1. Γ Ε Ν Ι Κ Ε Σ Α Ρ Χ Ε Σ

Transcript

1 15 1. Γ Ε Ν Ι Κ Ε Σ Α Ρ Χ Ε Σ 6/2011 (Πρόεδρος: Ελένη Διονυσοπούλου, Πρόεδρος Εφετών). (Δικαστές: Στεφανία Καρατζά, Ελένη Κοτσομύτη-Εισηγήτρια, Εφέτες). (Δικηγόροι: Κωνσταντίνος Σκαλιώτης, Χριστόφορος Σαράκης). Ευθύνη του ελληνικού δημοσίου και των ν.π.δ.δ. για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων τους. Άρνηση του δημοσίου ή των ν.π.δ.δ. να προσλάβουν σε δημόσια θέση υποψήφιο. Ακύρωση της άρνησης αυτής με απόφαση του αρμοδίου διοικητικού δικαστηρίου. Απαίτηση του δικαιωθέντος για τις αποδοχές του χρόνου που έμεινε εκτός υπηρεσίας. Υπολογισμός των αποδοχών αυτών. Παραγραφή χρηματικών αξιώσεων κατά ν.π.δ.δ. Είναι πέντε έτη (Ν.Δ. 496/1974) εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά από το ίδιο Ν.Δ., πράγμα που γίνεται στις παρ.2 και 3 του ίδιου άρθρου. Τα άρθρα 257 έως 259 ΑΚ εφαρμόζονται και για τις χρηματικές αξιώσεις κατά του νομικού προσώπου εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά. Διαδικαστικές πράξεις. Νοούνται εκείνες που κατατείνουν στην κίνηση, τη διεξαγωγή και περάτωση της δίκης όπως π.χ. ο ορισμός δικασίμου, η κατάθεση της κλήσης, (χωρίς να απαιτείται και η κοινοποίησή της), η κοινοποίηση της κλήσης για συζήτηση, ο προσδιορισμός της έφεσης, η εξέταση μάρτυρα, η εκφώνηση της υπόθεσης από το πινάκιο και η αναβολή της συζήτησης αυτής, η άσκηση ενδίκων μέσων, όπως και κάθε άλλη, έστω και άκυρη, υπαρκτή όμως διαδικαστική ενέργεια των διαδίκων ή του Δικαστηρίου. Η πενταετής παραγραφή του άρθρου 48 του ΝΔ 496/1974 εφαρμόζεται μόνον, όταν για να θεμελιωθεί η διωκόμενη αξίωση του υπαλλήλου απαιτείται, να προηγηθεί έκδοση πράξεως του αρμοδίου οργάνου των ν.π.δ.δ. οπότε η παρά το νόμο παράλειψη της εκδόσεώς της συνιστά αδικοπραξία, η από την οποία αξίωση αποζημίωσης υπόκειται στην πενταετή παραγραφή και δεν αποτελεί ευθεία από καθυστερούμενες αποδοχές αξίωση που υπόκειται στην διετή παραγραφή του άρθρου 48 παρ. του άνω νόμου. Η διετής παραγραφή αρχίζει από το τέλος του έτους κατά το οποίο γεννήθηκε η αξίωση και είναι δυνατή η δικαστική αυτής επιδίωξη (άρθρο 250 αριθ. 17, 251, 253 ΑΚ). Διακοπή παραγραφής επέρχεται και στην περίπτωση που η σχετική αγωγή εισάγεται ενώπιον αναρμόδιου δικαστηρίου, καθ ύλην η κατά τόπο, δικαστηρίου. Όλα αυτά όμως δεν εφαρμόζονται αν η αγωγή εισαχθεί σε δικαστήριο που στερείται δικαιοδοσίας οπότε η αγωγή απορρίπτεται. Εξαίρεση με την παρ.4 του άρθρου 9 του ν.1649/1986 που έχει πάγιο χαρακτήρα και δεν καταλαμβάνει μόνο τις περιπτώσεις που κατά την θέση της σε ισχύ ( ) είχε ασκηθεί ήδη το ένδικο βοήθημα και εφόσον είχε τηρηθεί η δίμηνη προθεσμία που προβλέπεται. Περιστατικά. Διακοπή παραγραφής. Επειδή, στο άρθρο 105 ΕισΝΑΚ ορίζεται ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού

2 16 ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ συμφέροντος», στο δε άρθρο 106 του ιδίου νόμου ορίζεται ότι: «Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων, των κοινοτήτων ή άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους». Από τη διάταξη που προπαρατέθηκε (105 ΕισΝΑΚ) συνάγεται ότι για τη θεμελίωση της ευθύνης του Δημοσίου προς αποζημίωση απαιτείται, μεταξύ άλλων, η πράξη, παράλειψη ή υλική ενέργεια των οργάνων του να είναι παράνομη, η δε αποζημίωση περιλαμβάνει την αποκατάσταση της θετικής και αποθετικής ζημίας του ζημιωθέντος, δηλαδή τόσο της ζημίας την οποία υπέστη η υπάρχουσα, πριν από την παράνομη πράξη ή παράλειψη των οργάνων του Ελληνικού Δημοσίου περιουσία του ζημιωθέντος, όσο και εκείνης που υπέστη ο ίδιος με τη στέρηση, λόγω της παρανομίας, παροχών, τις οποίες μετά πιθανότητας κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων ή τις ειδικές περιστάσεις θα αποκόμιζε, αν δεν είχε χωρήσει η παράνομη πράξη ή παράλειψη των Οργάνων του Ελληνικού Δημοσίου (ΣτΕ 2171/2000, 3303/2001, 2431/2004 κ.α). Ειδικότερα, από τα πιο πάνω, παρέπεται ότι εάν το Δημόσιο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου αρνηθεί να προσλάβει σε δημόσια θέση υποψήφιο, η άρνηση αυτή ακυρωθεί στη συνέχεια με απόφαση του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου, ακολούθως δε η Διοίκηση, σε συμμόρφωση προς την ακυρωτική απόφαση διορίσει τον υποψήφιο στη θέση αυτή, ο τελευταίος δικαιούται να ζητήσει αποζημίωση για να αποκατασταθεί η ζημία που υπέστη από το ότι κατά το χρονικό διάστημα που έμεινε εκτός υπηρεσίας δεν εισέπραξε το σύνολο των αποδοχών που θα είχε εισπράξει αν είχε αναλάβει πράγματι υπηρεσία από τη ημερομηνία που όφειλε να διοριστεί (πρβλ. ΣτΕ 3630/2001). Εξάλλου, ως προς το ύψος της οφειλόμενης αποζημίωσης, πρέπει να ληφθεί υπόψη το σύνολο των ακαθάριστων (μικτών) αποδοχών που θα ελάμβανε από την ίδια θέση ο υπάλληλος, δηλαδή εκείνες στις οποίες περιλαμβάνονται και οι νόμιμες κρατήσεις, που ο εργοδότης πρέπει να παρακρατεί από τις αποδοχές του (σχ. ΑΠ 1332/2003). Κατά το άρθρο 48 παρ. 1 του ΝΔ 496/1974 «περί λογιστικού των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου», ο χρόνος παραγραφής των χρηματικών αξιώσεων κατά των ΝΠΔΔ είναι πέντε χρόνια, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά από το ίδιο ΝΔ, πράγμα που γίνεται στις παραγράφους 2 και 3 του ιδίου άρθρου. Η παραγραφή αυτή αρχίζει, σύμφωνα με το άρθρο 49 του ιδίου ΝΔ, από το τέλος του οικονομικού έτους κατά το οποίο γεννήθηκε η αξίωση και είναι δυνατή η δικαστική της επιδίωξη, ενώ, κατά το άρθρο 50 του ιδίου ΝΔ, οι περί αναστολής της παραγραφής διατάξεις των άρθρων 257 έως 259 του ΑΚ, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά, εφαρμόζονται και για τις χρηματικές αξιώσεις κατά του νομικού προσώπου, κατά δε το άρθρο 51 η παραγραφή των χρηματικών αξιώσεων κατά του νομικού προσώπου διακόπτεται και με την υποβολή της υπόθεσης στο αρμόδιο δικαστήριο ή σε διαιτητές, οπότε αρχίζει εκ νέου η παραγραφή από την τελευταία διαδικαστική πράξη των διαδίκων, του δικαστηρίου ή των διαιτητών. Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 221 παρ. 1 γ ΚΠολΔ, η έγερση της αγωγής συντελείται με την επίδοση αυτής. Ως διαδικαστικές πράξεις εννοού-

3 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ 17 νται εκείνες, που κατατείνουν στην κίνηση, τη διεξαγωγή και περάτωση της δίκης (ΑΠ 53/2002). Τέτοιες διαδικαστικές πράξεις είναι ο ορισμός δικασίμου, η κατάθεση της κλήσης, (χωρίς να απαιτείται και η κοινοποίησή της), η κοινοποίηση της κλήσης για συζήτηση, ο προσδιορισμός της έφεσης, η εξέταση μάρτυρα, η εκφώνηση της υπόθεσης από το πινάκιο και η αναβολή της συζήτησης αυτής, η άσκηση ενδίκων μέσων, όπως και κάθε άλλη, έστω και άκυρη, υπαρκτή όμως διαδικαστική ενέργεια των διαδίκων ή του Δικαστηρίου. (ΑΠ 852/2001, 1912/1999 και 511/2010). Εξάλλου, η πενταετής παραγραφή της παρ. 1 του άρθρου 48 του ως άνω Ν.Δ. εφαρμόζεται μόνον, όταν για να θεμελιωθεί η διωκόμενη αξίωση του υπαλλήλου απαιτείται να προηγηθεί έκδοση πράξεως του αρμοδίου οργάνου του ΝΠΔΔ, οπότε η παρά το νόμο παράλειψη της εκδόσεώς της συνιστά αδικοπραξία (άρθρα 105 ΕισΝΑΚ, 297, 914 ΑΚ), η από την οποία αξίωση αποζημιώσεως υπόκειται στην πενταετή παραγραφή (άρθρο 48 παρ. 1 αυτού) και δεν αποτελεί ευθεία από καθυστερούμενες αποδοχές αξίωση, που υπόκειται στην διετή παραγραφή του άρθρου 48 παρ. του άνω νόμου (Ολ. ΑΠ 1471/1977 και ΑΕΔ 9/2009). Η παραγραφή των αξιώσεων αυτών αρχίζει κατά τις γενικές διατάξεις των άρθρων 250 αριθ. 17, 251, 253 ΑΚ ελλείψει άλλης ειδικότερης νομοθετικής διακρίσεως από το τέλος του έτους κατά το οποίο γεννήθηκε η αξίωση και είναι δυνατή η δικαστική αυτών επιδίωξη. Κατά το άρθρο 261 ΑΚ διακόπτεται αυτή (παραγραφή) με την έγερση της αγωγής ή με τους άλλους τρόπους διακοπής που προβλέπονται από τα άρθρα 264 και 269 ΑΚ αρχίζει δε πάλι από την τελευταία διαδικαστική πράξη των διαδίκων ή του δικαστηρίου. Διακοπή της παραγραφής επέρχεται και στην περίπτωση που η σχετική αγωγή εισάγεται ενώπιον αναρμόδιου καθ ύλη ή κατά τόπο δικαστηρίου. Οι παραπάνω όμως περιπτώσεις διαφέρουν από εκείνη κατά την οποία με την άσκηση της αγωγής εισάγεται η υπόθεση ενώπιον δικαστηρίου στερουμένου δικαιοδοσίας προς επίλυση της διαφοράς της αναφερομένης στην ικανοποίηση της συγκεκριμένης αξιώσεως η οποία δεν επιφέρει την διακοπή της παραγραφής εφ όσον στη περίπτωση αυτή η αγωγή απορρίπτεται (άρθρα 2 και 4 ΚΠολΔ) και δεν μπορεί να γίνει λόγος περί διατηρήσεως των συνεπειών της ασκήσεως της (ΑΠ 677/1977 Νο , ΑΠ 566/80 ΝοΒ ). Εξαίρεση από τον πιο πάνω κανόνα εισάγει η διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 9 του νόμου 1649/1986 που έχει πάγιο χαρακτήρα και δεν καταλαμβάνει μόνο τις περιπτώσεις που κατά την θέση της σε ισχύ ( ) είχε ήδη ασκηθεί ένδικο βοήθημα. Με αυτή τη διάταξη ορίζεται ότι αν ένδικο βοήθημα απορριφθεί τελεσιδίκως για έλλειψη δικαιοδοσίας του δικαστηρίου, εν όψει των ρυθμίσεων του ν. 1406/83, το αντίστοιχο ένδικο βοήθημα που προβλέπει ο νόμος εφ όσον ασκηθεί ενώπιον του κατά δικαιοδοσία αρμοδίου δικαστηρίου μέσα σε ανατρεπτική προθεσμία δύο μηνών από την επίδοση της τελεσιδίκου απορριπτικής αποφάσεως στον ενδιαφερόμενο, λογίζεται ως προς όλες τις έννομες συνέπειες ότι ασκήθηκε κατά τον χρόνο της ασκήσεως εκείνου που απορρίφθηκε (ΑΠ 220/1996 ΕΕΔ 197, 99Επ. ΣτΕ Ολομ. (πλψ) 3845/1997 ΕλλΔνη 1997, 1927 επ.). Αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Με την υπ

4 18 ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ αριθμ. Ααβ/39123/ απόφαση του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, κατόπιν της υπ αριθμ. 91/ πράξεως της Τριμελούς εξ Υπουργών Επιτροπής του άρθρου 2 παρ. 1 της ΠΥΣ 55/1998 για την πρόσληψη προσωπικού με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, για την υλοποίηση της πρώτης φάσης του προγράμματος «ΨΥΧΑΡΓΩΣ» που εγκρίθηκε στο πλαίσιο του ΕΠ «Καταπολέμηση του Αποκλεισμού από την αγορά εργασίας», σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2190/1994, που προκηρύχθηκαν σύμφωνα με τις υπ αριθμ. πρωτ. 9748/ και 4493/2000 ανακοινώσεις του εναγομένου-εκκαλούντος Γενικού Νομαρχιακού Νοσοκομείου Μεσολογγίου «Χ.» προβλεπόταν η κάλυψη των προκηρυσσομένων θέσεων, μεταξύ των οποίων και θέσεων στην κατηγορία ΔΕ Νοσοκόμων και ΔΕ ειδικότητας χειροτεχνίας. Με τις παραπάνω ανακοινώσεις του εναγομένου νοσοκομείου, που είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, ανακοινώθηκε η πρόσληψη από αυτό, ως εργοδότη, με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένης και δη ετήσιας (12μηνης) διάρκειας, μεταξύ άλλων και των ακόλουθων εργαζομένων: Α) 4 ατόμων στον κλάδο ΔΕ Νοσοκόμων και συγκεκριμένα 1 ατόμου της Α κατηγορίας υποψηφίων, ήτοι εκείνων που έχουν ανήλικο τέκνο, 1 ατόμου της Β κατηγορίας υποψηφίων, ήτοι των υποψηφίων ηλικίας μέχρι 25 ετών, που είναι τέκνα πολύτεκνων οικογενειών, 1 ατόμου της Γ κατηγορίας υποψηφίων, ήτοι εκείνων που συνοικούν με συγγενείς που παρουσιάζουν ποσοστό αναπηρίας 67% και 1 ατόμου της Δ κατηγορίας υποψηφίων, ήτοι εκείνων που έχουν ηλικία ετών και Β) 1 ατόμου στον κλάδο ΔΕ Χειροτεχνίας. Η πρώτη ενάγουσα, υπέβαλε μέσα στη νόμιμη προθεσμία την υπ αριθμ. πρωτ / αίτησή της για την κατάληψη μιας θέσεως στον κλάδο ΔΕ Νοσοκόμων της Β κατηγορίας των υποψηφίων, μαζί με όλα τα απαιτούμενο από το νόμο και την προκήρυξη δικαιολογητικά, ήτοι μεταξύ άλλων και βεβαίωση της πολυτεκνικής ιδιότητάς της, κάρτα ανεργίας, απολυτήριο πολυκλαδικού και τεχνικού λυκείου, βεβαίωση διετούς φοιτήσεως κατηγορίας ΔΕ Νοσοκόμων, άδεια ασκήσεως επαγγέλματος νοσηλευτή, αντίγραφο ταυτότητας και ποινικό μητρώο. Με τον από πίνακα αξιολόγησης, που αναμορφώθηκε με τον από όμοιο πίνακα, κατετάγησαν ως επιτυχόντες στον κλάδο ΔΕ Νοσοκόμων, 1) νομίμως, στην Α κατηγορία υποψηφίων η Γ.Ν (έτος γεννήσεως 1969), ως άνεργη μητέρα τριών ανηλίκων τέκνων, 2) παρανόμως, στη Β κατηγορία υποψηφίων η Π.Μ η οποία δεν ήταν τέκνο πολύτεκνης οικογένειας, αλλά μητέρα ανηλίκων τέκνων, ενώ παραλείφθηκε παρανόμως η πρώτη ενάγουσα αν και προερχόταν από πολύτεκνη οικογένεια και δη οικογένεια που αριθμούσε 10 τέκνα και ήταν αυτή που έπρεπε να επιλεγεί στη συγκεκριμένη θέση, επειδή η Μ.Φ που προερχόταν από πολυπληθέστερη οικογένεια δεν αποδέχθηκε την πρόσληψή της, 3) νόμιμα στην Γ κατηγορία υποψηφίων ο Σ.Β ως συνοικών με συγγενείς με ποσοστό αναπηρίας 67% και 4) νόμιμα στη Δ κατηγορία υποψηφίων η Κ.Γ ως έχουσα ηλικία ετών και ως μακροχρονίως άνεργη. Το ΑΣΕΠ με το υπ αριθμ. πρωτ. 9828/ έγγραφό του αποφάνθηκε ότι ο συγκεκριμένος πίνακας αξιολογήσεως, δεν είναι νόμιμος και ζήτησε την αναμόρφωση αυτού, επισημαίνοντας την παράνομη επιλογή της Π.Μ για τη θέση του

5 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ 19 κλάδου ΔΕ Νοσοκόμων της Β κατηγορίας υποψηφίων και την παράνομη παράλειψη από τη θέση αυτή της πρώτης ενάγουσας Μ.Γ και ζήτησε την ανάλογη αναμόρφωση του πίνακα αξιολόγησης. Το εναγόμενο με το 3/ πρακτικό συνεδρίασης του Διοικητικού του Συμβουλίου συμμορφώθηκε, ως όφειλε στο ως άνω έγγραφο του ΑΣΕΠ και αποφασίσθηκε η απόλυση της Π.Μ και η πρόσληψη της πρώτης ενάγουσας. Αλλά και το Διοικητικό Εφετείο Πατρών έκρινε παράνομη την επιλογή της Π.Μ στην πρώτη θέση της Β κατηγορίας υποψηφίων για την θέση του κλάδου ΔΕ νοσοκόμων, απορρίπτοντας με την 17/2001 απόφασή του την αίτηση της Π.Μ περί αναστολής της ως άνω αποφάσεως του ΔΣ του εναγομένου (ήδη εκκαλούντος) και με την 464/2002 αμετάκλητη απόφασή του, την αίτηση της ίδιας περί ακυρώσεως της εν λόγω απόφασης. Παρά ταύτα όμως το εναγόμενο συνέχισε να απασχολεί και μάλιστα για αόριστο χρόνο, στην παραπάνω θέση του κλάδου ΔΕ Νοσοκόμων της Β κατηγορίας, την παρανόμως προσληφθείσα Π.Μ και εργαζόμενη, αρχικώς, με σύμβαση ορισμένου χρόνου διάρκειας (ετήσιας), παρερμηνεύοντας και παραβιάζοντας το άρθρο 18 του ν. 2889/2001 (ΦΕΚ Α 37/ ) που ορίζει ότι «συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, προσωπικού που προσλήφθηκε για την υλοποίηση των προγραμμάτων... β. Επιχειρησιακού Προγράμματος «Καταπολέμηση του Αποκλεισμού από την Αγορά Εργασίας» (Υποπρόγραμμα 4 - Μέτρα 1, 2 και 3, Υποπρόγραμμα 5 - Μέτρο 5)..., το οποίο εξακολουθεί να υπηρετεί κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού, θεωρούνται ότι ουδέποτε έληξαν και το προσωπικό αυτό κατατάσσεται σε κενές οργανικές θέσεις του φορέα απασχόλησης, με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου. Εάν δεν υφίστανται κενές θέσεις, η κατάταξη γίνεται σε προσωρινές θέσεις αντίστοιχης ειδικότητας, που συνιστώνται με την απόφαση κατάταξης και καταργούνται με την καθ οιονδήποτε τρόπο αποχώρηση του εργαζόμενου από την υπηρεσία. Προϋπόθεση για την παραπάνω κατάταξη αποτελεί η συνέχιση, από το οικείο νοσηλευτικό ίδρυμα, της δραστηριότητας παροχής υπηρεσιών υγείας, που ανέπτυξε το σχετικό πρόγραμμα.». Και τούτο διότι, κατά την αληθή έννοια του άρθρου αυτού, η προβλεπόμενη απ αυτό μετατροπή των εργασιακών συμβάσεων ιδιωτικού δικαίου από ορισμένου σε αορίστου χρόνου ισχύει υπέρ εκείνων που έχουν συνάψει νόμιμα τις εργασιακές συμβάσεις ορισμένου χρόνου ή που θα έπρεπε κατά το νόμο να τις έχουν συνάψει και οι ρυθμίσεις του δεν συνεπάγονται τη νομιμοποίηση προσλήψεων, οι οποίες, κατά την ενάσκηση, εκ μέρους του ΑΣΕΠ της προβλεπόμενης δυνάμει της διατάξεως της παρ. 20 του άρθρου 21 του ν. 2190/1994 (άρθρο 5 παρ. 8 του ν. 2527/1997) αρμοδιότητας, κρίνονται ως αντικείμενες προς τις διέπουσες αυτές ουσιαστικές ρυθμίσεις του άρθρου 21 του ν. 2190/1994, όπως εν προκειμένω η πρόσληψη της Π.Μ, ούτε αίρουν την επιβαλλόμενη δυνάμει της αυτής διατάξεως υποχρέωση εφαρμογής των σχετικών εντολών του ΑΣΕΠ εκ μέρους του ενεργούντος τις προσλήψεις αυτές φορέως, η οποία ως απόρροια της συγκεκριμένης διατάξεως δεν υπόκειται στη διακριτική ευχέρεια αυτού. Στην προκειμένη περίπτωση η ετήσια διάρκεια του προγράμματος «ΨΥ-

6 20 ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΧΑΡΓΩΣ» παρατάθηκε με την Β φάση του (έτη ) και οι σχετικές δραστηριότητες του εναγομένου νοσοκομείου συνεχίζονται μέχρι σήμερα με την σύσταση μονάδων ψυχικής υγείας Αιτωλοακαρνανίας του κέντρου ημέρας αυτισμού στο Μεσολόγγι, του ξενώνα «Γ.» του εναγομένου και τριών προστατευμένων διαμερισμάτων του εναγομένου (βλ. την υπ αριθμ. Υ5β/Γ.Π.οικ απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ΦΕΚ Α1487/2007). Το εναγόμενο, επειδή κατά τον χρόνο δημοσιεύσεως στις του ν. 2889/2001 (ΦΕΚ Α 37/ ), είχε προσλάβει και απασχολούσε (παρανόμως για τους λόγους που αναφέρθηκαν παραπάνω) με σύμβαση ετήσιας διάρκειας την Π.Μ, με την λήξη αυτής, συνέχισε να την απασχολεί για αόριστο χρόνο, θεωρώντας ότι αυτή ενέπιπτε στην ως άνω διάταξη του άρθρου 18 του ν. 2889/2001. Αποτέλεσμα των παραπάνω υπαίτιων και παράνομων ενεργειών και παραλείψεων (αμελειών) των οργάνων του εναγομένου νπδδ (Νοσοκομείου Μεσολογγίου) και δη των μελών του ΔΣ αυτού και της Επιτροπής που συνέταξε τον πίνακα αξιολόγησης των υποψηφίων και στην συνέχεια δεν απέλυσε την Π.Μ και στην θέση αυτής δεν προσέλαβε την πρώτη ενάγουσα, ήταν, η τελευταία να υποστεί αποθετική περιουσιακή ζημία συνισταμένη στην στέρηση των μηνιαίων αποδοχών που θα ελάμβανε αυτή κατά το χρονικό διάστημα από έως με πιθανότητα και κατά την συνήθη πορεία των πραγμάτων, εάν δεν είχε λάβει χώρα η σε βάρος της αδικοπραξία των οργάνων του εναγομένου, εάν δηλαδή είχε προσληφθεί αυτή αντί της Π.Μ στην παραπάνω θέση του κλάδου ΔΕ Νοσοκόμων της Β κατηγορίας υποψηφίων με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου αρχικά και κατόπιν αορίστου χρόνου. Οι μηνιαίες αποδοχές που απώλεσε η πρώτη ενάγουσα ανέρχονται σε 774,50 ευρώ και συνολικώς τα διαφυγόντα κέρδη της πρώτης ενάγουσας από έως δηλαδή για 93 μήνες (80 μήνες στους οποίους προστίθενται και 13 μήνες που αντιστοιχούν σε δύο μήνες ετησίως λόγω των προσαυξήσεων των δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα και του επιδόματος άδειας για έξι έτη από 2001 έως 2006 και σε 1 μήνα για το 2000) ανέρχονται σε ευρώ. Η δεύτερη ενάγουσα, υπέβαλε μέσα στη νόμιμη προθεσμία την υπ αριθμ. πρωτ. 5721/ αίτησή της για την κατάληψη της μιας θέσεως στον κλάδο ΔΕ Χειροτεχνίας, μαζί με όλα τα απαιτούμενο από το νόμο και την προκήρυξη δικαιολογητικά, ήτοι βεβαίωση του Ι.Α, απ την οποία προέκυπτε ότι ολοκλήρωσε με επιτυχία το πρόγραμμα κατάρτισης των 4 εξαμήνων για την ειδικότητα «Τεχνικός Διακοσμητής», μετά από την εγγραφή της ως αποφοίτου από το ΤΕΛ, τομέα εφαρμοσμένων τεχνών του τμήματος διακοσμητών το απολυτήριό της από το 2 ΤΕΛ Αγρινίου, βεβαιώσεις περί παρακολουθήσεως εκ μέρους της σεμιναρίων με θέματα «η ψυχολογία του χρώματος», «χρώμα στη διαφήμιση», «χρώμα στη γραφιστική», «Το ιντερνέτ στις βάσεις δεδομένων», «τα λογιστικά φύλλα σε WINDOWS» καθώς και πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης. Με τον από πίνακα αξιολόγησης, που αναμορφώθηκε με τον από όμοιο πίνακα, κατετάγη ως επιτυχούσα (πρώτη) στη μοναδική θέση του κλάδου ΔΕ Χειροτεχνίας η Α.Σ παράνομα, διότι εστερείτο του κύριου τυπικού προσόντος κατά το νόμο και την προκήρυξη, αφού διέθετε μόνο

7 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ 21 α) εμπειρία στον κλάδο χειροτεχνίας, έχουσα εργασθεί από τις έως στο Τμήμα Χειροτεχνίας του κέντρου «Ο Π.» Ναυπάκτου, σύμφωνα με την από βεβαίωση του Κέντρου Εκπαίδευσης και Μέριμνας οικογένειας και παιδιού και β) πτυχίο σχεδιαστών δομικών έργων Μέσης Δημόσιας Σχολής Εργοδηγών Ναυπάκτου, που είναι άσχετο με την ειδικότητα του κλάδου ΔΕ Χειροτεχνίας. Η δεύτερη ενάγουσα κατετάγη δεύτερη επιλαχούσα (τρίτη) και έτσι παραλείφθηκε από την επίδικη θέση ΔΕ Χειροτεχνίας παράνομα, αν και διέθετε το κύριο τυπικό προσόν κατά το νόμο και την προκήρυξη αφού κατείχε και είχε εμπρόθεσμα προσκομίσει τα παραπάνω πτυχία της (από το ΙΚΕ ΑΚΜΗ και από το 2 ΤΕΛ Αγρινίου). Το ΑΣΕΠ με το υπ αριθμ. πρωτ / έγγραφό του αποφάνθηκε ότι ο συγκεκριμένος πίνακας αξιολογήσεως, δεν είναι νόμιμος και ζήτησε την αναμόρφωση αυτού, επισημαίνοντας την παράνομη επιλογή της Α.Σ για τη μοναδική θέση του κλάδου ΔΕ Χειροτεχνίας και την παράνομη παράλειψη από τη θέση αυτή της δεύτερης ενάγουσας και ζήτησε την ανάλογη αναμόρφωση του πίνακα αξιολόγησης. Το εναγόμενο με το 2/ πρακτικό συνεδρίασης του Διοικητικού του Συμβουλίου συμμορφώθηκε, ως όφειλε, κατ άρθρο 21 παρ. 20 του ν. 2190/1994, στο ως άνω έγγραφο του ΑΣΕΠ και αποφασίσθηκε η απόλυση της Α.Σ. και η πρόσληψη της δεύτερης ενάγουσας. Αλλά και το Διοικητικό Εφετείο Πατρών, ενώ αρχικά δέχθηκε με την 7/2001 απόφασή του την αίτηση περί αναστολής της ως άνω αποφάσεως του ΔΣ του εναγομένου της Α.Σ, εν τέλει έκρινε παράνομη την επιλογή αυτής για την μοναδική θέση του κλάδου ΔΕ Χειροτεχνίας, απορρίπτοντας με την 517/2001 απόφασή του την αίτησή της περί ακυρώσεως της εν λόγω απόφασης. Εν τούτοις όμως το εναγόμενο και παρά την έκδοση της 517/2001 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Πατρών, συνέχισε να απασχολεί και μάλιστα για αόριστο χρόνο, στην παραπάνω θέση του κλάδου ΔΕ Χειροτεχνίας και δη σε προσωρινή θέση στον ξενώνα «Γ.», την παρανόμως προσληφθείσα Α.Σ. και εργαζόμενη με σύμβαση ορισμένου χρόνου διάρκειας (ετήσιας), παρερμηνεύοντας και παραβιάζοντας το άρθρο 18 του ν. 2889/2001 (ΦΕΚ Α 37/ ), όπως έπραξε και στην περίπτωση της πρώτης ενάγουσας που αναφέρθηκε παραπάνω, επειδή κατά τον χρόνο δημοσιεύσεως στις του ως άνω νόμου, είχε προσλάβει παρανόμως και απασχολούσε με σύμβαση ετήσιας διάρκειας την Α.Σ και με την λήξη της συνέχισε να την απασχολεί για αόριστο χρόνο, θεωρώντας ότι αυτή ενέπιπτε στην ως άνω διάταξη του άρθρου 18 του ν. 2889/2001. Ενόψει των παραπάνω, το Δικαστήριο κρίνει ότι υφίσταται εν προκειμένω ευθύνη του εκκαλούντος κατ άρθρο 105 του Εισ. Ν.Α.Κ. εξ αιτίας των προαναφερθεισών υπαίτιων και παράνομων ενεργειών και παραλείψεων (αμελειών) των οργάνων του και δη των μελών του ΔΣ αυτού και της Επιτροπής που συνέταξε τον πίνακα αξιολόγησης των υποψηφίων και ότι αυτό οφείλει να αποκαταστήσει τη ζημία που υπέστη η δεύτερη εφεσίβλητη από την πιο πάνω αιτία, η οποία συνίσταται στο σύνολο των αποδοχών που θα είχε εισπράξει (μέχρι την άσκηση της αγωγής) αν δεν είχαν μεσολαβήσει οι πιο πάνω παράνομες ενέργειες των οργάνων του εκκαλούντος και είχε πράγματι αναλάβει υπηρεσία από την ημερομηνία που όφειλε να διορισθεί, αντί της

8 22 Α.Σ, στην θέση του κλάδου ΔΕ Χειροτεχνίας με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου αρχικά και κατόπιν αορίστου χρόνου. Οι μηνιαίες αποδοχές που απώλεσε η δεύτερη ενάγουσα ανέρχονται σε 774,50 ευρώ και συνολικώς τα διαφυγόντα κέρδη αυτής από έως δηλαδή για 86 μήνες (75 μήνες στους οποίους προστίθενται και 11 μήνες που αντιστοιχούν σε δύο μήνες ετησίως λόγω των προσαυξήσεων των δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα και του επιδόματος άδειας), ανέρχονται σε ευρώ. Περαιτέρω, η πενταετής παραγραφή που ισχύει εν προκειμένω για τις παραπάνω επίδικες χρηματικές αξιώσεις αποζημιώσεως των εναγουσών, ως προερχόμενες από αδικοπραξία των οργάνων του εναγομένου νπδδ (νοσοκομείου Μεσολογγίου), που γεννήθηκαν και κατέστησαν δικαστικώς επιδιώξιμες μέσα στο έτος 2000, άρχισε την Η πενταετής παραγραφή των απαιτήσεων αυτών διακόπηκε την , όταν οι ενάγουσες κατέθεσαν στην Γραμματεία του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Μεσολογγίου τις δύο αντίστοιχες προηγούμενες αγωγές τους κατά του εναγομένου νπδδ (νοσοκομείου Μεσολογγίου), πλην όμως η διακοπή αυτή της παραγραφής ματαιώθηκε με την έκδοση στις των υπ αριθμ. 104/2006 και 105/2006 αποφάσεων του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Μεσολογγίου, που απέρριψαν τις αγωγές αυτές ως απαράδεκτες ελλείψει δικαιοδοσίας των διοικητικών δικαστηρίων. Όμως οι ενάγουσες στις , δηλαδή εντός δύο μηνών από την δημοσίευση των ως άνω αποφάσεων του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Μεσολογγίου και πριν αυτές καταστούν ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ τελεσίδικες, άσκησαν την κρινόμενη με αριθμ. καταθέσεως ΤΜ/268/ αγωγή ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου την οποία κατέθεσαν στην γραμματεία του στις και επέδωσαν αυθημερόν στο εναγόμενο νπδδ (9064/ έκθεση επιδόσεως του δικ. επιμελητή στο Πρωτοδικείο Μεσολογγίου Κ.Κ). Με την ενέργεια αυτή των εναγουσών (άσκηση της κρινόμενης αγωγής στις ), αναβίωσε η από διακοπή της πενταετούς παραγραφής των επιδίκων αξιώσεων του έτους 2000 κατά του εναγομένου που είχε επέλθει με την άσκηση των δύο προηγουμένων αγωγών ενώπιον του Τριμ. Δισικ. Πρωτ. Μεσολογγίου, σύμφωνα με την προηγηθείσα νομική σκέψη. Αποτέλεσμα της αναβιώσεως της διακοπής εκείνης της παραγραφής είναι, η νέα μετά την διακοπή, πενταετής παραγραφή των επίδικων χρηματικών αξιώσεων των εναγουσών του έτους 2000, να αρχίσει την και να μην συμπληρωθεί εν επιδικία, δεδομένου ότι η επόμενη διαδικαστική πράξη επί της υποθέσεως αυτής ήταν η εκφώνησή της από τα πινάκια του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου στις και η αναβολή της για την δικάσιμο της , οπότε διακόπηκε η παραγραφή εκείνη και άρχισε νέα πενταετής παραγραφή στις Επομένως, πρέπει ν απορριφθεί ως αβάσιμη η ένσταση παραγραφής, την οποία παραδεκτώς πρότεινε στο πρωτοβάθμιο Δικαστήριο το εκκαλούν και ήδη επαναφέρει με σχετικό λόγο έφεσης, κατά αποδοχή της αντένστασης της διακοπής αυτής που πρόβαλαν νομότυπα στο πρωτοβάθμιο Δικαστήριο οι ενάγουσες, όπως έκρινε τούτο (πρωτοβάθμιο Δικαστήριο) κατ ορθή εφαρμογή του νόμου και εκτίμηση των αποδείξεων).

9 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ 23 11/2011 (Πρόεδρος: Ελένη Διονυσοπούλου, Πρόεδρος Εφετών). (Δικαστές: Στεφανία Καρατζά, Ελένη Κατσούλη-Εισηγήτρια, Εφέτες). (Δικηγόροι: Άγγελος Αγγελόπουλος, Ιωάννης Κόττας). Σωματείο. Αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου. Αν και δεν υπάρχει σχετική διάταξη, οι αποφάσεις αυτές προσβάλλονται ενώπιον του Μον. Πρωτοδικείου. Λήψη αποφάσεων για τη κατανομή των αξιωμάτων του σωματείου(ταμίας, αντιπρόεδρος κλπ). Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει ανακατανομή των αξιωμάτων μεταξύ των μελών του ΔΣ κατά τη διάρκεια της θητείας του. Πάντως η ανακατανομή αυτή δεν προϋποθέτει για το κύρος της τη ρητή καταστατική πρόβλεψη της. Μολονότι, έχει υποστηριχθεί η άποψη ότι οι αποφάσεις των διοικητικών συμβουλίων σωματείων, ελλείψει ειδικής νομοθετικής προβλέψεως, δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο δικαστικού ελέγχου και προσβάλλονται ενώπιον της γενικής συνελεύσεως, εκτός αν ο νόμος ορίζει διαφορετικά (βλ. Λ.Ντάσιος, Εργατικό Δικονομικό Δίκαιο Β/1 1983, παρ. 43, Γ.Κατράς, Συνδικαλιστικές Οργανώσεις, εκδ.1983, παρ.73), εν τούτοις ορθότερη και κρατούσα στη νομολογία είναι η άποψη ότι και οι αποφάσεις του οργάνου αυτού υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο και μπορούν, εάν συντρέχουν νόμιμοι λόγοι, να ακυρωθούν κατόπιν (διαπλαστικής) αγωγής ενώπιον του μονομελούς πρωτοδικείου, με ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 101 ΑΚ και τυχόν ειδικών ρυθμίσεων (βλ.εφ.αθ 1536/2009 Ελλ.Δνη , Εφ.Αθ. 9080/2006 ΔΕΕ , Εφ.Θεσ 2920/2001 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Εξάλλου, σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ.1 του Ν. 1712/1987 Εκσυγχρονισμός Οργανώσεων Εμπόρων-Βιοτεχνών κτλ. «Τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου εκλέγονται από τη γενική συνέλευση. Το διοικητικό συμβούλιο συγκροτείται σε σώμα όπως ορίζει το καταστατικό. Οι ιδιότητες του προέδρου, αντιπροέδρου, γενικού γραμματέα και ταμία δεν επιτρέπεται να συμπέσουν στο ίδιο πρόσωπο ή συγγενείς πρώτου ή δευτέρου βαθμού. Το διοικητικό συμβούλιο και το προεδρείο βρίσκεται σε απαρτία, όταν είναι παρόντα τα μισά συν ένα μέλη τους και οι αποφάσεις τους λαμβάνονται με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών». Σύμφωνα με την άνω διάταξη, μετά την ολοκλήρωση της εκλογής των μελών του ΔΣ που γίνεται με την ανακοίνωση των σχετικών αποτελεσμάτων από την εφορευτική επιτροπή και την επικύρωση τους από αυτήν, ακολουθεί η μέσα σε εύλογο χρόνο, που συνήθως ορίζεται από το καταστατικό, συγκρότηση του ΔΣ σε σώμα και η κατανομή μεταξύ των μελών του των διαφόρων αξιωμάτων. Η κατανομή των διαφόρων αξιωμάτων (προέδρου, αντιπροέδρου κ.λ.π.) γίνεται κατά κανόνα, με αλλεπάλληλες διαδοχικές μυστικές ψηφοφορίες, κατά τις οποίες εκλέγεται στο αντίστοιχο αξίωμα εκείνο από τα μέλη που συγκέντρωσε τη σχετική πλειοψηφία των ψήφων. Αν κανείς δεν συγκέντρωσε την πλειοψηφία αυτή, τότε, κατά κανόνα, επαναλαμβάνεται η ψηφοφορία μεταξύ των δύο πρώτων σε ψήφους και σε περίπτωση ισοψηφίας, γίνεται, συνήθως, κλήρωση, εφόσον τούτο προβλέπεται από το καταστατικό.

10 24 Τα διάφορα αξιώματα των μελών του ΔΣ δεν επιτρέπεται να συμπέσουν στο ίδιο πρόσωπο. Το καταστατικό του σωματείου μπορεί να προβλέπει ανακατανομή των αξιωμάτων μεταξύ των μελών του ΔΣ κατά τη διάρκεια της θητείας του. Πάντως η κατανομή των αξιωμάτων της θητείας του δεν προϋποθέτει για το κύρος της τη ρητή καταστατική πρόβλεψη της. Σε κάθε περίπτωση όμως, για να ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ αποφασισθεί εγκύρως αυτή, θα πρέπει ως θέμα να αναγράφεται στην πρόσκληση που απευθύνεται προς τα μέλη του ΔΣ για να λάβουν μέρος στην οικεία συνεδρίαση του, εκτός εάν κατ αυτήν παρίστανται όλα τα μέλη του και δεν προβάλλουν αντίρρηση για τη συζήτηση του συγκεκριμένου θέματος (βλ. Σ.Βλαστός Αστικά Σωματεία, Συνδικαλιστικές και Εργοδοτικές Οργανώσεις, εκδ. γ, σελ 293, 295). 14/2011 (Πρόεδρος: Ελένη Διονυσοπούλου, Πρόεδρος Εφετών). (Δικαστές: Στεφανία Καρατζά, Τρανή Κυριακίδου-Εισηγήτρια, Εφέτες). (Δικηγόροι: Ιωάννης Κόττας, Γεώργιος Μάρκου). Προσωπικότητα. Προστασία. Ο ν.2742/1997 που συμπληρώνει τις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος και του άρθρου 57 ΑΚ. Καταθέσεις σε Τράπεζες. Είναι απόρρητες, έστω και αν δεν είναι σε χρήμα. Περιστατικά για αποκάλυψη από υπάλληλο τράπεζας σε τρίτο ιδιώτη για ζητήματα χρηματικών καταθέσεων. Ο Ν. 2472/1997 «Προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα», όπως υπογραμμίζεται στην εισηγητική έκθεση του, θεσπίστηκε σε εκπλήρωση υποχρέωσης του κοινού νομοθέτη η οποία απορρέει από τις διατάξεις «του άρθρου 9, αλλά και των άρθρων 2 παρ.1, 5 παρ.1 και 19 του Συντάγματος, οι οποίες ανάγουν την προστασία της αξίας του ανθρώπου σε πρωταρχική υποχρέωση της πολιτείας, προστατεύουν την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας του και διασφαλίζουν την ιδιωτική και οικογενειακή του ζωή, καθώς και το απόρρητο των επικοινωνιών του». Παράλληλα, όμως, η θέσπιση των ρυθμίσεων του νόμου τούτου ήταν επιβεβλημένη και ενόψει των προβλεπόμενων στην Οδηγία 95/46/ΕΚ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Οκτωβρίου 1995 «για προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών». Η Οδηγία αυτή, όπως προκύπτει από το προοίμιο της, αποβλέπει στην εναρμόνιση των νομοθεσιών των κρατών μελών, ώστε με την εγκαθίδρυση και λειτουργία της κοινοτικής εσωτερικής αγοράς να κατοχυρώνεται όχι μόνο η δυνατότητα κυκλοφορίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, αλλά και η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ατόμου. Το κεφάλαιο Α του εν λόγω Ν 2472/1997, όπως αυτός ισχύει σήμερα, (άρθρα 1-3) επιγράφεται «Γενικές Διατάξεις» οι οποίες αναφέρονται στο αντικείμενο του νόμου, τους σχετικούς ορισμούς και το πεδίο εφαρμογής του. Έτσι κατά το άρθρο 1 του νόμου τούτου, αντικείμενο αυτού είναι η θέσπιση των προϋποθέσεων για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρα-

11 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ 25 κτήρα προς προστασία των δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών των φυσικών προσώπων και ιδίως της ιδιωτικής ζωής. Στο άρθρο 2 του ίδιου νόμου ορίζεται ότι για τους σκοπούς αυτούς νοούνται, μεταξύ άλλων : Ως «δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα» κάθε πληροφορία που αναφέρεται στο υποκείμενο των δεδομένων. Ως «υποκείμενο των δεδομένων», το φυσικό πρόσωπο στο οποίο αναφέρονται τα δεδομένα και του οποίου η ταυτότητα είναι γνωστή ή μπορεί να εξακριβωθεί. Ως «επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα («επεξεργασία»), κάθε εργασία ή σειρά εργασιών που πραγματοποιείται από το Δημόσιο ή από νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου ή ένωση προσώπων ή φυσικό πρόσωπο με ή χωρίς τη βοήθεια αυτοματοποιημένων μεθόδων και εφαρμόζονται σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, όπως ( πλην άλλων) η συλλογή, η καταχώρηση, η διατήρηση ή αποθήκευση, η εξαγωγή, η χρήση, η διαβίβαση, η διάδοση ή κάθε άλλης μορφής διάθεση. Ως «τρίτος», κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, δημόσια αρχή ή υπηρεσία, ή οποιοσδήποτε άλλος οργανισμός, εκτός από το υποκείμενο των δεδομένων, τον υπεύθυνο της επεξεργασίας και τα πρόσωπα που είναι εξουσιοδοτημένα να επεξεργάζονται τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, εφόσον ενεργούν υπό την άμεση εποπτεία ή για λογαριασμό του υπευθύνου επεξεργασίας. Εξάλλου, αναφορικά με τα υπόλοιπα κεφάλαια του ίδιου νόμου, όπως αυτός ήδη ισχύει, το κεφάλαιο Β (άρθρα 4-10) θέτει τις προϋποθέσεις της θεμιτής και νόμιμης επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, το κεφάλαιο Γ (άρθρα 11-15) αναφέρεται στα δικαιώματα του υποκειμένου των δεδομένων και θεσπίζει υπέρ αυτού σημαντικές εγγυήσεις για την προάσπιση τους, το κεφάλαιο Δ (άρθρα 16-20) αναφέρεται στα κεντρικά όργανα για την εφαρμογή του νόμου αυτού, την Αρχή Προστασίας Δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, το κεφάλαιο Ε (άρθρα 21-23) προβλέπει τις κυρώσεις για παράβαση των ρυθμίσεων του, καθώς και κάθε άλλης διάταξης που αφορά την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και συγκεκριμένα: Το άρθρο 21 προβλέπει την επιβολή διοικητικών κυρώσεων από την Αρχή στους υπευθύνους επεξεργασίας ή τους τυχόν εκπροσώπους τους, το άρθρο 22 προβλέπει ποινικές κυρώσεις για τις αναφερόμενες σ αυτές κατηγορίες συμπεριφορών που κρίνονται αξιόποινες, ενώ με το άρθρο 23 ολοκληρώνεται το πλέγμα των προβλεπόμενων κυρώσεων. Ειδικότερα με τις παρ.1, 2 και 3 του άρθρου αυτού ορίζεται ότι «1.Φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, που κατά παράβαση του παρόντος νόμου προκαλεί περιουσιακή βλάβη, υποχρεούται σε πλήρη αποζημίωση. Αν προκάλεσε ηθική βλάβη, υποχρεούται σε χρηματική ικανοποίηση. Η ευθύνη υπάρχει και όταν ο υπόχρεος όφειλε να γνωρίζει την πιθανότητα να επέλθει βλάβη σε άλλον. 2. Η κατά το άρθρο 932 ΑΚ χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης για παράβαση του παρόντος νόμου ορίζεται κατ ελάχιστον στο ποσόν των δρχ., εκτός αν ζητήθηκε από τον ενάγοντα μικρότερο ποσό ή η παράβαση οφείλεται σε αμέλεια. Η χρηματική αυτή ικανοποίηση επιδικάζεται ανεξαρτήτως από την αιτούμενη αποζημίωση για περιουσιακή βλάβη. 3. Οι απαιτήσεις του παρόντος άρθρου εκδικάζονται κατά τα άρθρα του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ανεξάρτητα από την τυχόν έκ-

12 26 δοση, ή μη απόφασης της Αρχής ή την τυχόν άσκηση ποινικής δίωξης, καθώς και από την αναστολή ή την αναβολή της για οποιονδήποτε λόγο». Από τις διατάξεις που προαναφέρθηκαν προκύπτει ότι με τον Ν. 2472/1997, οριοθετείται η έκταση προστασίας των αντιτιθέμενων αγαθών της προσωπικότητας (ως προς την έκφανση της πληροφοριακής αυτoδιάθεσης και ιδιωτικότητας του ατόμου) και της πληροφοριακής ελευθερίας (δικαιώματος του προσώπου να πληροφορεί και να πληροφορείται), θέτοντας στην άσκηση της τελευταίας συγκεκριμένους περιορισμούς, ώστε να διασφαλίζεται τόσο η προστασία της πληροφοριακής αυτοδιάθεσης και ιδιωτικότητας του φυσικού προσώπου, όσο και η ελεύθερη κυκλοφορία (συλλογή-μετάδοση-χρήση) των προσωπικών πληροφοριών που αφορούν το φυσικό πρόσωπο, για την ασφάλεια των συναλλαγών και για την εγκαθίδρυση και λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Η ρύθμιση του Ν 2472/1997 συμπληρώνει το προϋπάρχον αυτού νομικό πλαίσιο (άρθρο 2 παρ.1, 5 παρ. 1, 9 παρ.1 εδ. 2 και 19 του Συντάγματος, 57 του ΑΚ κ.λ.π.) συγκεκριμενοποιεί τον ευρύτερο κανόνα προστασίας της προσωπικότητας του άρθρου 57 του ΑΚ και διευρύνει την έννοια των παράνομων προσβολών της προσωπικότητας σε σχέση με το άρθρο 57 ΑΚ, ώστε να θεωρείται κατ αρχήν- απαγορευμένη κάθε επέμβαση στα προσωπικά δεδομένα άλλου (ευμενή ή δυσμενή), χωρίς την τήρηση ορισμένων διατυπώσεων που τάσσονται από τις διατάξεις του νόμου (ΕφΑθ 3833/2003 ΕλΔ 45, 1022, μελέτη Μ.Σταθόπουλου ΝοΒ 48,1 επ.). Από τις διατάξεις τέλος του προαναφερθέντος άρθρου 23 παρ.1 και 2, σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ 914 και 932 ΑΚ προκύπτει ότι φορέας της σχετικής αξίωσης για χρηματική ικανοποίηση είναι αυτός που υπέστη άμεσα την ηθική βλάβη, δηλαδή το κατά τις διατάξεις του Ν. 2472/1997 υποκείμενο των προσωπικών δεδομένων (ΑΠ 1257/2005 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, Εφ.Α. 1597/2007 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω κατά τα άρθρα 1 και 2 του ΝΔ 1059/1971 οι κάθε μορφής καταθέσεις είναι απόρρητες. Από τις διατάξεις αυτές σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 2, 5 και 9 του Συντάγματος, 57, 361 και 288 ΑΚ, άρθρο 2 του Ν. 2076/1992, του Ν. 1858/1989 και άρθρο 27 του Ν. 1868/1989, προκύπτει ότι η Τράπεζα είναι υποχρεωμένη, με απειλή ποινικής κύρωσης των υπευθύνων φυσικών προσώπων της, να τηρεί το απόρρητο των πάσης φύσεως καταθέσεως και λογαριασμών και όχι μόνον των εις χρήμα καταθέσεων των πελατών της, έναντι παντός τρίτου και απαγορεύεται η παροχή οποιασδήποτε πληροφορίας ή γνωστοποίησης σχετικά με τις εν λόγω καταθέσεις και λογαριασμούς (ΑΠ Ολ 3/1993 ΕλΔ 34, 1459, ΑΠ 479/2009 ΤΝΠ ΝΟ- ΜΟΣ, ΕφΑθ 1664/2001 ΕλΔ 43, 1703). Αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Στις ο πατέρας του ενάγοντος, Π.Κ., κατέθεσε σε ανοικτό κοινό λογαριασμό, με αριθμό , στο υποκατάστημα Πατρών της εναγομένης, το ποσό των ,22 Ευρώ στο όνομα του ιδίου, του ενάγοντα και του αδελφού του τελευταίου, Α.Κ. Στη συνέχεια στις ο ανωτέρω προέβη σε κλείσιμο του άνω λογαριασμού με ταυτόχρονη ανάληψη του συνολικού ποσού του άνω λογαριασμού (60.388,24 Ευρώ) και κατάθεση του στον υπ αριθμό κοινό λογαριασμό του ιδίου και του ενάγοντος. Στις και αφού ήδη στις

13 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ είχε αποβιώσει ο Π.Κ., μετέβη στο υποκατάστημα της εναγομένης στην Πάτρα ο Α.Κ., συνδικαιούχος του αρχικού με αριθμό λογαριασμού, και ζήτησε και έλαβε όπως είχε δικαίωμα από την υπάλληλο της εναγομένης, Α.Τ, την κίνηση του άνω λογαριασμού (βλ. το με ημερομηνία και ώρα έγγραφο της εναγομένης). Όταν διαπίστωσε το κλείσιμο του άνω λογαριασμού ζήτησε και έλαβε από την ίδια υπάλληλο αντίγραφο της κίνησης του με αριθμού κοινού λογαριασμού του ενάγοντα και του πατέρα του, χωρίς να έχει σχετικό προς τούτο δικαίωμα, καθώς δεν ήταν συνδικαιούχος του τελευταίου αυτού λογαριασμού (βλ. το με ημερομηνία και ώρα έγγραφο της εναγομένης). Το τελευταίο αυτό έγγραφο της εναγομένης που έλαβε ο εναγόμενος απευθύνεται προς τον ήδη αποβιώσαντα πατέρα του τελευταίου, Π.Κ., εν γνώσει της ότι δεν πρόκειται για τον εμφανισθέντα ενώπιον της Α.Κ. ο οποίος με την επίδειξη της αστυνομικής του ταυτότητος ζήτησε και έλαβε δύο (2) λεπτά νωρίτερα στο όνομα του αντίγραφο της κίνησης του λογαριασμού. Με την ενέργεια της αυτή η προστηθείσα από την εναγομένη υπάλληλος της κατά την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρος του ενάγοντος στα οποία περιλαμβάνεται σύμφωνα με όσα στη μείζονα σκέψη της παρούσας προαναφέρθηκαν και το απόρρητο των τραπεζικών καταθέσεων, γνωστοποίησε σε τρίτον τα στοιχεία του τραπεζικού λογαριασμού του ενάγοντος χωρίς τη ρητή ή σιωπηρή συγκατάθεση του τελευταίου, παραβιάζοντας έτσι τις προαναφερόμενες διατάξεις περί προστασίας προσωπικών δεδομένων και απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων εν 27 γνώσει αυτών των διατάξεων περί απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων από την άνω υπάλληλο. Η πράξη δε αυτή της υπαλλήλου της εναγομένης δεν αποδείχθηκε ότι οφείλετο σε αμέλεια της καθώς γνωστοποίησε στον αδελφό του ενάγοντα στοιχεία του υπ αριθμό λογαριασμού του οποίου δεν ήταν συνδικαιούχος εν γνώσει της τόσο ότι αυτός δεν είχε δικαίωμα να λάβει γνώση αφού δεν επρόκειτο για το Π.Κ. ή για το Δ.Κ. δικαιούχων του άνω λογαριασμού αλλά για τον Α.Κ όπως πολύ καλά εγνώριζε αφού αμέσως προηγουμένως του ενεχείρησε το προαναφερθέν σχετικό έγγραφο στο όνομα του ενώ το δεύτερο το εξέδωσε στο όνομα του Π.Κ. Από την άνω παράνομη συμπεριφορά της υπαλλήλου της εναγομένης ο ενάγων υπέστη προσβολή και μείωση της προσωπικότητας του ως εκφάνσεως της πληροφοριακής αυτοδιάθεσης του και της ψυχικής υγείας αυτού καθώς από την άνω ενέργεια πληροφορήθηκαν τα αδέλφια του Α. και Κ την μεταφορά των χρημάτων του αρχικού με αριθμό λογαριασμού, στον οποίο ήταν συνδικαιούχος και ο Α.Κ. στον με αριθμό λογαριασμό στον οποίο συνδικαιούχοι ήταν μόνο ο ενάγων και ο πατέρας του, Π.Κ. καθώς και το κλείσιμο αυτού στις με την ανάληψη του ποσού των ,17 Ευρώ και έτσι δημιουργήθηκαν σοβαροί διαπληκτισμοί μεταξύ τους οι οποίοι είχαν σαν αποτέλεσμα τον κλονισμό της ψυχικής υγείας του ενάγοντος (βλ. το με αριθμ. 6834/ πιστοποιητικό του Γ.Π. Νοσοκομείου Πατρών). Για την αποκατάσταση επομένως της ηθικής βλάβης του ενάγοντος ενόψει των προαναφερομένων συνθηκών και του είδους και του μεγέθους της βλάβης του, του βαθμού πταίσματος της προστηθείσας

14 28 ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ από την εναγομένη υπαλλήλου της, της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης των μερών πρέπει να του επιδικαστεί το ποσό των 6000 Ευρώ το οποίο μετά τη στάθμιση των κατά νόμο στοιχείων κρίνεται εύλογο. Συνεπώς το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο το οποίο δέχθηκε ότι η άνω παράνομη πράξη της υπαλλήλου της εναγομένης οφείλετο σε αμέλεια της και στη συνέχεια επεδίκασε στον ενάγοντα για την αποκατάσταση της ηθικής του βλάβης από την πράξη αυτή το ποσό των 2000 Ευρώ εσφαλμένα το νόμο εφήρμοσε και τις αποδείξεις εκτίμησε. 193/2011 (Πρόεδρος: Ελένη Διονυσοπούλου, Πρόεδρος Εφετών). (Δικαστές: Στεφανία Καρατζά, Ελένη Μπερτσιά-Εισηγήτρια, Εφέτες). (Δικηγόροι: Γεώργιος Καλαπόδης, Ανδρέας Κότσιφας). Απάτη ενώπιον του δικαστηρίου. Τα στοιχεία που απαιτούνται. Ενοχή. Απόσβεση με ανανέωση. Στοιχεία της. Παράδοση τραπεζικής επιταγής. Δεν συνιστά καταβολή (416 ΑΚ) ούτε σε περίπτωση αμφιβολίας θεωρείται δόση ή υπόσχεση αντί καταβολής (419 και 421 ΑΚ) αλλά γίνεται χάριν καταβολής. Έτσι δεν επέρχεται απόσβεση της αρχικής υποχρέωσης εκ της επιταγής. Φυσικά δεν αποκλείεται αντίθετη συμφωνία, αλλά αυτή πρέπει να προκύπτει σαφώς (ρητά ή σιωπηρά). Αυτόν τον ισχυρισμό πρέπει να τον επικαλείται και να τον αποδεικνύει αυτός που προβάλει απόσβεση (εξόφληση) της απαίτησης του δανειστή με την έκδοση ή οπισθογράφηση και παράδοση της επιταγής. Το έγκλημα της απάτης στο δικαστήριο πραγματώνεται όταν ο ενάγων, εκτός των προβαλλόμενων ψευδών ισχυρισμών του διά του αγωγικού δικογράφου, προσκομίσει ή επικαλεστεί και άλλα ψευδή ή πλαστά αποδεικτικά μέσα ή γνήσια μεν αλλά ανακριβή κατά περιεχόμενο και εκδοθεί οριστική απόφαση υπέρ αυτού, που έχει συνέπεια την υπέρ αυτού περιουσιακή διάθεση. Ο δικαστής, παραπλανώμενος με βάση τα προσκομισθέντα στοιχεία, πρέπει να εκδώσει ευνοϊκή για τον κατηγορούμενο απόφαση, προσπορίζοντας έτσι σ αυτόν παράνομη περιουσιακή ωφέλεια και βλάπτοντας αντίστοιχα την περιουσία του αντιδίκου του κατηγορουμένου (βλ.σχετ. ΑΠ 1400/89 ΠοινΧρον Μ 681, ΑΠ 652/92 ΕλλΔνη , ΑΠ 910/98 ΠοινΧρον ΜΟ 529, ΑΠ 1092/98 Νομική Βιβλιοθήκη, Πολιτικές και Ποινικές Αποφάσεις Αρείου Πάγου, σελ. 884, ΑΠ 75/99 ΠοινΧρον Μθ 319, ΑΠ 636/98 ΠοινΧρον ΜΘ 130, ΕφΘεσ 892/2005 Αρμ ). Περαιτέρω, από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 436, 438 ΑΚ σαφώς προκύπτει ότι η απόσβεση ενοχής με ανανέωση προϋποθέτει σύμβαση, ήτοι σύμφωνο βούλησης των συμβαλλομένων και σκοπό κατάργησης της υφισταμένης ενοχής με σύσταση νέας, ο δε σκοπός αυτός πρέπει να συνάγεται σαφώς, είτε ρητώς είτε σιωπηρώς, έστω και από γεγονότα κείμενα εκτός της σύμβασης, η δεν νέα ενοχή (ανανέωση) περιλαμβάνει είτε τα ίδια πρόσωπα είτε άλλο οφειλέτη είτε άλλο δανειστή (ΑΠ 1467/2003 ΕλλΔνη , ΑΠ 68/2001 ΕλλΔνη , ΑΠ 434/2000 ΕλλΔνη , ΑΠ 1359/2000 Δημ Νόμος ΕφΠατρ 649/2003 ΑχΝομ ).

15 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Είναι δε, κατά τις άνω νομικές διατάξεις, προϋποθέσεις της ανανέωσης, ως λόγου απόσβεσης της ενοχής, οι ακόλουθες: α)η ύπαρξη παλαιάς ενοχής, β) η δημιουργία νέας ενοχής και γ)η πρόθεση απόσβεσης της παλαιάς ενοχής με τη δημιουργία νέας η δε πρόθεση αυτή δεν τεκμαίρεται, αλλά πρέπει να προκύπτει σαφώς. Είναι δε δυνατόν με την κατά τα ως άνω, δημιουργία νέας ενοχής, να μεταβάλλεται το πρόσωπο του δανειστού ή του οφειλέτου. Στην περίπτωση αυτή, αν μεν η σύμβαση ανανέωσης καταρτίζεται μεταξύ του παλαιού δανειστού και του παλαιού οφειλέτου, θα χρειασθεί τελικώς να συναινέσει σ αυτήν και ο νέος δανειστής ή οφειλέτης. Δεν είναι πράγματι δυνατόν τρίτος να καταστεί δανειστής ή οφειλέτης χωρίς τη θέληση του. Αν πάλι καταρτίζεται η ανανέωση, μεταξύ του ενός των υποκειμένων της παλαιάς ενοχής προς τρίτον πρέπει να γίνει διάκριση: οσάκις ο τρίτος πρόκειται να γίνει δανειστής προς αντικατάσταση (απόσβεση) της απαίτησης του παλαιού δανειστού, χρειάζεται ως ζημιούμενος, να συναινέσει και ο τελευταίος αν όμως πρόκειται να αντικατασταθεί με τη νέα υποχρέωση, την οποίαν θα αναλάβει ο τρίτος, η παλαιά υποχρέωση, τότε, καθ όσον ο παλαιός οφειλέτης μόνον ωφελείται η σύμπραξη του δεν είναι απαραίτητος (ΕφΠατρ 495/2008 ΑχΝομ , ΕφΠατρ 649/2003 ΑχΝομ , Λιτζερόπουλος Ι.Καραβάνης σε Γεωργιάδη Σταθόπουλο υπό το άρθρο 436 Α.Κ.). Τέλος, η παράδοση τραπεζικής επιταγής, η οποία αποτελεί όργανο και όχι μέσο πληρωμής, δεν συνιστά καταβολή κατά την έννοια του άρθρου ΑΚ, ούτε σε περίπτωση αμφιβολίας θεωρείται δόση ή υπόσχεση αντί καταβολής κατά τα άρθρα 419 και 421 ΑΚ, αλλά γίνεται χάριν καταβολής. Ο οφειλέτης, με την έκδοση της επιταγής ή την ανάληψη υποχρεώσεως απ αυτή, υπόσχεται στο δανειστή του (λήπτη), ότι θα εκπληρώσει την αρχική (βασική) του υποχρέωση με την εκπλήρωση νέας, με την γένεση δηλαδή της ενοχής από επιταγή δημιουργείται μόνον εναλλακτικός τρόπος πληρωμής. Έτσι, δεν επέρχεται απόσβεση της αρχικής υποχρεώσεως, παρά μόνο με την πραγματική πληρωμή (είσπραξη) της επιταγής, είτε αυτή γίνεται με μετρητά, είτε με πίστωση του λογαριασμού του κομιστή της. Δεν αποκλείεται,όμως, η παράδοση της επιταγής να συνιστά υπόσχεση αντί καταβολής κατά τον ερμηνευτικό κανόνα του ανωτέρω άρθρου 421 ΑΚ, όταν εκδηλώνεται σαφής (ρητή ή σιωπηρά) περί τούτου βούληση των μερών, οπότε η απόσβεση της απαιτήσεως του δανειστή επέρχεται άμεσα ή από τον μεταγενέστερο χρόνο που τα μέρη συμφώνησαν (λ.χ. επί μεταχρονολογημένης επιταγής). Τη συμφωνία αυτή πρέπει να την επικαλείται και να την αποδεικνύει αυτός που προβάλλει απόσβεση (εξόφληση) της απαιτήσεως του δανειστή με την έκδοση ή οπισθογράφηση και παράδοση της επιταγής (ΑΠ 883/2000 ΕλλΔνη , ΑΠ 1606/2000 ΕλλΔνη , ΕΑ 933/2003, ΕπισκΕμπΔ , ΕφΠατρ 1147/2002 ΑχΝομ , Γεωργιάδης-Σταθόπουλος ΑΚ υπ άρθρο 416 αριθ. 9 και εκεί παραπομπές).

16 30 ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ 248/2011 (Πρόεδρος: Γεράσιμος Τσούνης, Πρόεδρος Εφετών). (Δικαστές: Στεφανία Καρατζά, Γεώργιος Οικονόμου-Εισηγητής, Εφέτες). (Δικηγόροι: Ανδρέας Αγγελακόπουλος, Ανδριάννα Λαμπίρη). Νομικό πρόσωπο. Για να υποχρεωθεί από δικαιοπραξία πρέπει να έχει συναφθεί είτε από το όργανο που το διοικεί, το οποίο ενεργεί μέσα στα όρια της συστατικής πράξης ή του καταστατικού, είτε από φυσικό πρόσωπο στο οποίο παρέσχε σχετική εξουσία το όργανο που διοικεί το νομικό πρόσωπο. Εταιρία. Ανάθεση ή διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων σε περισσότερους εταίρους που θα ενεργούν από κοινού. Ανάληψη υποχρεώσεων από ένα μόνο διαχειριστή χωρίς σύμπραξη των λοιπών ή χωρίς την τήρηση των λοιπών άλλων όρων που προβλέπει το καταστατικό, συνιστά υπέρβαση και δεν δεσμεύει το νομικό πρόσωπο της εταιρίας. Έγκριση. Έχει αναδρομική ισχύ εφόσον δεν υποβάλλεται σε τύπο. Μπορεί να γίνει και σιωπηρώς. Από τις διατάξεις των άρθρων 61, 65, 67, 68 και 70 Α.Κ. συνάγεται ότι για να υποχρεωθεί το νομικό πρόσωπο από δικαιοπραξία πρέπει αυτή να έχει συναφθεί είτε από το όργανο που διοικεί, το οποίο να ενεργεί μέσα στα όρια της εξουσίας του, κατά τους όρους της συστατικής πράξεως ή του καταστατικού του, είτε από φυσικό πρόσωπο στο οποίο παρέσχε σχετική εξουσία το όργανο που διοικεί το νομικό πρόσωπο. Δικαιοπραξία που έχει καταρτιστεί επ ονόματι νομικού προσώπου από φυσικό πρόσωπο, το οποίο δεν έχει εξουσία εκπροσωπήσεως, δεν το δεσμεύει (ΑΠ 908/2005 Ελ.Δ/νη 46, 1077). Περαιτέρω από τον συνδυασμό των άρθρων 18, 22, 42 έως 44 Εμπ.Ν., 68 παρ.2, 70, 749, 211, 229, 231 ΑΚ, προκύπτει ότι αν με το καταστατικό ομόρρυθμης εταιρείας που δημοσιεύθηκε νόμιμα, ανατέθηκε η διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων σε περισσότερους εταίρους που θα ενεργούν από κοινού, η ανάληψη υποχρεώσεων έναντι τρίτων επ ονόματι της εταιρείας από τον ένα μόνο διαχειριστή χωρίς την σύμπραξη των λοιπών ή χωρίς την τήρηση των λοιπών άλλων όρων που προβλέπει το καταστατικό, συνιστά υπέρβαση των ορίων της διαχειριστικής εξουσίας και δεν δεσμεύει το νομικό πρόσωπο της εταιρείας και τους λοιπούς εταίρους, εκτός αν εγκριθεί η πράξη του εταίρου επ ονόματι της εταιρείας. Η έγκριση αυτή, η οποία έχει αναδρομική ενέργεια, εφόσον κατά την διάταξη του άρθρου 229 εδαφ.α Α.Κ. δεν υποβάλλεται σε τύπο, μπορεί να γίνει και σιωπηρώς με τρόπο όμως που να υποδηλώνει σαφώς την βούληση της (ΑΠ 1520/2001 Ελ.Δ/νη 44, 1611, ΑΠ. 1501/2000). 281/2011 (Πρόεδρος: Eλένη Διονυσοπούλου, Πρόεδρος Εφετών). (Δικαστές: Στεφανία Καρατζά, Γεώργιος Οικονόμου-Εισηγητής, Εφέτες). (Δικηγόροι: Αντώνιος Πατρινός, Κρινιώ Τσάφα).

17 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ 31 Σωματείο. Αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου. Προσβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο 101 ΑΚ. Πειθαρχική εξουσία των αρμόδιων οργάνων του σωματείου. Οι σχετικές αποφάσεις υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο. Το δικαστήριο έχει την εξουσία να κρίνει και να ελέγχει όχι μόνο αν είναι τυπικά σύμφωνη με τους όρους του νόμου και του καταστατικού αλλά και την ουσιαστική βασιμότητα των λόγων που επέβαλαν την πειθαρχική ποινή. Η απόφαση του σωματειακού οργάνου που επέβαλε την ποινή πρέπει να είναι αιτιολογημένη και να έχει εκδοθεί μετά από προηγούμενη ακρόαση του μέλους που τιμωρήθηκε. Στοιχεία της ακρόασης. Η ακρόαση είναι υποχρεωτική και όταν ακόμα δεν προβλέπεται από το καταστατικό και σύμφωνα με το άρθρο 6 της ευρωπαϊκής σύμβασης δικαιωμάτων. Περιστατικά. Κατά το άρθρο 101 Α.Κ. απόφαση της συνελεύσεως σωματείου είναι άκυρη αν αντιβαίνει στο νόμο ή το καταστατικό. Την ακυρότητα κηρύσσει το δικαστήριο ύστερα από αγωγή μέλους που δεν συνήνεσε ή οποιουδήποτε αλλού έχει έννομο συμφέρον. Η αγωγή αποκλείεται μετά πάροδο έξι μηνών από την απόφαση της συνελεύσεως. Η απόφαση που κηρύσσει την ακυρότητα ισχύει έναντι όλων. Κατά την κρατούσα στην νομολογία άποψη η διάταξη του άρθρου 101 Α.Κ. εφαρμόζεται και στις άκυρες αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου (ΑΠ 433/2009 Ελ.Δ/νη 50, 1419, Εφ.Αθην. 1445/2003 Επισκ.Εμπ. Δ. 2003, 902). Συνεπώς οι δύο πρώτοι λόγοι της υπο κρίση εφέσεως με τους οποίους το εκκαλούν σωματείο παραπονείται για εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου από την εκκαλουμένη, η οποία δέχθηκε ότι η επίδικη απόφαση του διοικητικού του συμβουλίου προσβάλλεται με την ένδικη αγωγή, ενώ έπρεπε να την απορρίψει ως μη νόμιμη διότι μόνον οι αποφάσεις της γενικής συνελεύσεως του σωματείου προσβάλλονται με αγωγή κατά το άρθρο 101 Α.Κ., κρίνονται αβάσιμοι κατ ουσίαν. Η άσκηση πειθαρχικής εξουσίας των αρμοδίων οργάνων του σωματείου υπόκειται στον δικαστικό έλεγχο, το δε δικαστήριο έχει την εξουσία να κρίνει και να ελέγχει όχι μόνον αν είναι τυπικά σύμφωνη με τους όρους του νόμου και του καταστατικού, αλλά και την ουσιαστική βασιμότητα των λόγων που επέβαλαν την πειθαρχική ποινή (ΑΠ 814/1973 ΝοΒ 22, 323, Κρητικός σε Α.Κ. Γεωργιάδη-Σταθόπουλου υπ άρθρο 88 αριθμ. 2). Η απόφαση όμως, του σωματειακού οργάνου που επέβαλε την όποια πειθαρχική ποινή πρέπει να είναι αιτιολογημένη, να μνημονεύει δηλαδή τα γεγονότα, από τα οποία, κατά την κρίση της, δικαιολογείται η επιβολή της ποινής. Προσθέτως, πρέπει να έχει εκδοθεί μετά από προηγούμενη ακρόαση του μέλους που τιμωρήθηκε, η οποία (ακρόαση) περιλαμβάνει: α) γνωστοποίηση- με αναφορά σε συγκεκριμένα περιστατικά-της πειθαρχικής κατηγορίας που του απαγγέλεται και β)πρόσκληση να λάβει μέρος στην συζήτηση και παροχή ευκαιρίας προς απολογία, ώστε να μπορέσει να επηρεάσει, κατά τις απόψεις του, την πειθαρχική διαδικασία μέσα στα πλαίσια του νόμου και του καταστατικού. Η προϋπόθεση αυτή επιβάλλεται από την καλή πίστη (άρθρα 281, 288 Α.Κ.), τις βασικές αρχές της ορθής απονομής της δικαιοσύνης και της συνταγματικής επιταγής για προηγούμενη ακρόαση (άρθρο 20 του Συντάγματος) και είναι υποχρεωτική και όταν ακόμα δεν προβλέπεται στο καταστατικό.

18 32 Επιβάλλεται επίσης και από το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), η οποία εφαρμόζεται και στις πειθαρχικές διαδικασίες (Εφ.Αθην. 1445/2003 ο.π., Παραράς, Το Σύνταγμα και η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, 1996, άρθρο 6 ΕΣΔΑ σελ. 342, Ρούκουνας Διεθνής προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων, 1995, σελ.156 επ.) διαφορετικά η απόφαση θα είναι άκυρη (Α.Π. 667/1998, Εφ.Αθην. 1445/2003 ο.π., Κρητικός, Δίκαιο σωματείων Α τόμος σελ ). Αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά : Mε την 16/2003 απόφαση του Mονομελούς Πρωτοδικείου Αμαλιάδος αναγνωρίσθηκε το εκκαλούν σωματείο και καταχωρίσθηκε το καταστατικό του στο οικείο βιβλίο αναγνωρισμένων σωματείων του Πρωτοδικείου Αμαλιάδος με αύξοντα αριθμό 7/2003. Σύμφωνα με το άρθρο 2 του εγκριθέντος καταστατικού σωματείου, του οποίου μέλη είναι και οι εφεσίβλητοι, τούτο έχει ως αποκλειστικό σκοπό την λειτουργία ΡΑDIO TAXI η οποία αποβλέπει :α)στην καλύτερη εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού, β) στην βελτίωση της οδικής κυκλοφορίας και των όρων εκμετάλλευσης των ταξί, γ)στην ηθική εξύψωση των μελών, ανάπτυξη του πνεύματος της συναδέλφωσης και αλληλεγγύης μεταξύ τους και δ)στην διασφάλιση ασφαλεστέρων συνθηκών εργασίας των μελών». Η Γενική Συνέλευση του εκκαλούντος ενέκρινε με απόφαση της ενέργεια του διοικητικού Συμβουλίου του για αλλαγή του αριθμού κλήσεως του ραδιοδικτύου από το επιβατικό κοινό από τον αριθμό στον αριθμό Εν συνεχεία συνεκλήθη στις , όπως τούτο δεν αμφισβητείται, η Γενική Συνέλευση του σωματείου και ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ένα από τα θέματα της ημερήσιας διατάξεως που θα την απασχολούσαν ήταν και ο τρόπος διαφημίσεως του νέου αριθμού (18.300) στα ταξί των μελών του σωματείου, πλην όμως δεν ελήφθη σχετική απόφαση ελλείψει της προβλεπόμενης από το καταστατικό απαρτίας. Παρά ταύτα στις συνεδρίασε το διοικητικό συμβούλιο του εκκαλούντος και αποφάσισε να διαφημισθεί ο ανωτέρω αριθμός τηλεφώνου του ραδιοδικτύου με την τοποθέτηση στις θύρες όλων των οχημάτων (ταξί) που ήσαν ενταγμένα σ αυτό μαγνητικών ή αυτοκόλλητων με την ένδειξη του εν λόγω αριθμού, σε περίπτωση δε που κάποιο μέλος του σωματείου δεν συμμορφωνόταν με την απόφαση αυτή αποφασίσθηκε να τεθεί εκτός του ραδιοδικτύου. Το εκκαλούν με τις προτάσεις που κατέθεσε στο πρωτοβάθμιο Δικαστήριο δεν αμφισβήτησε τον χρόνο συνεδριάσεως του διοικητικού του συμβουλίου και λήψεως από αυτό της προεκτεθείσας αποφάσεως. Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι οι εφεσίβλητοι δεν συμμορφώθηκαν προς την ανωτέρω απόφαση του διοικητικού συμβουλίου περί του τρόπου διαφημίσεως του νέου αριθμού στα ταξί τους, με αποτέλεσμα να τους ανακοινωθεί προφορικά στις απόφαση του δ.σ. του σωματείου περί αποκλεισμού τους από το ραδιοδίκτυο από 8 Ιουνίου 2007 και για αόριστο χρονικό διάστημα. Στις οκτώ εκ των εφεσιβλήτων υπέβαλαν προς το δ.σ του σωματείου έγγραφη αίτηση με την οποία ζητούσαν να τους χορηγηθεί αντίγραφο της αποφάσεως του περί αποκλεισμού τους από το ραδιοδίκτυο, πλην όμως δεν τους χορηγήθηκε αυτό διότι δεν είχε διατυπωθεί εγγράφως η σχετική απόφαση. Κατόπιν τούτου οι εφεσίβλητοι κοινοποίησαν στο δ.σ. του σωματείου στις

19 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ την από εξώδικη δήλωση-πρόσκληση-διαμαρτυρία τους, με την οποία ζητούσαν να τους χορηγηθούν ακριβή αντίγραφα των ως άνω αποφάσεων του, να ανακληθούν οι προεκτεθείσες αποφάσεις του και να ενταχθούν εκ νέου στο τηλεφωνικό δίκτυο κλήσεων του ράδιο ταξί. Το εκκαλούν σωματείο τους κοινοποίησε στις την από εξώδικη διαμαρτυρία-πρόσκληση, με την οποία τους καλούσε να συμμορφωθούν προς την ανωτέρω απόφαση του διοικητικού του συμβουλίου, την οποία θεωρούσε έγκυρη. Εν συνεχεία οι εφεσίβλητοι άσκησαν κατά του σωματείου την από αίτηση ασφαλιστικών μέτρων στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αμαλιάδος και κατόπιν σχετικού αιτήματος τους χορηγήθηκε η από προσωρινή διαταγή του Προέδρου Υπηρεσίας του ανωτέρω Δικαστηρίου με την οποία επανήλθαν προσωρινά από στο ραδιοδίκτυο. Σύμφωνα με το άρθρο 5 του καταστατικού του εκκαλούντος «Το σωματείο διοικείται από το Διοικητικό συμβούλιο που εκλέγεται με διετή θητεία από την Γενική Συνέλευση και αποτελείται από επτά (7) μέλη Το Δ.Σ. είναι αρμόδιο να αποφασίζει για κάθε θέμα που αφορά τη διοίκηση του σωματείου και την διαχείριση της περιουσίας του, εκτός εκείνου για τα οποία είναι αρμόδια μόνο η Γενική Συνέλευση». Κατά δε το άρθρο 8 του καταστατικού η Γενική συνέλευση αποτελείται από τα τακτικά μέλη του Σωματείου. Η Γενική συνέλευση είναι το ανώτατο όργανο του Σωματείου και αποφασίζει για κάθε υπόθεση του». Περαιτέρω κατά το άρθρο 9 του καταστατικού».το Δ.Σ. έχει δικαίωμα να συντάσσει εσωτερικούς κανονισμούς με τους οποίους θα ορίζονται λεπτομερώς οι διαδικασίες με 33 τις οποίες θα διεξάγονται οι εργασίες του Σωματείου. Οι εσωτερικοί κανονισμοί δεν ισχύουν πριν εγκριθούν από την Γ.Σ. και δεν μπορούν να τροποποιούν τις διατάξεις του καταστατικού τούτου. Από τις προαναφερόμενες διατάξεις του καταστατικού προκύπτει με σαφήνεια ότι η γενική συνέλευση των τακτικών μελών του εκκαλούντος σωματείου έχει γενική αρμοδιότητα να αποφασίσει για κάθε υπόθεση του σωματείου, ενώ το διοικητικό του συμβούλιο είναι αρμόδιο μόνο για την διοίκηση του σωματείου και την διαχείριση της περιουσίας του, περί των οποίων και δεν πρόκειται στην συγκεκριμένη περίπτωση της λήψεως αποφάσεως περί του τρόπου διαφημίσεως του νέου αριθμού κλήσεως του ραδιοδικτύου. Ενισχυτικό της απόψεως αυτής είναι και το γεγονός ότι, πριν ληφθεί η επίδικη απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του εκκαλούντος, το τελευταίο είχε εισαγάγει το υπό κρίση θέμα της διαφημίσεως στην ημερήσια διάταξη της γενικής συνελεύσεως του σωματείου που συνεκλήθη στις , πλην όμως δεν ελήφθη απόφαση επί του εν λόγω θέματος όχι γιατί δεν είχε σχετική αρμοδιότητα αυτή (γενική συνέλευση) αλλά λόγω του ότι δεν υπήρξες σχετική καταστατική απαρτία για την έγκυρη λήψη αποφάσεως. Το εκκαλούν σωματείο ισχυρίσθηκε με τις πρωτόδικες προτάσεις του και επαναφέρει με τον έβδομο λόγο της υπό κρίση εφέσεως του τον ισχυρισμό ότι η επίδικη απόφαση ήταν σύμφωνη με το άρθρο 14 του προσκομιζόμενου εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας ράδιο-ταξί Αμαλιάδος κατά το οποίο (άρθρο) «όλα τα ταξί του Συνεταιρισμού υποχρεούνται να έχουν αυτοκόλλητα διακριτικά στις πόρτες, καθώς και τον κωδικό τους ευδιάκριτο στο πίσω παρμπρίζ του αυτοκινήτου».

20 34 Όπως προαναφέρθηκε όμως, σύμφωνα με το άρθρο 9 εδ. τελευταίο του κατασταστικού του σωματείου, οι εσωτερικοί κανονισμοί του (και ο ανωτέρω) δεν ισχύουν πριν εγκριθούν από την γενική συνέλευση, στην προκειμένη δε περίπτωση από το προσκομισθέν ανυπόγραφο και χωρίς ημερομηνία έγγραφο που τιτλοφορείται «Εσωτερικός Κανονισμός λειτουργίας Ράδιο-Ταξί Αμαλιάδος» δεν προκύπτει ότι έχει εγκριθεί από την γενική συνέλευση του σωματείου, αλλά ούτε και προσκομίζεται σχετική εγκριτική απόφαση αυτής και συνεπώς δεν έχει ισχύ ως τέτοιος (κανονισμός). Για τούτο και ο ανωτέρω λόγος εφέσεως κρίνεται ως κατ ουσίαν αβάσιμος. Ενόψει τούτων το διοικητικό συμβούλιο του εκκαλούντος σωματείου δεν είχε αρμοδιότητα να επιληφθεί του θέματος του τρόπου διαφημίσεως του νέου αριθμού κλήσεως του ραδιοδικτύου και η ληφθείσα στις σχετική απόφαση του είναι ακυρωτέα ως ληφθείσα από αναρμόδιο όργανο. Σύμφωνα με το άρθρο 2 του καταστατικού του «Όλα τα μέλη του Σωματείου οφείλουν να εργάζονται ομαδικά και ατομικά προς το καλύτερο συμφέρον (του σωματείου) εξυπηρέτηση διαφήμιση-εξάπλωση και σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό του σωματείου». Εξάλλου κατά το άρθρο 3 περ.δ του ίδιου καταστατικού «Μέλος του σωματείου, το οποίο βλάπτει τους σκοπούς του και δεν τηρεί τις διατάξεις του καταστατικού καθώς επίσης και τις αποφάσεις της Γενικής συνελεύσεως των μελών, του Διοικητικού συμβουλίου καθώς και του εσωτερικού κανονισμού διαγράφεται από το σωματείο με απόφαση της Γενικής Συνελεύσεως, με πλειοψηφία των ¾ του συνόλου του σωματείου». Περαιτέρω κατά το άρθρο 5 παρ.6 ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ του καταστατικού «Το Δ.Σ. δεν μπορεί να επιβάλει καμία ποινή χωρίς προηγούμενη έγγραφη-κλήση για απολογία, που πρέπει να σταλεί στο μέλος που αφορά, με συστημένη επιστολή δέκα (10) ημέρες πριν την ημερομηνία απολογίας». Στην προκειμένη περίπτωση το διοικητικό συμβούλιο του εκκαλούντος σωματείου επέβαλε στους εφεσιβλήτους, που ήταν μέλη αυτού, την πειθαρχική ποινή του επ αόριστον αποκλεισμού τους από το ράδιο δίκτυο χωρίς προηγούμενη ακρόαση των μελών αυτών που τιμωρήθηκαν και συγκεκριμένα χωρίς να καλέσει εγγράφως αυτά προς απολογία με συστημένη επιστολή δέκα (10) ημέρες πριν την ημερομηνία απολογίας τους γνωστοποιώντας τους-με αναφορά σε συγκεκριμένα περιστατικά-την πειθαρχική κατηγορία που τους είχε απαγγελθεί. Τέτοια έγγραφη πρόσκληση το εκκαλούν σωματείο ούτε επικαλέσθηκε αλλά ούτε και απέδειξε με την προσκόμιση σχετικού εγγράφου. Αντιθέτως οι εφεσίβλητοι ενημερώθηκαν προφορικά εκ των υστέρων για την κίνηση εις βάρος τους πειθαρχικής διαδικασίας καθώς και για την επιβολή της ανωτέρω πειθαρχικής ποινής. Η επιβολή όμως της πειθαρχικής ποινής εις βάρος των εφεσιβλήτων χωρίς προηγούμενη ακρόαση τους αντίκειται τόσο στην προεκτεθείσα διάταξη του καταστατικού του σωματείου όσο και στις προαναφερόμενες στην μείζονα σκέψη της αποφάσεως διατάξεις των άρθρων 281 και 288 ΑΚ, 20 του Συντάγματος και 6 της ΕΣΔΑ και συνεπώς είναι ακυρωτέα, προεχόντως, για τον ανωτέρω λόγο. Ενόψει των ανωτέρω η εκκαλούμενη απόφαση, που με τις ίδιες κατά βάση παραδοχές, ακύρωσε τις από αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου του εκκαλούντος σωματεί-