Mαργαρίτα Καραβασίλη Αρχιτέκτων d.p.l.g. Χωροτάκτης Πολεοδόμος Πρόεδρος CISD τ. Ειδική Γραμματέας Περιβάλλοντος & Ενέργειας ΥΠΕΚΑ

Transcript

1

2 Mαργαρίτα Καραβασίλη Αρχιτέκτων d.p.l.g. Χωροτάκτης Πολεοδόμος Πρόεδρος CISD τ. Ειδική Γραμματέας Περιβάλλοντος & Ενέργειας ΥΠΕΚΑ & web-site:

3 Δεκαετίες κακοδιαχείρισης και σπατάλης ενέργειας εξαιτίας έλλειψης γνώσης, αδιαφορίας έλλειψη στοιχειώδους σχεδιασμού με αδικαιολόγητες καθυστερήσεις και παλινωδίες Η πρώτη διάταξη για εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια και βιοκλιματική αρχιτεκτονική (Ν. 1650/86) Πρώτος Κανονισμός Θερμομόνωσης Πρώτη κοινοτική οδηγία για την εξοικονόμηση ενέργειας. Η αναφορά σε έναν ορθολογικό τρόπο λειτουργίας φαντάζει όχι απλά δύσκολη, αλλά σχεδόν ακατόρθωτη. στην εντεινόμενη ενεργειακή κρίση Αύξηση τιμής πετρελαίου Οικονομική και πολιτική εξάρτηση στην οικονομική, περιβαλλοντική κρίση Καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής Προστασία περιβάλλοντος Ποιότητα ζωής στην ανταγωνιστικότητα Το ΥΠΕΧΩΔΕ/ΔΟΠΚ ξεκινά μια όμορφη «περιπέτεια» Πρώτος Ενεργειακός Κανονισμό για τα Κτίρια (ΚΟΧΕΕ) ο οποίος φευ δεν εφαρμόζεται ποτέ Κτιρίων Δεύτερη Οδηγία για την ενεργειακή Απόδοση Τρίτη Οδηγία για Κτίρια Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης Ενέργειας Για σταδιακή ανάκαμψη

4

5

6

7

8

9

10

11

12 Ν.3889/10 Πράσινο Ταμείο, Άρθρο 28 Ν.3851/10 ΑΠΕ, Άρθρο 10 Ν.3855/10 Βελτίωση Ενεργειακής Απόδοσης, ESCO EPBD 91/2002 Ν.3661/08 Οδηγία EED 2012/27/EU Ν.3818/10 Άρθρο 6 - Σύσταση ΕΥΕΠΕΝ ΠΔ 72/10 Δομή ΕΥΕΠΕΝ ΠΔ 100/10 Ενεργειακοί Επιθεωρητές

13 ΤΕΕ- ΚΕΝΑΚ ΤΟΤΕΕ Ν.3661/08 ΚΕΝΑΚ Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων Εγκύκλιος ΥΠΕΚΑ ΥΑ ΥΠΕΚΑ Άρθρο 25 Κτιριοδομικού Κανονισμού

14 Ελάχιστες απαιτήσεις Νέα κτίρια Επιθεωρήσεις Νέα και υφιστάμενα κτίρια Επιθεωρήσεις εγκαταστάσεων θέρμανσης & κλιματισμού

15

16

17

18

19

20

21

22 Νέοι στόχοι ενεργειακής απόδοσης Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν σε τρείς ενεργειακούς στόχους έως το 2030: 40% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 (δεσμευτικός για κάθε κράτος μέλος ξεχωριστά και για την Ένωση συνολικά) 27% της χρήσης ΑΠΕ στο επί του συνόλου της ενεργειακής κατανάλωσης (δεσμευτικός σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά όχι για κάθε κράτος μέλος ξεχωριστά) 27% μείωση της κατανάλωσης ενέργειας σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 (μη δεσμευτικός σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο)

23 Από τον Ιανουάριο του 2014, τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν την υποχρέωση να ανακαινίζουν ετησίως το 3% της συνολικής επιφάνειας των θερμαινόμενων και/ ή ψυχόμενων κτιρίων που αποτελούν δημόσια ιδιοκτησία και χρησιμοποιούνται από την κεντρική τους διοίκηση, έτσι ώστε αυτά να πληρούν τις ελάχιστες θεσπισμένες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης.

24 ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ Η ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ Υποχρεωτικές επενδύσεις για την ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας (κατοικίες και εμπορικά κτίρια, δημόσια και ιδιωτικά) με προτεραιότητα τα δημόσια κτίρια. Νέες επενδυτικές ευκαιρίες στον τομέα της ενεργειακής διαχείρισης και του ελέγχου βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, για τις οποίες μάλιστα προβλέπεται η θεσμοθέτηση χρηματοδοτικών και φορολογικών κινήτρων.

25

26 Δημόσια κτίρια Τα δημόσια κτίρια θα δώσουν τον τόνο στη νέα ενεργειακή συμπεριφορά που επιβάλλει η οδηγία, κινητοποιώντας επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ μέχρι το Το μέτρο επεκτείνεται και για τα κτίρια αρμοδιότητας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι φορείς της κεντρικής διοίκησης από 1ης Ιανουαρίου 2017 είναι υποχρεωμένοι να αγοράζουν προϊόντα και υπηρεσίες καθώς και κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης με στόχο μέχρι τις 31/12/2020 το σύνολο των δημοσίων κτιρίων να έχει πιστοποιητικό συγκεκριμένης ενεργειακής απόδοσης. Για τη χρηματοδότηση των απαιτούμενων προγραμμάτων και μέτρων προβλέπεται η σύσταση με προεδρικό διάταγμα Ειδικού Ταμείου Ενεργειακής Απόδοσης, οι πόροι του οποίου προέρχονται από εισφορές των διανομέων ενέργειας και των επιχειρήσεων λιανικής, ενώ μέχρι τη σύστασή του θα χρηματοδοτούνται από πόρους του Πράσινου Ταμείου.

27 ΚΤΙΡΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ & ΕΥΡΥΤΕΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ Το ΠΕΑ τοποθετείται, σε ευδιάκριτη θέση στην είσοδο των κτιρίων Τα δημόσια κτίρια θα αποτελέσουν παράδειγμα στα περιβαλλοντικά και ενεργειακά ζητήματα και θα υπόκεινται σε τακτική πιστοποίηση. Δημιουργήθηκε ο θεσμός του ενεργειακού υπεύθυνου δημόσιων κτιρίων Θεσπίστηκαν ειδικές διατάξεις με σκοπό τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης 27

28 Τα Σχεδόν Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης Κτίρια (ZEB) βρίσκονται στο κέντρο της προσοχής των αρμόδιων ενδιαφερόμενων αρχών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευθεί στην εφαρμογή του συγκεκριμένου στόχου. Η συγκεκριμένη δέσμευση, απαιτεί παράλληλη προσπάθεια όλων των κρατών μελών, μέσω της υιοθέτησης κατάλληλων κανονιστικών και πολιτικών ρυθμίσεων, ώστε να επιτευχθεί η ενεργειακή αποδοτικότητα των κτηρίων. Η οδηγία αναπτύχθηκε υπό το πρίσμα της κάλυψης του κεντρικού στόχου της ΕΕ που αφορά στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι του ποσοστού του 20%, έως το 2020

29 ΚΤΙΡΙΟ ΣΧΕΔΟΝ ΜΗΔΕΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ Κτίριο με πολύ υψηλή ενεργειακή απόδοση. Η σχεδόν μηδενική ή πολύ χαμηλή ποσότητα ενέργειας που απαιτείται θα πρέπει να παράγεται από ανανεώσιμες πηγές, περιλαμβανομένης της παραγομένης επιτόπου ή πλησίον του κτιρίου. Τα κτίρια αυτά δεν παύουν, όμως, να παράγουν αέρια του θερμοκηπίου, καθώς όταν δεν υπάρχει διαθέσιμη ηλιακή ενέργεια (π.χ. τις συννεφιασμένες, σύντομες ημέρες του χειμώνα και κατά τη διάρκεια της νύχτας) ή αιολική ενέργεια (για να λειτουργήσουν πιθανόν εγκατεστημένες ανεμογεννήτριες) καλύπτουν τις ανάγκες τους τροφοδοτούμενα από το δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρισμού, άρα και από συμβατικές πηγές.

30 ΚΤΙΡΙΟ ΣΧΕΔΟΝ ΜΗΔΕΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ Τα παραδοσιακά (συμβατικά) κτίρια υπολογίζεται ότι καταναλώνουν το 40% της ενέργειας που παράγεται από ορυκτά καύσιμα σε ΕΕ και ΗΠΑ, ενώ συμβάλλουν σημαντικά και στην παραγωγή αερίων του θερμοκηπίου. Η αρχή της «μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας» αποτελεί εργαλείο μείωσης των εκπομπών CO 2 και της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Προς το παρόν, τα κτίρια μηδενικής κατανάλωσης δεν είναι πολύ διαδεδομένα ακόμα και στις ανεπτυγμένες χώρες, όμως αποκτούν συνεχώς περισσότερη σημασία και αναγνώριση.

31 ΚΤΙΡΙΟ ΣΧΕΔΟΝ ΜΗΔΕΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ Τα περισσότερα κτίρια μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης χρησιμοποιούν το δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας για την αποθήκευση της παραγόμενής τους ενέργειας, όμως κάποια από αυτά είναι και ανεξάρτητα. Η ενέργεια συνήθως συγκεντρώνεται επί τόπου μέσα από ένα συνδυασμό τεχνολογιών ΑΠΕ (ηλιακή, αιολική), ενώ η εξοικονόμηση γίνεται μέσα από εξαιρετικά αποδοτικά συστήματα θέρμανσης ψύξης, αερισμού και φωτισμού. Καθώς το κόστος των συμβατικών πηγών ενέργειας (από ορυκτά καύσιμα) τείνει να αυξάνει, ενώ αυτό των τεχνολογιών εναλλακτικών πηγών ενέργειας να μειώνεται, ο στόχος για μηδενική κατανάλωση φαντάζει όλο και πιο εφικτός.

32 ΚΤΙΡΙΟ ΣΧΕΔΟΝ ΜΗΔΕΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ Η δημιουργία σύγχρονων κτιρίων μηδενικής ενέργειας έγινε εφικτή από την τεχνολογική πρόοδο στις μεθόδους κατασκευής, αλλά διευκολύνθηκε επίσης σημαντικά και από την ακαδημαϊκή έρευνα, η οποία, συλλέγοντας δεδομένα ενεργειακής απόδοσης από συμβατικά και πειραματικά κτίρια, έχει τη δυνατότητα να τα εισάγει σε υπολογιστικά μοντέλα προσομοίωσης και να προβλέψει την αποδοτικότητα νέων μηχανικών λύσεων/ σχεδίων. Κάποια από τα πλεονεκτήματα των κτιρίων μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας είναι η ενσωμάτωση/ συνδυασμός τεχνολογιών ΑΠΕ που προσφέρει επίσης τη δυνατότητα φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων και η εφαρμογή διαφόρων σχεδίων/ λύσεων μηδενικού ενεργειακού ισοζυγίου, γι αυτό και θεωρούνται «έξυπνα κτίρια».

33

34 Ελληνικά σχολικά κτίρια

35 Ελληνικά σχολικά κτίρια Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, στα Ελληνικά σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης: Μέση κατανάλωση ενέργειας για ηλεκτρική ενέργεια εκτιμήθηκε στα 16 kwh/m²/y (κυρίως για το φωτισμό των αιθουσών) Μέση κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση χώρου με πετρέλαιο: 68 kwh/m²/y. Μέση κατανάλωση ενέργειας από 49 kwh/m²/year μέχρι 90 kwh/m²/year.

36 ΣΧΟΛΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ Η ενεργειακή κατανάλωση ενός τυπικού σχολείου στην Ελλάδα κυμαίνεται περί τις 68 kwh/m2/έτος, εκ των οποίων οι 55 kwh/m2/έτος καταναλώνονται για θερμικούς λόγους. Η ενεργειακή κατανάλωση των σχολείων στην Ελλάδα είναι η μικρότερη από όλες τις χώρες, κράτη μέλη της ΕΕ. Ποιότητα εσωτερικού αέρα Μετρήσεις σε χιλιάδες κτίρια κάθε είδους, στην χώρα μας, δείχνουν ότι οι συγκεντρώσεις των εσωτερικών ρύπων είναι υπερπολλαπλάσιες του επιτρεπτού. Νοσοκομεία, γραφεία, σχολεία, κέντρα διασκέδασης και αθλητικοί χώροι παρουσιάζουν χαρακτηριστικά άρρωστου κτιρίου. Είναι χαρακτηριστικό ότι η συγκέντρωση των επικίνδυνων σωματιδίων PM2.5 στις ελληνικές κατοικίες ξεπερνά έως και επτά φορές το θεωρητικό όριο των 20 μg/m3, σχολεία εκ των οποίων τα είναι πάνω από 45 ετών. Συνολική κατανάλωση ενέργειας MWh. Από το 2011, για να δοθεί άδεια κατασκευής νέου κτιρίου, είναι απαραίτητο να επιτευχθεί για παραγωγή ζεστού νερού ετήσιο ποσοστό από ηλιακή ενέργεια της τάξης του 60% από ηλιακά θερμικά συστήματα ή να αναλυθούν διεξοδικά, οι τεχνικές δυσκολίες που απέτρεψαν τη συμμόρφωση με το συγκεκριμένο νόμο. Καινούργια και ήδη υπάρχοντα κτίρια πρέπει να μπορούν ν α αποκτήσουν κατά την ολοκλήρωση: ενεργειακό πιστοποιητικό κλάσης Β, επιτρεπόμενες τιμές τιμές συντελεστών θερμικής διαπερατότητας U values σύστημα ανάκτησης θερμότητας σε κεντρικές μονάδες κλιματισμού

37 Ελληνικά σχολικά κτίρια Ο Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων έχει πιστωθεί από τον εθνικό προϋπολογισμό για όλα τα έξοδα σχετικά με τις υποδομές όλης της χώρας. Ο ΟΣΚ αναλαμβάνει την κατασκευή σχολικών κτηρίων μέσα από τη Σύμπραξη Δημόσιου & Ιδιωτικού (ΣΔΙΤ). Η ευθύνη για τις δραστηριότητες συντήρησης έχει ανατεθεί στον αντίστοιχο δήμο, στον οποίο ανήκει κάθε σχολείο.

38 1/ Αρχιτεκτονικά στοιχεία Οι προδιαγραφές Προστασία κελύφους Θερμομόνωση (αποφυγή θερμογεφυρών, διπλοί υαλοπίνακες, κουφώματα κτλ) Χωροθέτηση κτιρίου ηλιασμός Μείωση των βόρειων και δυτικών ανοιγμάτων (ζώνες φύτευσης στον βορρά) Ηλιοπροστασία σκιασμός ανοιγμάτων (μόνιμα εξωτερικά συστήματαοριζόντια για νότιο προσανατολισμό και κατακόρυφα για τους ανατολικό και δυτικό, κινητά σκίαστρα, πέργκολες, κατάλληλη φύτευση) Φυτεμένα δώματα (όπου οι περιβαλλοντικές και κλιματολογικές συνθήκες επιτρέπουν την συντήρησή τους) Παθητικά ηλιακά συστήματα Νότια ανοίγματα Ηλιακοί τοίχοι (τοίχοι trombe) Ηλιακοί χώροι (θερμοκήπια, αίθρια) Παθητικός δροσισμός Σκιασμός ανοιγμάτων (μόνιμα εξωτερικά σκίαστρα οριζόντια για νότιο προσανατολισμό και κατακόρυφα για ανατολικό και δυτικό- κινητά σκίαστρα, πέργκολες, κατάλληλη βλάστηση) Φυσικός διαμπερής αερισμός Φυσικός κατακόρυφος αερισμός (ηλιακή καμινάδα) Υβριδικός αερισμός (ανεμιστήρες οροφής) Εξάτμιση νερού (εξατμιστικός δροσισμός) Χρήση βλάστησης με κατάλληλα δένδρα Φυσικός φωτισμός Γεωμετρία ανοιγμάτων του χώρου Φωτομετρικά χαρακτηριστικά επιφανειών (χρώμα) Χαρακτηριστικά υαλοπινάκων (ανακλαστικότητα, φωτεινή διαπερατότητα). Όσο για τις αυλές και τους υπαίθριους χώρους, λαμβάνονται υπόψη όλες οι παράμετροι άνεσης αλλά και τα ειδικά μορφολογικά και κλιματολογικά στοιχεία της περιοχής. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανά περίπτωση: κατακόρυφα ή κεκλιμένα στοιχεία σκίασης (πετάσματα, θάμνοι, δένδρα κτλ), στη δυτική πλευρά του χώρου και οριζόντια σκίαστρα, όπως οι πέργκολες με ιδιαίτερη προσοχή για να μην εγκλωβίζεται και εμποδίζεται η ροή του αέρα επιφάνειες τρεχούμενου νερού (π.χ. μικροί καταρράκτες, ρυάκια, λίμνες ή σιντριβάνια) ανοιχτά χρώματα που αποτρέπουν την υπερθέρμανση των επιφανειών και επικάλυψη με βλάστηση που εμποδίζει τις ανακλάσεις και συνεισφέρει στον δροσισμό φυλλοβόλα δέντρα όταν επιθυμούμε σκίαση και το δροσισμό το καλοκαίρι αλλά και την έκθεση στον ήλιο το χειμώνα αειθαλή δέντρα, όταν επιθυμούμε τη δημιουργία φράγματος ήχου.

39 Οι προδιαγραφές 2/ Ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις Εκτός από τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που σχετίζονται με το σχεδιασμό του κτιρίου, για να είναι ένα σχολείο απολύτως βιοκλιματικό τοποθετούνται και συγκεκριμένα συστήματα Η/Μ εξοπλισμού όπως: Βαλβίδες «Dall» (για τον έλεγχο της κατανάλωσης ύδατος) Δεξαμενές για συλλογή και διαχείριση ομβρίων υδάτων για άρδευση Bulding Management System (BMS) για κεντρική διαχείριση των Η/Μ εγκαταστάσεων (φώτα, πυρανίχνευση κ.λπ.) Συστήματα αντιστάθμισης θέρμανσης Φωτοβολταϊκά συστήματα. Έχουν ήδη τοποθετηθεί Φ/Β συστήματα σε 20 σχολεία ενώ υπό κατασκευή βρίσκεται η τοποθέτηση σε άλλα 74. Εκτός από τα ενεργειακά οφέλη, τα φωτοβολταϊκά συστήματα θα προσφέρουν έσοδα στα σχολεία, αφού το παραγόμενο ηλεκτρικό ρεύμα θα το πωλούν στη ΔΕΗ.

40

41 ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΚΤIΡΙΩΝ Όταν προκύπτει ανάγκη για ανακαίνιση, ο διευθυντής του σχολείου επικοινωνεί με το Τεχνικό Τμήμα κάθε δήμου, το οποίο αναλαμβάνει τις εργασίες επισκευής, και είναι υπεύθυνο για την επίσημη και τυπική διαδικασία στη βάση Τεχνικών Προδιαγραφών του ΟΣΚ, όπου έχει ενσωματωθεί η ενεργειακή διάσταση (Ενεργειακός Βιοκλιματικός Σχεδιασμός). Στην αρχή κάθε έτους, στελέχη από το Οικονομικό και Εκπαιδευτικό τμήμα, καταρτίζουν τον συνολικό προϋπολογισμό για τη συντήρηση των σχολείων. Κατά τη διάρκεια υλοποίησης αυτού του σχεδίου ορίζονται και οι προτεραιότητες ολόκληρης της σχολικής χρονιάς.

42 Βιοκλιματικός Σχεδιασμός Εφαρμογή βιοκλιματικών μεθόδων στα ελληνικά σχολικά κτίρια Η βιοκλιματική κατεύθυνση του σχεδιασμού των σχολικών κτιρίων, που εντάσσει τις σύγχρονες βιοκλιματικές τεχνικές στο κτιριολογικό πρόγραμμα, καλύπτοντας τις λειτουργικές ανάγκες στην εκπαίδευση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, είναι πλέον πραγματικότητα στην κατασκευή ελληνικής σχολικής στέγης. Στα σχολικά κτίρια, η εφαρμογή βιοκλιματικού σχεδιασμού και τεχνολογίας, εκτός του ότι είναι ωφέλιμη για το περιβάλλον, έχει και εκπαιδευτικό ρόλο. Οι μαθητές ενός σχολείου με βιοκλιματικό σχεδιασμό και λειτουργία μαθαίνουν τις βασικές βιοκλιματικές αρχές από την ίδια τους την εμπειρία και αυτό τους διδάσκει ουσιαστικά να έχουν περιβαλλοντική συνείδηση.

43 Βιοκλιματικός Σχεδιασμός Εφαρμογή βιοκλιματικών μεθόδων στα ελληνικά σχολικά κτίρια Σε κάθε μελέτη, ο σχεδιασμός βασίζεται στις αρχές προστασίας του περιβάλλοντος, σωστή διαχείριση νερού και υλικών, χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σωστά μελετημένο προσανατολισμό του κτιρίου. Ο βασικός σκοπός είναι όλα τα στοιχεία του περιβάλλοντος να χρησιμοποιούνται με τον πιο φιλικό και λιγότερο ενεργοβόρο τρόπο. Είναι επίσης σημαντικό η θερμοκρασία των κτιρίων να προσαρμόζεται στο κλίμα της περιοχής κατά περίπτωση. Προσανατολισμός. Ο κατάλληλος προσανατολισμός του κτιρίου δημιουργεί τις συνθήκες εκείνες που απαιτούνται για τη χρήση της ηλιακής ενέργειας με σκοπό την επίτευξη θερμικού κέρδους το χειμώνα και φυσικού δροσισμού το καλοκαίρι. Αυτό παρέχει στις αίθουσες: φυσικό φωτισμό καθ όλη τη διάρκεια του έτους μέγιστο ηλιακό κέρδος σε σχέση με τη γωνία πρόσπτωσης των ηλιακών ακτίνων κατά τη διάρκεια του χειμώνα σκίαση το καλοκαίρι φυσικό εξαερισμό - δροσισμό σύμφωνα με τους τοπικούς ανέμους διαμπερή φωτισμό, χωρίς το φαινόμενο της θάμβωσης προστασία από τους εξωτερικούς θορύβους Ποιότητα αέρα Απαιτείται η εύρεση του κατάλληλου βαθμού εξαερισμού σε σχέση με τις ενεργειακές απώλειες και την ποιότητα αέρα. Νέες βιοκλιματικές μέθοδοι Βιοκλιματικά στοιχεία οροφής. Η πράσινη στέγη (φυτεμένο δώμα) είναι τελευταία μία από τις καλύτερες προτάσεις για τα νέα βιοκλιματικά σχολικά κτίρια.

44 Πότε ένα κτίριο είναι βιοκλιματικό Όταν χτιστεί και λειτουργήσει μαζί με το κλίμα και όχι κόντρα στο κλίμα. Όταν ξοδεύει λιγότερο και ρυπαίνει λιγότερο. Κάτι που εκ προοιμίου προσφέρει ένα πιο ευχάριστο περιβάλλον στον χρήστη του. Και χρήστες είμαστε οι πάντες.

45 Κάθε κτίριο, παλαιάς, συμβατικής κατασκευής, μπορεί να δεχθεί βιοκλιματικές επεμβάσεις με λογικές δαπάνες Ένα σκιάστρο σε παράθυρο που το ψήνει το καλοκαίρι ο ήλιος δεν κοστίζει πολύ. Βέβαια σε τελείως ανοιχτό και παρθένο έδαφος, τα πράγματα είναι πιο εύκολα. Εκεί προσανατολίζεις το κτίριο κατά τον καλύτερο τρόπο. Υπολογίζεις προς τα πού είναι η ωραία θέα, από πού έρχονται οι ενοχλητικοί ή ευεργετικοί άνεμοι, όλα είναι ζητήματα ισοζυγίων. Ο φυσικός αερισμός, η ώρα που το βλέπει ο ήλιος είναι βασικές παράμετροι. Τα υπόλοιπα αφορούν στην εφαρμογή της τεχνολογίας, που θα το καταστήσει λιγότερο ενεργοβόρο, και την απόσβεση της δαπάνης.

46 ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ Λύσεις υπάρχουν αρχιτεκτονικές στο πλαίσιο του σχεδιασμού με βιοκλιματικά και περιβαλλοντικά κριτήρια σε όλα τα νέα κτίρια. τεχνικές, για τη βελτιστοποίηση της ενεργειακής συμπεριφοράς σε νέα και υφιστάμενα κτίρια με επεμβάσεις για την μείωση των θερμικών απωλειών, την εκμετάλλευση της ηλιακής ακτινοβολίας και την αύξηση του φυσικού δροσισμού το καλοκαίρι. τεχνολογικές, με ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας και ενεργειακής διαχείρισης. μη τεχνολογικές- ανθρώπινης συμπεριφοράς, ώστε να περιοριστεί η κατανάλωση ενέργειας χωρίς να μειωθεί το επίπεδο της θερμικής και οπτικής άνεσης και εν γένει της διαβίωσης στα κτίρια. Με την συνεπικουρία των θεσμικών και οικονομικών κινήτρων που θα συμβάλλουν στη στροφή της κοινωνίας προς τη βιώσιμη διαχείριση της ενέργειας στα κτίρια, είναι εφικτή η λειτουργία, αν όχι μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, τουλάχιστον χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας κτιρίου.

47 ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ Βελτίωση ενεργειακού σχεδιασμού ως προς της Η/Μ εγκαταστάσεις και χρήση ΑΠΕ Βελτίωση ενεργειακής απόδοσης εξοπλισμού Μεγιστοποίηση θετικών παραμέτρων προσανατολισμού / Ελαχιστοποίηση αρνητικών Μεγιστοποίηση προσαρμογής στις κλιματικές και τοπικές συνθήκες Χρησιμοποίηση οικοδομικών υλικών με οικολογική συμπεριφορά και δυνατότητα επανάχρησης Διαμόρφωση ευνοϊκού μικροκλίματος (αύλειος χώρος, πεζοδρόμια, κλπ.) Βελτίωση του περιβάλλοντος με ενσωμάτωση της λογικής που οδηγεί στην «αειφόρο και βιώσιμη ανάπτυξη» των πόλεων και των οικισμών μας.

48

49

50 Περιβαλλοντική αξιολόγηση (Environmental Assessment Methods / Sustainability Assessment Methods) Με στόχο την ολιστική προσέγγιση της αειφορίας στη δόμηση, οι περιβαλλοντικές παράμετροι συμπληρώνονται από αντίστοιχες οικονομικές και κοινωνικές, συνθέτοντας τους τρεις πυλώνες της. Τα αειφόρα κτίρια (sustainable buildings / sustainable constructions) ελαχιστοποιούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, υλοποιούνται με κατάλληλες ολοκληρωμένες διαδικασίες κατασκευής και διαχείρισης, έχουν στόχο τη μεγιστοποίηση της περιβαλλοντικής απόδοσης κάθε νέου και υφιστάμενου έργου, αποδέχονται τις αρχές της αξιολόγησης κύκλου ζωής και υποστηρίζουν το σύνολο των αρχών της αειφόρου ανάπτυξης Το θεωρητικό πλαίσιο της περιβαλλοντικής αξιολόγησης των κτιρίων: Περιβάλλον Κοινωνία Οικονομία

51

52 Ενημερωμένοι, και συνεπώς συνειδητοποιημένοι σε σχέση με το ενεργειακό πρόβλημα χρήστες, μπορούν με την ορθολογική χρήση των διαφόρων συστημάτων ελέγχου του εσωκλίματος που έχουν στην διάθεσή τους, να συμβάλλουν στην μείωση των θερμικών απωλειών, στην αποφυγή της υπερθέρμανσης και γενικότερα στην μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. 'ευέλικτος χώρος εισαγωγή της φύσης παντού σε κάθε χώρο το σημαντικότερο για την υγιή διάπλαση των αυριανών πολιτών...

53

54 Απαραίτητη η συνδρομή όλων των φορέων (Πολιτεία, Επαγγελματικοί Φορείς, Κοινωνία των Πολιτών, Μέσα Ενημέρωσης) Προβολή, ενθάρρυνση και διαφήμιση του Βιοκλιματικού Σχεδιασμού Επιμόρφωση και εκπαίδευση των εμπλεκόμενων στη δόμηση (ΤΕΕ) Πανεπιστήμια Προώθηση μέσω γραφείων real-estate και ασφαλιστικών εταιριών Παραδειγματισμός μέσω των κυβερνητικών κτιρίων Συνειδητοποίηση του περιβαλλοντικού κόστους των επιλογών Περιβαλλοντική εκπαίδευση Δράσεις εφαρμογές επίδειξης Ενημερωτικές καμπάνιες Σταδιακή ενίσχυση πολιτικής κινήτρων 54

55

56

57 Η πληρωμή των παρεχομένων υπηρεσιών βασίζεται (συνολικά ή εν μέρει) στην επίτευξη των βελτιώσεων της ενεργειακής απόδοσης και στην τήρηση των λοιπών συμφωνούμενων κριτηρίων επίδοσης. Φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο παρέχει ενεργειακές υπηρεσίες ή/και άλλα μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης στις εγκαταστάσεις ή οίκημα ενός χρήστη και στο πλαίσιο αυτό, αναλαμβάνει κάποιον οικονομικό κίνδυνο.

58 Παρά τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν η χώρα απέχει πολύ ακόμη από την επίτευξη των εθνικών ενεργειακών στόχων συνεχίζει να αυξάνεται η κατανάλωση ενέργειας, ειδικά στη σημερινή οικονομική συγκυρία, με την τιμή του πετρελαίου να αυξάνεται συνεχώς, το ενεργειακό ζήτημα αποτυπώνεται σε όλα τα επίπεδα: στον ενεργειακό εφοδιασμό μιας χώρας, στα λειτουργικά έξοδα μιας επιχείρησης, στους λογαριασμούς ενός απλού πολίτη. στο διεθνές χρηματιστήριο ρύπων (αναγκάζεται πληρώνει εκατομμύρια ευρώ, που τα επωμίζεται ο Έλληνας φορολογούμενος πολίτης).

59 Οφέλη επιπτώσεις Ενεργειακή απεξάρτηση και ασφάλεια Πολιτική για το Περιβάλλον Επίτευξη ενεργειακών στόχων για το 2020 (Κλιματική Αλλαγή, Στόχος , Φαινόμενο Θερμοκηπίου) Αειφόρος πράσινη ανάπτυξη οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά οφέλη αειφόρος ανάπτυξη Περιβαλλοντικά οφέλη: Ποιότητα κατασκευής βέλτιστες εσωκλιματικές συνθήκες θερμικής και οπτικής άνεσης, Εξοικονόμηση Ενέργειας, Ελαχιστοποίηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, μείωση εκμπομπών, βελτίωση αστικού μικροκλίματος, άμβλυνση φαινομένου θερμικής νησίδας Οικονομικά Οφέλη: Αναθέρμανση οικοδομικής δραστηριότητας, αύξηση ζήτησης οικοδομικών υλικών και εργασιών, μείωση κόστους Η/Μ, μείωση κόστους παραγωγής, περιορισμός λειτουργικών εξόδων και εξόδων συντήρησης, μείωση τιμών καθαρών τεχνολογιών και συστημάτων λόγω αύξησης της ζήτησης Κοινωνικά Οφέλη: διαφάνεια στην αγορά ακινήτων, εξασφάλιση νέων θέσεων εργασίας, βελτίωση ποιότητας ζωής, εξοικονόμηση χρημάτων, κλπ. 59

60 Το όραμα των Αειφόρων Πόλεων κατευθύνεται από τη συλλογική αντίδραση των κοινωνικών ομάδων ενάντια στις λανθασμένες επιλογές του παρελθόντος και από την ελεύθερη έκφραση των επιθυμιών και προσδοκιών ατόμων και κοινωνικών ομάδων για βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις.βασίζεται στην εφαρμογή νέων, βιώσιμων, πρακτικών και τεχνικών που σέβονται την ανθρώπινη κλίμακα και τους φυσικούς νόμους (βιοκλιματικός σχεδιασμός, οικολογική δόμηση)

61 1ο Βραβείο στον Διεθνή Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό (UIA - SBO) για το Σχολείο Ευρωπαϊκής Παιδείας στο Ηράκλειο Κρήτης Team Leaders: Theodora Kyriafini, Fotini Lymperiadou

62

63 Στα Κτίρια Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης Σας ευχαριστώ