ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ"

Transcript

1 ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Θέµα: «Υπερουριχαιµία, ουρική αρθρίτιδα και τρόποι αντιµετώπισης» Επιµέλεια: Μαλαβάζου Παναγιώτα Πεχλεβανίδη Ελένη Πεχλεβανίδη Ναντέζντα Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Παπαδάκη Αγγελική

2 TECHNOLOGICAL EDUCATIONAL INSTITUTE OF CRETE DEPARTMENT OF NUTRITION & DIETETICS FINAL PAPER Topic: «Hyperuricemia, gout and ways of management» Authors: Malavazou Panagiota Pechlevanidi Helen Pechlevanidi Nanteznta Supervisor: Papadaki Angeliki 1

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Περίληψη Πτυχιακής Εργασίας... 7 Abstract... 8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: «ΟΥΡΙΚΟ ΟΞΥ» 1.1 Εισαγωγή Ιστορική Αναδροµή Πουρίνες Βιοσύνθεση Πουρινών Στάδια Βιοσύνθεσης Αποβολή Περίσσειας Ποσότητας Ν Τρόποι Αποβολής Περίσσειας Ποσότητας Ν Μεταβολικό Μονοπάτι Πουρινών Επιδράσεις Ουρικού Οξέος Στον Οργανισµό Του Ανθρώπου ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: «ΟΥΡΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙ Α» 2.1 Εισαγωγή Ιστορική Αναδροµή Παράγοντες Κινδύνου Για Την Ουρική Αρθρίτιδα Γενετική Ηλικία Φύλο Φάρµακα ίαιτα Οινόπνευµα Υπερουριχαιµία Εισαγωγή Αίτια Υπερουριχαιµίας Υπερπαραγωγή Ουρικού Οξέος Μειωµένη Απέκκριση Ουρικού Οξέος Συνδυασµός µηχανισµών Παράγοντες Κινδύνου Υπερουριχαιµίας & Ουρική Αρθρίτιδας Οξεία Ουρική Αρθρίτιδα

4 2.5.1 Συµπτώµατα & Χαρακτηριστικά Προδιαθεσικοί Παράγοντες Οξείας Ουρικής Αρθρίτιδας Ο πόνος Στην Οξεία Ουρική Αρθρίτιδα Intercritical Στάδιο, Το ιάστηµα Μεταξύ Των Οξέων Φάσεων Χρόνια Τοφώδης Ουρική Αρθρίτιδα Συµπτώµατα & Χαρακτηριστικά Προδιαθεσικοί Παράγοντες Της Χρόνιας Τοφώδης Ουρικής Αρθρίτιδας ιάγνωση Ουρικής Αρθρίτιδας Μέτρηση Επιπέδων Ουρικού Οξέος Ορού Ανάλυση Αρθρικού Υγρού Φυσική Εξέταση Ουρικής Αρθρίτιδας Κριτήρια Ταξινόµησης Ραδιολογία Ακτινογραφίες (X-ray film) Αξονική Τοµογραφία (CT) Μαγνητική Τοµογραφία (MRI) Υπερηχογράφηµα Τι Πρέπει Να Προσέχουµε Κατά Την Οξεία Κρίση Της Ουρικής Αρθρίτιδας Ειδικά Ζητήµατα Για Την Πιθανή ιάγνωση Της Ουρικής Αρθρίτιδας Πόσο ιαρκούν Οι Οξείες Επιθέσεις; Αν Λαµβάνει Ο Ασθενής Φάρµακα Που Αυξάνουν Το Ουρικό Οξ Ο Πυρετός Που Προκαλείτε Από Την Οξεία Ουρική Αρθρίτιδα Παθογένεια Ουρικής Αρθρίτιδας Επιπολασµός Ουρικής Αρθρίτιδας Στην Ελλάδα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: «ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΟΥΡΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙ Α» 3.1 Καρδιαγγειακά & Ουρικό οξύ Εισαγωγή Καρδιαγγειακή νόσος στον γενικό πληθυσµό και η σύνδεση της µε το ουρικό οξύ Πιθανοί µηχανισµοί που συνδέουν το ουρικό οξύ και τα καρδιαγγειακά... 3

5 Φαρµακευτικοί παράγοντες µείωσης του ουρικού οξέος και καρδιαγγειακά Συµπέρασµα Παθήσεις Των Νεφρών & Ουρική Αρθρίτιδα Ιστορική Αναδροµή Εισαγωγή Οξεία Νεφρική Ανεπάρκεια Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια Νεφρολιθίαση Μεταµόσχευση Νεφρού Συµπέρασµα Μεταβολικό Σύνδροµο & Ουρική Αρθρίτιδα Εισαγωγή Ιστορική Αναδροµή Μεταβολικό Σύνδροµο Μηχανισµοί ράσης Ουρικό Οξύ & Μεταβολικό Σύνδροµο Συµπέρασµα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: «ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΥΡΙΚΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙ ΑΣ» 4.1 Εισαγωγή Θεραπεία Της Οξείας Κρίσης Ουρικής Αρθρίτιδας Μη Στεροειδή Αντιφλεγµονώδη Κολχικίνη Κορτικοστεροειδή Μακροπρόθεσµη Θεραπεία Της Ουρικής Αρθρίτιδας Θεραπεία Αντιµετώπισης Της Υπερουριχαιµίας Ουρικοζουρικοί Παράγοντες Αναστολείς Της Ξανθίνης Τρόπος ζωής

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: «ΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΥΡΙΚΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙ ΑΣ» 5.1 Ιστορική Αναδροµή Οµάδες Τροφίµων & Επίδραση σε Υπερουριχαιµία & Ουρική Αρθρίτιδα Εισαγωγή Πουρίνες Λαχανικά Γαλακτοκοµικά Προϊόντα Φρουκτόζη & αναψυκτικά Βιταµίνη C Ροφήµατα Καφεΐνης Κατανάλωση Οινοπνεύµατος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: «ΑΣΚΗΣΗ & ΟΥΡΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙ Α» 6.1 Επίδραση Άσκησης Στα Συστήµατα Του Σώµατος Επίδραση Άσκησης Στα Επίπεδα Του Ουρικού Στον Ορό Οξεία Επίδραση Μεσοπρόθεσµη Επίδραση Χρόνια Επίδραση ιακύµανση επιπέδων ουρικού οξέος σε συγκεκριµένα αθλήµατα Συµπέρασµα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: «ΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ» 7.1 Κατευθυντήριες γραµµές αντιµετώπισης ουρικής αρθρίτιδας Συµβουλές αντιµετώπισης Ουρικής Αρθρίτιδας ιατροφική αντιµετώπιση Πρόσληψη υγρών Κατανάλωση αλκοόλ Χρήση βοτάνων ιεθνείς Κλινικές Μελέτες ESCISIT

7 7.4 Μελέτες ιαιτητικής Παρέµβασης ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

8 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η δηµιουργία µιας εκτενούς βιβλιογραφικής ανασκόπησης των παθήσεων της υπερουριχαιµίας και της ουρικής αρθρίτιδας καταλήγοντας στους τρόπους αντιµετώπισης τους. Η µελέτη ξεκίνησε µε την αναλυτική παρουσίαση των µηχανισµών µεταβολισµού του ουρικού οξέος. Ακολούθησαν η παρουσίαση των χαρακτηριστικών και των συµπτωµάτων της νόσου, η αιτιοπαθογένεια, οι παράγοντες κινδύνου και οι εξετάσεις διάγνωσης της ουρικής αρθρίτιδας. Επιπλέον, δόθηκε µεγάλη σηµασία στη σχέση της ουρικής αρθρίτιδας µε άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήµατα, οι παθήσεις των νεφρών και το µεταβολικό σύνδροµο. Τέλος, τα τελευταία τρία κεφάλαια της µελέτης αποτέλεσαν µια λεπτοµερή ενηµέρωση των µεθόδων πρόληψης και αντιµετώπισης της νόσου µέσω διατροφικής παρέµβασης και αλλαγών του τρόπου ζωής, φαρµακευτικής αγωγής και άσκησης. Συµπερασµατικά, η διατροφή µπορεί να αποτελέσει ένα πολύ σηµαντικό εργαλείο πρόληψης και βελτίωσης των ασθενών µε χρόνια ουρική αρθρίτιδα. Το σιτηρέσιο ενός πάσχοντος θα πρέπει να αποτελείται από άπαχα γαλακτοκοµικά, λαχανικά, τροφές πλούσιες σε βιταµίνη C, ενώ θα πρέπει να αποφεύγονται τροφές πλούσιες σε πουρίνες, φρουκτόζη και οινοπνευµατώδη ποτά. Λέξεις κλειδιά: Ουρικό οξύ, Υπερουριχαιµία, ιατροφή, Πουρίνες, Φρουκτόζη, Άπαχα Γαλακτοκοµικά, Βιταµίνη C, Οινόπνευµα. 7

9 ABSTRACT The purpose of this study was to create a comprehensive literature review on hyperuricaemia and gout and present current opinions on their management. The study began with the presentation of the detailed mechanisms of uric acid metabolism, followed by the characteristics and symptoms, pathogenesis, risk factors and diagnostic tests of gout. Emphasis has been given to the relationship of gout with other pathological conditions, such as cardiovascular disease, kidney disease and the metabolic syndrome. Finally, in the last three chapters we presented a detailed update on methods of prevention and treatment of the disease through dietary interventions and lifestyle changes, pharmacological treatment and exercise. In conclusion, diet can be a very important tool for the prevention of gout, as well as for the improvement of symptoms in patients facing chronic incidents of the disease. The daily diet of a patient with gout should consist of low-fat dairy products, vegetables, foods rich in vitamin C, while at the same time foods with a high purine content, fructose and alcohol should be avoided. Keywords: Uric Acid, Hyperuricemia, Nutrition, Purines, Fructose, Low-Fat Dairy Products, Vitamin C, Alcohol. 8

10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΟΥΡΙΚΟ ΟΞΥ 1.1 Εισαγωγή Στόχος του πρώτου κεφαλαίου αποτελεί η εισαγωγή στην έννοια του ουρικού οξέος και η αναλυτική παρουσίαση των πουρινών, που µεταβολικά αποτελούν την πρώτη ύλη για την παραγωγή ουρικού. Το ουρικό οξύ είναι µια άχρωµη, άγευστη, άοσµη κρυσταλλική ουσία, αδιάλυτη στο νερό, που χηµικά ονοµάζεται 2,6,8-τριοξυπουρίνη (Εικόνα 1) (Shekarriz & Stoller, 2002). Η παραγωγή του γίνεται µέσω ενός πολύπλοκου µεταβολικού µονοπατιού που βασίζεται στην προοδευτική οξείδωση των πουρινών στο ήπαρ. Οι πουρίνες, δηλαδή η αδενίνη και η γουανίνη, αποτελούν µονοφωσφορικά νουκλεοτίδια που παράγονται ενδογενώς στον οργανισµό του ανθρώπου (Stryer, 1997; Gropper et al, 2007). Όπως κάθε ουσία του ανθρώπινου σώµατος, έτσι και το ουρικό οξύ είναι χρήσιµο και αναγκαίο συστατικό, κυρίως χάρη στην αντιοξειδωτική του δράση, όταν παραµένει µέσα στα όρια του επιτρεπτού και επιθυµητού. Ωστόσο, παρά την ωφέλιµή του δράση, αύξηση των επιπέδων του πάνω από τα όρια του φυσιολογικού µπορεί να οδηγήσει, από την εναπόθεση ουρικών κρυστάλλων (ουρικού µονονατρίου) στους ιστούς, έως και σε καταστάσεις µη αντιστρεπτής νεφρικής ανεπάρκειας, σε προχωρηµένου σταδίου ουρική αρθρίτιδα (Sinic & Jovanovic, 1989; Μαυρικάκης, 2006; Fessel, 1979). 9

11 1.2 Ιστορική Αναδροµή Η ανακάλυψη της ύπαρξης ουρικού οξέος στα ούρα και την κυκλοφορία του αίµατος καθυστέρησε αρκετούς αιώνες, εξαιτίας της ανεπαρκούς εξέλιξης των επιστηµών και των οργάνων µελέτης και ανάλυσης, όπως τα µικροσκόπια, µέχρι τα τέλη του 16 ου αιώνα. Συγκεκριµένα, ο Antoni van Leeuwenhoek, ένας από τους πρωτοπόρους του µικροσκοπίου, ήταν ο πρώτος που µίλησε το 1679 για την ύπαρξη κρυστάλλων, άγνωστης ουσίας, σε παραµορφωµένες αρθρώσεις ατόµων που έπασχαν από ουρική αρθρίτιδα. Χαρακτηριστικά, παροµοίασε το περιεχόµενο των κρυστάλλων µε ουρά αλόγου κοµµένη σε µήκος ενός έκτου της ίντσας (McCarty, 1970). Η επόµενη αναφορά στους κρυστάλλους έγινε το 1729 από το γιατρό και διακεκριµένο αρχαιολόγο William Stukeley, ο οποίος υπέφερε ο ίδιος από ουρική αρθρίτιδα (Stukeley, 1734). Παρόλα αυτά, σηµαντική πρόοδος στην ανακάλυψη του ουρικού µετά από τον Leeuwenhoek, έγινε το 1776 από τον Σουηδό χηµικό Carl Wilhelm Scheele (Εικόνα 2) (Creighton University, 2001). Συγκεκριµένα, ο Scheele, όντας παιδί µιας δεκατριαµελούς οικογένειας, δεν κατάφερε να λάβει τη βασική εκπαίδευση. Ωστόσο, ακολουθώντας το επάγγελµα του φαρµακοποιού κατάφερε να αναπτύξει το ταλέντο του και το 1776 ήταν ο πρώτος που προχώρησε ένα βήµα παραπέρα και µίλησε για την ύπαρξη ενός οξέος στα ούρα του ανθρώπου (American Chemistry Council, 2010; Google Books, 1968). Η ανακάλυψή του στηρίχθηκε συγκεκριµένα, στην ύπαρξη δείγµατος ούρων µε χρώµα βάµµατος του ηλιοτροπίου κόκκινο, που όταν κρύωνε διαχωριζόταν και δηµιουργούσε κρυστάλλους. Με βάση τις προσωπικές του σηµειώσεις, οι ενδείξεις (η χαρακτηριστική χρώση και δηµιουργία κρυστάλλων) ήταν πιο έντονες στα δείγµατα ούρων ορισµένων ασθενών σε 10

12 σύγκριση πάντα µε αυτά υγιών ατόµων (Journal of the American Medical Association- Scheele, 2005). Στη συνέχεια, το 1797 ο Άγγλος χηµικός Woolaston ανακάλυψε ίχνη ουρικού οξέος από µια «πέτρα» στο ίδιο του το αυτί (Woolaston, 1787). Ωστόσο, ένα ακόµα σηµαντικό βήµα στην πορεία του ουρικού οξέος έγινε µετά από πενήντα χρόνια, όταν ο Alfred Baring Garrod περιέγραψε τη γνωστή «δοκιµασία νήµα», µια ηµιποσοτική µέθοδο για τη µέτρηση του ουρικού οξέος στον ορό του αίµατος ή των ούρων. Αυτή αποτέλεσε την πρώτη κλινικά χηµική δοκιµή που δηµιουργήθηκε ποτέ (Garrod, 1848). Μέσα από το βιβλίο του «Η φύση και η αντιµετώπιση της ουρικής και ρευµατοειδούς αρθρίτιδας», υποστήριξε ότι το ουρικό νάτριο που εγκαθίσταται θα πρέπει να θεωρηθεί ως η αιτία και όχι το αποτέλεσµα της µόλυνσης της ουρικής αρθρίτιδας (Garrod, 1859). Η υπόθεση αυτή υποστηρίχθηκε αργότερα και πειραµατικά από τη µελέτη του Freudweiler, σύµφωνα µε την οποία µπορεί να γίνει πρόβλεψη οξείας ουρικής αρθρίτιδας µετά από ενδοαρθρική ένεση µικροκρυστάλλων ουρικού µονονατρίου (Freudweiler, 1899; His, 1900). Ωστόσο, αυτά τα πειράµατα αγνοήθηκαν περίπου για µισό αιώνα, οπότε δηµοσιεύτηκε ένα φυλλάδιο από τους McCarty and Hollander, σύµφωνα µε το οποίο έγινε φανερό ότι κρύσταλλοι από το αρθρικό υγρό ασθενών µε ουρική αρθρίτιδα αποτελούνται από ουρικό µονονάτριο (McCarty & Hollander, 1961). Επίσης, µέσω του συγκεκριµένου φυλλαδίου δόθηκε αναλυτική περιγραφή της χρήσης του µικροσκοπίου πολωµένου φωτός για την εξέταση του αρθρικού υγρού για κρυστάλλους (McCarty et al, 1962). Ωστόσο, πέρασαν αρκετά χρόνια µέχρι ο Γερµανός Emil Hermann Fischer (Εικόνα 3), γνωστός για την ανακάλυψη της εστεροποίησης κατά Fischer, να ασχοληθεί µε τη χηµεία και το µεταβολισµό του ουρικού (FAQ, 2010). Από το 1882 έως το 1906, ο καθηγητής Χηµείας Fischer ασχολήθηκε µε τη µελέτη ποικίλλων ουσιών, όπως η αδενίνη και η ξανθίνη, που σχηµατίζουν ουρικό οξύ και γουανίνη. Με την πάροδο της έρευνας, ο Fischer παρατήρησε ότι όλες αυτές οι ουσίες είχαν µια µητρική ένωση, την οποία ονόµασε πουρίνη το Μάλιστα, το 1889 κατάφερε να τη συνθέσει εργαστηριακά, ενώ όλα τα µέχρι σήµερα γνωστά παράγωγα της πουρίνης δηµιουργηθήκαν τα επόµενα χρόνια από τον ίδιο τον Fischer στο προσωπικό του εργαστήριο (The official Web Site of the Nobel Prize, 2010). Υιός εύπορης οικογένειας, ο Fischer κατάφερε να σπουδάσει στο πανεπιστήµιο της Βόννης, ενώ από την ηλικία των 20 ετών αποφάσισε να αφοσιωθεί στην οργανική χηµεία (FAQ, 2010). 11

13 Οι µοναδικής σηµασίας έρευνές του πάνω σε ποικίλα θέµατα οργανικής χηµείας, όπως η σύνθεση πουρινών και σακχάρων, ήταν ο λόγος για τον οποίο το 1902 έλαβε το Νόµπελ Χηµείας και αναδείχθηκε ένας από τους θεµελιωτές της σύγχρονης χηµείας (The official Web Site of the Nobel Prize, 2010). Αξίζει να αναφερθεί ότι το 1903 κατάφερε να συνθέσει την ένωση 5,5-διαιθυλ-βαρβιτουρικό οξύ, το πρώτο βαρβιτουρικό συστατικό που χρησιµοποιήθηκε στην αντιµετώπιση της αϋπνίας και του άγχους (FAQ, 2010). Παρόλα αυτά, η τελική µορφή της διαδικασίας βιοσύνθεσης των πουρινών καθορίστηκε από τους John Machlin Buchanan και G. Robert Greenber. Στα µέσα του 1950, ο καθηγητής Βιοχηµείας Buchanan διεξήγαγε µια έρευνα πάνω στην ενδογενή σύνθεση των πουρινών. Ωστόσο, την ίδια χρονική περίοδο και ο Greenber µελετούσε το ίδιο θέµα. Οι δυο τους αντάλλασαν πληροφορίες και το 1952, κατέληξαν στο συµπέρασµα ότι η ένωση 4-αµινο-5-ιµιδάζολοκαρβοξύλιο θα µπορούσε να µετατραπεί σε υποξανθίνη και το φορµικό σε υποξανθίνη µε ενδιάµεσο της βιοσύνθεσης το ινοσινικό οξύ (Buchanan,1994). Τέλος, το 1961 οι Seegmiller, Grayzel, Laster και Liddle ήταν οι πρώτοι που κατάφεραν επίσηµα να συνδυάσουν το ρόλο της υπερβολικής/ υπέρµετρης παραγωγής ουρικού οξέος και της αντίστοιχα µειωµένης ικανότητας της απέκκρισης του οξέος µε την παθογένεια της υπερουριχαιµίας (Seegmiller et al, 1961). Ωστόσο, η υπερουριχαιµία και η σχέση που συνδέει το ουρικό οξύ µε ορισµένες παθήσεις θα παρουσιαστούν εκτενώς στα κεφάλαια 2 και 3. 12

14 1.3 Πουρίνες Οι πουρίνες και οι πυριµιδίνες αποτελούν σηµαντικά δοµικά τµήµατα των νουκλεϊκών οξέων (DNA, RNA) (The Medical Biochemistry Page, 2010). Οι πουρίνες του ανθρώπινου σώµατος είτε προσλαµβάνονται µέσω της κατανάλωσης µιας ποικιλίας τροφίµων είτε σχηµατίζεται ενδογενώς. Ωστόσο, κάθε τρόφιµο έχει διαφορετική συγκέντρωση/ περιεκτικότητα πουρινών, οι οποίες στη συνέχεια µεταβολίζονται προς ουρικό οξύ µέσω του µεταβολικού µονοπατιού των πουρινών, που περιγράφεται στις σελίδες 23 µε 27 και την εικόνα 12 (Ελληνικό Ινστιτούτο διατροφής, 2006). Το χαρακτηριστικό αυτό οξύ, µε τη σειρά του έχει κατηγορηθεί για την εµφάνιση µιας µεγάλης ποικιλίας ασθενειών, όπως η ουρική αρθρίτιδα και την επιδείνωση της κατάστασης πολλών άλλων, όπως τα καρδιαγγειακά (Μαυρικάκης, 2006; Culleton, 1999). Σε φυσιολογικές καταστάσεις, οι πουρίνες ή ορθότερα οι αµινοµάδες µεταφέρονται στα νεφρά, όπου το 90% επαναρροφάται, ενώ το υπόλοιπο 10% µεταβολίζεται και αποβάλλονται κυρίως µέσω των ούρων και λιγότερο µέσω των κοπράνων (Ελληνικό Ινστιτούτο διατροφής, 2010; Stone Simmonds, 1991; Ames et al, 1981; Loffler et al, 1982) Βιοσύνθεση πουρινών Η ενδογενής παραγωγή πουρίνης εξαρτάται από µια ποικιλία πρόδροµων ουσιών (αµινοξέα, παράγωγα του τετραϋδροφολικού οξέος και CO 2 ). Βασιζόµενοι στην Εικόνα 4, τα στοιχεία που επηρεάζουν τη σύνθεση του πουρινικού δακτυλίου είναι η γλυκίνη, το ασπαραγινικό οξύ, η γλουταµίνη, το Ν 10 -φορµυλο-τετραϋδροφολικό οξύ και το CO 2. Συγκεκριµένα, η γλυκίνη είναι η ένωση που παρέχει άνθρακα στις 13

15 θέσεις 4 και 5 και άζωτο στη θέση 7. Το ασπαραγινικό προµηθεύει µε άζωτο τη θέση 1, ενώ το CO 2 µε άνθρακα τη θέση 6. Το άζωτο στις θέσεις 3 και 9 παρέχεται/ προσφέρεται από την αµιδική οµάδα της πλευρικής αλυσίδας της γλουταµίνης. Τέλος, άνθρακας στις θέσεις 2 και 8 προσφέρεται από ενεργοποιηµένα παράγωγα του τετραϋδροφολικού οξέος (Stryer, 1997). Όπως προαναφέρθηκε στην ενότητα 1.2, το 1950 οι Buchanan και Greenberg ανακάλυψαν και παρουσίασαν τη διαδικασία βιοσύνθεσης των πουρινών (Stryer, 1997). Με βάση λοιπόν την έρευνά τους, η έναρξη γίνεται µε την ένωση 6-φωσφογλυκογόνο, που αποκαρβοξυλιώνεται σχηµατίζοντας την 5-φωσφοριβουλόζη. Η συγκεκριµένη µεταβολική πορεία καταλύεται αρχικά από τις ενώσεις της αφυδρογονάσης 6-φωσφορικής γλυκόζης και της αφυδρογονάσης 6- φωσφογλυκονικού (Gropper et al, 2007). Η συγκεκριµένη διαδικασία ονοµάζεται κύκλος των φωσφορικών πεντοζών (Παράρτηµα 1) και έχει σαν αποτέλεσµα την 5-φωσφορική ριβόζη (Stryer, 1997) Στάδια Βιοσύνθεσης (Εικόνα 5) 1)Η 5-φωσφορικη ριβόζη, που παράχθηκε στον κύκλο των φωσφορικών πεντοζών, αντιδρά στη συνέχεια µε ένα µόριο ATP παράγοντας την ένωση PRPP (5-φωσφοριβόζυλο- 1-πυροφωσφορικό οξύ). 2)Το PRPP (5-φωσφοριβόζυλο-1-πυροφωσφορικό οξύ) αντιδρά µε τη γλουταµίνη σχηµατίζοντας την ένωση 5-φωσφοριβοζυλαµίνη. Η πυροφωσφορική οµάδα του πρώτου άνθρακα του PRPP εκτοπίζεται από την αµιδική οµάδα της πλευρικής αλυσίδας της γλουταµίνης. Η χαρακτηριστική αυτή αντίδραση ευνοείται από την υδρόλυση του πυροφωσφορικού. 3) ηµιουργία αµιδικού δεσµού µεταξύ της καρβοξυλοµάδας ενός µορίου γλυκίνης και της αµινοµάδας της 5-φωσφοριβοζυλαµίνης. Το αποτέλεσµα είναι ο σχηµατισµός ενός γλυκιναµιδο-ριβονουκλεοτιδίου. 4)Η α-αµινοµάδα του µορίου γλυκίνης, που απέµεινε από το προηγούµενο στάδιο, φορµυλιώνεται από ένα µόριο Ν 10 -φορµυλο-τετραϋδροφολικού οξέος, δηµιουργώντας το α-ν-φορµυλογλυκινάµιδο-ριβονουκλεοτιδιο. 14

16 5)Η αµιδική οµάδα µετατρέπεται σε αµινική. Άτοµα αζώτου µεταφέρονται από την πλευρική αλυσίδα της γλουταµίνης στο α-ν-φορµυλογλυκινά-µιδο-ριβονουκλεοτιδιο. 6)Κλείσιµο του δακτυλίου και σχηµατισµός του 5-αµινοϊ-µιδαζολο-ριβονουκλεοτιδίου. 7)Έναρξη δηµιουργίας εξαµελούς δακτυλίου. Εισαγωγή του έκτου ατόµου άνθρακα στο δακτύλιο µέσω καρβοξυλίωσης του αµινοϊµιδαζολο-ριβονου-κλεοτιδίου, δηµιουργώντας την ένωση 5- αµινο - 4 καρβόξυλο ιµοδάζολο-ριβονουκλεοτίδιο. 8)Η αµινοµάδα ενός µορίου ασπαραγινικού οξέος αντιδρά µε την καρβοξυλοµάδα του 5 αµινο 4 - καρβόξυλο ιµοδάζολο ριβονουκλεοτιδίου. 9)Το ανθρακικό τµήµα του ασπαραγινικού οξέος που χρησιµοποιήθηκε στο προηγούµενο βήµα αποµακρύνεται µε τη µορφή φουµαρικού σχηµατίζοντας το 5 αµινο 4 καρβοξάµιδο ιµοδάζολο - ριβονουκλεοτίδιο. Αποτέλεσµα αυτής της αντίδρασης είναι η µετατροπή ενός καρβοξυλίου σε ένα αµίδιο, καθώς το ασπαραγινικό προσφέρει τελικά µόνο ένα άτοµο αζώτου στο δακτύλιο των πουρινών. 10)Από το Ν 10 -φορµυλο-τετραϋδροφολικό οξύ παρέχεται το τελευταίο άτοµο του δακτυλίου, δηµιουργώντας την ένωση 5 φορµάµιδο 4 καρβοξάµιδο ιµοδάζολο - ριβονουκλεοτίδιο. 11)Η ένωση 5 φορµάµιδο 4 καρβοξάµιδο ιµοδάζολο - ριβονουκλεοτίδιο υφίσταται αφυδάτωση και ο δακτύλιος κλείνει σχηµατίζοντας ινοσινικό οξύ (IMP). Η χαρακτηριστική αυτή ένωση περιέχει έναν πλήρη ολοκληρωµένο πουρινικό δακτύλιο. Συνοπτικά, τα στάδια σύνθεσης πουρινών περιλαµβάνουν: Εκτόπιση του PPi από την αµινοµάδα της πλευρικής οµάδας της γλουταµίνης Προσθήκη της γλυκίνης Φορµυλίωση από το Ν 10 -φορµυλο-τετραϋδροφολικό οξύ Μεταφορά ενός ατόµου αζώτου από γλουταµίνη Αφυδάτωση και κλείσιµο του 5-αµινοϊµιδαζολο-ριβονουκλεοτιδίου Σχηµατισµός του ινοσινικού οξέος από 5-αµινοϊµιδαζολο-ριβονουκλεοτίδιο 15

17 Προσθήκη του ασπαραγινικού Απόσπαση του φουµαρικού Φορµυλίωση µε Ν 10 -φορµυλο-τετραϋδροφολικό οξύ Αφυδάτωση και κλείσιµο του πουρινικού δακτυλίου (Stryer, 1997) 16

18 1.3.3 Αποβολή περίσσειας ποσότητας Ν Τα κύτταρα κάθε οργανισµού χρησιµοποιούν τα ενδογενώς παραγόµενα ή από τροφής προσλαµβανόµενα αµινοξέα µε στόχο την κατασκευή πρωτεϊνών ή άλλων αζωτούχων µορίων. Επίσης, σε περιπτώσεις έλλειψης άλλων µακροθρεπτικών συστατικών (υδατάνθρακες και λίπη), τα αµινοξέα καταβολίζονται ώστε να παραχθεί ενέργεια ή µετατρέπονται στις άλλες µορφές µακροθρεπτικών που προαναφέρθηκαν (University of California). Ωστόσο, αφότου καλυφθούν οι ανάγκες, η ποσότητα αµινοξέων που περισσεύει είτε µετατρέπεται σε πρωτεΐνη, είτε διασπάται, ελευθερώνοντας άτοµα αζώτου µε τη µορφή αµµωνίας, µιας ουσίας ιδιαίτερα υδατοδιαλυτής και κυρίως τοξικής. Γι αυτόν το λόγο πρέπει η περίσσεια αυτή να αποβάλλεται πριν να εγείρει το ph των υγρών του σώµατος και σε προχωρηµένες καταστάσεις να προκαλέσει τοξικότητα (University of Cincinnati, 2006). Επιπλέον, αξίζει να αναφερθεί ότι η συνολική ποσότητα αµµωνίας που συσσωρεύεται σε έναν οργανισµό προέρχεται: Από χηµικές αντιδράσεις που συµβαίνουν καθηµερινά στον οργανισµό, όπως η απαµίνωση και έχουν σαν µεταβολικό προϊόν την αµµωνία. Από την ποσότητα τροφής που καταναλώνεται και απορροφάται ηµερησίως Από την ποσότητα αµµωνίας που παράγεται στη γαστρεντερική οδό εξαιτίας της βακτηριακής λύσης της ουρίας και των αµινοξέων, η οποία στη συνέχεια απορροφάται µέσω των εντεροκυττάρων (Gropper et al, 2007). Η ποσότητα των αµινοοµάδων που παραµένουν µέσα στον οργανισµό ανακυκλώνεται µέσα σε έναν κλειστό κύκλο µεταβολισµού και επαναδηµιουργίας της ένωσης AMP. Το µεταβολικό αυτό µονοπάτι αποτελεί ένα ιδιαίτερα σηµαντικό κοµµάτι της ανάπτυξης των µυϊκών κυττάρων και γίνεται σε τρία στάδια: Αντίδραση της AMP µε ένα µόριο νερού, παρουσία της AMP διαµινάσης µε προϊόντα αντίδρασης ένα µορίου IMP και αµµωνίας Αντίδραση του ΙΜP µε ένα µόριο GTP και ένα ασπαρτικού οξέος, παράγοντας την ένωση αδενοσουκιλάτη, ένα µόριο GDP και µια φωσφορική ρίζα Αντίδραση της αδενοσουκιλάτης µε ένα µόριο φουµαρικού οξέος, παράγοντας ένα µόριο AMP 17

19 Κατά τη διάρκεια άσκησης, οι απαιτήσεις του οργανισµού σε ενέργεια αυξάνονται µε συνέπεια την αύξηση της δράσης του κύκλου ανακύκλωσης της AMP. Αποτέλεσµα όλων όσων προαναφέρθηκαν είναι παραγωγή µεγαλύτερης ποσότητας NADH, ένωση απαραίτητη για την παραγωγή ATP. Ωστόσο, αποτελεί συχνό φαινόµενο η έλλειψη των απαραιτήτων ενζύµων για την ανακύκλωση του AMP και η αντικατάστασή του µε την χρήση του φουµαρικού οξέος (The Medical Biochemistry Page, 2010). 18

20 1.3.4 Τρόποι απώλειας περίσσειας αζώτου Το άζωτο σε φυσιολογικές καταστάσεις, αποβάλλεται κυρίως µέσω των ούρων µε τη µορφή ουρικού νατρίου (University of California). Ωστόσο, λόγω της αυξηµένης διαλυτότητάς του στο νερό µετατρέπεται σε µια ισχυρή βάση (NH4OH). Πολλά υδρόβια πλάσµατα καταφέρνουν πολύ εύκολα µέσω της διάχυσης να αποβάλουν την αµµωνία στα ύδατα µέσα στα οποία επιβιώνουν, εξαιτίας της χαρακτηριστικής διαλυτότητας της ουσίας. Ωστόσο, η αµµωνία δε µεταφέρεται εύκολα από τα υγρά του σώµατος στον αέρα, έτσι τα χερσαία ζώα και τα θηλαστικά όπως ο άνθρωπος χρειάστηκε να «βρουν» άλλους τρόπους για να αποβάλλουν τα αζωτούχα τους απόβλητα (University of Cincinnati, 2006). Αυτοί λοιπόν οι οργανισµοί µετατρέπουν την αµµωνία σε άλλες µορφές, λιγότερο τοξικές, όπως η ουρία και το ουρικό οξύ. Μια θεωρία για τη µορφή µε την οποία αποβάλλεται το άζωτο από τον κάθε οργανισµό αναφέρει ότι εξαρτάται από το στάδιο εξέλιξης, τόσο του οργανισµού όσο και του ίδιου του περιβάλλοντος (University of California). Με βάση λοιπόν αυτήν τη θεωρία, τα περισσότερα υδρόβια πλάσµατα, όπως ψάρια, ασπόνδυλα και αµφίβια, αποβάλλουν το άζωτο µε τη µορφή µικρών µορίων αµµωνίας, η παραγωγή της οποίας απαιτεί την κατανάλωση µιας πολύ µικρής ποσότητας ενέργειας (University of California; The Biology Web Home Page, 2006). Ωστόσο, πολλά είναι και τα ζώα, όπως τα επίγεια αµφίβια και τα θηλαστικά, που εµφανίζουν µια πιο εξελιγµένη διαδικασία αποικοδόµησης των πουρινών, µετατρέποντας την αµµωνία σε ουρία. Η ουρία αποτελεί µια επίσης υδατοδιαλυτή ουσία που δεσµεύεται µε µια µέτρια ποσότητα νερού και αποβάλλεται µέσω των ούρων (University of Cincinnati, 2006). 19

21 Τα περισσότερα ζώα διαθέτουν το ενζυµο ουρικάση, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη µετατροπή της ουρίας σε ποικίλες µορφές, ανάλογα µε το είδος του ζώου (Sanchez- Lozada et al, 2006). Συγκεκριµένα, τα θηλαστικά εξαιρώντας τα πρωτεύοντα, εκκρίνουν την αλλαντοϊνη, µια πρόδροµη ουσία της ουρίας που δηµιουργείται µετά από οξείδωση του ουρικού, παρουσία του ενζύµου ουρικάση. Ωστόσο, για την παραγωγή της ουρίας τα τελεόστεα ψάρια εκκρίνουν πρώτα αλλαντοίνη, που µε ενυδάτωση µετατρέπεται σε αλλαντοικό οξύ. Η διαδικασία αυτή γίνεται ακόµα πιο πολύπλοκη για τα αµφίβια και τα περισσότερα είδη ψαριών, καθώς τα αλλαντοϊκό υδρολύεται δίνοντας δύο µόρια ουρίας και γλυοξιλικού (Stryer, 1997). Τέλος, σε κάποια είδη ασπόνδυλων ψαριών, η ουρία µετατρέπεται σε αµµώνιο και διοξείδιο του άνθρακα µετά από υδρόλυση. Με βάση τα συγκεκριµένα αποτελέσµατα, γίνεται φανερό πόσο καταλυτικό παράγοντα έχει παίξει η εξέλιξη, ακόµα και στη διαδικασία αποικοδόµησης των πουρινών (Stryer, 1997). Αξίζει να αναφερθεί ότι σε αυτά τα ζώα, τα επίπεδα του ουρικού οξέος φτάνει 0,5-2 mgr\dl (Sanchez-Lozada et al, 2006). Η ουρία παράγεται στο ήπαρ µέσω ενός µονοπατιού που απαιτεί περισσότερη ενέργεια από αυτή που δαπανάται για την παραγωγή της αµµωνίας (The Biology Web Home Page, 2006). Η διαδικασία παραγωγής της για µερικούς οργανισµούς αποτελεί τη µοναδική οδό αποβολή της αµµωνίας. Αυξηµένα επίπεδα αµµωνίας µπορεί να οδηγήσουν ακόµα και σε δυσλειτουργία του εγκεφάλου και κώµα. Ο κύκλος της ουρίας, όπως προαναφέρθηκε, λαµβάνει µέρος στο ήπαρ, το οποίο διαθέτει δύο συστήµατα υπεύθυνα για τη µετατροπή της αµµωνίας σε ουρία (Gropper et al, 2007). 20

22 Το πρώτο από αυτά τα δυο συστήµατα είναι τα περιπυλαία κύτταρα του ήπατος, υπεύθυνα για την παραγωγή της ουρίας. Χαρακτηριστικά, η αµµωνία από τροφής και εντερικής βακτηριακής σύνθεσης περνάει στην κυκλοφορία του αίµατος. Μέσω της πυλαίας κυκλοφορίας, η αµµωνία έρχεται σε επαφή µε τα ηπατικά κύτταρα και συγκεκριµένα τα περιπυλαία, ενεργοποιώντας τη σύνθεση ουρίας. Τα κύτταρα αυτά του ήπατος είναι υπεύθυνα και για την αποικοδόµηση περίπου όλων των αµινοξέων. Συνέπεια αυτού είναι η άµεση µετατροπή της αµµωνίας που παράγεται, σε ουρία. Παρόλα αυτά, σε µερικές περιπτώσεις τα περιπύλαια κύτταρα αδυνατούν να χρησιµοποιήσουν όλη την ποσότητα αµµωνίας που παράχθηκε. Τότε είναι που ξεκινάει το δεύτερο σύστηµα, µια άλλη οµάδα ηπατοκυττάρων, τα περιφλεβικά, που χρησιµοποιούν την ποσότητα αµµωνίας που παρέµεινε µετά από τη σύνθεση της ουρίας, παράγοντας γλουταµίνη (Gropper et al, 2007). Τέλος, υπάρχουν και οι οργανισµοί που ζουν σε περιοχές µε περιορισµένη ποσότητα νερού. Αποτέλεσµα αυτού είναι οι οργανισµοί να επιβιώνουν εξοικονοµώντας υγρά, ακόµα και αν αυτό σηµατοδοτεί τη µειωµένη απώλεια ούρων. Τέτοιου είδους οργανισµοί είναι τα έντοµα, τα ερπετά, τα πουλιά και τα σκυλιά αλµατίας, που µετατρέπουν την αµµωνία σε ουρικό οξύ, µια ουσία µη ιδιαίτερα τοξική, αδιάλυτη ακόµα και σε όξινο ph, καθώς η οξύτητα του ουρικού οξέος µπορεί να φτάσει ακόµα και το

23 (Stryer, 1997). Η αποβολή της γίνεται ακόµα και µε ελάχιστη ποσότητα νερού λόγω της µειωµένης του τοξικότητας (University of Cincinnati, 2006; The Biology Web Home Page, 2006). Συγκεκριµένα, τα ερπετά και τα πτηνά της ξηράς αποβάλουν όξινα ούρα, πλούσια σε κρυστάλλους ουρικού οξέος (το λευκό υλικό που παρατηρείται στα περιττώµατα των πτηνών είναι το ουρικό οξύ) (Stryer, 1997; The Biology Web Home Page, 2006). Η διαδικασία παραγωγής του ουρικού οξέος θα αναλυθεί στη συνέχεια. Όσον αφορά στους ανθρώπους, σαν όλα τα θηλαστικά, εκτός από τα σκυλιά αλµατίας, αποβάλλουν τη µεγαλύτερη ποσότητα αµµωνίας µε τη µορφή ουρίας, ωστόσο µια µικρή ποσότητα είναι µε τη µορφή ουρικού (University of Cincinnati, 2006). Όσον αφορά στον άνθρωπο και λίγα ήδη πιθήκων, λόγω της εξέλιξης και της µετάλλαξης των γονιδίων, το ένζυµο της ουρικάσης έχει κωδικοποιηθεί, µε συνέπεια τα φυσιολογικά επίπεδα του ουρικού να είναι µεγαλύτερα και συγκεκριµένα 3-10 mgr\dl. Με βάση τα όσα αναφέρει και υποστηρίζει η ανθρωπολογία, αυτή η µετάλλαξη συνέβη πριν από 20 εκατοµµύρια χρόνια µε στόχο τη δηµιουργία ενός µηχανισµού ισορροπίας της απώλειας των αντιοξειδωτικών ουσιών. Συγκεκριµένα, υποστηρίζεται ότι ο οργανισµός του ανθρώπου προσπάθησε να αντιµετωπίσει την ενδογενή απώλεια βιταµίνης C αναπτύσσοντας µια νέα αντιοξειδωτική ουσία, δηλαδή το ουρικό οξύ (AMES et al, 1981). 22

24 1.4 Μεταβολικό Μονοπάτι Πουρινών Όπως προαναφέρθηκε, πολλοί οργανισµοί, ανάµεσα σε αυτούς και ο άνθρωπος, αποβάλλουν µερικώς ή ολικώς την περίσσεια αζώτου µε τη µορφή ουρικού οξέος, ώστε να αποταµιεύσουν µια ποσότητα νερού. Το ουρικό οξύ αποβάλλεται σε φυσιολογικές καταστάσεις µέσω των ούρων. Παρόλα αυτά, το πεπτικό σύστηµα έχει την ικανότητα να αποβάλλει καθηµερινά ουρικό οξύ, έως και την ποσότητα των 200 mgr. Η διαδικασία παραγωγής του ουρικού οξέος ξεκινά από τη µετατροπή της 5-φωσφορικής ριβόζης σε ινοσινικό οξύ (ένωση IMP), µια διαδικασία που αναλύθηκε εκτενώς παραπάνω (Ενότητα 1.3) (Gropper et al, 2007). Η ένωση ΙΜP είναι απαραίτητη για την παραγωγή των ενώσεων AMP (µονοτριφωσφορική αδενοσίνη) και GMP (µονοφωσφορική γουανοσίνη), ωστόσο, η πορεία αυτή έχει και ένα ενδιάµεσο στάδιο (Gropper et al, 2007; The Medical Biochemistry Page, 2010). Για την παραγωγή της ένωσης AMP, η ένωση IMP αρχικά αντιδρά µε ένα µόριο ασπαρτάµης και ένα µόριο GTP (τριφωσφορική γουανοσίνη) µε προϊόντα ένα µόριο GDP και µια φωσφορική ρίζα. Στο δεύτερο στάδιο, γίνεται αντίδραση µε φουµαρικό οξύ παράγοντας το µόριο AMP (The Medical Biochemistry Page, 2010). Αντίστοιχα, για την παραγωγή του GMP, το IMP αρχικά αντιδρά µε ένα µόριο NAD + παρουσία του ενζύµου IMP δεϋδρογενάση και στη συνέχεια µε ένα µόριο γλουταµίνης, ένα µόριο ΑΤP και ένα νερού, παρουσία της GMP συνθετάσης, παράγεται το GMP. Προϊόντα αυτής της ένωσης αποτελούν στο πρώτο στάδιο ένα µόριο NADH, ένα άτοµο H + και η 5-φωσφορική ριβόζη και στο δεύτερο γλουταµίνη, ADP, µια φωσφορική ρίζα και η µονοφωσφορική γουανίνη (The Medical Biochemistry Page, 2010). Η διαδικασία µετατροπής της ένωσης IMP σε AMP και GMP παρουσιάζεται στην Εικόνα 11 Οι δυο αυτές ενώσεις, AMP και GMP, καθώς επίσης η XMP (µονοφωσφορική ξανθοσίνη), µεταβολίζονται καταλήγοντας στην παραγωγή του ουρικού οξέος. Να σηµειωθεί ότι η AMP µεταβολίζεται προς ουρικό µέσω δυο µεταβολικών µονοπατιών. Τα 23

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Οι οργανισμοί εξασφαλίζουν ενέργεια, για τις διάφορες λειτουργίες τους, διασπώντας θρεπτικές ουσίες που περιέχονται στην τροφή τους. Όμως οι φωτοσυνθετικοί

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί, εκτός από αυτούς από αυτούς που έχουν την ικανότητα να φωτοσυνθέτουν, εξασφαλίζουν ενέργεια διασπώντας τις θρεπτικές ουσιές που περιέχονται

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική Γλωσσάρι για το Μάθημα της Διατροφικής Ιατρικής Λιπαρά οξέα: περιέχουν μακριές αλυσίδες μορίων που αποτελούν σχεδόν όλο το σύμπλεγμα λιπιδίων τόσο για τα ζωικά όσο και για τα φυτικά λίπη. Αν αποκοπούν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. 9η Διάλεξη: «Άσκηση και ελεύθερες ρίζες»

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. 9η Διάλεξη: «Άσκηση και ελεύθερες ρίζες» ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισμός πρωτεϊνών και των αμινοξέων

Μεταβολισμός πρωτεϊνών και των αμινοξέων Μεταβολισμός πρωτεϊνών και των αμινοξέων Πρωτεΐνες Πολυσακχαρίτες Λίπη Γαλακτικό Γλυκόζη Αμινοξέα Πρωτεΐνες οργανισμού Δεξαμενή Αζώτου Πυροστα φυλικό Γλυκονεογένεση Γλυκόλυση Acetyl-CoA 6- φωσφορική Γλυκόζη

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ. Στοιχείο O C H N Ca P K S Na Mg περιεκτικότητα % ,5 1 0,35 0,25 0,15 0,05

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ. Στοιχείο O C H N Ca P K S Na Mg περιεκτικότητα % ,5 1 0,35 0,25 0,15 0,05 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Βιοχημεία: είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη των οργανικών ενώσεων που συναντώνται στον οργανισμό, καθώς και με τον μεταβολισμό τους. ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ 108 στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Βιοενεργητική είναι ο κλάδος της Βιολογίας που μελετά τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί χρησιμοποιούν ενέργεια για να επιβιώσουν και να υλοποιήσουν τις

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΡΟΦΗ Λίπη Πολυσακχαρίτες Γλυκόζη κι άλλα σάκχαρα Πρωτεΐνες Αμινοξέα Λιπαρά Οξέα Γλυκόλυση Πυροσταφυλικό Οξύ Ακέτυλο-oA Αλυσίδα μεταφοράς ηλεκτρονίων / Οξειδωτική φωσφορυλίωση

Διαβάστε περισσότερα

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί..σελίδα 2 3.2 Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες...σελίδα 4 3.3 Φωτοσύνθεση..σελίδα 5 3.4 Κυτταρική αναπνοή.

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί..σελίδα 2 3.2 Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες...σελίδα 4 3.3 Φωτοσύνθεση..σελίδα 5 3.4 Κυτταρική αναπνοή. 5ο ΓΕΛ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ Μ. ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΑ 2/4/2014 Β 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί..σελίδα 2 3.2 Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες...σελίδα 4 3.3 Φωτοσύνθεση..σελίδα 5 3.4 Κυτταρική

Διαβάστε περισσότερα

Κεφαλαίο 3 ο. Μεταβολισμός. Ενέργεια και οργανισμοί

Κεφαλαίο 3 ο. Μεταβολισμός. Ενέργεια και οργανισμοί Κεφαλαίο 3 ο Μεταβολισμός Ενέργεια και οργανισμοί Η ενέργεια είναι απαρέτητη σε όλους τους οργανισμούς και την εξασφαλίζουν από το περιβάλλον τους.παρόλα αυτά, συνήθως δεν μπορούν να την χρησιμοποιήσουν

Διαβάστε περισσότερα

Τα αμινοξέα ωστόσω επιτελούν πολλαπλούς ρόλους πέρα της συμμετοχής τους στη διάπλαση του μιυκού συστήματος. Συγκεκριμένα τα αμινοξέα:

Τα αμινοξέα ωστόσω επιτελούν πολλαπλούς ρόλους πέρα της συμμετοχής τους στη διάπλαση του μιυκού συστήματος. Συγκεκριμένα τα αμινοξέα: Γράφει: Φανή Πρεβέντη, MSc, Κλινική διαιτολόγος - Διατροφολόγος Ο όρος αμινοξέα χρησιμοποιείται ευρέως στους αθλητικούς κύκλους και όχι αδίκως. Τα αμινοξέα αποτελούν βασικό συστατικό των μυών, η διάπλαση

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ 1 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ Κυριακή Σταματέλου Ειδικός Νεφρολόγος, MBA Τι είναι η νεφρολιθίαση; Η νεφρολιθίαση λέγεται κοινά «πέτρες στα νεφρά» και είναι γνωστή στην ανθρωπότητα από τα αρχαία χρόνια.

Διαβάστε περισσότερα

Η οδός των φωσφορικών πεντοζών

Η οδός των φωσφορικών πεντοζών Η οδός των φωσφορικών πεντοζών Η οδός των φωσφορικών πεντοζών Ανασκόπηση μεταβολισμού υδατανθρακών ΗΠΑΡ Γλυκόζη ΤΡΟΦΗ Κυκλοφορία ΓΛΥΚΟΓΟΝΟ Γλυκόζη ΗΠΑΡ Κυτταρόπλασμα ΗΠΑΡ (Οξέωση) NADH CO 2 ΟΞΕΙΔ. ΦΩΣΦ.

Διαβάστε περισσότερα

Β. Μαμαρέλη 1, Μ. Κυριακίδου 2, Ο. Τάνης 2, Ι. Μαμαρέλης 1, Χ. Κωτούλας 3, Ε. Κουτουλάκης 4, Ι. Κασσικού 1, Ι. Αναστασοπούλου 5

Β. Μαμαρέλη 1, Μ. Κυριακίδου 2, Ο. Τάνης 2, Ι. Μαμαρέλης 1, Χ. Κωτούλας 3, Ε. Κουτουλάκης 4, Ι. Κασσικού 1, Ι. Αναστασοπούλου 5 Β. Μαμαρέλη 1, Μ. Κυριακίδου 2, Ο. Τάνης 2, Ι. Μαμαρέλης 1, Χ. Κωτούλας 3, Ε. Κουτουλάκης 4, Ι. Κασσικού 1, Ι. Αναστασοπούλου 5 1 Καρδιολογική Κλινική ΝΙΜΤΣ, 2 Σχολή Χημικών Μηχανικών, Πολυτεχνειούπολη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών» ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»

Διαβάστε περισσότερα

Οξειδωτικό Stress, άσκηση και υπερπροπόνηση

Οξειδωτικό Stress, άσκηση και υπερπροπόνηση Οξειδωτικό Stress, άσκηση και υπερπροπόνηση Τζιαμούρτας Ζ. Αθανάσιος Επίκουρος Καθηγητής Βιοχημείας της Άσκησης, ΠΘ Ερευνητής, Ινστιτούτο Σωματικής Απόδοσης και Αποκατάστασης Οξειδωτικό στρες Γενικός όρος

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισμός του γλυκογόνου. Μεταβολισμός των υδατανθράκων κατά την άσκηση. Από που προέρχεται το μυϊκό και ηπατικό γλυκογόνο;

Μεταβολισμός του γλυκογόνου. Μεταβολισμός των υδατανθράκων κατά την άσκηση. Από που προέρχεται το μυϊκό και ηπατικό γλυκογόνο; Μεταβολισμός των υδατανθράκων κατά την άσκηση Μεταβολισμός του γλυκογόνου Το γλυκογόνο είναι ο αφθονότερος υδατάνθρακας των ζώων Το γλυκογόνο αποθηκεύεται κυρίως στο ήπαρ (3-7% κατά βάρος) και στους μύες

Διαβάστε περισσότερα

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΛΙΠΗ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΛΙΠΗ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C. MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΛΙΠΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Τα λίπη αποτελούν μια συμπυκνωμένη πηγή ενέργειας Ενεργούν σαν διαλύτες

Διαβάστε περισσότερα

Ελεύθερες ρίζες και αντιοξειδωτικά

Ελεύθερες ρίζες και αντιοξειδωτικά Ελεύθερες ρίζες και αντιοξειδωτικά Κατά τη διάρκεια των φυσιολογικών ανθρώπινων διεργασιών παραγωγή ενέργειας, αποτοξίνωση από τοξικές ουσίες και ανοσολογική απόκριση, παράγονται από τον οργανισµό ελεύθερες

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Τα χημικά στοιχεία που είναι επικρατέστερα στους οργανισμούς είναι: i..

Τα χημικά στοιχεία που είναι επικρατέστερα στους οργανισμούς είναι: i.. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «XHMIKH ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Όταν αναφερόμαστε στον όρο «Χημική Σύσταση του Κυττάρου», τί νομίζετε ότι

Διαβάστε περισσότερα

Φ ΣΙ Σ Ο Ι Λ Ο Ο Λ Γ Ο Ι Γ Α

Φ ΣΙ Σ Ο Ι Λ Ο Ο Λ Γ Ο Ι Γ Α Δηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Τµήµα Αγροτικής Ανάπτυξης Οξείδωση της γλυκόζης ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ «Καταβολισµός ή ανοµοίωση» C 6 H 12 O+6O 2 +6H 2 O 12H 2 O+6CO 2 +686 Kcal/mol Πηγές ενέργειας κατά την

Διαβάστε περισσότερα

KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου. Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση:

KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου. Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση: KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου Ενότητα 1.1: Χημεία της ζωής Ενότητα 2.1: Μακρομόρια Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση: 1. Για ποιο λόγο θεωρείται αναγκαία η σταθερότητα

Διαβάστε περισσότερα

Athens 2010 Μαρία Α. Καρδάση

Athens 2010 Μαρία Α. Καρδάση Athens 2010 Γλυκοζυλίωση Τα τελευταία χρόνια όληηπροσπάθειατης αισθητικής αποκατάστασης του γηρασμένου δέρματος αφορούσε κυρίως την αποκατάσταση της εξωγενούς γήρανσης φωτογήρανσης. Τι γίνεται όμως με

Διαβάστε περισσότερα

1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση:

1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: ΘΕΜΑ 1o 1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: Η σταθερά Κ w στους 5 ο C έχει τιµή 10-14 : α. µόνο στο καθαρό νερό β. σε οποιοδήποτε υδατικό διάλυµα γ. µόνο σε υδατικά

Διαβάστε περισσότερα

Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ

Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ Άσκηση, διατροφή & υγεία Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ Άσκηση, διατροφή & υγεία Μακροχρόνια επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει ότι πολλά από

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ Χρήση των συμπληρωμάτων για τη βελτίωση της παραγωγής ενέργειας: (πως να χρησιμοποιείτε την Ουβικινόλη, την L-γλουταμίνη και βιταμίνη Β1 για να λειτουργήσει

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (C, H, N, O) 96% ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (πχ. Na, K, P, Ca, Mg) 4% ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ (Fe, I) 0,01%

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (C, H, N, O) 96% ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (πχ. Na, K, P, Ca, Mg) 4% ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ (Fe, I) 0,01% ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (C, H, N, O) 96% ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (πχ. Na, K, P, Ca, Mg) 4% ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ (Fe, I) 0,01% Ο άνθρακας, το υδρογόνο, το οξυγόνο και το άζωτο συμμετέχουν, σε σημαντικό βαθμό, στη

Διαβάστε περισσότερα

Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή;

Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή; Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή; Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ξεκίνησε μία μεγάλη έρευνα, γνωστή ως η μελέτη των 7 χωρών, όπου μελετήθηκαν οι διατροφικές συνήθειες ανθρώπων από τις εξής

Διαβάστε περισσότερα

Μέχρι σήµερα γνωρίζατε ότι η κατανάλωση ψωµιού είναι µία απολαυστική και θρεπτική συνήθεια. Από σήµερα η αγαπηµένη σας αυτή καθηµερινή συνήθεια µπορεί να παρέχει στον οργανισµό ακόµη περισσότερα θρεπτικά

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Στο 3 ο κεφάλαιο του βιβλίου η συγγραφική ομάδα πραγματεύεται την ενέργεια και την σχέση που έχει αυτή με τους οργανισμούς

Διαβάστε περισσότερα

11.1. Αποικοδόμηση των αμινοξέων Πρωτεολυτικά ένζυμα

11.1. Αποικοδόμηση των αμινοξέων Πρωτεολυτικά ένζυμα Μ ε τ α β ο λ ι σ μ ό ς των π ρ ω τ ε ϊ ν ώ ν 11.1. Αποικοδόμηση των αμινοξέων Όπως ήδη γνωρίζουμε, οι πρωτεΐνες δομούνται από αμινοξέα. Οι περισσότερες πρωτεΐνες του οργανισμού συνεχώς συντίθενται (πρωτεϊνοσύνθεση)

Διαβάστε περισσότερα

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1]

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1] Ολόγοςλεπτίνης/αδιπονεκτίνης ως ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας 10ετούς καρδιαγγειακού κινδύνου σε ινσουλινοθεραπευόμενους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1],

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ Η τροφή αποτελείται και από ουσίες μεγάλου μοριακού βάρους (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια, νουκλεϊνικά οξέα). Οι ουσίες αυτές διασπώνται (πέψη) σε απλούστερες (αμινοξέα, απλά σάκχαρα,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ. 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ. 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Την ενέργεια και τα υλικά που οι οργανισμοί εξασφαλίζουν από το περιβάλλον τους συνήθως δεν μπορούν να τα αξιοποίησουν άμεσα. Η αξιοποίησή τους

Διαβάστε περισσότερα

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 Σοφία Παυλίδου Ιατρός, Επιστημονική Συνεργάτης Ιατρείου Αθηροσκλήρωσης, Β Καρδιολογική Κλινική ΑΠΘ Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ NΟΥΚΛΕΟΤΙΔΙΩΝ

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ NΟΥΚΛΕΟΤΙΔΙΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ NΟΥΚΛΕΟΤΙΔΙΩΝ Σύνοψη: Μεταβολισμός Noυκλεοτιδίων Δομή και ονοματολογία Πορείες περίσωσης Σύνδρομο Lesch-Nyhan Πορείες σύνθεσης de novo και ρύθμιση Νουκλεοτίδια πυριμιδίνης Νουκλεοτίδια πoυρίνης

Διαβάστε περισσότερα

3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Όλοι οι οργανισμοί προκειμένου να επιβιώσουν και να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους χρειάζονται ενέργεια. Οι φυτικοί οργανισμοί μετατρέπουν την ηλιακή ενέργεια με τη διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

Καθηγητής Δ. Μόσιαλος

Καθηγητής Δ. Μόσιαλος Μικροβιολογία-Ιολογία Επίκουρος Καθηγητής Καθηγητής Δ. Μόσιαλος Βιοενεργητική μικροβίων Βακτηριακή Γενετική Επισκόπηση Βακτηριοφάγων Προκαρυωτική ποικιλότητα (Βακτήρια) Προκαρυωτική ποικιλότητα (Αρχαία)

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟΥ ΣΚΕΛΕΤΟΥ ΑΜΙΝΟΞΕΩΝ

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟΥ ΣΚΕΛΕΤΟΥ ΑΜΙΝΟΞΕΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟΥ ΣΚΕΛΕΤΟΥ ΑΜΙΝΟΞΕΩΝ Ανασκόπηση μεταβολισμού πρωτεϊνών & αμινοξέων Ιστοί ΤΡΟΦΗ Αλανίνη & Γλουταμίνη Αμινοξέα Κυκλοφορία Πρωτεΐνες Αμινοξέα Αποκαρβοξυλίωση Βιογενείς αμίνες (νευροδιαβιβαστές,

Διαβάστε περισσότερα

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τελικό κείμενο της Μελέτης Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (Advanced Glycation End products, ) είναι μόρια υψηλής δραστικότητας, τα οποία

Διαβάστε περισσότερα

Είναι σχεδόν βέβαιο, είτε να γνωρίζετε κάποιον που πάσχει από μια τέτοια ασθένεια είτε να έχετε μια εσείς οι ίδιοι.

Είναι σχεδόν βέβαιο, είτε να γνωρίζετε κάποιον που πάσχει από μια τέτοια ασθένεια είτε να έχετε μια εσείς οι ίδιοι. Γράφει: Δημήτρης Τσουκαλάς, Ιατρός Φυσικής Υγείας Τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι ασθένειες που προκύπτουν γιατί το σώμα μας επιτίθεται και καταστρέφει τα δικά του κύτταρα και όργανα. Γνωρίζετε ότι ένας στους

Διαβάστε περισσότερα

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση;

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση; Υπέρταση Τι Είναι η Υπέρταση; Η πίεση του αίματος είναι η δύναμη που ασκεί το αίμα στις αρτηρίες όταν μεταφέρεται από την καρδιά στην κυκλοφορία. Η σταθερά αυξημένη πίεση, άνω των φυσιολογικών ορίων, αποκαλείται

Διαβάστε περισσότερα

Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001

Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001 Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Ζήτηµα 1ο 1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: Η σταθερά Κ w στους 25 ο C έχει τιµή 10-14 : α.

Διαβάστε περισσότερα

Ελαιόλαδο: Το πολύτιμο όπλο έναντι πολλών ασθενειών. Το ελαιόλαδο, "υγρό χρυσάφι" κατά τον Όμηρο αποτελεί θαυματουργή πηγή

Ελαιόλαδο: Το πολύτιμο όπλο έναντι πολλών ασθενειών. Το ελαιόλαδο, υγρό χρυσάφι κατά τον Όμηρο αποτελεί θαυματουργή πηγή ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΡΗΓΟΡΑΚΗΣ, ΜSc Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος Ελαιόλαδο: Το πολύτιμο όπλο έναντι πολλών ασθενειών Το ελαιόλαδο, "υγρό χρυσάφι" κατά τον Όμηρο αποτελεί θαυματουργή πηγή θρεπτικών συστατικών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 8: Η ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 8.2 AΕΡΟΒΙΑ ΑΝΑΠNOH

ΕΝΟΤΗΤΑ 8: Η ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 8.2 AΕΡΟΒΙΑ ΑΝΑΠNOH 1 ΕΝΟΤΗΤΑ 8: Η ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 8.2 AΕΡΟΒΙΑ ΑΝΑΠNOH Οι οργανισμοί για να επιβιώσουν χρειάζονται ενέργεια η οποία παράγεται μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται κυτταρική αναπνοή. Οι ουσίες που

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Τι γνωρίζετε για τους υδατάνθρακες;

ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Τι γνωρίζετε για τους υδατάνθρακες; 1 ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Το κύτταρο αποτελείται από χηµικές ενώσεις, στις οποίες περιλαµβάνονται τα µικρά βιολογικά µόρια και τα βιολογικά µακροµόρια. Στα µικρά βιολογικά µόρια ανήκουν, τα ανόργανα στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

Μειώστε τον κίνδυνο για πρόωρο θάνατο µε τα Ωµέγα-3

Μειώστε τον κίνδυνο για πρόωρο θάνατο µε τα Ωµέγα-3 Μειώστε τον κίνδυνο για πρόωρο θάνατο µε τα Ωµέγα-3 Για χρόνια, οι καταναλωτές µαθαίνουν για τα οφέλη της µείωσης των καρδιαγγειακών παθήσεων µε τη λήψη ωµέγα-3 λιπαρών οξέων. Αυτή η άποψη έχει επικρατήσει,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαντώ Κυριακού 2015

ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαντώ Κυριακού 2015 ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ Μαντώ Κυριακού 2015 Ενεργειακό Στα βιολογικά συστήματα η διατήρηση της ενέργειας συμπεριλαμβάνει οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις παραγωγή ATP Οξείδωση: απομάκρυνση e από ένα υπόστρωμα

Διαβάστε περισσότερα

Β. ΚΑΜΙΝΕΛΛΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Είναι η επιστήμη που μελετά τους ζωντανούς οργανισμούς. (Αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα).

Β. ΚΑΜΙΝΕΛΛΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Είναι η επιστήμη που μελετά τους ζωντανούς οργανισμούς. (Αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα). ΒΙΟΛΟΓΙΑ Είναι η επιστήμη που μελετά τους ζωντανούς οργανισμούς. (Αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα). Είδη οργανισμών Υπάρχουν δύο είδη οργανισμών: 1. Οι μονοκύτταροι, που ονομάζονται μικροοργανισμοί

Διαβάστε περισσότερα

η μεταβολική προσέγγιση Πάνος Τσίτσιος Φαρμακοποιός, MSc Δντης Ιατρικού Τμήματος

η μεταβολική προσέγγιση Πάνος Τσίτσιος Φαρμακοποιός, MSc Δντης Ιατρικού Τμήματος η μεταβολική προσέγγιση Πάνος Τσίτσιος Φαρμακοποιός, MSc Δντης Ιατρικού Τμήματος Π.Τ/π.τ Metabolic Approach 1 Έρευνα & ανάπτυξη προϊόντων τα οποία παρέχουν τη μεταβολική υποστήριξη που ελαχιστοποιεί την

Διαβάστε περισσότερα

12 Kορυφαίες αλκαλικές τροφές που μπορούμε να τρώμε καθημερινά για απίστευτη υγεία!!

12 Kορυφαίες αλκαλικές τροφές που μπορούμε να τρώμε καθημερινά για απίστευτη υγεία!! 12 Kορυφαίες αλκαλικές τροφές που μπορούμε να τρώμε καθημερινά για απίστευτη υγεία!! Μελέτες έχουν αποδείξει ότι όσο πιο αλκαλικό είναι το PH τόσο περισσότερη είναι η ενέργεια, η ζωτικότητα και τα οφέλη

Διαβάστε περισσότερα

Περίληψη Βιολογίας Κεφάλαιο 3

Περίληψη Βιολογίας Κεφάλαιο 3 Περίληψη Βιολογίας Κεφάλαιο 3 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Η σημασία της ενέργειας στους οργανισμούς. Η ενέργεια είναι ένας παράγοντας σημαντικός για τους οργανισμούς γιατί όλες οι λειτουργίες τους απαιτούν

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα διάλεξης ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ. Τι είναι διαβήτης. Η επίδραση της άσκησης στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ

Θέµατα διάλεξης ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ. Τι είναι διαβήτης. Η επίδραση της άσκησης στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ Θέµατα διάλεξης MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Να εξετάσει θέµατα που έχουν σχέση µε το µεταβολισµό και

Διαβάστε περισσότερα

Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001

Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001 Ζήτηµα 1ο Χηµεία-Βιοχηµεία Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2001 1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: Η σταθερά Κ w στους 25 ο C έχει τιµή 10-14 : α. µόνο στο

Διαβάστε περισσότερα

Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005

Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προχωρημένες τεχνικές

Διαβάστε περισσότερα

Οι δευτερογενείς µεταβολίτες

Οι δευτερογενείς µεταβολίτες Οι δευτερογενείς µεταβολίτες Είναιταπροϊόνταδευτερογενούςµεταβολισµού. Μερικοί γνωστοί δευτερογενείς µεταβολίτες είναι η µορφίνη, ήκαφεΐνη, το καουτσούκ κ.ά. Ο ρόλος τους φαίνεται να είναι οικολογικής

Διαβάστε περισσότερα

Πόλλυ Μιχαηλίδου Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, Κύπρος. 9 ο Πανελλήννιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης 28 Φεβρουαρίου 2012 Θεσσαλονίκη

Πόλλυ Μιχαηλίδου Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, Κύπρος. 9 ο Πανελλήννιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης 28 Φεβρουαρίου 2012 Θεσσαλονίκη Πόλλυ Μιχαηλίδου Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, Κύπρος 9 ο Πανελλήννιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης 28 Φεβρουαρίου 2012 Θεσσαλονίκη «Το κόκκινο κρασί κάνει καλό στην καρδιά» «ΓΑΛΛΙΚΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ»

Διαβάστε περισσότερα

CAMPBELL REECE, ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ Ι, ΠΕΚ 2010

CAMPBELL REECE, ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ Ι, ΠΕΚ 2010 CAMPBELL REECE, ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ Ι, ΠΕΚ 2010 CAMPBELL REECE, ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ Ι, ΠΕΚ 2010 CAMPBELL REECE, ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ Ι, ΠΕΚ 2010 Μεγεθυντική ικανότητα και διακριτική ικανότητα ή ανάλυση Μέγιστη ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της δίαιτας στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της NAFLD.

Ο ρόλος της δίαιτας στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της NAFLD. Μη Aλκοολική Λιπώδης Νόσος του Ήπατος. Μία ολιστική προσέγγιση. Ο ρόλος της δίαιτας στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της NAFLD. Χάρης Δημοσθενόπουλος MMedSc.PhDc Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος Προϊστάμενος

Διαβάστε περισσότερα

Επιπλέον η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει στις παρακάτω παθολογικές καταστάσεις:

Επιπλέον η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει στις παρακάτω παθολογικές καταστάσεις: Γράφει: Φανή Πρεβέντη, MSc Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Το σώμα μας περιέχει μεγάλες ποσότητες ασβεστίου. Συγκεκριμένα, το ασβέστο είναι υπεύθυνο για το 1,5-2% του σωματικού μας βάρους. Είναι το

Διαβάστε περισσότερα

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer)

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ 17.1 Η πυροσταφυλική αφυδρογονάση συνδέει τη γλυκόλυση με τον κύκλο του κιτρικού οξέος 17.2 O κύκλος του κιτρικού οξέος οξειδώνει μονάδες δύο ατόμων

Διαβάστε περισσότερα

Λίπη. Λιπίδια και Άσκηση. Ταξινόμηση λιπών. Λιπαρά οξέα

Λίπη. Λιπίδια και Άσκηση. Ταξινόμηση λιπών. Λιπαρά οξέα Λίπη Λιπίδια και Άσκηση Μόρια τα οποία αποτελούνται από άνθρακα, υδρογόνο και οξυγόνο (CHO). Η αναλογία οξυγόνου είναι μικρότερη. Φυτική και ζωική προέλευση. Ταξινόμηση λιπών Τριακυλογλυκερόλες ή τριγλυκερίδια

Διαβάστε περισσότερα

Συνδυάζοντας το πρώτο και το δεύτερο θερμοδυναμικό αξίωμα προκύπτει ότι:

Συνδυάζοντας το πρώτο και το δεύτερο θερμοδυναμικό αξίωμα προκύπτει ότι: Συνδυάζοντας το πρώτο και το δεύτερο θερμοδυναμικό αξίωμα προκύπτει ότι: Για να είναι μια αντίδραση αυθόρμητη, πρέπει η μεταβολή της ελεύθερης ενέργειας της αντίδρασης να είναι αρνητική. Η μεταβολή της

Διαβάστε περισσότερα

και χρειάζεται μέσα στο ρύθμιση εναρμόνιση των διαφόρων ενζυμικών δραστηριοτήτων. ενζύμων κύτταρο τρόπους

και χρειάζεται μέσα στο ρύθμιση εναρμόνιση των διαφόρων ενζυμικών δραστηριοτήτων. ενζύμων κύτταρο τρόπους Για να εξασφαλιστεί η σωστή και αρμονική έκφραση των ενζύμων μέσα στο κύτταρο χρειάζεται ρύθμιση εναρμόνιση των διαφόρων ενζυμικών δραστηριοτήτων. και Η εναρμόνιση αυτή επιτυγχάνεται με διάφορους τρόπους

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΟΡΜΟΝΕΣ - ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ. ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γενικό Τμήμα Εργαστήριο Χημείας, Καθηγητής Μόσχος Πολυσίου

ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΟΡΜΟΝΕΣ - ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ. ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γενικό Τμήμα Εργαστήριο Χημείας, Καθηγητής Μόσχος Πολυσίου ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΟΡΜΟΝΕΣ - ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γενικό Τμήμα Εργαστήριο Χημείας, Καθηγητής Μόσχος Πολυσίου 1 Στεροειδή Τα στεροειδή, είναι μια κατηγορία μη υδρολυόμενων λιπιδίων με χαρακτηριστική

Διαβάστε περισσότερα

Αύξηση παραγωγής ουρίας γίνεται : Όταν υπάρχει περίσσεια αµµωνίας (που πρέπει να αποβληθεί από τον οργανισµό). ηλαδή όταν αυξάνει ο ρυθµός

Αύξηση παραγωγής ουρίας γίνεται : Όταν υπάρχει περίσσεια αµµωνίας (που πρέπει να αποβληθεί από τον οργανισµό). ηλαδή όταν αυξάνει ο ρυθµός Αύξηση παραγωγής ουρίας γίνεται : Όταν υπάρχει περίσσεια αµµωνίας (που πρέπει να αποβληθεί από τον οργανισµό). ηλαδή όταν αυξάνει ο ρυθµός αποικοδόµησης τωναµινοξέων. Με αυξηµένο ρυθµός αποικοδόµησης αµινοξέων

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 ο 1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση:

ΘΕΜΑ 1 ο 1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ): ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος»

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ Νικολούδη Μαρία Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» Ο όρος δυσλιπιδαιμία εκφράζει τις ποσοτικές και ποιοτικές διαταραχές των λιπιδίων του αίματος. Τα λιπίδια όπως η χοληστερόλη και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Αθήνα 8 Μαρτίου 2011 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ένας στους δυο θανάτους, ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο, οφείλεται σε καρδιαγγειακό επεισόδιο και όχι στη νόσο αυτή καθ αυτή!!! Αυτό ανέφερε

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΛΙΝΤΖΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ

ΟΛΛΙΝΤΖΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ Κ Kάνιγγος ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΟΛΛΙΝΤΖΑ 10, (5ος όροφ. Τηλ: 210-3300296-7. www.kollintzas.gr 1. Χημική σύσταση του κυττάρου. 2. Δομή και λειτουργία του κυττάρου. 3. Μεταβολισμός: βασικές αρχές,

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Βιοχημική εξέλιξη

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Βιοχημική εξέλιξη ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Βιοχημική εξέλιξη ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ Τι είναι ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ DNA ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ ΑΛΛΑ ΣΥΝΔΕΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΧΗΜΕΙΑΣ (Δεσμοί, ενέργεια, δομή) ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Υπάρχει μια συνεχή εξελικτική

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ. 1. (α) Ποιο μόριο απεικονίζεται στο σχεδιάγραμμα; (β) Ποια είναι η απλούστερη μορφή του R;

ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ. 1. (α) Ποιο μόριο απεικονίζεται στο σχεδιάγραμμα; (β) Ποια είναι η απλούστερη μορφή του R; ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ 1. (α) Ποιο μόριο απεικονίζεται στο σχεδιάγραμμα; (β) Ποια είναι η απλούστερη μορφή του R; (γ) Ποιο μέρος του μορίου προσδίδει σε αυτό όξινες ιδιότητες; (δ) Ποιο μέρος του μορίου προσδίδει

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 6 Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ 1 Έλεγχος της ενέργειας Τα πραγματικά «Βιοκαύσιμα» 2 Υδατανθρακούχα τρόφιμα 3 Σημασία της ρύθμισης κατανάλωσης

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημονικά Δεδομένα για τη βιοχημική δράση της αντιοξειδωτικής Βιταμίνης C.

Επιστημονικά Δεδομένα για τη βιοχημική δράση της αντιοξειδωτικής Βιταμίνης C. Βιταμίνη C - Ενισχύει το ανοσοποιητικό με 20 διαφορετικούς τρόπους - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ CITY KALAMP Επιστημονικά Δεδομένα για τη βιοχημική δράση της αντιοξειδωτικής Βιταμίνης C. Η βιταμίνη C, γνωστή και ως ασκορβικό

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 7 - Ένζυμα, οι μηχανισμοί της ζωής

Κεφάλαιο 7 - Ένζυμα, οι μηχανισμοί της ζωής 1 Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Κεφάλαιο 7 - Ένζυμα, οι μηχανισμοί της ζωής Μικροσκοπικοί οργανισμοί που ρυθμίζουν τη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος σε

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Τ. ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΜΗΜΑ Β3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Ο όρος ενέργεια σημαίνει δυνατότητα παραγωγής έργου.

Διαβάστε περισσότερα

1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση:

1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: ΘΕΜΑ 1o 1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: Η σταθερά Κ w στους 25 ο C έχει τιµή 10-14 : α. µόνο στο καθαρό νερό β. σε οποιοδήποτε υδατικό διάλυµα γ. µόνο σε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ: αφαίρεση ενός μορίου νερού - σύνθεση ενός διμερούς ΥΔΡΟΛΥΣΗ : προσθήκη ενός μορίου νερού - διάσπαση του διμερούς στα συστατικά του

ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ: αφαίρεση ενός μορίου νερού - σύνθεση ενός διμερούς ΥΔΡΟΛΥΣΗ : προσθήκη ενός μορίου νερού - διάσπαση του διμερούς στα συστατικά του ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ: αφαίρεση ενός μορίου νερού - σύνθεση ενός διμερούς ΥΔΡΟΛΥΣΗ : προσθήκη ενός μορίου νερού - διάσπαση του διμερούς στα συστατικά του ΤΑ ΜΟΝΟΜΕΡΗ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΟΜΟΙΟΠΟΛΙΚΟ ΔΕΣΜΟ. 1. ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί με εξαίρεση τους φωτοσυνθετικούς εξασφαλίζουν την απαραίτητη ενέργεια διασπώντας θρεπτικές ουσίες που

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί με εξαίρεση τους φωτοσυνθετικούς εξασφαλίζουν την απαραίτητη ενέργεια διασπώντας θρεπτικές ουσίες που 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί με εξαίρεση τους φωτοσυνθετικούς εξασφαλίζουν την απαραίτητη ενέργεια διασπώντας θρεπτικές ουσίες που περιέχονται στην τροφή τους. Αντίθετα οι φωτοσυνθετικοί,

Διαβάστε περισσότερα

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία.

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Παχυσαρκία είναι η παθολογική αύξηση του βάρους του σώματος, που οφείλεται σε υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό. Παρατηρείται γενικά

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Βιολογίας. Β. Γιώργος. Εισαγωγή 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ. Μεταφορά ενέργειας στα κύτταρα

Εργασία Βιολογίας. Β. Γιώργος. Εισαγωγή 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ. Μεταφορά ενέργειας στα κύτταρα Εργασία Βιολογίας Β. Γιώργος Εισαγωγή Η ενεργεια εχει πολυ μεγαλη σημασια για εναν οργανισμο, γιατι για να κανει οτιδηποτε ενας οργανισμος ειναι απαραιτητη. Ειναι απαραιτητη ακομη και οταν δεν κανουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ «Η μεγαλύτερη δύναμη της δημόσιας υγείας είναι η πρόληψη»

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ Καθώς η επιστημονική γνώση και κατανόηση αναπτύσσονται, ο μελλοντικός σχεδιασμός βιοτεχνολογικών προϊόντων περιορίζεται μόνο από τη φαντασία μας Βιοτεχνολογία

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 ο 1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση:

ΘΕΜΑ 1 ο 1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) : ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ 1 ο 1.1. Να γράψετε στο τετράδιό

Διαβάστε περισσότερα

Ποια η χρησιμότητα των πρωτεϊνών;

Ποια η χρησιμότητα των πρωτεϊνών; ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ Τι είναι οι πρωτεϊνες; Η ονομασία πρωτεϊνες προέρχεται από το ρήμα πρωτεύω και σημαίνει την εξαιρετική σημασία που έχουν οι πρωτεϊνες για την υγεία του ανθρώπινου σώματος. Από την εποχή των Ολυμπιακών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΝΗΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΡΑΦΕΝΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Tον ανθρώπινο µεταβολισµό το χαρακτηρίζουν δύο στάδια. Tοπρώτοείναιηκατάστασητουοργανισµούµετά

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΝΗΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΡΑΦΕΝΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Tον ανθρώπινο µεταβολισµό το χαρακτηρίζουν δύο στάδια. Tοπρώτοείναιηκατάστασητουοργανισµούµετά ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΝΗΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΡΑΦΕΝΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Tον ανθρώπινο µεταβολισµό το χαρακτηρίζουν δύο στάδια. Tοπρώτοείναιηκατάστασητουοργανισµούµετά απόκάποιογεύµα, οπότετοαίµαείναιπλούσιοσε θρεπτικές ύλες από

Διαβάστε περισσότερα

1. Να οξειδωθούν και να παράγουν ενέργεια. (ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ)

1. Να οξειδωθούν και να παράγουν ενέργεια. (ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ) Θάνος Α. Β1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Όλοι οι οργανισμοί προκειμένου να επιβιώσουν και να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους χρειάζονται ενέργεια. Οι φυτικοί οργανισμοί μετατρέπουν

Διαβάστε περισσότερα

Η φαινυλκετονουρία,γνωστή και ως PKU έχει αναγνωριστει για πρώτη φορά από τον γιατρό Asbjørn Følling στη Νορβηγία το 1934. Η φαινυλκετονουρία (PKU)

Η φαινυλκετονουρία,γνωστή και ως PKU έχει αναγνωριστει για πρώτη φορά από τον γιατρό Asbjørn Følling στη Νορβηγία το 1934. Η φαινυλκετονουρία (PKU) Η φαινυλκετονουρία,γνωστή και ως PKU έχει αναγνωριστει για πρώτη φορά από τον γιατρό Asbjørn Følling στη Νορβηγία το 1934. Η φαινυλκετονουρία (PKU) μπορεί να ορισθεί ως μια σπάνια μεταβολική διαταραχή

Διαβάστε περισσότερα

BΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

BΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ BΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ 1. ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ 2. BΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ Ι. ΑΤΟΜΑ ΚΑΙ ΜΟΡΙΑ ΙΙ. ΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ ΙΙΙ. ΜΑΚΡΟΜΟΡΙΑ ΣΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα ιάλεξης ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΛΙΠΩΝ. Λίπη. Ταξινόµηση λιπών. Τριακυλογλυκερόλες ή τριγλυκερίδια. Λιπαρά οξέα

Θέµατα ιάλεξης ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΛΙΠΩΝ. Λίπη. Ταξινόµηση λιπών. Τριακυλογλυκερόλες ή τριγλυκερίδια. Λιπαρά οξέα MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΛΙΠΩΝ Θέµατα ιάλεξης οµή και ρόλος των λιπών στην άσκηση ιαδικασία διάσπασης των ελεύθερων λιπαρών

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 3 Η. Ο κύκλος του Krebs

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 3 Η. Ο κύκλος του Krebs ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 3 Η Ο κύκλος του Krebs 1 Ο κύκλος του Krebs Κρεμπς, Χανς Άντολφ(1900 1981). Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ιατρική, στη Γερμανία το 1925 και το 1932 μετανάστευσε

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Β Καρδιολογική Κλινική Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Οι γυναίκες σήµερα πληρώνουν (όπως και οι άνδρες) το τίµηµα της σύγχρονης ζωής. Η παράταση

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ενός στοιχείου είναι, η επαναλαμβανόμενη κυκλική πορεία του στοιχείου στο οικοσύστημα. Οι βιογεωχημικοί κύκλοι, πραγματοποιούνται με την βοήθεια, βιολογικών, γεωλογικών

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ (20 %) (60-75 %)% Παιδιά με διαβήτη Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση Η μείωση των επιπέδων της γλυκόζης

Διαβάστε περισσότερα

Hans Krebs ( ) Κύκλος του κιτρικού οξέος και οξειδωτική φωσφορυλίωση

Hans Krebs ( ) Κύκλος του κιτρικού οξέος και οξειδωτική φωσφορυλίωση Hans Krebs (1900-1981) Κύκλος του κιτρικού οξέος και οξειδωτική φωσφορυλίωση 10.1. Μ σημασία του κύκλου του κιτρικού οξέος Όπως είδαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο κατά τη γλυκολυτική πορεία η γλυκόζη μετατρέπεται

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΝΕΣΙΜΗ ΤΟΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΜΕΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΝΕΣΙΜΗ ΤΟΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΝΕΣΙΜΗ ΤΟΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Αυτό σημαίνει ότι χρησιμοποιούμε μόνο ενέσιμα φάρμακα και μόνο στο σημείο που πάσχει. ΜΕΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Ξεκίνησε στη λογική του γιατί να μη χορηγήσω ένα αντιφλεγμονώδες

Διαβάστε περισσότερα

Μηδενική Δίαιτα: Η πιο αυστηρή Δεν γίνεται πρόσληψη ενέργειας Οργανισμός καταφεύγει σε αποθήκες του: Λίπος Πρωτεΐνες Γλυκογόνο

Μηδενική Δίαιτα: Η πιο αυστηρή Δεν γίνεται πρόσληψη ενέργειας Οργανισμός καταφεύγει σε αποθήκες του: Λίπος Πρωτεΐνες Γλυκογόνο Μηδενική Δίαιτα: Η πιο αυστηρή Δεν γίνεται πρόσληψη ενέργειας Οργανισμός καταφεύγει σε αποθήκες του: Λίπος Πρωτεΐνες Γλυκογόνο 1 Γλυκογόνο: επαρκεί για μια ημέρα για ανάγκες εγκεφάλου -> Πρωτεΐνη: για

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ Η δυσλιπιδαιμία χαρακτηρίζει τις μη φυσιολογικές συγκεντρώσεις λιπιδίων και λιποπρωτεϊνών στο αίμα. Ορίζεται περαιτέρω ως η ύπαρξη αυξημένων συγκεντρώσεων

Διαβάστε περισσότερα