H δυνατότητα αξιοποίησης του θεατρικού παιχνιδιού στην εισαγωγή μαθηματικών εννοιών στην προσχολική ηλικία: Η περίπτωση της έννοιας της διαίρεσης
|
|
- Καλλιόπη Ανδρέου
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 H δυνατότητα αξιοποίησης του θεατρικού παιχνιδιού στην εισαγωγή μαθηματικών εννοιών στην προσχολική ηλικία: Η περίπτωση της έννοιας της διαίρεσης Παναούρα Ρίτα Πανεπιστήμιο Frederick Περίληψη Κατά την τελευταία εικοσαετία, η έρευνα για τη δόμηση μαθηματικών εννοιών στην προσχολική ηλικία έδειξε ότι η εισαγωγή τους από το επίπεδο του νηπιαγωγείου έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη οικοδόμηση και ανάπτυξή τους. Πρόσφατες έρευνες σε διαφορετικές έννοιες έδειξαν τις πολλαπλές πτυχές της μαθηματικής συμπεριφοράς των παιδιών, τεκμηριώνοντας τη δυνατότητα εισαγωγής διαφόρων μαθηματικών εννοιών στο επίπεδο της προσχολικής αγωγής εφόσον γίνεται με τρόπο που να συνάδει με την παιδική ψυχοσύνθεση. Η παρούσα έρευνα υιοθετώντας την άποψη ότι το θεατρικό παιχνίδι πρέπει να αποτελεί σημαντικό συστατικό στοιχείο των διδακτικών προσεγγίσεων στην προσχολική ηλικία διερευνά τις δυνατότητες αξιοποίησης του συγκεκριμένου μέσου στην καταρχήν εισαγωγή και οικοδόμηση της έννοιας της διαίρεσης. Το πρόγραμμα για την εισαγωγή της καινοτομίας αφορά στη μελέτη της ειδικής περίπτωσης μίας τάξης πεντάχρονων παιδιών. Τα αποτελέσματα της έρευνας αποτελούν πρώτες ενδείξεις για τη θετική επίδραση της χρησιμοποίησης του θεατρικού παιχνιδιού ως μέσου για την κατανόηση μαθηματικών εννοιών εφόσον παρέχει στα παιδιά την ευκαιρία να εκφράσουν αβίαστα τις ιδέες τους και μέσω αυτού να παρουσιάσουν τα διαισθητικά μοντέλα που έχουν ήδη οικοδομηθεί και αφορούν στη μαθηματική τους σκέψη. Εισαγωγή-Θεωρητικό Πλαίσιο Τα θεμέλια της ανάπτυξης των μαθηματικών εννοιών οικοδομούνται στα πρώτα χρόνια της ζωής των παιδιών εφόσον τα παιδιά βοηθηθούν να αξιοποιήσουν τα διάφορα ερεθίσματα που τα περιβάλλουν. Το National Council of the Teachers of Mathematics με τα Standards του 2000 εντάσσει τις πέντε κύριες ενότητες περιεχομένου στα μαθηματικά που παρουσιάζονται στη δημοτική εκπαίδευση και στην προσχολική εκπαίδευση. Στόχος στο νηπιαγωγείο είναι η βίωση των μαθηματικών εννοιών, που συναντούν στο περιβάλλον τους, με ευχάριστο και προκλητικό τρόπο για να αναπτύξουν έννοιες και διαδικασίες οι οποίες αντικειμενικοποιούν την εμπειρία τους (Τζεκάκη, 2005). Κρίνεται αρχικά σκόπιμη η παρουσίαση του πλαισίου διδασκαλίας των μαθηματικών στην προσχολική ηλικία σήμερα για να διαφανεί ο βαθμός στον οποίο οι σύγχρονες προσεγγίσεις συνάδουν με τη γνωστική εξέλιξη ανάπτυξης της μαθηματικής σκέψης αλλά και τις εμφάσεις της διδακτικής πρακτικής στις μικρές ηλικίες γενικότερα. Ιδιαίτερη αναφορά στη συνέχεια γίνεται στο ρόλο που μπορεί να έχει το θεατρικό παιχνίδι στο νηπιαγωγείο ως μία μορφή δημιουργικής έκφρασης των παιδιών. Η διδασκαλία των μαθηματικών στην προσχολική ηλικία σήμερα Η έννοια της διαίρεσης Η σύγχρονη αντίληψη διδασκαλίας των μαθηματικών στο νηπιαγωγείο στηρίζεται στη ιδέα ότι οτιδήποτε μπορεί να διδαχτεί στα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία, φτάνει αυτό να γίνεται με γνωστικά έντιμο τρόπο. Για τη διαμόρφωση των σύγχρονων εμφάσεων διδασκαλίας των 10 o Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 226
2 μαθηματικών στο νηπιαγωγείο σημαντική θεωρείται η συμβολή της γνωστικής και εξελικτικής ψυχολογίας, της παιδαγωγικής επιστήμης και της μαθηματικής παιδείας. Μία από τις κύριες ενότητες περιεχομένου στη διδασκαλία των μαθηματικών του νηπιαγωγείου είναι η διδασκαλία των αριθμών και των αριθμητικών πράξεων (NCTM, 2000). Απαραίτητη προϋπόθεση για την οικοδόμηση της έννοιας της διαίρεσης είναι η αξιοποίηση των διαισθητικών μοντέλων που αφορούν στην αισθητοποίηση της έννοιας του αριθμού. Τα τελευταία χρόνια στο πλαίσιο της μαθηματικής παιδείας προτείνονται μέθοδοι διδασκαλίας που να συνάδουν με την παιδική ψυχοσύνθεση και τα σύγχρονα ερευνητικά αποτελέσματα. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι από πλευράς γνωστικής ψυχολογίας η διερεύνηση της έννοιας του αριθμού ξεκινά από τη νηπιακή ηλικία των μερικών μηνών (Wynn, 1992; Wynn, Bloom & Chiang, 2002). Ο ρόλος της νηπιαγωγού στις μικρές ηλικίες είναι ιδιαίτερα απαιτητικός εφόσον πρέπει να λαμβάνει υπόψη της σοβαρά κάποια χαρακτηριστικά της νοητικής και γνωστικής ανάπτυξης του παιδιού. Σύγχρονες αντιλήψεις της γνωστικής ψυχολογίας και της νευροεπιστήμης δείχνουν ότι υπάρχουν ειδικές περιοχές του νου και δίκτυα που είναι υπεύθυνα για τις ποσοτικές και αριθμητικές σχέσεις (Dehaene, 1997). Στο νου υπάρχει διαμορφωμένη μία νοητική αριθμητική γραμμή που επιτρέπει τη διαδικασία υπολογισμού του πλήθους ενός συνόλου 3 4 αντικειμένων χωρίς μέτρηση από πολύ μικρή ηλικία (subitizing). Φυσικά μεγαλώνοντας το παιδί, η νοητική αριθμητική γραμμή και η διαδικασίες που επιλέγει γίνονται πιο σύνθετες. Σύμφωνα με τους Demetriou et al. (1996) παρατηρούνται κάποια εξελικτικά στάδια στην ανάπτυξη της μαθηματικής σκέψης των παιδιών. Τα κύρια στάδια που σχετίζονται με την παρούσα εργασία αφορούν στα ακόλουθα: α) Τα βρέφη είναι σε θέση να αναγνωρίζουν μέσο διαδικασίας υπολογισμού το πλήθος μικρού συνόλου αντικειμένων (Xu & Spelke, 2000). β) Στην ηλικία των 2-3 χρονών τα παιδιά εμπλουτίζουν τις αριθμητικές τους ικανότητες λόγω των εμπειριών τους με αντικείμενα όπως οι κύβοι. Οικοδομούν έτσι τα πρώτα νοητικά σχήματα (Resnick, Bill & Lesgold, 1992). γ) Στην ηλικία των 3-4 χρονών τα σχήματα αυτά συνδυάζονται μεταξύ τους και αντιλαμβάνονται σχέσεις όπως «περισσότερα, λιγότερα, τόσα όσα». δ) Στην ηλικία των 5-6 χρονών τα παιδιά έχουν πλούσιες αριθμητικές αναπαραστάσεις και είναι σε θέση να χρησιμοποιούν ευέλικτα αρκετά αριθμητικά σύμβολα (Griffin, 2004). Τα στάδια αυτά καταδεικνύουν το σημαντικό ρόλο που έχει να διαδραματίσει η προσχολική εκπαίδευση στην καλύτερη αξιοποίηση των ικανοτήτων των παιδιών στην οικοδόμηση της έννοιας του αριθμού και των εννοιών που αφορούν στις αριθμητικές πράξεις. Πολλές ερευνητικές προσπάθειες στο επίπεδο της προσχολικής ηλικίας αφορούν τις μαθηματικές έννοιες της πρόσθεσης και της αφαίρεσης (Hughes, 2002). Η παρούσα ερευνητική προσπάθεια εστιάζει την προσοχή της στην έννοια της διαίρεσης. Στην έννοια της διαίρεσης διακρίνονται δύο κύριες διαστάσεις: η έννοια της διαίρεσης ως μερισμός και η έννοια της διαίρεσης ως μέτρησης. Στο πρόβλημα για παράδειγμα διαμοιρασμού 36 γλυκών σε 3 παιδιά έτσι ώστε να πάρει 12 το κάθε παιδί, η διαίρεση μέτρησης οδηγεί στη διαμόρφωση τριών ισοπληθών ομάδων (36 γλυκά διά 3 παιδιά = 12 γλυκά), ενώ η διαίρεση μέτρησης οδηγεί στη διαμόρφωση ομάδων με τρία στοιχεία (36 γλυκά διά 3 γλυκά = 12 ομάδες). Σύμφωνα με τη ρεαλιστική αντίληψη, κατά την εισαγωγή στην έννοια και τον αλγόριθμο της διαίρεσης είναι καλό να προτείνουμε κυρίως προβλήματα διαιρέσεων μέτρησης διότι αυτού του τύπου τα 10 o Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 227
3 προβλήματα συνδέονται ευκολότερα με τις άτυπες στρατηγικές των παιδιών (π.χ. επαναλαμβανόμενες αφαιρέσεις) (Κολέζα, 2000). Το θεατρικό παιχνίδι Όσοι χρησιμοποιούν τον όρο θεατρικό παιχνίδι» σπάνια εννοούν το ίδιο πράγμα, το αυτό περιεχόμενο. Το θεατρικό παιχνίδι είναι ένα δημιουργικό παιχνίδι με βάση ένα αυτοσχέδιο σενάριο των παιδιών. Δύσκολα συλλαμβάνουν τη συνθετότητα ενός ολοκληρωμένου θεατρικού παιχνιδιού. Η μορφή και η δομή ενός ολοκληρωμένου θεατρικού παιχνιδιού αποτελείται από τέσσερις φάσεις και άπειρες τεχνικές και στηρίζεται σε τέσσερα βασικά επίπεδα: ψυχολογικό, κοινωνικό, αισθητικό, παιδευτικό (Κουρετζής, 1991). Το θεατρικό παιχνίδι δεν είναι μόνο ψυχαγωγία. «Είναι εφαρμογή στην πράξη των νέων παιδαγωγικών αντιλήψεων και θεατρικών απόψεων για την ενεργοποίηση του παιδιού, την απελευθέρωση της φαντασίας του, την καλλιέργεια της ψυχοκινητικής του έκφρασης, της κοινωνικοποίησής του και της εξοικείωσής του με την τέχνη.» (σ. 17). Θεατρική αγωγή στο νηπιαγωγείο δεν μπορεί να γίνει παρά μέσα από μηχανισμούς οικείους για το παιδί, μέσα από μια άμεση και αναγκαία δραστηριότητα, όπως είναι το παιχνίδι. Το θεατρικό παιχνίδι κατέχει σημαντική θέση στο πρόγραμμα του νηπιαγωγείου. Σκοπός του είναι να συμβάλει στην ανάπτυξη της ομαλής και ολοκληρωμένης προσωπικότητας, δηλαδή να αποκτήσει αυτογνωσία, να γνωρίσει το περιβάλλον του, να κατανοήσει τον κόσμο και να σχηματίσει τη δική του κοσμοθεωρία, αντίληψη του κόσμου και της ζωής. Η θεατρική αγωγή είναι ένα μέσο και όχι σκοπός στην παιδευτική διαδικασία και ένα εργαλείο στα χέρια του εκπαιδευτικού. Ιδεώδης χώρος για να λειτουργήσει το θεατρικό παιχνίδι είναι το σχολείο. Επομένως, ο δάσκαλος ή νηπιαγωγός κατάλληλα εκπαιδευόμενος είναι εκείνος που μπορεί να παίξει το ρόλο του εμψυχωτή. Η ψυχή του θεατρικού παιχνιδιού είναι ο εμψυχωτής. Ο δάσκαλος εμψυχωτής είναι ο συμπαίχτης και ο συνδημιουργός του παιχνιδιού. Με τη στάση, την αίσθηση και τη συμπεριφορά του εμπνέει την ομάδα, της δίνει αίσθηση ασφάλειας, της παρέχει κίνητρα, τη βοηθάει να απελευθερωθεί και να δουλέψει συλλογικά. Θα πρέπει μα τη συμπεριφορά του να εμπνεύσει την ομάδα, να της δώσει κίνητρα όχι για να την κατευθύνει όπου θέλει αλλά για να την καθοδηγήσει να ανακαλύψει τη χαρά της δημιουργίας και του παιχνιδιού. Ο εμψυχωτής δρα σε πολλαπλά επίπεδα. Στο παιδαγωγικό επινοώντας διάφορους τρόπους ώστε τα παιδιά να κινητοποιηθούν και να ανακαλύψουν διάφορους κώδικες επικοινωνίας και έκφρασης. Στο θεατρικό, βοηθώντας τα παιδιά να ανακαλύψουν το παιχνίδι των ρόλων. Στο ψυχολογικό, βοηθώντας τα παιδιά να αισθανθούν ασφάλεια και εμπιστοσύνη. Στο εκφραστικό με δράσεις ατομικές και συλλογικές. Σκοπός της παρούσας ερευνητικής προσπάθειας ήταν η διερεύνηση της δυνατότητας αξιοποίησης του θεατρικού παιχνιδιού για την οικοδόμηση της έννοιας της διαίρεσης από παιδιά προσχολικής ηλικίας και η διερεύνηση του κατά πόσο το θεατρικό παιχνίδι μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για τη κατανόηση του τρόπου σκέψης των παιδιών όσον αφορά στη συγκεκριμένη μαθηματική έννοια. 10 o Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 228
4 Μεθοδολογία Δείγμα: Το δείγμα της έρευνας ήταν μία τάξη παιδιών προσχολικής ηλικίας που φοιτούν σε ιδιωτικό νηπιαγωγείο στη Λευκωσία. Η επιλογή ήταν ευκαιριακή εφόσον στόχος ήταν η καταρχήν διερεύνηση των δυνατοτήτων αξιοποίησης του θεατρικού παιχνιδιού για την υλοποίηση των συγκεκριμένων ερευνητικών στόχων. Θεωρήθηκε ότι η οικειότητα της ερευνήτριας με τη νηπιαγωγό και τα παιδιά μπορούσε να συμβάλει στην καλύτερη και απρόσκοπτη μεταξύ τους επικοινωνία. Διαδικασία που ακολουθήθηκε: Επιλέγηκε ένα παραμύθι το οποίο τα παιδιά γνώριζαν αρκετά καλά εφόσον το είχαν προσεγγίσει στο πλαίσιο της ενότητας για την υγιεινή διατροφή και την υγιεινή των δοντιών. Πρόκειται για το παραμύθι του Ευγένιου Τριβιζά «Η Δόνα Τερηδόνα και η γαμήλια τούρτα». Έγιναν αρκετά δραστηριότητες με τα παιδιά που αφορούσαν στα ακόλουθα: - Επαναδιήγηση κάποιων αποσπασμάτων του παραμυθιού. - Συζήτηση βασικών σημείων του παραμυθιού - Χρονική αλληλουχία εικόνων του παραμυθιού - Αλλαγή της ροής της ιστορίας χρησιμοποιώντας τη δική τους φαντασία. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην τελευταία αυτή δραστηριότητα με στόχο τα παιδιά να αρχίσουν να χρησιμοποιούν τη φαντασία τους για την τροποποίηση της ιστορίας προσπαθώντας να κατανοήσουν την ψυχοσύνθεση των ηρώων της ιστορίας. Σε αυτό το πλαίσιο συμμετείχε και η νηπιαγωγός δίνοντας έμφαση σε τροποποιήσεις που περιλάμβαναν μαθηματικές σχέσεις με την έννοια της διαίρεσης. Η όλη δραστηριότητα πήρε τη μορφή θεατρικού παιχνιδιού εφόσον τα παιδιά φορούσαν μάσκες που κατασκευάστηκαν στο ίδιο χρονικό πλαίσιο μέσω άλλων δραστηριοτήτων, χρησιμοποιούσαν υλικά, έκαναν διάλογους, χόρευαν κ.ο.κ. Αποτελέσματα Για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων απομονώθηκαν τα στοιχεία εκείνα που αφορούσαν δραστηριότητες του θεατρικού παιχνιδιού που περιλάμβαναν μαθηματικές σχέσεις διαίρεσης. Παρουσιάζονται δύο «επεισόδια» το οποία όπως τροποποιήθηκαν από τη νηπιαγωγό και τα παιδιά στο πλαίσιο του θεατρικού παιχνιδιού περιλάμβαναν την πράξη της διαίρεσης. Επεισόδιο 1 Η Λουκία, η ήρωας του παραμυθιού του Τριβιζά, πάει στο ζαχαροπλαστείο της Δόνας Τερηδόνας για να αγοράσει γλυκίσματα. Εφόσον η ίδια η ιστορία απαιτεί τα γλυκά να δοθούν τελικά δωρεάν (και άρα αποκλείονται πράξεις πρόσθεσης και αφαίρεσης) ο προβληματισμός αφορούσε στον τρόπο που θα μπορούσαν οι «βοηθοί» του εργαστηρίου ζαχαροπλαστικής να τοποθετήσουν τα διάφορα γλυκά στα κουτιά για να τα μεταφέρει η Λουκία. Το ρόλο των βοηθών είχαν τα παιδιά της τάξης, ένα κοριτσάκι είχε το ρόλο της Λουκίας, ενώ η νηπιαγωγός είχε το ρόλο της Δόνας Τερηδόνας. Τα μαθηματικά προβλήματα που αφορούσαν την ομαδοποίηση των γλυκών ήταν: 10 o Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 229
5 - Υπήρχαν 9 κουτιά και έπρεπε να τα μεταφέρουν 3 βοηθοί, πόσα θα μετέφερε ο καθένας. - Υπήρχαν 4 κέικ και έπρεπε να τοποθετηθούν σε κιβώτια. Κάθε κιβώτιο χωρούσε 2 κέικ, πόσα κιβώτια θα χρειάζονταν. - Υπήρχαν 6 τάρτες και έπρεπε να τις τοποθετήσουν σε 3 κουτιά. Πόσες θα μπορούσαν να τοποθετηθούν σε κάθε κουτί. Τα παιδιά έκαναν πρώτα συζήτηση για τον τρόπο που θα μπορούσαν να χειριστούν τις καταστάσεις προβληματισμού και στη συνέχεια αναλαμβάνοντας τους ρόλους τους και χρησιμοποιώντας υλικά που είχαν μπροστά τους προσπαθούσαν είτε να επαληθεύσουν τις υποθέσεις που είχαν κάνει στο πλαίσιο της συζήτησης είτε να βρουν άλλο τρόπο λύσης. Ενδεικτική είναι η ακόλουθη συζήτηση που καταγράφηκε: - Δόνα Τερηδόνα: Λουκία εγώ θα σου δώσω όσα γλυκά θέλεις δωρεάν, φτάνει να βρεις τρόπο να τα μεταφέρεις με τους βοηθούς μου. - Λουκία: Ευχαριστώ. Που είναι; - Δόνα Τερηδόνα : Είναι 9 κουτιά. - Η Λουκία να μη μεταφέρει (λέει ένα παιδί). Μόνο όσοι φορούν σκουφάκια (εφόσον οι βοηθοί φορούσαν σκουφάκια μάγειρα). - Δόνα Τερηδόνα: Δεν είναι πολλά τα κουτιά. Πόσους βοηθούς να βάλουμε; - Παιδί: (μετά που κάνουν τις πρώτες τους δοκιμές με 4 εκτελώντας ουσιαστικά διαδικασία αντιστοίχησης κουτιών με παιδιά). - Παιδί: Δεν γίνεται. Δεν χωρίζονται. - Παιδί 2: Να το κόψουμε. - Παιδί 3: Ρε θα χυθούν κάτω. - Δόνα Τερηδόνα: Τι θα λέγατε να μην είναι 4 οι βοηθοί; - Να βάλουμε πιο λίγους, γιατί δεν είναι βαρετά. Εγώ τα κουβαλώ και μόνος μου. - Βοηθός: Εγώ θα πιάσω πολλά. Δώστε μου 5. - Βοηθός: Δεν γίνεται. Δεν είναι δίκαιο. Συμφωνούν όλα τα παιδιά ότι να πρέπει να είναι δίκαιο και άρα οδηγήθηκαν στην ιδέα του ίσου διαμερισμού που περιλαμβάνει η έννοια της διαίρεσης. Δοκιμάζοντας για 3 βοηθούς τα παιδιά εύκολα μέσω της διαδικασίας της αντιστοίχησης ένα προς ένα, έλυσαν το πρόβλημα. Αξίζει όμως να επισημανθεί το γεγονός ότι τα παιδιά συζήτησαν από μόνα τους την έννοια του υπόλοιπου της διαίρεσης 9 : 4, και του γεγονότος ότι κάποιες φορές η έννοια του κλάσματος δεν έχει λειτουργική αξία. 10 o Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 230
6 Επεισόδιο 2 Προς το τέλος του παραμυθιού η Δόνα Τερηδόνα φτιάχνει μία τεράστια τούρτα για τη Λουκία με βάση το παραμύθι. Στο πλαίσιο του θεατρικού παιχνιδιού τα παιδιά φόρεσαν στολές μάγειρα (ποδιές και καπέλα) και είχαν ρόλο εκτέλεσης της συνταγής. Αποφάσισαν όμως αντί μία τεράστια τούρτα να φτιάξουν δύο μικρότερες και ως εκ τούτου είχαν την ευθύνη να μοιράσουν στα ίσα τα υλικά για την κατασκευή τους. Η νηπιαγωγός ως η Δόνα Τερηδόνα περίγραφε τα υλικά που τα παιδιά είχαν μπροστά τους: - Δύο ποτήρια γάλα. - Τέσσερα ποτήρια ζάχαρη. - Έξι αυγά. - Δύο κουτιά αλεύρι. - Εννέα φράουλες. Τα παιδιά δεν δυσκολεύτηκαν καθόλου να μοιράσουν όλα τα υλικά εκτός από τις 9 φράουλες, όπου η συζήτηση είχε ξεχωριστό ενδιαφέρον. Αρχικά είπαν ότι «είναι πολλές», σε σχέση με τα άλλα υλικά και ουσιαστικά φαίνεται ότι είχαν την αίσθηση ότι θα δυσκολεύονταν περισσότερο. Παρουσιάζεται ενδεικτικός διάλογος που έγινε ανάμεσα σε παιδιά: - Να βάλουμε μία - μία για να δούμε Έμεινε μία. Δεν γίνεται. - Να τη βάλουμε στη μια τούρτα. - Ναι. Να μην είναι οι ίδιες. - Δεν γίνεται. Ξέχασες. - Να τη φάμε τη μια να μην τη βάλουμε. - Ποιος να την φάει. - Η δασκάλα. - Αφού είναι η κακιά Τερηδόνα. Δεν γίνεται. - Η Τερηδόνα (θέλοντας να δώσουν ουσιαστικά το ρόλο αυτού που λύνει συνήθως τις διαφορές τους στη νηπιαγωγό τους). - Να την κόψουμε. - Δεν θα είναι ωραία κομμένη. Δεν γίνεται να είναι έτσι στην τούρτα. Τελικά από μέρους των παιδιών επικράτησε η άποψη ότι ήταν καλύτερα να χρησιμοποιήσουν τις 8. Φαίνεται ουσιαστικά ότι τα παιδιά αντιλαμβάνονταν πλήρως τη δυσκολία που δημιουργούσε η παρουσία του υπόλοιπου και το υλικό που χρησιμοποίησαν (φράουλα) δεν ήταν ιδανικό για να οδηγηθούν στην αποδοχή της έννοιας του κλάσματος. Αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη φράουλα και το κουτί που υπήρχε στο 1 ο επεισόδιο, αλλά το μέγεθος της φράουλας δεν τους επιτρέπει να τη διαμερίσουν σε κλασματικές μονάδες. Είχαν όμως και πάλι ξεκάθαρα την αίσθηση του ίσου διαμοιρασμού των υλικών τους. 10 o Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 231
7 Συζήτηση Η παρούσα μικρο έρευνα καταδεικνύει ότι τα παιδιά μπορούν να χειριστούν πολύ καλά μαθηματικές έννοιες στην προσχολική ηλικία με τρόπο ευχάριστο και δημιουργικό, χωρίς να «σχολικοποιούνται» οι δραστηριότητες του νηπιαγωγείου. Τα παιδιά παρουσιάζουν τα διαισθητικά τους μοντέλα για την έννοια της διαίρεσης με φυσικό τρόπο, δρώντας στη φυσική τους πραγματικότητα. Τα μαθηματικά είναι αναπόσπαστο μέρος της φυσικής πραγματικότητας και της καθημερινής ζωής και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζονται κυρίως στο επίπεδο του νηπιαγωγείου (Τζεκάκη, 2005). Το θεατρικό παιχνίδι είναι ένα «δημιουργικό συμβάν» που προσφέρει στα παιδιά άμεση ικανοποίηση. Δεν υπάρχει ακριβής κώδικας που να καθορίζει τι ακριβώς μπορεί να είναι ένα δημιουργικό συμβάν. Στο θεατρικό παιχνίδι το παιδί έχει τη δυνατότητα να διαφοροποιεί τη συμπεριφορά του, να βγαίνει έξω από τους κατεστημένους τρόπους συμπεριφοράς, που του καθηλώνουν και του δεσμεύουν τη φαντασία. Είναι μια τεχνική για την εξελικτική πορεία του παιδιού, γιατί δίνει άμεσες ευκαιρίες για δημιουργική έκφραση, που δεν τις παίρνει από άλλες παιδαγωγικές πρακτικές. Η αξιοποίησή του στο πλαίσιο της διδασκαλίας των μαθηματικών μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει. Η νηπιαγωγός έχει ξεχωριστό ρόλο στην όλη διαδικασία. Το ουσιαστικό στοιχείο είναι ότι αλλάζει ρόλο και από φορέας μιας γνωστικής ύλης μετατρέπεται σε εμψυχωτής παιδιών και σε συμπαίχτη τους (Κουρετζής, 1991). Διδάσκει μαθηματικές έννοιες στα παιδιά και συμβάλει στη σωστή τους οικοδόμηση, κάνει θεατρικό παιχνίδι στα παιδιά και κάνει θεατρικό παιχνίδι με τα παιδιά. Βιβλιογραφικές Αναφορές Ελληνική Κολέζα, Ε. (2000). Γνωσιολογική και Διδακτική Προσέγγιση των Στοιχειωδών Εννοιών. Αθήνα: Leader Books. Κουρετζής, Λ. (1991). Το θεατρικό παιχνίδι (Παιδαγωγική θεωρία, πρακτική και θεατρολογική προσέγγιση). Αθήνα: Καστανιώτη. Τζεκάκη, Μ. (2005), Μαθηματικές δραστηριότητες για την προσχολική ηλικία, Αθήνα, Gutenberg. Αγγλική Dehaene, S. (1997). The Number Sense: How the Mind Creates Mathematics. Oxford: Oxford University Press. Demetriou, A. Pachaury, A., Metallidon, Y., Kazi, S. (1996). «Universal and specificities in the structure and development of quantitative relational thought: A cross cultural study in Greece and India», International Journal of Behavioral Development, 19, Griffin, S. (2004). «Contributions of central conceptual structure theory to education», In A. Demetriou & A. Raftopoulou (Eds), Cognitive Developmental Change, Cambridge, Hughes, M. (2002). Τα Παιδιά και η Έννοια των Αριθμών. (μεταφρ. Μ. Σταφυλίδου). Αθήνα: Gutenberg. 10 o Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 232
8 National Council of Teachers of Mathematics, Principles and standards for school mathematics, Reston, VA, NTCM, Resnick, L. B., Bill, V., & Lesgold, S. (1992). Developing thinking abilities in arithmetic class. In A. Demetriou, M. Shayer, & A. Efklides (Eds.), Neo-Piagetian theories of cognitive development (pp ). London: Routledge. Wynn, K. (1992). Addition and subtraction by human infants. Nature, 358, Wynn, K., Bloom, P., & Chiang, W. (2002). Enumeration of collective entities by 5-month-old infants. Cognition, 83, Xu, F. & Spelke, E.S. (2000). Large number discrimination in 6 month old infants. Cognition, 74, B1-B o Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 233
Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές
Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Σκοποί ενότητας Να συζητηθούν βασικές παιδαγωγικές αρχές της προσχολικής εκπαίδευσης Να προβληματιστούμε για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί
Διαβάστε περισσότεραΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Το μάθημα της Θεατρικής Αγωγής θα διδάσκεται από φέτος στην Ε και Στ Δημοτικού. Πρόκειται για μάθημα βιωματικού χαρακτήρα, με κύριο
Διαβάστε περισσότεραΕκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές
Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην
Διαβάστε περισσότερα«ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ» ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Β ΦΑΣΗΣ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ «ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ» ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Β ΦΑΣΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Διδάσκουσες:
Διαβάστε περισσότεραΔραστηριότητες & Υλικό για τα Μαθηματικά του Δημοτικού
Δραστηριότητες & Υλικό για τα Μαθηματικά του Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης kliapis@sch.gr 1 Ο Ρόλος του εκπαιδευτικού Αξιολογεί την αρχική μαθηματική κατάσταση κάθε παιδιού, ομαδοποιεί τα παιδιά σύμφωνα με
Διαβάστε περισσότεραΗ εναλλαγή της ημέρας και της νύχτας Δραστηριότητες από τον κόσμο της Φυσικής για το Νηπιαγωγείο
Η εναλλαγή της ημέρας και της νύχτας Δραστηριότητες από τον κόσμο της Φυσικής για το Νηπιαγωγείο Μάθημα επιλογής ΣΤ Εξαμήνου Διδάσκων: Κ. Ραβάνης Το διδακτικό αντικείμενο Φαινόμενο μακρόκοσμος Αιτία η
Διαβάστε περισσότεραάµεση εκτίµηση του πλήθους
Παιδαγωγικό Τµήµα Νηπιαγωγών άµεση εκτίµηση του πλήθους subitizing Subitizing: η άµεση εκτίµηση! Έρευνες έδειξαν ότι οι άνθρωποι από πολύ μικροί είναι ικανοί να εκτιμήσουν αστραπιαία την ποσότητα αντικειμένων
Διαβάστε περισσότεραΣτυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS
Εκπαιδευτικό υλικό βιωματικών δραστηριοτήτων και Θεατρικού Παιχνιδιού για την ευαισθητοποίηση μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων καθώς και για την καλλιέργεια ενταξιακής κουλτούρας στα σχολικά πλαίσια Στυλιανός
Διαβάστε περισσότεραΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ «ΤΑ ΚΛΑΣΜΑΤΑ»
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ «ΤΑ ΚΛΑΣΜΑΤΑ» Νικόλαος Μπαλκίζας 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός του σχεδίου μαθήματος είναι να μάθουν όλοι οι μαθητές της τάξης τις έννοιες της ισοδυναμίας των κλασμάτων,
Διαβάστε περισσότερα160 Επιστημών Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία Θράκης (Αλεξανδρούπολη)
160 Επιστημών Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία Θράκης (Αλεξανδρούπολη) Σκοπός Σκοπός του Τμήματος είναι η παιδαγωγική κατάρτιση ατόμων, που θα ασχοληθούν με την εκπαίδευση και αγωγή παιδιών προσχολικής
Διαβάστε περισσότεραΔημήτρης Ρώσσης, Φάνη Στυλιανίδου Ελληνογερμανική Αγωγή. http://www.creative-little-scientists.eu
Τι έχουμε μάθει για την προώθηση της Δημιουργικότητας μέσα από τις Φυσικές Επιστήμες και τα Μαθηματικά στην Ελληνική Προσχολική και Πρώτη Σχολική Ηλικία; Ευρήματα για την εκπαίδευση στην Ελλάδα από το
Διαβάστε περισσότεραΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟ ΟΜΗ
ΤΙΤΛΟΣ «Ο κύκλος του νερού» ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Το σενάριο µάθησης περιλαµβάνει δραστηριότητες που καλύπτουν όλα τα γνωστικά αντικείµενα που προβλέπονται από το ΕΠΠΣ νηπιαγωγείου. Συγκεκριµένα
Διαβάστε περισσότεραΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΕΣ Κάθε αναφορά απόψεις που προέρχεται από εξωτερικές πηγές -βιβλία, περιοδικά, ηλεκτρονικά αρχεία, πρέπει να επισημαίνεται, τόσο μέσα στο κείμενο όσο και στη βιβλιογραφία,
Διαβάστε περισσότεραΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΕΑΠΗ ΜΑΘΗΜΑ: Μαθηματικά στην προσχολική εκπαίδευση ΕΞΑΜΗΝΟ: Ε (2015 2016) ΟΔΗΓΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΕΑΠΗ ΜΑΘΗΜΑ: Μαθηματικά στην προσχολική εκπαίδευση ΕΞΑΜΗΝΟ: Ε (2015 2016) ΟΔΗΓΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 ος κύκλος (Μαθήματα 1-3): Περιεχόμενο και βασικός
Διαβάστε περισσότεραΔομώ - Οικοδομώ - Αναδομώ
Δομώ - Οικοδομώ - Αναδομώ Χριστίνα Τσακαρδάνου Εκπαιδευτικός Πανθομολογείται πως η ανάπτυξη του παιδιού ορίζεται τόσο από τα γενετικά χαρακτηριστικά του, όσο και από το πλήθος των ερεθισμάτων που δέχεται
Διαβάστε περισσότεραΤμήμα: Προσχολικής & Πρωτοβάθμιας Φωκίδας. Φορέας ιεξαγωγής: ΠΕΚ Λαμίας Συντονιστής: ημητρακάκης Κωνσταντίνος Τηλέφωνο:
Τμήμα: Προσχολικής & Πρωτοβάθμιας Φωκίδας Φορέας ιεξαγωγής: ΠΕΚ Λαμίας Συντονιστής: ημητρακάκης Κωνσταντίνος Τηλέφωνο: 2231081842 Χώρος υλοποίησης: ΕΚΦΕ Φωκίδας Υπεύθυνος: Μπεμπή Ευαγγελία Τηλέφωνο επικοινωνίας:
Διαβάστε περισσότερα5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 5.4.1. Αποτελέσματα από το πρόγραμμα εξ αποστάσεως επιμόρφωσης δασκάλων και πειραματικής εφαρμογής των νοερών
Διαβάστε περισσότεραΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται
Διαβάστε περισσότεραΚΑΠΕΛΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ. ΤΕΙ Αθήνας & 2ης Περιφ. Νομαρχίας Αθήνας, e-mail : kapelou@rhodes.aegean.gr
95 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ (NCTM & ΑΠΣ/ΔΕΠΠΣ) ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ ΚΑΠΕΛΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΕΙ Αθήνας &
Διαβάστε περισσότεραΕλένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α.
Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α. Τι θα Δούμε. Γιατί αλλάζει το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών. Παιδαγωγικό πλαίσιο του νέου Α.Π.Σ. Αρχές του νέου Α.Π.Σ. Μαθησιακές περιοχές του νέου
Διαβάστε περισσότεραΕκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 7: Παιχνίδι και μάθηση
Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 7: Παιχνίδι και μάθηση Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Να προσδιοριστούν
Διαβάστε περισσότεραΝΕΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ. Παρασχίδης Κυριαζής Σχολικός Σύμβουλος 3 ης Περιφέρειας ν. Ξάνθης
ΝΕΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Παρασχίδης Κυριαζής Σχολικός Σύμβουλος 3 ης Περιφέρειας ν. Ξάνθης ΠΑΛΙΕΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΛΙΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΤΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. Εργαστήριο Κοινωνικής και Πειραματικής Ψυχολογίας του τμήματος Ψυχολογίας.
ΠΑΝΤΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ PANTEION UNIVERSITY OF SOCIAL AND POLITICAL SCIENCES Εργαστήριο Κοινωνικής και Πειραματικής Ψυχολογίας του τμήματος Ψυχολογίας Διδακτικό σενάριο
Διαβάστε περισσότεραΜαθηματικά Β Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης
Μαθηματικά Β Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης Ο μαθητής σε μια σύγχρονη τάξη μαθηματικών: Δεν αντιμετωπίζεται ως αποδέκτης μαθηματικών πληροφοριών, αλλά κατασκευάζει δυναμικά τη μαθηματική γνώση μέσα από κατάλληλα
Διαβάστε περισσότεραΠανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών. σύμβολα αριθμών. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών σύμβολα αριθμών επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου 1 αναπαραστάσεις των αριθμών Εμπράγματες Υλικά αντικείμενα ($$$) Εικονικές (***) Λεκτικές (τρία) Συμβολικές, (3, τρία) Διαφορετικές
Διαβάστε περισσότεραΤρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017
Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Παιδαγωγικές προσεγγίσεις και διδακτικές πρακτικές - η σχέση τους με τις θεωρίες μάθησης Παρατηρώντας τη μαθησιακή διαδικασία Τι είδους δραστηριότητες παρατηρήσατε
Διαβάστε περισσότεραΕκπαιδευτική Αξιοποίηση Λογισμικού Γενικής Χρήσης
Εκπαιδευτική Αξιοποίηση Λογισμικού Γενικής Χρήσης Δρ. Χαράλαμπος Μουζάκης Διδάσκων Π.Δ.407/80 Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Στόχοι ενότητας Το λογισμικό
Διαβάστε περισσότεραΜουσική Αγωγή στην Προσχολική και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Ζωή Διονυσίου
Μουσική Αγωγή στην Προσχολική και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Ζωή Διονυσίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά
Διαβάστε περισσότεραBELIEFS ABOUT THE NATURE OF MATHEMATICS, MATHEMATICS TEACHING AND LEARNING AMONG TRAINEE TEACHERS
BELIEFS ABOUT THE NATURE OF MATHEMATICS, MATHEMATICS TEACHING AND LEARNING AMONG TRAINEE TEACHERS Effandi Zakaria and Norulpaziana Musiran The Social Sciences, 2010, Vol. 5, Issue 4: 346-351 Στόχος της
Διαβάστε περισσότεραΣχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες. Ζωή Διονυσίου
Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες Ζωή Διονυσίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά
Διαβάστε περισσότεραΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Αποτελεί ένα από τα τέσσερα τμήματα της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών της Αγωγής. Υπήρξε το πολυπληθέστερο σε φοιτητές τμήμα. Έχει παραδώσει στην κοινωνία
Διαβάστε περισσότεραΦύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών
Πηγή: Δημάκη, Α. Χαϊτοπούλου, Ι. Παπαπάνου, Ι. Ραβάνης, Κ. Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών: μια ποιοτική προσέγγιση αντιλήψεων μελλοντικών νηπιαγωγών. Στο Π. Κουμαράς & Φ. Σέρογλου (επιμ.). (2008).
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ E Εξάμηνο
ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ E Εξάμηνο 1. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ/ ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Το οργανόγραμμα των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που
Διαβάστε περισσότεραΠρωινό γεύμα και υγιεινή σώματος στην τουαλέτα.
Προσέλευση νηπίων και αυθόρμητες δραστηριότητες στις οργανωμένες γωνιές της τάξης. Το ελεύθερο παιχνίδι είτε ατομικό,είτε ομαδικό σε ελκυστικά οργανωμένες γωνιές επιτρέπει στα παιδιά να χρησιμοποιούν δημιουργικά
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ-Β ΦΑΣΗ ΘΕΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΡΙΘΜΩΝ-19 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: 2 ο ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Διαβάστε περισσότερα2 ο Εργαστήριο (4 τμήματα) 3 ο Εργαστήριο (4 τμήματα) 4 ο Εργαστήριο (4 τμήματα)
ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ E Εξάμηνο 1. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ/ ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Το οργανόγραμμα των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που
Διαβάστε περισσότεραΙ ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
1. Τίτλος Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ «Ισοδύναµα κλάσµατα» 2. Εµπλεκόµενες γνωστικές περιοχές Το σενάριο µπορεί να αξιοποιηθεί από τους µαθητές της Γ δηµοτικού και εντάσσεται στις γνωστικές περιοχές
Διαβάστε περισσότεραΕκπαιδευτικό Σενάριο: Αναλογίες. Βασίλης Παπαγεωργίου
Εκπαιδευτικό Σενάριο: Αναλογίες Ιανουάριος 2011 1. Τίτλος Αναλογίες 2. Ταυτότητα Συγγραφέας: Γνωστική περιοχή των μαθηματικών: Άλγεβρα, Γεωμετρία Θέμα: Αναλογίες Συντεταγμένες στο επίπεδο 3. Σκεπτικό 2
Διαβάστε περισσότεραΠεριεχόμενα. εισαγωγή 13. κεφάλαιο 1 ο. Η σημασία των ερωτήσεων για την ανάπτυξη της σκέψης και τη μάθηση 19. κεφάλαιο 2 ο
Περιεχόμενα Περιεχόμενα εισαγωγή 13 κεφάλαιο 1 ο Η σημασία των ερωτήσεων για την ανάπτυξη της σκέψης και τη μάθηση 19 Εισαγωγή 21 1.1 Η δύναμη των ερωτήσεων 25 1.2 Προς μια παιδαγωγική του διαλόγου 32
Διαβάστε περισσότεραΜαθηματικά A Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007
Μαθηματικά A Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007 Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση ΌΧΙ απομνημόνευση Αξιοποίηση
Διαβάστε περισσότεραΤο παιχνίδι της χαράς
Ανοιχτό πρόγραμμα εκπαίδευσης Κατερίνα Πουλέα Παιδαγωγός Το παιχνίδι της χαράς Το παιχνίδι της χαράς Αετιδέων 15 & Βουτσινά Χολαργός 6944 773597 Ανοιχτό πρόγραμμα εκπαίδευσης Το Παιδαγωγικό Κέντρο Προσχολικής
Διαβάστε περισσότεραΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ Η ΧΩΡΙΣ ΤΗ ΧΡΗΣΗ Η/Υ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΚΛΑΣΜΑΤΩΝ
3 Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ-ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 415 ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ Η ΧΩΡΙΣ ΤΗ ΧΡΗΣΗ Η/Υ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΚΛΑΣΜΑΤΩΝ Μεταφετζής Γιώργος Δάσκαλος, 1ο ΔΣ Βόλου gmetafetz@in.gr
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΔΡΥΜΙΔΟΥ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΔΡΥΜΙΔΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟ ΝΟΗΜΑ κατάλληλο διδακτικό περιβάλλον εκπαιδευτικός διαχειριστής της τάξης μαθητές
Διαβάστε περισσότεραΕπιμόρφωση Εκπαιδευτικών Α Τάξης Δημοτικού. Νοέμβρης 2012 1/11/2012. Φιλοσοφία διδασκαλίας. What you learn reflects how you learned it.
Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Α Τάξης Δημοτικού Νοέμβρης 2012 Χρύσω Αθανασίου (Σύμβουλος Μαθηματικών ) Ελένη Δεληγιάννη (Συγγραφική Ομάδα) Άντρη Μάρκου (Σύμβουλος Μαθηματικών) Ελένη Μιχαηλίδου (Σύμβουλος Μαθηματικών)
Διαβάστε περισσότεραΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ & ΕΜΨΥΧΩΣΗ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ & ΕΜΨΥΧΩΣΗ ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΜΑΣ Να δημιουργήσουμε μια νέα κουλτούρα στα σχολεία και στην κοινωνία μας που να καλλιεργεί τη χαρά της μάθησης, τη δημιουργικότητα, τον χαρακτήρα, και την ευτυχία
Διαβάστε περισσότεραΜοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών
Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών Γιατί ακόμα και όταν η αγάπη είναι δεδομένη, η επικοινωνία είναι κάτι που μαθαίνεται* *Προγράμματα βασισμένα στην «Επικοινωνία
Διαβάστε περισσότεραTHE ROLE OF IMPLICIT MODELS IN SOLVING VERBAL PROBLEMS IN MULTIPLICATION AND DIVISION
THE ROLE OF IMPLICIT MODELS IN SOLVING VERBAL PROBLEMS IN MULTIPLICATION AND DIVISION E F R A I M F I S C H B E I N, T E L - A V I V U N I V E R S I T Y M A R I A D E R I, U N I V E R S I T Y O F P I S
Διαβάστε περισσότεραΤεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας
Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Τμήμα Ιατρικών εργαστηρίων & Προσχολικής Αγωγής Συντονίστρια: Επίκουρη Καθηγήτρια, Ελένη Μουσένα [Σύγχρονες Τάσεις στην Παιδαγωγική Επιστήμη] «Παιδαγωγικά μέσω Καινοτόμων
Διαβάστε περισσότεραΟλομέλεια (Αμφιθέατρο): Συζήτηση με τους συμμετέχοντες και τους υπεύθυνους των εργαστηρίων. Παράλληλα Εργαστήρια:
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ 09.00-09.30 Προσέλευση Συνέδρων Ολομέλεια (Αμφιθέατρο): 09.30-12.00 Ο Αλέξης Κόκκος συζητά με τους συνέδρους για την αξιοποίηση της τέχνης στην εκπαίδευση (θεωρητικό πλαίσιο, εφαρμογές
Διαβάστε περισσότεραΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Επεξηγήσεις συμβόλων/αρχικών γραμμάτων: ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ 2009-10 Υ= Υποχρεωτικό Κ= ενότητα μαθημάτων «Κοινωνία και Εκπαίδευση» Ε= Κατ
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ: ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΚΑΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣΟΥ
2/Θ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΑΣΟΥ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σχολικό έτος 2004 2005 ΘΕΜΑ: ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΚΑΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΙ: ΖΟΥΜΠΟΥΛΗ ΜΑΤΕΛΗ ΜΥΡΣΙΝΗ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΖΑΝΗ ΕΙΡΗΝΗ
Διαβάστε περισσότεραΕπιμορφωτικό Σεμινάριο/Εργαστήριο Διατροφικής Αγωγής (Focus on Food) για τις δασκάλες Οικιακής Οικονομίας στην Κύπρο
Επιμορφωτικό Σεμινάριο/Εργαστήριο Διατροφικής Αγωγής (Focus on Food) για τις δασκάλες Οικιακής Οικονομίας στην Κύπρο Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία ολοήμερο Επιμορφωτικό Σεμινάριο/Εργαστήριο Διατροφικής
Διαβάστε περισσότεραΠροσωπική και Κοινωνική Συνειδητοποίηση και Συναισθηματική Ενδυνάμωση. Δρ Μαρία Ηρακλέους
Προσωπική και Κοινωνική Συνειδητοποίηση και Συναισθηματική Ενδυνάμωση Δρ Μαρία Ηρακλέους Μια φορά και ένα καιρό μια καμηλοπάρδαλη!!! Το ταξίδι στο Αναλυτικό μπορεί είναι να είναι προκλητικό, δύσκολο,
Διαβάστε περισσότεραΜαθηματικά Δ Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης 12η περιφέρεια Θεσ/νικης
Μαθηματικά Δ Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης 12η περιφέρεια Θεσ/νικης Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση ΌΧΙ απομνημόνευση Αξιοποίηση
Διαβάστε περισσότεραΘεατρικό Παιχνίδι και Δραματοποίηση
Θεατρικό Παιχνίδι και Δραματοποίηση 1 Βιωματικό Πρόγραμμα Επιμόρφωσης: Θεατρικό Παιχνίδι και Δραματοποίηση Διάρκεια: 5 μήνες (αναλογία σε ώρες 50) Ημέρες & ώρες μαθημάτων: 2 Σάββατα το μήνα (10:00-14:00)
Διαβάστε περισσότεραInternational Conference Quality and Equity in Education: Theories, Applications and Potentials
International Conference Quality and Equity in Education: Theories, Applications and Potentials Εργαστήρι 3 Ο συμβουλευτικός ρόλος της ομάδας στήριξης σχολείων που εφαρμόζουν τη δυναμική προσέγγιση σχολικής
Διαβάστε περισσότεραΟ Χώρος και οι Γωνιές απασχόλησης
Ο Χώρος και οι Γωνιές απασχόλησης Δρ. Κατερίνα Σαραφίδου Σχολ. Σύμβουλος 39 ης Π.Α. Ν. Δράμας Το περιβάλλον θα πρέπει να δρα σαν ένα είδος ενυδρείου, στο οποίο αντανακλούν οι ιδέες, οι ηθικές αρχές και
Διαβάστε περισσότεραΠροτιμήσεις εκπαιδευτικών στην επίλυση προβλημάτων με συμμετρία. Στόχος έρευνας
Προτιμήσεις εκπαιδευτικών στην επίλυση προβλημάτων με συμμετρία Πουλιτσίδου Νιόβη- Χριστίνα Τζιρτζιγάνης Βασίλειος Φωκάς Δημήτριος Στόχος έρευνας Να διερευνηθούν οι παράγοντες, που επηρεάζουν την επιλογή
Διαβάστε περισσότεραΤροχιές μάθησης. learning trajectories. Διδάσκων: Κωνσταντίνος Π. Χρήστου. Παιδαγωγικό Τµήµα Νηπιαγωγών. επ. Κωνσταντίνος Π.
Παιδαγωγικό Τµήµα Νηπιαγωγών Τροχιές μάθησης learning trajectories Διδάσκων: Κωνσταντίνος Π. Χρήστου επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου τι είναι η τροχιά μάθησης Η μάθηση των μαθηματικών ακολουθεί μία τροχιά
Διαβάστε περισσότεραΑνάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης
Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Clements & Sarama, 2009; Sarama & Clements, 2009 Χωρική αντίληψη και σκέψη Προσανατολισμός στο χώρο Οπτικοποίηση (visualization) Νοερή εικονική αναπαράσταση Νοερή
Διαβάστε περισσότεραΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ Εισαγωγή στην έννοια του αριθμού Το παιδί πρέπει να αντιληφθεί τον αριθμό με την έννοια του πλήθους συγκεκριμένων αντικειμένων που αποτελούν ένα σύνολο (πληθικός αριθμός συνόλου = φυσικός
Διαβάστε περισσότεραΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γιατί η Ρομποτική στην Εκπαίδευση; A) Τα παιδιά όταν σχεδιάζουν, κατασκευάζουν και προγραμματίζουν ρομπότ έχουν την ευκαιρία να μάθουν παίζοντας και να αναπτύξουν δεξιότητες Η
Διαβάστε περισσότεραΜαθηματικά Ε Δημοτικού
Μαθηματικά Ε Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης 2014 Πέτρος Κλιάπης 12η Περιφέρεια Θεσσαλονίκης Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση
Διαβάστε περισσότεραΕκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 6: Η σημασία των ερωτήσεων στην εκπαιδευτική διαδικασία
Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 6: Η σημασία των ερωτήσεων στην εκπαιδευτική διαδικασία Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην ανάπτυξη της έννοιας του αριθμού στην προσχολική ηλικία
Παιδαγωγικό Τµήµα Νηπιαγωγών Εισαγωγή στην ανάπτυξη της έννοιας του αριθμού στην προσχολική ηλικία Ενότητα 1: Εισαγωγή Κωνσταντίνος Π. Χρήστου Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών ένα απλό πρόβλημα Η οικογένεια
Διαβάστε περισσότεραΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ «Ο ΚΥΚΛΟΣ» Νικόλαος Μπαλκίζας Ιωάννα Κοσμίδου
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ «Ο ΚΥΚΛΟΣ» Νικόλαος Μπαλκίζας Ιωάννα Κοσμίδου Αθήνα, Φεβρουάριος 2008 ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ «Ο ΚΥΚΛΟΣ» Νικόλαος Μπαλκίζας Ιωάννα Κοσμίδου 1.
Διαβάστε περισσότεραΜαθηματικά για Διδασκαλία III
Μαθηματικά για Διδασκαλία III Μαριάννα Τζεκάκη Απαραίτητα στον εκπαιδευτικό Μαθηματικό περιεχόμενο γνώση Ζητήματα των στόχων της διδασκαλίας των μαθηματικών μάθησης και του σχετικού μαθηματικού περιεχομένου
Διαβάστε περισσότερα«Παιδαγωγικά παιχνίδια από ανακυκλώσιμα υλικά» Ένα ετήσιο πρόγραμμα συνεκπαίδευσης
«Παιδαγωγικά παιχνίδια από ανακυκλώσιμα υλικά» Ένα ετήσιο πρόγραμμα συνεκπαίδευσης 14 ο Νηπιαγωγείο Αμπελοκήπων Αικατερίνη Βαΐτση (ΠΕ60.50, Μed Σχολικής Ψυχολογίας και Ειδικής Αγωγής) Κυριακή Φαρδή (ΠΕ60,
Διαβάστε περισσότεραO μετασχηματισμός μιας «διαθεματικής» δραστηριότητας σε μαθηματική. Δέσποινα Πόταρη Πανεπιστήμιο Πατρών
O μετασχηματισμός μιας «διαθεματικής» δραστηριότητας σε μαθηματική Δέσποινα Πόταρη Πανεπιστήμιο Πατρών Η έννοια της δραστηριότητας Δραστηριότητα είναι κάθε ανθρώπινη δράση που έχει ένα κίνητρο και ένα
Διαβάστε περισσότερα«Τίποτα για πέταμα. Tα παλιά γίνονται καινούργια»
Ανοιχτή Εκπαιδευτική Πρακτική Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη Ανακύκλωση: «Τίποτα για πέταμα. Tα παλιά γίνονται καινούργια» Κρύστα Ρακαλλίδου Π.Ε. 60 rakallidou@sch.gr
Διαβάστε περισσότεραΤσικολάτας Α. (2011) Οι ΤΠΕ ως Εκπαιδευτικό Εργαλείο στην Ειδική Αγωγή. Αθήνα
Οι ΤΠΕ ως Εκπαιδευτικό Εργαλείο στην Ειδική Αγωγή Τσικολάτας Αλέξανδρος Αναπληρωτής Καθηγητής, ΕΕΕΕΚ Παμμακαρίστου, tsikoman@hotmail.com Περίληψη Στην παρούσα εργασία γίνεται διαπραγμάτευση του ρόλου των
Διαβάστε περισσότεραΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Κιουτσιούκη Δήμητρα, 485 Τελική δραστηριότητα Φάση 1 :Ατομική μελέτη 1. Πώς θα περιγράφατε το ρόλο της τεχνολογίας στην εκπαιδευτική καινοτομία; Οι Web
Διαβάστε περισσότερα«Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ»
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ» Σάββατο 11 Νοεμβρίου, έναρξη 09.00-19.00 Φιλοσοφική Σχολή (αμφιθέατρο 440 4 ος όροφος), Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανεπιστημιούπολη,
Διαβάστε περισσότεραΠάρεδρος ε.θ του Τμήματος Επιμόρφωσης και Αξιολόγησης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου
Κασιμάτη Αικατερίνη Πάρεδρος ε.θ του Τμήματος Επιμόρφωσης και Αξιολόγησης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου H έννοια του αριθμού Θεωρητικό Πλαίσιο Στην ικανότητα του παιδιού για αρίθμηση στηρίζεται η ανάπτυξη
Διαβάστε περισσότεραΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ 2011 ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Τα σύγχρονα
Διαβάστε περισσότεραΑξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων]
Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] 1. Είστε ικανοποιημένος/η από το Πρόγραμμα; Μ. Ο. απαντήσεων: 4,7 Ικανοποιήθηκαν σε απόλυτο
Διαβάστε περισσότεραΗφιλοσοφίατων ΕΠΠΣκαιτωνΑΠΣ. Γιώργος Αλβανόπουλος Σχολικός Σύµβουλος Ειδικής Αγωγής http://amaked-thrak.pde.sch.gr/symdim-kav4/ ΑλβανόπουλοςΓ. Σχ. Σύµβουλος 1 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η εποχή µας χαρακτηρίζεται
Διαβάστε περισσότεραΠαρακολούθηση Διδασκαλίας στη βάση του Δυναμικού Μοντέλου Εκπαιδευτικής Αποτελεσματικότητας. Μαργαρίτα Χριστοφορίδου 28 Νοεμβρίου 2013
Παρακολούθηση Διδασκαλίας στη βάση του Δυναμικού Μοντέλου Εκπαιδευτικής Αποτελεσματικότητας Μαργαρίτα Χριστοφορίδου 28 Νοεμβρίου 2013 Σκοπός τη σημερινής παρουσίασης: αναγνώριση της παρατήρησης ως πολύτιμη
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟ Α ΤΑ 1. 101 Εισαγωγή στην Ψυχολογία ΜΓΥ 3 3 165 5.5 2. 102 Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής
Διαβάστε περισσότεραΤεχνικές συλλογής δεδομένων στην ποιοτική έρευνα
Το κείμενο αυτό είναι ένα απόσπασμα από το Κεφάλαιο 16: Ποιοτικές ερμηνευτικές μέθοδοι έρευνας στη φυσική αγωγή (σελ.341-364) του βιβλίου «Για μία καλύτερη φυσική αγωγή» (Παπαιωάννου, Α., Θεοδωράκης Ι.,
Διαβάστε περισσότεραΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Πάνος Πλατρίτης Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Πάνος Πλατρίτης Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Έρευνα Συνδέσμου Διαιτολόγων Κύπρου. Αποτελέσματα από επιδημιολογική έρευνα για το ποσοστό της παχυσαρκίας και υπερβάλλοντος
Διαβάστε περισσότεραΚασιμάτη Αικατερίνη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ
Κασιμάτη Αικατερίνη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ Σύγχρονες θεωρητικές αντιλήψεις Ενεργή συμμετοχή μαθητή στην oικοδόμηση - ανάπτυξη της γνώσης (θεωρία κατασκευής της γνώσης-constructivism).
Διαβάστε περισσότεραΝοέμβρης Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Β Τάξης Δημοτικού 1/11/2012. Φιλοσοφία διδασκαλίας. What you learn reflects how you learned it.
Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Β Τάξης Δημοτικού Νοέμβρης 2012 Χρύσω Αθανασίου (Σύμβουλος Μαθηματικών ) Ελένη Δεληγιάννη (Συγγραφική Ομάδα) Άντρη Μάρκου (Σύμβουλος Μαθηματικών) Ελένη Μιχαηλίδου (Σύμβουλος Μαθηματικών)
Διαβάστε περισσότεραΑξιολόγηση του Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων - Νεοεισερχομένων
Αξιολόγηση του Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων - Νεοεισερχομένων. Ταυτότητα της Έρευνας Το Πρόγραμμα της Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων και Νεοεισερχομένων Εκπαιδευτικών προσφέρεται κάθε
Διαβάστε περισσότεραH μάθηση υπό το πρίσμα των σύγχρονων παιδαγωγικών αντιλήψεων
H μάθηση υπό το πρίσμα των σύγχρονων παιδαγωγικών αντιλήψεων Συζητήστε τι σημαίνει για σας μαθαίνω; Πώς θεωρείτε ότι μαθαίνουν τα παιδιά; Σημειώστε κάτι που θεωρείτε ότι έμαθαν τα παιδιά σε κάποια από
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (STATE OF THE ART) ΤΟΥ ENTELIS ΕΚΔΟΣΗ EΥΚΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ
ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (STATE OF THE ART) ΤΟΥ ENTELIS ΕΚΔΟΣΗ EΥΚΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ Εισαγωγή Η έρευνα στην Ευρώπη δείχνει ότι οι άνθρωποι με αναπηρίες όλων των ηλικιών έχουν προσωπική εμπειρία με την τεχνολογία.
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟ Α ΕΡΓ. 1. 101 Εισαγωγή στην Ψυχολογία ΜΓΥ 3 3 16. 2. 102 Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής ΜΓΥ
Διαβάστε περισσότερα«ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ» ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ
2 Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 207 «ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ» ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ Κανελλοπούλου Ελένη Μαθηματικός / δασκάλα Μεταπτυχιακή φοιτήτρια
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙ.ΜΕ.Π.Α Β ΦΑΣΗ: ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙ.ΜΕ.Π.Α Β ΦΑΣΗ: ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Φοιτητής: Παύλου Νικόλαος, Α.Ε.Μ: 2245, Ε Εξάμηνο Σχολείο: 1 ο Πειραματικό
Διαβάστε περισσότερααπό ευχάριστες δραστηριότητες, όπως εκείνες της προανάγνωσης,, ενώ παράλληλα συνειδητοποιούν το φωνημικό χαρακτήρα της γλώσσας και διακρίνουν τα
ΔΕΥΤΕΡΑ Προσέλευση νηπίων και αυθόρμητες δραστηριότητες στις οργανωμένες γωνιές της τάξης. Το ελεύθερο παιχνίδι είτε ατομικό,είτε ομαδικό σε ελκυστικά οργανωμένες γωνιές επιτρέπει στα παιδιά να χρησιμοποιούν
Διαβάστε περισσότεραΣχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας. Ιωαννίνων. Αριθμητικός Γραμματισμός. Εισηγήτρια : Σεντελέ Καίτη
Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Ιωαννίνων Αριθμητικός Γραμματισμός Εισηγήτρια : Σεντελέ Καίτη ΘΕΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ «Προγραμματισμός-Οργάνωση και υλοποίηση μιας διδακτικής ενότητας στον Αριθμητικό Γραμματισμό» ΠΡΟΣΘΕΣΗ
Διαβάστε περισσότεραΤα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού
Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους του Σταύρου Κοκκαλίδη Μαθηματικού Διευθυντή του Γυμνασίου Αρχαγγέλου Ρόδου-Εκπαιδευτή Στα προγράμματα Β Επιπέδου στις ΤΠΕ Ορισμός της έννοιας του σεναρίου.
Διαβάστε περισσότεραH Ναταλί Σαμπά στο babyspace.gr
H Ναταλί Σαμπά στο babyspace.gr Συνέντευξη της Ναταλί Σαμπά στη Βάλια Κουρκουμέλη. (Από το babyspace.gr. Ημερομηνία online έκδοσης: 22/07/2010) Η παιγνιοθεραπεία για τη Ναταλί Σαμπά ήταν η ευκαιρία να
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Νάκου Αλεξάνδρα Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Ο όρος ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ δημιουργεί μία αίσθηση ασάφειας αφού επιδέχεται πολλές εξηγήσεις. Υπάρχει συνεχής διάλογος και προβληματισμός ακόμα
Διαβάστε περισσότεραΗ διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης /ξένης γλώσσας
Η διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης /ξένης γλώσσας Εισαγωγικά Μαρία Παπαλεοντίου, Φιλόλογος Π.Ι.Κ. Προβληματιζόμαστε... Τι εννοούμε με τον όρο Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.) και τι
Διαβάστε περισσότεραΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟ
Συνέδριο για τα Μαθηματικά στα Π.Π.Σ. 2014 ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟ Μπακέττα Βασιλική, Πετροπούλου Γεωργία Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο Αγίων Αναργύρων Θεσμικό πλαίσιο στα ΠΠΣ Πειραματική εφαρμογή προγραμμάτων
Διαβάστε περισσότεραΜαθηματικά Γ Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης
Μαθηματικά Γ Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση ΌΧΙ απομνημόνευση Αξιοποίηση της προϋπάρχουσας
Διαβάστε περισσότεραΕρωτηματολόγιο προς εκπαιδευτικούς
Ερωτηματολόγιο προς εκπαιδευτικούς Σκοπός της έρευνας αυτής είναι η διερεύνηση των απόψεων των εκπαιδευτικών αναφορικά με την ιδιαίτερη πολιτική του σχολείου τους. Η έρευνα αυτή εξετάζει, κυρίως, την πολιτική
Διαβάστε περισσότεραΕκπαίδευση και ΤΠΕ: από την ιδέα στην πράξη. Δρ. Ι. Καραβασίλης Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων
Εκπαίδευση και ΤΠΕ: από την ιδέα στην πράξη Δρ. Ι. Καραβασίλης Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων Κέρκυρα 2014 Εξέλιξη των ΤΠΕ Η ραγδαία εξέλιξη των ΤΠΕ που χαρακτηρίζει την εποχή μας καθώς
Διαβάστε περισσότερα3 βήματα για την ένταξη των ΤΠΕ: 1. Εμπλουτισμός 2. Δραστηριότητα 3. Σενάριο Πέτρος Κλιάπης-Όλγα Κασσώτη Επιμόρφωση εκπαιδευτικών
3 βήματα για την ένταξη των ΤΠΕ: 1. Εμπλουτισμός 2. Δραστηριότητα 3. Σενάριο Πέτρος Κλιάπης-Όλγα Κασσώτη Επιμόρφωση εκπαιδευτικών Παρουσίαση βασισμένη στο κείμενο: «Προδιαγραφές ψηφιακής διαμόρφωσης των
Διαβάστε περισσότερα