Εκπαιδευτικό Πρότυπο Διαχείρισης Πολιτιστικού Περιεχομένου στο Διαδίκτυο. Αθήνα 2009

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Εκπαιδευτικό Πρότυπο Διαχείρισης Πολιτιστικού Περιεχομένου στο Διαδίκτυο. Αθήνα 2009"

Transcript

1 Εκπαιδευτικό Πρότυπο Διαχείρισης Πολιτιστικού Περιεχομένου στο Διαδίκτυο Αθήνα 2009

2 Εκπαιδευτικό Πρότυπο Διαχείρισης Πολιτιστικού Περιεχομένου στο Διαδίκτυο

3 Εκπαιδευτικό Πρότυπο Διαχείρισης Πολιτιστικού Περιεχομένου στο Διαδίκτου Σπύρος Μπορώτης, Νίκος Ζυγουρίτσας, Νικήτας Καστής ΙΔΡΥΜΑ ΛΑΜΠΡΑΚΗ Χρ. Λαδά 3 Αθήνα Τηλ , fax , secretariat@ Κοινωνία της Πληροφορίας Άξονας Προτεραιότητας: Παιδεία και Πολιτισμός Μέτρο 1.3, Πρόσκληση 172 Αθήνα, 2009

4 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η μελέτη αυτή αποτελεί μια προσπάθεια συλλογής «καλών πρακτικών» και εκπόνησης προδιαγραφών για τη βέλτιστη παρουσίαση και αξιοποίηση του πολιτιστικού περιεχομένου για εκπαιδευτική χρήση μέσω Διαδικτυακών Κόμβων Πολιτιστικών Οργανισμών. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζονται κάποιες βασικές αρχές δόμησης των ψηφιακών πολιτιστικών πόρων σύμφωνα με τις αρχές της διαλειτουργικότητας, της παιδαγωγικής εκμετάλλευσης και χρήσης, και της παρουσίασης στο διαδίκτυο. Η προσέγγιση αυτή ακολουθείται προκειμένου να καταστεί δυνατή η αξιοποίηση των πόρων που βρίσκονται διεσπαρμένοι στα ψηφιακά αποθετήρια διαφορετικών πολιτιστικών φορέων, για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Ο στόχος αυτός αποτελεί βασική επιδίωξη και έργο πολλών διεθνών πρωτοβουλιών, με ιδιαίτερη έμφαση στη διάχυση και παιδαγωγική εκμετάλλευση της Ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται σύγχρονες και καινοτομικές τεχνολογικές προσεγγίσεις, όπως η προσέγγιση για τα «μαθησιακά αντικείμενα» και τα μεταδεδομένα που τα χαρακτηρίζουν. Η πρόκληση που εμφανίζεται στην πράξη αφορά στη διευκόλυνση των ενδιαφερομένων να αντλήσουν ένα κοινά και εκπαιδευτικά «χαρακτηρισμένο» ψηφιακό περιεχόμενο δίχως να απαιτείται να ανατρέχουν στα αποθετήρια των διαφόρων φορέων. Στο πλαίσιο αυτό, η παρούσα έκθεση προχωρεί στην περιγραφή μιας εκπαιδευτικής μεταδομής για το ψηφιακό πολιτιστικό περιεχόμενο, η οποία βασίζεται στο διεθνές εκπαιδευτικό πρότυπο μεταδεδομένων LOM. Η προσέγγιση αυτή εφαρμόζεται πιλοτικά με στόχο τους μαθητές σχολείων και τους καθηγητές τους, παρέχοντας στους εκπαιδευτικούς την ευκαιρία να φέρουν πιο κοντά τους μαθητές στην πολιτιστική κληρονομιά και στη σύγχρονη πνευματική δημιουργία. 3

5

6 Πίνακας Περιεχομένων 1 Εισαγωγή Ποιότητα στην παρουσίαση και αξιοποίηση πολιτιστικού περιεχομένου Κανονιστικό πλαίσιο Ποιότητα στην πρόσβαση: Διαλειτουργικότητα Το εννοιολογικό πρότυπο αναφοράς CIDOC CRM του ICOM Τεχνολογικές προδιαγραφές διαλειτουργικότητας Τεχνολογικές λύσεις και αρχιτεκτονικές διαλειτουργικότητας Αρχές ευχρηστίας πληροφοριακών εφαρμογών Ψηφιακό υλικό και εκπαίδευση: Μαθησιακά αντικείμενα Μαθησιακά αντικείμενα και μεταδεδομένα Μαθησιακά αντικείμενα και πολιτιστικοί οργανισμοί Συναφείς πρωτοβουλίες MELT MICHAEL & MICHAEL PLUS Europeana Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» Σύστημα διαχείρισης εκπαιδευτικού πολιτιστικού περιεχομένου Εισαγωγή Η πρόκληση Το επιχειρηματικό μοντέλο Αρχιτεκτονική του συστήματος Πολιτιστικό περιεχόμενο και εκπαιδευτική μεταδομή Μεταδομή διαχείρισης του συστήματος Οντότητα «Χρήστης» Οντότητα «Δικαίωμα» Οντότητα «Ρόλος» Οντότητα «Ρόλος Χρήστη» Οντότητα «Δικαιώματα Ρόλου» Μεταδομή διαχείρισης του περιεχομένου Οντότητα «Σχέδιο Μαθήματος» Οντότητα «Τύπος Σχεδίου Μαθήματος» Οντότητα «Υπερσύνδεσμος» Οντότητα «Εκδοτική Παραγωγή» Οντότητα «Τύπος Εκδοτικής Παραγωγής» Οντότητα «Πολιτιστικό Υλικό» Οντότητα «Τύπος Πολιτιστικού Υλικού» Οντότητα «Εκπαιδευτική Δραστηριότητα» Οντότητα «Τύπος Εκπαιδευτικής Δραστηριότητας» Εκπαιδευτική μεταδομή: Ορισμός του περιβάλλοντος μάθησης Οντότητα «Ομάδα Στόχος» Οντότητα «Γλώσσα» Οντότητα «Βαθμίδα Εκπαίδευσης» Οντότητα «Μάθημα»

7 4.3.5 Οντότητα «Τάξη» Οντότητα «Κατηγορία» Οντότητα «Ηλικιακή Ομάδα» Εκπαιδευτική μεταδομή ψηφιακών πολιτιστικών αντικειμένων Οντότητα «Ομάδα Στόχος Πολιτιστικού Αντικειμένου» Οντότητα «Γλώσσα Πολιτιστικού Αντικειμένου» Οντότητα «Βαθμίδα Εκπαίδευσης για το Αντικείμενο» Οντότητα «Μάθημα-Στόχος για το Αντικείμενο» Οντότητα «Τάξη-Στόχος για το Αντικείμενο» Οντότητα «Ηλικιακή Ομάδα Πολιτιστικού Αντικειμένου» Οντότητα «Επισυναπτόμενο» Το δέντρο γνώσης Παράρτημα Πίνακας Εικόνων Εικόνα 1 Η αρχιτεκτονική του συστήματος MELT...23 Εικόνα 2 Διαδικασία εμπλουτισμού εκπαιδευτικού περιεχομένου με μεταδεδομένα...24 Εικόνα 3 Σενάρια χρήσης των εμπλουτισμένων μεταδεδομένων (MELT)...24 Εικόνα 4 To Michael...25 Εικόνα 5 H Europeana...26 Εικόνα 6 Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη»...27 Εικόνα 7 Μια διαδρομή στη σύγχρονη ιστορία: Αρχείο Μίκη Θεοδωράκη...28 Εικόνα 8 Ορισμός χρηστών, ρόλων και δικαιωμάτων στο σύστημα...33 Εικόνα 9 Διάγραμμα ροής μεταδομών διαχείρισης περιεχομένου...39 Εικόνα 10 Εκπαιδευτική μεταδομή

8 1. Εισαγωγή Η πολιτιστική κληρονομιά ενός τόπου συνίσταται από τις θεμελιώδεις άυλες και υλικές αξίες που τον χαρακτηρίζουν και τον διακρίνουν στο παγκόσμιο στερέωμα. Ο Παρθενώνας, το μαντείο των Δελφών, η μεγάλη πυραμίδα του Χέοπα στη Γκίζα της Αιγύπτου, και οι κατασκευές των Ίνκας στο Machu-Picchu, αποτελούν συνθέσεις και κατασκευές μοναδικής αρχιτεκτονικής, οι οποίες και ελκύουν σημαντικό πλήθος επισκεπτών κάθε χρόνο. Παράλληλα, πολλά άλλα πολιτιστικά αντικείμενα και κειμήλια διατηρούνται προσεκτικά σε εξειδικευμένα μουσεία και πολιτιστικά κέντρα, συνθέτοντας συλλογές μοναδικής αξίας. Γενικότερα, στην ομπρέλα της πολιτιστικής κληρονομιάς συμπεριλαμβάνονται διάφορα μουσειακά αντικείμενα, οικοδομήματα, μνημεία, βιβλία, έγγραφα, θεατρικές παραστάσεις, μουσικά ακούσματα, είδη λαϊκής τέχνης, κλπ. Τα τελευταία χρόνια, και με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών πολυμέσων, των σύγχρονων συστημάτων διαχείρισης βάσεων δεδομένων, της XML, και του διαδικτύου, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην ψηφιοποίηση του πολιτιστικού υλικού. Πλέον, πολλά μουσεία, πολιτιστικά και επιστημονικά κέντρα, δημιουργούν, αποθηκεύουν, συντηρούν και επαναχρησιμοποιούν τα «ψηφιακά υποκατάστατα» των πολιτιστικών αντικειμένων που διατηρούν στις συλλογές τους, συμβάλλοντας έτσι στη διάχυση της γνώσης και της ιστορίας του ανθρώπινου πολιτισμού μέσω της δημιουργίας ενός «ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος». Όλα αυτά έχουν υλοποιηθεί με τη διαρκή και φιλότιμη συμπαράσταση και υποστήριξη τόσο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όσο και των κατά τόπους εθνικών πρωτοβουλιών. Η ραγδαία αύξηση του ψηφιακού-πολιτιστικού πλούτου έχει οδηγήσει στην ανάγκη, και παράλληλα στην ευκαιρία εκμετάλλευσής του για εκπαιδευτικούς σκοπούς, στα πλαίσια της τυπικής (formal), της μη-τυπικής (non-formal), και της άτυπης (informal) εκπαίδευσης. Πλέον, ο κάθε εκπαιδευτικός, ο κάθε μαθητής, ο κάθε γονιός και γενικότερα ο κάθε πολίτης μπορεί να χρησιμοποιήσει το εν λόγω περιεχόμενο προκειμένου αντίστοιχα να εκπαιδεύσει, να εκπαιδευτεί, να ενημερώσει, και να ενημερωθεί. Το ψηφιακό αυτό υλικό μπορεί εύκολα να αποτελέσει αντικείμενο επίσκεψης, μελέτης, και χρήσης μέσω του ψηφιακού καναλιού. Επιπλέον, μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τη δημιουργία άλλου υλικού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε παρουσιάσεις, εκθέσεις, εκδόσεις, διδακτικά έργα, κλπ., χωρίς να απαιτείται πρόσβαση στα αρχικά αντικείμενα, αλλά μόνο στα ψηφιακά τους υποκατάστατα. Με τον τρόπο αυτό, τα «ψηφιακά υποκατάστατα» αποκτούν τη δική τους αξία, η οποία πολλαπλασιάζεται με τις τυχόν διαμορφώσεις και χρήσεις τους, καθώς και τα ποικίλα περιβάλλοντα χρήσης, εντασσόμενα σε διαφορετικές ψηφιακές συλλογές. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζεται στην πράξη όμως έγκειται στο γεγονός ότι δεν υπάρχουν δοκιμασμένες λύσεις εύκολης πρόσβασης και ανάκτησης του πλούτου αυτού που βρίσκεται διεσπαρμένος στις ψηφιακές συλλογές διαφόρων φορέων. Κατ επέκταση, το πρόβλημα οφείλεται στην απουσία εκείνων των προϋποθέσεων που επιτρέπουν την ομαλή διασύνδεση μεταξύ των διαφορετικών συλλογών, και περιγράφονται από τις έννοιες της συντακτικής και σημασιολογικής διαλειτουργικότητας. Ακολούθως, το πρόβλημα εστιάζεται στην απουσία κοινής μεταδομής, στην έλλειψη ενός κοινού σχήματος περιγραφής του ψηφιακού υλικού, καθώς και στην αδυναμία ταυτόχρονης αναζήτησης στις διαφορετικές ψηφιακές συλλογές. Με βάση τις παραπάνω ανάγκες, και στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος Κοινωνία της Πληροφορίας (Μέτρο 1.3: Τεκμηρίωση, Αξιοποίηση και Ανάδειξη του Ελληνικού Πολιτισμού, Πρόσκληση 65) χρηματοδοτήθηκε και εκπονήθηκε η μελέτη με τίτλο «Πρότυπα Πολιτιστικής τεκμηρίωσης και τεχνολογίες υποστήριξης της διασύνδεσης του ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος και της διαλειτουργικότητας συστημάτων» (Ο.Π.Σ ). Στόχος της μελέτης αυτής ήταν η δημιουργία ενός οδηγού για την ανάπτυξη και την εφαρμογή πληροφοριακών δομών πολιτιστικής τεκμηρίωσης από φορείς αρμόδιους για τη διαχείριση, τη μελέτη και την προβολή πολιτιστικού υλικού, καθώς και τη σύνδεση και τη διατήρηση του ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος. 7

9 Ο οδηγός αυτός περιελάμβανε πληροφορίες σχετικές τόσο με τα ψηφιακά πολιτιστικά αντικείμενα, όσο και με τις λειτουργίες που λαμβάνουν χώρα σε όλα τα στάδια από την πρόσκτηση πρωτογενών πληροφοριών (καταγραφή, ψηφιοποίηση) έως την παραγωγή δευτερογενών και τριτογενών πληροφοριών, μέσω μελετών, παρουσιάσεων, εκθέσεων, κλπ. Ειδικότερα, ο οδηγός αυτός χωρίστηκε σε τρεις ενότητες. Στην πρώτη ενότητα περιγράφηκε το κανονιστικό πλαίσιο, στη δεύτερη αναλύθηκε η τεκμηρίωση, ενώ στην τρίτη παρουσιάστηκαν στοιχεία αναφορικά με τη διαλειτουργικότητα ψηφιακών πολιτισμικών συστημάτων. Η ανάλυση του κανονιστικού πλαισίου περιελάμβανε τις απαραίτητες συστάσεις και υποδείξεις αναφορικά με τα πρότυπα πληροφοριακής σχεδίασης, τους θησαυρούς όρων, τη μορφοποίηση του κειμένου και την ανταλλαγή δεδομένων στον Ιστό, τη μουσειολογική, την αρχαιολογική και την εθνολογική τεκμηρίωση, τις γεωγραφικές πληροφορίες, την αρχειονομία, την κωδικοποίηση και το χειρισμό πολύγλωσσων κειμένων, την περιγραφή πολυμεσικού περιεχομένου, καθώς και την περιγραφή και διατήρηση του εκπαιδευτικού υλικού. Ακολούθως, στην ενότητα της διαλειτουργικότητας περιγράφηκε διεξοδικά το εννοιολογικό πρότυπο αναφοράς CIDOC CRM του ICOM, το οποίο και αποτελεί έναν «πυλώνα» για την επίτευξη της σημασιολογικής λειτουργικότητας συστημάτων πολιτιστικής τεκμηρίωσης. Επιπλέον, παρουσιάστηκαν σημαντικές αρχές που πρέπει να τηρούνται προκειμένου να επιτυγχάνεται στην πράξη οι έννοιες της διαλειτουργικότητας και της πρόσβασης. Τέλος, στην ενότητα της τεκμηρίωσης προδιαγράφησαν πληροφοριακές δομές για χρήση σε διαδικασίες καταγραφής, περιγραφής και συντήρησης αντικειμένων, υλικών και πληροφοριακών, μακροπρόθεσμης διατήρησης και έκδοσης ψηφιακού υλικού. Μολονότι υπάρχουν διαθέσιμοι αρκετοί συναφείς οδηγοί που καλύπτουν πρότυπα, τεχνολογίες πολιτιστικής τεκμηρίωσης και διαλειτουργικότητας, καθώς και συναφείς μελέτες, ο εν λόγω οδηγός κάλυψε αποτελεσματικά την ποικιλία των πολιτισμικών τεκμηρίων καθώς και τις διάφορες ελληνικές ιδιαιτερότητες. Συγκεκριμένα, στόχευσε στην ανάπτυξη και ορθή εφαρμογή πληροφοριακών δομών πολιτιστικής τεκμηρίωσης, καθώς και στη διασύνδεση και διατήρηση του ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος. Ο στόχος αυτός επετεύχθη με την παρουσίαση «καλών πρακτικών», υποδειγμάτων και οδηγιών πληροφοριακής σχεδίασης ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος. Στόχος της παρούσας μελέτης είναι να εμπλουτίσει και να εξειδικεύσει τις «καλές πρακτικές» που αναλύθηκαν στον παραπάνω οδηγό, με στόχο τη βέλτιστη παρουσίαση και αξιοποίηση του πολιτιστικού περιεχομένου για εκπαιδευτική χρήση μέσω Διαδικτυακών Κόμβων Πολιτιστικών Οργανισμών. Για το σκοπό αυτό, η μελέτη αυτή θα εστιάσει στα ακόλουθα 1 : Στην επέκταση της προαναφερθείσας μελέτης σε θέματα ποιότητας στην παρουσίαση-αξιοποίηση πολιτιστικού περιεχομένου για εκπαιδευτική χρήση. Η ποιότητα σε αυτό το πλαίσιο διασφαλίζεται εν πολλοίς μέσω της ευρείας υιοθέτησης προτύπων αποτελεσματικής διαλειτουργικότητας από τους πολιτιστικούς εκπαιδευτικούς - μορφωτικούς φορείς, που διατηρούν και διαχειρίζονται πολιτιστικό / μορφωτικό περιεχόμενο (αρχεία, συλλογές, μουσεία, βιβλιοθήκες) ή και έχουν εκπαιδευτική δραστηριότητα (σχολεία, πανεπιστήμια, πολιτιστικοί φορείς κ.α.). Η αποτελεσματική διαλειτουργικότητα συνεπάγεται ότι εξυπηρετείται η εύκολη ανάπτυξη και χρήση διαδικτυακών υπηρεσιών στοχευόμενης αναζήτησηςανεύρεσης καθώς και δρομολόγησης και ένθεσης (ηλ/κής έκδοσης-παρουσίασης) περιεχομένου, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ο πλούτος, η ποικιλία και η ποιότητα κατά την πρόσβαση σε πολλαπλές ψηφιακές «συλλογές» πολιτιστικού-μορφωτικού περιεχομένου από τους συμμετέχοντες σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Με τον τρόπο αυτό, τα πολιτιστικά αντικείμενα (οι ψηφιακές τους αναπαραστάσεις) 1 Ο νέος, επικαιροποιημένος οδηγός αποσκοπεί στην προώθηση της νέας διεθνούς εμπειρίας και τεχνογνωσίας σε εθνικό επίπεδο με στόχο τον εκσυγχρονισμό των ελληνικών Πολιτιστικών Ιστοτόπων, τη μεταφορά των διεθνών καλών πρακτικών στην Ελλάδα και τον εμπλουτισμό των θεμάτων που αντιμετωπίζονται σύμφωνα με τις νέες εξελίξεις όπως είναι ο σημασιολογικός ιστός, οι εκπαιδευτικές διαδραστικές εφαρμογές, οι πλατφόρμες ανάπτυξης κ.α. Τα νέα κριτήρια και οι μεθοδολογίες που περιλαμβάνονται στον παρόν οδηγό παρέχουν χρήσιμη καθοδήγηση σε όσους έχουν αναλάβει έργα ψηφιοποίησης αλλά και σε όσους ασχολούνται με τη δημιουργία ή διαχείριση πολυμεσικών και μάλιστα διαδικτυακών εφαρμογών με πολιτιστικό περιεχόμενο (πολιτιστικούς ιστοτόπους). 8

10 αποκτούν εν δυνάμει μαθησιακή αξία (γίνονται «μαθησιακά αντικείμενα»), ανάλογα με τα εναλλακτικά στοχευόμενα πλαίσια (εκπαιδευτικής) αξιοποίησής τους. Επιπλέον, παρουσιάζονται και αναλύονται αρχές ευχρηστίας πληροφοριακών εφαρμογών, οι οποίες κρίνονται απαραίτητες για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη εκπαιδευτικών πολιτιστικών προγραμμάτων. Τέλος, αναλύεται διεξοδικά η προσέγγιση των μαθησιακών αντικειμένων, και δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στις έννοιες της επαναχρησιμοποίησης και των μεταδεδομένων που τα χαρακτηρίζουν. Στην παρουσίαση διεθνών πρωτοβουλιών εμπλουτισμού ψηφιακού πολιτιστικού περιεχομένου με εκπαιδευτικά μεταδεδομένα, όπως το έργο MELT, οι υπηρεσίες MICHAEL και MICHAEL PLUS, η Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Πολιτιστική Βιβλιοθήκη EUROPEANA, καθώς και συγκεκριμένες τοπικές πρωτοβουλίες. Στη συνοπτική περιγραφή ενός συστήματος διαχείρισης εκπαιδευτικού πολιτιστικού περιεχομένου, το οποίο θα είναι σε θέση να ανακτά σχετικό περιεχόμενο από διάφορες πηγές, και θα παρέχει τη δυνατότητα σε κάθε ενδιαφερόμενο να το εφοδιάσει με τα κατάλληλα εκπαιδευτικά μεταδεδομένα προκειμένου να μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο επίπεδο της σχολικής εκπαίδευσης. Για το σκοπό αυτό, θα περιγραφεί διεξοδικά ένα δυναμικό πλαίσιο μεταδεδομένων, ή αλλιώς μια εκπαιδευτική «μεταδομή». Η παρούσα μελέτη στοχεύει σε μια ευρεία γκάμα ρόλων που ασχολούνται με τη χρήση της πολιτιστικής κληρονομιά στην εκπαίδευση. Κατ αρχάς, τα αποτελέσματα απευθύνονται στα άτομα και τους φορείς που δημιουργούν και διαμορφώνουν την πολιτική αναφορικά με την ψηφιοποίηση και τη διάχυση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Δεύτερον, στοχεύει στους οργανισμούς / φορείς που συνθέτουν και διατηρούν ψηφιακό πολιτιστικό περιεχόμενο, και οι οποίοι θα βρουν στον οδηγό αυτό τα κατάλληλα εφόδια προκειμένου να θεσμοθετήσουν τη συμμετοχή των δικών τους πόρων στην παγκόσμια ψηφιακή πολιτιστική κληρονομιά, προσδίδοντάς τους εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Τέλος, απευθύνεται σε επαγγελματίες της ψηφιοποίησης πολιτιστικού περιεχομένου, οι οποίοι θα αποκτήσουν το κατάλληλο γνωστικό υπόβαθρο προκειμένου να προσδώσουν την απαραίτητη διαλειτουργικότητα στους πολιτιστικούς πόρους που ψηφιοποιούν και διαχειρίζονται, αναδεικνύοντας παράλληλα την εκπαιδευτική τους αξία. 9

11 2. Ποιότητα στην παρουσίαση και αξιοποίηση πολιτιστικού περιεχομένου Η ποιότητα αποτελεί κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας του ψηφιακού υλικού και των αντίστοιχων συστημάτων, για οποιοδήποτε σκοπό και αν χρησιμοποιούνται, και για οποιαδήποτε θεματική περιοχή. Όσο αφορά το περιεχόμενο, πρέπει να συμμορφώνεται με συγκεκριμένα πρότυπα, να είναι διαλειτουργικό, και να πληροί συγκεκριμένες τεχνικές προδιαγραφές 2. Όσον αφορά τα πληροφοριακά συστήματα που θα υποστηρίζουν τη χρήση, ιδιαίτερη μνεία αξίζει να δοθεί στην έννοια της ευχρηστίας του λογισμικού Κανονιστικό πλαίσιο Προκειμένου να αξιοποιηθεί το πολιτιστικό απόθεμα που βρίσκεται διεσπαρμένο στις ψηφιακές βιβλιοθήκες διαφόρων φορέων, επιβάλλεται η συμμόρφωσή της κωδικοποίησής του με ορισμένα πρότυπα. Η συμμόρφωση αυτή που περιγράφεται ως συμβατότητα, και διακρίνεται στη συντακτική και στη σημασιολογική συμβατότητα. Η συντακτική συμβατότητα επιτυγχάνεται με τη συμμόρφωση προς ορισμένα πρότυπα ανταλλαγής πληροφοριών, προγραμματισμού και μορφοποίησης. Για το σκοπό αυτό συνίσταται τα πάσης φύσεως περιγραφικά δεδομένα να καταχωρούνται υπό μορφή εγγράφων XML σύμφωνα με προδιαγεγραμμένους τύπους (XML DTD), με τα διάφορα συστήματα να διατηρούν την ελευθερία εσωτερικής μετάφρασης και επεξεργασίας των δεδομένων σύμφωνα με άλλες κωδικοποιήσεις. Η σημασιολογική συμβατότητα στοχεύει στο συσχετισμό και τη συνάθροιση της γνώσης που βρίσκεται διάσπαρτη σε δεδομένα διαφορετικής μορφής και σκοπού, και επιτυγχάνεται με τη συμμόρφωση προς ορισμένα πρότυπα περιγραφής αντικειμένων, λειτουργιών και περιεχομένου. Συγκεκριμένα, η σημασιολογική συμβατότητα αναφέρεται στη χρήση ενός κοινού εννοιολογικού συστήματος (οντολογίας) βάσει του οποίου διατυπώνεται το σχήμα δεδομένων κάθε συστήματος. Συστήνεται όλα τα λογικά σχήματα δεδομένων να καταρτίζονται βάσει του εννοιολογικού μοντέλου αναφοράς ICOM/CIDOC Conceptual Reference Model (CRM) (προτύπου ISO/ DIS 21127) 4, το οποίο και αποτελεί μια «καλή πρακτική» για τη μοντελοποίηση ποικίλων πληροφοριών με μια ενιαία λογική γλώσσα, προκειμένου να υποστηριχθεί η αυτόματη ταύτιση κοινών εννοιών και ειδών συσχετίσεων. Επιπλέον, κρίνεται απαραίτητη η συμμόρφωση του ψηφιακού πολιτιστικού υλικού με συγκεκριμένες κατευθύνσεις που αφορούν τα λεξιλόγια και την τεκμηρίωσή του. Όσον αφορά τα πρώτα, πρέπει να συγκροτούνται σύμφωνα με τη δομή ενός θησαυρού όρων (πρότυπα ISO2788 & 5964). Τέλος, η τεκμηρίωση των ψηφιακών πολιτιστικών αντικειμένων πρέπει να ακολουθεί διαφορετικές συστάσεις και υποδείξεις ανάλογα με τη φύση του ψηφιακού πόρου (π.χ. αντικείμενα μουσείων και συλλογών, διαχείριση μνημείων και συλλογών, κλπ.) 2.2 Ποιότητα στην πρόσβαση: Διαλειτουργικότητα Οι νέες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών αποτελούν ένα σημαντικό μέσο στην προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς ενός τόπου. Με τον όρο «πολιτιστική κληρονομιά» εννοούμε τόσο τα μουσειακά αντικείμενα, όσο και τα διάφορα σημαντικά οικοδομήματα και τόπους, μνημεία, βιβλία, έγγραφα, θέατρα, μουσική, λαϊκή τέχνη, κλπ., 2 Οι προδιαγραφές ποιότητας για το πολιτιστικό υλικό περιγράφονται εκτενώς στη μελέτη «Πρότυπα Πολιτιστικής τεκμηρίωσης και τεχνολογίες υποστήριξης της διασύνδεσης του ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος και της διαλειτουργικότητας συστημάτων» (Ο.Π.Σ ) που εκπονήθηκε στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος Κοινωνία της Πληροφορίας (Μέτρο 1.3: Τεκμηρίωση, Αξιοποίηση και Ανάδειξη του Ελληνικού Πολιτισμού, Πρόσκληση 65). Ολόκληρη η μέλετη βρίσκεται διαθέσιμη στον ιστοτόπο paradotea.htm 3 Βασική πηγή υλικού για την ανάπτυξη της ενότητας της ευχρηστίας αποτελεί η μελέτη «Ανθρωποκεντρικές Μέθοδοι Σχεδιασμού και Πρακτικές Ευχρηστίας: Επιπτώσεις στο Ηλεκτρονικό Επιχειρείν που εκπονήθηκε από τον έναν από τους συγγραφείς της παρούσας μελέτης στα πλαίσια του ebusinessforum, το έτος Το CIDOC CRM αποτελεί μια οντολογία μοντελοποίησης της Πολιτιστικής πληροφορίας και περιγράφει σε τυπική γλώσσα τις έννοιες και τις σχέσεις που εμφανίζονται ως στοιχεία των εν χρήσει πληροφοριακών δομών στην πολιτιστική τεκμηρίωση. Προς το παρόν, αποτελεί την κυριότερη διεθνώς αναγνωρισμένη λύση για τη σημασιολογική διασύνδεση των διαφόρων μορφών Πολιτιστικής πληροφορίας. 10

12 που συνθέτουν τον πολιτιστικό πλούτο μιας χώρας. Η ψηφιοποίηση και ο μετασχηματισμός των «αντιγράφων» τους σε πολλές γεωγραφικά διεσπαρμένες ψηφιακές βιβλιοθήκες και για πολλές χρήσεις αυξάνει την αξία τους, και σε συνεργασία με τα σύγχρονα εργαλεία πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών μπορεί να υποστηρίξει την πρόσβαση και την αξιοποίησή τους από οποιονδήποτε και οπουδήποτε. Το όραμα που στοιχειοθετείται στα πλαίσια των παραπάνω συλλογισμών, περιγράφεται συνοπτικά ως η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου πολιτιστικής κληρονομιάς, το οποίο θα παρέχει την ευκαιρία στον κάθε πολίτη, να ανακτήσει δεδομένα και πληροφορίες από διάφορες πηγές πολιτιστικών πόρων, ανεξάρτητα από γεωγραφικούς περιορισμούς, και δίχως την καταβολή χρονικών, οικονομικών ή άλλων πόρων, και ασφαλώς δίχως τη φυσική του παρουσία στο χώρο που φυλάσσεται και διατίθεται το πολιτιστικό υλικό. Επιπλέον, θα υποστηρίζει την επικοινωνία των πολιτών με τους οργανισμούς διαχείρισης πολιτιστικού αποθέματος και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο αυτό μέσω ενός κυκλώματος διακίνησης και χρήσης του διαθέσιμου πολιτιστικού αποθέματος. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται η επίλυση του προβλήματος της διαλειτουργικότητας, η οποία ορίζεται ως η ικανότητα μεταφοράς και χρησιμοποίησης της πληροφορίας με ένα ομοιογενή και αποτελεσματικό τρόπο μεταξύ διαφόρων οργανισμών σε επίπεδο συστημάτων πληροφορικής. Η επίτευξή της οδηγεί στην ομαλή διακίνηση της πληροφορίας μεταξύ των διαφορετικών πληροφοριακών συστημάτων, με προφανή οφέλη για όλους τους ενδιαφερόμενους. Ειδικά για το πολιτιστικό περιεχόμενο, η σημασία της διαλειτουργικότητας διευρύνεται εξαιτίας της ανάγκης για προβολή και χρησιμοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος που βρίσκεται ψηφιοποιημένο σε πολλές διαφορετικές βάσεις δεδομένων Το εννοιολογικό πρότυπο αναφοράς CIDOC CRM του ICOM Το Εννοιολογικό Μοντέλο Αναφοράς CRM (Conceptual Reference Model) προέκυψε από τις εργασίες της Διεθνούς Επιτροπής Τεκμηρίωσης (CIDOC) του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM), και αποτελεί μια τυπική οντολογία που έχει ως στόχο τη διευκόλυνση, τη διαμεσολάβηση, και την ανταλλαγή ετερογενών πληροφοριών πολιτιστικής κληρονομιάς. Αναλυτικότερα, παρέχει τους αναγκαίους σημασιολογικούς ορισμούς και επεξηγήσεις με στόχο την υποστήριξη της μετατροπής ανόμοιων, τοπικού χαρακτήρα πηγών πληροφοριών σε ένα κατανοητό μέσο καθολικής εμβέλειας, στο πλαίσιο ενός οργανισμού, σε εσωτερικά δίκτυα ή και στο Διαδίκτυο. Για το σκοπό αυτό, το CIDOC CRM καθορίζει και περιορίζεται στη σημασιολογία που υπονοείται από τους δημιουργούς των βάσεων δεδομένων και των δομών εγγράφων που χρησιμοποιούνται στην τεκμηρίωση της πολιτιστικών πόρων και των μουσειακών αντικειμένων από τη σκοπιά μιας τυπικής οντολογίας. Με τον τρόπο αυτό, ο στόχος της σημασιολογικής διαλειτουργικότητας επιτυγχάνεται μέσω της εξήγησης της λογικής της πληροφορίας που τεκμηριώνεται στην πράξη, αποφεύγοντας τον ορισμό όρων που εμφανίζονται ως τιμές σε πεδία δομών δεδομένων, καθώς και την υποβολή προτάσεων σχετικά με το τι πρέπει να τεκμηριώνουν οι πολιτισμικοί οργανισμοί. Αναλυτικότερα, το πρότυπο CIDOC CRM στοχεύει στην υποστήριξη των ακόλουθων λειτουργιών: Παροχή οδηγιών με τη μορφή ορθών πρακτικών στην εννοιολογική μοντελοποίηση πληροφοριακών στοιχείων Πολιτιστικής κληρονομιάς. Παροχή κοινής γλώσσας (λεξιλογίου) για τη διατύπωση απαιτήσεων Εγκαθίδρυση ως «τυπικής γλώσσας» για την αναγνώριση κοινών πληροφοριακών περιεχομένων σε διαφορετικές διατάξεις δεδομένων Υποστήριξη συσχετιστικών επερωτήσεων σε διασυνδεδεμένους πληροφοριακούς πόρους Χρήση από αλγόριθμους επεξεργασίας φυσικής γλώσσας, με σκοπό την κατά περίπτωση ανάλυση πληροφοριών ενός ελεύθερου κειμένου σε μια τυπική λογική μορφή. 11

13 Το θεωρητικό πεδίο δράσης του προτύπου ορίζεται ως «η κάθε απαιτούμενη πληροφορία για την ανταλλαγή και διασύνδεση ετερογενούς επιστημονικής τεκμηρίωσης των μουσειακών συλλογών». Το CIDOC CRM αποτελεί ένα αρκετά «ελεύθερο» πρότυπο, το οποίο επιτρέπει αρκετές επεκτάσεις στους χρήστες που το υιοθετούν, προκειμένου να επιτύχει την πλούσια αναπαράσταση του πολιτιστικού πλούτου. Για το λόγο αυτό, δεν απαιτεί την απόλυτη ταύτιση των δομών τεκμηρίωσης των πληροφοριακών πόρων του χρήστη με τις αντίστοιχες δικές του, αλλά στοχεύει στους συσχετισμούς μέσω των οποίων οι χρήστες επιθυμούν να καταστήσουν προσβάσιμα τα δεδομένα τους σε ένα ολοκληρωμένο περιβάλλον, καθώς και στη μεταφορά των πληροφοριών από ελεύθερο κείμενο σε μια δομημένη μορφή, προκειμένου αυτές να διατηρούνται αναλλοίωτες και σε άλλα περιβάλλοντα. Προκειμένου να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι και προτεραιότητες, το CIDOC CRM αποτελεί σε τεχνικό επίπεδο μια οντολογία πεδίου, όπως αυτή εννοείται στην επιστήμη των υπολογιστών. Συγκεκριμένα, το CIDOC CRM μπορεί να μετατραπεί εύκολα σε διάφορες αναγνωρίσιμες μορφές όπως RDF Schema, KIF, DAMN+OIL, OWL, STEP, και να υλοποιηθεί σε οποιοδήποτε σχεσιακό ή οντοκεντρικό σύστημα βάσεων δεδομένων. Στα πλαίσια της παρούσας μελέτης, ελήφθησαν σοβαρά υπόψη οι απαιτήσεις και οι προδιαγραφές του CIDOC CRM, δεν εφαρμόστηκε όμως πλήρως στην πράξη στη φάση αυτή. Η πλήρης συμβατότητα με το πρότυπο αναμένεται να ολοκληρωθεί σε επέκταση του συστήματος σύντομα Τεχνολογικές προδιαγραφές διαλειτουργικότητας Όπως είναι προφανές, η αξία της πληροφορίας ενός πολιτιστικού πόρου πολλαπλασιάζεται όταν υποστηρίζεται η δυνατότητα προσπέλασής του από απόσταση. Στην ενότητα αυτή περιγράφονται τα πρότυπα, οι οντολογίες, οι θησαυροί όρων, τα ενδιάμεσα λογισμικά και οι πολυεπίπεδες αρχιτεκτονικές που εξασφαλίζουν τη διαλειτουργικότητα κατά την ανάπτυξη πολιτισμικών πληροφοριακών συστημάτων. Οι σύγχρονες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών έχουν βρει ένα ευρύ φάσμα εφαρμογής στη διαχείριση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς. Τα πληροφοριακά συστήματα μουσείων, οι ψηφιακές βιβλιοθήκες, τα γεωγραφικά πληροφοριακά συστήματα, και τα συστήματα διαχείρισης αρχείων είναι μόνο μερικά από τα πλέον δημοφιλή είδη συστημάτων στο χώρο αυτό. Τα συστήματα αυτά υποστηρίζουν έξυπνα και αποτελεσματικά την πρόσβαση σε απομακρυσμένες βάσεις δεδομένων, αρχεία και πολιτιστικές συλλογές, τη δημιουργία ηλεκτρονικών οδηγών μουσείων και εκθέσεων, ως και την σύνθεση παρουσιάσεων εικονικής πραγματικότητας. Οι βασικοί εμπλεκόμενοι σε ένα πολιτιστικό πληροφοριακό σύστημα είναι οι πολιτιστικοί φορείς, το ψηφιακό πολιτιστικό απόθεμα, και οι χρήστες του πολιτιστικού πληροφοριακού συστήματος. Οι πολιτιστικοί φορείς κατέχουν τα ψηφιακά αποθέματα και αναζητούν την δημιουργική ανασύνθεσή τους με στόχο την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού και πολιτιστικού τους ρόλου. Το ψηφιακό πολιτιστικό απόθεμα διακρίνεται από τις απεριόριστες μορφές και ποικιλίες στις οποίες μπορεί να μετασχηματιστεί στο πέρασμα του χρόνου. Οι χρήστες ποικίλουν από απλούς πολίτες που ενδιαφέρονται για τη πληροφόρηση και τη βελτίωση του πνευματικού τους υποβάθρου, μέχρι εξειδικευμένους επαγγελματίες που χρειάζονται τεκμηριωμένη και αποτελεσματική υποστήριξη. Ιδιαίτερη σημασία αξίζει να δοθεί στους εκπαιδευτικούς που αναζητούν τα κατάλληλα πολιτιστικά εφόδια προκειμένου να αναβαθμίσουν το επίπεδο της παρεχόμενης εκπαίδευσης, καθώς και στους μαθητές των διαφόρων βαθμίδων που αναζητούν τις κατάλληλες πληροφορίες και γνώσεις. Το βασικό πρόβλημα που παρουσιάζεται στη διαχείριση του ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος αφορά στην ύπαρξη πολλαπλών ψηφιακών πηγών πολιτιστικής πληροφορίας με δομή και αναπαράσταση που διαφέρει λιγότερο η περισσότερο σε κάθε πηγή. Επιπλέον, η διασφάλιση της διατήρησης και ανάπτυξης της ψηφιακής 12

14 πολιτιστικής κληρονομιάς, επιβάλλει αφενός τη διαθεσιμότητα και εξασφάλιση των πολιτισμικών πόρων ανεξάρτητα από μελλοντικές τεχνολογικές αλλαγές και αστοχίες, και αφετέρου την ευρεία και συνδυαστική πρόσβαση στο ψηφιακό πολιτιστικό υλικό, ανεξαρτήτως πηγής. Σημαντική αναμένεται να είναι η συνεισφορά στην επίλυση των παραπάνω προβλημάτων του Σημασιολογικού Ιστού (Semantic Web), με τη βοήθεια των μεταδεδομένων που χρησιμοποιεί για την περιγραφή των υπαρχόντων εγγράφων, ιστοσελίδων, βάσεων δεδομένων, προγραμμάτων, κλπ. Τα μεταδεδομένα, τα οποία δεν είναι ορατά στον τελικό χρήστη, αποτελούν μια περιγραφική πληροφορία, η οποία συνιστά ένα πολύτιμο βοήθημα για την κατανόηση της σημασιολογίας του περιεχομένου των πολιτισμικών πληροφοριακών πόρων. Ο Σημασιολογικός Ιστός αναμένεται εν τέλει να αποτελέσει κρίσιμο εργαλείο στη διαχείριση της ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς, και συγκεκριμένα στη βελτίωση της αναζήτησης, στην εκτέλεση σύνθετων διεργασιών μέσω Διαδικτύου, καθώς και στην εξατομίκευση της πληροφορίας ανάλογα με τις απαιτήσεις / ανάγκες του κάθε χρήστη. Προκειμένου να επιτευχθεί η διαλειτουργικότητα, απαιτείται η παροχή διαφανούς και ολοκληρωμένης πρόσβασης σε υπηρεσίες και πολιτιστικούς πόρους. Συγκεκριμένα, οι χρήστες πρέπει να αντιμετωπίζουν τις διασκορπισμένες συλλογές ως μια ψηφιακή πολιτιστική οντότητα. Τα προβλήματα που εμφανίζονται στο εγχείρημα αυτό συνοψίζονται στη διασπορά των ψηφιακών συλλογών σε πολλά διαφορετικά πολιτιστικά ιδρύματα, στην αδυναμία πρόσβασης σε προστατευμένες βάσεις ή online καταλόγους, στη σήμανση εγγράφων μόνο με τη γλώσσα HTML, καθώς και στις διαφορετικές πρακτικές περιγραφής του πολιτιστικού υλικού που έχει αναπτύξει και χρησιμοποιεί η κάθε βιβλιοθήκη και το κάθε μουσείο. Συνεπώς, το πρόβλημα εντοπίζεται στη διαφορετικότητα των υπαρχόντων συστημάτων διαχείρισης. Τα παραπάνω προβλήματα μπορούν να επιλυθούν με την επίτευξη διασυνδεσιμότητας σε τεχνικό και αφαιρετικό επίπεδο, δηλαδή με τη θέσπιση της τεχνικής-συντακτικής και της σημασιολογικής διαλειτουργικότητας. Η τεχνικήσυντακτική διαλειτουργικότητα αφορά τεχνικά θέματα που εντοπίζονται στη σύνδεση των υπολογιστικών συστημάτων με στόχο την ανταλλαγή πληροφοριών, ή τη χρήση λειτουργικότητας από άλλα συστήματα. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιείται, η XML (extensive markup language), ως γλώσσα περιγραφής της ανταλλαγής πληροφορίας μεταξύ ανόμοιων συστημάτων το πρωτόκολλο SOAP (Simple Object Access Protocol) για την ανταλλαγή δομημένης πληροφορίας σε ένα αποκεντρωμένο και κατανεμημένο περιβάλλον το πρωτόκολλο UDDI (Universal Description, Discovery and Integration protocol), το οποίο αποτελεί ένα μοντέλο καταλόγου για διαδικτυακές υπηρεσίες. Η WSDL (Web Services Description Language), που συνιστά ένα πρότυπο XML για την περιγραφή διαδικτυακών υπηρεσιών ως ένα σύνολο σημείων που επικοινωνούν βάσει μηνυμάτων. Η σημασιολογική διαλειτουργικότητα αναφέρεται στην εξασφάλιση της κατανόησης της ακριβής σημασιολογίας της ανταλλασσόμενης πληροφορίας από κάθε άτομο ή εφαρμογή που τη χρησιμοποιεί. Για την επίτευξη της διαλειτουργικότητας σε κάθε ένα από τα παραπάνω επίπεδα, απαιτούνται (α) αρχές και οδηγίες, (β) πρότυπα, και (γ) μια κοινή γλώσσα. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιούνται Το Πλαίσιο Περιγραφής Πόρων (RDF Resource Description Framework), το οποίο στοχεύει στη διαχείριση των μεταδεδομένων στον Παγκόσμιο Ιστό, και απαρτίζει τη βάση για την κωδικοποίηση, ανταλλαγή, επεξεργασία και επαναχρησιμοποίηση δεδομένων. Το σχήμα αυτό επιτρέπει σε κοινότητες χρηστών που μοιράζονται πληροφορίες ενός τομέα γνώσης και ένα σύνολο από πληροφοριακούς πόρους, να ορίζουν ανεξάρτητα και αυτόνομα τη δική τους σημασιολογία, με τη βοήθεια μιας σαφώς ορισμένης εννοιολογικής υποδομής. 13

15 Η γλώσσα OWL (Web Ontology Language), που χρησιμοποιείται για τη διαχείριση οντολογιών. Λεξικά θησαυροί όρων Οντολογίες Το Εννοιολογικό Μοντέλο Αναφοράς CIDOC CRM Το SPECTRUM ή UK Museum Documentation Standard, το οποίο αποτελεί ένα πρότυπο για την τεκμηρίωση πολιτισμικών συλλογών Πρότυπα μεταδεδομένων, όπως το Dublin Core, το EAD (Encoded Archival Description), το IFLA model (Functional Requirements for Bibliographical Records), το LOM, το OAI (Open Archive Initiative), και το SCORM. Τέλος, κρίνεται απαραίτητη η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις / ανάγκες του παγκόσμιου ιστού στα πλαίσια ανάπτυξης των εφαρμογών, η υιοθέτηση της XML, και η πρόσβαση στις συλλογές και στο περιεχόμενο μέσω ενός φυλλομετρητή Τεχνολογικές λύσεις και αρχιτεκτονικές διαλειτουργικότητας Η διεθνής βιβλιογραφία και αρθρογραφία, καθώς και η σχετική μελέτη που έχει προηγηθεί της παρούσας, έχουν προτείνει ένα συνεπές σύνολο αρχών για την αρχιτεκτονική που πρέπει να διέπει τα συστήματα ενός πολιτιστικού οργανισμού, με έμφαση ασφαλώς στη διαλειτουργικότητα. Οι βασικές αρχές συνοψίζονται στην απλότητα των συστατικών μερών, στην ικανότητα γραμμικής ανάπτυξης και παρεμβατικότητας, στην ελεύθερη ανάπτυξη, συντήρηση, επαναδιαμόρφωση και επέκταση, στην υποστήριξη της αλληλεπίδρασης ανθρώπου-μηχανής, στην ικανότητα για διασύνδεση, κλπ. Σε τεχνολογικό επίπεδο, παρουσιάζεται μια αντιστρόφως ανάλογη σχέση μεταξύ της πολυπλοκότητας των μεταδεδομένων και των αποτελεσμάτων αναζήτησης, και του βαθμού διαλειτουργικότητας. Σε επίπεδο συστημάτων, προτείνεται η χρήση του μοντέλου πελάτη / εξυπηρετητή (client / server architecture). Όσον αφορά την προσπέλαση των ψηφιακών πολιτιστικών πόρων, στην πράξη συναντούμε διάφορες προσεγγίσεις. Προκειμένου όμως να επιτυγχάνεται ο στόχος της διαλειτουργικότητας, προτείνεται η διατήρηση των ψηφιακών πόρων στις πρωτογενείς πηγές τους, και η χρήση μιας μηχανής αναζήτησης η οποία θα εκτελεί τα ερωτήματα στην προκαθορισμένη γλώσσα αναζήτησης. Η ύπαρξη διαφορετικών γλωσσών επερωτήσεων σε κάθε αποθετήριο μπορεί να ξεπεραστεί με διάφορους τρόπους, όπως με τη βοήθεια ενός ενδιαμέσου επιπέδου μεταγλώττισης των ερωτημάτων, καθώς και τη χρήση ενός εννοιολογικού πλαισίου πάνω από τους καταχωρημένους ψηφιακούς πόρους. Ακόμα καλύτερα, προτείνεται η δημιουργία ενός συστήματος το οποίο θα συλλέγει μεταδεδομένα από τα διάφορα συστήματα, και θα δημιουργεί μια νέα βάση δεδομένων για κοινή χρήση. Με τον τρόπο αυτό παραμένουν ανεπηρέαστα τα εσωτερικά συστήματα των οργανισμών, και επιτυγχάνεται η διαλειτουργικότητα μεταξύ τους. Όπως αναφέρθηκε και σε προηγούμενη ενότητα, κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας αποτελεί η επιλογή του κατάλληλου προτύπου μεταδεδομένων, με το CIDOC/ICOM να αποτελεί μια από τις βέλτιστες λύσεις. 2.3 Αρχές ευχρηστίας πληροφοριακών εφαρμογών Κατά τα πρώτα χρόνια της επανάστασης του διαδικτύου ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις τεχνολογικές εξελίξεις και την αντίστοιχη ανάπτυξη νέων υπηρεσιών και συστημάτων. Με το πέρασμα του χρόνου και καθώς οι τεχνολογικές υποδομές γίνονταν ολοένα και πιο ώριμες, ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στο θέμα της ποιότητας. Πιο 14

16 συγκεκριμένα γίνεται αντιληπτό ότι η εμπορική επιτυχία των διαδικτυκών εφαρμογών έγκειται κατά μείζονα λόγο στη βελτιστοποίηση της «ψηφιακής εμπειρίας» του τελικού χρήστη. Η ευχρηστία αποτελεί βασική παράμετρος ποιότητας, και προϋποθέτει την προσήλωση στις αρχές του ανθρωπο-κεντρικού σχεδιασμού. Σύμφωνα με το πρότυπο ISO (1997, 1999) η ευχρηστία αφορά την αποτελεσματικότητα, αποδοτικότητα και ικανοποίηση με την οποία συγκεκριμένοι χρήστες μπορούν να υλοποιήσουν ορισμένες ενέργειες σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα. Αν και αφηρημένη έννοια, μπορεί πρακτικά να αξιολογηθεί με τη χρήση κάποιων συγκεκριμένων μετρικών όπως την ευκολία και ταχύτητα εκμάθησης χρήσης, την υψηλή απόδοση εκτέλεσης λειτουργιών, τη διατήρηση ικανότητας χειρισμού με την πάροδο του χρόνου, τα περιορισμένα σφάλματα, και την υποκειμενική ικανοποίηση των χρηστών. Στην πράξη χρησιμοποιούνται διάφορες μέθοδοι επίτευξης της ευχρηστίας στα συστήματα πληροφοριακών εφαρμογών, μια εκδοχή των οποίων αποτελούν και οι κόμβοι διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς. Κατ αρχάς, κρίνεται απαραίτητη η σύσκεψη για ανταλλαγή ιδεών (Brainstorming) προκειμένου οι ειδικοί να εμπνεύσουν ο ένας τον άλλον, σε μια δημιουργική φάση σχεδιασμού του συστήματος. Η προσέγγιση αυτή κρίνεται ιδιαίτερα χρήσιμη όταν δεν υπάρχουν πολλοί περιορισμοί για τον σχεδιασμό του συστήματος. Επιπλέον, αποτελεί μια πολύ καλή ευκαιρία για την ανάπτυξη ενός καινοτομικού συστήματος. Μια δεύτερη μέθοδος αποτελεί ο παράλληλος σχεδιασμός (Parallel design), σύμφωνα με τον οποίο πολλές μικρές ομάδες εργάζονται πάνω στο ίδιο πρόβλημα, προκειμένου να παράξουν πολλά σχεδία παράλληλα. Η μέθοδος αυτή κρίνεται ιδανική για την παραγωγή πολλών πραγματικών σχεδίων σύντομα. Απαραίτητη επίσης θεωρείται η χρήση οδηγιών και προτύπων σχεδίασης (Design guidelines and standards), καθώς και σεναρίων παρουσίασης (Storyboards). Ειδικότερα τα τελευταία παρέχουν τη δυνατότητα στους χρήστες να φανταστούν και να σχολιάσουν σχέδια μελλοντικών διεπαφών χρήστη, καθώς και τη λειτουργικότητα που αυτά θα προσφέρουν. Διαγράμματα συσχετίσεων (Affinity diagrams), πρωτότυπα σε χαρτί (ή και με χρήση video) και πρωτότυπα λογισμικού (Software prototyping) αποτελούν γρήγορους τρόπους δημιουργίας και απεικόνισης του τελικού αποτελέσματος. Τέλος, υπάρχει και το οργανωσιακό πρωτότυπο (Organizational prototyping), το οποίο εφαρμόζεται σε συστήματα φτιαγμένα κατόπιν παραγγελίας, όπου πρέπει να ελεγχθούν οι λειτουργικές διαδικασίες, λαμβάνοντας υπόψη τον αρτιότερο προσδιορισμό των ρόλων των χρηστών. Η αξιολόγηση της ευχρηστίας του συστήματος μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. Οι πιο βασικές και καθιερωμένες είναι η συμμετοχική αξιολόγηση (Participatory evaluation), οι ημερίδες αξιολόγησης (Evaluation workshops), η αξιολόγηση βήμα προς - βήμα (Evaluation walkthrough or discussion), η υποβοηθούμενη αξιολόγηση (Assisted evaluation), η ευρετική αξιολόγηση (Heuristic or expert evaluation), η ελεγχόμενη δοκιμή χρηστών (Controlled user testing), τα ερωτηματολόγια ικανοποίησης (Satisfaction questionnaires), και οι συνεντεύξεις μετά την αλληλεπίδραση με το σύστημα (Post-experience interviews). Στα πλαίσια της επίτευξης των αρτιότερων και ποιοτικότερων αποτελεσμάτων, κρίνεται απαραίτητη η συνδυαστική εφαρμογή περισσότερων από μια εκ των προαναφερόμενων μεθόδων αξιολόγησης της ευχρηστίας. Συνολικά, όσον αφορά το σχεδιασμό και την αξιολόγηση της ευχρηστίας των παραγόμενων κόμβων αναζήτησης και ένθεσης των ψηφιακών πολιτιστικών πόρων, πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη σημασία σε μια σειρά κατευθύνσεων. Κατ αρχάς, οι σύγχρονες ερευνητικές τάσεις αναφορικά με το σχεδιασμό δικτυακών τόπων επιβάλλουν την κατάθεση απόψεων αρκετών διαφορετικών εμπλεκομένων ατόμων καθώς και την εφαρμογή επαναληπτικών προσεγγίσεων. Επιπλέον, οι σχεδιαστές πρέπει να έχουν κατά νου ότι οι χρήστες δεν χρησιμοποιούν τακτικά έναν δικτυακό τόπο, άρα δεν προλαβαίνουν να εξοικειωθούν μαζί του. Για το λόγο αυτό, η ευχρηστία πρέπει να αποτελεί βασικό μέλημα κατά το σχεδιασμό. Η συνεργασία - επικοινωνία μεταξύ χρηστών και σχεδιαστών αποτελεί κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας ενός δικτυακού τόπου. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω γραμμών υποστήριξης των πελατών, συνεντεύξεων, ερευνών αγοράς, κλπ. Τα βασικά στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον σχεδιασμό ενός δικτυακού τόπου είναι το περιβάλλον στο οποίο απευθύνεται (εκπαίδευση, ενημέρωση, επιχειρηματικό, διασκέδαση, κλπ), η εμπειρία των χρηστών, οι τύποι των εργασιών που θα εκτελούνται, το υλικό (hardware), η αξιολόγηση των πρωτοτύπων, και Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της ευχρηστίας. 15

17 Επιπλέον, πρέπει να εφαρμόζονται οι κατάλληλες ανά περίπτωση μέθοδοι αξιολόγησης της ευχρηστίας. Συγκεκριμένα, η αξιολόγηση πρέπει να εκτελείται από πολλούς ειδικούς, και πρέπει να γίνεται προσεκτική χρήση των δημοφιλών μεθόδων ευρετικής αξιολόγησης (heuristic evaluation). Έχει αποδειχθεί ότι το 50% των προβλημάτων δεν αποκαλύπτονται κατά τον έλεγχο και ότι το 35% των προβλημάτων που εντοπίζονται κατά τον έλεγχο από τους χρήστες δεν εντοπίζονται κατά την διαδικασία της ευρετικής αξιολόγησης. Επιπλέον, η αξιολόγηση της ευχρηστίας πρέπει να ξεκινάει έγκαιρα κατά τη σχεδίαση με έναν μικρό αριθμό χρηστών (περίπου 6 άτομα), με στόχο τον εντοπισμό προβλημάτων στην πλοήγηση στο βασικό περιεχόμενο, και στα στοιχεία του οπτικού σχεδιασμού. Τέλος, πρέπει εκτελείται έλεγχος της απόδοσης του συστήματος (απαιτούμενος χρόνος, δυσκολίες εύρεσης περιεχομένου, κλπ). Σημαντική επίσης κρίνεται η εύκολη εύρεση του δικτυακού τόπου στο διαδίκτυο. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι οι δικτυακοί τόποι που δεν βρίσκονται στα πρώτα 30 αποτελέσματα μιας μηχανής αναζήτησης, δεν προσπελαύνονται ιδιαίτερα συχνά από τους χρήστες. Η χρήση μεταδεδομένων, λέξεων-κλειδιών (keywords), συναφών τίτλων σελίδας και διασυνδέσεων με άλλους δικτυακούς τόπους, αποτελούν κρίσιμους παράγοντες εμφάνισης στα πρώτα 30 αποτελέσματα μιας μηχανής αναζήτησης. Όσον αφορά το δικτυακό τόπο όπου θα εμφανίζεται το πολιτιστικό υλικό, η ευχρηστία του επηρεάζεται και από διάφορες παραμέτρους που αφορούν την εμφάνιση της πληροφορίας και την πλοήγηση σε αυτόν. Αναλυτικότερα, η πληροφορία που περιέχουν τα ψηφιακά αντικείμενα πρέπει να είναι ορθά και λογικά δομημένη (όταν αναφερόμαστε σε κείμενο), και μικρή σε έκταση. Οι χρήστες πρέπει να πληροφορούνται για το χρόνο προσπέλασης του διαδικτυακού πολιτιστικού τόπου, ανάλογα με την ταχύτητα σύνδεσής τους στο διαδίκτυο. Όσον αφορά την εμφάνιση του κειμένου, πρέπει να χρησιμοποιούνται χρώματα που δημιουργούν μεγάλη αντίθεση με το φόντο και κατά προτίμηση να αποφεύγεται το ανοιχτό χρώμα στα γράμματα και το σκούρο φόντο καθότι αυτό μειώνει την ταχύτητα ανάγνωσης κατά 30%. Επιπλέον, καλό είναι να μην χρησιμοποιούνται γραμματοσειρές μεγέθους κάτω από 12-points. Ειδικότερα, για χρήστες πάνω από 65 ετών, ενδείκνυνται οι χαρακτήρες 14-points τουλάχιστον. Καλό επίσης είναι να χρησιμοποιούνται γνωστές και δημοφιλείς λέξεις στο κείμενο και να αποφεύγεται η «αργκό». Σε περίπτωση που χρησιμοποιούνται συντμήσεις, πρέπει να εξασφαλίζεται ότι οι χρήστες κατανοούν τι αυτές σημαίνουν. Όταν χρησιμοποιούνται υπερσύνδεσμοι, πρέπει να διαθέτουν την κατάλληλη ετικέτα, η περιγραφή τους να είναι λιτή και κατανοητή, να αλλάζουν χρώμα όταν έχουν ήδη επιλεγεί από το χρήστη, και ασφαλώς να είναι ενεργοί. Ακολούθως, στον τομέα της εμφάνισης πρέπει να τηρούνται κάποιες εξίσου σημαντικές προϋποθέσεις. Τα μενού πλοήγησης και τα σημαντικότερα τμήματα του περιεχομένου πρέπει να βρίσκονται στο ανώτερο τμήμα μιας ιστοσελίδας. Τα αντικείμενα που βρίσκονται στα ανώτερα κεντρικά τμήματα μιας σελίδας, ή στα αριστερά και δεξιά σημεία αυτής, εκλαμβάνονται συνήθως ως σύνδεσμοι. Τα διάφορα είδη πολυμέσων (π.χ. video, animation, audio) μπορούν εύκολα να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των χρηστών. Όταν χρησιμοποιούνται σωστά, μπορούν να προσφέρουν αξία στο περιεχόμενο μιας ιστοσελίδας, και να κατευθύνουν τους χρήστες στις πλέον σημαντικές πληροφορίες. Επειδή όμως αποσπούν την προσοχή των χρηστών, καλό είναι να μην χρησιμοποιούνται εκτενώς. Τέλος, καλό είναι να αντικαθίστανται οι μεγάλες εικόνες με μικρά αντίγραφά τους (thumbnails) παρέχοντας τη δυνατότητα στους χρήστες να επιλέξουν αυτοί αν και πότε θέλουν να τις δουν στο πραγματικό τους μέγεθος. 2.4 Ψηφιακό υλικό και εκπαίδευση: Μαθησιακά αντικείμενα Το ψηφιακό υλικό που βρίσκεται αποθηκευμένο σε διάφορες βάσεις δεδομένων προσφέρει συγκεκριμένη αξία στο χρήστη (εκπαιδευόμενο), εξαιτίας του περιεχομένου που φέρει. Αν και το αντικείμενο / θέμα που αναπαριστά η πολιτιστική κληρονομιά στην προκειμένη περίπτωση απευθύνεται εξαρχής σε συγκεκριμένο περιβάλλον χρήσης, εν τούτοις μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε άλλα περιβάλλοντα προσφέροντας νέα και διαφορετική αξία. Ένα από τα περιβάλλοντα αυτά είναι και το περιβάλλον της εκπαίδευσης. 16

18 Τα μαθησιακά αντικείμενα (learning objects) συνιστούν «οντότητες» ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού που μπορεί να (επανα)χρησιμοποιηθεί προκειμένου να υποστηρίξει μαθησιακές διαδικασίες. Η βασική καινοτομία των μαθησιακών αντικειμένων αφορά στη μορφοποίησή τους σε αυτοτελή «τμήματα» (modules) με σκοπό τη χρήση και ενσωμάτωσή τους σε διαφορετικά εκπαιδευτικά / μαθησιακά πλαίσια (educational/learning contexts), προκειμένου να εξυπηρετήσουν την επίτευξη διαφορετικών (πολλαπλών) μαθησιακών στόχων (learning objectives). Επιπλέον, υποστηρίζουν τη δυνατότητα της εξατομικευμένης μάθησης (personalized learning paths) καθώς και της εξυπηρέτησης των διαφορετικών στυλ μάθησης (learning styles) των εκπαιδευομένων. Η ιστορία ανάπτυξης των μαθησιακών αντικειμένων εντοπίζεται στις αρχές της δεκαετίας του 1970, όπου εμφανίζονται θεωρητικές προσεγγίσεις που αναφέρονται στο σχεδιασμό σύνθετων ή αρθρωτών εκπαιδευτικών υλικών (modular educational / learning material ή learning content) αποτελούμενων από επιμέρους ψηφιακές «οντότητες», με βάση και το παράδειγμα του αντικειμενοστραφούς προγραμματισμού (object-oriented programming) που χρησιμοποιείτο στην πληροφορική. Οι προσεγγίσεις αυτές στη συνέχεια εξελίσσονται και διαφοροποιούνται στο γενικότερο πλαίσιο της θεωρίας του εκπαιδευτικού σχεδιασμού (instructional design) (1980). Η χρήση του όρου «μαθησιακό αντικείμενο» διαδόθηκε ευρύτερα κατά τη δεκαετία του 90 και καθιερώθηκε επισήμως από την Learning Technology Standards Committee (LTSC Επιτροπή Προδιαγραφών Μαθησιακής Τεχνολογίας) του IEEΕ (Ινστιτούτο Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών). Ο ορισμός που δίνει το διεθνώς αναγνωρισμένο Learning Object Metadata Standard (LOM Standard- Πρότυπο Μεταδεδομένων Μαθησιακού Αντικειμένου) αναφέρει το μαθησιακό αντικείμενο ως «μια οντότητα, ψηφιακή ή μη ψηφιακή, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη μάθηση, την εκπαίδευση, την κατάρτιση». Ωστόσο, τα «μαθησιακά αντικείμενα» εννοούνται συνήθως ως ψηφιακά αντικείμενα (digital resources), καθότι η ανάπτυξή τους σχετίζεται άμεσα με τη δυνατότητα πολλαπλής χρήσης τους σε διαφορετικά μαθησιακά πλαίσια, πράγμα που διευκολύνεται από την προσαρμοστικότητα και διαλειτουργικότητα που εξασφαλίζει η ψηφιακή τεχνολογία. Παρεμφερείς ορισμοί για τα μαθησιακά αντικείμενα έχουν δοθεί από αρκετούς ερευνητές) και διεθνείς οργανισμούς, δίχως σημαντικές διαφοροποιήσεις. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών (ΙΕΕΕ), επαναχρησιμοποιήσιμο μαθησιακό αντικείμενο (Reusable Learning Object) είναι: «κάθε μονάδα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί, να επαναχρησιμοποιηθεί ή και να περιληφθεί ως παραπομπή σε εφαρμογές τεχνολογικώς υποστηριζόμενης μάθησης». Ως πρότυπα μάθησης υποστηριζόμενης με τεχνολογικά μέσα αναφέρονται: η εκπαίδευση/κατάρτιση με χρήση υπολογιστή, τα διαδραστικά περιβάλλοντα μάθησης, τα «ευφυή» συστήματα διδασκαλίας με υπολογιστή, συστήματα εξ αποστάσεως μάθησης, περιβάλλοντα συνεργατικής μάθησης, κλπ. Ο S. Mills 5 αναφέρει ότι μαθησιακό αντικείμενο είναι: «ένα αντικείμενο ή μια ενότητα πηγών (resources) που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διευκολύνει επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα και που μπορεί επίσης να αποσπασθεί και να επαναχρησιμοποιηθεί σε άλλα μαθησιακά περιβάλλοντα (contexts)...ο όρος έχει προσφάτως συσχετισθεί με ηλεκτρονικές πηγές μάθησης που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από πολλούς διαφορετικούς χρήστες (sharable) σε πολλαπλά μαθησιακά περιβάλλοντα.» Κατά τον Cl. Shepherd 6 πρόκειται για: «ένα μικρό, επαναχρησιμοποιήσιμο ψηφιακό αντικείμενο που μπορεί επιλεκτικά να χρησιμοποιηθεί μόνο ή σε συνδυασμό από ένα λογισμικό πρόγραμμα, εκπαιδευτικούς και τους μαθητές τους ίδιους για να ικανοποιήσει ατομικές μαθησιακές ανάγκες ή/και να υποστηρίξει μαθησιακές λειτουργίες». 5 Sandy Mills, Learning about Learning Objects with Learning Objects, 6 Clive Shepherd, Objects of Interests, 17

19 Τα βασικά χαρακτηριστικά ενός μαθησιακού αντικειμένου είναι η μαθησιακή αξία που φέρει, η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης, η αυτοτέλεια, η δυνατότητα αναζήτησης που υποστηρίζουν, και η διαλειτουργικότητα. Τυπικά, περιλαμβάνει τρία συστατικά μέρη: ένα στόχο απόδοσης (τι θα μπορεί να καταλάβει ο εκπαιδευόμενος ή θα είναι σε θέση να πραγματοποιήσει όταν θα ολοκληρώσει την διαδικασία μάθησης), το απαραίτητο εκπαιδευτικό υλικό για την επίτευξη του στόχου (όπως κείμενο, βίντεο, γραφική απεικόνιση, διαφάνεια, εξομοίωση εργασίας), και μια μορφή αποτίμησης για να μπορεί να μετρηθεί αν ο στόχος επιτεύχθηκε ή όχι. Η έννοια της μαθησιακής αξίας (learning value) αφορά στην απόκτηση γνώσεων ή δεξιοτήτων. Το μαθησιακό αντικείμενο δεν ταυτίζεται με την απλή γνώση ή πληροφορία αποτελώντας μια παραλλαγή του «πληροφοριακού αντικειμένου» (informational object), αλλά στοχεύει στην προαγωγή της μάθησης που εμπεριέχεται σε αυτό μέσω της εκ σχεδιασμού προαγωγής συγκεκριμένων μαθησιακών αποτελεσμάτων. Μια εικόνα, μια γραφική παράσταση ή ένα ηχητικό απόσπασμα μπορεί να αποτελούν βασικά συστατικά στοιχεία ενός μαθησιακού αντικειμένου συνδυαζόμενα με άλλα πληροφοριακά αντικείμενα, ωστόσο δεν εμπεριέχουν αυτοτελή μαθησιακή αξία, ώστε να μπορούν να λειτουργούν ανεξάρτητα για την προαγωγή προσδιορισμένων μαθησιακών στόχων. Δεν θα μπορούσαμε να πούμε ενδεχομένως το ίδιο για ένα βίντεο που αποτελεί μια δομημένη ακολουθία εικόνων και ήχων εφόσον αυτό εμπεριέχει μαθησιακή αξία και μπορεί να λειτουργήσει με αυτοτέλεια σε διαφορετικά μαθησιακά περιβάλλοντα. Για το λόγο αυτό τα video αποτελούν θεμελιώδη εκπαιδευτικό πόρο σε αρκετές μαθησιακές εμπειρίες υποστηριζόμενες από την τεχνολογία (π.χ. SchoolTube 7, EduTubePlus 8, κλπ.). Η μαθησιακή αξία σύμφωνα με ορισμένες θεωρητικές προσεγγίσεις δεν προσδιορίζεται μόνον από την αυτοτέλεια και αυτάρκεια του μαθησιακού αντικειμένου, αλλά και από τον εγγενή εκπαιδευτικό / μαθησιακό σχεδιασμό που επιτρέπει να ενταχθεί σε έναν γενικότερο μαθησιακό σχεδιασμό (instructional design) και σε συγκεκριμένα μαθησιακά πλαίσια 9. H (επαν)αναχρησιμοποίηση (reusability) αποτελεί τη δυνατότητα ενός μαθησιακού / εκπαιδευτικού υλικού να κατατμηθεί σε και να ανασυντεθεί από μικρές οντότητες ψηφιακού υλικού, προκειμένου να δημιουργήσει νέες ενότητες μαθησιακού υλικού, σε νέα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα ή με διαφορετική στοχοθεσία, εξυπηρετώντας πολλαπλούς μαθησιακούς στόχους. Επιπλέον, τα μαθησιακά αντικείμενα είναι αυτοτελείς οντότητες μάθησης, οι οποίες δεν μπορούν να κατατμηθούν περισσότερο, δίχως να απολέσουν τη μαθησιακή τους αξία. Επιπροσθέτως, ο εφοδιασμός τους με τα κατάλληλα μεταδεδομένα (metadata) παρέχει τη δυνατότητα αναζήτησης σε αυτά. Τέλος, τα μαθησιακά αντικείμενα πρέπει να λειτουργούν σε διαφορετικά τεχνολογικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, και για το λόγο αυτό, πρέπει να σχεδιάζονται σύμφωνα με σαφώς ορισμένα διεθνή πρότυπα. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είναι αναζητήσιμα, να είναι δηλαδή περιγραμμένα με τις κατάλληλες πληροφορίες (metadata) ώστε να είναι δυνατή η αναζήτησή τους με συγκεκριμένα κριτήρια, και διαλειτουργικά, να είναι δηλαδή σχεδιασμένα σύμφωνα με κοινώς αποδεκτές και αναγνωρισμένες προδιαγραφές. Τα μαθησιακά αντικείμενα συναντώνται με τις εξής μορφές: βίντεο, παρουσιάσεις, ασκήσεις, προσομοιώσεις, εφαρμογές λογισμικού, πολυμεσικές εφαρμογές, συλλογές εικόνων, αξιολογήσεις, υποδειγματικές περιπτώσεις (case studies), περιγραφές με μορφή κειμένου, HTML σελίδες, έγγραφα, ηχητικά αρχεία, κλπ. που μπορούν να λειτουργήσουν αυτοτελώς, αλλά και συμπληρωματικά για να συνθέσουν μεγαλύτερες ενότητες σε περιβάλλοντα τεχνολογικώς υποστηριζόμενης μάθησης. Εκτός αυτών, τα μαθησιακά αντικείμενα προσφέρουν συγκεκριμένα πλεονεκτήματα σε μια ευρεία γκάμα ρόλων. Κατ αρχάς, αποτελούν ένα πολύτιμο βοήθημα για τους ειδικούς του εκπαιδευτικού σχεδιασμού, μιας και επιτρέπουν την εύκολη ανανέωση, την αναζήτηση, και τη διαχείριση του περιεχομένου, με περιορισμένο κόστος και χρόνο ανάπτυξης D.A. Wiley, Connecting learning objects to instructional design theory: A definition, a metaphor, and a taxonomy 18

20 Επιπλέον, επιτρέπουν την εφαρμογή διαφορετικών εκπαιδευτικών προσεγγίσεων. Κατόπιν, αναβαθμίζουν σημαντικά την ποιότητα της μάθησης του εκπαιδευόμενου, μιας και συμβάλλουν στην προσαρμογή αυτής στις εκπαιδευτικές του ανάγκες και το ατομικό στυλ μάθησης. Τέλος, υποστηρίζουν τον ίδιο τον εκπαιδευτικό (πολιτιστικό στην προκειμένη περίπτωση) οργανισμό, με τη δυνατότητα κατασκευής εκπαιδευτικού υλικού άμεσα με την βοήθεια των υπαρχόντων Μαθησιακά αντικείμενα και μεταδεδομένα Η δυνατότητα αναζήτησης και ανασύνθεσης των μαθησιακών αντικείμενων σε διάφορα περιβάλλοντα μάθησης απαιτεί τον χαρακτηρισμό τους με πληροφορίες κατάλληλες που να περιγράφουν την μορφή (format), το περιεχόμενο (content), και το (εκπαιδευτικό) πλαίσιο χρήσης τους (context). Οι πληροφορίες αυτές που συνθέτουν την ταυτότητα του μαθησιακού αντικειμένου και επιτρέπουν την αναζήτηση, την ανάκληση και επανα-χρησιμοποίησή του καλούνται «μεταδεδομένα» (metadata) σύμφωνα με την καθιερωμένη ορολογία στο χώρο της πληροφορικής και της επικοινωνίας. Με άλλα λόγια θα λέγαμε ότι τα μεταδεδομένα είναι το σύνολο των στοιχείων (attributes) που διευκολύνουν τη διαχείριση και την πολλαπλή χρήση των μαθησιακών αντικειμένων. Τα μεταδεδομένα μπορεί ενδεικτικά να περιλαμβάνουν: τον τύπο του αντικειμένου, τον δημιουργό, τον κάτοχο πνευματικών δικαιωμάτων, τους όρους και τις προϋποθέσεις διανομής, τη μορφή, τις κατηγορίες χρηστών που απευθύνεται, τους μαθησιακούς στόχους, κλπ. Ειδικότερα τα μεταδεδομένα μπορεί να περιλαμβάνουν στοιχεία όπως: τύπος μάθησης, π.χ. κατάρτιση μέσω υπολογιστή (computer-based training), μάθηση μέσω δικτύου (on- line learning), σύγχρονη/ασύγχρονη μάθηση, κλπ., επίπεδο μάθησης, π.χ. σχολική εκπαίδευση, πανεπιστημιακή, τυπική, μη τυπική, άτυπη μάθηση, προαπαιτούμενες γνώσεις και δεξιότητες: π.χ. βασικές γνώσεις χημείας, επίπεδο γαλλικής Α, βασικές δεξιότητες χρήσης των υπολογιστών, κλπ. Τα μεταδεδομένα που χαρακτηρίζουν έναν ψηφιακό πόρο μπορούν είτε να προέρχονται από μια συγκεκριμένη λίστα (π.χ. από έναν θησαυρό), ή να καταχωρούνται ελεύθερα από τον χρήστη (social tagging). Η κάθε προσέγγιση παρουσιάζει συγκεκριμένα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, και εφαρμόζεται κατά περίπτωση. Για λόγους συνέπειας, ολοκλήρωσης, και διαλειτουργικότητας, έχουν θεσπιστεί διεθνώς διάφορα πρότυπα (standards) στα οποία πρέπει να υπακούουν τα μεταδεδομένα. Τα πλέον γνωστά από αυτά είναι το ΙΕΕΕ Learning Object Metadata (LOM), το IMS Learning Resources Meta-data Specification, και το SCORM (Sharable Content Object Reference Model) Metadata Standard. Επιπλέον, υπάρχουν διαθέσιμα πρότυπα για την καταλογοποίηση του περιεχομένου. Στην προκειμένη περίπτωση, όπου απαιτείται διαλειτουργικότητα του περιεχομένου στα διαφορετικά τεχνολογικά συστήματα, το πρότυπα SCORM για την επικοινωνία με την τεχνολογική υποδομή κρίνεται ως η πλέον ενδεδειγμένη λύση. Επιπλέον, και όσον αφορά την ένταξή του πολιτιστικού περιεχομένου στα διαφορετικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, το πρότυπο LOM κρίνεται το πλέον κατάλληλο. Μιας και στη μελέτη αυτή δίδεται ιδιαίτερη σημασία στη χρήση του πολιτιστικού υλικού για εκπαιδευτικούς σκοπούς, κρίνεται χρήσιμο να παρουσιαστούν κάποια στοιχεία για το πρότυπο LOM. Το πρότυπο αυτό στοχεύει στη διευκόλυνση της αναζήτησης, της αξιολόγησης, της κατάκτησης, και της χρήσης των μαθησιακών αντικειμένων από τους εκπαιδευόμενους, τους εκπαιδευτές, ή ακόμα και συναφείς εφαρμογές λογισμικού. Επιπλέον, διευκολύνει το διαμοιρασμό, τη διάχυση και την ανταλλαγή μαθησιακών αντικειμένων, καθιστώντας δυνατή την ανάπτυξη γενικών και λεπτομερών καταλόγων λαμβάνοντας συγχρόνως υπόψη την ποικιλία του πολιτισμικού και γλωσσικού περιβάλλοντος, στο οποίο τα μαθησιακά αντικείμενα και τα μεταδεδομένα τους θα μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν. Με τον καθορισμό ενός κοινού εννοιολογικού σχήματος, το μέρος αυτό του προτύπου εξασφαλίζει ότι οι διατυπώσεις των Μεταδεδομένων του Μαθησιακού Αντικειμένου θα έχουν υψηλό βαθμό σημασιολογικής διαλειτουργικότητας. 19

6 ο Πακέτο Εργασίας «Ψηφιακή Βάση ιαχείρισης Γεωγνώσης (e-repository of Geoscience Content)»

6 ο Πακέτο Εργασίας «Ψηφιακή Βάση ιαχείρισης Γεωγνώσης (e-repository of Geoscience Content)» 6 ο Πακέτο Εργασίας «Ψηφιακή Βάση ιαχείρισης Γεωγνώσης (e-repository of Geoscience Content)» Ένα µεγάλο µέρος του Προγράµµατος Σπουδών της Σχολής ΑΤΜ αφορά την εκπαίδευση σε ποικίλα αντικείµενα που άπτονται

Διαβάστε περισσότερα

«DARIAH-ΑΤΤΙΚΗ Ανάπτυξη της ελληνικής ερευνητικής υποδομής για τις ανθρωπιστικές επιστήμες ΔΥΑΣ» Αθήνα, 26 Φεβρουαρίου 2015

«DARIAH-ΑΤΤΙΚΗ Ανάπτυξη της ελληνικής ερευνητικής υποδομής για τις ανθρωπιστικές επιστήμες ΔΥΑΣ» Αθήνα, 26 Φεβρουαρίου 2015 ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑΣ Αθήνα, 26 Φεβρουαρίου 2015 Αξιότιμες

Διαβάστε περισσότερα

Οι υπηρεσίες του ΕΚΤ εξυπηρετούν τον ενάρετο κύκλο διαχείρισης περιεχομένου.

Οι υπηρεσίες του ΕΚΤ εξυπηρετούν τον ενάρετο κύκλο διαχείρισης περιεχομένου. 1 2 3 Οι υπηρεσίες του ΕΚΤ εξυπηρετούν τον ενάρετο κύκλο διαχείρισης περιεχομένου. Το ΕΚΤ διαθέτει εργαλεία και υπηρεσίες σχετικά με τη διαχείριση περιεχομένου, ενώ προτρέπει τους φορείς περιεχομένου

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ

ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ ΗΜΕΡΙ Α ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο 07 εκεµβρίου, 2004 ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ ιοργάνωση: Ίδρυµα Μελετών Λαµπράκη σε συνεργασία µε την Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία

Διαβάστε περισσότερα

Ιόνιο Πανεπιστήμιο - Τμήμα Αρχειονομίας - Βιβλιοθηκονομίας

Ιόνιο Πανεπιστήμιο - Τμήμα Αρχειονομίας - Βιβλιοθηκονομίας Μεταδεδομένα για Ψηφιακές Βιβλιοθήκες Γ. Δ. Μπώκος Μεταδεδομένα: Ο όρος Μεταδεδομένα: «Δεδομένα σχετικά με Δεδομένα» Αναλυτικότερα: «Το σύνολο όσων θα μπορούσε να πει κανείς για ένα πληροφοριακό αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

Εννοιολογική Ομοιογένεια

Εννοιολογική Ομοιογένεια Ιόνιο Πανεπιστήμιο Τμήμα Αρχειονομίας Βιβλιοθηκονομίας Εργαστήριο Ψηφιακών Βιβλιοθηκών και Ηλεκτρονικής Δημοσίευσης Εννοιολογική Ομοιογένεια Αξιοποίηση Ταξινομικών Συστημάτων Γεωργία Προκοπιάδου, Διονύσης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟ3019 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Γ ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα πανταχού παρόντος υπολογιστή σε περιβάλλοντα υβριδικών βιβλιοθηκών

Συστήματα πανταχού παρόντος υπολογιστή σε περιβάλλοντα υβριδικών βιβλιοθηκών Συστήματα πανταχού παρόντος υπολογιστή σε περιβάλλοντα υβριδικών βιβλιοθηκών Βερονίκης Σπύρος Τμήμα Αρχειονομίας- Βιβλιοθηκονομίας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο spver@ionio.gr Stoica Adrian Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Θέλετε να διαθέσετε ένα αρχείο στο διαδίκτυο;

Θέλετε να διαθέσετε ένα αρχείο στο διαδίκτυο; Θέλετε να διαθέσετε ένα αρχείο στο διαδίκτυο; Θέλετε να διαθέσετε ένα αρχείο στο διαδίκτυο; Ένας σύντομος οδηγός για να σας διευκολύνει στη λήψη αποφάσεων για τη διάθεση του αρχείου σας σε αποθετήριο του

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Πολιτισμικών Δεδομένων

Διαχείριση Πολιτισμικών Δεδομένων Διαχείριση Πολιτισμικών Δεδομένων Μάθημα 9 Μεταδεδομένα Τζανέτος Πομόνης ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Κατεύθυνση Συντήρησης Πολιτισμικής Κληρονομιάς Τι είναι τα Μεταδεδομένα; Ο όρος

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιοποίηση και ψηφιακή επεξεργασία εικόνας

Ψηφιοποίηση και ψηφιακή επεξεργασία εικόνας Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Ψηφιοποίηση και ψηφιακή επεξεργασία εικόνας Ενότητα 4: Τεκμηρίωση Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ για το Ψηφιακό Εκπαιδευτικό Περιεχόμενο

ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ για το Ψηφιακό Εκπαιδευτικό Περιεχόμενο ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ για το Ψηφιακό Εκπαιδευτικό Περιεχόμενο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΗΜΕΡΙΔΑ Open Discovery Space «Ανοιχτές Εκπαιδευτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS ΥΠΟΕΡΓΟ:

ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS ΥΠΟΕΡΓΟ: ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS 299516 ΥΠΟΕΡΓΟ: «ΜΟΔΙΠ του ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ» και α/α «01» ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «Εκπαίδευση και Δια

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΙΑΙΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΕΝΙΑΙΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΝΙΑΙΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΣΧΥΕΙ ΚΑΤΑ ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΙΣΧΥΟΥΝ ΤΟ ΔΕΠΠΣ

Διαβάστε περισσότερα

Υποδομή και Υπηρεσίες για την Συνεργατική Ανάπτυξη & Ανάδειξη του Ελληνικού Ψηφιακού Πολιτιστικού Αποθέματος

Υποδομή και Υπηρεσίες για την Συνεργατική Ανάπτυξη & Ανάδειξη του Ελληνικού Ψηφιακού Πολιτιστικού Αποθέματος Υποδομή και Υπηρεσίες για την Συνεργατική Ανάπτυξη & Ανάδειξη του Ελληνικού Ψηφιακού Πολιτιστικού Αποθέματος Το ΕΚΤ Αποστολή του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου είναι η συγκέντρωση,

Διαβάστε περισσότερα

GUnet eclass 1.7 Πλατφόρμα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης

GUnet eclass 1.7 Πλατφόρμα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης GUnet eclass 1.7 Πλατφόρμα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης Περιγραφή Πλατφόρμας Η πλατφόρμα eclass είναι ένα ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Ηλεκτρονικών Μαθημάτων και αποτελεί την πρόταση του Ακαδημαϊκού Διαδικτύου

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητες Γ3.1 - Γ3.2 - Γ3.3

Ενότητες Γ3.1 - Γ3.2 - Γ3.3 Ενότητες Γ3.1 - Γ3.2 - Γ3.3 3.1 Τo διαδίκτυο ως πηγή πληροφοριών 3.2 Αξιοποίηση- αξιολόγηση ιστοσελίδων, ιστοχώρων και πυλών 3.3 Σχεδίαση μαθημάτων με τη χρήση του διαδικτύου To Διαδίκτυο ως πηγή πληροφοριών

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτισμική Τεχνολογία. Πολυμέσα & Διαδίκτυο Παράμετροι Δικαίου Μέρος Α

Πολιτισμική Τεχνολογία. Πολυμέσα & Διαδίκτυο Παράμετροι Δικαίου Μέρος Α Πολιτισμική Τεχνολογία Πολυμέσα & Διαδίκτυο Παράμετροι Δικαίου Μέρος Α Δυνατότητες: Σύλληψη, συντήρηση, ανάδειξη Χρήση : Ψηφιακών βίντεο, ήχων, εικόνων, γραφικών παραστάσεων Οι συλλογές καθίστανται διαθέσιμες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΟΔΗΓΟΣ E-LEARNING

ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΟΔΗΓΟΣ E-LEARNING ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΘΗΝΑ 2014 1 1. Τι είναι το e-learning; Το e-learning, η ηλεκτρονική μάθηση, είναι μια διαδικασία μάθησης και ταυτόχρονα μια μεθοδολογία εξ αποστάσεως εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΜΑΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ

ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΜΑΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΜΑΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ Εργασία στην Ενότητα Πληροφορική-Πολυμέσα του ΜΠΣ «Γραφικές Τέχνες Πολυμέσα» του ΕΑΠ Μ. Μαργαριτόπουλος ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Σκοπός παρουσίασης

Διαβάστε περισσότερα

Έφη Πατσατζή, Αρχαιολόγος-Μουσειολόγος Διεύθυνση Εθνικού Αρχείου Μνημείων ΥΠ.ΠΟ.Τ. Ψηφιακός πολιτισμός και επιμέλεια

Έφη Πατσατζή, Αρχαιολόγος-Μουσειολόγος Διεύθυνση Εθνικού Αρχείου Μνημείων ΥΠ.ΠΟ.Τ. Ψηφιακός πολιτισμός και επιμέλεια Μουσειολογία και ψηφιακή επιμέλεια: το ευρωπαϊκό δίκτυο προβολής ATHENA-EUROPEANA στο πλαίσιο διεπιστημονικής συνεργασίας για την ανάδειξη του ψηφιακού πολιτισμού. Έφη Πατσατζή, Αρχαιολόγος-Μουσειολόγος

Διαβάστε περισσότερα

Διαλειτουργικότητα μεταξύ αρχείων (1/2)

Διαλειτουργικότητα μεταξύ αρχείων (1/2) Διαλειτουργικότητα μεταξύ αρχείων (1/2) Επιτρέπει την αναζήτηση / πλοήγηση σε περισσότερα του ενός αρχεία από ενιαίο σημείο Όφελος για το χρήστη / ερευνητή: o Ενιαία αναζήτηση της πληροφορίας σε πολλαπλά

Διαβάστε περισσότερα

To Πανελλήνιο Ψηφιακό Αποθετήριο Μαθησιακών Αντικειμένων

To Πανελλήνιο Ψηφιακό Αποθετήριο Μαθησιακών Αντικειμένων To Πανελλήνιο Ψηφιακό Αποθετήριο Μαθησιακών Αντικειμένων η περίπτωση της Ελλάδας Ελίνα Μεγάλου ΙΤΥΕ ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ, Διεύθυνση Στρατηγικής και Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού ΗΜΕΡΙΔΑ Open Discovery Space «Ανοιχτές

Διαβάστε περισσότερα

Συστήµατα Τηλεκπαίδευσης: Κύκλος ζωής εκπαιδευτικού υλικού

Συστήµατα Τηλεκπαίδευσης: Κύκλος ζωής εκπαιδευτικού υλικού 1 Συστήµατα Τηλεκπαίδευσης: Κύκλος ζωής εκπαιδευτικού υλικού Τµήµα Διοίκησης Επιχειρήσεων Τει Δυτικής Ελλάδας Μεσολόγγι Δρ. Α. Στεφανή Διάλεξη 3 Το Εκπαιδευτικό Υλικό Το Εκπαιδευτικό Υλικό, έχει έντυπη

Διαβάστε περισσότερα

Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση

Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση Πρόγραμμα Eξ Aποστάσεως Eκπαίδευσης (E learning) Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

1 Συστήματα Αυτοματισμού Βιβλιοθηκών

1 Συστήματα Αυτοματισμού Βιβλιοθηκών 1 Συστήματα Αυτοματισμού Βιβλιοθηκών Τα Συστήματα Αυτοματισμού Βιβλιοθηκών χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση καταχωρήσεων βιβλιοθηκών. Τα περιεχόμενα των βιβλιοθηκών αυτών είναι έντυπα έγγραφα, όπως βιβλία

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΗΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ

Ο ΗΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ Ο ΗΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ Κέντρο Πολιτισµικής Πληροφορικής Ινστιτούτο Πληροφορικής ΙΤΕ Επιµέλεια: Πάνος Κωνσταντόπουλος Χρυσούλα Μπεκιάρη Μάρτιν Ντέρ Επιχειρησιακό Πρόγραµµα

Διαβάστε περισσότερα

Εμπλουτισμός σχολικών εγχειριδίων με μαθησιακά αντικείμενα: το μεθοδολογικό πλαίσιο των ομάδων σχεδιασμού ανάπτυξης

Εμπλουτισμός σχολικών εγχειριδίων με μαθησιακά αντικείμενα: το μεθοδολογικό πλαίσιο των ομάδων σχεδιασμού ανάπτυξης ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ Αξιοποίηση Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Περιεχομένου για τη Διδασκαλία Γνωστικών Αντικειμένων Κέρκυρα, 18.06.15 Εμπλουτισμός σχολικών εγχειριδίων με μαθησιακά αντικείμενα: το μεθοδολογικό

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογία Πολυμέσων. Ενότητα 6: Υπερκείμενο - Υπερμέσα. Νικολάου Σπύρος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ

Τεχνολογία Πολυμέσων. Ενότητα 6: Υπερκείμενο - Υπερμέσα. Νικολάου Σπύρος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Τεχνολογία Πολυμέσων Ενότητα 6: Υπερκείμενο - Υπερμέσα Νικολάου Σπύρος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΓΛΩΣΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ:

ΓΛΩΣΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ: ΓΛΩΣΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ: Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Ημερίδα παρουσίασης CLARIN-EL 1/10/2010 Πένυ Λαμπροπούλου Ινστιτούτο Επεξεργασίας Λόγου / Ε.Κ. "Αθηνά" ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΧΩΡΟΥ ΓΤ ΓΙΑ ΚΑΕ Στο

Διαβάστε περισσότερα

Η Ασύγχρονη Τηλεκπαίδευση και εκπαιδευτική διαδικασία. Κώστας Τσιμπάνης. Κέντρο Λειτουργίας Διαχείρισης Δικτύου. Ομάδα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης

Η Ασύγχρονη Τηλεκπαίδευση και εκπαιδευτική διαδικασία. Κώστας Τσιμπάνης. Κέντρο Λειτουργίας Διαχείρισης Δικτύου. Ομάδα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης Α σ ύ γ χ ρ ο ν η Τ η λ ε κ π α ί δ ε υ σ η κ α ι Ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ή Δ ι α δ ι κ α σ ί α Τίτλος Η Ασύγχρονη Τηλεκπαίδευση και εκπαιδευτική διαδικασία Κώστας Τσιμπάνης Στοιχεία Συντάκτη Κέντρο Λειτουργίας

Διαβάστε περισσότερα

Προσεγγίζοντας παιδαγωγικά τη γλώσσα της σύγχρονης τέχνης με τη χρήση πολυμεσικών εφαρμογών: Η περίπτωσης της Mec Art του Νίκου Κεσσανλή

Προσεγγίζοντας παιδαγωγικά τη γλώσσα της σύγχρονης τέχνης με τη χρήση πολυμεσικών εφαρμογών: Η περίπτωσης της Mec Art του Νίκου Κεσσανλή Προσεγγίζοντας παιδαγωγικά τη γλώσσα της σύγχρονης τέχνης με τη χρήση πολυμεσικών εφαρμογών: Η περίπτωσης της Mec Art του Νίκου Κεσσανλή Πανάγου Ελένη, Ερευνήτρια του Ινστιτούτου Πολιτιστικής & Εκπ/κής

Διαβάστε περισσότερα

Ενσωμάτωση των ΤΠΕ στο Εκπαιδευτικό Σύστημα της Κύπρου Έργα ΤΠΕ

Ενσωμάτωση των ΤΠΕ στο Εκπαιδευτικό Σύστημα της Κύπρου Έργα ΤΠΕ Ενσωμάτωση των ΤΠΕ στο Εκπαιδευτικό Σύστημα της Κύπρου Έργα ΤΠΕ Υλικοτεχνική Υποδομή για τις ΤΠΕ Εκπαιδευτική Πύλη (ΔΙΑ.Σ) Εξασφάλιση Εκπαιδευτικού Λογισμικού Σύστημα Διαχείρισης Διοικητικών Διαδικασιών

Διαβάστε περισσότερα

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους του Σταύρου Κοκκαλίδη Μαθηματικού Διευθυντή του Γυμνασίου Αρχαγγέλου Ρόδου-Εκπαιδευτή Στα προγράμματα Β Επιπέδου στις ΤΠΕ Ορισμός της έννοιας του σεναρίου.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Ψηφιακό εκπαιδευτικό περιεχόμενο και σχετικές υπηρεσίες για την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

ΘΕΜΑ: Ψηφιακό εκπαιδευτικό περιεχόμενο και σχετικές υπηρεσίες για την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Π/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ----- Ταχ. Δ/νση: Ανδρέα Παπανδρέου

Διαβάστε περισσότερα

Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για το Νέο Σχολείο: Η γνώση είναι ο δρόμος για το μέλλον!

Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για το Νέο Σχολείο: Η γνώση είναι ο δρόμος για το μέλλον! Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για το Νέο Σχολείο: Η γνώση είναι ο δρόμος για το μέλλον! 1 ΣΥΝΟΨΗ 150.000 εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα συμμετάσχουν μέχρι

Διαβάστε περισσότερα

Μουσεία και Εκπαίδευση (υποχρεωτικό 3,4 εξ.) Προσδοκώμενα αποτελέσματα: Στη διάρκεια του μαθήματος οι φοιτητές/τριες

Μουσεία και Εκπαίδευση (υποχρεωτικό 3,4 εξ.) Προσδοκώμενα αποτελέσματα: Στη διάρκεια του μαθήματος οι φοιτητές/τριες Μουσεία και Εκπαίδευση (υποχρεωτικό 3,4 εξ.) Περιγραφή του μαθήματος - στόχοι: Το μάθημα εξετάζει τις κοινωνικές, πολιτισμικές και ιστορικές διαστάσεις της ανάπτυξης του θεσμού του μουσείου και η ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

5. Η εκπαίδευση στην Κοινωνία της Πληροφορίας

5. Η εκπαίδευση στην Κοινωνία της Πληροφορίας 5. Η εκπαίδευση στην Κοινωνία της Πληροφορίας 5.1 Εισαγωγή 5.2 Τα βασικά χαρακτηριστικά της συντελούμενης αλλαγής 5.3 Οι νέες προτεραιότητες 5.4 Τα συστατικά στοιχεία του νέου εκπαιδευτικού περιβάλλοντος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ Π ΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ Π ΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ Π ΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ Π ΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ Π ΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ Π ΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Κ Υ Κ Λ Ο Υ Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Η Σ Κ Α Ι Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Ω Ν Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Κ Η

Διαβάστε περισσότερα

Πράξη: «Επιμόρφωση εκπαιδευτικών για την αξιοποίηση και εφαρμογή των ψηφιακών τεχνολογιών στη διδακτική πράξη (Επιμόρφωση Β επιπέδου Τ.Π.Ε.

Πράξη: «Επιμόρφωση εκπαιδευτικών για την αξιοποίηση και εφαρμογή των ψηφιακών τεχνολογιών στη διδακτική πράξη (Επιμόρφωση Β επιπέδου Τ.Π.Ε. Πράξη: «Επιμόρφωση εκπαιδευτικών για την αξιοποίηση και εφαρμογή των ψηφιακών τεχνολογιών στη διδακτική πράξη Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», ΕΣΠΑ

Διαβάστε περισσότερα

Οι Τομείς (κατευθύνσεις ειδικότητας) του Τμήματος Πληροφορικής & Επικοινωνιών είναι:

Οι Τομείς (κατευθύνσεις ειδικότητας) του Τμήματος Πληροφορικής & Επικοινωνιών είναι: Ακαδημαϊκή οργάνωση του Τμήματος Το Τμήμα Πληροφορικής και Επικοινωνιών είναι οργανωμένο ακαδημαϊκά σε τρεις Τομείς (κατευθύνσεις) με στόχο την εξειδίκευση των σπουδαστών σε ειδικότητες ανάλογες με τις

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της

Διαβάστε περισσότερα

Αναφορά εργασιών για το τρίμηνο Σεπτέμβριος Νοέμβριος 2012

Αναφορά εργασιών για το τρίμηνο Σεπτέμβριος Νοέμβριος 2012 Στο πλαίσιο της πράξης «Αναβάθμιση και Εμπλουτισμός των Ψηφιακών Υπηρεσιών της Βιβλιοθήκης του Παντείου Πανεπιστημίου». Η Πράξη συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ).

Διαβάστε περισσότερα

2018 / 19 ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

2018 / 19 ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ 2018 / 19 ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ 2 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Η συμβολή στην επιτυχία ενός οργανισμού, παρουσιάζοντας σχετικά δεδομένα με τη χρήση τεχνικών 2Δ ή 3Δ τεχνολογίας. Αρμοδιότητα

Η συμβολή στην επιτυχία ενός οργανισμού, παρουσιάζοντας σχετικά δεδομένα με τη χρήση τεχνικών 2Δ ή 3Δ τεχνολογίας. Αρμοδιότητα Σχεδιαστής Ψηφιακών Κινούμενων Σχεδίων ή Digital Animator 1. Περιγραφή Ρόλου Τίτλος Προφίλ Σχε Σχεδιαστής Ψηφιακών Κινούμενων Σχεδίων ή Digital Animator Γνωστό και ως Ειδικός Σχεδιασμού 2Δ- 3Δ γραφικών,

Διαβάστε περισσότερα

Υπηρεσιοστρεφής Αρχιτεκτονική SOA (Service Oriented Architecture)

Υπηρεσιοστρεφής Αρχιτεκτονική SOA (Service Oriented Architecture) Υπηρεσιοστρεφής Αρχιτεκτονική SOA (Service Oriented Architecture) Χρήστος Ηλιούδης Πλεονεκτήματα των Υπηρεσιών Ιστού Διαλειτουργικότητα: Η χαλαρή σύζευξή τους οδηγεί στην ανάπτυξη ευέλικτου λογισμικού

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Πληροφορικής

Διδακτική της Πληροφορικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3: Η Πληροφορική στην Ελληνική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Γυμνάσιο Σταύρος Δημητριάδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα Σχέδια Εκθέσεων

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιαστής Ιστοσελίδων

Σχεδιαστής Ιστοσελίδων Σχεδιαστής Ιστοσελίδων 1. Περιγραφή Ρόλου Τίτλος Προφίλ Σχεδιαστής Ιστοσελίδων Γνωστό και ως Συνοπτική Ένας σχεδιαστής ιστοσελίδων κατασκευάζει και ενημερώνει ιστοσελίδες ως προς τη σχεδίαση και τη διαμόρφωση

Διαβάστε περισσότερα

γνωστικό περιβάλλον της Κοινωνίας της Πληροφορίας, Προπτυχιακών και Μεταπτυχιακών Σπουδών με σύγχρονες μεθόδους,

γνωστικό περιβάλλον της Κοινωνίας της Πληροφορίας, Προπτυχιακών και Μεταπτυχιακών Σπουδών με σύγχρονες μεθόδους, Ενέργεια 2.1.3 : Ενίσχυση βιβλιοθηκών Η Ενέργεια των σχολικών βιβλιοθηκών με την ίδρυση των 499 πρώτων αποτελεί καθοριστικό εργαλείο υποστήριξης των Ενεργειών, που στοχεύουν στην αναβάθμιση των σπουδών

Διαβάστε περισσότερα

«Υποστήριξη της Ψηφιοποίησης και Τεκµηρίωσης του Αρχείου του Κέντρου Λαογραφίας» Γιώργος Κουταλιέρης, Τεχνικός ιευθυντής, SYSTEMA TECHNOLOGIES Α.Ε. gkout@systema.gr Σύνοψη Αντικείµενο Υλοποίησης Πλαίσιο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η/Υ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η/Υ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η/Υ ΘΕΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΣΙΑΣΙΑΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ «ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Αξιοποίηση κοινωνικών δικτύων στην εκπαίδευση Αλέξης Χαραλαμπίδης Γραφικές Τέχνες / Πολυμέσα Ενότητα Ιανουαρίου 2015

Αξιοποίηση κοινωνικών δικτύων στην εκπαίδευση Αλέξης Χαραλαμπίδης Γραφικές Τέχνες / Πολυμέσα Ενότητα Ιανουαρίου 2015 Αξιοποίηση κοινωνικών δικτύων στην εκπαίδευση Αλέξης Χαραλαμπίδης 90279 Γραφικές Τέχνες / Πολυμέσα Ενότητα 61 18 Ιανουαρίου 2015 Web 2.0 Ενσωμάτωση στις εφαρμογές του παγκόσμιου ιστού (www) στοιχείων:

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην τεχνική της ψηφιοποίησης των διαφανειών και των μικροταινιών των χειρογράφων της συλλογής του Π.Ι.Π.Μ

Εισαγωγή στην τεχνική της ψηφιοποίησης των διαφανειών και των μικροταινιών των χειρογράφων της συλλογής του Π.Ι.Π.Μ Εισαγωγή στην τεχνική της ψηφιοποίησης των διαφανειών και των μικροταινιών των χειρογράφων της συλλογής του Π.Ι.Π.Μ Επιμέλεια Άννα Γ. Λυσικάτου «Το αληθινό ταξίδι της ανακάλυψης δε βρίσκεται στην εξερεύνηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑ η-τάξη Πλατφόρμα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης

ΕΚΠΑ η-τάξη Πλατφόρμα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης ΕΚΠΑ η-τάξη Πλατφόρμα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης Περιγραφή Πλατφόρμας Η πλατφόρμα η-τάξη είναι ένα ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Ηλεκτρονικών Μαθημάτων και υποστηρίζει την Υπηρεσία Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγικές συμπράξεις στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας

Στρατηγικές συμπράξεις στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας KA2 Συνεργασία για Καινοτομία και Ανταλλαγή Καλών Πρακτικών Αναμενόμενα αποτελέσματα Τα σχέδια που υποστηρίζονται στο πλαίσιο αυτής της Δράσης αναμένονται να επιφέρουν τα παρακάτω αποτελέσματα: Καινοτόμες

Διαβάστε περισσότερα

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος αποτελούν ένα είδος προσωπικών σημειώσεων που κρατά ο εκπαιδευτικός προκειμένου να πραγματοποιήσει αποτελεσματικές διδασκαλίες. Περιέχουν πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ

Γ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ Γ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ» 2000-2006 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: 1 - ΠΑΙ ΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΜΕΤΡΟ: 1.3 ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ, ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑ ΕΙΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Ήλιος: Το ψηφιακό Αποθετήριο Ανοικτής Πρόσβασης του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών

Ήλιος: Το ψηφιακό Αποθετήριο Ανοικτής Πρόσβασης του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών Ιούλιος, 2013 Δέσποινα Χαρδούβελη, Msc Ψηφιακή Βιβλιοθήκη ΕΚΤ Η Πράξη Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας/Κοινωνικά Δίκτυα Περιεχόμενο Παραγόμενο από Χρήστες (Κωδικός ΟΠΣ 296115) υλοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

4/2014 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΥΔΡΟΛΗΨΙΕΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

4/2014 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΥΔΡΟΛΗΨΙΕΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 4/2014 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΥΔΡΟΛΗΨΙΕΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΥΔΡΟΛΗΨΙΕΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Η εφαρμογή "Υδροληψίες Αττικής" είναι ένα πληροφοριακό σύστημα (αρχιτεκτονικής

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή Εκπαιδευτικά υπερμεσικά περιβάλλοντα Διδάσκων: Καθηγητής Αναστάσιος Α. Μικρόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Λογισμικό Καθοδήγησης ή Διδασκαλίας

Λογισμικό Καθοδήγησης ή Διδασκαλίας Λογισμικό Καθοδήγησης ή Διδασκαλίας Ένα σύγχρονο σύστημα καθοδήγησης στοχεύει να ικανοποιήσει τουλάχιστον δύο βασικές φάσεις των οποίων η δομή και η αλληλουχία παρουσιάζεται στο σχήμα 3: παρουσίαση της

Διαβάστε περισσότερα

Αρχιτεκτονική Λογισμικού

Αρχιτεκτονική Λογισμικού Αρχιτεκτονική Λογισμικού περιεχόμενα παρουσίασης Τι είναι η αρχιτεκτονική λογισμικού Αρχιτεκτονική και απαιτήσεις Σενάρια ποιότητας Βήματα αρχιτεκτονικής σχεδίασης Αρχιτεκτονικά πρότυπα Διαστρωματωμένη

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της Ψηφιακής Στρατηγικής

Ο ρόλος της Ψηφιακής Στρατηγικής Μπάμπης Τσιτλακίδης Ο ρόλος της Ψηφιακής Στρατηγικής Η ψηφιακή τεχνολογία ως: Καταλύτης για την επίλυση σύγχρονων αστικών ζητημάτων Βασικό εργαλείο για αστικό σχεδιασμό Το μέσο (και όχι αυτοσκοπός) για

Διαβάστε περισσότερα

web mobile multimedia ανάπτυξη εφαρμογών

web mobile multimedia ανάπτυξη εφαρμογών ανάπτυξη εφαρμογών web mobile multimedia 1 η εταιρία ιστορικό Η διάδρασις ιδρύθηκε το 2006, στην Αθήνα, από το Γιάννη Λαδά, Ηλεκτρολόγο Μηχανικό και Μηχανικό Η/Υ και Πέτρο Βασιλόπουλο, Οικονομολόγο με

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογία Πολιτισμικού Λογισμικού

Τεχνολογία Πολιτισμικού Λογισμικού Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Τεχνολογία Πολιτισμικού Λογισμικού Ενότητα 3: Σύλληψη και ανάλυση απαιτήσεων Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και

Διαβάστε περισσότερα

Μαθαίνοντας δια βίου Βιβλιοθήκες και νέες τεχνολογίες

Μαθαίνοντας δια βίου Βιβλιοθήκες και νέες τεχνολογίες Μαθαίνοντας δια βίου Βιβλιοθήκες και νέες τεχνολογίες Η στρατηγική της Λισσαβόνας Γιώργος Τσακαρισιάνος Ίδρυμα Λαμπράκη Δια βίου μάθηση Η στρατηγική της Λισσαβόνας Η δια βίου μάθηση στο επίκεντρο της στρατηγικής

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακά Αντικείμενα για το μάθημα ΤΠΕ-Πληροφορική: Παιδαγωγική αξιοποίηση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση

Μαθησιακά Αντικείμενα για το μάθημα ΤΠΕ-Πληροφορική: Παιδαγωγική αξιοποίηση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση Μαθησιακά Αντικείμενα για το μάθημα ΤΠΕ-Πληροφορική: Παιδαγωγική αξιοποίηση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση Καθηγητής Αθανάσιος Τζιμογιάννης Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου ΙΤΥΕ «Διόφαντος» ΗΜΕΡΙΔΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α_ΤΕΤΡΑΜ_ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ. ΘΕΜΑ: E-LEARNING Αντζελα Πιετρη-Αριστελα Γκιονι ESPERINO LYKEIO LARISAS

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α_ΤΕΤΡΑΜ_ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ. ΘΕΜΑ: E-LEARNING Αντζελα Πιετρη-Αριστελα Γκιονι ESPERINO LYKEIO LARISAS ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α_ΤΕΤΡΑΜ_2014-15 ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ ΘΕΜΑ: E-LEARNING Αντζελα Πιετρη-Αριστελα Γκιονι ΜΑΘΗΣΗ Μάθηση είναι μια μόνιμη αλλαγή στη συμπεριφορά του ατόμου, η οποία είναι αποτέλεσμα εμπειρίας

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές Εφαρμογές Η/Υ (Θεωρία) 21/03/2017. Διδάσκουσα: Αδαμαντία Κ. Σπανακά

Παιδαγωγικές Εφαρμογές Η/Υ (Θεωρία) 21/03/2017. Διδάσκουσα: Αδαμαντία Κ. Σπανακά Παιδαγωγικές Εφαρμογές Η/Υ (Θεωρία) 21/03/2017 Διδάσκουσα: Αδαμαντία Κ. Σπανακά (madspa@otenet.gr) ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΟΟΔΟΥ MOOC Μαζικό: παρέχεται η δυνατότητα εγγραφής μεγάλου αριθμού φοιτητών από

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα Πληροφοριών Διοίκησης

Συστήματα Πληροφοριών Διοίκησης ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Συστήματα Πληροφοριών Διοίκησης Ενότητα 2: Γενική θεώρηση και κατάταξη συστημάτων πληροφοριών διοίκησης Διονύσιος Γιαννακόπουλος, Καθηγητής Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Η θέση της Πανελλήνιας Ένωσης Καθηγητών Πληροφορικής Επιμέλεια κειμένου: Δ.Σ. ΠΕΚαΠ κατόπιν δημόσιας διαβούλευσης των μελών της Ένωσης από 20/07/2010. Τελική έκδοση κειμένου:

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην επικοινωνία ανθρώπου υπολογιστή. Νικόλαος Αβούρης Eκδόσεις ΔΙΑΥΛΟΣ, Αθήνα 2000. ΠΡΟΛΟΓΟΣ Περιεχόμενα Εγχειριδίου

Εισαγωγή στην επικοινωνία ανθρώπου υπολογιστή. Νικόλαος Αβούρης Eκδόσεις ΔΙΑΥΛΟΣ, Αθήνα 2000. ΠΡΟΛΟΓΟΣ Περιεχόμενα Εγχειριδίου Εισαγωγή στην επικοινωνία ανθρώπου υπολογιστή Νικόλαος Αβούρης Eκδόσεις ΔΙΑΥΛΟΣ, Αθήνα 2000 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Περιεχόμενα Εγχειριδίου 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1Ορισμοί και αντικείμενο μελέτης 1.2Επισκόπηση πεδίου 1.2.1 Ιστορική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος... 13. Κεφάλαιο 1 ο Αρχές Διαχείρισης πληροφορίας στον Παγκόσμιο Ιστό... 15

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος... 13. Κεφάλαιο 1 ο Αρχές Διαχείρισης πληροφορίας στον Παγκόσμιο Ιστό... 15 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... 13 Κεφάλαιο 1 ο Αρχές Διαχείρισης πληροφορίας στον Παγκόσμιο Ιστό... 15 1.1 Εισαγωγή... 16 1.2 Διαδίκτυο και Παγκόσμιος Ιστός Ιστορική αναδρομή... 17 1.3 Αρχές πληροφοριακών συστημάτων

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή Κατευθυντήριες γραμμές σχεδίασης μαθησιακών δραστηριοτήτων Διδάσκων: Καθηγητής Αναστάσιος Α. Μικρόπουλος Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενα Θέματα Διπλωματικών Εργασιών

Προτεινόμενα Θέματα Διπλωματικών Εργασιών Προτεινόμενα Θέματα Διπλωματικών Εργασιών Θεματική ενότητα: Σχεδίαση πολυμεσικών εφαρμογών Ενδεικτικό Θέμα: Θέμα 1. Τα πολυμέσα στην εκπαίδευση: Σχεδίαση πολυμεσικής εφαρμογής για την διδασκαλία ενός σχολικού

Διαβάστε περισσότερα

Open eclass Πλατφόρμα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης

Open eclass Πλατφόρμα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης Open eclass Πλατφόρμα Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης Περιγραφή Πλατφόρμας Η πλατφόρμα Open eclass είναι ένα ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Ηλεκτρονικών Μαθημάτων και αποτελεί την πρόταση του Πανελλήνιου Ακαδημαϊκού

Διαβάστε περισσότερα

Unified search of digital cultural content: Searching culture

Unified search of digital cultural content: Searching culture Εθνικό Κέντρο Τεκµηρίωσης Unified search of digital cultural content: Searching culture Ioanna- Ourania Stathopoulou, Ph.D. Senior So;ware Engineer EKT iostath@ekt.gr Haris Georgiadis, Ph.D. Senior So;ware

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ. Ενότητα 1: Εισαγωγή στις Βάσεις Δεδομένων. Αθανάσιος Σπυριδάκος Διοίκηση Επιχειρήσεων

ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ. Ενότητα 1: Εισαγωγή στις Βάσεις Δεδομένων. Αθανάσιος Σπυριδάκος Διοίκηση Επιχειρήσεων ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Ενότητα 1: Εισαγωγή στις Βάσεις Δεδομένων Αθανάσιος Σπυριδάκος Διοίκηση Επιχειρήσεων Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Οι Ανοικτοί Εκπαιδευτικοί Πόροι του Αποθετηρίου «Κάλλιπος» του ΣEAB: Οφέλη χρήσης και προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης

Οι Ανοικτοί Εκπαιδευτικοί Πόροι του Αποθετηρίου «Κάλλιπος» του ΣEAB: Οφέλη χρήσης και προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης Οι Ανοικτοί Εκπαιδευτικοί Πόροι του Αποθετηρίου «Κάλλιπος» του ΣEAB: Οφέλη χρήσης και προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης Αναστασοπούλου Χρ., Κουής Δ., Κουτσιλέου Στ., Χριστάκη Στ. Επιστημονικά Υπεύθυνος Δράσης:

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Εμμανουήλ Γαρουφάλλου. Δρ. Αλέξανδρος Κουλούρης

Δρ. Εμμανουήλ Γαρουφάλλου. Δρ. Αλέξανδρος Κουλούρης Δρ. Εμμανουήλ Γαρουφάλλου e-mail: garoufallou@yahoo.co.uk Δρ. Αλέξανδρος Κουλούρης e-mail: koulouris.a@gmail.com 3 ο Συνέδριο Βιβλιοθηκών Τέχνης Αθήνα, 5-6 Φεβρουαρίου 2010 Διαδραματίζουν ένα σημαντικό

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρονικό Επιχειρείν & Νέες Τεχνολογίες για Επιχειρηματικότητα ΔΕΟ45

Ηλεκτρονικό Επιχειρείν & Νέες Τεχνολογίες για Επιχειρηματικότητα ΔΕΟ45 Ηλεκτρονικό Επιχειρείν & Νέες Τεχνολογίες για Επιχειρηματικότητα ΔΕΟ45 ΤΟΜΟΣ Α «Ηλεκτρονικό Επιχειρείν» πηγή: ibm.com Ηλεκτρονικό Επιχειρείν Η εφαρμογή τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας (ΤΠΕ) για

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός του Ολοκληρωμένου Συστήματος Ψηφιακής Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Αθηνών

Σχεδιασμός του Ολοκληρωμένου Συστήματος Ψηφιακής Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Αθηνών Σχεδιασμός του Ολοκληρωμένου Συστήματος Ψηφιακής Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Αθηνών Κώστας Βίγλας, Ειρήνη Λουρδή, Μάρα Νικολαΐδη, Γιώργος Πυρουνάκης, Κώστας Σαΐδης Περιεχόμενα Πώς οδηγούμαστε στο σχεδιασμό

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ 2. Εκπαιδευτικό Λογισμικό για τα Μαθηματικά 2.1 Κύρια χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού λογισμικού για την Διδακτική των Μαθηματικών 2.2 Κατηγορίες εκπαιδευτικού λογισμικού για

Διαβάστε περισσότερα

Υπηρεσία Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης Εθνικό & Καποδιστρικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Υπηρεσία Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης Εθνικό & Καποδιστρικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Υπηρεσία Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης Εθνικό & Καποδιστρικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΤΣΙΜΠΑΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΞΗΝΤΑΡΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Κέντρο Λειτουργίας και Διαχείρισης Δικτύου ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Στο ΕΚΤ υποστηρίζουμε τις Σχολικές Βιβλιοθήκες με υποδομές και εργαλεία εδώ και 17 χρόνια.

Στο ΕΚΤ υποστηρίζουμε τις Σχολικές Βιβλιοθήκες με υποδομές και εργαλεία εδώ και 17 χρόνια. Στο ΕΚΤ υποστηρίζουμε τις Σχολικές Βιβλιοθήκες με υποδομές και εργαλεία εδώ και 17 χρόνια. Προσφέρουμε σημαντική τεχνογνωσία στην κοινότητα των Σχολικών Βιβλιοθηκών. Διαθέτουμε ανοικτά καταλόγους με το

Διαβάστε περισσότερα

Η Τεχνολογική Διαλειτουργική Πλατφόρµα του έργου ATHENA

Η Τεχνολογική Διαλειτουργική Πλατφόρµα του έργου ATHENA Η Τεχνολογική Διαλειτουργική Πλατφόρµα του έργου ATHENA Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Εργαστήριο Συστηµάτων Εικόνας, Βίντεο και Πολυµέσων Βασίλης Τζουβάρας, Νάσος Δροσόπουλος, Arne Stabenau, Κώστας Παρδάλης,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ «ΕΝΩΣΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΤΥΠΟΥ Ε.Ι.Ε.Τ» ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ & ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ «ΕΝΩΣΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΤΥΠΟΥ Ε.Ι.Ε.Τ» ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ & ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ «ΕΝΩΣΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΤΥΠΟΥ Ε.Ι.Ε.Τ» ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ & ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Κατάρτιση και πιστοποίηση γνώσεων και δεξιοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σχολικό Έτος: 2014-2015 Σχολική Μονάδα: ΓΕΛ ΚΡΑΝΙΔΙΟΥ Τίτλος Ερευνητικής Εργασίας: Εργαλεία Web 2.0 για την τάξη ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ EUROPEAN LANGUAGE LABEL ΕΘΝΙΚΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ 2013

ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ EUROPEAN LANGUAGE LABEL ΕΘΝΙΚΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ 2013 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ------ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ (Ι.Κ.Υ.) ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ------ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

3 ο ΓΕΛ Τρικάλων ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ. Ιστολόγια και κοινότητες

3 ο ΓΕΛ Τρικάλων ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ. Ιστολόγια και κοινότητες 3 ο ΓΕΛ Τρικάλων ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ Ιστολόγια και κοινότητες Ιστολόγια (blogs) και εκπαιδευτικές κοινότητες Εισαγωγή Ορισμοί Στόχοι και Όροι χρήσης Στατιστικά Στοιχεία Ιστολόγια Ηλεκτρονικές εκπαιδευτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΟΛΥΜΕΣΑ- ΔΙΚΤΥΑ ΚΥΚΛΟΥ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΟΛΥΜΕΣΑ- ΔΙΚΤΥΑ ΚΥΚΛΟΥ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΟΛΥΜΕΣΑ- ΔΙΚΤΥΑ ΚΥΚΛΟΥ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Μάρτιος 1998 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Μια πλατφόρμα για παρουσίαση και διάχυση πληροφοριών πολιτιστικής κληρονομίας με υποστήριξη για κινητές συσκευές και εμπλουτισμένη με επαυξημένη

Διαβάστε περισσότερα

Προσβασιµότητα στους διαδικτυακούς κόµβους

Προσβασιµότητα στους διαδικτυακούς κόµβους Οι Πολιτιστικοί Οργανισµοί στο ιαδίκτυο Προσβασιµότητα και ασφάλεια στους διαδικτυακούς κόµβους Εµµανουήλ Γ. Καρατζάς Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Τεχνολογίας Υπολογιστών, MSc. Ίδρυµα Μελετών Λαµπράκη Προσβασιµότητα

Διαβάστε περισσότερα

Υπηρεσίες Υποστήριξης, Δικτύωσης, Προδιαγραφών & Πιστοποίησης Ιδρυματικών Αποθετηρίων

Υπηρεσίες Υποστήριξης, Δικτύωσης, Προδιαγραφών & Πιστοποίησης Ιδρυματικών Αποθετηρίων Υπηρεσίες Υποστήριξης, Δικτύωσης, Προδιαγραφών & Πιστοποίησης Ιδρυματικών Αποθετηρίων Δημήτρης Σπανός Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Στόχοι 1. Λειτουργικές και

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ 2017 Υπεύθυνος Πράξης Σπυρίδων Δουκάκης Συντονίστρια Δράσης Μαρία Νίκα 1η Έκδοση Επιστημονική

Διαβάστε περισσότερα

Διαδικασία μετασχηματισμού του Προγράμματος Σπουδών σε μιντιακές δράσεις. Λοΐζος Σοφός

Διαδικασία μετασχηματισμού του Προγράμματος Σπουδών σε μιντιακές δράσεις. Λοΐζος Σοφός Διαδικασία μετασχηματισμού του Προγράμματος Σπουδών σε μιντιακές δράσεις Λοΐζος Σοφός Οι 5 φάσεις του διδακτικού μετασχηματισμού 1. Εμπειρική σύλληψη ενός σεναρίου μιντιακής δράσης και χαρτογράφηση της

Διαβάστε περισσότερα

Επιτροπή Συντονισμού της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης

Επιτροπή Συντονισμού της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Επιτροπή Συντονισμού της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Σχέδιο Κειμένου Βασικών Αρχών και Κατευθύνσεων Εθνική Στρατηγική για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση 22 Μαΐου 2013 1 "Δεν μπορεί να υπάρξει διοικητική μεταρρύθμιση

Διαβάστε περισσότερα

Σημασιολογική Ολοκλήρωση Δεδομένων με τη χρήση Οντολογιών

Σημασιολογική Ολοκλήρωση Δεδομένων με τη χρήση Οντολογιών Σημασιολογική Ολοκλήρωση Δεδομένων με τη χρήση Οντολογιών Λίνα Μπουντούρη - Μανόλης Γεργατσούλης Ιόνιο Πανεπιστήμιο 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Διαδίκτυο και Επίπεδα ετερογένειας δεδομένων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Το Όραμα του Πανεπιστημίου Πειραιώς είναι: να είναι ένα Ίδρυμα διεθνούς κύρους στο σύγχρονο Ακαδημαϊκό Χάρτη και να αναγνωρίζεται για: την αριστεία στην εκπαίδευση και

Διαβάστε περισσότερα