«ΟΙΚΙΑΚΗ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ» ή «ΛΙΠΑΣΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ» Το «κομπόστ» και ο «χούμος» είναι το παλαιότερο φυσικό λίπασμα στον κόσμο. ΤΙ ΕΙΝΑΙ;

Transcript

1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Α/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπ/σης Δραπετσώνας-Τροιζήνας-Μεθάνων «ΟΙΚΙΑΚΗ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ» ή «ΛΙΠΑΣΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ» ΤΙ ΕΙΝΑΙ; Φυσική βιολογική διαδικασία κατά την οποία τα οργανικά υλικά διασπώνται με τη βοήθεια αερόβιων μικροοργανισμών (βακτήρια, μύκητες) και μετατρέπονται σε ένα σταθερό και θρεπτικό υλικό που ονομάζεται «κομπόστ». Το «κομπόστ» και ο «χούμος» είναι το παλαιότερο φυσικό λίπασμα στον κόσμο.

2 Χούμος είναι το τελικό σταθερό και γόνιμο προϊόν που προκύπτει από την αποικοδόμηση φυτικών και ζωικών Οργανισμών. Ο χούμος είναι έδαφος; Όχι Το έδαφος προκύπτει από την αποσάθρωση των πετρωμάτων (μητρικό έδαφος) λόγω θερμοκρασίας, νερού, κλίματος, που στη συνέχεια εμπλουτίζεται με την αποικοδομημένη οργανική ύλη και γίνεται γόνιμο για τη ζωή.

3 φυλλοτάπητας

4 Χούμος=οργανική ουσία του εδάφους

5 Κομπόστ (αποικοδόμηση μόνο φυτικών οργανισμών ) Σταθερό : δεν υφίσταται άλλες μεταβολές σε σταθερές συνθήκες. Γόνιμο : περιέχει φωσφόρο, άζωτο, κάλιο, χαλκό, ψευδάργυρο, σίδηρο, ασβέστιο, μαγγάνιο σε μορφή που μπορεί να προσλάβουν οι ρίζες των φυτών μας. Υγιές : η θερμοκρασία του σωρού μας έχει σκοτώσει τους παθογόνους οργανισμούς, τα ζιζάνια και τυχόν σπόρους. Το κομπόστ είναι αποστειρωμένο.

6 ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ A) οργανικό υλικό (Ν, C) B) αέρας (οξυγόνο) Γ) νερό Δ) σύσταση εδάφους και οργανισμοί του Ε) θερμοκρασία Ελέγχοντας την κομποστοποίηση επιταχύνουμε τις φυσικές διεργασίες και παράγουμε γρήγορα καλής ποιότητας φυσικό λίπασμα.

7 Α: Oργανικά υλικά Αυτά που πρέπει να κομποστοποιούνται είναι υλικά όπως: Πριονίδι & κλαδέματα Χορτάρι Οικιακά οργανικά Φύλλα

8 Είναι απαραίτητο το θρυμμάτισμα; Τα μικρότερα κομμάτια διασπώνται γρήγορα και επιταχύνουν την κομποστοποίηση.

9 Τι υλικά χρησιμοποιούμε: Πράσινα οργανικά : αζωτούχα (Ν) Καφέ οργανικά υλικά: ανθρακούχα (C) Λαχανικά, φλούδες πατάτας και κρεμμυδιών, Φρούτα Κομμένο γρασίδι Λίγα εσπεριδοειδή Κατακάθια καφέ μαζί με το φίλτρο Υπολείμματα τσαγιού μαζί με φακελάκι Κουκούτσια ελιάς Φλούδια ξηρών καρπών Δημητριακά Αλεύρι Ρύζι Ψωμί Τσόφλια αυγών Φύλλα Κλαδάκια δέντρων Λουλούδια Άχυρα Χαρτί (εφημερίδες, χαρτοσακούλες) Πριονίδι Κοπριά ζώων : αγελάδας, αλόγου, πουλερικών

10 Σε ποια αναλογία τα καφέ (C) και τα πράσινα (Ν) υλικά; 3 μέρη C προς 1 μέρος Ν

11 Δε χρησιμοποιούμε Λίπη Λάδια Μαγειρεμένα Τυριά Κρέας Χημικά Τοξικά υλικά

12 Β) Αερισμός Oι αποικοδομητές (βακτήρια, μύκητες και γαιοσκώληκες) χρειάζονται αέρα για να δράσουν. 1) Τοποθετούμε μικρά ξύλα και κλαδιά στη βάση. 2) Ανακατεύουμε το σωρό κάθε 6 εβδομάδες περίπου.

13

14

15 Γ) Νερό Ο σωρός του κομπόστ να είναι ούτε πολύ υγρός, ούτε πολύ στεγνός. Ποτίζουμε κάθε 3 εβδομάδες περίπου.

16 Δ) Οι οργανισμοί του εδάφους Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΧΟΥΜΟ «Μηχανές αποικοδόμησης»= όλοι οι σαπροφάγοι οργανισμοί Αποικοδομητές = αερόβια βακτήρια, μύκητες, ακτινομύκητες

17 Μυριάποδα=μηχανές αποικοδόμησης ξυλωδών

18 Ο γαιοσκώληκας Lumbricus terrestris αποτελεί την κυριότερη «μηχανή αποικοδόμησης» στο έδαφος. Κάθε άνοιξη μπορεί να αφήσει έως 350 απογόνους. Ο Αριστοτέλης τους ονόμασε «Τα εντόσθια της γης».

19

20 Φάσεις της Κομποστοποίησης (Από έντυπο της ΕΕΠΦ) (Έντυπο της Ε.Ε.Π.Φ.)

21 ΠΩΣ φτιάχνω έναν κομποστοποιητή Τα δοχεία κομποστοποίησης πρέπει να έχουν χωρητικότητα περίπου 1 κ.μ., ώστε στο κέντρο τους να μπορεί να αναπτυχθεί η κατάλληλη θερμοκρασία.

22 Στήνω μόνος/η έναν κομποστοποιητή Δε χρειάζεται να υπάρχει βάση στον κομποστοποιητή. Στην 1 η στρώση σωρού: κλαδιά για αέρα και κυκλοφορία πανίδας. Στη 2 η στρώση : οικιακά οργανικά και πράσινα. Στη 3 η στρώση : καφέ οργανικά (ξυλώδη ή πριονίδι) και χώμα ή κομπόστ. Το πάχος των καφέ υλικών να είναι τριπλάσιο από αυτό των πράσινων. Ποτίζουμε αν είναι καλοκαίρι, σκεπάζουμε αν είναι χειμώνας.

23 ΕΙΔΗ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΤΩΝ με τούβλα με σύρμα με παλέτες ή σανίδια ανοιχτά και ελεύθερα..

24 Κοινοτικός κομποστοποιητής σε πάρκο στην Καλαμάτα

25 Τριπλός κομποστοποιητής

26 Βιομηχανικοί οικιακοί κομποστοποιητές

27 Στις πόλεις μπορούμε να προμηθευτούμε έτοιμα σκουλήκια

28 Πότε έχει ολοκληρωθεί το κομπόστ; Το κομπόστ είναι έτοιμο όταν: Το χρώμα του είναι σκούρο καφέ. Είναι εύθρυπτο, μαλακό και μοιάζει με χούμο. Έχει τη μυρωδιά του χώματος. Είναι υγρό. Ομογενοποιημένο υλικό. Ο σωρός έχει συρρικνωθεί στο 1/3 του αρχικού όγκου του. Εδώ βρίσκεται το 90% του αζώτου, κύρια τροφή των οργανισμών και επίσης το κάλιο, μαγνήσιο, ασβέστιο βρίσκονται ελεύθερα και μπορούν να απορροφηθούν από τα φυτά.

29 Αν ο σωρός είναι πολύ ξηρός; Αν ο σωρός μυρίζει άσχημα; Υπάρχουν έντομα γύρω από το σωρό; Παρουσία αρουραίων; Επίλυση προβλημάτων Ποτίζουμε το σωρό ή προσθέτουμε απορρίμματα κουζίνας και κομμένο γρασίδι Ανακατεύουμε καλά. Προσθέτουμε καφέ υλικά. Ρίχνουμε ασβέστη Σκεπάζουμε το σωρό με εφημερίδες Σκεπάζουμε το σωρό με καπάκι και συρματόπλεγμα.

30 Χρήση κομπόστ Δεν το χρησιμοποιούμε αυτούσιο (είναι λίπασμα). Το ανακατεύουμε με χώμα (στις γλάστρες). Το ενσωματώνουμε στο έδαφος με ελαφρύ σκάψιμο σε βάθος 5-15 εκατ. (το κομπόστ εξυγιαίνει το χώμα, περιέχει ακτινομύκητες που αποτρέπουν την ανάπτυξη παθογόνων και αρπακτικά ακάρια εναντίον του δάκου και του θρίπα). Το σκορπίζουμε στα παρτέρια ή γύρω από τις ρίζες των φυτών (Μάιο ή Ιούνιο).

31 Ακόμα κι όλα πάνε στραβά στο τέλος θα καταφέρουμε να φτιάξουμε το δικό μας κομπόστ!

32 Τα οφέλη από την Κομποστοποίηση Η Κομποστοποίηση μπορεί να παίξει πολύ σπουδαίο ρόλο στη διαχείριση των απορριμμάτων και να μειώσει σημαντικά την ποσότητά τους (μέχρι 34% για τα οργανικά υλικά και 30% για το χαρτί!).

33 Μέσω της Κομποστοποίησης παράγεται πολύ καλής ποιότητας λίπασμα, το οποίο χρησιμοποιείται στη γεωργία και την κηπουρική. Ακόμη, το λίπασμα μέτριας ποιότητας μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο στρώσιμο επαρχιακών δρόμων.

34 Το κομπόστ (λίπασμα) ελαττώνει κάπως τη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων. Μειώνεται η εκπομπή μεθανίου (που είναι από τα βασικά αέρια που συνεισφέρουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίoυ και επιπλέον μπορεί να προκαλέσει πυρκαγιά και έκρηξη στους χώρους ταφής των σκουπιδιών).

35 Μειώνεται ο κίνδυνος ρύπανσης του υδροφόρου ορίζοντα από τα στραγγίσματα των χωματερών, αφού με την Κομποστοποίηση τα ζυμώσιμα υλικά δεν καταλήγουν στη χωματερή. Επιμηκύνεται ο χρόνος ζωής των ΧΥΤΑ.

36 Πρώτο πιλοτικό πρόγραμμα (Λύκειο Αναβρύτων) Οικιακή κομποστοποίηση στο Δ. Αμαρουσίου (11 κάδοι) Οικιακή κομποστοποίηση στο Δήμο Ελευσίνας (60 κάδοι) σε συνεργασία με την Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης (2003). Μέχρι το 2011 έχουν διανεμηθεί 400 κάδοι Κομποστοποίησης.

37 Συνοικιακή Κομποστοποίηση project Re:Think Ξεκίνησε το 2010 μέσα από το δίκτυο kalamatafreespace και είναι η πρώτη προσπάθεια δημιουργίας της δομής συνοικιακής Κομποστοποίησης. Πηγή:

38 Διαλογή στην Πηγή Κομποστοποίηση υπολειμμάτων τροφών Πιλοτικό πρόγραμμα («Athens Biowaste») που εφαρμόζεται σε 2 περιοχές του Δ. Αθηναίων: Κυπριάδου (Άνω Πατήσια) και Γκάζι Έναρξη προγράμματος: , Λήξη: Συμμετέχουν: 45 επιχειρήσεις (εστιατόρια, καφετέριες) Κάτοικοι Στόχος: η παραγωγή κομπόστ

39 Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης στα Άνω Λιόσια Εργοστάσιο Κομποστοποίησης στην Καλαμάτα

40 ΕΜΑΚ Χανίων Κρήτης

41 Ανοικτή μονάδα κομποστοποίησης φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων (κοπριά), στην Παλαιά Κουλούρα Αιγίου. Για την κομποστοποίηση χρησιμοποιούνται γαιοσκώληκες. Το προϊόν εμπλουτίζεται και πωλείται ως βιολογικό λίπασμα. φωτ.υλικό : Δημ. Κανακόπουλος (πρόεδρος ΣΕΚ)

42 Ιδιωτική Μονάδα Κομποστοποίησης στα Τρίκαλα

43 Το κομπόστ που παράγεται αποτελεί λίπασμα για καλλιέργειες!

44 Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο ( Δίκτυο «ΚΟΜΠΟΣΤ-ΝΕΤ») Επίσκεψη της ΠΕΕΚΠΕ στη Μονάδα Κομποστοποίησης του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου (υπεύθυνη : κ. Λαζαρίδη Κ.)

45 Τα ΚΠΕ οργανώνουν και υλοποιούν προγράμματα Π.Ε. με θέμα τους εναλλακτικούς τρόπους διαχείρισης των οικιακών απορριμμάτων ΚΠΕ Δραπετσώνας -Τροιζήνας-Μεθάνων: «Δεν πετάω Ανακυκλώνω» και «Διαχείριση απορριμμάτων» ΚΠΕ Κλειτορίας-Ακράτας : «Καταναλώνω, άρα υπάρχω;» και «Πέτα-πέτα στον καιρό» ΚΠΕ Λαυρίου : «Τίποτα δεν πάει χαμένο» ΚΠΕ Μαρώνειας : «ΝΑΙ, Ανακυκλώνω! Ανακυκλώνω σωστά;» ΚΠΕ Ιθάκης : «Τα σκουπίδια του ενός... ο θησαυρός των πολλών» ΚΠΕ Καλαμάτας : «Ρήματα και απορρίμματα: Μειώνω, Επαναχρησιμοποιώ, Ανακυκλώνω»

46 ΚΠΕ Μουζακίου : «Ανακύκλωση: Θέλω-Μπορώ-Συμμετέχω» ΚΠΕ Ελευθερίου-Κορδελιού και Βερτίσκου : «Απορρίμματα ΚΠΕ Παρανεστίου Δράμας : «Γιατί τόσα σκουπίδια;» ΚΠΕ Βάμου : «Ανακυκλώ S.O.S.τε» ΚΠΕ Σουφλίου : «Πάμε μια βόλτα στην Ανακυκλοχώρα» ΚΠΕ Φιλίππων Καβάλας : «Τα χρήσιμα άχρηστα» και «Κάτι μου βρωμάει» ΚΠΕ Αρχανών-Ρούβα-Γουβών : «Είμαι η Ανακύκλωση που όλα τα μαζεύω και σε κάδο ειδικό καθημερινά τα στέλνω» ΚΠΕ Ιεράπετρας-Νεάπολης : «Ανακυκλώνω-Μαθαίνω Ανακυκλω-παίζοντας»

47 ΚΠΕ Δραπετσώνας και Τροιζήνας-Μεθάνων Κομποστοποίηση στα ΚΠΕ

48 Προσπάθειες για Κομποστοποίηση σε σχολεία Τα παιδιά στα 13 ο και 21 ο Δημοτικά σχολεία Κερατσινίου ρίχνουν οργανικά υπολείμματα στο χώρο κομποστοποίησης στην αυλή του σχολείου τους. Το κομπόστ που έφτιαξαν το χρησιμοποίησαν ως λίπασμα για τα φυτά του κήπου που έχουν δημιουργήσει στην αυλή τους.

49 Oι μαθητές και οι μαθήτριες από το Δ.Σ. Ριόλου ν.αχαΐας έφτιαξαν το δικό τους «Κύριο Κομποστούλη» από υπολείμματα οργανικών απορριμμάτων! Οι μαθητές του Γυμνασίου Πυθαγορείου Σάμου προετοιμάζουν το χώρο, για να κάνουν Κομποστοποίηση στο σχολείο τους.

50 Εκπαιδευτικοί και μαθητές από το Ε.Ε.Ε.Ε.Κ. Αιγάλεω φτιάχνουν το δικό τους κομπόστ, χρησιμοποιώντας ειδικό κάδο και βιοθρυμματιστή! (υπεύθ. :Σακκάς Β.,Φατσής)

51 Σύνθεση αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα 40% ζυμώσιμα (υλικά φυτικής και ζωικής προέλευσης) 29% χαρτί 14% πλαστικό 3% γυαλί 3% μέταλλο 2% ΔΞΥ (δέρμα,ξύλο, ύφασμα) 3% αδρανή 6% υπόλοιπα Πηγή: Σκορδίλης,Αδ., ΕΛ.ΙΝ.Υ.ΑΕ., Αθήνα 2012 Κατανομή των οικιακών απορριμμάτων σε δύο Δήμους της Αττικής (Αμαρουσίου και Βριλησσίων, 1993) Πηγή : ΕΔΚΑ

52 Διαχείριση αστικών απορριμμάτων στη χώρα μας Σύμφωνα με την οδηγία 98/2008 υποχρεωτική για όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε., η κομποστοποίηση περιλαμβάνεται στην ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ και προηγείται στην ιεράρχηση έναντι των άλλων μεθόδων επεξεργασίας(καύση, ταφή). Είναι στη δικαιοδοσία των Δήμων να υλοποιήσουν έργα Κομποστοποίησης.

53

54 Η κομποστοποίηση αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές μεθόδους διαχείρισης του οργανικού μέρους των απορριμμάτων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

55 Χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις κομποστοποίησης του συνόλου των απορριμμάτων τους το 2007 α/α Χώρα Ποσοστό κομποστοποίησης του συνόλου απορριμμάτων 1 Αυστρία 38% 2 Ιταλία 33% 3 Ολλανδία 28% 4 Λουξεμβούργο 28% 5 Βέλγιο 23% 6 Γερμανία 18% 7 Ισπανία 17% 8 Δανία 17%

56 Στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες οι μέθοδοι επεξεργασίας των οργανικών απορριμμάτων είναι πρώτης προτεραιότητας! Η χωριστή συλλογή των οργανικών ήδη γίνεται και μάλιστα εδώ και χρόνια!!! ΑΥΣΤΡΙΑ : Η κομποστοποίηση στο σπίτι ξεκίνησε το 1986!!! ΒΕΛΓΙΟ : Κομποστοποιούνται περίπου τόνοι απορριμμάτων από λαχανικά, φρούτα και κήπους το χρόνο. ΓΕΡΜΑΝΙΑ: Με την κομποστοποίηση εξοικονομείται το 8-10% της κατανάλωσης λιπάσματος φωσφόρου και αζώτου. ΔΑΝΙΑ : Το 1995 υπήρχαν ήδη 136 μονάδες λιπασματοποίησης. Μέσα σε 5 χρόνια η συνολική ποσότητα της οργανικής μάζας που επεξεργάζονταν αυτές οι μονάδες αυξήθηκε κατά 500%!!! ΑΓΓΛΙΑ : Είχε τεθεί στόχος από την κυβέρνηση ως το 2000 να έχουν κομποστοποιηθεί 1 εκατομμύριο τόνοι οργανικών απορριμμάτων από νοικοκυριά. Σήμερα το 40% των σπιτιών με κήπο επεξεργάζονται τα οργανικά απορρίμματά τους με τη μέθοδο της κομποστοποίησης.

57 Moνάδα Κομποστοποίησης στην Αυστρία

58 ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ : Η νομοθεσία για το περιβάλλον του 2004 έθετε ως στόχο να ανακυκλώνεται ή να επαναχρησιμοποιείται το 50% των απορριμμάτων. ΓΑΛΛΙΑ :H Yπηρεσία Διαχείρισης Περιβάλλοντος είχε προετοιμάσει ένα 10ετές πρόγραμμα για την κομποστοποίηση. ΟΛΛΑΝΔΙΑ : 1,45 εκατομ. τόνοι «πράσινων» απορριμμάτων μετατράπηκαν σε κομπόστ (1995). ΙΡΛΑΝΔΙΑ : Έχουν οργανωθεί από τους Δήμους ειδικά προγράμματα οικιακής κομποστοποίησης. ΙΤΑΛΙΑ : Το κομπόστ που παράγεται από οργανικά απορρίμματα χρησιμοποιείται στην κηπουρική, στις καλλιέργειες και στην αποκατάσταση του εδάφους (από κατολισθήσεις). Συμμετέχουν 30 Δήμοι. ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ : Λειτουργούν 5 εργoστάσια παραγωγής κομπόστ. ΣΟΥΗΔΙΑ : Μετά το 2005 υπήρχε σχέδιο δράσης ώστε να μην επιτρέπεται να καταλήγουν στους ΧΥΤΑ τα οργανικά απορρίμματα, γεγονός που επιτεύχθηκε! Πηγή: Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης

59 Τα έσοδα από το κομπόστ στη Γερμανία ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΙΜΗ (ΕΥΡΩ/ΤΟΝΟ) Γεωργία 45-78% 0-28 Εκτατικές καλλιέργειες 3-15% 1-29 Διαμορφώσεις 6-20% 5-30 Αναμίξεις/υποστρώματα 10-15% 5-15 Αναπλάσεις εδαφών 2-10% 1-2 Κήποι 12-20% (σε μικρή συσκευασία) Εξαγωγές 6-7% Πηγή: European Composting Network

60 Ισλανδία : Λειτουργούν 2 εργοστάσια Κομποστοποίησης στο Ρέικιαβικ. Καναδάς : Λειτουργούν 161 εργοστάσια Κομποστοποίησης. Τα 111 ανήκουν στην Τ.Α. και τα 50 σε ιδιώτες.

61 Αραβικές χώρες : Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι Αραβικές χώρες αποτελούν Κέντρο επεξεργασίας βιολογικών αποβλήτων! Λειτουργούν Μονάδες Κομποστοποίησης με δυναμικότητα μεγαλύτερη του 1 εκατομ. τόνου το χρόνο.

62 Μία ιδέα για Κομποστοποίηση με εξαιρετικό ενδιαφέρον!!! Εφαρμόστηκε πρόγραμμα κομποστοποίησης σε 1500 φυλακισμένους σε περιοχή των ΗΠΑ (New York State) με εξαιρετικά αποτελέσματα! (DΟCS, 1989)

63 Οι Ο.Τ.Α. και το ελληνικό κράτος οφείλουν να εναρμονιστούν στο άμεσο μέλλον με τις Οδηγίες της Ε.Ε. Έως το 2004 η Ελλάδα έπρεπε να είχε μειώσει τα οργανικά απορρίμματα κατά 25%! Έως το 2014 θα πρέπει να έχει μειωθεί το προηγούμενο ποσοστό σε 75%!!! Οι Δήμοι θα υποχρεωθούν να πληρώνουν στους Χ.Υ.Τ.Α. ένα ποσό ανάλογο με την ποσότητα των απορριμμάτων που θα παράγουν.

64 Nα δημιουργηθούν μικρές μονάδες Κομποστοποίησης στους Δήμους, οι οποίες θα δέχονται τα οργανικά απορρίμματα από τα εστιατόρια και τις καφετέριες των περιοχών τους. Να εγκατασταθούν μεγάλες μονάδες Κομποστοποίησης σε συγκεκριμένες περιοχές, μέσα από μια διαδημοτική συνεργασία. Να παρακολουθείται το όλο πρόγραμμα από ειδικούς επιστημονικούς συνεργάτες.

65 Να γίνει προσπάθεια για περισσότερη ενημέρωση και εκπαίδευση των πολιτών (μέσω προγραμμάτων των Δήμων, σχολείων, ΚΠΕ, οικολογικών οργανώσεων κ.ά). Η ενημέρωση των πολιτών για την Κομποστοποίηση στο εξωτερικό είναι πρώτης σημασίας για τους Δήμους!!!

66 Ακόμη, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην ενημέρωση των παιδιών από πάρα πολύ μικρή ηλικία!

67 Tα παιδιά αποτελούν πολλές φορές το παράδειγμα για όλους μας!!!

68 Μαθαίνουν να σέβονται και να προστατεύουν το περιβάλλον!!!

69 Τα σκουπίδια μάς έχουν πνίξει!!! Θα πρέπει κάποτε να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στη διαχείριση των οικιακών απορριμμάτων. Να δοθεί έμφαση στη μείωσή τους, μέσω της πρόληψης (με μια πιο υπεύθυνη στάση ως καταναλωτές), της Ανακύκλωσης και της Κομποστοποίησης! Οι ίδιοι οι πολίτες οφείλουμε να συμμετέχουμε ενεργά προς την κατεύθυνση αυτή!!!

70 Επιμέλεια Παρουσίασης :Βασιλοπούλου Σμαράγδα Τσιμάκη Περσεφόνη Συνεργάστηκαν : Στροφύλας Δ.,Τριανταφύλλου Στ.