ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ"

Transcript

1 ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΑΝΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ (ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ) 1

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ... 3 ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΑΝΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ (ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ)... 3 Α. Εισαγωγή... 3 Β. Oρισμοί... 3 Γ. Στατιστικά Δεδομένα... 3 Δ. Παράγοντες Τήρησης-Συμμόρφωσης... 4 Οι σχετιζόμενοι με τον ασθενή και την κατάσταση της υγείας του παράγοντες... 5 Οι σχετιζόμενοι με την κοινωνική / οικονομική κατάσταση παράγοντες... 5 Οι σχετιζόμενοι με την ομάδα της υγειονομικής περίθαλψης παράγοντες... 5 Ε. Εργαλεία Αξιολόγησης... 5 Ε1.Συγκεντρωτικός Πίνακας Εργαλείων Αξιολόγησης Συμμόρφωσης ανά Νόσημα... 6 Ε2. Πίνακας Εργαλείων Αξιολόγησης Συμμόρφωσης... 6 ΣΤ. Εκπαίδευση των Ασθενών... 8 Ενδεικτική Βιβλιογραφία και Ηλεκτρονικές πηγές πληροφόρησης ΣΧΕΔΙΟ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ A. ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ: αναποτελεσματική διαχείριση Θεραπευτικής Αγωγής - Ineffective Therapeutic Regimen Management Σχετιζόμενοι Παράγοντες Προσδιοριστικά Χαρακτηριστικά Β. ΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΚΒΑΣΕΙΣ/ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ: Γ. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ / ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΝΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΝΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΝΟ ΕΝΤΥΠΑ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ Α. ΕΝΤΥΠΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Β. ΈΝΤΥΠΟ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ Γ. ΕΝΤΥΠΟ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΕΠΙΘΥΜΗΤΩΝ ΕΚΒΑΣΕΩΝ: Δ. ΕΝΤΥΠΟ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ

3 ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΑΝΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ (ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ) ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΒΑΣΗ Α. Εισαγωγή Μια σειρά εξελίξεων στον τομέα της υγείας έχουν αυξήσει την προσοχή στο ρόλο, που παίζει ο ασθενής στην προσωπική φροντίδα του/της. Οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να εστιάζουν τις προσπάθειές τους στη βελτίωση των ικανοτήτων αυτοεξυπηρέτησης του ασθενούς και την συστηματική ανάληψη της προσωπικής του φροντίδας. Οι ασθενείς γίνονται ενεργά άτομα, που συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την περίθαλψη τους και στη δημιουργία εναλλακτικών μορφών παροχής φροντίδας. Β. Oρισμοί Η τήρηση (compliance) και η συμμόρφωση (adherence) είναι δύο όροι που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν το βαθμό στον οποίο ένας ασθενής λαμβάνει τη φαρμακευτική του αγωγή όπως προβλέπεται. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ αυτών των εννοιών. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ 2003), τήρηση (compliance) ορίζεται ως «η παθητική στάση τήρησης των οδηγιών που λαμβάνει από έναν φορέα παροχής υγειονομικής περίθαλψης». Ο όρος συμμόρφωση γενικά ορίζεται ως "ο βαθμός στον οποίον ένας ασθενής ενεργεί σύμφωνα με το προδιαγεγραμμένο (συνταγογραφημένο) δοσολογικό σχήμα φαρμάκων, ακολουθεί προσυμφωνημένη δίαιτα, κάνοντας υγιεινές αλλαγές στον τρόπο ζωής και αποκρίνεται στις προσυμφωνημένες συστάσεις από έναν φορέα παροχής υγειονομικής περίθαλψης, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα". Ειδικότερα συμμόρφωση με τη φαρμακευτική αγωγή ορίζεται ως «η συμμόρφωση του ασθενούς με τη φαρμακευτική σύσταση των υπηρεσιών υγείας, ακολουθώντας το συγκεκριμένο προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα, τη δοσολογία και τη συχνότητα των φαρμάκων» (ΠΟΥ 2003) O όρος συμμόρφωση προτιμάται σήμερα από πολλούς για να δηλώσει με έμφαση την επίτευξη αμοιβαίας συμφωνίας. Συμφωνία (Concordance ) είναι μια πιο πρόσφατη έννοια που εστιάζει στη σχέση ασθενούς-θεράποντα ιατρού και στον βαθμό στον οποίο η συνταγή αντιπροσωπεύει μια κοινή απόφαση. Σε μια διαδικασία συμφωνίας οι πεποιθήσεις και οι προτιμήσεις τόσο του θεράποντα ιατρού όσο και του ασθενή λαμβάνονται πλήρως υπόψη, αναγνωρίζοντας ότι οι απόψεις του ασθενούς είναι υψίστης σημασίας. Γ. Στατιστικά Δεδομένα Βασική πρώτη προϋπόθεση είναι η συμμόρφωση των ασθενών στο θεραπευτικό σχήμα. Μελέτες τις τελευταίες πέντε δεκαετίες έχουν υπολογίσει ότι ποσοστό 20% έως 50% των ασθενών δεν λαμβάνουν σωστά την συνταγογραφημένη φαρμακευτική αγωγή στο σπίτι. Στις ανεπτυγμένες χώρες, η μη συμμόρφωση των ασθενών με χρόνιες παθήσεις είναι περίπου 50%, ενώ στις 3

4 αναπτυσσόμενες χώρες είναι πιθανώς υψηλότερη. Σε μεγάλη ανασκόπηση οι Di Matteo και συν (2004) ανέφεραν ότι οι πιθανότητες να εμφανιστούν προβλήματα υγείας είναι σχεδόν τρεις φορές υψηλότερες για τους ασθενείς που έχουν χαμηλό βαθμό συμμόρφωσης σε σχέση με τους ασθενείς που ακολουθούν την συνιστώμενη θεραπευτική αγωγή. Οι Forster και συν (2003) αναφέρουν ότι μία στις πέντε νοσηλείες είναι αποτέλεσμα επιπλοκών από ανεπιθύμητες ενέργειες στην φάση του προηγηθέντος εξιτηρίου, το 66% από αυτές τις επανεισαγωγές σχετίζεται με κακή αντίληψη στα φάρμακα. Επιπροσθέτως, 33-69% των εισαγωγών σε νοσοκομεία στις Ηνωμένες Πολιτείες οφείλονται σε μη συμμόρφωση με τη φαρμακευτική αγωγή με επακόλουθο κόστος περίπου 100 δισ. δολάρια ετησίως. Η εισαγωγή στο νοσοκομείο συνήθως οδηγεί σε αλλαγές στην φαρμακευτική αγωγή που και αυτές γνωστοποιούνται στους ασθενείς κατά το εξιτήριο. Στην Ευρώπη η μη συμμόρφωση στη θεραπευτική αγωγή υπολογίζεται ότι δημιουργεί για τις κυβερνήσεις ένα κόστος ύψους 125 δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ συμβάλλει και στον πρόωρο θάνατο σχεδόν 200 χιλιάδων Ευρωπαίων κάθε χρόνο, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων (EFPIA). Η φαρμακευτική βιομηχανία πιστεύει ότι το μέλλον βρίσκεται στους πλήρως ενημερωμένους ασθενείς που θα υποστηρίζονται από τα συστήματα υγείας. Επισημαίνεται η σημασία της συντονισμένης προσέγγισης τόσο στο πλαίσιο της ΕΕ όσο και σε εθνικό επίπεδο ανάμεσα σε ασθενείς, φροντιστές και επαγγελματίες υγείας για να βελτιωθούν τα ποσοστά συμμόρφωσης στη φαρμακευτική αγωγή, αλλά και στην εκπαίδευση των ασθενών για θέματα υγείας. Βρισκόμαστε ακόμη στα πρώιμα στάδια του να κατανοήσουμε το ποιες πληροφορίες είναι οι πιο χρήσιμες για τους ασθενείς που θα ενισχύσουν την καλύτερη συμμόρφωση, αναφέρει συγκεκριμένα η EFPIA (πηγή Δ. Παράγοντες Τήρησης-Συμμόρφωσης Παρά το γεγονός ότι πολλά νοσοκομεία έχουν βελτιώσει την εκπαίδευση με στόχο τη συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή προ του εξιτηρίου, στη βιβλιογραφία απουσιάζει η αξιολόγηση της βραχυπρόθεσμης αποτελεσματικότητας αυτών των αλλαγών στην τήρηση της θεραπευτικής αγωγής όταν ο ασθενής πηγαίνει στο σπίτι. Στα πλαίσια του Seventh Framework Programme της ΕΕ για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη συντάχθηκε μια έκθεση προκειμένου να αναπτυχθούν στρατηγικές που χρειάζονται για να αλλάξουν αποτελεσματικά τη συμπεριφορά των ασθενών και των επαγγελματιών υγείας και να ενισχύσουν τη συμμόρφωση των ασθενών σε όλη την Ευρώπη (πηγή Κεντρικό ρόλο στη συμμόρφωση των ασθενών στη φαρμακευτική τους αγωγή έχει η ικανότητα και η θέληση του ατόμου για αυτοδιαχείρηση. Η εκτίμηση της ικανότητας αυτο-διαχείρισης βοηθά ώστε να αξιολογηθούν οι πεποιθήσεις του ασθενούς για την υγεία, οι γνώσεις, οι στάσεις, οι συμπεριφορές, οι δυνάμεις και τα εμπόδια που βιώνει το άτομο στο σπίτι. Η ετοιμότητα του ατόμου για τροποποίηση συμπεριφοράς απέναντι σε θέματα υγείας (κίνητρα), και η σημασία που αποδίδει στην υγεία του (κατά προτεραιότητα), ερμηνεύεται υπό το πρίσμα των κοινωνικών, πολιτιστικών, οικονομικών, πολιτικών και πνευματικών επιρροών. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνει πέντε είδη παραγόντων που δυνητικά εμποδίζουν την τήρηση-συμμόρφωση με τη θεραπεία και είναι: οι σχετιζόμενοι με τον ασθενή, οι σχετιζόμενοι με την κατάσταση της υγείας του, οι σχετιζόμενοι με το είδος της θεραπείας, οι σχετιζόμενοι με την κοινωνική / οικονομική κατάσταση του και οι σχετιζόμενοι με την ομάδα της υγειονομικής περίθαλψης. 4

5 Οι σχετιζόμενοι με τον ασθενή και την κατάσταση της υγείας του παράγοντες περιλαμβάνουν την γνωσιακή δυσλειτουργία και τα συνοδά νοσήματα, το φύλο, την ψυχοπαθολογία, και την λήψη άλλων φάρμακων. Η προσεκτική αξιολόγηση των παραγόντων που σχετίζονται ειδικά με τον ασθενή είναι σημαντική για την ανάπτυξη στρατηγικών επίτευξης καλύτερης συμμόρφωσης. Έχοντας επίγνωση παράγοντες όπως ψυχικά νοσήματα (κατάθλιψη) ή συν -νοσηρότητες μπορεί ο νοσηλευτής να βοηθηθεί στη δημιουργία εξατομικευμένου πλάνου φροντίδας προκειμένου να επιτευχθεί η καλύτερη συμμόρφωση στη θεραπευτική αγωγή στο σπίτι. Οι σχετιζόμενοι παράγοντες με το είδος της θεραπείας περιλαμβάνουν τις ανεπιθύμητες ενέργειες, τη διάρκεια της αγωγής, τα δοσολογικά πρότυπα, την πολυφαρμακία, και την οδό χορήγησης. Σε ασθενείς με χρόνια νόσο, οι παράγοντες αυτοί απεικονίζουν την πολυπλοκότητα της αγωγής, την ανάγκη για ενημέρωση-εκπαίδευση σχετικά με θέματα προφυλάξεων και ασφάλειας, την εμφάνιση παρενεργειών και τέλος την δυνατότητα κάλυψης με συνταγές. Οι σχετιζόμενοι με την κοινωνική / οικονομική κατάσταση παράγοντες περιλαμβάνουν τη στάση (αντιλήψεις, πιστεύω) προς τη θεραπεία, το κόστος της θεραπείας, την οικονομική υποστήριξη, την απόσταση από το κέντρο θεραπείας, το βαθμό του κοινωνικού αντίκτυπου της ασθένειας, την κοινωνική υποστήριξη και τη δυνατότητα για παρακολούθηση στο σπίτι από υγειονομικούς της κοινότητας. Οι DiMatteo και συν (2004) διαπίστωσαν ότι οι πιθανότητες συμμόρφωσης των ασθενών ήταν 3,60 φορές μεγαλύτερες σε ασθενείς που λαμβάνουν κοινωνική στήριξη, 3,03 φορές μεγαλύτερες σε ασθενείς με στενή συνοχή της οικογένειας, ενώ είναι 1,53 φορές χαμηλότερες σε ασθενείς που είχαν συγκρούσεις στην οικογένεια τους. Ο γάμος και η συμβίωση φάνηκε ότι επηρεάζουν μέτρια το βαθμό συμμόρφωσης στο θεραπευτικό σχήμα. Οι σχετιζόμενοι με την ομάδα της υγειονομικής περίθαλψης παράγοντες τέλος, περιλαμβάνουν τη μελλοντική παρακολούθηση και διαχείριση τόσο της νόσου όσο και της θεραπείας. Η πίστη στη θεραπεία, η σχέση γιατρού / ασθενούς, η χρήση από τον θεράποντα κατευθυντήριων οδηγιών στην παροχή πληροφοριών βοηθούν στην καλύτερη συμμόρφωση στη θεραπευτική αγωγή. Επιπλέον γιατροί που δρούσαν συνεργατικά με τους ασθενείς τους στον καθορισμό της θεραπείας τους, φάνηκαν να εμπιστεύονται πιο πολύ τους ασθενείς τους, να έχουν μεγαλύτερη συνέχεια στην χορήγηση της αγωγής και να ασκούν πιο διαπροσωπική φροντίδα. Ε. Εργαλεία Αξιολόγησης Στη νοσηλευτική βιβλιογραφία περιγράφονται πολλά εργαλεία αξιολόγησης των αναγκών ενημέρωσης-εκπαίδευσης των ασθενών για τη συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή ανάλογα το επίπεδο μόρφωσης, την φάση της νόσου και την θεραπεία που ακολουθούν. Επιπλέον υπάρχουν διάφορες διαβαθμίσεις των γνώσεων των ασθενών αναφορικά με τα φάρμακα τους. Ο ασθενής μπορεί να έχει χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης οπότε δεν επιδεικνύει την απαιτούμενη ικανότητα ν αντιληφθεί, να κατανοήσει και να εκτελέσει βασικές πληροφορίες που αφορούν την ασφαλή λήψη των φαρμάκων στο σπίτι. Η αξιολόγηση του επιπέδου εκπαίδευσης γίνεται μ ένα εργαλείο ελέγχου γνώσεων για την υγεία ή και με την παρατήρηση. Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν αντικρουόμενα ερευνητικά δεδομένα σχετικά με τον ταυτόχρονο έλεγχο των γνώσεων για το φάρμακο, τη συμμόρφωση στη λήψη του και την ικανότητα για αυτοδιαχείρηση. Στον πίνακα που ακολουθεί γίνεται αναφορά σε κάποια απ αυτά. 5

6 Ε1.Συγκεντρωτικός Πίνακας Εργαλείων Αξιολόγησης Συμμόρφωσης ανά Νόσημα ΝΟΣΗΜΑΤΑ Μεταβολικές Διαταραχές : Σακχαρώδης Διαβήτης(ΣΔ), υπέρταση, δυσλιπιδαιμία Ψυχικά Νοσήματα: Σχιζοφρένια, ψυχώσεις, κατάθλιψη Κλίμακες αξιολόγησης Συμμόρφωσης MAQ (σύντομη και εύκολη στη συμπλήρωση) SEAMS (αξιολογεί self-efficacy) BMQ (Μόνο για το ΣΔ) Hill-Bone Compliance Scale ( Υπέρταση ιδιαίτερα σε έγχρωμους) MARS (Σχιζοφρένια, ψυχώσεις) BMQ (κατάθλιψη) MAQ = Medication Adherence Questionnaire (also known as the Morisky-4 or MMAS-4 scale SEAMS = Self-Efficacy for Appropriate Medication Use Scale BBQ Brief Medication Questionnaire MARS = Medication Adherence Rating Scale Ε2. Πίνακας Εργαλείων Αξιολόγησης Συμμόρφωσης Lubinga, Milla and Babigumira (2011) Irvine-Meek and Gould (2011) Ερωτηματολόγιο με 13-ερωτήσεις με δύο υπο κλίμακες: 1) μια υποκλίμακα γνωσιακής ικανότητας (αναγνώριση κινδύνου) αποτελείται από τρεις ερωτήσεις κατανόησης, δύο ερωτήσεις σχετικά με τα κίνητρα και μια πρόταση για συγκεκριμένη εργασία που αφορά τη λήψη φαρμάκων και 2) μια υποκλίμακα σωματικής ικανότητας (αναγνώριση κίνδυνου) που αποτελείται από έξι ερωτήσεις επιδεξιότητας. Το εργαλείο εμφανίζει δυνατότητες για χρήση στον προσδιορισμό των περιορισμών που οι ηλικιωμένοι ασθενείς στην κοινότητα μπορεί να έχουν με τη διαχείριση των φαρμάκων τους. Το SMAT είναι ένα πρακτικό, αξιόπιστο και ολοκληρωμένο εργαλείο με αποδεδειγμένη συγκλίνουσα εγκυρότητα και ισχυρή αποδοχή από τον ασθενή. Περιέχει διάφορες εσωτερικές κλίμακες που αξιολογούν πολλαπλές διαστάσεις της ικανότητας των ηλικιωμένων ασθενών να αυτο-διαχειρίζονται τα φάρμακά τους. Οι κλίμακες που περιλαμβάνονται είναι μέτρησης της λειτουργικής, της γνωσιακής, της ανάκλησης, της αυτό -αναφερόμενης τήρησης, και της σκόπιμης μη τήρησης. Ποσοστιαίο σκορ δίδεται σε κάθε κλίμακα, υψηλότερη βαθμολογία δείχνει καλύτερη απόδοση. Η λειτουργική κλίμακα μετρά αισθητηριακές, αντιληπτικές, και σωματικές ικανότητες. Η γνωσιακή κλίμακα μετρά την ικανότητα να προβεί σε κρίσεις, να χειρίζεται τις πληροφορίες και να 6

7 Cameron et al.(2010). Morisky, Ang, Krousel- Wood and Ward (2008) Kav et al.(2010) ερμηνεύει οδηγίες. Η αυτο-αναφερόμενη κλίμακα τήρησης περιλαμβάνει αυτο-αξιολόγηση των ασθενών για την τήρηση της φαρμακευτικής αγωγής, το χρόνο, τη συχνότητα, και τη δόση. Η κλίμακα σκόπιμης μη τήρησης συνδυάζεται με την αυτο-αναφορά του κατά πόσον ένα φάρμακο ήταν προβληματικό, αν ένα φάρμακο ήταν χρήσιμο, και τη συχνότητα και τις αιτίες της μη σκόπιμης τήρησης. Η κλίμακα ανάκλησης αξιολογεί τη δυνατότητα του ασθενή να θυμηθεί το όνομα του φαρμάκου του, τη δοσολογία του και σημαντικές πληροφορίες για τη σωστή λήψη του. Κλίμακα κατανόησης, χρήσης φαρμάκου και αυτοαποτελεσματικότητας (MUSE) είναι ένα έγκυρο, σύντομο και εύχρηστο εργαλείο αξιολόγησης της ικανότητας πρόσληψης φαρμάκων. Αποτελείται από ερωτήσεις από τις δύο υπο-κλίμακες: της επικοινωνία και της συμπεριφορικής αυτοαποτελεσματικότητας που προήλθαν από το εργαλείο «Communication and Attitudinal Self-Efficacy Scale» που χρησιμοποιείται σε ασθενείς με καρκίνο. Επιλέχθηκαν ερωτήσεις και προσαρμόστηκαν ώστε να αντανακλούν την κατανόηση των συμμετεχόντων για την λήψη της φαρμακευτικής αγωγής καθώς και την εμπιστοσύνη στην λήψη συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Στις ερωτήσεις που αφορούν την «αυτο-αποτελεσματικότητα» των ασθενών και σχετίζονται με την λήψη και τη δράση των φαρμάκων που λαμβάνουν, προστέθηκαν και άλλες ερωτήσεις π.χ. «Είναι εύκολο για μένα να λάβω το φάρμακό μου στην ώρα του». Μετά από μελέτη του συγκεκριμένου εργαλείου φάνηκε ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μεγάλη ποικιλία ασθενών τόσο από πλευράς νόσου όσο και από πλευράς εκπαιδευτικού επιπέδου. Κλίμακα συμμόρφωσης φαρμακοθεραπείας Morisky (MMAS κλίμακα 4 ερωτήσεων-προτάσεων). Πρόσφατα, μια νέα βελτιωμένη μορφή της κλίμακας με οκτώ-ερωτήσεις-προτάσεις (MMAS-8) δημιουργήθηκε με σκοπό τον προσδιορισμό της συμμόρφωσης στην αντί- υπερτασική θεραπεία, η οποία έχει μεγαλύτερη αξιοπιστία (α = 0,83 έναντι 0,61 =). Τα πρόσθετα στοιχεία που συμπληρώθηκαν έχουν σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση των διαφόρων πτυχών της συμπεριφοράς σε σχέση με τη συμμόρφωση. MASCC Teaching Tool for Patients Receiving Oral Agents for Cancer. Διατίθεται σε πολλές γλώσσες και στα Ελληνικά και περιέχει τέσσερα τμήματα. Το πρώτο τμήμα απαριθμεί βασικά ερωτήματα για την αξιολόγηση των γνώσεων του ασθενούς για το σχέδιο θεραπείας, τη φαρμακευτική αγωγή, και την ικανότητα να αποκτήσει και να λάβει από του στόματος φάρμακα. Η δεύτερη ενότητα περιλαμβάνει γενικές οδηγίες διδασκαλίας των ασθενών που ισχύουν για όλα τα από του στόματος φάρμακα, όπως η αποθήκευση, ο χειρισμός, η διάθεση τους και ο προσδιορισμός ενός συστήματος για να θυμηθεί να τα λάβει, καθώς και οι δράσεις που 7

8 ΣΤ. Εκπαίδευση των Ασθενών πρέπει να ληφθούν για διάφορες καταστάσεις, όπως εάν παραλειφθεί μία δόση. Το τρίτο τμήμα χρησιμοποιείται για να παρέχει συγκεκριμένες πληροφορίες για το φάρμακο, όπως τη δόση, το πρόγραμμα, τις παρενέργειες, και τις πιθανές αλληλεπιδράσεις. Η τελευταία ενότητα παραθέτει τις ερωτήσεις προκειμένου να εξακριβωθεί η κατανόηση των πληροφοριών που παρέχονται. Ο καλύτερος τρόπος για να προσεγγίσουν οι επαγγελματίες υγείας τους ασθενείς είναι να προγραμματίσουν ένα ραντεβού με τον ασθενή, μία ή δύο μέρες μετά από τη συζήτηση με το θεράποντα του νέου θεραπευτικού σχεδίου. Οι περισσότερες συναντήσεις εκπαίδευσης απαιτούν περίπου 60 λεπτά για να δοθεί επαρκής χρόνος να συζητηθούν και να ενισχυθούν τα βασικά σημεία λήψης της αγωγής στο σπίτι, αλλά και να απαντηθούν οι ερωτήσεις σε μια χαλαρή χωρίς βιασύνη συνεδρία. Στόχος είναι μια σύντομη και περιεκτική εκπαιδευτική διαδικασία με όσα διαλείμματα επιθυμεί ο ασθενής. Αν είναι δυνατόν, για τη μείωση των περισπαστικών συμβάντων η εκπαίδευση θα πρέπει να λαμβάνει χώρα σε έναν ιδιωτικό και ήρεμο χώρο. Θα είναι πιο αποτελεσματικό εάν οι γενικές πληροφορίες υπάρχουν προετοιμασμένες γραπτές και στην διάρκεια της εκπαιδευτικής συνεδρίας να εξατομικεύεται η ενημέρωση που αφορά την εμπορική ονομασία, τη δραστική ουσία του φαρμάκου, τη δόση, το ακριβές θεραπευτικό σχέδιο και τον τρόπο λήψης του φαρμάκου. Οι βασικές αρχές ασφαλούς χορήγησης και η αναφορά στις παρενέργειες και την αντιμετώπιση τους αποτελεί το πλαίσιο της απαραίτητης εκπαίδευσης, προκειμένου να επιτευχθεί η καλύτερη συμμόρφωση. Αυτές οι πληροφορίες μπορεί να δίδονται με τη μορφή ημερολόγιου, όπως αυτή που παρέχεται από τον κατασκευαστή για χορήγηση του φαρμάκου, ή ως ένα φύλλο υπενθύμισης που θα έχει δημιουργηθεί ειδικά για το συγκεκριμένο φάρμακο με αρκετό ελεύθερο χώρο για να προσθέτει δικές του σημειώσεις ο ασθενής. Ένα ημερολόγιο είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την προώθηση της συμμόρφωσης και ασφαλούς χορήγησης των φαρμάκων στο περιβάλλον του σπιτιού. Άλλα μέσα είναι το ειδικό ρολόι με επισημασμένες τις ώρες χορήγησης, τα ειδικά κυτία φύλαξης φαρμάκων, οι υπενθυμίσεις (σε πίνακα ανακοινώσεων, κινητό τηλέφωνο), το ειδικό ημερήσιο-εβδομαδιαίο πρόγραμμα. Είναι σημαντικό να επανεξεταστεί προσεκτικά κάθε στοιχείο (δηλαδή, η δόση, ο χρόνος, ο τρόπος λήψης του φαρμάκου (πώς να παίρνει το φάρμακο), τι να κάνει εάν χαθεί (ξεχαστεί) δόση), η επικοινωνία με τα μέλη της υγειονομικής ομάδας, καθώς και πώς να αποθηκεύουν το φάρμακο με ασφάλεια. Θα πρέπει να υπενθυμίζεται η διαδικασία της σωστής απόρριψης των από του στόματος φάρμακων στα σκουπίδια ή οπουδήποτε αλλού ιδιαίτερα σε περιόδους διακοπών ή ταξιδιού. Υπενθυμίζεται ότι κάθε αχρησιμοποίητο φάρμακο πρέπει να επιστραφεί στην κλινική, όπου μπορεί να απορρίπτεται σε εγκεκριμένο δοχείο απόρριψης. Είναι επίσης απαραίτητο να συζητηθούν αναμενόμενες παρενέργειες και πώς θα γίνει η διαχείρισή τους. Είναι πιο εύκολο για τον ασθενή εάν οι παρενέργειες εντοπίζονται ανά σύστημα, έτσι ώστε να έχει κάποιο σημείο αναφοράς. Θα πρέπει να γίνει διάκριση για τους ασθενείς στα αυτοδιαχειριζόμενα συμπτώματά και σε εκείνα που απαιτείται άμεση κοινοποίηση στην ομάδα υγείας για τον έγκαιρο εντοπισμό των δυνητικά επικίνδυνων επιδράσεων των φαρμάκων. Ο ασθενής θα πρέπει να κληθεί να επαναλάβει τα βασικά σημεία της συζήτησης για να εξασφαλιστεί η κατανόηση τους. Στην προφορική ενημέρωση του ασθενούς θα πρέπει οι επαγγελματίες υγείας 8

9 να χρησιμοποιούν απλές προτάσεις και απλές λέξεις. Να εξηγούν τις άγνωστες ή λιγότερο συχνά χρησιμοποιούμενες λέξεις με άλλες απλές και κατανοητές. Να έχουν ξεκαθαρίσει από την αρχή με σαφήνεια τον σκοπό της συζήτησης ώστε να αποφύγουν μια διαλογική περιπέτεια με τον ασθενή που δεν θα τον βοηθήσει ν αντιληφθεί τη σημασία προσαρμογής στο θεραπευτικό σχεδιασμό. Το ενεργητικό στυλ συζήτησης είναι το πιο αποδοτικό για να μπορέσει ο ασθενής να ρωτήσει και να ζητήσει επιπλέον διευκρινίσεις ώστε να επιτευχθεί η καλύτερη συμμόρφωση στη θεραπευτική αγωγή. Η επανάληψη μπορεί να είναι ένας ενδεικνυόμενος τρόπος βελτίωσης της αποτελεσματικότητας της αγωγής. Η συνεχόμενη και επαναλαμβανόμενη τηλεφωνική επικοινωνία βοηθά να συνεχίσουν την θεραπεία, επειδή λαμβάνουν υποστηρικτικά τηλεφωνική ενίσχυση από την θεραπευτική ομάδα δημιουργείται μια θεραπευτική σχέση με πολύ καλά αποτελέσματα στην συμμόρφωση του ασθενούς στην αγωγή. Επιπλέον, μερικοί ασθενείς μπορεί να υποφέρουν από κακή λειτουργία της μνήμης, ως αποτέλεσμα μεγάλης ηλικίας ή άγχους γεγονός που τους δυσκολεύει να θυμούνται ακόμη και τις πιο απλές οδηγίες, τότε η συνεχής τηλεφωνική επαφή κρίνεται απαραίτητη και λαμβάνει τη μορφή στήριξης. Για την αύξηση της φαρμακευτικής συμμόρφωσης των ασθενών απαιτούνται υπηρεσίες οι οποίες να τους ωθούν στην τήρηση της θεραπείας, χωρίς να αισθάνονται αναγκασμένοι γι αυτό. Το ευρωπαϊκό project EUPATI (European Patients' Academy on Therapeutic Innovation) προετοιμάζει την παροχή επιστημονικά έγκυρων, αντικειμενικών και αναλυτικών πληροφοριών στους ασθενείς σχετικά με τη φαρμακευτική τους αγωγή. Η πρόοδος που σημειώνουν οι τεχνολογίες των μέσων ψηφιακής υγείας πλέον παρέχουν περαιτέρω ώθηση για βελτίωση των ποσοστών συμμόρφωσης των ασθενών στη φαρμακευτική αγωγή, καθώς και αποδοτική διαχείριση πολύπλοκων θεραπειών, μεγιστοποιώντας την επικοινωνία των ασθενών και βοηθώντας με έξυπνες συσκευές. Οι νέες τεχνολογικές ανακαλύψεις επιτρέπουν την διαδραστική αλληλεπίδραση των ηλεκτρονικών συσκευών με τον ασθενή. Χαρακτηριστικά στον πρόσφατο παγκόσμιο διαγωνισμό World Summit Award 2013 (WSA) αναδείχθηκε μια εφαρμογή για συσκευές smartphone η οποία προσδίδει στοιχεία παιχνιδιού εκπαίδευσης σε θέματα υγείας ( 9

10 Ενδεικτική Βιβλιογραφία και Ηλεκτρονικές πηγές πληροφόρησης DiMatteo MR. (2004).Variations in patients adherence to medical recommendations: a quantitative review of 50 years of research. Med Care. 42(3) p Cameron K. A., Ross E. L., Clayman M.L., Bergeron A.R., Federman A.D., Cooper Bailey S., Davis T.C., and Wolf M.S. (2010). Measuring Patients Self-Efficacy in Understanding and Using Prescription Medication. Patient education and counseling. PMC. 80 (3). p Forster A. J., Murff H. J., Peterson J. F., Gandhi T. K., and Bates D. W.( 2003) The incidence and severity of adverse events affecting patients after discharge from the hospital, Annals of Internal Medicine. 138(3) p Kav S., Johnson J., Rittenberg C., Fernadez-Ortega P., Suominen T.,Riis Olsen P., Patiraki E., Porock D., Dahler A., Toliusiene J., Tadic J., Pittayapan P., Roy V., Wang Q., Colak M., Saca- Hazboun H., Makumi D., Kadmon I., Ben Ami S., Anderson E. and Clark-Snow R. (2008) Role of the nurse in patient education and follow-up of people receiving oral chemotherapy treatment: an International survey Support Care Cancer. 16 p Lavsa Stacey M., Holzworth Ashley., Ansani Nicole T. (2011) Selection of a Validated Scale for Measuring Medication Adherence J Am Pharm Assoc. 51(1) p Leino-Kilpi H, Johansson K, Heikkinen K, Kaljonen A, Virtanen H, Salantera S. (2005) Patient education and health-related quality of life. Surgical hospital patients as a case in point. J Nurs Care Qual. 20. p Morisky DE., Ang A., Krousel-Wood M., Ward HJ. (2008) Predictive validity of a medication adherence measure in an outpatient setting. J Clin Hypertens (Greenwich). 10(5) p Morisky DE, DiMatteo MR. (2011) Improving the measurement of self-reported medication nonadherence: response to authors. J Clin Epidemiol. 64(3) p Moorhead S., Johnsona M., Maas M., Swanson E. (EDs) (2013) Nursing Outcomes Classification (NOC) 5 th ed. ST Louis, MO. Elsevier Mulhem E., Lick D., Varughese J., Barton E., Ripley T., and Haveman J. (2013) Adherence to Medications after Hospital Discharge in the Elderly International Journal of Family Medicine Nathan J.P, Zerilli T, Cicero L.A, Rosenberg J.M. (2007) Patient's use and perception of medication information leaflets. Ann Pharmacother. 41 p

11 Oliver C, Asselstine J, Peterson E.B, Rosati-White L, Stephenson L. (2007) The MUHC Patient Education Network Committee.MUHC Standards for Developing Effective Written Patient Learning Materials (draft). Price B. (2013) Six steps to teaching cancer patients. Cancer Nursing Practice, 12(6). p Schneider S.M., Hess K., and Gosselin T. (2011) Interventions to Promote Adherence with Oral Agents. Seminars in Oncology Nursing. 27(2) p University of Iowa, (2000), Nursing outcomes classification (NOC), available in: accessed at 09/04/2010. University of Iowa, (2008), Nursing Interventions Classification (NIC), available in: effectiveness/nic.htm, accessed 09/04/2010. Wildevuur SE, Simonse LW. (2015) Information and Communication Technology Enabled Person-Centered Care for the Big Five Chronic Conditions: Scoping Review. J Med Internet Res. 17(3) e77 World Health Organization (WHO) (2003) Adherence to long-term therapies: evidence for action. Geneva (Switzerland) [τελευταία πρόσβαση Ιούνιο 2014] Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (2009) Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), Κατευθυντήριες Οδηγίες. [τελευταία πρόσβαση Ιούνιο 2014] Καλτσάκας Γ., Τραυλός Α., Ροβίνα Ν. (2011) Στοχεύοντας στη βελτίωση της περίθαλψης των ασθενών με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) - Η προσθήκη του ερωτηματολογίου CAT (COPD Assessment Test) στη φαρέτρα των εργαλείων αξιολόγησης της νόσου, ΠΝΕΥΜΩΝ 3(24). Κάρλου Χ. (2012) Εκπαίδευση των ασθενών με καρκίνο στην λήψη χημειοθεραπεία από του στόματος. Μεταπτυχιακά μαθήματα Ογκολογικής Νοσηλευτικής και Ανακουφιστικής Φροντίδας 2012 και Πατηράκη Κουρμπάνη Ε. (Eds)(2009). Οδηγός Ανάπτυξης Σχεδίου Νοσηλευτικής Φροντίδας Διαγνώσεις, Παρεμβάσεις και Αιτιολογήσεις. 11η Αγγλική Έκδοση 1η Ελληνική Έκδοση, Εκδόσεις Π. Χ. Πασχαλίδης. Επιμέλεια του: Doenges M. E., Moorhouse M. F., Murr A. (2008) Nurse s pocket guide diagnoses, prioritized interventions and rationales, 11th eds, F. A. Davis Company Philadelphia. Σταθοπούλου Χ. & Κουλούρη Α. (2010) Προαγωγή της Αυτοδιαχείρισης της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας στην Κοινότητα. Νοσηλευτική 49(2). p [τελευταία πρόσβαση 15 th Ιουνίου 2014] 11

12 [τελευταία πρόσβαση 15 th Ιουνίου 2014] πρόσβαση 15 th Ιουνίου 2014] [τελευταία πρόσβαση 15th /6/2014] Tools for oral adherence toolkit (Funding for development of this toolkit was provided by GlaxoSmithKline and Pfizer Oncology). [τελευταία πρόσβαση: 15 th Ιουνίου 2014] 12

13 2. ΣΧΕΔΙΟ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ A. ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ: αναποτελεσματική διαχείριση Θεραπευτικής Αγωγής - Ineffective Therapeutic Regimen Management Ορισμός: Πρότυπο ρύθμισης και ενσωμάτωσης προγράμματος θεραπείας νόσου και των συνεπειών της στην καθημερινή ζωή που είναι μη ικανοποιητικό για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων υγείας. Σχετιζόμενοι Παράγοντες Πολυπλοκότητα συστήματος υγείας / θεραπευτικής αγωγής Συγκρούσεις αποφάσεων Οικονομικές δυσκολίες Υπερβολικές απαιτήσεις (π.χ. άτομο ή οικογένεια), οικογενειακές συγκρούσεις Ανεπαρκής αριθμός και τύποι ενδείξεων για δραστηριοποίηση Ελλείμματα γνώσης Δυσπιστία προς τη θεραπευτική αγωγή/ το προσωπικό φροντίδας υγείας Αντίληψη σοβαρότητας / ευαισθησίας / εμποδίων / ωφελειών Απώλεια αισθήματος ελέγχου Έλλειψη κοινωνικής στήριξης Προσδιοριστικά Χαρακτηριστικά ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΑ Λεκτική έκφραση δυσκολίας με τη συνταγογραφούμενη θεραπευτική αγωγή ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ Αποτυχία να συμπεριλάβει τη θεραπευτική αγωγή στην καθημερινή ρουτίνα/ ανάληψη δράσης για τη μείωση των παραγόντων κινδύνου Αναποτελεσματικές επιλογές στην καθημερινή ζωή για την κάλυψη των στόχων υγείας [Απροσδόκητη επιτάχυνση των συμπτωμάτων της νόσου] 13

14 Β. ΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΚΒΑΣΕΙΣ/ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ: Το άτομο θα 14

15 Ορισμός: Προσωπικές ενέργειες για την ανακούφιση ή την εξάλειψη της παθολογίας Δείκτες Αρχική Βαθμολογία.. Τελική Βαθμολογία Γνώση για την Υγεία και Θεραπευτική Συμπεριφορά Καθόλου 1 Σπάνια 2 Μερικές φορές 3 Συχνά 4 Συνεχώς 5 Μη Εφαρμόσιμο ΜΕ Ακολουθεί τις συνιστώμενες προφυλάξεις Ακολουθεί τη συνιστώμενη θεραπευτική αγωγή Εκτελεί την προβλεπόμενη διαδικασία Ακολουθεί το καθορισμένο από την θεραπευτική αγωγή επίπεδο δραστηριότητας Ακολουθεί την φαρμακευτική αγωγή Αποφεύγει συμπεριφορές που ενισχύουν την παθολογία Πραγματοποιεί πράξεις αυτοφροντίδας σύμφωνα με την ικανότητα του Παρακολουθεί τα αποτελέσματα της θεραπευτικής αγωγής Παρακολουθεί τις παρενέργειες της θεραπείας Χρησιμοποιεί σωστά τις θεραπευτικές συσκευές Μεταβάλλει τις δραστηριότητες του για να επιτύχει τις θεραπευτικές απαιτήσεις Διατηρεί ισορροπία μεταξύ δραστηριότητας και ανάπαυσης Λαμβάνει συμβουλές από επαγγελματίες όπως απαιτείται 15

16 Συναντά τους επαγγελματίες υγείας όπως απαιτείται Εκφράζει λεκτικά κατανόηση των παραγόντων / φραγμών που εμπλέκονται στην κατάσταση του Συμμετέχει στην επίλυση προβλημάτων που επηρεάζουν την ολοκλήρωση της θεραπευτικής αγωγής. Επιδεικνύει συμπεριφορές / αλλαγές στον τρόπο ζωής απαραίτητες για τη διατήρηση της θεραπευτικής αγωγής. Αναγνωρίζει / χρησιμοποιεί διαθέσιμες πηγές. Ορισμός: Ο βαθμός της κατανόησης σχετικά με μία συγκεκριμένη θεραπευτική αγωγή Επιθυμητές Εκβάσεις Αρχική Βαθμολογία Τελική Βαθμολογία Γνώση: Θεραπευτική Καμία Περιορισμ Μέτρια Σημαντική Εκτενής Μη Αγωγή γνώση ένη γνώση Γνώση Γνώση Γνώση Εφαρμόσιμο Συνολική εκτίμηση Σκεπτικό θεραπείας Ευθύνες αυτοφροντίδας για την συνέχιση της θεραπείας Ευθύνες αυτοφροντίδας για καταστάσεις επείγουσας ανάγκης Τεχνικές αυτόπαρακολούθησης Προσδοκώμενα αποτελέσματα της θεραπείας Θεραπευτική αγωγή με 16

17 φάρμακα Ορισμός: Ο βαθμός της κατανόησης σχετικά με την απαιτούμενη διαδικασία ως τμήμα της θεραπευτικής αγωγής Δείκτες Αρχική Βαθμολογία.. Τελική Βαθμολογία Γνώση: Θεραπευτική Διαδικασία Συνολική εκτίμηση Θεραπευτική διαδικασία Καμία γνώση Περιορισμένη γνώση Μέτρια Γνώση Σημαντική Γνώση.. Εκτενής Γνώση Μη ME Σκοπός της διαδικασίας Βήματα της διαδικασίας Προφυλάξεις που σχετίζονται με την διαδικασία Περιορισμοί που σχετίζονται με την διαδικασία Σωστή χρήση εξοπλισμού Σωστή φροντίδα του εξοπλισμού Κατάλληλα μέτρα για τις επιπλοκές Παρενέργειες θεραπείας Αντενδείξεις για την διαδικασία Καθόρισε την διαδικασία Εφαρμόσιμο Ορισμός: ο βαθμός της κατανόησης σχετικά με την ασφαλή χρήση των φαρμάκων Δείκτες Αρχική Βαθμολογία.. Τελική Βαθμολογία. Γνώση: Καμία Περιορισμένη Μέτρια Σημαντική Εκτενής Μη Φαρμακευτική Αγωγή γνώση γνώση Γνώση Γνώση Γνώση Εφαρμόσιμο Συνολική εκτίμηση ΜΕ Προσδιορισμός της 17

18 σωστής ονομασίας του φαρμάκου Εμφάνιση φαρμάκου Θεραπευτικά αποτελέσματα φαρμάκων Παρενέργειες φαρμάκων Δυσμενείς επιδράσεις φαρμάκων Χρήση βοηθημάτων μνήμης Πιθανές φαρμακευτικές αλληλεπιδράσεις Πιθανές αλληλεπιδράσεις φαρμάκων με άλλους παράγοντες Σωστή χρήση συνταγογραφημένων φαρμάκων Σωστή χρήση μη συνταγογραφημένων φαρμάκων Σωστή τεχνική για την ένεση στον εαυτό Τεχνικές αυτόπαρακολούθησης Σωστή αποθήκευση φαρμάκων Σωστή απόρριψη φαρμάκων Σωστή φροντίδα των συσκευών χορήγησης Σωστή απόρριψη συρίγγων και βελόνων Στρατηγικές για τη λήψη της απαιτούμενης φαρμακευτικής αγωγής Στρατηγικές για τη λήψη των απαραίτητων εφοδίων Διαθέσιμη οικονομική υποστήριξη 18

19 Απαιτούμενες εργαστηριακές εξετάσεις για την παρακολούθηση φαρμακευτικής αγωγής Η σπουδαιότητα της χρήσης ταυτότητας ιατρικού συναγερμού Προσδιορίστε φάρμακο(α) Γ. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ / ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΝΟ 1 Αξιολόγηση κινδύνων / συμμετεχόντων παραγόντων (Συμπλήρωση Εντύπου Αξιολόγησης Συμμόρφωσης Ασθενούς) Εξακρίβωση γνώσης / κατανόησης της κατάστασης και των αναγκών θεραπείας από το άτομο για να μπορεί να λαμβάνει πληροφορημένες αποφάσεις σχετικά με τη διαχείριση της αυτοφροντίδας του. Αναγνώριση πολιτιστικών αξιών / θρησκευτικών πεποιθήσεων που επηρεάζουν την άποψη του ατόμου για την κατάσταση και την προθυμία να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές. Προσδιορισμός του κέντρου ελέγχου του ατόμου: εσωτερικό (εκφράσεις υπευθυνότητας για τον εαυτό του και δυνατότητας ελέγχου των εκβάσεων) ή εξωτερικό (εκφράσεις έλλειψης ελέγχου στον εαυτό του και στο περιβάλλον ) Αναγνώριση των αντιλήψεων του ατόμου και των προσδοκιών από τη θεραπευτική αγωγή. Ανασκόπηση της πολυπλοκότητας της θεραπευτικής αγωγής (π.χ. αριθμός προσδοκώμενων καθηκόντων, όπως το να λαμβάνει ένα φάρμακο τέσσερις φορές ή μια φορά την ημέρα) και εκτίμηση πόσο δύσκολα μπορεί να είναι τα καθήκοντα για ένα άτομο. Αυτοί οι παράγοντες συχνά επηρεάζουν την έλλειψη συμμετοχής στο σχέδιο θεραπείας. Επισήμανση διαθεσιμότητας / χρήσης πηγών βοήθειας, φροντίδας. ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΝΟ 2 Βοήθεια του ατόμου για την ανάπτυξη στρατηγικών βελτίωσης της διαχείρισης της θεραπευτικής αγωγής: Χρήση δεξιοτήτων θεραπευτικής επικοινωνίας για τη βοήθεια του ατόμου στην επίλυση προβλημάτων. Διερεύνηση της συμμετοχής ή της έλλειψης θέσπισης αμοιβαίων στόχων με το άτομο. Χρήση του κέντρου ελέγχου ατόμου για την ανάπτυξη ατομικού σχεδίου προσαρμογής στη θεραπευτική αγωγή (π.χ. για άτομο με εσωτερικό έλεγχο, ενθάρρυνσή του να αναλάβει τον έλεγχο της φροντίδας του και για άτομα με εξωτερικό έλεγχο, έναρξη με μικρά καθήκοντα και προσθήκη νέων, ανάλογα με την αντοχή του). 19

20 Αναγνώριση απαραίτητων βημάτων για την επίτευξη των επιθυμητών στόχων. Συμφωνία με το άτομο για συμμετοχή του στη φροντίδα. Αποδοχή εκτίμησης του ατόμου για τις δυνάμεις / περιορισμούς του με παράλληλη συνεργασία για τη βελτίωση των ικανοτήτων του. Δήλωση πίστης στην ικανότητα του ατόμου να αντιμετωπίζει και / ή να προσαρμόζεται στην κατάσταση. Παροχή θετικής ενίσχυσης των προσπαθειών για την ενθάρρυνση της συνέχισης των επιθυμητών συμπεριφορών. Παροχή πληροφόρησης / ενθάρρυνσης του ατόμου στην αναζήτηση πηγών μόνος του. Ενίσχυση των προηγούμενων οδηγιών και των αιτιολογήσεων χρησιμοποιώντας ποικίλες μορφές μάθησης, συμπεριλαμβανομένων των παιχνιδιών ρόλου, της επίδειξης, των γραπτών υλικών κ.ο.κ. ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΝΟ 3 Προαγωγή ευεξίας (εκπαίδευση / παράγοντες σχεδιασμού εξόδου) Επισήμανση της σημαντικότητας της γνώσης και της κατανόησης του ατόμου για την ανάγκη θεραπείας / φαρμακευτικής αγωγής καθώς και για τις συνέπειες των ενεργειών / επιλογών. Προαγωγή της συμμετοχής του ατόμου / φροντιστή / σημαντικού άλλου στο σχεδιασμό και την εκτίμηση της διαδικασίας. Ενισχύει τη δέσμευση στο σχεδιασμό, βελτιστοποιεί τις εκβάσεις. Παροχή βοήθειας στο άτομο να αναπτύξει στρατηγικές για την παρακολούθηση της θεραπευτικής αγωγής. Προάγεται η έγκαιρη αναγνώριση των αλλαγών που επιτρέπει την πρώιμη ανταπόκριση Κινητοποίηση των συστημάτων υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένων της οικογένειας / σημαντικών άλλων, κοινωνικών, οικονομικών κοκ. Παραπομπή σε συμβουλευτική / θεραπεία (ομαδική και ατομική), όπως ενδείκνυται. Αναγνώριση των οικογενειακών και κοινοτικών νοσηλευτικών υπηρεσιών για την αξιολόγηση, συστηματική παρακολούθηση της φροντίδας και επαναλαμβανόμενη εκπαίδευση του ατόμου στο σπίτι. 20

21 ΕΝΤΥΠΑ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ Α. ΕΝΤΥΠΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: ΗΛΙΚΙΑ:...Η ΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:... ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ / ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ / ΜΑΘΗΣΗ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ) Επικοινωνία: Μητρική γλώσσα (εξειδικεύστε):... Δεύτερη γλώσσα:... (ανάγνωση/γραφή):... Επίπεδο εκπαίδευσης:... Μαθησιακές δυσκολίες (εξειδικεύστε):... Γνωσιακοί περιορισμοί:... Κουλτούρα/εθνικότητα: Τόπος γέννησης:... Εάν είναι μετανάστης, πόσο καιρό είναι στη χώρα:... Υγεία, ασθένεια: Πεποιθήσεις/πρακτικές/έθιμα:... Μέλος της οικογένειας που λαμβάνει τις αποφάσεις φροντίδας υγείας/εκπρόσωπος ασθενή: Ύπαρξη ειδικών γραπτών επιθυμιών:... Ύπαρξη νομικής εξουσιοδότησης για ιατρικές αποφάσεις:... Κηδεμόνας:... Στόχοι υγείας:... Παρόν πρόβλημα υγείας: Κατανόηση του προβλήματος από το άτομο: Ειδικές ανησυχίες για φροντίδα υγείας (π.χ. επίδραση θρησκευτικών/πολιτισμικών πρακτικών): Οικογενείς παράγοντες κινδύνου (εντοπίστε συγγένεια): Διαβήτης:... Θυρεοειδής (εξειδικεύστε):... Φυματίωση:... Καρδιακό νόσημα: Εγκεφαλικό:... 21

MASCC TEACHING TOOL FOR PATIENTS RECEIVING ORAL AGENTS FOR CANCER

MASCC TEACHING TOOL FOR PATIENTS RECEIVING ORAL AGENTS FOR CANCER MASCC TEACHING TOOL FOR PATIENTS RECEIVING ORAL AGENTS FOR CANCER ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ MASCC ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΟΥ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΑΝΤΙΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΜΑ, / ( / ) :

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα για Συζήτηση. Παγίδες προς αποφυγή Τελικά.;

Θέματα για Συζήτηση. Παγίδες προς αποφυγή Τελικά.; 4/22/2016 template from www.brainybetty.com copyright 2006 2 Θέματα για Συζήτηση. Όροι και Ορολογία Συμμόρφωση Προσκόλληση Συνεργατική Θεραπεία - Αυτοδιαχείριση Παράγοντες που επιδρούν Πως εκτιμάται η

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ

ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΝΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ (ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ Συντάκτης: Χρυσούλα Κάρλου 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Η συμμόρφωση στην υγεία. Αικατερίνη Βενέτη Νοσηλεύτρια MSc, PhD (c) Οικονομολόγος

Η συμμόρφωση στην υγεία. Αικατερίνη Βενέτη Νοσηλεύτρια MSc, PhD (c) Οικονομολόγος Η συμμόρφωση στην υγεία Αικατερίνη Βενέτη Νοσηλεύτρια MSc, PhD (c) Οικονομολόγος Η διεθνής βιβλιογραφία για τη συμμόρφωση των ασθενών είναι εκτεταμένη. Tα τελευταία 50 χρόνια, υπήρξαν 32.550 σχετικές αναφορές

Διαβάστε περισσότερα

Επικοινωνία μεταξύ προσωπικού υγείας και ασθενών Ικανοποίηση Τήρηση των οδηγιών

Επικοινωνία μεταξύ προσωπικού υγείας και ασθενών Ικανοποίηση Τήρηση των οδηγιών Επικοινωνία μεταξύ προσωπικού υγείας και ασθενών Ικανοποίηση Τήρηση των οδηγιών Γ. Κουλιεράκης, Ph.D. Ψυχολόγος της Υγείας Τομέας Κοινωνιολογίας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας 17/10/2009 Π.Μ.Σ. Δ.Υ. & Δ.Υ.Υ.

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΣΚΟΠΩΝ/ΕΚΒΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΕΚΒΑΣΕΩΝ Τα

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα έρευνας αγοράς σε Γιατρούς, Φαρμακοποιούς & Κοινό σχετικά με την. Επικοινωνία. των ΦΕ. the value of experience

Αποτελέσματα έρευνας αγοράς σε Γιατρούς, Φαρμακοποιούς & Κοινό σχετικά με την. Επικοινωνία. των ΦΕ. the value of experience Αποτελέσματα έρευνας αγοράς σε Γιατρούς, Φαρμακοποιούς & Κοινό σχετικά με την Επικοινωνία των ΦΕ Στόχος της έρευνας Αξιολόγηση της επικοινωνίας των Φαρμακευτικών Εταιριών με: Γιατρούς Φαρμακοποιούς Κοινό

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ Η νοσηλευτική διεργασία : Αποτελεί συστηματική μέθοδο που κατευθύνει τον νοσηλευτή και τον ασθενή στον αμοιβαίο: Προσδιορισμό των αναγκών για νοσηλευτική φροντίδα σχεδιασμό και εφαρμογή

Διαβάστε περισσότερα

Συμμόρφωση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στη φαρμακευτική αγωγή

Συμμόρφωση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στη φαρμακευτική αγωγή Συμμόρφωση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στη φαρμακευτική αγωγή Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Προϊσταμένη Α Π/Δ Η καρδιακή ανεπάρκεια αποτελεί ένα σύνδρομο με ζοφερή πρόγνωση : ΝΥΗΑ Ι-ΙΙ: 2-5% θνητότητα

Διαβάστε περισσότερα

Κλινικό Φροντιστήριο «Εφαρμόζοντας τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Αρτηριακή Υπέρταση στο Σχεδιασμό της Νοσηλευτικής Φροντίδας»

Κλινικό Φροντιστήριο «Εφαρμόζοντας τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Αρτηριακή Υπέρταση στο Σχεδιασμό της Νοσηλευτικής Φροντίδας» Κλινικό Φροντιστήριο «Εφαρμόζοντας τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Αρτηριακή Υπέρταση στο Σχεδιασμό της Νοσηλευτικής Φροντίδας» Παρουσίαση Κλινικής Περίπτωσης : Χατζοπούλου Μ., Νοσηλεύτρια ΠΕ, MSc,

Διαβάστε περισσότερα

"Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα"

Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα "Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα" Σύμφωνα με τον Αμερικάνικο Ιατρικό Σύλλογο και το Σύνδεσμο Νοσηλευτών η κατ οίκον

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΤΙΣ ΑΞΙΕΣ ΤΗΣ ALMA - ATA: ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΟΜΟΦΩΝΙΑΣ

ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΤΙΣ ΑΞΙΕΣ ΤΗΣ ALMA - ATA: ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΟΜΟΦΩΝΙΑΣ Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Σεπτέμβριος 2018 ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΤΙΣ ΑΞΙΕΣ ΤΗΣ ALMA - ATA: ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΟΜΟΦΩΝΙΑΣ Αθηνά Τατσιώνη Επίκουρη Καθηγήτρια Γενικής Ιατρικής,

Διαβάστε περισσότερα

9 o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου A lzheimer και Συγγενών Διαταραχών

9 o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου A lzheimer και Συγγενών Διαταραχών Στρογγυλό Τραπέζι Σωματική άσκηση και Άνοια. Από τη Γενική Ιατρική και την κοινότητα στο νοσοκομείο και στις εξειδικευμένες υπηρεσίες: Παρέμβαση στην Ελλάδα του σήμερα 9 o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου A lzheimer

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΦΑΛΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΦΑΡΜΑΚΙΑΣ. Παρασκευή Παπαϊωαννίδου Καθηγήτρια Φαρμακολογίας Τμήμα Ιατρικής ΑΠΘ

ΑΣΦΑΛΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΦΑΡΜΑΚΙΑΣ. Παρασκευή Παπαϊωαννίδου Καθηγήτρια Φαρμακολογίας Τμήμα Ιατρικής ΑΠΘ ΑΣΦΑΛΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΦΑΡΜΑΚΙΑΣ Παρασκευή Παπαϊωαννίδου Καθηγήτρια Φαρμακολογίας Τμήμα Ιατρικής ΑΠΘ Τί είναι πολυφαρμακία; ΠΟΛΥΦΑΡΜΑΚΙΑ είναι η χρήση πέντε ή περισσότερων φαρμάκων ημερησίως από τον

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος του νοσηλευτή ως σύμβουλος στις μεθόδους αφαίρεσης. Γεωργία Γερογιάννη Λέκτορας Εφαρμογών Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Ο ρόλος του νοσηλευτή ως σύμβουλος στις μεθόδους αφαίρεσης. Γεωργία Γερογιάννη Λέκτορας Εφαρμογών Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής Ο ρόλος του νοσηλευτή ως σύμβουλος στις μεθόδους αφαίρεσης Γεωργία Γερογιάννη Λέκτορας Εφαρμογών Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής Μέθοδοι αφαίρεσης Θεραπεία επιλογής για πολλά αιματολογικά,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΓΝΩΣΗΣ

ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΓΝΩΣΗΣ ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΓΝΩΣΗΣ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΣΘΕΝΩΝ Έλλειμμα ς... 3 ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΒΑΣΗ... 3 Α.ΕΙΣΑΓΩΓΉ...

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Η Καρδιακή Ανεπάρκεια(ΚΑ) είναι ένα πολύπλοκο, προοδευτικά εξελισσόμενο σύνδρομο κλινικών, αιμοδυναμικών και νευροορμονικών διαταραχών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΧΑΠ ΣΤΟ

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΧΑΠ ΣΤΟ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΧΑΠ ΣΤΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΠΛΑΝΟ: Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ Λαζάρου Βασιλική Επιμελήτρια Β Πνευμονολογικού Τμήματος ΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΧΟΡΗΓΟΥΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ: AMGEN,

Διαβάστε περισσότερα

Ζητήματα συμμόρφωσης στη θεραπευτικη αγωγη

Ζητήματα συμμόρφωσης στη θεραπευτικη αγωγη Ζητήματα συμμόρφωσης στη θεραπευτικη αγωγη 3 η Πανελλήνια Συνάντηση Συλλόγων Ατόμων και Γονέων Παιδιών με Ρευματικές παθήσεις Αθήνα 3-4 Οκτωβρίου 2014 Κατερίνα Κουτσογιάννη Πρόεδρος Σ Ρ Κ Ορισμός Ως "συμμόρφωση

Διαβάστε περισσότερα

ANAKOYΦΙΣΤΙKΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ- ΕΝΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ

ANAKOYΦΙΣΤΙKΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ- ΕΝΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ANAKOYΦΙΣΤΙKΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ- ΕΝΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ Διακήρυξη της Πράγας: Προτρέποντας τις Κυβερνήσεις για την ανακούφιση του «υποφέρειν» και την αναγνώριση της Ανακουφιστικής Φροντίδας ως ανθρώπινο δικαίωμα

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο ΤΖΙΝΕΒΗ ΜΥΡΤΩ - ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΕΣ Τ.Ε. Β & Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η καρδιακή ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Δρ Ηρακλής Κατσούλης, MD, PhD, FEBS Χειρουργός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Eπιμελητής Α ΕΣΥ, Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας»

Δρ Ηρακλής Κατσούλης, MD, PhD, FEBS Χειρουργός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Eπιμελητής Α ΕΣΥ, Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας» Δρ Ηρακλής Κατσούλης, MD, PhD, FEBS Χειρουργός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Eπιμελητής Α ΕΣΥ, Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας» Υγεία είναι «η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας

Διαβάστε περισσότερα

Γεώργιος Ν.Λυράκος Μάθηµα Ψυχολογία της Υγείας Φυσικοθεραπεία ιάλεξη 8η 2014

Γεώργιος Ν.Λυράκος Μάθηµα Ψυχολογία της Υγείας Φυσικοθεραπεία ιάλεξη 8η 2014 Γεώργιος Ν.Λυράκος Μάθηµα Ψυχολογία της Υγείας Φυσικοθεραπεία ιάλεξη 8η 2014 Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες ένας αριθµός εναλλακτικών µοντέλων για τον πόνο πέραν του ιατρικού ενσωµατώνουν ψυχολογικούς(αντίληψη,

Διαβάστε περισσότερα

Ελπίδα Φωτιάδου. Αναπλ. Προϊσταμένη Δ/νσης Λειτουργίας &Υποστήριξης Εφαρμογών Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε.

Ελπίδα Φωτιάδου. Αναπλ. Προϊσταμένη Δ/νσης Λειτουργίας &Υποστήριξης Εφαρμογών Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε. Ελπίδα Φωτιάδου Αναπλ. Προϊσταμένη Δ/νσης Λειτουργίας &Υποστήριξης Εφαρμογών Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε. Θεραπευτικό Πρωτόκολλο: Δέσμη οδηγιών διάγνωσης και θεραπείας μίας νόσου, με βάση τα πορίσματα και την κλινική

Διαβάστε περισσότερα

Συµµόρφωση στη φαρµακευτική αγωγή. Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Β ΚΚ Ιπποκράτειο Θεσ/νικης

Συµµόρφωση στη φαρµακευτική αγωγή. Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Β ΚΚ Ιπποκράτειο Θεσ/νικης Συµµόρφωση στη φαρµακευτική αγωγή Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Β ΚΚ Ιπποκράτειο Θεσ/νικης Η καρδιακή ανεπάρκεια αποτελεί ένα σύνδροµο µε ζοφερή πρόγνωση :! ΝΥΗΑ Ι-ΙΙ: 2-5% θνητότητα ανά έτος! ΝΥΗΑ

Διαβάστε περισσότερα

Οι φαρμακοποιοί στην πρωτοβάθμια φροντίδα

Οι φαρμακοποιοί στην πρωτοβάθμια φροντίδα Οι φαρμακοποιοί στην πρωτοβάθμια φροντίδα Λευτέρης Μαρίνος MSc Φαρμακοποιός ΜSc Φαρμακογνωσία βιοδραστικών προϊόντων Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εθνοφαρμακολογίας Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακευτικής

Διαβάστε περισσότερα

Αρμοδιότητες διεπιστημονικής ομάδας Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας

Αρμοδιότητες διεπιστημονικής ομάδας Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας Επαγγελματίες υγείας και υπηρεσίες υγείας Αρμοδιότητες διεπιστημονικής ομάδας Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας Σύσταση 40: Συστήνεται να γίνεται εκτίμηση των αναγκών του ασθενή, συμβουλευτική σε προγράμματα

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης. Δημητράκη Γεωργία. Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας

Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης. Δημητράκη Γεωργία. Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας Ο ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην έκβαση της ΡΑ: Προοπτική μελέτη παρέμβασης Δημητράκη Γεωργία Ψυχολόγος Υγείας MSc Υπ. Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας Δομή παρουσίασης... Συννοσηρότητα

Διαβάστε περισσότερα

Χρήση υπολογιστή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση

Χρήση υπολογιστή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση Χρήση υπολογιστή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση Οι υπολογιστές χρησιμοποιούνται: Για την παροχή πληροφοριών με ταχύτητα Για να διδάσκουν κριτική σκέψη και τρόπους επίλυσης προβλημάτων Για την κατασκευή προσομοιώσεων

Διαβάστε περισσότερα

Η επιρροή της μησυμμόρφωσης. οικονομικά της υγείας. Μαίρη Γείτονα Καθηγήτρια Οικονομικών της Υγείας Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Η επιρροή της μησυμμόρφωσης. οικονομικά της υγείας. Μαίρη Γείτονα Καθηγήτρια Οικονομικών της Υγείας Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Η επιρροή της μησυμμόρφωσης στα οικονομικά της υγείας Μαίρη Γείτονα Καθηγήτρια Οικονομικών της Υγείας Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Συμμόρφωση σύμφωνα με WHO: Ο βαθμός στον οποίο η συμπεριφορά ενός ατόμου,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013 Τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας Σελίδα 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΣΚΗΣΕΙΣ: 1. Αξιολόγηση της προσωπικής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ Καρδιακή ανεπάρκεια & Κατάθλιψη θέμα μεγάλου ενδιαφέροντος: λόγω του υψηλού επιπολασμού τους & της τάσης

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ Copyright 2010 Τόμος 9 ος, Τεύχος 4 ο, Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2010

ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ Copyright 2010 Τόμος 9 ος, Τεύχος 4 ο, Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2010 www.vima-asklipiou.gr Σελίδα 394 ΑΡΘΡΟ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Ανάγκες νοσηλευομένων ασθενών με στεφανιαία νόσο Κ ατά τις τελευταίες δεκαετίες, λόγω της αύξησης του προσδόκιμου της επιβίωσης των ασθενών με στεφανιαία

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ Ι

ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ Ι ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ Ι Ενότητα 8: Νοσηλευτική Εκτίμηση Αναγκών των Ηλικιωμένων στην Κοινότητα Αθηνά Καλοκαιρινού Αναγνωστοπούλου Καθηγήτρια Τμήμα Νοσηλευτικής Τομέας Δημόσιας Υγείας Εργαστήριο Κοινοτικής

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΧΕΔΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ (Readiness for enchanced nutrition) Συντάκτης: Πέτρος Κολοβός Περιεχόμενα ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ ΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ Ι ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ. Μαρία Μελέτη Πτυχιούχος Νοσηλεύτρια

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ Ι ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ. Μαρία Μελέτη Πτυχιούχος Νοσηλεύτρια Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ Ι ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ Μαρία Μελέτη Πτυχιούχος Νοσηλεύτρια Ο ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης είναι γνωστός σαν τύπου 1 και αποτελεί την

Διαβάστε περισσότερα

Patient Compliance in Clinical Trials Συμμόρφωση των Ασθενών στις Κλινικές Μελέτες

Patient Compliance in Clinical Trials Συμμόρφωση των Ασθενών στις Κλινικές Μελέτες Patient Compliance in Clinical Trials Συμμόρφωση των Ασθενών στις Κλινικές Μελέτες Giorgos Kraniou PhD Medical Affairs Manager Creative Pharma Services SA PubMed Search Patient Adherence [Title] Δεκαετία

Διαβάστε περισσότερα

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς μου οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλου είδους όφελος από

Διαβάστε περισσότερα

Οι Επιπτώσεις του Τραύματος στην Ανάπτυξη του Παιδιού

Οι Επιπτώσεις του Τραύματος στην Ανάπτυξη του Παιδιού Οι Επιπτώσεις του Τραύματος στην Ανάπτυξη του Παιδιού Αυτό το βιβλίο απευθύνεται σε άτομα που εμπλέκονται στην φροντίδα των παιδιών και σε επαγγελματίες πρώτης γραμμής Priya Patel and Panos Vostanis Μετάφραση:

Διαβάστε περισσότερα

Μακαρίτη Χ. Παναγιώτα Τσάρτα Ν. Δάφνη. Επιβλέπουσα καθ/τρια: Αβραμίκα Μαρία

Μακαρίτη Χ. Παναγιώτα Τσάρτα Ν. Δάφνη. Επιβλέπουσα καθ/τρια: Αβραμίκα Μαρία Μακαρίτη Χ. Παναγιώτα Τσάρτα Ν. Δάφνη Επιβλέπουσα καθ/τρια: Αβραμίκα Μαρία Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση της ποιότητας ζωής των ασθενών με αναπνευστικά νοσήματα και ιδιαίτερα με χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

Η αντίσταση στην ψυχοθεραπεία από ασθενείς με καρκίνο

Η αντίσταση στην ψυχοθεραπεία από ασθενείς με καρκίνο Η αντίσταση στην ψυχοθεραπεία από ασθενείς με καρκίνο Χριστιάνα Μήτση Ψυχολόγος Μsc-Ψυχοθεραπεύτρια Πανελληνίου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής» ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Υπάρχουν

Διαβάστε περισσότερα

Προσωπικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας: Ασθενοκεντρική Προσέγγιση, Βελτίωση της. Επικ. Καθηγήτρια Φλώρα Μαλαματένιου

Προσωπικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας: Ασθενοκεντρική Προσέγγιση, Βελτίωση της. Επικ. Καθηγήτρια Φλώρα Μαλαματένιου Προσωπικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας: Ασθενοκεντρική Προσέγγιση, Βελτίωση της Ποιότητας και Περιστολή της Δαπάνης Επικ. Καθηγήτρια Φλώρα Μαλαματένιου Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας Χειρόγραφος Ιατρικός

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγικές ενίσχυσης της συμμετοχής του ασθενή στην κατ οίκον φροντίδα

Στρατηγικές ενίσχυσης της συμμετοχής του ασθενή στην κατ οίκον φροντίδα Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Στρατηγικές ενίσχυσης της συμμετοχής του ασθενή στην κατ οίκον φροντίδα Δρ Πέτρος Κολοβός Ειδικό Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό Η Συμμετοχή στη Φροντίδα Υγείας

Διαβάστε περισσότερα

www.tuvaustriahellas.gr 1

www.tuvaustriahellas.gr 1 1 ΕΝ 15224 & ΟΙ 8 ΑΡΧΕΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΙΔΙΕΣ ΑΡΧΕΣ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ISO 9001:2008 ΑΡΧΗ 1: Εστίαση στον πελάτη ΑΡΧΗ 2: Ισχυρή διοίκηση - ηγεσία ΑΡΧΗ 3: Ενεργής συμμετοχή εργαζομένων ΑΡΧΗ 4: «Διεργασιακή»

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση Αξιολόγηση της Μάθησης

Εκτίμηση Αξιολόγηση της Μάθησης Εκτίμηση Αξιολόγηση της Μάθησης Ορισμοί Ο διδάσκων δεν αρκεί να κάνει μάθημα, αλλά και να διασφαλίζει ότι πετυχαίνει το επιθυμητό αποτέλεσμα της μάθησης Η εκτίμηση της μάθησης αναφέρεται στην ανατροφοδότηση

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος του νοσηλευτή στην ψυχολογική προσέγγιση του διαβητικού ασθενή

Ο ρόλος του νοσηλευτή στην ψυχολογική προσέγγιση του διαβητικού ασθενή Ο ρόλος του νοσηλευτή στην ψυχολογική προσέγγιση του διαβητικού ασθενή Κωνσταντίνος Τούφας, Νοσηλευτής, Msc Προϊστάμενος ΜΗΝ ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ Εργαστηριακός Συνεργάτης ΑΤΕΙΘ Νοσηλευτικής Συντονιστής Εργαστηρίου

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαίδευση στο ΣΔ. Εχει τη θέση που της αξίζει;

Εκπαίδευση στο ΣΔ. Εχει τη θέση που της αξίζει; Εκπαίδευση στο ΣΔ. Εχει τη θέση που της αξίζει; Μαριάννα Μπενρουμπή Διευθύντρια Ε.Σ.Υ Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Ν.Α. Ευαγγελισμός- Οφθαλμιατρείο-Πολυκλινική Η εκπαίδευση των ασθενών είναι μια διαδικασία που

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΣΑΝ ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Παναγιώτου Χρυσούλα Ανώτερη Νοσηλευτικός Λειτουργός Νοσηλεύτρια Ελέγχου Λοιμώξεων ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΦΟΥ

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΣΑΝ ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Παναγιώτου Χρυσούλα Ανώτερη Νοσηλευτικός Λειτουργός Νοσηλεύτρια Ελέγχου Λοιμώξεων ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΦΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΣΑΝ ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Παναγιώτου Χρυσούλα Ανώτερη Νοσηλευτικός Λειτουργός Νοσηλεύτρια Ελέγχου Λοιμώξεων ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΦΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΣΑΝ ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Φτάνοντας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΈΚΘΕΣΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ: ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΝΘΗΚΩΝ, ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΈΚΘΕΣΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ: ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΝΘΗΚΩΝ, ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ InterHealth Διαπολιτισμικές Δεξιότητες για τους Επαγγελματίες Υγείας Αριθμός σύμβασης: 2016-1-EL01- KA202-023538 Πρόγραμμα Erasmus+, Στρατηγικές Εταιρικές Σχέσεις για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτική Άσκηση Ψυχιατρικής Νοσηλευτικής - Νοσηλευτικής Ψυχικής Υγείας I MPN 636. Μεταπτυχιακό (2ος κύκλος) Θα ανακοινωθεί

Πρακτική Άσκηση Ψυχιατρικής Νοσηλευτικής - Νοσηλευτικής Ψυχικής Υγείας I MPN 636. Μεταπτυχιακό (2ος κύκλος) Θα ανακοινωθεί Τίτλος Μαθήματος: Κωδικός Μαθήματος: Κατηγορία Μαθήματος: (Υποχρεωτικό/Επιλεγόμενο) Επίπεδο Μαθήματος: (πρώτου, δεύτερου ή τρίτου κύκλου) Έτος Σπουδών: Τετράμηνο προσφοράς Μαθήματος: Αριθμός ECTS: Όνομα

Διαβάστε περισσότερα

Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων (Ι.Ψ.Υ.Π.Ε.) Ψυχιατρική Περίθαλψη στο Σπίτι του Ασθενούς (Ψ.Π.Σ.Α.)

Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων (Ι.Ψ.Υ.Π.Ε.) Ψυχιατρική Περίθαλψη στο Σπίτι του Ασθενούς (Ψ.Π.Σ.Α.) Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων (Ι.Ψ.Υ.Π.Ε.) ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ Π. ΥΠΕΥΘΥΝOI ΤΜΗΜΑΤΟΣ Ψ.Π.Σ.Α.: ΤΣΙΠΟΥΡΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ: ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΖΕΙΚΟΥ ΕΒΕΛΙΝΑ: ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ Ψυχιατρική

Διαβάστε περισσότερα

NeuroBloc Αλλαντική τοξίνη τύπου Β ενέσιμο διάλυμα 5.000 U/ml

NeuroBloc Αλλαντική τοξίνη τύπου Β ενέσιμο διάλυμα 5.000 U/ml NeuroBloc Αλλαντική τοξίνη τύπου Β ενέσιμο διάλυμα 5.000 U/ml Σημαντικές πληροφορίες ασφάλειας για γιατρούς Σκοπός αυτού του εγχειριδίου είναι να παρέχει σε γιατρούς με δικαίωμα συνταγογράφησης και χορήγησης

Διαβάστε περισσότερα

ψυχικής νόσου Εθνικό Ίδρυµα Ερευνών 2010

ψυχικής νόσου Εθνικό Ίδρυµα Ερευνών 2010 H ποιότητα ζωής στον αντίποδα της ψυχικής νόσου Εθνικό Ίδρυµα Ερευνών 16-2-2010 2010 Μ. Τζινιέρη Κοκκώση, Ph.D Επικ. Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας Α Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών-Αιγινήτειο

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Καρδιολογικό τμήμα, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ: ΘΕΡΑΠΕΙΑ 3

ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ: ΘΕΡΑΠΕΙΑ 3 ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ: ΘΕΡΑΠΕΙΑ 3 Νικόλαος Παπάνας Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Εξωτερικό Διαβητολογικό Ιατρείο Εξωτερικό Ιατρείο Διαβητικού Ποδιού Β Παθολογική Κλινική ΔΠΘ 5/22/12 1 5/22/12 2 ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΤΕ ΕΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΨΥΧΙΚΑ ΥΓΙΕΣ-ΕΝΑ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ 7 ΒΗΜΑΤΩΝ

ΠΩΣ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΤΕ ΕΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΨΥΧΙΚΑ ΥΓΙΕΣ-ΕΝΑ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ 7 ΒΗΜΑΤΩΝ ΠΩΣ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΤΕ ΕΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΨΥΧΙΚΑ ΥΓΙΕΣ-ΕΝΑ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ 7 ΒΗΜΑΤΩΝ Το φυλλάδιο «Ένας οδηγός για την προαγωγή της ψυχικής υγείας στο χώρο εργασίας- πηγή βοήθειας για τους εργοδότες» απευθύνεται

Διαβάστε περισσότερα

Kλινικές ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

Kλινικές ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Kλινικές Mελέτες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ 1Τι είναι οι κλινικές μελέτες είναι σημαντικές; > Μη διστάσετε να ρωτήσετε το γιατρό σας για οποιαδήποτε και άλλη γιατί πληροφορία ή διευκρίνηση χρειάζεστε

Διαβάστε περισσότερα

Ανασκόπηση. Γεώργιος Καλτσάκας 1, Απόστολος Τραυλός 1, Νικολέττα Ροβίνα 2

Ανασκόπηση. Γεώργιος Καλτσάκας 1, Απόστολος Τραυλός 1, Νικολέττα Ροβίνα 2 Ανασκόπηση Στοχεύοντας στη βελτίωση της περίθαλψης των ασθενών με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) Η προσθήκη του ερωτηματολογίου CAT (COPD Assessment Test) στη φαρέτρα των εργαλείων αξιολόγησης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΗ Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ;

ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΗ Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ; ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΗ Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ; Στεφανία Κόκκαλη Επικουρική Παθολόγος Ογκολόγος Α Παθολογική, Α.Ο.Ν.Α. «Ο Αγ.Σάββας» 03/02/2018

Διαβάστε περισσότερα

Νομικά και οικονομικά θέματα

Νομικά και οικονομικά θέματα Ενότητα 2 ΟΔΗΓΌΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΉ Νομικά και οικονομικά θέματα Επιμέλεια Miguel Santos Συγγραφείς Pîrvu IONICĂ Luminiţa OPREA ΡΟΥΜΑΝΊΑ Το Έργο αυτό χρηματοδοτήθηκε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Διαβάστε περισσότερα

Δ Εκπαιδευτική Σειρά Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας 2017 ΜΔΘ Αυχενικής & Θωρακικής Μοίρας ΣΣ, (Advanced) και Περιφερειακών Αρθρώσεων Άνω Άκρου

Δ Εκπαιδευτική Σειρά Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας 2017 ΜΔΘ Αυχενικής & Θωρακικής Μοίρας ΣΣ, (Advanced) και Περιφερειακών Αρθρώσεων Άνω Άκρου Δ Εκπαιδευτική Σειρά Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας 2017 ΜΔΘ Αυχενικής & Θωρακικής Μοίρας ΣΣ, (Advanced) και Περιφερειακών Αρθρώσεων Άνω Άκρου Όπως υποδηλώνεται και από τον τίτλο, αυτή η εκπαιδευτική

Διαβάστε περισσότερα

Α) Η Αγωγή της Υγείας. Η αγωγή της υγείας στοχεύει στην Ανάπτυξη δεξιοτήτων για την υιοθέτηση υγιεινών στάσεων και συμπεριφορών.

Α) Η Αγωγή της Υγείας. Η αγωγή της υγείας στοχεύει στην Ανάπτυξη δεξιοτήτων για την υιοθέτηση υγιεινών στάσεων και συμπεριφορών. Α) Η Αγωγή της Υγείας Η αγωγή της υγείας στοχεύει στην Ανάπτυξη δεξιοτήτων για την υιοθέτηση υγιεινών στάσεων και συμπεριφορών. Α) Η Αγωγή της Υγείας Η αγωγή υγείας είναι μια διαδικασία που στηρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να ζει και να μεγαλώνει σ ένα υγιές περιβάλλον, το οποίο θα διασφαλίζει και θα προάγει την σωματική και ψυχική

Διαβάστε περισσότερα

Τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης όπως προέκυψαν από τις απαντήσεις των συμμετεχόντων στην έρευνα έχουν ως εξής:

Τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης όπως προέκυψαν από τις απαντήσεις των συμμετεχόντων στην έρευνα έχουν ως εξής: Μέτρηση της Ικανοποίησης και Εμπιστοσύνης των Ελλήνων Ασθενών στο Φάρμακο με βάση των Ευρωπαϊκό Δείκτη Ικανοποίησης EPSI Rating (European Performance Satisfaction Index) 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το παρόν άρθρο παρουσιάζει

Διαβάστε περισσότερα

Ιατροφαρμακευτική δαπάνη & αποδοτική κατανομή των πόρων στην ΠΦΥ

Ιατροφαρμακευτική δαπάνη & αποδοτική κατανομή των πόρων στην ΠΦΥ Ιατροφαρμακευτική δαπάνη & αποδοτική κατανομή των πόρων στην ΠΦΥ Η διαχείριση της φαρμακευτικής καινοτομίας: η αναζήτηση της ισορροπίας ανάμεσα στην ποιότητα & την αποδοτικότητα Εισαγωγή Η κατάρρευση της

Διαβάστε περισσότερα

Greek Leadership Diabetes Forum 11-April 2014

Greek Leadership Diabetes Forum 11-April 2014 Greek Leadership Diabetes Forum 11-April 2014 MΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ Σ.Ι.Παππάς «Το Ελληνικό Σχέδιο Δράσης για την αντιμετώπιση του ΣΔτ2. Ο Διαβήτης ως πρότυπο χρόνιων νόσων» ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΒΙΩΣIΜΟΤΗΤΑΣ Ελλάδα:

Διαβάστε περισσότερα

1 Γ Εκπαιδευτική Σειρά 2018 Ελληνικό Ινστιτούτο McKenzie

1 Γ Εκπαιδευτική Σειρά 2018 Ελληνικό Ινστιτούτο McKenzie 1 Γ Εκπαιδευτική Σειρά 2018 Ελληνικό Ινστιτούτο McKenzie ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ημέρα 1η 09:00 17:00 Ημέρα 2η 09:00 17:00 Ημέρα 3η 09:00 17:00 Χρόνος Κεφάλαιο Θέμα 09:00-10:00 Κεφάλαιο 1 Περιοχές Προβλημάτων 10:00-11:00

Διαβάστε περισσότερα

Εργάζομαι αισθάνομαι... πετυχαίνω!!!!!

Εργάζομαι αισθάνομαι... πετυχαίνω!!!!! Εργάζομαι αισθάνομαι... πετυχαίνω!!!!! Η παραδοχή ενός πρώην νοσηλευτή της ΜΤΝ Κλεισαρχάκη Σοφία Κοινωνική Λειτουργός Εργάζομαι. Ως επαγγελματίας και είμαι Ηθικά ευαίσθητος στην ευπάθεια του ασθενούς Βιώνω

Διαβάστε περισσότερα

ΗΘΙΚΗ & ΗΘΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ & ΣΤΗΝ Φ.Α.

ΗΘΙΚΗ & ΗΘΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ & ΣΤΗΝ Φ.Α. ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΗΘΙΚΗ & ΗΘΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ & ΣΤΗΝ Φ.Α. Μορέλα Έρη, PhD Ορισμοί Ηθική: σύνολο αρχών που ορίζουν τι είναι σωστό και

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός Εκπαιδευτή. Ενότητα κατάρτισης. Νομικά και οικονομικά θέματα. Επιμέλεια. Miguel Santos. Συγγραφείς Pîrvu IONICĂ Luminiţa OPREA

Οδηγός Εκπαιδευτή. Ενότητα κατάρτισης. Νομικά και οικονομικά θέματα. Επιμέλεια. Miguel Santos. Συγγραφείς Pîrvu IONICĂ Luminiţa OPREA Οδηγός Εκπαιδευτή Ενότητα κατάρτισης Νομικά και οικονομικά θέματα Επιμέλεια Miguel Santos Συγγραφείς Pîrvu IONICĂ Luminiţa OPREA ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Εκπαιδευτική ενότητα Νομικά και οικονομικά θέματα Αυτή

Διαβάστε περισσότερα

Σύλβια Ντουμίτρου, M. Χαρικιοπούλου, Ε. Θεοδωρακοπούλου, Κ. Βελέντζας, Μ. Ανδρίτσου, Ζ. Σαρδελής, Α. Χροναίου, Ε. Κοσμάς

Σύλβια Ντουμίτρου, M. Χαρικιοπούλου, Ε. Θεοδωρακοπούλου, Κ. Βελέντζας, Μ. Ανδρίτσου, Ζ. Σαρδελής, Α. Χροναίου, Ε. Κοσμάς Εργασία βραβευθείσα από National Emphysema Foundation και American Thoracic Society (ATS 2010) Σύλβια Ντουμίτρου, M. Χαρικιοπούλου, Ε. Θεοδωρακοπούλου, Κ. Βελέντζας, Μ. Ανδρίτσου, Ζ. Σαρδελής, Α. Χροναίου,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΣ -ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΑΡΘΡΩΝ ΣΤΗΝ ΜΗΧΑΝΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ PUBMED ΜΕ ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ, ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ, ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ, ΑΠΟΔΟΣΗ, ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ

ΜΕΘΟΔΟΣ -ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΑΡΘΡΩΝ ΣΤΗΝ ΜΗΧΑΝΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ PUBMED ΜΕ ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ, ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ, ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ, ΑΠΟΔΟΣΗ, ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΛΛΙΑΡΟΥ ΜΑΡΙΑ Λοχαγός, Νοσηλεύτρια Ψυχικής Υγείας M.Sc Πληροφορική Υγεία Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Διοίκησης Μονάδων Υγείας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΉ ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑΝΟΏΝΤΑΣ ΤΙΣ ΕΙΔΙΚΈΣ ΟΔΗΓΊΕΣ

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΉ ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑΝΟΏΝΤΑΣ ΤΙΣ ΕΙΔΙΚΈΣ ΟΔΗΓΊΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΉ ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑΝΟΏΝΤΑΣ ΤΙΣ ΕΙΔΙΚΈΣ ΟΔΗΓΊΕΣ Αυτός ο οδηγός γνώσεων περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την πνευμονική αποκατάσταση της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας και της Αμερικάνικης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ HELLAS HEALTH IV

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ HELLAS HEALTH IV ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ HELLAS HEALTH IV 1 Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής Οκτώβριος 2011 Τύπος μελέτης: Ποσοτική έρευνα με προσωπικές συνεντεύξεις σε νοικοκυριά με χρήση δομημένου ερωτηματολογίου.

Διαβάστε περισσότερα

1 ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ: 2 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 3 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΤΟΥ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΑΝΤΑ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ:

1 ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ: 2 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 3 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΤΟΥ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΑΝΤΑ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ: ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α (συμπληρώνεται από τους προϊσταμένους των Τμημάτων Κοινωνικής Εργασίας) ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ, ΣΤΑ 1 ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ: 2 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 3 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ημερίδα με Θέμα Η ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΩΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ:

Ημερίδα με Θέμα Η ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΩΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ: Ημερίδα με Θέμα Η ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΩΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ: ΓΝΩΡΙΖΩ-ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ-ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΩ 2 Ιουνίου 2014 / 14 O Δημοτικό Σχολείο Ιλίου ΒΡΟΧΙΚΟ ΑΣΜΑ & ΠΑΙΔΙΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Π. ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ

ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ Ανάγκη υποστήριξης για προσωπική αυτονομία... 3 Ανεξάρτητη διαβίωση... 3 Αντισταθμιστικά μέσα... 3 Άτομα με μειωμένη κινητικότητα....

Διαβάστε περισσότερα

Το φαρμακείο στην εποχή του internet. Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας

Το φαρμακείο στην εποχή του internet. Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας Το φαρμακείο στην εποχή του internet Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας Χαρακτηριστικά της εποχής μας Χαρακτηριστικά της εποχής μας είναι: η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας η ευρεία

Διαβάστε περισσότερα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα Πρότυπα περίθαλψης () για ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα Μετάφρασ η σε: Ολοκληρώθ ηκε από: Email: 1 1 2 3 4 Οι άνθρωποι με συμπτώματα οστεοαρθρίτιδας (ΟΑ) θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε επαγγελματία του τομέα

Διαβάστε περισσότερα

Από τον Κώστα κουραβανα

Από τον Κώστα κουραβανα Από τον Κώστα κουραβανα Περιεχόμενα Γενικός ορισμός παχυσαρκίας Ορμονικοί-Γονιδιακοί-παράγοντες Επιπτώσεις στην υγεία Θεραπεία-Δίαιτα Γενικός ορισμός παχυσαρκίας Παχυσαρκία είναι κλινική κατάσταση στην

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΚΑΥΚΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ 1 ο Μάθημα Προγραμματισμένα μαθήματα 2/10, 9/10, 16/10, 23/10, 30/10, 6/11, 13/11, 20/11, 27/11, 4/12, 11/12,

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια

Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεύτρια 5 ο Συμπόσιο Νοσηλευτικής Ογκολογίας "Οι Ψυχολογικές Επιπτώσεις στον Ογκολογικό Ασθενή και ο Πολυδιάστατος Ρόλος της Συμβουλευτικής στην Αντιμετώπισής τους" Γεωργία Ζαβράκα, MSc. Ψυχολόγος Ψυχοδυναμική

Διαβάστε περισσότερα

Η εκτίμηση του φορτίου της νόσου μεταξύ των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και των επαγγελματιών υγείας. Μελλίδου Ματίνα

Η εκτίμηση του φορτίου της νόσου μεταξύ των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και των επαγγελματιών υγείας. Μελλίδου Ματίνα Η εκτίμηση του φορτίου της νόσου μεταξύ των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και των επαγγελματιών υγείας. Μελλίδου Ματίνα Date 1 Ορισμός Φορτίου Νόσου Οι ανάγκες που εκτιμούνται ότι υπάρχουν στον τομέα

Διαβάστε περισσότερα

Πιστοποιημένες εξ αποστάσεως εκπαιδεύσεις από την Βρετανική Ένωση Ψυχολόγων

Πιστοποιημένες εξ αποστάσεως εκπαιδεύσεις από την Βρετανική Ένωση Ψυχολόγων Πιστοποιημένες εξ αποστάσεως εκπαιδεύσεις από την Βρετανική Ένωση Ψυχολόγων Εισαγωγή στην Κλινική Νευροψυχολογία της Μείζωνος Κατάθλιψης & της Σχιζοφρένειας (ONLINE CLINICAL SEMINAR) Εισηγητής: Δρ. Αλεξάνδρα

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος των Key Account Managers (ΚΑΜs) στην ανάπτυξη των φαρμακευτικών εταιρειών στα επόμενα χρόνια

Ο ρόλος των Key Account Managers (ΚΑΜs) στην ανάπτυξη των φαρμακευτικών εταιρειών στα επόμενα χρόνια Ο ρόλος των Key Account Managers (ΚΑΜs) στην ανάπτυξη των φαρμακευτικών εταιρειών στα επόμενα χρόνια Σάββατο 07 Μάρ 2009 Τα επόμενα χρόνια θα δούμε μεγάλες αλλαγές στις φαρμακευτικές εταιρείες. Παραδοσιακοί

Διαβάστε περισσότερα

Άδειες Χρήσης. Μοντέλο προαγωγής προγραμμάτων αγωγής υγείας μέσω της φυσικής αγωγής. Χρηματοδότηση. Σκοποί ενότητας. Οι παρακάτω θεωρίες

Άδειες Χρήσης. Μοντέλο προαγωγής προγραμμάτων αγωγής υγείας μέσω της φυσικής αγωγής. Χρηματοδότηση. Σκοποί ενότητας. Οι παρακάτω θεωρίες ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Άδειες Χρήσης Μοντέλο προαγωγής προγραμμάτων αγωγής υγείας μέσω της φυσικής αγωγής Θεοδωράκης Γιάννης Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ 1

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ 1 1 Περιεχόμενα: 1) Πρόλογος...3 2) Τι είναι εθισμός στα φάρμακα...4 3) Κατηγορίες φαρμάκων και τρόπος επίδρασης στον άνθρωπο...5 4) Επιπτώσεις των φαρμάκων 6 4.1) Στο άτομο 6 4.2) Στην κοινωνία..7 4.3)

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα.

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα. Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα. Μαρία Φωτουλάκη Επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής-Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Ποιότητα Ζωής. Ασθενοκεντρική-Εξατομικευμένη Επιλογή Αντιδιαβητικής αγωγής. Αποτελεσματικότητα Υπογλυκαιμία Βάρος Ανεπιθύμητες ενέργειες Κόστος

Ποιότητα Ζωής. Ασθενοκεντρική-Εξατομικευμένη Επιλογή Αντιδιαβητικής αγωγής. Αποτελεσματικότητα Υπογλυκαιμία Βάρος Ανεπιθύμητες ενέργειες Κόστος Ασθενοκεντρική-Εξατομικευμένη Επιλογή Αντιδιαβητικής αγωγής Ηλικία Ποιότητα Ζωής Αποτελεσματικότητα Υπογλυκαιμία Βάρος Ανεπιθύμητες ενέργειες Κόστος Καρδιαγγ ειακή νόσος Νεφρική νόσος παχυσαρκ ία Διάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Ο ογκολογικός ασθενής και η «συμμόρφωση» στις οδηγίες ιατρών διαφορετικών ειδικοτήτων

Ο ογκολογικός ασθενής και η «συμμόρφωση» στις οδηγίες ιατρών διαφορετικών ειδικοτήτων Ο ογκολογικός ασθενής και η «συμμόρφωση» στις οδηγίες ιατρών διαφορετικών ειδικοτήτων Αλεβιζόπουλος Νεκτάριος Παθολόγος - Ογκολόγος ΓΝΑ «ο Ευαγγελισμός» ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ Η νεοπλασματική νόσος Συμπτώματα,

Διαβάστε περισσότερα

Η κοινωνική στήριξη και η συμμόρφωση προς τη θεραπεία σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια: συστηματική ανασκόπηση

Η κοινωνική στήριξη και η συμμόρφωση προς τη θεραπεία σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια: συστηματική ανασκόπηση Η κοινωνική στήριξη και η συμμόρφωση προς τη θεραπεία σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια: συστηματική ανασκόπηση Κατερίνα Φιλίππου Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό Τμήμα Νοσηλευτικής Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

Ε.202-2: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Ε.202-2: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΩΔΙΚΟΣ: Ε.202-2 ΕΝΤΥΠΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΝΤΥΠΟ: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΚΔΟΤΗΣ: ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΥ Ε.202-2: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ A ΜΕΡΟΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Υ ΕΞΑΜΗΝΟ: Β ΜΑΘΗΜΑ:

Διαβάστε περισσότερα

Πως μπορώ να γίνω καλύτερος φαρμακοποιός, αύριο ;

Πως μπορώ να γίνω καλύτερος φαρμακοποιός, αύριο ; Πως μπορώ να γίνω καλύτερος φαρμακοποιός, αύριο ; Τι θα δούμε σήμερα ;; Υπηρεσίες στα φαρμακεία Τι οφέλη έχουμε Πως μπορούμε να τις εφαρμόσουμε στην Ελλάδα Το φαρμακευτικό σύστημα της Αγγλίας ανακαινίζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Γνώσεις, στάσεις και ποιότητα ζωής σε ασθενείς με λέμφωμα Οι ασθενείς που πάσχουν από λέμφωμα στην Ελλάδα εμφανίζονται ελλιπώς ενημερωμένοι σχετικά με ζητήματα που αφορούν στην

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΖΩΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΖΩΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΖΩΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Τι είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ «Η μεγαλύτερη δύναμη της δημόσιας υγείας είναι η πρόληψη»

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Τ.Ε. Β Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η στεφανιαία µονάδα είναι ένας χώρος

Διαβάστε περισσότερα

Έκθεση ιεθνούς Συνάντησης AGE/inc, Κολόνια, Γερµανία 16-17 Μαΐου 2006 Στα πλαίσια ενός υπερεθνικού προγράµµατος ανταλλαγής µε χρηµατοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συναντήθηκαν εκπρόσωποι συνδέσµων

Διαβάστε περισσότερα

Ακούει την καρδιά σας!

Ακούει την καρδιά σας! Ακούει την καρδιά σας! Καρδιοαναπνευστική αποκατάσταση ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΛΙΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ Όταν η καρδιά φέρνει τα πάνω κάτω Ένα οξύ καρδιολογικό πρόβλημα ή ένα χειρουργείο

Διαβάστε περισσότερα