Φιλοσοφικά ρεύματα. Σχέδιο μαθήματος

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Φιλοσοφικά ρεύματα. Σχέδιο μαθήματος"

Transcript

1 Φιλοσοφικά ρεύματα Σχέδιο μαθήματος

2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Οι όροι Φυσική και Φυσική Φιλοσοφία χρησιμοποιούντο εναλλακτικά για την επιστήμη που έχει ως στόχο της να ανακαλύψει και να διατυπώσει τους θεμελιώδεις νόμους της φύσης. Ιδιαίτερα μεγάλη είναι η επίδραση της Φυσικής σε κλάδους της Φιλοσοφίας που ασχολούνται με τις εννοιολογικές βάσεις της ανθρώπινης αντίληψης και κατανόησης της φύσης. Και βέβαια επόμενο είναι η Φιλοσοφία της Επιστήμης σήμερα να ασχολείται κυρίως με τα θεμέλια της Φυσικής.

3 Oι αναφορές στα «όσα μας λέει η φυσική για τα πράγματα» είναι συνυφασμένες με φιλοσοφικές θεωρίες και, στην πραγματικότητα, αυτές οι θεωρίες έχουν διαδραματίσει διαμορφωτικό ρόλο στην ανάπτυξη της σύγχρονης φυσικής.

4 Αρχικώς με βάση τη Νευτώνεια Μηχανική, ο Ντετερμινισμός θεώρησε ότι το Σύμπαν είναι μια τεράστια μηχανή που λειτουργεί αιτιοκρατικά, ενώ το μέλλον του καθορίζεται με κάθε λεπτομέρεια από την παρούσα κατάσταση. Στη συνέχεια οι Υλιστές, οι Εμπειριστές και οι Φυσιοκράτες θεώρησαν τη Φυσική ως πρότυπο για τις φιλοσοφικές τους έρευνες. Βεβαίως, η διατυπωθείσα από τον Χάιζενμπεργκ «αρχή της αβεβαιότητας» εισήγαγε μια σοβαρή ένσταση και επανεξέταση του θέματος του Ντετερμινισμού, συνάμα δε οι λοιπές φιλοσοφικές του συνέπειες παραμένουν αμφίβολες.

5 Παράλληλα, οι Θετικιστές δημιούργησαν μια δυσπιστία για την «πραγματικότητα» οτιδήποτε μη άμεσα παρατηρήσιμου - θέση η οποία τους οδήγησε στην απαίτηση - όλες οι σημαντικές «προτάσεις» να θεμελιώνονται στα Μαθηματικά και να διατυπώνονται με τη γλώσσα της Φυσικής. Θεωρίες όπως η Θεωρία της Σχετικότητας ή η Κβαντική Θεωρία με όλες τις προεκτάσεις τους πρέπει πλέον να μελετώνται και να γίνονται κτήμα των Σύγχρονων φιλοσοφούντων, ειδικότερα σήμερα που η μελέτη του Σύμπαντος έχει «ξεφύγει» από τα δεσμά της Νευτώνειας Μηχανικής και της Ευκλείδειας Γεωμετρίας, εφ' όσον η Θεωρία της Σχετικότητας με την έννοια του καμπύλου χωροχρόνου βασίζεται σε μη-ευκλείδειες Γεωμετρίες, όπως η Γεωμετρία του Riemann.

6 Η επανάσταση στη σύγχρονη φυσική εκθειάστηκε ως θρίαμβος της φιλοσοφικής προσέγγισης του «θετικισμού» και του «οπερασιοναλισμού» (ή επιχειρησιοκρατίας) που δεν χωράει ανοησίες, αλλά ταυτόχρονα υπήρξαν ευρέως διαδεδομένοι ισχυρισμοί ότι η σύγχρονη φυσική αποτελεί δικαίωση θεωριών τόσο διαφορετικών όπως ο «υποκειμενικός ιδεαλισμός», ο «διαλεκτικός υλισμός», ο «πανψυχισμός» και η «βουδιστική μεταφυσική».

7 ΝΟΜΙΝΑΛΙΣΜΟΣ Στους Μέσους χρόνους δύο αντίπαλα φιλοσοφικά ρεύματα ουσιαστικά κυριαρχούσαν: οι ρεαλιστές (πλατωνιστές) και οι νομιναλιστές (σύμφωνα με την αριστοτελική θέση). Ο Νομιναλισμός, που προέρχεται από τη λατινική λέξη Nominalismus, που αποδίδεται ως Ονοματοκρατία, είναι μια φιλοσοφική θεωρία, κατά την οποία οι έννοιες δεν έχουν την ίδια πραγματική υπόσταση, αλλά είναι απλώς ονόματα, διότι τα αντικείμενα συνδέονται μεταξύ τους με βάση την εξωτερική ομοιότητα τους. Δηλαδή, οι νομιναλιστές θεωρούσαν ότι οι καθολικές έννοιες είναι απλά ονόματα (nomina) που δηλώνουν μια τάξη ομοειδών αντικειμένων. Τη θεωρία την εισήγαγε ο Ροσελέν τον 11 ο αιώνα.

8 ΥΛΙΣΜΟΣ Ως Υλισμό ορίζουμε την υπαγωγή του πνεύματος στην ύλη θεωρώντας ότι κάθε τι που υπάρχει είναι ύλη και ότι το πνεύμα εξαρτάται από εξωτερικές συνθήκες. Κύριο όργανο του ανθρώπου στην εξερεύνηση του περιβάλλοντος χώρου, σύμφωνα με τα δόγματα της Δυτικής πολιτισμικής κληρονομιάς, είναι ο «κοινός νους» ο οποίος αντιλαμβάνεται τον κόσμο σαν ένα σύνολο γεμάτο από διακριτά αντικείμενα και πρόσωπα. Ο «κοινός» αυτός νους μας οδηγεί διαισθητικά στο συμπέρασμα ότι «όποιος, ή ότι, περιγράφει τον κόσμο μας με διαφορετικό τρόπο από εκείνον που αυτός τον αντιλαμβάνεται, δεν μπορεί να είναι αληθής, αλλά ψευδής».

9 Εκτός όμως των προηγουμένων, η κοινή ανθρώπινη λογική είναι αυτή η οποία προικοδοτεί αυθαίρετα τους ανθρώπους με την ιδιότητα της «ελεύθερης βούλησης και επιλογής», η οποία μέσω της συνείδησης επιτρέπει τον κατά το δοκούν έλεγχο των όποιων πεποιθήσεων και επιθυμιών. Όλα τα προηγούμενα οδηγούν τους ανθρώπους στο υποκειμενικό συμπέρασμα ότι μπορούν να δρουν σαν «ανεξάρτητοι παρατηρητές» των φυσικών φαινομένων χωρίς να επιδρούν πάνω σ' αυτά, αλλά, χωρίς και αυτά να επιδρούν πάνω τους.

10 Κύριοι εκπρόσωποι του Υλισμού υπήρξαν: ο Άγγλος φιλόσοφος Τόμας Χομπς, ο Γάλλος γιατρός Ζυλιεν ντε Λαμεττρί, ο εγκυκλοπαιδιστής Ντενί Ντιντερό, ο βαρόνος Χόλμπαχ, ο Γάλλος υλιστής φιλόσοφος-γιατρός Καμπανί και ο Ελβέτιος.

11 ΜΗΧΑΝΙΣΤΙΚΟΣ ΥΛΙΣΜΟΣ Η προηγούμενη «λογική» του «κοινού νου», όσον αφορά τη δομή του φυσικού κόσμου, εκφράζεται φιλοσοφικά με τον καλύτερο τρόπο μέσω της θεωρίας του. Σύμφωνα με την θεωρία αυτή, τα αποτελέσματα των φυσικών διεργασιών δεν υποκρύπτουν κανένα άλλο νόημα, ούτε πίσω από αυτά μπορούμε να διακρίνουμε γενεσιουργά γεγονότα αόρατα και απροσδιόριστα από τις ανθρώπινες αισθήσεις. Ομοίως κάτι «αισθητά υπαρκτό» δεν είναι δυνατόν να εξαφανίζεται και να εμφανίζεται, με μόνη αιτία φυσικούς νόμους οι οποίοι θα μπορούσαν να επαναληφθούν προγραμματισμένα από την ανθρώπινη βούληση.

12 Η «συνειδητότητα» δεν αποτελεί κατάσταση που την αναγνωρίζει το λεξιλόγιο της οργανικής χημείας, ενώ δεν φαίνεται να υπάρχει χώρος για «ελευθερία» σε ένα σύμπαν που κυβερνάται από αμείλικτους φυσικούς νόμους Έχουμε τη μη εκπεφρασμένη τάση να θεωρούμε τους εαυτούς μας «αποσπασμένους παρατηρητές» που στέκονται έξω από τη φύση, δηλαδή όντα που το ουσιώδες του χαρακτήρα τους δεν συλλαμβάνεται από τον μηχανιστικό υλισμό.

13 Στους νεότερους χρόνους μηχανιστές ήταν ο Χομπς, ο Καρτέσιος, ο Μπαρούχ Σπινόζα.

14 ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΟΣ ΥΛΙΣΜΟΣ Σύμφωνα με τη φιλοσοφική αυτή θεώρηση, η «ύλη» εξελίσσεται συνεχώς σε νέες μορφές, οι οποίες είναι φορείς νέων ιδιοτήτων διαφόρων από τις προηγούμενες και οι οποίες δεν προέρχονται από τις παλαιές. Το γεγονός αυτό δίνει την δυνατότητα στους ερευνητές να εξετάζουν τις ιδιότητες και τους νόμους πολύπλοκων συστημάτων, χωρίς να έχουν ανάγκη να τις αναγάγουν στην συμπεριφορά, τις ιδιότητες και τους νόμους της φυσικής των στοιχειωδών σωματιδίων.

15 Το επιστημονικό απαράδεκτο όμως της φιλοσοφικής αυτής προσέγγισης είναι ότι «αφήνει να πλανάται η άποψη ότι μια αναγωγή στις ρίζες της ύλης, προκειμένου να διερευνηθούν οι ιδιότητες και οι νόμοι των πολύπλοκων συγκροτημάτων της, δεν αξίζει καν τον κόπο να επιχειρηθεί». Θεμελιωτές του θεωρούνται οι Καρλ Μάρξ και Φρίντριχ Ένγκελς.

16 ΔΥΙΣΜΟΣ-ΠΑΝΨΥΧΙΣΜΟΣ Σε αντίθεση με τον διαλεκτικό υλισμό, όσοι αποδέχονται την συνείδηση σαν μια ουσιαστική πραγματικότητα, επιλέγουν μεταξύ του δυϊσμού και του πανψυχισμού. Ο δυϊσμός αποδέχεται την διαφορετική υπόσταση μεταξύ «ύλης» και «νου»,ενώ ο πανψυχισμός ότι κάθε μορφή ύλης διαθέτει συνείδηση.

17 ΑΙΣΘΗΣΙΑΡΧΙΑ-ΑΙΣΘΗΣΙΟΚΡΑΤΙΑ Ο όρος αυτός μάλλον αναφέρεται στη φιλοσοφία των αισθήσεων και σημαίνει τη γνωσιολογική εκείνη θεωρία, που διδάσκει ότι: 1) Όλες οι γνώσεις και ιδέες, όπως και ολόκληρος ο πνευματικός βίος των ανθρώπων γενικότερα, έχουν ως πηγή τους τις αισθήσεις, και 2) Μόνον όσα αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι με τις αισθήσεις τους είναι πραγματικά και αληθινά, ενώ όλα τα άλλα είναι πλάσματα της φαντασίας.

18 Ο Χομπς (Thomas Hobbes, ) ήταν ο εισηγητής της Αισθησιαρχίας, που αργότερα επεξεργάστηκε και συστηματοποίησε ως έννοια ο Τζων Λοκ ( ).

19 ΕΜΠΕΙΡΙΣΜΟΣ Είναι μια σκληροτράχηλη θεωρία της γνώσης, ή «επιστημολογία», που στηρίζεται πάνω σε αυτήν την άποψη της κοινής λογικής, και συνεπάγεται ότι ποτέ δεν μπορούμε να μάθουμε κάτι για οντότητες που είναι αδύνατο να παρατηρηθούν. Ο εμπειρισμός επιτρέπει ενδεχομένως να υπάρχει κάποιο είδος «γνώσης» που να βασίζεται πάνω σε καθαρή σκέψη, αλλά θα επιμείνει ότι αυτή η «γνώση» αντανακλά μόνο το πώς χρησιμοποιούμε τις λέξεις, και δεν μπορεί να μας πει κάτι για τον κόσμο.

20 ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ή ΡΑΣΙΟΝΑΛΙΣΜΟΣ (Rationalismus) O Ορθολογισμός είναι μια πνευματική κατεύθυνση κατά την οποία μοναδική πηγή της γνώσης είναι η λογική σκέψη που προέρχεται από τη δύναμη του νου, την αντιληπτική ικανότητα της αίσθησης (sensatio) διαμέσου του ορθού λόγου (ratio). O Καρτέσιος είναι εκείνος που θεωρείται ως ο θεμελιωτής της φιλοσοφίας του νεότερου Ορθολογισμού.

21 Η γέφυρα μεταξύ Ορθολογισμού και Εμπειρισμού ήταν η φιλοσοφία του Καντ, ο οποίος επιχείρησε τη σύνθεση και υπέρβαση της διαμάχης ορθολογιστών και εμπειριστών φιλοσόφων, με τη διατύπωση του ότι «η νόηση χωρίς την αίσθηση είναι χωλή, αλλά και η αίσθηση δίχως τη νόηση είναι τυφλή».

22 ΚΡΙΤΙΚΟΣ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Στη συνέχεια από τον κλασικό απριορικό (a priori) Ορθολογισμό διαφοροποιήθηκε ριζικά ο Κριτικός Ορθολογισμός, με κύριους εκπροσώπους του τους: Καρλ Πόπερ και Χανς Άλμπερτ. Σύμφωνα με τις θέσεις τους, οι προτάσεις των επιστημών δεν είναι δυνατόν ούτε να αποδειχτούν ούτε να επαληθευτούν. Διατυπώνονται μάλλον ως υποθέσεις και ισχύουν μέχρι την ενδεχόμενη διάψευση τους.

23 ΠΡΑΓΜΑΤΟΚΡΑΤΙΑ Ή ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ Ο όρος Ρεαλισμός προέρχεται από τη λατινική λέξη Realismus, που αποδίδεται στα ελληνικά ως Πραγματοκρατία. Ουσιαστικά διακρίνουμε δύο εκφάνσεις του Ρεαλισμού: τον αφελή και τον κριτικό Ρεαλισμό. Σύμφωνα με τον αφελή Ρεαλισμό, τα πράγματα όχι μόνον υπάρχουν ανεξάρτητα από τη συνείδηση μας, αλλά τα γνωρίζουμε και όπως ακριβώς είναι. Αντιθέτως, κατά τον κριτικό Ρεαλισμό, τα πράγματα υπάρχουν αφ' ενός μεν ανεξάρτητα από τη συνείδηση μας, αφ' ετέρου δε ανάμεσα σ' αυτήν και σ' εκείνα παρεμβάλλονται οι αισθήσεις μας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι ιδιότητες των πραγμάτων να είναι, ως ένα σημείο, δημιούργημα των τελευταίων και όχι κάτι αντικειμενικό.

24 ΒΙΤΑΛΙΣΜΟΣ-ΖΩΤΙΚΟΚΡΑΤΙΑ Βιταλισμός (Vitalism) ή Ζωτικοκρατία είναι μια θεωρία της Φυσιολογίας, η οποία δέχεται την ύπαρξη μιας ζωτικής αρχής, τόσο στην ψυχή όσο και στους οργανισμούς, από την οποία δημιουργούνται όλες οι ζωτικές-οργανικές λειτουργίες. Ωστόσο με τον όρο Βιταλισμός προσδιορίζεται ένα σύνολο φιλοσοφικών θεωριών, σύμφωνα με τις οποίες τα βιολογικά φαινόμενα δεν μπορούν να αναχθούν στις φυσικοχημικές διαδικασίες, αλλά οφείλονται σε μία ζωική δύναμη (vis vitalis) που ξεφεύγει από την επιστημονική ανάλυση και την εργαστηριακή έρευνα.

25 Γενικώς οι φυσιολόγοι και αρχικά όλοι οι φυσικοί δέχονταν ότι υπάρχει μία ενδιάμεση δύναμη μεταξύ της ψυχής και του σώματος. Ο Βιταλισμός ως θεωρία βρήκε την ολοκληρωμένη έκφρασή του στη Σχολή του Μονπελιέ από τον P.J.Barther( ) και τους οπαδούς του.

26 ΕΜΠΕΙΡΙΟΚΡΙΤΙΣΜΟΣ Ο Εμπειριοκριτικισμός αποτελεί ένα γνωσιολογικό σύστημα του τέλους του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού, το οποίο ασχολήθηκε με τον τρόπο με τον οποίον αποκτάται η γνώση. Σύμφωνα με τον Εμπειριοκριτικισμό αληθινό είναι μόνο το σύμπλεγμα των στοιχείων της εμπειρίας, δηλαδή το αίσθημα, ενώ τα μεταφυσικά ή υπερφυσικά στοιχεία τα θεωρεί φαινομενικές έννοιες, που δεν εμπεριέχουν καμιά αλήθεια, πιθανότατα, όμως, να έχουν ευκαιριακά μόνον κάποια ωφελιμιστική αξία. Συνεπώς ο Εμπειριοκριτικισμός όχι μόνον αποκλείει κάθε μεταφυσική έννοια, αλλά αρνείται και αυτή ακόμη τη χρησιμοποίηση της. Σχετικά με τη φύση, ο Εμπειριοκριτικισμός διδάσκει παραπέρα, ότι δεν υπάρχει νόηση χωρίς «Είναι» και «Είναι» χωρίς νόηση. Το αντικείμενο (ο κόσμος) δεν είναι δυνατόν να υπάρχει δίχως υποκείμενο (συνείδηση, αισθήσεις), οι νόμοι της φύσης είναι μορφές της συνείδησης, και δεν έχουν αντικειμενική υπόσταση, η δε αντικειμενική αλήθεια είναι αδύνατη.

27 Με την ανάπτυξη των σύγχρονων επιστημών και ιδιαιτέρως της Φυσικής, εμφανίστηκε ένας καινούργιος προβληματισμός σχετικά με τη διαίρεση: ύλη/πνεύμα, η οποία ανέτρεψε τα δεδομένα της παραδοσιακής σύγκρουσης ανάμεσα στον Ιδεαλισμό και τον Υλισμό. Ο Εμπειριοκριτικισμός αρνήθηκε αυτή τη διχοτόμηση, διαβεβαιώνοντας ότι οι διακρίσεις μεταξύ φυσικών και πνευματικών φαινομένων δεν εξαρτώνται από την ίδια τη φύση των τελευταίων, αλλά από το πλαίσιο, μέσα στο οποίο συντελούνται η παρατήρηση και το πείραμα. Έτσι, η επιστήμη δεν πρέπει να ασχολείται με οντολογικά προβλήματα, που ανήκουν στη Μεταφυσική, αλλά με τα μεθοδολογικά προβλήματα και με τις θεωρητικές πειραματικές διαδικασίες.

28 Ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους του Εμπειριοκριτισμού, υπήρξε ο Αυστριακός Φυσικός και Φιλόσοφος Έρνστ Μαχ.

29 ΙΔΕΑΛΙΣΜΟΣ Με τον όρο Ιδεαλισμός θεωρούμε την υπαγωγή της ύλης στο πνεύμα. Στα μέσα του 19ου αιώνα οι θετικιστές υιοθέτησαν από τον Βρετανό φιλόσοφο Bertrand Russell ( ) την «έννοια άνευ νοήματος» (non sencisa) και από τον Αυστριακό φιλόσοφο Ludwig Wittgenstein ( ) την «έννοια ενός γενικού κριτηρίου μεταξύ νοήματος και μη νοήματος». Δύο ισχυρά όπλα, αφού κριτήριο τους ήταν η αρχή της επαληθευσιμότητας. Δηλαδή μια πρόταση έχει νόημα αν είναι δυνατόν in principio να αποδειχθεί εμπειρικά αληθής ή ψευδής. Διαφορετικά δεν έχει νόημα.

30 ΦΥΣΙΟΚΡΑΤΙΑ ή ΝΑΤΟΥΡΑΛΙΣΜΟΣ Νατουραλισμός είναι η άρνηση κάθε πνευματικού γεγονότος που υπερβαίνει τα όρια της εμπειρικής γνώσης και δεν είναι δυνατόν να εξηγηθεί με τη βοήθεια νόμων που υπάρχουν μέσα στη φύση (μεταφυσική Φυσιοκρατία). Ως φιλοσοφική θεωρία ο Νατουραλισμός συνδέει την επιστημονική μέθοδο με τη θέση ότι όλα τα όντα και γεγονότα του Σύμπαντος είναι φυσικού χαρακτήρα. Έτσι κάθε γνώση του Σύμπαντος εμπίπτει στα όρια της επιστημονικής έρευνας.

31 Η συγκεκριμένη θεωρία υποστηρίζει ότι στη Φυσική υπάρχει κανονικότητα, ενότητα και ολότητα που συνεπάγεται αντικειμενικούς νόμους οι οποίοι βοηθούν στην πλήρη γνώση της. Μολονότι ο Νατουραλισμός συχνά εξισώνεται με τον Υλισμό, στην πραγματικότητα είναι πολύ ευρύτερος ως προς την προέκταση του. Ο Υλισμός είναι νατουραλιστικός αλλά δεν ισχύει κατά ανάγκη το αντίστροφο. Κύριοι εκπρόσωποι του Νατουραλισμού υπήρξαν ο ιστοριοδίφης και φιλόσοφος Ιππόλυτος Ταίν και ο Εμίλ Ζολά.

32 ΟΠΕΡΑΣΙΟΝΑΛΙΣΜΟΣ Μια άλλη θετικιστική φιλοσοφική θεωρία είναι ο Οπερασιοναλισμός ο οποίος δεχόταν ότι οι θεωρητικές επιστημονικές έννοιες είχαν κάποιο πραγματικό νόημα μόνο αν κατέληγαν σε κάποια «πράξη μέτρησης» ως προς ένα καθορισμένο σύστημα μέτρησης. Δηλαδή εδώ πλέον ο παρατηρητής δεν βρίσκεται εκτός των διαδικασιών του πειράματος, αλλά συμμετέχει σ αυτό. Αυτό βέβαια οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο παρατηρητής, συμμέτοχος του πειράματος, έχει μια «προσωπική» και όχι μια «αντικειμενική» πλέον θεώρηση της εξέλιξης του πειράματος.

33 Με βάση αυτή τη λογική η μελέτη του χώρου και του χρόνου συνίσταται απλά στη μέτρηση της συμπεριφοράς ρολογιών και ράβδων μέτρησης. Μια τέτοια λογική ασφαλώς δεν υιοθετείται πλέον από τις θετικές επιστήμες, οι οποίες με κάθε δυνατό τρόπο προσπαθούν να διατηρήσουν σταθερές τις πρότυπες μονάδες μέτρησης, η έστω να μπορούν να υπολογίζουν με ακρίβεια τις όποιες μεταβολές τους. Ο Οπερασιοναλισμός αναπτύχθηκε στην πιο αδιάλλακτη μορφή του από τον Π.Μπρίτζμαν.

34 ΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ Ντετερμινισμός ή στο ελληνικότερο αιτιοκρατία είναι στη Φιλοσοφία η θεωρία που παραδέχεται ότι όλα όσα συμβαίνουν στον κόσμο γίνονται βάσει κάποιας αιτίας, που αναγκαστικά την ακολουθεί πάντοτε το ίδιο αποτέλεσμα. Ουσιαστικά αιτιοκρατία ή ετεραρχία (determinismus) είναι η θεωρία σύμφωνα με την οποία η βούληση και οι πράξεις των ανθρώπων δεν είναι ελεύθερες,αλλά προσδιορίζονται αναγκαία από εξωτερικά ή εσωτερικά αίτια. Όλα τα γεγονότα υπόκεινται στον νόμο της αιτιότητας.

35 Έτσι η αρχή της αιτιότητας αποτέλεσε τη βάση πάνω στην οποία στηρίχθηκε η Νευτώνεια φυσική οδηγώντας στη θεώρηση ενός πλήρους ντετερμινιστικού, μηχανοκρατικού Σύμπαντος. Από τον Καρτέσιο έως τον Αϊνστάιν όλες οι φυσικές θεωρίες στηρίχτηκαν στον ντετερμινισμό. Όλα αυτά άλλαξαν με την ερμηνεία της Σχολής της. Κοπεγχάγης. Η αρχή της αβεβαιότητας, η αρχή της συμπληρωματικότητας, η πιθανοκρατική φύση του φαινομένου στον μικρόκοσμο ήρθαν σε ρήξη με τις ντετερμινιστικές απόψεις. Έτσι οι Φυσικοί χωρίστηκαν σε δυο στρατόπεδα τους ντετερμινιστές (Einstein, de Broglie κ.α.) και τους μηντετερμινιστές (Μπορ, Χάιζενμπεργκ, Σχολή Κοπεγχάγης). Η διαπάλη τους βοήθησε στο να κατανοηθούν οι βασικές αρχές της κβαντομηχανικής.

36 ΘΕΤΙΚΙΣΜΟΣ Ο Θετικισμός είναι σχετικά σύγχρονο φιλοσοφικό ρεύμα, το οποίο προσδιορίζεται από τις Φυσικές Επιστήμες, που προπαρασκευάστηκε από τον Χιούμ και αναπτύχθηκε από τον Αύγουστο Κοντ. Το πρόγραμμα του περιελάμβανε την εξάλειψη της μεταφυσικής και τη λύση όλων των φιλοσοφικών προβλημάτων στα πλαίσια αυτού που αποκλήθηκε μια επανάσταση του 20ού αιώνα στη φιλοσοφία. Ο Θετικισμός σαν μοναδική γνωσιολογική περιοχή θεωρεί την εμπειρία (τα θετικά γεγονότα) και περιορίζει την αποστολή όλων των επιστημών στην αναγνώριση και καταγραφή κι όχι στην ερμηνεία των γεγονότων και φαινομένων.

37 Δύο είναι τα θετικιστικά εργαλεία ανάλυσης που μας ενδιαφέρουν ιδιαιτέρως. Το πρώτο είναι η «Αρχή της επαλήθευσης» που χρησιμεύει στον προσδιορισμό τού αν μια διατύπωση έχει νόημα και, αν ναι, ποιο το νόημα της. Το δεύτερο είναι η τεχνική της «Επιχειρησιακής ανάλυσης» που στόχο έχει να προσδιορίσει ποιο είναι, αν υπάρχει, το νόημα μιας συγκεκριμένης έννοιας. Και τα δύο είδη προσέγγισης διαδραμάτισαν κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη και την ερμηνεία της σύγχρονης φυσικής.

38 Δηλαδή υπάρχει ό,τι προέρχεται από την εμπειρία και είναι θετικά εξακριβωμένο, ενώ σαν απόλυτο δεν αναγνωρίζει τίποτα άλλο παρά μόνον την αρχή ότι «τίποτα δεν είναι απόλυτο». Έτσι ο Θετικισμός απέτρεψε την αντίληψη ότι η φιλοσοφία είναι η αναζήτηση του απολύτου, της προέλευσης και του σκοπού του κόσμου. Tόσο ο υλισμός όσο και ο ιδεαλισμός προσπαθούν να πουν κάτι για το τι υπάρχει «πίσω» ή «πέρα» απο την εμπειρία. Τέτοια προβλήματα δεν έχουν νόημα γι' αυτόν.

39 Ουσιαστικά ο Θετικισμός,απορρίπτοντας τη Μεταφυσική, βοήθησε να ξεπεραστούν προκαταλήψεις του παρελθόντος και ώθησε την ανάπτυξη της λογικής φυσικής σκέψης. Πράγματι,η ιστορική υπηρεσία που προσέφερε ο Θετικισμός στην ανθρώπινη πρόοδο ήταν η απομάκρυνση από την άγονη θεωρητικολογία των διαφόρων επιστημών και η στροφή προς την έρευνα των γεγονότων. Μεγάλοι Φυσικοί που επέδρασαν στην πορεία εξέλιξης του Θετικισμού,ήταν ο Φίλιπ Φρανκ,ο Λούντβιχ Μπόλτσμαν και ο Άλμπερτ Α ι νστάιν.

40 Η ειρωνεία είναι ότι το θετικιστικό κίνημα, που επιδίωξε να απαλλάξει τον κόσμο από τη μεταφυσική και να αντικαταστήσει την τελευταία με μια ενοποιημένη εικόνα των επιστημών, βρήκε την ίδια την επιστήμη να καταρρέει με ένα απλό άγγιγμα του. Καμία επιστήμη άξια του ονόματος της δεν μπορεί να αποφύγει να εισαγάγει «γενικούς νόμους». Μερικοί θετικιστές ήταν διατεθειμένοι να ενστερνιστούν αυτό το καταστροφικό συμπέρασμα, ισχυριζόμενοι ότι η επιστήμη μπορούσε να τα καταφέρει μια χαρά χωρίς να διατυπώνει γενικούς νόμους, υπό τον όρο ότι θα είχε κανόνες για να διατυπώνει προβλέψεις.

41 ΝΕΟΘΕΤΙΚΙΣΜΟΣ ή ΛΟΓΙΚΟΣ ΘΕΤΙΚΙΣΜΟΣ Ένα Φιλοσοφικό κίνημα με αντικείμενο την έρευνα της επιστημονικής σκέψης και των λογικών βάσεων της, που συγκέντρωνε το ενδιαφέρον του στην ανάλυση της επιστημονικής γλώσσας και στην αναζήτηση του ακριβούς νοήματος παραμερίζοντας οποιεσδήποτε μεταφυσικές θεωρήσεις. Ο Νεοθετικισμός εκφράστηκε κυρίως μέσα από τη Φιλοσοφία της Φυσικής καθώς η ανάπτυξη του συνέπεσε σε μεγάλο βαθμό με την επανάσταση στη Σύγχρονη Φυσική.

42 Η Σχολή της Βιέννης ήταν μια ομάδα Φιλοσόφων, φυσικών και μαθηματικών, οι αντιλήψεις των οποίων αποτέλεσαν τον βασικό πυρήνα του κινήματος του Λογικού Θετικισμού (τη δεκαετία του 1920). Το κύριο, όμως, φιλοσοφικό ενδιαφέρον, μέχρι το 1960, εστιαζόταν σχεδόν αποκλειστικά στη θεωρητική επιστήμη. Ως εκ τούτου στο πλαίσιο αυτό, η πειραματική και η εφαρμοσμένη Φυσική αγνοήθηκαν από την επίσημη Φιλοσοφία.

43 Ένα γενικό συμπέρασμα Από τα προηγούμενα γίνεται εμφανές ότι η επιστημονική κοινότητα δεν είναι εντελώς αποκομμένη από την υπόλοιπη κοινωνία. Οι εξωτερικές επιρροές στην επιστήμη μπορούν να φθάσουν σε βάθος και να επηρεάσουν, όχι μόνο την ερμηνεία της σημασίας μιας θεωρίας, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται, ακόμη και τα κριτήρια που διέπουν το κατά πόσο είναι αποδεκτή. Προφανώς, λοιπόν, δεν υπάρχει κανένα υπερβατικό βασίλειο εννοιών και θεωριών, που παραμένουν εσαεί σε τέλεια αντιστοιχία με την κατάσταση πραγμάτων που βρίσκουμε στον κόσμο, ανεξάρτητα από τις οποιεσδήποτε ανθρώπινες συμβάσεις.

44 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Θεοδοσίου Ευστράτιος: Εισαγωγή στην Ιστορία και Φιλοσοφία των Φυσικών Επιστημών (Ι.Φ.Φ.Ε. II), Αθήνα 2008 Δανέζης Μάνος Θεοδοσίου Ευστράτιος: Το Μέλλον του Παρελθόντος μας, Επιστήμη και Νέος Πολιτισμός, Εκδόσεις Δίαυλος, 2005 Powers Jonathan: Φιλοσοφία και Νέα φυσική, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης,2000 Δανέζης Μάνος- Στράτος Θεοδοσίου: Η Κοσμολογία της Νόησης, Εκδόσεις Δίαυλος,2003 Σταύρος Θεοδωράκης: Το κενό που κοχλάζει, Εκδόσεις Δίαυλος,1999

Φυσική, Μαθηματικά και Φιλοσοφία

Φυσική, Μαθηματικά και Φιλοσοφία 1 Φυσική, Μαθηματικά και Φιλοσοφία ΥΛΙΣΤΙΚΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΥΛΙΣΜΟΣ Κύριο όργανο του ανθρώπου στην εξερεύνηση του περιβάλλοντος χώρου, σύμφωνα με τα δόγματα της Δυτικής πολιτισμικής κληρονομιάς, είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΕΠΟ 22 2 ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΣΧΕΔΙΟ ΕΠΟ 22 2 ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΧΕΔΙΟ ΕΠΟ 22 2 ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ορθολογισμός έχει βασικό κριτήριο γνώσης την ανθρώπινη νόηση και όχι την εμπειρία.η νόηση με τις έμφυτες και τους λογικούς νόμους αποτελεί αξιόπιστη πηγή γνώσης. Σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

2η ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΟ 22. ΘΕΜΑ: Οι βασικοί σταθµοί του νεώτερου Εµπειρισµού από τον Locke µέχρι και τον Hume. ΣΧΕ ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Α.

2η ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΟ 22. ΘΕΜΑ: Οι βασικοί σταθµοί του νεώτερου Εµπειρισµού από τον Locke µέχρι και τον Hume. ΣΧΕ ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Α. Θέµατα & Ασκήσεις από: www.arnos.gr 2η ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΟ 22 ΘΕΜΑ: Οι βασικοί σταθµοί του νεώτερου Εµπειρισµού από τον Locke µέχρι και τον Hume. ΣΧΕ ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σύµφωνα µε τη θεωρία του εµπειρισµού

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2

ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2 ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2 Η ιστορία της φιλοσοφίας από την Αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα μπορεί να θεωρηθεί ως μια διαδικασία αναζήτησης μιας απάντησης στο ερώτημα, «τι είναι γνώση;» Οι Δυτικοί φιλόσοφοι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804)

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ - ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΙΟΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ 1 ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) (Η σύντομη περίληψη που ακολουθεί και η επιλογή των αποσπασμάτων από την πραγματεία του Καντ για την ανθρώπινη γνώση,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΓΝΩΣΗΣ. ΤΕΙ ΑΜΘ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ Γεώργιος Θερίου

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΓΝΩΣΗΣ. ΤΕΙ ΑΜΘ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ Γεώργιος Θερίου ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΓΝΩΣΗΣ ΤΕΙ ΑΜΘ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ Γεώργιος Θερίου ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2 Η ιστορία της φιλοσοφίας από την Αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα μπορεί να θεωρηθεί ως μια διαδικασία αναζήτησης

Διαβάστε περισσότερα

3)Αιτιοκρατία - Ορθολογισμός- Ιμμάνουελ Καντ Ντετερμινισμός (Determinismus) - Αιτιοκρατία Πολλές φορές σε διάφορες συζητήσεις ακούμε ότι αυτό το

3)Αιτιοκρατία - Ορθολογισμός- Ιμμάνουελ Καντ Ντετερμινισμός (Determinismus) - Αιτιοκρατία Πολλές φορές σε διάφορες συζητήσεις ακούμε ότι αυτό το 3)Αιτιοκρατία - Ορθολογισμός- Ιμμάνουελ Καντ Ντετερμινισμός (Determinismus) - Αιτιοκρατία Πολλές φορές σε διάφορες συζητήσεις ακούμε ότι αυτό το θεωρούμε σύμφωνα με τη ντετερμινιστική άποψη ή ότι θα εξετάσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα σώματος και ψυχής κατά τον Max Scheler

Ενότητα σώματος και ψυχής κατά τον Max Scheler Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών Τμήμα Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Ακαδημαϊκό Έτος 2015-2016 Εαρινό Εξάμηνο Ενότητα σώματος και ψυχής κατά τον Max Scheler

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: «ΕΜΠΕΙΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ» ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΠΡΙΑΜΗ ΒΑΓΙΑ, Β4 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΤΑΒΑΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 17 Περιεχόμενα ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα»

Αρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα» Αρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα» Α] Ασκήσεις κλειστού τύπου (Σωστό Λάθος) Για τον Πλάτωνα οι καθολικές έννοιες, τα «καθόλου», δεν είναι πράγματα ξεχωριστά

Διαβάστε περισσότερα

Είναι τα πράγματα όπως τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας;

Είναι τα πράγματα όπως τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας; Είναι τα πράγματα όπως τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας; Εμείς που αντιλαμβανόμαστε είμαστε όλοι φτιαγμένοι από το ίδιο υλικό; Πώς βρεθήκαμε σ αυτόν τον κόσμο; Ο θάνατός μας σημαίνει το τέλος ή

Διαβάστε περισσότερα

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές;

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ; τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ποια είναι η σχέση των πεποιθήσεών μας με την πραγματικότητα, για να είναι αληθείς και

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια

ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια 18 ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια χαρακτηριστικά αποδίδουμε σε ένα πρόσωπο το οποίο λέμε

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Ο ΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ

Η ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Ο ΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ ΜΑΘΗΜΑ 5: Η ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Ο ΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ Salviati: Εκεί όπου δεν μας βοηθούν οι αισθήσεις πρέπει να παρέμβει η λογική, γιατί μόνο αυτή θα επιτρέψει να εξηγήσουμε τα φαινόμενα ΓΑΛΙΛΑΪΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ Η

Διαβάστε περισσότερα

Η Απουσία του Χρόνου Σελίδα.1

Η Απουσία του Χρόνου Σελίδα.1 Η Απουσία του Χρόνου Σελίδα.1 (Επιφυλλίδα Οπισθόφυλλο) Ο Εαυτός και η Απουσία του Χρόνου Δεν είναι καθόλου συνηθισμένο να γίνονται συζητήσεις και αναφορές για την Απουσία του Χρόνου ακόμη και όταν υπάρχουν,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ.

ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. 2 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ (Ι) ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ; Στο μάθημα «Κοινωνική Θεωρία της Γνώσης (I)» (όπως και στο (ΙΙ) που ακολουθεί) παρουσιάζονται

Διαβάστε περισσότερα

EΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ

EΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ EΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Διδάσκων: Επίκ. Καθ. Aθανάσιος Σακελλαριάδης Σημειώσεις 4 ης θεματικής ενότητας (Μάθημα 9 Μάθημα 10) ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΝΟΥ Ο κλάδος της φιλοσοφίας που περιλαμβάνει τη φιλοσοφία

Διαβάστε περισσότερα

Πριν υπάρξει το Σύμπαν

Πριν υπάρξει το Σύμπαν Πριν υπάρξει το Σύμπαν Μάνος Δανέζης-Στράτος Θεοδοσίου Τομέας Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής Τμήμα Φυσικής-Πανεπιστήμιο Αθηνών Όλοι γνωρίζουμε την κλασική Θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης, μέσα από

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη φιλοσοφία

Εισαγωγή στη φιλοσοφία Εισαγωγή στη φιλοσοφία Ενότητα 2 η : Μεταφυσική ή Οντολογία Ι: Θεός Ρένια Γασπαράτου Σχολή Ανθρωπιστικών & Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης & της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Περί της Ταξινόμησης των Ειδών

Περί της Ταξινόμησης των Ειδών Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής 541 24 Θεσσαλονίκη Καθηγητής Γεώργιος Θεοδώρου Tel.: +30 2310998051, Ιστοσελίδα: http://users.auth.gr/theodoru Περί της Ταξινόμησης

Διαβάστε περισσότερα

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Η πλειοψηφία θεωρεί πως η Νόηση είναι μια διεργασία που συμβαίνει στον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Συνοπτική θεώρηση των κυρίων φιλοσοφικών κλάδων Συστηματικές αναγνώσεις

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Συνοπτική θεώρηση των κυρίων φιλοσοφικών κλάδων Συστηματικές αναγνώσεις ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... 23 Εισαγωγή... 25 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Συνοπτική θεώρηση των κυρίων φιλοσοφικών κλάδων Συστηματικές αναγνώσεις ΠΡΟΟΙΜΙΑΚΟΣ ΛΟΓΟΣ... 54 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ...

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημολογική και Διδακτική Προσέγγιση της Έννοιας της «Ύλης»

Επιστημολογική και Διδακτική Προσέγγιση της Έννοιας της «Ύλης» Επιστημολογική και Διδακτική Προσέγγιση της Έννοιας της «Ύλης» Κωνσταντίνος Δ. Σκορδούλης Παιδαγωγικό Τμήμα ΔΕ Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Δυισμός: η κυρίαρχη οντολογία των φιλοσόφων 1.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Τομέας Ανθρωπιστικών Κοινωνικών Επιστημών και Δικαίου Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών ΕΝΟΤΗΤΑ 1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Κώστας Θεολόγου ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ Το

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Προλογικό Σημείωμα... 17

Περιεχόμενα. Προλογικό Σημείωμα... 17 11 Προλογικό Σημείωμα... 17 Ενότητα Ι: Δημιουργική Αναζήτηση... 19 Δ01 Ο Ιωνικός Διαφωτισμός και η Ανάδυση της Επιστημονικής Σκέψης...21 Δ1.1 Ο Ιωνικός Διαφωτισμός... 21 Δ1.2 Η Επιστημονική Σκέψη... 22

Διαβάστε περισσότερα

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΛΕΞΕΙΣ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΛΕΞΕΙΣ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΛΕΞΕΙΣ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. Λέξεις και νόημα Η γλώσσα αποτελείται από λέξεις. Η λέξη είναι το μικρότερο τμήμα της γλώσσας

Διαβάστε περισσότερα

GEORGE BERKELEY ( )

GEORGE BERKELEY ( ) 42 GEORGE BERKELEY (1685-1753) «Ο βασικός σκοπός του Berkeley δεν ήταν να αμφισβητήσει την ύπαρξη των εξωτερικών αντικειμένων, αλλά να υποστηρίξει την άποψη ότι τα πνεύματα ήταν τα μόνα ανεξάρτητα όντα,

Διαβάστε περισσότερα

Έστω λοιπόν ότι το αντικείμενο ενδιαφέροντος είναι. Ας δούμε τι συνεπάγεται το κάθε. πριν από λίγο

Έστω λοιπόν ότι το αντικείμενο ενδιαφέροντος είναι. Ας δούμε τι συνεπάγεται το κάθε. πριν από λίγο Μορφές Εκπόνησης Ερευνητικής Εργασίας Μαρία Κουτσούμπα Έστω λοιπόν ότι το αντικείμενο ενδιαφέροντος είναι «η τηλεδιάσκεψη». Ας δούμε τι συνεπάγεται το κάθε ερευνητικό ερώτημα που θέσαμε πριν από λίγο Κουτσούμπα/Σεμινάριο

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: «ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΗΘΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ» ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΣΚΡΕΚΑ ΝΑΤΑΛΙΑ, Β4 ΕΠΙΒΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΤΑΒΑΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 17 Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Ηθική & Τεχνολογία Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις Βασικές Έννοιες

Ηθική & Τεχνολογία Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις Βασικές Έννοιες Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις Βασικές Έννοιες Άλκης Γούναρης Διδάκτωρ Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Αθηνών e-mail: alkismail@yahoo.com website: www.alkisgounaris.com http://eclass.uoa.gr/courses/ppp566/ 1 http://eclass.uoa.gr/courses/ppp566/

Διαβάστε περισσότερα

Η μεθοδολογία της επιστήμης

Η μεθοδολογία της επιστήμης Η μεθοδολογία της επιστήμης Στο βιβλίο «the evolution οf scientific thought», που τμήμα του μεταφράζω στο «στοιχεία φιλοσοφίας από την επιστημονική μέθοδο» ο Abraham D Abro μας παρουσιάζει τη μεθοδολογία

Διαβάστε περισσότερα

EDMUND HUSSERL ( Ε. ΧΟΥΣΕΡΛ, )

EDMUND HUSSERL ( Ε. ΧΟΥΣΕΡΛ, ) EDMUND HUSSERL 1 EDMUND HUSSERL ( Ε. ΧΟΥΣΕΡΛ, 1859-1938) Ο Καρτέσιος (Ντεκάρτ) αναζήτησε να θεμελιώσει τη γνώση και να εξασφαλίσει την ανάπτυξη της Επιστήμης στις πρώτες αναμφισβήτητες παρατηρήσεις που

Διαβάστε περισσότερα

1. Επιστημονική εξήγηση

1. Επιστημονική εξήγηση 1. Επιστημονική εξήγηση Όλα ξεκινάν με ένα «Γιατί;». Η επιστήμη εδώ καλείται σε κάθε φαινόμενο να δώσει μια εξήγηση για την κατανόησή του. 1.1 Εξήγηση έναντι επικύρωσης Η επικύρωση κάποιου συμβάντος δεν

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Φιλοσοφία (Φ101)

Εισαγωγή στη Φιλοσοφία (Φ101) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (Φ101) 3η ενότητα: Θεμελιώδη ερωτήματα & κλάδοι της φιλοσοφίας Γιώργος Ζωγραφίδης Τμήμα Φιλοσοφίας & Παιδαγωγικής Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στις πολιτισμικές σπουδές

Εισαγωγή στις πολιτισμικές σπουδές Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Εισαγωγή στις πολιτισμικές σπουδές Ενότητα 8: Είδη έρευνας, παράμετροι και οδηγίες συγγραφής (ΜΕΡΟΣ Β) Αν. Καθηγήτρια: Ι. Βαμβακίδου e-mail: ibambak@uowm.gr

Διαβάστε περισσότερα

Η ΦΥΣΙΚΗ. Ισαάκ Νεύτων

Η ΦΥΣΙΚΗ. Ισαάκ Νεύτων Η ΦΥΣΙΚΗ Η Κλασσική Φυσική έγινε μια ξεχωριστή επιστήμη όταν οι πρώιμοι μοντέρνοι Ευρωπαίοι χρησιμοποίησαν πειραματικές και μαθηματικές μεθόδους για να ανακαλύψουν αυτά που θεωρούνται σήμερα Νόμοι της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗΣ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗΣ Ενότητα 1: Κώστας Χρυσαφίδης Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Ο όρος Θετικισμός και η σημασία του Ο όρος θετικισμός προέρχεται

Διαβάστε περισσότερα

Νοητική Διεργασία και Απεριόριστη Νοημοσύνη

Νοητική Διεργασία και Απεριόριστη Νοημοσύνη (Επιφυλλίδα - Οπισθόφυλλο). ΜΙΑ ΣΥΝΟΨΗ Η κατανόηση της νοητικής διεργασίας και της νοητικής εξέλιξης στην πράξη απαιτεί τη συνεχή και σε βάθος αντίληψη τριών σημείων, τα οποία είναι και τα βασικά σημεία

Διαβάστε περισσότερα

Αριστοτέλης (384-322 π.χ) : «Για να ξεκινήσει και να διατηρηθεί μια κίνηση είναι απαραίτητη η ύπαρξη μιας συγκεκριμένης αιτίας»

Αριστοτέλης (384-322 π.χ) : «Για να ξεκινήσει και να διατηρηθεί μια κίνηση είναι απαραίτητη η ύπαρξη μιας συγκεκριμένης αιτίας» Εισαγωγή Επιστημονική μέθοδος Αριστοτέλης (384-322 π.χ) : «Για να ξεκινήσει και να διατηρηθεί μια κίνηση είναι απαραίτητη η ύπαρξη μιας συγκεκριμένης αιτίας» Διατύπωση αξιωματική της αιτίας μια κίνησης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Διεπιστημονικότητα Ιστορία & Φιλοσοφία της Χημείας Γλωσσολογία Χημεία Διδακτική της Χημείας Παιδαγωγική Ψυχολογία

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ

ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ ΜΑΘΗΜΑ 5: ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ Salviati: Εκεί που δεν μας βοηθούν οι αισθήσεις πρέπει να παρέμβει η λογική, γιατί μόνο αυτή θα επιτρέψει να εξηγήσουμε τα φαινόμενα ΓΑΛΙΛΑΪΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ Η μαθηματική

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΑΓΓΛΩΝ ΕΜΠΕΙΡΙΣΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΓΝΩΣΗ

ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΑΓΓΛΩΝ ΕΜΠΕΙΡΙΣΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΓΝΩΣΗ 33 ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΑΓΓΛΩΝ ΕΜΠΕΙΡΙΣΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΓΝΩΣΗ JOHN LOCKE (1632-1704) Το ιστορικό πλαίσιο. Την εποχή του Locke είχε αναβιώσει ο αρχαίος ελληνικός σκεπτικισμός. Ο σκεπτικισμός για τον Locke οδηγούσε

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑ119 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης. Δημήτρης Πλάντζος

ΙΑ119 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης. Δημήτρης Πλάντζος ΙΑ119 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης Δημήτρης Πλάντζος Αναπαράσταση του κλασικού: Το κλασικό παρελθόν δεν ανασκάπτεται ώστε να μελετηθεί ως αυτόνομη ιστορική οντότητα,

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

LUDWIK FLECK (1896-1961) (Λούντβικ Φλεκ) Ο Ludwik Fleck και η κατασκευή των επιστημονικών γεγονότων.

LUDWIK FLECK (1896-1961) (Λούντβικ Φλεκ) Ο Ludwik Fleck και η κατασκευή των επιστημονικών γεγονότων. 9 LUDWIK FLECK (1896-1961) (Λούντβικ Φλεκ) Ο Ludwik Fleck και η κατασκευή των επιστημονικών γεγονότων. «Βλέπουμε με τα μάτια μας, αλλά κατανοούμε με τα μάτια της συλλογικότητας». 6 Ένα από τα κυριότερα

Διαβάστε περισσότερα

Φιλοσοφία της Επιστήμης ΙΙ

Φιλοσοφία της Επιστήμης ΙΙ Φιλοσοφία της Επιστήμης ΙΙ Τετάρτη, 3.30-6 μμ. Αίθουσα A Διδάσκουσα: Ελίνα Πεχλιβανίδη ΣΧΕΔΙAΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (SYLLABUS) Πληροφορίες για: ημέρα - ώρα - αίθουσα διεξαγωγής του μαθήματος στοιχεία επικοινωνίας,

Διαβάστε περισσότερα

Επιστήμη και Νέος Πολιτισμός

Επιστήμη και Νέος Πολιτισμός Επιστήμη και Νέος Πολιτισμός Δρ Μάνος Δανέζης Επίκουρος Καθηγητής Αστροφυσικής Τμήμα Φυσικής ΕΚΠΑ Δρ Στράτος Θεοδοσίου Αναπληρωτής Καθηγητής ιστορίας και Φιλοσοφίας των Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ Ενότητα # 2: Επιστημολογία και Φιλοσοφικά Ρεύματα Μιλτιάδης Χαλικιάς Τμήμα Διοίκησης

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη φιλοσοφία

Εισαγωγή στη φιλοσοφία Εισαγωγή στη φιλοσοφία Ενότητα 3 η : Μεταφυσική ή Οντολογία ΙΙ: Ελεύθερη Βούληση Ρένια Γασπαράτου Σχολή Ανθρωπιστικών & Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης & της Αγωγής στην Προσχολική

Διαβάστε περισσότερα

Γουλιέλμος Μαρκόνι (1874-1937) (Ιταλός Φυσικός)

Γουλιέλμος Μαρκόνι (1874-1937) (Ιταλός Φυσικός) Γουλιέλμος Μαρκόνι (1874-1937) (Ιταλός Φυσικός) Υπήρξε εφευρέτης του πρώτου σήματος ασυρμάτου τηλεφώνου και εκμεταλλεύτηκε εμπορικά την εφεύρεση. Ίδρυσε το 1897 την Ανώνυμη Εταιρεία Ασυρμάτου Τηλεγράφου

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΟΣ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ & ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΕΠΙΔΟΣΗ

ΧΡΟΝΟΣ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ & ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΕΠΙΔΟΣΗ Σελ.1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ Νοημοσύνης και Λογικής. Λογική είναι οι γνώσεις και οι εμπειρίες από το παρελθόν. Η Λογική έχει σχέση με το μέρος εκείνο της

Διαβάστε περισσότερα

VIDEOφιλοσοφείν: Η τεχνολογία στην υπηρεσία της Φιλοσοφίας

VIDEOφιλοσοφείν: Η τεχνολογία στην υπηρεσία της Φιλοσοφίας VIDEOφιλοσοφείν: Η τεχνολογία στην υπηρεσία της Φιλοσοφίας Παραδείγματα διδακτικής αξιοποίησης video στο μάθημα των Αρχών Φιλοσοφίας (Β Λυκείου Γενική Παιδεία) 3 ο ΓΕ.Λ. ΠΕΙΡΑΙΑ 27 ΜΑΡΤΙΟΥ 2015 Μαλεγιαννάκη

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώσεις Κοινωνιολογίας Κεφάλαιο 1 1

Σημειώσεις Κοινωνιολογίας Κεφάλαιο 1 1 Σημειώσεις Κοινωνιολογίας Κεφάλαιο 1 1 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ Γέννηση της κοινωνιολογίας Εφαρμογή της κοινωνιολογικής φαντασίας Θεμελιωτές της κοινωνιολογίας (Κοντ, Μαρξ, Ντυρκέμ, Βέμπερ) Κοινωνιολογικές

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα. Earl Babbie. Κεφάλαιο 2. Έρευνα και θεωρία 2-1

Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα. Earl Babbie. Κεφάλαιο 2. Έρευνα και θεωρία 2-1 Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα Earl Babbie Κεφάλαιο 2 Έρευνα και θεωρία 2-1 Σύνοψη κεφαλαίου Μερικά παραδείγματα της κοινωνικής επιστήμης Επιστροφή σε δύο συστήματα λογικής Παραγωγική συγκρότηση θεωρίας

Διαβάστε περισσότερα

Διαφωτισμός και διαμόρφωση των πολιτικών ιδεολογιών στην Ελλάδα

Διαφωτισμός και διαμόρφωση των πολιτικών ιδεολογιών στην Ελλάδα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διαφωτισμός και διαμόρφωση των πολιτικών ιδεολογιών στην Ελλάδα Ενότητα 2: Παλαιό Καθεστώς και Διαφωτισμός Σπύρος Μαρκέτος Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Αλέξης Καρπούζος ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Η περιπέτεια της ανθρώπινης χειραφέτησης Εγχειρίδιο έρευνας και διδασκαλίας Εργαστήριο Σκέψης - Αθήνα 2011 Τίτλος: Εισαγωγή στην κατανοητική φιλοσοφία

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑ88 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης. Δημήτρης Πλάντζος

ΣΑ88 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης. Δημήτρης Πλάντζος ΣΑ88 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης Δημήτρης Πλάντζος Δομή του Σεμιναρίου: Εισαγωγικά (10.10) Τι είναι θεωρία; Σε τι χρησιμεύει; (17.10) Εύρημα / έργο / έκθεμα / δημιουργός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΗΜΟΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ. 1. Σι είναι επιστήμη 2. Η γέννηση της επιστημονικής γνώσης 3. Οριοθέτηση θεωριών αστικότητας

ΕΠΙΣΗΜΟΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ. 1. Σι είναι επιστήμη 2. Η γέννηση της επιστημονικής γνώσης 3. Οριοθέτηση θεωριών αστικότητας ΕΠΙΣΗΜΟΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ 1. Σι είναι επιστήμη 2. Η γέννηση της επιστημονικής γνώσης 3. Οριοθέτηση θεωριών αστικότητας 1. Μια διαδεδομένη αντίληψη περί επιστήμης Γνώση / Κατανόηση των φαινομένων του φυσικού κόσμου

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία Έρευνας Διάλεξη 1 η : Εισαγωγή στη Μεθοδολογία Έρευνας

Μεθοδολογία Έρευνας Διάλεξη 1 η : Εισαγωγή στη Μεθοδολογία Έρευνας Μεθοδολογία Έρευνας Διάλεξη 1 η : Εισαγωγή στη Μεθοδολογία Έρευνας 1 Δρ. Αλέξανδρος Αποστολάκης Email: aapostolakis@staff.teicrete.gr Τηλ.: 2810379603 E-class μαθήματος: https://eclass.teicrete.gr/courses/pgrad_omm107/

Διαβάστε περισσότερα

Η ζωή και ο Θάνατος στο Υλικό Σύμπαν

Η ζωή και ο Θάνατος στο Υλικό Σύμπαν Η ζωή και ο Θάνατος στο Υλικό Σύμπαν Δρ Μάνος Δανέζης Επίκουρος Καθηγητής Αστροφυσικής Τμήμα Φυσικής- Πανεπιστήμιο Αθηνών Η Γεωμετρία Του Σύμπαντος Όταν αναφερόμαστε σε μια γεωμετρία, θεωρούμε ως αυτονόητη

Διαβάστε περισσότερα

Το περιβάλλον ως σύστηµα

Το περιβάλλον ως σύστηµα Το περιβάλλον ως σύστηµα Σύστηµα : ηιδέατουστηθεώρησητουκόσµου Το σύστηµα αποτελεί θεµελιώδη έννοια γύρω από την οποία οργανώνεται ο τρόπος θεώρησης του κόσµου και των φαινοµένων που συντελούνται µέσα

Διαβάστε περισσότερα

Εξέλιξη των ιδεών στις Φυσικές Επιστήμες

Εξέλιξη των ιδεών στις Φυσικές Επιστήμες Εξέλιξη των ιδεών στις Φυσικές Επιστήμες Ενότητα 2: Γιατί το ερώτημα "τι είναι επιστήμη" δεν έχει νόημα χωρίς κάποιο χρονικό προσδιορισμό. Βασίλης Τσελφές Εθνικὸ και Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Η επίδραση της Φυσικής στη Φιλοσοφία

Η επίδραση της Φυσικής στη Φιλοσοφία Η επίδραση της Φυσικής στη Φιλοσοφία Η έντονη επίδραση της Φυσικής σε κλάδους της Φιλοσοφίας που ασχολούνται με τις εννοιολογικές βάσεις της ανθρώπινης αντίληψης και κατανόησης της φύσης, όπως η επιστημολογία,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. Βασικές Αρχές. Καθηγητής Α. Καρασαββόγλου Επίκουρος Καθηγητής Π. Δελιάς

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ. Βασικές Αρχές. Καθηγητής Α. Καρασαββόγλου Επίκουρος Καθηγητής Π. Δελιάς ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Βασικές Αρχές Καθηγητής Α. Καρασαββόγλου Επίκουρος Καθηγητής Π. Δελιάς ΓΝΩΣΗ Η βάση της γνώσης είναι η συναίνεση Γνώση μέσω άμεσης παρατήρησης ή εμπειρίας Πολλές φορές η εμπειρία προδίδεται

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΟ 17 ο ΚΑΙ 18 ο ΑΙΩΝΑ

Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΟ 17 ο ΚΑΙ 18 ο ΑΙΩΝΑ Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΟ 17 ο ΚΑΙ 18 ο ΑΙΩΝΑ Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ αύξηση πληθυσμού αγροτική επανάσταση (μεγάλα αγροκτήματα νέες μέθοδοι εισαγωγή μηχανημάτων) ανάπτυξη εμπορίου α. Ευρώπη Αφρική Αμερική (τριγωνικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ ( )

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ ( ) ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ - ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΙΟΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ 1 ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) (Η σύντομη περίληψη που ακολουθεί και η επιλογή των αποσπασμάτων από την πραγματεία του Καντ για την ανθρώπινη γνώση,

Διαβάστε περισσότερα

εισήγηση 8η Είδη Έρευνας ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (#Ν151)

εισήγηση 8η Είδη Έρευνας ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (#Ν151) εισήγηση 8η Είδη Έρευνας ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (#Ν151) Βασική (ή Καθαρή) και Εφαρμοσμένη 1 Η Βασική ή Καθαρή έρευνα δεν στοχεύει σε οικονομικά ή κοινωνικά οφέλη και δεν καταβάλλονται προσπάθειες για την εφαρμογή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (μάθημα επιλογής) Α τάξη Γενικού Λυκείου Α) Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΑΠΣ) Στο πλαίσιο της διδασκαλίας του μαθήματος επιλογής «Ελληνικός και Ευρωπαϊκός πολιτισμός»,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002

ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002 ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002 ΟΜΑ Α Α Α.1 Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθµούς της Στήλης Α και δίπλα σε κάθε αριθµό το γράµµα της Στήλης Β, που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΚΑΝΟΝΑΣ

ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΚΑΝΟΝΑΣ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΚΑΝΟΝΑΣ Η Φιλοσοφία γεννήθηκε από την ανάγκη του ανθρώπου να γνωρίσει τον κόσμο που ζει, να καταλάβει τη φύση και τη δύναμη αυτών που τον τριγυρίζουν και να αποκτήσει μια κοσμοθεωρία

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

Η ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Η ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Ενότητα: 1 η Ελένη Περδικούρη Τμήμα Φιλοσοφίας 1 Ενότητα 1 η Το ερώτημα της γνώσης 1. Τι γνωριζουμε, δηλαδη ποια ειναι τα αντικειμενα της γνωσης

Διαβάστε περισσότερα

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Η πλειοψηφία θεωρεί ότι η Νόηση είναι μια διεργασία που συμβαίνει στο ανθρώπινο εγκέφαλο.

Διαβάστε περισσότερα

Αναπαράσταση και μεθοδολογικοί φόβοι

Αναπαράσταση και μεθοδολογικοί φόβοι Αναπαράσταση και μεθοδολογικοί φόβοι Αν δεν υπήρχε διαφορά ανάμεσα στην όψη των πραγμάτων και στην ουσία τους, η επιστήμη θα ήταν περιττή. Karl Marx Τα αξιώματα της επιχειρηματολογίας δεν επαρκούν για

Διαβάστε περισσότερα

Αναπληρωτής Καθηγητής Γεώργιος Παύλος. 1 Ο πολιτισμός ευαθείον του ανθρώπου, η φαντασία της προόδου και ο φετιχισμός της τεχνικής

Αναπληρωτής Καθηγητής Γεώργιος Παύλος. 1 Ο πολιτισμός ευαθείον του ανθρώπου, η φαντασία της προόδου και ο φετιχισμός της τεχνικής ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Για τους ΦΟΙΤΗΤΕΣ του ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Αναπληρωτής Καθηγητής Γεώργιος Παύλος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Διαβάστε περισσότερα

Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού

Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού Η εκπαίδευση ως θεσμός κοινωνικοπολιτισμικής μεταβίβασης δομολειτουργισμός και ως θεσμός κοινωνικού μετασχηματισμού κριτική

Διαβάστε περισσότερα

Φιλοσοφία της Γλώσσας

Φιλοσοφία της Γλώσσας Φιλοσοφία της Γλώσσας Ενότητα: Θεωρίες Νοήματος. Επαληθευσιοκρατικές θεωρίες νοήματος Ελένη Μανωλακάκη Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (Μ.Ι.Θ.Ε.) 1. Επαληθευσιοκρατικές

Διαβάστε περισσότερα

Β Τάξη Μάθημα Γενικής Παιδείας. Ύλη

Β Τάξη Μάθημα Γενικής Παιδείας. Ύλη Β Τάξη Μάθημα Γενικής Παιδείας Ύλη 2016-2017 * Θρησκευτικά * Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία * Νεοελληνική Γλώσσα ΕΙΣΑΓΩΓΗ, ΜΑΘΗΜΑΤΑ: 1, 2 & 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α : Σύμβολο της Πίστης, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα: ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ. Διδάσκων : Επίκουρος Καθηγητής Στάθης Παπασταθόπουλος

Ενότητα: ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ. Διδάσκων : Επίκουρος Καθηγητής Στάθης Παπασταθόπουλος Τίτλος Μαθήματος: ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Ι Ενότητα: ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Διδάσκων : Επίκουρος Καθηγητής Στάθης Παπασταθόπουλος Τμήμα: Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΕΔΡΑΙΩΜΕΝΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΚΒΑΝΤΙΚΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥΗΤΑΣ ΟΤΙ Η ΦΥΣΗ ΔΕ ΣΥΓΚΡΟΤΕΙΤΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΥΛΗ

ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΕΔΡΑΙΩΜΕΝΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΚΒΑΝΤΙΚΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥΗΤΑΣ ΟΤΙ Η ΦΥΣΗ ΔΕ ΣΥΓΚΡΟΤΕΙΤΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΥΛΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΕΔΡΑΙΩΜΕΝΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΚΒΑΝΤΙΚΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥΗΤΑΣ ΟΤΙ Η ΦΥΣΗ ΔΕ ΣΥΓΚΡΟΤΕΙΤΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΥΛΗ 1.Η Φυσική ως η επιστήμη που μελετά τις ιδιότητες της ύλης Για τη Φυσική η ύλη είναι μια αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ / ΜΥΤΙΛΗΝΗ / Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης / Ε.Π.ΠΑΙ.Κ.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ / ΜΥΤΙΛΗΝΗ / Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης / Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ / ΜΥΤΙΛΗΝΗ / Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης / Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ / Θεολόγος Καθηγητής DEA

Διαβάστε περισσότερα

Θεός και Σύμπαν. Source URL:

Θεός και Σύμπαν. Source URL: Θεός και Σύμπαν Source URL: http://ghz.gr/forum Θεός και Σύμπαν Source URL: http://ghz.gr/forum Η ύπαρξη τού Θεού και η σχέση του με το σύμπαν, είναι ένα θέμα που απασχολεί πλήθος ανθρώπων σήμερα. Ο Θεός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗΣ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗΣ Ενότητα 2: Ερμηνευτική Προσέγγιση Κώστας Χρυσαφίδης Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Η ερμηνευτική μέθοδος ως ερευνητικό εργαλείο

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Διαλέξεων ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

Πρόγραμμα Διαλέξεων ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ Πρόγραμμα Διαλέξεων ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ Κύκλος επτά (7) διαλέξεων, με την συμμετοχή εννέα (9) κορυφαίων ομιλητών, με κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα την πρωτοποριακή σκέψη. Στόχος των ομιλιών είναι

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας. Άννα Κουκά

Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας. Άννα Κουκά Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας Άννα Κουκά Μοντέλα για τη διδασκαλία της Χημείας Εποικοδομητική πρόταση για τη διδασκαλία «Παραδοσιακή»

Διαβάστε περισσότερα

Φιλοσοφία της Επιστήμης

Φιλοσοφία της Επιστήμης Φιλοσοφία της Επιστήμης Η Φιλοσοφία της Επιστήμης τον 20 ο αιώνα 48 Η επανάσταση στη σύγχρονη φυσική Georg Riemann (1826-1866) Hermann Minkowski (1864 1909) «Το σύμπαν είναι σαν ένα τεράστιο ταχυδακτυλουργικό

Διαβάστε περισσότερα

Ο σχεδιασμός για προστασία της «παλιάς πόλης» ως σχεδιασμός της «σημερινής πόλης»

Ο σχεδιασμός για προστασία της «παλιάς πόλης» ως σχεδιασμός της «σημερινής πόλης» ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΚΑΝΙΑΤΣΑΣ' Ο σχεδιασμός για προστασία της «παλιάς πόλης» ως σχεδιασμός της «σημερινής πόλης» Α. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Το θέμα του συνεδρίου, Ήέες πόλεις πάνω σε παλιές", είναι θέμα με πολλές

Διαβάστε περισσότερα

Ο συμπεριφορισμός ή το μεταδοτικό μοντέλο μάθησης. Η πραγματικότητα έχει την ίδια σημασία για όλους. Διδάσκω με τον ίδιο τρόπο όλους τους μαθητές

Ο συμπεριφορισμός ή το μεταδοτικό μοντέλο μάθησης. Η πραγματικότητα έχει την ίδια σημασία για όλους. Διδάσκω με τον ίδιο τρόπο όλους τους μαθητές Ο συμπεριφορισμός ή το μεταδοτικό μοντέλο μάθησης Βασικές παραδοχές : Η πραγματικότητα έχει την ίδια σημασία για όλους Διδάσκω με τον ίδιο τρόπο όλους τους μαθητές Αυτοί που δεν καταλαβαίνουν είναι ανίκανοι,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΡΙΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΠΟ31 ΘΕΜΑ Η

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΡΙΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΠΟ31 ΘΕΜΑ Η ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΡΙΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΠΟ31 ΘΕΜΑ Η έννοια της «μεθόδου» βρίσκεται στο επίκεντρο τόσο της ρασιοναλιστικής όσο και της εμπειριστικής επιστημολογίας που απετέλεσαν τα στηρίγματα της επιστημονικής επανάστασης.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

Η ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Η ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Ενότητα: 4 η Ελένη Περδικούρη Τμήμα Φιλοσοφίας 1 Ενότητα 4 η Η ανωτερότητα των νοητών έναντι των αισθητών στον Φαίδωνα του Πλάτωνα Α. Πρώτη σημαντική

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Σχεδιασμός... αντιμετωπίζει ενιαία το πλαίσιο σπουδών (Προδημοτική, Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο), είναι συνέχεια υπό διαμόρφωση και αλλαγή, για να αντιμετωπίζει την εξέλιξη,

Διαβάστε περισσότερα

4. Η τέχνη στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του Χέγκελ για την ιστορία

4. Η τέχνη στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του Χέγκελ για την ιστορία 4. Η τέχνη στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του Χέγκελ για την ιστορία Α1. Ερωτήσεις γνώσης - κατανόησης 1. Πώς συλλαµβάνει ο Χέγκελ τη σχέση ιστορίας και πνεύµατος και ποιο ρόλο επιφυλάσσει στο πνεύµα; 2. Τι

Διαβάστε περισσότερα

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000)

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Πρόκειται για την έρευνα που διεξάγουν οι επιστήμονες. Είναι μια πολύπλοκη δραστηριότητα που απαιτεί ειδικό ακριβό

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ. 1.Στόχοι της εργασίας. 2. Λέξεις-κλειδιά ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΠΟ42

ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ. 1.Στόχοι της εργασίας. 2. Λέξεις-κλειδιά ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΠΟ42 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΠΟ42 2 Η ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2012-2013 ΘΕΜΑ: «Να συγκρίνετε τις απόψεις του Βέμπερ με αυτές του Μάρξ σχετικά με την ηθική της

Διαβάστε περισσότερα

Ο Χρόνος στην Επιστήμη και την φιλοσοφία

Ο Χρόνος στην Επιστήμη και την φιλοσοφία Ο Χρόνος στην Επιστήμη και την φιλοσοφία Ε. Δανέζης και Ε. Θεοδοσίου Επίκουροι Καθηγητές Αστροφυσικής Πανεπιστημίου Αθηνών Ανατρέχοντας στις ρίζες του πολιτισμού θα ανακαλύψουμε ότι ο χρόνος αντιμετωπιζόταν

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 3: Εναλλακτικές όψεις της επιστήμης που προβάλλονται στην εκπαίδευση Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Επιστημολογίας. Ρένια Γασπαράτου

Θέματα Επιστημολογίας. Ρένια Γασπαράτου Ρένια Γασπαράτου αισθήσεις λογική γλώσσα συναίσθημα πού εδράζονται οι γνωστικές και νοητικές μας δεξιότητες; τι είδους δεξιότητες είναι; πώς θα τις μελετήσουμε; Το σκληρό πρόβλημα της συνείδησης : τι

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα. Earl Babbie. Κεφάλαιο 1. Βασικές αρχές 1-1

Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα. Earl Babbie. Κεφάλαιο 1. Βασικές αρχές 1-1 Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα Earl Babbie Κεφάλαιο 1 Βασικές αρχές 1-1 Σύνοψη κεφαλαίου Αναζητώντας την πραγματικότητα Τα θεμέλια της κοινωνικής επιστήμης Η διαλεκτική της κοινωνικής έρευνας Σχέδιο ερευνητικής

Διαβάστε περισσότερα

Η έννοια της αιτιότητας στη φιλοσοφία του Kant: η σημασία της Δεύτερης Αναλογίας

Η έννοια της αιτιότητας στη φιλοσοφία του Kant: η σημασία της Δεύτερης Αναλογίας Η έννοια της αιτιότητας στη φιλοσοφία του Kant: η σημασία της Δεύτερης Αναλογίας Διατμηματικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Ιστορία και Φιλοσοφία της Επιστήμης και της Τεχνολογίας» Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 3.4. ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Σε μια κοινωνία που η ζωή της οργανώνεται μέσω θεσμών, η Ψυχολογία έρχεται να δώσει λύσεις σε προβλήματα που δεν λύνονται από τους θεσμούς, και ν αναλύσει τις

Διαβάστε περισσότερα

Εξέλιξη των ιδεών στις Φυσικές Επιστήμες

Εξέλιξη των ιδεών στις Φυσικές Επιστήμες Εξέλιξη των ιδεών στις Φυσικές Επιστήμες Ενότητα 3: Οι κοσμοθεωρίες/ όψεις του φυσικού κόσμου ως συνιστώσες της καθημερινής, της σχολικής και της επιστημονικής κουλτούρας. (Μέρος Β ) Βασίλης Τσελφές Εθνικὸ

Διαβάστε περισσότερα