Η πτώση του ομολόγου μας ανεβάζει στις αγορές

Transcript

1 01-OIK_COVER_OIK_01 10/03/15 22:49 Page 2 ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015 Eτος 1 ο Aρ. φύλλου 15 Εβδομαδιαία Οικονομική και Πολιτική Εφημερίδα w w w. k a thimerini. com. cy/ financial Τιμή: 1,50 ΖΗΤΗΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ Για μια μέρα ζωής Ζητήστε μαζί με την Οικονομική Καθημερινή το άλμπουμ του μεγάλου συνθέτη Μάνου Λοΐζου «Για μια μέρα ζωής». 12 υπέροχα τραγούδια που χάραξαν πορεία στο ελληνικό πεντάγραμμο, ερμηνευμένα από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ελληνες τραγουδιστές. ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Θέμα μετοχικού κεφαλαίου θέτει η ΕΚΤ Αλλαγές στο ζήτημα της αναγνώρισης του αναβαλλόμενου φόρου των τραπεζών στην Ελλάδα ζητεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ανοίγοντας ουσιαστικά θέμα αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΕΚΤ κρίνει ως μη ρεαλιστικό και υπερβολικό το ύψος του αναβαλλόμενου φόρου, που έχει αναγνωριστεί ως τμήμα των κεφαλαίων και ζητεί τη δραστική περικοπή του. Σελ. 15 ΕΥΡΩΖΩΝΗ Ανεβάζει στροφές η ανάπτυξη Αυξάνεται η συνεισφορά της Ευρωζώνης στην βελτίωση της προοπτικής για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη μέσα στο επόμενο εξάμηνο, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ. Αντίθετα, η προοπτική για την οικονομική ανάπτυξη στην Κίνα και τις ΗΠΑ παραμένει σταθερή, όπως και στα 34 κράτη μέλη του διεθνούς οργανισμού. Σελ ΣΗΜΕΡΑ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Γενικός Δείκτης 4/3 5/3 6/3 9/3 10/3 Oγκος συναλλαγών (χιλιάδες ) ΑΡΑΒΙΚΑ ΚΡΑΤΗ 79,40 461,8 Αιμοδότης της Κύπρου ο αθλητικός τουρισμός Κόλλησε στις προοπτικές ο επενδυτικός μαραθώνιος Στις καλές προοπτικές προσέλκυσης ε- πενδυτών κυρίως α- πό τον Αραβικό κόλπο έχουν κολλήσει οι δίχρονες προσωπικές προσπάθειες του Προέδρου της Δημοκρατίας προς αναζήτηση ζεστού χρήματος, που θα δώσει ώθηση στην χειμαζόμενη ελέω μνημονίου οικονομία της Κύπρου. Το επενδυτικό tour που εγκαινίασε ο Νίκος Αναστασιάδης το φθινόπωρο του 2013 μέχρι σήμερα δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα, παρά το ενδιαφέρον που επεδείχθη κυρίως από πλευράς Αραβικού κόλπου. Τα οφέλη α- ναμένονται σε βάθος χρόνου. Σελ. 7 Στην off season περίοδο που διανύουμε, διοργανώσεις όπως τοτουρνουά Αγίας Νάπας, ο Μαραθώνιος Λεμεσού, το Sunshine Cup, το VW Cycling Tour και το Cyprus Cup προσφέρουν πολλαπλά κέρδη στη χώρα μας. Χιλιάδες είναι οι ξένοι επισκέπτες που έρχονται στην Κύπρο, και οι οποίοι διαφημίζουν τον τόπο μας, ενώ ο εσωτερικός τουρισμός αποτελεί κρίσιμο κομμάτι στην επιτυχία των πιο πάνω διοργανώσεων. Σελ. 22 ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ Καρδιά από εκτυπωτή Τα τρισδιάστατα αντίγραφα ανθρωπίνων οργάνων αποτελούν πολύτιμα αντικείμενα για τους επιστήμονες. Οι ε- ρευνητές οραματίζονται τη δημιουργία νεφρών, συκωτιού, καρδίας από 3D printers, που θα εκτυπώνουν αληθινά όργανα από ανθρώπινα κύτταρα. Η μέθοδος αυτή, ε- φαρμόζεται ήδη με επιτυχία. Σελ Η πτώση του ομολόγου μας ανεβάζει στις αγορές Συγκρατημένη αισιοδοξία εκφράζει ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης Η συνεχιζόμενη μέσα στην εβδομάδα πτώση της απόδοσης του κυπριακού ομολόγου ε- πήλθε μετά από μια σειρά ανακοινώσεων και μέτρων, με τελευταία την εξαγγελία εκ μέρους του Μάριο Ντράγκι για το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Καθηκόντως, ο Χάρης Γεωργιάδης είναι συγκρατημένα αισιόδοξος, εφόσον η πόρτα για την έξοδο στις αγορές ανοίγει ακόμη περισσότερο. Η Κύπρος δεν μπορεί ακόμη να συμμετέχει στο QE, εντούτοις την ψυχολογική τόνωση στην οικονομία τη δίνει η απόδοση του κυπριακού ομολόγου. Η ίδια τάση διαφαίνεται και σε κρατικά ομόλογα έτερων χωρών της Ευρώπης που είδαν τις αποδόσεις τους να μειώνονται, παρατηρείται όμως και πτώση της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου λόγω της εξαγγελίας για την ποσοτική χαλάρωση σε αντιδιαστολή με την αύξηση των επιτοκίων που σχεδιάζει να ανακοινώσει η FED. Σελ. 8 Boυβή και ερειπωμένη η Πράσινη Γραμμή στη Λευκωσία Στην πρώτη τους κοινή περιοδεία εντός της νεκρής ζώνης οι επικεφαλής της ελεύθερης και κατεχόμενης Λευκωσίας Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης και Μεχμέτ Χαρμαντζί διαπίστωσαν την θλιβερή κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα ερειπωμένα κτήρια της περιοχής. «Είμαστε εδώ για να προωθήσουμε μια καλύτερη συνεργασία μεταξύ μας», δήλωσε ο Δήμαρχος Λευκωσίας, Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης, ενώ ο Μεχμέτ Χαρμαντζί, επισημαίνοντας την καλή επικοινωνία μεταξύ των δύο, εξέφρασε την ελπίδα να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες που υπάρχουν στην περιοχή. Στους πιστωτές η διαχείριση της πρώην Λαϊκής Πρωτοβουλία ΔΗΣΥ-ΔΗΚΟ για έλεγχο της Λαϊκής Τράπεζας από τους κουρεμένους καταθέτες Η ηχηρή παραίτηση της Διαχειρίστριας της Λαϊκής Τράπεζας Άντρης Αντωνιάδου, η οποία αφήνει σαφείς αιχμές για πόλεμο και εμπόδια στην διεκπεραίωση της δουλειάς της, επαναφέρει στο προσκήνιο το μείζον ζήτημα τάξης αλλά και σύγκρουσης συμφερόντων για την ίδια τη Διοικήτρια της ΚΤΚ Χρυστάλλα Γιωρκάτζη. Γεγονός που ενδεχομένως να θέτει σε κίνδυνο υ- ποθέσεις που έχουν ήδη αχθεί ενώπιον των δικαστηρίων και για τις οποίες η Κυπριακή Δημοκρατία ίσως κληθεί να πληρώσει εκατομμύρια σε αποζημιώσεις. Υπό τη σκιά ενός πλέγματος σκοπιμοτήτων α- συμβίβαστου και διαπλεκόμενων συμφερόντων, το αναγκαίο είναι η διασφάλιση των συμφερόντων των κουρεμένων καταθετών και πιστωτών αλλά ιδιαίτερα η διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος. Η Ε- πιτροπή Θεσμών θα συνεχίσει την Πέμπτη, κεκλεισμένων των θυρών, τη συζήτηση με την παρουσία του Γενικού Ελεγκτή και του Γενικού Εισαγγελέα. Το ΔΗΚΟ, από την πλευρά του, παίρνει ζεστά το θέμα και προχωρά στην κατάθεση πρότασης νόμου ούτως ώστε τον έλεγχο της Λαϊκής Τράπεζας να έχουν πλέον οι πιστωτές και οι κουρεμένοι καταθέτες. Μία πρόταση νόμου που φαίνεται ήδη να έχει την στήριξη του ΔΗΣΥ. Σελ. 4 Διχάζει η πώληση δανείων σε τρίτους από τις τράπεζες Υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον Η Κεντρική Τράπεζα ζήτησε μέχρι τον Μάιο προθεσμία ώστε να συντάξει το νομοσχέδιο σχετικά με την πώληση δανείων από την τράπεζα σε τρίτους, με τη συζήτηση να κρατεί καλά τόσο σε πολιτικό επίπεδο εφόσον τα κόμματα διατηρούν ψηλά τις εντάσεις της επιχειρηματολογίας, όσο και σε οικονομικό επίπεδο για το πώς θα επεμβαίνουν, θα αγοράζουν και πώς θα κινούνται τα funds. Το σχετικό ενδιαφέρον υπάρχει, η συζήτηση έχει ανοίξει και αναμένεται να κορυφωθεί στις επόμενες εβδομάδες. Σελ. 5 Με το βλέμμα στον Απρίλη για έναρξη των συνομιλιών Eρχεται ο Αϊντε την άλλη εβδομάδα Με φόντο τις προοπτικές για επανέναρξη των συνομιλιών τον ερχόμενο Απρίλη, αλλά και τα θέματα που θα τεθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έρχεται στην Κύπρο την ερχόμενη εβδομάδα ο Έ- σπεν Μπαρθ Αϊντε. Στο μεταξύ, ο Υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης επιχειρούν να καθησυχάσουν το Λονδίνο μετά τις έντονες α- ντιδράσεις που εξέφρασαν από το ταξίδι του Προέδρου Αναστασιάδη στη Μόσχα. Σελ. 5 Εμπλοκή αν δεν δεχτείτε εκπροσώπους δανειστών Προειδοποιεί ο Ντάισελμπλουμ Για εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις σε περίπτωση που οι εκπρόσωποι των δανειστών δεν είναι ευπρόσδεκτοι στην Αθήνα προειδοποιεί ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ. Οπως δήλωσε χαρακτηριστικά στο περιθώριο της συνεδρίασης των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ στις Βρυξέλλες, «θα μπορέσουμε να αρχίσουμε τις συζητήσεις όταν οι εκπρόσωποι των δανειστών θα είναι ευπρόσδεκτοι στην Αθήνα. Αν αυτό εξακολουθεί να αποτελεί εμπόδιο, τότε η διαδικασία δεν θα αρχίσει». Σελ. 14 Χρήμα σε επιχειρηματίες αναζωογονεί την αγορά Αυξημένο ενδιαφέρον για δάνεια Αυξημένο είναι το ενδιαφέρον του επιχειρηματικού κόσμου για εξασφάλιση δανείου από την Τράπεζα Κύπρου, ενώ σε σχέση με τις μειώσεις που παρατηρήθηκαν στα επιτόκια φαίνεται ότι η αγορά έχει ανοίξει για συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας. Μέχρι στιγμής έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον για δανεισμό από την Τράπεζα Κύπρου ύψους 70 εκατ. ευρώ, ενώ από αυτά έχουν εκταμιευθεί περίπου 20 εκατ. ευρώ. Το συνολικό ποσό δανεισμού από τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα εκτιμάται στα 100 εκατ. ευρώ. Σελ. 6 Κατάθλιψη; Κάνε το πρώτο βήμα. Βγες από το «καβούκι» σου. AYTH ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΣΧΟΛΙΟ / Tου ΜΙΧAΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Γγκρέξιτ ή Γκρέξιντεντ Είναι τόσες πολλές οι φορές που συναντά κανείς τη λέξη Grexit στα ρεπορτάζ για την Ελλάδα, που πραγματικά είναι ν απορείς αν γράφει κανείς κάτι άλλο έξω από αυτό. Bάζοντας τη λέξη στη μηχανή αναζήτησης θα βρεθείτε μπροστά σε 60 εκατ. αποτελέσματα χρονολογημένα από τότε που ο Μητσοτάκης (ο πρεσβύτερος), λίγο πριν αναλάβει τη μοναδική του θητεία ως Πρωθυπουργός, έλεγε πως αν δεν αλλάξει η Ελλάδα πλεύση θα χρεοκοπήσει. Η Ελλάδα δεν θα χρεοκοπήσει επειδή το είπε ο Μητσοτάκης, ούτε γιατί το αποτύπωσε σε μια φράση ο Τρικούπης. Μπορεί όλα να γίνουν σαν ένα ατύχημα και από Grexit να έχουμε Grexident και κανείς να μην πάρει χαμπάρι τι έγινε. Στη θεωρία και στα επίσημα θεωρεία, ουδείς αναζητά αυτό το σενάριο. Η Ελλάδα δεν θα βγει από το ευρώ διότι βαρέθηκαν να την πληρώνουν οι ξένοι, βαρέθηκαν να την ειρωνεύονται οι Γερμανοί, βαρέθηκε ο Τύπος να ασχολείται μαζί της. Αν θα βγει είναι γιατί δεν μπορεί να σηκώσει η ίδια το βάρος που φόρτωσε στους ώμους της και γιατί δεν υπάρχουν λύσεις που να μην επιφέρουν μνημόνιο, επέκταση του προγράμματος, ριζικές αναδιαρθρώσεις. Θα βγει, αν βγει, γιατί προσπάθησε να γίνει κράτος με αρχή, μέση και τέλος και δεν τα κατάφερε. Τα δανεικά δεν στήνουν πολιτεία. Την πολιτεία τη στήνουν οι θεσμοί και δεν εννοώ την αντικατάσταση της Τρόικας με τη λέξη θεσμοί. Αυτό δεν είναι αντικατάσταση ουσίας, είναι σκράμπλ να περάσει η ώρα. Εννοώ την αέναη νομολατρεία με νόμους που αλληλοκαταργούνται, το αργοκίνητο δημόσιο, το «έλα βρε αδερφέ» που ξεχώριζε σαν επιφάνεια και σαν κανονικότητα για χρόνια και που θεωρήθηκε λάθος σαν εθνική συνείδηση από τους εκτός Ελλάδας. Η Ελλάδα που δεν είχε σχέση με τη λαμογιά, την ασυδοσία και τη ρεμούλα, είναι μια Ελλάδα κρυμμένη την οποία σύρει στο πηγάδι η Ελλάδα που φαίνεται. Το «ατύχημα» της εξόδου από το ευρώ, δεν θα είναι τυχαίο α- τύχημα ούτε και προμελετημένο από τους «θεσμούς». Η λογική είναι απλή και ισχύει και στην Ελλάδα και στην Κύπρο και παντού: Αν δεν έχεις λεφτά να χρηματοδοτήσεις το είναι σου και είσαι αναγκασμένος να δανειστείς, θα πορευτείς με τους όρους εκείνου που σου δίνει τα λεφτά. Μια προς μια να πάρουμε τις περιπτώσεις των χωρών που μπήκαν σε μνημόνιο, θα παρατηρήσουμε κοινές συνισταμένες όπως είναι η ασυδοσία και η ατιμωρησία σε πολλά επίπεδα (Ελλάδα, Κύπρος), η αμετροέπεια και η λάθος συνταγή για ανάπτυξη (Ιρλανδία), δομικές αδυναμίες χρόνων (Πορτογαλία). Το ερώτημα που προκύπτει είναι δομικό. Θέλει η Ελλάδα να παραμείνει στο ευρώ ή όχι; Αν ο Βαρουφάκης θέλησε να αφήσει το υπονοούμενο δημοψηφίσματος σαν τροχιοδεικτικό για ε- σωτερική κατανάλωση και μετά τα έ- ριξε στον «κίτρινο Τύπο» για να μετριάσει τις αντιδράσεις, δεν σημαίνει πως αυτή η ερώτηση δεν είναι η πιο καίρια ερώτηση. Αν η Ελλάδα έκανε δημοψήφισμα αύριο, για ποιο λόγο θα το έκανε; Για την καλύτερη παραλία; Τι άλλο μπορούσε να υπονοεί ο κύριος Βαρουφάκης, έστω και σαν υπόνοια της υπόνοιας; Να κοιτάμε μπροστά όταν περπατάμε, γιατί όταν σκοντάψουμε και πέσουμε, όσο και να κατηγορείς τους άλλους ότι σε έσπρωξαν στην ουσία το ατύχημα το προκάλεσες μόνος σου και τα βάρη που φορτώθηκες που σε ανάγκασαν, θέλοντας και μη να χάσεις την ισορροπία σου.

2 02-OIK_SHMEIOMATARIO_KATHI 10/03/15 22:50 Page 2 2 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015 ΟΜΗΡΟΥ & Αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα, αμαρτίαι Προέδρων παιδεύουσι... άπαντας! Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓOΡΑΣ ΣΕΒΕΡΗ Μαινόμενη ήταν χθες η Διοικήτρια Χρυστάλλα στην Επιτροπή Θεσμών. Παραλίγο να βγει από το πουά της συνολάκι! Ιδιαίτερα έντονη ήταν ό- ταν αναφέρθηκε στο θέμα που αφορούσε την θυγατέρα της. Αντιδρώντας στη θέση της πρώην Διαχειρίστριας της Λαϊκής Άντρης Α- ντωνιάδου, η οποία επιμένει ότι η θυγατέρα συνεχίζει να εργάζεται στο δικηγορικό του πατέρα της που έχει πελάτη τον Βγενόπουλο, η Διοικήτρια πραγματικά ξέσπασε. Οδηγήθηκε μια κοπέλα σ αυτήν την κατάσταση επειδή η μάνα της έγινε Διοικήτρια! είπε σε έντονο ύφος και ζήτησε με οργίλο ύφος από τους βουλευτές να καλέσουν την κόρη της Μαριάννα Γιωργκάτζη να παρευρεθεί σε συνεδρία της Επιτροπή και να μιλήσει για το θέμα για το οποίο την κατηγορούν. Απέρριψε δε κατηγορηματικά ότι η Μαριάννα Γιωρκάτζη έ- χει οποιαδήποτε σχέση με το δικηγορικό γραφείο του πατέρα της Ανδρέα Γιωρκάτζη. Μεταξύ αυτών που είχαν βγει στους διαδρόμους της Βουλής αδειάζοντας την αίθουσα, ύστερα από το μπάχαλο κάποιος μίλησε για Αμαρτίαι γονέων που παιδεύουσι τέκνα. Δημοσιογράφος που άκουσε την αναφορά α- νασκεύασε σε Αμαρτίαι Προέδρων που παιδεύουσι άπαντας!.ήταν ί- σως το μοναδικό ολιγόλεπτο διάλειμμα με χαμόγελο και αυτό σε περιορισμένο κύκλο. Για να ακριβολογούμε όμως η αναφορά του δημοσιογράφου ισχύει και έχει βάση. Ο Νίκαρος το έχει μετανιώσει προ πολλού για τον διορισμό της large (ο χαρακτηρισμός δεν είναι δικός μου) Διοικήτριας. Αν μπορούσε θα έκαιγε το αμαρτωλό συμβόλαιό της και θα σκορπούσε τις στάχτες του από τον λόφο του Προεδρικού. Αν μπορούσε... «Σταύρο, είσαι για ένα σόου διαχείρισης κρίσεων στην πρώην διαχειρίστρια;...» Από το στενό περιβάλλον του Νίκαρου μαθαίνω ότι τον τελευταίο καιρό στον λόφο της εξουσίας συζητείται έ- ντονα το εφιαλτικό σενάριο να κερδίσει ο Βγενόπουλος τις απαιτήσεις του κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ό- πως μου λέει η πηγή μου, φοβερότερο πλήγμα δεν θα μπορούσε να φανταστεί ο Νίκαρος και οι συν αυτώ... Τι θα σήμαινε με απλά λόγια αυτό το εφιαλτικό σενάριο; Το τέλος της πολιτικής καριέρας του Νίκαρου! Όπως κυπριακά μου το έστειλε σε sms επανεκλογή πάπαλα! Τόσο απλά! Η ίδια πηγή με διαβεβαίωσε ότι με τις ενέργειές της η αραιτηθείσα διαχειρίστρια Άντρη Αντωνιάδου κατάφερε να στριμώξει τον Βγενόπουλο ενώ οι ενέργειες της Διοικήτριας Χρυστάλλας αμφισβητούνται. Εκείνος όμως που στο τέλος θα τις φορτωθεί θα είναι ο Νίκαρος, ο οποίος θα χρεωθεί την επιλογή της Διοικήτριας και τις ενδεχομένως καταστροφικές της ενέργειες, μια και αυτή θεωρείται ο μαέστρος της Αρχής Εξυγίανσης... Εγώ σας το είχα γράψει ότι ο Χάρης αγωνιούσε να ξαναγίνει ο καλύτερος μαθητής του Eurogroup. Ε, λοιπόν, πήρε ξανά άριστα! Δεν το έχει δει βέβαια στον έλεγχο, ακόμη, αλλά το νιώθει από την αντιμετώπιση των... καθηγητών. Αλλά κι αυτός δεν μένει πίσω, ως άριστος (κοινώς σπάσμα) μαθητής κάνει ό,τι μπορεί για να τους αρέσει. Και να ξεχωρίσει. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Χθες ξαναχτύπησε με μια από τις δηλώσεις που τις κάνει συλλογή ο Βαρουφάκης αλλά και ο Άντρος Κυπριανού και ο Σιζόπουλος, απ ό,τι α- κούω! Δεν γνωρίζω πού έκανε τις δηλώσεις αλλά τα ελλαδικά ΜΜΕ τις παρουσίασαν με τίτλους του τύπου «Νέες αποστάσεις από την Ελλάδα ε- πιχειρεί να λάβει η Κύπρος, μετά το τελευταίο Eurogroup». Του αποδίδουν μάλιστα και τις φράσεις: Η Κύπρος ακολουθεί άλλη πορεία από την Ελλάδα και οι εξελίξεις στην Ελλάδα προκαλούν ανησυχία στην ευρωζώνη. Η αντιπολίτευση ζητά ήδη από τον Νίκαρο να συνετίσει τον ΥΠΟΙΚ που στρέφεται κατά της Ελλάδας, ενώ ο Φούλης του πλέκει το εγκώμιο. Ευτυχώς για τον Χάρη και ο Νίκαρος τον έχει ψηλά, οπόταν συνεχίζει αγέρωχος με στόχο το άριστα στο Eurogroup. Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις Χάρη-Γιάνη παραμένουν το ίδιο ψυχρές και α- διάφορες όπως ήταν. Ο Κύπριος τον ανεβάζει, ο Κύπριος τον κατεβάζει Και τον κατέβαζε πολύ όπως μου αποκάλυψε οικονομικός συντάκτης από την Αθήνα. Η αλήθεια πάντως είναι ότι αυξάνονται οι αμφισβητήσεις στον Γιάνη Βαρουφάκη. Οι τελευταίοι χειρισμοί του δεν ήταν και τόσο ευφάνταστοι και η πρόταση για μετατροπή των νοικοκυρών σε χαφιέδων της εφορίας προκάλεσε όντως πολλά, αβίαστα χαμόγελα. Ακόμα και ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος γέλασαν όταν το ά- κουσαν! Μετά διαπίστωσαν ότι δεν ή- ταν αστείο και τρόμαξαν... Όντως κανένας δεν μπορεί να αρνηθεί στους Τσίπρα - Βαρουφάκη ό- τι κατάφεραν να πετύχουν αλλαγές στο θέμα της Τρόικα. Κανένας άλλος πριν από αυτούς δεν κατάφερε να αλλάξει το όνομα της Τρόικα και του μνημονίου. Αν μη τι άλλο και με την πιστοποίηση του Γλέζου και του Θεοδωράκη, το αχτύπητο δίδυμο κατάφερε να βαφτίσει το κρέας - ψάρι. Το θέμα είναι αν θα καταφέρουν να το σερβίρουν στους Ευρωπαίους -προς το παρόν δυσκολεύονται- και κυρίως να τους πείσουν να το... φάνε! Πολλά λέγονται για την μεσολάβηση της Ρωσίας προς την Τουρκία - του Πούτιν προς τον Ερντογάν- για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Στόχος η επανεξέταση της άτεγκτης στάσης της Τουρκίας στο Κυπριακό και στις προκλήσεις των τελευταίων μηνών. Μήπως όμως η κυβέρνηση τρέφει υπερβολικές ελπίδες; Χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος στη συνέντευξή του στην «Καθημερινή» έ- κανε λόγο για «δίαυλο επικοινωνίας Κύπρου-Τουρκίας μέσω Ρωσίας». Οι δικές μου πληροφορίες, κατ ευθείαν από την συνάντηση Νίκαρου-Πούτιν, λένε πως ναι μεν ο Πούτιν ανέλαβε ρόλο ταχυδρομικού περιστεριού προς τον Ερντογάν, ταυτόχρονα όμως είπε κατά λέξη στον Νίκαρο: «Γνωρίζεις βέβαια ότι ο Ερντογάν είναι δύσκολος άνθρωπος»... Ό,τι κι αν αυτό σημαίνει για την θρυλούμενη αποστολή που ανέλαβε ο Πούτιν... Αληθεύει ότι ξένη κυβέρνηση προειδοποίησε σε πολύ υψηλό επίπεδο την κυβέρνηση του Νίκαρου για τις ενέργειες του Ειδικού Συμβούλου του Μπαν γκι Μουν, Έσπεν Μαρθ Άιντε; Αξιόπιστη πηγή μου είπε ότι πρόσφατα φίλη χώρα προειδοποίησε την Λευκωσία να προσέχει τις κινήσεις του Ειδικού Συμβούλου γιατί οι τελευταίοι χειρισμοί του στο Συμβούλιο Ασφαλείας δεν ήσαν και τόσο... αθώοι. Η πλευρά μας, σε πολύ υψηλό επίπεδο, ευχαρίστησε για την πληροφόρηση και το ενδιαφέρον και απάντησε με νόημα ότι «έχουν γνώσιν οι φύλακες...» Στο νοητό σταυροδρόμι της ε- ξουσίας της Κύπρου ο Πρόεδρος ξεκινά την ανάβασή του από τον πάτο του πηγαδιού των τειχών στην οδό Ομήρου που διαπερνά τον πολιτικό μας βουλευτικό πολιτισμό εντός του παρηκμασμένου πολυπολιτισμικού κήπου, για να ανέβει με κακουχίες ιερομάρτυρα τον Λόφο της Σεβέρη, ξαποσταίνοντας για λίγο από τα πολεμικά παίγνια υπό το θλιμμένο βλέμμα του υπό απόκρυψη τις νύχτες Κυριάκου Μάτση. Όταν ό- μως ο λόφος καταληφθεί, είτε συγκυριακά είτε από τακτική μαεστρία, τα λάφυρα είναι μεθυστικά.τον κατήφορο της επιστροφής στην οδό Ομήρου δεν τον ε- πέλεξε ποτέ κανείς. ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ Της ΔHΜΗΤΡΑΣ ΓΕΩΡΓIΟΥ O κ. Δημήτρης Λοττίδης. Ο κ. Δημήτρης M. Δημητρίου. Ο κόσμος της τεχνολογίας όλο τρέχει, κάνει βήματα μπροστά. Με το σκεπτικό αυτό ο όμιλος SPP Media παρουσίασε τη νέα εφαρμογή WIZ που απαντά στο ερώτημα «Πού είναι όλοι;». Οι χρήστες, πέραν της πληροφόρησης για όλους τους χώρους που μπορούν να βρουν φαγητό, ποτό ή και τα δύο, προτάσεις για θέατρο, μουσική, σινεμά και άλλες εκδηλώσεις, μπορούν να γίνουν οι ίδιοι wizers, και να βαθμολογήσουν, να σχολιάσουν, ν ανεβάσουν φωτογραφίες από τους χώρους που επισκέφθηκαν. Κατά την διάρκεια της παρουσίασης που είχε τον τίτλο «Think Digital», ο όμιλος σύστησε στο κοινό τα νέα του ψηφιακά προϊόντα. Ανακοινώθηκαν οι ε- πόμενες κινήσεις του όσον αφορά τη Μαθητική Βιβλιοθήκη «Αριστοτέλης» και τη σύναψη συμφωνίας με τον μεγαλύτερο εκδοτικό οίκο της Αμερικής σε σχέση με τα σχολικά βιβλία, την Mason Crest για τη μετάφραση στα ελληνικά και τη δωρεάν διανομή στη βιβλιοθήκη των δέκα βιβλίων της σειράς Wizards of Technology. Ανακοινώθηκε επίσης η συνεργασία στην πλατφόρμα διανομής διαφήμισης και περιεχομένου adstore, με τα portals ergodotisi.com, apoel.net και omonoianews.com καθώς και τα επόμενα βήματα του ομίλου, ό- σον αφορά την παραγωγή αγγλόφωνου περιεχομένου για τους μόνιμους κάτοικους αλλά και για τους επισκέπτες του νησιού. Πρόκειται για τη δημιουργία του αγγλόφωνου portal knews.com.cy και δύο ε- φαρμογών για smart phones τo cyprus cuisine και το Cyprus iguide. O όμιλος SPP MEDIA ιδρύθηκε το 1999 με την έκδοση του πρώτου τεύχους του περιοδικού must. Σήμερα είναι ένας ολοκληρωμένο media hub με την κυκλοφορία έ- ντεκα τίτλων περιοδικών, δύο ε- βδομαδιαίων εφημερίδων, την λειτουργία δύο παγκύπριων ραδιοφωνικών σταθμών, ενός μουσικού τηλεοπτικού σταθμού, δεκατριών ι- στοσελίδων, είκοσι εφαρμογών για έξυπνα κινητά και ταμπλέτες και την πλατφόρμας διανομής διαφήμισης και περιεχομένου adstore. O κ. Λούης Λοΐ ζου και η κ. Kathy Χριστοδούλου. Ο κ. Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης και η Hellen Κατσαμπά. Η κ. Δήμητρα Ελευθερίου και ο κ. Δημήτρης Ιωαννίδης. Τα νέα του γραφεία απέκτησε ο ε- λεγκτικός οίκος ΕΥ Κύπρου και τα εγκαίνιά τους τέλεσε ο Υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης, στην παρουσία αρχηγών και εκπροσώπων κοινοβουλευτικών κομμάτων, ανεξάρτητων αξιωματούχων, του Δημάρχου της Λευκωσίας και εκπροσώπων ξένων διπλωματικών αποστολών. Τα νέα κτήρια της EY αποτελούν ένα σταθμό σε μια συνεχή πορεία ανόδου η οποία ξεκίνησε το 1937 με την ίδρυση του πρώτου εγγεγραμμένου ελεγκτικού οίκου στο νησί. Η απόφαση για μετακίνηση της Εταιρείας στο κέντρο της Λευκωσίας, στο Jean Nouvel Tower, λήφθηκε στο πλαίσιο της προσπάθειάς της για συνεχή βελτίωση του εργασιακού της περιβάλλοντος. Βασισμένα στη φιλοσοφία «Χώρος εργασίας του μέλλοντος» τα νέα γραφεία είναι αισθητικά, τεχνολογικά και κτηριολογικά αναβαθμισμένα και βασισμένα σε ένα μοντέλο λειτουργίας της επιχείρησης που έχει επίκεντρο τον άνθρωπο, δίνει έμφαση στη συλλογική δουλειά, στην εμπιστοσύνη αλλά και στο αποτέλεσμα. Φιλοσοφία που ενθαρρύνει την ευελιξία στον τρόπο εργασίας και περιλαμβάνει πολλούς διαφορετικά διαμορφωμένους χώρους εργασίας. Ένα ενιαίο πλαίσιο επιτρέπει στα γραφεία της ΕΥ, σε όλον τον κόσμο, να κινηθούν συντονισμένα προς την ίδια κατεύθυνση και να δώσουν στα στελέχη τους τα εργαλεία, την τεχνολογία αλλά και τη μέθοδο εργασίας που θα τους ε- πιτρέψει να μεγιστοποιήσουν την Ο κ. Χάρης Γεωργιάδης. Ο κ. Χάρης Γεωργιάδης, ο κ. Κώστας Καδής, ο κ. Χριστόφορος Χατζηκυπριανού, ο κ. Χρίστης Λοττίδης και η κ. Ειρένα Γεωργιάδη. απόδοσή τους. Μάλιστα η Κύπρος είναι μια απ τις πρώτες χώρες που υιοθετεί το νέο μοντέλο εργασίας. Η ΕΥ κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως στον χώρο των ελεγκτικών, φορολογικών, χρηματοοικονομικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών. Η βαθιά γνώση και η ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχει συμβάλλουν στην οικοδόμηση ε- μπιστοσύνης στις κεφαλαιαγορές και τις οικονομίες σε ολόκληρο τον κόσμο. Αυτή την εβδομάδα η ατζέντα μας καλεί στην τελετή απονομής των βραβείων του 9ου Παγκόσμιου Διαγωνισμού Ζωγραφικής TOYOTA «Το αυτοκίνητο των ονείρων σας» στους εκθεσιακούς χώρους της ε- ταιρείας στη Λευκωσία. Ο κ. Ανδρέας Δημητρίου. Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Διευθυντής Σύνταξης: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ΜΙΧΑΛΗΣ TΣΙΚΑΛΑΣ Υπεύθυνος Υλης: MIXAΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ

3 03-OIK_POLITIKI_KATHI 10/03/15 20:53 Page 3 Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015 ΤΟ ΘΕΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 3 Tο κυπριακό ομόλογο ξεκλειδώνει τις αγορές Η πτώση της απόδοσης στο ιστορικό 3,97% δείχνει τον δρόμο για την ανάκαμψη της οικονομίας και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης Του ΜΙΧAΛΗ ΤΣΙΚΑΛA Η νέα μείωση στην απόδοση του 10ετούς κυπριακού ομολόγου, όπως σημειώθηκε την Παρασκευή όπου και υποχώρησε κατά 48 μονάδες βάσης στο 4,15%, θεωρούσαμε ότι αποτέλεσε νέο χαμηλό των τελευταίων τεσσάρων χρόνων, έπειτα από το 4,50% της 8ης Σεπτεμβρίου του Σε χαμηλότερα επίπεδα υποχώρησε και η απόδοση του κυπριακού 5ετούς ο- μολόγου (λήξης 2019) η οποία διαμορφώθηκε στο 4,07%, υποχωρώντας επίσης κατά 48 μονάδες βάσης από το 4,55%. Παρόλα αυτά και μέσα στην εβδομάδα, τα στοιχεία για το κυπριακό ομόλογο μας επεφύλασαν μάλλον θετικές εκπλήξεις εφόσον υποχώρησε και τη Δευτέρα στο 3,97% παρουσιάζοντας νέα μείωση κατά < Tον Ιούνιο του 2012 η απόδοση του κυπριακού 10ετούς ομολόγου βρισκόταν στο 14,6%, σε αντίθεση με σήμερα μονάδες βάσης σε σύγκριση με την Παρασκευή. Είναι ξεκάθαρο ότι μιλάμε για ιστορικό χαμηλό των κυπριακών ο- μολόγων, με τελευταία ανάλογη καταγραφή εκείνη στις 16 Οκτωβρίου 2010 με απόδοση 3,81%. Στο χαμηλότερο σημείο κατήλθε και η απόδοση του 5ετούς (λήξης 2019 με απόδοση 4,85% και κουπόνι 4,75%) ομολόγου, η οποία διαμορφώθηκε στο 3,94% από 4,07 που ήταν την Παρασκευή. Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε συστοιχία με τις ανακοινώσεις του Μάριο Ντράγκι από τη Λευκωσία, για το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και την αγορά ομολόγων από την ΕΚΤ. Υ- πενθυμίζεται, όπως ανακοίνωσε και το Γραφείο Διαχείρισης Δημοσίου, ότι για τη δημοπρασία γραμματίων του δημοσίου 13 εβδομάδων λήφθηκαν προσφορές ύ- ψους 321,7 εκ. από τις οποίες και έγιναν αποδεκτές προσφορές συνολικής ονομαστικής αξίας 200 εκ. με μέση σταθμική απόδοση 2,84%. Αν συνυπολογίσουμε ότι τον Ιούνιο του 2012 η απόδοση του κυπριακού 10ετούς ομολόγου βρισκόταν στο 14,6%, τότε διαπιστώνουμε μια πτώση με τις τελευταίες τιμές της απόδοσης, πλέον του 10%. Η σημερινή τιμή του κυπριακού ομολόγου έρχεται να συμπληρώσει μια χρονιά διαρκούς πτώσης όπως ήταν το 2014, όπου ξεκίνησε τον Ιανουάριο της περασμένης χρονιάς με απόδοση 8,2%, τον Μάρτιο του ίδιου έτους με α- πόδοση 7,7%, τον Απρίλιο με απόδοση 5,8% για να καταλήξει τον Δεκέμβριο του 2014 στο 5,02% σημειώνοντας μια ελαφρά αύξηση. Σύμφωνα και με κύκλους του Υπουργείου Οικονομικών, η μείωση η οποία επέρχεται και δείχνει να σταθεροποιείται στο κυπριακό ομόλογο, είναι όντως ένα σημάδι σταθερότητας και ανάκαμψης της κυπριακής οικονομίας, ενώ και ο ίδιος ο Χάρης Γεωργιάδης είχε καταδείξει στο παρελθόν τον δείκτη α- πόδοσης ως μια σταθερή εικόνα της οικονομίας της Κύπρου. Ο ίδιος δε, επιβεβαίωσε στη συνέντευξή του στο Reuters ότι η Κύπρος θα προχωρήσει φέτος στην έκδοση δυο νέων ομολόγων αλλά και σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο του ΡΙΚ χθες, δήλωσε πως «θα αποτελέσει σινιάλο για νέες επενδύσεις στην πραγματική οικονομία η προοπτική της θετικής α- ξιολόγησης του οικονομικού προγράμματος». Το ξεκίνημα του προγράμματος, όπως είχε εξαγγελθεί από τον Μάριο Ντράγκι, συνέπεσε και με το Eurogroup της Δευτέρας, που είχε σαν βασικό του θέμα τη λίστα Βαρουφάκη και τα μέτρα που προτείνει η ελληνική πλευρά για την οικονομία. Την ίδια ώρα που συζητούνταν το θέμα, το ελληνικό 10ετές ομόλογο ανέβηκε οκτώ μονάδες βάσης και κινήθηκε στην περιοχή του 9,58%, περιοχή στην οποία βρισκόταν καθ όλη σχεδόν τη διάρκεια του Σημειωτέον ότι πέρα από το κυπριακό ομόλογο που σημείωσε εκ νέου πτώση, αντίστοιχα κινήθηκαν τα ιταλικά και τα ισπανικά ομόλογα που έπεσαν δύο μονάδες βάσης (1.33% και 1.22% αντιστοίχως), ενώ τα γερμανικά ομόλογα ήδη σημείωναν αρνητική απόδοση με αυτή του 5ετούς ομολόγου να βρίσκεται στο - 0,06% και του 10ετούς στο 0,35%. Είναι ενδεικτικό της πορείας των ο- μολόγων στην Ευρώπη, πως η Ιταλία κατάφερε στην τελευταία της έξοδο να α- ντλήσει 8,76 δισ. ευρώ, ικανοποιώντας το ανώτατο όριο των προσδοκιών της. Η δε Ιρλανδία, με τη σειρά της, βλέπει το δεκαετές της ομόλογο στο 0,852%. Τέλος, για το κυπριακό ομόλογο δεκαετίας, τον Ιανουάριο του 2015 καταγράφηκε μια αύξηση φτάνοντας στο 5,4%, που ήταν και το ψηλότερο σημείο από τις 5 Νοεμβρίου 2014, κυρίως όμως λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας που επικρατούσε και τότε στην Ελλάδα. Μετά τις εξαγγελίες Ντράγκι από τη Λευκωσία, η απόδοση του κυπριακού ομολόγου έχει πάρει την κατιούσα. 8,2% Ιανουάριος ,8% Απρίλιος 2014 Η πορεία του κυπριακού ομολόγου 5,04% Ιούλιος ,8% 3,97% Οκτώβριος 2014 Μάρτιος 2015 Ολοταχώς προς την ποσοτική χαλάρωση η Κύπρος Μετά το πράσινο φως, με την ολοκλήρωση του νομοθετικού σχεδίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας να έχει ολοκληρωθεί, όπως είχε ανακοινωθεί και από τον Μάριο Ντράγκι αλλά και από τους ε- πικεφαλής του τελευταίου Eurogroup του Φεβρουαρίου, μοναδική εκκρεμότητα για να λάβει η Κύπρος μέρος στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης είναι η ψήφιση του νομοσχεδίου για τις εκποιήσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, το μερίδιο που αντιστοιχεί για α- γορά κυπριακών ομολόγων α- νέρχεται στο 0,2%, όσο αντιστοιχεί η κυπριακή οικονομία στο ευρωσύστημα. Τα χρήματα, που θα μπουν στην κυπριακή οικονομία, θα πρέπει να μεταφερθούν στις επενδύσεις και στην κατανάλωση, ενώ, όπως είπε και ο ί- διος ο Μάριο Ντράγκι, σκοπός είναι να χτυπηθεί ο αποπληθωρισμός. Σε πτώση το ευρώ μετά τις εξαγγελίες Ντράγκι, ανεβαίνει το δολάριο Πτώση σημειώνει το ευρώ μετά την ανακοίνωση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, διά στόματος Μάριο Ντράγκι. Ήδη, όμως, είχαν δημοσιευτεί ανάλογες μελέτες στον Τύπο, με πρώτη της BNP Paribas, που προειδοποιούσε ότι το «μπαζούκας» του Ντράγκι αναμένεται να επηρεάσει πτωτικά την ισοτιμία του ευρώ κυρίως προς το δολάριο. Μάλιστα, μέχρι αργά το απόγευμα της Τρίτης, το ευρώ έ- φτανε να υποχωρεί άνω του 1% στα 1,0735 δολάρια ενώ όπως σημειώνουν οι αναλυτές, σε αυτά τα επίπεδα έχει να φτάσει από το Η BNP, σε χθεσινή της ανακοίνωση, προκρίνει ότι «το QE είναι σε πρώιμο στάδιο α- κόμα, ασκώντας σημαντικές πιέσεις στις αποδόσεις των ομολόγων όλης της περιοχής». Στον αντίποδα, το δολάριο σημειώνει άνοδο εφόσον αναμένεται η ανακοίνωση για την αύξηση των επιτοκίων της FED, σε πορεία α- ντίστροφη από την πολιτική της ΕΚΤ, κάτι το οποίο σε πρώτο βαθμό είχε αποφασιστεί ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο. Τότε, βάσει των πρακτικών της FED, η ανάλυση των αξιωματούχων είχε να κάνει με την οικονομική αστάθεια και την πτώση της τιμής του πετρελαίου που σαν συνθήκες, δεν ήταν ικανές να αντιστρέψουν την πορεία ανάκαμψης της αμερικανικής οικονομίας.

4 04-OIK_ ΤΟ ΘΕΜΑ_KATHI 10/03/15 23:19 Page 4 4 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015 Στους πιστωτές η διαχείριση της πρώην Λαϊκής Προσωπική καταπίεση και ταπεινωτικές παρεμβάσεις κατήγγειλε η παραιτηθείσα διαχειρίστρια της τράπεζας, Άντρη Αντωνιάδου Όταν η «Κ» έθετε ζήτημα τάξης και σύγκρουσης συμφερόντων αποκαλύπτοντας ότι η θυγατέρα της Διοικήτριας της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλας Γιωρκάτζη εργάζεται στο δικηγορικό γραφείο του πατέρα της Αντρέα Γιωρκάτζη, ο οποίος και χειρίζεται την υ- πόθεση Βγενόπουλου εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας, κανείς δεν ανέμενε πως έξι μήνες μετά το κουβάρι θα περιπλέκετο ακόμα περισσότερο. Η ηχηρή παραίτηση της Διαχειρίστριας της Λαϊκής Τράπεζας Άντρης Αντωνιάδου, η οποία αφήνει σαφείς αιχμές για πόλεμο και εμπόδια στην διεκπεραίωση της δουλειάς της, επαναφέρει το θέμα στο προσκήνιο. Υπό τη σκιά < Πίεση από Γιωρκάτζη για απόσυρση της διαιτησίας της Λαϊκής εναντίον της Ελληνικής Δημοκρατίας στην οποία διακυβεύονται 2,5 δισ ευρώ καταγγέλλει ο δικηγόρος της Ειδικής Διαχειρίστριας Παναγιώτης Νεοκλέους ενός πλέγματος σκοπιμοτήτων ασυμβίβαστου και διαπλεκόμενων συμφερόντων, το αναγκαίο είναι η διασφάλιση των συμφερόντων των κουρεμένων καταθετών και πιστωτών αλλά ι- διαίτερα η διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος. Και αυτό γιατί με τις υ- ποθέσεις Λαϊκής εναντίον Βγενόπουλου, Βγενόπουλου εναντίον Κυπριακής Δημοκρατίας και Λαϊκής εναντίον Ελληνικής Δημοκρατίας διακυβεύονται περίπου 6,5 δισ ευρώ. Ένα ποσό το ο- ποίο θα κληθεί να επωμιστεί ο Κύπριος πολίτης, στο ενδεχόμενο που οι υποθέσεις αυτές χαθούν. Η Επιτροπή Θεσμών θα συνεχίσει την Πέμπτη κεκλεισμένων των θυρών τη συζήτηση με την παρουσία του Γενικού Ελεγκτή και του Γενικού Εισαγγελέα. Το ΔΗΚΟ, από την πλευρά του, παίρνει ζεστά το θέμα και προχωρά στην κατάθεση πρότασης νόμου ούτως ώστε τον έ- λεγχο της Λαϊκής Τράπεζας να έχουν πλέον οι πιστωτές και οι κουρεμένοι καταθέτες. Μία πρόταση νόμου που φαίνεται ήδη να έχει την στήριξη του Με υπόμνημα προς την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών εμφανίστηκε το πρωί χθες η Αρχή Εξυγίανσης (τουτέστιν το ΔΣ της ΚΤΚ) στη συνεδρία που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την παραίτηση την περασμένη Δευτέρα της Διαχειρίστριας της πρώην Λαϊκής Άντρης Αντωνιάδη. Εμφανής στόχος του υπομνήματος ήταν να α- παντηθούν έστω και επιλεκτικά- οι κατηγορίες που επέρριπτε η Διαχειρίστρια στην Αρχή Εξυγίανσης γενικά και στην Διοικήτρια της ΚΤΚ ειδικότερα. Ως αποτέλεσμα ακριβώς των α- παντήσεων της ΑΕ, που θεωρήθηκε ότι παραποιούσαν την αλήθεια, οι δικηγόροι της Διαχειρίστριας Ανδρέας Νεοκλέους και Σια ΔΕΠΕ, εξέδωσαν σχετική ανακοίνωση. Αδυναμίες και καθυστερήσεις Όπως σημειώνεται στο υπόμνημα «η ΑΕ, αφού αξιολόγησε τις ενέργειες της ΕΔ ή/και των νομικών της συμβούλων, διαπίστωσε αδυναμίες και καθυστερήσεις ως ακολούθως: (α) Δεν είχε εγγραφεί σε δικαστήρια άλλων χωρών το διάταγμα παγοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του Α. Βγενόπουλου και άλλων, που είχε εκδοθεί από τα κυπριακά δικαστήρια. (β) Δεν είχε διοριστεί διεθνής οίκος για πώληση των περιουσιακών στοιχείων της Λαϊκής Τράπεζας προς όφελος των πιστωτών. (γ) Λόγω της παράλειψης εμφάνισης των δικηγόρων της Λαϊκής και της ΕΔ κ.κ. Ανδρέας Νεοκλέους & Σία ΔΕΠΕ σε αγωγή που είχε επιδοθεί, εκδόθηκε απόφαση εναντίον της Λαϊκής Τράπεζας για σημαντικό ποσό σε συγκεκριμένη υπόθεση που αφορούσε απαίτηση για συμψηφισμό δανείου με καταθέσεις. (δ) Από αλληλογραφία που κοινοποιήθηκε στην Επιτροπή Ε- ξυγίανσης ημερ. 22/7/2014, προέκυψε ενδεχόμενη σύγκρουση συμφερόντων των κ.κ. Α. Νεοκλέους & Σία ΔΕΠΕ, λόγω απαίτησης του Ομίλου Νεοκλέους για συμψηφισμό καταθέσεων και δανείων τους με τη Λαϊκή Τράπεζα, την ίδια στιγμή που υπερασπιζόταν την Λαϊκή Τράπεζα για παρόμοιες υποθέσεις εναντίον της. Το Γραφείο Νεοκλέους στην απάντησή του προς την ΑΕ, για τα περί ΔΗΣΥ. Σε μία οκτάωρη συνεδρία της Επιτροπής Θεσμών προσπάθησε να διερευνήσει τους λόγους και τις επιπτώσεις της πρόσφατης παραίτησης της Διαχειρίστριας της Λαϊκής Τράπεζας Άντρης Αντωνιάδου. Μία παραίτηση η οποία φαίνεται να ήταν το αποτέλεσμα ενός συνεχούς πολέμου που δεχόταν. Κληθείσα από την Επιτροπή Θεσμών να παραθέσει τους λόγους για τους οποίους αποφάσισε να παραιτηθεί, σημείωσε πως δεχόταν προσωπική καταπίεση και ταπεινωτικές παρεμβάσεις. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ή- ταν οι αιφνίδιες επιθεωρήσεις από λειτουργούς της Κεντρικής Τράπεζας και από το γραφείο του Γενικού Ελεγκτή με οδηγίες για έλεγχο των νομικών ε- ξόδων της διαχείρισης, χωρίς ωστόσο τα ευρήματα των ελέγχων να γνωστοποιούνται ούτε να έχει φανεί ποτέ ο- τιδήποτε μεμπτό. Η κ. Αντωνιάδου ανέφερε πως η α- νανέωση του συμβολαίου της έφτασε να γίνεται κάθε τρίμηνο ή μηνιαίως αφήνοντας να νοηθεί πως δεν είχαν εμπιστοσύνη στο έργο που επιτελούσε. Χαρακτηριστικό της εξευτελιστικής συμπεριφοράς, κατά την Άντρη Αντωνιάδου, ήταν οι αναφορές ατόμων ότι επέλεξε να παραιτηθεί γιατί είχε πληροφόρηση ότι δεν θα της ανανεωνόταν το συμβόλαιο εργοδότησης μετά τις 31 Μαρτίου του Το υπόμνημα της Αρχής Εξυγίανσης και η απάντηση της Α. Νεοκλέους αδυναμιών και καθυστερήσεων της ΕΔ ή και των νομικών της συμβούλων, υπογραμμίζει μεταξύ άλλων ότι «παρά τις επανειλημμένες υποδείξεις της ΕΔ και του Δικηγορικού μας Γραφείου για την έγκριση των σχετικών κονδυλίων για τις αμοιβές των ξένων δικηγόρων, η ΑΕ έδωσε τελικώς την έγκριση της μετά από έξι μήνες, δηλαδή στις 10/11/2014. Αμέσως μετά την έγκριση κινήθηκαν από μας, οι ενδεδειγμένες διαδικασίες και σχετική απόφαση εγγραφής εκδόθηκε επιτυχώς στις 26 Φεβρουαρίου 2015». Σχετικά με τον ισχυρισμό της ΑΕ ότι εκδόθηκε απόφαση εναντίον της Λαϊκής λόγω μη εμφάνισης των Δικηγόρων, η Ανδρέας Νεοκλέους &Σια ΔΕΠΕ παρατηρεί το οξύμωρο του ε- πιχειρήματος, καθότι η ίδια η ΑΕ παραδέχεται ότι η δίκη είχε κατάληξη υπέρ της Λαϊκής. Σχετικά με τον ι- σχυρισμό της ΑΕ περί σύγκρουσης συμφερόντων των Α. Νεοκλέους & Σια ΔΕΠΕ λόγω του ισχυρισμού περί α- παίτησης συμψηφισμού καταθέσεων και δανείων τους με τη Λαϊκή Τράπεζα, το Γραφείο διευκρινίζει ότι : «οι καταθέσεις του Γραφείου και των συνεταίρων που έχουν κουρευτεί είναι της τάξεως των δέκα (10) και πλέον εκατομμυρίων ευρώ, και τα δάνεια είναι περίπου τριών (3) εκατομμυρίων ευρώ και ότι έχει επέλθει διακανονισμός του υπό αμφισβήτηση χρέους με την Τράπεζα Κύπρου, πράγμα το οποίο φέραμε εις γνώση της ΑΕ. Είναι γι αυτόν ακριβώς το λόγο που βρίσκουμε ακατανόητη την ενέργεια της ΑΕ να εγείρει ζήτημα εκ του μη όντος και ειδικά όταν αυτό το ζήτημα συζητήθηκε και έληξε οριστικά πριν από πέντε μήνες». Στην ανακοίνωση της «Ανδρέας Νεοκλέους και Σια ΔΕΠΕ», υπογραμμίζεται παράλληλα, ότι «η ουσία της υπόθεσης που είναι εξαιρετικά σημαντική, τόσο για την οικονομία του τόπου όσο και για τους καταθέτες πιστωτές της πρώην Λαϊκής Τράπεζας καθότι από την έκβαση της σχετικής υπόθεσης έναντι του Α. Βγενόπουλου και άλλων είτε θα ωφεληθούν ανακτώντας μέρος των χρημάτων τους οι καταθέτες-πιστωτές είτε θα κληθεί ο Η Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλα Γιωρκάτζη παραδίδει το υπόμνημα της Αρχής Εξυγίανσης στον Δημήτρη Συλλούρη. Ένα υπόμνημα το οποίο δεν φαίνεται να έχει την στήριξη κραταιών ανδρών της Κεντρικής Τράπεζας, όπως αυτήν του Στέλιου Κοιλιάρη. φορολογούμενος πολίτης να πληρώσει αποζημιώσεις στο Βγενόπουλο και άλλους, ενδεχομένως και δισεκατομμύρια. Αντίθετα με τα όσα αφήνονται να διαρρέουν περί διελκυστίνδας μεταξύ δικηγορικών γραφείων, η ευθύνη για την έκβαση αυτών των τόσο σημαντικών υποθέσεων ανήκει αποκλειστικά στη διαχείριση της ΑΕ η οποία αποφασίζει και διατάζει για την κάθε επόμενη κίνηση και απελευθερώνει προς τούτο τα ανάλογα κονδύλια». Οι δικηγόροι της διαχειρίστριας στην κατακλείδα της ανακοίνωσης τους επισημαίνουν και τα εξής: «Θέλουμε έντονα να επαναλάβουμε την πεποίθησή μας, ότι το βασικό ζητούμενο στην προκειμένη υπόθεση είναι η προάσπιση των συμφερόντων των καταθετών-πιστωτών της Λαϊκής Τράπεζας ειδικά, και του δημοσίου συμφέροντος γενικότερα. Κι αυτό διότι, στο τέλος τον λογαριασμό θα πρέπει να τον πληρώσουν αυτοί που ευθύνονται για τις αποφάσεις που οδήγησαν στην κατάρρευση της Τράπεζας, αλλά και της οικονομίας και όχι ο Κύπριος Η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη αρνείται τις κατηγορίες της Άντρης Αντωνιάδου περί εμποδίων στη διεκπεραίωση του έργου της. φορολογούμενος». Πάντως, παρά το γεγονός ότι η Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, θέλησε να παρουσιάσει ότι το υπόμνημα καλύπτει όλα τα μέλη της Αρχής Εξυγίανσης, ο Στέλιος Κοιλιάρης θέλησε να διαχωρίσει τη θέση του. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ο κ. Κοιλιάρης εξέφρασε την δυσφορία του για τα όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας τα οποία και μπορεί να προκαλέσουν προσκόμματα στην υπόθεση εναντίον του τέως κραταιού άντρα της Λαϊκής Τράπεζας Ανδρέα Βγενόπουλου. Ο κ. Κοιλιάρης σημείωσε ότι σκέφτεται πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο παραίτησής του μετά τα όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Μάλιστα, άφησε να νοηθεί ότι μέλη της Αρχής Εξυγίανσης δεν συμφωνούσαν με το υπόμνημα το οποίο κατατέθηκε και άφηνε αιχμές για κακοδιαχείριση και καθυστερήσεις από πλευράς του δικηγορικού γραφείου Α. Νεοκλέους ΔΕΠΕ αναφέροντας πως για τις καθυστερήσεις ευθύνεται και η Κεντρική Τράπεζα. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Συνεργάτες πατέρας και κόρη Στους λόγους παραίτησης της Διαχειρίστριας της Λαϊκής Τράπεζας φαίνεται να εμπίπτει και το ζήτημα σύγκρουσης συμφερόντων για την Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας εκ του γεγονότος που προέκυψε τον Σεπτέμβρη, ότι δηλαδή ο σύζυγος και η θυγατέρα της ήταν δικηγόροι του Ανδρέα Βγενόπουλου, αντίδικου στην ουσία της Κεντρικής Τράπεζας στην υπόθεση με την Λαϊκή. Και ενώ για την Διοικήτρια θεωρείτο ότι έληξε το ζήτημα με την παραίτηση της Μαριάννας Γιωρκάτζη από το γραφείο του πατέρα της, ο συνεργάτης της Διαχειρίστριας Ά- ντρης Αντωνιάδου, Κύπρος Γιωργάκης ρίχνει φως στην υπόθεση και αναφέρει πως η θυγατέρα της Χρυστάλλας Γιωρκάτζη, Μαριάννα, εξακολουθεί να εργάζεται με τον πατέρα της. Ο ίδιος στην Επιτροπή Θεσμών σημειώνει πως ένας από τους πελάτες του, που συστεγάζεται στο ίδιο κτήριο με το δικηγορικό γραφείο του Ανδρέα Γιωρκάτζη παρευρέθηκε πρόσφατα σε σύσκεψη, κατά την οποία η Μαριάννα Γιωρκάτζη εμφανίστηκε ως η δικηγόρος του δικηγορικού γραφείου του πατέρα της. Μάλιστα ο Κύπρος Γιωργάκης σημείωσε πως η απόφαση της Χρυστάλλας Γιωρκάτζη να μην συμμετέχει στις συνεδρίες της Αρχής Εξυγίανσης στις ο- ποίες συζητείται η υπόθεση Βγενόπουλου, δεν είναι η θεραπεία στο πρόβλημα τονίζοντας με νόημα ότι η Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας ως το πιο υψηλόβαθμο στέλεχος μπορεί να απέχει αλλά παράλληλα μπορεί να επηρεάσει. Στις βολές του κ. Γιωργάκη η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη απάντησε σε ιδιαίτερα έντονο ύφος αρνούμενη κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς ότι η θυγατέρα της συνεχίζει να εργάζεται στο δικηγορικό γραφείο του πατέρα της. Σημείωσε δε πως ο Έφορος Εταιρειών μπορεί να επιβεβαιώσει ότι η κόρη της δεν είναι μέτοχος στο δικηγορικό Γραφείο Γιωρκάτζης ΔΕΠΕ σημειώνοντας ωστόσο ότι συνεχίζει να παρέχει νομικές συμβουλές σε διάφορες εταιρείες. Σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή της στην Αρχή Εξυγίανσης παραδέχθηκε ότι συμμετέχει πλέον δηλώνοντας πως από τη στιγμή που η κόρη της παραιτήθηκε δεν τίθεται ζήτημα ασυμβίβαστου. Η «χαμένη» υπόθεση Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε ω- στόσο η τοποθέτηση του δικηγόρου Παναγιώτη Νεοκλέους, ο οποίος σημείωσε την απροθυμία της Διοικήτριας Προσπάθειες να ξεμπλεχτεί το κουβάρι κάνουν τα κόμματα. Χαρακτηριστικά το ΔΗΚΟ με την στήριξη του ΔΗΣΥ θα καταθέσει πρόταση νόμου στην οποία θα γίνει τροποποίηση του νόμου εξυγίανσης με στόχο να δοθεί έλεγχος της Λαϊκής στους πιστωτές και τους κουρεμένους καταθέτες. Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος, σημειώνοντας πως θα καταθέσει την εν λόγω πρόταση νόμου την Πέμπτη, έθεσε τον προβληματισμό του για τις τοποθετήσεις εντός της Επιτροπής Θεσμών περί απώλειας 350 ε- κατομμυρίων ευρώ. Ο κ. Παπαδόπουλος ζήτησε εξηγήσεις για το ποιος ευθύνεται για την μείωση σημειώνοντας ότι αν ό- ντως έτσι έχουν τα πράγματα οι κουρεμένοι καταθέτες βλέπουν μπροστά στα μάτια τους την περιουσία τους να μειώνεται λόγω κακοδιαχείρισης. Την πρόταση νόμου αναμένεται να στηρίξει και ο ΔΗΣΥ. Κατά την διάρκεια της συνεδρίας της Επιτροπής Θεσμών ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου ανέφερε πως κάτω από τη Λαϊκή Τράπεζα υπάρχουν τέσσερα παραρτήματα που λειτουργούν στη Ρουμάνια, τη Σερβία, την Ουκρανία, τη Μάλτα καθώς και μια θυγατρική στην Ελλάδα (IBG). «Θα μπορεί», σημείωσε, «να εξεταστεί το ενδεχόμενο τα παραρτήματα να ενσωματωθούν στη θυγατρική που έχει άδεια από χώρα της ευρωζώνης και οι πιστωτές μέσα από γενική συνέλευση να διορίσουν νέο ΔΣ της θυγατρικής εταιρείας και να αναλάβουν την ευθύνη και τα δικαιώματα τους». Πάντως από την πλευρά της η διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας ανέφερε πως μελετάται το ενδεχόμενο διορισμού οίκου για να διαχειρίζεται τα περιουσιακά στοιχεία της Λαϊκής, παρόλο που ο νόμος αναφέρεται σε φυσικά πρόσωπα. Συνέχεια την Πέμπτη Η πολύωρη συνεδρία της Επιτροπής Θεσμών θα συνεχιστεί την Πέμπτη κεκλεισμένων των θυρών κατά την οποία, μεταξύ άλλων, θα συζητηθεί και η πρόταση νόμου που θα καταθέσει το ΔΗΚΟ για τροποποίηση του νόμου εξυγίανσης. Πάντως, με το πέρας της συνεδρίας τα μέλη της Επιτροπής εξέφρασαν τις βαθιές της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλας Γιωρκάτζη να ασχοληθεί η Ειδική Διαχειρίστρια και το δικηγορικό γραφείο με τη διαιτησία της Λαϊκής Τράπεζας εναντίον της Ελληνικής Δημοκρατίας αναφέροντας πως πρόκειται για μία χαμένη υπόθεση. Μάλιστα κατά την τοποθέτησή του ο κ. Νεοκλέους ανέφερε πως η κ. Γιωρκάτζη με απρεπέστατη και αγενή συμπεριφορά ζήτησε από την Ειδική Διαχειρίστρια να μην προχωρήσει τη διαιτησία της Λαϊκής Τράπεζας εναντίον της Ελληνικής Δημοκρατίας. Πρωτοβουλία ΔΗΣΥ-ΔΗΚΟ για έλεγχο της Λαϊκής από τους κουρεμένους καταθέτες τους ανησυχίες για την έκβαση της υπόθεσης. Ο Προεδρεύων της Επιτροπής Δημήτρης Συλλούρης ανέφερε πως η κυπριακή κοινωνία πρέπει μετά και από τη σημερινή συνεδρίαση να ανησυχεί ακόμα περισσότερο και κάλεσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, καθώς επίσης το Γενικό Εισαγγελέα να εγκύψουν στο θέμα και να καθαρίσουν εκ βάθρων τα σάπια. Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Αντρέας Κυπριανού είπε πως η εικόνα που παρουσιάστηκε σήμερα δεν τιμά κανένα από όσους διαχειρίζονται ε- ξαιρετικά σοβαρά θέματα, για να < Η Κεντρική Τράπεζα μελετά το ενδεχόμενο διορισμού Οίκου για να διαχειρίζεται τα περιουσιακά στοιχεία της Λαϊκής, παρόλο που ο νόμος αναφέρεται σε φυσικά πρόσωπα. προσθέσει ότι δεν τιμά ούτε την Αρχή Εξυγίανσης, ούτε την Επιτροπή Εξυγίανσης, ούτε την Κεντρική Τράπεζα, ούτε και τα δικηγορικά γραφεία. Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού επεσήμανε τις κραυγαλέες ανεπάρκειες και τις συστημικές α- δυναμίες που υπάρχουν όπως επίσης και την αδυναμία αντίληψης της σοβαρότητας των πράξεων και παραλείψεων θεσμικών οργάνων της Δημοκρατίας. Ανέφερε επίσης πως «οι όλες πράξεις ή οι ενέργειες συγκεκριμένων θεσμικών οργάνων ή ατόμων χαρακτηρίζονται από σκοπιμότητες και πίσω από τις σκοπιμότητες πάντοτε υπάρχουν συμφέροντα, ιδιαίτερα οικονομικά». Από την πλευρά του, ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Μάριος Καρογιάν σημείωσε πως δεν μπορεί αυτή η κατάσταση να συνεχιστεί και δεν χωρεί πλέον ερασιτεχνισμός για να προσθέσει ότι η διαιώνιση αυτής της κατάστασης μόνο ζημιά προκαλεί και είναι η ώρα που θα πρέπει να α- ναληφθούν ευθύνες από όλους προτού να είναι αργά. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ

5 05-OIK_POLITIKI_KATHI 10/03/15 22:05 Page 3 Τετάρτη 11 Mαρτίου 2015 ΤΟ ΘΕΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 5 Στην Κύπρο ο Αϊντε για επανέναρξη των συνομιλιών Στο Λονδίνο σπεύδει η Λευκωσία προς κατευνασμό των αντιδράσεων από την επίσκεψη στη Μόσχα και τις συμφωνίες που έχουν υπογραφεί Της ΜΈΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΊΟΥ Η αξιοποίηση της συγκυρίας του Απριλίου για επανέναρξη των συνομιλιών στο Κυπριακό, αλλά και η ατζέντα των διαπραγματεύσεων αποτελούν τους δύο στόχους τους οποίους θα ε- πιδιώξει να κλειδώσει ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε στο επικείμενο ταξίδι του στην Κύπρο. Ο σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα των ΗΕ στο κυπριακό, ο οποίος θα βρίσκεται στο νησί από τις Μαρτίου, θα συναντηθεί τόσο με τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων όσο και με αριθμό αξιωματούχων που εμπλέκονται στις συνομιλίες και από τις δύο πλευρές προς διασφάλιση του διπλού στόχου που έχει θέσει. Σύμφωνα πάντως με ανακοίνωση που εκδόθηκε από το γραφείο της Αποστολής Καλών Υπηρεσιών του ΓΓ του ΟΗΕ < Επανέναρξη των συνομιλιών και ατζέντα των διαπραγματεύσεων οι δύο στόχοι που θα επιδιώξει να κλειδώσει ο Εσπεν Μπαρθ Αϊντε στο επικείμενο ταξίδι του στην Κύπρο. στην Κύπρο, ο κ. Άιντε προσβλέπει στην επικείμενη αυτή επίσκεψη ως μια ευκαιρία για συνέχιση του διαλόγου του με τους ηγέτες για την επανέναρξη των δομημένων διαπραγματεύσεων. Κυβερνητικές πηγές στη Λευκωσία διαβεβαιώνουν πάντως πως μέχρι στιγμής δεν έχουν ενημερωθεί για τις ακριβείς προθέσεις του κ. Άιντε, αν και όπως επισημαίνουν δεν γνωρίζουν να μεταφέρει νέες ιδέες για το κυπριακό στο επικείμενο του ταξίδι. Να υπενθυμίσουμε, πως τόσο στην τελευταία επίσκεψη του αξιωματούχου των ΗΕ στην Κύπρο και τις ιδέες που κατέθεσε στις δύο πλευρές για άρση του αδιεξόδου στο κυπριακό, όσο και μετά την ενημέρωσή του προς τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ στην Νέα Υόρκη τον περασμένο Ιανουάριο, στο πλαίσιο των συζητήσεων για την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, ο κ. Άιντε προειδοποιώντας και τα δύο μέρη στην Κύπρο Κασουλίδης και Χριστοδουλίδης επιχειρούν να κατευνάσουν τις αντιδράσεις του Λονδίνου από την επίσκεψη του Προέδρου Αναστασιάδη στη Μόσχα. τους είχε καλέσει να αξιοποιήσουν τη θετική κίνηση που είχε ήδη κάνει η ελληνοκυπριακή πλευρά με τη δήλωση του Προέδρου Αναστασιάδη της 5ης Ιανουαρίου και στη βάση αυτή να οικοδομήσουν τα επόμενα βήματα για την επιστροφή τους σε ουσιαστικές συνομιλίες. Κανένα νέο από Μόσχα Η Λευκωσία, πάντως, εν αναμονή και της άφιξης του αξιωματούχου των ΗΕ στην Κύπρο, εμφανίζεται συγκρατημένα αισιόδοξη για την επανέναρξη των συνομιλιών τον ερχόμενο Απρίλιο. Εκείνο που περισσότερο ανησυχεί τη Λευκωσία, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», είναι η ατζέντα των διαπραγματεύσεων, με δεδομένο ότι η ίδια θα επιθυμούσε τη συνέχιση των συνομιλιών στη βάση των όσων συμφωνήθηκαν πριν την αναστολή τους τον περασμένο Σεπτέμβριο. Οι ανησυχίες της Λευκωσίας εκφράζονταν, άλλωστε, και στο μήνυμα Κλείδωσε η συμφωνία με TOTAL Την επικείμενη συμφωνία με την TOTAL την ερχόμενη εβδομάδα για την επέκταση των γεωλογικών της σεισμικών ερευνών, χωρίς όμως γεωτρήσεις, α- νακοίνωσε ο Υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Λακκοτρύπης, από την Ουάσιγκτον όπου βρίσκεται. Στην αμερικανική πρωτεύουσα, μεταξύ άλλων, ο κ. Λακκοτρύπης είχε συνάντηση στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ με τον ειδικό συντονιστή στα θέματα ενέργειας, Έιμος Χόκσταϊν, καθώς και με αξιωματούχους στο Κογκρέσο, τους οποίους και ενημέρωσε για τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από το κυπριακό ενεργειακό πρόγραμμα και την πορεία των συνεργασιών της Λευκωσίας με την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Παράλληλα, ο Υπουργός Ενέργειας ενημέρωσε τους συνομιλητές του για τις τουρκικές παραβιάσεις στην κυπριακή Α- ΟΖ, εκφράζοντας την ελπίδα της Λευκωσίας για τη σύντομη επανέναρξη των συνομιλιών, υπό τις σωστές, όπως τόνισε, προϋποθέσεις, χωρίς απειλές και χωρίς να επικρέμμεται πάνω από την ελληνοκυπριακή πλευρά η «Δαμόκλειος Σπάθη και η πολιτική των κανονιοφόρων», κατέληξε. που δόθηκε στον Ρώσο Πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, κατά την επίσημη ε- πίσκεψη της κυπριακής αποστολής στη Μόσχα, για να μεταβιβάσει στον Τούρκο ομόλογό του, Ταγίπ Ερτογάν. Πλην, όμως, όπως πληροφορείται η «Κ», από το Κρεμλίνο μέχρι στιγμής δεν υπήρξε ακόμη καμία σχετική ε- νημέρωση για την τύχη του κυπριακού μηνύματος. Ξένοι μεσολαβητές, πάντως, διαβεβαιώνουν τη Λευκωσία πως, στη βάση των επαφών τους με τον Τούρκο Πρωθυπουργό, Αχμέτ Νταβούτογλου, όχι όμως και από τον Τούρκο Πρόεδρο, Ταγίπ Ερντογάν, η Άγκυρα δεν θα προχωρήσει σε ανανέωση της τουρκικής Navtex μετά τη λήξη της στις 6 Απριλίου και θα αποσύρει το «Μπαρμπαρός» από την κυπριακή ΑΟΖ, υπό την προϋπόθεση της αναστολής των ερευνητικών γεωτρήσεων της ΕΝΙ. Ήδη, η ΕΝΙ φέρεται να έχει αποφασίσει να προχωρήσει σε ένα τρίμηνο τεχνικό διάλειμμα από τις ερευνητικές της εργασίες στην κυπριακή ΑΟΖ λίγο μετά την ολοκλήρωση της γεώτρησης και την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων από το κοίτασμα «Αμαθούσα» στο τέλος Μαρτίου. Περίοδος, η οποία συμπίπτει χρονικά με τη λήξη της τουρκικής Navtex στις 6 Α- πριλίου και την ολοκλήρωση των προεδρικών εκλογών στα κατεχόμενα στις 19 Απριλίου. Στο μεταξύ, απευθείας από το Μπαχρέιν προς το Λονδίνο έχουν μεταβεί τόσο ο Υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης όσο και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης. Ο κ. Κασουλίδης, ο οποίος θα συμμετάσχει στις εργασίες της Υπουργικής Ομάδας Δράσης της Κοινοπολιτείας, κατά την εκεί παραμονή του θα συναντηθεί και με τον Υπουργό Ευρώπης του ΗΒ, David Lidington, με τον οποίο θα έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν τόσο τις εξελίξεις στο κυπριακό, όσο και τις έντονες ανησυχίες του Λονδίνου από την πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου Αναστασιάδη στη Μόσχα. Τις βρετανικές ανησυχίες, όμως, θα επιχειρήσει να κατευνάσει και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης, σε μια σειρά επαφών με την Πρωθυπουργία, το Υπουργείο Εξωτερικών, αλλά και τη Βουλή των Κοινοτήτων που θα έχει το τρέχον διήμερο στο Λονδίνο. Γιορτάζει τα 25 χρόνια της ανεξαρτησίας της ( ) Λιθουανία: Το διαμάντι των Βαλτικών Δημοκρατιών Μεγάλη οικονομική πρόοδος και ανάπτυξη Η Δημοκρατία της Λιθουανίας (Lietuvos Respublika - Lietuva) είναι χώρα της βορειοανατολικής Ευρώπης και μία από τις τρεις Βαλτικές Δημοκρατίες. Συνορεύει με τη Λετονία, τη Λευκορωσία, την Πολωνία και τη Ρωσία (συγκεκριμένα με την επαρχία Καλίνινγκραντ, η οποία ανήκει στη Ρωσία). Έχει έκταση τ.χλμ. και πληθυσμό κατοίκους. Πρωτεύουσα της Λιθουανίας είναι το Βίλνιους ( κάτοικοι), ενώ άλλες μεγάλες πόλεις είναι το Κάουνας και η Κλάιπεντα, η οποία είναι και σημαντικό λιμάνι. Περισσότερο από 80% του πληθυσμού είναι Λιθουανοί και επίσημη γλώσσα είναι η λιθουανική, η οποία ανήκει στην ομάδα των βαλτικών γλωσσών. Η Λιθουανία υπήρξε η πρώτη Σοβιετική Δημοκρατία που διακήρυξε την ανεξαρτησία της, το Μάρτιο του Το νόμισμα λίτας αντικατέστησε το ρούβλι ως επίσημο νόμισμα το Μάρτιο του 1993 και την 1 η Μαΐου 2004 η Λιθουανία έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Την 1 η Ιανουαρίου 2015 το λίτας αντικαταστάθηκε από το ευρώ. Η χώρα την 11 η Μαρτίου γιορτάζει την 25 η επέτειο της ανεξαρτησίας της. ΙΣΤΟΡΙΑ Τον 14 ο αιώνα η Λιθουανία ήταν η μεγαλύτερη χώρα στην Ευρώπη. Παράλληλα οι Λιθουανοί ήταν ειδωλολάτρες και εκχριστιανίστηκαν μόλις το Το 1410, στην Μάχη του Γκρούνβαλντ, οι Λιθουανοί μαζί με τους Πολωνούς συνέτριψαν τους Τεύτονες Ιππότες. Ενωμένες πλέον, η Λιθουανία και Πολωνία, αποτελούσαν το ισχυρότερο κράτος στην Ευρώπη. Το 1569 ιδρύθηκε η Πολωνολιθουανική Κοινοπολιτεία, γνωστή και ως Rzeczpospolita. To 1795 όμως η Λιθουανία βρέθηκε υπό ρωσική κυριαρχία. Το 1905 οι Λιθουανοί απέκτησαν το δικαίωμα να διδάσκεται η γλώσσα τους. Το 1915 οι Γερμανοί κατέκτησαν τη χώρα, αλλά 3 χρόνια αργότερα απελευθερώθηκε και ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη δημοκρατία. Στις 9 Οκτωβρίου 1920 οι Πολωνοί κατέκτησαν το Βίλνιους. Πρωτεύουσα τότε έγινε η Κάουνας. Στις 17 Δεκεμβρίου 1926 επιβλήθηκε αυταρχικό καθεστώς μετά το πραξικόπημα του Αουγκουστίνας Βολντεμάρας. Όμως, το 1929 ανατράπηκε από τον Αντάνας Σμετόνας. Στις 23 Αυγούστου Δήλωση του Επίτιμου Πρόξενου στην Κύπρο Χρίστη M. Χριστοφόρου Ευοίωνο το μέλλον της Λιθουανίας O Επίτιμος Πρόξενος της Λιθουανίας στην Κύπρο κ. Χρίστης M. Χριστοφόρου Η Λιθουανία γιορτάζει την 25 η επέτειο από την ανεξαρτησία της έχοντας γερές και στερεές πολιτικοοικονομικές βάσεις για το μέλλον. Αυτό αναφέρει ο Επίτιμος Πρόξενος της Λιθουανίας στην Κύπρο κ. Χρίστης M. Χριστοφόρου, επισημαίνοντας τη σημαντική πρόοδο και ανάπτυξη που σημείωσε η χώρα σ όλους τους τομείς τα τελευταία 25 χρόνια. Οπως τονίζει ο κ. Χριστοφόρου η Λιθουανία σήμερα είναι μια σύγχρονη και οικονομικά εκσυγχρονισμένη χώρα, η οποία συμμετέχει στις διεργασίες της Ευρώπης και σε άλλους διεθνείς πολιτικο-οικονομικούς οργανισμούς. Το μέλλον της χώρας, προσθέτει, προβλέπεται εοίωνο, ενώ ο ρόλος της είναι αναβαθμισμένος σε πολλά περιφερειακά και διεθνή θέματα. Πλήρες μέλος της ΕΕ, του ΝΑΤΟ, του ΟΟΣΑ και του ΠΟΕ έχει ως νόμισμα το ευρώ 1939 δεν συμπεριελήφθη στο Σύμφωνο Μολότωφ - Ρίμπεντροπ. Καταλήφθηκε από τους Σοβιετικούς τον Ιούνιο του 1940 και ενσωματώθηκε στη Σοβιετική Ένωση δύο μήνες αργότερα. Οι Γερμανοί την κατείχαν από το 1941 και για 3 χρόνια, οπότε επανακαταλήφθηκε από τη Σοβιετική Ένωση και έγινε ξανά σοσιαλιστική δημοκρατία. Η Λιθουανία ήταν σοβιετική δημοκρατία από το 1944 έως την ανεξαρτησία της στις 11 Μαρτίου Στις 4 Φεβρουαρίου 1991 η Ισλανδία ήταν η πρώτη χώρα η οποία αναγνώρισε την ανεξαρτησία της Λιθουανίας. Η Λιθουανία έγινε μέλος του Ο.Η.Ε. στις 17 Σεπτεμβρίου Το λίτας αντικατέστησε το ρούβλι ως επίσημο νόμισμα το Έγινε μέλος του NATO στις 29 Μαρτίου 2004 και την 1 η Μαΐου 2004 εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Η οικονομία της χώρας βασίζεται κυρίως στη γεωργία. Επίσης αναπτυγμένη είναι και η κτηνοτροφία. Υπάρχουν μεταλλοτεχνίες και ελαφρές βιομηχανικές μονάδες. Το νόμισμα της χώρας από το 2015 είναι το ευρώ. ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Πρόεδρος της χώρας είναι η Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε και πρωθυπουργός ο Άλγκιρντας Μπουτκέβιτσιους. Δημοκρατία της Λιθουανίας (Lietuvos Respublika) Εθνικό σύνθημα: Vienybė težydi Ας ανθίσει η ενότητα Εθνικός ύμνος: Tautiška giesmė Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη: Βίλνιους Επίσημη γλώσσα: Λιθουανική Πολίτευμα: Ημιπροεδρική Δημοκρατία Σημαία Πρόεδρος: Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε Εθνόσημο Πρωθυπουργός: Άλγκιρντας Μπουτκεβίτσιους Ανεξαρτησία από την Σοβιετική Ένωση 11 Μαρτίου 1990 Ισχύον Σύνταγμα: 25 Οκτωβρίου 1992 (αναθεωρήθηκε τελευταία φορά στις 13 Ιουλίου 2004) Έκταση Σύνολο km 2 % Νερό 1,35% Σύνορα km Ακτογραμμή 90 km Πληθυσμός (2014) Α.Ε.Π. (2014) Ολικό δισ. Κατά κεφαλή Ανάπτυξη 3,5% Πληθωρισμός (2014) 1,1% Ανεργία (2014) 10,4%

6 06-OIK_POLITIKI_KATHI 10/03/15 23:20 Page 6 6 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ OIKONOMIA Τετάρτη 11 Maρτίου 2015 Δάνεια σε επιχειρηματίες αναζωογονούν την αγορά Στα 100 εκατομμύρια τα δάνεια της Τράπεζας Κύπρου από συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων < Μέχρι στιγμής έχουν εκταμιευτεί δάνεια 70 εκατ. ευρώ, ενώ σύντομα προχωρεί επιπρόσθετο πακέτο 30 εκατ. ευρώ σε συνεργασία με την ΕΤΕπ. Της ΕΜΙΛΥΣ ΜΙΝΤΉ Νέο χρήμα στην αγορά αναμένεται να διοχετεύσει το συντομότερο δυνατόν η Τράπεζα Κύπρου η οποία επιθυμεί μια πλήρη αναδιοργάνωση και βελτίωση των προϊόντων της τόσο σε δανειστικά όσο και σε καταθετικά σχέδια. Οι νέες δανειοδοτήσεις που προέρχονται μέσα από συγχρηματοδοτήσεις ευρωπαϊκών προγραμμάτων στρέφονται κυρίως στον επιχειρηματικό κόσμο, ενώ μέχρι στιγμής υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για εξασφάλιση δανείου από επιχειρήσεις που δεν παρουσιάζουν προβλήματα με καθυστερήσεις και οφειλές, σημάδι ότι σε ορισμένους τομείς της οικονομίας έχει ανοίξει η αγορά. Σημαντική ώθηση προς την κατεύθυνση διαδραματίζουν και οι μειώσεις των επιτοκίων από τα πιστωτικά ιδρύματα, αφού, σύμφωνα με οικονομικούς κύκλους, έχουν δώσει σημαντικές ανάσες στις επιχειρήσεις. Να υπενθυμίσουμε πως μετά τις ανακοινώσεις της Κεντρικής Τράπεζας όλα τα πιστωτικά ιδρύματα είχαν προχωρήσει σε μειώσεις επιτοκίων με την Τράπεζα Κύπρου να διατηρεί από τα πιο χαμηλά επιτόκια στο βασικό. Οι νέες δανειοδοτήσεις και οι μειώσεις των επιτοκίων δείχνουν ότι έχει ανοίξει η αγορά για συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας. Οι νέες χρηματοδοτήσεις Οι νέες χρηματοδοτήσεις που αναμένεται να διοχετευθούν στην αγορά από την Τράπεζα Κύπρου και οι οποίες προκύπτουν από τα ευρωπαϊκά συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα με την ΕΤΕπ, ανέρχονται στα 100 εκατ. ευρώ. Μέχρι στιγμής έχουν εγκριθεί και είναι διαθέσιμα προς εκταμίευση αιτήματα ύψους περίπου 70 εκατ. ευρώ από το σχετικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα, ενώ λόγω της μεγάλης ζήτησης που παρατηρήθηκε, η Τράπεζα προχώρησε σε νέο αίτημα προς την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για επιπρόσθετο ποσό της τάξης των 30 εκατ. ευρώ. Το αίτημα έχει εγκριθεί, οι υπογραφές έ- χουν πέσει και αναμένεται πολύ σύντομα να εκταμιευθεί το ποσό. Ωστόσο, συνολικά από το ποσό των 70 εκατ. ευρώ, που εγκρίθηκε για δανειοδότηση από πλευράς της Τράπεζας Κύπρου, έχουν εκταμιευθεί περίπου 20 εκατ. ευρώ σε επιχειρήσεις ενώ από το σύνολο των αιτημάτων για εξασφάλιση δανείου, το 50% προέρχεται από την τουριστική και ξενοδοχειακή βιομηχανία, το 25% από τον τομέα των τροφίμων, το 20% από τον τομέα του εμπορίου ενώ το υπόλοιπο 5% από τον τομέα των ασφαλειών, της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης κ.λπ. Εκτός των χρηματοδοτήσεων των επιχειρήσεων, πολύ σύντομα η Τράπεζα Κύπρου εκτιμά ότι θα είναι σε θέση να εξαγγείλει το νέο στεγαστικό της σχέδιο, ενώ οι δράσεις επεκτείνονται στο φρεσκάρισμα των καταθετικών της λογαριασμών είτε με τη βελτίωση των υφιστάμενων, είτε με την εξαγγελία νέων σχεδίων. Σε σχέση με τα δάνεια που παραχωρούνται μέσα από τα ευρωπαϊκά προγράμματα τα κριτήρια είναι αυστηρά, ενώ υπάρχουν μια σειρά από διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν ώστε κάποιος να εξασφαλίζει δάνεια, ενώ παρέχονται και κίνητρα προς τους δανειζόμενους, όπως για παράδειγμα η μείωση του επιτοκίου σε περίπτωση που η επιχείρηση προχωρήσει στην πρόσληψη νέων ατόμων. Ένας επίσης παράγοντας που λαμβάνεται υπόψη σε σχέση με την εξασφάλιση δανείου και θεωρείται ως μετρήσιμο κριτήριο είναι ο αριθμός των ατόμων που απασχολούνται σε μια ε- πιχείρηση, υπό την έννοια ότι δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας. Οι μειώσεις των επιτοκίων και οι ε- ξαγγελίες των νέων προϊόντων που παρουσιάζονται από τις τράπεζες αν και αρχικά παρουσιάζουν μια εικόνα για «πόλεμο μεταξύ των τραπεζών», εντούτοις από οικονομικούς κύκλους χαρακτηρίζεται ως μια θετική εξέλιξη υπό την έννοια ότι ασκείται πίεση στις τράπεζες να παρέχουν πιο καλά προϊόντα, με καλύτερη τιμολόγηση». «Είναι ενδεικτικό πως η Κύπρος διατηρεί από τα πιο ψηλά επιτόκια», σχολιάζουν ενώ σημειώνουν ότι «ο ανταγωνισμός είναι καλοδεχούμενος». Σε σχέση με την Τράπεζα Κύπρου, το ύψος των επιτοκίων ανέρχεται το βασικό στο 4%, το βασικό στο στεγαστικό στο 2,25% και στο επιχειρηματικό στο 3%. Σχολιάζοντας τις μειώσεις στα επιτόκια της Τράπεζας Κύπρου ο Διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων του Συγκροτήματος κ. Μιχάλης Περσιάνης υπέδειξε πως η Τράπεζα Κύπρου μετά τη μείωση του 1% διατηρεί το πιο χαμηλό βασικό δανειστικό επιτόκιο στην αγορά, προσθέτοντας πως το Συγκρότημα αναμένεται να προχωρήσει σύντομα σε νέα προϊόντα αλλά και σε βελτίωση των υφιστάμενων ώστε η Τράπεζα «να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στην υφιστάμενη ζήτηση αλλά και να προσαρμοστεί στις ανάγκες των πελατών της». Ερωτηθείς σε σχέση με το στεγαστικό δάνειο που θα εξαγγείλει η Τράπεζα αν υπάρχει προβληματισμός σε σχέση με τη ζήτηση λόγω του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων κυρίως στο τεχνικό μέρος, ο κ. Περσιάνης διατύπωσε ότι η Τράπεζα διαθέτει εκείνους τους πελάτες που ενδιαφέρονται αλλά και που μπορούν να εξασφαλίσουν δάνειο. «Εξετάζονται όλες οι περιπτώσεις», κατέληξε. Παροχή κινήτρων σε εταιρείες για αύξηση επιβατών Πέφτουν οι υπογραφές μεταξύ Hermes και Υπουργείου Συγκοινωνιών Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Στην πεπατημένη πρακτική που έχουν υιοθετήσει μεγάλα αεροδρόμια κινείται το Υπουργείο Συγκοινωνιών, καθώς και η διαχειρίστρια εταιρεία των δυο αεροδρομίων της Κύπρου. Με στόχο την αύξηση της επιβατικής κίνησης, οι δυο πλευρές προχωρούν στην σύναψη εμπορικής συμφωνίας, η οποία < Σχέδιο κινήτρων που περιλαμβάνει πέντε κατηγορίες θα προσφέρουν στις αεροπορικές εταιρείες το Υπουργείο Συγκοινωνιών και η Hermes, σε μια προσπάθεια τόνωσης της επιβατικής κίνησης. προνοεί την παραχώρηση κινήτρων σε αεροπορικές εταιρείες, προκειμένου να αυξήσουν την επιβατική κίνηση προς την Κύπρο καθ όλη την διάρκεια του έτους. Η εμπορική συμφωνία, οι υπογραφές της οποίας θα πέσουν σήμερα, αποτελεί ουσιαστικά ανανέωση και εμπλουτισμό μια εμπορικής συμφωνίας που υπάρχει ήδη και έληξε πρόσφατα. Οι τεχνοκράτες που επεξεργάσθηκαν την νέα εμπορική συμφωνία ευελπιστούν ότι το Σχέδιο Κινήτρων που δίνεται στις αεροπορικές εταιρείες και που στην πράξη μεταφράζεται σε μείωση των τελών που καταβάλλουν στα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου, θα συμβάλει στην αύξηση της επιβατικής κίνησης κυρίως κατά την χειμερινή περίοδο. Οι υπογραφές που θα πέσουν από πλευράς Υπουργού Συγκοινωνιών, Μάριου Δημητριάδη και της Hermeς αφορούν πέντε σχέδια κινήτρων. -Σχέδιο για νέους προορισμούς. -Σχέδιο για χειμερινή περίοδο. -Σχέδιο ανάπτυξης επιβατικής κίνησης μεγάλης διάρκειας. -Σχέδιο μείωσης σε τέλη προσγείωσης. -Σχέδιο επιβράβευσης για συνολική αύξηση σε αεροδρόμια. Η εμπορική συμφωνία στόχο έχει να δώσει ώθηση στο γενικότερο θέμα αύξησης της επιβατικής κίνησης με ι- διαίτερη έμφαση στους «νεκρούς» μήνες της τουριστικής κίνησης. Επιπλέον, ε- κτιμάται ότι οι εταιρείες έχουν ένα ε- πιπρόσθετο κίνητρο να αυξήσουν τους προορισμούς στους οποίους πετάνε, ε- ντάσσοντας στο πρόγραμμα πτήσεων νέα δρομολόγια σε εποχιακή ή χρονιαία βάση. Εν τω μεταξύ, ικανοποιητικά είναι τα στοιχεία σε ό,τι αφορά τις πρσφερόμενες θέσεις των αεροπορικών εταιρειών που πετούν προς και από την Κύπρο μετά και το κλείσιμο των Κυπριακών Αερογραμμών. Παρά την α- Στη λίστα των κινήτρων ψηλά βρίσκονται οι νέοι προορισμοί, αλλά και η αύξηση των υφιστάμενων κυρίως κατά τους χειμερινούς μήνες. νησυχία που επικρατούσε, ότι θα υ- πάρξει μείωση των θέσεων με αποτέλεσμα την διατάραξη του ισοζυγίου προσφοράς και ζήτησης, οι προσφερόμενες θέσεις παρουσιάζουν αύξηση της τάξης των 130 χιλιάδων. Σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία για το 2015 οι προσφερόμενες θέσεις κυμαίνονται στο 1,232,000 σε σχέση με 1,100,000 που ήταν το ΑΡΘΡΟ Του ΝΙΚΟΥ ΡΩΣΣΟΥ Ατυχές το μποϊκοτάρισμα του δείπνου προς τιμήν του Ντράγκι Μ ε την ευκαιρία της διεξαγωγής συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην Κύπρο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέθεσε επίσημο δείπνο στο Προεδρικό Μέγαρο προς τιμήν του Προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι. Ο κ. Ντράγκι επισκέφθηκε την Κύπρο για τη σύσκεψη του Κυβερνητικού Συμβουλίου της Τράπεζας που διεξήχθη στο Συνεδριακό Κέντρο Φιλοξενία, όπου μεγάλος αριθμός δημοσιογράφων από πολλές χώρες συνέρρευσαν. Μπορούμε να πούμε ότι ήταν τιμή για την Κύπρο να φιλοξενήσει τη σύσκεψη της ΕΚΤ και ορθά η Κυβέρνηση τίμησε τον Μάριο Ντράγκι. Ορθότερα γιατί είναι ο άνθρωπος που πάλεψε και πέτυχε να εγκριθεί από την Ε.Ε. πρόγραμμα ανάπτυξης των Ευρωπαϊκών Οικονομιών, γνωστό σαν σχέδιο ποσοτικής χαλάρωσης. Συγκεκριμένα η ΕΚΤ θα αγοράζει Ομόλογα που θα εκδίδουν Ευρωπαϊκές Τράπεζες ώστε να αυξηθεί η ρευστότητά τους και οι Τράπεζες να δανείσουν περισσότερα χρήματα για να αναπτυχθούν οι Ευρωπαϊκές Οικονομίες, να ελαττωθεί η ανεργία και να αυξηθεί η απασχόληση. Στην περίπτωση της Κύπρου θα εισρεύσουν στην αγορά (πεντακόσια εκατομμύρια ευρώ) με ευεργετική επίπτωση στην ανάπτυξη της οικονομίας. 2. Είναι λυπηρό αυτόν τον άνθρωπο που αγωνίστηκε για την ανάπτυξη, αρχηγοί κομμάτων επέλεξαν να μποϊκοτάρουν μένοντας μακριά από το δείπνο προς τιμήν του. Το πόσο «σοφή» ήταν η απόφασή τους και πόσο εξυπηρετούσε την Κύπρο θα κρίνει ο κυπριακός λαός, που σύμφωνα με έγκριτα διεθνή μέσα ενημέρωσης «χαρακτηρίζεται από τη στωικότητά του». Ο κ. Ντράγκι δεν θα έφερε καθόλου ένσταση να άκουε συστάσεις από αρχηγούς μας, αλλά οι ίδιοι προτίμησαν να χάσουν αυτήν την σπάνια ευκαιρία. 3. Άλλοι αρχηγοί προχώρησαν και στην οργάνωση διαδήλωσης κατά της λιτότητας, για να τον πείσουν τι; Όταν ο Μάριο Ντράγκι αγωνιζόμενος για την ανάπτυξη δήλωνε «We will do what it takes» «Θα πράξουμε το παν για την Ανάπτυξη». Αν οι κύριοι πολιτικοί αρχηγοί θεωρούν επιβεβλημένο να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Ελλάδας, ας πληροφορηθούν για τις δηλώσεις του Μανώλη Γλέζου, Ευρωβουλευτή του ΣΥ- ΡΙΖΑ, που ζήτησε συγνώμη από τον Ελληνικό λαό γιατί έλαβε μέρος στην εκστρατεία υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ και συνέβαλε στην ψευδαίσθηση της αλλαγής. Ο κ. Ντράγκι επαίνεσε την Κύπρο γιατί ενώ το 2010 παρέβη την ευρωπαϊκή οδηγία για το ελάχιστο όριο του 3% του δημοσιονομικού ελλείμματος, τώρα δείχνει 2,8% πλεόνασμα, δύο χρόνια νωρίτερα από ό,τι προγραμματιζόταν. Ας μην ξεχνούμε και την παραδοσιακή μας κυπριακή φιλοξενία και να μην αγνοούμε ένα φιλοξενούμενό μας όταν έρχεται στον τόπο μας. Ο κ. Νίκος Ρώσσος είναι Οικονομολόγος Με μικρό πλεόνασμα ο προϋπολογισμός του Χρηματιστηρίου Βελτιωμένη παρουσιάζεται η εικόνα του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ) ειδικότερα μετά την επάνοδο της μετοχής της Τράπεζας Κύπρου τον περασμένο Δεκέμβρη. Το γεγονός ότι το 2014 ήταν μια καλύτερη χρονιά για το Χρηματιστήριο, ανέφερε σε πρόσφατη συνεδρία της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής ο πρόεδρος του Δ.Σ. του ΧΑΚ κ. Γιώργος Κουφάρης, σημειώνοντας τον αρνητικό αντίκτυπο που είχαν τα προβλήματα της Λαϊκής και της Τράπεζας Κύπρου. Παρουσιάζοντας τον προϋπολογισμό του ΧΑΚ ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, ο κ. Κουφάρης ανέφερε πως το 2015 θα έχει πλεόνασμα της τάξης των 300 χιλ. ευρώ ενώ σχολιάζοντας ότι το 2014 ήταν μια καλύτερη χρονιά σε σχέση με το 2013, εξήγησε ότι το σύνολο των συναλλαγών αυξήθηκε από 63 εκατ. ευρώ σε 75 εκατ. ευρώ. Η συνολική κεφαλαιοποίηση των τίτλων και ομολόγων στο ΧΑΚ από 6,3 δις. ανήλθε στα 8,4 δις. ενώ τα αποτελέσματα του Χρηματιστηρίου σύμφωνα με τις μη εξελεγμένες καταστάσεις παρουσιάζουν βελτίωση πριν τις απομειώσεις από τη ζημιά που καταγράφηκε πέρσι. Σύμφωνα με τον κ. Κουφάρη, ο προϋπολογισμός του 2015 αναφέρεται σε σύνολο εσόδων της τάξης των 5,7 εκατ. ευρώ και σύνολο εξόδων της τάξης των 5,4 εκατ. ευρώ. Το πλεόνασμα που προκύπτει ανέρχεται στις 300 χιλ. ενώ σε σχέση με τις δαπάνες αναπτύξεως α- νέρχονται στο 1,3 εκατ. ευρώ. Όπως ανέφερε ο πρόεδρος του ΧΑΚ, όλες οι δαπάνες και οι τακτικές και οι αναπτυξιακές, θα αντληθούν από ίδια κεφάλαια χωρίς ξένο δανεισμό. Πρόσθεσε επίσης ότι τα αποθεματικά του ΧΑΚ τέλος του 2014 ανήλθαν στα 14 εκατ. ευρώ εκ των ο- ποίων ποσό της τάξης των 5,5 εκατ. ήταν σε μετρητά. Σε σχέση με τα έξοδα του ΧΑΚ είπε ότι εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες πέραν του ελέγχου του Χρηματιστηρίου, ενώ σημείωσε ότι στους σχεδιασμούς της διοίκησης μετά την ομαλοποίηση της οικονομίας, «στοχεύουμε στην αύξηση αλλά και στη δημιουργία νέων πηγών εσόδων». Αναφέρθηκε συγκεκριμένα στον πλειστηριασμό δικαιωμάτων εκπομπής αερίων το ο- ποίο λειτουργεί σε συνεργασία με το Υπουργείο Γεωργίας και προβλέπει έσοδα της τάξης των 125 χιλ. ευρώ. Προβλέπονται επίσης έσοδα από παράγωγα και από αγορά ξένου συναλλάγματος της τάξης των 800 χιλ. ευρώ. Επεκτείνοντας περαιτέρω ο πρόεδρος του Δ.Σ. του ΧΑΚ ανέφερε < Απορρίφθηκε το αίτημα του ΧΑΚ για δημιουργία πλατφόρμας ξένου συναλλάγματος λόγω κινδύνων στην εκκαθάριση συναλλαγών. πως το Χρηματιστήριο είχε κάνει δυο μελέτες για δημιουργία πλατφόρμας ξένου συναλλάγματος, ω- στόσο αυτό δεν έγινε κατορθωτό να προχωρήσει. Όπως εξήγησε, «το συγκεκριμένο κομμάτι λειτουργεί κάτω από την εποπτεία του Εφόρου Αποκρατικοποιήσεων, ο οποίος δεν έδωσε την έγκρισή του να προχωρήσει λόγω του ότι υπάρχουν κίνδυνοι στην εκκαθάριση των συναλλαγών». Κατά τη διάρκεια της συζήτησης α- ναφέρθηκε ακόμα ότι γίνεται πρόβλεψη για συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών και συγκεκριμένα για υπηρεσίες για τη διάθεση ομολόγων σε φυσικά πρόσωπα, ενώ εδώ και κάποια χρόνια υπάρχει πρόνοια για έσοδα από την εισαγωγή και διευκόλυνση αμοιβαίων κεφαλαίων που προωθούνται σε συνεργασία με άλλους φορείς. Σε σχέση με τις λειτουργικές δαπάνες είπε ότι συνεχίζεται η προσπάθεια για καλύτερη διαχείριση, ενώ σε ό,τι αφορά τις τακτικές δαπάνες είπε πως σε σχέση με τον περσινό προϋπολογισμό παρουσιάζουν μείωση κοντά στο 14%. Αναφερόμενος σε θέματα προσωπικού είπε, μεταξύ άλλων, ότι εφαρμόζονται πλήρως οι πρόνοιες της νομοθεσίας προσθέτοντας ότι υπάρχει συμφωνία με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για παραχώρηση ανθρώπινου δυναμικού για κάλυψη των αναγκών της. Σε σχέση με το Ταμείο Συντάξεως είπε ότι με βάση την τελευταία αναλογιστική εκτίμηση για τις υποχρεώσεις που προκύπτουν το 2014, το ποσό του ελλείμματος αυξήθηκε από 2,5 εκατ. σε 5 εκατ. λόγω της μείωσης των επιτοκίων. Καταλήγοντας, αφού ανέφερε ότι στην Ευρώπη και διεθνώς παρατηρείται ότι η άντληση κεφαλαίων γίνεται από τα Χρηματιστήρια αντί από τα χρηματοπιστωτικά ι- δρύματα, εξέφρασε τη θέση ότι το ΧΑΚ θα πρέπει να αξιοποιηθεί ως μέσο επένδυσης για τα μεγάλα έργα ανάπτυξης όπως επίσης και για τις ιδιωτικοποιήσεις όταν και εφόσον προχωρήσουν καθώς και για την εισαγωγή νέων κρατικών ομολόγων. ΕΜΙΛΥ ΜΙΝΤH

7 07-OIK_POLITIKI_KATHI 10/03/15 20:48 Page 7 Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 7 «Aκαπνο» μέχρι στιγμής το επενδυτικό σαφάρι Από συμφωνίες πάμε καλά αλλά δυο χρόνια μετά η Λευκωσία αναμένει ακόμα τα «πετρο-δολάρια» των Σεΐχηδων της Αραβικής χερσονήσου Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Στις καλές προοπτικές προσέλκυσης επενδυτών κυρίως από τον Αραβικό κόλπο έχουν κολλήσει οι δίχρονες προσωπικές προσπάθειες του Προέδρου της Δημοκρατίας προς αναζήτηση ζεστού χρήματος, που θα δώσει ώθηση στην χειμαζόμενη ελέω μνημονίου οικονομία της Κύπρου. Το επενδυτικό tour που εγκαινίασε ο Νίκος Αναστασιάδης το φθινόπωρο του 2013 μέχρι σήμερα δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα, παρά το ενδιαφέρον που ε- πεδείχθη κυρίως από πλευράς Αραβικού κόλπου. Τα πετροδολάρια δεν έχουν αφιχθεί και το Αραβικό ενδιαφέρον για την ώρα παραμένει σε επίπεδα επαφών και αναζήτησης ευκαιριών επί κυπριακού εδάφους. Κάνοντας μια αποτίμηση, η Λευκωσία αν έχει να επιδείξει κάτι θεαματικό τα δυο τελευταία χρόνια, < Παρά την έντονη δραστηριότητα από κυπριακής πλευράς, το όποιο επενδυτικό ενδιαφέρον παραμένει σε επίπεδα προθέσεων. ΜΠΑΧΡΕΪΝ 11/03/2015 Συμφωνία: Αποφυγή Διπλής Φορολογίας, καταπολέμηση τρομοκρατίας. Μνημόνιο Συναντίληψης: Αεροπορικές Υπηρεσίες, τομέα Υγείας. ΚΟΥΒΕΪΤ 08/10/2013 Επτά συμφωνίες. Επαφές: Kuwait Finance House, Kuwait Investment Authority, Kuwait Project Company. ΑΙΓΥΠΤΟΣ 12/12/2013 Τρεις συμφωνίες: Ο- ριοθέτηση μέσης γραμμής ΑΟΖ, Αναθεωρημένη Αεροπορική Συμφωνία, Συμφωνία στον χώρο της Ιατρικής. Επενδυτικές εξορμήσεις του Προέδρου κ. Νίκου Αναστασιάδη ΡΩΣΙΑ 25/02/2015 Συμφωνία: Στρατιωτική συνεργασία, καταπολέμηση ναρκωτικών και τρομοκρατίας, ε- πιστήμη, εκπαίδευση, πολιτισμός, ναυτικός τομέας. Μνημόνια Συναντίληψης: Ε- πενδύσεις, έρευνα και τεχνολογία. ΚΑΤΑΡ 27/01/2014 Τέσσερις Διακρατικές Συμφωνίες: Εκπαίδευση, Ενέργεια, Διαχείριση Υ- δάτων, Νομικών Υποθέσεων. Επαφές: Αρχή Επενδύσεων Κατάρ, Επιχειρηματικός Σύνδεσμος Κατάρ. ΓΕΡΜΑΝΙΑ 06/05/2014 Επαφές: Γερμανοί εφοπλιστές. ΗΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ ΕMΙΡΑΤΑ 15/04/2014 Συμφωνία: Emirates Airline. Μνημόνια Συναντίληψης: Ενέργεια, Εκπαίδευση, Τουρισμός, Επιστήμη. Επαφές: Αραβικό Νομισματικό Ταμείο, Κρατικό Επενδυτικό Ταμείο, Ε- πενδυτική Αρχή Abu Dhabi, Εταιρεία IRENA, Εταιρεία Ανάπτυξης Γης Emiaar. αλλά και επιχειρηματικές πηγές, που συμμετείχαν στα επενδυτικά ταξίδια, προκειμένου οι προθέσεις και το ενδιαφέρον να γίνουν πράξεις, όταν τα επενδυτικά ταμεία από χώρες της Α- ραβικής χερσονήσου επισκεφθούν την Κύπρο. Συνολικά στις επισκέψεις σε Αραβικά κρατίδια υπεγράφησαν 18 συμφωνίες ή μνημόνια συναντίληψης, ενώ πραγματοποιήθηκε σειρά επαφών με επενδυτικά ταμεία, κρατικά και ιδιωτικά. Εκτός Αραβικού κόλπου Το πρόγραμμα των επισκέψεων του Προέδρου της Δημοκρατίας με επενδυτικό ενδιαφέρον στράφηκε και ε- πίευρωπαϊκού εδάφους. Η επίσκεψη στην Γερμανία, εκτός από τις επαφές με την Άγκελα Μέρκελ, έχει ως στόχο < Ακόμα αναζητούνται επενδύσεις, που θα τραβήξουν το ενδιαφέρον. Δύσκολο το κεφάλαιο υλοποίησης, επισημαίνουν αρμόδιες πηγές και αναμένουν τα οφέλη σε βάθος χρόνου. αυτό εντοπίζεται προς πλευρά Αιγύπτου, όπου οι σχέσεις των δυο κρατών πάνε από το καλό στο καλύτερο. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ολοκλήρωσε με επιτυχία μια άριστη διπλωματική προεργασία, που είχε ως αποτέλεσμα Κύπρος και Αίγυπτος να καταλήξουν σε συμφωνία για οριοθέτηση της μέσης γραμμής των ΑΟΖ για σκοπούς εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων. Μια συμφωνία που, πέρα από τα μακροπρόθεσμα οικονομικά οφέλη, αποδίδει τα ανάλογα σε πολιτικό και γεωστρατηγικό επίπεδο. Στις καθαυτές επενδυτικές αναζητήσεις η κυβέρνηση εκτιμά ότι οι αποστολές με επικεφαλής τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας έχουν θέσει τις βάσεις και τα αποτελέσματα θα εμφανισθούν σε βάθος χρόνου. Παράλληλα με το επενδυτικό σκέλος των αποστολών, η Κύπρος σε διακρατικό επίπεδο κατάφερε να ενισχύσει περισσότερο τις σχέσεις σε όλους σχεδόν τους τομείς με τα κράτη του Α- ραβικού κόλπου υπογράφοντας νέες συμφωνίες ή ανανεώνοντας παλαιές. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας,τα δυο χρόνια θητείας του, έχει πραγματοποιήσει επτά ταξίδια στο εξωτερικό για επενδυτικούς σκοπούς, τα πέντε από αυτά στον Αραβικό κόλπο. Από συμφωνίες πάμε καλά Από τα πέντε ταξίδια στον Αραβικό κόλπο αυτό που έχει ξεχωρίσει, με βάση τις συμφωνίες που υπεγράφησαν σε διακρατικό επίπεδο, αλλά και διερευνητικών επαφών με επενδυτικά φαν, είναι στα Ηνωμένα Αραβικά Ε- μιράτα αρχές του δεύτερου τριμήνου του Από τα όσα αποκόμισε τότε η κυπριακή πλευρά το μόνο κομμάτι που έχει προχωρήσει είναι η συμφωνία για την «πέμπτη ελευθερία» που υπεγράφη με την Emirates την παρουσία Σε βάθος χρόνου τα όποια αποτελέσματα των επενδυτικών αναζητήσεων προς την πλευρά της Αραβικής χερσονήσου. του αεροπορικού κολοσσού στο αεροδρόμιο Λάρνακας, αλλά και ενίσχυση του δικτύου πτήσεων. Για τα υπόλοιπα θέματα όπως το λιμάνι της Λάρνακας το ενδιαφέρον δεν περπάτησε ενώ για τα θέματα συνεργασίας και επενδύσεων στον τομέα των υδρογονανθράκων δεν υπάρχει κάποια συγκλονιστική εξέλιξη. Ανάλογη είναι η εικόνα που υπάρχει και για τα αποτελέσματα των εξορμήσεων του Προέδρου της Δημοκρατίας σε κράτη της περιοχής, όπως το Κουβέιτ και το Κατάρ. Με βάση το ενδιαφέρον που είχε επιδειχθεί από τους Άραβες επενδυτές κυρίως σε έργα του δημόσιου και ι- διωτικού τομέα που τέθηκαν από κυπριακής πλευράς, απτά αποτελέσματα δεν έχουν φανεί στον ορίζοντα. Το κομμάτι υλοποίησης ήταν ένα θέμα το οποίο απαιτούσε σωστή προετοιμασία, όπως επισήμαναν κυβερνητικές και την προσέγγιση Γερμανών εφοπλιστών, οι οποίοι έχουν σημαντική επιχειρηματική παρουσία στον ναυτιλιακό τομέα της οικονομίας του τόπου. Με δεδομένο ότι η πλειοψηφία των ναυτιλιακών εταιρειών στην Κύπρο είναι Γερμανικές, ότι ο Νίκος Αναστασιάδης συναντήθηκε με τον αντίστοιχο σύνδεσμο βάζοντας στο τραπέζι την διαδικασία αποκρατικοποίησης της Αρχής Λιμένων Κύπρου, καθώς και την παραχώρηση υπηρεσιών του λιμανιού στην Λεμεσό σε στρατηγικό επενδυτή. Στην Μόσχα η κυπριακή πλευρά πέτυχε να πάρει ευνοϊκούς ό- ρους σε ένα πολύ σημαντικό θέμα που είναι το ρωσικό δάνειο. Πέρα από τις συμφωνίες που υπεγράφησαν και δεν αφορούν το οικονομικό πλέγμα των σχέσεων των δυο χωρών, η Ρωσία ήταν και παραμένει μια αγορά με τεράστιες προοπτικές στον οικονομικό τομέα. Κατάθλιψη; Κάνε το πρώτο βήμα. Βγες από το «καβούκι» σου. Σήμερα, πάρα πολλοί άνθρωποι υποφέρουμε σιωπηλά, μη θέλοντας ακόμη κι εμείς οι ίδιοι να το παραδεκτούμε. Ας κάνουμε το πρώτο βήμα. Ένας χρήσιμος οδηγός αυτοβοήθειας από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, για να αναγνωρίσουμε την κατάθλιψη, να την κατανοήσουμε και να την αντιμετωπίσουμε. Αυτή την Κυριακή 15 Μαρτίου μαζί με την

8 08-OIK_SYNENTEFXI_KATHI 10/03/15 20:53 Page 8 8 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015 Για γερούς λύτες η πώληση δανείων από τις τράπεζες Μετά τις εκποιήσεις διχάζει την πολιτική σκηνή και η πώληση δανείων σε τρίτους Του ΜΙΧAΛΗ ΤΣΙΚΑΛA Η Κύπρος είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης τόσο στα μη εξυπηρετούμενα όσο και στο ιδιωτικό χρέος. Προς επίρρωση του δεύτερου σκέλους της πρότασης υπενθυμίζεται η ανιούσα την οποία έχει πάρει η χώρα από το 2000 και μετά. Τη χρονιά εκείνη το ιδιωτικό χρέος της Κύπρου ήταν στο 60% του ΑΕΠ, εφτά χρόνια αργότερα, το 2007, έφτασε στο 200% του ΑΕΠ και το 2011 στο 308% του ΑΕΠ. Το 2015 το ποσοστό αυτό είναι γύρω στο 300% του ΑΕΠ όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ως ορόσημο για τον ιδιωτικό δανεισμό το 160% του ΑΕΠ. Από την άλλη το ζήτημα αυτό όσο και των μη εξυπηρετούμενων δανείων, δεν απασχολεί μόνο το οικονομικό επιτελείο της Κύπρου, το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας καθώς και τα θεσμικά όργανα της Ευρώπης, αλλά και περίφημες δεξαμενές σκέψης όπως εκείνη του London School of Ecomics και το ελληνικό παρατηρητήριό του. Ο Μάρτιν Φερβέι, πρώην αξιωματούχος της Κομισιόν, ξεκίνησε την ομιλία του στην ημερίδα που διοργάνωσε το LSΕ λέγοντας ότι «η Κύπρος είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια», πρόταση η οποία συνάδει με τα όσα έχουν δηλώσει < Μέσω αυτής της πρακτικής έχουν καταφέρει οι τράπεζες αρκετών χωρών να απαλλαγούν από μη εξυπηρετούμενα δάνεια. κατά καιρούς ο επικεφαλής της Τράπεζας Κύπρου John Hourican και ο Bert Pijls, εκ μέρους της Ελληνικής Τράπεζας. Το ενδιαφέρον από ξένα funds για την αγορά δανείων είναι ήδη δεδομένο από τα μέσα του 2014 και νωρίτερα. Το σκεπτικό γύρω από το ενδιαφέρον αυτό είναι χειροπιαστό, εφόσον τα funds από τη μια πλευρά υπολογίζουν σε κέρδος όταν θα αποπληρωθεί μερικώς η υποχρέωση από τον δανειζόμενο. Από την άλλη πλευρά, είναι μια ευκαιρία και μια δυνατότητα, να «καθαρίσουν» οι τράπεζες τους ισολογισμούς τους, ειδικά για όσες είναι σε περίοδο έντονης απομόχλευσης, όπως η Τράπεζα Κύπρου η οποία έχει εισέλθει σε περίοδο «ξεκαθαρίσματος» των εργασιών της σε γενικότερο επίπεδο και ζητά να αποτινάξει από πάνω της διάφορα βάρη που κρατούν πίσω την όποια πιθανή κερδοφορία. Όπως υποστηρίζουν και οι οικονομολόγοι, πρόκειται για μια ιδιαίτερα ορθόδοξη μεταξύ των τραπεζών πρακτική, εφόσον υπάρχει φυσικά ενδιαφέρον στην αγορά δανείων. Μέσω αυτής της πρακτικής, πάντως, έχουν καταφέρει οι τράπεζες τόσο στην Ιρλανδία όσο και σε Ισπανία, Γερμανία και Ιταλία να απαλλαχθούν από μη εξυπηρετούμενα δάνεια, με τους αγοραστές να είναι και Ρώσοι οι οποίοι μέσω των funds αρκούνται σε αγορές οι οποίες κυμαίνονται περί τα 200 δις ευρώ, όταν για το η αγορά χρέους στην Ευρώπη έφτασε και ξεπέρασε τα 10 δις ευρώ. Η κυπριακή περίπτωση Αυτή τη στιγμή, τόσο η Ελληνική Τράπεζα όσο και η Τράπεζα Κύπρου, αντιμετωπίζουν έντονα το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, κάτι που φάνηκε και στις αντίστοιχες παρουσιάσεις των οικονομικών αποτελεσμάτων για το Οι δανειολήπτες αυτοί, κυρίως οι λεγόμενοι «μεγάλοι» που έχουν μη εξυπηρετούμενα, επένδυσαν σε αναπτύξεις γης που δεν απέδωσαν κυρίως και δευτερευόντως σε επιχειρηματικές κινήσεις. Υπενθυμίζεται ότι η πώληση δανείων σε τρίτους, αναφορικά με την περίπτωση της Κύπρου, είναι μέσα στο μνημόνιο και ως εκ τούτου κάποια στιγμή θα πρέπει να γίνει πραγματικότητα. Στην κοινοβουλευτική επιτροπή οικονομικών συζητήθηκε το νομοσχέδιο που κατέθεσε η κυβέρνηση και με το οποίο καταργεί το άρθρο 16Α το οποίο επιτρέπει να πωλεί ή να εκχωρεί ή να διαθέτει το σύνολο ή μέρους του δανεικού χαρτοφυλακίου μόνο σε άλλο αδειοδοτημένο πιστωτικό ίδρυμα στη Δημοκρατία και αφού εξασφαλίσει έγκριση από την ΚΤ. Ο σκοπός είναι απλός. Να αποκλειστούν από την αγορά χρέους, έξωθεν ε- πενδυτικά ταμεία. Αντιδράσεις και συζήτηση επί των εξαιρέσεων κατέθεσαν τόσο το ΑΚΕΛ όσο και το ΔΗΚΟ, ενώ οι Οικολόγοι δήλωσαν πως υπάρχουν και επενδυτικά ταμεία από την Τουρκία που περιμένουν να αγοράσουν δάνεια. Στη θεωρία του προβλήματος, ενυπάρχουν πολλά εκατέρωθεν επιχειρήματα, εξού και η «αγορά» χρόνου εκ μέρους της ΚΤ για τη σύνταξη του σχετικού νομοσχεδίου. Η κυβέρνηση, με τη σειρά της, υποστηρίζει πως το θέμα της αγοράς χρεών είναι και ευρωπαϊκό και ως τέτοιο συντάσσεται μέσα στους νόμους και τους κανονισμούς για την ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων στην ΕΕ, οπότε η επιλεκτική υιοθέτηση των ευρωπαϊκών νόμων δεν είναι πλεονέκτημα κανενός κράτους μέλους, γεγονός που μας δεσμεύει προκαταβολικά. Το ζήτημα της πρακτικής αντιμετώπισης γενικότερα του ιδιωτικού χρέους και των NPL S επείγει ενώ δεν λείπουν και οι προτάσεις αλλά και οι λύσεις που έχουν ήδη ειπωθεί πέρα από την απλή αγορά ενός δανείου από ένα επενδυτικό ταμείο. Αν υιοθετούνταν θα είχαν σαν αποτέλεσμα να μην υπάρξει κέρδος μόνο από ή για το επενδυτικό ταμείο το οποίο θα αγοράσει ένα δάνειο (μιλάμε άλλωστε για όλων των ειδών τα δάνεια, από στεγαστικά μέχρι εμπορικά) αλλά και για τον δανειολήπτη. Μια από αυτές τις ιδέες προκρίνει ότι μια εταιρεία/επιχείρηση έχει δάνειο ύψους 100 εκατ. ευρώ αλλά δεν μπορεί να πληρώσει γιατί αντιμετωπίζει Χ προβλήματα, με αποτέλεσμα οι οικονομικές προβλέψεις να είναι οι μισές του συνόλου. Θα μπορούσε - και έχει γίνει στο εξωτερικό- ο φερόμενος ως επενδυτής, να μπει ως συνέταιρος στην εταιρεία/επιχείρηση αρκεί να υπάρξει συμφωνία μεταξύ των τριών μερών. Από την άλλη πλευρά, ε- κείνοι που υποστηρίζουν πως δεν πρέπει να δεχτούμε την πώληση δανείων σε τρίτους και σε καμία περίπτωση, βρίσκουν σαν πηγή του προβλήματος το διαχωρισμό των τραπεζών ανά το παγκόσμιο σε επενδυτικές και εμπορικές και σε σχετική συνθήκη του 1999 που επέτρεψε στις δεύτερες να επενδύουν ώστε να ξεφύγουν από την απλή πράξη της παροχής δανείων μετά την εισροή καταθέσεων και να γίνουν στην ουσία επενδυτικές. Η άποψη αυτή, θέλει επίσης τον δανειζόμενο να μην ξέρει σε ποιον χρωστάει τελικά, αν το δάνειό του αγοραστεί από ένα επενδυτικό ταμείο, ενώ τελικός σκοπός της τράπεζας που θα πουλήσει δάνεια, έστω και μειωμένα ως προς την αξία τους, θα είναι η έλευση ρευστότητας. Την πρακτική της αγοράς δανείων, την εφάρμοσε ήδη στην Ελλάδα η Τράπεζα Πειραιώς που ήρθε σε συμφωνία με την KKR (Kohlberg Kravis Roberts) για τη μεταβίβαση επιχειρηματικών δανείων, εξυπηρετουμένων και μη συνολικού ύ- ψους 1,2 δισ. ευρώ.όπως μετέδωσε η «Καθημερινή», η συμφωνία συνοδεύεται με την υποχρέωση του αμερικανικού fund να ενισχύσει τις εταιρείες με κεφάλαια έως και 300 εκατ. ευρώ μέσα από ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, ενώ η Τράπεζα Πειραιώς θα κάνει το σέρβις, διατηρώντας ενεργό ρόλο στο εγχείρημα της αναδιάρθρωσης των εν λόγω εταιρειών. Σύντομα η Βουλή θα κληθεί να πάρει θέση και για την πώληση δανείων. «Πακετοποίηση» δανείων Η πρακτική του να πωλούνται δάνεια ως «πακέτο» από τις τράπεζες είναι ή- δη διαδεδομένη, πρέπει όμως να ξεκαθαριστούν ορισμένες πτυχές. Πακετοποίηση δανείων ούτως ή άλλως γίνεται ήδη, μέσα από την έκδοση καλυμμένων ομολόγων, το οποίο καλύπτεται από δάνεια. Αν για παράδειγμα μια τράπεζα έχει δάνεια των οποίων η δόση συνεπάγεται μια ροή εισοδημάτων Χ, αυτά τα δάνεια μπορούν να πακετοποιηθούν και η ροή εισοδημάτων να γίνει δόση/εισόδημα και να εκδοθεί καλυμμένο ομόλογο. Σημειωτέων ότι η«πακετοποίηση» αφορά και εξυπηρετούμενα και μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Αυτό που επιτρέπει ή θα επιτρέψει στις τράπεζες να γίνει είναι ότι θα μπορούν να προχωρήσουν στην έκδοση ομολόγων στη διεθνή αγορά (εκεί στοχεύουν άλλωστε οι τράπεζες να πουλήσουν παρά στο εσωτερικό), κάτι που σήμερα δεν γίνεται ενώ συν αυτώ αναμένεται ότι θα πέσουν και τα επιτόκια. Επίσης σημαντική λεπτομέρεια σύμφωνα με τραπεζικούς κύκλους είναι ότι πακετοποίηση γίνεται «εκεί που μπορούμε να την κάνουμε και αφορά ορισμένες αναπτύξεις. Εκεί, έτσι κι αλλιώς, υπάρχει έ- να ορισμένο σύνολο, μια ομάδα, εφόσον υπάρχουν δάνεια από τον ίδιο Developer. Εάν έχουμε στο χέρι μας αυτή την ικανότητα (της πακετοποίσης) πάλι θέλω την άδειά του για να πουλήσω το δάνειο», επισημαίνει η ίδια πηγή και προσθέτει ότι «συν τοις άλλοις, οι τράπεζες θα μπορούν να έχουν και καλύτερη διαχείριση του ELA». Hδη μετά το κούρεμα στην Κύπρο, πολλά ήταν τα επενδυτικά ταμεία που έδειξαν θέληση να εμπλακούν στην αγορά χρεών. Η εμπλοκή ενός fund, μπορεί να γίνει είτε με την αγορά του δανείου ή με τη διαχείρισή του. Σύμφωνα και με τραπεζικούς κύκλους, το μοντέλο που θα επιλεγεί διαμορφώνει και την τιμή που συμφωνείται με την τράπεζα και η οποία μπορεί να είναι ένα ποσοστό του πωλούμενου χαρτοφυλακίου ανάλογα με την ποιότητά του και τα χαρακτηριστικά του ή απλώς η προμήθεια που πληρώνει η τράπεζα, στην περίπτωση που η συμφωνία προβλέπει απλώς τη διαχείριση. Επίσης, σαφής διαχωριστικός παράγοντας είναι και το περιεχόμενο των δανείων προς πώληση: Αν είναι επιχειρηματικά, στεγαστικά ή οτιδήποτε άλλο ή αν είναι εξυπηρετούμενα ή όχι. Άλλη λύση, η οποία έχει εφαρμοστεί και στην Ιρλανδία, είναι η δημιουργία του λεγόμενου ενδιάμεσου φορέα ο οποίος θα αναλάβει τη διαχείριση των κόκκινων δανείων. Εκεί, για την αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους ιδρύθηκε το 2009 η National Asset Management Agency και επικουρικά η Insolvency Service of Ireland που ξεκίνησε να λειτουργεί το Η Νational Asset Management Agency απέκτησε δάνεια ονομαστικής αξίας 74,2 δισ. ευρώ, με μειωμένη κατά 57% τιμή (ήτοι 31,7δις ευρώ) από τις τράπεζες. Τα 12 δισ. ευρώ αυτών ήταν στεγαστικά δάνεια ή δάνεια σε εταιρείες ανάπτυξης γης και ακινήτων, που τις καλές εποχές είχαν προσδώσει την επωνυμία «κέλτικος τίγρης» στη χώρα. Από την εξίσωση προκύπτει ζημιά 40 και πλέον δισ. που τέθηκαν υπό καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης. Τι έκανε τώρα με τα ακίνητα που ήρθαν στην κατοχή της η National Asset Management Agency; Προκειμένου να βγάλει στην αγορά κυρίως τα διαμερίσματα, πρόσφερε εγγύηση προστασίας από το ρίσκο της πορείας των Οι οφειλές σε εξυπηρετούμενα και μη εξυπηρετούμενα δάνεια Ξενοδοχεία 1,438 δισ. 885 εκ. Καταναλωτικά 14,510 δισ. 2,852δισ. Εταιρείες 16,570 δισ. 15,488δισ. Developers 2,618 δισ. 1,863δισ. Κατασκευαστικές εταιρείες 5,715δισ. 1,620δισ. Πώς εμπλέκεται ένα fund και τι ισχύει στην Ευρώπη Η Ιρλανδία προχώρησε στη η δημιουργία ενδιάμεσου φορέα, National Asset Management Agency, ο οποίος αναλαμβάνει τη διαχείριση των κόκκινων δανείων. Μη εξυπηρετούμενα Εξυπηρετούμενα Δάνεια ιδιοκατοίκησης 4,303 δισ. 5,811δισ. εμπορικών αξιών στα ακίνητα. Δέχεται, δηλαδή, να διαγραφεί ως και το 20% του τιμήματος εφόσον πέσει αντίστοιχα η αξία γης.το Δεκέμβριο του 2010 δόθηκε η δυνατότητα στους δανειολήπτες να διαγράψουν το μέρος των στεγαστικών δανείων το οποίο υπερέβαινε το 110% της αξίας του ακινήτου όπως αυτή είχε διαμορφωθεί σε συγκεκριμένη ημερομηνία. Τον Ιανουάριο του 2012 περίπου το 15% των νοικοκυριών με στεγαστικά δάνεια είχαν επωφεληθεί από τη ρύθμιση αυτή, ενώ το 6% είχαν χρησιμοποιήσει τις κατά περίπτωση δυνατότητες μείωσης του χρέους. Στην Ιταλία και στη Γερμανία έχουν εισαχθεί και υιοθετηθεί ανάλογου τύπου συμφωνίες μεταξύ των τραπεζών και των funds, που επέφεραν τη δημιουργία εταιρειών ειδικού σκοπού για την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων. Εξίσου όμως μεγάλο πρόβλημα αντιμετώπιζε και η Ισλανδία, η οποία και αποτέλεσε ξεχωριστό παράγοντα με τα δικαστήρια να προβαίνουν σε ριζοσπαστικές κινήσεις προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα μη εξυπηρετούμενα. Τον Ιούνιο του 2012 τα δάνεια που είχαν συναφθεί σε ξένο νόμισμα, σύμφωνα με την α- πόφαση του Ανωτάτου της χώρας, ή- ταν παράνομα και θα μπορούσαν πλέον να εξοφλούνται σαν να είχαν συναφθεί σε ισλανδικές κορόνες. Η απόφαση αυτή οδήγησε σε μείωση του χρέους ίση με 10% του ΑΕΠ. Συνολικά στην Ισλανδία διαγράφτηκε ιδιωτικό χρέος που αντιστοιχούσε στο 13% του ισλανδικού ΑΕΠ. Η α- πόφαση αφορούσε και στεγαστικά δάνεια που ήταν συνδεμένα με τον πληθωρισμό οπότε η κυβέρνηση προχώρησε σε κούρεμα και σε αυτά α- νακοινώνοντας ότι με αυτή την απόφαση, θα έφευγαν από τις πλάτες των Ισλανδών περί τα 900εκατ. ευρώ. Η ωφέλεια αφορούσε το 80% των νοικοκυριών της Ισλανδίας. 18

9 09-OIK_EPIXEIRISEIS_KATHI 10/03/15 20:49 Page 9 Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 9 Πρώτες ελλείψεις σε πρώτες ύλες και εισαγόμενα προϊόντα Οι ξένοι προμηθευτές ζητούν προπληρωμή των παραγγελιών από τους Ελληνες εισαγωγείς Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΑΝΙΦΑΒΑ Γεγονός αποτελούν οι πρώτες ελλείψεις σε εισαγόμενα προϊόντα και πρώτες ύλες ως αποτέλεσμα της αδυναμίας ελληνικών επιχειρήσεων να προπληρώσουν και μάλιστα τοις μετρητοίς το συνολικό τίμημα των παραγγελιών τους. Η απαίτηση αυτή των ξένων προμηθευτών η οποία ως πρακτική επανεμφανίστηκε από τα μέσα του Δεκεμβρίου 2014, όταν διεφάνη, η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, όχι μόνο συνεχίζεται, αλλά πλέον έχει ενταθεί όσο εκκρεμεί Οι περισσότερες δυσκολίες συναντώνται στις συναλλαγές με επιχειρήσεις από Γερμανία, Ισπανία, Ολλανδία, Δανία, Ελβετία, αλλά πλέον και από τις ΗΠΑ. Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΑΝΙΦΑΒΑ Λεφτά υπάρχουν! Απλώς παραμένουν στα αζήτητα. Οσο και αν το παραπάνω μοιάζει απίθανο στις συνθήκες ασφυξίας που προκαλεί η έλλειψη χρηματοδοτικής ρευστότητας στην ελληνική οικονομία, έχει εξήγηση. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Καθημερινής», από τα 200 εκατ. ευρώ που μπορεί να χορηγήσει -μέσω των τραπεζών- το πρώτο υποταμείο του Ελληνικού Επενδυτικού Ταμείου, έχουν αξιοποιηθεί μόλις 25 με 30 εκατ. ευρώ. Ο λόγος; Οι πελάτες, δηλαδή οι επιχειρήσεις, είναι εξαιρετικά διστακτικοί στο να απευθυνθούν στις τράπεζες για χρηματοδότηση μέσω του Ελληνικού Επενδυτικού Ταμείου εξαιτίας της αβεβαιότητας που επικρατεί από την προκήρυξη των εκλογών μέχρι και σήμερα. Το πόσο η κατάσταση αναμονής, στην οποία έχει μπει η πραγματική οικονομία τους τελευταίους τρεις μήνες, προκαλεί αδράνεια στην επιχειρηματική δραστηριότητα φαίνεται από το γεγονός ότι, σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, κάποιες επιχειρήσεις δεν επεδίωξαν να λάβουν, να προχωρήσουν δηλαδή σε υπογραφή δανειακών συμβάσεων, ακόμη και στην περίπτωση εγκεκριμένων δανείων. Η εξέλιξη αυτή διαψεύδει τις αρχικές προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί σχετικά με τη λειτουργία του νέου αυτού η διαπραγμάτευση με τους δανειστές και κυρίως όσο «στεγνώνει» η ελληνική οικονομία από ρευστό. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η κατάσταση πλέον είναι χειρότερη ακόμη και σε σύγκριση με το Οπως επισημαίνουν παράγοντες της α- γοράς, μιλώντας στην «Κ», ήδη παρουσιάζονται προβλήματα σε μηχανολογικό ε- ξοπλισμό και ηλεκτρονικές συσκευές, ενώ σε ό,τι αφορά τον κλάδο των τροφίμων και ποτών ελλείψεις αρχίζουν να εμφανίζονται σε ορισμένα premium προϊόντα, όπως για παράδειγμα σε κάποιες γνωστές βελγικές μπίρες. Δυσκολίες έχουν επίσης παρουσιασθεί στις εισαγωγές χημικών προϊόντων, τόσο τελικών προϊόντων όσο και υπό τη μορφή των πρώτων υλών, κάτι που δυσχεραίνει την παραγωγή λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων. Οι ξένοι προμηθευτές δεν κάνουν «ευκολίες πληρωμής» ούτε καν στους θεωρούμενους καλούς πελάτες, ενώ το φαινόμενο αυτό προκαλεί αλυσιδωτές αρνητικές συνέπειες και σε άλλους κλάδους. «Πολλές τουριστικές μονάδες οι οποίες ήθελαν να ανανεώσουν τον εξοπλισμό τους, κυρίως μηχανολογικό, εν όψει της νέας τουριστικής περιόδου αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα», επισημαίνει μιλώντας στην «Κ» ο κ. Ιωάννης Παπαγεωργάκης πρόεδρος του Συνδέσμου Ε- μπορικών Αντιπροσώπων και Διανομέων Αθηνών (ΣΕΑΔΑ). Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς (ΕΒΕΠ) κ. Βασίλη Κορκίδη η απαίτηση προπληρωμής του συνόλου της παραγγελίας δεν αποτελεί «ιδιοτροπία» προμηθευτών από κάποια συγκεκριμένη χώρα. Ω- στόσο, οι περισσότερες δυσκολίες συναντώνται στις συναλλαγές με επιχειρήσεις από τη Γερμανία, την Ισπανία, την Ολλανδία, τη Δανία και την Ελβετία, αλλά πλέον ακόμη και από τις ΗΠΑ. Το παρήγορο είναι ότι οι Κινέζοι προμηθευτές δεν ασκούν ιδιαίτερες πιέσεις - για την ώρα τουλάχιστον. Προβλήματα για τις ελληνικές εισαγωγικές επιχειρήσεις υπάρχουν ακόμη και στην περίπτωση που οι ξένοι προμηθευτές τους δέχονται εγγυητικές επιστολές. Κι αυτό διότι λόγω της μείωσης των καταθέσεων των επιχειρήσεων και της άσχημης οικονομικής κατάστασης πολλών εξ αυτών -κυρίως μικρομεσαίων- οι τράπεζες έχουν υποχρεωθεί να μειώσουν τα όρια των εγγυητικών επιστολών σε ποσοστό που κατά μέσο όρο διαμορφώνεται σε 30%-40%. Ε- πιπλέον, υπάρχουν ακόμη περιπτώσεις που οι ξένοι προμηθευτές δέχονται εγγυητικές επιστολές μόνο από ξένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Ο κ. Κορκίδης εκτιμά ότι με τη διακοπή των πιστώσεων θα απαιτηθούν περί τα 4-5 δισεκατομμύρια ρευστό, ενώ εάν συνεχισθεί για ένα ακόμη τετράμηνο αυτή χρηματοδοτικού θεσμού, προσδοκίες, βεβαίως, που βασίζονταν στην υπόθεση ότι θα επικρατούσε πολιτική και οικονομική ομαλότητα. Το πρώτο εκ των τριών συνολικά υποταμείων του Ελληνικού Επενδυτικού Ταμείου, αυτό που αφορά τη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων για κεφάλαια κίνησης και αναχρηματοδότηση υφιστάμενων δανείων, ενεργοποιήθηκε τον Δεκέμβριο, και μάλιστα η υπογραφή των τεσσάρων πρώτων συμβάσεων έγινε σε πανηγυρική εκδήλωση στο υπουργείο Ανάπτυξης, παρουσία του τότε πρωθυπουργού Αντ. Σαμαρά. Το πρώτο αυτό υποταμείο διαθέτει συνολικά κεφάλαια 200 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 100 εκατ. ευρώ προέρχονται από το ελληνικό Ηδη παρουσιάζονται προβλήματα σε μηχανολογικό εξοπλισμό και ηλεκτρονικές συσκευές, ενώ σε ό,τι αφορά τον κλάδο των τροφίμων και ποτών ελλείψεις αρχίζουν να εμφανίζονται σε ορισμένα premium προϊόντα. Οι ξένοι προμηθευτές δεν κάνουν «ευκολίες πληρωμής» ούτε καν στους θεωρούμενους καλούς πελάτες. Δημόσιο, μέσω του Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ) και τα υπόλοιπα 100 εκατ. ευρώ από τη γερμανική επενδυτική τράπεζα KfW. Σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις, τα κεφάλαια αυτά θα είχαν χορηγηθεί μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου και μάλιστα τότε δεν αποκλειόταν το ενδεχόμενο οι μέτοχοι του Ταμείου να αποφασίσουν αύξηση της συμμετοχής τους. Τρεις μήνες μετά αποδεικνύεται η κατάσταση, τότε αναμένονται ανατιμήσεις σε βιομηχανικά προϊόντα, καύσιμα, τρόφιμα και φάρμακα. Οχι μόνο λόγω της μειωμένης προσφοράς, αλλά και λόγω του γεγονότος ότι η αδυναμία έκδοσης εγγυητικών επιστολών και η μείωση των ο- ρίων ασφάλισης των πιστώσεων θα αναγκάσει τις ελληνικές εταιρείες να «σπάσουν» τις παραγγελίες τους σε μικρότερης αξίας, με συνέπεια την αύξηση των εξόδων για τη μεταφορά των εμπορευμάτων. Η εξέλιξη αυτή προκαλεί συν τοις άλλοις μία άνιση μάχη μεταξύ ελληνικών και πολυεθνικών επιχειρήσεων, καθώς οι δεύτερες έχουν την πολυτέλεια της χρηματοδότησης από τις μητρικές εταιρείες. Στα αζήτητα χρηματοδότηση μέσω του Ελληνικού Επενδυτικού Ταμείου Πακέτο 315 δισεκατομμυρίων ευρώ Δεν είναι λίγοι εκείνοι στο υπουργείο Οικονομίας που θεωρούν ότι το δεύτερο υ- ποταμείο θα μπορούσε να αποτελέσει το βασικό όχημα για την αξιοποίηση στην Ελλάδα του περίφημου «πακέτου Γιουνκέρ». Το πακέτο αυτό, που σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις εκτιμάται ότι θα μπορέσει να κινητοποιήσει μέσω μόχλευσης συνολικά 315 δισ. ευρώ την περίοδο , έχει σχεδιασθεί έτσι ώστε να απευθύνεται σε ώριμα έργα. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που το επόμενο διάστημα ο αρμόδιος υπουργός Οικονομίας αναμένεται να ξεκινήσει τις διαδικασίες για τη δημιουργία του δεύτερου υποταμείου. Πέραν της διασφάλισης της χρηματοδότησης, το δεύτερο υποταμείο θα απαιτήσει τη σύσταση ξεχωριστού διοικητικού συμβουλίου προκειμένου αυτό να διορίσει και τον απαιτούμενο διαχειριστή. < Διστακτικές να απευθυνθούν στις τράπεζες οι επιχειρήσεις λόγω της αβεβαιότητας. ότι δεν έχει χορηγηθεί -λόγω της μειωμένης ζήτησης- ούτε το 1/6 των διατιθέμενων κεφαλαίων. Η αναμενόμενη αδράνεια λόγω των εκλογών και εν συνεχεία λόγω της εκκρεμότητας στην επίτευξη συμφωνίας με τους δανειστές έχει προκαλέσει καθυστερήσεις και στη δημιουργία του δεύτερου υποταμείου που αφορά την κεφαλαιουχική συμμετοχή (θα πρόκειται δηλαδή για equity fund) σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, το οποίο επρόκειτο να λειτουργήσει εντός του πρώτου τριμήνου του Κατ αρχήν για να λειτουργήσει το δεύτερο υποταμείο θα πρέπει να διασφαλισθεί η χρηματοδότησή του, πέραν των 100 εκατ. ευρώ που προβλέπεται ως συμμετοχή του ελληνικού Δημοσίου. Η προηγούμενη κυβέρνηση έχει υπογράψει μνημόνιο κατανόησης με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για τη συμμετοχή της με 50 εκατ. ευρώ, ενώ ανάλογες συμφωνίες, όχι όμως τελικές και δεσμευτικές, υπάρχουν με το Ιδρυμα Ωνάση και το υπουργείο Οικονομικών της Γαλλίας για συμμετοχή με 30 εκατ. ευρώ έκαστο. Για να υπάρξει όμως τελική συμφωνία, θα πρέπει αυτή να συναφθεί ανάμεσα στους παραπάνω φορείς και στη νέα ελληνική κυβέρνηση, αφού προηγηθούν νέες διαβουλεύσεις, οι οποίες όμως ακόμη δεν έχουν πραγματοποιηθεί. ASSOCIATED PRESS ΑΡΘΡΟ Του ΓΙΏΡΓΟΥ Ζ. ΓΕΩΡΓΊΟΥ Γονική άδεια στην Κύπρο Το θέμα της γονικής άδειας στην Κύπρο αποτελεί ένα από τα πιο λιγότερο γνωστά κομμάτια του Εργατικού Δικαίου, αφού πολλοί πολίτες αγνοούν τα δικαιώματά τους που απορρέουν από τον Νόμο Περί Γονικής Άδειας και Άδειας για Λόγους Ανωτέρας Βίας του 2012 [Νόμος 47(Ι)/2012]. Ο Νόμος αυτός εναρμονίζει την κυπριακή έννομη τάξη με την Οδηγία 2010/18/ΕΕ, σχετικά με την ε- φαρμογή της αναθεωρημένης συμφωνίας-πλαισίου για τη γονική άδεια. Το πεδίο εφαρμογής του Νόμου εκτείνεται επί όλων των εργοδοτουμένων, ανδρών και γυναικών, που έχουν συμπληρώσει συνεχή απασχόληση έξι (6) μηνών στον ίδιο εργοδότη, περιλαμβανομένων εργοδοτουμένων με μερική απασχόληση, με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου ή με σύμβαση ή σχέση εργασίας με επιχείρηση προσωρινής απασχόλησης. Σύμφωνα με το άρθρο 4 του Νόμου 47(Ι)/2012, κάθε γονέας εργοδοτούμενος δικαιούται να λάβει συνολική γονική άδεια, χωρίς αποδοχές, έως και δεκαοκτώ (18) ε- βδομάδες, λόγω της γέννησης ή υιοθεσίας τέκνου και με μοναδικό σκοπό την φροντίδα και ανατροφή του. Το δικαίωμα αυτό είναι ατομικό και αμεταβίβαστο, πλην των περιπτώσεων όπου ο ένας εκ των δύο γονέων έχει λάβει γονική άδεια τουλάχιστον δύο (2) εβδομάδων, οπόταν και επιτρέπεται η μεταβίβαση δύο (2) εβδομάδων από το υ- πόλοιπο της συνολικής του άδειας, στο υπόλοιπο συνολικής άδειας του άλλου εκ των δύο γονέων. Περαιτέρω, σε περίπτωση ύπαρξης περισσοτέρων του ενός τέκνου, το δικαίωμα των γονέων είναι αυτοτελές για το κάθε ένα από αυτά. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, στην περίπτωση που και οι δύο γονείς εργάζονται στον ίδιο εργοδότη, τότε θα πρέπει να αποφασίζουν, με κοινή συμφωνία, κάθε φορά, ποιος από τους δύο θα κάνει χρήση αυτού του δικαιώματος γονικής άδειας και για πόσο χρονικό διάστημα κάθε φορά. Κατόπιν της σύμφωνης γνώμης του εργοδότη, και οι δυο γονείς μπορούν να κάνουν χρήση συγχρόνως του δικαιώματος αυτού. Ο Νόμος προσδιορίζει με σαφήνεια τις περιπτώσεις κατά τις οποίες δύναται να λαμβάνεται η γονική άδεια καθώς επίσης και την διάρκεια αυτής ανά περίπτωση. Η μοναδική προϋπόθεση προς οιονδήποτε εργοδοτούμενο ο οποίος προτίθεται να ασκήσει το δικαίωμα της γονικής άδειας, είναι η παροχή γραπτής προειδοποιήσης προς τον εργοδότη του, τρεις (3) εβδομάδες πριν από την ημερομηνία έναρξης της γονικής άδειας. Η εν λόγω προειδοποίηση θα πρέπει να προσδιορίζει την ημερομηνία έναρξης και λήξης της γονικής άδειας. Επιπρόσθετα, ο εργοδότης δικαιούται, μετά από διαβούλευση με τον επηρεαζόμενο εργοδοτούμενο, να μεταθέσει την ημερομηνία χορήγησης της γονικής άδειας για λόγους που σχετίζονται με την εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησής του. Στην περίπτωση αυτήν, ο εργοδότης υποχρεούται να δώσει γραπτώς στον εργοδοτούμενο τους λόγους της μετάθεσης της ημερομηνίας χορήγησης της γονικής άδειας, η οποία όμως δεν είναι δυνατόν να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την ημερομηνία κοινοποίησης της αναβολής. O εργοδότης δύναται να τερματίσει τη γονική άδεια, εάν έχει εύλογη αιτία να πιστεύει ότι αυτή χρησιμοποιείται για άλλο σκοπό από τη φροντίδα και ανατροφή του τέκνου για το οποίο και λαμβάνεται. Πριν αποφασίσει για τη λήξη ή όχι της άδειας, ο εργοδότης υποχρεούται να λάβει υπόψη τις παραστάσεις του εργοδοτουμένου. Σε περίπτωση που ο εργοδότης αποφασίσει να τερματίσει τη γονική άδεια υποχρεούται να ενημερώσει γραπτώς τον εργοδοτούμενο αναφορικά με τους λόγους που τον οδήγησαν στη λήψη της απόφασης αυτής και σε μία τέτοια περίπτωση ο εργοδοτούμενος υποχρεούται να επιστρέψει στην εργασία του. Μετά τη λήξη της γονικής άδειας ο εργοδοτούμενος δικαιούται να επανέλθει στην εργασία του στην ίδια ή παρόμοια θέση, η οποία δεν δύναται σε καμιά περίπτωση να είναι κατώτερη από αυτήν που είχε πριν λάβει τη γονική άδεια. Περαιτέρω, ο εργοδοτούμενος, κατά την ε- πάνοδό του στην εργασία του, δύναται να ζητήσει αλλαγές στο ωράριο και/ή την οργάνωση της εργασίας του για καθορισμένη χρονική περίοδο. O χρόνος απουσίας του εργοδοτούμενου από την εργασία του, λογίζεται ως περίοδος απασχόλησης για τους σκοπούς του περί Τερματισμού Α- πασχόλησης Νόμου. Τέλος, ο εργοδοτούμενος δικαιούται να λαμβάνει, μετά από αίτησή του, άδεια, χωρίς αποδοχές, για περίοδο επτά (7) ημερών ανά έτος, για λόγους ανωτέρας βίας οι οποίοι συνδέονται με επείγοντες οικογενειακούς λόγους, οι οποίοι αφορούν ασθένεια ή ατύχημα εξαρτωμένων μελών της οικογένειάς του και καθιστούν απαραίτητη την άμεση παρουσία του. Σε περίπτωση που εργοδοτούμενος προτίθεται να κάνει χρήση της άδειας για λόγους ανωτέρας βίας οφείλει να ειδοποιεί τον εργοδότη του το συντομότερο δυνατό. Ο κ. Γιώργος Ζ. Γεωργίου είναι δικηγόρος. ΑΡΘΡΟ Του ΝΊΚΟΥ ΚΈΤΤΗΡΟΥ Ρε Αλέξης: Η εξέγερση των καταπιεσμένων Είναι άξιον απορίας, πώς μία τόσο ένδοξη σελίδα στην ιστορία της Κύπρου, έχει κρατηθεί για τόσους αιώνες στο σκοτάδι. Η Κύπρος, πέρα από τους α- γρότες, τους δούλους, τους σκλάβους, τους καταπιεσμένους, έχει να επιδείξει στα χρόνια του μεσαίωνα και κάποια παλληκάρια που αψήφισαν τη δύναμη των ισχυρών, που σήκωσαν το κεφάλι απέναντι στους κατακτητές και τους καταπιεστές και απέδειξαν πως το DNA αυτού του λαού, έχει κάτι μοναδικό. Δεν έχει σημασία εάν ο αγώνα κερδίζεται. Σημασία έχει ο αγώνας, η πάλη, ο ξεσηκωμός, το ταξίδι προς την Ιθάκη. Πριν 589 ακριβώς χρόνια, το 1426, ένας λαός ξεσηκώθηκε. Ένα λαός καταπιεσμένος. Κατατρόπωσε τους κατακτητές και επέβαλε για πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία την διοίκηση της πολιτείας από το λαό. Το Κίνημα του Ρε Αλέξη, ήταν για την εποχή του κάτι μοναδικό, κάτι πρωτόγνωρο, κάτι φανταστικό. Ίσως το ιδεώδες για τους απανταχού της γης καταπιεσμένους. Το επαναστατικό κίνημα του Ρε Α- λέξη και των Κυπρίων χωρικών κατά των Φράγκων, εκδηλώθηκε κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας σε μια ε- ποχή που οι Κύπριοι στέναζαν για τρεις αιώνες κάτω από τον ζυγό των Λουζινιανών. Οι κατακτητές είχαν επιβάλει το φεουδαρχικό σύστημα. Πολλοί από τους προγόνους μας ανταλλάσονταν με άλογα, με κυνηγετικά γεράκια ή και με γαϊδούρια. Δούλευαν σαν σκλάβοι, κυριολεκτικά για ένα κομμάτι ψωμί. Ήταν το Οι Σαρακηνοί εισβάλλουν στο νησί, νικούν τον βασιλιά Ιάγο στη μάχη της Χοιροκοιτίας και τον πιάνουν αιχμάλωτο. Λεηλατούν το μεγαλύτερο μέρος της Κύπρου και αφήνουν πίσω τους στάχτες και ερείπια. Εκμεταλλευόμενος τις συνθήκες και την αποδιοργάνωση που επικρατούσε, ο Αλέξης από την Κατωμηλιά, που δούλευε ως ιπποκόμος στις υπηρεσιές των αγγελιαφόρων του βασιλιά, οργανώνει το κίνημα για απελευθέρωση. Ένα κίνημα με παγκύπριο χαρακτήρα, οργανωμένο κατά τις πηγές και με πλατιά απήχηση στο λαό. Δίνονται μάχες θρυλικές και θέτει υπό τον έλεγχό του πολλές αστικές και α- γροτικές περιοχές του νησιού διορίζοντας διοικητές από τις τάξεις των ε- ξεγερμένων Κυπρίων. «Έβαλαν οι χωργιάτες καπετάνον εις την Λεύκαν, άλλον καπετάνον εις την Λεμεσόν, άλλον εις την Ορεινήν, και εις την Περιστερόναν άλλον, και εις του Μόρφου καπετάνον, και εις Λευκονικον ρήγαν Αλέξην, και όλοι οι χωργιάτες εδόθησαν εις την πόταξίν του και αννοίξαν τες αποθήκες και εκουβαλούσαν τα κρασία, τους καλοπίχερους, έτεροι έπαιρναν το ψουμίν από τ αλώνια, άλλοι τα ζαχάριτα και ποδέλοιπα πράγματα τους καλούς λας», γράφει ο χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς. Ο Αλέξης κάνει το αρχηγείο του στο Λευκόνοικο και ανακηρύσσεται από τους επαναστάτες χωρικούς Ρε, δηλαδή Ρήγας Αλέξης. Η είδηση για την επανάσταση και την επικράτησή της στην Κύπρο, θορύβησε τις βασιλικές αυλές της Δύσης, την Αγία Έδρα και το Σουλτάνο του Καϊρου, καθώς ήξεραν πολύ καλά ότι το παράδειγμα των επαναστατημένων Κυπρίων μπορεί να το ακολουθήσουν και άλλοι υποδουλωμένοι λαοί. Έτσι αφήνουν κατά μερος τις μεταξύ τους έχθρες και το τότε κεφάλαιο συνασπίζεται, συντονίζεται και καταπνίγει στο αίμα την επανάσταση των χωρικών της Κύπρου. Στις 12 του Μάη του 1427, ο ηγέτης της επανάστασης, ο Ρε Αλέξης, συλλαμβάνεται από Ιωαννίτες ιππότες. Μεταφέρεται στη Λευκωσία, βασανίζεται απάνθρωπα και σχεδόν μισοπεθαμένος διαπομπεύεται στους δρόμους της πόλης. Την ίδια μέρα, οι ευγενείς της Λευκωσίας συγκεντρώνονται στο παλάτι για να απολαύσουν το θέαμα. Απαγχονίζουν τον Ρε Αλέξη, σε μια συκαμινιά. Όμως, αυτό που αναδεικνύει τον Ρε Αλέξη ως ήρωα, ως θρύλο και ως μεγάλο επαναστάτη δεν είναι το αποτέλεσμα της επανάστασης αλλά η ε- πανάσταση. Το γεγονός ότι ένα απλός δουλοπάροικος συγκέντρωσε τη στήριξη των καταπιεσμένων, συνένωσε το λαό του και απελευθέρωσε την πατρίδα του. Διαμοίρασε τη γη και τα α- γαθά στο λαό και αμφισβήτησε το κατεστημένο. Και άλλοι λαοί μπορούν να προβάλουν στην ιστορία τους ήρωες, υπαρκτούς ή μη, που τάχθηκαν υπέρ των καταπιεσμένων και των φτωχών. Ο Ρε Αλέξης ήταν όμως για κάποιους λόγους μοναδικός, μεγαλειώδης. Για παράδειγμα ο θρύλος του Ρομπέν των Δασών των Άγγλων, δεν αφορούσε κάποιο ήρωα από τις κατώτερες τάξεις, αλλά κάποιο ευγενή που βοηθούσε τους φτωχούς και δεν αμφισβήτησε ποτέ το θεσμό του βασιλιά. Ή ο Σπάρτακος στην αρχαία Ρώμη. Η επανάστασή του δεν στόχευε στην ανάληψη της εξουσίας από τους επαναστατημένους και την αλλαγή των θεσμών, αλλά τη φυγή προς την ελευθερία. Η μόνη επανάσταση που μπορεί να συγκριθεί με το χαρακτήρα του κινήματος του 1426 στην Κύπρο, είναι η Γαλλική επανάσταση η οποία έγινε όμως 363 χρόνια αργότερα και λόγω του μεγέθους της κατάφερε να ε- μπνεύσει ολόκληρη την υφήλιο. Ο Αλέξης από την Κατωμηλιά, όχι μόνο απευλευθέρωσε την Κυπρο για μια περίοδο 6 μηνών, όχι μόνο πέτυχε να γίνει καθολικώς αποδεκτός και να μνημονευτεί ως Ρε Αλέξης, δηλαδή Ρήγας ή Βασιλιάς αλλά κατάφερε να αποδείξει πως τα κατεστημένα μπορούν να αμφισβητηθούν. Ο Αλέξης, δεν νίκησε μόνο τους κατακτητές. Νίκησε την καταπίεση, νίκησε τη δουλεία, νίκησε τους... θεσμούς της τότε εποχής. Ωστόσο, δεν επικράτησε. Η φεουδαρχία συνεχίστηκε. Η δύναμη του ι- σχυρού επιβλήθηκε. Και επειδή η ι- στορία γράφεται από τους τελικούς νικητές και τους υμνητές του κατεστημένου, δεν είναι τελικά και τόσο άξιον απορίας γιατί η ιστορία του Ρε Αλέξη, παρέμεινε άγνωστη για πολλούς και δεν υπάρχει για αυτήν ούτε μία παράγραφος στα βιβλία που διδάσκονται στα σχολεία μας. Ο Ρε Αλέξης παρέμεινε ορφανός υμνωδιών, παρά το γεγονός ότι ήταν ο πρωταγωνιστής μιας από τις πιο ηρωικές σελίδες της κυπριακής αλλά και της παγκόσμιας ιστορίας. Και έτσι θα μείνει. Η υπόθεση του Ρε Αλέξη είναι αναπόφευκτο να προκαλεί συνειρμούς. Τι θα πει, φεουδαρχία, αποικιοκρατία, χρηματοκρατία; Οι διαφορές τους είναι μόνο τεχνικές. Στην ουσία πρόκειται για το ίδιο πράγμα. Την επιβολή του ισχυρού στον αδύνατο, του πλούσιου στον φτωχό, του κατεστημένου στον καταπιεσμένο. Ο Ρε Αλέξης είναι στο DNA μας; Σήμερα που οι ευρωπαϊκές ελίτ μεθυσμένες, από την εξουσία του χρήματος, προσπαθούν να επιβάλουν μια διαφορετικού τύπου φεουδαρχία, υπάρχει ο τολμηρός, ο κατάπελλος επαναστάτης που θα αψηφίσει τα πάντα για να υ- ψώσει ανάστημα;

10 10-OIK_ADV WIZER_KATHI 10/03/15 17:47 Page 19

11 11-OIK_DIETHNH_KATHI 10/03/15 20:52 Page 11 Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015 ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ 11 Ανεβάζει στροφές η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη Αντίθετα, η προοπτική για Κίνα και ΗΠΑ παραμένει σταθερή, σύμφωνα με τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ Αυξάνεται η συνεισφορά της Ευρωζώνης στη βελτίωση της προοπτικής για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη μέσα στο ε- πόμενο εξάμηνο, σύμφωνα με τους δείκτες οικονομικού κλίματος του ΟΟΣΑ. Αντίθετα, η προοπτική για την οικονομική ανάπτυξη στην Κίνα και τις ΗΠΑ παραμένει σταθερή όπως και στα περισσότερα από τα 34 κράτημέλη του ΟΟΣΑ, παρατηρεί ο διεθνής οργανισμός. Θετικές είναι οι ενδείξεις για την Ιταλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία που δημοσιονομικά είναι η ισχυρότερη οικονομία στην Ευρωζώνη. Τα τελευταία στοιχεία του ΟΟΣΑ αποπνέουν αισιοδοξία για την Ευρωζώνη σε μια περίοδο που τα 19 κράτη-μέλη θεωρούνται ο αδύναμος κρίκος της παγκόσμιας οικονομίας, με τις ΗΠΑ να προηγούνται σε σχέση με κάθε άλλη ισχυρή οικονομία του κόσμου. Μάλιστα, οι συνθήκες είναι ιδιαίτερα ευμετάβλητες λόγω της ε- παναφοράς των σεναρίων για μια έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Εξαιρετικά σταθεροποιητικός παράγοντας, από την άλλη πλευρά, είναι η έναρξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ αυτή την εβδομάδα. Την περασμένη Παρασκευή, η ΕΚΤ προχώρησε στην αύξηση των προβλέψεων για ανάπτυξη στο 1,5% για το 2015 από το 1% που προβλέπονταν τον Δεκέμβριο. Ιδιαίτερη βελτίωση παρατηρείται στην Ιταλία από τον ΟΟΣΑ, με τον σύνθετο δείκτη CLI να α- ναρριχάται στις 101,2 μονάδες τον Ιανουάριο από τις 101 μονάδες που ήταν η μέτρηση του Δεκεμβρίου. Στη Γερμανία, ο σύνθετος δείκτης διαμορφώθηκε στις 99,7 μονάδες τον Ιανουάριο από τις 99,6 μονάδες έναν μήνα Εξαιρετικά σταθε ρο - ποιητικός παράγο ντας για την Ευρωζώνη είναι και η έναρξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. πριν, ενώ στη Γαλλία αυξήθηκε από τις 100,5 μονάδες στις 100,6 μονάδες αντίστοιχα. Μάλιστα, όπως παρατηρείται από τον ΟΟΣΑ, υπάρχει «θετική αλλαγή στην αναπτυξιακή δυναμική της Γερμανίας» και «σημάδια θετικής αλλαγής στην προοπτική» της Γαλλίας. Σε όλη την Ευρωζώνη, οι προοπτικές για ανάπτυξη ενισχύονται σε 100,7 μονάδες από τις 100,6 μονάδες Ο σύνθετος δείκτης CLI του διεθνούς οργανισμού ενσωματώνει επιμέρους δείκτες που απεικονίζουν αλλαγές στα πρώτα στάδια της παραγωγής, άμεσες αλλαγές στην οικονομική δραστηριότητα, προσδοκίες για το μέλλον και αλλαγές που αφορούν τη χάραξη οικονομικής πολιτικής. Στις 100 μονάδες αντανακλάται ο μέσος όρος σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, με την οικονομική προοπτική στη Ρωσία να εξασθενεί από τις 99,5 μονάδες τον Δεκέμβριο στις 99,3 μον. τον Ιανουάριο. Για τις ΗΠΑ, ο σύνθετος δείκτης CLI δεν μεταβλήθηκε από τις 100,2 μονάδες, ενώ για όλα τα κράτημέλη του ΟΟΣΑ έφθασε τις 100,4, μονάδες τον Ιανουάριο από τις 100,3 μονάδες τον Δεκέμβριο. Στις 100,2 μονάδες συνεχίζει να κινείται ο σύνθετος δείκτης CLI για το G7, δηλαδή τα επτά ισχυρότερα κράτη του κόσμου τον Ιανουάριο από τον Δεκέμβριο, και στην Ιαπωνία παραμένει, επίσης, αμετάβλητος στις 99,8 μονάδες. Σταθερή προβλέπεται η προοπτική ανάπτυξης στην Κίνα, με τον σύνθετο δείκτη CLI να υπολογίζεται στις 99,4 μονάδες τον Ιανουάριο από τις 99,3 μονάδες τον Δεκέμβριο, αντανακλώντας αμελητέα άνοδο. Από την άλλη πλευρά, η οικονομική προοπτική στην Ινδία μέσα στο επόμενο εξάμηνο βελτιώνεται στις 99,5 μονάδες από τις 99,3 μονάδες που ίσχυαν τον Δεκέμβριο. Σε γενικές γραμμές, η Ινδία θεωρείται ο ισχυρότερος παίκτης των αναδυόμενων αγορών για το τρέχον έτος, παίρνοντας τη σκυτάλη από την Κίνα. Τα μέτρα Αμπε αύξησαν την κατανάλωση, όχι τις επενδύσεις Ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα του προγράμματος τόνωσης της οικονομίας που εφαρμόζει ο Ιάπωνας πρωθυπουργός, Σίνζο Αμπε, του γνωστού ως «Αμπενόμικς», γεννά η εικόνα της ιαπωνικής οικονομίας, καθώς σημειώνει μεν ανάκαμψη αλλά κατώτερη των προσδοκιών. Τα στοιχεία αφορούν το τέταρτο τρίμηνο του περασμένου έτους, οπότε η ιαπωνική οικονομία επέστρεψε σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης ύστερα από δύο συναπτά τρίμηνα μείωσης του ΑΕΠ, χάρη στα τελευταία μέτρα τόνωσης που έλαβε η κυβέρνηση στα τέλη Οκτωβρίου αλλά έχοντας παράλληλα λάβει ώθηση από την πτώση των τιμών του πετρελαίου. Πρόκειται για α- Ο ρυθμός ανάπτυξης της ιαπωνικής οικο νο - μίας για το δ τρίμηνο αναθεωρήθηκε στο 1,5% έναντι αρχικής εκτίμησης στο 2,2%. Ρεκόρ εμπορικού πλεονάσματος ύψους 60,6 δισ. δολ. για Κίνα Στα θετικά στοιχεία για την ιαπωνική οικονομία συγκαταλέγεται μια μείωση των αποθεμάτων στις αποθήκες, που καταδεικνύει πως οι έμποροι λιανικής διατηρούν πλέον λιγότερο εμπόρευμα χωρίς να μπορούν να το διαθέσουν. Η κυβέρνηση του Σίνζο Αμπε όμως υπογραμμίζει πως πρέπει να διαπιστώσει κατά πόσον θα αυξήσουν οι επιχειρήσεις την παραγωγή για να ανταποκριθούν στη μείωση των αποθεμάτων. νάπτυξη 1,5% που σηματοδοτεί ανάδυση της Ιαπωνίας από την ύφεση του δεύτερου και του τρίτου τριμήνου, όταν η ιαπωνική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 6,7% και κατά 2,3% αντιστοίχως. Παραμένει, ωστόσο, απογοητευτικός ο ρυθμός ανάπτυξης συγκρινόμενος με την πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,2%. Οπως επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές, προκύπτει πως οι αναιμικές δαπάνες των νοικοκυριών, αναπόφευκτο συνεπακόλουθο της αύξησης του ΦΠΑ τον Απρίλιο του περασμένου έ- τους, καθώς και οι περιορισμένες επενδύσεις των επιχειρήσεων, περιορίζουν περισσότερο από όσο είχε εκτιμηθεί τη δυναμική ανάκαμψη της οικονομίας. Τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα κατατείνουν σε μια βελτίωση στην κατανάλωση των νοικοκυριών, που σημείωσε αύξηση με ετήσιο Η επιβράδυνση στους χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης των τελευταίων σχεδόν 25 ετών την οποία γνώρισε η Κίνα το περασμένο έτος δεν εμπόδισε τη δεύτερη οικονομία στον κόσμο να παρουσιάσει ρεκόρ εμπορικού πλεονάσματος ύψους 60,6 δισ. δολαρίων τον Φεβρουάριο. Ο λόγος δεν είναι άλλος από μια σημαντική μείωση των εισαγωγών της εν μέσω επιβράδυνσης της οικονομίας της, την ίδια στιγμή που οι εξαγωγές της σημειώνουν θεαματική άνοδο. Η επιβράδυνση δεν εμπόδισε, άλλωστε, το Πεκίνο να ετοιμάσει το διεθνές σύστημα πληρωμών της χώρας που πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή σε λίγους μήνες και να α- νοίξει τον δρόμο για την υλοποίηση ενός φιλόδοξου σχεδίου της κινεζικής ηγεσίας: μια ενισχυμένη διεθνή χρήση του κινεζικού νομίσματος. Το ιλιγγιώδες εμπορικό πλεόνασμα του Φεβρουαρίου οφείλεται σε μια ετήσια αύξηση κατά 48,3% που σημείωσαν οι εξαγωγές της Κίνας φθάνοντας στα 169,2 δισ. δολάρια, ενώ στο ίδιο χρονικό διάστημα οι εισαγωγές της υποχώρησαν κατά 20% στα 108,6 δισ. δολάρια. Ερμηνεύοντας τις εντυπωσιακές εξαγωγές, αξιωματούχοι των τελωνειακών αρχών τις απέδωσαν στην εντατικοποίηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας για την προώθηση των παραγγελιών ενόψει του κινεζικού νέου έτους, που φέτος έπεσε στα μέσα Φεβρουαρίου. Σημειωτέον ότι το εμπορικό πλεόνασμα την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους ήταν μόλις 8,9 δισ. δολάρια αλλά ρυθμό 2%. Εχει, όμως, προηγηθεί δραματική πτώση της κατανάλωσης μετά την αύξηση του ΦΠΑ από το 5% στο 8% τον Απρίλιο του Εξίσου σημαντικός παράγοντας υπήρξε και η ελαφρά μείωση των κεφαλαιουχικών επενδύσεων από πλευράς των ιαπωνικών επιχειρήσεων, που μειώθηκαν κατά 0,1% το τελευταίο τρίμηνο του έτους και σε ετήσια βάση κατά Ετοιμο το διεθνές σύστημα πληρωμών της Κίνας που θα ανοίξει τον δρόμο για ενισχυμένη διεθνή χρήση του κινεζικού νομίσματος. πέρυσι το νέο έτος έπεφτε στις 31 Ιανουαρίου και μετά από ένα τριήμερο εθνικής εορτής γι αυτό και οι παραγγελίες ήταν σαφώς χαμηλότερες σε σύγκριση με φέτος. Ο ρυθμός ανάπτυξης της κινεζικής οικονομίας εξακολουθεί, πάντως, να επιβραδύνεται περαιτέρω μετά το 7,4% στο οποίο έφθασε το περασμένο έτος, καταγράφοντας τον χαμηλότερο ASSOCIATED PRESS Τα τελευταία στοιχεία του ΟΟΣΑ αποπνέουν αισιοδοξία για την Ευρωζώνη, σε μια περίοδο που τα 19 κράτη-μέλη θεωρούνται ο αδύναμος κρίκος της παγκόσμιας οικονομίας, με τις ΗΠΑ να προηγούνται σε σχέση με κάθε άλλη ισχυρή οικονομία του κόσμου. Πτώση 2,1% για τις γερμανικές εξαγωγές Οι εκτιμήσεις για την πορεία της γερμανικής οικονομίας μπορεί να διαφαίνονται θετικές, αλλά οι εξαγωγές της ισχυρότερης οικονομίας στην Ευρωζώνη παρουσίασαν τη μεγαλύτερη πτώση τον Ιανουάριο μέσα στο τελευταίο πεντάμηνο. Τα εποχιακά προσαρμοσμένα στοιχεία έδειξαν πτώση των εξαγωγών κατά 2,1% μετά την άνοδο που είχε σημειωθεί τον Δεκέμβριο κατά 2,8%. Η πτώση του Ιανουαρίου ήταν μεγαλύτερη σε σχέση με τις εκτιμήσεις αναλυτών που συμμετείχαν σε έρευνα του Reuters που περιορίζονταν σε μια υποχώρηση κατά 1,5%. Aξίζει να σημειωθεί πως στο διάστημα του Δεκεμβρίου, η αύξηση των εξαγωγών στο 2,8% ήταν μικρότερη απ ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί στο 3,4%. Η Γερμανία έχει δεχτεί κριτική για την εξάρτηση της οικονομίας στις εξαγωγές. Αυτή η υποχώρηση θεωρείται μια α- ποκατάσταση των ισορροπιών από μερίδα αναλυτών, με την εκτίμηση πως θα παρουσιαστεί ρυθμός ανάπτυξης 0,4% το πρώτο τρίμηνο του έτους λόγω της αύξησης των λιανικών πωλήσεων και της ενίσχυσης της δραστηριότητας στον κατασκευαστικό κλάδο. ρυθμό αύξησης που έχει εμφανίσει το κινεζικό ΑΕΠ το τελευταίο σχεδόν 1/4 του αιώνα. Σε ό,τι αφορά το τρέχον έτος, άλλωστε,δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 7% όπως παραδέχθηκε προ ημερών ο πρωθυπουργός της χώρας Λι Κεκιάνγκ, όταν έ- θεσε πολύ πιο χαμηλούς στόχους για την ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας. Σε ό,τι αφορά το διεθνές σύστημα πληρωμών της Κίνας (CIPS), ανώτερα τραπεζικά στελέχη ανέφεραν χθες πως έχουν ήδη επιλεγεί οι 20 τράπεζες που θα προχωρήσουν σε δοκιμαστική εφαρμογή του. Οι 13 εξ αυτών είναι κινεζικές τράπεζες και οι υπόλοιπες επτά είναι θυγατρικές ξένων τραπεζών. Επισήμως το σύστημα θα τεθεί σε εφαρμογή το φθινόπωρο, Σεπτέμβριο ή Ο- REUTERS 0,3%. Επρόκειτο για το τρίτο συναπτό τρίμηνο μείωσης των ε- πενδύσεων των επιχειρήσεων ε- νώ αρχικά είχε εκτιμηθεί ότι καταγραφόταν αύξηση 0,4%. Το στοιχείο αυτό καταδεικνύει πως οι επιχειρήσεις στη χώρα παραμένουν επιφυλακτικές ως προς την πορεία της οικονομίας, παρά το χαμηλό κόστος του δανεισμού και την άνοδο των τιμών των μετοχών. Σημειωτέον ότι η κυβέρνηση έχει μειώσει τα επιτόκια σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, σε μια προσπάθεια να δώσει ώθηση στον πληθωρισμό οδηγώντας τον να πλησιάσει τον στόχο του 2%. Ο λόγος αυτής της επιφυλακτικότητας είναι και πάλι η κατανάλωση που παραμένει αναιμική. Στα θετικά στοιχεία για την ιαπωνική οικονομία συγκαταλέγεται μια μείωση των αποθεμάτων στις αποθήκες, που καταδεικνύει πως οι έμποροι λιανικής διατηρούν πλέον λιγότερο εμπόρευμα χωρίς να μπορούν να το διαθέσουν. Η εξέλιξη αυτή κρίθηκε ενθαρρυντική από ορισμένους οικονομικούς αναλυτές αλλά η κυβέρνηση υπογραμμίζει πως πρέπει να διαπιστώσει κατά πόσον θα αυξήσουν οι επιχειρήσεις την παραγωγή για να ανταποκριθούν στη μείωση των αποθεμάτων. Το πλέον ενθαρρυντικό από τα στοιχεία που δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα ήταν το πλεόνασμα ύψους 61,4 δισ. γιεν, ποσό αντίστοιχο των 508 εκατ. δολαρίων, που κατεγράφη τον Ιανουάριο στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Ιαπωνίας. Είναι η πρώτη φορά έπειτα από τέσσερα χρόνια που το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφανίζεται πλεονασματικό τον Ιανουάριο. Οπως επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές, η εξέλιξη ενδέχεται να σηματοδοτεί μια τάση για παγίωση του πλεονάσματος χάρη στην αύξηση των εξαγωγών που συνδυάζεται με μια πτώση των τιμών των εισαγόμενων καυσίμων εξαιτίας του φθηνού πετρελαίου. κτώβριο, αναλόγως με τα αποτελέσματα των δοκιμών και το πόσο καλή αποδειχτεί η προετοιμασία. Πρόκειται να διευκολύνει επιχειρήσεις εκτός Κίνας να ολοκληρώνουν άμεσα την εκκαθάριση συναλλαγών σε γουάν με τις κινεζικές επιχειρήσεις με τις οποίες συνεργάζονται. Η ά- μεση διευκόλυνση θα συνίσταται στο ότι θα περιορίσει τον αριθμό των φάσεων μέσα από τις οποίες πρέπει να περάσει η διαδικασία της πληρωμής. Σημειωτέον ότι τον Ιανουάριο η Εθνική Τράπεζα της Σερβίας άρχισε να δέχεται γουάν για την εκκαθάριση διεθνών συναλλαγών μετά από α- πόφαση που ελήφθη στις 25 Δεκεμβρίου αλλά και δεδομένου ότι η Σερβία αυξάνει διαρκώς τις εμπορικές της συναλλαγές με την Κίνα. Απρόβλεπτη άνοδος του πετρελαίου Η μεγάλη μεταβλητότητα των τιμών του πετρελαίου στη Νέα Υόρκη και στο Λονδίνο έχει αιφνιδιάσει ακόμη και τους πιο ειδικούς των αγορών λόγω των απρόβλεπτων ε- ξελίξεων στο Ιράκ, στη Λιβύη και στο Ιράν, αλλά και των ιδιαίτερα χαμηλών θερμοκρασιών στις ΗΠΑ. Αστοχες ήταν οι προβλέψεις της Goldman Sachs για την πορεία των τιμών του πετρελαίου, παραδέχονται οι κορυφαίοι αναλυτές της αμερικανικής τράπεζας. Δεν είχε εκτιμηθεί πως θα αναρριχηθούν σε υψηλότερα επίπεδα από τα 40 δολάρια το βαρέλι νωρίτερα από το πρώτο εξάμηνο του Ωστόσο, η τιμή του αργού πετρελαίου στη Νέα Υόρκη κυμαινόταν χθες στα 49,79 δολάρια το βαρέλι και η τιμή του Μπρεντ στο Λονδίνο έφθασε τα 59,50 δολάρια. Αρχές Ιανουαρίου, η Goldman Sachs είχε προβλέψει ότι η τιμή του αργού πετρελαίου θα παρέμενε στα 40,50 δολάρια το βαρέλι πριν ανακάμψει στα 65 δολάρια το Είχε, αντίστοιχα, εκτιμήσει ότι η τιμή του Μπρεντ θα διολίσθαινε έως τα 42 δολάρια το βαρέλι, φθάνοντας τα 70 δολ. μέσα στο επόμενο έτος. Η πρώιμη άνοδος των τιμών αποδίδεται στις απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες στη Δύση σε συνδυασμό με τη μείωση της παγκόσμιας προσφοράς κατά Η τιμή του αργού πλησιάζει τα 50 δολ. το βαρέλι Διαψεύσθηκαν οι εκτιμήσεις της Goldman Sachs βαρέλια ημερησίως από τις συγκρούσεις στο Ιράκ και τη Λιβύη και τις διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Παρά δε την αυξημένη παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου στις ΗΠΑ, το πρακτορείο Bloomberg επισημαίνει πως παρατηρείται ισχυρότερη του αναμενόμενου ζήτηση των Αμερικανών για το πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής. Αναλυτές της Goldman Sachs, ωστόσο, θεωρούν πως αυτή η άνοδος των τιμών του πετρελαίου θα είναι πρόσκαιρη, καθώς θα εξομαλυνθούν οι καιρικές συνθήκες. Είναι, επίσης, πιθανό ότι δεν θα διαρκέσουν οι αναταραχές στη Λιβύη που διακόπτουν την παραγωγή πετρελαίου στη χώρα. «Δεν είχαμε προβλέψει την άνοδο των τιμών τόσο σύντομα», αναφέρουν οι αναλυτές της Goldman Sachs σε σχετικό σημείωμα. Ωστόσο, η Morgan Stanley διαβλέπει πως τελικά οι τιμές του «μαύρου χρυσού» θα συνεχίσουν να κυμαίνονται λίγο έως πολύ στα 40 δολάρια το βαρέλι, διότι θα αυξηθεί η παραγωγή στις ΗΠΑ. BLOOMBERG Οι συνέπειες των κυρώσεων είναι πλέον αισθητές στη Ρωσία Εχουν παρέλθει έξι μήνες από την πλήρη εφαρμογή των κυρώσεων κατά της Ρωσίας που έχουν πλήξει τη ρωσική οικονομία κυρίως σε συνδυασμό με την κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου. Τον Νοέμβριο ο συνδυασμός του φθηνού πετρελαίου με τις σκληρότερες κυρώσεις προκαλούσαν στη Ρωσία οικονομική αιμορραγία ύψους πολλών δισ. δολαρίων, ενώ παράλληλα την απέκλειαν από τις αγορές κεφαλαίου. Τον Δεκέμβριο ο κρατικός πετρελαϊκός κολοσσός Rosneft αναγκάσθηκε να ζητήσει δάνειο από την Τράπεζα της Ρωσίας. Ο συνδυασμός κυρώσεων και φθηνού πετρελαίου έχουν προκαλέσει κατάρρευση του νομίσματος της Ρωσίας και ύφεση. Η κεντρική τράπεζα αρχικά στήριξε το ρούβλι, αυξάνοντας τα επιτόκια για να τα μειώσει έναν μήνα αργότερα ώστε να μην εξοντώσει την οικονομία. Η στρατηγική της απέτυχε και στα δύο μέτωπα. Το ρούβλι βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά έναντι του δολαρίου, ενώ η ρωσική οικονομία βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. Το κόστος για τη Ρωσία φαίνεται ανάγλυφα στη μείωση των συναλλαγματικών διαθεσίμων και των αποθεμάτων χρυσού. Επειτα από μια δεκαετία υψηλών τιμών πετρελαίου και αλματώδους αύξησης της παραγωγής, ο Βλαντιμίρ Πούτιν επέτυχε να οικοδομήσει ένα εντυπωσιακό ύψος διαθεσίμων που το 2008 κυμαινόταν στα 600 δισ. δολάρια. Το ποσό αυτό έχει μειωθεί στα 364 δισ. δολάρια σύμφωνα με την Τράπεζα της Ρωσίας που έχει αναγκαστεί να δαπανήσει σχεδόν 100 δισ. δολάρια από τον Ιούλιο. Με τον ρυθμό που τα δαπανά, στα τέλη του έτους θα έχουν μειωθεί στα 200 δισ. δολάρια. Οι λιανικές πωλήσεις μειώθηκαν για πρώτη φορά μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, ενώ οι μισθοί μειώνονται με τον ταχύτερο ρυθμό από το 1999, οπότε ανέλαβε το τιμόνι της χώρας ο Πούτιν. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά πως η ρωσική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά μόλις 1,5% το Η εκτίμησή της βασίζεται, όμως, στην υπόθεση πως η τιμή του πετρελαίου θα φθάνει τα 70 δολάρια το βαρέλι, 10 δολάρια υψηλότερη από την τρέχουσα. Ευάλωτες σε απότομη ύφεση στην Κίνα χώρες Χονγκ Κονγκ, Μογγολία, Ζάμπια, Μαυριτανία και Σιέρα Λεόνε είναι οι πιο ευάλωτες χώρες σε μία απότομη οικονομική ύφεση στην Κίνα, σύμφωνα με έκθεση της εταιρείας α- σφάλισης πιστώσεων Atradius. Μία απότομη ύφεση στην Κίνα θα επηρεάσει τις συναλλασσόμενες μαζί της χώρες, καθώς και τις τιμές των πρώτων υλών σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι χώρες με υψηλά ποσοστά εξαγωγών προς την Κίνα, καθώς και αυτές που προμηθεύονται σε μεγάλο βαθμό πρώτες ύλες από αυτήν, είναι οι πλέον ευάλωτες. Υστερα από πολυετή οικονομική ανάπτυξη, η Κίνα κατέχει πλέον ηγετική θέση στην παγκόσμια οικονομία. Μια απότομη ύφεσή της, η οποία μεταφράζεται ως επιβράδυνση στην ανάπτυξη, της τάξεως του 5%, θα είχε αρνητικές επιπτώσεις και σε άλλες χώρες, μέσω τριών καναλιών: Εμπόριο. Τιμές πρώτων υλών. Κεφαλαιακές ροές. Για πολλές χώρες, η Κίνα έχει καταστεί ένας σημαντικός προορισμός για την εξαγωγή των προϊόντων τους. Οχι μόνο κατασκευαστικών και βιομηχανικών εργαλείων, αλλά και συμφώνως προς τη σημαντική αύξηση επενδύσεων στην Κίνα, βασικών πρώτων υλών, κυρίως πρώτων υλών υποδομών, όπως ο χαλκός και ο σίδηρος. Επιπλέον, η Κίνα προκειμένου να εξασφαλίσει τη σταθερή εισροή βασικών πρώτων υλών επένδυσε σε μεγάλο βαθμό στη μεταλλουργία άλλων χωρών, κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας. Οι κινεζικές εταιρείες προχώρησαν σε επενδύσεις στο εξωτερικό στο πλαίσιο της υιοθετημένης στρατηγικής εξωστρέφειας και εδώ εγείρεται το εύλογο ε- ρώτημα αν αυτή η στρατηγική θα μεταβληθεί σε ενδεχόμενη σημαντική επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας.

12 12-OIK_DIETHNH_KATHI 10/03/15 20:50 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗ Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015 Τα φορολογικά παιχνίδια Βρετανών μεγιστάνων Της JENNY ANDERSON INTERNATIONAL NEW YORK TIMES Φθίνει σταδιακά το καθεστώς τραπεζικού απορρήτου στην Ελβετία Το 2018 θα ενεργοποιηθεί το σύστημα αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ φορολογικών αρχών Της ΖΩΡΖΕΤ ΖΟΛΩΤΑ «Σας αφήνω να απολαύσετε τα χρήματά μου», είχε πει ο Στιβ Μακουίν στον Ελβετό τραπεζίτη πριν αποχωρήσει από το γραφείο του στην ταινία «Υπόθεση Τόμας Κράουν». Τα χαρτονομίσματα των πέντε δολαρίων, στοιβαγμένα σε βαλίτσες, ήταν το προϊόν ληστείας σε τράπεζα της Βοστώνης, αλλά κανείς δεν ρώτησε την προέλευσή τους. Σήμερα, ωστόσο, η Ελβετία βήμα προς βήμα συμβιβάζει το 81ετές καθεστώς τραπεζικού απορρήτου υπό την ασφυκτική πίεση της Ουάσιγκτον, του Λονδίνου, του Βερολίνου, της Βιέννης, του Παρισιού και της Ρώμης, που έπρεπε να ε- πιβάλουν κάποια φορολογική δικαιοσύνη ύστερα από το βαθύ πλήγμα που υπέστησαν οι κοινωνίες τους λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης του και της συνακόλουθης κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη. Tα τελευταία χρόνια, η υπουργός Δικαιοσύνης της Ελβετίας, Εβελιν Βίντμερ-Σλουμπφ, έχει ταξιδέψει αρκετά. Υπέγραψε την τροποποίηση των διμερών συνθηκών για την α- ποφυγή διπλής φορολόγησης σχεδόν με όλες τις ισχυρές χώρες στην Ευρώπη αλλά και με τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβάνοντας ρήτρα για την ανταλλαγή πληροφοριών όταν και εάν ζητηθεί από τις φορολογικές αρχές της άλλης χώρας. Μετά τη Βρετανία και τη Γαλλία, η Ελβετία υπέγραψε την περασμένη εβδομάδα διμερή συμφωνία με τη Ρώμη. Υ- πολογίζεται ότι το 70% του ρευστού που κρύβουν Ιταλοί φοροφυγάδες στο εξωτερικό βρίσκεται σε ελβετικές τράπεζες, κοστίζοντας στο ι- ταλικό Δημόσιο 90 δισ. ευρώ σε ε- τήσια βάση. Η υπουργός Οικονομικών, Βίντμερ-Σλουμπφ, εξέφρασε την εκτίμηση ότι επίκειται συμφωνία και με το Βερολίνο. Αρνηση Αυτή η «διοικητική συνδρομή» δεν αφορά στοιχεία που έχουν α- ποσπαστεί παράνομα από τράπεζες στην Ελβετία, διευκρινίζει ο Ηλίας Μπίσιας, δικηγόρος Αθηνών και Ζυρίχης. Η Βασιλεία αρνείται την παροχή πληροφοριών για πελάτες ελβετικών τραπεζών των οποίων τα στοιχεία έχουν αποκτηθεί μέσω αξιοποίνων πράξεων, όπως η λίστα Λαγκάρντ και τα υπόλοιπα προσωπικά δεδομένα που υπέκλεψε ο Ερβέ Φαλσιάνι από τα ηλεκτρονικά αρχεία της HSBC στη Γενεύη, εκθέτοντας μια σειρά προσωπικοτήτων του διεθνούς πολιτικού και ε- πιχειρηματικού κόσμου. Στην ίδια κατηγορία εντάσσονται οι ψηφιακοί δίσκοι (CD) που αγόρασαν Γερμανοί εφοριακοί παράνομα στην Ελβετία από διάφορες τράπεζες. Οι γερμανικές εφοριακές αρχές ήταν οι πρώτες μαζί με τις ΗΠΑ που επιδόθηκαν σε ένα «κυνήγι» για τον εντοπισμό των εύπορων πολιτών τους που φοροδιαφεύγουν συστηματικά. Το ομοσπονδιακό κράτος της Γερμανίας λειτούργησε αρκετά ριζοσπαστικά. Χρηματοδότησε την αγορά κλεμμένων στοιχείων από ελβετικές τράπεζες και προστάτευσε νομικά τους εφοριακούς της. Στην Ελβετία αρκετοί από τους εφοριακούς της Γερμανίας είναι υπόλογοι στη δικαιοσύνη, με τη Βασιλεία να κατηγορεί προ τριετίας το Βερολίνο για οικονομική κατασκοπεία. Ωστόσο, τα αποτελέσματα από τη συνεργασία των εφοριακών αρχών 16 κρατιδίων και των μυστικών υπηρεσιών της Γερμανίας ήταν θετικά για το Δημόσιο. Τον Οκτώβριο του 2012, για παράδειγμα, εισέπραξε 4 δισ. ευρώ από φοροφυγάδες που προσήλθαν στις αρχές με το καθεστώς της «αυτοκαταγγελίας». Είχαν ήδη αγοραστεί 13 με 14 CD έναντι 12,4 εκατ. ευρώ από τις γερμανικές αρχές που περιελάμβαναν κλεμμένα στοιχεία από ελβετικές τράπεζες, με πρώτη στη λίστα την Credit Suisse. Η διαρροή όλων αυτών των δεδομένων άνοιξε την πόρτα για τη σύναψη διμερών συμφωνιών, με την Ελβετία να επιθυμεί τη θωράκιση των τραπεζών της από διώξεις άλλων κυβερνήσεων που ε- πέρριπταν ευθύνες για την παροχή Φορολογικές κατοικίες Ο ιδρυτής της εταιρείας ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων Terra Firma, Γκάι Χαντς, διατηρεί τη φορολογική κατοικία του στο Τζέρσεϊ. Στην Ελβετία διαμένει επίσημα ο Αλαν Χάουαρντ, ιδρυτής της εταιρείας κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου Brevan Howard. Από αυτό το καθεστώς επωφελείται, επίσης, ο διευθύνων σύμβουλος της HSBC, Στιούαρτ Γκάλιβερ, και ο Ρίτσαρντ Κάρινγκ, ιδιοκτήτης των νυχτερινών κλαμπ Soho House και Annabel s. Διαμένει στο Χάμπστεντ, μία από τις ωραιότερες συνοικίες του Λονδίνου. Το 1914, ο υπουργός Οικονομικών, Αντριου Λόιντ Τζορτζ, εισήγαγε προϋπολογισμό που προέβλεψε τη φορολόγηση όλων των περιουσιακών στοιχείων σε ό- λο τον κόσμο. Εξαιρέθηκαν εκείνοι που διατηρούσαν περιουσίες σε κομμάτια της βρετανικής αυτοκρατορίας υπό το καθεστώς της «προσωρινής διαμονής». Από τον Απρίλιο, η φορολογική επιβάρυνση για τους Βρετανούς υπηκόους που έχουν δηλώσει φορολογική κατοικία στο εξωτερικό αλλά μένουν στη χώρα πάνω από μια 12ετία αυξάνεται στις στερλίνες σε ετήσια βάση και πάνω από μια 17ετία στις στερλίνες. Στις περισσότερες χώρες, η φορολόγηση γίνεται με γνώμονα τη φυσική παρουσία ή τον τόπο κατοικίας. Πολλοί κάτοικοι του εξωτερικού φορολογούνται στη χώρα όπου εργάζονται για έ- να συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, καταβάλλοντας φόρους για τα χρήματα που κερδίζουν στη χώρα αυτή. Στις ΗΠΑ, οι πολίτες φορολογούνται για τα χρήματά τους οπουδήποτε και αν έχουν τοποθετηθεί ή επενδυθεί. υπηρεσιών στη διευκόλυνση της φοροδιαφυγής. Κρίσιμο κεφάλαιο στην κάμψη του τραπεζικού απορρήτου της Ελβετίας είναι οι διμερείς συμφωνίες για την αναδρομική φορολόγηση των καταθέσεων με τη Βρετανία και την Αυστρία. Τον Νοέμβριο του 2012, η Βασιλεία συμφώνησε με το Λονδίνο την έκτακτη φορολόγηση του 21% με 41% επί του κεφαλαίου των λογαριασμών Βρετανών υπηκόων από τον Δεκέμβριο του Παρ όλα αυτά, αυτόν τον Ιανουάριο η αντιπολίτευση ά- σκησε κριτική στον υπουργό Οικονομικών Τζορτζ Οσμπορν, ότι τα φορολογικά έσοδα από τη συμφωνία μέχρι το 2012 είναι χαμηλότερα κατά 75% των 3,2 δισ. στερλινών που αναμένονταν. Τελικός στόχος είναι η εξασφάλιση 5 δισ. στερλινών από τον Ιανουάριο του 2013 μέχρι το Οι Αμερικανοί Αντί της αναδρομικής φορολόγησης των καταθέσεων, οι ΗΠΑ συμφώνησαν τον Αύγουστο του 2013 με τη Βασιλεία την επιβολή προστίμων σε 300 τράπεζες που κυμαίνονταν από 20% έως 50% του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων Αμερικανών που ήταν «κρυμμένα» από τον Αύγουστο του Το αντάλλαγμα της συνεργασίας των τραπεζών ήταν ότι δεν θα α- σκούνταν ποινικές διώξεις στις Η- ΠΑ. Η UBS είχε ήδη καταβάλει πρόστιμο 780 εκατ. δολαρίων και παρέδωσε τα ονόματα φοροφυγάδων στις αμερικανικές αρχές από το Προϋποθέσεις Επειτα από μια σειρά ποινικών και αστικών διώξεων εις βάρος κολοσσών όπως η UBS, η Credit Suisse και η HSBC στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, οι τραπεζίτες στην Ελβετία ζητούν πρόσβαση στη φορολογική κατάσταση του υποψήφιου πελάτη τους. Με βάση τη σύμβαση μεταξύ Ελβετίας και Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη φορολόγηση των τόκων από τις καταθέσεις, οι ελβετικές τράπεζες θέτουν ως προϋπόθεση τη συναίνεση του πελάτη για την κοινοποίηση των περιουσιακών στοιχείων τους στις φορολογικές αρχές της χώρας κατοικίας του. Προηγουμένως, οι πελάτες των ελβετικών τραπεζών είχαν την επιλογή της αυτόματης καταβολής φόρων 35% στους τόκους με αντάλλαγμα τη φορολογική ανωνυμία τους. Σε κάθε περίπτωση, το καθεστώς τραπεζικού απορρήτου φαίνεται να φθίνει σταδιακά στην Ελβετία, με την «ημερομηνία λήξης» να έχει οριστεί το Τότε θα ενεργοποιηθεί το σύστημα της λεγόμενης «αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών» μεταξύ των φορολογικών αρχών με βάση τα συμφωνηθέντα με τον ΟΟΣΑ. Μέχρι τότε είναι πιθανό να συνεχιστούν οι κονταρομαχίες μεταξύ τραπεζικών κολοσσών, πληροφοριοδοτών και κυβερνήσεων. Τελευταίο κεφάλαιο αυτών των κονταρομαχιών ήταν οι δηλώσεις του Ερβέ Φαλσιάνι αυτήν την ε- βδομάδα ότι μπορεί να αποδείξει πως ο πρόεδρος και ο διευθύνων σύμβουλος του βρετανικού τραπεζικού κολοσσού HSBC γνώριζαν πολύ καλά τι συνέβαινε στη θυγατρική της Γενεύης. Ο διευθύνων σύμβουλος, Στιούαρτ Γκάλιβερ, είχε απολογηθεί για τις αποτρόπαιες ενέργειες της ιδιωτικής τράπεζας της HSBC στη Γενεύη στα μέσα της δεκαετίας του 00. Δήλωσε «άγνοια» και «ντροπή» για την παροχή υπηρεσιών από υ- παλλήλους της HSBC σε φοροφυγάδες και υπόπτους για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Παραμένει ά- γνωστο εάν θα εξέφραζε την ίδια μετάνοια εάν ο κ. Φαλσιάνι δεν είχε παραδώσει στις γαλλικές αρχές τα στοιχεία για λογαριασμούς της θυγατρικής στην Ελβετία και εάν δεν δημοσιεύονταν από τη Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) τον Φεβρουάριο του Στους επίμαχους λογαριασμούς εντοπίστηκαν και περιουσιακά στοιχεία του κ. Γκάλιβερ μέσω εταιρείας του Παναμά και με φορολογική κατοικία το Χονγκ Κονγκ. Από το καθεστώς της χαμηλής φορολόγησης επωφελείται και ο διευθύνων σύμβουλος της HSBC, Στιούαρτ Γκάλιβερ. Ανήκουν στην ελίτ των πολυχρήματων της Βρετανίας. Πρόκειται για τον επικεφαλής της μεγαλύτερης τράπεζας στην Αγγλία, έναν δισεκατομμυριούχο διαχειριστή hedge funds και τον ιδιοκτήτη κάποιων από τα πιο πολυτελή νυχτερινά κέντρα ψυχαγωγίας στο Λονδίνο. Για καθαρά φορολογικούς λόγους, όμως, δεν είναι αμιγώς Βρετανοί. Χάρις σε νόμο που ισχύει από την εποχή της αυτοκρατορίας της Μεγάλης Βρετανίας, όλο και περισσότεροι ευκατάστατοι Βρετανοί με διεθνή κινητικότητα δεν είναι αναγκασμένοι να πληρώνουν φόρους για εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στο εξωτερικό. Φορολογούνται μόνον για τα χρήματα που κερδίζουν εντός των συνόρων της χώρας. Είναι φορολογικοί κάτοικοι με καταγωγή κατά το ήμισυ από το εξωτερικό. Για να αποκτήσει κανείς αυτήν την ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση θα πρέπει ο πατέρας του/της να έχει γεννηθεί στο εξωτερικό και να έχει την πρόθεση να επιστρέψει κάποια ημέρα στον τόπο αυτό. Διαφορετικά έχουν την επιλογή να επιλέξουν μόνιμη κατοικία μια νέα χώρα. Το Χονγκ Κονγκ είναι ο δημοφιλέστερος προορισμός λόγω της χαμηλής φορολόγησης. Μπορούν να επιστρέψουν στη Βρετανία, α- φού επιβεβαιώσουν τη νέα μόνιμη κατοικία τους είτε με μια διαθήκη είτε με την αγορά τάφου. Αυτή η φορολογική ρύθμιση έχει ρίζες από την Εδουαρδιανή εποχή στην Αγγλία, δηλαδή ό- ταν βασίλευε ο Ε- δουάρδος Ζ. Σήμερα έχει επανέλθει στο προσκήνιο μετά τις αποκαλύψεις ότι η ι- διωτική τράπεζα της HSBC στην Ελβετία καθοδηγούσε τους εύπορους πελάτες της πώς να κρύβουν εκατομμύρια σε λογαριασμούς υπεράκτιων εταιρειών. Για μια ακόμη φορά επιβεβαιώθηκε ότι οι πλούσιοι παίζουν με διαφορετικούς κανόνες στο φορολογικό παιχνίδι. «Ενας μεγάλος αριθμός πλουσίων χρησιμοποιεί τη Βρετανία ως φορολογικό παράδεισο», δηλώνει ο Ρίτσαρντ Μέρφι, ορκωτός λογιστής και διευθυντής της οργάνωσης Tax Research UK. «Υπάρχουν περισσότεροι Βρετανοί υπήκοοι με φορολογική κατοικία στο ε- ξωτερικό συγκριτικά με τον αριθμό των ατόμων που διατηρούν την έδρα τους σε φορολογικούς παραδείσους όπως το Τζέρσεϊ», συμπληρώνει ο ίδιος. Από το 2000, ο αριθμός των Βρετανών με μόνιμη κατοικία στο εξωτερικό αυξήθηκε το 2008 κατά 22% στα άτομα. Εκείνο τον χρόνο, η βρετανική κυβέρνηση επέβαλε ετήσιο φόρο στερλινών για όποιον διαμένει στη Βρετανία πάνω από επταετία. Αυτή η κατηγορία πολιτών βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο μιας πολιτικής διαμάχης για τη δημοσιονομική λιτότητα, την κοινωνική ανισότητα και τις «φούσκες» στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων. Η μεγάλη εισροή κεφαλαίων στο Λονδίνο έχει οδηγήσει στα ύψη τις τιμές και έχει καταστήσει τη διαβίωση δυσβάσταχτη για τη μεσαία τάξη της Βρετανίας. Οι υπέρμαχοι αυτής της φορολογικής πολιτικής, από την άλλη πλευρά, υποστηρίζουν ότι η Βρετανία επωφελείται διότι προσελκύει εύπορους ανθρώπους που ξοδεύουν στη χώρα αντί να μετακομίσουν στην Ελβετία ή το Ντουμπάι. Ιδρύουν επιχειρήσεις και προσλαμβάνουν άτομα που πληρώνουν φόρους. Φορολογούνται για τα χρήματα που φέρνουν στη χώρα. Οι φόροι που έχουν πληρωθεί από έσοδα Βρετανών υπηκόων με φορολογική κατοικία στο εξωτερικό α- νέρχονται σε 6,8 δισ. στερλίνες, συμπεριλαμβανομένων των προμηθειών, σύμφωνα με τη νομική ε- ταιρεία Pinsent Masons. «Η διασύνδεση μεταξύ των Βρετανών με φορολογική κατοικία στο εξωτερικό και της πραγματικής οικονομίας είναι πολύ αδύναμη, διότι τα περιουσιακά τους στοιχεία βρίσκονται σε υπεράκτια κέντρα και έτσι δεν υπάγονται στον φορολογικό κώδικα της χώρας», παρατηρεί ο Τζον Κρίστενσεν, ιδρυτής του δικτύου Tax Justice και πρώην οικονομικός σύμβουλος του Τζέρσεϊ. Το ζήτημα των χαμένων εσόδων από το κράτος εκνευρίζει κάποιους. Σε πρόσφατη ακρόαση του βρετανικού Κοινοβουλίου, η επικεφαλής των φορολογικών αρχών, Λιν Χόμερ, τέθηκε στο στόχαστρο για την ανεπάρκεια των μηχανισμών είσπραξης φόρων από τους πελάτες της HSBC που κατηγορήθηκαν για φοροδιαφυγή. Εκείνη τόνισε πως μέρος του προβλήματος ήταν το συγκεκριμένο καθεστώς.

13 13-OIK_DIETHNH_KATHI 10/03/15 23:00 Page 13 Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015 ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 13 Πενθεί ο γαλλικός αθλητισμός Δέκα νεκροί από τη σύγκρουση ελικοπτέρων κατά τη διάρκεια γυρισμάτων ριάλιτι Κατά τη διάρκεια γυρίσματος εκπομπής ριάλιτι στην Αργεντινή συγκρούσθηκαν εν πτήσει δύο ελικόπτερα, με συνέπεια να βρουν τον θάνατο τουλάχιστον δέκα άνθρωποι, ανάμεσα στους οποίους και τρία υπέρλαμπρα αστέρια του γαλλικού αθλητισμού: η ολυμπιονίκης κολυμβήτρια Καμίλ Μουφά, η ιστιοπλόος Φλοράνς Αρτό και ο ολυμπιονίκης πυγμάχος Αλέξις Βαστέν. Παραμένει άγνωστο ποιο ήταν το αίτιο του δυστυχήματος που συνέβη στη δυτική επαρχία της Λα Ριόχα στις Ανδεις. Τα γαλλικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, πάντως, τα οποία επικαλούνται πηγές στην Αργεντινή, αναφέρουν ότι στην περιοχή που πετούσαν τα δύο ελικόπτερα επικρατούσε καλοκαιρία, ενώ την ώρα της εναέριας σύγκρουσης, στις 5.15 μ.μ. Νεκροί οι αστέρες: η ολυμπιονίκης κολυμβήτρια Καμίλ Μουφά, η ιστιοπλόος Φλοράνς Αρτό και ο ολυμπιονίκης πυγμάχος Αλέξις Βαστέν. Χάνει το εκλογικό προβάδισμα ο Νετανιάχου Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι απειλείται από την Κεντροαριστερά Οταν, προ τριών μηνών, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου αποφάσιζε να διαλύσει τη Βουλή και να προκαλέσει πρόωρες εκλογές, θεωρούσε ότι η α- ναμέτρηση της 17ης Μαρτίου θα ήταν παιχνιδάκι για τον ίδιο και το δεξιό Λικούντ του. Οχι πια. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις φέρνουν το Λικούντ να διαγκωνίζεται, στήθος με στήθος, με τον κεντροαριστερό συνασπισμό «Σιωνιστική Ενωση», τον οποίο συγκρότησαν ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος Ισαάκ Χέρτσογκ και η επικεφαλής του κεντρώου κόμματος Χατνουά, Τζίπι Λίβνι. Διαπιστώνοντας ότι η προοπτική μιας τέταρτης (τρίτης συνεχόμενης) πρωθυπουργικής θητείας κάθε άλλο παρά μπορεί να θεωρείται εξασφαλισμένη, ο απερχόμενος πρωθυπουργός έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου στα μέλη και τους οπαδούς του κόμματός του, με δηλώσεις που κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν θεωρίες συνωμοσίας. «Είναι μια πολύ αμφίρροπη αναμέτρηση», δήλωσε ο Νετανιάχου στη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσης του Λικούντ, για να προσθέσει: «Τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο, γιατί βρίσκεται σε εξέλιξη μια τεράστια, παγκόσμια Τα συντρίμμια ενός εκ των δύο ελικοπτέρων, μετά τη σύγκρουση στον αέρα, που κόστισε τη ζωή στους τρεις Γάλλους αθλητές, σε πέντε συμπατριώτες τους συντελεστές της εκπομπής και στους δύο Αργεντίνους χειριστές. REUTERS (τοπική ώρα), και τα δύο πετούσαν σε ύψος περίπου 100 μέτρων. Λήψεις από ερασιτεχνικές κάμερες κατέγραψαν δεκάδες ανθρώπους να σπεύδουν στην περιοχή όπου φλέγονταν, στο έδαφος πια, τα δύο πτητικά μέσα. Σύμφωνα με αξιωματούχους των υπηρεσιών διάσωσης, ανάμεσα στους νεκρούς συγκαταλέγονται και οι δύο χειριστές των ελικοπτέρων αλλά και πολλά μέλη της εταιρείας παραγωγής ΑLP TV, του ριάλιτι το οποίο τιτλοφορείται «Dropped», και η οποία γυρνούσε τη σειρά για λογαριασμό του τηλεοπτικού σταθμού της Γαλλίας TF1. Αλλοι συμμετέχοντες στην τηλεοπτική εκπομπή περίμεναν με τα μάτια δεμένα σε περιοχή που απείχε μόλις μερικές εκατοντάδες μέτρα από το σημείο όπου προσέκρουσαν στο έδαφος τα δύο ε- λικόπτερα και τυλίχτηκαν στις φλόγες. Αμέσως προσπάθησαν να συνδράμουν τις προσπάθειες διάσωσης αλλά στάθηκε αδύνατο να παλέψουν με την πυρκαγιά. Το τηλεοπτικό δίκτυο TF1 σε α- νακοίνωσή του εκφράζει τη θλίψη του για το συμβάν και την αλληλεγγύη προς τις οικογένειες των θυμάτων. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, τα γυρίσματα της σειράς ανεστάλησαν και τα συνεργεία αλλά και οι συμμετέχοντες στο παιχνίδι επιστρέφουν στη Γαλλία. Ο επικεφαλής του τηλεοπτικού σταθμού Νονς Παολινί τόνισε ότι δεν υπάρχουν περισσότερες λεπτομέρειες για τις συνθήκες που επικρατούσαν όταν έλαβε χώρα το τραγικό δυστύχημα. «Το μοναδικό που μπορώ να πω είναι ότι όλοι μας βρισκόμαστε σε κατάσταση σοκ», τόνισε μιλώντας προς δημοσιογράφους. Στο ριάλιτι οι διαγωνιζόμενοι, αλλά και διάσημες προσωπικότητες, όπως οι αθλητές που έχασαν τη ζωή τους στο δυστύχημα, εγκαταλείπονται στην ύπαιθρο και πρέπει να επιστρέψουν στον πολιτισμό στηριζόμενοι αποκλειστικά και μόνο στις ικανότητές τους. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η δεύτερη φορά μέσα σε λίγα χρόνια που τα γυρίσματα μιας τηλεοπτικής παραγωγής της ALP για το TF1 καταλήγει σε τραγωδία. Τον Απρίλιο του 2013 ο γιατρός που παρακολουθούσε τους διαγωνιζόμενους του ριάλιτι «Κο Λάντα» αυτοκτόνησε όταν ένας εκ των διαγωνιζομένων ά- φησε την τελευταία του πνοή ύ- στερα από μια δοκιμασία της εκπομπής και αφού είχε διαμαρτυρηθεί προηγουμένως για πόνους στο στήθος. Ολόκληρος ο γαλλικός αθλητισμός πενθεί, δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Αθλητισμού Τιερί Μπραγιάρντ μιλώντας στο ραδιόφωνο RTL. Η Φλοράνς Αρτό, που ήταν γνωστή ως «αρραβωνιασμένη με τον Ατλαντικό Ωκεανό», απέκτησε το ψευδώνυμο όταν πραγματοποίησε τον ταχύτερο διάπλου του Ατλαντικού μόνη της κατά τη δεκαετία του Η ίδια είχε κινδυνεύσει να πεθάνει το 2011 όταν έπεσε από το σκάφος της στη Μεσόγειο. Οι διασώστες κατάφεραν να τη βγάλουν από το νερό όταν τηλεφώνησε με το κινητό της στη μητέρα της. Η 25χρονη Μουφά κέρδισε χρυσό στα 400 μέτρα ελεύθερο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 2012 και ο 28χρονος Βαστίν χάλκινο στους Ολυμπιακούς του Πεκίνου το Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι κανείς από τους επιβαίνοντες δεν κατάφερε να επιβιώσει του δυστυχήματος, που κόστισε τη ζωή και στους δύο χειριστές των ελικοπτέρων. Το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων της Αργεντινής Telam ανέφερε ότι ένα εκ των ε- λικοπτέρων ανήκε στην περιφερειακή κυβέρνηση και το δεύτερο σε διοργανωτές ενός διαγωνισμού επιβίωσης, ο οποίος διεξάγεται κοντά στο χωριό Βίλα Καστέλι. REUTERS Ο ηλικιωμένος της φωτογραφίας προσπερνά, με το ταπεινό του δίκυκλο, την προεκλογική αφίσα του Μπ. Νετανιάχου στη συνοικία Χατίκβα, στο Νότιο Τελ Αβίβ, ένα από τα παραδοσιακά προπύργια του κυβερνώντος Λικούντ. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός επιστρατεύει και θεωρίες συνωμοσίας, ωστόσο οι ψηφοφόροι ενδιαφέρονται περισσότερο για το κόστος ζωής. προσπάθεια να ανατραπεί η κυβέρνησή μας». Οι αιτιάσεις του Συντηρητικού πολιτικού δείχνουν να στρέφονται κατά κύριο λόγο προς την Ουάσιγκτον. Την περασμένη εβδομάδα, ο Νετανιάχου επισκέφθηκε την α- μερικανική πρωτεύουσα και μίλησε από το βήμα του Κογκρέσου, προσκεκλημένος των Ρεπουμπλικανών, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις του Δημοκρατικού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα και της ηγεσίας των Δημοκρατικών. Πολιτικοί αναλυτές στο Ισραήλ ερμήνευαν τις τελευταίες δηλώσεις του Νετανιάχου περί «παγκόσμιας εκστρατείας» ως έμμεση καταγγελία περί χρηματοδότησης των πολιτικών του αντιπάλων από αμερικανικούς κύκλους που απορρίπτουν την πολιτική του στο παλαιστινιακό και στο ιρανικό πρόβλημα. Η νομοθεσία στο Ισραήλ α- παγορεύει την απευθείας χρηματοδότηση πολιτικών κομμάτων από το εξωτερικό, επιτρέπει ωστόσο την έμμεση ενίσχυσή τους, μέσω της χρηματοδότησης μη κερδοσκοπικών οργανώσεων, που παρεμβαίνουν σε συγκεκριμένα θέματα της προεκλογικής εκστρατείας. «Καθώς πλησιάζουν οι εκλογές, ο Νετανιάχου αισθάνεται την πίεση και πυροβολεί προς πάσαν κατεύθυνση», δήλωσε στην ισραηλινή ραδιοφωνία ο Ισαάκ Χέρτσογκ. Ο 54χρονος ηγέτης του Εργατικού Κόμματος κατάφερε να ανατρέψει, στην προεκλογική εκστρατεία, την εικόνα του αποδοτικού μεν, πλην μη χαρισματικού πολιτικού, και ορισμένες δημοσκοπήσεις φέρνουν τον συνδυασμό του στην πρώτη θέση, ενώ περίπου το 25% των ψηφοφόρων εμφανίζεται α- ναποφάσιστο. Στα υπέρ της συμμαχίας Χέρτσογκ - Λίβνι εγγράφεται το γεγονός ότι άνω του 50% των πολιτών ιεραρχεί ως πρώτο ζήτημα την ά- νοδο του κόστους ζωής, το πρόβλημα της στέγασης και άλλα κοινωνικά ζητήματα, στα οποία πλεονεκτεί η Κεντροαριστερά. Αντίθετα, τα θέματα ασφάλειας, στα οποία ποντάρει κυρίως ο Νετανιάχου, ιεραρχούνται ως σημαντικότερα μόνο από το 30% των ψηφοφόρων. Σε κάθε περίπτωση, ο κατακερματισμός των πολιτικών δυνάμεων δεν αφήνει περιθώρια για ασφαλείς προβλέψεις. Ο Νετανιάχου ελπίζει ότι θα είναι εκείνος που θα σχηματίσει και την επόμενη κυβέρνηση συνεργασίας, καθώς διαθέτει περισσότερες πιθανότητες να προσελκύσει δεξιά και υπερορθόδοξα κόμματα. Ωστόσο, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει αν η «Σιωνιστική Ενωση» εξασφαλίσει σημαντικό πλεονέκτημα εδρών. Ενας από τους παράγοντες που θα μπορούσαν να παίξουν αποφασιστικό, ρυθμιστικό ρόλο είναι το κεντρώο κόμμα, Κουλάνου, που ασκεί έ- ντονη κριτική στην πολιτική Νετανιάχου αναφορικά με το παλαιστινιακό, και όχι μόνο. Είναι ενδεικτικό ότι στο εν λόγω κόμμα μετέχει ο Μάικλ Ορεν, πρεσβευτής του Ισραήλ στις ΗΠΑ επί τέσσερα χρόνια κυβέρνησης... Νετανιάχου! AFP, REUTERS Ο Ρέντσι κατάφερε να απλοποιήσει τα νομοθετικά ΡΩΜΗ. Ενα βήμα πιο κοντά στη συνταγματική μεταρρύθμιση, με στόχο τον εξορθολογισμό της νομοθετικής διαδικασίας, πλησίασε χθες ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, χάρη στην όξυνση των διαφωνιών στο ε- σωτερικό του κόμματος του τέως πρωθυπουργού, Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Η ιταλική Κάτω Βουλή ψήφισε χθες με μεγάλη πλειοψηφία υπέρ της συνταγματικής μεταρρύθμισης, η οποία θα μειώσει τις έδρες και την εξουσία της Γερουσίας. Σύμφωνα με τις παρούσες χρονοβόρες διαδικασίες, Βουλή και Γερουσία πρέπει να υπερψηφίσουν με σχετική πλειοψηφία τη μεταρρύθμιση, η ο- ποία θα τεθεί αμέσως μετά σε δημοψήφισμα, για να καταστεί νόμος του κράτους στις αρχές του Αν η μεταρρύθμιση ψηφισθεί, η Ρώμη θα ανακτήσει ορισμένες εξουσίες από την τοπική αυτοδιοίκηση, ε- νώ η στήριξη της Γερουσίας θα πάψει να είναι αναγκαία για τον σχηματισμό κυβέρνησης και τη θέσπιση νόμων. Παρά τα προβλήματα που αντιμετώπισε ο πρωθυπουργός με Ο Ματέο Ρέντσι στην αίθουσα Τύπου του Παλάτσο Κίτζι, πρωθυπουργική κατοικία. την αριστερή πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος, οκτώ μέλη του οποίου καταψήφισαν την πρόταση συνταγματικής μεταρρύθμισης, η πλειοψηφία του δεν α- πειλήθηκε χάρη στη συμφωνία του κόμματος Φόρτσα Ιτάλια του Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Η ισχνή πλειοψηφία που διαθέτει το κυβερνών Δημοκρατικό Κόμμα στη Γερουσία σημαίνει ότι οι ψήφοι της Φόρτσα Ιτάλια θα είναι αναγκαίες για την προώθηση της μεταρρύθμισης που επιδιώκει ο πρωθυπουργός. Παρά τη συμφωνία που υπέγραψε πέρυσι ο 78χρονος Μπερλουσκόνι με τον Ρέντσι για την εκλογική μεταρρύθμιση, ο τέως πρωθυπουργός ανακάλεσε την απόφασή του τον περασμένο μήνα, διαφωνώντας με την επιλογή του δικαστή Σέρτζιο Ματαρέλα ως επόμενου προέδρου της ιταλικής Δημοκρατίας. «Αγάπη στον Μπερλουσκόνι» Παρά, όμως, την εντολή του Μπερλουσκόνι προς τους βουλευτές της Φόρτσα Ιτάλια να καταψηφίσουν την πρόταση Ρέντσι για τροποποίηση του συντάγματος και μόλις ένας βουλευτής του παράκουσε τη διαταγή του «Καβαλιέρε», 18 βουλευτές δήλωσαν ότι υπακούουν μόνο λόγω της «αγάπης που τρέφουν στο πρόσωπό του» και ότι «συμφωνούν με το πνεύμα και το γράμμα της μεταρρύθμισης Ρέντσι», προμηνύοντας στάση των γερουσιαστών της Φόρτσα Ιτάλια στη Γερουσία και υπερψήφιση της μεταρρύθμισης του Ματέο Ρέντσι. REUTERS Παραιτήσεις μελών ολλανδικής κυβέρνησης ΧΑΓΗ. Το φιλελεύθερο κόμμα VVD του Ολλανδού πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε βρίσκεται στη δίνη του κυκλώνα, μόλις δύο ε- βδομάδες πριν από τις εκλογές για τη Γερουσία. Το βράδυ της Δευτέρας παραιτήθηκε ο υπουργός Δικαιοσύνης Ιβο Οπστέλτεν, αφού πρώτα παραδέχθηκε ότι βρήκε αποδεικτικά για περίεργη συναλλαγή την οποία έως τώρα αρνούνταν. Ταυτόχρονα παραιτήθηκε και ο υφυπουργός του, Φρεντ Τέιβεν. Ο Οπστέλτεν παραδέχθηκε ότι ο καταδικασθείς για ε- μπόριο ναρκωτικών Κις Χέλμαν έλαβε 4,7 εκατομμύρια φιορίνια (2,1 εκατ. ευρώ) ως αποζημίωση από το ολλανδικό Δημόσιο το Οι Αρχές είχαν κατάσχει τους λογαριασμούς του Χέλμαν στο Λουξεμβούργο το 1993, στο πλαίσιο έρευνας για εμπόριο ναρκωτικών. Οι Αρχές όμως δεν μπόρεσαν να αποδείξουν ότι όλα τα χρήματα προέρχονταν από το οργανωμένο έγκλημα, έτσι ο Τέιβεν προσυπέγραψε την αποζημίωση χωρίς να ενημερώσει τους ανωτέρους του. «Το υπουργείο Δικαιοσύνης είναι σαν το τρίγωνο των Βερμούδων. Ολα εξαφανίζονται», είπε κατά τη χθεσινή συζήτηση της υπόθεσης στη Βουλή ο α- κροδεξιός Χερτ Βίλντερς, που θεωρείται ο ευνοημένος της υ- Υπουργός και υφυπουργός Δικαιοσύνης παραδέχθηκαν περίεργες συναλλαγές. πόθεσης. «Είναι σαφές σε όλη την Ολλανδία ότι αυτή η υπόθεση βρωμάει», είπε ο αρχηγός του αριστερού αντιπολιτευόμενου SP, Εμίλ Ρούμερ, ενώ ο επικεφαλής του κεντρώου D66 απείλησε την κυβέρνηση ότι «αν δεν ρυθμίσει τα του οίκου της, θα το κάνει η Βουλή». Ο πρωθυπουργός Ρούτε, που συγκυβερνά σε κυβέρνηση μειοψηφίας με το εργατικό κόμμα PvDA (το κόμμα του Γερούν Ντάισελμπλουμ), εξαρτάται για την έγκριση του νομοθετικού έργου από τη σύμπραξη «φίλιων δυνάμεων» στη Γερουσία, η οποία όμως ενδέχεται να γίνει πιο εχθρική μετά τις εκλογές, σε δύο εβδομάδες. AFP ASSOCIATED PRESS

14 14-OIK_DIETHNH_KATHI 10/03/15 23:53 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ Τετάρτη 11 Mαρτίου 2015 Πρεμιέρα διαπραγμάτευσης σε θολό τοπίο Πληροφορίες για έλευση κλιμακίου των θεσμών στην Αθήνα την Πέμπτη Των ΔΩΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΕΛΕΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ Σε θολό τοπίο αρχίζουν σήμερα στις Βρυξέλλες οι διαπραγματεύσεις α- νάμεσα στην Αθήνα και τα τεχνικά κλιμάκια των «θεσμών», ήτοι της ΕΚΤ, του ΔΝΤ και της Ευρ. Επιτροπής. Σύμφωνα με πληροφορίες, που δεν επιβεβαιώνονται από την κυβέρνηση, ξένοι εμπειρογνώμονες θα έρθουν στην πρωτεύουσα την Πέμπτη. Το κατ αρχήν θετικό, πάντως, είναι ότι οι διαπραγματεύσεις αρχίζουν, καθώς έχει καταστεί σαφές ότι ένεση ρευστότητας δεν πρόκειται να δοθεί στη χώρα μας χωρίς η σχετική διαδικασία να είναι τουλάχιστον ενεργή, αν όχι να έχει ολοκληρωθεί. Η ελληνική πλευρά μπορεί να τονίζει σε κάθε ευκαιρία ότι η τρόικα αποτελεί παρελθόν, ωστόσο οι «θεσμοί» στις συζητήσεις που αρχίζουν σήμερα θα εκπροσωπηθούν από τους παλαιούς γνώριμους Κλάους Μαζούχ (ΕΚΤ) -ο οποίος, πάντως, πρόκειται να αποχωρήσει- Ρίτσι Γκογιάλ (ΔΝΤ) και Ντέκλαν Κοστέλο (Κομισιόν). Από ελληνικής πλευράς, επικεφαλής των συζητήσεων στις Βρυξέλλες έχουν τεθεί ο γ.γ. Δημοσιονομικής Πολιτικής, Ν. Θεοχαράκης και ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, Γ. Χουλιαράκης, ο οποίος επέστρεψε χθες στην Αθήνα, προκειμένου να συντονίσει τη συγκέντρωση στοιχείων που έχουν ζητήσει οι Να προχωρήσουν σε «επαναπατρισμό» των χρημάτων που έχουν καταθέσει σε τράπεζες του εξωτερικού κάλεσε χθες όλους τους πολιτικούς, αλλά και τα μη πολιτικά πρόσωπα, ο υπουργός Επικρατείας, Αλέκος Φλαμπουράρης. Με αφορμή τις αποκαλύψεις σχετικά με τον πρώην υπουργό Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη, ο οποίος μετέφερε χρήματα σε λογαριασμό στο εξωτερικό το διάστημα ανάμεσα στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις του 2012, ο κ. Φλαμπουράρης τόνισε (ΑΝΤ1) ότι «όλοι οι πολιτικοί και οι μη πολιτικοί πρέπει συνομιλητές (κυρίως δημοσιονομικά στοιχεία από το ΓΛΚ) και α- ναμένεται να επιστρέψει στις Βρυξέλλες. Στην ελληνική διαπραγματευτική ομάδα πρόκειται να συμμετέχουν, επίσης, στελέχη από το επιτελείο του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Γιάννη Δραγασάκη, η κ. Ελενα Παναρίτη από το επιτελείο του κ. Γ. Βαρουφάκη και συνεργάτες του κ. Ευ. Τσακαλώτου. να φέρουν τα λεφτά τους στην Ελλάδα. Δίνουμε έναν αγώνα ύπαρξης και χρειάζεται και το 1 ευρώ αυτός ο αγώνας». Μάλιστα, απαντώντας σε ερώτημα σχετικά με τη διατήρηση λογαριασμών στο εξωτερικό και από στελέχη της σημερινής κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ, ο υ- πουργός Επικρατείας ανέφερε ότι «άλλο να είσαι σύμβουλος πρωθυπουργού και να τα βγάζεις έξω για να μη σε πιάσουν και άλλο να τα έχεις στο εξωτερικό από το 1912, επειδή είχε ο πατέρας σου λογαριασμό από τότε και δεν τα μετέφερες ποτέ». ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΣΑΪΤΑΣ Ο κ. Κλάους Μαζούχ θα είναι πλέον υπεύθυνος για την παρακολούθηση όλων των χωρών που βρίσκονται ή βρέθηκαν σε πρόγραμμα. Σύμφωνα με το Μαξίμου, οι συνομιλίες με τα τεχνικά κλιμάκια θα πραγματοποιηθούν εξ ολοκλήρου στη βελγική πρωτεύουσα. Διάψευση Πηγές του Μαξίμου έσπευσαν χθες να διαψεύσουν κατηγορηματικά τη διαδεδομένη φημολογία ότι από σήμερα επρόκειτο να ε- γκατασταθούν στο ΓΛΚ τεχνικοί σύμβουλοι του ΔΝΤ, της Κομισιόν και της ΕΚΤ. Η Αθήνα επιμένει ότι η έλευση τέτοιων τεχνικών ομάδων στη χώρα μας δεν έχει συμφωνηθεί. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η διαπραγμάτευση με τα τεχνικά κλιμάκια θα γίνει εξ ολοκλήρου στις Βρυξέλλες και οι αρμόδιες υ- πηρεσίες θα στέλνουν εκεί τα όποια στοιχεία ζητηθούν. Εφόσον προκύπτει ζήτημα διευκρινίσεων ή τα τεχνικά κλιμάκια θέλουν να δουν κάποια πράγματα λεπτομερέστερα, τότε, σύμφωνα πάντοτε με την εκδοχή της διαδικασίας διαπραγμάτευσης που δίνει η Αθήνα, κάποιος χαμηλόβαθμος υπάλληλος ενός εκ των τριών «θεσμών» και ποτέ υ- πάλληλοι και των τριών θεσμών μαζί, θα έρχεται στην Αθήνα για να λάβει τις διευκρινίσεις που χρειάζονται και να τις μεταφέρει στις Βρυξέλλες. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, από τις Βρυξέλλες εκπέμπεται το σταθερό μήνυμα ότι οι τεχνικές ομάδες θα έρθουν στην Αθήνα. Μάλιστα, σύμφωνα με πηγές των πιστωτών, Δηλώσεις από Φλαμπουράρη και Μπαλάφα, με τον τελευταίο να σημειώνει πως αυτό «ισχύει προς κάθε κατεύθυνση». Υπέρ του «επαναπατρισμού» καταθέσεων από το εξωτερικό τάχθηκε και ο αντιπρόεδρος της Βουλής Γιάννης Μπαλάφας, όταν ρωτήθηκε σχετικά (Ρ/Σ ΒΗΜΑ). την Πέμπτη θα έρθει κλιμάκιο ε- μπειρογνωμόνων για να εξετάσει τη δημοσιονομική κατάσταση. Η φόρμουλα των παράλληλων διαδικασιών σε Αθήνα και Βρυξέλλες δημιουργεί αμφιβολίες σε Ευρωπαίους αξιωματούχους για το εάν και κατά πόσον μπορεί να έχει α- ποτέλεσμα. Για την ανάγκη έλευσης στην Αθήνα των τεχνικών ο- μάδων από την πλευρά των «θεσμών» και από πολλούς αξιωματούχους προβάλλονται δύο επιχειρήματα: το πρώτο είναι θεσμικό - διαδικαστικό, ότι η τριπλή εκπροσώπηση των «θεσμών» δεν μπορεί να σπάσει και ένας υπάλληλος να αναλάβει να εκπροσωπήσει και τους τρεις ακόμα και Οπως είπε, οι δηλώσεις του κ. Φλαμπουράρη τον βρίσκουν α- πολύτως σύμφωνο, για να προσθέσει ότι αυτό «ισχύει προς κάθε κατεύθυνση». Ιδιωτικοποιήσεις Ο κ. Φλαμπουράρης αναφέρθηκε εκτενώς και στο θέμα των ιδιωτικοποιήσεων και επισήμανε ότι γίνεται προσπάθεια να βελτιωθούν οι συμβάσεις που έχουν προχωρήσει. Για την ιδιωτικοποίηση των περιφερειακών αεροδρομίων, τόνισε ότι «δεν μπορούν να δοθούν πακέτο 14 αεροδρόμια Αποχωρεί ο Κλ. Μαζούχ Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Κλ. Μαζούχ, αποχωρεί από τη θέση αυτή, καθώς αναβαθμίζεται. Ο κ. Μαζούχ ήταν ο μοναδικός που δεν είχε αλλάξει στο σχήμα της τρόικας από την αρχή της κρίσης στην Ελλάδα και πλέον θα είναι υπεύθυνος για την παρακολούθηση όλων των χωρών που βρίσκονται ή βρέθηκαν σε πρόγραμμα. Σύμφωνα με πληροφορίες, α- ντικαταστάτης του θα είναι ο κ. Ράσμουζ Ρίφερ, υψηλόβαθμο στέλεχος της ΕΚΤ. Να σημειωθεί ότι οι επικεφαλής της Ε.Ε. και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) έχουν αλλάξει κατά τη διάρκεια της κρίσης, με όσους α- ποχωρούσαν από τη συγκεκριμένη θέση να αναβαθμίζονται. Από την Κομισιόν, αρχικά επικεφαλής ήταν ο κ. Σ. Ντερούζ, ο οποίος αντικαταστάθηκε από τον κ. Μ. Μορς και ο τελευταίος από τον κ. Ντ. Κοστέλο. Στο ΔΝΤ, ο κ. Π. Τόμσεν αντικαταστάθηκε από τον κ. Ρ. Γκογιάλ. σε διαδικασία συλλογής στοιχείων. Το δεύτερο και πιο σοβαρό, αφορά το γεγονός ότι τεχνικά κλιμάκια έχουν να επισκεφθούν τη χώρα μας εδώ και 9 μήνες, με αποτέλεσμα να είναι αυτή τη στιγμή ε- ντελώς άγνωστη η κατάσταση που επικρατεί στα ελληνικά ταμεία και ο όγκος δουλειάς που πρέπει να γίνει είναι πολύ μεγάλος. «Δεν γνωρίζουμε αν υπάρχει ακόμα πρωτογενές πλεόνασμα, πόσο είναι το δημοσιονομικό έλλειμμα ή κατά πόσον έχουν καταρρεύσει τα έσοδα», αναφέρουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στην «Κ», ενώ τονίζουν ότι πρέπει να ελέγξουν από κοντά την πορεία του προϋπολογισμού. «Οι πολιτικοί να φέρουν τα χρήματα στην Ελλάδα» σε μια εταιρεία που βασικός μέτοχός της είναι κρατική εταιρεία της Γερμανίας». Αναφορικά με τις ιδιωτικοποιήσεις στην ενέργεια, αφού ξεκαθάρισε ότι «δεν μπορούμε να πωλήσουμε τη ΔΕΗ», πρόσθεσε ότι «όποιος θέλει να κάνει μονάδα, να κάνει δικά του δίκτυα, είναι ελεύθερος». Για το Ελληνικό, τάχθηκε υπέρ της α- ξιοποίησής του με συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου που βάζει «το οικόπεδο και οι άλλοι τα λεφτά, το παραχωρούμε με τα κέρδη, όπως κάναμε με την αντιπαροχή». Σφοδρή επίθεση κατά Βαρουφάκη από τον Σόιμπλε Μία μέρα μετά το Eurogroup, οι συστάσεις για την κυβέρνηση παραμένουν αυστηρές από τους βασικούς «παίκτες» της οικονομίας, οι οποίοι επιμένουν, πρώτον, ότι χωρίς ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων δεν μπορεί να υπάρξει ε- κταμίευση, δεύτερον ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας παραμένουν άγνωστες και, τρίτον, ότι τα τεχνικά κλιμάκια πρέπει να μεταβούν και στην Αθήνα για να γίνει η αξιολόγηση. Ο Γ. Ντάισελμπλουμ δήλωσε χθες ότι τα χρονικά όρια είναι συγκεκριμένα και ότι πρέπει μέχρι τα τέλη Απριλίου να υπάρξει συμφωνία με την Ελλάδα. Είπε, επίσης, ότι για να γίνει οποιαδήποτε εκταμίευση, θα πρέπει προηγουμένως να υλοποιηθούν οι συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις. Συγχρόνως ξεκαθάρισε ότι του είναι άγνωστο ποιες είναι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της κυβέρνησης και, αν όντως υπάρχουν, θα πρέπει να «ξεκινήσουμε αμέσως δουλειά». Οσον αφορά τις διαπραγματεύσεις, ήταν σαφής και στον ίδιο τον κ. Βαρουφάκη, στον οποίο είπε ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να ξεκινήσουν την Τετάρτη, «αλλιώς θα χάσω την αξιοπιστία μου για το πόσο σοβαροί είμαστε εδώ. Αυτό σημαίνει ότι τα αεροπλάνα θα πρέπει να φύγουν αύριο» (σ.σ.: σήμερα) δήλωσε. Σε πολύ αυστηρούς τόνους ήταν και η τοποθέτηση του Β. Σόιμπλε, που είπε ότι η κυβέρνηση πρέπει να συνεργαστεί με τους θεσμούς και να α- κολουθήσει το μνημόνιο. Χαρακτηριστική του κλίματος στο Eurogroup ήταν η δήλωσή του πως υπήρξε μικρής διάρκειας συζήτηση για την Ελλάδα, «όλοι συμφωνήσαμε ότι τίποτα δεν έχει γίνει», ενώ σημείωσε ότι ο Γ. Βαρουφάκης ήταν ο μόνος που ισχυρίστηκε ότι δεν χάθηκε χρόνος. Ο κ. Σόιμπλε έκανε και σφοδρή προσωπική επίθεση στον κ. Βαρουφάκη μετά τη λήξη του Ecofin. Μίλησε για «αφελή επικοινωνία» την οποία κάνει ο Ελληνας ομόλογός του, δίνοντας «λάθος εντύπωση» σε σχέση με αυτά που κάθε φορά λέει. Υπονόησε, επίσης, ότι αν κρίνει εκ του αποτελέσματος ο κ. Βαρουφάκης κάνει «εσφαλμένη χρήση των ΜΜΕ» προκαλώντας τα γέλια των παρευρισκομένων. «O Βαρουφάκης μού είπε ότι τα ΜΜΕ είναι τρομακτικά. Και του είπα ότι στην αρχή έδινε την εντύπωση ότι είναι πιο δυνατός στην επικοινωνία απ ό,τι είναι στην ουσία. Η ε- ντύπωση μπορεί να απατά» είπε απευθυνόμενος στους δημοσιογράφους και τους κάλεσε να μη γελούν. «Το ότι είναι αφελής (ο κ. Βαρουφάκης) με τους δημοσιογράφους είναι για μένα κάτι εντελώς καινούργιο», κατέληξε ο κ. Σόιμπλε. Το Μαξίμου αντέδρασε στις δηλώσεις Σόιμπλε μέσω του υπουργού Επικρατείας κ. Παππά, που ανέφερε: «Ο κ. Σόιμπλε είναι ο βασικός υποστηρικτής των αποτυχημένων πολιτικών σε Ελλάδα και Ευρώπη. Είναι σαφές ότι η αποτυχία του σχεδίου ασφυξίας της Ελλάδας έχει φέρει κάποιους σε δύσκολη θέση. Οι δηλώσεις του είναι, επίσης, σαφές ότι απευθύνονται στο εσωτερικό και εσωκομματικό του ακροατήριο και είναι ασύμβατες, τόσο με τη θεσμική θέση που κατέχει όσο και με την προσδοκία που έχει διαμορφωθεί στην Ε.Ε. για εξεύρεση μιας νέας λύσης». ΕΛΕΝΗ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ Ν.Δ.: ανοίγματα σχεδιάζει ο Σαμαράς Του ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΤΕΡΖΗ Για «αφελή επικοινωνία» έκανε λόγο ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών. Θεοδωράκης: H Ελλάδα πρέπει να τρέξει Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΖΟΥΛΑ Να πάψει να ασχολείται με ε- πουσιώδη ζητήματα χάριν της επικοινωνίας και να συνειδητοποιήσει επιτέλους την ανάγκη να κυβερνήσει κάλεσε χθες την κυβέρνηση το «Ποτάμι», με α- φορμή τη νέα διελκυστίνδα που προκλήθηκε με τους εταίρους για το αν η διαπραγμάτευση θα Ο κ. Στ. Θεοδωράκης συναντήθηκε χθες με τον Γ. Καμίνη. Ο επικεφαλής του «Ποταμιού» κάλεσε την κυβέρνηση να δρομολογήσει άμεσα τις μεταρρυθμίσεις. ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΤΖΑΡΤΖΗ γίνει στην Αθήνα ή στις Βρυξέλλες. «Εχει πλέον αρχίσει να γίνεται γραφική η προσπάθεια του ΣΥ- ΡΙΖΑ να εφευρίσκει νέες λέξεις», έλεγαν στη Σεβαστουπόλεως με εμφανή ειρωνεία για τον νεολογισμό «συνεργασία με τα τεχνικά κλιμάκια» που εφευρέθηκε για να αποκρυβεί ότι όλες οι ξένες εφημερίδες μετέδωσαν πως «η αξιολόγηση από την τρόικα θα γίνει ακριβώς όπως και στο παρελθόν». «H Ελλάδα πρέπει να τρέξει», είπε και ο κ. Θεοδωράκης, προσθέτοντας ότι «όποιος έχει επαφή με τους ανθρώπους της οικονομίας ακούει πλέον απ όλους ότι καθυστερούμε πολύ. Δεν είναι ζήτημα της Ευρώπης, αλλά δικό μας. Πρέπει με ταχύ τρόπο να ξεκινήσουμε τις μεταρρυθμίσεις και να μη βρίσκουμε δικαιολογίες για να καθυστερούμε τις συζητήσεις», τόνισε ο επικεφαλής του «Ποταμιού». Οι δηλώσεις αυτές έγιναν ύ- στερα από συνάντησή του με τον δήμαρχο Αθηναίων, στην οποία συζητήθηκαν κυρίως οι επιλογές της κυβέρνησης στο μεταναστευτικό, με τον κ. Καμίνη να μην κρύβει την ανησυχία του για τον τρόπο που άνοιξε η Αμυγδαλέζα. Ο δε κ. Θεοδωράκης υποστήριξε ότι η κυβέρνηση δεν πάσχει μόνον από τη διγλωσσία των Γ. Πανούση και Τασίας Χριστοδουλοπούλου, αλλά από την πλήρη απουσία σχεδίου που προκύπτει από τις επιλογές της. Παρόντες στη συνάντηση ήταν οι βουλευτές Ι. Φωτήλας και Χρ. Ταχιάου, όπως και η αρμόδια τομεάρχης του «Ποταμιού» κ. Ζωή Αποστολοπούλου, η οποία εξήγησε στον κ. Καμίνη ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αξιοποιήσει ακόμη και κοινοτικά κονδύλια για τη χορήγηση νόμιμης αγροτικής εργασίας στους μετανάστες, ό- πως κάνει η Ισπανία και η Μάλτα. Σχολιάζοντας, δε, τις κυβερνητικές επιλογές η κ. Αποστολοπούλου τις απέδωσε σε «ιδεοληψίες που δεν λαμβάνουν καν υπ όψιν τους την πραγματικότητα» και προέβλεψε ότι θα ε- πιτείνουν το πρόβλημα των μεταναστών όσο και τις αντιδράσεις των κατοίκων της Αθήνας. Οι βουλευτές ΣΥΡΙΖΑ επέλεξαν... αυτοκίνητο Του ΓΙΩΡΓΟΥ Σ. ΜΠΟΥΡΔΑΡΑ Στην πλειοψηφία τους οι βουλευτές, καλυπτόμενοι πίσω από το πέπλο σιωπής που τους προσφέρουν τόσο επισήμως το Κοινοβούλιο όσο και οι ηγεσίες των Κοινοβουλευτικών Ομάδων τους, εμφανίζονται να μη θέλουν να αποχωριστούν το υπηρεσιακό αυτοκίνητο που τους διαθέτει η Βουλή, παρά και την πρόσφατη, ευθεία πρόσκληση του ίδιου του πρωθυπουργού προς την Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ να το πράξουν, σε μια συμβολική και ουσιαστική κίνηση για περιστολή των δαπανών του Δημοσίου. Κλήρωση Χθες διεξήχθη σε αίθουσα του Κοινοβουλίου κλήρωση προκειμένου να μοιραστούν τέτοια αυτοκίνητα στους 135 νεοεκλεγέντες βουλευτές. Σύμφωνα με πληροφορίες, καθώς έως αργά το βράδυ ουδείς εν των αρμοδίων ήθελε να δώσει επισήμως στοιχεία, αρνήθηκαν να κάνουν χρήση αυτού του «προνομίου» η κ. Ελένη Ψαρρέα και οι Ν. Φίλης, Γιώργος Δημαράς και Μ. Μουσταφά (από τον ΣΥΡΙΖΑ), ο κ. Γ. Κουμουτσάκος (από τη Νέα Δημοκρατία), ο κ. Στ. Θεοδωράκης, η κ. Αντιγόνη Λυμπεράκη, η κ. Σταυρούλα Α- ντωνάκου και οι κ. Γ. Αμυράς και Π. Καρκατσούλης από τους συνολικά 17 του «Ποταμιού» σημειώνεται ότι το συγκεκριμένο κόμμα είναι το μόνο που έδωσε στοιχεία και ο κ. Θ. Παπαχριστόπουλος από τους Ανεξάρτητους Ελληνες. «Δεν είναι λίγοι. Είναι πολλοί οι βουλευτές που αρνήθηκαν να πάρουν αυτοκίνητο», ισχυρίστηκε στέλεχος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ στην «Κ», χωρίς ωστόσο να παρουσιάσει και κάποιο συγκεκριμένο αριθμό. (Σημειώνεται ότι είναι 149 οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.) «Για λόγους EUROKINISSI Αγνωστο παραμένει το αν και πόσοι εκ των παλαιών βουλευτών έχουν δηλώσει ότι δεν επιθυμούν να έχουν υπηρεσιακό αυτοκίνητο. Σύμφωνα με πληροφορίες, αρνήθηκαν να κάνουν χρήση του «προνομίου» η κ. Ελένη Ψαρρέα και οι κ. Φίλης, Δημαράς και Μουσταφά. σεμνότητος υπάρχουν συνάδελφοι που δεν θέλουν να εμφανιστούν ότι δεν παραλαμβάνουν αυτοκίνητο», έλεγε από την πλευρά του ένας εκ των νεοεκλεγέντων βουλευτών. Και αφού υπενθύμισε ότι δίνουν «το 40% της βουλευτικής αποζημίωσης στο κόμμα για κοινωνικές δράσεις», πρόσθεσε: «Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ α- νταποκρίνονται στα όσα είπε ο πρωθυπουργός». Υπενθυμίζεται ότι ορισμένα μέλη της συγκεκριμένης Κοινοβουλευτικής Ομάδας, τόσο με δημόσιες παρεμβάσεις τους όσο και σε άτυπη συνεδρίαση του Οργάνου πριν από λίγες ημέρες, είχαν καταστήσει σαφές ότι δεν επρόκειτο να ανταποκριθούν στην προαναφερθείσα πρόσκληση του προέδρου τους («το αυτοκίνητο, ειδικά για τους βουλευτές της ε- παρχίας, είναι εργαλείο», υποστηρίζουν), με αποτέλεσμα ο κ. Τσίπρας να εκφράσει εντονότατη δυσαρέσκεια κατά τη διάρκεια της τελευταίας συνόδου της Κ.Ε. του κόμματος. Λιγότεροι των 50 Ανεπισήμως, υπηρεσιακό στέλεχος του Κοινοβουλίου έλεγε χθες ότι συνολικά είναι λιγότεροι των 50 οι νέοι βουλευτές που δεν δέχθηκαν να παραλάβουν αυτοκίνητο. Αγνωστο παραμένει, επίσης, το αν και πόσοι εκ των παλαιών βουλευτών έχουν δηλώσει ότι δεν επιθυμούν να κάνουν χρήση της συγκεκριμένης «παροχής», ενώ αναπάντητο παραμένει το ερώτημα τι γίνεται με τα αυτοκίνητα εκείνων των βουλευτών που αναλαμβάνουν κυβερνητικά καθήκοντα και ως εκ τούτου κάνουν χρήση υπηρεσιακών οχημάτων των υπουργείων. Σημείο - σημείο εξετάζει το νέο «οργανόγραμμα» της Ν.Δ. ο κ. Αντ. Σαμαράς, καθώς φιλοδοξεί μέσω της στελέχωσης του κόμματος να σηματοδοτήσει όχι μόνον την αλλαγή σελίδας, αλλά και την υπέρβαση της εσωστρέφειας μετά το εκλογικό αποτέλεσμα του Ιανουαρίου. Κρίσιμες παράμετροι είναι όχι μόνον η κάλυψη της ή των θέσεων α- ντιπροέδρου (σ.σ.: πλην της πρόσφατης παραίτησης του κ. Δ. Αβραμόπουλου και ο κ. Στ. Δήμας έχει ουσιαστικά αποστασιοποιηθεί ήδη από το 2012), αλλά και η συμμετοχή στελεχών που θα σηματοδοτούν το «άνοιγμα» του μέχρι πρότινος περίκλειστου κέντρου λήψης των κομματικών αποφάσεων. Ο κ. Σαμαράς αναμένεται να ανακοινώσει και τη συγκρότηση οργανωτικής επιτροπής της εθνικής συνδιάσκεψης, ο χρόνος διεξαγωγής της οποίας παραμένει ζητούμενο. Στο περιβάλλον του διατυπώνονται αποκλίνουσες εισηγήσεις είτε για τα τέλη Μαΐου - αρχές Ιουνίου, είτε για μετά τον Σεπτέμβριο. Σε αυτό το κλίμα, η σεναριολογία για τα πρόσωπα που θα στελεχώσουν το κόμμα καλά κρατεί, προκαλώντας συχνά και την έντονη αντίδραση των στελεχών που πρωταγωνιστούν σε σενάρια. Στο νέο σχήμα δεν αποκλείεται να έχει ρόλο η κ. Ολγα Κεφαλογιάννη, εκ των στελεχών Μέσω του νέου οργανογράμματος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. που έχουν κρατήσει αποστάσεις από την αντιπαράθεση των τελευταίων ε- βδομάδων και, διόλου τυχαία, επελέγη να μιλήσει πρώτη από τους βουλευτές στην Πολ. Επιτροπή. Τα σενάρια για ενεργοποίηση του κ. Ευάγγ. Μεϊμαράκη, ο οποίος αποστασιοποιήθηκε από τις πρόσφατες συνεδριάσεις της Κ.Ο. και της Πολ. Επιτροπής, διακινούνται κατά κόρον, χωρίς όμως να επιβεβαιώνονται, την ίδια ώρα που ο κ. Σαμαράς φέρεται να εξετάζει και εξωκοινοβουλευτικά στελέχη για την πλήρωση της θέσης του αντιπροέδρου. Την ίδια στιγμή, οι ζυμώσεις και διαβουλεύσεις βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, τόσο στο μέτωπο των «14» που συντονίζουν τη δράση τους όσο και σε επίπεδο της νεότερης γενιάς στελεχών (σ.σ.: περί τον πρ. πρόεδρο της ΟΝΝΕΔ Γ. Οικονόμου). Συνεχείς είναι και οι βολές προς την ηγεσία. «Εχω πει στον κ. Σαμαρά να μη φοβάται το Συνέδριο. Αν αντιληφθεί ότι θα τεθεί θέμα ηγεσίας και ότι ο ίδιος θα μείνει εκτός, τότε θα έχει την ευκαιρία να παραιτηθεί από πριν» σχολίασε δηκτικά η κ. Ντόρα Μπακογιάννη (Παραπολιτικά), ενώ για κίνδυνο «ΠΑΣΟ- ΚΟποίησης της Ν.Δ» έκανε λόγο ο κ. Ν. Δένδιας. «Η Ν.Δ. δεν θα γίνει γκρουπούσκουλο του 5%, αλλά πρέπει να στραφεί πιο αποφασιστικά στον χώρο του μεταρρυθμιστικού κέντρου» ήταν η απάντηση του κ. Κυρ. Μητσοτάκη (9.89). Υπέρ ενός συνεδρίου αρχών και θέσεων τάχθηκε χθες ο κ. Α. Σπηλιωτόπουλος, ενώ υπέρ της κατάπαυσης των... εχθροπραξιών ο κ. Β. Κικίλιας (σ.σ.: επίσης συζητείται η εμπλοκή του στη νέα κομματική οργάνωση) σημειώνοντας ότι «δεν μπορούμε να έχουμε μια αξιωματική α- ντιπολίτευση του καναβάτσου».

15 15-OIK_ELLADA_KATHI 10/03/15 23:04 Page 15 Τετάρτη 11 Maρτίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 15 Η δημοσιονομική προσαρμογή και το κοινωνικό κόστος Πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες για τις ελληνικές τράπεζες Η H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θέτει εκ νέου το θέμα του αναβαλλόμενου φόρου και ζητεί τη δραστική περικοπή του Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗ Αλλαγές στο ζήτημα της αναγνώρισης του αναβαλλόμενου φόρου των τραπεζών ζητεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), ανοίγοντας ουσιαστικά θέμα αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΕΚΤ κρίνει ως μη ρεαλιστικό και υπερβολικό το ύψος του αναβαλλόμενου φόρου που έχει αναγνωριστεί ως τμήμα των κεφαλαίων και ζητεί τη δραστική περικοπή του. Υπενθυμίζεται ότι, ύστερα από σχετική νομοθετική παρέμβαση και για την ενίσχυση των κεφαλαίων των τραπεζών, τους δόθηκε η δυνατότητα να Η χρηματιστηριακή αξία των συστημικών τραπεζών από το τέλος Οκτωβρίου έχει μειω θεί κατά 10 δισ. ευρώ. λογιστικοποιήσουν ως κεφάλαιο μέρος του αναβαλλόμενου φόρου. Η Αναβαλλόμενη Φορολογική Απαίτηση (ΑΦΑ) είναι μια λογιστική πρακτική που ισχύει εδώ και πολλά χρόνια και αφορά όλες τις επιχειρήσεις. Με την ΑΦΑ μια επιχείρηση έχει τη δυνατότητα, στην περίπτωση που για μία ή περισσότερες χρονιές εμφανίσει ζημιές, να τις συμψηφίσει με κερδοφόρες χρήσεις καταβάλλοντας μικρότερο φόρο από αυτόν που της αναλογεί. Σήμερα μεγάλο μέρος της κεφαλαιακής βάσης των τραπεζών, και κατ επέκταση της κεφαλαιακής επάρκειας -με βάση την ο- ποία η ΕΚΤ κρίνει αν μια τράπεζα είναι ή δεν είναι βιώσιμη-, αποτελείται από αυτό το, σε μεγάλο βαθμό θεωρητικό, κεφάλαιο. Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, η ΕΚΤ έχει ανοίξει ξανά το θέμα του α- ναβαλλόμενου φόρου και ζητεί τον περιορισμό του ποσού που έχει αναγνωριστεί, κάτι που έμμεσα θέτει ζήτημα αυξήσεων κεφαλαίου. Τα κεφάλαια που θα «χαθούν» από τον περιορισμό του αναβαλλόμενου φόρου θα πρέπει να αντικατασταθούν από νέα κεφάλαια. Ωστόσο στην παρούσα συγκυρία, με δεδομένη τη μεγάλη αβεβαιότητα για την έκβαση της διαπραγμάτευσης της χώρας με τους εταίρους, δεν υπάρχουν πρακτικά δυνατότητες από τις τράπεζες να αναζητήσουν τα αναγκαία κεφάλαια από τους επενδυτές. H ΕΚΤ κρίνει «μη ρεαλιστικό και υπερβολικό» το ύψος του αναβαλλόμενου φόρου που έχει αναγνωριστεί ως τμήμα των κεφαλαίων των τραπεζών και ζητεί την περικοπή του. Οι επιπτώσεις Πρόσθετη πίεση στην κεφαλαιακή βάση των τραπεζών προκαλούν οι πολιτικοοικονομικές εξελίξεις των τελευταίων μηνών. Η οικονομία και η χώρα βρίσκονται σε κατάσταση περιδίνησης και ουδείς μπορεί να εκτιμήσει την έκβασή της. Δεν είναι τυχαίο ότι για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες στην ετήσια έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος ο διοικητής Γιάννης Στουρνάρας δεν διατύπωσε πρόβλεψη για τη μεταβολή του ΑΕΠ το Ο διοικητής της ΤτΕ υπογράμμισε την ανάγκη να καταλήξουμε σύντομα σε μια αμοιβαίως επωφελή τελική συμφωνία, ώστε να αρθούν οι αβεβαιότητες και να επιστρέψουμε σε θετική τροχιά. «Την κρίσιμη αυτή στιγμή απαιτείται συντεταγμένη εθνική προσπάθεια, σε στενή συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς, για να διασφαλιστούν οι θυσίες των Ελλήνων πολιτών και να συνεχιστεί η ανασυγκρότηση της οικονομίας με στόχο τη διατηρήσιμη ανάπτυξη», τόνισε. Σε διαφορετική περίπτωση, προειδοποίησε ο κ. Στουρνάρας, αντιμετωπίζουμε «μια ρήξη με τους εταίρους που θα είχε ανυπολόγιστες συνέπειες για την ελληνική οικονομία και όχι μόνο». Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, από το τέλος Οκτωβρίου και μετά, η χώρα και μαζί της το τραπεζικό σύστημα εισήλθαν σε τροχιά αβεβαιότητας με σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχολογία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, την οικονομική ζωή, τη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος, τις επενδύσεις κ.ά. Η βλάβη στην οικονομία είναι δεδομένη: το ερώτημα που μένει αναπάντητο είναι ποιο θα είναι το μέγεθός της. Η Κομισιόν προχώρησε στη μείωση της πρόβλεψής της για την α- νάπτυξη στην Ελλάδα το 2015 στο 2,5% έναντι 2,9% που ήταν η προηγούμενη. Ωστόσο αναλυτές εκτιμούν ότι η ανάπτυξη τη φετινή χρονιά δεν θα ξεπεράσει το 1% και αυτό υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει γρήγορα μια οριστική συμφωνία Ελλάδας - δανειστών. Ολα αυτά διαμορφώνουν, μέχρι στιγμής, έναν λογαριασμό για το τραπεζικό σύστημα ύψους περίπου 50 δισ. ευρώ! Αναλυτικά: Ρευστότητα. Από το τέλος Οκτωβρίου οι καταθέσεις έχουν μειωθεί, σύμφωνα με εκτιμήσεις των τραπεζών, κατά 20 δισ. ευρώ. Σήμερα οι καταθέσεις εκτιμάται ότι διαμορφώνονται στα 135 δισ. ευρώ που αποτελεί το χαμηλότερο επίπεδο από το ξέσπασμα της δημοσιονομικής κρίσης. Οι τράπεζες «αιμορραγούν» επίσης από τις εκδόσεις εντόκων γραμματίων του Δημοσίου, οι οποίες έχουν απορροφήσει ρευστότητα άνω των 3 δισ. ευρώ. Μεγάλο πλήγμα για τη ρευστότητα των τραπεζών, ύψους 10 δισ. ευρώ, αποτέλεσε η διακοπή των συναλλαγών των ελληνικών τραπεζών στη διατραπεζική αγορά. Μείωση αποτιμήσεων των ελληνικών τραπεζών. Η χρηματιστηριακή αξία των συστημικών τραπεζών από το τέλος Οκτωβρίου έχει μειωθεί κατά 10 δισ. ευρώ. Οι απώλειες ξεπερνούν τα 22 δισ. ευρώ σε σχέση με τις αποτιμήσεις του περασμένου Ιουνίου (38,6 δισ. ευρώ στις 10 Ιουνίου) όταν επικρατούσε άνεμος αισιοδοξίας, με την οικονομία να βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης και τους επενδυτές να «ποντάρουν» ως προς τον ελληνικό «κίνδυνο» με την εκτίμηση ότι φτάσαμε στο τέλος της κρίσης. «Κόκκινα» δάνεια. Αύξηση μη ε- ξυπηρετούμενων δανείων και κόστους του χρήματος. Υστερα από πολλούς μήνες βελτίωσης, το δίμηνο Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου καταγράφεται μεγάλη αύξηση της δημιουργίας νέων μη ε- ξυπηρετούμενων δανείων. Οπως εκτιμάται, σχηματίστηκαν νέες καθυστερήσεις ύψους 2 δισ. ευρώ, ύψος διπλάσιο σε σχέση με το τέλος Δεκεμβρίου. Επιπλέον, οι τράπεζες θα επιβαρυνθούν με 1 δισ. ευρώ από την αύξηση του κόστους του χρήματος που προκαλεί η μετάπτωση της ρευστότητας από την ΕΚΤ στον μηχανισμό έκτακτης ρευστότητας ELA. Οσοι πιστεύουν ότι πέτυχε στην Ελλάδα το πρόγραμμα ή αλλιώς Μνημόνιο επικαλούνται την τεράστια δημοσιονομική προσαρμογή σε ελάχιστο χρόνο, αλλά κυρίως την αποφυγή της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ. Η Ελλάδα εξάλειψε ελλείμματα δεκάδων δισεκατομμυρίων και τα μετέτρεψε σε πλεονάσματα. Αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς λιτότητα και κοινωνικό κόστος. Ηταν όμως απαραίτητο για να υπάρχει Ελλάδα και τα επόμενα χρόνια. Το «πακέτο» της Ελλάδας δεν είχε καμία σχέση με εκείνο της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας. Κατ αρχήν, η Ιρλανδία αντιμετώπιζε τραπεζική κρίση, η Πορτογαλία δημοσιονομική, ενώ η Ελλάδα είχε μπροστά της σοβαρά δημοσιονομικά και βαθιά διαρθρωτικά προβλήματα. Το μέγεθος του προβλήματος και το μέγεθος του προγράμματος βοήθειας δεν συγκρίνονται. Στην Ελλάδα το δάνειο αλήλθε σε 107% του ΑΕΠ του 2010, ενώ στην Πορτογαλία στο 43% και στην Ιρλανδία το 49%. Το δημοσιονομικό πρόβλημα της Ελλάδας ήταν πολύ μεγαλύτερο. Η Ελλάδα εισήλθε στο Μνημόνιο με έλλειμμα 15,2% του ΑΕΠ και η Πορτογαλία με 11,2%. Η Ιρλανδία με 32%, αλλά αυτό ήταν κυρίως αποτέλεσμα του τραπεζικού τομέα. Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας ήταν 146% του ΑΕΠ, της Πορτογαλίας 96,2% και της Ιρλανδίας 87,4%. Δηλαδή το πρόβλημα του χρέους στις άλλες δύο περιπτώσεις ήταν πολύ μικρότερο. Εγιναν μεταρρυθμίσεις από τις πιο σκληρές μέχρι τις πιο απλές που θα έπρεπε να είχαν γίνει εδώ και δεκαετίες, καθώς περισσότερες από αυτές είναι αυτονόητες για ένα ανεπτυγμένο κράτος, όπως για παράδειγμα να γνωρίζουμε πόσους φορείς έχει η γενική κυβέρνηση, πόσους δημοσίους υπαλλήλους έχουμε, να μπει μεθοδολογία στην κατάρτιση και στον έλεγχο του προϋπολογισμού κ.λπ. Η Ελλάδα απέφυγε τη χρεοκοπία και την έξοδο από το ευρώ. Βελτίωσε δείκτες ανταγωνιστικότητας και αύξησε τις εξαγωγές. Ολα αυτά είναι, πράγματι, επιτεύγματα, τα οποία κατακτήθηκαν με τεράστιο κόστος για τους Ελληνες και δεν πρέπει να χαθούν, προειδοποίησε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας στην ομιλία του κατά τη γενική συνέλευση των μετόχων. Ο κ. Στουρνάρας, ο οποίος διετέλεσε υπουργός Οικονομικών κατά την περίοδο που η Ελλάδα πήρε τα πιο σκληρά δημοσιονομικά, αλλά και μεταρρυθμιστικά μέτρα, είπε στους μετόχους της ΤτΕ: «Τα τελευταία χρόνια διανύσαμε ένα δύσβατο δρόμο με υ- ψηλό κόστος για όλη την ελληνική κοινωνία. Αν αντιμετωπίσουμε τις σχετικά περιορισμένες εκκρεμότητες προκειμένου να κλείσει η πρώτη φάση της προσπάθειας που άρχισε το 2010 και να μπορέσουμε να μπούμε σε μια νέα φάση, τότε οι αναπτυξιακές δυνατότητες της οικονομίας θα ενισχυθούν σημαντικά». Σε ιστορικό χαμηλό η ζήτηση τραπεζικών προϊόντων λόγω αβεβαιότητας Του ΑΛΕΚΟΥ ΛΙΔΩΡΙΚΗ Ο κύριος όγκος εργασιών στο τραπεζικό κατάστημα στη διάρκεια των τελευταίων 15 ε- βδομάδων εστιάστηκε στη διαχείριση των αναλήψεων που έχουν ξεπεράσει τα 20 δισ. «Στο δίκτυο των υποκαταστημάτων των τραπεζών αποτυπώνονται διαχρονικά σε απόλυτο βαθμό οι προσδοκίες και οι ανησυχίες των πολιτών για την οικονομική πορεία της χώρας. Θα μπορούσε να αποτελέσει ακόμη και βάση για τη δημιουργία ενός οικονομικού δείκτη εμπιστοσύνης!» λέει χαρακτηριστικά στην «Κ» ανώτατο διευθυντικό στέλεχος συστημικής τράπεζας, με μακρόχρονη εμπειρία, που έχει υπό την εποπτεία δεκάδες καταστήματα στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής. «Οι τελευταίοι δύο μήνες καταγράφονται στην ιστορία των τελευταίων δεκαετιών με τη χαμηλότερη, σχεδόν μηδενική, ζήτηση προϊόντων που διατίθενται μέσω τραπεζών, όπως τραπεζοασφαλιστικά προϊόντα, επενδυτικά προϊόντα, κάρτες κ.λπ. Ακόμη και η κίνηση στα ταμεία για πληρωμή πάσης φύσεως φορολογικών υποχρεώσεων μειώθηκε αισθητά, λόγω της στάσης αναμονής που τηρεί σημαντικός αριθμός πολιτών ώστε να ενταχθεί σε νέες ρυθμίσεις αποπληρωμής κ.λπ. Σχετικά με τις χορηγήσεις παρατηρείται μια μικρή κινητικότητα αλλά και αυτή ο- φείλεται στη ζήτηση που προηγήθηκε του Δεκεμβρίου» προσθέτει. Ειδικότερα, η στεγαστική πίστη, που δίνει τον τόνο στην αγορά, έκλεισε τον Ιανουάριο με 20 εκατ. ευρώ νέες εκταμιεύσεις δανείων. Οπως όμως διευκρινίζουν αρμόδια τραπεζικά στελέχη, τα στεγαστικά δάνεια έχουν χρόνο ωρίμανσης περίπου δύο μήνες, δηλαδή από τη στιγμή που θα γίνει η αίτηση στο κατάστημα μέχρι την τελική εκταμίευση. Γεγονός που σημαίνει ότι οι περισσότερες εκταμιεύσεις τον Ιανουάριο του 2015, αφορούν κυρίως τη σημαντική αύξηση που εμφάνισαν οι αιτήσεις στα τέλη Οκτωβρίου και στη διάρκεια του Νοεμβρίου του 2014, πριν ξεκινήσει ο εκλογικός κύκλος που ο- δήγησε σε σημαντική μείωση της ζήτησης. Ειδικότερα, αναφορικά με τις συνολικές αιτήσεις για νέα στεγαστικά δάνεια που υποβλήθηκαν από τις αρχές του έτους μέχρι σήμερα, σύμφωνα με εκτιμήσεις σημειώνουν μείωση περίπου 60% σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται ότι οι συνολικές εκταμιεύσεις νέων δανείων για το πρώτο τρίμηνο του 2015 θα είναι σημαντικά μειωμένες σε σχέση με τα σχέδια που είχαν προϋπολογίσει οι 4 συστημικές τράπεζες, αλλά υπάρχει η προσδοκία ότι με μια συμφωνία θα υπάρξει σχετική αναζωπύρωση της ζήτησης. Στην καταναλωτική πίστη οι νέες εκταμιεύσεις ανέρχονται σε 35 εκατ. ευρώ περίπου τον πρώτο μήνα του νέου έτους. Ο κύριος όγκος εργασιών στο τραπεζικό κατάστημα στη διάρκεια των τελευταίων 15 εβδομάδων εστιάστηκε στη διαχείριση των αναλήψεων που έχουν ξεπεράσει τα 20 δισ. ευρώ. Οπως όμως επισημαίνουν στην «Κ» ανώτατα διευθυντικά στελέχη δικτύου καταστημάτων, τόσο από την Αττική όσο και από την περιφέρεια, το θετικό στοιχείο σε όλη την ιστορία είναι ότι αυτή τη φορά το 50% του συνόλου των ε- κροών -που παραμένουν σε διαχειρίσιμα επίπεδα- κατευθύνθηκε στις θυρίδες των τραπεζών και σε σεντούκια. Γεγονός που επιτρέπει στις τράπεζες να αισιοδοξούν, ότι με υπογραφή συμφωνίας με τους εταίρους μας, η επιστροφή των καταθέσεων στα θησαυροφυλάκια των τραπεζών μπορεί να γίνει με πολύ γρηγορότερους χρονικά ρυθμούς, από ό,τι μετά την περίοδο του , καθώς τότε μεγάλο μέρος των καταθέσεων είχε κατευθυνθεί στο εξωτερικό.

16 16-OIK_ELLADA_KATHI 10/03/15 23:10 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ EΛΛΑΔΑ Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015 Κανένα περιθώριο χαλάρωσης από την ΕΚΤ Δεν προτίθεται να χαλαρώσει τους όρους χρηματοδότησης της Ελλάδας χωρίς πρόοδο στις διαπραγματεύσεις Του ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΑ Στη σκληρή της θέση εμμένει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η οποία προς το παρόν - και χωρίς να σημειωθεί πρόοδος στις διαπραγματεύσεις- δεν προτίθεται να χαλαρώσει τους όρους χρηματοδότησης της Ελλάδας. Πάντως, σήμερα η έκδοση των εντόκων γραμματίων αναμένεται να καλυφθεί, ακόμα και χωρίς την επιπλέον στήριξη της ΕΚΤ. Σύμφωνα με πληροφορίες, το Eurogroup της Δευτέρας δεν άλλαξε κάτι στις αποφάσεις της Κεντρικής Τράπεζας. Οπως α- ναφέρουν αρμόδιοι παράγοντες, εάν δεν ολοκληρωθεί ο έλεγχος ή εάν δεν υπάρξει σαφής πρόοδος στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Αθήνας και δανειστών, τότε η ΕΚΤ δεν έχει κάποιο περιθώριο χαλάρωσης των κανονισμών της. Στο πλαίσιο αυτό, δεν αναμένονται η επιστροφή των κερδών του Ευρωσυστήματος επί των ελληνικών ομολόγων (SMP s), ούτε η αύξηση του ορίου των ε- ντόκων γραμματίων. Μάλιστα, η ΕΚΤ δεν αλλάζει ούτε την οδηγία της προς τις ελληνικές τράπεζες που προβλέπει ότι οι τελευταίες δεν θα πρέπει να αυξήσουν την έκθεσή τους σε έντοκα γραμμάτια του ελληνικού Δημοσίου και θα πρέπει α- Σήμερα η έκδοση των εντόκων γραμματίων αναμένεται να καλυφθεί, ακόμα και χωρίς την επιπλέον στήριξη της ΕΚΤ. πλώς να ανακυκλώνουν τα ποσά των εντόκων γραμματίων που ή- δη έχουν στην κατοχή τους. Πάντως, σήμερα, στη συνεδρίαση της ΕΚΤ είναι πολύ πιθανό να κατατεθεί νέο αίτημα από την ελληνική πλευρά για αύξηση του ορίου έκδοσης εντόκων γραμματίων (σήμερα είναι στα 15 δισ. ευρώ), χωρίς ωστόσο να υπάρχει κάποιο σημάδι για έγκριση ή α- πόρριψή του. Ωστόσο, όσο δεν υπάρχει πρόοδος στις διαπραγματεύσεις, κρίνεται δύσκολο να εγκριθεί ένα τέτοιο αίτημα. Πέραν αυτού του αιτήματος, όμως, η Αθήνα ζητεί από την EKT να είναι πιο διαλλακτική, ώστε χωρίς να αυξηθεί το όριο των 15 δισ. ευρώ να μπορέσουν οι ελληνικές τράπεζες να πάρουν περισσότερα έντοκα γραμμάτια και να καλυφθούν οι ανάγκες χρηματοδότησης της χώρας. Επί της ουσίας, η κυβέρνηση ζητεί να μπορέσουν οι τράπεζες να α- ναχρηματοδοτήσουν τα ποσά που είχαν αγοράσει στην έκδοση των γραμματίων και όχι όσα κατείχαν στις 18 Φεβρουαρίου. Πρόκειται για ένα ποσό της τάξης του 1 δισ. ευρώ. Παράλληλα, το οικονομικό ε- πιτελείο επιδιώκει να αναχρηματοδοτηθούν τα ποσά που έχει αγοράσει η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) μέσω του κοινού κεφαλαίου (λογαριασμός με διαθέσιμα των φορέων της γενικής κυβέρνησης), από άλλες πηγές (κυρίως τις ελληνικές τράπεζες). Με τον τρόπο αυτό, θα αποδεσμευτούν περί τα 2 δισ. ευρώ, τα οποία θα μπορεί να δανειστεί το Δημόσιο μέσω βραχυπρόθεσμου δανεισμού (repos) απευθείας από την ΤτΕ. Πάντως, ακόμα και χωρίς τις παραπάνω λύσεις που προτείνει η κυβέρνηση, τα έντοκα γραμμάτια που θα εκδώσει σήμερα το υπουργείο Οικονομικών α- ναμένεται να καλυφθούν. Οι τράπεζες θα αναχρηματοδοτήσουν τα ποσά που είχαν στις 18 Φεβρουαρίου, ενώ και η ΤτΕ θα α- ναχρηματοδοτήσει τα ποσά που κατέχει μέσω του κοινού κεφαλαίου. Επίσης, επικρατεί αισιοδοξία ότι εάν προκύψει κάποιο «κενό» στην προσπάθεια άντλησης 1,6 δισ. ευρώ σήμερα και αύριο, αυτό θα καλυφθεί με άλλους τρόπους. Παράλληλα, το ε- ρώτημα παραμένει εάν θα υπάρξει συμμετοχή και ξένων επενδυτών, όπως φέρεται να συνέβη στην έκδοση εντόκων γραμματίων της προηγούμενης εβδομάδας με τη συμμετοχή κινεζικών κεφαλαίων. Σε κάθε περίπτωση, στο οικονομικό επιτελείο αναφέρουν ότι οι λήξεις της Παρασκευής είναι διασφαλισμένο ότι θα α- ποπληρωθούν. Εκτός από τα 1,6 δισ. ευρώ των εντόκων γραμματίων που λήγουν και θα αναχρηματοδοτηθούν από τα έντοκα γραμμάτια που θα εκδοθούν σήμερα, την Παρασκευή θα πρέπει να αποπληρωθεί και μία δόση προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ύψους 350 εκατ. ευρώ. Νομοθετική ρύθμιση για την αξιοποίηση διαθεσίμων των Ταμείων H κυβέρνηση πρόκειται με τροπολογία που θα καταθέσει στο άρθρο 15 του νόμου 2469 του 1997 για την αξιοποίηση των διαθεσίμων των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και των ασφαλιστικών φορέων να δώσει εγγυήσεις προς τις διοικήσεις αυτών των φορέων ότι τα διαθέσιμα αυτά δεν πρόκειται να απομειωθούν σε αξία. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η σχετική τροπολογία θα κατατεθεί στο νομοσχέδιο για την επαναλειτουργία της ΕΡΤ έτσι ώστε τα διαθέσιμα να αρχίσουν να μετατρέπονται σε repos την τελευταία εβδομάδα του Μαρτίου. Με την τροπολογία αυτή γενικεύεται η ρύθμιση για τα διαθέσιμα του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ε- νισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ). Τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και οι ασφαλιστικοί φορείς τοποθετούν τα διαθέσιμα κεφάλαιά τους είτε στο λεγόμενο κοινό κεφάλαιο στην Τράπεζα της Ελλάδας από όπου μπορούν να α- γοραστούν repos αλλά δεν μπορεί να εφαρμοσθεί η ίδια πρακτική στους λεγόμενους λογαριασμούς ταμειακής διαχείρισης. Πρόκειται για λογαριασμούς σε ρευστό που διατηρούνται στην ΤτΕ είτε το μεγαλύτερο ποσό στις εμπορικές τράπεζες. Μάλιστα αυτά τα διαθέσιμα μπορούν θεωρητικά να διατηρούνται και σε τράπεζες του εξωτερικού. Αποπληθωρισμός και τον Φεβρουάριο για 24 συνεχόμενους μήνες Δύο χρόνια αποπληθωρισμού συμπλήρωσε η ελληνική οικονομία, καθώς ο Φεβρουάριος του 2015 ήταν ο 24ος μήνας στη σειρά που ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή είχε αρνητικό πρόσημο. Τα δύο χρόνια αποπληθωρισμού - αν και συνεπάγονται έως ένα βαθμό ελάφρυνση της επιβάρυνσης του καταναλωτή- στην πραγματικότητα είναι συνέπεια της λιτότητας και συνεπάγονται στασιμότητα της οικονομίας. Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή υποχώρησε κατά 2,2% τον Φεβρουάριο 2015 έναντι του ίδιου μήνα του 2014, ενώ πτωτικά κινήθηκε και σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2015, καταγράφοντας μείωση 0,6%. Καθοριστικό ρόλο στην υποχώρηση του δείκτη τιμών καταναλωτή τον Φεβρουάριο διαδραμάτισε η σημαντική μείωση της τιμής του πετρελαίου ΑΠΕ Η σχετική τροπολογία θα κατατεθεί στο νομοσχέδιο για την επαναλειτουργία της ΕΡΤ, έτσι ώστε τα διαθέσιμα των Ταμείων να αρχίσουν να μετατρέπονται σε repos την τελευταία εβδομάδα του Μαρτίου, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ». Η τροπολογία θεωρείται ένα πρόσθετο κίνητρο (εκτός προφανώς του επιτοκίου) στα ΝΠΔΔ και τους ασφαλιστικούς φορείς για να μετατρέψουν τα διαθέσιμά τους σε βραχυπρόθεσμο δανεισμό. Ετσι η κυβέρνηση ελπίζει ότι οι διοικήσεις θα ακολουθήσουν πιο εύκολα την έκκληση των εποπτευόντων υπουργείων για να τοποθετήσουν τα χρήματά τους στην ΤτΕ. Σύμφωνα με το θέρμανσης, κατά 27% σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Από την άλλη παρατηρούνται ανατιμήσεις σε σειρά τροφίμων, όπως στα νωπά λαχανικά, οι τιμές των οποίων σε σύγκριση με πέρυσι έχουν αυξηθεί κατά 25,9%, στο ελαιόλαδο (8,2%), στα αποξηραμένα φρούτα και ξηρούς καρπούς (9,1%) και στα νωπά ψάρια (1,1%). Το παραπάνω είχε ως αποτέλεσμα ο επιμέρους δείκτης τιμών στην ομάδα «Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά» να αυξηθεί κατά 0,9%. Σημειώνεται πάντως ότι μειώθηκαν οι τιμές στη ζάχαρη κατά 18,5% και στις πατάτες κατά 20,5%. Ειδικότερα, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, η μείωση του πληθωρισμού κατά 2,2% προήλθε από τις επιμέρους μειώσεις: Κατά 1% της ομάδας «Ενδυση και υπόδηση». Κατά 7,1% της ομάδας «Στέγαση», λόγω μείωσης κυρίως των τιμών των ενοικίων κατοικιών, του πετρελαίου θέρμανσης και του φυσικού αερίου. Κατά 2,8% της ομάδας «Διαρκή αγαθά Είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες». Κατά 1,7% της ομάδας «Υγεία», λόγω μείωσης κυρίως των τιμών των φαρμακευτικών προϊόντων και των ιατρικών, οδοντιατρικών και παραϊατρικών υ- EPA Στη σημερινή συνεδρίαση της ΕΚΤ είναι πολύ πιθανό να κατατεθεί νέο αίτημα από την ελληνική πλευρά για αύξηση του ορίου έκδοσης εντόκων γραμματίων (σήμερα είναι στα 15 δισ. ευρώ). κείμενο της τροπολογίας, σκοπός της είναι το «σύνολο των διαθεσίμων να τοποθετούνται σε συμβάσεις πώλησης ή αγοράς κρατικών τίτλων με σύμφωνο επαναγοράς (repos)». Στην τροπολογία σε μία δεύτερη παράγραφό της προβλέπεται ότι σε περίπτωση ζημιών των ΝΠΔΔ ή των ασφαλιστικών Ταμείων από εκπρόθεσμη ή μη ολοσχερή εκπλήρωση των υποχρεώσεων του ελληνικού Δημοσίου ως αντισυμβαλλόμενου σε συμβάσεις αγοράς ή πώλησης με σύμφωνα επαναγοράς, ο φορέας που υπέστη τη ζημία «έχει απευθείας αξίωση αποζημίωσης κατά του ελληνικού Δημοσίου». Ταυτόχρονα, το ελληνικό Δημόσιο, κατά το πρότυπο της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, εξασφαλίζει την έγκαιρη ικανοποίηση των πηρεσιών. Κατά 5,4% της ομάδας «Μεταφορές», λόγω μείωσης κυρίως της τιμής της βενζίνης κατά 12,8%. Κατά 1,3% της ομάδας «Αναψυχή Πολιτιστικές δραστηριότητες», λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στον οπτικοακουστικό εξοπλισμό-υπολογιστές. Κατά 3,1% της ομάδας «Εκπαίδευση», λόγω μείωσης κυρίως τρεχουσών αναγκών των δημοσίων οργανισμών. Στην ΚΥΑ του ΟΠΕΚΕΠΕ, δηλαδή του οργανισμού που διαχειρίζεται τις αγροτικές επιδοτήσεις της Ε.Ε., γίνεται η πρόβλεψη ότι εφόσον παρουσιασθούν δικαιούχοι των 250 εκατ. ευρώ που τοποθετήθηκαν σε βραχυπρόθεσμο δανεισμό στην ΤτΕ, τότε μέσα σε 48 ώρες πρέπει η ΤτΕ να αποστείλει το ποσό σε εμπορική τράπεζα και εκείνη με τη σειρά της να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του δικαιούχου. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» στις σχετικές οδηγίες των υπουργείων προς το ΓΛΚ και την Τράπεζα της Ελλάδος γίνεται σαφής αναφορά στην ΚΥΑ που ρύθμισε το ζήτημα των διαθεσίμων του ΟΠΕΚΕΠΕ (ΦΕΚ 293/ ). Συνολικά από φορείς του Δημοσίου και ασφαλιστικά ταμεία σύμφωνα με ορισμένες πηγές υ- πάρχουν σε εμπορικές τράπεζες και την Τράπεζα της Ελλάδος 3,5 δισ. ευρώ. Πάντως, στο κείμενο της τροπολογίας δεν διευκρινίζεται αν τα ποσά θα ακολουθήσουν υποχρεωτικά τον δρόμο της ΤτΕ, φαίνεται ωστόσο από τις διαβουλεύσεις στο εσωτερικό της κυβέρνησης ότι η τροπολογία σκοπεύει στο να διευκολύνει τις διοικήσεις να πάρουν τις αποφάσεις και όχι να τις υποχρεώσει για κάτι τέτοιο. Τ. ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ των διδάκτρων στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια. Κατά 0,4% της ομάδας «Ξενοδοχεία-Καφέ-Εστιατόρια», λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στα εστιατόρια-ζαχαροπλαστεία-καφενεία-κυλικεία. Μέρος της μείωσης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση των τιμών στα ξενοδοχεία. Δ. Μ. «Αξιοποίηση του Ελληνικού με αντιπαροχή» Mοντέλο αντιπαροχής για την αξιοποίηση του Ελληνικού πρότεινε χθες ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης. Μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ, είπε ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν ξεπουλάει τα ασημικά της και ότι θα βελτιωθούν, όπου είναι εφικτό, οι συμβάσεις που δεν έχουν οριστικοποιηθεί ακόμη. Ειδικά για τα περιφερειακά αεροδρόμια ο κ. Φλαμπουράρης έθεσε θέμα ανταγωνισμού και κρατικού ελέγχου από μια ξένη κρατική εταρεία. Ο ίδιος ανέφερε ότι ο διαγωνισμός δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη και ότι «δεν μπορούν να δοθούν πακέτο 14 αεροδρόμια σε μία εταιρεία που βασικός μέτοχος είναι κρατική εταιρεία της Γερμανίας». Για το Ελληνικό ο υπουργός Επικρατείας επικαλέστηκε τη γνωστή μελέτη του Πολυτεχνείου, που στόχο έχει την «ήπια ανάπτυξη» της έκτασης. Eπίσης, πρότεινε το μοντέλο αντιπαροχής του Ελληνικού με την έννοια ότι αφού η ελληνική πλευρά βάζει το οικόπεδο, θα πρέπει να έχει τον έλεγχο του 50% των κερδών της εταιρείας που θα αναλάβει την αξιοποίηση. «Εγώ έχω μιλήσει για αξιοποίηση με συμμετοχή του ελληνικού Δημοσίου», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Για τα περιφερειακά αεροδρόμια ο κ. Φλαμπουράρης έθεσε θέμα ανταγωνισμού και κρατικού ελέγχου από μια ξένη κρατική εταιρεία. Φλαμπουράρης. «Εμείς», πρόσθεσε, «έχουμε το οικόπεδο, οι άλλοι τα λεφτά. Το παραχωρούμε με 50% - 50% τα κέρδη, όπως κάναμε με την αντιπαροχή». Για τη ΔΕΗ ο κ. Φλαμπουράρης υποστήριξε ότι πρέπει να παραμείνει υπό κρατικό έλεγχο. Μάλιστα υποστήριξε ότι όποιος θέλει να κάνει ενεργειακές μονάδες ή ακόμη και δίκτυα μεταφοράς ενέργειας είναι ελεύθερος να το πράξει. Τέλος, σχολιάζοντας δημοσίευμα της «Κ» για την αγορά εντόκων γραμματίων από κινεζικά επενδυτικά κεφάλαια, εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι η χώρα θα βρει την α- παιτούμενη χρηματοδότησή της. «Είμαστε σίγουροι ότι θα προέλθει η χρηματοδότηση από τους συμμάχους μας, και το θέλουμε, εμείς από εκεί και πέρα κάνουμε τα κουμάντα μας μη βρεθούμε προ αδιεξόδου». Πρόσθεσε, τέλος, ότι η κυβέρνηση δεν μένει με τα χέρια σταυρωμένα. Στα 12,67 δισ. ευρώ οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τα Ταμεία Λιγότερα από 2 εκατ. ευρώ έχουν εισπραχθεί για λογαριασμό των ασφαλιστικών ταμείων από το Κέντρο Είσπραξης Α- σφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), μέσω της εφαρμογής του συμψηφισμού επιστροφών ΦΠΑ και φόρου εισοδήματος. Σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία για το 2014, στο Κέντρο έχουν ενταχθεί οφειλέτες με συνολικές οφειλές 12,67 δισ. ευρώ. Από αυτές έχουν εισπραχθεί μόλις 358,4 εκατ. ευρώ, 208,5 εκατ. ευρώ από ρυθμίσεις (δόσεις) και 149,9 εκατ. ευρώ από έναντι καταβολές. Τη μερίδα του λέοντος στις οφειλές που έχουν ενταχθεί στο ΚΕΑΟ έχει το ΙΚΑ, καθώς οι οφειλέτες έχουν χρέη της τάξης των 8,1 δισ. ευρώ. Στον ΟΑΕΕ υπάρχουν οι περισσότεροι οφειλέτες, άτομα, οι οποίοι όμως χρωστούν μικρότερα ποσά, με αποτέλεσμα οι συνολικές οφειλές να φθάνουν τα 4,19 δισ. ευρώ. Από τον ΟΓΑ έχουν μεταφερθεί στο ΚΕΟΑ οφειλέτες με σύνολο οφειλής 219,3 εκατ. ευρώ, ενώ από το ΕΤΑΑ έχουν βρεθεί άλλοι οφειλέτες με οφειλές 90,07 εκατ. ευρώ. Εντός του 2014 εστάλησαν από το ΚΕΑΟ προσκλήσεις και ατομικά ειδοποιητήρια σε οφειλέτες του ΙΚΑ, του ΟΓΑ και του ΟΑΕΕ. Το ποσό που έχει εισπραχθεί από την εφαρμογή του συμψηφισμού επιστροφών ΦΠΑ και φόρου εισοδήματος, με οφειλές που έχουν ενταχθεί στο ΚΕΑΟ, ανέρχεται σε μόλις 1,9 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, εντός του 2014 κινήθηκαν διαδικασίες αναγκαστικής είσπραξης, με έσοδα της τάξης των 3,73 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα, υπήρξαν κατασχέσεις εις χείρας πιστωτικών ιδρυμάτων για οφειλέτες, προχώρησαν παραγγελίες κατάσχεσης ακίνητης και κινητής περιουσίας, διαδικασίες κατάσχεσης ακινήτων και 340 διαδικασίες κατάσχεσης κινητής περιουσίας, ενώ αναγγέλθηκαν 545 πλειστηριασμοί και 145 πτωχεύσεις. Σύμφωνα με το επιχειρησιακό σχέδιο δράσης για το 2015, θα δοθεί έμφαση στους οφειλέτες με χρέη άνω των ευρώ, με στόχο να εισπραχθούν εντός του έτους 500 εκατ. ευρώ από ληξιπρόθεσμες οφειλές, εκ των οποίων τα 200 εκατ. ευρώ έως τον Ιούνιο. Παράγοντας ανάπτυξης η ιδιωτική κατανάλωση Τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν την περασμένη εβδομάδα από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) και τον ΙΟΒΕ επιβεβαιώνουν ότι η δυναμική της ιδιωτικής κατανάλωσης και των καταναλωτικών προσδοκιών αποτελούν τον κύριο προωθητικό παράγοντα της ανάπτυξης. Αυτό επισημαίνεται στο εβδομαδιαίο δελτίο της Alpha Bank, όπου οι αναλυτές σημειώνουν ότι η συμβολή των ε- πιμέρους συνιστωσών της ζήτησης στην αύξηση του ΑΕΠ ήταν 0,8% το 2014, έναντι πτώσης κατά 3,9% που κατέγραψε το Η ιδιωτική κατανάλωση συνέβαλε στο ΑΕΠ 0,93 ποσοστιαίες μονάδες. Ειδικότερα η ιδιωτική κατανάλωση, η οποία αποτελεί περίπου το 70% του ΑΕΠ, αυξήθηκε κατά 1,3% το 2014, έπειτα από πέντε κατά σειράν έτη πτώσης. Η θετική αυτή εξέλιξη επήλθε ως αποτέλεσμα της σταθεροποίησης του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος και της πτώσης του γενικού επιπέδου τιμών. Ο πιο σημαντικός παράγοντας, ωστόσο, ήταν η βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης σε όλη τη διάρκεια του 2014 με διαρκώς ε- νισχυόμενη ένταση στην προεκλογική περίοδο, που συνεχίστηκε μετεκλογικά. Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης βελτιώθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από τον Ο- κτώβριο 2009, στις -30,6 μονάδες τον Φεβρουάριο 2015, από -49,3 μονάδες τον Ιανουάριο Σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη αυτή διαδραμάτισε η φθίνουσα πορεία της τιμής του πετρελαίου, που ευνόησε τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, καθώς περιόρισε το κόστος θέρμανσης και μεταφοράς, τονώνοντας την αισιοδοξία των νοικοκυριών. Παράλληλα, η βελτίωση των προσδοκιών που αποτυπώνεται στον δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης μπορεί να α- ποδοθεί στις προσδοκίες υιοθέτησης λιγότερο αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής και αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης, μετά την κυβερνητική αλλαγή.

17 17-OIK_ELLADA_KATHI 10/03/15 20:52 Page 17 Τετάρτη 11 Maρτίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 17 Κατάρρευση εσόδων από τις συνέπειες του «δεν πληρώνω» Στο «κόκκινο» οι εισπράξεις του Δημοσίου από φόρους, εισφορές, νέα γενιά μη εξυπηρετούμενων δανείων και απλήρωτων τιμολογίων ΔΕΚΟ Τις συνέπειες του κλίματος άρνησης πληρωμής υποχρεώσεων -από φόρους, δάνεια, εισφορές ακόμα και απλά τιμολόγια ΔΕΚΟ- που είχε καλλιεργηθεί τόσο έντονα το προηγούμενο διάστημα στην κοινή γνώμη, βιώνουν αυτή τη στιγμή το δημόσιο ταμείο και η κυβέρνηση. Η επίκληση του «πατριωτικού καθήκοντος» από τον υπουργό Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη, για την τακτοποίηση των υποχρεώσεων από τον ΕΝΦΙΑ, που μένει μέχρι να καταργηθεί, είναι ενδεικτική της πολύ δύσκολης κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει το οικονομικό επιτελείο και ολόκληρη η κυβέρνηση. Η έλλειψη ρευστότητας έχει χτυπήσει «κόκκινο», οι υποχρεώσεις τρέχουν, οι προθεσμίες λήγουν, αλλά την ίδια ώρα, εκείνοι που αποφεύγουν -για να μη γράψουμε «αρνούνται»- να τακτοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους, αντί να μειώνονται, αυξάνονται επικίνδυνα. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός, που αναφέρεται στα παρακάτω ρεπορτάζ και περιγράφει ανάγλυφα την κατάσταση: τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών, ρυθμίστηκαν χρέη ύψους μόλις 90,3 εκατ. ευρώ, όταν τους προηγούμενους τρεις μήνες, δηλαδή από τον Νοέμβριο έως και τον Ιανουάριο, κατά μέσο όρο υποβάλλονταν Η έλλειψη ρευστότητας έχει χτυπήσει «κόκκινο», οι υποχρεώσεις τρέχουν, οι προθεσμίες λήγουν, την ίδια ώρα εκείνοι που αποφεύγουν να τακτοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους, αντί να μειώνονται αυξάνονται επικίνδυνα. αιτήσεις τον μήνα, για να ρυθμιστούν συνολικές οφειλές 965,698 εκατ. ευρώ. Και σημειώστε ότι οι μήνες αυτοί δεν ήταν και από τους... καλύτερους της χρονιάς που πέρασε. Στο μεταξύ, η χώρα καλείται να πληρώσει τις οφειλές της, οι οποίες είναι ανελαστικές, δεν επιδέχονται αναβολής και την απειλούν με «ατύχημα», αλλά το ταμείο είναι μείον. Και πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, από τη στιγμή που στο μέτωπο των εσόδων, το πρώτο δίμηνο του 2015 σημειώνεται κανονική κατάρρευση. Είχε προηγηθεί μάλιστα ένα εξίσου κακό 2014, κατά τη διάρκεια του οποίου δημιουργήθηκαν 13,7 δισ. ευρώ νέες οφειλές προς το Δημόσιο. Ο Ιανουάριος ξεκίνησε ά- σχημα, καθώς οι φορολογούμενοι ά- φησαν απλήρωτους φόρους ύψους 1,2 δισ. ευρώ, ενώ κάπως έτσι κινείται και ο Φεβρουάριος. Ανάλογα είναι τα μηνύματα που έρχονται και από το μέτωπο των τραπεζών. Εν προκειμένω, αυτό το οποίο παρατηρείται είναι η δημιουργία μιας νέας γενιάς «κόκκινων» δανείων, που ξεκίνησε την προεκλογική περίοδο και κορυφώνεται με τις ανακοινώσεις για «πάγωμα» των πλειστηριασμών και την προοπτική σύστασης «κακής τράπεζας», που θα αναλάβει μη εξυπηρετούμενα δάνεια ιδιωτών. Το ύψος των νέων προβληματικών δανείων, μέσα στο τελευταίο δίμηνο, έφτασε στα 500 εκατ. ευρώ. Τέλος, μεγάλη ανησυχία έχει προκαλέσει το κύμα των απλήρωτων λογαριασμών σε διάφορες ΔΕΚΟ. Τα τελευταία στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας την εβδομάδα που πέρασε και αφορούν τη ΔΕΗ, είναι α- ποκαλυπτικά. Μόνο τον Ιανουάριο και μόνο στη συγκεκριμένη επιχείρηση, το ύψος των ανεξόφλητων τιμολογίων αυξήθηκε κατά 38 εκατ. ευρώ. Τα οποία ήρθαν να προστεθούν στα προηγούμενα, κάνοντας τις υποχρεώσεις «βουνό». ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΤΕΛΑΣ ΕΣΟΔΑ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Απλήρωτοι φόροι 1,2 δισ. σε ένα μήνα ΧΡΕΗ ΣΕ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ Ρυθμίσεις μόλις 90,3 εκατ. τον Φεβρουάριο στα Ταμεία ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ Τον Ιανουάριο στη ΔΕΗ άνοδος στα φέσια 38 εκατ. ΜΗ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΥΜΕΝΑ ΔΑΝΕΙΑ Στα 500 εκατ. τα δάνεια με πρόβλημα στο δίμηνο Του ΠΡΟΚΟΠΗ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ Της ΡΟΥΛΑΣ ΣΑΛΟΥΡΟΥ Της ΧΡΥΣΑΣ ΛΙΑΓΓΟΥ Της ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΤΖΩΡΤΖΗ Στη χειρότερη κατάσταση των τελευταίων ετών βρίσκονται τα έσοδα του προϋπολογισμού, εξέλιξη που οφείλεται αφενός στην πολιτική αβεβαιότητα από την προεκλογική περίοδο μέχρι και σήμερα, καθώς και στην αδυναμία των φορολογουμένων να ανταποκριθούν στις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Η «σεισάχθεια» που είχε προαναγγελθεί από το κυβερνών κόμμα προεκλογικά, οι δηλώσεις για μη πληρωμή φόρων από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και η διάλυση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού από τη σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση έχει δημιουργήσει μια εκρηκτική κατάσταση Το 2014 δημιουρ - γήθηκαν 14,2 δισ. νέες οφειλές προς το Δημόσιο, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΟΙΚ. που δύσκολα θα ξεπεραστεί. Ενδεικτικές είναι οι εκκλήσεις από τον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα και την αναπληρώτρια υπουργό Οικονομικών, Νάντια Βαλαβάνη προς τους φορολογουμένους, προκειμένου να πληρώσουν τους φόρους τους, ακόμα και αυτοί που δεν μπορούν όπως είχε υπογραμμίσει η κ. Βαλαβάνη. Μάλιστα για να τονωθούν τα δημόσια έσοδα το υ- πουργείο Οικονομικών εκτός α- πό τη ρύθμιση των 100 δόσεων για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών, εξήγγειλε και μία προρύθμιση εξπρές που θα τεθεί σε ισχύ τις επόμενες μέρες και θα λήξει στα τέλη Μαρτίου. Ο λόγος που το υπουργείο Οικονομικών φέρνει εσπευσμένα στη Βουλή μία τέτοια ρύθμιση έγκειται αποκλειστικά στην ενίσχυση των εσόδων μετά την κατάρρευσή τους το πρώτο δίμηνο του έτους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών το 2014 δημιουργήθηκαν 14,2 δισ. ευρώ νέες οφειλές προς το Δημόσιο. Συνολικά, οι οφειλές των φορολογουμένων προς το Δημόσιο έχουν προσεγγίσει το αστρονομικό ποσό των 76 δισ. ευρώ. Μάλιστα, τον πρώτο μήνα του έτους οι φορολογούμενοι άφησαν απλήρωτους φόρους ύψους 1,2 δισ. ευρώ, ενώ το ίδιο ποσό περίπου δεν καταβλήθηκε και τον Φεβρουάριο... Χρέη της τάξης των 90,3 εκατ. ευρώ ρυθμίστηκαν εντός του Φεβρουαρίου, σύμφωνα με το Κέντρο Είσπραξης Α- σφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), από μόλις οφειλέτες, όταν τους προηγούμενους 3 μήνες, από τον Νοέμβριο έως και τον Ιανουάριο, κατά μέσο όρο υποβάλλονταν αιτήσεις τον μήνα, για να ρυθμιστούν συνολικές οφειλές 965,698 εκατ. ευρώ. Η καθίζηση καθιστά αναγκαία την άμεση κατάθεση της νέας, βελτιωμένης ρύθμισης που προβλέπει την καταβολή ακόμη και 20 ευρώ τον μήνα, για 8 χρόνια και 3 μήνες (100 δόσεις). Μέχρι όμως να αρχίσει να «τρέχει» η νέα ρύθμιση, οι συνολικά οφειλέτες, Οσο καθυστερεί η ψήφιση της νέας ρύθμισης, ο στόχος για είσπραξη 1,46 δισ. απομα - κρύνεται, με κίνδυνο να χαθεί. με χρέη που αγγίζουν τα 15 δισ. ευρώ, εξακολουθούν να μην πληρώνουν. Η νέα ηγεσία στο υπουργείο Εργασίας αναμένει εντός του 2015 έ- σοδα μόνο από τις νέες ρυθμίσεις (δόσεις και τρέχουσες εισφορές) της τάξης του 1,46 δισ. ευρώ. Οσο καθυστερεί η ψήφιση της νέας ρύθμισης, ο στόχος απομακρύνεται, με κίνδυνο να χαθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι, στο ΙΚΑ, οι αιτήσεις τον Νοέμβριο του 2014, όταν και τέθηκε σε ε- φαρμογή η τελευταία ρύθμιση που «τρέχει», ξεπέρασαν τις για οφειλές ύψους 347,7 εκατ. ευρώ. Τον Δεκέμβριο, οι αιτήσεις στο ΚΕΑΟ αυξήθηκαν σε , για οφειλές της τάξης των 290,6 εκατ. ευρώ, έπεσαν σε τον Ιανουάριο (για οφειλές 134,9 εκατ. ευρώ) και μειώθηκαν σε τον Φεβρουάριο (για ποσά 76,6 εκατ. ευρώ). Στις 757 έπεσαν τον Φεβρουάριο οι αιτήσεις στο ΚΕΑΟ για χρέη προς τον ΟΑΕΕ, όταν τον Νοέμβριο και Δεκέμβριο σχεδόν άγγιξαν τις τον μήνα. Συνολικά, το τετράμηνο, έχουν ρυθμιστεί χρέη προς τον ΟΑΕΕ της τάξης των 175,7 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με το ΚΕΑΟ, για όλα τα Ταμεία, το διάστημα που «τρέχει» η νέα ρύθμιση, έχουν κατατεθεί αιτήσεις, που διακανονίζουν οφειλές ύψους 1,056 δισ. ευρώ. Τον Φεβρουάριο, κατατέθηκαν μόλις αιτήσεις για οφειλές λίγο πάνω από 90 εκατ. Κατά 38 εκατ. ευρώ αυξήθηκαν τον Ιανουάριο οι ανείσπρακτες οφειλές από λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, νοικοκυριών και μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων προς τη ΔΕΗ. Η εξέλιξη απειλεί με οικονομική ασφυξία τη ΔΕΗ, οι συνολικές ανεξόφλητες οφειλές της οποίας ξεπερνούν τα 2 δισ. και αποτελεί σαφή ένδειξη των προσδοκιών που άρχισαν να καλλιεργούνται από την προεκλογική περίοδο, για γενναίες παροχές και ρυθμίσεις. Αρμόδια στελέχη της επιχείρησης διαβλέπουν μια ενίσχυση της τάσης του «δεν πληρώνω» η οποία εκτιμούν ότι ενισχύεται από δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών του τύπου «κανένα νοικοκυριό Στελέχη της ΔΕΗ εκτιμούν ότι η τάση «δεν πλη - ρώνω» ενισχύεται και από δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών. δεν θα μείνει χωρίς ρεύμα» και εκφράζουν τις ανησυχίες τους για τις επιπτώσεις στη ρευστότητα της ΔΕΗ που βρίσκεται ήδη στο «κόκκινο». Διαβλέπουν επίσης έναν αυξημένο κίνδυνο για μια γενικευμένη στάση πληρωμών από καταναλωτές που έχουν ενταχθεί στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ), καθώς η συζήτηση που αναπτύχθηκε με αφορμή τα μέτρα για το «δωρεάν ρεύμα» στο πλαίσιο του ν/σ για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης δημιούργησε προσδοκίες ακόμα και για πλήρη διαγραφή ο- φειλών. Μέχρι σήμερα στο ΚΟΤ έχουν ενταχθεί καταναλωτές. Το μεγαλύτερο μέρος των ανεξόφλητων οφειλών της ΔΕΗ προέρχεται από τη χαμηλή τάση (νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις). Στο τέλος Ιανουαρίου ανήλθαν σε 1,347 εκατ. έναντι 1,327 εκατ. τον Δεκέμβριο του 2014 (αύξηση κατά 20 εκατ.). Η μέση τάση (μεσαίες εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις) οφείλει συνολικά στη ΔΕΗ περί τα 277,2 εκατ. έναντι 259,2 εκατ. τον Δεκέμβριο του 2014 (αύξηση κατά 18 εκατ.). Η υψηλή τάση (ενεργοβόρος βιομηχανία) περιόρισε τον Ιανουάριο τις ανεξόφλητες οφειλές της από τα 405 εκατ. τον Δεκέμβριο στα 375 εκατ., ενώ στα 175 εκατ. ανέρχονται οι ανεξόφλητες οφειλές του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα. Διογκώνεται σταδιακά η τάση δημιουργίας μιας νέας γενιάς «κόκκινων» δανείων, που ξεκίνησε την προεκλογική περίοδο και κορυφώνεται με τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης για «πάγωμα» των πλειστηριασμών και την προοπτική σύστασης «κακής τράπεζας», που θα αναλάβει μη εξυπηρετούμενα δάνεια ιδιωτών. Στην ίδια λογική έχει «παγώσει» κάθε πρωτοβουλία για ρύθμιση των επιχειρηματικών δανείων. Οι προσδοκίες που δημιουργούνται τόσο για την παύση καταδιωκτικών μέτρων όσο και το ενδεχόμενο διαγραφών με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, τα οποία παραπέμπουν ωστόσο σε μια μαξιμαλιστική προσέγγιση για το όριο της Οι προσδοκίες που δημιουργούνται στρέφουν μερίδα των νοικοκυριών σε αναστολή των απο φάσεων για ρύθμιση του δανείου τους. πρώτης κατοικίας που πρέπει να προστατευθεί, στρέφουν μερίδα των νοικοκυριών σε αναστολή των α- ποφάσεων για ρύθμιση του δανείου τους. Σύμφωνα με στοιχεία από τις τράπεζες, οι προσδοκίες αυτές ανέτρεψαν την τάση μηδενισμού της δημιουργίας νέων δανείων που είχε καταγραφεί ήδη τον Δεκέμβριο, με αποτέλεσμα τον Ιανουάριο, και κυρίως τον Φεβρουάριο, να εμφανίζονται νέα δάνεια σε καθυστέρηση, συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ, περίπου. Πρόκειται για οφειλέτες που ήταν στο στάδιο της ρύθμισης με την τράπεζα και οι οποίοι ανέβαλαν τις αποφάσεις τους, ενώ μικρές καθυστερήσεις εμφανίζουν και όσοι πλήρωναν μέχρι σήμερα τη δόση του δανείου που είχαν ρυθμίσει. Το «πάγωμα» των πλειστηριασμών έως τα τέλη του χρόνου, με βάση γενναιόδωρα κριτήρια, δημιουργεί, σύμφωνα με τις τράπεζες, ψυχολογία στάσης πληρωμών και θεωρείται ότι θα ωθήσει σε νέες καθυστερήσεις. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι τράπεζες προτείνουν άτυπο μορατόριουμ για ένα τρίμηνο, προκειμένου στο μεσοδιάστημα να διαμορφωθεί, όπως εξηγούν, ένα συνολικό και κυρίως οριστικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων. Η μείωση της τιμής δεν ωφέλησε έσοδα και εισιτηριοδιαφυγή από τα ΜΜΜ Της ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΚΑΣΣΙΜΗ Να περιορίσει το φαινόμενο της εισιτηριοδιαφυγής, μέσω της μείωσης της τιμής των εισιτηρίων επιχείρησε η προηγούμενη κυβέρνηση, με τις πρώτες επιπτώσεις στα έσοδα των συγκοινωνιακών εταιρειών να έχουν ήδη γίνει ορατά. Η πληγή της λαθρεπιβίβασης στις αστικές συγκοινωνίες βαθαίνει ο- λοένα και περισσότερο παρά τις αποσπασματικές προσπάθειες της διοίκησης του ΟΑΣΑ (Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών) να ενισχύσει τα σώματα ελέγχων στα μέσα. Η πρώτη εκδήλωση του κινήματος «δεν πληρώνω» αφορούσε τις αστικές συγκοινωνίες, με τα μέλη του να προχωρούν σε εκστρατείες ενημέρωσης των επιβατών για το πώς μπορούν να επιβιβάζονται στα μέσα χωρίς να πληρώσουν το α- ντίτιμο του εισιτηρίου. Η πρακτική της ανταλλαγής «χτυπημένων» εισιτηρίων στην οποία παραχωρούν αποβιβαζόμενοι ταξιδιώτες, με τους επιβάτες που εισέρχονται σε σταθμούς ή οχήματα έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις. Είναι ενδεικτικό ότι πρόσφατη δημοσκόπηση της MRB για την ικανοποίηση των ε- πιβατών από την αλλαγή της τιμολογιακής πολιτικής καταδεικνύει ότι το Η μείωση των εισπράξεων στον ΟΑΣΑ οφείλεται είτε στη μείωση των επιβιβάσεων είτε στην αύξηση της λαθρεπιβίβασης. 40% των ερωτηθέντων έχει προσφέρει το εισιτήριό του μετά την αποβίβαση σε επόμενο επιβάτη, ενώ το 43% παραδέχτηκε ότι του έχει προσφερθεί χρησιμοποιημένο εισιτήριο. Αγνοώντας τις επιπτώσεις στα οικονομικά -και κατά συνέπεια στην ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών- των εταιρειών αστικών συγκοινωνιών το 27%, των ε- πιβατών δηλώνει ότι επικροτεί την παραχώρηση χρησιμοποιημένου εισιτηρίου, ενώ το 62% δηλώνει ότι το θεωρεί EUROKINISSI δείγμα αλληλεγγύης. Παρ όλα αυτά το 34% των επιβατών δήλωσε ότι δεν ε- πηρεάζεται από τη μείωση της τιμής των εισιτηρίων, ενώ το 39% απάντησε καταφατικά. Με ιδιαίτερα ανησυχητικές οικονομικές επιδόσεις βρήκε το 2015 τις ε- ταιρείες αστικών συγκοινωνιών, στελέχη των οποίων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Η μείωση των εισπράξεων οφείλεται είτε στη μείωση των επιβιβάσεων είτε στην αύξηση της λαθρεπιβίβασης. Ωστόσο, σαφή απάντηση σε αυτό το ερώτημα ο ΟΑΣΑ δεν είναι σε θέση να παράσχει, καθώς δεν έχει στη διάθεσή του εκτιμήσεις για τα επίπεδα εισιτηριοδιαφυγής. Ο Ιανουάριος δείχνει βουτιά κατά 9,44% στα έσοδα του ΟΑΣΑ με τη χειρότερη εικόνα να εμφανίζει η ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες). Η εταιρεία λεωφορείων και τρόλεϊ «έκλεισε» τον Ιανουάριο με μείωση εσόδων από πωλήσεις κατά 14,78% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του Περιορισμένη, σε σχέση με την ΟΣΥ, είναι η μείωση που παρατηρήθηκε στη ΣΤΑΣΥ η οποία διαμορφώθηκε στο 6,83%. Στελέχη των συγκοινωνιακών εταιρειών τονίζουν ότι η μείωση στα έσοδα του Ιανουαρίου είναι τόσο μεγάλη, που θέτει σε κίνδυνο τον προϋπολογισμό του συνόλου του 2015, με την ΟΣΥ να αντιμετωπίζει -παραδοσιακά πλέον- τα σοβαρότερα οικονομικά προβλήματα. Μεταξύ των παραγόντων που έχουν επηρεάσει την πορεία των εσόδων, πέραν της μείωσης της τιμής του εισιτηρίου και του περιορισμού των μετακινήσεων, αποτελεί και η α- νακατανομή των εσόδων μεταξύ των συγκοινωνιακών εταιρειών. Αντίστοιχο πρόβλημα προκλήθηκε και στο τέλος του 2014, όπου η πορεία όμως των ε- σόδων ειδικά το πρώτο 8μηνο του έτους ήταν εντυπωσιακά αυξητική, διασφαλίζοντας ένα θετικό αποτέλεσμα για το 12μηνο. Συγκεκριμένα στο σύνολο του έτους τα έσοδα του ΟΑΣΑ διαμορφώθηκαν στα 14,6 εκατ. ενισχυμένα κατά 5,7% σε σχέση με το Οριακά ενισχυμένα, κατά ευρώ, εμφανίζονται και τα έξοδα της εταιρείας, τη στιγμή που η κρατική επιδότηση μειώθηκε κατά 58 εκατ. Η μείωση της τιμής των εισιτηρίων που τέθηκε σε ισχύ τον Σεπτέμβριο επηρέασε σε περιορισμένο βαθμό τα έσοδα του 2014, καθώς ε- φαρμόστηκε μόλις για τέσσερις μήνες. Ωστόσο, τα έσοδα του ΟΑΣΑ από μηνιαίες πωλήσεις εισιτηρίων και καρτών, μειώθηκαν το διάστημα Σεπτεμβρίου - Δεκεμβρίου (οπότε και τέθηκε σε ισχύ η μείωση των κομίστρων) κατά ευρώ σε συνολικές πωλήσεις 81 εκατ. (-0,16% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014).

18 18-OIK_PROSOPO_KATHI 10/03/15 20:50 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΟ Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015 Ο ιδιόρρυθμος διάδοχος του βρετανικού θρόνου Βγάλαμε το... ζουμί από τη νέα πολυσυζητημένη βιογραφία του Καρόλου και ζητήσαμε από τη συγγραφέα να μας λύσει μερικές απορίες Της ΙΦΙΓEΝΕΙΑΣ ΒΙΡΒΙΔAΚΗ «Είναι μια παρεξηγημένη προσωπικότητα που δεν έχει εκτιμηθεί όσο της α- ξίζει. Είναι πολύ πιο γοητευτικός από ό,τι νομίζει ο κόσμος - με κάποιον τρόπο, όσο η Νταϊάνα». Αυτή ήταν η απάντηση της δημοσιογράφου του Time Catherine Mayer όταν τη ρώτησα για τον διάδοχο του βρετανικού θρόνου. Το βιβλίο της «Charles: the Heart of a King» (Κάρολος: η καρδιά ενός βασιλιά), που κυκλοφόρησε στις αρχές Φεβρουαρίου (στα 10 μπεστ σέλερ των Sunday Times και «βιβλίο που κάνει εξώφυλλα σε όλο τον κόσμο», σύμφωνα με τον Independent), από τις προδημοσιεύσεις ήδη, ξεσήκωσε αντιδράσεις στη Μεγάλη Βρετανία. «Οι Times φιλοξένησαν αποσπάσματα που δεν θα άρεσαν ούτε στον πρίγκιπα ούτε στους ακολούθους του - όπως κάποια για τη δυσλειτουργία της Αυλής του», απαντά. «Γι αυτό, γράφτηκε ότι είχαν θυμώσει. Ηταν υπερβολές - και αυτό πριν διαβάσουν το βιβλίο. Οι αντιδράσεις από ανθρώπους που μίλησα για να γραφτεί η βιογραφία (ανάμεσά τους και κάποιοι που εργάζονται στο Clarence House και στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ) είναι πολύ θετικές. Κατάλαβες ποιος πραγματικά είναι, μου λένε. Στα πρώτα δημοσιεύματα, πριν κυκλοφορήσει το βιβλίο, μερικοί έγραψαν ότι είμαι Αμερικανίδα, σαν να ήθελαν να πουν ότι είμαι καινούργια στη Βρετανία και ως εκ τούτου ανενημέρωτη για τον Κάρολο. Με έκαναν να γελάσω, γιατί ζω στη Βρετανία από τη δεκαετία του 70 και έχω διπλή υπηκοότητα. Από τότε που κυκλοφόρησε το βιβλίο, όλοι λένε καλά λόγια - και αυτό είναι πολύ σημαντικό». Σύμφωνα με το BBC, πρόκειται για «έγκυρο, ισορροπημένο και σε πολλά σημεία του απέχει από το να είναι κολακευτικό». Της ζητώ να μου περιγράψει την προσωπικότητα του πρίγκιπα με λίγες λέξεις: «Σύνθετη, αγχώδης, είναι συναισθηματικός -αν και έχει εκπαιδευτεί να μην εκφράζει τα συναισθήματά του-, πνευματώδης, κάποιες φορές γοητευτικός, ακτιβιστής, άνθρωπος με πολύ ισχυρά πιστεύω - κάποια από αυτά α- ντικρουόμενα». Το βιβλίο, αποτέλεσμα πολύχρονης ενασχόλησης της Catherine Mayer με το πολιτικό ρεπορτάζ αλλά και αυτό της βασιλικής οικογένειας και δύο εξάμηνες ενδελεχείς έρευνες, στην πραγματικότητα αποτελεί ένα τεράστιο (448 σελίδες στην έντυπη εκδοχή του, < Ο Δούκας του Εδιμβούργου ανέλαβε την ανατροφή του, προσεγγίζοντας με τη συνήθη ευθύτητά του το πρόβλημα - ο Κάρολος, σύμφωνα με τον πατέρα του, πάντα ήταν ένα πρόβλημα. εγώ διάβασα στην ηλεκτρονική) δημοσιογραφικό κείμενο. Η συγγραφέας μίλησε με φίλους του πρίγκιπα και α- κολούθους του, ανθρώπους από την Αυλή, κριτικούς αλλά και τον ίδιο τον Κάρολο. Αποτέλεσμα, μια βιογραφία που αναφέρεται στα πάντα: στα παιδικά χρόνια, στον πατέρα, στη γιαγιά και στον θείο του λόρδο Μαουντμπάτεν (ανθρώπους οι οποίοι υπήρξαν καθοριστικοί στη ζωή του), στο γάμο με την Νταϊάνα και στη σχέση με την Καμίλα, στα παιδιά, στις φιλανθρωπίες, στη χορευτική του δεινότητα («το να χορεύεις μαζί του είναι καλύτερο και από σεξ», λέει κάπου η φίλη του Εμα Τόμσον)... Πόσο διαφορετικός βασιλιάς θα είναι από τη μητέρα του; ρώτησα την κ. Mayer. «Πάρα πολύ. Κατ αρχάς, θα είναι πιο σύντομη η βασιλεία του. Η Ελισάβετ χαίρει άκρας υγείας και ο Κάρολος είναι ήδη 66 ετών. Η μητέρα του έγινε βασίλισσα στα 25 της. Κανείς δεν γνώριζε τις απόψεις της τότε - ούτε και τις ξέρει τώρα. Αντίθετα, ο Κάρολος με σθένος κάνει γνωστές τις θέσεις του. Γι αυτό, ακόμη και αν δεν ανακοινώσει κάτι όταν ενθρονιστεί, θα ξέρουμε ότι θα έχουμε έναν βασιλιά που είναι γνωστός για τη φροντίδα του για το περιβάλλον, για την αντίθεσή του με τη μοντέρνα αρχιτεκτονική, για την προώθηση της ε- ναλλακτικής ιατρικής και τις συστάσεις του να καταναλώνουμε πρόβειο κρέας. Θα είναι, λοιπόν, μια πολύ διαφορετική, σύντομη βασιλεία». Με τη συγγραφέα της βιογραφίας του Catherine Mayer. Με την Καμίλα, στις 9 Απριλίου 2005, ημέρα του θρησκευτικού τους γάμου. Τα παιδικά χρόνια και το Αγιον Ορος Ο μεγαλύτερος γιος τους (σ.σ. της βασίλισσας Ελισάβετ και του πρίγκιπα Φιλίππου) θυμάται τα παιδικά του χρόνια σαν μια σειρά τεστ, ταραχών και δύσκολων στιγμών. Οσο η μητέρα του ασχολιόταν με τον νέο της ρόλο στην εξουσία, ο Δούκας του Εδιμβούργου ανέλαβε την ανατροφή του, προσεγγίζοντας το πρόβλημα -και ο Κάρολος, σύμφωνα με την εκτίμηση του πατέρα του, πάντα ήταν ένα πρόβλημα- με τη συνήθη ευθύτητά του. Ο Δούκας, παρατηρώντας ότι ο Κάρολος ήταν ένα ευαίσθητο παιδί -σε αντίθεση με την αδελφή του Αννα-, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το καλύτερο και πιο σωστό θα ήταν να τον σκληραγωγήσει. Και η διαδικασία αυτή μερικές φορές έφτανε στα όρια της γελοιοποίησης. Οταν το παιδί υποχωρούσε, ο πατέρας τον προκαλούσε σκληρότερα. Σε ηλικία 14 ετών, ο Κάρολος μπήκε σε ένα μπαρ και παρήγγειλε ένα τσέρι. Ηταν μια τρέλα που για άλλα παιδιά θα είχε, αν είχε, μικρές συνέπειες κι εκείνος ήθελε να βρει καταφύγιο από τα πλήθη που τον αναγνώρισαν. Δυστυχώς, όμως, ένας δημοσιογράφος τον κατάλαβε και η ιστορία έγινε πρωτοσέλιδο. Ο μπάρμαν που τον σέρβιρε βρέθηκε αντιμέτωπος με τη δικαιοσύνη, τα σχολικά προνόμια του πρίγκιπα έ- παψαν και, το χειρότερο όλων, είδε τον αξιωματικό ασφαλείας του να α- πολύεται από τη φρουρά επειδή επέτρεψε το πριγκιπικό ατόπημα. Αυτός είναι ο Κάρολος, ο Κάρολος της Καμίλα. Επιτέλους είναι με τη γυναίκα που αποκαλεί «η αγαπημένη μου σύζυγος» - και το εννοεί. Οταν είναι μαζί, φροντίζει ο ένας τον άλλο και ανταλλάσσουν κρυφά χαμόγελα, φευγαλέα αγγίγματα στα χέρια και στη μέση. Οταν είναι χώρια, η επιρροή της είναι φανερή σε όσους τον ήξεραν. Εχει στενές σχέσεις με τους γιους του και συμπαθεί τη νύφη του - και αυτή εκείνον. Χαίρεται με τον εγγονό του. Το βασιλικό βαρόμετρο δείχνει πιο συχνά αίθριο καιρό παρά βροχή. Η κόντρα με τον Μπλερ O πρίγκιπας και ο Μπλερ έγιναν μαλλιά κουβάρια επανειλημμένα, λόγω της προώθησης από τον Βρετανό πρωθυπουργό των γενετικά τροποποιημένων ως πιθανής λύσης για την παγκόσμια έλλειψη τροφίμων. Ο Κάμπελ (σ.σ. υπεύθυνος για την επικοινωνία του Τόνι Μπλερ) αναφέρει στο ημερολόγιό του στις 31 Μαΐου του 1999: «Το γραφείο του πρίγκιπα Καρόλου α- πέστειλε το άρθρο που γράφει για την αυριανή Mail για τα μεταλλαγμένα, το οποίο θα είναι ένα μεγάλο χτύπημα. Βασικά υποστηρίζει ότι δεν τα χρειαζόμαστε καθόλου». «Είναι πολύ δύσκολο να ξέρουμε τι είναι σωστό», έ- Σκωτία, μάιος Ο Κάρολος με τους δύο γιους του στο Birkhall, όπου περνά συνήθως τα καλοκαίρια του. γραφε ο πρίγκιπας. «Πολλοί λίγοι έ- χουμε τη δυνατότητα να ερμηνεύσουμε όλη τη διαθέσιμη επιστημονική πληροφορία - ούτε και οι ειδικοί δεν συμφωνούν πάντα. Πιστεύω ότι η αντίδραση του κοινού δείχνει ότι από ένστικτο νιώθουμε αμήχανοι όταν αλλοιώνουμε τη φύση τη στιγμή που δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για όλες τις συνέπειες». Ο Χόλντεν (σ.σ. έχει γράψει επίσης βιογραφία του Καρόλου) λέει πως οι αναφορές στα Μέσα για πριγκιπικές ζήλιες είναι υπερβολές. Εχει ακούσει τον Κάρολο να σχολιάζει με στενοχώρια την ικανότητα των γιων του και της νύφης του να τραβούν τη δημοσιότητα και να γοητεύουν τα πλήθη, αλλά πολύ πιο συχνά έχει γίνει μάρτυρας του θαυμασμού που τρέφει για τη νέα γενιά. Πάντα μαθαίνει από τα παιδιά του Εντυπωσιάζεται διαρκώς από το πόσα γνωρίζουν για τον κόσμο - και δεν ξέρει ο ίδιος. Σε αντάλλαγμα, προσπάθησε να κάνει ό,τι και η βασιλομήτωρ στην περίπτωσή του, να τους μυήσει δηλαδή στις τέχνες και στον πολιτισμό. Στο Αγιον Ορος Ο Κάρολος έχει επισκεφτεί ως ιδιώτης πολλές φορές τον Αθω, διαμένοντας στη Μονή Βατοπεδίου και πυροδοτώντας τόσο φήμες ότι μπορεί να έχει α- σπαστεί κρυφά την Ορθοδοξία όσο και κριτική γιατί περνά χρόνο σε μια χερσόνησο όπου απαγορεύονται γυναίκες. Για τον πρίγκιπα, που έχει μεγαλώσει σε παλάτια χωρίς ίχνος ιδιωτικότητας, ο Αθως φαίνεται να του προσφέρει ανάπαυλα και μοναχικότητα. Αντί γι αυτό, όμως, οι επισκέψεις του δημιουργούν αναστάτωση. «Το μεγάλο μου πρόβλημα είναι ότι δεν ξέρω ποιος είναι ο ρόλος μου σε αυτήν τη ζωή», είπε σε μια διάλεξή του στο Κέιμπριτζ όταν ήταν 29 ετών. «Προς το παρόν δεν έχω, αλλά πρέπει με κάποιον τρόπο να βρω». Το φιλανθρωπικό του ίδρυμα ήρθε να τον σώσει, όπως και πολλούς άλλους, του έδωσε ένα σκοπό στη ζωή του. (σ.σ.: Από τότε, ο Κάρολος έχει ιδρύσει περισσότερες από 25 φιλανθρωπικές οργανώσεις με αντικείμενο τους νέους, την εκπαίδευση, το δομημένο περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη. Υπολογίζεται ότι συγκεντρώνει κάθε χρόνο περισσότερα από 100 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας για τους σκοπούς αυτούς.) Αυγουστος του Οικογενειακό ενσταντανέ, με τους γονείς του και την αδελφή του Αννα. Ενα χρόνο μετά, η Ελισάβετ ανακηρύχθηκε βασίλισσα της Μεγάλης Βρετανίας. Ο μήνας του μέλιτος με την Νταϊάνα (Αύγουστος του 1981) δεν κράτησε πολύ. Στη φωτογραφία, στον ποταμό Ντη, στη Σκωτία. O γάμος με την Νταϊάνα Οι περισσότεροι τον θεωρούν υπεύθυνο για το ναυάγιο του γάμου με την Νταϊάνα. Τι πιστεύετε εσείς; ρώτησα την Catherine Mayer. «Στο βιβλίο γίνεται μια θεμελιώδης επανεκτίμηση αυτού του γάμου. Η πιο διαδεδομένη εκδοχή είναι ότι, ως έμπειρος και μεγαλύτερος, γνώριζε ότι παρέσυρε την αφελή και εύπιστη Νταϊάνα σε ένα γάμο δυναστικό και χωρίς έρωτα. Οπως διαπίστωσα, αν και ο Κάρολος ήταν μεγαλύτερος από εκείνη περισσότερο από δώδεκα χρόνια, λόγω των ιδιομορφιών που οφείλονται στη βασιλική ανατροφή του, οι εμπειρίες του στον έρωτα και στις σχέσεις ήταν άκρως περιορισμένες. Δεν ήταν έτοιμος για το γάμο - όπως ήταν εκείνη. Αυτό, φυσικά, δεν του δίνει δικαιολογία για όσα συνέβησαν. Ομως, μπορεί να καταλάβει κανείς γιατί, λόγω έλλειψης εμπειρίας αλλά και πίεσης, προχώρησε σε αυτόν το γάμο, μολονότι είχε αρχίσει να διαισθάνεται ότι αυτός και η Νταϊάνα δεν ταίριαζαν». Ο Κάρολος εξασκείται στο τσέλο την εποχή που φοιτούσε στο Τρίνιτι Κόλετζ του Κέιμπριτζ (1969). Δεξιά, ο πρίγκιπας σε ηλικία 28 ετών. Ιούνιος του Οπαδός των βιολογικών προϊόντων, επισκέπτεται συχνά φάρμες στη Μ. Βρετανία. Βιολογικά μπισκότα Το 1990 ο πρίγκιπας ίδρυσε, υπό την αιγίδα του φιλανθρωπικού του ιδρύματος, μία από τις πρώτες εταιρείες βιολογικών προϊόντων της Βρετανίας, την Duchy Originals. Στη συνέχεια, η εταιρεία επεκτάθηκε, παράγοντας 200 προϊόντα. Σήμερα η αξία της είναι πάνω από 72 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας, τα προϊόντα της πωλούνται σε 30 χώρες και συνεισφέρει κάθε έτος στο φιλανθρωπικό ίδρυμα - το 2012 έφτασαν τα 2,8 εκατομμύρια. Χρησιμεύει διττά, λέει η Elizabeth Buchanan (σ.σ. πρώην ιδιαιτέρα γραμματέας του Καρόλου). Αποφέρει έσοδα και παράλληλα βοηθά να διαδοθούν τα αειφόρα προϊόντα που πωλούνται πλέον και στα σούπερ μάρκετ. «Είναι σπουδαίο γι αυτούς που τα παράγουν - και ο πρίγκιπας είναι ο μεγαλύτερος υποστηρικτής τους. Αλλά, ταυτόχρονα, επιθυμεί να καταναλώνουν βιολογικά προϊόντα όλο και περισσότεροι άνθρωποι».

19 19-OIK_KARIERA_KATHI 10/03/15 17:45 Page 19 Τετάρτη 11 Μαρτίου 2015 KAΡΙΕΡΑ Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 19

20 20-OIK_SYNALLAGMA_KATHI 10/03/15 23:29 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΞΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Τετάρτη 11 Mαρτίου 2015 (Πηγή: Reuters) ΞENA XPHMATIΣTHPIA EMΠOPEYMATA New York/Nέα Yόρκη (Σε δολάρια) Πριν από Eταιρείες το κλείσιμο Πρ/νο 3M COMPANY 163,29 166,37 ALCOA INC 13,51 13,70 ALLEGHENY TECH 31,68 32,95 ALTRIA GROUP 53,21 53,83 AMAZON COM 369,69 378,56 AMER ELEC PWR 55,47 55,18 AMER EXPRESS C 79,43 80,51 AMER INTL GROU 54,76 56,11 AMGEN 154,98 155,01 APPLE INC 125,23 127,14 AVON PRODUCTS 8,48 9,00 BAKER HUGHES I 60,44 60,61 BANK OF AMERIC 15,86 16,17 BAXTER INTL IN 67,92 67,70 BOEING CO 152,64 154,75 BRISTOL MYERS 66,05 66,36 CAMPBELL SOUP 45,32 45,49 CATERPILLAR IN 80,21 80,81 CIGNA CORP 120,37 122,01 CISCO SYSTEMS 28,81 29,36 CITIGROUP 51,68 52,95 CERVECERIAS 18,20 18,31 COCA-COLA CO 40,75 41,39 COLGATE PALMOL 68,63 69,59 COMPUTER SCIEN 67,66 69,13 DANAOS CORP 6,00 6,17 DIANA SHIPPING 6,51 6,55 DOW CHEMICAL C 46,98 47,93 DRYSHIPS 0,89 0,90 DU PONT CO 78,28 78,57 EMC CORP 27,30 27,86 ENTERGY CP 75,37 74,70 EXELON CORP 32,27 32,10 EXXON MOBIL 84,56 85,16 FEDEX CORP 170,27 172,91 FORD MOTOR CO 15,72 16,03 FREESEAS INC 0,08 0,08 GENERAL DYNAMI 133,30 135,92 GENERAL ELEC C 25,34 25,64 HALLIBURTON CO 41,63 42,04 HARTFORD FINL 40,91 41,38 HEWLETT-PACKAR 32,75 32,95 HOME DEPOT INC 113,05 115,25 HONEYWELL INTL 101,57 103,14 INTEL CORP 31,81 32,72 INTL BUS MACHI 158,50 160,77 INTNL PAPER CO 54,78 55,05 JOHNSON JOHNSO 99,98 100,66 JPMORGAN CHASE 60,29 61,50 LAZARD 49,25 50,18 MCDONALD'S COR 96,60 97,71 MERCK & CO 56,89 57,26 MICROSOFT CP 42,16 42,85 MORGAN STANLEY 35,01 35,67 NORFOLK SOUTHE 107,73 109,03 PEPSICO INC 94,79 96,04 PFIZER INC 33,82 34,03 PROCTER & GAMB 81,92 83,09 RAYTHEON CO 105,49 106,88 ROCKWELL AUTOM 111,10 112,33 SCHLUMBERGER L 81,50 82,36 SOUTHERN 44,20 44,01 STEALTHGAS 6,07 6,12 THE AES CORP 12,14 12,19 TSAKOS ENERGY 7,10 7,06 TYCO INTL 41,89 42,52 UNISYS CORP 23,39 23,96 UNITED TECH CP 118,32 121,75 US BANCORP 43,91 44,89 VERIZON COMMS 47,61 48,23 WAL-MART STORE 82,38 82,88 WALT DISNEY CO 103,55 105,26 WELLS FARGO & 53,53 54,67 SAGE GROUP 476,80 486,00 SAINSBURY(J) 266,79 275,50 SCHRODERS 3070, ,00 SCHRODERS NV 2349, ,00 SSE PLC 1477, ,00 SEVERN TRENT 1960, ,00 SHIRE 5245, ,00 SMITH&NEPHEW 1120, ,00 SMITHS GROUP 1153, ,00 STANDRD CHART 1021, ,00 TATE & LYLE 602,96 606,00 TESCO 236,54 240,30 UNILEVER 2799, ,00 UNITED UTIL GR 891,15 922,50 UBM 549,33 552,00 VODAFONE GROUP 216,18 219,10 WHITBREAD 5175, ,00 WILLIAM HILL 373,80 379,50 WOLSELEY 4008, ,00 WPP PLC 1504, ,00 London/Λονδίνο (Σε πέννες) Εταιρείες Χθεσινό Προ/νο 3I GROUP 478,30 488,70 ADMIRAL GROUP 1449, ,00 AGGREKO 1523, ,00 ANGLO AMERICAN 1081, ,00 ANTOFAGASTA 715,48 752,50 ARM HOLDINGS 1176, ,00 ASSOC.BR.FOODS 2989, ,00 ASTRAZENECA 4288, ,00 AVIVA PLC 551,20 561,50 BAE SYSTEMS 533,45 533,00 BARCLAYS 254,30 262,70 Zurich /Zυρίχη BG GROUP 851,20 919,20 BHP BILLITON 1479, ,50 Εταιρείες BP 430,95 445,70 BR LAND CO 812,99 825,00 BRIT AM TOBACC 3672, ,00 BT GROUP 443,00 454,00 BURBERRY GRP 1825, ,00 BUNZL 1837, ,00 CAIRN ENERGY 184,06 198,10 CAPITA PLC 1154, ,00 CARNIVAL 3015, ,00 CENTRICA 236,83 243,90 COMPASS GROUP 1145, ,00 DAILY MAIL TST 849,81 848,00 DIAGEO 1880, ,00 DOLPHIN CAP IN 25,50 25,75 ENTERPRISE INN 103,20 105,00 GLAXOSMITHKLIN 1530, ,00 HAMMERSON 655,17 661,50 HAYS 154,53 156,20 HSBC HOLDINGS 561,54 566,50 IMPERIAL TOBAC 3109, ,00 INTERCONT HOTE 2622, ,00 ITV 244,30 247,20 JOHNSON MATTHE 3298, ,00 KAZ MINERALS 208,98 221,00 Εταιρείες KINGFISHER 349,37 359,80 LAND SECS GROU 1223, ,00 LEGAL & GENERA 283,21 283,90 LLOYDS BNK GRP 78,74 80,37 MAN GROUP 190,10 189,90 MARKS & SP. 495,45 504,50 MORRISON SUPMK 205,10 208,20 NATIONAL GRID 851,60 868,90 NEXT 7345, ,00 OLD MUTUAL 219,06 225,70 PEARSON 1445, ,00 PORVAIR 298,50 298,50 PRUDENTIAL 1620, ,50 RECKIT BNCSR G 5739, ,00 REED ELSEVIER 1117, ,00 RENTOKIL INITI 136,83 137,60 REXAM 555,55 559,50 RIO TINTO 2844, ,50 ROLLS ROYCE PL 977,66 995,50 RSA INSRANCE G 408,42 412,40 ROYAL BANK SCO 361,09 367,80 ROYAL DTCH SHL 1936, ,00 SABMILLER 3586, ,50 (Σε ελβ.φρ.) Χθεσινό Προ/νο ABB LTD N 20,24 20,41 ADECCO N 75,55 74,85 ACTELION HLDG 110,3 111,1 JULIUS BAER N 45,29 45,33 RICHEMONT N 82,5 83,35 CS GROUP AG 25 23,2 GEBERIT N1 352,2 342,3 GIVAUDAN N HOLCIM N 73,6 75 NESTLE SA 75,3 75,9 NOVARTIS N 95,7 96,4 TRANSOCEAN N 14,28 14,94 ROCHE HOLDING 259,2 259,5 SWISSCOM N SGS N SWISS RE N 89,55 89,7 SYNGENTA N 327,9 330,3 UBS GROUP N 17,24 17,25 SWATCH GROUP I 415,4 417 ZURICH INSURAN 306,8 307,9 Frankfurt/Φρανκφούρτη (Σε ευρώ) ALLIANZ SE 151,00 151,66 BAY MOT WERKE 113,68 114,65 BAYER N AG 136,15 136,45 BEIERSDORF 78,63 78,67 DAIMLER AG N 88,70 90,06 DEUTSCHE BANK 29,15 29,46 DEUTSCHE POST 30,24 30,45 DT BOERSE N 70,95 71,27 DT TELEKOM N 16,46 16,79 DT LUFTHANSA A 13,04 13,24 E.ON SE NA 13,87 14,12 FRESENIUS MEDI 75,39 75,02 HENKEL AG&CO V 103,90 104,95 HEIDELBERGCEME 69,94 70,00 INFINEON TECH 11,04 10,85 LINDE 185,34 186,13 MAN SE 95,81 95,73 METRO AG 30,95 31,54 MLP 3,76 3,84 MUENCH. RUECK 188,50 187,83 RWE AG 23,75 24,45 SAP SE 62,51 62,94 SIEMENS N 98,92 99,42 THYSSENKRUPP A 24,51 24,77 TUI N 16,09 16,00 VOLKSWAGEN AG 227,58 227,22 Amsterdam/Aμστερνταμ (Σε ευρώ) Εταιρείες Χθεσινό Προ/νο AEGON 7,12 7,23 AHOLD KON 17,93 18,09 AKZO NOBEL 68,55 68,96 AIR FRANCE - K 7,22 7,17 ARCELORMITTAL 9,77 10,03 ASML HOLDING 99,23 99,19 BAM GROEP KON 4,22 4,29 BOSKALIS WESTM 42,78 43,30 CORIO 48,05 48,03 FUGRO 24,63 24,24 HEINEKEN 72,33 72,68 ING GROEP 13,21 13,34 KONINKLIJKE DS 50,64 50,92 KPN KON 3,01 3,06 PHILIPS KON 25,98 26,49 R.DUTCH SHELL 27,41 28,38 RANDSTAD 53,43 52,80 REED ELSEVIER 22,73 22,75 SBM OFFSHORE 10,17 10,50 TOMTOM N.V. 7,49 7,62 UNILEVER CERT 39,13 39,28 WERELDHAVE 61,13 61,01 WOLTERS KLUWER 30,19 30,15 Milano/Mιλάνο (Σε ευρώ) Εταιρείες Χθεσινό Προ/νο A2A SPA 0,89 0,89 ATLANTIA 23,87 23,72 AZIMUT HLDG 22,96 23,38 BANCO POPOLARE 13,73 13,71 CIR-COMP 1,08 1,08 ENEL 4,04 4,10 EXOR 38,56 38,95 ENI 16,16 16,58 FINMECCANICA 11,29 11,00 GENERALI ASS 18,70 18,93 GEOX 3,05 3,08 INTESA SANPAOL 2,97 2,99 LUXOTTICA 55,95 56,05 Χθεσινό Προ/νο MEDIASET 4,05 4,08 MEDIOBANCA 8,33 8,33 MEDIOLANUM 6,88 6,88 PIRELLI & C 13,90 13,53 PARMALAT 2,50 2,49 RCS MEDIAGROUP 1,28 1,24 PRYSMIAN 17,84 17,72 SNAM 4,46 4,54 STMICROELEC.N. 8,64 8,48 TELECOM ITALIA 1,04 1,06 TENARIS 12,88 13,39 Paris/Παρίσι TERNA 3,93 4,01 UNICREDIT 6,07 6,14 Εταιρείες Tokyo/Tόκιο (Σε γιέν) Εταιρείες Χθεσινό Προ/νο AJINOMOTO ASAHI GROUP HL ASAHI KASEI ASTELLAS PHARM BANK OF YOKOHA BRIDGESTONE CO CANON INC CASIO COMPUTER CITIZEN HOLDIN CLARION CREDIT SAISON DAIWA SEC GROU FUJI HEAVY IND FUJIFILM HOLDI FUJITSU LTD HINO MOTORS HITACHI HONDA MOTOR IHI ISUZU MOTORS JPN STEEL WORK KAWASAKI HVY I KEIO KOBE STEEL KONICA MINOLTA JTEKT MITSUB UFJ FG MITSUBISHI COR MITSUBISHI ELE MITSUBISHI MOT NEC CORPORATIO NIKON CORP NIPPON EXPRESS NISSAN MOTOR C NOMURA HOLDING NTT OBAYASHI CORP ODAKYU ELEC RA OSAKA GAS PIONEER RICOH CO LTD SECOM SEVEN & I HLDG SHARP CORP SHIMIZU CORP SHISEIDO SONY CORP SUMITOMO CORP SUZUKI MOTOR TAISEI CORP TDK CORPORATIO TOBU RAILWAY TOKYO DOME COR TOKYO ELEC PWR TOKYO ELECTRON TOKYO GAS TOPY INDS LTD TORAY INDUSTRI TOSHIBA CORP TOYOBO TOYOTA MOTOR C YAMAHA CORP YAMATO HOLDING (Σε ευρώ) Χθεσινό Προ/νο ACCOR 48,16 48,77 AIR LIQUIDE 117,55 118,75 ALSTOM 29,06 29,52 AXA 22,40 22,84 BNP PARIBAS 51,04 51,96 BOUYGUES 35,76 35,10 CAP GEMINI 72,66 72,90 CARREFOUR 30,57 31,07 CASINO GUICHAR 83,91 86,69 CREDIT AGRICOL 12,72 12,95 DANONE 60,85 61,79 DASSAULT SYSTE 60,92 61,03 EDF 22,69 22,27 ESSILOR INTERN 104,70 104,60 L'OREAL 164,80 165,30 L.V.M.H. 166,25 167,80 LAFARGE 62,50 64,41 LAGARDERE S.C. 25,48 25,80 MICHELIN 84,55 85,49 PERNOD RICARD 105,25 105,80 PEUGEOT 16,21 16,25 KERING 184,30 183,10 PUBLICIS GROUP 72,52 72,67 RENAULT 86,65 86,95 SAINT-GOBAIN 39,82 40,18 SANOFI 86,38 87,60 SCHNEIDER ELEC 70,18 70,86 SOCIETE GENERA 40,95 41,58 SODEXO 90,40 91,20 STMICROELECTRO 8,63 8,50 TF1 15,85 16,10 THALES 52,19 52,29 TOTAL 45,18 46,69 VEOLIA ENVIRON 16,98 17,01 Madrid/Mαδρίτη (Σε ευρώ) Εταιρείες Χθεσινό Προ/νο ABERTIS 16,34 16,42 ACCIONA SA 68,56 69,30 ACERINOX 15,27 15,43 ADOLFO DOMINGU 5,10 5,13 AMPER 0,58 0,60 BBVA 8,90 8,99 BCO DE SABADEL 2,47 2,44 BK POPULAR 3,96 4,03 BODEGAS RIOJAN 4,56 4,42 CAT OCCIDENTE 26,69 26,72 CIE AUTOMOTIVE 12,97 13,16 CONS AUX FERR 308,40 316,50 DINAMIA CAP PR 8,15 8,13 DURO FELGUERA 4,16 4,13 ELECNOR 9,01 9,08 ENAGAS 26,09 26,23 ENDESA 17,63 17,64 ERCROS 0,44 0,44 FUNESPANA 7,35 7,35 GAMESA 10,88 10,96 GAS NATURAL 20,83 21,11 IBERPAPEL 14,53 14,45 INDO INTL 0,00 0,61 INMOB COLONIAL 0,61 0,63 JAZZTEL 12,42 12,35 MAPFRE 3,09 3,18 MIQUEL Y COSTA 31,94 32,35 NATRA 1,11 1,14 NH HOTEL GR 4,65 4,69 PAP Y CART EUR 4,45 4,42 PESCANOVA 0,00 5,91 PRISA 0,32 0,32 RED ELECTR COR 72,67 72,82 BANCO SANTANDE 6,31 6,48 SEDA BARCELONA 0,00 0,73 SOTOGRANDE 4,73 4,73 TELEFONICA 13,19 13,53 TUBACEX 3,00 3,10 TUBOS REUNIDOS 1,70 1,76 URBAS 0,03 0,03 VIDRALA 45,72 45,02 VINICOLA DEL N 16,80 16,80 ZARDOYA OTIS 11,08 11,05 ZELTIA 3,68 3,74 ΣΥΝΑΛΛΑΓΜA NOMIΣMATA HMEPHΣIEΣ (SPOT) KAI ΠPOΘEΣMIAKEΣ TIMEΣ ΣYNAΛΛAΓMATOΣ AΝΑ ΔΟΛΑΡΙΟ SPOT 1 μήνας 3 μήνες 6 μήνες 12 μήνες HΠA EYPΩΠAΪKH ENΩΣH IAΠΩNIA AΓΓΛIA Aγορά Πώληση Aγορά Πώληση Aγορά Πώληση Aγορά Πώληση AΝΑ EΥΡΩ SPOT 1 μήνας 3 μήνες 6 μήνες 12 μήνες AΝΑ 100 ΓΙΕΝ SPOT 1 μήνας 3 μήνες 6 μήνες 12 μήνες AΝΑ ΣΤΕΡΛΙΝΑ SPOT 1 μήνας 3 μήνες 6 μήνες 12 μήνες H τιμή spot είναι η τιμή που είχε το νόμισμα χθες στις ώρα Eλλάδος. Πηγή: HSBC Bank plc Για να υπολογισθούν οι προθεσμιακές τιμές για 1 μήνα, 3 μήνες και 12 μήνες, προσθέτουμε [ή αφαιρούμε αν έχει αρνητικό πρόσημο (-)] στις τιμές spot τα αντίστοιχα ψηφία. ΔΕΙΚΤΕΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ 0,05 7/9/2014