Ημερησία Διάταξη Συνοπτικά Πρακτικά Συμπεράσματα Παράρτημα I - Παρουσίαση UNDP Goals and Mandates (κ.

Transcript

1 ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΑΡΚΟΥ ΠΡΕΣΠΩΝ ΠΕΜΠΤΗ ΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ της ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΠΡΕΣΠΩΝ ΛΑΙΜΟΣ, ΕΛΛΑΔΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2003

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Ημερησία Διάταξη Συνοπτικά Πρακτικά Συμπεράσματα Παράρτημα I - Παρουσίαση UNDP Goals and Mandates (κ. Baldangombo) 28 Παράρτημα II - Παρουσίαση UNDP Projects in Environment (κα Kodzoman) Παράρτημα III - Παρουσίαση Key Figures, Structure and Functions of KfW (κ. Gjorgjiev). 30 Παράρτημα IV - Παρουσίαση UNDP/GEF Project Execution (κ. Baldangombo) Παράρτημα V - Παρουσίαση Results-based Monitoring and Evaluation (κα Kodzoman) Παράρτημα VI - Παρουσίαση UNDP Prespa Park Project (κα Kodzoman).. 33 Παράρτημα VII - Παρουσίαση Cross-border Cooperation in the Region of Ohrid and Prespa Lakes (κα Palazzo) Παράρτημα VIII Παρουσίαση Proposed Transboundary Biosphere Reserve Ohrid-Prespa (κ. Dedej) Παράρτημα IX Παρουσίαση Sompan Foundation programme (κ. Davies) 36 Παράρτημα X Κατάλογος συμμετεχόντων

3 Πέμπτη Τακτική Συνάντηση της Συντονιστικής Επιτροπής του Πάρκου Πρεσπών Λαιμός, Ελλάδα, Νοεμβρίου 2003 Φιλοξενήθηκε από το Δήμο Πρεσπών και την Εταιρία Προστασίας Πρεσπών Με τη χρηματοδότηση του ελληνικού Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων Μετά από πρόσκληση του κ. Σπύρου Πλέσσα, από το Τμήμα Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος, του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων της Ελλάδας, εκπροσώπου του Υπουργείου στη Συντονιστική Επιτροπή του Πάρκου Πρεσπών (ΣΕΠΠ), η ΣΕΠΠ πραγματοποίησε την Πέμπτη της τακτική συνάντηση στο ξενοδοχείο «Λιακωτό» στο Λαιμό της ελληνικής Πρέσπας, στις Νοεμβρίου Στη συνάντηση παρέστησαν όλα τα μέλη της ΣΕΠΠ από τις τρεις χώρες και από το Ramsar/ MedWet, καθώς και εκπρόσωποι από UNDP, KfW, GTZ, τη Συνεργασία για τον Ποταμό Neretva, το Sompan Foundation, και παρατηρητές από το Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Πρεσπών, το Καταφύγιο Ezerani, τη Δασική Υπηρεσία Κορυτσάς, τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Φλώρινας, και το WWF International (βλ. πλήρη κατάλογο συμμετεχόντων στο Παράρτημα X). Τη συνάντηση άνοιξε ο Δήμαρχος Πρεσπών, κ. Λάζαρος Ναλπαντίδης, και προήδρευσε ο κ. Σπύρος Πλέσσας. Ημερησία Διάταξη 1. Εναρκτήρια συνεδρίαση: 1.1. Καλωσόρισμα από τον Προεδρεύοντα 1.2. Εναρκτήριος χαιρετισμός από το Δήμαρχο Πρεσπών 1.3. Παρουσίαση της ημερησίας διάταξης από τον Προεδρεύοντα και έγκριση 2. Υλοποίηση προγράμματος PDF B του Πάρκου Πρεσπών 2.1. Κατάρτιση πάνω στις διαδικασίες του UNDP/ GEF για υλοποίηση προγραμμάτων 2.2. Παρουσίαση του Εγγράφου Προγράμματος (Project Document) και των ρυθμίσεων υλοποίησης του προγράμματος 2.3. Ερωτήσεις και συζήτηση 2.4. Συμπεράσματα 3. Διαδικαστικά ζητήματα 3.1. Έγκριση των αναφορών των δύο τελευταίων συναντήσεων της ΣΕΠΠ 3.2. Ανανέωση της εντολής της Συντονιστικής Επιτροπής του Πάρκου Πρεσπών 4. Δραστηριότητες από την τελευταία τακτική συνάντηση στο Οτέσεβο 4.1. Παρουσίαση της αναφοράς από τη Γραμματεία 4.2. Επιπλέον συνεισφορά από τα μέλη της ΣΕΠΠ 1

4 5. Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης για την Αειφορική Ανάπτυξη του Πάρκου Πρεσπών (ΣΣΔ) 5.1. Υιοθέτηση της τρέχουσας έκδοσης του ΣΣΔ 6. Σχέδιο Επικοινωνίας του Πάρκου Πρεσπών 6.1. Ανανέωση του τρέχοντος χρονοδιαγράμματος εργασιών και της θητείας της Υπεύθυνης Επικοινωνίας για ένα ακόμα έτος 7. Πρόγραμμα της GTZ 7.1. Σύντομη αναφορά για τα χρηματοδοτηθέντα έργα στο πλαίσιο του προγράμματος της GTZ του και άλλες σχετιζόμενες με το Πάρκο Πρεσπών δράσεις της GTZ 7.2. Ενημέρωση για επιλεγμένα έργα κατά τον 4 ο Γύρο επιλογής, και για τις διαδικασίες επιλογής 7.3. Ενημέρωση για την επόμενη φάση του προγράμματος 7.4. Συζήτηση 8. Πιθανοί πρόσθετοι χαρακτηρισμοί για το Πάρκο Πρεσπών 8.1. Παρουσίαση για το προτεινόμενο Διασυνοριακό Βιοσφαιρικό Απόθεμα Αχρίδας- Πρεσπών 8.2. Ερωτήσεις και αρχική ανταλλαγή απόψεων 9. Διασυνοριακή συνεργασία για τον ποταμό Neretva 9.1. Παρουσίαση για τη διασυνοριακή συνεργασία για τον ποταμό Neretva 9.2. Ερωτήσεις και συζήτηση 10. Πρόγραμμα του Sompan Foundation Παρουσίαση για το Sompan Foundation Ερωτήσεις και συζήτηση 11. Λήξη της συνάντησης Υιοθέτηση των αποφάσεων, συστάσεων και συμπερασμάτων της συνάντησης Ημερομηνία και τόπος της επόμενης συνάντησης Καταληκτικές παρατηρήσεις Σύντομα Πρακτικά Ο Προεδρεύων, κ. Σπύρος Πλέσσας (ΥΠΕΧΩΔΕ), άνοιξε τη συνάντηση καλωσορίζοντας όλους τους συμμετέχοντες και έδωσε το λόγο στο Δήμαρχο Πρεσπών, κ. Λάζαρο Ναλπαντίδη. Ο Δήμαρχος Πρεσπών, οικοδεσπότης της συνάντησης, καλωσόρισε τους συμμετέχοντες στην Πρέσπα και μίλησε για τις ομορφιές και τη σημασία του περιβάλλοντος της Πρέσπας και για τους κινδύνους που το απειλούν, εκφράζοντας την άποψη ότι ο στρατηγικός σχεδιασμός για την Πρέσπα θα βοηθήσει στη διατήρησή του. Τόνισε την ανάγκη να βελτιωθούν οι συνθήκες της ζωής και να γίνει η Πρέσπα πιο ελκυστική, ενδιαφέρουσα, και ευημερούσα ώστε οι κάτοικοί της να παραμείνουν στην περιοχή. Αναγνώρισε ότι οι διακρατικές συναντήσεις μπορεί να είναι χρονοβόρες και όχι πάντοτε αποτελεσματικές, και συχνά να καταλήγουν σε ευχολόγια χωρίς να καταλήγουν σε συμφωνίες που μπορούν να υλοποιηθούν, αλλά από την άλλη πλευρά, έκρινε θετικά την 2

5 πορεία του Πάρκου Πρεσπών μέχρι σήμερα, αφού η Επιτροπή έχει αποφασίσει να προχωρήσει σε συμφωνίες, να δώσει λύσεις και να ξεπεράσει τα προβλήματα. Ο Δήμαρχος σημείωσε ότι η εμπιστοσύνη είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της συνεργασίας στην Πρέσπα. Δήλωσε αισιόδοξος για το μέλλον και πεπεισμένος ότι τα αποτελέσματα της συνεργασίας για αμοιβαίο όφελος θα γίνουν σύντομα ορατά. Ο Προεδρεύων συνεχίζοντας ζήτησε την έγκριση της ημερησίας διάταξης από τα μέλη της Επιτροπής. Η ημερησία διάταξη εγκρίθηκε. Στο 2 ο θέμα της ημερησίας διάταξης ο κ. Batkhuyag Baldanbongo (UNDP Tirana) πήρε το λόγο και παρουσίασε τους παγκόσμιους στόχους και την εντολή του UNDP. Η παρουσίασή του αναφέρθηκε στην ιστορία του UNDP, στην ίδρυση των περιφερειακών γραφείων, στην αποστολή και στους στόχους του. Ανέφερε ότι οι Αναπτυξιακοί Στόχοι της Χιλιετίας (Millennium Development Goals) αποτελούνται από 6 εστιακές περιοχές: Δημοκρατική Διακυβέρνηση, Μείωση Φτώχειας, Πρόληψη και Αποκατάσταση Κρίσεων, Ενέργεια και Περιβάλλον, Τεχνολογία Πληροφορίας και Επικοινωνιών, και HIV/AIDS. Στην παρουσίασή του αναφέρθηκε ακόμα στις δραστηριότητες του UNDP σε Αλβανία και ΠΓΔ της Μακεδονίας. Η πλήρης παρουσίαση του κ. Baldanbongo βρίσκεται στο Παράρτημα I. Το λόγο στη συνέχεια πήρε η κα Anita Kodzoman (UNDP Skopje), η οποία ενημέρωσε την Επιτροπή για τη δράση και τα προγράμματα του UNDP Skopje. Οι περιοχές δράσεις του είναι: Δημοκρατική Διακυβέρνηση με ατζέντα σχετική με τη διαδικασία αποκέντρωσης στην ΠΓΔ της Μακεδονίας, πρόγραμμα για Οικονομική Ανάπτυξη, το οποίο εστιάζει σε νέους άνεργους, δέσμη για Συμφιλίωση και Ασφάλεια με στόχο καλύτερες σχέσεις μεταξύ των εθνοτήτων της χώρας, φάκελλο για το Περιβάλλον, αποτελούμενο από αρκετά έργα, σε συνεργασία ειδικά με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Χωροταξίας, και βοηθώντας το να τηρήσει τις δεσμεύσεις του απέναντι σε παγκόσμιες περιβαλλοντικές συμβάσεις, και το περιφερειακό πρόγραμμα Πρέσπας, το οποίο υλοποιείται μαζί με το UNDP Tirana και την KfW (βλ. πλήρη παρουσίαση στο Παράρτημα II). Ο επόμενος ομιλητής, ο κ. Petar Gjorgjiev (KfW), παρουσίασε τις δραστηριότητες της KfW στις αναπτυσσόμενες χώρες, τα έργα και τις περιοχές βοηθείας, ανάπτυξη προγράμματος, διαδικασίες συμφωνιών, κ.ο.κ. Ο κ. Gjorgjiev μίλησε για τις κύριες δραστηριότητες της KfW σε Αλβανία και ΠΓΔ της Μακεδονίας, στις οποίες περιλαμβάνονται η διαχείριση υδάτων και φυσικών πόρων, η ύδρευση, ο καθαρισμός και οι μονάδες επεξεργασίας λυμάτων. Η πλήρης παρουσίαση του κ. Gjorgjiev είναι διαθέσιμη στο Παράρτημα III. Κατόπιν ο κ. Baldangombo πήρε το λόγο ξανά και έκανε παρουσίαση σχετικά με την υλοποίηση/ εκτέλεση προγραμμάτων UNDP/GEF (πλήρης παρουσίαση στο Παράρτημα IV). Εξήγησε ότι το UNDP διαχειρίζεται δραστηριότητες βασισμένες στις έξι εστιακές περιοχές του GEF. Το πρόγραμμα του Πάρκου Πρεσπών εμπίπτει στην εστιακή περιοχή της βιοποικιλότητας. Στο πλαίσιο αυτό, το UNDP εξασφαλίζει ότι υπάρχει ένας εκτελεστικός φορέας ανά πρόγραμμα, συνήθως η αποδέκτρια κυβέρνηση, πράγμα το οποίο αυξάνει την κυριότητα (ownership) του προγράμματος. Επίσης, δόθηκαν συνοπτικά οι σχετικές διαδικασίες οικονομικής διαχείρισης. Μετά από την παρουσίαση του κ. Baldangombo, η κα Kodzoman μίλησε με θέμα «Επί των Αποτελεσμάτων Έλεγχος και Αξιολόγηση των Προγραμμάτων του UNDP» (Results-based Monitoring and Evaluation). Υπενθύμισε ότι η ΣΕΠΠ θα έχει το ρόλο της Επιτροπής Καθοδήγησης του προγράμματος PDF B (project Steering Committee) και συνεπώς θα πρέπει να εξοικειωθεί με θέματα Ελέγχου και Αξιολόγησης, προκειμένου να εκτιμήσει/ αξιολογήσει το κατά πόσο το πρόγραμμα θα επιτύχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Παρουσίασε τους αντικειμενικούς στόχους του Ελέγχου και της Αξιολόγησης και το περιεχόμενό τους, και συγκεκριμένα αναφορές, εξακρίβωση και συμμετοχικότητα. Το δεύτερο τμήμα της παρουσίασής της εστίασε σε αποτελέσματα-επιπτώσεις (outcomes) και παράγωγα/ 3

6 αποτελέσματα που παράγονται από το πρόγραμμα (outputs), και στη χρήση συγκεκριμένων δεικτών για τη μέτρηση της προόδου. Οι δείκτες αυτοί θα πρέπει να είναι συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι, επιτεύξιμοι, σχετικοί και παρακολουθήσιμοι. Η παρουσίαση της κας Kodzoman διατίθεται στο Παράρτημα V. Στην απογευματινή συνεδρίαση η κα Kodzoman συνέχισε με μία παρουσίαση για το πρόγραμμα PDF B του Πάρκου Πρεσπών, η οποία έκανε σύντομη επισκόπηση των κύριων αντικειμενικών στόχων, όπως αυτοί έχουν καθοριστεί από το Έγγραφο Προγράμματος (Project Document). Η πλήρης παρουσίαση βρίσκεται στο Παράρτημα VI. Η κα Kodzoman πρότεινε η ΣΕΠΠ, ως Επιτροπή Καθοδήγησης του PDF B, να προσπαθήσει να προτείνει συγκεκριμένους δείκτες σχετιζόμενους με τους στόχους του προγράμματος, ώστε να μπορεί αργότερα να αξιολογήσει την πρόοδό του. Ενημέρωσε τη ΣΕΠΠ ότι στην ΠΓΔ της Μακεδονίας το Υπουργείο Περιβάλλοντος και το Τοπικό Γραφείο UNDP έχουν ήδη υπογράψει το Έγγραφο Προγράμματος και ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος της Αλβανίας αναμένεται σύντομα να πράξει το ίδιο. Είπε επίσης ότι το UNDP και η KfW έχουν ανακοινώσει την προκήρυξη θέσης του Διεθνούς Διαχειριστή Προγράμματος (IPM, International Project Manager) και πως έχουν καταφτάσει 20 περίπου αιτήσεις. Υπενθύμισε στους παριστάμενους ότι η επιτροπή επιλογής για τον IPM θα αποτελείται από τους τρεις Εθνικούς Διευθυντές Προγράμματος (NPD, National Project Directors) και τους εκπροσώπους του UNDP και της KfW, όπως συμφωνήθηκε στην τέταρτη τακτική συνάντηση της Συντονιστικής Επιτροπής. Αφότου η επιτροπή επιλογής συμφωνήσει στην προεπιλογή, πρότεινε να πραγματοποιηθούν τηλεφωνικές συνεντεύξεις στα Σκόπια εάν χρειαστεί, δύο ή τρεις υποψήφιοι θα μπορούσαν επίσης να προσκληθούν για προσωπικές συνεντεύξεις. Η κα Kodzoman ενημέρωσε επίσης τη ΣΕΠΠ ότι οι προκηρύξεις των θέσεων για το εθνικό προσωπικό έχουν ανακοινωθεί και στις τρεις χώρες και πρόσθεσε ότι το προσωπικό θα επιλεγεί από τους NPD, τους εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης και τις ΜΚΟ που συμμετέχουν στη ΣΕΠΠ, καθώς και από το UNDP και την KfW. Ο IPM, ο οποίος αναμένεται να έχει επιλεγεί στις αρχές Δεκεμβρίου του 2003, θα συμμετέχει επίσης στην επιλογή του εθνικού προσωπικού. Όσον αφορά την Εταιρία Συμβούλων, το UNDP και η KfW θα προκηρύξουν την υποβολή προσφορών. Η επιλογή θα πραγματοποιηθεί από επιτροπή σύμφωνα με τα κριτήρια τεχνικής και οικονομικής αξιολόγησης που χρησιμοποιεί το UNDP. Η κα Kodzoman τόνισε τη σημασία της απαίτησης από την Εταιρία Συμβούλων να περιλαμβάνει στην ομάδα της τουλάχιστον 20% εμπειρογνωμόνων από τις τρεις χώρες. Κατόπιν η κα Kodzoman εξήγησε ότι το PDF B είναι περιφερειακό πρόγραμμα, με μία περιφερειακή συνιστώσα, η οποία θα υποστηριχθεί επιχειρησιακά από το UNDP Skopje, και με μικρότερες εθνικές συνιστώσες, οι οποίες θα εκτελεστούν από τα Υπουργεία Περιβάλλοντος της Αλβανίας και της ΠΓΔ της Μακεδονίας. Σημείωσε ότι το Έγγραφο Προγράμματος περιέχει ό,τι συμφωνήθηκε στην πρόταση προγράμματος και τόνισε ότι το πρόγραμμα έχει «παράλληλη χρηματοδότηση», δηλαδή ότι το UNDP διαχειρίζεται κονδύλια του GEF ( $) και η KfW διαχειρίζεται κονδύλια της Γερμανικής διμερούς βοήθειας. Ανέφερε ότι ουσιαστικά δύο έγγραφα προγράμματος (συμβόλαια) έχουν αποσταλεί στα Υπουργεία Περιβάλλοντος, ένα από το UNDP και ένα παρόμοιο από την KfW. Ο προϋπολογισμός του UNDP σχετίζεται κύρια με δράσεις που θα πραγματοποιηθούν περιφερειακά, αλλά έχει και τοπικές συνιστώσες, κυρίως όσον αφορά τις πληρωμές του εθνικού προσωπικού και άλλες μικρότερες δράσεις. Η εταιρία συμβούλων αναμένεται να πληρωθεί κατ αποκοπή, εμπίπτοντας στην κατηγορία εξόδων «συμβάσεις», και θα χρηματοδοτηθεί με κεφάλαια τόσο του UNDP όσο και της KfW. Οι δύο χρηματοδότες έχουν συμφωνήσει σε συντονισμό των προϋπολογισμών τους και θα πραγματοποιήσουν συμφωνία κοινού προγράμματος (joint project agreement) σχετικά με το συντονισμό και τις κοινές δραστηριότητες. Η κα Kodzoman κατέληξε ότι ουσιαστικά υπάρχει ένα πρόγραμμα με παράλληλη χρηματοδότηση και ότι μία επιτροπή καθοδήγησης από UNDP, KfW θα εξασφαλίσει το σωστό συντονισμό προϋπολογισμού και δράσεων. Τέλος, τόνισε ότι οι 4

7 συμμετέχουσες χώρες έχουν όλες ίσες υποχρεώσεις και ίσα δικαιώματα, και έδωσε το λόγο για συζήτηση, δεσμευόμενη σε όσα ερωτήματα δεν έχει άμεση απάντηση να απαντήσει στις επόμενες μέρες μετά από επαφή με τον κ. Nick Remple από το UNDP Regional Bureau στην Μπρατισλάβα. Ο κ. Zamir Dedej (Υπουργείο Περιβάλλοντος της Αλβανίας) ευχαρίστησε την κα Kodzoman για την παρουσίασή της, και είπε ότι η ΣΕΠΠ θα πρέπει να είναι υπερήφανη για τη δουλειά που έχει γίνει μέχρι τώρα και η οποία οδήγησε στην έγκριση της χρηματοδότησης από το GEF. Υπογράμμισε τη σημασία της αναφοράς της προηγούμενης ομιλήτριας στον περιφερειακό χαρακτήρα του προγράμματος και στην ισότητα των μερών, και εξέφρασε την ανησυχία του για το γεγονός ότι παρότι στην προετοιμασία του Εγγράφου Προγράμματος δεν υπήρχε ζήτημα προτεραιότητας κάποιας χώρας, στη συνέχεια εμφανίστηκε κατάταξη των χωρών, πράγμα το οποίο δεν βρήκε σωστό. Ωστόσο, μετά από συνάντηση με την κα Kodzoman στην Αχρίδα δόθηκαν διευκρινήσεις για το θέμα. Ο κ. Dedej στη συνέχεια ρώτησε για τη δομή υλοποίησης του προγράμματος, σχολιάζοντας ότι παρόλο που οι NPD είναι πολύ απαραίτητοι στο σχήμα, αυτό δεν αντανακλάται στη δομή. Από την άλλη, συνέχισε, αυτό φαίνεται στους Κανόνες Αναφοράς (Terms of Reference) και συνεπώς πρότεινε η δομή να αναθεωρηθεί. Σχετικά με τη συμφωνία μεταξύ KfW και UNDP, ανέφερε ότι η ΣΕΠΠ δε γνωρίζει τους όρους της συμφωνίας και εξέφρασε την επιθυμία του να γίνουν γνωστοί στην Επιτροπή. Το επόμενο ερώτημά του αναφέρθηκε στην παράλληλη υλοποίηση της ελληνικής συνιστώσας εντός του προγράμματος, σημειώνοντας ότι η Ελλάδα έχει τους ίδιους Κανόνες Αναφοράς με τις άλλες δύο χώρες, αλλά ακολουθεί διαφορετικούς κανόνες, καθόσον παρέχει η ίδια τη χρηματοδότηση του προγράμματος στην πλευρά της. Στη συνέχεια έθεσε το ερώτημα αν η ισότητα μεταξύ των χωρών θα αντικατοπτρίζεται και στον προϋπολογισμό. Για να γίνει αυτό πιο σαφές, αναφέρθηκε στο παράδειγμα του υδρολογικού ζητήματος, το οποίο αποτελεί και έναν από τους αντικειμενικούς στόχους του προγράμματος και είναι σοβαρό πρόβλημα για την Αλβανία καθώς η Μικρή Πρέσπα συρρικνώνεται και δεν υπάρχει αρκετό νερό για γεωργικούς και άλλους σκοπούς, ζητώντας αν αυτό το σοβαρό θέμα θα αντικατοπτριστεί στον προϋπολογισμό. Ως προς την Εταιρία Συμβούλων, ο κ. Dedej ζήτησε διευκρινίσεις για τη συμμετοχή στην ομάδα εθνικών εμπειρογνωμόνων σε ποσοστό 20%. Πιο συγκεκριμένα, αναρωτήθηκε εάν το ποσοστό αφορά στην κάθε χώρα, ή και τις τρεις μαζί, και αν ισχύει το τελευταίο, πώς θα γίνει η κατανομή. Τέλος, πρότεινε η ΣΕΠΠ να δουλέψει περαιτέρω για την εξέλιξη των δεικτών για το περιβάλλον και ζήτησε η παρουσίαση του UNDP, όπως και οι υπόλοιπες παρουσιάσεις στη συνάντηση να αποσταλούν με σε όλους τους συμμετέχοντες. Ο κ. Σπύρος Κουβέλης (MedWet) πήρε το λόγο και σχολίασε ότι ο ρόλος που θα διαδραματίσει η ΣΕΠΠ στην υλοποίηση του προγράμματος είναι σημαντικός, αφού μεταξύ άλλων συγκεντρώνει εκπροσώπους από τα τρία επίπεδα (κυβερνητικό, τοπική κοινωνία, ΜΚΟ). Σημείωσε ότι το ΣΣΔ, το οποίο αποτελεί επίτευγμα της Επιτροπής, είναι η ραχοκοκκαλιά της δουλειάς που προτείνεται στο PDF B και μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο ποιότητας των αποτελεσμάτων-επιδράσεων (outcomes). Συμπλήρωσε στη συνέχεια ότι συνήθως σε προγράμματα 3-4 ετών ανακύπτει το θέμα της βιωσιμότητάς τους, με άλλα λόγια δηλαδή, το τι θα συμβεί μετά το πέρας του προγράμματος. Μέχρι τούδε, σημείωσε, η ΣΕΠΠ είναι ένα σύστημα που μπορεί να εγγυηθεί τη συνέχεια του προγράμματος. Τέλος, είπε ότι θα επιθυμούσε τις απόψεις των μελών της Επιτροπής σχετικά με το πώς αντιλαμβάνονται τη συμμετοχή τους και τι σχεδιάζουν να κάνουν για την εξασφάλιση του ποιοτικού ελέγχου και της συνέχειας. Κατόπιν ο Προεδρεύων έδωσε το λόγο στην κα Kodzoman για να απαντήσει στα ερωτήματα. Για το ζήτημα της προτεινόμενης δομής υλοποίησης του PDF B, σημείωσε ότι κατά τη διάρκεια της προηγούμενης συνάντησης της ΣΕΠΠ υπήρχε σύγχυση γύρω από αυτό, και κατά πόσο χρειάζεται διαδικασία αναφοράς και ποιος αναφέρεται σε ποιον, και είπε ότι τώρα 5

8 πλέον τα πάντα είναι καθαρά στους Κανόνες Αναφοράς. Το συνοδευτικό διάγραμμα βοηθάει στην κατανόηση των Κανόνων Αναφοράς. Είπε ακόμη ότι οι NPD είναι ex officio μέλη της ΣΕΠΠ δίχως δικαίωμα ψήφου. Η κα Βιβή Ρουμελιώτου (Γραμματεία ΣΕ - ΕΠΠ) σημείωσε σχετικά ότι είναι η πρώτη φορά που αναφέρεται κάτι τέτοιο, και η κα Kodzoman απάντησε ότι αυτό περιλαμβάνεται στο τμήμα του Εγγράφου Προγράμματος που αναφέρεται στις λεπτομέρειες υλοποίησης. Στο σημείο αυτό οι συμμετέχοντες έλεγξαν τη σχετική παράγραφο του Εγγράφου Προγράμματος, η οποία όντως περιείχε τη διατύπωση αυτή. Η κα Kodzoman ρώτησε την Επιτροπή εάν θα ήθελε αναθεώρηση της δομής ώστε να αντικατοπτρίζει ξεκάθαρα τους Κανόνες Αναφοράς. Η κα Μυρσίνη Μαλακού (ΕΠΠ) παρεμβαίνοντας έθεσε το ερώτημα κατά πόσο είναι δυνατό να γίνουν αλλαγές στο έγγραφο τη στιγμή εκείνη, εφόσον είναι ήδη υπογεγραμμένο. Η κα Kodzoman απάντησε ότι δεν είναι δυνατό να αλλάξει το περιεχόμενό του αφού είναι ήδη εγκεκριμένο ωστόσο αυτό που πρότεινε ήταν να προσαρμοστεί το διάγραμμα. Ο κ. Dedej υποστήριξε ότι είχε ήδη συζητήσει το θέμα της υπογραφής του εγγράφου με τον Υπουργό Περιβάλλοντος της Αλβανίας και ότι κατέληξαν πως εάν δεν το έπρατταν η διαδικασία θα έπρεπε να ξεκινήσει ξανά από την αρχή. Εναλλακτικά, θα έπρεπε να ερμηνεύσουν ό,τι αναγράφεται κατά τρόπο κατάλληλο. Η κα Kodzoman τόνισε ότι το Έγγραφο Προγράμματος ουσιαστικά αντικατοπτρίζει ό,τι περιείχε η πρόταση προγράμματος, η οποία προετοιμάστηκε από τη ΣΕΠΠ. Η κα Ρουμελιώτου είπε ότι εκτιμάει τις προσπάθειες του UNDP να συνδυαστούν τα διαφορετικά έγγραφα (η πρόταση προγράμματος PDF B και οι Κανόνες Αναφοράς) εντούτοις σημείωσε ότι οι Κανόνες Αναφοράς για το προσωπικό του προγράμματος, οι οποίοι συζητήθηκαν στη δεύτερη έκτακτη συνάντηση της ΣΕΠΠ - η οποία πραγματοποιήθηκε ειδικά για τη συζήτηση του προγράμματος PDF B - και στη συνέχεια αναθεωρήθηκαν από το UNDP και κυκλοφόρησαν, δεν αναφέρονται στους NPD ως ex officio μέλη της ΣΕΠΠ, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι έγιναν κάποιες αλλαγές οι οποίες τώρα δημιουργούν σύγχυση. Η κα Kodzoman απάντησε ότι η ιδιότητα των NPD ως ex officio μέλη περιλαμβάνεται στις ρυθμίσεις υλοποίησης, οι οποίες είναι αναπόσπαστο τμήμα του Εγγράφου Προγράμματος, συμπληρώνοντας ότι όλοι οι Κανόνες Αναφοράς περιέχονται στο Έγγραφο Προγράμματος όπως συζητήθηκαν στην έκτακτη συνάντηση. Η κα Ρουμελιώτου πρότεινε να χρησιμοποιηθεί για τους NPD διαφορετικός όρος και όχι ο όρος ex officio μέλη, αφού τα μέλη της ΣΕΠΠ ορίζονται με συγκεκριμένη διαδικασία και δεν μπορούν να αλλάξουν κατ αυτόν τον τρόπο. Η κα Kodzoman απάντησε ότι ο ρόλος των NPD είναι να εξασφαλίσουν ότι τα Υπουργεία θα δεσμευτούν και θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα. Ωστόσο, καθώς οι εκπρόσωποι των Υπουργείων στη ΣΕΠΠ έχουν δικαίωμα ψήφου, οι NPD θα πρέπει να είναι ex officio μέλη, προκειμένου να έχουν γενική εποπτεία του τι συμβαίνει, ως παρατηρητές. Ο κ. Dedej σημείωσε ότι το γεγονός ότι δεν αναφέρεται στους Κανόνες Αναφοράς, αλλά στις ρυθμίσεις υλοποίησης του Εγγράφου Προγράμματος δημιουργεί μία αντίφαση εντός του ίδιου του εγγράφου. Όμως συμφώνησε ότι οι NPD θα έπρεπε να είναι στη ΣΕΠΠ ως ex officio μέλη. Η κα Kodzoman διευκρίνισε ότι σύμφωνα με το εγχειρίδιο εθνικής εκτέλεσης του UNDP, το κάθε πρόγραμμα διαθέτει έναν NPD ο οποίος είναι μέλος της επιτροπής καθοδήγησης. Στο πρόγραμμα του Πάρκου Πρεσπών η ΣΕΠΠ αποτελεί την επιτροπή καθοδήγησης και οι NPD είναι κομμάτι της δομής υλοποίησης. Ο κ. Dedej συμφώνησε με το παραπάνω, αλλά ζήτησε εκ νέου την αναθεώρηση της δομής ώστε να αντικατοπτρίζει τους Κανόνες Αναφοράς. Η κα Kodzoman απάντησε ότι οι Κανόνες Αναφοράς αποτελούν το σημείο αναφοράς για την υλοποίηση του προγράμματος και δηλώνουν ξεκάθαρα τη θέση του καθενός και τις σχέσεις αναφοράς οι οποίες θα ακολουθηθούν. Ο κ. Θύμιος Παπαγιάννης (MedWet) έθεσε δύο ζητήματα. Πρώτον, την ανησυχία του για το αν οι NPD θα έχουν επαρκή διαθέσιμο χρόνο για την παρουσία τους στις συναντήσεις της ΣΕΠΠ, καθώς είναι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι και δεύτερον, για το γεγονός ότι με αυτό το 6

9 σχήμα οι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων στη ΣΕΠΠ, οι οποίοι είναι κατώτεροι σε αξίωμα από τους NPD, θα έχουν δικαίωμα ψήφου. Η κα Kodzoman απάντησε ότι η ΣΕΠΠ ιδρύθηκε από τις τρεις κυβερνήσεις και το PDF B κάνει χρήση της υπάρχουσας δομής και επίσης προσπαθεί να τη συνδυάσει με τις απαιτήσεις του UNDP για υλοποίηση προγραμμάτων, ήτοι τους NPD. Σχετικά με το χρόνο που θα πρέπει οι NPD να διαθέσουν για το πρόγραμμα, είπε ότι είναι υπεύθυνοι για την υλοποίηση του προγράμματος από πλευράς Κυβέρνησης και ως εκ τούτου θα πρέπει να βρουν το χρόνο για την εκπλήρωση των καθηκόντων τους. Ως προς την ερώτηση του κ. Dedej για το πώς θα αντιστοιχιστούν τα ειδικά προβλήματα της κάθε περιοχής στον προϋπολογισμό, η κα Kodzoman είπε ότι αυτό πρόκειται να εκτιμηθεί από την εταιρία συμβούλων. Εξηγώντας τη διαδικασία, είπε ότι κάθε εταιρία συμβούλων θα υποβάλει πρόταση σύμφωνα με την προκήρυξη, βασισμένη στους Κανόνες Αναφοράς και σε κάποια κριτήρια αξιολόγησης. Συνήθης πρακτική είναι οι εταιρίες να επισκέπτονται τις χώρες, να κάνουν αξιολόγηση και ύστερα να προετοιμάζουν την πρότασή τους. Η σημασία των ανισοτήτων κάθε περιοχής καθώς και το ποσοστό των εθνικών εμπειρογνωμόνων που θα χρησιμοποιηθούν, θα αξιολογηθούν από τις εταιρίες. Ο κ. Gjorgjiev σχολίασε ότι η KfW συμμερίζεται αυτή την άποψη, και πρόσθεσε ότι το πιο σημαντικό είναι η επάρκεια και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, οι οποίες θα αξιολογηθούν κατάλληλα από επιτροπή η οποία θα περιλαμβάνει το UNDP, την KfW και τη ΣΕΠΠ. Ο κ. Dedej εξέφρασε την ανησυχία του μήπως ένας πίνακας με τις προτάσεις και τα βιογραφικά σημειώματα δεν είναι επαρκής μέθοδος για την αξιολόγηση μίας πρότασης. Παρέθεσε το παράδειγμα της Περιγραφής Ιδέας (Concept Paper) του προγράμματος, η οποία προετοιμάστηκε από ένα πολύ καλό εμπειρογνώμονα της KfW όμως, η περιγραφή ιδέας τελικά δεν αντικατόπτριζε επαρκώς τις ανάγκες της περιοχής. Τέλος, ο κ. Dedej ρώτησε αν ο υπάρχων προϋπολογισμός θα μπορούσε να προσαρμοστεί κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του προγράμματος. Η κα Kodzoman είπε ότι ο τρέχων προϋπολογισμός είναι προσεγγιστικός - και τα κονδύλια της KfW θα προστεθούν στη συνέχεια στο ποσό. Παρότι το συνολικό ποσό είναι καθορισμένο, κατά τη διάρκεια του προγράμματος ορισμένα ποσά ίσως να μεταφερθούν σε άλλες κατηγορίες εξόδων, με τη συμφωνία των υπογραφόντων του Εγγράφου Προγράμματος. Ο κ. Dedej ικανοποιήθηκε από την απάντηση, αλλά εξέφρασε τον προβληματισμό του για το αν ο προϋπολογισμός θα μπορούσε να αναθεωρηθεί κατά τη μονοετή διάρκεια του προγράμματος. Ο κ. Κουβέλης σημείωσε ότι τόσο η συμμετοχή εθνικών εμπειρογνωμόνων σε ποσοστό 20%, όσο και οι κατηγορίες εξόδων, είναι ποιοτικά και όχι μετρήσιμα μεγέθη. Το UNDP και η KfW θα πρέπει να δώσουν έμφαση στην ποιότητα της ομάδας συμβούλων, καθώς θα πρέπει να έχουν επαρκή γνώση της περιοχής για να παραδώσουν κάτι το σχετικό με τις ανάγκες της περιοχής. Τόνισε επίσης ότι πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη ο στόχος του PDF B, ο οποίος είναι η ανάπτυξη μίας καλής πρότασης πλήρους προγράμματος GEF η οποία επίσης θα περιλαμβάνει κατάλληλο επιμερισμό κεφαλαίων σύμφωνα με τα συγκεκριμένα τοπικά προβλήματα. Η κα Kodzoman σχολίασε ότι η ΣΕΠΠ θα διαθέτει μηχανισμό για τον έλεγχο της εταιρίας συμβούλων, καθώς θα δέχεται αναφορές για σχολιασμό κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του προγράμματος. Επιπρόσθετα, το UNDP και η KfW θα κάνουν το μέγιστο για να εξασφαλίσουν ότι και ο IPM και οι σύμβουλοι ακολουθούν τους Κανόνες Αναφοράς. Τέλος, υποστήριξε ότι οι σύμβουλοι θα πληρωθούν αφότου οι αναφορές τους όχι μόνο υποβληθούν, αλλά και έχουν γίνει αποδεκτές από τους χρηματοδότες. Ο κ. Dedej επιπλέον σημείωσε ότι ο Προϋπολογισμός δεν καλύπτει τις συναντήσεις της ΣΕΠΠ, η οποία είναι η Επιτροπή Καθοδήγησης του προγράμματος. Ο κ. Κουβέλης υπενθύμισε ότι το θέμα της κάλυψης της λειτουργίας της ΣΕΠΠ από το PDF B έχει συζητηθεί σε προηγούμενες συναντήσεις και πρόσθεσε ότι και η δουλειά της Γραμματείας θα έπρεπε να καλυφθεί από το πρόγραμμα. Τέλος έθεσε το ερώτημα, τόσο στην κα Kodzoman όσο και στους υπόλοιπους συμμετέχοντες, του πώς αντιλαμβάνονται την αλληλεπίδραση του έργου της Επιτροπής Καθοδήγησης του προγράμματος - οι χώρες, το UNDP και η KfW - με τη 7

10 ΣΕΠΠ, ούτως ώστε η τελευταία να είναι σε θέση να ασκήσει έλεγχο ποιότητας της υλοποίησης του προγράμματος και των αποτελεσμάτων του. Η κα Ρουμελιώτου υπενθύμισε στους συμμετέχοντες ότι η πρόταση προγράμματος περιλαμβάνει κατηγορία εξόδων για συναντήσεις της ΣΕΠΠ και σημείωσε ότι τέτοια μέριμνα δεν είναι εμφανής στο τρέχον Έγγραφο Προγράμματος. Ως προς την Επιτροπή Καθοδήγησης και τη σχέση της με τη ΣΕΠΠ, η κα Kodzoman εξήγησε ότι η επιτροπή των KfW και UNDP θα είναι «εσωτερική επιτροπή» μεταξύ των χρηματοδοτών. Εντούτοις, η Επιτροπή Καθοδήγησης του προγράμματος PDF B - το οποίο διαχειρίζονται και υλοποιούν οι UNDP, KfW - θα είναι η ΣΕΠΠ και για το λόγο αυτό οι χρηματοδότες είναι παρόντες στις συναντήσεις της ΣΕΠΠ ώστε να ακούν τις απόψεις της. Δήλωσε ακόμα ότι οι συναντήσεις της ΣΕΠΠ θα χρηματοδοτούνται, στο βαθμό που σχετίζονται με το PDF B και οι λεπτομέρειες θα γίνουν γνωστές αργότερα, μόλις αναλάβει το προσωπικό του προγράμματος. Ο κ. Κουβέλης είπε ότι όλες οι συναντήσεις της ΣΕΠΠ σχετίζονται με το PDF B, αφού η συνολική εργασία της Επιτροπής έχει οδηγήσει στην πραγματοποίηση του προγράμματος PDF B. Σχετικά με τη ρήση της κας Kodzoman ότι το πρόγραμμα έχει περιορισμένο προϋπολογισμό και δεν θα είναι σε θέση να χρηματοδοτεί συναντήσεις όπου συζητούνται γενικά θέματα Πρεσπών, ο κ. Dedej απαντώντας είπε ότι τα θέματα συζήτησης στις συναντήσεις της ΣΕΠΠ πάντοτε αφορούν την περιοχή Πρεσπών και με μία έννοια και το πρόγραμμα PDF B, και πρότεινε συνεπώς την αναθεώρηση του προϋπολογισμού ώστε να καλύψει της συναντήσεις της ΣΕΠΠ, οι οποίες θα είναι μέχρι τρεις στη διάρκεια του μονοετούς προγράμματος. Η κα Kodzoman είπε ότι θα μπορούσε να γίνει συνδυασμός χρηματοδότησης από το GEF και συνεισφοράς από τις κυβερνήσεις, αλλά αυτό θα συζητηθεί περαιτέρω μόλις προσληφθεί το προσωπικό του προγράμματος. Για τη συμφωνία KfW-UNDP είπε ότι είναι απαραίτητη λόγω εσωτερικών διαδικασιών και μόλις αυτή υπογραφεί θα μπορέσει να γνωστοποιηθεί στη ΣΕΠΠ. Ο κ. Dedej ζήτησε να διευκρινιστεί ποιες δράσεις θα υποστηριχθούν από τον κάθε χρηματοδότη, και η κα Kodzoman στην απάντησή της είπε πως υπάρχουν δύο Έγγραφα Προγράμματος λόγω της «παράλληλης χρηματοδότησης» του προγράμματος, δηλαδή ότι ο κάθε χρηματοδότης διαχειρίζεται τα δικά του κονδύλια, και επομένως διαφορετικό έγγραφο θα υπογραφεί μεταξύ των Υπουργείων και του κάθε χρηματοδότη. Η συμφωνία μεταξύ UNDP και KfW είναι μεταξύ των χρηματοδοτών μόνο. Ο κ. Gjorgjiev στο σημείο αυτό συμπλήρωσε ότι η συμφωνία μεταξύ των χρηματοδοτών είναι προαπαίτηση για να ξεκινήσει το πρόγραμμα. Είπε ακόμα ότι η KfW είναι κάπως πιο ευέλικτη με τον προϋπολογισμό της και ότι πιστεύει ότι ένα ποσό της τάξης των θα κάλυπτε ποικίλες δράσεις, όπως υδρογεωλογικά ζητήματα και έρευνα. Σε σχέση με τον προϋπολογισμό, θα πρέπει να υπάρχει επενδυτικό πρόγραμμα στην επόμενη φάση. Τότε τα κονδύλια που θα κατανεμηθούν δεν θα παραμείνουν στη Γερμανική Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση, όπως ισχύει για τη φάση PDF B, αλλά θα μεταφερθούν στις αποδέκτριες χώρες. Απαντώντας στο ερώτημα για το ρόλο του ελληνικού ΥΠΕΧΩΔΕ στην υλοποίηση του PDF B, η κα Kodzoman είπε ότι το UNDP επιθυμεί ίση εκπροσώπηση όλων των χωρών, αλλά ανέβαλε τη συζήτηση για το πώς το ΥΠΕΧΩΔΕ θα ταιριάξει στην όλη δομή των Υπουργείων. Πρότεινε να επιτευχθεί συμφωνία από τη ΣΕΠΠ, την οποία να εισηγηθεί στις τρεις κυβερνήσεις ώστε να γίνει ενεργή. Απαντώντας στο ερώτημα της κας Ρουμελιώτου για τον τρόπο λειτουργίας των τριών Γραφείων Προγράμματος και της ενσωμάτωσης της ελληνικής Μονάδας Υλοποίησης Προγράμματος με τις υπόλοιπες, η κα Kodzoman είπε πως τα τρία γραφεία θα συνεργάζονται στενά για να παράσχουν πληροφορίες στην ομάδα συμβούλων και να αναπτύξουν ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα προσέγγισης της τοπικής κοινωνίας (community outreach). Ο IPM, ο οποίος θα έχει έδρα στο κύριο γραφείο στο Ρέσεν, θα δημιουργήσει πολύ στενές επαφές με τα γραφεία και στην Αλβανία και στην Ελλάδα. Η μόνη 8

11 διαφορά είναι ότι δεν υπάρχει στον προϋπολογισμό πίστωση για τη Μονάδα Εφαρμογής Προγράμματος στην Ελλάδα, η οποία θα χρηματοδοτηθεί από την ελληνική κυβέρνηση. Ο κ. Κουβέλης δήλωσε ότι οι τυπικές ρυθμίσεις είναι αρκετά ξεκάθαρες αλλά όμως αναρωτήθηκε πώς θα συνεργαστούν στην πράξη τα τρία εθνικά γραφεία. Πρότεινε ακόμα η ΣΕΠΠ να ξεκινήσει να σκέφτεται από τη στιγμή αυτή τον τρόπο με τον οποίο οι Μονάδες Εφαρμογής θα αναφέρονται στην Επιτροπή, η οποία θα πρέπει να ασκήσει ποιοτικό έλεγχο. Η κα Kodzoman είπε ότι μόλις αναλάβει το προσωπικό οι χρηματοδότες θα οργανώσουν την κατάρτισή τους, και πρότεινε να ακολουθήσει κοινή συνάντηση με τη ΣΕΠΠ, κατά τη διάρκεια της οποίας θα μπορούσε να συμφωνηθεί το προσωπικό του προγράμματος να υποβάλλει τριμηνιαίες αναφορές προς την Επιτροπή και να την κρατάει ενήμερη για τις δραστηριότητες. Ο κ. Κουβέλης συμφώνησε με την ιδέα κοινής συνάντησης και σημείωσε ότι αυτό θα έχει επιπτώσεις και στον προϋπολογισμό. Μετά το διάλειμμα ο Προεδρεύων έδωσε ξανά το λόγο στην κα Kodzoman. Η εκπρόσωπος του UNDP ζήτησε από τη ΣΕΠΠ να προτείνει πιθανούς δείκτες για τη μέτρηση των αποτελεσμάτων (outputs) που θα παράγει το πρόγραμμα. Ο κ. Dedej πρότεινε η ΣΕΠΠ να επεξεργαστεί πιθανούς δείκτες και να τους παρουσιάσει κατόπιν στους χρηματοδότες, καθόσον θα ήταν δύσκολο να προτείνει δείκτες άμεσα. Ο κ. Παπαγιάννης επί τούτου είπε ότι ο πρώτος δείκτης θα ήταν η έγκριση του προγράμματος GEF, η οποία αποτελεί και το στόχο της φάσης PDF B. Συμπλήρωσε ότι η ΣΕΠΠ θα μπορούσε να προτείνει συγκεκριμένους δείκτες για τη διευκόλυνση της εξέλιξης του PDF B και για το σκοπό αυτό ζήτησε από τους χρηματοδότες να διευκρινίσουν πόσο λεπτομερείς θα ήθελαν οι μελέτες των συμβούλων να είναι, δεδομένου ότι οι Κανόνες Αναφοράς είναι πολύ λεπτομερείς αλλά τα σχετικά κονδύλια μάλλον περιορισμένα. Στο σημείο αυτό η κα Kodzoman εξήγησε ότι ο προϋπολογισμός είναι μόνο μία εκτίμηση των χρηματοδοτών, και περιλαμβάνει μόνο τη συμμετοχή του UNDP όσον αφορά τη χρηματοδότηση των υπηρεσιών συμβούλων. Ο κ. Gjorgjiev πρόσθεσε ότι και η KfW θα συνεισφέρει στα έξοδα των συμβούλων, αλλά όμως δεν μπορεί να δεσμευτεί για τη χρηματοδότηση ορισμένων δράσεων προτού δει τις προτάσεις των συμβούλων. Τέλος, διευκρίνισε ότι η KfW δεν δημοσιοποίησε ποσά στην ανακοίνωση της προκήρυξης για να αφήσει τους χρηματοδότες τους ίδιους να προετοιμάσουν καλή πρόταση. Ο κ. Παπαγιάννης συνόψισε την προηγούμενη συζήτηση στο συμπέρασμα ότι τα ποσά του προϋπολογισμού δεν είναι δεσμευτικά, αλλά οι Κανόνες Αναφοράς είναι δεσμευτικοί για τους συμβούλους. Στη συνέχεια η κα Μαλακού εξέφρασε την ανησυχία της ότι υπάρχει μετατόπιση ενδιαφέροντος από την κύρια περιοχή του προγράμματος που είναι η Μικρή και η Μεγάλη Πρέσπα - προς τη Μεγάλη Πρέσπα και την Αχρίδα, και αναφέρθηκε στο ειδικό ενδιαφέρον της KfW για τη λίμνη της Αχρίδας. Ανέφερε ακόμα ότι το Έγγραφο Προγράμματος που παρουσιάστηκε δεν είναι σε πλήρη συμφωνία με τα συμφωνηθέντα στο παρελθόν. Συγκεκριμένα, σημείωσε ότι η παράγραφος που αναφέρονταν στον ποταμό Δέβολη (Devolli) είχε αφαιρεθεί, και ζήτησε διαβεβαίωση ότι το πρόβλημα του Δέβολη θα τεθεί από τους συμβούλους και ότι τόσο η KfW όσο και το UNDP θα δώσουν έμφαση και στις δύο λίμνες των Πρεσπών, τη Μικρή και τη Μεγάλη, και στις θετικές επιδράσεις των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στην περιοχή. Η κα Kodzoman απαντώντας είπε ότι η εταιρία συμβούλων θα διαβουλεύεται διαρκώς με τη ΣΕΠΠ, η οποία ως επιτροπή καθοδήγησης θα είναι σε θέση να εξασφαλίσει τα καλύτερα αποτελέσματα. Ο κ. Dedej σχολίασε ότι στο Έγγραφο Προγράμματος περιλαμβάνεται στο Παράρτημα IV η Περιγραφή Ιδέας (Concept Paper), η οποία θέτει τα συγκεκριμένα αποτελέσματα του προγράμματος GEF, μεταξύ αυτών «αποκατάσταση παλαιότερων παρεμβάσεων σχετικά με τον ποταμό Devolli». Για την υπέρβαση του προβλήματος που έθεσε η κα Μαλακού, πρότεινε και οι Κυβερνήσεις και οι χρηματοδότες να προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν ότι οι σύμβουλοι θα λάβουν υπόψη τα 9

12 αποτελέσματα που προτείνονται στην Περιγραφή Ιδέας και να οργανώσουν τη δουλειά τους προς αυτή την κατεύθυνση. Ο Προεδρεύων συνόψισε τη συζήτηση και ζήτησε από τη Γραμματεία να προετοιμάσει τα σχετικά σημεία που θα περιληφθούν στα συμπεράσματα της συνάντησης, ένα εκ των οποίων θα είναι οπωσδήποτε ότι οι Κανόνες Αναφοράς θα είναι το υπερισχύον έγγραφο για την υλοποίηση του προγράμματος. Πρότεινε ακόμη να ετοιμαστεί ένα δισέλιδο επεξηγηματικό κείμενο που θα συνοδεύει το ήδη υπογραφέν Έγγραφο Προγράμματος PDF B, όπου θα περιλαμβάνονται οι ερμηνείες και τα συμπεράσματα που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της συνάντησης. Η κα Kodzoman απάντησε ότι τα πρακτικά κατά τη γνώμη της περιέχουν όλη την απαραίτητη πληροφορία και προθυμοποιήθηκε να βοηθήσει τη Γραμματεία με την προετοιμασία τους. Ο Προεδρεύων κατέληξε ότι η Γραμματεία, με τη βοήθεια της κας Kodzoman, θα προετοιμάσει τις συστάσεις ή τα σημεία που θα περιληφθούν στα συμπεράσματα. Ως προς το θέμα της λίμνης της Αχρίδας, που τέθηκε από την κα Μαλακού, ο κ. Gjiorgiev διευκρίνισε ότι η KfW δραστηριοποιείται στην πόλη της Αχρίδας και στην Στρούγα (Struga) από το 1998 και επομένως έχει υποχρεώσεις εκεί. Ωστόσο, έχει δείξει το μακροπρόθεσμο ενδιαφέρον της για το διασυνοριακό Πάρκο Πρεσπών και έχει δεσμευτεί σε αυτό μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος GEF. Ο κ. Κουβέλης το αναγνώρισε και πρόσθεσε ότι κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Συνεδρίου για τη Λίμνη της Αχρίδας (International Lake Ohrid Conference) που έλαβε χώρα την προηγούμενη εβδομάδα, έγινε σχετική συζήτηση για τη σύνδεση μεταξύ Πρέσπας και Αχρίδας και τη συνέργεια ανάμεσα στη δουλειά που γίνεται στις δύο περιοχές. Και όμως, σημείωσε, η συνέργεια δεν σημαίνει απαραίτητα ότι τα δύο συστήματα πρέπει να αντιμετωπιστούν ως μία περιοχή. Ο κ. Dedej αντέτεινε ότι κατά τη διάρκεια του συνεδρίου προέκυψε το θέμα ότι η Πρέσπα είναι ο μεγαλύτερος ρυπαντής της Αχρίδας. Πρόσθεσε ότι, αν και ο ίδιος αμφιβάλλει, πιστεύει ότι τα δύο οικοσυστήματα θα έπρεπε να αντιμετωπιστούν μαζί. Υποστήριξε επίσης ότι πειράματα στην Αλβανία με ραδιενεργά ισότοπα έχουν δείξει ότι η ταχύτητα ροής του νερού από την Πρέσπα στην Αχρίδα είναι υψηλή. Ωστόσο ακόμα αυτό είναι αβέβαιο, και το επίπεδο γνώσης μέχρι τώρα δεν είναι επαρκές για να προκύψουν συστάσεις. Ο κ. Κουβέλης συμφώνησε και πρόσθεσε ότι μιλώντας για συνέργειες, εννοούσε ότι η αλληλεπίδραση θα πρέπει να εξεταστεί πολύ προσεχτικά και ότι η υδρογεωλογική μελέτη θα πρέπει να ξεκαθαρίσει τη σύνδεση. Τη δεύτερη μέρα ο Προεδρεύων καλωσόρισε τους νεοαφιχθέντες και συνεχάρη το μέλος της ΣΕΠΠ, κ. Pandi Andoni, Προέδρου της Κοινότητας του Liqenas, για την επανεκλογή του κατά τις πρόσφατες δημοτικές εκλογές στην Αλβανία. Στο 2 ο θέμα της ημερησίας διάταξης, ο Προεδρεύων ζήτησε την έγκριση των αναφορών των δύο τελευταίων συναντήσεων της ΣΕΠΠ (τέταρτη τακτική και δεύτερη έκτακτη συνάντηση). Η Επιτροπή ενέκρινε τις αναφορές. Εν συνεχεία, ο Προεδρεύων έθεσε το ζήτημα της ανανέωσης της εντολής της ΣΕΠΠ (κείμενο εργασίας 2), προτείνοντας η ΣΕΠΠ να επεκτείνει την προσωρινή της λειτουργία για αόριστο χρονικό διάστημα, μέχρις ότου οι τρεις κυβερνήσεις από κοινού αποφασίσουν να προχωρήσουν σε μία μονιμότερη και ωριμότερη ρύθμιση. Πρόσθεσε ότι οι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων στη ΣΕΠΠ θα έπρεπε να ζητήσουν εγγράφως από τις τρεις κυβερνήσεις την διαβεβαίωση ότι θα γίνει περαιτέρω νομιμοποίηση. Επιπλέον, σε σχέση με το πρόγραμμα PDF B, ο Προεδρεύων πρότεινε η ΣΕΠΠ να εξετάσει την ιδέα που τέθηκε στην τέταρτη τακτική συνάντηση για τη δημιουργία μίας τριμελούς ομάδας εργασίας, με την υποστήριξη εκπροσώπου του MedWet, η οποία θα βοηθούσε την επιτροπή στην υλοποίηση του PDF B. Ο κ. Κουβέλης συμφώνησε με την ανανέωση της εντολής και τόνισε ότι η απόφαση αυτή θα πρέπει πρώτα να απευθυνθεί στις αρχές της κάθε χώρας, ώστε οι αντίστοιχοι Υπουργοί να ανανεώσουν επίσημα τη ΣΕΠΠ, και στη συνέχεια, να επιδιωχθεί η επίσημη καθιέρωση της 10

13 ΣΕΠΠ ως κοινής επιτροπής των τριών χωρών, δια μέσου της διαδικασίας του PDF B. Ως προς τη δημιουργία μικρής ομάδας εργασίας για να βοηθήσει την υλοποίηση του προγράμματος PDF B, ο κ. Κουβέλης ζήτησε τη γνώμη των υπόλοιπών μελών της Επιτροπής. Ο κ. Dedej υποστήριξε ότι με την υπογραφή του Εγγράφου Προγράμματος του PDF B οι Υπουργοί εγκρίνουν τη ΣΕΠΠ ως επιτροπή καθοδήγησης του προγράμματος. Από την άλλη, παραδέχτηκε ότι με αυτό τον τρόπο δεν δίνεται απάντηση στα νομικά ζητήματα, αφού η ΣΕΠΠ επίσης χειρίζεται και άλλα, γενικότερα θέματα της περιοχής του Πάρκου Πρεσπών. Σχετικά με την ομάδα εργασίας, σημείωσε ότι η επιτροπή επιλογής των προγραμμάτων της GTZ (ένας εκπρόσωπος από κάθε χώρα, και από κάθε τομέα) αποτέλεσε καλό παράδειγμα, αλλά πρότεινε το αντικείμενο της εργασίας και οι Κανόνες Αναφοράς της νέας ομάδας να είναι ξεκάθαρα από την αρχή, και προς τούτο ζήτησε την άποψη των άλλων μελών για το πώς θα λειτουργήσει αυτή η ομάδα. Ο κ. Branko Micevski (Γραμματεία της ΣΕΠΠ - MAP) παρενέβη και εξέφρασε την αντίθεσή του στη διαμόρφωση μίας τέτοιας ομάδας, ειδικά δε εάν θα αποτελείται και από εκπροσώπους του MedWet. Η κα Μαλακού είπε πως η λειτουργία της ομάδας εργασίας για τη GTZ ήταν αρκετά αποτελεσματική και συμφώνησε ότι η ΣΕΠΠ θα πρέπει να καθορίσει σαφείς Κανόνες Αναφοράς για την ομάδα από την αρχή. Υπογράμμισε ακόμα τη σημασία της στήριξης που παρέχουν οι εκπρόσωποι του Ramsar/Medwet στη ΣΕΠΠ. Όσον αφορά την επίσημη θεσμική καθιέρωση της ΣΕΠΠ, ο κ. Κουβέλης είπε ότι μέσω του προγράμματος PDF B, θα μελετηθούν νομικά και διοικητικά θέματα για την καθιέρωση μίας μόνιμης ρύθμισης. Επιπλέον προσφέρθηκε να συνεργαστεί στενά με τους συμβούλους του προγράμματος προς αυτή τη κατεύθυνση και, σε περίπτωση επίτευξης συμφωνίας για το Πάρκο Πρεσπών, προσφέρθηκε να προβάλει την επίσημη υπογραφή της υπό την αιγίδα της Πρωτοβουλίας MedWet. Σχετικά με την ομάδα εργασίας, διευκρίνισε στον κ. Micevski ότι η πρόταση περιλάμβανε τρία άτομα από κάθε χώρα, με τη στήριξη μόνο ενός εκπροσώπου του MedWet. Ο κ. Micevski σχολίασε επί τούτου ότι δεν μπορεί να διακρίνει τη συνεισφορά του MedWet στο θέμα αυτό. Η κα Μαλακού για μία ακόμα φορά τόνισε πόσο σημαντικοί είναι ξεκάθαροι Κανόνες Αναφοράς για την τριμερή ομάδα εργασίας και εξέφρασε την άποψη ότι η ομάδα θα πρέπει να αναφέρεται συχνότερα στη ΣΕΠΠ και να υποστηρίζει το έργο της, αλλά να μην έχει αποφασιστικό ρόλο όπως έχει η ομάδα εργασίας για τη GTZ. Ο κ. Micevski πρότεινε να προετοιμαστούν οι Κανόνες Αναφοράς για την ομάδα εργασίας προτού ληφθεί σχετική απόφαση από τη ΣΕΠΠ. Ο κ. Dedej σχολίασε ότι ο κ. Micevski θα έπρεπε να είναι πιο συνεργάσιμος και ευγενικός απέναντι στους υπόλοιπους συμμετέχοντες, και ειδικότερα στην πρωτοβουλία MedWet, η οποία παρέχει ευγενικά τη βοήθειά της στη διαδικασία του Πάρκου Πρεσπών. Ζήτησε τότε την άποψη της εκπροσώπου της κυβέρνησης της ΠΓΔ της Μακεδονίας. Η κα Margarita Matlievska (Υπουργείο Περιβάλλοντος - ΠΓΔ της Μακεδονίας, αναπληρωματικό μέλος) ζήτησε περισσότερες εξηγήσεις για την αιτιολόγηση της δημιουργίας μίας τέτοιας ομάδας εργασίας, καθώς και τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις της. Ο κ. Micevski σχολίασε ότι δεν είναι ενάντιος στη βοήθεια του MedWet, αλλά κατά της δημιουργίας μίας ομάδας εργασίας χωρίς Κανόνες Αναφοράς. Στο σημείο αυτό, ο Προεδρεύων παρενέβη υπενθυμίζοντας ότι η ιδέα για το σχηματισμό ομάδας εργασίας που θα βοηθά τη ΣΕΠΠ στην υλοποίηση του προγράμματος PDF B είχε συζητηθεί εκτενώς κατά τη διάρκεια της τέταρτης τακτικής συνάντησης στο Οτέσεβο, καθώς και στη δεύτερη έκτακτη συνάντηση στον Αγ. Γερμανό, και ρώτησε τους εκπροσώπους του MedWet, κκ. Παπαγιάννη και Κουβέλη, ποιος είχε τότε κάνει αυτήν την πρόταση, ώστε να εξηγήσει την αναγκαιότητα αυτής της ομάδας εργασίας. Απαντώντας ο κ. Κουβέλης, υπογράμμισε την αποτελεσματικότητα μίας ομάδας εργασίας, και υποστήριξε ότι είναι ευκολότερο και λιγότερο δαπανηρό να οργανωθεί μία συνάντηση μίας μικρής ομάδας ανθρώπων, απ ό,τι μία συνάντηση της ΣΕΠΠ. Τόνισε ακόμα τη σημασία μίας γρήγορης 11

14 απόκρισης στο UNDP και πρότεινε εναλλακτικά, η ΣΕΠΠ π.χ. να εκπροσωπείται από τον Προεδρεύοντά της για τους σκοπούς του προγράμματος PDF B. Η κα Kodzoman είπε ότι ο τρόπος οργάνωσης της ΣΕΠΠ είναι εσωτερικό της θέμα, αλλά σύμφωνα με τη γνώμη της, ο σχηματισμός μίας μικρής ομάδας, η οποία να εκπροσωπεί ισότιμα και τις τρεις χώρες αλλά και τα τρία επίπεδα, θα ήταν δύσκολο να επιτευχθεί. Από την άλλη, τόνισε ότι οι χρηματοδότες θα ήθελαν μία κοινή απάντηση στα διάφορα ζητήματα που θα προκύπτουν κατά την υλοποίηση του προγράμματος, και όχι μεμονωμένα σχόλια από το κάθε μέλος της ΣΕΠΠ και κάλεσε τη ΣΕΠΠ να αποφασίσει με ποιο τρόπο θα βελτιωθεί η συνεργασία. Ο κ. Gjorgjiev συμπλήρωσε ότι η ΣΕΠΠ θα μπορούσε να προχωρήσει στην εκλογή των κατάλληλων ατόμων που θα εκπροσωπούν κάθε χώρα και κάθε επίπεδο μόνο μετά τον καθορισμό των Κανόνων Αναφοράς της ομάδας εργασίας. Ο κ. Micevski διατύπωσε την ανησυχία του επειδή, καθώς οι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων θα αποφασίσουν τα μέλη της ομάδας εργασίας, ο τομέας των ΜΚΟ θα υποεκπροσωπηθεί, και ανέφερε ότι επίσης η ομάδα εργασίας προγραμμάτων GTZ δεν είχε ποτέ συμβουλευτεί τον τομέα των ΜΚΟ στην επιλογή προγραμμάτων. Ο κ. Dedej πρότεινε να ετοιμαστούν οι Κανόνες Αναφοράς και η Επιτροπή να αποφασίσει στην επόμενή της συνάντηση για την ίδρυση ή όχι της ομάδας αυτής. Όσον αφορά το θέμα του τομέα των ΜΚΟ, σχολίασε ότι οι Κυβερνήσεις έχουν προσπαθήσει να αποφύγουν συγκρούσεις και σημείωσε ότι τα Υπουργεία έχουν υψηλό βαθμό ευθύνης, αφού κάνουν εξεύρεση πόρων και είναι υπόλογα για τα χρηματικά ποσά που δίνονται στις ΜΚΟ ή στις χώρες, ενώ από την άλλη η ευθύνη των ΜΚΟ περιορίζεται στη σωστή εκτέλεση των προγραμμάτων. Η κα Pandorka Nikusheva (MAP) τόνισε τη σημασία της συμμετοχής των ΜΚΟ στη ΣΕΠΠ και συμφώνησε ότι οι Κανόνες Αναφοράς θα έπρεπε να ετοιμαστούν προτού αποφασίσει η ΣΕΠΠ πώς θα συνεχίσει. Ο κ. Aleko Miho (PPNEA) ζήτησε οι εκπρόσωποι κάθε χώρας να επιλύσουν τα όποια εσωτερικά τους προβλήματα πριν και έξω από τις συναντήσεις της ΣΕΠΠ, οι οποίες θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο για τη συζήτηση διεθνών ζητημάτων κοινού ενδιαφέροντος. Σχετικά με τη δημιουργία ομάδων εργασίας, είπε ότι εν γένει δεν είναι υπέρ, εκτός εάν δημιουργηθεί μία αποτελεσματική και καλά στελεχωμένη ομάδα. Ο κ. Πλέσσας συνόψισε τη συζήτηση που προηγήθηκε και πρότεινε η Γραμματεία, το MedWet και ο Προεδρεύων να συντάξουν προτεινόμενους Κανόνες Αναφοράς για την ομάδα εργασίας και κατέληξε επίσης ότι η ανανέωση της εντολής της ΣΕΠΠ έχει εγκριθεί. Ο κ. Κουβέλης πρόσθεσε ότι πέρα από τους Κανόνες Αναφοράς, θα μπορούσαν επίσης να προετοιμαστούν εναλλακτικές δυνατότητες για την αποτελεσματικότερη λειτουργία της ΣΕΠΠ κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του PDF B. Ο Προεδρεύων συμφώνησε και έκλεισε το θέμα. Η κα Ρουμελιώτου, εκ μέρους της Γραμματείας, παρουσίασε στη συνέχεια το θέμα 4.1 της ημερησίας διάταξης, την Αναφορά Δραστηριοτήτων από την τέταρτη τακτική συνάντηση στο Οτέσεβο (κείμενο εργασίας 3). Σημαντικές εξελίξεις ήταν μεταξύ άλλων η ίδρυση του Φορέα Διαχείρισης της ελληνικής προστατευόμενης περιοχής, καθώς και η πρώτη συνάντηση εργασίας των Δημάρχων της περιοχής Πρεσπών στο Liqenas της Αλβανίας, και η πρώτη συνάντηση εργασίας των πυροσβεστικών αρχών της περιοχής στο Λαιμό Πρέσπας. Οι δύο τελευταίες δράσεις υποστηρίχτηκαν από την ΥΔΑΣ (Υπηρεσία Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας) του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών. Μετά την παρουσίαση, ο Δήμαρχος του Ρέσεν, κ. Dimko Toskovski, έκανε μερικά σχόλια για τη συνάντηση των Δημάρχων. Σημείωσε ότι οι Δήμαρχοι είναι το λειτουργικό κομμάτι του Πάρκου Πρεσπών, αφού είναι πιο κοντά στον τοπικό πληθυσμό και προσπαθούν να επιτύχουν χειροπιαστά αποτελέσματα για την περιοχή και τους κατοίκους. Πρόσθεσε ακόμα ότι στη συνάντηση του Liqenas οι Δήμαρχοι είχαν την ευκαιρία να θέσουν τις 12

15 προτεραιότητές τους σχετικά με την ανάπτυξη της περιοχής και να συμφωνήσουν ότι τα νερά είναι ο πολυτιμότερος πόρος της περιοχής και ότι προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην υδρογεωλογική μελέτη στο πλαίσιο του PDF B με στόχο την προστασία των υδατικών πόρων. Συμπέραναν επίσης ότι στην Αλβανία θα πρέπει να δοθεί προσοχή στις υποδομές (πόσιμο νερό, οδοποιία, αποχετευτικό σύστημα) ενώ την Ελλάδα και την ΠΓΔ της Μακεδονίας θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο οδικό δίκτυο και κυρίως στον περιφερειακό δρόμο γύρω από τις λίμνες. Επί τούτου, ο κ. Toskovski υπογράμμισε τη σημασία που θα έχουν οι νέες συνοριακές διαβάσεις για την καλύτερη επικοινωνία των ανθρώπων και μεταφορά αγαθών, και τόνισε την ανάγκη για σταθμό στην τοποθεσία Markova Noga. Για το σκοπό αυτό πρότεινε να απευθυνθεί διακήρυξη προς τις αρχές των τριών χωρών. Επιπλέον, τόνισε τη σημασία των αγρο- και οικο-τουριστικών δραστηριοτήτων, αναφερόμενος στο πολύ καλό πρόγραμμα για την ίδρυση γυναικείων αγροτουριστικών συνεταιρισμών, το οποίο υλοποιήθηκε από το Γυναικείο Συνεταιρισμό Αγίου Γερμανού, και στο πλαίσιο του οποίου το προηγούμενο καλοκαίρι ο Δήμος του Ρέσεν διοργάνωσε σχετικά σεμινάρια. Ακόμα ο κ. Toskovski αναφέρθηκε στη διοργάνωση διάφορων πολιτιστικών εκδηλώσεων, όπως τα «Πρέσπεια» στον Άγιο Αχίλλειο και το Φεστιβάλ του Οτέσεβο το οποίο προσελκύει ξένους επισκέπτες. Σημείωσε επίσης ότι τα θέματα που συζητήθηκαν στη συνάντηση των πυροσβεστικών αρχών έχουν ήδη αρχίσει να εξελίσσονται. Καταλήγοντας στην παρέμβασή του, είπε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση υποστηρίζει την ιδέα ίδρυσης Ευρωπεριοχής και ο Δήμος του Ρέσεν ήδη έχει εξασφαλίσει για το σκοπό αυτό τρία γραφεία, τα οποία σύντομα θα εξοπλιστούν πλήρως. Η κα Nikusheva συμφώνησε ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη για οδικές συνδέσεις και πρότεινε η Επιτροπή να κάνει μία διακήρυξη για τη διάνοιξη δύο συνοριακών διαβάσεων (Ελλάδα - ΠΓΔ της Μακεδονίας και Αλβανία - Ελλάδα) ζητώντας από τις Κυβερνήσεις να λάβουν μία γρήγορη απόφαση. Πρότεινε ακόμη οι Υπουργοί, ή υψηλόβαθμα στελέχη των Υπουργείων, να προσκληθούν στην επόμενη συνάντηση της ΣΕΠΠ ώστε η Επιτροπή να τους επιδώσει προτάσεις για οδικές συνδέσεις και υποδομές. Η κα Darinka Jantinska (Υπουργείο Περιβάλλοντος - ΠΓΔ της Μακεδονίας) συμφώνησε με την προηγούμενη ομιλήτρια και πρότεινε οι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων στη ΣΕΠΠ να θέσουν το ζήτημα στις αναφορές για τη συνάντηση που θα υποβάλουν στις Κυβερνήσεις τους. Ωστόσο, σημείωσε ότι το θέμα του ανοίγματος των συνόρων εμπίπτει στην αρμοδιότητα πολλών Υπουργείων και ως εκ τούτου δεν μπορεί να επιλυθεί άμεσα. Ο κ. Dedej συμφώνησε με την άποψη ότι οι εκπρόσωποι των Κυβερνήσεων θα μπορούσαν να προωθήσουν το ζήτημα μέσω των αναφορών που θα κάνουν, αλλά εξέφρασε και αυτός τις αμφιβολίες του για την αποτελεσματικότητά τους λόγω του πολύπλοκου του ζητήματος. Σχετικά με την αναφορά δραστηριοτήτων, ο κ. Dedej πρότεινε να ενημερωθεί το REC- Macedonia για το συνεχιζόμενο πρόγραμμα της GTZ για τον οικοτουρισμό. Τέλος, αναφερόμενος στο πρόγραμμα LIFE της ΕΠΠ, ρώτησε εάν και σε ποιο βαθμό έχει γίνει διαβούλευση με την Αλβανική πλευρά γύρω από την ανακατασκευή του θυροφράγματος. Απαντώντας η κα Μαλακού διευκρίνισε ότι το πρόγραμμα αφορά μόνο στην ανακατασκευή του παλιού, υπάρχοντος θυροφράγματος στη θέση Κούλα και όχι σε νέες κατασκευές. Αν και το έργο, συμπλήρωσε, έχει σαν στόχο την προστασία των αναπαραγωγικών αποικιών πελεκάνων, δεν θα αλλάξει κάτι στην υπάρχουσα διαχείριση των νερών στη Μικρή Πρέσπα, αφού η ελληνική πλευρά γνωρίζει πολύ καλά τις ανάγκες των διαφορετικών φορέων της περιοχής. Ως προς τη συνεργασία με την Αλβανία, η Διευθύντρια της ΕΠΠ είπε πως ο Καθηγητής κ. Eftimi παρείχε δεδομένα για την υδρογεωλογική μελέτη που γίνεται στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE, η οποία αν και είναι προκαταρκτική μελέτη, εντούτοις προσδιορίζει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Αλβανία για μελλοντική αντιμετώπισή τους στο πρόγραμμα PDF B. 13

16 Για την αβεβαιότητα του κ. Dedej για το αν η ανακατασκευή του θυροφράγματος λάβει υπόψη το σοβαρό πρόβλημα των αρδεύσεων στην Αλβανία, η κα Μαλακού εξήγησε ότι η ελληνική πλευρά δεν θα ελέγξει ή διαχειριστεί τα νερά της λίμνης χωρίς πρότερη συζήτηση τόσο με την Αλβανία, όσο και με την ΠΓΔ της Μακεδονίας. Πρόσθεσε ότι η ΕΠΠ θα επιδιορθώσει την υπάρχουσα θύρα και θα κάνει συστάσεις για τη βέλτιστη διακύμανση της στάθμης με στόχο τη διατήρηση των αποικιών πελεκάνων, και επανέλαβε ότι εκτός από την επιστημονική προσέγγιση του ζητήματος θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι ανθρώπινες ανάγκες. Για να διευκρινιστεί το θέμα, η κα Ρουμελιώτου είπε ότι ήδη υπάρχουν παρεμβάσεις στα νερά, όπως η εκτροπή μέσω καναλιών του ποταμού Δέβολη στην Αλβανία, και η ύπαρξη θυροφράγματος που ανοίγει και κλείνει στην Ελλάδα. Είπε ότι η ανακατασκευή του θυροφράγματος δεν αποτελεί νέα παρέμβαση, γιατί σε τέτοια περίπτωση θα έπρεπε όντως να είχε παρουσιαστεί και να συζητηθεί στην Επιτροπή και στα αντίστοιχα Υπουργεία. Αντίθετα, διαφυλάσσει το status quo, αφού η παλαιά κατασκευή κινδυνεύει να καταρρεύσει και να χαθούν τα νερά της Μικρής Πρέσπας. Πρόσθεσε ότι αυτή η δραστηριότητα δεν φέρεται ως λύση των υδατικών ζητημάτων της λεκάνης, ούτε και παρουσιάζεται ως τέτοια, αλλά μόνο ως λύση ανάγκης. Στη συνέχεια η κα Anica Palazzo (GTZ Ohrid) πήρε το λόγο και μίλησε για τη δημιουργία σχεδίου δράσης για το βιώσιμο τουρισμό στην περιοχή, για το οποίο πραγματοποίησε συναντήσεις με εμπλεκόμενους φορείς από την περιοχή και από τα Σκόπια. Σε σχέση με το παραπάνω, τόνισε ότι οι τοπικοί φορείς ιδιαίτερα θα έπρεπε να ενημερώνονται και να εμπλέκονται περισσότερο. Ο κ. Micevski παρενέβη στο σημείο αυτό και σχολίασε ότι θα έπρεπε να δοθεί περισσότερη προσοχή στην προστασία της φύσης, και ότι θα εκτιμούσε αφάνταστα αν οι Δήμαρχοι κατά τις συναντήσεις τους είχαν ασχοληθεί και με τα άμεσα προβλήματα των στερεών απορριμμάτων και των υγρών λυμάτων. Τα προβλήματα αυτά, τα οποία είναι ιδιαίτερα έντονα στην ΠΓΔ της Μακεδονίας, θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν την κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη της περιοχής, περιλαμβανόμενου και του βιώσιμου τουρισμού. Ο κ. Παπαγιάννης σημείωσε ότι έχουν πραγματοποιηθεί πολλές σημαντικές δραστηριότητες σε σχέση με τον οικοτουρισμό, όπως μία ελληνική μελέτη για τον οικοτουρισμό, το πρόγραμμα της GTZ κ.ά, και υπάρχει ανάγκη συντονισμού όλων αυτών των δραστηριοτήτων προκειμένου να υπάρχουν θετικά αποτελέσματα, όπως προβλέπεται από την εντολή της Επιτροπής και της Γραμματείας της. Ο Δήμαρχος Πρεσπών, κ. Λάζαρος Ναλπαντίδης, πήρε το λόγο και συνέχισε στην ίδια γραμμή με τον κ. Toskovski. Παρουσίασε τις δραστηριότητες που έλαβαν χώρα στη ελληνική Πρέσπα, και τόνισε τη σημασία του Πάρκου Πρεσπών. Για τον περιφερειακό δρόμο είπε ότι η ελληνική πλευρά σκοπεύει να υποβάλει στο πρόγραμμα Interreg προτάσεις για την κατασκευή δρόμων από τα χωριά Λαιμός και Βροντερό προς τα σύνορα με ΠΓΔ της Μακεδονίας και Αλβανία αντίστοιχα. Επί τούτου, υπενθύμισε ότι οι τρεις Δήμαρχοι είχαν κοινή θέση για τη βελτίωση της επικοινωνίας εντός της λεκάνης των Πρεσπών, και είπε ότι πιστεύει πως υπάρχει και στην Αθήνα η πολιτική βούληση προς αυτήν την κατεύθυνση. Σχετικά με τα σχόλια του κ. Micevski, υποστήριξε ότι η ελληνική πλευρά έχει εργαστεί για την προστασία του περιβάλλοντος, και ανέφερε σχετικά την ανακατασκευή του θυροφράγματος, το πρόγραμμα LIFE για τη Μικρή Πρέσπα, τα σχέδια για βιολογικό καθαρισμό λυμάτων, και τα σχέδια για στάγδην άρδευση. Πιστεύει, όμως, ότι πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερα πράγματα, και μετά από τρία χρόνια λειτουργίας του Πάρκου Πρεσπών και με σημαντικό χρόνο να έχει ξοδευτεί σε διαδικαστικά ζητήματα, οι Δήμαρχοι θα ήθελαν να δουν ουσιαστικά αποτελέσματα που θα βελτιώσουν το βιοτικό επίπεδο των δημοτών. Ο κ. Γιώργος Στάμου (Πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Πρεσπών) καλωσόρισε τους συμμετέχοντες εκ μέρος του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Πρεσπών, ενός από 14

17 τους 25 πρόσφατα ιδρυθέντες Φορείς Διαχείρισης στην Ελλάδα. Ο Φορέας ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Ιούλιο του 2003 και οι τρεις κύριοι αντικειμενικοί του στόχοι είναι η επιστημονική έρευνα - όπου περιλαμβάνεται και η πιθανή ίδρυση επιστημονικού κέντρου για επιστήμονες και φοιτητές -, ο οικοτουρισμός, και η παρακολούθηση των βιολογικών και φυσικών παραμέτρων. Στο επόμενο, 5 ο θέμα της ημερησίας διάταξης, σχετικά με την υιοθέτηση του Στρατηγικού Σχεδίου Δράσης (ΣΣΔ) από τις τρεις Κυβερνήσεις, ο Προεδρεύων εισηγήθηκε η παρούσα έκδοσή του, η οποία ενσωματώνει τα σχόλια που υποβλήθηκαν στη διάρκεια των διαβουλεύσεων, να επαναβεβαιωθεί ως το κυρίαρχο/ υπερισχύον έγγραφο που θα καθοδηγεί τις δράσεις του προγράμματος PDF B. Πρότεινε η τελική έγκριση από την κυβέρνηση της ΠΓΔ της Μακεδονίας να γίνει μέσα στους επόμενους δύο μήνες. Η κα Ρουμελιώτου, από πλευράς Γραμματείας, διευκρίνισε ότι τα σχόλια που υποβλήθηκαν από Αλβανία και Ελλάδα έχουν ήδη ενσωματωθεί στην έκδοση η οποία κοινοποιήθηκε στα μέλη της ΣΕΠΠ. Ο Προεδρεύων κατέληξε ότι η παρούσα έκδοση θα πρέπει να θεωρείται το κυρίαρχο/ υπερισχύον έγγραφο, και ότι τα σχόλια από την ΠΓΔ της Μακεδονίας θα πρέπει να ενσωματωθούν αργότερα. Η κα Jantinska συμφώνησε με τις δηλώσεις και προτάσεις του Προεδρεύοντα, αλλά είπε ότι η επεξεργασία και ολοκλήρωση του υλικού στην πλευρά τους θα μπορούσε να πάρει περισσότερο από δύο μήνες. Ο κ. Miho είπε ότι πιστεύει ότι το θέμα δε θα έπρεπε να θεωρηθεί λήξαν, και ότι οι Κυβερνήσεις δε θα πρέπει μόνο να εγκρίνουν το ΣΣΔ, αλλά και να το ενσωματώσουν στα αναπτυξιακά τους σχέδια για την περιοχή. Ο Προεδρεύων κατέληξε ότι η ολοκλήρωση του ΣΣΔ από πλευράς ΠΓΔ της Μακεδονίας θα πρέπει να γίνει σε τρεις μήνες, και συμφώνησε με τη θέση του κ. Miho. Ο κ. Spase Shumka (Γραμματεία ΣΕΠΠ - PPNEA), εκ μέρους της Γραμματείας, παρουσίασε το 6 ο θέμα της ημερησίας διάταξης, περί της ανανέωσης για 12 επιπλέον μήνες του παρόντος χρονοδιαγράμματος εργασίας και της θητείας της Υπεύθυνης Επικοινωνίας. Είπε ότι η ΣΕΠΠ πρέπει να ζητήσει ευγενικά την οικονομική στήριξη της GTZ για την ερχόμενη περίοδο, και μετά έδωσε το λόγο στην Υπεύθυνη Επικοινωνίας του Πάρκου Πρεσπών, κα Aferdita Ponari, για να παρουσιάσει τους Κανόνες Αναφοράς και τις εργασίες της για το Η κα Ponari παρουσίασε μία αναφορά προόδου, περιγράφοντας σύντομα το διεθνή διαγωνισμό για την επιλογή του λογοτύπου που αποτελεί πλέον την ταυτότητα του Πάρκου Πρεσπών, και την έκδοση του ενημερωτικού δελτίου (newsletter), παρ όλες τις μικρές καθυστερήσεις. Ζήτησε ευγενικά από την Επιτροπή αυξημένη συμμετοχή και είπε ότι θα κυκλοφορήσει όλο το σχετικό υλικό μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ( ) για έγκριση. Παρουσίασε μετά λεπτομερώς το δικτυακό τόπο του Πάρκου Πρεσπών και ζήτησε από τα μέλη της ΣΕΠΠ να συνεισφέρουν με τα σχόλιά τους και με φωτογραφικό υλικό. Ο Προεδρεύων τότε έδωσε το λόγο στον κ. Κουβέλη, ο οποίος ευχαρίστησε την GTZ για την υποστήριξη, υπενθύμισε ότι αμοιβή δόθηκε μόνο στον υπεύθυνο του δικτυακού τόπου (webmaster) και ότι το MedWet προσέφερε δωρεάν τον απαιτούμενο χώρο, και στη συνέχεια ζήτησε την έγκριση της Επιτροπής για την έναρξη λειτουργίας του δικτυακού τόπου του Πάρκου. Ο κ. Dieter Biallas (GTZ) σημείωσε ότι δεν είναι ευθύνη της GTZ να αξιολογεί τη δουλειά επικοινωνίας που έγινε, αλλά της Επιτροπής. Πάντως, επειδή στόχος των σχετικών δραστηριοτήτων δεν ήταν μόνο η διεθνής κοινότητα αλλά και ο τοπικός πληθυσμός, ρώτησε σε τι βαθμό αυτό καλύφθηκε από τις δραστηριότητες που αναληφθήκαν. Αναρωτήθηκε επίσης μήπως η Υπεύθυνη Επικοινωνίας θα έπρεπε να περνάει περισσότερο χρόνο στην περιοχή. Σχετικά με την πιθανότητα η GTZ να χρηματοδοτήσει το Σχέδιο Επικοινωνίας και την Υπεύθυνη Επικοινωνίας για την ερχόμενη χρονιά, σχολίασε ότι από το αρχικό ποσό που παρασχέθηκε υπάρχει ακόμα επαρκές υπόλοιπο για να καλύψει τη δεύτερη χρονιά, και το σχετικό κονδύλι θα μπορούσε να διατεθεί για άλλες δράσεις. 15

18 Ο κ. Dedej είπε ότι καταλαβαίνει τις ανησυχίες του κ. Biallas. Πάντως, οι τρεις κύριοι στόχοι του Σχεδίου Επικοινωνίας, δηλαδή το λογότυπο, το ενημερωτικό δελτίο και ο δικτυακός τόπος, επιτευχθήκαν αν και με κάποια καθυστέρηση όσον αφορά το δικτυακό τόπο. Γι αυτό πρότεινε να γίνει έναρξη λειτουργίας του δικτυακού τόπου του Πάρκου Πρεσπών. Ως προς τα ποσά που έχουν απορροφηθεί μέχρι στιγμής, συμφώνησε με τον κ. Biallas και πρόσθεσε ότι ήδη είχε συζητήσει το θέμα με την κα Ponari, και ζήτησε από όλους να έχουν ενεργότερο ρόλο και να εστιάσουν σε χειροπιαστές δραστηριότητες που θα λαμβάνουν χώρα στην περιοχή. Συμπερασματικά, είπε ότι υποστηρίζει τη συνέχιση του έργου και εξέφρασε την ελπίδα ότι το Σχέδιο Επικοινωνίας του Πάρκου Πρεσπών θα μπορεί ακόμα να έχει τη στήριξη της GTZ, μόλις τα προσδιορισμένα κονδύλια απορροφηθούν. Τέλος, ζήτησε από την Υπεύθυνη Επικοινωνίας να ετοιμάσει λεπτομερές χρονοδιάγραμμα εργασιών. Ο κ. Κουβέλης συμπλήρωσε ότι όλες οι δράσεις και τα προγράμματα που πραγματοποιούνται στην περιοχή θα πρέπει να γνωστοποιηθούν στην τοπική κοινωνία και στα κέντρα λήψης αποφάσεων, και ότι η επικοινωνία πρέπει να μην περιορίζεται σε γενικές πληροφορίες για το Πάρκο Πρεσπών. Η κα Ρουμελιώτου υπενθύμισε ότι το Σχέδιο Επικοινωνίας υιοθετήθηκε από τη συνάντηση των Ψαράδων πριν δύο χρόνια, η Επιτροπή χρειάστηκε άλλο ένα χρόνο μέχρι να προσλάβει την Υπεύθυνη Επικοινωνίας, η οποία μάλιστα είχε να αντιμετωπίσει κάθε είδους καθημερινά προβλήματα, όπως μεταφράσεις σε τέσσερις γλώσσες, με τη βοήθεια της Γραμματείας. Το αρχικό χρονοδιάγραμμα εργασιών, συμπλήρωσε, είχε εστιάσει στην ανάπτυξη βασικών εργαλείων επικοινωνίας και όχι στον τοπικό πληθυσμό, αλλά κανένα μέλος της ΣΕΠΠ δεν αντέτεινε ότι θα έπρεπε να αλλάξει προσανατολισμό. Θα πρέπει να κοιτάξουμε τα προβλήματα οργάνωσης και αποτελεσματικότητας και της Γραμματείας και της ΣΕΠΠ συνολικά, δεδομένων των απαιτήσεων του επερχόμενου προγράμματος PDF B. Η κα Μαλακού είπε ότι η στιγμή είναι ακατάλληλη για να γίνει αυτή η αξιολόγηση, μολονότι είναι απολύτως απαραίτητη. Πρότεινε κάποια μέλη της Επιτροπής να αναλάβουν να κάνουν την αξιολόγηση, και βασιζόμενα σε αυτήν να ετοιμάσουν νέο χρονοδιάγραμμα εργασιών, πιο συγκεκριμένο όσον αφορά τους στόχους, τις δράσεις, και τον προϋπολογισμό. Ο κ. Biallas ζήτησε ξανά το λόγο και είπε ότι τα αποτελέσματα της περασμένης χρονιάς ήταν το λογότυπο και το ενημερωτικό δελτίο, καθώς και ένας δικτυακός τόπος υπό κατασκευή. Αντέτεινε ότι μιας και έχουν περισσέψει χρήματα δε θα έπρεπε να υπάρχουν προβλήματα με τις μεταφράσεις. Για τη χρήση των χρημάτων γενικά, υποστήριξε ότι η περιορισμένη απορρόφηση σημαίνει χαμηλή απόδοση όσον αφορά τη διαχείριση, και πρόσθεσε ότι αν η ΣΕΠΠ ζητάει ανανέωση, θα πρέπει να είναι πεπεισμένη ότι τα αποτελέσματα ήταν ικανοποιητικά. Ο κ. Κουβέλης παρενέβη και είπε ότι το MedWet πίστευε ότι η γνώμη της Επιτροπής θα ήταν απαραίτητη πριν την έναρξη λειτουργίας του δικτυακού τόπου, η οποία θα μπορούσε να γίνει αμέσως. Ο κ. Δημήτρης Καραβέλλας (WWF International) μίλησε για τη σημασία που δίνει το WWF International στην Πρέσπα, και στις επικοινωνιακές της πλευρές συγκεκριμένα. Μίλησε για την αναφορά του WWF με τίτλο Managing River Basins Wisely («Ορθή Διαχείριση Λεκανών Απορροής»), η οποία μεταξύ δεκατεσσάρων περιοχών του κόσμου περιλάμβανε και τη λεκάνη των Πρεσπών. Είπε ότι το WWF θεωρεί ότι τα θέματα επικοινωνίας απαιτούν μεγαλύτερη αφοσίωση, αλλά και περισσότερα απτά επιτεύγματα, και το WWF είναι πρόθυμο να βοηθήσει στην επικοινωνία μίας ιστορίας επιτυχίας αλλά πιθανότατα θα ήθελε να δει πιο χειροπιαστά αποτελέσματα και όχι απλά διαδικασίες. Η κα Kodzoman θύμισε ότι ένας από τους αντικειμενικούς στόχους του προγράμματος PDF B είναι η σύσταση μηχανισμών συμμετοχής και διαβουλεύσεων, και η ανάπτυξη προγράμματος προσέγγισης της τοπικής κοινωνίας (community outreach), συνδεδεμένων με το Σχέδιο 16

19 Επικοινωνίας του Πάρκου Πρεσπών, και για το λόγο αυτό οι Υπεύθυνοι Σύνδεσης με την Τοπική Κοινωνία στα γραφεία του προγράμματος PDF B θα είναι διασυνδεμένοι με την Υπεύθυνη Επικοινωνίας. Όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα εργασίας, πρότεινε η ΣΕΠΠ και η Υπεύθυνη Επικοινωνίας να αναμένουν μέχρι να αναλάβουν οι Υπεύθυνοι Σύνδεσης με την Τοπική Κοινωνία, προκειμένου να καθίσουν μαζί, να αναπτύξουν, και να συντονίσουν τις δράσεις τους. Η κα Nikusheva δήλωσε έκπληκτη από το γεγονός ότι δεν είχαν χρησιμοποιηθεί διαθέσιμα κονδύλια. Σημείωσε ότι στην ΠΓΔ της Μακεδονίας υπάρχει έλλειμμα πληροφόρησης σχετικά με την κατάσταση στην Πρέσπα. Για το ενημερωτικό δελτίο, είπε ότι το βρίσκει δύσκολο να υπάρξει τετράγλωσση έκδοση και ζήτησε να μάθει για τον κατάλογο αποδεκτών. Τέλος, κάλεσε τους πάντες να δώσουν ώθηση στη διαδικασία. Η κα Ponari πήρε ξανά το λόγο και επανέφερε το θέμα του ενημερωτικού δελτίου. Σχετικά με τη διανομή του, είπε ότι έγινε σε στενή συνεργασία με τα μέλη της Γραμματείας στις τρεις χώρες, με το Δήμο του Ρέσεν, το γραφείο της GTZ στην Αχρίδα, και επιπλέον κοινοποιήθηκε σε διεθνείς οργανισμούς και σε άλλους εμπλεκόμενους. Ωστόσο, ζήτησε πρόσθετη συνεισφορά για την πιθανή προσθήκη αποδεκτών στον κατάλογο. Για τα χρήματα που απορροφήθηκαν, ενημέρωσε τη ΣΕΠΠ ότι υπάρχουν και άλλες δράσεις που πρόκειται να πραγματοποιηθούν το Δεκέμβριο, μεταξύ αυτών και ένα Σεμινάριο πάνω στη Βιοποικιλότητα. Στο σημείο εκείνο, ο Προεδρεύων είπε ότι τα συμπεράσματα για το συγκεκριμένο θέμα θα ανακοινωθούν κατά την απογευματινή συνεδρίαση, μετά από συνεργασία με τη Γραμματεία, και μετά έδωσε το λόγο στον κ. Ιωάννη Στρατάκη, Νομάρχη Φλώρινας. Ο κ. Στρατάκης καλωσόρισε θερμά όλους τους συμμετέχοντες και παρουσίασε την κα Νοβατσίδου, Νομαρχιακή Σύμβουλο υπεύθυνη από πλευράς Νομαρχίας για την παρακολούθηση του προγράμματος του Πάρκου Πρεσπών. Εν συνεχεία ανακοίνωσε την προετοιμασία οδικών συνδέσεων από τα κοντινότερα ελληνικά χωριά μέχρι τα σύνορα με την ΠΓΔ της Μακεδονίας και την Αλβανία. Οι απαιτούμενες μελέτες έχουν ήδη ολοκληρωθεί και τα τμήματα των οδών αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός δύο ή τριών χρόνων. Ανακοίνωσε ακόμα την πρόθεση να κατασκευαστεί δευτερεύον οδικό δίκτυο στην ελληνική Πρέσπα για την προβολή των μνημείων και λοιπών σημείων ενδιαφέροντος στην Πρέσπα. Τα έργα αυτά αναμένεται να υλοποιηθούν με χρηματοδότηση από το Γ ΚΠΣ ή από το πρόγραμμα Interreg. Ο Νομάρχης καταλήγοντας είπε ότι για καλύτερα αποτελέσματα είναι απαραίτητη η συνεργασία και η υποστήριξη από τις τοπικές αρχές και λοιπούς φορείς των άλλων δύο χωρών. Ο Προεδρεύων ευχαρίστησε το Νομάρχη για τις σημαντικές ανακοινώσεις στις οποίες προέβηκε και πρόσθεσε ότι όλες οι δράσεις θα πρέπει να λάβουν υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά της περιοχής των Πρεσπών και του φυσικού τους περιβάλλοντος, και ότι τα έργα αυτά θα πρέπει να ιδωθούν ως συνεισφορά στην υλοποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου Δράσης. Στη συνέχεια προσκάλεσε τους παριστάμενους να συμμετάσχουν σε μία περιήγηση στην περιοχή της Πρέσπας, συμπληρώνοντας ότι οι συναντήσεις της ΣΕΠΠ δεν πρέπει να λαμβάνουν χώρα μόνο μέσα σε γραφεία. Κατά την απογευματινή συνεδρίαση, σύμφωνα με την ημερησία διάταξη, δόθηκε ο λόγος στους εκπροσώπους της GTZ (7 ο θέμα ημερησίας διάταξης). Η κα Palazzo έκανε μία παρουσίαση του προγράμματος της GTZ με τίτλο Cross Border Cooperation in the Region of the Prespa and Ohrid Lakes («Διασυνοριακή Συνεργασία στην Περιοχή των Λιμνών Πρεσπών και Αχρίδας»), η οποία αναφέρθηκε στους σκοπούς και στόχους του, και στην πρώτη του φάση η οποία τελείωσε το Σεπτέμβριο του Στις δράσεις αυτής της φάσης περιλαμβανόταν η χρηματοδότηση μικρών προγραμμάτων στην περιοχή, η ανάπτυξη και προώθηση του οικο- και αγρο-τουρισμού, και η στενή συνεργασία με τη ΣΕΠΠ. Για τις δράσεις προώθησης του εναλλακτικού τουρισμού, συγκεκριμένα, στάθηκε στο νέο δικτυακό τόπο όπου περιέχονται χρήσιμες πληροφορίες και ειδήσεις, και στην 17

20 έκδοση φυλλαδίου σε πέντε γλώσσες. Η πλήρης παρουσίαση της κας Palazzo βρίσκεται στο Παράρτημα VII. Ο κ. Shumka ενημέρωσε σύντομα τη ΣΕΠΠ γύρω από τη διαδικασία επιλογής. Υπενθύμισε ότι η συνάντηση της Κορυτσάς αποφάσισε την ίδρυση επιτροπής επιλογής, η οποία συναντήθηκε για τελευταία φορά στις 18 Ιουλίου 2003 στο Πόγραδετς. Ο κ. Shumka τόνισε ότι τα μέλη της επιτροπής - ο κ. Καραγιάννης που εκπροσωπεί το Δήμο Πρεσπών, η κα Jantinska, και ο ίδιος - συναντήθηκαν και παρουσίασαν τις απόψεις των μελών της Επιτροπής στις αντίστοιχες χώρες, και όχι τις προσωπικές τους απόψεις. Στη συγκεκριμένη περίσταση, η επιτροπή επέλεξε έντεκα προγράμματα, πέντε από την Αλβανία, ένα από την Ελλάδα, και πέντε από την ΠΓΔ της Μακεδονίας, και η απόφαση πάρθηκε ομόφωνα. Ο κ. Biallas ζήτησε το λόγο ξανά και έκανε κάποιες παρατηρήσεις για τη δεύτερη φάση του προγράμματος της GTZ, η οποία θα διαρκέσει δεκαοκτώ μήνες, ξεκινώντας την 1 η Οκτωβρίου 2003, και θα είναι βασισμένη στην εμπειρία της πρώτης φάσης και στις διαβουλεύσεις που έγιναν τον προηγούμενο Σεπτέμβριο με τα μέλη της ΣΕΠΠ. Ο κ. Biallas υπενθύμισε ότι θα γίνει αξιολόγηση της πρώτης φάσης, η οποία μάλλον θα λάβει χώρα στις αρχές του Η δεύτερη φάση θα είναι προσανατολισμένη σε πιο συντονισμένες και βιώσιμες δράσεις, με έμφαση κύρια στην υποστήριξη της συνεργασίας των Τοπικών Αρχών. Για το σκοπό αυτό, θα διατεθεί το ποσό των , ανά μήνα. Άλλες δράσεις έχουν στόχο την ενημέρωση της τοπικής αυτοδιοίκησης γύρω από το ζήτημα της Ευρωπεριοχής, στις οποίες ίσως να περιληφθεί ένα ταξίδι στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο. Θα ξαναϋπάρξει κατανομή κονδυλίων για μικρά προγράμματα, αλλά θα μειωθεί στα για 18 μήνες. Η GTZ θα συνεχίσει να στηρίζει τον οικοτουρισμό, με δράσεις προώθησης και με υποστήριξη της ίδρυσης περιφερειακού γραφείου τουρισμού. Ο κ. Biallas επαναβεβαίωσε τη δέσμευση να συνεργαστεί στενά με τη ΣΕΠΠ και να διασφαλίσει ότι οι προαναφερθείσες δράσεις εντάσσονται στο πλαίσιο του ΣΣΔ. Ο κ. Πλέσσας ρώτησε τους συμμετέχοντες αν έχουν σχόλια. Ο κ. Miho ευχαρίστησε την GTZ και ρώτησε πώς θα γίνει η αξιολόγηση. Η κα Ρουμελιώτου ρώτησε τι προβλέπεται για την Υπεύθυνη Επικοινωνίας. Ο κ. Dragan Pop-Stojanov (Πρόεδρος του Διαχειριστικού Συμβουλίου του Καταφυγίου Ezerani) ζήτησε το λόγο και είπε ότι κατά τη συνάντηση της επιτροπής επιλογής στο Πόγραδετς τον περασμένο Ιούλιο, προσπάθησε να παρακολουθήσει τη διαδικασία, εκπροσωπώντας το MAP, αλλά τούτο δεν του επετράπη. Η κα Nikusheva μίλησε για τη σημασία της διαφάνειας και των δημοκρατικών διαδικασιών, και έθεσε υπό αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα και βιωσιμότητα ορισμένων προγραμμάτων, αναφερόμενη συγκεκριμένα σε ένα πρόγραμμα για παραδοσιακές συνταγές μαγειρικής. Ο κ. Toskovski υπενθύμισε ότι στους σκοπούς και στόχους του Πάρκου Πρεσπών περιλαμβάνεται και η διαφύλαξη των παραδόσεων, της αρχιτεκτονικής, ακόμα και συνταγών, η οποία θα μπορούσε να έχει θετικές επιπτώσεις στον αγρο- και οικο-τουρισμό. Αναφέρθηκε και σε άλλα μικρά προγράμματα της GTZ τα οποία κινούνται σε αυτό το πλαίσιο, όπως ανακαινίσεις σπιτιών, συμμετοχή στην έκθεση τουρισμού στο Αννόβερο, σεμινάρια για τον αγροτουρισμό, και ίδρυση γυναικείου συνεταιρισμού, και καταλήγοντας είπε ότι τα κριτήρια επιλογής θα πρέπει να βασίζονται και στα οικονομικά αποτελέσματα. Ο κ. Biallas απαντώντας είπε ότι η GTZ είναι έτοιμη να εκχωρήσει την επιλογή εξ ολοκλήρου στη ΣΕΠΠ. Ως προς την αξιολόγηση, είπε ότι και αυτή είναι θέμα απόφασης της ΣΕΠΠ, καθώς τα μέλη της Επιτροπής έχουν εξετάσει προσεκτικότατα τα προγράμματα και θα μπορούν να δώσουν την άποψή τους για τα αποτελέσματα. Η GTZ, υποστήριξε, θα παρέμβει μόνο αν παραβιαστεί ο χρηματοδοτικός νόμος της Γερμανίας. Συμπλήρωσε ότι ακόμα και μετά την έγκριση των προγραμμάτων από την επιτροπή επιλογής, ο προϋπολογισμός τους ξανασυζητήθηκε από τη ΣΕΠΠ. Για το θέμα του Σχεδίου Επικοινωνίας, είπε ότι έχουν κατανεμηθεί για την Υπεύθυνη Επικοινωνίας, και άλλα για την υποστήριξη 18