑΚΟΥ ΑΣΠΑΣΙΑ ΜΟΥΡΟΥΤΣΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ξεκινώντας την εργασία με την ομάδα των μαθητών που επέλεξαν το συγκεκριμένο θέμα θεωρήσαμε αναγκαίο να συναφθεί από κοινού το συμβόλαιο συνεργασίας. Οι μαθητές με προθυμία ανταποκρίθηκαν και έθεσαν τις αρχές του συμβολαίου, το οποίο όλοι υπέγραψαν. Στη συνέχεια παρουσιάσαμε το σκεπτικό του σχεδίου εργασίας, δίνοντας τα κατάλληλα ερεθίσματα για προβληματισμό ώστε να διαμορφωθούν τα συγκεκριμένα ερευνητικά ερωτήματα Μετά από την επαφή με δύο εθελοντές τον κ.κουτσοβίτη Παρασκευά, παιδίατρο και τον Δεληγιάννη Χαράλαμπο, καθηγητή Αγγλικών και ύστερα από συζήτηση καταλήξαμε στα παρακάτω ερευνητικά ερωτήματα 1. Τι είναι ο εθελοντισμός 2. Ιστορική αναδρομή της εξέλιξης του εθελοντισμού 3. Εθελοντής-προφίλ-κίνητρα 4. Νομικό πλαίσιο εθελοντισμού 5. Ο εθελοντισμός στη σύγχρονη εποχή 6. Εθελοντισμός και υγεία, αθλητισμός, εκπαίδευση 7. Ρόλος Μ.Κ.Ο. Στην πορεία οι μαθητές χωρίστηκαν σε τέσσερις (τρεις πενταμελείς και μία τετραμελή) υποομάδες, όπου με τη διακριτική καθοδήγησή μας φροντίσαμε να αποτελούνται από μαθητές διαφορετικών προσωπικοτήτων(με γνώμονα την αρχή της ετερογένειας) Οι μαθητές εργάστηκαν ομαδοσυνεργατικά σε όλες τις φάσεις της εργασίας Οι σκοποί αυτής της εργασίας είναι: Γνώση και συνειδητοποίηση εκ μέρους των μαθητών της σημασίας του εθελοντισμού, ως ανθρωπιστικού και ιδεολογικού κινήματος, ειδικότερα στη σύγχρονη εποχή Προβληματισμός και έρευνα σχετικά με τη συμβολή του εθελοντισμού και των κοινωνικών δράσεων στην αντιμετώπιση και άμβλυνση των σύγχρονων κοινωνικών φαινομένων και προβλημάτων Άσκηση της σκέψης των μαθητών, της μεθοδικότητάς τους, της δημιουργικότητάς τους, της αναγκαιότητας για συνεργασία, μέσω της ουσιαστικής και προσωπικής συμμετοχής τους σε όλα τα στάδια μιας ερευνητικής εργασίας, βασισμένης σε επιστημονική μέθοδο.

4 Τι είναι ο εθελοντισμός? Ο εθελοντισμός είναι η πρόθυμη δέσμευση ενός ατόμου να εργαστεί χωρίς αμοιβή για ένα καθορισμένο ή αόριστο χρονικό διάστημα για το γενικό καλό της κοινωνίας. Από την άλλη πλευρά ο εθελοντισμός διευκολύνει την άσκηση ορισμένων κοινωνικών δικαιωμάτων, ενδυναμώνει τη δημόσια σφαίρα και έρχεται να δώσει μια βιώσιμη και έγκυρη απάντηση σε κοινωνικά προβλήματα. Ως εργασία λοιπόν ο εθελοντισμός : 1) Περιλαμβάνει δραστηριότητες που παράγουν αγαθά/υπηρεσίες και συνεισφέρουν σε περιεχόμενο με ουσιαστική αξία στον παραλήπτη αυτής (της εργασίας), η οποία και παρέχεται σε έναν ελάχιστο και μετρήσιμο χρόνο.

5 2) Είναι μη αμειβόμενη εργασία, σε χρηματική αξία ή σε είδος, μπορεί όμως να προβλέπεται περιορισμένη αμοιβή ή αποζημίωση στο βαθμό που προκύπτει για να καλύψει δαπάνη που έχει υποστεί ο εθελοντής ή ώστε να αντισταθμίσει βασικά έξοδα που έχει πραγματοποιήσει. 3) Είναι μη υποχρεωτική, δηλαδή, προκύπτει από την αυτόβουλη συμμετοχή, χωρίς έννομη συμμόρφωση ή παροχή της υπό πίεση ή εντολή. 4) Είναι άμεση και διενεργείται όχι μόνο μέσω των εθελοντικών οργανώσεων αλλά και απευθείας από άτομα (άτυπος ή άμεσος εθελοντισμός), ιδιαίτερα σε περιπτώσεις περιοχών όπου η υλοποίηση τέτοιων δράσεων δεν είναι δυνατό να παρασχεθεί από οργανώσεις (είτε δε δρουν σε αυτή είτε δεν εξασφαλίζουν τη ζητούμενη παροχή/υπηρεσία). 5) Πραγματοποιείται για ωφέλεια κάποιου εκτός του νοικοκυριού ( ή της οικογένειας) του εθελοντή. Ο σκοπός του εθελοντισμού! Ο σύγχρονος εθελοντισμός δεν περιορίζεται απλώς σε ορισμένες παρεμβάσεις οικονομικού ή προνοιακού χαρακτήρα για την ανακούφιση επειγόντων κοινωνικών προβλημάτων αλλά αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων και του φυσικού περιβάλλοντος. Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε η ερευνητική ομάδα, που εργάστηκε στο ερευνητικό πρόγραμμα Volmed-Hellas και ύστερα από επιστημονικές αναλύσεις των τελευταίων χρόνων, υπολογίζεται ότι οι οργανώσεις που έχουν προσφέρει εθελοντικά υπηρεσίες στην χώρα μας ανέρχονται στις

6 Οι αιτίες που οδηγούν άτομα και οργανώσεις στον εθελοντισμό. Οι αιτίες που οδηγούν άτομα και οργανώσεις στον εθελοντισμό έχει διατυπωθεί ότι είναι οι ακόλουθες : α) Η κρίση του κοινωνικού κράτους κάτω από την πίεση των νέων πολιτικών αντιλήψεων και της οικονομικής παγκοσμιοποίησης φαίνεται ότι το κράτος δεν μπορεί να προσφέρει όλα όσα χρειάζονται για την αντιμετώπιση των πιεστικών κοινωνικών προβλημάτων της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. β) Η κρίση των πολιτικών κομμάτων. Ενώ παλαιότερα οι άνθρωποι μέσω των πολιτικών κομμάτων συμμετείχαν στα κοινά, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια κάμψη στη συμμετοχή αυτή. γ) Η τρίτη αιτία αφορά την αντίληψη που εδραιώνεται στην κοινωνία και σύμφωνα με την οποία η παρουσίαση των αξιών, της αξιοπρέπειας, της ισότητας, της αλληλεγγύης και της κοινωνικής ευθύνης, δηλαδή των βασικών αξιών του κοινωνικού κράτους, δεν είναι υπόθεση μόνο του πολιτικοδιοικητικού συστήματος. Ο εθελοντισμός στη σημερινή εποχή!!! Στη σημερινή εποχή, η συνεχώς αυξανόμενη τάση δραστηριοποίησης εθελοντικών οργανώσεων, είναι αποτέλεσμα της αδυναμίας τόσο του κράτους όσο και των μηχανισμών της αγοράς, να αντιμετωπίσουν ικανοποιητικά τα ολοένα και πιο σύνθετα κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα. Έτσι οι εθελοντικές οργανώσεις ουσιαστικά δραστηριοποιούνται στην παραγωγή των "δημοσίων αγαθών". Αγαθά που το Κράτος αδυνατεί να προσφέρει σε επαρκή ποσότητα και ποιότητα, αλλά και ο ιδιωτικός τομέας δεν επιθυμεί να τα προσφέρει, εφόσον τα περιθώρια κέρδους δεν είναι ικανοποιητικά. Για τον λόγο αυτό οι προνοιακές και κοινωνικές υπηρεσίες, ο πολιτισμός, το περιβάλλον κ.λ.π. αποτελούν τα προνομιακά εκείνα πεδία στα οποία οι εθελοντικές οργανώσεις καλούνται να δραστηριοποιηθούν.

7 Η συνεισφορά του εθελοντισμού Ο εθελοντισμός ταυτίζεται με τη φιλανθρωπία, όπως χρησιμοποιήθηκε κατά την κλασική εποχή κυρίως για να αποδώσει μια καινούργια αρετή, την αγάπη για το συνάνθρωπο. Όσο όμως και αν επιδιώχθηκε από όλους να ταυτιστούν οι δύο έννοιες, ο εθελοντισμός συνεχίζει να εμπνέει περισσότερο, ειδικά στη σημερινή εποχή που κυριαρχεί ο ατομικισμός. Ο Εθελοντισμός είναι ο δείκτης τού πολιτισμού μιας κοινωνίας. Μέσω του εθελοντισμού επιτυγχάνονται τα εξής: 1) Φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά και βοηθάει να διευθετηθούν τα κοινωνικά προβλήματα στη βάση. 2) Ενισχύει την απόκτηση κοινωνικών, επικοινωνιακών και επαγγελματικών δεξιοτήτων και αναπτύσσει νέες ικανότητες. 3) Ενδυναμώνει και δίνει νέο περιεχόμενο στη ζωή των ενηλίκων. 4) Αυξάνει τη δυνατότητα ενεργούς συμμετοχής των νέων στη ζωή και την εργασία. 5) Αποτελεί εν δυνάμει χώρο ανάπτυξης νέων κοινωνικών υπηρεσιών αυξάνοντας την απασχόληση. Συμβουλές για τον εμψυχωτή Εθελοντισμός είναι να προσφέρεις τις υπηρεσίες σου σε μια οργάνωση καθορισμού της γειτονιάς σου. Εθελοντισμός είναι η διανομή τροφίμων και ιατρική ή υλική βοήθεια σε ένα καταφύγιο. Εθελοντισμός είναι να βοηθάς μια μη κυβερνητική οργάνωση στη συλλογή δειγμάτων νερού χωρίς αποζημίωση. Εθελοντισμός είναι να συμμετέχεις στην κατασκευή κατοικιών για αστέγους. Εθελοντισμός είναι να προσφέρεις τις υπηρεσίες σου ως προπονητής σε μια αθλητική αμάδα στην οποία συμμετέχει το παιδί σου. Εθελοντισμός είναι να βοηθάς το παιδί κάποιου στα μαθήματα του σχολείου.

8 Ιστορική αναδρομή του Εθελοντισμού Ορισμός: Η λέξη εθελοντισμός προέρχεται από το ρήμα «εθέλω» που σημαίνει θέλω πολύ. Ο εθελοντισμός είναι στάση ζωής. Είναι η ενσυνείδητη και ανιδιοτελής προσφορά στους συνανθρώπους μας και έχει ως κινητήρια δύναμη την αγάπη που πηγάζει από την ανθρώπινη ψυχή. Είναι η προσφορά υπηρεσιών χωρίς ανταλλάγματα, χωρίς προσδοκία υλικής αμοιβής ή προσωπικής προβολής. Ο εθελοντής λειτουργεί πάντα με ελεύθερη βούληση. Εθελοντισμός στην Αρχαιότητα Ολυμπιακοί Αγώνες: Από το 776 π.χ. και μετά οι Αγώνες, σιγά-σιγά, έγιναν πιο σημαντικοί σε ολόκληρη την αρχαία Ελλάδα φτάνοντας στο απόγειο τους κατά τον 6ο και 5ο αι. π.χ..οι νικητές των αγώνων θαυμάζονταν και γίνονταν αθάνατοι μέσα από ποιήματα και αγάλματα. Το έπαθλο για τους νικητές ήταν ένα στεφάνι από κλαδί ελιάς. Θεωρικά Χρήματα: Δείγμα εθελοντισμού επίσης στην αρχαία Αθήνα ήταν τα θεωρικά χρήματα που πρόσφερε η Αθήνα στους άπορους πολίτες της, προκειμένου να παρακολουθούν τις θεατρικές παραστάσεις που οργανώνονταν στη διάρκεια των μεγάλων εορτών της. Χορηγία: Στήν αρχαία Ελλάδα ο θεσμός της χορηγίας αποτελούσε δημόσιο και επιβεβλημένο χρέος για κάθε πολίτη και ειδικότερα των επιφανέστερων. Στην αρχαία Ελλάδα και ειδικά στην Αθηναϊκή δημοκρατία αποτελούσε κυρίαρχη ιδεολογία, η δραστηριοποίηση και προσφορά κάθε πολίτη, στον οικονομικό, κοινωνικό και πνευματικό τομέα εξίσου. Ο πολίτης είχε την υποχρέωση να εργάζεται και να προσφέρει το περίσσευμα της εργασίας σε επενδύσεις προς όφελος της κοινωνίας. Ενδεικτικά ο ενσαρκωτής της Δημοκρατίας Περικλής ενεφανίσθη δια πρώτη φορά στα δημόσια πράγματα μέσω πολιτιστικής χορηγίας τραγωδίας του Αισχύλου και όπως διακηρύσσει το ψήφισμα της Αιξωνής ''στην γενναιοδωρία των χορηγών βασίζεται η καλλιτεχνική δραστηριότητα'' στην αρχαία Αθήνα. Σύμφωνα με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου ευεργεσία, ως κοινωνική προσφορά, θεωρείται λειτουργία και οι ευεργέτες θεωρούνται λειτουργοί. Οι Έλληνες ευεργέτες στο διάβα της ιστορίας κατόρθωσαν να υπερβούν ίδιον της απλής ζωής και το απλώς έχειν και κατέχειν στο πλέον είναι, του ποιοτικού τρόπου της κοινωνικής συνύπαρξης, όπου οι έννοιες του ήθους και της σπουδαιότητος, εκφράζουν την ειδοποιό διαφορά που διακρίνει την χορηγία, την ευεργεσία και την φιλανθρωπία. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ "ΛΑ'Ι'ΔΑΣ" ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΚΟΡΙΝΘΙΑ: Η διάσημη αυτή και περικαλλεστάτη Εταίρα της αρχαιότητος, σύγχρονος της Ασπασίας, γεννήθηκε περί το 480 π.χ. Ήτο τόσο όμορφη και τόσο ωραία που οι Έλληνες για να εξυμνήσουν τα κάλλη της, έγραψαν το ακόλουθο επίγραμμα: «Την εις τας μάχας ανίκητον, την τροπαιούχον Ελλάδα καθυπεδούλωσε νυν υπερφυής καλλονή». Η Λαΐς είχε αναρίθμητους λάτρεις. Αυτός και ο λόγος που έγινε πλουσιωτάτη. Σε τέτοιο σημείο είχαν φθάσει τα πλούτη της, που έλεγαν πως αν η Αθήνα εκαυχάτο για τον Παρθενώνα της, η Κόρινθος είχε τα ανάκτορα και τους κήπους της Λαΐδος, όπου ετελούντο μυθώδεις τελετές. Εκτός των κήπων αυτών και των ανακτόρων της, ίδρυσεν την λεγομένην Ακαδημίαν ρητορικής και ερωτικής μαθήσεως!.. Μεγάλη καρδιά, όπως θάλεγε ο λαός, δαπανούσε μεγάλα ποσά χάριν των απόρων και πτωχών κορασίδων, αλλά και για όλους τους πάσχοντες. Δια τούτο όταν πέθανε, ολόκληρη η Κόρινθος επένθησε τον θάνατόν της ανεγείροντας, προς τιμήν της, πολύτιμον τάφον επί του οποίου, κατά τον Παυσανία, εκάθητο μαρμάρινη λέαινα, που κρατούσε στα νύχια της κριόν για να συμβολίζη την απληστίαν και το ασελγές της ζωής!

9 Εθελοντισμός στην Τουρκοκρατία Κρυφό Σχολειό: Με τον όρο κρυφό σχολειό αναφέρεται από τους Έλληνες η κρυφή και απαγορευμένη από τους Τούρκους διδασκαλία η οποία σύμφωνα με αμφιλεγόμενες μαρτυρίες φέρεται ότι λάμβανε χώρα κατά την τουρκοκρατία, είτε διότι η εκπαίδευση των Ελλήνων ήταν απαγορευμένη σε ορισμένους τόπους και κατά ορισμένες περιόδους είτε διότι στα πλαίσια της επιτρεπόμενης εκπαίδευσης γίνονταν και μαθήματα εθνικής αφύπνισης και ανεξαρτησίας. Το «κρυφό σχολειό» διδασκόταν ως πραγματικότητα για αρκετές δεκαετίες στα ελληνικά σχολεία μέχρι τη δεκαετία του 1970, στο πλαίσιο των μαθημάτων Ιστορίας. Σήμερα κατ' άλλους αποτελεί μύθο, κατ' άλλους θρύλο με ιστορική βάση και κατ' άλλους στοιχείο της προφορικής παράδοσης, με διάφορους οικισμούς και μοναστήρια να αναφέρονται ως σημεία που λειτουργούσε κρυφό σχολειό. Με τον τίτλο «κρυφό σχολειό» αναφέρονται επίσης πίνακας του Γύζη του 1885/6 και ποίημα του Ιωάννη Πολέμη του 1900, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την απήχηση της παράδοσης του κρυφού σχολειού. Έλληνες Ευεργέτες την περίοδο της Τουρκοκρατίας: Μελετώντας κάποιος τις διαθήκες που κατέλιπαν και τη βιογραφία τους παρατηρεί ότι οι ευεργέτες προέρχονταν από όλα τα επαγγέλματα και ήταν όλων των κοινωνικών τάξεων: Νοικοκυρές, αγράμματοι, επιφανείς πολιτικοί, έμποροι, καθηγητές Πανεπιστημίου, τραπεζίτες, βιομήχανοι, χρυσοχόοι, διπλωμάτες, χανιτζήδες, ταβερνιάρηδες, καφετζήδες, αρτοποιοί, επιχειρηματίες, υπάλληλοι, ιερομόναχοι, δικηγόροι, μηχανικοί, γιατροί κ.α. Ξεκίνησαν από χωριά πάμπτωχα, υπόδουλα στον Τουρκικό ζυγό. Οι περισσότεροι από αυτούς έφυγαν μικρά παιδάκια αμούστακα ( 10 και 15 ετών ) χωρίς να ξέρουν γράμματα, χωρίς να ξέρουν τη γλώσσα της χώρας προορισμού τους και μερικές φορές ούτε καν τη χώρα προορισμού τους, χωρίς να έχουν γνωστούς ή φίλους εκεί, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα επικοινωνίας με τους συγγενείς στην πατρίδα τους για ό,τι και αν συνέβαινε. Άλλοι χάθηκαν και κανείς δεν έμαθε ποτέ το πώς και το γιατί, άλλοι επιβίωσαν κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες, δούλεψαν σκληρά, ανδρώθηκαν και μεγαλούργησαν. Σίγουρα οι περιπέτειες των σύγχρονων ηρώων θα ωχριούσαν μπροστά στις δικές τους. Έφτασαν στα πέρατα του κόσμου και δεν λησμόνησαν από πού ξεκίνησαν. Πολλοί από αυτούς υπήρξαν επιφανείς πολίτες και ρυθμιστές της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής του τόπου που διέμεναν και εργάζονταν. Είναι ενδιαφέρουσες οι βιογραφίες τους, οι περιπέτειες και οι περιπλανήσεις τους ανά την οικουμένη, τα επαγγέλματα που έκαναν αλλά και ο τρόπος ζωής τους. Οι ευεργεσίες τους είναι πράξεις αλτρουϊσμού που επιβεβαιώνουν το ότι οι πράξεις ευεργεσίας δεν είναι το τέλος αλλά Η ΑΡΧΗ. Μακριά από τη λογική της υστεροβουλίας και του αντισταθμίσματος, μακριά από τα φώτα τη δημοσιότητας, σιωπηρά και αθόρυβα άφησαν την περιουσία τους. Άλλοι επέλεξαν να μείνουν ακόμη και άγαμοι, όπως πολλοί αναφέρουν και στις διαθήκες τους, ώστε να αφήσουν μεγαλύτερα ποσά για ευεργεσίες στην πατρίδα τους. Δεν τους ενδιέφερε η δική τους ευημερία αλλά το πώς θα μπορέσουν να βοηθήσουν έμπρακτα και ουσιαστικά όλους όσους έμειναν πίσω στην ιδιαίτερη πατρίδα τους, στα Γιάννενα, στην Ήπειρο, στην Ελλάδα ολόκληρη, που τόσο φτωχή ήταν. Σημαντικοί Έλληνες Ευεργέτες: ΑΔΕΛΦΟΙ ΖΩΣΙΜΑΔΕΣ: Όνομα: Αδελφοί Ζωσιμάδες Καταγωγή : Οι Ζωσιμάδες καταγόταν από το Γραμμένο Ιωαννίνων.

10 Οικογενειακή Κατάσταση: Γιοι του Παναγή Ζωσιμά, που καταγόταν από το Γραμμένο της Ηπείρου, γεννήθηκαν στα μέσα του 18ου αιώνα στα Ιωάννινα, όπου ο πατέρας τους ήταν εγκατεστημένος ως έμπορος. Οι Ζωσιμάδες ήταν έξι αδέλφια: Ο Ιωάννης ( ) Ο Αναστάσιος ( ) Ο Νικόλαος ( ) Ο Θεοδόσιος ( ) Ο Ζώης ( ) Ο Μιχαήλ ( ) ΧΩΡΑ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ: Ο Νικόλαος, ο Θεοδόσιος και ο Μιχαήλ εγκαθίστανται γύρω στο 1785 στο Λιβόρνο της Ιταλίας, ενώ οι άλλοι τρεις στη Νίζνα της σημερινής Ουκρανίας και αργότερα στη Μόσχα. Η πόλη της Νίζνα κατά την τσαρική εποχή ήταν σπουδαίο ρωσικό διαμετακομιστικό κέντρο ευρωπαϊκών και ασιατικών εμπορευμάτων και σ αυτό συνέβαλαν αποφασιστικά και οι Έλληνες έμποροι ως διαμεσολαβητές μεταξύ της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και της Μεγάλης Ρωσίας. Οι Έλληνες έμποροι είχαν πολλά προνόμια από την Ρωσία και το 1785 ίδρυσαν το περίφημο Μαγιστράτο των Ελλήνων που αναγνωριζόταν από τις ρωσικές αρχές ως ανεξάρτητη δημοκρατία. Πρόσφατα έγινε η αδελφοποίηση των πόλεων Νίζνα και Ιωαννίνων σε ανάμνηση των δεσμών που υπήρχαν ανάμεσα στις πόλεις αυτές από την εποχή της δραστηριοποίησης σ αυτή των Ελλήνων εμπόρων της διασποράς, των αδελφών Ζωσιμά και πολλών άλλων. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΑΤΖΗΚΩΝΣΤΑΣ: Όνομα: Γεώργιος Χατζηκώστας ή Χατζηκώνστας Καταγωγή-Οικογενοιακή Κατάσταση: Ο Γεώργιος Χατζηκώστας, γεννήθηκε το 1753 στα Γιάννενα. Παντρεύτηκε την Αικατερίνη Μελαχρινού και απόχτησε 8 παιδιά Χώρα προορισμού: Αφού μαθήτευσε στα Γιάννενα κοντά στους Μπαλάνους, έφυγε για την Κωνσταντινούπολη και στη Μόσχα μετά τον θάνατο του αδελφού του που βρισκόταν εκεί. Επαγγελματική Δραστηριότητα: Στην Κωνσταντινούπολη επιδόθηκε στο εμπόριο πολύτιμων ειδών Μετά το 1815 φεύγει για τη Μόσχα και γνωρίζεται με τους εξέχοντες Ηπειρώτες αδελφούς Ριζάρη, Ζωσιμά Ευεργεσίες: Μετά το 1840 αναλαμβάνει την αποπεράτωση του ναού του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Αθανασίου, της πόλης και συμμετέχει σε κάθε έρανο που γίνεται, η σε κάθε έκδοση βιβλίου του Διαφωτισμού. Επίσης ενισχύει μονές, εκκλησίες και σχολεία, όπως και φτωχούς. Στα Ιωάννινα και το Μεσολόγγι αναγείρει από ένα Νοσοκομείο. Στην Αθήνα γίνεται το Ορφανοτροφείο Αρρένων με ισόβιο πρόεδρο τον Γεώργιο Σταύρου ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ: Όνομα: Αγγελική Παπάζογλου Καταγωγή: Η Αγγελική Παπάζογλου καταγόταν από το Σκαμνέλι Οικογενοιακή Κατάσταση: Ήταν ευσεβής και φιλάνθρωπη όμως δεν κατάφερε να αποκτήσει παιδιά. Ευεργεσίες: Ύστερα τον θάνατο του άνδρα της άρχισε να κάνει έργα κοινής ωφέλειας στα Γιάννενα και στο Ζαγόρι. Επισκεύασε δρόμους σε διάφορες περιοχές της Ηπείρου για την κατασκευή των οποίων ξόδεψε πάνω από γρόσια. Επίσης ανακαίνισε την εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης αφού έδωσε την δικαιοδοσία το όρος Σινά, όπου και έχει ταφεί.

11 Έδωσε γρόσια για την κατασκευή γέφυρας και πηγαδιού στη Λούτσα των Ιωαννίνων. Ανάλαβε η ίδια τη συντήρηση του σχολείου Άνω Βίτσας. Έδωσε το σπίτι της στα Γιάννενα για την δημιουργία υφαντικής σχολής για τα φτωχά κορίτσια. Όρισε 12 κορίτσια να τρέφονται, να ντύνονται και να διδάσκονται για μία τριετία αφού είναι απόφοιτες του δημοτικού σχολείου. Ύστερα από τον θάνατό της με θέληση της ιδίας η οποία γραφόταν στην διαθήκη της δόθηκαν διάφορα ποσά η μερίσματα μετοχών της, για την εκκλησίες και μοναστήρια για την κατασκευή και τη συντήρηση δρόμων και γεφυριών, για διόρθωση κοινών φρεάτων, για την συντήρηση δημοτικού σχολείου, όπως και για δημιουργία βιβλιοθήκης για το Πανεπιστήμιο Αθηνών και αγορά βιβλίων. Όρισε επίσης να δίνονται κάθε χρόνο στο νοσοκομείο Χατζηκώνστα για τους άρρωστους με χρόνιους ή σοβαρές νόσους υπό τον όρο η αίθουσα να πάρει το όνομά της και ό,τι χρηματικό ποσό περισσεύει να δίνεται στους άπορους της πόλης. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ: Όνομα: Γεώργιος (Αυγέρης )Αβέρωφ Καταγωγή: Καταγόταν από το Μέτσοβο της Ηπείρου, όπου και γεννήθηκε το Χώρα Προορισμού: Η χώρα προορισμού ήταν η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου (1840). Εκλήθη από τον ετεροθαλή αδελφό του Αναστάσιο, ο οποίος μετά από μακρά παραμονή στη Ρωσία κληροδότησε στον Γεώργιο την περιουσία του και το ρωσίζον όνομα του. Εθελοντισμός στη Βιομηχανική Επανάσταση ΜηΚυβερνητικές Οργανώσεις: Οι πρώτες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις ιδρύθηκαν τον 18ο αιώνα και αποσκοπούσαν, στην κατάργηση του δουλεμπορίου και της δουλείας (Quakers, 1788, στην Πενσυλβάνια των ΗΠΑ, Sierra Leone Company,1787, στο Λονδίνο, Societe des Amis des Noirs, 1788, στο Παρίσι). Κατά την διάρκεια του Μεσοπολέμου, οι Μ.Κ.Ο., ανέπτυξαν δραστηριότητες, στην Κοινωνία των Εθνών και τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας.Το1922, ιδρύεται η Διεθνής Ομοσπονδία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο αριθμός των Μ.Κ.Ο. αυξάνεται, με γεωμετρική πρόοδο. Μεγάλη έξαρση παρατηρήθηκε, μετά το 1970, ιδίως στην Λατινική Αμερική και την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Οι Μ.Κ.Ο δραστηριοποιούνται σε πολλούς τομείς: ανθρώπινα δικαιώματα, εργασιακές σχέσεις, κατάργηση διακρίσεων, μειονότητες, μετανάστες, κατάσταση της γυναίκας και του παιδιού, το περιβάλλον, τα δικαιώματα των καταναλωτών, ο αφοπλισμός, η ειρήνη, η υγεία κ.λπ. Εθελοντισμός στους Α' και Β' Παγκόσμιους Πολέμους Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός: Πριν τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο: 10 Ιουνίου 1877: Ιδρύεται ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός.

12 : Πρώτες δράσεις του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού: Κρητική Επανάσταση και απελευθερωτικά κινήματα στην Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία: συγκροτούνται Πρόχειρα Νοσοκομεία για την περίθαλψη των τραυματιών Συγκροτείται ο Τομέας Νοσηλευτικής του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Ο μεγάλος σεισμός της Χίου: συγκροτείται κινητό χειρουργείο και διανέμονται τρόφιμα ρουχισμός και βοηθήματα στους τραυματίες (Χριστιανούς, Οθωμανούς και Εβραίους). Ιδρύεται ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός : Έναρξη Ελληνοτουρκικού Πολέμου: Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός προσφέρει νοσηλευτική επικουρία στον μαχόμενο στρατό και στον άμαχο πληθυσμό ιδρύοντας νοσοκομεία που περιοδεύουν σε όλη την Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος του πολέμου, περιθάλπει τους πρόσφυγες απ όλες τις περιοχές. Ιδρύεται η Πρώτη Πρακτική Σχολή Αδελφών Νοσοκόμων, μονοετούς φοίτησης με στόχο την ουσιαστική συμβολή του Συλλόγου στην υγειονομική υπηρεσία για την περίθαλψη και νοσηλεία των τραυματιών του πολέμου. Η Σχολή αποτελεί κίνητρο για την ανάπτυξη της νοσηλευτικής εκπαίδευσης στη χώρα. Βαλκανικοί Πόλεμοι: Ανοίγουν νοσοκομειακές μονάδες του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού σε όλη την Ελλάδα για την περίθαλψη των τραυματιών του πολέμου. Διοργανώνονται έρανοι στην Ελλάδα και το εξωτερικό. ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΚΡΗΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ: Η συμβολή των Κρητών φοιτητών στους Βαλκανικούς Πολέμους δεν δύναται να εξαντληθεί με τη μελέτη του εθελοντικού Κρητικού Φοιτητικού Λόχου. Υπάρχει ακόμη ένας μεγάλος αριθμός Κρητών φοιτητών και σπουδαστών, που έλαβαν εθελοντικά μέρος στους Απελευθερωτικούς Πολέμους του , υπηρετώντας είτε σ εθελοντικά σώματα Κρητών οπλαρχηγών, είτε σε διαφορετικούς λόχους του «Ανεξάρτητου Συντάγματος Κρητών», όπως για παράδειγμα ο λοχίας Ιωάννης Φιωτάκης, ο οποίος σκοτώθηκε στο Σιδηρόκαστρο το 1913, υπηρετώντας στο «Τάγμα Κολοκοτρώνη», είτε σ εθελοντικά Σώματα Κρητών οπλαρχηγών, όπως για παράδειγμα ο φοιτητής της Σχολής Ευελπίδων Στέλιος Παπαδόπετρος, ο οποίος έπεσε στη μάχη της Σιάτιστας υπηρετώντας στο εθελοντικό Σώμα του συγγενή του καπετάν Γιώργη Παπαδόπετρου. Α' Παγκόσμιος Πόλεμος: Εθελοντική δράση Στρατιωτών: Ο Α Παγκόσμιος πόλεμος έληξε νικηφόρα για τον Ελληνικό στρατό. Στα επινίκια, όμως, δε βρίσκονταν όλοι οι Έλληνες στρατιώτες. Ένα ολόκληρο σώμα στρατού, το τέταρτο, (7000 άνδρες) βρίσκεται σε εθελοντική αιχμαλωσία στη Γερμανία. Πρόκειται για την άγνωστη στους περισσότερους Έλληνες εθελοντικής παράδοσης του Δ Σώματος του Ελληνικού στρατού στους Γερμανούς, για να μην πέσει στα χέρια των Βουλγάρων. Τα θλιβερά αυτά γεγονότα εξελίχθηκαν το 1916, όταν το αλαλούμ που θα προκαλέσει ο Εθνικός Διχασμός θα επιτρέψει στους Βούλγαρους να καταλάβουν ένα μεγάλο μέρος

13 της Ανατολικής Μακεδονίας και να απομονωθεί το Δ Σώμα του Ελληνικού Στρατού το οποίο κινδύνευε να αιχμαλωτιστεί από τους Βούλγαρους. Αν οι 7000 στρατιώτες και αξιωματικοί έπεφταν στα χέρια των Βουλγάρων η ζωή τους θα κινδύνευε άμεσα ή στην περίπτωση που θα έπρεπε να ανταλλαγούν η ελληνική κυβέρνηση θα έπρεπε να διαπραγματευτεί την κυριαρχία στη Θεσσαλονίκη ή την Θράκη. Οι Έλληνες στρατηγοί, τότε, είχαν μία παράξενη και πρωτοποριακή ιδέα, που αν και ήταν πρωτοφανής, στην παγκόσμια Ιστορία, θα αποβεί συμφέρουσα για την Ελληνική πλευρά: παρακάλεσαν τους Γερμανούς, με τους οποίους δε βρισκόμασταν επίσημα σε πόλεμο, να αιχμαλωτίσουν αυτοί τον ελληνικό στρατό να τον μεταφέρουν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία, να τους κάνουν ό,τι θέλουν αρκεί να τους γλυτώσουν από τα χέρια των Βουλγάρων. Σας παρακαλούμε να μας αιχμαλωτίσετε : Έναρξη Α Παγκόσμιου Πολέμου: Ιδρύεται η Σχολή Επικούρων Αδελφών Νοσοκόμων, διετούς φοίτησης και χορηγείται η πρώτη Άδεια Ασκήσεως Επαγγέλματος στην Ελλάδα. Ιδρύεται και η Επιτροπή και το Γραφείο Αιχμαλώτων Πολέμου για την αναζήτηση αιχμαλώτων και αγνοουμένων πολέμου τα οποία στη συνέχεια αποτελούν τη βάση για το αρχείο του Τομέα Αναζητήσεων. Συγκροτούνται Κινητά και Μόνιμα Νοσοκομεία και Ιατρεία για την περίθαλψη των τραυματιών. Η μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης: Οι Εθελόντριες Αδελφές Νοσοκόμες του ΕΕΣ συνεργάζονται με τις αρμόδιες αρχές και προσφέρουν υγειονομική περίθαλψη, βοήθεια και διανέμουν τρόφιμα και αναγκαία είδη στους κατοίκους. Μικρασιατική εκστρατεία: Ιδρύονται νοσοκομεία, θεραπευτήρια και άλλα ιατρεία για την περίθαλψη και νοσηλεία των τραυματιών του πολέμου και την φιλανθρωπική αρωγή των προσφύγων. Δημιουργείται το αρχείο Αναζητήσεων. Ιδρύεται η Κεντρική Ερανική Επιτροπή και διενεργείται ο Α Ετήσιος Πανελλήνιος Έρανος. Ιδρύεται η Σχολή Διπλωματούχων Αδελφών Νοσοκόμων και Επισκεπτριών. Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός αναλαμβάνει τη λειτουργία του «Ασκληπιείου Βούλας» το οποίο από το 1920 μέχρι τότε ήταν Ειδικό Σανατόριο του Πανελληνίου Συνδέσμου κατά της Φυματίωσης. Συνθήκη της Λοζάνης και ανταλλαγή πληθυσμών: αποστέλλονται 4 Υγειονομικές Αποστολές που διοργανώνουν ιατρεία και στρατόπεδα περισυλλογής των προσφύγων κάθε εθνικότητας όπου προσφέρονται απολύμανση, αποφθειρίαση, εμβολιασμοί, διανομή τροφίμων και ρουχισμού. Ιδρύεται η Νεότητα του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και κυκλοφορεί το Περιοδικό της.

14 : Εγκαινιάζεται το Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Νοσοκομείο που χτίστηκε από δωρεές των ευεργετών Εμμανουήλ Μπενάκη και Μαρίνου Κοργιαλένιου. Το Νοσοκομείο ανταποκρίνεται στις τελειότερες εξελίξεις της επιστήμης και της τεχνολογίας της εποχής. Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός παραλαμβάνει τον επίκουρο Σύνδεσμο «Σωτήρ» που αποτελούσε τον πρώτο Σταθμό Α Βοηθειών της Αθήνας και οργανώνει και διευρύνει τη δράση του. Ιδρύεται η «Σχολή Εθελοντών Τραυματιοφορέων». Σεισμός στη Χαλκιδική: Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός οργανώνει υγειονομική αποστολή με γιατρούς και νοσοκόμες εφοδιασμένους με τα απαραίτητα νοσηλευτικά είδη για την περίθαλψη των τραυματιών του σεισμού στην Ιερισσό. Βοηθά στην προσωρινή στέγαση των αστέγων και διανέμει ρουχισμό και τρόφιμα. Β' Παγκόσμιος Πόλεμος: Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός παρέχει νοσηλευτική φροντίδα, στελεχώνει νοσοκομειακές μονάδες και σταθμούς πρώτων βοηθειών για την περίθαλψη των τραυματιών, διοργανώνει συσσίτια και διανέμει κουβέρτες και είδη ρουχισμού. Σε μια από τις πιο δύσκολες περιόδους της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, υποκαθιστά, στην ουσία, το κράτος προσφέροντας υπηρεσίες πρόνοιας και διαθέτοντας τις υποδομές του για τη στήριξη του ελληνικού λαού μέσα στις κακουχίες του πολέμου και της επώδυνης κατοχής.

15 ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ Το προφίλ του εθελοντή Δικαιώματα Να λαμβάνει τόσο στην αρχή, όσο και στην πορεία της εθελοντικής του δραστηριοποίησης, ενημέρωση, καθοδήγηση, υποστήριξη και τα απαραίτητα μέσα και υλικά για τις εργασίες που του έχουν ανατεθεί. Να δέχεται μία συμπεριφορά χωρίς διακρίσεις, με σεβασμό ως προς την ελευθερία του, την αξιοπρέπειά του και τις πεποιθήσεις του. Να συμμετέχει ενεργά στην οργάνωση ή στη δράση στην οποία εμπλέκεται, συμμετέχοντας στην ανάπτυξη, το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση των προγραμμάτων σύμφωνα με τους κανονισμούς. Να είναι ασφαλισμένος από κάθε κίνδυνο ατυχήματος που μπορεί να προκύψει από την άσκηση των εθελοντικών του καθηκόντων και να εκτελεί τις αρμοδιότητές του σε ένα περιβάλλον ασφαλές που σέβεται τους κανόνες υγιεινής. Να λαμβάνει αποζημίωση των εξόδων που προκύπτουν από την άσκηση των καθηκόντων του. Να έχει διαπίστευση που υποδεικνύει ότι είναι εθελοντής. Να λαμβάνει το σεβασμό και την αναγνώριση για την κοινωνική αξία της προσφοράς τουλάχιστον. Υποχρεώσεις Να φέρνει εις πέρας τις δεσμεύσεις του με την εθελοντική οργάνωση ή δράση που έχει αναλάβει, σεβόμενος τους σκοπούς και τους κανονισμούς τους. Να σέβεται σύμφωνα με τις υποδείξεις που του έχουν δοθεί, τον εμπιστευτικό χαρακτήρα κάποιων πληροφοριών. Να αρνείται οποιαδήποτε οικονομική ανταμοιβή που του προσφέρεται για την εθελοντική του εργασία. Να σέβεται τα δικαιώματα των δικαιούχων των εθελοντικών δράσεων. Να έχει αλληλέγγυα συμπεριφορά μέσα σε ένα πλήθος συνεργασίας. Να ακολουθεί τα εκπαιδευτικά προγράμματα που προβλέπονται από την οργάνωση ή τη δράση στην οποία συμμετέχει για τη βελτίωση των γνώσεων και των δεξιοτήτων του. Να ακολουθεί τις υποδείξεις που του γίνονται για την άσκηση των καθηκόντων του. Να κάνει σωστή χρήση της διαπίστευσής του και των λογοτύπων της οργάνωσης και να προσέχει το υλικό που του έχει δοθεί για την άσκηση των καθηκόντων του. Τα κίνητρα των εθελοντών Οι ψυχολόγοι μελετούν τα κίνητρα των εθελοντών και ύστερα από έρευνες διαπιστώθηκε ότι έχουν σχέση με δύο βασικούς τομείς της ψυχολογίας του ατόμου: Τον τομέα που έχει ως εστία το ίδιο το άτομο. Τον τομέα που έχει ως εστία το συνάνθρωπο. Συγκεκριμένα, τα βασικότερα κίνητρα αποτελούν: Αλτρουισμός: πηγάζει από το αίσθημα της αλληλεγγύης και της προσφοράς προς αυτούς που χρειάζονται υποστήριξη. Δύναμη: πηγάζει από το αίσθημα επιρροής και συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων.

16 Συμμετοχή σε ομάδες: πηγάζει από το αίσθημα συντροφικότητας και κοινωνικότητας. Επίτευξη: πηγάζει από το αίσθημα προσωπικής ικανοποίησης και ολοκλήρωσης. Εμπειρία: πηγάζει από το αίσθημα απόκτησης γνώσης, μάθησης και προσωπικής ανάπτυξης. Καταξίωση: πηγάζει από την ανάγκη αναγνώρισης των δεξιοτήτων και των επιτευγμάτων. Επαγγελματική δικτύωση: σχετίζεται με την ανάπτυξη επαγγελματικών δεξιοτήτων και δικτύου επαφών. Διασκέδαση: πηγάζει από την ανάγκη ευχαρίστησης. Ωστόσο, πρέπει να αναφέρουμε ότι ο κάθε εθελοντής αποδίδει διαφορετική σημασία στα παραπάνω κίνητρα, η οποία εξαρτάται τόσο από τις ανάγκες του, όσο και από τις αξίες και τους στόχους του. Ανάγκες του ατόμου και εθελοντισμός. Κατά το Maslow, οι ανάγκες των ατόμων ταξινομούνται ως εξής: Όπως παρατηρούμε η συμμετοχή σε εθελοντικές δράσεις αποτελεί μέσο κάλυψης μέρους των αναγκών τριών επιπέδων της παραπάνω πυραμίδας: i. των κοινωνικών ii. των αναγκών αυτοεκτίμησης iii. των αναγκών αυτοπραγμάτωσης. Εμπόδια που συχνά συναντούν οι εθελοντές αποτελούν: Κοινωνικά εμπόδια: κοινωνικός αποκλεισμός και δακρίσεις, ελλιπής υποστήριξη από το σπίτι, περιορισμένες κοινωνικές δεξιότητες. Οικονομικά εμπόδια: χαμηλό επίπεδο ζωής και εισόδημα οικογένειας, ανεργία ή οικονομικά προβλήματα. Ειδικές ανάγκες: νοητικές, σωματικές κλπ. Γεωγραφικά εμπόδια: απομακρυσμένες γεωγραφικά περιοχές αλλά και δυσκολίες στις μεγάλες πόλεις (μετακινήσεις, εγκληματικότητα)

17 Έλλειψη χρόνου: εργασιακές και οικογενειακές υποχρεώσεις. Απουσία ενημέρωσης και απουσία υποστήριξης: από το οικογενειακό και το κοινωνικό περιβάλλον. Οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες, η αβέβαιη είσοδος στην αγορά εργασίας και οι ανάγκες της εποχής, που απαιτούν την απόκτηση νέων δεξιοτήτων, είναι ανασταλτικοί παράγοντες για την ενασχόληση με τον εθελοντισμό. Για αυτό το λόγο, είναι σημαντικό να τονιστούν τα οφέλη που μπορεί κανείς να αποκομίσει από τον εθελοντισμό. Οφέλη που απολαμβάνει ο εθελοντής Ο εθελοντισμός έχει ουσιαστικό και θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία. Πολλά όμως είναι και τα ατομικά πλεονεκτήματα και για όσους συμμετέχουν σε δράσεις εθελοντισμού. Μαθαίνει συνεχώς και αναπτύσσει νέες δεξιότητες. Ο εθελοντής γνωρίζει τις προσωπικές του ικανότητες και τα όριά του και ανακαλύπτει πτυχές του εαυτού του που δεν γνώριζε πριν. Αναπτύσσονται δια βίου μαθησιακές δεξιότητες που σχετίζονται με τη διαχείριση χρόνου, τη λήψη αποφάσεων και την επίλυση προβλημάτων. Αναπτύσσει αίσθημα προσφοράς προς το κοινωνικό σύνολο. Η συνειδητοποίηση του δεσμού με το κοινωνικό σύνολο αλλά και η πίστη ότι όλοι έχουμε κοινωνική ευθύνη, ενθαρρύνει την ανάπτυξη μιας συνειδητοποιημένης στάσης ζωής που χαρακτηρίζεται από έντονο ενδιαφέρον για το συνάνθρωπο και αφοσίωση στην εξυπηρέτηση σκοπών που προάγουν την κοινωνική ευημερία. Νιώθει ένα αίσθημα ολοκλήρωσης. Μέσα από την ενασχόληση με εθελοντικές δραστηριότητες αποκτά θετική εικόνα για τον εαυτό του και αυτοπεποίθηση για τις ικανότητές του. Η αίσθηση χρησιμότητας στο κοινωνικό σύνολο προσφέρει ικανοποίηση και μεγαλύτερη ετοιμότητα στην ανάληψη πρωτοβουλιών. Δίνει ώθηση στις επαγγελματικές του δυνατότητες. Μέσα από τον εθελοντισμό αποκτούνται εμπειρίες και εξειδίκευση αλλά και γνώση ως προς τις επαγγελματικές του επιλογές. Οι εμπειρίες αυτές είναι σημαντικές για τον εμπλουτισμό του βιογραφικού αλλά παράλληλα αναπτύσσεται και ο κύκλος επαγγελματικών επαφών που μπορεί να είναι χρήσιμος στο μέλλον. Αποκτά νέα ενδιαφέροντα, νέες εμπειρίες και γνωρίζεται με νέους ανθρώπους. Η έκθεση σε νέες καταστάσεις και νέους ανθρώπους μπορούν να οδηγήσουν σε νέες γνώσεις και δεξιότητες, ενώ αναπτύσσονται ικανότητες στη συναναστροφή και τη συνεργασία με ανθρώπους διαφορετικού υποβάθρου. Όσοι συμμετέχουν σε εθελοντικές δραστηριότητες αποκτούν νέα ενδιαφέροντα και ερεθίσματα για όσα συμβαίνουν γύρω τους. Οι πλούσιες εμπειρίες, οι νέοι ρόλοι και η εναλλαγή καταστάσεων που προσφέρει η εθελοντική εργασία είναι πολύτιμες για την ανάπτυξη του ανθρώπου. Αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους άλλους. Ο εθελοντής έχει μια δυναμική που μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση για τους άλλους. Η συμμετοχή των νέων σε εθελοντικές δραστηριότητες μπορεί να είναι ιδιαίτερα πολύτιμη για αυτούς αλλά και για την κοινωνία γενικότερα. Ο ενθουσιασμός, οι φρέσκες ιδέες αλλά και οι δεξιότητες που έχουν οι νέοι (ειδικά σε θέματα που αφορούν νέες τεχνολογίες) μπορούν με την κατάλληλη εκπαίδευση και καθοδήγηση να έχουν τεράστια οφέλη για την κοινωνία.

18 ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Στην Ελλάδα το νομικό πλαίσιο που αφορά στον εθελοντισμό είναι αποσπασματικό και κατακερματισμένο, με περισσότερες ή ειδικότερες ρυθμίσεις σε συγκεκριμένους τομείς (όπως ανθρωπιστική βοήθεια, πολιτική προστασία ή υγεία ), ενώ σε πολλά σημεία είναι ελλιπές και ανεπαρκές ως προς τις τρέχουσες και πραγματικές ανάγκες για την ανάπτυξη του εθελοντισμού στη χώρα.παρόλα αυτά, οι εθελοντές δεν καλύπτονται από κάποιου είδους νομική προστασία, αλλά εφαρμόζονται οι γενικοί κανονισμοί που διέπουν την απασχόληση, τις κοινωνικές παροχές και τις παροχές υγείας. Σε ότι αφορά τις αποζημιώσεις εξόδων και τη γενικότερη οικονομική υποστήριξη, δεν υπάρχει νομική πρόβλεψη. Οι εθελοντές εξαρτώνται αποκλειστικά από τους οργανισμούς για να καλύψουν τα έξοδα που προκύπτουν στο πλαίσιο της εθελοντικής τους δραστηριότητας, όπως φαγητό, διαμονή και το γενικότερο κόστος διαβίωσης. Επίσης, η προστασία των εθελοντών σε περίπτωση ατυχήματος ή πρόκλησης ζημιάς από τρίτους εξαρτάται από τον οργανισμό, ενώ δεν υπάρχουν συγκεκριμένα οφέλη σε κοινωνικές παροχές Παρόλα αυτά, ο αριθμός των ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στον ελλαδικό χώρο δεν είναι γνωστός εξαιτίας της απουσίας χαρτογράφησης του τοπίου και ενιαίου καταλόγου για τις ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας.

19 Εθελοντισμός στη σύγχρονη εποχή ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ - Καταρρέει σε ολόκληρη την Ευρώπη το Κοινωνικό κράτος, εκλείπει η κρατική πρόνοια, στερεύουν οι δαπάνες για νευραλγικούς τομείς της πρόνοιας ( κονδύλια και επιδόματα για την υγεία, περίθαλψη, στήριξη των ανέργων, των πολύτεκνων οικογενειών, των απόρων, των ΑΜΕΑ κ.ο.κ) στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής σε ένα άτεγκτο πρόγραμμα λιτότητας. Το έλλειμμα αυτό έρχεται να αναπληρώσει η δράση των εθελοντικών οργανώσεων και της Κοινωνίας των Πολιτών. Κι όλα αυτά τη στιγμή που η παρατεταμένη οικονομική ύφεση δυσχεραίνει την κατάσταση για τις μη προνομιούχες ομάδες οξύνοντας προβλήματα φτώχειας, εξαθλίωσης μεγάλου μέρους του πληθυσμού της χώρας :πληθαίνουν οι τάξεις των απόρων, αστέγων συμπολιτών που στερούνται βασικά αγαθά πρώτης ανάγκης Συνάμα πληθαίνουν και οι τάξεις των εξαθλιωμένων μεταναστών που συρρέουν όχι μόνο στη χειμαζόμενη από την κρίση Ελλάδα αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη, με συνέπειες: α) την περαιτέρω εξαθλίωσή τους, β) την όξυνση αισθημάτων ξενοφοβίας και ρατσισμού. Έτσι οι εθελοντικές οργανώσεις ουσιαστικά δραστηριοποιούνται στην παραγωγή των "δημοσίων αγαθών". Αγαθά που το Κράτος αδυνατεί να προσφέρει σε επαρκή ποσότητα και ποιότητα, αλλά και ο ιδιωτικός τομέας δεν επιθυμεί να τα προσφέρει, εφόσον τα περιθώρια κέρδους δεν είναι ικανοποιητικά. Για τον λόγο αυτό οι προνοιακές και κοινωνικές υπηρεσίες, ο πολιτισμός, το περιβάλλον κ.λ.π. αποτελούν τα προνομιακά εκείνα πεδία στα οποία οι εθελοντικές οργανώσεις καλούνται να δραστηριοποιηθούν. Στη χώρα μας, ο εθελοντισμός σαν θεσμός δεν είχε, μέχρι πρόσφατα ανάλογη ανάπτυξη με αυτή των άλλων χωρών της Δύσης. O εθελοντισμός έχει μια σημαντική συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη. Σύμφωνα με τον OHE, το 8% του AEΠ των κρατών (και σε ορισμένα κράτη μέχρι 15%), είναι αποτέλεσμα της εθελοντικής δράσης. Tο συμπέρασμα είναι ότι κανένα κράτος δεν μπορεί να αναπτυχθεί χωρίς τη συνεισφορά των εθελοντών, ατομικά ή συλλογικά, με τυπικές ή άτυπες μορφές. O εθελοντισμός είναι ένα θέμα που μας αγγίζει όλους, ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης και επαγγελματικής ιδιότητας. Συνιστά μια εξαιρετικά επιμορφωτική λειτουργία που ενδυναμώνει την κοινωνική αλληλεγγύη, ενισχύει την ενεργό συμμετοχή και τη συνύπαρξη, προσδίδοντας νέο περιεχόμενο στη ζωή μας. Μ.Κ.Ο ΣΗΜΕΡΑ Σήμερα υπάρχουν πολλές μη κυβερνητικές οργανώσεις που προσφέρουν αρωγή και περίθαλψη, υπερασπίζονται τα δικαιωμάτων μειονοτήτων, συμπαρίστανται στους πολιτικούς κρατουμένους και αντιμάχονται την καταστροφή του περιβάλλοντος. Πλήθος τέτοιων εθελοντικών οργανώσεων και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων με ανθρωπιστικό, πολιτιστικό και περιβαλλοντικό προσανατολισμό δρουν στον ελληνικό χώρο όπως: ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, οι Γιατροί χωρίς σύνορα, η Διεθνής Αμνηστία, η Greenpeace, τοwwf, το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, ο Οδηγισμός, η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με αναπηρίες, το «Χαμόγελο του παιδιού».

20 οι Μη κυβερνητικές οργανώσεις αποτελούν μια από τις εκφάνσεις της κοινωνίας των πολιτών και είναι "κάθε ανεξάρτητη, μη κομματική, μη κερδοσκοπική, εθελοντική οργάνωση που ανήκει στο χώρο της κοινωνίας των πολιτών ή της κοινωνικής οικονομίας, αναπτύσσει δράση με γνώμονα την επιδίωξη συναίνεσης υπέρ του δημόσιου συμφέροντος παρέχοντος υπηρεσίες πληροφόρησης, διεκδίκησης, κοινωνικής υποστήριξης και γνώσης με σαφώς κοινωφελή χαρακτήρα". Οι εθελοντικές οργανώσεις απαιτούν το μεράκι ανθρώπων που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν ενεργά στα κοινά για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ιδίων και των συμπολιτών τους. οι ΜΚΟ είναι: 1.πολιτικές συναθροίσεις ή συνασπισμοί πολιτικών κομμάτων 2.θεσμικοί φορείς 3.κερδοσκοπικές εταιρείες 4.ομάδες προάσπισης και προώθησης συμφερόντων(πολιτικών, επαγγελματικών, θρησκευτικών, τοπικής καταγωγής, ψυχαγωγικών, αθλητικών κτλ) 5.πολιτικά ανεξάρτητες και κομματικά ανένταχτες 6.προσφέρουν έργο κοινής ωφέλειας και λύσεις για την αντιμετώπιση μεγάλων προβλημάτων 7.είναι μη κερδοσκοπικές και ανεξάρτητες από οικονομικά συμφέροντα 8.στηρίζονται στην εθελοντική συμμετοχή ευαισθητοποιημένων πολιτών 9.λειτουργούν στο πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας Οι ΜΚΟ λειτουργούν συμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά απέναντι στο κράτος αφού εφαρμόζουν μια εναλλακτική πολιτική και όχι αντίπαλοι. Μια από τις βασικές τους επιδιώξεις πρέπει να είναι η αυξημένη αξιοπιστία προκειμένου να είναι ισότιμοι συνομιλητές με όλους τους υπόλοιπους φορείς που ασχολούνται με τα ίδια θέματα. Οι τομείς στους οποίους δραστηριοποιούνται οι εθελοντικές οργανώσεις είναι οι εξής: -πολιτισμός, αθλητισμός και ψυχαγωγία -εκπαίδευση και έρευνα -υγεία -περιβάλλον -κοινωνικές υπηρεσίες -διεθνής ανθρωπιστική βοήθεια -νομοθεσία, υπεράσπιση δικαιωμάτων -φιλανθρωπία και προώθηση του εθελοντισμού -διεθνή θέματα -θρησκεία -επιχειρηματικοί και επαγγελματικοί σύλλογοι Μη ρωτάς τι έκανε η πατρίδα για σένα, αλλά να ρωτάς τι έκανες εσύ για την πατρίδα J.F. KENNEDY Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΜΚΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Αποτελεί γενική διαπίστωση ότι η κοινωνία των πολιτών και οι ΜΚΟ δεν έχουν αναπτυχθεί επαρκώς στην Ελλάδα επειδή από τον Β Παγκόσμιο πόλεμο και μετά η κυριαρχία του κράτους αλλά και των πολιτικών κομμάτων δεν άφησαν περιθώρια για να δραστηριοποιηθούν οι κάθε λογής μη κυβερνητικές οργανώσεις και οι άτυπες ομάδες πρωτοβουλίας των πολιτών (Σωτηρόπουλος, 1996 και 2004, Παναγιωτοπούλου, 2003, Lyberaki & Paraskeyvopoulos, 2002). Τα πολιτικά κόμματα διαμορφώθηκαν εντέλει ως μοναδικοί φορείς της πολιτικής και κοινωνικής ενσωμάτωσης των μαζών χρησιμοποιώντας τις πελατειακές σχέσεις ως μοχλό για τον έλεγχο της πολιτικής συμμετοχής και συμπεριφοράς των πολιτών. Νέοι τρόποι μαζικής ενσωμάτωσης των κοινωνικών στρωμάτων στο πολιτικό σύστημα (π.χ. μέσω δραστηριοποίησης σε ΜΚΟ ή ενδυνάμωσης