Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ"

Transcript

1 Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΠΟικιΕΣ και ΝΟμιΣμΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΟγΗ ΤΗΣ AlphA BAnk ALPHA BANK_H EYROPH THS ELLADOS_ 2014_GR_COVER _Final.indd 1 Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΠΟικιΕΣ και ΝΟμιΣμΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΟγΗ ΤΗΣ AlphA BAnk 14/03/2014 7:14 μ.μ.

2 ISBN: Copyright Alpha Bank Το βιβλίο Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. ΑΠΟΚΙΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΗΣ ALPHA BANK εκδόθηκε με την ευκαιρία της ομότιτλης εκθέσεως, που διοργανώθηκε από το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και τη Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank, από τον Απρίλιο 2014 έως τον Απρίλιο 2015 στη Θεσσαλονίκη.

3 Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Αποικίες και Νομίσματα από τη Συλλογή της Alpha Bank ΑΘΗΝΑι 2014

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟI 18 Α ΕΝΟΤΗΤΑ 29 Ο Αποικισμός: περιπέτεια και πρόκληση, ταυτότητα και νόστος Ο Ελληνικός Αποικισμός 32 Άγγελος Χανιώτης Θαλασσινές Μυθιστορίες 46 Ευρυδίκη Κεφαλίδου Το Mαντείο των Δελφών και ο Aποικισμός 54 Αθανασία Ψάλτη Iδρύοντας μία Αποικία. Πολεοδομικές και Οικιστικές Παράμετροι 60 Πολυξένη Αδάμ-Βελένη Το Νόμισμα των Αποικιών 66 Χρήστος Γκατζόλης, Δήμητρα Τσαγκάρη Β ΕΝΟΤΗΤΑ 71 Νέες Πατρίδες από τον Εύξεινο Πόντο έως τις Ηράκλειες Στήλες ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ 73 Μεγάλη Ελλάδα. Ο Ελληνικός Αποικισμός της Κάτω Ιταλίας και της Σικελίας 74 Δημήτρης Ρουμπής ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑ. Εισαγωγή στη Νομισματική της Κάτω Ιταλίας 78 Χρήστος Γκατζόλης Ηράκλεια (Policoro, Basilicata) 82 Δημήτρης Ρουμπής Θούριοι (Sibari) 88 Μιχάλης Πετρόπουλος Καυλωνία (Monasterace Marina) 94 Αγγελική Κουκουβού Κρότων (Crotone) 98 Δημήτρης Ρουμπής Κύμη (Αρχαιολογικό πάρκο Κύμης/Cuma) 102 Δημήτρης Ρουμπής 12 Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Αποικίες και Νομίσματα από τη Συλλογή της Alpha Bank

5 Λάος (στον λόφο Santa Maria del Cedro στη θέση Marcellina) 106 Αγγελική Κουκουβού Λοκροί Επιζεφύριοι (Locri) 108 Αγγελική Κουκουβού Μεταπόντιον (Metaponto) 112 Δημήτρης Ρουμπής Νεάπολις (Napoli) 116 Αγγελική Κουκουβού Ποσειδωνία (Αρχαιολογικός χώρος στην επαρχία Salerno) 120 Αγγελική Κουκουβού Ρήγιον (Reggio Calabria) 124 Δημήτρης Ρουμπής Σύβαρις (Sibari) 128 Μιχάλης Πετρόπουλος Τάρας (Taranto) 134 Αγγελική Κουκουβού Τέρινα (Santa Eufemia Vetere) 138 Αγγελική Κουκουβού Υέλη/Ελέα (πλησίον του χωριού Marina di Ascea) 140 Δημήτρης Ρουμπής ΣΙΚΕΛΙΑ. Εισαγωγή στη Νομισματική της Σικελίας 144 Δήμητρα Τσαγκάρη Ακράγας (Agrigento) 148 Ευαγγελία Στεφανή Γέλα (Gela πρώην Terranova) 152 Ευαγγελία Στεφανή Ζάγκλη/Μεσσήνη (Messina) 156 Ευαγγελία Στεφανή 13

6 Ιμέρα (Termini Imerese) 160 Ευαγγελία Στεφανή Καμάρινα (Kamarina) 164 Ευαγγελία Στεφανή Κατάνη (Catania) 168 Ελευθερία Ακριβοπούλου Λεοντίνοι (Lentini) 170 Ουρανία Πάλλη Νάξος (Giardini Naxos) 174 Maria Costanza Lentini Σελινούς (Selinunte) 180 Ευαγγελία Στεφανή Συρακούσαι (Siracusa) 184 Ευαγγελία Στεφανή Νησί της Σικελίας: Λιπάρα (Lipari) 194 Umberto Spigo ΝΟΤΙΟΔΥΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ 199 Η Ελληνική Παρουσία στη Δυτική Μεσόγειο 200 Marta Santos Retolaza Εισαγωγή στη Νομισματική της Νοτιοδυτικής Ευρώπης 204 Δήμητρα Τσαγκάρη Μασσαλία (Marseille, Γαλλία) 206 Ουρανία Πάλλη Εμπόριον (Empúries, Ισπανία) 214 Marta Santos Retolaza Ρόδη (Roses, Ισπανία) 222 Anna Maria Puig Griessenberger ΙΛΛΥΡΙΚΕΣ ΑΚΤΕΣ 227 Ο Ελληνικός Αποικισμός στις Ιλλυρικές Ακτές 228 Pierre Cabanes Εισαγωγή στη Νομισματική των Ιλλυρικών Ακτών 230 Δήμητρα Τσαγκάρη 14 Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Αποικίες και Νομίσματα από τη Συλλογή της Alpha Bank

7 Απολλωνία Ιλλυρική ή «προς Επίδαμνον ή Ηπειρωτική» (Fier, Αλβανία) 232 Ουρανία Πάλλη Επίδαμνος-Δυρράχιον (Durrës, Αλβανία) 236 Ουρανία Πάλλη ΕΥΞΕΙΝΟΣ ΠΟΝΤΟΣ 241 Ο Ελληνικός Αποικισμός στον Εύξεινο Πόντο 242 Ηλίας Πετρόπουλος Εισαγωγή στη Νομισματική του Ευξείνου Πόντου 246 Χρήστος Γκατζόλης Απολλωνία Ποντική (Sozopol, Βουλγαρία) 248 Ελευθερία Ακριβοπούλου Ίστρος (Ιστρίη), (Histria, κοντά στη λίμνη Sinoe, Ρουμανία) 252 Livia Buzoianu Κάλλατις (Mangalia, Ρουμανία) 256 Gabriel Talmat chi Μεσημβρία (Nessebar, Βουλγαρία) 258 Petya Kiyashkina Οδησσός (Varna, Βουλγαρία) 262 Ηλίας Πετρόπουλος Ολβία (Olvia, κοντά στο Parutino, Ουκρανία) 266 Ελευθερία Ακριβοπούλου Παντικάπαιον (Kerch, Ουκρανία) 272 Ηλίας Πετρόπουλος Χερσόνησος Ταυρική (Sevastopol, Ουκρανία) 278 Elena Klenina Γ ΕΝΟΤΗΤΑ 283 Οι Έλληνες και οι Άλλοι Αποικίες των Φοινίκων 286 Γιώργος Μπουρογιάννης Νομίσματα Φοινικικών Αποικιών: Μάλακα (Málaga, Ισπανία), Πάνορμος (Palermo, Σικελία) 290 Δήμητρα Τσαγκάρη 15

8 H Πολύμορφη Συνάντηση Ελλήνων και Κελτών 294 Στυλιάνα Γκαλινίκη Τα Νομίσματα των Κελτών 302 Δήμητρα Τσαγκάρη ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 311 Αρχιτεκτονικός Προγραμματισμός Μουσειογραφική Μελέτη 312 Αρχιτεκτονική Μελέτη Βαγγέλης Αρβανίτης, Μιχαήλ Βελένης, Βασίλης Γιαννάκης, Γιώργος Μαυρίδης, Θωμαΐς-Παρασκευή Χατζηιωαννίδου Βιβλιογραφία ιστορικών - αρχαιολογικών κειμένων 318 Βιβλιογραφία νομισματικών κειμένων 330 Διαδικτυακοί τόποι 331 Βιβλιογραφία λημμάτων αρχαίων αντικειμένων 331 Βραχυγραφίες Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Αποικίες και Νομίσματα από τη Συλλογή της Alpha Bank

9 Θαλασσινές Mυθιστορίες Εισαγωγικά Οι ελληνικοί μύθοι που αφηγούνται τις πράξεις των θεών και των ηρώων, καθώς και τις σχέσεις τους με τους θνητούς, είναι ένα αμάλγαμα από λαϊκά παραμύθια, θρύλους με ιστορικό πυρήνα και ερμηνευτικές-αιτιολογικές παραδόσεις, εμπλουτισμένα βεβαίως με μεγάλες δόσεις δημιουργικής φαντασίας, που μεταδίδονταν μέσα στις αρχαίες κοινωνίες και βοηθούσαν τους ανθρώπους να ανταποκριθούν στον φυσικό κόσμο αλλά και στα επιτεύγματα ή/και τεχνουργήματα προγόνων τους. 1 Οι Έλληνες των ιστορικών χρόνων έδιναν μεγάλη σημασία στο ηρωικό παρελθόν τους, δηλαδή στην περίοδο που σήμερα θα ονομάζαμε Εποχή του Χαλκού. Η «μυθική ιστορία» τους δεν περιορίζεται στον χώρο της Κυρίως Ελλάδoς, αλλά επεκτείνεται σε όλες τις ακτές της Μεσογείου και του Ευξείνου Πόντου, στη Βόρεια Βαλκανική, στις ακτές του Ατλαντικού και μέχρι τη Βαλτική, τη Βόρεια Αφρική, τη Συρία, ακόμη και την Κεντρική Ασία. Οι ακτές της Μεσογείου και του Ευξείνου ήταν ιδιαίτερα γνωστές, διότι οι διάφορες ελληνικές πόλεις είχαν ιδρύσει εκεί εμπορικούς σταθμούς και αποικίες, από τον 8ο έως και τον 6ο αιώνα π.χ., ενώ είναι βέβαιο ότι ορισμένες τουλάχιστον θέσεις είχαν εξερευνηθεί ήδη από την Εποχή του Χαλκού. 2 Στις υπόλοιπες, πιο απομακρυσμένες περιοχές, η μυθολογία τοποθετεί μεμονωμένα περιστατικά και δράσεις. Στο πλαίσιο μιας αρχαιολογικής έκθεσης σχετικά με τον ελληνικό αποικισμό, αξίζει μια σύντομη αναφορά σε μύθους που φαίνεται ότι με ποικίλους τρόπους απηχούν 3 στοιχεία της «μυθικής ιστορίας» των ταξιδιών, των εξερευνήσεων, του εμπορίου, του αποικισμού και της ελληνικής ναυτοσύνης γενικότερα, καθώς και της επαφής και συνύπαρξης των Ελλή- 1. Bλ. ενδεικτικά και με βιβλιογραφία: Κακριδής, Ι.Θ. (γεν. εποπτεία), 1986, τόμος 1, σποράδην, Bremmer, J., 1990, Forbes-Irving, P.M.C., 1990, 1-6 και σποράδην, Calame, C., 2003, 1-34, Buxton, R., 2002, 21-41, και σποράδην, Boardman, J., Βλ. τους σχετικούς όρους «αποικιακός», «προ-αποικιακός», «πρωτο-αποικιακός»: Malkin, I., 1998, 10-14, 74-93, Greco, E., 2001, Βλ. και την προσεκτική διατύπωση του Buxton, R., 2002, 141: Οι μύθοι επεξεργάζονται, συρρικνώνουν, διευκρινίζουν και μεγεθύνουν την εμπειρική πραγματικότητα, αλλά δεν την «αντικατοπτρίζουν» με τη στενή έννοια. νων με τους τοπικούς πληθυσμούς της Μεσογείου και του Ευξείνου, επαφή που συνετέλεσε στον αυτοπροσδιορισμό τους και στη διαμόρφωση της ελληνικής εθνικής ταυτότητας. 4 Βεβαίως, πάρα πολλοί μύθοι συνδέονται, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, με τη θάλασσα, γεγονός αναμενόμενο για έναν λαό και έναν πολιτισμό που περιβάλλεται και επηρεάζεται ποικιλοτρόπως από αυτή 5. Για τον λόγο αυτό οι «θαλασσινές μυθιστορίες» δεν πρέπει να θεωρούνται ως μια ξεχωριστή και συμπαγής ομάδα μύθων εξάλλου, οι μύθοι ήταν «ζωντανές» αφηγήσεις, που είχαν συλλογική σημασία για μια συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα ή ομάδες, και επομένως άλλαζαν ή προσαρμόζονταν ή εμπλουτίζονταν κάθε φορά που κάποιος τους διηγούνταν ξανά, είτε με τον προφορικό λόγο είτε μέσω της λογοτεχνίας είτε οπτικοποιώντας τους με εικαστικά μέσα. Θαλασσινές μυθιστορίες Λαμβάνοντας υπ όψιν τα παραπάνω και χωρίς να επιχειρούμε μια αυστηρή ταξινόμηση, θα αναφερθούμε σε ορισμένους μύθους που δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στις θαλασσινές αναχωρήσεις και αφίξεις, στα ταξίδια, τις περιπέτειες και τις περιπλανήσεις, αλλά και στην εγκατάσταση σε νέες πατρίδες και την επαφή ή συνύπαρξη με διαφορετικούς λαούς και πολιτισμούς. 6 Συγκεκριμένα πρόκειται για: Α. Μύθους που διηγούνται την αιφνίδια διά θαλάσσης (ή επάνω από τη θάλασσα) μεταφορά ενός ή περισσότερων θνητών σε μια νέα πατρίδα, πάντοτε με κάποιου είδους θεϊκή 4. Για μύθους με «ιστορικό» πυρήνα: Κακριδής, Ι.Θ. (γεν. εποπτεία), 1986, τόμος 1, 78-79, 98-99, Για τη λειτουργία ορισμένων μύθων στη διαδικασία διαμόρφωσης εθνικής ταυτότητας: Malkin, I., 1998, 5-7 και σποράδην, Boardman, J., Για το ταξίδι και την περιπλάνηση στην αρχαιότητα: Casson, L., 1994, , Montiglio, S., Γενικά για τον αποικισμό: Cook, J.M., 1970, Roebuck, C., 1984, Boardman, J., 1999, Tsetskhladze, G.R. (επιμ.) 2006 και Tsetskhladze, G.R. (επιμ.) Ειδικά για τον Εύξεινο: Maslennikov, A.A., 2000, Greek Sites on NW Black Sea, 2001, Greek Sites in Crimea, 2004, Petropoulos, E.K., 2005, Πετρόπουλος, Η.Κ., Για τις πολλαπλές λειτουργίες της θάλασσας στον μύθο: Buxton, R., 2002, Στα οικεία λήμματα του LIMC συγκεντρώνεται η πλειονότητα των απεικονίσεων των μύθων που αναφέρονται εδώ. Βλ. επίσης Σαμαρά- Κάουφμαν, Α. (επιμ.), Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Αποικίες και Νομίσματα από τη Συλλογή της Alpha Bank

10 παρέμβαση. Πολύ συχνά πρόκειται για γυναίκες, παιδιά ή νέους, που είτε έρχονται από μακρινές περιοχές στον ελλαδικό χώρο είτε φεύγουν από αυτόν, και συνήθως παραμένουν στη νέα τους πατρίδα για μεγάλο χρονικό διάστημα ή έως το τέλος της ζωής τους. Όταν μάλιστα πρόκειται για την αρπαγή ενός προσώπου και όχι για μια ηθελημένη αναχώρηση, οι συγγενείς μπορεί να αναζητήσουν το θύμα και να ακολουθήσει έτσι ένας μύθος καταδίωξης. Σε κάθε περίπτωση, οι χώρες προέλευσης ή προορισμού, στον βαθμό που είναι δυνατή η ταύτισή τους, συμπίπτουν με περιοχές όπου βρίσκονται ελληνικοί εμπορικοί σταθμοί ή/και αποικίες. Στην ομάδα αυτή ανήκουν, μεταξύ άλλων, ο μύθος της αρπαγής της Ευρώπης, βασιλοπούλας από τη Φοινίκη, 7 του Φρίξου και της Έλλης, 8 η θαυμαστή μεταφορά της Ιφιγένειας στην Ταυρίδα (σημερινή Κριμαία), αλλά και η πιο διάσημη θαλασσινή αρπαγή (ή, μάλλον, ηθελημένη αναχώρηση) της Ελένης από τον Πάρη, η οποία έγινε με πλοίο αλλά και με τη βοήθεια των θεών που έστειλαν ευνοϊκούς ανέμους. 9 Τέλος, εσπευσμένη ήταν και η αναχώρηση (μετά από συμβουλή της θεάς Αθηνάς) του γιου του Ποσειδώνoς, Δαναού, και των πενήντα θυγατέρων του, από τη Λιβύη για το Άργος. 10 Β. Μύθους που διηγούνται τις - κατά κύριο λόγο - θαλασσινές περιπλανήσεις σημαντικών ηρώων, οι οποίοι είτε μόνοι τους είτε ως επικεφαλής μιας ομάδας, ταξιδεύουν σε μακρινά μέρη προκειμένου να αποκτήσουν και να φέρουν πίσω ένα σπάνιο και πολύτιμο αγαθό. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους ενδέχεται να συναντήσουν φιλικά διακείμενους τοπικούς πληθυσμούς ή, συνηθέστερα, να συναντήσουν διάφορα εμπόδια και δυσκολίες. Επιπλέον, για την απόκτηση του αγαθού που αποτέλεσε και τον αρχικό στόχο του ταξιδιού, απαιτείται συνήθως ένας τελικός αγώνας ή η χρήση ενός τεχνάσματος. Στο τέλος όλα ξεπερνιούνται με επιτυχία, αν και όχι χωρίς απώλειες. Σε άμεση συνάρτηση με αυτούς τους μύθους είναι και οι Νόστοι, που διηγούνται τις περιπλανήσεις των ηρώων κατά την επιστροφή τους στην πατρίδα, συνήθως μετά από μια μακρόχρονη παραμονή σε μακρινούς τόπους. Στην ομάδα αυτή εντάσσονται οι αφηγήσεις ορισμένων άθλων του Ηρακλέους, του εμβληματικότερου αρχαίου ήρωα, που έφτασε στις εσχατιές του Ευξείνου Πόντου, μέχρι τις πεδιάδες της Σκυθίας και τον Καύκασο, στη Βόρεια Αφρική και σε διάφορες περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Μεσογείου, 7. Κακριδής, Ι.Θ. (γεν. εποπτεία), 1986, τόμος 3, 69-74, Για μια πρόσφατη επισκόπηση των σχέσεων Ελλήνων-Φοινίκων: Αδάμ- Βελένη, Π. - Στεφανή, Ε. (επιμ.), Κακριδής, Ι.Θ. (γεν. εποπτεία), 1986, τόμος 3, , Κακριδής, Ι.Θ. (γεν. εποπτεία), 1986, τόμος 5, 27-28, Κακριδής, Ι.Θ. (γεν. εποπτεία), 1986, τόμος 5, Κακριδής, Ι.Θ. (γεν. εποπτεία), 1986, τόμος 3, έως και τις ακτές του Ατλαντικού ωκεανού. 11 Σε πολλές περιοχές του Ευξείνου Πόντου και της Μεσογείου έφτασαν και οι Αργοναύτες, που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Ιάσονος για να εκστρατεύσουν στην Κολχίδα και να πάρουν το περίφημο Χρυσόμαλλο Δέρας, δηλαδή την προβιά του κριαριού το οποίο είχε μεταφέρει τον Φρίξο και την Έλλη. 12 Στη διαδρομή προς την Κολχίδα πέρασαν από τις συγκρουόμενες Συμπληγάδες Πέτρες (Βόσπορος) και συνέχισαν ακολουθώντας την ακτογραμμή, ενώ στην επιστροφή ανέπλευσαν τον ποταμό Ίστρο (σημερινός Δούναβης) έως την Αδριατική Θάλασσα, καθώς την εποχή εκείνη πίστευαν ότι το μεγάλο αυτό ποτάμι ένωνε τις δύο θάλασσες. Από εκεί παρασύρθηκαν στην Ιταλία, ανέπλευσαν τους ποταμούς Ηριδανό (σημερινός Πάδος) και Ροδανό (σημερινός Rhon, στη Νοτιοδυτική Γαλλία), ξαναβγήκαν στη Μεσόγειο, περιπλανήθηκαν σε διάφορες περιοχές και τελικά έφθασαν στην Κρήτη και κατόπιν στην Ιωλκό της Θεσσαλίας. Ο Οδυσσέας, ένας κατεξοχήν «πρωτο-αποικιακός» ήρωας, έφθασε στην Τροία με δώδεκα καράβια και επέστρεψε στην πατρίδα του την Ιθάκη, είκοσι χρόνια αργότερα, με καράβι δανεισμένο από τους Φαίακες, έχοντας χάσει όλους τους συντρόφους του. 13 Κατά τη διάρκεια του δεκαετούς νόστου, ο ήρωας και οι σύντροφοί του περιπλανήθηκαν διαδοχικά σε διάφορες ακτές της Μεσογείου. Οι προσπάθειες να ταυτιστούν στον χάρτη οι περιοχές όπου κατοικούσαν οι Λωτοφάγοι, οι Κύκλωπες, ο Αίολος, οι Λαιστρυγόνες, η Κίρκη, οι Σειρήνες, η Καλυψώ κ.ά., οδήγησε, ήδη από την αρχαιότητα, σε ποικίλες προτάσεις και υποθέσεις, συχνά μάλλον ευφάνταστες και ατεκμηρίωτες. 14 Εδώ αρκεί να ειπωθεί ότι ο ποιητής της Οδύσσειας φανταζόταν τις πιο πολλές από αυτές τις περιπέτειες στη Δυτική Μεσόγειο, στις βόρειες ακτές της Αφρικής και στο Ιόνιο Πέλαγος. Γ. Ιδρυτικούς μύθους πόλεων, πολλοί από τους οποίους εμπεριέχονται στις αφηγήσεις των δύο προηγούμενων ομάδων, ως παράπλευρα ή καταληκτικά επεισόδια. 15 Αναμφίβολα «ένας κατάλληλος πρόγονος μπορεί να προσδώσει μεγαλύτερο κύρος ή να ενισχύσει μια απαίτηση για γη ή για 11. Κακριδής, Ι.Θ. (γεν. εποπτεία), 1986, τόμος 4, Κακριδής, Ι.Θ. (γεν. εποπτεία), 1986, τόμος 4, Κακριδής, Ι.Θ. (γεν. εποπτεία), 1986, τόμος 5, , Malkin, I., 1998, 3-5 και σποράδην. 14. Κακριδής, Ι.Θ. (γεν. εποπτεία), 1986, τόμος 5, Malkin, I., 1998, 7-9, 62-74, Lane-Fox, R., 2008, σποράδην. 15. Κακριδής, Ι.Θ. (γεν. εποπτεία), 1986, τόμος 1, 78-79, Calame, C., 2003 (ιδρυτικοί μύθοι της Κυρήνης). Mac Sweeny, N., 2013 (ιδρυτικοί μύθοι ιωνικών πόλεων). Για τους ιδρυτικούς μύθους των πόλεων που παρουσιάζονται στην έκθεση βλ. τα οικεία λήμματα στον παρόντα τόμο. Α ΕΝΟΤΗΤΑ: Ο ΑΠΟΙΚΙΣΜΟΣ 47

11 εξουσία». 16 Έτσι, λόγου χάρη, ο Ηρακλής λέγεται ότι ίδρυσε την πόλη των Αβδήρων, αρκετές πόλεις επίσης θεωρείται ότι ιδρύθηκαν από τους Αργοναύτες (η Κίος, η Σινώπη και άλλες), ενώ πολλές ιταλικές πόλεις ανάγουν την ίδρυσή τους σε απογόνους του Οδυσσέως. 17 Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι μύθοι που διηγούνται την έλευση ξένων ιδρυτών πόλεων στον ελλαδικό χώρο. Έτσι, ο Κάδμος, ο Φοίνικας και ο Κίλικας (ή ο Θάσος), που έψαχναν την αδελφή τους, την Ευρώπη, ίδρυσαν πόλεις σε διάφορα μέρη (Φοινίκη, Κιλικία, Ρόδο, Θήρα, Θάσο, Θράκη και Θήβα 18 ), ενώ οι κόρες του Δαναού ίδρυσαν το ιερό της Λινδίας Αθηνάς στη Ρόδο. Γενικά σχόλια Οι μύθοι των θαλάσσιων περιπετειών απηχούν ποικιλοτρόπως την εμπειρική πραγματικότητα των ταξιδιών, του αποικισμού και της ελληνικής ναυτοσύνης γενικότερα. Τα πλοία της μυθολογίας έχουν ιστία αλλά και κωπηλάτες, απαραίτητους σε περιπτώσεις άπνοιας, στους ελιγμούς του ελλιμενισμού και κατά τη διάσχιση στενωπών με αντίθετους ανέμους και θαλάσσια ρεύματα (όπως οι Αργοναύτες στις Συμπληγάδες). 19 Οι ναυτικές ρότες φαίνεται να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα της πλεύσης με ιστία, που εξαρτάται από τους ανέμους και τα θαλάσσια ρεύματα, για τα οποία η σύγχρονη έρευνα έδειξε ότι δεν έχουν αλλάξει από την αρχαιότητα. 20 Έτσι, λόγου χάρη, η συνήθης πορεία από την Αίγυπτο προς το Αιγαίο διερχόταν από τις ακτές της Φοινίκης, της Συρίας και της Κύπρου, δεδομένου ότι οι ισχυροί βοριάδες, που κατά κύριο λόγο πνέουν στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, αναγκάζουν τα καράβια να πλαγιοδρομούν. Ακόμη, το γεγονός ότι η Λήμνος αποτελεί έναν σημαντικό σταθμό στα ταξίδια από το Δυτικό Αιγαίο προς τον Εύξεινο Πόντο, ανταποκρίνεται στη ναυτική πραγματικότητα, καθώς το νησί βρίσκεται στην αρχή της «μεγάλης διαγωνίου» του Αιγαίου. 21 Βεβαίως, λόγω των επικρατέστερων βορείων ανέμων, είναι πιο εύκολο να πλεύσει κανείς προς τον Νότο παρά προς τον Βορρά έχοντας 16. Boardman, J., 2007, Για τη μορφή του Οδυσσέως στην Ετρουρία και γενικά στην Ιταλία: Malkin, I., 1998, Βλ. τον ενδιαφέροντα σχολιασμό του Buxton, R., 2002, Στα κείμενα βρίσκουμε λεπτομέρειες της ναυτικής πρακτικής, όπως το απότομο κόψιμο του σκοινιού που κρατά το πλοίο κοντά στη στεριά, προκειμένου να επιτύχει κανείς έναν εσπευσμένο απόπλου (βλ. το πλοίο του Οδυσσέως στο νησί των Λαιστρυγόνων). Οι άγκυρες που εντοπίζονται σε χώρους ελλιμενισμού μπορεί να σχετίζονται με εσπευσμένες αναχωρήσεις πλοίων: Κουτσουφλάκης, Γ.Β., 2013, 281, Pöhlmann, E., 1999 (ο χάρτης της εικ. 3 τυπώθηκε ανάποδα). Κουτσουφλάκης, Γ.B., 2013, Κουτσουφλάκης, Γ.Β., 2013, ούριους ανέμους κατά τη διάρκεια των μεγάλων ημερών του καλοκαιριού, μπορεί κανείς να ξεκινήσει χαράματα από τη Λήμνο και να φθάσει με το σούρουπο στο ακρωτήριο Καφηρέας της Εύβοιας (Κάβο Ντόρο) έχει μάλιστα παρατηρηθεί ότι όταν η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, οι ακτογραμμές της Νότιας Εύβοιας διακρίνονται από τη Χίο. 22 Στην αντίστροφη πορεία, και ανάλογα με την κατεύθυνση των ανέμων, θα πρέπει κανείς μάλλον να πλαγιοδρομήσει, κάνοντας ενδιάμεσες στάσεις στα νησιά του Αιγαίου ή στα μικρασιατικά παράλια. 23 Οι ισχυροί βοριάδες του Αιγαίου δυσχεραίνουν την προς Βορρά πλαγιοδρόμηση, όπως συνέβη στην περίπτωση του Πάρη και της Ελένης, οι οποίοι, σύμφωνα με μια εκδοχή του μύθου, έφθασαν πρώτα στη Φοινίκη, κατόπιν στην Κύπρο και μετά στην Τρωάδα. Εφόσον όμως βοηθούν οι νοτιάδες, τότε φθάνει κανείς σχετικά σύντομα στην είσοδο του Ευξείνου Πόντου και έτσι η εκδοχή ότι το ταξίδι τους από την Πελοπόννησο στην Τροία διήρκεσε μόνο τρεις ημέρες θα μπορούσε να είναι κοντά στην πραγματικότητα. Σε κάθε περίπτωση, αυτές οι διαγώνιες ρότες πραγματοποιούνται κυρίως στο Αιγαίο, ενώ στον Εύξεινο Πόντο, όπου δεν υπάρχουν διάσπαρτα νησιά (και ενδεχομένως για τον λόγο αυτό ήταν τόσο σημαντική η Λευκή νήσος, στα βορειοδυτικά 24 ), τα δρομολόγια των πλοίων ακολουθούν κατεξοχήν την ακτογραμμή, σταματώντας για ανεφοδιασμό στα διαδοχικά λιμάνια (βλ. τις πορείες του Ηρακλέους και των Αργοναυτών). Μεγάλα προβλήματα δημιουργεί και η παρατεταμένη άπνοια, που καθηλώνει τα πλοία στα λιμάνια, χαρακτηριστικά παραδείγματα της οποίας αποτελούν ο μύθος της Ιφιγένειας και η καταστροφική αναμονή των συντρόφων του Οδυσσέως στο νησί του Ήλιου. Τα επικίνδυνα θαλάσσια ρεύματα της Μεσογείου και του Ευξείνου ήταν επίσης γνωστά, ιδίως εκείνα που δημιουργούνταν σε στενωπούς, όπου υπήρχε και ο πρόσθετος κίνδυνος της πρόσκρουσης σε βράχια ή σε υφάλους. Μάλιστα, όπως έδειξαν νεότερες μελέτες, ο κίνδυνος του ναυαγίου είναι μεγαλύτερος κοντά στις ακτές παρά στην ανοικτή θάλασσα, διότι τα πλοία κατά κανόνα βουλιάζουν όταν εισχωρήσει νερό στο κύτος μετά από πρόσκρουση σε ύφαλο ή βράχο. 25 Έτσι, οι μυθικοί ταξιδευτές χρησιμοποιούσαν μεν αυτά τα επικίνδυνα περάσματα, άλλοτε αναγκαστικά (είσοδος στον Εύξεινο) και άλλοτε για να γλυτώσουν χρόνο (πορθμός Ρηγίου-Μεσσήνης, προκειμένου να αποφύγουν τον παράπλου ολόκληρης της Σικελίας), αλλά οι κίνδυνοι προβάλλονται έντονα στις διηγήσεις, είτε με τη μορφή συγκρου- 22. Lane-Fox, R., 2008, Κουτσουφλάκης, Γ.Β., 2013, Maslennikov, A.A., 2000, Κουτσουφλάκης, Γ.Β., 2013, Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Αποικίες και Νομίσματα από τη Συλλογή της Alpha Bank

12 όμενων βράχων (Συμπληγάδες Πέτρες στον Εύξεινο) είτε με τη μορφή επικίνδυνων τεράτων (Σκύλλα και Χάρυβδη στον σικελικό πορθμό). Τα σημεία ελλιμενισμού των μυθικών περιπλανήσεων συμπίπτουν γενικά (και στον βαθμό που μπορούμε να τα ταυτίσουμε), με σημαντικά λιμάνια της Μεσογείου και του Ευξείνου. Γνωστά είναι και τα επικίνδυνα λιμάνια, όπως η Μεγάλη και η Μικρή Σύρτις στη βόρεια ακτή της Αφρικής, με τους ύπουλους μετακινούμενους αμμώδεις υφάλους (βλ. Αργοναύτες). Η προσόρμιση σε άγνωστα νερά γίνεται με επιφύλαξη: τα πλοία του Οδυσσέως προσαράσσουν σε ένα νησάκι απέναντι από τη χώρα των Κυκλώπων και μόνον ένα από αυτά πλησιάζει για αναγνώριση την απέναντι ακτή, ενώ «διερευνητικές αποστολές» στέλνονται στο εσωτερικό του νησιού της Κίρκης και στο νησί των Λαιστρυγόνων. 26 Ιδιαίτερα σημαντική είναι η χρήση των μεγάλων πλωτών ποταμών, όπως είναι ο Ίστρος (Δούναβης), ο Ηριδανός (Πάδος) και ο Ροδανός (Rhon), ως σημείων εισόδου και διέλευσης στην ενδοχώρα. Οι λαοί που συναντούν οι ταξιδευτές μπορεί να είναι φιλικοί ή επικίνδυνοι ή και τα δύο. Οι ήρωες αντιδρούν κατά περίπτωση, χωρίς να αποφεύγονται οι παρεξηγήσεις, τα ατυχήματα, οι συγκρούσεις, οι φόνοι και άλλα προβλήματα που δημιουργούνταν από την άγνοια ή την παρανόηση των τοπικών εθίμων. Ας σημειωθεί, τέλος, ότι σε πολλές περιπτώσεις οι έλληνες ήρωες είναι φορείς πολιτισμού και ανακουφίζουν τους ντόπιους πληθυσμούς από διάφορους ληστές και τέρατα (κατεξοχήν ο Ηρακλής). Η σύγχρονη έρευνα δέχεται ότι οι θαλασσινές πορείες των μυθικών ηρώων παράλλασσαν και εμπλουτίζονταν με την πάροδο των χρόνων, καθώς σταδιακά οι Έλληνες ταξιδιώτες και έμποροι γνώριζαν καλύτερα τις ακτές της Μεσογείου και του Ευξείνου, συναντούσαν τοπικούς θεούς και ήρωες, τους οποίους παρομοίαζαν με τους δικούς τους ή έβλεπαν τέχνεργα ή κτήρια που θύμιζαν τα δικά τους και τα εκλάμβαναν ως ηρωικά τοπόσημα (όπως λόγου χάρη τα νουράγκι/ nuraghi της Σαρδηνίας που έλεγαν ότι κτίστηκαν από τον Ιόλαο, τον σύντροφο του Ηρακλέους). 27 Και, βεβαίως, ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι μέσω των θαλασσινών μύθων που αναφέρονται στην επαφή και τη συνύπαρξη των Ελλή- νων με άλλους λαούς και άλλους πολιτισμούς, μπορεί κανείς να διακρίνει τη σταδιακή διαμόρφωση μιας συλλογικής εθνικής ταυτότητας κατά τη διάρκεια των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων Πρβλ. τη συχνή επιλογή «ασφαλών» σημείων, κυρίως σε νησιά ή χερσονήσους, ως τόπων αρχικής εγκατάστασης, όπως λόγου χάρη το νησί Μπερεζάν στον βόρειο Εύξεινο Πόντο, που τότε πρέπει να ήταν ενωμένο με την ξηρά (Maslennikov, A.A., 2000, 41), τις Πιθηκούσσες στο νησί της Ίσκιας, απέναντι από την ακτή της Κύμης (Greco, Ε., 2001, 37-48), και την εγκατάσταση των Παρίων αρχικά στη Θάσο και κατόπιν στην απέναντι ακτή, τη θασιακή περαία (Tiverios, Μ., 2008, 68-71, 73-91). 27. Boardman, J., 2007, Malkin, I., 1998, 5-7 και σποράδην. Α ΕΝΟΤΗΤΑ: Ο ΑΠΟΙΚΙΣΜΟΣ 49

13 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ - ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Αδάμ-Βελένη, Π. - Στεφανή, Ε. (επιμ.), Έλληνες και Φοίνικες στα σταυροδρόμια της Μεσογείου. Κατάλογος εκθέσεως, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη. Δεσπίνης, Γ. - Στεφανίδου-Τιβερίου, Θ. - Βουτυράς, Εμμ., Κατάλογος Γλυπτών του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, 1, αρ. 148, Θεσσαλονίκη. Κακριδής, Ι.Θ. (γεν. εποπτεία), Ελληνική Μυθολογία. Τόμοι 1-5, Αθήνα. Καραγεώργης, Β., Κύπρος. Σταυροδρόμι της ανατολικής Μεσογείου π.χ., Αθήνα. Κορομηλά, Μ., Οι Έλληνες στη Μαύρη Θάλασσα από την εποχή του Χαλκού ως τις αρχές του 20ου αιώνα, Αθήνα. Κουτσουφλάκης, Γ.Β., Νοτίως του Ευρίπου : Ναυσιπλοΐα και θαλάσσια εμπορευματική διακίνηση στο Νότιο Ευβοϊκό από τον 6 ο αι. π.χ. έως τον 14 ο αι. μ.χ., (αδημ. διδ. διατριβή), Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Λουκοπούλου et al., Λουκοπούλου, Λ.Δ. - Ζουρνατζή, Α. - Παρισάκη, Μ.Γ. - Ψωμά, Σ., Επιγραφές της Θράκης του Αιγαίου μεταξύ των ποταμών Νέστου και Έβρου (Νομοί Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου), Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Κ.Ε.Ρ.Α., Αθήνα. Μπουρογιάννης, Γ., Φοίνικες και Κύπρος, στο Π. Αδάμ- Βελένη - Ε. Στεφανή (επιμ.), Έλληνες και Φοίνικες στα σταυροδρόμια της Μεσογείου. Κατάλογος εκθέσεως, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη, Νίγδελης, Π.Μ. (χωρίς ημερομηνία). Η Ρωμαϊκή Μακεδονία (168 π.χ μ.χ.), στο Ιστορία της Μακεδονίας, (ημερομηνία επισκέψεως ). Πετρόπουλος, Η.K., Η πρώιμη περίοδος του αρχαίου ελληνικού αποικισμού στον Εύξεινο Πόντο: χρονολογία και μεταναστευτική πολιτική, στο Ό. Κατσιαρδή-Hering - Α. Κόλια- Δερμιτζάκη - Κ. Γαρδίκα, ΡΩΣΙΑ ΚΑΙ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, Πρακτικά Α Διεθνούς Συνεδρίου, Αθήνα Μαΐου 2005, τόμος Α, Αθήνα, Πετρόπουλος, Μ., Η Αχαΐα και οι αποικίες της στην Κάτω Ιταλία, στο Σ.Α. Παϊπέτης - Χ. Γιαννοπούλου (επιμ.), Πολιτιστική Αλληλογονιμοποίηση Νότιας Ιταλίας και Δυτικής Ελλάδας μέσα από την Ιστορία, Πρακτικά του Συνεδρίου της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, Πάτρα, Πετρόπουλος, Μ., 2011a. Οι αχαϊκές μητροπόλεις των αποικιών της Μεγάλης Ελλάδος, στο Αχαΐα και Νότιος Ιταλία, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου, Αίγιο, 6-9 Ιουλίου 2006, Αθήνα, Πετρόπουλος, Μ., 2011b. Η Ελληνική ανασκαφή στη Σύβαρη, , ASAtene LXXXIX, serie III, 11, vol. II, Σαμαρά-Κάουφμαν, Α. (επιμ.), Η θάλασσα θεών, ηρώων και ανθρώπων στην αρχαία ελληνική τέχνη, Αθήνα. Σταμπολίδης, Ν.Χ., Φοίνικες και Αιγαίο κατά την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου, στο Π. Αδάμ-Βελένη - Ε. Στεφανή (επιμ.), Έλληνες και Φοίνικες στα σταυροδρόμια της Μεσογείου. Κατάλογος εκθέσεως, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη, Σταυροπούλου-Γάτση, Μ., Αιτωλία. Από τον Εύηνο έως τον Αχελώο και το Παναιτωλικό. Από τα Βαρδούσια έως τον Μόρνο, στο Α. Βλαχόπουλος (επιμ.), Αρχαιολογία. Εύβοια και Στερεά Ελλάδα, Αθήνα, Τιβέριος, Μ., Η παρουσία των Φοινίκων στο βόρειο Αιγαίο, στο Π. Αδάμ-Βελένη - Ε. Στεφανή (επιμ.), Έλληνες και Φοίνικες στα σταυροδρόμια της Μεσογείου. Κατάλογος εκθέσεως, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη, Τσαγκάρη et al., Τσαγκάρη, Δ. - Τσέλεκας, Π. - Μακρυπόδη, Στ. - Ευγενίδου, Δ., Μύθος και νόμισμα. Παραστάσεις, συμβολισμοί και ερμηνείες από την Ελληνική Μυθολογία. Κατάλογος εκθέσεως, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο-Νομισματικό Μουσείο, Αθήνα. Adamesteanu, D., Problemi topografici ed urbanistici metapontini, στο Atti del ΧΙΙΙ Convegno di Studi sulla Magna Grecia, ottobre, Taranto, Naples, Alexandrescu, P., Histria IV. La céramique d époque archaique et classique, VIIe-IVe s., Bucarest-Paris. Alexandrescu, P., L Aigle et le Dauphin, Études d archéologie pontique, Bucarest-Paris. Alexandrescu, P., Histria VII. La zone sacrée de l époque grecque, Bucarest. Alexandrescu, P. - Schuller, W. (επιμ.), Histria. Eine Griechenstadt an der rumänischen Schwartzmeerküste, Xenia. Konstanzer althistorische Vorträge und Forschungen, 25. Alexandrescu, P. - Vianu, M., Histria IX. Les statues et les reliefs en pierre, Bucarest-Paris. Alexandru, Ν. - Constantin, R. - Ionescu, M., Callatisstratigrafie, topografie şi urbanism, Pontica 45, Allegro, N. - Vassalo, S., Himera. Nuove ricerche nella città bassa ( ), Kokalos 38, Allegro, N., Le fasi dell abitato di Himera, στο D. Käch - O. Stefani - H.P. Isler (επιμ.), Akten/Forschungstagung zum Thema Wohnbauforschung in Zentral- und Westsizilien, Zürich, 28 Februar - 3 März 1996, Zürich, Allegro, N., Imera, στο E. Greco (επιμ.), La città greca antica. Istituzioni, società e forme urbane, Roma, Amato et al., Amato, V. - Aversa, G. - Cavassa, L. - Duplouy, A. - Filocamo, F. - Munzi, P. - Santoriello, A. - Scelza, F.U. - Zambon, A., Recherches archéologiques à Laos-Marcellina (Calabre, CS), MÉFRA 123, Amore, M.G., Settlement and burial in Apollonia and its area, PhD Thesis, Columbus, The Ohio State University ( Antonelli, L., Traffici focei di età arcaica: dalla scoperta dell Occidente alla bataglia del mare Sardonio, Hesperìa 23, L ERMA di BRETSCHNEIDER, Roma. Antonetti, C. (επιμ.), Il dinamismo della colonizzazione greca, Napoli. Aquilué et al., Aquilué, X. - Castanyer, P. - Santos, M. - Tremoleda, J., Guías del Museu d Arqueologia de Catalunya. Empúries, Tarragona. Aquilué et al., Aquilué, X. - Castanyer, P. - Santos, M. - Tremoleda, J., Grecs et indigènes aux origines de l enclave 318 Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Αποικίες και Νομίσματα από τη Συλλογή της Alpha Bank

14 phocéenne d Emporion, στο H. Tréziny (επιμ.), Grecs et indigènes de la Catalogne à la mer Noire, BiΑΜΑ 3, Aix-en- Provence-Paris, Arnold, B., Drinking the Feast : Alcohol and the Legitimation of Power in Celtic Europe, Cambridge Archaeological Journal 9(1), Arsenyeva, T.M., Tanais, στο D.V. Grammenos - E.K. Petropoulos (επιμ.), Ancient Greek Colonies in the Black Sea. Publications of the Archaeological Institute of Northern Greece, nr. 4. vol.ii, Thessaloniki, Asheri, D., La populazione di Imera nel Vsec. a.c., Rivista di filologia e di istruzione classica 101, Asheri, D., La colonizzazione greca, στο E. Gabba - G. Vallet (επιμ.), La Sicilia antica, vol. 1.2, Naples, Asheri, D., Carthaginians and Greeks, CAH 2 4, Aubet, M.E., The Phoenicians and the West. Politics, Colonies and Trade (second edition), Cambridge. Aubet, M.E., Political and economic implications of the new Phoenician chronologies, στο C. Sagona (επιμ.), Beyond the Homeland: Markers in Phoenician Chronology, Ancient Near Eastern Studies, Suppl. 28, Leuven, Paris and Dudley, MA, Aversa et al., Aversa, G. - Duplouy, A. - Nizzo, V. - Zambon, A., Recherches archéologiques à Laos-Marcellina Calabre, CS, MÉFRA 122, Avram, A., 1996a. Les cités grecques de la côte ouest du Pont Euxin, στο M.H. Hansen (επιμ.), Introduction to an Inventory of Poleis, Acts of the Copenhagen Polis Center 3, Avram, A., 1996b. Histria VIII. Les timbres amphoriques. 1. Thasos, Bucarest-Paris. Avram, A., Inscriptiones grecques et latines de Scythie Mineure. III. Callatis et son territoire, Bucarest-Paris. Avram, A., Histria, στο D.V. Grammenos - E.K. Petropoulos (επιμ.), Ancient Greek Colonies in the Black Sea, vol. I, Archaeological Institute of Northern Greece, Thessaloniki, Avram, A., Kallatis, στο D.V. Grammenos - E.K. Petropoulos (επιμ.), Greek Colonies in the Black Sea 2, vol. I, Archaeopress, Oxford, Avram, A. - Hind, J. - Tsetskhladze, G.R., The Black Sea Area, στο M.H. Hansen - T.H. Nielsen (επιμ.), An Inventory of Archaic and Classical Poleis. An Investigation Conducted by The Copenhagen Polis Centre for the Danish National Research Foundation, Oxford, Avram, A. - Lefèvre, F., Les cultes de Callatis et l oracle de Delphes, RÉG 108, Bacci, G., Ceramica dell VIII e VII secolo a.c. a Messina, CronCatania 17, Bacci, G., Messina, EAA, Suppl.II, , 3, Barello, F., Architettura greca a Caulonia, edilizia monumentale e decorazione architettonica in una citta della Magna Grecia, Firenze. Barra Bagnasco, M., Protomi in terracotta da Locri Epizefiri, Torino. Barra Bagnasco, M. (επιμ.), Locri Epizefiri i (1977), ii iii (1989), iv (1992), Florence. Bats, M., Les silences d Hérodote ou Marseille, Alalia et les Phocéens en Occident jusqu à la fondation de Vélia, στο B.D. Agostino - D. Ridgway (επιμ.), Apoikia. I piu antichi insediamenti greci in Occidente: funzioni e modi dell organizzazione politica e sociale. Scritti in onore di G. Buchner, AION, n.s. I, Bats, M., Les Phocéens, Marseille et la Gaule (VIIe-IIIe s. av. J.C.), στο L. Martinez-Sève (γεν. συντον.), Les diasporas grecques du VIIIe à la fin du IIIe siècle av. J.-C., Pallas 89, Presses Universitaires du Mirail, Bats et al., Marseille grecque et la Gaule, Actes du Colloque international d Histoire et d Archéologie et du ve Congrès archéologique de Gaule méridionale, Marseille, novembre 1990, EtMass 3, Aix-en-Provence. Baurain, C. - Bonnet, C., Les Phéniciens. Marins de trois continents, Paris. Beaumont, R.L., Greek Influence in the Adriatic Sea before the fourth Century B.C., JHS 56, Belvedere, O., Himera, Naxos e Camarina, tre casi di urbanistica coloniale, Xenia 14, Belvedere, O., Topografia storica, στο V. Alliata - O. Belvedere - A. Cantoni - G. Cusimano - P. Marescalchi - S. Vassallo (επιμ.), Himera III: prospezione archeologica nel territorio, Roma, Benoit, F., Recherches sur l hellénisation du Midi de la Gaule, Publications des Annales de la Faculté des Lettres d Aix-en- Provence, nouv.sér. 43, Aix-en-Provence. Bérard, J., La colonisation grecque de l Italie méridionale et la Sicile dans l antiquité, Paris. Bérard, J., La colonisation grecque de l Italie méridionale et de la Sicile dans l antiquité: L histoire et la légende (second edition), Paris. Bérard, J., L expansion et la colonisation grecques jusqu aux guerres médiques, Paris. Bernabò Brea, L., I rilievi tarantini in pietra tenera, RivIstArch n.s. 1, Bernabò Brea, L., Attivita della Soprintendenza alle Antichità per la Sicilia Orientale, Kokalos 28-29, Bernabò Brea, L., Menandro ed il teatro greco nelle terrecotte liparesi, Genova. Bernabò Brea, L., Le fortificazioni greche di Lipara, στο Saggi in οnore di Guglielmo De Angelis D Ossat, Quaderni dell Instituto di Storia dell Architettura, n.s.i-ix, Bernabò Brea, L., Gli Eoli e l inizio dell Età del Bronzo nelle isole Eolie e nell Italia Meridionale. Archeologia e Leggende, Napoli. Bernabò Brea, L., Maschere e personaggi del teatro greco nelle terracotte liparesi, Roma. Bernabò Brea, L. - Cavalier, M., Meligunìs Lipara I, La stazione preistorica della contrada Diana e la necropoli protostorica di Lipari, Palermo, Bernabò Brea, L. - Cavalier, M., Meligunìs Lipara II, La necropoli greca e romana di Lipari, Palermo. Bernabò Brea, L. - Cavalier, M., Meligunìs Lipàra IV, L Acropoli di Lipàra nella Preistoria, Palermo. Bernabò Brea, L. - Cavalier, M., La Ceramica policroma liparese di età ellenistica, Muggiò. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 319

Αννα Β. Μανδυλαρά Μόνιμη Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Αννα Β. Μανδυλαρά Μόνιμη Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Ιούνιος 2013 Αννα Β. Μανδυλαρά Μόνιμη Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Ημερομηνία γεννήσεως: 24.06.1962 Ελληνική υπηκοότητα. Ενα παιδί. Διεύθυνση εργασίας:

Διαβάστε περισσότερα

Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει

Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει χαρακτηριστικά «Mare Mediterraneum» ως μεταξύ δύο ηπείρων

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ονοματεπώνυμο: Νικόλαος Βαφέας Ημερομηνία και τόπος γεννήσεως: 29 Ιουλίου 1970, Αθήνα Τηλέφωνο γραφείου: 28310-77206 E-mail: vafeas@fks.uoc.gr Ξένες γλώσσες: Αγγλικά

Διαβάστε περισσότερα

Τόμις (Αρχαιότητα) Περίληψη : Άλλες Ονομασίες. Γεωγραφική Θέση. Ιστορική Περιοχή IΔΡΥΜA ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ. 1. Θέση ονομασία

Τόμις (Αρχαιότητα) Περίληψη : Άλλες Ονομασίες. Γεωγραφική Θέση. Ιστορική Περιοχή IΔΡΥΜA ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ. 1. Θέση ονομασία Για παραπομπή : Πετρόπουλος Ηλίας,, 2008, Περίληψη : Ο οικισμός των Τόμων βρίσκεται στη σημερινή πόλη της Ρουμανίας, την Κωνστάντσα, στη δυτική ακτή του Εύξεινου Πόντου. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες μαρτυρίες

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαιολογία των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων (480 π.χ. - 1ος αι. π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

Αρχαιολογία των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων (480 π.χ. - 1ος αι. π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος [IA12] ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Β Αρχαιολογία των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων (480 π.χ. - 1ος αι. π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος Τι είναι Aρχαιολογία; Η επιστήμη της αρχαιολογίας: Ασχολείται με την περισυλλογή,

Διαβάστε περισσότερα

Μεσημβρία (Αρχαιότητα)

Μεσημβρία (Αρχαιότητα) Για παραπομπή : Πετρόπουλος Ηλίας,, 2008, Περίληψη : Τα ερείπια της αρχαίας δωρικής πόλης της Μεσημβρίας βρίσκονται στα δυτικά παράλια του Εύξεινου Πόντου, στη σύγχρονη πόλη Νεσέμπαρ της Βουλγαρίας. Οι

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος [IA11] ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Α Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων (1100-480 π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος ΕΚΠΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΑΙ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΝΕΑ ΚΑΙ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΝΕΑ ΚΑΙ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΝΕΑ ΚΑΙ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Νομισματική Συλλογή Alpha Bank, Πανεπιστημίου 41, 102 52, Αθήναι, Τηλ. 210 326 2460-1 www.alphanumismatics.gr, numismatic@alpha.gr εκέμβριος 2014 Νέα Έκθεση: Η

Διαβάστε περισσότερα

Tολμηροί Eξερευνητές και Πρωτοπόροι Άποικοι

Tολμηροί Eξερευνητές και Πρωτοπόροι Άποικοι ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ALPHA BANK Tολμηροί Eξερευνητές και Πρωτοπόροι Άποικοι Εκπαιδευτικό Φυλλάδιο για παιδιά Δ - Στ Δημοτικού 1 Είμαι ο ήρωας Τάραντας, ο γιος του Ποσειδώνα, που ίδρυσα πόλη

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος [IA11] ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Α Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων (1100-480 π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος ΕΚΠΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΑΙ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ρεγγίνα Κασιµάτη. και τα ιταλικά και ενέπλεκε τους οµιλητές σε αστικού τύπου σχέσεις. Η αγροτική περιφέρεια, η campagna, που

Ρεγγίνα Κασιµάτη. και τα ιταλικά και ενέπλεκε τους οµιλητές σε αστικού τύπου σχέσεις. Η αγροτική περιφέρεια, η campagna, που Η Bova και το Africo. H διαφιλονικούµενη παράδοση δύο κοινοτήτων του ιταλικού νότου για την πατρότητα ενός τοπικού Αγίου, και οι κεκαλυµµένες εδαφικές διεκδικήσεις. Ρεγγίνα Κασιµάτη Η Bova, µια αγροτική

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος [IA11] ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Α Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων (1100-480 π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος ΕΚΠΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΑΙ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ανεμόσπηλια Αρχανών : τα ευρήματα και η ερμηνεία τους

Ανεμόσπηλια Αρχανών : τα ευρήματα και η ερμηνεία τους Ανεμόσπηλια Αρχανών : τα ευρήματα και η ερμηνεία τους Βογιατζόπουλος Σταμάτης Ιστορικό - Αρχαιολογικό Ιωαννίνων Ζ' Εξάμηνο Υπ.Καθ : Αν. Βλαχόπουλος, Μάθημα: Κρητομυκηναϊκή Θρησκεία Δεκέμβριος 2013 Εικόνα

Διαβάστε περισσότερα

Κομοτηνη Ταξiδια στο θρακιko πeλαγος. Εκπαιδευτικo πρoγραμμα για μαθητeς δημοτικοy

Κομοτηνη Ταξiδια στο θρακιko πeλαγος. Εκπαιδευτικo πρoγραμμα για μαθητeς δημοτικοy Κομοτηνη 2018 Ταξiδια στο θρακιko πeλαγος Εκπαιδευτικo πρoγραμμα για μαθητeς δημοτικοy Στο ταξίδι σου µπορείς να συµβουλεύεσαι την κάτοψη της έκθεσης. Οι αριθµοί αντιστοιχούν σε κάθε µία από τις προθήκες.

Διαβάστε περισσότερα

εκέµβριος 2015 Νοµισµατική Συλλογή Alpha Bank, Πανεπιστηµίου 41, , Αθήναι, Τηλ

εκέµβριος 2015 Νοµισµατική Συλλογή Alpha Bank, Πανεπιστηµίου 41, , Αθήναι, Τηλ εκέµβριος 2015 Νοµισµατική Συλλογή Alpha Bank, Πανεπιστηµίου 41, 102 52, Αθήναι, Τηλ. 210 326 2460-1 www.alphanumismatics.gr, numismatic@alpha.gr ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Έκθεση: «Η Ευρώπη της Ελλάδος. Αποικίες και

Διαβάστε περισσότερα

Το 1766, το Ναυαρχείο προσέλαβε τον Cook για να διοικήσει ένα επιστημονικό ταξίδι στον Ειρηνικό Ωκεανό. Ο σκοπός του ταξιδιού ήταν να παρατηρήσει και

Το 1766, το Ναυαρχείο προσέλαβε τον Cook για να διοικήσει ένα επιστημονικό ταξίδι στον Ειρηνικό Ωκεανό. Ο σκοπός του ταξιδιού ήταν να παρατηρήσει και Το 1766, το Ναυαρχείο προσέλαβε τον Cook για να διοικήσει ένα επιστημονικό ταξίδι στον Ειρηνικό Ωκεανό. Ο σκοπός του ταξιδιού ήταν να παρατηρήσει και να καταγράψει τη διαμετακόμιση της Αφροδίτης κατά μήκος

Διαβάστε περισσότερα

Δωρικές Αποικίες στη Μ. Ασία

Δωρικές Αποικίες στη Μ. Ασία Αλεξανδροπούλου Ιωάννα,, Περίληψη : Οι Δωριείς συμμετείχαν μαζί με τους Ίωνες και τους Αιολείς κατά την Πρώιμη εποχή του Σιδήρου στον αποικισμό της δυτικής μικρασιατικής ακτής. Εκεί ίδρυσαν δύο νέες ελληνικές

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 5. Η Βυζαντινή Ανασκαφή 1 Γιάννης Βαραλής

Ενότητα 5. Η Βυζαντινή Ανασκαφή 1 Γιάννης Βαραλής Ενότητα 5 Η Βυζαντινή Ανασκαφή 1 Γιάννης Βαραλής Ι.Δ. Βαραλής Ανασκαφική Βυζαντινή και Μεσαιωνική Ανασκαφική Κείμενα για προετοιμασία και κριτική: Ousterhout R., Γουρίδης Α., Ένα βυζαντινό κτίριο δίπλα

Διαβάστε περισσότερα

Γ) Ο Πλάτωνας 7) Ο Όµηρος ίσως έγραψε τα έπη ή ίσως τα συνέθεσε προφορικά; Α) ίσως τα έγραψε Β) ίσως τα συνέθεσε προφορικά 8) Τι κάνουν οι ραψωδοί; Α)

Γ) Ο Πλάτωνας 7) Ο Όµηρος ίσως έγραψε τα έπη ή ίσως τα συνέθεσε προφορικά; Α) ίσως τα έγραψε Β) ίσως τα συνέθεσε προφορικά 8) Τι κάνουν οι ραψωδοί; Α) Οι παρακάτω ερωτήσεις-δραστηριότητες είναι ένας ευχάριστος και διαφορετικός τρόπος επανάληψης της Οδύσσειας του Οµήρου! Ευχαριστώ πολύ τους µαθητές του Α4 του Γυµνασίου µας, Σιµακάι Χριστιάνα και Σκούρτη

Διαβάστε περισσότερα

Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού ανά Περιφέρεια και ανά Αγορά

Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού ανά Περιφέρεια και ανά Αγορά Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού ανά Περιφέρεια και ανά Αγορά Σύνοψη Ευαγγελία Λάμπρου Ερευνήτρια Στατιστικολόγος Άρης Ίκκος, ISHC Επιστημονικός Διευθυντής ΙΝΣΕΤΕ

Διαβάστε περισσότερα

«Οι αποικίες στην αρχαία Χαλκιδική. Η περίπτωση της Κασσάνδρας» Σασάνη Χρυσαυγή

«Οι αποικίες στην αρχαία Χαλκιδική. Η περίπτωση της Κασσάνδρας» Σασάνη Χρυσαυγή ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ Α ΚΥΚΛΟΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «Οι αποικίες στην αρχαία Χαλκιδική. Η περίπτωση της Κασσάνδρας» Σασάνη

Διαβάστε περισσότερα

Αποικισμός του Εύξεινου Πόντου

Αποικισμός του Εύξεινου Πόντου Για παραπομπή : Δημητριάδου Δάφνη,, 2003, Περίληψη : Ο αποικισμός του Εύξεινου Πόντου διήρκεσε από το β μισό του 7ου αι. π.χ. έως τις αρχές της Κλασικής περιόδου. Μητρόπολη των περισσοτέρων από τις πολυάριθμες

Διαβάστε περισσότερα

Ευγενία Δρακοπούλου. Διευθύντρια Ερευνών Τομέας Νεοελληνικών Ερευνών

Ευγενία Δρακοπούλου. Διευθύντρια Ερευνών Τομέας Νεοελληνικών Ερευνών Ευγενία Δρακοπούλου Διευθύντρια Ερευνών Τομέας Νεοελληνικών Ερευνών Τηλ. +302107273570 Fax: +302107246212 E-mail: egidrak@eie.gr Website: http://eie.academia.edu/eugeniadrakopoulou http://www.eie.gr/nhrf/institutes/inr/cvs/cv-drakopoulou-gr.html

Διαβάστε περισσότερα

Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού ανά Περιφέρεια και ανά Αγορά

Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού ανά Περιφέρεια και ανά Αγορά Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού ανά Περιφέρεια και ανά Αγορά Ευαγγελία Λάμπρου Ερευνήτρια Στατιστικολόγος Άρης Ίκκος, ISHC Επιστημονικός Διευθυντής ΙΝΣΕΤΕ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η Ιταλία όπως μας την αφηγείται η θάλασσα. www.signamaris.it

Η Ιταλία όπως μας την αφηγείται η θάλασσα. www.signamaris.it Η Ιταλία όπως μας την αφηγείται η θάλασσα www.signamaris.it ΤΟ SIGNA MARIS ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΥ OΡΓΑΝΙΣΜΟΥ POIN ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ-ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Προωθεί την μοναδικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Αλήθεια, ακόμη και τώρα, έχετε αναρωτηθεί ποια ήταν αυτά τα κείμενα και τι περιεχόμενο είχαν;

Αλήθεια, ακόμη και τώρα, έχετε αναρωτηθεί ποια ήταν αυτά τα κείμενα και τι περιεχόμενο είχαν; Όποιον κι αν ρωτήσετε σήμερα σχετικά με την ανακάλυψη της Αμερικής, είναι σίγουρο ότι θα σας αναφέρει την γνωστή ιστορία με τον Χριστόφορο Κολόμβο, ο οποίος τον 15ο αιώνα έχοντας μελετήσει κάποια αρχαία

Διαβάστε περισσότερα

ηαποκάλυψη αρχαιοτήτων στις βορειοανατολικές υπώρειες του λοφώδους

ηαποκάλυψη αρχαιοτήτων στις βορειοανατολικές υπώρειες του λοφώδους κωνσταντινα Γραβανη e-mail: cgravani@cc.uoi.gr ΠανεΠιστηΜιουΠολη Δουρουτησ: αρχαιολογικεσ ερευνεσ, εργασιεσ και Μελετεσ: συντομη αναφορα ηαποκάλυψη αρχαιοτήτων στις βορειοανατολικές υπώρειες του λοφώδους

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΜΠΕΖΕΣΤΕΝΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΜΠΕΖΕΣΤΕΝΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΜΠΕΖΕΣΤΕΝΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ To ιπεζεστένι της Θεσσαλονίκης1 Οι κλειστές αγορές, τα «μπεζεστένια», αναπτύχθηκαν στις μεγάλες πόλεις της οθωμανικής περιόδου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΠ 11 - Κεφάλαιο δύο: Η Πόλη- Κράτος - onlearn.gr - ελπ - εαπ .Σε τέσσερις ενότητες η γέννηση κι η εξέλιξη της πόλης κράτους, στην οποία βασίστηκε η οργάνωση ολόκληρου του ελληνικού πολιτισμού.

ΕΛΠ 11 - Κεφάλαιο δύο: Η Πόλη- Κράτος - onlearn.gr - ελπ - εαπ .Σε τέσσερις ενότητες η γέννηση κι η εξέλιξη της πόλης κράτους, στην οποία βασίστηκε η οργάνωση ολόκληρου του ελληνικού πολιτισμού. Κεφάλαιο δύο: Η Πόλη- Κράτος Σε τέσσερις ενότητες η γέννηση κι η εξέλιξη της πόλης κράτους, στην οποία βασίστηκε η οργάνωση ολόκληρου του ελληνικού πολιτισμού. Α Ενότητα: -- > Φυλετική οργάνωση των Ελλήνων

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Κλασική Αρχαιολογία ΙΙ (5ος - 4ος αι. π.χ.) Ιφιγένεια Λεβέντη

Εισαγωγή στην Κλασική Αρχαιολογία ΙΙ (5ος - 4ος αι. π.χ.) Ιφιγένεια Λεβέντη Εισαγωγή στην Κλασική Αρχαιολογία ΙΙ (5ος - 4ος αι. π.χ.) Ιφιγένεια Λεβέντη Τμήμα: Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 1. Εισαγωγικό Μάθημα Αρχιτεκτονική/Τοπογραφία-Γλυπτική-Αγγειογραφία.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ: ΟΔΥΣΣΕΙΑ

ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ: ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ: ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΕΠΟΣ Η λέξη σημαίνει: λόγος, διήγηση Αφηγηματικό ποίημα Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Είναι ένα ποίημα που αφηγείται μια ιστορία Είδη: 1. Μυθολογικό 2. Διδακτικό 3. Ηρωικό Η Ιλιάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΘΥΜΗΣΕΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΑΝΩ ΣΚΟΤΙΝΑΣ

ΕΝΘΥΜΗΣΕΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΑΝΩ ΣΚΟΤΙΝΑΣ ΕΝΘΥΜΗΣΕΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΑΝΩ ΣΚΟΤΙΝΑΣ Η Ανω Σκοτίνα βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του Ολυμπου. Σήμερα είναι ένα εγκαταλειμμένο χωριό, το οποίο κατοικείται τους

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Κρήτης Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας. Περιγραφή Μαθημάτων Χειμερινού εξαμήνου

Πανεπιστήμιο Κρήτης Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας. Περιγραφή Μαθημάτων Χειμερινού εξαμήνου Πανεπιστήμιο Κρήτης Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας Μαθημάτων Χειμερινού εξαμήνου 2013 14 Ρέθυμνο, Οκτώβριος 2013 ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ(Χειμερινό εξάμηνο 2013 2014) Τομέας Αρχαίας και Μεσαιωνικής

Διαβάστε περισσότερα

Τα νομίσματα του Μαρίου στην κλασική εποχή

Τα νομίσματα του Μαρίου στην κλασική εποχή ANNE DESTROOPER - GEORGIADES Τα νομίσματα του Μαρίου στην κλασική εποχή Η σημασία που είχε το Μάριο στην αρχαιότητα έχει πια αποδειχθεί 1. Αναφέρεται ως βασίλειο στην κλασική εποχή από τον Διόδωρο τον

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Χρήστος Παπακώστας

Δρ. Χρήστος Παπακώστας Ερευνητικά Πεδία Ενδιαφέροντα Δρ. Χρήστος Παπακώστας Christos Papakostas, PhD Χορός, Μουσική, Λαογραφία, Λαϊκός Πολιτισμός, Πολιτισμικές ταυτότητες, ++302431047059 Επικοινωνία: christospakostas@hotmail.com

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ

ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ Η Σύρος είναι νησί των Κυκλάδων. Πρωτεύουσά της είναι η Ερμούπολη, η οποία είναι πρωτεύουσα της Περιφέριας Νότιου Αιγαίου αλλά και του πρώην Νομού Κυκλάδων. Η Σύρος αναπτύχθηκε ιδιαίτερα

Διαβάστε περισσότερα

Ποιός πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα ανά Περιφέρεια και ανά αγορά, 2017.

Ποιός πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα ανά Περιφέρεια και ανά αγορά, 2017. Ποιός πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα ανά Περιφέρεια και ανά αγορά, 2017 Ιούλιος 2018 Ευαγγελία Λάμπρου Δρ. Άρης Ίκκος, ISHC Ερευνήτρια - Στατιστικολόγος

Διαβάστε περισσότερα

Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει;

Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση στοιχείων εισερχόμενου τουρισμού ανά Αγορά και ανά Περιφέρεια 2018 Ευαγγελία Λάμπρου Ερευνήτρια Στατιστικολόγος Δρ. Άρης Ίκκος, ISHC Επιστημονικός Διευθυντής

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΜΟΣ

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΜΟΣ . Τμήμα Γεωγραφίας Πανεπιστημίου Αιγαίου Τμήμα Αρχιτεκτόνων Πολυτεχνικής Σχολής Α.Π.Θ. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Από το «Πολιτισμός 2007-2013» στη «Δημιουργική Ευρώπη 2014-2020» Συμμετοχή των φορέων πολιτιστικής κληρονομιάς

Από το «Πολιτισμός 2007-2013» στη «Δημιουργική Ευρώπη 2014-2020» Συμμετοχή των φορέων πολιτιστικής κληρονομιάς Ημερίδα Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ.- Δ/νση Διεθνών Σχέσεων & Ευρωπαϊκής Ένωσης Τμήμα Ευρωπαϊκής Ένωσης «Διακρατικές συνεργασίες των ελληνικών φορέων πολιτιστικής κληρονομιάς, στο πλαίσιο του προγράμματος Δημιουργική Ευρώπη

Διαβάστε περισσότερα

και ηµόσιας ιοίκησης του Πανεπιστηµίου Αθηνών 1988-92: Αναπληρωτής Καθηγητής των ιεθνών Σχέσεων στο Τµήµα

και ηµόσιας ιοίκησης του Πανεπιστηµίου Αθηνών 1988-92: Αναπληρωτής Καθηγητής των ιεθνών Σχέσεων στο Τµήµα ΓΙΑΝΝΗΣ Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ ΣΠΟΥ ΕΣ Ιούνιος 1981: ιδάκτωρ των ιεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήµιο Pantheon Sorbonne (Παρίσι Ι) µε άριστα 1980-1981: Πανεπιστήµιο Παρίσι Ι, Diplome d Etudes Approfondies (DEA) Ιστορία

Διαβάστε περισσότερα

Μνήμων. Τομ. 30, 2009. Το υλικό περιβάλλον και ο οικιακός χώρος ενός Άγγλου εμπόρου στη Θεσσαλονίκη στα τέλη του 18ου με αρχές του 19ου αιώνα

Μνήμων. Τομ. 30, 2009. Το υλικό περιβάλλον και ο οικιακός χώρος ενός Άγγλου εμπόρου στη Θεσσαλονίκη στα τέλη του 18ου με αρχές του 19ου αιώνα Μνήμων Τομ. 30, 2009 Το υλικό περιβάλλον και ο οικιακός χώρος ενός Άγγλου εμπόρου στη Θεσσαλονίκη στα τέλη του 18ου με αρχές του 19ου αιώνα ΒΛΑΜΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ 10.12681/mnimon.43 Copyright 2009 To cite this

Διαβάστε περισσότερα

Κυριότερες πόλεις ήταν η Κνωσός, η Φαιστός, η Ζάκρος και η Γόρτυνα

Κυριότερες πόλεις ήταν η Κνωσός, η Φαιστός, η Ζάκρος και η Γόρτυνα Ηφαίστειο της Θήρας Η Μινωική Κρήτη λόγω της εμπορικής αλλά και στρατηγικής θέσης της έγινε γρήγορα μεγάλη ναυτική και εμπορική δύναμη. Οι Μινωίτες πωλούσαν τα προϊόντα τους σε όλη τη Μεσόγειο με αποτέλεσμα

Διαβάστε περισσότερα

Νεότερη Ελληνική Ιστορία Α'

Νεότερη Ελληνική Ιστορία Α' Νεότερη Ελληνική Ιστορία Α' Ενότητα 3: Δημογραφικές εξελίξεις στη νεότερη Ελλάδα Κατερίνα Γαρδίκα Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Η δημογραφική εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας 2 Αναλογία

Διαβάστε περισσότερα

Ταξιδεύοντας στην ηπειρωτική Ελλάδα. Τάξη Φύλλο Εργασίας 1 Μάθημα Ε Δημοτικού Διαιρώντας την Ελλάδα σε διαμερίσματα και περιφέρειες Γεωγραφία

Ταξιδεύοντας στην ηπειρωτική Ελλάδα. Τάξη Φύλλο Εργασίας 1 Μάθημα Ε Δημοτικού Διαιρώντας την Ελλάδα σε διαμερίσματα και περιφέρειες Γεωγραφία Ταξιδεύοντας στην ηπειρωτική Ελλάδα Τάξη Φύλλο Εργασίας 1 Μάθημα Ε Δημοτικού Διαιρώντας την Ελλάδα σε διαμερίσματα και περιφέρειες Γεωγραφία Ταξιδεύουμε στην ηπειρωτική Ελλάδα, χρησιμοποιώντας διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΗΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ (

ΟΜΗΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ( ΟΜΗΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ (1100-750 π.χ.).) Ή ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ Δ. ΠΕΤΡΟΥΓΑΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΡΕΘΥΜΝΟΥ ΚΥΡΙΑ ΠΗΓΗ ΤΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ ΣΕ ΑΥΤΌ ΟΦΕΙΛΕΙ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΟΜΗΡΙΚΗ. ΩΣΤΟΣΟ ΟΙ ΟΡΟΙ ΣΚΟΤΕΙΝΟΙ ΑΙΩΝΕΣ Ή ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ας γνωρίσουμε τη γεωγραφία της Ελλάδας

Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ας γνωρίσουμε τη γεωγραφία της Ελλάδας Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ας γνωρίσουμε τη γεωγραφία της Ελλάδας Ενότητα: Γεωγραφία (2 φύλλα εργασίας) Επίπεδο: Β1, Β2 Κοινό: αλλόγλωσσοι ενήλικες ιάρκεια: 4 ώρες (2 δίωρα) Υλικοτεχνική υποδομή: Για τον διδάσκοντα:

Διαβάστε περισσότερα

«Οι Οδύσσειες της Προϊστορίας» και το «Αίνιγμα 7000 χρόνων»

«Οι Οδύσσειες της Προϊστορίας» και το «Αίνιγμα 7000 χρόνων» 8 Φεβρουαρίου 2017 «Οι Οδύσσειες της Προϊστορίας» και το «Αίνιγμα 7000 χρόνων» Άρθρα / Πολιτισμός Κατερίνα Χουζούρη Ένα νέο κύκλο κυριακάτικων περιπάτων, οργανώνει τη δεύτερη Κυριακή κάθε μήνα, στις 12.00

Διαβάστε περισσότερα

ΧΛΟΗ ΜΠΑΛΛΑ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ. Ερευνητικά ενδιαφέροντα: Πλάτων, Αριστοτέλης, Σοφιστές ιατρικοί συγγραφείς.

ΧΛΟΗ ΜΠΑΛΛΑ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ. Ερευνητικά ενδιαφέροντα: Πλάτων, Αριστοτέλης, Σοφιστές ιατρικοί συγγραφείς. ΧΛΟΗ ΜΠΑΛΛΑ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Ερευνητικά ενδιαφέροντα: Πλάτων, Αριστοτέλης, Σοφιστές ιατρικοί συγγραφείς. TITΛOI ΣΠOY ΩN ιδακτορική διατριβή, Φιλοσοφική Σχολή AΠΘ, Tµήµα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής,

Διαβάστε περισσότερα

Ο Οικισμός Σκάρκος της Ίου

Ο Οικισμός Σκάρκος της Ίου Ο Οικισμός Σκάρκος της Ίου Εργασία στο μάθημα: Το Νησιωτικό Αιγαίο κατά την 3 η Χιλιετία π.χ. Παναγιώτης Καπλάνης Επιβλέπων Καθηγητής: Βλαχόπουλος Ανδρέας Εαρινό Εξάμηνο 2015 Η Θέση Η Ίος βρίσκεται στο

Διαβάστε περισσότερα

Οδύσσεια Τα απίθανα... τριτάκια! Tετάρτη τάξη

Οδύσσεια Τα απίθανα... τριτάκια! Tετάρτη τάξη Οδύσσεια Τα απίθανα... τριτάκια! Tετάρτη τάξη Πηγή πληροφόρησης: e-selides.gr 1. Κυκλώνω το σωστό. Α. Βασιλιάς του Ορχομενού της Βοιωτίας ήταν ο: α. Αθάμας β. Φρίξος γ. Αιήτης Β. Ο Αιήτης τοποθέτησε το

Διαβάστε περισσότερα

Γεωλογία - Γεωγραφία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος:

Γεωλογία - Γεωγραφία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: Γεωλογία - Γεωγραφία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: 1 ΜΑΘΗΜΑ 1, Οι έννοιες «γεωγραφική» και «σχετική» θέση 1. Με τη βοήθεια του χάρτη στη σελ.12, σημειώστε τις παρακάτω πόλεις στην

Διαβάστε περισσότερα

Ειδίκευσης γενικών γνώσεων. Ελληνικά (και Αγγλικά)

Ειδίκευσης γενικών γνώσεων. Ελληνικά (και Αγγλικά) ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ Ανθρωπιστικών Επιστημών ΤΜΗΜΑ Μεσογειακών Σπουδών ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Μεταπτυχιακό ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ KEY-1 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ A ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Το Νόμισμα ως Αρχαιολογική

Διαβάστε περισσότερα

Χρονολογία ταξιδιού:στις 8 Ιουλίου του 1497 άρχισε και τελείωσε το 1503

Χρονολογία ταξιδιού:στις 8 Ιουλίου του 1497 άρχισε και τελείωσε το 1503 Ονοματεπώνυμο: Βάσκο Ντά Γκάμα Χρονολογία γέννησης:3 Σεπτεμβρίου 1449 Χρονολογία θανάτου:3 Ιανουαρίου 1524 Χρονολογία ταξιδιού:στις 8 Ιουλίου του 1497 άρχισε και τελείωσε το 1503 Ανακαλύψεις: Ανακάλυψε

Διαβάστε περισσότερα

Μετανάστευση. Ορισμός Είδη Ιστορική αναδρομή

Μετανάστευση. Ορισμός Είδη Ιστορική αναδρομή Μετανάστευση Ορισμός Είδη Ιστορική αναδρομή ΟΡΙΣΜΟΣ Μετανάστευση Μετακίνηση ανθρώπων μεμονωμένα ή κατά ομάδες Σε χώρους διαφορετικούς από την κατοικία τους Λόγοι οικονομικοί, κοινωνικοί, εκπαιδευτικοί

Διαβάστε περισσότερα

Έπος σημαίνει: λόγος, διήγηση και ειδικότερα αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο μυθολογικό, διδακτικό, ηρωικό.

Έπος σημαίνει: λόγος, διήγηση και ειδικότερα αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο μυθολογικό, διδακτικό, ηρωικό. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ Κας ΦΑΝΟΥΡΑΚΗ ΕΥΑΝΘΙΑΣ 1 Τι ονομάζουμε έπος και ποιο είναι το περιεχόμενο του; Έπος σημαίνει: λόγος, διήγηση και ειδικότερα αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο μυθολογικό, διδακτικό,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

ΤΟ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΕΛΕΝΗ Α. ΠΛΑΚΩΤΗ ΤΟ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ Που υποβλήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Τοπογραφία της Αρχαίας Ρώμης

Τοπογραφία της Αρχαίας Ρώμης Τοπογραφία της Αρχαίας Ρώμης Ενότητα 2: Η Πρώιμη και Μέση Δημοκρατική Περίοδος Γιάννης Λώλος Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Ρωμαϊκές αρχές της εποχής της

Διαβάστε περισσότερα

[IA12] ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Β

[IA12] ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Β [IA12] ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Β Αρχαιολογία των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων (480 π.χ. - 30 π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος Δ. Πλάντζος, Ελληνική τέχνη και αρχαιολογία 1200-30 π.χ. Εκδόσεις Καπόν: Αθήνα, 2016

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET03: ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET03: ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης καταγράφει το εργατικό δυναμικό σύμφωνα με το μέγεθος του οικονομικώς ενεργού πληθυσμού ανά Περιφέρεια και το ποσοστό του επί του πληθυσμού άνω

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. Κράτος μέλος: Ελλάδα. που συνοδεύει το έγγραφο

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. Κράτος μέλος: Ελλάδα. που συνοδεύει το έγγραφο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, XXX [ ](2012) XXX σχέδιο ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Κράτος μέλος: Ελλάδα που συνοδεύει το έγγραφο ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΤΟΥ INE

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΤΟΥ INE 36 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΤΟΥ INE Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς Φιλοξενούμενο Πρόγραμμα στο INE/EIE Επιτροπή: Σπύρος Ι. Ασδραχάς, Γιάννης Γιαννουλόπουλος, Τριαντάφυλλος

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΘΟΣ, ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΊΑ,ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΘΕΏΝ

ΜΥΘΟΣ, ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΊΑ,ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΘΕΏΝ ΜΥΘΟΣ, ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΊΑ,ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΘΕΏΝ Αρχαία Ελληνική θρησκεία ως "εθνική θρησκεία". Παράδοση +Συλλογική µνήµη. Ποικιλία παραδόσεων (ύθοι) + δυνατότητα πολλαπλής προσέγγισής τους Η ΦΩΩΝΗ ΤΩΩΝ ΠΟΙΗΤΩΩΝ Διάσωση

Διαβάστε περισσότερα

Basileis and poleis on the island of Cyprus The Cypriote Polities in their Mediterranean context

Basileis and poleis on the island of Cyprus The Cypriote Polities in their Mediterranean context The Bank of Cyprus Cultural Foundation in collaboration with the Archaeological Research Unit of the University of Cyprus cordially invite you to attend the οpening ceremony of the international symposium

Διαβάστε περισσότερα

1. Ο μυκηναϊκός πολιτισμός εμφανίζει σημαντικά κέντρα και σε περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης

1. Ο μυκηναϊκός πολιτισμός εμφανίζει σημαντικά κέντρα και σε περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης ΟΜΑΔΑ Α 1. Α. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν με την ένδειξη Σωστό (Σ) ή Λάθος (Λ) 1. Ο μυκηναϊκός πολιτισμός εμφανίζει σημαντικά κέντρα και σε περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης 2. Στο

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Ρωμαϊκή Ιστορία (55 ΒΥ1) Διδάσκων: Andrew Farrington (eduserv@otenet.gr)

Εισαγωγή στη Ρωμαϊκή Ιστορία (55 ΒΥ1) Διδάσκων: Andrew Farrington (eduserv@otenet.gr) Εισαγωγή στη Ρωμαϊκή Ιστορία (55 ΒΥ1) Διδάσκων: Andrew Farrington (eduserv@otenet.gr) Ενότητα 2: H ρωμαϊκή αυτοκρατορία: Εξάπλωση της κυριαρχίας της Ρώμης μέχρι το τέλος της Δημοκρατίας 1.). Η γεωγραφία

Διαβάστε περισσότερα

Η Νίκη ήταν κόρη της Στύγας και του Πάλλαντα. Είχε αδέρφια της το Κράτος, το Ζήλο και τη Βία.

Η Νίκη ήταν κόρη της Στύγας και του Πάλλαντα. Είχε αδέρφια της το Κράτος, το Ζήλο και τη Βία. Η Νίκη σε νομίσματα Νίκη: θεά της ελληνικής μυθολογίας προσωποποιούσε τη δόξα του ελληνικού πολιτισμού. Η Νίκη στέλνονταν από το Δία για να εξυμνήσει μία νίκη, να προσφέρει σπονδές ή να στεφανώσει ένα

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτιστική κληρονομιά και τουρισμός. Μια πρόσκληση πρόκληση!

Πολιτιστική κληρονομιά και τουρισμός. Μια πρόσκληση πρόκληση! Πολιτιστική κληρονομιά και τουρισμός Μια πρόσκληση πρόκληση! Βασικές αρχές: Τα μνημεία, οι αρχαιολογικοί χώροι, όλα τα αρχαία ερείπια ως φορείς πανανθρώπινης μνήμης συνιστούν απόλυτη αξία a value per

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ ΤΗΣ ΑΣΙΖΗΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. Ἑρμηνευτικές κατευθύνσεις καί κριτικές ἐπισημάνσεις

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ ΤΗΣ ΑΣΙΖΗΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. Ἑρμηνευτικές κατευθύνσεις καί κριτικές ἐπισημάνσεις 1 Παναγιώτης Ἀρ. Ὑφαντῆς Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ ΤΗΣ ΑΣΙΖΗΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ἑρμηνευτικές κατευθύνσεις καί κριτικές ἐπισημάνσεις Σκοπός τῆς παρούσας μελέτης 1 εἶναι ὁ ἐντοπισμός καί ὁ κριτικός

Διαβάστε περισσότερα

Εγκαίνια έκθεσης 23.10.2013, 13.00 Διάρκεια Έκθεσης 19.10.2013 19.1.2014

Εγκαίνια έκθεσης 23.10.2013, 13.00 Διάρκεια Έκθεσης 19.10.2013 19.1.2014 Εγκαίνια έκθεσης 23.10.2013, 13.00 Διάρκεια Έκθεσης 19.10.2013 19.1.2014 Επιμέλεια έκθεσης Αγαθονίκη Τσιλιπάκου, Νίκος Μπονόβας Mε την περιοδική έκθεση «Η τιμή του αγίου Μάμαντος στη Μεσόγειο: Ένας ακρίτας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Αφήγηση και εθνική ταυτότητα: Η Κυπριακή Συλλογή στο Εθνικό

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος [IA11] ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Α Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων (1100-480 π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος Πρώιμοι και Γεωμετρικοί χρόνοι (1100-700 π.χ.) Οι περίοδοι της αρχαίας ελληνικής τέχνης:

Διαβάστε περισσότερα

Βυζαντινά Σύμμεικτα. Τομ. 14, 2001

Βυζαντινά Σύμμεικτα. Τομ. 14, 2001 Βυζαντινά Σύμμεικτα Τομ. 14, 2001 Αναζητώντας την εικόνα του Ελκομένου της Μονεμβασίας. Το χαμένο παλλάδιο της πόλης και η επίδρασή του στα υστεροβυζαντινά μνημεία του νότιου ελλαδικού χώρου ΦΩΣΚΟΛΟΥ Βασιλική

Διαβάστε περισσότερα

Ταυτότητα της Έρευνας... σελ. 4

Ταυτότητα της Έρευνας... σελ. 4 ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Ταυτότητα της Έρευνας... σελ. 4 ΜΕΡΟΣ Α : Στοιχεία για τους επισκέπτες της Ελλάδας 1. Αριθμός ημερών παραμονής στην Ελλάδα... 7 2. Αριθμός επισκέψεων στην Ελλάδα για διακοπές...

Διαβάστε περισσότερα

Ανάβρυτα Συντελεστές: Αγγελάκης Άγγελος Αδαμάκης Παύλος Τσαντά Ιωάννα Σωτηροπούλου Κωνσταντίνα

Ανάβρυτα Συντελεστές: Αγγελάκης Άγγελος Αδαμάκης Παύλος Τσαντά Ιωάννα Σωτηροπούλου Κωνσταντίνα Ανάβρυτα 2015 2016 Συντελεστές: Αγγελάκης Άγγελος Αδαμάκης Παύλος Τσαντά Ιωάννα Σωτηροπούλου Κωνσταντίνα Γεωργική Οικονομία Τα πρώτα βήματα στην γεωργική οικονομία γίνονται κατά την Μυκηναϊκήεποχή. Τηνεποχήαυτή:

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαίος Πύργος Οινόης Αρχαίο Φρούριο Ελευθερών Αρχαιολογικός χώρος Οινόης. Γιώργος Πρίμπας

Αρχαίος Πύργος Οινόης Αρχαίο Φρούριο Ελευθερών Αρχαιολογικός χώρος Οινόης. Γιώργος Πρίμπας Αρχαίος Πύργος Οινόης Αρχαίο Φρούριο Ελευθερών Αρχαιολογικός χώρος Οινόης Γιώργος Πρίμπας Το παρόν φωτογραφικό άλμπουμ είναι ένα αφιέρωμα για τους τρεις μεγάλης αρχαιολογικής αξίας χώρους στην περιοχή

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ο ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Ο ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΡΙΑ ΒΕΝΕΤΟΥΛΙΑ, Α1 ΜΑΡΙΑ ΒΟΥΓΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ, Α1 2015-2016 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΦΟΡΤΣΕΡΑ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΌΣ ΠΟΥ ΈΜΕΙΝΕ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΊΑ Ο ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ»

ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ» ΕΚΘΕΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΚΔΡΟΜΗΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ «ΑΡΩΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ» και «ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΟΥΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ»

Διαβάστε περισσότερα

ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2016 Δ' ΕΚΔΟΣΗ

ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2016 Δ' ΕΚΔΟΣΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΗΜ. ΑΝΑΧ/ΣΕΙΣ ΔΙΚΛΙΝΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΜΟΝ/ΝΟ ΑΕΡ/ΙΚΗ ΦΟΡΟΙ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΣΗΜ. ECONOMY ΔΑΛΜΑΤΙΚΩΝ ΟΝΕΙΡΙΚΗ ΒΟΣΝΙΑ ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜOΝΤΕΝΕΓΚΡΟ 8 08,15/10 450 365 585 150 3* & Croatia ΚΡΟΑΤΙΑ ΣΛΟΒΕΝΙΑ ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΝΈΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΝΈΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΝΈΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «Δικτυακές πόλεις και αναπαραστάσεις» ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΧΩΡΟΣ Δώρα Μονιούδη-Γαβαλά

Διαβάστε περισσότερα

«Ανακαλύπτοντας τους αρχαιολογικούς θησαυρούς της Επαρχίας Ελασσόνας»- Μια διδακτική προσέγγιση

«Ανακαλύπτοντας τους αρχαιολογικούς θησαυρούς της Επαρχίας Ελασσόνας»- Μια διδακτική προσέγγιση «Ανακαλύπτοντας τους αρχαιολογικούς θησαυρούς της Επαρχίας Ελασσόνας»- Μια διδακτική προσέγγιση Μαρία Θ. Παπαδοπούλου, PhD Σχολική Σύμβουλος 6 ης Περιφέρειας Π.Ε. ν. Λάρισας Ελασσόνα, 7 Νοεμβρίου 2015

Διαβάστε περισσότερα

Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών. Δρ. Μανόλης Μανωλεδάκης Λέκτορας Αρχαιολογίας της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών. Δρ. Μανόλης Μανωλεδάκης Λέκτορας Αρχαιολογίας της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών Δρ. Μανόλης Μανωλεδάκης Λέκτορας Αρχαιολογίας της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος Μαύρη Θάλασσα. Ιστορία και Πολιτισμός MA in Black Sea Cultural

Διαβάστε περισσότερα

1. ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

1. ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 1 Μιχάλης Ρηγίνος 1. ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1977 αποφοίτησε από το Οικονομικό Τμήμα της ΑΣΟΕΕ και στη συνέχεια σπούδασε Οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

Πάσχα στα «πόδια» της Χαλκιδικής Άγιον Όρος, 5 μέρες. 18 22 Απριλίου 2014

Πάσχα στα «πόδια» της Χαλκιδικής Άγιον Όρος, 5 μέρες. 18 22 Απριλίου 2014 Σίνα 14 & Ακαδημίας, τηλ. 210 3642707, φαξ. 201-3642707 e-mail: info@cosmorama.gr Πάσχα στα «πόδια» της Χαλκιδικής Άγιον Όρος, 5 μέρες 18 22 Απριλίου 2014 Μόνο σε εμάς θα βρείτε: Πλούσιες πρωινές ξεναγήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήµ ιο Κρήτης Φιλοσοφική Σχολή Τ µ ή µ α Ιστορίας & Αρχαιολογίας. Περιγραφή Μαθηµ άτων Εαρινού εξαµ ήνου 2012-13

Πανεπιστήµ ιο Κρήτης Φιλοσοφική Σχολή Τ µ ή µ α Ιστορίας & Αρχαιολογίας. Περιγραφή Μαθηµ άτων Εαρινού εξαµ ήνου 2012-13 Πανεπιστήµ ιο Κρήτης Φιλοσοφική Σχολή Τ µ ή µ α Ιστορίας & Αρχαιολογίας Μαθηµ άτων Εαρινού εξαµ ήνου 2012-13 Ρέθυµ νο, Φεβρουάριος 2013 ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ(Εαρινό εξάµηνο 2012-2013) Τοµέας Αρχαίας και

Διαβάστε περισσότερα

Οι Νεοελληνικές Διάλεκτοι

Οι Νεοελληνικές Διάλεκτοι [Μελέτες] Οι Νεοελληνικές Διάλεκτοι Κατάλογος χρήσιμων συνδέσμων προγράμματα, συνέδρια, αρχεία διαλεκτικού υλικού, πανεπιστημιακά τμήματα που περιλαμβάνουν τις νεοελλ. διαλέκτους στο πρόγραμμα σπουδών

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΙΚΑ - ΣΕΠΕ - ΟΑΕΔ ΡΟΕΣ ΜΙΣΘΩΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΙΚΑ - ΣΕΠΕ - ΟΑΕΔ ΡΟΕΣ ΜΙΣΘΩΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΙΚΑ - ΣΕΠΕ - ΟΑΕΔ ΡΟΕΣ ΜΙΣΘΩΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 Μονάδα Ανάλυσης & Τεκμηρίωσης, Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας Ομάδα Διαχείρισης

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ. Γνωστικό αντικείμενο Nεοελληνική Iστορία: Σχέση εκπαίδευσης και κοινωνίας κατά τον πρώτο αιώνα της Aνεξαρτησίας

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ. Γνωστικό αντικείμενο Nεοελληνική Iστορία: Σχέση εκπαίδευσης και κοινωνίας κατά τον πρώτο αιώνα της Aνεξαρτησίας ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Ονοματεπώνυμο Δημήτριος Σακκής Επικοινωνία Τηλ.: 24210 74765, Fax: 24210 74765, e-mail:dsakkis@uth.gr Βαθμίδα Πρωτοβάθμιος καθηγητής ΠΤΠΕ, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Γνωστικό αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

airetos.gr Άρθρο 129 Α του ν.3852/2010: Με το σταυρό προτίμησης ο εκλογέας εκφράζει την προτίμησή του Αριθμός εδρών εκλογικής περιφέρειας

airetos.gr Άρθρο 129 Α του ν.3852/2010: Με το σταυρό προτίμησης ο εκλογέας εκφράζει την προτίμησή του Αριθμός εδρών εκλογικής περιφέρειας airetos.gr Άρθρο 129 Α του ν.3852/2010: Με το σταυρό προτίμησης ο εκλογέας εκφράζει την προτίμησή του Αριθμός εδρών εκλογικής περιφέρειας Μέγιστος αριθμός επιτρεπόμενων σταυρών προτίμησης προς έναν (1)

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα Περιφερειακής Κατανοµής της Ετήσιας Τουριστικής απάνης

Έρευνα Περιφερειακής Κατανοµής της Ετήσιας Τουριστικής απάνης Έρευνα Περιφερειακής Κατανοµής της Ετήσιας Τουριστικής απάνης Πίνακας 1:Πλήθος αποκρινόμενων ανά περιφέρεια - Σεπτέμβριος 2013 Περιφέρεια Αποκρινόμενοι Παρατηρήσεις - Θράκη >100 - Κεντρική >100 -

Διαβάστε περισσότερα

Τι σημαίνει ο όρος «βυζαντινόν»;

Τι σημαίνει ο όρος «βυζαντινόν»; Τι σημαίνει ο όρος «βυζαντινόν»; Ο όρος«βυζαντινόν» αναφέρεται στο Μεσαιωνικό κράτος που εδιοικείτο από την Κωνσταντινούπολη, τη μεγάλη πόλη των ακτών του Βοσπόρου. Οι ιστορικοί χρησιμοποιούν τον όρο αυτόν

Διαβάστε περισσότερα

ΞΕΦΥΛΛΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΦΥΤΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ. Φυτολόγιο ΜΑΙΟΣ 2013

ΞΕΦΥΛΛΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΦΥΤΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ. Φυτολόγιο ΜΑΙΟΣ 2013 Φυτολόγιο ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: «Ξεφυλλίζοντας το φυτολόγιο του Αρχαιολογικού Μουσείου Ιωαννίνων» ΚΟΙΝΟ: Νηπιαγωγείο ΧΩΡΟΣ ΙΕΞΑΓΩΓΗΣ: Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων ΙΑΡΚΕΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: 60 λεπτά ΑΡΙΘΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 1Ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΛΙΜΟΥ «ΘΟΥΚΥΔΙΔΕΙΟ» ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2012-2013 ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΑ ΧΩΡΙΑ ΣΙΚΕΛΙΑ Παρασκευή 12/04/2013 : ΑΘΗΝΑ ΠΑΤΡΑ ΕΝ ΠΛΩ Αναχώρηση για Πάτρα. Σάββατο 13/04/2013 : ΜΠΑΡΙ METAΠΟΝΤΙΟ - TONAΡΕΛΛΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΤΑ: α. Γιατί μετακινούνταν οι άνθρωποι της Κύπρου κατά την Αρχαϊκή Εποχή; Ποιοι μετακινούνταν; Πού μετακινούνταν; Πώς μετακινούνταν;

ΚΑΡΤΑ: α. Γιατί μετακινούνταν οι άνθρωποι της Κύπρου κατά την Αρχαϊκή Εποχή; Ποιοι μετακινούνταν; Πού μετακινούνταν; Πώς μετακινούνταν; ΚΑΡΤΑ: α Πηγή 1: Κείμενο αρχαιολόγου Χιλιάδες ειδώλια, μικρά και μεγάλα, βρέθηκαν σε διάφορα ιερά της Κύπρου. Οι προσκυνητές αφιέρωναν τα ειδώλια στους θεούς και τις θέες τους. Πολλοί άνθρωποι όπως αγρότες,

Διαβάστε περισσότερα

Διδασκαλία σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα

Διδασκαλία σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Όνομα: ΝΕΛΛΗ ΜΑΡΔΑ Επάγγελμα: Αρχιτέκτων Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΣΠΟΥΔΕΣ Πτυχίο Αρχιτεκτονικής Ε.Μ.Π. 1972-1977 M.Sc. in Architecture, U.C.L. Bartlett School of Architecture, 1984-5. Ph.D. in

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ goo ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ 1: Βασικά μεγέθη ταξιδιωτικών εισπράξεων Ιανουάριος-Δεκέμβριος (%) Μεταβολή 2017 (%) Μεταβολή 2018 (%) Μεταβολή Εισπράξεις (εκατ.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1: Βασικά μεγέθη ταξιδιωτικών εισπράξεων Ιανουάριος-Δεκέμβριος (%) Μεταβολή 2017 (%) Μεταβολή 2018 (%) Μεταβολή Εισπράξεις (εκατ. ΠΙΝΑΚΑΣ 1: Βασικά μεγέθη ταξιδιωτικών εισπράξεων Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2015 2016 (%) Μεταβολή 2017 (%) Μεταβολή 2018 (%) Μεταβολή Εισπράξεις (εκατ. ευρώ) 14.125,8 13.206,8-6,5 14.630,1 10,8 16.085,8 10,0

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΩΝ

ΕΡΕΥΝΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΩΝ ΕΡΕΥΝΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΩΝ alco THE PULSE OF SOCIETY ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ: ΕΝΤΟΛΕΑΣ: ΤΥΠΟΣ: ΔΕΙΓΜΑ: ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ: ΧΡΟΝΟΣ: ALCO Ε.Ο.Τ. ΠΟΣΟΤΙΚΗ (ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ) 1.500

Διαβάστε περισσότερα

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ [www.philosophical-research.org] ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ. Μελέτη Ελληνισμού

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ [www.philosophical-research.org] ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ. Μελέτη Ελληνισμού ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ [www.philosophical-research.org] ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Λ. ΠΙΕΡΡΗΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΖ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2013-2014 Μελέτη Ελληνισμού Ιδέα 5ης Χωρολογικής Εκδρομής: Ολυμπία

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΚΤΙΚΑ ΜΕΛΗ ΕΚΛΕΚΤΟΡΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

ΤΑΚΤΙΚΑ ΜΕΛΗ ΕΚΛΕΚΤΟΡΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Ταχ. Δ/νση: Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου Aθήνα, 11/4/2017 Τηλέφωνο: 210-7277910 Αρ. Πρωτ. 366 Πληροφορίες: Μαρία - Άννα Σανταμούρη Προς: Tα μέλη του

Διαβάστε περισσότερα