Πτυχιακή Εργασία Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΥ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Πτυχιακή Εργασία Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΥ"

Transcript

1 Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας Τμήμα Λογιστικής Πτυχιακή Εργασία Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΥ Επιβλέπουσα: Καρακούση Γεωργία ΓΡΥΛΛΑΚΗ ΑΣΠΑΣΙΑ (Α.Μ ) ΜΠΟΝ ΑΔΑΜΑΝΤΙΑ (Α.Μ ) Αθήνα 2013

2 1

3 Technological Educatioal Institute of Piraeus Faculty of Management and Economics Accounting Department Graduate Essay Econimic Crisis In Greece and Cyprus Supervisor: Karakousi Georgia Gryllaki Aspasia (Α.Μ ) Bon Adamadia (Α.Μ ) Athens

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 Παγκόσμια οικονομική κρίση Οι συντελεστές της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης Οι κεντρικές τράπεζες Οι εμπορικές τράπεζες Οι επενδυτικές τράπεζες Τα Hedge funds Ασφαλιστικά συμβόλαια δανείων ( Credit default swaps) Οι επιπτώσεις Το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας Έλλειμμα και χρέος Οι επιρροές του δημόσιου χρέους στην οικονομία Η συσσώρευση του εξωτερικού χρέους και η συμβολή του δημόσιου χρέους Η αποπληρωμή του χρέους 22 3 Απόψεις για την έξοδο της Ελλάδας από την κρίση Πρώτος άξονας-αναδιάρθρωση/διαγραφή του χρέους Αναδιάρθρωση του χρέους με κοινή συναινέσει Διαγραφή του χρέους Δεύτερος άξονας μηδενισμός του χρέους και ανάπτυξη Φοροδιαφυγή Δημόσιος τομέας Ανταγωνιστικότητα 37 4 Πιστοληπτική αξιολόγηση Κυπριακής Δημοκρατίας 47 5 Έλλειμμα και χρέος της Κύπρου 51 6 Οι επιρροές του κυπριακού χρέους στην οικονομία Η αποπληρωμή του κυπριακού χρέους Αντιμετώπιση κρίσης-απόψεις για την έξοδο της Κύπρου από τη κρίση Παράρτημα: Τεκμηρίωση ηλεκτρικών πηγών.75 3

5 Βιβλιογραφικές Αναφορές...59 ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Πίνακας 1: Κατανάλωση και επενδύσεις ως προς το ΑΕΠ 8 Πίνακας 2: Εξέλιξη εξωτερικού χρέους..11 Πίνακας 3: Συσχέτιση Ανταγωνιστικότητας/Πραγματικού ΑΕΠ..34 Πίνακας 4: Πιστοληπτική αξιολόγηση Πίνακας 5: Δημοσιονομικό έλλειμμα Πίνακας 6: Δημόσιο χρέος Πίνακας 7: Πίνακας ελλειμμάτων κεντρικής κυβέρνησης 54 Πίνακας 8: Διαχρονικός πίνακας χρέους ως επί της % του ΑΕΠ.55 Πίνακας 9: Διαχρονική εξέλιξη του πραγματικού ΑΕΠ 56 Πίνακας 10: Συσχέτιση ρυθμού ΑΕΠ και ανταγωνιστικότητας..57 4

6 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παγκόσμια οικονομία, βρίσκεται σε μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση η οποία έχει έντονα συστημικό χαρακτήρα καθώς οι παγκόσμιες αγορές αλληλοεξαρτώνται πιο έντονα και γρήγορα από ποτέ. Το σύνολο του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος αλλά και η διάρθρωση των οικονομιών των κρατών έχουν έντονο το στοιχείο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Έτσι, επενδυτικά χρηματιστηριακά προϊόντα που δομούνται για παράδειγμα στις ΗΠΑ μπορούν να διακινούνται ακόμα και στις πιο απόμακρες χρηματιστηριακές αγορές. Ομοίως μία χώρα μπορεί να βασίζει την οικονομική της κατάσταση στο δανεισμό από άλλες χώρες μέσω των ομολόγων. Και στις δυο περιπτώσεις, οι τελικοί αποδέκτες των προϊόντων αντιμετωπίζουν κινδύνους, που έχουν να κάνουν με την αξιοπιστία, τη διαφθορά και την οικονομική ευημερία της πηγής. Αν για παράδειγμα ο εκδότης του επενδυτικού προϊόντος ή η εκδότρια χώρα του ομολόγου πτωχεύσει, τότε ο επενδυτής δανειστής χάνει τα χρήματα του. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι όταν τα φαινόμενα φαυλότητας στη λειτουργία των αγορών γενικεύονται, τότε η παγκοσμία οικονομία μπαίνει σε μία συστημική δίνη με δύσκολες διεξόδους. Έτσι μέσα σε αυτό το δυσχερές για την παγκόσμια οικονομία κλίμα ο κλοιός γύρω από την Ελλάδα και την Κύπρο στενεύει. Μπορεί τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να μην είχαν εκτεθεί σε μεγάλο βαθμό στα λεγόμενα τοξικά προϊόντα που οδήγησαν στην κατάρρευση κολοσσούς του χώρου αλλά οι πιστωτές της ερευνώντας τα οικονομικά τους και τη φερεγγυότητα των δανειζομένων τους ανακάλυψαν μια μεγάλη αλήθεια. Έτσι, το αναπτυξιακό διαμάντι της Μεσογείου, δεν ήταν και τόσο διαμάντι. Επιπλέον, η Ελλάδα βρίσκεται σε μία κρίσιμη καμπή της σύγχρονης ιστορίας της, καθώς οι οικονομικές πολιτικές των τριών τελευταίων δεκαετιών την έχουν οδηγήσει στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Η χρεοκοπία, ωστόσο, είναι δυνατόν να αποτραπεί και η Ελλάδα να επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης, με την προϋπόθεση ότι θα νομοθετηθούν και θα εφαρμοστούν με συνέπεια σημαντικές οικονομικές αλλαγές - 5

7 μεταρρυθμίσεις. Για την επιτυχία αυτών των μεταρρυθμίσεων, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η κοινωνική συναίνεση. Για να επιτευχθεί κοινωνική συναίνεση, η λύση δεν είναι το μαγικό ραβδί, στρατηγική η οποία ακολουθείται, αλλά θα πρέπει η κυβέρνηση να αποδείξει στους πολίτες ότι η ατιμωρησία για τους ίδιους τους πολιτικούς που υπέγραφαν την καταδίκη του ελληνικού κράτους τις τελευταίες δεκαετίες, έχει λάβει τέλος. Η συναίνεση όμως απουσιάζει. Ορισμένοι αντιτίθενται στις μεταρρυθμίσεις στις οποίες έχει συμφωνήσει η Ελλάδα με τους δανειστές της, αναφέροντας ότι είναι άστοχες ή ότι σηματοδοτούν απώλεια της εθνικής κυριαρχίας. Κάποιοι άλλοι υπεραμύνονται των μεταρρυθμίσεων, υποστηρίζοντας, ωστόσο, ότι αποτελούν το τίμημα που πρέπει καταβληθεί για την αποφυγή της πτώχευσης, υπονοώντας έτσι ότι θα υποστήριζαν κάθε μεταρρύθμιση που θα απαιτούνταν από τους δανειστές της Ελλάδας. Τέλος, ένα μεγάλο ποσοστό του κοινού παραμένει αβέβαιο σχετικά με το αν η Ελλάδα θα καταφέρει να ξεπεράσει την κρίση, και δεν γνωρίζει με ποιόν τρόπο θα συμβάλλουν οι μεταρρυθμίσεις στην επίτευξη αυτού του σκοπού. Παράλληλα, η οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2012 στην Κύπρο, υπήρξε η μεγαλύτερη οικονομική κρίση που γνώρισε η Κυπριακή Δημοκρατία. Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνα των Financial Times, από το 2007 έως και σήμερα το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ) καταγράφει ζημιές 97%. Κύρια αιτία της κρίσης αυτής υπήρξε η μεγάλη έκθεση των κυπριακών τραπεζών σε ελληνικά ομόλογα, που κουρεύτηκαν την άνοιξη του Ωστόσο, και παρά τον χαμηλό της πληθυσμό και τη μικρή της οικονομία, η Κύπρος έχει ιδιαίτερα ανεπτυγμένο τραπεζικό κλάδο. Όμως, μετά το κούρεμα του ελληνικού χρέους, η έκθεση των κυπριακών τραπεζών σ αυτό άγγιξε τα 22 δις ευρώ, ποσό μεγαλύτερο από το εγχώριο προϊόν της Κύπρου. Επίσης, το διακρατικό δάνειο που είχε λάβει η Κύπρος από τη Ρωσία, ύψους 2,5 δις ευρώ, ικανό για να καλύψει τις δανειακές ανάγκες της Κύπρου μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2013, ήταν πλέον ανεπαρκές. Με το παρόν κείμενο επιδιώκουμε να συμβάλλουμε στη δημιουργία κοινωνικής γνώσης, επεξηγώντας το πρόβλημα και προτείνοντας λύσεις με βάση την οικονομική θεωρία. Αναλύουμε τις αλλαγές που πρέπει να επιτευχθούν για να προσπεράσουμε τα εμπόδια, με απλό, άμεσα κατανοητό αλλά και τεκμηριωμένο τρόπο τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο. 6

8 Η συζήτηση που αφορά στα τρέχοντα προβλήματα της Ελλάδας, επικεντρώνεται στη βραχυπρόθεσμη αλλά και μακροπρόθεσμη διαχείριση της κρίσης. Απαντώνται ερωτήματα όπως : Πρέπει η Ελλάδα να ακολουθήσει τον δρόμο που έχει πάρει ή θα πρέπει να ληφθούν ριζοσπαστικότερα μέτρα; Μπορεί η κυβέρνηση να δημιουργήσει κοινωνική συναίνεση για να λάβει τα απαραίτητα μέτρα; Θα καταφέρει η Ελλάδα να αποπληρώσει το χρέος της ή θα αναγκαστεί να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση - διαγραφή του; Είναι μεγάλος ο δημόσιος τομέας ή έχει πρόβλημα παραγωγικότητας; Πώς θα αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας; Πιο συγκεκριμένα, η Ενότητα 1 του παρόντος παρουσιάζει τους παράγοντες που οδήγησαν στο ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης το Σεπτέμβριο του 2008 στις Η.Π.Α καθώς και τις επιπτώσεις τους. Η ενότητα 2, αφορά στην Ελλάδα και επεξηγεί πότε συσσωρεύτηκε το τεράστιο δημόσιο χρέος της Ελλάδας και πως επηρέασε την οικονομία. Καταλογίζονται ευθύνες στις κυβερνήσεις, που διαχειρίστηκαν μετά τη μεταπολίτευση τους δανεικούς πόρους και γίνεται διαχωρισμός δημόσιου και εξωτερικού χρέους. Στην Ενότητα 3 παρουσιάζονται αναλυτικά οι απόψεις μας για την έξοδο της Ελλάδας από την κρίση, κινούμενες σε δύο άξονες, που αφορούν την αναδιάρθρωση - διαγραφή του παράνομου χρέους και τον καταλογισμό ευθυνών και ποινικών διώξεων, ώστε να επιτευχθεί η εμπιστοσύνη προς την κυβέρνηση και συνεπώς η απαραίτητη κοινωνική συναίνεση, ώστε να προχωρήσουν οι απαραίτητες βασικές και επώδυνες μεταρρυθμίσεις, που αφορούν την αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα, των διοικητικών πρακτικών και του φορολογικού - φοροεισπρακτικού συστήματος. Επιπρόσθετα, στην ενότητα 4 θα αναφερθούμε στην πιστοληπτική αξιολόγηση της ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως αυτή ορίζεται από τους διεθνείς Οίκους Αξιολόγησης. Στην 5 ενότητα θα παρουσιάσουμε το δημόσιο κυπριακό έλλειμμα, καθώς και το δημόσιο χρέος της Κύπρου. επιπλέον, θα γίνει λόγος ως προς το ΑΕΠ της χώρας, μιλώντας πάντα σε κλίμακα ποσοστών επί του ΑΕΠ και δηλώνοντας έτσι την πορεία του δημόσιου ελλείμματος και χρέους στο νησί της Κύπρου. Στην ενότητα 6 θα απαντήσουμε σε ερωτήματα, όπως για παράδειγμα: «πώς επηρεάζει το χρέος την οικονομία της Κύπρου;» καθώς επίσης και στο ερώτημα: «η λύση που δόθηκε για την κυπριακή κρίση είναι στην πραγματικότητα λύση ή απλά ένα αποτυχημένο μοντέλο;». Στη συνέχεια, θα μιλήσουμε στην ενότητα 7 για τη χρηματοδότηση των δανειοληπτικών αναγκών (i), την παράταση της 7

9 Ρωσίας, όσον αφορά το δάνειο που έχει χορηγήσει στην Κύπρο, τις αποπληρωμές του χρέους (ii), ενώ θα αναφέρουμε και ένα χρονοδιάγραμμα λήξης του χρέους (iii). Τέλος, στην 8 ενότητα, θα επισημάνουμε πιθανές λύσεις αντιμετώπισης του κυπριακού οικονομικού προβλήματος, με βάση πέντε ενδεχόμενους άξονες πολιτικής, που σκοπός τους είναι να διασώσουν την Μεγαλόνησο Κύπρο από τον κλοιό της οικονομικής κρίσης. 8

10 1 Η παγκόσμια οικονομική κρίση Οι οικονομολόγοι θα πρέπει να μελετούν την ανθρώπινη φύση και ιδιαίτερα την ψυχική ευφορία και το φόβο. Η ευφορία και η ευεξία είναι οι παράγοντες οι οποίοι κάνουν τον άνθρωπο να δραστηριοποιείται επιχειρηματικά, να επενδύει, να αναλαμβάνει ρίσκο και να καταναλώνει. Όμως η υπερβολική ευφορία και ευεξία κάνει τους ανθρώπους να υπερτιμούν τις δυνατότητες τους, να εκτίθενται υπερβολικά στο δανεικό χρήμα, με αποτέλεσμα η σκληρή πραγματικότητα, κάποια στιγμή να τους προσγειώνει και να μετατρέπει την ευεξία σε φόβο. Ο φόβος είναι η ανθρώπινη αντίδραση όταν απειλείται το αίσθημα της αυτοσυντήρησης του. Η κύρια οικονομική αντίδραση στο φόβο είναι η τάση για αποφυγή ρίσκου, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η επιθυμία του ανθρώπου να επενδύει και να εμπορεύεται (μείωση της κατανάλωσης). Αυτός ο φόβος σήμερα κυριαρχεί στις παγκόσμιες αγορές. 9

11 1.1 Οι συντελεστές της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης Οι κεντρικές τράπεζες Ένας από τους βασικούς ρόλους των κεντρικών τραπεζών είναι η δημιουργία μακροχρόνιας ισορροπίας στις αγορές. Βασικό τους όπλο για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι οι αυξομειώσεις των επιτοκίων με τις οποίες χορηγούν πιστώσεις στις εμπορικές τράπεζες (διατραπεζικά επιτόκια) ώστε να ελέγχουν την προσφορά χρήματος. Σε περίπτωση υπερβολών στις αγορές, αυξάνουν τα επιτόκια ώστε το κόστος του δάνειων να γίνει πιο ακριβό, με αποτέλεσμα να μειώνουν την κυκλοφορία χρήματος, ώστε να μειωθεί η ζήτηση και αντίστοιχα να μειωθούν οι τιμές στις αγορές. Το εγχείρημα αυτό απαιτεί μεγάλη προσοχή και εμπειρία όσον αφορά το σωστό χρόνο και το μέγεθος μεταβολής του επιτοκίου. Διαφορετικά, μη κατάλληλοι χειρισμοί, θα οδηγήσουν σε απότομες και επικίνδυνες μεταβολές των αγορών. Μέχρι τις αρχές το 2007 η ομοσπονδιακή τράπεζα (FED) των ΗΠΑ ανέβασε το επιτόκιο 1 δανεισμού από 1 % (το 2004) στο 5,25% για να αντιμετωπίσει τις ανοδικές υπερβολές στις τιμές των ακινήτων. Αυτές οι διαδοχικές αυξήσεις έχοντας εξαφανίσει τη φθηνή πίστωση, ήταν η γενεσιουργός αιτία πίσω από την κρίση στην αγορά Subprime (μειωμένης εξασφάλισης) δανείων, η οποία με τη σειρά της προκάλεσε το ντόμινο στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Από το Σεπτέμβριο του 2007 μέχρι το 2008, το επιτόκιο μειώθηκε ραγδαία και πάλι στο 1 % για να αντιμετωπιστεί η υπερβολή στη πτώση των τιμών στις αγορές ενώ από το Δεκέμβριο του ιδίου έτους μέχρι σήμερα (Μάιος 2011) η FED ακολουθεί τη πολιτική των μηδενικών επιτοκίων 2 (0-0,25%) Οι εμπορικές τράπεζες Μία από τις βασικές λειτουργίες των εμπορικών τραπεζών είναι η χορήγηση δανείων και δη στεγαστικών δανείων. Οι εμπορικές τράπεζες πωλούσαν αυτά τα 1 Επιτόκια και συναλλαγματικές ισοτιμίες, Alpha Bank, σελ 8, Απρίλιος 2011, Παράρτημα, σελ 80 2 Τα μηδενικά επιτόκια της FED ρίχνουν το δολάριο, 23 Απριλίου

12 δάνεια στις επενδυτικές τράπεζες. Η πώληση των δανείων σε τρίτους είχε ως αποτέλεσμα τη χαλάρωση των όρων δανειοδοτήσεων καθώς οι εμπορικές τράπεζες μεταπωλούσαν άμεσα και εισέπρατταν το προϊόν του δανείου. Άρα δεν υπήρχε κίνδυνος να χάσουν χρήματα, ακόμα και στις περιπτώσεις που χορηγούσαν δάνεια μειωμένης εξασφάλισης (sub-prime loans), πράγμα το οποίο αποτελούσε κίνητρο για περαιτέρω χαλάρωση των όρων δανειοδότησης Οι επενδυτικές τράπεζες Μία από τις βασικές λειτουργίες των επενδυτικών τραπεζών είναι να επενδύουν σε στοιχεία ενεργητικού (ακίνητα, ομόλογα, μετοχές, κλπ.) και να δημιουργούν κέρδη από τις αποδόσεις και τις υπεραξίες. Αποτέλεσαν τους κυριότερους πελάτες των εμπορικών τραπεζών, από τις οποίες αγόραζαν μαζικά στεγαστικά δάνεια. Τα δάνεια αυτά τα δομούσαν σε ομόλογα - χρεόγραφα (δομημένα ομόλογα) και τα πωλούσαν σε άλλους επενδυτές (hedge funds, ασφαλιστικά ταμεία, κλπ). Μία από τις αμερικάνικες στεγαστικές τράπεζες (τριτεγγυητής στεγαστικών δανείων) ήταν η Fannie Mae (Federal National Association - Εθνική Ομοσπονδιακή Ένωση Στεγαστικών Δανείων) η οποία δημιουργήθηκε από το κογκρέσο το 1938 λόγω της μεγάλης κρίσης του 1929, για να αγοράζει στεγαστικά δάνεια από τις εμπορικές τράπεζες ώστε αυτές να έχουν πάντα χρήματα για να συνεχίζουν να δανείζουν την αγορά. Η αμερικάνικη κυβέρνηση τη μετέτρεψε σε ιδιωτική τράπεζα το 1968 και το 1970 δημιούργησε μια νέα ανταγωνιστική τράπεζα την Freddie Mac (Federal Home Load Mortgage - Ομοσπονδιακή εταιρία Στεγαστικών Δανείων) η οποία λειτουργούσε με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Και οι δύο εταιρείες λειτουργούσαν με αυστηρά κριτήρια και αγόραζαν μόνο αξιόπιστα στεγαστικά δάνεια από τις εμπορικές τράπεζες. Οπότε οι εμπορικές τράπεζες και αυτές με τη σειρά τους τηρούσαν αυστηρούς όρους χορήγησης των στεγαστικών δανείων προκειμένου να μπορούν να τα πωλούν στις δύο παραπάνω τράπεζες. Το 1999 κατόπιν πιέσεων της κυβέρνησης Κλίντον οι δύο παραπάνω τράπεζες άρχισαν να χαλαρώνουν τους αυστηρούς όρους και αγόραζαν στεγαστικά δάνεια χαμηλής εξασφάλισης (sub-prime loans). Ουσιαστικά προκειμένου η τότε κυβέρνηση να δώσει στέγη σε φτωχιές οικογένειες, υποχρέωσε τις δύο τράπεζες να αγοράζουν 11

13 δάνεια τα οποία είχαν δώσει οι εμπορικές τράπεζες με μειωμένες εξασφαλίσεις. Ήδη από το 2003 είχαν ξεκινήσει προσπάθειες για τον περιορισμό των υπερβάσεων των δύο αυτών εταιρειών, οι οποίες δεν καρποφόρησαν και έτσι οδηγήθηκαν σε κατάρρευση, με αποτέλεσμα, η αμερικάνικη κυβέρνηση να αποκτήσει τον έλεγχο τους. Έτσι οι εμπορικές τράπεζες δεν είχαν κίνδυνο και έδιναν ακόμα περισσότερα δάνεια χαμηλής εξασφάλισης καθώς σίγουρα κάποιοι επενδυτές θα τα αγόραζαν Τα Hedge funds Τα hedge funds είναι επενδυτικές εταιρείες οι οποίες συγκεντρώνουν χρήματα από επενδυτές και τα επενδύουν σε διάφορα στοιχεία ενεργητικού. Ένα παράδειγμα hedge fund είναι το ακόλουθο: Έστω ότι ιδρύεται ένα hedge fund με ίδια κεφαλαία 5 εκατ. ευρώ. Στη συνέχεια έστω ότι δέχεται 95 εκατ. τοποθετήσεις από ιδιώτες επενδυτές πού αναζητούν υψηλότερες αποδόσεις από αυτές των ομολόγων. Έχοντας 100 εκατ. λοιπόν, δανείζεται από τις τράπεζες έστω άλλα 100 εκατ. και διαχειρίζεται συνολικά 200 εκατ. ευρώ. Το hedge fund χρεώνει 2% προμήθεια διαχείρισης ετησίως και λαμβάνει αμοιβή - bonus 20% απo τα κέρδη. Εάν σε μια τριετία αυξήσει τα κέρδη κατά 100% (δηλαδή 200 εκατ. κέρδη), το hedge fund θα κερδίσει 12 εκατ. (200Χ2%Χ3=12) από προμήθειες διαχείρισης και 40 εκατ. από bonus κερδών (200Χ20%=40), συνολικά 52 εκατ. ευρώ!. Για αυτό τα τελευταία χρόνια δημιουργήθηκαν περίπου τέτοιες εταιρείες μόνο στις Η ΠΑ. Αρχικά τα hedge funds δανειζόταν με μικρό επιτόκιο χρήματα (περίπου 2-3% και κυρίως από την Ιαπωνία όπου τα επιτόκια ήταν πολύ χαμηλά) και αγόραζαν χρεόγραφα σταθερού εισοδήματος που απέδιδαν 6%-7% ετησίως. Χρησιμοποιώντας τη χρηματοοικονομική μόχλευση ακόμα και 10 φορές, κατάφεραν να έχουν ετήσιες αποδόσεις των ιδίων κεφαλαίων πάνω από 30%-40%. Όταν όλα τα hedge funds επένδυαν με το ίδιο τρόπο, οι αποδόσεις των ομολόγων άρχισαν να μειώνονται και αναζήτησαν καλύτερες αποδόσεις στα ομόλογα στεγαστικών δανείων. Τα στεγαστικά ομόλογα πλήρωναν παραπάνω τόκο από ότι τα κρατικά ομολογά. To μεγαλύτερο δε τόκο πλήρωναν τα στεγαστικά ομόλογα υψηλού 12

14 κινδύνου λόγω των μειωμένων εξασφαλίσεων που είχαν. Τα διαθέσιμα κεφάλαια που συγκέντρωναν τα hedge funds ανέβασαν τη ζήτηση για στεγαστικά ομόλογα στα ύψη. Λόγω της μεγάλης ζήτησης για στεγαστικά ομόλογα, εκτός από τις Fannie Mae και Freddie Mac, ολοένα και περισσότερες επενδυτικές τράπεζες άρχισαν να αγοράζουν στεγαστικά δάνεια από τις εμπορικές τράπεζες τα οποία στη συνέχεια τα πακετάρισαν σε Collateralized Mortgage Obligations (CMOs) και τα πουλούσαν σε κάθε ενδιαφερόμενο πελάτη (hedge funds, τα συνταξιοδοτικά ταμεία, sovereign funds κλπ.). Η αυξημένη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια από την πλευρά των επενδυτικών τραπεζών είχε ως αποτέλεσμα να πιέζουν τις εμπορικές και στεγαστικές τράπεζες να τους πωλούν ότι δάνεια έχουν και σε οποιαδήποτε τιμή καθώς είχαν έτοιμους τους αγοραστές στεγαστικών ομολόγων. Το αποτέλεσμα ήταν οι εμπορικές και στεγαστικές τράπεζες, προκειμένου να ανταποκριθούν στη μεγάλη ζήτηση, να χορηγούν δάνεια με κριτήριο την αξία της οικίας και όχι με κριτήριο την ικανότητα του πελάτη να αποπληρώνει το δάνειο. Οι εν λόγω πελάτες μάλιστα χαρακτηριστήκαν από τον κορυφαίο Ισπανό οικονομολόγο Leopoldo Abadia ως Ninja (No Income, No Job or Asset) καθώς τους χορηγούνταν στεγαστικά δάνεια χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να τα αποπληρώσουν Ασφαλιστικά συμβόλαια δανείων (Credit default swaps) Τα Credit default swaps (CDs) είναι ασφαλιστικά συμβόλαια τα οποία εξασφαλίζουν το κεφάλαιο αν κάτι δεν πάει καλά στη πορεία του ομολόγου. Πολλές επενδυτικές τράπεζες πούλαγαν παράλληλα και ασφαλιστικά συμβόλαια για να μπορέσουν να πωλήσουν τα στεγαστικά ομόλογα. Η AIG μια μεγάλη ασφαλιστική εταιρεία των ΗΠΑ πωλούσε πάρα πολλά ασφαλιστικά συμβόλαια, κυρίως σε ευρωπαϊκές τράπεζες. Μόνο το 2007 οι ευρωπαϊκές τράπεζες αγόρασαν από την AIG ασφάλειες αξίας $426 δισ. Δολαρίων 3 Σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές νομισματικές αρχές, οι ευρωπαϊκές τράπεζες για να έχουν κεφαλαιακή επάρκεια θα πρέπει να έχουν σε μετρητά το 8% των δανείων τους για να αντιμετωπίσουν περιπτώσεις μη αποπληρωμής των δανείων. 3 The Demise of AIG, Michael Masters, Newsroom Magazine, 6 Ιουλίου

15 Οι ευρωπαϊκές τράπεζες αγόραζαν από την AIG ασφαλιστικά συμβόλαια των δανείων που χορηγούσαν για να δείξουν στις νομισματικές αρχές ότι το ρίσκο των δανείων δεν το είχαν πλέον αυτές, αλλά η AIG στην οποία είχαν ασφαλίσει τα δάνειά τους, και άρα, μπορούν να δανείσουν ένα μέρος από το 8% των μετρητών που έλεγε ο κανονισμός. Οπότε είχαν περισσότερα διαθέσιμα χρήματα και έτσι χορηγούσαν περισσότερα δάνεια και παράλληλα μείωναν το ποσοστό της κεφαλαιακής τους επάρκειας. Όταν η AIG έχασε την ΑΑΑ πιστοληπτική της ικανότητα το όλο σύστημα άρχισε να κλυδωνίζεται καθώς όλοι ζητούσαν από την AIG να αυξήσει τα κεφάλαιά της προκειμένου να μπορεί να καλύψει τις ζημιές από τα ασφαλιστικά συμβόλαια. Ευτυχώς η αμερικάνικη κεντρική τράπεζα έσωσε την AIG από χρεοκοπία δίνοντας της $122 δισ., διαφορετικά θα μπορούσαν να καταρρεύσουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες που ήταν φορτωμένες με ασφαλιστικά συμβόλαια της AIG. Σήμερα οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι υποχρεωμένες να αυξήσουν τα ίδια τους κεφάλαια σύμφωνα με το κανόνα του 8% για να έχουν κεφαλαιακή επάρκεια. Παράλληλα πρέπει να πωλούν στοιχεία του ενεργητικού τους, (μετοχές, ομόλογα, κλπ.) προκειμένου να μειώσουν το δανεισμό τους. Σε αντίθεση με την Αμερική όπου το πρόβλημα το έχουν οι επενδυτικές τράπεζες και λίγες μεγάλες εμπορικές τράπεζες που είχαν μεγάλη έκθεση σε στεγαστικά ομολόγα, στην Ευρώπη το πρόβλημα το έχουν σχεδόν όλες οι τράπεζες ανεξάρτητα από το αν ασχολήθηκαν με στεγαστικά ομόλογα ή όχι. Το συμπέρασμα είναι ότι, ενώ τα default swaps φτιάχτηκαν σαν ασφαλιστικά εργαλεία να προφυλάσσουν επενδυτές από ζημίες, κατάντησαν να είναι παραθυράκια για να μπορούν πολλές τράπεζες (ιδίως ευρωπαϊκές) να αποφύγουν τους κανόνες κεφαλαιακής επάρκειας. Επιπλέον, αύξησαν την όρεξη των επενδυτών για ανάληψη κινδύνου, διότι υποτίθεται ότι οι επενδυτές είχαν εξασφαλισμένο το κεφάλαιο τους, ενώ όπως αποδείχτηκε στην πράξη, οι ασφαλιστικές εταιρίες δεν είχαν τα κεφάλαια για να προσφέρουν αυτή την κάλυψη. 14

16 1.2 Οι επιπτώσεις Οι αυξήσεις των επιτοκίων της Fed το διάστημα είχαν ως αποτέλεσμα να μειώσουν τις τιμές των ακινήτων και να αυξήσουν το κόστος του χρήματος. Η μείωση των τιμών των ακινήτων και η αύξηση των επιτοκίων είχε τα ακόλουθα αποτελέσματα στο τομέα των δανείων: Πολλοί δανειστές που είχαν λάβει δάνεια μειωμένης εξασφάλισης δεν μπορούσαν να πληρώσουν τις αυξημένες δόσεις των δανείων. Πολλοί δανειστές σταμάτησαν να πληρώνουν τα δάνεια τους, αφού είδαν τα ακίνητά τους να κοστίζουν πολύ λιγότερο από τα χρήματά που δανείστηκαν. Οι υποθήκες που κατείχαν οι τράπεζες για εξασφάλιση των δανείων δεν επαρκούσαν πλέον και οι τράπεζες έλαβαν δυσάρεστα μέτρα είσπραξης των δανείων. Η μη έγκαιρη πληρωμή των δόσεων είχε ως αποτέλεσμα να βρεθούν οι τράπεζες με τεράστιο αριθμό κατασχεμένων ακινήτων. Οι πώληση των κατασχεμένων ακινήτων ώθησε τις τιμές τους ακόμα πιο κάτω πράγμα το οποίο επίτεινε ακόμα περισσότερο το πρόβλημα. Η κυκλοφορία του χρήματος περιορίστηκε διότι η πρόσβαση σε δάνεια έγινε πολύ δύσκολη καθώς οι τράπεζες χρέωναν υψηλά επιτόκια και ζητούσαν ολοένα και περισσότερες εξασφαλίσεις. Γενικά όλοι λάμβαναν μέτρα ώστε να εξασφαλίσουν ότι θα λάβουν πίσω τα δάνεια που είχαν χορηγήσει. Δηλαδή με λίγα λόγια, όταν άρχισαν να πέφτουν οι τιμές των κατοικιών, άρχισαν να χάνουν αξία και τα δομημένα στεγαστικά ομόλογα και άρχισαν να έχουν προβλήματα οι τράπεζες, τα hedge funds και γενικά όλοι οι επενδυτές διότι πωλώντας τις επενδύσεις τους (αναγκαστικά σε μειωμένες τιμές) τα χρήματα που ελάμβαναν δεν επαρκούσαν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους. Η μη έγκαιρη λήψη προληπτικών ή διορθωτικών μέτρων είχε ως αποτέλεσμα τις χρεοκοπίες εταιρειών, ξεκινώντας από τις επενδυτικές τράπεζες. Κάποιοι προτίμησαν να διατηρήσουν τα δυσθεώρητα bonus που λάμβαναν παρά να διαχειριστούν συνετά τα κεφαλαία που τους εμπιστεύτηκαν οι επενδυτές. 15

17 Αψηφώντας τον κίνδυνο του υπερδανεισμού, δανείζονταν συνεχώς μεγαλύτερα ποσά για να επιτύχουν μεγαλύτερες προμήθειες διαχείρισης και bonus από τα κέρδη. Άφησαν στο έλεος του θεού τις επενδύσεις που διαχειρίζονταν και ακολούθησαν τον θεό των bonus Η αγορά πάντα τιμωρεί τις υπερβολές. Διόρθωσε από μόνη της αδυνατώντας να μπορεί να εξυπηρετήσει την απαιτούμενη χρηματοδότηση για να μπορεί το σύστημα να συνεχίσει να είναι τόσο δανεισμένο. Ο φόβος κυριέψε τους επενδυτές με αποτέλεσμα να ζητούν καταφύγιο στα μετρητά. Οι ιδιώτες επενδυτές πωλούν μετοχές - ομόλογα κλπ. για να περισώσουν κάποια μετρητά, οι τράπεζες πωλούν για να μειώσουν το δανεισμό τους και να αυξήσουν τη κεφαλαιακή τους επάρκεια, τα hedge fund πωλούν για να επιστρέψουν τα δάνεια τους στις τράπεζες και τα κεφάλαια στους επενδυτές. Οι πάντες ενδιαφέρονται να πωλήσουν. Αυτή η υπερπροσφορά πωλήσεων έχει οδηγήσει σε περαιτέρω μειώσεις των τιμών των ακινήτων, των εμπορευμάτων (πετρέλαιο, καλαμπόκι, ασήμι, κ.λπ.) και κυρίως των μετοχών στα χρηματιστήρια. Οι κεντρικές τράπεζες από το 2007 και μετά μείωσαν δραματικά τα επιτόκια για να αντιστρέψουν την κατάσταση. Αυτό όμως απαιτεί χρόνο. Φυσικά ευθύνες θα πρέπει να αναζητηθούν στις αρχές εκείνες οι οποίες γνώριζαν την έκταση του πιστωτικού κινδύνου, που συνεπάγεται η πιστωτική μόχλευση, και αδράνησαν ή δεν έδρασαν εγκαίρως. Μερίδιο ευθύνης έχει και η απληστία των διευθυντικών στελεχών των πιστωτικών ιδρυμάτων τα οποία εξαιτίας του κίνητρου των bonus (κανείς δεν ήθελε να χάσει τα bonus για τη χορήγηση δανείων, από το γενικό διευθυντή έως τον απλό υπάλληλο) δεν έδωσαν την απαραίτητη προσοχή στη διαχείριση των πιστωτικών κινδύνων. Η καταρρέουσα χρηματοπιστωτική «φούσκα» έχει ήδη βλάψει την πραγματική οικονομία και ο παγκόσμιος αποπληθωρισμός βρίσκεται σε εξέλιξη. Η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών έχει πληγεί σημαντικά. Η αμερικάνικη οικονομία εισήλθε σε ύφεση επηρέασε όλες τις άλλες οικονομίες. Οι επιχειρήσεις λόγω τις μειωμένης ζήτησης ξεκίνησαν τη μείωση της παραγωγής, τις απολύσεις, πράγμα το οποίο σημαίνει μεγαλύτερη μείωση της κατανάλωσης. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να λάβουν άμεσα και γενναία μέτρα για την τόνωση της παραγωγής (μέσω ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων), της απασχόλησης και της σταθερότητας των τιμών. Η αύξηση των φορολογικών βαρών είναι ότι χειρότερο για τις οικονομίες σε αυτή τη φάση. 16

18 Οι κυβερνήσεις οι οποίες θα λάβουν τα κατάλληλα μέτρα έγκαιρα, θα είναι εκείνες οι οποίες, μετά από κάποια χρόνια ύφεσης θα οδηγήσουν τις οικονομίες τους σε ισορροπία και θα ξεκινήσουν ένα καινούργιο κύκλο οικονομικής ανάπτυξης. 17

19 2 Το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας 2.1 Έλλειμμα και χρέος Κάθε χρόνο, η κυβέρνηση έχει να διαχειριστεί έσοδα που προέρχονται κυρίως από φόρους και έξοδα τα οποία προέρχονται από δαπάνες, όπως π.χ. η καταβολή μισθών στους δημοσίους υπαλλήλους. Αν οι δαπάνες υπερβαίνουν τα έσοδα, η κυβέρνηση σημειώνει έλλειμμα και πρέπει να προχωρήσει σε δανεισμό. Το άθροισμα των συσσωρευμένων ετήσιων ελλειμμάτων, καλείται χρέος. Έτσι, έχοντας συσσωρευμένο χρέος από τα ελλείμματα των προηγούμενων ετών, το έλλειμμα κατά το τρέχον έτος αυξάνει το χρέος. Πρέπει να τονίσουμε ότι η σχέση μεταξύ χρέους και ελλείμματος είναι αμφίδρομη, καθώς το έλλειμμα σε ένα δεδομένο έτος αυξάνει το χρέος που έχει συσσωρευτεί από τα προηγούμενα έτη αλλά και το συσσωρευμένο χρέος των προηγούμενων ετών αυξάνει το έλλειμμα στο τρέχον έτος. Το δεύτερο συμβαίνει επειδή οι πληρωμές τόκων που αφορούν το χρέος, το οποίο έχει συσσωρευτεί από προηγούμενα έτη, αποτελούν δαπάνη κατά το τρέχον έτος και προστίθενται στο έλλειμμα του τρέχοντος έτους. 18

20 Εδώ να υπενθυμίσουμε ότι η Ελλάδα ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπου κατά την προσάρτησή της, συνυπέγραψε τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (γνωστή ως «Συνθήκη του Maastricht»). Κοινός τόπος της συνθήκης αυτής είναι οι κανόνες - δεσμεύσεις περί τα υγιή δημοσιονομικά των χωρών με κριτήρια, το κρατικό έλλειμμα να μην υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ της κάθε χώρας και ταυτόχρονα το χρέος να μην ξεπερνά το 60% του ΑΕΠ. Τα παραπάνω προβλέπονται πιο συγκεκριμένα από το σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης που υιοθετήθηκε στα πλαίσια της συνθήκης για την Ε.Ε και καθορίζει πότε ένα έλλειμμα δεν θεωρείται υπερβολικό ακόμα και όταν υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα την τελευταία δεκαετία παρουσίασε ελλείμματα 4 σε ρυθμό υπερδιπλάσιο του μέσου όρου των 27 κρατών μελών. Πιο συγκεκριμένα τα ελλείμματα αυτά αυξάνονται δραματικά, εν μέρει λόγω των πληρωμών τόκων επί του συσσωρευμένου χρέους. Κατά τη δεκαετία του αυξήθηκαν δραματικά και υπερέβησαν τα έσοδα σε ποσοστό 8,1% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο κάθε χρόνο. Το έλλειμμα παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα κατά τις επόμενες δύο δεκαετίες. Αναλυτικότερα το 2009 το ποσοστό του ελλείμματος αποκορυφώνεται στο 15,6% την ώρα που η Ευρώπη των 27 κρατών μελών παρουσίαζε έλλειμμα της τάξεως μόλις των 6,9%. Εν συνεχεία, το 2010 το έλλειμμα άγγιζε το ποσοστό των 10,7% και το έτος 2011 ανερχόταν στο ποσοστό των 9,4% ως προς το ΑΕΠ. Ταυτόχρονα με το έλλειμμα, και το χρέος 6 κυμάνθηκε σε υψηλά επίπεδα κατά τις επόμενες δύο δεκαετίες. Μέσα σε μία δεκαετία το χρέος από 22,9% του ΑΕΠ το 1980 έφτασε στο 79,6% το Συνέχισε να αυξάνεται μέχρι και σήμερα ως αποτέλεσμα των αυξημένων ελλειμμάτων, τα οποία βρίσκονταν σε υψηλά επίπεδα εν μέρει λόγω των πληρωμών τόκων επί του συσσωρευμένου χρέους, και τα οποία προσθέτονταν κάθε χρόνο. Το συσσωρευμένο χρέος από το 1995 και μετά, κυμάνθηκε από 94% ως προς το ΑΕΠ το 1999, έως και 107,4% το Έτσι το χρέος από 107,4% του ΑΕΠ το 2007, το 2008 άγγιζε το ποσοστό του 102,9% του ΑΕΠ. Με αύξουσα πορεία, το ποσοστό του χρέους για την Ελλάδα ήταν 129,7% το 2009, στη συνέχεια έφτασε το 148,3% του ΑΕΠ το 2010 και αποκορυφώθηκε η τιμή 4 Ec.europa.eu/eurostat, General government deficit as percentage of GDP, Πίνακας 8 5 kathimerini.gr, Δημόσιο Χρέος : Το αμαρτωλό παρελθόν του 80, βαριά κληρονομιά για το μέλλον, του Δ.Γ. Παπαδοκωστόπουλου, 26 Φεβρουαρίου Ec.europa.eu/eurostat, General government consolidated gross dept as percentage of GDP,Πίνακας9 19

21 ποσοστού του στο 170,6% το 2011, την ώρα που η Ευρώπη των 27 κρατών μελών παρουσίαζε χρέος σε ποσοστό μόλις 82,5% του ΑΕΠ. 2.2 Οι επιρροές του δημοσίου χρέους στην οικονομία Ο πίνακας 1 7 παρουσιάζει κατά μέσο όρο την κατανάλωση και τις επενδύσεις ως ποσοστό επί του ΑΕΠ για κάθε δεκαετία. Περίοδος Κατανάλωση ως % επί του ΑΕΠ Επενδύσεις ως % του ΑΕΠ 77,2 85,1 90,1 88,8 30, ,6 22,6 Πίνακας 1: Κατανάλωση και επενδύσεις ως προς το ΑΕΠ Σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1970, η κατανάλωση αυξήθηκε σημαντικά κατά τη δεκαετία του 1980 ενώ οι επενδύσεις μειώθηκαν κατά το ίδιο περίπου ποσοστό (8% επί του ΑΕΠ). Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες πολίτες κατανάλωναν περισσότερο, ενώ μικρότερο ποσοστό δαπανούνταν για παραγωγικές επενδύσεις, όπως π.χ. την κατασκευή εργοστασίων και αυτοκινητοδρόμων. Και τα δύο αυτά φαινόμενα οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στη δραματική αύξηση του δημοσίου χρέους κατά τη δεκαετία του 1980 και στον τρόπο με τον οποίο δαπανήθηκαν από τις τότε κυβερνήσεις τα χρήματα που αντλήθηκαν από το δανεισμό. Πράγματι, το ποσοστό των χρημάτων που δαπανήθηκε σε παραγωγικές επενδύσεις, δηλαδή δημόσια έργα υποδομής, δεν ξεπέρασε το 25% του συνόλου. Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων δαπανήθηκε για την αύξηση της μισθοδοσίας στον δημόσιο τομέα, δηλαδή περισσότεροι δημόσιοι υπάλληλοι και υψηλότεροι μισθοί, καθώς και για την αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών, δηλαδή περισσότεροι συνταξιούχοι και υψηλότερες 7 OECD (2009b), OECD Economic Survey: Greece, Παρίσι 20

22 συντάξεις 8. Η αύξηση της κατανάλωσης στον Πίνακα 1 οφείλεται στο γεγονός ότι οι παραλήπτες του κρατικού χρήματος αύξησαν την κατανάλωσή τους, λόγω των υψηλότερων εισοδημάτων τους. Οι επενδύσεις μειώθηκαν διότι υπήρχαν λιγότερα ιδιωτικά κεφάλαια για τη χρηματοδότησή τους. Πράγματι, η κυβέρνηση δανειζόταν πουλώντας ομόλογα στους Έλληνες πολίτες, οι οποίοι ουσιαστικά διαμοίραζαν τις αποταμιεύσεις τους μεταξύ ομολόγων που εκδίδονταν από την κυβέρνηση και ομολόγων ιδιωτικών επιχειρήσεων. Ως εκ τούτου, σημειώθηκε μείωση των διαθέσιμων αποταμιεύσεων για τη χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων από ιδιωτικές επιχειρήσεις. Και δεδομένου ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των χρημάτων που αντλούσε η κυβέρνηση εκδίδοντας ομόλογα, δεν δαπανούνταν σε δημόσια έργα υποδομής, το σύνολο των παραγωγικών επενδύσεων του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα μειώθηκε. Το εξωτερικό χρέος της Ελλάδας, το οποίο ορίζεται ως το ποσό που χρωστάει η Ελλάδα στους ξένους, ανερχόταν το 2009 σε ποσοστό 82.5% επί του ΑΕΠ 9. Το ποσοστό αυτό είναι υψηλό: για παράδειγμα, είκοσι φορές μεγαλύτερο από τις ετήσιες δαπάνες της Ελλάδας στον τομέα της παιδείας. 2.3 Η Συσσώρευση του εξωτερικού χρέους και η συμβολή του δημόσιου χρέους Μία χώρα συσσωρεύει εξωτερικό χρέος όταν η κυβέρνησή της ή ο ιδιωτικός τομέας (δηλ. επιχειρήσεις και πολίτες) δανείζονται από ξένους. Στην περίπτωση της Ισπανίας, της οποίας το εξωτερικό χρέος βρίσκεται σε παρόμοιο υψηλό επίπεδο με της Ελλάδας, για ένα μεγάλο μέρος του δανεισμού ευθύνεται ο ιδιωτικός τομέας καθώς οι ισπανικές τράπεζες δανείζονταν από τράπεζες του εξωτερικού προκειμένου 8 Ράπανος, Β. (2009), Μέγεθος και Εύρος Δραστηριοτήτων του Δημοσίου Τομέα, Ίδρυμα Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών, Κειμένου Εργασίας. 9 Cabral, R. (2010), The PIGS External Debt Problem, VoxEU.org, 8 Μαΐου. 21

ΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ

ΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ Oι συναλλαγές μιας χώρας με τον υπόλοιπο κόσμο, συμπεριλαμβανομένων τόσο των εμπορικών όσο και των χρηματοοικονομικών ροών, καταγράφονται στο ισοζύγιο διεθνών πληρωμών. Oι συναλλαγές

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Εκπαίδευσης και Εφαρμογών Λογιστικής. Εισαγωγή στην Χρηματοοικονομική Ανάλυση

Εργαστήριο Εκπαίδευσης και Εφαρμογών Λογιστικής. Εισαγωγή στην Χρηματοοικονομική Ανάλυση Εργαστήριο Εκπαίδευσης και Εφαρμογών Λογιστικής Εισαγωγή στην Χρηματοοικονομική Ανάλυση 1 Χρηματοοικονομική ανάλυση Χρηματοοικονομική Ανάλυση είναι η ανάλυση που σκοπός της είναι: ο προσδιορισμός των δυνατών

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική Οικονομία Ι: Μακροθεωρία και Πολιτική Νίκος Κουτσιαράς. Κυριάκος Φιλίνης

Πολιτική Οικονομία Ι: Μακροθεωρία και Πολιτική Νίκος Κουτσιαράς. Κυριάκος Φιλίνης Πολιτική Οικονομία Ι: Μακροθεωρία και Πολιτική Νίκος Κουτσιαράς Κυριάκος Φιλίνης Οργανισμοί που δέχονται καταθέσεις Εμπορικές τράπεζες ΣυνεταιριστικέςτράπεζεςΣ έ ά ζ Πιστωτικές ενώσεις Οργανισμοί αποταμιεύσεων

Διαβάστε περισσότερα

Α) ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Α) ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ Μελέτη του ΔΝΤ για 17 χώρες του ΟΑΣΑ επισημαίνει ότι για κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης του πρωτογενούς πλεονάσματος, το ΑΕΠ μειώνεται κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες και

Διαβάστε περισσότερα

Αποταμίευση, Επένδυση και το Χρηματοπιστωτικό σύστημα

Αποταμίευση, Επένδυση και το Χρηματοπιστωτικό σύστημα Αποταμίευση, Επένδυση και το Χρηματοπιστωτικό σύστημα Κεφάλαιο 25 Εισαγωγή στην Μακροοικονομική Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Το χρηματοπιστωτικό σύστημα Το χρηματοπιστωτικό

Διαβάστε περισσότερα

1. ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ

1. ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ 1. ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ Το διάγραμμα κυκλικής ροής της οικονομίας (κεφ. 3, σελ. 100 Mankiw) Εισόδημα Υ Ιδιωτική αποταμίευση S Αγορά συντελεστών Αγορά χρήματος Πληρωμές συντελεστών

Διαβάστε περισσότερα

ΗΕλλάδα βρίσκεται. Μεταρρυθμίσεις και ευκαιρίες σε μια κρίσιμη συγκυρία

ΗΕλλάδα βρίσκεται. Μεταρρυθμίσεις και ευκαιρίες σε μια κρίσιμη συγκυρία 73 Των Δημήτρη Βαγιανού (London School of Economics, CEPR και NBER) Νίκου Βέττα (Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και CEPR) Κώστα Μεγήρ (Yale University, University College London και IFS) Αν δεν εφαρμοστούν

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2008-2013

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2008-2013 NUNTIUS ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΕΠΕΥ ΤΜΗΜΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ ΤΗΛ: 210-3350599 ΦΑΞ: 210-3254846 E-MAIL: nunt12@otenet.gr WEBSITE: www.nuntius.gr Αθήνα, 31/03/2010 ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2008-2013

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΣΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ (TEL)

ΤΕΣΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ (TEL) ΤΕΣΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ (TEL) 1. Κατά τους οικονομολόγους ποιο από τα παρακάτω είναι ένας παραγωγικός συντελεστής; I. Μια κοινή μετοχή μιας εταιρείας υπολογιστών. II. Ένα εταιρικό ομόλογο μιας πετρελαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

Οι αιτίες του χρέους των χωρών της περιφέρειας: Συμμετοχή στην ΟΝΕ και ελλείμματα του ιδιωτικού τομέα

Οι αιτίες του χρέους των χωρών της περιφέρειας: Συμμετοχή στην ΟΝΕ και ελλείμματα του ιδιωτικού τομέα ΣΥΝΟΨΗ 21 ΣΥΝΟΨΗ Οι αιτίες του χρέους των χωρών της περιφέρειας: Συμμετοχή στην ΟΝΕ και ελλείμματα του ιδιωτικού τομέα 1. Η αναταραχή στην Ευρωζώνη οφείλεται στην παγκόσμια κρίση χρηματιστικοποίησης η

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 8 η Μελετη «Εξελιξεις και Τασεις της Αγορας»

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 8 η Μελετη «Εξελιξεις και Τασεις της Αγορας» ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 8 η Μελετη «Εξελιξεις και Τασεις της Αγορας» Το βασικό συμπέρασμα: Η επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων μετά την ανακήρυξη του δημοψηφίσματος στο τέλος του Ιουνίου διέκοψε την ασθενική

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνής Οικονομική. Paul Krugman Maurice Obsfeld

Διεθνής Οικονομική. Paul Krugman Maurice Obsfeld Paul Krugman Maurice Obsfeld Διεθνής Οικονομική Κεφάλαιο 21 Η Διεθνής Αγορά Κεφαλαίου και τα κέρδη από το Εμπόριο Διεθνής Τραπεζική Λειτουργία και Διεθνής Κεφαλαιαγορά Φιλίππου Ευαγγελία Α.Μ. 1207 Μ069

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 15. Οι δηµόσιες δαπάνες και ηχρηµατοδότησή τους

Κεφάλαιο 15. Οι δηµόσιες δαπάνες και ηχρηµατοδότησή τους Κεφάλαιο 15 Οι δηµόσιες δαπάνες και ηχρηµατοδότησή τους Ο κρατικός προϋπολογισµός: εδοµένα και αριθµοί Συνολικές δηµόσιες δαπάνες: τρειςκατηγορίεςδηµοσίων δαπανών ηµόσιες δαπάνες (G) Μεταβιβαστικές πληρωµές

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 1

ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 1 Οκτώβριος 2010 1. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 1 Η ελληνική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις τις τελευταίες δεκαετίες. Κύρια χαρακτηριστικά της κρίσης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ Ενότητα 6: Δημόσιο Χρέος και Ελλείμματα του Κρατικού Προϋπολογισμού Κουτεντάκης Φραγκίσκος Γαληνού Αργυρώ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5. Αποταμίευση και επένδυση σε μια ανοικτή οικονομία

Κεφάλαιο 5. Αποταμίευση και επένδυση σε μια ανοικτή οικονομία Κεφάλαιο 5 Αποταμίευση και επένδυση σε μια ανοικτή οικονομία Περίγραμμα κεφαλαίου Ισοζύγιο Πληρωμών Ισορροπία της αγοράς αγαθών σε μια ανοικτή οικονομία Αποταμίευση και επένδυση σε μια μικρή ανοικτή οικονομία

Διαβάστε περισσότερα

Τα αίτια της πρόσφατης παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης

Τα αίτια της πρόσφατης παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης Τα αίτια της πρόσφατης παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης Χρήστος Καμπόλης Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικών & Χρηματοοικονομικής, ALBA Graduate Business School, και Επιστημονικός Συνεργάτης, International

Διαβάστε περισσότερα

Γλωσσάριο χρηματοπιστωτικών όρων

Γλωσσάριο χρηματοπιστωτικών όρων Γλωσσάριο χρηματοπιστωτικών όρων Η οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση που ξέσπασε το 2008 με την κατάρρευση της Lehman Brothers πυροδότησε τη μεγαλύτερη ύφεση που έχει γνωρίσει μεταπολεμικά η παγκόσμια

Διαβάστε περισσότερα

Credit Risk Διάλεξη 5

Credit Risk Διάλεξη 5 Πανεπιστήμιο Πειραιώς ΠΜΣ στην «Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου» Credit Risk Διάλεξη 5 Μια αναφορά στα τιτλοποιημένα αξιόγραφα Μιχάλης Ανθρωπέλος anthropel@unipi.gr http://web.xrh.unipi.gr/faculty/anthropelos

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία «Economist» 11/05/2015. Κυρίες και Κύριοι,

Ομιλία «Economist» 11/05/2015. Κυρίες και Κύριοι, Ομιλία «Economist» 11/05/2015 Κυρίες και Κύριοι, Μετά από 6 χρόνια βαθιάς ύφεσης, το 2014, η Ελληνική οικονομία επέστρεψε σε θετικούς ρυθμούς, οι οποίοι μπορούν να ενισχυθούν. Παράλληλα, διαφαίνονται προοπτικές

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία κ. Οδυσσέα Κυριακόπουλου. στην εκδήλωση του Economia Business Tank. και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών. με θέμα :

Ομιλία κ. Οδυσσέα Κυριακόπουλου. στην εκδήλωση του Economia Business Tank. και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών. με θέμα : Ομιλία κ. Οδυσσέα Κυριακόπουλου στην εκδήλωση του Economia Business Tank και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών με θέμα : «Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση και η Ελλάδα» Αμφιθέατρο Μεγάρου Καρατζά, Αιόλου 82-84

Διαβάστε περισσότερα

Σημείωμα για το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής για τον μηχανισμό στήριξης από την Ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο 2/5/2010

Σημείωμα για το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής για τον μηχανισμό στήριξης από την Ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο 2/5/2010 Σημείωμα για το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής για τον μηχανισμό στήριξης από την Ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο 2/5/2010 Η Ελλάδα, με τη συμφωνία του προγράμματος οικονομικής πολιτικής ολοκληρώνει

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα B Τριμήνου 2009

Αποτελέσματα B Τριμήνου 2009 Αποτελέσματα B Τριμήνου 2009 Αύξηση καθαρών κερδών σε 88εκ., 9% υψηλότερα σε σχέση με το Α τρίμηνο Διπλασιασμός οργανικών κερδών σε 61εκ. το Β τρίμηνο, από 33εκ. το Α τρίμηνο Αύξηση χορηγήσεων Ομίλου προς

Διαβάστε περισσότερα

Ενημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ;

Ενημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ; Ενημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ; Από την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με χαμηλά επίπεδα επενδύσεων. Απαιτούνται

Διαβάστε περισσότερα

Προτάσεις πολιτικής για τη διαχείριση προβληµατικών χαρτοφυλακίων δανείων

Προτάσεις πολιτικής για τη διαχείριση προβληµατικών χαρτοφυλακίων δανείων Προτάσεις πολιτικής για τη διαχείριση προβληµατικών χαρτοφυλακίων δανείων Κερασίνα Ραυτοπούλου Σύµβουλος Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης στον Χρηµατοπιστωτικό Τοµέα 1 Εισαγωγή Στην Ελλάδα η οικονοµική κρίση

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Δημοσιονομικά στοιχεία για την περίοδο 2010 2013

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Δημοσιονομικά στοιχεία για την περίοδο 2010 2013 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ Πειραιάς, 13 Οκτωβρίου 2014 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Δημοσιονομικά στοιχεία για την περίοδο 2010 2013 H Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοινώνει τα δημοσιονομικά στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα: Μεταρρυθμίσεις και ευκαιρίες σε μία κρίσιμη συγκυρία. Δημήτρης Βαγιανός Νίκος Βέττας Κώστας Μεγήρ 1.

Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα: Μεταρρυθμίσεις και ευκαιρίες σε μία κρίσιμη συγκυρία. Δημήτρης Βαγιανός Νίκος Βέττας Κώστας Μεγήρ 1. Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα: Μεταρρυθμίσεις και ευκαιρίες σε μία κρίσιμη συγκυρία Δημήτρης Βαγιανός Νίκος Βέττας Κώστας Μεγήρ 1 London School of Economics, CEPR και NBER Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

10 Δεκεμβρίου 2009. Πανεπιστήμιο Κύπρου

10 Δεκεμβρίου 2009. Πανεπιστήμιο Κύπρου Η οικονομική κρίση και το μέλλον της Κυπριακής οικονομίας 10 Δεκεμβρίου 2009 Πανεπιστήμιο Κύπρου Δημόσια Οικονομικά 2009 Έσοδα 2009 2008 2009 2009 εκ. εκ. 2008 εκ. 2008 (%) ΤΕΠ 1.460,0 1.718,5 258,5 15,0

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2010

Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2010 Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2010 Βελτίωση δεικτών ρευστότητας και κεφαλαιακής επάρκειας του Ομίλου παρά τη δυσμενή συγκυρία Καθαρά κέρδη 105εκ. 1 το εννεάμηνο του 2010, μειωμένα κατά 62% έναντι της αντίστοιχης

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΗΜΑΤΟΠIΣΤΩΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠTΙΚΕΣ ΤΟΥ REAL ESTATE. του ΙΩΑΝΝΗ Α. ΜΟΥΡΜΟΥΡΑ Καθηγητή Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Προέδρου ΣΟΕ

Η ΧΡΗΜΑΤΟΠIΣΤΩΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠTΙΚΕΣ ΤΟΥ REAL ESTATE. του ΙΩΑΝΝΗ Α. ΜΟΥΡΜΟΥΡΑ Καθηγητή Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Προέδρου ΣΟΕ Η ΧΡΗΜΑΤΟΠIΣΤΩΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠTΙΚΕΣ ΤΟΥ REAL ESTATE του ΙΩΑΝΝΗ Α. ΜΟΥΡΜΟΥΡΑ Καθηγητή Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Προέδρου ΣΟΕ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Έχουν ήδη περάσει δύο χρόνια από την έναρξη της παγκόσμιας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΠΕΤΥΧΕ Ή ΑΠΕΤΥΧΕ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ;

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΠΕΤΥΧΕ Ή ΑΠΕΤΥΧΕ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ; τ' ; ί ΤΙ Ι«* Α - : ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΚΤΙΚΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ: ΚΑΡΑΚΑΛΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΗΤΡΩΟΥ: 2005110 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Chapter 4: Financial Markets. 1 of 32

ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Chapter 4: Financial Markets. 1 of 32 ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Copyright 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Macroeconomics, 5/e Olivier Blanchard 1 of 32 4-1 Η Ζήτηση Χρήματος Το χρήμα, το οποίο μπορείτε να χρησιμοποιείτε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Στη διαδρομή της ιστορίας, το χρήμα έχει καταπιέσει τους ανθρώπους

Διαβάστε περισσότερα

3.2 Ισοζύγιο πληρωµών

3.2 Ισοζύγιο πληρωµών 3 Ισοζύγιο πληρωµών 3.1 Εισαγωγή ιεθνή οικονοµία Ύφεση στην Γερµανία οικονοµίες του Ευρώ Αυξηση των αµερικανικών επιτοκίων διεθνή επιτόκια και δολάριο($) Χρηµατοοικονοµική κρίση στην Ασία Ανοιχτή οικονοµία

Διαβάστε περισσότερα

Μακροοικονομική Κεφάλαιο 4 Κατανάλωση, αποταμίευση και επένδυση. 4.1 Κατανάλωση και αποταμίευση

Μακροοικονομική Κεφάλαιο 4 Κατανάλωση, αποταμίευση και επένδυση. 4.1 Κατανάλωση και αποταμίευση Μακροοικονομική Κεφάλαιο 4 Κατανάλωση, αποταμίευση και επένδυση 4.1 Κατανάλωση και αποταμίευση 1) Χωρίς πληθωρισμό και με ονομαστικό επιτόκιο (i).03, κάποιος μπορεί να ανταλλάξει μια μονάδα σημερινής κατανάλωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ. Φορολογική Πολιτική και Οικονομική Ανάπτυξη

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ. Φορολογική Πολιτική και Οικονομική Ανάπτυξη ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Φορολογική Πολιτική και Οικονομική Ανάπτυξη Στόχος μαθήματος Κατανόηση των τρόπων με τους οποίους η φορολογική πολιτική μπορεί να επηρεάσει την ευημερία μιας κοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ημερομηνία: Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Ημερομηνία: Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ημερομηνία: Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 Θέμα: Ομιλία Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση Οικονομικών Αποτελεσμάτων η Ετήσια Γενική Συνέλευση 2 Σεπτεμβρίου 2009

Παρουσίαση Οικονομικών Αποτελεσμάτων η Ετήσια Γενική Συνέλευση 2 Σεπτεμβρίου 2009 Παρουσίαση Οικονομικών Αποτελεσμάτων 2008 9 η Ετήσια Γενική Συνέλευση 2 Σεπτεμβρίου 2009 Αγαπητοί μέτοχοι, αγαπητοί συνεργάτες Σας καλωσορίζω και εγώ με την σειρά μου, στην 9 η Ετήσια Γενική Συνέλευση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Δημοσιονομική πολιτική Η επέμβαση του κράτους γίνεται με τη μεταβολή

Διαβάστε περισσότερα

'Ολα τα σκληρά νέα μέτρα για την διάσωση της οικονομίας, και τα ποσά που θα εξοικονομηθούν από αυτά.

'Ολα τα σκληρά νέα μέτρα για την διάσωση της οικονομίας, και τα ποσά που θα εξοικονομηθούν από αυτά. Ολα τα σκληρά νέα μέτρα για την διάσωση της οικονομίας, και τα ποσά που θα εξοικονομηθούν από αυτά. Η Ελλάδα, με τη συμφωνία του προγράμματος οικονομικής πολιτικής ολοκληρώνει σχεδόν τις διαδικασίες που

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικά Στοιχεία Α Τριμήνου 2017

Οικονομικά Στοιχεία Α Τριμήνου 2017 Οικονομικά Στοιχεία Α Τριμήνου 2017 Καθαρά Κέρδη 37εκ. το Α τρίμηνο 2017, εκ των οποίων 29εκ. από τις διεθνείς δραστηριότητες Οργανικά κέρδη προ προβλέψεων αυξημένα κατά 9,6% σε ετήσια βάση Νέα μη εξυπηρετούμενα

Διαβάστε περισσότερα

Κέρδη 0,5 εκατ. στο πρώτο εξάμηνο του 2015

Κέρδη 0,5 εκατ. στο πρώτο εξάμηνο του 2015 Κέρδη 0,5 εκατ. στο πρώτο εξάμηνο του 2015 Οριακή κερδοφορία για τους πρώτους έξι μήνες Στο 61% τα ΜΕΔ Παραμένουν η μεγαλύτερη πρόκληση Ενθαρρυντικές οι εξελίξεις στην αγορά ακινήτων Θετικό το μομέντουμ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ Εισαγωγή Ο σκοπός της διαχείρισης του ενεργητικού και παθητικού μιας τράπεζας είναι η μεγιστοποίηση του πλούτου των μετόχων. Η επίτευξη αυτού

Διαβάστε περισσότερα

Η κρίση γεννά κεντρικές οικονομικές διοικήσεις*

Η κρίση γεννά κεντρικές οικονομικές διοικήσεις* 116 ΠΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Η κρίση γεννά κεντρικές οικονομικές διοικήσεις* Στο άρθρο με τίτλο «Κρίσεις: Είναι δυνατόν να αποτελούν κατασκευασμένο προϊόν;» εξετάστηκε η προκληθείσα, από μια ομάδα μεγάλων τραπεζιτών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Μακροοικονομική Θεωρία Υπόδειγμα IS/LM Στο υπόδειγμα IS/LM εξετάζονται

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2009

Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2009 Αποτελέσματα Εννεαμήνου Καθαρά κέρδη 111εκ. το Γ τρίμηνο, αυξημένα κατά 26,6% έναντι του Β τριμήνου Αύξηση προ προβλέψεων κερδών στο τρίμηνο κατά 6,4% σε 414εκ., ιστορικά τα υψηλότερα σε τριμηνιαία βάση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς»

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς» ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς» Εισαγωγή: Η 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς» εκπονήθηκε από το Κέντρο Στήριξης Επιχειρηματικότητας του Δήμου Αθηναίων τον Ιούλιο

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Ο ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Ο ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ομοσπονδία Τραπεζοϋπαλληλικών Οργανώσεων Ελλάδος Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Ο ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αριθμός Εργαζόμενων ΕΛΛΑΔΑ & Δ. ΕΥΡΩΠΗ 3 7 1.162 Η.Π.Α. 2 4 1.715 ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ 5 6 1.629 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ 3 8 1.031 ΣΥΝΟΛΟ 13 24 5.

Αριθμός Εργαζόμενων ΕΛΛΑΔΑ & Δ. ΕΥΡΩΠΗ 3 7 1.162 Η.Π.Α. 2 4 1.715 ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ 5 6 1.629 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ 3 8 1.031 ΣΥΝΟΛΟ 13 24 5. ΤΙΤΑΝ Α.Ε. ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΟΜΙΛΟ Η ΤΙΤΑΝ Α.Ε. είναι ένας Όμιλος εταιριών με μακρόχρονη πορεία στη βιομηχανία τσιμέντου. Ιδρύθηκε το 1902 και η έδρα του βρίσκεται στα Άνω Πατήσια. Ο Όμιλος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΙΙ (ΕΠΑ.Λ.) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9,10

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΙΙ (ΕΠΑ.Λ.) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9,10 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ 2009 2017 : ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9,10 1 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΙΙ (ΕΠΑ.Λ.) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2009 2017 ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9,10 Να απαντήσετε αν

Διαβάστε περισσότερα

Δομή του δημοσίου χρέους στην Ελλάδα Σύνθεση και διάρκεια λήξης

Δομή του δημοσίου χρέους στην Ελλάδα Σύνθεση και διάρκεια λήξης Δομή του δημοσίου χρέους στην Ελλάδα Σύνθεση και διάρκεια λήξης Στην Ελλάδα η μη ρεαλιστική πρόβλεψη του ταμειακού ελλείμματος κατά το έτος 2009, εξαιτίας της υπερεκτίμησης των εσόδων και της αύξησης των

Διαβάστε περισσότερα

Οικονοµική κρίση Ιστορική αναδροµή

Οικονοµική κρίση Ιστορική αναδροµή Οικονοµική κρίση Ιστορική αναδροµή Ηχώραμαςβρίσκεταιωςγνωστόνστομέσονμιας δεινής οικονομικής κρίσης. Βέβαια δεν είναι η πρώτη φορά, ούτεγιατηνελλάδα, αλλάούτεκαιγιατην παγκόσμια οικονομία. Με συντομία

Διαβάστε περισσότερα

Δ. Κ. ΜΑΡΟΥΛΗΣ Διευθυντής Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank. H Ελληνική Εμπειρία ως Οδηγός για την Κύπρο

Δ. Κ. ΜΑΡΟΥΛΗΣ Διευθυντής Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank. H Ελληνική Εμπειρία ως Οδηγός για την Κύπρο Δ. Κ. ΜΑΡΟΥΛΗΣ Διευθυντής Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank H Ελληνική Εμπειρία ως Οδηγός για την Κύπρο Διάρθρωση Παρουσίασης Α. Γιατί επιδιώκεται η ένταξη στη Ζώνη του Ευρώ από μικρές οικονομίες

Διαβάστε περισσότερα

Εάν το ποσοστό υποχρεωτικών καταθέσεων είναι 25% και υπάρξει μια αρχική κατάθεση όψεως 2.000 σε μια εμπορική Τράπεζα, τότε η μέγιστη ρευστότητα που μπορεί να δημιουργηθεί από αυτή την κατάθεση είναι: Α.

Διαβάστε περισσότερα

Μακροοικονομική. Η ζήτηση χρήματος

Μακροοικονομική. Η ζήτηση χρήματος Μακροοικονομική Η ζήτηση χρήματος Θα εξετάσουμε τη ζήτηση χρήματος (ρευστού) μέσα στην οικονομία και τους παράγοντες που την επηρεάζουν. Βασικοί παράγοντες για τη διακράτηση ρευστών είναι για συναλλαγές,

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα για την εξαμηνία που έξηξε στις 30 Ιουνίου 2013 Επισυνάπτεται ανακοίνωση της εταιρείας Laiki Capital Public Co Ltd.

Αποτελέσματα για την εξαμηνία που έξηξε στις 30 Ιουνίου 2013 Επισυνάπτεται ανακοίνωση της εταιρείας Laiki Capital Public Co Ltd. 0067/00004222/el Εξαμηνιαία Οικονομική Έκθεση LAIKI CAPITAL PUBLIC CO LTD Αποτελέσματα για την εξαμηνία που έξηξε στις 30 Ιουνίου 2013 Επισυνάπτεται ανακοίνωση της εταιρείας Laiki Capital Public Co Ltd.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΡΙΣΗ ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΕ ΚΑΘΩΣ ΛΕΝΕ;

Η ΚΡΙΣΗ ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΕ ΚΑΘΩΣ ΛΕΝΕ; Η ΚΡΙΣΗ ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΕ ΚΑΘΩΣ ΛΕΝΕ; Καθώς έχουν περάσει, από το 2008 οπότε και ξέσπασε η μεγαλύτερη καπιταλιστική κρίση μετά την κρίση του 1929, οι πάντες σχεδόν συμπεριφέρονται σαν να έχει ξεπεραστεί η κρίση

Διαβάστε περισσότερα

Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής - Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής είναι ο δίαυλος μέσω του οποίου οι μεταβολές

Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής - Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής είναι ο δίαυλος μέσω του οποίου οι μεταβολές Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής - Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής είναι ο δίαυλος μέσω του οποίου οι μεταβολές στον χρηματοπιστωτικό τομέα (στην αγορά χρήματος) επηρεάζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Περιόδου από 1 ης Ιανουαρίου 2009 έως 30 ης Σεπτεμβρίου 2009

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Περιόδου από 1 ης Ιανουαρίου 2009 έως 30 ης Σεπτεμβρίου 2009 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Περιόδου από 1 ης Ιανουαρίου 2009 έως 30 ης Σεπτεμβρίου 2009 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΜΕΓΕΘΩΝ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΝΝΕΑΜΗΝΟΥ 2009 Κέρδη προ φόρων, 160,32 εκ. ευρώ, έναντι κερδών 2,00 εκ. ευρώ, κατά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2011 Μάθημα: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ημερομηνία και ώρα εξέτασης: ευτέρα, 6 Ιουνίου 2011

Διαβάστε περισσότερα

1 Δεκεµβρίου 2012: Ωριµάζει, λήγει, οµόλογο αξίας 250 εκατοµµυρίων Ευρώ.

1 Δεκεµβρίου 2012: Ωριµάζει, λήγει, οµόλογο αξίας 250 εκατοµµυρίων Ευρώ. ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΠΟΥ ΕΠΙΤΕΥΧΘΗΚΕ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΝΤ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΣΤΙΣ 26 27 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 Α. Οι δόσεις θα καταβληθούν στις 13 Δεκεµβρίου 2012. Οι δόσεις που θα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Στη διαδρομή της ιστορίας, το χρήμα έχει καταπιέσει τους ανθρώπους

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ

ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ Κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι, Ευχαριστώ για την παρουσία σας σημερινή εκδήλωση. Ευχαριστώ επίσης την Ο.Κ.Ε. και το Πρόεδρό της, κ. Πολυζωγόπουλο, για την τιμή που μου έκαναν να μου ζητήσουν να μιλήσω

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ Χωρίζεται σε δύο μεγάλες περιοχές: -ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ -ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Η συμπεριφορά της οικονομικής μονάδας (καταναλωτής, νοικοκυριό, επιχείρηση, αγορά). Εξετάζει θέματα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Σταθεροποιητική πολιτική Πολιτική για τη σταθεροποίηση του προϊόντος

Διαβάστε περισσότερα

Κεφ. 13, Ισοζύγιο Πληρωμών και οι Εθνικοί Λογαριασμοί

Κεφ. 13, Ισοζύγιο Πληρωμών και οι Εθνικοί Λογαριασμοί , Κεφ. 13, Ισοζύγιο Πληρωμών και οι Εθνικοί Λογαριασμοί Το Ισοζύγιο Πληρωμών: θέματα 1. Το ισοζύγιο πληρωμών και οι επί μέρους λογαριασμοί. 2. Το ελληνικό ισοζύγιο πληρωμών. 3. Η λογιστική του ισοζυγίου

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ O Υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε στην

Διαβάστε περισσότερα

Όμιλος ATEbank - Αποτελέσματα Έτους 2009

Όμιλος ATEbank - Αποτελέσματα Έτους 2009 1 Όμιλος ATEbank - Αποτελέσματα Έτους 2009 23 Μαρτίου 2010 ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ Η ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΑΙ Η ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Σημαντική ενίσχυση των προβλέψεων κατά 825,3εκ. (2008 204,2εκ.)

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 21: Αντιμετωπίζοντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες

Κεφάλαιο 21: Αντιμετωπίζοντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες Μυρτώ - Σμαρώ Γιαλαμά Α.Μ.: 1207 Μ 075 Διεθνής Πολιτική Οικονομία Μάθημα: Γεωπολιτική των Κεφαλαιαγορών Κεφάλαιο 21: Αντιμετωπίζοντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες 1. Τι είναι η παγκόσμια αγορά συναλλάγματος;

Διαβάστε περισσότερα

- Εξέλιξη βασικών μακροοικονομικών δεικτών

- Εξέλιξη βασικών μακροοικονομικών δεικτών - Εξέλιξη βασικών μακροοικονομικών δεικτών Σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία, το δ τρίμηνο 2014, το βουλγαρικό ΑΕΠ ενισχύθηκε κατά 1,3% σε ετήσια βάση και κατά 0,4% σε τριμηνιαία βάση. Σε ό,τι αφορά το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ GEORGE CHOULIARAKIS. ALTERNATE MINISTER OF FINANCE, Greece

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ GEORGE CHOULIARAKIS. ALTERNATE MINISTER OF FINANCE, Greece THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ GEORGE CHOULIARAKIS ALTERNATE MINISTER OF FINANCE, Greece TO THE 20 th ROUNDTABLE WITH THE GOVERNMENT OF GREECE EUROPE: SHAKEN AND STIRRED? GREECE: A SKILFUL ACORBAT? ΤΕΤΑΡΤΗ 22 ΙΟΥΝΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΗ ΣΩΤΗΡΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ ΔΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΪΌΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΗ ΣΩΤΗΡΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ ΔΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΪΌΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΗ ΣΩΤΗΡΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ ΔΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΪΌΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ) Η μελέτη έχει ως στόχο να εκτιμήσει το

Διαβάστε περισσότερα

Δελτίο τύπου. Το 2016 η ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας

Δελτίο τύπου. Το 2016 η ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας Δελτίο τύπου Λευκωσία, 13 Μαρτίου 2015 Το 2016 η ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας Αναθεωρούνται οι προβλέψεις της ΕΥ για την πορεία του κυπριακού ΑΕΠ το 2015 από αύξηση 0,3% σε μείωση 0,4%. Για το 2016

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ 1 ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 219 Χορηγός: 27 Αυγούστου 219 2 Το ΙΟΒΕ διεξάγει κάθε μήνα από το 1981 Έρευνες

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Το ισοζύγιο πληρωμών Το ισοζύγιο πληρωμών (Balance of Payments) μιας

Διαβάστε περισσότερα

Θαλάσσιες Κατασκευές: Χρηματοδότηση

Θαλάσσιες Κατασκευές: Χρηματοδότηση Operational Programme Education and Lifelong Learning Continuing Education Programme for updating Knowledge of University Graduates: Modern Development in Offshore Structures AUTh TUC 11.3.1 Θαλάσσιες

Διαβάστε περισσότερα

EPSILON EUROPE PLC. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2017

EPSILON EUROPE PLC. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2017 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Έτος που έληξε στις ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛΙΔΑ Ενοποιημένη κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων 1 Ενοποιημένη κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης 2

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Εμμανουήλ-Μάριος Λ. Οικονόμου Διδάκτωρ Οικονομικών Τμήματος Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Μάρτιος 2017 ΔΙΑΛΕΞΗ 4 η : Τα μακροοικονομικά μεγέθη

Διαβάστε περισσότερα

«Η αγορά Εργασίας σε Κρίση»

«Η αγορά Εργασίας σε Κρίση» «Η αγορά Εργασίας σε Κρίση» Θέμα: «Εξελίξεις και προοπτικές στην Ανταγωνιστικότητα» Παναγιώτης Πετράκης Καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, ΕΚΠΑ 9 Ιουλίου 2012 1 Περιεχόμενα Διάλεξης 1. Η εξέλιξη

Διαβάστε περισσότερα

Αγορές. in DEEP ANALYSIS. Μείωση του Συστημικού Κινδύνου στις Διεθνείς Αγορές. Α γ ο ρ έ ς. Κύρια Σημεία

Αγορές. in DEEP ANALYSIS. Μείωση του Συστημικού Κινδύνου στις Διεθνείς Αγορές. Α γ ο ρ έ ς. Κύρια Σημεία Είναι Πράγματι οι Γερμανοί Φτωχότεροι από τους Έλληνες, in DEEP ANALYSIS Αγορές Μείωση του Συστημικού Κινδύνου στις Διεθνείς Αγορές του Στρατή Κωνσταντίνου in DEEP ANALYSIS Η κατανομή του πλούτου μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΣΤΙΣ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 2006

ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΣΤΙΣ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 2006 ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΣΤΙΣ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 2006 Βάσει των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης Οι Ενδιάμεσες Συνοπτικές Ενοποιημένες

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2008

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2008 Αθήνα, 6 Μαΐου 2008 Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2008 Αύξηση Καθαρών Κερδών Ομίλου κατά 5,7% σε 215εκ. Ενίσχυση Οργανικών προ φόρων Κερδών κατά 24,2% σε 234εκ. Πενταπλασιασμός Κερδών από τη «Νέα Ευρώπη» σε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΣΕ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ

ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΣΕ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΣΕ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ Σύντομη Περιγραφή της μελέτης περίπτωσης / Εκπαιδευτικοί στόχοι Η συγκεκριμένη μελέτη επιχειρεί μία εστιασμένη προσέγγιση στον

Διαβάστε περισσότερα

Ο Μ Ι Λ Ο Σ A T E b a n k - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2009

Ο Μ Ι Λ Ο Σ A T E b a n k - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2009 26Αυγούστου 2009 Ο Μ Ι Λ Ο Σ A T E b a n k - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2009 Καθαρά κέρδη Ομίλου: 71,3εκ. (+1,8%), Τράπεζα: 84,7 (+56,9%) Διατήρηση υψηλών ρυθμών αύξησης χορηγήσεων (22,9% έναντι 7,6% της

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΟΛΥΖΩΓΟΠΟΥΛΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Ο.Κ.Ε. ΑΘΗΝΑ 25 ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 «Ο

ΟΜΙΛΙΑ ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΟΛΥΖΩΓΟΠΟΥΛΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Ο.Κ.Ε. ΑΘΗΝΑ 25 ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 «Ο ΟΜΙΛΙΑ ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΟΛΥΖΩΓΟΠΟΥΛΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Ο.Κ.Ε. ΑΘΗΝΑ 25 ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 «Ο ρόλος του χρηματοπιστωτικού συστήματος για την έξοδο από την κρίση και η συμβολή του για μακροχρόνια οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη»

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ A ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2005

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ A ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2005 Αθήνα, 11 Αυγούστου 2005 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ A ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2005 Με βάση τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης (.Π.Χ.Π) Σηµαντική Αύξηση Καθαρών Κερδών 39% ( 225εκ.) υναµική Ενίσχυση

Διαβάστε περισσότερα

«Οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας το 2008» του Γκίκα Α. Χαρδούβελη

«Οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας το 2008» του Γκίκα Α. Χαρδούβελη «Οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας το 2008» του Γκίκα Α. Χαρδούβελη Καθηγητής στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς και Οικονομικός Σύμβουλος του Ομίλου

Διαβάστε περισσότερα

Ομόλογο καλείται η μορφή επένδυσης μεταξύ δύο αντισυμβαλλομένων μελών όπου ο ένας «δανείζεται» χρήματα και καλείται εκδότης (πχ. κράτος ή εταιρίες) και ο άλλος «δανείζει» χρήματα και καλείται κάτοχος (πχ.

Διαβάστε περισσότερα

Οι ελληνικές τράπεζες δεν κινδυνεύουν από την κρίση

Οι ελληνικές τράπεζες δεν κινδυνεύουν από την κρίση Οι ελληνικές τράπεζες δεν κινδυνεύουν από την κρίση Η φερεγγυότητα των ελληνικών τραπεζών δεν κινδυνεύει απ' αυτή την κρίση, διότι δεν υπάρχουν οι δίαυλοι για τη μετάδοση στην Ελλάδα των προβλημάτων που

Διαβάστε περισσότερα

Σύνοψη και προοπτικές για το μέλλον

Σύνοψη και προοπτικές για το μέλλον Σύνοψη και προοπτικές για το μέλλον Δημήτρης Βαγιανός (LSE), Νίκος Βέττας (ΟΠΑ & ΙΟΒΕ), Κώστας Μεγήρ (Yale), Χριστόφορος Πισσαρίδης (LSE) Αθήνα, 2 Οκτωβρίου 2017 Εθνικό Εισόδημα 48.000 ΑΕΠ κατά κεφαλή

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΜΕΣΩΣ ΕΠΟΜΕΝΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΜΕΤΟΧΩΝ

Η ΑΜΕΣΩΣ ΕΠΟΜΕΝΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΜΕΤΟΧΩΝ Η ΑΜΕΣΩΣ ΕΠΟΜΕΝΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΜΕΤΟΧΩΝ Οι Παράμετροι που Δημιουργούν τις Νέες Προσδοκίες Το επόμενο και τελικό στοίχημα --μέχρι το επόμενο-- που καλείται να προεξοφλήσει το Ελληνικό Χρηματιστήριο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ Απρίλιος 2017

ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ Απρίλιος 2017 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚYΠΡΟY ΕΥΡΩΣYΣΤΗΜΑ ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ Απρίλιος 217 Σύνοψη αποτελεσμάτων για την Κύπρο και τη ζώνη του ευρώ 1 Προσφορά δανείων (κριτήρια χορήγησης) Σύνοψη αποτελεσμάτων Κριτήρια

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες Μορφές Χρηματοδότησης. Διάλεξη 2 Εμπορική Πίστωση

Σύγχρονες Μορφές Χρηματοδότησης. Διάλεξη 2 Εμπορική Πίστωση Σύγχρονες Μορφές Χρηματοδότησης Διάλεξη 2 Εμπορική Πίστωση Εμπορική πίστωση Οι πωλήσεις σε μια επιχείρηση μπορεί να πραγματοποιηθούν είτε με την λήψη μετρητών είτε με την παροχή εμπορικής πίστωσης. Γιατί

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά Χαρακτηριστικά

Βασικά Χαρακτηριστικά Βασικά Χαρακτηριστικά Η οικονομία της Κύπρου μπορεί να χαρακτηριστεί, γενικά, ως μικρή, ανοικτή και δυναμική, με τις υπηρεσίες να αποτελούν την κινητήριο δύναμή της. Με την προσχώρηση της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΟΣ MARFIN POPULAR BANK ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ

ΟΜΙΛΟΣ MARFIN POPULAR BANK ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΟΜΙΛΟΣ MARFIN POPULAR BANK ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ 31.12.2010 Η επιτυχής ολοκλήρωση της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου με την άντληση 488.2

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Έτους 2011

Αποτελέσματα Έτους 2011 Αποτελέσματα Έτους 2011 Ικανοποιητικά Λειτουργικά Αποτελέσματα (- 29εκ.) το 2011, παρά τη βαθιά ύφεση της ελληνικής οικονομίας Συνολικές Ζημιές Μετά από Φόρους 5,5δισ., εκ των οποίων 4,6δισ. από το PSI

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Χρηματοοικονομικές έννοιες

Βασικές Χρηματοοικονομικές έννοιες Βασικές Χρηματοοικονομικές έννοιες 1 Περιεχόμενα Χρηματοπιστωτικό σύστημα Αγορές Χρήματος Χρηματοοικονομική Διοίκηση Μακροπρόθεσμο χρέος 2 Το χρηματοπιστωτικό σύστημα Οι μονάδες οι οποίες έχουν τρέχουσες

Διαβάστε περισσότερα

Ο Μ Ι Λ Ο Σ A T E b a n k - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 9ΜΗΝΟΥ 2009

Ο Μ Ι Λ Ο Σ A T E b a n k - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 9ΜΗΝΟΥ 2009 Ο Μ Ι Λ Ο Σ A T E b a n k - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 9ΜΗΝΟΥ 2009 Καθαρά Κέρδη Ομίλου: 82,4 εκ. (-1,6%, σε επαναλαμβανόμενη βάση +6,4%), Τράπεζας: 96,3 εκ. (+46,7%), με περαιτέρω βελτίωση της προ προβλέψεων οργανικής

Διαβάστε περισσότερα

Λεωνίδας Βατικιώτης 1

Λεωνίδας Βατικιώτης 1 1 Η ανάπτυξη της οικονομίας προϋποθέτει ένα γενναίο κούρεμα του δημόσιου χρέους! Προς επίρρωση: 1. Η μέχρι τώρα πορεία της ελληνικής οικονομίας 2. Η διεθνής εμπειρία από χώρες που προχώρησαν σε διαγραφή

Διαβάστε περισσότερα

Mακροοικονομική Κεφάλαιο 7 Αγορά περιουσιακών στοιχείων, χρήμα και τιμές

Mακροοικονομική Κεφάλαιο 7 Αγορά περιουσιακών στοιχείων, χρήμα και τιμές 7.1 Τι είναι το χρήμα; Mακροοικονομική Κεφάλαιο 7 Αγορά περιουσιακών στοιχείων, χρήμα και τιμές 1) Ένα μειονέκτημα του συστήματος του αντιπραγματισμού είναι ότι Α) δεν υπάρχει εμπόριο. Β) οι άνθρωποι πρέπει

Διαβάστε περισσότερα